نگرانیهای مربوط به سلامت مادران

Armanian Amir Mohammad , MDNeonatologist

Assistant Professor of Isfahan Faculty of Medicine

نگرانیهای مربوط به سالمت مادران

نيازهاي تغذيه اي زنان شيرده

اگر مادر شيرده از شما بپرسد كه

چه چيز بايد بخورد و يا ازخوردن

چه چيزي اجتناب كند، چه پاسخي

مي توانيد به او بدهيد؟

و دارن*د ك*ه غ*ذاها و مايع*ات ك*افي بخورن*د ني*از م*ادران تم*ام

ت�ا احس�اس� خ�وبي دا�ش�ته با�ش�ند و ق�ادر باش�ند ك�ه از خ�انواده ش�ان م�راقبت بياش*امند*

كنند.

م*ادر متن�وع اگ*ر خ*ورد، غ�ذاهاي مي ك*افي مق*دار ب*ه

را ني*از*ش م*ورد ه*ا *و*م*واد* مع*دني* و*يت*ام*ين* ، پ*روت*ئين *ه*ا*

دري*افت خو*اهدك*رد.

ي*ا دغ*ذاهاي مخص*وص بخورن*م*ادران ش*يرده الزم نيس*ت

ا*ز خوردن غذ*اهاي خاص*ي ا*جتناب كنند.

ت*ا ب*ه تولي*د ش*ير در دوران در ط*ول ح*املگي چ*ربي ذخ*يره مي كن*د بدن زن�ان

و تو*لي*د مي ش*ود ذخ*ائر اين از از ش*يرماد*ر* ب*خش*ي كن*د*.* ش*ي*رده*ي *ك*م*ك

بخ*شي *ديگر ا*ز غذاه*ايي است كه مي خو*رد.

توليد باشد سوء تغذيه شديداگر مادر دچار .شيرش به طور قابل مالحظه كاهش مي يابد

چنانچه كمبود غذا وجود داشته باشد ابتدا از ذخائر بدن مادر براي توليد شير برداشت مي

.شود

به د و شيرمادر از نظر مقدار كاهش يابممكن است و در مقايسه با مادري طور جزيي چربي آن كم شود

كه به خوبي تغذيه شده است چربي و ويتامين اما هنوز همچنان كيفيت كمتري داشته باشد

.خوبي خواهد داشت

اگ*ر م*ادر غ*ذاهاي مق*وي و خ*وبي نخ*ورد ي*ا ي*ك وع*ده غ*ذايي را از

د*ست بدهد* تولي*د ش*يرش *كاهش نخواهد يافت.

وقت ب*راي غ*ذا خ*وردن ،خيلي ك*ار مي كن*د گرچ*ه م*ادري ك*ه

از حم*ايت اجتم*اعي برخ*وردار و ي*ا غ*ذاي ك*افي * ن*دارد ي*ا *ن*دارد

ممكن ا*س*ت از *خست*گ*ي و كا*هش توليد* شيررنج *ببرد.ن*يس*ت *

كودك ، به توليد شيركافي كمك خواهد كرد. ص�رف وقت ب�راي تغذيه مكرر و م�راقبت از م�ادر

است .تم�ام اعضاي خانواده اثر گذار تغذي�ه ب�ا ش�يرمادر برام�نيت غ�ذايي

ب*ه ج*اي اينك*ه ب*ه ك*ودك ش*ير به�تر اس�ت چنانچ*ه من*ابع مح*دود باش*د

ب*ه م*ا*در *غ*ذا داده ش*ود ت*ا بتوان*د از ك*ودكش ، مص*نوعي * بد*هن*د*

م*راقبت* كند.*

مادران شيرده اغلب تشويق مي شوند كه مقادير . زيادي مايعات بنوشند

توليد شير را نوشيدن بیش از حد مايعات افزايش نخواهد داد و حتي ممكن است آنرا

.كاهش دهد

مادر بايد تا حد رفع تشنگي و يا در صورتي كه .ادرارش كم يا غليظ شود، مايعات بنوشد

چگونگي تأثير شيردهي برفاصله گذاري بين فرزندان

به م*ادر در م*ورد ت*أثير ش*يردهي

فرزن*دان بين گ*ذاري برفاص*له

چه مي گوئيد؟

چگونگي تأثير شيردهي برفاصله گذاري بين فرزندان

تخم*ك گ*ذاري وش*روع قاع*دگي ت*أخير در شيردهي مي توان*د منج*ر ب*ه

شود *و بنا*براين مي* تواند ب*ه فاصله *گ*ذ*ا*ري بي*ن* *ب*اردار*ي *ها* ك*مك* ك*ند*. *

