กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท...
TRANSCRIPT
![Page 1: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/1.jpg)
กณฑเทศน สจรตธรรมกถา โดย พระพรหมบณฑต (ประยร ธมมจตโต) กรรมการมหาเถรสมาคม, เจาคณะภาค ๒
อธการบดมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย และเจาอาวาสวดประยรวงศาวาสวรวหาร โครงการปองกนการทจรตตามแนวทางพระพทธศาสนา ขบเคลอนโดยความรวมมอระหวาง
ส านกงาน ป.ป.ช. รวมกบมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย
นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ ฯ ธมมง จะเร สจะรตง นะ ตง ทจจรตง จะเร ธมมะจาร สขง เสต อสมง โลเก ปะรมห จาต
ณ บดน จกรบประทานแสดงพระธรรมเทศนา ในสจรตธรรมกถา วาดวยการปฏบตหนาทดวยความสจรต เพอเปนเครองประคบประคองฉลองศรทธา ประดบปญญาบารม อนโมทนากศลบญราศของทานพทธศาสนกชนทงหลาย ผขวนขวายมาบ าเพญบญบ าเพญกศล ณ หอประชมแหงน โดยปรารภโอกาสมหามงคลทสมเดจบรมบพตรพระราชสมภารเจา สมเดจพระปรนทรมหาภมพลอดลยเดชมหาราช ผทรงพระคณอนประเสรฐ เสดจเถลงถวลยราชสมบตครบ ๗๐ ป วนท ๙ มถนายน ๒๕๕๙ และสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ทรงเจรญพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๘๔ พรรษา วนท ๑๒ สงหาคม ๒๕๕๙ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยรวมกบส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต หรอส านกงาน ป.ป.ช. โดยความเหนชอบของมหาเถรสมาคม จงจดใหมการแสดงพระธรรมเทศนา เพอถวายเปนพระราชกศลแดสมเดจบรมบพตรพระราชสมภารเจาทงสองพระองค ผทรงพระคณอนประเสรฐ
การท าความดถวายเปนพระราชกศลในโอกาสมหามงคลนนบเปนการแสดงออกซงความส านกในพระมหากรณาธคณดวยความกตญญกตเวทตอสถาบนพระมหากษตรยและในขณะเดยวกนกถอเปนโอกาสแหงปฏบตบชาคอการนอมน าพระราชจรยาวตรและพระบรมราโชวาทมาประพฤตปฏบตตามอนจะสงผลใหเกดความผาสกและสนตสขในบานเมอง ทงนเพราะตลอดระยะเวลา ๗๐ ปทผานมา สมเดจบรมบพตรพระราชสมภารเจา ผทรงพระคณอนประเสรฐ ทรงครองแผนดนตามพระปฐมบรมราชโองการททรงประกาศไววา “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม”
ในพระปฐมบรมราชโองการน ค าวา “ครองแผนดนโดยธรรม” หมายถง “ครองแผนดนโดยสจรตธรรม” สมดงพระบาลพทธภาษตทอาตมภาพไดยกเปนนกเขปบทเบองตนวา “ธมมง
![Page 2: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/2.jpg)
๒
จะเร สจะรตง” เปนตน แปลความวา “บคคลควรประพฤตธรรมใหสจรต ไมควรประพฤตธรรมนนใหทจรต ผประพฤตธรรมยอมอยเปนสขทงในโลกนและในโลกหนา” พระพทธเจาทรงแสดงพทธภาษตนแกพระเจาสทโธทนะในโอกาสทเสดจไปกรงกบลพสดครงแรกภายหลงจากการตรสร ในพทธพจนน ค าวา “ธรรม” หมายถงหนาท กลาวคอ พระเจาสทโธทนะทรงมหนาทในการปกครองซงจดเปนวรรณธรรมคอหนาทประจ าวรรณะกษตรย พระพทธเจาทรงมพทธธรรมคอหนาทประจ าของพระพทธเจาทงหลายทจะตองออกบณฑบาตโปรดเวไนยสตว ใครมธรรมคอหนาทอะไรควรท าหนาทนนใหสจรตดวยลกษณะ ๓ ประการ ไดแก ๑) ไมบกพรองตอหนาท ๒) ไมละเวนหนาท และ ๓) ไมทจรตตอหนาท
