alaaddin debgİcİ rehberlik ve psikolojik danışma uzmanı pdrattar@hotmail

76
Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı [email protected] AİLE İÇİ İLETİŞİM

Upload: kassia

Post on 18-Mar-2016

49 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

AİLE İÇİ İLETİŞİM. Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı [email protected]. GENÇLİĞİN FELSEFESİ - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Alaaddin DEBGİCİRehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı[email protected]

AİLE İÇİ İLETİŞİM

Page 2: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

GENÇLİĞİN FELSEFESİ“Gençlik ömrün bir parçası değildir.O

bir akıl ve idrak durumu, bir irade derecesi,heyecanların kuvvet ve

dinçliği, cesaretin korkaklığa, macera iştahasının rahat ve asude

yaşama sevdasına üstün gelmesidir.Hiç kimse yalnız birkaç yıl yaşamış

olmakla ihtiyarlamaz.İnsanları ihtiyarlatan ideallerinin

gömülmesidir.Seneler cildi buruşturabilir.Fakat heyecanların feda edilmesi ruhu buruşturur.

Page 3: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Üzüntü,şüphe,itimatsızlık, korku ve yeis; bütün bunlar başları eğen

ve ilerleyen ruhu tekrar gerisin geriye mezara götüren uzun çok uzun

yıllardır. Hepiniz inancınız kadar genç,şüpheniz kadar

ihtiyar,kendinize olan güveniniz kadar genç, korkunuz kadar

ihtiyar,ümidiniz kadar genç, yeisiniz kadar ihtiyarsınız.

Page 4: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Kalbiniz dünyadan, insanlardan ve sonsuzluktan güzellik,sevinç, cesaret, büyüklük ve kuvvet

haberleri aldığı müddetçe gençsiniz. Bütün bu hatlar yıkılmış ve kalbinizin

tam ortası kötümserlik karları bağnazlık buzları ile örtülmüşse,o

zaman artık muhakkak ihtiyarlamışsınızdır.”

İhtiyar bir şair

SAMUEL ULLMAN

Page 5: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail
Page 6: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İÇERİK:*İletişim Nedir?

*İletişim Yöntemleri*İletişimin Temel Kuralları

*Ana baba ve genç arasında olumlu iletişimi engelleyen etmenler

*Neden dinlemeyiz?*Nasıl daha iyi dinleriz?

*Dinleme Çeşitleri*Etkin dinlemede Sen Ben iletileri*İletişimde çatışma ve çözümleri

Page 7: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İletişim Nedir?

İletişim: Duygu, düşünce ya da bilgilerin bireyler, gruplar ve

toplumlar arasında akla gelebilecek her türlü yolla (söz, yazı, görüntü,

hareketler vb.) karşılıklı olarak aktarılmasıdır.

Page 8: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İletişim aynı zamanda;*Ne söyleyeceğimizi bilmek,

*Bunu ne zaman söylemenin daha uygun olacağına ve nerede

söylemenin doğru olduğuna karar vermek,

*En iyi nasıl söyleneceğini düşünmek,*Akıcı bir dille ve karşımızdaki kişiyle

göz kontağı kurarak konuşabilmektir.

Page 9: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*İletişim iki kişi arasındaki mesaj alışverişidir. Alışveriş iki yönlüdür.

*Her konuşma iletişim değildir.Örneğin; anne-babalar

gençlere önerilerini emir şeklinde söyleyip onların bu durum

karşısındaki tepki ve davranışlarıyla ilgilenmezlerse burada bir iletişim

olamaz.

