air freight...แผนบริหารการสอนประจําบทที่ 3 24...
TRANSCRIPT
เอกสารประกอบการสอน
รายวชาการขนสงทางอากาศ
Air Freight
อาจารยณฐพล วฒนไชย
วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน
มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา
พ.ศ.2562
คานา
วชา LOG1205 การขนสงทางอากาศ (Air Freight) จดทาขนเพอใชประกอบการเรยนการ
สอนสาหรบหลกสตรบรหารธรกจ สาขาวชาการจดการโลจสตกส วทยาลยโลจสตกสและซพพลาย
เชน มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา เนอหารายวชาครอบคลมแนวคดสาคญของ ความรพนฐาน
ในจดสงสนคาและรปแบบขนตอนการดาเนนการในการบรหารจดการการขนสงสนคาทางอากาศ
บทบาทความสาคญในการขนสงสนคา ปจจยทเกยวของและเงอนไข ระเบยบขอบงคบในการ
ดาเนนการจดการขนสงสนคาทางอากาศ ผเขยนขอขอบพระคณงานบรหารงานทวไป กองบรการ
การศกษา มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา ทไดจดเตรยมคมอ และแนวทางปฏบตการพฒนา
ผลงานทางวชาการ กราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. ฤาเดช เกดวชย ทมนโยบายในการ
เขยนตาราเลมน กราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร. วทยา เมฆขา ทใหคาแนะนาเนอหาของ
ตาราเลมนใหสมบรณและเปนประโยชนตอผอาน ขอขอบพระคณผเรยบเรยงตาราเอกสารตางๆ ท
อางองในบรรณานกรม ททาใหผเขยนไดจดทาตาราเลมนจนสาเรจ
ณฐพล วฒนไชย
สงหาคม 2562
สารบญ
หนา
คานา ก
สารบญ ข
สารบญภาพ ซ
สารบญตาราง ฌ
แผนบรหารการสอนประจาวชา ญ
แผนบรหารการสอนประจาบทท 1 1
บทท 1 ความรเบองตนเกยวการขนสงทางอากาศ 3
บทนา 3
1. ความหมายของการขนสงทางอากาศ 3
2. ประเภทของเครองบน 4
3. ปจจยในการพจารณาเลอกใชสนคาในการขนสงทางอากาศ 5
4. ลกษณะของตลาด 5
5. เสนทางการขนสงทางอากาศ 6
6. สถานในการขนสงทางอากาศหรอทาอากาศยาน 6
7. ผประกอบการสาหรบการขนสงทางอากาศ 7
บทสรป 8
คาถามทบทวน 8
เอกสารอางอง 8
แผนบรหารการสอนประจาบทท 2 9
บทท 2 หลกการนสงทางอากาศ 11
บทนา 11
1. แนวความคดในการขนสงทางอากาศ 11
2. ปจจยทมอทธพลตอการขยายตวของการขนสงสนคาทางอากาศ 13
3. ผทมบทบาทในการขนสงสนคาทางอากาศ 14
4. เอกสารทางการขนสง 15
5. ผมสวนเกยวของทงหมดในการขนสงทางอากาศ 18
บทสรป 22
คาถามทบทวน 23
สารบญ
หนา
เอกสารอางอง 23
แผนบรหารการสอนประจาบทท 3 24
บทท 3 หลกการขนสงทางอากาศ 26
บทนา 26
1. ความเปนมาของการขนสงทางอากาศ 26
2. ขอดขอเสยของการขนสงทางอากาศ 29
3. หนวยความเรวของอากาศยาน 30
4. องคประกอบของการขนสงทางอากาศ 31
5. ลกษณะของอากาศยาน 31
บทสรป 34
คาถามทบทวน 34
เอกสารอางอง 34
แผนบรหารการสอนประจาบทท 4 35
บทท 4 การวางแผนการบรรทกสนคา 37
บทนา 37
1. สวนประกอบของเครองบน 37
2. สงอานวยความสะดวกระหวางเสนทาง 38
3. ลกษณะของเครองบนทใชงานโดยทวไป 38
4. การวางแผนการบรรทกแบบสากล 38
5. การบรรทกสมภาระในอากาศยาน
ใหเกดความปลอดภย
41
บทสรป 42
คาถามทบทวน 43
เอกสารอางอง 43
แผนบรหารการสอนประจาบทท 5 44
บทท 5 ประเภทของสนคาทางอากาศ 46
บทนา 46
1. ประเภทของสนคาทางอากาศ 46
สารบญ
หนา
2. ตวอยางของสนคาทตองการดแลเปนพเศษ 46
3. ตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง 53
บทสรป 55
คาถามทบทวน 55
เอกสารอางอง 55
แผนบรหารการสอนประจาบทท 6 56
บทท 6 การคดคาระวางในการขนสงทางอากาศ 58
บทนา 58
1. ความหมายของคาระวาง 58
2. การคานวณคาระวาง 59
3. การชาระคาระวาง 60
4. คาใชจายในการขนสงทางอากาศ 69
บทสรป 71
คาถามทบทวน 72
เอกสารอางอง 72
แผนบรหารการสอนประจาบทท 7 73
บทท 7 ลกษณะทวไป และปจจยในการเลอก
ของการขนสงสนคาทางอากาศ
75
บทนา 75
1. ลกษณะทวไปของการขนสงสนคาทางอากาศ 75
2. ปจจยในการเลอกของการขนสงสนคาทางอากาศ 76
3. ความหมายของใบตราสงสนคา 79
บทสรป 82
คาถามทบทวน 83
เอกสารอางอง 83
แผนบรหารการสอนประจาบทท 8 84
บทท 8 Freezone สนามบนสวรรณภม 86
บทนา 86
สารบญ
หนา
1. ความหมายของเขตปลอดอากร 86
2. วตถประสงคของการจดตง 86
3. สทธประโยชนของเขตปลอดอากร 87
4. ความแตกตางระหวางเขตปลอดอากรทสภ.และคลงสนคา ทาอากาศยาน
ดอนเมอง
88
5. ขอบขายการปฏบตงานของผบรหารจดการเขตปลอดอากร 88
6. หนวยงานตางๆ ทเกยวของ 89
7. พนทและสงอานวยความสะดวก 90
บทสรป 91
คาถามทบทวน 92
เอกสารอางอง 92
สารบญภาพ
ภาพท หนา
2.1 การขยายตวของการขนสงทางอากาศในแตละภมภาค 11
2.2 อตราการขยายตวของอตสาหกรรมการขนสงในเอเซยแปซฟค 12
2.3 ตวอยาง House Air Waybill 16
2.4 ตวอยาง Master Air Waybill 17
2.5 ตวอยาง Master Air Waybill 18
2.6 เครองบนโดยสาร (Passenger Flight) 20
2.7 เครองบนกงโดยสาร 21
2.8 เครองบนบรรทกสนคา (Charter Flight / Cargo Flight / Freighter) 21
2.9 0กระบวนการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ 22
3.1 แสดงการทางานของบอลลน 26
3.2 แสดง George Cayley 27
3.3 แสดงเครองรอนยาว 5 ฟต 27
3.4 แสดงออตโตลเลยนทาล (Otto Lilienthal) 28
3.5 นายแซมมเอล พ.แลงลย (Sammuel P. Langley) 28
3.6 แสดงสองพนองชางซอมจกรยานตระกลวไรทวลเบอร และออรวล 29
3.7 แสดงหนวยความเรวของอากาศยาน (1) 30
3.8 แสดงหนวยความเรวของอากาศยาน (2) 31
4.1 แสดงชดเครองยนต 37
4.2 แสดงตวเครองบน 37
5.1 สนคาอนตราย (Dangerous Goods) 9 ประเภท 48
5.2 fragile cargo label 50
5.3 Live Animals: AVI label 51
5.4 Typical rigid plastic dog container 52
6.1 Traffic Conference Areas 61
7.1 ใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Way Bill) 82
8.1 ภาพปจจบนของคลงสนคาสนามบนสวรรณภม 90
สารบญตาราง
ตารางท หนา
2.1 ขอดและขอเสยของการขนสงสนคาทางอากาศ 13
5.1 แสดงสญลกษณ สงบงชอนตราย และประเภทความเปนอนตราย 49
5.2 ตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง 53
6.1 อตราคาระวางสนคาของบรษทการบนไทย 62
6.2 อตราคาระวางสนคาของบรษทการบนไทย 63
6.3 อตราคาขนสงสนคาของบรษท 64
6.4 อตราคาขนสงสนคาของบรษท DHL Rate 65
6.5 อตราคาขนสงสนคาของบรษท DHL Rate 65
6.6 รหสและคาอธบายรายการสนคาเฉพาะอยาง (Specific Commodity Rates)
ในการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศจากกรงเทพ ไปทวโลก (Master
Item Numbering and Group Description List from Bangkok to Worldwide)
66
6.7 รหสและคาอธบายรายการสนคาเฉพาะอยาง (Specific Commodity Rates)
ในการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศจากกรงเทพ ไปทวโลก (Master
Item Numbering and Group Description List from Bangkok to Worldwide)
67
6.8 คาธรรมเนยมความเสยง (Crisis Surcharge) เปนคาทคดตามนาหนก โดยจะแบง
ตามพนทของเสนทางทจะตองใชในการขนสง และแตละสายการบนจะกาหนด
ในอตราทแตกตางกนไป
68
6.9 คาธรรมเนยมนามนทใชในการขนสง (Fuel Surcharge) เปนคาทแตละสาย
การบนกาหนดขนตามระยะทางททาการขนสง โดยจะแบงตามโซนพนทและคด
ตามนาหนกของสนคาทจะทาการขนสง
69
8.1 แสดงความแตกตางของเขตปลอดอากรทาอากาศยานสวรรณภม และคลงสนคา
ทาอากาศยานดอนเมอง
88
แผนบรหารการสอนประจาวชา
วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา
รหสวชา LOG1205 ชอวชา การขนสงทางอากาศ (Air Freight)
จานวนหนวยกต 3(3-0-6)
หลกสตร บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส
บรหารธรกจบณฑต สาขาวชาการจดการซพพลายเชนธรกจ
- แขนงวชาธรกจพาณชยนาว
- แขนงวชาการจดการธรกจคาปลก
- แขนงวชาการจดการโซอปทานธรกจอาหารและบรการ
- แขนงวชาการจดการการขนสง
- แขนงวชาการจดการการขนสงสนคาทางอากาศ
สถานภาพวชา หมวดวชาเฉพาะ : วชาเลอก เวลาเรยน 17 สปดาห/ภาคเรยน
ผสอน อาจารยณฐพล วฒนไชย
คาอธบายรายวชา
ควาสาคญของภมศาสตรการขนสงทางอากาศ ลกษณะสนคาทขนสงทางอากาศและ
เสนทางการขนสงสนคาทางอากาศ ความรทวไปเกยวกบเครองบน ประเภทและลกษณะของ
เครองบนทใชในการขนสง ประเภทของการบรการการขนสงสนคาทางอากาศ ลกษณะอตราคา
ระวางและการคดคาระวางการขนสงสนคาทางอากาศ เอกสารการขนสงสนคาทางอากาศ การ
ขนสงสนคาอนตราย และการขนสงสตวมชวต
วตถประสงคทวไป
1. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวภมศาสตรการขนสงทางอากาศ
2. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบลกษณะสนคาและเสนทางการขนสง
3. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบประเภทและลกษณะของเครองบนทใช
ในการขนสง
4. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบประเภทของการบรการทางอากาศ
5. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบลกษณะอตราคาระวางและการคดคา
ระวาง
6. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบเอกสารการขนสงทางอากาศ
7. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบเอกสารการขนสงทางอากาศ
8. เพอใหผเรยนมความรและความเขาใจเกยวกบการจนสงสงมชวต
หวขอเนอหาและแผนการสอน
รายวชาการขนสงทางอากาศ จาแนกเนอหาตามคาอธบายรายวชาไดจานวน 8 บท ในแตละ
บทมหวขอเนอหาและเวลาทใชในการจดการเรยนการสอนตลอดภาคเรยน ดงตอไปน
รายละเอยด จานวนชวโมง
บทท 1 ความรเบองตนเกยวการขนสงทางอากาศ 3
1. ความหมายของการขนสงทางอากาศ
2. ประเภทของเครองบน
3. ปจจยในการพจารณาเลอกใชสนคาในการขนสงทางอากาศ
4. ลกษณะของตลาด
5. เสนทางการขนสงทางอากาศ
6. สถานในการขนสงทางอากาศหรอทาอากาศยาน
7. ผประกอบการสาหรบการขนสงทางอากาศ
บทท 2 หลกการนสงทางอากาศ 3
1. แนวความคดในการขนสงทางอากาศ
2. ปจจยทมอทธพลตอการขยายตวของการขนสงสนคาทางอากาศ
3. ผทมบทบาทในการขนสงสนคาทางอากาศ
4. เอกสารทางการขนสง
5. ผมสวนเกยวของทงหมดในการขนสงทางอากาศ
บทท 3 หลกการขนสงทางอากาศ 3
1. ความเปนมาของการขนสงทางอากาศ
2. ขอดขอเสยของการขนสงทางอากาศ
3. หนวยความเรวของอากาศยาน
4. องคประกอบของการขนสงทางอากาศ
5. ลกษณะของอากาศยาน
บทท 4 การวางแผนการบรรทกสนคา 3
รายละเอยด จานวนชวโมง
1. สวนประกอบของเครองบน
2. สงอานวยความสะดวกระหวางเสนทาง
3. ลกษณะของเครองบนทใชงานโดยทวไป
4. การวางแผนการบรรทกแบบสากล
5. การบรรทกสมภาระในอากาศยานใหเกดความปลอดภย
บทท 5 ประเภทของสนคาทางอากาศ 9
1. ประเภทของสนคาทางอากาศ
2. ตวอยางของสนคาทตองการดแลเปนพเศษ
3. ตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง
บทท 6 การคดคาระวางในการขนสงทางอากาศ 9
1. ความหมายของคาระวาง
2. การคานวณคาระวาง
3. การชาระคาระวาง
4. คาใชจายในการขนสงทางอากาศ
บทท 7 ลกษณะทวไป และปจจยในการเลอกของการขนสงสนคาทางอากาศ 6
1. ลกษณะทวไปของการขนสงสนคาทางอากาศ
2. ปจจยในการเลอกของการขนสงสนคาทางอากาศ
3. ความหมายของใบตราสงสนคา
บทท 8 Freezone สนามบนสวรรณภม 6
1. ความหมายของเขตปลอดอากร
2. วตถประสงคของการจดตง
3. สทธประโยชนของเขตปลอดอากร
4. ความแตกตางระหวางเขตปลอดอากรทสภ.และคลงสนคา ทาอากาศยาน
ดอนเมอง
5. ขอบขายการปฏบตงานของผบรหารจดการเขตปลอดอากร
6. หนวยงานตางๆ ทเกยวของ
7. พนทและสงอานวยความสะดวก
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน
การจดการเรยนการสอนรายวชาหลกการตลาด มวธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน
ดงน
1. วธสอน
รายวชาการขนสงทางอากาศเปนรายวชาดานการจดการโลจสตกส ซงตองนาทฤษฎทศกษา
ไปปฏบตตามรปแบบวธการทกาหนด ดงนน ผสอนจงเนนบทบาทใหผเรยนไดดาเนนกจกรรม
การศกษาคนควาสการปฏบตเพอเรยนและตอบคาถามดวยตนเองจากปญหาหรอกรณศกษาจรงของ
ในดานการขนสงทางอากาศ โดยผสอนมบทบาทเปนผบรรยายเนอหา ทฤษฎ แนะนาแนวทาง
ควบคมและเปนทปรกษาใหผเรยนไดดาเนนกจกรรมใหประสบความสาเรจ ซงมวธสอนนดงน
1.1 วธการสอนแบบบรรยาย
1.2 วธการสอนโดยใชบทบาทสมมต
1.3 วธการสอนโดยใชกรณตวอยาง
1.4 วธการสอนโดยใชเกม
1.5 วธการสอนมโนทศน
1.6 วธการสอนแบบปฏบตการ
1.7 วธการสอนแบบใหผเรยนเสนอรายงานในชนเรยน
1.8 วธการสอนโดยใชคาถาม
2. กจกรรมการเรยนการสอน
รายวชาการขนสงทางอากาศ มการจดกจกรรมการเรยนการสอนดงน
2.1 ผสอนบรรยายเนอหาทฤษฎจากเอกสารประกอบการสอนของรายวชา
2.2 ผสอนถามคาถามจากคาถามทบทวนทายบท ใหผเรยนตอบคาถาม
2.3 ผเรยนเสนอปญหาและแนวคดเพอรวมกนอธบาย
2.4 ผเรยนศกษานอกหองเรยนแลวปฏบตตามคาถามทบทวนทายบท
2.5 ผเรยนทากจกรรมเสรมบทเรยนจากกรณศกษา
2.6 ผเรยนศกษาคนควาดวยตนเองตามงานทไดรบมอบหมาย
สอการเรยนการสอน
สอทใชสาหรบรายวชาพฤตกรรมผบรโภค มดงน
1. เอกสารประกอบการเรยนการสอน รายวชาหลกการตลาด
2. PowerPoint
3. ใบงาน
4. กรณศกษา
5. หนงสอ ตาราและเอกสารทเกยวของ
6. สออเลกทรอนกส
การวดผลและการประเมนผล
การจดการเรยนการสอนในรายวชาหลกการตลาด มการวดผลและประเมนผลตามเกณฑ
ดงน
1. การวดผล
การวดผลทใชในรายวชาหลกการตลาด จาแนกเปน 4 สวนดงน
1.1 คะแนนระหวางภาค รอยละ 70
1.1.1 รายงาน รอยละ 20
1.1.2 ทาแบบฝกหดทบทวนทายบท รอยละ 10
1.1.3 Quiz รอยละ 10
1.1.4 ทดสอบกลางภาคเรยน รอยละ 30
1.2 คะแนนปลายภาค รอยละ 30
2. การประเมนผล
การประเมนผลทใชในรายวชาหลกการตลาด ใชเกณฑการวดและประเมนผลการศกษาตาม
ขอบงคบมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา วาดวยการศกษาระดบปรญญาตร พ.ศ.2558
ระดบคะแนนตวอกษร ผลการศกษา ชวงคะแนน คาระดบคะแนน
A ดยอดเยยม 86-100 4.00
A- ดเยยม 82-85 3.75
B+ ดมาก 78-81 3.50
B ด 74-77 3.00
B- คอนขางด 70-73 2.75
C+ ปานกลางคอนขางด 66-69 2.50
C ปานกลาง 62-65 2.00
C- ปานกลางคอนขางออน 58-61 1.75
D+ คอนขางออน 54-57 1.50
D ออน 50-53 1.00
D- ออนมาก 46-49 0.75
F ตก 0-45 0
หนงสอประกอบ
การจดการเรยนการสอนรายวชาหลกการตลาด ใชหนงสอประกอบดงรายการตอไปน
1. หนงสอบงคบ
ณฐพล วฒนไชย. (2560). เอกสารประกอบการเรยนการสอนรายวชาการขนสงทางอากาศ.
กรงเทพฯ: วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.
2. หนงสออานเพมเตม
เครอขายการญจาภเษก. 2560. “องคประกอบในเขตการบน”
แหลงทมา http://www.sme.go.th ( 2 กรกฎาคม 2561).
เครอขายการญจาภเษก. 2560. “บทบาท ขอด และขอเสย การขนสงสนคาทางอากาศ (AIR
FREIGHT)” แหลงทมา http://www.sme.go.th (2 กรกฎาคม 2561).
สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. 2560. “ความรบผดชอบในการขนสง”
แหลงทมา http://www.sme.go.th ( 2 กรกฎาคม 2561).
ฐานขอมลดชนเศรษฐกจการคา. 2560. “การขนสงทางอากาศ”
แหลงทมา http://www.price.moc.go.th/price/fileuploader/file_cpi/Chapter_03.pdf
( 2 กรกฎาคม 2561).