( روش آمن*وره ش*يردهيLAM ب*ه زن*ان كم*ك مي كن*د ك*ه از )

شير*دهي براي فاصله* *گ*ذ*اري ا*ستفاده ك*نند.*

اث*ر بخش*ي روشLAM در روش ه*اي پيش*گيري از ب*ارداري

: شرط زير برقرار باشد3اما فقط در شرايطي كه % خواهد بود 98

- .قاع*دگي مادر هنوز شروع نشده باشد مادر ب*ه ط*ور انحص*اري ك*ودكش را ب*ا ش*ير خ*ود تغذي*ه كن*د) روز و

ني ايج*اد* نش*ود ش*ب(* *و بين دفع*ات* ش*ير*دهي فاص*له* خيلي ط*وال* ما*ه سن داش*ت*ه باشد.* *6كودك كم*تر از

تدابير شيردهي در هنگام بيماري مادر

ك*ه اس*ت ش*نيده اش همس*ايه از خانمی

ن*ي*از *ب*ه ي*ا ك*ن*د ت*ب ش*يرد*ه م*ا*در* ا*گ*ر *ي*ك

را ش**ي*رده*ي با*ي**د ب*اش**د داش**ته د*ارويي

متوقف كند.

م*ورد در باش**د بيم**ار م*ادر چنانچ*ه

شيردهي به او چه مي گوئيد؟

ب*ه بيم*اري ب*ه ابتال م*وارد تم*ام در gتقريب*ا توانن*د زن*ان مي

فواي�د زي�اد�ي ب�راي ت�داوم ش�يردهي طي بيم�اري وج�ود دارد: ش*ي*ردهي* ادام*ه دهن*د.*

وارد ش*يرمادر ك�ه در براب*ر عف*ونت تولي*د آن*تي ب*ادی مي كن*د-ب�دن م�ادر

م*ي ش*ود و ب*ه *مح*ا*فظت* ش*ير*خ*وار د*ر براب*ر عف*ونت *كم*ك *مي كن*د.

- توق*ف ناگه*اني ش*يردهي مي توان*د منج*ر ب*ه احتق*ان پس*تان ه*ا ش*ود و

ماد*ر م*مكن اس*ت تب كن*د.

- عالئم اس�ترس ش�دید نظ�ير ، ك�ودك ممكن اس�ت چنانچ�ه ش�يردهي ب�ه طورناگه�اني قط�ع ش�ود

را� نشان دهد. �گ�ريه زياد

- ممكن اس*ت پس از بهب*ودي م*ادر از س*رگيري ش*یردهی مش*كل

ب*اشد به د*ليل اينكه* توليد شيراو كاهش يافته است.

تدابير شيردهي در هنگام بيماري مادر

تدابير شيردهي در هنگام بيماري مادر

ك*ودك را در مع*رض خط*رات و ص*دمات ناش*ي از توق�ف ش�يردهي

قرار� مي دهد. تغ*ذيه مصن*وعي

- را نس�بت ب�ه آم�اده ك�ردن شيرمص�نوعي ، تغذي�ه ش*يردهي وقت و ك*اركمتري

ني�از� دار�د . در تغ�ذي�ه �از پ�س�تان ك�و�دك مي� توان�د جوش�ان�دن �ش�يش�ه� �و سر�شيش�ه �ك�ر�دن� �ك�و�دك �و �

د�ر ك�نا�ر� ماد�ر د�ر�ا�ز �بكشد �و هر� قد�ر �ني�ا�ز د�ارد ت�غذيه شو�د بدو�ن ا�ينكه� �الزم با�شد حر�كت كن�د.