ประการแรก บคคลชอวาไมบกพรองตอหนาทเพราะเขาทมเทอทศตนในการปฏบตหนาทอยางเตมก าลงความสามารถ เมอไดรบมอบหมายใหท าหนาทใด เขาจะท าหนาทนนอยางดทสดเพอไมใหเกดความบกพรองเสยหายแกงานในหนาท เขาท านองทวา “รองใหสดค า ร าใหสดแขน แพนใหสดปก” ดงทนกปราชญจนชอวาขงจอกลาวไววา “เมอไดรบมอบหมายใหท าหนาทใด จงท าหนาทนนใหดทสด ถาเขาใหเลยงมา มาจะตองอวน ถาเขาใหเปนเสนาบดกระทรวงการคลง เงนจะตองเตมคลง”
ประการทสอง บคคลชอวา ไมละเวนหนาท เพราะเปนผมความรบผดชอบตอหนาท เขาจงไมละทงหนาทหรอผลกภาระหนาทของตนไปใหคนอน เชน ผเปนทหารยอมไมหนทพ ผเปนบดามารดายอมไมละทงหนาทในการอบรมสงสอนบตรธดา ในนทานอสปมเรองเลาเกยวกบมารดาทไมท าหนาทวากลาวตกเตอนบตรของตนเมอพบวาเขาชอบลกขโมยในวยเดก พอบตรเตบใหญกกลายเปนโจร อสปสรปวา เมอบตรเปนโจร บดามารดายอมมสวนในการสรางความเปนโจรใหกบบตรเหตเพราะละเวนการปฏบตหนาทในการอบรมสงสอนบตรของตน
ประการสดทาย บคคลชอวา ไมทจรตตอหนาท เพราะเขาไมปฏบตหนาทไปในทางทมชอบดวยกฎหมายและหลกศลธรรม หมายถง เขาไมใชอ านาจหนาทไปในการแสวงหาประโยชนใหกบตนเองหรอคนอนในทางทผดกฎหมายและผดท านองคลองธรรม ประโยชนในทนหมายรวมทงทรพยสนเงนทอง ต าแหนงหนาท ชอเสยงเกยรตยศหรอสทธอนใดทไมสมควรไดมาแตกใชอ านาจหนาทในทางมชอบจนกระทงไดมาตามทตองการ นเรยกวาการทจรตตอหนาท
พระพทธเจาตรสสอนตอไปวา “นะ ตง ทจจรตง จะเร” แปลความวา “บคคลไมควรประพฤตธรรมคอหนาทนนใหทจรต” ทงนเพราะการทจรตตอหนาทเปนเหมอนสนมทกดกรอนชวตและสงคมใหพงพนาศไปในทสด ชวตของบคคลผบกพรองตอหนาท ละเวนหนาทและทจรตตอหนาทยอมมแตความออนแอเสอมโทรม อาณาจกรทยงใหญในอดตไมไดลมสลายเพราะภยจากภายนอกเพยงอยางเดยว หากแตบาปทจรตของประชาชนอนเปนสนมภายในกมสวนสรางความออนแอใหกบอาณาจกรนนๆจนตองลมสลายเมอภยจากภายนอกมารกราน ขอนสมดงพทธพจนใน
![Page 3: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/3.jpg)
๓
ธรรมบททวา “อะยสา วะ มะลง สมฏฐตง” เปนตน แปลความวา “สนมเกดแตเหลกยอมกดกนเหลกฉนใด กรรมทตนท าไว ยอมน าเขาผไรปญญาไปสทคตฉนนน” สมดวยโคลงโลกนตทวา
สนมเหลกเกดแตเนอ ในตน กนกดเนอเหลกจน กรอนขร า บาปเกดแตตนคน เปนบาป บาปยอมท าโทษซ า ใสผบาปเอง
สภาพของสงคมไทยในปจจบนมการทจรตและประพฤตมชอบทงในและนอกวงราชการอยทวไปจนเปนทหวงใยกนวาการทจรตตอหนาทก าลงกลายเปนสนมรายทบอนท าลายประเทศชาตอยในขณะน ทงนเพราะการทจรตตอหนาทเมอผนวกเขากบคตทวา “มอใครยาว สาวไดสาวเอา” ยอมน าสงคมไปสการแกงแยงแขงขนในลกษณะทวา “แยงอาหารกนกน แยงถนกนอย แยงคกนพศวาส แยงอ านาจกนเปนใหญ” การแตกความสามคคกลายเปนสนมทกดกรอนโครงสรางสงคมจากภายในทรอวนลมสลายถาถกกระทบดวยภยจากภายนอกในอนาคต
สภาพสงคมทดาษดนไปดวยการทจรตและประพฤตมชอบทงในและนอกวงราชการนแสดงใหเหนถงความยอหยอนในการรกษาศล ๕ เพราะวาประโยชนเชนทรพยสนเงนทองทบคคลประพฤตทจรตแลวไดมานนจดเปนอทนนาทานคอการถอเอาสงของทเจาของมไดใหซงนบเปนการละเมดศลหาขอท ๒ ทมค าสมาทานวา “อทนนาทานา เวระมะณ สกขาปะทง สะมาทยาม ขาพเจาขอสมาทานสกขาบทคองดเวนการถอเอาสงของทเจาของมไดให”
การงดเวนจากการทจรตทานเรยกวา วรต ม ๓ ประการคอ ๑) สมปตตวรต เวนสงประจวบเฉพาะหนา คอเวนเมอประสบเหตจงใจใหท าการ