การประเมนการสอน
ภายหลงการจดกจกรรมการเรยนการสอนของรายวชาแลว ผสอนมวธการประเมนผลการ
สอนดงน
1. แบบประเมนการสอนของรายวชาการขนสงทางอากาศ ใชแบบประเมนความคดเหน
ของนกศกษาตอประสทธภาพการสอนของอาจารยตามรปแบบทมหาวทยาลยกาหนด
2. ผสอนใชแบบสอบถามชนดปลายเปด สอบถามปญหาทเกดจากการเรยนการสอน เพอ
นาขอคนพบทไดมาแกปญหาในการจดการเรยนการสอนและแจงใหผเรยนไดทราบ
1
แผนบรหารการสอนประจาบทท 1
เนอหาประจาบท
บทท 1 การขนสงทางอากาศ
1. ความหมายของการขนสงทางอากาศ
2. ประเภทของเครองบน
3. ปจจยทในการพจารณาเลอกใชสนคาในการขนสง
4. ลกษณะของตลาด
5. เสนทางการขนสงทางอากาศ
6. สถานในการขนสงทางอากาศหรอทาอากาศยาน
7. ผประกอบการสาหรบการขนสงทางอากาศ
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายความหมายของการขนสงทางอากาศได
2. เขาใจประเภทของเครองบนไดอยางถกตอง
3. วเคราะหปจจยทในการพจารณาเลอกใชสนคาในการขนสงไดอยางถกตอง
4. อธบายลกษณะของตลาดได
5. อธบายเสนทางการขนสงทางอากาศได
6. อธบายสถานในการขนสงทางอากาศหรอทาอากาศยานได
7. อธบายผประกอบการสาหรบการขนสงทางอากาศได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 1
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2
2.2.2 นาภาพเครองบนและการบรการตางๆ ในดานการขนสงทางอากาศ
ใหผเรยนสงเกต แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการสอนประกอบ
2.2.3 ผสอนบรรยายเนอหาบทท 1 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 1 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพเครองบนและลกษณะขององคประกอบเสนทางการบน
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
3
บทท 1
การขนสงทางอากาศ
บทนา
การขนสงสนคาโดยทางอากาศเปนการขนสงทก าลงไดรบความนยมอยางแพรหลาย
ประเทศตาง ๆ ม การพฒนาสนามบนพาณชยใหทนสมย และเพยงพอกบความตองการ บรษทสราง
เครองบนมการสรางเครองบนซงมขนาดใหญ และสมรรถภาพในการบนสง สามารถบรรจ สนคา
และบรรทกผโดยสารไดมากขน มเครองมอในการขนสงอนทนสมยครบครน นอกจากนยงมการ
ขยายและปรบปรงบรเวณคลงสนคาททาอากาศยาน ใหกวางขวางทนสมย เพอ การขนสงสนคาด
าเนนไปอยางสะดวกและรวดเรว จากผสงทเมองตนทาง ไปยงเมองผรบปลายทาง
ความหมายของการขนสงทางอากาศ
Aviation (N) หมายถง ศลปะและศาสตรในการบน (English-Thai: NECTEC's Lexitron-2
Dictionary)
Aviation หมายถง (เอวเอ' เชน) n. วธการบน, วชาการบน, การออกแบบ พฒนาและสราง
เครองบน (flying) (English-Thai: HOPE Dictionary)
Aviation หมายถง (n) การบน, วชาการบน, วธการบน (English-Thai: Nontri Dictionary)
Aviation \A'vi*a"tion\, n.The art or science of flying [1913 Webster] From The
Collaborative International Dictionary of English v.0.48 [gcide]:
Aviation n. 1. the aggregation of a country's military aircraft [syn: {aviation}, {air
power}]
2. the operation of aircraft to provide transportation
3. the art of operating aircraft [syn: {aviation}, {airmanship}]
4. travel via aircraft; "air travel involves too much waiting in airports"; "if
you've time to spare go by air" [syn: {air travel}, {aviation}, {air}] From WordNet (r) 3.0
(2006) [wn]:
Aviation หมายถง การบน หรอ การขนสงทางอากาศ เปนการลาเลยง คน สตว และสงของ
จากทหนงไปยงทหนง โดยใชยานพาหนะเคลอนทไปในอากาศ (การขนสงทางอากาศเรมจากเครอง
รอน บอลลน เรอเหาะ และในปจจบนใชเครองบน)
4
การปฏบตในการขนสงทางอากาศโดยทวไป ทาโดยผสงสนคาทาสญญาขนสงกบผขนสงสนคา
และผขนสงสนคาจะรบภาระหนาทในการขนสงใหเสรจถงผรบสนคา ผขนสงอาจเปนไดทงบรษท
สายการบน หรอบรษทขนสงระหวางประเทศ
การขนสงทางอากาศ (Air Freight) หมายถง การลาเลยงคน สตว และสงของจากทหนงไป
ยงอกทหนงโดยใชยานพาหนะทเคลอนทในอากาศ รวมถงการเดนทางของมนษยโดยทางอากาศ
ยานพาหนะทใชในการขนสง คอ เครองบน สาหรบยานพาหนะทสามารถเคลอนทในอากาศไดม
หลายชนด ไดแก เครองรอน บอลลน ยานอวกาศ และจรวด เปนตน
ประเภทของเครองบน
ผรบขนสงพสดไปรษณยอากาศระหวางประเทศ (Air Parcel Post) การขนสงพสด
ไปรษณย อากาศระหวางประเทศ จะมเงอนไขดงน คอ สนคาทรบขนสงจะตองมน าหนกตอชนไม
เกน 10 กโลกรม และ เปนการขนสงทใหบรการโดยรฐ โดยผสงออกจะตองนาสนคาไปสงยงททา
การไปรษณยตนทาง และเปนการสง ของถงมอผรบโดยตรงทปลายทาง เวนแตเปนของทมภาษ
อากรมาก ซงการชาระคาไปรษณยอากรนนจะตอง ชาระทตนทางและผนาเขาทปลายทางกชาระ
เพยงคาไปรษณยอากรเทานน
สาหรบเครองบนทใชในการขนสงสนคาทางอากาศนน โดยทวไปจะม 3 ประเภท ไดแก
1) เครองบนโดยสาร (Passenger Flight) เครองบนโดยสาร (Passenger Flight)
ประกอบดวยทนงสาหรบผโดยสารดานบนทงหมด (Main deck + Upper deck) สามารถบรรทก
สนคาไดเฉพาะดานลาง (Lower deck) และดานทาย (Tail) เทานน สวนใหญเปนสมภาระของ
ผโดยสาร
2) เครองบนกงโดยสาร (Combi Flight หรอ Combination of Passenger & Main deck
Loader) ประกอบดวย ทนงสาหรบผโดยสารบน (Upper Deck และ/หรอ ครงหนงของ Main deck
Loader) และพนททเหลอสามารถบรรทกสนคาไดทงหมด เครองบนประเภทนจะใหการบรการ
ขนสงสนคาควบคไปกบการขนสงผโดยสารจะมระวางบรรทกสนคาไวตรงบรเวณใตทองเครอง
(Belly) ทงน ปจจบนการใหบรการขนสงสนคาในลกษณะดงกลาวนบเปนแหลงรายไดเสรมท
สาคญของสายการบนโดยสารหลายแหง สายการบนทใหบรการแบบผสมผสานนจงเรยกกนวา
Combined Carriers)
3) เครองบนบรรทกสนคา (Charter Flight / Cargo Flight / Freighter) เปนเครองบน
สาหรบบรรทกสนคาทงหมด ไมมสวนของทนงผโดยสาร การบรการขนสงสนคาโดยเฉพาะ หรอ
All-Cargo-Air-lines ซงเปนการขนสงเฉพาะสนคาไมมการขนสงผโดยสาร จงเรยกวา Freighters
ปจจบนทวโลกมสายการบนรายใหญๆ ทใหบรการในลกษณะนและเปนสมาชกของสมาคมการ
5
ขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศไมถง 40 ราย เปรยบเทยบกบจานวนสายการบนทบรการ
ขนสงผโดยสารระหวางประเทศและเปนสมาชกของสมาคมขสงทางอากาศระหวางประเทศหรอ
(International Air Transport Association : IATA) ดวย ซงมกวา 230 ราย
ปจจยในการพจารณาเลอกใชสนคาในการขนสง
การตดสนใจเลอกวา สนคาใดควรขนสงทางอากาศ จะขนอยกบปจจยตาง ๆ ดงตอไปน
1. ลกษณะของสนคา
- สนคาทเสอมสภาพไดงาย เชน ดอกกลวยไม พชผลสด
- สนคาทเปนไปตามสมยนยม เชน แฟชนเสอผา
- สนคาเรงดวน เชน อะไหลเครองบน
- สนคาทมมลคาสง เชน ทองคา เพชร
2. ลกษณะของความตองการ
- สนคาทจาเปนตองใชในระหวางภาวะฉกเฉน เชน ยารกษาโรค อาวธ
สงคราม
- สนคาทกาลงทดลองตลาด
- สนคาฤดกาลตามฤดกาล
3.สนคาทตองการลดปญหาในดานตาง ๆ
- ปญหาการสญหาย แตกหก หรอเสอมคณภาพของสนคา
- คาประกนสนคา คาบรรจหบหอ คาขนยายสนคา ณ จดขนยาย
- เงนทนทไมอาจหมนเวยนในระหวางทสนคาจดสง
- เงนทสญหายไปสาหรบสนคาคงคล
ลกษณะของตลาด
-ประเทศทไมมอาณาเขตตดทะเล การขนสงทางอนอาจจะไมทนตอเหตการณ
การขนสงทางอากาศ จะเปนประโยชนอยางมาก
ทงนสนคาเกอบทกชนดสามารถขนสงทางอากาศได ถาเปนการขนสงตามกฎขอบงคบของ
การ รบสนคาของสายการบน
อยางไรกตาม ยงมสนคาอกหลายประเภท ทโดยลกษณะของสนคาไมเหมาะสมตอการ
ขนสงสนคาทาง อากาศ เชน น ามนดบ ไมซง เปนตน โดยสนคาทด าเนนการจดสงทางอากาศ
ประมาณรอยละ 90 เปนสนคาท ไมอยในขายของสนคาประเภทอนตราย
6
เสนทางการขนสงทางอากาศ
การขนสงทางอากาศม 2 เสนทางไดแก
- เสนทางในอากาศ
- เสนทางบนพนดน
สถานในการขนสงทางอากาศหรอทาอากาศยาน
1. อาคารผ โดยสารหรอ (Terminal Building) อาคารทอยในสนามบน airport เปนทๆ
ผโดยสารถายโอนระหวางการขนสงภาคพนดนและอานวยความสะดวกใหผโดยสารสามารถขน
และลงเครอง aircraft.
ภายในอาคารผโดยสารสามารถซอตว, รบกระเปาเดนทางของพวกเขา, ไดรบการตรวจจาก
เจาหนาทรกษาความปลอดภย. อาคารถกออกแบบใหสามารถเขาสตวเครองบนโดยผานเกท
(via gates) ซงโดยปกตจะเรยกวา อาคารเทยบเครองบน concourses. อยางไรกตาม คาวา อาคาร
ผโดยสาร "terminal" และ อาคารเทยบเครองบน "concourse" บางครงกใชสลบกน, ขนอยกบ
โครงสรางของของสนามบน.
สนามบนขนาดเลกมอาคารผโดยสารเพยงหนงอาคาร ในขณะท สนามบนขนาดใหญ
สามารถมอาคารผโดยสารและ/หรออาคารเทยบเครองบนไดหลายอาคาร.ในสนามบนขนาดเลก
อาคารผโดยสายหนงเดยวนปกตจะมองคประกอบทกสงทกอยางของการเปนอาคารผโดยสารและ
อาคารเทยบเครองบน
สนามบนขนาดใหญบางแหงมอาคารผโดยสายหนงอาคารทเชอมตอหลายๆ อาคารเทยบ
เครองบนดวยทางเดน, สะพานลอยฟา, หรอ อโมงคใตดน (เชน สนามบนนานาชาต
เดนเวอร Denver International Airport). สนามบนขนาดใหญบางแหงมอาคารผโดยสารมากกวา
หนงอาคาร, แตละอาคารกจะมอาคารเทยบเครองบนหนงหรอมากกวาหนงอาคาร (เชน สนามบน
นวยอรกลาการเดย JFK Airport). สนามบนขนาดใหญอนๆ มหลายอาคารผโดยสาร แตละอาคาร
ประกอบรวมไปดวยฟงกชนของอาคารเทยบเครองบน (เชน สนามบนนานาชาตดลลส / ฟอรต
เวรธ Dallas/Fort Worth International Airport)
2. การวงหรอทางขบ (Runway and Taxiway)
- ทางวง (Runway) คอพนทสนามบนทจดเตรยมไว สาหรบการขนลงของเครองบน
โดยเฉพาะ ทางวงมลกษณะเหมอนถนน แตตองแขงแรงทนทานกวา เนองจากตองรองรบเครองบน
ซงมน าหนกพกดมาก พนผวทางวง อาจเปนคอนกรต หรอแอสฟสลตคคอนกรตกได แตทสาคญ
ตองมผวเรยบ และมความลาดเอยง ทเหมาะสมกบการใหเครองบนขนไดอยางสะดวก และ
ปลอดภย ความยาวของทางวงขนอยกบสภาพทางภมศาสตรของทาอากาศยานและความตองการใช
ทางวงของเครองบนแตละแบบ ถาเครองบนมน าหนกพกดมาก (น าหนกรวมเมอบรรทกเตม) ก
7
จะตองใชทางวงยาว สาหรบจานวนของทางวงททาอากาศยานแตละแหงนนขนอยกบพนท ทศทาง
และปรมาณการจราจรทางอากาศททาอากาศยานนนๆ ทาอากาศยานขนาดใหญมกมทางวงมากกวา
หนงทางวง เชน ททาอากาศยานกรงเทพมทางวงสองทางวง แตละทางวงมความยาวประมาณ 2,700
เมตร และสามารถรองรบเครองบนไดทกแบบ
- ทางขบ (Taxi Way) คอ พนทบนสนามบนทจดเตรยมไวสาหรบใหเครองบนขบเคลอน
ระหวางลานจอดอากาศยานกบทางวง หรอกลาวไดวา ทางขบเปนเสนทาง ทเชอมระหวางลานจอด
อากาศยานกบทางวง คณลกษณะของทางขบ เหมอนกบทางวง คอ ตองมพนผวเรยบ และรองรบ
นาหนกเครองบนไดอยางด ทงยงตองมความกวางทเหมาะสม และปลอดภยตอเครองบน
3. ลานจอด (Apron) คอ พนททจดไวสาหรบเปนทจอดเครองบน ซงตองม
ความกวาง และมขนาดพอใหเครองบนจอด และเขาออกไดอยางปลอดภย นอกจากนน ตองมพนท
เพยงพอสาหรบรถบรการทจะเขาไปใหบรการดานตางๆ อาจอยชดกบตวอาคารผโดยสาร หรออย
หางออกไปจากตวอาคารผโดยสารกได ขนอยกบการใหบรการผโดยสารในการขนลงเครองบน
ลานจอดอากาศยานทอยชดกบตวอาคารจะมอปกรณทเรยกวาสะพานเทยบเครองบน ยนออกไปจาก
อาคารผโดยสาร เพอใหเครองบนจอดเทยบกบสะพานเทยบเครองบน ซงผโดยสารสามารถเดนเขา
ออกเครองบนโดยผานสะพานน ผโดยสารมกจะนยมเรยกวา “งวด” เนองจากมลกษณะเหมอน
งวงชาง สวนลานจอดอากาศยานทอยหางจากตวอาคารผโดยสารจะตองมระบบขนสงผโดยสาร
ระหวางตวอาคารและเครองบน
ผประกอบการสาหรบการขนสงทางอากาศ
1. สายการบนเอกชน
2. สายการบนรฐ
8
บทสรป
การขนสงทางอากาศจะแสดงถงศกยภาพเศรษฐกจของชาตหลายมต เชน อตสาหกรรมการ
บนขนสง อตสาหกรรมสายการบน อตสาหกรรมการทาอากาศยาน อตสาหกรรมการบรการจราจร
ทางอากาศ อตสาหกรรมการซอมบารงเครองบนอตสาหกรรมโภชนาการสายการบนและ
อตสาหกรรมการทองเทยวทงทางตรงและทางออมทอาศยการคมนาคมทางอากาศโดยรวมธรกจ
การบนตางๆในบรบทการบนเปนองคประกอบหนงของอตสาหกรรมแหงชาตททารายได GDP ป
ละหลายแสนลานบาท จงเปนการทาทายสาหรบผบรหารของธรกจหรอการขนสงประเภทนทตอง
ใชความชานาญอยาง “มออาชพ” จงจะเขาใจในบรบทโซอปทานของการบรหารจดการในธรกจ
การขนสงทางอากาศ
คาถามทบทวน
1. การขนสงทางอากาศมความหมายอยางไร
2. เครองบนมกประเภท อะไรบาง
3. ปจจยทในการพจารณาเลอกใชสนคาในการขนสงมอะไรบาง
4. ลกษณะของตลาดมอะไรบาง
5. เสนทางการขนสงทางอากาศมอะไรบาง
6. สถานในการขนสงทางอากาศหรอทาอากาศยานมอะไรบาง
7. ผประกอบการสาหรบการขนสงทางอากาศมอะไรบาง
9
เอกสารอางอง
เครอขายการญจาภเษก. 2560. “องคประกอบในเขตการบน”
แหลงทมา http://www.sme.go.th ( 2 กรกฎาคม 2561).
เครอขายการญจาภเษก. 2560. “บทบาท ขอด และขอเสย การขนสงสนคาทางอากาศ (AIR
FREIGHT)” แหลงทมา http://www.sme.go.th (2 กรกฎาคม 2561).
สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. 2560. “ความรบผดชอบในการขนสง”
แหลงทมา http://www.sme.go.th ( 2 กรกฎาคม 2561).
ฐานขอมลดชนเศรษฐกจการคา. 2560. “การขนสงทางอากาศ”
แหลงทมา http://www.price.moc.go.th/price/fileuploader/file_cpi/Chapter_03.pdf
( 2 กรกฎาคม 2561).
9
แผนบรหารการสอนประจาบทท 2
เนอหาประจาบท
บทท 2 ลกษณะทวไปของการขนสงทางอากาศ
1. แนวความคดในการขนสงทางอากาศ
2. ปจจยทมอทธพลตอการขยายตวของการขนสงสนคาทางอากาศ
3. ผทมบทบาทในการขนสงสนคาทางอากาศ
4. เอกสารทางการขนสง
5. ผมสวนเกยวของทงหมดในการขนสงทางอากาศ
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายแนวความคดในการขนสงทางอากาศได
2. อธบายปจจยทมอทธพลตอการขยายตวของการขนสงสนคาทางอากาศได
3. อธบายผทมบทบาทในการขนสงสนคาทางอากาศได
4. อธบายเอกสารทางการขนสงได
5. อธบายมสวนเกยวของทงหมดในการขนสงทางอากาศได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 2
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาภาพเครองบนและการบรการตางๆ ในดานลกษณะทวไปของ
การขนสงทางอากาศใหผเรยนสงเกต แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใช
สอการสอนประกอบ
2.2.3 ผสอนบรรยายเนอหาบทท 2 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
10
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 2โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพเครองบนและลกษณะขององคประกอบเสนทางการบน
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
11
บทท 2
การขนสงทางอากาศ
บทนา
การขนสงสนคาโดยทางอากาศเปนการขนสงทกาลงไดรบความนยมอยางแพรหลาย
ประเทศตาง ๆ ม การพฒนาสนามบนพาณชยใหทนสมย และเพยงพอกบความตองการ บรษทสราง
เครองบนมการสรางเครองบนซงมขนาดใหญ และสมรรถภาพในการบนสง สามารถบรรจ สนคา
และบรรทกผโดยสารไดมากขน มเครองมอในการขนสงอนทนสมยครบครน นอกจากนยงมการ
ขยายและปรบปรงบรเวณคลงสนคาททาอากาศยาน ใหกวางขวางทนสมย เพอ การขนสงสนคาดา
เนนไปอยางสะดวกและรวดเรว จากผสงทเมองตนทาง ไปยงเมองผรบปลายทาง
แนวความคดในการขนสงทางอากาศ
การขนสงทางอากาศมบทบาทสาคญตอเศรษฐกจ และสงคมของโลก เพราะเปนบรการ
ขนสงทมความสะดวก รวดเรว และปลอดภยกวาการขนสงรปแบบอน โดยเฉพาะในภาวะปจจบนท
ประเทศตางๆ มการคมนาคมตดตอกนมากขน สงผลใหการขนสงทางอากาศของโลกขยายตว
เพมขนตลอดเวลา ซงภมภาคทการขนสงทางอากาศขยายตวมากทสด คอ ภมภาคเอเชยแปซฟก
แปซฟก (2013 Air Cargo Market Share by Airline Domicile, Boeing World Air Cargo Forecast
Team 2014-2015, p. 5) โดยมอตราการขยายตวอยท 6.5% ตลอดระยะเวลาในอก 20 ปขางหนา
(Boeing World Air Cargo Forecast Team 2014-2015, p. 44)
รปท 2.1 การขยายตวของการขนสงทางอากาศในแตละภมภาค
ทมา Boeing World Air Cargo Forecast Team 2014-2015, p. 5.
12
รปท 2.2 อตราการขยายตวของอตสาหกรรมการขนสงในเอเซยแปซฟค
ทมา Boeing World Air Cargo Forecast Team 2014-2015, p. 44.
