iii

Ìtqkå ŸAkóónúÌtqkå ŸAkóónúÌtqkå ŸAkóónúÌtqkå ŸAkóónúÌtqkå ŸAkóónú

Ojú ÌwéOjú ÌwéOjú ÌwéOjú ÌwéOjú Ìwé

ŸÅkíy`esí fún ol`uk´q v

Ìgb´årådì fún ∑k´q kíkq vi-2

Ìkíni 3

Orin kéék`e`eké 6

Alíf´åb´∑`∑tì Yor`ub´å 10

Orúkq `åwqn n`nkån tó w`å ní `åyík´å 18

ŸAr`of`q kéék`e`eké lórí `åyík´å åk´∑k`q´q 22

Ò`nk`å: Oókån dé ∑∑w`å´å 28

Pípe ìró `ed`e 29

Ìm´qtótó 44

ŸAtúny`∑w`o o`nk`å 47

ŸAl´q åpåm`q 48

ŸÅl´q onít`ån 50

Ìw`å qmqlú`åbí–ìb`qw`q fún `ågb`å 53

Ò`nk`å: oókån dé ogún 55

ŸAtúny`∑w`o ∑k´q 56

prel 4/2/08, 9:53 AM3

iv

Àkíyèsí fún Olùk´qÀkíyèsí fún Olùk´qÀkíyèsí fún Olùk´qÀkíyèsí fún Olùk´qÀkíyèsí fún Olùk´q

Ìwé yìí j∑ `åkójqp`q `åti `åtúnxe `åwqn

∑k´q inú Àkqb`∑r`∑ Alåwìíyé(Al´åwòr´ån)

`ati Ìwé Kìn-ín-ní (ABD) Al´åwìíyé l´qn`å tí yóó

fi rqrùn púpq fún kíkq awqn ål´åk`q´qb`∑r`∑ ∑k´q

l´qmqdé `åti lågb`å ní Yorubá kík`å åti kíkq. Ÿ

Qn`å p`åt`åkì tí `åtúnxe Ìwé Kìn-ín-ní

Al´åwìíyé yìí fi yåt`q sí ti at`∑yìnw´å ni pé

å tún åwqn `∑k´q inú r∑ xe, ní ìbámu p∑lú

k`qrík´úl´q`qm`u UBE tuntun, å sì tún `awqn

`åwòr´ån tí ó ´n xe `ål`åyé `åwqn `∑k´q n´å`å y`å

p`∑lú l´qn`å tí yóó fi få `åwqn qmqdé m´qrå,

tí yóò sì j´∑ kí `awqn ohun tí wqn b´å ´n k`å yé

wqn yékéyéké, kí ó sì rqrùn låti t∑lé ju ti

`åt``∑yìnw´å lq, l´åìsí w`åh´ål`å r´årå f´ún

`åwqn åk´∑k`q´q `ati olùk´q.

