1

แผนทจงหวดอทยธาน

2

บรรยายสรปจงหวดอทยธาน

อทยธานในอดต

เมองอทยธาน มหลกฐานทางดานประวตศาสตรของกรมศลปากรยนยนไววา เปนทอยอาศยของมนษยกอนประวตศาสตร เมอประมาณ 3,000 ป มาแลว โดยพบหลกฐานยนยนในหลายพนท เชน โครงกระดก เครองมอหนกะเทาะจากหนกรวด และภาพเขยนสมยกอนประวตศาสตรเขาปลารา ต านานเกาเลาวา ในสมยสโขทยเจรญรงเรองนน “ ทาวมหาพรหม” ไดเขามาสรางเมองทบานอทยเกา คอ อ าเภอหนองฉางในปจจบนน แลวพาคนไทยเขามาอยทามกลางหมบานคนมอญ และ คนกะเหรยง จงเรยกวา “เมองอไทย” เรยกชอตามกลมหรอทอยของคนไทย ซงพากนตงบานเรอนอยอยางหนาแนน มพชพนธ และอาหาร ทอดมสมบรณกวาแหงอน ตอมากระแสน าเปลยนทางเดนและเกดกนดารน า เมองอไทยจงถกทงราง จนในทสด “พะตะเบด” ไดเขามาปรบปรงเมองอไทยโดยขดทเกบกกน าไวใกลเมอง และพะตะเบดไดเปนผปกครองเมองอไทยเปนคนแรกในสมยกรงศรอยธยา เมองอไทย ตอมาไดเรยกกนเปน "เมองอไทย" คาดวาเพยนไปตามส าเนยง ชาวพนเมองเดม ไดมฐานะเปนหวเมองดานชนนอกมพระพลสงครามเปนนายดานแมกลอง และพระอนทรเดช เปนนายดานหนองหลวง (ปจจบน แมกลอง คอ อ าเภออมผาง และหนองหลวง คอ ต าบลหนองหลวง อ าเภออมผาง จงหวดตาก) คอยดแลพมาทจะยกทพมาตามเสนทางชายแดนดานแมละเมา ตอมาในสมยพระเอกาทศรถ (พ.ศ.2148 - 2163) ไดโปรดใหบญญต อ านาจการใชตราประจ าต าแหนง มบญชาการตามหวเมองนน ไดระบในกฎหมายเกาลกษณะพระธรรมนญวา “เมองอไทยธาน เปนหวเมองขนแกมหาดไทย” เมองอไทยธาน เปนเมองทอยบนทดอนและลกเขาไป ไมมแมน าสายใหญ และไมสามารถตดตอทางเรอได ดงนนชาวเมองอไทยธาน จงตอง ขนขาวบรรทกเกวยนมาลงทแมน า จงท าใหพอคาพากนไปตงยงฉางรบซอขาวทรมแมน าจนเปนหมบานใหญ เรยกวาหมบาน “สะแกกรง ” เนองจาก เปนพนทมปาสะแกขนเตมรมน า และมตนสะแกใหญอยกลางหมบาน

บานสะแกกรง ชาวจนเรยกเพยนเปน “ซเกยกง” เปนตลาดซอขาวทมพอคาคนจนนยมไปตงบานเรอนและยงฉาง ตอมาในระยะหลงไดมเจานายและขนนางมาตงบานเรอนอย เพราะความสะดวกในการ กะเกณฑสงของสงเมองหลวง ซงเปนจ าพวก มลคางคาว ไมซง กระวาน และชางปา อกทงยงมชองทาง ในการคาขาวอกดวย พ.ศ. 2376 ขาราชการชาวกรงเทพฯผซงไดรบการแตงตงใหเปน พระยาอไทยธาน เจาเมอง อไทยธานในสมยนน ไดเหนวาบานสะแกกรงเปนตลาดใหญ มผคนอพยพเขามาอยกนอยางหนาแนน อกทงเปนสถานททชาวอไทยธานตดตอคาขายขาว และไมซง กบพอคาทนนมานานแลว จงคดตงบานเรอน เพอคาขาย ประจวบกบเวลานน เจาเมองไชยนาทเปนเพอนกน จงขอตงบานเรอนทรมแมน าสะแกกรง เนองจากผคนมาตดตอราชการและมาคาขายกนมาก ทงน เนองจากเจาเมองไมกลาขนไปเมองอไทยธานเกา อางวา กลวไขปา จงเปนเหตใหพากนอพยพมาอยกนมากขน

พ.ศ. 2391 ไดมการแบงเขตดนแดนเมองอไทยธาน และเมองไชยนาทโดยตดเขต บาน สะแกกรงทางฝงคลองฟากใต ตงแตทายบานสะแกกรงไปจดเมองอไทยธานเกา โอนทนนจากเมองไชยนาท เปนของเมอง อไทยธาน ดงนนเมองอไทยธาน จงตงอยทปลายสดเขตแดนเมองมโนรมย ขางใตบานลงมา สกคงน าหนงกเปนแดนเมองไชยนาท พ.ศ. 2441 เมองอไทยธาน ขนกบมณฑลนครสวรรค ตอมาในสมยรชกาลท 6 ไดเปลยนเปนขนกบมณฑลอยธยา สดทายมการประกาศเลกมณฑลป พ.ศ. 2476 และก าหนดใหจงหวด เปนหนวยปกครองสวนภมภาค

3

อทยธานเมองพระชนกจกร

พระชนกจกร มพระนามเดมวา นายทองด เปนบตรคนโตของจมนมหาสนท (ทองค า) ตอมาไดเปนพระราชนกล ปลดทลฉลองมหาดไทย ในแผนดนพระเจาอยหวบรมโกษฐ กรงศรอยธยา สบเชอสายมาจากเจาพระยาโกษาธบด (ปาน) ถอก าเนดทบานอไทธาน เมองอไทธาน หรอจงหวดอทยธานในปจจบน ภายหลงยายไปอยกรงศรอยธยารบราชการจนไดต าแหนงเปนพระอกษรสนทรศาสตร เสมยนตรากรมมหาดไทย มหนาทรางพระราชสาสนตราและรกษาพระราชลญจกร (ตราประจ าพระเจาแผนดน) พระอกษรสนทรศาสตร แตงงานกบคณดาวเรอง หลานสาวพระยาอภยราชา สมหนายก มบตรธดา 5 คน คนแรกเปนหญง ชอ สา คนรองเปนชายชอ ราม คนทสามเปนหญง ชอ แกว คนทสและ หาเปนชาย ชอ ทองดวง และบญมา ตอมาพระยามหากษตรยศก (ทองดวง) ไดปราบดาภเษกเปนปฐมกษตรย แหงกรงรตนโกสนทร ทรงพระนามวา พระบาทสมเดจพระบรมราชาธราช รามาธบด (พระบาทสมเดจ พระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช) ไดน าบรรดาศกดสดทายพระบดา คอ “พระยาจกรศรองครกษ ” มาใชเปนชอราชวงศจกร และไดสถาปนาพระอฐพระบดาขนเปน "สมเดจพระชนกาธบด" ใน พ.ศ.2338 จงหวดอทยธานไดสรางพระอนสาวรยสมเดจพระปฐมบรมชนกนาถบนยอดเขาแกว (เขาสะแกกรง) บานสะแกกรง ซงเปนสถานทเกดไวเปนอนสรณ แลวเสรจในป 2522 ซงพระบาทสมเดจ พระเจาอยหว ฯ เสดจพระราชด าเนนทรงเปดพระวสตรพระอนสาวรย เมอวนท 5 เมษายน 2522 ปจจบน รปพลบพลาจตรมข หนาบรรณศาลาตราจกร ซงเปนทประดษฐานพระบรมรปของสมเดจพระปฐมบรมมหาชนกนาถ บนยอดเขาแกว ใชเปนตราสญลกษณประจ าจงหวดอทยธาน

