acİl hava yolu yÖnetİmİ - clouds.com.tr · e)m.arytenoideus. bilinç değişikliğinde yada...
TRANSCRIPT
ACİL HAVA YOLU YÖNETİMİ
İnt. Dr. NUMAN TALHA GÜRDAL
ACİL HAVAYOLU YÖNETİMİ
Acil Hastaya Yaklaşım
Havayolu Solunum Dolaşım-Kalp
(Airway) (Breathing)(Circulation)(Airway) (Breathing)(Circulation)
A B C
OKSİJEN
Üst Havayolu Anatomisi
Nazofarenks orofarenksten posteriora uzanan hayali bir düzlemle hayali bir düzlemle ayrılır
Dil kökünde epiglot fonksiyonel olarak orofarenksi laringofarenksten ayırır
Larinks 3. ve 6. servikal vertebralar arasında yeralır
Vokal kordlar tiroaritenoid ligamanlar tarafından
Larinks
Vokal kordlar tiroaritenoid ligamanlar tarafındanoluşturulur, erişkin havayolunun en dar bölgesi
Vokal kordlar ön arka açıklığı,
erkekte 23 mm
kadında 17 mm ,
transvers planda 6-9 mm (12mm ye kadarçıkabilir)
Trakea 6. servikal vertebra hizasındabaşlar ve 5. torakal vertebra hizasındakikarinaya kadar uzanır
Trakea
karinaya kadar uzanır
Trakea 10-15 cm uzunlğunda, 16-20 adetat nalı şeklinde kartilaj ile desteklenir
Aşağıdaki larinks kaslarından hangisi rima glottidis’in açılmasını sağlar? (nis-97 ey-2001-2006)
A)M.cricothyroideus
B)M.cricoarytenoideus posterior B)M.cricoarytenoideus posterior
C)M.thyroarytenoideus
D)M.cricoorytenoideus lateralis
E)M.arytenoideus
Bilinç değişikliğinde yada kalp – akciğer durmasında; hava yolunda ne olur?ne olur?
Salgı ve sıvılar,
Yabancı cisimler,
Kas gevşemesi
Dil kökü geriye kaçar,
Epiglot larinks girişini kapar,
Yumuşak damak nazofarenksi daraltır.
HAVAYOLU AÇIKLIĞI
SAĞLANMASINDA YÖNTEMLER
TEMEL YÖNTEMLER
Yardımcı Araç Kullanılmayan Yöntemler
Yardımcı Araç Kullanılan Yöntemler
ARA/GEÇİCİ YÖNTEMLER
Larinks Maskesi
Birleşik Tüp (Kombitüp)
İLERİ YÖNTEMLER
Endotrakeal Entübasyon
TEMEL YÖNTEMLER
Yardımcı Araç Kullanılmayan Yöntemler Alın-çene (Travmasız hasta)
Alın-boyun (Travmasız hasta)
Çene kaldırma (Travmalı hasta) Çene kaldırma (Travmalı hasta)
Yardımcı Araç Kullanılan Yöntemler Ağızdan uygulanan havayolu açıcılar(Orofarenjeal airway) Burundan uygulanan havayolu açıcılar(Nazofarenjeal airway)
TEMEL YÖNTEMLER
Yardımcı Araç Kullanılmayan Yöntemler
Alın-çene Alın-boyun
Çene kaldırma
Yardımcı Araç Kullanılan Yöntemler Ağızdan uygulanan havayolu açıcılar
(Orofarenjeal airway)
Burundan uygulanan havayolu açıcılar
(Nazofarenjeal airway)
TEMEL YÖNTEMLER
Yardımcı Araç Kullanılmayan Yöntemler Alın-çene
Alın-boyun Alın-boyun
Çene kaldırma
Yardımcı Araç Kullanılan Yöntemler Ağızdan uygulanan havayolu açıcılar
(Orofarenjeal airway)
Burundan uygulanan havayolu açıcılar
(Nazofarenjeal airway)
Ekipman
Laringoskop ve farklı çeşit ve boylarda bleydler
Oral/nazal airway
Entübasyon tüpleri (farklı çeşit ve boylarda)
Aspiratör ve aspirasyon sondaları
Stile
TEMEL YÖNTEMLER
