AkAkççansa Atansa Atıık Isk Isıı Geri KazanGeri Kazanıımmıı

Şubat 2011

Eylül 2011

AkAkççansaansa –– TTüürkiyerkiye’’nin lider nin lider ççimento ve hazimento ve hazıırbeton rbeton üüreticisi 9.4 reticisi 9.4 milyon ton milyon ton ççimento ve 6.5 milyon ton klinker kapasitesiimento ve 6.5 milyon ton klinker kapasitesi

3 3 ÇÇimento ve Klinker imento ve Klinker ÜÜretim Tesisiretim Tesisi1 1 ÖÖğğüütme Detme Değğirmeniirmeni

2 Liman2 Liman4 Agrega Tesisi4 Agrega Tesisi

5 Terminal5 Terminal38 HB Tesisi38 HB Tesisi

Agrega TesisleriAgrega Tesisleri

HazHazıır Beton r Beton TesisleriTesisleri

ÇÇimento imento FabrikalarFabrikalar ıı

TerminallerTerminaller

•4.7 milyon ton iç ve 2.8 milyon ton dış satış :

Toplam 7.5 milyon ton çimento ve klinker satışı•5 milyon m3 hazır beton – 2 milyon ton agrega

•2011 yılı ciro : 1 milyar TL

•1072 çalışan

ÇÇimento enerji yoimento enerji yoğğun bir sektun bir sektöördrdüür..r..

İş Sağlığı ve Güvenli ği

Biyoçe şitlilik ve doğal kaynaklar

Diğer Çevresel Etkiler

Atıkların kaynak olarak kullanımı

• O kaza yaklaşımı• Politikalar• Uyum

• AFR• ÇNK Atık Isı Geri Kazanımı

yatırımı(2011)

• Kaynak tasarrufu• Ocak rehabilitasyonu• Paydaşlar ile dialog

• Üretimde enerji verimliliği• On-line ekranlar• Ödül ve belgeler

•Düşük klinker oranı•25 kg – 5 kg torba-•Safkan Çimento• Yaratıcı ürünler

İklim De ğişikli ği ve korunması

Sürdürülebilirinşaat çözümleri

• Sera gazları ve toz emisyonlarının azaltılması

Geleceğimizi şekillendirirken ana unsur olarak belirlediğimizsürdürülebilirlik kavramı iş modelimizin her sürecinde artan oranda yer almaktadır.

SSüürdrd üürrüülebilirlik Raporu yaylebilirlik Raporu yay ıınlandnland ıı..GRI onaylGRI onayl ıı B seviye.B seviye.

2. Rapor onayda2. Rapor onayda --Haziran 2012 Haziran 2012

ATIK ISI TESATIK ISI TESİİSSİİ -- ÇÇNKNK

ÇÇanakkale Fabrikasanakkale Fabrikasıı

• 4.200.000 tn/yıl klinker üretimi• 5.500.000 tn/yıl çimento üretimi• 20.000 tn/gün dökme sevkiyatı• 3.000 tn/gün SB yükleme

TTüürkiye ve avrupa dahil yakrkiye ve avrupa dahil yakıın con coğğrafyada devreye alrafyada devreye alıınmnmışış en en bbüüyyüük tesis olma k tesis olma öözellizelliğğini taini taşışımaktadmaktadıır.r.

Atık ısı yatırımı• 16 MW enerji üretimi için 24 milyon USD yatırım

- Çanakkale ilinin 1 yıllık enerji ihtiyacına - Fabrikamızın yıllık enerji ihtiyacının % 30’una eşdeğerdir. - Gold Standard Karbon Sertifikası – Karbon Ticareti

• 2011 Eylül ayında devreye alındı.

- 60,000 ton CO 2 emisyonu = 2.7 milyon a ğaç

ÇÇimento Fimento Fıırrıınnıı –– AtAtıık Isk Isıı Geri KazanGeri Kazanıımmıı

Proje KapsamProje Kapsamıı• Her iki üretim hattımızda yer alan ön ısıtıcı binası çıkışı ve klinker soğutma

ünitelerinden çıkan sıcak gazın değerlendirilmesi için kazan üniteleri kurulmuştur.

– Her bir ön ısıtıcı hattı için toplam 2 adet toz silkeleme sistemine sahip kazan kurulumu (SP).

– Her bir klinker soğutma ünitesi için toplam 1 adet kazan kurulumu (AQC)

Projenin toplamında, 4 adet ön ısıtıcı kazanı ve 2 adet klinker soğutma kazanı, 1 adet Türbin/Jeneratör ünitesi ve yardımcı tesisler yer almaktadır.

