1 pnrub wkład

8/18/2019 1 PNRUB wkład

1/7

© dr Patrycja Klimas 2015-11-26

Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 1

BANKI

BANKOWOŚĆ

USŁUGI BANKOWE

RYNEK USŁUG BANKOWYCH

Prawo bankowe

• Prawo bankowe   - zespół norm prawnych regulującychpowstawanie, funkcjonowanie oraz zasady likwidowania instytucjibankowych (zwłaszcza banków), a także zasady funkcjonowanianadzoru bankowego.

•   Prawo bankowe reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997

Prawo bankowe

•   Perspektywa przedsiębiorstwa & banku• prywatne prawo bankowe   (prawo umów bankowych),

regulujące zasady zawierania i wykonywania umów zawieranychprzez klientów z bankami

•  Perspektywa banku• publiczne prawo bankowe   regulujące bezwzględnie

obowiązujące zasady funkcjonowania instytucji bankowych

Bank•   Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami

ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających dowykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiemśrodki powierzonepod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

[§2 Ustawy Prawo Bankowe]

•   Przedmiotem działalności banków jest świadczenie usług

finansowych których przedmiotem są zobowiązania finansowepodejmowane przez banki wobecklientów.

•   Współczesny bank to dziś przedsiębiorstwo przemysłu usługfinansowych

Banki - typologia

•   Wg Ustawy Prawo Bankowe•   Krajowe

•   Zagraniczne

•   Wg stopnia w strukturze systemu bankowego:•   Centralne

•   Komercyjne

•   Wg formy prawnej•   Państwowe

•   W formie spółek akcyjnych

•   Spółdzielcze

Banki typologia

Wg świadczonych usług bankowych• Uniwersalne – szerokie spectrum usług bankowych kierowanych

do różnego typu segmentów klientów.

• Inwestycyjne  – długie terminy transakcji oraz duże kapitały –głównie usługi dotyczące zarządzania finansowego orazdoradztwa

8/18/2019 1 PNRUB wkład

2/7

© dr Patrycja Klimas 2015-11-26

Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 2

Banki typologia

Wg świadczonych usług bankowych:• Specjalne   (specjalistyczne) – oferta zawężona do określonej

dziedziny lub rodzaju klientów.

• Spółdzielcze  – raczej mniejszy zakres oferty aniżeli w bankachuniwersalnych, funkcjonują głównie na obszarach wiejskich.

Bankowość komercyjna

• Bankowość detaliczna - usługi na rzecz osób fizycznych

• Bankowość korporacyjna – usługi na rzecz (głównie średnichi dużych) podmiotów instytucjonalnych.

• Bankowość przedsiębiorstw   – usługi na rzecz mniejszychpodmiotów gospodarczych.

• Bankowość komunalna   – usługi na rzecz jednosteksamorządu terytorialnego i przedsiębiorstw gospodarkikomunalnej

• Bankowość ekologiczna   – finansowanie przedsięwzięćproekologicznych.

Bankowość komercyjna - typologia

Z punktu widzenia zakresu działalności bankowejwyróżnia się [Pietrzak 2002]:

•   Bankowość tradycyjna

•   Bankowość wirtualna

•   Bankowość wielokanałowa

Bankowość tradycyjna

•   Bankowość stacjonarna

•   Bricks & Mortar

•   Tworzenie i wykorzystywanie rozbudowanej siecioddziałów i filii

•   Bank wcale nie wykorzystuje Internetu tj. nie stosuje

bankowości elektronicznej

Bankowość wirtualna

•  Clicks only

•  Wykorzystuje wyłącznie Internet tj. jej przedmiotem jest wyłącznie bankowość elektroniczna

•   Poziomy dostępu: pasywny, półaktywny, aktywny.

•   Tryb dostępu: online & offline

•   Egg, First-e, Cahoot

Bankowość wirtualna ≠ Bankowość elektroniczna

Bankowość wielokanałowa

•   Bricks&Clicks

•   Wykorzystuje wiele kanałów dystrybucyjnych (multi-chanelbanking)

•   Zwykle łączy kanały elektroniczne, centra telefoniczne (ang.call centers) z sieciami oddziałów

•   Poszczególne kanały te funkcjonują we wzajemnympowiązaniu informacyjnym i technicznym

•   Liderzy: Nordea, SEB, Deutsche Bank, Midland Bank, HVBGroup

8/18/2019 1 PNRUB wkład

3/7

© dr Patrycja Klimas 2015-11-26

Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 3

Usługi bankowe

•   Usługi bankowe - określone czynności, zaprojektowane ipodejmowane przez bank związane z dobraniem właściwegoproduktu banku z oferty wstępnej, a także z ustaleniem wspólnie zklientem optymalnego produktu finalnego, zawarcia umowysprzedaży produktu i jej realizacji [Korenik 2006].

•   Usługi bankowe - stosunki umowne między bankiem a klientem, wktórych bank oferuje usługi, a klient jest usługobiorcą [Jaworski 2006].