Yardımcı Araç Kullanılmayan Yöntemler Alın-çene
Alın-boyun
Çene kaldırma
Yardımcı Araç Kullanılan Yöntemler
Ağızdan uygulanan havayolu açıcılar(Orofarenjeal airway) Burundan uygulanan havayolu açıcılar
(Nazofarenjeal airway)
Orofarengeal havayolu boyutları
Yaş Tüp boyutu (Guedel)
Yeni doğan 000
Süt çocukları 00
Oyun çocukları 0Oyun çocukları 0
Çocuklar 1
Gençler 2
Erişkinler (kadın) 3
Erişkinler (erkek) 4
Erişkinler (iri) 5
TEMEL YÖNTEMLER
Yardımcı Araç Kullanılmayan Yöntemler Alın-çene
Alın-boyun
Çene kaldırma
Yardımcı Araç Kullanılan Yöntemler Ağızdan uygulanan havayolu açıcılar
(Orofarenjeal airway)
Burundan uygulanan havayolu açıcılar(Nazofarenjeal airway)
Nazofarenjeal airway
Bilinci yarı kapalı hastalarda daha güvenli
Anestetik bir jel ile kayganlaştırılmalı Anestetik bir jel ile kayganlaştırılmalı
Dikkat!!!
Öğürme, laringospazm
Burun kanaması
ARA / GEÇİCİ YÖNTEMLER
Ambu-maske ile endotrakeal Ambu-maske ile endotrakeal entübasyon arasında bir yerdedirler.
İki temel özellik:
Ösefagusun kapanması
Pompalanan havanın farinks-hipofarinks mesafesinden geçerek larinkse ulaşması.
Larengeal Maske Havayolu (LMA)
Larengeal Maske Havayolu (LMA)
LMA, endotrakeal entübasyon yapılamadığı durumlarda körlemesine yerleştirilebilen, balon maskesi olan bir yerleştirilebilen, balon maskesi olan bir tüptür.
Maske larenksin üzerine konumlanır ve glottik açıklığı kaplar.
Özefageal-Trakeal Kombitüp
Özefageal-Trakeal Kombitüp Her biri 2 tane lümeni olan 2 tüpten
oluşmaktadır.
Distal balon trakea ya da özafagusu kapatır. Prosimal balon hipofarenksi kapatır.Prosimal balon hipofarenksi kapatır.
Büyük tüpün(1 numara) distali kapalıdır, ventilasyon için yan delikleri vardır.
Küçük tüpün(2 numara) distali açıktır.
Uç trakeaya ya da özafagusa yönlenebilir.
Her iki durumda da kişiyi solutma imkanı sağlar.
Özefageal-Trakeal Kombitüp
Eğer ucu trakeaya giderse 2 numaralı lümenden solutulur.
Özefageal-Trakeal Kombitüp
Özafagusa giderse ise 1 numaralı lümenden solutulur.
ENDOTRAKEAL ENTUBASYON
ENDOTRAKEAL ENTÜBASYON
Hastane içi ve dışı her hekimin bilmesi ve gerektiği yerde ve gerektiği yerde uygulayabilmesi gereken bir girişimdir
ENTÜBASYON ENDİKASYONLARI
Solunum yetmezliği Apne Hipoksi Hipoventilasyon Hipoventilasyon
Havayolu tıkanıklığı Yabancı cisim Sabit kitle Travmatik deformite Devam eden kanama, sekresyon, kusma
Havayolunu korumada yetersizlik Değişken bilinç Normail havayolu reflekslerinin kaybı
ENTÜBASYON ENDİKASYONLARI
Hiperventilasyon gereksinimi
Kafa travması
Yaralı ya da kritik hastalarda metabolik asidoz
Beklenen ya da olası havayolu riski
Şok
Çoklu travma
Sedasyon ya da paralizi gereksinimi
ENDOTRAKEAL ENTUBASYON
Entübasyon öncesinde kişi balon-valv-maske sistemiyle %100 oksijen vererek solutulmalıdır. solutulmalıdır.