ววฒนาการของการขนสงทางอากาศ เรมจากเครองรอน บอลลน เรอเหาะ และในปจจบนใช
เครองบนการรบขนสาธารณะโดยอากาศยาน ซงคนโดยสาร สมภาระ สนคา และไปรษณยภณฑท
แยกกนหรอรวมกน โดยมคาตอบแทนหรอคาจาง การขนสงทางอากาศ (Air Transportation) เปน
อตสาหกรรมทมโซอปทานเกยวของและสมพนธกนกบหลายธรกจ ทอยในอตสาหกรรมการบน
(Aviation Industry) อนเปนภาพใหญ
อตสาหกรรมการขนสงทางอากาศ นบเปนสาขาทมความสาคญตอกจกรรมทางเศรษฐกจ
ของโลก โดย International Air Transport Association (IATA) ระบวาสดสวนประมาณรอยละ 40
ของมลคาการสงออกสนคาอตสาหกรรมของโลกพงพาการขนสงทางอากาศ ดานการขนสงสนคา
ทางอากาศของโลกในชวงกวาทศวรรษทผานมามการขยายตวในอตราประมาณรอยละ 6.2 ตอป ซง
ภมภาคทการขนสงทางอากาศขยายตวมากทสดคอภมภาคเอเชยแปซฟก ดงนนการขนสงทางอากาศ
จงเปนกจการสาธารณปโภคประเภทหนงทมความสาคญตอการดาเนนชวตประจาวน การประกอบ
อาชพของประชาชนและเศรษฐกจของประเทศ อยางไรกตาม การขนสงทางอากาศมคาใชจายตอ
หนวยสงมาก และการขนสงทางอากาศสามารถเชอมตอกบการขนสงรปแบบอนๆ ไดททาอากาศ
ยานเทานน รวมถงการทไมสามารถใชคลงสนคารวมกบการขนสงรปแบบอนได โดยเหตผลสวน
หนงมาจากความมนคงของประเทศ และรปแบบของภาชนะทใชในการขนสงทมลกษณะเฉพาะตว
การขนสงสนคาโดยทางอากาศ (Air Freight) เปนการขนสงทกาลงไดรบความนยมอยาง
แพรหลาย ประเทศตางๆ มการพฒนาสนามบนพาณชยใหทนสมย และเพยงพอกบความตองการ
บรษทสรางเครองบนมการสรางเครองบนซงมขนาดใหญ และสมรรถภาพในการบนสง สามารถ
บรรจ สนคาและบรรทกผ โดยสารไดมากขน มเครองมอในการขนสงอนทนสมยครบครน
13
นอกจากน ยงมการขยายและปรบปรงบรเวณคลงสนคาททาอากาศยาน ใหกวางขวางทนสมย เพอ
การขนสงสนคาดาเนนไปอยางสะดวกและรวดเรว จากผสงทเมองตนทาง ไปยงเมองผรบปลายทาง
ตารางท 2.1 ขอดและขอเสยของการขนสงสนคาทางอากาศ
ขอด 1. ใชเวลาในการขนสงนอย
2. สนคาแบบใหมๆ โดยเฉพาะสนคาประเภทแฟชน สามารถสงไปยงตลาด
ตางๆ ทวโลกไดในเวลาทรวดเรว
3. สามารถเขาถงทองถนไกลๆ หรอเขตทรกนดานได
ขอเสย 1. เสยคาใชจายในการดาเนนงานคอนขางสง เพราะมอตราคาขนสงสนคาสง
กวาอตราคาขนสงประเภทอนๆ
2. การขนสงขนอยกบสภาพภมอากาศ ทาใหเปนอปสรรคตอการขนสง หาก
สภาพภมอากาศไมเอออานวย
(www.technosriracha.ac.th)
ปจจยทมอทธพลตอการขยายตวของการขนสงสนคาทางอากาศทสาคญม 9 ประการ
1. การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในปจจบน รวมถงการพฒนาท งทางดานเกษตรเเละ
อตสาหกรรมของโลก ไดกอใหเกดประเภทของสนคาตาง ๆ หลากหลายขนมา โดยเฉพาะอยางยง
สนคาทมมลคาสง แตมขนาด ปรมาตร และน าหนกไมมาก ซงเปนสนคาทจาเปนตองอาศยระบบ
การขนสงทรวดเรวปลอดภย เเละมการดแลสภาพของสนคาอยางดทสด เชน ชนสวนอเลกทรอนกส
ทใชในอปกรณคอมพวเตอร อปกรณชนสวนยานยนต เครองมอเเละอปกรณทางการแพทยทมมลคา
สง อญมณเเละเครองประดบ
2. การขยายตวทางเศรษฐกจโลก โดยเฉพาะอยางยงการเตบโตของปรมาณการคาของโลก
เปนปจจยสาคญททาใหปรมาณเเละประเภทของสนคาทตองอาศยการขนสงทางอากาศเพมขน ยง
ไปกวานนการเปดเสรทางการคาภายใตกรอบขององคการการคาโลก (World Trade Organization:
WTO)
3. ธรกจเเบบครบวงจร เปนธรกจทตองการดานการขนสงทเชอถอเเละวางใจได เพอนาสง
ตาง ๆ ทกจการตองการมาใหในสภาพทดเเละตามกาหนดเวลา เพอเปนการลดคาใชจายในการเกบ
เเละบารงรกษา การขนสงสนคาทางอากาศจงเปนทางเลอกทเหมาะสมของธรกจน
4. แนวทางการบรหารจดการสมยใหมทเรยกวา Just-in-Time Concept แนวทางดงกลาว
มงเนนการบรหารสนคาคงเหลอเเละปรมาณสตอกสนคาอยางมประสทธภาพสงสด เพอเปนการลด
ตนทนการดาเนนงานภายใตวธการบรหารจดการแบบ Just-in-Time Concept นผประกอบการใน
ธรกจระหวางประเภทจะมสตอกสนคาในปรมาณตาทสดหรอเฉพาะในปรมาณเทาทจาเปนเทานน
14
แตแนวทางการบรหารดงกลาวจะประสบผลได กจะตองอาศยระบบการจดสงสนคาจากผผลตไปส
ผขายเเละสตลาดทมความรวดเรวตรงเวลา ถกตอง เเละเเมนยา
5. การผอนปรนกฎเเละขอบงคบของประเทศตาง ๆ ทาใหธรกจการบนสามารถใหบรการ
แกลกคาไดสะดวกยงขน
6. นโยบายเปดเสรทางการบนพาณชย ทาใหธรกจการบนตาง ๆ ทงขนสงผโดยสารเเละ
ขนสงสนคา สามารถขยายบรการไปยงนานฟาประเภทตาง ๆ ไดเสรมากขน ธรกจการบนจงหนมา
เพมบทบาทในบรการขนสงสนคาทางอากาศกนมากขน โดยการจดตงธรกจการบนรบสงสนคา
ขนมาโดยเฉพาะ เชน DHL, FedEx, UPS เปนตน
7. การผลตเครองบนรนใหม จะเปนเครองบนทไดพฒนาเเละปรบปรงใหมสมรรถนะเเละ
ประสทธภาพสง สามารถบรรทกน าหนกไดมากขนเเละบนไดระยะทางทไกล ทาใหการสงสนคา
ทางอากาศขยายตวไดมากขน
8. ทาอากาศยาน และระบบพนฐานของทาอากาศยานในปจจบน ทสรางหรอปรบปรงใหม
ลวนเอออานวยตอการขนสงสนคาทางอากาศเปนอยางมาก เพราะสามารถเชอมโยงระบบขนสงทง
ทางรถไฟ รถยนต เรอ เเละเครองบนเขาดวยกน อกทงยงมระบบสอสารททนสมยไวบรการ
9. นามนเชอเพลง เปนปจจยสาคญทดาเนนการเเละกาหนดราคาคาขนสงถาหากปราศจาก
นามนเชอเพลงกไมสามารถดาเนนงานขนสงสนคาทางอากาศ
คณลกษณะทสาคญของการขนสงสนคาทางอากาศ
1. ความรวดเรว การสงสนคาทางอากาศนบวามความรวดเรวทสด
2. ความแนนอน มตารางการบนทแนนอน สมาเสมอ และตรงตอเวลา
ผทมบทบาทในการขนสงสนคาทางอากาศ คอ
1. ผสงสนคา ผสงสนคาหรอ Shipper หมายถง ผทมชอปรากฏอยในเอกสารกากบสนคา
หรอ Air Waybill ทจะทาการ หรอรวมทาการขนสงสนคา ภายใตเงอนไขใน Air Waybill
2. บรษทการบน บรษทการบน หรอ Carrier หมายถง บรษทการบนตางๆ ซงรวมทงบรษท
การบนทออกเอกสารกากบสนคา Air Waybill ทจะทาการ หรอรวมทาการขนสงสนคา ภายใต
เงอนไขใน Air Waybill
3. ผรบสนคา ผรบสนคา หรอ Consignee หมายถงผทมนามระบอยใน Air Waybill ซง
บรษทการบนจะตองสงมอบสนคาให เมอถงเมองปลายทางตามทระบไว
4. บรษทตวแทน บรษทตวแทน หรอ IATA CARGO AGENT หมายถง บรษททไดรบ
รองจาก สมาคมการขนสงทางอากาศ และแตงตงโดยบรษทการบน ใหดาเนนการรบและออก
เอกสารกากบสนคา Air Waybill พรอมทงเกบคาขนสงทเกยวของในนามของบรษทการบน
5. ศลกากร (Customs)
15
เอกสารทางการขนสง
ประเดนทผสงออกควรตระหนกถงใน1การขนสงสนคาทางอากาศ คอ เรองของเอกสาร
สาหรบการขนสง แนนอนวาผสงออกตองจดเตรยมเอกสารให พรอมเพอสงตอไปยงผซอสาหรบ
เรยกเกบเงนหรอใหผซอใชเปนหลก ฐานประกอบในการรบสนคา โดยเอกสารทผสงออกตอง
เตรยมคลายกบวธขนสงทางอน เชน Invoice Packing List กรมธรรมประกนภยขนสงสนคา ตวแลก
เงน เปนตน แตจะมเอกสารสาคญทเกยวของเฉพาะสาหรบการขนสงทางอากาศ ไดแก ใบตราสง
สนคาทางอากาศ (Air Waybill) ซงเปนเอกสารทผรบจางสงสนคาออกใหในฐานะผสงสนคาตองนา
Air Waybill มาเปนสวนหนงของเอกสารสงออกทสงไป เรยกเกบเงนหรอ ใหผซอใชเปนหลกฐาน
ประกอบในการรบสนคาตอไป (http://ployde.blogspot.com/2013/07/blog-post.html)
Air Waybill ม 2 ประเภทหลกๆ คอ
1. House Air Waybill เปนเอกสารทออกโดยบรษทตวแทนรบสงสนคาใหแกผสงออก
โดยชอผขนสงใน Air Waybill (มมซายดานบนของ Air Waybill) จะเปนชอของผสงออก
2. Master Air Waybill เปนเอกสารทออกโดยสายการบนทสงสนคาซงลงนามโดยสายการ
บนหรอบรษท ตวแทนของสายการบนกได โดยชอผขนสงสนคาใน Master Air Waybill (มมซาย
ดานบนของ Air Waybill) กจะเปนผสงออก
ขอความสาคญทอยในใบตราสนคา คอ
1. ชอทาอากาศยานทตนทาง
2. สายการบนททาการขนสง
3. ชอทาอากาศยานปลายทาง
4. เทยวบน
5. จานวนเงนททาประกนไว
6. จานวนหบหอสนคา
7. นาหนกรวมของสนคา
8. นาหนกทคดคาระวาง
16
ภาพท 2.3 ตวอยาง House Air Waybill
(http://f.ptcdn.info/384/017/000/1396414676-Untitled1-o.jpg)
17
ภาพท 2.4 ตวอยาง Master Air Waybill
(http://f.ptcdn.info/004/040/000/o2ddz2qnamc87hIlOBl-o.jpg)
18
ภาพท 2.5 ตวอยาง Master Air Waybill
(https://cargo.koreanair.com/img/eng/iimages/campus_fee02_img02.gif)
ผมสวนเกยวของทงหมดในการขนสงทางอากาศ
การขนสงทางอากาศ เปนการขนสงทมลกษณะเฉพาะตว คอมความรวดเรวในการขนสง
เมอเปรยบเทยบกบการขนสงรปแบบอนๆ
สาหรบกระบวนการขนสงสนคาทางอากาศซงสวนใหญเปนการขนสงสนคาระหวาง
ประเทศน น ในกระบวนการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ ประกอบดวยผทมสวน
เกยวของ ทงผใชบรการและผใหบรการดงน
ผสงออกสนคา (Shipper) หมายถง ผทตองการสงสนคาออกไปยงตางประเทศ ในทน คอ
ผทตองการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ
ตวแทนรบขนสงสนคา (Freight Forwarder) คอ ผมหนาทเปนตวแทนของผสงออกใน
การจดหา และจดการขนสงสนคาของผสงออกไปยงเมองทาปลายทาง บางรายทาหนาทเปน
ตวกลางระหวางผสงสนคา กบผรบขนสงสนคา บางรายอาจทาหนาทเปนผขนสงสนคาโดยตรง
19
ทงน บรการทตวแทนรบขนสงสนคาสามารถใหบรการ ประกอบไปดวยบรการตางๆ
ดงตอไปน
1) ตวแทนออกของใหกบผสงสนคาหรอผรบสนคา (Customer Broker)
2) ตวแทนในการรบจดการขนสงสนคาระหวางประเทศ (Forwarding Business) แต
ดาเนนงาน ในฐานะเปนตวแทนของผสงออก หรอ ผนาเขา
3) ตวแทนของผรบขนสงสนคา (Transportation Provider) เชนเปนตวแทนสายการบนใน
การใหบรการรบขนสงสนคา หรอเปนผขนสงสนคาเอง
4) การรบจดการบรรจหบหอ (Packing) รวมไปถงบรรจภณฑ
5) การใหบรการดานคลงสนคา (Warehouse) โรงพกสนคา การบรหารจดการคลงสนคา
โดยใชเครองมอและแรงงานของตนเองใหกบผใชบรการทมคลงสนคาเปนของตวเอง แตไม
ประสงคจะดาเนนการบรหารจดการเอง
6) การใหบรการทางดานแรงงาน คนงาน (Stevedoring) เพอการบรรจสนคาเขาตคอนเทน
เนอร
7) การใหบรการขนสงตอเนองหลายรปแบบ (Multimodal Transport)
8) ผใหบรการบรหารโลจสตกส ในระบบหวงโซอปทานครบวงจร (Logistics and Supply
Chain Service)
9) ผใหคาปรกษาเชงธรกจแกผนาเขาและสงออก (Business Consultant) สาหรบ ตวแทนรบ
ขนสงสนคาทางอากาศ (Air Freight Forwarder) จะตองเปนผทไดรบการรบรองจากสมาคมขนสง
ทางอากาศระหวางประเทศ และไดรบการแตงตงจากบรษททใหบรการการบน ใหดาเนนการรบ
สนคาและออกใบตราสงสนคาทางอากาศใหแกผสงออก
สายการบนหรอบรษทการบนตางๆ (Airline หรอ Carrier) คอ ผทใหบรการขนสงสนคา
ทางอากาศ โดยผใหบรการประเภทน จะเปนเจาของระวางสนคา
ผรบขนสงพสดภณฑทางอากาศ (Air Courier) ปจจบนมผใหบรการรบขนสงพสดภณฑ
ทางอากาศ ทงขนาดใหญทมฝงบนเปนของตนเอง และผใหบรการขนาดเลก ทซอระวางมาจากสาย
การบนอกทอดหนง โดยผใหบรการประเภทน เนนการขนสงสนคาทเนนความสะดวกรวดเรว
สนคาทใชบรการการขนสง เปนสนคา ทมขนาดเลกและเบา เนนการใหบรการแบบรบ-สงของถงท
คอ เปนการรบของจากผสงทตนทาง จากนน จะ ดาเนนพธการทางศลกากรทงในประเทศตนทาง
และปลายทางให และสงใหกบผรบปลายทาง โดยจะมการเกบคาบรการแบบเหมาจาย ซงสวนใหญ
จะเปนการเกบทตนทาง โดยผรบปลายทางจะชาระเพยงคาใชดานภาษ อากร และคาบรการทาง
เอกสารพธการศลกากรเทานน
ผ รบขนสงพสดไปรษณยอากาศระหวางประเทศ (Air Parcel Post) การขนสงพสด
ไปรษณย อากาศระหวางประเทศ จะมเงอนไขดงน คอ สนคาทรบขนสงจะตองมน าหนกตอชนไม
20
เกน 10 กโลกรม และ เปนการขนสงทใหบรการโดยรฐ โดยผสงออกจะตองนาสนคาไปสงยงททา
การไปรษณยตนทาง และเปนการสง ของถงมอผรบโดยตรงทปลายทาง เวนแตเปนของทมภาษ
อากรมาก ซงการชาระคาไปรษณยอากรนนจะตอง ชาระทตนทางและผนาเขาทปลายทางกชาระ
เพยงคาไปรษณยอากรเทานน
สาหรบเครองบนทใชในการขนสงสนคาทางอากาศนน โดยทวไปจะม 3 ประเภท ไดแก
1) เครองบนโดยสาร (Passenger Flight)
2) เครองบนกงโดยสาร (Combi Flight หรอ Combination of Passenger & Main Deck
Loader)
3) เครองบนบรรทกสนคา (Charter Flight / Cargo Flight / Freighter)
ตวแทนผ รบสนคาปลายทาง (Oversea Agent) คอ ผททาหนาทรบสนคาและดาเนนการ
จดสง รวมถงดาเนนพธการศลกากรใหแกผรบสนคาปลายทาง
ผนาเขา (Consignee) คอ ผรบสนคาปลายทางทขนสงมาทางอากาศ
ภาพท 2.6 เครองบนโดยสาร (Passenger Flight)
(http://www.tiewrussia.com/images/Sukhoi6.jpg)
21
ภาพท 2.7 เครองบนกงโดยสาร (Combi Flight)
หรอ Combination of Passenger & Main Deck Loader)
http://www.thailandindustry.com/ex_uploads/315fdd71cf8dbaf2f8a00b3737153cdd.jpg
ภาพท 2.8 เครองบนบรรทกสนคา (Charter Flight / Cargo Flight / Freighter)
http://thailandindustry.com/dbweb/file_attach/images_contents/20130917132024-contents1-
26.jpg
22
ภาพท 2.9 กระบวนการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ
https://www.yakit.com/sites/default/files/efreight.png.
สรป
การขนสงทางอากาศมความสาคญมากในปจจบนโดยเฉพาะการขนสงระหวางประเทศ
เพราะทาการขนสงไดรวดเรวกวาการขนสงประเภทอนๆไมเสยเวลาในการขนสงนาน สะดวกและ
ปลอดภยเหมาะกบการขนสงสนคาประเภททสญเสยงาย เชน ผก ผลไม ดอกไม เปนตนหรอสนคา
ตองการสงจองมาดวยความรวดเรวแกการใชงานถาลาชาอาจเกดความเสยหายไดไมเหมาะกบสนคา
ทมขนาดใหญน าหนกมากและสนคาราคาถกๆ ไมรบรอนในการขนสงซงการขนสงประเภทนทา
ใหธรกจสามารถขยายตวไดรวดเรวทงในและตางประเทศแตคาใชจายแพงกวาการขนสงประเภท
อน 3ปจจยสาคญททาใหการขนสงทางอากาศเตบโตขน0 ไดแก แนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจและ
การคาโลก รวมทงทศทางการแขงขนทางการคาในโลกยคใหมทมงเนนความรวดเรวในการสงมอบ
สนคาและเปนบรการทกาลงกลายเปนขอไดเปรยบหลกของการแขงขนในอนาคต ดงนนสนามบน
และเทคโนโลยโลจสตกสสมยใหมจงมบทบาทสาคญในการสนบสนนการเปลยนแปลง ผมสวน
เกยวของทงหมดในการขนสงทางอากาศ ประกอบดวย ผสงออกสนคา ตวแทนรบขนสงสนคา สาย
การบนหรอบรษทการบนตางๆ ผรบขนสงพสดภณฑทางอากาศ ผรบขนสงพสดไปรษณยอากาศ
ระหวางประเทศ ตวแทนผรบสนคาปลายทาง ผนาเขา
23
แบบฝกผดทายบท
1. อธบายขอด และขอเสยของการขนสงสนคาทางอากาศ
2. ปจจยทมอทธพลตอการขยายตวของการขนสงสนคาทางอากาศประกอบดวยอะไรบาง
3. ตวแทนรบขนสงสนคา (Freight Forwarder) มหนาทในการขนสงสนคาทางอากาศอยางไร
4. Air Waybill คอ เอกสารประเภทใด
5. บรษท FedEx, DHL, UPS ถอเปนผขนสงสนคาทางอากาศประเภทใด
6. อธบาย3กระบวนการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ
เอกสารอางอง
นพนธ ระวยน. 2553. การขนสงสนคาและพสดภณฑทางอากาศ. โครงการสวนดสต
กราฟฟคไซท 1.
พรนพ พกกะพนธ. 2548. ธรกจการบน (Airline business). กรงเทพฯ : โรงพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศพฤฒ ถาวรยตการต. 2008. การขนสงทางอากาศ และมาตรการทเกยวของ (Air Transport Industry
and Regulations). NTMs in Focus. Volume 1 issue 3, October 2008.
สมยศ วฒนากมลชย. 2557. ธรกจสายการบน (Airline Business). ปทมธาน :
มหาวทยาลยกรงเทพ.
ววฒนาการของการขนสงทางอากาศ, [Online] available URL: http://www.fts.rtaf.mi.th,
31 (เมษายน, 2552)
24
แผนบรหารการสอนประจาบทท 3
เนอหาประจาบท
บทท 3 หลกการขนสงทางอากาศ
1. ความเปนมาของการขนสงทางอากาศ
2. ขอดขอเสยของการขนสงทางอากาศ
3. หนวยความเรวทางอากาศ
4. องคประกอบของการขนสงทางอากาศ
5. ลกษณะของอากาศยาน
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายความเปนมาของการขนสงทางอากาศได
2. อธบายขอดขอเสยของการขนสงทางอากาศได
3. อธบายผหนวยความเรวทางอากาศได
4. อธบายองคประกอบของการขนสงทางอากาศได
5. อธบายลกษณะของอากาศยานได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 3
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาภาพเครองบนและการบรการตางๆ ในดานหลกการขนสงทาง
อากาศใหผเรยนสงเกต แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการสอน
ประกอบ
2.2.3 ผ สอนบรรยายเนอหาบทท 3 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
25
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 3 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพเครองบนและลกษณะขององคประกอบเสนทางการบน
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
26
บทท 3
หลกการขนสงทางอากาศ
บทนา
การขนสงทางอากาศมบทบาทสาคญตอเศรษฐกจและสงคมของโลก เพราะเปนบรการ
ขนสงทมความสะดวกรวดเรวและปลอดภยกวาการขนสงรปแบบอน โดยเฉพาะในภาวะปจจบนท
ประเทศตาง ๆ มการคมนาคมตดตอกนมากขนสงผลใหการขนสงทางอากาศของโลกขยายตว
เพมขนตลอดเวลา ซงภมภาคทการขนสงทางอากาศขยายตวมากทสดคอภมภาคเอเชยแปซฟก
ดงนนการขนสงทางอากาศจงเปนกจการสาธารณปโภคประเภทหนงทมความสาคญตอการดาเนน
ชวตประจาวน การประกอบอาชพของประชาชนและเศรษฐกจของประเทศ
ความเปนมาของการขนสงทางอากาศ
หลายพนปมาแลว มนษยเราเฝาสงเกตดนก และอยากบนไดเหมอนนก แตพวกนกนน ม
กลามเนอแขงแรง กระดกเบา มขนปองกนการไหลทะลผานอากาศ แตมนษยไมเหมาะทจะบนดวย
กาลงของตนเองเพราะมกลามเนอทไมแขงแรงพอ ไมมโครงกระดกทจะลดน าหนกไมมหวใจสบ
ฉดโลหตไดเรวพอ จงบนไมขน
ค.ศ.1480 นายลโอนาโด ดาวนซ ไดรางแบบอปกรณการบนไดในหลายๆรปแบบ ซง
เลยนแบบการกระพอปกของนก ผลงานถกลมเลอนไปกวา 300
ปค.ศ.1783 สองพนองสกลมองตโกลฟเยร (โจเซฟ และแจคควส)สรางบอลลนไดสาเรจ
โดยบรรจอากาศรอนไวภายในบอลลนเพอใหเกดแรงยก เพราะอากาศรอนเบากวาอากาศเยน ทาให
ความหนาแนนรวมของบอลลนตากวาความหนาแนนของอากาศโดยรอบ จงลอยขน
ภาพท 3.1 แสดงการทางานของบอลลน
ตอมาในปเดยวกน ศาสตราจารย ชารลส แหงนครปารส ไดใชกาซไฮโดรเจนบรรจเขา
ไปในบอลลน แทนทจะใชอากาศรอน บอลลนกลอยขนไปในอากาศไดเชนเดยวกน และการทจะ
27
ใหบอลลนมขดความสามารถเพมขน เขาไดใชหวเผาไหมตรงฐานบอลลน ทาใหกาซไฮโดรเจนซง
สามารถทาใหบอลลนลอยไดอยแลว กรอนยงขนไปอกจงทาใหบอลลนลอยสงขนไปอก แลวยง
สามารถยกตะกราและผโดยสารขนจากพนไดเปนอยางด
ภาพท 3.2 แสดง George Cayley
ค.ศ.1799 เซอร จอรจ เคยลย ชาวองกฤษ ไดออกแบบรปรางของเครองบนบนจานเงน
และยงเปนบคคลแรก ทเขยนแผนภาพของแรงยก-แรงตาน ปจจบนน จานเงนดงกลาวถกเกบรกษา
ไวในพพธภณฑ ณ กรงลอนดอน
ภาพท 3.3 แสดงเครองรอนยาว 5 ฟต
ค.ศ.1804 เขาไดสรางเครองรอนยาว 5 ฟต ปกเปนรปวาว คลายปลากะเบน และ
สามารถรอนไปไดเพยงระยะสนๆ เทานน
28
ภาพท 3.4 แสดงออตโตลเลยนทาล (Otto Lilienthal)
ค.ศ.1891 ออตโตลเลยนทาล (Otto Lilienthal) วศวกรเยอรมน ศกษาแรงทเกดจากการ
เคลอนทของนกในอากาศ วาปกทเปนองโคงจะใหแรงยกไดดกวาปกทแบนราบ และไดนาเครอง
รอนทสรางไวทดลองบน ค.ศ.1896 เกดลมแปรปรวน กรรโชกอยางแรง หางเสอบงคบหลด จงบงคบเครองรอน
ไมได เครองรอนพรอมรางของเขาจงตกจากระยะสง 50 ฟต กระแทกพน
ภาพท 3.5 นายแซมมเอล พ.แลงลย (Sammuel P. Langley)
ค.ศ.1896 นายแซมมเอล พ.แลงลย (Sammuel P. Langley) ชาวอเมรกน ซงขณะนนเปน
เลขาธการของสถาบนสมทโซเนยน ประดษฐเครองยนตตดกบเครองบนขนาดเลก แลวปลอยบนไป
ไดไกลเกอบไมล ค.ศ.1898 เขาไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลสหรฐฯ เพอสรางเครองบนทคน
สามารถขนไปนงได แตไมสาเรจ เครองตกลงแมนา
29
ภาพท 3.6 แสดงสองพนองชางซอมจกรยานตระกลวไรทวลเบอร และออรวล
ค.ศ. 1901 สองพนองชางซอมจกรยานตระกลวไรทวลเบอร และออรวล (Wilbur & Orville
Wright) ทดลองสรางเครองรอนทดลองบนบนหาดทราย ค.ศ. 1902 สรางอโมงคทดลองหาภาคตด
ปก ใบพดหางเสอปรบมมได
ค.ศ.1903 ตดตงเครองยนตเบนซน 4 กระบอกสบ กาลง 12-16 แรงมา นาหนก 90 ก.ก. ให
เครองบน “ฟลายเออร”รวมน าหนกกวา 200 ก.ก. ไดทาการบนสาเรจ ณ วนท 17 ธ.ค. ใชเวลา 12
วนาท ใชระยะทางประมาณ 37 เมตร จากจดวงขน ขอดขอเสยของการขนสงทางอากาศ
ประโยชนของการขนสงทางอากาศ
1. มความเรวสง
- เสยเวลาการเดนทางนอย
- เพมเทยวขนไดมากขน
- เลอกเวลาเดนทางได
2. มความออนตว เพราะปราศจากสงกดขวาง
3. มความพรอมในการปฏบตงานไดอยางรวดเรว
ขอเสยของการขนสงทางอากาศ
1. บรรทกดนาหนกไดนอย
2. การลงทนและคาใชจายสง ทาใหเกดความสนเปลองมาก
3. การขนบนขนอยกบลกษณะของดนฟาอากาศ
4. เทคนคในดานการบนและการซอมบารงยงยากซบซอน
30
หนวยความเรวของอากาศยาน
1 นอต [ Knot (Kt.) ] = 1 ไมลทะเล ตอ หนงชวโมง
มค 1(Mach 1) = 661.4 Kt. หรอ 1,225 กม./ชม.