อทยธานในวนน

ยงคงเอกลกษณแหงความเปนเมองพทธภม ทมกลนอายของวถชวตไทยชนบทดงเดม มวถชวต ทเรยบงาย นาอย นาสมผส มแหลงธรรมชาตทอดมสมบรณ โดยเฉพาะเขตรกษาพนธสตวปาหวยขาแขง ทไดรบการคดเลอกและประกาศขนทะเบยนเปนแหลง “มรดกโลกทางธรรมชาต ” จากยเนสโก ( UNESCO) เมอวนท 13 ธนวาคม 2534

ค าขวญประจ าจงหวด อทยธาน เมองพระชนกจกร ปลาแรดรสด ประเพณเทโว สมโอบานน าตก มรดกโลก หวยขาแขง แหลงตนน าสะแกกรง ตลาดนดดงโคกระบอ

1. ขอมลทวไปของจงหวด

1.1 ทตง จงหวดอทยธาน ตงอยภาคเหนอตอนลาง บรเวณลมน าสะแกกรง ซงไหลสแมน าเจาพระยา

ทอ าเภอมโนรมย จงหวดชยนาท หางจากกรงเทพมหานครไปทางทศเหนอตามถนนสายเอเชย ประมาณ 206 กโลเมตร แยกเขาจงหวดอทยธานตามทางหลวงแผนดนหมายเลข 333 ทบานทาน าออย ประมาณ 16 กโลเมตร ถงจงหวดอทยธาน รวมระยะทาง 222 กโลเมตร มพนทรวม 6,730 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 4,206,404 ไร เปนพนททางการเกษตร 1,378,219 ไร และพนทปาทมสภาพเปนพนทคมครอง ไดแก ปาสงวนแหงชาต 9 แหง วนอทยาน 2 แหง เขตรกษาพนธสตวปา 1 แหง และเขตหามลาสตวปา 1 แหง มเนอทรวม 2,828,185 ไร (ทมา ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดใชเมาตราสวน 1: 5,000)

4

1.2 อาณาเขตตดตอของจงหวด จงหวดอทยธาน มอาณาเขตตดตอกบจงหวดตาง ๆ หลายจงหวด ดงน ทศเหนอ ตดอ าเภอชมตาบง อ าเภอลาดยาว อ าเภอโกรกพระ

อ าเภอพยหะคร จงหวดนครสวรรค ทศตะวนออก ตดอ าเภอพยหะคร จงหวดนครสวรรค และอ าเภอมโนรมย

จงหวดชยนาท ทศใต ตดอ าเภอวดสงห อ าเภอหนองมะโมง อ าเภอเนนขาม

จงหวดชยนาท อ าเภอดานชาง จงหวดสพรรณบร และ อ าเภอศรสวสด จงหวดกาญจนบร

ทศตะวนตก ตดอ าเภอศรสวสด อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร และอ าเภออมผาง จงหวดตาก

ระยะทางระหวางอ าเภอกบจงหวด จงหวดอทยธาน แบงการปกครองออกเปน 8 อ าเภอ แตละอ าเภอมระยะทางหางจากจงหวด/อ าเภอเมองอทยธาน ดงน อ าเภอหนองขาหยาง 10 กโลเมตร อ าเภอทพทน 19 กโลเมตร

อ าเภอหนองฉาง 22 กโลเมตร อ าเภอสวางอารมณ 33 กโลเมตร

อ าเภอหวยคต 45 กโลเมตร อ าเภอลานสก 54 กโลเมตร

อ าเภอบานไร 80 กโลเมตร

การเดนทาง สามารถเดนทางไปอทยธานไดหลายเสนทาง ไดแก 1. จากทางหลวงหมายเลข 32 (สายเอเชย) ผานอยธยา อางทอง สงหบร ชยนาท และแยกเขาทางหลวงหมายเลข 333 ตรงทางแยกทาน าออย บรเวณหลกกโลเมตรท 206 ขามสะพานขามแมน าเจาพระยาระยะทางประมาณ 16 กโลเมตร ผานหนาโรงพยาบาลเลยวซายเขาตลาดอทยธาน รวมเปนระยะทางประมาณ 222 กโลเมตร 2. เรมตนจากทางหลวงหมายเลข 32 เชนกน เมอถงประมาณกโลเมตรท 30 (อยในเขตจงหวดพระนครศรอยธยา) เลยวซายเขาทางหลวงหมายเลข 334 และจากนนเขาทางหลวงหมายเลข 309 ไปตามเสนทางขามสะพานจงหวดอางทอง จากนนมาตามถนนสาย 311 ผานจงหวดสงหบร ผานจงหวดชยนาททอ าเภอสรรพยา จากนนเลยวเขาเสนทางหมายเลข 3183 เขาจงหวดอทยธาน รวมเปนระยะทางประมาณ 283 กโลเมตร 3. เรมตนจากอ าเภอบางบวทอง จงหวดนนทบร ทางหลวงแผนดนหมายเลข 340 ผานจงหวดสพรรณบร ผานอ าเภอหนคา จงหวดชยนาท แยกเขาทางหลวงแผนดนหมายเลข 3183 ผานอ าเภอ วดสงห เขาเขตจงหวดอทยธาน บรรจบทางหลวงแผนดนหมายเลข 3265 สาย มโนรมย – อทยธาน เลยวซายเขาตวจงหวด รวมระยะทางประมาณ 214 กโลเมตร รถตปรบอากาศ ใหบรการระหวางเวลา 0 5.00 – 19.00 น. จอด บรเวณสถานขนสงผโดยสารกรงเทพ (จตจกร) หรอเรยกวา หมอชต 2

5

1.3 ลกษณะภมประเทศ สภาพพนทโดยทวไป เปนปาและภเขามความลาดเทจากทศตะวนตก ลงมาทางทศตะวนออกโดยทางทศตะวนตกจะเปนเทอกเขาสลบซบซอน พนทตอนกลางเปนทดอนสลบพนทราบแบบลกคลน ดานทศตะวนออกของจงหวด พนทสวนใหญเปนทราบลม จากลกษณะพนทดงกลาวท าใหจงหวดอทยธาน ประสบกบปญหาขาดแคลนน าดานทศตะวนตก และหากปใดมน ามาก หรอน าหลากจะเกดน าทวมดานทศตะวนออกเปนประจ า ลกษณะภมอากาศ สภาพอากาศทวไป แบงออกเปน 3 ฤด ฤดรอน เรมตงแตกลางเดอนกมภาพนธ จนถงกลางเดอนพฤษภาคม

