สถานการณ์ปัญหารถโดยสารสาธารณะในประเทศไทย...

สถานการณปญหารถโดยสารสาธารณะในประเทศไทย ป 2559กลมรถทวร รถต และรถรบจางรบสงนกเรยน

0

5

10

15

20

25

30

15

5

13

10

75

75

98 8

129 9

27

20 20

1417

21

29

26 26

21

รถทวรป 58 รถทวรป 59

อบตเหตรถทวรโดยสารสาธารณะทกประเภทป พ.ศ. 2559

อบตเหตเกดขน239 ครง หรอ เฉลยเดอนละ

19 ครง

เฉพาะเดอนกนยายนเกดอบตเหต

ทกวน

76

22

14

18

13

1614

22 22

18

15

23

56

21 1

7 7

4

86

9 9

27

2020

1417

21

29

26 26

21

0

5

10

15

20

25

30

35

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

รถประจ ำทำง รถรบจำง อบตเหตรวม เชงเสน (รถประจ ำทำง) เชงเสน (รถรบจำง)

อบตเหตรถทวร ป 2559 (ครง)แยกตามประเภทการจดทะเบยน

เกดอบตเหตรวม 239 ครง

เปนรถประจ าทาง187 ครง

เปนรถรบจาง52 ครง

56

21

1412

910

18

24

17

22

15

43

6 68

57

35

9

46

9 9

27

2020

1417

21

29

26 26

21

0

5

10

15

20

25

30

35

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

รถทวร 1 ชน รถทวร 2 ชน อบตเหตรวม เชงเสน (รถทวร 1 ชน) เชงเสน (รถทวร 2 ชน)

อบตเหตรถทวร ป 2559 (ครง)แยกตามชนรถ (รถทวร 1 ชนและ 2 ชน)

เกดอบตเหตรวม 239 ครง

รถ 1 ชน = 173 ครงรถ 2 ชน = 66 ครง

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2 23

2

7

5

6

2

5

9

1

42

1

34

1

01

1

0 0

3

2

รถประจ ำทำง รถไมประจ ำทำง

อบตเหตรถทวรตามประเภทรถโดยสารสองชน ป 2559 (ครง)แบงตามประเภทการจดทะเบยน

รถโดยสารสองชนเกดอบตเหตจ านวน

66 ครงรถประจ าทาง

48 ครงรถไมประจ าทาง

18 ครง

827 20

315

3 3 9 4 1124

6

106

150

342

206

136 138158

168

55

179

157

209

114

177

362

209 151 141 161 177 59 190 181215

0

50

100

150

200

250

300

350

400

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

เสยชวต บำดเจบ ผประสบเหต เชงเสน (เสยชวต) เชงเสน (บำดเจบ)

จ านวนผบาดเจบและเสยชวต จากรถทวร ป 2559

เสยชวต

133 รายบาดเจบกวา2,004 ราย

รวมมผประสบเหต2,137 ราย

4 36

810

7

119 9

13

86

3

108

118

4 3

8

31

14

18

117

13 14

1918

11 1417

40

27 26

17

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

รถตประจ ำทำง รถรบจำงหรอสวนบคคล รวมจ ำนวน เชงเสน (รถตประจ ำทำง)

อบตเหตรถตโดยสารสาธารณะ ป 2559

ตลอดป 2559 มอบตเหตเกดขน 223 ครง

เฉลยเดอนละ 18 ครง

รถประจ าทาง 94 ครงรถไมประจ าทาง 129 ครง

7 8 9

2316 18 17

7 8 83 6

60

99106 107

89

50

84 85

182

150

998967

107115

130 105

68

101

92

190

158

10295

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

เสยชวต บำดเจบ ผประสบเหต เชงเสน (เสยชวต) เชงเสน (บำดเจบ)

จ านวนผบาดเจบและเสยชวต จากรถตโดยสารสาธารณะ ป 2559

เสยชวต

130 รายบาดเจบกวา1,200 ราย

รวมมผประสบเหต1,330 ราย

สถานการณปญหารถโดยสารทศนศกษาและรถรบจางรบสงนกเรยน

ป 2558-2559

0

2

4

6

8

10

12

14

68

6

3

14

6

10

8

ป 2558 ป 2559

สถตอบตเหตรถโดยสารทศนศกษาและรถรบจางรบสงนกเรยน เปรยบเทยบ ป 2558 และ 2559 (ครง)