ทจรตแลวงดเวนเสยไดไมท าผดศลเพราะมหร ความอายชว โอตตปปะ ความกลวบาป ๒) สมาทานวรต เวนดวยการสมาทาน คอ ไดสมาทานศลไวแลวเมอประสบเหตจงใจ
ใหท าการทจรตกงดเวนไดตามทสมาทานไวกอนแลว ๓) สมจเฉทวรต เวนไดเดดขาด คอ การงดเวนการทจรตของพระอรยะทงหลาย ผไม
มแมแตความคดทจะประกอบการทจรตนน ดงนน การรณรงคใหคนไทยรกษาศล ๕ โดยเขารวมโครงการหมบานรกษาศล ๕ จงเปน
วธการตอตานการทจรตและประพฤตมชอบทมประสทธภาพมากทสดวธหนง
การทจรตและประพฤตมชอบมไดมแตในสมยนเทานน แมแตในสมยพทธกาลกวาสองพนปมาแลวกมการทจรตและประพฤตมชอบเชนเดยวกน ดงทมการเลาไวในธนญชานสตร ดงตอไปน
ญาตคนหนงของพระสารบตรมชอวาธนญชานพราหมณ เขาเปนขาราชการชนผใหญ ในการรบราชการชวงแรก เขาปฏบตหนาทดวยความสจรตเพราะไดภรรยาทเปนสมมาทฏฐคอย
![Page 4: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/4.jpg)
๔
ตกเตอนเขา แตตอนหลงเขาไดภรรยาใหมทเปนมจฉาทฏฐเหนผดจากท านองคลองธรรม ธนญชา นพราหมณจงหนมาประพฤตทจรตตอหนาทดวยวธการ ๒ อยาง ดงน
วธการแรก เขาอาศยพระราชาปลนประชาชน คอ อางกฎหมายหรอใชอ านาจรฐเพอแสวงหาประโยชนจากประชาชน วธการนเรยกวา การฉอราษฎร
วธการทสอง เขาอาศยประชาชนปลนพระราชา คอ เบกเงนจากคลงหลวงโดยอางวาจะน าไปชวยประชาชนผประสบภยแตเงนนนไมถงมอประชาชนเพราะเขาน าเงนไปใชเพอประโยชนสวนตน วธการนเรยกวา การบงหลวง
ตอมาเมอพระสารบตรไดพบกบธนญชานพราหมณ พระเถระไดถามเขาวา เขาท าการฉอราษฎรบงหลวงตามทมผรายงานใหทานทราบจรงหรอ ธนญชานพราหมณรบสารภาพวาเขาไดท าเชนนนจรง พระสารบตรถามวา ท าไมจงท าเชนนน ธนญชานพราหมณตอบวา เหตทเขาท าการฉอราษฎรบงหลวง เพราะเขาตองน าเงนทไดจากการทจรตประพฤตมชอบไปเลยงดบดามารดา บตร ภรรยา ทาสและกรรมกร พระสารบตรไดตกเตอนธนญชานพราหมณวา ผท าการทจรตประพฤตมชอบตายไปแลวตองตกนรก ค าแกตวทวาเขาจ าเปนตองท าการทจรตประพฤตมชอบเพอน าเงนไปเลยงดบดามารดา บตร ภรรยา ทาสและกรรมกรนฟงไมขน
เรองเลาในธนญชานสตรนแสดงใหเหนถงวธการหนงทธนญชานพราหมณใชฉอราษฎรบงหลวงกคอการอาศยพระราชาปลนประชาชน นนคอบคคลอยางธนญชานพราหมณอาศยชองโหวของกฎหมายบางความหละหลวมในการก ากบดแลของผบงคบบญชาบางเปนโอกาสในการแสวงหาประโยชนในการปฏบตหนาทราชการ บคคลเชนนมปรากฏอยทกยคทกสมย ดงมเรองเลาเกยวกบการทจรตของคนไทยในอดตวา สวนสตวแหงหนงไดเสอโครงใหมมาตวหนง ผอ านวยการสวนสตวแหงนนตงงบประมาณเปนคาอาหารเสอตวนวนละ ๑ บาทซงเปนเงนจ านวนมากในสมยนน ผคมเบกเงนวนละ ๑ บาทไปซอเนอมาเลยงเสอ แตเขาท าการทจรตตอหนาทดวยการเบยดบงเงน ๑ สลงไปเปนของตน เขาใชเงนเพยง ๓ สลงไปซอเนอมาเลยงเสอทกวน ผลปรากฏวาเสอไมอวนสกท คนทมาชมสวนสตวจงฟองไปทผอ านวยการสวนสตววา งบประมาณคาอาหารเสอคงไมพอ ขอใหตงงบประมาณเพม ผอ านวยการสวนสตวเปนคนรอบคอบสขม เขาสงผตรวจการคนหนงไปตรวจดวาท าไมเสอจงไมอวน ผตรวจการคนนไปตรวจดอยสามวนกรความจรงวาเงนคาอาหารเสอถกเบยดบงไป ๑ สลง เขาจงขอสวนแบงเปนคาปดปากอก ๑ สลง เสอไดคาอาหารแควนละ ๒ สลง เสอจงผอมลงอยางเหนไดชด
