Pune me Projekt.Tema:Akumulatoret ,dhe baterite.

Lenda:Kimi.

Shkolla: Lazer Kabashi.

Punoi:Jurgen Ndoci.

• Bateritë e veturave dhe mirëmbajtja e tyre

• Bateritë kanë rol kyq në veturë, mirëpo fatkeqësishtë, pak njerëz vërtetë i kuptojnëbateritë.

• Puna e baterisë (akumulatorit) është që ta ruan energjinë në formë kimike dhe tashndërron atë në form elektrike sa herë të na duhet. Kjo bëhet me një seri të dyapo më shumë qelizave (celulave) të lidhura me njëra-tjetrën. Bateritë që përdorennëpër vetura janë thjeshtë bateri plumb-acidike.

Çfarë janë bateritë me bazën plumb dhe si funksionojnë ato?

• Pllakat e këtyre baterive përbëhen nga plumbi dhe dioksid plumbi. Këto pllaka janëtë zhytyra në acid sulfurik të përzier me ujë, gjë që ndihmon në prodhimin e elektrolitëve. Një sasi e vogël e kalciumit dhe argjendit i shtohet pllakave të plumbitnë mënyrë që të kontrollohet humbja e ujit nga elektrolitët. Kapaciteti i baterive tëveturave matet në amper/orë.Bateritë janë të nevojshme për vetura dhe ato mundësojnë ndezjen e motorit. Kure fusim qelësin dhe e ndezim pajisjen ndezëse, i dërgojmë sinjale baterisë. Kurbateria e merr sinjalin nga pajisja ndezëse, ajo e merr energjinë e ruajtur në formëkimike dhe e kthen atë në formë elektrike. Kjo energji ndihmon që të ndizet motori. Gjithashtu, energjia për drita, orë, dhe gjëra të tjera elektrike në veturë - të gjithafuqizohen nga bateritë.

• Mirëmbajtja e baterive automobilistike• Në 50 vitet e fundit, mënyrat e mirëmbajtjes së baterive automobilistike kanë

ndërruar ndjeshëm. Më herët, mirëmbajtja e baterive ishte punë javore apo dy-javore. Mirëmbajtja është kryer me ndihmën e profesionistëve siq janë shërbyesit e derivateve, duke e rimbushur baterinë me ujë në mënyrë që të evitohet tharja e tyre.

• Mirëmbajtja e disa baterive të sotme automobilistike mund të bëhet një herë nëvit. Ndërsa, ka bateri të sofistikuara të cilat nuk kanë nevojë për asnjë llojmirëmbajtjeje. Tipari më i shkëlqyeshëm është nëse baterisë nuk duhet t’i shtohetujë.

• Kujdesi ndaj baterive përmirëson jetëgjatësinë e tyre• Pasi që bateritë janë totalishtë të mbyllura, nuk mund t’i hapësh dhe të çasesh

brenda tyre. Kjo nuk do të thotë se nuk ka nevojë për mirëmbajtje për bateritëautomobilistike.

• Kontrollo rregullisht nëse ka ndonjë rrjedhje nga bateria. Kimikatet në bateri janëshumë të rrezikshme. Nëse ka rrjedhje, jo vetëm bateria do të shkatërrohet, porvetura gjithashtu. Një bateri që rrjedhë duhet të ndërrohet me një bateri të re.

• Gjatë dimrit baterisë duhet kushtuar kujdes të veçantë. Bateritë e humbinenergjinë shumë shpejtë kur temperaturat janë në minus. Gjatë dimrit, është e dobishme që të mbash me vete kabllo ri-mbushëse.

• Gjithmon ki kujdes kur punon me bateri të veturës. Nëse gjen që diçka nuk është nërregull dërgoje veturën tek ndonjë mekanik i mirë që ta kontrollojë gjendjen e baterisë.