• Kazanlarda üretilen toplam buhar miktarı:@ 1.35 MPa, ~334ºC, 76.5 ton/saat

• Türbin ve Jeneratörde üretilen elektrik enerjisi dizayn değerleri

@ 6,300V 50 Hz 15,2 MW Brüt, 14,2 MW Net

Atık Isı Tesisimiz 1 yıldan kısa bir sürede devreye alınd ı.

30 Eylül 2011’den bu yana enerji üretiyoruz.

� Fabrika toplam tüketimi : 153.043.354 kWh� Satın alınan miktar : 121.805.750 kWh� Üretilen miktar : 31.237.604 kWh� CO2 emisyonu kazancı : 16.712 ton

Enerji Enerji ÜÜretimiretimi2012 yılı ilk 5 aylık (Ocak-Mayıs) üretimimiz

ATIK ATIK ÖÖNCELNCELİİK PK PİİRAMRAMİİDDİİ

ÖNLEMETüketimden kaçınma

AZALTMADaha az tüketme

YENİDEN KULLANIMAynı ürünün bir çok kere kullanılması

GERİ KAZANIMAtıkların hammade olarak geri kazanılması

KAYNAK KAZANIM PROSESİEnerji ve Mineral Kazanımı

ATIKLARIN ENERJİ’YE DÖNÜŞÜMÜEnerji Kazanımı

SORUMLU BERTARAFGüvenli Depolama veya kapsülleme

Çimento sektörü, atıkları yakarak enerjisinden fayda lanırken, kül olarak kalan kısım hammadde olarak kullanılarak son ürün ç imentoya dönü şür.

Çimento tesisleri

Yakma Tesisleri

AtAtııklarklarıın n ççimento fabrikalarimento fabrikalarıında bertaraf edilmesiyle, kullannda bertaraf edilmesiyle, kullanıılan fosil yaklan fosil yakııt t miktarmiktarıı ciddi miktarlarda azaltciddi miktarlarda azaltıılabilmektedir.labilmektedir.

Atık Yakma Tesisleri

Çimento Fabrikaları

Çimento Fabrikalarında Birlikte Yakma

=

ÇÇimento tesislerinin yakma tesislerine gimento tesislerinin yakma tesislerine gööre re ççok fazla avantajok fazla avantajııbulunmaktadbulunmaktadıır.r.

Çimento Tesisleri

�Yatırım: Çimento tesislerinin mevcut yakma

kapasitesi atık bertarafı için kullanılabilir.

�Kül: Atıkların külleri klinkerin yapısına katılır.

Atıklar çimento ürününe dönü ştürülür, çimento

tesisinden atık çıkı şı olmaz.

�Emisyon: Çimento tesisleri fosil yakıtları

atıklarla ikame ederek toplam CO2 emisyonunu

ve enerji ithalatını dü şürürler.

�Yanma Isısı: Klinker üretimi için yüksek

yanma ısısı gerekti ğinden emisyonlar yakma

tesislerine göre daha azdır.

�Atık öncelik piramidi: Çimento tesisleri yakma

tesislerinin üzerinde yer alır.

Yakma Tesisleri

�Yatırım: Yakma tesisleri için ciddi miktarda

yeni yatırım yapılması gereklidir.

�Kül: Atıkların yanması sonucu %15-20

oranında kül açı ğa çıkar. Oldukça zehirli bu

küllerin özel alanlarda depolanması gerekir.

�Emisyon: Çimento tesisleri varken kurulan

yakma tesisleri fazladan CO2 emisyonu yayarlar.

�Yanma Isısı: Yakma tesislerindeki yanma ısısı

çimento tesislerine göre dü şük oldu ğundan

emisyon oranları daha yüksektir.

�Atık öncelik piramidi: Çimento tesislerinin

bulunmadı ğı durumlarda kullanılmalıdır.

Avrupa ülkelerindeki bazı çimento fabrikalarında alterna tif yakıt kullanım oranı %80 seviyelerine ula şmıştır.

Kaynak : TÇMB

Marmara BMarmara Böölgesilgesi’’ndeki ndeki ççimento fimento fıırrıınlarnlarıınnıın enerji ihtiyacn enerji ihtiyacıınnıın n %64%64’ü’ü bböölgedeki evsel atlgedeki evsel atııklardan temin edilebilir.klardan temin edilebilir.

Senelik 4.5 milyon ton atSenelik 4.5 milyon ton atıık deponiye gk deponiye göönderilmeden denderilmeden değğere dere döönnüüşşttüürrüülebilir.lebilir.

Marmara Bölgesi*: Evsel Atık için Ortalama Değerler

20.000.000 kişi çimento fabrikaları*x 350 kg/kişi atık

7.000.000 ton/yıl 14.8M yıllık klinkerx 4.6 GJ/t Evsel Atık 3.4 GJ/t klinker

= 32.200.000 GJ/yıl = 50.320.000 GJ/yıl

% 64

*AKÇANSA, Marmara Bölgesindeki kapasitenin %40’ını o luşturmaktadır.