ป 2558 เกดอบตเหต 23 ครง ป 2559 เกดอบตเหต 38 ครง

หรอเฉลยป 2559 เกด เดอนละ 3 ครง

โดยมกลมเสยงในรถต รบสงนกเรยน

เพมขน

เกอบ 2 เทา

31/1/60

จ านวนนกเรยนเสยชวตรถทศนศกษาและรถรบจางรบสงนกเรยน

ป 2558 มนกเรยนประสบเหตกวา 356 ราย

เสยชวต 25 ราย

ป 2559 มนกเรยนประสบเหตกวา 459 ราย

เสยชวต 10 ราย

0

2

4

6

8

10

12

1

11 11

2

3 4

2

1

เสยชวตป 2558 เสยชวตป 2559

31/1/60

นกเรยนทไดรบบาดเจบรถทศนศกษา และรถรบจางรบสงนกเรยน

ป 2558 มนกเรยนบาดเจบ 331 ราย

ป 2559 มนกเรยนบาดเจบ 449 ราย

ความเสยงเกดในกลมรถทศนศกษามากทสด

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

119

101

52 59

195

5990 105

บำดเจบป 2558 บำดเจบป 2559

อบตเหตเฉพาะกลมรถทศนศกษา เปรยบเทยบป 2558 - 2559

ป 2558 เกดอบตเหต 6 ครง ม ผเสยชวต 1 ราย บาดเจบ 119 ราย

ป 2559 เกดอบตเหต 10 ครงมผเสยชวต 3 ราย บาดเจบ 195 ราย

มแนวโนมเพมขนใน 10 ครงเปน

รถโดยสารชนเดยว 7 ครงเปนรถสองชน 3 ครง

3 ใน 10 ครง เปนการเดนทางกลางคน และเกดเหตชวงเวลา 03.00 - 04.00 น.

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

ป 2558

ป 2559

6101

3

119

195

จ านวนอบตเหต จ านวนเสยชวต จ านวนผบาดเจบ

รปแบบรถนกเรยนทใหบรการในประเทศไทย

รถโดยสารสาธารณะประจ าทาง (ทะเบยน 10,20)

จดทะเบยนตามระเบยบ พรบ. ขนสงทางบก พ.ศ.2522 และ พ.ศ.2547

รถของโรงเรยนเปนเจาของหรอจดจาง (ทะเบยน 30,40)

ขอด : อยภายใตระบบการควบคม มปายสญญาเตอน พรอมอปกรณความ ปลอดภย เชน เขมขดนรภย ถงดบเพลง เปนตน มประกนภยเมอเกด อบตเหต

ขอเสย : เฉพาะรถประจ าทางอาจสงไมถงโรงเรยน ในรถประเภทอนมการลงทนสงเพอใหไดตามมาตรฐานทก าหนด

ขอด : ผปกครองจายไมแพง แตขอเสย : ตองบรรทกเดกจ านวนมาก ไมมอปกรณความ

ปลอดภย ไมผานการตรวจสภาพทก 6 เดอน และ พขร. ไมพรอมขบรถ

รถสวนบคคล (พรบ.รถยนต) มาใช โดยไมไดขออนญาตจากนายทะเบยน

ONE PAGE รากปญหารถรบจางรบสงนกเรยนในประทศไทย

• โครงสรำงรถไมแขงแรง• บรรทกเดกจ ำนวนมำก

• คนขบออนเพลย• ไมมใบอนญำต

• ไมมประกนภย ชดเชยเมอเกดอบตเหต

• ขบเรวเ พอท ำเวลำ ไปรบงำนอน

โรงเรยน• ไมมสวนรวมตรวจสอบคณภำพ

กำรคดเลอกรถ ทปลอดภย• ไมมประกนภยเมอนกเรยนเกด

อบตเหตขณะเดนทำไป กลบ

ผปกครอง• ตองเหมำรถและให

บรรทกเดกจ ำนวนมำก เพอใหรำคำถก

• ไมทรำบควำมเสยงทเกดกบเดกขณะเดนทำง

• ไมท ำประกน ไมท ำสญญำฯ จำงรถทถกตอง

สวนทองถน • ไมเหนควำมส ำคญของ

ปญหำ• ไมใหงบประมำณสนบสนน

จดหำรถทมคณภำพฯ

หนวยงานทเกยวของ• รถจ ำนวนมำกไมไดรบอนญำตและไมมมำตรฐำนท ำใหขำด- ระบบกำรควบคม ออกใบอนญำต

