adgilwarmosobastan dakavsirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_viii... · flobs. markalis...

12
adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi memkvidreobis SenarCunebis xelSewyoba

Upload: others

Post on 11-Sep-2021

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi

adgilobrivi memkvidreobis SenarCunebis xelSewyoba

Page 2: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

• geografiuli aRniSvnis

aRiarebis uzrunvelyofaSi,

dadgenili procesebis gavliT:

ganacxadis wardgena, moTxovnis

ganxilva, oponireba da

registracia.

• Semdeg geografiuli aRniSvnis

specifikaciebi wardgenil unda

iqnen oficialuri

aRiarebisaTvis.

• geografiuli aRniSvnis dacvis

uzrunvelyofaSi - erovnul

bazrebze da sazRvargareT,

ormxrivi da mravalmxrivi

SeTanxmebebis gziT.

geografiuli aRniSvnis

specifikaciebi - detalurad

formulirebuli praqtikis

kodeqsSi (CoP) - warmoadgens

produqtis damzadebis

saxelmZRvanelos, romelSic,

produqtis warmoSobasTan

erTad, miTiTebulia

gamoyenebuli masalebi da

meTodebi.

• mwarmoeblebi TviTon

aTanxmeben warmoebis zogad

wesebsa da specifikaciebs.

• geografiuli aRniSvnis

produqtis kategoriis

popularizaciaSi, sajaro

dawesebulebis beWdiTa da

momxmareblis cnobierebis

amaRlebis gziT.

produqtebis SeZenisas

momxmareblebi sul ufro met

yuradRebas aqceven produqtis

geografiul warmoSobasa da mis

specifikur maxasiaTeblebs.

TanamonawileobiTi procesi:

saxelmwifo organoebi

mniSvnelovan rols asruleben:

Page 3: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi - adgilobrivi memkvidreobis SenarCunebis xelSewyoba

Ÿ bunebrivi faqtorebi moicavs mcenareTa da cxovelTa saxeobebs, klimatsa da

niadags.

Ÿ adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebis niSan-Tvisebebi, rogorc wesi,

maTi warmoSobis adgiliTa da iq arsebuli bunebrivi da adamianuri faqtorebiT

aris ganpirobebuli.

Ÿ sazogadoebisa da adgilobrivi Temis mier am produqtebis kulturuli da

marketinguli mniSvnelobis aRiareba sasursaTo memkvidreobis dacvisa da

adgilobrivi ganviTarebis xelSewyobis instruments warmoadgens.

Ÿ es niSan-Tvisebebi aisaxeba saboloo produqtSi, kerZod ki - mis garegnul iersa

da gemovnur TvisebebSi.

Ÿ dasaxeleba an nebismieri saxis miniSneba - maT Soris simbolo, gamosaxuleba an

SefuTva, romelic miuTiTebs konkretul geografiul arealze an warmoSobaze.

Ÿ inteleqtualuri sakuTrebis ufleba, msoflio savaWro organizaciasTan

SeTanxmebis safuZvelze, romelic uzrunvelyofs gayalbebisagan dacvas, ramac

SecdomaSi SeiZleba Seiyvanos momxmarebeli an moaxdinos produqtis reputaciis

komprometireba.

Ÿ nebayoflobiTi: am SemTxvevaSi, mwarmoeblebma, visac geografiuli aRniSvnis

gamoyenebis survili aqvT, unda Seasrulon geografiuli aRniSvnis specifikaciis

moTxovnebi, romelTa Sesaxeb isini erTmaneTs SeuTanxmdebian.

Ÿ koleqtiuri sikeTe, dakavSirebuli adgilobriv memkvidreobasa da mis

reputaciasTan, romlis damcveladac adgilobrivi Temi gvevlineba.

Ÿ adamianuri faqtorebi moicavs adgilobriv codnas, romelic Taobidan Taobas

gadaecema.

Ÿ geografiuli aRniSvnebi ewinaaRmdegebian warmoebis delokalizacias.

Ÿ geografiuli aRniSvnebi xels uwyoben kvebis mravalferovan da yuaTian racions

tradiciuli sasursaTo produqtebisa da mcenareTa da cxovelTa adgilobrivi

jiSebis SenarCunebis gziT.

