การ์ตู่าว 4.0:...

73
การ์ตูนข่าว 4.0: ภาพสะท้อนสังคมในโลกยุคดิจิทัล Cartoon News 4.0: Social Reflections in the Digital Age

Upload: others

Post on 21-Sep-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

การตนขาว 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทล

Cartoon News 4.0: Social Reflections in the Digital Age

Page 2: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

การตนขาว 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทล

Cartoon News 4.0: Social Reflections in the Digital Age

อลงกต ตนเทอดทตย

การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอสารการตลาดดจทล

มหาวทยาลยกรงเทพ ปการศกษา 2559

Page 3: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

©2560 อลงกต ตนเทอดทตย

สงวนลขสทธ

Page 4: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·
Page 5: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

อลงกต ตนเทอดทตย. ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอสารการตลาดดจทล, พฤศจกายน 2560, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ. การตนขาว 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทล (61 หนา) อาจารยทปรกษา: ผชวยศาสตราจารย ดร.ปฐมา สตะเวทน

บทคดยอ

การตนไดถกใชเปนสอทใหความสนกสนาน กบผคน ดวยความทสามารถเขาถงไดโดยงาย นกวาดการตนหรอทเรยกวาการตนนสต ใชการวาดการตนในการแสดงออกถงความคดเหนของตน โดยเฉพาะความคดเหนเรองการเมอง ซงปจจบนการตนการเมองเปนทนยมมาก

ผวจยไดเลอกเรองการตนผใหญมากบทงหมาเมน ของชย ราชวตร เปนการตนการเมองทประจาอยในคอลมนของหนงสอพมพไทยรฐ ในระยะเวลาตงแต 1 มถนายน – 31 สงหาคม โดยมเนอหาทงหมด 92 ตอน ในการวเคราะหวาเนอหาของการตนนนไดสะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไร โดยจากการวเคราะหนนสามารถสรปไดดงน 1) ชองทางในการเปดรบขาวสารของผบรโภคไดเปลยนแปลงไป 2) พฤตกรรมการถายรปสงตาง ๆ และแชรลงโซเชยลมเดย 3) การแสดงออกทางความคดมากขนผานชองทางโซเชยล 4) การมาถงของสงคมผสงอาย 5.ความเหลอมลาทางสงคม 6) ความเคลอบแคลงใจในระบบยตธรรมของประเทศไทย 7) ความไมมระเบยบวนยของคนในสงคม ซงการศกษาในครงนจะมสวนชวยใหเกดการสรางแคมเปญทเกยวกบการสอสารในดานของการสนบสนน หรอเหนตาง ในการตงคาถามตอการทางานของรฐบาล เจาหนาทรฐ รวมถงสอมวลชน ในแงของหนาท และจรรยาบรรณของตน คาสาคญ: การตน, การสะทอนทางสงคม, ยคดจตอล, การตนลอการเมองการเมอง

Page 6: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

Tantherdthit, A. M.Com.Arts (Digital Marketing Communications), November 2017, Graduate School, Bangkok University. Cartoon 4.0: Social Reflections in the Digital Age (61 pp.) Advisor: Asst.Prof.Patama Satawedin, Ph.D.

ABSTRACT

Cartoons have played important roles to make people entertained and easy to digest. Self-reflection and self-representation of cartoonists also show a sense of art. Especially editorial political cartoons have become more popular nowadays. Cartoons, written by Chai Ratchawat in Thairath newspaper and published online between 1 June and 31 August 2017, were analyzed. There were 92 comic strips in total. During these three months, it was revealed that 92 comic strips were discovered. It failed into political news most. It was followed by social news and other types of news. There were four dimensions seen through the angle of Chai Ratchawat including (1) changes in media consumption, (2) behavior change, (3) a greater extent of opinion expression, (4) the emergence of aging society, (5) social inequality, (6) suspicion about justice in Thailand, and (7) indiscipline. This study recommends creating communication campaigns to encourage and discourage such behavior and making the government and mass media rethink their roles and responsibilities. Keywords: Cartoon, Social Reflection, Digital Age, Editorial Political Cartoon

Page 7: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระครงนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาจาก ครสม ผชวยศาสตราจารย ดร.ปฐมา สตะเวทน, ครกอย ผชวยศาสตราจารย ดร.ชตมา เกศดายรตน และความรดานการทางานวจยจาก ครโอ ผชวยศาสตราจารย ดร. ภทรพร สงคปรชา

กราบขอบพระคณอาจารยทกทานในหลกสตร DiMC ทสละแรงกายแรงใจมอบความรอนมคา และประสบการณทหาไมไดจากไหน อกทงยงทมเทกบการสอนอยางสดความสามารถ

ขอบคณ ทม Media ประกต รวมถง TeamPu ทคอยใหกาลงใจ และใหเวลาในการทางานวจยไดสาเรจลลวง

ขอบคณมตรภาพด ๆ จากเพอน ๆ DiMC รนท 3 จากทงกลม D-Distric และเพอน ๆ ทกคน ขอบคณเพอน TU ทกทานทคอยเปนกาลงใจ และสรางเสยงหวเราะใหตลอด สดทายน ขอบคณ ปา มา มม ทคอยสนบสนน, ผลกดน และเปนกาลงใจทสาคญยงในทก ๆ

เรอง คอยอยขาง ๆ ไมวายามสขหรอทกข

อลงกต ตนเทอดทตย

Page 8: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ง บทคดยอภาษาองกฤษ จ กตตกรรมประกาศ ฉ สารบญภาพ ฌ บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของงานวจย 3

1.3 ขอบเขตงานวจย 3

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

1.5 นยามคาศพทเฉพาะ 4

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

2.1 ทฤษฏสญญะวทยา 6

2.2 แนวคดเรองของการตลาดเชงเนอหา 8

2.3 แนวคดเกยวกบขาวและประเดนขาว 10

2.4 แนวคดเรองการตน 12

2.5 งานวจยทเกยวของ 15

บทท 3 วธการดาเนนการวจย

3.1 ประเภทของงานวจย 17

3.2 แหลงขอมล 17

3.3 เครองมอทใชในการวจย 17

3.4 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 17

3.5 การเกบรวบรวมขอมล 18

3.6 การวเคราะหขอมล 18

3.7 การนาเสนอขอมล 19

บทท 4 ผลการวจย

4.1 การตน 4.0 สะทอนขาวประเภทใด 20

4.2 การตน 4.0 สะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไร 20

Page 9: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย 32

5.2 อภปรายผล 34

5.3 ขอเสนอแนะ 40

5.4 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 41

บรรณานกรม 42

ภาคผนวก 45

ประวตผเขยน 61

เอกสารขอตกลงวาดวยการอนญาตใหใชสทธในรายงานการคนควาอสระ

Page 10: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1.1: การตนผใหญมากบทงหมาเมน 4

ภาพท 4.1: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 2 มถนายน 2560 21

ภาพท 4.2: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 5 มถนายน 2560 22

ภาพท 4.3: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 7 มถนายน 2560 23

ภาพท 4.4: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 18 มถนายน 2560 23

ภาพท 4.5: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 28 กรกฎาคม 2560 24

ภาพท 4.6: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 30 กรกฎาคม 2560 25

ภาพท 4.7: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 7 สงหาคม 2560 26

ภาพท 4.8: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 9 มถนายน 2560 27

ภาพท 4.9: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 1 สงหาคม 2560 27

ภาพท 4.10: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 21 กรกฎาคม 2560 28

ภาพท 4.11: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 6 มถนายน 2560 29

ภาพท 4.12: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 23 สงหาคม 2560 29

ภาพท 4.13: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 5 มถนายน 2560 30

ภาพท 4.14: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 19 สงหาคม 2560 31

ภาพท 4.15: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 11 มถนายน 2560 31

ภาพท 5.1: ความเหลอมลาในประเทศไทย ป 2559 35

ภาพท 5.2: ขอมลลาสดของ World Justice Project หรอโครงการดานความยตธรรมโลก 39

Page 11: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การตน (Cartoon) คอ การวาดเสนหรอจตรกรรมแบบกงสจนยมหรออสจนยม (กงเหมอนจรงหรอไมเหมอนจรง) เพอการเสยดส การลอเลยน ความขบขน หรอการแสดงออกซงกระบวนแบบเชงศลปะ ผวาดการตนจะถกเรยกวานกเขยนการตนหรอการตนนสต (Cartoonist)

การตนไดถกใชเปนสอทแสดงความสนกสนานอยหลายศตวรรษตงแตอดต กระทงถงศตวรรษท 16 ภาพวาดการตนจงเรมถกใชเปนเครองมอในการเสยดส เยยหยน หรอประชดประชนสงคมและการเมองไป โดยการตนนสตการเมองคนแรกคอชาวองกฤษ ชอ เจมส กลลเรย (ค.ศ. 1757 – 1815) เขยนภาพลอเลยนพระบรมวงศานวงศของประเทศองกฤษ ทมการใชจายอยางฟมเฟอย รวมถงเรองของศลธรรมในหมชนชนสง และเสยดสการทางานของรฐบาล ทาใหประชาชนผอานคลายความเครยดจากภาวะสงครามในขณะนน หนงสอทพมพภาพลอการเมองเลมแรกทเกดขนในนตยสารฝรงเศส ชอ CARIVARI ตอมาจงเรมแพรมาสนตยสารรายสปดาหขององกฤษ ชอ PUNCH ทมบทความการเมองรวมทงมภาพลอประกอบ ทาใหไดรบความนยมจากผอานเปนอยางยง และดาเนนกจการเรอยมาจนกระทงปจจบนน

จดเรมตนของการตนในเมองไทย เกดขนในรชสมยของพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว และพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว โดยเกดจากจตรกรทมชอเสยงในสมยนนทมนามวา ขรวอนโขง เปนผรเรมเขยนภาพจตรกรรมฝาผนง ใหมลกษณะเปนภาพเหมอนจรง ลอเลยนบคคล และสอดแทรกอารมณขน แตไมใชเปนผลงานดานการตนอยางแทจรง เนองจากขาดการแสดงออกตามลกษณะของตวการตน มความละเอยดของลายเสน และแสงเงาทชดเจนเกนไป

ป พ.ศ. 2440 (ค.ศ. 1897) พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เสดจประพาสยโรปเปนครงแรก มผวาดภาพการตน แทรกภาพขาวการเสดจพระราชดาเนนในครงนน รวมทงพระราชกรณยกจในสถานทตาง ๆ ลงตพมพในนตยสาร วารสาร หนงสอพมพ ใบปลว ไปรษณยบตร ปกหนงสอเรยน ฯลฯ เมอพระองคทราบกทรงโปรดเกลาใหรวบรวมสงพมพทมภาพวาดลายเสนลอการเมอง ทเปรยบเปรยถงพระองค สงกลบมาใหพระบรมวงศานวงศทเมองไทย

ป พ.ศ. 2449 (ร.ศ. 125) มการสรางภาพวาดการตนเชงตลกขบขน โดยสรางจากการใชวธแกะไมอยางงาย ๆ ทาแมพมพคลายกบวธการของประเทศทางยโรป โดยทาลงในหนงสอชอ สาราญวทยา และใน จดหมายเหตแสงอรณ

เมอป พ.ศ. 2450 นอกจากนมชาวตางประเทศวาดภาพการตนลอเลยนชาวตางชาตทอาศยอยในประเทศไทยสมยนน ในหนงสอพมพชอ สยามออบเซอเวอร (Siamobserver)

Page 12: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

2

ในรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว พระองคทรงสนพระทยศลปะการวาดภาพมาก ทรงโปรดเกลาพระราชทานคาวา Cartoon จากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยวา ภาพลอ ในสมยนเองทการตนลอการเมองเรมเปนทรจกกนอยางแพรหลาย เนองจากพระองคทรงสนบสนน ใหมการจดประกวดวาดภาพลอเลยนขนใน พระบรมมหาราชวง (พ.ศ. 2468 – 2470) ทาใหการวาดภาพการตนไดรบความนยมเปนอยางมาก การตนลอการเมอง (Editorial Cartoon) ปรากฏใหเหนตามหนงสอพมพฉบบตาง ๆ ทงรายวนหรอรายสปดาห เปนภาพวาดทสะทอนถงเรองราวหรอเหตการณทสาคญในชวงเวลาขณะนนมาไวไดทงหมด

นอกจากนพระองคยงทรงโปรดการวาดภาพลอเลยน เพอตกเตอนขาราชบรพารททจรต ประพฤตมชอบ ฉอราษฎรบงหลวง โดยลงตพมพในหนงสอพมพ 3 ฉบบ คอ ดสตสมย ดสตสมต และ ดสตสกข

การตนนสตการเมองคนแรกของไทยคอ เปลง ไตรปน ซงมโอกาสเดนทางไปศกษาวชาศลปะการวาดภาพทยโรป ไดนาเทคนคจากตางประเทศ วาดภาพการตนเปนลายเสน ไดรบรางวลการประกวดภาพลอจาก ร. 6 โดยการเขยนการตนลอเลยนนกการเมองสาคญ ๆ ในยคนน อาท เจาพระยายมราช พระยามโนปกรณนตธาดา พระยาพหลพลพยหเสนา เจาพระยาธรรมศกดมนตร ฯลฯ นอกจาการวาดภาพการตนแลว เปลง ยงมความสามารถพเศษอกหลายอยาง เชน การสรางกลองถายรป การทาแมแบบพมพ การถายรป ทาใหไดรบพระราชทานบรรดาศกดเปน ขนปฏภาคพมพลขต

สมยรชกาลท 7 การตนในเมองไทยเรมอยในชวงขาลงเนองจากเกดภาวะสงครามโลกครงทสอง เกดปญหาการขาดแคลนกระดาษพมพ จนกระทงยคการเปลยนแปลงการปกครอง (พ.ศ. 2475) วงการการตนเรมฟนฟขนพรอมกบเสรภาพในการแสดงความคดเหนทางดานการเมอง การตนนสต วาดภาพลอเลยนจนเกนขอบเขต จงทาใหมกฎหมายของคณะราษฎรออกมาควบคม ชวงหลงสงครามโลกครงทสอง ประยร จรรยาวงศ วาดภาพการตนทมตวแสดงชอ ศขเลก ใชเปนสญลกษณประจาตว เขยนการตนขาขนและการตนลอการเมอง ไดรบรางวลจากการประกวดการตนสนตภาพโลก เมอ ป พ.ศ. 2503 ทนวยอรค สหรฐอเมรกา ชอภาพ การทดลองระเบดปรมาณลกสดทาย (The Last Nuclear Test ) และไดรบรางวลแมกไซไซ ท ประเทศฟลปปนส ในยคทเผดจการครองเมอง ศขเลก ถกสงหามเขยนการตนลอเลยนการเมอง เนองจากการวาดภาพวจารณนกการเมองทมอานาจในยคนน จงไดเปลยนแนวมาวาดภาพการตนในคอลมน ขบวนการแกจน ในหนงสอพมพไทยรฐจนกระทงวาระสดทายของชวต

