บททบทที่ี1616...

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร

138

บทท บทท 1616 ใชยาคมกำเนดอยางไรใชยาคมกำเนดอยางไร（第十六章 如何使用避孕藥）

ภทฮอรโมนหลายระดบหมายถงยาทกเมดมสารสองประเ ภท นประกอบกน 1.แบบหลายฮอรโมนจะมเอสโตรเจน(estrogen) และโปรเจสตน(progestin) ทงสนสองชนด

2.แบบฮอรโมนเดยวจะมเฉพาะโปรเจสตนเทานน

ยาประเภทฮอรโมนหลายระดบหมายถงยาทกเมดมสารสอ งประเภทนประกอบกน 1.หากวายาทกเมดมปรมาณยาเทาๆกนจะเรยกวาเปนประเ ภทระดบเดยว

2.อกชนดคอมยาประเภทเดยวแตมการเปลยนแปลงสองส ามระดบ เรยกวาหลายระดบ

หลกการคมกำเนด (避孕原理)

ยาคมกำเนดเปนสารเอสโตรเจรปรมาณนอย1.เปาหมายหลกคอการหามการตกไข หากไมมไขกไมตงครรภ2.เปลยนแปลงเมอกบรเวณปากมดลก ทำใหไมเหมาะสำหรบการฝงต ของอสจและ ไข3.เปลยนแปลงเมอกบรเวณปากมดลกทำใหอสจผานไปไดยาก

ผลของการคมกำเนด (避孕效果)

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร

อตราความลมเหลวของการใชยาคมกำเนดประเภทรบประทานเปน 0.1% ขอด (優點)

1.รบประทานอยางถกวธจะมผลการคมกำเนดเกอบรอยเปอรเซนต 2. ไมตองใชวธการปองกนอนกอนการมเพศสมพนธ 3. ทำใหมประจำเดอนลดลงและยงชวยลดอาการปวดประจำเด4. เหมาะสำหรบสตรทแตงงานใหมหรอยงไมมบตร

ขอเสย (缺點)

บางคนจะเกดอาหารวนเวยน คลนไส ไมสบาย หรอมเลอดออกเปนจด นำหนกเพม แตอาการเหลานมกจำทเลาลงเมอผานไป2-3เดอน

ขอควรระวง (注意事項)

1.ไมอนญาตใหผทมโรคหวใจ โรคเบาหวาน ความดนสง เสนเ ลอดอดตน โรคตบ หรอผทเคยเป นโรคมะเรงเตานม และมะเ รงอวยวะเพศรบประทาน2. หามมารดาในระยะใหนมบตรทานยาคมกำเนด 3. ผทมอาย 35ปขนไปและสบบหรเปนประจำไมควรรบประทาน 4.ควรปรกษาแพทยกอนการรบประทานครงแรก

5.จะตองรบประทานเปนประจำทกวน มเชนนนจะคม กำเนดลมเหลว

139

อ

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 16 ใชยาคมกำเนดอยางไร

140

6.หากลมรบประทานในเวลาอนควร ควรปฏบตตามวธการในคมอ และใชมาตรการคมกำเนดอนๆ

7.จะตองไปพบแพทยหลงจากเรมรบประทานแลวสามเดอน และจะตอ งเขาไปรบการตรวจทแผนกสตน ารทกหกเดอน 8. การรบประทานยาAmpicillinระหวางการทานยาค มกำเนด อาจทำ

ใหการคมกำเนดลมเหลว

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ

บทท บทท 1717 การใชยาในสตรตงครรภ การใชยาในสตรตงครรภ（第十七章 孕婦用藥安全）

ระดบความปลอดภยของยาสำหรบสตรมครรภ (懷孕用藥安全級數)

สตรมครรภควรหลกเลยงการทานยาทไมจำเปน พยายามรกษาดวยการรบประทานอาหาร หรอเปลยนรปแบบการดำเนนชวตระดบ A：มการทดสอบแลววาปลอดภยตอสตรมครรภระดบ B：ไมผานการทดสอบกบคน

มการทดสอบกบสตวแลววามความปลอกภยหรอไมมปฎกรยาไมด ไมมปญหาหลงการทดสอบ

ระดบ C：ทดสอบกบสตวแลววาทำใหพการ แตยงไมไดทดสอบกบคน หรอขาดขอมลวจยเพมเตม

ระดบ D：อาจทำใหทารกพการ แตสามารถใชทางการแพทยเพอให 【เกดประโยชนมากกวาโทษ】ทางการแพทยระดบ X：หามสตรมครรภรบประทานโดยเดดขาด

ปจจยในการตดสนใจวาทำใหเกดผลกระทบตอทารกในครรภ (孕婦用

藥對胎兒造成影響的決定因素)