Page 10: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Gerçek bir iletişim içinde, konuşulanları anlama ve

düşünülenleri söyleme vardır. İLETİŞİMİN AMACI: ANLAŞILMAKTIR

Page 11: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İLETİŞİM YÖNTEMLERİ

*Kullanılan sözcükler *vücut dili,*Yaratılan ses tonu ve vurgular *mimikler*Konuşma anındaki ses iniş çıkışları *jestler

SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZSÜZ İLETİŞİM

Page 12: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İLETİŞİMİN TEMEL KURALLARIKonuşulanları yarıda kesmemek

Yargılamamak ve eleştirmemek

Çok fazla konuşmamakKişiler hakkında

yorum yapmamakDinlerken başka şeyler yapmamakKişileri karar vermeye,yorum yapmaya zorlamamak Savunmaya geçmemek ve sadece dinlemek.

Birisi ağlamaya başladığında tedirgin olmama

Zıtlaşmamak ve tartışmamak

Duyguları gizlemeye çalışmamak

Saldırgan tavırlar takınmamak

Anlatılanlara gülmemek; insanları utandırmamak

Page 13: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İLETİŞİMİN TEMEL KURALLARIGerçekçi ve belirli önerilerde bulunmak.

Yumuşak bir dille ve acele

etmeden konuşmak

Göz teması kurmak

Daha iyi anlamak için sorular sormakDikkatli bir şekilde dinlemek ve dinlediğinizi davranışınızla belli etmek.Geribildirim vermekEmpatik sabırlı ve kabul edici olmak

Yeri ve zamanı uygun olduğunda şaka yapmak ve gülümsemek.

Etkileşime önem vermek uygun

olduğunda kişiye dokunmak

ve sarılmak

Basit ve anlaşılır bir dil kullanmak

Açık uçlu sorular sormak

Yüzyüze konuşmak, gerekirse yanına oturmak

Page 14: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

ANNE BABA VE GENÇ ARASINDA OLUMLU

İLETİŞİMİ ENGELLEYENETMENLER

Page 15: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

1.EMİR VERME VE YÖNELTME:“yapman gerekir, yapacaksın,yapmak

zorundasın” gibi emir cümlelerini içerir.

“Benim kızım özel derslerini bırakamaz.”

“Başka anne ve babaların düşünceleri beni ilgilendirmez.

“Sen sözünü ettiğin partiye gidemezsin.”

Page 16: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

2-UYARMA,TEHDİT ETME:Gencin isteklerine saygı duyulmadığı

mesajını verir.

“Sınavdan 5 alamazsan, o ayakkabıyı alamazsın.”

“Sınıf atlamazsan okul gezisini unut!..”“Eve erken geleceksin, yoksa sonuçlarına

katlanırsın!”“Kendi iyiliğini düşünüyorsan onu

yapmazsın.”

Page 17: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

3-ÖĞÜT VERME, ÇÖZÜM GETİRME,FİKİR VERME:

“Ben olsam…, neden yapmıyorsun…, bence…,sana şunu önereceğim” tarzında kurulan cümleler gencin sorunlarını kendi kendisine çözebileceği yeteneğinin olmadığına inanıldığını gösterir.

“Ödevlerini yetiştiremiyorsun, ben olsam daha planlı çalışırdım.”

“Bence daha çok test çözmelisin.”“Yarın sınavın var, neden gidip ders

çalışmıyorsun?”

Page 18: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

4-MANTIK YOLUYLA İNANDIRMA, TARTIŞMA:

“İşte bu nedenle hatalısın.”“Olay gösteriyor ki.......” gibi mantık yoluyla

inandırma, tartışma içeren anlatımları iletir. Mantıklı düşünceler önerme çocuğun mantıksız ve bilgisiz olduğuna dair mesaj verir.

Page 19: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

“Sınav sonuçların kötü, bu gidişle üniversiteyi kazanamayacaksın.”

“Ben onları biliyorum anlatmana gerek yok.”

“Hep kendi bildiklerini yapıyorsun tecrübelerimden yararlanmıyor olman

kötü.”

Page 20: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

5-YARGILAMA, ELEŞTİRİ VE SUÇLAMA:“Zaten sen tembelsin.”“Hiç olgun düşünmüyorsun.”“Çok sakarsın.” Bu iletiler genç üzerinde,

diğerlerinden daha fazla olumsuz etki yapar. Gencin benlik saygısını düşürür, kendisini değersiz ve yetersiz görmesine neden olur.

