สถานการณ์สุขภาพจิตคนไทย :...
TRANSCRIPT
สถานการณสขภาพจตคนไทย : ภาพสะทอนสงคม
สถานการณสขภาพจตคนไทย : ภาพสะทอนสงคม อภชาต จำรสฤทธรงค, ปราโมทย ประสาทกล, ปญญา ชเลศ
ขอมลทางบรรณานกรม สถานการณสขภาพจตคนไทย : ภาพสะทอนสงคม / อภชาต จำรสฤทธรงค … [และคนอน ๆ]. -- พมพครงท 1. - - นครปฐม : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, 2553 (เอกสารทางวชาการ / สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล ; หมายเลข 367)
ISBN 978-974-11-1244-9
1. สขภาพจต. 2. สขภาพจต -- แงสงคม. 3. สขภาพจต -- ไทย. I. อภชาต จำรสฤทธรงค. II. ปราโมทย ประสาทกล. III. ปญญา ชเลศ. IV. มหาวทยาลยมหดล. สถาบนวจยประชากรและสงคม. V. ชอชด
WM105 ส179 2553
ปกและรปเลม : http://khunnaipui.multiply.com
พมพครงท 1 : กมภาพนธ 2553
จำนวนทพมพ : 1,000 เลม
พมพท : บรษท จรลสนทวงศการพมพ จำกด 219 ซอยเพชรเกษม 102/2 แขวงบางแคเหนอ เขตบางแค กรงเทพฯ 10160 โทรศพท : 02 809-2281-3 โทรสาร: 02 809-2284
จดพมพโดย : สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล เลขท 999 ถนนพทธมณฑล 4 ตำบลศาลายา อำเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม 73170 โทรศพท : 02 441-9666; 02 441-0201-4 โทรสาร : 02 441-9333 e-mail : [email protected] website : http://www.ipsr.mahidol.ac.th
คำนำ สขภาพจตเปนผลรวมของปจจยมากมายในชวตคนเรา ไมวาจะเปนสภาพ
ความเปนอย ความสมพนธกบคนรอบขาง ความสามารถในการคดวเคราะหและแกปญหาอยางสรางสรรค วธการจดการอารมณ คณธรรมความดภายในใจ รวมไปจนถงสภาพความเปนชมชนและความเกอกลกนในสงคม การดแลสขภาพจตและการสรางเสรมความเขมแขงใหกบจตใจคนไทย จงมงาน หลายดานทตองอาศยความรวมมอของหนวยงานทมความเชยวชาญตางกน
โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป เปนความรวมมอของสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล สำนกงานสถตแหงชาต กรมสขภาพจต และแผนงานสรางเสรมสขภาพจตเพอสขภาวะสงคมไทย สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ เปนความคดรเรมทถอเปนการเปดมตใหมในการทำงานสขภาพจต ซงไดชวยสรางฐานขอมลและความรทจะมผลตอการกำหนดนโยบายสขภาพจต ตลอดจนนโยบายของรฐ
หนงสอสามเลม ไดแก 1) ความสขเปนสากล 2) สถานการณสขภาพจตคนไทย : ภาพสะทอนสงคม และ3)วเคราะหสขภาพจตผานขาว เปนอกหนงผลผลตจากโครงการดงกลาว ทจะมสวนสำคญในการกำหนดทศทางการทำงานวชาการในดานน ซงหากพจารณาจากขอบเขตเนอหาของหนงสอ สามเลมในชดนแลว จะพบวาเปนความพยายามนำความรทงทเปนสากล ขอมลทเปนหลกฐานเชงประจกษภายในประเทศ และมมมองของประชาชนและสอมวลชน มาประมวลภาพสขภาพจตของสงคมไทยไดอยางนาชนชม
ในฐานะผนำของกรมสขภาพจต ผมจงมความภมใจเปนอยางยง ทกรมสขภาพจตไดมสวนรวมในการสรางสรรคผลงานทมคณคานตอสงคมไทย และผมมความเชอมนวา ความรวมมอในการทำงานในลกษณะนจะเปนประโยชนตอคนไทยและวชาการดานสขภาพจตไดมากยงขน
นายแพทยชาตร บานชน
อธบดกรมสขภาพจต
คำนำ
หนงสอ 3 เลมน ประกอบดวย 1) ความสขเปนสากล 2) สถานการณ
สขภาพจตคนไทย:ภาพสะทอนสงคม และ 3) วเคราะหสขภาพจตผานขาว
เปนชดหนงสอของโครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป ภายใต
แผนงานสรางเสรมสขภาพจตเพอสขภาวะสงคมไทย กรมสขภาพจต กระทรวง
สาธารณสข จดทำขนเพอใหสาธารณชนไดมองเหนภาพสถานการณตางๆ ท
เกยวของกบสขภาพจตคนไทยทชดเจนขน
หนงสอ “ความสขเปนสากล” เปนการศกษาถงระดบความสขของ
คนไทย และปจจยตางๆ ททำใหคนเรามความสขทแตกตางกน โดยสงเคราะห
องคความรเกยวกบความสขจากงานวจยตางๆ ทงในประเทศไทยและ
ตางประเทศ หนงสอ “สถานการณสขภาพจตคนไทย : ภาพสะทอนสงคม”
นำเสนอขอมลเกยวกบสขภาพจตคนไทยจากหลายแหลง โดยเฉพาะอยางยง
ขอมลทไดจากความรวมมอของสำนกงานสถตแหงชาตซงเปนขอมลในระดบ
ประเทศ และจดทำเปนชดดชนสขภาพจต เพอสะทอนใหเหนสถานการณ
ตลอดจนประเดนทางสงคมของประเทศไทยในปจจบน และหนงสอ “วเคราะห
สขภาพจตผานขาว” เปนการวเคราะหขาว ระหวางเดอนสงหาคม 2551-
มถนายน 2552 ทมผลกระทบตอทกข-สข ของประชาชน โดยรวบรวมขอมล
ขาวสารทงในประเทศและตางประเทศ ทไดรบความสนใจจากประชาชน
ทงนขอมลทได นำมาสงเคราะหโดยจตแพทย และนกจตวทยา เพอชชดวา
ประเดนขาวนนๆ มผลกระทบตอสขภาพจตคนไทยเชนไรบาง และยงสามารถ
เปนแนวทางการเฝาระวงทางประชากรจากสถานการณทางสงคม สำหรบการ
ขบเคลอนงานดานสขภาพจตในเชงรก
สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล ขอขอบคณ
นายแพทยประเวช ตนตพวฒนสกล นายแพทยทรงคณวฒ กรมสขภาพจต
และผจดการแผนงานสรางเสรมสขภาพจตเพอสขภาวะสงคมไทย และ
สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ ทสนบสนนการจดทำ
หนงสอชดน คณะผจดทำหวงวาหนงสอทงสามเลมจะเปนแหลงขอมลทม
ประโยชนตอผอาน และเปนแหลงศกษาคนควาขอมล สำหรบผทสนใจได
เปนอยางด
รองศาสตราจารย ดร.สรยพร พนพง
ผอำนวยการสถาบนวจยประชากรและสงคม
สารบญ คำนำ 3
สารบญแผนภม 10
สารบญตาราง 14
บทนำ 17
บทท 1 สถานการณสขภาพจตคนไทย 25
1 สถานการณสขภาพจตคนไทย 27
2 สถาการณสขภาพจตของประชากรในภาคตางๆ 31
3 สถานการณผปวยดานจตเวช 36
4 สถานการณทรพยากรดานสขภาพจตของประเทศไทย 38
บทท 2 ศาสนา การยอมรบการเปลยนแปลงทางสงคม 41 และคณธรรม จรยธรรม
1 ความเครงทางศาสนา และการยอมรบพฤตกรรม 43
การเปลยนแปลงทางสงคม
2 คณธรรมจรยธรรม 46
3 สถตคดอาญา: ภาพสะทอนคณธรรมจรยธรรม 49
ของสงคมไทย
4 ภาวะการตายจากการฆาตวตายและการถกฆาตาย 51
บทท 3 ความสมพนธในครอบครว เพอนบาน 55 และชมชน
1 ความสมพนธในครอบครว และความสมพนธ 57
ระหวางเพอนบาน
2 ดชนแสดงความสมพนธภายในครอบครว 60
3 ดชนชมชนเขมแขง 66
4 ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ 68
บทท 4 สถานการณสขภาพกายทสะทอน 71 สขภาพจตคนไทย
1 สขภาพกายกบสขภาพจต 73
2 การออกกำลงกายของประชากร 75
3 ดชนการมสขภาวะ 78
4 การสบบหรและดมสราของประชากร 80
บทท 5 เศรษฐานะของครวเรอน 83 และพฤตกรรมการใชจาย
1 เศรษฐานะของครวเรอน 85
2 พฤตกรรมการใชจายและการออม 87
3 ดชนเศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม 88
บทท 6 พฤตกรรมทสงเสรมและไมสงเสรม 91 สขภาพจตเดกและเยาวชน
1 พฤตกรรมทสงเสรมสขภาพจต: หนงสอ ดนตร กฬา 93
และงานบาน
2 พฤตกรรมทไมสงเสรมสขภาพจต: เทยว พนน เกมส 96
3 คดเดกและเยาวชน 99
4 การอยอาศยกบพอแม 102
บทสงทาย 105
สรปสถานการณสขภาพจตคนไทย ป 2551 107
รายงานสถานการณสขภาพจตคนไทยกบงาน 112
ของนกสงคมวทยาทตองทำตอไป
เอกสารอางอง 115
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก: ขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคม 119
และวฒนธรรม พ.ศ. 2551
ภาคผนวก ข: ขอมลจากหนวยงานตางๆ 135
คณะกรรมการชทศทาง “โครงการรายงาน 144 สถานการณสขภาพจตประจำป”
สารบญแผนภม
แผนภมท 1 รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
27
แผนภมท 2 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามเพศ และอาย พ.ศ. 2551
29
แผนภมท 3 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามพนท อยอาศยและภาค พ.ศ. 2551
30
แผนภมท 4 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามเพศ และภาค พ.ศ. 2551
32
แผนภมท 5 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามกลมอาย และภาค พ.ศ. 2551
33
แผนภมท 6 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามอาชพ และภาค พ.ศ. 2551
35
แผนภมท 7 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551
44
แผนภมท 8 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการยอมรบพฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
45
แผนภมท 9 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามทศนคต เชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการ ความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาค พ.ศ. 2551
47
แผนภมท 10 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสำนกผดและภาค พ.ศ. 2551
48
แผนภมท 11 จำนวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจำแนกตามภาค ประจำปงบประมาณ 2549 และประจำปงบประมาณ 2551
50
แผนภมท 12 อตราการฆาตวตายสำเรจตอประชากรแสนคน จำแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
52
แผนภมท 13 อตราการฆาตวตายสำเรจตอประชากรแสนคน จำแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
53
แผนภมท 14 อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จำแนกตาภาค พ.ศ. 2542 - 2550
54
แผนภมท 15 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามคำตอบ
วารบประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากน
และภาค พ.ศ. 2551
58
แผนภมท 16 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามทศนคต
เชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและ
คนในบานของเพอนบานและภาค พ.ศ. 2551
59
แผนภมท 17 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามระดบ
สขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
73
แผนภมท 18 รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของ
ประชากรอาย 15 ปขนไป จำแนกตามอาย
พ.ศ. 2551
74
แผนภมท 19 รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออก
กำลงกาย จำแนกตามอาย พ.ศ. 2550
76
แผนภมท 20 รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออก
กำลงกาย จำแนกตามเขตการปกครองและ
ภาค พ.ศ. 2550
77
แผนภมท 21 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหร
เปนประจำ จำแนกตามภาค พ.ศ. 2544
2547 และ 2550
81
แผนภมท 22 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสรา
จำแนกตามภาค พ.ศ. 2544 2547 และ 2550
82
แผนภมท 23 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามของใช
ครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค
พ.ศ. 2551
86
แผนภมท 24 รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตาม
พฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
87
แผนภมท 25 รอยละของประชากรอาย 15 - 24 ปไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการเขา
รวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551
94
แผนภมท 26
แผนภมท 27
รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการอาน
หนงสอและภาค พ.ศ. 2551
รอยละของประชากรอาย 15 - 24 ปไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการเลน
พนน ตสลอด หวย บอลและภาค พ.ศ. 2551
95
97
แผนภมท 28
แผนภมท 29
รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยง
ตอการมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการเทยว
กลางคนและภาค พ.ศ. 2551
จำนวนคดเดกและเยาวชนทถกดำเนนคด
โดยสถานพนจฯ ทวประเทศ จำแนกตามเพศ
พ.ศ. 2542-2551
98
100
สารบญตาราง
ตารางท 1 อตราผปวยโรคจตตอประชากรแสนคน
จำแนกตามภาค พ.ศ. 2545-2550
37
ตารางท 2 จำนวนและอตราจตแพทยตอประชากรแสนคน
จำแนกตามภาค พ.ศ. 2548 -2550
40
ตารางท 3 ดชนความอยดมสขของครอบครวไทย
พ.ศ. 2546
61
ตารางท 4 ดชนครอบครวอบอน 64
ตารางท 5 ดชนชมชนเขมแขง 67
ตารางท 6 ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ 69
ตารางท 7 ดชนการมสขภาวะ 79
ตารางท 8 ดชนเศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม 89
ตารางท 9 รอยละของคดเดกและเยาวชนทถกดำเนนคด
โดยสถานพนจฯ ทวประเทศจำแนกตามฐาน
ความผด พ.ศ. 2542-2551
101
ตารางท 10 จำนวนและรอยละของเดกอาย 0 - 17 ป
จำแนกตาม การอยอาศยกบพอ แม พ.ศ. 2551
103
บทนำ
18
รายงานสถานการณสขภาพจตคนไทย: ภาพสะทอนสงคม
ฉบบทอยในมอทานขณะนเปนการนำเอาขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 ดำเนนการโดยสำนกงานสถตแหงชาต โดยความรวมมอจากโครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล มาจดทำเปนดชนสขภาพจต แลวนำเสนอสถานการณสขภาพจต ของคนไทยในเชงปรมาณ เพอสะทอนใหเหนสถานการณตลอดจน ปญหาทางสงคมของประเทศไทยในปจจบน
19
การสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 ดำเนนการสำรวจขอมลในเดอนตลาคม พ.ศ. 2551 ดวยการสมภาษณประชากรตวอยางทวทกภาคของประเทศดวยแบบสอบถาม นอกจากจะสอบถามสภาวะทางสงคม เศรษฐกจ และวฒนธรรมของประชากรตวอยางแลว ยงไดผนวกขอคำถามเกยวกบสขภาพจตเขาไปดวย ขอมลสขภาพจตจากโครงการสำรวจทนำมาใชวเคราะหสขภาพจตครงน ไดมาจากประชากรตวอยางอาย 15 ปขนไปทตอบแบบสอบถามสขภาพจตดวยตนเองจำนวน 27,099 คน จากทวทกภาคของประเทศ แบงเปนเพศชาย 10,836 คน เพศหญง 16,263 คน แบงเปนตวอยางทอยในกรงเทพมหานคร 3,657 คน ภาคกลาง 6,285 คน ภาคเหนอ 5,089 คน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 8,626 คน และภาคใต 3,441 คน
การวดสขภาพจตคนไทยใชแบบสอบถามวดสขภาพจตคนไทยฉบบสน 15 ขอของ อภชย มงคล และคณะ (2547) ซงผานการพฒนาและทดสอบมาแลวเปนอยางดจนเปนทยอมรบในระดบประเทศ และ มการนำไปใชอยางแพรหลาย ประเดนคำถาม 15 ขอมดงตอไปน
มตของ
สขภาพจต
คำถาม
สภาพจตใจ 1. ทานรสกพงพอใจในชวต
2. ทานรสกสบายใจ
3. ทานรสกเบอหนายทอแทกบการดำเนนชวตประจำวน
4. ทานรสกผดหวงในตวเอง
5. ทานรสกวาชวตมแตความทกข
20
มตของ
สขภาพจต
คำถาม
สมรรถภาพ
ของจตใจ
6. ทานสามารถทำใจยอมรบไดสำหรบปญหาทยากจะ
แกไข (เมอมปญหา)
7. ทานมนใจวาจะสามารถควบคมอารมณไดเมอม
เหตการณคบขนหรอรายแรงเกดขน
8. ทานมนใจทจะเผชญเหตการณรายแรง
ทเกดขนในชวต
คณภาพ
ของจตใจ
9. ทานรสกเหนอกเหนใจเมอผอนมทกข
10. ทานรสกเปนสขในการชวยเหลอผอนทมปญหา
11. ทานใหความชวยเหลอแกผอนเมอมโอกาส
12. ทานรสกภมใจในตนเอง
ปจจย
สนบสนน
13. ทานรสกมนคงปลอดภยเมออยในครอบครว
14. เมอทานปวยหนกเชอวาครอบครวจะดแลเปนอยางด
15. ทานและสมาชกในครอบครวมความรกและผกพนตอกน
คำถามแตละขอจะมคะแนน 3 คะแนน คำตอบทเปนลบสดจะได
0 คะแนน และคำตอบทเปนบวกสดจะได 3 คะแนน เมอนำคะแนนจาก
คำถามทง 15 ขอมารวมกนแลวผทไดคะแนนเตมคอ 45 คะแนน คอผทม
สขภาพจตสมบรณทสด ซงตรงขามกบคะแนนนอยทสด คอ 0 คะแนน คอผท
มสขภาพจตแยทสด
21
คะแนนทไดจากคำตอบเกยวกบสขภาพจตทง 15 ขอ แบงสขภาพจต
ของคนออกเปน 3 กลมตามเกณฑตอไปน
0 - 27 คะแนน หมายถง สขภาพจตตำกวาคนทวไป หรอเสยง
ทจะมปญหาสขภาพจต
28-34 คะแนน หมายถง สขภาพจตอยในเกณฑมาตรฐาน คอ
เฉลยเทากบคนทวไป
35-45 คะแนน หมายถง สขภาพจตดกวาคนทวไป
ในการวเคราะหขอมลใชคาถวงนำหนก (Weighted cases) ซง
สำนกงานสถตแหงชาต จดทำสำหรบการสำรวจสภาวะทางสงคมและ
วฒนธรรม พ.ศ. 2551 โดยเฉพาะ เพอใหขอมลของการสำรวจนสามารถใช
เปนตวแทนประชากรในระดบภาค และประเทศได
นอกจากขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ.
