ALATI ZA OBRADU BRUŠENJEM

Alati u obradi brušenjem - brusne ploče ili tocila se mogu razvrstati:

1. Prema obliku tocila i dijele se na: koturasta, lončasta, konična, tanjirasta, tocila sa drškom ili navrtkom i segmentna – višedijelna.

2. Prema namjeni, dijele se na tocila za: spoljašnje kružno brušenje (koturasta, lončasta i sl.), unutrašnje brušenje (nasadna ili sa drškom), ravno brušenje(koturasta ili lončasta), sječenje, oštrenje alata, brušenje glodala, brušenje navoja, brušenje zupčanika itd.

sl.1

osnovni oblici tocila

Za izradu tocila koriste se dva osnovna materijala: 1. brusni 2. vezivni materijali. Brusni materijali su sitna zrnca, različitog oblika:prirodnog (kvarc SiO2, granit, prirodni korund Al2O3 , šmirgla,dijamant) ili vještačkog porijekla (elektrokorund, silicijum karbid, karbidbora, kubni nitrid bora, borozan, sintetički dijamant).Broj zrna brusnog materijala je ogroman tako da brusne ploče predstavljaju

mnogosječne alate.

Vezivni materijal obezbjeđuje povezivanje zrna brusnog materijala ujednu kompaktnu i funkcionalnu cjelinu - tocilo. Definiše čvrstoću i tvrdoću tocila, kao i oblast primjene. Prema porijeklu vezivni materijal se razvrstava na: 1. organski (keramička, silikatna i magnezitna veziva), 2. neorganski (gumena veziva, kaučuk, prirodna smola itd.), 3. metalna (čelična i bronzana) - za dijamantska tocila.

Osnovne karakteristike tocila su:

1. oblik i dimenzije,

2. vrsta brusnog i vezivnog materijala,

3. finoća brusnog materijala,

4. tvrdoća,

5. struktura tocila.

Finoća (granulacija) brusnog materijala je mjerilo veličine (dimenzija) zrna brusnog materijala.

Meri se brojem otvora na dužini jednog cola sita kroz koje zrna brusnog materijala još uvek propadaju.

Broj otvora sita, po pravilu od 8-220, definiše i oznaku finoće.

Prema finoći brusnog materijala tocila se razvrstavaju u 6

klasa: vrlo gruba, gruba, srednje fina, fina, vrlo fina i naročito fina.

Tocila sa otvorom se najprije

montiraju u specijalne pribore,

a zatim postavljaju na glavno

vreteno brusilice.

Pravilnim montiranjem

tocila spriječava se

eventualno rasprskavanje

tocila u toku procesa obrade,

koje može izazvati neželjene i

tragične posljedice.

Tvrdoća tocila predstavlja otpor vezivnog materijala prema ispadanju zrna

brusnog materijala pod dejstvom spoljašnjih sila pri brušenju (centrifugalnih, otpora rezanja i sl.). Definisana je kvalitetom vezivnog materijala.

Sa aspekta tvrdoće tocila se dele na: vrlo meka, meka, srednje

tvrda, tvrda, vrlo tvrda i naročito tvrda.

Suviše mekan brus:intenzivno trošenje brusa,brus brzo gubi geometrijski oblik,povećana je hrapavost obratka

Suviše tvrdi brus:spaljivanje brušene površine,pojava vibracija,Zapunjavanje rezne površine brusamali učinak brušenja

Prema strukturi tocila se dijele na:

1. zatvorena,

2. otvorena i

3. visokoporozna.

Vezivo – pokazuje koji materijal povezuje brusna zrna u jednu cjelinu ( brus ).

V - Keramičko

B - Smolno

R - Gumeno

E - Šelakovo

BF - Smolno ojačano s vlaknima

RF - Gumeno ojačano s vlaknima

Habanje tocilaKontakt tocila i predmeta obrade propraćen je veoma visokim specifičnim

toplotnim i mehaničkim opterećenjima reznih elemenata tocila.

Rezultat toga:

1.istiranje vrha reznih elemenata tocila i pojava površine habanja i čestica

obrađivanog materijala na površini habanja tocila,

2. pojava mikro i makropukotina u zrnu brusnog materijala,

3. pojava ispadanja kompletnog zrna brusnog materijala.

a) površina habanja

(gnječenje zrna);

b) mikro i makropukotine

u zrnu (krzanje zrna);

c) odvajanje sitnih

kristala (lom zrna);

d) ispadanje kompletnog

zrna

Označavanje bruseva

HVALA NA PAŽNJI!