มายาkb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2016/10337/1/tobac co maya.pdfศจย. ผล ต ณ อ...
TRANSCRIPT
ศจย.www.trc.or.th
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
กลยทธผผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
ควนมรณะ เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
เพยงวาอยาสบ เพอเมองไทยไรยาสบ
มายาTOBACCO MAYA
คำาถาม-คำาตอบชวนใหถอดใจ
มายา ยาสบ4
บรรณาธการ รศม สงขทองคณะทำ�ง�น รศม สงขทอง มาดนา นอยทบทม จตตเวช เกตช หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร »ระÀาพรรณ เอèยมอนนต ศนยวจยและจดการความรเพ×èอการควบคมยาสบ (ศจย.) ออกแบบ นพนธ รตนาคม ฝายส×èอสารสาธารณะและขบเคล×èอน สถาบนวจยและพฒนาสขÀาพÀาคใต (วพส.)สนบสนนโดย ศนยวจยและจดการความรเพ×èอการควบคมยาสบ (ศจย.) มหาวทยาลยมหดล สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขÀาพ (สสส.) สำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)
พมพครงท1 พ.ศ. 2553 จำ�นวน 5,000 เลมโรงพมพ เจรญดมèนคงการพมพ 42 ซอยเพชรเกษม 48 แยก 4 แขวงบางหวา เขตÀาษเจรญฯ กรงเทพฯ 10160 Tel : 02-4572593 Fax : 02-4572593 E-mail : [email protected]
ISBN 978-974-11-1331-6
TOBACCO MAYA
5มายา ยาสบ
คำ�นำ� นบเ»นเวลากวาหาสบ»แลวทèมรายงานอนตรายจากการบรโÀคยาสบอยางเ»นทางการ หลงจากนนมการศกษาอนตรายจากยาสบอยางตอเน×èองและแพรหลาย และพบวายาสบเ»นสาเหตการตายกอนวยอนควรทèสำาคญ ผบรโÀคยาสบเสม×อนหนèงมระเบดเวลาพกตดตวตลอดเวลา »จจบนยาสบคราชวตมนษยอยางนอย»ละหาลานคนทèวโลก โดยเฉพาะ»ระเทศในทว»เอเชย และกลม»ระเทศกำาลงพฒนา นบเ»นการสญเสยทèสำาคญตอครอบครว สงคม »ระเทศชาต และ»ระชาคมโลก สาเหตสวนหนèงเกดจากความเขาใจผด ความรเทาไมถงการณ การเขาไมถงองคความรตาง ๆ อยางลกซง หากสงคมมความเขาใจทèถกตอง รบรและตระหนกถงพษÀยยาสบ จนสามารถเล×อกกจกรรมหร×อพฤตกรรมอ×èนแทนการบรโÀคยาสบได กอาจมความหวงวาการบรโÀคยาสบในสงคมจะลดลงเร×èอย ๆ จนพฒนาเ»นสงคม»ลอดยาสบได ในขณะทèอตสาหกรรมยาสบมกลยทธใหม ๆ ในการสงเสรมการบรโÀคยาสบโดยเฉพาะกบเดก เยาวชน และผหญง การสงมอบความร ความเขาใจทèถกตอง จน»ระชาชนเกด»ญญาสามารถเล×อกสรรสèงด ๆ ตอตนเองและผอ×èนได เ»นพ×นฐานสำาคญทèตองทำาอยางไมยอทอ หนงส×อเลมนเ»นสวนหนèงของความพยายามดงกลาว และหวงวาจะเ»นการขบเคล×èอนเลก ๆ เพ×èอการกาวไ»สสงคมไทย»ลอดยาสบในอนาคตอนใกลน
มายา ยาสบ6
คำ�นำ�จ�กผจดพมพ ในฐานะทè ศจย. เ»นศนยกลางสนบสนนงานวจย บรการวชาการ และส×èอสารขอมลวชาการสสาธารณะเพ×èอการควบคมยาสบของ»ระเทศไทย ศจย. เหนวาองคความรดงกลาวควรมการรวบรวมและจดทำาเ»นหนงส×อ เพ×èอใชในการเผยแพรความรทèเ»น»ระโยชนแกเยาวชน »ระชาชน และผสนใจทèวไ»ใหสามารถเขาถงองคความรดงกลาวไดอยางทèวถง ดงนนจงไดจดทำาโครงการจดพมพหนงส×อนขน โอกาสน ศจย. ขอขอบคณหนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร Àายใตการนำาทèเขมแขงของ ศ.ดร.นพ.วระศกด จงสววฒนวงศ ทèพฒนาเคร×อขายวจยดานการควบคมยาสบในÀาคใต และขอขอบคณ ดร.พญ.รศม สงขทอง สำาหรบความมงมèนทำางานดานการควบคมยาสบในÀาคใต และจด»ระเดนจดทำาและเรยบเรยงตนฉบบหนงส×อมายายาสบ ทèใหความรในหลายแงมมของยาสบฉบบน ศจย. หวงเ»นอยางยèงวาคณคาของหนงส×อเลมนจะทำาใหเยาวชน และ»ระชาชนไดรจกยาสบและรเทาทนเลหÀยยาสบ รวมถงเ»นตำาราในการเฝาระวงยาสบสำาหรบÀาค»ระชาชนไดอกดวย
ดร.ทพญ.ศรวรรณ พทยรงสฤษฏผอำานวยการ
ศนยวจยและจดการความรเพ×èอการควบคมยาสบสงหาคม 2553
7มายา ยาสบ
หนงส×อเร×èอง ม�ย�ย�สบ ฉบบน เ»นหนงส×อทèคนไทยทกคนควรอาน เพ×èอจะไดทราบถงÀยทèคนไทยหลายสบลานคนกำาลง»ระสบอย ทงจากการสบบหรèเอง และจากการสบบหรèของผอ×èน ทมงานซèงนำาโดยคณหมอรศมไดตงใจทำางานหนงส×อนอยางจรงจง ทำาเร×èองทèเขาใจยากทงทางดานวทยาศาสตรและสงคมใหเขาใจงาย เม×èออานหนงส×อเลมนจบแลว เราจะเกดความรสกวาทำาอยางไรหนอจงจะ»ลด»ลอย»ระเทศและสงคมไทยใหพนจากÀยของยาสบได
คำ�นยม
ศ.ดร.นพ.วระศกด จงสววฒนวงศหวหนาหนวยระบาดวทยา
คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร
มายา ยาสบ8
สารบญ
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
บารากค×ออะไรสบบาราก อนตรายหร×อไมบหรèไรควน»ลอดÀยเพราะไรควนพษ จรงหร×อไมสบบหรèไมกèมวน ไมนาจะเ»นอะไร จรงหร×อไมผลตÀณฑบหรèเถ×èอนราคาถกและไมแตกตางจากบหรèจากโรงงานทèวไ»ใชหร×อไมบหรèกนกรอง มการกรองสารพษแลวนาจะ»ลอดÀย จรงหร×อไมบหรèชนดมนโคตนตèำา มอนตรายนอยกวาบหรèทèวไ»หร×อไมบหรèไฟฟาเ»นอยางไร บหรèไฟฟามอนตรายหร×อไมทราบไดอยางไรวาเ»นโรคสมองตดนโคตนการสบบหรèผดตอหลกศาสนาพทธ อสลาม และครสตอยางไร
หนาหนายาสบ (tobacco) ค×ออะไร มนษยรจกยาสบไดอยางไรทราบไดอยางไรวายาสบเ»นอนตรายตอสขÀาพผลตÀณฑยาสบมอะไรบาง ยาสบมพษรายอยางไรนโคตน (nicotine) ค×ออะไร ทาร หร×อ นำามนดน ค×ออะไรในควนบหรèมกาซพษจรงหร×อสาร»รงแตงทèบรษทยาสบใชในการผลตบหรèมอะไรบางบหรèเ»นอนตรายตอสขÀาพจรงหร×อไมสารพษอนตรายในบหรèมาจากไหนเหตใดบางคนสบบหรèจนแกเฒา แตไมเ»นมะเรงเม×èอหญงตงครรÀสบบหรè จะมผล อยางไรตอลกในครรÀผสบบหรèเพèมความเสèยงตอการตดเช×อวณโรค และไขหวดจรงหร×อไมบหรèมวนเองมโทษนอยกวาบหรèสำาเรจร»จากโรงงานจรงหร×อไม
181920
212222232424
25
2626
27
28
28
292930
30
31
31
32
323233
33
9มายา ยาสบ
สารบญ
ควนมรณะ ควนยาสบ
ควนจากการเผาไหมยาสบ(ควนบหรè) มอนตรายอยางไร ควนบหรèทèไดรบ โดยไมไดเ»นผสบบหรèเอง (ควนบหรèม×อสอง) มอนตรายอยางไรเดกเลก ๆ สบบหรèทางออมไดอยางไร
ควนบหรèกบสขÀาพเดกเคร×èองกรองหร×อฟอกอากาศชวยกำาจดหร×อทำาลายสารพษจากควนบหรèไดหร×อไมควนบหรèม×อสามค×ออะไร
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง:ปจจยเส ยงและการปองกนการบรโภคยาสบในเยาวชน
การสบบหรèมวนแรกของเดกและเยาวชนเกดขนไดอยางไรพอ แม ผ»กครองมสวน»องกนการสบบหรèในเดกไดอยางไรคณครมสวน»องกนการสบบหรèในเดกอยางไรเม×èอเพ×èอนสนทชวนใหทดลองสบบหรè จะทำาอยางไร
แคทดลองสบบหรè ไมนาจะตดบหรèไดจรงหร×อไมสบบหรèแลวเทหจรงหร×อไมสบบหรèแลวทำาใหหนดหร×อไมบหรèเ»นมตร พชตความเหงา แลวไมดอยางไร
หนา
หนา หนา
หนา36
36
37
42
42
43
44
44
454546
3738
38
มายา ยาสบ10
เพยงวาอยาสบลด ละ เลก ยาสบ และการบำาบดผ เสพตดนโคตน
»ระโยชนจากการลด ละ เลกบหรè ตอสขÀาพตนเองค×ออะไร»ระโยชนดานการเงน จากการลด ละ เลกบหรè ค×ออะไร»ระโยชนจากการลด ละ เลกบหรè ตอสขÀาพผอ×èน ค×ออะไรอยากเลกบหรèจะ»รกษาใครตดบหรèเขาแลว จะเลกไดหร×อไม
จะเรèมตนหยดสบบหรèอยางไรการบำาบดรกษาผเสพตดบหรèทèสถานพยาบาลใน»จจบนมอะไรบางเขารบการรกษาเพ×èอเลกบหรèไดทèไหนเลกบหรèไดแลว ทำาอยางไรไมใหกลบไ»สบบหรèอกเลกบหรèไดแลว แตกลบไ»สบใหมอกจะทำาอยางไร
เพ อเมองไทยไรยาสบ มาตรการการควบคมยาสบของประเทศไทย
สบบหรèในทèโลงแจงในทèสาธารณะ เชน หนา»ระตโรงแรม หนารานอาหาร ผดกฎหมายหร×อไมทำาอยางไรใหเม×องไทย»ลอดÀยจากควนบหรèทำาไมตองมÀาษบหรèÀาษบหรèสรางรายไดใหแก»ระเทศไทย จรงหร×อไม
หากบหรèเ»นสารพษ และสารเสพตด ทำาไมจงมการจำาหนายอยางถกกฎหมายการสบบหรèเ»นสทธและเสรÀาพสวนบคคล ทำาไมตองหามไมใหสบบหรèกฎหมายควรรเกèยวกบบหรèมอะไรบาง»ระเทศไทยมมาตรการในการควบคมยาสบอยางไรบางสถานทèหามสบบหรèตามกฎหมายกำาหนดมทèไหนบางเม×èอเต×อนหร×อหามลกคาไมใหสบบหรèในทèหามสบ กลวลกคาไมพอใจและจะไมอดหนนธรกจของตนอก จะทำาอยางไร
ส�รบญ
หนา
หนา
หนา
หนา
48
49
49
4950
56
56
5757
58
59
5152
5253
53
59
60
6060
11มายา ยาสบ
กลยทธผ ผลตยาสบเสนหาหรอมายา
บรษทยาสบทราบหร×อไมวายาสบเ»นอนตรายทำาไมบรษทบหรèจงดำาเนนธรกจนทงทèเ»นผลตÀณฑสความตายแผนธรกจบรษทยาสบเ»นอยางไรทานทราบหร×อไมวา บรษทยาสบจางนกแสดงใหสบบหรèเพ×èอเ»นการโฆษณาสนคา จนกระทèงนกแสดงเสยชวตจากÀยบหรèทานทราบหร×อไมวาธรกจยาสบ ลงทนมหาศาลใหมฉากการสบบหรèในÀาพยนตรเร×èองดง เพ×èอเ»นตวอยางของการสบบหรè