Page 21: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

“Soruları çözerken daha dikkatli olmalısın, çok dikkatsiz davranıyorsun.”

“Sınavdan 1 aldığına şaşırmadım, zaten hiç ders çalışmayan birisin.”

Page 22: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

6-AD TAKMA GÜLÜNÇ DURUMA DÜŞÜRME:

“Koca bebek” “Hadi bakalım Süperman”

“Sivri zekalı.”

Bu iletileri alan genç; kendisini değersiz görebilir ve sevilmediği kanısına kapılabilir. Genellikle karşılık verme davranışında bulunur.

Page 23: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

“Hippi gibi giyiniyorsun.”“Bana tembel diyene bakın.”

“Hey, bana bak, sivri zekalı!..”

Page 24: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

7-YORUMLAMA,TANI KOYMA:“Senin derdin ne biliyor musun?”“Herhalde çok yorgunsun.”“Aslında sen öyle demek

istemiyorsun.”

Bu gibi iletiler ise; genç için tedirgin edici

olabilir ve başarısızlık duygusu uyandırabilir.

Page 25: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

8-İNCELEMEK,ARAŞTIRMAK,SORUŞTURMAK:

“Neden?” “Kim?” “Sen ne yaptın?” “Nasıl?”

gibi iletiler; “Hayır” deme, kaçamak yanıtlar

verme ve yalan söyleme eğilimi oluşturabilir;

çünkü bu soruların yanıtları, gencin anne ve

babaya anlatmak istemediği durumları içerebilir.

Page 26: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Endişe ve korku duygusu yaratabilir..“Üniversiteye gidemezsen ne

yapacaksın?”“Doğum günü partisinde kimler

vardı?”“Neden sürekli dikkatsiz

davranıyorsun?”

Page 27: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

9-KONUYU SAPTIRMAK, OYALAMAK:

“......Oturacağına........yapsana.....”

Böyle iletiler, gencin asıl sorunundan uzaklaşmasına yol açabilir, kendisinin ciddiye alınmadığını, reddedildiğini ya da ona saygı duyulmadığını düşünmesine yol açabilir.

Page 28: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

“Televizyondaki saçma sapan programları izleyeceğine dersini çalışsan daha iyi olmaz mı” “Bu müzikle kulak zarını patlatmaktan hoşlanıyor musun?”

Page 29: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Aile içi ilişkilerde dinleme kayıtları.....

Örnek olay 1:Gençlik çağındaki kızınız sık sık şu

cümleleri kullanıyor.“Anne alışverişe gitmem gerek giyecek

hiçbir şeyim yok,bu kıyafetlerimle dışarı çıkamam.Yarın geziye de gitmeyeceğim, eminim herkes bana güler......”

İşte anne babaların yanıtlarından bazıları:

Page 30: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Tepkiler ve İletişim Engelleri*Olur mu öyle şey bak dünya kadar

kıyafetin var şunu giy geziye git...............

(EMİR VERME YÖNLENDİRME)

*Onu da bulamazsan görürsün......(UYARMA GÖZDAĞI VERME)

*Utan utan bunu bulamayan da var............

(AHLAK DERSİ VERME)

Page 31: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Bu konuda bir şey duymak istemiyorum.......

(KONUYU SAPTIRMA)

*Kızım bebek gibi davranıyorsun.............

(ALAY ETME)

*Bak şu sana yakışır bunu giyip git en iyisi...

(ÖĞÜT VERME, ÇÖZÜM GETİRME)

Page 32: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Sen ne dediğini bilmiyorsun saçmalama.....

(YARGILAMA ELEŞTİRME)

*Benim kızım elindekilerle mutlu olur..........

