ภมลกษณ ภาคใต

ทตง ขนาด อาณาเขต

ภาคใตมเนอททงหมด 70,715.20 ตารางกโลเมตร หรอประมาณรอยละ 13.64 ของเนอททงประเทศ

ประกอบดวยพนท 14 จงหวด ไดแก ชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช พทลง สงขลา ปตตาน ยะลา

นราธวาส ระนอง พงงา ภเกต กระบ ตรง และสตล ลกษณะทตงและเขตตดตอของแตละจงหวดจะทอดยาว

อยบนสวนหนงของคาบสมทรมลาย อาณาเขตของภาคใตมความยาวประมาณ 750 กโลเมตร และมความ

กวางประมาณ 30 - 250 กโลเมตร ตอนแคบทสดกวาง ประมาณ ๑๕ กโลเมตร ทคอคอดกระ จงหวด

ประจวบครขนธ เปนภาคทมพนทมากเปนอนดบ 4 ของประเทศ รองมาจากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ภาคเหนอ และภาคกลาง

ภาคใตเปนภมภาคซงมพนทเปนรปแหลมยาวยนลงไปในมหาสมทร มทศทางจากเหนอ ณ แนวกน

อาวไทยทเสนรง ๑๓ องศา ลงไปทางใตจดมาเลเซย ทเสนรง ๕ องศา ๓๐ ลปดา กนมหาสมทรอนเดยไว

ทางดานทศตะวนตก และทะเลจนใตทางดานทศตะวนออก มทวเขาอนตอเนองจากทราบสงยนนานเปน

แกนหรอโครงของแหลม ตอลงไปจนจดเสนศนยสตรทสงคโปร

ทตงของภาคใตมอาณาเขตตดตอกบภมภาคอน ดงน

- ทศเหนอ

ตดตอกบจงหวดประจวบครขนธ ดนแดนทอยเหนอสดของภาคใต คอ อ าเภอปะทว จงหวดชมพร

- ทศตะวนออก

ตดตอกบอาวไทย ดนแดนทอยทางตะวนออกสดของภาคใต คอ อ าเภอตากใบ จงหวดนราธวาส

- ทศใต

ตดตอกบประเทศมาเลเซย ดนแดนทอยทางใตสดของภาคใต คอ อ าเภอเบตง จงหวดยะลา

- ทศตะวนตก

ตดตอกบมหาสมทรอนเดย ดนแดนทอยทางตะวนตกสดของภาคใต คอ อ าเภอทายเหมอง จงหวดพงงา

ลกษณะภมประเทศ

ภมประเทศมลกษณะเปนแหลมยนไปในทะเล โดยมทะเลขนาบทง 2 ดาน คอ อาวไทยและ ทะเล

อนดามน มแนวเทอกเขาภเกตทอดยาวตงแต จ.ชมพร ถง จ.พงงา ถดจากนนเปนภเขาหนปนเตย ๆ และ

เทอกเขา นครศรธรรมราช เปนแนวตอของเทอกเขาภเกต เรมจากทางใตของ จ.สราษฎรธาน กระบ ผาน

นคร- ศรธรรมราชไปถงสตล ทวเขาทงสองน ทอดยาวไปทางตอนกลาง ของภาคขนานกบแนว ลองจจด

คลาย ๆ แกนกลาง พนทลาดไปทางฝงทะเลทง 2 ดาน

ทางดานใตสดของภาคมแนวเทอกเขาสนกาลาครทอดยาวในแนวตะวนออก - ตะวนตก และใชเปน

เสนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศมาเลเซย จากแนวเทอกเขาททอดยาวไปทางตอนกลาง ของ

ภาคนมทราบแคบบรเวณชายฝงทะเล เมอพจารณาลกษณะภมประเทศ ในสวนทตอกบภาค ตะวนตกทาง

ตอนบนแลวพบวาม ลกษณะ คลาย ๆ กน ดงนนจงตองพจารณาลกษณะวฒนธรรม ประกอบในบรเวณเขต

ตอระหวาง จ.ชมพร และ จ.ประจวบครขนธ (อ.บางสะพาน) เปนแนวแบงภาค เพราะ ในบรเวณนมลกษณะ

คลาย ๆ สวนทเหลอมกนระหวางภาคเหนอกบภาคกลางคอ ประชาชน พดภาษาคอนไปทางภาษาพนเมอง

ภาคใตประกอบกบลกษณะภมอากาศม ปรมาณฝนมากกวาทางตอนบน และปรมาณฝนทางดานใต เพมมาก

ขน

ลกษณะธรณวทยา

ลกษณะโครงสรางทางธรณวทยา และการเปลยนแปลงทางธรณสณฐานวทยาของภาคใตพบวา

เทอกเขาภเกตประกอบดวยหนชดแกงกระจาน ทางดานใตของ เทอกเขานเปนหนชดราชบร และ ม

หนแกรนตยคครเตเชยสแทรกขนมาเปนหยอม ๆ ซงหนแกรนตยคนมแรดบกตกผลกอยมากมาย ตงแต จ.

ระนอง พงงา และภเกต สวนเทอกเขา นครศรธรรมราชนนมหนชดภกระดงผานจาก จ.สราษฎรธานไปยง

กระบ สลบหนชดราชบร และชดทงสง บรเวณเขาหลวง จ.นครศรธรรมราช เปนหนแกรนต ยคเดยวกนกบ

หนแกรนต ในเทอกเขาภเกต บรเวณรอบ ๆ เขาหลวงมหนชดตะรเตา ยคแคมเบรยม ซงเปนหนทมอายเกาแก

ชนดหนงทพบในประเทศไทย การเปลยนแปลงของภมประเทศบรเวณภาคใตนท าใหชายฝงทะเลดาน

ตะวนออกยกตวสงขน ชายฝงทะเลราบเรยบ มหาดทรายสวยงามอยหลายแหง ซงแตกตาง จากชายฝงทะเล

ทางดาน ตะวนตกแผนดนยบตวลงไป ชายฝงทะเลจมตวท าใหฝงทะเลขรขระ เวา ๆ แหวง ๆ มเกาะมากมาย

บรเวณชายฝงทะเลดานตะวนออกตดอาวไทย พนททางดานนเกดจากการทพนดนยกตวสงขน ลกษณะฝง

ทะเลราบเรยบ มบรเวณเขตน าตน กวางขวาง การยกตวของพนทดงกลาวท าใหมทราบแคบ ๆ ตงแต จ.

ชมพร ลงไปถง จ.นราธวาส และเปนบรเวณทมประชากรอาศยอยหนาแนนและยงมหาดทราย สวยงามหลาย

แหง และแมน าสายสน ๆ ทเกดจากภเขาทางตอนกลางไดแก คลองชมพร แมน าครรฐ แมน าตาป แมน าปาก

พนง และแมน าโก-ลก เกาะทส าคญ ไดแก เกาะสมย และเกาะพงน จ.สราษฎรธาน เปนแหลงผลตมะพราว ท