•   Przedmiotem usługi bankowej jest udostępnienie produktubankowego.

Usługa bankowa ≠ produkt bankowy

Produkt bankowy  – zbiór korzyści dla klienta bankowegostanowiących przedmiot transakcji z bankiem, ale takżekorzyści wynikających z posiadania i konsumpcji produktu.

•   Poziomy produktu bankowego:

• Rdzeń produktu – korzyści zasadnicze dla klienta

• Produkt rzeczywisty   – korzyści dodatkowe oczekiwane przezklienta

• Produkt poszerzony – korzyści dodatkowe nieoczekiwana przezklienta

Usługa bankowa ≠ produkt bankowy

Rodzaje produktów bankowych

•   Wstępne oraz finalne

•   Proste/klasyczne/tradycyjne oraz nowoczesneskomplikowane

•   Kredytowe, depozytowe, obsługi bieżącej działalnościklienta, obsługi transakcji na rynku pieniężnym ikapitałowym, dodatkowe

Usługa bankowa ≠ produkt bankowy

•   Produkt bankowy jest przedmiotem usługi bankowej,ale (zwyczajowo) ma węższy zakres znaczeniowyaniżeli usługa bankowa.

•   Coraz częściej usługa bankowa obejmuje więcej niż

 jeden produkt bankowy.

•  Nie każda usługa bankowa przyjmuje za przedmiotprodukt bankowy (np. usługi własne banków).

Usługi bankowe – ujęcie procesowe Usługi bankowe  – ujęcie procesowe

Odnawialność procesu świadczenia usług bankowych

Lojalność

Korzyści lojalności [Zajkowski 2013]•   Obsługa „stałych” klientów jest tańsza.

•   Lojalni klienci częściej korzystają z usług.

•   Zadowoleni klienci często rekomendują instytucję finansową,poszerzając bezkosztowo grupę klientów.

•   Lojalni klienci mniejszą wagę przykładają do ceny, gdyż w ich ocenie jakość może rekompensować jej wyższy poziom.

8/18/2019 1 PNRUB wkład

4/7

© dr Patrycja Klimas 2015-11-26

Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 4

Usługi bankowe - wyróżniki

•   niematerialność

•   niejednorodność

•   względna nietrwałość

•   brak zabezpieczeń przed kopiowaniem

•   długookresowe obarczenie ryzykiem usługi bankowej

•   nierozdzielność procesu świadczenia i konsumpcji usługi

•   jakość uzależniona od jakości obsługi a nie właściwości samegoproduktu

•   brak przepływu prawa własności odnoszącego się do usługi międzybankiem a przedsiębiorstwem

•   przedsiębiorstwo jest współtwórcą usługi bankowej

Usługi bankowe - ceny

•   Ceny świadczonych usług określone są w TaryfachOpłat i Prowizji

•   Cena świadczonych usług składa się z:

•   oprocentowania

•  prowizji

•   opłatyNp. Rachunek bankowy – opłaty za otwarcie rachunku, wydaniekarty, wyciągi bankowe; prowizje pobierane za przelewy SWIFT,przelewy walutowe, wypłaty środków powyżej określonej wartości;oprocentowanie środków na rachunku.

Usługi bankowe - typologia Usługi bankowe - typologia

• Bierne – pozyskanie środków pieniężnych z rynku•   Bank ponosi koszty odsetkowe

•   Klient uzyskuje przychody odsetkowe

•   Klient ponosi ryzyko niespłacenia zobowiązania

• Czynne   (usługi finansujące) – inwestowanie środkówpieniężnych•   Klient ponosi koszty odsetkowe

•   Bank uzyskuje przychody odsetkowe•   Bank ponosi ryzyko niespłacenia zobowiązania

• Pośredniczące  – wykonywane na ryzyko i rachunek klienta

• Inne  – np. dostarczania informacji gospodarczo-finansowych,usługi kustoidalne

Usługi bankowe – typologiawg. Drugiej dyrektywy bankowej Unii Europejskiej z 1989roku

•   Przyjmowaniedepozytów i innych podlegających zwrotowi funduszy

•   Udzielanie pożyczek i kredytów

•   Usługi leasingu finansowego

•   Usługi w zakresie doręczania pieniędzy

•   Emisja i zarządzanie środkami płatniczymi (np. kartami kredytowymi, czekami)

•   Gwarancje i zobowiązaniapozabilansowe

•   Postępowanie z rachunkami własnymi i rachunkami klientów w zakresie: instrumentów rynku pieniężnego(czekami, wekslami itp.), waluty obcej, sprzedaży terminowej środków pieniężnych i opcji, instrumentówwymiany i kształtowaniastopy procentowej, zbywalnych papierów wartościowych

•   Udział w emisjipapierów wartościowychi usługi z tym związane

•   Doradztwo w zakresie struktury kapitałów, strategii przemysłowej i związanych z tym problemów orazdoradztwo dotyczące fuzji i sprzedażyprzedsiębiorstw

•   Usługi maklerstwawaluto wego

•   Zarządzaniei doradztwoportfelowe

•   Przechowywanie i administrowanie papierami wartościowymi

•   Usługi w zakresie kredytów

•   Usługi z użyciem eskorty

Usługi bankowe – typologiawg. Ustawy Prawo Bankowe

Sensu stricto / podstawowe / rdzennie bankowe – zastrzeżonewyłącznie dla banków (Art. 5 Ustawy Prawo Bankowe)•   przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem

oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,

•   prowadzenie innych rachunków bankowych,

•   udzielanie kredytów,

•   udzielanie gwarancji bankowych,

•   emitowanie bankowych papierów wartościowych,

•   przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

•   wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku wodrębnych ustawach.

