Akademia Leona Koźmińskiego

PRZEWODNIK DO PRZEDMIOTU

Metodologia nauki

Rok akademicki 2010/2011

Semestr: zimowy

Prowadzący zajęcia: Prof. dr hab. Wojciech Gasparski

© Akademia Leona Koźmińskiego 2010

str. 2

Spis treści

1. Wstęp………………………………………………………………3

2. Prezentacja osoby prowadzącej oraz dane kontaktowe……………4

3. Sylabus przedmiotu…………………………………………….….5

4. Punktacja zaliczeniowa…………………………………………...11

5. Obecności………………………………………………………....11

6. Zasady przygotowania projektów zespołowych……………….....12

7. Zasady przygotowania referatów indywidualnych…………….…13

8. Polityka wobec plagiatów………………………………………...15

9. Test końcowy……………………………………………………..15

10. Załączniki……………………………………………………….. 16

10.1. Przypadki (case studies)

10.2. Adresy stron internetowych

10.3. Wybrane artykuły naukowe i popularnonaukowe

10.4. Przykładowe testy z ubiegłych lat

10.5. Przykładowa praca zaliczeniowa – referat

10.6. Dodatkowe źródła informacji (adekwatnie do specyfiki

prowadzonego przedmiotu)

str. 3

1. Wstęp

Niniejszy Przewodnik jest opracowaniem podstawowego zbioru

materiałów, które pomogą doktorantowi przejść przez niełatwą ścieżkę poznania

elementów etyki nauki i biznesu.

Doktoranci powinni zapoznać się z niniejszym dokumentem przed

rozpoczęciem zajęć, gdyż poza materiałami merytorycznymi które są w nim

zawarte, przewodnik zawiera szereg istotnych informacji m.in. na temat

zaliczenia przedmiotu, sposobu realizacji zadań powierzonych do wykonania

oraz edycji przygotowanych prac.

Zapoznanie się z treścią Przewodnika umożliwi zrozumienie celu jakie mu

służy wykład. Przewodnik informuje także o umiejętnościach jakie doktoranci

nabędą dzięki aktywnej realizacji programu oraz podaje jakie wymagania należy

spełnić aby zaliczyć przedmiot. Niezbędne jest zapoznanie się z wykazem

literatury - w szczególności w zestawieniu tym podany są tytuły podstawowych

i pomocniczych lektur do zajęć, do których wykład się odwołuje. Ponadto

Podręcznik wspomaga samodzielną naukę.

Do przewodnika dołączona jest część określona jako „Załączniki”, w której

znajdują się materiały uzupełniające.

2. Prezentacja osoby prowadzącej oraz dane kontaktowe

Prof. dr hab. Wojciech Gasparski, jest dyrektorem Centrum Etyki

Biznesu, jednostki wspólnej Akademii Leona. Koźmińskiego (ALK) oraz

Instytutu Filozofii i Socjologii PAN (IFiS) oraz członkiem honorowym

Komitetu Naukoznawstwa Polskiej Akademii Nauk (PAN). Pełnił funkcję

prorektora ds. badań naukowych ALK, a wcześniej przewodniczył Radzie

Naukowej IFiS PAN. Jest autorem, współautorem i redaktorem licznych

książek, artykułów i referatów z zakresu prakseologii, naukoznawstwa,

metodologii, etyki biznesu, nauki o zarządzaniu. Kierował pracami badawczymi

oraz uczestniczył jako partner w projektach badawczych krajowych i

zagranicznych. Jest promotorem 9 doktorów oraz prowadzi Seminarium

Doktorskie z udziałem 5 doktorantów ALK.

Opublikował m. in. książki: Entrepreneurship: Values and Responsibility

(z L. V. Ryanem i S. Kwiatkowskim, 2010), Responsible Management

Education (2008), Wykłady z etyki biznesu: Nowa edycja uzupełniona (2007),

Ethics and the Future of Capitalism (z L. Zsolnaiem, 2002), A Philosophy of

str. 4

Practicality: A Treatise on the Philosophy of T. Kotarbiński (1993),

Praxiologies and the Philosophy of Economics (z J. L. Auspitzem, M. K.

Mlickim, K. Szaniawskim, 1992).

Jest członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiego

Stowarzyszenia Etyki Biznesu EBEN Polska (współzałożyciel i pierwszy

przewodniczący Rady Programowej), Towarzystwa Naukowego Prakseologii

(współzałożyciel i honorowy prezes), Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania

PAN, Academy of Management (USA), International Society of Business,

Economics and Ethics, Society for Business Ethics (USA), Caux Round Table

Polska (współzałożyciel i b.wiceprezes). Odznaczony Krzyżem Oficerskim

Orderu Odrodzenia Polski (2000). Nominowany do European Faculty Pioneer

Award for Business in Society przez Aspen Foundation (USA) oraz European

Academy of Business and Society (2006). Odznaczony Medalem Tadeusza

Kotarbińskiego (PAN, 2008).

W Akademii Leona Koźmińskiego przewodniczy Komisji Etyki oraz

Komisji Doktorskiej Senatu.

Adres strony internetowej Centrum Etyki Biznesu: www.cebi.pl

Gabinet B14

Telefon 22 519-21-16

E-mail wgaspars@alk.edu.pl

Dyżur poniedziałki i 12.30-13.30

str. 5

3. Sylabus przedmiotu

AKADEMIA LEONA KOŹMIŃSKIEGO

KOŹMIŃSKI UNIVERSITY

SYLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2010/2011 SEMESTR zimowy

NAZWA PRZEDMIOTU/

Metodologia nauki

NAZWA PRZEDMIOTU W

JEZYKU ANGIELSKIM The Methodology of Science

KOD PRZEDMIOTU

LICZBA PUNKTÓW ECTS

OSOBA (Y)

PROWADZĄCA (E)

Stopień

naukowy

Imię i Nazwisko

Katedra / Instytut

/ Centrum

prof.dr hab.

