ระบบ (system)

System analysis and design 1

Chapter 1 ระบบ (System)

ดร . ปทัมา เจร ิญพร

System analysis and design 2

ระบบ (System)

ระบบคือกลุม่ขององค์กรประกอบตา่งๆทีท่ำางานร่วม กันเพ่ือบรรลวุัตถุประสงค์ ระบบหนึ่งๆอาจประกอบ

ด้วยระบบย่อย (Subsystem) เช่น แผนก โดย แตล่ะส่วนมีหนา้ที่เฉพาะ และ ทำางานตา่งหน้าที่กัน

แตก่ารทำางานประสานกัน ตัวอย่าง:

>> ระบบร่างกาย>> ระบบธนาคาร

System analysis and design 3

คุณลักษณะของระบบ คุณลกัษณะของระบบ แบบเป็น 2 ส่วน

ระบบเป ิด (Open System)

เป็นระบบที่ต้องอาศยัปัจจัยภายนอกมาช่วยควบคุมการ ทำางาน เช่น

คำาแนะนำาจากลูกค้า ระบบปิด (Close System)

เป็นระบบที่มีการควบคุมการทำางาน และ การแกไ้ขด้วย ตัวของระบบเอง ระบบน้ีต้องมี มาตรฐาน (Standards)

รองรับอยู่ เช่น การทำางานของ เครื่องพิมพ์ที่มีตัวเซนเซอร์

System analysis and design 4

การควบคุมระบบ การควบคุม (System Control)

ขบวนการตรวจสอบระบบว่า ระบบปฏิบัตงิานอย่าง มีประสิทธิภาพ และได้ผลตามวัตถุประสงค์ ระบบที่

ดีตอ้งมีการควบคุมการทำางาน การควบคุมประกอบด้วย

มาตรฐานการปฏิบัติงาน (Standard) การวัดผลการปฏิบัติงานจริง (Measuring) การเปรียบเทียบระหว่างการปฏิบัติงานจริง กบั

มาตรฐาน (Comparing) การป้อนกลับของผลการเปรียบเทียบ (Feedback)

System analysis and design 5

การควบคุมระบบ ตวัอย่าง การควบคุมของระบบเปิด บริษัทขายสินค้า หรือ บริการ ในราคาสูงแต่

คุณภาพตำ่า ยอดขาย คือ ตวั Feedback จำาเป็น ตอ้งมีการปรับปรุงสินค้า หรือ วธีิการผลิต

ตวัอย่าง การควบคุมของระบบปิด บริษัทมีการควบคุมการส่ังซ้ือสินค้า โดย เม่ือสินค้า

ในมือ มีจำานวนตำ่ากว่าที่ กำาหนด จะ ออกรายการส่ังซ้ือสินค้าทันที การควบคุมระบบปิด

ทีดี่ ตอ้งมี การตรวจในตวัเอง(Self regulation) และการปรับปรุงในตัว (Self adjustment)

System analysis and design 6

Business Systemระบบธุรกิจ ระบบธุรก ิจ

องค์กรที่ประกอบข้ึนจากระบบธรุะกจิหลายๆระบบ เช่น การตลาด การขาย การผลิต ขนส่ง การเงนิ ระบบบัญชี

แผนกบุคคล แต่ละส่วนมีระบบย่อย (Subsystem) ภายในอีก เชน่

ระบบบัญชี มี เจ้าหน้ี ลูกหน้ี แต่ละส่วนทำางานร่วมกันเพื่อหวังกำาไร

System analysis and design 7

ภาพสัญญาณไฟจราจร ภาพสัญญาณไฟจราจร #2#2

7

System analysis and design 8

DATADATA & & INFORMATIONINFORMATION

Data คือ ข้อมูลดิบ เป็นส่ิงทีมี่ความหมายในตนเองโดยไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ใดใด

เช่น จำานวนผูโ้ดยสารในเครื่องบินมีกี่คนInformation คือ ข้อมูลดิบที่ผา่นการประมวลผล

แล้ว และก่อใหเ้กิดสารสนเทศ อนัเป็นประโยชน์ตอ่ผู้ใช้

เช่น ในเทีย่วบินมีผู้โดยสารแยกเป็นชาย/ หญิง กี่คน

สารสนเทศสามารถกลบัไปเป็นข้อมูลอกีครั้งได้เพ่ือทำาการประมวลผลใหเ้ป็นสารสนเทศอกีครั้งหนึ่ง