2551 แลว รายงานสถานการณสขภาพจตคนไทย: ภาพสะทอนสงคม ฉบบน
ยงไดใชขอมลทตยภมทสะทอนสถานการณสขภาพจตของคนไทยจาก
หนวยงานตางๆ เชน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข กรมตำรวจ
สำนกงานสงเสรมสถาบนครอบครว สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการ
เศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดรวบรวมไว ทงทเปนขอมลจากการสำรวจ
และสถตของหนวยงาน และไดมการเผยแพรแลว ทงในรปแบบของหนงสอ
รายงานการวจย และเวปไซดของหนวยงาน ขอมลเหลานไดนำมาใชประกอบ
การแสดงภาพสถานการณสขภาพจตของคนไทยใหชดเจนยงขน เนองจาก
22
ทผานมาขอมลทแสดงถงสาเหตและผลของปญหาสขภาพจตมอยอยาง
กระจดกระจาย หนวยงานแตละแหงเกบรวบรวมขอมลของตนไว โดยมได
มการนำขอมลมาบรณาการเชอมโยงกนอยางเปนระบบ ดงนนจงยงไมม
การเสนอภาพรวมของสถานการณสขภาพจตของคนไทยทชดเจน
สำหรบเนอหาของรายงานแบงเปน 7 บท ดงน
บทท 1 เปนการนำเสนอสถานการณสขภาพจตคนไทยทงประเทศ
และสถานการณสขภาพจตของคนไทยในภาคตางๆ ของป 2551 นอกจากน
ยงไดนำเสนอสถานการณของผปวยดานจตเวช และบคลากรดานจตเวชไว
ในบทนดวย
บทท 2 เปนการนำเสนอสถานการณสขภาพจตในแงมมทางศาสนา
การยอมรบการเปลยนแปลงทางสงคม และทศนคตเชงบวกตอคณธรรม
จรยธรรมของประชากร ขอมลสถตคดอาญา และภาวะการตายจากการ
ฆาตวตายและการถกฆาตายของประชากร
บทท 3 เปนการนำเสนอสถานการณสขภาพจตในมตความสมพนธใน
ครอบครว เพอนบาน และชมชนวามความเกยวของกนอยางไร รวมถงการนำ
เสนอดชนแสดงความสมพนธภายในครอบครว ดชนชมชนเขมแขง และดชน
สภาพแวดลอมและระบบนเวศ ของสำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา
สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.)
23
บทท 4 เปนการนำเสนอสถานการณสขภาพกายทสะทอนสขภาพจต
คนไทย ไดแก การออกกำลงกายของประชากร ดชนการมสขภาวะ และการ
สบบหรและดมสราของประชากร
บทท 5 เปนการนำเสนอภาพสะทอนของความสำคญทางเศรษฐกจ
ทมตอสขภาพจต โดยพจารณาจากเศรษฐานะของครวเรอน และพฤตกรรม
การใชจายของประชากรวามความเกยวของกบสขภาพจตอยางไร รวมถง
การนำเสนอดชนเศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม เพอใหเหนสถานการณ
ทางเศรษฐกจของประเทศ
บทท 6 เปนการนำเสนอสถานการณทางสขภาพจตของเดกและ
เยาวชนผานพฤตกรรมทสงเสรมและไมสงเสรมสขภาพจต โดย พฤตกรรมท
สงเสรมสขภาพจต ไดแก การอานหนงสอ เลนดนตร กฬา และการชวยงานบาน
สวนพฤตกรรมทไมสงเสรมสขภาพจต ไดแก การเทยวกลางคน เลนการพนน
และเกมส เปนตน นอกจากนยงไดนำเสนอขอมลคดเดกและเยาวชน
และการอยอาศยกบพอแม ซงขอมลเหลาน เปนตวสะทอนสถานการณ
ทางสขภาพจตของเดกและเยาวชนไดเปนอยางด
ในสวนสดทายของรายงานฉบบนคอ บทสงทาย จะเปนการสรป
สถานการณสขภาพจตคนไทย ป 2551 และรายงานสถานการณสขภาพจต
คนไทยกบงานของนกสงคมวทยาทตองทำตอไป
บทท 1
สถานการณสขภาพจตคนไทย
26
“ในป 2551 คนไทย สวนใหญมสขภาพจตอยในเกณฑมาตรฐาน แตคนไทยอกเกอบ 1 ใน 5 เสยง ตอการมปญหาสขภาพจต ประชากรในภาคกลางเสยงสงทสด ขณะทในภาคใตป ร ะ ช า ก ร ม ส ข ภ า พ จ ต ดกวาภาคอนๆ สวนกระแสปญหาชายแดนใต”
27
1 สถานการณสขภาพจตคนไทย
ในป 2551 ประชากรไทยสวนใหญมสขภาพจตอยในเกณฑมาตรฐาน
คอมคะแนนสขภาพจตเฉลยเทากบ 31.9 คะแนน จากคะแนนเตม 45
คะแนน หากจำแนกตามเกณฑสขภาพจต พบวา คนไทยรอยละ 54.3 มระดบ
สขภาพจตอยในเกณฑมาตรฐานคอเฉลยเทากบคนทวไป (28 – 34 คะแนน)
รอยละ 28.3 มระดบสขภาพจตดกวาคนทวไป (สงกวา 34 คะแนน) และ
อกเกอบ 1 ใน 5 คอรอยละ 17.4 มระดบสขภาพจตตำกวาคนทวไป (ตำกวา
28 คะแนน) หรอเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ.
2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
28
เมอพจารณาสขภาพจตของประชากรเพศชายและเพศหญง พบวา
ผชายมสขภาพจตดกวาผหญง โดยผชายทมคะแนนสขภาพจตตำกวา 28 หรอ
มความเสยงตอปญหาสขภาพจตรอยละ 16.3 เทยบกบคะแนนของผหญง
ซงเทากบรอยละ 18.1
เมอพจารณาสขภาพจตตามวยของประชากร พบวา ผสงอายเสยงท
จะมปญหาสขภาพจตมากทสด รองลงมาคอ กลมเยาวชนอาย 15 – 24 ป
และกลมวยแรงงานมความเสยงนอยสด (รอยละ 21.6, 17.7 และ 16.3 ตาม
ลำดบ)
เมอจำแนกตามภาคทอยอาศยของประชากร พบวา คนไทยในภาค
กลางเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากทสด (รอยละ 20.6) รองลงมาคอภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอ กรงเทพมหานคร ภาคเหนอ และภาคใตเสยงทจะม
ปญหาสขภาพจตนอยทสด เปนทนาสงเกตวาประชาชนในภาคใตมสขภาพจต
ดกวาภาคอนๆ (รอยละ 12.5)
ในแงของทอยอาศยในเมองและชนบท พบวา ประชากรทอาศยอยใน
เขตเมองเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาประชากรทอาศยอยในเขต
ชนบท (รอยละ 15.5 และ 18.4 ตามลำดบ)
29
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
30
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
31
2 สถานการณสขภาพจตของ ประชากรในภาคตางๆ
หากศกษาเฉพาะกลมเสยงทจะมปญหาสขภาพจตหรอกลมทได
คะแนนสขภาพจตตำกวา 28 คะแนน เพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวาง
ภาคตามลกษณะทางประชากร พบวา
ผชายในกรงเทพมหานครจะเสยงมากกวาผหญง ในขณะทภาคอนๆ
ผหญงจะเสยงมากกวาผชาย
เมอแยกตามกลมอายโดยพจารณากลมเสยงสงสดของแตละภาค
พบวา ในภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ผสงอาย
จะเสยงมากกวาประชากรในกลมอายอนๆ โดยเฉพาะผสงอายในภาคกลาง
เสยงทจะมปญหาสขภาพจตสงทสด ในขณะทกรงเทพมหานคร และภาคใต
กลมเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากทสดคอ กลมเยาวชนอาย 15-24 ป
เมอพจารณาตามเขตเมองและชนบท พบวา ประชากรทอาศยอย
ในเขตเมองเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาประชากรทอาศยอย
ในเขตชนบทเกอบทกภาค ยกเวนภาคใตจะแตกตางกวาภาคอนๆ คอ
ประชากรในเขตชนบทจะมความเสยงตอการมปญหาสขภาพจตนอยกวา
ประชากรในเขตเมอง
32
แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
33
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
34
เมอพจารณาตามระดบการศกษาสงสดทจบ พบวาในทกๆ ภาคของ
ประเทศ เมอคนไทยมการศกษาสงขน ความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตจะ
ลดลง
หากพจารณาตามสถานภาพสมรส พบวา กลมประชากรทมสถานภาพ
สมรสเดยวหรอไมมสถานภาพสมรส (โสด หมาย หยา แยก) เสยงมากกวา
กลมทมสถานภาพสมรสค (สมรส) โดยกลมคนทเปนหมาย หยา แยก
เสยงมากกวาคนในกลมสถานภาพสมรสอนๆ ในทกๆ ภาค โดยเฉพาะในภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอ (รอยละ 33.0) และภาคกลาง (รอยละ 32.9)
เมอพจารณากลมเสยงทจะมปญหาสขภาพจตตามการประกอบอาชพ
พบวา ในเกอบทกภาคของประเทศ กลมทำงานรบจางทวไปและกรรมกร
จะเสยงมากกวาคนในอาชพอนๆ ยกเวนในภาคใตกลมพนกงานลกจางเอกชน
จะเสยงมากกวาอาชพอนๆ ในขณะทกลมอาชพขาราชการและพนกงาน
รฐวสาหกจเปนกลมทเสยงนอยทสดในทกภาค
35
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
36
3 สถานการณผปวยดานจตเวช
ขอมลอกชดหนงทจะสะทอนสถานการณสขภาพจตของประชากร
ไดเปนอยางด คอ ขอมลผปวยดานจตเวช จากการรวบรวมขอมลผปวยดาน
จตเวชป 2545 – 2550 ของศนยสขภาพจตท 1-19 และศนยสารสนเทศ กอง
แผนงาน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข แสดงใหเหนวา กลมผปวย
โรคจต โรควตกกงวล และผตดสารเสพตดมแนวโนมลดลง ในขณะทผปวย
โรคซมเศรากลบมแนวโนมเพมสงขน
เมอพจารณารายงานผปวยโรคจต พบวา อตราผปวยในภาพรวมของ
ประเทศมแนวโนมลดลง โดยภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอตรา
ผปวยในภาพรวมสงทสด ขณะทภาคใตมอตราผปวยนอยทสด
หากพจารณาผปวยโรควตกกงวล พบวา อตราผปวยในภาพรวมของ
ประเทศมแนวโนมลดลงเชนเดยวกนกบผปวยโรคจต ภาคกลางและภาคตะวน
ออกเฉยงเหนอมแนวโนมการลดลงของอตราผปวยโรควตกกงวลชดเจนกวา
ภาคอนๆ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอยงเปนภาคทมอตราผปวยโรควตก
กงวลสงกวาภาคอนๆ อกดวย
สำหรบอตราผตดสารเสพตดในภาพรวมของประเทศมแนวโนมลดลง
โดยอตราผตดสารเสพตดในป 2550 (131.96 ตอประชากรแสนคน) ลดลง
เกอบ 3 เทาตว เมอเทยบกบป 2546 (372.17) หากพจารณาเปนรายภาค
พบวา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอตราของผตดสารเสพตดในป 2550
(65.61) ลดลงมากกวาภาคอน และลดลงถงเกอบ 4 เทา เมอเทยบกบป
2546 (225.28)
37
หากพจารณาผปวยโรคซมเศรา พบวา ในภาพรวมอตราผปวยโรคซม
เศราของประเทศมแนวโนมเพมสงขน โดยภาคใตมอตราผปวยโรคซมเศราตำ
กวาภาคอนๆ แตอยางไรกตามอตราผปวยโรคนในภาคใตกมแนวโนมเพม
สงขนกวาภาคอนๆ
ตารางท 1: อตราผปวยโรคจตตอประชากรแสนคน จำแนกตามภาค
พ.ศ. 2545-2550
ภาค
อตราผปวยโรคจตตอประชากรแสนคน พ.ศ. 2545-2550
จำแนกตามภาค
2545* 2546 2547 2548 2549 2550
กทม. 594.54 1,505.63 506.47 722.85 579.64 601.03
กลาง 867.39 770.96 939.13 561.00 948.48 758.26
เหนอ 806.60 539.58 402.91 560.44 586.50 657.40
ตะวนออกเฉยงเหนอ 995.14 817.36 834.57 656.34 625.85 467.45
ใต 521.04 346.04 360.19 312.56 419.20 428.74
รวมทงประเทศ 828.05 753.11 682.67 574.38 664.00 581.06
ทมา: คำนวณจากขอมล จำนวนและอตราผปวยสขภาพจตตอประชากร 100,000 คน ปพ.ศ. 2545 - 2550 หนวยนบ: คน (ผปวย 8 โรค) รวบรวมและวเคราะหโดย ศนยสขภาพจตท1-19และ ศนยสารสนเทศ กองแผนงาน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (http://www.dmh.go.th/report/report1.asp)
หมายเหต: * ป 2545 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอขาดขอมลจงหวดอดรธาน
38
4 สถานการณทรพยากรดานสขภาพจต ของประเทศไทย
จากการสำรวจทรพยากรดานสขภาพจตของประเทศไทยป 2550
โดยกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข พบวา อตราสวนของบคลากรดาน
สขภาพจตมแนวโนมเพมสงขน แตถอวายงอยในระดบทตำมากๆ เมอเทยบ
กบจำนวนประชากรทตองรบผดชอบ
ดานจตแพทย ในป 2550 ประเทศไทยมจตแพทยจำนวนเพยง 502
คน คดเปนอตราตอประชากรแสนคนเทากบ 0.80 หรอจตแพทย 1 คน
ตอประชากร 125,000 คน หากแยกตามภาคจะพบวา กรงเทพมหานคร
มอตราสวนของจตแพทยสงกวาภาคอนๆ คอมจตแพทยกระจกตวกนอยใน
เขตกรงเทพมหานครคดเปนรอยละ 48 ของจตแพทยทงประเทศ ขณะทภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอมอตราสวนของจตแพทยนอยทสด โดยจตแพทย 1 คน
ตองดแลประชากรถง 357,143 คน
39
พยาบาลจตเวชเปนบคลากรดานสขภาพจตทมจำนวนมากทสด ในป
2550 ประเทศไทยมพยาบาลจตเวช 2,302 คน คดเปนอตราตอประชากร
แสนคนเทากบ 3.65 หรอพยาบาลจตเวช 1 คน ตอประชากร 27,397 คน
หากแยกตามภาค พบวา กรงเทพมหานครมอตราสวนของพยาบาลจตเวช
มากทสด รองลงมาคอ ภาคใต ภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนออก
เฉยงเหนอ
ในสวนของนกจตวทยา พบวา ในป 2550 ประเทศไทยมนกจตวทยา
เพยง 297 คนเทานน หรอคดเปนอตราตอประชากรแสนคนเทากบ 0.47
และถอวามจำนวนบคลากรดานสขภาพจตนอยทสดเมอเทยบกบ 2 วชาชพ
ทางดานสขภาพจตขางตน นกจตวทยาจะทำหนาทประเมนสภาพจตใจ และ
ใหการบำบดรกษาผปวยตงแตระยะแรก หากแยกตามภาค กรงเทพมหานคร
ยงเปนพนททมอตราสวนของนกจตวทยามากกวาภาคอนๆ ของประเทศ
นอกจากนในสวนของนกสงคมสงเคราะห พบวา ในป 2550
ประเทศไทยมนกสงคมสงเคราะหจำนวน 424 คน โดย 3 ใน 4 กระจกตวอย
ในกรงเทพมหานคร และพบวาในป 2550 ประเทศไทยมนกอาชวะบำบด
เพยง 82 คน หรอคดเปนอตราสวนตอประชากรแสนคนเทากบ 0.13 คน
40
ตารางท 2: จำนวนและอตราจตแพทยตอประชากรแสนคน จำแนก
ตามภาค พ.ศ. 2548 -2550
ภาค
พ.ศ. 2548 พ.ศ. 2549 พ.ศ. 2550
จำนวน อตราตอ ประชากรแสนคน
จำนวน อตราตอ ประชากรแสนคน
จำนวน อตราตอ ประชากรแสนคน
กทม. 233 4.12 240 4.22 241 4.22
กลาง 93 0.62 104 0.69 113 0.42
เหนอ 41 0.35 45 0.38 50 0.73
ตะวนออกเฉยงเหนอ 46 0.22 53 0.25 60 0.28
ใต 32 0.38 39 0.46 38 0.44
รวม 445 0.71 481 0.77 502 0.8
ทมา: รายงานสรปผลการสำรวจทรพยากรดานสขภาพจตของประเทศไทย ป 2550. ศนยสารสนเทศ กองแผนงาน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.
41
บทท 2
ศาสนา การยอมรบการเปลยนแปลง ทางสงคม และคณธรรม จรยธรรม
42
“กา รม คณธ ร รม จรยธรรม และการปฏบตตามคำสอนทางศาสนา สามารถชวยลดความเสยงตอการมปญหาสขภาพจตไดอยางเหนไดชดเจน”
43
1 ความเครงทางศาสนา และการยอมรบพฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคม
การปฏบตตามหลกคำสอนทางศาสนาเปนผลดตอสขภาพจตของ
ประชากร ขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551
ไดแสดงใหเหนวา ระดบความเครงทางศาสนามความสมพนธเชงบวกกบระดบ
ของสขภาพจต กลาวคอ ระดบความเครงทางศาสนาของประชากรทเพมขน
ทำใหความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตลดลง ซงเปนเชนเดยวกนในทกภาค
การสำรวจฯ ครงนมขอมลทนาสนใจในเรองของการยอมรบพฤตกรรม
การเปลยนแปลงทางสงคมวา ผทยอมรบการเปลยนแปลงไมไดเลย กบผท
ยอมรบการเปลยนแปลงไดมากจะมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
มากกวาผทยอมรบการเปลยนแปลงไดนอย (รบไดบางเรอง) ในทกภาค โดย
จะชดเจนมากในภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
44
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการ
มปญหาสขภาพจต จำแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
45
แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามการยอมรบพฤตกรรมการเปลยนแปลงทาง
สงคมและภาค พ.ศ. 2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
46
2 คณธรรมจรยธรรม
คณธรรมและจรยธรรมมความสมพนธในเชงบวกกบการมสขภาพจต
ทดของประชากร คณธรรมและจรยธรรมในการสำรวจสภาวะทางสงคมและ
วฒนธรรม พ.ศ. 2551 วดโดยถามทศนคตในประเดนตอไปน การใหความ
ชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาต การตอบแทนผมพระคณ
หรอชวยเหลอเรา การรบผดและขอโทษในความผดททำหรอมสวนรวมรบผด
ชอบ การยกโทษและใหอภยอยางจรงใจตอผทสำนกผด การเขารวมกจกรรม
ทเปนประโยชนตอชมชนและหมบาน และการบรจาคทรพย วสดกอสราง
อาหารเพอชวยเหลอผทเดอนรอน ผทมทศนคตในทางบวกตอประเดนเหลาน
ยงมากความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตกจะลดลงมากเชนกน ความสมพนธ
ในทางกลบกนระหวางคณธรรม จรยธรรม และความเสยงตอการมปญหา
สขภาพจตเชนนพบไดในทกๆ ภาค
47
แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการ
มปญหาสขภาพจต จำแนกตามทศนคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอ
คนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาค พ.ศ. 2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
48
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอน
อยางจรงใจตอผทสำนกผดและภาค พ.ศ. 2551
16.3 18.1 17.7 16.321.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ตำกวาคนทวไป17.4
ดกวาคนทวไป28.3
เทาคนทวไป54.3
ชาย หญง 15-24 ป 25-59 ป 60 ปขนไป
แผนภมท 1: รอยละของสขภาพจตประชากรอาย 15 ปขนไป พ.ศ. 2551
แผนภมท 3: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพนทอยอาศยและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 4: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามเพศและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 2: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จำแนกตามเพศและอาย พ.ศ. 2551
15.518.4
16.020.6
15.418.8
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใต
16.3 16.519.5
13.517.3
12.018.1 15.7
21.316.8 19.6
12.9
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
รวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม. กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
ชาย หญ ง
17.7 19.7 21.4
13.1 17
.3
17.5
16.3
15.5 18
.7
14.0 18
.2
11.4
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
15-24 ป 25-59 60 ปขนไปป
8.1
4.2 7.