- กำรก ำกบและควบคม เชน ควำมเรว

- กำรลงโทษเมอกระท ำผด • ขำดระเบยบมำตรฐำนกำรก ำหนดโครงสรำงทปลอดภย

• เดกนกเรยนมากกวา 300 ราย ทกป มความเสยง ทจะไมไดกลบบาน หรอตองพการตลอดชวต

• มประกนภยภาคบงคบ ซงไมเพยงพอ ตองฟองรองคาเสยหายจากเจาของรถ และไมไดรบการชดเชยทเปนธรรม

• ไมมหนวยงานหลกทเขามาแกไขอยางจรงจงตงแตจดเรมตนของปญหา ไมมการสอบสวนหาสาเหตเมอเกดเหต

อนตรายจากเดกถกทงในรถหรอตกรถขณะเดนทางไปโรงเรยน

• ขอมลจาก กรมควบคมโรค ระหวางป 2555-2559 พบวามเดกถกทงในรถจ านวน 13 เหตการณ

• มเดกเสยชวต 6 ราย อยบนรถนกเรยนถง 5 รายและรถสวนบคคล 1 ราย

• ขอมลรวบรวมโดย ศวปถ. เฉพาะในป 2559 ระหวางเดอน ม.ค. – พ.ย. มเดกตกรถขณะเดนทาง ถง 3 ราย แตไมเสยชวต

สาเหตส าคญ1. กำรบรรทกเดกจ ำนวนมำกท ำใหกำรตรวจสอบท ำไดไมทวถง 2. สภำพรถทไมเหมำะสม กำรบรรทกเกนจ ำนวน และไมมอปกรณควำมปลอดภย3. ไมมพนกงำนหรอครทควบคม ตรวจสอบขณะเดนทำง

ทมา : กรมควบคมโรค และ ศวปถ. รวบรวมขาวผานสอออนไลลนและส งพ มพ

1. ศวปถ. ไดมหนงสอถง สพฐ. ตำมหนงสอเลขท 066/2558 เรองขอเสนอมำตรกำรเพมควำมปลอดภยส ำหรบรถรบสงนกเรยน เมอวนท 17 สงหำคม 2558 สรปขอเสนอแนะเชงนโยบำยส ำคญ ไดดงน

• เรงทบทวนมำตรฐำนคนขบรถ มำตรฐำนตวรถ เสนทำง ดแลกำรบรรทกนกเรยน และก ำหนดใหมผดแลบนรถในกรณเดก อนบำล และประถม

• ควรใชระบบกำรดแลชวยเหลอนกเรยน ทมกำรเยยมบำน และส ำรวจกำรเดนทำงของนกเรยน พรอมน ำขอมลไปวำงแผน ในกำรจดกำรกำรเดนทำงของนกเรยน รวมกบหนวยงำนทเกยวของ กรณกำรเกดอบตเหต

2. สพฐ. ไดมหนงสอตอบกลบ ถง ศวปถ. ตำมหนงสอเลขท ศธ. 04001/1966 ไดด ำเนนกำร ขอความรวมมอ ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำ ส ำนกงำนเขตพ นทกำรศกษำมธยมศกษำพจำรณำขอเสนอของ ศวปถ. เพอเพมมำตรกำรควำมปลอดภยส ำหรบรถรบสงนกเรยน มำกขน

สรปขอสงการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ประเดนรถรบสงนกเรยน

มาตรการเรงดวน1. จดใหมกองทนชดเชยเมอเสยชวตหรอบำดเจบ เมอรถรบสงนกเรยนเกดอบตเหตในกรณทรถรบสงไมมประกนภย2. ก ำหนดใหโรงเรยนมสวนรวมในกำรควบคมและตรวจสอบมำตรฐำนรถรบสงนกเรยน เปนตวกลำงระหวำงผ ปกครอง

และผประกอบกำรรถรบสง ตรวจสอบสภำพพนกงำนขบรถ สภำพรถ ท ำขอมลประวตกำรตอทะเบยนและกำรท ำประกนภย

3. กรณอบตเหตรถนกเรยน ตองมกำรสอบสวนสำเหตเพอน ำมำวเครำะหและวำงแนวทำงปองกนควบคไปดวยมาตรการระยะถดไป1. ก ำหนดให ส ำนกงำนเขตกำรศกษำในแตละจงหวด เปนหนวยงำนหลกท ำหนำทเฝำระวงแกไขสถำนกำรณปญหำรถ

รบสงนกเรยนในแตละพนท โดยท ำงำนบรณำกำรรวมกบหนวยงำนทเกยวของ เชน ขนสงจงหวด กรมทำงหลวง องคกำรบรหำรสวนต ำบล ผประกอบกำรรถรบสงนกเรยน ผปกครอง เปนตน จดท ำแผนรวมกน เพ อแกไขปญหำอยำงเปนระบบ และตอเนอง