prel 4/2/08, 9:53 AM4

v

prel 4/2/08, 9:53 AM5

vi

prel 4/2/08, 9:53 AM6

vii

prel 4/2/08, 9:53 AM7

viii

prel 4/2/08, 9:53 AM8

1

ååååå bbbbb ddddd eeeee

åjå åb`å `åb´å qbå idå ådé erè edé

`ågå `åp`å `∑b`å `qbq `∑d´å `åd´å ère ewé

∑∑∑∑∑ fffff ggggg gbgbgbgbgb

∑l´∑d`∑ ∑y∑ `∑fq qfå ∑g´∑ `ågé igbå ågbè

∑s∑ `∑b∑ ìfé ife ògì ìgbò `ågb`∑ `ågbò

hhhhh iiiii j j j j j kkkkk

åhå ìhå ìjì igi òjò ejò ∑kq qkq

ihò `qhq iyì ìdí qjq ∑jå ∑kq ike

lllll mmmmm nnnnn ooooo

il´e il`∑ omi qmq qnì ∑ní òro odó

qlq `åIå `∑mí imú `qn`å ∑nu òpó owó

qqqqq ppppp r r r r r sssss

qkq qwq `∑p`å `qp∑ ∑rù orí åsè ∑s∑

qkq `qbq òpè åp´å ìr`∑ èèrå ∑x∑ ås∑

xxxxx t t t t t uuuuu wwwww

åxq ix∑ ìt∑ åtå ixu tút`u òwú ìwé

ìxó ∑x∑ ∑t∑ etí ìlú ìrù åwo ∑wù

yyyyy

ìy∑ åyò

iyån åyå

ininininin ∑n∑n∑n∑n∑n ånånånånån ununununun qnqnqnqnqn

oyin ìy∑n åkån ikún ìbqn

ìyìn ikån ikùn ipqn

eyín `qkån òkun `åp´qn

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM1

2

ååååå bbbbb ddddd eeeee ∑∑∑∑∑ fffff ggggg gbgbgbgbgb

ÅÅÅÅÅ BBBBB DDDDD EEEEE „„„„„ FFFFF GGGGG GBGBGBGBGB

hhhhh iiiii jjjjj kkkkk lllll mmmmm nnnnn ooooo

HHHHH IIIII JJJJJ KKKKK LLLLL MMMMM NNNNN OOOOO

qqqqq ppppp rrrrr sssss xxxxx ttttt uuuuu wwwww

QQQQQ PPPPP RRRRR SSSSS XXXXX TTTTT UUUUU WWWWW

yyyyy

YYYYY

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM2

3

Ÿ„kq 1

Ìkíni l ´åårin qj´q

Orin: Lórí ìkúnl`∑ lqmq n kí båbåLórí ìkúnl∑ låbo n kí yeyeÌd`qb´ål`∑ lakq n kí båbåÌd`qb´ål`∑ låkq n kí yeye

Ìkíni Ìd´åh`un

Ní `å ´år`q„ kú ``å´år`q o. oo.A `o jí bí o? A dúp∑ o.ŸAl`å´åfí`å k´q bí? A dúp´∑ o.Arå `o le bí? A dúp´∑.

Ní `qs´ån„ kú `ås´ån o. oo.

Ní ìrol´∑„ kú ìrql´∑ o. oo.„ kú `ås´å´ål´∑ o oo.

Ní ål´∑„ kú ål´∑ o oo

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM3

4

Nígbå tí å bå f∑ lq sunÓ di owúrq o. oo.Kí Ql´qrun x´q wå o. ŸAmín o/ŸAx∑.K´å s`un l´åy`q o. ŸAmín o/ŸÅx∑.ŸQkq`qkån lå ó jìí o. ŸAmín o/ŸAxe.

Fún ol`uk´qFún ol`uk´qFún ol`uk´qFún ol`uk´qFún ol`uk´q: Kq åwqn åk∑kq´q ní orin ìb∑r∑ ∑kq yìí l∑yìn tí o bå ti xål``åyé fún wqn pé:

ŸQrq mìír``ån fún obìnrin ni åbo.

ŸQrq mìír``ån fún qk`unrin ni åkq.

ŸQrq mìírån fún ìyå ni yeye.

ŸQrq mìírån fún åmín ni åx∑

Kí o xål`åyé pé bí å bå f∑ kí obí ∑ni åti åwqn tó ju wå lq, obìnrin nílåti kúnl∑, qkunrin yóó sì dqbål`∑.

L´∑yìn eyí, j∑ kí ∑nìkån xe båbå, kí ∑lomìírån xe ìyå, kí ``åwqn åk∑kq´q m´åå wå kí wqn ní méjì méjì.

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM4

5

Ÿ„kq 2

Ìkíni lå`årin qdún

Ìkíni Ìdåh`un

Ní `åsìko `oj`o„ kú `oj`o yìí o. oo.Yóó turå o. ŸAmín/ŸAx∑.Òj`o ìturå ni yó`o j´∑ o. ŸAmín o/ŸAx∑.„ kú qrinrin yìí o. oo.„ kú qgìnnìtìn yìí o. oo.

Ní åsìko qy∑„ kú qy´∑ yìí o. oo.„ kú `otútu yìí o. oo.

Ní åsìko ∑`∑r`un„ kú qgb∑l∑ yìí o. oo.Òj`o ìturå ni yóó r`q o. ŸAmín o.„ kú `∑`∑r`un yìí o. oo.Yóó rqj`o rere o. ŸAmín o.

Ní `åsìko ooru„ kú ooru yìí. oo.

Ní `åsìko qdún„ kú qdún o. oo.ŸQpq r`∑ lå ó xe o. ŸAmín/ŸAx∑

pages 5 4/2/08, 4:16 PM5

6

Ÿ„k´q 3

Eré bojúbojú

ŸAwqn qmq yìí ´n xe erébojúbojú.ŸQkån bo `ekejì lójú.Túndé ni wqn bo lójú.W´qn n kígbe sóke wí pé: Bojúbojú He! Olóro n bq He! „ pårå mq He! Xé kí n xí i? Xí i! Xé kí n xí i? Xí i! Xé kí n xí i? Xí i!