1. เปนยาททำใหทารกพการ ยาประสานกบโปรตนหรอไม วธการยอยสลายของยา2. ระยะเวลาทใชยาอยในชวงใดของการตงครรภ3. ระยะเวลาการใชยา และปรมาณทใช4. วธการใหยา

141

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ

142

5. สภาพการไหลของเลอดในสตรมครรภ6. อตราเมตาบอลซมของมารดา ความมากนอยของไขมนในรางกาย

ผลกระทบตอทารกของยา (藥物對胚胎的影響)

แบงตามการเจรญเตบโตของทารก โดยแบงเปน：

ระยะกอนฝงตว 0~2สปดาห มกไมทำใหทารกพการ

ระยะเอมบรโอ 3~8สปดาห ระยะเวลาสำคญ ระยะอวยวะกอตว มผลใหทารกพการหรอเสยชวต

ระยะในครรภ 9~16สปดาห อาจทำใหปากแหวงเพดานโหว หรออวยเพศเดกทารกมลกษณะเปนชาย

ระยะในครรภ 16สปดาห~กอนใหกำเนด ทารกเจรญเตบโตสำเรจ

วธการรบมออาการทมกเจอกบสตรมครรภ (孕婦常見症狀的處理)

1. คลนไส สาเหตการเกด： เปนอาการทมกเกดขนในวยแรกเรมตงครรภ มกจะหายดเม อผานไป 12 สปดาห วธการจดการ：รกษาสารอาหารในรางกาย รบประทานวตามน B6 เพมเตม2. รสกรอนในกระเพาะ สาเหตการเกด：ทองและพงผดเลอนขนจนทำใหกดทบกระเาะ วธการจดการ：ทานนอยๆแตหลายๆมอ

หลกเลยงเครองดมใหความหวาน ใชนำยา และยาเคลอบกระเพาะ

อาจทำใหสรระวทยาของทารกแปลกไป

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ

สาเหตการเกด：มดลกขยายตว กดทบลำไสทำใหลำไสทำงา นชาลงวธการจดการ：ดมนำในปรมาณทเหมาะสม ออกกำลงกายอยางเหม าะสม ใชยาแกทองผกประเภทขยายตวหรอยาระบาย

4.รดสดวง สาเหตการเกด：เสนเลอดบรเวณลำไสตรงถกกดทบ มดลกทขยายตวกดทบเสนเลอดทำใหขดขวางการ

หลเวยนของเลอดวธการจดการ：พยายามใหการขบถายเปนปกต ทายารกษา

รดสดวง หรอยาสวนแกปวด5.เปนหวดวธการจดการ:ดมนำมากๆพกผอนเยอะๆไมซอยามารบประทา

นเอง เนองจากยาแกหวดหรอยาทางระบบทางเ ดนหายใจมกเปนประเภท C

หลกการใชยาของสตรมครรภ (孕婦用藥的原則)

1.สตรมครรภไมเพมปรมาณยา หรอหยดทานยาโดยไมผานการปรกษาแพทยหรอเภสชกร2.ทานยาใหนอยลง โดยเฉพาะสามเดอนแรกของการตงครรภ พรอมทงปรกษาและพจารณาพรอมกบแพทย

3.ในระหวางการเขาพบแพทย ใหแจงแพทย หรอเภสชกรหากมการตงครรภ หรออาจกำลงตงครรภ

4.ผทอยในระหวางการรบประทานยา ใหปรกษากบแพทยหรอเภสชกรวาควรหยดยาหรอไม

143

3.ทองผก

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

ผลกระทบของยาใชประจำทเกดกบทารก (常用藥品對胎兒的影響)

ประเภทยา ผลกระทบตอทารก

ขดขวางการทำงานของกระดก

ฟนเปลยนส เปนตน

ภาวะตวเหลองมากผดปกตใน

ทารกแรกเกด

คลอราฟนคอล ภาวะตวเทาของทารกแรกเกด

ยาแอนคไทรอย พฒนาการทางสตของทารกลาชา

การเจรญเตบโตของทารกลาชา

ความดนในศรษะทารกเพมมากขน

พฒนาการทางสตของทารกลาชา

มารดาทใชยาททำใหทารกเกดความผดจะใหกำเนดทารกพการอยางแนนอน?(使用致畸胎性藥品的媽媽一定會生出有問題的孩子？)

1.ไมแนนอน แตมแนวโนมการเกดทารกทผดปกตถง 3-6%ซงถอเปนค

วามเสยงทมากถง 5 เทาขนไป

2.หากใชยาททำใหทารกมโอกาสพการ ใหหยดใชยาแลวคอยใหผานไป ซกระยะจงวางแผนตงครรภอกครง

3.ยาทชวยตานอาการชก และยาแอนตไทรอยถอเปนยาประเภท D แตโรคทเกดมความเสยงตอทารกมากกวาตวยามาก จงควรใชยาตอไป