มากทสดในภาคใต

ลกษณะทางภมอากาศ

๏ เขตภมอากาศ

ภาคใตเปนภมอากาศแบบมรสมเมองรอน และโดยทภมประเทศของภาคใตมลกษณะเปน

คาบสมทรยาวแหลม มพนน าขนาบอยทงทางดานตะวนตก และทางดานตะวนออก จงท าใหมฝนตกตลอดป

และเปนภมภาคทมฝนตกมากทสดเคยขนสงสดทจงหวดตรง 39.7 องศาเซลเซยส และอณหภมเคยต าสดท

จงหวดชมพร 12.12 องศาเซลเซยส

๏ ฤดกาล

ภาคใตมฤดกาลทผดแผกไปจากภาคอน ๆ คอมฤดทเดนชดเพยง 2 ฤด ไดแก ฤดฝนและฤดรอน ถา

นบฤดตามลมทพดผานจะม 3 ฤด ดงน

- ฤดฝน เรมตงแตกลางเดอนพฤษภาคมถงกลางเดอนตลาคม ส าหรบภาคใตฝนจะเรมตกเรวกวาภาค

อน ๆ 1-2 สปดาห

- ฤดหนาว เรมตงแตกลางเดอนพฤศจกายนไปจนถงเดอนกมภาพนธ ในฤดนภาคตาง ๆ จะมอากาศ

เยนและแหงแลง แตภาคใตอากาศไมสเยนนกและจะมฝนตกตาม ชายฝงทะเลดานตะวนออก โดยเฉพาะ

ตงแต จ.สราษฎรธาน ลงไป

- ฤดรอน เรมตงแตกลางเดอนกมภาพนธไปจนถงกลางเดอนพฤษภาคม ในระยะนดวงอาทตยก าลง

เคลอนผานเสนศนยสตรขนไปทางซกโลกเหนอ ดงนนพนดนจะสะสมความ รอนไวและรอนขน ในฤดน

อณหภมทางภาคใตของประเทศต ากวาภาคอน ๆ เลกนอยเนองจากอยใกลทะเลท าใหอากาศไมสรอนจด

๏ ปจจยทมอทธพลตอภมอากาศของภาคใต

1. ลม เปนปจจยส าคญทควบคมลกษณะภมอากาศของภาคใตมากทสด เนองจากภาคใตมลกษณะ

เปนคาบสมทร ท าใหตกอยภายใตอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ

อยางเตมท

2. การวางตวของภเขา เมอลมมรสมตะวนตกเฉยงใตพดเขาสฝงทะเลดานตะวนตกท าใหปะทะกบ

เทอกเขาตะนาวศร ท าใหมฝนตกหนกโดยเฉพาะจงหวดระนอง สวนดานหลงเขาเปนเขตอบฝนจะอยท

จงหวดสราษฎรธาน

สถานภาพทรพยากรทางธรรมชาต

๏ ดน : ดนในภาคใตมลกษณะส าคญ 3 ประการ คอ ดนทไดรบอทธพลจากภมประเทศ ดนทไดรบอทธพล

จากภมอากาศ และดนทไดรบอทธพลจากภมประเทศและภมอากาศ

ดนทไดรบอทธพลจากภมประเทศ มลกษณะแตกตางกนไป ไดแก

- ดนตะกอนน าพา หรอดนบรเวณแองแผนดน ไดแก บรเวณสนดนรมฝงแมน า บรเวณทมเนอดน

เปนดนรวนหรอดนปนทรายใชปลกพชไมผล เชน จ.สราษฎรธาน สวนบรเวณทมน าทวมถงซงเปนดน

เหนยวใชท านา เชน จ.ชมพร สงขลา เปนตน

- ดนบรเวณทราบรมฝงทะเล ทมน าทวมถงและเคยทวมถง บรเวณทมน าทวมถงเปนชายเลนจะมปา

โกงกางสวนบรเวณทน าเคยทวมถง แตตอมาไดรบตะกอนจากล าน าจนพนทสงขนและดนไมเคม ใชท านา

ได เชน บรเวณ จ. นครศรธรรมราช

- ดนทรายบรเวณหาดทรายหรอสนทราย เปนบรเวณทสนทะเลและปาชายหาดขนได

- ดนบรเวณมาบและพร เปนดนทใชประโยชนจากทดนไดนอย นอกจากจะไดระบายน าออกไป

เสยกอน จงจะสามารถใชพนทพรในการปลกหญาเลยงสตวหรอเพาะปลกพชได นราธวาสเปนจงหวดทม

ดนมาบและพรอยมากและไดมโครงการพฒนาพรอยเกอบทกอ าเภอ

ดนทไดรบอทธพลจากภมอากาศ (อณหภมและความชน) ส าหรบในภาคใตเปนดนทเกดจากการกด

กรอนของหนประเภทตาง ๆ บรเวณทวตถตนก าเนดดนเปนหนเนอละเอยด เชน หนดนดานหรอหนฟลไลต

กลมดนทพบเปนพวกดนสน าตาลปนแดงเปนสวนใหญ เนอดนด ดนลก เหมาะในการปลกพชตาง ๆ เปน

แหลงส าคญในการปลกยางพาราและไมผลของภาคใต

ดนทไดรบอทธพลของภมประเทศและภมอากาศ หรอดนตามตะพกระดบตาง ๆ เปนดนทเคยไดรบ

อทธพลจากน า แตตอมาอทธพลของน าหมดไปหรอเพราะพนทยกระดบขน ดนมลกษณะเปนดนรวน สวน

บรเวณทเปนดนเหนยวจะมการระบายน าไดไมดนก แตสามารถใชในการท านาไดบาง

๏ ลมน า

1. ลมนาชายฝงทะเลอาวไทยตะวนตก

ลมน าชายฝงทะเลอาวไทยตะวนตกอยทางภาคใตของประเทศไทย มพนทรวม 7,123 ตาราง

กโลเมตร มตนน าจาก เทอกเขาทางทศตะวนตกของพนทลมน า เชน เทอกเขาใหญ เทอกเขาสามรอยยอด

และไหลมาทางทศตะวนออกลงสทะเลอาวไทย โดยครอบคลมพนทอ าเภอเมอง อ าเภอหวหน อ าเภอปราณ

บร อ าเภอทบสะแก และอ าเภอบางสะพานใหญ จงหวดประจวบครขนธ รวมทงพนทบางสวนของอ าเภอทา

ยาง และอ าเภอชะอ าของจงหวดเพชรบร และอ าเภอปะทว จงหวดชมพร มอางเกบน าทส าคญ คอ อางเกบน า

เขอนปราณบร มประชากรในพนทลมน าประมาณ 46,843 คน พนทสวนใหญเปนนาขาวรอยละ 46.4 ปาไม

รอยละ 46.3 พชไรรอยละ 3.9 และทลมรอยละ 3.4

2. ลมนาภาคใตฝงตะวนออก

ลมน าภาค ใตฝงตะวนออก มพนทลมน าประมาณ 26,547.66 ตร.กม. ครอบคลมพนทบางสวน

จงหวดชมพร สราษฎรธาน นครศรธรรมราช สงขลา ปตตาน ยะลา และนราธวาส โดยมลมน าตาป ลมน า

ทะเลสาบสงขลาแทรกตวเปนชวง ๆ

ลมน าภาคใตฝงตะวนออกเปนพนทชายฝงตดอาวไทย มความยาวตามชายฝงทะเลดานอาวไทย

ลกษณะชายฝงราบเรยบมทราบแคบ ๆ ตงแตจงหวดชมพรลงไปถงจงหวดนราธวาส แมน าสวนใหญในลม

น าภาคใตฝงตะวนออก จะเปนแมน าสายสน ๆ มความยาวไมมากนก ความลาดชนของทองน าสงในบรเวณ

ตนน า และลดนอยลงในบรเวณตอนกลางและตอนปลายของล าน า จนไหลออกอาวไทยทางทศตะวนออก

แมน าและล าน า โดยทวไปจะไหลไปทางทศตะวนออกและตะวนออกเฉยงเหนอเปนสวนใหญ มปรมาณน า

คอนขางมากในฤดฝน เนองจากไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต และลมมรสม

ตะวนออกเฉยงเหนอ นอกจากนยงไดรบอทธพลหรอเผชญกบพายดเปรสชนในบางครง จงมก

ประสบปญหาอทกภยบอยครง และเนองจากล าน าทสน และความเรวกระแสน าสง จงมกเกดการพงทลาย

และการกดเซาะหนาดน น าไหลลงทะเลเรวท าใหเกดปญหาการขาดแคลนน าในฤดแลง

3. ลมนาตาป

ลมน าตาป มพนทลมน ารวมทงสน 12,224 ตารางกโลเมตร ครอบคลมพนท 3 จงหวด ไดแก จงหวด

สราษฎรธาน นครศรธรรมราช และกระบ

ลมน าตาป ตงอยระหวางเทอกเขานครศรธรรมราชและทวเขาภเกต พนทสวนใหญเปนทราบ แมน า

สายส าคญ ไดแก

- แมน าตาป มตนก าเนดจากเขาชองลม ใตบรเวณเทอกเขานครศรธรรมราช ในเขตอ าเภอทงใหญ

จงหวดนครศรธรรมราช ไหลขนไปทางเหนอ ผานอ าเภอตาง ๆ ในจงหวดนครศรธรรมราช และสราษฎร

ธาน ความยาวรวม 232 กโลเมตร

- แมน าพมดวง มตนก าเนดจากเทอกเขาภเกต ในเขตอ าเภอครรฐนคม และอ าเภอพนม จงหวดส

ราษฎรธาน ไหลผานอ าเภอตาง ๆ มาบรรจบกบแมน าตาปทอ าเภอพนพน จงหวดสราษฎรธาน มความยาว

รวม 120 กโลเมตร

4. ลมนาทะเลสาบสงขลา

ลมน าทะเลสาบสงขลา ตงอยบนชายฝงดานตะวนออกของภาคใต มเนอท 9807 ตร.กม. (6,129,375

ไร) แบงออกเปน 2 สวน คอ สวนทเปนพนดนมเนอทประมาณ 8761 ตร.กม. และสวนทเปนพนน ามพนท

ประมาณ 1046 ตร.กม. มความกวางจากทศตะวนตกไปทศตะวนออกประมาณ 20 กม. สวนความยาวจากทศ

เหนอไปทศใตประมาณ 75 กม. ครอบคลมพนท 3 จงหวด ไดแก จงหวดสงขลา คอ อ าเภอเมอง อ าเภอ

หาดใหญ อ าเภอสะเดา อ าเภอรตภม อ าเภอระโนด อ าเภอสทงพระ อ าเภอควนเนยง อ าเภอกระแสสนธ

อ าเภอนาหมอม อ าเภอบางกล า อ าเภอคลองหอยโขง จงหวดพทลงทงหมด และจงหวดนครศรธรรมราช คอ

