aleksandros papadiamantis_o kosmokalogeros tis pezografias [2014].pdf

8/11/2019 Aleksandros Papadiamantis_O kosmokalogeros tis pezografias [2014].pdf

http://slidepdf.com/reader/full/aleksandros-papadiamantiso-kosmokalogeros-tis-pezografias-2014pdf 1/14

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ο "κοσμοκαλόγερος" της πεζογραφίας

Ημερομηνία δημοσίευσης: 03/01/2014, 17:43

Τελευταία ενημέρωση: 03/01/2014, 17:51

Σαν σήμερα, 3 Ιανουαρίου του 1911, έφυγε από τη ζωή ο ΑλέξανδροςΠαπαδιαμάντης. Ο "κοσμοκαλόγερος" της πεζογραφίας μας γεννήθηκε στις 4

Μαρτίου 1851 στη Σκιάθο από πατέρα ιερέα και θεοσεβούμενη μητέρα.

Μεγάλωσε ανάμεσα σε εννιά αδέλφια, τα δύο εκ των οποίων πέθαναν σε μικρή

ηλικία. Γοητευμένος από τα ξωκλήσια της Σκιάθου, τα συμπεριέλαβε σε πολλά

έργα του, ενώ το λογοτεχνικό του έργο είναι ευρύ και από τα σημαντικότερα της

νεοελληνικής πεζογραφίας.

Γράφει ο ίδιος σε ένα σύντομο βιογραφικό του:

«Εγεννήθην εν Σκιάθω, τη 4 Μαρτίου 1851.Εβγήκα από το ελληνικόν Σχολείον εις

τω 1863, αλλά μόνον τω 1867 εστάλην εις το Γυμνάσιον Χαλκίδος, όπου ήκουσα την

Α' και Β' τάξιν. Την Γ' εμαθήτευσα εις Πειραιά, είτα διέκοψα τας σπουδάς μου και

http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1103543&srv=244








έμεινα εις την πατρίδα. Κατά τον Ιούλιον του 1872 υπήγα εις το Αγιον Ορο ς χάρινπροσκυνήσεως, όπου έμεινα ολίγους μήνας. Τω 1873 ήλθα εις Αθήνας και εφοίτησα

εις την Δ' του Βαρβακείου. Τω 1874ενεγράφην εις την Φιλοσοφικήν Σχολήν, όπου

ήκουα κατ' εκλογήν ολίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ' ιδίαν δε ησχολούμην εις τας

ξένας γλώσσας. Μικρός εζωγράφιζα αγίους, είτα έγραφα στίχους, και εδοκίμαζα να

συντάξω κωμωδίας. Τω 1868 επεχείρησα να γράψω μυθιστόρημα. Τω 1879εδημοσιεύθη "Η Μετανάστις", έργον μου εις το περιοδικόν "Σωτήρα". Τω 1882

εδημοσιεύθη "Οι έμποροι των εθνών" εις τω "Μη χάνεσαι". Αργότερα έγραψα περί

τα εκατόν διηγήματα, δημοσιευθέντα εις διάφορα περιοδικά καί εφημερίδας».

Λόγω της οικονομικής του κατάστασης ωστόσο, δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τιςσπουδές του. Τα οικονομικά του Παπαδιαμάντη καλυτέρευσαν όταν άρχισε να

απασχολείται στην εφημερίδα "Ακρόπολη", του Βλάση Γαβριηλίδη, με μισθό 250δραχμών το μήνα, καθώς και να συνεργάζεται και με άλλες εφημερίδες και περιοδικά.

Παρόλο που εισέπραττε αρκετά χρήματα που του επέτρεπαν αξιοπρεπή διαβίωση, ταξόδευε εξ ολοκλήρου στην... ταβέρνα του Κεχριμάνη όπου σύχναζε επί 27 συναπτά

έτη, έστελνε στη Σκιάθο, μοίραζε στους φτωχούς και ίσα που μπορούσε να καλύψει

τα έξοδά του.