8

System analysis and design 9

9

Data Process Information

System analysis and design 10

Information Systemระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ

ระบบที่ใช้ประมวลข้อมูลของระบบปฏิบัติการ เพื่อผลติ ข้อมูลรายงาน หรือ สารสนเทศที่เป็นประโยชน์ต่อการ

ตัดสินใจ ระบบสารสนเทศมีระบบย่อย เชน่ ระบบฮาร์ดแวร์ ระบบ

ซอฟต์แวร์ ส่ือบันทึก และ ฐานข้อมูล การประยุกต์ระบบสารสนเทศ มี ขบวนการ โปรแกรม

แฟ้มข้อมูล ระบบสารสนเทศ เป็นระบบที่สนับสนุนการทำางานของทุก

ระบบ และ ทุกระบบในธรุกจิ

System analysis and design 11

Information Systemระบบสารสนเทศ ประเภทของระบบสารสนเทศ

ระบบประมวลผลเชิงรายการ (Transaction Processing System: TPS)

ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ (Management Information System)

ระบบสารสนเทศและข่าวสารเพื่อการตัดสินใจ(Decision Support System)

ระบบผู้เชีย่วชาญ (Expert System) ระบบสำานักงานอัตโนมัติ (Office Automation)

System analysis and design 12

Transaction Processing System: TPS ระบบประมวลผลเชิงรายการ ระบบประมวลผลเชิงรายการ

ระบบที่ใช้ประมวลผลกับภารกิจประจำาของหน่วยงาน ต่างๆ ปรับปรุง จัดการกับการเปลี่ยนแปลงของธรุกิจ

เช่น การส่ังซื้อ การฝากเงิน การวางบิล สรุปผลการค้าแต่ละวัน ออกรายงานที่เกิดข้ึนอยู่ภายใต้รูปแบบคงที่ และ ชัดเจน ลักษณะข้อมูลที่ใช้ประมวลผล

System analysis and design 13

Transaction Processing System: TPS ระบบประมวลผลเชิงรายการ ระบบประมวลผลเชิงรายการ

ลักษณะข้อมูลที่ใช้ประมวลผล* มีปริมาณมาก*รายการเปลี่ยนแปลงมีลักษณะคล้ายคลงึกัน* ขบวนการเปลี่ยนแปลง และประมวลผลเป็นแบบคงท่ี และ

ชัดเจน* มีเง่ือนไขยกเว้นเพียงเล็กน้อย

การประมวลผลระบบน้ีจึงนิยมใช้คอมพิวเตอร์

System analysis and design 14

ตัวอย่าง: การประมวลผลเชิงรายงาน

ลูกค้า ระบบ ใส่หมายเลขบัญชี ตรวจสอบหมายเลข

บัญชี ใส่รหัสลับ ตรวจสอบรหสัรับ ใส่ยอดเงินถอน ตรวจยอดเงินถอนกบั

ยอดจำากัดการถอน ตรวจยอดเงิน

ถอนกบัยอดเงินในบัญชี บันทกึรายการ

เปลี่ยนแปลงจา่ยเงิน ออกใบรายการ

เปลี่ยนแปลงอย่างย่อ รับเงินและใบรายการ เตรยีมรับรายการ

เปลี่ยนแปลงตอ่ไป

System analysis and design 15

Management Information System: MISระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ

ระบบสารสนเทศเพื่อการจ ัดการ หร ือระบบสารสนเทศในเชิงว ิเคราะห์ผล ระบบสารสนเทศที่นำาเอาข้อมูลระดบัปฏิบัติงานมา

ประมวลผล ให้ได้สารสนเทศที่สามารถนำามา ตัดสินใจ เพื่อให้การปฏิบัติ การบรรลุถึงเป้าหมาย

และ วัตถุประสงค์ขององค์กร สารสนเทศที่เกิดจากการวิเคราะห์เป็นระยะ

( อาทิตย์ เดือน ไตรมาส) โดยเปรียบเทียบระหว่าง ผลลพัธ์ กบั ความคาดหวัง สามารถนำามาทำาการ

ปรับเปลีย่นแผนการดำาเนินการ(ระยะกลาง) และ แกไ้ขปัญหาระดับกลางได้ พร้อมสร้างข้อมูลเพื่อ