5
4.6
12.7
9.0
19.1
17.8 21
.2
13.1
20.5
20.8
14.9 16.6 18.2
14.1
13.5
10.115
.6
14.8 17.6
12.3 18
.2
9.2
27.4
45.5
34.8
30.6
19.6
16.5
11.8
9.7 12
.7
10.8
12.6
13.3
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เกษตรกร
แผนภมท 5: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามกลมอายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามความเครงศาสนาและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 8: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการยอมรบฤตกรรมการเปลยนแปลงทางสงคมและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามอาชพและภาค พ.ศ. 2551
ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ
แมบาน/ไมไดประกอบอาชพ
รบจางทวไป/กรรมกร
พนกงาน/ลกจางเอกชน
อนๆ
นกเรยน/นกศกษา
คาขาย/ประกอบธรกจสวนตว
26.2 28.1
35.2
23.7
19.3
29.8
19.7
20.7 23.0
15.2 21
.0
15.9
12.8
9.5 14
.2
13.1 15
.6
8.7
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
เครงนอย เครงปานกลาง เครงมาก
18.7 21
.7
21.5
18.0
19.5
13.215.8
15.1 18
.0
14.7 16.9
11.9
19.5
15.8
23.8
14.8
22.5
13.3
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ยอมรบไม ได ยอมรบได นอย ยอมรบได มาก
12.0
9.3 15
.2
9.7 13
.6
9.2
18.1
17.4 19.5
14.9 20
.4
14.6
28.6 31.0 33.7
30.4
25.9
17.6
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.2
12.1 15
.5
12.1 14.5
9.1
22.7
23.5 26.1
19.9 23
.3
18.2
27.8 33
.8
34.4
23.6 26.6
20.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
ทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาสทาทกครง/ทาสวนใหญ ทาบางครง ทานอยครง/ไมทา/ไมมโอกาส
แผนภมท 10: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศนคตเชงบวกตอการยกโทษและใหอภยผอนอยางจรงใจตอผทสานกผดและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 9: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจตจาแนกตาม
ทศคตเชงบวกตอการใหความชวยเหลอคนทตองการความชวยเหลอแมไมใชญาตและภาคพ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
49
3 สถตคดอาญา: ภาพสะทอนคณธรรมจรยธรรมของสงคมไทย
ขอมลการรายงานการรบแจงความคดตางๆ ของสำนกงานตำรวจแหง
ชาต ประจำปงบประมาณ 2549 และ 2551 หลายรายการเปนเรองทนาสนใจ
และนาจะชวยสะทอนใหเหนภาพสถานการณสขภาพจตของคนไทยได
รายงานการรบแจงความคดตางๆ แสดงวา การรบแจงความคดขมขน
กระทำชำเราในป 2551 ลดลงเมอเปรยบเทยบกบป 2549 ในทกภาค
นอกจากนในสวนของการไดรบแจงความคดฆากนตายโดยเจตนา ซงถอวา
เปนคดอกฉกรรจและสะเทอนขวญ พบวา สถตการรบแจงความลดลงในเกอบ
ทกภาคของประเทศ ยกเวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอทไดรบแจงเพมขน
เลกนอย แตในขณะเดยวกนคดยาเสพตดไดรบการแจงความเพมสงขนในทก
ภาคของประเทศ โดยเฉพาะในภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพมขนกวา 1 เทาตว
คอจาก 12,143 คด ในป 2549 เพมขนเปน 25,808 คดในป 2551
50
แผนภมท 11: จำนวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจำแนกตามภาค
ประจำปงบประมาณ 2549 และประจำปงบประมาณ 2551
ทมา: คำนวณจากขอมล สถตคดอาญาสถานภาพรายเดอนป 2549 และป 2551. สำนกงานตำรวจแหงชาต. (http://www.royalthaipolice.go.th/crime/dn_main.htm)
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
51
4 ภาวะการตายจากการ¦าตวตาย และการถก¦าตาย
การฆาตวตายและการฆากนตายของประชากร เปนขอมลสำคญอก
ชดหนงทสะทอนสถานการณสขภาพจตของประชากรไดเปนอยางด จากการ
รวบรวมและวเคราะหขอมลของ กลมขอมลขาวสารสขภาพ สำนกนโยบาย
และยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข แสดงใหเหนวา อตราการฆาตวตาย
ของคนไทยมแนวโนมลดลง ในขณะทอตราการถกฆาตายในภาพรวมของ
ประเทศคอนขางคงท แตเมอพจารณาเปนรายภาค พบวา อตราการถกฆา
ตายในภาคใตมแนวโนมเพมสงขน สวนทางกบภาคอนๆ ของประเทศ
ขอมลอตราการฆาตวตายของคนไทยมแนวโนมลดลงตงแตป 2544
และโดยเฉพาะป 2546 ไดลดลงมาเรอยๆ แตกลบมาสงขนอกในป 2550
ประชากรเพศชายมอตราการฆาตวตายสำเรจสงกวาเพศหญง ทงนอาจเปน
เพราะเพศชายใชวธการฆาตวตายทรนแรงกวาเพศหญง เมอพจารณาเปนราย
ภาค พบวา ภาคเหนอมอตราการฆาตวตายสงทสด รองลงมาคอ ภาคกลาง
ภาคใต ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และกรงเทพมหานคร ตามลำดบ
สำหรบขอมลอตราการถกฆาตายของคนไทยป 2542 – 2550 พบวา
ในป 2546 อตราการถกฆาตายเพมสงขนอยางเหนไดชดเจน ป 2546 นตรง
กบชวงทรฐบาลมนโยบายปราบปรามยาเสพตด แตกเปนทนาสงเกตวา ในป
เดยวกนนอตราการฆาตวตายของประเทศไทยไดลดลงอยางชดเจนจนถงป
2549 เมอพจารณาเปนรายภาค พบวา ภาคใตมอตราการถกฆาตายสงกวา
52
ภาคอน และมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนอง รองลงมาคอ ภาคกลาง ภาค
เหนอ กรงเทพมหานคร และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยภาคตางๆ เหลาน
อตราการถกฆาตายคอนขางคงท หรอลดลงเพยงเลกนอยเทานน
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสำเรจตอประชากรแสนคน จำแนก
ตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
ทมา: คำนวณจากขอมล สถตการตายป 2542-2550. รวบรวมและวเคราะหโดย กลมขอมลขาวสารสขภาพ สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข. (http://bps.ops.moph. go.th/Death.html)
53
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสำเรจตอประชากรแสนคน จำแนก
ตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
ทมา: คำนวณจากขอมล สถตการตายป 2542-2550. รวบรวมและวเคราะหโดย กลมขอมลขาวสารสขภาพ สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข. (http://bps.ops.moph. go.th/Death.html)
54
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน จำแนกตาม
ภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ทมา: คำนวณจากขอมล สถตการตายป 2542-2550. รวบรวมและวเคราะหโดย กลมขอมลขาวสารสขภาพ สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข. (http://bps.ops.moph.go. th/Death.html)
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
3.2
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
บทท 3
ความสมพนธในครอบครว เพอนบาน และชมชน
56
“การทำกจรรมเพอส ร า ง ค ว า ม ส ม พ น ธ ใ นครอบครวและเพอนบาน นอกจากจะชวยประสานความรก และความผกพนระหวางกนแลว ยงทำใหสขภาพจตดขนมากอกดวย”
57
1 ความสมพนธในครอบครว และความสมพนธระหวางเพอนบาน
เปนททราบกนดวาการทำกจกรรมรวมกนของสมาชกในครอบครว ถอ
วาเปนกาวใจอยางหนงทชวยประสานความรก และความผกพนของสมาชกใน
ครอบครวใหแนนแฟนกนมากยงขน ขอมลเชงประจกษจากการสำรวจภาวะ
ทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551แสดงใหเหนวา การทำกจกรรมทสงเสรม
ความสมพนธในครอบครวเปนประจำทำใหสขภาพจตดขนอยางเหนไดชด
กลาวคอ ผทตอบวารบประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากน ดโทรทศน
รวมกน และไปเทยวพกผอนนอกบานพรอมหนากนเปนประจำมความเสยงท
จะมปญหาสขภาพจตนอยกวาผทตอบวาไมไดทำกจกรรมตางๆ ขางตนเปน
ประจำ นอกจากนทศนคตทดในเรองการใหความชวยเหลอเกอกลกบเพอน
บานนอกจากสรางความสมพนธภาพทดระหวางกนแลว ยงมสวนชวยสงเสรม
สขภาพจตอกดวย กลาวคอ ผทมทศนคตเชงบวกเรองการใหเพอนบานยม
ของใช ใหขาวของเครองใชเพอนบาน และชวยดแลบานหรอทรพยสนและ
คนในบานของเพอนบานเปนประจำ จะมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
นอยกวาผทมทศนคตเชงลบในเรองตางๆ ดงกลาว
58
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการ
มปญหาสขภาพจต จำแนกตามคำตอบวารบประทานอาหารมอใดมอหนง
พรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
59
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสน
และคนในบานของเพอนบานและภาค พ.ศ. 2551
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
60
2 ดชนแสดงความสมพนธ ภายในครอบครว
ดชนความอยดมสขดานชวตครอบครว สามารถสะทอนสถานการณ
สขภาพจตของคนไทยไดเปนอยางด จากการนำขอมลความอยดมสขดาน
ชวตครอบครวรายจงหวด พ.ศ 2546 ของสำนกงานสงเสรมสถาบนครอบครว
สำนกงานสตรและสถาบนครอบครว มาคำนวณดชนความอยดมสข ดชน
ครอบครวอบอน ดชนสมพนธภาพ ดชนการสมรส และการหยารางนน
สำหรบดชนความอยดมสขของครอบครวไทยป 2546 แสดงใหเหนวา
ประเทศไทยมดชนความอยดมสขเทากบรอยละ 69.0 โดยครอบครวใน
กรงเทพมหานครมดชนความอยดมสขสงกวาครอบครวในภาคอนๆ ของ
ประเทศ
ดชนครอบครวอบอน เปนอกดชนหนงทสามารถสะทอนใหเหนภาพ
สถานการณสขภาพจตของคนไทยได ในป พ.ศ. 2546 พบวา ในทกภาคของ
ประเทศไทยมคาเกนกวารอยละ 90 โดยภาคเหนอมดชนครอบครวอบอน
ตำกวาภาคอนๆ
ดชนสมพนธภาพเปนดชนแสดงความสมพนธภายในครอบครว
ในป พ.ศ. 2546 พบวา ภาคใตมดชนสมพนธภาพสงทสด (80.2) ขณะท
กรงเทพมหานครมสมพนธภาพตำทสด (70.8)
61
ดชนการสมรสและการหยารางเปนดชนทแสดงความสมพนธระหวาง
สามและภรรยา ในป พ.ศ. 2546 พบวา ภาคใตและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
มดชนการหยารางสงกวาภาคอนๆ อกทงดชนการหยารางในทงสองภาคน
ยงสงกวาดชนการสมรสอกดวย
ตารางท 3: ดชนความอยดมสขของครอบครวไทย พ.ศ. 2546
ภาค ดชน
ความอยด มสข
ครอบครวอบอน
ดชน สมพนธภาพ
การ สมรส
การ หยาราง
กทม. 72.5 95.6 70.8 52.4 36.7
กลาง 70.2 97.0 75.3 59.3 44.2
เหนอ 65.4 94.4 71.6 50.5 47.6
ตะวนออกเฉยงเหนอ 67.8 95.3 77.5 56.5 67.2
ใต 69.2 96.1 80.2 52.3 73.1
รวมทงประเทศ 69.0 95.7 75.1 54.2 53.8
ทมา: คำนวณจากดชนความอยดมสขดานชวตครอบครว ป 2546 รายจงหวด. หนงสอรายงานสถานการณครอบครวมตแหงการเปลยนแปลง ของสำนกงานสงเสรมสถาบนครอบครว สำนกงานสตรและสถาบนครอบครว โดยใหนำหนกประชากรของแตละจงหวดในภาคนนๆ
62
สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการ พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดสรางดชนครอบครวอบอนไวดวยเชนกน หนวยงานนไดใชดชนครอบครวอบอน เพอรายงานสถานการณครอบครวในประเทศไทยตงแตป 2544 เปนตนมา สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา (สศช.) ไดรายงานสถานการณครอบครวไทยในป 2550 วามดชนครอบครวอบอนเพมขนเลกนอย เมอเทยบกบป 2549 (จากรอยละ 62.4 ในป 2549 เปนรอยละ 64.1 ในป 2550) กลาวไดวาความอบอนในครอบครวไทยยงเปนเรองทควรปรบปรงใหดขน
ดชนครอบครวอบอนของ สศช. ยงไดแบงออกเปน 3 มต คอ (1) บทบาทหนาทของครอบครว (2) สมพนธภาพในครอบครว และ (3) การพงตนเอง
ดชนครอบครวอบอนของครอบครวในมตท 1 คอ บทบาทหนาทของครอบครวไทยในป 2550 ลดลงเลกนอยเมอเทยบกบป 2549 และอยในระดบทตองปรบปรง ขอมลแสดงวา การทเดกไดรบการอบรม เลยงดทเหมาะสม และการทผสงอายไดรบการดแลจากคนในครอบครว มแนวโนมลดลงในป 2550 ซงอาจเรยกไดวาอยในระดบทตองเรงแกไข ในเรองการทำงานหาเลยงครอบครวของคนวยแรงงาน พบวา มแนวโนมเพมขนเลกนอย ซงในป 2550 มคาอยในระดบปานกลาง คอรอยละ 73.1
63
ดชนครอบครวอบอนในมตท 2 คอ ดานสมพนธภาพในครอบครวไทยในป 2550 ดขนเมอเทยบกบป 2549 แตยงอยในระดบทตองปรบปรงเชนกน โดยพบวา การรวมกนแกปญหาของสมาชกในครอบครว และครอบครวอยรวมกนเปนครอบครวขยายในป 2550 มรอยละ 57.1 และ 69.0 ซงเพมขนจากรอยละ 55.2 และ 59.2 ในป 2544 แตอยางไรกตามถอวาสมพนธภาพในครอบครวไทยในป 2550 ยงอยในระดบทตองปรบปรงแกไข
สำหรบมตท 3 คอ การพงพาตนเองในภาพรวมของป 2550 พบวาดกวาป 2549 เลกนอยและอยในระดบทตองปรบปรงเชนกน พบวา การมรายไดทเพยงพอของครอบครวในป 2550 เทากบรอยละ 59.6 ดขนเลกนอยเมอเทยบกบรอยละ 57.6 ในป 2544 สำหรบความมนคงในทอยอาศยของครอบครวซงเทากบรอยละ 76.2 ในป 2550 ลดตำลงเลกนอยจากรอยละ 78.4 ในป 2544 สวนการมปจจยพนฐานในการดำรงชวต พบวา ในป 2550 มคาเทากบรอยละ 68.1 ซงอยในระดบทตองปรบปรงแมวาจะดขนเลกนอยเมอเทยบกบรอยละ 64.6 ในป 2544 กตาม
64
ตารางท 4: ดชนครอบครวอบอน (หนวย: รอยละ)
องคประกอบของดชน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ภาพรวม 66.3 66.1 68.1 67.0 66.1 62.4 64.1
1. บทบาทหนาทของครอบครว
74.8 71.0 76.3 71.5 69.6 62.9 61.2
- เดกไดรบการอบรมเลยงดทเหมาะสม
95.2 84.7 99.9 90.4 84.1 63.0 59.0
- ผสงอายไดรบการดแลจากคนในครอบครว
59.3 57.7 57.4 51.8 52.1 53.1 51.6
- วยแรงงานทำงานหาเลยงครอบครว
69.9 70.5 71.5 72.4 72.5 72.6 73.1
2. สมพนธภาพในครอบครว
57.2 59.5 60.3 60.4 60.0 58.6 63.1
- สมาชกรวมกนแกปญหาครอบครว
55.2 56.1 54.0 53.0 50.8 49.4 57.1
- ครอบครวอยรวมกนเปนครอบครวขยาย
59.2 62.9 66.6 67.8 69.2 67.8 69.0
3. การพงพงตนเอง 66.9 67.8 67.8 69.2 68.8 65.8 68.0
- ครอบครวมรายไดเพยงพอ
57.6 58.3 58.3 58.3 57.3 56.2 59.6
- ครอบครวมความมนคงในทอยอาศย
78.4 78.1 78.1 77.3 77.3 76.0 76.2
- การมปจจยพนฐานในการดำรงชวต
64.6 67.0 67.0 71.9 71.9 65.1 68.1
65
หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 – 100 ระดบด = รอยละ 80.0 – 89.9 ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 – 79.0 ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 – 69.9 ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9
ทมา : รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10. สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ตารางท 8: ดชนครอบครวอบอน, หนา 9.
66
3 ดชนชมชนเขมแขง
ชมชนนบเปนปจจยสนบสนนอกดานหนงทนำไปสการมสขภาพจตทด
ของประชากร หากชมชนเขมแขง สมาชกรวมแรงรวมใจกน และมสวสดการ
ทด สมาชกในชมชนกอยกนอยางมความสข
สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการ
พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดสรางดชนชมชนเขมแขงไว
และไดรายงานดชนนตงแตป 2544 เปนตนมา ระดบความเขมแขงของชมชน
ในประเทศไทยมการพฒนาในทางทดขนตามลำดบ ถงแมวาในป 2550 ภาพ
รวมของดชนเทากบรอยละ 68.9 ซงนบวายงอยในระดบทตองปรบปรงกตาม
ดานการพงตนเองไดของชมชนภาพรวมของป 2550 ถอวาอยใน
ระดบปานกลาง (รอยละ 71.3) โดยเฉพาะดานความเขมแขงขององคการ
ชมชนนบวามแนวโนมทดขนเรอยๆ นบตงแตป 2548 เปนตนมา สำหรบการ
เรยนรเพอการแกไขปญหารวมกนอยางตอเนองยงนบวามแนวโนมทดขน
ตามลำดบ แตอยางไรกดถอวายงตองมการปรบปรงใหดขน เชนเดยวกนกบ
การมสวสดการของชมชนถอวาอยในระดบทตองปรบปรง (รอยละ 66.5)
พฒนาการความเขมแขงของของชมชนในทางทดขนตางๆ เหลาน นบวาเปน
เรองทนายนดสะทอนใหเหนวา ชมชนมบทบาทหนาทมากขนในการสนบสนน
ดานจตใจใหคนในชมชนมสขภาพจตทดขน
67
ตารางท 5: ดชนชมชนเขมแขง (หนวย: รอยละ)
องคประกอบของดชน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ภาพรวม 59.5 55.6 60.9 58.6 57.9 60.4 68.9
1. ชมชนพงตนเองได 61.6 53.9 61.5 55.5 52.7 54.3 71.3
- ความเขมแขงของ องคกรชมชน
73.6 58.1 70.4 57.0 49.8 51.4 75.0
- การเรยนรเพอแกไข ปญหารวมกนอยาง ตอเนอง
49.6 49.6 52.6 54.1 55.6 57.2 67.6
2. ชมชนเกอกลกน 57.4 57.4 60.2 61.6 63.0 66.5 66.5
- การมสวสดการชมชน 57.4 57.4 60.2 61.6 63.0 66.5 66.5
หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 – 100 ระดบด = รอยละ 80.0 – 89.9 ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 – 79.0 ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 – 69.9 ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9
ทมา : รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10. สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ตารางท 9: ดชนชมชนเขมแขง, หนา 12.