1000 ton/gün atık bertaraf edebilen 10 yakma tesisi (insinerator) yerine mevcut çimento üretim kapasite si

kullanılabilir.

2011 y2011 yııllıında tnda tüüm fabrikalarm fabrikalarıımmıızda toplam 150 bin ton alternatif yakzda toplam 150 bin ton alternatif yakııt t ve hammadde kullanve hammadde kullanıılmlmışışttıır.r.

Alternatif Yakıtlar

�Belediye Atıklarından Türetilmi ş Yakıtlar

�Endüstriyel Atıklardan Türetilmi ş Yakıtlar

�Kurutulmu ş Arıtma Çamuru

�Ömrünü Tamamlamı ş Lastikler

�Kontamine Atıklar

�Ağartma Topra ğı

Alternatif Hammaddeler

�Grid

�Fosfocips

�Döküm Kumu

�Uçucu Kül

AKAKÇÇANSA evsel atANSA evsel atıık sorununa sk sorununa süürdrdüürrüülebilir lebilir çöçözzüümler sunmaktadmler sunmaktadıır.r.2012 y2012 yııllıında Istanbulnda Istanbul’’da belediye katda belediye katıı atatııklarklarıınnıın ve kentsel arn ve kentsel arııtma tma ççamurunun amurunun ççevreye zarar evreye zarar

vermeden bertarafvermeden bertarafıı konusunda toplam 150 bin tonluk 2 konusunda toplam 150 bin tonluk 2 öönemli anlanemli anlaşşma imzalanmma imzalanmışışttıır.r.

� İstanbul’ da günlük 14.000 ton karışık belediye atığı ve 1.000 ton arıtma çamuru üretilmektedir.

� Akçansa imzaladığı uzun dönemli anlaşmalarla belediye atıklarının bertarafıkonusunda önemli bir çözüm ortağı haline gelmiştir.

Hereko Atık İşleme Tesisi

Ambarlı Atıksu Arıtma Tesisi

Ürün Belediye ATY(4000 kcal /kg)

Belediye arıtma çamuru(2500 kcal/kg)

Yer Kömürcüoda / Şile Ambarlı

Miktar 80-100 bin ton/yıl 40-45 bin ton/yıl

Süre 5 yıl 5 yıl

2012 - Örnek ProjelerEvsel ATY

(Atıktan Türetilmi şYakıt)

Kurutulmu şArıtma çamuru

1 2

AkAkççansa, Herekoansa, Hereko’’nun nun ŞŞile tesisinden yile tesisinden yııllllıık 100.000 tona kadar k 100.000 tona kadar ATY* alarak alternatif yakATY* alarak alternatif yakııt olarak kullanacaktt olarak kullanacaktıır.r.

AkAkççansaansa’’nnıın alacan alacağığı ATYATY’’yi fyi fıırrıınlara beslemek inlara beslemek iççin yaptin yaptığıığı yatyatıırrıımlar devam etmektedir.mlar devam etmektedir.

KENTSEL ATIK

Mekanik Ayrı ştırma

AkcansaATY

Kuru organik

Inert Malzemeler

biokurutma

PVC, metal, ka ğıt

Deponi

Geri Dönü şüm

ATY: Atıktan Türetilmi ş YakıtMBT: Mechanical Biological Treatment

Hereko MBT Tesisi

1

Tesise giren malzemenin en fazla 1/3’ünün deponiye gitmesi öngörülmektedir.

AkAkççansa yansa yııllllıık 40k 40--45 bin ton kadar kurutulmu45 bin ton kadar kurutulmuşş ararııtma tma ççamurunu Ambarlamurunu Ambarlıı AtAtııksu Arksu Arııtma Tesisinden alarak bertaraf tma Tesisinden alarak bertaraf

edecektir.edecektir.AkAkççansa sadece ek bir silo yatansa sadece ek bir silo yatıırrıımmıı yaparak Atakyaparak Atakööy iy iççin yapmin yapmışış olduolduğğu besleme sistemini u besleme sistemini

kullanacaktkullanacaktıır.r.Tesis Özellikleri:

•Çevre, i ş sağlığı ve güvenli ği şartlarına uygun tasarım

•Kapalı sistem (insan teması olmadan taşıma, depolama ve besleme)

•Kurutulmu ş çamur kullanımı ile minimum bakteri ve virüs riski

Dozajlama Sistemi

Fırın ve Kalsinatör Alev Borularına

ÇAMUR SİLOSU

2 x 570 m 3

Pnömatik Besleme Hattı

CO2

Inert GazSistemi

Silobas

max. 12 ton/hbesleme

Almanya’da çimento fabrikalarında de ğerlendirilen atıklar aşağıdaki gibidir.

