1

รายงานผลการอบรมเชงปฏบตการ เรอง

"การใชสอสงคมออนไลนในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช”

จดโดย

อ.ดร.ฐตมา ศรวฒนกล

ภายใตโครงการวจยสถาบนเรอง “การพฒนาเวบไซตชมชนออนไลน

เพอบรณาการการใชซอฟตแวรเพอสงคมของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช”

วนท 6 สงหาคม 2558

ผจดท า

รองศาสตราจารย ณฐพร เหนเจรญเลศ

อาจารย.ดร.แววบญ แยมแสงสงข

สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

2

1. ชอ น.ส.ณฐพร นามสกล เหนเจรญเลศ อาย 50 ป ต าแหนง รองศาสตราจารย ระดบ 9 สงกด สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ชอ ดร. แววบญ นามสกล แยมแสงสงข อาย 40 ป ต าแหนง อาจารย ระดบ สงกด สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไปเขารวมการอบรมเชงปฏบตการ เรองการใชสอสงคมออนไลนในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช วนท 6 สงหาคม 2558 รวมระยะเวลา 1 วน 2.วตถประสงคของการฝกอบรม

1) เพอศกษาหลกการจดการสอสงคมออนไลนในมหาวทยาลยอยางมประสทธภาพ 2) เพอน าความรไปประยกตใชในการจดการสอออนไลนของสาขาวชาอยางม ประสทธภาพ

3.สรปเนอหา จากการฝกอบรมอบรมเชงปฏบตการ เรองการใชสอสงคมออนไลนในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชบรรยายโดย อ.ดร.นวย ววฒนวฒนา อ.พเศศ ตนตมาลา และ อ.ดร.ฐตมา ศรวฒนกล ดงน

การใชสอสงคมออนไลนในสถาบนการศกษา : แนวคดและการประยกตใชงาน

สอสงคมออนไลน (สอสงคมออนไลน) ปจจบนใชเทคโนโลยของ Web 2.0 คอมลกษณะเปน interactive คอโตตอบกนไดทนท และใหผใชสามารถสราง เผยแพร และแบงปน (share) เนอหากนไดทนทบนพนฐานของเวบเทคโนโลย

ประเภทของสอสงคมออนไลน แบงไดดงน - สงคมเครอขาย (Social Networks) เปนการเชอมโยงความสมพนธระดบบคคล มปฏสมพนธ

ระหวางบคคล เชน Facebook , LinkedIn - Bookmarking Site เปนการใหบรการเกบเวบไซตทชนชอบ หรอคนนยมเขาเยยมชมบอยๆ เชน

Delicious, StumbleUpon - สงคมขาว (Social News) ใหบรการเครอขายขาว เชน Digg, Reddit - Media Sharing เปนการใหบรการแชรวดโอ สไลด ภาพทตองการโชวใหเครอขายสงคม

ออนไลนดได เชน Youtube, Flickr - Microblogging ใหบรการแชรความคดเหน ความคดความรสกของสมาชกโดยจ ากดจ านวนค า

เชน Twitter, Weibo - Blog Comments and Forums ใหบรการเผยแพรความร ความคดเหน ขอแนะน าใหหวเรอง

ตางๆ เชน Dek-D , Pantip สอสงคมออนไลนทไดรบความนยมในประเทศไทย เชน

3

Facebook ใหบรการแกผใชใหสามารถตดตอสอสารและรวมท ากจกรรมใดกจกรรม หนงหรอหลายๆ กจกรรมกบผใช Facebook คนอนๆ ได ไมวาจะเปนการตงประเดนถามตอบในเรองทสนใจ โพสตรปภาพ โพสตคลปวดโอ เขยนบทความหรอบลอก แชทคยกนแบบสดๆ เลนเกมสแบบเปนกลม (เปนทนยมกนอยางมาก) และยงสามารถท ากจกรรมอนๆ ผานแอพลเคชนเสรม (Applications) ทมอยอยางมากมาย ซงแอพลเคชนดงกลาวไดถกพฒนาเขามาเพม เตมอยเรอยๆ เชน