ทานทราบหร×อไมวา บรษทยาสบทำาวจย และมนวตกรรมใหม ๆ มาหลอกลวงลกคาเสมอทานทราบหร×อไมวา ธรกจยาสบคอยหาชองวางทางกฎหมายเพ×èอทำาธรกจเสมอทราบหร×อไมวา ธรกจยาสบคอยหาชองวางในใจมนษย เ»นหนทางการทำาธรกจเ»นความดของธรกจยาสบทèนำาเงนมาทำาสาธารณ»ระโยชน จรงหร×อไมทราบกลยทธของบรษทยาสบไดอยางไร
ส�รบญ
หนา หนา62
62
6263
63
64
64
65
65
66
13มายา ยาสบ
การบรโÀคยาสบเ»นชองทางหนèงในการนำาสารพษนบรอยนบพนชนดเขาสรางกายทèทำาไดไมยาก สวนหนèงเกดจากการกระทำาของตวผบรโÀคเอง แตสวนใหญเกดจากการมเพ×èอน คนรก คนในครอบครว ผรวมเดนทางหร×อใชสถานทèรวมกน เผ×èอแผสารพษใหโดยไมเจตนา เม×èอควนจากยาสบ เชนควนบหรèลองลอยในอากาศ คงเ»นการยากสำาหรบคนรอบขางทèจะเล×อกสดหายใจเอาเฉพาะอากาศทèไม»นเ»อนควนบหรèเขาสรางกาย หลายครงทèเราอาจเหนÀาพพอสบบหรèโดยมลกเลกวèงไ»วèงมาอยขาง ๆ ทำาใหสดดมควนพษโดยไมรตว สามสบบหรèโดยมÀรรยาตงครรÀนèงอยเคยงขาง หร×อมการสบบหรèในทèสาธารณะจนทำาใหผอยรอบขางตองทนถกรมควนไ»ดวยโดยพดไมออก บอกไมถก ไมวาเหตการณดงกลาวจะเกดจากความรเทาไมถงการณ ไมเจตนา หร×อการไมตระหนกถงโทษÀยบหรè กสมควรแกเวลาทèทกคนตองชวยกนคนละไม คนละม×อ ลดพฤตกรรมดงกลาวใหหมดไ»จากสงคม โดยตระหนกวาการบรโÀคยาสบไมใชเร×èองสวนตว หร×อพฤตกรรมสวนบคคล แตสงผล กระทบตอผอ×èน ครอบครว สèงแวดลอม และสงคมโดยรวม สารพษตาง ๆ ในยาสบออกฤทธในระยะเวลาแตกตางกน การระคายเค×องในระบบทางเดนหายใจ เชน ไอ มเสมหะ เ»นอาการทèพบเหนไดไมนานหลงจากการบรโÀคยาสบ ขณะทèโรครนแรงถงชวต อาท โรคหวใจ โรคมะเรง ใชเวลาเฉลèย»ระมาณ 20-30 »ในการแสดงอาการ จงทำาใหหลายคนเขาใจผดวาสบแลวไมเ»นอะไร รางกายยง»กตด หร×ออาจคดวามอาการมากแลวคอยเลก ความจรงกค×อหลายโรคทèเกดจากการบรโÀคยาสบเ»นโรค
บทนำ�
มายา ยาสบ14
ทèรกษาไมหาย หร×ออาจสายเกนแก อาท โรคมะเรง»อด โรคหวใจขาดเล×อด ดงนนจงอยากสงความ»รารถนาด และใหกำาลงใจผบรโÀคยาสบทกคนใหหาโอกาสเลกใหไดเรวทèสด อยาตกเ»นทาสของยาสบอกตอไ»เพ×èอคนทèคณรกและตวคณเอง สวนผไมบรโÀคยาสบอยแลวนบเ»นมงคลแหงชวต อกทงเ»นตวอยางทèดของเดกและเยาวชนและชวยลดอตราการบรโÀคยาสบในสงคมอกดวย หากมโอกาสควรสนบสนน ใหกำาลงใจเพ×èอน และ คนในครอบครวใหลด ละ เลกจากยาสบดวยเชนกน การเลกบรโÀคยาสบเ»นเร×èองทèทำาไดจรง อาการจากการขาดยาสบไมเ»นอนตรายถงชวต มหลายคนทำาสำาเรจแลวและมสขÀาพทèแขงแรงสมบรณดขน ขอควรระวงค×อการกลบไ»สบ หร×อเสพใหม »จจบนมขอแนะนำามากมายสำาหรบผตองการเลกบรโÀคยาสบ นอกจากนยงมผลตÀณฑเพ×èอชวยในการเลกอกดวย หนงส×อเลมนแบงเ»นสองตอน ตอนแรกเ»นชดคำาถาม คำาตอบทèเ»นความรทèวไ» ความเขาใจผดเกèยวกบยาสบ หร×อเร×èองทèไมไดเผยแพรมากนกในสงคมไทย มทงหมด 70 ขอ ซèงรวบรวมจากตำารา งานวจย และแหลงขอมลทèเช×èอถ×อไดทางอนเทอรเนต แลวนำามาเรยบเรยงใหม เพ×èอใหเขาใจไดงาย กระชบ และแบงเ»นหมวดหมได 6 »ระเดน ไดแก 1) ผลตÀณฑอนตรายจากพ×ชพษ 2) ควนมรณะ 3) เยาวชนไทย »อดใส หวใจแกรง 4) เพยงวาอยาสบ 5) เพ×èอเม×องไทยไรยาสบ 6) กลยทธผผลตยาสบ : เสนหาหร×อมายา
15มายา ยาสบ
ตอนทèสอง»ระกอบดวยตารางสร»ขอมลสำาคญเกèยวกบยาสบจำานวน 3 ตาราง ไดแก ตารางทè 1 สาร»ระกอบพษจากการเผาไหมยาสบและผลตอรางกาย ตารางทè 2 สวน»ระกอบในควนยาสบและผลตอรางกาย ตารางทè 3 โรคและความผด»กตในระบบตาง ๆ จากการบรโÀคยาสบโดยตรง และจากควนบหรèม×อสอง จากการสำารวจสขÀาพ»ระชาชนไทย » พ.ศ. 2552 มคนไทย»ระมาณสบสèลานคนยงตกเ»นทาสยาสบทงแบบมควนและไมมควน บรษทยาสบมแผนและดำาเนนการเพèมอตราการบรโÀคยาสบในเดก เยาวชน และผหญง เพราะยงขยายตลาดไดอกมาก โดยเฉพาะใน»ระเทศกำาลงพฒนาทè»ระชาชนยงขาดความร ความเขาใจถงพษÀยตอยาสบ ขอมลในหนงส×อเลมนเ»นเพยงจดเรèมตนของการมความร ความเขาใจทèถกตองเกèยวกบยาสบ หากแตสงคม»ลอดยาสบ สงคมสขÀาพด จะเกดขนไดหร×อไม เกดขนไดเม×èอไหร ขนกบพวกเราทกคนทèตงใจ รวมแรง รวมใจ และถอดใจจากยาสบ
มายา ยาสบ16
ยาเสน ยามวน ลย!! ไมมใครรพษสงของเราราคายอมเยาอกตางหาก
บหรโรงงานอยางเรา จะยอมแพไดอยางไร
เรามมารยารอยเลมเกวยน
บารากจา สบกนเปนหมซจะ (ปวยกนเปนหม)
พวกฉนจะไดรวยไว ๆลลลา
ควนบหรมอสองซ รายกวาเปนไหนๆ ไมสบยงปวยได
ฮาๆ
ชวยดวย.. ยงไมอยากตาย !!!
17มายา ยาสบ
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
มสารเคมจ ำานวน700ชนดท บร ษ ทบ หร รายงานวาเป นสารปร งแตงกล นรสบหร จ ำานวน13 ชนด เป นสารท คณะกรรมการอาหารและยาของประเทศสหร ฐฯหามใช ผสมในอาหาร จำานวน5ชนดเป นสารอ นตรายระดบท องคการพท กษ ส งแวดลอมประกาศหามนำาไปท งบร เวณกำาจ ดขยะ
เคร อข ายว ทยแห งชาตสหร ฐอเมร กา
มายา ยาสบ18
1 สาร»ระกอบอลคาลอยด (alkaloid) เ»นสารทèพ×ชผลตออกมา มไนโตรเจนเ»นองค»ระกอบ สวนใหญมรสขม หลายชนดนำามาใช»ระโยชนในการทำายา แตหลายชนดเ»นโทษออกฤทธตอระบบ»ระสาทอตโนมตทำาใหกลามเน×อเกดอมพาตได มกใชเ»นยาฆาแมลง ตวอยางเชน สารพษนโคตน (nicotine) จากใบยาสบ สารพษไรซน (ricin) จากใบละหงทำาใหเกดอาการอาเจยน คล×èนไส ความดนโลหตตèำา มพษตอตบและไต ทำาใหหยดหายใจและตายได สารพษไดออสโครน (dioscorine) จากหวกลอย ทำาใหเกดอาการ»วดแสบ»วดรอนในลำาคอ อาเจยนรนแรง
พนธเวอรยเนย พนธเบอรเลย พนธเตอรกช
ยาสบ(tobacco)คออะไร
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
ยาสบเ»นพ×ชชนดหนèง มช×èอวทยาศาสตรวา Nicotiana tabacum (นโคเทยนา ทาแบคคม) ซèงเ»นพ×ชวงศเดยวกบมะเข×อเทศ และพรก แตสามารถผลตสาร»ระกอบอลคาลอยด1 ทèรากและสงไ»เกบทèใบ สวนใหญเ»นสารช×èอ นโคตน ซèงเ»นสารเสพตดและมโทษตอรางกาย ยาสบมมากกวา 60 พนธ แตทèนยมนำามาใชเ»นวตถดบในอตสาหกรรมยาสบมสามพนธไดแกพนธเวอรยเนย เบอรเลย และเตอรกช
19มายา ยาสบ
ยาสบมแหลงกำาเนดในตอนกลางของทว»อเมรกา มนษยรจกใบยาสบมาสองพน»แลว แตมการบนทก»ระวตของยาสบขนเม×èอวนทè 12 ตลาคม พ.ศ. 2035 เม×èอโคลมบส (Christopher Columbus) ขนฝงทèหมเกาะอน- ดสตะวนตก เหนชาวพ×นเม×องเอาใบไมชนดหนèงมามวนดวยใบขาวโพด จดไฟตอน»ลายแลวดดควน ตอมามการนำาเมลดและใบของยาสบเขาส»ระเทศฝรèงเศส และอาฟรกา โดยในระยะแรกนำามาทำาเ»นพ×ช»ระดบ ตอมานยมนำาสารสกดจากใบมาทำาเ»นยากำาจดแมลง มด หน แมลงสาบ ใน»ระเทศไทย มเพยงบนทกของหมอสอนศาสนาวา คนไทยสบยากนทèวไ»แลวในสมยสมเดจพระนารายณมหาราช
มนษยรจกยาสบไดอยางไร
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
บหร อ นตรายมากสารประกอบบางตวแมใครจะน ำาไปท งท กองขยะก ย งผ ดกฎหมาย
สมาช กผ แทนRonWydenจากร ฐโอเรกอนสหร ฐอเมร กา
มายา ยาสบ20
» พ.ศ. 2394 นกเคม ชาวเบลเยèยมช×èอ จน สตาส (Jean Stas) เ»นบคคลแรกทèสามารถสกดสารพษกลมอลคาลอยด (alkaloid) จากใบยาสบได และตอมามผนำาไ»ใชในการฆาตกรรมเพ×èอผล»ระโยชนทางการเงน » พ.ศ. 2497 เซอรรชารด ดอลล (Sir Richard Doll) รายงานการตายของแพทยทèสบบหรèจากโรคมะเรง»อด ตอมามการศกษาเร×èองอนตรายจากยาสบเ»นจำานวนมาก » พ.ศ. 2505 ราชวทยาลยอายรแพทยแหงกรงลอนดอน»ระกาศอยางเ»นทางการวา “ก�รสบบหรทำ�ใหเกดมะเรงปอดและโรคปอดเรอรงอนๆ” » พ.ศ. 2507 นายแพทยใหญกระทรวงสาธารณสข»ระเทศสหรฐอเมรกา»ระกาศอยางเ»นทางการวา “ย�สบเปนอนตร�ยตอสขภ�พ” »จจบนยงมการศกษาและพบอนตรายจากยาสบในแงมมตาง ๆ อยางมากมายไมรจบ
ทราบไดอยางไรวายาสบเปนอนตรายตอสขภาพ
Ethyl-2-furoate ในบหร เป นตวอยางสารอ นตรายท สามารถทำาลายตบ และเก อบจะน ำาไปใช ในสงครามเคม
เคร อข ายว ทยแห งชาตสหร ฐอเมร กา
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
21มายา ยาสบ
มผนำาใบยาสบตากแหงแลวหèนเ»นฝอยทำาเ»นผลตÀณฑยาสบไดหลายร»แบบ อาท บหรèซกาแรต บหรèซการ ยาเสน»รง และยาเคยว
บหรèเ»นผลตÀณฑยาสบทèนยมมากทèสดในโลก บหรèมองค»ระกอบหลก ไดแก 1) ยาสบ 2) สาร»รงแตงกลèนหร×อรส และ 3) วสดทèใชมวน