ผชมสวนสตวเหนวาเสอผอมจงรองเรยนไปยงผอ านวยการสวนสตวใหตงงบประมาณคาอาหารเพม ผอ านวยการสวนสตวกสงผตรวจการระดบสงไปตรวจดวาท าไมเสอจงผอม ผตรวจการคนนไปตรวจดอยสามวนกรความจรงวาเงนคาอาหารเสอถกเบยดบงไป ๒ สลง เขาจงขอสวนแบงเปนคาปดปากอก ๑ สลง ตกลงวา คนสามคนเบยดบงคาอาหารเสอไปถง ๓ สลง เสอไดคาอาหารแควนละ ๑ สลง เสอจงผอมมากเหลอแตหนงหมกระดก
![Page 5: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/5.jpg)
๕
ผชมสวนสตวเหนวาเสอผอมมากจงรองเรยนไปยงผอ านวยการสวนสตวใหตงงบประมาณคาอาหารเพมโดยดวน แตผอ านวยการสวนสตวกลบสงผตรวจการระดบสงสดไปตรวจดวาท าไมเสอจงผอมมาก ผตรวจการคนนไปตรวจดอยสามวนเสอกตาย เพราะเขาขอสลงสดทายเปนคาปดปาก นนคอคน ๔ คนเบยดบงคาอาหารเสอไปจนหมดเสอจงตาย โคลงโลกนตไดสรปเหตการณนไววา
เบกทรพยวนละบาทซอ มงสา นายหนงเลยงพยคฆา ไปอวน สองสามสนายมา ก ากบ กนแฮ บงทรพยสสวนถวน บาทสนเสอตาย
ในเรองน เสอกคอประชาชนทถกเอารดเอาเปรยบโดยผใชอ านาจรฐในทางมชอบดวยกฎหมายและศลธรรม การปองกนไมใหปญหาเชนนเกดขนตองอาศยการทพระราชาหรอผน ารฐตองประพฤตสจรตธรรมและคอยก ากบดแลใหคนใตปกครองปฏบตหนาทดวยความสจรตตามไปดวยทงนเพราะอาศยระบบการใหรางวลและการลงโทษทเครงครดและเปนธรรม สมดงพระบาลทวา “นคคณเห นคคะหาระหง ขมคนทควรขม ปคคณเห ปคคะหาระหง ยกยองคนทควรยกยอง” และพระบาลในธรรมกสตรทวา “คนนญเจ ตะระมานานง อชง คจฉะต ปงคะโว” เปนตนแปลความวา “เมอฝงโคขามแมน าไปอย ถาโคจาฝงไปตรง โคลกฝงเหลานนทงหมดยอมไปตรงตาม ในเมอโคจาฝงไปตรง ในหมมนษยกเหมอนกน ผใดไดรบสมมตใหเปนผน า ถาผนนประพฤตธรรม ประชาชนนอกนยอมประพฤตธรรมเหมอนกน”
ธนญชานสตรยงไดแสดงใหเหนอกวธการหนงทบคคลอยางธนญชานพราหมณใชในการฉอราษฎรบงหลวง นนคอ เขาอาศยประชาชนปลนพระราชาซงในสมยปจจบนท ากนไดหลายรปแบบ เชน การรวมกบประชาชนบกรกปาสงวนหรอตดไมท าลายปา การฮวการประมล การท าสญญาชนดทท าใหรฐเสยเปรยบคสญญา รวมทงการซ อสทธขายเสยงในการเลอกตงทกระดบ ปญหาเหลานเกดจากการทประชาชนใหความรวมมอในการทจรตและประพฤตมชอบเพราะหวงผลประโยชนตอบแทน ดงนน องคการสหประชาตจงก าหนดใหวนท ๙ ธนวาคมของทกปเปนวนตอตานการทจรตคอรปชนของโลก โดยรณรงคใหประชาชนทวโลกพรอมใจกนทจะไมจายและไมรบสนบน
การตอตานการทจรตและประพฤตมชอบทงในและนอกวงราชการจะประสบความส าเรจกตอเมอประชาชนไดรบการปลกฝงใหมโลกปาลธรรมคอธรรมเครองคมครองโลก ๒ ประการ ไดแก ๑) หร ความอายชว และ ๒) โอตตปปะ ความกลวบาป สมดงพระบาลทวา “เทวเม ภกขะเว สกกา ธมมา โลกง ปาเลนต” เปนตนแปลความวา “ธรรมฝายขาว ๒ ประการนยอมคมครองโลก ธรรม ๒ ประการเปนไฉน คอ หร ๑ โอตตปปะ ๑” ธรรมทงสองประการนเรยกวา ธรรมเครองคมครองโลกเพราะชวยประคบประคองใหระบบศลธรรมของโลกด ารงอยได ถาไมม
![Page 6: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/6.jpg)
๖
ธรรมเครองคมครองโลกทงสองประการน มนษยยอมไมตางจากสตวเดรจฉาน สมดงภาษตหโตปเทศทวา “การกน การนอน การกลวภย และการสบพนธ ทงสอยางนมเสมอกนในมนษยและสตวเดรจฉาน ธรรมเทานนทท าใหมนษยตางจากสตวเดรจฉาน เมอปราศจากธรรม มนษยกเสมอกบสตวเดรจฉาน” ธรรมทท าใหมนษยประเสรฐกวาสตวเดรจฉานกคอโลกปาลธรรมหรอธรรมฝายขาว ๒ ประการไดแก หรและโอตตปปะ สมดงทพระพทธเจาตรสไวในธรรมสตรวา “ถาธรรมฝายขาว ๒ ประการนจะไมพงคมครองโลกไซร ในโลกนกไมพงเหลอค าวา แม นา ปา ภรรยาของอาจารยหรอวาภรรยาของครปรากฏอย ชาวโลกจกถงการผสมปะปนกนไป เหมอนอยางแพะ แกะ ไก สกร สนข สนขจงจอก ฉะนน ภกษทงหลาย กเพราะเหตทธรรมฝายขาว ๒ ประการนยงคมครองโลกอย ดงนน จงยงเหลอค าวา แม นา ปา ภรรยาของอาจารย หรอวาภรรยาของครปรากฏอย”