- س�الم ی�ا . بن�ابراين اومي دان�د ك�ه ك�ودكش م*ادر و ش*يرخوار مي توانن*د ب*ا هم باش*ند

اس���������������������ت ���������������������.� ب�یم���������������������ار ���������������������

ادام�ه مي ده�د. من*افع ناش*ي از تغذي*ه باش*ير م*ادر-ك�و�دك ب�ه� دري�افت

ح�ف�ظ �س�المت� �،� ب�ه�تر�ين �ت�غذ�ي�ه ، � �رش�د� و ت�كام�ل �مطل�وب،� �خط�ر�كم�ت�ر چ�ا�قي �و� از� �جم�ل�ه� :�

ت بع�دي د�ر سالمتي� مشكال�

دارند ممكن است بيماري مزمنمادراني كه نياز به كمك بيشتري براي شيردهي

. داشته باشند

دارد ممكن است مادري كه ديابت براي مثال مشكالتي را طي زايمان داشته باشد كه مي تواند

تداخل نمايد. اما با كمك مناسب مي با شيردهي.تواند به طور طبيعي شيردهي را انجام دهد

ب*ه ب*ه ش*يردهي ب*راي كم*ك بيم*ار اس*ت زم*اني ك*ه م*ادر

مو*ارد* زيرتو*جه *كنيد:

ارزش ت*داوم ش*يردهي در طول بيماري را شرح دهيد. -

-ج*دايي را ب*ه ح*داقل برس*انيد و م*ادر و ش*يرخوار رادر كن*ار

هم *نگهداريد*.

-مايع*ات ك*افي ب*ه م*ادر بدهيد بويژه اگر تب دارد.

- ي*ا ن*اخوش خيلي م*ادر ي*ا اس*ت چنانچ*ه ش*يردهي مش*كل

می توان*د ش*يرش را بدوش*د و ت*ا زم*اني ك*ه ن*ا*راح*ت ا*س*ت

ب*هتر بش*ود *كودك را *از طريق فنجان تغذيه كند.

-.درم*ان ه*ا و داروه*ايي را انتخاب كنيد كه براي شيردهي مضر نباشند

شرايط بس*يار مع*دود و ن*ادري مرب*وط ب*ه س*المت م*ادر

تغذي*ه از اس*تفاده ب*ه ني*از* ش*ير*خوار دارد *ك*ه و*ج*ود*

م*صنوعي پيد*ا مي* كند*.

تش*خيص اين نكت*ه بس*يارحائز اهميت اس*ت ك*ه

آي*ا بيم*ا*ري * م*اد*ر من*ع* ش*يرده*ي دارد و ي*ا ش*رايط

آن* بي*ماري ، شيردهي * را* مشكل كرده است . .بستري شدن به خودي خود جزو موارد منع شيردهي نيست

چنانچه مادر بستري شود، كودك بايد در كنار مادر چنانچه مادر قادر نباشد كه از شيرخوارش مراقبت كند، نگهداري شود.

مي توان از يكي از اعضاء خانواده درخواست نمود كه دركنارمادر بماند و براي

.مراقبت ازكودكش به اوكمك كند

آيا شرايط مربوط به سالمت مادر وجود دارد كه

استفاده ازغذاهايي بجز شيرمادر مورد نياز باشد

بيم*اري مس*ري ش*ايعي ري*ه، چنانچ*ه م*ادري عف*ونت نظ*ير

گ*ل*ودرد، *ي*ا عف*ونت دس*تگاه گ*وارش دا*رد اين خط*ر ب*راي ش*يرخوار وج*وددارد ك*ه

در آن او س*رفه و نظ*اير ب*ا تم*اس از ط*ري*ق و ب*ا م*ادر ن*زديك*ي ب*ه* واس*طه*

م*عرض ع*فونت قرار*گيرد.

وق*تي ك*ه م*ادر ب*ه ش*يردهي ادام*ه مي ده*دكودك ت*ا ح*دي در

براب*ر* عف*ونت *م*اد*ر ق*رار مي *گ*يرد. در م*ورد اك*ثر عف*ونت ه*اي

)!( و ماس*تيت من*ع ش*يردهي Bم*ا*در ش*ا*مل س*ل*)؟(، هپ*اتيت

و*جود ند*ارد. *

نباش�د ب�ه ش�يردهيد باي*د تالش ش*ود ك*ه از داي*ه )ب*ا وض*عيت چنانچ�ه م�ادري ق�ادر

از ش*يرحرارت دي*ده ك*ه و ي�ا *( اس*تفاده ش*ود HIVمش*خص ا*ز نظ*ر منفي ب*ودن *

تهيه �شده استفاده نمايند. از* بانك شي*ر

مادر مبتال به ايدز در ش*رايطي ك*ه م*ادر آزم*ايش ش*ده و مش*خص ش*ده اس*ت ك*هHIV مثبت اس*ت ،