หนวยระยะทางทใช
1 ไมลทะเล [ Nautical Mile (Nm.) ] = 1.852 กโลเมตร 1 ไมลบก [ Statute Mile ] =
1.609 กโลเมตร 1 ไมลทะเล = 1.151 ไมลบก
ภาพท 3.7 แสดงหนวยความเรวของอากาศยาน (1)
31
ภาพท 3.8 แสดงหนวยความเรวของอากาศยาน (2)
องคประกอบของการขนสงทางอากาศ
1. อากาศยาน
2. หนวยบน
3. ทาอากาศยาน
4. สงอานวยความสะดวกระหวางเสนทางบน
ลกษณะของอากาศยาน
เครองบน คอ ยานพาหนะทเคลอนทไปในอากาศ โดยอาจอาศยแรงลมพดไป หรอ ใชแรงดน
จากเครองจกรกลชนดใดกไดทตดตงไวในอากาศยานนนๆ แบงเปน 2 ประเภท
1. เบากวาอากาศ ไดแก บอลลน เรอเหาะ มลกษณะเปนลกโปงขนาดใหญ เปลอกเบาแต
เหนยว บนไดโดยอดอากาศรอน อดกาซไฮโดรเจน หรอกาซอนๆ เขาไป
2. หนกกวาอากาศ ไดแก เครองบน เครองรอน เฮลคอปเตอร เคลอนทไปโดยอาศยจากปก
หรอโรเตอร
32
ภาพท 3.9 แสดงประเภทของเครองบน
เค รองบนทจะบนไปในอากาศไดน น จะตองมหลกและทฤษฎการบนในอากาศ
ประกอบดวยแรง 4 แรง คอ
1. แรงขบ (THRUST) หรอพลงขบเคลอนเปนแรงททาใหเครองบน เคลอนทไปขางหนา
ได แรงขบไดมาจากเครองยนตของเครองบน ถาตองการไปขางหนาไดเรวขน กตองเพมแรงขบมาก
ขน หรอ เรงเครองยนตนนเอง (ปอนนามนเพม) แตถาใหเครองบนชาลง กทาไดโดยลดแรงขบ หรอ
ผอนเครองยนตใหเบาลง (ลดปรมาณนามน)
2. แรงตาน (DRAG) คอ เปนแรงทมการกระทาตรงกนขาม กบแรงทขบเคลอน (THRUST)
นกคอแรงเสยดทานของอากาศ ทผานสวนตางๆ ของเครองบน แรงตานเกดจากการกระทบของ
อากาศตอพนผวเครองบน กอใหเกดการเสยดทานบนพนผวเครองบน
3. แรงยก (LIFT) เกดขนโดยความกดอากาศตา ทเกดขนบนพนผวดานบนของปก เมอ
เปรยบเทยบกบความกดอากาศทเกดขนทพนผวดานลางของปก หรอแรงยกกคอ แรงทเกดขนบน
พนผวดานบนของปก นอยกวา แรงทเกดขนทพนผวดานลางของปก ทาใหเกดแรงยกขนดานบนท
ปกของเครองบน
ภาพท 3.10 แสดงลกษณะของลมใตปกเครองบน
33
ลกษณะรปรางของปกเครองบน ถกออกแบบมาใหอากาศทพดไหลผานดานบนของปก จะม
ระยะทอากาศตองเดนทางมากกวา จงทาใหไหลผานเรวกวาดานลาง ทาใหเกดความกดอากาศตา
(ตามรป) จงทาใหปกถกยกขนแรงยก เปนแรงทกระทาตรงกนขามกบน าหนก หรอแรงดงดดของ
โลก
Airfoil หมายถง พนผวของเครองบน ซงชวยใหเกดแรงทางดานแอรโรไดนามค
มการเคลอนทของอากาศผานพนผว ปกกจะสรางแรงยกเมอมอากาศไหลผานเทานน สวนของ
Airfoil มสวนประกอบดงตอไปน
- ชายปกหนา (Leading Edge)
- ชายปกหลง (Trailing Edge)
- เสนสมมตตดผานดานทางขางของผวปก (Chord line)
- พนผวปก (Camber)
- ทศทางสมพนธของอากาศ (Relative Wind)
- มมปะทะ (Angle of attack)
ภาพท 3.11 แสดง Asymetrical Airfoil
4. แรงถวง (WEIGHT) เปนแรงซงเกดตรงกนขามกบแรงยก แรงถวงเกดจากแรงดงดดของ
โลกกระทาตอตวเครองบน นกบน ลกเรอ ผโดยสาร สป.3 และสนคาของทงหมดทอยบน
34
เครองบน นนกคอนาหนกทงหมดของเครองบนนนเอง
ภาพท 3.12 แสดงแนวแกนของเครองบน
บทสรป
หลกการขนสงทางอากาศเปนสงทจาเปนตองทาความเขาใจ เพอใชในการวางแผนการนา
สนคาขนเครองบนไดอยางปลอดภย รวมทงยงทาใหสามารถเขาใจถงหลกการตางๆ ในการบนได
มากยงขนดวย
แบบฝกผดทายบท
1. ใหอธบายความเปนมาของการขนสงทางอากาศโดยยอ
2. การขนสงทางอากาศมขอดขอเสยอยางไรบาง
3. เค รองบนทจะบนไปในอากาศไดน น จะตองมหลกและทฤษฎการบนในอากาศ
ประกอบดวยแรง 4 แรง คออะไรบาง
เอกสารอางอง
การเดนอากาศและการขนสงทางอากาศ, [Online] available URL:
http://www.thaitrucknavigator.org/, (31 กรกฎาคม, 2561)
นพนธ ระวยน. 2553. การขนสงสนคาและพสดภณฑทางอากาศ. โครงการสวนดสต
กราฟฟคไซท 1.
ศพฤฒ ถาวรยตการต. 2008. การขนสงทางอากาศ และมาตรการทเกยวของ
(Air Transport Industry and Regulations). NTMs in Focus. Volume 1 issue 3, October
2008.
35
แผนบรหารการสอนประจาบทท 4
เนอหาประจาบท
บทท 4 การวางแผนการบรรทกสนคา
1. สวนประกอบของเครองบน
2. สงอานวยความสะดวกระหวางเสนทาง
3. ลกษณะของเครองบนทใชงานโดยทวไป
4. การวางแผนการบรรทกแบบสากล
5. การคานวณหาตาแหนงสนคาใหเครองอยในสภาพสมดล
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายสวนประกอบของเครองบนได
2. อธบายสงอานวยความสะดวกระหวางเสนทางได
3. อธบายลกษณะของเครองบนทใชงานโดยทวไปได
4. อธบายการวางแผนการบรรทกแบบสากลได
5. อธบายการคานวณหาตาแหนงสนคาใหเครองอยในสภาพสมดลได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 4
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาภาพเครองบนและการบรการตางๆ ในดานการวางแผนการ
บรรทกสนคาใหผเรยนสงเกต แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการ
สอนประกอบ
2.2.3 ผสอนบรรยายเนอหาบทท 4 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
36
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 4 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพเครองบนและลกษณะขององคประกอบเสนทางการบน
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
37
บทท 4
การวางแผนการบรรทกสนคา
บทนา
การขนสงสนคาทางเครองบนเปนการขนสงทตองใหความใสใจและระมดระวงมากกวา
การขนสงชนดอน เนองเครองบนจะไมสามารถรบสนคาไดมากเหมอนการขนสงชนดอน การ
จดการกบนาหนก และความปลอดภย ถอไดวามความสาคญเปนอยางมาก ซงการจดวางสนคากจะ
มขอปฏบตตางๆ อยางเครงครด ซงผทอยหนางานจาเปนตองใหความใสใจเปนอยางมาก เพอ
สามารถปฏบตใหไดตามหลกสากล
สวนปรกอบของเครองบน
แบงสวนใหญๆได 2 สวน คอ
1. ชดเครองยนต (Power plant)
ภาพท 4.1 แสดงชดเครองยนต
2. ตวเครองบน (Structure)
ภาพท 4.2 แสดงตวเครองบน
38
ตวเครองบน มสวนประกอบทสาคญ 4 สวน
1. ลาตว (fuselage)
2. ปก (Wing)
3. ชดพวงหาง (Empennage)
4. ฐานลาง (Landing Gear)
สงอานวยความสะดวกระหวางเสนทางบน
1. เสนทางบน เปนเสนสมมตขนในอากาศโดย จนท. ทเกยวของเปนผกาหนด
2. อตนยมวทยาการบน เปนการตรวจสอบดนฟาอากาศเพอใหการบนดาเนนไปดวยความ
ปลอดภย
3. โทรคมนาคมการบน เปนการตดตอสอสารการบนจดถงจด บนอากาศยานพนดน
4. บรการควบคมการจราจรทางอากาศ เปนการใหการบรการควบคมอากาศยานทดาเนนการ
บนอยโดยม หอบงคบการบนททาอากาศยานเปนผควบคมทอยในรศมควบคมของทาอากาศยาน
และศนยควบคมการจราจรทางอากาศยานทบนอยในอากาศปองกนมใหชนกน
เครองบนทใชงานโดยทวไป
แบงออกตามความมงหมายในการใช ม 3 ประเภท คอ
1. อากาศยานขนสง (TRANSPORT AIRCRAFT) เปนอากาศทมงหมายใชขนสงผโดยสาร
หรอสนคาอากาศยานแบบนมความสาคญมากตอกจการบนพลเรอนแบงออกเปน 2 แบบใหญๆคอ
1. เครองบนโดยสาร
2. เครองบนบรรทกสนคา
2. อากาศยานบรการทางอากาศ (AERIAL SERVICE) เปนอากาศยานทใชประโยชนในการ
บรการ เชน โครงการชลประทาน , โครงการฝนหลวง , การบนโฆษณาทางอากาศ , โครงการ
สารวจพนททางเกษตร , การบนถายภาพทางอากาศ เปนตน
3. อากาศสวนตว (PRIVATE AIRCRAFT)เปนอากาศยานทรฐสนบสนนใหเอกชนมไวใช
เปนสวนบคคลสามารถบนไปลงยงสนามบนตางๆได โดยผขบขจะตองปฏบตตามระเบยบ การบน
ตามทรฐบาลกาหนด
การวางแผนการบรรทกแบบสากล
1. ใชพนทบรรทกใหมากทสด โดยคานงถงความปลอดภยและโครงสราง
2. ใชเวลาในการบรรทกนอย โดยการเตรยมเครองมอยกขนใหพรอม
39
3. วางแผนการบรรทกลวงหนา โดยแบงระวางบรรทกออกเปน 2 สวนใหญๆ คอ ดานหนา
ของปก และดานหลงของปก แบงชนดของการบรรทกเปน 2 แบบ 3. 1 บรรทกทละชนกบพนหองเกบสงของแลวใชตาขายรด
3.2 บรรทกบนอปกรณสวนควบ ม 3 ชนด
1. แผน PALLET
2. ต CONTAINER
3. ลง IGLOO
การปฏบตในการวางแผนการบรรทกเบองตน 7 ประการ
1. การรวบรวมพสดเพอใชในการตดสนใจถงปญหาการระวางบรรทก
2. คดเลอกพสดทจะสละทงได
3. จดตาแหนงวาง เพอความสมดลและการสละทง
4. คานวณหาจดสมดลของวตถ
5. เตรยมเครองมอชวยการบรรทก เชน รถฟอรคลฟ
6. พจารณาใชแทนรองรบกระจายนาหนก
7. พจารณาใชชนดและจานวนเครองมอยดตรง
แทนรองรบนาหนกบรรทก มประโยชนดงน
1. เพอปองกนพนหองบรรทกชารด
2. เพอความสะดวกรวดเรวในการเคลอนยายพสด
3. เพอลดการขดลากทเกดขนกบพนหองบรรทก
แบงเปนชนดตางๆดงน
1. แผนกระดานสน (PLANK SHORING)
2. แผนกระดานซอนไขวเพมฐานกวางขน (BRIDQE SHORING)
3. แผนกระดานยางรองรบการเคลอนท (PARKING SHORING)
4. สะพานลกกลง (ROLLING AND SKID SHORING)
5. แผนรองรบพสด (CARGO PALLET)
40
กฏแหงความปลอดภยในการบรรทก
1. เตรยมหมอดบเพลง ในขณะบรรทก ยานพาหนะ
2. ใชอปกรณไฟฟาใหนอยทสด อาจเปนสาเหตการเกดไฟไหม
3. การระบายอากาศ เปดประตของเครองบน ใหหมด
4. ผาเชดนามนหกหามเอาไวในเครองบนอาจทาใหไฟไหมได
5. ตรวจเชคหามลอยานพาหนะใหดกอนขนบรรทก
6. จากดความเรวยานพาหนะขณะบรรทก
7. การจอดยานพาหนะใน อ. ใสเกยรตาสด ดงเบรกมอปดสวทกยแจ และพลขบจะตอง
อยในรถจนกวาจะยดตรงเสรจ
8. การบรรทก PALLET จะตองปะคองใหเขาลองพอด
9. การบรรทกทวไป ใหบรรทกตามหลกเกณฑ
10. พสดอนตรายควรวางไวใกลประต
11. เมอจอดยานพาหนะควรมไมรองลอ
12. หามใชเครองมอชวยบรรทกเกนขดจากด
13. ระมดระวงปองกนมใหพสดเสยหายระหวางการบรรทก
14. การใชลอกไฟฟาในเครองบนใหใชกบสงของทหนกและไมเกนขดความสามารถ
อากาศยานทใชในการบรรทก
1. ลกษณะโครงสราง ปกตดลาตว สภาพเหมาะกบภารกจหรอไมเพราะใชบรรทกได
เฉพาะภายในเทานน ปกหมนบรรทกไดท งภายนอกและภายในเหมาะกบสมภาระจานวนนอย ,
ระยะทางใกลๆ บรรทกภายนอกแลวตองใชเจาหนาทเฉพาะ
2. จานวนเครองบน คดความพรอมการใชงาน 75% อก 25% ซอมบารงและใชงาน
3. ขอมลความสามารถของเครองบน เชน รศมทาการบน อตราความเรว ความ
สนเปลองเชอเพลง ปจจยแรง G นน.มลฐาน นน.ปฏบตการ นน.อากาศยานพรอมบรรทก พกด
อตราบรรทก ขนาดหองบรรทก สงอานวยความสะดวก การบรรทก ยดตรง จดศนยถวงของ
เครองบน
สงอานวยความสะดวกในการยกขนสมภาระและเจาหนาท
1. รถยกขนฟอกลฟ ชวยเคลอนยายสมภาระ หนก 2,000-10,000ปอนด มแบบยางตน
และสบลม
2. รอกไฟฟา ดงพสด เขาสพนหองบรรทก
3. ตะเฆ ชางเคลอนยายสมภาระไมเกน 2,000 lb
41
4. ประตดานทายอากาศยาน ใชขนขน-ลง รบ นน.ได 2,500-8,000 lb
5. สะพานลอเลอนสมภาระ ขนสมภาระไดงายขน
6. แมแรงชวยรองรบประตดานทาย ใหขนานกบพน
7. แรมชวย ใชเปนสะพานตอ ตอระหวางพนดนกบแรม
8. อนๆ เชน รถเขน 4 ลอ , 2 ลอ รบ นน.ได 1,000 ปอนด
การบรรทก
ตองไมใหนาหนกเกน และจดวางพสดใหอยในตาแหนงทถกตอง เพอใหจดศนยถวง
ของอากาศยานอยในสภาพสมดล บนไดโดยปลอดภย โดยการจดทาลาดบการบรรทก อยางม
ขนตอนถกตอง
การบรรทกสมภาระในอากาศยานใหเกดความปลอดภย
ควรทาความเขาใจในสงตอไปน
1. เสนขอมลทอางถง คอเสนตรงจากทางดงตดกบเสนทางระดบ ทวดไปตาม
แนวทางยาวของอากาศยานกาหนดขนโดยผออกแบบสราง
2. จดขอมลทอางถง คอ จดเรมตนของเสนขอมลทอางถง เรมจากศนยกาหนดใหอย
ตรงจมกของอากาศยาน
3. หมายเลขตาบลบรรทก คอ หมายเลขบอกระยะยาวทอยบนเสนขอมลทอางถง
4. แขน คอ ระยะทางจากจดหมนทสมมตขนถงจดศนยถวงของวตถ
5. แรงหมน คอ ผลคณของนาหนกศนยแขนมหนวยเปน นว - ปอนด
6. จดศนยถวง (CG) คอ จดๆหนงของวตถทเรายกหรอแขวนพนพนแลว จะทาให
วตถนนอยในสภาพสมดลไมเอยงหรอพลกในเครองบน
7. นาหนกตวเปลา คอ นน. ตวเปลาของเครองบนโดยไมรวมอปกรณใดๆทงสน
8. นาหนกมลบาน คอ นน.ตวเปลาของเครองบนพรอมอปกรณตดตงประจาและ
นามนทคางอยตามทอทางตางๆในการทดลองเครอง
9. นาหนกปฏบตการ คอ นน.มลฐาน รวมกบ นาหนกของพนกงาน,มนหลอลน และ
นาหนกของอปกรณพเศษ
10. นาหนกอากาศยานพรอมบรรทก คอ นน.มลฐาน รวมกบ นน.ของกปตนและ
ลกเรอ นามนหลอลน อปกรณพเศษและ นน.นามนเชอเพลง
11. นาหนกพกดอตราบรรทก คอ นน. สมภาระและนาหนกสงสด ซงยอมให
บรรทกในอากาศยานไดโดยกาหนดไวในคมออากาศยาน
42
12. นาหนกบรรทก คอ ผลรวมของ นน. สมภาระและสงสดทบรรทกไปใน
เครองบนลาน
13. นาหนกรวมสงสด คอ นน. อากาศยานพรอมบรรทก รวมกบ นน.พกดอตรา
บรรทก
14. นาหนกบรรทกทงสน คอ นน. อากาศยานพรอมบรรทก รวมกบ นน.บรรทก
15. นาหนกรวมทงสนเมอลงสพน คอ นน.บรรทกทงสน ลบดวนความสนเปลอง
ของนามนเชอเพลงของเครองบนใชหมดไปในระหวางการบน
หลกการของนาหนกและสมดลในการบรรทกบนเครองบน
1. เมอใส นน.เขาไปในเครองหรอ ทงออกไปจะทาใหจดศนยถวง ของเครองบน
เปลยนแปลงตองไมเกนระยะจากดทกาหนดไว
2. นน.ทเพมเขาไปทางขางหนาของศนยถวยของเครองบน จะทาใหศนยถวงของ
เครองบนเลอนไปดานหนาดวย
3. นาหนกทเอาออกไปจากทางหลงของ CG. อ. จะทาใหศนยถวยของเครองบน
เลอนไปดานหนาดวย
4. นาหนกทเพมเขาไปทางขางหลงของศนยถวงจะทาใหศนยถวงของเครองบน
เลอนไปดานหลงดวย
5. นาหนกจานวนนอยทเลอนไปเปนระยะทางยาวจะมผลกบการเลอนของจด
ศนยถวยของเครองบน มากกวาระยะสน
การบรรทกใหเกดความปลอดภย
ควรพจารณาดงตอไปน
1. ขอมลตางๆ ทนามาพจารณาในการวางแผนบรรทก
2. กฎและความปลอดภยในการบรรทก
3. การวางสงบรรทกในอากาศยานใหเกดความปลอดภย
บทสรป
การบรรทกสนคาบนเครองบน ผวางแผนจาเปนตองปฏบตตามกฎและความปลอดภยใน
การบรรทก โดยเฉพาะถาเปนเทยวบนทมผโดยสารเตมเครอง ผวางแผนจาเปนตองใหกระเปาของ
ผโดยสารไปกอน ซงบางครงกมความจาเปนตองตดสนใจไมเอาสนคาบางสวนไป แตอยางไรกตาม
43
การวางแผนบรรทกทด จะทาใหสามารถบรรทกสนคาไดเพมมากขน และเปนการใชทรพยากรใน
การขนสงไดอยางคมคามากทสด
แบบฝกผดทายบท
1. สวนประกอบของเครองบนมอะไรบาง
2. สงอานวยความสะดวกระหวางเสนทางบนมอะไรบาง
3. การวางแผนการบรรทกแบบสากลมหลกการอยางไร
เอกสารอางอง
นพนธ ระวยน. 2553. การขนสงสนคาและพสดภณฑทางอากาศ. โครงการสวนดสต
กราฟฟคไซท 1.