ในบรรดาธรรมเครองคมครองโลกทงสองอยางนน หร ความอายชว หมายถง ความละอายตอการท าบาปกรรมหรอความชวทงปวง เปนการมองเหนความชวหรอบาปกรรมวาเปนสงสกปรกทไมควรจะขอแวะดวย ทงนเพราะเชอมนในความดและศกดศรของตนจนไมประสงคจะลดตวลงไปเกลอกกลวกบความชวทงหลาย ทานเปรยบหรเหมอนความรสกของคนทอาบน าช าระลางรางกายจนสะอาดหมดจดแลวยอมไมประสงคจะใหรางกายไปแปดเปอนกบสงสกปรกอก
โอตตปปะ ความกลวบาป หมายถง ความกลววบากหรอผลของความชวทจะตามมาสรางความทกขใหกบชวต ความกลวผลรายทจะตามมานสามารถหามมใหคนท าชวได ผลรายนนเปนไดทงความทกขในชาตนและในชาตหนา ทานเปรยบโอตตปปะเหมอนความรสกของคนทเหนถานเพลงตดไฟลกโชนแลวไมกลาจบเพราะกลวความรอนเผามอของตน สมดงบทกลอนทวา
ถารกตว กลวกรรม อยาท าชว จะหมองมว หมนไหม ไปเมองผ จงเลอกท า แตกรรม ทดด จะไดม ความสข พนทกขภย
ในสตสตร พระพทธเจาตรสวา หรและโอตตปปะนเปนเหตใหเกดการส ารวมอนทรคอตา ห จมก ลน กาย ใจ และการส ารวมอนทรกเปนพนฐานของการรกษาศล ดงพระบาลทวา “หโรตตปเป สะต หโรตตปปะสมปนนสสะ อปะนสะสมปนโน โหต อนทรยะสงวะโร” เปนตน แปลความวา “เมอหรและโอตตปปะมอย อนทรยสงวรชอวามเหตสมบรณส าหรบผทสมบรณดวยหรและโอตตปปะ เมออนทรยสงวรมอย ศลชอวามเหตสมบรณ ส าหรบผทสมบรณดวยอนทรยสงวร” ดงไดพรรณนามาแลววา การงดเวนจากการทจรตและประพฤตมชอบถอวาเปนการรกษาศลหาขอท ๒ คอการงดเวนจากอทนนาทานหรอการถอเอาสงของทเจาของมไดให การงดเวนจากการทจรตจะคงอยอยางยงยนกตอเมอมหรและโอตตปปะเปนพนฐาน ถาปราศจากธรรมทงสองประการนแลว คนเรายอมสามารถทจะท าการทจรตและประพฤตมชอบไดตลอดเวลา ดงนน การ
![Page 7: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/7.jpg)
๗
ปลกฝงธรรมทงสองประการใหเปนธรรมประจ าใจจงเปนสงส าคญ นนคอ มหรความละอายทจะท าการทจรตและประพฤตมชอบ มโอตตปปะความกลวผลรายขอการทจรตและประพฤตมชอบนน
หร ความอายชวเกดจากการนกถงความเปนคนดและศกดศรของวงศตระกลเปนตนแลวเกดความละอายใจทจะท าการทจรตและประพฤตมชอบ ความทะนงในศกดศรท าใหคนบางคนไมคดโกงใครหรอขอใครกน ดงทพรรณนาไวในโคลงโลกนตวา
ถงจนทนสกด กนเกลอ อยาเทยวแลเนอเถอ พวกพอง อดอยากเยยงอยางเสอ สงวนศกด โซกเสาะใสทอง จบเนอกนเอง
เรองของนางขชชตตราเปนตวอยางหนงของบคคลทงดเวนจากการทจรตและประพฤตมชอบเพราะเกดหรความอายชวขนในใจ เรองมอยวา