ฤดฝน เรมตงแตกลางเดอนพฤษภาคม จนถงเดอนตลาคม โดยฝนจะตกดาน ทศ ตะวนตกมากกวาดานทศตะวนออก เนองจากอยในเขตอทธพลของ

มรสมและดเปรสชน ฤดหนาว เรมตงแตเดอนพฤศจกายน จนถงเดอนมกราคม

2. กลมขอมลดานการเมอง การปกครอง

โครงสรางการบรหารราชการของจงหวดอทยธาน ประกอบดวย 1. สวนราชการบรหารสวนกลาง 41 หนวยงาน 2. สวนราชการบรหารสวนภมภาค 3 3 หนวยงาน 3. หนวยงานอสระ 8 หนวยงาน 4. หนวยงานรฐวสาหกจ ๑๕ หนวยงาน 5. สวนราชการบรหารสวนทองถน ม 3 รปแบบ ไดแก องคการบรหารสวน จงหวด 1 แหงเทศบาล 14 แหง (เทศบาลเมอง 1 แหง และเทศบาลต าบล 13 แหง) และ องคการบรหารสวนต าบล 49 แหง

การเมองการปกครอง ประชากร รวมทงสน 328,400 คน เปนชาย 160, 738 คน เปนหญง 167, 662 คน จ านวนครวเรอน 124,159 ครวเรอน (ขอมล ณ กมภาพนธ 2563 ทมา : ททาการปกครองจงหวดอทยธาน)

6

สถตประชากรจากทะเบยนบาน แยกรายพนท ระดบจงหวด ขอมลของ จงหวดอทยธาน ของเดอน กมภาพนธ พ.ศ.2563

จงหวด ชาย หญง รวม

จงหวดอทยธาน 160,738 167,662 328,400 อ าเภอเมองอทยธาน 23,699 26,285 49,984 อ าเภอทพทน 18,724 19,806 38,530 อ าเภอสวางอารมณ 15,822 15,923 31,745 อ าเภอหนองฉาง 21,069 22,495 43,564 อ าเภอหนองขาหยาง 7,582 8,450 16,032 อ าเภอบานไร 34,320 34,768 69,088 อ าเภอลานสก 29,452 29,674 59,126 อ าเภอหวยคต 10,070 10,261 20,331

สถตบานจากทะเบยนบาน แยกรายพนท ระดบจงหวด

ขอมลของ จงหวดอทยธาน ของเดอน กมภาพนธ พ.ศ.2563

จงหวด จ านวน (หลง) จงหวดอทยธาน 124,159 อ าเภอเมองอทยธาน 22,846 อ าเภอทพทน 13,147 อ าเภอสวางอารมณ 11,742 อ าเภอหนองฉาง 15,840 อ าเภอหนองขาหยาง 5,998 อ าเภอบานไร 26,585 อ าเภอลานสก 20,675 อ าเภอหวยคต 7,326

เขตการปกครอง แบงออกเปน 8 อ าเภอ 70 ต าบล 642 หมบาน 15 ชมชน

1. อ าเภอเมองอทยธาน 2. อ าเภอทพทน 3. อ าเภอสวางอารมณ 4. อ าเภอหนองฉาง 5. อ าเภอหนองขาหยาง 6. อ าเภอบานไร 7. อ าเภอลานสก 8. อ าเภอหวยคต

7

ตารางแสดงเขตการปกครองและพนทสวนภมภาค สวนทองถน

อ าเภอ ต าบล หมบาน ระยะหางจาก

อ าเภอถงจงหวด(กม.)

เทศบาล อบต. พนท

(ตร.กม.)

เมอง 14 86 2 2 8 250.103 ทพทน 10 90 19 3 4 323.633 สวางอารมณ 5 65 32 3 3 341.441 หนองฉาง 10 97 22 2 8 341.181 หนองขาหยาง 9 53 10 1 5 347.776 บานไร 13 136 80 2 12 3,621.492 ลานสก 6 84 54 1 6 1,080.445 หวยคต 3 31 50 - 3 424.175 รวม 70 642 - 14 49 6,730.246

3. กลมขอมลดานเศรษฐกจ 3.1 อาชพหลก ของชาวจงหวดอทยธาน คอ การเกษตร / คาขาย 3.2 ผลตภณฑมวลรวมจงหวด (GPP) ผลตภณฑมวลรวมจงหวด ( GPP) จงหวดอทยธาน ป 25 61 ณ ราคาประจ าป มมลคา 29,879 ลานบาทผลตภณฑมวลรวมจงหวดตอหว (GPP Per Capita) เทากบ 106,369 บาท/คน/ป จดอยล าดบท 6 ของภาคเหนอ และล าดบท 41 ของประเทศ โครงสรางเศรษฐกจจงหวดอทยธาน ป 2559 ขนอยกบภาคนอกเกษตร รอยละ 66.3 และภาคเกษตรรอยละ 33.7 โดยสาขาการผลตทมบทบาทส าคญตอเศรษฐกจของจงหวดอทยธาน ประกอบดวย สาขาเกษตรกรรมฯ รอยละ 33.7 สาขาอตสาหกรรมรอยละ 18.0 สาขาขายสงขายปลก รอยละ 11.4 และสาขาอน ๆ รอยละ 36.9 ภาวะเศรษฐกจจงหวดอทยธาน ป 2559 หดตวรอยละ -4.1 ปรบตวดขนจากปทผานมาทหดตวรอยละ -6.2 จากการผลตภาคเกษตรกรรมหดตวรอยละ -12.8 ตอเนองจากทหดตวรอยละ -11.7 ในปทผานมา ในขณะทการผลตภาคนอกเกษตรขยายตวรอยละ 2.1 จากทหดตวรอยละ -2.1 ในปทผานมา (ทมา : สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) เผยแพรใน www.nesdb.go.th ณ เดอนพฤษภาคม 2561)

8

3.3 ตารางรายงานรายได/รายจายเฉลยครวเรอน

รายงานรายไดเฉลยครวเรอน ขอมลภาพรวม ระดบจงหวด ป 2562

พนท(อ าเภอ)

จ านวนครวเรอน

จ านวน คน

แหลงรายไดครวเรอนเฉลย (บาท/ป) รายไดครวเรอน รายไดบคคล

อาชพหลก อาชพรอง รายไดอน ท า-หาเอง เฉลย(บาท/ป) เฉลย(บาท/ป)

เมอง 12,592 30,345 187,547.11 23,384.28 21,548.35 6,126.02 238,605.77 99,012

ทพทน 9,414 26,832 140,700.47 28,340.38 20,058.32 9,866.65 198,965.81 69,808

สวางอารมณ 8,137 21,563 151,400.32 32,869.34 18,756.77 14,571.53 217,597.96 82,113

หนองฉาง 10,382 25,886 136,875.63 26,499.95 19,754.14 9,840.28 192,970.00 77,394

หนองขาหยาง 4,137 11,967 162,201.54 23,038.58 19,287.16 10,287.59 214,814.87 74,262