Almanya Çimento fabrikalar ında alternatif yak ıt olarak de ğerlendirilen at ıklar

2008(ton/y ıl)

Atık Lastikler 266.000

Atık Yağ* 80.000

Endüstriyel-Ticari Atıklardan Elde Edilen Kısımlar 1.548.000

Odun, Kağıt, Karton 150.000

Plastikler 460.000

Tekstil Endüstrisi 2.000

Diğerleri 936.000

Hayvansal et kemik karışımı, yağ 231.000

Evsel Belediye Atığı İşlemeden Kaynaklı Atıklar 220.000

Talaş 12.000

Çözücüler* 102.000

Atıksu Arıtma Tesis Çamuru 267.000

Diğer (Yakıt Çamuru, Organik Distilasyon Atıkları)* 175.000

Kaynak : TÇMB

ÇÇimento Fabrikasimento Fabrikasıı = Beraber Yakma Tesisi (Yak= Beraber Yakma Tesisi (Yakııt anma t anma ııssııl gl güçüç dedeğğerinin erinin %40 veya daha az%40 veya daha azıı atatııktan saktan sağğllııyorsa)yorsa)

Hammaddeler

.Kalker.Kum.Şist

.Demir cevheri.Alçı

Alt. Hammaddeler

.Grid.Döküm kumları

.Fosfocips

.Uçucu kül

.Maden atıkları.Hafriyat toprakları

Birincil Yakıt

.Yerli Kömür.İthal Ta ş kömürü

.Petrokok.Petrol

.Doğalgaz

Alt.Yakıtlar

.Atık Yağlar.Kullanılmı ş Lastik.Kontamine Atıklar*.Ahşap/Tekstil/Ka ğıt.Petrol Rafinasyonu*.Sıvı Yakıt Atıkları*.Arıtma Çamurları

.Atıktan Türetilmi ş Yakıt*.Ağartma Topra ğı

ÇÇimento Prosesinde Isimento Prosesinde Isıı Enerjisi & ArEnerjisi & Arııtma tma ÇÇamuru Kullanamuru Kullanıımmıı

Ham Ham MaddelerMaddeler

••CaO/CaCOCaO/CaCO33

•• SiOSiO22

•• FeFe220033

KKlinkerlinker

•• GaGazz ssııcaklcakl ığıığı : 1800: 1800--22002200°°CC

•• >>Bekletme sBekletme s üüresiresi 55--1010 ssanan>1800 >1800 °°CC

•• KKlinker : 1450linker : 1450 °°C > 15 C > 15 dakdak ..

•• ÖÖnkalsinatnkalsinat öörr

•• Gas: 1200 Gas: 1200 °°CC

•• MalzemeMalzeme : 900 : 900 °°CC

GaGaz temizlemez temizleme (CaO)(CaO)

KKüül ve Atl ve At ıık Yokk Yok

•• ArAr ııtma tma ÇÇamuruamuru

•• Malzeme sMalzeme s ııcaklcakl ığıığı: : 550 0 °°CC

•• rutubetrutubet : : %10%10

İİyileyile şştirme Hedefleritirme Hedefleri

• Enerji maliyetlerinde azalma

• Artan karlılık

• Enerji fiyatlarındaki artı ş riskinin azalması

• Elektrik arz güvenilirli ğinin arttırılması

• Çevresel vizyonun güçlenmesi

• CO2 emisyonlarının azaltılması

• CO2 ticaretine olanak sa ğlaması

AtAtıık Isk Isıı Enerji Geri KazanEnerji Geri Kazanıım Tesisi ile AKm Tesisi ile AKÇÇANSA RIO+20 zirvesinde TANSA RIO+20 zirvesinde Tüürkiyerkiye’’yi yi temsil edecek en iyi uygulamalar arastemsil edecek en iyi uygulamalar arasıında yer aldnda yer aldıı..

AkAkççansa ansa ÇÇanakkale Fabrikasanakkale Fabrikasıı AtAtıık Isk Isıı Enerji Geri KazanEnerji Geri Kazanıım tesisi en sm tesisi en süürdrdüürrüülebilir uygulamalardan biri olarak selebilir uygulamalardan biri olarak seççildi. Bu ildi. Bu projenin T.C.Kalkprojenin T.C.Kalkıınma Bakanlnma Bakanlığıığı taraftarafıından Rio+20 Zirvesindan Rio+20 Zirvesi’’nde teblinde tebliğğ edilecek edilecek ““TTüürkiyerkiye’’de gerde gerççekleekleşştirilen tirilen öörnek iklim rnek iklim dedeğğiişşikliikliğğiyle miyle müücadele projelericadele projeleri”” arasarasıında en ynda en yüüksek puanla deksek puanla değğerlendirilmesi Akerlendirilmesi Akççansa iansa iççin gurur kaynain gurur kaynağığı olmuolmuşştur. tur.