อ าเภอชะอวด และอ าเภอหวไทร

ลมน าทะเลสาบสงขลามอาณาเขตตดตอกบพนทใกลเคยง ดงน

-ทศเหนอ ตดตออ าเภอปากพนง อ าเภอเชยรใหญ อ าเภอรอนพบลย จงหวดนครศรธรรมราช

-ทศใต ตดตอประเทศมาเลเซย

-ทศตะวนออก ตดตออ าเภอจะนะ อ าเภอนาทว จงหวดสงขลา และทะเลอาวไทย

-ทศตะวนตก ตดตอเทอกเขาบรรทด จงหวดตรง และจงหวดสตล

ลกษณะภมประเทศของลมน าทะเลสาบ สงขลา ประกอบดวยพนทภเขาสงบรเวณทศตะวนตกและ

ทศใตของลมน า ดานตะวนตกจะเปนแนวเทอกเขาบรรทดททอดตวในแนวเหนอใต ตงแตรอยตอระหวาง

จงหวดพทลงกบจงหวดตรง ลงมาถงรอยตอระหวางจงหวดสงขลากบจงหวดสตล สวนทางดานทศใตเปน

แนวเทอกเขาสนกลาครบางสวน ภเขานปกคลมดวยปาไมทอดมสมบรณจงเปนแหลงตนน าล าธารทไหลลง

ส ทะเลสาบสงขลา ส าหรบบรเวณดานเหนอและดานตะวนออกของพนทลมน าทะเลสาบสงขลาเปน พนท

ราบชายฝงทะเลจงเกดจากการทบถมของตะกอน

5. ลมนาปตตาน

มพนทลมน ารวม 3,858 ตร.กม. ครอบคลม พนทจงหวดยะลาและจงหวดปตตาน

ทศเหนอ ตดกบอาวไทยทปากแมน าปตตาน

ทศใต ตดกบประเทศมาเลเซย

ทศตะวนออกและทศตะวนตก ตดกบลมน าภาคใตฝงตะวนออก โดยมแมน าปตตานเปนล าน าหลก

และมแมน ายะหาเปนล าน าสาขา ในชวงตอนปลายมคลองหนองจกแยกออกจากแมน าปตตาน และมคลอง

เลกๆอกมากมาย

6. ลมนาภาคใตฝงตะวนตก

ลมน าภาคใตฝงตะวนตก ครอบคลมพนท 7 จงหวดไดแก จงหวดระนอง พงงา ภเกต กระบ

นครศรธรรมราช ตรงและสตล พนทลมน าทงสน 20,473 ตารางกโลเมตร

ลมน าภาคใตฝงตะวนตกมลกษณะคลายคลงกบลมน าภาคใตฝงตะวนออก เปนพนทชายฝงตดกบ

ทะเลอนดามน มเทอกเขาภเกตพาดผานจากจงหวดระนองลงมาจนถงจงหวดพงงา ซงเปนตนก าเนดแมน า

สายตาง ๆ แมน าและล าน าทวไปมความยาวไมมากนกและไหลลงสทะเลอนดามนไปทางทศ ตะวนตกและ

ตะวนตกเฉยงใตเปนสวนใหญ ภมประเทศเกดจากแผนดนยบตวลงไป ชายฝงทะเลเวาแหวง มอาวและเกาะ

ตาง ๆ มากมาย เกาะทส าคญ ไดแก เกาะภเกต เกาะตรเตา เกาะลนตา เกาะลบง เกาะพระทอง และเกาะ

ยาวใหญ มปาชายเลนขนอยตงแตจงหวดพงงาไปถงจงหวดสตล

แมน าสายส าคญทสดในพนทลมน าไดแก แมน าตรง มตนก าเนดจากเทอกเขานครศรธรรมราช ใน

อ าเภอทงสง ไหลผานอ าเภอตาง ๆ ในจงหวดนครศรธรรมราชและจงหวดตรง แลวไหลไปลงทะเลอนดามน

ทอ าเภอกนตง จงหวดตรง มความยาวรวมประมาณ 175 กโลเมตร

๏ ทรพยากรธรรมชาต ปาไม

พนทปาไมสวนใหญในภาคใตเปนปาดบชนตามเทอกเขา และปาชายเลน จงหวดทปาไมมากสดคอ

สราษฎรธาน ซงเปนปาแพะ ปาโคก ขนปะปนกบทงหญาสะวนนา ไมทส าคญของภาคใต คอ ไมเบญจ

พรรณและไมจากปาชายเลน

๏ ทรพยากรแร

ภาคใตมแรธาตหลายชนด ดงน

- แรดบก พบมากทสดในภาคใตและของประเทศไทย ซงถอวา

เปนแรทท ารายไดใหกบประเทศมากทสด พบมากในอ าเภอตะกวปาจงหวดภเกตและจงหวดพงงา

- แรพลวง พบทจงหวดสราษฎรธาน, นครศรธรรมราช

- แรทงสเตน พบทจงหวดนครศรธรรมราช

- ทองคา พบทอ าเภอโมะโตะ จงหวดนราธวาสและทชมพร

- แรฟลออไรด, ยปซม, ดนขาว พบทจงหวดสราษฎรธาน

- ถานหน พบทกระบและสราษฎรธาน

- นามนปโตรเลยมและกาซธรรมชาต พบทอาวไทย

ลกษณะสงคมและวฒนธรรม

๏ จ านวนประชากร

ประชากรในภาคใตมประมาณ 8 ลานคน ตงถนฐานอยหนาแนนในบรเวณทราบชายฝงตะวนออก

ของคาบ สมทรภาคใต จงหวดทมจ านวนประชากรมากเกนลาน ไดแก จ.นครศรธรรมราชและสงขลา สวน

จงหวดทมประชากร นอยทสดของภาคใต ไดแก จ.ระนอง ซงเปนจงหวดทมประชากรนอยทสดในประเทศ

ไทยดวย ความหนาแนนของประชากร จงหวดทมประชากรอาศยอยหนาแนนเกน 100 คนตอตาราง

กโลเมตร สวนมากจะอยบรเวณทราบชายฝง ตะวนออก เชน ปตตาน สงขลา นราธวาส พทลง

นครศรธรรมราช ยกเวน จ.ภเกต ทอยชายฝงตะวนตก ซงมประชากร หนาแนนทสดของภาคน

๏ เชอชาต

ในดนแดนภาคใตของไทยนเปนทอยอาศยของชาวไทย ซงจ าแนกตามลกษณะเดนไดดงน

- ชาวไทยพทธ คนไทยในภาคใตตอนบนเปนคนไทยพทธ ซงมขนบธรรมเนยมประเพณทาง

พระพทธศาสนา เชนเดยวกบคนไทยสวนใหญของประเทศ ประเพณทมชอเสยง ไดแก ประเพณชงเปรต

และประเพณชกพระ ของ จ.สราษฎรธาน เปนตน สวนคนไทยเชอสายจนมประเพณบางอยางทแตกตาง

ออกไป เชน มเทศกาลถอศลกนเจ ท จ.ภเกต เปนตน

- ชาวไทยมสลม ในประเทศไทยมจ านวนประมาณแสนคน ในจ านวนนสวนใหญอาศยอยในเขต

จงหวดชาย แดนภาคใต ชาวไทยมสลมใชภาษาพนเมองเรยกวาภาษายาว แตสามารถพดไทยได เพราะ

ปจจบนมโรงเรยนของเอกชน และศนยการศกษานอกโรงเรยนเปดสอนวชาสามญและวชาศาสนา ซงแตเดม

ผปกครองนกเรยนไทยมสลม ตองสงเดก ไปเรยนหาความรทางศาสนากบโตะครในปอเนาะ ปจจบนชาว

ไทยมสลมไดด ารงต าแหนงทางราชการทส าคญหลายต าแหนง เชน พฒนากร นายอ าเภอ ครใหญ เปนตน

โดยทวไปชาวไทยมสลมมนสยรกสงบ เคารพผปกครองบานเมอง รกประเทศ ชาตและมความเออเฟอเผอแผ

เหมอนกบคนไทยทวไป

- ไทยใหมหรอชาวเล บรเวณชายฝงและเกาะบางเกาะของภาคใตทางดานทะเลอนดามนมชาว

พนเมองทเรยก วา ชาวเล หรอชาวน า จ านวนเปนหมนคน กลมชาวเลมสงคมภาษาพดและขนบธรรมเนยมท

เปนลกษณะของกลมโดยเฉพาะ สนนษฐานวาชาวเลเหลานเปนเผาพนธเมลาเซยนทเรรอนทางทะเลมาจาก

หมเกาะเมลาเซยน ซงความจรงแลวชาวเลนาจะ อาศยอยทางฝงตะวนออกของภาคใตเพราะอยใกลหมเกาะ

เมลาเซยนมากกวา แตชาวเลกลบไปอาศยอยมากทางชายฝง ดานตะวนตก ซงยงไมทราบสาเหตทชดเจนของ

การเลอกถนฐานดงกลาว ชมชนชาวเลทใหญทสดอยทเกาะหลเปะ ใน หมเกาะอาดง หาดราไวย จ.ภ เกต

เกาะสรนทร จ.พงงา ปจจบนชาวเลทตงถนฐานอยอยางถาวรมหลายแหง จงตองม การท าส ามะโนครวและม

การตงนามสกลให เชน ทะเลลก ชางน า หาญทะเล เปนตน และไดเปลยนชอเรยกชาวเลเสยใหม วา ชาวไทย

ใหม

- เงาะหรอชนเผาซาไก ชนเผานเปนชนกลมนอย มรปรางเตยแคระ ผมหยกหยอง ยงมอยบางใน อ.