Ζούσε φτωχικά σε φτηνά δωμάτια ενώ οι περιγραφές συνθέτουν το προφίλ ενός

ανθρώπου σχεδόν κουρελή, εξαρτημένου από το ποτό και το τσιγάρο, ο οποίος

βυθιζόταν στη μοναξιά του και είχε ελάχιστους φίλους. Αγαπημένη του συνήθεια να

ψάλει στον Άγιο Ελισαίο στην Πλάκα.



Το Μάρτιο του 1908 εγκατέλειψε την Αθήνα και επέστρεψε στο αγαπημένο του νησί,

εξακολουθώντας να δουλεύει ως μεταφραστής έργων για λογαριασμό του Γιάννη

Βλαχογιάννη. Η υγεία του άρχισε να επιδεινώνεται ώσπου στις 3 Ιανουαρίου 1 9 1 1

άφησε την τελευταία του πνοή και, μαζί με αυτήν, έναν λογοτεχνικό θησαυρό

αποτελούμενο από 180 διηγήματα, ποιήματα, μελέτες και άρθρα. Το έργο-σταθμός

στην καριέρα του που ενέπνευσε κινηματογραφιστές και σκηνοθέτες ήταν "Η

φόνισσα".

Παρόλο που γράφτηκε το 1902, μοιάζει τόσο σύγχρονο όσο και διαχρονικό. Η είδηση

του θανάτου του γέμισε πένθος όχι μόνο τους συντοπίτες του, αλλά όλη την Ελλάδα.

Πολλοί λογοτέχνες, που όσο ήταν εν ζωή δεν είχαν γράψει κουβέντα για το έργο του,

συνέθεσαν εγκωμιαστικά κείμενα.

Ο εκδοτικός Οίκος Φέξη ξεκίνησε το 1912-1913 την έκδοση 11 τόμων με τα έργα

του. Μέχρι τότε, κανένας άλλος οίκος δεν είχε εκδώσει σε βιβλίο τα πεζογραφήματά

του και οι αναγνώστες του τα διάβαζαν από τις εφημερίδες και τα περιοδικά.



Σήμερα, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης διδάσκεται στα σχολεία, σε πανεπιστήμια και

σεμινάρια, ενώ εξακολουθεί να συγκινεί μικρούς και μεγάλους με το μεγαλείο της

πένας του.

Το έργο του

Μέσα στα περισσότερα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, του συγγραφέα και υμνητή

«του ρόδινου νησιού του», γίνεται συχνή αναφορά στο φυσικό περιβάλλον της

Σκιάθου, στις ρεματιές, τις χαράδρες, τα υψώματα, με διαφορετική το καθένα

βλάστηση. Επίσης αναφέρεται συχνά και η θαλασσινή της διαμόρφωση, με τα

αμέτρητα λιμανάκια, τους κόρφους και τους κάβους, τους γκρεμούς, τις σπηλιές, τα

νησάκια, τις αμμουδιές, τα ακρογιάλια. Αυτές οι αλησμόνητες παιδικές μνήμες

κυριαρχούν στη σκέψη του Παπαδιαμάντη και τις κάνει διηγήματα, εμπλουτισμέναμε τα θρησκευτικά βιώματά του και με τα βάσανα, τους καημούς και τις μικροχαρές

της σκιαθίτικης φτωχολογιάς. Οι ήρωές του είναι ψαράδες, αγρότες, ιερωμένοι,μετανάστες, πολυφαμελίτες, εργένηδες, αναξιοπαθούσες χήρες, όμορφες ορφανές,

αλλά και κακάσχημες μάγισσες και διάφορες αγύρτισσες.

Όταν δεν έκανε τέχνη τις παιδικές του αναμνήσεις, έπαιρνε τα θέματά του από τη ζωή

των φτωχογειτονιών της Αθήνας. Το υπόστρωμα συνήθως είναι θρησκευτικό. Τοεξωτερικό περιβάλλον περιγράφεται με αληθινή λατρεία προς τη φύση. Υπάρχει



όμως και μια οξύτατη ψυχολογική περιγραφή, μια εύστοχη διείσδυση στα βάθη τουψυχικού κόσμου των ηρώων του, που έκανε τόση εντύπωση, τόσο στους μετέπειτα

χρόνους όσο και στην εποχή του, που πολλοί τον παρομοίασαν με τον

Ντοστογιέφσκι.