พรนพ พกกะพนธ. 2548. ธรกจการบน (Airline business). กรงเทพฯ : โรงพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศพฤฒ ถาวรยตการต. 2008. การขนสงทางอากาศ และมาตรการทเกยวของ (Air Transport Industry
and Regulations). NTMs in Focus. Volume 1 issue 3, October 2008.
สมยศ วฒนากมลชย. 2557. ธรกจสายการบน (Airline Business). ปทมธาน :
มหาวทยาลยกรงเทพ.
44
แผนบรหารการสอนประจาบทท 5
เนอหาประจาบท
บทท 5 ประเภทของสนคาทางอากาศ
1. ประเภทของสนคาทางอากาศ
2. ตวอยางของสนคาทตองการดแลเปนพเศษ
3. ตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายประเภทของสนคาทางอากาศได
2. อธบายตวอยางของสนคาทตองการดแลเปนพเศษได
3. สามารถตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสงได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 5
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาภาพเครองบนและการบรการตางๆ ในดานประเภทของสนคา
ทางอากาศใหผเรยนสงเกต แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการสอน
ประกอบ
2.2.3 ผสอนบรรยายเนอหาบทท 5 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
45
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 5 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพเครองบนและลกษณะขององคประกอบเสนทางการบน
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
46
บทท 5
ประเภทของสนคาทางอากาศ
บทนา
คนสวนใหญมกเขาใจวา สงของทกชนดทจดสงทางอากาศจดเปนสนคาทางอากาศ แตใน
ความเปนจรง กระเปา และสมภาระของผโดยสาร ทขนสงภายใตเงอนไขของบตรโดยสาร และ
ไปรษณยภณฑทวไป ไมไดจดเปนสนคาทางอากาศ
ประเภทของสนคาทางอากาศ (Classification of Cargo)
สนคาทางอากาศ สามารถแบงไดเปน 4 ประเภทหลก ไดแก
1. สนคาทวไป (General Cargo)
2. สนคาทตองการการดเเลเปนพเศษ (Special Cargo)
3. สนคาของบรษทสายการบนเเละพนกงาน (Service Cargo)
4. สนคาเเละไปรษณยภณฑทางการทต (Diplomatic Cargo and Mail)
ตวอยางของสนคาทตองการดแลเปนพเศษ
1. สนคาอนตราย (Dangerous Goods) เชน สารเคม เชน กรด และวตถไวไฟ เปนตน
United Nations Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods จาแนกสารท
เปนอนตรายและเปนเหตใหถงแกความตายไดหรอกอให เกดความพนาศเสยหาย ออกเปน 9
ประเภท (UN-Class) ตามลกษณะทกอใหเกดอนตรายหรอความเสยงในการเกดอนตราย ดงน
ประเภท 1 - ระเบดได (Explosives) สารระเบดได หมายถง ของแขงหรอของเหลว หรอ
สารผสมทสามารถเกดปฏกรยาทางเคมดวยตวมนเองทาใหเกดกาซทม ความดนและความรอนอยาง
รวดเรว กอใหเกดการระเบดสรางความเสยหายแกบรเวณโดยรอบได ซงรวมถงสารทใชทาดอกไม
เพลง และสงของทระเบดไดดวย
ประเภท 2 - กาซ (Gases) กาซ หมายถง สารทอณหภม 50 องศาเซลเซยส มความดนไอ
มากกวา 300 กโลปาสกาล หรอมสภาพเปนกาซอยางสมบรณทอณหภม 20 องศาเซลเซยส และม
ความดน 101.3 กโลปาสกาล ไดแก กาซอด กาซพษ กาซในสภาพของเหลว กาซในสภาพของเหลว
อณหภมตา และรวมถงกาซทละลายในสารละลายภายใตความดน เมอเกดการรวไหลสามารถ
กอใหเกดอนตรายจากการลกตดไฟ และ/หรอเปนพษ และแทนทออกซเจนในอากาศ
47
ประเภทท 3 - ของเหลวไวไฟ (Flammable Liquid) ของเหลวไวไฟ หมายถง ของเหลว
หรอของเหลวผสมทมจดวาบไฟ (Flash Point) ไมเกน 60.5 องศาเซลเซยสจากการทดสอบดวยวธ
ถวยปด (Closed-cup Test) หรอไมเกน 65.6 องศาเซลเซยสจากการทดสอบดวยวธถวยเปด
(Opened-cup Test) ไอของเหลวไวไฟพรอมลกตดไฟเมอมแหลงประกายไฟ ตวอยางเชน อะซโตน
นามนเชอเพลง ทนเนอร เปนตน
ประเภทท 4 – ของแขงไวไฟ (Flammable Solids) สารทลกไหมไดเอง และสารทสมผส
กบนาแลวใหกาซไวไฟ ตวอยางเชน กามะถน ฟอสฟอรสแดง ไนโตรเซลลโลส เปนตน
ประเภทท 5 – สารออกซไดซและสารอนทรยเปอรออกไซด แบงเปน 2 กลมยอย คอ สาร
ออกซไดส (Oxidizing Substances) หมายถง ของแขง ของเหลวทตวของสารเองไมตดไฟ แตให
ออกซเจนซงชวยใหวตถอนเกดการลกไหม และอาจจะกอใหเกดไฟเมอสมผสกบสารทลกไหมและ
เกดการระเบดอยางรนแรง ตวอยางเชน แคลเซยมไฮโปคลอไรท โซเดยมเปอรออกไซด โซเดยม
คลอเรต เปนตน และ สารอนทรยเปอรออกไซด (Organic Peroxides) หมายถง ของแขง หรอ
ของเหลวทมโครงสรางออกซเจนสองอะตอม -O-O- และชวยในการเผาสารทลกไหม หรอทา
ปฏกรยากบสารอนแลวกอใหเกดอนตรายได หรอเมอไดรบความรอนหรอลกไหมแลวภาชนะบรรจ
สารนอาจระเบดได ตวอยางเชน อะซโตนเปอรออกไซด เปนตน
ประเภทท 6 – สารพษและสารตเชอ แบงเปน 2 กลมยอย คอ 1) สารพษ (Toxic
Substances) หมายถง ของแขง หรอของเหลวทสามารถทาใหเสยชวตหรอบาดเจบรนแรงตอสขภาพ
ของคน หากกลน สดดมหรอหายใจรบสารนเขาไป หรอเมอสารนไดรบความรอนหรอลกไหมจะ
ปลอยกาซพษ ตวอยางเชน โซเดยมไซยาไนด กลมสารกาจดแมลงศตรพชและสตว เปนตน และ 2)
สารตดเชอ (Infectious Substances) หมายถง สารทมเชอโรคปนเปอน หรอสารทมตวอยางการ
ตรวจสอบของพยาธสภาพปนเปอนทเปนสาเหตของการ เกดโรคในสตวและคน ตวอยางเชน
แบคทเรยเพาะเชอ เปนตน
ประเภทท 7 – วสดกมมนตรงส วสดกมมนตรงส (Radioactive Materials) หมายถง วสด
ทสามารถแผรงสทมองไมเหนอยางตอเนองมากกวา 0.002 ไมโครครตอกรม ตวอยางเชน โมนา
ไซด ยเรเนยม โคบอลต-60 เปนตน
ประเภทท 8 – สารกดกรอน สารกดกรอน (Corrosive Substances) หมายถง ของแขง หรอ
ของเหลวซงโดยปฏกรยาเคมมฤทธกดกรอนทาความเสยหายตอเนอเยอ ของสงมชวตอยางรนแรง
หรอทาลายสนคา/ยานพาหนะททาการขนสงเมอเกดการรวไหลของสาร ไอระเหยของสารประเภท
นบางชนดกอใหเกดการระคายเคองตอจมกและตา ตวอยางเชนกรดเกลอ กรดกามะถน โซเดยมไฮ
ดรอกไซด เปนตน
ประเภทท 9 – วสดอนตรายเบดเตลด วสดอนตรายเบดเตลด (Miscellaneous Dangerous
Substances and Articles) หมายถง สารหรอสงของทในขณะขนสงเปนสารอนตรายซงไมจดอยใน
48
ประเภทท 1 ถงประเภทท 8 ตวอยางเชน ปยแอมโมเนยมไนเตรต เปนตน และใหรวมถงสารทตอง
ควบคมใหมอณหภมไมตากวา 100 องศาเซลเซยสในสภาพของเหลว หรอมอณหภมไมตากวา 240
องศาเซลเซยสในสภาพของแขงในระหวางการขนสง (กรมควบคมมลพษ. คมอการจดทา
แผนปฏบตการฉกเฉนจากสารเคมระดบจงหวด (Hazardous Materials Emergency Planning
Guide), พฤษภาคม 2545)
รปท 5.1 สนคาอนตราย (Dangerous Goods) 9 ประเภท
(http://blogqpot.com/images/dgr%20colorado)
49
3ตารางท 5.1 แสดงสญลกษณ สงบงชอนตราย และประเภทความเปนอนตราย
http://www.thailandindustry.com/ex_uploads/f3477bf318adf745a09d57c587c59185.jpg
2. สนคาทแตกหกงาย (Fragile Cargo) เชน แกว กระจก และภาพวาด
สนคาแตกหกงาย หมายถง สนคาทมลกษณะบอบบาง เปราะ หรอแตกหกเสยหายงายหาก
เกดการกระทบ กระแทก ถกทบ หรอตกในระหวางททาการขนสง ไดแก เครองแกว เคองปนดนเผา
เครองลายคราม เปนตน การขนสงจะตองบรรจในหบหอทแขงแรง เชน ลงไม และควรเปนหบหอ
ใหมหากเคยใชแลวตองอยในสภาพทดแขงแรง หบหอของสนคาแตกหกงายจะตองตดปาย “ของ
แตกหกงาย” และปาย “ตงตาม”
50
รปท 5.2 fragile cargo label
(http://image.shutterstock.com/z/stock-vector-vector-shipping-label-110758823.jpg)
3. สนคาทมนาหนกมากและสนคาขนาดใหญ (Heavy/Outsized Cargo: HEA, BIG)
สนคาหนก หมายถง สนคาทมน าหนกตงแต 150 กโลกรมขนไปตอหนงหบสนคาขนาด
ใหญ หมายถง สนคาทมขนาดกวางหรอยาวเกนขนาดของแผนบรรทกสนคา 88"x125",96x125"
หรอมขนาดทยากยากตอการจดบรรทกในเครองบน แบบลาตวแคบ สนคาน าหนกมากและสนคา
ขนาดใหญจะตองไดรบการยนยนการทาสารองระวาง บรรรทกกอนการรบขนสงทกครง เชน
รถยนต หรอ อะไหลของเครองจกรขนาดใหญ โดยทวไปสายการบนจะจดสนคาทมน าหนกตอชน/
กลองมากกวา 150 กโลกรม เปนตน
4. ศพ หรอ อฐ (Human Remains: HUM) การรบขนสงศพมนษยจะตองมเอกสาร “ใบ
มรณะบตร” (Death Certificate) ของผเสยชวตมาแสดงตอบรษทสายการบน การขนสงศพทยง
ไมไดประกอบพธฌาปนกจ ผสงจะตองแสดงใบรบรองการดองศพ (Embalming Certificate) และ
จะตองจดหาโลงศพทปองกนการรวซมของของเหลวตางๆ โดยทวไปมกจะใชโลงศพชนในททา
จากตะกว และวางลงในโลงศพไมอกชน คลมดวยผาใบเพอไมใหเปนทสงเกต
สาหรบการขนอฐ ผขนสงจะตองบรรจอฐในโกศขนาดเลก (Um) โดยตองมใบรบรองการ
ฌาปนกจ (Cremation Certificate) เพอยนยนวาสงทอยในโกศเปนอฐ
51
5. สตวมชวต (Live Animals: AVI) เชน สตวเลยง ผทตองการขนสงสตวมชวต จะตอง
ปฎบตตามระเบยบวาดวยการขนสงสตวมชวต ภายใตเงอนไขดงน
5.1) สขภาพของสตวจะตองไมปวยหรอปวยหรอเปนโรค ตองไดรบการดเเล
ระหวางการขนสงเปนอยางด เเละหามรบขนสงสตวทกาลงทองแก
5.2) กรงทใชขนสงสตวตองเหมาะสมกบชนดของสตวนนๆ ตองสะอาดและกน
นา รวซม ตลอดจนงายตอการขนถายพรอมทงตดปาย “สตวมชวต”
5.3) อาหารทนามาเพอเลยงดสตวจะตองรวมอยในนาหนกทใชคดคาระวางสนคา
5.4) การขนสงสตวมชวตจะตองมการสารองระวางบรรทกไวลวงหนา ตลอด
เสนทางบน
5.5) สตวมชวตจะนามารวมกบสนคาอนๆ ภายใตใบตราสงสนคาชดเดยวกนไมได
5.6) การขนสงสตวมชวตจะตองม “ใบตรวจสขภาพสตว” “ใบสาแดงสตวมชวต”
และใบอนญาตอนๆ สาหรบสตวบางประเภทตามทระบไวในระเบยบวาดวยการขนสงสตวมชวต
รปท 5.3 Live Animals: AVI label
(https://www.united.com/web/en-US/img/travel/label_291x397.jpg)
52
รปท 5.4 Typical rigid plastic dog container
(http://www.airlinkcargo.co.za/images/dog_container.jpg)
6. สนคาทมปฎกรยาตอสนามแมเหลก (Magnetized Material: MAG) หมายถงสนคาท
คณสมบตสามารถเกดสนามแมเหลกซงมผล ตอระบบนารองของเครองบน เชน เขมทศ เรดาร โดย
หบหอของสนคาแมเหลกจะตองตดปาย "สนคาแมเหลก" ดวย
7. สนคาทเนาเสยได (Perishable Cargo: PER) หมายถงสนคาทงายตอการเนาเปอย หรอบด
เนาไดงาย เชน ผลตภณฑจากนม เนอสตว ปลาสด พช ผกเเละผลไม เปนตน การรบขนสงสนคา
ประเภทนจะตองมการเตรยมการลวงหนาเเละมทาสารองระวางบรรทกตลอดเสนทางบนเเตละหบ
หอของสนคาของสดเสยงายจะตองตดปาย "ของสดเสยงาย" เเละปาย "ตงตามลกศร
8. สนคาทมมลคาสง (Valuable Cargo: VAL) หมายถง สนคาทมลกษณะดงตอไปน
8.1) สนคาทมการประเมนราคาเพอการขนสงเกน 1,000 ดอลลารสหรฐ ตอน าหนกรวม
1 กโลกรม
8.2) ทองคาหรอทองคาขาว ทงทหลอมแลวหรอยงไมไดหลอม ในรปแบบตางๆ
8.3) ธนบตรตวเงน เชคเดนทาง ใบหน ใบก ดวงตราไปรษณยและบตรเครดต
8.4) อญมณมคา ไดแก เพชร ทบทม มรกต พลอยไพลน มกดา ไขมกและไขมกเลยง
8.5) เครองประดบททาดวยอญมณมคา
การรบสนคามคาตองมการควบคมดแลการขนสงอยางรดกมปลอดภยในทกขนตอน
และตองมการทาสารองระวางทกตลอดเสนทางบนไมควรมจดเปลยน เครองหรอถามกใหนอย
ทสดเเละหบหอของสนคามคาตองมนคงแขงแรง
53
9. สนคาทเสยงตอการสญหาย (VUN) หมายถง สนคาทไมเขาขายสนคามคา แตมลกษณะ
เเละขนาดทเอออานวย หรอมราคาจงใจใหเกดการลกขโมยหยบฉวยไดงาย ไดเเก กลองถายรป
นาฬกาขอมอ เครองคดเลข เปนตน
10. สนคาทมนาเปนองคประกอบ WET) สนคาทมน าเปนองคประกอบตองมการบรรจหบ
หอเเละการจดบรรทกอยาง ระมดระวงเปนพเศษเพอปองกนนารวซมออกมาทาใหสนคาอนเสยหาย
หรอกดกรอนอปกรณบรรทกสนคาเเละหองบรรทกสนคาภายในทองเครองบน ใหเกดความ
เสยหายได โดยเฉพาะสนคาทมองคประกอบของน าเคม หรอเปนน าทออกมาจากสนคาประเภท
อาหารทะเล หบหอของสนคาประเภทน จงตองกนนารวซมไดอยางด ซงสวนใหญจะใชกลองโฟม
ตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง
ตารางท 5.2 ตวอยางของรหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง (http://rusainee.blogspot.com/p/blog-page_1822.html)
รหส คาอธบายลกษณะของสนคาทขนสง
AVI สตวทยงมชวต
CAO สนคาอนตราย สามารถขนสงบนเครองบน สาหรบขนสงสนคา
โดยเฉพาะเทานน
COM ไปรษณยของบรษท
CSU อปกรณทใชเกยวกบอาหาร และอาหารในสวนทไมไดใชบนเครอง
DIP ไปรษณยของสถานทต
EAT อาหารสาหรบมนษย ยกเวน เนอสตว เนอปลา และอาหารทะเล
FIL ฟลมทยงไมไดลาง
FKT อปกรณทจาเปนสาหรบเครองบน (Flight Kit)
HEA สนคาทมนาหนกเกน 150 กโลกรมตอชน
HEG ไขทพรอมจะฟกเตมตว (Hatching Eggs)
HUM ศพทบรรจในโลงศพ
54
ICE นาแขงแหง (คารบอนไดออกซแขง)
LHO อวยวะมนษย หรอ เลอดมนษย
NIL ไมมสนคา
PEF ดอกไม
PEM เนอสตว
PEP ผกและผลไม
PER สนคาทเนาเสยได ยกเวน เนอสตว เนอปลา อาหารทะเล ดอกไม ผก และ
ผลไม
PES อาหารทะเล
RFG กาซตดไฟ
RFL ของเหลวตดไฟ
RFS ของแขงตดไฟ
RFW อนตรายถาโดนความชน
RIS สารทตดเชอได
RMD สนคามพษประเภทอนๆ
SOC ทนงทมกระเปา สนคา หรอไปรษณยวางอย
VAL สนคามคา
WET การขนสงของเปยกชนทไมไดบรรจในตสนคาทสามารถเกบความชนได
XPS พสดภณฑขนาดเลกทมความสาคญ
55
สรป
ประเภทของสนคาทางอากาศ สามารถแบงไดเปน 4 ประเภทหลก ไดแก 1) สนคาทวไป
2) สนคาทตองการการดเเลเปนพเศษ 3) สนคาของบรษทสายการบนเเละพนกงาน และ 4) สนคา
เเละไปรษณยภณฑทางการทต ซงกระเปา และสมภาระของผโดยสาร ทขนสงภายใตเงอนไขของ
บตรโดยสาร และไปรษณยภณฑทวไป ไมไดจดเปนสนคาทางอากาศ
สนคาทตองการดแลเปนพเศษ มทงหมด 10 ประเภท โดยท สนคาอนตราย เปนสนคาทม
ความสาคญเปนอนดบตนๆ ในการขนสงทางอากาศ โดย United Nations Committee of Experts on
the Transport of Dangerous Goods ไดจาแนกสารทเปนอนตรายและเปนเหตใหถงแกความตายได
หรอกอให เกดความพนาศเสยหาย ออกเปน 9 ประเภท (UN-Class) ตามลกษณะทกอใหเกด
อนตราย หรอความเสยงในการเกดอนตราย คอ 1) สารระเบดได 2) กาซ 3) ของเหลวไวไฟ 4)
ของแขงไวไฟ 5) สารออกซไดซและสารอนทรยเปอรออกไซด 6) สารพษและสารตเชอ 7) วสด
กมมนตรงส 8) สารกดกรอน 9) วสดอนตรายเบดเตลด
แบบฝกผดทายบท
1. กระเปา และสมภาระของผโดยสาร ทขนสงภายใตเงอนไขของบตรโดยสาร และไปรษณยภณฑ
ทวไป ถอเปนสนคาทางอากาศหรอไม
2. ประเภทของสนคาทางอากาศ มอะไรบาง
3. สนคาอนตราย คอ สนคาทมลกษณะเชนไร และมกประเภท
4. วสดอนตรายเบดเตลด หมายถง สารหรอสงของทมลกษณะเปนเชนไร
5. เงอนไขในการขนสงสตวมชวต จะตองปฎบตตามระเบยบวาดวยการขนสงสตวมชวตเชนไร
6. รหสทใชในการระบประเภทของสนคาทขนสง ตอไปนคอ สนคาทมลกษณะเปนเชนไร : DIP,
HUM, LHO, VAL และ WET
เอกสารอางอง
ศพฤฒ ถาวรยตการต. 2008. การขนสงทางอากาศ และมาตรการทเกยวของ (Air Transport Industry
and Regulations). NTMs in Focus. Volume 1 issue 3, October 2008.