8/18/2019 1 PNRUB wkład

5/7

8/18/2019 1 PNRUB wkład

6/7

© dr Patrycja Klimas 2015-11-26

Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 6

Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji

• bankowość internetowa (e-banking)   – dostęp poprzez przezprzeglądarkę stron WWW (komputery, telefony, tablety, palmtopy).Obecnie najważniejszy i najbardziej rozwojowy kanał dystrybucjibankowości elektronicznej.

• Typowe usługi bankowe w bankowości internetowej   [RaportBankowości Elektronicznej 2010]

przeglądanie historii dokonanych operacji, realizacja przelewów idefiniowanie listy odbiorców płatności, spłata kredytu, zakładanie i

zrywanie lokat terminowych, obsługa rachunków oszczędnościowych,bezpieczna komunikacja z bankiem, nabywanie jednostek funduszyinwestycyjnych, papierów wartościowych, doładowanie telefonów

komórkowych

Usługi bankowe  – elektroniczne kanałydystrybucji

• dedykowana bankowość komputerowa (PC-banking, homebanking, corporate banking, Office banking, electroniccorporate banking)   – wykorzystuje specjalistyczneoprogramowanie zainstalowane na komputerze klienta oraz iłącze telekomunikacyjne do zrealizowania konkretnych zleceń.

•   Nie wykorzystuje stron WWW

•   Obecnie wszystko wskazuje na to, że (w długiej perspektywie)home banking będzie stopniowo wypierany przez bankowośćinternetową.

Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji

• bankowość telefoniczna   (phone banking, telebanking,mobile-banking) – wykorzystuje komunikację głosową orazaparaty telefonicznie umożliwiając dostęp do prowadzonychprzez bank rachunków i dokonywanie na nich operacjibankowych.Dwie formy bankowości telefonicznej:   IVR (Interactive Voice Response)  - automatyczny system telefoniczny

banku, który polega na jednostronnej komunikacji głosowej.

  Call center  – serwis telefoniczny banku obsługiwany przez operatora zwykorzystaniem obustronnej komunikacji głosowej.

IVR, czyCall center ?

Usługi bankowe  – elektroniczne kanałydystrybucji

• bankowość mobilna  (przenośna, m-banking) - bankowośćprzenośna wykorzystująca telefony, a także inne urządzeniamobilne aplikujące technologie WAP, SMS oraz aplikacjeklienckie.

•   Nie wykorzystuje technologii głosowych

• SMS – usługi push& usługi pull

Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji

• bańkowość terminalowa   - polega na dokonywaniu transakcjibankowych z wykorzystaniem takich elektronicznych urządzeń jak bankomaty, wpłatomaty, terminale do akceptowania kartpłatniczych (POS’y Point-of-Sale), multimedialne kioskisamoobsługowe.

•   Samoobsługowe korzystanieklienta banku z udostępnionychterminali odbywa się głowniew miejscach publicznych

Usługi bankowe  – elektroniczne kanałydystrybucji

• bankowość telewizyjna (TV-banking) – aktywny lub pasywnydostęp dostęp do usług bankowych przez telewizję cyfrową zaposrednictwemobiornika telewizyjnego.

•   telegazeta, dedykowane kanały lub aplikacje

•   Na polskim rynku już 10 lat temu usługę wprowadził Invest-Bank. Klient za pomocądekodera zyskiwał dostęp do portalu Telewizji Interaktywnej Polsatu Cyfrowego,gdzie dostępny był program Invest-konto.

8/18/2019 1 PNRUB wkład

7/7

© dr Patrycja Klimas 2015-11-26

Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 7

Rynek usług bankowych – cechy &struktura

• Overbanking

• Rynek kupującego

• Silna konkurencja międzybankowa

• Konkurencja jakościowa

Źródło: UniwersytetGdańskihttps://ekonom.ug.edu.pl/pp/download.php

Rynek usług bankowych – czynnikiprzewagi banków komercyjnych [Pietrzak 2002]

•   wielkośćbanku

•   infrastruktura technicznai informatyczna

•   multikanałowysystem dystrybucji

•   wyraźnie zdefiniowana strategia rynkowa

•   polityka silnej marki

•   trwałe relacje z klientami

Rynek usług bankowych – doświadczeniaprzedsiębiorstw

Źródła informacji o rynku usługach bankowychŹródło: Raport UOKiK 2009