บานไร 18,940 50,307 156,641.04 29,630.67 10,353.28 6,235.68 202,860.68 76,375

ลานสก 13,103 32,802 131,693.16 30,206.08 17,989.41 10,611.52 190,500.18 76,097

หวยคต 5,033 14,180 138,730.75 35,750.80 16,759.59 8,880.98 200,122.12 71,031

เฉลยรวม ทกพนท

81,738 213,882 151,713.41 28,580.87 17,297.04 8,994.08 206,585.41 78,950

(ทมา : สานกงานพฒนาชมชนจงหวดอทยธาน)

รายงานรายจายเฉลยครวเรอน ขอมลภาพรวม ระดบจงหวด ป 2562

พนท(อ าเภอ)

จ านวน ครวเรอน

จ านวนคน

แหลงรายไดครวเรอนเฉลย (บาท/ป) รายจายครวเรอน

รายจายบคคล

ตนทนการผลต

อปโภคบรโภคทจ าเปน

อปโภคบรโภคทไมจ าเปน

ท า-ช าระหนสน

เฉลย (บาท/ป)

เฉลย (บาท/ป)

เมอง 12,592 30,345 31,045.28 78,286.10 26,708.64 18,298.26 154,338.28 64,044.41 ทพทน 9,414 26,836 39,371.51 55,266.10 11,681.18 31,647.13 137,965.93 48,405.31

สวางอารมณ 8,137 21,563 43,724.06 43,154.52 16,168.72 30,992.71 134,040.02 50,581.26 หนองฉาง 10,382 25,886 37,945.61 44,467.57 12,248.95 21,749.75 116,411.89 46,688.87 หนองขาหยาง 4,137 11,967 37,784.35 49,281.11 11,573.87 23,371.94 122,011.26 42,179.38

บานไร 18,940 50,307 43,370.73 40,687.45 11,771.70 24,434.67 120,264.55 45,278.20 ลานสก 13,103 32,802 43,606.84 31,596.97 10,703.38 24,821.24 110,728.42 44,231.28 หวยคต 5,033 14,180 41,504.23 45,378.73 11,324.57 34,483.76 132,691.30 47,096.99 เฉลยรวม ทกพนท

81,738 213,882 39,997.63 48,151.00 14,351.90 25,258.79 127,759.32 48,825.01

(ทมา : สานกงานพฒนาชมชนจงหวดอทยธาน)

3.4 การเงนและการธนาคาร โครงสรางตลาดการเงนในระบบของจงหวด ประกอบดวยสถาบนการเงนทส าคญ คอ ธนาคารพาณชย 13 ส านกงาน ธนาคารออมสน 4 สาขา ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม 1 สาขา ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ๘ สาขา และสถานธนานบาล 1 แหง

9

3.5 การคมนาคม ทางหลวงหมายเลข เชอมโยงระหวาง ระยะทาง (กม.) 333 อทยธาน-ทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 15.6 1090 อทยธาน-อ าเภอลานสก 57.7 3011 อทยธาน-อ าเภอบานไร 78.7 3221 อทยธาน-อ าเภอทพทน 15.9 3220 อทยธาน-อ าเภอโกรกพระ จ.นครสวรรค 18.0 3265 อทยธาน-อ าเภอมโนรมย จ.ชยนาท 12.2 3183 อทยธาน-อ าเภอวดสงห จ.ชยนาท 19.5 3319 อ.ทพทน อทยธาน-อ.โกรกพระ จ.นครสวรรค 17.9 3013 อ.ทพทน อทยธาน-อ.ลาดยาว จ.นครสวรรค 45.6 3211 อ.บานไร อทยธาน-อ.หนคา จ.ชยนาท 55.2 3230 อ.บานไร อทยธาน-อ.ดานชาง จ.สพรรณบร 13.3 3282 อ.บานไร อทยธาน-อ.ลานสก จ.อทยธาน 55.2 3456 อ.ลานสก อทยธาน-อ.สวางอารมณ จ.อทยธาน 34

3.6 ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ปาไม มสภาพเปนพนทคมครอง ไดแก ปาสงวนแหงชาต 9 แหง วนอทยาน 2 แหง เขตรกษาพนธสตวปา1 แหง และเขตหามลาสตวปา 1 แหง มเนอทรวม 2,828,185 ไร โดยเฉพาะเขตรกษาพนธสตวปา หวยขาแขง มพนทครอบคลมเขตอ าเภอลานสก อ าเภอหวยคต และอ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน และอ าเภออมผาง จงหวดตาก มเนอท 1,737,591 ไร เปนพนททมความโดดเดนในดานความหลากหลายของระบบนเวศสตวปา พบชนดพนธสตวปาหายากและใกลสญพนธ เชน ชางปา ควายปา ววแดง กระทง กวาง เสอโครง เสอดาว นกยง และนกเงอกคอแดง เปนตน มสภาพปาเกอบทกชนด ทงปาเบญจพรรณ ปาเตงรง ปาดบแลง ปาดบเขา และปาดบชน จากความหลากหลายและอดมสมบรณทางทรพยากรธรรมชาตท าใหไดรบการคดเลอกและประกาศเปนพนทมรดกโลกทางธรรมชาต จากองคการศกษาวทยาศาสตร และวฒนธรรม แหงสหประชาชาต (UNESCO) ในการประชม ณ ประเทศตนเซย เมอวนท 9 ธนวาคม 2534

แรธาต มเหมองแรสมปทานเปดท าการ 2 แหง (อ าเภอหนองฉาง, อ าเภอบานไร) ปงบประมาณ พ.ศ.2559 รายไดจากคาภาคหลวงแร ตงแต (1 ตลาคม 2558–30 กนยายน 2559) จ านวนเงน 1,415,961.60 บาท ปงบประมาณ พ.ศ.2560 รายไดคาภาคหลวงแร ตงแต (1 ตลาคม 2559 – 30 กนยายน 2560)จ านวนเงน 1,767,744.00 บาท ปงบประมาณ พ.ศ.2561 รายไดคาภาคหลวงแร ตงแต (1 ตลาคม 2560 – 24 กนยายน 2561)จ านวนเงน 2,151,636.48 บาท (ขอมล ณ วนท 24 กนยายน 2561 ทมา : สานกงานอตสาหกรรมจงหวดอทยธาน)

10

พชเศรษฐกจ พชเศรษฐกจทส าคญ ไดแก ขาว ออย มนส าปะหลง ขาวโพดเลยงสตว และสบปะรด

รายการ ปเพาะปลก 2560/2561

เนอทปลก (ไร) ผลผลตรวม (กโลกรม)

ผลผลตเฉลย (กโลกรม/ไร)

ชวงปลก

ขาวนาป 531,784.95 374,987.932 715.85 ม.ค. – ธ.ค. 61 ขาวนาปรง 102,967.75 63,050.628 706.83 ม.ค. – ธ.ค. 61 ออยโรงงาน 423,556.30 2,933,276,000 10,177.95 ม.ค. – ธ.ค. 61 มนส าปะหลง 285,320.50 525,226,700 3,605.44 ม.ค. – ธ.ค. 61 สบปะรด 24,692.50 95,162,800 4,694.99 ม.ค. – ธ.ค. 61 (ขอมล ณ วนท 24 กนยายน 2561 ทมา : สานกงานเกษตรจงหวดอทยธาน)

