I

Skraćeni sadržaj

AKTUALNOSTIHRVATSKOG ZAKONODAVSTVA

I PRAVNE PRAKSEGRAĐANSKO, TRGOVAČKO, RADNO, PARNIČNO,

OVRŠNO I UPRAVNO PRAVO U PRAKSI

GODIŠNJAK 19 - 2012.

GODIŠNJAK 19 - 2012. AKTUALNOSTIHRVATSKOG ZAKONODAVSTVAI PRAVNE PRAKSEGRAĐANSKO, TRGOVAČKO, RADNO, PARNIČNO,OVRŠNO I UPRAVNO PRAVO U PRAKSI

TiskanoU POVODU DVADESETSEDMOG (XXVII.)TRADICIONALNOG SAVJETOVANJAODRŽANOG U OPATIJIOD 25. DO 26. LISTOPADA 2012.

Organizator savjetovanjaHRVATSKO DRUŠTVOZA GRAĐANSKOPRAVNE ZNANOSTI I PRAKSUu suradnji sizvršnim organizatorimaORGANIZATOROM d.o.o., ZAGREBi časopisom PRAVO U GOSPODARSTVU,ZAGREB

Organizacijski odbor

Mr. sc. HRVOJE MOMČINOVIĆ, dipl. iur.,sudac Ustavnog suda RH u mirovini,predsjednik Organizacijskog odbora

DARKO MILKOVIĆ, dipl. iur.,predsjednik Građanskog odjelaŽupanijskog suda u Zagrebu,urednik savjetovanja

IVICA CRNIĆ, dipl. iur.,odvjetnik u Zagrebu

Dr. sc. IVO GRBIN, dipl. iur.,sudac Vrhovnog suda RH u mirovini

Mr. sc. DRAŽEN JAKOVINA, dipl. iur.,sudac Županijskog suda u Zagrebu

ĐURO SESSA, dipl. iur.,sudac Vrhovnog suda RH

MLADEN ŽUVELA, dipl. iur.,sudac Ustavnog suda RH u mirovini

Za izvršne organizatoreDARIA KEŠKIĆ, dipl. iur.ANA ŠUNJARA, prof.

UDK 34 ISSN 1330-6227

HRVATSKO DRUŠTVOZA GRA\ANSKOPRAVNE ZNANOSTI I PRAKSU

TRADICIONALNO

XXVII.SAVJETOVANJE

AKTUALNOSTIHRVATSKOG

ZAKONODAVSTVAI PRAVNE PRAKSE

GODIŠNJAK 19

Zagreb, 2012.

IV

Skraćeni sadržaj

V

Skraćeni sadržaj

SKRAĆENI SADRŽAJ

Riječ urednika ................................................................................... XXXI

REFERATI

Dr. sc. ALDO RADOLOVIĆ, dipl. iur.Subjekti građanskopravnog odnosa ................................................ 1

Dr. sc. JADRANKO JUG, dipl. iur.Tužbe za zaštitu prava vlasništva .................................................... 35

Akademik JAKŠA BARBIĆDruštveni ugovor kao pravni posao na kome se temelji društvo ... 67

Dr. sc. VIKTOR GOTOVAC, dipl. iur.Novo pravno uređenje kolektivnih pregovora i kolektivnih ugovora u Republici Hrvatskoj nakon donošenja Zakona o kriterijima za sudjelovanje u tripartitnim tijelima i reprezentativnosti za kolektivno pregovaranje .............................. 125

IVICA CRNIĆ, dipl. iur.Neimovinska šteta - posebno o sastavljanju tužbe, naloga za vještačenje i presude ......................................................................... 187

Mr. sc. DRAŽEN JAKOVINA, dipl. iur.Sporovi male vrijednosti ................................................................... 233

ĐURO SESSA, dipl. iur.Novo (staro) uređenje postupka ovrhe - novine i glavne smjernice ovršnog postupka............................................................. 267

VI

Skraćeni sadržaj

Dr. sc. ALEN RAJKO, dipl. iur.Upravno sudovanje - početna iskustva s reformom upravnog spora.................................................................................. 299

JOSIP BIENENfELD, dipl. iur.Novi Zakon o postupanju s nezakonito izgrađenim zgradama .... 335

MIhAELA MATOKANOVIĆ, dipl. iur.Aktualnosti u javnoj nabavi ............................................................. 369

PRIOPĆENJA

RENATA GERKMAN RUDEC, dipl. iur.Poznavanje Konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda u odrazu njezine implementacije ....................................... 401

Mr. sc. JULIA VLADUŠIĆ, dipl. iur.Pojam “građanskih prava i obveza” u smislu članka 6. Europske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda ................ 413

BLANKA IVANčIĆ-KAčER, dipl. iur.Znači li pravomoćna odluka o zahtjevu za zaštitu prava na “razumni rok” prekluziju novog zahtjeva ...................................... 421

RENATA MARIĆ-IVANOVIĆ, dipl. iur.Ništavost i provedba ugovora o raspolaganju nekretninama u vlasništvu jedinica lokalne samouprave u zemljišnim knjigama .... 429

Dr. sc. JAKOB NAKIĆ, dipl. iur.Opet o pomorskom dobru (Granica pomorskog dobra - povodom pisanja novog zakona)...................................................... 437

Mr. sc. DEAN RAHAN, dipl. iur.Mefistov kaos između sudova, državnih odvjetništava i jedinica lokalne samouprave u Republici Hrvatskoj u odnosu na neriješeni status prava vlasništva na nekretninama ................. 449

VII

Skraćeni sadržaj

DANIJELA ROMIĆ, univ. spec. admin. publ.Subjekti upravljanja državnom imovinom ..................................... 457

BRUNO RUŽIčKAZemljišna knjiga - neke dvojbe - teorijsko i praktično pitanje ..... 465

DESANKA SARVAN, dipl. iur.Vodne građevine kao javna dobra u javnoj uporabi u vlasništvu javnoga isporučitelja vodne usluge ili jedinica lokalne samouprave ............................................................................. 477

Dr. sc. VANJA SERŠIĆ, dipl. iur.Upravljanje pomorskim dobrom de lege ferenda ........................... 485

ALEN GOLUB, dipl. iur.Aktivna legitimacija za podnošenje vlasničke tužbe radi povrata stvari kod vlasništva stečenog ili ograničenog radi osiguranja tražbina ................................................................................................ 497

Dr. sc. ROBERT PEčEK, dipl. iur.Granice i razlike između potpunog i nepotpunog izvlaštenja u novijoj sudskoj praksi....................................................................... 509

Dr. sc. HRVOJE KAčER, dipl. iur.Je li pravo na etažiranje de lege lata utuživo .................................. 517

BERISLAV MATIJEVIĆ, dipl. iur.Osiguranje nekretnina na “novu” vrijednost ................................. 527

Dr. sc. LORIS BELANIĆ, dipl. iur.Ugovor o osiguranju za tuđi račun ili za račun koga se tiče ......... 535

DARKO LUPI, dipl. iur.Načelo ravnopravnosti i prorogacijska klauzula u formularnim (tipskim) ugovorima.......................................................................... 545

