algoritmalar ve programlama i blm 103levent.tc/courses/blm103/blm103_hafta5_secim_kontrol.pdfdr. v....

Algoritmalar ve Programlama I – BLM 103

Fenerbahçe Üniversitesi

Hafta 5: Seçim ve Kontrol Yapıları

Algoritmalar ve Programlama I – BLM103Dr. V. E. Levent

5. Hafta İçeriği

• Durum Yapıları• Eğer (if) İfadesi

• Eğer/Değilse (İf/Else) İfadesi

• Döngü Yapıları• While İfadesi

• For İfadesi

• Do-While İfadesi

• Diğer Kontrol Mekanizmaları• Switch

• Break ve Continue İfadeleri

2/43


Kontrol Mekanizmaları

• Koşul İfadeleri• Bir koşula başlı olarak programın çeşitli kararlar vermesini sağlayan yapılardır.• Eğer (if)• Eğer-Değilse(if-else)• Anahtar (switch)

• Tekrar ifadeleri• Bir kod parçacığını birden çok defa çalıştırmak için kullanılan yapılardır.• while• for• do-while

3/43


Eğer (If)

• if (durum)çalıştırılacak olan kod;

Durum?

İşlem

T

Y

Durum Doğru veya Yanlış olarak hesaplanan bir ifadedir.İşlem durum’un doğru olması durumunda çalıştırılacak olan kod parçacığıdır.

4/43


Eğer (if) Örnekleri

• if (x <= 10)y = x * x + 5;

• if (x <= 10) {y = x * x + 5;z = (2 * y) / 3;

}

• if (x <= 10)y = x * x + 5;

z = (2 * y) / 3;

Her iki satır, ifadenin doğru olduğu durumda çalıştırılacaktır

İfadenin doğru olması durumunda, ilk satır çalıştırılacaktır. İkinci satır bir koşula bağlı değildir. Her zaman çalıştırılmaktadır.

5/43


Eğer (if) Örnekleri

• if (0 <= yas && yas <= 11)

cocuk += 1;

• if (ay == 4 || ay == 6 ||

ay == 9 || ay == 11)

printf(“Girilen ay 30 gündür.\n”);

• if (x = 2)y = 5;

• == yerine = yazılmamalıdır.

Eşitli her zaman doğrudur, yanlış bir kullanım!

6/43


İç İçe Eğer (if)

if (x == 3)

if (y != 6) {

z = z + 1;

w = w + 2;

}

if ((x == 3) && (y != 6)) {

z = z + 1;

w = w + 2;

}

Aynı İfadedir

7/43


Eğer-Değilse (If-else)

• if (durum)islem1;

else

islem2;

Durum

islem1 islem2

D Y

8/43


Eğer-Değilse Örneği

• if (x) {

y++;

z--;

}

• else {y--;

z++;

• }

9/43


Else ile If Eşleştirme

• Else ifadesi daima en yakın if ile eşleşmektedir.if (x != 10)

if (y > 3)

z = z / 2;

else

z = z * 2;

if (x != 10) {

if (y > 3)

z = z / 2;

else

z = z * 2;

}

Aynı işlem:

if (x != 10) {

if (y > 3)

z = z / 2;

}

else

z = z * 2;

Farklı işlem:

10/43


If-Else Zincirleri

• if (ay == 4 || ay == 6 || ay == 9 || ay == 11)


else if (ay == 1 || ay == 3 ||

ay == 5 || ay == 7 ||

ay == 8 || ay == 10 ||

ay == 12)


else if (ay == 2)

printf(“Girilen ay 28 veya 29 gündür.\n”);

else

printf(“Tanımsız ay.\n”);

11/43


While

• while (durum)tekrarlayan islemler;

Durum?

Tekrarlayan İşlemler

D

Y

Durum değeri doğru kaldıkça, tekrarlayan işlemler çalıştırılır.

Durum koşulu, tekrarlayan işlemlere başlanmadan önce kontrol edilmektedir.

12/43


While Örneği

x = 0;

while (x < 10) {

printf(“%d ”, x);

x = x + 1;

}

13/43


Sonsuz Döngüler

• Aşağıdaki döngü hiçbir zaman sona ermez:

• x = 0;while (x < 10)

printf(“%d ”, x);

• Kontrol edilen x<10 işlemini, değiştirecek bir atama olmadığı için, döngü sonsuza kadar dönecektir.

14/43


For

• for (Başlangıç Ataması; Durum?; Tekrar Atama)döngü islemleri

Başlangıç Ataması

Durum?