(ÖVME)

*Arkadaşlarına özendiğin için öylesöylüyorsun(YORUMLAMA)

Page 33: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Örnek olay 2:16 yaşındaki Ezgi annesiyle

konuşuyor.

“Anne ne yaparsam yapayım, tarihi anlamıyorum. Zaten hiçbir şeyi beceremiyorum.....”

İşte annenin verdiği yanıtlardan bazıları :

Page 34: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Tepkiler ve İletişim Engelleri*Olur mu öyle şey,hadi biraz daha

gayret et bakalım................(EMİR VERME, YÖNLENDİRME)

“Sen bilirsin çalışmazsan öğretmenlerinden not bekleme...............

(UYARMA, GÖZDAĞI VERME)

*İyice çalışırsan başarırsın....................(ÖĞÜT VERME, ÇÖZÜM GETİRME)

Page 35: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Bu kadar imkana sahipsin hala çalışmıyorsun...........................

(NUTUK ÇEKME ÖĞRETME)

*Sen zaten hep böyle yapıyorsun kendini acındırma.......................

(YARGILAMA, ELEŞTİRME)

*Kızım ben mi oturup çalışacağım senin yerine...................................

(ALAY ETME)

Page 36: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Yukarıdaki olaylarda geçen konuşmalarda kullanılan iletişim

engelleri:*Konuşmayı ve paylaşmayı engeller.

*Savunmaya geçirir.*Yetersizlik duygusu uyandırır.

*Kızgınlık ve küskünlük doğurur.*Kin ve nefret duyguları uyandırır.

*Anlaşılmamışlık duygusu verir.*Güvensizliği arttırır.

*Sorgulanma hissi uyandırır.*Önemsenmemişlik duygusu uyandırır.

Page 37: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

NEDEN DİNLEMEYİZ?*Eğer karşımızdakinin ne

söyleyeceğini biliyorsak (bildiğimizi zannediyorsak) dinlemeyiz.

*Hoşumuza gitmeyen bir şeyleri dinlemek istemeyiz.

*Hoşlanmadığımız bir insanın söylediklerini dinlemekte zorlanırız.*Karşımızdaki daha sözüne başlar

başlamaz cevap hazırlamaya çalıştığımız için ne dediğini

duyamayız.

Page 38: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

NASIL DAHA İYİ DİNLERİZ?*Konuşurken dinleyemeyiz, konuşmayı

kesmek ve dinlemeye istekli olduğumuzu göstermek gerekir.

*Kendimizi konuşanın yerine koyup onun bakış açısını,tutumlarını,değerlerini ve

yaşını göz önüne alarak anlamaya çalışmak gerekir.

*Onu daha iyi anlamak için sorular sormalıyız.

*Dikkatimizi konuşulana verip, duygularımızı kontrol etmeye

çalışmalıyız.

Page 39: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İLETİŞİMİN EN İYİ YÖNTEMİ:DİNLEMEİletişimi sürdürebilmenin en iyi yöntemi

dinlemeyiöğrenmektir.

DİNLEME

Etkin Dinleme (Katılımlı Dinleme)

Benimsediğini Gösteren Davranışlarla Dinleme

Pasif Dinleme (Sessizlik)

Kapı Aralayıcı Mesajlar

Page 40: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

1-PASİF DİNLEME (SESSİZLİK): Sürekli konuşan sizseniz, gencin kendisini

tedirgin eden şeyi anlatması zordur.Pasif dinlemede:

*“Duygularını duymak istiyorum.”*“Duygularını kabul ediyorum.”*“Benimle paylaşmak istediğin konuda

vereceğin karara güveniyorum.”gibi güçlü iletiler vardır.

*Fakat pasif dinleme (sessizlik tek başına yeterli değildir.Anne ve baba sürekli edilgin bir dinleyici konumda olursa genç iletmek istediklerinin benimsenmediğini ve umursanmadığını düşünebilir.

*Gençler farklı şeyler de bekler.