Faringeal ve laringeal aksı birbirine paralel duruma getirip, çene yukarı pozisyonu vererek entübasyonu kolaylaştırmak için başın altına yaklaşık 10 cm yastık konulmalıdır.
ENDOTRAKEAL ENTUBASYON
Tüp seçimi(Kadınlar: 7- 7.5 -8, Erkekler: 8 - 8.5)
Enjektör (10 ml)
Kılavuz tel Kılavuz tel
Laringoskop
Aspiratör ve sonda
Krikoid basınç uygulanması
Ağızın açılması
Aritenoidler veya vokal kordların görülmesi
Evrensel Önlemler
Elbise, eldiven, maske, yüz koruması ve gözlük dahil yeterli koruyucu kıyafet giyilmelidir.giyilmelidir.
Isırma yaralanmalarından korunmak için hastanın dişleri arasına birkaç tabaka gazlı bez yerleştirilebilir.
Teknik
Laringoskop sol elle, aspirasyon malzemeleri ve endotrakeal tüp sağ elle tutulmalıdır.
Ağız içinde yabancı cisimler varsa, aspire edilerek uzaklaştırılmalıdır. edilerek uzaklaştırılmalıdır.
Uygun boyutta laringoskop hastanın sağ ağız kenarından sokularak yavaş yavaş ilerletilmelidir.
Dil sola doğru kaydırılarak epiglottis
görülmelidir.
Teknik
Laringoskop palası eğri ise uç kısmı vallekulaya, düz ise epiglottisi kaldıracak şekilde yerleştirilmelidir.şekilde yerleştirilmelidir.
Laringoskop sapı hasta ile 45º açı yapacak şekilde yukarı doğru kaldırılarak ses telleri görünür hale getirilir.
Endotrakeal tüp vokal kordlar arasından ilerletilir.
Teknik
Endotrakeal tüp takıldıktan sonra kafı şişirilir.
Hava kaçağı olmayacak kadar sert ve Hava kaçağı olmayacak kadar sert ve trakeada nekroz oluşturmayacak kadar yumuşak olmalıdır.
ENDOTRAKEAL ENTUBASYON
Tüpün yerinin değerlendirilmesi
Akciğerlerin ve midenin dinlenilmesi
ÖZEFAGUS
TRAKEA
TÜP
dinlenilmesi
Tüpün buğulanmasının gözlenmesi
Her iki hemitoraksın simetrik genişlemesinin gözlenmesi
End-tidal CO2 detektörüve ösefajial detektör kullanılabilir.
Zor entübasyonda yardımcı manevralar
Sellick
BURP BURP
Girişim süresince krikoid
bası kesintisiz uygulanır
Sellick manevrası
Sellick manevrası baş ve
işaret parmak ile yapılır
Entübasyon sırasında
regürjitasyon ve aspirasyonu
önler
B ackwards Arkaya doğru
U pwards
Tiroid ve krikoid kıkırdaklara
BURP manevrası
U pwards Yukarı doğru
R ightwards Sağa doğru
P ressureBastırmak
BALON MASKE DÜZENEĞİ
Entübasyon olanağı olmayan durumlarda
Entübasyon Entübasyon deneyiminin olmadığı durumlarda
Entübasyon öncesi oksijenlendirme ve ventilasyon için
Solunumu yetersiz hastalarda
BALON MASKE DÜZENEĞİ
Umutlu bekleyiş
Sabrınız için