บนนงสตา อ.ธารโต จ.ยะลาและในปา จ.ตรง ยดถอประเพณของชาวปา เชน เมอมคนตายจะยายทละทง

หมบานไปอยท ใหมทงหมด เปนตน

๏ อปนสย

1 คนใตชอบนบญาตหมายถง ความสมพนธในสายสกลเดยวกน หรอมความเกยวของกน บางถน

วา"เปนดอง"กน จงมการ"นบญาต/ชมญาต" หรอเรยกวา"สาวยาน"กนถง กจะรกกนอยางเหนยวแนน เมอม

งานหรอกจกรรมใดๆ ส าคญกจะกลบมา"รวมญาต"กนอยางพรอมเพรยง

2 คนใตรกพวกแมวาไมไดเปนญาตกนตามขอแรก แตคนใตดวยกน พดภาษาเดยวกน จะเกดการ

รวมกลมกนผกเกลอ โดยเฉพาะอยางยงเมอออกไปอยตางถน กจะปรากฏเหนชด คนใตมกรวมกลมพบปะ

สงสรรคเพอรจกกน เชอมความสามคคระหวางกน ท ากจกรรมเพอสาธารณะประโยชน และมโอกาสทจะ"

แหลงใต"กนใหหรอยหวอกดวย

3 คนใตรกภาคคนใตในภาพรวมเปนคนทมความรสกภาคนยมสง มความหยงและภมใจในทองถน

ทอย รวมถงการใชภาษาใตดวย แมวาจะตกไปอยทองถนอน ยงมความภมใจลกๆ วาเขาเกดมาเปนคนใต

นบวาเปนเอกลกษณศกดศรประการหนง

4 คนใตรกตายาย ค าวาตายายในทนหมายถงบรรพบรษ เนนการนบถอผตายาย (เดมคงเนนสายสกล

แมเปนส าคญ) แตค าวาตายายโดยทวไปหมายถงบรรพบรษของทกฝาย เปนพฤตกรรมทเปนแบบอยางของ

ความเคารพ กตญญกตเวทส านกในบญคณบรรพบรษ สบตอมาชานานจนเปนวฒนธรรมภาคใตทเดนชด

งานสารทเดอนสบของคนใตจงเปนงานใหญ และเปนวน"ชมญาต/รวมญาต" กนอกดวย

5 คนใตใจส หมายถงการมใจกลานนเอง กลาส กลาคด กลาท า กลาทเผชญหนากบเหตการณหรอ

อปสรรคทเกดขน พรอมทจะออกหนา มลกษณะทคอนขางจะไมกลวใคร จงกลาทจะตดสนใจเปนลกษณะ

แหงผน าได

6 คนใตใจใหญ มไดหมายความวาหวใจโตกวาคนอน ค าวา ใหญหรอบางทวาใจนกเลง แตมใช

นกเลงหวไม เปนคนกลาไดกลาเสย ใจกวางยอมเสยสละเพอชอเสยง แมตวเองจะตองเสยผลประโยชนไป

บาง เอาหนาไวกอน บางทมคนแซววา “ฉบหายไมวา ตองการชอเสยง " จรงหรอไมกมทราบ

7 คนใตไมหวาน หมายถงการพด ไมใชหมายถงการเชอมแตประการใด บางคนวาคนใตพดหยาบ

ส าเนยงหวนสนไมมหางเสยง อนนอาจมสวนอยบางนะ เพราะสภาพแวดลอมทางภมศาสตรเปนตวก าหนด

แตขอใหดกนทความจรงใจกแลวกน ถาบอกวาชวยกชวยจรงไมทงกน ถาบอกวารกกรกจรงไมหลอกกน

เปนตน ขอนไมรวมถง"การพดออกทองแดง" นะครบ

8 คนใตหวหมอ เปนมมมองหนงของคนตางถน คงเปนเพราะวาคนใตมกไมยอมลงหวใหใครงายๆ

ซงความจรงลกษณะคนหวหมอคอ การทมความคดอานทนคน รมาก จงไมยอมสยบใหกบความอยตธรรม

ทงปวงอยางงายนนเอง

9 คนใตชอบความเปนอสระ เปนลกษณะหนงของคนภาคใต อาจสบลกษณะนสยมาจากโบราณท

คนใตปกครองตนเองมาโดยตลอดสมยประวตศาสตร ดวยเปนดนแดนไกลศนยกลางการปกครอง จงสราง

สมคณลกษณะตองพงตนเอง ท าใหหยงและรกศกดศรของมาตภม เกดคานยมชวยเหลอตนเองมากกวาแบ

มอขอคนอน

10 คนใตรกศกดศร พฤตกรรมนเกดจากลกษณะรวมๆ หลายอยางทกลาวมาแลว จงเกดความภมใจ

ในสภาวะเชนนน จงไมแสดงพฤตกรรมใดๆ ทท าใหคนอนดถกประณามทองถนของตน เราจงเหนคนใตท

เปนขอทานหรอโสเภณนอยนดโดยสถต เปนตน

11 คนใตเชอเรองกรรม ความเชอดงกลาวคงสบเนองมาจากศาสนาทสบทอดมาถงลกหลาน อนเปน

เหตปจจยไมใหคนท าชวเพราะกลวกรรมสนอง ศพทภาษาถนทวา"ใชชาต" จะเปนค าตอบของความเชอของ

คนใตเปนอยางด เปนวฒนธรรมความเชอทวาผลมาจากเหตนนเอง

๏ ศาสนาและความเชอ

- ศาสนา:

ภาคใตมความสมพนธกบประเทศในเอเชยอาคเนย มาโดยตลอด เชน คาขายกบจนมาตงแต พทธ

ศตวรรษท 5 จนถง 16 สนคา ทคาขาย ไดแก ไขมก เครองแกว น าหอม อญมณ และ นอแรด ในกลางพทธ

ศตวรรษท 10-12 มการตดตอ กบอนเดย มการเผยแผศาสนาพทธ และพราหมณ ซงมอทธพลทางดานศลปะ

เปนอยางมาก รวมทงวรรณคด ความเชอ ประเพณและกฎหมาย

จากนนในพทธศตวรรษท 12-15 มการคาเครองเทศ กบชาวเปอรเซยและชาว อาหรบ ซงไดน า

ศาสนาอสลามมาสเกาะสมาตรา จากนน ไดขยายสแหลมมลาย ถงประเทศ อนโดนเซยและเลยมาถงทางใต

ของไทย ในราวศตวรรษท 20 ท าใหชาวพนเมองภาคใต บางสวนนบถอศาสนาอสลาม

-ความเชอ:

1.หามเดนทางกอนวกาล (จ.กระบ)

ลกษณะความเชอ : เปนความเชอเกยวกบการหามเดนทางในเวลากอนย าค าตองรอใหมดเสยกอนจง

จะเดนทางตอไป เพราะเชอวาเวลาดงกลาวเปนย ายามของภตผปศาจ

ความเชอของชาวบานในเรองนผกพนกบเรองราวของโชคลาง เลากนวาครงหนงมยกษตนหนง

บ าเพญตบะอยชานาน จนรอนไปถงพระผเปนเจามาปรากฏพรอมไดถามยกษวาเจาตองการสงใด ยกษทลขอ

พร 3 ประการ วา

1. ขอไมใหใครฆาตายไมวาจะเปนคน เทวดา สตว กตาม

2. ขอใหไมตายไมวานอกบานหรอในบาน

3. ขอใหไมตายไมวากลางวนหรอกลางคน

พระผเปนเจากอนญาต หลงจากนนยกษกไปประพฤตตนเปนพาล ท าความเดอดรอนใหเกดขน

ทวไป เทวดาและมนษยกไปฟองพระผเปนเจา แตพระองคตรสใหไปหาพระนารายณมาปราบยกษ มนษย

และเทวดากไปหาพระนารายณตามเทวบญชา พระนารายณมาปราบยกษโดยการแปลงตวมาเปน "ครงคน

ครงสตว" พรอมกบจบยกษมาวางทตรงธรณประต แลวถามยกษวารไหมวาเปนใคร ยกษตอบไมไดเพราะไม

เคยเหนคนครงสตวมากอน พระนารายณถามตอไปวาเวลานนอนอยทไหน ยกษตอบไมถกวานอนอยในบาน

หรอนอกบาน เพราะเปนธรณประต พระนารายณจงถามตอไปวาเวลานเปนเวลาเทาใดแลว ยกษตอบไมถก

วากลางวนหรอกลางคน เพราะเขาย าสนธยาสลวยงไมมดไมสวาง ยกษจงถกฆาตาย ชาวบานเชอวาชวง

เวลาดงกลาวจะปลอดความคมกน เปนเวลาทยกษตายหามเดนทาง สมยกอนการเดนทางมกเดนทาง

ดวยเทา ผานปาเขาหรอทกนดาร ไมมพาหนะเหมอนทกวนน ผใหญจงบอกเดก ๆ วาใหหยดพกรอใหมด

เสยกอนแลวคอยเดนทางตอได

สาระ : ขอความดงกลาวเกดขนเนองจากการเดนทางในสมยกอนเปนการเดนทางดวยเทา จงไม

ปลอดภย เพราะชวงเวลากอนมดเปนเวลาทบรรดาสตวตาง ๆ ทงดและราย เรมออกหากนหรอไมกกลบรวง

รง เชน นกบนกลบรง เสอเรมออกหากน งเงยวสตวมพษนอยใหญออกจากร ท าใหเกดอนตรายกบผเดนทาง

ได จงใหหยดเสยกอนรอใหทกอยางคนสสภาพปกตจงคอยเดนทางตอไป เปนการสอนคนใหรจก

ระมดระวงเพอความปลอดภยของชวต

2.ประเพณสวดกลางบาน (จ.ชมพร)

