akira kurosawa margolaria nahi zuen izan. van hitzordua shubûn … · 2019-01-09 · eta...
TRANSCRIPT
CICLO DE CINE
AKIRA KUROSAWA ZINEMA ZIKLOA
URTARRILAREN 12TIK OTSAILAREN 23RA
DEL 12 DE ENERO AL 23 DE FEBRERO
KONDESTABLE CIVIVOXA
CIVIVOX CONDESTABLE
18:00 / 19:30
Akira Kurosawa margolaria nahi zuen izan. Van Gogh miresten zuen eta Van Gogheri eskaini zion zalantzarik gabe bere testamentu-pelikula dena: Yume (“Ametsak”). Filmetan fi lmea den honetan, Kurosawak kargu hartu zion bere buruari. Kapitulo bakoitzak, 8 ametskontakizun horietako bakoitzak hain zuzen, zuzendariaren bizitzan zehar bere unibertsoa xedatu zuten zauri horietako bat irudi-katu eta aditzera ematen du.1981ean Akira Kurosawak, Japoniako zinemaren enperadoreak, bere oroitzapenak argitaratu zituen Gama no abura, Jiden no you na mono izenburu soilarekin, euskaraz “Autobiografi a bat, edo halako zerbait”, apaingarri ezta azalpen askorik eman gabe. Liburua osatzen duten ia 400 orrialdeetan bere bizitzaren inguruko ibilbide xehatua gordet-zen da, bertan agertzen ziren pertsonak oraindik bizirik zeuden unean gelditzen dena. Ez iraintzea-rren eta gezurrik ez esatearren. Bere ideien gakoa erakusteko modua izan zen, alegia; lausodura zein isilunerik gabe. Beraz, Yume ikusteko atsegina baduzue eta bere “Autobiografi a” irakurtzen baduzue, BilbaoArtek aurkezten duen ziklo hau hobeto ezagutu eta go-zatu ahal izango duzue.
Hitzordua Shubûn (“Eskandalua”) (1950) pelikulare-kin hasi eta Dodeskaden (1970) fi lmarekin bukatuko da. Hogei urte, kasu honetan zazpi pelikulen bitartez kontatuta, oso ezaguna den Shichinin no samurai (“Zazpi samuraiak”) edo Kumonosu-jô (“Odoltronua”), Yôjimbô (“Mertzenarioa”), Tengoku to jigoku (“Gorrotoaren infernua”) eta Ikiru (“Bizi-tzea”) bezalako beste pelikula batzuk esaterako.Bomba atomikoen apokalipsiak eragin zuen Japoniako berreraikitzearen hasieratik, benetan suntsitua izan zen herrialde baten berpizkundea eta hegemonia bermatu zeneko hazkunde ekonomiko-aren garaira arte irauten duen denboraldi historiko bati buruz ari gara. Paradoxikoki, hau izan zen Akira Kurosawaren unerik onenetik, kasik bere bizitzaren azkeneraino igaro zen denbora, zinemagileak bere heriotzanahia biziraun zuelako, zorionez. Oraindik zituen pelikula batzuk egiteke, horien artean Dersu Uzala, Ran eta Kagemusha bezalako fi lme estimagarri eta mirestuak, baina hauek guztiak bazeuden jada, modu batera edo bestera, bi hamarkada atzerago sortu zen zine honen oinarrietan.
Akira Kurosawa quería ser pintor. Admiraba a Van Gogh y a Van Gogh le dedicó la que sin duda es su película testamentaria: “Sueños”. En ese fi lme de fi lmes, Kurosawa ajustó cuentas consigo mismo. Cada capítulo, cada uno de esos 8 relatossueños representa y verbaliza una de esas heridas que a lo largo de su existencia determinaron su universo.En 1981, el emperador del cine japonés, Akira Kurosawa, editó sus memorias en una obra que tituló sin adornos ni más explicaciones: “Autobiografía. O algo parecido”. En sus casi 400 páginas se en-cierra un recorrido pormenorizado por su vida que se detiene en el punto en el que, quienes en ella aparecían, todavía estaban con vida. Era su manera de no lastimar y de no mentir. Fue su modo de desvelar las claves de su ideario sin veladuras ni silencios.De modo que si se tiene el gusto de ver “Sueños” y se lee su “Autobiografía”, se podrá saber mucho y disfrutar más de este ciclo que ahora convoca Bilbao Arte.