ใบยาสบตากแหง
ผลตภณฑยาสบมอะไรบาง
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
ผลตภณฑยาสบอนตรายชนดตางๆ
มายา ยาสบ22
ใบยาสบมสารหลายชนดซèงเ»นอนตรายตอรางกาย แบงเ»นกลมใหญ ไดแก สารกอมะเรงหร×อกระตนหร×อเรงใหเกดมะเรง สารเสพตด สารพษระคายเค×องตอสèงมชวต เม×èอยาสบเผาไหมจะเกดควนพษทèมสารเคมและสารพษชนดตาง ๆ อกกวาสèพนชนด (ดรายละเอยดเพèมเตมไดทè ตารางทè 1 สาร»ระกอบพษจากการเผาไหมยาสบและผลตอรางกาย)
นโคตนเ»นสารเสพตด มคณสมบตละลายนำาไดด ออกฤทธÀายใน 5-7 วนาทหลงจากเขาสรางกาย มผลกระตน»ระสาท ทำาใหหลอดเล×อดหดตว ความดนโลหตสงขน หวใจเตนเรวและแรงขน ผนงหลอดเล×อดเส×èอม เล×อดมความหน×ด ความอยากอาหารนอยลง ถาไดรบนโคตน»รมาณสง ทำาใหเกดม×อสèนหายใจเรวและ»สสาวะนอยลง มหลกฐานชดเจนวาผสบบหรèเสèยงตอการเ»นโรคหวใจและหลอดเล×อดมากกวาผไมสบบหรè
ยาสบมพษรายอยางไร
นโคตน(nicotine)คออะไร
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
23มายา ยาสบ
ทาร มลกษณะเ»นละอองของเหลวสนำาตาล เกดจากการเผาไหมของใบยาสบ กระดาษมวน และสèงแ»ลก»ลอมอ×èน ๆ ในบหรè รอยละ 50 ของทารจากบหรèเกาะตามเย×èอบหลอดลมและ»อด ทำาใหเกดอาการระคายเค×องในทางเดนหายใจ มอาการไอและมเสมหะ และมความเสèยงสงตอการเ»นมะเรง»อดและทางเดนหายใจ ผสบบหรèจะมฟนเหล×อง บรเวณนวม×อทèคบบหรèเ»น»ระจำาจะเ»นสนำาตาล และกนกรองบหรèทèสบแลวจะเ»นสนำาตาล ซèงสนำาตาลดงกลาวเ»นสของทาร ตวอยางการทดลองเพ×èอพสจนวามทารในควนบหรèจำานวนสองการทดลองดงน การทดลองทèหนèงพบวา มสาร»ระกอบสนำาตาล (ทาร) ตดอยบนกระดาษทชชเน×อละเอยดจากการพนควนบหรèทèอมไวใน»าก (ไมสดเขา»อด) ลงบนกระดาษทชชนน การทดลองทèสองพบวา นำาทèไดจากการละลายควนบหรèจำานวน 400 มวนมสดำา เม×èอนำานำาสดำาดงกลาวมาใหความรอนจนนำาระเหยไ»หมดจะไดนำามนดนจบกนเ»นกอนอยในÀาชนะ
ทารหรอนำามนดนคออะไร
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
มายา ยาสบ24
ในควนบหรèมกาซพษหลายชนด ตวอยางเชน กาซคารบอนมอนอกไซด (carbon monoxide) ซèงมลกษณะไมมส ไมมกลèน แตทำาใหรางกายไดรบอากาศด (กาซออกซเจน) ไดนอยลง เ»นผลใหมนงง เหน×èอยงาย หวใจเตนเรวขน ทำางานหนกขน ทำาใหเพèมความเสèยงตอโรคหวใจ (ตดตามรายละเอยดไดทè ตารางทè 2 สวน»ระกอบในควนยาสบและผลตอรางกาย)
ตวอยางสาร»รงแตงเพèอ»รบรส กลèน และ อ×èน ๆ ไดแก สารทèใชเ»นยาเบ×èอหน (หากไดขนาดสง ทำาใหหวใจหยดเตน และหยดหายใจ) »รอท (เ»นพษตอสมอง ทำาใหเกดอาการสèน ความจำาเส×èอม โรคไต) แอมโมเนย (สาร»ระกอบในนำายาทำาความสะอาดพ×น ทำาใหระคายเค×องเน×อเย×èอ แสบตา แสบจมก หลอดลมอกเสบ) สารทèใชดองศพใหไมเนา และยงมสารพษอกหลายตวทèบรษทบหรè»ดเ»นความลบ สารพษเหลานเม×èอไดใน»รมาณไมมาก »ระกอบกบรางกายมความทนทาน ทำาใหยงไมเกดอาการและความเจบ»วยในทนท และจะใชเวลาเ»น»ในการพฒนาจนกลายเ»นโรคตาง ๆ อาท โรคมะเรง หร×อโรคหวใจ
ในควนบหรมกาซพษจรงหรอ
สารปรงแตงทบรษทยาสบใชในการผลตบหรมอะไรบาง
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
25มายา ยาสบ
บหรèเ»นอนตรายตอสขÀาพมาก บหรè»ระกอบดวยสารตาง ๆ มากมายทèขณะนพบวาเ»นพษกบรางกายกวารอยชนด บหรèเพèมความเสèยงตอการเกดโรคกวา 50 ชนด ตวอยางโรคทèรนแรง ไดแก มะเรง»อด มะเรงชอง»าก โรคหวใจและหลอดเล×อด โรคถงลมโ»งพอง
»อดของผทèอาศยในเม×องใหญทèไมเ»นมะเรง»อด จดดำาเลก ๆ ค×อสèง»นเ»อนจากมลพษในอากาศ »อดลกษณะนยงทำางานไดในเกณฑ»กต
»อดของผสบบหรèจนเ»นมะเรง»อด บรเวณสดำาค×อนำามนดนจากยาสบสะสมทèเน×อ»อด บรเวณสขาวในวงกลมค×อมะเรง »อดลกษณะนสญ-เสยหนาทèและการทำางาน ผ»วยเหน×èอยหอบจนเสยชวต
(ตดตามรายละเอยดเพèมเตมไดทè ตารางทè 3 โรคและความผด»กตในระบบตาง ๆ จากการบรโÀคยาสบโดยตรง และจากควนบหรèม×อสอง)
บหรเปนอนตรายตอสขภาพจรงหรอไม
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
Àาพดานลางเ»รยบเทยบลกษณะ»อดระหวางผไมเ»นมะเรง»อดและผสบบหรèจนเ»นมะเรง»อด
มายา ยาสบ26
สารพษอนตรายในบหรèมาจากสารในใบยาสบเอง และสาร»รงแตงกลèนรส รวมกบวสดทèใชมวนทèบรษทยาสบใสเพèมเตมเพ×èอ»รบใหผลตÀณฑเ»นทèตองการของผสบบหรèมากขน โดยบรษทยาสบ»ก»ดหร×อบดเบ×อนขอมลเกèยวกบสารพษเหลาน
เม×èอหยบบหรèขนมาสบ สารพษตาง ๆ ในควนบหรèจะเรèมสะสมในรางกายและเ»นอนตรายทนท เชน ระคายเค×องตอทางเดนหายใจ ทำาลายเน×อเย×èอ»อด ทงนรางกายสามารถทนทานไดระยะเวลาหนèงซèงแลวแตความแขงแรง »จจยสวนบคคล และ »จจยสèงแวดลอมอ×èน ๆ ของผสบ แตเม×èอสะสมสารพษเหลานมากจนรางกายทนไมไหวจะมความเจบ»วยเกดขน และสำาแดงอาการในทèสด
สารพษอนตรายในบหรมาจากไหน
เหตใดบางคนสบบหรจนแกเฒาแตไมเปนมะเรง
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
27มายา ยาสบ
สารพษตาง ๆ จะสงผานจากแมสลกในครรÀ ทำาให 1) มารดามโอกาสแทงลกมากกวา»กต 1.5 เทา 2) นำาหนกแรกเกดของทารกตèำากวา»กต ซèงอาจมผลตอการเจรญเตบโต และพฒนาการของเดกในอนาคต 3) เดกแรกเกดอาจมกลมอาการทèเรยกวา Fetal tobacco syndrome ซèงมลกษณะดงน - เตบโตชา - คลอดกอนกำาหนด - อาจตายระหวางคลอดจากรกลอกตวหร×อถงนำาครèำาแตกกอนกำาหนด - ทารกหยดหายใจจากการทำางานของ»อดและหวใจไมแขงแรง - เสยชวตกระทนหนโดยไมมอาการใดนำามากอน (Sudden infant death syndrome หร×อ SIDS)
เม อหญงต งครรภสบบหร จะมผลอยางไรตอลกในครรภ
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
มายา ยาสบ28
การสบบหรèทำาใหÀมคมกนตอเช×อไวรสและแบคทเรยลดลง สขÀาพ»อดออนแอ กลไกการ»องกนเช×อโรคตอระบบทางเดนหายใจถกทำาลายตวอยางเชน สญเสยการทำางานของขนขนาดจวทèคอยพดไลสèงแ»ลก»ลอมและการหลèงสารคดหลèงทèทำาหนาทèกำาจดเช×อโรคใหออกจากระบบทางเดนหายใจ ดงนนหากไดรบเช×อโรคทèสงผลตอระบบทางเดนหายใจ เชน ไขหวด ไขหวดใหญสายพนธใหม วณโรค จะทำาใหเกดความเจบ»วยไดงายกวาผอ×èน
มความเขาใจผดกนวาบหรèมวนเองมความเ»นธรรมชาตและมโทษนอยกวา มหลกฐานชดเจนแลววาบหรèมวนเองม»รมาณสารพษไมนอยกวา หร×อ บางกรณมมากกวาบหรèจากโรงงาน และทำาใหเสèยงตอโรคตาง ๆ เชนกน
ผสบบหรเพมความเสยงตอการตดเชอวณโรคและไขหวดจรงหรอไม
บหรมวนเองมโทษนอยกวาบหรสำาเรจรปจากโรงงานจรงหรอไม
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
29มายา ยาสบ
การสบบารากอนตรายมากกวาการสบบหรèเน×èองจากใชเวลาในการสบมากกวา ผลการวจยพบวาการสบบารากนาน 45 นาท จะไดรบทารเ»น 36 เทา คารบอนมอนอกไซดเ»น 15 เทา และนโคตนเ»น 70 เทา เม×èอเทยบกบการสบบหรè 9 มวน (1 มวนใชเวลา 5 นาท)
บารากคออะไร
บาราก ค×อ ยาสบร»แบบหนèงทèนำามาเสพกบอ»กรณทèเรยกวา ฮคคา (hookah) มลกษณะคลายแจกนแกวทรงสง นยมนำามาผสมกบสารใหความหวาน และมกลèน
สบบารากอนตรายหรอไม
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
รปอปกรณก�รสบบ�ร�ก
มายา ยาสบ30
บหรèไรควน ค×อการเสพยาสบในร»แบบอ×èน ๆ ทè»ราศจากการเผาไหม เชน การเคยว การอม การสบแบบไรควนไดรบนโคตนและสารกอมะเรง 28 ชนด การสบบหรè»กตทำาให»รมาณนโคตนในกระแสเล×อดเพèมขนสงสดใน 5 นาทแรก และลดลงอยางรวดเรว แตนโคตนทèไดจากบหรèไรควนดดซมเขาสกระแสเล×อดไดสง และ»รมาณนโคตนยงคอย ๆ เพèมขนจนใกลเคยงกบนโคตนทèไดจากบหรè»กต และจะคงอยในกระแสเล×อดใน»รมาณสงตอเน×èองเ»นเวลานานกวา มผลกระตนการทำางานของระบบหวใจและหลอดเล×อดหนกกวา
ไมจรง สารพษในบหรèสงผลทำารายรางกายทนท แตในระยะแรกรางกายอาจยงไมแสดงอาการใด ๆ นโคตนมฤทธเสพตดรนแรง ผลองสบคดวาจะไมตด แตสวนใหญจะสบตอเน×èองตอไ» และเลกสบบหรèเม×èอเจบ»วย ซèงอาจสายเกนแกไขแลว ไมมการรายงาน»รมาณขนตèำาวาสบบหรèไมเกนกèมวนจง»ลอดÀย แตมรายงานวาสบบหรèเม×èอไหรเ»นอนตรายเม×èอนน
บหรไรควนปลอดภยเพราะไรควนพษจรงหรอไม
สบบหรไมกมวนไมนาจะเปนอะไรจรงหรอไม
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
31มายา ยาสบ
ผลตÀณฑบหรèเถ×èอน บหรè»ลอม ไมมการควบคมคณÀาพในการผลต อาจมสารพษอนตรายรนแรงเกน»รมาณทèกำาหนด เชน ยาฆาแมลง หร×อ อาจเ»นบหรèทèเส×èอมอายแลว เชน มเช×อรา แลวนำามาขายในราคาตèำากวาราคาตลาด
ไมจรง กนกรองลด»รมาณนโคตนและทารไดเพยงเลกนอย มการศกษาพบวาผสบบหรèกนกรองมความเสèยงตอโรคมะเรง»อดเ»น 6.5 เทาของผทèไมสบบหรè และไมลดความเสèยงในการเกดโรคถงลมโ»งพองและโรคหวใจ
ผลตภณฑบหรเถอนราคาถกและไมแตกตางจากบหรจากโรงงานทวไปใชหรอไม
บหรกนกรองมการกรองสารพษแลวนาจะปลอดภยจรงหรอไม
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
มายา ยาสบ32
ผลตÀณฑชนดน เ»นการหลอกลวง»ระชาชนเพ×èอเพèมยอดขายบหรè บรษทบหรèพบวา ถงแมผลตÀณฑจะมนโคตนตèำากวาบหรèทèวไ» แตนกสบจะ»รบพฤตกรรมการสบจนได»รมาณนโคตนตามทèตนตองการ เชน สบลก หร×อสบถèกวา»กต จงไมไดลดผลเสยตอสขÀาพใด ๆ
บหรèไฟฟาเ»นบหรèทèเลยนแบบบหรèจรงแตไมมสวน»ระกอบของยาสบ ผสบจะไดรบสารนโคตนและสารโพรไพลนไกลคอลทèเ»นละอองมลกษณะคลายควนบหรè ควบคมโดยระบบอเลกทรอนกสขนาดเลกและเทคโนโลยอะตอม ผสบสามารถเล×อกระดบสารนโคตนในการสบบหรèไดและสามารถบรรจสงสด 18 มลลกรม ซèงในบหรè 1 มวน จะมนโคตน 1.2 มลลกรม
บหรèไฟฟาเ»นอนตรายตอรางกาย การสบแตละครงผสบบหรèสามารถเล×อกระดบนโคตนได ผสบจะใชนโคตนในระดบทèตวเองพอใจและเสพตดมากขน นโคตนเ»นสารเสพตดมฤทธสงเทาเฮโรอนและโคเคน เ»นสารทèทำาใหเกดโรคหวใจและหลอดเล×อด นอกจากนมรายงานการพบแผลในชอง»ากของผใชบหรèไฟฟาดวย
บหรชนดมนโคตนตำามอนตรายนอยกวาบหรทวไปหรอไม
บหรไฟฟาเปนอยางไร
บหรไฟฟามอนตรายหรอไม
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
33มายา ยาสบ
โรคสมองตดนโคตน ค×อการทèสมองเสพตดนโคตนอยางหนก มอาการดงน ตองการสบบหรèทนท หร×อไมนานหลงจากต×èนนอน รสกหงดหงด โกรธงาย ม×อสèนเม×èอไมไดสบบหรèตดตอกนเ»นเวลานาน โดยเฉพาะมวนแรกของวน อาการเหลานจะหายเม×èอไดสบบหรè และถงแมวาจะ»วยหนกขนาดไหนกยงตองการสบบหรè
ทราบไดอยางไรวาเปนโรคสมองตดนโคตน
การสบบหรèผดตอหลกคำาสอนของศาสนาตาง ๆ ดงน ผดศลขอห�ในศ�สน�พทธ ผดดวยหลกอย�งนอยห�ประก�รและเปน “ฮ�รอม” (สงห�มบรโภค)ต�มหลกศ�สน�อสล�มไดแก - เ»นอนตรายตอสขÀาพของตนเอง - เ»นอนตรายตอสขÀาพของผทèอยใกลเคยง - เ»นสèงเสพตด - กอความรำาคาญแกผอยใกลเคยง - เ»นสèงฟมเฟอย ผดตอหลกศ�สน�ครสต เน×èองจากรางกายมนษยเ»นสèงบรสทธทèพระเจาทรง»ระทานให จงไมควรใชสารเสพตดหร×อสèงมพษอ×èน ๆ ทำาใหรางกายเ»นมลทน
การสบบหรผดตอหลกศาสนาพทธอสลามและครสตอยางไร
ผลตภณฑอนตรายจากพชพษ
มายา ยาสบ34
ควนมรณะ ควนยาสบ
ส งท บร ษ ทยาสบตองทำ าให ส ำ า เร จ คอการโฆษณาชวนเช อให ได ว าควนบ หร ไม เป นอ นตรายตอผ ไม ส บบ หร โดยคำ าโฆษณาดงกล าวตองมล กษณะช ดเจน นาเช อถ อ และม หล กฐานทางการแพทยประกอบ
บร ษ ทยาสบอาร เจเรโนลดประมาณป1978
35มายา ยาสบ
ควนมรณะควนยาสบ
ควนมรณะ ควนยาสบ
เราตองออกแบบซองบหร ให คนเข าใจว า ความเส ยงจากบหร และควนบ หร เป นความเส ยงในช ว ตเพยงเล กน อยเท าน นไม จ ำาเป นตองมความกงวล
บร ษ ทยาสบฟลล ปมอร สประมาณป1989
มายา ยาสบ36
ควนบหรè»ระกอบดวยสารเคมทèเกดจากการเผาไหมยาสบ สาร»รงแตงกลèนรส และวสดทèใชมวน ซèงเกดสารพษและกาซพษมากกวา 4,000 ชนด ดงนนไมวาจะสบบหรèเองหร×อไม หากไดรบควนบหรèจะไดรบสารพษมรณะเชนกน นอกจากนพบวาอณหÀมในบรเวณทèมการเผาไหมสง»ระมาณ 835-880 องศาเซลเซยส ควนบหรèจงมความรอนสงมากและมอนตรายตอเน×อเย×èอของมนษย
การไดรบควนบหรèม×อสองมความเสèยงตอโรคตาง ๆ เหม×อนผทèสบบหรèเอง »รมาณควนรอยละ 13-15 เ»นควนทèถกสดไ»ในตวผสบ และรอยละ 92-95 ของควนสวนทèเหล×อจากสวนแรกลองลอยในอากาศ และสงผลรายตอคนรอบขาง
ควนจากการเผาไหมยาสบ(ควนบหร)มอนตรายอยางไร
ควนบหรทไดรบโดยไมไดเปนผสบบหรเอง(ควนบหรมอสอง)มอนตรายอยางไร
ควนมรณะ ควนยาสบ
37มายา ยาสบ
ผลการวจยหลายโครงการรายงานวา เดกเลก ๆ ใน»ระเทศไทยไดรบควนบหรèเม×èออยทèบานมากทèสด โดยมพอเ»นผสบ เม×èอนำา»สสาวะของเดกทèไดรบควนบหรèม×อสองมาตรวจ พบวามสารโคตนน (สารทèไดจากการสลายนโคตนในรางกาย) มขนาดสง เสม×อนเดกเลก ๆ เหลานนเ»นผสบบหรèเอง
ผลตอเดกแรกคลอดและเดกเลก - นำาหนกแรกคลอดตèำากวา»กต - เสยชวตฉบพลน (SIDS)ผลตอเดกทวไป 1. เพèมโอกาสตอการเกดหชนกลางอกเสบ 2. เพèมโอกาสเสèยงและอาการกำาเรบตอโรคหอบห×ด 3. เพèมโอกาสเกดโรคหลอดลมอกเสบและ»อดอกเสบ 4. เพèมโอกาสในการสบบหรèจากพฤตกรรมเลยนแบบ
เดกเลกๆสบบหรทางออมไดอยางไร
ควนบหรกบสขภาพเดก
ควนมรณะ ควนยาสบ
มายา ยาสบ38
»จจบนมเคร×èองกรองหร×อฟอกอากาศโฆษณาวาสามารถกรองควนบหรèได เชน เคร×èองกรองระบบ HEPA (A high efficiency particulate absorbing (or arrestance)) สามารถกรองอนÀาคขนาด 0.3 ไมครอน เคร×èองฟอกอากาศแบบใช»ระจไฟฟา (Ionic air purifiers) เคร×èองกำาเนดโอโซน (Ozone generator) อยางไรกตาม การวจยพบวาอนÀาคของควนบหรèมจำานวนแสนจำานวนลานในพ×นทèหนèงตารางเซนตเมตร และจะจบตวรวมกนเ»นละอองในอากาศ มขนาด»ระมาณ 3.5 ไมครอน จดเ»นกาซทèมนำาหนก บางสวนตกลงบนสèงของ เส×อผา และของใช ทำาใหควนพษเหลานผานเขาเคร×èองกรองไดไมเตมทè และมระยะเวลาทèควนบหรèสมผสกบผคนในบรเวณดงกลาว ทèสำาคญค×อเคร×èองกรองหร×อฟอกอากาศ รวมถงเคร×èองกำาเนดโอโซนเหลานดกจบหร×อทำาลายอนÀาคในควนบหรèไดเพยงบางชนดเทานน อกทงไมสามารถขจดกาซพษได ผลการศกษาวจยรายงานวายงไมพบผล»ระโยชนจากการใชโอโซนตอสขÀาพของผสบบหรè
ควนบหรèทèตดอยตามขาวของเคร×èองใช และเส×อผายงมอนตรายตอผสดดม ทงทèไมมผสบบหรèอยในทèนนแลวกตาม เรยกวาเ»นควนบหรèม×อสาม
เครองกรองหรอฟอกอากาศชวยกำาจดหรอทำาลายสารพษจากควนบหรไดหรอไม
ควนบหรมอสามคออะไร
ควนมรณะ ควนยาสบ
39มายา ยาสบ
รกกนนดสนะ
ควนมรณะ ควนยาสบ
รกกนนดส.........รกปอด
อกนดส.........รกหวใจ
อกนดส.........รกผอน
อกนดสรกตวเอง
มายา ยาสบ40
จากการศกษาพบว า เม อ เยาวชนมอาย มากข น โอกาสในการ เร มส บบ หร จ ะน อยลงดงน นว ยร นและเยาวชนเป นแหล งล กค าเพ ยงแหล งเด ยวเท าน นท เราม อย
บร ษ ทยาสบอาร เจเรโนลดประมาณป1984
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
41มายา ยาสบ
เยาวชนไทยปอดใส หวใจแกรง:ปจจยเส ยงและการปองกน การบรโภคยาสบในเยาวชน
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
เม อม ผ สอบถามวาท ำาไมผ บร หารระด บส งของบร ษ ทยาสบจ งไม ส บบ หร ได ร บค ำาตอบวา “เราไม ส บหรอกเก บไว ขายให แก เด กเยาวชนคนยากจนคนผวดำาและคนโง ”
สถาบ นยาสบ1989
มายา ยาสบ42
การสบบหรèมวนแรกของเดกและเยาวชนสวนใหญเกดจากเพ×èอนชวน อยากลอง ผอนคลายความเครยดจากโรงเรยน จากครอบครว มความเช×èอผดคดวาการสบบหรèแลวเทห เลยนแบบผใหญในครอบครว เขาใจผดคดวาสบไมกèครงไมทำาใหตด หวงผลระยะสน (ตดใจผลของนโคตน) และไมตระหนกถงผลระยะยาว (โรครายจากบหรè)
- พอ แม ผ»กครองควรเ»นแบบอยางทèดโดยการไมสบบหรè - ใหความรเร×èองอนตรายจากบหรè - ใหเวลา พดคย และใหความอบอน - ไมเลยงดแบบบงคบโดยไมฟงเหตผลและหลกเลèยงการทำาโทษอยางรนแรง ทำาใหเดกขาดทèพèงพงทางใจ จนตองหนเหไ»หาสารเสพตด งานวจยพบวาการสบบหรèเ»น»ระตสการใชสารเสพตดอ×èน ๆ ทèรนแรงขน
การสบบหรมวนแรกของเดกและเยาวชนเกดขนไดอยางไร
พอแมผปกครองมสวนปองกนการสบบหรในเดกไดอยางไร
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
43มายา ยาสบ
- ใหความรอนตรายของบหรèแกเดกนกเรยน - ไมตอบสนองในทางลบ เชน การดดาเดกทèมผลการเรยนไมด หร×อ พฤตกรรมไมเหมาะสม งานวจยพบวานกเรยนทèมผลการเรยนไมดมแนวโนมและความเสèยงในการสบบหรèมากกวานกเรยนทèมผลการเรยนด - แสดงความเหนอกเหนใจ เขาใจ ใหกำาลงใจ แนะนำา เม×èอเดกมผลการเรยนไมด หร×อมพฤตกรรมไมพง»ระสงค เดกทกคนตองการความรกและความเขาใจจากพอ แม คร และ ผใหญ ไมมเดกคนไหนอยากเรยนไมเกง หร×อมพฤตกรรมไมด แตม»จจยหลายอยางทèทำาใหเขาเ»นเชนนน การดดา ทำาโทษ ไมสามารถทำาใหเดกเขาใจการเรยนมากขน หร×อเ»ลèยนพฤตกรรมได - วธการสอนและสèงแวดลอมทèเหมาะสมกบนกเรยนทèมวธการเรยนรและความสามารถในการเรยนรแตกตางกนทำาใหเดกมความเขาใจในบทเรยนไดดขน - ใหเช×èอมèนวา เดกและเยาวชนทกคนเ»ลèยนแ»ลงได หากไดรบการดแลและคำาแนะนำาทèเหมาะสม
คณครมสวนปองกนการสบบหร ในเดกอยางไร
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
มายา ยาสบ44
- ตองไมลองสบไมวากรณใด ๆ เพราะคำาวาเพ×èอนแท ไมไดหมายถงตองสบบหรè หร×อทำาพฤตกรรมผด ๆ เหม×อนกน - หากเ»นไ»ได ควรหลกเลèยงเพ×èอนทèแนะนำาไ»ในทางทèไมด - หากมโอกาสใหบอกคร หร×อผใหญทèไวใจไดเพ×èอหาทางชวยเหล×อเพ×èอนตามความเหมาะสมตอไ» - อาจชกชวนกนไ»ทำากจกรรมอ×èน ๆ ทèม»ระโยชนตอตนเอง และผอ×èน อาท ออกกำาลงกาย เลนดนตร รวมกจกรรมโรงเรยน งานชมรม
แคทดลองสบบหรè สามารถทำาใหตดบหรèได เพราะในบหรèมนโคตนซèงเ»นสารเสพตดรนแรง สามารถทำาใหตดบหรèไดเพยงแคเรèมลอง นโคตนออกฤทธรวดเรวมากค×อÀายใน 5-7 วนาทหลงจากสบบหรè
เมอเพอนสนทชวนใหทดลองสบบหรจะทำาอยางไร
แคทดลองสบบหรไมนาจะตดบหรไดจรงหรอไม
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
เป นเร องท ร ก นด อย แล วว าว ยร นชอบรสหวานเราอาจทดลองทำาผล ตภณฑบ หร ท ม ส วนผสมของน ำาผ ง
บร ษ ทบราวนและว ลเล ยมสนป 1972
45มายา ยาสบ
บรษทยาสบจดฉากโฆษณาทèทำาใหเขาใจผดวาสบบหรèแลวเทห การสบบหรèบงชวาผสบมจตใจออนแอ มความเครยดสง และไมมวธการจดการ»ญหาทèเหมาะสม นอกจากสบบหรèทำาใหมกลèนตว กลèน»าก และยงทำาใหผทèอยรอบขางเกดความรำาคาญ และเหมนกลèนควนบหรè ผลงานวจยพบวาผสบบหรèสวนใหญมฐานะยากจน การศกษานอย มอาชพการใชแรงงานเ»นหลก สำาหรบเดก จะเ»นกลมเดกทèม»ญหาครอบครว »ญหาการเรยน และมพฤตกรรมเสèยงอ×èน ๆ รวมดวย จงตกเ»นเหย×èอของธรกจยาสบไดงาย
สารพษในบหรèทำาใหรางกายเจบ»วยทละนอย การไมอยากอาหารเ»นอาการหนèงทèรางกายแสดงออกตอสารพษในบหรè ทำาใหผสบบหรèไมเจรญอาหาร รบ»ระทานอาหารนอยลง นำาหนกลด แตจะเ»นการผอมทèดซบซด
สบบหรแลวเทหจรงหรอไม
สบบหรแลวทำาใหหนดหรอไม
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
มายา ยาสบ46
บหรèมสารกระตนสมอง ทำาใหรสกโ»รงเบา แตไมไดทำาใหความเหงา หร×อความเครยดหมดไ» เม×èอหมดฤทธสารดงกลาว ความเหงา หร×อ ความเครยดยงคงอย หากสบบหรèตอเน×èองจะทำาใหเกดเจบ»วยทงใจ ทงกายในทèสด หาวธแกความเหงา คลายความเครยดดวยวธ×อ×èน ๆ ทèม»ระสทธÀาพดกวา เชน การรองเพลง ฟงเพลง ออกกำาลงกาย หากม»ญหาทèแกไขไมได ให»รกษาผม»ระสบการณ และไวใจได
บหรเปนมตรพชตความเหงาแลวไมดอยางไร
เยาวชนไทย ปอดใส หวใจแกรง
การเข าใจพฤตกรรมและร ปแบบการสบบ หร ของเด กและเยาวชนเป นส งส ำาค ญมากตอบร ษ ทฟลล ปมอร สเพราะหากเด กเร มส บว นน จะเป นล กค าช นด ในว นหนาย งไปกวาน นระยะเวลาสบป หล งจากเร มม การส บบ หร เด กจะส บบ หร เพ มข นเร อยๆจนมปร มาณการสบเท าผ ใหญ
บร ษ ทยาสบฟลล ปมอร สป1981
47มายา ยาสบ
เพยงวาอยาสบลด ละ เลก ยาสบ
และการบำาบดผ เสพตดนโคตน
เพยงวาอยาสบ
บร ษ ทและผลตภณฑยาสบคลเน นกล มล กค าชาวผวดำาและชาวฮ สแพนคผานการสนบสนนให ม การจ ดเทศการดนตรต างๆอ นเป นท เป นท น ยมในกล มด งกล าวอาทดนตร แจ สดนตรท น ยมในละตนอเมร กา
บร ษ ทบราวนแอนดว ลเล ยมสน
มายา ยาสบ48
ผลตอสขภ�พทเกดขนทนท - ความดนและชพจรกลบส»กตใน 20 นาท - ระบบไหลเวยนโลหตดขนใน 1 ชèวโมง - ระดบออกซเจนในเล×อดค×นสระดบ»กตใน 8 ชèวโมง - ระดบกาซคารบอนมอนอกไซดลดลงเ»น»กตÀายใน 1 วน - ระดบนโคตนลดลงÀายใน 2 วน - การไดรบกลèน รส จะดขน - อาการทรนทรายดขนใน 2 ส»ดาห - เจรญอาหาร เน×èองจากรางกายกลบมาทำาหนาทèตาม»กต อาจตองมการควบคมนำาหนกไมใหรบ»ระทานอาหารมากเกนไ»ในระยะน ผลตอสขภ�พระยะย�ว - การทำางานของ»อดดขนมากกวา 30 % ในชวง 2-3 เด×อน - ความเสèยงในการเกดโรคหวใจขาดเล×อดลดลง 50 % หลงจาก 1 » และจะลดลงอยางชา ๆ ตอไ» หลงจากหยดสบ 15 » - ความเสèยงของการเกดโรคเสนเล×อดหวใจตบจะเทากบผทèไมเคยสบบหรè - ความเสèยงตออมพฤกษอมพาตลดลงมาเทาคนทèไมไดสบบหรèใน 5-15 » - ผทèเลกสบบหรèกอนอาย 50 »จะมโอกาสเสยชวตเพยงครèงหนèงของผทèยงคงสบตอไ»เม×èอทงสองกลมมอาย 65 » ผลท�งใจ - มเสรÀาพในชวต ไมตองพèงพาบหรè - ใชเหตผลและสต»ญญาชนำาการดำาเนนชวต ไม»ลอยใหความทกขหร×อความเครยดครอบงำาชวต
ประโยชนจากการลดละเลกบหรตอสขภาพตนเองคออะไร
เพยงวาอยาส
49มายา ยาสบ
ลดคาใชจายในการซ×อบหรèทำาใหมเงนเหล×อเกบ จดเ»นการกระทำาทèฉลาด สามารถใชเงนสวนนทำากจกรรมอ×èน ๆ ทèม»ระโยชนทดแทนได
ลดความรำาคาญและอนตรายจากการไดรบควนบหรèม×อสอง มอากาศบรสทธขน เ»นแบบอยางทèดตอเยาวชน
- บรการสายดวนเลกบหรè โทรเลย 1600 - »รกษาผทèสามารถเลกบหรèไดแลว เพ×èอหาคำาแนะนำาเพèมเตม และเทคนคตาง ๆ ในการเลกบหรè - »รกษาผใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข และรานขายยาทèมยาชวยเลกบหรèจำาหนาย - เขารบการรกษาทèคลนกเลกบหรè ซèงกำาลงจะมการขยายตวทèสถานพยาบาลตาง ๆ ทèว»ระเทศ
ประโยชนดานการเงนจากการลดละเลกบหรคออะไร
ประโยชนจากการลดละ เลกบหรตอสขภาพผอนคออะไร
อยากเลกบหรจะปรกษาใคร
เพยงวาอยาสบ
มายา ยาสบ50
เลกไดแนนอน หากมความตงใจจรง ๆ การเสพตดบหรèม»จจยสาม»ระการหลก ไดแก »จจยทางอารมณและจตใจ »จจยพฤตกรรมและสงคม และฤทธของนโคตน สวนทèจะมผลตอรางกายรนแรงค×อฤทธจากการขาดนโคตน ซèงจะมอาการหงดหงด ซมเศรา ไมมเรèยวแรง ไมมแรงจงใจ สมาธไมด หวบอย อาการเหลานจะคอยลดลงไ»ตามลำาดบ และไมเคยทำาใหผใดเสยชวต หากทนอาการเหลานไมได สามารถใชยาชวยเหล×อใหอาการเหลานทเลาลงได จากการสำารวจพบวา คนไทยใชวธเลกบหรèดวยวธการหกดบมากทèสดค×อวธการเลกสบบหรèดวยตนเองอยางเดดขาดในทนทโดยไมตองใชยาอ×èน ๆ ชวย
ตดบหรเขาแลวจะเลกไดหรอไม
เพยงวาอยาสบ
51มายา ยาสบ
ขนตอนทèสำาคญมากค×อความตงใจจรง ไมหวèนไหว หลงจากนนอาจ»ฏบตดงน - กำาหนดวน เรèมตนทำาทนท หร×อในไมชา - ทงอ»กรณเกèยวกบการสบบหรèทงหมด เตรยมผลไม หร×อขนมขบเคยวทèไมหวาน เพ×èอชวยลดความอยากสบ เ»ลèยนกจกรรมทèทำารวมกบการสบบหรè เชน อานหนงส×อแทนการสบบหรè ระหวางเขาหองนำา แ»รงฟนหลงอาหารทกครงเพ×èอลดความอยากสบบหรèหลงอาหาร - หลกเลèยงกจกรรมทèทำาใหอยากสบบหรè เชน การด×èมแอลกอฮอลล หร×อเขาใกลผสบบหรè - หาวธอ×èน ๆ คลายเครยด แทนการสบบหรè - ออกกำาลงกายอยางนอยวนละ 15-20 นาท - ไมหวนกลบไ»สบอก - ควร»ระวงเวลาสบบหรèออกไ»เร×èอย ๆ เชน ด×èมนำาหร×อลางหนาทนทเพ×èอเบèยงเบนความสนใจในการสบบหรè
จะเรมตนหยดสบบหรอยางไร
เพยงวาอยาสบ
มายา ยาสบ52
- การบำาบดรกษาเรèมจากการ»ระเมนความพรอมในการเลก หากมความพรอมจะไดรบคำาแนะนำา กระตน สรางแรงจงใจ เทคนคตาง ๆ ในการเลกบหรè - ในกรณเสพตดรนแรง สามารถใชยาและผลตÀณฑชวยเลกบหรèได ซèงแบงเ»นสามกลมใหญ ไดแก 1) กลมนโคตนทดแทน มร»แบบเ»นแผนแ»ะ แบบหมากฝรèงใชเคยว หร×อแบบเมด 2) กลมยาตานอาการเศรา และยาลดความดนบางชนด ทèชวยลดอาการถอนนโคตน 3) ผลตÀณฑอ×èน ๆ เชน สมนไพรหญาดอกขาว ผกกาดนำา ใบโ»รงฟา บวหมะ อยางไรกตาม ยงไมมการศกษา»ระสทธÀาพทèชดเจนของยากลมน
สวนใหญการเลกบหรè สามารถทำาไดโดยไมตองรกษาทèโรงพยาบาล แตหากเสพตดรนแรงสามารถเขารบการรกษาทèคลนกเลกบหรèได »จจบนโรงพยาบาลหลายแหงมคลนกเลกบหรè และกำาลงจะเ»ดใหบรการเพèมมากขนในอนาคต
การบำาบดรกษาผเสพตดบหรทสถานพยาบาลในปจจบนมอะไรบาง
เขารบการรกษาเพอเลกบหรไดทไหน
เพยงวาอยาสบ
53มายา ยาสบ
ผเลกบหรèไดแลวหลายคนหวนกลบมาสบบหรèอก เน×èองจากมบคลกÀาพ และความเสèยงตอพฤตกรรมนอยเดม เ»นความเคยชนหร×ออยในสèงแวดลอมทèมผสบบหรè สèงสำาคญค×อ การมจตใจมèนคง ตระหนกถงÀยอนตรายจากยาสบ หลกเลèยง ไมเขาใกลผสบบหรè และหาแนวทางการแกความเครยดทèเหมาะสม และไมเ»นอนตรายตอสขÀาพแทนการสบบหรè
เลกบหรไดแลวทำาอยางไรไมใหกลบไปสบบหรอก
เพยงวาอยาสบ
การหวนกลบไ»สบบหรèใหม อาจทำาใหการเลกยากขน อยางไรกตามเม×èอพรอมเม×èอไหรควรพยายามเลกสบบหรèใหไดเดดขาดอกครง ดวยกระบวนการเลกบหรèดงกลาวขางตน อยายอมแพและหากำาลงใจมาสนบสนนการเลกบหรè เชน สมาชกในครอบครว เพ×èอนทèด คนรก
เลกบหรไดแลวแตกลบไปสบใหมอกจะทำาอยางไร
มายา ยาสบ54
เพ อเมองไทยไรยาสบ
เท าท ผ านมาประชาชนไดย นแตพ ษภ ยจากยาสบเราจะจ ดงานประช มเพ อให ม การสนบสนนการส บบ หร และสร างเคร อข ายให กล มคนเหล าน
บร ษ ทยาสบอาร เจเรโนลดป 1970
55มายา ยาสบ
เพ อเมองไทยไรยาสบ มาตรการการควบคมยาสบ
ของประเทศไทย
เพอเมองไทยไรยาสบ
การสนบสนนก จกรรมในช มชนของบร ษ ทเค นท เพ อร กษาภาพพจนของบ หร เค นท -เกมสบ งโก -ชมรมผ เล นบร ดจ /ชมรมผ ส งอาย -การแข งข นกอล ฟ -จดก จกรรมบร เวณศนยการคาน ทรรศการตางๆเก ยวก บว ฒนธรรมจำานวนกวา50แหง
Lorillard1987
มายา ยาสบ56
- สารเสพตด และสารพษในบหรèแตกตางจากสารเสพตดชนดอ×èน ๆ ค×อมผลกระตนสมองในทนท แตไมแสดงอาการเจบ»วยอ×èน ๆ ในทนท ทำาใหมผสบหวงผลการกระตนสมอง และเพกเฉยตอความเจบ»วยทèอาจเกดขนในอนาคต และผสบอาจคาดหวงวาจะเลกบหรèกอนมอาการเจบ»วยได - การกระตนสมองของสารเสพตดชนดน ไมทำาใหเกดอาการเมา ขาดสตรนแรง หร×อเสยชวตทนทเหม×อนสารเสพตดชนดอ×èน ๆ - ธรกจยาสบเ»นธรกจทèมกำาไรมหาศาล และมมานานแลว ธรกจยาสบจงใชเงนในการสกดกนมาตรการการควบคมทกอยาง จงสามารถดำาเนนธรกจอยางขาดจรยธรรมอยได การทำาใหธรกจนหมดไ» »ระชาชนตองรวมใจกนไมสบบหรè
สทธและเสรÀาพสวนบคคลควรตงอยบนพ×นฐานของความถกตอง การไมเบยดเบยนตนเองและผอ×èน การสบบหรèมอนตรายตอตนเองและผอ×èนจงไมเ»นสทธและเสรÀาพทèพงกระทำา
หากบหรเปนสารพษและสารเสพตดทำาไมจงมการจำาหนายอยางถกกฎหมาย
การสบบหรเปนสทธและเสรภาพสวนบคคลทำาไมตองหามไมใหสบบหร
เพ อเมองไทยไรยาสบ
57มายา ยาสบ
»ระเทศไทยมกฎหมายการควบคมยาสบสำาคญสองฉบบ ไดแก พระราชบญญตควบคมผลตÀณฑยาสบ พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตคมครองสขÀาพของผไมสบบหรè พ.ศ. 2535
- มการจดเกบÀาษสรรพสามต - หามขายสนคา แจก แถม แลกเ»ลèยนสนคายาสบ และ/หร×อ แลกเ»ลèยนกบบรการ หร×อสนคาอ×èน ๆ - หามแจกเ»นตวอยาง - มการกำาหนดสถานทè»ลอดบหรè - มการกำาหนดสวน»ระกอบตาง ๆ ตามมาตรฐานในกฎกระทรวง - ผผลตและผนำาเขาตองแจงรายการสวน»ระกอบของผลตÀณฑตอกระทรวงสาธารณสข - บหรèทèผลตหร×อนำาเขาตองจดใหมฉลากคำาเต×อนเ»นÀาษาไทย - หามการโฆษณา สงเสรมการขายผลตÀณฑยาสบ ช×èอ หร×อ เคร×èองหมายทกร»แบบ ไมวาทางสèงพมพ โทรทศน วทย - หามจำาหนาย ขาย และแลกเ»ลèยนผมอายไมครบสบแ»ด» บรบรณ - หามขายผลตÀณฑยาสบโดยใชเคร×èองขายอตโนมต
กฎหมายควรรเกยวกบบหรมอะไรบาง
ประเทศไทยมมาตรการในการควบคมยาสบอยางไรบาง
เพ อเมองไทยไรยาสบ
มายา ยาสบ58
ตามพระราชบญญตคมครองสขÀาพของผไมสบบหรè พ.ศ. 2535 ม»ระกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบทè 19 พ.ศ. 2553 ซèงเ»น»ระกาศฯ ฉบบลาสดมกำาหนดดงน เขตปลอดบหรทงหมด ไดแก - สถานบรการสาธารณสขและสงเสรมสขÀาพ - สถานศกษา - สถานทèสาธารณะทèใช»ระโยชนรวมกน - ยานพาหนะและสถานขนสงสาธารณะ - ศาสนสถาน
เขตปลอดบหรทส�ม�รถจด“เขตสบบหร”เปนก�รเฉพ�ะได ไดแก - สถานศกษาระดบอดมศกษา - สถานทèใหบรการนำามนเช×อเพลง - สถานทèราชการ รฐวสาหกจ หร×อหนวยงานอ×èน ๆ ของรฐ - ทาอากาศยานนานาชาต สถานทèสาธารณะใดทèไมกำาหนดขอบเขตไวเ»นการแจงชด ใหถ×อเอาพฤตการณการสบบหรèนนวาเ»นการรบกวนผอ×èนหร×อไมเ»นหลก
เขตสบบหรตองมลกษณะ ดงน - มพ×นทèไมเกนรอยละ 50 ของสถานทèสาธารณะนน - มการระบายอากาศถายเท หมนเวยนระหวางÀายนอกอาคาร และ Àายในเขตสบบหรèไมนอยกวา 50 ลกบาศกฟต/นาท/คน - ตองไมกอใหเกดความเด×อดรอนรำาคาญแก»ระชาชนทèอยบรเวณขางเคยง
สถานทหามสบบหรตามกฎหมายกำาหนดมทไหนบาง
เพ อเมองไทยไรยาสบ
59มายา ยาสบ
ผลการวจยพบวาลกคาสวนใหญ»ฏบตตามคำาเต×อนและขอหาม นอกจากนยงมลกคากลมใหมทèไมสบบหรèมาอดหนนธรกจเพèมเตมดวย หากมลกคาไมพอใจ ควรแสดงความเขาใจ และขอความรวมม×อจากลกคา ทงนการจบและ»รบการสบบหรèในทèหามสบ จะกระทำาทงผทำาผดและเจาของธรกจนนดวย
สงคมดไมมข�ยอย�กไดตองรวมดวยชวยกน
ผดกฎหมายและเ»นการทำารายผอ×èน นบเ»นการกระทำาทèเหนแกตว อยางไรกตามยงมคนจำานวนมากทèไมทราบพษÀยจากควนบหรèม×อสอง ดงนนควรรวมม×อรวมใจกนสงตอความรดานนตอไ»
เมอเตอนหรอหามลกคาไมใหสบบหรในทหามสบกลวลกคาไมพอใจและจะไมอดหนนธรกจของตนอกจะทำาอยางไร
สบบหร ในท โลงแจงในท สาธารณะเชนหนาประตโรงแรมหนารานอาหารผดกฎหมายหรอไม
เพ อเมองไทยไรยาสบ
มายา ยาสบ60
ตองรวมม×อรวมใจกนสรางคานยม»ลอดบหรè การรอใหกฎหมาย»รบ หร×อ จบผกระทำาผดนนยงมขอจำากดหลาย»ระการ อกทงธรกจยาสบหาวธสงเสรมการตลาดอยตลอดเวลา ตองสรางองคความรเร×èองพษÀยบหรè และความตระหนกใหแพรหลายในสงคม โดยเฉพาะอยางยèงในเดกและเยาวชน
การจดเกบÀาษบหรèเ»นมาตรการทèไดผลวธหนèงในการลดการบรโÀคยาสบ และยงเ»นรายไดใหกบ»ระเทศอกดวย บาง»ระเทศคดคารกษาพยาบาลจากความเจบ»วยจากการสบบหรèในการคดÀาษบหรèดวย
Àาษบหรèสรางรายไดแก»ระเทศไทยสวนหนèง อยางไรกตามงานวจยหลาย»ระเทศพบวา รายจายสำาหรบการรกษาพยาบาลจากความเจบ»วยอาจสงกวารายไดทèไดจากÀาษ เม×èอคดผลรวมแลว อาจไมไดเ»นการเพèมรายไดอยางชดเจน
ทำาอยางไรใหเมองไทยปลอดภยจากควนบหร
ทำาไมตองมภาษบหร
ภาษบหรสรางรายไดใหแกประเทศไทยจรงหรอไม
เพ อเมองไทยไรยาสบ
61มายา ยาสบ
กลยทธผ ผลตยาสบเสนหาหรอมายา
กลยทธผ ผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
ส งท บร ษ ทตองทำาค อตดตอน กว จ ยนกว ชาการนกว ทยาศาสตร เพ อสร างเคร อข ายและความสมพนธ ท ด ก บกล มคนเหล าน นโดยการให ค าตอบแทนนอกจากน ย งต องหาทนเพ อให ม การท ำาว จ ยภายใตการสนบสนนของบร ษ ทยาสบดวย
บร ษ ทยาสบฟลล ปมอร สประมาณป1989
มายา ยาสบ62
บรษทยาสบทำางานวจยเ»นอยางดเพ×èอทราบความตองการของตลาด และสรางผลตÀณฑใหเ»นทèพอใจของลกคา โดยไมคำานงถงความเ»นพษของสารตาง ๆ ทèใสเขาไ»ในยาสบเพ×èอเพèมกลèน เพèมรสชาต เ»นตน นอกจากนยงใชกลไกการตลาด การโฆษณา และเทคโนโลยใหม ๆ ในการตลาดเสมอ
บรษทยาสบมงานวจยทèพบวายาสบมอนตรายตอสขÀาพและทำาใหเกดมะเรงมากวา 50 »แลว บรษทยาสบพยายามทกวถทางในการ»ก»ด หร×อบดเบ×อนความจรงเหลาน เชน จายเงนใหนกวจยรายงานผลเ»นอยางอ×èน ใหนกการเม×องอนมตการดำาเนนการธรกจ
ธรกจยาสบเ»นธรกจทèทำากำาไรมหาศาลใหกบบรษทยาสบ โดยมการรายงานในเอกสารÀายในวา ธรกจยาสบมตนทนเพยงไมกèรอยบาท แตมกำาไรเ»นลานลานบาท สวนหนèงเ»นเพราะบหรèเ»นสารเสพตด ทèทำาใหผสบตกเ»นทาสของบรษทไ»เ»นระยะเวลานาน
บรษทยาสบทราบหรอไมวายาสบเปนอนตราย
ทำาไมบรษทบหรจงดำาเนนธรกจนทงทเปนผลตภณฑสความตาย
แผนธรกจบรษทยาสบเปนอยางไร
กลยทธผ ผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
63มายา ยาสบ
บรษทยาสบตาง»ระเทศจางดาราดง ๆ ในการสบบหรèในทèสาธารณะ เพ×èอเ»นตนแบบของการสบบหรè ตอมาพบวาดาราทèรบงานดงกลาว บาง»วยหนก บางเสยชวตจากมะเรง»อด
บรษทยาสบตาง»ระเทศจางผทำาÀาพยนตรใหมฉากสบบหรè เพ×èอเ»นตนแบบของการสบบหรè โดยจดฉากใหดด มบรรยากาศผอนคลาย หร×อมความเ»นพระเอก บรษทยาสบทราบวาสèงเหลานเ»นความตองการพ×นฐานในจตใจมนษย โดยเฉพาะในเดกและเยาวชนทèÀมคมกนทางจตใจยงไมเขมแขงและตองการความยอมรบในสงคม
ทานทราบหรอไมวาบรษทยาสบจางนกแสดงใหสบบหรเพอเปนการโฆษณาสนคาจนกระทงนกแสดงเสยชวตจากภยบหร
ทานทราบหรอไมวาธรกจยาสบลงทนมหาศาลใหมฉากการสบบหรในภาพยนตรเรองดงเพอเปนตวอยางของการสบบหร
กลยทธผ ผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
มายา ยาสบ64
บรษทยาสบออกแบบผลตÀณฑโดยเนนร»ลกษณใหดงดด ใชสารเคมแตงกลèน แตงรส ทำาใหมการดดซมนโคตนเรวขนถงใจผสบ และพยายามสรางผลตÀณฑใหม ๆ เพ×èอทาทายใหคนมาลองสบอยเสมอ
