บทที่ 4 บุคลิกภาพ...ความหมายของบ คล...

บคลกภาพPersonality

A. Nachawon

บคลกภาพ คอ ลกษณะทาทางซงสามารถแสดงออกมาไดทงทางรางกาย จตใจ และความรสกนกคด ทสะทอนออกมาใหผ อนเหนและเกดความประทบใจ ฉะนน การทบคคลจะไดรบการยอมรบนบถอ การสนบสนน ความไววางใจ และความประทบใจจากผ อนนน กควรทจะแสดงบคลกภาพทดและเหมาะสมใหผ อนเหน เพราะบคลกภาพมอทธพลตอความรสกและอารมณของผ ทพบเหนเปนอยางยง

ความหมายของบคลกภาพ

ความหมายของบคลกภาพ

ค าวา "บคลกภาพ" หมายถง คณลกษณะทางกาย ทางจตใจ และ

ความรสกนกคดทสะทอนออกมาใหผ อนเหนและเกดความประทบใจมากนอยเพยงใด

ความส าคญของ “บคลกภาพ”

ความส าคญคอ บคลกภาพนบเปนสวนประกอบทส าคญทม

อทธพลตอความรสกและอารมณของผ ทพบเหนเปนอยางยง จงสงผลตอ

การยอมรบนบถอ การใหความรวมมอ การสนบสนน และความ

ไววางใจจากผ อน

ปจจยทมผลตอการพฒนาบคลกภาพ

ปจจยส าคญในการพฒนาบคลกภาพของมนษยม 3 ประเภทคอ

1. พนธกรรม(Heredity) หมายถง การถายทอดลกษณะตางๆ ของ

สงมชวตจากรนสรน (Generation) เชน รนพอแมลงไปสรนลกหลาน มการ

เรมตนการศกษาเรองพนธกรรมโดย เกรเกอร เมนเดล (Gregor Mendel)

เปนผ ทคนพบและอธบายหลกการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

2. สงแวดลอม(Environment) หมายถง สภาพภายนอกซงแยกออกจาก

ตวบคคลได เปนสงทมอทธพลในการสงเสรมบคลกภาพของบคคลไดแก

บาน โรงเรยน คร สงคม วฒนธรรมประเพณ และความเชอตางๆ

3. ชวงเวลาในชวตของแตละบคคล นกจตวทยาสวนใหญเชอวาระยะ

ส าคญของการพฒนาในมนษยสวนมากจะอยในชวงชวตวยเดก วยทารก จะ

เปนวยทเพาะลกษณะนสยความไววางใจบคคลอน

ปจจยทมผลตอการพฒนาบคลกภาพ

ทฤษฏบคลกภาพ

ทฤษฎจต-สงคม (Psycho-Social Theory)

ไดแบงพฒนาทางบคลกภาพออกเปน 8 ขน คอ

ขนท 1 ความไววางใจ – ความไมไววางใจ (Trust vs Mistrust)

ขนท 2 ความเปนตวของตวเองอยางอสระ – ความสงสยไมแนใจตวเอง (Autonomous vs Shame and Doubt)

ขนท 3 การเปนผคดรเรม – การรสกผด (Initiative vs Guilt)

ขนท 4 ความตองการทจะท ากจกรรมอยเสมอ – ความรสกดอย (Industry vs Inferiority)

ขนท 5 อตภาพหรอการรจกวาตนเองเปนเอกลกษณ – การไมรจกตนเองหรอสบสนในบทบาทในสงคม (Ego Identity vs Role Confusion)

ขนท 6 ความใกลชดผกพน – ความอางวางตวคนเดยว (Intimacy vs Isolation)

ขนท 7 ความเปนหวงชนรนหลง – ความคดถงแตตนเอง (Generativity vs Stagnation)

ขนท 8 ความพอใจในตนเอง – ความสนหวงและความไมพอใจในตนเอง (Ego Integrity vs Despair)

ทฤษฏบคลกภาพ

ทฤษฎจตวทยาสวนบคคล(Theory of Individual Psychology)แนวคดทส าคญของทฤษฏนคอ

1. ความมงมนในอนาคต(Fictional Finalist)2. การดนรนเพอยกระดบ(Striving for Superiority)3. การชดเชยปมดอยของตวเอง (Inferiority Feeling and Compensation)

ทฤษฏบคลกภาพ

ทฤษฏบคลกภาพแบบของบคคล(Types personality Theory)

เชลดน (Sheldon) เปนนกจตวทยาและแพทยชาวอเมรกน ไดศกษาคนควาเรอง ลกษณะความสมพนธของ โครงรางของมนษย กบการแสดงออกในลกษณะตางๆ ของมนษย ไดถายรปภาพของคนไขทเขามาในคลนค เชลดนเกบขอมลโดยการน าภาพของคนไข เปนจ านวนมาก มาท าการพจารณา ลกษณะโครงราง และแบงประเภทของโครงรางออกเปนกลมๆ และสรปเปนทฤษฎวา มนษยมลกษณะทางรปรางแตกตางกน