Una cita que arranca con “Escándalo” (1950) y culmina con “Dodeskaden” (1970). Veinte años con-tados en nuestro caso a través de siete películas que incluyen la archiconocida “Los siete samuráis” o las seminales, “Trono de sangre”, “Yojimbo”, “El infi erno del odio” e “Ikiru”. Se trata de un período histórico que comprende desde el comienzo de la reconstrucción de Japón tras saber del Apocalipsis de las bombas atómicas al tiempo del despegue económico donde se consolidó la resurrección y la hegemonía de un país que literalmente había sido arrasado. Paradójicamente, ese fue el tiempo que fue de la plenitud de Akira Kurosawa a casi su crespúsculo defi nitivo cuando, por suerte, el cineasta sobrevivió a su deseo de muerte. Todavía le quedaban películas que hacer, entre ellas algunas tan apreciables y admiradas como “Dersu Uzala”, “Ran” y “Kagemusha”, pero todas ellas estaban ya inscritas, en algún modo, en la esencia de este cine forjado en esas dos décadas.
DL
/ LG
NA
41-2
019
URTARRILAK 19 | 19:30 | 19 DE ENERO
IKIRU (VIVIR) 1953, 143 min.
Bizitzaren zentzua aurkitzeko beharrari buruzko existen tzia-hausnarketa bikaina. Bizimodu arrunt eta monotonoa zeraman Kanji Watanabe izeneko funtzionarioak, minbizi sendaezin bat diagnostikatzen dioten arte. Une hartatik, bere bizitzari zen tzu bat aurkitzeko beharra sentizen hasten da. Kurosawaren filme-tatik txalotuenetarikoa.
Excelente reflexión existencial sobre la necesidad de hallar el sentido de la vida. A Kanji Watanabe, un funcionario que lleva una vida ordinaria y monótona, le diagnostican un cáncer incu-rable. A partir de ese momento siente la necesidad de encontrar un sentido a su vida. Una de las películas más aclamadas de Akira Kurosawa.
URTARRILAK 26 | 18:00 | 26 DE ENERO
LOS SIETE SAMURAIS 1954, 205 min
XVI. mendeko Japonian kokatutako pelikula honek haibat bertsio iradoki ditu, westerna eta haurrentzako animazioa barne. Gaizkile-talde bat behin eta berriz erasotzen eta arpilatzen ari da babesgabeko herri bat. Herriko agure baten aholkua jarraituz, baserritar talde batek hirira jotzen du nekazariak babes ditzan samurai talde bat kontratazeko asmoz. Nahiz eta soldata bakarra janaria eta bizitokia izan, samurai batzuk banaka elkartzen doaz herrirantz abiatuko den taldea osatu arte.
Ambientado en el Japón del siglo XVI, este filme ha inspirado multitud de versiones que van del western a la animación in-fantil. Una aldea de campesinos indefensos es repetidamente atacada y saqueada por una banda de forajidos. Aconsejados por el anciano de la aldea, unos aldeanos acuden a la ciudad con el objetivo de contratar a un grupo de samuráis para protegerlos. A pesar de que el único salario es comida y techo, varios samuráis se van incorporando uno a uno al singular grupo que finalmente se dirige a la aldea.
OTSAILAK 16 | 19:30 | 16 DE FEBRERO
EL INFIERNO DEL ODIO 1963, 143 min
Bere enpresabizitzarako une erabakigarri batean dagoela, Kin-go Gondo izeneko zapata enpresa baten zuzendariak, bere se-mea bahitua izan delaren berri jasotzen du. Gaizkileek, erreska-tatzeko, Gondo bankarrotan utziko lukeen diru kopuru handia eskatzen dute. Gondok ordaintzea erabakitzen du, baina etxera heltzean jabetzen da ez dutela bere semea bahitu, baizik eta bere txoferren semea. Thriller gogoangarri honek azaltzen du, era sutsu eta larriaz, Gondoren aberastasuna eta bere ohorearen arteko aukeraren dilema morala.
En un momento crucial de su vida financiera, Kingo Gondo, un directivo de una importante empresa de zapatos, recibe la noti-cia de que su hijo ha sido secuestrado. Los delincuentes piden por el rescate una gran cantidad de dinero que dejaría a Gondo al borde la bancarrota. Su decisión es acceder a pagar, pero al llegar a casa, descubre que no han raptado a su hijo, sino que, por equivocación, tienen al hijo de su chófer. Este thriller memo-rable plantea de forma vibrante y tensa el dilema moral que para Gondo supone elegir entre su fortuna o su honor.