Wojciech Gasparski Centrum Etyki Biznesu

OSOBA ODPOWIEDZIALNA (JEŚLI INNA NIŻ PROWADZĄCA)

jak wyżej

PREREKWIZYTY * (warunki wstępne)

udział w Studium Doktorackim ALK

KOREKWIZYTY

zainteresowania badaniami naukowymi

CELE KSZTAŁCENIA

EFEKTY KSZTAŁCENIA: UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE

1. NABYCIE PRZEZ

STUDENTÓW WIEDZY I

UMIEJĘTNOŚCI ROZUMOWANIA

TEORETYCZNEGO

(a) zapoznanie doktorantów z podstawami teorii poznania

(epistemologii)

(b) wskazanie doktorantom elementów ogólnej metodologii

nauki

(c) wskazanie literatury podstawowej i pomocniczej z tego

zakresu

2. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW UMIEJĘTNOŚCI

SAMODZIELNEGO

KRYTYCZNEGO MYŚLENIA,

WNIOSKOWANIA, OCENY I

STOSOWANIA TEORII W PRAKTYCE

zachęcenie do samodzielnego studiowania zagadnień

metodologicznych

3. NABYCIE PRZEZ

STUDENTÓW UMIEJĘTNOŚCI

W ZAKRESIE KOMUNIKACJI,

PRACY W ZESPOŁACH,

PRZYWÓDZTWA

Wykład prowadzony jest przy założeniu aktywnego udziału

doktorantów w dyskusji oraz opracowywaniu wskazanych

zagadnień.

str. 6

ORGANIZACYJNEGO,

WZORÓW ETYCZNYCH,

ZACHOWAŃ I POSTAW SPOŁECZNYCH,

ŚWIADOMOŚCI TRWAŁEGO

ROZWOJU EKOSYSTEMU

TREŚCI KSZTAŁCENIA

LICZBA GODZIN

1. Prolegomena do metodologii nauki i projektowania

2. Struktura wiedzy metodologicznej

3. Nauka (preliminaria, kontekst, proces)

3.1. Preliminaria:

• Metodologia

• Wiedza

• Poznanie i jego teoria (epistemologia)

• Ideały epistemiczne

• Praktyka badań

• Dyrektywy (prawa i reguły)

• Język tworzywem nauki

3.2. Kontekst:

• Rodzaje nauk

• Kultura i nauki o kulturze

• Współczynnik humanistyczny

• Nauki praktyczne

• Ekonomia

• „Biznes i zarządzanie” a nauki społeczne

• Ważne pytania

3.3. Proces

• Strategia badań

• Taktyka badań

• Program badawczy

• Fazy procesu badawczego

4. Badania (podejście, metoda, dane)

4.1. Podejście

• Założenia

• Systemowa natura świata

• Radość tworzenia

• Problemy

4.2. Metoda

• Metoda rozwiązywania problemów

• 12 reguł postępowania

• Wnioskowanie (dedukcja, indukcja, inne rodzaje wyjaśniania)

4.3.Dane

• Rodzaje danych

• Dane i informacje

• Pozyskiwanie danych/informacji (źródła, znaczenie wiedzy

teoretycznej, badania empiryczne)

5. Badacz i dzieło naukowe (etyka, tekst, ocena)

5.1. Etyka

str. 7

• Punkty widzenia

• Etyka badań naukowych

• Endomoralność

• Etos profesji badacza

• Cztery poziomy

• Egzomoralność

• Kodeksy etyczne

5.2. Tekst

• Struktura

• Proces tworzenia

• Na co zwracać uwagę?

• Czego unikać?

5.3. Ocena

• Oryginalność

• Krytycyzm

RAZEM LICZBA GODZIN:

12

SUGEROWANA LICZBA GODZIN PRACY WŁASNEJ STUDENTA ***

28

CAŁKOWITA LICZBA GODZIN PRZEZNACZONA NA

STUDIOWANIE PRZEDMIOTU 40

DESCRIPTION OF THE MODULE IN ENGLISH (MAX 300 SYMBOLS

The public expects specialists educated at management departments and business

schools to be skilled at organizing and running companies, enterprises, institutions,

partnerships - in other words, organizations. The high organizational quality of an

organization is conditioned upon the professionalism of the organizers. Professionalism

depends on the quality of management education, and that depends on the quality of

the knowledge passed on by teachers. Meanwhile, the quality of knowledge is the better,

the more the knowledge on organization and management is cognitively well-founded.

The theory of organization and management is precisely such a practical

discipline/science.. Similarly to other practical disciplines (sciences of the artificial) its

methodological characteristic is design. Design consists in the conceptual preparation of

actions before they are carried out, as this is more efficacious (effective and efficient)

and also evaluated in terms of their axiological context (ethicality). Being able to design

means being able to make decisions based on the force of argument, not the argument

of force, This is the purpose that should be served by cognitively well-founded

knowledge provided to managers of different specialties as outcome of in-depth

research. This needs methodological competence. Foundations of relevant methodology

is the essence of the course. UMIĘDZYNARODOWIENIE

KSZTAŁCENIA Korzystanie z literatury zagranicznej oraz ewentualny

udział w warsztatach doktoranckich organiziwanych w

związku z konferencjami dot. zarządzania. ASPEKTY

ODPOWIEDZIALOŚCI

SPOŁECZNEJ I ETYCZNEJ

Zwrócenie uwagi na etyczne aspekty badań naukowych

oraz odpowiedzialność związaną z ochroną własności

intelektualnej.

LEKTURY OBOWIĄZKOWE DO ZAJĘĆ (zaleca się podawanie do trzech pozycji)

LP. AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY

1. Ajdukiewicz, K., 1974, Logika pragmatyczna, PWN, Warszawa

str. 8

2. Babbie, E., 2007, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 3. Gasparski, W., 2007, Wiedza o organizacji zarządzaniu oraz jej poznawcze

ugruntowanie, Współczesne Zarządzanie, n. 1, s. 34-47.

LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE DO ZAJĘĆ (zaleca się podawanie do pięciu pozycji)

LP. AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY

1. Bocheński, J. M., 1993, Przyczynek do filozofii przedsiębiorstwa produkcyjnego, w: tegoż Logika i

filozofia, PWN, Warszawa, s. 162-186

2. Grobler, A., 2006, Metodologia nauk, Aureus-Znak, Kraków. 3. Karpiński, J., 2006, Wprowadzenie do metodologii nauk społecznych, Wydawnictwo

WSPiZ, Warszawa

4. Morton, A. 2002, Przewodnik po teorii poznania, Spacja, Warszawa

5. Nowak, S., 2007, Metodologia badań socjologicznych. Zagadnienia ogólne, PWN, Warszawa

BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTU (można podać dowolną liczbę pozycji)

LP. AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY

. 1. Auspitz, J. Lee, Gasparski, Wojciech, W., Mlicki, Marek, K, Szaniawski,

Klemens, red., 1992, Praxiologies and the Philosophy of Economics,

Transaction Publishers, New Brunswick (USA) – London (UK).

2. Blaug, Mark, 1995, Metodologia ekonomii, tłum. z ang. B. Czarny, A.

Mosalik, PWN, Warszawa.

3. Bremer, Józef, W., 2002, Elementy logiki, Wydawnictwo WAM, Kraków.

4. Bunge, M., 1979, Treatise on Basic Philosophy, Vol. 4, Ontology II: A

World of Systems, Reidel, Dordrecht.

5. Bunge, Mario, 1998, Philosophy of Science, Transaction Publishers, New

Brunswick (USA) – London (UK).

6. Dow, Sheila, C., 2003, Economic Methodology: An Inquiry, Oxford

University Press, Oxford.

7. Gasparski, Wojciech, 1995, Projektowanie, nauka i filozofia: perspektywa

prakseologiczna, w: Czarnocka, M., red., Dziedzictwo logicznego

empiryzmu, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 86-116.