บทท 17 การใชยาในสตรตงครรภ

144

เตตระไซคลนส

ยาซลฟาดาไมด

วตามน A มากเกนไป

วตามน D มากเกนไป ภาวะโพแทสเซยมสง

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

บทท บทท 1818 การใชยาในมารดาใหนมบตรการใชยาในมารดาใหนมบตร（第十八章 婦女哺乳用藥安全）

อาหารทกอยางทมารดารบประทานอาจจะมโอกาสเจอปนในนำนม ฉะนนเวลาทมารดารบประทานยา จะตองพจารณาวาลกจะไดรบยานนเขาไปดวย แลวยงตองคำนงถงผลกระทบแนวกวางทเกดกบมารดา ครอบครว และสงคมอกดวย

ความเขาใจผดเรองหยดใหนมบตรเมอมารดาเปนไข (媽媽生病時停

止哺乳的迷思)

1.ปรมาณยาททารกไดรบขนกบจำนวนนมทดมในแตละวน ระบบลำไสของทารก และระยะเวลา ใหนมบตร2.การใหนมกอนการทานยา การเตรยมนมลวงหนา หรอการ หยดทานยาชวคราวลวนเปนทางเลอกสำหรบมารดา (1) ยาจะมความเขมขนสงสดเมอรบประทานเขาไปแลว 1-3 ชวโมง (2) ใหนมบตรหลงรบประทานยาแลว 6 ชวโมงจะมความปลอดภยมากขน (3) ถามเภสชกรถงความเปนไปไดในการหยดยา3.การเกบรกษายมมารดา (1) เกบไวในอณหภมหองได 6-8 ชวโมง (2) เกบไวในตเยนไดนาน 3-5 วน (3) เกบไวในชองฟรซไดนาน 3-4 เดอน

145

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

146

การพจารณาการรบประทานยาระหวางใหนมบตร (哺乳用藥考量)

1.พจารณาถงความจำเปนในการรบประทานยา2. เลอกยาทมความปลอดภย3. เมอยาทรบประทานอาจสงผลกระทบตอทารก ใหวดความเขมขนของยาเลอดทารก4. ใหนมกอนรบประทานยา เพอลดผลกระทบของยาทมตอบตร

ปจจยทสงผลกระทบตอทารก (藥物影響寶寶的決定因素)

1.ลกษณะของยา ควรปรกษาแพทยหรอเภสชกอนการรบประทานยาาทไมถกกระเพ าะและลำไสดดซมไดงาย ยา ทละลายไดดวยนำ มอตราการรวมตบ โ ปรตนสง มครงชวตสน และพยายามเลอกใชยาแบบเดยว2.ปรมาณและความถในการรบยา แนะนำใหรบประทานปรมาณนอย มครงชวตสน และไมสะสมใ นรางกาย แมวาจะมความถในการรบยาสง แตกไมผสมเขาไปในนำนม 3.หลกเลยงยาทเปนอนตราย ยาบางประเภทกอใหเกดอนตรายกบทารก เชน เพนนซลน และยา กลมซลฟานาไมด เปนตน4. ยาคมกำเนด การใชนมมารดาในการใหนมบตร ไมควรรบประทานยาคมกำเนด เพราะอาจทำใหทารกเกดผลกระทบทไมด และอาจทำใหมารดา มนำนมนอยลงดวย

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

ยาทสมาคมการแพทยกมารเวชศาสตรในอเมรกาแนะนำใหทานระหวางใหนมบตร(美國小兒科醫學會建議哺乳期之用藥)

1.ยาทสามารถทานไดระหวางใหนมบตร ยาทมความเสยงตำ

(1) ยาแกปวดลดอณหภ ยาแกปวดทไมใชสารสเตยรรอยยาปฏช วนะ ฉดวคซน สารทบรงส ยาชา ยาจตเวช ยาแกโรคซมเศรา ยาล ดความดนโลหต ยาตานไวรส ยาผอนคลายกลามเนอ ยาตานโรคลมชก ยากระตนการเตนของหวใจ ยาแกปวด ยาแกไอ ยาสเตยรอยด ยาโพแทสเซยมแชนแนลบลอกเกอร ยาตานหวใจเตนผดปกต ยาตานวณโรคทตอมไทรอยด ยาตานไทรอยด ยาแกคดจมก ยาขบปสสาวะยาตานการแขงตวของเลอด