-สามารถท า Fan Page เปนการสอสารในระดบองคกรโดยสามารถ Assign ใหกลมบคคลเขามาชวยกนจดการได สามารถ invite สมาชก เกบสถตผเขาเยยมชม

- สราง Profile Page สวนบคคล เกบประวตตางๆ การศกษา อาชพ ความสนใจ สามารถตดตามเพอน add เพอนได

- สราง Group ตงเปนกลมเฉพาะเพอปฏสมพนธกนภายในกลมได Twitter เปนบรการสงขอความเปนประโยคสนๆ ไมเกน 140 ค า จะเปนการบอกวา คณ ก าลงท าอะไรอย? ในตอนนน เพอเปนบนทก ณ. ชวงเวลานนวาคณท าอะไรอย ลงไปในเวบไซตของ Twitter.comรปแบบการสงขอความของ Twitter จะเปนการสง ขอความไปในรปแบบ "บอกเลา" มากกวา วา"ฉนก าลงท าอะไรอย" ไมตองการ หรอคาดหวงวาจะมการตอบกลบจากคนทรบขอความ แตถาหากคนไดรบขอความ แลวกสามารถตอบกลบหาคนทสงมาไดเชนกน Instagram คอ แอพพลเคชนถายภาพและแตงภาพบนสมารทโฟนเปนสงคมออนไลนการแบงปนภาพถาย (Social Photo Sharing) เพราะ Instagram มระบบ Followers และ Following ใหผใชงานสามารถเลอกตดตามชมรปภาพ ความเคลอนไหวการใชงานของเพอน ๆ ทใชงานแอพพลเคชนหากถกใจ ชอบรปภาพไหน สามารถกด Like รวมไปถง Comment รปภาพนนได ปจจบนถกพฒนาเพอการขายของ การท าการตลาดมากขน การใชประโยชนจาก Facebook เชน

- Information Broadcasts การเผยแพรขอมลกจกรรมตางๆ ขององคกร - Firsthand Research เปนแหลงพบปะกนระหวางกลมวจยในการแลกเปลยนขอมลกน - Publish Polling การท าโพลเพอส ารวจความคดเหนได - Get Support เปนการชวยเหลอใหขอมลแกสมาชก เชน ค าถามถามบอย - Build an Application การเขยนแอพพลเคชนฝงไว ส าหรบตอบค าถามตางๆ ท าโปรโมชน

ค าถามชงรางวล - Brainstorm ชวยระดมความคดเหนในการแกไขปญหาได - Resource Curation เกบรวบรวมเนอหาจากแหลงตางๆ มาเผยแพรอกครงผานผคดสรร

ขอมลและลกษณะการใชสอสงคมออนไลน จากขอมลจาก 50 มหาวทยาลยชนน าของโลก พบวา 96% ใช Facebook และ Youtube 94% ใช Twitter 60%ใช Instragram 44%ใช LinkedIn และ 38 %ใช Google+ โดยเฉลยแลวจะมการโพสตขอความ 1.4 ขอความ/วน หรอ 7 Post ตอ 5 วน

4

ตวอยางการใช facebook ของ Harvard University (http://facebook.com/hardvard)

ตวอยางของ Massachusetts Institute of Technology (https://www.facebook.com/MITnews)

ตวอยางของมหาวทยาลยมหดล (https://www.facebook.com/mahidol)

5

ตวอยางของมหาวทยาลยรามค าแหง

ซงในแตละมหาวทยาลยจะม tools เพอการสอสารกบนกศกษา เชน tools เพอดวาขอความไหนมคนเขามาดหรอให comment มาก ใชในการถามตอบกบนกศกษาและท า Mash-ups โดยเอา content จาก สอสงคมออนไลน มารวมกนไว

6

การบรหารจดการสอสงคมออนไลนอยางมประสทธภาพ บรรยายโดย อาจารยพเศศ ตนตมาลา

รปแบบของสงคมออนไลน ปจจบนจ านวนสอสงคมออนไลนเฉพาะทาง มถง 1,875 ระบบ ดงนนในการจะเลอกใชสอสงคม