Ÿ rogorc marketinguli instrumenti, geografiuli aRniSvna zrdis produqtis

Rirebulebas bazarze xelmisawvdomobis gazrdis, warmoebis jaWvis koor-

dinaciisa da xarisxis marTvis gaumjobesebis gziT.

Ÿ diferencirebisa da dacvis strategia xels uwyobs produqtis gamorCeul

konkurentunarianobas.

Ÿ warmatebuli geografiuli aRniSvna ukavSirdeba da stimuls aZlevs adgilobriv

ekonomikas, kerZod turizmsa da sursaTis warmoebas.

Ÿ geografiuli aRniSvnebi xels uwyoben bunebrivi resursebisa da biomravalfe-

rovnebis SenarCunebas.

ra gziT unda SeZlon adgilobrivma Temebma aseTi produqtebis popularizacia da dacva?

geografiuli aRniSvniT (GI), romelic aris...

geografiuli aRniSvnebi xels uwyoben mdgrad ganviTarebas

3

Page 4: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

mravalferovani da gansxvavebuli mikroklimati, grili da

mSrali mTiani regionebidan Tbil da notio subtropikebamde,

ganapirobebs produqtebis farTo speqtris, maT Soris Rvinis,

yvelis, xorcis produqtebis, xilisa da bostneulis warmoebas.

saqarTvelo kargad aris cnobili garemos mravalferovnebiT

- gansxvavebuli klimaturi zonebiT, niadagebiTa da verti-

kaluri sartylebiT. es regioni civilizaciis warmoSobis

winaaziur keras, e. w. „nayofieri naxevarmTvaris" zonas ekuTvnis.

saqarTveloSi soflis meurneoba Zv. w. me-6 - me-5 aTaswle-

ulebidan iRebs saTaves, rodesac qarTvelurma (qarTulma)

tomebma ZiriTadi kulturuli mcenareebis gamoyvana da

sasoflo-sameurneo cxovelebis moSinaureba daiwyes.

saqarTvelos soflis meurneobis xangrZlivi istoriis

manZilze adgilobrivma mosaxleobam farTo asortimentis

produqciis warmoeba daiwyo - maT Soris im sxvadasxva saxeobis

Rvinis, yvelis, xorcis produqtebisa, romlebic mxolod

saqarTvelosTvisaa damaxasiaTebeli.

saqarTvelo, romelic mevenaxeobisa

da meRvineobis uZvelesi tradiciebiT

aris cnobili, mTel msoflioSia

aRiarebuli, rogorc meRvineobis ak-

vani. ukanasknel wlebSi qarTuli Rvi-

noebis eqsporti mkveTrad izrdeba.

Rvinis erovnuli saagentos monaceme-

biT, 2014 – 2017 wlebSi yvelaze po-

pularuli da geografiuli aRniSv-

nis statusis mqone Rvinoebis eqspor-

ti 143%-iT gaizarda. es Rvinoebia:

qinZmarauli, mukuzani, axaSeni, xvan-

Wkara da winandali.

Tafli "maWaxela", "tyibulis mTis

Cai", "quTaisis mwvanili" da "axalqa-

laqis kartofili". TiToeuli am ge-

ografiuli aRniSvnis marTvisaTvis

daarsda mwarmoebelTa asociacia;

axalqalaqis kartofilis asociacia

aerTianebs 25 fermers, romlebic

weliwadSi 80-100 tona produqts

awarmoeben, am asociaciam Seqmna Tavisi

logo.

bunebrivi da

kulturuli

resursebis siuxve

qarTuli Rvinoebi

warmatebisaken

mimavali gzis

maCvenebelia

bolo periodSi

daregistrirebuli

zogierTi qarTuli

geografiuli aRniSvna

saqarTvelo - geografiuliaRniSvnebis akvani

4

Page 5: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

5

Page 6: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

saqarTvelo - geografiuliaRniSvnebis akvani

yvelis umetes nawils awarmoeben fermerebi da tradiciuli

yvelis mwarmoeblebi. ToTxmeti saxeobis qarTuli yveli ukve

daregistrirebulia geografiul aRniSvnebad, mravali sxva ki

jer kidev ar aris daculi. qvemoT warmodgenilia geografiul

aRniSvnebad daregistrirebuli sami cnobili qarTuli yveli:

saqarTveloSi arsebobs rZis produqtebis warmoebis tradicia.

aq 30-ze meti saxeobis yvels amzadeben. 2017 wels 47,6 aTasi tona

yveli gaiyida qveyanaSi.

rZis produqtebis

didi potenciali

geografiuli

aRniSvnebis

TvalsazrisiT

sulguni TuSuri guda tenili

XIX saukunis bolos sulguni

eqsportze gadioda evropis

qveynebSi.