Döngü İşlemleri

Tekrar Atama

Y

D

İlk olarak başlangıç ataması gerçekleştirilir.Sonra Durum kontrol edilirEğer doğru ise döngü işlemi gerçekleştirilir.Tekrar atama yapılır.Durum kontrolü yanlış olana kadar süreç devam eder.

15/43


For Örneği

for (i = 0; i < 10; i++)

printf(“%d ”, i);

16/43


For Örneği

• for (i = 0; i <= 10; i ++)

printf("%d ", i);

• harf = 'a';

• for (c = 0; c < 26; c++)

printf("%c ", harf+c);

17/43


İç İçe Döngüler

for (mp1 = 0; mp1 < 10; mp1++) {

for (mp2 = 0; mp2 < 10; mp2++) {

printf(“%d\t”, mp1*mp2);

}

printf(“\n”);

}

18/43


İç İçe Döngüler

• for (dis = 1; dis <= input; dis ++) {

for (ic = 0; ic < dis; ic++) {

toplam += ic;

}

}

19/43


For ve While Karşılaştırması

• For döngüsü, ilk çalıştırıldığında bir atama yaparak başlar. Atamadan sonra kontrol ifadesi gelir, ve for’un kapsamındaki kod parçacıkları çalıştırılır. Ardından ikinci atama bloğu çalıştırılır. Tekrar kontrol bloğu kontrol edilerek, yanlış olana kadar işlem devam ettirilir.

• While döngüsünde sadece tek bir koşul kontrol edilir. Koşul doğru olduğu sürece döngü devam eder.

• Her iki tür döngü çeşiti, birbirleri cinsinden yazılabilir.

20/43


Do-While

• dodöngü işlemi;

• while (durum);Döngü işlemi

Durum?D

Yİlk başka herhangi bir koşula bakmadan döngü işlemini çalıştırır. Sonrasında durum’u kontrol eder.

21/43


Switch

• switch (ifade) {case deger1:

islem1; break;

case deger2:

islem2; break;

default:

islem3;

• }

ifade

= deger1?

= deger2?

islem1

islem2

islem3

D

D

Y

Y

22/43


Switch Örneği

• switch (ay) {

case 4:

case 6:

case 9:

case 11:

printf(“Ay 30 gündür.\n”);

break;

case 1:

case 3:

printf(“Ay 31 gündür.\n”);

break;

case 2:

printf(“Ay 28 veya 29 gündür.\n”);

break;

default:

printf(“Tanımsız ay.\n”);

}

23/43


Switchler

• Case ifadeleri sabit sayı olmak zorundadır.

• Eğer satırlardan sonra break konulmazsa, diğer case’den işlem yapmaya devam edecektir.

• switch (a) {case 1:printf(“A”);

case 2:printf(“B”);

default:printf(“C”);

}

Eğer a 1 ise, “ABC”.Eğer a is 2, “BC”Değilse, “C"Bastırılacaktır.

24/43


C ile Problem Çözme

• Basit Yapılar

• C İfadeleri, Operatörleri

• Kontrol İfadeleri, if-else, switch

• Döngü İfadeleri, while, for, do-while

25/43


Örnek 1: Pi Hesaplama

• serisi açılımını kullanıcıdan alınacak N sayısı kadar bulunuz.

𝜋 = 4 −4

3+4

5−4

7+⋯+ (−1)𝑛−1

4

2𝑛 + 1+⋯

Başla

Atamaları Yap

Giriş Al

Seriyi Hesapla

Çıktı Ver

Bitir

26/43



Başlat

İlk Atamaları Yap

Giriş Al, N

Seriyi Hesapla

Çıktı Ver

Bitir

iterasyon indexdeğişkenini sıfırla

index<N

Sonraki terimi hesapla

index = index +1

for döngüsü

Y

D

27/43



index teksayi ise?

Terimi çıkart Terimi Ekle

Pi’e Ekle

if-else

YD

iterasyon indexdeğişkenini sıfırla

index<N

Sonraki terimi hesapla

index = index +1

Y

D

28/43



• for (index=0; index < N; index ++) {

if (index % 2) {

pi -= 4.0 / (2 * index + 1);

}

else {

pi += 4.0 / (2 * index + 1);

}

29/43


Örnek 1: Pi Hesaplama#include <stdio.h>

int main() {

double pi = 0.0;

int N, index;

printf("N sayisini giriniz ");

scanf_s("%d", &N);

for (index =0; index < N; index ++) {

if (index % 2) {

pi -= 4.0 / (2 * index + 1);

}

else {

pi += 4.0 / (2 * index + 1);

}

}

printf("Sonuc Pi: %f\n", pi);

return 1;

}

30/43


Örnek 2: Asal Sayı Hesaplama

• 100’den küçük tüm asal sayıları bulup, yazdırınız.• Bir asal sayı sadece kendisi ve 1’e tam bölünebilen sayılardır.