Air Sea Guide (2009).
2013 Air Cargo Market Share by Airline Domicile, Boeing World Air Cargo Forecast Team
2014-2015.
ICAO. (2001). Air Traffic Service. ANNEX 11 to the Convention on International Civil Aviation,
(13ed), (International Civil Aviation Organization).
John G. Wensveen. 2011. Air Transportation A Management Perspective. 7th Edition.
England Ashgate.
56
แผนบรหารการสอนประจาบทท 6
เนอหาประจาบท
บทท 6 การคดคาระวางในการขนสงทางอากาศ
1. ความหมายของคาระวาง
2. การคานวณคาระวาง
3. การชาระคาระวาง
4. คาใชจายในการขนสงทางอากาศ
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายความหมายของคาระวางได
2. อธบายการคานวณได
3. อธบายการชาระคาระวางได
4. อธบายคาใชจายในการขนสงทางอากาศได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 6
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาภาพการคดคาระวางในการขนสงทางอากาศใหผเรยนสงเกต
แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการสอนประกอบ
2.2.3 ผสอนบรรยายเนอหาบทท 6 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
57
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 6 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพระดบราคาคาระวางในระดบตางๆ
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
58
บทท 6
การคดคาระวางในการขนสงทางอากาศ
บทนา
การขนสงทางอากาศเปนการขนสงทมตนทนสงมากทสดเมอเทยบกบการขนสงประเภท
อน ซงคาใชจายตางๆ ไดแก คาระวาง คาดาเนนการ คาน ามน คาภาษตางๆ เปนตน โดยคาใชจายท
สาคญทสดคอคาระวาง ซงแตละบรษทกจะมอตราคาระวางทตางๆ กน ขนอยกบลกษณะ ขนาดของ
สนคา และระดบในการขนสงสนคา
ความหมายของคาระวาง
“คาระวาง” คอคาขนสงสนคาทผสงหรอผรบสนคา จะตองชาระกอนทจะสงสนคา โดยอตรา
คาขนสง สนคาทางอากาศ แบงออกเปน 4 ประเภทดงน
1. Minimum Charge / อตราขนตา หมายถง ถาผลลพธของคาระวางตากวาอตราขนตา ตอง
ใชอตราขนตาในการคดคาระวาง
2. General Cargo Rates หมายถง อตราคาระวางสนคาทวไป แบงเปน 2 ประเภท
2.1 อตราปกต Normal Rates เปนอตราคาระวางของสนคาทมน าหนกตากวา 45 กก. แต
คาระวาง สงกวาอตราขนตา
2.2 อตราตามจานวนน าหนก Quantity Rates เปนอตราคาระวางสาหรบสนคาทมน าหนก
สงกวา 45 กก. ขนไปตามจานวนนาหนก Q45 , Q100 , Q250
ตวอยาง อตราคาระวางสนคาทวไป กรงเทพฯ-ฮองกง
อตราขนตา 700.00 บาท
อตราปกต 53.00 บาท/ ก.ก.
อตรา ตอนาหนก 40.00 บาท/ ก.ก.
3. Class Rate หมายถง อตราคาระวางสาหรบสนคาบางประเภท ทกาหนดไวสาหรบสนคา
บางประเภท ซงอาจจะถกกวาอตราคาระวางสาหรบสนคาทวไป แลวแตขอตกลงของสมาคมการ
บนระหวาง ประเทศและรฐบาลของสายการบน อตราคาระวางประเภทนจะกาหนดใหเพมหรอลด
เปนอตรารอยละเทา ของอตราปกต เชน สตวมชวต ของมคา สงพมพ กระเปาเดนทางของผโดยสาร
สงแบบสนคา ศพมนษย เปนตน
ตวอยาง อตราคาระวางสาหรบสนคาบางประเภท กรงเทพฯ–ฮองกง
สตวมชวต/ลง 53.00 บาท /ก.ก.
ของมคา/ทองคา 106.00 บาท /ก.ก.
สงพมพ 26.50 บาท /ก.ก
59
4. Specific Commodity Rate หมายถง อตราคาระวางสาหรบสนคาทกาหนดเปนพเศษ เปน
อตรา คาระวางทกาหนดเปนพเศษ สาหรบสนคาทมการสงออกเปนประจา ครงละมาก ๆ ทงน เปน
การสงเสรมการ สงออกของประเทศ อตราคาระวางประเภทน จะมการกาหนดเปนหมวดหม ม
หมายเลขกากบประเภทของ สนคา จานวนน าหนกขนตาของการสงออกแตละครงซงจะถกกวา
อตราคาระวางประเภทอน เทาใดนน จะตองขนอยกบการตกลงระหวางรฐบาลของสายการบนของ
ประเทศทเกยวของ และสมาคมการบนระหวาง ประเทศ (IATA)
ตวอยาง อตราคาระวางสาหรบสนคาทมการกาหนดเปนพเศษ กรงเทพฯ–ฮองกง
ประเภทสนคา นาหนกขนตออตราคาระวาง
อาหาร (006) 100 22 บาท /กก. ทเรยน
ลาไย (007) 100,250 22,18 บาท /กก.
การคานวณคาระวาง
การคานวณคาระวางทางการบรรทกเปนไปได 2 ลกษณะ
1. คดจากนาหนกรวมทชงได (Gross Weight)
2. คดจากนาหนกปรมาตร (Volume Weight)
สตรการคดคาระวาง
อตราคาระวาง X น าหนกสนคา (ทไดจากการเปรยบเทยบ) การคดคาระวางตองนาผลการ
คานวณ นาหนกทงสองมาเปรยบเทยบกน แลวนาน าหนกทไดจากการเปรยบเทยบสงสด มาคณกบ
อตรา
ตวอยาง การคดคาระวาง
1. มสนคาอย 5 กลอง ขนาด 100 x 80 x 90 ซม. น าหนกรวมทชงได (GROSS WEIGHT)
460 กก. นาหนกทจะใชคดคาระวางเปนเทาใด
2. ถาตองการสงสนคาทงหมดน จากกรงเทพฯ ไปฮองกงอตราคาระวาง กก.ละ 40 บาท
จะตอง ชาระคาระวางเทาใด
60
วธการคานวณ
1. นาหนกปรมาตร = จานวนสนคา x ขนาดของสนคา 6000 ลกบาศก ซม.
= 5 x (100 x 80 x 90 cms)
= 6000
นาหนกปรมาตรทได = 600 กก.
เมอเปรยบเทยบกบน าหนกรวมทชง ได (460 กก.) ซงตากวา ดงนนใหนาน าหนก
ปรมาตรมาคณกบ อตราคาระวาง ฉะนน จะตองชาระคาระวาง = 24,000 บาท (600 X 40)
การชาระคาระวาง
ผสงออกสามารถชาระคาระวางได 2 วธ
1. ชาระ ณ ตนทาง ผสงเปนผชาระ
2. ชาระ ณ ปลายทาง ผรบเปนผชาระ
การชาระดวยวธใดนน ตองดระเบยบขอบงคบของประเทศปลายทาง หรอของสายการบน
เชน รฐบาล เนปาล พมา ศรลงกา จะตองชาระ ณ. ตนทางเทานน เปนตน
ในการกาหนดอตราคาขนสงสนคาทางอากาศ จะถกกาหนดตามพนทการบน ตามจดหมาย
ของเสนทางการบน ซงเรยกวา Traffic Conference Areas
Traffic Conference Areas เปนการแบงพนทในการกาหนดคาระวางและคาบรการในดาน
ตางๆ สมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศ (International Air Transport Association - IATA)
หรอ ไออาตา ไดมการแบงพนททวโลก ออกเปน 3 โซนเทานน ซงเรยกวา Traffic Conference
Areas หรอ TC Area การแบงนกเพอใหงายตอการกาหนดคาระวางการขนสง และกฎเกณฑตางๆ
61
รปท 6.1 Traffic Conference Areas
พนทในการกาหนดคาระวางและคาธรรมเนยมตางๆในการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศ
62
ตารางท 6.1 อตราคาระวางสนคาของบรษทการบนไทย
63
ตารางท 6.2 อตราคาระวางสนคาของบรษทการบนไทย
64
ตารางท 6.3 อตราคาขนสงสนคาของบรษท
Shipping with FedEx from Thailand to Worldwide
ตารางท 6.4 อตราคาขนสงสนคาของบรษท DHL Rate
65
(www.dhl.co.th)
ตารางท 6.5 อตราคาขนสงสนคาของบรษท DHL Rate
(www.dhl.co.th)
ตารางท 6.6 รหสและคาอธบายรายการสนคาเฉพาะอยาง (Specific Commodity Rates)
66
ในการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศจากกรงเทพ ไปทวโลก (Master Item Numbering
and Group Description List from Bangkok to Worldwide)
67
ตารางท 6.7 รหสและคาอธบายรายการสนคาเฉพาะอยาง (Specific Commodity Rates)
ในการขนสงสนคาทางอากาศระหวางประเทศจากกรงเทพ ไปทวโลก (Master Item Numbering
and Group Description List from Bangkok to Worldwide)
68
ตารางท 6.8 คาธรรมเนยมความเสยง (Crisis Surcharge) เปนคาทคดตามนาหนก โดยจะแบงตาม
พนทของเสนทางทจะตองใชในการขนสง และแตละสายการบนจะกาหนดในอตราท
แตกตางกนไป
69
ตารางท 6.9 คาธรรมเนยมนามนทใชในการขนสง (Fuel Surcharge) เปนคาทแตละสาย
การบนกาหนดขนตามระยะทางททาการขนสง โดยจะแบงตามโซนพนทและคดตามน าหนกของ
สนคาทจะทาการขนสง
คาใชจายในการขนสงทางอากาศ
คาใชจายในการขนสงทางอากาศ ประกอบดวยคาใชจายตาง ๆ ดงน
1. คาระวางขนสงสนคาทางอากาศ (Airfreight)
คาระวางการขนสงทางอากาศ เปนคาใชจายหลกในการขนสงสนคาทางอากาศ คาระวาง
การ ขนสงทางอากาศจะเปนอตราทแตละสายการบนกาหนดขนมา ซงคาระวางสาหรบการขนสง
สนคาทาง อากาศทสาคญม 2 ประเภทใหญ ๆ ดงน
70
1.1 คาระวางสาหรบสนคาทวไป (General Cargo Rates: GCR) โดยคาระวางสาหรบสนคา
ทวไป (GCR) จะแบงเปน 3 อตรา คอ
-อตราปกต (Normal Charge) เปนอตราทใชสาหรบสนคาทมน าหนกไมถง 45
กโลกรม (ขนอยกบแต ละสายการบน)
-อตราตามจานวนน าหนก (Quantity Charge) เปนอตราทใชสาหรบสนคาทมน าหนก
มากกวา 45 กโลกรม (ขนอยกบแตละสายการบน)
-อตราขนตาทเรยกเกบ (Minimum Charge) เปนคาระวางทกาหนดไวเปนขนตาหากผ
สงออกคานวณคาระวางตามอตราปกต หรออตราตามจานวนน าหนกแลว ไดมลคาตากวาอตราขน
ตา จะตองใชอตรา ขนตา
1.2 คาระวางสาหรบสนคาพเศษ ซงจะแบงเปน 2 อตราคอ
-อตราคาระวางสาหรบสนคาพเศษบางประเภท (Class Rates) เปนอตราทกาหนดไว
สาหรบสนคา บางประเภท เชน สตวมชวต ของมคา สงพมพ สนคาอนตราย เปนตน โดยอตรา
ประเภทน อาจมากหรอนอย กวาคาระวางสาหรบสนคาทวไป ซงจะขนอยกบความยากงายในการ
ขนสงสนคาพเศษแตละประเภท
-อตราคาระวางสาหรบสนคาทมการกาหนดคาระวางเปนพเศษ (Specific Commodity
Rates) เปน อตราคาระวางสาหรบสนคาทมการสงออกเปนประจา และครงละมาก ๆ เชน สนคา
จาพวกอาหาร ผลไม เปน ตน โดยจะมขอกาหนดวาแตละประเภทสนคาจะตองมน าหนกไมนอย
กวาทกาหนด
สาหรบการคานวณนาหนกของสนคาจะ ม 2 วธ คอ
-การคานวณจากนาหนกรวมทชงได (Gross Weight) มหนวยเปนกโลกรม
-การคานวณจากน าหนกปรมาตร (Volume Weight) จะคดจากขนาดของกลองหรอหบ
หอบรรจ สนคา คอ กวาง x ยาว x สง
ท ง น จะใชรปแบบใดจะตองนาผลจากการคานวณน าหนกท งสองรปแบบมา
เปรยบเทยบกน แลว เลอกใชน าหนกทมากสดมาเปนตวคณกบอตราคาระวางสนคา สวนการชาระ
คาระวางสนคานน ผสงออก สามารถชาระได 2 วธ คอ 1) ชาระ ณ ตนทาง (Pre-Paid) โดยผสงออก
เปนผชาระ ใหกบตวแทนรบขนสงสนคา และตวแทนรบขนสงสนคาจะออกใบกากบราคาคาระวาง
(Invoice) ใหกบผสงออก หรอ 2) ชาระ ณ ปลายทาง (Collect) ซงผรบสนคาเปนผชาระคาระวาง
สนคา ใหกบตวแทนผรบสนคาปลายทาง ซงเปนผออกใบกากบ ราคาคาระวาง (Invoice) ใหกบผรบ
สนคาปลายทาง หลงจากนน ตวแทนผรบสนคาปลายทางจงโอนคาระวาง สนคาใหกบตวแทนรบ
ขนสงสนคาตนทางตอไป
สาหรบการขนสงสนคาโดยทวไป นนจะใชคาระวางสาหรบสนคาทวไป (General Cargo
Rates: GCR) สวนสนคาเฉพาะอยางนน จะมการกาหนดคาระวางแตกตางกนไป
71
2. คาธรรมเนยมความเสยง (Crisis Surcharge)
คาธรรมเนยมความเสยง (Crisis Surcharge) เปนคาทคดตามน าหนก โดยจะแบงตามพนทของ
เสนทางทจะตองใชในการขนสง และแตละสายการบนจะกาหนดในอตราทแตกตางกนไป
3. คาธรรมเนยมน ามน (Fuel Surcharge) คาธรรมเนยมน ามนทใชในการขนสง (Fuel
Surcharge) เปนคาทแตละสายการบนกาหนดขนตาม ระยะทางททาการขนสง โดยจะแบงตามโซน
พนท และคดตามนาหนกของสนคาทจะทาการขนสง
4. คาธรรมเนยมคลงสนคา (Terminal Charge) คาธรรมเนยมคลงสนคา สาหรบของไทย ณ
สนามบนสวรรณภม จะมผใหบรการ 2 ราย คอ การบน ไทย (TG) และ Bangkok Flight Services
(BFS) ทงน จะขนอยกบวาสายการบนจะเลอกใชผ ใหบรการรายใด
5. คาใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Waybill Fee)
ใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Waybill) เปนเอกสารสาคญในการขนสงสนคาทางอากาศ
ซงจดทาโดยผสงสนคาหรอตวแทนผสงสนคา ถอเปนสญญาระหวางผสงและสายการบน เพอรบ
ขนสนคาไป ยงจดหมายปลายทาง
คาใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Waybill Fee) ซงเปนเอกสารทผรบจางสงสนคาออกให
ในฐานะผ สงสนคาตองนา Air Waybill มาเปนสวนหนงของเอกสารสงออกทสงไป เรยกเกบเงน
หรอใหผซอใชเปน หลกฐานประกอบในการรบสนคาตอไป
สรป
คาระวาง คอ คาขนสงสนคาทผสงหรอผรบสนคา จะตองชาระกอนทจะสงสนคา โดยอตรา
คาขนสง สนคาทางอากาศ แบงออกเปน 4 ประเภท คอ 1) Minimum Charge 2) General Cargo
Rates 3) Class Rate และ 4) Specific Commodity Rate การคานวณคาระวางทางการบรรทกเปนไป
ได 2 ลกษณะคอ คดจากน าหนกรวมทชงได หรอ คดจากน าหนกปรมาตร โดยผสงออกสามารถ
ชาระคาระวางได 2 วธ คอ ชาระ ณ ตนทาง ผสงเปนผชาระ หรอ ชาระ ณ ปลายทาง ผรบเปนผชาระ
การกาหนดอตราคาขนสงสนคาทางอากาศ จะถกกาหนดตามพนทการบน ตามจดหมายของ
เสนทางการบน ซงเรยกวา Traffic Conference Areas สมาคมขนสงทางอากาศระหวางประเทศไดม
การแบงพนททวโลก ออกเปน 3 โซน TC1 TC2 TC3 เพอใหงายตอการกาหนดคาระวางการขนสง
และกฎเกณฑตางๆ คาใชจายในการขนสงทางอากาศ ประกอบดวย 1) คาระวางขนสงสนคาทาง
อากาศ 2) คาธรรมเนยมความเสยง 3) คาธรรมเนยมน ามน 4) คาธรรมเนยมคลงสนคา และ 5) คาใบ
ตราสงสนคาทางอากาศ
72
แบบฝกผดทายบท
1. คาระวางในการขนสงสนคาทางอากาศ คอ อะไร
2. การคานวณคาระวาง มกลกษณะ
3. Traffic Conference Areas คออะไร และมจดประสงคเพออะไร
4. สนคาทใชอตราคาระวางเปนพเศษ คอ สนคาประเภทใด
5. คาธรรมเนยมความเสยง และ คาธรรมเนยมน ามน มความเหมอนและแตกตางกนหรอไม
อยางไร
6. นกศกษาคดวา ความเสยงในการขนสงสนคาทางอากาศนอกเหนอจากทกลาวมาขางตน ยงม
ปจจยอนๆอกหรอไม อยางไร
เอกสารอางอง
นพนธ ระวยน. 2553. การขนสงสนคาและพสดภณฑทางอากาศ. โครงการสวนดสต
กราฟฟคไซท 1.
พรนพ พกกะพนธ. 2548. ธรกจการบน (Airline business). กรงเทพฯ : โรงพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สมยศ วฒนากมลชย. 2557. ธรกจสายการบน (Airline Business). ปทมธาน :
มหาวทยาลยกรงเทพ.
