แผนพฒนาภาคเหนอ

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564)

ไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการบรณาการนโยบายพฒนาภาค (ก.บ.ภ.) เมอ 26 กมภาพนธ 2561

สารบญ

หนา

๑. สภาพทวไป ๑ ๑.๑ ทตง ๑

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ ๑

๑.๓ ภมอากาศ ๑

๑.๔ การใชประโยชนทดน ๑

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต ๑

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒ ๒.๑ โครงขายถนน ๒

๒.๒ รถไฟ ๒

๒.๓ สนามบน ๒

๒.๔ ดานชายแดน ๒

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ๓

๒.๖ บรการสาธารณปโภค ๓

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓ ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ ๓

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา ๔

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน ๗

๔. ประชากรและสงคม ๗ ๔.๑ ประชากร ๗

๔.๒ แรงงาน ๘

๔.๓ การศกษา ๘

๔.๔ สาธารณสข ๙

๔.๕ สดสวนคนจน ๙

หนา

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๙ ๕.๑ สถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ๙

๕.๒ สถานการณภยพบต ๑๐

๖. สภาวะแวดลอม ๑๑ ๖.๑ จดแขง ๑๑

๖.๒ จดออน ๑๒

๖.๓ โอกาส ๑๓

๖.๔ ภยคกคาม ๑๓

๗. ปญหาและประเดนทาทาย ๑๔

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา ๑๔ 8.1 เปาหมายเชงยทธศาสตร ๑๔

8.2 วตถประสงค ๑๕

8.3 เปาหมายและตวชวด ๑๕

8.4 ยทธศาสตรการพฒนา ๑๕

๙. แนวทางการพฒนาส าคญตามแผนพฒนาภาคเหนอ ๒๐

๑๐. โครงการส าคญของภาคเหนอ ๒๙

๑๑. แผนงานและงบประมาณขบเคลอนแผนพฒนาภาคเหนอ ๓๕

แผนพฒนาภาคเหนอ ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564)

๑. สภาพทวไป

๑.๑ ทตง ภาคเหนอ ประกอบดวย 17 จงหวด ไดแก เชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร นาน พษณโลก ตาก อตรดตถ สโขทย เพชรบรณ นครสวรรค ก าแพงเพชร พจตร และอทยธาน เปนพนท เชอมโยงเศรษฐกจกลมอนภมภาคลมแมน าโขง กลมประเทศเอเชยใต และกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนโดยมอาณาเขต ตดตอกบสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ดานตะวนออกและ ดานเหนอ มแมน าโขงเปนเสนกนพรมแดน และดานตะวนตก ตดตอ สหภาพเมยนมาร

๑.๒ พนทและลกษณะภมประเทศ มพนทรวม 106.03 ลานไร คดเปนรอยละ 33 ของพนทประเทศ ลกษณะภมประเทศของพนทตอนบนเปนทสง เปนภเขา ปาไม และแหลงตนน าล าธาร พนทตอนลางเปนภเขาสงทางทศตะวนตก และ ทศตะวนออก ตอนกลางเปนพนทราบลมของแมน าปง วง ยม นาน สะแกกรง และปาสก

๑.๓ ภมอากาศ มอากาศรอนช นสลบรอนแหงแลง แบงเปน 3 ฤด คอ ฤดรอน ชวงเดอนกมภาพนธ-พฤษภาคม มอากาศรอนและแหงแลง โดยเฉพาะเดอนมนาคมและเมษายน จงหวดทมอณหภมสงสด คอ อตรดตถ ฤดฝน ชวงเดอนพฤษภาคม–ตลาคม ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต มปรมาณน าฝนเฉลยป 2558 เทากบ 1,053.10 มลลเมตร จงหวดทมฝนตกมากทสด คอ เชยงราย ฝนตกนอยทสด คอ ล าปาง ฤดหนาว ชวงเดอน ตลาคม-กมภาพนธ อากาศหนาวเยน ไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอจากประเทศจน จงหวดทมอณหภมต าสด คอ จงหวดเชยงราย

๑.๔ การใชประโยชนทดน ในป ๒๕๕8 จากพนทภาครวม ๑๐6.0๓ ลานไร จ าแนกเปนพนทปาไม 56.49 ลานไร หรอรอยละ 53.3 พนทท าการเกษตร 32.50 ลานไร หรอรอยละ 30.6 และพนท ใชประโยชนอนๆ 17.03 ลานไร หรอรอยละ 16.1 ของพนทภาค

๑.๕ ทรพยากรธรรมชาต

๑.๕.๑ ด น ส ภ า พ ด น เ ป น ด น ร ว น ป น ดนเหนยวท เกดจากตะกอนล าน า มความอดมสมบรณคอนขางสง โดยเฉพาะดนบรเวณลมแมน าตางๆ เหมาะสมส าหรบการท านา ประมาณ 16.4 ลานไร หรอรอยละ 15.5 ของพนทภาค และปลกพชไรประมาณ 20.0 ลานไร หรอรอยละ 18.9 ของพนทภาค

๑.๕.๒ แหลงน า มลมน าขนาดใหญ 8 ลมน า ไดแก ลมน าปง ลมน าวง ลมน ายม ลมน านาน ลมน าสาละวน

แมฮองสอน

สโขทย พษณโลก

เพชรบรณ

ล าพน ล าปาง แพร

นาน

พะเยา

เชยงราย

อตรดตถ

นครสวรรค

อทยธาน

ก าแพงเพชร

เชยงใหม

ตาก

พจตร

ปง ยม

นาน

วง

- ๒ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ลมน ากก ลมน าปาสก และลมน าสะแกกรง ล าน าหลกของภาค ไดแก แมน าปง แมน าวง แมน ายม และ แมน านาน ซงไหลไปบรรจบกนเปนแมน าเจาพระยาทจงหวดนครสวรรค รวมทงมแหลงน าธรรมชาตขนาดใหญในพนท ไดแก กวานพะเยา (พะเยา) บงบอระเพด (นครสวรรค) และ บงสไฟ (พจตร) นอกจากนยงมแหลงน าบาดาลส าคญในภาคเหนอตอนบน ไดแก แองเชยงใหมและแองล าพน ส าหรบภาคเหนอตอนลาง มแหลงน าบาดาลขนาดใหญอยบรเวณทราบลมเหนอจงหวดนครสวรรคขนไปถงจงหวดอตรดตถ คณภาพของน าบาดาลสวนใหญอยในเกณฑทบรโภคได

๑.๕.๓ ปาไม ภาคเหนอมพนทปาไมมากทสดของประเทศ ในป 2559 ภาคเหนอมพนท ปาไม 56.43 ลานไร คดเปนรอยละ 52.6 ของพนทภาค หรอรอยละ ๕๕.๓ ของพนทปาไมประเทศ ลกษณะเปนปาดงดบ ปาเบญจพรรณ และปาเตงรง โดยเฉพาะจงหวดในภาคเหนอตอนบน เชน เชยงใหม ตาก และแมฮองสอน

๒. โครงขายคมนาคมขนสงและการบรการสาธารณปโภค ๒.๑ โครงขายถนน เชอมโยงกบโครงขายหลกของประเทศและเชอมโยงสประเทศเพอนบาน

สปป.ลาว เมยนมา และสามารถเชอมโยงไปยงจนตอนใต

๒.๑.๑ ทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธน ) เรมตนทกรงเทพมหานคร สนสดทดานพรมแดนแมสาย อ.แมสาย จงหวดเชยงราย เชอมโยงกบประเทศเมยนมาททาขเหลก เปนระยะทางทงสน 994.75 กโลเมตร และทางหลวงแผนดนหมายเลข 11 (สายอนทรบร–เชยงใหม) เปน ทางหลวงแผนดนสายหลกแนวเหนอ–ใต เชอมการคมนาคมระหวางจงหวดในภาคกลางกบจงหวดในภาคเหนอระยะทาง 545.78 กโลเมตร

๒.๑.๒ เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ-ใต (North-South Economic Corridor : NSEC) หรอเสนทาง R3A เชอมโยงระหวางคนหมง จนตอนใต มายงเมองหวยทราย แขวงบอแกว สปป.ลาว เขาสประเทศไทยผานสะพานมตรภาพไทย-ลาว แหงท 4 (เชยงของ-หวยทราย) ท อ.เชยงของ จ.เชยงราย ผานทางหลวงหมายเลข 1 ลงสภาคกลางและภาคใต เชอมไปถงมาเลเซยและสงคโปร

๒.๑.๓ เสนทางแนวระเบยงเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor : EWEC) หรอเสนทาง R2 เชอมโยง 4 ประเทศ ไดแก เมยนมา ไทย ลาว และเวยดนาม โดยเชอมโยงจากเมยนมาร ผานสะพานมตรภาพไทย-เมยนมา แหงท 1 สอ าเภอแมสอด จงหวดตาก-พษณโลก-เพชรบรณ เขาส ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตามทางหลวงแผนดนหมายเลข 12 (ชยภม ขอนแกน มหาสารคาม กาฬสนธ มกดาหาร) และเชอมส สปป.ลาว ผานสะพานมตรภาพแหงท 2 (มกดาหาร-สะหวนนะเขต) เปนเสนทางเชอมโยงการคาการลงทนภายใตกรอบความรวมมอกลมประเทศอนภมภาคลมน าโขง (GMS)

๒.๒ รถไฟ มเสนทางรถไฟกรงเทพฯ - เชยงใหม สามารถเชอมโยงสทางรถไฟสายตะวนออก เฉยงเหนอทสถานรถไฟชมทางบานภาช จงหวดพระนครศรอยธยา

๒.๓ สนามบน ม 12 แหง เปนสนามบนนานาชาต 2 แหง คอ ทาอากาศยานนานาชาตเชยงใหม และทาอากาศยานนานาชาตแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย และสนามบนในประเทศ 10 แหง ไดแก ล าปาง แมฮองสอน นาน พษณโลก สโขทย แพร แมสอด ตาก เพชรบรณ และปาย

๒.๔ ดานชายแดน ม 8 ดานถาวร 21 จดผอนปรนทเปนจดเชอมโยงการคาชายแดนกบประเทศเพอนบาน

- ๓ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๒.๕ แผนงานพฒนาโครงสรางพนฐานขนาดใหญทอยระหวางด าเนนการในภาค ไดแก รถไฟทางค ชวงปากน าโพ - เดนชย ชวงเดนชย - เชยงใหม และ ชวงเดนชย – เชยงราย – เชยงของ รวมถงรถไฟความเรวสง กรงเทพ – เชยงใหม และสนามบนนานาชาตเชยงใหมแหงท ๒ อยระหวางเสนอโครงการ

๒.๖ บรการสาธารณปโภค

๒.๖.๑ ไฟฟา มระบบสายสงเชอมโยงกบระบบสายสงของประเทศและมโรงงานและเขอนผลตกระแสไฟฟาทส าคญ ไดแก โรงไฟฟาแมเมาะ (ล าปาง) โรงไฟฟาลานกระบอ (ก าแพงเพชร) เขอนสรกต (อตรดตถ) เขอนภมพล (ตาก) และเขอนแมงดสมบรณชล (เชยงใหม)

๒.๖.๒ ประปา มระบบบรการประปาครอบคลมพนทเขตเมอง ในพนทความรบผดชอบ ของส านกงานประปาเขต 9 (เชยงใหม) และ ส านกงานประปาเขต 10 (นครสวรรค) นอกจากนมระบบประปาของ อปท. และประปาหมบาน

๓. สภาพเศรษฐกจและรายได ๓.๑ ภาพรวมเศรษฐกจ

๓.๑.๑ เศรษฐกจของภาคเหนอมขนาดเลก มลคาผลตภณฑภาค ณ ราคาประจ าป ๒๕๕๘ เทากบ ๑,๐๖๘,๕๘๒ ลานบาท คดเปนรอยละ ๗.๘ ของผลตภณฑมวลรวมประเทศ ซงมสดสวนเลกลง เมอเทยบกบป 2555 ทมสดสวนรอยละ 8.9 ของประเทศ

๓.๑.๒ โครงสรางเศรษฐกจขบเคลอนโดยภาคบรการและภาคเกษตร ในป 2558 ภาคบรการมสดสวนถงรอยละ 55.9 สวนใหญเปนการคาสงคาปลก การศกษา และบรการภาครฐ ส าหรบโรงแรมและภตตาคารมแนวโนมขยายตวสงสอดคลองกบการเตบโตของการทองเทยว ภาคเกษตร มสดสวนรอยละ 26.0 ของผลตภณฑภาค ซงเปนการผลตพชเกอบทงหมด สวนภาคอตสาหกรรมมบทบาทนอย เพยงรอยละ 18.1 ซงสวนใหญกวารอยละ 62 เปนอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

๓.๑.๓ เศรษฐกจภาคเหนอขยายตวต ากวาระดบประเทศ ในป 2558 เศรษฐกจภาคเหนอ หดตวรอยละ 0.9 ขณะทประเทศขยายตวรอยละ 2.9 เปนผลจากการหดตวของภาคเกษตรทลดลงมากถงรอยละ 10.3 เนองจากไดรบผลกระทบจากปญหาภยแลง และราคาผลผลตตกต าท าใหเกษตรกรลดการผลต สงผลกระทบตอก าลงซอของเกษตรกร ขณะทภาคบรการขยายตวไดดทกสาขา โดยเฉพาะสาขากอสราง และสาขาโรงแรมภตตาคารทขยายตวกวารอยละ 13

๓.๑.๔ รายไดเฉลยตอประชากรต ากวาคาเฉลยของประเทศ ในป ๒๕58 ผลตภณฑภาค ตอหวประชากรของภาคเหนอ (GRP Per capita) เทากบ 93,058 บาทตอคนตอป ยงหางจากระดบประเทศเกอบ ๑ เทา จงหวดทมรายไดเฉลยตอหวสงสด 3 อนดบแรก ไดแก จงหวดล าพน (142,771 บาท) เชยงใหม (126,976 บาท) ก าแพงเพชร (123,428 บาท) เนองจากเปนแหลงอตสาหกรรมและพนทเศรษฐกจหลกของภาค ขณะทจงหวดแพร (61,013 บาท) สโขทย (59,921 บาท) และแมฮองสอน (56,862 บาท) มรายไดเฉลยตอประชากรต าทสดในภาค

๓.๑.๕ พนทเศรษฐกจคอนขางกระจกตวในจงหวดใหญ โดยจงหวดทมขนาดเศรษฐกจใหญทสดของภาค คอ จงหวดเชยงใหม สดสวนรอยละ 20.4 รองลงมา ไดแก จงหวดนครสวรรค รอยละ ๙.2