68
4 ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ
ถงแมวาดชนความเขมแขงของชมชนมแนวโนมดขน แตสภาพแวดลอม
และความอดมสมบรณของระบบนเวศในป 2550 กลบลดลงเมอเทยบกบ
ชวง 3-4 ปทผานมา ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศตงแตป 2547 –
2549 มคาอยทรอยละ 69 - 70 แตกลบลดลงเหลอเพยงรอยละ 62.5 ในป
2550 การลดลงอยางมากเชนนอาจเนองมาจากปญหาความปลอดภยในชวต
และทรพยสนทรนแรงขน ประกอบกบคณภาพของสภาพสงแวดลอมทอยใน
ระดบทตองเรงแกไข ปญหาเหลานลวนมผลกระทบตอสภาพจตใจของ
ประชากรอยางแนนอนไมวาจะโดยทางตรงหรอทางออม
69
ตารางท 6: ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ (หนวย: รอยละ)
องคประกอบ ของดชน
2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ภาพรวม 57.0 57.7 63.5 68.8 69.9 69.3 62.5
- ความปลอดภยในชวตและทรพยสน
55.6 54.1 75.8 80.2 78.5 71.7 62.8
- คณภาพ สงแวดลอมทด 56.3 55.3 54.6 57.8 60.2 61.4 51.1
- ระบบนเวศสมดล 59.1 63.8 60.0 68.3 71.1 74.9 73.5
หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 – 100 ระดบด = รอยละ 80.0 – 89.9 ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 – 79.0 ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 – 69.9 ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9
ทมา : รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10. สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ตารางท 18: ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ, หนา 21.
บทท 4
สถานการณสขภาพกาย ทสะทอนสขภาพจตคนไทย
72
“สขภาพกายมความสมพนธกบสขภาพใจ หากรางกายแขงแรงด จะทำใหสขภาพจตดตามไปดวยหลายเทาตวเลยทเดยว”
73
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
1 สขภาพกายกบสขภาพจต
สขภาพกายมความสมพนธในเชงบวกกบระดบของสขภาพจต กลาว
คอ ผทประเมนตนเองวามสขภาพดมาก ความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตก
จะลดลงตามไปดวย โดยเฉพาะประชากรในภาคเหนอ ผทประเมนวาตนเองม
สขภาพดมความเสยงตอการมปญหาสขภาพจตนอยกวาผทประเมนวาตนเอง
มสขภาพไมดเกอบ 5 เทา (รอยละ 10.9 และ 49.0 ตามลำดบ) การประเมน
สขภาพของตนเองมความสมพนธกบอายดวยเชนกน กลาวคอ เมอคนมอาย
สงขนกมแนวโนมวาจะประเมนสขภาพกายของตนเองวาแยลง
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการ
มปญหาสขภาพจต จำแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
74
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของ
ประชากรอาย 15 ปขนไป จำแนกตามอาย พ.ศ. 2551
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
110,
107
29,6
40
41,5
13
15,3
44
12,1
43
11,4
67
175,
862
46,5
46
70,7
20
17,2
17
25,8
08
15,5
71
20,000-
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
40,000 60,000 80,000
100,000 120,000 140,000 160,000 180,000
2549 2551
13.3
13.2
11.9
12.0
11.0
10.5
9.9
9.2 9.5
3.9
3.7
3.6 3.8
3.3
3.3
2.9
2.4 2.5
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
14.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ชาย หญง รวม
แผนภมท 11: จานวนคดยาเสพตดทไดรบแจงความจาแนกตามภาค
ประจาปงบประมาณ 2549 และประจาปงบประมาณ 2551
แผนภมท 12: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542 - 2550
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 0.0
5.0
10.0
15.0
25.0
แผนภมท 13: อตราการฆาตวตายสาเรจตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
แผนภมท 14: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2542 - 2550
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
14.4 12.516.4
12.916.4
8.7
22.8 20.626.6
20.524.7
18.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
12.7 10.015.8
11.014.3
7.6
19.0 17.822.0
16.820.8
14.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 15: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามคำตอบวาประทานอาหารมอใดมอหนงพรอมหนากนและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 17: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามระดบสขภาพกายและภาค พ.ศ. 2551
แผนภมท 18: รอยละของการประเมนระดบสขภาพกายของประชากรอาย 15 ปขนไป
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2551
แผนภมท 16: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามทศนคตเชงบวกตอการชวยดแลบาน/ทรพยสนและคนในบานของเพอนบาน
และภาค พ.ศ. 2551
ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา ตอบวาทาเปนประจา ตอบวาไมทาเปนประจา
41.5
35.1 44
.9 49.0
39.1
30.0
24.4 27.5
29.2
22.4
21.8
20.7
13.5
11.6 15.2
10.9 16
.4
9.9
0.010.020.030.040.050.0
3.0 1.0 1.89.5
27.910.9
25.1
51.169.1
88.173.1
39.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม 15-24ป 25-59ป 60ปขนไป
สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด สขภาพไมด สขภาพปานกลาง สขภาพด
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
3.2
6.3
9.8
15.3
5.7
5.6 5.7
9.9
14.3
4.1
6.2
4.4
9.6
12.9
5.1 5.9
4.1
9.8
12.5
5.5
3.2
3.2
3.2
3.2
3.2
3.6
8.0
12.4
5.0
2.7
7.4
10.9
4.5
5.2
2.1
6.1
10.2
3.2
6.7
9.7
4.5 4.9
8.7 9.0
15.5
4.4
2.4
5.2
4.0
1.9
14.8
17.7
1.9
5.5
4.5
1.7
5.4
4.2
1.9
17.9
1.9
4.2
3.2
22.3
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
ภาคเหนอ
รวม
กรงเทพมหานคร
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ภาคกลาง
ภาคใต
2.0
1.7
6.0
4.5
4.5
6.2
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
75
2 การออกกำลงกายของประชากร
นอกจากการออกกำลงกายจะทำใหรางกายแขงแรงแลว ยงมสวน
ชวยใหสขภาพจตดขนอกดวย ดงคำกลาวทวา “กายด จตด” ผลการสำรวจ
อนามย สวสดการ และการออกกำลงกายของประชากร พ.ศ. 2550 ของ
สำนกงานสถตแหงชาต พบวา ผชายมอตราการออกกำลงกายมากกวาผหญง
(รอยละ 32.7 และ 26.7 ตามลำดบ) กลมเดกอาย 11-14 ปมอตราการ
ออกกำลงกายมากกวากลมอายอนๆ คอ รอยละ 73.1 รองลงมาคอกลมอาย
15-24 ป (รอยละ 45.4) กลมอาย 60 ปขนไป (รอยละ 28.0) และกลม
วยแรงงาน (อาย 25-59 ป) มอตราการออกกำลงกายนอยทสด คอ รอยละ
19.7 เมอพจารณาตามเขตการปกครอง พบวา ประชากรในเขตเมองมอตรา
การออกกำลงกายรอยละ 33.5 มากกวารอยละ 27.9 ของประชากรในเขต
ชนบท และเมอแยกตามภาค พบวา ประชากรในภาคใตมอตราการออกกำลง
กายมากทสด คอ รอยละ 38.4 สวนคนในภาคกลางมอตราการออกกำลงกาย
ตำทสด คอ รอยละ 24.3
76
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกำลงกาย
จำแนกตามอาย พ.ศ. 2550
ทมา : สรางจากขอมลในรายงาน สรปผลทสำคญ การสำรวจอนามย สวสดการ และการออกกำลงกายของประชากร พ.ศ. 2550 สำนกงานสถตแหงชาต, แผนภม ฌ อตราการออกกำลงกายของประชากรอาย 11 ปขนไป จำแนกตามกลมอายและเพศ พ.ศ. 2550,หนา 15.
77
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา : สรางจากขอมลในรายงาน สรปผลทสำคญ การสำรวจอนามย สวสดการ และการออกกำลงกายของประชากร พ.ศ. 2550 สำนกงานสถตแหงชาต, แผนภม ฌ อตราการออกกำลงกายของประชากรอาย 11 ปขนไป จำแนกตามกลมอายและเพศ พ.ศ. 2550, หนา 15.
แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกำลงกาย
จำแนกตามเขตการปกครองและภาค พ.ศ. 2550
78
3 ดชนการมสขภาวะ
ขอมลดชนการมสขภาวะของ สำนกประเมนผลและเผยแพรการ
พฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
(สศช.) ไดแสดงใหเหนวาสขภาวะของคนไทยในภาพรวมดขนอยางตอเนอง
เพมขนจากรอยละ 63.1 ในป 2544 เปนรอยละ 68.4 ในป 2550 อยางไร
กตาม การมสขภาวะของคนไทยกอยในระดบทตองแกไข เมอแยกองคประกอบ
ของการมดชนสขภาวะดแลว ดชนสขภาพกายด เปนดชนเดยวทมคาอยใน
ระดบปานกลาง (รอยละ 73.8) ทงๆ ทการมรางกายแขงแรง ของประชากรใน
ป 2550 เทากบรอยละ 55.4 ซงอยในระดบทตองเรงแกไข ในองคประกอบ
อก 2 อยางไดแก การมสขภาพจตดมคณธรรมจรยธรรม และการมสตปญญา
และใฝร ตางมคาอยในระดบทตองปรบปรง คอ ในป 2550 เทากบรอยละ
62.9 และ 58.5 ตามลำดบ
79
ตารางท 7: ดชนการมสขภาวะ (หนวย: รอยละ)
องคประกอบ ของดชน
2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ภาพรวม 63.1 63.4 64.7 65.2 66.2 67.0 68.4
สขภาพกายด 68.7 68.7 68.7 71.1 73.9 73.8 73.8 - รางกายแขงแรง 47.8 47.8 47.8 52.6 55.7 55.4 55.4 - อายยนยาว 89.7 89.7 89.7 89.7 92.1 92.1 92.1สขภาพจตใจดม คณธรรมจรยธรรม 54.7 51.8 54.5 56.3 56.6 59.7 62.9
- จตใจด 22.9 21.9 28.9 30.7 36.6 42.3 45.2 - มคณธรรมจรยธรรม 86.4 81.8 80.0 81.8 76.6 77.0 80.6สตปญญาและใฝร 65.9 69.7 70.8 68.1 68.0 67.4 68.5 - มความสามารถ
ในการเรยนร 59.9 61.5 64.2 66.6 66.3 68.8 70.9
- มการเรยนร ทมคณภาพ 71.8 77.9 77.4 69.6 69.6 66.0 66.0
หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 – 100 ระดบด = รอยละ 80.0 – 89.9 ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 – 79.0 ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 – 69.9 ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9
ทมา : รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10. สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ตารางท 2: ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ, หนา 4.
80
4 การสบบหรและดมสรา ของประชากร
ขอมลโครงการสำรวจการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ.
2544 2547 และ 2550 ของสำนกงานสถตแหงชาต แสดงใหเหนวา คนไทยม
แนวโนมของการสบบหรลดลงอยางตอเนอง สำหรบการดมสราลดลงหลงจาก
ป 2547 เมอพจารณาอตราการสบบหรของประชากรอาย 15 ปขนไปในป
2550 จำแนกตามภาค พบวา ประชากรในภาคใตมอตราการสบบหรเปน
ประจำสงกวาประชากรในภาคอนๆ คอรอยละ 22.2 และผชายในภาคใตม
อตราการสบบหรเปนประจำมากกวาภาคอนๆ อกดวย (รอยละ 44.3)
ในขณะทผหญงในภาคเหนอมอตราการสบบหรเปนประจำสงกวาผหญง
ในภาคอนๆ คอ รอยละ 4.0
เมอพจารณาในกลมประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสรา ในป 2550
จำแนกตามภาค พบวา ประชากรในภาคเหนอมอตราการดมสราสงทสด
คอรอยละ 38.2 หากจำแนกการดมสราตามเพศในป 2547 พบวา ประชากร
ชายและหญงในภาคเหนอมสดสวนของผทดมสรามากกวาภาคอนๆ เชนกน
(รอยละ 65.4 และ 20.1 ตามลำดบ)
81
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปน
ประจำ จำแนกตามภาค พ.ศ. 2544 2547 และ 2550
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา: คำนวณจากขอมล การสำรวจการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2544 2547 และ 2550. สำนกงานสถตแหงชาต. (http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/search_center/23project-th.htm)
82
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสรา จำแนก
ตามภาค พ.ศ. 2544 2547 และ 2550
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา: คำนวณจากขอมล การสำรวจการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2544 2547 และ 2550. สำนกงานสถตแหงชาต. (http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/search_center/23project-th.htm)
บทท 5
เศรษฐานะของครวเรอน และพฤตกรรมการใชจาย
84
“เศรษฐานะของครวเรอนทงทวดดวยปจจยพนฐานในการดำรงชวต และส งของ เคร อ งใชท แสดงฐานะทางสงคมของครวเรอนมความสมพนธเชงบวกกบสขภาพจต”
85
1 เศรษฐานะของครวเรอน
เศรษฐกจของครวเรอนเปนปจจยหนงทสำคญตอสขภาพจตของ
คนในครอบครวในสงคมปจจบน เงนนบวาเปนสอกลางทสำคญในการไดมา
ซงปจจย 4 อนเปนพนฐานในการดำรงชวต สงหนงทสามารถชใหเหนวา
สถานการณทางการเงนของครวเรอนได คอ เศรษฐานะของครวเรอน
จากการนำขอมลการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒธรรม พ.ศ. 2551
โดยใชวธทางสถตมาจดกลมครวเรอนตามเศรษฐานะโดยใชสถตการวเคราะห
องคประกอบรวม (Factor analysis) สามารถทำการแยกขอมลของใชในครว
เรอนออกเปน 2 กลม คอ 1) ของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวย หรอ
ดชนท 1 ไดแก เครองปรบอากาศ โทรศพทบาน/พซท ไมโครเวฟ/เตาอบ
เครองคอมพวเตอรตออนเทอรเนต เครองกรองนำ และรถยนตสวนบคคล/
รถปกอพ/รถต และ 2) ของใชครวเรอนทแสดงวถชวตเชงศรษฐกจหรอ
ดชนท 2 ไดแก เครองเลน VCD/DVD ตเยน/ตแช โทรศพทมอถอ โทรทศน
รถจกรยานยนต วทย/วทยเทป และเครองซกผา แลวจดลำดบของใชของทง
2 กลม ออกเปน 4 กลม โดยใหประชากรในแตละกลมมจำนวนเทาๆ กน
(Quartiles) อาจเรยกกลมเหลานในดชนท 1 วา (1) กลมรวยทสด (2) กลม
รวย (3) กลมจน และ (4) กลมจนทสด และดชนท 2 วา (1) กลมทมวถเชง
เศรษฐกจสงทสด (2) กลมทมวถเชงเศรษฐกจสง (3) กลมทมวถเชงเศรษฐกจ
ตำ (4) กลมทมวถเชงเศรษฐกจตำทสด
86
ขอมลจากการสำรวจพบวา กลมประชากรทรวยทสด มความเสยงทจะ
มปญหาสขภาพจตนอยกวากลมอนๆ ในทกภาค สำหรบการมของใชทแสดง
วถชวตเชงเศรษฐกจ (ของใชทแสดงวถเชงเศรษฐกจทครอบครวไทยทวไปมใช
ภายในบาน) พบวา ประชากรทอยในกลมวถชวตเชงเศรษฐกจตำทสด จะเสยง
ทจะมปญหาสขภาพจตมากกวากลมอนๆ ในทกๆ ภาค สวนกลมทเหลอม
ความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตไมแตกตางมากนกในทกภาค
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการม
ปญหาสขภาพจต จำแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและ
ภาค พ.ศ. 2551
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
87
2 พฤตกรรมการใชจายและการออม
พฤตกรรมการใชจายทฟมเฟอยและหรอไมมการเกบออมเงนพบวาม
ความเกยวของกบสขภาพจตของประชากร ในการสำรวจสภาวะทางสงคม
และวฒนธรรม พ.ศ. 2551 ผทมพฤตกรรมการใชจายฟมเฟอยและหรอไมเกบ
ออมเงนมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากกวาผทใชจายอยางประหยด
และรจกเกบออมเงนในทกๆ ภาค โดยจะเหนความแตกตางทชดเจนมากใน
ภาคกลาง
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการ
มปญหาสขภาพจต จำแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
88
3 ดชนเศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม
สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการ
พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดสรางดชนเศรษฐกจเขมแขง
และเปนธรรมของประเทศขน และไดรายงานดชนเหลานมาตงแตป พ.ศ.
2544
ในป 2550 ความเขมแขงและเปนธรรมของเศรษฐกจไทยในภาพรวม
ไดพฒนายกระดบขนเปนระดบกลาง และมแนวโนมทดขนเปนลำดบ คอ จาก
รอยละ 54.9 ในป 2544 เพมขนเปนรอยละ 70.5 ในป 2547 และเปนรอยละ
73.5 ในป 2550
ดชนเศรษฐกจเขมแขงดานการมสมมาชพ พบวา การมงานทำอยใน
ระดบทสงสดตอเนองมาตงแตป 2548 และการมหลกประกนและความ
ปลอดภยในการทำงานกมการพฒนาทดขนอยางตอเนอง แตยงถอวาอยใน
ระดบทตองเรงแกไขใหดขนตอไป
ดชนเศรษฐกจเขมแขงในภาพรวมถอวาอยในระดบด (รอยละ 82.3
ในป 2550) ทงทางดานการพงพาตนเองทางเศรษฐกจ และภมคมกนทาง
เศรษฐกจ สวนการเตบโตอยางมเสถยรภาพถอวาป 2550 อยในระดบดมาก
(รอยละ 91.5) การปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงของสถานการโลกอยใน
ระดบกลาง (รอยละ 74.2)
89
สำหรบดชนความเปนธรรมทางเศรษฐกจโดยประเมนจากการกระจาย
รายได พบวา มการพฒนาในทางทดขนตามลำดบ แตยงอยในระดบทตองเรง
แกไขใหดขน
ขอมลความเขมแขงทางเศรษฐกจทดขนของประเทศไทยนาจะเปนผล
ดตอสขภาพจตโดยรวมของคนไทย แตคงตองขนอยกบการพฒนาคณธรรม
และจรยธรรมของประชากร รวมถงการพฒนาในดานอนๆ ควบคกนไปดวย
ตารางท 8: ดชนเศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม (หนวย: รอยละ)
องคประกอบของดชน
2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ภาพรวม 54.9 64.4 68.9 70.5 69.0 68.6 73.5
1 การม สมมาชพ 52.2 66.3 71.1 73.9 77.4 78.0 79.8
- การมงานทา 60.6 83.3 90.9 95.2 100.0 100.0 100.0
- มหลกประกนและความปลอดภย ในการทำงาน
43.9 49.2 51.4 52.5 54.8 55.9 59.6
2. เศรษฐกจ เขมแขง 66.4 79.4 86.0 82.2 72.7 76.9 82.3
- พงตนเองทางเศรษฐกจ 84.6 84.3 82.8 79.3 75.2 81.4 82.9
- ภมคมกนทางเศรษฐกจ 76.8 80.1 83.5 80.9 78.0 79.2 80.4
90
องคประกอบของดชน
2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
- การเตบโตอยางมเสถยรภาพ
71.7 100.0 100.0 87.0 67.1 71.3 91.5
- การปรบตว ใหทนตอการเปลยนแปลง
23.4 50.6 79.4 83.2 69.0 73.4 74.2
3.ความเปนธรรมทางเศรษฐกจ
46.1 47.5 49.5 55.4 56.8 51.0 58.3
- การกระจายรายได 46.1 47.5 49.5 55.4 56.8 51.0 58.3
หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 – 100 ระดบด = รอยละ 80.0 – 89.9 ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 – 79.0 ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 – 69.9 ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9
ทมา : รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10. สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ตารางท 13: ดชนสภาพแวดลอมและระบบนเวศ, หนา 15.