ช่วยพยากรณ์ผลลัพธ์ที่อาจเกิดข้ึนในอนาคต

System analysis and design 16

Management Information System: MIS ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ ตวัอย่าง: ระบบสารสนเทศเพื่อการจ ัดการ

MIS นำาข้อมูลระดับ TPS มาจัดทำารายงานเงนิฝาก เงิน ถอน ของแต่ละสาขา เพื่อสามารถควบคุมสัดส่วนการกู้

ยอดเงินสำารอง ดอกเบี้ยจ่าย และ อื่นๆ MIS วิเคราะห์กำาไร ขาดทุน จากขายแต่ละเดอืน กับ

ยอดเป้าหมายที่กำาหนดไว้ หากผลไม่ตรงตามเป้า ต้องหาสาเหตุ เพื่อทำาการแก้ไข หรือ ส่งเสริม

System analysis and design 17

Decision Supporting System: DSSระบบสารสนเทศและข่าวสารเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจ

Decision Supporting System ระบบสารสนเทศสำาหรับช่วยผู้บริหารที่ต้องตัดสินใจโดย

อาศัยแนวคิด ที่ซับซ้อน มีการประเมินเหตุการณ์ด้วย ความยุ่งยาก เรียกว่า เป็นระดับการตัดสินใจแบบ

แนวทางไม่แน่นอน DSS ต้องมีความยืดหยุ่นเพียงพอที่จะตอบสนองความ

ต้องการของ ผู้ใช้กลุม่น้ี สาเหตุที่ต้องมีความยืดหยุ่น เพราะข้อมูลที่ใช้ตัดสินใจ ส่วนใหญ่ไม่ชัดเจน และต้อง

อาศัยข้อมูลอื่นๆจากภายนอก

System analysis and design 18

Decision Supporting System: DSSระบบสารสนเทศและข่าวสารเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจ

ระด ับการตดัส ินใจ Structured : เป็นลักษณะการตัดสินใจแบบตรงไปตรง

มา โดยใช้ที่ข้อมูลเด่นชัด(ข้อมูลจากภารกิจประจำาวัน) จึง งา่ยต่อ การตัดสินใจ เชน่ ตัดสินส่ังซื้อสินค้า

โดย มีรายงาน ยอดสินค้า ในมือเป็นข้อมูล Semi-structured : การตัดสินใจที่ต้องวิเคราะห์

หาเหตุผล เช่น การตัดสินใจขยายธุรกิจเน่ืองจากเห็น ช่องทาง โดย มีข้อมูลภายใน และวิเคราะห์เหตุการณ์ว่า มีโอกาสดี หรือ การตัดสินใจหาแหลง่เงนิทุน โดย

วิเคราะห์ว่าต้นทุนตำ่า

System analysis and design 19

Decision Supporting System: DSSระบบสารสนเทศและข่าวสารเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจ

ระด ับการตดัส ินใจ Unstructured: การตัดสินใจที่ต้องอาศัยแนวความคิด

ที่สลับซับซ้อน ต้องมีการประเมินเหตุการณ์ด้วยความยุ่ง ยาก ดังน้ันการตัดสินใจ ต้องอาศัย ความชำานาญ ความ

นึกคิด ไม่มีเหตุที่ชัดเจนเพียงพอ ที่จะ ช่วยการตัดสินใจจึงต้องอาศัยข้อมูลและข่าวสารหลากหลายชนิด

ตัวอย่างเช่น รับผู้จัดการใหม่ ได้ข้อมูลจากการ สัมภาษณ์ และ คำาแนะนำา จากคนรู้จัก

System analysis and design 20

Expert Systemระบบผูเ้ช ี่ยวชาญ ระบบผู้เช ี่ยวชาญ เป็นระบบที่นำาเอาความชำานาญอย่างใดอย่างหนึ่งมาเผยแพร่และนำามาแก้ปัญหาใหก้ับบุคคลที่ตอ้งการความรูด้้านนัน้ๆ ระบบการให้เครดิต ระบบรักษา และวินิฉัยโรค

System analysis and design 21

Office Automationระบบสำาน ักงานอตัโนมัต ิ ระบบสำาน ักงานอัตโนมัต ิ

ช่วยพนักงานประมวลผลด้านเอกสารโดยจัดหาเครื่องมือ ที่ช่วยให้การทำางานมีประสิทธิภาพทีด่ี และ รวดเร็วยิ่ง