Sulguni - inglisurad

igi daregistrirebulia

rogorc geografiuli

aRniSvna:

Сулгуни - rusulad

sulguni - qarTulad,

Zroxisa da kameCis rZisagan

(an maTi narevisagan)

damzadebuli gadazelili

brtyeli yveli, romelsac

tradiciulad samegrelosa

da svaneTis regionebSi

awarmoebdnen.

tradiciulad sulguns

qveynis dasavleT nawilSi

awarmoebdnen, Tumca bolo 40

weliwadi sulguni mTel

saqarTveloSi iwarmoeba.

2017 wels warmoebuli iyo

1,327.7 tona.

TuSuri gudis erT-erTi

unikaluri maxasiaTebelia

yvelis momwifeba gudaSi,

romelic cxvris an Txis

tyavisgan mzaddeba.

yvels awarmoeben momTabare

mecxvareebi cxvris an Zroxis

rZisagan (an maTi

narevisagan). saqoneli

zafxulis ganmavlobaSi

TuSeTis mTian saZovrebze

ikvebeba.

TuSuri guda gansakuTrebiT

popularulia regionSi

Casul turistebs Soris da

STambeWdav reputaciasac

iZens.

TuSuri guda - qarTulad,

Tushetian Guda -inglisurad

igi daregistrirebulia

rogor geografiuli

aRniSvna:

Тушури Гуда - rusulad

Тенили - rusulad

Tenili -inglisurad

tenili - qarTulad,

am saxeobis yvels samxreT

saqarTvelos mTebSi amzadeben

Zroxisa da cxvris rZisagan. is

gamoirCeva mimzidveli da

unikaluri garegnuli ieriT -

aqvs dawnuli wvrili Zafebis

forma.

igi daregistrirebulia

rogorc geografiuli

aRniSvna:

tenili yveli sul ufro met

popularobas iZens, Tumca ar

arsebobs oficialuri

informacia, vinaidan

warmoebuli yveli pirdapir

ijaxebidan iyideba. rogorc

mwarmoeblebi amboben,

gayidvebi izrdeba da bolo

wlebSi fasebi gaormagda.

6

Page 7: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

7

Page 8: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

saqarTvelo: ori tipis geografiuli aRniSvna

Ÿ saojaxo meurneobebis Semosavlebis zrda soflad;

Ÿ mezobel qveynebSi gayalbebis prevenciis xelSewyoba;

Ÿ soflisa da agroturizmis urTierTdakavSireba.

saqarTveloSi geografiul aRniSvnebze ganacxadebs oficialurad ganixilavs da

geografiul aRniSvnebs aregistrirebs inteleqtualuri sakuTrebis erovnuli

centri - saqpatenti, xolo garemos dacvisa da soflis meurneobis saministro

pasuxismgebelia geografiuli aRniSvnebis saerTo politikis SemuSavebaze,

produqtebis Semowmebasa da kontrolze. geografiuli aRniSvnebis politikis

miznebia:

sertificirebasa da kontrolze dafuZnebuli garantiis saimedo sistema

momxmarebels icavs gayalbebisagan, xolo mwarmoebels - dasaxelebis ukanono

gamoyenebisagan. gasaTvaliswinebelia sami done (ix. diagrama). sertificirebisaTvis

saWiro gare kontrolis marTva saxelmwifos funqciaa. kontrols axorcielebs an

uSualod sursaTis erovnuli saagento (NFA), an sertificirebis kerZo organoebi

maTi delegirebis safuZvelze.