ออนไลนจงตองเลอกใหเหมาะสมโดยพจารณาจากวตถประสงคและชนดของขอมล จงจะเลอกใชสอสงคมออนไลน ไดอยางมประสทธภาพ

ตวอยางของ สอสงคมออนไลน แตละประเภทและลกษณะเฉพาะตว Facebook เปรยบเสมอนหนวยทหารมา มความสามารถในทกดานแตกตองอาศยเวลาในการเรยนร

และผใหบรการมเงอนไขเฉพาะในการใหบรการ Twitter เปรยบเสมอนหนวยกองก าลงปนใหญ ทเมอสอสารออกไป จะมผพบเหนไดมาก สามารถ

สรางแรงสนสะเทอนใหเกดขนไดอยางชดเจน Google plus เปรยบเสมอนทหารหนวยเสบยง และจะมประสทธภาพไมมากนก แตกเปนสงแตก

เปนสงพนฐานทคนทวไปชอบใช Line เปรยบเสมอนหนวยทหารแมนปน ซงสามารถเจาะเขาถงใจกลางของผบรโภคไดสามารถ

สอสารถงกลมคนไดตรงจดตรงประเดน Line@ เปนหนวยสนบสนน เวบไซต เปรยบเสมอนกบก าแพงเมองแมจะไมมบทบาทใน สอสงคมออนไลน แตกยงเปนพนฐาน

และคอยดแลในภาพรวมได เพราะเหตใดจงตองใชหลาย network ในสอสงคมออนไลน เพราะการใช network เดยวอาจท าให

เสยกลมอนไป อกทงยงไมม network ใดทดทสดในโลก ทสามารถน า content ในระบบตางๆมาใชได และผผลตสอ ควรจะมชองทางการกระจายขาวสารใหมากยงขน จงเปนเหตผลใหจ าเปนตองใช หลาย network ควบคกน จงจะไดการบรหารจดการสอสงคมออนไลนอยางมประสทธภาพนนเอง

หลกการในการสรางเนอหาทมคณภาพลงในสอสงคมออนไลน 1. การทจะสรางเนอหาใหมคณภาพจะตองคดถงกลมเปาหมาย ตองคดเลอกเนอหาท

เหมาะสมกบกลมเปาหมายกอน จงจะสามารถเจาะกลมเปาหมายไดอยางงายดาย 2. ตองค านงถงภาษาทใชรปแบบการสอสารจะตองเลอกภาษาทเขาใจงาย 3. การน าเสนอ จะตองใหเหมาะสมกบรปแบบการใชชวตทกลมเปาหมายตองการ 4. เนอหา จะตองมความถกตองตามกฎหมายและไมละเมดลขสทธเปนอนขาด

วธการเลาเรองในสอสงคมออนไลน ตองเลาเรองใหเปนและเลาเรองอยางเปนธรรมชาต คณภาพของเนอหา จะตองถกตองไมละเมด

ลขสทธ การพจารณาถงกลมเปาหมายใหเหมาะสม หลกการในการสรางเนอหาโดยพจารณาจากกลมเปาหมายจะตองพจารณาและวเคราะหวากลมเปาหมายตองการจะดอะไร และวเคราะหวากลมเปาหมาย

7

ไมสนใจในสงใด เพอเราจะไดท าความรจกกบกลมเปาหมายและน าเสนอเนอหาไดตรงใจกบกลมเปาหมายนนเองจากนนท าการศกษา ขอมลจาก Facebook ของคแขง และใชเครองมอทางสถตบน Facebook ในการหาขอมล จากนนศกษากลมเปาหมายซงมหลายกลมและมการรบรขอมลขาวสาร ทแตกตางกนไป เราจะตองเลอกใหเหมาะสม เพราะการจบทกกลมเปาหมายทผดอาจท าใหพลาดกลมเปาหมายทงหมดกได