OTSAILAK 23 | 19:30 | 23 DE FEBRERO
DODES‘KA-DEN 1970, 140 min
Kurosawaren lehenengo kolorezko filma dugu hau, Tokioko be-he-auzoko biztanleen elkar-loturiko istorioak kontatzen dituena. Auztar hauek guztiek (zaborraren artetik tranbia bat gidatzen ari dela irudikatzen duen mutil zoratua, bere osaba trakets eta des-potikoaren menpean paperezko loreak egiten dituen neskatoa, bere etorkizuneko luxuzko etxearekin amets egiten duen bitar-tean, bere semarekin auto abandonatu batean oztaozta bizitzen ari den eskalea) irudimena erabiltzen dute haien pobrezia eta alkoholismo-egoerari aurre egiteko.
Este film, el primero a color de Kurosawa, narra las historias entrelazadas de un grupo de vecinos de los barrios bajos de To-kio. Todos ellos (un chico preso de la locura que se imagina que conduce un tranvía entre los escombros, una joven que trabaja confeccionando flores de papel bajo el control de su tío inepto y despótico, un mendigo que malvive con su hijo en un coche abandonado y fantasea sobre el fastuoso hogar en el que vivirán algún día...) usan la imaginación para enfrentarse al desolador panorama de miseria y alcoholismo en el que viven.
AKIRA
OTSAILAK 2 | 19:30 | 2 DE FEBRERO
TRONO DE SANGRE 1957, 110 min
William Shakespeareren “Macbeth”, XVI. mendeko Japonia feu-dalera moldatuta. Taketori Washizu eta Yoshaki Miki generalak gudu batetik garaile bueltatzen ari direlarik, atso arraro batekin topatzen dira. Atsoak Washizu Ipar-Gazteluko jauna bihurtuko dela iragartzen du. Une hartatik aurrera, Washizuren emazteak zirikatu egingo du bere patua bete beharra buruan sartu arte.
Adaptación del “Macbeth” de William Shakespeare al Japón feudal del siglo XVI. Cuando los generales Taketori Washizu y Yoshaki Miki regresan de una victoriosa batalla, se encuen-tran en el camino con una extraña anciana, que profetiza que Washizu llegará a ser el señor del Castillo del Norte. A partir de ese momento, su esposa lo instigará hasta convencerlo de que debe cumplir su destino.
OTSAILAK 9 | 19:30 | 9 DE FEBRERO
YOJIMBO (EL MERCENARIO) 1961, 110 min
XIX. mendean, oraindik feudala den Japonian, samurai bat herri batera heldu da, zeinean bi mertzenariotalde lurraldea menpe-ratzeko borrokan ari diren. Handik gutzira, helduberriak gerrari garaiezina izatearen irudia emango du, eta bi taldeen nagusiak saiatuko dira bere zerbitzuak kontratatzen.
En el siglo XIX, en un Japón todavía feudal, un samurái llega a un poblado donde dos bandas de mercenarios luchan entre sí por el control del territorio. Muy pronto el recién llegado da mues-tras de ser un guerrero invencible, por lo que los jefes de las dos bandas intentan contratar sus servicios.
URTARRILAK 12 | 19:30 | 12 DE ENERO
ESCÁNDALO 1950, 105 min.
Bainuetxe batean zeudelarik, Aoye margolariaren eta Miyako izeneko opera abeslari famatuaren argazkia bota dute egunka-ri sentsazionalista bateko paparazziek. Kazetariek istorio faltsu bat asmatsen dute argazkia oinarri hartuz, eta argitalpenk za-laparta handia eragiten du. Aoyek aldizkaria salatzeko asmoz, Hiruka abokatu entzutetsua kontratatzen du. Badirudi Miyakok ez duela lagundu nahi, ordea. Kazetaritza sentsazionalistaren aurkako kritika bikaina.
El pintor Aoye y la conocida cantante de ópera Miyako son foto-grafiados en un balneario por unos paparazzis de un periódico sensacionalista. Los periodistas crean una historia falsa basada en la foto y la publicación genera un gran revuelo. Aoye está de-cidido a denunciar a la revista y para ello contrata a Hiruta, un prestigioso abogado. Extraordinaria crítica al periodismo sensa-cionalista.
KUROSAWA
(Con descanso / Atsedenarekin)