„ni tí Túndé b´å rí mú,Kó tó såré wq ilé,Ni yóó bojú díp`o r`∑.

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM6

7

ŸŸŸŸŸŸ ŸŸŸŸŸŸ ŸŸŸ„k´q 4

Orin ìr∑mql∑kún

Ìy´å Låníyå lq sí odo.L´åníyå dúró ti åbúro r`∑ tíó ´n j´∑ Bíìy´å.L´åìp∑ Bíìy´å ´n sunkún.L´åníyå gbé Bíìyå mq åy`å.Ó sì n kqrin fún un pé: Bíìy´å ´nk´q o? Ó wå nlé o. Bíìy´å ´nk´q o? Ó wå nlé o.Kó m´å sunkún m´q o.Kó m´å x`åìsån m´q o.Kó må gbónå jånjånbí `∑kq `oní.Kó må tutu nini bí ∑b`å``ån´å o.

L´åníyå, Bíìyå, åbúro, sunkún, xåìsån, gbónå, tutu.

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM7

8

Ix´∑ xíxe

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi kereyq`qnu kun åworån oke yìí.

L´åníy`å

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM8

9

Ÿ„k´q 5

Ìy`åt`q l´å`årin orin eréìd´åråyå åti orinìr∑mql∑kún

Ìy´å tåbí olut´qjú qmq nìkånló måå n kq orinìr∑mql∑kún.ŸQpq enìyan ló måå n kqorin eré ìdåråyå.Púpq orin eré ìd´åråyå lóm´åå n ní lílé åti gbígbe.Púpq orin ìr∑mql´∑kún ló j´∑```åd´åkq ìy´å, kì í ní gbígb`e.Orin eré ìdåråyå måå nmú eré sís´å kiri l´qwq.Pípå ∑s∑ fún qmq t``åbí rírìn kiri inú iléni ti orin ìr∑mql´∑kún. Ìr`ql´∑ t``åbí ìd´åjíni å m´åå ´n kq orin eré ìdåråyå.Gbogbo ìgbå tí qmq bå n sunkún niå m´åå ´n kq orin ìr∑mql´∑kún `åy`åfi`å`årin oru.Orin eré ìdåråyå w``å fún kí ´å l`e xeréd´ååd´åå.Orin ìr∑mql∑kún wå fún kí qmq led´åk´∑ ∑kún kí ó sì sun.

ol`ut´qjú qmq, lílé, gbígbe, pipå ∑s`∑ fún,

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM9

10

ŸŸŸ„kq 6

o ó, o ó, o ó ò

q ´q, `q q, q ´q

å ´å, `å å, `å ´å

Fún olùkq: J∑ kí åwqn qmqdé fi ìró èdè“o”, “q”, tåbí “å” - pe orúkq åwòrån kq`qkån.

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM10

11

Ÿ„k´q 7

e é, e é, è è

∑ ∑, ∑ ∑, ∑ ∑ ∑

i i, ì ù, i u

Fún olùkq: J∑ kí åwqn qmqdé fi iró èdè “e”, “∑”, “i”, tåbí “u” - pe orúkq åwòrån kq`qkån.

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM11

12

Ÿ„kq 8

å b_ e t _ ∑ j _

ì l _ o j _ q b _

_ d _ _ g _ d _ _ p _ l _

Fún olùkq: J∑ kí åwqn qmqdé wå ìró ède dípò ìlå kq`qkån nínú orúkq åwqn åwòrån yìí.

pages new 1-12 4/2/08, 10:06 AM12

13

ŸŸ ŸŸ Ÿ Ÿ„k´q 9

e ín, ì ín, e ín

i un, i ùn, i ún

i ´ån, i `ån, ∑ ån

Fún olùkq: J´∑ kí `åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åwòrån kq`qkån.

pages new 13-21 4/2/08, 10:18 AM13

14

Ÿ„kq 10

å qn, å qn, ì qn

Fún olùkq: J´∑ kí `åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq `åwòrån k`q`qkån ní òkè

Ìy∑n ni qk`q Òjó.

page 14 4/3/08, 6:09 PM14

15

Ÿ„k´q 11

Fún olùkq: J´∑ kí åwqn åk∑kq´q w´å ìró f´åw∑lì dípò ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn åwòrån yìí.

_ y _ _ r _

_ r _ _ k _

_ gb _ _ gb _

pages new 13-21 4/2/08, 10:18 AM15

16

Ÿ„kq 12

Fún olùkq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq ìró fåw∑lì dípò ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn åwòrån yìí.