- ๔ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ก าแพงเพชร รอยละ ๙.0 และเชยงรายรอยละ 8.8 ขณะทแมฮองสอนมขนาดเลกทสดเพยงรอยละ 1.1 ทงน พนทเศรษฐกจ ไมมความเปลยนแปลงจากชวงทผานมามากนก

๓.๒ เศรษฐกจรายสาขา

๓.๒.๑ ภาคเกษตร

๑) ภาคเกษตรมบทบาทส าคญตอเศรษฐกจภาคเหนอ ทงในดานเปนฐานรายไดหลกของประชากรสวนใหญและการจางงาน ในป ๒๕๕๘ ผลตภณฑภาคเกษตรมมลคา ๒๗๘,๔๔๔ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๒๖.0 ของผลตภณฑภาค ผลผลตเกษตรของภาคเหนอสวนใหญเปนผลตภณฑ จากพช ทส าคญ ไดแก ขาว ขาวโพดเลยงสตว และออยโรงงานในพนทภาคเหนอตอนลาง ซงเปนการท าเกษตรแปลงใหญทยงมการใชสารเคมสง ส าหรบการผลตพชผก และไมผล สวนใหญอยในภาคเหนอตอนบน โดยระบบการผลตปรบสเกษตรอนทรยมากขน ซงยงอยในระดบเกษตรอนทรยตามวถพนบาน แตมแนวโนมขยายส เชงพาณชย พชอนทรยส าคญ ไดแก ชาอนทรย ในพนทจงหวดเชยงใหม เชยงราย ล าปาง และแมฮองสอน ขาวอนทรย และขาวหอมมะลอนทรย ในจงหวดเชยงราย พะเยา และเชยงใหม รวมทงพชผกและผลไมเมองหนาว

ตารางท ๑ ผลตภณฑภาค โครงสรางเศรษฐกจ และอตราขยายตว รายการ ๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘

มลคาผลตภณฑภาค

มลคา (ลานบาท) ๙๒๖,๑๖๐ ๑,๑๐๑,๗๖๓ ๑,๑๑๕,๘๘๖ ๑,๐๙๙,๗๙๕ ๑,๐๖๘,๕๘๒

สดสวนตอประเทศ (รอยละ) ๘.๒ ๘.๙ ๘.๖ ๘.๓ ๗.๘

อตราขยายตวทแทจรง (รอยละ) ๕.๔ ๙.๐ -๑.๙ -๒.๑ -๐.๙

มลคาผลตภณฑภาคตอหว

มลคา (บาท/คน/ป) ๗๙,๗๐๖ ๙๕,๐๖๖ ๙๖,๕๕๙ ๙๕,๔๖๑ ๙๓,๐๕๘

อตราการขยายตว (รอยละ) ๘.๐ ๑๙.๓ ๑.๖ -๑.๑ -๒.๕

โครงสรางเศรษฐกจ (รอยละ)

ภาคเกษตร ๒๘.๔ ๓๓.๐ ๓๒.๔ ๓๐.๒ ๒๖.๐

- เกษตรกรรมฯ ๒๗.๙ ๓๒.๖ ๓๑.๙ ๒๙.๗ ๒๕.๕

- ประมง ๐.๕ ๐.๔ ๐.๕ ๐.๕ ๐.๕

ภาคอตสาหกรรม ๒๑.๗ ๑๗.๘ ๑๘.๒ ๑๙.๐ ๑๘.๑

- เหมองแรฯ ๕.๒ ๕.๒ ๕.๓ ๕.๓ ๔.๓

- อตสาหกรรม ๑๖.๕ ๑๒.๖ ๑๒.๙ ๑๓.๗ ๑๓.๘

ภาคบรการ ๔๙.๙ ๔๙.๒ ๔๙.๔ ๕๐.๘ ๕๕.๙

- การคาสงคาปลก ๑๐.๗ ๑๑.๒ ๑๐.๙ ๑๑.๖ ๑๒.๓

- โรงแรมภตตาคาร 1.5 1.5 1.6 2.0 2.4

- บรการภาครฐ 18.0 17.8 17.3 17.1 18.9

- อนๆ 19.7 18.7 19.6 20.1 22.3 ทมา : ประมวลจากขอมลของส านกบญชประชาชาต สศช.

- ๕ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๒) พนทใชประโยชนทางการเกษตร ในป ๒๕๕8 มพนทใชประโยชนทางการเกษตรรวม ๓๒.๕ ลานไร คดเปนรอยละ ๒๑.๘ ของพนทใชประโยชนทางการเกษตรทงประเทศ โดยพนทเกษตรของภาคเหนอสวนใหญอยในจงหวดภาคเหนอตอนลาง ซงลกษณะภมประเทศสวนใหญเปนพนทคอนขางราบ เหมาะส าหรบปลกขาวและพชไร มความเหมาะสมในการท าเกษตรแปลงใหญ ขณะทจงหวดในภาคเหนอตอนบนมพนทเกษตรไมมากเนองจากเปนภเขาสงสลบทราบเชงเขา และมขนาดฟารมเลกมากประมาณ 10 ไรตอครวเรอน จงเหมาะกบเกษตรแบบประณตหรอเกษตรอนทรย

๓) พนทชลประทานตอพนท เกษตรของภาคเหนอสงกวาคาเฉลยประเทศ โดยในป 2558 มสดสวนรอยละ 26.7 ซงสงกวาคาเฉลยของประเทศทมสดสวนรอยละ ๒1.1 ครอบคลมพนทประมาณ ๘.66 ลานไร คดเปนรอยละ ๒๗.๕ ของพนทชลประทานทงประเทศ พนทโครงการชลประทานของภาคเกอบรอยละ 70 อยในจงหวดภาคเหนอตอนลาง แตยงมสดสวนพนทชลประทานตอพนทเกษตรคอนขางต าเพยงรอยละ ๑๘.๓ จงเปนขอจ ากดในการบรหารจดการน าเพอการเกษตร ทงการเกบกกน า ในฤดแลง และชะลอน าในชวงฤดฝนไมใหทวมพชผลเสยหาย

๓.๒.๒ ภาคอตสาหกรรม

๑) อตสาหกรรมของภาคเหนอมบทบาทนอยเ มอเทยบกบระดบประเทศ ในป ๒๕๕๘ ผลตภณฑภาคอตสาหกรรม (สาขาอตสาหกรรมและเหมองแร) มมลคา ๑๙๓,๑๒๑ ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ ๑๘.๑ ของผลตภณฑภาค และมสดสวนเพยงรอยละ ๔.๖ ของมลคาผลตภณฑภาคอตสาหกรรมของประเทศ โครงสรางอตสาหกรรมหลกประกอบดวย ผลตภณฑอาหารและเครองดม มสดสวนสงทสด รอยละ 62.7 ของสาขาอตสาหกรรม รองลงมาเปนการผลตอปกรณและเครองมอทางวทย โทรทศน และการสอสาร การผลตเครองมอทใชทางการแพทย ผลตภณฑจากแรอโลหะ และการผลต เครองแตงกาย ตามล าดบ โดยสวนใหญยงคงพงพาฐานทรพยากรธรรมชาตในพนท เชน วตถดบ ทางการเกษตร แรดนขาว และไมแปรรป รวมทงอาศยฝมอแรงงานเปนหลก อตสาหกรรมในภาคเหนอตอนลาง จงหวดก าแพงเพชรและนครสวรรค เปนกลมอาหารและเครองดม กลมพลงงานชวภาพ/ชวมวล โดยเปนโรงงานขนาดใหญ และมนคมอตสาหกรรมทจงหวด พจตร ส าหรบภาคเหนอตอนบนใน นคมอตสาหกรรมล าพนสวนใหญเปนกลมชนสวนอเลกทรอนกสของนกลงทนญปนซงปจจบนเตมพนทแลว และมโรงงานอตสาหกรรมอาหารแปรรป และอตสาหกรรมเบาตางๆ กระจายในจงหวดเชยงใหม ล าพน ล าปาง โดยเปนผผลตขนาดกลางและขนาดยอม

๒) ภาคเหนอเปนแหลงผลตหตถอตสาหกรรมทส าคญของประเทศ เปนผลตภณฑ ทมอตตลกษณของศลปวฒนธรรมภาคเหนอและมความหลากหลาย อาท ผาทอ เครองเงน เฟอรนเจอรไม ผลตภณฑตกแตงบาน เปนตน แหลงผลตสวนใหญกระจายในจงหวดภาคเหนอตอนบน โดยมจงหวดเชยงใหมเปนแหลงจ าหนายหลก และเปนเมอง UNESCO’s Creative City Network (สาขา Crafts and Folk Art) ซงปจจบนมการพฒนายกระดบผลตภณฑใหมคณภาพสงขน โดยไดรบการสนบสนนจากสถาบนการศกษา และศนยสรางสรรคการออกแบบ (TCDC ภาคเหนอ) นอกจากน ตงแตแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๐ เปนตนมา ไดมการพฒนาอตสาหกรรมสรางสรรคในกลมซอฟตแวร และดจทลคอนเทนต ซงในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๕๘ โครงการทไดรบอนมตสงเสรมการลงทนในอตสาหกรรมซอฟทแวร และดจทลคอนเทนต มการขยายตวเฉลยของจ านวนผประกอบกจการสงถงรอยละ ๒๙.๔ ตอป โดยเฉพาะในพนทจงหวดเชยงใหมซงเปนเมองส าหรบนกพฒนางานดจทล (Best City for Digital Nomads) ซงปจจบนมการพฒนาธรกจ Startup โดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจตล (DEPA ภาคเหนอ) และมหาวทยาลยเชยงใหมไดใหการสนบสนน

- ๖ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๓.๒.๓ การคาชายแดน

๑) ดานชายแดนภาคเหนอเปนประตการคากบประเทศเพอนบาน ทงเมยนมา และ สปป.ลาว และสามารถเชอมโยงการคากบประเทศจนตอนใต การคาชายแดนเตบโตอยางตอเนอง ป ๒๕๕9 การคาผานดานศลกากร (การคาชายแดนและผานแดน) มมลคารวม 151,686.64 ลานบาท สวนใหญเปนการสงออกจงไดดลการคาสงมาโดยตลอด ในชวงป ๒๕๕๕-๒๕๕9 มลคาการคาชายแดนภาคเหนอขยายตวเฉลยรอยละ 23 ตอป ตามการคากบประเทศเมยนมาจากการเปดประเทศท าใหมความตองการสนคา เพออปโภคบรโภคสง และการน าเขาพลงงานไฟฟาทโรงไฟฟาพลงงานความรอนหงสา ของ สปป.ลาว ผานทางดานทงชาง อยางไรกตาม ภาคเหนอเปนเพยงทางผานของสนคาออกสประเทศเพอนบานและจนตอนใตเทานน โดยสนคาสวนใหญมาจากสวนกลาง ดานชายแดนหลก ไดแก ดานแมสอด จงหวดตาก สดสวนรอยละ 55.8 และดานในจงหวดเชยงรายรวมประมาณรอยละ 35 ไดแก ดานเชยงของ เชยงแสน และดานแมสาย สนคาสงออกทส าคญ อาท น ามนเชอเพลง วสดและอปกรณกอสราง น าตาลทราย เครองโทรสารพรอมอปกรณ สนคาอปโภคบรโภค สนคาน าเขา อาท พลงงานไฟฟา โคกระบอมชวต ผลตภณฑอนๆ จากสตว ผกและผลไม พชน ามน และสนคาเกษตร ส าหรบเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนในภาคเหนอ ม 2 แหง ไดแก อ าเภอแมสอด จงหวดตาก และอ าเภอแมสาย เชยงแสน เชยงของ ในจงหวดเชยงราย ปจจบนอยระหวาง การพฒนาพนทอตสาหกรรมและโครงสรางพนฐาน

๒) โครงสรางการคาชายแดนจ าแนกตามประเทศคคา ในป 2559 มลคาการคาสวนใหญยงคงเปนเมยนมา 97,972 ลานบาท คดเปนรอยละ 64.6 รองลงมาเปน สปป.ลาว 38,804 ลานบาท รอยละ 25.6 เปนอนดบสองสงกวาการคาผานแดนกบจนตอนใต เปนผลมาจากการน าเขาพลงงานไฟฟา และการพฒนาพนทในแขวงบอแกวและหลวงน าทา ท าใหความตองการสนคาอปโภคบรโภคและ วสดอปกรณกอสรางมากขน ขณะทการคาผานแดนกบจนตอนใตชะลอตว โดยมมลคา ๑๔,910.7 ลานบาท คดเปนรอยละ 9.8 สวนหนงเปนผลมาจากเศรษฐกจประเทศจนอยในภาวะชะลอตว ส าหรบชองทางการคากบจนตอนใตเปลยนมาผานดานเชยงของมากขนจากเดมทผานทางดานเชยงแสน โดยในป ๒๕๕9 การคากบจนผานดานเชยงของมสดสวนถงรอยละ 75.7 เนองจากความสะดวกของการขนสงตามเสนทาง R๓A ผานสะพานขามแมน าโขงแหงท 4 ประกอบกบการขนสงทางเรอททาเรอเชยงแสนยงตดปญหารองน า ผประกอบการจงเปลยนมาเปนการขนสงสนคาทางถนน R๓A หรอขนสงทางเรอในแมน าโขงแตถายสนคาไปยงทาเรอของประเทศลาวเพอหลกเลยงโขดหนและเกาะแกง จากนนขนสงทางบกตามถนน R๓A ผานทาง ดานเชยงของ

๓.๒.๔ การทองเทยว

๑) การทองเทยวของภาคเหนอโดดเดนดานวฒนธรรมและธรรมชาต โดยมจดแขงอยทสภาพภมสงคมซงเปนภเขาสง ทศนยภาพสวยงาม อากาศเยนสบาย มความหลากหลายทางชาตพนธ โดยเฉพาะวฒนธรรมทงดงามเปนเอกลกษณ ผคนมความเปนมตร รวมทงเปนประตเชอมโยงการทองเทยว สประเทศเพอนบาน และยงมแหลงมรดกโลกทงดานประวตศาสตรและเชงนเวศน จงดงดดใหนกทองเทยวหลงไหลเขามาอยางตอเนอง และเรมขยายตลาดทองเทยวเฉพาะกลมมากขน เชน MICE การทองเทยว เพอสขภาพ การทองเทยวชมชน กฬา/การผจญภย พ านกระยะยาว และการทองเทยวในกลมประเทศ อนภมภาคลมแมน าโขง โดยมเชยงใหมเปนเมองทองเทยวหลกทมชอเสยงระดบโลก อยางไรกตาม สภาพโดยรวมของทรพยากรธรรมชาต และแหลงทองเทยวหลกมความเสอมโทรม การบรหารจดการดาน