ลกษณะความเชอ : พธสวดกลางบานเปนการปฏบตเพอขบไลเสนยดจญไร ภตผปศาจ โรคภยไข

เจบและความชวรายทงหลายทเกดขนในชมชนและไมสามารถพสจนหรอแกไขไดดวยวธการวทยาศาสตร

ความส าคญ : ประเพณสวดกลางบานเปนประเพณทส าคญและเกาแกอยางหนงของจงหวดชมพร

ซงถอปฏบตกนมาแตโบราณ มจดมงหมายเพอขบไลเสนยดจญไร ภตผปศาจ โรคภยไขเจบ และความชวราย

ทงปวงเพอความเปนสรมงคลแกชาวบานและหมบาน นอกจากนยงถอเปนการท าบญรวมกนของคนใน

หมบานเพอเปนการพบปะสงสรรคอนจะกอใหเกดความสามคค ซงเปนผลดตอการประกอบกจกรรมอน ๆ

ของหมบานดวย

พธกรรม : ประเพณการสวดกลางบานนนยมจดกนในชวงเดอน ๕ หรอเดอน ๖ ของทกป สถานท

จดจะใชบรเวณทงนา หรอททเปนสนามกลางหมบานมบรเวณกวาง ชาวบานเดนทางไปถงไดโดยสะดวก ม

น าทาบรบรณ ทองทใดมสถานทศกดสทธเปนทเคารพนบถอของชาวบานอยกอนแลว กนยมใชทนน

พธกรรมของประเพณนจะเรมขนในตอนเยนของงานวนแรก จะนมนตพระสงฆไปท าพธสวดมนต

เยน ณ สถานททก าหนดไวโดยชาวบานจะไปรวมกนอย ณ ทนน หลงจากพระสงฆสวดมนตเยนเสรจแลว

ตอนค าจะมการแสดงมหรสพ เชน หนงตะลง มโนราห ซงมกจะแสดงกนจนรงเชา ครนพอสวางของ

วนรงขนกจะนมนตพระสงฆมาสวดมนตและฉนภตตาหารเชา โดยชาวบานตางน าอาหารคาวหวานมาถวาย

พระกนเอง หลงจากพระสงฆฉนภตตาหารเสรจแลว ชาวบานกจะรบประทานอาหารรวมกน เปนอนเสรจ

งาน

3.โจ/กะโจ/กาโจ (จ.ชมพร)

ลกษณะความเชอ : โจเปนตวอยางของความเชอในเรองไสยศาสตร ทท าขนเพอใชปองกนปญหา

การ ลกขโมยผลไมในสวนเนองจากการแขวนโจทตนไมจะเปนการบอกใหรวาไดมการก ากบคาถาอาคมไว

หากผใดเกบผลไมจากตนทมการแขวนโจไปรบประทาน จะท าใหเจบปวย เกยวกบโรคทางเดนอาหารใน

ลกษณะตาง ๆ เชน ปวดทอง ทองบวม ทองปอง โดยไมรสาเหต และตายในทสดจากอทธฤทธของ

คาถาอาคมทลงก ากบไวซงมกเปนภาษาขอมโบราณ ในการท าพธกรรมใชผาขาว ดอกไมและธปเทยน ตงพธ

บรกรรมคาถาลงอกขระก ากบในของทใส หลงจากนนหามเขาในสวนทมโจอย มก าหนด 3-7 วน

ความส าคญ : ในอดตการน าโจไปแขวนตามตนไมทมผลไมรอการเกบ สามารถลดปญหาการถก

ลอบเกบผลไมเปนอยางด แตปจจบนความเชอดงกลาวลดลง เนองจากกระแสสงคมสมยใหม การใชโจ

แขวนตามตนไมจงสามารถ พบเหนไดเฉพาะในทองถนหางไกลบางประปราย

พธกรรม : โจเปนวตถทางไสยศาสตรทท าจากวสดทรงกระบอก หรอทรงกลมภายในบรรจดวย

หมากพล 3 ค า หอดวยผาขาวผกดวยผาแดง กากบาทดวยปนแดงทใชกนหมาก และมการวาคาถาอาคมก ากบ

น าไปแขวนไวตามกงไม ของตนไมทตองการ ซงมกมผลไมรอการเกบ เกยวผล เชน เงาะ มงคด สมโอ

ละมด เปนตน หรออาจน าโจฝงดน โดยใชไมปกบนตน 3 อน ใกลกบพนทหวงหาม เอาดายสแดงและสขาว

ผกกบตนไมแลวเอาสวนทเหลอมาผกกบ ไมหลก 3 อน โดยเอาปลายเสนดายทงสแดงและสขาวฝงดน

สาระ : การน าโจมาใชกบสงคมเกษตรกรรม เปนสงทสะทอนใหเหนถงความเชอ และน าจตวทยา

มาชวยดแลรกษาผลผลตของเกษตรกร ซงสามารถใชประโยชนในบางพนททสงคมยงไมรบเทคโนโลย

สมยใหมมากเหมอนสงคมเมอง

4.หนคน (จ.ชมพร)

ลกษณะความเชอ : ชาวจงหวดชมพรทอาศยตามชนบทมความเชอเรองผแมหมายตามกระแสท

ไดรบจากชมชนอน ๆ กลาวคอ ถาในหมบาน หรอชมชนนนมคนตายในระยะใกลเคยงกนจากสาเหตใดก

ตาม สนนษฐานวามผแมหมายมาคอยเอาดวงวญญาณของคนในหมบาน เพอเปนการปองกน จงไดจดท าหน

คนขนไวหนาบานเพอหลอกผแมหมายไมใหมาเอาชวตสมาชกในครอบครว

ความส าคญ : การท าหนคนไวหนาบาน สงผลทางจตวทยาใหผอาศยมความรสกปลอดภยวาจะไม

เสยชวตโดยไรสาเหต

พธกรรม : ใชวสดในการท า ไดแก

1. ลกมะพราว หรอกระปองพลาสตก

2. หมวกผาหรอหมวกกนนอค

3. ไมไผส าหรบท าล าตว

4. เสอผา 1 ชด

เพอประกอบเปนหนคนปกไวหนาบานและท าปายแขวนขอความทตองการสอสารถงผแมหมาย

เชน บานนไมมคนเกดปมะ (กรณทมค าเลาลอวาคนเกดปมะเมย มะแม มะโรง มะเสง จะตองตาย/บานนไมม

เดก กรณทมค าเลาลอวาบานทมเดกจะตองเสยชวต/บานนไมม ผชาย กรณทเชอวาสมาชกในบานเพศชาย

ตองเสยชวต ขอความจะเปลยนแปลงไปตามความเชอวาผแมหมายจะเอาชวตคนกลมใด) และบอกกบหนวา

ถาผแมหมายมาใหเอาหนไป เพราะคนในบานไมมคณสมบตทผแมหมายตองการ

5.ขวญ (จ.ตรง)

ลกษณะความเชอ : ความเชอเกยวกบขวญ เปนความเชอทเกดขนกบพอแมและผปกครองในกรณท

เดกเลก ๆ ปวยตดตอกนหลาย ๆ วน และรกษาไมหาย ซงแสดงวาขวญทอยในตวเดกไดหนออกจากตวเดก

ไปแลว ดงนนผปกครองเดกตองไปหาหมอดเพอตรวจดวาขวญของเดกหนไปอยทไหน และเมอรทอย

ของขวญแลวผปกครองจะไปพลเอาสงของทบรเวณขวญหลบซอนอยมาผกคอไวกบเดก เชอกนวาเดกจะ

หายจากอาการเจบไข

ความส าคญ :

1. เปนความเชอเกยวกบขวญวาเปนสงทใหคณแกมนษย ดงนนชาวบานจงเชอวาทตวเดกทกคนจะม

ขวญเปนเทวดาประจ าตว

2. ขวญ เปนความเชอเกยวกบการรกษาพยาบาลเดกของคนในจงหวดตรงและใกลเคยง ซงความเชอ

เรองขวญนไดสงผลทางดานจตวทยาใหบงเกดแกพอแม ผปกครองและตวเดกเปนอยางมาก

พธกรรม :

1. การตรวจดวงชะตา หมอจะตรวจดดวงชะตาของผปวยวาเกด วน เดอน ปอะไร และเจบไขวน

ไหนเพอหาดวาขวญทเคยคมครองเดกอยนนหายไปอยทไหน และเมอทราบทอยของขวญแลวผปกครองเดก

จะไปพลเอาสงของในแหลงทขวญหลบซอนอยมาแขวนคอใหเดกคนทเจบไขไมสบาย

2. การพล เมอหมอบอกแหลงทอยของขวญแลว (สวนใหญแหลงทขวญไปหลบซอนอยนนมกจะ

เปนล าคลอง หนอง บง ใตตนไมใหญ เปนตน) ผปกครองเดกจะตองไปตามแหลงทหมอบอกและจดธป

เทยนขน อธษฐานวา ขวญของ .....(ชอเดก).... มาอยทนขออยาใหหนไปไหนอกตอไปเลย วนนจะมารบ

กลบไปอยคมครอง..(ชอเดก) ตอไป เมออธษฐานจบแลวกใหควาเอาของบรเวณนนขนมาก าไวแลวพดวา "น

ขวญของ.. (ชอเดก) ใชมย." พดตอบดวยตวเอง "ใช" และพดตอไปวา "วนนมารบกลบไปอยกบ (ชอเดก)

แลวหนา

เมอไดสงของทเปนขวญมาแลวกน าไปหอดวยผาขาวแขวนคอเดกไว เชอวาเดกจะหายจากการเจบ

ไขไมสบาย เพราะมขวญมาคมครองแลว

6.ความเชอแมซอ (จ.นครศรธรรมราช)

ลกษณะความเชอ :