8. Gasparski, Wojciech, 2007, Etyka nauki i etyka biznesu: podobieństwa i

różnice, w: tegoż, Wykłady z etyki biznesu: Nowa edycja uzupełniona,

Wydawnictwo WSPiZ, Warszawa, s. 447-464.

9. Gasparski, Wojciech, 2009, Fizyka i inżynieria ekonomii, w: M. Rocki,

red., Jakość kształcenia ekonomicznego, PTE, Warszawa, s. 55-59..

10. Guala, F., 2005, The Methodology of Experimental Economics, Cambridge

University Press.

11. Hannan, M. T., Polos, L. & Glenn, R., 2007, Logics of Organization

Theory, Princeton University Press.

12. Konecki, K. T., 2000, Studia z metodologii badań jakościowych: Teoria

ugruntowana, PWN, Warszawa/

13. Maylor, H., Blackmon, K., 2005, Researching Business and Management,

Palgrave Macmilan, Houndmills.

14. Remei, Dan, Williams, Brian, Money, Arthur, Swartz, Ethne, 2003, Doing

Research in Business and Management: An Introduction to Process and

Method, Sage Publications, London.

15. Rubinstein, M. F., 1975, Patterns of Problem Solving, Prentice-Hall,

Englewood Cliffs.

16. Selye, H., 1967, Od marze4nia do odkrycia naukowego: Jak być

naukowcem, tłum. L. Zembrzuski & W. Serzysko, PZWL, Warszawa.

str. 9

17. Sułkowski, Ł., 2005, Epistemologia w naukach o zarządzaniu, PWE, Łódź.

18. Wilson, Jr., E. B., 1968, Wstęp do badań naukowych, PWN, Warszawa.

19. Wójcicki, Ryszard, 1982, Wykłady z metodologii nauk, PWN, Warszawa.

FORMA ZALICZENIA (pisemna, ustna, projekt) Proszę szczegółowo wyjaśnić jakie elementy będą składały się na ocenę końcową i jaka jest ich waga

RODZAJ

SPRAWDZANYCH KOMPETENCJI

FORMA SPRAWDZIANU CZAS TRWANIA

PROCENTOWY

WPŁYW NA OGÓLNĄ

OCENĘ

SPRAWDZANIE

NABYTEJ WIEDZY I

ROZUMOWANIA

TEORETYCZNEGO

Przygotowanie opracowania nt. założeń metodologicznych

badań stanowiących podstawę zamierzonej rozprawy doktorskiej

praca własna 100%

SPRAWDZANIE NABYTYCH

UMIEJĘTNOŚCI (Z

ZAKRESU

DYSCYPLINY I

KOMUNIKACJI ORAZ ZACHOWAŃ I

POSTAW

SPOŁECZNYCH,

WZORÓW

ETYCZNYCH)

Wykonanie zleconych przez

wykładowcę zadań

dokumentujących

zapoznanie się z

podstawową literaturą

przedmiotu

praca własna warunek dopuszczenia

Jak wyzej ze wskazaniem na aspekty etyczne związane z badaniami naukowymi

praca własna warunek dopuszczenia

EGZAMIN W

TERMINIE

POPRAWKOWYM –

jeśli forma egzaminu

będzie inna niż w pierwszym terminie

INNE UWAGI WŁASNE

Pytania, na jakie należy umieć odpowiedzieć:

1. Co wyróżnia badania naukowe?

2. Czy zajmuje się metodologia nauki?

3. Na czym polega poznanie naukowe? 4. Czego dotyczą ideały epistemiczne?

5. Czym jest nauka?

6. Jakie są rodzaje wiedzy?

7. Jakie są rodzaje nauk?

8. Co to jest reguła poznawczo ugruntowana?

9. Jaką postać ma schemat wynikania reguł? 10. Czy różnią się prawa naukowe od reguł?

11. Co to są zdania nomologiczne/ zdania

nomopragmatyczne?

12. Co to jest pojęcie?

13. Co składa się na "trójkę pojęciową"? 14. Co jest językiem nauki?

15. Co to jest definicja i jak się ją tworzy?

16. Jakie są główne błędy definiowania?

17. Czym się zajmuje logika języka?

18. Co to jest sąd?

str. 10

19. Co to jest zdanie?

20. Co to jest zdanie warunkowe?

21. Czym różnią się nauki o kulturze od nauk o naturze?

22. Co to są nauki praktyczne?

23. Od czego zależy sprawność metodologiczna?

24. Na czym polega trafność rozwiązań

projektowych?

25. Co to jest współczynnik humanistyczny? 26. Czym zajmuje się prakseologia?

27. Co wyznacza kontekst aksjologiczny działań

("trzy E")?

28. Czym zajmuje się ekonomia?

29. Co stanowi wyróżnik badań "biznesu i zarządzania" (B&R)?

30. Dlaczego, co, gdzie i jak badać?

31. Co to jest problem badawczy?

32. Czemu służy strategia, czemu taktyka, a

czemu program badań?

33. Z jakich faz składa się proces badawczy? 34. Co to są założenia?

35. C to znaczy, że świat ma naturę systemową?

36. Co to jest agregat?

37. Podaj definicję ogólną systemu.

38. Co to jest poziom atomiczny istnienia systemu?

39. Podaj definicję systemu odnoszącą się do

poziomu atomicznego.

40. Czym różni się historia agregatu od historii

systemu?

41. Co to jest prawnościowa przestrzeń stanów systemu?

42. Co to jest podsystem/nadsystem?

43. Scharakteryzuj przedsiębiorstwo jako

system.

44. Jakie znasz rodzaje problemów? 45. Na czym polega rozwiązywanie problemów?

46. Jakie znasz rodzaje wnioskowania?

47. Na czym polega dedukcja?

48. Na czym polega dedukcja?

49. Scharakteryzuj rodzaje wyjaśniania.

50. Z jakich danych korzysta się w badaniach naukowych?

51. Jak zdobywa się dane?

52. Co składa się na etykę badań naukowych?

53. Na czym polega endomoralność badań

naukowych? 54. Na czym polega egzomoralność badań

naukowych?

55. Jak brzmi norma ogólna etyki zawodowej?

56. Co składa się na etos profesji badacza?

57. Scharakteryzuj cztery poziomy etyki nauki.

58. Czym różni się etyka badań naukowych od etyki biznesu?

59. Podaj elementy etyki nauki na poziomie

mikro.

60. Podaj elementy etyki nauki na poziomie

mezo.

61. Podaj elementy etyki nauki na poziomie

str. 11

makro

62. Podaj elementy etyki nauki na poziomie

globalnym. 63. Podaj elementy Kodeksu Etycznego WSPiZ

im. L. Koźmińskiego.

64. Za co odpowiada badacz nauk

praktycznych?

65. Za co odpowiada badacz nauk społecznych?

66. Za co odpowiada projektant? 67. Podaj kodeksy normujące etykę badacza

oraz podaj czego dotyczą?

68. Na co zwracał uwagę Jan Paweł II w związku

z etyką nauki?