DINKO JAKELIĆ, mag. iur.Odgovornost za štetu zbog neuspjelih pregovora .......................... 553

VIII

Skraćeni sadržaj

Mr. sc. DRAGAN ZLATOVIĆ, mag. iur.Naknada štete zbog povrede žiga s osvrtom na zakonodavstvo Republike Hrvatske i Bosne i Hercegovine ..................................... 561

DAMIR MAJSTOROVIĆ, dipl. iur.*

Ukidanje Zakona o javnim ovršiteljima - neka pitanjanaknade štete ..................................................................................... 573

SABINA DUGONJIĆ, dipl. iur.Odgovornost radnika za štetu prouzročenu poslodavcu - neka razmišljanja s osvrtom na sudsku praksu ....................................... 585

Mr. sc. JELENA čUVELJAK, dipl. iur.Tražbine radnika u stečaju ................................................................ 597

MELITA GRüLL, univ. spec. admin. publ.Stručno osposobljavanje za rad bez zasnivanja radnog odnosa u jedinicama lokalne samouprave ................................................... 607

MARIJA KLIPA, dipl. iur.Mjere za poticanje zapošljavanja .................................................... 617

Mr. sc. BRUNO MOSLAVAC, dipl. iur.Ravnopravnost spolova kao novo radnopravno načelo ................. 627

Mr. sc. SANJA POPOVIĆ, dipl. iur.Aktualnosti u socijalnoj skrbi .......................................................... 639

VIŠNJA SERŠIĆ-GRŽETIĆ, dipl. iur.Odluka suda o načinu ostvarivanja susreta i druženja maloljetne djece s roditeljima i ostalim srodnicima kad roditelji ne žive zajedno ....................................................................... 647

IVICA ŽUPAN, dipl. iur.Zakonodavni okvir udomiteljstva u Republici Hrvatskoj............. 655

Dr. sc. DINKA ŠAGO, dipl. iur.Prejudicijelno djelovanje parnične presude ................................... 661

IX

Skraćeni sadržaj

MATIJA STOKIĆ, dipl. iur.Pravo i procesi pozitivne povratne sprege s osvrtom na parnični postupak ............................................................................... 673

ZINKA BULKA, dipl. iur.Prijeboj u parničnom postupku ....................................................... 685

SNJEŽANA LUKŠA, dipl. iur.Sporazum stranaka o nadležnosti.................................................... 697

NIKOLA OPATIĆ, dipl. iur.Obrazloženje presude ......................................................................... 703

ANTONIJA BRKIĆ, dipl. iur.Ozakonjenje nezakonito izgrađenih zgrada ................................... 715

Dr. sc. GABRIJELA MIhELčIĆ, dipl. iur.Takozvana izravna naplata (ovrha) ................................................. 725

MIRKA VULETIĆ, dipl. iur.Donosi li po novom Ovršnom zakonu rješenje o ovrsi sam ovrhovoditelj ...................................................................................... 737

X

Skraćeni sadržaj

XI

Sadržaj

SADRŽAJ

Riječ urednika .................................................................................... XXXI

REFERATI

Dr. sc. ALDO RADOLOVIĆ, dipl. iur.Subjekti građanskopravnog odnosa ................................................ 11. Uvod ................................................................................................ 22. Bitni pojmovi pravnog subjektiviteta ............................................ 33. Subjekt prava, pravna sposobnost, stranačka sposobnost .............. 54. Fizičke osobe ................................................................................. 95. Pravne osobe .................................................................................. 186. Zaključak ....................................................................................... 30Subjects of Civil Law Relations - Summary ........................................ 33

Dr. sc. JADRANKO JUG, dipl. iur.Tužbe za zaštitu prava vlasništva ....................................................... 351. Uvod ................................................................................................ 362. Prava vlasnička tužba .................................................................... 39 2.1. Aktivno legitimirana osoba .................................................... 40 2.1.1. Dokaz vlasništva .......................................................... 41 2.2. Pasivno legitimirana osoba ..................................................... 43 2.3. Tužbeni zahtjev ........................................................................ 44 2.3.1. Posebno o zahtjevu prema poštenom posjedniku ........ 45 2.3.2. Posebno o zahtjevu prema nepoštenom posjedniku .... 45 2.4. Prigovori i protuzahtjevi posjednika (tuženika) ..................... 46 2.4.1. Prigovori i protuzahtjevi poštenog posjednika ............ 46 2.4.2. Prigovori i protuzahtjevi nepoštenog posjednika ........ 48

XII

Sadržaj

3. Vlasnička tužba predmnijevanog vlasnika .................................... 49 3.1. Aktivno legitimirana osoba .................................................... 50 3.2. Pasivno legitimirana osoba ..................................................... 50 3.3. Zahtjev tužitelja i protuzahtjevi i prigovori tuženika ............. 514. Prava vlasnička tužba za prestanak uznemiravanja ....................... 51 4.1. Aktivno legitimirana osoba .................................................... 52 4.2. Pasivno legitimirana osoba ..................................................... 52 4.3. Zahtjev tužitelja i prigovori tuženika ..................................... 535. Vlasnička tužba predmnijevanog vlasnika za prestanak uznemiravanja ................................................................................ 536. Vlasnikova brisovna tužba ............................................................ 54 6.1. Aktivno legitimirana osoba .................................................... 55 6.2. Pasivno legitimirana osoba ..................................................... 55 6.3. Prigovori tuženika i rokovi za podnošenje brisovne tužbe .... 567. Razlika između vlasničke i nasljedničke tužbe ............................. 57 7.1. Aktivna i pasivna legitimacija kod nasljedničke tužbe .......... 58 7.2. Predmet i sadržaj nasljedničkog zahtjeva ............................... 59 7.3. Prigovori pasivno legitimirane osobe kod nasljedničke tužbe 60 7.4. Zastara nasljedničkog zahtjeva ............................................... 60 7.5. Pravni temelj nasljedničkog zahtjeva ..................................... 618. Razlika između vlasničke tužbe i tužbe na utvrđenje prava vlasništva ....................................................................................... 629. Razlika između vlasničke i posjedovne tužbe .................................. 62

10. Zaključak ....................................................................................... 63Actions for the Protection of Ownership Rights - Summary ............... 65

Akademik JAKŠA BARBIĆDruštveni ugovor kao pravni posao na kome se temelji društvo ... 67 I. Uvod .............................................................................................. 68II. Društva osoba ................................................................................ 70 1. Ugovor o ortaštvu ...................................................................... 70 2. Ugovor o osnivanju javnog trgovačkog društva ........................ 77 3. Ugovor o osnivanju komanditnog društva ................................. 81 4. Ugovor o osnivanju tajnog društva ............................................ 83 5. Ugovor o osnivanju gospodarskog interesnog udruženja .......... 85