(ฮาเออ...เหอ) นองนอนเหอ นอนใหหลบด

แมซอทงส เขามาพทกษรกษา

อาบน าปอนขาว มารกษาเจาทกเวลา

มาชวยพทกษรกษา เดกออนนอนใน...เปล...เหอ

แมซอหรอแมเซอเปนสงเรนลบทอยในความเชอของชาวบาน ไมมตวตน จะมฐานะเปนเทวดาหรอ

ภตผกไมปรากฏชด แตเชอกนวาท าหนาทเปนพเลยงทารกตงแตแรกเกดจนอาย 12 ขวบ ดงปรากฏในเพลง

กลอมเดกทกลาวแลว

เพลงรองเรอหรอเพลงกลอมเดกบทนไดกลาวถงแมซอ แมซอหรอแมเซอ (ในบางทองถน) หมายถง

เทวดาหรอผทประจ าทารก แมวกเรยก

แมซอทงสน หมอท าขวญบางคนวาเปนหญงทงหมด ดงบทท าแมซอของนายปาน เพชรสวรรณ

อ าเภอรอนพบลย จงหวดนครศรธรรมราช ไดระบชอแมซอไวดวยวา "แมซอทงสพลลกาเทว สนทรแจม

จนทร พลลกาบวโบต คนธรรพคนธรรมพทงสแจมจนทร แมเลยงรกษา" นามหรอชอของแมซอทงสตนน

บางทองถนกเรยกชอแตกตางกนไป เชนชอวา"ผด ผด พด ผล" กม

ความส าคญ : ความเชอเรองแมซอ เปนวฒนธรรมพนบานอยางหนง ซงมอทธพลตอแนวความคด

และพฤตกรรมของชาวบานกลมนนอยางลกซง เพราะมการสบทอดปลกฝงสบตอกนมาหลายชวคน

พธกรรม : พธกรรมการท าแมซอ คอพธกรรมบชาแมซอนนเอง เพอขอใหแมซอเอาใจใสดแลทารก

ใหมากขน ใหหายจากอาการตกใจกลวหรออาการหวาดสะดงผวา จนไมเปนอนกนอนนอน กระทงเจบไข

ไดปวย

เมอเดกทารกมอาการดงกลาว พอแมกจะไปหาหมอเฒาประจ าบานมา "ท าแมซอ" สงของทหามาม

บายศร และเครองสงเวยแมซอและตายายประจ าบาน ไดมการประกอบพธกรรมอยเปนเวลานานพอสมควร

แมวาแมซอจะเปนพเลยงทารกกจรง แตบางครงกใหโทษดวยเชนกน เพราะอาจหยอกลอเดกทารก

แรงเกนไป ดวยการแปลงกายเปนสตวตาง ๆ เปนยกษเปนมาร ฯลฯ มาหลอกหลอนเดกจนท าใหเดกทารก

ตกใจกลวปวยไขไป ดงความวา "เปนชางเสอสห เปนแรงเปนกาเปนครฑเลยงผา เปนควายเปนวว เปนนก

เงอกรอง กกกองพองหว ตวเปนตววว หวเปนเลยงผา บางเปนงเงอก หนาลาตาเหลอก ยกควหลวตา บดเนอ

บดตว นากลวนกหนาตวเปนมฤคา เศยรากลบผน เปนยกษขน เตบโตพวงพ ขบเขยวเคยวฟน ทารกเหนรอง

ขนพองตวสน ดนดาวแดยน กายสนรวรว ใหรอนใหเยน รางกายแขงเขญ เปนไขรอนตวทองขนทองพอง

เจบปวยปวดหว แมซอประจ าตว ท าโทษโทษา"

การท าแมซอเชอกนวาจะชวยใหความเปนไปของทารกเชนทกลาวมานนหายเปนปกตไดและเพอ

ความเปนสรมงคลแกเดกกอาจจะท าแมซอขนโดยทเดกไมไดมอาการผดปกตใด ๆ กได ในแตละทองถนม

การท าแมซอแตกตางกน บางแหงจะท ายนตแมซอแขวนไวทเปลของเดกกม

7.ความเชอเรองฝน (จ.นครศรธรรมราช)