69. Z jakich części powinna składać się rozprawa doktorska?

70. Na co należy zwracać uwagę przy pisaniu

pracy naukowej?

71. Czego należy unikać w badaniach

naukowych?

72. Jakie zagadnienia są ważne z punktu widzenia krytyki pracy naukowej?

73. Wymień listę pytań kontrolnych dotyczących

pracy naukowej.

KIERUNEK

Studia

Doktoranckie ROK STUDIÓW / SEMESTR STUDIÓW

Pierwszy/Pierwszy

SPECJALNOŚĆ

TYP PRZEDMIOTU podstawowy P / kierunkowy K / specjalnościowy S

P

POZIOM PRZEDMIOTU ** podstawowy P / średnio zaawansowany Ś / zaawansowany Z Z

RODZAJ ZAJĘĆ I LICZBA GODZIN NAUCZANIA, W TYM: Wykład – wprowadzenie do tematyki zajęć przez prowadzącego 12 Ćwiczenia

Konwersatorium z wykładowcą

Warsztaty grupowe

Spotkania z praktykami

Laboratorium

Projekty

E-learning

str. 12

Seminaria dyplomowe

Inne metody

Egzamin

FORMA STUDIÓW stacjonarne S / niestacjonarne NS

NS

POZIOM STUDIÓW pierwszego stopnia I ST / drugiego stopnia II ST / magisterskie jednolite

MJ

III SD

JĘZYK WYKŁADOWY (polski / obcy – jaki)

polski

* Zakres wiadomości / umiejętności / kompetencji, jakie powinien już posiadać student przed rozpoczęciem nauki przedmiotu, a także specyfikacja innych przedmiotów lub programów, które należy zaliczyć wcześniej ** Poziom przedmiotu można zdefiniować przy pomocy takich czynników jak: - warunki wstępne (dopuszczające) - efekty kształcenia - informacje bibliograficzne – *** W standardach ECTS przyjęto, że na 1 godzinę zajęć prowadzonych na Uczelni (wykład, ćwiczenia) przypadają 2 godziny pracy własnej studenta

str. 13

4. Punktacja zaliczeniowa

60 – 70 pkt. ocena dostateczna

71 – 76 pkt. ocena dostateczna plus

77 – 86 pkt. ocena dobra

87 – 93 pkt. ocena dobra plus

94 – 100 pkt. ocena bardzo dobra

5. Obecności

Słuchacze zobowiązani są do aktywnego uczestniczenia we wszystkich

zajęciach prowadzonych w ramach kursu z metod badań. Przychodząc na

zajęcia słuchacz wykazuje gotować do pracy na zajęciach. Aktywny udział w

zajęciach jest przy tym możliwy jedynie po wcześniejszym przygotowaniu się

do zajęć – powtórzeniu sobie materiału z wcześniejszych wykładów oraz

zapoznaniu się z zalecaną literaturą.

6. Zasady przygotowania projektów zespołowych (prezentacji

tematycznych na forum grupy)

Nie dotyczy

7. Zasady przygotowania referatów indywidualnych

Format strony głównej

Strona tytułowa pracy powinna zawierać

Nazwę kursu

Tytuł pracy

Imię i nazwisko autora

Datę złożenia

str. 14

Oświadczenie

„Oświadczam, że praca została napisana samodzielnie, wszystkie użyte

źródła zostały zreferowane i zawiera ona dokładnie ________ słów (nie

uwzględniając spisu treści, tabel, diagramów, referencji i bibliografii)”

Zajęcia są zaliczane na podstawie przygotowanego projektu badawczego

Wszystkie projekty muszą być dostarczone zarówno w formie papierowej

jak i elektronicznej.

Referencje

W celu zachowania wysokiego poziomu prac oraz wyrównania szans

wszystkim studentom praca będzie wymagać zreferowania wszystkich

użytych źródeł. Brak referencji spowoduje obniżenie oceny końcowej.

Istnieje wiele systemów referowania. Dozwolone jest przyjęcie

wybranego przez siebie sytemu pod warunkiem zachowania spójności i

konsekwencji w jego stosowaniu. Minimalnym wymaganiem będzie

umieszczenie nazwiska oraz daty publikacji (ewentualnie strony przy

cytowaniu lub streszczaniu wybranego fragmentu) zaraz po

zreferowanym tekście w głównej części pracy oraz zamieszczenie listy

referencji w ostatniej sekcji pracy.

Pozycje znajdujące się na liście powinny zawierać

w przypadku książek – autora publikacji, tytuł, rok wydania,

wydawnictwo, miejsce wydania

w przypadku rozdziałów książek – autora rozdziału, tytuł rozdziału,

redaktora publikacji, tytuł, rok wydania, wydawnictwo, miejsce wydania

w przypadku artykułów z czasopism – autora publikacji, tytuł artykułu,

czasopismo, tom, numer, rok, strony

w przypadku stron internetowych – autora publikacji (lub instytucję czy

organizację), tytuł, rok, adres strony, datę ściągnięcia/dostępu

str. 15

8. Polityka wobec plagiatów

Plagiatem jest przywłaszczenie sobie autorstwa cudzego utworu lub jego

fragmentu (cudzych elementów twórczych), to znaczy ukrycia źródła ich

pochodzenia. Plagiat oznacza – w języku potocznym – kradzież utworu lub

pomysłu.

Praca (referat), która będzie nosiła znamiona plagiatu, nie będzie podlegać

ocenie i otrzyma zero punktów. Nie będzie możliwości poprawy pracy

splagiatowanej. W przypadku plagiatu odpowiedzialnością zostaje obarczona

osoba widniejąca jako autor referatu. Ponieważ przygotowanie referatu jest

obligatoryjne, ujawnienie plagiatu powoduje konieczność przygotowania nowej

pracy, przy czym można za nią uzyskać maksymalnie ocenę dostateczną.

Wszystkie prace – referaty muszą być dostarczone zarówno w formie

papierowej jak i elektronicznej. Wersja cyfrowa pozwala na przeskanowanie

pracy specjalnym systemem komputerowym weryfikującym oryginalność pracy.

9. Test końcowy

Nie dotyczy

str. 16

10. Załączniki

Wzorcowa praca

Akademia Leona Koźmińskiego

Metodologia

Projekt badawczy do rozprawy doktorskiej

Wersja I

Joanna Średnicka, Numer indeksu 446-SD

Rok I, Studium Doktoranckie,

DATA ZŁOŻENIA: 16-09-2010

Rok akademicki 2009/2010

Semestr: zimowy

Oświadczam, że praca została napisana samodzielnie, a wszystkie użyte źródła

zostały zreferowane.

____________________________ podpis

© Akademia Leona Koźmińskiego 2009

str. 17

PROJEKT BADAWCZY do pracy doktorskiej

1. Założenia teoretyczne badań, konceptualizacja

a) Problem badawczy, cel i teza pracy:

Problem badawczy - znaczenie lokalnego kontekstu instytucjonalnego dla sposobu tworzenia i wykorzystywania

korporacyjnego kapitału społecznego.

Celem pracy jest rekonstrukcja sposobów tworzenia i wykorzystywania korporacyjnego kapitału społecznego w

firmach działających w Polsce i Stanach Zjednoczonych oraz ustalenie, czy w badanych przedsiębiorstwach

ujawniają się mechanizmy formacyjne i typy wspólnotowości charakterystyczne dla dwóch badanych

kontekstów instytucjonalnych.

Teza pracy doktorskiej: W sposobach tworzenia i wykorzystywania korporacyjnego kapitału społecznego w

firmach polskich i amerykańskich ujawniają się typowe dla obu kontekstów kulturowych schematy tworzenia

wspólnoty.

b) Definicja i uzasadnienie problemu

Wybór tematu badawczego jest splotem fascynacji naukowych i doświadczeń zawodowych. Od blisko 6 lat

współtworzę firmę wyspecjalizowaną w projektowaniu gier szkoleniowych i symulacji biznesowych oraz

prowadzeniu warsztatów wykorzystujących gry. Współpraca z bardzo różnymi zespołami - od małopolskich

samorządowców, przez drobnych przedsiębiorców do kadry zarządzającej największych korporacji -

uzmysławia mi zarówno niesamowity potencjał możliwej współpracy, jak i ogrom wyzwań koniecznych do jej

uruchomienia. Niezależnie od składu grającego zespołu na liście braków znajdują się zwykle podobne wartości i

kompetencje: zaufanie, skłonność do współdziałania czy dobre przywództwo. Wyjaśniając źródła relatywnie

niskiej skłonności Polaków do działania razem, mówi się o ugruntowanym kulturowo przerysowanym

indywidualizmie, deficycie uogólnionego zaufania i pomostowego kapitału społecznego czy też braku

kulturowego treningu współpracy. Nie brakuje natomiast kapitału wiążącego ani familiarnych form

wspólnotowości1. Tym co łączy i skłania do działania razem częściej bywają przy tym trudne zbiorowe

przeżycia i pamięć doświadczeń historycznych a nie cel czy wizja przyszłości 2.

Zastanawia mnie czy i w jaki sposób omawiane w literaturze i uchwycone w szeregu badań społecznych

mechanizmy budowania wspólnoty ujawniają się też w organizacjach biznesowych? Użyteczne wydaje się

sięgniecie w tym kontekście do kategorii kapitału społecznego oraz zestawienie w badaniu firm osadzonych w

dwóch kontekstach instytucjonalnych: amerykańskim i polskim. Kontekstach różnych, ale i podobnych na tyle,

by zachować sensowność porównań. I tak, przykładowo indywidualizm z towarzyszącym mu etosem

narodowej wspólnoty to cechy przypisywane zarówno polskiej jak i amerykańskiej kulturze, odmienna zaś jest

bez wątpienia amerykańska kultura sukcesu, kontrastująca z martyrologiczną, budowaną na ofierze

wspólnotowością Polaków. Ciekawi mnie na ile elementy te ujawniają się we współczesnych organizacjach

biznesowych, a dokładniej w wytwarzanym w nich kapitale społecznym? Czy na poziomie organizacji

reprodukowane są schematy ugruntowane w szerszym instytucjonalnym (kulturowym) kontekście czy też

może swoistość i siła relacji korporacyjnych znoszą efekt lokalnych uwarunkowań instytucjonalnych? Z

drugiej strony, powracając na grunt teorii zarządzania: czy kapitał ów, z założenia i definicji swym zasięgiem

1 za: Mirosława Marody: „Pojęcie kultury Ekonomicznej w wyjaśnianiu polskich przemian” w Kulturowe aspekty

transformacji ekonomicznej, Warszawa 2007 2 Z sondażu przeprowadzonego w ramach badania "Eurobarometr" przez TNS OBOP wynika, ze historia

wymieniana jest przez Polaków na pierwszym miejscu wśród elementów tworzących tożsamość obywatelską,

za:http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/tns;obop;historia;wedlug;polakow;tworz

y;tozsamosc;europejska,115,0,424819.html

str. 18

wykraczający poza czysto formalne relacje może być funkcjonalny z punktu widzenia organizacji? Wreszcie w

jakim stopniu wiedza o tym jak powstaje i kiedy bywa uruchamiany może okazać się przydatna w praktyce

zarządzania?

c) Założenia i definicje kluczowych pojęć. Teoretyczne uzasadnienie tezy na gruncie nowego

instytucjonalizmu.

Organizacje jako wspólnoty

Zakładam, że współczesne organizacje to specyficzne communities (wspólnoty) oraz że zasadne jest

zastosowanie w ich analizach kategorii kapitału społecznego, używanej tradycyjnie do opisu grup i społeczności.

Pracownicy coraz więcej czasu spędzają w miejscu pracy: częstość relacji sprawia, że staje się ono nierzadko

przestrzenią zawierania bliższych znajomości i tworzenia więzi społecznych (amerykańskie wyniki badań

wskazują, że co drugi pracownik ma w pracy przynajmniej jednego dobrego przyjaciela; 9 na 10 Amerykanów

czuje się częścią firmy i traktuje pójście do pracy jako udział w swoistej społeczności: to w miejscu pracy często

dyskutowane są kwestie prywatne, społeczne, polityczne. Firmy spełniają też przy tym szereg funkcji

zapewnianych niegdyś przez wspólnoty lokalne (opieka zdrowotna, kluby sportowe, wspólne posiłki, wspólne

wyjścia towarzyskie itp.)3 Firmy podejmują wreszcie coraz więcej świadomych inicjatyw służących budowie

więzi, tożsamości firmowej, poczucia wspólnoty.

Nowy instytucjonalizm

Teoretyczne uzasadnienie tezy odnajduję w nurcie nowego instytucjonalizmu, zakładającym że zachowania

ludzi uwarunkowane są zestawem ugruntowanych reguł (instytucji), wpływających na podejmowane przez nich

decyzje i działania. Instytucje są zróżnicowane i silnie osadzone kontekstowo. Zakładam, i na tym opieram tezę

pracy, że korporacyjny kapitał społeczny (jego kształt, sposób w jaki powstaje i jest wykorzystywany w

poszczególnych firmach) jest silnie uwarunkowany zestawem typowych dla danego kontekstu kulturowego

instytucji. Inaczej mówiąc, w kapitale społecznym badanych firm spodziewam się znaleźć ślady osadzonych

w kontekście polskim i amerykańskim instytucji i mechanizmów tworzenia i funkcjonowania wspólnot . Za

kluczowe uznaję przy tym sięgnięcie wstecz i identyfikację tych elementów (instytucji), które wciąż oddziałują

na dzisiejsze wzory postaw i zachowań w obu badanych kontekstach. Ważnym tłem dla moich analiz będą zatem

dostępne dane i opracowania dotyczące różnych aspektów polskiej post-transformacyjnej kultury ekonomicznej,

z pojemną kategorią homo sovieticus i wynikającymi z niej współczesnymi implikacjami4, oraz z drugiej strony

badania opartego na indywidualizmie i kulcie sukcesu społeczeństwa amerykańskiego.

Instytucje Zawieszając na tym etapie dyskusje definicyjne, oraz specyfikę ujmowania kwestii instytucji w różnych

dziedzinach (politologia, ekonomia, czy socjologia) odwoływać się będę do klasycznej definicji zaproponowanej

przez laureata nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (1993 r.) Douglassa C. Northa: “Instytucje to stworzone

przez człowieka ograniczenia, które strukturyzują interakcje polityczne, ekonomiczne i społeczne. Składają się na

nie ograniczenia nieformalne (sankcje, tabu, zwyczaje, tradycje, nieformalne kodeksy zachowań) oraz reguły

sformalizowane (konstytucje, prawo, prawa własności). W ciągu historii instytucje zostały wykreowane przez

ludzi w celu stworzenia porządku oraz zredukowania niepewności w transakcjach”

Kapitał społeczny Definiuję jako jedną z form kapitału, obok kulturowego, finansowego, intelektualnego. Kapitał społeczny to

liczba, rodzaj zakres możliwych do uruchomienia przez jednostkę powiązań z innymi członkami danej (i

innych) społeczności oraz normy i wartości rządzące tymi relacjami. W pracy kapitał społeczny traktuję jako

jeden z zasobów firmy (przyjmuję perspektywę organizacji), a nie miarę określenia pozycji poszczególnych

jednostek w sieci (perspektywa indywidualistyczna).

Korporacyjny kapitał społeczny Wychodząc z teorii zasobowej firmy kapitał społeczny uznaję za jeden z zasobów firmy i definiuję jako sieć

(sieci) niesformalizowanych relacji miedzy pracownikami danej organizacji, wykraczające poza ściśle określone

3 Za Work and Social Capital, Saguaro Seminar on Civic Engagement in America. John F. Kennedy School of Government, Harvard University,) 4 Badacze zwracają w tym kontekście uwagę na specyficzne cechy, takie jak: nieufność wobec dużych struktur, znaczenie kontaktów osobistych w relacjach biznesowych, niski poziom zaufania uogólnionego, przy wysokich wskaźnikach dotyczących zaufania w bliskiej sieci powiązań, czy doskwierająca krótkowzroczność (za: Mirosława Marody: „Pojęcie kultury Ekonomicznej w wyjaśnianiu polskich przemian” w Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej). W jaki sposób ta specyficzna konfiguracja nieufności i silnego „klanowego” zaufania tworzy kontekst dla relacji i współpracy w polskich firmach?

str. 19

proceduralnie kanały oraz zasady współpracy, pomocy, zaufania, komunikacji. Chodzi zatem o relacje oparte na

zasadzie wzajemności, czy związku emocjonalnym, (przyjacielstwo, koleżeństwo, znajomość), a nie jedynie

zależności formalnej. Zgodnie z teorią zasobową firmy5 zakładam, że kapitał społeczny to potencjalnie

wartościowy zasób tworzący unikalną, niedostępną dla konkurentów wartość. Nieformalne relacje i powiązania

mogą przyspieszać procesy organizacyjne, zapewniać szybszy dostęp do wiedzy eksperckiej a obowiązywanie w

firmie norm współpracy i wzajemności może przyczyniać się do wymiany i przepływu wiedzy i informacji. Sieci

zewnętrzne natomiast zapewniają częstokroć dostęp do unikalnych zasobów (wiedza, zasoby finansowe). W

pracy kapitał społeczny traktuję jako jeden z zasobów firmy (przyjmuję perspektywę organizacji), a nie miarę

określenia pozycji poszczególnych jednostek w sieci (perspektywa indywidualistyczna).

Organizacja formalna jest w tej pracy tłem i punktem odniesienia dla analizowanego zjawiska kapitału

społecznego. W centrum badawczego zainteresowania są natomiast wspólnototwórcze doświadczenia danej

grupy (członków organizacji), oraz normy, instytucje czy mówiąc językiem Tocqueville’a „skłonności serca”

jej uczestników regulujące sposoby uruchamiania kapitału społecznego.

Pamięć kolektywna

Za istotny czynnik w kontekście konstruowania kapitału społecznego w organizacji uznaję pamięć kolektywną.

Przekładając na poziom organizacyjny stwierdzenie Hannah Arendt, że Państwo jest nie tylko wspólnotą dobrze

i sprawiedliwie zorganizowanego działania, lecz także zorganizowanej pamięci , interesuje mnie proces

zarządzania pamięcią zbiorową w badanych organizacjach).6

2. Pytania badawcze i hipotezy pracy

Pytania badawcze uporządkowane są w trzy kategorie: źródła kapitału społecznego,

rodzaj oraz sposoby wykorzystywania.

Teza: W sposobach tworzenia i wykorzystywania korporacyjnego kapitału społecznego w firmach

polskich i amerykańskich ujawniają się typowe dla obu kontekstów kulturowych schematy tworzenia

wspólnoty.

H1: W polskich organizacjach częściej niż amerykańskich źródłem korporacyjnego kapitału

społecznego są wspólnie przeżyte kryzysy i trudne doświadczenia (wspólnoty pamięci).

5 Chisholm Andrew M. and Nielsen Klaus, Social capital and resource based view of the firm, Int. Studies of

Mgt. & Org., vol. 39, no. 2, Summer 2009, s. 7–32. 6 Zakładam przy tym, że w różnych kontekstach kulturowych (instytucjonalnych) pamięć zbiorowa spełnia różną funkcję

(por. Hofstede, Kultury i organizacje, Warszawa, 2005)

I Źródła kapitału korporacyjnego

Jak powstaje kapitał społeczny w badanych

firmach i co go wzmacnia?

Znaczenie pamięci (wspólnoty pamięci)

- Sukcesy - Kryzysy/porażki

Znaczenie wizji/celów (wspólnota celów,

zadaniowe podejście do współpracy)

Jakie są sposoby zarządzania zbiorową

pamięcią w badanych organizacjach?

Jakie są świadome działania podejmowane

w badanych organizacjach w celu

stymulowania kapitału społecznego?

II Rodzaj kapitału

korporacyjnego

Jaka forma kapitału społecznego

występuje w badanych organizacjach?

Analiza pod względem:

Sieci powiązań (zakres: kapitał

wiążący vs pomostowy)

i ich natężenia (silne vs słabe relacje)

zasad/norm (wzajemności,

zaufanie, skłonność do

współpracy)

III sposoby

wykorzystywania kapitału

społecznego organizacjach

Kiedy kapitał społeczny bywa

uruchamiany?

W jaki sposób?

Przez kogo i do jakich celów?

str. 20

H2 W amerykańskich organizacjach częściej niż w polskich w sposobie wytwarzania kapitału

społecznego ujawnia się kultura sukcesu, wypierająca ze zbiorowej pamięci klęski i porażki, a

pielęgnująca wspólnotę opartą na celach i wartościach (wspólnoty celu).

H3 W firmach polskich częściej niż amerykańskich brak jest jednoznacznych standardów współpracy i

wykorzystywania kapitału społecznego w celach biznesowych: zasady konstruowane są w obrębie

poszczególnych instytucji, sieci i pozostają mocno zdeterminowane sytuacyjnie.

H4 W firmach amerykańskich częściej niż polskich występuje świadome i strategiczne podejście do

budowy sieci relacji.

H5 W firmach polskich częściej niż w amerykańskich występują relacje typu „familiarnego”.

3. Zmienne i ich wskaźniki

X (zmienna wyjaśniająca): lokalny kontekst kulturowy (instytucjonalny)

X1- POLSKI

X2 - AMERYKAŃSKI

Y (zmienna wyjaśniana): kapitał społeczny

(opisywany przez szereg zmiennych cząstkowych (uporządkowanych w trzech wymiarach: powstawanie,

rodzaj, konteksty wykorzystywania –graficzna prezentacja zmiennych i powiązań między nimi znajduje się

w załączonym dokumencie SCHEMAT ZMIENNYCH i ZALEŻNOŚCI )

4. Zmienne uboczne i ich kontrola

Zmienna uboczna kontrola Sposób kontroli Rodzaj firmy (branża) tak Dobór obiektów do badania

(wybór do badania

porównywalnych ze względu na

te kryteria firm w obu

kontekstach instytucjonalnych )

Wielkość firmy tak Rodzaj struktury organizacyjnej tak

5. Model weryfikacji hipotez (model prowadzenia badań)

Przewiduję zastosowanie następujących metod badawczych w każdej z badanych

organizacji:

Metoda zbierania

danych

Rodzaj analizy Rezultat Mierzona

zmienna

Kwestionariusz: badanie

barier współpracy

istniejących w badanej

organizacji – na podstawie

kwestionariusza

opracowanego przez

Mortena Hansena.7

Kwestionariusz może zostać

przeprowadzony drogą,

elektroniczną.

Analiza ilościowa Rekonstrukcja barier

współpracy w organizacji.

Pomiar skłonności do

współpracy wewnątrz i

międzydziałowej.

Yg,Yh

Wywiady narracyjne z

pracownikami różnych

departamentów, na różnych

stanowiskach; nie mniej niż

Jakościowa analiza

treści

Rekonstrukcja norm i

wartości rządzących

relacjami w organizacji.

Identyfikacja dominujących

dyskursów wspólnotowych

Ya,Yb,Yc,Yf,

Yi,Yj,Yk

7 Hansen Morten w Collaboration, Harvard Business Press, 2009, o Collaboration barriers , str. 45- 68.

str. 21

20 w każdej organizacji. (pamięć vs wizja).

Obserwacja uczestnicząca –

udział w integracyjnych

wyjazdach firmowych,

szkoleniach.

Obserwacja.

Analiza

jakościowa.

Rekonstrukcja norm i

wartości rządzących

relacjami w organizacji.

Identyfikacja dominujacych

dyskursów wspólnotowych

(pamięć vs wizja)

Ya,Yb, Yi,Yj,Yk

Analiza sieci społecznych

badanych przy

wykorzystaniu wywiadów i

służących temu narzędzi

informatycznych

Analiza ilościowa Rekonstrukcja sieci

społecznych w badanych

organizacjach – jaki jest

rodzaj powiązań, częstość

kontaktów itp. ?

Yd,Ye,Yc

Kolejność działań (w każdej organizacji)

Etap I – badanie ilościowe (analiza sieci społecznych + kwestionariusz barier współpracy)

Etap II – badania jakościowe (wywiady narracyjne, obserwacja uczestnicząca)

6. Obiekty badane i dobór obiektów do badań

Badaniem objęte zostanie kilka firm działających w Polsce (metoda analizy przypadków) oraz

porównywalna liczba firm rodzimie amerykańskich. Badaniem proponuję objąć średnie i duże firmy, ale

nie korporacje międzynarodowe (ewentualnie firmy należące do międzynarodowych holdingów, ale o

rodzimym rodowodzie) porównywalne pod względem wielkości, zakresu działalności i innych, uznanych

w procedurze badawczej za istotne, cech.

Jednostką badaną będą firmy – interesuje mnie zjawisko kapitału społecznego jako parametr opisu

organizacji a nie zasób poszczególnych jednostek.

7. Model wnioskowania

Uznam, że hipoteza się potwierdziła, jeśli okażę się, że w firmach polskich i amerykańskich występują

odmienne modele budowy, wykorzystywania kapitału społecznego, potwierdzające przy tym szersze,

uchwytywane w badaniach socjologicznych cechy kapitału społecznego w Polsce i USA.

Ważna uwaga ogólna

Powyższa koncepcja w niewielkim stopniu zbieżna jest ze stanem obecnym moich rozważań doktorskich.

Po konsultacjach z opiekunem naukowym (Monika Kostera) i ponownej refleksji nad nurtującym mnie

zagadnieniem zmieniłam zasadniczo nie tyle obszar zainteresowań co podejście do problemu, wracając

do bliskiego mi z czasów studiów socjologicznych paradygmatu interpretatywnego. Przyjmuję jego

założenia i uznaję, że do zrozumienia reguł danej społeczności (organizacji) niezbędne jest wniknięcie w

rzeczywistość społeczną ludzi, którzy ja tworzą. Ograniczam zatem do minimum wejściowe założenia i

tezy, w procesie badawczym dążąc do tzw. gęstego opisu (thick description), czyli opisu społeczności,

jaką ona jest w oczach jej uczestników. Celem badania jest zatem inaczej mówiąc przede wszystkim

zrozumienie, co dla członków społeczności jest ważne, jakie nadają symboliczne znaczenia zdarzeniom i

zjawiskom, jakie tworzą normy i wartości. W jaki sposób zawiązuje się wspólnota i jak funkcjonuje, jaki

rodzaj kapitału społecznego dominuje? Obraz organizacji wyłania się z interpretacji jej uczestników, a

nie obiektywnego oglądu badacza.

Powyższy projekt jest zatem w obecnej sytuacji raczej eksperymentem czy ćwiczeniem myślowym, niż

realnym planem działań badawczych.

str. 22

8. Bibliografia

Almond, G.A. and S. Verba. The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations. Princeton:

Princeton University Press, 1963

Bellah,R. Madsen „Skłonności serca. Indywidualizm i zaangażowanie po amerykańsku”, Wydawnictwa

Akademickie i Profesjonalne, WAiP, Czerwiec 2007

Baker, W. E. 1990. A Market Networks and Corporate Behavior. American Journal of

Sociology 96:589-625.