XIII

Sadržaj

III. Društva kapitala ............................................................................. 88 1. Ugovor o osnivanju društva s ograničenom odgovornošću ....... 88 a) Pravna narav društvenog ugovora ........................................ 88 b) Autonomija pri sklapanju i promjeni društvenog ugovora ... 90 c) Sklapanje društvenog ugovora .............................................. 93 d) Sadržaj društvenog ugovora ................................................. 97 e) Tumačenje društvenog ugovora ............................................ 101 f) Izmjena društvenog ugovora ................................................ 104 1. Pojam izmjene društvenog ugovora ................................. 104 2. Donošenje odluke o izmjeni društvenog ugovora ............ 107 3. Oblik odluke o izmjeni društvenog ugovora .................... 111 4. Upis izmjene društvenog ugovora u sudski registar ......... 114 2. Ugovor o osnivanju društva za uzajamno osiguranje ................ 115IV. Zaključak ....................................................................................... 118articles of Incorporation as a Legal Transaction Which Is the Basis of Companies - Summary .......................................................... 122

Dr. sc. VIKTOR GOTOVAC, dipl. iur.Novo pravno uređenje kolektivnih pregovora i kolektivnih ugovora u Republici Hrvatskoj nakon donošenja Zakona o kriterijima za sudjelovanje u tripartitnim tijelima i reprezentativnosti za kolektivno pregovaranje .............................. 1251. Uvodno .......................................................................................... 1262. Kolektivni pregovori i kolektivni ugovori u Republici hrvatskoj 128 2.1. Pojam kolektivnog ugovora ................................................... 128 2.2. Predmet kolektivnog ugovora ................................................ 131 2.3. Pravna narav kolektivnih ugovora .......................................... 133 2.4. Stranke kolektivnog ugovora ................................................. 135 2.4.1. Sindikati kao stranke kolektivnog ugovora ................. 136 2.4.2. Poslodavci kao stranke kolektivnog ugovora .............. 141 2.4.3. Država kao stranka kolektivnog ugovora .................... 141 2.5. Kolektivni pregovori .............................................................. 144 2.5.1. Reprezentativnost za kolektivno pregovaranje ............ 146 2.5.1.1. Područje i razina za koje se kolektivno pregovara i sklapa kolektivni ugovor ............. 147 2.5.1.2. Kriteriji za reprezentativnost sindikata za kolektivno pregovaranje ................................. 149

XIV

Sadržaj

2.5.1.3. Postupak utvrđivanja reprezentativnosti sindikata za kolektivno pregovaranje ............. 150 2.5.1.4. Trajanje reprezentativnosti za kolektivno pregovaranje ................................................... 156 2.5.1.5. Pregovarački odbor sindikata za kolektivno pregovaranje ................................................... 157 2.5.1.6. Ovlast za kolektivno pregovaranje i sklapanje kolektivnog ugovora ...................................... 158 2.5.2. Obveza kolektivnog pregovaranja u dobroj vjeri ........ 159 2.5.3. Punomoć za kolektivno pregovaranje i sklapanje kolektivnog ugovora .................................................... 161 2.6. Sklapanje kolektivnog ugovora .............................................. 163 2.6.1. Oblik kolektivnog ugovora .......................................... 168 2.6.2. Objava kolektivnog ugovora ....................................... 168 2.6.3. Pristupanje sklopljenom kolektivnom ugovoru ........... 169 2.7. Obveznost i primjena kolektivnih ugovora ............................ 170 2.8. Ispunjavanje obveza iz kolektivnog ugovora u dobroj vjeri .. 172 2.9. Produžena primjena pravnih pravila sadržanih u kolektivnom ugovoru ............................................................. 173 2.10. Proširenje primjene kolektivnog ugovora .............................. 177 2.11. Prestanak kolektivnog ugovora .............................................. 1813. Zaključno ......................................................................................... 183New Legal Regulation of Collective Bargaining and Collective Agreements in the Republic of Croatia Following Adoption of the Act on Criteria for Participation in Tripartite Bodies and Representation for Collective Bargaining - Summary ................. 186

IVICA CRNIĆ, dipl. iur.Neimovinska šteta - posebno o sastavljanju tužbe, naloga za vještačenje i presude ......................................................................... 187I. Neke napomene o neimovinskoj šteti ............................................ 187 1. Ustavni i zakonski okviri .......................................................... 187 2. O objektivnoj koncepciji neimovinske štete ............................. 189 3. Tko ima pravo na naknadu neimovinske štete .......................... 190II. Općenito o pravima osobnosti ....................................................... 190 4. Pojam ........................................................................................ 190 4.1. Ljudska prava .................................................................... 191

XV

Sadržaj

4.2. Prava osobnosti ................................................................. 192 5. Osnovna ili opća prava osobnosti ............................................. 192 5.1. Koja riječ više o pravu na različitost ................................. 193 6. Podoblici prava osobnosti ......................................................... 194 7. Prava osobnosti prema ZOO-u (čl. 19. ZOO-a) ........................ 195III. Postupovna (procesna) pitanja ....................................................... 196 8. Pravična novčana naknada - pravna osnova ............................. 196 8.1. činjenice (kriteriji) za dosudu naknade ............................ 196 8.2. Promjene koje to zapravo nisu .......................................... 197 9. Kada ne postoji pravo na pravičnu novčanu naknadu .............. 198 9.1. Relativno male posljedice ne isključuju pravo oštećenika na isplatu naknade ............................................................. 200

10. Zakon o obveznim odnosima u sukobu s načelima UNIDROIT-a ............................................................................ 20111. O sastavljanju tužbe .................................................................. 202

11.1. Što treba sadržavati tužba (čl. 186. ZPP-a) ...................... 202 11.2. Smanjenja životne aktivnosti i naruženja nema, ali ipak ima ......................................................................... 203 11.3. Iznošenje činjenica u povijesnom dijelu tužbe ................. 205 11.4. Usporedba sa zahtjevima za naknadu imovinske štete ..... 207 11.5. Umjesto suđenja, arbitrarnost i samovolja ....................... 208 11.6. Minimum činjenica koje bi tužba trebala sadržavati ........ 208 12. Određivanje medicinskog vještačenja ....................................... 210 12.1. Ponešto o sukobu sudskih medicinskih vještaka i osigurateljnih cenzora ......................................................... 211 12.2. Kad medicinskog stručnjaka angažira jedna od stranaka u sporu ........................................................... 212 12.3. Sadržaj zadatka (naloga) medicinskom vještaku ............. 213 12.4. O (ne)potrebi sudskog medicinskog vještačenja .............. 214 12.5. Objektivnost medicinskih i pravnih kriterija .................... 215 12.5.1. Pokušaji osigurateljnih društava da nametnu svoje kriterije ....................................................... 216 12.6. Orijentacijski kriteriji iz 2002. i njihova aktualnost u primjeni ZOO-a ............................................................. 218 13. Postupanje prvostupanjskog suda ............................................. 220 13.1. Sadržaj izreke ................................................................... 221 13.2. Sadržaj obrazloženja ........................................................ 222

XVI

Sadržaj

14. Postupanje drugostupanjskog suda ........................................... 222 15. Položaj Vrhovnog suda prema mogućnosti ujednačivanja sudske prakse .............................................................................. 223Kratice i pregled izvora za sudsku praksu ........................................... 225Literatura ............................................................................................. 226Non-Material Damage - Particularly about Drawing up the Action for Damages, Order for an Expert Report and Verdict - Summary ....... 231