การปศสตว/ประมง มการเลยงสตวทหลากชนด เนองจากสภาพพนททเหมาะสม ประกอบกบทางราชการเหนความส าคญในการประกอบอาชพเลยงสตว เชน โค กระบอ ท าใหเกดตลาดนดโค กระบอ ทมชอเสยง ทหม 1 ต าบลทพทน อ าเภอทพทน นอกจากน ยงมการเลยงไก เลยงปลา โดยเฉพาะปลาแรดทเลยงในกระชงแมน าสะแกกรงทมชอเสยง และมรสชาตอรอย รวมทงกงขาว และจระเข เปนตน

ภาคอตสาหกรรม โรงงานอตสาหกรรมในจงหวดอทยธาน มจ านวนทงสน 2 44 แหง ประเภท โรงงาน คอ โรงสขาว โรงงานท ามนเสน ซอมรถยนต กลง เชอมโลหะ และผลตภณฑคอนกรต เปนตน

4. ขอมลดานวฒนธรรม ประเพณ แหลงทองเทยว และของดเมองอทย

ประเพณตกบาตรเทโว จดขนในวนแรม 1 ค า เดอน 11 หลงวนออกพรรษา ณ บรเวณลานวดสงกสรตนคร พระสงฆจะรบนมนตมารบบณฑบาตจากพทธศาสนกชน โดยสมมตยอดเขาสะแกกรงเปนสวรรคชนดาวดงส ทพระพทธเจาเสดจฯ ขนไป จ าพรรษาเทศนโปรดพระพทธมารดา เมอออกพรรษาปวารณาแลว พระพทธองคจงเสดจกลบสโลกมนษยทางบนไดทพยทง 3 คอ บนไดเงน บนไดทอง บนไดแกว โดยเสดจฯ ลง ทสงกสนคร ถอเปนวนทแดนทง 3 คอ สวรรค มนษย และบาดาล (นรก) สามารถมองเหนกนได เรยกวา วนเทโวโรหณะ หรอวนเปดโลก การตกบาตรเทโวของจงหวดอทยธาน เปนสถานททมความเหมาะสมทงในดานสถานท และชอตามต านาน เปนประเพณทชาวอทยธานใหความส าคญมาก มภกษสามเณรไมนอยกวา 300 รป น าดวยพระพทธรปปางเสดจกลบมาจากดาวดงส เดนอมบาตรจากยอดเขาตามบนได 449 ขน ลงมา รบบณฑบาต ดวยขาวตมลกโยน ขาวตมมด ขาวสารอาหารแหง ณ วดสงกสรตนคร หลงจากตกบาตรแลวเสรจ จะมรวขบวนรถบปผชาตแสดงพทธประวตอนสวยงาม เขาสตวเมองทมการจดโต๏ะหมประดบงาชาง ใหประชาชน ใหนกทองเทยวกราบสกการะ และชนชมถายรปเปนทระลก

ประเพณสงกรานต เปนประเพณรนเรงในเทศกาลสงกรานตของจงหวดอทยธาน ตรษ ตรงกบ วนขน 5 ค า เดอน 5 ตามปฏบตทางจนทรคตถอวาเปนวนสนป สวนสงกรานต ตรงกบวนท 13 เมษายน ตามปฏทนทางสรยคต ถอวา พระอาทตยโคจรเขาสราศเมษ ปกตมการท าบญตกบาตรและการละเลนตางๆ ตามประเพณเทศกาล การท าบญนน ในเวลาเชาจดอาหารไปถวายพระ อาหารทจะขาดถอไมได คอ ขนมจนน าพรกหรอน ายา เปนของคาว ขาวเหนยวแดง กะละแม เปนของหวาน มการบงสกลกระดกญาตผใหญ อทศสวนกศลใหผตาย กลางวนไปเยยมญาตผใหญ เวลาเยนมการละเลนตาง ๆ ทงเดกและผใหญ เชน ร าวง ชวงชย มอญซอนผา ไมหง

11

วนมหาสงกรานตตรงกบวนท 13 เมษายน วนท 14 เปนวนเนา วนท 15 เปนวนเถลงศกขนจลศกราชใหม มการท าบญใหเกดสรมงคล การท าบญตกบาตรเหมอนวนตรษ มกอเจดยทราย สรงน าพระ รดน าขอพรผใหญ เลนน า ปลอยนกปลอยปลา ในชวงวนท 16, 17 และ 18 เมษายน

ประเพณแหเจาของชาวจนในจงหวดอทยธาน เปนงานประเพณแหเจาพอเจาแมทอยตามศาลตาง ๆ โดยก าหนดงานตามการครบรอบป ของเจาแตละองค ซงบางองคแห 5 ป/ครง บางองคแห 12 ป/ครง รวมทงการแหเจาพอบญเถากง และ เจาพอหลกเมองอทยธาน จะมขบวนสาวงามแหผานตลาดรอบเมอง และมการแสดงเชดสงโตคณะตาง ๆ รวมใหพรกบรานคาชาวจนในตลาด ซงทกรานจะตงโต๏ะหมบชาประดบงาชางดวย หากเปนงานของเจาแมทบทม จะมพธเปลยนเครองทรงของเจาแมเมอครบรอบ 12 ป และการเขาทรงลยไฟ

ประเพณบญบงไฟ งานประเพณบญบงไฟ คอ มรดกทางวฒนธรรมอยางหนงของชาวอสานทอพยพมาอยทอ าเภอลานสก และอ าเภอทพทน จดขนเปนประจ าทกปทเขอนทบเสลา อ าเภอลานสก มต านานทเลากนวา เปนการขอฝนจากเบองบนใหตกลงมาเพอท านา งานนจดตนฤดฝน มการประกวดขบวนแห และแขงขน จด บงไฟขนฟาวาใครจะมขนสงกวากน

ประเพณต าขนมจนโบราณ ประเพณท าขนมจนโบราณ ณ วดทงนางาม ต าบลทงนางาม อ าเภอลานสก ซงชาวบาน รวมใจกนอนรกษประเพณอนดงาม เพอไมใหเลอนหายไปกบยคสมยทแปรเปลยนไปตามเทคโนโลยสมยใหม โดยใชกระบวนการผลตแบบเกาทกขนตอน ( 8 ขนตอน) จดขนในชวงตนเดอนเมษายน กอนถงวนสงกรานตของทกป โดยมการใชครกและสากอายมากกวา 200 ป ต าขนมจนโบราณ

งานเทดพระเกยรตสมเดจพระปฐมบรมมหาชนก จดขนเปนประจ าทกป ระหวางวนท 1 - 9 เมษายน ณ สนามกฬากลางจงหวดอทยธาน เพอเทดพระเกยรตสมเดจพระปฐมบรมมหาชนกตนราชวงศจกร และสงเสรมการทองเทยวของจงหวด กจกรรมทส าคญ ประกอบดวย การแสดงแสง ส เสยง “พระชนกจกร พระบารมเกรกฟา ” การแสดงศลปวฒนธรรมทยงใหญ ตระการตา และนทรรศการใหความรของสวนราชการตาง ๆ