ตารางท 8: (ตอ)
บทท 6
พฤตกรรมทสงเสรมและไมสงเสรม สขภาพจตเดกและเยาวชน
92
“เปนทประจกษแลววาการทำกจกรรมทสงเสรม สขภาพจตสามารถชวยใหส ข ภ าพจ ต ขอ ง เ ด ก และเยาวชนดขน และในทางกลบกนการทำกจกรรมทไมสงเสรมสขภาพจตจะทำใหเดกและเยาวชนเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากขน”
93
1 พฤตกรรมทสงเสรมสขภาพจต: หนงสอ ดนตร กฬา และงานบาน
พฤตกรรมทสงเสรมสขภาพจตของกลมเยาวชนอาย 15-24 ป
มผลดานบวกตอสขภาพจต กลาวคอ เยาวชนทชอบอานหนงสอ และเลนกฬา
เสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาเยาวชนทไมทำกจกรรมเหลาน เกอบ
ทกภาค ยกเวนเยาวชนในภาคใต เปนทนาสงเกตวา เยาวชนในภาคเหนอ
ทไมชวยทำงานบานจะเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวากลมทชวย
งานบานถงประมาณ 6 เทา (รอยละ 2.9 และ 14.3 ตามลำดบ) ในขณะท
เยาวชนทชวยงานบานในภาคอนๆ จะมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
นอยกวา โดยเฉพาะในภาคใต (รอยละ 17.5 ในกลมทชวยงานบาน และ 28.3
ในกลมทไมชวยงานบาน) นอกจากนการเลนดนตรและรองเพลงชวยลด
ความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตของเยาวชนในกรงเทพมหานคร ภาคกลาง
และภาคเหนอได และเยาวชนในทกภาคทเขารวมกจกรรมสงเสรมความร
มความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาเยาวชนทไมไดเขารวมกจกรรม
สงเสรมความร (รายละเอยดในตาราง 2 ภาคผนวก ก.)
94
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอ
การมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและ
ภาค พ.ศ. 2551
95
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอ
การมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการอานหนงสอและภาค พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
96
2 พฤตกรรมทไมสงเสรมสขภาพจต: เทยว พนน เกมส
ดานพฤตกรรมทไมสงเสรมสขภาพจตของกลมเยาวชนอาย 15-24 ป
ขอมลจากการสำรวจฯ พบประเดนทนาสนใจวา เยาวชนในภาคเหนอทเทยว
เตร เทยวผบ/สถานเรงรมย และเทยวกลางคนเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
นอยกวาเยาวชนทไมมพฤตกรรมตางๆ ขางตน ในขณะทเยาวชนในภาคอนๆ
ทเทยวเตร เทยวผบ/สถานเรงรมย และเทยวกลางคนตางๆ จะเสยงทจะม
ปญหาสขภาพจตมากกวาเยาวชนทไมไดมพฤตกรรมเหลาน สวนเยาวชนท
เลนพนน ตสลอด หวย บอล และนอนดกตนสายในทกภาคจะเสยงทจะม
ปญหาสขภาพจตมากกวาเยาวชนทไมไดมพฤตกรรมตางๆ ขางตน และยงพบ
วา เยาวชนทเลนเกมสคอมพวเตอรจะเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากกวา
เยาวชนทไมไดเลนเกมสคอมพวเตอร (รายละเอยดในตาราง 2 ภาคผนวก ก.)
97
แผนภมท 27: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอ
การมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการเลนพนน ตสลอด หวย บอลและ
ภาค พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
27.0 30.136.3
24.3 22.1 23.916.2 17.4 19.2
11.7 16.5 16.9
0.0
0.0
10.020.030.040.050.0
22.6 21.3 25.4
12.0
24.932.2
15.2 18.7 20.013.7 13.2 11.3
10.020.030.040.050.0
เทยว ไมเทยว
ไมเลนเลน
98
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
27.0 30.136.3
24.3 22.1 23.916.2 17.4 19.2
11.7 16.5 16.9
0.0
0.0
10.020.030.040.050.0
22.6 21.3 25.4
12.0
24.932.2
15.2 18.7 20.013.7 13.2 11.3
10.020.030.040.050.0
เทยว ไมเทยว
ไมเลนเลน
แผนภมท 28: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอ
การมปญหาสขภาพจต จำแนกตามการเทยวกลางคนและภาค พ.ศ. 2551
ทมา: โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยใชขอมลจากการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต.
99
3 คดเดกและเยาวชน
ปญหาการกอคดของเดกและเยาวชนอาจใชเปนดชนชใหเหนปญหา
สขภาพจตของเดกและเยาวชนไดเปนอยางด ขอมลของกลมงานขอมลและ
สารสนเทศ สำนกพฒนาระบบงานยตธรรมเดกและเยาวชน กรมพนจและ
คมครองเดกและเยาวชน แสดงใหเหนวา จำนวนคดทเดกและเยาวชนถก
ดำเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศมแนวโนมเพมสงขน แมวาในป 2551
จำนวนคดจะลดลงกตาม โดยผชายจะกอคดมากกวาผหญง สวนฐานความผด
ทพบในป 2551 เปนความผดเกยวกบทรพยมากทสด (รอยละ 26.9) รองลงมา
คอ ความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ (รอยละ 23.9)
100
แผนภมท 29: จำนวนคดเดกและเยาวชนทถกดำเนนคดโดยสถาน
พนจฯ ทวประเทศ จำแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.กลาง เหนอ ตะวนออก
เฉยงเหนอใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
กลาง เหนอ ตะวนออกเฉยงเหนอ
ใตรวม กทม.
แผนภมท 19: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามอาย พ.ศ. 2550แผนภมท 20: รอยละของประชากรอาย 11 ปขนไปทออกกาลงกาย
จาแนกตามเขตการปกครอง พ.ศ. 2550
แผนภมท 21: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปนประจา
จาแนกตามภาค พ.ศ. 2544 และ 2550
73.1
45.4
19.728.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
อาย 11-14 ป อาย 15-24 ป อาย 25-59 ป อาย 60 ปขนไป
29.6 33.5 27.9 33.424.3 28.3 29.7
38.4
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
รวม เมอง ชนบท กทม. กลาง เหนอ ตอน. ใต
22.5
15.7 19
.9 23.5 25.7
24.4
19.5
12.8 17
.1 20.6 22.2
22.5
18.5
11.6 16
.4 19.0 20.8
22.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
32.6
25.4 27.0
41.2
39.5
20.3
32.7
23.9 29
.6
42.9
37.5
20.2
29.3
20.4 26
.1
38.2
34.7
17.2
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2544 2547 2550
19.6
15.4 24
.3
19.5
19.4
14.620
.4 26.7
26.1
17.1 20.3
14.719.3 28
.4
22.6
16.0 19.9
11.8
10.3
10.4
12.0
7.9 10.9
7.4
0.010.020.030.040.050.0
แผนภมท 22: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสราจาแนกตามภาค
พ.ศ. 2544, 2547 และ 2550
แผนภมท 23: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามของใชครวเรอนทแสดงฐานะความรำรวยและภาค พ.ศ. 2551
กลมจนทสด (1 ใน 4 แรก)
กลมรวย (1 ใน 4 ทสาม)
กลมจน (1 ใน 4 ทสอง)
กลมรวยทสด (1 ใน 4 ทส)
25.5 23.8
33.6
24.8 23.618.9
13.1 13.3 14.510.9
14.810.1
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
13.8 11.016.0
12.2 14.9 12.0
23.3
34.027.5
14.321.0 23.8
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
แผนภมท 24: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามพฤตกรรมการใชจายและการออม พ.ศ. 2551
แผนภมท 25: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการเขารวมกจกรรมสงเสรมความรและภาค พ.ศ. 2551 แผนภมท 26: รอยละของประชากรอาย 15 – 24 ปขนไปทเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
จาแนกตามการอานหนงสอ พ.ศ. 2551
แผนภมท 27: จานวนคดเดกและเยาวชนทถกดาเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ
จาแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551
ฟมเฟอยและหรอไมออม ไมฟมเฟอยและออม
ไมเขารวม
อาน ไมอาน
เขารวม
16.5 18.8 19.2
12.015.6 17.5
24.730.0
38.0
17.824.7
16.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551
รวม 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ชาย 33,934 32,270 28,349 32,175 27,174 30,368 32,756 44,161 46,593 42,779
3,454 3,169 3,099 3,110 2,741 2,940 3,324 4,057 4,535 4,202
--
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
หญง
ทมา: สรางจากขอมล จำนวนคดเดกและเยาวชนทถกดำเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ จำแนกตามเพศ พ.ศ. 2542-2551. กลมงานขอมลและสารสนเทศ สำนกพฒนาระบบงานยตธรรมเดกและเยาวชน กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน. (http://www2.djop.moj.go.th/stat/main_user.php?mid=2&mon=24)
101
ตารางท 9: รอยละของคดเดกและเยาวชนทถกดำเนนคดโดยสถานพนจฯ
ทวประเทศจำแนกตามฐานความผด พ.ศ. 2542-2551
ฐานความผด 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550* 2551
รวม (จำนวนคด) 37,388 35,439 31,448 35,285 29,915 33,308 36,080 48,218 51,128 46,981
ความผด เกยวกบทรพย
21.4 21.8 23.4 22.5 29.7 31.5 29.7 29.7 28.9 26.9
ความผดเกยวกบ ชวตและรางกาย
6.2 5.5 6.9 8.7 16.2 17.9 16.9 17.2 15.2 14.2
ความผดเกยวกบเพศ 2.7 2.7 3.3 4.2 5.8 7.3 7.4 7.6 4.2 4.1
ความผดเกยวกบ ความสงบสขเสรภาพชอเสยงและการปกครอง
1.5 1.4 1.3 1.9 3.4 3.4 3.5 3.6 6.4 6.4
ความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ
56.4 56.7 52.7 47.4 19.7 15.9 18.1 18.3 20.1 23.9
ความผดเกยวกบอาวธและวตถระเบด
2.4 2.5 3.0 3.9 6.5 6.1 6.7 7.1 7.1 6.9
ความผดอนๆ 9.5 9.4 9.5 11.4 18.7 17.8 17.6 16.6 18.1 17.7
หมายเหต : * ขอมลตงแตป 2550 ไดมการปรบเปลยนใหฐานความผดเกยวกบการพรากผเยาวซงเปนฐานความผดยอยทเดมเคยรวมอยในฐานความผดหลกคอฐานความผดเกยวกบเพศจำนวน 1,593 คดมารวมอยในฐานความผดเกยวกบความสงบสขเสรภาพชอเสยงและการปกครองสงผลใหจำนวนคดในฐานความผดเกยวกบความสงบสขเสรภาพชอเสยงและการปกครองมจำนวนสงขนกวาปกอน
ทมา: ขอมล จำนวนคดเดกและเยาวชนทถกดำเนนคดโดยสถานพนจฯทวประเทศ จำแนกตามฐานความผด พ.ศ. 2542-2551. กลมงานขอมลและสารสนเทศ สำนกพฒนาระบบงานยตธรรมเดกและเยาวชน กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน. (http://www2.djop.moj. go.th/stat/main_user.php?mid=2&mon=24)
102
4 การอยอาศยกบพอแม
ในป 2551 ประเทศไทยมเดกอายตำกวา 17 ป ประมาณ 17.4 ลาน
คน เปนเดกผชาย 8.9 ลานคนและเปนเดกผหญง 8.5 ลานคน ซงในจำนวนน
มเดกทอาศยอยกบพอและแม รอยละ 61.8 และมเดกถง 1 ใน 5 หรอรอยละ
20.1 ทไมไดอยกบพอและแม อกรอยละ 15.0 อยอาศยกบแมเทานน และ
อกรอยละ 3.1 อาศยอยกบพอเทานน
เมอพจารณาตามเขตทอยอาศย พบวา เดกทไมไดอยกบพอและแม
นอกเขตเทศบาล มสดสวนสงกวาในเขตเทศบาล (รอยละ 21.6 และ 16.5
ตามลำดบ) และหากพจารณาตามภาค พบวา ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และ
ภาคเหนอ จะมสดสวนของเดกทไมไดอยกบพอและแมสงกวาภาคอน (รอยละ
26.0 และ 22.8 ตามลำดบ) ขณะทภาคใตมสดสวนตำสดเพยงรอยละ 11.4
เทานน
103
ตารางท 10: จำนวนและรอยละของเดกอาย 0 - 17 ป จำแนกตาม
การอยอาศยกบพอ แม พ.ศ. 2551
เพศเขตการปกครองและภาค
รวม อยกบ พอ
และแม
อยกบ แม
เทานน
อยกบ พอ
เทานน
ไมไดอย กบพอ และแม
ทวราชอาณาจกร 17,416,851 61.8 15.0 3.1 20.1
เพศ
ชาย 8,904,749 62.5 14.7 3.0 19.8
หญง 8,512,101 61.1 15.3 3.2 20.4
เขตการปกครอง
ในเขตเทศบาล 5,075,774 64.6 15.2 3.7 16.5
นอกเขตเทศบาล 12,341,076 60.7 14.9 2.8 21.6
ภาค
กทม. 1,494,410 70.5 13.1 4.5 11.9
กลาง 3,876,718 64.2 14.3 3.8 17.7
เหนอ 2,922,048 57.2 16.8 3.2 22.8
ตะวนออกเฉยงเหนอ 6,383,907 54.8 16.8 2.4 26.0
ใต 2,739,767 75.1 10.8 2.7 11.4
ทมา: สรปผลทสำคญ การสำรวจเดกและเยาวชน พ.ศ. 2551 สำนกงานสถตแหงชาต. ตารางท 10: จำนวนและรอยละของเดกอาย 0 - 17 ป จำแนกตามการอยอาศย กบพอ แม พ.ศ. 2551, หนา 4.
