adıyaman yöresi alevi ocaklari

OMFD|159

Ond

okuz

Mays

niversite

silah

iyat

Faklte

siDergisi,

20

13,sa

y:35,ss.15

9170.

ADIYAMANYRESALEVOCAKLARI

YRD.DO.DR.FEVZRENBER

AlawiOcaksofAdyamanRegion

Abstract: Abdals, fathers, grandfathers and dervishes havemajor influence in shapingofthepresenceAlawism.TodescendfromthesepeoplewhoareconsideredasSayyidthesheriffmeanstohavingocakzade.Inthehistoricalterm,ocakshavegreatimpacttoprotectsystematicnatureofAlawism.Inthiscontext,tomaketheAnatolianAlawismclearisequaltotheunderstandingtoancestorbasedocaksystem.Inourstudy,historicalsituationandimportanceofocakculturebetweenAlawisareemphasisedgenerally.Then,historicalandcontemporary structure of Alawi ocaks in Adiyaman which place of livingAlawi/Bektashicultureareanalysed.Inthiscontext,ocakslikeAuen,Kureyan,ryanKhidr,SayyidDarwishJamal,DarwishGevrandSahMemiHaciyanareincludedourstudy.

Bumakale,BinglniversitesitarafndandzenlenenGemitenGnmzeI.Uluslara

rasAlevlikSempozyumunda(35Ekim2013)yazartarafndansunulantebliindzenlenmivegelitirilmieklidir.

rnakniversitesilahiyatFakltesi,slamMezhepleriTarihiABD, [[email protected]].

FEVZRENBER

ONDOKUZMAYISNVERSTESLAHYATFAKLTESDERGS[2013]say:35

160OMFD

KeyWords:Adiyaman,Alawi/Bektashi,AhlalBayt,Ocak.

z: Abdallar,babalar,dedelervedervilergnmzAlevliininekillenmesinde

nemlibiretkiyesahiptir.Seyyidveerifolduunainanlanbuinsanlarnsoyundangelmek,ocaksahibiolmakanlamnagelmektedir.TarihselsreiindeAlevlerinkendisistematikyapsnnkorunmasndaocaksistemininbyketkisi vardr. Bu balamdaAnadolu Alevliinin salkl bir ekilde anlalabilmesi, soyadayalocakkurumununanlalmas ileedeerdir.BumakalemizdenceliklegenelolarakocakkltnnAlevlerarasndakiyerivetarihnemi zerinde durulacak ve akabinde Alev/Bekta kltrnn yaandAdyamandaki Alev ocaklar tarihsel ve gncel boyutlaryla incelenecektir.Bu erevedeAu en, Kureyan, ryanHzr, SeyyidDervi Cemal, DerviGevrveahMemiHaciyangibiocaklaralmamznkapsamnagirmektedir.

AnahtarKelimeler:Adyaman,Alev/Bekt,EhliBeyt,Ocak

GiriAlevliin temel yaplanmasnda dedelik ve ocak kurumu son derecemhimdir.Dedeyaniocakzdeolmakveyadierbirdeyilededelikveocakzdelik kurumu, Anadolu Alevliinin yzyllarca nesilden nesileaktarlmasn salam; Alevliin ve Bektaliin tasavvuf yaplanmasnda1 nemli bir etken olmutur.2 Geleneksel Alevliin tarih sretekendiyapsnkoruyarakgnmzekadarvarlnmuhafazaetmesindeocak sisteminin byk bir etkisinin olduunu sylemek mmkndr.nkocakdisipliniabdallar,erenler,babalar,dedelervedervileraraclylakurumsalvarlnbugnedeksrdrmtr.31 Alevlikte pir, mrit, mrebbi ve rehberden oluan bir tarikat otoritesi mevcuttur.