การก าหนดลกษณะเฉพาะของตวอวาตาร (Avatar) ทใชในการสอสารบนสอสงคมออนไลน ในการสอสารบางครงการใชตวอวาตาร ทมลกษณะเฉพาะ จะชวยใหการสอสารเปนไปไดอยาง

ชดเจน ในเบองตนตองก าหนด เพศ ก าหนดอายของตวอวาตาร ทเลอกใช จากนนก าหนดความเชยวชาญวา ตวอวาตาร ทใชมความช านาญในดานใด เชนมลกษณะเปนแพทย เปนเกษตรกร เปนแมคา หรอเปนชางเทคนค เปนตน จากนนท าการก าหนดบคลกภาพสวนตว ลกษณะนสยใหสอดคลองกบความเชยวชาญขางตน จากนนจะตองก าหนดส านวนการพดทมมาตรฐานและมความสม าเสมอ จากนนดลกษณะของลกคาทเราสอสารดวยประกอบกบการสอสาร ยกตวอยางเชน ตองศกษากลมตวอยางวา เราก าลงเลาเรองใหบคคลใดฟง เปนการเลาเรองใหวยรนฟง หรอใหคนท างานฟง หรอใหแมบานฟง หรอเลาเรองใหนายกฟงเปนตน เมอบคคลเปลยนไปการเลาเรองกจะแตกตางออกไปดวย

ยกตวอยางกรณเวบไซตของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชมตวอวาตาร ทใช คอ นองอไรทมลกษณะเปนพสาว ทมความอบอน คอยใหค าแนะน าแกนอง เปนผหญงทมความนารกอยในตวเปนตน

ตวอวาตารของ มสธ. นองอไรและนองไพฑลย

การน าเสนอบนสอสงคมออนไลน ตองเลาเรองใหเปนขาว คอตองเลาเรองใหนาสนใจ นาตดตามไมใชท าในลกษณะประกาศหรอการ

ส าเนาเนอหามาวางลงบน สอสงคมออนไลนโดยตรง จากนนตองลองฝกอานและสงเกตดวาผอนสามารถเขาใจอยางทเราตองการไดหรอไม จากนนจะตองฝกตนเองใหเปนนกเลานทานใหได เพอใหผอานมความสนกสนานในการใชสอสงคมออนไลนจากนนตองศกษาเทคนคทท าใหเกดการแลกเปลยนของเนอหา เราตองใหแกผเขามาใชสงคมออนไลน ในรปแบบการใหประโยชน การใหสวนลด การมโปรโมชน การม

8

คปองสะสมแตม เปนตน รวมทงตองมค าแนะน า ใหขอมล ใหค าปรกษา และแนะน าเทคนคตางๆแกผเขามาใชสงคมออนไลน

โครงสรางเนอหาทท าใหเกดการปฏสมพนธระหวางผใชบนสงคมออนไลน สงทท าใหเกดการปฏสมพนธระหวางผใชบนสงคมออนไลนไดแก การใหเนอหาเกยวกบ การเตอน

ภยอนตรายตางๆ ขาวบนเทงและมขตลก การใหค าคม แรงบนดาลใจ การสรางความประหลาดใจ นาทง การตงค าถาม การแสดงความคดเหน การแสดงความเปนหนงเดยวกบสงคมนนๆ เปนตน

คณภาพของสอทใชในสงคมออนไลน สอทใชในสงคมออนไลน ตองเปนสอทมคณภาพด โดยสอทมคณภาพดมลกษณะดงตอไปน ภาพ

หรอวดทศนทน ามาใช ตองมความคมชด มมมองในการถายภาพหรอมมมองของวดทศน ตองมคณภาพ การใชภาพ ทมมมมองทไมไดพบเหนโดยทวไปจะสรางความสนใจใหแกผใชบรการเปนพเศษ การจดองคประกอบขอความใหอานงาย และมความเหมาะสม อกทงสอตองมความเหมาะสมกบผรบบรการ

การน าขอมลจากแหลงอนมาใช การน าขอมลจากแหลงอนมาใชมแนวทางดงตอไปน คอ ตองใส link ทท าการอางองของแหลงทมา