บทสงทาย
106
“หากเราสามารถวดสถานการณสขภาพจตของคนไทยได และวดสถานการณ เชนนนอย เปนระยะ เพอ ดแนวโนม หรอทศทาง ของปญหาสขภาพจต เรากส ามารถต ดตามและหาทางออก หรอหนทางแกไขปญหาเหลานนใหผอนคลายลง”
107
สรปสถานการณสขภาพจตคนไทย ป 2551
ถงแมวาในชวงหลายปทผานมา ประเทศไทยตองเผชญกบปญหา
หลายๆ ดาน ทงปญหาทางการเมองของประเทศทนำไปสความขดแยงกนเอง
ระหวางคนในชาตอยางทไมเคยปรากฎมากอน จนถงปจจบนกยงไมมแนวโนม
ทจะดขนแตอยางใด อกทงปญหาวกฤตเศรษฐกจทเรมจากประเทศมหาอำนาจ
อยางสหฐอเมรกาและลามมาสประเทศไทย จนหลายคนกลววาจะเกดวกฤต
ตมยำกงอกรอบ แตในชวงปลายป 2551 ทผานมา (เดอนตลาคม) คนไทย
สวนใหญยงมระดบสขภาพจตอยในเกณฑมาตรฐาน แตยงตองระวงประชากร
อกเกอบ 1 ใน 5 หรอรอยละ 17.4 ทมระดบสขภาพจตตำกวาคนทวไป
หรอเสยงทจะมปญหาสขภาพจต เนองจากคนกลมนอาจจะไมทราบวาตนเอง
กำลงเสยงทจะมปญหาสขภาพจตอยกเปนได
สำหรบสถานการณสขภาพจตของภาคตางๆ เปนทนาสนใจวา
ประชากรในภาคใตเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาภาคอนๆ ซงสวน
กบปญหาชายแดนใตทนบวนจะยงรนแรงมากขนเรอยๆ และหากพจารณา
สถานการณสขภาพจตของประชากรในแตละภาครวมกบขอมลทตยภมตางๆ
ทสะทอนสถานการณสขภาพจตพบวา
กรงเทพมหานคร เปนพนททประชากรมความแตกแยกทางความคด
เกยวกบเรองการเมองสงกวาภาคอนๆ ประชากรมความเสยงตอการมปญหา
สขภาพจตรอยละ 16 และเสยงเปนอนดบท 3 เมอเทยบกบภาคอนๆ ผชาย
108
จะเสยงตอการมปญหาสขภาพจตมากกวาผหญง ขณะทภาคอนๆ ผหญงจะ
เสยงมากกวาผชาย วยรนเปนกลมเสยงตอการมปญหาสขภาพจตมากกวา
ประชากรในกลมอายอนๆ และหากพจารณาอาชพของประชากรจะพบวา ผท
ทำงานรบจางทวไปและกรรมกรเสยงตอการมปญหาสขภาพจตมากถงรอยละ
45.5 ซงเสยงมากกวากลมขาราชการและพนกงานรฐวสาหกจถงกวา 10 เทา
นอกจากน การยอมรบหรอไมยอมรบการเปลยนแปลงทางสงคมถอเปน
เรองสำคญสำหรบคนในเมองหลวงอยางมาก เนองจากพบวา ประชากรท
ยอมรบการเปลยนแปลงทางสงคมไมไดจะเสยงตอการมปญหาสขภาพจต
มากกวากลมทยอมรบการเปลยนแปลงทางสงคมไดกวารอยละ 5
อยางไรกตาม กรงเทพมหานครเปนพนททมบคลากรดานสขภาพจต
มากทสด ในขณะทในป 2550 มอตราผปวยโรคจตตอประชากรแสนคนเพยง
601 คน ซงนอยกวาภาคกลางและภาคเหนอ นอกจากนกรงเพทมหานคร
มอตราการฆาตวตายสำเรจตำกวาภาคอนๆ ซงอาจจะเปนเพราะวาม
สถานพยาบาลอยเปนจำนวนมากและกระจายอยทวพนท การชวยเหลอผท
พยายามฆาตวตายจงสามารถทำไดทนทวงทกวาในภาคอนๆ แตสำหรบ
สถานการณยาเสพตดในพนทนคงตองเฝาระวงมากเปนพเศษเนองจากพบ
วาในป 2551 มรายงานการรบแจงความคดยาเสพตดมากถง 46,546 คด
ซงเปนรองเพยงภาคกลางเทานน ซงหากสถานการณยงเปนเชนนอาจจะ
กระทบตอสขภาพจตของประชากรในพนทกเปนได
ภาคกลาง เปนภาคทประชากรมความเสยงตอปญหาสขภาพจตมาก
ทสด คอ รอยละ 20.6 โดยเฉพาะผหญงเสยงมากถงรอยละ 21.3 ประชากร
ผสงอายมากกวา 1 ใน 4 เสยงทจะมปญหาสขภาพจตและเสยงมากกวา
109
ผสงอายในภาคอนๆ นอกจากนคงตองเฝาระวงสถานการณสขภาพจตของ
ประชากรในกลมทมสถานภาพสมรสโสด และกลมหมายหยาแยก เนองจาก
พบวามความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตสงกวาภาคอนๆ หากพจารณาตาม
การประกอบอาชพ พบวา ประชากรททำงานรบจางทวไปและกรรมกรเปน
กลมทเสยงจะมปญหาสขภาพจตมากกวากลมอาชพอนๆ
สถานการณสขภาพจตของประชากรในภาคกลางมความสอดคลองกบ
สถานการณผปวยดานจตเวชซงพบวามอตราผปวยในภาพรวมสงกวาภาค
อนๆ โดยเฉพาะในป 2551 ภาคกลางมอตราผปวยโรคจตสงกวาภาคอนๆ
(758 ตอประชากรแสนคน) นอกจากนภาคกลางยงเปนภาคทไดรบการแจง
ความคดขมขนกระทำชำเรา และคดยาเสพตดสงกวาภาคอนๆ อกทงยงม
อตราการถกฆาตายสงรองจากภาคใตเทานน ซงสถานการณทสอดคลองกน
ตางๆ เหลานอาจจะยงทำใหประชากรในภาคกลางมความเสยงทจะมปญหา
สขภาพจตเพมสงขนอก
ภาคเหนอ เปนภาคทประชากรมความเสยงตอปญหาสขภาพจตนอย
กวาภาคอนๆ รองจากภาคใต คอ รอยละ 15.4 ผหญงจะเสยงมากกวาผชาย
ถงกวารอยละ 3 กลมประชากรสงอายเปนกลมเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
มากกวากลมอายอนๆ และประชากรทประกอบอาชพรบจางทวไปและ
กรรมกรจะเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากกวากลมอาชพอนๆ
การทประชากรในภาคเหนอมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอย
เปนอนดบสองรองจากภาคใต และมบคลากรดานจตเวชมากเปนอนดบสอง
รองจากกรงเทพมหานคร อาจจะดขดกบสถานการณการฆาตวตายของ
110
ประชากกรในภาคน ซงเปนททราบกนดวามอตราการฆาตวตายสงกวาภาค
อนๆ แตอยางไรกตามอตราการฆาตวตายทสงกวาภาคอนๆ น อาจจะมปจจย
อนๆ ทเกยวของอกมาก ซงสวนหนงอาจจะมาจากพฤตกรรมการดมสราของ
ประชากรทพบวา ภาคเหนอมรอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดม
สราสงกวาภาคอนๆ
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนภาคทประชากรมความเสยงตอปญหา
สขภาพกจตสงเปนอนดบทสองรองจากภาคกลาง ประชากรทอาศยในเขต
ชนบทจะเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากกวาประชากรทอาศยอยในเขตเมอง
ถงกวารอยละ 6 ซงเปนความแตกตางระหวางพนททมากกวาภาคอนๆ ผหญง
จะเสยงมากกวาผชาย ประชากรสงอายจะเสยงทจะมปญหาสขภาพจต
มากกวากลมอายอนๆ และประชากรทประกอบอาชพรบจางทวไปและ
กรรมกรจะเสยงมากกวากลมอาชพอนๆ
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภาคทมพนทมากทสดของประเทศและ
มจำนวนประชากรมากทสดเชนกน แตกลบมอตราบคลาการดานจตเวช
นอยกวาภาคอนๆ ทงทมอตราผปวยดานจตเวชในภาพรวมคอนขางสง
โดยเฉาะผปวยโรควตกกงวลในป 2550 มอตราผปวยสงกวาภาคอนๆ คอ
691 ตอประชากรแสนคน นอกจากนประชากรในภาคนยงเปนรองแชมป
การสบบหรและการดมสราอกดวย
ภาคใต เปนภาคประชากรมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอย
ทสด คอ รอยละ 12.5 ผญงมความเสยงมากกวาผชายเพยงเลกนอยเทานน
111
แตทแตกตางจากภาคอนๆ แตเหมอนกบกรงเทพมหานคร คอ ประชากรวยรน
เปนกลมเสยงทจะมปญหาสขภาพจตมากกวากลมอายทสงกวา ซงปญหา
ชายแดนใตอาจจะสงผลกระทบตอสภาพจตใจของประชากรในกลมน ซงม
ภาวะทางอารมณและจตใจตำกวากลมอายอนๆ และเปนทนาสงเกตวา
ประชากรทประกอบอาชพพนกงานและลกจางเอกชนในภาคใตมความเสยง
ทจะมปญหาสขภาพจตมากกวากลมอาชพอนๆ ซงแตกตางจากภาคอนๆ
จากสถานการณปญหาชายแดนใตทอาจจะกลาวไดวามการฆารายวน
ทำใหอตราการฆากนตายมอตราสงกวาภาคอนๆ และมแนวโนมเพมสงขน
อยางตอเนอง ซงในป 2550 มอตราการฆากนตายตอประชากรแสนคนถง
22.3 หรอมากกวาภาคอนๆ โดยเฉลยถงเกอบ 10 เทา เชนเดยวกนกบการได
รบแจงความคดฆากนตายโดยเจตนาซงพบวา ในป 2551 ไดรบแจงความมาก
ถง 1,383 คด นอกจากนภาคใตยงเปนภาคทประชากรสบบหรสงกวาภาค
อนๆ อกดวย อยางไรกตามสถานการณตางๆ ขางตนดเหมอนจะไมสอดคลอง
กบสขภาพจตของคนภาคใต แตขอมลทนาจะทำใหประชากรในภาคใตม
สขภาพจตด และมความเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาภาคอนๆ คอ
สขภาพกายซงมความสมพนธโดยตรงกบสขภาพใจ กลาวคอ ประชากรในภาค
ใตรายงานวาตนมสขภาพกายดกวาภาคอนๆ อกทงประชากรในภาคนยงออก
กำลงกายมากกวาประชากรในภาคอนๆ นอกจากนประชากรในภาคใตยงม
ความเครงทางศาสนาสงกวาภาคอนๆ อกดวย ปจจยเหลานนาจะมสวนสำคญ
ททำใหประชากรในภาคใตเสยงทจะมปญหาสขภาพจตนอยกวาภาคอนๆ
112
รายงานสถานการณสขภาพจตคนไทย กบงานของนกสงคมวทยาทตองทำตอไป
สขภาพกายเปนเรองทมองเหนหรอวดกนไดงาย อตราการเปนโรค
การเจบปวย การเขารบการรกษาพยาบาล หรออตราตายตามสาเหตตางๆ
เปนดชนชวดสถานการณสขภาพกายของคนในสงคมทเขาใจไดงายและ
สามารถวดเปนดชนมาตรฐานดวยขอมลเชงประจกษ ตางกบสขภาพจตซง
ดเหมอนวาการทจะวดสขภาพจตของคนในสงคมโดยตรงเปนเรองไมงายนก
คนทสขภาพจตไมดแตไมถงระดบทจะเปนโรคจตหรอเปนผปวยกยากทจะ
ระบวาเขามสขภาพจตอยระดบใด หลายครงทเราตองนำเอาเหตการณอนๆ
มาสรางเปนดชนเพอชใหเหนสถานการณสขภาพจตของคนในสงคมโดยออม
สถานการณสขภาพจตของคนในสงคมเปนเรองทวดไดยาก แตในทาง
สงคมวทยาเปนเรองทจำเปนตองวดในเชงปรมาณใหได ถาเราตองการทจะ
เขาใจการเปลยนแปลงของสงคมเราตองวดปรากฎการณตางๆ ของสงคมใหได
เมอสขภาพจตของผคนเปนองคประกอบสำคญของสงคม การวดสถานการณ
สขภาพจตของคนในสงคมจงเปนเรองทจำเปน
สขภาพจตเปนทงสาเหตและผลของปรากฎการณทางสงคม สขภาพ
จตเปนตวกำหนดความสมพนธของคนในสงคม ตงแตในระดบครอบครว
ชมชน สงขนไปจนถงระดบประเทศ หากเราจะลองจนตนาการ ถาคนในสงคม
จำนวนมากอยางมนยสำคญมปญหาสขภาพจต กนาทจะมผลกระทบตอความ
113
สมพนธในครอบครวและในชมชน พฤตกรรมของคนในสงคมนาจะผดเพยนไป
บรรทดฐาน คานยมรวมไปถงวถชวตของผคนอาจจะเบยงเบนไปในทางลบ
สงคมทสมาชกจำนวนมากมปญหาสขภาพจตจงเปนสงคมทออนแอ ผคนใน
สงคมอยกนอยางไมมความสข
ในขณะเดยวกน ปญหาสขภาพจตเปนผลมาจากการเปลยนแปลง
ของสงคม ปจจบนสภาพสงคมไทยไดเปลยนแปลงไปจากเดม ประชากรม
จำนวนมากขนในขณะทพนทดนทำกนมจำนวนจำกด ทำใหประชากรอยกน
อยางหนาแนนมากขน เขตเมองขยายมากขน ทงจากการเพมของประชากรใน
เขตเมองเอง การทประชากรจากชนบทหลงไหลเขามาอยในเมอง และเขต
พนทเมองทขยายออกไปครอบคลมเขตชนบท ประชากรทอยในเขตเมองอย
กนอยางแออด อยกนอยางตวใครตวมน ไมมความสมพนธกนใกลชดเหมอน
ผคนทอยในหมบาน ชาวเมองมชวตทรบเรง ตางดนรนเอาตวรอด เพอไขวควา
โอกาสทางเศรษฐกจ
สงคมไทยปจจบนกำลงไหลไปตามกระแสโลกาภวตน บรโภคนยม
และวตถนยม นำความคดของผคนในสงคมใหมงประโยชนทางเศรษฐกจ
มากกวาทางดานจตใจ ครอบครวไทยมรปแบบทเปลยนไป จากทเคยเปน
ครอบครวขยายทคนหลายรนวยอยรวมกน เปลยนเปนครอบครวทมขนาดเลก
เปนครอบครวเดยว อยกนเฉพาะพอแมลก และมครอบครวจำนวนมากขนท
อยลำพงเพยงคนเดยว หรออยกนเฉพาะคอยกน เทคโนโลยทพฒนากาวหนา
ขน ทำใหการตดตอสอสารซงหนาระหวางบคคลลดนอยลง ในขณะทสอสาร
มวลชนมอทธพลอยางมากในวถชวตของคนไทยปจจบน
114
สภาพสงคมไทยทแปลกแยกซบซอนขนเชนนมผลโดยตรงตอสขภาพ
จตของคนไทยทกรนวย ตงแตเดกทตองแขงขนกนเรยนหนงสอเพอการสอบ
คนวยทำงานทตองดนรนหาเลยงชพ ผสงอายทตองแสวงหาความมนคง
ในบนปลายชวตของตน สภาพสงคมเชนนอาจกดดนใหผคนเกดอาการเครยด
อดอด และเปนทกข สขภาพจตของคนอาจตองเสอมไป เมอสงคมสรางปญหา
สขภาพจตใหคนในสงคม ปญหาสขภาพจตเหลานนกสะทอนกลบมามผล
ในทางลบตอสงคม เปนวฏจกรสะทอนไปมาอยเชนนน
การตรวจสอบสถานการณสขภาพจตของคนไทยเปนระยะๆ จงเปน
เรองจำเปน ดชนทชใหเหนสถานการณปญหาสขภาพจตของคนไทยทงหลาย
ยอมสะทอนใหเหนสภาพสงคมทเปลยนแปลงไป ในขณะเดยวกนดชนทาง
สงคม และเศรษฐกจ หลายอยางกจะชวยแสดงใหเหนสภาพปญหาสขภาพจต
ของคนไทยได
หากเราสามารถวดสถานการณสขภาพจตของคนไทยได และวด
สถานการณเชนนนอยเปนระยะ เพอดแนวโนม หรอทศทางของปญหา
สขภาพจต เรากสามารถตดตามและหาทางออก หรอหนทางแกไขปญหา
เหลานนใหผอนคลายลง
สงคมจะเปนสขได สมาชกในสงคมตองไมมปญหาทงสขภาพจต และ
สขภาพกาย
เอกสารอางอง
116
เอกสารอางอง อภชย มงคล และคณะ. 2547. การพฒนาและทดสอบ ดชนวดสขภาพจต
คนไทยฉบบใหม โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร กรม
สขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.
ศนยสขภาพจตท 1-19 และศนยสารสนเทศ กองแผนงาน กรมสขภาพจต
กระทรวงสาธารณสข. (2551). จำนวนและอตราผปวยสขภาพจตตอ
ประชากร 100,000 คน ปพ.ศ. 2540–2550. http://www.dmh.go.
th/report/report1.asp (สบคนเมอ 27 พฤษภาคม 2552)
กรมสขภาพจต. (2550). รายงานสรปผลการสำรวจทรพยากรดานสขภาพจต
ของประเทศไทย ป 2550. นนทบร: ศนยสารสนเทศ กองแผนงาน
กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.
สำนกงานตำราจแหงชาต. (2551). สถตคดอาญาสถานภาพรายเดอนป 2549
และป 2551. http://www.royalthaipolice.go.th/crime/
dn_main.htm (สบคนเมอ 23 กนยายน 2551)
กระทรวงสาธารณสข. (2551). สถตการตายป 2542-2550. กลมขอมลขาว
สารสขภาพ สำนกนโยบายและยทธศาสตร. http://bps.ops.moph.
go.th/Death.html (สบคนเมอ 28 กรกฎาคม2552)
กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2546). รายงาน
สถานการณครอบครวมตแหงการเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: สำนกงาน
สงเสรมสถาบนครอบครว สำนกงานสตรและสถาบนครอบครว.
117
สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2552).
รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ
ฉบบท 10. กรงเทพ: สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา.
สำนกงานสถตแหงชาต. (2550). สรปผลทสำคญ การสำรวจอนามย สวสดการ
และการออกกำลงกายของประชากร พ.ศ. 2550. กรงเทพฯ: สำนกงาน
สถตแหงชาต.
สำนกงานสถตแหงชาต. (2550). การสำรวจการสบบหรและการดมสราของ
ประชากร พ.ศ. 2544 2547 และ 2550. http://service.nso.go.
th/nso/nso_center/project/search_center/23project-th.htm
(สบคนเมอ 7 สงหาคม 2552)
กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน. (2551). ขอมลคดเดกและเยาวชน
ทถกดำเนนคดโดยสถานพนจฯ ทวประเทศ. กลมงานขอมลและ
สารสนเทศ สำนกพฒนาระบบงานยตธรรมเดกและเยาวชน. http://
www2.djop.moj.go.th/stat/main_user.php?mid=2&mon=24
(สบคนเมอ 7 ธนวาคม 2552)
สำนกงานสถตแหงชาต. (2551). สรปผลทสำคญ การสำรวจเดกและเยาวชน
พ.ศ. 2551. กรงเทพฯ: บรษท เทกซ แอนด เจอรนล พบลเคชน จำกด.
ภาคผนวก ก.
ขอมลจากโครงการสำรวจสภาวะทางสงคมและวฒนธรรม พ.ศ. 2551
120
ตารา
งท 1
: คะแ
นนเฉ
ลยแล
ะรอย
ละขอ
งการ
ตอบข
อถาม
วดสข
ภาพจ
ตคนไ
ทย ป
ระชา
กรอา
ย 15
ปขน
ไป พ
.ศ. 2
551
มต
สขภา
พจต
(Dom
ains)
ใหทา
นประ
เมนเ
หตกา
รณ
อากา
ร คว
ามคด
เหน
และ
ความ
รสกต
อสถา
นการ
ณตอ
ไปน
ในชว
ง 1 เด
อนทผ
านมา
ถง
ปจจบ
น วา
อยใน
ระดบ
ใด
คะแน
นเฉล
ยรอ
ยละข
องคำ
ตอบ
รวม
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตไม
เลย
นอย
ทสด
มาก
มาก
ทสด
สภาว
ะ ขอ
งจตใ
จ (M
enta
l sta
te)
1ทา
นรสก
พงพอ
ใจใน
ชวต
1.91.9
1.92.0
1.92.0
1.316
.968
.513
.310
0.0
2ทา
นรสก
สบาย
ใจ2.0
2.01.9
2.01.9
2.10.9
15.4
70.8
12.9
100.0
3ทา
นรสก
เบอห
นายท
อแทก
บ กา
รดำเน
นชวต
ประจ
ำวน
0.60.6
0.60.6
0.50.5
50.8
42.5
6.20.6
100.0
4ทา
นรสก
ผดหว
ง ใน
ตวเอ
ง0.4
0.40.4
0.40.4
0.366
.230
.23.2
0.410
0.0
5ทา
นรสก
วาชว
ตมแต
ความ
ทกข
0.40.4
0.40.4
0.40.3
64.0
31.6
3.90.5
100.0
121
มต
สขภา
พจต
(Dom
ains)
ใหทา
นประ
เมนเ
หตกา
รณ
อากา
ร คว
ามคด
เหน
และ
ความ
รสกต
อสถา
นการ
ณตอ
ไปน
ในชว
ง 1 เด
อนทผ
านมา
ถง
ปจจบ
น วา
อยใน
ระดบ
ใด
คะแน
นเฉล
ยรอ
ยละข
องคำ
ตอบ
รวม
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตไม
เลย
นอย
ทสด
มาก
มาก
ทสด
สมรร
ถนะ
ของจ
ตใจ
(Men
tal
capa
city)
6ทา
นสาม
ารถท
ำใจยอ
มรบไ
ดสำ
หรบป
ญหาท
ยากจ
ะแกไ
ข (เม
อมปญ
หา)
1.71.7
1.71.7
1.71.8
3.430
.058
.87.8
100.0
7ทา
นมนใ
จวาจ
ะสาม
ารถค
วบคม
อารม
ณไดเ
มอมเ
หตกา
รณคบ
ขนหร
อราย
แรงเก
ดขน
1.81.8
1.71.8
1.71.9
2.727
.061
.58.9
100.0
8ทา
นมนใ
จทจะ
เผชญ
เหตก
ารณ
รา
ยแรง
ทเกด
ขนใน
ชวต
1.81.9
1.81.8
1.71.9
2.525
.962
.59.1
100.0
ตารา
งท 1
: (ตอ
)
122
มต
สขภา
พจต
(Dom
ains)
ใหทา
นประ
เมนเ
หตกา
รณ
อากา
ร คว
ามคด
เหน
และ
ความ
รสกต
อสถา
นการ
ณตอ
ไปน
ในชว
ง 1 เด
อนทผ
านมา
ถง
ปจจบ
น วา
อยใน
ระดบ
ใด
คะแน
นเฉล
ยรอ
ยละข
องคำ
ตอบ
รวม
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตไม
เลย
นอย
ทสด
มาก
มาก
ทสด
คณภา
พ ขอ
งจตใ
จ (M
enta
l qu
ality
)
9ทา
นรสก
เหนอ
กเหน
ใจเม
อ ผอ
นมทก
ข1.9
2.01.9
2.01.9
2.00.4
18.2
69.8
11.6
100.0
10ทา
นรสก
เปนส
ขในก
ารชว
ยเหล
อผอ
นทมป
ญหา
2.12.1
2.02.1
2.12.1
0.612
.068
.718
.710
0.0
11ทา
นใหค
วามช
วยเห
ลอแก
ผอน
เมอม
โอกา
ส1.9
1.91.8
1.91.9
2.00.8
21.4
67.0
10.9
100.0
ตารา
งท 1
: (ตอ
)
123
มต
สขภา
พจต
(Dom
ains)
ใหทา
นประ
เมนเ
หตกา
รณ
อากา
ร คว
ามคด
เหน
และ
ความ
รสกต
อสถา
นการ
ณตอ
ไปน
ในชว
ง 1 เด
อนทผ
านมา
ถง
ปจจบ
น วา
อยใน
ระดบ
ใด
คะแน
นเฉล
ยรอ
ยละข
องคำ
ตอบ
รวม
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตไม
เลย
นอย
ทสด
มาก
มาก
ทสด
สงแว
ดลอม
ทม
ผลตอ
สข
ภาพจ
ต (Su
p-po
rting
fa
ctor
s)
12ทา
นรสก
ภมใจ
ในตน
เอง
2.12.0
2.02.1
2.12.2
0.714
.064
.720
.610
0.0
13ทา
นรสก
มนคง
ปลอด
ภย
เมออ
ยในค
รอบค
รว2.4
2.42.3
2.42.4
2.40.7
4.752
.941
.810
0.0
14ทา
นเมอ
ปวยห
นกเชอ
วา
ครอบ
ครวจ
ะดแล
เปนอ
ยางด
2.42.4
2.32.4
2.52.4
1.24.9
47.8
46.1
100.0
15ทา
นสมา
ชกใน
ครอบ
ครวม
คว
ามรก
และผ
กพนต
อกน
2.42.4
2.42.4
2.52.5
1.03.7
46.4
48.9
100.0
รวม
15 ข
อ
(คะแ
นนเต
ม 45
คะแ
นน)
31.9
32.1
31.2
32.0
31.9
32.9
ตารา
งท 1
: (ตอ
)
124
ตารา
งท 2
: รอย
ละขอ
งระด
บสขภ
าพจต
ประช
ากรอ
าย 1
5 ปข
นไป
พ.ศ.
