1. thời vụ thoi vu.pdf · - máy xới gắn bông trục, tang kéo - máy cày bánh lồng...
Post on 28-Dec-2019
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Mục tiêu bài giảng Nâng cao kiến thức cho nông dân thông qua:
• Hiểu thời vụ và cơ cấu giống lúa
• Hiểu kỹ thuật làm đất
• Biết kiến thức để lúa giống
• Hiểu và biết xử lý hạt giống
• Hiểu và biết kỹ thuật gieo, cấy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kết cấu bài giảng Bài 1. Thời vụ Bài 2. Cơ cấu giống lúa Bài 3. Kỹ thuật làm đất Bài 4. Kỹ thuật gieo cấy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Cơ sở bố trí
thời vụ?
Thủy văn
Né rầy Né
mặn
Né hạn
Bài 1: Thời vụ
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Vùng
Đông xuân
Hè thu
Thu đông
Vụ mùa
2 vụ lúa
1/11 đến
30/12
1/5 đến
30/6
15/8 đến
15/9
3 vụ lúa
10/11 đến 30/12
15/4 đến
15/5
20/7 đến
20/8
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Thời vụ gieo sạ lúa như thế nào?
• Chọn giống phù hợp vùng sinh thái
• Sử dụng giống lúa ngắn ngày
• Giống cùng TGST cùng trà, liền vùng
• Dễ trồng, cho năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao
• Có đầu ra
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Bài 2: Cơ cấu giống lúa
Nguyên tắc chọn giống?
• Giống lúa chịu hạn, mặn TB-khá
• OM 6976, OM 2517, OM 5629, OM 8017, OM 9921, OM 6677, OM 4900, OM 5451, ST5,...
Vùng ven biển nhiễm mặn
phèn
• Giống OM5451, OM 2017, OM6377, OM6677, OM7347, OM2514, OM2017… lúa lai HR182, BTE1…
Vùng nước lợ
• Giống chủ lực: IR50404, OM2517, OM576, AS996, OM5451, OM6976, OM5472...
• Giống bổ sung: ST5, OMCS2000, Jasmine 85, Đài thơm 8, OM4900, OM7347, RVT, VD20
Vùng nước ngọt
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Thế nào là chọn giống phù hợp vùng sinh thái?
• Nhấn chìm rơm rạ (mùa lũ)
hoặc bơm nước ngâm 1-2 tháng
• Chủ động bơm nước ra nước ~ 5-10cm
• Đánh bùn, san bằng mặt ruộng bằng:
- Máy xới gắn bông trục, tang kéo
- Máy cày bánh lồng gắn bông trục
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Bài 3: Kỹ thuật làm đất
Đối với vụ đông xuân
Vùng phù sa ngọt
Cày ải, phơi đất (≥3 tuần)
Tác dụng?
• Cắt đứt mao quản
• Giảm xì phèn
• Bộ rễ lúa phát triển
Vùng bị hạn và nhiễm mặn
Khi có nước ngọt, rửa mặn 1-2 lần sau làm đất.
Kiểm tra độ mặn của đất
dưới 0,2% => xuống giống.
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Đối với vụ hè thu
• Sau hè thu, trục, xới đất ngay
thay nước nhiều lần
• Ngâm nước từ 3-5 ngày
=> Tháo nước vừa đủ
=> Xới, trang phẳng
• Tháo hết nước, đánh rãnh
• Gieo sạ vụ thu đông
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Đối với vụ thu đông
Tác dụng
Tăng năng suất từ
5 -15% Tăng tỉ lệ
hạt chắc
khoảng 2%
Dễ kiểm soát cỏ dại, quản lý được ốc bươu vàng
Tăng hiệu quả phân đạm, tiết kiệm phân bón
Tiết kiệm nhiên liệu bơm
tưới khoảng 20%
Tiết kiệm nước từ 20-40%
Thuận lợi sử dụng máy sạ hàng, máy
cấy, máy thu hoạch lúa
Thực hành
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật san phẳng
San ruộng bằng trang gắn theo máy cày bừa
San ruộng bằng máy sử dụng tia laser
Tạo rãnh thoát nước quanh ruộng để thoát phèn, gom ốc bươu vàng
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật san phẳng
Bộ phận máy san phẳng bằng laser:
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật san phẳng
Nguyên tắc làm việc máy san phẳng bằng laser:
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật san phẳng
1. Chuẩn bị hạt giống
2. Xử lí hạt giống
3. Ngâm hạt giống
4. Ủ hạt giống
5. Kỹ thuật gieo cấy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Bài 4: Kỹ thuật gieo cấy
• Sử dụng giống xác nhận 1 và 2
Độ sạch > 99% khối lượng
Hạt khác giống < 0,3-0,5% số hạt
Hạt cỏ dại nguy hại < 10-15 hạt/kg
Tỉ lệ nảy mầm > 80%
Độ ẩm < 13,5%
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
1. Chuẩn bị hạt giống
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Lượng giống sạ
80 - 100kg/ha
30 – 50kg/ha
60 – 80kg/ha
Phơi hạt giống dưới nắng nhẹ 3-5h
Xử lý bằng nước nóng 54oC
Xử lý bằng nước muối 15%
Xử lý bằng thuốc hóa học
Diệt trừ nguồn nấm bệnh
LÝ DO?