Ολόκληρη η ουσία της πεζογραφίας του περικλείεται μέσα σε μια φράση του ίδιου:

«Το επ' έμοι, ενόσω ζω, και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω να υμνώ μετάλατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ' έρωτος την φύσιν, και να ζωγραφώ

μετά στοργής τα γνήσια ελληνικά ήθη».

Στενότερα ηθογράφος στην αρχή, διεύρυνε με τον καιρό την ηθογραφία του και την

τεχνική του, ώστε να θεωρείται ότι αυτός εγκαινίασε τη διηγηματογραφία στην

Ελλάδα. Προσέδωσε στο έργο το υ τέτοια ποιότητα, πο υ τον καθιέρωσε ως

πρωταγωνιστή της ελληνικής πεζογραφίας. Οι εμπνεύσεις του, τροφοδοτούμενες από

ένα απόθεμα μνήμης, διαποτίζονται από τον ποιητικό οίστρο και τη μαγεία του

λόγου. Οι ήρωές του, απλοί, ταπεινοί, γραφικοί, βασανισμένοι, γίνονται οι πυρήνες

των δραματικών συγκρούσεών τους με τη ζωή. Η καθαρεύουσα, που χρησιμοποιεί,

σπάνια γίνεται δυσνόητη, γιατί διαπνέεται από τον κραδασμό και τη θέρμη του πλέονευσυγκίνητου ανθρωπισμού. Ωστόσο, σιγά-σιγά απλοποιούσε τη γλώσσα, βάζοντας

περισσότερα λαϊκά στοιχεία, και λίγο πριν το θάνατό του έγραψε και διηγήματα στηδημοτική. Τον διακρίνει ποιητικό ύφος, γόνιμη φαντασία και θρησκευτική κατάνυξη,



η οποία τον συγκλόνιζε από την παιδική του ηλικία. Δεν περιορίζεται στηνπεριγραφική γοητεία, αλλά εισχωρεί στο δράμα της ανθρώπινης ψυχής. Στις εικόνες

του, που έχουν την ίδια ζωγραφική γοητεία, είτε αναφέρονται στο Αιγαίο, είτε σε

φτωχογειτονιά της Αθήνας, εμφυσά την πνοή της λυρικής του έξαρσης, ενσταλάζει το

βυζαντινό μυστικισμό του και αποθέτει την τρυφερότητα της χριστιανικής του

αγάπης.

Εκτός από τα διηγήματα και τις νουβέλες έγραψε και ποιήματα θρησκευτικής

έμπνευσης, πο υ εξυμνούν τη μητέρα του και την Παναγία. Κι όμως ο

Παπαδιαμάντης, που ήταν υπερήφανος για το διηγηματικό του έργο, του οποίου

γνώριζε την πραγματική αξία, δε θεώρησε ποτέ του ότι ήταν και ποιητής, αν και η

ποιητική πνοή αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό και του πεζού του λόγου. Χωρίς ναενδιαφέρεται για ρίμες και στολίδια, πέτυχε μια λιτότητα ελεύθερου στίχου, πο υ

αρκετά χρόνια αργότερα έγινε, σχεδόν, μόνιμο μοτίβο της νεοελληνικής ποίησης. Ανη πεζογραφία του έχει τη δυνατότητα να αντικειμενοποιεί και τα προσωπικά του

βιώματα, η ποίησή του αντίθετα δεν εκφράζει παρά την προσωπική τουεξομολόγηση.

