adijabatski procesi u atmosferi

Adijabatski Adijabatski procesi u procesi u atmosferiatmosferi

Adijabatski procesi u atmosferiAdijabatski procesi u atmosferi

PojPojaamm i definicija i definicija

Adijabatski procesi su procesi pri kojima ne Adijabatski procesi su procesi pri kojima ne dolazi do razmene energije između dolazi do razmene energije između posmatranog sistema i okoline. posmatranog sistema i okoline.

Procesi u atmosferi su adijabatski zato što Procesi u atmosferi su adijabatski zato što su brzine delića vazduha koji se spuštaju i su brzine delića vazduha koji se spuštaju i uzdižu takve da oni ne razmenjuju toplotu uzdižu takve da oni ne razmenjuju toplotu sa okolinomsa okolinom..

Adijabatski procesi su uvek vezani za Adijabatski procesi su uvek vezani za uzlazna/silazna kretanja bez obzira da li je uzlazna/silazna kretanja bez obzira da li je do njih došlo usled nejednakog zagrevanja do njih došlo usled nejednakog zagrevanja (podloge) ili usled odbijanja horizontalnih (podloge) ili usled odbijanja horizontalnih vazdušnih strujanja od prepreka (brda, vazdušnih strujanja od prepreka (brda, šume i sl.)šume i sl.)

Adijabatski procesi u atmosferi su Adijabatski procesi u atmosferi su adijabatsko hlađenje kod uzlaznih adijabatsko hlađenje kod uzlaznih vazdušnih struja i adijabatsko zagrevanje vazdušnih struja i adijabatsko zagrevanje kod silaznih vazdušnih struja.kod silaznih vazdušnih struja.

Adijabatski procesi se uvek Adijabatski procesi se uvek odnose na promenu odnose na promenu temperature delića vazduha temperature delića vazduha koji je suv, tj. nije zasićen koji je suv, tj. nije zasićen vodenom paromvodenom parom


Suvoadijabatski i vlaSuvoadijabatski i vlažnoadijabatski žnoadijabatski procesiprocesi

Stepen zasićenosti vazduha Stepen zasićenosti vazduha vodenom parom zavisi od vodenom parom zavisi od količine vodene pare u vazduhu i količine vodene pare u vazduhu i njegove temperature. Ista njegove temperature. Ista količina vodene pare, u istoj količina vodene pare, u istoj zapremini vazduha će vazduh zapremini vazduha će vazduh činiti više zasićenim na nižim činiti više zasićenim na nižim temperaturama. Zato se prilikom temperaturama. Zato se prilikom podizanja i hlađenja delića podizanja i hlađenja delića vazduha njegova relativna vazduha njegova relativna vlažnost povećava. Sve dok taj vlažnost povećava. Sve dok taj iznos ne dostigne 100% i vazduh iznos ne dostigne 100% i vazduh ne postane zasićen vodenom ne postane zasićen vodenom parom ovakvo uzdizanje se zove parom ovakvo uzdizanje se zove suvoadijabatskosuvoadijabatsko. Promena . Promena temperature vazduha u temperature vazduha u posmatranom deliću usled posmatranom deliću usled suvoadijabatskog uzdizanja je 1 suvoadijabatskog uzdizanja je 1 ooC/100 m (suvoadijabatski C/100 m (suvoadijabatski gradijent). gradijent).

Ukoliko usled uzdizanja i hlađenja Ukoliko usled uzdizanja i hlađenja relativna vlažnost vazduha relativna vlažnost vazduha dostigne 100% i vazduh postane dostigne 100% i vazduh postane zasićen vodenom parom ovakvo zasićen vodenom parom ovakvo uzdizanje se zove uzdizanje se zove vlažnoadijabatskovlažnoadijabatsko. Tom prilikom . Tom prilikom će doći do kondenzacije vodene će doći do kondenzacije vodene pare u vazduhu i oslobađanja pare u vazduhu i oslobađanja latentne toplote kondenzacije koja latentne toplote kondenzacije koja će grejati delić. Od tog trenutka, će grejati delić. Od tog trenutka, temperatura delića će sporije temperatura delića će sporije opadati. Iznos za koji temperatura opadati. Iznos za koji temperatura delića vazduha opada sa visinom delića vazduha opada sa visinom naziva se vlažnoadijabatksi naziva se vlažnoadijabatksi gradijent, gradijent, ww i iznosti od 0,3 do 0,7 i iznosti od 0,3 do 0,7 ooC.C.

d

d1w tt

tt


Suvoadijabatski i vlaSuvoadijabatski i vlažnoadijabatski procesi – Fenski žnoadijabatski procesi – Fenski efekatefekat

Fenski efekatFenski efekat nastaje kada se vlažan nastaje kada se vlažan vazduh uzdiže ne zato što je topliji od vazduh uzdiže ne zato što je topliji od okolnog već zato što je naišao na okolnog već zato što je naišao na prepreku. Tada se vazduh prvo uzdiže prepreku. Tada se vazduh prvo uzdiže suvoadijabatski dok ne postane zasićen suvoadijabatski dok ne postane zasićen vodenom parom, a zatim vodenom parom, a zatim vlažnoadijabatski uz kondenzaciju vlažnoadijabatski uz kondenzaciju vodene pare i oslobađanje latentne vodene pare i oslobađanje latentne toplote. Usled kondenzacije v.p. Sa toplote. Usled kondenzacije v.p. Sa porastom visine dolazi do formiranja porastom visine dolazi do formiranja oblaka i izlučivanja padavina. Na vrh oblaka i izlučivanja padavina. Na vrh planine dolazi suv vazduh koji se na planine dolazi suv vazduh koji se na navetrenoj strani spušta i zagreva po navetrenoj strani spušta i zagreva po suvoj adijabati – mnogo brže. Usled suvoj adijabati – mnogo brže. Usled toga će na zavetrenoj strani planine toga će na zavetrenoj strani planine temperatura biti viša nego na istoj temperatura biti viša nego na istoj visini na navetrenoj strani.visini na navetrenoj strani.


Statička stabilnost atmosfereStatička stabilnost atmosfere

Atmosfera se može nalaziti u tri ravnotežna stanja: stabilnom, ne stabilnom i Atmosfera se može nalaziti u tri ravnotežna stanja: stabilnom, ne stabilnom i neutralnom (indiferentnom)neutralnom (indiferentnom)

Stabilnost atmosfere zavisi od odnosa temperature vazduha koji se uzdiže i Stabilnost atmosfere zavisi od odnosa temperature vazduha koji se uzdiže i temperature temperature okolnog vazduha.okolnog vazduha. Kada se uzdiže delić topliji od okolnog vazduha i Kada se uzdiže delić topliji od okolnog vazduha i ako se brže hladi on će na nekoj visini poprimiti temperaturu okolnog vazduha. ako se brže hladi on će na nekoj visini poprimiti temperaturu okolnog vazduha. Daljim uzdizanjem bi postao hladniji od okolnog vazduha i morao bi početi da se Daljim uzdizanjem bi postao hladniji od okolnog vazduha i morao bi početi da se spušta. Ovakva atmosfera, kojaspušta. Ovakva atmosfera, koja ne favorizujene favorizujeuzlaznauzlazna kretanja već su kretanja već su gradijenti u njoj takvi da gradijenti u njoj takvi da posle neke visine prestaje posle neke visine prestaje uzdizanje vazduha naziva se uzdizanje vazduha naziva se statički stabilnastatički stabilna. Ova . Ova situacija može da se desi situacija može da se desi samo ako je samo ako je

temperturni gradijent temperturni gradijent okolnog vazduha manji od okolnog vazduha manji od adijabatskogadijabatskog

AdijabatskiAdijabatski procesi u atmosferi procesi u atmosferi

Statička stabilnost atmosfereStatička stabilnost atmosfere

Stabilnost atmosfere zavisi od Stabilnost atmosfere zavisi od odnosa temperature vazduha koji se odnosa temperature vazduha koji se uzdiže i uzdiže i temperature temperature okolnog okolnog vazduha.vazduha.Kada se uzdiže delić topliji od Kada se uzdiže delić topliji od okolnog vazduha i ako se okolnog vazduha i ako se sporijesporije hladi, on će hladi, on će sve vreme, tokom svog sve vreme, tokom svog uzdizanjauzdizanja,, biti topliji i re biti topliji i ređi od đi od okolnog vazduhaokolnog vazduha. Ovakva atmosfera, . Ovakva atmosfera, koja favorizujekoja favorizuje uzlazna kretanja uzlazna kretanja vazduha bez očiglednog ograničenja vazduha bez očiglednog ograničenja naziva se naziva se statički ne stabilnastatički ne stabilna..

Ova situacija može da se desi samo Ova situacija može da se desi samo ako je ako je

temperturni gradijent okolnog temperturni gradijent okolnog vazduha veći od adijabatskog vazduha veći od adijabatskog

što dovodi do njegovog brzeg što dovodi do njegovog brzeg hlađenja u odnosu na posmatrani hlađenja u odnosu na posmatrani delićdelić

Atmosferski pritisakAtmosferski pritisak

Atmosferski pritisak – pojam i definicijaAtmosferski pritisak – pojam i definicija

Praktikum (G IV)Praktikum (G IV)


Atmosferski pritisak - merenjeAtmosferski pritisak - merenje

Živin barometarŽivin barometar


Atmosferski pritisak - merenjeAtmosferski pritisak - merenje

Deformacioni barometriDeformacioni barometri


Atmosferski pritisak – geografska raspodela pritiska na nivou Atmosferski pritisak – geografska raspodela pritiska na nivou moramora

• nizak na Ekvatorunizak na Ekvatoru• vvisok u suptropskim isok u suptropskim širinama širinama (30-45(30-45oo g.š.) g.š.)• nizak na 60nizak na 60oo g.š. g.š.• visok na polovimavisok na polovima


Atmosferski pritisak – raspodela pritiska sa Atmosferski pritisak – raspodela pritiska sa visinomvisinom

adijabatski procesi u atmosferi

Documents