ทฤษฏของบคลกภาพของจง

พฤตกรรมของบคคลเปนผลมาจากแรงกระตนทางเพศ แตJung เชอวาบคคลจะเปนคนเชนใดนน ยอมขนอยกบการอบรมเลยงดตงแตวยเดกดวยเชนกนองคประกอบของจต

(Structural Components of Psyche) เปนผลรวมทงหมดของบคลกภาพทประกอบดวยระบบตางๆ

ทฤษฎบคลกภาพแบบ “UNO”

ในหลกการของ UNO Personality จงจดบคลกภาพของคนเราจากพฤตกรรมทแสดงออกเปน 3 แบบ ดวยกน ดงน

1. U Personality เปนบคลกภาพแบบเงยบขรมU = Under Expression คอ แสดงออกนอยกวาบคคลทวไป

2. N Personality เปนบคลกภาพของคนทวๆไปทพบเหนแสดงออกไมมาก

ไมนอย N = Normal Expression คอ แสดงออกแบบปกตเหมอนบคคลทวไป

3. O Personality เปนบคลกภาพทชอบแสดงออกมากกวาชอบอยนงO = Over Expression คอ ชอบแสดงออกมากกวาบคคลทวไปทงกรยาทาทาง และค าพด

ระดบการปฏสมพนธ

การปฏสมพนธสรปไดเปน 3 ระดบ คอ

1. ระดบ Social หมายถง เมอบคคลคบกนใหมๆ การคบหาเปนไปเพยงผวเผน

2. ระดบ Group หมายถง เมอบคคลคบกน รจกกนมากขนจนคนเคยกนแตยงไมถงกบเปนเพอนสนท

3. ระดบ Self หมายถง เมอบคคลมความสนทสนมกนอยางลกซง เปนเพอนคหหรอคครอง

ทฤษฏจตลกษณะ

ฟรอยดไดแบงจตของมนษยออกเปน 3 ระดบ คอ

จตส านก (Conscious)จตกอนส านก (Pre-conscious) จตไรส านก (Unconscious) เนองจากระดบจตส านก เปนระดบทผ แสดงพฤตกรรมทราบ และรตว สวนเนอหาของระดบ จตกอนส านก เปนสงทจะดงขนมา อยในระดบจตส านก ไดงาย ถาหากมความจ าเปนหรอตองการ ระดบจตไรส านกเปนระดบทอยในสวนลกภายในจตใจ จะดงขนมาถงระดบจตส านกไดยาก แตสงทอยในระดบไรส านก กมอทธพลตอพฤตกรรม

การพฒนาบคลกภาพ

ประเภทของบคลกภาพ

บคลกภาพภายนอก คอ สงทเหนไดชดเจนจากภายนอกของแตละ

คน สามารถทจะปรบปรงแกไขไดงาย ใชเวลาไมนาน แบงไดเปน 4 หมวดคอ

1. รปรางหนาตา2. การแตงกาย3. กรยาทาทาง4. การพด

บคลกภาพภายใน คอ สงทอยภายในจตใจ หรออปนสยใจคอทมองไมเหน สมผสไมได แกไขไดยาก เชน

1. ความเชอมนในตนเอง2. ความซอสตยสจรต3. ความคดรเรมสรางสรรค4. ความรบผดชอบ

การพฒนาบคลกภาพ

หลกและวธเสรมสรางบคลกภาพ

การยน เดน นง เปนสวนส าคญทบอกถงบคลกภาพของแตละบคคลงามอรยาบถ คอ การเดน ยน นง เปด-ปดประต ขนลงรถ อยางถกตองสวยงาม

การรจกท าตวใหเขากบบคคล สถานท และเวลา อยางถกตองถอวามมารยาททางสงคมทด เชน การรจกกราบไหวทถกวธ และถกกาลเทศะ การรจกธรรมเนยมของชาวตางชาต การปฏบตตนในงานเลยงตาง ๆ

การพฒนาบคลกภาพ

แนวทางในการพฒนาบคลกภาพการรกษาสขภาพอนามย

- ออกก าลงกายสม าเสมอ- รบประทานอาหารทมประโยชน- ควบคมน าหนกไมใหเพมหรอลดผดปกต- ละเวนการสบบหรหรอยาเสพตดใหโทษทกชนด- ไมดมสงของทมแอลกอฮอลหรอคาเฟอน- พกผอนนอนหลบใหเพยงพอ วนละ 7-8 ชม.- รกษาอารมณใหสดชนแจมใสอยเสมอ