Η πρώτη του δειλή λογοτεχνική προσπάθεια πραγματώνεται με το μυθιστόρημα "Η

μετανάστις". Είναι ένα έργο του ξενιτεμένου ελληνισμού. Επικρίνει τον

εκμοντερνισμό των μεταναστών, που κατ' αυτόν ξέχασαν τις γνήσιες ελληνικές

παραδόσεις και χάλασαν την ψυχή τους. Με ηρωίδα την Ελληνίδα Μαρίνα Βεργίνη

(μετανάστρια κι η ίδια), που κρατεί αχάλαστη την Ελλάδα μέσα της, πιστή στις

εθνικές αρετές, με την αφοσίωσή της στο μνηστήρα της και μετά την εγκατάλειψή

της, πληγωμένη στη λεπτή ευαισθησία της και στην ευγένεια της ψυχής της,

οδηγείται, με καρτερικότητα και άδολη αγάπη προς όλους, στον τάφο. Ο συγγραφέαςξετυλίγει τα χτυπήματα της μοίρας με τέτοια δύναμη, που υψώνει την ηρωίδα του στο



επίπεδο μορφής της αρχαίας τραγωδίας και, μέσα από το δικό της τραγικό μεγαλείο,βρίσκει την ευκαιρία να ξεγυμνώσει και να καυτηριάσει τη διαφθορά του περίγυρου

και την κακία της κοινωνίας.

Στο δεύτερο μυθιστόρημά το υ, "Οι έμποροι των εθνών", ξεπερνάει την πρώτη το υπροσπάθεια και παρουσιάζει ένα έργο το οποίο δε στάθηκε μό νο σημαντική

προσφορά στην εποχή του, αλλά και σήμερα μπορεί να σταθεί δίπλα στα καλύτερα

ιστορικά και ρομαντικά ελληνικά μυθιστορήματα. Μια πληθωρική φαντασία, σε

συνδυασμό με ένα μεγάλο συγγραφικό ταλέντο, έδωσε ένα έργο πραγματικά γνήσιας

καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ξαναζωντανεύει τη νησιώτικη Βενετοκρατία στην πρώτη

της εξόρμηση για την κατάκτηση των Κυκλάδων και περιγράφει με δαντικές εικόνες

την αγριότητα των Βενετών και των Γενοβέζων, που είχαν ως μόνο νόμο τους τηναυθαιρεσία και την ωμή ιδιοτέλεια. Αυτοί είναι «οι έμποροι των εθνών», που η δίψα

του χρήματος τούς μεταβάλλει σε λύκους και απαίσιους φονιάδες των ήσυχωνανθρώπων των ελληνικών νησιών.

Το τρίτο μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη, "Η Γυφτοπούλα", είναι ένα συγγραφικό

τόλμημα, και στη σύλληψη, και στη σύνθεση, και στη μορφή. Δημοσιευμένη σε

συνέχειες, μήνες ολόκληρους στην "Ακρόπολη" του Γαβριηλίδη, είχε τόση επιτυχία

στο αναγνωστικό κοινό και γενικά στους λογοτεχνικούς κύκλους, που δημιούργησε

γύρω του το θρύλο τού μάγου και του υπεράνθρωπου, καθώς ο συγγραφέας κρυβόταν

στην αφάνεια και στην ανωνυμία. Η "Γυφτοπούλα" είναι ένα μυθιστόρημα για την

Άλωση, ένας θρήνος για την Πόλη, από ένα μεγαλοϊδεάτη και Βυζαντινό, τον

περίφημο φιλόσοφο Γεώργιο Γεμιστό Πλήθωνα. Για τον Παπαδιαμάντη ο Πλήθωνας

είναι ένα σύμβολο, θετικό και αρνητικό. Τον θαυμάζει για την αρχαιολατρία του, τον

αποδοκιμάζει για τη θρησκευτική του πλάνη και την άγονη προσπάθειά του να

αναβιώσει τη θρησκεία της αρχαίας Ελλάδας. Το ανακάτωμα των Γύφτων στηνιστορία δίνει ένα ιδιαίτερο θέλγητρο στην πλοκή, με αναπάντεχες συμπτώσεις πο υ

κάνουν το μυθιστόρημα ένα απέραντο περιβόλι δολοπλοκιών, με ολοκληρωμένουςήρωες τον Πλήθωνα και την άτυχη κόρη του, με τον ακόμα πιο άτυχο ερωτά της με

τον Γύφτο Μάχτο (στην αυγή της ευτυχίας τους σκοτώνονται και οι δυο κάτω από τα

συντρίμμια των αγαλμάτων, που πέφτουν ξαφνικά από σεισμό την παραμονή της

Άλωσης της Πόλης).