Mr. sc. DRAŽEN JAKOVINA, dipl. iur.Sporovi male vrijednosti ................................................................... 2331. Uvodne naznake .............................................................................. 2332. Određenje spora male vrijednosti .................................................. 235 2.1. O pozitivnim kriterijima za određenje spora male vrijednosti 236 2.2. O negativnim kriterijima za određenje spora male vrijednosti 2383. Postupak u sporovima male vrijednosti ......................................... 239 3.1. Prethodni postupak ................................................................. 239 3.1.1. Prethodno ispitivanje tužbe .......................................... 240 3.1.2. Dostavljanje tužbe na odgovor i zakazivanje ročišta ... 241 3.1.3. Ročišta u prethodnom postupku .................................. 243 3.1.3.1. Ročište za objavu presude zbog ogluhe .......... 243 3.1.3.2. Pripremno ročište ............................................ 244 3.1.3.2.1. Otvoreno pravosuđenje ................... 245 3.1.3.2.2. Upuštanje tuženika u raspravljanje o glavnoj stvari ................................. 247 3.1.4. Značenje zaključenja prethodnog postupka ................ 248 3.1.4.1. Ograničenje u iznošenju novih činjenica i dokaza ........................................................... 248 3.1.4.2. Podnošenje protutužbe .................................... 250 3.1.4.3. Preinaka tužbe ................................................. 250 3.1.4.4. Ograničenje u isticanju materijalnopravnih prigovora ......................................................... 251 3.1.4.5. Dospjelost činidbe .......................................... 252 3.2. Posebno o utvrđivanju činjenica po slobodnoj ocjeni ............ 252 3.3. Glavna rasprava ...................................................................... 254 3.4. Objava presude ....................................................................... 2554. Postupak u povodu pravnih lijekova ............................................. 256 4.1. Žalba ....................................................................................... 256

XVII

Sadržaj

4.1.1. Ograničenje žalbenih razloga ....................................... 257 4.1.2. Odstupanje od suspenzivnog učinka žalbe .................. 258 4.1.3. Postupanje drugostupanjskog suda .............................. 259 4.2. Revizija ................................................................................... 260 4.3. Ponavljanje postupka .............................................................. 2615. Zaključna razmatranja ....................................................................... 262Popis literature ...................................................................................... 263Low Value Disputes - Summary ........................................................... 265

ĐURO SESSA, dipl. iur.Novo (staro) uređenje postupka ovrhe - novine i glavne smjernice ovršnog postupka............................................................. 267I. Uvod ........................................................................................... 268II. Osnovne odredbe ........................................................................... 270III. Ovrha na nekretnini .................................................................... 274IV. Ovrha na pokretninama .............................................................. 275V. Ovrha na novčanoj tražbini ovršenika ....................................... 279VI. Posebne odredbe o ovrsi na novčanoj tražbini po računu .......... 281VII. Ovršni postupci koji nisu izmijenjeni ........................................ 290VIII. Sudjelovanje javnih bilježnika u ovrsi ....................................... 290IX. Osiguranje .................................................................................. 294X. Prijelazne i završne odredbe ...................................................... 294XI. Umjesto zaključka - popis instituta koji su izmijenjeni novim Ovršnim zakonom ...................................................................... 295The New (Old) Regulation of Enforcement Procedure - New Developments and Main Guidelines in the Enforcement Procedure - Summary .............................................................................. 297

Dr. sc. ALEN RAJKO, dipl. iur.Upravno sudovanje - početna iskustva s reformom upravnog spora.................................................................................. 2991. Uvod ................................................................................................ 300 1.1. Popis kratica ........................................................................... 300 1.2. Pregled izlaganja .................................................................... 3012. Početak primjene novog Zakona o upravnim sporovima - glavne novosti ............................................................................................. 302

XVIII

Sadržaj

3. Reformirani upravni spor: glavna obilježja spora i osnovne funkcije upravnog sudstva ............................................................. 306 3.1. Konstitucionalno utemeljenje i funkcije upravnog sudstva .... 306 3.2. Adversarna i oficiozna obilježja novoga upravnog spora ....... 309 3.3. Novi upravni spor u usporedbi s parnicom te u usporedbi s prijašnjim upravnim sporom ..................................................... 3114. Izvanpravna ograničenja i problemi na samom početku provedbe reforme ........................................................................... 3145. Pripreme za prvo noveliranje ZUS-a ............................................. 3196. Iz početne prakse - upravnosudska iskustva, odgovori na pitanja i neki praktični savjeti strankama u sporu ..................................... 321 6.1. Početna iskustva i savjeti strankama u sporu ......................... 321 6.2. Odgovori na pitanja iz prakse ................................................. 327 6.3. Varijante konsenzualnog okončanja spora .............................. 3307. Zaključak ....................................................................................... 332Administrative Court Proceedings - Initial Experiences of the Administrative Dispute Reform - Summary ................................ 334

JOSIP BIENENfELD, dipl. iur.Novi Zakon o postupanju s nezakonito izgrađenim zgradama ..... 3351. Razvoj normativnog uređenja koje prethodi donošenju novog Zakona o postupanju s nezakonito izgrađenim zgradama ............. 336 1.1. Jačanje prisilnih mjera za borbu protiv nezakonitog građenja 336 1.2. Mjere za slabljenje uzroka nezakonitog građenja .................. 339 1.3. Legalizacije nezakonito izgrađenih građevina prema prije važećim zakonima .................................................................. 3402. Neposredni razlozi donošenja novog Zakona ................................ 3463. Zgrade i druge građevine na koje se odnosi Zakon ....................... 3474. Uvjeti za ozakonjenje zgrada ......................................................... 3495. Postupak ozakonjenja .................................................................... 352 5.1. Pokretanje postupka i nadležnost za donošenje rješenja o izvedenom stanju ................................................................. 352 5.2. Prilozi uz zahtjev za donošenje rješenja o izvedenom stanju . 353 5.3. Postupak, predmet i uvjeti za donošenje rješenja o izvedenom stanju .................................................................... 356 5.4. Plaćanje komunalnog i vodnog doprinosa .............................. 359 5.5. Izreka i sastavni dijelovi rješenja o izvedenom stanju ........... 359

XIX

Sadržaj

6. Naknada za zadržavanje nezakonito izgrađene zgrade .................. 361 6.1. Obveza plaćanja i rješenje o naknadi ..................................... 361 6.2. Kriteriji za utvrđivanje naknade ............................................. 362 6.3. Namjena sredstava prikupljenih od naknade .......................... 3627. Pravne posljedice ozakonjenja i propuštanja ozakonjenja zgrade te podnošenja zahtjeva za ozakonjenje .............................. 363 7.1. Pravne posljedice ozakonjenja ............................................... 363 7.2. Zabrana otuđenja nezakonito izgrađene zgrade i zemljišta .... 364 7.3. Posljedice podnošenja zahtjeva za ozakonjenje ..................... 3648. Započeti postupci ........................................................................... 3659. Zaključak ....................................................................................... 365The New Act on Procedure with Illegal Building Works - Summary ..... 367