เม×èอมการกำาหนดหามขายบหรèใหผมอายตèำากวา 18 » บรษทบหรèไ»คอยทาเรงขายใหบคคลมอายเกน 18 » เม×èอบหรèมราคาแพงไ» บรษทบหรèเรèมคาของเถ×èอน เม×èอมกฎหมายทèม»ระสทธÀาพ บรษทยาสบจะทำาการตอตาน และตดสนบนผมสวนเกèยวของกบการออกกฎหมาย บรษทบหรèแสรงทำาเหม×อน»ฏบตตามกฎหมายแตมแผนการขยายตลาดตลอดเวลา
ทานทราบหรอไมวาบรษทยาสบทำาวจยและมนวตกรรมใหมๆมาหลอกลวงลกคาเสมอ
ทานทราบหรอไมวาธรกจยาสบคอยหาชองวางทางกฎหมายเพอทำาธรกจเสมอ
กลยทธผ ผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
ในกล มผ หญ งเป าหมายของบร ษ ทเราได แก ผ หญ งว ย18-20ปเป นกล มแรกรองลงมาคอกล มอาย 21-24ปท ม การศกษาต ำากว าระด บม ธยมปลายและทำางานใช แรงงาน
บร ษ ทยาสบอาร เจเรโนลดป 1970
65มายา ยาสบ
บรษทยาสบทำาวจยเชงจตวทยาเบ×องลก อาท พบวาวยรนตองการเ»นตวของตวเอง ตองการเ»นทèยอมรบของเพ×èอนและสงคม บรษทจะดำาเนนการโฆษณาชวนเช×èอใหวยรนหลงผดเพ×èอเตมเตมชองวางในใจมนษย
เม×èอสงคมทราบพษÀยบหรèมากขน มมาตรการการควบคมยาสบมากขน บรษทบหรèเรèมเสยÀาพพจน บรษทบหรèจงตองเรงสรางÀาพพจนทèดใหเกดขนในสงคม เชน การสนบสนนกจกรรมทèม»ระโยชนในสงคม อาท กจกรรมแขงกฬา การ»ระกวดศล»ะ บรษทยาสบทราบดวาÀาพพจนเ»นสèงสำาคญมากตอธรกจจงลงทนดานน ผล»ระโยชนทèบรษทยาสบไดรบจากการลงทนนมมากมายมหาศาล
ทราบหรอไมวาธรกจยาสบคอยหาชองวางในใจมนษยเปนหนทางการทำาธรกจ
เปนความดของธรกจยาสบท นำาเงนมาทำาสาธารณประโยชนจรงหรอไม
กลยทธผ ผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
มายา ยาสบ66
มผ»วยจากการสบบหรèในตาง»ระเทศฟองรองคาเสยหายจากบรษทยาสบ ในทèสดบรษทยาสบแพคดตองจายคาเสยหายและคารกษาพยาบาลใหผ»วย นอกจากนมเอกสารÀายในเกèยวกบงานวจย กลยทธทางตลาด และอ×èน ๆ ถกเ»ดเผยและทำาการศกษาโดยนกวจย และนกวชาการตาง ๆ จงทำาใหรเทาทนกลยทธของบรษทยาสบ และทำาใหทราบวาเ»นธรกจทèขาดจรยธรรมเ»นอยางยèง ดงคำากลาววาเ»นนกบญใจบา» และยาสบยงเ»นสนคาแหงความตายอกดวย บรษทยาสบกลาวไมรบผดชอบตอการกระทำาของตนโดยใหเหตผลวา บรษทเพยงแตผลตสนคา และไมไดบงคบใหใครมาสบ ดงนนความเจบ»วยตาง ๆ จงเ»นความรบผดชอบของผสบเอง บรษทไมจำาเ»นตองรบผดชอบใด ๆ
ทราบกลยทธของบรษทยาสบไดอยางไร
กลยทธผ ผลตยาสบ เสนหาหรอมายา
นโยบายสนบสนนการขายของบร ษ ทไดแก การม ของแถมของแจกซ งอาจเป นถ วยกาแฟเส อย ดเกมสแว นก นแดดพวงกญแจไพให งดเว นการแจกไฟแช ค
บร ษ ทยาสบอาร เจเรโนลด
67มายา ยาสบ
»ระเทศไทยมความพยายามและการดำาเนนการเพ×èอแก»ญหายาสบอยางจรงจง ระหวาง» พ.ศ. 2547-2548 »ระเทศไทยเ»นÀาคสมาชกและรวมใหสตยาบนตอกรอบอนสญญาวาดวยการควบคมยาสบ (WHO Framework Convention on Tobacco Control) ซèงเ»นกฎหมายบหรèโลก อยางไรกตามความสำาเรจจะเ»นไ»ไมไดเลยหากขาดความรวมม×อรวมใจจากคนไทยทกคน ถงเวลาทèทกคนพรอมใจกนเผยแพรความรเกèยวกบยาสบในทก ๆ ดาน ใหเ»นความรพ×นฐานในสงคม ใหทกคนชวยกนผลกดนใหสงคมไทย»ลอดบหรè เพ×èอสขÀาพของเราและลกหลานของเรา..............ใหม»อดใส หวใจแกรง....................ไวใชนาน ๆ
สวนทèสองนเ»นการรวบรวมขอมลตาง ๆ เ»นตาราง ตารางทè 1 แสดงใหเหนสาร»ระกอบตาง ๆ ทèเกดจากการเผาไหมยาสบจดกลมตามโครงสรางทางเคม ซèงสาร»ระกอบเหลานมคณสมบตตาง ๆ ทèเ»น»ระโยชนในวงการอตสาหกรรม แตนาเสยดายทèเ»นพษตอรางกาย ในตารางอธบายคณสมบตของสารในกลมตาง ๆ และ/หร×อ อธบายผลตอรางกายพอสงเข» บอกจำานวนชนดสารทè»จจบนคนพบแลวในแตละกลม และแบงโทษตอรางกายเ»นสองกลมใหญ ไดแก กลมเ»นพษ ระคายเค×อง และกลมทèกอหร×อเรงการเกดมะเรง ตารางทèสองเ»นสาร»ระกอบในควนยาสบแบงเ»นสองกลมใหญไดแก กาซ และอนÀาคเคม และระบโทษตอรางกายโดยแบงเ»นสองกลมใหญ ไดแก กลมเ»นพษ ระคายเค×อง และกลมทèกอหร×อเรงการเกดมะเรง ตารางทèสามรวบรวมโรคและความผด»กตของระบบตาง ๆ ในรางกายทèเกดจากการบรโÀคยาสบพอสงเข»
มายา ยาสบ68
ตารางท 1สารประกอบพษจากการเผาไหมยาสบและผลตอรางกาย
เอไมด(Amide,Imide)
กรดค�รบอกซลก(Carboxylicacid)
แลกโทน(Lactone)
เอสเทอร(Ester)
อลดไฮด(Aldehyde)
ตวอยางสาร ไดแก ยเรย ใชเ»นวสดดบในการผลตพลาสตก และใชเ»น»ย หากหายใจเขาไ»ทำาใหเกดการระคายเค×อง
มคณสมบตเ»นกรด สวนใหญมฤทธในการกดกรอน
ใชเ»นสารเคล×อบผว เ»น»ย และเ»นตวกลางในการสงเคราะหสารอนทรย เ»นตน
ใชเ»นยาฆาแมลง กำาจดวชพ×ช ใชในอตสาหกรรมผลตพลาสตก โฟม และกาว
หากรบ»ระทานเขาไ»ทำาใหเกดอาการคล×èนไส อาเจยน อาการทองรวง และทำาใหระคายเค×องตอจมก คอ ทางเดนหายใจ ทำาใหเวยนศรษะ เซ×èองซม เม×èอยลา คล×èนไส »วดศรษะ ไมไดสต
จำ�นวน(ชนด)
237
227
150
474
104
มพษ/ระค�ยเคอง
ส�รกอหรอเรงก�รเกดมะเรง
ส�รประกอบ คณสมบตตวอย�งส�ร/ผลตอร�งก�ย
x
x
x
x
x
x
x
69มายา ยาสบ
ตารางท 1สารประกอบพษจากการเผาไหมยาสบและผลตอรางกาย
จำ�นวน(ชนด)
มพษ/ระค�ยเคอง
ส�รกอหรอเรงก�รเกดมะเรง
คโตน(Ketone)
แอลกอฮอลล(Alcohol)
ฟนอล(Phenol)
ใชในอตสาหกรรมตาง ๆ ทèใชมาก ค×อ แอซโตน เ»นของเหลว ระเหยงาย ละลายนำาไดด แอซโตนสามารถละลายสารอ×èน ๆ ไดด จงเ»นตวทำาละลายพลาสตกและแลกเกอร ถาสดดมไอระเหยสารนเขาไ»จะทำาใหเกดอาการมนงง ซมและหมดสต
เ»นของเหลวไมมส ไมมกลèน ใชในการผลตเคร×èองด×èม นำามนเช×อเพลง กาซโซลน การผลตยา เ»นตวทำาละลาย และใชในการผลตเคร×èองสำาอางค
ใชเ»นตวกลางในอตสาหกรรมเกษตร สยอมผา ยา และเคร×èองสำาอางค เ»นสารทèทำาใหผวหนง ดวงตาและเย×èอบตาง ๆในรางกายมนษยระคายเค×องอยางรนแรง
ส�รประกอบ คณสมบตตวอย�งส�ร/ผลตอร�งก�ย
521
379
282
x
x
x
มายา ยาสบ70
เอมน(Amine)
ไนโตรจนสเฮเทอโรไซคลก(N-Heterocyclic)
ไฮโดรค�รบอน(Hydrocarbon)
ไนไทรล(Nitrile)
เ»นกาซทèอณหÀมหอง มกลèนเหมนคลายแอมโมเนยผสม»ลาเนา และสวนมากเ»นพษตอเน×อเย×èอตาและผวหนง สาร»ระกอบเอมนบางชนดใชกำาจดวชพ×ช
หากสดดมหร×อรบ»ระทานทำาใหคล×èนไส อาเจยน »วดศรษะ เบ×èออาหาร บางชนดเ»นสารกอมะเรง
ทèสำาคญ ไดแก โพรเพน เ»นสารตงตนในอตสาห- กรรม»โตรเคมผลตเช×อเพลง LPG และแกสธรรมชาต
บางชนดใชเ»นสารรมควน ยาฆาแมลง เช×อเพลงในการเช×èอมหร×อตดโลหะทนความรอน
196
921
755
106
ตารางท 1สารประกอบพษจากการเผาไหมยาสบและผลตอรางกาย
จำ�นวน(ชนด)
มพษ/ระค�ยเคอง
ส�รกอหรอเรงก�รเกดมะเรง
ส�รประกอบ คณสมบตตวอย�งส�ร/ผลตอร�งก�ย
x
x
x
x
71มายา ยาสบ
รวม 4,720
ตารางท 1สารประกอบพษจากการเผาไหมยาสบและผลตอรางกาย
จำ�นวน(ชนด)
มพษ/ระค�ยเคอง
ส�รกอหรอเรงก�รเกดมะเรง
ส�รประกอบ คณสมบตตวอย�งส�ร/ผลตอร�งก�ย
แอนไฮดร�ยด(Anhydride)
ค�รโบไฮไดรด(Carbohydride)
อเทอร(Ether)
สวนใหญใชเ»นสารตงตนเพ×èอทำา»ฏกรยาใหสาร»ระกอบอ×èน เชน อะเซตกแอนไฮดรายดเ»นสารตงตนเม×èอทำา»ฏกรยา กบสารสกดจากฝนจะไดเฮโรอน
พษตอผวหนง และระบบ»ระสาท ระบบการสรางเมดเล×อด
บางชนดนำาไ»สงเคราะหยาฆาแมลง ผลตเคร×èองสำาอางค และเ»นตวทำาละลาย
11
42
311
x
x
x
มายา ยาสบ72
สวนประกอบมพษหรอระค�ยเคอง
กอหรอเรงก�รเกดมะเรง
1.ก�ซพษ- Carbon monoxide(ทำาใหการขนสงกาซออกซเจนลดลง)- Hydrocyanic acid- Acetaldehyde- Acrolein- Ammonia- Formaldehyde- Oxide of Nitrogen- Nitrosamine- Hydrazine- Vinyl chloride
2.อนภ�คของส�รเคม- Tar- Polynuclear aromatic hydrocarbon- Nicotineกระตนและกดระบบ»ระสาทและเสพตด- Phenol- Cresol- - Naphthylamine- N - Nitrosonarinicotine- Benzo (a) pyrene- โลหะหนก เชน Nickel polonium-210- Indole- Carbazole- Catechol
ตารางท 2สวนประกอบในควนยาสบและผลตอรางกาย
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
xxxxxxxxx
xx
x
73มายา ยาสบ
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสอง
โรคจ�กก�รสบบหรโดยตรง
ระบบท�งเดนห�ยใจ
1. มะเรง»อด2. ถงลมโ»งพอง3. ห×ดหอบ4. ตดเช×อระบบทางเดนหายใจงายขน เชนไขหวด ไขหวดใหญ วณโรค5. โรคระบบทางเดนหายใจอ×èน ๆ เชน หลอดลมอกเสบ เน×อเย×èอ»อดอกเสบ
1. โพรงจมกอกเสบ2. ถงลมโ»งพอง3. อาการถงลมโ»งพอง รนแรงขน4. หอบห×ดในเดก5. หอบห×ดรนแรงขน*6. โรคหวด7. มะเรง»อด8. มะเรงในโพรงไซนส*9. มะเรงเตานม*