2. กระทรวงศกษำธกำร ก ำหนดมำตรฐำน “รถรบจำงรบสงนกเรยน” รวมกบ กรมกำรขนสงทำงบก เพอใชเปนระเบยบรวมกน ตงแตขอบงคบดำนควำมปลอดภยของโครงสรำงรถ พนกงำนขบรถ ตองมกำรท ำประกนภยภำคบงคบและสมครใจ บทลงโทษเมอกระท ำควำมผด

สรปขอเสนอแนะเชงนโยบายเพมเตมความปลอดภยรถรบจางรบสงนกเรยน

รากปญหารถทศนศกษาในประทศไทย

• คนขบออนเพลยปญหาดานงบประมาณไมเพยงพอ• งบประมาณทรฐจดสรรในการทศนาจร ตอ

คนตอครง รวมคาทพก เดนทาง อาหาร 1. กอนประถม 215 บาท2. ประถม 240 บาท3. มธยม 440 บาท4. มธยมปลาย 475 บาท

• แตถาจะเชารถทปลอดภยเฉลย ตอคนตอครง อยท 291 บาท

• โรงเรยนไมสำมำรถของบสนบสนนจำกผปกครองได

ปญหาจากมาตรฐานรถโดยสาร• สภำพรถไมพรอมกอนเดนทำง• สถำนพนกงำนขบรถไมพรอม ไมไดพกผอนอยำงเพยงพอ

ปญหาการเลอกใชเสนทางเสยงอนตราย• รถสองชน ไมเหมำะสมกบทำงลำดชนคดเคยว

งบประมาณไมเพยงพอ สงผลให1. ออกกลำงคนเพอประหยดงบคำทพก พขร.

ไมช ำนำญเสนทำง 2. ไมท ำประกนภยสวนบคคลหรอ PA 3. เลอกรถทรำคำถกทสด และไมมคณภำพ4. ใชรถสองชนเพรำะบรรทกเดกไดมำกๆ 5. ไมมกำรตรวจสอบประวตรถ พนกงำนขบรถ 6. ไมมกำรท ำสญญำจำงรถ7. พนกงำนขบรถคนเดยวเพอประหยด

งบประมำณ ท ำใหขบตอเนองพกผอนไมเพยงพอ และท ำเวลำ

ใชเสนทางเสยงอนตราย1. ตองกำรใหถงทหมำยเรวทสด ระยะใกล

ทสด แตอนตรำยทสด 2. ไมทรำบขอมลเสนทำงทปลอดภยกบ

ประเภทรถทเลอกใชบรกำร

• เดกนกเรยนมากกวา 195 ราย ในป 2559 ทอาจกลบไมถงบาน

• มประกนภยภาคบงคบ ซงไมเพยงพอ ตองฟองรองคาเสยหายจากเจาของรถ และไมไดรบการชดเชยทเปนธรรม

• ไมมการสอบสวนสาเหตของอบตเหตเพ อน าผลมาวเคราะหแกไขปญหาอยางเปนระบบ

• ขบดวยควำมเรว

• เสนทำงเสยงและมด

1. สพฐ. มหนงสอดวนทสด เลขท ศธ 04277/50 เรองมำตรกำรในกำรพำนกเรยนไปนอกสถำนทเพมเตม ลงวนท 7 มนำคม 2557 เพมมำตรกำรและแกไขอบตเหตจำกกำรพำนกเรยนไปศกษำนอกสถำนท สรปสำระส ำคญไดดงน

- กำรคดเลอกรถ ตองจดท ำสญญำเชำจำกผประกอบกำรทไดรบอนญำตจำกรมกำรขนสงทำงบก ม พรบ.คมครองผประสบภยตำม กม. ตองท ำแบบสญญำเชำ ทก ำหนดเงอนไขชดเจน

- ใหสถำนศกษำสงบคลำกรทเกยวของตรวจสอบ ดแลควำมเรยบรอยของ รถกอนใชงำน

- สถำนศกษำตรวจสอบพนกงำนขบรถทผประกอบกำรขนสงจดหำมำใหวำมใบอนญำตขบรถทถกตองตรงตำมประเภทของรถโดยสำร ใบอนญำตไมสนอำย

- กรณทเปนกำรเดนทำงในเสนทำงทผำนภเขำลำดชนและคดเคยวใหใชรถโดยสำรช นเดยวในกำรเดนทำงและตองไมเดนทำงในเวลำกลำงคน