(2) ยาตานความกงวล ซมเศราจะมความเขนขนในนำนมนอย และ มกรณนอยมากทเกดความผดปกตกบทารกเมอใชเปนเวลานาน จ ะตองระวงผลกระทบทเกดกบประสาทแกนกลางของทารก (3) ยาชาบางสวนจะไมถกลำไสของทารกดดซมเขาไป จงมความป ลอดภยสง (4) ยาชาทงตวกเหมอนกบยาชนดอนๆทไมทำใหสงผลกระทบต อทารก และยาชามระยะครงชวตสนมาก เพยงแคฟนขนมากใหน มบต รตอได (5) ยาใชภายนอกสำหรบผวหนง ยาประเภทสดดมเขาไป (เชน ： ยาแกโรคหอบ) หรอยาพนจมก และตา ลวนเปนยาทปลอดภย2. ยาทควรหลกเลยงขณะใหนมบตร (1)เพนนซลน：ตองใชอยางระมดระวงเพราะอาจทำใหเกด

147

น

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

148

(2)ยาจำพวกซลฟา：ภาวะตวเหลองมากผดปกตในทารกแรก เกด ละลายในเลอด และเปนมากในผทแพถว (3)เตตระไซคลน：ฟนตดสตลอดไป ขดขวางกา รเจรญเของกระดก (4)ยาคลอเรมฟนคอล：อาจทำใหเกดการกดไขกระดก และ ทำใหเกดโรคโลหตจาง (5)Metronidazole：อาจทำใหทารกพการ (6)แอลกอฮอร：ทารกหายใจขด ชพจรออน (7)นโคตน：ทารกชอค อาเจยน ทอง เสย เกดโรคทางเดนห ายใจ เสยชวต (8)คาเฟอน：ทารกเกดอาการกระสบกระสาย นำหนกลด (9)ยาลดอาการศมเศราระยะยาว luoxetine：ยาออกฤทธนานมาก 3.ยาทไมควรทานโดยเดดขาด ยาตานโรคมะเรง ยารง สรกษา ยาภมคมกน (Cyclosporin) ยาแกลมชก (Mysoline) ยาพากนสน (Parlodel) ยาแกปวดศรษะ (Ergotamine) เกลอลเทยม(โรคประสาท) โคเคน เฮโรอน กญชาแอ มเฟตามน

เวชศาสตรนวเคลยรไอโซโทปสแกน?(核子醫學放射性同位素掃描呢？ )

1.การฉายรงส และการสแกนแบบอน แมแตการใชสารทบรงสกไมต องหยดการใหนม2.การฉายรงสคอมพวเตอร CTสแกน และการถายภาพดวยคลนแมเห ลก MRIกเชนกน ไมจำเปนตองหยดการใหนมบตร3.มารดาทเขารบการสแกนรางกายบรเวณปอดและกระดก

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 18 การใชยาในมารดาใหนมบตร

มกจะไมตองใช technetium ครงชวตของยานคอ 6ชวโมง และจะถกขบออกจากรางกายภายใน 5 ครงชวต จงไมตองเปนกงวล

มารดาทศลยกรรมเตานมสามารถใหนมบตรไดหรอไม?(隆乳女性可

以哺乳嗎？)

1. การศลยกรรมเตานมมกใชซลโคน หรอการใสถงนำเกลอเขาไป2.ปจจบนยงไมมผลการวจยวาซลโคนศลยกรรมมพษตอรางกายมน ษย 3.นมววและนมปรงแตงมสารซลกอนเปนสวนผสมมากกวาในนมม ารดาทศลยกรรมเตานม ฉะนนมารดาทศลยกรรมเตานมยงคงใหน มบตรตอไปได

149

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก

150

บทท บทท 1919 ทำความรจกภาวะการมบตรยากทำความรจกภาวะการมบตรยาก（第十九章 認識不孕症）

อะไรคอภาวะการมบตรยาก?(何謂不孕？)

ภายในหนงปหลงแตงงาน และไมมการตงครรภเกดขนโดยไมปองกนแลวภรรยายงไมตงครรภแสดงวาอาจอยในภาวะการมบตรยาก และมโอกาสทคสมรสอยในภาวะการมบตรยากราว 15%

ระยะการตกไข (排卵期)

รอบเดอนของผหญงมกเกดทกๆ 28วน และวนทตกไขมกอยราว ๆวนท14หลงประจำเดอนมาวนแรก สามวนกอนและหลงวนตกไขถอเปนระยะตกไขเปนระยะทตงค รรภงายทสด นอกจากระยะวางไขแลว ชวงเวลาอนถอเปนชวงเวลาปลอดภย หากตองการปองกนการตงครรภโดยดจากระยะตกไข แนะนำใหใชวธการอนดวย (เชน สวมถงยางอนามยยาคมกำเนด เปนตน)เนองจากมการเปลยนแปลงของชวงเวลา จงมอตราความสำ เรจทไมมาก หากตองการเพมโอกาสในการตงครรภ กจะตองตรวจสอบชวงเว ลาตกไขของผหญง อสจทอยในอวยวะเพศหญงมชวตไดนาน 72 ชวโมง แตไขสามารถอยไดเพยง 24 ชวโมงเทานน การมเพศสมพนธกอนการตกไข 3 วน และหลงการตกไข 1 วนจงจะตงครรภไดสำเรจ