Page 41: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

VE BEN DE ONA VURDUM. O DA BANA BİRKEZ DAHA VURDU.

DİNLİYOR MUSUN BABA!...

ALİ BANA YUMRUK ATTI BABA BENİ DUYUYOR MUSUN!

SENİ DUYUYO

RUM DEVAM

ET!

Yarı dinleme yerine...

Page 42: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*İletişime, kendini vererek değil de, sadece

dudaklarıyla katılan biriyle iletişim kurmaya

çalışmak cesaret kırıcı olabilir.

KELİMESİ KELİMESİNE DİNLİYORU

M.

HAYIR DİNLEMİYORSUN!.

AYNI ANDA HEM MAÇI İZLEYİP HEM DE SENİ DİNLEYEBİLİRİM.

BOŞVER

Page 43: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

ALİ BANA YUMRUK ATTI

VE..BABA BENİ

DUYUYOR MUSUN?

VE BEN DE ONA VURDUM. O DA

BANA SERT VURDU. O ÇOK

KÖTÜ BİR ÇOCUK.

Tüm dikkatinizi vererek dinleyin.

Page 44: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Dertlerinizi sizi gerçekten dinleyen birine anlatmak çok daha kolaydır. Bazen ebeveynin birşey söylemesine bile gerek yoktur. Çoğu kez bir çocuğun ihtiyacı olan tek şey, ona duygularının anlaşıldığını hissettiren, sıcak bir sessizlik ortamıdır.

BİLİYOR MUSUN, BUNDAN SONRA

HASAN’LA OYNAYACAĞIM.

O KİMSEYE YUMRUK

ATMIYOR.

Page 45: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

2-BENİMSENDİĞİNİ GÖSTEREN DAVRANIŞLARLA DİNLEME:

*Sessizlik iletişimi engellememesine karşın, gence kabul edilmediği izlenimi verebilir.

*Gence gerçekten tüm dikkatimizi verdiğimizi kanıtlamalıyız.

*Genç, konuşurken durakladığı zaman, onun söz ve duygularını anladığımızı gösteren sözlü anlatımlar ve sözsüz işaretler kullanmak yararlı olur.

Bu işaretlere onay davranışları diyoruz.

Page 46: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

**Sözsüz işaretler:Başı aşağı yukarı sallamak

Öne doğru eğilme....

**Sözlü işaretler:“Hı hı”, “yaa...”, “evet...”

Page 47: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

3-KAPI ARALAYICI MESAJLAR:“Anlıyorum.”“ya...”“Öyle mi?”“İlgin甓O konuda konuşmak ister misin?”“Duygularını merak ediyorum.” Bu davranışlar gençlerin

sorunlarını anlatmaları için kapı aralar; paylaşıp paylaşmama konusunda onlara özgürlük tanır.

Page 48: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

4-ETKİN DİNLEME:*Etkin dinleme dinleyenin anlatılanı

yalnız duyduğunu değil,aynı zamanda doğru olarak anladığını da gösterir. En sağlıklı iletişim yöntemi

olarak kabul edilir.

*Etkin dinlemede ebeveyn suskun, pasif değildir.Tam tersine çocuğun

duygu ve düşünceleriyle ilgili ve onları onaylayan bir görüntü içinde kendi başına düşünmesine yardım

eden kişi rolündedir.

Page 49: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Ebeveyn sadece çözüm bulma konusunda yardım eder.

*Gençler dinlenmemeleri, ciddiye alınmama-ları konusunda aşırı duyarlıdırlar. Dinlenmediklerini

hemen fark ederler. Dinlenmemektense karşıt görüş bildirmeyi bile kabullenebilirler.

*Uzun süre dinlenmeyen çocuklar savunmaya geçebilirler,işbirliğine

yatkın olmazlar ve içlerine çekilebilirler.