ข้ึน E-mail, Spreadsheet, Word processor Desktop publishing program Phone system ,Conference system

System analysis and design 22

ระบบสารสนเทศ และ การประมวลผลข้อมลู

DSSMISTPS

DATA PROCESSING

DATABASE

System analysis and design 23

นักวิเคราะหร์ะบบ นักวิเคราะหร์ะบบ (System Analyst : SA)(System Analyst : SA)

คอื ผูป้ระสานการติดต่อบุคคลต่าง ๆเพื่อรวบรวมข้อมูลความต้องการของผูท้ี่

เก่ียวข้องกับระบบ แล้วนำาเอาข้อมูลเหล่านั้นมาวิเคราะห์ เพื่อ

ทำาการสร้างระบบใหม่ งานหลัก คือ

วางแผน (Planning) วิเคราะห์ความตอ้งการ (Requirement Analysis)พิจารณาตดัสินใจใช้ระบบสารสนเทศกำาหนดรายละเอียดระบบใหม่ จัดหา Hardware & Software ใหม่

23

System analysis and design 24

นักวิเคราะหร์ะบบ นักวิเคราะหร์ะบบ (System Analyst)(System Analyst) ( (ต่อต่อ)) เหตุผลที่ต้องมี SA

SA มีวิธีการนำาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ มาใช้ในงานพัฒนาระบบงานข้อมูล

เพื่อช่วยในงานธุรกิจซ่ึงนักธุรกิจจะไม่มีความรู้ใน

เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ แต่ Programmer มีความรู้ในเทคนิคการ

เขียนโปรแกรม แต่อาจจะไม่เขา้ใจในระบบธุรกิจ 24

System analysis and design 25

นักวิเคราะหร์ะบบกับการประสานงานนักวิเคราะหร์ะบบกับการประสานงาน

25

System analysis and design 26

ลักษณะงานของนักวิเคราะห์ระบบลักษณะงานของนักวิเคราะห์ระบบ หน้าที่ : วิเคราะห์ระบบอยา่งเดียว

เรียกว่า Information Analyst หน้าที่ : วิเคราะห์และออกแบบระบบ

เรียกว่า System Designers, Application Developer

หน้าที่ : วิเคราะห์ ออกแบบระบบ และเขียนโปรแกรม

เรียกว่า Programmer Analysts26

System analysis and design 27

คุณสมบัติของนักวิเคราะหร์ะบบคุณสมบัติของนักวิเคราะหร์ะบบ มีความรู้ทางระบบธุรกิจ (เป็นพืน้ฐาน) มีความเป็นผู้นำา (การควบคุมทีม) มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี (การประสานงานกับผู้เกีย่วข้อง) มีความสามารถในการแกป้ัญหา (สร้างระบบใหม่) มีความในการวิเคราะห์ด้านต้นและผลตอบแทน (เพื่อการตัดสิน

ใจลงทุน) ควรมีความรู้ในการเขียนโปรแกรม ( ประสานงานกับ

Programmer) ติดตามเทคโนโลยีอย่างสมำ่าเสมอ (เพื่อการเลือกอุปกรณท์ี่เหมาะ

สมและดีกว่า) มีประสบการณ์ในการวิเคราะห์ (ความแม่นยำา)

27

System analysis and design 28

ทีมงานพัฒนาระบบทีมงานพัฒนาระบบ1. คณะกรรมการดำาเนินงาน ( วางนโยบาย

แนวทาง วัตถุประสงค์)2. ผูจ้ัดการระบบสารสนเทศ (ควบคุมระดับ

ปฏิบตัิการ 3–7)3. นักวิเคราะห์ระบบ (วิเคราะห์และออกแบบ

ระบบงาน)4. โปรแกรมเมอร์ (เขียนโปรแกรมตามที่นกั

วิเคราะห์ออกแบบมา)5. วิศวกรระบบ (สร้างระบบสื่อสาร)6. ผูส้นับสนุนฝ่ายเทคนิค (ผู้ชว่ยสนับสนุน

ทางเทคนคิต่าง ๆ)7. เจ้าหน้าที่รวบรวมข้อมูล (รวบรวมข้อมูล

เพื่อการพัฒนา)8. ผูใ้ชง้าน (ผู้ใช้งานระบบ, ผู้แจ้งความ

ต้องการของระบบ)

28