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก

สาเหตการมบตรยากในผหญง (女性不孕的原因)

1.ในสามและภรรยาทมบตรยาก มความเปนไปไดราว 60％ทเกดจา

กสาเหตของผหญง2.ปญหารงไข ทอนำไข มดลก ปากมดลกลวนมโอกาสทำใหมบตรยาก3.รอบเดอนของผหญง และปรมาณประจำเดอน ขอมลการคลอดบตร และมประวตการอกเสบของกระดกเชงกรานหรอไม4.อายของผหญง เคยตดโรค สบบหร ตดเหลา ตดยา หรอโรคเรอรงเปนตน5.ลกษณะงานของผหญง สารเคม รงสตางๆ ลวนเปนปจจยทสำคญ6.อวนหรอผอมเกนไป ออกกำลงกายมากเกนไป ลดนำหนกมากเกนไป มความเครยดสง เกดโรคในรงไข การทำงานของตอมใตสมองผดปกต ภาวะระดบโปรแลคตนสง เกดความผดปกตของตอมไทรอยด เปนตน ทำใหสงผลตอการทำงานของรงไข7.ทอนำไขตนหรอต ดกนกเปนสาเหตหนงของการมบตรยาก8.รงไขตดกน มเยอบโพรงมดลก เนองอกในมดลก มดลกผดรปตงแตเกด เปนตน 9.ต ดเชอทปากมดลก เกดการตอตานอสจประสทธภาพของเมอกบรเว ณปากมดลกไมดลวนเปนสาเหตทำใหมบตรยาก

สาเหตการมบตรยากในผชาย (男性不孕的原因)

1.โครโมโซมผดปกตตงแตเกด เกดความผดปกตในตอมไรทอ

151

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 19 ทำความรจกภาวะการมบตรยาก

152

2.ประสทธภาพของอณฑะผดปกต หลอดเลอดดำอณฑะขอด เกดค วามผดปกตของทอเลยงอสจ เปนตน3.การใชชวตประจำวน และสภาพแวดลอมใน การทำงาน ความผดป กตในรางกาย และสาเหตอนๆ เชน ยา รงสโรคทตดตอศสมพนธ

บทสรป (結論)

การตรวจการมบตรยาก และการรกษาเปนเรองทซบซอน ทงสามและภรรยาจงควรเขารวมการรกษาไปพรอมๆกนสามและภรรยาจะตองใหกำลงใจซงกนและกนเพอเพมความสมพนธ จงจะมโอกาสใหกำเนดบตรทเกดจากความรกได

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 20 ทำความรจกโรคกระดกพรน

บทท บทท 2020 ทำความรจกโรคกระดกพรนทำความรจกโรคกระดกพรน（第二十章 認識骨質疏鬆症）

เพราะเหตใดสตรทอยในระยะหมดประจำเดอนจงเกดโรคกระดกพรน? (為何停經婦女會產生骨質疏鬆？)

ผหญงวยหมดประจำเดอนจะมจะมสารเอสโตรเจนนอยลง ทำใหเซลลกดกระดกลดลง และเมอเซลลกดกระดกลดลง ทำใหก ระดกมมวลลดลงอยางรวดเรว ชองวางระหวางกระดกเพมมากขน จงทำให เกดโรคกระดกพรนไดงาย

ยาทใชในการรกษาโรคกระดกพรน (骨質疏鬆的治療藥物)

ชวยรกษา และเปลยนแปลงชวต รวมไปถงการเลกบหร เลกเหลา ออกกำลงกาย การรบประทานอาหาร การเสรมธาตเหลก และวตามน D หากมอาการรนแรงจะตองใชยาในการรกษา：

1.ยากลมไบฟอสฟอเนต：เพอปองกนการกดกรอนเซลลกระดก ลดการถกดดซมของกระดก นอกขากนวตมน D3 รถเพมการดดซ มของธาตเหลกอกดวย

2.เอสโตรเจตววรบในยาตานฮอรโมน： อาจมผลการรกษาทไมดเทาทควร เหมาะสำหรบใชในผห ญงทมความเสยงตอการเกดโรค มะเรงเตานม 3.วธการเพมฮอรโมน： ใชสำหรบปองกนและรกษาโรคกระดกพรนทเกดขนหลงวยห มดประจำเดอน เหมาะสำหรบใชกบผหญงททนวธการรกษาช นดอนไมได นไมได