- ๗ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

การทองเทยว และระบบขนสงสาธารณะยงขาดประสทธภาพ และปญหาหมอกควนทสงผลกระทบตอ การตดสนใจมาทองเทยว เปนประเดนททาทายตอการพฒนาการทองเทยวของภาคเหนอ

๒) รายไดจากการทองเทยวภาคเหนอขยายตวตอเนอง ในป ๒๕๕9 มนกทองเทยวจ านวน 31.07 ลานคน คดเปนรอยละ 11.7 ของจ านวนนกทองเทยวทงประเทศ และมรายไดจากการทองเทยว 158,771.44 ลานบาท คดเปนรอยละ 7.4 ของรายไดทองเทยวทงประเทศ รองจากกรงเทพฯ ภาคใต และภาคตะวนออก โดยป ๒๕๕๕-๒๕๕9 รายไดจากการทองเทยวภาคเหนอขยายตวเฉลยรอยละ 15.1 ตอป สงกวาระดบประเทศทขยายตวรอยละ 14.3 และจ านวนนกทองเทยวเพมขนเฉลยรอยละ 10.8 ขณะทของประเทศเพมขนรอยละ 8.8 นกทองเทยวสวนใหญกวารอยละ 85 เปนชาวไทย และยงเปน การทองเทยวกระแสหลก ส าหรบนกทองเทยวตางชาตรอยละ 42.4 มาจากยโรปและอเมรกา และรอยละ 26 เปนนกทองเทยวจากจนซงขยายตวสงมาก

๓) รายไดจากการทองเทยวยงคงกระจกตวในเมองทองเทยวหลกแตมแนวโนมกระจายสเมองรองมากขน ในป ๒๕๕5-2559 จงหวดทมสดสวนรายไดจากการทองเทยวมากทสดสวนใหญเปนเมองทองเทยวหลก คอ เชยงใหม รอยละ 54.5 เชยงราย รอยละ 16.5 พษณโลก รอยละ 5.1 และเพชรบรณ รอยละ 4.2 อยางไรกตาม พบวา เมองทองเทยวรอง เชน นาน พจตร ล าพน อทยธาน อตรดตถ นครสวรรค ก าแพงเพชร พะเยา ล าปาง มการขยายตวของรายไดการทองเทยวในอตราทสง

๓.๓ เศรษฐกจระดบครวเรอน

๓.๓.๑ รายไดเฉลยครวเรอนของภาคเหนอต ากวาระดบประเทศมาก และขยายตวในอตรา ทชะลอลง โดยในป ๒๕๕๘ รายไดเฉลยครวเรอนภาคเหนอ ๑๘,๙๕๒ บาทตอเดอน ต ากวาระดบประเทศ ท 26,915 บาทตอเดอน จงหวดทมรายไดเฉลยครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดล าพน ๒๓,๘๓๔ บาทตอเดอน ต าสด คอ จงหวดเชยงราย ๑๓,๔๙๗ บาทตอเดอน และพบวาอตราการขยายตวของรายไดเฉลยครวเรอนชะลอตวลง เหลอเฉลยรอยละ ๔.๗ ตอป ในชวง ๒๕๕๕-๒๕๕๘

๓.๓.๒ หนสนเฉลยครวเรอนของภาคเหนอต ากวาคาเฉลยของประเทศ แตมแนวโนมขยายตว ในป ๒๕๕๘ ภาคเหนอมหนสนเฉลยตอครวเรอน ๑๔๕ ,๓๔๖ บาท ต ากวาของประเทศ ท 156,770 บาท จงหวดทมหนสนเฉลยตอครวเรอนสงทสดของภาค คอ จงหวดพษณโลก ๒๖๓,๑๓๕ บาท รองลงมาคอ จงหวดล าพน ๒๓๑,๕๘๗ บาท ต าสดในภาคคอ จงหวดเชยงใหม ๓๑,๑๙๖ บาท แมวาหนสนเฉลยตอครวเรอนของภาคยงคอนขางต า แตมอตราการขยายตวเฉลยเพมขน เฉลยรอยละ ๙.๐ ตอปในชวง ๒๕๕๕-๒๕๕๘

๔. ประชากรและสงคม ๔.๑ ประชากร

๔.๑.๑ อตราการเพมประชากรของภาคต ากวาระดบประเทศ ป ๒๕๕9 มจ านวนประชากร 12.08 ลานคนหรอรอยละ 18.3 ของประเทศ เพมขนจาก 11.78 ลานคน ในป ๒๕๕๔ และมอตรา การเพมขนของประชากรในชวงป ๒๕๕๔-๒๕๕9 โดยเฉลยรอยละ ๐.4 ต ากวาประเทศทมอตราการเพมเฉลยรอยละ ๐.๖ โดยจงหวดเชยงใหม มประชากรมากทสด 1.74 ลานคน รองลงมา คอ จงหวดเชยงราย มประชากร 1.28 ลานคน และจงหวดนครสวรรค มประชากร 1.07 ลานคน คดเปนรอยละ 14.4 10.6 และ 8.8 ของประชากรภาค ตามล าดบ

- ๘ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๔.๑.๒ สดสวนประชากรสงอายเพมขน สงกวาระดบประเทศ โครงสรางประชากรมแนวโนม การเปลยนแปลงไปสสงคมสงวยมากขน เปนผลจากความส าเรจของการวางแผนครอบครวและการพฒนาดานสาธารณสข โดยในป ๒๕๕๔ มสดสวนประชากรสงอายรอยละ 16.2 เพมขนเปนรอยละ 20.5 ในป ๒๕๕9 ซงสงกวารอยละ ๑๕.๙ ของสดสวนผสงอายระดบประเทศ จงท าใหประชากรวยแรงงานตองรบภาระใน การดแลผสงอายมากขน จากประชากรวยแรงงาน ๔ คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕๔ เปนประชากร วยแรงงาน ๓ คน ดแลผสงอาย ๑ คน ในป ๒๕๕9

๔.๑.๓ ประชากรเมองโดยรวมเพมขน ป ๒๕๕๔ มประชากรเมองจ านวน 3.12 ลานคน หรอรอยละ 26.5 ของประชากรทงภาค เพมขนเปน 3.27 ลานคน หรอรอยละ 27.1 ของประชากรทงภาค ในป ๒๕๕9 โดยจงหวดเชยงรายมอตราการเพมของประชากรเมองมากทสด รอยละ 19.4 รองลงมา ไดแก จงหวดตาก และพษณโลก มอตราการเพมของประชากรเมองรอยละ 19.1 และ 13.8 ตามล าดบ ซงสวนใหญเปนเมองศนยกลางความเจรญของภาคทงดานเศรษฐกจ การศกษา และเปนทตงของเขตเศรษฐกจพเศษ จงท าใหประชากรอพยพเขาไปท างานและอาศยจ านวนมาก

ตารางท ๒ ประชากรภาคเหนอ

รายการ ป

๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘ 2559

จ านวนประชากร (ลานคน) 11.78 11.80 11.83 1๑.๘๕ 12.07 12.08

โครงสรางประชากร (รอยละ)

กลม ๐-๑๔ ป 19.1 18.6 18.2 17.8 17.4 17.0

กลม ๑๕-๕๙ ป ๖4.7 ๖4.6 ๖4.1 ๖3.6 ๖3.1 62.5

กลม ๖๐+ ๑6.2 ๑6.8 ๑7.7 ๑8.6 ๑9.2 20.5

จ านวนประชากรเมอง (ลานคน) 3.12 3.13 3.15 3.19 3.28 3.27

๔.๒ แรงงาน

แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษา มแนวโนมจบการศกษาระดบสงมากขน ป ๒๕๕9 มก าลงแรงงาน 6.31 ลานคน สวนใหญอยในภาคเกษตร รอยละ 42.5 ของก าลงแรงงานของภาค จ านวนแรงงานท ม ความร ระดบประถมลดลง จากรอยละ 52.4 ในป ๒๕๕๔ เปนรอยละ 48.4 ในป ๒๕๕9 มความรระดบมธยมตน ลดลงจากรอยละ 14.2 ในป ๒๕๕๔ เปนรอยละ 13.9 ในป ๒๕๕9 ระดบมธยมปลาย เพมขนจากรอยละ 9.7 ในป ๒๕๕๔ เปนรอยละ 11.5 ในป ๒๕๕9 แรงงานระดบอาชวะเพมขนจากรอยละ 2.8 ในป ๒๕๕๔ เปนรอยละ 2.9 ในป ๒๕๕9 ระดบอดมศกษา เพมขนจากรอยละ 9.8 ในป ๒๕๕๔ เปนรอยละ 11.8 ในป ๒๕๕9 เหนไดวาคณภาพแรงงานดขน

๔.๓ การศกษา

๔.๓.๑ สถาบนการศกษามทกระดบ โดยระดบอดมศกษาม 27 แหง ครอบคลมเกอบ ทกจงหวด แยกเปนมหาวทยาลยของรฐ 14 แหง เอกชน 7 แหง และสถาบนวทยาลยชมชน 6 แหง

- ๙ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๔.๓.๒ จ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรต ากวาคาเฉลยประเทศ ในป ๒๕๕9 ประชากร มจ านวนปการศกษาเฉลย 8.6 ป ซงต ากวาระดบประเทศทมปการศกษาเฉลย 10.1 ป โดยจงหวดพษณโลก มจ านวนปการศกษาเฉลยสงสด ๙.5 ป รองลงมา ไดแก จงหวดล าพน และจงหวดอตรดตถ 9.4 ป ตามล าดบ ขณะทจงหวดแมฮองสอน มจ านวนปการศกษาเฉลยต าสด 6.6 ป

๔.๓.๓ ผลสมฤทธทางการศกษาอยในเกณฑต า โดยผลการสอบ O-NET ชน ม.๓ (๕ วชาหลก) ในปการศกษา ๒๕๕๔ มคะแนนเฉลยรอยละ ๓๖.๖ เพมขนเปนรอยละ ๓8.4 ในป ๒๕๕9 ซงยงต ากวาเกณฑคาเฉลยรอยละ ๕๐ ในทกวชา โดยป ๒๕๕9 วชาสงคมศกษามคะแนนเฉลยสงสดรอยละ ๔9.1 รองลงมาไดแก วชาภาษาไทยรอยละ ๔6.7 และวชาคณตศาสตรมคะแนนต าสดรอยละ 29.6

๔.๔ สาธารณสข

๔.๔.๑ มสถานบรการสาธารณสขใหบรการครอบคลมทวถงทกพนท มจ านวนโรงพยาบาลรฐบาล จ านวน 192 แหง แยกเปน โรงพยาบาลชมชน (รพช.) 170 แหง โรงพยาบาลทวไป (รพท.) 16 แหง โรงพยาบาลศนย (รพศ.) 6 แหง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพ.สต.) จ านวน 2,330 แหง

๔.๔.๒ บรการสาธารณสขมการพฒนาดขนเปนล าดบ โดยสดสวนแพทยตอประชากร มแนวโนมดขน จากแพทย 1 คนตอประชากร 2,733 คน ในป ๒๕๕๔ เปน 2,314 คน ในป ๒๕๕๘ อยางไรกตาม บคลากรทางการแพทยยงกระจกตวอยในจงหวดทเปนเมองศนยกลางและเมองหลกของภาค ไดแก จงหวดเชยงใหมและพษณโลก โดยจงหวดเชยงใหมมสดสวนแพทยตอประชากร ๑,๓๙๘ คน และจงหวดพษณโลก มสดสวนแพทย ตอประชากร ๑,๔๐๖ คน

๔.๔.๓ อตราการฆาตวตายยงคงมสดสวนสงทสดของประเทศและมแนวโนมลดลงเพยงเลกนอย อตราการฆาตวตายตอประชากรแสนคนของภาคลดลง จาก 10.2 ตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕๔ เปน 10.1 ตอประชากรแสนคน ในป ๒๕๕8 โดยจงหวดล าพนเปนจงหวดทมอตราการฆาตวตายสงสดของภาคเหนอและประเทศ เทากบ ๑๙.๕ ตอประชากรแสนคน รองลงมา ไดแก จงหวดแมฮองสอน และจงหวดนาน มอตราการฆาตวตาย 14.6 และ 12.76 ตอประชากรแสนคนตามล าดบ ขณะทจงหวดพจตรมอตรา การฆาตวตายต าสด 3.11 ตอประชากรแสนคน

๔.๕ สดสวนคนจน

สดสวนจนลดลงมาก แตยงคงสงกวาระดบประเทศ การกระจายรายไดมแนวโนมดขน สดสวนคนจนของภาคลดลงจากรอยละ ๑6.๑ ในป ๒๕๕๔ เปนรอยละ 8.8 ในป ๒๕๕8 สงกวาสดสวนคนจนของประเทศทมอตรารอยละ 7.2 โดยจงหวดแมฮองสอน มสดสวนคนจนสงสด รอยละ 32.2 รองลงมา ไดแก จงหวดตาก รอยละ 24.5 และจงหวดนาน รอยละ 21.0 สวนการกระจายรายไดของภาคมแนวโนมดขน โดยสมประสทธการกระจายรายไดปรบจาก ๐.๔4 ในป ๒๕๕๔ เปน ๐.38 ในป ๒๕๕๘

๕. ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และภยพบต ๕.๑ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

5.1.1 พนทปาไมภาคเหนอมแนวโนมเพมขน ป ๒๕๕9 ภาคเหนอมพนทปาไม จ านวน ๕๖.๔3 ลานไร คดเปนรอยละ 5๒.6 ของพนทภาค หรอรอยละ ๕๕.3 ของพนทปาไมของประเทศ เพมขน

- ๑๐ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

จาก ๕๖.๒๘ ลานไร ในป ๒๕๕๖ เปนผลจากการรณรงคของภาครฐ การบงคบใชกฎหมาย และการท า CSR ภาคเอกชน

5.1.2 มปญหาหมอกควนและฝนละอองขนาดเลกเกนมาตรฐานในพนทภาคเหนอตอนบน โดยเฉพาะชวงเดอนกมภาพนธถงเมษายนของทกป ซงเปนผลมาจากการเผาปา การเผาในทโลง และการเผาวสดเหลอใชทางการเกษตร สงผลกระทบโดยตรงตอสขภาพอนามยของประชาชน ภาวะเศรษฐกจและธรกจการทองเทยว ป 2559 (เดอนมกราคมถงพฤษภาคม) ภาคเหนอมปรมาณฝนละอองขนาดเลกเฉลย 24 ชวโมงเกนมาตรฐานสงสดทอ าเภอเมอง จงหวดเชยงราย เทากบ ๓๑๗ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร (คาฝนละอองขนาดเลกไมควรเกนมาตรฐานท ๑๒๐ ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร) และมจ านวนวนทมคาฝนละอองขนาดเลก (PM๑๐) เฉลย ๒๔ ชวโมงเกนมาตรฐาน 56 วน เพมขนจาก 49 วน ในป 2555