Page 50: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

ETKİN DİNLEMEDE SEN- BEN İLETİLERİ“BEN DİLİ:

Kişinin o anda karşılaştığı durum ve davranış karşısında kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır yani duygu ve düşüncelerimizi içtenlikle ifade eden sözcüklerdir. (NAVARO)

”Bana kırıldığını şimdi anladım.”“Ders çalışma sorumluluğunu

almadığını düşünüyorum.”“Seni bu denli kızdırdığımı

bilmiyordum.”

Page 51: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Ben dili cümleleri:*Suçlayıcı ve yargılayıcı yorumlar

içermediği için kendinizi rahat hissetmenize yardımcı olur.

*Gençlerin kendilerine güvenlerinin gelişmesine yardımcı olur.

*Gençlerin kendilerini değerlendirme becerileri kazanmalarına yardımcı olur.

*Beklentileri ifade etmede en etkili yoldur.

*Davranışını değiştirme sorumluluğunu kazandırır.

*Gençler sevildiğini düşünür.

Page 52: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Ben dili cümlelerinde istenmeyen

davranışı tanımlayıp, davranışla ilgili yargıları değil istenmeyen davranışın sizin üzerinizdeki etkilerini ifade edip, sizde uyandırdığı duyguyu tanımlamak daha etkili iletişimin kurulmasını sağlar.

Page 53: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

SEN İLETİLERİSen iletilerini kullanmak, iletişimi

engeller.“Yapma şunu.”“Neden böyle yapmıyorsun?”“Bunu yapmamalısın.”“Kötüsün”“Çocuk gibi davranıyorsun.”“Daha çok çalışmalısın.”“Daha çok sınava girmelisin.”

Page 54: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Sen iletileri alan genç:*Davranışını değiştirmeye karşı

direnir.

*“Bana yardım edecek bir yol bulacaklarına inanmıyorum.”diye

düşünür.

*Sevilmediğini düşünür.

*”Sen de kötüsün.” “Sen de dır dır ediyorsun.” gibi tepkiler verir.

Page 55: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Sen mesajları yaşadığımız gerçek duyguyu iletmez.

*Yorgun olduğu için çocuğuyla oynamak istemeyen anne, baba:

-“Başımın belasısın.”

Derse, SEN MESAJI göndermişolur. Bu iletide ,anne ya da babanın

yaşadığı duygu yoktur.

Page 56: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

SONUÇ OLARAK:1-Karşınızdakini suçlamak yerine,

duygularınızı anlatın:“Nerede kaldın? Saatin kaç olduğunun

farkında mısın?” YERİNE

“Nerede kaldın seni çok merak ettim.”2-Cezalandıracağınıza o davranışı

benimseyin ve ona yol gösterin:“Bir kez daha geç kalırsan, asla

arkadaşlarına gidemezsin!...” YERİNE

“Bir kez daha geç kalırsan telefon edip haber verebilirsin.”

Page 57: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

3-Suçlayacağınıza o davranışı tanımlayın:“Sivri zekalı ,tembel!”

YERİNE“Derslerine çalışmadığın zaman endişeleniyorum ve üzülüyorum.”

4-Tehdit edeceğinize duygularınızı açıklayın:

“Bıktım artık, seni geberteceğim!”YERİNE

“Çok sinirleniyorum, çok içerliyorum, kızıyorum.”

Page 58: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İLETİŞİMDE ÇATIŞMA VE ÇÖZÜMLERİ(KİM KAZANIR? KİM KAYBEDER?)

Gence sürekli ben iletileri göndermek, her zaman gencin davranışını değiştirmede

etkili olmayabilir.Kimi zaman sorun öyle güçlüdür ki; genç sorun olduğunu bile bile bu davranışından

vazgeçmeyebilir. Bu durumda çatışma olur.

Çatışmalar yaşamın bir parçasıdır ve sanıldığı kadar da kötü değildir. Önemli

olan bu çatışmalara yapıcı çözümler getirebilmektir.