153

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 20 ทำความรจกโรคกระดกพรน

154

4.ยาทใชรกษาอน ：ๆสารแคลซโทนน พาราไทรอยดฮอรโมน แอนตบอด RANKLเปนตน5.ยารกษาหลายชนดรวมกน：ใชสำหรบปองกนมวลกระดก และปองกนกระดกพรน แตมผลไมดนก

บทสรป (結論)

1.วยทองเปนวยทผหญงเกดการเปลยนแปลงอยางมาก2.วธการรกษาดวยยาเพมฮอรโมนในปรมาณนอย จะชวยบรรเทาอาการวยทอง ชวยใหมคณภาพชวตทดขน3.นอกจากสตรทมความเสยงตอการเกดมะเรงเตานมทไมเหมาะสำห รบวธการเพมฮอรโมนแลว สตรทวไปสามารถใชไดอยางไมมอปส รรค4.หลงจากทแพทยพจารณาความเสยงและประโยชนทจะไดรบแลว จะสามารถเลอกใชยาทเกดประสทธภาพมากทสด และมผลกรนอ ยทสด5.การปองกนดกวาการรกษา การออกกำลงอยางสมำเสมอ การรบป ระทานอาหาร การเสรมธาตเหลก และวตามนD จงเปนวธการปองก นกระดกพรนทดทสด

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจรญผดท

บทท บทท 21 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจ ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจ รญผดทรญผดท （第二十一章 認識子宮內膜異位）

อะไรคออาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดท?(甚麼是子宮內膜異位症？)

อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทเปนการทเยอบโพรงมดลกไปเจรญผดท ทำใหเกดเปนปญหาขน หากเกดในรงไข จะทำใหโครงส รางในรง ไขทำงานผดปกต ทเรยกกนวา

「ชอกโกแลตซด」หาก เกดในมดลก จะเรยกวา「อาการเนองอกในมดลก」เยอบโพรงมดลกเปน โครงสรางปกตของมดลก โดยมหนาทหลกเพอใหตวออนฝงตว เพอเจรญเตบโตเปนทารกตอไป ฉะนนทกรอบเดอน มดลกกจะเตรยมตวเพอใหตวออนฝงตว หากวามการตงครรภ เยอบโพรงมดลกกจะเจรญเตบโตตอไป แตหากไมมการตงครรภ เยอบโพรงมดลกกจะลอกออก กลายเปนประจำเดอนของสตร

อาการทเกด และโรคทเกดรวม (臨床症狀及併發症) อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทเปนอาการอกเสบอยางชาๆ และอาจทำใหอวยวะในชองทองเกดการตดกน ชวงเวลาทเยอบโพรงมดลกเจรญมากคอชวงเวลาตกไขและชวงมประจำเดอน ฉะนนอาการเหลานจงมกเกดขนในสองชวงเวลาน โดยเฉพาะอยางยงในชวงทมประจำเดอน อาการปวดประจำเดอนจะปวดมากทสดกอนประจำเดอนมา 2 วน อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทจะมอาการปวดและการตดกนของอวยวะ ทำใหเกดอาการปวดบรเวณองเชงกรานและปญหาเกยวกบลำไ

155

สแ ละกระเพาะ

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 21 ทำความรจกโรคเยอบโพรงมดลกเจรญผดท

156

หากมอาการปวดประจำเดอนกตองสนนษฐานกอนวาอาจเกดอา การเยอบโพรงมดลกเจรญผดท อาการทพบ เชน：ปวดประจำเดอน

ภาวะการมบตรยาก เลอดออกเปนจดกอนมประจำเดอน หรอประจำเดอนมามากผดปกต

การรกษา (治療)

1.การรกษาดวยยา：สามารถใชฮอรโมนในการรกษา เพ อทำใหจด ทเกดโรคทำงานนอยลลง รวมไปถงการฉดยา รบประทานยา และการหยอนยาเขามดลก 2.การรกษาดวนการผาตด：กำจดโรคทงหมด รวมไปถงการสองช องทอง และการผาทอง

การรกษาอาการดวยตนเองเมอปวดประจำเดอน(經痛的自我調適)

1.กอนการมประจำเดอนหนงสปดาหสามารถไปแชนำพรอน แชนำรอน ทานอาหารรอน และลดรบประทานของเยน 2.สามารถองทองดวยความรอนในระหวางมประจำเดอน3.นงสมาธ ปลอยจตใหวางและปรบตวดวยตนเอง4.ออกกำลงกายอยางเหมาะสม เชน：โยคะ มวยไทช วง และการฝกยกนำหนก5.การนวด ฝงเขม แปะแผนหน และนวดดวยการกดนว6.การใชยาแกปวด：รบประทานยาขนาดทพ อเหมาะในวนทคาดวาจ ะปวดหรอเรมจะปวด