Kích thích nảy mầm
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
2. Xử lí hạt giống
Lúa thuần 24 - 30h
Lúa lai 20 - 24h
10-12 giờ thay nước 1 lần
Hạt no nước
Mép hạt hơi sưng
Vỏ trấu trong suốt thấy
rõ phôi hạt bên trong
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
3. Ngâm hạt giống
Ủ trong bao vải/thúng
Nhiệt độ 30- 32oC
Thời gian ủ 20 -24 giờ
10-12h rửa đãi chua 1 lần
Hạt giống sau khi ngâm ủ
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
4. Ủ hạt giống
A. Kỹ thuật gieo sạ
- Kỹ thuật sạ lan
- Kỹ thuật sạ bằng công cụ sạ hàng
- Sạ bằng máy phun hạt giống
B. Kỹ thuật cấy bằng máy
- Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
- Kỹ thuật cấy bằng máy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
5. Kỹ thuật gieo cấy
Đất đai, thời vụ, độ thoát nước…
=> hình thức gieo cấy
Nếu ruộng bằng phẳng, thoát nước tốt
=> sạ lan, sạ hàng
Nếu thoát nước không triệt để => cấy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
5. Kỹ thuật gieo cấy
Làm đất trang
bằng mặt ruộng
Đánh rãnh thoát nước
Để cho lớp bùn
nhão
se lại
Gieo sạ
Mật độ sạ 80-100 kg/ha Tối đa 120 kg/ha tùy mùa vụ => sạ lan hoặc sạ hàng.
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật gieo sạ
• Giống có rễ, mầm ra dài ~ ½ hạt
• Lưu ý:
+ Chia lượng giống theo diện tích nhỏ
+ Gieo 2 lần trên 1 ô diện tích nhỏ
đã xác định lượng giống
=> tăng độ đồng đều.
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật sạ lan
Ưu điểm
• Giảm lượng giống sạ
(40-60% so với sạ lan)
• Giảm phân bón
• Dễ chăm sóc
• Cây lúa cứng cáp -> đỡ
đổ ngã
• Áp lực sâu bệnh giảm
Nhược điểm
• Tăng chi phí sạ
• Yêu cầu làm đất kỹ
• Ngâm ủ giống khắt khe
• Nếu mầm mạ dài quá
=> lượng hạt xuống ít
• Nếu mầm mạ ngắn quá
=> hạt xuống nhiều
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật sạ bằng công cụ sạ hàng
• Mật độ: điều chỉnh bởi vòng cao su che dãy lỗ trống ~ 50-75-100kg/ha
• Khoảng cách: ~ 20cm.
• Dụng cụ sạ: trống, nằm trên 1 trục gắn bánh xe & tay cầm để kéo
• Đổ lúa ~2/3 trống, KHÔNG đổ đầy, đậy kín nắp trống
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật sạ bằng công cụ sạ hàng
Hoặc
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật sạ bằng công cụ sạ hàng
Tác dụng? Giảm công lao động
Giải quyết tình trạng thiếu nhân công
Rút ngắn thời gian sạ (4ha/ngày/máy)
Sạ đều -> dễ chăm, lúa phát triển
Cơ giới hóa trong sản xuất lúa
Giảm chi phí, tăng lợi nhuận
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Sạ bằng máy phun hạt giống
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Sạ bằng máy phun hạt giống
Lượng giống cho 1000 m2
lúa lai 3kg, lúa thuần 4-6kg.
Ngâm ủ: kỹ thuật như đã nêu
Chuẩn bị khay
Chuẩn bị giá thể:
dùng đất bột hoặc bùn
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
Giá thể bằng đất bột
Gieo 200 khay (cấy ~ 1ha)
Đất bột 1 m3
Mụn dừa 0,5 m3
Super lân 10 kg
Ure 1,6 kg
Kali 1,6 kg
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
Giá thể bằng đất bột
Kỹ thuật gieo Cho giá thể vào khay, dày 1,5-2 cm
Tưới thật đẫm nước => gieo hạt
Gieo dày, đều, gieo cả mép khay
Gieo xong tưới nước
=> phủ kín hạt bằng lớp đất bột.
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
Giá thể bằng bùn (gieo 8-9 khay mạ)
Đất bùn sạch 10 xô (10 lít)
Mụn dừa 2-3 xô (10 lít)
Lân trộn đều 0,3kg
Đất bột/ tro trấu 1- 2 xô (1-2 lít)
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
Giá thể bằng bùn
Cách gieo:
+ Cho bùn vào khay, bùn dày 2 cm
+ Bùn không lỏng => tránh chìm mộng mạ
+ Đảm bảo hạt gieo đều mép khay
+ Gieo xong phủ hạt bằng tro trấu
+ Chồng các khay lên nhau.
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
Ưu điểm
Đỡ tốn nhân công
Giảm lượng giống
Công suất cấy cao
Đảm bảo mật độ và độ
sâu cây mạ cấy đồng đều
Điều chỉnh độ sâu khi cấy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật làm mạ khay cấy máy
Nhược điểm
Chi phí mua máy cao
Yêu cầu mặt bằng đồng
ruộng phải tốt
Chủ động nước
Yêu cầu kỹ thuật làm mạ
khắt khe hơn
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật cấy bằng máy
Các bộ phận: Một số lưu ý:
Kiểm tra tất cả vị trí (ốc vít, động cơ, hộp số,...), gạt cần ly hợp về ‘phân ly’ =>khởi động: không tiếp xúc với bộ phận cấy
Vòng cua, ga nhỏ, rẽ góc > 55 độ, tắt chế độ cấy
NGUY HIỂM: KHÔNG đứng trước máy sau khởi động
TẮT MÁY => điều chỉnh, kiểm tra, thêm dầu
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật cấy bằng máy
Thời vụ, cơ cấu giống, kỹ thuật sạ cấy lúa ĐBSCL
Kỹ thuật cấy bằng máy
Đã giành thời gian lắng nghe
và tham gia cùng chúng tôi.
CCAFS
Climate Change,
Agriculture and
Food Security
RESEARCH PROGRAM ON
top related