5.1.3 ปรมาณการกกเกบน าในเขอนขนาดใหญของภาคเหนอ เพมขน ป 2559 (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2559) ภาคเหนอมปรมาณน ากกเกบในอางเกบน าขนาดใหญ 7 แหง 15,732 ลาน ลบ.ม. หรอรอยละ 64 ของความจอางเกบน าทงหมด เพมขนจากป 2555 (ขอมล ณ วนท 31 ธนวาคม 2555) ซงมปรมาณน ากกเกบ ๑4,765 ลาน ลบ.ม. หรอรอยละ 60 ของความจอางเกบน าทงหมด

5.1.4 คณภาพแหลงน าผวดนภาคเหนอมแนวโนมแยลง คณภาพแหลงน าหลกในภาคเหนอรวม 11 แหง ไดแก แมน าสายหลก 9 สาย (แมน าปง วง ยม นาน กก แมจาง ล อง กวง) และแหลงน านง 2 แหง (กวานพะเยา และบงบอระเพด) ในป 2559 คณภาพแหลงน าเฉลยแยลง เมอเปรยบเทยบกบป ๒๕๕๕ โดยแมน าวง แมน าองและแมน าจาง มคณภาพแหลงน าลดลงจากคณภาพด ในป ๒๕๕๕ เปนพอใชในป ๒๕๕๙ ขณะทกวานพะเยาคณภาพน าปรบลงจากคณภาพพอใชเปนเสอมโทรม สาเหตหลกมาจากน าเสยของชมชนเมอง ชมชนทอาศยรมน า การทองเทยว (รสอรท โรงแรม) และการปนเปอนของสารเคมทใชในพนทเกษตรกรรม

5.1.5 ปญหาขยะภาคเหนอมแนวโนมลดลง ในป 2559 ภาคเหนอมปรมาณขยะทงสน 4.22 ลานตน ลดลงจาก 4.33 ลานตน ในป 2556 หรอลดลงรอยละ 2.5 โดยพบวาภาคเหนอมปรมาณขยะทถกก าจดอยางถกตองมากขนจาก ๐.๘๖ ลานตน ในป ๒๕๕๖ เปน ๑.๘๘ ลานตน ในป ๒๕๕๙ เนองจากมอปท. ใหบรการเกบรวบรวมและก าจดขยะมากขน จงหวดทมปรมาณขยะมากทสด ไดแก จงหวดเชยงใหม มปรมาณขยะ 605,351.16 ตน รองลงมา ไดแก จงหวดเชยงราย มปรมาณขยะ 401,671.89 ตน

๕.๒ สถานการณปญหาภยพบต

5.2.1 พนทประสบปญหาอทกภยมแนวโนมเพมขน ในป ๒๕๕๗ มจ านวนหมบานท ประสบปญหาอทกภย จ านวน 4,549 หมบานคดเปนรอยละ 28.5 ของหมบานทงภาค เพมขนจาก ป ๒๕๕๕ ซงมหมบานประสบปญหาอทกภยเพยง 3,425 หมบาน หรอรอยละ 21.5 ของหมบานทงภาค โดยจงหวดเชยงรายเปนพนททประสบอทกภยมากทสด จ านวน 1,097 หมบาน รองลงมา ไดแก จงหวดนาน 532 หมบาน และเชยงใหม 503 หมบาน

5.2.2 ปญหาภยแลงเกดขนเปนประจ าทกป ในป ๒๕๕๔ มหมบานประสบภยแลง จ านวน 11,256 หมบาน คดเปนรอยละ 68.4 ของหมบานทงภาค และในป ๒๕๕๘ หมบานประสบภยแลง จ านวน 8,656 หมบาน คดเปนรอยละ 54.3 ของหมบานทงภาค โดยในป ๒๕๕๘ จงหวดเชยงใหม มหมบานทประสบภยแลงมากทสดในภาคเหนอ จ านวน 1,218 หมบาน รองลงมาไดแก จงหวดพษณโลก และแพร มหมบานทประสบภยแลง จ านวน 1,053 และ 937 หมบาน ตามล าดบ

- ๑๑ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

5.2.3 ไฟไหมปาเกดขนเปนประจ าในหลายพนท ในชวงป ๒๕๕๔-๒๕๕๘ มอตราการเกด ไฟปาเพมขนเฉลยรอยละ ๓๕.๗ โดยป ๒๕๕๔ เกดไฟปา ๑,๒๖๖ ครง มพนทปาถกไฟไหม จ านวน ๘,๑๓๗ ไร และในป ๒๕๕๘ เกดไฟปาเพมเปน ๓,๔๔๔ ครง พนทปาถกไฟไหมเพมเปน ๓๕,๘๖๒ ไร สาเหตสวนใหญ เกดจากการหาของปา เผาไร ลาสตว เลยงสตว

5.2.4 พนทมความเสยงตอการเกดแผนดนไหว เนองจากอยบรเวณพนทรอยเลอนส าคญ ๑๑ รอยเลอน ตงแตป ๒๕๕๐-๒๕๕๙ มการเกดแผนดนไหวทสามารถรบรได ในพนทจงหวดแมฮองสอน ล าปาง เชยงใหม เชยงราย พะเยา และนาน เกดแผนดนไหว จ านวน ๒๒ ครง ขนาดความรนแรงตงแต ๒.๒- ๖.๓ แมกนจด (Magnitude) และมแผนดนไหวรนแรงเพยงครงเดยว ขนาด ๖.๓ ในป ๒๕๕๗ ซงมจดศนยกลาง อยท อ าเภอพาน จงหวดเชยงราย ซงถอวาเปนเหตการณแผนดนไหวทมจดศนยกลางในประเทศไทยขนาดสงทสด

ตารางท ๓ ปญหาภยพบตของภาคเหนอ

รายการ ป

๒๕๕๔ ๒๕๕๕ ๒๕๕๖ ๒๕๕๗ ๒๕๕๘

ผไดรบผลกระทบจากอทกภย

- จ านวนหมบาน 11,166 3,425 7,363 4,549 -

- จ านวนครวเรอน (ลานครวเรอน) 0.89 ๐.20 ๐.35 ๐.๑3 -

ผไดรบผลกระทบจากภยแลง

- จ านวนหมบาน 11,256 12,018 9,427 ๘,522 8,656

- จ านวนครวเรอน (ลานครวเรอน) 1.21 1.11 0.76 ๐.48 ๐.76

๖. สภาวะแวดลอม 6.1 จดแขง

6.1.1 ภาคเหนอมความพรอมตอการพฒนาเชอมโยงดานการคาและบรการกบนานาชาต และกลมประเทศในอนภมภาคลมน าโขง โดยมโครงขายคมนาคมเชอมโยงพนทเศรษฐกจภาคกลางของประเทศและเสนทางตามแนว North-South Economic Corridor (จนตอนใต เมยนมาร ลาว ไทย) และ East-West Economic Corridor (เวยตนาม กมพชา ลาว ไทย เมยนมาร) และมเมองส าคญทเปนฐานการพฒนาทเชอมโยงกบนานาชาต อาท เชยงใหม เชยงราย และตาก

6.1.2 สนคาเกษตรและเกษตรแปรรปของภาคเหนอมความหลากหลาย โดยในพนทภาคเหนอตอนลางมศกยภาพในดานผลตภณฑอาหาร โดยเฉพาะขาวและผลตภณฑจากขาว บรรจภณฑชวภาพ ตลอดจนอตสาหกรรมพลงงานชวภาพ เชน เอทานอลจากกากน าตาล พลงงานไฟฟาจากแกลบ อตสาหกรรมอาหารสตว เนองจากเปนแหลงผลตสนคาเกษตรทส าคญของประเทศ และสามารถน าเขาวตถดบเกษตรจากประเทศเพอนบาน สวนภาคเหนอตอนบนมศกยภาพในการพฒนาดานเกษตรประณต เกษตรอนทรยโดยเฉพาะพชผกและดอกไมเมองหนาวส าหรบตลาดเฉพาะทมก าลงซอสง และพฒนาผลตภณฑอาหารทมมลคาเพมสง อาท อาหารเสรมสขภาพ Functional Food และผลตภณฑเวชส าอางตางๆ เปนตน

- ๑๒ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

6.1.3 ภาคเหนอเปนฐานการผลตหตถอตสาหกรรมเชงสรางสรรคโดยใชฐานความร ดานเทคโนโลยศลปวฒนธรรมและการออกแบบรวมสมย เพอตอบสนองตอกระแสความตองการของตลาด อาท ของตกแตงบาน ของทระลก และสนคาหตถกรรม ทมศกยภาพในการพฒนาสรางมลคาเพมส งานหตถศลป โดยเฉพาะในพนทกลมจงหวดภาคเหนอตอนบน

6.1.4 เปนฐานทรพยากรดานการทองเทยวทหลากหลาย รายไดจากการทองเทยวเปนรายไดส าคญของภาค ภาคเหนอมแหลงทองเทยวหลากหลายทสามารถพฒนาเชอมโยงการทองเทยวภายในภาค และเชอมโยงกบกลมประเทศลมน าโขง โดยเฉพาะการจดกลมการทองเทยว (Cluster) อาท ทองเทยว เชงประวตศาสตร เชงวฒนธรรมและวถชวตชมชน เชงนเวศน และเชงสขภาพ

6.1.5 สภาพภมเศรษฐกจ-สงคมเออตอการพฒนาภาคธรกจบรการ จากความพรอม ดานบรการพนฐานของเมอง โครงสรางพนฐานของธรกจบรการ สภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม โดยเฉพาะลกษณะของคนทองถนภาคเหนอทเออตองานบรการ ท าใหภาคเหนอมศกยภาพส าหรบภาคธ รกจบรการ อาท ศนยการประชมนานาชาต ส านกงานตวแทนในภมภาค งานแสดงสนคา บรการทางการศกษา ธรกจบรการสขภาพและทางการแพทย และธรกจดานบรการ Logistics เปนตน

6.2 จดออน

6.2.1 ทรพยากรธรรมชาตเสอมโทรมลง และประสบปญหาหมอกควน มการบกรกและ ตดไมท าลายปาเพอขยายพนทเพาะปลกอยางตอเนอง ซงจะสงผลกระทบกบพนทปาตนน า ความสมดลของระบบนเวศ การสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ กอใหเกดปญหาการชะลางหนาดนในพนทลาดชน อทกภย ภยแลง นอกจากนน ยงมปญหาหมอกควนและฝนละอองขนาดเลกเกนมาตรฐาน ซงเปนผลมาจากการเผาปา การเผาในทโลง และการเผาวสดเหลอใชทางการเกษตร สงผลกระทบโดยตรงตอการด ารงชวต ของประชาชน ภาวะเศรษฐกจและการทองเทยว

6.2.2 การขยายตวของพนทเมอง ชมชน และอตสาหกรรมทขาดการบรหารจดการทมประสทธภาพ สงผลกระทบโดยตรงตอการจดการสงแวดลอมเมอง โดยเฉพาะการก าจดขยะมลฝอยและน าเสยจากชมชนและอตสาหกรรม การใหบรการขนสงมวลชนสาธารณะทไมสามารถใหบรการไดอยางทวถง การบดบงทศนยภาพหรอรกล าโบราณสถานทควรคาแกการอนรกษ ท าใหเกดมลภาวะตางๆ การสนเปลองพลงงาน ปญหาความปลอดภย รวมถงการเตบโตของชมชนทรกล าพนทเกษตรกรรมอนอดมสมบรณ และ ตดทอนระบบโครงขายชลประทานเพอการเกษตร น าไปสการสญเสยพนทเกษตรกรรมของภาคและ สรางมลภาวะตอปจจยการผลตทางการเกษตร

6.2.3 ภาคเหนอมขอจ ากดดานแรงงานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาสสงคมผสงอาย สงผลใหสดสวนประชากรวยแรงงานลดลง แรงงานสวนใหญมความรระดบประถมศกษา ขาดความรและทกษะทสนบสนนการพฒนาตามศกยภาพและโอกาสของภาค ทส าคญคอ ความรและทกษะในดานภาษาเพอการทองเทยวและธรกจบรการตางๆ เทคโนโลยทางการแพทย เทคโนโลยดจตอล เครองทนแรงทใชเทคโนโลยทเหมาะสมตามภมสงคม

6.2.4 การเขาสสงคมผสงอาย ประชากรผสงอายภาคเหนอมสดสวนสงขน เปนผลใหภาระพงพงสงขน การเตรยมความพรอมของรฐเพอรองรบสงคมผสงอายยงมนอย แมวาในระดบชมชน ปจจบนจะมความตนตวและเขามามบทบาทในการจดสวสดการและการดแลผสงอายเพมมากขนในรปของชมรมผสงอาย แตโดยทวไปแลวยงมจดออนดานความตระหนกถงปญหาและการเตรยมตวในระยะยาว

- ๑๓ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

6.3 โอกาส

6.3.1 การเชอมโยงโครงขายเสนทางคมนาคม สงผลใหเกดโอกาสในการขยายตลาดการคา การทองเทยว และบรการการศกษานานาชาต ธรกจบรการสขภาพและการแพทย จากการเชอมโยงโครงขายการคมนาคมตามเสนทาง R3A ผาน สปป.ลาว สจนตอนใต ท าใหภาคเหนอเปนประตเชอมโยง การขนสงสนคาและนกทองเทยวทคาดวาจะมปรมาณเพมขน และมโอกาสในการขยายธรกจบรการดานตางๆ อาท การบรการทางการแพทย การศกษา การประชมและแสดงสนคานานาชาต และการจดตงส านกงานตวแทนในภมภาค โดยเฉพาะทจงหวดเชยงใหม

6.3.2 นโยบายภาครฐในการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ในพนทภาคเหนอ 2 แหง คอจงหวดตาก และจงหวดเชยงราย การด าเนนการจดตงเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษดงกลาว ชวยสงเสรมและอ านวยความสะดวกดานการคาการลงทน สนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐาน เชอมโยงกจกรรมทางเศรษฐกจของภาคเหนอกบประเทศเพอนบาน

