Ameryka Południowa

Parę informacji• Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej oraz w

większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na półkuli północnej. Niekiedy uważana jest również za subkontynent Ameryki[1].

• Amerykę Południową oblewa od wschodu Ocean Atlantycki, a od zachodu Ocean Spokojny. Od północy, przez Przesmyk Panamski oraz Morze Karaibskie, kontynent graniczy z Ameryką Północną. Jego powierzchnię zajmuje 13 państw: Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Gujana, Kolumbia, Paragwaj, Peru, Surinam, Urugwaj, Wenezuela, Trynidad i Tobago oraz dwa terytoria zależne: Gujana Francuska należąca do Francji i brytyjskie Falklandy.

• Powierzchnia Ameryki Południowej zajmuje 17 840 000 km² i w 2010 zamieszkiwało ją ponad 396 mln osób co stanowiło 5,79% ludności świata[2]. Powierzchniowo, wśród kontynentów, Ameryka Południowa zajmuje czwarte miejsce (za Azją, Afryką oraz Ameryką Północną). Największym miastem jest mające prawie 20 mln mieszkańców São Paulo.

Brazylia

• największe pod względem powierzchni i liczby mieszkańców państwo Ameryki Południowej oraz piąte pod względem wielkości państwo świata. Zajmuje ponad 47,5% powierzchni Ameryki Południowej, liczy ponad 193 miliony mieszkańców.

Położenie

Flaga Brazylii

Inne państwa Ameryki Południowej• 1. Argentyna

2. Boliwia 3. Brazylia 4. Chile 5. Ekwador 6. Gujana 7. Kolumbia 8. Paragwaj 9. Peru 10. Surinam 11. Urugwaj 12. Wenezuela 13. Gujana Francuska -

1. Argentyna• Argentyna (Argentina, Republika Argentyńska – República Argentina) – państwo w

Ameryce Południowej, nad południowym Atlantykiem. Graniczy z Chile na zachodzie, Boliwią i Paragwajem na północy, Brazylią i Urugwajem na północnym wschodzie. Argentyna rości pretensje do archipelagu Falklandów oraz części Antarktydy. Nazwa pochodzi od łacińskiego argentum (srebro), którym Indianie obdarowali hiszpańskich rozbitków Juana Díaza de Solís. Pod względem wielkości Argentyna jest ósmym krajem na świecie i drugim w Ameryce Południowej (biorąc pod uwagę liczbę ludności i powierzchnię), jednakże biorąc pod uwagę także terytoria sporne do których Argentyna rości pretensje: Falklandy/Malwiny, Georgię Południową, Sandwich Południowy, Islas Auroras wraz z Orkadami Południowymi, Szetlandami Południowymi oraz z częścią Antarktydy administrowanej przez Argentynę na mocy Traktatu Antarktycznego powierzchnia łączna kraju wynosi 3 761 274 km², co czyni kraj ten ósmym na świecie pod względem powierzchni. Terytorium kraju podzielone jest na 23 prowincje i jedno miasto autonomiczne – stolica kraju Buenos Aires. Argentyna jest członkiem – założycielem Unii Narodów Południowoamerykańskich oraz Mercosur, a także członkiem Organizacji Państw Iberoamerykańskich, Banku Światowego, Światowej Organizacji Handlu, grupy krajów G15 oraz G20. Kraj uznawany jest za mocarstwo lokalne[2] z bardzo wysokim wskaźnikiem rozwoju społecznego[3]. W Ameryce Łacińskiej kraj ten ma piąty nominalny PKB na mieszkańca i najwyższy PKB mierzony parytetem siły nabywczej[4]. Według analityków kraj ten zaklasyfikowany jest do rynków wschodzących, ze względu na wielkość, wysoki wzrost gospodarczy, poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych czy eksport w całości wytworzonych usług i towarów[

Flaga Argentyny

2. Boliwia• Boliwia, Wielonarodowe Państwo Boliwia[2] (hiszp. Bolivia, Estado

Plurinacional de Bolivia[3]) – państwo na kontynencie południowoamerykańskim. Graniczy z Brazylią na północy i wschodzie, Paragwajem i Argentyną na południu oraz z Chile i Peru na zachodzie. Państwo nie posiada dostępu do morza.