การพฒนาบคลกภาพ

การดแลรางกาย- รกษาความสะอาดในชองปากและฟน- ดแลรกษาเสนผมและทรงผมใหเรยบรอยทงดานความสะอาดและรปทรง- โกนหนวดเคราใหเกลยงเกลา ตดและขรบใหเรยบรอย- รกษาผวพรรณใหสะอาดสดชนอยเสมอ อยาใหผวแหงกราน- รกษากลนตว- รจกการแตงหนาแตพองาม- ดแลเลบมอ เลบเทา ใหสะอาดอยเสมอ- ปรบเปลยนเสอผาและชดชนในทสวมใสทกวน- ควรมการเชครางกายเปนประจ าทกป- เมอรางกายมอาการผดปกตรบไปปรกษาแพทย

การพฒนาบคลกภาพ

การแตงกาย- สวมใสเสอผาทสะอาด ซกรดใหเรยบ- สสนไมฉดฉาด ควรเลอกสให

เหมาะสมกบรปรางและผวพรรณของตนเอง- กระเปาถอและรองเทา ควรใชหนงท

มคณภาพด สเรยบ ส ารวจสนรองเทาจดการซอมแซมใหเรยบรอย

- แตงหนาใหแนบเนยน ไมแตงเขมผดธรรมชาต เลอกใชเครองส าอางทมคณภาพด

- เลบและการทาเลบ ไมควรไวเลบยาวจนเกนไป ควรเลอกสกลาง ๆ อยาปลอยให

สถลอกจะไมนาด

การพฒนาบคลกภาพ

- ผม หมนสระใหสะอาด อยางนอยสปดาหละ 1-2 ครง แปรงหวใหเรยบรอย เลอกทรงผมทรบกบใบหนา- เครองประดบ ควรใชเพอเสรมการแตงกายใหดดขน แตไม

ควรใชเครองประดบมากจนเกนไปจนดสะดดตารกรงรงไปหมด- ควรแตงกายใหเหมาะสมกบสภาพภมศาสตรและวฒนธรรม- ควรแตงกายใหเหมาะสมกบกาลเทศะ

การพฒนาบคลกภาพ

อารมณ

รจกควบคมอารมณ ไมปลอยอารมณไปตามใจตนเอง คนทควบคมอารมณตนเองไดจะไดเปรยบและจะเอาชนะเหตการณตาง ๆ ทเกดขนได ในการปฏบตงานเปนเรองธรรมดาทจะตองมเหตการณมากระทบกระเทอนอารมณกนอยเสมอ

ฉะนน บคคลใดทตองการจะพฒนาบคลกภาพของตนใหดขน จะตองเปนคนรจกอดทนใจเยนเมอมเหตการณทไมถกใจเกดขน

การพฒนาบคลกภาพ

ความเชอมนในตนเอง- ยอมรบในความสามารถของตนเอง- อยาเลงผลเลศในการท างานจนเกนไป- อยาถอคตวาการท างานสงใดเมอท าแลวตองดทสด- อยาน าความเกงของผอนมาทบถมตนเอง- หมนฝกจตใจตนเองใหชนะความกลวใหได

การพฒนาบคลกภาพ

การพฒนาบคลกภาพดานความรสกนกคด

ความรสกนกคดของแตละคนยอมไมเหมอนกน ถามความรสกนกคดในดานด ไมมองคนในแงราย จตใจกเปนสข ไมมความกงวล ดงนน เลขานการจงควรพฒนาบคลกภาพดานความรสกนกคดดงน

1. มความเชอมนในตนเองในการกระท าในสงตาง ๆ

2. มความซอสตย กระท าตนใหผ อนเชอถอเรา แลวความไววางใจจะตามมา มเรองส าคญเขากจะใหเราท า

3. มความสามารถทจะท าสงเหลานน ใหเหมาะสมกบผ ทมอบหมายไววางใจใหเราท า

4. มความกระตอรอรน ทอยากจะท า เตรยมตวใหพรอมอยเสมอ

การพฒนาบคลกภาพ

5. มความคดรเรมสรางสรรค รจกปรบปรงงานอยเสมอ

6. มความรบผดชอบ ไมวาจะท าอะไรกตามตองมความหวงใยจะตองท าใหเสรจทนตามก าหนดเวลา

7. มความรอบร

8. หวงตวเอง เตมชวตใหกบตวเอง

9. มความจ าแมน

10. วางตวเหมาะสมกบกาลเทศะ

การพฒนาบคลกภาพ

การพฒนาบคลกภาพดานกายบรหารทรวดทรง

องคประกอบของทรวดทรง ขนอยกบกลไกของการเคลอนไหวของรางกายและโครงสรางของรางกายไมวาหญงหรอชายกชอบทจะมรปรางงามทงนน ผชายกตองการมรปรางสมารท ผหญงกตองการมเอวบาง รางนอย มสขภาพด การมรปรางงาม สขภาพด เกดจากการพฒนาตวเราเอง เราเปนผ วางแผนในชวตของเราเอง

ทรวดทรงอาจไมใชทกสงทกอยางในชวต แตสวนสดและทาทาง ท าใหคนทกคนดแตกตางกนไป บคลกทไมดแสดงวาเจาของเรอนรางขาดความเชอมนในตวเอง

การพฒนาบคลกภาพ