• Asal olmayan 100’den küçük sayıların 2-10 sayıları arasında bölenleri vardır.

Başla

Bitir

İlk Atamaları Yap

Değerleri Yazdır

31/43


Örnek 2: Asal Sayı Hesaplamaİlk Atamaları Yapsayi = 2

sayi < 100

Eğer Sayi Asal iseEkrana Bastır

sayi = sayi + 1

Y

D

Başla

Bitir

İlk Atamaları Yap

Değerleri Yazdır

32/43



Sayıyı 2 ile 10 arasındaki sayılara

böl

Kalan Var?

Bastır sayi

Y

D

İlk Atamaları Yapsayi = 2

sayi < 100

Eğer Sayi Asal iseEkrana Bastır

sayi = sayi + 1

Y

D

33/43



bölen = 2Atamasını Yap

bölen <= 10

sayi%bölen == 0Bayrak = yanlış

bölen = bölen + 1

Y

D

Sayıyı 2 ile 10 arasındaki sayılara

böl

Kalan Var?

Bastır sayi

Y

D

34/43



• Bir sayının 2-10 arası bölünüp bölünemediğinin sonucunu tutmak için bayrak isimli değişken kullandık.

• Macro’lar kod okunabilirliğinin arttırılması için faydalıdırlar.

• #define DOGRU 1

#define YANLIS 0

35/43



• #include <stdio.h>#define DOGRU 1#define YANLIS 0

int main () {int sayi, bolen, asalMi;

/* 2 - 100 arasındaki sayılar */for (sayi = 2; sayi < 100; sayi ++ ) {

asalMi = DOGRU; /* 2-10 arasında bölünebilirlik testi */

for (bolen = 2; bolen <= 10; bolen ++) if (((sayi % bolen) == 0) && (sayi != bolen))

asalMi = YANLIS; /* asal Degil */

if (asalMi)printf("Asal sayı: %d \n", sayi);

}

return 1;}

36/43


Örnek 3: Durum Makinası

• Kullanıcıdan karakterler alınız. Alınan karakterlerin içerisinde sırasıyla ABC girişinden kaç adet yapıldıysa ekrana gösteriniz.

• scanf_s veya getchar() fonksiyonu içe yapılabilir.

• Durum makinaları kavramı ile gerçekleyebilirsiniz.

37/43


Örnek 3: Durum Makinası

‘A'

‘AB'

‘ABC’

'A'

'B'

'C'

'A'

'A'

'A'

Başla

Diğer

Diğer

Diğer

Diğer

tekrar değerini arttır

Karakter Oku

durum = 0

durum = 1

durum = 2

'A’, durum=1

if ‘B', durum =2if ‘A’, durum =1else durum =0

'C, tekrar++,durum = 0‘A', durum =1else durum =0

D

D

D

Y

Y

Y

38/43


Substring: Code (Part 1)

• #include <stdio.h>

• İnt main() {

char giriş;

int durum = 0;

int tekrar = 0;

while ((giriş = getchar()) != '\n') {

switch (durum) {

• case 0:

if (giriş == ‘A’)

durum = 1;

break;

39/43



• case 1:

if (giriş == ‘B’)

durum = 2;

else if (giriş == ‘A’)

durum = 1;

else

durum = 0;

break;

40/43



• case 2:if (giriş == ‘C') {

tekrar++; durum = 0;

• }else if (giriş == ‘A') {

• durum = 1;else

• durum = 0;break;

}}printf("Tekrar sayisi = %d\n", tekrar);

• return 1;}

41/43


Break ve Continue

• break;

• O an çalışan döngüyü kırarak, bitirir. Döngü koşulunun yanlış olması beklenmez.

• continue;

• O aç çalışmakta olan döngüde, continue; satırı çalıştırıldığında, doğrudan döngünün başına gidilerek, döngü devam ettirilir.

42/43


Örnek 4: Break ve Continue

• for (i = 0; i <= 20; i++) {

if (i%2 == 0) continue;

printf("%d ", i);

• }

• for (i = 0; i <= 20; i++) {

if (i%2 == 0) break;

printf("%d ", i);

• }

43/43

algoritmalar ve programlama i blm 103levent.tc/courses/blm103/blm103_hafta5_secim_kontrol.pdfdr. v....

Documents