MIhAELA MATOKANOVIĆ, dipl. iur.Aktualnosti u javnoj nabavi ................................................................ 369Značenje javne nabave i kratak pregled razvoja zakonodavstva ........... 369Neke od novina nastale primjenom novoga Zakona o javnoj nabavi .... 373 Sprječavanje sukoba interesa u javnoj nabavi ................................. 374 Razlozi isključenja i uvjeti sposobnosti gospodarskih subjekata .... 376 Isključenje gospodarskih subjekata iz postupka javne nabave ........ 378 Dokazivanje “nekažnjavanosti’’ ....................................................... 380 Ostali razlozi isključenja (fakultativni razlozi) ................................ 382 Profesionalni propust ........................................................................ 383 Pojedini uvjeti sposobnosti ............................................................... 385 Pravna i poslovna sposobnost .......................................................... 386 Financijska sposobnost ..................................................................... 388 Tehnička i stručna sposobnost .......................................................... 389 Pravila dostavljanja dokumenata ...................................................... 391 Žalbeni postupak .............................................................................. 391Current Developments in Public Procurement - Summary ................... 397

XX

Sadržaj

PRIOPĆENJA

RENATA GERKMAN RUDEC, dipl. iur.Poznavanje Konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda u odrazu njezine implementacije ....................................... 4011. Uvod .............................................................................................. 4012. Značenje Protokola br. 14 uz Konvenciju ..................................... 4023. Što je uslijedilo .............................................................................. 4034. Deklaracije iz Interlakena, Izmira i Brightona, analiza provođenja Protokola br. 14 ........................................................... 4055. Zaključak ....................................................................................... 410

Mr. sc. JULIA VLADUŠIĆ, dipl. iur.Pojam “građanskih prava i obveza” u smislu članka 6. Europske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda ................. 4131. Uvod .............................................................................................. 4132. Autonomno tumačenje “građanskih prava i obveza” .................... 4143. Što su građanska prava i obveze .................................................... 4164. Što se ne smatra građanskim pravima i obvezama ........................ 4185. Zaključak ....................................................................................... 419

BLANKA IVANčIĆ-KAčER, dipl. iur.Znači li pravomoćna odluka o zahtjevu za zaštitu prava na “razumni rok” prekluziju novog zahtjeva ...................................... 421I. Uvod .............................................................................................. 421II. Pravna vrela ................................................................................... 422III. Razvitak instituta i njegova ocjena ................................................ 422 III.1. Razvitak instituta .................................................................. 422 III.2. Ocjena instituta ..................................................................... 423IV. Analiza .......................................................................................... 425V. Zaključak ....................................................................................... 427

RENATA MARIĆ-IVANOVIĆ, dipl. iur.Ništavost i provedba ugovora o raspolaganju nekretninama u vlasništvu jedinica lokalne samouprave u zemljišnim knjigama .. 429I. Pojam ništavosti pravnog posla ..................................................... 429II. Posljedice ništavosti ...................................................................... 430III. Odredba članka 391. stavaka 1. i 5. Zakona o vlasništvu i drugim stvarnim pravima .............................................................. 430

XXI

Sadržaj

IV. Iznimke ........................................................................................ 431V. Ustavnosudska odluka ................................................................. 432VI. Različita praksa zemljišnoknjižnih sudova .................................. 433VII. Zaključak ..................................................................................... 435Literatura ............................................................................................. 436

Dr. sc. JAKOB NAKIĆ, dipl. iur.Opet o pomorskom dobru (Granica pomorskog dobra - povodom pisanja novog zakona)...................................................... 4371. Uvodno .......................................................................................... 4372. Sadašnje stanje .............................................................................. 4383. De lege ferenda ............................................................................. 4414. Namjesto zaključka ....................................................................... 447

Mr. sc. DEAN RAHAN, dipl. iur.Mefistov kaos između sudova, državnih odvjetništava i jedinica lokalne samouprave u Republici Hrvatskoj u odnosu na neriješeni status prava vlasništva na nekretninama ...................... 449

DANIJELA ROMIĆ, univ. spec. admin. publ.Subjekti upravljanja državnom imovinom ..................................... 4571. Uvod .............................................................................................. 4572. Upravljanje državnom imovinom do donošenja posebnog zakona 4583. Osnivanje Agencije za upravljanje državnom imovinom.............. 4604. Agencija i Državni ured ................................................................. 4615. Zaključak ....................................................................................... 462Popis literature .................................................................................... 463Popis propisa ....................................................................................... 464

BRUNO RUŽIčKAZemljišna knjiga - neke dvojbe - teorijsko i praktično pitanje .... 465činjenice ............................................................................................. 467Što kaže legislator ............................................................................... 467Zaštita vlasništva ................................................................................. 474Neki primjeri iz stvarnosti .................................................................... 475Zaključak ............................................................................................. 476

XXII

Sadržaj

DESANKA SARVAN, dipl. iur.Vodne građevine kao javna dobra u javnoj uporabi u vlasništvu javnoga isporučitelja vodne usluge ili jedinica lokalne samouprave 4771. Uvod .............................................................................................. 4772. Pretvorba prava korištenja društvenog vlasništva objekata i uređaja komunalne infrastrukture .................................................. 4783. Vodne usluge i komunalne vodne građevine ................................. 4794. Komunalne vodne građevine - javna dobra u javnoj uporabi ........ 480 4.1. Komunalne vodne građevine kao javno dobro u javnoj uporabi u vlasništvu JLS ........................................................ 481 4.2. Komunalne vodne građevine kao javno dobro u javnoj uporabi u vlasništvu javnog isporučitelja vodnih usluga ....... 4815. Ograničenja u pravnom prometu komunalnih vodnih građevina .. 4826. Proglašenje postanka i prestanka javnog dobra komunalnih vodnih građevina ........................................................................... 483

Dr. sc. VANJA SERŠIĆ, dipl. iur.Upravljanje pomorskim dobrom de lege ferenda ........................... 4851. Uvod .............................................................................................. 4852. Pomorsko dobro ............................................................................. 4863. Upravljanje pomorskim dobrom .................................................... 4914. Upravljanje pomorskim dobrom de lege ferenda .......................... 4925. Zaključak ....................................................................................... 496

ALEN GOLUB, dipl. iur.Aktivna legitimacija za podnošenje vlasničke tužbe radi povrata stvari kod vlasništva stečenog ili ograničenog radi osiguranja tražbina ........................................................................... 497Uvod ................................................................................................... 497Zakonski okvir .................................................................................... 498Aktivna legitimacija ............................................................................ 500 Prethodni i potonji vlasnik ............................................................. 500 fiducijar i fiducijant ....................................................................... 503Zaključna razmatranja ......................................................................... 507