นางขชชตตราเปนสาวใชของพระนางสามาวดผเปนมเหสของพระเจาอเทนแหงกรงโกสมพ เธอเบกเงนจากคลงหลวงเปนเหรยญกษาปณวนละ ๘ อนเพอน าไปซอดอกไมมาถวายพระนางสามาวด เมอเบกเงนไปแลว นางขชชตตราจายคาดอกไมเพยง ๔ เหรยญกษาปณและไดดอกไมวนละครงกระเชา เงนทเหลอเธอไดเบยดบงไปเปนของตนเอง นคอการทจรตตอหนาท นางขชชตตราท าอยางนทกวน วนหนง ชางดอกไมนมนตพระพทธเจาพรอมพระสงฆหมใหญมารบภตตาหารทรานจงไมมเวลาจดดอกไมใหนางขชชตตรา ขณะทรอรบดอกไมอยนน นางขชชตตราไดชวยจดอาหารถวายพระสงฆและไดมโอกาสฟงค าเทศนาและค าอนโมทนาของพระพทธเจาจนจบแลวเธอไดดวงตาเหนธรรม เธอไดจายเงนเปนเหรยญกษาปณ ๘ อนซอดอกไมเตมกระเชาไปถวายพระนางสามาวด เมอทอดพระเนตรเหนดอกไมทมากกวาทกวน พระนางสามาวดตรสถามวาพระเจาอเทนพระราชทานเงนคาดอกไมเพมขนหรออยางไร นางขชชตตราสารภาพความจรงทตนเคยเบยดบงเงนคาดอกไมวนละ ๔ เหรยญกษาปณ หรความละอายใจท าใหเธองดเวนการเบยดบงทรพยนน ยงไปกวานน เธอเหนเองวา อรยทรพยภายในทเธอไดรบจากการฟงธรรมของพระพทธเจามคายงกวาทรพยภายนอก เธอมความสนโดษคอความรจกพอขนในใจจงไมปรารถนา ทจะเบยดบงเงนคาดอกไมอกเลย ทงนเพราะสนโดษคอความพอใจตามมยนดตามไดท าใหเกดความพอเพยง ดงพระบาลทวา “สนตฏฐ ปะระมง ธะนง ความรจกพอเปนยอดทรพย” สมดวยภาษตอทานธรรมทวา “ความไมพอใจจนเปนคนเขญ พอแลวเปนเศรษฐมหาศาล
จนทงนอกทงในไมไดการ จงคดอานแกจนเปนคนม”
ดวยเหตน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทสมเดจบรมบพตรพระราชสมภารเจา ผทรงพระคณอนประเสรฐไดพระราชทานแกพสกนกรชาวไทยและชาวโลกยอมเปนหลกการด าเนนชวตทปองกนการทจรตและประพฤตมชอบไดอยางมประสทธภาพยง
![Page 8: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/8.jpg)
๘
โอตตปปะความกลวบาปเกดจากการนกถงภยหรอความทกขทเปนผลจากการท าบาป ความกลวบาปทควรนกถงม ๔ ประการ คอ
๑) อตตานวาทภย ความกลวถกตนเองต าหนตเตยน หมายถงกลวการมวปปฏสารหรอความส านกผดทจะคอยตดตามเผาลนจตใจ
๒) ปรานวาทภย ความกลวผอนตเตยน หมายถง กลวการถกสงคมประณามหรอกลวการถกสอมวลชนประจาน เปนตน
๓) ทณฑภย ความกลวถกลงอาญา หมายถง กลวโทษปรบ จองจ าหรอประหารชวต รวมทงการถกยดทรพยตามทกฎหมายก าหนด
๔) ทคตภย ความกลวทคต หมายถงกลวการรบโทษในนรกเปนตนภายหลงจากสนชวตไปแลว
โอตตปปะความกลวบาปชนดท ๔ คอทคตภยนเปนเรองทพระสารบตรไดพยายามปลกฝงในใจของธนญชานพราหมณ แมพระราชนพนธในพระมหาธรรมราชาลไทเรองไตรภมพระรวงกสอนใหคนไทยกลวบาปกรรมกลวการตกนรกหมกไหม วรรณกรรมเรองไตรภมพระรวงนจงไดท าหนาทคมครองปองกนระบบศลธรรมของสงคมไทยในอดตมาอยางยาวนาน คนไทยสมยโบราณงดเวนการประพฤตทจรตเพราะกลวผลแหงบาปกรรมตามกฎแหงกรรมทวา “ท าดไดด ท าชวไดชว”
ส าหรบสงคมไทยปจจบน โอตตปปะ ความกลวผลบาปในชาตปจจบนควรไดรบการเนนย าเปนพเศษ โดยเฉพาะเรองทณฑภยคอกระบวนการใชกฎหมายลงโทษผกระท าการทจรตและประพฤตมชอบตองเปนไปอยางมประสทธภาพจงจะมผลเปนเครองกระตนโอตตปปะใหท าหนาทเปนภมคมกนมใหท าการทจรต
ธรรมทงสองประการคอหรและโอตตปปะดงทพรรณนามาเปนธรรมขนพนฐานของการปฏบตหนาทใหสจรต ผประพฤตสจรตยอมมชวตทเปนสข ดงพระบาลทยกไว ณ เบองตนวา “ ธมมะจาร สขง เสต อสมง โลเก ปะรมห จะ” แปลความวา “ผประพฤตธรรมยอมอยเปนสขทงในโลกนและในโลกหนา” ตรงกนขาม ผประพฤตทจรตตอหนาทยอมอยเปนทกขดงทพราหมณคนหนงไดพยายามพสจนเรองนในสมยพทธกาล
พราหมณคนดงกลาวนนรบราชการอยในราชส านกของพระเจาโกศล เขาเปนพราหมณผรอบรในไตรเพทและเปนชาวพทธผรกษาศล ๕ อยางเครงครด เขาไดรบการยกยองเปนอยางดจากราชส านก เขาตองการทดลองดวาจะเกดอะไรขนถาเขาประพฤตทจรตผดศลธรรม วนหนง เมอจะกลบบาน เขาไดหยบเหรยญกษาปณ ๑ อนไปจากแผงของเหรญญกคนหนงโดยมไดบอกกลาวเลย เหรญญกคนนนมไดพดอะไรกบเขา เพราะความเคารพ รงขนพราหมณหยบไปสองเหรยญกษาปณ เหรญญกคงนงเฉยเหมอนเดม ในวนทสาม พราหมณควาเหรยญกษาปณไปเตมก ามอ