∑y_ n qr _ n

∑r _ n _ kån

_ gbqn `ågb _ n

pages new 13-21 4/2/08, 10:18 AM16

17

Ÿ„k´q 13

Q – båQbå

bå – båbåbåBåbå

Qbå, båbå Fún olukq: J´∑ kí `åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åworån kq`qkån.

pages new 13-21 4/2/08, 10:18 AM17

18

Ÿ„kq 14

odó rédíò òòyå

qkq k∑k∑ qmqlå[nke

ìwe ∑fun rúlå

p´åt´åkó b´q`qlù òdòdó

page 20 4/2/08, 3:08 PM18

19

Ÿ„k´q 15

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq orúkq sí ìdí qkq`qkån åwqn åworån yìí.

pages new 13-21 4/2/08, 10:18 AM19

20

ŸŸ ŸŸ Ÿ ŸŸ ŸŸ Ÿ„kq 16

Qbå ∑xin ådé

ìl∑k∑ ìrùk`∑r`∑ x∑k∑r∑

ejò målúù åkùkq

ìlù olùkq åk´∑k`q´q

page 18 4/2/08, 3:02 PM20

21

ŸŸ ŸŸ Ÿ ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 17

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq orúkq sí ìdí qkq`qkån åwqn åworån yìí.

pages new 13-21 4/2/08, 10:19 AM21

22

Ÿ„kq 18

Qmq ni ìgb`∑yìn ql`å

Qmq nìgb`∑yìn ql`å

Qmq lårå, qmq l∑y∑

Bí å bú ni l´∑yìn b´å `o gb´q

Xé qmq ∑ni ní í sq q fún ni

Kí lå tún ´n fowó r``å 5

Tí ó léke qmq?

In´å kú ó feérú bojú

ŸQg∑d`∑ kú, ó fqmq r∑ rqp`o

Bí ål´ådìí k`o sí nílé

Qmq ní í jogún ∑bu 10

Qmq ni yóó jogún ∑wå lqd`q wå.

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM22

23

Ÿ„k´q 19

Ÿ„gå

ŸŸ ŸŸ Ÿ„g`å l∑y∑ tó w∑wù år´ån.Ìy´∑ oríxiríxi r`∑ sì wuni.ŸQp∑ ò ní xqr´∑ ∑g`å títí,K´qp∑ ó m´å p`åd´ånù åxq.Ÿ„g`å kì í k´q ilé tir`∑ t´ån.„y∑ tí í jí kq igbå orin.

`∑gå, `årån, `qp∑, p`ådånù, igbå

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM23

24

ŸŸ„kq 20

Ológbò

„kùn inú qd`∑d`∑.Qkq `åwqn èkúté.Qd∑ nínú ∑rånko.Bó bå rí ∑kq kò bínú,„rån jíj∑ ló y`ån l´å`åyò.

„kùn, `qd`∑d`∑, qd∑, `å`åyò

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM24

25

Ix´∑ xíxe

Ológbo––

_ kun

ek_té

od_

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq ìró kq´nsónå´ntì dípo ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn

`åworån yìí, kí wqn sì fi kereyq`qnu onírúrú åwq kun qkq`qkån åwqn åworån nå`å.

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM25

26

Ÿ„kq 21

Igi il´å

ŸEso r`∑ l`å ´n pè ní il´å,Ewé r`∑ ní í j´∑ ìlåså.Il´å tó kó xeé xe qrúnlå.Àti il´å, `åti `qrúnlå p`∑lú ìlåså,Gbogbo wqn ní í dùn l´qb`∑.

èso, il´å, ìlåså, `qrúnlå

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM26

27

ŸŸ ŸŸ ŸŸ„k´q 22

IyånIyånIyånIyånIyån

Iy´ån funfun l´∑l´∑,Qbå nínú oúnj∑.Ìjòyè åt`åt`å l´åwùjq òkèlè!Òxùpå åb∑ ìtí–Å - rån - må`å - délé ql∑!ŸQr´∑ ilå, qlqr`q ∑gúsí.Ìmùl∑ t∑t`∑.K`o sqb`∑ tí ko bå r∑.Gb∑gìrì nìkån l`e`ewq r`∑.L´åfún loúnj∑ wqn níléÅlåké.ŸÅmål`å loúnj∑ wqn níl`∑Mesìqgq.Iy´ån loúnj∑ wqn níl∑Ob`okun.ŸÅ-j∑-bqkq-dqw∑∑k∑.ŸÅ-j∑-dìgbo-lu qkq.ŸÅ-j∑-bqkq-r∑rìn-ín ofófó.ŸÅ-j∑ po`oyì-rånyìn-bí-∑ni-mutí-oyìnbó-yó

ìmùl∑, gb∑gìrì, Ålåké, Mesìqg`q, Obokun, dqw∑´∑k`∑,p`o`oyì, ìjoy`e, ox`up´å, åwujq

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM27

28

Ÿ„kq 23

Ò``nk`å Yorubå

1. Oókån

2. Eéjì

3. „∑tå

4. „∑rin

5. Aårun-ún

6. „∑få

7. Eéje

8. „∑jq

9. „∑sån-ån

10. „∑wåå

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q kå oríxiríxi eso låti mq iye eso tí ó dúró fún nq´nbå kq`qkån.