Arrijnë bateritë bërthamorePër ata që nuk mjaftojnë kapacitet e baterive të sotme lion ose litium-polimerike,ekipi nga Universiteti I Missourit është duke krijuar bateritëtë cilat energjinë elektrike e marrin nga izotopet radioaktive.Medimenzione sat ë një monedhe të vogël,kjo bateri dedikohet përshfrytëzimin në paisjetnano dhe mikro elektromekanike,ndësakapacitetin thuhet se e ka për rreth gjashtë herë më të madhe sebateritë kimike klasike të cilat shfrytëzohen tani.Edhe pse askush nuku gëzohet aq shumë edhe një burim tjetër të rrezatimeve radioaktive,ngaky Universitet thonë se bëhet fjalë për një burim tjetër të sigurtë energjetikdhe theksojnë madje që baterit me isotope radioaktive,por të bazuar me teknologji tjetër ,tashmë përdorën në pacemaker,sisteme nënëujore dhesatelitë pa pasoja negative.Risitek bateritë nga Missouri është se shfrytëzohet elektroliti I lëngshum,nëvend të atije të ngurtë,siç ishte rasti deri më tani me bateritë të cilatëshfrytëzojnë izotopin radioaktiv për gjenerimin e energis elektrike .Pasi qërrezatimi shkatërron strukturën e elektrolitit të ngurtë edhe jetëgjatësijadhe kapaciteti I baterisë zvoglohet.Shfrytëzimi I elektrolitit dukshëmzvoglon dëmtimin dhe kështu edhe kapaciteti edhe jetëgjatësija shtohet.

BATERITË E SË ARDHMES NUK DO TË USHQEHEN ME ENERGJI ELEKTRIKEAPO DIELLORE, POR ME GLUKOZË.DIHET SE KJO E FUNDIT ARRIN TËFURNIZOJË ME ENERGJI TË GJITHË TRUPAT NJERËZORË DHE PËR KËTË ARSYESHKENCËTARËT KANË TENTUAR TË SHKOJNË EDHE MË LARG. PRA, QË TAKTHEJNË ATË NË BURIM ENERGJIE SIKUNDËR EDHE ELEKTRICITETI. PROVA E PARË PËR KËTË DO TË JENË TË ASHTUQUAJTURAT “BIO-BATERI”, TË CILAT DO TË KENË BRENDA TYRE NJË PËRBËRJE PLASTIKE ME ORIGJINË VEGJETALE. ME NJË PËRMASË PREJ 3.9 CENTIMETRASH, ATO DO TË ARRIJNË TË PRODHOJËENERGJI FALË NJË REAKSIONI TË PROVOKUAR NGA PREJ USHQIMIT ME NJËENZIMË QË KA NË PËRBËRJE TË SAJ SHEQER. SIPAS TESTIMEVE TË REALIZUARADERI TANI, KËTI BATERI DO TË JENË NË GJENDJE TË ÇLIROJNË NJËENERGJI PREJ 50 MILI/VAT.

Bateritë e së ardhmes do ushqehen me sheqer !

Të ashtuquajturat “bio-bateri” nuk do ushqehen më me energjielektrike

Ndërkaq, një zbulim i fundit ka qenë edhe ai i një baterie e cila ka përkatalizator një enzimë, përmes së cilës është e mundur rigjenerimi i fuqiveenergjike të saj. Çelësi i saj është një polimer i ri i cili mund të ushqehet edhenë etanol e jo vetëm në energji elektrike. Këto bateri, mund të arrijnë tëpërdoren edhe për telefonat celularë.“Duket një gjë e madhe, - pohon lidhurme një fakt të tillë, Bob Hokadej, themelues i baterisë që ushqehen me metanol. Këto enzima janë shumë ekonomike dhe katalizues shumë tëmire për bateritë”.Qelizat e këtyre enzimave,funksionojnë duke e kthyer nëelektricitet energjinë e çliruar gjatë kohës kur oksigjeni dhe hidrogjeni reagojnënë ujin e produkteve si vodka.Hidrogjeni i pastër është një gaz shpërthyes dhe ivështirë për t’u vënë në dukje. Dhe pikërisht,këto enzima arrijnë talargojnë hidrogjenin prej enzimave.Gjithsesi, provat e deritanishme kanëtreguar se asnjë bio-bateri nuk ka patur enzima të cilat kanë mundur të zgjasinmë shumë se pak ditë. Dhe metoda tipike për ta zgjidhur një problem tëtillë është ai i mobilizimit të enzimave duke i fiksuar ato nëelektrodat përkatëse, por ende nuk ka treguar se funksionon plotësisht.Kanëqenë Shelli Minter dhe kolegët e tij të Universitetit në Misuri të cilët kanërizbuluar elektrodat e polimerit. “Enzimat kanë zgjatur më shumë se disa orëdhe ende funksionojnë”, tregojnë ata.

Faleminderit.

Punoi:

Jurgen Ndoci.