บทสรป (結語)

อาการเยอบโพรงมดลกเจรญผดทแมวาจะเปนโรคทรกษาไดยาก และมโอกาสการเกดซำถงหนงในสอง แตหากสามารถเขารบการรกษาอยางทนทวงท และใชชวตป ระจำวนอยางเหมาะสม เขารบการตรวจ อยางสมำเสมอกไมถอวารกษายากเทาใดนก

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 22 ทำความรจกเนองอกในมดลก

เนองอกในมดลกเปนการทเนอในบรเวณผนงมดลกและเนอเยอเกดเปนเนองอก มกพบในสตรวย 30-50 ป เนองอกทงอกในบรเวณ ผนงมดลกจะเรยกวาเนองอกภายในผนงมดลก เนองอกทเจรญบรเวณ โพรงมดลกเรยกวาเนองอกใตเนอเยอ เนองอกทเจรญบรเวณผวมด ลกเรยกวาเนองอกซโรซา สตรทมเนองอกในมดลกจะไมมอาการใดๆ แตจะพบเม อทำการอลตราซาวเทานน

อาการทเกด (臨床症狀)

1.เกดการกดทบ：ทางดานหนา กดทบกระเพาะปสสาวะ ทำใหเกดการปสสาวะบอย สวนกดทบทางดานหลง ทำใหทบกบลำไสตรงทำใหเกดอาการอยากถายอจจาระแตถายไมอ อก ปวดหลงปวดทอง และปวดองเชงกราน เปนตน2.ประจำเดอนออกมากเกนไป เลอดออกอยางไมสมำเสมอ โดยเฉพาะเนองอกใตเนอเยอ3.มบตรยากและแทง：เนองอกใตเนอเยอมกทำใหเกดภาวะการมบต รยาก หรอการแทงตอเนอง

ชวงเวลาการผาตด (開刀時機)

สำหรบสตรทยงตองการมบตร หากวาเนองอกยงไมใหญมาก กยงไมตองผาตดเพอนำ เวนแตวาเนองอกทขนอยในบรเวณทตวออนฝงตว แตหากวามอาการเหนชด กตองผาตดเพอเกบรกษามดลกเอาไว และหากวามอาการมากกจะตองทำใหตงครรภทนทดวยวธทางการแพทยหลงการผาตดทนท เพอปองกนการเกดเนองอกขนซำ สตรสามารถ

157

บทท บทท 2222 ทำความรจกเนองอกในมดลกทำความรจกเนองอกในมดลก （第二十二章 認識子宮肌瘤）

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 22 ทำความรจกเนองอกในมดลก

158

พจารณาการผาต ดเม อพบอาการดงตอไปน 1.ประจำเดอนมามากผดปกตจนทำใหเกดการขาดเลอด2.มอาการกดทบรนแรง 〔อยากถายอจจาระแตถายไมออก ปวดบรเวณองเชงกราน〕

3.เนองอกเตบโตไวมาก และมโอกาสจะเกดเปนเนอราย4.ภาวะการมบตรยากทเกดจากเนองอกในมดลก5.ปวดกระดกองเชงกรานอยางมาก6.ขนาดของเนองอกใหญเกนกวาขนาดของมดลกในระยะตงครรภไดสา มเดอน

การรกษา (治療)

วธการรกษาพจารณาตามอาย ความสามารถในการมบตร สภาพจตใจของผปวย สามารถแบงไดเปน：การผาเอามดลกออกทงหมด การผาตดเอาเนองอกใน มดลกออก การรกษ าภายใน การรกษาดวยการอดเสนเลอดแดง หากวายงตองการมบตร หรออยากรกษามดลกไวกเหมาะสำหรบวธการตดเนองอกออก แตมสทธเปนซำ

หลายคนตดวาหลงจากตดมดลกออกแลว กจะเขาสวยทอง แตวาอวยวะทควบคมฮอรโมนของเราเปนรงไขไมใชมดลก ฉะนนการตดมดลกออกไมไ ดหมายความวาจะเขาสวยทอง เพยงแคจะไมมประจำเดอนแลวเทานน

เนองอกอาจจะฝอลงหลงวยหมดประจำเดอน?( 停經後，肌瘤可能萎

縮？ )

โดยทว ไปแลวหลงวยหมดประจำเดอนกจะไมมฮอรโมนไปกระตน เนองอกกจะฝอตวไป แตหากไมมการฝอตว แตกลบใหญขน กตองระวงความเปนไปไดของการกลายเปนเนองอกราย

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด

บทท บทท 2323 สาวหนด สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด การลดนำหนกอยางสขภาพด（第二十三章 窈窕淑女－健康減重）

ความหมายของโรคอวน (肥胖的定義)