- สมรรถÀาพ»อดลดลง- »รมาตรอากาศจากการ หายใจออกลดลง
โรคจ�กควนบหรมอสอง
ลกษณะคว�มผดปกต
หมายเหต * หมายถงโรคทèมหลกฐานเบ×องตนบงชวาเกèยวของกบการไดรบควนบหรèม×อสอง แตยงตองรอขอมลย×นยนเพèมเตม
มายา ยาสบ74
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสอง
ระบบหวใจและหลอดเลอด
1. โรคหวใจและหลอดเล×อด2. ระดบไขมน HDL(ไขมนม»ระโยชน) ลดลง3. หลอดเล×อดใน»อด หร×อเสนเล×อดดำาอดตน
หวใจเตนผดจงหวะหลอดเล×อดแดงแขงเล×อดออกในสมอง
1. โรคความดนโลหตสง2. โรคกลามเน×อหวใจขาดเล×อดหร×อโรคหลอดเล×อดหวใจตบ3. โรคหลอดเล×อดแดงใหญโ»งพอง4. โรคหลอดเล×อดแดงสวน»ลายตบตน5. โรคหลอดเล×อดคาโรตดตบตน6. โรคหลอดเล×อดสมอง 7. Buerger’s disease
โรคจ�กก�รสบบหรโดยตรง
โรคจ�กควนบหรมอสอง
ลกษณะคว�มผดปกต
Buerger’sdisease
หลอดเล×อดสวน»ลายต บ ต นทำ า ใ ห บ ร เ วณ»ลายม×อ»ลายเทาขาดเล×อด อกเสบและเนาเ»อย นวกด
75มายา ยาสบ
ระบบประส�ทและก�รมองเหน
ระบบท�งเดนปสส�วะ
ระบบโลหต
1. มะเรงกระเพาะ»สสาวะ
1. มะเรงเมดเล×อดขาว 1. มะเรงเมดเล×อดขาว
1. หลอดเล×อดสมองตบแตก ตน2. ตาบอดจากจอ»ระสาทตาเส×èอม3. ตอหน4. ตอกระจก
1. หลอดเล×อดสมองตบ แตก ตน
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสอง
โรคจ�กก�รสบบหรโดยตรง
โรคจ�กควนบหรมอสอง
ลกษณะคว�มผดปกต
มายา ยาสบ76
ระบบท�งเดนอ�ห�รและตบ
ก�รตงครรภและท�รก1. ตงครรÀยาก2. เขาสวยหมด»ระจำาเด×อนเรว3. แทงบตร4. ทองนอกมดลก5. ทารกมนำาหนกตวนอย6. ทารกคลอดกอนกำาหนด7. ทารกเจรญเตบโตและ พฒนาการลาชา8. ทารกเสยชวตฉบพลนโดยไมทราบสาเหต
1. ทารกคลอดกอนกำาหนด*2. แทงบตร *3. รกลอกตว4. ทองนอกมดลก5. รกเกาะตèำา6. ถงนำาครèำาแตกกอนเวลา7. ทารกตายในครรÀ8. ทารกมนำาหนกตวนอย9. หอกเสบ10. เพèมโอกาสการตดเช×อทางเดนหายใจ11. »อดไมแขงแรง12. ทารกเสยชวตฉบพลนโดยไมทราบสาเหต13. มโอกาสเ»นโรคหอบ ห×ดเม×èอโตขน14. พฒนาการดานสต»ญญาชา*
1. มะเรงตบ2. โรคกระเพาะอาหาร3. มะเรงชอง»าก4. มะเรงหลอดอาหาร5. มะเรงกระเพาะอาหาร6. มะเรงลำาไสใหญ7. มะเรงตบออน
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสองโรค
จ�กก�รสบบหรโดยตรงโรค
จ�กควนบหรมอสองลกษณะ
คว�มผดปกต
77มายา ยาสบ
ระบบสบพนธ
1. เ»นหมน2. เส×èอมสมรรถÀาพทางเพศ3. มะเรง»ากมดลก
1. มะเรง»ากมดลก* - ผลตไขนอยลง มบตรยาก และหมด»ระจำาเด×อนเรว- ผลตอสจนอยลง คณÀาพของอสจลดลงทงดานร»รางทè»กตและจำานวนตวอสจทèเคล×èอน ไหว- ความเขมขนของตวอสจลดลง 13 % เม×èอเทยบกบผชายทèไมสบบหรè- แทงบตร - ทารกในครรÀโตชา- คลอดกอนกำาหนด - ตายเม×èอแรกเกด- ทารกพการ
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสองโรค
จ�กก�รสบบหรโดยตรงโรค
จ�กควนบหรมอสองลกษณะ
คว�มผดปกต
หมายเหต * หมายถงโรคทèมหลกฐานเบ×องตนบงชวาเกèยวของกบการไดรบควนบหรèม×อสอง แตยงตองรอขอมลย×นยนเพèมเตม
มายา ยาสบ78
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสอง
ระบบผวหนงและเสนผม
1. โรคสะเกดเงนชนดตาง ๆ2. เมดสผวหนงผด»กต และเ»นมะเรง3. มะเรงผวหนงชนดตาง ๆ 4. ผ×èนผวหนงอกเสบชนดตาง ๆ5. ผ×èนผวหนงแพ คน6. สว9. ผมรวง10. โรคอ×èน ๆ เชน - ตดเช×อหดไดงาย - อาการทางผวหนงจากโรคอ×èน ๆ เชน เบาหวานโรคเอดส มความรนแรงขน
1. เล×อดไหลเวยนไ»ทèผว หนงลดลง2. แผลหายชา3. เกดรวรอยเหèยวยนบนผวหนง 4. เลบเ»ลèยนสเ»นสนำาตาล-เหล×อง5. ลกษณะใบหนาของผสบบหรèเ»นระยะเวลานาน (Smoker’s face) ไดแกมรวรอยเหèยวยนเหนชดใบหนาซบซด เหนรอยนนของเนนกระดกตาง ๆ ชดเจน ผวหนงบางสวนบาง มสเทา ผวหนงมสแดง»นมวง
โรคจ�กก�รสบบหรโดยตรง
โรคจ�กควนบหรมอสอง
ลกษณะคว�มผดปกต
79มายา ยาสบ
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสองโรค
จ�กก�รสบบหรโดยตรงโรค
จ�กควนบหรมอสองลกษณะ
คว�มผดปกต
ชองป�กหและฟน
1. ฝาหร×อผ×èนขาวในชอง»าก (สามารถกลายเ»นมะเรง ไดรอยละ 6-10)2. เพดานแขงในชอง»ากนน หนาขน มตมแดง3. ลนเ»นผ×èน4. เหง×อกเ»นแผล »วด เล×อดออก มกลèน»าก5. มะเรงรมฝ»าก6. มะเรงชอง»ากและคอหอย7. มะเรงเหง×อก8. รอยโรคอ×èน ๆ ในชอง»าก
1. หสวนกลางตดเช×อ
มายา ยาสบ80
ระบบตอมไรทอ
ภ�วะท�งจต
1. โรคจตเÀท 2. โรคความผด»กต ของอารมณ
- เพèมความวตกกงวล- เพèมการใชแอลกอฮอลและสารเสพตดชนดอ×èน- มอตราการฆาตวตายสง กวาผทèไมสบบหรè 2.5-4.3 เทา
1. ตอมธยรอยดเ»นพษชนด Graves’ disease2. เบาหวาน
- กระตนและ/หร×อยบยงการทำางานของตอมธยรอยด - ตอมธยรอยดทำางานนอยลง- กระตนการหลèงฮอรโมนของตอมใตสมองทงจากกลบหนาและกลบหลง - ผลของการสบบหรèตอฮอรโมนเพศซèงมผลทงทางตรงและทางออม เชน การมบตรยาก- ความสามารถในการดดซมแคลเซยมลดลง- Àาวะด×ออนซลน- นำาตาลในเล×อดสง
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสอง
โรคจ�กก�รสบบหรโดยตรง
โรคจ�กควนบหรมอสอง
ลกษณะคว�มผดปกต
81มายา ยาสบ
กระดกและขอ
1. โรคกระดกพรน2. โรคขอเส×èอม3. โรคขออกเสบ รมาตอยด
หมายเหต * หมายถงโรคทèมหลกฐานเบ×องตนบงชวาเกèยวของกบการไดรบควนบหรèม×อสอง แตยงตองรอขอมลย×นยนเพèมเตม
- เพèมความเสèยงตอการเกดกระดกหก
ตารางท 3โรคและความผดปกตในระบบตาง ๆ
จากการบรโภคยาสบโดยตรงและจากควนบหรมอสอง
โรคจ�กก�รสบบหรโดยตรง
โรคจ�กควนบหรมอสอง
ลกษณะคว�มผดปกต
มายา ยาสบ82
หนงสออ�นเพมเตม1. ชลธาร วศรตวงศ และคนอ×èน ๆ. รวมกฎหมายยาสบ. พมพครงทè 1. กรงเทพฯ: สตรไพศาล, 2552.2. »ระกต วาทสาธกกจ. การแทรกแซงและบอนทำาลายนโยบายสาธารณะ ของบรรษทขามชาต. พมพครงทè 1. กรงเทพฯ: เจรญดมèนคงการพมพ, 2551.3. สทศน รงเร×องหรญญา และ รณชย คงสกนธ. พษÀยและการรกษา โรคตดบหรè. กรงเทพฯ: สห»ระชาพาณชย, 2552.4. สำานกโรคไมตดตอ, กรมควบคมโรค, กระทรวงสาธารณสข. การเฝา ระวงการบรโÀคยาสบของเยาวชน. พมพครงทè 2. กรงเทพฯ: ศนยวจย และจดการความรเพ×èอการควบคมยาสบ, 2551. 5. สมเกยรต วฒนศรชยกล. ตำาราวชาการสขÀาพ การควบคมการบรโÀค ยาสบ สำาหรบบคลากรและนกศกษาวชาชพดานสขÀาพ. พมพครงทè 1. กรงเทพฯ: เคร×อขายวชาชพสขÀาพเพ×èอสงคมไทย»ลอดบหรè, 2550.
83มายา ยาสบ
เวบไซตแนะนำ�1. ศนยวจยและจดการความรเพ×èอการควบคมยาสบ (ศจย.) (www.trc.or.th)2. สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขÀาพ (สสส.) (www.thaihealth.or.th)3. กลมควบคมวตถอนตราย กระทรวงสาธารณสข (www.thaifda.com)4. สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหง»ระเทศไทย (วว.) (www.tistr.or.th)5. ศนยขอมลวตถอนตรายและเคมÀณฑ (http://msds.pcd.go.th)6. มลนธรณรงคเพ×èอการไมสบบหรè (www.ashthailand.or.th)7. Countering TABINFO Asia 2009 Bangkok,Thailand (www.counteringtabinfo.org)
มายา ยาสบ84
ทม�ของภ�พในหนงสอ 1. http://lab.excise.go.th/group3/tobacco/tobac_know. htm 2. http://whyquit.com/joel/joel_02_17_smoke_in_ lung.html 3. http://www.thaifda.com 4. http://www.doctor.or.th/node/5529 5. http://women.sanook.com php?nitemID=2215068 6. http://shopping.sanook.com/buy/buy_history. php?nitemID=2426101 7. http://cro.moph.go.th/ssj/drug/index.php?option= com_content&view=article&id=87:2009-06-17-07-49- 36&catid=1:2009-06-17-07-39-20&Itemid=97 8. http://topnews.ae/images/Cigarette-Smoking.jpg
มายา ยาสบ88
บทบนทกการสนทนาของการประชม รวมกบบรษทยาสบอาร เจ เรโนลด ครงหนง
ในป 1996กรรมการบรษทยาสบ : เราจะไมจำากดสทธคนในการสบบหร หากเดกไมชอบควนบหร เดกกจะออกจากหองหรอบรเวณนนเองไดคณดอนเลย (คสนทนา) : เดกทารกไมสามารถเดนออกจากหองทเตมไปดวยควนบหรไดนกรรมการบรษทยาสบ : ไมยากหรอก สกวนหนงทารกนอยกจะเรมคลาน แลวกเรมเดนไดในทสด คณเขาใจหรอยง วนนเราคยกนมามากพอแลว
ตวอยางความไมแยแสของบรษทยาสบท มตอประชาชน