adgilwarmoSobis

dasaxeleba (AO) aris

adgilis dasaxeleba,

romelic gamoiyeneba

mocemul geografiul

arealSi warmoSobili

produqtis identifi-

cirebisaTvis. aseTi produqtis specifikuri

xarisxi da Tvisebebi mTlianad ganpiro-

bebulia mxolod am geografiuli arealis

garemoTi da adamianuri faqtorebiT, maT

Soris warmoebis, damuSavebisa da damzadebis

procesiT, romelic am geografiuli

arealis sazRvrebSi xdeba.

geografiuli aRniSvna

(GI) aris dasaxeleba an

raime sxva simbolo, ro-

melic miuTiTebs

geografiul arealze da

gamoiyeneba im produqtis

aRniSvnisaTvis, rome-

lic warmoSobilia am geografiul

arealidan. produqtis specifikuri

xarisxi, reputacia an sxva maxasiaTeblebi

ukavSirdeba am geografiul areals,

produqtis warmoebas, damuSavebas an

damzadebas.

8

saqarTvelos saxelmwifo organoebis mier sertificirebuli xarisxis niSani

gare kontroli

sajaro an kerZo organos meSveobiT

Sida kontrolimwarmoebelTa organizacia

TviTkontroliTiToeuli mwarmoebeli

Page 9: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

warmatebuli precedentebi

msoflio masStabiT

geografiuli aRniSvnis registraciam (2010 wels), Zlieri da

dadebiTi gavlena moaxdina arealis ekonomikur ganviTarebaze.

kampotis wiwaka mohyavT kambojaSi, kampotis regionSi, tradiciuli

meTodebiT. is, rac kampotis wiwakas unikalurad aqcevs, aris misi

intensiuri aromati da sicxare.

Ÿ 2009-dan 2016 wlamde mwarmoebelTa raodenoba gaizarda 120-

dan 342-mde, romelTagan 70 % KAMPACO-s wevria.

kampotSi, wiwakis warmoebas ZiriTadad xelmZRvanelobs kampotis

wiwakis sasoflo-sameurneo kooperativi (KAMPACO), romelic

gadamwyvet rols asrulebs fermerebis sasoflo-sameurneo

saSualebebiT momaragebaSi, agrovebs da yidis wevri fermerebis

produqcias, utarebs maT treningebs da inspeqtirebas uwevs

meurneobebs.

Ÿ amave periodSi am kulturis moyvanis mTliani farTobi sul

raRac 10 ha-dan 184 ha-mde gaizarda.

Ÿ 2015 wlisaTvis, 2011 welTan SedarebiT, fermaze Sesyidvis

saSualo fasi gaizarda 80 %-iT.

Ÿ 2014-dan 2017 wlamde warmoebuli produqciis moculoba

TiTqmis gaormagda - 35 tonidan 65 tonamde.

markalis yava pirveli registrirebuli geografiuli aRniSvna

iyo hondurasSi. is aris maRali mTis yava romelic gamoirCeva

aromatuli surneliT. mas ZiriTadad mcire fermerebi awarmoeben.

yavis mwarmoebelTa 92 procenti 5 heqtarze nakleb farTobs

flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis

strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri, socialuri da garemos-

dacviTi mdgradobis problemebis mosagvareblad, sajaro da

kerZo seqtorebis adgilobriv, erovnul da saerTaSoriso

doneze TanamSromlobis gziT, magaliTad:

Ÿ ekonomikuri: geografiulma aRniSvnam - „markalis yavam"

adgilobriv TemSi moipova im ZiriTadi partnioris reputacia,

romelic saTanado kvlevebsa da analizs axorcielebs yavis

industriaSi da adgilobriv ekonomikasTan misi adgilis

gansazRvrisaTvis; agreTve monawileobs im proeqtebis

ganxorcielebaSi, romlebic sul ufro met mwarmoebels

exmarebian geografiuli aRniSvnis xarisxis standartebis

dakmayofilebaSi, ufro maRal fasebze wvdomis mizniT.

Ÿ socialuri: yovelwliurad markalis yavis asociacia awyobs

„kafe kulturis" festivals da epatiJeba mwarmoeblebsa da

warmoebis jaWvis wevrebs, maTi regionebisa da produqtebis

popularizaciis mizniT.

Ÿ garemosdacviTi: markalis yava SerCeul iqna rogor modeli

klimatis cvlilebis Serbilebis RonisZiebebisaTvis (NAMA –

Nationally Appropriate Mitigation Actions) - mTeli qveynis yavis indust-

riisaTvis klimatis cvlilebis strategiisa da agrometye-

veobis integrirebuli marTvis strategiis SesamuSaveblad.

9

geografiuli aRniSvnis

asociaciisa da

kooperativis roli:

kampotis wiwaka

mdgradi

ganviTarebis

gaZliereba:

markalis yava

Page 10: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

2015 wels, regionSi (pei da nioni) mTliani dasaqmebis 10 %

turizmis seqtorze modioda da imave wels 50 milioni evro

Semosavali moitana.

geografiulma aRniSvnam, biomravalferovnebisa da memkvidre-

obis dacvis saSualebiT, xeli Seuwyo adgilobriv teritoriaze

marginalizaciisa da gaRatakebis SeCerebas.

mas Semdeg, rac geografiuli aRniSvna adgilwarmoSobis dasa-

xelebad (AOC - appellation d'origine contrôlée) daregistrirda,

adgilobrivi turizmi TandaTanobiT gaizarda. turistebs

izidavs regionis landSaftebi, zeTisxili, zeiTunis zeTi da sxva

tradiciuli produqtebi, rogoricaa Rvino, lavandi, aro-

matuli mcenareebis eTerzeTebi da Tafli.

geografiulma aRniSvnam xeli Seuwyo zeTisxilis adgilobrivi

jiSis - tanCes (Tanche ) popularizacias. geografiuli aRniSvnis

sistema zeTisxilis 1,100 mwarmoebelsa da 10 qarxanas aerTianebs.

isini yovelwliurad 250 tona zeiTunis zeTs awarmoeben,

romlsac 8 milioni evro Semoaqvs regionSi.

gruieri magari, yviTeli feris yvelia. misi saxelwodeba

gruieris regionidan (Sveicaria) momdinareobs, sadac mas, sul

mcire, 900 wlis manZilze amzadeben. 2001 wels gruierma moipova

geografiuli aRniSvnis statusi gruieris mwarmoebelTa inter-

profesiuli organizaciis (Interprofession du Gruyère) qolgis

qveS. yvela tipis dainteresebuli mxare - didi da mcire fer-

merebi da kompaniebi, yvelis mwarmoeblebi da damamwifeblebi

asociaciis gadawyvetilebis mimReb sxvadasxva organoSi Tanab-

rad arian warmodgenili.

mcire masStabis rZis sawarmoebis dacvis mizniT specifikaciebiT

dadgenili mkacri zomebi tardeba rogorc rZis Segrovebis

arealSi (yvelis mwarmoeblebma rZe unda Caibaron 20 km radiusis

farglebSi arsebuli rZis mwarmoeblebisgan), aseve rZis

konteinerebis gamoyenebis TvalsazrisiT (rZe unda gadamuSavdes

spilenZis Ria rezervuarSi, romlis moculoba ar aRemateba

6,600 litrs).

momaragebis jaWvi

20 mwarmoebeli 4 mwarmoebeli

20 rZis sawarmo 4 rZis sawarmo

10 yvelis damamwifebeli 4 yvelis damamwifebeli

prezidenti prezidenti

2600 rZis mwarmoebeli delegirebuli jgufi komiteti

190 rZis sawarmo(+60 sarZeve meurneoba

alpur saZovrebze)

yvelis damamwifeblebi dasabiTumo movaWreebi

gruieris interprofesiuli organo

distributorebi, sacalomovaWreebi

29000tona

10

adgilobrivi ganviTareba turizmis xelSewyobiT: nionis zeTi

sawarmoo jaWvis mdgradobis gaumjobeseba:gruieri, Sveicaria

Page 11: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,
Page 12: adgilwarmoSobasTan dakavSirebuli produqtebi adgilobrivi ... booklet_VIII... · flobs. markalis yavis asociacia muSaobs geografiuli aRniSvnis strategiaze, adgilobrivi ekonomikuri,

gazafxulis q. 61, Tbilisi 0186

tel./faqsi: +995 32 2536488/87

www.elkana.org.ge

[email protected]