مو�ارد �زير ت�وصي�ه مي شود :

توص*يه ه*اي يونيس*ف و س*ازمان جه*اني بهداش*ت در م*ورد تغذي*ه ش*يرخواربراي

زم*ان*ي *ك*ه تغذي*ه ج*ايگ*زين قا*ب*ل *قب*ول، عمل*ي، *م*داوم، س*الم مث*بت * HIVز*ن*ان *

.توصيه مي شود *كه شير ند*هند *HIV،* به ما*درا*ن* مبتال *به* و قابل د*سترس* با*شد

م�اه ( تغذي�ه انحص�اري ب�ا ش�ير م�ادر 6طي اولين م�اه ه�اي زن�دگي ) درغ�ير اين ص�ورت در

باي*د *ب*ه *مج*ر*د ف*ر*اهم* *ش*دن ام*ك*ان تغ*ذي*ه ج*اي*گزي*ن، ش*يردهي و� �ت�وص�يه� مي� ش�ود

ق*طع شود. *

هر زنHIV ني*از ب*ه مش*اوره ب*ا ف*رد آم*وزش دي*ده مثبت ب�ه ص�ورت ف�ردي

به*ترين *راه را ب*راي ت�ا �ب�ه �او �كم�ك كن�د� �ك�ه �ب�ر �اس�ا�س ش�ر�ايط � خ�اص خ�و�د دا*رد

بر�گزي�ند. �ت*غذيه فر*زندش*

خالصه تدابير شيردهي هنگام بيماري مادر

:شما مي تواني�د در ط�ول بيماري مادر به شيردهي او به طرق زيركمك كنيد

ارزش ت*داوم شيردهي در طول بيماري را شرح دهيد، -

ج*دايي م*ادر و ش*يرخوار را ب*ه ح*داقل برس*انيد و آنه*ا را دركن*ار هم نگ*ه-

د*اريد.

.ب*ه م*ادر مايعات كافي بدهيد به ويژه اگر تب دارد-

.م*ادر را ب*راي ق*رار گ*رفتن در وض*عيت راحت جهت ش*يردهي كم*ك كنيد-

چنانچ*ه ح*ال م*ادر آنق*در خ*وب نيس*ت ك*ه بتوان*د از پس*تان ش*يردهد ، م*ادر-

ر*ا ب*راي *د*وش*يد*ن ش*ير و *ت*غذي*ه ش*ير*خوا*ر ب*ا ش*ير* *دو*ش*يد*ه ش*ده از* *طري*ق *

ف*نجان ك*مك *كنيد.

.درم*ان ه*ا و داروه*ايي را انتخ*اب كني*د ك*ه از نظ*ر ش*يردهي ض*رري ندارن*د-

چنانچ*ه م*ادر در طي بيم*اري ش*يرنداده اس*ت در زم*ان بهب*ودي ب*ه م*ادر و-

شيرخوار ب*راي برقراري مجدد شيردهي كمك كنيد.

آبسه پستان

تغذيه شيرخوار از پستان مبتال توصيه ، اما پستان بايد دوشيده شودنمي شود .

درمان مادر و زماني كه به محض تخليه آبسه شيردهي مي ، با آنتي بيوتيك شروع شد

و شيردهي از پستان تواند از سرگرفته شود .غيرعفوني بايد ادامه يابد

: ماستيت

به طور كلي در طول درمان با آنتي بيوتيك تداوم شيردهي

.توصيه مي شود

ويروس هر پس سيمپلكس نوعI (HSV-1) :

ب�ه مبتال ت*ا زن�ان ه*ا پس*تان روي پس ه*ر ض*ايعات

پس*ت*ان ز*م*اني *ك*ه *ك*لي*ه * فع*ا*ل *روي ض*اي*عا*ت

ب*رطرف نشو*ند ، نباي*د شير بدهند.

:)واريسال – زوستر) آبله مرغان

آل*وده اس*ت ش*يردهي توص*يه تا زم*اني ك*ه م*ادر

از ن*مي ش*ود غ�يرعفوني ش�ود، ش�يردهي اين�ك�ه �م�ادر م�حض ب�ه . �ام�ا

سرگرفته م�ي ش�ود.