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM28

29

ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 24

Q – båQ b åQbå

ŸQ – b∑ŸQ b ∑ŸQb∑

ŸQ – bqŸQ b qŸQbq

Fún olukq: J´∑ kí ``åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åworån kq`qkån.

pages new 22-29 4/2/08, 10:23 AM29

30

Ÿ„kq 25

Å b´å båbå.Å b´å å.

Båbå bå qbå.‰O bå å.

Å å B b Bå båBåbå, båbå, qbå, BÅBÅ

Ìl`ånå fún ol`ukq: Kí `åwqn qmqdé tó b∑r∑ `∑kq

k`q`qkån l´åti Ÿ„kq yìí lq síw´åjú, bå wqn s`qrq lórí

``åworån ∑kq nå``å, kí oye r∑ le yé wqn dårådårå.

Fún olukq: J´∑ kí ``åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åworån kq`qkån.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM30

31

ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 26

Båbå n b∑ qbå.A ó bå å b∑ ∑.

`ŸQb∑ båbå bqÓ bå qbq qbå.A ó bå båbå b∑qbå.

b`∑, n b∑, n bå, båbå, Båbå

Fún olukq: J´∑ kí `åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åworån kq`qkån.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM31

32

Ix´∑ xíxe

ŸQb∑

ŸQbq

Båbå

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi kereyq`qnu kun qkq`qkån åwqn åworån yìí.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM32

33

Å ´n b∑ qbå.Å ´n b´å båbå b∑ qbå.Å b´å båbå b∑ qbå.

Båbå n bq qbq.Ó n bq qbq qbå.Å ó b´å båbå b´q q.

`qb∑, b´q, `qbq, ´n b´q.

Ÿ„k´q 27

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM33

34

Ix´∑ xíxe

q _ å

å_ é

`å _ å

`q_ ∑

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq ìró kq´nsónå`ntì dípo ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq awqn

`åworån yìí, kí wqn sì fi kerey´q`qnu onír`uurú `åwq kun `qkq`qkån `åwqn `åworån n´å`å.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM34

35

ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 28

Qbå n dé ådé.Å ó bå å dé e.Qbå Ådó dé ådé.

Àd´å qd∑ då.Å ó b´å å dì í.Å ó di åd´å qd∑.

d´å, åd´å, dé, ådé, qd∑, Ådó.Fún olukq: J´∑ kí ``åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åwórån kq`qkån.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM35

36

ŸŸ ŸŸ Ÿ„kq 29

då, de, d∑, `åd´å, ådé, qd∑, B´ådé.

Å b´å B´ådé.Ó n dé ådé qbå.B´ådé dé ådé qbå.

Båbå Bådé bå å.B´ådé dé ådé qbå.Å ó b´å B´ådé b∑ qbå.Å ó bå å b∑ ∑.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM36

37

ŸŸ ŸŸ Ÿ ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 30

F´∑mi få qfå.Qf`å fò, ó b´å ife.

Gbql´å n gé igi gígå.Ó f´∑ fi igi xe `ågå.

Fúnmi fi igbå bu omi nínú ågbå.Ó gbé omi fún ågbò.

F f G g GB gbqf`å, ife ågå, igi, gé `ågbå, igb´å, `ågbò

Fún olukq: J´∑ kí ``åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åworån kq`qkån.

page37 4/2/08, 3:10 PM37

38

Ix´∑ xíxe

qfå ife

igi ågå

`ågb´å `ågb`o

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi ìró fåw∑lì nìkån pe orúkq åworån yìí.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM38

39

Båbå fi ågå jókòó níòde.Ó ´n f´∑ fi omi fq ∑nu.Múbq ´n fi omi b´q ojú.Àkùkq kån dé qd`qMúbq.Ó f´∑ mu omi.

ŸŸ ŸŸ Ÿ„bùn n gb´å il`∑ ilé.Ó n fi ìgbål`∑ gbå å.