• Boliwia jest jednym z dwóch krajów Ameryki Południowej, które nie mają dostępu do morza (straciła go w 1884). Na zachodzie wznoszą się góry, natomiast na wschodzie teren się obniża. Pasmo Andów o szerokości ok. 600 km, składa się tu z trzech głównych łańcuchów – Kordyliery Wschodniej (najwyższy szczyt Boliwii: Sajama – 6520 m), Kordyliery Środkowej oraz Kordyliery Zachodniej. Pomiędzy Kordylierami Zachodnią i Środkową rozciąga się płaskowyż Altiplano (hiszp. altiplano – płaskowyż).

Flaga Boliwi

4. Chile

• Chile (Republika Chile, hiszp. República de Chile) – państwo w Ameryce Południowej, ciągnące się długim pasem na zachodnim wybrzeżu kontynentu nad Oceanem Spokojnym. Stolicą Chile jest Santiago. Graniczy z Peru, Boliwią i Argentyną. Do Chile należą liczne wyspy przybrzeżne i wyspy na otwartym oceanie (w sumie ok. 3 tys.): Juan Fernández, Wyspa Wielkanocna (najbardziej oddalona od innych wysp i lądów zamieszkana wyspa na świecie), Sala y Gómez, San Ambrosio, San Félix, Chiloé, Campana, Santa Inés, Chonos.

• chile położone jest w południowo-zachodniej części Ameryki Południowej i rozciąga się wąskim pasem wzdłuż wybrzeża o długości 4,3 tys. km. Najdalej na północ wysunięty punkt Chile to styk granic Chile, Peru i Boliwii (17° 30' S), a na południe przylądek Horn (55° 59' S). Rozciągłość równoleżnikowa kraju w najszerszym miejscu wynosi zaledwie 468 km, a w najwęższym 90 km.

• Wybrzeże w północnej i środkowej części państwa ma słabo rozwiniętą linię brzegową, natomiast południowa część – bardzo dobrze.

• Powierzchnia całkowita kraju: 756 950 km², z czego 748 800 km² to powierzchnia lądu, pozostałe 8150 km² stanowią wody oceaniczne.

Flaga Chile

5. Ekwador

• Ekwador (Republika Ekwadoru; hiszp. Ecuador, República del Ecuador) – państwo w Ameryce Południowej położone nad Oceanem Spokojnym, jedno z czterech powstałych w wyniku rozpadu Wielkiej Kolumbii w 1830 r. Sąsiaduje od północy z Kolumbią a od południa z Peru. W skład Ekwadoru wchodzą także położone na Oceanie Spokojnym Wyspy Galapagos - są jego największą atrakcją turystyczną. Nazwa pochodzi od hiszpańskiego słowa oznaczającego równik

Flaga Ekwadoru

6. Gujana

• Gujana (Guyana), Kooperacyjna Republika Gujany (Co-operative Republic of Guyana) – państwo w Ameryce Południowej, nad Oceanem Atlantyckim, graniczące na północnym zachodzie z Wenezuelą (743 km), na południowym zachodzie i południu z Brazylią (1119 km), a na wschodzie z Surinamem (600 km). Kształt granicy Gujany z Wenezuelą i Surinamem jest podważany przez obydwa te państwa.

Flaga Gujanu

7. Kolumbia

• Kolumbia (hiszp. Colombia, Republika Kolumbii – República de Colombia) – państwo w północno-zachodniej części Ameryki Południowej leżące nad Morzem Karaibskim i Oceanem Spokojnym.

Flaga Kolumbii

8. Paragwaj• Paragwaj, Republika Paragwaju – państwo w Ameryce Południowej

nieposiadające dostępu do morza. Paragwaj leży w strefie klimatu zwrotnikowego. Istnieje jednak dość wyraźna różnica między klimatem zachodnich suchych lasów zwanych Chaco, a wschodnim Paragwajem. Charakter kontynentalny klimatu rośnie ku zachodowi, a rejon Chaco należy do najgorętszych regionów kontynentu południowoamerykańskiego Średnia temperatura w Chaco w miesiącach letnich (X-III) waha się tu ok. 20 °C, a miesiącach zimowych (IV-XI) – spada do 19 °C. Zimą napływają tu czasami gorące masy powietrza równikowego, podnosząc temperaturę do 35 °C, noce natomiast są na ogół chłodne i temperatura spada często do 0 °C. We wschodnim Paragwaju średnie temperatury miesięcy letnich wahają się ok. 27 °C, zimowych – od 15 do 21 °C; niekiedy temperatura spada na kilka godzin do 8 °C, a nocą zdarzają się przymrozki.