255
1 จำ
แนกต
าม ส
ถานก
ารณ
ทางป
ระชา
กร ส
งคม
เศรษ
ฐกจ
เขตก
ารปก
ครอง
ควา
มเคร
งศาส
นา ค
ณธร
รม จ
รยธร
รม แ
ละพฤ
ตกรร
มตาง
ๆ ภา
ค
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
รวม
เพศ
17.4
16.0
20.6
15.4
18.8
12.5
54.3
54.0
56.1
57.1
51.9
53.2
28.3
29.9
23.3
27.5
29.4
34.3
ชาย
16.3
16.5
19.5
13.5
17.3
12.0
53.4
54.6
55.2
56.2
50.9
50.1
30.3
28.8
25.3
30.3
31.7
37.9
หญง
18.1
15.7
21.3
16.8
19.6
12.9
54.9
53.6
56.7
57.7
52.4
55.2
27.0
30.8
22.0
25.5
27.9
32.0
อาย
15-2
4 ป
17.7
19.7
21.4
13.1
17.3
17.5
56.9
57.6
56.2
61.2
57.8
49.9
25.4
22.8
22.4
25.8
24.9
32.6
25-5
9 ป
16.3
15.5
18.7
14.0
18.2
11.4
54.5
54.7
57.3
58.1
50.4
54.2
29.2
29.8
24.0
27.9
31.4
34.5
60 ป
ขนไป
21.6
16.0
27.4
22.2
21.9
13.1
51.5
47.3
51.4
50.8
53.2
52.0
26.9
36.7
21.2
27.0
24.9
34.9
การศ
กษาส
งสด
ตำกว
า ระ
ถมศก
ษา21
.821
.326
.218
.324
.016
.453
.652
.455
.357
.948
.451
.324
.526
.318
.523
.827
.632
.3
ประถ
มศกษ
า19
.020
.122
.717
.119
.612
.654
.054
.056
.558
.351
.552
.827
.025
.920
.924
.628
.934
.6มธ
ยมศก
ษา15
.616
.518
.312
.916
.511
.256
.557
.357
.156
.855
.855
.428
.026
.324
.630
.427
.733
.4ปร
ญญาต
รหรอ
สงกว
า7.
88.6
8.25.1
7.77.7
51.8
50.9
54.6
50.0
50.8
52.7
40.4
40.5
37.2
44.9
41.6
39.6
125
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
สถาน
ภาพส
มรส
โสด
19.5
18.5
21.0
16.9
20.7
19.4
54.1
59.3
53.9
55.2
52.7
47.1
26.4
22.2
25.1
27.9
26.6
33.6
สมรส
14.7
14.1
17.6
13.1
15.9
9.254
.752
.157
.558
.052
.054
.630
.633
.824
.828
.932
.136
.2หม
าย/ห
ยา/แ
ยกกน
อย28
.320
.032
.924
.633
.021
.952
.251
.952
.154
.950
.053
.519
.428
.215
.020
.516
.924
.7อา
ชพขา
ราชก
าร/
พนกง
านรฐ
วสาห
กจ8.
14.2
7.54.6
12.7
9.050
.348
.756
.944
.447
.954
.841
.647
.135
.651
.039
.436
.2
พนกง
าน/ล
กจาง
เอกช
น19
.117
.821
.213
.120
.520
.857
.257
.657
.964
.553
.950
.323
.724
.621
.022
.425
.528
.9คา
ขาย/
ประก
อบธร
กจสว
นตว
14.9
16.6
18.2
14.1
13.5
10.1
54.6
55.3
56.7
57.1
49.4
55.7
30.5
28.2
25.1
28.8
37.0
34.2
เกษต
รกร
15.6
14.8
17.6
12.3
18.2
9.254
.540
.757
.560
.152
.351
.329
.944
.424
.927
.629
.539
.5รบ
จางท
วไป/
กรรม
กร27
.445
.534
.830
.619
.616
.554
.045
.549
.753
.357
.159
.118
.79.1
15.6
16.1
23.3
24.3
นกเรย
น/
นกศก
ษา11
.89.7
12.7
10.8
12.6
13.3
58.0
61.3
59.9
57.7
58.2
49.1
30.2
29.0
27.5
31.5
29.1
37.6
แมบา
น/ไม
ไดปร
ะกอบ
อาชพ
22.6
17.7
26.2
19.8
27.1
14.4
52.1
46.6
54.0
54.3
50.3
55.5
25.3
35.7
19.8
25.9
22.6
30.1
อนๆ
23.9
20.1
26.9
26.2
27.4
12.5
49.5
50.3
44.0
48.9
51.8
53.6
26.7
29.6
29.1
24.8
20.8
33.9
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
126
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
เขตก
ารปก
ครอง
ในเข
ตเทศ
บาล
15.5
16.0
17.6
12.7
13.5
14.4
53.5
54.0
54.9
52.3
52.5
51.0
31.0
29.9
27.5
34.9
34.0
34.6
นอกเ
ขตเท
ศบาล
18.4
-22
.116
.119
.811
.954
.7-
56.7
58.3
51.7
53.9
26.9
-21
.225
.628
.534
.2กา
รเปนห
วหนา
ครวเ
รอน
เปนห
วหนา
คร
วเรอน
18.9
16.8
22.8
16.8
20.2
13.4
53.6
54.2
55.6
56.0
50.6
52.2
27.5
29.0
21.6
27.2
29.2
34.4
ไมเป
นหวห
นาคร
วเรอน
16.0
15.4
18.1
14.1
17.6
11.8
54.9
53.9
56.6
58.2
52.9
54.1
29.1
30.7
25.3
27.7
29.5
34.2
จำนว
นสมา
ชกใน
ครวเ
รอน
1-2
คน22
.322
.225
.119
.724
.216
.154
.259
.455
.556
.050
.849
.923
.518
.519
.424
.325
.034
.03-
5 คน
15.3
13.5
18.1
13.4
17.3
10.1
53.8
51.2
57.0
56.8
50.9
54.7
30.9
35.3
24.9
29.8
31.9
35.2
6 คน
ขนไป
16.0
13.3
19.2
13.7
16.2
15.5
56.5
53.9
53.9
62.2
58.2
53.5
27.5
32.8
26.9
24.1
25.6
31.0
ศาสน
าพท
ธ17
.716
.220
.815
.718
.811
.654
.555
.156
.256
.951
.854
.127
.828
.723
.027
.429
.434
.4อส
ลาม
13.2
10.2
6.514
.30.0
14.5
50.2
41.7
56.1
28.6
100.0
51.5
36.6
48.1
37.4
57.1
0.034
.0คร
สต15
.437
.020
.59.2
12.5
7.754
.734
.841
.061
.570
.853
.829
.928
.338
.529
.316
.738
.5
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
127
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
ความ
เครง
ศาสน
าเค
รงนอ
ย26
.228
.135
.223
.719
.329
.851
.655
.248
.258
.248
.148
.122
.216
.716
.618
.232
.622
.1เค
รงปา
นกลา
ง19
.720
.723
.015
.221
.015
.955
.457
.057
.258
.751
.157
.124
.822
.319
.826
.127
.926
.9เค
รงมา
ก12
.89.5
14.2
13.1
15.6
8.753
.350
.556
.454
.153
.650
.233
.940
.029
.432
.830
.841
.1กา
รยอม
รบพฤ
ตกรร
มการ
เปลย
นแปล
งทาง
สงคม
ยอมร
บไมไ
ด18
.721
.721
.518
.019
.513
.253
.650
.953
.156
.351
.158
.027
.627
.525
.425
.829
.428
.9ยอ
มรบไ
ดนอย
15.8
15.1
18.0
14.7
16.9
11.9
54.0
54.4
56.7
55.8
52.8
49.7
30.2
30.4
25.3
29.6
30.3
38.4
ยอมร
บไดม
าก19
.515
.823
.814
.822
.513
.355
.354
.356
.860
.150
.456
.725
.329
.919
.525
.127
.229
.9ให
ความ
ชวยเ
หลอค
นทตอ
งการ
ความ
ชวยเ
หลอแ
มไมใ
ชญาต
ทำทก
ครง/
ทำ
สวนใ
หญ12
.09.3
15.2
9.713
.69.2
52.4
55.7
55.6
53.6
50.2
46.9
35.7
35.0
29.1
36.7
36.2
43.9
ทำบา
งครง
18.1
17.4
19.5
14.9
20.4
14.6
57.3
53.1
59.0
60.9
55.1
59.0
24.6
29.4
21.5
24.1
24.5
26.4
ทำนอ
ยครง
/ไมทำ
/ไม
มโอก
าส28
.631
.033
.730
.425
.917
.651
.451
.550
.855
.947
.457
.820
.017
.515
.513
.826
.724
.6
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
128
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
ตอบแ
ทนผม
พระค
ณหร
อชวย
เหลอ
เราทำ
ทกคร
ง/
ทำสว
นใหญ
13.7
12.4
15.8
11.7
15.8
9.554
.153
.857
.156
.352
.350
.432
.233
.827
.132
.032
.040
.1
ทำบา
งครง
23.7
26.9
28.2
19.7
24.6
18.0
56.4
56.0
55.6
61.3
52.1
60.9
19.9
17.1
16.2
19.0
23.3
21.1
ทำนอ
ยครง
/ไมทำ
/ไม
มโอก
าส30
.532
.236
.633
.326
.821
.650
.352
.150
.350
.947
.953
.619
.215
.713
.015
.825
.424
.7
รบผด
ชอบแ
ละขอ
โทษใ
นควา
มผดท
ทำหร
อมสว
นรวม
รบผด
ชอบ
ทำทก
ครง/
ทำสว
นใหญ
13.0
12.0
15.5
11.3
14.2
9.854
.054
.456
.755
.252
.650
.333
.033
.627
.833
.533
.239
.9ทำ
บางค
รง23
.422
.726
.521
.124
.618
.056
.354
.256
.561
.153
.059
.820
.323
.117
.117
.822
.422
.2ทำ
นอยค
รง/ไม
ทำ/
ไมมโ
อกาส
26.2
33.7
32.4
24.1
24.5
16.2
50.9
49.6
51.7
57.4
46.9
54.9
22.9
16.7
15.9
18.5
28.5
28.9
ยกโท
ษและ
ใหอภ
ยผอน
อยาง
จรงใ
จตอผ
ทสำน
กผด
ทำทก
ครง/
ทำสว
นใหญ
13.2
12.1
15.5
12.1
14.5
9.153
.754
.057
.055
.551
.350
.633
.134
.027
.532
.434
.240
.3ทำ
บางค
รง22
.723
.526
.119
.923
.318
.255
.854
.456
.559
.253
.057
.721
.422
.117
.420
.823
.724
.1ทำ
นอยค
รง/ไม
ทำ/
ไมมโ
อกาส
27.8
33.8
34.4
23.6
26.6
20.4
53.4
53.2
48.9
60.5
51.8
58.4
18.8
13.1
16.7
15.9
21.6
21.2
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
129
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
พฤตก
รรมก
ารใช
จายแ
ละกา
รออม
ฟมเฟ
อยแล
ะหรอ
ไมออ
ม25
.523
.833
.624
.823
.618
.953
.655
.250
.255
.653
.755
.520
.921
.016
.219
.622
.725
.6ไม
ฟมเฟ
อย
และอ
อม13
.113
.314
.510
.914
.810
.154
.653
.658
.857
.850
.452
.332
.333
.226
.631
.334
.937
.6
การเข
ารวม
กจกร
รมทเ
ปนปร
ะโยช
นตอช
มชน/
หมบา
นเขา
รวมป
ระจำ
10.1
5.212
.37.5
12.1
5.649
.054
.954
.349
.847
.940
.640
.939
.933
.342
.740
.053
.8เขา
รวมบ
างคร
ง16
.58.9
17.4
16.3
19.7
10.2
57.1
54.2
59.7
62.1
54.5
55.5
26.4
36.9
22.9
21.6
25.8
34.3
ไมได
เขารว
ม22
.419
.324
.823
.926
.816
.454
.453
.954
.358
.251
.655
.323
.226
.720
.917
.821
.628
.3กา
รบรจ
าคทร
พยวส
ดกอส
ราง/
อาหา
รเพอช
วยผเ
ดอนร
อนทำ
ประจ
ำ8.
26.3
10.6
5.59.4
6.848
.650
.049
.851
.048
.340
.443
.243
.739
.643
.542
.352
.7ทำ
บางค
รง16
.613
.718
.314
.619
.811
.956
.155
.358
.958
.753
.454
.927
.331
.122
.926
.726
.833
.2ไม
ไดทำ
26.3
27.2
31.4
28.8
25.1
16.5
53.4
52.4
52.8
57.7
51.0
55.4
20.3
20.4
15.8
13.4
24.0
28.1
การป
ระเม
นสขภ
าพตน
เอง
สขภา
พไมด
41.5
35.1
44.9
49.0
39.1
30.0
47.3
55.4
44.9
40.9
49.2
51.7
11.3
9.510
.310
.111
.718
.3สข
ภาพป
านกล
าง24
.427
.529
.222
.421
.820
.754
.746
.653
.459
.254
.958
.520
.925
.917
.518
.423
.320
.8สข
ภาพด
13.5
11.6
15.2
10.9
16.4
9.954
.456
.558
.056
.850
.751
.932
.131
.926
.832
.332
.938
.2
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
130
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
รบปร
ะทาน
อาหา
รมอใ
ดมอห
นงพร
อมหน
ากน
ทำเป
นประ
จำ14
.412
.516
.412
.916
.48.7
54.2
54.2
56.9
57.8
50.9
53.7
31.4
33.3
26.6
29.2
32.7
37.6
ไมทำ
เปนป
ระจำ
22.8
20.6
26.6
20.5
24.7
18.2
55.2
52.3
55.4
54.9
57.4
55.4
22.0
27.1
18.0
24.6
17.9
26.4
ดโทร
ทศนพ
รอมห
นากน
ทำเป
นประ
จำ14
.514
.116
.713
.015
.98.7
54.1
53.4
57.2
57.4
50.7
53.9
31.4
32.5
26.1
29.6
33.4
37.4
ไมทำ
เปนป
ระจำ
21.2
17.2
25.4
18.5
24.0
16.6
55.4
54.0
54.9
56.8
56.1
54.6
23.4
28.7
19.7
24.7
20.0
28.9
ไปเท
ยวพก
ผอนน
อกบา
นพรอ
มหนา
กนทำ
เปนป
ระจำ
10.5
6.714
.57.2
14.6
6.053
.261
.353
.453
.146
.653
.736
.331
.932
.139
.738
.840
.3ไม
ทำเป
นประ
จำ17
.717
.720
.616
.018
.313
.254
.851
.157
.458
.152
.854
.327
.531
.222
.025
.829
.032
.6ให
เพอน
บานย
มของ
ใชทำ
เปนป
ระจำ
13.2
11.5
16.3
8.616
.15.6
48.6
54.7
53.0
53.7
45.6
41.7
38.1
33.8
30.8
37.8
38.3
52.7
ไมทำ
เปนป
ระจำ
18.5
16.8
21.4
16.9
19.8
14.2
55.7
53.9
56.7
57.8
54.3
56.0
25.8
29.3
21.9
25.4
25.9
29.8
ใหขา
วของ
เครอ
งใชเ
พอนบ
านทำ
เปนป
ระจำ
12.8
10.8
14.5
10.7
15.3
6.248
.856
.153
.054
.345
.242
.338
.333
.132
.635
.039
.451
.4ไม
ทำเป
นประ
จำ18
.316
.721
.616
.319
.713
.855
.453
.856
.657
.653
.755
.526
.329
.521
.826
.226
.630
.7
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
131
สขภา
พจตต
ำกวา
คนทว
ไป
สขภา
พจตเ
ทากบ
คนทว
ไป
สขภา
พจตด
กวาค
นทวไ
ป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
ชวยด
แลบา
น/ทร
พยสน
และค
นในบ
านขอ
งเพอน
บาน
ทำเป
นประ
จำ12
.710
.015
.811
.014
.37.6
50.4
53.4
55.4
54.6
47.0
44.1
36.9
36.6
28.8
34.5
38.7
48.3
ไมทำ
เปนป
ระจำ
19.0
17.8
22.0
16.8
20.8
14.2
55.6
54.2
56.3
57.8
54.1
56.3
25.3
28.0
21.7
25.3
25.1
29.6
ของใ
ชครว
เรอนท
แสดง
ฐานะ
ความ
รำรว
ย1
ใน 4
แรก
(จนท
สด)
19.6
15.4
24.3
19.5
19.4
14.6
57.4
57.2
58.7
58.2
56.1
58.3
23.0
27.3
16.9
22.3
24.5
27.1
1 ใน
4 ท
สอง
20.4
26.7
26.1
17.1
20.3
14.7
53.3
53.4
56.4
60.9
48.9
49.3
26.3
19.9
17.5
22.1
30.8
36.0
1 ใน
4 ท
สาม
19.3
28.4
22.6
16.0
19.9
11.8
55.1
54.3
55.6
57.2
54.2
53.2
25.6
17.2
21.8
26.8
25.9
35.0
1 ใน
4 ท
ส (รว
ยทสด
)10
.310
.412
.07.9
10.9
7.451
.353
.554
.150
.143
.750
.738
.436
.133
.942
.045
.441
.9ขอ
งใชค
รวเรอ
นทแส
ดงวถ
ชวตเ
ชงเศ
รษฐก
จ1
ใน 4
แรก
(นอย
ทสด)
25.1
22.1
29.9
23.2
26.2
18.8
53.4
57.1
53.1
57.4
49.8
54.9
21.5
20.8
17.0
19.4
24.1
26.3
1 ใน
4 ท
สอง
16.0
15.3
19.7
13.3
16.7
12.0
52.8
50.8
54.0
57.7
50.7
52.1
31.2
33.9
26.3
29.0
32.6
35.9
1 ใน
4 ท
สาม
14.3
12.9
17.1
12.6
15.5
8.856
.757
.358
.155
.656
.056
.629
.029
.824
.831
.728
.534
.61
ใน 4
ทส
(มาก
ทสด)
14.1
13.4
16.4
12.8
15.3
11.1
54.4
54.0
58.8
57.4
50.9
50.4
31.5
32.6
24.8
29.8
33.9
38.5
ตารา
งท 2
: (ต
อ)
132
ตารา
งท 3
: รอย
ละขอ
งระด
บสขภ
าพจต
ประช
ากรอ
าย 1
5-24
ป พ
.ศ. 2
551
จำแน
กตาม
ภาค
สข
ภาพจ
ตตำก
วาคน
ทวไป
สข
ภาพจ
ตเทา
กบคน
ทวไป
สข
ภาพจ
ตดกว
าคนท
วไป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
เทยว
เตร
เทยว
21.0
22.9
23.8
9.723
.927
.457
.259
.456
.966
.057
.438
.921
.817
.619
.224
.318
.733
.7
ไมเท
ยว15
.417
.420
.115
.813
.112
.056
.856
.355
.756
.958
.056
.027
.826
.324
.227
.228
.932
.0
นอนด
ก ตน
สาย
นอนด
ก ตน
สาย
21.1
20.1
25.4
13.7
21.9
26.0
55.9
58.0
52.5
62.7
56.7
45.1
23.0
21.9
22.1
23.6
21.4
28.9
ไมนอ
นดก
ตนสา
ย12
.518
.616
.211
.710
.79.0
58.5
56.6
61.3
57.9
59.4
54.7
29.1
24.8
22.5
30.4
29.9
36.3
เลนก
ารพน
น ต
สลอด
หวย
บอล
เลน
27.0
30.1
36.3
24.3
22.1
23.9
59.9
57.5
51.0
67.1
66.2
47.8
13.1
12.3
12.7
8.611
.728
.3
ไมเล
น16
.217
.419
.211
.716
.516
.956
.557
.656
.960
.456
.450
.127
.325
.024
.027
.827
.233
.0
เทยว
ผบ/ส
ถานเ
รงรม
ย
เทยว
23.5
22.6
22.1
10.8
25.5
39.6
55.9
61.3
54.2
57.7
63.2
32.7
20.6
16.1
23.7
31.5
11.3
27.7
ไมเท
ยว16
.118
.221
.413
.615
.311
.857
.255
.756
.461
.856
.554
.226
.726
.122
.124
.628
.234
.0
133
สข
ภาพจ
ตตำก
วาคน
ทวไป
สข
ภาพจ
ตเทา
กบคน
ทวไป
สข
ภาพจ
ตดกว
าคนท
วไป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
เทยว
กลาง
คนเท
ยว22
.621
.325
.412
.024
.932
.256
.558
.752
.664
.759
.038
.421
.020
.022
.123
.316
.129
.5
ไมเท
ยว15
.218
.720
.013
.713
.211
.357
.257
.157
.558
.757
.354
.827
.624
.322
.527
.629
.633
.9
เลนเ
กมสค
อมพว
เตอร
เลน
13.6
16.5
13.9
7.213
.819
.259
.155
.958
.762
.764
.646
.627
.327
.627
.430
.021
.634
.2
ไมเล
น20
.224
.526
.916
.918
.716
.855
.660
.754
.259
.854
.951
.324
.214
.718
.923
.226
.431
.9
อานห
นงสอ
อาน
16.5
18.8
19.2
12.0
15.6
17.5
56.6
57.2
56.8
57.5
59.4
48.9
26.9
24.0
24.1
30.5
25.0
33.6
ไมอา
น24
.730
.038
.017
.824
.716
.458
.663
.351
.178
.050
.556
.216
.76.7
10.9
4.224
.727
.4
ทำงา
นบาน
ทำ17
.819
.421
.414
.317
.516
.056
.458
.456
.459
.156
.351
.525
.822
.222
.326
.726
.232
.5
ไมทำ
16.9
22.6
24.4
2.916
.028
.361
.348
.451
.178
.667
.337
.721
.829
.024
.418
.616
.734
.0
ตารา
งท 3
: (ตอ
)
134
สข
ภาพจ
ตตำก
วาคน
ทวไป
สข
ภาพจ
ตเทา
กบคน
ทวไป
สข
ภาพจ
ตดกว
าคนท
วไป
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใตรว
มกท
ม.กล
างเห
นอตอ
./เห
นอใต
รวม
กทม.