ยคทองของการตนลอการเมองไทย เกดขนหลงเหตการณ 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 เกดหนงสอพมพเพมขนใหมอกหลายชอ ทาใหมการตนนสตการเมองทมชอเสยงเกดขนอกหลายคน เชน สมชย กตญญตานนท (นามปากกา ชย ราชวตร) ผเขยนการตนการเมองชด ผใหญมากบทงหมาเมนจากหนงสอพมพไทยรฐ ชชาต หมนอนกล (นามปากกา หมน) จากหนงสอพมพ มตชน อรณ วชระ

Page 13: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

3

สวสด จากหนงสอพมพมตชน และ หนงสอพมพ The Nation ศกดา เอยว (นามปากกา เซย) จากหนงสอพมพไทยรฐ บญชา - คามน จากหนงสอพมพผจดการ สรพล พทยาสกล หรอ พล ขาวสด เรมเขยนการตนการเมองสมยรฐบาลของนายบรรหาร ศลปอาชา ในหนงสอพมพขาวสด เรอง หนนากบปาแจม ซงตวละคร หนนา มทมาจาก กญจนา ศลปอาชา และ ปาแจม มทมาจาก คณหญงแจมใส ศลปอาชา

ในอดตนกวาดการตนลอการเมองและหนงสอพมพ มกจะถกดาเนนคดอาญาหรอถกคกคามจากผมอานาจในยคนน หนงสอพมพหลายฉบบถกสงปดโดยรฐบาล เนองจากภาพการตนทแมจะไมไดมการระบชอ แตลายเสนการตนทแสดงถงเอกลกษณเฉพาะบคคล กทาใหรวาเปนใคร แตกตางจากปจจบนทเทคโนโลยดานการสอสารมการพฒนาไปอยางมาก ทาใหเสรภาพของการแสดงความคดเหนทางการเมองมมากขน การตนนสตไดมโอกาสแสดงศลปะการวาดภาพลายเสน ลอเลยนไดอยางมอสระ คอลมนการตนการเมองในหนงสอพมพภาษาไทย และภาษาตางประเทศเกอบจะทกฉบบ จงเปนเสนห และแรงดงดดใจสาหรบผทสนใจในอารมณขนและมมมองตอขาวของผวาด (สานกหอสมดกลางมหาวทยาลยรามคาแหง, 2549)

จะเหนไดวาเนอหาของการตนการเมองในมมมองของการตนนสนนเปรยบเสมอนกระบอกเสยงทสะทอนถงปญหาตาง ๆ ทเกดขนในสงคม ทงเรองของการเมอง เหตการณตาง ๆ ทเกดขนในสงคม หรอความเดอดรอนของประชาชน อกทงยงมสวนในการขบเคลอนสงคม ใหขอมลขาวสาร รวมถงความบนเทงกบประชาชนทวไปอกดวย การศกษาเรองของการตน 4.0: ภาพสะทอนสงคมโลกในยคดจทล ผวจยตองการศกษาเนอหาของการตนในยคปจจบน ผานมมมองของการตนนส ชย ราชวตร ซงถอวาเปนการตนนสอนดบตน ๆ ของประเทศไทย วาเนอหามการสะทอนถงสงคมในโลกยคปจจบน ทเขาสยคดจทลอยางไร 1.2 วตถประสงคของงานวจย

1.2.1 เพอศกษาประเภทของขาวทนาเสนอผานการตนขาว 4.0 1.2.2 เพอศกษาวาการตน สะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไร โดยศกษาจากภาพเหตการณตาง ๆ ทสะทอนผานการตนออกมาหลาย ๆ ดาน เชน ความรนแรง

การทจรต การเปลยนแปลงของสงคม เปนตน

1.3 ขอบเขตงานวจย การศกษาเรอง การตน 4.0 ผวจยมการกาหนดขอบเขตของการวจย โดยมรายละเอยดท

สาคญ ดงตอไปน

Page 14: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

4

1.3.1 ชวงเวลาทศกษา: ระหวางเดอนมถนายนถงสงหาคม 2560 เนองจากเปนชวงทมเหตการณสาคญทางการเมองและสงคมทเดนมาก ๆ ในปน เชน การตดสนคดจานาขาว ปญหา การเกดอทกภยในหลาย ๆ จงหวด คดฆาตกรรมจากบคคลทมชอเสยงในวยรน รวมถงขาวทจรตทเกยวกบวงการสงฆ เปนตน

1.3.2 ภาพการตน: ผใหญมากบทงหมาเมน ของ คณชย ราชวตร จากเวบไซตหนงสอพมพไทยรฐ เนองจากเปน ตวอยาง การตนการเมองทประสบความสาเรจ ตอยอดเปน การตนในจอโทรทศน ภาพยนตร และอน ๆ อกมากมาย

ภาพท 1.1: การตนผใหญมากบทงหมาเมน

ทมา: ผใหญมากบทงหมาเมน. (2556). สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v= hqMTmSu0fOA.

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.4.1 เพอรบรถงการเปลยนแปลงของสงคมในยคดจทล ในมมมองของผเขยน 1.4.2 เปนประโยชนตอการศกษาการเปลยนแปลงของสงคมและพฤตกรรมของคนท

เปลยนแปลงไปในยคดจทล

1.5 นยามคาศพทเฉพาะ 1.5.1 ยคดจทล หมายถง ยคทมการแพรสญญาณเสยงออกอากาศโดยใชระบบอนเตอรเนต

เปนตวกลาง โดยในทนจะศกษาสอดจตล ซงกคอ Facebook ซงเปนรปแบบทใหบรการรบสงขอมลขาวสารเทคโนโลยทตดตอสอสารได 2 ชองทางคอ ถายทอด ภาพและเสยง และสามารถทาใหผใชตดตอสอสารไดในรปแบบของการสนทนา

Page 15: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

5

1.5.2 การตนการเมอง หมายถง ภาพการตนทวาดและตพมพลงสอสงพมพตาง ๆ เชน หนงสอพมพ หรอ นตยสาร เปนตน โดยมเนอหาลอเลยนหรอวพากษวจารณ สงคม เศรษฐกจ รวมถงการเมอง ผานมมมองหรอการแสดงความคดเหนของผเขยน โดยมจดประสงคเพอใหผอานเกดความเพลดเพลน สนกสนาน ในบางครงอาจสอดแทรกถงวธการแกปญหาดวย โดยปกตจะมคาบรรยายหรอไมมกได นกวาดการตนการเมองนนจะถกเรยกวา การตนนสต (Cartoonist)

1.5.3 สอสงคมออนไลน หมายถง สอทผสงสารแบงปนสารในรปแบบตาง ๆ ไปยงผรบสารผานเครอขายสงคมออนไลน โดยสามารถโตตอบกนไดระหวางผสงสารและผรบสาร หรอผรบสารดวยกนเอง ในลกษณะการสนทนาและมสวนรวมทางอนเทอรเนต ซงการใชงานสงคมเวบไซตออนไลนทาใหเกดการสอสารระหวางผคนไดสะดวกรวดเรว

1.5.4 เซลฟ หมายถง พฤตกรรมการถายรปตนเองจากกลอง หรอกลองจากโทรศพทมอถอ เมอถายแลวมกจะมการแบงบนลงบนบรการเครอขายสงคมออนไลน ภาพถายเซลฟ มกถายจากการถอกลองและยนแขนไปจนสด หรอยนไปทางกระจก ใหจบภาพตนเองในอรยาบถตาง ๆ

1.5.5 สญญะ หมายถง สงทถกสรางขนมาเพอใหมความหมายแทนของจรง ตวจรง อาจะเปนสงของ เสยง ภาพ เปนตน

1.5.6 ความหมายเชงสญญะ หมายถง การตความหมายเชงสญลกษณจากสงตาง ๆ ทปรากฏอยในภาพการตนขาวการเมอง

Page 16: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

งานวจยเรอง การตน 4.0: ภาพสะทอนสงคมในยคดจทล ผวจยไดรวบรวมแนวคด ทฤษฏ และ

งานวจยทเกยวของไว ดงน 2.1 ทฤษฏสญญะวทยา 2.2 แนวคดเรองของการตลาดเชงเนอหา 2.3 แนวคดเกยวกบขาวและประเดนขาว 2.4 แนวคดเรองการตน 2.5 งานวจยทเกยวของ

2.1 ทฤษฏสญญะวทยา ในการสรางความสมพนธกบผอน มนษยเราสามารถสอความหมายเพอการสอสารไดโดยใช

วธการอนหลากหลาย วธการทเหนไดชดเจนทสดคอ ภาษา สหนา ทาทาง รวมถงสามารถสอความหมายไดดวยเครองแตงกาย เชน ชดนกเรยน ชดงานศพ ชดงานแตงงาน เครองอปโภคบรโภคกมสวนชวยในการสอความหมายดวย เชน รถราคาแพง และกจกรรมในชวตประจาวน เชน เลนกอลฟ เขาวด เปนตน ลวนสามารถสอความหมายได ในโลกของสอและศลปวฒนธรรม การสอความหมายกจะยงซบซอนขนไป เชน ในวรรณกรรม ภาพยนตร จตรกรรม ตางกมแบบแผนการสอความหมายแนวตาง ๆ แยกยอย

สญศาสตร (Semiotics) หรอทเรยกอกอยางวา สญวทยา (Semiology) เปนการศกษากระบวนการตาง ๆ ทมนษยในสงคมใชในการสอความหมายสกน ศาสตรวชานพฒนาขนภายในอทธพลของ แฟรดนองค เดอ โซซร บดาแหงภาษาศาสตร นนคอ สญศาสตรแนวโครงสราง (Structural Semiotics) สญศาสตรแนวนเนนยาหลกการเรองของโครงสราง หมายความวา คาสอความหมายของสญญะแตละตวเกดจาก ความสมพนธทสญญะตวนน ๆ มกบสญญะตวอน ๆ ทอยรวมในระบบเดยวกน ไมใชวาสญญะแตละตวจะสามารถสอความหมายไดดวยตวมนเองโดด ๆ (นพพร ประชากล, 2552, หนา 320)

วธมองแบบสญศาสตรนนไมจากดแคเพยงประโยชนใชสอย เนอหาสาระ หรอความหมายเบองตนทรบรไดดวยสามญสานกเทานน แตจะมงเนนตอไปทความหมายทางวฒนธรรมซงทาหนาทคอยพยงคาจนความหมายเบองตนอกทหนง โดยพยายามสาธตกระบวนการผลตความหมายทงหมดนนออกมา

Page 17: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

7

กาญจนา แกวเทพ (2547, หนา 105-108) อธบายวา ทฤษฎสญญะวทยา (Semiology) เปนทฤษฎทใหคาอธบายเกยวกบคาวา “สญญะ” (Sign) คาวา “Sign” ในภาษาองกฤษ มรากศพทมาจากภาษากรกวา “to semion”

สญญะ หมายถง สงทถกสรางขนมาเพอใหมความหมาย (Meaning) แทนของจรง ตวจรง (Object) ในตวบท (Text) และในบรบท (Context) สงทนามาเปนสญญะนน อาจเปนวตถ สงของ รปภาพ หรออน ๆ แตสญญะทเปนทรจกทสดคอ ภาษา Language

แนวคดเกยวกบ “สญญะวทยา” เรมตนท De Saussure ผเปนนกภาษาศาสตรชาวสวส และ C. Peirce นกภาษาศาสตรชาวอเมรกน De Saussure เสนอวา นอกเหนอจากภาษาแลวมระบบ สญญะรปแบบอน ๆ ทสามารถจะแสดงความหมายและความคดของผสงสารได เชน สญญาณทหาร สญญาณจราจร ฯลฯ นนคอทกสงทกอยางทสามารถสอความหมายไดถอเปนสญญะ C. Peirce เสนอวา เนองจากสญญะหนงจะมองคประกอบ 3 สวนคอ สวนทเปนของจรง (Reference) ตวหมาย (Signifier) และตวหมายถง (Signified) เชน การยกตวอยาง ขวดนาเปลา

1) ของจรง คอ ขวดทเปนขวดจรง ๆ 2) ตวหมาย คอ ในแตละวฒนธรรมจะสรางสญญะขนแทนตวขวดจรง เชน สงคมไทยจะ

เขยนวาขวด สงคมองกฤษจะเขยนวา Bottle และสงคมอน ๆ ทจะเขยนแตกตางกน ตวหมายถง คอ เมอคนในแตละวฒนธรรมไดผานกระบวนการเรยนรสญญะ เชน อานออก

เมอเหนสญญะ “ขวด/ Bottle” ในสมองหรอความคดของเขากจะเกดการจนตนาการภาพของขวด ขนมา ทเราเขาใจวาเปนภาพในใจ หรอในความคด (กาญจนา แกวเทพ, 2542, หนา 80)

วธการวเคราะหสญญะ นกสญญะวทยาพยายามจะจาแนกประเภทและระดบของความหมายทบรรจอยในสญญะ ซง

จากการคนควา พบวาม 3 แนวทางทใชในการวเคราะหดงน (De Saussure, 1974 อางใน กาญจนา แกวเทพ, 2542, หนา 98)

1) การวเคราะหความหมายโดยอรรถและความหมายโดยนย 1.1) ความหมายโดยอรรถ หมายถง ความหมายทเขาใจกนตามตวอกษร คอความหมาย

ทระบอยในพจนานกรม เชน หมเปนสตว 4 เทา แมคอสตรทใหกาเนดลก เปนตน 1.2) ความหมายโดยนย หมายถง ความหมายทางออมทเกดจากขอตกลงหรอกลม

หรอจากประสบการณเฉพาะบคคล เชน “แม” บางคนจะนกถงความอบอน บางคนอาจจะนกถงความเขมงวด เปนตน

2) การวเคราะหแบบ Paradigmatic และ Syntagmatic 2.1) การวเคราะหแบบ Paradigmatic เปนการวเคราะหทเนนเรองลาดบเวลา ถาสลบ

ขนตอนความหมายอาจเปลยนไป

Page 18: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

8

2.2) การวเคราะหแบบ Syntagmatic เปนการวเคราะหโดยการหาแบบแผนทซอนเรนแลวสรางความหมายใหมขนมา เชน การสรางลกษณะของผรายจากลกษณะทตรงขามกบพระเอก

3) การวเคราะหแบบ Metaphor และ Metonymy เนองจากมนษยมความแตกตางกนในดานตาง ๆ เชน พนฐานครอบครว ความคด สงคม

ดงนนการศกษาการสรางความหมายนนจงเปนสงสาคญในการจะชวยใหเขาใจวธการวเคราะหสญญะตาง ๆ และกาหนดจตใจเพอปองกนการเขาใจผด โดยกลวธการแสดงนยแหงความหมายมหลายทาง อนไดแก สญลกษณ (Symbol) อปลกษณ (Metaphor) นามนย (Metonymy) และตวบงช (Index)

3.1) อปมา (Metaphor) เปนการถายทอดความหมายโดยนาสญญะ 2 สญญะทมความคลายคลงกนมาเปรยบเทยบ ในลกษณะอปมาอปไมย โดยอาศยจนตนาการเปนการสาคญในการหาลกษณะรวมของสง 2 สงทจะนามาเปรยบเทยบ เชน เขาอารมณแปรปรวนประดจสายนาเชยว หรอใจแขงดงเพชร เปนตน