6.3.3 ยทธศาสตรดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม ทก าหนดแนวทางการพฒนาดาน Digital Contents และก าหนดใหจงหวดเชยงใหมเปนพนทน ารองในแผนปฏบตการวาระแหงชาต การพฒนาเมองอจฉรยะ (Smart city) ซงจะสงผลใหภาคเหนอเปนฐานการพฒนาในดานเทคโนโลยดจตอล อตสาหกรรมซอฟตแวร และเปนแหลงสรางสรรคอตสาหกรรมภาพยนตรทใชเทคโนโลยดจตอลเปนองคประกอบส าคญ เชน การตน/ภาพยนตร Animation การตดตอภาพยนตร เกมสคอมพวเตอร และสอการเรยนรตางๆ

6.3.4 ภาคเหนอไดประโยชนจากการใชขอตกลงการผลตสนคาเกษตร (Contract Farming) กบประเทศเพอนบาน ในการผลตวตถดบการเกษตรบรเวณชายแดนและน าเขามาแปรรปในประเทศ เพอสรางมลคาเพมและลดการใชฐานทรพยากรของภาค

6.3.5 ตลาดการทองเทยวขยายตว จากการเชอมโยงแหลงทองเทยวภายในกลมประเทศ GMS ซงมความโดดเดนดานประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณและธรรมชาตทคลายคลงกน สามารถพฒนาเปนเสนทางการทองเทยวทหลากหลายรวมกนและดงดดนกทองเทยวจากประเทศจนและนานาชาต นอกจากนน แหลงทองเทยวเชงธรรมชาตของภาคทมเปนจ านวนมากยงสามารถพฒนาเปนสถานททองเทยวและการพกผอนระยะยาวส าหรบผสงอาย

6.4 ภยคกคาม

6.4.1 การเปดเสรทางการคาและการรวมกลมทางเศรษฐกจในอนภมภาคตางๆ โดยเฉพาะ GMS และประชาคมอาเซยน (AEC) สงผลตอโอกาสการขยายการคาการลงทนของภาค ขณะเดยวกน กอใหเกดความเสยงหลายดานเนองจากจะมการเคลอนยายสนคา บรการ และบคคลระหวางประเทศสมาชก ทสะดวกขน ดงนน หากไมมการพฒนาบคลากรในภาคใหเกดการตนตว สามารถแขงขนไดในตลาดสากลและการปองกนปญหาทจะเกดขนยอมสงผลกระทบทางลบทงในเชงเศรษฐกจและสงคม

6.4.2 การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลตอการผลตภาคเกษตร การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศกอใหเกดปญหาตอการเกษตร โดยท าใหปรมาณผลผลตทางการเกษตรลดลง สงผลใหเกดความไมมนคงดานอาหาร และรายไดของเกษตรกร

6.4.3 ภยธรรมชาตมแนวโนมรนแรงขน ภาคเหนอประสบปญหาอทกภย ภยแลง การพงทลายของดน หมอกควนและฝนละอองขนาดเลก และแผนดนไหวเปนประจ า และมแนวโน มรนแรงขน

- ๑๔ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

สาเหตมาจากปจจยภายในทมการรกพนทปาซงเปนพนทลาดชนเพอขยายพนทเพาะปลกและการเผาปา รวมถงสภาพอากาศทมความแปรปรวน สงผลกระทบตอการพฒนาทางเศรษฐกจและคณภาพชวตของประชาชน

๗. ปญหาและประเดนทาทาย 7.1 เปนแหลงทองเทยวเปาหมายระดบสากล มทนทางวฒนธรรมและทรพยากรธรรมชาตโดดเดน

แตพนททองเทยวคอนขางกระจกตว

7.2 มฐานภมปญญาทองถนทม อตตลกษณ และมองคความร / เทคโนโลย/นวตกรรม ของสถาบนการศกษาจ านวนมาก แตยงไมสามารถน ามาใชประโยชนเชงพาณชยไดอยางคมคา

7.3 ยงไมสามารถใชประโยชนจากการเชอมโยงเศรษฐกจกบอนภมภาคตางๆ ไดอยางเตมท ผประกอบการในพนทสวนใหญยงไมมสวนรวมในหวงโซการผลต/การคาในอนภมภาค และสนคาสงออกชายแดนสวนใหญมาจากนอกภาค จงไมสรางมลคาเพมและรายไดใหกบภาค

7.4 โครงสรางพนฐานของเมองศนยกลางยงไมสมบรณ โดยเฉพาะระบบขนสงสาธารณะและสนามบน

7.5 พนทเกษตรสวนใหญอยนอกเขตชลประทาน การบรหารจดการน าในพนทเกษตรยงไมทวถง การท าการเกษตรสวนใหญยงเปนเกษตรเคม สนคาเกษตรยงเปนขนปฐมภมและแปรรปขนตน

7.6 ประชาชนสวนใหญยงยากจน สดสวนคนจนของภาคสงกวาระดบประเทศ และดอยโอกาส ในการเขาถงบรการภาครฐ

7.7 ประชากรสงอายมสดสวนสงทสดในประเทศ ขณะทขาดแคลนแรงงานทงเชงปรมาณและคณภาพ

7.8 พนทปาตนน าบางสวนมสภาพเสอมโทรม มปญหาบกรกและใชประโยชนพนทปาผดประเภท และยงคงเผชญปญหามลพษหมอกควนรนแรง

๘. แนวคดและทศทางการพฒนา 8.1 เปาหมายเชงยทธศาสตร

ภาคเหนอมทนทางสงคมและวฒนธรรมประเพณทมอตลกษณโดดเดน ทมการฟนฟ สบสานและสรางสรรคพฒนาสการผลตสนคาและบรการ โดยเฉพาะเปนแหลงทองเทยวทมบรการสขภาพและผลตภณฑหตถกรรมทมชอเสยงระดบสากล พนทเกษตรของภาคเหนอมขนาดเลกเหมาะสมตอการปรบระบบการผลตเพอสรางคณคาตามแนวทางเกษตรอนทรย นอกจากน ท าเลทตงของภาคเหนอมศกยภาพในการขยายการคาการลงทนและบรการเชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศเพอนบานในกลมอนภมภาคลมแมน าโขง และสามารถขยายไปสจนตอนใตและกลมประเทศเอเชยใตตามแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ -ใต และ ตะวนออก-ตะวนตก รวมถงเปนพนทปาตนน าทส าคญของประเทศ ดงนน การพฒนาภาคเหนอสความ “มนคง มงคง ยงยน” จ าเปนจะตองน าศกยภาพทางภมสงคมประกอบกบปจจยสนบสนนดานโครงสรางพนฐาน และองคความร ของสถาบนการศกษาและองคกรในพนท มาใชในการตอยอดการผลตและบรการทมศกยภาพและโอกาสเพอสรางมลคาสงตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค รวมทงการใชประโยชนจากการเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน

- ๑๕ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ในการเสรมสรางขดความสามารถของธรกจทองถนเพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค ภาคเหนอจงมเปาหมายทจะ “พฒนาเปนฐานเศรษฐกจสรางสรรคมลคาสง เชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศในกลมอนภมภาคลมแมน าโขง”

8.2 วตถประสงค

8.2.1 เพอยกระดบการผลตและการสรางมลคาเพมแกสนคาและบรการ โดยใชความร เทคโนโลย นวตกรรม และภมปญญาทองถนทมอตตลกษณ

8.2.2 เพอเชอมโยงหวงโซมลคาของระบบเศรษฐกจภาคเขากบระบบเศรษฐกจของประเทศ และภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

8.2.3 เพอดแลชวยเหลอคนจน และผสงอาย ใหมคณภาพชวตทด พงพาตนเอง พงพาครอบครว และพงพากนในชมชนได

8.2.4 เพอแกไขปญหาดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก การบรหารจดการน า ปาตนน า และปญหาหมอกควน

8.3 เปาหมายและตวชวด

8.3.1 รายไดการทองเทยวเพมขน

8.3.2 มลคาการคาชายแดนเพมขน

8.3.3 อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจไมต ากวาระดบประเทศ

8.3.4 สดสวนคนจนลดลง

8.3.5 สดสวนผสงอายทเขาถงระบบสวสดการเพมขน

8.3.6 พนทปาตนน าเพมขน

8.3.7 จ านวนวนทมคาฝนละอองขนาดเลกเกนมาตรฐานลดลง

8.4 ยทธศาสตรการพฒนา

๘.๔.๑ ยทธศาสตรท ๑ พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

แนวทางการพฒนา

1) พฒนากลมทองเทยวทมศกยภาพตามแนวทางการทองเทยวเชงสรางสรรค ไดแก (1) กลมทองเทยวอารยธรรมลานนาและกลมชาตพนธ ในพนทจงหวดเชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร นาน (2) กลมทองเทยวมรดกโลก (ทางประวตศาสตร) ในพนทจงหวดสโขทย และก าแพงเพชร (3) กลมทองเทยวเชงธรรมชาต ในพนทจงหวดเชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน นาน เพชรบรณ อทยธาน (4) กลมทองเทยวทมเปาหมายเฉพาะ ไดแก MICE ในจงหวดเชยงใหม ทองเทยวเชงผจญภย/ กฬาเพอการพกผอน/เชงสขภาพ และการพ านกระยะยาว ในจงหวดเชยงใหม แมฮองสอน นาน โดยมแนวทางด าเนนการดงน

- ๑๖ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

(1) พฒนาคณภาพแหลงทองเทยว ปรบปรงโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกทมมาตรฐานและสอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมาย

(2) สนบสนน Community Based Tourism/Local Tourism เพอกระจายประโยชน จากการทองเทยวสชมชน รวมทงใหความส าคญกบการฟนฟสบสานวฒนธรรมและภมปญญาทองถนและ น ามาประยกตสรางสรรคสนคาและบรการทองเทยวทมอตลกษณเพอสรางมลคาเพม

(3) สนบสนนการเชอมโยงเสนทางทองเทยวทงระหวางแหลงทองเทยวในภาค เชอมโยงกบประเทศเพอนบาน อาท เสนทางสายวฒนธรรม เสนทางทองเทยวแหลงมรดกโลก และสงเสรมกจกรรมทองเทยวแนวใหมเพอสรางรายไดตลอดป

(4) เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของธรกจทองเทยวและบรการตอเนองทงระบบ สงเสรมการตลาดทงการรกษาฐานเดมและขยายไปสตลาดกลมใหมทมศกยภาพ รวมทง การสรางตลาดในรปแบบ e-tourism

(5) รกษาอตลกษณของเมอง โดยใหความส าคญตอการอนรกษ สบสานประเพณ วฒนธรรม สถาปตยกรรมพนบาน และเมองเกา การสงเสรมการเรยนรของชมชน และการสราง“แบรนด” หรอเอกลกษณของเมอง รวมทงพฒนาสภาพแวดลอมเมองศนยกลางของจงหวด และเมองทองเทยวใหเปนเมองนาอยเพอสนบสนนการพฒนาเมองใหมคณคาเออตอการขยายตวทางเศรษฐกจและสงคมอยางมสมดล

2) พฒนาตอยอดอตสาหกรรมและบรการเปาหมายทมศกยภาพสง ไดแก กลมอาหารและสนคาเพอสขภาพ กลมบรการทางการแพทยและสขภาพ และกลมผลตภณฑเชงสรางสรรค โดยใหจงหวดเชยงใหมเปนศนยกลางและขยายสพนทเครอขายทมศกยภาพ โดยมแนวทางด าเนนการดงน

(1) สนบสนนสถาบนการศกษาในการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และสงเสรมการน ามาใชเชงพาณชย ตามแนวคดการสราง Food Valley เพอสรางมลคาเพมสนคาและบรการ ใหตอบสนองตอตลาดเปาหมายเฉพาะ อาท กลมสนคาเพอสขภาพผสงอาย กลมอาหารเสรมสขภาพและความงาม

(2) ขยายเครอขายการพฒนาธรกจบรการทางการแพทยและสขภาพใหมความหลากหลายสอดคลองกบตลาดเปาหมาย โดยเฉพาะกลมผสงอาย และกลมทองเทยวเชงสขภาพ มงสการเปน Medical & Wellness Hub ระดบอนภมภาค

(3) สนบสนนการพฒนาเชยงใหมเปน Creative City พรอมทงสนบสนนการวจยและพฒนาเพอสรางนวตกรรมผนวกกบความโดดเดนของวฒนธรรมและภมปญญาทองถน เพอสรางมลคาเพมใหสนคามความแตกตางโดดเดนสามารถตอบสนองตอตลาดเปาหมายเฉพาะ อาท สนคา Life Style สนคาหตถกรรม และของทระลกตางๆ ทเนนคณภาพทงการออกแบบและการใชงาน

(4) เสรมสรางความเขมแขงของกลมธรกจ ขยายเครอขายเพอใหเกดพลง ในการขบเคลอนและพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของธรกจตลอด Value Chain

- ๑๗ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๘.๔.๒ ยทธศาสตรท ๒ ใชโอกาสจากเขตเศรษฐกจพเศษ และการเชอมโยงกบอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC เพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค

แนวทางการพฒนา

1) เสรมศกยภาพของโครงสรางพนฐาน และวางผงเมองทงเมองหลกและเมองชายแดน ใหสอดคลองและสมดลระหวางการอนรกษกบการขยายตวทางเศรษฐกจ พฒนาโครงขายเสนทางและระบบขนสงยอยทเชอมตอกบระบบหลกของประเทศและอนภมภาคตามแนวระเบยงเศรษฐกจเหนอ -ใต และแนวตะวนออก-ตะวนตก ซงจะรองรบการเปนพนทเศรษฐกจส าคญเชอมโยงอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC

2) พฒนาเมองส าคญ ไดแก เชยงใหม และพษณโลก ใหเปนเมองศนยกลางการคา บรการ ธรกจบรการสขภาพ บรการการศกษา ธรกจดจทล โดย พฒนาระบบขนสงสาธารณะและการขนสงหลายรปแบบเพอแกไขปญหาการจราจรในเขตเมอง และเชอมโยงระหวางเมองและพนทโดยรอบ โดยเฉพาะเรงรดการด าเนนงานตามผลการศกษาเกยวกบระบบขนสงสาธารณะของ สนข. โดยพจารณาใหเหมาะสมกบรปแบบของเมอง พฒนาเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทมประสทธภาพสงเพอรองรบสงคมดจทล พฒนาระบบบรหารจดการสงแวดลอมเมองอยางมประสทธภาพเพอการพฒนาเมองอยางยงยน และพฒนาเมองสถานขนสงระบบราง ทนครสวรรค แพร (อ าเภอเดนชย) เชยงราย (อ าเภอเชยงของ) โดยพฒนาพนทรอบสถานโดยใชแนวทางการจดรปทดน การวางผงเมอง และสงเสรมกจกรรมเศรษฐกจทเหมาะสมกบพนท

