ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร ·...

21
ฮอร์โมน คือใคร? ทางานอย่างไร? Chemical messenger Signaling molecule ฮอร์โมนเป็นสารเคมีสื อข่าว โมเลกุลสัญญาณ

Upload: others

Post on 07-Jul-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

ฮอรโมน คอใคร?

ท างานอยางไร?

Chemical messenger

Signaling molecule

ฮอรโมนเปนสารเคมสอขาว

โมเลกลสญญาณ

Page 2: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

ฮอรโมนคอใคร

ฮอรโมนมคณสมบตอยางไร

Paracrine และ autocrine คออะไร

ฮอรโมนมกประเภท อะไรบาง

ตวอยาง Protein hormone และ Steroid hormone

คาครงชวต (half life) หมายถงอะไร

ฮอรโมนท างานอยางไร

Page 3: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

คณสมบตของฮอรโมน

สรางจากตอมไรทอ สงไปตามกระแสเลอด หรอของเหลว

ระหวางเซลล

ปรมาณเพยงเลกนอยสามารถออกฤทธท างานได

ฮอรโมนออกฤทธกบเซลลเปาหมายโดยผานทางตวรบ

(receptor) ทมความจ าเพาะกบชนดฮอรโมน

การท างานของฮอรโมนอาจเปนการรวมแรงกน

(synergistic) หรอตอตานกน (antagonistic) หรอ

อนญาตใหท า (permission effect)

Page 4: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

ประเภทของฮอรโมน

1. เสตยรอยดฮอรโมน (Steroid hormone)

2. เปปไทดฮอรโมน (Peptide hormone)

3. กลยโคโปรตนฮอรโมน (Glycoprotein hormone)

4. อนพนธของกรดอมโน หรอ กรดไขมน (Amino acid

or Fatty acid derivative)

Page 5: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

cyclopentanophenanthrene

ring

เสตยรอยดฮอรโมน

Page 6: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

เสตยรอยดฮอรโมน มคลอเลสเตอรอลเปนสารต งตน

สงเคราะหท ER

จบกบโปรตนในเลอดเมอขนสงไปท วรางกาย

มโมเลกลขนาดเลก ละลายไดในไขมน ผานเยอ

เซลลเปาหมายได

มคาคร งชวต (half life) ยาว

เอสโตรเจน เทสโทสเตอโรน คอรตโซล ฯลฯ

Page 7: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

เปปไทดฮอรโมน หรอ โปรตนฮอรโมน

โครงสรางพนฐานเปนสายของกรดอะมโน

Page 8: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

เปปไทดฮอรโมน หรอ โปรตนฮอรโมน

prohormone prehormone

hormone

มโมเลกลขนาดใหญ ละลายน าได แตผานเยอเซลล

เปาหมายไมได

คาครงชวตส น (short half life)

อนซลน โปรแลคตน ออกซโตซน พาราธยรอยด

ฮอรโมน ฯลฯ

Page 9: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

กลยโคโปรตนฮอรโมน

เปนโปรตนฮอรโมนทม คารโบไฮเดรต ในโครงสราง

มคาครงชวตยาวกวาโปรตนฮอรโมน

FSH, LH, TSH

Page 10: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

กลมอนพนธกรดอมโน & อนพนธกรดไขมน

มคณสมบตท งของเสตยรอยด และเปปไทดฮอรโมน

อดรนาลน นอรอดรนาลน เปนอนพนธของกรดอมโน

ไทโรซน และฟนลอลานน

ฮอรโมนธยรอกซน อนพนธของกรดอมโนไทโรซน

ฮอรโมนพรอสตาแกลนดน เปนอนพนธกรดไขมน

Page 11: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

การออกฤทธของฮอรโมนMODE OF ACTION

Page 12: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

การออกฤทธของเปปไทดฮอรโมน มตวรบอยทเยอเซลล (membrane receptor) ของเซลลเปาหมาย

มผสอขาวทสอง (secondary messenger) เชน cyclic AMP

โมเลกลใหญ ไมละลายน า เขาเซลลไมได จะสงขาวใหเซลลเปาหมายอยางไร???

เปลยนแปลงกจกรรมของเอนไซมทมอยแลวของเซลลเปาหมาย

Page 13: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

การออกฤทธของเปปไทด

GTPG-Protein

C-AMPATP

Inactive protein kinase

Active protein kinase

Phosphorylation การตอบสนองของเซลล

ตวรบ

Adenyl cyclase

เปปไทดฮอรโมน

เยอเซลล

Page 15: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

การออกฤทธของ STEROID HORMONE

มตวรบภายในเซลล(cytoplasmreceptor)

หรอทนวเคลยส (nuclear receptor)

มผลตอ DNA transcription

โมเลกลเลก ละลายไดในไขมน ผานเขาเซลลได ท าใหสงขาวใหเซลลเปาหมายไดดวยตวเอง

ท าใหมการสงเคราะหโปรตนในเซลลเปาหมาย

Page 16: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013
Page 18: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

การควบคมการท างานของระบบตอมไรทอ

ควบคมโดยระบบประสาท

การควบคมแบบยอนกลบ (Feedback control)

สารทหล งมาเนองจากการตอบสนองของอวยวะเปาหมาย

มผลยอนกลบไปควบคมการหล งฮอรโมนทมาท างานท

อวยวะเปาหมายน น

Positive feedback

Negative feedback

Page 19: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

NEGATIVE FEEDBACK ระหวาง ไฮโปธาลามส ตอมใตสมอง และรงไข

ไฮโปธาลามส

ตอมใตสมองสวนหนา

FSH / LH

GnRH

รงไข

โปรเจสเตอโรนเอสโตรเจน

Page 20: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013

POSITIVE FEEDBACK OF ESTROGENS CAUSING OVULATION

ไฮโปธาลามส

ตอมใตสมองสวนหนา

FSH / LH

GnRH

รงไข ตกไขเอสโตรเจน

LH Surge

Page 21: ฮอร์โมน คือใคร ท างานอย่างไร · ระบบต่อมไร้ท่อ The Endocrine System Author: aaaa Created Date: 6/17/2013