73
แผนบรหารการสอนประจาบทท 7
เนอหาประจาบท
บทท 7 การคดคาระวางในการขนสงทางอากาศ
1. ลกษณะทวไปของการขนสงสนคาทางอากาศ
2. ปจจยในการเลอกของการขนสงสนคาทางอากาศ
3. ลกษณะของตลาด
4. ปจจยในการเลอกของการขนสงสนคาทางอากาศ
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายลกษณะทวไปของการขนสงทางอากาศได
2. อธบายปจจยในการเลอของการขนสงทางอากาศได
3. อธบายลกษณะของตลาดได
4. อธบายปจจยในการเลอกของการขนสงทางอากาศได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 7
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาตวอยางราคาคาระวางในการขนสงทางอากาศใหผเรยนสงเกต
แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการสอนประกอบ
2.2.3 ผสอนบรรยายเนอหาบทท 7 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
74
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 7 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพลกษณะการใหบรการประเภทตางๆ
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
75
บทท 7
ลกษณะทวไป และปจจยในการเลอก
ของการขนสงสนคาทางอากาศ
บทนา
ลกษณะทวไปของการขนสงสนคาทางอากาศ การขนสงสนคาทางอากาศมบทบาทสาคญ
และมความจาเปนเปนอยางยง สาหรบการขนสงสนคาท ตองการแขงกบเวลา และลดความเสยหาย
ทมสาเหตจากการขนสงนอยทสด การขนสงทางอากาศเปนการขนสงทมลกษณะเฉพาะตว คอ
ความรวดเรวในการขนสง เมอเปรยบเทยบกบการขนสงรปแบบอนๆ เปนการขนสงทสามารถใช
สาหรบระยะทางทไกลกวาทางถนน สามารถสงสนคาไปไดทวทกมมโลก หลากหลายประเภท
ทงน ขนอยกบลกษณะของภาชนะทใชบรรจเปนหลก
อยางไรกตาม การขนสงทางอากาศมคาใชจายตอหนวยสงมาก และการขนสงทางอากาศ
สามารถ เชอมตอกบการขนสงรปแบบอนๆ ไดททาอากาศยานเทานน รวมถงการทไมสามารถใช
คลงสนคารวมกบการขนสงรปแบบอนได โดยเหตผลสวนหนงมาจากความมนคงของประเทศ และ
รปแบบของภาชนะทใชในการ ขนสงทมลกษณะเฉพาะตว
ลกษณะทวไปของการขนสงสนคาทางอากาศ
สาหรบ คณลกษณะทสาคญของการขนสงทางอากาศ มดงน
1) ในกระบวนการขนสง การขนสงทางอากาศนบวามความรวดเรวทสด
2) ความแนนอน การขนสงทางอากาศมตารางทแนนอนเสมอและตรงตอเวลา คณสมบต
ดงกลาวเปนประโยชนตอผ สงสนคาออกโดยตรง ชวยใหการตดตอซอขายกบลกคาทอย
ตางประเทศ ดาเนนไปอยางรวดเรว ผสงออกสามารถลดคาใชจายในการสรางโกดง เพอจะเกบ
สนคาทจะสงออก เนองจากสนคาทผลตแลวสามารถ ทาการสารองทเพอจดสงออกไปไดทนท ชวย
ใหสนคาแบบใหมๆ โดยเฉพาะสนคาประเภทแฟชน สามารถ สงไปถงตลาดตางๆ ทวโลกไดใน
เวลาเดยวกน
สาหรบการบรรจหบหอสาหรบสนคาทจะสงทางอากาศ มกเปนแบบงายๆ ชวยประหยดคา
วสด และ ลดคาขนสงลง ผสงออกไมตองกงวลถงปญหาการลกขโมยมากนก เพราะการขนสงจาก
ตนทางไปถงปลายทาง ใชเวลาเพยงเลกนอย ถาความนยมในตลาดตางประเทศเปลยนแปลงไป ผ
สงออกสามารถ ปรบตวเขากบสถานการณไดทนท โดยเฉพาะตลาดทมการแขงขนมาก การ
คาดหมายลวงหนา และการปรบปรงสนคาของตนเอง ใหเหมาะสมกบความนยมอยเสมอ ยอมม
ความสาคญมากในภาวะเชนน การ ขนสงทางอากาศชวยใหผ สง สงออกสนคาไปถงตลาด
ตางประเทศไดทนการเสมอ
76
ในการขนสงสนคาจากเมองหนงไปยงอกเมองหนง การขนสงทางอากาศสามารถทาไดอยาง
รวดเรว และไมตองเสยเวลาดาเนนการดานเอกสาร ผสงออกสามารถลดรายจายเบดเตลดทไมได
คาดคดอนๆ เชน คา ยามรกษาการณ อบตเหตระหวางการขนสง ทงยงสามารถทาการควบคม
ตดตามสนคาทสงออกไดงาย เนองจากการขนสงทางอากาศใชเวลานอยกวาการขนสงดวยวธอน
ปจจยในการเลอกของการขนสงสนคาทางอากาศ
การตดสนใจเลอกวา สนคาใดควรขนสงทางอากาศ จะขนอยกบปจจยตางๆ ดงตอไปน
1. ลกษณะของสนคา
-สนคาทเสอมสภาพไดงาย เชน ดอกกลวยไม พชผลสด
-สนคาทเปนไปตามสมยนยม เชน แฟชนเสอผา
-สนคาเรงดวน เชน อะไหลเครองบน
-สนคาทมมลคาสง เชน ทองคา เพชร
2. ลกษณะของความตองการ
-สนคาทจาเปนตองใชในระหวางภาวะฉกเฉน เชน ยารกษาโรค อาวธสงคราม
-สนคาทกาลงทดลองตลาด
-สนคาฤดกาลตามฤดกาล
3. สนคาทตองการลดปญหาในดานตางๆ
-ปญหาการสญหาย แตกหก หรอเสอมคณภาพของสนคา
-คาประกนสนคา คาบรรจหบหอ คาขนยายสนคา ณ จดขนยาย
-เงนทนทไมอาจหมนเวยนในระหวางทสนคาจดสง
-เงนทสญหายไปสาหรบสนคาคงคลง
4. ลกษณะของตลาด
-ประเทศทไมมอาณาเขตตดทะเล การขนสงทางอนอาจจะไมทนตอเหตการณ การขนสง
ทางอากาศ จะเปนประโยชนอยางมาก
ทงน สนคาเกอบทกชนดสามารถขนสงทางอากาศได ถาเปนการขนสงตามกฎขอบงคบของ
การรบสนคาของสายการบน
อยางไรกตาม ยงมสนคาอกหลายประเภท ทโดยลกษณะของสนคาไมเหมาะตอการขนสง
ทางอากาศ เชน น ามนดบ ไมซง เปนตน โดยสนคาทดาเนนการจดสงทางอากาศ ประมาณรอยละ
90 เปนสนคาทไมอยในขายของสนคาประเภทอนตราย
ในการรบสนคาเพอขนสงทางอากาศแตละครง มขนตอนและปจจยทบรษทสายการบนควร
คานง และปฏบตดงน
77
1. ลกษณะของสนคา (Nature of the Goods) พนกงานรบสนคาตองตรวจสอบวาสนคาทจะ
สงคออะไร เหมาะสมทจะสงทางอากาศหรอไม เปนสนคาทตองการการดแลเปนพเศษหรอไม
2. จานวนชน (Number of Pieces) พนกงานรบสนคาตองตรวจสอบความถกตองของ
จานวนสนคาทไดรบมา วาตรงตามจานวนทระบในใบกากบสนคาทางอากาศ (Air Waybill)
หรอไม
3. นาหนกและปรมาตรของสนคา (Weight or Volume of Goods) สนคาทกชนตองผาน
การชงน าหนกในปจจบน หากเปนสนคาขนาดใหญ นยมใชเครองชงทตดตงบนพน (Floor Scale)
นอกจากน ยงตองมตลบเมตรเพอดความยาว ความกวาง และความสงของบรรจภณฑเพอหา
ปรมาตร ในกรณทจาเปนตองคานวณอตราคาระวางดวนปรมาตร น าหนกและปรมาตรท
คลาดเคลอนอาจสงผลตอความปลอดภยของเทยวบน ตนทนของสายการบน และความรบผดชอบ
ของสายการบนตอการสญหายของสนคา
4. บรรจภณฑ (Packing) พนกงานรบสนคาตองตรวจสอบวาผ รบสงบรรจภณฑท
เหมาะสม ตรงตามกฎในการขนสงสนคาของ IATA หรอไม นอกจากน ยงตองคานงถงความแนน
หนาของบรรจภณฑดวย โดยทวไปมปจจยทควรคานกถง คอ ลกษณะของสนคา ระยะเวลาการ
เดนทาง จานวนจดจอดของเครองบนทจาปนตองมการเคลอนยายสนคา โดยเฉพาะอยางยง หาก
จาเปนตองมการเคลอนยายสนคาโดยการขนสงประเภทอน เชน รถบรรทก เนองจากเมองปลายทาง
ไมมทาอากาศยาน
5. ความยากงายในการนาสนคาขนเครองบน (Load Ability) พนกงานรบสนคาตอง
ตรวจสอบวา สนคาแตละชนนนมความยากงายในการนาขนเครองบนมากนอยเพยงใด โดยทวไป
สายการบนจะยนดรบสนคาทสามารถนาขนเครองบนไดหลากหลายประเภท/รน มากกวาสนคาท
สามารถทสามารถนาขนเครองบนประเภทใดประเภทหนงไดเทานน เชน ของบางชนทมขนาดใหญ
มากจนไมสามารถนาขนเคองบนขนาดเลกได
6. ฉลากและการเขยนฉลาก (Labeling and Marketing) บรรจภณฑแตละชน จะตองมฉลาก
ปะอยในตาแหนงทชดเจน งดานบน และดานขาง โดยใชตวอกษรโรมนตวใหญ และเลขอารบค ผ
สงสนตองรบผดชอบในการเขยนและตดฉลากซงแสดงขอมลเกยวกบชอและทอยของผรบสนคา ล
สงสนคา ในขณะทพนกงานของสายการบนผรบสนคาจะเปนผรบผดชอบกรอกขอมลบนฉลาก
เกยวกบรายละเอยดของสนคา เชน จานวนชน และน าหนก รวมทงเสนทางการเดนทางของสนคา
วาจะตองสงผานทาอากาศยานใดบาง นอกจากน หากสนคาทสงตองการการดแลเปนพเศษ ตาม
ลกษณะทไดกลาวถงกอนหนาน ผสงหรอพนกงานอาจจะตดสตกเกอรสญลกษณตาง ๆ เพมเตม
7. วธการชาระเงน (Method of Payment) โดยทวไป ผสงสนคาสามารถเลอกทจะชาระคา
สงสนคาได 2 ลกษณะ คอ การชาระคาสงสนคา ณ เมองเรมตนการขนสง (Charges Prepaid: PP)
โดยผสงอาจชาระเปนเงนสดกอนสนคา หรอชาระภายหลงตามระยะเวลาทสายการบนกาหนด ใน
78
กรณทผสงเปนลกคาประจาของบรษทสายการบน สาหรบลกษณะทสอง ผสงจะชาระเฉพาะ
คาธรรมเนยมตาง ๆ เชน คาประกนสนคา ณ จดเรมตนการขนสงในขณะทสายการบนจะเรยกเกบ
คาขนสงจากผรบสนคา (Charges Collect: CC) ทงน การชาระเงนวธน มขอทควรคานง 2 ประการ
คอ ทาอากาศยานปลายทางตองมสงอานวยความสะดวกสาหรบการชาระเงน และสายการบนสาย
สดทายทขนสงสนคาตองมบรการการเกบเงนคาขนสง ณ ปลายทาง อยางไรกตาม สายการบนจะไม
อนญาตใหชาระคาขนสงในลกษณะทสอง หากผรบสนคาอยในสถานภาพทขาดอสรภาพ เชน
นกโทษ หรอไมมทพานกถาวร เชน รบสนคาทอาศยอยในโรงแรม หรอผรบสนคาเปนบคคลคน
เดยวกบผสงสนคา นอกจากน หากสนคาทสงเนาเสยได เปนศพ เปนสตวมชวต หรอสายการบน
ประเมนแลววาสนคาทสงมราคาตากวาอตราคาระวาง บรษทสายการบนมกจะขอใหผสงชาระคา
เดนทาง ณ ตนทาง
8. ความถกตองของอตราคาระวาง (Correctness of Freight Charges) เนองจากการคดอตรา
คาระวางมหลายประเภท พนกงานของบรษทสายการบนจะตองตรวจสอบวาบรษทตวแทนใชหลก
ทถกตองนการคด และคานวณตวเลขตาง ๆ ถกตองตามกฎเกณฑทวางไว
9. เอกสารทเกยวของ (Accompanying Documents) ในการสงสนคาแตละครง ผสงสนคา
จะตองแนบเอกสารทเกยวของและจาเปนทงหมดใหครบถวน เชน ใบกากบสนคาทางอากาศ (Air
Waybill) ใบเรยกเกบเงน (Invoice) และใบรบรองตาง ๆ เชน ใบรบรองตนกาเนด (Certificate of
Origin) และใบรบรองจากกรมศลปากรวาสนคาทจดสงไมไดเปนวตถโบราณ
10. เสนทาง (Routing) สายการบนตองเลอกเสนทางทเหมาะสมในการขนสงสนคาไปยง
จดหมายปลายทาง โดยสวนใหญมกจะเลอกเสนทางทกอใหเกดกาไรมากทสด นอกจากน ยงตองคา
นกถงระยะเวลาทงหมดทใชในการขนสง จากผสงไปยงผรบ และความสามารถในการดแลสนคา
ของทาอากาศยานแตละแหง (Risk of Irregularities)
11. การสารองพนท (Reservation) โดยทวไป ถาสนคาทจดสงมนาหกมากกวา 20 กโลกรม
พนกงานรบสนคาตองตรวจสอบวาผสงไดสารองพนทบนเครองบนสายการบนไวลวงหนาหรอไม
หากเปนสนคาทตองการการดแลเปนพเศษ พนกงานรบของตองตรวจสอบดวยวาพนททสารองไส
ไดรบการยนยนวาเปนพนทแนนอนหรอไม
12. ขอหาม (Regulation) แตละประเทศ จะมการกาหนดประเภทของสนคาทอนญาตให
นาเขา หรอสงออก พนกงานของสายการบนมหนาทในการตรวจสอบในเบองตน วาสนคาทผสง
นามาขดตอกฎหมายศลกากรหรอไม นอกจากน ในบางครง บางประเภท ในบางชวงเวลา เชนกฎ
หามขนสงสตวมชวตในชวงฤดหนาว หรอการหามขนสงสตวปกจากบางประเทศในชวงทมโรค
ระบาด เปนตน
13. วนและเวลาในการรบของ (Time and Date) สายการบนแตละสายจะกาหนดระยะเลาท
ผสงสนคาสามารถนาสนคามาสงใหกบบรษทสายการบนลวงหนา หากนามาสงลวงหนาหนา
79
เกนไป สายการบนอาจะประสบปญหาเรองตนทนการเชาพนทคลงสนคา แตหากผสงสนคามาสง
ลาชา จะสงผลตอการทางานของพนกงานสายการบนทเกยวของ และอาจสงผลใหเทยวบนเกด
ความลาชาได โดยทวไป สายการบนจะปดรบสนคาประมาณหนงชวโมงครงถงสามชวโมงอน
เครองออกเดนทาง ทงน ขนอยกบขนาดของเครองบน และเสนทางทใชบน
ความหมายของใบตราสงสนคา
ใบตราสงสนคา หมายถง เอกสารทแสดงการขนสงสนคาจากประเทศหนงไปสอกประเทศ
หนงโดยชองทางใดชองทางหนง เชน ทางเรอ ทางอากาศ หรอทางบก ซงมชอเรยกตางกนออกไป
ดงน
BILL OF LADING (B/L) หมายถง ใบตราสงสนคาทางเรออนเปนเอกสารทมขอความ
แสดงวาเจาของเรอนายเรอ ตวแทนเรอไดรบสนคาจากผสงเพอบรรทกไปใหผรบยงทาเรอแหงใด
แหงหนง
AIR WAY BILL (AWB) หมายถง ใบตราสงสนคาทางอากาศอนปนเอกสาร หรอ ใบรบ
สนคาทบรษท หรอสายการบนออกใหแกผสงออก
TRUCK BILL หมายถง ใบตราสงสนคาทางรถยนต อนเปนเอกสารหรอใบรบสนคาท
บรษทการขนสงทางบกออกใหแกผสงสนคา
RAIL WAY BILL หมายถง ใบตราสงสนคาทางรถไฟ อนเปนเอกสารหรอใบรบสนคาท
การรถไฟออกใหแกผสงสนคา
PARCEL POST RECEIPT หมายถง ใบรบสงพสดภณฑทางไปรษณย อนเปนใบรบสงของ
หรอสนคาทสานกงานไปรษณยของประเทศผขายใหไวเปนหลกฐานวาจะจดสงหบหอหรอสงของ
หรสนคาตามทระบไวผานสานกงานไปรษณยของผรบในประเทศผรบ
ใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Way Bill) คอ เปนเอกสารทผททาการขนสงสนคา
(Shipping Company) ออกใหแกผจดสงไวเพอเปนหลกฐานวาตนไดรบมอบสนคาไวเพอทาการ
ขนสงจากทแหงหนงไปยงสถานปลายทาง แบงออกเปน 2 ประเภท คอ
1. Master Air Waybill คอ เอกสารการสงสนคาทางอากาศทออกโดยผประกอบการขนสง
ซงเปนตวแทนรบผดชอบตอความเสยงภยของสนคาระหวางการขนสง
2. House Air Waybill คอ เอกสารการขนสงสนคาทางอากาศทออกโดยบรษทนายหนา
ขาย Freight ทรวมสนคาของผประกอบการหลายรายไวดวยกน แตมเพยง Master Air Waybill 1
ฉบบ คลมการขนสงเทานน
เอกสารใบตราสนคา (Air Way Bill) ประกอบดวยรายละเอยด 21 สวนดงน
1. Air Way Bill – Number หมายยเลขใบตราสนคา ซงหมายเลขใบตราสนคาจะปรากฏอย
ทางดานมมบน ซาย-ขวา และทางมมซายลาง
80
2. Shipper Name and Address ชอทอยของผสงสนคา อาจจะเปนในนามของตวบคคล
(ลกคา) หรอ ออก โดยนาม ของทางบรษทเพอใหทราบวาผสงออกเปนใครและอยทไหน
3. Consignee Name and Address ชอทอยของผรบสงสนคาโดยผรบสนคานนอาจจะเปน
ในนามของ บคคล (ลกคา) หรอ ในนามของทางบรษทตวแทนทมการบรการดานการเคลยรสนคา
ซงลกคาจะเปน คนก าหนดชอและทอยผรบ
4. Issuing Carrier’s Agent Name and City ชอบรษทตวแทนสายการบนทเปนผออกใบ
ตราสนคา (Air Way Bill) โดยในใบตราสนคาจะตองระบชอตวแทนสายการบนเมองท ออกใบตรา
สนคา เพอทจะทราบวาใบตราสนคาฉบบนนๆ ไดออกจากบรษทตวแทนใด ทางสถานประกอบการ
ของไดมการตดตอประสานงานกบทางตวแทนสายการบนดงตอไปน 1) Harpers Freight
International Air Cargo Co., Ltd 2) Excel Transport International Co., Ltd
5. Airport of Departure สนามบนตนทางหรอทาอากาศยานทใชสงออกสนคา ซงทา
อากาศยานททใชสงออก คอ ทาอากาศยานสนามบนสวรรณภม
6. To สนามบนระหวางทาง เปนการตอเครองจากลาหนงไปยงอกลาหนงระหวางการ
เดนทาง ซงอาจจะมการตอเครองบนอกลา หรออาจจะไมมการตอเครองบนกได
7. By เปนคาทใชเรยกสายการบนทใชโดยสารในการเปลยนถายเครองบนจากเครองหนง
ไปยงอกเครองหนงในระหวางการขนสงสนคา
8. Currency เปนสกลเงนตนทางหรอประเทศทท าการขนสงสนคาตนทางไปยง ปลายทาง
9. Airport of Destination สนามบนหรอทาอากาศยาปลายทางทตองการขนสงสนคาไป
10. Flight/Date เทยวบนและวนททาการขนสงออกสนคา
11. Handling Information ขอมลทางดานการจดการ โดยจะมการระบวาสนคาประเภทน
ตองใชความ ระมดระวงในการทาการขนสงสนคา
12. No. of Pieces RCP จานวนของสนคาทจะทาการขนสง โดยระบจานวนเปนตวเลข
13. Gross weight น าหนกของสนคา เมอนาสนคามาบรรจหบหอแลวนาสนคาไปชง
นาหนก จะไดนาหนกสทธเมอรวมกบบรรจภณฑเรยบรอยแลว
14. Chargeable Weight น าหนกสนคาทใชคานวณคาระวาง หรอน าหนกปรมาตรของ
สนคาโดยจะใชนาหนกตรงนในการคดคาบรการคาขนสงสนคา
15. Rate Class อตราคาระวางขนสง หรอจะเรยกอกอยางวาคา Freight ซงเปนการ
คาบรการโดย ขนอยกบสถานปลาย หรออาจจะขนอยกบสายการบอนเปนคนกาหนด ตวอยางเชน
ถาตองการขนสงสนคาไปยงแถบ
COLOMBO, SRI LANKA / RATE = 59.00 BAHT/TH
NEW DELHI, INDIA / RATE = 65.00 BAHT/TH
81
16. Total คาระวางหรอยอดรวมทไดจากการทนาเอาน าหนกในชอง Chargeable Weight
มาคณ กบในชอง Rate กจะไดคาระวางสนคา ตวอยางเชน (Chargeable Weight) 250 x 59 (Rate)
= 14,750 (Total)
17. Nature and Quantity of Goods รายการของสนคาทจะท าการสงออกและปรมาตรของ
สนคา (Dimension) ตวอยางเชน สนคามจานวน 2 CTN (Carton) โดยจะเขยนปรมาตรของสนคา
ดงน DIMS : 65x75x80cms/02 แตถาหากสนคาขนาดกลองไมเทากน จะวดขนาดเปน 2 ขนาดเชน
65x75x80cms./01, 70x80x85cms./01
18. Signature of Shipper or his Agent ลายมอชอของผสงสนคาหรอตวแทนผรบขนสง
สนคา
19. Executed on วนทออกใบตราสงสนคาหรอวนทตพมพใบตราสนคา อาจจะตพมพใน
วนทสงออก หรอกอนหนานนกไดแตจะไมเกน 2 กอนจะทาการสงออก โดยจะใสวนทในรปแบบ
สากล ตวอยางเชน JUN’ 16, 2014
20. Place สถานทออกใบตราสงสนคานน จะใสเปนชอเมองทสงออก หรอ จะใสเปนชอ
ของ ทาอากาศยานทสงออกสนคากได
21. Signature of Issuing Carrier or its Agent ลายมอชอของผออกใบตราขนสงสนคา ซง
ลงชอผทตพมพใบตราสงสนคา เพอให ทราบวาใครเปนผตพมพใบตราขนสงสนคาฉบบน
82
รปท 7.1 ใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Way Bill)
สรป
การตดสนใจเลอกวา สนคาใดควรขนสงทางอากาศ จะขนอยกบปจจย 4 ประการคอ 1)
ลกษณะของสนคา 2) ลกษณะของความตองการ 3) สนคาทตองการลดปญหาในดานตางๆ และ 4)
ลกษณะของตลาด ในการรบสนคาเพอขนสงทางอากาศแตละครงมขนตอนและปจจยทบรษทสาย
การบนควรคานงถง คอ ลกษณะของสนคา จานวนชน น าหนกและปรมาตรของสนคา บรรจภณฑ
ความยากงายในการนาสนคาขนเครองบน ฉลากและการเขยนฉลาก วธการชาระเงน ความถกตอง
ของอตราคาระวาง เอกสารทเกยวของ เสนทาง การสารองพนท ขอหามแตละประเทศ วนและ
83
เวลาในการรบของ โดบมใบตราสงสนคาทางอากาศ (Air Way Bill) เปนเอกสารทผททาการขนสง
สนคาออกใหแกผจดสงไวเพอเปนหลกฐานวาตนไดรบมอบสนคาไวเพอทาการขนสงจากทแหง
หนงไปยงสถานปลายทาง แบงออกเปน 2 ประเภท คอ Master Air Waybill และ House Air
Waybill
แบบฝกผดทายบท
1. คณลกษณะทสาคญของการขนสงทางอากาศ คอ อะไร
2. ปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกวา สนคาใดควรขนสงทางอากาศ คอ
3. วธการชาระเงน โดยทวไป ผสงสนคาสามารถเลอกทจะชาระได กลกษณะ
4. ใบตราสงสนคา คอ อะไร และมกประเภท
5. House Air Waybill คอ เอกสารการขนสงประเภทใด
เอกสารอางอง
เครอขายการญจาภเษก. 2560. “องคประกอบในเขตการบน”
แหลงทมา http://www.sme.go.th ( 2 กรกฎาคม 2561).
เครอขายการญจาภเษก. 2560. “บทบาท ขอด และขอเสย การขนสงสนคาทางอากาศ (AIR
FREIGHT)” แหลงทมา http://www.sme.go.th (2 กรกฎาคม 2561).
สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. 2560. “ความรบผดชอบในการขนสง”
แหลงทมา http://www.sme.go.th ( 2 กรกฎาคม 2561).
ฐานขอมลดชนเศรษฐกจการคา. 2560. “การขนสงทางอากาศ”
แหลงทมา http://www.price.moc.go.th/price/fileuploader/file_cpi/Chapter_03.pdf
( 2 กรกฎาคม 2561).