XXIII

Sadržaj

Dr. sc. ROBERT PEčEK, dipl. iur.Granice i razlike između potpunog i nepotpunog izvlaštenja u novijoj sudskoj praksi....................................................................... 509Uvod ................................................................................................... 509Potpuno i nepotpuno izvlaštenje ......................................................... 510 Problemi oko nepotpunog i potpunog izvlaštenja kod izgradnje plinovoda odnosno električnih vodova u upravnoj odnosno sudskoj praksi ................................................................................ 511Zaključak ............................................................................................. 514 Dr. sc. HRVOJE KAčER, dipl. iur.Je li pravo na etažiranje de lege lata utuživo .................................. 517I. Uvod .............................................................................................. 517II. Pravni izvori .................................................................................. 517III. Povijesni pregled (ili razvitak) ...................................................... 518IV. Postavljanje problema .................................................................... 520V. Raščlamba problema ...................................................................... 521VI. Zaključak ....................................................................................... 525

BERISLAV MATIJEVIĆ, dipl. iur.Osiguranje nekretnina na “novu” vrijednost ................................. 5271. Uvod .............................................................................................. 5272. Svotna osiguranja u osiguranju nekretnina .................................... 528 2.1. Osiguranje nekretnina na “novu” vrijednost .......................... 5313. Zaključak ....................................................................................... 534

Dr. sc. LORIS BELANIĆ, dipl. iur.Ugovor o osiguranju za tuđi račun ili za račun koga se tiče ......... 5351. Uvod .............................................................................................. 5352. Pojam ............................................................................................. 5373. Položaj ugovaratelja osiguranja ..................................................... 5384. Položaj korisnika osiguranja .......................................................... 5405. Položaj osiguratelja ........................................................................ 5416. Umjesto zaključka - iz sudske prakse ............................................ 542

XXIV

Sadržaj

DARKO LUPI, dipl. iur.Načelo ravnopravnosti i prorogacijska klauzula u formularnim (tipskim) ugovorima ..................................................... 545I. Uvodne napomene ......................................................................... 545II. Pojam općih uvjeta ugovora .......................................................... 546III. Ništetnost pojedinih odredbi općih uvjeta ugovora ....................... 547IV. Sporazum o mjesnoj nadležnosti ................................................... 548V. Sporazum o mjesnoj nadležnosti (prorogacijska klauzula) i načelo ravnopravnosti ..................................................................... 549VI. Namjesto zaključka ........................................................................... 551Literatura ............................................................................................. 551

DINKO JAKELIĆ, mag. iur.Odgovornost za štetu zbog neuspjelih pregovora .......................... 5531. Uvodne napomene ......................................................................... 5532. Pregovori i naknada štete .............................................................. 554 2.1. Oblici predugovorne odgovornosti za neuspjele pregovore ... 556 2.2. Pretpostavke predugovorne odgovornosti za neuspjele pregovore ................................................................................ 557 2.3. Osnova predugovorne odgovornosti ...................................... 557 2.4. Obujam naknade štete kod neuspjelih pregovora ................... 5583. Umjesto zaključka ......................................................................... 559Popis literature .................................................................................... 560

Mr. sc. DRAGAN ZLATOVIĆ, mag. iur.Naknada štete zbog povrede žiga s osvrtom na zakonodavstvo Republike Hrvatske i Bosne i Hercegovine ..................................... 5611. Građanskopravna zaštita žiga ........................................................ 5612. Tužba za naknadu štete zbog povrede žiga .................................... 5653. Zaključak ......................................................................................... 570

DAMIR MAJSTOROVIĆ, dipl. iur.Ukidanje Zakona o javnim ovršiteljima - neka pitanjanaknade štete ..................................................................................... 573Uvod .................................................................................................... 573I. Novo hrvatsko ovršno pravo .......................................................... 574II. Javnoovršiteljska služba ................................................................ 576

XXV

Sadržaj

III. Imaju li javni ovršitelji pravo na naknadu štete ............................. 579Zaključak ............................................................................................. 583Literatura ............................................................................................. 584

SABINA DUGONJIĆ, dipl. iur.Odgovornost radnika za štetu prouzročenu poslodavcu - neka razmišljanja s osvrtom na sudsku praksu ........................... 5851. Pretpostavke pod kojima radnik odgovara za štetu prouzročenu poslodavcu ..................................................................................... 5852. Unaprijed utvrđen iznos naknade štete .......................................... 5913. Zaključak ....................................................................................... 594

Mr. sc. JELENA čUVELJAK, dipl. iur.Tražbine radnika u stečaju ................................................................ 5971. Uvodne napomene ......................................................................... 5972. Radnici kao stečajni vjerovnici ...................................................... 5983. Osigurana potraživanja radnika ..................................................... 6004. Tražbine radnika prema stečajnoj masi .......................................... 6035. Završne napomene ......................................................................... 604Popis literature .................................................................................... 604

MELITA GRüLL, univ. spec. admin. publ.Stručno osposobljavanje za rad bez zasnivanja radnog odnosa u jedinicama lokalne samouprave ................................................... 607Uvod .................................................................................................... 607Pravna osnova za provedbu mjere stručnog osposobljavanja za rad bez zasnivanja radnog odnosa ............................................................. 609Pokretanje postupka radi stručnog osposobljavanja za rad ................. 610Sklapanje ugovora o stručnom osposobljavanju za rad ...................... 611Prikaz troška po polazniku stručnog osposobljavanja za rad za osobe bez evidentiranog staža osiguranja i s evidentiranim stažem osiguranja .................................................................................... 613Zaključak ............................................................................................. 615Pravni izvori ........................................................................................ 615

MARIJA KLIPA, dipl. iur.Mjere za poticanje zapošljavanja .................................................... 6171. Uvod ................................................................................................... 617

XXVI

Sadržaj

2. Olakšice za zapošljavanje nezaposlenih osoba .............................. 6183. Stručno osposobljavanje za rad bez zasnivanja radnog odnosa .... 6194. Zapošljavanje na sezonskim radovima u poljoprivredi ................. 6225. Zaključak ....................................................................................... 624Literatura i propisi ............................................................................... 625

Mr. sc. BRUNO MOSLAVAC, dipl. iur.Ravnopravnost spolova kao novo radnopravno načelo ................. 6271. Uvodne napomene i razmatranja ................................................... 6272. Pitanje načela radnoga prava ......................................................... 6303. Osnovni sadržaj zahtjeva za ravnopravnošću spolova kao načela 6314. Ravnopravnost i/ili jednakost naspram diskriminacije .................. 6325. (Ne)ravnopravnost spolova kao uzrok diskriminacije ................... 6336. Utjecaj (doseg) načela ravnopravnosti spolova na radnička prava ... 634Zaključak ............................................................................................. 636Popis literature .................................................................................... 637Propisi ................................................................................................. 637

Mr. sc. SANJA POPOVIĆ, dipl. iur.Aktualnosti u socijalnoj skrbi .......................................................... 6391. Uvod .............................................................................................. 6392. Promjene u sustavu socijalne skrbi tijekom 2011. godine ............. 6403. Promjene u sustavu socijalne skrbi tijekom 2012. godine ............. 641 3.1. Novosti u Zakonu o socijalnoj skrbi iz 2012. ......................... 6414. Kratak prikaz Zakona o socijalnoj skrbi iz 2012. .......................... 6425. Zaključak ....................................................................................... 646