3) พฒนาผประกอบการและบคลากรใหมความร มทกษะฝมอ เขาถงขอมล กฏระเบยบการด าเนนธรกจ ในธรกจระดบภมภาค และสากล รวมถงเงอนไขทางดานสงแวดลอมและมนษยธรรมทถกน ามาเปนขอกดกนทางการคา รวมทงสนบสนนใหองคกรภาคธรกจเอกชนทมความเขมแขงรวมพฒนาเครอขายกบธรกจทองถนทมศกยภาพ เพอยกระดบขดความสามารถใหเขาส Supply Chain ของธรกจใหญได

4) พฒนาสนคาทมศกยภาพสามารถแขงขนได รวมทงสนคาทตอบสนองตลาดในกลมประเทศเพอนบาน และ AEC โดยใหความส าคญกบการใชประโยชนความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบอยางการเกอกลกน บนความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนทงไทยและเพอนบาน ซงจะสอดรบกบการเปน เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษของพนทอ าเภอแมสอด จงหวดตาก และจงหวดเชยงราย

๘.๔.๓ ยทธศาสตรท ๓ ยกระดบเปนฐานการผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยงสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทสรางมลคาเพมสง

แนวทางการพฒนา

1) พฒนาฐานการผลตสนคาเกษตรอนทรยในพนทภาคเหนอตอนบน และเกษตรปลอดภยในพนทภาคเหนอตอนลาง โดยสนบสนนการท าเกษตรยงยนอยางครบวงจร เกษตรปลอดภย เกษตรอนทรย สนบสนนการรวมกลมและสรางเครอขายเกษตรกรเพอพฒนาทงดานการผลตและการตลาดอยางมประสทธภาพ ใหความรกบเกษตรกรในการใชสารอนทรยแทนสารเคม เฝาระวงผลกระทบจากการ ใชสารเคมทมตอดนและน า สงเสรมชองทางการกระจายผลผลต สรางพฤตกรรมและคานยมการบรโภคอาหารเพอสขภาพ สนบสนนการตรวจสอบคณภาพผลผลต และการตรวจสอบยอนกลบอยางเปนระบบเพอสรางความมนใจใหผบรโภค

- ๑๘ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

2) สนบสนนการเชอมโยงผลผลตเกษตรสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทมศกยภาพ ไดแก (1) การแปรรปพชผก ผลไม สมนไพร ในจงหวดเชยงใหม เชยงราย ล าปาง ล าพน (2) การแปรรปขาว พชไร พชพลงงาน ในจงหวดพจตร ก าแพงเพชร นครสวรรค โดยสนบสนนการพฒนาสนคาเกษตรตลอดหวงโซคณคา สงเสรมการน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการผลต พฒนาผลตภณฑใหมทตอบสนองความตองการของตลาดเฉพาะ และสนบสนนการน าผลผลตและวสดเหลอใชทางการเกษตรจากพชและสตวมาผลตพลงงานทดแทน

3) สนบสนนการผลตพลงงานทดแทนและผลตภณฑชวภาพ ในจงหวดนครสวรรค ก าแพงเพชร โดยสนบสนนการน าผลผลตและวสดเหลอใชทางการเกษตรจากพชและสตว พฒนาเปนพลงงานทดแทน สนบสนนการพฒนาและเผยแพรองคความรในการน าพช/วสดชวภาพ มาใชประโยชนตลอดหวงโซคณคา อาท ใชประโยชนในการเปนอาหารสตว แปรรปเพอเปนสนคา น ากากมาใชในการผลตพลงงานชวมวล เปนการเพมมลคาผลผลตการเกษตรทไดประโยชนสงสดและชวยลดปญหาสงแวดลอม

4) สนบสนนการวจยและพฒนาทางการเกษตรทงระบบ สงเสรมการใชปจจยการผลตและเทคโนโลยทเหมาะสมกบสภาพพนท รวมทงเสรมสรางความร การใหขอมลเพอการตดสนใจการผลต แกเกษตรกร เชนการโซนนงพนทปลกพช การเกษตรแปลงใหญซงเปนการบรหารจดการทดนใหเกดประโยชนสอดคลองกบศกยภาพและใหผลตอบแทนทเหมาะสม เพอเพมประสทธภาพและลดตนทนการผลต

5) พฒนาแหลงน าเพอการเกษตรอยางเปนระบบเครอขายทเชอมโยง เพอใชประโยชนไดอยางเหมาะสมและเตมประสทธภาพ รวมถงการพฒนาแหลงเกบกกน านอกเขตพนทชลประทาน เพอเพมประสทธภาพการกกเกบน าไวใชในพนทเกษตรกรรม แกไขปญหาการขาดแคลนน าของเกษตรกร ในพนทนอกเขตชลประทาน

๘.๔.๔ ยทธศาสตรท 4 พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงานภาคบรการ

แนวทางการพฒนา

1) สงเสรมการสรางรายไดและการมงานท าของผสงอาย และคนยากจน โดยด าเนนการในรปของกลมอาชพและกลมวสาหกจชมชน เพอใหมรายไดและไดพฒนาศกยภาพของตวเองอยางตอเนอง สามารถพงพาตนเองไดและมคณภาพชวตดขน

2) พฒนาระบบการดแลผสงอายระยะยาวส าหรบผสงอายทมภาวะพงพง โดยการมสวนรวมของชมชน เพอรองรบการเพมขนของผสงอายทไมสามารถดแลตนเองได รวมทงแกปญหาการขาดแคลนผดแลผสงอาย ตลอดจนสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนในการจดบรการดานสวสดการใหกบผสงอายและผดอยโอกาสในชมชน

3) พฒนาแรงงานใหมความรและทกษะในการประกอบอาชพตรงตามความตองการของตลาดแรงงาน ควบคไปกบการยกระดบทกษะฝมอใหสงขน สอดคลองกบโครงสรางการผลตและบรการ บนฐานความรและเศรษฐกจสรางสรรค

4) สรางความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครวและชมชน เพอใหชมชนเขามามบทบาทในการจดสวสดการชมชนไดอยางยงยน และเปนโครงขายการคมครองทางสงคมใหกบผสงอายและผดอยโอกาสในชมชน

- ๑๙ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๘.๔.๕ ยทธศาสตรท 5 อนรกษและฟนฟปาตนน าใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการน าอยางเหมาะสมและเชอมโยงพนทเกษตรใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควนอยางยงยน

แนวทางการพฒนา

1) ฟนฟและอนรกษปาไมในพนทปาตนน าในพนท ๘ จงหวดภาคเหนอตอนบน โดยเฉพาะ จงหวดนาน โดยใหความส าคญกบการฟนฟปาตนน าทเสอมโทรมใหมความอดมสมบรณ เพอใหเปนแหลงดดซบน าฝนและเพมปรมาณน าตนทนในแตละลมน า ควบคไปกบการปองกนแกไขปญหาการบกรกท าลายพนทปา ตลอดจนสงเสรมการปลกปาเพอเพมพนทปาตนน า

2) พฒนาการบรหารจดการน าอยางเปนระบบในลมน าหลกของภาค ไดแก ลมน าปง วง ยม และนาน และพฒนาแหลงกกเกบน าธรรมชาตขนาดใหญทส าคญ ไดแก บงบอระเพด จงหวดนครสวรรค บงสไฟ จงหวดพจตร และกวานพะเยา จงหวดพะเยา เพอรกษาคณภาพน าและเพมประสทธภาพการกกเกบน าของแหลงน าตนทน

3) แกไขปญหาหมอกควนในพนทภาคเหนอตอนบนและจงหวดตาก โดยสงเสรม การปรบเปลยนการท าการเกษตรจากการปลกพชเชงเดยวไปสการปลกพชในระบบวนเกษตร สนบสนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยและระบบจดการพนทเกษตรทเหมาะสม การสงเสรมใหน าเศษวสดทางการเกษตรไปใชประโยชน เพอลดการเผาวสดทางการเกษตร และสงเสรมกระบวนการมสวนรวมของภาครฐ ภาคเอกชน ประชาชน และองคกรปกครองสวนทองถนในการปองกนแกไขปญหาหมอกควน

- ๒๐ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๙. แนวทางการพฒนาส าคญตามแผนพฒนาภาคเหนอ

เปาหมายเชงยทธศาสตร : พฒนาภาคเหนอใหเปน “ฐานเศรษฐกจสรางสรรคมลคาสง เชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศในกลมอนภมภาคลมแมน าโขง”

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

1. พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

๑.๑ พฒนากลมทองเทยวทมศกยภาพตามแนวทางการทองเทยวเชงสรางสรรค ไดแก (1) กลมทองเทยวอารยธรรมลานนาและกลมชาตพนธ (2) กลมทองเทยวมรดกโลก (ทางประวตศาสตร) (3) กลมทองเทยวเชงธรรมชาต (4) กลมทองเทยวทมเปาหมายเฉพาะ (เชน MICE ผจญภย/กฬา การพกผอน/เชงสขภาพ พ านกระยะยาว)

เชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร นาน สโขทย ก าแพงเพชร เพชรบรณ อทยธาน

พฒนาคณภาพมาตรฐานแหลงทองเทยว

ปรบปรงโครงสรางพนฐาน และสงอ านวยความสะดวก

ฟนฟสบสานวฒนธรรมและภมปญญาทองถน

สนบสนนการอนรกษและพฒนาเมอง/ชมชนใหคงอตลกษณทางวฒนธรรม/ประวตศาสตร/ วถชมชนสงคม

พฒนาบคลากร/การจดการทองเทยวในชมชน

วจยและพฒนาผลตภณฑและบรการ ทองเทยวทมอตลกษณจากฐานวฒนธรรมและภมปญญาทองถน

พฒนากจกรรมทองเทยวเฉพาะกลม เชน กลมทองเทยวเพอสขภาพ กลมผสงอาย กลมกฬา-ผจญภย กลมกจกรรมพเศษ (เชน งานสมรส )

พฒนาเสนทางทองเทยว/ โปรแกรมทองเทยวชมชนทมรปแบบหลากหลาย

สรางตลาดในรปแบบสอ online ใหสอดคลองกบกลมลกคาเพอสรางการรบรสรางกระแสตลาดของกจกรรม/แหลงทองเทยวตางๆ

สนบสนนกจกรรมทางการตลาด เชน การเชอมโยงธรกจ การประชม /แสดงสนคาระดบนานาชาต /กจกรรมในแหลงทองเทยวชมชน

- ๒๑ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของธรกจทองเทยวและบรการตอเนองทงระบบ

๑.๒ พฒนาตอยอดอตสาหกรรมและบรการเปาหมายทมศกยภาพสง ไดแก กลมอาหารและสนคาเพอสขภาพ กลมบรการทางการแพทยและสขภาพ และกลมผลตภณฑเชงสรางสรรค

เชยงใหมและพนทเครอขายทมศกยภาพ

เสรมสรางความเขมแขงของกลมธรกจ และขยายเครอขาย

พฒนาบคลากรในธรกจบรการสขภาพ

พฒนาความเขมแขงของกลมสมนไพร และแพทยแผนไทย

สนบสนนสถาบนการศกษาในการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และสงเสรมการน ามาใชเชงพาณชย เชน การวจยดานน าแร/น าพรอน ดานสมนไพร

สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมอาหารทงระบบตามแนวคด Food Valley

สนบสนนการพฒนาสราง สรรค ออกแบบผลตภณฑและบรการเพอสรางมลคาเพม

สงเสรมการตลาด ใหสอดคลองกบตลาดเปาหมายระดบสากล โดยเฉพาะกลมทองเทยวเชงสขภาพ กลมบรการทางการแพทยและสขภาพ

สนบสนนการสรางแบรนดสนคาและบรการ

สนบสนนการสรางสรรค กจกรรม/พนท/ยานการคา (Creative Space)

- ๒๒ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

พฒนาสนคาของทระลกทมเอกลกษณเฉพาะถน

๒. ใชโอกาสจากเขตเศรษฐกจพเศษ และการเชอมโยงกบอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC เพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค

๒.๑ เสรมศกยภาพของโครงสรางพนฐาน และเมอง ทงเมองหลกและเมองชายแดน

เชยงใหม พษณโลก ตาก เชยงราย พะเยา นาน อตรดถ แมฮองสอน

วางผงเมองทงเมองหลกและเมองชายแดน

พฒนาโครงขายเสนทางและระบบขนสงยอยทเชอมตอกบระบบหลกของประเทศและอนภมภาค

ระบบ CIQ และ Single window ทดานชายแดน

การพฒนาศกยภาพวสาหกจชมชนและ ผประกอบการ

การพฒนาเมองนาอย

สงเสรมกจกรรมทางเศรษฐกจทเปนมตรกบสงแวดลอม

๒.๒ พฒนาเมองส าคญ ไดแก เชยงใหม และพษณโลก ใหเปนเมองศนยกลางการคา บรการ

เชยงใหม พษณโลก

พฒนาระบบขนสงสาธารณะและการขนสงหลายรปแบบ

พฒนาเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารทมประสทธภาพสง

พฒนาระบบบรหารจดการสงแวดลอมเมอง

- ๒๓ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

๒.๓ พฒนาเมองสถานขนสงระบบราง ทนครสวรรค แพร (เดนชย) เชยงราย (เชยงของ)

นครสวรรค แพร (อ.เดนชย) เชยงราย (อ.เชยงของ)

วางผงเมอง / จดรปทดน

ออกแบบ/พฒนาโครงสรางพนฐาน

สงเสรมกจกรรมเศรษฐกจทเหมาะสมกบพนท

๒.๔ ยกระดบขดความสามารถธรกจทองถนทมศกยภาพใหเขาส Supply Chain ของธรกจใหญได

ทกจงหวด พฒนาผประกอบการ และเครอขายธรกจทองถน

ศกษาวจย/ สงเคราะหสภาวการณธรกจ อตสาหกรรม บรการ เพอหาลทางในการลงทนของผประกอบการไทย

การเลอก Product champion เพอก าหนดเปาหมายการพฒนาทชดเจน

พฒนาสนคาทมศกยภาพสามารถแขงขนได และตอบสนองตลาดในกลมประเทศเพอนบาน และ AEC

สนบสนนการเชอมโยง/สรางเครอขาย/จบคธรกจ ตาม Supply Chain

๓. ยกระดบเปนฐานการผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยงสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทสรางมลคาเพมสง

๓.๑ พฒนาฐานการผลตสนคาเกษตรอนทรยในพนทภาคเหนอตอนบน และเกษตรปลอดภยในพนทภาคเหนอตอนลาง

ทกจงหวด สนบสนนการรวมกลมและสรางเครอขายเกษตรกรในกลมเกษตรยงยน เกษตรปลอดภย เกษตรอนทรย

ใหความรกบเกษตรกรในการปรบเปลยน

สนบสนนการวจยพฒนาระบบผลต/ปจจยการผลต/เทคโนโลยทเหมาะสม

สนบสนนการตรวจสอบ/รบรองคณภาพมาตรฐานสนคา

สงเสรมชองทางการกระจายผลผลตสผบรโภค เชน ตลาดชมชน หางคาปลก

สนบสนนการตรวจสอบคณภาพผลผลต และการ

- ๒๔ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

ระบบการผลต ระบบเฝาระวง

ผลกระทบจากการใชสารเคมทมตอดนและน า

การจดการพนทเกษตร Zoning /เกษตรแปลงใหญ

สนบสนนการใชความร/เทคโนโลยในการผลตและการจดการระดบฟารม Smart Farmer

ตรวจสอบยอนกลบ สงเสรมกจกรรมทาง

ธรกจเพอสรางเครอขายระหวางผผลตกบผแปรรป/ ผจ าหนายโดยตรง

๓.๒ สนบสนนการเชอมโยงผลผลตเกษตรสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทมศกยภาพ

ทกจงหวด สงเสรมการน านวตกรรมและเทคโนโลยมาใชในการเพมประสทธภาพการผลต

สนบสนนการวจย/พฒนาผลตภณฑเกษตรแปรรปทมมลคาเพมและตอบสนองตลาดเฉพาะ

สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทงระบบบนฐานความรตามแนวคด Food Valley

สงเสรมชองทางการกระจายสนคาสผบรโภค

สงเสรมกจกรรมทางธรกจ เพอสรางเครอขายระหวางผผลตกบผแปรรป/ผจ าหนาย

- ๒๕ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

๓.๓ สนบสนนการผลตพลงงานทดแทนและผลตภณฑชวภาพ จากวสดเหลอใชทางการเกษตร

นครสวรรค ก าแพงเพชร

การวจยเพอพฒนาพลงงานทดแทน

สนบสนนการพฒนาและเผยแพรองคความรในการน าพช/วสดชวภาพ มาใชประโยชนทงในระดบเกษตรกร ชมชน และโรงงานขนาดใหญ

๓.๔ พฒนาแหลงน าเพอการเกษตรอยางเปนระบบ เพอ แกไขปญหาการขาดแคลนน าของเกษตรกร ในพนทนอกเขตชลประทาน

ทกจงหวด พฒนาแหลงเกบกกน านอกเขตพนทชลประทาน

เพมประสทธภาพการกกเกบน าไวใชในพนทเกษตรกรรม

พฒนาระบบเครอขายน าทเชอมโยงเพอใชประโยชนไดอยางเหมาะสมและเตมประสทธภาพ

พฒนาองคกรเพอการบรหารจดการน า

4. พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงาน

๔.๑ สงเสรมการสรางรายไดและการมงานท าของผสงอายและคนยากจน

ยากจน (แมฮองสอน ตาก นาน)

ผสงอาย (เชยงใหม เชยงราย นครสวรรค)

สงเสรมการรวมกลมอาชพและวสาหกจชมชน

อบรมพฒนาอาชพทเหมาะสมแกผสงอายและคนยากจน

การพฒนาชองทางการตลาดส าหรบผลตภณฑและบรการของผสงอาย

- ๒๖ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

๔.๒ พฒนาระบบการดแลผสงอายระยะยาว และสนบสนนการจดบรการดานสวสดการแกผสงอาย และผดอยโอกาสในชมชน

ทกจงหวด พฒนาโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกแกผสงอาย และผดอยโอกาส

จดสวสดการแกผสงอายและผดอยโอกาส

พฒนาบคลากรดานการดแลผสงอาย

สรางความเขมแขงของสถาบนครอบครวและชมชน

๔.๓ พฒนาความรและยกระดบทกษะแรงงาน

ทกจงหวด พฒนาหลกสตรอาชวศกษาทตรงตามความตองการของตลาดแรงงาน

พฒนาทกษะฝมอแรงงาน

๔.๔ สรางความเขมแขงใหกบสถาบนครอบครวและชมชน

ทกจงหวด

5. อนรกษและฟนฟปาตนน าใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการน าอยางเหมาะสมและเชอมโยงพนทเกษตร

๕.๑ ฟนฟและอนรกษปาไมในพนทปาตนน า

เชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา แพร นาน

ฟนฟปาตนน าและระบบนเวศน ดวยการปลกปา ฟนฟปาเสอมโทรม

ปองกนและแกไข

สรางเครอขายของชมชนและประชาชนในพนทเพอฟนฟดแลผนปา

พฒนาระบบขอมล/องคความรเพอการบรหารจดการปาไมอยางยงยน

สงเสรมการทองเทยว

- ๒๗ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

ใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควนอยางยงยน

ปญหาการตดไมท าลายปา

สนบสนนกลไกทางการเงนเพอสรางแรงจงใจแกภาคเอกชน ภาคประชาชน และเกษตรกรดานการปลกปา

เชงอนรกษ

๕.๒ พฒนาการบรหารจดการน าในลมน าหลก และแหลงกกเกบน าขนาดใหญ

ทกจงหวด จดท าแผนบรหารจดการทรพยากรน าของภาค

เพมน าตนทนในพนทวกฤตโดยการท าฝนเทยม และการผนน าระหวางลมน า

พฒนาแหลงกกเกบน าธรรมชาตขนาดใหญ

กอสรางแหลงกกเกบน าใหเหมาะสมกบศกยภาพของพนท

พฒนาแหลงน าในลกษณะแกมลงในพนทนอกเขตชลประทาน

พฒนาระบบเครอขายและปรบปรงระบบสงน าใหเชอมโยงพนทเกษตรอยางทวถง

สงเสรมการมสวนรวมในการบรหารจดการน า

๕.๓ ปองกนและ แกไขปญหาหมอกควนในพนทภาคเหนอตอนบนและจงหวดตาก

เชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย พะเยา

รณรงคสรางจตส านกในการปองกนและแกไขปญหาหมอกควนไฟปา

สงเสรมการมสวนรวมในการปองกนแกไขปญหาหมอกควน

พฒนาองคความรการปองกนและแกไขปญหาไฟปาและหมอกควน

- ๒๘ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตร แนวทางหลก พนทเปาหมาย ประเดนการพฒนาตามหวงโซคณคา

ตน กลาง ปลาย

แพร นาน ตาก สงเสรมการปลกพชระบบวนเกษตร

สงเสรมการใชประโยชนจากวสดเหลอใชทางการเกษตรเพอลดการเผา

- ๒๙ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

10. โครงการส าคญของภาคเหนอ แผนพฒนาภาคเหนอในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 มตวอยางแนวคดโครงการส าหรบการขบเคลอนการพฒนาในประเดนส าคญ ดงน

ชอโครงการส าคญ โครงการพฒนาสนคาและบรการเชงสรางสรรคของภาคเหนอ

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 1. พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

หลกการและเหตผล ภาคเหนอมฐานความโดดเดนของทนทางสงคมและวฒนธรรมทเออตอการสรรคสรางการผลตและบรการทเพมมลคา น าไปสพฒนาทมศกยภาพโดยประยกตทนวฒนธรรมและภมปญญาทองถนผสมผสานองคความรนวตกรรมเทคโนโลยททนสมย ซงสอดคลองกบแนวคดการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ และเปนกระแสนยมรวมของโลก โดยภาคเหนอมศกยภาพหลากหลาย อาท มฐานดานการทองเทยวของภาคซงสามารถพฒนาคณภาพปรบภาพลกษณใหสะทอนความโดดเดนดานการทองเทยวเชงนเวศน วถชวตและวฒนธรรม รวมทงการทองเทยวกลมเปาหมายเฉพาะ เชน MICE การพกผอน โดยเฉพาะกลมสนคาหตถกรรมและธรกจบรการสขภาพซงมการพฒนาเครอขาย ยกระดบคณภาพบรการ/ผลตภณฑสามารถสราง Brand สนคาของตนเองใหเปนทรจกและยอมรบในตลาดสากล

การพฒนากลมสนคา/บรการทมศกยภาพเชงสรางสรรคเหลาน นอกจากจะมความส าคญในดานเศรษฐกจทจะท าใหสนคาคงมความโดดเดนสามารถรกษาฐานตลาดเดม และขยายตวในวงกวางได ยงเปนการอนรกษและตอยอดวฒนธรรมภมปญญาทองถนใหมการสบสานอยางมคณคาตอไป

วตถประสงค เพอพฒนาฐานการผลต/บรการทมศกยภาพของภาคตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค เพอสรางสภาพปจจยแวดลอมของภาคใหเอออ านวยตอการขบเคลอนการพฒนา

แนวทางด าเนนงาน สงเสรมการศกษาวจยและพฒนาเชงลกในกลมสนคาและบรการเชงสรางสรรคทมศกยภาพของภาคเหนอ รวมทงสนบสนนการน าผลงานวจยพฒนาสนคาสรางสรรคตนแบบใหสามารถขยายผลสภาคธรกจอยางเปนรปธรรม

สรางสภาพปจจยแวดลอมของภาคใหเอออ านวยตอการขบเคลอนเศรษฐกจสรางสรรค อาท พฒนาเมองตนแบบตามแนวคดเศรษฐกจสรางสรรค พฒนาโครงสรางพนฐานทางวทยาศาสตร เทคโนโลยเพอรองรบการศกษาวจยและพฒนานวตกรรม

พฒนาบคลากรใหมคณภาพในระดบวชาชพเชงสรางสรรคเพอสามารถตอบสนองภาคการผลตและบรการ รวมทงพฒนาผประกอบการใหมแนวคดสรางสรรค

ผลทคาดวาจะไดรบ โครงสรางพนดานของเศรษฐกจสรางสรรคของภาคไดรบการพฒนาสามารถเปนฐานการผลตและบรการสนคาสรางสรรค รวมทงเปนปจจยดงดดธรกจเชงสรางสรรคใหเขามาลงทนในภาคเหนอเปนแหลงสรางงานสรางรายไดอยางยงยนตอไป

สนคาและบรการของภาคไดรบการพฒนาสรางสรรคสามารถสรางมลคาเพม และตอบสนองกระแสความนยมของตลาดระดบสากล

- ๓๐ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ชอโครงการส าคญ โครงการศกษาขดความสามารถการรองรบของแหลงทองเทยว

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 1. พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

หลกการและเหตผล ภาคเหนอมแหลงทองเทยวหลากหลายทดงดดใหนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศเขามาเยยมเยอนอยางตอเนองและมแนวโนมเพมสงขนทกป สงผลกระทบเชงบวกคอการเพมขนของรายไดจากการทองเทยวทสงขน แตการเขามาของนกทองเทยวจ านวนมากไดกอใหเกดผลกระทบเชงลบโดยเฉพาะกบแหลงทองเทยวทางธรรมชาต เชน ปา ภเขา ถ า น าตก รวมถงชมชนทองเทยวทมเอกลกษณ ในลกษณะของการบกรกท าลายทรพยากรธรรมชาต การสรางมลภาวะทางเสยงและขยะมลฝอย การเกดสภาพความแออดหนาแนนท าลายบรรยากาศของแหลงทองเทยว การขาดแคลนสนคาและบรการเพอสนบสนนการทองเทยว เชน ทพก น ามนเชอเพลง

เพอการรกษาแหลงทองเทยวใหยงคงเสนหดงดดนกทองเทยวและด ารงการเปนฐานทรพยากรการทองเทยวไดอยางยงยน โดยไมท าลายสภาพแวดลอมของแหลงทองเทยวและสามารถใหบรการนกทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ จงจ าเปนมการศกษาขดความสามารถการรองรบของแหลงทองเทยวทส าคญของภาคเพอการพฒนาในระยะยาว

วตถประสงค เพอการศกษาขดความสามารถการรองรบของแหลงทองเทยวน ารองทส าคญของภาค โดยเนนการมสวนรวมของจงหวด อปท.และชมชน เปนแกนหลกในการบรหารจดการ

เพอใชเปนแนวทางในการบรหารจดการแหลงทองเทยวน ารอง และขยายผลสการก าหนด ขดความสามารถการรองรบของแหลงทองเทยวอนๆ ตอไป

แนวทางด าเนนงาน คดเลอกแหลงทองเทยวทส าคญทมลกษณะแตกตางเพอเปนพนทน ารอง เชน แหลงทองเทยวทางธรรมชาต และแหลงทองเทยวชมชน

ศกษาวเคราะหขดความสามารถในการรองรบของแหลงทองเทยวน ารองในระยะ ๑๐ ป พรอมเสนอแนวทางการด าเนนงาน และแผนปฏบตการ ทค านงถงการมสวนรวมของจงหวด อปท.และชมชนในการบรหารจดการ รวมถงแผนประชาสมพนธสรางความรความเขาใจใหกบนกทองเทยวทจะมาเยยมเยอนอยางเปนระบบ

ผลทคาดวาจะไดรบ แหลงทองเทยวน ารองไดรบการพฒนาตามแนวทางทศกษา จะยงคงรกษาสภาพแวดลอมทดงดดนกทองเทยวไดโดยไมสญเสยตวตนหรอเอกลกษณของแหลงทองเทยว และยงสามารถใหบรการนกทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ

เปนการพฒนายกระดบการทองเทยวสการทองเทยวเชงคณภาพ เนนการสรางความรความเขาใจในการทองเทยวอยางถกตอง ควบคกบพฒนาการบรหารจดการพนทของ อปท.และชมชน

- ๓๑ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ชอโครงการ โครงการพฒนาการผลตขาวคณภาพตามมาตรฐานเกษตรปลอดภย

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 3 ยกระดบเปนฐานการผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยงสอตสาหกรรมเกษตร แปรรปทสรางมลคาเพมสง

หลกการและเหตผล พนทภาคเหนอตอนลางเปนแหลงปลกขาวส าคญของภาคเหนอ มพนทปลกขาวมากกวา ๘ ลานไร สามารถปลกขาวไดปละ ๒-๓ ครง ทผานมา เกษตรกรในพนทใชเมลดพนธขาวทไมไดมาตรฐาน มขาวพนธอนปน เปนผลใหเกดปญหาขาววชพชระบาด เกษตรกรไดผลผลตลดลงและมคณภาพต า