ŸŸ„k´q 31

jókòó, ojú J J J j j j kån, åkùkq, K K K k k kilé, il∑, gbål`∑, ìgbål`∑, L L L l l l

Múbq, omi, mu. M M M m m m

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM39

40

Ix´∑ xíxe

o_ ú

`åk`u_ q

i_ é

_úb`q

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq ìró kq´nsónå`ntì dípo ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn

`åworån yìí, kí w´qn sì fi kerey´q`qnu onírúurú `åwq kun `qkq`qkån `åwqn `åworån n´å`å.

pages new 30-40 4/2/08, 10:28 AM40

41

ŸŸ ŸŸ ŸŸŸ„k´q 32

Àgb∑ kån ´n k´å kòkó ní oko.‰O ní `qp∑ púpq ní oko p`∑lú.‰O kó åpò kòkó jq ní åpåkån.Ó kó `ågbå epo jq ní åp´åkejì.Ó f∑ fi qkq kó kòkó lq sí qjå.‰O f´∑ kó `ågbå epo pupå lqp∑lú.Åj´å r∑ dúró tì í.Lójijì, ejò kån bu åjå nå`å j∑.

åjå, j∑, kòkó, oko, qk`q, ejò, åp´å, `åpò, epo,`qp∑, pupå, púp`q, p`∑lú

Fún olukq: J´∑ kí ``åwqn åk∑kq´q fi ìró f´åw∑lì nìkån pe orúkq åworån kq`qkån.

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM41

42

ŸŸ„kq 33

Ày`å mi ti wú púp`q, ó ´ndùn mí.Ìy´å mi gbé mi lq sí ilé-ìwos`ånDókítå y∑ mí wò.Ó fún mi ní ìt´qjú tó y∑.

Wò ó, Åyq åti Tåy`q n tå åyò.Mo lè tå åyò ju T´åy`q lq.Ìwq hå lè tå åyò tó mibí?

`` `` `åy`å, ilé-ìwos`ån, Dókítå, ìt´qjú, åyò, y∑, ìyå, ti, ìt´qjú, T´åy`q,tå, wú, w∑, wò

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM42

43

Ix´∑ xíxe

å_ å ko_ ó

`q _ ∑ å _ ín

∑ _ ∑ å _ o

_ ∑mí

Fún olukq: J∑ kí åwqn ak∑kq´q fi bíro kq ìró kq´nsónåntì dípo ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn

`aworån yìí, kí w´qn sì fi kerey´q`qnù onírúurú `åwq kun `qkq`qkån `åwqn `åworån n´å`å.

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM43

44

ŸŸ„kq 34

Ìmqtótó

B´q ojú r∑ bí o b´å jí,Fq ∑nu r∑ p`∑lú;Kí o sì j∑ qmq rereFún òbíì r∑.Bí `åwo sì w`å l´åti f`q,Il`∑ l´åti gbå,J`qwq må xåìxe tìr∑Bí qmq rere.

Ìm´qtótó, ∑nu, åwo, xåìxe

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM44

45

Ÿ„k´q 35

Ìmótótó årå ∑ni, ilé åti åyíkå

Bí å b´å jí ní ``å´år`q, ó y∑ kí å b´q

ojú, kí å fq ∑nu, kí å sì gé

`eékånnå tí ó kún.

L´∑yìn eyí ni å ó w∑ årå wå.

A ó yå irun orí wå, å ó sì wq

åxq tí ó mq tónítóní.

B´åkån nå`å, ó y∑ kí á fq ilé-

ìy``ågb∑ ``åti ilé-ìw∑, kí a sì gbå

ilé ìdån´å, ó dårå kí å ro oko

``åyíkå ilé wå kí å w´å gbå

gbogbo il∑ inú ilé åti åyíkå.

Bí å bå wå dé ilé-∑k´q, å

gbqdq ro gbogbo oko åyíkå

ilé-`∑k´q.

A gbqd`q gbå gbogbo il∑ inú

ilé åti åyíkå ilé-∑k´q.

Ó tún dårå kí å fq ilé-ìyågb∑

kí å sì rí i pé omi tí ó d´årogún

k`o sí ní ``åyíkå ilé `∑k´q.

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM45

46

Is´∑ xíxe

Bí å bå jí, ó y∑ kí å........ A sì gbqd`q.......wå

Kí å sì ré.................

A gbqd`q................... Kí å sì wq åxq tó mq.........

Fún ol`ukq: J´∑ kí ``åwqn åk∑kq´q m´åå d´årúkq `qrq tí å l`e fi di `ål`åfo `oke yìí.fq eyínb´q ojúw`∑tónítóní

`eékånnå wå.