VIŠNJA SERŠIĆ-GRŽETIĆ, dipl. iur.Odluka suda o načinu ostvarivanja susreta i druženja maloljetne djece s roditeljima i ostalim srodnicima kad roditelji ne žive zajedno ........................................................................ 647

IVICA ŽUPAN, dipl. iur.Zakonodavni okvir udomiteljstva u Republici Hrvatskoj............. 6551. Udomiteljstvo ................................................................................ 6552. Zakonski propisi ............................................................................ 6563. Podzakonski akti ............................................................................ 658

XXVII

Sadržaj

Dr. sc. DINKA ŠAGO, dipl. iur.Prejudicijelno djelovanje parnične presude ................................... 6611. Uvodno o pojmu prejudicijelnog pitanja ....................................... 6612. Prejudicijelno djelovanje parničnih presuda .................................. 663 2.1. Prejudicijelno djelovanje konstitutivnih presuda ................... 665 2.2. Prejudicijelno djelovanje deklaratornih presuda .................... 666 2.3. Prejudicijelno djelovanje kondemnatornih presuda ............... 6673. Poredbenopravna rješenja .............................................................. 6684. Zaključna razmatranja ....................................................................... 670

MATIJA STOKIĆ, dipl. iur.Pravo i procesi pozitivne povratne sprege s osvrtom na parnični postupak ............................................................................... 6731. Uvodno ............................................................................................ 6732. Procesi povratne sprege ................................................................. 6743. Procesi pozitivne povratne sprege u pravu .................................... 6754. Učinkovitost i pravičnost pravne zaštite u parničnom postupku ... 6765. Reguliranje procesa pozitivne povratne sprege ............................. 678 5.1. Presijecanje/eliminiranje ........................................................ 679 5.2. Prigušivanje ............................................................................ 680 5.3. Reguliranje novota na glavnoj raspravi .................................. 6806. Umjesto zaključka ......................................................................... 682Literatura ............................................................................................. 682

ZINKA BULKA, dipl. iur.Prijeboj u parničnom postupku ....................................................... 685Uvod .................................................................................................... 685I. Pojam i vrste prijeboja ................................................................... 686 I.1. Pojam ...................................................................................... 686 I.2. Jednostrani prijeboj ................................................................ 687 I.3. Izjava o prijeboju .................................................................... 688 I.4. Kada je prijeboj isključen ....................................................... 688II. Prijeboj u parničnom postupku ...................................................... 689 II.1. Građanskopravni prijeboj ....................................................... 689 II.1.1. Kada dolazi do građanskopravnog prijeboja u parnici ... 689 II.1.2. Što mora sud utvrditi u parnici kod prigovora prijeboja ....................................................................... 690

XXVIII

Sadržaj

II.1.3. Odluka suda u vezi s prigovorom zbog prijeboja ........ 690 II.1.4. Građanskopravni prijeboj i pravomoćnost .................. 690 II.2. Sudski prijeboj........................................................................ 691 II.2.1. Kada dolazi do sudskog prijeboja ................................ 691 II.2.2. Što mora sud utvrditi u parnici kod prigovora radi prebijanja ..................................................................... 691 II.2.3. Odluka suda kod sudskog prijeboja ............................. 692 II.2.4. Litispendencija i pravomoćnost ................................... 693III. Razlike između građanskopravnog i sudskog prijeboja ................ 693Zaključak ............................................................................................. 694Literatura ............................................................................................. 695

SNJEŽANA LUKŠA, dipl. iur.Sporazum stranaka o nadležnosti.................................................... 697Uvod .................................................................................................... 697Sporazum stranaka o nadležnosti ........................................................ 697Zaključak ............................................................................................. 700

NIKOLA OPATIĆ, dipl. iur.Obrazloženje presude ....................................................................... 703I. Uvod ........................................................................................... 703II. K sadašnjoj procesnoj regulaciji obrazloženja presude ............. 704III. Važeća regulativa sadržaja obrazloženja presude ...................... 705IV. Obrazloženje presude - standardi Europske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda .................................. 707V. Sadržaj obrazloženja presude - jamstvo pravičnog suđenja ...... 709VI. Ideal sadržaja obrazloženja presuda ........................................... 710VII. Iz sudske prakse ......................................................................... 712VIII. Namjesto zaključka .................................................................... 713

ANTONIJA BRKIĆ, dipl. iur.Ozakonjenje nezakonito izgrađenih zgrada ................................... 715Uvod .................................................................................................... 715Razlozi donošenja ZPNIZ/2012 .......................................................... 716Pitanja koja uređuje ZPNIZ/2012 ....................................................... 718Zaključak ............................................................................................. 722Popis izvora ......................................................................................... 723

XXIX

Sadržaj

Dr. sc. GABRIJELA MIhELčIĆ, dipl. iur.Takozvana izravna naplata (ovrha) ................................................. 725I. Uvod .............................................................................................. 725II. Izravna naplata (ovrha) .................................................................. 726 1. Općenito .................................................................................... 726 2. Pretpostavke za izravnu naplatu ................................................ 727 2.1. Zahtjev za izravnu naplatu ................................................. 727 2.2. Ovršna isprava .................................................................... 728 3. Ovršne radnje ............................................................................ 729 4. Tzv. pravna sredstva ovršenika ................................................. 731 4.1. Pravna sredstva ovršenika prije prijenosa .......................... 731 4.1.1. Prijedlog da se sredstva izuzeta od ovrhe uplate na poseban račun ...................................................... 731 4.1.2. Prijedlog za odgodu prijenosa .................................. 733 4.1.3. Prijedlog da se prijenos proglasi nedopuštenim ....... 733 4.2. Ovršenikova sredstva nakon provedbe prijenosa radi naplate ......................................................................... 734 5. Odgovornost Agencije i banke .................................................. 734III. Zaključak ....................................................................................... 734

MIRKA VULETIĆ, dipl. iur.Donosi li po novom Ovršnom zakonu rješenje o ovrsi sam ovrhovoditelj ...................................................................................... 737Proširenje provedbe izvansudske ovrhe na ovršne sudske odluke i nagodbe ............................................................................................. 737Bitna razlika između rješenja o ovrsi na temelju vjerodostojne i ovršne isprave ................................................................................... 738Postupak provedbe ovrhe .................................................................... 739Određivanje ovrhe ............................................................................... 740Rok u kojem ovršenik mora saznati za ovrhu i ishoditi da sud donese i dostavi rješenje o nedopuštenosti ovrhe ............................... 741Zlouporabe .......................................................................................... 741Zaključak ............................................................................................. 742

XXX

Sadržaj

XXXI

Skraćeni sadržaj

RIJEČ UREDNIKA

Poštovani čitatelji,

iako je nezahvalno u ovim kriznim vremenima organizirati stručne seminare i savjetovanja, hrvatsko društvo za građanskopravne znanosti i praksu i ove je godine organiziralo svoje tradicionalno savjetovanje Aktu-alnosti hrvatskog zakonodavstva i pravne prakse. Savjetovanje će se tradi-cionalno održati u Opatiji, i to 25. i 26. listopada, a za njegove smo potrebe tiskali Godišnjak 19 koji držite u ruci.