Page 59: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

İLETİŞİMDE ÇATIŞMA ÇÖZMENİN YÖNTEMLERİ

KAZAN-KAYBET KAYBEDEN YOK YÖNTEMİ YÖNTEMİ

Anne,Baba GençKazanan Kaybeden Anne,Baba Genç

Kaybeden Kazanan

Anne,Baba GençKazanan Kazanan

Page 60: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

KAZAN KAYBET YÖNTEMİ:Anne ve baba kazanır, genç kaybeder.

Bu yöntemde anne ve babanın gence yaklaşımı:

“Benim istediğim olacak ve bunun için de gücümü kullanacağım.” biçimindedir.

*Genç, cezalandırılacağı korkusuyla boyun eğer. Karara uymak istemez.

*Anne baba ve genç arasında sürekli kötüye giden bir ilişkinin tohumları atılır.Ortada sevecenlik ve hoşgörü yerine kızgınlık ve nefret vardır.

Page 61: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

Kazan-kaybet yöntemini bir

oyunla

izleyelim!.....

Page 62: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail
Page 63: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

sonuç: çözüm yok!.....

Page 64: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

GENÇ KAZANIR; ANNE BABA KAYBEDER:*Çocuk bu yaklaşımda: ”Benim istediğim

olacak, anne, babanın ne istediği önemli değil.” biçimindedir.

*Genç anne ve babaya gücünü gösterir ve anne ,baba pes eder.

*Gencin davranışları denetimden yoksun çok bencil ve “hep isteyen” dir.

*Çocuk anne ve babasını nasıl alt edeceğini bilir.

Page 65: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail
Page 66: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail
Page 67: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

sonuç: çözüm yok!.....

Page 68: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

KAYBEDEN YOK YÖNTEMİ: Çatışma çıkınca anne baba ve genç

birlikte çözüm bulmaya çalışır.Anne, baba kazanır Genç kazanır KAZANAN KAZANAN

Page 69: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*Çözüm iki taraf için de benimsenebilir

*Genç çözüme katıldığı için kendi kararlarını vermeyi öğrenir.

*Çözüm üretmede genç de düşünmeyi öğrenir.

*Anne baba ve genç arasında kırgınlık ve öfke duyguları oluşmaz.

*Genç kendisine güvenir;sorunlar karşısında çözüm yolları üretebilir.

Page 70: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail
Page 71: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail
Page 72: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

*SONUÇ; KAYBEDEN YOKTUR. BABA DA OĞUL DA SONUÇTAN MEMNUNDUR.

*SORUN ÇÖZMEYİ BİRBİRLERİNE SICAK

DUYGULAR BESLEYEREK BİTİRİRLER.

*ÇÖZÜM VAR!....

Page 73: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

UNUTMAYIN; SİZİN ÇOCUĞUNUZ OLARAK DOĞMAK ONLARIN ELİNDE DEĞİLDİ, ANCAK SEÇME HAKLARI OLSAYDI, SİZDEN BAŞKA KİMSENİN ÇOCUĞU DA OLMAK İSTEMEZLERDİ.

Page 74: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

GENCİN SESİBenim modelim sizsiniz.Yarın, nelerden yakınacak,

Yapmamı istemeyecekseniz;Bugün

Onları siz de yapmayın.Yemek seçmem ve

Yaşam alışkanlığım gibiBir çok huyumdan

Bugün yakınıyorsanız,Bana bunları sizin kazandırdığınızı

Unutmayın.Çünkü

Benim her gün özdeşleştiğim bir“MODEL”

OlduğunuzuBiliyor musunuz?

Page 75: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

“Çocuklarımıza yaşam boyu sunmayı düşündüğümüz en önemli armağanlardan biri

mutlaka iletişim becerilerini kazandırmak

olmalıdır.İletişim becerilerine sahip insanların dünya

üzerindeki yetki alanları neredeyse sınırsızdır.”

Page 76: Alaaddin DEBGİCİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Uzmanı pdrattar@hotmail

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER