1

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanası

Şair başdan ndash başa yanan uumlrəkdir

Vahid Əzizin anadan olmasının 70 illik yubileyi

muumlnasibətilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Bakı ndash 2015

2

Tərtibccedili Nərgiz Məcidova

Redaktor və

buraxılışa məsul Şəhla Qəmbərova

Şair başdan ndash başa yanan uumlrəkdir Vahid Əzizin 70 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları uumlccediluumln

hazırlanmış metodiki vəsait tərt ed NMəcidova red və

burax məsul ŞQəmbərova FKoumlccedilərli adına Respublika Uşaq

Kitabxanası- Bakı 2015- 20s

copyF Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası 2015

3

Tərtibcidən

Bu vəsaiti sevimli şairimiz Vahid Əzizin 70 illiyi

muumlnasibətilə sizə təqdim edirik Vəsaiti sizə təqdim etməkdə

əsas məqsədimiz oxucuların şair haqqında olan məlumatlarını

daha da artırmaqdır Metodik vəsait iki hissədən ibarətdir

Vəsaitin ldquo Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın rdquo adlanan birinci

hissəsində şairin həyat və yaradıcılığından ikinci hissəsində

isə kitabxanada şairə həsr olunmuş tədbirlərdən soumlhbət accedilılır

4

Ccedilağdaş Azərbaycan şeirində oumlz yeri olanVahid Əziz 1945-ci

il noyabrın 23-də Ermənistanın Dərələyəz mahalının

Əzizbəyov kəndində qulluqccedilu ailəsində anadan olmuşdur

1963-cuuml ildə ailəliklə Azərbaycanın Tərtər rayonuna

koumlccedilduumlklərindən orta məktəbi orada bitirmişdir Orta məktəbi

bitirdikdən sonra 1963-1964 ndashcuuml illərdə ilk əmək fəaliyyətinə

Əli Bayramlı şəhərində ldquoŞirvanneftrdquo trestində başlamışdır

1971-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunu bitirdikdən

sonra 1971-1976-cı illərdə ldquo Xəbər Mətbuat Agentliyi rdquondə

muumlxbir 1976-1982-ci illərdə Bakı şəhər Partiya Komitəsində

təbliğat və təşviqat şoumlbəsində təlimatccedilı 1982-1989-cu illərdə

Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində təlimatccedilı 1989-1991-

ci illərdə mətbuat boumllməsinin muumldiri Azərbaycan Doumlvlət

Mətbuat Komitəsində sədr muumlavini vəzifələrində ccedilalışmışdır

1991-1997-ci illərdə isə Azərbaycan Yazıccedilılar Birliyi idarə

heyətinin katibi olmuşdur Bakı şəhər İcra hakimiyyətinin

Reklam və Şəhər tərtibatı Departamentində ldquoReklamların

Azərbaycan dilində yazılışına nəzarət boumllməsirdquo nin muumldiri

işləmişdir 1989-cu ildən Vahid Əziz Dağlıq Qarabağ uumlzrə

respublika təşkilat komitəsinin uumlzvuumlduumlr Onun ldquo Oğuz eli rdquo

ədəbi-publisistik qəzetin işıq uumlzuuml goumlrməsinə ciddi koumlməyi

olmuşdur 1991-ci ildə Bakıda keccedilirilən Beynəlxalq-biznes

konqresinin təşkilat komitəsi qərargahının rəisi olmuşdur

Bədii yaradıcılığa 1967-ci ildə ldquo Ədəbiyyat və incəsənət rdquo

qəzetində ccedilıxan ilk şeiri ilə başlayan şair həmin vaxtdan doumlvri

mətbuatda muumlntəzəm ccedilıxış edir İlk şeirlər kitabı isə 1968- ci

ildə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı şeirlər kitabı

olmuşdur Son illərə qədər 200-dən ccedilox publisistik məqaləsi

və muumlsahibəsi dərc edilərək işıq uumlzuuml goumlrmuumlşduumlr Vaxtaşırı

yeni şeirlərilə ccedilıxış edən şairin soumlzlərinə bəstələnmiş

mahnılarının diski buraxılmışdır 1997-ci ildə nəşr edilən

ldquoDoumlzmək olmurrdquo şeirlər kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə

5

qarşılanmışdır Şair bədii tərcuumlmə ilə də məşğul olur Goumlzəl

insan istedadlı yazıccedilı Vahid Əzizin bu il 70 illik yubileyi

qeyd olunur 70 illik oumlmuumlrdən doumlnuumlb arxaya baxanda Vahid

Əzizin dolğun yaradıcılığı goumlz oumlnuumlnə gəlir O ədəbiyyata

qədəm basdığı guumlndən maraqlı şeirləri ilə oxucular arasında

geniş houmlrmət qazanmışdırVahid Əziz istedadlı şair olmaqla

yanaşı həm də goumlzəl tərcuumlməccedilidir Yazıccedilının tərcuumlmə əsərləri

ana dilində elə səslənir ki onları orijinaldan fərqləndirmək

muumlmkuumln deyil 70 yaşlı şairin yaradıcılığını geniş oxucu

kuumltləsinə daha yaxından tanıtmaq məqsədilə respublikamızın

bir ccedilox təhsil muumləssələrində - məktəblərdə lisey və

gimnaziyalarda kitabxanalarda bir ccedilox mədəniyyət

ocaqlarında tədbirlərin keccedilirilməsi nəzərdə tutulmuşdur

Eləcə də F Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında

da tədbirlər planı hazırlanmışdır Belə tədbirlər planının

maraqlı və geniş olması uumlccediluumln kitabxanaccedilı əvvəlcə Vahid

Əzizin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı sərgi və stend

hazırlamalıdır Sərgini muumlxtəlif başlıqlar altında keccedilirə

bilərik Məsələn ldquoVahid Əziz -70rdquo ldquoTorpaqdan goumlyərdim

torpaqda bitdimrdquo və s İndi isə ldquoVahid Əziz ndash 70rdquo adlı

sərginin nuumlmunəsini veririk

Başlıq

1 ldquoVahid Əziz -70rdquo

2 Vahid Əzizin portreti

3 Kitablarının nuumlmayişi

4 Goumlrkəmli insanların Vahid Əziz haqqında soumlylədiyi

fikirlər

5 Şeir parccedilası

6

Nuumlmayiş olunacaq kitablar

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

2

Tərtibccedili Nərgiz Məcidova

Redaktor və

buraxılışa məsul Şəhla Qəmbərova

Şair başdan ndash başa yanan uumlrəkdir Vahid Əzizin 70 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları uumlccediluumln

hazırlanmış metodiki vəsait tərt ed NMəcidova red və

burax məsul ŞQəmbərova FKoumlccedilərli adına Respublika Uşaq

Kitabxanası- Bakı 2015- 20s

copyF Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası 2015

3

Tərtibcidən

Bu vəsaiti sevimli şairimiz Vahid Əzizin 70 illiyi

muumlnasibətilə sizə təqdim edirik Vəsaiti sizə təqdim etməkdə

əsas məqsədimiz oxucuların şair haqqında olan məlumatlarını

daha da artırmaqdır Metodik vəsait iki hissədən ibarətdir

Vəsaitin ldquo Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın rdquo adlanan birinci

hissəsində şairin həyat və yaradıcılığından ikinci hissəsində

isə kitabxanada şairə həsr olunmuş tədbirlərdən soumlhbət accedilılır

4

Ccedilağdaş Azərbaycan şeirində oumlz yeri olanVahid Əziz 1945-ci

il noyabrın 23-də Ermənistanın Dərələyəz mahalının

Əzizbəyov kəndində qulluqccedilu ailəsində anadan olmuşdur

1963-cuuml ildə ailəliklə Azərbaycanın Tərtər rayonuna

koumlccedilduumlklərindən orta məktəbi orada bitirmişdir Orta məktəbi

bitirdikdən sonra 1963-1964 ndashcuuml illərdə ilk əmək fəaliyyətinə

Əli Bayramlı şəhərində ldquoŞirvanneftrdquo trestində başlamışdır

1971-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunu bitirdikdən

sonra 1971-1976-cı illərdə ldquo Xəbər Mətbuat Agentliyi rdquondə

muumlxbir 1976-1982-ci illərdə Bakı şəhər Partiya Komitəsində

təbliğat və təşviqat şoumlbəsində təlimatccedilı 1982-1989-cu illərdə

Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində təlimatccedilı 1989-1991-

ci illərdə mətbuat boumllməsinin muumldiri Azərbaycan Doumlvlət

Mətbuat Komitəsində sədr muumlavini vəzifələrində ccedilalışmışdır

1991-1997-ci illərdə isə Azərbaycan Yazıccedilılar Birliyi idarə

heyətinin katibi olmuşdur Bakı şəhər İcra hakimiyyətinin

Reklam və Şəhər tərtibatı Departamentində ldquoReklamların

Azərbaycan dilində yazılışına nəzarət boumllməsirdquo nin muumldiri

işləmişdir 1989-cu ildən Vahid Əziz Dağlıq Qarabağ uumlzrə

respublika təşkilat komitəsinin uumlzvuumlduumlr Onun ldquo Oğuz eli rdquo

ədəbi-publisistik qəzetin işıq uumlzuuml goumlrməsinə ciddi koumlməyi

olmuşdur 1991-ci ildə Bakıda keccedilirilən Beynəlxalq-biznes

konqresinin təşkilat komitəsi qərargahının rəisi olmuşdur

Bədii yaradıcılığa 1967-ci ildə ldquo Ədəbiyyat və incəsənət rdquo

qəzetində ccedilıxan ilk şeiri ilə başlayan şair həmin vaxtdan doumlvri

mətbuatda muumlntəzəm ccedilıxış edir İlk şeirlər kitabı isə 1968- ci

ildə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı şeirlər kitabı

olmuşdur Son illərə qədər 200-dən ccedilox publisistik məqaləsi

və muumlsahibəsi dərc edilərək işıq uumlzuuml goumlrmuumlşduumlr Vaxtaşırı

yeni şeirlərilə ccedilıxış edən şairin soumlzlərinə bəstələnmiş

mahnılarının diski buraxılmışdır 1997-ci ildə nəşr edilən

ldquoDoumlzmək olmurrdquo şeirlər kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə

5

qarşılanmışdır Şair bədii tərcuumlmə ilə də məşğul olur Goumlzəl

insan istedadlı yazıccedilı Vahid Əzizin bu il 70 illik yubileyi

qeyd olunur 70 illik oumlmuumlrdən doumlnuumlb arxaya baxanda Vahid

Əzizin dolğun yaradıcılığı goumlz oumlnuumlnə gəlir O ədəbiyyata

qədəm basdığı guumlndən maraqlı şeirləri ilə oxucular arasında

geniş houmlrmət qazanmışdırVahid Əziz istedadlı şair olmaqla

yanaşı həm də goumlzəl tərcuumlməccedilidir Yazıccedilının tərcuumlmə əsərləri

ana dilində elə səslənir ki onları orijinaldan fərqləndirmək

muumlmkuumln deyil 70 yaşlı şairin yaradıcılığını geniş oxucu

kuumltləsinə daha yaxından tanıtmaq məqsədilə respublikamızın

bir ccedilox təhsil muumləssələrində - məktəblərdə lisey və

gimnaziyalarda kitabxanalarda bir ccedilox mədəniyyət

ocaqlarında tədbirlərin keccedilirilməsi nəzərdə tutulmuşdur

Eləcə də F Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında

da tədbirlər planı hazırlanmışdır Belə tədbirlər planının

maraqlı və geniş olması uumlccediluumln kitabxanaccedilı əvvəlcə Vahid

Əzizin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı sərgi və stend

hazırlamalıdır Sərgini muumlxtəlif başlıqlar altında keccedilirə

bilərik Məsələn ldquoVahid Əziz -70rdquo ldquoTorpaqdan goumlyərdim

torpaqda bitdimrdquo və s İndi isə ldquoVahid Əziz ndash 70rdquo adlı

sərginin nuumlmunəsini veririk

Başlıq

1 ldquoVahid Əziz -70rdquo

2 Vahid Əzizin portreti

3 Kitablarının nuumlmayişi

4 Goumlrkəmli insanların Vahid Əziz haqqında soumlylədiyi

fikirlər

5 Şeir parccedilası

6

Nuumlmayiş olunacaq kitablar

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

3

Tərtibcidən

Bu vəsaiti sevimli şairimiz Vahid Əzizin 70 illiyi

muumlnasibətilə sizə təqdim edirik Vəsaiti sizə təqdim etməkdə

əsas məqsədimiz oxucuların şair haqqında olan məlumatlarını

daha da artırmaqdır Metodik vəsait iki hissədən ibarətdir

Vəsaitin ldquo Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın rdquo adlanan birinci

hissəsində şairin həyat və yaradıcılığından ikinci hissəsində

isə kitabxanada şairə həsr olunmuş tədbirlərdən soumlhbət accedilılır

4

Ccedilağdaş Azərbaycan şeirində oumlz yeri olanVahid Əziz 1945-ci

il noyabrın 23-də Ermənistanın Dərələyəz mahalının

Əzizbəyov kəndində qulluqccedilu ailəsində anadan olmuşdur

1963-cuuml ildə ailəliklə Azərbaycanın Tərtər rayonuna

koumlccedilduumlklərindən orta məktəbi orada bitirmişdir Orta məktəbi

bitirdikdən sonra 1963-1964 ndashcuuml illərdə ilk əmək fəaliyyətinə

Əli Bayramlı şəhərində ldquoŞirvanneftrdquo trestində başlamışdır

1971-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunu bitirdikdən

sonra 1971-1976-cı illərdə ldquo Xəbər Mətbuat Agentliyi rdquondə

muumlxbir 1976-1982-ci illərdə Bakı şəhər Partiya Komitəsində

təbliğat və təşviqat şoumlbəsində təlimatccedilı 1982-1989-cu illərdə

Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində təlimatccedilı 1989-1991-

ci illərdə mətbuat boumllməsinin muumldiri Azərbaycan Doumlvlət

Mətbuat Komitəsində sədr muumlavini vəzifələrində ccedilalışmışdır

1991-1997-ci illərdə isə Azərbaycan Yazıccedilılar Birliyi idarə

heyətinin katibi olmuşdur Bakı şəhər İcra hakimiyyətinin

Reklam və Şəhər tərtibatı Departamentində ldquoReklamların

Azərbaycan dilində yazılışına nəzarət boumllməsirdquo nin muumldiri

işləmişdir 1989-cu ildən Vahid Əziz Dağlıq Qarabağ uumlzrə

respublika təşkilat komitəsinin uumlzvuumlduumlr Onun ldquo Oğuz eli rdquo

ədəbi-publisistik qəzetin işıq uumlzuuml goumlrməsinə ciddi koumlməyi

olmuşdur 1991-ci ildə Bakıda keccedilirilən Beynəlxalq-biznes

konqresinin təşkilat komitəsi qərargahının rəisi olmuşdur

Bədii yaradıcılığa 1967-ci ildə ldquo Ədəbiyyat və incəsənət rdquo

qəzetində ccedilıxan ilk şeiri ilə başlayan şair həmin vaxtdan doumlvri

mətbuatda muumlntəzəm ccedilıxış edir İlk şeirlər kitabı isə 1968- ci

ildə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı şeirlər kitabı

olmuşdur Son illərə qədər 200-dən ccedilox publisistik məqaləsi

və muumlsahibəsi dərc edilərək işıq uumlzuuml goumlrmuumlşduumlr Vaxtaşırı

yeni şeirlərilə ccedilıxış edən şairin soumlzlərinə bəstələnmiş

mahnılarının diski buraxılmışdır 1997-ci ildə nəşr edilən

ldquoDoumlzmək olmurrdquo şeirlər kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə

5

qarşılanmışdır Şair bədii tərcuumlmə ilə də məşğul olur Goumlzəl

insan istedadlı yazıccedilı Vahid Əzizin bu il 70 illik yubileyi

qeyd olunur 70 illik oumlmuumlrdən doumlnuumlb arxaya baxanda Vahid

Əzizin dolğun yaradıcılığı goumlz oumlnuumlnə gəlir O ədəbiyyata

qədəm basdığı guumlndən maraqlı şeirləri ilə oxucular arasında

geniş houmlrmət qazanmışdırVahid Əziz istedadlı şair olmaqla

yanaşı həm də goumlzəl tərcuumlməccedilidir Yazıccedilının tərcuumlmə əsərləri

ana dilində elə səslənir ki onları orijinaldan fərqləndirmək

muumlmkuumln deyil 70 yaşlı şairin yaradıcılığını geniş oxucu

kuumltləsinə daha yaxından tanıtmaq məqsədilə respublikamızın

bir ccedilox təhsil muumləssələrində - məktəblərdə lisey və

gimnaziyalarda kitabxanalarda bir ccedilox mədəniyyət

ocaqlarında tədbirlərin keccedilirilməsi nəzərdə tutulmuşdur

Eləcə də F Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında

da tədbirlər planı hazırlanmışdır Belə tədbirlər planının

maraqlı və geniş olması uumlccediluumln kitabxanaccedilı əvvəlcə Vahid

Əzizin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı sərgi və stend

hazırlamalıdır Sərgini muumlxtəlif başlıqlar altında keccedilirə

bilərik Məsələn ldquoVahid Əziz -70rdquo ldquoTorpaqdan goumlyərdim

torpaqda bitdimrdquo və s İndi isə ldquoVahid Əziz ndash 70rdquo adlı

sərginin nuumlmunəsini veririk

Başlıq

1 ldquoVahid Əziz -70rdquo

2 Vahid Əzizin portreti

3 Kitablarının nuumlmayişi

4 Goumlrkəmli insanların Vahid Əziz haqqında soumlylədiyi

fikirlər

5 Şeir parccedilası

6

Nuumlmayiş olunacaq kitablar

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

4

Ccedilağdaş Azərbaycan şeirində oumlz yeri olanVahid Əziz 1945-ci

il noyabrın 23-də Ermənistanın Dərələyəz mahalının

Əzizbəyov kəndində qulluqccedilu ailəsində anadan olmuşdur

1963-cuuml ildə ailəliklə Azərbaycanın Tərtər rayonuna

koumlccedilduumlklərindən orta məktəbi orada bitirmişdir Orta məktəbi

bitirdikdən sonra 1963-1964 ndashcuuml illərdə ilk əmək fəaliyyətinə

Əli Bayramlı şəhərində ldquoŞirvanneftrdquo trestində başlamışdır

1971-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunu bitirdikdən

sonra 1971-1976-cı illərdə ldquo Xəbər Mətbuat Agentliyi rdquondə

muumlxbir 1976-1982-ci illərdə Bakı şəhər Partiya Komitəsində

təbliğat və təşviqat şoumlbəsində təlimatccedilı 1982-1989-cu illərdə

Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsində təlimatccedilı 1989-1991-

ci illərdə mətbuat boumllməsinin muumldiri Azərbaycan Doumlvlət

Mətbuat Komitəsində sədr muumlavini vəzifələrində ccedilalışmışdır

1991-1997-ci illərdə isə Azərbaycan Yazıccedilılar Birliyi idarə

heyətinin katibi olmuşdur Bakı şəhər İcra hakimiyyətinin

Reklam və Şəhər tərtibatı Departamentində ldquoReklamların

Azərbaycan dilində yazılışına nəzarət boumllməsirdquo nin muumldiri

işləmişdir 1989-cu ildən Vahid Əziz Dağlıq Qarabağ uumlzrə

respublika təşkilat komitəsinin uumlzvuumlduumlr Onun ldquo Oğuz eli rdquo

ədəbi-publisistik qəzetin işıq uumlzuuml goumlrməsinə ciddi koumlməyi

olmuşdur 1991-ci ildə Bakıda keccedilirilən Beynəlxalq-biznes

konqresinin təşkilat komitəsi qərargahının rəisi olmuşdur

Bədii yaradıcılığa 1967-ci ildə ldquo Ədəbiyyat və incəsənət rdquo

qəzetində ccedilıxan ilk şeiri ilə başlayan şair həmin vaxtdan doumlvri

mətbuatda muumlntəzəm ccedilıxış edir İlk şeirlər kitabı isə 1968- ci

ildə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı şeirlər kitabı

olmuşdur Son illərə qədər 200-dən ccedilox publisistik məqaləsi

və muumlsahibəsi dərc edilərək işıq uumlzuuml goumlrmuumlşduumlr Vaxtaşırı

yeni şeirlərilə ccedilıxış edən şairin soumlzlərinə bəstələnmiş

mahnılarının diski buraxılmışdır 1997-ci ildə nəşr edilən

ldquoDoumlzmək olmurrdquo şeirlər kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə

5

qarşılanmışdır Şair bədii tərcuumlmə ilə də məşğul olur Goumlzəl

insan istedadlı yazıccedilı Vahid Əzizin bu il 70 illik yubileyi

qeyd olunur 70 illik oumlmuumlrdən doumlnuumlb arxaya baxanda Vahid

Əzizin dolğun yaradıcılığı goumlz oumlnuumlnə gəlir O ədəbiyyata

qədəm basdığı guumlndən maraqlı şeirləri ilə oxucular arasında

geniş houmlrmət qazanmışdırVahid Əziz istedadlı şair olmaqla

yanaşı həm də goumlzəl tərcuumlməccedilidir Yazıccedilının tərcuumlmə əsərləri

ana dilində elə səslənir ki onları orijinaldan fərqləndirmək

muumlmkuumln deyil 70 yaşlı şairin yaradıcılığını geniş oxucu

kuumltləsinə daha yaxından tanıtmaq məqsədilə respublikamızın

bir ccedilox təhsil muumləssələrində - məktəblərdə lisey və

gimnaziyalarda kitabxanalarda bir ccedilox mədəniyyət

ocaqlarında tədbirlərin keccedilirilməsi nəzərdə tutulmuşdur

Eləcə də F Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında

da tədbirlər planı hazırlanmışdır Belə tədbirlər planının

maraqlı və geniş olması uumlccediluumln kitabxanaccedilı əvvəlcə Vahid

Əzizin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı sərgi və stend

hazırlamalıdır Sərgini muumlxtəlif başlıqlar altında keccedilirə

bilərik Məsələn ldquoVahid Əziz -70rdquo ldquoTorpaqdan goumlyərdim

torpaqda bitdimrdquo və s İndi isə ldquoVahid Əziz ndash 70rdquo adlı

sərginin nuumlmunəsini veririk

Başlıq

1 ldquoVahid Əziz -70rdquo

2 Vahid Əzizin portreti

3 Kitablarının nuumlmayişi

4 Goumlrkəmli insanların Vahid Əziz haqqında soumlylədiyi

fikirlər

5 Şeir parccedilası

6

Nuumlmayiş olunacaq kitablar

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

5

qarşılanmışdır Şair bədii tərcuumlmə ilə də məşğul olur Goumlzəl

insan istedadlı yazıccedilı Vahid Əzizin bu il 70 illik yubileyi

qeyd olunur 70 illik oumlmuumlrdən doumlnuumlb arxaya baxanda Vahid

Əzizin dolğun yaradıcılığı goumlz oumlnuumlnə gəlir O ədəbiyyata

qədəm basdığı guumlndən maraqlı şeirləri ilə oxucular arasında

geniş houmlrmət qazanmışdırVahid Əziz istedadlı şair olmaqla

yanaşı həm də goumlzəl tərcuumlməccedilidir Yazıccedilının tərcuumlmə əsərləri

ana dilində elə səslənir ki onları orijinaldan fərqləndirmək

muumlmkuumln deyil 70 yaşlı şairin yaradıcılığını geniş oxucu

kuumltləsinə daha yaxından tanıtmaq məqsədilə respublikamızın

bir ccedilox təhsil muumləssələrində - məktəblərdə lisey və

gimnaziyalarda kitabxanalarda bir ccedilox mədəniyyət

ocaqlarında tədbirlərin keccedilirilməsi nəzərdə tutulmuşdur

Eləcə də F Koumlccedilərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında

da tədbirlər planı hazırlanmışdır Belə tədbirlər planının

maraqlı və geniş olması uumlccediluumln kitabxanaccedilı əvvəlcə Vahid

Əzizin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı sərgi və stend

hazırlamalıdır Sərgini muumlxtəlif başlıqlar altında keccedilirə

bilərik Məsələn ldquoVahid Əziz -70rdquo ldquoTorpaqdan goumlyərdim

torpaqda bitdimrdquo və s İndi isə ldquoVahid Əziz ndash 70rdquo adlı

sərginin nuumlmunəsini veririk

Başlıq

1 ldquoVahid Əziz -70rdquo

2 Vahid Əzizin portreti

3 Kitablarının nuumlmayişi

4 Goumlrkəmli insanların Vahid Əziz haqqında soumlylədiyi

fikirlər

5 Şeir parccedilası

6

Nuumlmayiş olunacaq kitablar

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

6

Nuumlmayiş olunacaq kitablar

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

7

Kitabxanada məlumatlandırıcı vəsaitlərin

sırasında bukletlər xuumlsusi yer tutur Bukletlər

muumləllif haqqında tədbirlər hazırlayarkən

icmallar keccedilirərkən kitabxanaccedilıya məlumat

verməkdə ccedilox koumlmək edirŞairin yaradıcılığı

ilə oxucuları tanış etmək uumlccediluumln hazırlanmış

bukletdə Vahid Əzizin əsərlərinin siyahısı

şeiri haqqında qısa məlumatlar verilmişdir

Hər birimiz dil accedilanda ilkin kəlməsi ana

beynində ilk formalaşan ldquoVətənrdquoi olur Bu iki soumlz birləşərək

ldquoAna Vətənrdquo kəlməsi yaradır Hər bir şairin yaradıcılığında

isə bu xətt xuumlsusi canlanırVahid Əziz Bakıda doğulmasa da

Bakını doğma şəhəri sayıb Bakını daha ccedilox sevib Bakının

mənzərələrini əks etdirən ccediloxlu şeirlər yaradıbBu sevgi

hissini şairin Bakıya həsr etdiyi ilk şeirilərindən olan doumlrd

misralıq ldquoBakırdquo şeirindərdquo duya bilərik

Şəfəqlər xəncər tək batıb gecəyə

Zuumllməti min yerə parccedilalayıbdır

Uumlfuumlqlər əbədi qızarsın deyə

Bakı Xəzər uumlstdə od qalayıbdır

Şairin yaradıcılığı ldquoVətənrdquo ldquoBakırdquo silsiləsindən olan şeirləri

ilə zəngin olduğundan bu şeirlər ətrafında oxucularla ldquo

Anam Vətənimrdquo moumlvzusunda muumlzakirə keccedilirə bilərik

Muumlzakirəni başlayan kitabxanaccedilı uşaqlara şair haqqında

məlumat verir onun əsərləri şeirləri ilə onları tanış

edirVahid Əziz yaradıcılığı ilə uşaqların nə dərəcədə tanış

olduqlarını bilmək uumlccediluumln onlara sual-cavab hazırlayır

1)Vahid Əziz kimdir

a) şair

b) yazıccedilı

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

8

c) rəssam

2) Vahid Əziz neccedilənci ildə anadan olub

a)1945

b)1935

c)1942

3) Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında monoqrafiya verilmiş

kitabın muumləllifi kimdir

a) Sona Xəyal

b)Rəsul Rza

c)Nəbi Xəzri

4) Vahid Əzizin məşhur ldquoBayatılarrdquo mahnısını eşitmisinizmi

a)Bəli

b)Xeyr

5) Vahid Əzizin hansı poemalarını tanıyırsınız

a)Aylı pəncərə Tək əlin səsi Guumlnəşlə bir uumlfiqdə Vətənə

qayıdanlar Şeyx Səfi xalısı

b)Qar yağır Bahar Hara suumlrək koumlccediluumlmuumlzuuml

c)Firudun Apardı sellər SaranıNənələr və nəvələr

6) Hansı poeması əsasında ccediləkilmiş filmə baxmısınız

a)Aylı pəncərə

b)Vətənə qayıdanlar

c)Tək əlin səsi

7) Vətənə qayıdanlar poeması hansı moumlvzudan bəhs edir

a)təbiətin goumlzəlliklərindən bəhs edir

b) represiya qurbanlarına həsr edilib

c)vətənə məhəbbət moumlvzusundan bəhs edir

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

9

8) Poemadakı ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo şeirində dar

ağacına qarşı ccedilıxan şair sonda dar ağacı olmağa niyə razı

olur

a)həmin dar ağaclarından muumlsibətlərin davaların

asılmasını istəyir

b)etiraz əlaməti olaraq

c)təbiəti qorumaq uumlccediluumln

9) Vahid Əziz ədəbiyyata gəlməsində oumlzuumlnuuml hansı şairimizə

borclu sayırdı

a)Səməd Vurğuna

b) Xəlil Rzaya

c) Rəsul Rzaya

10) Şeyx Səfi poeması hansı xuumlsusiyyətilə səciyyəvidir

a)dostluqdan bəhs edir

b)poemada şairin oumlz xalqının mədəni abidələrindən hesab

edilən xalının əzəmətini boumlyuumlkluumlyuumlnuuml goumlstərməsi ilə

c)əməyə məhəbbətdən bəhs edir

Sonra kitabxanaccedilı onlara şairin kitablarıonların nəşri

haqqında məlumatlar verirKitabxanaccedilıya koumlmək etmək uumlccediluumln

bu məlumatları qeyd edirik

Vahid Əzizin ilk kitabı 1969- cu ildə Fikrət Sadığın redaktəsi

ilə nəşr edilmiş ldquoMən kuumlləyi goumlruumlrəmrdquo adlı kitabıdır Kitabda

muumləllifin cəmi 19 şeiri toplanmışdır İkinci kitab isə 1974-cuuml

ildə ldquoGənclikrdquo nəşriyyatında cap edilmiş ldquoAylı pəncərərdquo

adlanır Şairin noumlvbəti kitabı isə 1980-cı ildə ldquoYazıccedilırdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmiş ldquoİllərin baharırdquo kitabıdır 1985-ci

ildə ldquoƏllərimin koumllgəsirdquoadlı noumlvbəti kitabı ldquoGənclikrdquo

nəşriyyatında ccedilap edilmişdir Son illərdə nəşr edilən

kitablarından ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı kitabı 1995-ci ildə

ccedilapdan ccedilıxıbDoumlrd cilddən ibarət olan ldquo Şeirlər rdquo kitabı 2005-

ci ildə Gənclik nəşriyyatında nəşr edilmişdir Kitabda Şairin

1995-2004-cuuml illərdə yazdığı şeirləri poemalarıtərcuumlmələri

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

10

yer almışdır ldquoAlccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlrrdquo kitabına daxil

olan şeirlər isə muumləllifin qısa zaman kəsiyində yazdığı son

şeirləridirKitab 2008- ci ildə ldquoAzərnəşrrdquo tərəfindən nəşr

edilmişdir Vahid Əzizin yaradıcılığı haqqında isə AMEA-nın

Məhəmməd Fuumlzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun boumlyuumlk elmi

işccedilisi Sona Xəyalın ldquoMuumlasirlərimrdquo seriyasından olan

monoqrafiyası oxuculara təqdim edilib Kitab

ədəbiyyatımızda goumlrkəmli yer tutan Vahid Əziz

yaradıcılığından yadda qalan detallarla zəngindir Lakin

uşaqlarla keccedilirəcəyimiz muumlzakirə uumlccediluumln 1997-ci ildə ccedilap

edilmiş ldquo Doumlzmək olmurrdquo kitabını seccedilirik

KitabxanaccedilıUşaqlar hər birimiz şairlərimizin yaradıcılığı ilə

tanış olarkən orada muumlxtəlif şeirlərə rast gəlirikVahid Əzizin

isə Azərbaycanın təbiətinə goumlzəlliklərinə həsr etdiyi şeirləri

daha təsirlidir Bu şeirlər ona goumlrə təsirlidir ki Vahid Əziz

Bakını daha ccedilox sevirdi Şair ldquoBakırdquo adlı bir şeirində Bakı

kuumlləklərini durnalarını təsvir edirdisə ldquoKoumlhnə Bakırdquoadlı

digər bir şeirində Bakının keccedilmişinə səyahət edirdi ldquoXəzərrdquo

şeirində isə şair Xəzərə goumlzəl etiraflar edir dənizlə danışır

Bakıya aid şeirlərindən biri olan ldquo İccedilərişəhərrdquo şeirində isə

Bakının muumlasir goumlruumlntuumllərindən soumlz accedilılır Onun kitablarının

hər birində ldquoAylı pəncərərdquo ldquoİllərin baharırdquo ldquoDoumlzmək olmurrdquo

kitablarında bunları muumlşahidə etmək olarVahid Əziz

vətənin təbiətin goumlzəlliklərinin vurğunu olan bir şairdir

Təbiətin qoynunda saatlarla gəzmək sularının şırhaşırına

qulaq asmaq şairin butun dərdlərini unutdururduŞair

şeirlərində bildirir ki təbiət olmasaydı yəqin ki insanda

olmazdı Təbiət bir noumlv Allahın insana bəxş etdiyi bir

moumlcuumlzəsidir Vahid Əzizin şeirlərində də ən ccedilox payız fəsli

səciyyəvidir

Ccedilən duumlşduuml dağların doumlşuuml ağardı

Qartallı zirvələr qara bağlanır

Yazda dərələrdən sellər axardı

Soyuqlar guumlc gəldi ara bağlanır

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

11

Başqa bir ldquoQayıdaram baharardquo şeirində isə onun fikrincə

təbiət quşlarsız bitkilərsiz ccediliccediləklərsiz heccedildir Bu şeirdə bir

bahar nəfəsi duyulur

Bir payız axşamında

mən koumlccediləndə duumlnyadan

qovuşaram onlara

Sayma sayı bilinməz

bahar ccediliccediləklərinin

Mən də ccediliccedilək olaram

qayıdaram bahara

Şairin təbiət motivlərindən istifadə etməklə rəsm yaradıcılığı

haqqında rəsm muumlsabiqəsi keccedilirə bilərikMuumlsabiqə

keccedilirməzdən əvvəl məktəblərə muumlsabiqənin keccedilirilməsi

haqqında elan verilir Muumlsabiqəni şairin ldquoBaharrdquo şeiri

ətrafında keccediliririk Burada təsvir edilən baharda şairin

arzuları daha boumlyuumlkduumlr Qışdan ccedilıxıb bahara sarı gedən

buludların duumlzlərin dağların uumlstuumlndən keccedildiyi yolu təsvir

edilirMuumlsabiqədə uşaqlar şeirin motivlərinə uyğun Baharın

necə qışdan ccedilıxdığının təsvirini verirlər

Oxucuları yazıccedilı və şairlərin digər goumlrkəmli şəxslərin həyat

və yaradıcılığı ilə tanış etmək uumlccediluumln kitabxanada keccedilirilən

goumlruumlşlərin xuumlsusi əhəmiyyəti var Vahid Əziz yaradıcılığını

oxuculara tanıtmaq uumlccediluumln kitabxanaya məktəblilər

muumləllimlər şair və yazıccedilılar şairin yaradıcılığı ilə yaxından

tanış olan ədəbiyyatşuumlnaslar dəvət olunur Aparıcılar

iştirakccedilılarla şairi tanış edironlara yubilyarın həyat və

yaradıcılığı haqqında məlumat verir I Aparıcı Əziz dostlar houmlrmətli qonaqlar Bu il

uumlrəyə yatımlı mahnıların muumləllifi dəyərli şairimiz Vahid

Əzizin 70 illik yubileyi tamam olur Şairin oumlz dilindən

şeirlərini dinləmək uumlccediluumln bu goumlruumlşuuml sizlər uumlccediluumln təşkil etmişik

Şeirlərində ldquoSənətlərin peşələrin ən goumlzəli şairlikmişrdquo

soumlyləyən Vahid Əziz bədii yaradıcılığa Ədəbiyyat qəzetində

ccedilıxan şeiri ilə başlamış 200-dən artıq məqaləsi işıq uumlzuuml

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

12

goumlrmuumlşduumlr 1997- ci ildə ccedilapdan ccedilıxan ldquoDoumlzmək olmurrdquo adlı

kitabı oxucular tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır Şair bədii

tərcuumlmə ilə də məşğul olmuşdur

II aparıcı Soumlhbət o Vahid Əzizdən gedir kicəmiyyət onu

şair kimi ictimai xadim kimi onlarla mahnı mətninin

muumləllifi kimi tanıyır qəbul edir Vahid Əzizi ilk dəfə şair

kimi kəşf edən boumlyuumlk şairimiz Rəsul Rza olmuşdurİlk dəfə

Rəsul Rza Ədəbiyyat qəzetinin 1968- ci il 16 mart

buraxılışında Vahid Əziz haqqında belə bir məqalə

yazmışdır Tanışlıq adlanan həmin məqalə belədir

I aparıcı - Bir tələbə sizi goumlrmək istəyir

- Gəlsin

- Ortaboylu qarabuğdayı bir cavan iccediləri girdi

O nədənsə mənə yox ayağının altına baxırdı

- Onun ilk sozlərini yaxşı eşitmədim Yəqin ki

salam verirdi

- O titrəyən səslə

- Rəsul muumləllim vaxtınızı alıram bağışlayın

(Əlindəki qovluğu masanın uumlstuumlnə qoyur ) Bu

bir neccedilə yazını oxuyun mənə məsləhət verin

- Şeirdimi

- O dinmədi Sonra dodağında koumlvrək təbəssuumlm

yavaşdan dedi

- Vallah elə yanınıza bununccediluumln gəlmişəm

- Rəsul muumləllim səhifələri goumlzdən keccedilirməyə

başlayır

Dərə dodaqlarda dağılar suumlkut

Palıd barmaqlarda səs duumlyuumln duumlşər

Hardasa dağılar bir ovuc bulud

Hardasa yadıma gileyin duumlşər

Bu misraları oxuduqdan sonra belə fikrə gəlir

ldquoBu duyğular hələ koumlrpədi Onlara bədxah əli dəyə

bilər onu sındıra bilər Lakin mən istəmirəm ki heccedil

istəmirəm ki bu cavan da bizim keccedildiyimiz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

13

məşəqqətli yollardan keccedilib şeirə sənətə sərf edəcəyi uumlrək

doumlyuumlntuumllərini axtarış icad tapıntı və zəhmətini nadir

saatlarını nadan kuumlt vurumlu qırmanclardan qorumağa sərf

etsinrdquo

II AparıcıDoğrudan da Rəsul RzanınVahid Əziz haqqında

yazdığı bu fikirlərdən 40 ildən artıq vaxt keccedilirBu illərdə

Vahid Əzizin kitabları az-az ccedilap olunsa da illər ərzində

imzası ədəbi-bədii jurnallarda ccedilox seyrək goumlruumlnsə də onun

poeziyası yaradıcılığı həmişə bizimlə olub Onu da deyək ki

xalq oumlz yaradıcılığında səmimi olan şairə uumlstuumlnluumlk

verirVahid Əziz də məhz belə şairdir Xalqın sevinci

kədəri dərdi acısı onun yaradıcılığında oumlz əksini

tapır Onun şeirlərində ədalət goumlzəllik vətənə xalqa sevgi

bağlılıq oumlz əksini tapır Gəlin şairimizin həmin şeirlərindən

birini ndash ldquoVətənrdquo şeirini oxucumuzun ifasında dinləyək

Yaşayırıq o verdiyi ccediloumlrəknən ndash

Canımızda qanımızda bu Vətən

Silinməsi muumlmkuumln deyil uumlrəkdən

Yer uumlzuumlndə Tanrımızdı bu Vətən

Dərdli bizik yadlar ona yanmadı

Nifaq salan anlamadı qanmadı

Ara sıra əysələr də sınmadı ndash

Pozulmayan tarix yazdı bu Vətən

Duumlnya bilir ndash Azərbaycan uumlnvanı

ldquo Bakı ndash Ceyhan rdquo nur daşıyan karvanı

Yormaq olmaz polad kimi bu canı ndash

Sənsən ndash mənəm hamımızdı bu Vətən

Dar guumlnuumlndə xilaskarı el olar

Arzuları qoumlnccedilələnib guumll olar

Ccedileşmələri qovuşaraq sel olur

Arpa ccedilayı Kuumlr Arazdı bu Vətən

Ccedilox olubdu qeyb olmuşu itmişi

Bilə-bilə şəhidliyə getmişi

Olmasaydı ləyaqətli keşmişi

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

14

Sevilərək sayılmazdı bu Vətən

I Aparıcı İndi isə gəlin az da olsa bu guumlnuumln

problemlərindən uzaq olub bu simə koumlklənərək Vahid Əziz

duumlnyasına qonaq olaq Vahid Əziz ruhunun işığında az da

olsa sakitlik tapaq Bu duumlnyaya səyahətə başlayaq

Muumlsahibələrinin birində Vahid muumləllim qeyd eləmisiniz ki

hər dəfə oxucularla goumlruumlşə gələndə yeni bir şeir yazıram

onlar uumlccediluumln Bu gun sizi sevənlərin goumlruumlşuumlnə hansı şeirlə

gəlmisiniz

( Şairin ccedilıxışı dinlənilir )

Aparıcı Vahid muumləllim goumlrkəmli bəstəkar Elccedilin İmanov

ldquoMənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayınrdquo şeirinizi mahnıya

ccedilevirməklə daha da uzunoumlmuumlrluuml etmişdirYazılmasından

xeyli bir zaman keccedilsə də bu mahnı hər zaman sevilir

Soumlylədiyinizə goumlrə bu şeir humanist bir şeirdir əlbəttə hər

kəs istər ki yuumlz il yaşaya hətta min il də yaşamaq istər

insan

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Xəzan yarpağı tək qovmasın kuumllək

Goumlzlərim goumlrsə də ayağım -əlim

Əsalıq olanda dayansın uumlrək

Mənə - Yuumlz il yaşa - deməyin dostlar

Yerişim guumlluumlşuumlm səsim itməsin

Məndən cavan olan guumlmrah olanlar

Ccediliynimdə duumlnyadan koumlccediluumlb- getməsin

Mən yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Bu qədər yaşayan hansı ccediliccediləkdir

Sən yaşda qalmırsa taytuşun-tayın

Qurdnan qiyamətə qalmaq deməkdir

Mənə elə oumlmuumlr arzulayın ki

Oumlluumlncə uumlmmantək ccedilağlaya bilim

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

15

Qapı pəncərəni oumlz evimdəki

Oumlzuumlm accedila bilim bağlaya bilim

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə

Nə oumlzuumlm koumlvrəlim nə sizə guumlluumlm

Tanrıdan bir oumlmuumlr diləyin mənə

Hər vaxt sevə bilim sevilə bilim

Taleyim sevgiylə baxsın uumlzuumlmə

Goumlrsuumln yad payına şərik deyiləm

Gərək olmayanda oumlzuumlm-oumlzuumlmə

Deməli heccedil kəsə gərək deyiləm

Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın -

Ləyaqət təmiz ad atıb getməsin

Duumlnyaya qalacaq malı duumlnyanın -

Karvanın lənətə batıb getməsin

Mənə yuuml il oumlmuumlr arzulamayın

Şeir başdan ayağa yaşamaq uumlccediluumln bir duadır Adam nə xəstə

olsun nə də həbs olunub zindana duumlşməsin Hər kəs Allahın

izni ilə oumlz taleyini oumlzuuml həll etsin kimsəyə moumlhtac olmadan

( Mənə yuumlz il oumlmuumlr arzulamayın mahnısı səslənir )

I Aparici Kitabları ilə tanış olarkən goumlruumlruumlk ki Vahid

Əzizin əsərləri qəmli notlar uumlzərində koumlklənməmişdir O bu

duumlnyanın sevimli nəyi varsa bizə sevdirməyə ccedilalışıb Bu

şeirlərdən ldquoPayız simfoniyasırdquoldquoSəmənirdquoldquoYaz gəlirrdquo

və s adlarını ccediləkə bilərik

II Aparıcı Belə sevgi dolu şeirləri ilə yanaşı Vahid Əziz

Azərbaycan xalqına qarşı ccedilevrilmiş accedilıq duumlşmənccedililik siyasəti

olan 37-ci il represiya qurbanlarına ldquoVətənə qayıdanlarrdquo

poemasını həsr etmişdir O bu poemanı represiya

qurbanlarının xatirəsinə oumlzuumlnuumln bir borcu kimi qələmə

almışdır Poemanı oxuduqca şairin xalqın dərdinə nə qədər

yandığını bu kədəri necə dərindən duyduğunu hiss etməmək

muumlmkuumln deyil Şair bu şeiri canlı şahidi olduğu hadisələrin

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

16

təsiri altında qalaraq yazmışdır Bu səbəbdən də baş verən

qanlı hadisələrin şahidi olmayan insanlar hətta uşaqlar belə

poemanı oxuyarkən xalqımızın faciəsini dərindən hiss edirlər

1997- ci ildə Azərbaycan televiziyasının istehsalı olan

ldquoVətənə qayıdanlarrdquo poeması əsasında qısametrajlı film

ccediləkilmişdir Haqqında soumlhbət accedildığımız bu poema 37-39-cu

illərdə repressiyaya məruz qalan sənət adamlarının xatirəsinə

həsr edilir Əsərdə soumlzdən soumlz sahiblərindən tez-tez dəyişən

vətənin ağlamalı taleyindən soumlz accedilılır Başlanğıcda Nizamini

yada salan şair demək istəyir ki tarix boyu hər zaman həqiqi

sənətkarlar əziyyətlərə məşəqqətlərə məruz qalır Başlanğıcda Nəsimini Fuumlzulini xatırladan şair sənətkarların

həyatının hər zaman keşməkeşli olduğunu oumlnə gətirib

Soumlz yaman xatalı şeydir

Satmalı almalı şeydir

Şair dili xəncərdirsə -

Qınında qalmalı şeydir

Ağlama ldquoVətənimrdquo adlı hissədə Vətəninə oğlunun doumlnməsi

muumlnasibətilə goumlzaydınlığı verir

Şeirləri ifa etmək uumlccediluumln səhnəyə oxucular gəlir

Ağlama Vətənim bəsdir ağladın

Artıq sevinməli guumllən ccedilağındır

Dilimi bələyib guumllə saxladın

İndi danışmalı dinən ccedilağındır

Bir nəslin taleyi heccedil gətirmədi

Yurdumun başında nələr varıymış

İmamlar duymadı Tanrı goumlrmədi ndash

Bəlkə bu cinlərin oyunlarıymış

ldquoAğaclara yaraşmayır bu goumlrkəmrdquo bolməsində şairin dar

ağaclarının qurulmaması uumlccediluumln ağaclara fəryadını goumlruumlruumlk

Monitorda represiya qurbanlarının şəklləri goumlruumlnuumlr həzin

musiqi səslənir

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

17

Ağaclara yaraşmayır bu goumlrkəm

Ağaclardan dar ağacı qurmayın

Ağacları qazsanız da koumlkuumlndən

Yaşıl-yaşıl budaq-budaq qırmayın

Tanrım mənə dayansaydı havadar

Bu duumlnyada həmişəlik qalardım

Asılsaydı muumlsibətlər davalar -

Oumlzuumlm doumlnuumlb dar ağacı olardım Şeirin noumlvbəti hissələrində şair Cavidi Muumlşfiqi salamlayırOnların

faciəsindən soumlz accedilır Bu şeirlərdə şairin hissini duyğusunu uumlrək

yanğısını accedilıqlayan misralar ccediloxdur Səhnədə oxucu uumlzuumlnuuml monitorda gedən Huumlseyn Cavidin şəklinə tutaraq

Bağışla min dəfə Cavid əfəndi

Hamımız bu işin guumlnahkarıyıq

Bəlkə də vaxtında əməli fəndi

Dost ilə duumlşməni ayırmalıyıq Digər oxucu Mikayıl Muumlşfiqin Monitorda gedən şəklinə baxaraq şeiri ifa

edir Oxu tar musiqisi səslənir Muumlşfiqim necə də cavan qalmısan

Cavanmı saxlayır oumlluumlm insanı

Elə bil hər zaman şəkil olmusan

Canlı olmusansa məzarın hanı

Deyirdin yenədə o bağ olaydı

Koumlccediləydin o bağa durnalar kimi

O yollar olaydı o dağ olaydı

Oumlmuumlr vəfasızmış xəyallar kimi

Goumlr nəyi duumlşuumlnduumln nələri goumlrduumln

Suumlrguumlnluumlk şairin nəyinə gərək

Dərdini bir axşam tara houmlnkuumlrduumln

Nə dedin o tardan soruşum gərək

Dedin ki - Oxu tar - dilin kəsildi

Mizraba atıldın ndash kəsildi əlin

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

18

Goumlrduumllər kirpiklə ccedilaldın simləri

Dedilər guumlnahkar uumlrəkdir yəqin

Yenə də o goumlzəl bağ olaydı kaş

Muumlşfiqin əlləri ccediliccedilək dərəydi

Simlər gah əsəbi gah yavaş- yavaş -

Koumlvrək sinəsində nəğmə deyərdi

Başqa bir oxucu digər oxucuya muumlraciətlə

Gedib Cavidimiz Əhməd bəyimiz

Muumlşfiqin Əlinin səsləri batıb

Bəlkə buna goumlrə bu guumlndəyik biz

Duumlşmən uumlstuumlmuumlzə qılınc qaldırıb

Sonda Vədənə qayıdanlar filmi nuumlmayiş edilirFilm 1997-ci

ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal edilibFilmin

rejissoru Məhərrəm Bədirzadədir

Son

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

19

ldquoŞair başdan ndash başa yanan uumlrəkdirrdquo Vahid Əzizin 65 illik

yubileyi muumlnasibəti ilə respublika uşaq kitabxanaları

uumlccediluumln hazırlanmış metodik vəsait

Kompyuter yığımı

və dizayn Nərgiz Məcidova

UumlnvanAZ-1022 Bakı şəh SVurğun kuumlccedil88

E-mail childlibbakuyahoocom

URL wwwclbaz

FKoumlccedilərli adına Respublika

Uşaq Kitabxanasında

ccedilap olunmuşdur

Sifariş

Ccedilapa imzalanmışdır

Tirajı100

Pulsuz

20

Ədəbiyyat siyahısı 1Əziz V Şeirlər doumlrd cilddə 1995-2004 seccedilmələri ndash

BGənclik 2005 ndash 416 s

2 Əziz V Alccedila ccediliccediləyinə bənzəyən oumlmuumlr şeirlər -

Azərbaycan Doumlvlət Nəşriyyatı ndash 2008 ndash 671 s

3 Xəyal SVahid Əziz poeziyası haqqında ndash B MBM

2010 ndash 88 s

Əziz V Vətənə qayıdanlar poema Ponarama ndash 1996 ndash 18

oktyabr ndash N186 ndash S6

Məsimoğlu M Vahid Əzizin baharına və bir də payızına

oumltəri bir nəzər Ədəbiyyat qəzeti ndash 2005 ndash 25 noyabr ndash S5