Με τον "Χρήστο Μηλιόνη" ο Παπαδιαμάντης ξαναζωντανεύει τα ηρωικά χρόνια τηςΚλεφτουριάς, της εθνικής αντίστασης. Εκεί, κατά το συγγραφέα, η λαϊκή ψυχή,

παρατημένη από την ηγεσία της, πήρε στα χέρια της την τύχη του Έθνους. Είναι ένα

προανάκρουσμα της παρουσίασης της νεοελληνικής ζωής, που ετοιμαζόταν να

συνθέσει με τα διηγήματά του. Ο Παπαδιαμάντης πιστεύει πως η Επανάσταση δε

δικαιώθηκε. Ο λαός, που πολέμησε για να βρει την ελευθερία του, «απλώς και μόνονμετήλλαξεν τυράννους». Κατά το συγγραφέα, οι τύραννοι αυτοί είναι ξενόδουλοι,

λογιότατοι γραμματοσοφιστές, που με τις νόθες εκλογές κάθονταν στην πλάτη τουφτωχού λαού, που τον περιφρονούσαν κιόλας. Την άθλια αυτή μετεπαναστατική

κοινωνία θέλησε να στηλιτεύσει με το έργο του αυτό. Ο "Χρήστος Μηλιόνης" είναιένα ιστορικό λογοτέχνημα, ίσως το καλύτερο που έχει δώσει ως σήμερα η

νεοελληνική γραμματεία. Ο πυρήνας του έργου προέρχεται από το γνωστό δημοτικό



τραγούδι για τον ηρωικό θάνατο τού Χρήστου Μηλιόνη. Το έργο αυτό δίνει τηνεικόνα μιας Κλεφτουριάς με αγνό ηρωισμό και ασίγαστη πίστη στην ελευθερία.

Η "Φόνισσα" είναι η δεύτερη νουβέλα του Παπαδιαμάντη και θεωρείται, από τους

περισσότερους, το αριστούργημά του. Ανήκει στα έργα της προχωρημένης

ωριμότητάς το υ, της ρεαλιστικής περιόδο υ, και κλείνει μέσα του τα πιο γόνιμα

στοιχεία της τέχνης του. Σύλληψη, σύνθεση, μορφή, περιεχόμενο και μύθος

σχηματίζουν ένα σημαντικό έργο τέχνης. Είναι βγαλμένο από τα βάθη της ψυχής του

συγγραφέα, από την τραγωδία του σπιτιού του, από τη μιζέρια του νησιού του, από τη

μεγάλη δυστυχία των φτωχών ανθρώπων του λαού. Η σύνθεση του έργο υ είναι

αριστοτεχνική και η ενότητα αδιάσπαστη. Η αφήγηση είναι γοργή, ρωμαλέα,συγκλονιστική, και παίρνει συμβολικό χαρακτήρα. Η τεχνική του Παπαδιαμάντη

φτάνει στο κορύφωμά της, όταν το έγκλημα αναδύεται βουβό μέσα από τις τύψεις τηςφόνισσας, που η ίδια το καταδικάζει, ενώ, παράλληλα, την εξανθρωπίζει το, στο

βάθος του, ανθρωπιστικό ιδανικό της.

Τα "Ρόδινα Ακρογιάλια", με υπότιτλο "Κοινωνικόν μυθιστόρημα", είναι έργο πουδείχνει την παρακμή και τα γηρατειά του συγγραφέα. Είναι ένα αφήγημα

συμποσιακού τύπου, όπου οι συγκεντρωμένοι φιλοσοφούν ή διηγούνται ιστορίες. Οιδύο ήρωες του έργου, ο ναυτικός Διαμαντής ο Αγάλλος και ο βοσκός Πατσοστάθης,

διηγούνται την ιστορία τους στον τρίτο ήρωα, τον αφηγητή, στον οποίο υποκρύπτεταιο Παπαδιαμάντης. Ο Αγάλλος, αλαφροΐσκιωτος από γενιά, έλειψε χρόνια στα βόρεια