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM46

47

ŸŸ„k´q 36

Ò`nk`å Yorubå låti oókån dé ∑∑wå´å —Apå kejì

1. oókån

2. eéjì

3. ∑∑tå

4. ∑∑rin

5. åårun-ún

6. ∑∑få

7. eéje

8. ∑∑jq

9. ∑´∑s``ån-´ån

10. ∑∑wåå

Fún olukq: J´∑ kí ```åwqn åk∑kq´q k´qkq kå `o`nkå l´åti orí oókån títí dé ∑∑wå´å. J´∑ kí wqn måå j´åde ní`qkq`qkån l´åti sq iye `eso tí ó dúró fún n´q´nbå k`q`qkån.

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM47

48

ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 37

Àl´q åpåmq

Olùkq: À`ål´q o!Àwqn Åk´∑k`q´q: Àålq.Olùkq: Kí ló bq sódò tí kò ró

tómú?Òjó: Åb´∑r´∑ ni o.Olùkq: Ó gbå å o. Àål´q o!Àwqn Åk´∑k`q´q: Àålq.Olùkq: Kí ló kqjå níw´åjú ilé qbå

tí kò k´qbå o?Y∑mí: ŸÅgbårå-òjò.Olùkq: Ó gbå å o. Àål´q o?Àwqn Åk´∑k`q´q: Àålq.Olùkq: „y∑ tèétèé bå sórí igi

tèétèé. Igi tèétèé då.„y∑ tèétèé kò fò lq.

Bqlå: Ojú ni o.Olùkq: B´ql´å kò gbå å o.Bqs∑: Åt∑gùn ni o.Olùkq: B´qs`∑ ló gbå å o.

ŸÅgbår´å-òjò, tèétèé, À`ål´q, åb´∑r´∑.

pages new 41-50 4/2/08, 10:32 AM48

49

Ix´∑ xíxe

Ab∑r∑

Exinxin

„y∑

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi kereyq`qnu kun qkq`qkån åwqn åworån yìí.

pages new 41-50 4/2/08, 10:33 AM49

50

Ÿ„kq 38

Àl´q onít`ån: In´å `åti Òjò

Ní åyé `åtijq, Òjò `åti In´åjùmq ´n du obìnrin kån l´åtifi í xåyå.Nígbå tí qjq ìgbéyåwó pé,w´qn få qmq sí ìtå gbå[ngbå.W´qn sì sq pé ∑ni b´å til´ågbårå jù nínú åwqnméjèèjì ni kí ó fi í xåyå.In´å ló k´qk´q dé. Ó sì kiqmq mql`∑, ó ´n gbé e lq.Òjò sì ti xú k∑l∑k∑l∑.Qmqbìnrin nå`å sì b`∑r`∑ sí íkq orin b´åyìí pé:

In´å o, qrårå. ÅråntåIn´å pupå b∑l´∑j´∑. ÅråntåÒjò dúdú b`ql`qj`q. ÅråntåK`åk`å [n f∑n´å må fójò ÅråntåÒjò lqkq ågbådo Åråntå

Òjijì ni òjò b∑r`∑ sí í rq,Ó på inå kú påt´åp´åt´å.Ó sì gbé qmqbìnrin nå`å lq.

Òjò, Inå, årå´ntå, k∑l∑k∑l∑.

pages new 51-59 4/2/08, 9:44 AM50

51

ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 39

ŸAl´q Onít`ån: Åj´å `åti Ìj`åp´å

Ní ìgb`å kån, ìy`ån mú. Gbogbo ∑rånko på ìyå wqn j∑. Åj´ågbé ìyå r∑ lq sí qrun. Ó måå n j∑un ní qd`q ìyå r∑. Ìjåp´åb∑ Åjå fún ìrånlqwq. Åjå mú Ìjåp´å l´∑yìn dé ibi tí ó ti nkqrin pé:

LíléLíléLíléLíléLílé GbígbèGbígbèGbígbèGbígbèGbígbèÌy´å, ìyå, tåkùn wå l`∑ o Àlùjån[njånkíjånGbogbo ∑rånko på yèyé r`∑ j∑ Àlùjån[njånkíjånÅj´å gbé tir`∑ ó d`qrun Àlùjån[njånkíjån

Ìy´å nå okùn síl∑. Wqn bå okùn dé qrun. Wqn j∑unyó.Wqn sì pådå. Ìjåp´å yq lq kqrin. Ìyå nå okùn síl∑. Ìjåp´åb´å okùn dé òkè. Bí Ìyå Åj´å xe rí i pé kì í xe qmq òun ni, ógé okùn ní ìl`åjì. Ìj`åp´å j´å lul`∑, ó sì túk´å. Å´åy´ån `åti Èèr`å lób´å å to `∑yìn r`∑ jq dé bí ó xe rí ní òní. Ìt`ån yìí k´q wå pé il`∑dídå kò dårå.