เพอแกปญหาการขาดแคลนเมลดพนธขาวทมคณภาพ เพมศกยภาพการผลตขาวคณภาพด และเปนการยกระดบคณภาพผลผลตขาว จงมความจ าเปนทจะตองพฒนาการผลตขาวทงระบบ ตงแตการพฒนาเมลดพนธ จนถงการดแลการผลตในแปลง เพอใหไดขาวทมคณภาพตามมาตรฐานเกษตรปลอดภยอยางแทจรง

วตถประสงค เพอสงเสรมใหเกษตรกรมเมลดขาวพนธดส าหรบใชในการผลต

เพอพฒนาการผลตขาวใหไดคณภาพตามมาตรฐานเกษตรปลอดภย

แนวทางด าเนนงาน สนบสนนเมลดพนธหลกแกเกษตรกรเปาหมายในการท าแปลงผลตเมลดพนธขาว และสนบสนนองคความรในการผลตเมลดพนธขาวทไดมาตรฐาน

อบรมการผลตขาวตามมาตรฐานกระบวนการผลตเกษตรทด (GAP)

ผลทคาดวาจะไดรบ เกษตรกรมเมลดขาวพนธด ตรงตามมาตรฐานส าหรบใชในการผลต

เกษตรกรไดผลผลตทมคณภาพเพมขน และมรายไดเพมขน

- ๓๒ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ชอโครงการส าคญ โครงการพฒนาศกยภาพกองทนชมชนเพอสวสดการของผสงอาย

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 4 พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงานภาคบรการ

หลกการและเหตผล ภาคเหนอมการเปลยนแปลงเขาสสงคมผสงอายเรวกวาอตราของประเทศ สงผลกระทบตอภาระพงพงของประชากรและการจดสวสดการในดานตางๆ เพอรองรบการเพมขนของประชากรสงอาย แมวาปจจบนภาครฐจะมการจดสวสดการใหกบผสงอายแตยงไมเพยงพอกบความตองการของผสงอาย นอกจากนสถาบนครอบครว ซงมบทบาทหลกในการดแลผสงอายลดความเขมแขงลงในการดแลสมาชก

ปจจบนทกชมชนมการจดตงกองทนชมชนทงทเปนทางการ และไมเปนทางการเพอเปนสวสดการใหกบสมาชกของกองทนชมชนนนๆ ดงนนจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรเขาสการเปนสงคมผสงอายอยางรวดเรว ประกอบกบภาครฐและสถาบนครอบครวมขอจ ากดในการจดสวสดการเพอผสงอาย ดงนนการพฒนาศกยภาพของกองทนชมชนใหเขามามบทบาทมากขนในการดแลทางดานสวสดการของผสงอาย จงมความส าคญและจ าเปนเรงดวนในการรองรบการเพมขนของประชากรสงอายของภาคเหนอ

วตถประสงค เพอศกษาบทบาทของกองทนชมชนในปจจบนในการจดสวสดการเพอผสงอาย

เพอก าหนดแนวทางในการพฒนาศกยภาพของกองทนชมชนใหสามารถจดสวสดการเพอผสงอายอยางมประสทธภาพ

แนวทางด าเนนงาน ศกษารปแบบการจดสวสดการของกองทนชมชนเพอผสงอาย

วเคราะหศกยภาพ โอกาส ขอจ ากด ของกองทนชมชนในการจดสวสดการเพอผสงอาย

พฒนารปแบบการเสรมสรางศกยภาพของกองทนชมชนในการจดสวสดการเพอผสงอายอยางมประสทธภาพ

ผลทคาดวาจะไดรบ องคความรเกยวกบบทบาทของกองทนชมชนในการจดสวสดการเพอผสงอาย

ขอเสนอแนะแนวทาง และรปแบบการพฒนาศกยภาพของกองทนชมชนในการจดสวสดการเพอผสงอายไดอยางมประสทธภาพ

สรางความตระหนกในระดบชมชนเกยวกบการพฒนาผสงอาย

- ๓๓ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ชอโครงการส าคญ โครงการพฒนาเครอขายการคมครองทางสงคมเพอผดอยโอกาสและผยากไรในชมชน (Social Safety Net)

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 4 พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงานภาคบรการ

หลกการและเหตผล ภาคเหนอมสดสวนคนยากจนสง เนองจากเปนพนทสงและหางไกลสงผลใหผดอยโอกาสและ ผยากไรเขาไมถงสวสดการของภาครฐเทาทควร ขณะเดยวกน มการยายถนของวยแรงงานไป สสงคมเมอง สงผลใหขาดคนดแลเดกก าพรา ผทพพลภาพ ผสงอายทยากจนเจบปวยเรอรง และผไรทพกพงหรอมบานเรอนทในสภาพช ารดทรดโทรม เปนตน และนบวนผดอยโอกาสและยากไรในชมชนจะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม

ดงนน ในปจจบนชมชนจงเรมมการตนตวและพยายามจดหาความคมครองทางสงคมใหกบ คนกลมน โดยรวมมอกบภาครฐ และองคกรพฒนาเอกชน ในการแกไขปญหาดงกลาว อยางไรกตาม บางชมชนกยงขาดทกษะหรอไมมการจดการคมครองทางสงคม และบางชมชน ยงคดวาการด าเนนการดงกลาวเปนหนาทของภาครฐ

วตถประสงค เพอศกษาและก าหนดแนวทางในการพฒนาเครอขายการคมครองทางสงคมใหสามารถจดบรการสงคม (Social Service) เพอผดอยโอกาสและผยากไรในชมชนไดอยางมประสทธภาพ

เพอขยายบรการและสวสดการทางสงคมใหเขาถงผดอยโอกาสและผยากไรในชมชน

แนวทางด าเนนงาน ถอดบทเรยนและพฒนารปแบบการจดการคมครองทางสงคมของชมชนเพอผดอยโอกาสและ ผยากไร

น ารปแบบทเหมาะสมไปประยกตใชในชมชนตาง ๆ เพอใหผดอยโอกาสและผยากไรในชมชนไดรบบรการทางสงคมอยางทวถง

ผลทคาดวาจะไดรบ องคความรเกยวกบบทบาทของเครอขายการคมครองทางสงคมของชมชนเพอผดอยโอกาสและผยากไรในชมชน

สรางความตระหนกและรปแบบการจดการคมครองทางสงคมเพอผดอยโอกาสและผยากไร ในชมชน

ผดอยโอกาสและผยากไรไดรบการคมครองจากผลกระทบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม

- ๓๔ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

ชอโครงการส าคญ โครงการพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการน าในระดบชมชน

ยทธศาสตร ยทธศาสตรท 5 อนรกษและฟนฟปาตนน าใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการน าอยางเหมาะสมและเชอมโยงพนทเกษตรใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควนอยางยงยน

หลกการและเหตผล เนองจากพนทภาคเหนอแตละปมฝนตกในฤดฝนเปนปรมาณมาก (ชวงพสยปรมาณฝน ๙๐๐-๓,๑๐๐ มม./ป) โดยลมน าส าคญ คอ ลมน าปง วง ยม นาน ปาสก และสะแกกรง ซงหลายพนทยงขาดแหลงกกเกบ รวมทงชมชนไมมการบรหารจดการน าทถกตองตามหลกวชาการ ขาดการจดท าแผนผงโครงขายการไหลของแหลงน าและแผนปฏบตการบรหารจดการน าระดบชมชนเพอเปนแนวทางในการแกไขปญหา

นอกจากนแหลงน าเดมทเปนหวย หนอง คลอง บง รวมทงล าเหมองสาขามลกษณะตนเขน ไมไดรบการขดลอก ไมมการสรางฝายชะลอน าเพอกกเกบน าในลกษณะฝายในล าน า รวมทงการจดท าแกมลงพวงตลอดความยาวของเสนทางน า ทงนหากมการพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการของชมชนในลกษณะบรณาการตามกจกรรมขางตนกจะสามารถแกไขปญหาน าเพอการอปโภคและบรโภครวมทงน าเพอการเกษตรไดอยางยงยน

วตถประสงค เพอพฒนาระบบการบรหารจดการน าในระดบชมชนเพอการใชน าอยางมประสทธภาพ

แนวทางด าเนนงาน กจกรรมการบรหารจดการน าในระดบชมชน

จดท าแผนผงโครงขายการไหลของน าและแผนปฏบตการการพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการน าในระดบชมชน โดยใหชมชนมสวนรวมในการด าเนนการ

ด าเนนการจดท าเหมองและฝาย รวมทงการขดแหลงกกเกบน าในลกษณะแกมลงพวงตลอดแนวแมน าสายหลกและสายรองใหครอบคลมทกพนท

ผลทคาดวาจะไดรบ ไดแผนผงโครงขายการไหลของน า และแผนปฏบตการการพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการน าในระดบชมชน

ประชาชนในพนทมความรความเขาใจถงประโยชนจากการพฒนาประสทธภาพการบรหารจดการน าในระดบชมชน

การจดการน าในระดบชมชนมประสทธภาพ

สามารถแกไขปญหาการขาดแคลนน าเพอการอปโภค บรโภคและการเกษตรโดยเฉพาะในชวงฤดแลง

เกษตรกรมคณภาพชวตทดขนจากกจกรรมการเกษตรทหลากหลายมากขน

- ๓๕ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

๑๑. แผนงานและงบประมาณขบเคลอนแผนพฒนาภาคเหนอ

สวนราชการ (กระทรวง กรม) ไดน าเสนอแผนงานโครงการขบเคลอนยทธศาสตรภายใตแผนพฒนาภาคเหนอ ในชวงป 2560 – 2564 รวม 87 โครงการ วงเงนรวม 137,554.55 ลานบาท ประกอบดวย

11.1 ยทธศาสตรท 1 พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม จ านวน 29 โครงการ วงเงนรวม 7,951.26 ลานบาท อาท โครงการพฒนากลมทองเทยวอารยธรรมลานนา 22 กจกรรม วงเงน 881.25 ลานบาท โครงการสงเสรมการทองเทยวตามแหลงธรรมชาต วงเงน 358.76 ลานบาท โครงการเสรมสรางนวตกรรมการผลตอจฉรยะในอตสาหกรรมอาหาร วงเงน 115.00 ลานบาท

11.2 ยทธศาสตรท 2 ใชโอกาสจากเขตเศรษฐกจพเศษ และการเชอมโยงกบอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC เพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค จ านวน 11 โครงการ วงเงนรวม 113,179.80 ลานบาท อาท โครงการกอสรางรถไฟทางคชวงเดนชย-เชยงใหม วงเงน 7,413.01 ลานบาท โครงการกอสรางรถไฟทางคชวงปากน าโพ-เดนชย วงเงน 6,878.94 ลานบาท โครงการศนยเปลยนถายรปแบบการขนสงสนคาเชยงของ วงเงน 587.48 ลานบาท

11.3 ยทธศาสตรท 3 ยกระดบเปนฐานการผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยงสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทสรางมลคาเพมสง จ านวน 22 โครงการ วงเงนรวม 2,845.04 ลานบาท อาท โครงการสรางตนแบบสถานทแปรรปวตถดบและผลตภณฑสมนไพร วงเงน 209.62 ลานบาท โครงการเสรมสร างนว ตกรรมการผลต อจฉรยะใน อตสาหกรรมอาหาร พนทภาคเหนอ วงเงน 167.00 ลานบาท โครงการเพมศกยภาพภาคการเกษตรภาคเหนอ วงเงน 48.53 ลานบาท

11.4 ยทธศาสตรท 4 พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอย างมสวนร วมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝ มอแรงงานภาคบรการ จ านวน 7 โครงการ วงเงนรวม 3,400.11 ลานบาท อาท โครงการพฒนาคณภาพชวตผสงอายและคนยากจนภาคเหนอ วงเงน 797.53 ลานบาท โครงการศนยพฒนาศกยภาพและสขภาวะผสงอายในเขตภาคเหนอตอนลาง วงเงน 220.00 ลานบาท โครงการสขใจผสงวยไมไรคา วงเงน 54.70 ลานบาท

11.5 ยทธศาสตรท 5 อนรกษและฟนฟปาตนน าใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการน าอยางเหมาะสมและเชอมโยงพนทเกษตรใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควนอยางยงยน จ านวน 18 โครงการ วงเงนรวม 10,178.34 ลานบาท อาท โครงการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมภาคเหนอ วงเงน 4,553.80 ลานบาท โครงการฟนฟทรพยากรปาไม วงเงน 958.21 ลานบาท โครงการพฒนาแมแจมใหแจมใสโดยการทองเทยวชมชน วงเงน 144.91 ลานบาท

- ๓๖ -

แผนพฒนาภาคเหนอ

สรปแผนงานโครงการและงบประมาณ พ.ศ. 2560-2564 ของสวนราชการทจะด าเนนการภายใตแผนพฒนาภาคเหนอ

ยทธศาสตรภาคเหนอ จ านวน โครงการ

งบประมาณ (ลานบาท)

2560 2561 2562 2563 2564 รวม

1. พฒนาการทองเทยวและธรกจบรการตอเนองใหมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพมอยางยงยน และกระจายประโยชนอยางทวถง รวมทงตอยอดการผลตสนคาและบรการทมศกยภาพสงดวยภมปญญาและนวตกรรม

29 414.83 235.49 5,831.54 752.81 716.59 7,951.26

2. ใชโอกาสจากเขตเศรษฐกจพเศษ และการเชอมโยงกบอนภมภาค GMS BIMSTEC และ AEC เพอขยายฐานเศรษฐกจของภาค

11 1,007.93 857.32 20,482.91 37,999.80 52,831.84 113,179.80

3. ยกระดบเปนฐานผลตเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย เชอมโยงสอตสาหกรรมเกษตรแปรรปทสรางมลคาเพมสง

22 0.00 0.00 1,598.31 608.85 637.88 2,845.04

4. พฒนาคณภาพชวตและแกไขปญหาความยากจน พฒนาระบบดแลผสงอายอยางมสวนรวมของครอบครวและชมชน ยกระดบทกษะฝมอแรงงานภาคบรการ

7 0.00 0.00 2,001.65 690.87 707.59 3,400.11

5. อนรกษและฟนฟปาตนน าใหคงความสมบรณ จดระบบบรหารจดการน าอยางเหมาะสม และเชอมโยงพนทเกษตรใหทวถง ปองกนและแกไขปญหามลพษหมอกควนอยางยงยน

18 150.94 318.38 6,984.44 1,250.74 1,473.83 10,178.34

รวม 87 1,573.70 1,411.19 36,898.84 41,303.08 56,367.73 137,554.55