شرايط مربوط به مادر كه شيردهي درآن موارد منع : نمي شود

: Bهپاتيت

مادران عفوني شده بايد مطابق معمول به

ظرف شيردهي ادامه دهند.به شيرخواران بايد

پس از آن به يا ساعت اول تولد 72 تا 48

ایمنوگلوبولین و واكسنمحض امكان

زده شود. Bهپاتيت

داروها و شيردهي

دارويي را تج*ويز چنانچ�ه م�ادر ب�ه دارو ني�از دارد، اين امك�ان ب�راي پزش�ك ف�راهم اس�ت ك�ه

نم*ا*يد *كه م*صرف* آن* *طي دوران شير*دهي * بي ضرر باش*د.

بيش*تر داروه*ا تنه*ا ب*ه م*يزان ج*زئي از ش*يرمادر عب*ور مي

.ك*نند و تأ*ثيري برشي*رخوار ندارند

در بيش*تر م*وارد توق*ف ش*يردهي ممكن اس*ت ب*راي

ش*يرخوا*ر خطرناك* تر* از *مصرف دا*رو باشد. بيش�تر م�اه2كم�تر از ي�ا ك�ودك ن�ارسداروه�ايي ك�ه م�ادر مص�رف مي كن�د احتم�ال ت�اثير ش�ان روي

i �اين �امك�ان� هس�ت ا�ز �ت�أثير �آ�ن رو�ي ك�و�دك�ا�ن� ب�زر�گ ت�ر� �اس�ت �. �چن�انچ�ه� نگ�را�ني � �وج�ود دار�د، �معم�وال

. �د�رمان� يا� دارو�يي ج�ا�يگزي�ن شود� كه �بيشت�رين �س�ازگا�ري را �با شيردهي �داش�ته باشد كه �

چنانچه مادر شيرده دارويي را دريافت مي كند كه شما .... در مورد آن مطمئن نيستيد

ب�ه كني�د تش�ويق را م�ادر پردازي�د، بيش�تر مي اطالع�ات ب�ه كس�ب ك�ه ش�ما زم�اني تا

شيردهي� ادا�مه دهد.

-خ*واب آل*ودگي غ*ير ع*ادي، ع*دم تماي*ل نظ�ير ك*ودك را از نظ*ر ع*وارض ج*انبي

ني ب*ه* ت*غذي*ه* و ز*ر*دی تحت� نظ�ر بگ�ير�ي�د) ب�ه �وي�ژه� چنا�نچ�ه م�ادر� ني�از ب�ه �مص�رف� ط�وال�

مدت دارو دا�شته باش�د.(

- ليس*ت س*ازمان جه*اني بهداش*ت را در مورد داروها كنترل كنيد

-پزش*ك متخص*ص ي*ا داروس*از ب*راي گ*رفتن كاركن�ان متخص�ص نظ�ير از

د�ر� ص�ورت ني�از دار�وي ج�ايگزين�ي را ك�ه س�الم ت�ر و ا*طالع*ات *بيش*ت*ر س*وا*ل كن*ي*د

.� و ب�ي ضر�ورتر اس�ت ، پيدا� كنيد

- داروي مادر را نمي توان و چنانچه شيرخوار دچار عوارض جانبي شده است موقتاg يك روش تغذيه اي جايگزين، در صورت امكان جايگزين نمود

.براي شيرخوار در نظر بگيريد

درمان هاي سنتي، داروهاي گياهي و ساير درمان ها .ممكن است روي شيرخوار اثر بگذارند

چنانچه در منطقه شما استفاده از اينها رايج است، .در موردآنها اطالعات بيشتري كسب كنيد

در موارد اعتياد مادر حتي در شرايط استفاده از تنباكو، الكل و دارو، بازهم تغذيه با شيرمادر به

عنوان روش انتخابي تغذيه براي اكثريت .شيرخواران تأئيد مي شود

Drugs of abuse are contraindicated for breastfeeding mothers.

(Handbook of Breastfeeding)

DRUGS OF ABUSE

مصرف دارو توسط مادر

آنتي نظير بعضي از داروها چنانچه مادر متابوليت ها، يد راديواكتيو يا داروهاي آنتي

، در طول درمان مصرف مي كند تيروئيد.شيردهي اش را بايد متوقف نمايد

خواب آلودگي بعضي داروها ممكن است موجب در شيرخوارشونديا ساير عوارض جانبي .