ทกครง ถาเปนไปไดควรขออนญาตกบเจาของขอมลกอน และตองพจารณาเลอกใชขอมลจากแหลงขอมลทนาเชอถอเทานน และขาวทน ามาน าเสนอในสงคมออนไลนตองไมสงผลเสยตอแบรนดและตอธรกจ

การบรหารสอสงคมออนไลน จะตองสรางความประทบใจใหกบผเขามาใชบรการในสงคมออนไลนนนๆ ไดแก ตรวจดวา สทใช

มความสอดคลองกบแบรนดหรอไม รวมทงภาพทใชสามารถสอสารแบรนดไดหรอไมอกทงเรองราวทใชเปนประโยชนและชวยสนบสนนแบรนดไดหรอไม

บางครงอาจใชการเลาเรองมาชวยได โดยขอพจารณาเกยวกบการใชการเลาเรอง คอเรองราวตองสมผสถงอารมณ และเรองทสรางขนนนตองเกยวพนกบการบรการและมจดเชอมโยงทนาสนใจ อกทง เรองราวทสรางขนนนตองเปนเนอหาทตรงกบกลมเปาหมาย

แนวทางในการตอบค าถามในสอสงคมออนไลน แนวทางในการตอบค าถามในสอสงคมออนไลน มแนวทาง คอควรตอบใหเรวทสด และถา

ผใชบรการมาถามบน wall ยงตองตอบใหรวดเรว การตอบตองตอบใหตรงตามคาแรคเตอรของตวอวาตาร ทก าหนดไว การพมพจะตองใหถกตอง เพราะหากพมพผด อาจท าใหเขาใจผดความหมายได

ยอดการกด like บนเพจและภาพ เนองจากการซอไลคจะสงผลตอปฏสมพนธของเครอขายสงคมในอนาคตได อกทงการโฆษณาใหตรงกบกลมเปาหมายจะใหเพจมการสอสารกบลกคาไดงายขนและทส าคญสมาชกทกคนจะไมไดเหนเนอหาของเพจ

9

เทคนคการโพสบนเพจ ประกอบดวย ในชวงแรกตองวางแผนโดยการกระจายเนอหาตามชวงเวลาตางๆ สลบกน เพอดผล

ตอบรบ โดยทวไปควรจะม 6 เนอหาตอวน จากนนเนอหาจะตองมความปจจบนทนดวนใหมากทสดเทาทจะท าได การโพสตเนอหาหากซ าจะตองเปลยนค าบรรยายบาง เพอไมให Facebook จบไดหรอลกคาเบอ

ขอคดในการบรหารจดการสอสงคมออนไลน โดยทวไปยอดไลคไมไดเปนค าตอบของทกสงแตคณภาพของการไลคและปฏสมพนธระหวางผเขามาใชบรการคอสงทส าคญกวา และประชาชนจะเหนโพสหรอไมนนขนอยกบวาตวผเขามาใชบรการมความสมพนธกบเพจมากนอยเพยงใด

เครองมอทใชในการบรหารจดการเนอหามหลาย application บาง applicationไมจ าเปนตองดแลตลอด 24 ชวโมง มระบบชวยในการบรหารการตอบค าถาม มทงระบบฟรและระบบเสยเงนยอหนา

เทคนคทใชในการบรหารจดการเครอขายเวบไซต มสธ.ไดแก การบรหารแบรนดโดยเนนความเปนตวตนของมหาวทยาลย มากกวาความทนสมยดานการออกแบบรวม ทงการวางแผนการเลาเรองจดล าดบเรองราวใหความรแกกลมเปาหมาย เพอไปสจดหมาย จากนนยงใหถกจดโดยการเลอกกลมเปาหมายทส าคญทสดคอกลมทมความรกมหาวทยาลยกอน จากนนจงสรางตวตนใหนาเชอถอและพงพาได โดยบรการใหดทสด จากนนจงสรางความสมพนธสรางคณคาใหเครอขายและทายทสดเมอโพสตอะไรกจะมคนสนใจและเชอในแบรนด มสธ.