![Page 9: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/9.jpg)
๙
เหรญญกคนเดมนนไดรองตะโกนวาจบโจรๆ คนทอยในเหตการณตางรมประณามพราหมณนนวาแสรงท าตวเหมอนผมศลมานานทแทกเปนโจร จากนน เขาถกจบมดสงตวไปใหพระราชาลงโทษ
พระราชาตรสถามพราหมณวา เหตใดจงท าเชนน เมอยกนตามล าพง พราหมณกราบทลวาทเขาท าลงไปเพอทดลองดวาจะเกดอะไรขนถาเขาประพฤตทจรตผดศลธรรม จากการทดลองครงน เขาไดเหนภยของการประพฤตทจรตและอานสงสของการประพฤตสจรต คอการรกษาศลใหบรสทธ การเปนคฤหสถผครองเรอนไมอาจชวยใหเขาสามารถรกษาศลไดบรสทธ เขาจงทลขอพระราชานญาตไปบวชเปนพระภกษในส านกของพระบรมศาสดา พระพทธองคตรสสรปเรองนไววา “สลง กเรวะ กลยาณง สลง โลเก อนตตระรง” แปลความวา “ไดยนวาศลนนแหละงดงาม ศลยอดเยยมในโลก”
ค าวาศลแปลวา ปกต บคคลผมหรและโอตตปปะประจ าใจยอมรกษาศลไดเปนปกตและสามารถประพฤตสจรตธรรมไดจนเปนลกษณะนสย สมเดจบรมบพตรพระราชสมภารเจาผทรงพระคณอนประเสรฐทรงปกครองแผนดนโดยสจรตธรรมมาเปนเวลา ๗๐ ปเพราะทรงรกษาศลจนเปนปกตนสย จงควรทพสกนกรชาวไทยจะไดนอมน าพระราชจรยาวตรเรองสจรตธรรมนมาปฏบตตามเพอสรางความเขมแขงใหกบสงคมไทย ถาคนไทยทงปวงประพฤตหนาทดวยความสจรต ประเทศชาตจะมความมนคง มงคงและสนตสข ทงผประพฤตสจรตธรรมกจะมแตความสขความเจรญ สมดงพระบาลทวา “ธมมะจาร สขง เสต ผประพฤตธรรมยอมอยเปนสข” ดงวสชนามา พอสมควรแกเวลา
เทสนาปรโยสาเน ในอวสานเปนทสดแหงพระธรรมเทศนาน ระตะนตตะยานภาเวนะ ระตะนตตะยะเตชะสา ขออ านาจแหงคณพระศรรตนตรย และอานภาพแหงกศลบญราศทไดบ าเพญใหเปนไปในหมสงฆ จงมารวมกนเปนตบะ เปนเดชะ เปนพลวปจจย ถวายเปนพระพรชยมงคลแดสมเดจบรมบพตรพระราชสมภารเจาทงสองพระองค ผทรงพระคณอนประเสรฐ ขอจงทรงพระเกษมส าราญ ทรงพระเจรญยงยนนาน มพระราชสรสวสดพพฒนมงคลพระชนมสขทกประการ ขอพระบารมปกแผไพศาลคมครองปองกนใหทกทานทมาประชมกน ณ ทนจงเจรญดวยอาย วรรณะ สขะ พละ ปฏภาณ ธรรมสารสมบต ธนสารสมบต ปรารถนาสงหนงประการใดทเปนไปโดยชอบประกอบดวยธรรม กขอใหความปรารถนานนๆจงพลนส าเรจสมมโนรถมงมาดปรารถนาทกประการ
รบประทานแสดงพระธรรมเทศนาในสจรตธรรมกถา พอสมควรแกเวลา ขอสมมตยตลงคงไวแตเพยงเทาน
เอวง กมดวยประการฉะน
![Page 10: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/10.jpg)
โครงการแสดงพระธรรมเทศนา “สจรตธรรมกถา” ปองกนการทจรตตามแนวพระพทธศาสนา เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร
เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๖๕ พรรษา วนอาทตยท ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐ (แรม ๑๕ คา เดอน ๘) ณ วดตางๆ ทวประเทศ