แหลงทองเทยวทส าคญของจงหวดอทยธาน

แหลงทองเทยวทางธรรมชาตทอดมสมบรณ มรดกโลกผนปาหวยขาแขง ตงอยในเขตพนท อ าเภอลานสก หวยคต บานไร

จงหวดอทยธาน หบปาตาด ตงอยในเขตอ าเภอลานสก จงหวดอทยธาน น าตกผารมเยน ตงอยในเขตอ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน ถ าพหวาย ตงอยในเขตอ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน เขาพระยาพายเรอ ตงอยในเขตอ าเภอลานสก จงหวดอทยธาน น าตกไซเบอร ตงอยในเขตอ าเภอหวยคต จงหวดอทยธาน เขาปฐว ตงอยในเขตอ าเภอทพทน จงหวดอทยธาน บอน าพรอนสมอทอง ตงอยในเขตอ าเภอหวยคต จงหวดอทยธาน

12

แหลงทองเทยวประวตศาสตร พระชนกจกร ตงอยบนยอดเขาสะแกกรง อ าเภอเมอง จงหวดอทยธาน เขาสะแกกรง หมดโลก วดทาซง อ าเภอเมอง จงหวดอทยธาน วดอโปสถาราม อ าเภอเมอง จงหวดอทยธาน ธรรมสถานถ าเขาวง ตงอยในเขตอ าเภอบานไร จงหวดอทยธาน เขาปลารา ซงมภาพเขยนกอนประวตศาสตรอายประมาณ ๓ ,๐๐๐ - 5,000 ป

ตงอยในเขต อ าเภอลานสก จงหวดอทยธาน บงคอกชาง ตงอยในเขตอ าเภอสวางอารมณ จงหวดอทยธาน ฮกแซตง ตงอยในเขตอ าเภอเมอง จงหวดอทยธาน พพธภณฑประวตศาสตรและวฒนธรรมทองถนจงหวดอทยธาน วถชวตชาวแพแหงลมน าสะแกกรง อ าเภอเมอง จงหวดอทยธาน

การทองเทยวภายในจงหวดอทยธาน

รายไดจากการทองเทยวของจงหวด (1 ม.ค.- 31 ธ.ค. 2561) 1,391.7 ลานบาท/ป (ชาวไทย 1,373.4 ลานบาท/ป ชาวตางชาต 18.3 ลานบาท/ป) จ านวนผเยยมเยอน 779,577 คน/ป (ชาวไทย 772,919 คน/ป ชาวตางชาต 6,658 คน/ป) (ขอมล ณ 31 ธนวาคม 2561 ทมา : กระทรวงการทองเทยวและกฬา รวบรวมโดย สานกงานสถตจงหวดอทยธาน)

ของด ของฝากเมองอทยธาน ไดแก 1) อ าเภอเมองอทยธาน ไดแก ผลตภณฑจากเหลกกลาคณภาพชนด (มดพบ

หวเขมขด) ยาลมซามน ยาหอมตราทบทม เครองหอมไทยเดมทองตะนาว ขนมปงไสสงขยา ขาวเกรยบปลากราย ขาวตงหมหยอง ขาวกงกรอบ ผลไมแชอม 2) อ าเภอลานสก ไดแก ผลตภณฑเครองใช เครองประดบและตกแตงจากไม

3) อ าเภอบานไร ไดแก ผลตภณฑผาฝายทอมอลายโบราณ ผาฝายทอมอประเภทตางๆ ผลตภณฑสมนไพรแปรรป

4) อ าเภอทพทน ไดแก ผลตภณฑผาไหมทอมอลายโบราณ

ผลตภณฑสนคา OTOP ระดบ 5 ดาว จงหวดอทยธาน

ชอผลตภณฑ ผประกอบการ ทอย ผาซนตนจก กลมสมจตรผาทอพนเมองบานเจาวด 109 ม.1 ต.เจาวด อ.บานไร จ.อทยธาน ผาขาวมา กลมสมจตรผาทอพนเมองบานเจาวด 109 ม.1 ต.เจาวด อ.บานไร จ.อทยธาน ยาม กลมสมจตรผาทอพนเมองบานเจาวด 109 ม.1 ต.เจาวด อ.บานไร จ.อทยธาน หวเขมขดมด ชยณรงค บวส าล 9/5 ถนนรกการด ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน มดพบ ชยณรงค บวส าล 9/5 ถนนรกการด ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน มดพบอเหนบไทย ผผลตผลตภณฑจากเหลกกลามดชางแขก 54 ถนนรกการด ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน มดเดนปา ผผลตผลตภณฑจากเหลกกลามดชางแขก 54 ถนนรกการด ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน มดพบสะแกกรง กลมผผลตเหลกกลาบวส าล 50/4 ถนนรกการด ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน มดพบ กลมผผลตเหลกกลาบวส าล 50/4 ถนนรกการด ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน ผาขาวมา กลมทอผาบานบง 73 ม.1 ต.บานบง อ.บานไร จ.อทยธาน

13

ชอผลตภณฑ ผประกอบการ ทอย ผาซนตนจกไหม กลมทอผาบานบง 73 ม.1 ต.บานบง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาจกฝาย กลมทอผาบานบง 73 ม.7 ต.บานบง อ.บานไร จ.อทยธาน ยามลายโบราณ กลมแมบานต าบลบานไร 20/2 ม.2 ต.บานไร อ.บานไร จ.อทยธาน ผาจกฝาย กลมทอผาบานภจวง 75/1 ม.14 ต.ทพหลวง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาซนมดหมลายโบราณ กลมทอผาบานภจวง 75/1 ม.14 ต.ทพหลวง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาจก กลมทอผาบานพลสข 86/1 ม.2 ต.บานบง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาซนจกลายโบราณ กลมทอผาบานพลสข 90/2 ต.บานบง อ.บานไร จ.อทยธาน ยามจก กลมแมบานเกษตรกรบานทพหลวง 3 ม.1 ต.ทพหลวง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาคลมไหลลายจก กลมแมบานเกษตรกรบานทพหลวง 3 ม.1 ต.ทพหลวง อ.บานไร จ.อทยธาน ปลาราทรงเครอง กลมบานสวนลกแชมป 45 ม.1 ต.หนองแก อ.เมอง จ.อทยธาน น าพรกเผาทรงเครอง กลมบานสวนลกแชมป 45 ม.1 ต.หนองแก อ.เมอง จ.อทยธาน น าพรกแมงดา กลมบานสวนลกแชมป 45 ม.1 ต.หนองแก อ.เมอง จ.อทยธาน ไมตะพด นายสาย งามพด 387 ม.2 ต.สะแกกรง อ.เมอง จ.อทยธาน ไมเทา ณฐวฒ งามพด 389 ม.2 ต.สะแกกรง อ.เมอง จ.อทยธาน ผาพนคอ ผามดยอมสธรรมชาต 274/1 ม.14 ต.ระบ า อ.ลานสก จ.อทยธาน ขาวไรซเบอรร บรษท อทยธาน แกรนาร จ ากด 54 ม.2 ต.หนองแก อ.เมอง จ.อทยธาน ขาวสนเหลก บรษท อทยธาน แกรนาร จ ากด 54 ม.2 ต.หนองแก อ.เมอง จ.อทยธาน ขาวออรแกนค หอมมะลแดง บรษท อทยธาน แกรนาร จ ากด 54 ม.2 ต.หนองแก อ.เมอง จ.อทยธาน เขมขดหนงจระเข รานอทยเครองหนง 115,17 ถนนเตบศร อ.เมอง จ.อทยธาน ยาม กลมทอผาพนเมองบานผาทง 32 ม.2 ต.หวยแหง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาถงจกฝายแกมไหม กลมทอผาพนเมองบานผาทง 32 ม.2 ต.หวยแหง อ.บานไร จ.อทยธาน เขมขดหนงวว นางสาวตวงพร อมรศลสวสด (ทงหนงแท) ศนย OTOP เมองพระชนก อ.เมอง จ.อทยธาน ขาวหอมมะล 105 สหกรณการเกษตรสวางอารมณ จ ากด 16/7 ม.1 ต.สวางอารมณ อ.สวางอารมณ จ.อทยธาน ขาวกลองไรซเบอรร สหกรณการเกษตรสวางอารมณ จ ากด 16/7 ม.1 ต.สวางอารมณ อ.สวางอารมณ จ.อทยธาน ผาทอตนจก กลมแปรรปและจ าหนายผาทอพนบาน