Geni bilgi iin bkz.DoanKaplan,YazlKaynaklarnaGreAlevlik, TDVY,Ankara2010, 194, 263267;HarunYldz, AmasyaYresiAlevOcaklar,Uluslararas SosyalAratrmalarDergisi,IV,S.19,s.229;Cenksuer,GelenekselAlevliktebadetTelakkileri,UluslararasBektalikveAlevlikSempozyumu,Isparta2005,s.298299.

2 Genibilgiiinbkz.HarunYldz,AnadoluAlevlii:AmasyaYresiBalamndaBirnceleme,AratrmaYaynlar,Ankara2004,s.224231.

3 FevziRenber, AlevOcakzdelerinProblemlerivezmnerileri,The Journal ofAcademicSocialScienceStudies,Volume6,Issue4,April2013,s.686.



161OMFD

Ocak,szckanlamylaateyaklanyer,ev,aile,soy,slale,kurum,yuva,kurumvetekilatgibianlamlaragelmektedir.Herhangibirhastal okumaya izinli kiiler hakknda da ocak tabiri kullanlr. Eski Trkinanlarndaateinkutsallndankaynaklananocakklt;ktruhlarn,cinlerin,insanlarazarardokunangizliglerinyaklaamad,korktuuyerdir.Ate her eyi temizler; kt ruhlar kovar.Ocak, koruyucu birniteliktar.Atemukaddestir;daimaocaktabulundurulmalvekesinliklesndrlmemelidir.NitekimeskiTrklerdeateehrmetdierkltlerebeslenenhrmettendahaderindir.4

Alevlikteocakiseinannderleriolarakkabuledilendedeleringeldiisoyanlamnkazanmtr.5BinaenaleyhAlevilikveBektlikteocakkutsaldr. Anadolu Alevliinde Ehli Beyt6 soyundan gelenlereOcakzdeler, Hac Bekta Velinin soyundan gelenlere elebiler,HacBektaVelininyolundangelenlereyaniyolevlatlarnadaDedebabalar ismi verilir.7 Seyyid ve erif olduuna inanlan bu insanlarnsoyundangelmek,AlevBektyolundayetkinolmanndieraddr.8

4 Ocak kltnn tarih kkeni olan atalar klt, ocak kltn dourmutur.Atalarn

canlar,ocanateiiindetecellieder.BununiinTrkler,ocaveateikutlusayyorlard.EskiTrklerdeateklthakkndagenibilgiiinbkz.JeanPoulRoux,TrklerinveMoollarnEskiDini,ev.AykutKazancgil,stanbul2002,s.63,144,233;Abdlkadirnan,TarihteveBugnamanizmMateryallerveAratrmalar,Ankara2000,s.6771;YusufZiyaYrkan,MslmanlktanEvvelTrkDinleri: amanizm,haz.TurhanYrkan, stanbul2006,s.6263;MirceaEliade,amanizm,ev. smetBerkan,Ankara2006,s.237246.

5 brahimArslanolu,AlevlikteTemel nanUnsurlarvePratikler,TKHBVAD,2001,S.20,s.37.

6 AlevyazlkaynaklarndaEhliBeyt inanchakkndagenibilgi iinbkz.DoanKaplan,age.,s.154159.

7 AliDuranGliek,HerYnyleAlevlik(Bektalik,Kzlbalk)veOnlaraYakn nanlar,AnadoluEtnografyasAratrmaveKltrMerkeziYaynlar,Kln2004,II,s.562;ayrca Alev ve Bekta derghlarnda ocak kurumu iin bkz. Mehmet Erz, TrkiyedeAlevlikveBektalik,KltrBakanlYaynlar,Ankara1990,s.329.

8 EvldResulolarakkabuledilendedelerSeluklu,MemlkluveOsmanldafaklimtiyazlarasahipoldular.zellikleOsmanldavergivermezveaskerealnmazlard.brahimArslanolu,agm.,s.38.

FEVZRENBER


162OMFD

Dinalgsilekltrarasndayadsnamayacakbirilikivardr.Bundantrocakkurumuilekltrarasndakiilikininipularn,Trklerinslamlamadanncekirfadetvegeleneklerdearamakgerekir.

Din deitiren bir toplum veya birey btnyle kendi rf,adet,gelenekveananelerindensyrlamaz.Birtoplulukyzyllardr devam eden yaay,dn ve inanlarn ister istemezbirdenbirebrakp,gemiiniunutarakonlardankurtulamaz.BugerekTrklerinkalabalklarhalinde slamdininikabul ettiklerindedeimemitir. slamncesimaddivemanevipekok inanbiimi, slam emsiyesialtnda toplanarak farklbirformadnmtr.9

Dedelik veya ocak kurumu, eski Trk geleneklerinde bulunan amanvekamgelenei ileTrklerin slamlatanmalarndansonrakarlalan hilafet veya imamet anlayna bal olarak ekillenmitir. Hz.PeygamberiveEhliBeytini imam olarak gren,yani on iki imamveonun devam olan dedeleri din lider kabul eden Alev zmreler iinocakzde olmak, din otorite olarak sz sahibi olmann dier addr.10DolaysylaEhliBeytsoyunabalolaraknemkazanandedelikkurumunun,Trklerinslamncesiveslamsonrasbazinanlarortakpaydadaeritmelerininbirneticesiolduugzearpmaktadr.BubalamdaAlevler tarafndanHz.PeygamberinEhliBeytikabul edilen imamlarve dedeler, talipler nezdinde din otoritenin karizmatik kutsal liderleriolarakkabulgrrler.11

9 EthemRuhiFlal,TrkiyedeAlevlikBektlik,SelukYaynlar,Ankara1990,s.86.10 AlevlikveBektaliktebulunanocakvededelikkurumlarnn slamncesikaynaklar

iinbkz.AhmetYaarOcak,AlevveBekta nanlarnn slamncesiTemelleri (BektaMenakbnmelerinde slamncesi nanMotifleri), letiimYaynlar, stanbul2000;MehmetErz,TrkiyedeAlevlikveBektalik,KltrBakanlYaynlar,Ankara1990,s.327;HarunYldz,agm.,s.230;Cenksuer,TokatYresindeGelenekselAlevlik,AnkaraOkuluYaynlar,Ankara2005,s.120125;KutluayErdoan,AlevBektaGerei,slamiyetinTrkmenTreselliiindezmlenerekAnadolulamas,AlfaBasmYaymDatm,stanbul2000; Kutluay Erdoan, nanlara Dayal Kltler ve Alev Ocaklar,http://www.karacaahmet.com,21062013.

11 RamazanAltnta,AlevBektaGeleneindeDedelikKurumu,UluslararasBektalikveAlevlikSempozyumu,SleymanDemirelniversitesilahiyatFakltesi,Isparta2005,s.101.



163OMFD

Dedelersosyal,siyas,iktisad,kltrelkoullaragrefarklgrevlericraetmi,sosyalhayatnhermerhalesindeaktifrolalmlardr.Doumda,snnette,nikhta,lmde,kabirziyaretlerinde,sulularcezalandrmada,dargnlarbartrmavebenzeridinve toplumsal ierikli ilerdededelerinnemlifonksiyonlarbulunmaktadr.12indebulunulanartlarmuvacehesindedeerlendirildiinde sanayilemeve kentlemeyle beraberAlevnfusunbyk ehirleregetmesi,dedeleringemitekrsalkesimde yrttkleri vazifeleri icra etmede zorluk ekmelerine nedenolduu sylenebilir. Dier yandan ocakzdeler ve dedeler ehirleme,sanayilemevemodernlemeninolumsuz etkilerine ramen ounluklaocaklarnabalolarakbykehirlerdergtlenendernek,vakf,kltrvecemevlerisayesindebuolumsuzetkiyiortadankaldrmayaalmaktadr.13 Byk ehirlerde yaayan Alevler tarafndan kurulan cem vekltrevlerindededeler,sosyalhayatnheralannamdahaleetmeansbulamasadasnrlbirekildebazhizmetleriyapabilmektedirler.14

Anadoluda mensubu bulunan Mrid, Pr, Rehber, Dkn veDikmeocaklarnsaymakgerekirse:AbdalMusaOca,AuenOca,BabaMansurOca,DedeGarknOca,DerviCemalOca,HdrAbdalOca,HatayiOca,HubyarSultanOca,mamRzaOca,KureyanOca,KulHimmetOca,NesimiOca,SeyyidAliTurabiOca,mam Zeynelbidn Oca, Munzur Abdal Oca, Sar Saltk Oca,SeyyidMahmdHayraniOca,ah brahimOca,ryanHzrOca,

12 Dedevebabalarnsosyalvedingrevlerihakkndabilgi iinbkz.RamazanAltnta,

agm.,s.104107.13 Sanayilemevekentleme srecindeAlevliinveAlevlerinyapsndakideiiklikler

iinbkz.DavidShankland,GnmzTrkiyesiAlevlerindeDedeveTalipArasndakiDeien Ba, Tarihi ve Kltrel Boyutlaryla Trkiyede Alevler BektalerNusayrlerSempozyumu, slamAratrmalarVakfYaynlar, stanbul1999,s.319327;AliYaman,GemitenGnmzeDedelerinMisyonuveDeiimDemDergi,Yl:2,S.6,s.3038;RamazanAltnta,agm.,s.107108;FuatBozkurt,adalamaSrecindeAlevlik,DoanKitaplk,stanbul2000.

14 FevziRenber,agm.,s.688.

FEVZRENBER


164OMFD

YanYatrOcailkaklagelenlerdir.15BuradasaylanocaklarndndadaAnadoluveBalkanlardabazfarklocaklarbulunmaktadr.

Bugn nfus olarak Alev vatandalarmzn bulunduu,Alev/BektakltrnnhalencanlbirekildeyaandAdyamandamevcutAlevocaklarnnaratrlmasna ihtiyaduyulmaktadr.Bu ihtiyatandoanalmamzdagenelolarakocakkltnnAlevlerarasndakiyerive tarihnemizerindedurulduktansonraAdyamandavarolanAuen,Kureyan,ryanHzr,SeyyidDerviCemal,DerviGevrveahMemiHaciyangibiocaklarincelenmitir.ZiraAnadoluAlevliinin salklbir tarzdaanlalabilmesi,bukurumlarndoruanlalmasiledoruorantldr.Bubalamdaalan almamzdagnmzAdyamanyresindevarlndevamettirenAlevocaklartarihsel,kltrelvegncel boyutlaryla incelenmitir. Yaptmz aratrmalar neticesindeXIII. yzyldan itibaren Adyamanda birok Alev ocan bulunduutespitedilmitir.AdyamandahlihazrdaaltAlevocakvarlnsrdrmektedir.1AuenOca(KaradonluCanBaba)AsladSeyyidTemizolanAu en,SeyyidLokmanPerendenin torunudur.PriPrn(PirlerinPiri)olarakanlanSeyyidLokmanPerendeise slam bilgini SeyyidEbulVefnn torunudur.OcanmerkeziHozatnBarginiKyndedir.OcankurucusuiseSeyyidHasanolup,trbesidebukydedir.16Ocaabaldedeler, ecerelerinin mamZeynel

15 AnadoludabulunandierAlevocaklarveyayldklarblgelerhakkndagenibilgi

iinbkz.AliDuranGliek,age.,s.567579;AliYaman,KzlbaAlevOcaklar,ElipsKitap,Ankara2006;KzlbaAlevDedeleri, ahkulu SultanKlliyesiMehmetAliHilmiDedebabaAratrmaEitimveKltrVakfYaynlar,stanbul1998;VeliSaltk,zBrakanErenlerveAlevOcaklar,Ankara2004;NejatBirdoan,AnadoluveBalkanlardaAlevYerlemesi,MozaikYaynlar,stanbul1995.

16 Genibilgiiinbkz.HarunYldz,agm.,s.235236;VeliSaltk,TuncelideAlevOcaklar,TKHBVAD,S.52,s.145146;TalipTurul,TunceliAlevliinde nanve badet,BaslmamYksekLisanTezi,stanbul2006,s.3738;BlentAkn,AleviOcaklarlelgiliTespitEdilebilenEnEskiTarihliBelge:AuienOcaeceresi,TKHBVAD,S.70,s.1538.



165OMFD

bidine dayandn iddia etmektedirler. Au en Oca, Adyamandakipirocaklartarafndanmridocakolarakkabuledilir.

OcaabaltaliplerAdyaman,Tunceli,Malatya,Diyarbakr,Sivas,Elaz,AmasyaveKahramanmaratabulunmaktadrlar.Au enOcanndedelikhizmetleriniHakkayryenDoanDedeninyeeniAdyamanBrgenekKynde ksmenHayriDoanDedeveelikhanPnarbaBeldesindeAbuzerGzelDedeninOluKemalGzelhlihazrdayrtmektedirler.GemiteocandedelikhizmetleriniSeydikDede,Ap(Amca)AzizoluHasanGzelDede,KkMehmet(Kkdoan)Dede,BykMehmet(Kkdoan)Dede,DoanDoanDedeveHseyinDoanDedeyapmlardr.2KureyanOcaKureyanOcaAnadolununeskiocaklarndanbiriolarakkabuledilir.TuncelideocanhizmetleriniyrtendedelerbulunmaklaberaberocanmerkeziAdyamandabulunmaktadr.HacKureyin,Mool istilasndan sonraHorasandangelipTunceliye,oradanAdyamanagetiianlatlr.GenellikleAlevtaliplertarafndanruhhastalklarnaifabulmaamacylaziyaretedilir.17KureyanOcapirocaolarakbilinmektedir.KureyanOcannMalatya,Elz,TunceliveErzincandatalipleribulunmaktadr. Adyamanda Kureyan ocana bal birok ky bulunmaktadr.

Adyamanda ocan hizmetlerini gemite Kamber Dedeolu veGaripBozkurt (.1967)yapmtr.BugnseKamberDedenin ocuklarHseyin,NaciveKureyDedeolu tarafndandedelikhizmetleriyrtlmektedir.Ocan soy eceresiKureyDedeolunda bulunmaktadr.GaripBozkurtveMehmetAliTutalDede taliplerededelikhizmetivermektedirler.18

17 VeliSaltk,agm.,s.156157,159;TalipTurul,age.,s.3839.18 DedeMehmetAliTutal,1953Adyaman;DedeGaripBozkurt,1966Adyaman.

FEVZRENBER


166OMFD

3ryanHzrOcaryanHzrOcakurucusuryanHzr,TunceliilindePertekHozatnZeveKyndedir.BuocanSuriye,Adyaman,Malatya,Kahramanmara,orum,Erzincan,Erzurumvedierbykehirlerdetalipleribulunur.ryanHzrOcaAlev ocaklar ierisinde pir oca olarak kabuledilir.AyrcabuocakHubyarnmritocaklardr.ryanHzrOcanabaltalipleregemiteBabaKasm,SeyyidBykYusuf,SeyyidKkYusuf,SeyyidHseyinAa,SeyyidMiro,SeyyidMemo,SeyyidHseyinveSeyyidHamodedeliketmitir.ryanHzrOcannpirliiniuandaAdyamanelikhanPnarbandaAliBykahinDedeyapmaktadr.19ryanHzrOcannpirliiniyapanAliBykahinblgedeitibargrenveoksevilendedelerdendir.Ayrcabuocak;ocuuolmayanveyaerkek ocuk isteyenler tarafndan, yine sara ve akl hastalklarna ifabulmaniyetiyleziyaretedilir.204SeyyidDerviCemalOcaVelayetnamede SeyyidDerviCemal,Hac BektaVelinin ilk halifesiolarakzikredilir.HnkrHacBektaVeli;aslismiSeyyidCemleddinolanSeyyidCemlSultandiererenlerdendaha fazla sevdiinihabervermektedir.21BuocakDouveGneydouAnadoluda talibibulunanbirocaktr.DerviCemalOcanabal taliplerTunceli,Eskiehir,Ktahya, Erzincan, Erzurum veAdyamanda bulunmaktadrlar. BunlarndadierlerigibiHorasandangeldiklerisylenir.AlevliineneskiocaklarndankabuledilenDerviCemlOca,kken itibariyleHacBektaVeliyebalbirocaktr.22

19 Geni bilgi iin bkz. http://www.uryanhizir.com/FileUpload/ds11850/File/Alevocaklari.pdf,

04092013.20 DedeAliBykahin,1944Adyaman.21 Genibilgiiinbkz.HacBektaVeli,Velyetnme,haz.HamiyeDuran,TDVY,Anka

ra2007,s.558562.22 Genibilgi iinbkz.VeliSaltk,age., s.156157;DedeNiyaziArslan,1965Adyaman

Besni;http://www.Alevkonseyi.com/Alev/14/24/34/44/434.html,04092013.



167OMFD

Gemite,AdyamanBesniGlbayresindeSeyyidDerviCemalOcana bal olarak hizmetler Ahmet Cemal Pekta, Ball Pekta veMustafaPekta tarafndanyaplmtr.Gnmzde iseCumaPektaveNiyaziArslanDede tarafndanyaplmaktadr.23CumaPektaveNiyaziArslanDedezellikleGlbaveBesniyresindesevilenAlevdedelerdendir. Niyazi Arslan Dedenin Glba ve Besni ilelerinde yaayanAlevlerin kurumsallamasnda ve rgtlenmesinde byk emei gemitir.HalenHnkrHacBektaVeliyebalolduklardedeler tarafndanifadeedilmektedir.

SeyyidDerviCemalOcataliplerigenellikleTrkmenAlevlerdenolumaktadr.SeyyidDerviCemalOcanabalAlev taliplerounluklaKesmetepe,ambayat,Kseceli,Tetirli,Akkuyu,Bekoz,Burunayr,Gml,Karalar,Konuklu,Doankaya,Gndrme,nceler,Sariek,Yoldz,Zurnac,KargalveAllkylerindebulunmaktadrlar.5DerviGevrOcaHorasandangelenDerviBeyazOcanabaltalipler,eskiadHsnMansurolanAdyamanilineyerlemilerdir.AlevlertarafndanDerviGevrOca,pirocaolarakbilinir.DerviGevrOcannTunceli,BinglveMuVartoda talipleribulunmaklaberaberocanmerkeziAdyamanolarakbilinir.24DerviGevrOcahakkndadeiikrivayetlerszkonusudur.Burivayetlerdenbir tanesiDerviGevrOcannKureyanOcanabalfarklbirkololduudur.25Bukonudakesinbireysylemekelimizdekiverileregremmkndeildir.

AdyamanyresindeDerviGevrOcanabaldedevetaliplerbulunmaktadr.DedelerinelindemamHseyinKazmdan(EhliBeytten)23 DahanceyaplanaratrmalardaBesni ilesindemevcutAlevlerinDedeGarknOca

na bal olduu ifade edilmitir. Fakat yaptmz aratrmalardaCuma Pekta veNiyaziArslanDedeninSeyyidDerviCemalOcanabalolarakdedelikhizmetleriniyrttkleritespitedilmitir.Genibilgiiinbkz.Zeynelzl,BesniKazasndaAlevBektaOcaklarlelgiliBulgular,TKHBVAD,S.63,s.247264.

24 Kazm Balaban, Dersim Evliyalarhttp://www.alevikonseyi.com/alevi/13/23/33/43/alevi403.html,04092014.

25 http://www.zulfikar.net/dersimocaklariveseyitleri.html,04092013.

FEVZRENBER


168OMFD

geldiklerini ispatedenbir ecerebulunmaktadr.BuocanhizmetleriniMahmutDolaveAliRzaDolaDedeyrtmektedirler.266ahMemiHaciyanOcaahMemiMimiHaciyannAllahdostuolduuyredekiAlevtaliplertarafndan kabul edilir.Alev ocak yaplanmasnda ahMemiHaciyanOcapirocaolarakkabuledilir.GemiteSuriyededetalipleribulunan ocan, bugn Adyaman Kmr Kasabas ve kylerinde talipleribulunmaktadr.HakkayryenMehmetKarl,gemiteocandedelikhizmetleriniyapmtr.MehmetMerdanoluDedetarafndangnmzdetaliplererehberlikyaplmaktadr.

OcakdedesiMehmetMerdanoluelindekisoyeceresininmamCaferSadkadayandnveOsmanlarivkaytlarndaahMemiHaciyanvakfnaaitvesikalarnbulunduunu ifadeetmektedir.DedeMehmetMerdanolugemiteKhtalesietrafndaahMemiHaciyanOcanabalbiroktalibinolduunufakatzamaniindedeiiknedenlerdendolaytaliplerininsnniletiiniifadeetmitir.27SonuOcaktekilatlanmasnabalolarakvarlndevamettirendedelik,gelenekselAnadoluAlevliinin en ehemmiyetli kurumlarndandr.Tarihtesreklimerkezi otoritelerden uzak yaayanAlevler ocak sistemi sayesindevarlklarndevamettirmilerdir.Ocakzdelervededeler,gelenekselAlev kltrnn bir kuaktan dier bir kuaa aktarlmasnda rolalmveAlevtoplumunarehberliketmilerdir.Alevlerintarihselsreierisindedierkltrlerleolan ilikilerisonucundaeriyipyokolmamasndaocaksistemininbykbirkatksvardr.

AlevlerindinbirgrupolarakAdyamandaAlevkltrnntaycsolmalarveAlevlertarafndankabuledilenanaocaklarnbirounundedelerininmevcudiyetibuaratrmannneminiortayakoymakta26 DedeMahmutDola,1959Adyaman.27 DedeMehmetMerdanolu,1950Adyaman.



169OMFD

dr.Adyamanyresindedin, iktisad,siyasivesosyalsebeplerdenyznden baz ocaklar, gnmze kadar gelememitir.Adyamanda varolanvebizimulaabildiimizocaklar:Kureyan,Auen,ryanHzr,DerviGevr,SeyyidDerviCemalveahMemiHaciyanocaklardr.Gnmzde bu ocaklarn pirleri ve dedeleri tarafndan erknlar yrtlmektedir.Adyamandamevcutocaklarnaratrlmasnnyannda,AnadoluveBalkanlardabulunandierAlevocaklarn tarihselvekltrelyapsnn aratrlmasna ve haritalandrlmasna ihtiya vardr. nktekrar ifade etmek gerekirse ocak kltrn tanmak ve anlamak,AlevliintarihaltyapsnveAlevdeerlerianlamannbirdierifadesidir.KaynakaAltnta Ramazan, Alev Bekt Geleneinde Dedelik Kurumu, Uluslararas

BektlikveAlevlikSempozyumu,SleymanDemirelniversitesi lahiyatFakltesi,Isparta2005.

Arslanolubrahim,AlevlikteTemelnanUnsurlarvePratikler,TKHBVAD,2001,S.20.

Akn Blent, AleviOcaklar le lgili Tespit Edilebilen En Eski Tarihli Belge:AuienOcaeceresi,TKHBVAD,S.70.

BirdoanNejat,AnadoluveBalkanlardaAlevYerlemesi,MozaikYaynlar, stanbul1995.

BozkurtFuat,adalamaSrecindeAlevlik,DoanKitaplk,stanbul2000.EliadeMircea,amanizm,ev.smetBerkan,Ankara2006.Erdoan Kutluay, AlevBekta Gerei, slamiyetin Trkmen Tresellii inde

zmlenerekAnadolulamas,AlfaBasmYaymDatm,stanbul2000.ErzMehmet,TrkiyedeAlevlikBektlik,OtaYaynlar,stanbul1977.FlalEthemRuhi,TrkiyedeAlevlikveBektlik,SelukYaynlar,Ankara1990.GliekAliDuran,Her Ynyle Alevlik (Bektlik, Kzlbalk) veOnlara Yakn

nanlar, Anadolu Etnografyas Aratrma ve Kltr Merkezi Yaynlar,Kln2004.

HacBektaVeli,Velyetnme,haz.HamiyeDuran,TDVYAnkara2007.nanAbdlkadir,TarihteveBugnamanizmMateryallerveAratrmalar,Ankara

2000.KaplanDoan,YazlKaynaklarnaGreAlevlik,TDVY,Ankara2010.OcakAhmetYaar,AlevveBektananlarnnslamncesiTemelleri(BektaMe

nakbnmelerindeslamncesinanMotifleri),letiimYay.stanbul2000.

FEVZRENBER


170OMFD

zlZeynel,BesniKazasndaAlevBektaOcaklar le lgiliBulgular,TKHBVAD,S.63.

RenberFevzi,AlevOcakzdelerinProblemlerivezmnerileri,TheJournalofAcademicSocialScienceStudies,Volume6,Issue4,April2013.

Roux J.Paul, Trklerin veMoollarn EskiDini, ev.AykutKazancgil, stanbul2002.

SaltkVeli,TuncelideAlevOcaklar,TKHBVAD,S.52.SaltkVeli,zBrakanErenlerveAlevOcaklar,Ankara2004.ShanklandDavid,GnmzTrkiyesiAlevlerindeDedeveTalipArasndaki

DeienBa,Tarihi veKltrelBoyutlarylaTrkiyedeAlevlerBektalerNusayrlerSempozyumu,slamAratrmalarVakfYaynlar,stanbul1999.

TurulTalip,TunceliAlevliinde nanve badet,BaslmamYksekLisanTezi,stanbul2006.

erCenksu,TokatYresindeGelenekselAlevlik,AnkaraOkuluYaynlar,Ankara2005.erCenksu,GelenekselAlevlikte badetTelakkileri,UluslararasBektalikve

AlevlikSempozyumu,Isparta2005.YamanAli,GemitenGnmzeDedelerinMisyonuveDeiimDemDergi,

Yl:2,S.6.YamanAli,KzlbaAlevDedeleri, ahkulu SultanKlliyesiMehmetAliHilmi

DedebabaAratrmaEitimveKltrVakfYaynlar,stanbul1998.YamanAli,KzlbaAlevOcaklar,ElipsKitap,Ankara2006.YldzHarun, Amasya YresiAlevOcaklar,Uluslararas Sosyal Aratrmalar

Dergisi,IV,S.19.YldzHarun,AnadoluAlevlii:AmasyaYresiBalamndaBir nceleme,Aratrma

Yaynlar,Ankara2004.YrkanYusufZiya,MslmanlktanEvvelTrkDinleri: amanizm,haz.Turhan

Yrkan,stanbul2006.nternetKaynaklarBalabanKazm,DersimEvliyalar,http://www.alevikonseyi.com/alevi/13/23/33/43/

alevi403.html,04092014.http://www.zulfikar.net/dersimocaklariveseyitleri.html,04092013.ErdoanKutluay,nanlaraDayalKltlerVeAlevOcaklar,http://www.karaca

ahmet.com,21062013.http://www.uryanhizir.com/FileUpload/ds11850/File/Alevocaklari.pdf,04092013.KaynakKiilerDedeAliBykahin,1944Adyaman.DedeGaripBozkurt,1966Adyaman.DedeMahmutDola,1959Adyaman.DedeMehmetAliTutal,1953Adyaman.DedeMehmetMerdanolu,1950Adyaman.DedeNiyaziArslan,1965AdyamanBesni.

adıyaman yöresi alevi ocaklari

Documents