ลกษณะความเชอ : ฝน หมายถงเรองราวหรอเหตการณตาง ๆ ทคนเราเหนไดตอนนอนหลบ แตพอ

ตนขนมาเรองราวหรอเหตการณเหลานนกหายไป แตสงทเกดขนในความฝน ไมวาเรองนนจะเปนเรองด

หรอเรองราย กมกจะจดจ ากนไดเสมอจนมผลกระทบตอจตใจของผฝน เชน กอใหเกดความกลวและวตก

กงวลตาง ๆ นานา จนเปนทมาของพธกรรมตาง ๆ เพอใหความวตกกงวลในเรองดงกลาวผอนคลายลง และ

หายไปในทสด

บรรพชนชาวนครศรธรรมราชเชอกนวา ความฝนเปนเรองส าคญอนสามารถบอกเหตการณ

ลวงหนาไดเรยกวา บรพนมตนนมจรง แมจะดเปนสงลกลบเหนอธรรมชาต ทยงไมสามารถพสจนใหเหน

จรงไดกตาม

ลกษณะของความเชอทชาวนครศรธรรมราชเลาสบตอกนมา และเปนทยอมรบกนทวไปวา เปนฝน

ทสามารถบอกเหตการณลวงหนาไดถกตองแมนย า ไดแก ความเชอเกยวกบเรองและชวงเวลาทฝน ซงสรป

ไดดงน

1. ฝนวาคนทก าลงปวยหนกอยหายเปนปกต และแตงตวสวยงามมาหา เชอกนวาบคคลนนเสยชวต

แลวหรอก าลงจะเสยชวต

2. ฝนวาผตายมารบหรอมาเชญชวนไปอยดวย ถาตอบรบวาไปหรอยอมเดนทางตามไปดวยเชอกน

วา ผฝนจะเสยชวตในชวงเวลาตอมาอกไมนาน

ฝนบอกเหตทง ๒ เรองดงกลาว จะแมนย าทสด ถาฝนในชวงเวลาใกลรง

3. ฝนวาถกงรดหรอเจอง เชอกนวาจะไดพบคชวต หรอไดแตงงาน

4. ฝนเหนอจจาระ หรอสมผสอจจาระ เชอวาจะมโชคลาภ

สวนความฝนในลกษณะอน ๆ นน กลาวกนวาอาจบอกเหตไดตรงบาง ไมตรงบางแลวแตกรณ แต

วธการทชาวนครศรธรรมราชสวนใหญใชประโยชนจากฝนกคอ การน าเรองทฝนคดหรอเปดต าราคนหาค า

ท านาย เพอตความออกมาเปนตวเลข แลวน าไปซอหวยและสลากกนแบงรฐบาลมมาตงแตอดตจนถง

ปจจบน

ความส าคญของความเชอ : ความเชอเรองฝนนนมอทธพลตอวถชวตของชาวนครศรธรรมราช นบ

แตอดตจนกระทงถงปจจบน ในเรองตอไปน

1. ใชเรองราวหรอเหตการณในฝนของบคคลส าคญมาเปนเครองชวยคดวางแผนแกและปองกน

ปญหาและรกษาบานเมอง

2. น าเรองทฝนไปแกฝนออกมาเปนตวเลข เพอซอหวยและสลากกนแบงรฐบาล ซงท าใหคนจ านวน

หนงหลงเชออยางผด ๆ ไมคดจะท ามาหากน ทงไปกยมมาเพอซอหวย เพราะหวงรอยทางลด แตไมเปนอยาง

คดจงท าใหคนทยากจนอยแลวยงจนลงทกท ทงสงเสรมใหเกดเจามอหวยเถอนขนมากมายใน

นครศรธรรมราช

3. เปนการเตอนสตใหคนเรารจกคดปองกนปญหา รกษาความปลอดภยใหแกชวตและทรพยสน

โดยไมตงอยในความประมาท เปนโอกาสใหท าความด อนเปนอบายวธทนมนวลใหพนจากอ านาจความ

กลวหรอความวตกกงวลกบเหตการณใด ๆ จนเกดเหต

4. เปนบอเกดของพธกรรมตาง ๆ เชน การท าเคราะหหรอบชาเคราะห หรอพธสะเดาะเคราะห การ

ท าบญกรวดน าอทศสวนกศลใหเจากรรมนายเวร เปนตน

5. เปนบอเกดของวรรณกรรมทสะทอนความเชอเรองฝนไวมากมาย เชน พระพทธสารเถระ (รน ยศ

ปาโล) ไดรอยกรอค าท านายฝนไวดงน

เรองความฝนนนมทงดทงชว รกนทวมานานกาลปฐม มต าราโบราณทานนยม เหนวาสมควรมไวท

เรอน ไดตดความสงสยในเมอฝน ดงกมภณฑภเพกทายรไดเหมอนญาตสนทมตรทรกขอตกเตอน อยา

บดเบอนกลบค าขอท านาย

“ผใดนอนฝน วางนากพน เกยวรดกาย คงจะมคเชดชราศร นบวาโชคด มผโปรดปรานฯ

ฝนไดเตา ผนนไมเปลาจะไดบรวาร ไดบตร ภรรยา สขาส าราญ สมดงตองการอยารอนใจฯ

ฝนวากนเหลา โบราณทานกลาว วาจะมภย ทมฝนกญชาทานอยาไวใจ คงจะมภย ดงนยพรรณนา

ฝนวาน าทวม จะไมไดรวม อยในเคหา จ าจรจากไกล จ าไจไคลคลา ทายตามต ารา ทานวาไวนาน

ผใดนอนฝน วากนหวานมน คงจะบนดาลเกดโรควบตมนสร าคาญ และเกดรบราน ไมนานชาวน

ฝนวาตกคถ และของเนาบด แปดเปอนกายน ไมวาหญงชาย จะไดลาภครน ผใดใครฝน ผนนร ารวย

ฝนวาสวมสรอย สวมแหวนใหญนอย สงาสะสวย จะไดมคมผชชวย และมลกดวย ร ารวยเงนทอง

ฝนวาตดจ า ใสชอคาซ า จะไดขาวของ คงจะปรากฏ ลาภยศเนองนอง สมดงใจปอง ไมตองรอนใจ

ผใดฝนวา ไดแพรเสอผา หรอสงใด ๆ จะมความสขปราศทกขโรคภย บคคลทวไป มใจเมตตาฯ

ฝนวาตกเบด ทอดแหส าเรจ ไดสตวมจฉา จะเปนมงคลลาภผลเกดมา ประเสรฐหนกหนา ทานวาฝนด

ผใดฝนวา กนผลพฤกษา ขามวารศร ไตสะพานทอด ขามยอดคร เปนนมตด สมทปรารถนาฯ

ฝนกนอาหาร พรอมดวยวงศวาร จะวฒนา ลาภยศบรวาร บรรดาไหลมา ไมตองไปหา เกดมาใหเอง

ฝนวาไดของ แกวแหวนเงนทอง คนไมขมเหง จะไดลาภยศ ปรากฏชดแจง คนจะกลวเกรงเปนทแนนอน

ฝนวาพบพกตร กบชครก เกอบไดเคยงหมอน มผขดขวางจงหางจากจร ไมไดรวมนอน อาวรณรอนใจ

โบราณทานทายวา เรารกใคร แตเขาไมไขวรกแตขางเดยว เปลาเปลยวหวใจ เขาไมรกใคร หวงไดผอน

ผใดฝนวา ไดเครองสตรา อาวธสดชน จะไดทพงเปนหนงยงยน อารมณชมชนเรงรนอราฯ

ฝนวาแตนตอย ปวดเจบไมนอย เกอบมรณา คงจะชนะผมาเบยดเบยน มไดผดเพยน จากค าท านาย

ฝนเหนขาวเปลอก ทไหนไมเลอก มมากหลากหลาย จะเกดเดอดรอน อาวรณวนวาย ต าราวา ไวจงไดระวง

ฝนวาอาบน า ช าระกายงาม คงจะสมหวงหมดเคราะหทกขโศก หมดโรคจรงจง สนกสขง สมดงประสงค

ฝนขนปราสาท เหนกษตรยชาต เหนพทธพระองค เหนเทวดาทายวายงยง สมดงประสงควาคงส าราญ”

พธกรรม : พธกรรมเกยวกบความเชอเรองฝนนน มกระท าแตกตางกนไมตามความเชอและ

ประสบการณสวนตว ซงพอสรปแนวปฏบตเปนขนตอนดงน

1. การแกฝนกบบคคลหรอธรรมชาต เมอตนจากฝน ทงนขนอยกบขอก าหนดเฉพาะวาฝนวาอยางไร

ตองไปแกฝนกบใคร ทไหน เวลาใด การแกฝนกบบคคล กระท าโดยเมอผฝนตนจากฝนแลว กเลาเรองให

ผใหญทมความรฟง ผใหญกจะท านายไปตามความเชอโบราณ ถาหากฝนดกจะบอกกนตรงไปตรงมา แตถา

เปนฝนราย กจะใชอบายวธแกเคลดในวา "ฝนดมลาภ" และแนะน าวธปฏบตตน เพอใหเรองรายผอนคลายลง

หรอไมเกดขน

2. ใชปญญาพจารณาสาเหตของฝน ซงพระพทธองคตรสวา "คนทฝนรายคอฝนเหนสงตาง ๆ ทนา

กลวนาหวาดเสยวนน กเพราะเหตไมมสตสมปชญญะในเวลานอนหลบ แตผมสตตงมน มสมปชญญะ

สมบรณอยตลอดเวลาแมกระทงหลบแลว กจะฝนเหนแตสงทดงาม วธนาจะเปนวธทดบทกขไดดทสด

3. การแกฝนโดยการสวดมนต ถาไมมผใหญหรอผใดชวยแกฝน และตนเองบทสวดเปน กใหทอง

บทสวดมนตรตอไปนทนททตนไมวาจะเปนฝนดหรอฝนราย ถาฝนดกจะสงผลใหดยงขนไป ถาเปนฝนราย

เรองรายกจะผอนคลายลง

บทสวดมนต เมอตนจากความฝน : กอนสวดมนตควรตงนะโม ๓ จบ เสยกอน แลวกราบ ๓ ครง

“ยนทนนมตต อวมงคลญจ โย จามนาโป สกณสส สทโท ปาปคคโห ทสสปน อกนต พทธานภาเวน วนา

สเมนต ยนทนนมตต า อวมงคลญจ โย จาณนาโป สกณสส สทโท ปาปคคโห ทสสปน อกนต ธมมานกาเวน

วนาสเมนต ยนทนมตตต อวมงคลญจ โยจามนาโป สกณสส สทโท ปาปคคโท ทสสปน อกนต สงฆานภา

เวน วนาสเมนต”

หรอใชบทสวดสน ๆ วา” พทธง นมตตง (พทธ นมตต ) ธมมง นมตตง (ธมม นมตต ) สงฆง นมตตง (สงฆ

นมตต )”

8.ใสบาตรหนาบาน (จ.นราธวาส)

ลกษณะความเชอ : ไหวหนาบาน ใสบาตรหนาบาน ไหวทาวเวสสวณ เปนพธบวงสรวงบชาทาว

เวสสวณฯหรอทาวกเวร ซงเปนทาวจตมหาราชองคหนงประจ าทศอดร โดยมทาวภทราช ทาววรฬหก ทาว

วรปกษ พญามอเหลก พญามอไฟ นายทองสข และนายทองออน รวมเปนคณะ เพราะคนทว ๆ ไปเชอวาเทพ

เจาสามารถดลบนดาลและคมครองไมใหผคนและสตวเลยงในแตละทองถนเจบไขไดปวย นยมท าเปนแตละ

หมบานป ละ 1 ครง ประมาณเดอนสงหาคม กนยายนของทกป สถานทประกอบพธนยมประกอบท

ศนยกลางชมชนของหมบาน หรอสวนหนาของหมบาน

ความส าคญ : เปนความเชอทคนทว ๆ ไป เชอวาเทพเจาสามารถดลบนดาลและคมครองไมใหผคน

และสตวเลยงในแตละทองถนเจบไขไดปวย ซงหากตองการใหผคนและสตวเลยงด ารงชพอยดวยความ

ผาสกกตองท าการบวงสรวงเทพเจา

พธกรรม :

1. อปกรณทใชประกอบพธ มดงน

1) เครองเซน (เครองบวงสรวง) มขาวเหนยวเหลอง ขาวเหนยวขาว ขาวจาว ไกคว (แกงคว

ไก) ปลาทอด (มหวมหาง) น าเหลา น าบอ ขนมโค ขนมขมา ขนมกรวย ขนมฝกบว ใสถาด 7 ถาด และหมาก

พลทจบเปนค า (เรยกวา "หมากสะหมด")

2) ผาขาว เสอ หมอน เทยน 3 งาม (3 แฉก) 1 เลม

3) ธงทว 1 อน ระทา มะพราวออน 1 ผล

4) รานเทวดา เปนราน 2 ชน ใตถนสง มเสา 16 ตน

5) ทพกนาย กระทอมยกพน

6) ขาวตมผด (หอดวยใบกะพอ) ขาวสารเหนยว ผลไม ขาวสารจาว เงน

7) คานหาบ

2. พธสงฆ (ตอนค า)

1) พธจะเรมตนในหวค าโดยพระสงฆสวดพระพทธมนต

2) โนราแขกเรมแตงตวและพธไหวคร เมอเสรจพธสงฆแลวกเรมพธไหวพระหนาบานโดย

น าเครองเซน (เครองบวงสรวง) มขาวเหนยวเหลอง ขาวเหนยวขาว ขาวจาว ไกคว (แกงควไก) ปลาทอด (หว

มหาง) น าเหลา น าบอ ขนมโค ขนมขมา ขนมกรวย ขนมฝกบว ใสถาดจ านวน 7 ถาด พรอมถวยหมากพลท

จบเปนค า (ทเรยกวา "หมากสะหมด") และประกอบพธตามล าดบ

3) ไหวเจาท ใชเครองเซน 1 ส าหรบ วางบนเสอ ทลาดปไว หอม (ผประกอบพธ) เรม

อาราธนาเชญเจาท ตวอยางค าไหวเจาท "เจาทเจาแดน ผสรางผลาง ภมทกรกษา เจาปดเจาแขวน เจาทงเจา

บาน สถานบาน… (บอกชอบาน) วนนเขาประชมประชาอาราธนาใหกน กนแลวกขอให เคราะหดเอาไว

เคราะหรายชวยปดชวยเปา ชวยพดชวยพา ใหปลอยไปเถดปลอยหนอ…" (ผรวมพธกชวยกนวา "ปลอย" ไป

ดวย)

4) ไหวกราหมาด (ไหวสงศกดสทธ) ใชเครองเซน 1 ส ารบ วางบนผาขาวซงปลาดบนเสอ

และหมอนตด "เทยน 3 งาม" (3 แฉก) 1 เลม ในการไหว หมอจะอาราธนาสงทถอวาศกดสทธในละแวกนน

มาเปนสกขพยาน โดยอาราธนาทง 8 ทศ ดงตวอยาง "ขนแกวขนไกร ศกดสทธในตากใบ เกาะสะทอน

ฉมพล ทานโคกอฐ ทานโกกง โคกคอแดง ยอดบอสองอลองน าแบง ปาไมชายกะเหลอ บรรดาสงศกดสทธ

8 ทศมมเมองทไมรจกหนาขาชอ ขอใหมากนแลวชวยรชวยเหนเปนสกขพยานวาวนนเขาไหวหนาบาน

(หรอไหวทาวเวสสวณ) แลว

5) ไหวบาน หรอไหวทาวเวสสวณ ใชเครองเซน 5 ส ารบ เรมตนดวยการร า "ระทา" มาตด

เทยนตามสวนตาง ๆ และตดเทยน (ธงทว) 1 อน โดยเขยนวา "ทาวเวสสวณ นายทองสข นายทองออน ปกไว