แนะน าการใชงานระบบเวบไซตชมชนออนไลน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (http://socialmedia.stou.ac.th)

วตถประสงค ระบบเวบไซตชมชนออนไลน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชหรอ สอสงคมออนไลน@sSTOU เปนระบบงานในลกษณะแบบ Web-base application ซงไดพฒนาขนมาโดยมวตถประสงคหลกดงน

1. เพอบรณาการและเผยแพรเนอหาหรอโพสตทเผยแพรในชองทางสอสงคมของหนวยงานในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

2. เพอใหนกศกษามหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชสามารถเขาถงชองทางสอสงคมของหนวยงานในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชไดสะดวก รวดเรวมากขน

3. เพอเปนชองทางเขาสเครอขายสงคมออนไลนของหนวยงานในมหาวทยาลย เปนแหลงใหนกศกษาตดตามขาวสาร รวมแบงปนขอมล ความรและประสบการณระหวางนกศกษาและคณาจารยได

ทงน สอสงคมออนไลน@sSTOU มระบบบรหารจดการหรอระบบ Back-end ส าหรบการจดการขอมลบนหนาเวบไซตโดยผดแลระบบ

10

องคประกอบของหนาเพจของเวบไซตมดงน 1. หนาแรก หรอ Home ส าหรบเผยแพรเนอหาหรอโพสตทสมเลอกจากชองทางสอสงคมของ

หนวยงานในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พรอมทงสามารถแสดงโพสตทตองการใหเปนโพสตขาวเดนได

2. โซเชยลมเดย หรอ สอสงคมออนไลน Directory ส าหรบเผยแพรชองทางสอสงคมตางๆของหนวยงานในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

3. แฮชแทก หรอ STOU Hashing ส าหรบเผยแพรแฮชแทกเพอการรณรงคกจกรรมเหตการณตางๆ ในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

4. แนวทาง หรอ Guidelines ส าหรบอธบายวธการใชงานเบองตนของเวบไซต เชน สวนของการ Connect แสดงเนอหาหรอโพสตทสมเลอกจากชองทางสอสงคมของหนวยงานในมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชตามทไดก าหนดไว โดยการแสดงจะเปนการสมแสดงขนมาน าเสนอซงพจารณาจาก 1) วนทในการโพสต 2) น าหนกในการเผยแพรทก าหนดใหส าหรบโพสต 3) การกระจาย

11

โอกาสใหโพสตส าหรบทกหนวยงาน ทงนจะแสดงเฉพาะโพสตยอนหลง 30 วนเทานน ดงภาพ

การตกแตงภาพประกอบการโพสตแบบมออาชพดวยตนเอง เชน การโพสตแตขอความไมเปนทสนใจ ควรจะมภาพประกอบซงสอถงเนอหาหรอสอดคลองกบเนอหา และเปนภาพทนาสนใจและสอในทางบวกกบขอความทตองการประชาสมพนธ ตวอยาง web-based application ทแนะน าในการสราง/ออกแบบรปทใชประกอบโพสต -https://www.canva.com/ -https://www.pixlr.com/editor ขอควรระวง

- ศกษาเงอนไขและขอตกลงการใชงาน โดยเฉพาะกรณใชรปทมากบซอฟตแวร - หามใชรปภาพทมลขสทธโดยไมไดรบอนญาต

ค าชแจงการใชเอกสาร ขอขอบคณททานใหความสนใจศกษาเอกสารเผยแพรความร (KM) ของสาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย มสธ. ซงจดท าขนเพอเผยแพรใหเกดประโยชนเชงวชาการในวงกวาง ทงน หากทานน าขอมลจากเอกสารนไปใชประโยชน ขอใหอางองแหลงทมาของเราดวย พรอมทงแจงใหเราทราบถงแหลงททานน าไปใชอางอง

โดยแจงมาทางอเมล stoffice@stou.ac.th เพอประโยชนในการบรณาการขอมลรวมกน