ม.1 ต.หวยแหง 121 ม.1 ต.หวยแหง อ.บานไร จ.อทยธาน

กระเปาผา ศรพร ซนงามลาวครง 109/1 ต.ทพหลวง อ.บานไร จ.อทยธาน ผาจกไหม แตมตะกอ (กลมสตรทอผาไหมลาย

โบราณบานโคกหมอ) 4/1 ม.2 ต.โคกหมอ อ.ทพทน จ.อทยธาน

มดพบใบไผ กลมผผลต ผลตภณฑจากเหลกกลา (ชางทน)

2/5 ม.3 ต.หนองไผแบน อ.เมอง จ.อทยธาน

มด กลมผผลต ผลตภณฑจากเหลกกลา (ชางหรง)

3 ม.6 ต.หาดทนง อ.เมอง จ.อทยธาน

เขมขดหนง กลมหตถกรรมเครองหนงรไซเคล 40 ซอย 2 ถนนศรอทย ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน เขมขดหนงววอดลาย กลมหตถกรรมเครองหนงรไซเคล 40 ซอย 2 ถนนศรอทย ต.อทยใหม อ.เมอง จ.อทยธาน เขมขดหนงววอดลาย นางสาวตวงพร อมรศลสวสด (ทงหนงแท) ศนย OTOP เมองพระชนกจกร อ.เมอง จ.อทยธาน ผาพน (ผาทอลายขด) กลมแปรรปและจ าหนายผาทอพนบาน

ม.1 ต.หวยแหง 121 ม.1 ต.หวยแหง อ.บานไร จ.อทยธาน

(ทมา : สานกงานพฒนาชมชนจงหวดอทยธาน)

14

5. แผนพฒนาจงหวดอทยธาน (พ.ศ. 2561 – 2565)

วสยทศน “เมองทองเทยวเชงนเวศ เกษตรปลอดภย สงคมอทยผาสก”

เปาหมายการพฒนารวม 1. การเตบโตทางเศรษฐกจ ภาคเกษตรและการทองเทยวเพมขน 2. แหลงทองเทยวเชงนเวศ และบรการดานการทองเทยวไดรบการพฒนาไดมาตรฐาน และมความ

ปลอดภย 3. ผลผลตการเกษตร เกษตรแปรรปมคณภาพปลอดภย มลคาผลผลตเพมขน 4. ประชาชนมคณภาพชวตทด มความมนคงและปลอดภยในการด ารงชวตและเขาถงสวสดการภาครฐ

ทมคณภาพอยางทวถง 5. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อยในเกณฑมาตรฐาน

ประเดนการพฒนา

ประเดนการพฒนาท1 สรางคณคาดานการทองเทยว ควบควถชวตเอกลกษณ และวฒนธรรม ของจงหวดสสากล

เปาหมายการพฒนา สถานท / แหลงทองเทยวของจงหวดมเอกลกษณ คณคา และการเตบโตทางเศรษฐกจ

ตวชวดและคาเปาหมาย 1. รอยละทเพมขนของจ านวนผเยยมเยอน (เพมขนปละ 5%) 2. รอยละทเพมขนของรายไดจากการทองเทยว (เพมขนปละ 5%) 3. รายไดจากการจ าหนายสนคา OTOP เพมขน (ปละ 15%) 4. จ านวนแหลงทองเทยวหรอบรการดานการทองเทยวทผานการรบรองมาตรฐาน/รางวล

ดานการทองเทยว แนวทางการพฒนา (Value Chain)

1. พฒนาฐานขอมลการทองเทยวทกประเภทอยางเปนระบบครบวงจร 2. พฒนา ฟนฟแหลงทองเทยว และโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวก

การทองเทยวทกประเภทแบบครบวงจร 3. พฒนาสงเสรมและสนบสนนสนคา และบรการดานการทองเทยว 4. พฒนาระบบบรหารจดการการทองเทยว 5. พฒนาบคลากรดานการทองเทยว 6. พฒนาการตลาดและประชาสมพนธ

ประเดนการพฒนาท 2 : ยกระดบสนคาเกษตรและเกษตรแปรรปใหมคณภาพและปลอดภย มมลคาเพมสงขน

เปาหมายการพฒนา 1. ผลผลตการเกษตรมความปลอดภยไดมาตรฐาน 2. มลคาสนคาเกษตรปลอดภยเพมขนจากการแปรรป 3. มลคาผลผลตภาคเกษตรเพมขน 4. เพมประสทธภาพการบรหารจดการน าอยางเปนระบบและพฒนาระบบขนสงเพอ

การเกษตร

15

ตวชวดและคาเปาหมาย 1. จ านวนกลมเกษตรกรทผลตสนคาเกษตรปลอดภยไดมาตรฐาน (ขาว พชผก ผลไม) 2. รอยละชนดสนคาแปรรปดานการเกษตรทผลตและจ าหนายในจงหวดอทยธาน 3. มลคาผลผลตภาคเกษตรเพมขน (พชหลก และ ปศสตว) 4. จ านวนระบบบรหารจดการน าและระบบขนสงทเขาถงกลมเปาหมาย

แนวทางการพฒนา (Value Chain) 1. พฒนาปจจยพนฐานดานการเกษตรและพฒนาเกษตรกรพฒนา ทงโครงสรางพนฐาน

และบรหารจดการน า เพอการเกษตรและอปโภค-บรโภค อยางมแบบแผน และเกดประสทธภาพสงสด

2. พฒนาความเขมแขงกลมเกษตรกร และสรางการเชอมโยงเครอขายการรวมกลมเกษตรกร

3. จดระบบโซนนง (Zoning) พนทเกษตร บรณาการครบวงจร และเชอมโยงกบผซอ/ผบรโภคขนสดทาย

4. วจย พฒนาพฒนาสายพนธ พช ปศสตว ประมง และก าหนดตวบงชทางภมศาสตร (GI) เพอการเพมมลคาผลผลตทางการเกษตร