Flaga Paragwaju

9. Peru• Peru (Perú, Republika Peru – República del Perú) – państwo w

zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Jest to trzecie co do wielkości państwo kontynentu po Brazylii i Argentynie oraz drugi co do wielkości kraj andyjski po Argentynie. Stolicą Peru jest Lima. Na większości obszaru Peru występuje klimat równikowy: wybitnie wilgotny w Amazonii i suchy górski w Andach. Na wybrzeżu klimat zwrotnikowy suchy, na co wpływ ma zimny Prąd Peruwiański. Zróżnicowanie klimatyczne ma wpływ na średnie opady i temperaturę w ciągu roku: w Amazonii przez cały rok średnio około 24-32 °C, mała amplituda temperatur, wysokie opady; na wybrzeżu 15-30 °C, skrajnie sucho.

Flaga Peru

10. Surinam• Surinam (nid. Suriname, Republika Surinamu – Republiek Suriname) – państwo w

północno-wschodniej części Ameryki Południowej, położone nad Oceanem Atlantyckim. Do 25 listopada 1975 kolonia holenderska pod nazwą Gujana Holen Wzdłuż wybrzeża rozciąga się pas nizin nadmorskich, sztucznie osuszony, skupiający większość ludności kraju. Od południa do pasa nizin przylega rozległa nizina porośnięta sawannami, która stopniowo przechodzi w niskie góry (część Wyżyny Gujańskiej) porośnięte rzadkim lasem. Najwyższy szczyt kraju – Juliana Top (1280 m n.p.m.). Sieć rzeczna składa się z 7 głównych rzek i jest ukierunkowana na północ, do Oceanu Atlantyckiego[4]. 80% terytorium pokrywają lasy deszczowe, do tej pory w dużej mierze niezbadane[5]. Od 1994 roku 10% obszaru pokrywają rezerwaty przyrody.

• Klimat równikowy, wilgotny, z sumą opadów w granicach 2000–3040 mm rocznie. Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy kraju wynoszą: w styczniu 26 °C i 193 mm, w lipcu 27 °C i 226 mm. Naturalną szatą roślinną na wybrzeżu są namorzyny, a w głębi lądu lasy z cennymi gatunkami drzew o bardzo twardym drewnie. Świat zwierzęcy reprezentują m.in.: tapiry, leniwce, oceloty, wiele gatunków węży, ptaków i nietoperzy.

• derska.

Flaga Surinamu

11. Urugwaj

• Urugwaj (Uruguay, Wschodnia Republika Urugwaju – República Oriental del Uruguay) – państwo w Ameryce Południowej, nad Atlantykiem, graniczące z Argentyną od zachodu i Brazylią od północy. Stolicą państwa jest Montevideo, port atlantycki u ujścia La Platy. Po drugiej stronie tego estuarium leży stolica Argentyny – Buenos Aires. Dawniej Urugwaj stanowił część Wicekrólestwa La Platy i nosił nazwę Banda Oriental (Brzeg Wschodni).

Flaga Urugwaju

12. Wenezuela

• nazwa wprowadzona przez Hugo Rafaela Cháveza Fríasa w 1999 roku) – państwo położone w północnej części Ameryki Południowej.

• Całkowita długość granic: 4993 km• Najwyższy punkt: Pico Bolivar 5007 m• Najniższy punkt: tafla morza Karaibskiego 0 m• Podział administracyjny: 22 kraje związkowe, jedno

terytorium federalne oraz 72 dependencje• Wyznawcy poszczególnych religii: 84% katolicy,

12% protestanci, 1% prawosławni• Klimat: tropikalny, ciepły, wilgotny, bardziej

umiarkowany na wyżynach

Flaga Wenezueli

13. Gujana Francuska

• Gujana Francuska (franc. Guyane) – francuskie terytorium zależne o statusie departamentu zamorskiego, położone w północno-wschodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Atlantyckim, graniczące na zachodzie z Surinamem, a na południu i południowym wschodzie z Brazylią. Ze względu na swoją zależność Gujana posiada podwójną symbolizację: oficjalną - francuską i narodową (flagę i herb). Gujana Francuska, jako integralna część Francji, należy do Unii Europejskiej.

Flaga Gujanu Francuskiego

KONIEC