Burt, Ronald S. and M. Knez.Trust and Third-party Gossip. 68-89 w Trust

in Organizations: Frontiers of Theory and Research, Roderick M. Kramer and Tom R. Tyler. Thousand Oaks:

Sage Publications., 1993

Burt S.,Ronald, “Brokerage & closure. An Introduction to Social Capital, Oxford 2007

Castells, Manuel, “The power of identity”, Oxford: Blackwell, 1997

Castells, Manuel, „The rise of Network Socjety”. Oxford: Blackwell, 2002

Campbell, R.: Paradoxes of Rationality and Cooperation, Vancouver: The University of British Columbia Press,

1985

Chmielewski Piotr, „Ludzie i instytucje. Z historii i teorii nowego instytucjonalizmu”, Instytut Pracy i Spraw

Socjalnych, Warszawa 1995.

Chmielewski Piotr, „Neoinstytucjonalizm, nowy instytucjonalizm.“Wielka Encyklopedia PWN”, t. 31, s. 290 –

291. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chisholm Andrew M. and Nielsen Klaus Social capital and resource based view of the firm Int. Studies of Mgt.

& Org., vol. 39, no. 2, Summer 2009, pp. 7–32.

Cooper, R. „Pękanie granic. Porządek I chaos w XXI wieku, Poznań: Media Rodzina, 2005

Coleman, James S. "Social Capital in the Creation of Human Capital." American Journal of Sociology 94 (1988):

95–120.

Duke, Richard, „The discipline of the Policy Exercise”, w Kritz, red. “Bridging the gap: transforming

knowledge into action through gaming and simulation”, Munich. 2005

Field, John. Social Capital, Routledge, 2003.

Fukuyama, Francis, 1997. „Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu”, Warszawa: PWN.

Gikandi Simon Maps of Englishness Writing Identity in the Culture of Colonialism, Columbia University

press, New York, 1995

Hansen M., Collaboration, Harvard Business Press, 2009

Hardin, R, „Zaufanie”, Warszawa, 2009

Hofstede, G.” Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu”, tłum. Małgorzata Durska, Warszawa, Polskie

Wydawnictwo Ekonomiczne, 2000

Humphreys Miachael, Andrew D. Brown “Narratives of organizational identity and identification – a case study

of Hegemony and Resistance” Organization Studies 2002, 23/3 421-447

Ingelhart, R. 1997. Modernisation and Post-Modernization: Cultural, Economic, and

Political Change in 43 Societies. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Kagan, Robert, “American and European Ways of Law: Six Entrenched Differences”, University of California,

2006

Kostera, Monika, „Zarządzanie w XXI wieku – Jakość, twórczość, kultura”, Warszawa 2010.

Lewandowski, Edmund „Charakter narodowy Polaków i innych’, Warszawa, 2008

Marody M.: „Pojęcie kultury Ekonomicznej w wyjaśnianiu polskich przemian” w Kulturowe aspekty

transformacji ekonomiczne, Warszawa 2007

Meyer, John P. Becker Thoma E. and Rolf van Dick, Social identities and commitments at work: toward and

integrative model. Journal of Organizational Behaviour, 27, 2006, 665-683

North, D. Institutions and economic growth: An historical introduction, Elsevier, 1989

North, D Understanding the Process of Economic Change, Princeton University Press, 2005.

Osborne, Dawid, „Rządzić inaczej. Jak duch przedsiębiorczości przenika i przekształca administrację

publiczną”, Poznań: Media Rodzina, 2005

Ostrom, (1990) Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action, Cambridge

University Press, 1990,

Ostrom, E. “Constituting Social Capital and Collective Action.” Journal of Theoretical Politics 6, no. 4 (1994):

527.

Ostrom, E. “Self-Organization and Social Capital.” Industrial and Corporate Change 4, no. 1 (1995): 131.

str. 23

Ostrom, E. “Investing in Capital, Institutions, and Incentives.” Institutions and economic development: growth

and governance in less-developed and post-socialist countries (1997): 153.

Ostrom, E. “Social Capital: A Fad Or a Fundamental Concept.” Social capital: A multifaceted perspective

(2000): 172-214.

Ostrom, E, and TK Ahn. Foundations of Social Capital. Edward Elgar Pub, 2003.

Powell, Walter.” Neither market nor hierarchy: network forms of organization”, w: Thompson, „Networks,

markets, hierarchies”, SAGE.1993

Putnam,R, “Samotna Gra w Kręgle” Wydawnictwa Szkolne i Profesjonalne, 2008

Rhodes,A.W. “Policy networks and sub-central government”. w: Thompson, „Networks, markets, hierarchies”,

SAGE., 1993

Rothert, Agnieszka, „Cybernetyczny porządek polityczny”, Warszwa: Oficyna Wydawnicza Aspra J-R., 2005

Rotberg, Robert I. "Social Capital and Political Culture in Africa,America, Australasia, and Europe." Journal of

Interdisciplinary History, 29, 3 (1999): 339–356. Introduction to two special issues of JIH: 29, no. 3 (1999), and

29, no. 4 (2000).

Senge, Peter„Piąta dyscyplina”, Kraków: Oficyna Ekonomiczna, 2004

Sowa,K.Z „Wstęp do socjologicznej teorii zrzeszeń”, PWN, 1988

Sztompka, P. „Zaufanie”, Znak, 2007

Sztompka,P. Socjologia zmiany społecznej, Warszawa, 2005

Urry, John, „Global complexity”, Cambridge: Polity, 2003

Tokarczyk, Roman, “Kultura prawa europejskiego”, Studia Europejskie, 1/2000.

Kulturowe aspekty transformacji ekonomicznej , red. Jacek Kochanowicz, Słwoimr Mandes,

Mirosława Marody, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007

Współczesne teorie wymiany społecznej. Zbiór tekstów, pod red.. M. Kempnego, J. Szmatki, PWN, Warszawa

1992,

Work and Social Capital, Saguaro Seminar on Civic Engagement in America. John F. Kennedy School of

Government, Harvard University,2005

Wyniki badania Eurobarometr:

http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/tns;obop;historia;wedlug;polakow;tworzy;t

ozsamosc;europejska,115,0,424819.html

Wyniki badania Eurofund

http://www.wiadomosci.e-sieci.pl/8,1134,item.html,

Bibliografia metodologiczna

Babbie E., „Jakościowe badania terenowe” w: „Badania społeczne w praktyce”, PWN

Warszawa 2004.

Hammerslay M., Atkinson P. „Metody badań terenowych”, Zysk i s-ka, Poznań 2000.

Kostera Monika, „Antroopologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Warszawa 2003

Miles M., Huberman A., „Analiza danych jakościowych”, Białystok, 2000.

Nachmias F., Nachmias, D. „Metody Badawcze w Naukach Społecznych”, Zysk i S-ka, Poznań, 2001

Patton „Obserwacja- metoda badań terenowych” w: (red.) Korporowicz L., „Ewaluacja w edukacji”, Oficyna

Naukowa, Warszawa 1997.

Rubin H., Rubin I., „Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów

jakościowych” w: „Ewaluacja w edukacji”.

str. 24