กลาง
เหนอ
ตอ./
เหนอ
ใต
เลนก
ฬาเล
น16
.115
.817
.912
.216
.718
.057
.757
.959
.958
.160
.448
.026
.226
.322
.329
.823
.033
.9
ไมเล
น21
.328
.628
.714
.918
.616
.555
.057
.149
.070
.151
.253
.823
.714
.322
.314
.930
.229
.7
เลนด
นตร/
รองเพ
ลง
เลน
16.3
11.8
17.2
7.820
.522
.059
.161
.659
.261
.861
.147
.224
.626
.623
.630
.318
.330
.9
ไมเล
น19
.434
.227
.718
.813
.413
.154
.250
.051
.860
.153
.952
.726
.415
.820
.521
.132
.734
.3
เขาร
วมกจ
กรรม
สงเส
รมคว
ามร
เขารว
ม13
.811
.016
.012
.214
.912
.057
.462
.057
.657
.559
.946
.128
.927
.026
.430
.325
.241
.9
ไมเขา
รวม
23.3
34.0
27.5
14.3
21.0
23.8
56.3
51.0
54.5
66.7
54.3
54.7
20.4
15.0
18.0
19.0
24.7
21.5
ตารา
งท 3
: (ตอ
)
ภาคผนวก ข.
ขอมลทตยภมจากหนวยงานตางๆ
136
ตารางท 1: อตราผปวยดานจตเวชตอประชากรแสนคน พ.ศ.
2545-2550 จำแนกตามภาค
ภาคอตราผปวยตอประชากรแสนคน
2545* 2546 2547 2548 2549 2550
ผปวยโรคจต รวมทงประเทศ
828.1 753.1 682.7 574.4 664.0 581.1
กทม. 594.5 1505.6 506.5 722.9 579.6 601.0
กลาง 867.4 771.0 939.1 561.0 948.5 758.3
เหนอ 806.6 539.6 402.9 560.4 586.5 657.4
ตะวนออกเฉยงเหนอ 995.1 817.4 834.6 656.3 625.9 467.5
ใต 521.0 346.0 360.2 312.6 419.2 428.7
ผปวยโรควตกกงวล รวมทงประเทศ
862.5 867.5 667.6 599.0 556.9 580.0
กทม. 258.3 690.4 374.5 639.1 515.0 444.4
กลาง 786.7 617.7 569.9 551.8 525.6 533.0
เหนอ 875.5 761.2 422.7 565.8 527.2 593.1
ตะวนออกเฉยงเหนอ 1105.1 1209.9 994.2 696.6 634.0 691.4
ใต 769.8 706.6 555.0 456.4 489.6 459.6
137
ภาคอตราผปวยตอประชากรแสนคน
2545* 2546 2547 2548 2549 2550
ผปวยโรคซมเศรา รวมทงประเทศ
174.8 164.1 140.6 150.4 194.3 196.4
กทม. 305.8 581.9 229.1 515.3 385.1 453.1
กลาง 184.3 149.1 146.2 136.1 207.7 248.7
เหนอ 159.6 112.1 121.4 142.8 176.0 165.0
ตะวนออกเฉยงเหนอ 160.9 122.7 142.9 99.2 175.0 136.6
ใต 125.6 83.9 92.3 72.1 117.4 125.1
ผตดสารเสพตด รวมทงประเทศ
248.5 372.2 183.1 132.6 138.0 132.0
กทม. 162.1 384.0 226.0 306.5 168.2 155.1
กลาง 364.3 412.1 216.4 130.2 164.5 110.9
เหนอ 329.0 537.5 187.7 140.7 179.2 244.8
ตะวนออกเฉยงเหนอ 174.1 225.3 162.1 114.4 109.4 65.6
ใต 178.6 432.5 142.4 54.9 85.4 162.8
ทมา: คำนวนจากขอมล จำนวนและอตราผปวยสขภาพจตตอประชากร 100,000 คน ปพ.ศ.2545-2550 หนวยนบ: คน (ผปวย 8 โรค) รวบรวมและวเคราะหโดย ศนยสขภาพจตท1-19 และศนยสารสนเทศ กองแผนงาน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (http://www.dmh.go.th/report/report1.asp)
หมายเหต: * ป 2545 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอขาดขอมลจงหวดอดรธาน
ตารางท 1: (ตอ)
138
ตารางท 2: อตราการฆาตวตายตอประชากรแสนคน พ.ศ. 2542
– 2550 จำแนกตามเพศและภาค
ภาค เพศ 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
รวมทงประเทศ รวม 8.6 8.4 7.7 7.8 7.1 6.9 6.3 5.8 6.0
ชาย 13.3 13.2 11.9 12.0 11.0 10.5 9.9 9.2 9.5
หญง 3.9 3.7 3.6 3.8 3.3 3.3 2.9 2.4 2.5
กทม. รวม 6.3 5.7 4.4 4.1 3.6 3.9 2.7 2.1 3.2
ชาย 9.5 8.5 7.1 6.2 5.5 5.8 4.1 3.2 5.7
หญง 3.3 3.1 1.8 2.2 1.8 2.0 1.3 0.8 1.0
กลาง รวม 9.8 9.9 9.6 9.8 8.0 8.1 7.4 6.1 6.7
ชาย 14.4 14.8 14.1 13.9 11.7 12.0 11.0 9.4 10.2
หญง 5.3 5.1 5.2 5.7 4.4 4.4 3.9 2.9 3.3
เหนอ รวม 15.3 14.3 12.9 12.5 12.4 11.3 10.9 10.2 9.7
ชาย 24.4 22.6 19.6 19.2 19.2 17.2 17.2 16.3 15.4
หญง 6.3 2.2 6.3 5.9 5.6 5.5 4.7 4.2 4.2
ตะวนออกเฉยงเหนอ รวม 5.7 4.1 5.1 5.5 5.0 5.0 4.5 4.5 4.5
ชาย 9.1 9.3 8.3 8.9 8.0 7.9 7.3 7.5 7.4
หญง 2.3 1.9 2.0 2.1 2.1 2.0 1.7 1.6 1.6
ใต รวม 5.6 6.2 5.9 6.2 6.0 5.3 5.2 4.5 4.9
ชาย 8.6 9.6 9.3 10.0 9.3 8.1 8.0 7.1 7.7
หญง 2.6 2.9 2.6 2.6 2.7 2.6 2.5 2.0 2.2
ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย กลมขอมลขาวสารสขภาพ สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข
139
ตารางท 3: อตราการถกฆาตายตอประชากรแสนคน พ.ศ. 2546–
2550 จำแนกตามเพศและภาค
ภาค เพศ 2546 2547 2548 2549 2550
รวมทงประเทศ รวม 7.7 4.9 5.5 5.4 5.5
ชาย 13.2 8.7 9.6 9.5 9.7
หญง 2.3 1.1 1.4 1.3 1.5
กทม. รวม 3.2 2.4 1.9 1.7 1.9
ชาย 5.7 4.1 3.4 3.2 3.3
หญง 1.1 0.8 0.5 0.4 0.5
กลาง รวม 8.7 5.2 5.5 5.4 4.2
ชาย 15.0 9.1 9.4 9.3 7.3
หญง 2.5 1.3 1.9 1.6 1.3
เหนอ รวม 9.0 4.0 4.5 4.2 3.7
ชาย 14.8 6.7 7.6 7.1 6.2
หญง 3.3 1.4 1.5 1.4 1.2
ตะวนออกเฉยงเหนอ รวม 4.4 1.9 2 1.9 1.7
ชาย 7.3 3.2 3.6 3.3 2.8
หญง 1.5 0.6 0.5 0.6 0.6
ใต รวม 15.5 14.8 17.7 17.9 22.3
ชาย 27.8 27.6 32.3 33.0 39.7
หญง 3.3 2.1 3.4 3.1 4.9
ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย กลมขอมลขาวสารสขภาพ สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข
140
ตารางท 4: ดชนครอบครวอบอน (หนวย: รอยละ)
องคประกอบของดชน 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550
ภาพรวม 66.3 66.1 68.1 67.0 66.1 62.4 64.1
1. บทบาทหนาทของ
ครอบครว 74.8 71.0 76.3 71.5 69.6 62.9 61.2
- เดกไดรบการอบรม
เลยงดทเหมาะสม 95.2 84.7 99.9 90.4 84.1 63.0 59.0
- ผสงอายไดรบการดแล
จากคนในครอบครว 59.3 57.7 57.4 51.8 52.1 53.1 51.6
- วยแรงงานทำงานหา
เลยงครอบครว 69.9 70.5 71.5 72.4 72.5 72.6 73.1
2. สมพนธภาพ
ในครอบครว 57.2 59.5 60.3 60.4 60.0 58.6 63.1
- สมาชกรวมกนแก
ปญหาครอบครว 55.2 56.1 54.0 53.0 50.8 49.4 57.1
- ครอบครวอยรวมกน
เปนครอบครวขยาย 59.2 62.9 66.6 67.8 69.2 67.8 69.0
3. การพงพงตนเอง 66.9 67.8 67.8 69.2 68.8 65.8 68.0
- ครอบครวมรายได
เพยงพอ 57.6 58.3 58.3 58.3 57.3 56.2 59.6
- ครอบครวมความ
มนคงในทอยอาศย 78.4 78.1 78.1 77.3 77.3 76.0 76.2
- การมปจจยพนฐานใน
การดำรงชวต 64.6 67.0 67.0 71.9 71.9 65.1 68.1
141
หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 – 100
ระดบด = รอยละ 80.0 – 89.9
ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 – 79.0
ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 – 69.9
ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9
ทมา : รายงานความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย: ปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10.
สำนกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการ
เศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ตารางท 8: ดชนครอบครวอบอน, หนา 9.
ตารางท 5: จำนวนคดทไดรบแจงความประจำปงบประมาณ
2549 และ 2551 จำแนกตามภาค
ภาคฆาผอนโดยเจตนา ขมขนกระทำชำเรา ยาเสพตด
2549 2551 2549 2551 2549 2551
รวมทงประเทศ 4,541 3,699 5,173 4,328 110,107 175,862
กทม. 280 226 552 427 29,640 46,546
กลาง 1,227 960 1,841 1,461 41,513 70,720
เหนอ 690 502 789 654 15,344 17,217
ตะวนออกเฉยงเหนอ 607 628 1,298 1,230 12,143 25,808
ใต 1,737 1,383 693 556 11,467 15,571
ทมา: คำนวนจากขอมล สถตคดอาญาสถานภาพรายเดอนป 2549 และป 2551. สำนกงานตำราจแหงชาต. (http://www.royalthaipolice.go.th/crime/dn_main.htm)
142
ตารางท 6: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทสบบหรเปน
ประจำ พ.ศ. 2544 2547 และ 2550 จำแนกตามเพศและภาค
ภาคพ.ศ. 2544 พ.ศ. 2547 พ.ศ. 2550
รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง
รวมทงประเทศ 22.5 42.9 2.4 19.5 37.2 2.1 18.5 36.5 1.6
กทม. 15.7 31.2 1.9 12.8 26.0 1.2 11.6 23.9 1.1
กลาง 19.9 38.0 2.4 17.1 32.4 2.4 16.4 32.2 1.6
เหนอ 23.5 41.5 5.3 20.6 35.6 5.5 19.0 34.8 4.0
ตะวนออกเฉยงเหนอ 25.7 50.1 1.0 22.2 43.4 0.7 20.8 41.8 0.6
ใต 24.4 47.2 1.9 22.5 43.7 1.3 22.2 44.3 1.2
ทมา: โครางการสำรวจการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2544 2547 และ 2550 สำนกงานสถตแหงชาต
143
ตารางท 7: รอยละของประชากรอาย 15 ปขนไปทดมสรา พ.ศ.
2544 2547 และ 2550 จำแนกตามเพศและภาค
ภาคพ.ศ. 2544 พ.ศ. 2547 พ.ศ. 2550
รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง รวม ชาย หญง
รวมทงประเทศ 32.6 55.9 9.8 32.7 55.5 10.3 29.3 51.0 8.8
กทม. 25.4 46.9 6.1 23.9 43.7 6.3 20.4 - -
กลาง 27.0 48.5 6.3 29.6 51.8 8.1 26.1 - -
เหนอ 41.2 64.0 18.0 42.9 65.4 20.1 38.2 - -
ตะวนออกเฉยงเหนอ 39.5 66.4 12.3 37.5 63.2 11.5 34.7 - -
ใต 20.3 39.0 1.9 20.2 39.1 1.5 17.2 - -
ทมา: โครางการสำรวจการสบบหรและการดมสราของประชากร พ.ศ. 2544 2547 และ 2550 สำนกงานสถตแหงชาต
144
คณะกรรมการชทศทาง
“โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป”
1. นพ.อภชย มงคล สำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข
ประธานกรรมการ
2. นพ.ยงยทธ วงศภรมยศานต กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข
รองประธานกรรมการ
3. พระไพศาล วสาโล เจาอาวาสวดปาสคะโต
ต.ทามะไฟหวาน อ.แกงครอ จ.ชยภม
กรรมการ
4. รศ.ดร.จรรยา เศรษฐบตร นกวชาการอสระ
กรรมการ
5. คณชตนาฏ วงศสบรรณ สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการ
เศรษฐกจและสงคมแหงชาต
กรรมการ
6. คณธนนช ตรทพยบตร เลขาธการสถตแหงชาต
กรรมการ
7. รศ.ดร.เบญจา ยอดดำเนน-แอตตกจ สถาบนวจยประชากรและสงคม
มหาวทยาลยมหดล
กรรมการ
145
8. นพ.ประเวช ตนตพวฒนสกล แผนงานสรางเสรมสขภาพจต
เพอสขภาวะสงคมไทย
กรรมการ
9. นพ.พนจ ฟาอำนวยผล สำนกงานพฒนาระบบขอมลขาวสาร
สขภาพ
กรรมการ
10. คณวลลภา แวน วลเลยนสวารด ผจดการบรษทสวนเงนมมา
กรรมการ
11. นพ.วพธ พลเจรญ มลนธสถาบนวจยและพฒนานโยบาย
กรรมการ
12. ทพ.ศรเกยรต เหลยงกอบกจ สำนกงานกองทนสนบสนน
การสรางเสรมสขภาพ
กรรมการ
13. ดร.สทธลกษณ สมตะสร สถาบนวจยโภชนาการ
มหาวทยาลยมหดล
กรรมการ
14. ศ.เกยรตคณ ดร.อภชาต จำรสฤทธรงค
สถาบนวจยประชากรและสงคม
มหาวทยาลยมหดล
กรรมการ
146
15. ผศ.ดร.รศรนทร เกรย สถาบนวจยประชากรและสงคม
มหาวทยาลยมหดล
กรรมการและเลขานการ
16. ดร.อมาภรณ ภทรวาณชย สถาบนวจยประชากรและสงคม
มหาวทยาลยมหดล
กรรมการและผชวยเลขานการ
คณะทำงาน
“โครงการรายงานสถานการณสขภาพจตประจำป”
สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล
1. ผศ.ดร.รศรนทร เกรย ผอำนวยการโครงการ
2. ศ.เกยรตคณ ดร.อภชาต จำรสฤทธรงค นกวจยโครงการ
3. อ.ดร.อมาภรณ ภทรวาณชย นกวจยโครงการ
4. คณปญญา ชเลศ ผชวยนกวจยโครงการ
5. คณภวไนย พมไทรทอง ผชวยนกวจยโครงการ
6. คณเรวด สวรรณนพเกา ผชวยนกวจยโครงการ
147
แผนงานสรางเสรมสขภาพจตเพอสขภาวะสงคมไทย
1. นพ.ประเวช ตนตพวฒนสกล ผจดการแผนงานฯ
2. คณเอกอนงค สตลาภนนท เจาหนาท
3. คณภณดา ชนวทยาสทธกล เจาหนาท
4. คณดชน อวมสนอง เจาหนาท