της Γαλλίας κι έχει γυρίσει τώρα, γερο ντοπαλίκαρο, στο νησί το υ, ενώ οΠατσοστάθης, αγροίκος βοσκός ή άπραγο αγρίμι, μένει για έντεκα χρόνια

αρραβωνιασμένος επειδή του έχουν κάνει μάγια, αλλά και με μάγια παντρεύεται. Η

νουβέλα μάς δίνει ανάγλυφη την εικόνα της ζωής στην ελληνική επαρχία του 1 9ου

αιώνα και των ηθών στην ελληνική ύπαιθρο της εποχής όσον αφορά το γάμο και τις

προσωπικές σχέσεις γενικότερα, αναδεικνύοντας - με το μοναδικό τρόπο και την υψηλή ψυχογραφική δεινότητα του Παπαδιαμάντη - τα ανθρώπινα πάθη και τις

ανθρώπινες αδυναμίες. Τις πολύ αξιόλογες περιγραφές του έργου αυτού θαύμαζε

ιδιαίτερα ο Καβάφης.

Ο Παπαδιαμάντης δεν ευτύχησε να δει τυπωμένο σε βιβλίο κανένα έργο του. Μετά το

θάνατό του, τυπώθηκαν - όπως αναφέρθηκε παραπάνω - από τις εκδόσεις Φέξη(1912-1913) έντεκα τόμοι με όσα διηγήματα βρέθηκαν τότε. Πέντε τόμους εξέδωσε ο

Οίκος Ελευθερουδάκη το 1925-1930 και έναν τόμο ("Θαλασσινά διηγήματα") ο Αθ.Καραβίας το 1 9 4 5. Το 1 9 5 5 ,τα Άπαντά του εκδόθηκαν από το ν Εκδ. Οίκο Δ.

Δημητράκου, με βιογραφικά στοιχεία, κριτικά σχόλια και προλόγους σε γενικήεπιμέλεια Γ. Βαλέτα. Το 1963, τα Άπαντα του Παπαδιαμάντη εκδόθηκαν σε τρεις

τόμους από την Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων, με προλόγο υς και επιμέλεια Μιχ.

Περάνθη.

Ο Παπαδιαμάντης, πέρα από τα τρία μυθιστορήματα και τα τρία εκτεταμένα

διηγήματα (νουβέλες), έγραψε 180 διηγήματα και 40 μελέτες και άρθρα. Τα

διηγήματα του Παπαδιαμάντη ανήκουν στην τρίτη περίοδο της εξέλιξής του, τη

λεγόμενη νατουραλιστική περίοδο, που αρχίζει με το πρώτο του διήγημα το 1887 και

φτάνει ως το 1892. Τα διηγήματα του είναι περιγραφικά, φυσιολατρικά, με έντονο

χρωματισμό στα εκφραστικά μέσα, με ειδυλλιακή ατμόσφαιρα, υποταγμένα σε

κανόνες και σχέδιο.

Από το 1892 ως το 1897, περίοδο όπου η Ελλάδα είδε τη χρεωκοπία, την πτώση του

Τρικούπη και τον αποτυχημένο πόλεμο του '97, ο Παπαδιαμάντης, αληθινός

πατριώτης και ζωντανός άνθρωπος, στηλιτεύει την κοινωνική διαφθορά και την

πολιτική κατάσταση της χώρας. Τα διηγήματά του είναι κοινωνικής, σατιρικής,

απόχρωσης. Με τη σάτιρά του προσπαθεί να ξυπνήσει την κοινωνία και να την

οδηγήσει στην εθνική ανόρθωση.

Από το 18 9 7αρχίζει η τρίτη περίοδος του διηγήματος του Παπαδιαμάντη, που την

ονόμασαν περίοδο λυρισμού και πάθους. Ο εξωτερικός κόσμος υποχωρεί τώρα για να

γίνει σκηνικό περίγραμμα, που μέσα του θα φωτιστούν οι μορφές του εσωτερικού

κόσμου. Ο ζωγράφος γίνεται ποιητής, ο ηθογράφος λυρικός, ο σατιριστήςδραματικός, ο νοσταλγός ψυχογράφος και πλάστης ανθρώπινων χαρακτήρων. Τα

διηγήματα του ξεπέρασαν την εποχή του και έγιναν διαχρονικά για την ελληνικήλογοτεχνία. Ξεδίπλωσε το ταλέντο του, εκδηλώνοντας μορφοπλαστικές ικανότητες

μεγάλης δύναμης.