3.2) นามนย (Metonymy) เปนการถายทอดความหมายโดยการนาเอาสวนยอย ๆ ของสญญะมาแทนความหมายรวมทงหมด ซงนามาใชโดยการทาใหความหมายของความเปนตวแทนกบความจรงเกดความสมพนธเปนสงเดยวกนโดยการเชอมโยง องจากความจรงทมทงหมดในสถานการณทตองการกลาวถง วธนจะใชไดดตอเมอผรบสารสามารถเชอมโยงความสมพนธระหวางสวนยอยกบสวนรวมได เชน นกถงหอไอเฟล จะนกถง ประเทศฝรงเศส เปนตน

2.2 แนวคดเรองของการตลาดเชงเนอหา

การตลาดเชงเนอหา คอ การสรางมลคาจากการใชขอมลผสมผสานกบความบนเทง เพอสรางผลกระทบในเชงบวกใหกบผบรโภค (Norsrai, Karimi, Mohammadi & Malekian, 2013 อางใน วรมน บญศาสตร, 2559) โดยเนอหาทถกนาเสนอจะมบทบาทในการกระตนใหเกดการมสวนรวม การใหขอมล การสรางความบนเทง เปนตน (The Internet Marketing Academy, 2011 อางใน วรมน บญศาสตร, 2559)

ภานนท คมสภา (2558) ไดใหนยามของความสาคญในการทาตลาดเชงเนอหา คอ เปนการนาสารจากผสงสาร ใชสอเปนเครองมอสงไปยงผรบสาร และมผลทางการตลาดเปนเปาหมาย โดยมวตถประสงคเพอสรางประสบการณใหผบรโภค ซงเกดจากการรบร ปฏสมพนธ สงผลใหเกดการซอสนคาหรอบรการในทนทหรอเกดการเปลยนแปลงทศนคตซงเปนผลมาจากการรบสาร โดยหลกการสาคญในการทาการตลาดเชงเนอหา มอย 5 หลกการคอ (Lankow, 2011 อางใน วรมน บญศาสตร, 2559)

Page 19: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

9

1) การจดการขอมลใหเปนขอมลทมคณคาและเกยวของกบผบรโภค 2) มวตถประสงคทางการตลาด 3) ตองการสรางการเปลยนแปลงหรอรกษาพฤตกรรมของผบรโภค 4) ใชสอผานรปแบบทหลากหลาย เชน ภาพเคลอนไหว เปนตน 5) มการระบกลมเปาหมายทชดเจน ภานนท คมสภา (2557) ยงไดกลาวอกวา ความสาคญของการตลาดเชงเนอหาปรากฏเดนชด

ขน เมอผบรโภคไมไดเปดรบเพยงแคสอรปแบบเกา เชน การโฆษณาทางโทรทศนและสอสงพมพ แตสามารถเปดรบจากสอออนไลนโดยไมสนใจโฆษณาซงเปนสงทไมนาสนใจได ดงนนการตลาดเชงเนอหาจงตองนาเสนอเนอหาทนาสนใจ มคณคา ตอบสนองความตองการของผบรโภคใหเกดความสนใจ ตดตาม และเกดความสมพนธกบตราสนคา

ความแตกตางทสาคญระหวางโฆษณาและการตลาดเชงเนอหา มอย 2 ลกษณะคอ (ณฐพชญ วงษเหรยญทอง, 2557, หนา 58)

1) การตลาดเชงเนอหาสวนมากจะเผยแพรผานสอทตวเองเปนเจาของ หรอสอทไดจาก การบอกตอ ในขณะทการโฆษณาจะเกดขนจากการซอพนทสอ

2) การตลาดเชงเนอหาเปนลกษณะของการดง (Pull Marketing) มากกวาผลก (Push Marketing) คอการสรางเนอหาใหนาสนใจ ทาใหกลมเปาหมายอยากตดตาม ซงตางจากโฆษณาแบบเดมทเขาไปขดจงหวะของกลมเปาหมาย

อยางไรกตามการตลาดเชงเนอหาและโฆษณาตางเปนสวนสนบสนนซงกนและกน ดวยวธการสรางการตลาดเชงเนอหาไวในสอของตราสนคา จากนนจงซอสอเพอโฆษณาเนอหาดงกลาว ดวยเนอหาทมความนาสนใจจะทาใหถกพบเหนไดมากขนและไมสรางความราคาญในกลมเปาหมาย และยงจะกอใหเกดความสมพนธระหวางผบรโภคและตราสนคาได ซงปจจยสาคญในการสรางความสมพนธคอการรบรและเขาใจในกลมเปาหมายวาตองการอะไร จากนนจงนาเสนอเนอหาทพวกเขาตองการ โดยมเงอนไขทเกยวของกบเนอหาคอ

1) สามารถนาเสนอเนอหาทมความนาเชอถอ 2) สามารถนาเสนอเนอหาทมความตอเนอง ยงยน 3) สามารถนาเสนอเนอหาททาใหกลมเปาหมายรสกพงพอใจ หรอปลอดภย ฐตกานต นธอทย (2555) ไดเสรมเกยวกบการสรางการตลาดเชงเนอหา ผานการบรหาร

เฟสบคเพจดงน 1) การอพเดทสถานะ การสรางกจกรรมรวมกบสมาชกโพสตขอมลใหม ๆ ทาใหเกดการ

สรางความสมพนธกบสมาชกเพจ

Page 20: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

10

2) การนาเสนอสทธพเศษอน ๆ เชน แจกของรางวล สวนลดพเศษ เพอเปนการกระตนใหสมาชกเพจหรอ คนทไมใชสมาชกเกดความสนใจและเปนสมาชกเพจ

3) การสรางความนาสนใจโดยการปรบเปลยนรปแบบเพจใหใหม เชน เปลยนตามฤดกาลหรอ เหตการณสาคญ

4) การมสวนรวมของสมาชก เพอสรางแรงดงดดใหสมาชกมการสนทนาโตตอบมสวนรวมทาใหเกดเปนชมชน โดยมผดแลระบบ ใหบรการตอบคาถามตาง ๆ

5) การควบคมสถานการณโดยผดแลระบบ ทาการตรวจสอบความเหมาะสมของขอความทสมาชกตดตอสอสารอยางเหมาะสม

โดยสรปแลว การตลาดเชงเนอหา เปนการทาการสอสารเพอใหผบรโภคเกดความพอใจและไมสรางความราคาญใหกบผบรโภค เพอใหเกดประโยชนสงสดทงในฝงของผสงสาร และ ผรบสาร ซงจะสามารถพฒนาไปสการมปฏสมพนธทดของทงสองฝายได จงเปนสวนสาคญทควรศกษา เพอนาสรางและพฒนา เนอหาทด ตรงกบกลมเปาหมายตอไป 2.3 แนวคดเกยวกบขาวและประเดนขาว

ขาว คอ การบอกเลาเรองราวเกยวกบเหตการณตาง ๆ ในสงคม โดยเฉพาะเมอเหตการณนนมผลกระทบตอสงคม การเมอง สาธารณะชน ขาวจงมไวเพอตอบคาถามสงคม วามอะไรเกดขน ใครมสวนเกยวของ เกดขนทไหน เกดขนเมอไหร ทาไมถงเกด และมผลกระทบอยางไร (Berger, 1990, p. 121 อางใน Media Thailand, 2560)

ขาวยงหมายถง การรายงานบางสงบางอยางทใหม และเปนทสนใจของผรบสาร โดยมหลายปจจย เชน สถานการณทเกดขนมความสมพนธกบผรบสาร เปนขอมลขาวสารทประชาชนตองการอยางเรงดวน สารสนเทศใหม ๆ ทมผลกระทบตอสงคม (พชน เชยจรรยา, เมตตา ววฒนานกล และ ถรนนท อนวชศรวงศ, 2538, หนา 88)

เนองจากในแตละวนจะมขาวจานวนมากทถกผลต และหลงไหลมายงโตะของบรรณาธการขาว แตเนองจากเวลาและพนทสาหรบเผยแพรทมจากด จงไมสามารถทจะนาเสนอขาวทงหมดได ดงนนผททาการคดเลอกขาวจงตองทางานหนกในการคดเลอกขาวทเหมาะสม และมประโยชนกบผอานมากทสด

การประเมนคณคาขาว (New Judgment) ดรณ หรญรกษ (2538 อางใน ปรณรตน พงคานนท, 2548, หนา 6-7) กลาววา เมอหนงสอพมพ

ตดสนใจพมพขาวเรองใดเรองหนง จะตองประเมนคณคาขาวของเหตการณนนวามมากนอยเพยงใด โดยใชหลกพนฐานในการประเมนคณคาขาว 3 ประการดงตอไปน

Page 21: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

11

1) ขอเทจจรง (Fact) สอมวลชนจะตองนาขอเทจจรงมานาเสนอตอผรบสาร และพงระลกเสมอวาขาวจะตองมทมาจากขอเทจจรงของเหตการณตาง ๆ ดงน

1.1) มาจากสถานการณ (Situation) 1.2) เหตการณ (Occurrence) 1.3) ความคด (Thoughts) 1.4) ขอคดเหน (Ideas)

2) ขาวตองเปนสงทนาสนใจ (Interesting) 3) ขาวจะตองเปนสงทนาสนใจสาหรบคนหมมาก เปนเรองทนาสนใจของประชาชนในวงกวาง นอกจากหลกในการประเมนคณคาขาวเบองตนตามทไดกลาวมานน มาล บญศรพนธ (2551,

หนา 26) ไดกลาวถง องคประกอบของขาวทมความสาคญตอการคดเลอกขาว และการจดลาดบความสาคญ โดยประกอบดวยสงตอไปน

1) ความสด (Immediacy) ขาวตองไดรบการรายงานอยางรวดเรว และทนตอเหตการณ 2) ความถกตองกบกาลเทศะ (Timeless) ขาวทมคณคาตองไดรบการรายงานใหทนเวลา

และตรงกบความสนใจของประชาชน 3) ความใกลชด (Proximity) โดยปกตคนทวไปมกใหความสาคญกบคนใกลตวเสมอ เรองท

มความใกลชด และมผลกระทบตอผอานโดยตรงจะมคณคามากเปนพเศษ 4) ความเดน (Prominence) ขาวควรมองคประกอบของความเดนอยเสมอ เชน บคคลเดน

สถานทเดน หรอ เหตการณเดน เปนตน 5) ความขดแยง (Conflict) ขาวทปรากฏบนหนาหนงสอพมพ มกเปนเหตการณทมเรอง

ความขดแยงเปนสวนมาก ไมวาจะเปนทางความคด หรอผลประโยชน ซงปกตวสยมนษยชอบสนใจตอเรองทมความขดแยงกนและอยากทราบขอยตจากความขดแยงนน

6) ความผดปกต (Oddity) ความผดปกต แปลกจากธรรมดามกไดรบความสนใจ 7) ความกระทบกระเทอนอารมณ (Human Interest) เปนเหตการณทมองคประกอบของ

ความกระทบกระเทอนอารมณของผอาน กอใหเกดความรสกรวมกบบคคลในเหตการณนน 8) ความมเงอนงา (Suspense) ขาวทมเงอนงา สลบซบซอน ยงไมเปนทกระจาง ทาใหคน

อยากรอยากตดตาม 9) ผลกระทบกระเทอน (Consequence) คอเหตการณทมผลกระทบตอประชาชนเปน

จานวนมาก 10) ความกาวหนา (Progress) ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยตาง ๆ 11) เพศ (Sex) ธรรมชาตของมนษยทมกมความสนใจในเรองราวเกยวกบเพศ ทงเพศเดยวกน

หรอตางเพศ หรอความผดปกตทางเพศ รวมถงสทธสตร และการประกวดนางงาม

Page 22: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

12

นอกจากการคดเลอกขาวโดยคานงถงองคประกอบของขาวแลว ขาวทไดรบการนาเสนอจะตองพจารณาในดานคณภาพของขาวดวย ซงองคประกอบของขาวมดงน

1) มความถกตองครบถวน (Accuracy) ขอเทจจรงหรอเรองราวทปรากฏในขาว ทงชอ ตาแหนง อาย ตองตรวจสอบใหถกตองครบถวน เพอปองกนการเสนอขาวทผดพลาด ซงอาจเปนผลรายตอบคคลทตกเปนขาวหรอบรรณาธการอาจถกดาเนนคดได

2) สมดลและเทยงธรรม (Balance and Fairness) ตองใหความเปนธรรมแกคกรณทมความขดแยงกน โดยนาประเดนสาคญททงสองฝายแสดงความคดเหนมาในลกษณะทสมดลกน

3) เทยงตรงหรอภววสย (Objectivity) ตองรายงานขาวโดยปราศจากอคต หรอไมสอดแทรก ความคดของตนลงไปในขาว โดยมผลประโยชนสวนตวเขามาเกยวของ

4) งาย กะทดรด ชดเจน (Simplicity/ Conciseness/ Clearness) ขาวทเขยนตองใชภาษาหรอถอยคาทเขาใจงาย มความกะทดรด และตองชดเจน

โดยสรปแลว แนวคดของขาว เปนเรองของการคดเลอกขาวสารทจะนาไปเผยแพรใหผบรโภคเพอใหผบรโภคเกดความพอใจและเกดประโยชนสงสด ซงจะสามารถพฒนาไปสการมปฏสมพนธทดของผบรโภคและสอได จงเปนสวนสาคญทควรศกษา เพอนาสรางและพฒนา เนอหาทด ตรงกบกลมเปาหมายตอไป 2.4 แนวคดเรองการตน

การตน (Cartoon) มรากศพทมาจากภาษาละตนคอ Charta หรอ Cartone มความหมายถง แผนกระดาษขนาดใหญ โดยสมยโบราณมกใชกระดาษสาหรบเขยนภาพรางเพอนาไปใชกบผาทอ ภาพฝาผนง หรออน ๆ ปจจบนมผใหความหมายของคาวาการตนไวมากมาย ผวจยขอยกตวอยางตอไปน

การตนหมายถงภาพเขยนถงบคคลหรอเหตการณบางอยาง ในลกษณะลอขบขน ซงจดเปนงานศลปะประเภทหนง แมจะไมใชการวาดภาพแบบละเอยดออนหรอมจดหมายตามศลปะกตาม (สดรก จรรยาวงษ, 2530, หนา 34)

ชวรตน เชดชย (2530, หนา 648) ไดใหความหมายของคาวาการตน วาเปนรปแบบการสอสารดวยภาพชนดหนง โดยใชประกอบเนอหาทปกตไมสามารถใชภาพถายทอดได สวนมากจะเปนภาพหยาบ ๆ มรายละเอยดนอย สวนใหญใชเปนการแสดงออกเชงสญลกษณหรอจาลองบคลกลกษณะของบคคล หรอเหตการณทรกนอยแลว เนอหาทแสดงผานการตนมกจะมลกษณะสดใส แมบางครงจะสอความหมายออกมาไดไมชดเจนนก แตกเปนภาพทจบความสนใจและมอทธพลตอทศนคตหรอพฤตกรรมของผรบสารไดเปนอยางด การตนจงถกนาไปใชถายทอดเนอหาไดแทบทกชนดตลอดมา เชน การตนลอการเมอง การตนเลาเรอง หรอ การตนประกอบเนอหา เปนตน

Page 23: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

13

เฉลมรฐ พกล (2556) ไดสรปความหมายของการตนไดอยางนาสนใจ แยกเปนขอ ๆ ดงน 1) เปนภาพทชวนใหขบขน มกถกนาไปใชแทนบคคลทมชอเสยง เพอแสดงความคดเหน

เกยวกบการเมอง 2) เปนภาพทผดไปจากความจรง นอยกวา หรอเกนความจรงไปเลย 3) เปนภาพทมจดมงหมายเพอลอเลยน หรอประชดประชน เพอสรางอารมณขน 4) เปนภาพทยดหลกเกณฑของความเปนจรงอยบาง แตในขอบเขตทกวาง ประเภทของการตน Alan (n.d. อางใน เฉลมรฐ พกล, 2556) ซงเปนการตนนสตชาวอเมรกน ไดจาแนกประเภท

ของการตนตามวตถประสงคทการตนนสตตองการจะนาเสนอออกเปน 3 ประเภท ดงน 1) The Comics Art หมายถง การตนประเภทขบขน ผเขยนมวตถประสงคเพอใหความ

บนเทงแกผอาน มกเปนเรองราวทเกดขนในชวตประจาวน ถายทอดลกษณะขบขน 2) The Social Cartoon หมายถง การตนลอสงคม ผเขยนตองการเสนอแงคดเกยวกบ

สงคมและชวตประจาวนในมมตาง ๆ เพอใหผอานสามารถนามาปรบใชกบปญหาในชวตจรงไดดยงขน 3) The Political Cartoon หมายถง การตนการเมอง นาเสนอใหผอานไดรบมากกวาแค

ความบนเทง คอการพยายามทาใหเกดอทธพลตอผอาน ในดานแงคดตาง ๆ ซงอาจนาไปสพฤตกรรมหรอเหตการณอยางใดอยางหนงได

นอกจากการแบงประเภทตามวตถประสงคของผเขยนแลวนน การแบงการตนยงสามารถแบงไดตามลกษณะของการนาเสนอ ซงแบงออกไดเปน 7 ประเภท ดงน

1) การตนการเมองหรอการตนบรรณาธการ (Political Cartoon, Editorial Cartoon) โดยสวนใหญมกตพมพลงในหนงสอพมพ เปนภาพเชงแสดงความคดเหน ทตองการใหเกดอทธพลตอผอานในเรองของการเมองทเกดขนในแตละวนและ อาจมความเกยวของกบบทความของบรรณาธการในหนงสอพมพ จงมกมผเรยกวา การตนบรรณาธการ

2) การตนชองเรองสนจบในตอน (Comic Strip and Panels) เปนการตนทผวาดเปนคนกาหนดหรอสรางบคลกขนมาใหม ลกษณะวนตอวน หรอวนเดยวจบกได

3) การตนขาขนรปเดยวจบ (Gag Cartoon) เปนการตนทเนนความตลก ขบขนเปนหลก อยในกรอบชองเดยว อาจมคาบรรยายหรอไมมกได

4) การตนเรองยาว (Comic, Serial Cartoon) เปนการตนเรองยาวตอเนองไป ตพมพในหนงสอพมพ นตยสาร หรอรวบรวมเปนเลม

5) การตนประกอบเรอง (Illustrated Cartoon) เปนการตนทไมมเรองราวในตนเอง ลกษณะประกอบบทความอน ๆ เชน การตนโฆษณา และการตนประกอบการศกษา

Page 24: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

14

6) ภาพยนตรการตน (Animated Cartoon) เปนภาพการตนเคลอนไหว เกดจากการนาภาพหลายภาพมาเรยงลาดบตอเนอง และบนทกลงบนแผนฟลมภาพยนตร

7) การตนลอเลยนบคคล (Critical Cartoon) เปนภาพลอบคคลสาคญทางการเมองเปนสวนใหญ อาจนบไดวาเปนการตนการเมองในอกรปแบบหนงกได

ความแตกตางระหวางการตนลอกบสอชนดอน การตนลอมจดเดนในตวเองเหมาะสาหรบการนามาใชเปนหนวยวเคราะหสภาวะทางการเมอง

ในชวงเวลาใดเวลาหนง โดยการตนลอมความแตกตางจากสออน ๆ ดงน 1) เปนสอทไดรบความนยมแพรหลายและสามารถสรางอทธพลตอผอานได ความเปนสอท

ไดรบความนยมในทน อาจหมายถง การทไดรบการตพมพลงในหนงสอพมพรายวนได 2) เปนสอทใหไดทงความบนเทงและสาระเนอหา ผอานไมรสกถงความเครยดจากการอาน

และเขาถงไดทกชนชนในสงคม 3) เปนสอททนสมย เพราะการเขยนภาพการตนลอนน สวนใหญมกตพมพลงในหนงสอพมพ

รายวน จงทาใหผวาดการตนตองตดตามสถานการณในปจจบน และเลอกเอาหวขอทนาสนใจออกมานาเสนอ

4) เปนสอทใชศลปะการเขยนคอนขางสง คอการหลกเลยงการควบคมของกฎหมายได พรอมทงถายทอดความคดเหนของผวาดไดครบถวน

5) เปนสอทสรางความเขาใจและเขาถงจตใจไดงาย ดวยสญชาตญาณของมนษยทเขาใจในการสอดวยภาพไดงายกวาเปนตวอกษร

สวนประกอบของการตนลอการเมอง การตนลอการเมอง มจดประสงคหลกคอใหผอานไดรบสารทจะมผลกระทบตอความคด

ความอานของเขาในดานใดดานหนง โดยมากจะเปนการเลาถงปญหาทางดาน เศรษฐกจ สงคม และการเมอง ในรปแบบวพากษวจารณ บางครงอาจนาเสนอวธแกปญหาดวย

ลกษณะของการตนการเมอง เปนการนาประเดนทางการเมองทซบซอน เขาใจยาก มายอใหเหลอแตประเดนสาคญเทานน แตไมไดแสดงใหเหนถงปญหาอยางตรงไปตรงไป แตจะใชการเปรยบเทยบ เชอมโยงกบบางสงบางอยาง เพอใหผอานไดตความตอไป

สดรก จรรยาวงษ (2530, หนา 40) ไดกลาวถงสวนประกอบของการตนการเมอง ทประกอบ ดวย 3 สวน ดงน

1) สวนทเปนภาพของความจรง คอประเดนหรอขอเทจจรงเรองใดเรองหนง 2) สวนทเปนสาร เปนการใชภาพแสดงใหเหนถงปฏกรยาทควรกระทา 3) สวนทนกเขยนจะใชศลปะหรอเทคนคเฉพาะตวในการวาดการตนใหผอานเกดอารมณ

คลอยตาม หรอเกดการตความ

Page 25: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

15

โดยสรปแลวลกษณะและสวนประกอบของการตนการเมอง ผเขยนจะเปนผกาหนดความสนใจและทศนคตของผเขยนตอสงทเกดขนในชมชนหรอเหตการณของเขาเปนสาคญ 2.5 งานวจยทเกยวของ

ฉตรบงกช ศรวฒนสาร (2555) ไดทาการวจยเรอง ภาพลอและการตนการเมองในสงคมไทยระหวาง พ.ศ. 2465 – 2475 ซงการวจยนมวตถประสงค 3 ประการคอ เพอศกษาภาพลอและการตนการเมองไทยในชวงเวลาดงกลาวซงถอเปนจดเรมตนของการตนการเมองไทย ประการสองคอเพออธบายแนวคดของผเขยนทตองการสอสารทางการเมอง ประการสดทายคอเพอแสวงหาความเขาใจเกยวกบปญหาทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และความขดแยงทางความคดระหวางผปกครองกบปญญาชน ผานภาพลอและการตนการเมอง ซงผลการวจยพบวาในชวงเวลาดงกลาวนน ภาพลอและการตนการเมองไดรบความนยมอยางมาก เพราะเปนเหมอนการแสดงตนเปนตวแทนของการแสดงความคดเหนทางการเมองของประชาชน ในลกษณะการยกประเดนและจดประกายการถกเถยงทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม โดยเปนการวพากษวจารณชนชนปกครอง ขนนาง ขาราชการแบบออม ๆ และกลายเปนทมาของการตราพระราชบญญตควบคมหนงสอพมพ พ.ศ. 2465 และการประกาศ ใชพระราชบญญตวาดวยสมด เอกสารและหนงสอพมพ พ.ศ. 2470 เพอกาหนดคณสมบตของผเปนบรรณาธการใหมความรบผดชอบตอการนาเสนอมากขน และเปนการเกอหนนตอการเปลยนแปลงการปกครองสยาม พ.ศ. 2475 อกดวย

สวรรณา งามเหลอ (2559) ไดทาการวจยเรอง การศกษาวเคราะหภาพลอสงคมไทยในสอสงคมออนไลน โดยมวตถประสงคเพอศกษาภาพลอสงคมไทยในสอออนไลนในชวงเวลาตงแต ธนวาคม 2556 ถงเดอนกมภาพนธ 2557 ผลการศกษาแบงเปนการจาแนกประเภทของภาพลอ วาม 2 ประเภท คอ ภาพลอประเภทภาพกรอบเดยว และภาพลอประเภทหลายกรอบ ดานเนอหาสวนใหญจะเปนการลอบคคลสาคญทางการเมอง ดานความหมายจะพบวาภาพลอสอความหมายใน 2 ลกษณะ ไดแกสอความหมายโดยตรงและสอความหมายโดยนย เปนสงทสะทอนใหเหนบรบทของสงคมไทยทงดานลกษณะนสยของความมอารมณขน ความร ความสามารถ ความคดสรางสรรค ความมสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหน และความนยมของคนในสงคม ทงยงเปนเสมอนกระจกเงาสะทอนภาพเพอรองบอกแกบคคลโดยเฉพาะบคคลสาธารณะในแงมมตาง ๆ อกทงภาพลอทเกดจากความกาวหนาทางเทคโนโลย ยงเปนชองทางในการสรางความเทาเทยมดานอานาจในการสอสารของคนในสงคม ในมตสงคมไทย การสอสารสาหรบสอบางประเภทยงคงถกควบคมหรอผกขาดอานาจในการเผยแพรขอมลขาวสาร เชน สอมวลชนทอยภายใตการดแลการสมปทานของภาครฐทไมสามารถเปนชองทางในการสอสารของประชาชนได แตสาหรบสอออนไลน ยงมการควบคมนอยและประชาชนสามารถเขาถงสอไดงายและไมเสยคาใชจาย จงเปนเสมอนพนทสาธารณะในการสอสารภาพลอทางการเมองของคนในสงคม เพอกระตนการวพากษวจารณ และสะทอนความคดเหน อารมณ ความรสกของ

Page 26: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

16

ประชาชนตอการทางานของรฐบาลหรอนกการเมอง และยงชวยลดความรนแรงในการวจารณเสยดส โดยเนนสอสารดวยอารมณขาขน ซงจะชวยลดความรนแรงในการสอสารและทาใหผสงสารรสกปลอดภยมากขนในการสอสารความคดเหนทางการเมองกบกลมนกการเมองทมอานาจในสงคม เพอชวยตแผพฤตกรรมไมพงประสงค โดยนาการละเลนทางภาษา โดยใชการตความรวมกบทาทางหรอการเลนคา แปลงความหมายเพอใหเกดอารมณขน ดงนน บรบททางการเมอง สงคม และวฒนธรรมการสอสารของไทยจงมความสาคญทจะชวยใหเกดความเขาใจการสอสารในภาพลอดงกลาวไดเปนอยางด

Page 27: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

บทท 3 วธการดาเนนการวจย

งานวจยเรอง การตน 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทล มวตถประสงคเพอศกษาประเภท

ของขาวทนาเสนอผานการตน 4.0 และ เพอศกษาภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทลทนาเสนอผานการตน 4.0 โดยมวธการดาเนนการวจย ดงตอไปน 3.1 ประเภทของงานวจย

งานวจยเรองนใชระเบยบวธการวจยในดานการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) 3.2 แหลงขอมล แหลงขอมลประเภทเอกสาร คอ ภาพการตนเรอง ผใหญมา กบทงหมาเมน จาก Website: thairath.co.th/cartoon มงเนนเกบขอมลจากเนอหา (Content) ในรปแบบ รปภาพการตน โดยมกรอบระยะเวลาในการศกษา และเกบขอมลตงแตวนท 1 มถนายน พ.ศ. 2560 ถง วนท 31 สงหาคม พ.ศ. 2560 3.3 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชทาการวจยในหวขอของงานวจยฉบบนคอแบบลงรหส (Coding Sheet) เพอบนทกขอมลทเกยวกบการตน โดยเปน 4 หมวดดงน

1) วนททการตนไดถกเผยแพร 2) เนอหารปภาพการตน 3) ประเภทของขาวทเนอหาการตนไดสอออกมา 4) วเคราะหถงความหมายหรอนยยะแฝงทมในการตนนน

3.4 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ กอนทาการสมภาษณผวจยทาการสงแบบรหสทใชในการเกบขอมลใหอาจารยทปรกษา

ตรวจสอบ และทาการแกไขตามคาแนะนาใหสมบรณกอนเรมการเกบขอมล

Page 28: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

18

3.5 การเกบรวบรวมขอมล การเกบขอมลในงานวจยครงนผทาการวจยไดเลอกใชเครองมอการลงรหสสาหรบการวเคราะห

เนอหา (Coding Sheet) ในการเกบรวบรวมขอมลงานวจยจงสามารถแบงรปแบบของการเกบขอมลไดเปน 4 สวน ดงน

3.5.1 วนททการตนไดถกเผยแพร โดยเกบขอมลตงแตวนท 1 มถนายน พ.ศ. 2560 ถง วนท 31 สงหาคม พ.ศ. 2560 รวมระยะเวลา 3 เดอน

3.5.2 เนอหารปภาพการตน ผวจยไดเลอกภาพการตนชดเรอง ผใหญมากบทงหมาเมน ถกเขยนโดยคณสมชย กตญญตานนท หรอนามปากกา ชย ราชวตร และเกบขอมลจากเวบไซต Thairath.co.th

3.5.3 ประเภทของขาวทเนอหาการตนไดสอออกมา โดยผวจยไดใชเกณฑการจาแนกประเภทของขาว จากการแบงประเภทของขาวจากเวบไซต Thairath.co.th โดยแบงเปน

1) ขาวในพระราชสานก 2) ขาวการเมอง 3) ขาวกฬา 4) ขาวบนเทง 5) ขาวไลฟสไตล 6) ขาวเศรษฐกจ 7) ตางประเทศ 8) ขาวทวไทย (สงคม) 9) วเคราะหถงความหมายหรอนยยะแฝงทมในการตนนน

3.6 การวเคราะหขอมล ผวจยดาเนนการวเคราะหขอมลตามแบบการเทยบเคยงรปแบบ (Pattern Matching) โดย

การสรางขอสรปจากขอมลทไดมาเปรยบเทยบกบขอมลทฤษฎเพอใหเกดความเขาใจทางปรากฏการณทางความคดดงกลาว โดยมขนตอนในการวเคราะหขอมลตามแนวทางของไมล และ ฮเบอรแมน (1994) ทไดเสนอขนตอนการเกบขอมลเชงคณภาพ ประกอบดวยการวเคราะห 3 ขนตอน ดงน

3.6.1 การลดทอนขอมล (Data Reduction) หมายถง กระบวนการคดเลอก การยอความททาใหเขาใจงายการแปลงขอมลใหพรอมนาไปใชงานในขนตอนตอไปสงทผวจยทาในการลดทอนขอมล คอการเขยนสรปการรางหวเรองยอทเกยวของ สรางหลกการในการจาแนกกลมขอมล จดบนทกตงแตการเกบขอมลครงแรกไปจนงานวจยเสรจสมบรณ

Page 29: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

19

3.6.2 การจดรปแบบขอมล (Data Display) หมายถง การสรางรปแบบขอมลทสามารถสอสารกบผอานใหเขาใจโดยงาย เชน การแสดงขอมลดวยตารางแผนภาพ กระบวนการการจดรปแบบขอมลนเกดขนนบตงแตผวจยเรมวางแผนการนาเสนอขอมลดวยการจดรปแบบใหเหมาะสมกบผอานเพอใหผอานเขาใจไดงาย

3.6.3 การรางขอสรปและการยนยน (Conclusion Drawing and Verification) หมายถง การตความหมาย การทาความเขาใจถงรปแบบความสมพนธทเชอมโยงของขอมลทไดรวบรวมมาเพอนาไปสรปผลการวจย 3.7 การนาเสนอขอมล

การนาเสนอขอมลครงนเปนการนาเสนอในรปแบบพรรณนาเชงวเคราะห (Descriptive Analysis) โดยแบงเปนประเดนตามวตถประสงคของการวจย ซงใชวธอธบายขอมลโดยนาความคดเหน และประเดนทนาสนใจ ยกเหตผลสนบสนน พรอมยกตวอยางและภาพประกอบการวเคราะหขอมลของผวจย

Page 30: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

บทท 4 ผลการวจย

การศกษาเรอง การตน 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทล มวตถประสงคเพอศกษา

ประเภทของขาวทนาเสนอผานการตน 4.0และ เพอศกษาภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทลทนาเสนอผานการตน 4.0 โดยงานวจยฉบบนไดใชวธการ Textual Analysis หรอการวเคราะหเนอหาเชงคณภาพ โดยแบงการนาเสนอผลการศกษาออกเปน 2 สวน ดงน

4.1 การตน 4.0 สะทอนขาวประเภทใด 4.2 การตน 4.0 สะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไร

4.1 การตน 4.0 สะทอนขาวประเภทใด

จากการวเคราะหเนอหาของการตนในระยะเวลา 3 เดอน (92 ภาพ) นน จานวนเนอหาทมความเชอมโยงกบประเภทของขาวมากทสดคอ

1) ขาวการเมอง: 50 ภาพ มาจากเดอนมถนายน 19 ภาพ เดอนกรกฎาคม 16 ภาพ เดอนสงหาคม 15 ภาพ

2) ขาวสงคม: 31 ภาพ มาจากเดอนมถนายน 9 ภาพ เดอนกรกฎาคม 14 ภาพ เดอนสงหาคม 8 ภาพ

3) ขาวอน ๆ : 11 ภาพ มาจากเดอนมถนายน 2 ภาพ เดอนกรกฎาคม 1 ภาพ เดอนสงหาคม 8 ภาพ

4.2 การตน 4.0 สะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไร

ในสวนของการศกษาเกยวกบเนอหาในการตน 4.0 ทสะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไรนน ผวจยไดใชการวเคราะหเนอหาของภาพ โดย หลกในการวเคราะหเนอหาของภาพนน สวนหนงไดนามาจากประเมนคณคาขาว 3 ประการดงตอไปน

1) ขอเทจจรง (Fact) สอมวลชนจะตองนาขอเทจจรงมานาเสนอตอผรบสาร และพงระลกเสมอวาขาวจะตองมทมาจากขอเทจจรงของเหตการณตาง ๆ ดงน

1.1) มาจากสถานการณ (Situation) 1.2) เหตการณ (Occurrence) 1.3) ความคด (Thoughts) 1.4) ขอคดเหน (Ideas)

Page 31: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

21

2) ขาวตองเปนสงทนาสนใจ (Interesting) 3) ขาวจะตองเปนสงทนาสนใจสาหรบคนหมมาก เปนเรองทนาสนใจของประชาชนในวงกวาง ซงเนอหาของภาพการตนผใหญมากบทงหมาเมนทผวจยเลอกศกษานน สวนใหญมาจากการ

นาขาวทเปนทสนใจในชวงเวลานน ๆ ในเรองของการเมอง สงคม และอน ๆ นามาเสยดส หรอ ลอเลยน ผานมมมองของนกเขยน ซงนอกเหนอจากการตความหมายผานบทสนทนาทเกดขนระหวางตวละครแลวนน ผเขยนยงแฝงความหมายโดยใน ตามหลกการวเคราะหสญญะอกดวย เชน ตวละครผใหญบาน เปรยบเสมอนผบรหารประเทศ/ รฐบาล ชายจอยใสแวนดา เปรยบเสมอนชนชนลางทมความรดานการเมองนอย และชายใสชดทางานใสแวน เปรยบเสมอนชนชนกลางในเมอง เปนตน และนอกเหนอจากความหมายโดยนยแลว ยงมเรองของการใชอปมาอปไมย เปรยบเทยบสานวนสภาษต หรอรปตาง ๆ แทนความหมายอกอยางดวย เปนตน

โดยจากการวเคราะหแลวนน ผวจยขอสรปถงเนอหาการตนทสะทอนถงสงคมในโลกยคดจทลเปนขอ ๆ ดงน

ชองทางในการเปดรบขาวสารของผบรโภคไดเปลยนแปลงไป: เปนทรกนวาปจจบนนน ชองทางในการเขาถงขาวสารของผบรโภคนนมการเปลยนแปลงไปอยางมาก ผบรโภครบขาวสารผานชองทางสอออนไลนมากขน บรโภคผานสอหนงสอพมพหรอนตยสารนอยลง ซงผลของพฤตกรรมผบรโภคขาวทเปลยนแปลงไป ยงแสดงใหเหนผานการตนทผวจยไดเลอกทจะศกษาดวย ดงรปภาพดานลางน ภาพท 4.1: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 2 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ก, 2 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/2.

จะเหนไดวาตวละครหลกในการตนเรมเปลยนจากการอานขาวสารในหนงสอพมพ มาอานผานโทรศพทมอถอแทนแลว อกทงตวละครทงสอง ยงอยในฉากทจาลองเหมอนเปนบรษทแหงหนง

Page 32: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

22

ซงเปรยบเสมอนการพดคยกนระหวางชนชนกลางในสงคมเมอง อกทงยงมการใชคาอปมา คอคาวา จบมอใครดมไมได มาแทนความหมายตรง ๆ

อกหนงตวอยางทสะทอนถงการบรโภคขาวสารทเปลยนแปลงไปจากอดตคอภาพดานลางน ภาพท 4.2: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 5 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ข, 5 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/5.

ตวละครในภาพมการอานขาวผานเครองคอมพวเตอรททางาน ซงแตกตางจากสมยกอนทคนอานขาวผานหนงสอพมพ

2) พฤตกรรมการถายรปสงตาง ๆ และ แชรลงโซเชยลมเดย: เมอสมารทโฟนไดกลายมาเปนปจจยหลกในการดารงชวตของคนในยคปจจบนเนองมาจากความสะดวกสบายในการใชงานและสามารถหาซอไดงายในราคาไมแพง ทาใหอตราการใชสมารทโฟนของประชากรโลกเพมขนอยางตอเนองทกป อกทงสมารทโฟนในยคปจจบนมเรองของการพฒนาคณภาพของรปถายใหมความคมชดมากขนกวาสมยกอน การถายรปสงตาง ๆ ดวยสมารทโฟนจงเรมมาเปนทนยมมากขน อกทงยงมสงคมออนไลนใหผคนในแบงปนเรองราวและประสบการณในชวตประจาวนกนไดอยางสะดวกและรวดเรวยงขน พฤตกรรมการถายรปและแบงปนลงโซเชยล จงไดรบความนยมเพมขนเรอย ๆ ดงตวอยางดานลาง

Page 33: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

23

ภาพท 4.3: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 7 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ง, 7 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/7.

จากภาพท 4.3 ไดแสดงใหเหนถงพฤตกรรมการถายรปคกบคนทมชอเสยง ไมวาจะเปนศลปนดารา หรอแมแตผตองหาคด ซงนอกเหนอจากการเสยดสเรองของการทางานของเจาหนาทตารวจในคดทเกยวกบผตองหาชอ นองเปรยว นน ยงแสดงใหเหนวาในยคปจจบนไมวาจะเปนชวงอายเทาไหรกตาม คานยมเรองของการถายรปคกบคนทมชอเสยง เพอจะนาไปแชรลงในสงคมออนไลนนน ไดครอบคลมถงคนทกระดบ อายและอาชพแลว อกทงยงเปนการเนนยาถงนยยะแฝงอกเรองคอ ปจจบนคนสวนใหญทกคนมสมารทโฟน และเขาถงอนเตอรเนตไดแลว

นอกจากภาพท 4.3 นน ยงมอกภาพหนงทมความเกยวของกบ คดของนองเปรยว คอภาพดานลางน

ภาพท 4.4: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 18 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ช, 18 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/18.

Page 34: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

24

ภาพท 4.4 เปนการรวมภาพขาวเหตการณทเปนทสนใจของสงคมในขณะนน ซงผเขยนพยายามใหสอดคลองกบหวขอการตนในวนนนคอ คนไทยวงทนโลกไฮเทค ซงในภาพแรกเปนภาพของตารวจทมการถายรปเซลฟคกบผตองหา ซงเนอหาของการตนเปนการเสยดสการทางานของเจาหนาทตารวจเชนเดยวกบภาพท 4.2.1 และเนนยาใหเหนถงพฤตกรรมการถายรปดวยสมารทโฟน ทเปนทนยมของทกคนไปแลว

3) การแสดงออกทางความคดมากขนผานชองทางโซเชยล: ตงแตเทคโนโลยการสอสารพฒนาอยางตอเนอง สอสงคมออนไลนกมผลตอการแสดงออกทางความคดของทก ๆ คนมากขน ทงเรองในชวตประจาวน ไปจนถงการวพากทยวจารณเรองราวตาง ๆ ทเกดขนในสงคม ทงเรองของตวบคคล สงคม การเมอง ขาว แมแตเรองคนใกลตว การทไมมตวตน หรอมตวตนซอนเรนในโลกออนไลน ทาใหคนมอสระในการแสดงความคดเหนหรอแสดง ‘ความแรง’ ออกมาในสงคมมากขน โดยเฉพาะในสงคมวยรนสมยนทมการสอสารหวนขน สนขน แรงขน หรอวฒนธรรมแบบสามคาสพยางค อยางเวลาทเราพดหวน ๆ จะมความแรงอยดวย ซงจะนาไปสการววาทงายขน การทะเลาะววาท ในสงคมออนไลน มหลายกรณ เชน “ทะเลาะในเฟซบกแลวไปตอในไลน หรอ ทะเลาะในไลนแลวไปตอในตอในเฟซบก แลวออกมาเคลยรกนตวตอตว” จากความรนแรงทางความสมพนธในการสอสาร กลายเปนความรนแรงทางกายภาพ ดงภาพดานลางน ภาพท 4.5: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 28 กรกฎาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ฌ, 28 กรกฎาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/116/29.

จากภาพท 4.5 ในชองแรก ผเขยนสอใหเหนถงพฤตกรรมของการแสดงความคดเหนผานชองทางออนไลนทคนกลาแสดงความคดเหนตาง ๆ มากขน เพราะมความสะดวก รวดเรว ไมจาเปน

Page 35: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

25

ตองพบหนากนกได และอกหนงตวอยางทแสดงใหเหนถงการแสดงออกทางความคดเหนผานทางโซเชยล ดงภาพดานลางน

ภาพท 4.6: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 30 กรกฎาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ญ, 30 กรกฎาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/116/31.

จากภาพท 4.6 ในชองทมการไฮไลทสแดงไวนน เปนแฝงความหมายถงการแสดงออกทางความคดเหนผานทางชองทางโซเชยล ซงในปจจบนสามารถแสดงออกทางความคดไดอยางหลากหลาย รวมไปจนถงเรองของการเมอง การตดสนคด หรอวพาทยวจารณการทางานของศาลอกดวย

4) การมาถงของสงคมผสงอาย: ประเดนเรองของการเขาสสงคมผสงอายนนเรมมการพดถงกนทวโลก หลงจากยคสมยกอนทเปนยคของอตสาหกรรม ตวอยางรปภาพการตนทมการพดถงสงคมผสงอาย มตามภาพดานลางน

Page 36: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

26

ภาพท 4.7: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 7 สงหาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ฏ, 7 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/8.

จากภาพท 4.7 มการแฝงความหมายถงเรองของการทประเทศไทยกาลงอยในชวงการเขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณ (Aged Society) โดยจากขอมลของ United Nations World Population Ageing พบวา หลงจากป 2552 ประชากรทอยในวยพงพงไดแก เดกและผสงอาย จะมจานวนมากกวาประชากรในวยแรงงาน และในป 2560 จะเปนครงแรกในประวตศาสตรทประชากรเดกนอยกวาผสงอาย สถานการณนเปนผลมาจากการลดภาวะเจรญพนธอยางรวดเรว และการลดลงอยางตอเนองของระดบการตายของประชากร ทาใหจานวนและสดสวนประชากรสงอายของไทย เพมขนอยางรวดเรว

5) ความเหลอมลาทางสงคม: ชองวางรายไดระหวางคนมฐานะกบคนจน ยงคงเปนปญหาเชงโครงสรางทางสงคมทมมาอยางยาวนาน และสงผลใหเกดความเหลอมลาทางสงคม ทมแนวโนมกระจายไปสปญหาตาง ๆ ไมเวนแมกระทงปญหาการเมอง เพราะมการนาไปใชเพอใหไดมาซงอานาจรฐ ซงผลจากความเหลอมลาทางสงคมมผลใหเกดความลาชาในการพฒนาประเทศ ตวอยางการตนทแสดงออกถงความเหลอมลาทางสงคม มตามภาพดานลางน

Page 37: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

27

ภาพท 4.8: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 9 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 จ, 9 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/9.

จากภาพนมการแฝงความหมายโดยนยถงความเหลอมลาทางสงคม โดยกลาวถงความมอภสทธชนในนกการเมอง ทมขาวกรณทใชอานาจเออตอลกหลานใหไดรบการเลอนตาแหนงขาราชการตารวจโดยทไมตองมการสอบเหมอนอยาง ประชาชนทวไป อกหนงภาพทสะทอนถงความเหลอมลาทางสงคม มดงภาพดานลางน ภาพท 4.9: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 1 สงหาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ฎ, 1 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/1.

จากภาพท 4.9 นน เปนการแฝงความหมายโดยนยถงความเหลอมลาทางสงคมของระบบขาราชการทหาร โดยกลาวถงการเกณฑทหาร ทมมมองความรสกของประชาชนตอทหารเกณฑนน

Page 38: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

28

คอเขาไปเพอเปนขารบใชของบรรดาครอบครวนายทหารทมยศทสงกวา เปนการใชอานาจเพอประโยชนสวนตน

6) ความเคลอบแคลงใจในระบบยตธรรมของประเทศไทย: ปจจบนเรามกจะไดยนไดเหนขาวอาชญากรรมตาง ๆ ทมความเกยวของกบ คนมฐานะ หรอมเสนสาย เชน ลกคนรวยขบรถชนเหยอเสยชวต เรามกจะไมคอยไดเหนบคคลเหลานตองเขาไปใชโทษมากนก ประชาชนสวนใหญยงมความรดานกฎหมายคอนขางนอย จงเกดความคดทวาหากคนทกอคดเปนผมอานวจหรอชอเสยง มกไมตองโดนบทลงโทษอะไร ตามเชนภาพดานลางน ภาพท 4.10: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 21 กรกฎาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ซ, 21 กรกฎาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/116/22.

เนอหาในภาพเปนการกลาวถงคดทายาทกระทงแดง ทมเรองการแปลสานวนของ สตช. วามความลาชาในการแปลเอกสารทาใหคดหมดอาย ซงเปนการสะทอนถงมมมองของผเขยนวาไมมความเชอในระบบยตธรรมของไทยในการลงโทษผมอทธพล ซงตรงกบขอมลของ โครงการดานความยตธรรมโลก ทมงานรายงานดชนชวดหลกนตธรรม จากการสารวจขอมลโดยละเอยดนาน 5 ป ใน 97 ประเทศทวโลก พบวาประเทศไทย ถกจดใหอยในอนดบกลางจนเกอบทาย

นอกเหนอจากความแคลงใจในระบบยตธรรมในดานการทางานของตารวจในการตามจบหรอลงโทษผมอทธพลแลวนน อกประเดนทนาสนใจคอเรองของการมบทลงโทษผตองหาคดอกฉกรรจทในสายตาประชาชนยงมองวาเปนบทลงโทษทคอนขางเบาไป ทาใหอาชญากรเหลานไมเกรงกลวกฎหมาย นาไปสการกอเหตซาอก ซงคนทโชครายทสดกคอ เหยอผบรสทธ ดงภาพดานลางน

Page 39: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

29

ภาพท 4.11: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 6 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ค, 6 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/6.

จากภาพดานบนตความหมายไดวา ประชาชนรวมถงผเขยนมมมมองความคดเกยวกบกฎหมายประหารชวตทไมเขมงวด ทาใหเปรยบวาคนทถกลงโทษกลบกลายเปนผบรสทธ อกหนงตวอยางทสะทอนถงความคดของประชาชนในแงของความแคลงใจในระบบยตธรรมในประเดนของบทลงโทษผตองหาคดอกฉกรรจ ตามภาพดานลางน ภาพท 4.12: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 23 สงหาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ฑ, 23 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/24.

Page 40: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

30

จะเหนไดวาเนอหาในการตนไดสะทอนถงการเปลยนแปลงของสภาพสงคมในโลกยคดจทล ในดานตาง ๆ ทงเรองของพฤตกรรมการใชชวตประจาวนของคนในยคปจจบน มมมองทมตอสงคมในยคปจจบน รวมถงเรองของการเมอง

7) ความไมมระเบยบวนยของคนในสงคม : ปญหาเรองของความไมมระเบยบวนยในสงคม เปนปญหาทอยคสงคมไทยมานาน โดยปญหาเรองนอาจมตนตอมาจากการเปลยนทางสงคมในดานตาง ๆ หรอการทคนในสงคมมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากระเบยบแบบแผนของสงคม ดงตวอยางภาพดานลางน ภาพท 4.13: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 5 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ข, 5 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/5.

ปญหาความไรระเบยบทเกดขนในสงคมมตงแตระดบเรมตนตามภาพตวอยาง เชนการไมทงขยะลงถง ความมกงายทงขยะลงในแมนาลาคลอง ซงทาใหเกดผลกระทบเชน การทขยะไปอดตนทอระบายนา ทาใหเกดปญหานาทวมขง กระทบกบชวตความเปนอยของคนอน ๆ ในสงคม นอกเหนอจาก เรองของความไรระเบยบในการทงขยะของคนในสงคมแลวนน อกหนงประเดนทเปนขาวดงอยชวงหนง มาจากภาพดานลางน

Page 41: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

31

ภาพท 4.14: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 19 สงหาคม 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ฐ, 19 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/20.

ความหมายจากภาพเปนการสะทอนถงความไมเปนระเบยบวนย ฝาฝนเขาไปในทหวงหาม ในสถานททองเทยวของตางประเทศ ทาใหเกดเปนประเดนขาว

เมอคนเราไมเคารพกฎเกณฑสงคม ปญหาอน ๆ ยอมตามมา เหลานทาใหเรองเลก ๆ ทหลายคนมองวา “ปลอยผานไปบางกได” นน สรางความเดอดรอนใหกบผอนทอยรวมกบเราใน สงคมเดยวกน และเมอความเดอดรอนเหลานนถงจดหนงทสงคมมองวา “เกนพอด” จงมการเลาประสบการณตาง ๆ เพอใหสงคมเหนถง “ปญหา” ทเกดขน สาหรบมนษยยคโลกาภวตนแลวเครอขายสงคมออนไลน (Social Network) เปนหนงในการปนประสบการณ และเปนตวกระตนชนดใหสงคมมองเหนปญหาทเกดขน ซงภาพดานลางจะแสดงใหเหนถงมมมองของผวาดทแสดงประเดนถงเรองดงกลาว ภาพท 4.15: การตนผใหญมากบทงหมาเมน ลงเมอวนท 11 มถนายน 2560

ทมา: สมชย กตญญตานนท. (2560 ฉ, 11 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐ

ออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/11.

Page 42: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

งานวจยเรอง การตน 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทล มวตถประสงคเพอศกษา ประเภทของขาวทนาเสนอผานการตน 4.0 และเพอศกษาภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทลทนาเสนอผานการตน 4.0 งานวจยเรองนใชระเบยบวธการวจยในเชงปรมาณ (Quantitative Research) ในการเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) โดยอางองจากแหลงขอมลประเภทเอกสาร คอ ภาพการตนเรอง ผใหญมา กบทงหมาเมน จาก Website: thairath.co.th/cartoon มงเนนเกบขอมลจากเนอหา (Content) ในรปแบบ รปภาพการตน โดยมกรอบระยะเวลาในการศกษา และเกบขอมลตงแตวนท 1 มถนายน พ.ศ. 2560 ถง วนท 31 สงหาคม พ.ศ. 2560 โดยสรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงน 5.1 สรปผลการวจย

5.1.1 ประเภทของขาวทนาเสนอผานการตน 4.0: จากการวเคราะหเนอหาของการตนในระยะเวลา 3 เดอน (92 ภาพ) นน จานวนเนอหาทมความเชอมโยงกบประเภทของขาวมากทสดคอ 5.1.1.1 ขาวการเมอง: 50 ภาพ มาจากเดอนมถนายน 19 ภาพ เดอนกรกฎาคม 16 ภาพ เดอนสงหาคม 15 ภาพ 5.1.1.2 ขาวสงคม: 31 ภาพ มาจากเดอนมถนายน 9 ภาพ เดอนกรกฎาคม 14 ภาพ เดอนสงหาคม 8 ภาพ 5.1.1.3 ขาวอน ๆ: 11 ภาพ มาจากเดอนมถนายน 2 ภาพ เดอนกรกฎาคม 1 ภาพ เดอนสงหาคม 8 ภาพ

5.1.2 การตน 4.0 มเนอหาทสะทอนสงคมในโลกยคดจทลอยางไร จากการศกษาเนอหาของการตนชด ผใหญมากบทงหมาเมน ในระยะเวลา 3 เดอน สามารถ

สรปถงเนอหาทสะทอนสงคมในโลกยคดจทลเปนขอ ๆ ได ดงตอไปน 5.1.2.1 ชองทางในการเปดรบขาวสารของผบรโภคไดเปลยนแปลงไป: จากทอดตเรามการรบขาวสารไดแคเฉพาะดานเดยว คอสอโทรทศน วทย หรอหนงสอพมพ เปนตน มาสยคปจจบนทมเทคโนโลยอนเตอรเนตเปนตวเชอมการสอสารใหสามารถสอสารและรบสารไดอยางรวดเรวมาก การเปดรบขาวสารจงไมอยทสอดงเดมอกตอไป แตกาวขาวสการรบสอผานออนไลนททงเรว และสามารถโตตอบกนไดอกดวย 5.1.2.2 พฤตกรรมการถายรปสงตาง ๆ และ แชรลงโซเชยลมเดย: จากการศกษา ถงเนอหาของการตนทสะทอนสงคมในยคดจทล ผวจยไดพบวาเนอหามการสะทอนถงพฤตกรรมการ

Page 43: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

33

ถายรปสงตาง ๆ เพอแชรลงบนโซเชยลมเดยของตนเอง ทสมยกอนไมเคยปรากฏเหตการณแบบนมากอน ซงเปนผลมาจากพฤตกรรมของคนมการเปลยนแปลงไป สอดรบกบเทคโนโลยปจจบนทม การพฒนาไปอยางมากเทยบกบสมยกอน เทคโนโลยการถายรปผานมอถอสมารทโฟนทมความคมชดมากขน แอพพลเคชนโทรศพททสนบสนนการตกแตงภาพถายใหมความสวยงาม รวมถงเทคโนโลยอนเตอรเนตทมความรวดเรว ทาใหคนสามารถถายเพออพโหลดลงโซเชยลมเดยอยางรวดเรว อกทงการมาถงของโซเชยลมเดยไดเปลยนแปลงพฤตกรรมของคน ใหเปนเสมอนสงคมทมการอวดภาพถาย หรอ ประสบการณทแตละคนไดรบมา ทงหมดเหลานเปนสงทมาพรอมกบโลกยคดจทล 5.1.2.3 การแสดงออกทางความคดมากขนผานชองทางโซเชยล: เมอเทคโนโลยอนเตอรเนตมการพฒนาไปอยางมาก ทาใหสงคมออนไลนกาวเขามาเปนสวนหนงของชวตประจาวนของเรา ซงขอดของมนคอการสอสารระหวางกนทรวดเรวไมจากดในเรองระยะทาง อกทงยงสามารถพบเจอผคนใหม ๆ ทอยหางกนไกล ๆ หรอไมเคยรจกกนมากอน อกทงยงเปนสงคมทสามารถแสดงออกถงความคดเหนของตนเองไดอยางอสระ ทาใหโซเชยลมเดย ไดรบความนยมไปทวโลก แตในขอดนน กมขอเสยเชนกน การทคนมอสระในการแสดงออกทางความคด อาจนาพาไปสการวพากษวจารณทรนแรงขนได เนองจากโซเชยลมเดย เปนสงคมทไมไดแสดงตวตน ทาใหคนกลาวจารณไดรนแรงโดยไมตองกลววาจะมคนรวาเปนใคร ทาใหบางครงเราจะเหนขอความรนแรง ยวย มงทารายกนเสมอ จนอาจบานปลายไปสความขดแยงในโลกจรงได รวมถงสงทเรยกวา Social Bully หรอการคกคามในโลกออนไลน 5.1.2.4 การมาถงของสงคมผสงอาย: สวนหนงของการตนทผวจยไดศกษา สะทอนถงสงคมในมมมองของผเขยนวาสงคมผสงอายกาลงเขามาถงประเทศไทยแลว ขอมลจาก World Population Ageing โดยองคการสหประชาชาต ระบวาหลงจากป 2552 ประชากรไทยทอยในวยพงพง (เดกและผสงอาย) จะมจานวนมากกวาประชากรในวยแรงงาน และในป 2560 จะเปนครงแรกในประวตศาสตรทมประชากรเดกนอยกวาประชากรผสงอาย สถานการณดงกลาวมสาเหตมาจากภาวะเจรญพนธทลดลงอยางรวดเรว ครอบครวยคปจจบนมลกกนนอยลง และ พฒนาทางการแพทยทมความกาวหนามาก ชวยลดระดบการตายของประชากรอยางตอเนอง ทาใหจานวนและสดสวนประชากรสงอายของไทยเพมขนอยางรวดเรว เสยงทจะเกดปญหาตามมาหลายปจจย ตวอยางเชน เรองของการขาดแคลนหนมสาววยแรงงานทจะพฒนาประเทศ 5.1.2.5 ความเหลอมลาทางสงคม: ปญหาเรองความเหลอมลาทางสงคมเปนปญหาทมมาตงแตอดต จนถงปจจบนในยคทเปนสงคมดจทล เรากยงไมสามารถแกไขปญหาชองวางรายไดระหวางคนมฐานะกบคนจนได และสงผลใหเกดความเหลอมลาทางสงคมมาอยางตอเนอง และมแนวโนมกระจายไปสปญหาตาง ๆ ไมเวนแมกระทงปญหาการเมอง เพราะมการนาไปใชเพอใหไดมาซงอานาจรฐ ซงผลจากความเหลอมลาทางสงคมมผลใหเกดความลาชาในการพฒนาประเทศ

Page 44: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

34

5.1.2.6 ความเคลอบแคลงใจในระบบยตธรรมของประเทศไทย: ผวจยไดพบถงเนอหาในการตนทสะทอนถงมมมองของคนในสงคมทมตอระบบยตธรรมของประเทศไทยในยคสงคมดจทล โดยเปนลกษณะทเชอมโยงถง ขาวอาชญากรรมตาง ๆ ทมความเกยวของกบ คนมฐานะ หรอมเสนสาย เชน ลกคนรวยขบรถชนเหยอเสยชวต เรามกจะไมคอยไดเหนบคคลเหลานตองเขาไปใชโทษมากนก และประชาชนสวนใหญยงมความรดานกฎหมายคอนขางนอย จงเกดความคดทวาหากคนทกอคดเปนผมอานาจหรอชอเสยง มกไมตองโดนบทลงโทษอะไร 5.1.2.7 ความไมมระเบยบวนยของคนในสงคม: ผวจยพบวาหลาย ๆ ตอนในการตน สะทอนถงความไมมระเบยบวนยของคนในสงคม แสดงใหเหนวาปญหาเรองของความไมมระเบยบวนยในสงคม เปนปญหาทอยคสงคมไทยมานาน โดยปญหาเรองนอาจมตนตอมาจากการเปลยนทางสงคมในดานตาง ๆ หรอการทคนในสงคมมพฤตกรรมเบยงเบนไปจากระเบยบแบบแผนของสงคม ซงมตงแตระดบเรมตน เชน การไมทงขยะลงถง รวมไปถงปญหาตาง ๆ ทมาพรอมกบเทคโนโลย ทมการพฒนามากขน เชน การพงเสาบนรถไฟฟา 5.2 อภปรายผล

จากการศกษางานวจยเรอง การตน 4.0 ภาพสะทอนสงคมในโลกยตดจทลครงน ผวจยไดพบประเดนตาง ๆ ทนาใจในหลายประเดน โดยแตละประเดนจะมทงสวนทเหมอน สวนทแตกตาง รวมถงสวนทเสรมเนอหา จากงานวจยทใกลเคยงอน ๆ โดยอภปรายเปนขอ ๆ ดงตอไปน

5.2.1 ความเหลอมลาทางสงคมในยคปจจบน: แมวาปจจบนประเทศไทยจะมการพฒนาในดานตาง ๆ มากขนเมอเทยบกบอดต แตเรองของความเหลอมลาทางชนชน โดยเฉพาะอยางยงในเชงเศรษฐกจกยงมใหเหนอยางตอเนอง จากขอมลของ OXFAM ซงเปนองคกรการกศลระหวางประเทศทมจดประสงคในเรองของการขจดปญหาความยากจน .ไดแสดงใหเหนถงความแตกตางทางดานรายไดระหวางคนในชมชนเมอง และคนในชมชนชนบท ดงขอมลทางสถตทรวบรวมโดยสานกขาว The Momentum

Page 45: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

35

ภาพท 5.1: ความเหลอมลาในประเทศไทย ป 2559

ทมา: The Momentum. (2560). ความเหลอมลาในประเทศไทย ป 2559. สบคนจาก http://the

momentum.co/successful-datalab-thailand-inequality-2016-by-oxfam.

จะเหนไดวาเรองของความเหลอมลาในสงคม ไมวาจะดวยเรองชองวางระหวางรายไดของคนรวยและคนจน เรองของเพศ รวมถงเรองการศกษา ยงคงเปนปญหาทตองการการแกไข เพอไมใหเปนบอเกดปญหาอน ๆ ตามมาทจะสงผลกระทบกบสงคมโดยรวม

5.2.2 พฤตกรรมของผบรโภคเปลยนแปลงไป: การมาถงของยคทเทคโนโลยอนเทอรเนตมการพฒนาอยางมาก หรอในยคทถกเรยกวายคดจทลนน ไดทาใหเกดพฤตกรรมใหม ๆ เกดขนมาอยางทไมเคยเกดขนมากอนในอดต ยกตวอยางเชน 5.2.2.1 การถายภาพอาหารและแชร กอนการรบประทานอาหาร: เหตผลหนงททาใหพฤตกรรมการถายรปอาหารไดรบความนยมบนโลกโซเชยลมเดยจานวนมากเพราะมนเปนเรองทงายแกการเขาถงสาหรบทก ๆ คน อกทงยงเปนวธทผคนใชบอกเลาไปยงคนอน ๆ วาเขากาลงทาอะไรอย ขอมลจากดจทลมารเกตตงเอเยนซบอกเราวา 25% ของภาพถายอาหารถกจงใจโดยความตองการเผยแพรเรองราวในชวตประจาวนสสาธารณะ นอกจากนการโพสตภาพเมนจานเดดยงเปนสวนหนงในการนาเสนอตวเองผานโลกโซเชยล เพราะภาพของอาหารทดยวยวนชวนนาลายไหลเหลานนสามารถสรางภาพลกษณใหคนอน ๆ มองเราในเชงบวกได รวมไปถงการตองการการยอมรบและการมองหาความถกตองกเปนอกแรงจงใจทเขมขน เราจงไดเหน 22% ของภาพถายอาหารเปนภาพทโชวอาหารททาเอง เพอสงเสรมความภมใจในตวเอง

Page 46: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

36

ผลวจยจากมหาวทยาลยเพนซลวาเนย มหาวทยาลยเซาเทรนคาโรลนา และมหาวทยาลยเยล ลงรายละเอยดในการบรบทของการถายภาพไดความวา ภาพทถายระหวางเหตการณทเปนบวก เชน มออาหารขณะลองแมนาเจาพระยาชมเมอง จะทาใหคนดภาพมความสขไปดวยมากกวา นอกจากนชาว Foodstagrammers ทงหลายจะคนชนกบการถายภาพอาหารในทก ๆ มอ หากไมทาจะรสกเหมอนมอนนไมอรอย คลายวาขาดอะไรไปอยาง (Brand Buffer, 2559) ความถในการถายภาพอาหารสามารถเปนสญญาณเตอนเกยวกบความผดปกตในการบรโภคอาหารไปจนถงพฤตกรรมทสงผลเสยตอสขภาพ บางผลวจยบอกเราวามนทาใหนาหนกขนหากเรายดตดกบการถายภาพเพอเรยกไลคมากเกนไปจนเกดเปนการตงเสาเอกในใจวาอาหารแตละมอคอแมเหลกดดไลคชนด ซงเรองนากลวคอคนไมนอยทมความคดเชนน ผลสารวจจาก Business2 Community เปดเผยวา 23% ของผใชงานอนสตาแกรมทงหมดถายภาพอาหารของพวกเขาเพอรวบรวมลงบลอกหรอ Food Diary และนอยนกทเมนทปรากฏในภาพจะเปนผดผก หรอซปบลอกโคล เพราะสวนใหญแลวมนเตมไปดวยฮอทดอก โดนท เบอรเกอร สเตก ลวนตดหนงในสบเมนยอดฮตบนอนสตาแกรม ซงพซซาเจาของตาแหนงอาหารทใหพลงงานมากทสดกอยหนงในสบนดวยเชนกน 5.2.2.2 พฤตกรรมการถายรปเซลฟ: คาวาเซลฟถกนามาใชเรยกแทนพฤตทชอบถายรปตวเองเพอแบงปนลงเชยลมเดย ซงเรมมาไดรบความนยมในชวงหลง ๆ ท โซเชยลมเดยไดรบความนยมมาก ดวยเทคโนโลยการถายรปทงกลองจากสมารทโฟน กลองคอมพวเตอรหรอกลองทวไป เมอรวมกบอนเตอรเนต ถายรปเสรจแลวสามารถแชรลงโซเชยลมเดยไดทกททกเวลา ทาใหการถายรปเซลฟในยคนทาไดงายและรวดเรวมากขน จนกลายเปนพฤตกรรมทไดรบความนยมในโลกยคปจจบน ทบางรายอาจถงขนเสพยตด พญ.พรรณพมล วปลากร รองอธบดกรมสขภาพจต และโฆษกกระทรวงสาธารณสข (สธ.) (“เตอน พฤตกรรม เซลฟ”, 2557) ไดแสดงความเหนตอพฤตกรรมการเซลฟในวยรนไทยวา การเซลฟจะสงผลกระทบตอการดาเนนชวตประจาวนมากหรอนอย ขนอยกบแตละบคคล การลงรปเพราะอยากไดการตอบรบจากสงคม และการไดยอดกดไลค ถอวาเปนรางวล ซงเปนหลกปกตของมนษยทวไป ถาอะไรททาแลวไดรางวลกจะทาซาแตวารางวลของแตละบคคลมผลกระทบตอความรสกไมเทากนบางคนลงรปไปแลวไดแคสองไลคเขากมความสขแลวเพราะถอวาพอแลว แตบางคนตองใหมยอดคนกดไลคมาก ๆ พอมากแลวกยงตดเพราะถอวาเปนรางวล ในทางตรงกนขามหากไดรบการตอบรบนอยไมเปนอยางทคาดหวงไว ทาใหมแลวกยงไมไดรบการตอบรบจะสงผลตอความคดของตวเอง บคคลนนสญเสยความมนใจและสงผลตอทศนคตดานลบของตวเองได เชน ไมชอบตวเอง ไมพอใจรปลกษณตวเอง แตหากบคคลนนสามารถรกษาความสมพนธกบคนรอบขางใหเปนปกตได เซลฟกไมสงผลกระทบตอการดาเนนชวต จากปจจบนทจานวนผใชงานโซเชยลมเดยทเพมมากขน ทาใหพฤตกรรมของการเซลฟเพมขนไปเงาตามตว สะทอนถงพฤตกรรมทมการเปลยนแปลงจากในอดต

Page 47: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

37

5.2.2.3 การทคนเรมกลาทจะแสดงความคดเหนมากขน: เมอเทคโนโลยอนเตอรเนตมการพฒนาไปอยางมาก ซงตรงกบแนวคดของ วลเบอร ชแรมม (Wilbur Scharm) ทกลาวถงหลกการทวไปของการเลอกความสาคญของขาวสารวาขนอยกบการใชความพยายามนอยทสด (Least Effect) และผลทจะได (Promise of Reward) โดยสรปจากแนวคดคอคนเรามแนวโนมทจะเปดรบขาวสารทใชความพยายามนอย เชนขาวสารตาง ๆ ทอยใกลตว สามารถเลอกรบไดงายและมสารประโยชนตอตนเองทาใหสงคมออนไลนกาวเขามาเปนสวนหนงของชวตประจาวนของเรา และขอมลจากสานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (ETDA) ซงไดรายงานผลสารวจพฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในประเทศไทย ประจาป 2560 พบวาประชากรไทย 86.9% มการใชงานเครอขายสงคมออนไลน นนเนนยาวาประชากรสวนใหญของประเทศสามารถเขาถงเครอขายสงคมออนไลนแลว นอกเหนอจากการเปดรบขอมลขาวสาร และการสอสารทมความรวดเรวขนนน สงคมออนไลนยงใหอสระกบผใชในเรองของการแสดงออกทางความคดเหน รวมถงการปกปดตวตน หากผใชตองการ การทคนมอสระในการแสดงออกทางความคดเหนทมากขน อาจนาพาไปสการวพากษวจารณทรนแรงขนได เนองจากโซเชยลมเดย เปนสงคมทไมไดแสดงตวตน ทาใหคนกลาวจารณไดรนแรงโดยไมตองกลววาจะมคนรวาเปนใคร ทาใหบางครงเราจะเหนขอความรนแรง ยวย มงทารายกนเสมอ จนอาจบานปลายไปสความขดแยงในโลกจรงได รวมถงสงทเรยกวา Social Bully หรอการคกคามในโลกออนไลน นพ.ชาญวทย พรนภดล หวหนาสาขาวชาจตเวชเดกและวยรน ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล (แพรวดอทคอม, 2560) กลาวในงาน โครงการ Stop Bullying: เลฟแครไมรงแกกน ทจดขนโดย DTAC และ มลนธ Path2Health โดยผลการวจยขนตน (Preliminary) เรอง “ความชกและปจจยทเกยวของกบการกลนแกลงบนโลกไซเบอร ในระดบชน ม.1-3” โดยเปนความรวมมอในระดบนานาชาต 14 ประเทศทวโลก ระบวา เดกไทยเกอบ 80% มประสบการณถกกลนแกลงในชวตจรง โดย 66% ถกแกลงอยางนอยสปดาหละ 1 ครง และอก 12% ทถกแกลงทกวน ขณะทเดกไทย 45% มประสบการณเกยวกบการกลนแกลงทางโลกไซเบอรอยางนอย 1 ครง ซงมากกวาประเทศอยางสหรฐอเมรกา ยโรป และญปนถง 4 เทา โดยรปแบบทถกกระทามากทสด คอ การโดนลอเลยนและการถกตงฉายาท 79.4% ตามดวยถกเพกเฉย ไมสนใจ 54.4%และคนอนไมเคารพ 46.8% ตามดวยการถกปลอยขาวลอ การถกนารปไปตดตอ ถกขมข และการถกทาใหหวาดกลว ตามลาดบ ทงน จากขอมลพบวา คนทเดกจะไปปรกษาดวยมากทสดคอ เพอนถง 89.2% ตามดวยผปกครอง 59% พนอง 41.2%โดยครเปนลาดบสดทาย จะเหนไดวาการมอสระในการแสดงความคดเหนในโลกออนไลนนนถอเปนดาบสองคม กลาวคอใชอธบายความคดเหนทมคณคาหรอเหมาะสม สาหรบนาไปตอยอด หรอพฒนาสงคมได แตกสามารถถกใชเปนเครองมอในการโจมตตวบคคลเชนกน จงควรใชอยางมวจารณญาณ

Page 48: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

38

5.2.3 การมาถงของสงคมผสงอาย: นายสมคด สมศร อธบดกรมกจการผสงอาย กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปดเผยมลวา รฐบาลโดย พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร มความเปนหวงทประเทศไทยเรมเขาสสงคมผสงอายมาตงแตป พ.ศ. 2548 ซงเปนผลมาจากอตราการเกดทลดลงและความเจรญกาวหนาทางการแพทย ทาใหผสงอาย มอายยนยาวขน ทาใหแนวโนมของโครงสรางประชากรวยสงอายในชวง 10 ป ทผานมา มจานวนและสดสวนประชากรทมอาย 60 ป ขนไป ในป 2548 จากรอยละ 10.3 เพมขนเปนรอยละ 11.8 ในป 2553 และในป 2559 มผสงอายในประเทศไทย 10,783,380 คน คดเปนรอยละ 16.5 โดยคาดวาในป 2564 จะมผสงอายเพมขนอก 20 % และในอก 10 ปขางหนา ป 2574 อตราผสงอายจะเพมขนเปน 27 % และในป 2579 ประเทศไทยเราจะมผสงอายสงถง 1 ใน 3 ของประชากรทงประเทศ และในป 2583 องคการสหประชาชาต (UN) ประเมนไวไทยเราจะมประชากรผสงอายสงทสดในอาเซยนถง 33 % (อาภาวรรณ โสภณธรรมรกษ, 2559)

อธบดกรมกจการผสงอาย กลาววา ตอไปสงคมหรอประเทศทมประชากรอาย 60 ปขนไป มากกวารอยละ 20 ของประชากรทงประเทศ ทงน กลมผสงอาย จาแนกออกเปน 3 กลม ไดแก กลมตดสงคม มสขภาพด และสามารถอยตามลาพงได มจานวน 7,961,690 คน คดเปนรอยละ 79.5 กลมตดบาน ตองการผชวยเหลอ ดแลในชวตประจาวน มจานวน 1,902,795 คน คดเปนรอยละ 19 และ กลมตดเตยง ตองการการดแลระยะยาวดานการแพทย รกษาพยาบาล และสวสดการสงคม มจานวน 150,220 คน คดเปนรอยละ 1.5 ดงนนจงจาเปนตองมการดแลผสงอายใน 4 มต ไดแก ดานเศรษฐกจสงคมสขภาพ และสภาพแวดลอม และบรการสาธารณะ (อาภาวรรณ โสภณธรรมรกษ, 2559)

1) ดานสขภาพ ผสงอายจะตองมสขภาพทด ทงกาย จต และปญญา ทาใหผสงอายเกดสมดลชวต

2) ดานเศรษฐกจ ผสงอายจะตองทางาน เพอตนเอง ใหเกดมรายไดเพมขน เพอใหเกดความสขใจ มเศรษฐกจทด และมเกยรตยศ จากการยอมรบจากผอน รวมถงทางานเพอสงคมตามอตภาพทพอดและเหมาะสม

3) ดานสงคม ผสงอายตองอยในสงคมอยางมความมนคง โดยมการรวมกลมกนจดกจกรรม ไมอยโดดเดยวอนเปนสาเหตใหเกดการเจบปวย และเศราซม ไดรบการยอมรบจากสงคมเพอการดารงชวตอยางมศกดศร ผสงอายตองไดรบการคมครองดานสทธทพงไดจากกฎหมายและตองมโอกาสเขามามสวนรวมกบชมชน ในการพฒนาสงคมในดานตาง ๆ

4) ดานสงแวดลอมและบรการสาธารณะ เปนอกปจจย ทจะทาใหคณภาพชวตของผสงอายดขน สนบสนนใหทกภาคสวนมสวนรวมในการสรางชมชนทนาอย โดยซอม/ สรางบานใหผสงอาย และเมอมสขภาพ เศรษฐกจ สงคมดแลว สามารถไปเยยมใหกาลงใจผตดเตยงทบานไดตลอดจนการบรการสาธารณะทจะทาเปนตวอยางในกรงเทพมหานคร เปนตน

Page 49: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

39

5.2.4 ความเคลอบแคลงใจในระบบยตธรรมของประเทศไทย: ผวจยไดพบถงเนอหาในการตนทสะทอนถงมมมองของคนในสงคมทมตอระบบยตธรรมของประเทศไทยในยคสงคมดจทล โดยเปนลกษณะทเชอมโยงถง ขาวอาชญากรรมตาง ๆ ทมความเกยวของกบ คนมฐานะ หรอมเสนสาย เชน ลกคนรวยขบรถชนเหยอเสยชวต เรามกจะไมคอยไดเหนบคคลเหลานตองเขาไปใชโทษมากนก และประชาชนสวนใหญยงมความรดานกฎหมายคอนขางนอย จงเกดความคดทวาหากคนทกอคดเปนผมอานวจหรอชอเสยง มกไมตองโดนบทลงโทษอะไร

ขอมลลาสดของ World Justice Project หรอ โครงการดานความยตธรรมโลก เปดเผยรายงานดชนชวดหลกนตธรรม ประจาป 2559 ซงดชนดงกลาว สารวจขอมลจาก 113 ประเทศทวโลก บงชวาประเทศไทยไดรบการประเมนใหมอนดบของระบบความยตธรรมคอนขางกลางไปถงทาย ตามรปภาพดงน

ภาพท 5.2: ขอมลลาสดของ World Justice Project หรอโครงการดานความยตธรรมโลก

ทมา: The Momentum. (2560). ความเหลอมลาในประเทศไทย ป 2559. สบคนจาก http://the

momentum.co/successful-datalab-thailand-inequality-2016-by-oxfam.

12 มกราคม 2560 สานกขาว Post Today ไดพมพบทความเรอง “แพะรบบาป” ความอปยศของกระบวนการยตธรรมไทย ไดวเคราะหประเดนทนาสนใจไวดงน

สาเหตของการจบผดตวหรอจบแพะนน เรมมาจากกระบวนการยตธรรมชนตนอยางการสบสวนสอบสวน การรวบรวมพยานและหลกฐาน จนถงการปดสานวน ซงหากเจาหนาทตารวจขาดความรอบคอบ มความประมาทละเลย ไมไดพจารณาขอเทจจรงอยางถถวน กอาจนาไปสความผดพลาดได โดยอาจมปจจยภายนอกมาเปนแรงกดดนททาใหเจาหนาทตองเรงปดสานวน เชน อทธพลของผเสยหาย อทธพลของจาเลย กระแสสงคม จนถงผลงานสวนตว

มหลายครงทชาวบานโดนเกลยกลอมจากตารวจใหยอมรบสารภาพไปกอนทงทตวเองไมไดกระทาความผด เพอลดความยงยากในการทาคด ประหยดเวลา และหวงใหคดสนสดโดยเรว ซงบางครงชาวบานไมรวาโทษคดนสงขนาดไหน

Page 50: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

40

5.2.5 ความไมมระเบยบวนยของคนในสงคม: ผวจยพบวาหลาย ๆ ตอน ในการตน สะทอนถงความไมมระเบยบวนยของคนในสงคม แสดงใหเหนวาปญหาเรองของความไมมระเบยบวนยในสงคม เปนปญหาทอยคสงคมไทยมานาน โดยปญหาเรองนอาจมตนตอมาจากการเปลยนทางสงคมในดานตาง ๆ

ซงสอดคลองกบบทความของ สานกขาวออนไลน The Matter ทไดเผยแพรบทความเรอง “คนไทยไมมวนย ไมซอสตย เชอขาวลอ สบบหร ดมแอลกอฮอล กนผกผลไมไมเพยงพอ ลดคณคาความเปนไทย ออนไหว ไมคานงถงสวนรวม ยอมรบคนรวยมากกวาคนด มปญหาดานคณธรรมและศลธรรม” เมอวนท 20 กนยายน 2560

โดยหวขอนมาจากเอกสารยทธศาสตรชาต 20 ป โดย The Matter ไดทาการสารวจเอกสารยทธศาสตรชาตจานวนกวา 120 หนา พบวา มการกาหนดถงคณลกษณะของคนไทยไดอยางนาสนใจ และประเดนทถกพดถงในเรองของความไมมระเบยบวนยของคนไทยมดงตอไปน (“คนไทยไมมวนย ไมซอสตย”, 2560

“คนไทยมปญหาดานคณธรรม ไมตระหนกถงวนย ไมซอสตยสจรต ไมมจตสาธารณะ: คนไทยในโลกดจทลยงขาดทกษะในการคดกรอง และเลอกรบวฒนธรรมทดจากตางประเทศ จนทาใหละทงคานยมทดอนเปนเอกลกษณของวฒนธรรมไทย ลดคณคาของความเปนไทย มคานยมทยดถงตวเองมากกวาสวนรวม

อกทงโดยพนฐานนสยของคนไทยเปนคนรกสนกและความสบาย เชอขาวลอ ขาดความอดทน ขาดวนย เปนคนวตถนยม ยอมรบคนทมฐานะมากกวาคนดมคณธรรม ทงหมดนเปนการสรปวา คนไทยกาลงมปญหาดานคณธรรมและศลธรรม รวมถงระเบยบวนย” 5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 จากความหมายของการตนการเมอง คอ การตนทสะทอนถงเหตการณตาง ๆ ในสงคม ทงในดานชวตประจาวนและการเมอง แสดงออกถงการวพากษวจารณทมลกษณะชดเจน ตรงประเดน และสามารถเขาถงไดกบทกชนชน ถอเปนการสอสารทางสงคม และการเมองรปแบบหนงในบทบาทของสอมวลชน ดงนนผวาดหรอผสงสาร ควรเพมความรหรอความเขาใจในเรองของการเมอง หรอบทบาททางการเมอง รวมถงระบอบประชาธปไตยไทย ใหผอานทว ๆ ไป ไดเขาใจและเกดความตระหนกในระบอบประชาธปไตยไทย อนจะทาใหเกดผลดตอการพฒนาระบอบประชาธปไตย และการเมองของประเทศ ในลาดบตอมา

5.3.2 เนองจากภาพการตนการเมอง เปนสงทแสดงใหเหนถงเหตการณตาง ๆ ทเกดขนในดานสงคม และการเมอง โดยทผอานไดรบความสนกสนานเพลดเพลน ดงนนการทอยแตในสอหนงสอพมพ หรอไมไดรบการสนบสนนใหประชาชนไดรบรถงการเขาถงไดในสอออนไลน อาจเปนการเสยโอกาสใน

Page 51: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

41

การใหความรหรอสรางความเขาใจในการเมอง กบประชาชนทวไป ดงนนควรเพมเรองของชองทาง การสอสารใหกาวเขามาสสอออนไลนมากขน ในยคทพฤตกรรมการรบสอของผบรโภคมการเปลยนแปลงไป

5.4 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

การศกษาวจยเรองการตน 4.0: ภาพสะทอนสงคมในโลกยคดจทลในครงน ผวจยไดทาการศกษา วจยภายใตขอบเขตของผเขยนเพยงทานเดยวคอ คณสมชย กตญญตานนท (นามปากกา ชย ราชวตร) ผเขยนการตนการเมองชด ผใหญมากบทงหมาเมนจากหนงสอพมพไทยรฐ ซงถอเปนการตนนสตชนแนวหนา ทผลงานเปนทรจกในวงกวาง และมการตพมพมาอยางยาวนาน รวมถงตอยอดไปส การตนแอนเมชน ฉายในสอโทรทศนและลงสอออนไลนอกดวย แตอาจจะยงไมครอบคลมประเดนทงหมดทอาจจะมการตนนสตทานอน ๆ ไดเขยนไวได

Page 52: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

42

บรรณานกรม กาญจนา แกวเทพ. (2542). การวเคราะหสอแกนความคดและเทคนค (พมพครงท 2). กรงเทพฯ:

เอดสน เพรส โพรดกส. กาญจนา แกวเทพ. (2547). ทฤษฎและแนวทางการศกษาสอสารมวลชน. กรงเทพฯ: แบรนดเอจ. คนไทยไมมวนย ไมซอสตย เชอขาวลอ สบบหร ดมแอลกอฮอล กนผกผลไมไมเพยงพอ ลดคณคา

ความเปนไทย ออนไหว ไมคานงถงสวนรวม ยอมรบคนรวยมากกวาคนด มปญหาดานคณธรรมและศลธรรม. (2560). The Matter. สบคนจาก https://m.facebook.com/ story.php?story_fbid=1938785049670221&id=1721313428084052.

ฉตรบงกช ศรวฒนสาร. (2555). ภาพลอและการตนการเมองในสงคมไทยระหวาง พ.ศ. 2465 – 2475 (รายงานผลการวจย). กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

เฉลมรฐ พกล. (2556). การศกษาเพอการสรางสรรค: การตนลอ ภาพสะทอนการเมองไทย กรณศกษา: จากการตนลอการเมอง (ชวงป พ.ศ.2552 – 2554). วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชวรตน เชดชย. (2530). เอกสารการสอนชดวชาการขาวและบรรณาธการ หนวยท 1-5 เทคนคการเขยนขาว. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ฐตกานต นธอทย. (2555). สรางแบรนดใหตดตลาดดวย Facebook. กรงเทพฯ: อนสพล. ณฐพชญ วงษเหรยญทอง. (2557). Content marketing เลาใหคลก พลกแบรนดใหดง. กรงเทพฯ:

เนชนบคส. เตอน! พฤตกรรม “เซลฟ” แชะ แชร เฝาไลก สองเมนต ระวงเปนพวกขอจฉา. (2557). ผจดการ

ออนไลน. สบคนจาก http://www.manager.co.th/QOL/viewnews.aspx?NewsID= 9570000015577.

The Momentum. (2560). ความเหลอมลาในประเทศไทย ป 2559. สบคนจาก http://the momentum.co/successful-datalab-thailand-inequality-2016-by-oxfam.

นพพร ประชากล. (2552). ยอกอกษร ยอนความคด. กรงเทพฯ: อานและวภาษา. Brand Buffer. (2559). ไขกระบวนการทางจตวทยา “Foodstagramming” ทาไมคนถงชอบ

ถายภาพอาหาร. สบคนจาก https://www.brandbuffet.in.th/2016/11/psychology-of-foodstagramming/.

ปรณรตน พงคานนท. (2548). การสอขาวและการเขยนขาวหนงสอพมพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 53: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

43

ผใหญมากบทงหมาเมน. (2556). สบคนจาก https://www.youtube.com/watch?v= hqMTmSu0fOA.

พชน เชยจรรยา, เมตตา ววฒนานกล และถรนนท อนวชศรวงศ. (2538). แนวคดหลกนเทศศาสตร (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: ขาวฟาง.

แพรวดอดคอม. (2560). มปญหาเเชทมา! ดแทคเจง เปดหองแชท Stop Bullying ตอตานการกลนแกลงบนโลกออนไลน. สบคนจาก http://www.praew.com/104086/more/news/stop-bullying/.

ภานนท คมสภา. (2558, มกราคม – มถนายน). อนโฟกราฟกเพอตอบสนองความตองการผบรโภค ในยคการตลาดเชงเนอหา. วารสารนเทศศาสตรและนวตกรรม นดา, 2(1), 155-172.

มาล บญศรพนธ. (2551). หลกการทาหนงสอพมพ. กรงเทพฯ: ประกายพรก. Media Thailand. (2560). ความรเรองการเขยนขาว ความหมายของขาว. สบคนจาก

http://mediathailand-presentation.blogspot.com/2017/01/1.html. วรมน บญศาสตร. (2559, มกราคม – เมษายน). การสอสารการตลาดสกลมผบรโภคเจเนอรเรชน ซ

ในยคดจทล. วารสารการสอสารและการจดการนดา 1(1), 14-30. สบคนจาก http://gscm.nida.ac.th/public-action/eJournal/Vol.1-58/2.pdf.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ก, 2 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/2.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ข, 5 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/5.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ค, 6 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/6.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ง, 7 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/7.

สมชย กตญญตานนท. (2560 จ, 9 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/9.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ฉ, 11 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/11.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ช, 18 มถนายน). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/115/18.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ซ, 21 กรกฎาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/116/22.

Page 54: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

44

สมชย กตญญตานนท. (2560 ฌ, 28 กรกฎาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/116/29.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ญ, 30 กรกฎาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/116/31.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ฎ, 1 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/1.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ฏ, 7 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/8.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ฐ, 19 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/20.

สมชย กตญญตานนท. (2560 ฑ, 23 สงหาคม). การตนผใหญมากบทงหมาเมน. ไทยรฐออนไลน. สบคนจาก https://www.thairath.co.th/cartoon/6/117/24.

สานกหอสมดกลางมหาวทยาลยรามคาแหง. (2549). การตนการเมอง. สบคนจาก http://www. lib.ru.ac.th/journal/cartoon.html.

สดรก จรรยาวงษ. (2530). การตนและการตนการเมอง. บานไมรโรย, 10, 34. สวรรณา งามเหลอ. (2559, มกราคม – สงหาคม). การศกษาวเคราะหภาพลอสงคมไทยในสอสงคม

ออนไลน. วารสารนานาชาต มหาวทยาลยขอนแกน สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 6(1), 50-79.

อาภาวรรณ โสภณธรรมรกษ. (2559). รบมอไทยเขาสสงคมผสงอาย. สบคนจาก http://www. thaihealth.or.th/Content/33884-รบมอไทยเขาสสงคมผสงอาย.html.

Page 55: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

45

ภาคผนวก

Page 56: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

46

ตวอยางตารางวเคราะหเนอหา (Coding Sheet)

Page 57: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

47

Page 58: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

48

Page 59: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

49

Page 60: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

50

Page 61: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

51

Page 62: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

52

Page 63: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

53

Page 64: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

54

Page 65: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

55

Page 66: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

56

Page 67: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

57

Page 68: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

58

Page 69: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

59

Page 70: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

60

Page 71: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·

61

ประวตผเขยน ชอ-นามสกล อลงกต ตนเทอดทตย อเมล [email protected] ประวตการศกษา - ปรญญาตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร - มธยมศกษา โรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ ประสบการณการทางาน เจาหนาทวางแผนโฆษณา บรษท ประกต โฮลดงส จากด มหาชน

Page 72: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·
Page 73: การ์ตู่าว 4.0: นขภาพสะท้อนสังคมในโลกยิจิทัลุคด Cartoon ...dspace.bu.ac.th/bitstream/123456789/2781/1/Alongkrot_Tant.pdf ·