Prilikom izbora tema referata ovogodišnjeg savjetovanja rukovodili smo se dvama odrednicama - njihovom aktualnošću te važnosti koja neka tema ima u praksi. Zahvaljujući čestim i brojnim zakonodavnim novosti-ma, odnosno postupku donošenja novih zakona, aktualne teme nametnule su se same od sebe. Riječ je o referatima čije su teme isključivo zakoni koji su stupili na snagu 1. siječnja 2012., odnosno zakoni koji će tek stupiti na snagu ove godine. Teme koje su aktualne zbog svoje važnosti u praksi odabrane su pažljivo, a pri izboru smo se kao odlučujućim kriterijem po-služili brojem otvorenih pitanja. Pri svemu tome vodilo se računa da se na ovom savjetovanju okupljaju pravnici različitih profila, tako da je odabran široki raspon tema.

Subjekti građanskopravnog odnosa predstavljaju jednu od rijetkih pravnih konstanta u pravnom sustavu i pravnom prometu, koja je prisutna od početka građanskog prava pa do danas. Kad se usto u obzir uzme da ta tema svojim sadržajem zahvaća više grana prava, čini nam se jednako zanimljivom, ne samo s teorijske već i s praktične strane.

U spomenutu grupu referata koji obrađuju teme koje u praksi otvaraju mnogobrojna pitanja i izazivaju dvojbe, pripada i referat s temom vlasnič-kih tužbi. Naime, zaštita prava vlasništva kao jedne od temeljnih vrednota

XXXII

Riječ urednika

ustavnog poretka Republike hrvatske od izuzetne je važnosti za sve njene građane i državu u cjelini. Ta se zaštita najčešće ostvaruje putem tužbi koje propisuje Zakon o vlasništvu i drugim stvarnim pravima, pa je to nezaobi-lazna tema za mnogobrojne sudionike sudskih postupaka koji se vode (ili će se tek voditi) povodom zaštite prava vlasništva.

Referat s temom neimovinske štete zasigurno će zaokupiti pažnju mnogih jer je ta tema obrađena s nadasve praktičnog aspekta. Naime, u referatu je između ostalog prikazano kako sastaviti tužbu i postaviti tuž-beni zahtjev za isplatu pravične novčane naknade, na koji način sud treba sastaviti nalog za provođenje medicinskog vještačenja, ali i kako obra-zložiti presudu u postupku radi naknade štete prema konceptu uvedenom Zakonom o obveznim odnosima koji je na snazi od 1. siječnja 2006.

Smatramo da će tema referata kojim se obrađuje društveni ugovor kao pravni posao na kome se temelji društvo, zanimati sve one koji na bilo koji način dolaze u doticaj s pravom društava.

Materija radnog prava koja uređuje kolektivne radne odnose svakod-nevno dobiva sve više na važnosti, ne samo zbog višemjesečne borbe Vla-de Rh i sindikata oko smanjenja prava iz kolektivnih ugovora, već i zbog novih zakonskih rješenja koja su u tu svrhu donesena. Zato je više nego aktualna ovogodišnja tema iz radnog prava koja obrađuje pitanje novog pravnog uređenja kolektivnih pregovora i kolektivnih ugovora u Repu-blici hrvatskoj - osvrt na uređenje nakon donošenja Zakona o kriterijima za sudjelovanje u tripartitnim tijelima i reprezentativnosti za kolektivno pregovaranje.

činjenica da su sudovi kod nas (često nepotrebno) pretrpani postup-cima male vrijednosti, daje na važnosti referatu čija su tema sporovi male vrijednosti. U referatu se obrađuje problematika tog instituta kroz prikaz pozitivnih i negativnih kriterija za određenje spora male vrijednosti te ana-lizu odredbi procesnog zakona kojim se reguliraju ti postupci, ukazuje se na važnost prethodnog postupka te na stanovita ograničenja stranaka u poduzimanju pojedinih procesnih radnji u tim postupcima.

Možemo slobodno reći da je tematika ovršnog prava tijekom čitave 2012. zauzimala važno mjesto. Razlog tome je odgoda primjene zakona iz područja ove grane prava, odnosno Ovršnog zakona i Zakona o javnim ovršiteljima koji su objavljeni 2010., a trebali su stupiti na snagu 1. siječ-nja 2012. Budući da je u međuvremenu pripremljen novi Ovršni zakon, koji bi prema najavi trebao stupiti na snagu u listopadu 2012., u ovom

XXXIII

Riječ urednika

Godišnjaku objavljujemo i vrlo aktualan referat kojim je obrađena tema novog uređenja postupka ovrhe.

Stupanjem na snagu novog Zakona o upravnim sporovima 1. siječnja 2012. u hrvatskoj je započela provedba reforme upravnog spora. Budući da je riječ o važnoj reformi, smatramo korisnim, neovisno susrećemo li se u svom svakodnevnom radu s upravnim sporom, odnosno upravnim sudo-vanjem, vidjeti koja su početna iskustva u provedbi reforme. Tim više što je ta tema obrađena iz perspektive suca jednog od novoosnovanih uprav-nih sudova.

Skoro da nema Vlade Republike hrvatske koja nije obećavala neki svoj način rješavanja pitanja bespravne gradnje. Ni sadašnja Vlada Rh u tom pogledu nije izuzetak, tako da i na ovom savjetovanju imamo aktualnu temu, novi Zakon o postupanju s nezakonito izgrađenim zgradama. Refe-rat se bavi pitanjem omogućava li taj zakon postizanje osnovne svrhe zbog koje je donesen, tj. ozakonjenje znatnog broja zgrada i njihovo uključiva-nje u pravni sustav te istovremeno svođenje nezakonito izgrađenih zgrada na broj koji je u skladu sa zakonom.

Novi Zakon o javnoj nabavi stupio je na snagu 1. siječnja 2012. Stoga je tema u kojoj su prikazani najvažniji instituti izmijenjeni tim Zakonom više nego aktualna. Budući da se u radu uz to daje ocjena i tumačenje iz-mijenjenih instituta, uz navođenje primjera iz prakse Državne komisije za kontrolu postupaka javne nabave Republike hrvatske, smatramo referat korisnim svim onima koji na svojim radnim mjestima dolaze u doticaj s problematikom javne nabave.

Da bi zbornik s ovog savjetovanja i nakon što ono završi nastavio svoj život kao naš svakodnevan nezaobilazan suputnik kroz široka pravna pod-ručja, uvelike doprinose i priopćenja koja su u njemu objavljena. Riječ je o 35 kvalitetnih stručnih radova iz čijih naslova proizlazi da su se i njihovi autori prilikom izrade rukovodili aktualnošću i praktičnošću. Smatramo da će širina njihovih tema nadopuniti sve ono što u referatima nije obrađeno.

U nadi da će Vam ova uvodna riječ biti dovoljan poticaj za proučava-nje sadržaja Godišnjaka 19, srdačno Vas pozdravljam.

U Zagrebu, 24. rujna 2012. Urednik savjetovanja Darko Milković, dipl. iur.

XXXIV

Skraćeni sadržaj

XXXV

Skraćeni sadržaj

REFERATI

XXXVI

Skraćeni sadržaj