Η τέταρτη, και τελευταία, χαρακτηρίζεται από τους κριτικούς ως ρεαλιστική-κοινωνική περίοδος - εποχή των μεγάλων δημιουργιών του Παπαδιαμάντη.

Εργογραφία

Μυθιστορήματα

Η Γυφτοπούλα (1884)

Η Μετανάστις (1880)

Οι Έμποροι των Εθνών (1883)

Νουβέλες

Βαρδιάνος στα σπόρκα (1893) Η Φόνισσα (1903)

Τα ρόδινα ακρογιάλια (1908) Χρήστος Μηλιόνης (1885)

Διηγήματα

Αγάπη στον κρεμνό

Άγια και πεθαμένα (1896) Άλλος τύπος (1903)



Αμαρτίας φάντασμα (1900) Άνθος του γιαλού (1906)

Αποκριάτικη νυχτιά (1892)

Απόλαυσις στη γειτονιά (1900)

Άσπρη σαν το χιόνι (1907)

Άψαλτος (1906) Για τα ονόματα (1902)

Για την περηφάνια (1899)

Γουτού γουπατού (1899)

Γυνή πλέουσα (1905)

Εξοχική Λαμπρή (1890)

Εξοχικόν κρούσμα (1906)

Έρημο μνήμα (1910) Έρμη στα ξένα (1906)

Έρως- Ήρως (1897) Η Άκληρη (1905)

Η Αποσώστρα (1905) Η Βλαχοπούλα (1892)

Η Γλυκοφιλούσα (1894)

Η Γραία κ' η θύελλα (1906)

Η Δασκαλομάνα (1894)

Η Επίσκεψις του αγίου Δεσπότη (1906)

Η Θητεία της πενθεράς (1902)

Η Θεοδικία της δασκάλας (1906)

Η ξομπλιαστήρα (1906)

Η κάλτσα της Νώενας (1907)

Η Μακρακιστίνα (1906) Η Μαούτα (1905)

Η Μαυρομαντηλού (1891) Η Νοσταλγός (1894)

Η Ντελησυφέρω (1904)Η Πεποικιλμένη (1909)

Η Πιτρόπισσα (1909)

Η Σταχομαζώχτρα (1889)

Η στοιχειωμένη καμάρα (1904)

Η Συντέκνισσα (1903)

Η τελευταία βαπτιστική (1888)

Η τύχη απ' την Αμέρικα (1901) Η Φαρμακολύτρια (1900)

Η φωνή του Δράκου (1904)

Η χήρα παπαδιά (1888)

Η χήρα του Νεομάρτυρος (1905)

Η Χολεριασμένη (1901) Η Χτυπημένη (1890)

Θάνατος κόρης (1907) Θέρος- Έρως (1891)

Κοινωνική αρμονία (1906) Κοκκώνα θάλασσα (1900)

Λαμπριάτικος ψάλτης (1893) Με τον πεζόβολο (1907)



Μια ψυχή (1891) Μικρά ψυχολογία (1903)

Ναυαγίων ναυάγια (1893)

Νεκρός ταξιδιώτης (1910)

Ο Αβασκαμός του Αγά (1896)

Ο Αειπλάνητος (1903) Ο Αλιβάνιστος (1903)

Ο Αμερικάνος (1891)

Ο Ανάκατος (1910)

Ο Γαγάτος και τ' άλογο (1900)

Ο γείτονας με το λαγούτο (1900)

Ο Διδάχος (1906)

Ο Έρωτας στα χιόνια (1896) Ο Κακόμης (1903)

Ο Καλόγερος (1892) Ο Κοσμολαΐτης (1903)

Ο ξεπεσμένος δερβίσης (1896) Ο Πανδρολόγος (1902)