Ìj`åp´å, Áåy´ån, Èèrå

pages new 51-59 4/2/08, 9:44 AM51

52

Ix∑ xíxeIx∑ xíxeIx∑ xíxeIx∑ xíxeIx∑ xíxe

_ jå

_ jåp´å

å´åy_ n

`e`er _

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq ìró fåw∑lì dípo ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn åworán yìí,kí wqn sì fi kereyq`qnu onírúurú åwq kun wqn.

pages new 51-59 4/2/08, 9:44 AM52

53

Ÿ„k´q 40

Ìb`qwq fún ågbå

B`åb´å yìí n lq sí oko;Ó gbé ågbè omi lórí.Ó få `ågbò l´qwq.Òjó åti ŸOk∑ bå å lqn`å;W´qn d`qb´ål`∑ kí i.Òjó bå å gbé ågbè omi;ŸQk∑ si bå å få ågbò r∑.W´qn rí èso åyò nínú oko b`åb´å;W´qn bå båb´å ro oko.B`åb´å dúp∑ lqwq wqn,Ó sì fún wqn ní ixu.

èso åyò, ågbè, `ågbò, ŸQk∑

pages new 51-59 4/2/08, 9:44 AM53

54

Ix´∑ xíxe

_ gbe

`ågb _

`qk _

_ xu

Fún olukq: J∑ kí åwqn åk∑kq´q fi bíro kq ìró fåw∑lì dípo ìlå kékeré kq`qkån nínú orúkq åwqn åworán yìí,kí w´qn sì fi kerey´q`qnu onírúurú kun `åworån n´å`å.

pages new 51-59 4/2/08, 9:44 AM54

55

Ÿ„k´q 41

ŸO`nk`å Y`or`ub´å l´åti oókån títí dé ogún.

1 2 3 4 5

Oókån Eéjì „∑tå „´∑rin Aårun-ún

6 7 8 9 10

„∑få Eéje „∑jq „´∑s`ån-´ån „∑wåå

11 12 13 14 15

Oókånlå Eéjìlå „∑tålå „∑rìnlå „∑d`oógún

16 17 18

„´∑rìndínlógún „´∑tådínlógún eéjìndínlógún

19 20

Oókåndínlógún OgúnF´un olukq; J∑ kí åwqn åk∑kq´q o mq pé iye tí ó bå fi n lé låti 11–14, ni å måå n pe mq ∑∑wå´å lårå, bíoókån lé ∑´∑wå´å xe j´∑ oók``ånlå (11).B´åkån nå``å, xe ål`åyé fún wqn pé l∑yìn ∑∑rìnlå iye tí ó bå fi dín sí ogún ni a ó fi pe é, bí åp∑∑r∑∑´∑rìndínlógún ni ogún dín m∑rin (20 – 4 = 16).

pages new 51-59 4/2/08, 9:45 AM55

56

ŸŸ ŸŸ Ÿ„k´q 42

Ìkíni l´å`årin qj´q—åtúny∑wo `∑k´q

Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó: Òjó, båwo ni å xe ´n kíènìyån ní å´år`q?

Òjó:Òjó:Òjó:Òjó:Òjó: „ k´å`å´år`q o.Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó: Bí ó bå di qs´ån nk´q?Òjó:Òjó:Òjó:Òjó:Òjó: „ kå`ås´ån o.Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó: Nígb`å wo ni `å ´n kí ni

pé ‘„ kú ìrql´∑?’Òjó:Òjó:Òjó:Òjó:Òjó: L∑yìn ågogo m´∑rin ìr`ql´∑.Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó: Båwo ni å xe ´n kí ni

ní ål∑?Òjó:Òjó:Òjó:Òjó:Òjó: „ kú ål´∑ o.Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó: Bí å bå f∑ pínyå ní

ål´∑ ´nk´q?Òjó:Òjó:Òjó:Òjó:Òjó: Ó då´år`q o. Oorun rere

lå ó sùn o.Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó:Ìy´å Òjó: O xeun. Må xe gbågbé

l´åti måå kíènìyån nígb`å gbogbo.

Òjó, å´år`q, qs´ån, ål∑, oorun

pages new 51-59 4/2/08, 9:45 AM56