5. พฒนาระบบการผลตเกษตรยงยน เกษตรผสมผสาน และระบบเกษตรปลอดภย พฒนาผลผลตใหมคณภาพ ไดมาตรฐานใหมความหลากหลายและตนทนการผลต

6. แปรรปผลผลตเกษตรสอาหารทตอบสนองกลมเปาหมาย เพอสรางมลคาเพม ขยายสตลาดผบรโภคขนสดทายทมความตองการทหลากหลาย กระแสความตองการผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม

7. สงเสรมระบบตรวจสอบคณภาพอยางมสวนรวม (Participatory Guarantee System: PGS) ทงในตลาดสนคาการเกษตรทกระดบ ตลอดจนตลาดนดชมชน และการขายใหกบหนวยงานภาครฐ เอกชน และภาคประชาสงคม

8. พฒนาระบบโลจสตกสสนคาเกษตรปลอดภยใหสามารถรกษาคณภาพผลผลตสนคาเกษตรและบรหารตนทนโลจสตกสอยางมประสทธภาพ

9. พฒนาการตลาดและประชาสมพนธทงสนคาเกษตรปลอดภยและอนทรย

ประเดนการพฒนาท 3 : ยกระดบการพฒนาคณภาพชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เสรมสรางความมนคงภายในและความสงบเรยบรอย

เปาหมายการพฒนา 1. ประชาชนมคณภาพชวตทดมความมนคงและปลอดภย 2. ประชาชนไดรบการพฒนาทกษะชวตตลอดทกชวงวย 3. ประชาชนมรายไดจากการประกอบอาชพอยางพอเพยงและยงยน 4. ประชาชนเขาถงสวสดการของภาครฐอยางมคณภาพและทวถง 5. ผสงอายสามารถดแลตนเอง สามารถด าเนนชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม 6. เพมประสทธภาพการบรหารจดการของภาครฐอยางเปนระบบ 7. มระบบสวสดการของภาครฐและชมชนทหนนเสรมชวยเหลอประชาชนและน าสสงคม

แหงการพงตนเอง ตวชวดและคาเปาหมาย

1. จ านวนผตดยาเสพตดไมเกน ๓ คน ตอ ประชากร ๑,๐๐๐ คน (ลดลง) 2. รอยละจ านวนคดทจบกมไดตอคดทรบแจง

16

3. จ านวนคดทเกดขนแกนกทองเทยว ไมเกน ๒ รายตอป 4. รอยละผลการบงคบใชกฎหมายจราจร (๑๐ ขอหาหลก) ทเพมขนจากคาเฉลย ๓ ป 5. มตนแบบศนยพฒนาทกษะชวตชวงวยตางๆ เพมขน (รร.สว., ศนยพฒนาเดกเลก) (แหง) 6. รอยละจ านวนครวเรอนทมรายไดต ากวาเกณฑ จปฐ. ลดลง (ลดลงรอยละ ๘๐ ทกป) 7. รอยละความครอบคลมการเขาถงหลกประกนสขภาพ (เพมขน) 8. รอยละของประชาชนเขาถงสวสดการ/บรการภาครฐ ๕ ดาน (การศกษา, สขภาพ

อนามย, ทอยอาศย, การท างานการมรายได และสวสดการทางสงคม) (เพมขน) 9. จ านวนการจดตงโรงเรยนผสงอายเพมขน (แหง) 10. จ านวนผสงอายมรายไดจากการประกอบอาชพ (เพมขน) 11. รอยละของต าบลทมระบบการสงเสรมสขภาพดแลผสงอายระยะยาว (Long Term Care)

ในชมชน (ผานเกณฑ) 12. อตราการปวยดวยโรคไมตดตอเรอรงทส าคญ ๕ อนดบแรกลดลง 13. รอยละของระยะทางบนทางหลวงชนบททมคาดชนความเรยบสากลของผวทางดกวา

เกณฑทก าหนด ๒ (IRI ไมเกน ๔.๐๕) 14. มกองทนสวสดการชมชนเพอแกปญหาในชมชนจ านวน ๙ แหง

แนวทางการพฒนา (Value Chain) 1. การพฒนาสขภาวะทงดานกายและจต ใหประชาชนสามารถเขาถงระบบสวสดการของ

ภาครฐอยางมคณภาพและทวถง และสามารถดแลและรวมเฝาระวง ตลอดจนปองกนโรคระบาด/โรคตดตอได

2. การพฒนาทกษะชวตตลอดทกชวงวย ใหมความเทาทนตอกระแสบรโภคนยมและอทธพลของ Social Media

3. การจดการแรงงานในพนท ทงในเรองสงเสรมการมงานท า และคมครองแรงงานนอกระบบ 4. สงเสรมพฒนาอาชพ/รายได ทงในเรองทกษะฝมอแรงงานและความเปนผประกอบการ 5. สรางความปลอดภยในชวตและทรพยสน ดวยการพฒนาโครงสรางพนฐานเสรมความ

ปลอดภยทางถนน และระบบการขนสงสาธารณะใหไดมาตรฐาน รวมถงจตส านกในการลดอบตเหต อบตภยใหกบประชาชน

6. พฒนาระบบการบรหารจดการกองทนรวมสวสดการภาครฐและชมชนทหนนเสรมชวยเหลอประชาชนและน าสสงคมแหงการพงตนเองในระดบต าบล

7. สงเสรมความอบอนในครอบครว

ประเดนการพฒนาท 4 : การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดล และ เปนระบบบนพนฐานการมสวนรวมของทกภาคสวน

เปาหมายการพฒนา 1. ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสมบรณและยงยน 2. ประชาชนมจตส านกและมสวนรวมในการดแลรกษา ฟนฟ ปองกน และอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต 3. เพมประสทธภาพการใชพลงงานเพอลดการใชพลงงานสนเปลองในภาคอตสาหกรรม

ภาคเกษตรกรรม ภาคทอยอาศย และสถานทราชการ ตวชวดและคาเปาหมาย

17

1. ความสมบรณ (ความหลากหลายทางชวภาพ) เพมขน 2. อตราความหนาแนนของพชและสตวเพมขน 3. คณภาพน าอยในเกณฑมาตรฐานทกรมควบคมมลพษก าหนด 4. จ านวนคดการบกรกปานอยลง 5. รอยละของขยะมลฝอยชมชนทถกก าจดได เพมขน 6. ลดการใชพลงงานไฟฟา ปละ ๑๐๐,๐๐๐ kWh 7. เพมการใชพลงงานทดแทนปละ ๒๐๐ Ton of oil equivalent (Toe)

แนวทางการพฒนา (Value Chain) 1. พฒนาระบบฐานขอมลคณภาพสงแวดลอม (น า ปาไม ดน ขยะ อากาศ) และการอนรกษ

พลงงาน 2. สงเสรมการอนรกษพลงงานและพฒนาพลงงานทดแทน 3. สงเสรมใหประชาชนท าวนเกษตรหรอเกษตรผสมผสานทเปนมตรกบสงแวดลอม 4. พฒนาการบรหารจดการขยะและน าเสยแบบครบวงจร 5. สรางกลไกการขบเคลอนการสรางระบบการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

*************************

ขอมล ณ มถนายน 2563