- มผควบคมดแล ไมใหมกำรบรรทกนกเรยน และนกศกษำเกนจ ำนวนทนงของรถโดยสำร รดเขมขดนรภยตลอดเวลำ รวมถงดแลพนกงำนขบรถ

2. มาตรการดงกลาว ไมถอเปนขอบงคบ แตใหเปนแนวทำงกำรปฏบต ตำมควำมเหมำะสมของแตละโรงเรยนและพนท เพรำะฉะนน ยงมโรงเรยนจ ำนวนมำก ไมสำมำรถปฏบตตำมแนวทำงดงกลำวได ซงจะพบไดวำ ยงมอบตเหตรถทศนศกษำของนกเรยน ทยงเดนทำงในเวลำกลำงคน ภำยหลงกำรออกขอบงคบ

สรปขอสงการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) รถทศนศกษาส าหรบนกเรยน

มาตรการเรงดวน1. ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำเปนผพจำรณำอนมตโครงกำรทศนศกษำแตละโรงเรยน รวมถงพจำรณำ

ควำมเหมำะสมทงเรองสถำนท เสนทำงกำรเดนทำง งบประมำณสนบสนนจดหำรถทศนำจรส ำหรบสถำนศกษำทมมำตรฐำน และก ำหนดนโยบำยใหสถำนศกษำเลอกชวงเวลำในกำรทศนศกษำไมใหอยในชวงเวลำเดยวกนเพอปองกนปญหำขำดแคลนรถทศนำศกษำในพนท

2. ทบทวนมำตรกำรในกำรพำนกเรยนไปนอกสถำนศกษำตำมหนงสอเลขท ศธ 04277/50 ใหเปนระเบยบบงคบทเกดผลเปนรปธรรม โดยเฉพำะเรองกำรเดนทำงชวงเชำมดและกลำงคนใหเปนขอหำมเดดขำด พรอมทงก ำหนดแนวทำงตดตำมประเมนผลโดยเฉพำะจ ำนวนสถำนกำรณอบต เหตรถโดยสำรทศนำจรอยำงตอเนอง

3. กำรจดทศนำจรส ำหรบศกษำดงำนสำมำรถขอขอมลจำกหนวยงำนขนสงจงหวดแตละจงหวดส ำหรบขอแนะน ำในกำรคดเลอกหรอกำรตรวจสอบสภำพรถโดยสำรทไดมำตรฐำนควำมปลอดภยกอนกำรท ำสญญำหรอกอนเดนทำง

สรปขอเสนอแนะเชงนโยบายเพมเตมประเดนรถทศนศกษาส าหรบนกเรยน

ขอเสนอเชงนโยบายในระดบภาคปฏบต

1. ผ รบผดชอบโครงกำรและผ เกยวของ ตองผำนกำรอบรมกระบวนกำรจดจำงรถทศนำจรทปลอดภยและข อปฏบตทปลอดภยในขณะเดนทำง

2. สถำนศกษำมอ ำนำจในกำรยตกำรเดนทำงโดยไมมควำมผดในกรณทรถทศนำจรหรอพนกงำนขบรถไมพ รอมส ำหรบเดนทำง หรอไมตรงกบสญญำจดจำงรถทศนำจร

3. ก ำหนดใหใช Check list ส ำหรบกำรคดเลอกรถทศนำจรทมควำมปลอดภยทกครง โดยเฉพำะอยำงยงอปกรณควำมปลอดภยมำตรฐำนบนตวรถ ซงไดแก เขมขดนรภย อปกรณดบเพลงบนรถ เปนตน

4. ก ำหนดใหมกำรท ำสญญำจดจำงรถทครอบคลมตำมแบบฟอรมโดยมลนธเพอผบรโภค (เอกสารแนบ 1) ทงนตองใหควำมส ำคญกบประวตผขบข และผประกอบกำร สภำพของรถทจะใช เสนทำงทจะเลอกเดนทำง รวมถงขอสญญำดำนกำรประกนชดเชยเยยวยำทมควำมเหมำะสมครอบคลม โดยตองมทงประกนภยภำคบงคบ ภำคสมครใจ และประกนสวนบคคลและสำมำรถเลกสญญำไดทนทถำวนเดนทำงไมตรงกบสญญำจดจำงรถ

สรปขอเสนอแนะเชงนโยบายเพมเตมประเดนรถทศนศกษาส าหรบนกเรยน (ตอ)