84
แผนบรหารการสอนประจาบทท 8
เนอหาประจาบท
บทท 8 การคดคาระวางในการขนสงทางอากาศ
1. ความหมายของเขตปลอดอากร
2. วตถประสงคของการจดตง Freezone
3. สทธประโยชนของเขตปลอดอากร
4. ความแตกตางประหวางสวรรณภมกบดอนเมอง
5. ขอบขายการปฏบตงานเจาหนาทใน Freezone
6. รายละเอยดตางๆ ของ Freezone
7. หนวยงานตางๆ ทเกยวของ
8. พนทและสงอานวยความสะดวก
9. กจกรรมตางๆ และการขนสงสนคา
วตถประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายความหมายของเขตปลอดอากรได
2. อธบายวตถประสงคของการจดตง Freezone ได
3. อธบายสทธประโยชนของเขตปลอดอากรได
4. อธบายความแตกตางประหวางสวรรณภมกบดอนเมองได
5. อธบายขอบขายการปฏบตงานเจาหนาทใน Freezone ได
6. อธบายรายละเอยดตางๆ ของ Freezone ได
7. อธบายหนวยงานตางๆ ทเกยวของได
8. อธบายพนทและสงอานวยความสะดวกได
9. อธบายกจกรรมตางๆ และการขนสงสนคาได
วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท
1. วธสอน
1.1 วธสอนแบบบรรยาย
1.2 วธสอนแบบอภปราย
1.3 วธสอนแบบแบงกลมทากจกรรม
1.4 วธสอนแบบเนนการเรยนรดวยตนเอง
2. กจกรรมการเรยนการสอน
2.1 กจกรรมกอนเรยน ผเรยนศกษาบทเรยนบทท 8
85
2.2 กจกรรมในหองเรยน มดงตอไปน
2.2.1 ผสอนปฐมนเทศรายวชา โดยการอธบายแผนการจดการเรยนการ
สอนตลอดจนกจกรรมตางๆ ตามแผนบรหารการสอนประจาบท
2.2.2 นาภาพการคดคาระวางในการขนสงทางอากาศใหผเรยนสงเกต
แลวตงคาถามเพอบรรยายเขาสเนอหาทตองการ โดยการใชสอการสอนประกอบ
2.2.3 ผ สอนบรรยายเนอหาบทท 8 และมกจกรรมพรอมยกตวอยาง
ประกอบ ถาม-ตอบจากบทเรยน
2.2.4 แบงกลมอภปราย ผสอนนาอภปรายสการสรปดวยคาถามเกยวกบ
การเลอกซอผลตภณฑหรอบรการทแตกตางกน
2.2.5 ใหผเรยนศกษาเนอหาจากชดการสอน หนงสอ ตารา เอกสาร
เพมเตม แลวสรปดวยคาพดของตนเองแบบบรรยาย
2.3 กจกรรมหลงเรยน ผเรยนทบทวนเนอหาทไดเรยนในบทท 8 โดยใชคาถามจาก
คาถามทบทวนทายบท ตลอดจนการศกษาบทตอไปลวงหนาหนงสปดาห
2.4 ใหผ เ รยนสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ เชน หองสมดหรอสอ
อเลกทรอนกสตางๆ
สอการเรยนการสอนประจาบท
1. ภาพทเกยวของกบ Freezone
2. ชดการสอนเรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
3. หนงสอ ตารา และเอกสารทเกยวของ
4. PowerPoint เรอง ความรพนฐานเกยวกบการตลาด
การวดผลและการประเมนผลประจาบท
1. สงเกตจากการตอบคาถามและตงคาถาม
2. สงเกตการณอภปรายรวมกนขณะทางานกลม
3. สงเกตบทบาทหวหนาและสมาชกในการทางานเปนกลม
4. วดเจตคตจากการสงเกตพฤตกรรม การกระตอรอรนในการทากจกรรม และคณภาพของ
ผลงาน
5. ความเขาใจและความถกตองในการทาคาถามทบทวน
86
บทท 8
Freezone
สนามบนสวรรณภม
บทนา
สนามบนสวรรณภมถอไดวาเปนสนามบนนานาชาตหลกของประเทศ ซงมผโดยสาร
สนคา และสายการบนเขาออกตลอดเวลา ควบคมดแลโดยการทาอากาศยานแหงประเทศไทย
(AOT) โดยแบงออกเปนสงสวน คอ สวนของอาคารผโดยสาร ซงสวนนจะเปนสวนทมการเดนทาง
ทงในและตางประเทศ โดยสวนนจะเปนโดมขนาดใหญ และงวงชางยนออกไปในทาจอดเครองบน
เพอใหผโดยสารสามารถเดนทางเขาสเครองบนไดสะดวก และสวนทสองคอสวนของ Cargo โดย
ใชชอวา Freezone หรอเขตปลอดอากร สวนนจะเปนสวนทใหบรการเกยวกบสนคาเทานน โดย
ภายในจะมตกของเอกชน คลงสนคา และหนวยงานอนๆ ทเกยวของกบการนาเขาสงออกสนคา
อยางครบวงจร ซงจะชวยอานวยความสะดวกในเรองของสนคาไดเปนอยางด
ความหมายของเขตปลอดอากร
เขตปลอดอากร (Free Zone) คอเขตพนทซงอธบดกรมศลกากรอนมตใหจดตงขนตาม
มาตรา 97 ตร แหง พ.ร.บ.ศลกากร พ.ศ. 2469 สาหรบการประกอบอตสาหกรรม พาณชยกรรม หรอ
กจการอนทเปนประโยชนแกการเศรษฐกจของประเทศ ทงนเพอสงเสรมการลงทน และการคาเพอ
สงออกโดยผประกอบการ ในเขตปลอดอากรจะไดรบสทธประโยชนในการยกเวน คาภาษอากร
สาหรบของทนาเขาไปอยในเขตพนทของเขตปลอดอากร
วตถประสงคในการตงเขตปลอดอากร
1. สนบสนนดานการผลตและสงเสรมการสงออก
2. สงเสรมศกยภาพของทาอากาศยานในการเปนศนยกลางการขนสงทางอากาศ
3. สงเสรมใหเกดกจกรรมมลคาเพมทเปนประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ
การจดตงเขตปลอดอากรทาอากาศยานสวรรณภม
ใบอนญาตเปนผจดตงเขตปลอดอากร (กศก. 184) เขตปลอดอากร ทาอากาศยานสวรรณภม
อยในสงกดของสวนบรหารเขตปลอดอากรและคลงสนคา ฝายการพาณชย ทาอากาศยานสวรรณ
ภมโดยมนางแพรวพรรณ อนทรพงษพนธเปนผอานวยการสวนบรหารเขตปลอดอากรแลคลงสนคา
87
บรษท ทาอากาศยานไทย จากด (มหาชน) (ทอท.) เปนเจาของพนท และบรหารจดการโดย
บรษท ไทยแอรพอรตส กราวด เซอรวสเซส จากด
สทธประโยชนของเขตปลอดอากร
1. สามารถจาหนายของใน SAFZ ใหคลงสนคาทณฑบน หรอผไดรบสทธคนอากรตาม
มาตรา 19 ทว ยกเวนอากรตามพ.ร.บ.พกดฯ สงเสรมการลงทน หรอกฎหมายอน เสมอนการนาของ
จากตางประเทศเขามาในราชอาณาจกร
2. ของทนาออกจาก SAFZ เพอใช หรอบรโภคภายในประเทศตองชาระคาภาษอากรโดย
การคานวณตามสภาพ ราคาของพกดและอตราในเวลาทปลอยของนนออกจาก SAFZ โดยถอ
เสมอนวานาเขามาในประเทศ และในวนทนาออกจาก SAFZสามารถนามลคาของวตถดบใน
ประเทศทนาเขามาผลตของนนหกออกจากราคาไมตองนามาคานวณคาภาษอากรถาของทนาเขาไป
นนไมมสทธไดรบคนหรอยกเวนอากร
3. ผลตภณฑทไดจากการนาวตถดบทเขาไป SAFZ เพอผลต ผสม ประกอบแลวนาออกมา
จาหนายภายในประเทศ สามารถใชอตราตาสด เชนเดยวกบผลตภณฑทนาเขาจากตางประเทศ (ตาม
ประกาศ116 พ.ศ.2549)
4. ไดรบการยกเวนอากรสาหรบของทเสยหาย ของทใชไมไดของทไมไดใชใน SAFZ ท
ไดรบอนมตใหทาลาย
5. สามารถโอนและรบโอนจาก SAFZหรอ EPZได
6. สามารถนาของไปผานกระบวนการผลต บางขนตอนนอก SAFZ ได
7. ไดรบการยกเวนและไมอยภายในบงคบของกฎหมายเกยวของกบการควบคมคณภาพ
และมาตราฐาน(มอก)สาหรบของทนาเขา
8. ไปใน SAFZ เพอผลต ผสม ประกอบ บรรจหรอดาเนนการโดยมวตถประสงคเพอ
สงออกนอกราชอาณาจกรไดรบสทธยกเวนคาภาษอากร
ตลอดเวลาทอยใน SAFZ โดย
- ไมตองยนสตรการผลต
- ไมตองวางประกน
- ไมมกาหนดเงอนไขในจานวนทสงออก
- ไมมเงอนเวลาในการสงออก
88
9. การนาของเขาและสงออกจาก SAFZ สามารถปฏบตพธการศลกากรไดไมตองขอ
อนญาตจาก กนอ. ซงเปนการใหบรการแบบ ONE STOP SERVICE
ความแตกตางของเขตปลอดอากรทาอากาศยานสวรรณภม และคลงสนคา ทาอากาศยานดอนเมอง
ตารางท 8.1 แสดงความแตกตางของเขตปลอดอากรทาอากาศยานสวรรณภม และคลงสนคา ทา
อากาศยานดอนเมอง
ทาอากาศยาน สวรรณภม ดอนเมอง
1. การดาเนนธรกจของผ
ประกอบกจการ
สนามบนระหวางประเทศ สนามบนภายในประเทศ
2. รปแบบและการจดตง
สถานท
สนามบนระหวางประเทศ สนามบนภายในประเทศ
3. การจดแบงพนทภายใน
สถานทเกบรกษาสนคา
คลงสนคารวมกบอาคาร
ผโดยสาร
คลงสนคาแยกกบอาคาร
ผโดยสาร
4. สถานทตรวจสอบสนคา
นาเขา – สงออก
ศลกากร ศลกากร
5. ระยะเวลาการเกบรกษา
สนคา
นาน ไมนาน
ขอบขายการทางานของผบรหารจดการเขตปลอดอากรทาอากาศยานสวรรณภม
1. งานบรหารจดการสงอานวยความสะดวกในพนท
2. งานบรหารจดการสนบสนนและอานวยความสะดวกใหแกเจาหนาทศลกากร
3. งานอานวยการเขตปลอดอากร
4. งานบารงรกษาระบบสารสนเทศ
5. งานขนสงสนคาระหวางอาคารและบรหารจดการคลงสนคาสวนกลางภายในเขตปลอด
อากร
89
งานบรการคลงสนคาสวนกลาง
1. งานรบจดเกบสนคา
2. งานจดระวางบรรทก
3. การดาเนนการกจกรรมเพมมลคาสนคา
4. การใหบรการอปกรณ เพอสนบสนน
5. การขนถายสนคา
6. งานดาเนนพธการศลกากร เพอสนบสนน
7. การขนถายสนคา
งานบรการขนสง
1. Van Truck
2. Container Truck
3. Transporter Truck
4. Tractor & Dolly
หนวยงานตางๆ ทเกยวของ
1. กรมประมง
2. Thai Cargo
3. BFS (Bangkok Flight Services)
4. กรมปศสตว
5. หอการคาไทย
7. สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา
8. กรมสงเสรมการลงทน
9. กรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช
10. กรมการคาตางประเทศ
11. กรมวชาการเกษตร
12. กรมประมง
13. สมาคมตวแทนขนสงสนคาทางอากาศไทย
14. AOT
90
พนทและสงอานวยความสะดวก
พนทขนสงสนคาของทาอากาศยานสวรรณภม มการบรหารจดการแบบเขตปลอด
พธการศลกากร (Custom Free Zone) มขนาดพนทตามแผนแมบททงสนประมาณ 660,573 ตาราง
เมตร สามารถรองรบปรมาณสนคาไดประมาณ 3 ลานตนตอป เมอทาการขยายเตมพนทโดยปจจบน
พนทปลอดอากรของทาอากาศยานสวรรณภม มการดาเนนกจกรรมดงน
1. การดาเนนกจกรรมการนาเขา สงออกสนคาตามปกต (Direct Import
and Export Transshipment Cargo and Transit Cargo) การทาอากาศยานแหงประเทศไทยไดใหสทธ
ในการบรหารจดการคลงสนคา แก คลงสนคาการบนไทยและคลงสนคา BFS
2. การดาเนนกจกรรมการเพมมลคาสนคา (Value Added Area : VAA)
การทาอากาศยานแหงประเทศไทยไดกอสรางอาคารคลงสนคาเพมมลคาไวรองรบผประกอบการท
ประสงคจะทากจกรรมเพมมลคาจานวน 3 หลงพนทประมาณ 9,250 ตารางเมตรตอหลง และจดให
มคลงสนคาทผ ประกอบการสามารถเขามาเชาหรอใชบรการเปนรายวน หรอรายเดอน เพอ
ตอบสนองการเปนศนยกระจายสนคาแบบครบวงจรจานวน 1 หลง
ภาพประกอบ 8.1 ภาพปจจบนของคลงสนคาสนามบนสวรรณภม
91
กจกรรมตางๆ และการขนสนคาในเขตปลอดอากร
Commercial Cargo
1. การสงออกสนคา
2. การขนสงสนคาถายลาผานแดน
3. การจดเกบสนคา
4. การนาเขาสนคา
Value Added Activities (VAA)
1. Trading
2. Break Bulking
3. Grading & Sorting
4. Relabeling & Repackaging
5. Partial Clearance
6. Combined Cargo
Logistics Flows
1. FLOW 1 : Cargo Direct Import to Domestic
2. FLOW 2 : Cargo Import to VAA
3. FLOW 3 : Cargo from VAA to Domestic
4. FLOW 4 : Direct Export CARGO to Foreign Country
5. FLOW 5 : Cargo from Domestic to VAA
6. FLOW 6 : Cargo Export From VAA to Foreign Country
7. FLOW 7 : Transit Shipment Cargo
8. FLOW 8 : Transfer Between VAA
Value Added Activities
1. Trading
2. Break Bulking
3. Grading & Sorting
4. Combined Cargo
5. Relabeling & Repackaging
6. RFID Technology (Radio Frequency Identification)
บทสรป
92
Freezone สนามบนสวรรณภมเปนจดทมสนคาเขาออกตลอดเวลา และมผใหบรการในการ
ของการนาเขาสงออกเปนจานวนมาก รวมทงยงมในสวนของหนวยงานราชการทเกยวของ เชน
กรมศลกากร กระทรวงพาณช กรมประมง เปนตน ซงจะอานวยความสะดวกใหแกผนาเขาสงออก
ไดเปนอยางด
แบบฝกผดทายบท
1. คณลกษณะทสาคญของการขนสงทางอากาศ คอ อะไร
2. ปจจยทมผลตอการตดสนใจเลอกวา สนคาใดควรขนสงทางอากาศ คอ
3. วธการชาระเงน โดยทวไป ผสงสนคาสามารถเลอกทจะชาระได กลกษณะ
4. ใบตราสงสนคา คอ อะไร และมกประเภท
5. House Air Waybill คอ เอกสารการขนสงประเภทใด
เอกสารอางอง
การทาอากาศยานแหงประเทศไทย. 2560. “Freezone Suvarnabhumi Airport”
แหลงทมา https://freezone.airportthai.co.th ( 3 กรกฎาคม 2561).
สานกงานสทธประโยชนทางภาษอากร. 2560” เขตปลอดอากร Freezone”
แหลงทมา http://onestopservice.ditp.go.th/download/file/42_Free_zone.pdf
( 3 กรกฎาคม 2561).
93
บรรณานกรม
กรมควบคมมลพษ. คมอการจดทาแผนปฏบตการฉกเฉนจากสารเคมระดบจงหวด (Hazardous
Materials Emergency Planning Guide), พฤษภาคม 2545)
การเดนอากาศและการขนสงทางอากาศ, [Online] available URL:
http://www.thaitrucknavigator.org/truck/thaitrucknavigator/trucknavigator/index.php?option=com
_content&view=article&id=96:2008-08-05-07-08-34&catid=54:2008-07-13-16-12-
56&Itemid=107, 31 (เมษายน, 2552)
ปญหาและอปสรรคในการเดนอากาศในปจจบน, [Online] available URL:
http://www.thaitrucknavigator.org/truck/thaitrucknavigator/trucknavigator/index.php?option=com
_content&view=article&id=96:2008-08-05-07-08-34&catid=54:2008-07-13-16-12-
56&Itemid=107, 31 (เมษายน, 2552)
ววฒนาการของการขนสงทางอากาศ, [Online] available URL: http://www.fts.rtaf.mi.th,
31 (เมษายน, 2552)
จมพล ภญโญสนวฒน. ความรบผดชอบของเจาหนาทควบคมจราจรทางอากาศ และ
ผประกอบการการใหบรการควบคมจราจรทางอากาศ. หลกหลกสตรปรญญา
มหาบณฑต, สาขาวชานตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535. อดสาเนา.
นพนธ ระวยน. 2553. การขนสงสนคาและพสดภณฑทางอากาศ. โครงการสวนดสต
กราฟฟคไซท 1.
พรนพ พกกะพนธ. 2548. ธรกจการบน (Airline business). กรงเทพฯ : โรงพมพแหง
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ศพฤฒ ถาวรยตการต. 2008. การขนสงทางอากาศ และมาตรการทเกยวของ (Air Transport Industry
and Regulations). NTMs in Focus. Volume 1 issue 3, October 2008.
สมยศ วฒนากมลชย. 2557. ธรกจสายการบน (Airline Business). ปทมธาน :
มหาวทยาลยกรงเทพ.
Air Sea Guide (2009).
Boeing World Air Cargo Forecast Team 2014-2015, p. 44
2013 Air Cargo Market Share by Airline Domicile, Boeing World Air Cargo Forecast Team
2014-2015.
ICAO. (2001). Air Traffic Service. ANNEX 11 to the Convention on International Civil Aviation,
(13ed), (International Civil Aviation Organization).
John G. Wensveen. 2011. Air Transportation A Management Perspective. 7th Edition.
94
England Ashgate.
Michael Sales. 2016. Aviation Logistics. The dynamic partnership of air freight and
supply chain. London. KoganPage.
Michael Sales. 2013. The Air Logistics Handbook. Air freight and the global supply.
New York. Routledge.
Stephen Shaw. 2011. Airline Marketing and Management. 7th Edition. England.
Ashgate.
http://airandearth1.com. (online 13 November 2008)
http://blogqpot.com/images/dgr%20colorado.
https://cargo.koreanair.com/img/eng/iimages/campus_fee02_img02.gif.
http://cms.ukintpress.com/UserFiles/Titan's%.
http://f.ptcdn.info/004/040/000/o2ddz2qnamc87hIlOBl-o.jpg.
http://f.ptcdn.info/384/017/000/1396414676-Untitled1-o.jpg.
http://image.shutterstock.com/z/stock-vector-vector-shipping-label-110758823.jpg.
http://image.slidesharecdn.com/dhlsupplychainandcoventryuniversityslides-141009044824-
conversion-gate02/95/trevor-jones-dhl-supply-chain-with-anthony-olomolaiye-coventry-
university-3-638.jpg?cb=1412830551.
http://image.slidesharecdn.com/fedex-130223011405-phpapp01/95/fedex-supply-chain-
management-4-638.jpg?cb=1361583863
http://image.slidesharecdn.com/introduction-to-airline-information-system4880/95/introduction-
to-airline-information-system-12-728.jpg?cb=1250043267
http://media.gettyimages.com/videos/loading-cargo-inside-cargo-aircraft-video-
id469264792?s=640x640
http://ployde.blogspot.com/2013/07/blog-post.html.
http://richlandcountysc.com/Portals/1/EasyDNNnews/116/Cargo%20is%20Big%20Business%20f
or%20Columbia%20Airport.jpg.
http://rusainee.blogspot.com/p/blog-page_1822.html.
http://skift.com/wp-content/uploads/2014/09/LSG_A380_01.jpg
http://thailandindustry.com/dbweb/file_attach/images_contents/20130917132024-contents1-
26.jpg.
https://th.wikipedia.org/wiki/
http://www.888lts.com/wordpress/wp-content/uploads/2015/02/awb-2015.jpg.
95
http://www.aerostarventures.com/images/danimage10%20(7).jpg.
http://www.airlinkcargo.co.za/images/dog_container.jpg.
http://www.arabianbusiness.com/incoming/article505164.ece/ALTERNATES/g3l/Food+preparati
on+at+dnata+catering,+Singapore.jpg.
http://www.copybook.com/companies/falcon-aviation/falcon-airside-ground-support-equipment-
gallery/aircraft-conveyor-belt-loader-01.
http://www.fireflydaily.com/wp-content/uploads/2016/03/img-19.jpg.
http://www.gridgit.com/postpic/2010/10/dangerous-goods-storage-compatibility-
chart_407272.png.
http://www.hpcimedia.com/images/website/ManChemNews/DIR_0/F_4939.JPG.
http://www.ladyinter.com/uploads/5773/Air_way_bill_1.jpg.
http://www.leotrans.com/cgi-
sect/leo_news/Summery%20Fuel%20surcharge%20(Crisis)%20Update-
on2031%20JAN%2020061.xls.
http://www.thailandindustry.com/ex_uploads/f3477bf318adf745a09d57c587c59185.jpg
http://www.chemtrack.org/unclass-intro.asp
https://www.gotoknow.org/posts/247550.
https://www.gotoknow.org/posts/386014.
http://www.mkn.de/export/sites/default/mkn/en/bilder/PUK_CAT_10.jpg.
http://www.prachachat.net/online/2015/11/14473067391447306766l.jpg.
http://www.scdigest.com/images/misc/Supply-Chain-Planning-Exec.jpg.
http://www.scienceinaction.info/aviation/revolution/index.html. (online 12 November 2008).
https://www.searates.com/design/images/uld/ld2.png.
http://www.supath.net/wp-content/uploads/2015/01/airbus_ad260ec4ee.jpg.
http://www.thailandindustry.com/ex_uploads/315fdd71cf8dbaf2f8a00b3737153cdd.jpg
http://www.tiewrussia.com/images/Sukhoi6.jpg.
https://www.united.com/web/en-US/img/travel/label_291x397.jpg.
https://www.yakit.com/sites/default/files/efreight.png.
www.citsonline.utcc.ac.th.
www.dhl.co.th.
www.Fedex.com.th.
www.RTAF.mi.th/index.asp. RTAF.(2007). Organization. (online 11 November 2008)
96
www.technosriracha.ac.th.
www.trf.or.th.