با فهرست سازمان داروهاي مصرفي مادر را كنترل كنيد و درمواردي كه جهاني بهداشت

بي ضررتر و ممكن است دارويي انتخاب كنيد كه باشدايمن تر .

مصرف دارو توسط مادر

وج*ود دارد، ك*ودك را از نظ*ر خ*واب ع*وارض ج*انبي *در م*وارد زيراحتم*ال ب*روز

آ*لودگي *تحت نظر بگ*يريد:

در مورد دارو اطالعات كسب كنيد(داروه*اي روان درم*اني و ض*د تشنج )؟(- انتخ�اب (

* :درص*ورت امك*ان از داروه*اي ج*ايگزين اس*تفاده ش*ود مث�ال عن�وان )ب�ه كينول�ون بيوتي�ك آن�تي ، )؟( متروني�دازول تتراس�يكلين، ، -كلرامفنيك�ل

سي�پروفلوكسا�سين(

* :ك*ودك را از نظ*ر زردي كنترل كنيد)س�ولفوناميده ه�ا، داپس�ون )؟( ، سولفامتوكسازول + تريمتوپريم )كوتويموكسازول-

ممكن است توليد شير را كاهش دهد(: *از داروي ج*ايگزين اس*تفاده كني*د (

اس�تروژن ه�ا ش�امل ق�رص ه�اي پيش�گيري ح�اوي استروژن ، مدرهاي تيازيد، ارگومترين-

Phenobarbital has low protein binding, and sedation has been reported in breastfed infants exposed to the drug through milk.

Phenobarbital has low protein binding,

and sedation has been reported in breastfed infants exposed to the drug through milk.

SEIZURE MANAGEMENT

Phenobarbital has low protein binding, and sedation has been reported in breastfed infants exposed to the drug through milk.

There are single case reports that indicate infant problems.

Cholestasis with

Carbamazepine has been reported, and

thrombocytopenia & anemia with Na Valproate . An older publication has described

methemoglobinemia in the

infant of a mother taking Phenytoin.

SEIZURE MANAGEMENT

Phenobarbital has low protein binding, and sedation has been reported in breastfed infants exposed to the drug through milk.

Regardless of which drug or drugs the mother needs for the

control of her epilepsy, it would be prudent not only

to clinically observe the baby, but also to measure drug concentrations in the infant's plasma

on a regular basis, especially in very young infants in the first 2 months of life.

SEIZURE MANAGEMENT

Insulin does not cross into human milk.

Tolbutamide is usually compatible with breastfeeding. ???

Other drugs should be used with caution by mothers who breastfeed.

DIABETES THERAPY

This is based on the experience with their use in pregnancy, which can

result in severe and prolonged hypoglycemia in the newborn.

The best advice for using these agents during lactation is to

avoid them until lactation is well established, the infant is gaining weight satisfactorily, and the parents discuss with the pediatric care professional the need to monitor the infant's blood glucose.

Newer data on glyburide are encouraging. There is poor transplacental transfer of this drug likely due to high protein binding and a short elimination half-life.

For the same reason, there may be limited transfer into milk.

Until safety during lactation is established, however, these agents also should be used with caution.

DIABETES THERAPY

داروهاي ذيل در دوزهاي معمول ايمن هستند

دوره كوتاه استامينوفن، مس*كن ه*ا و تب برها :ASA� ايبوبرو�فن و دوزه�ا�ي� گهگا�ه� �م�ورفين� �و� �پتيدي�ن� � ،

:آمپي سيلين ، آموكسي سيلين، كلوگزاسيلين و ديگر پني سيلين ها، اريترومايسين آن*تي بيوتي*ك ها-

داروه*اي ض*د سل داروهاي ضد جذام-

(، ض�د انگ�ل ه�ا ، ض�د ق�ارچ : ) ب�ه ج�ز مفلوكس�ين ، فنس�يدارداروه*اي ض*د ماالري*ا -

ها

،برونكوديالتوره*ا- س��البوتامول( )مث��ل ب��رونش( كنن��ده كش�اد آن*تي ) كورتيكوس*تروئيدها،

هيستا*مين ها

)ب*ه ج*ز اك*ثر داوره*اي ض*د فش*ار خ*ون ، داروه�اي دي�ابت، آن*تي اس*يدها-

آت*نولول(

مكم*ل ه*اي تغذيه اي يد، آهن و ويتامين ها -