ความหมาย：คา BMIอยในระหวาง 18.5 ถง 24ถอวาปกต เกน 24ถอวานำหนกมากเกนไป เกน 27 ถอวาเปนโรคอวน BMI＝ นำหนกรางกาย （กโลกรม） / สวนสง2 （ตารางเมตร）เพศชายรอบเอวเกน 90 เซนตเมตร เพศหญงรอบเอวเกน 80 เซนตเม ตร ถอวาเปนโรคอวนนำหนกจรงเกนนำหนกทควรมมากกวา 20%

นำหนกทควรม (理想體重)

นำหนกทเพศชายควรม(กโลกรม)＝﹝สวนสง(เซนตเมตร)

－80 ﹞× 0.7นำหนกทเพศหญงควรม(กโลกรม)＝﹝สวนสง(เซนตเมตร)

－70 ﹞× 0.6

เพราะเหตใดจงเกดโรคอวน?(為什麼會肥胖？)

เเพราะการควบคมการใชชวตเกดปญหา เชน รบประทานอาหารมากเกนไป (รางกายไดรบอาหารมาก) ปญหาทางกายภาพ(ความหว) กรรมพนธ(อตราเมตาบอลซม)

นสยการกน สภาพแวดลอม ระบบการทำงานของตอมไรทอ การถายทอดทางพนธกรรม การลดนำหนกทไดผลทสดคอการดแลตนเอง

159

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหมบทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด

160

การลดนำหนกจะสำเรจหรอไมนนขนอยกบการใชชวตและนสยความเปนอย

เหตใดจงตองลดนำหนก?(為什麼要減肥？)

โรคอวนเปนโรคอยางหนง นำหนกทเหมาะสมชวยใหเราแขงแรง และสวยงามขน

ลดนำหนกอยางไร?(如何減肥？)

การควบคมอาหาร ออกกำลงกายอยางสมำเสมอ ใชยาในการชวย การลดนำหนกดวยวธการทางการแพทย （ดดไขมนการผาตด การตดลำไสใหสนลง การทำกระเพาะใหเลกลง

การผาตดเพอลดการดดซมอาหารในลำไส）วธการอนทยง ไมแนใจถงผลการรกษาทางการแพทย เชน ไมซโรพลส ชาลดนำหนก การฝงเขมบรเวณห เปนตน

ผลขางเคยงทเกดขนเนองจากการลดนำหนก? (常見減肥的副作

用？)

การดดไขมนเกดการแขงตวเปนบางสวน ผวหนงขรขระ ไมซโรพลสทำใหเกดอาการระบบหายใจลมเหลว ตองทำการยา ยปอ ด สรรพคณของชาลดนำหนกเปนใบททำใหทองรวง ทำใหระดบไออ นในรางกายลดลง จงตองระมดระวงไวใหด

หลกการรบประทานอาหารระหวางการลดนำหนก (減肥的飲食原

則)

คมอการใชยาเพอความปลอดภย ของผอยอาศยใหม

บทท 23 สาวหนด – การลดนำหนกอยางสขภาพด

1.รบประทานอาหารครบสามมอ ไมทานของวาง ขณะทานอาหาร ให รบประทานตรงเวลาและควบคมปรมาณใหเหมาะสม ร บประทานข องนง ตม และอาหารรสไมจดเปนหลก2.ดมนำซปกอน แลวคอยทานผก ตอจากนนจงคอยทา นเนอสตวแล ะข าว ลดการรบประทานอาหารทใหพลงงานสง3.เคยวอาหารชาๆ หยดการรบประทานอาหารหากรสกวาไมห วแลว4.รบประทานอาหารอยางตงใจ ไมทานไปดทวหรออานหนงสอ ไ ปดวย 5.รบประทานอาหารหวานหรอของวางใหนอยลงดมเครองดมแ ละ แอลกอฮอรนอยลง ทานอาหารทใหพลงงานสงใหนอยลง เชนถวลสง และถวชนดตางๆ

การออกกำลงกายอยางสมำเสมอ (規律的運動)

เพมการใชพลงงาน ควบคมนำหนก เพมอตรา เมตาบอลซมข องร างการ เพมภมคมกน เพมอตราการทำงานของหวใจและปอด เพมคว ามยดหยนของกลามเนอและรางกาย ลดการเกดอบตเหต ลดความกดดน คลายความเหนอยลา พฒนาความสมพนธกบผอน

หลกการออกกำลงกายแบบ 333 (運動333原則)

ออกกำลงกายอยางนอยอาทตยละ 3วน ออกกำลงกายอยางนอยค รงละ30 นาท ออกกำลงกายจนถงระดบทหอบแตยงพดคยได หรออตราการเตนของหวใจนาทละ 130 ครง

161