Ο Πανταρώτας (1891)

Ο Πεντάρφανος (1905)

Ο Πολιτισμός εις το χωρίον (1891)

Ο Σημαδιακός (1889)

Ο Τυφλοσύρτης (1892)

Ο Χαραμάδος (1904)

Ο Χορός εις του κ. Περιάνδρου (1905)

Οι δύο δράκοι (1906)

Οι Ελαφροΐσκιωτοι (1892) Οι Κουκλοπαντρειές (1903)

Οι λίρες του Ζάχου (1908) Οι Μάγισσες (1900)

Οι Ναυαγοσώσται (1901) Οι Παραπονεμένες (1899)

Οι Χαλασοχώρηδες (1892)

Ολόγυρα στη λίμνη (1892)

Όνειρο στο κύμα (1900)

Παιδική Πασχαλιά (1891)

Πάσχα ρωμαίικο (1891)

Πατέρα στο σπίτι (1895) Ποία εκ των δύο (1906)

Ρεμβασμός του Δεκαπενταυγούστου (1906)

Σταγόνα νερού (1906)

Στην Αγ. Αναστασά (1892)

Στο Χριστό, στο Κάστρο (1892) Στρίγγλα μάννα (1902)

Τ' Αγνάντεμα (1899) Τ' Αερικό στο δέντρο (1907)

Τ' Αστεράκι (1909) Τ' Μπούφ' του π'λί (1904)

Τα Δαιμόνια στο ρέμα (1900) Τα δυο κούτσουρα (1904)



Τα δυο τέρατα (1909) Τα καλαμπούρια ενός δασκάλου (1908)

Τα Κρούσματα (1903)

Τα Λιμανάκια (1907)

Τα πτερόεντα δώρα (1907)

Τα συχαρίκια (1894)Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη (1896)

Της Δασκάλας τα μάγια (1909)

Της Κοκκώνας το σπίτι (1893)

Το Γιαλόξυλο (1905)

Το γράμμα στην Αμερική (1910)

Το ενιαύσιον θύμα (1899)

Το Θαλάσσωμα (1906) Το Θαύμα της Καισαριανής (1901)

Το Καμίνι (1907) Το Κρυφό Μανδράκι (1906)

Το Μοιρολόγι της φώκιας (1908)Το "Νάμι" της (1906)

Το Νησί της Ουρανίτσας (1902)

Το πνίξιμο του παιδιού (1900)

Το σπιτάκι στο λιβάδι (1896)

Το τυφλό σοκάκι (1906)

Το Χριστός Ανέστη του Γιάννη

Το Χριστόψωμο (1887)

Το Ψοφίμι (1906)

Τρελή βραδιά (1901)

Υπηρέτρα (1888) Υπό την βασιλικήν δρυν (1901)

Φιλόστοργοι (1895) Φορτωμένα κόκκαλα (1907)

Φτωχός άγιος (1891) Φώτα-ολόφωτα (1894)

Χωρίς στεφάνι (1896)

Ωχ! Βασανάκια (1894)

Διακρίσεις

* Βράβευσή του από την επίσημη πολιτεία με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος λίγοπριν από το θάνατό του.

* Δημιουργία μουσείου στη γενέτειρά του Σκιάθο με το όνομά του.

Ποιήματα

Στην Παναγίτσα στο Πυργί Προς την μητέρα μου (1880)

Δέησις (1881) Έκπτωτος ψυχή (1881)

Η κοιμισμένη βασιλοπούλα (1891) Το ωραίον φάσμα (1895)



Εις τους αδελφούς Γιαννάκην και Κώστα Γ. Ραφτάκη (1902) Νύχτα βασάνου (1903)

Επωδή παπά στη χολέρα (1879)

Επωδή γιατρού στη χολέρα (1879)

Το τραγούδι της Κατίνας (1892)

Εις ιππεύουσαν Παναγυριώτισσαν (1907) Έρωτες στα κοπριά (1907)

Στην Παναγία τη Σαλονικιά (1908).

aleksandros papadiamantis_o kosmokalogeros tis pezografias [2014].pdf

Documents