หลกการและเหตผล ดวยในวนท ๒๘ กรกฎาคม เปนวนคลายวนพระราชสมภพของสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร ในป พ.ศ. ๒๕๖๐ น เปนปมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๖๕ พรรษา พสกนกรทกหมเหลา ลวนมความปตยนดเปนอยางยง ในการน คณะสงฆโดยมตมหาเถรสมาคม ครงท ๖/๒๕๖๐ มตท ๑๖๘/๒๕๖๐ เมอวนท ๑๐ มนาคม ๒๕๖๐ เหนชอบใหวดทกวดแสดงพระธรรมเทศนากณฑ “สจรตธรรมกถา” และมตทประชมคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ครงท ๘๖๔-๓๕/๒๕๖๐ เมอวนท ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๐ เหนชอบใหจดกจกรรมการเทศนปองกนการทจรตตามแนวพระพทธศาสนา เฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๖๕ พรรษา โดยก าหนดจดกจกรรมในวนอาทตยท ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ณ วดตางๆ พรอมกนทวประเทศ พระธรรมเทศนากณฑสจรตธรรมกถานน พระพรหมบณฑต (ประยร ธมมจตโต) อธการบดมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยเปนผประพนธขนตามบนทกขอตกลงความรวมมอในการรณรงคปองกนการทจรตระหวางส านกงาน ป.ป.ช. กบมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เมอวนท ๕ กรกฎาคม ๒๕๕๖ เพอขบเคลอนยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตโดยใชกลไกทางศาสนา และรวมรณรงคเผยแพรความรดานคณธรรมจรยธรรมน าสการปฏบต โดยส านกงาน ป.ป.ช. ไดด าเนนการผลตกณฑเทศนดงกลาว จ านวน ๖๐,๐๐๐ ผก เพอแจกจายไปยงวดตางๆ ทวประเทศ ตามมตมหาเถรสมาคม ครงท ๖/๒๕๖๐ แลว วตถประสงค
๑. เพอเฉลมพระเกยรตและถวายพระราชกศลแดสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๖๕ พรรษา วนท ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๐
๒. เพอใหประชาชนทกหมเหลาบ าเพญความดนอมเกลาฯ ถวายแดสมเดจพระปรนทรมหาภมพล อดลยเดชมหาราช รชกาลท ๙
๓. เพอใหประชาชนเขาใจแนวทางการปองกนการทจรตตามแนวพระพทธศาสนา
![Page 11: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/11.jpg)
กลมเปาหมาย ประชาชนทกภาคสวน ขาราชการ นกเรยน นกศกษา ไดมสวนรวมในการจดก จกรรมทางพระพทธศาสนา เนองในโอกาสเฉลมพระเกยรตสถาบนพระมหากษตรย สถานทดาเนนการ วดทวประเทศจดเทศนกนฑ “สจรตธรรมกถา” ในวนอาทตยท ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐ (ตรงกบแรม ๑๕ ค า เดอน ๘) ภายใตมตมหาเถรสมาคม ครงท ๖/๒๕๖๐ มตท ๑๖๘/๒๕๖๐ เมอวนท ๑๐ มนาคม ๒๕๖๐ หนวยงานบผดชอบโครงการ
ส านกงาน ป.ป.ช. และมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ประโยชนทไดรบ ๑. นอมเกลาฯ ถวายพระราชกศลแดสมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๖๕ พรรษา วนท ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ๒. ประชาชนทกหมเหลาไดบ าเพญความดนอมเกลาฯ ถวายแดสมเดจพระปรนทรมหาภมพล อดลยเดชมหาราช รชกาลท ๙ ๓. ประชาชนเขาใจแนวทางการปองกนการทจรตตามแนวพระพทธศาสนาอยางถกตอง การตดตอประสานงาน มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย โทร ๐๘๖-๐๕๑-๐๐๖๒ เวบไซต www.mcu.ac.th
![Page 12: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: กัณฑ์เทศน์ สุจริตธรรมกถา...๓ ธรรมบทท ว า “อะยสา วะ มะล ง สม ฏฐ ต ง” เป นต](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041514/5e2a2b62cac5ab02e97efbde/html5/thumbnails/13.jpg)