ทยอดระทา เมอจดเทยนทกเลมแลวกยกระทาใหยนและฝงตดไวกบพน พรอมทงน าเครองเซนจ านวน 3

ส ารบ มะพราวออน 1 ผล มาวางบนเสอ และอก 1 ส ารบ น าไปหยบใสท "รานเทวดา" สวนอก 1 ถาด น าไป

วางบน "ทพกนาย" และจดเทยนไว หลงจากนนหมอ (ผประกอบพธ) กเรมอาราธนา หลงจากนนโนราแขก

ซงประกอบดวยผแสดง 4 คน เรยกตามล าดบ คอ (1) โนรา (2) นาง (3) ฤาษ ซงถอไมเทาทมเทยนตดไว (4)

พราน (ตวตลก) มหนากากสวม กจะรายร าเวยนขวาไปรอบ ๆ ระทา 3 รอบ และหมอกเดนตามหลงโนรา

เปนอนเสรจพธในตอนกลางคน

3. พธในตอนเชา

1) พธตอนเชา เรมดวยมการตกบาตรทหนาบานและมพธสงฆ

2) เมอเสรจพธสงฆโนราแขกเรมเลนตอไปจนกระทงถงพธสงแพหรอ"สงเทวดา" โนรา

แขกกจะรายร าททาน าเพอสงแพหรอร าในบรเวณทสงเทวดา

3) หากอยหางจากแมน าล าคลองกเอาของใสคานหาบเพอใหเทพเจาและบรวารหาบของไป

ดวย

4) เสรจแลวทกคนตองอยในความสงบ เพอปองกนไมใหเทพเจาและคณะหวนกลบมาอก

9.รบเทวดา (จ. ปตตาน)

ลกษณะความเชอ : เชอในปรากฏการณธรรมชาตทไมสามารถหาเหตผลมาอธบาย โดยมอบความ

รบผดชอบใหสงศกดสทธทหมบานของตนนบถอ

ความส าคญ : ชาวบานมความเชอเกยวกบเทพยดา เชอวาเทพยดาจะดลบนดาลใหเกดความสงบสข

ในหมบาน การท าไรนาจะไดผลด มฝนตกชกลอดฤดกาล และนอกจากนยงเชอวาเทพยดาสามารถดล

บนดาลใหตนไดในสงทตนอธษฐานไว

พธกรรม : พธรบเทวดา (รบเทยมดา) เปนประเพณทองถนของชาวบานหลายอ าเภอในจงหวด

ปตตาน เชน ยะหรง ยะรง หนองจก ปะนาเระ มกกระท ากนในเดอน 6 โดยมแนวคดวา เมอสนเดอน 5 เรม

เดอน 6 กอนจะเรมท านาในปตอไป ตองมการบวงสรวงเทวดาเปนการขอพรจากเทพเจา ใหอ านวยความ

อดมสมบรณในการท านาในปนน

พธกรรมเรมในตอนเชาชาวบานจะท าขนมจน (เหยยบขนมจน) รวมกนเปนจด ๆ เสรจชวงบายโมง

กใหลกหลานน าไปใหผเฒาผแกในหมบาน สวนคนหนมและผเฒาทเปนผชาย กจะเลอกสถานททจะสราง

ศาลเพยงตา สถานทไมแนนอนจะก าหนดลวงหนาเปนป ๆ ไป แตจะอยในจดทเปนศนยกลางของหมบาน

หรอสถานทส าคญประกอบดวยไมเสาตนเลก ๆ 16 ตน ตรงกลางเสายกเปนมข 4 ดาน คลายวมาน

สวนประกอบทงหมดท าดวยกาบกลวย (ทงพนและหลงคา)

พอตกค า หนมสาวเฒาแกและเดก ๆ จะมาพรอมกน เอาขนมจน ขาวปลาอาหาร น า ใสหมอเพอเปน

น ามนตมาตงไวบนศาล ทพนดนกจะวางของสงเวยดวย สวนหมอน ามนตจะไมมทพนดน จะวางบนศาลท

เดยวเทานน

พอทกคนในหมบานพรอมกนแลว ผอาวโสในพธกจะกลาวชมนมเทวดาและกลาวสรรเสรญพรอม

ทงขอพรจากเทพยดาทงหลายมาชวยดลบนดาลใหเกดความสงบสขในหมบาน ในการท าไรไถนาใหไดผลด

มฝนตกชกตลอดกาล จากนนกจะใหทกคนตงจตอธษฐานเอาเองวาจะขอพรอะไรจากเทวดาบาง กเปนการ

เสรจพธในตอนกลางคน

รงเชากจะมการถวายอาหารพระภกษสงฆ ใกลกบบรเวณทตงศาลเพยงตา ท าบญตกบาตรเปนอน

เสรจพธรบเทวดา

10.ไสยศาสตรวดเขาออ (จ. พทลง)

ลกษณะความเชอ : วดเขาออ เปนวดเกาแกโบราณวดหนง ทมความส าคญทางดานศลปะและ

โบราณคด ตงอยหมท 3 ต าบลมะกอกเหนอ อ าเภอควนขนน จงหวดพทลง ชาวพทลงเชอกนวา เปนวดท

ศกดสทธ และมชอเสยงทางดานความเชอทางไสยศาสตรมาตงแตโบราณกาล

ความส าคญ : นบตงแตอดตจนถงปจจบน ทานเจาอาวาสวดเขาออหลายตอหลายองค ลวนแตเปน

ผเชยวชาญเรองไสยศาสตร วชาการ เวทยมนตร และคาถาตาง ๆ จงไดรบการรกษา ถายทอดสบตอกนมา

มไดขาดสาย จนเปนทเลองลอไปทวทกสารทศ

พธกรรมหรอกจกรรม : ความเชอทางไสยศาสตรของวดเขาออทนยมใชประกอบพธกรรม ทส าคญ

มอย ๔ วธ คอ

1. พธเสกวานใหกน ท าโดยการน าวานทเชอวามสรรพคณทางดานอยยงคงกระพน มาลงอกขระเลข

ยนต แลวน าไปปลกเสกดวยอาคมตามหลกไสยศาสตร หลงเสรจพธจะน ามาแจกจายใหกน

2. พธหงขาวเหนยวด า ท าโดยน าเครองยาสมนไพร หรอวานตาง ๆ ไมนอยกวา 108 ชนด มาตมเอา

น ายาใชหงกบขาวเหนยวด า เมอขาวเหนยวสกแลวน าไปเขาพธปลกเสก กอนน ามาปอนใหกน

3. พธเสกน ามนงาดบ ท าโดยใชน าน ามนงาดบหรอน ามนยางแดงผสมวาน พระอาจารยผประกอบ

พธนงบรกรรมคาถาจนน ามนแหง แลวจงน ามาปอนใหกน

4. พธแชวานยา ท าโดยใหผตองการเขาประกอบพธกรรม ลงไปนอนแชในน าวานยา ทไดปลกเสก

ตามหลกไสยศาสตร จากพระอาจารยผประกอบพธกรรมมาแลว

เชอกนวาศษยจากส านกวดเขาออทไดเลาเรยนวชาและผานพธกรรมตางๆ ทางไสยศาสตรทกลาว

มาแลวนน ยอมมพลงรางกายทคงกระพน และศษยเอกคนส าคญแหงส านกวดเขาออแหงน ทมชอเสยงรจก

กนทวไป คอ อาจารยน า แกวจนทร อดตเจาอาวาสวดดอนศาลากบ พล.ต.ต. ขนพนธรกษราชเดช

๏ การประกอบอาชพ

อาชพในภาคใตมคอนขางหลากหลายไปในแตละจงหวด แตทส าคญไดแก การท าสวน มสวน

ยางพาราเปนพชส าคญทสด รองลงไปเปนสวนมะพราว สวนผลไม ซงไดแกเงาะ ทเรยน มงคด ลองกอง

สวนปาลมน ามน ไรกาแฟ สวนการท านาจะมมากทางดานชายฝงตะวนออกในจงหวดสราษฎรธาน

นครศรธรรมราช พทลง และบางสวนของจงหวดสงขลา นอกเหนอไปจาก การเกษตรกรรมทางภาคใตมการ

ท าเหมองแร ซงท ากนในหลายจงหวด สวนใหญเปนการขดแรดบก การประมงมการท ากนตลอดชายฝง

ทะเล และมทาเรอประมงทไป จบปลาหางจากชายฝง โดยเฉพาะบรเวณชายฝงทะเลตะวนตกมทาเรอประมง

ทจงหวดระนอง และทกนตง จงหวดตรง พรอมกบม โรงงานอตสาหกรรมแปรรปสตวน า คอยรองรบดวย

การทองเทยวในปจจบน กลายเปนอาชพทส าคญของ ประชากรในเกาะสมย เกาะพงน จงหวดภเกต พงงา

กระบ และตรง เพราะชายฝงทะเลในบรเวณดงกลาว เปนทดงดด นกทองเทยวโดยเฉพาะจากตางประเทศให

เขามาพกผอน

๏ การแสดงพนบาน

ภาคใตเปนภาคทมอาณาเขตตดตอกบประเทศมาลาเชย และเปนดนแดนทตดทะเล ท าใหเกดการ

ผสมผสานทงทางศาสนา วฒนธรรม และอารยธรรมจากกลมชนหลายเชอชาต เกยวโยงถงศาสนาและ

พธกรรม จนท าใหนาฏศลป และดนตรในภาคใตมลกษณะทเปนเครองบนเทงทงในพธกรรม และพธ

ชาวบาน รวมทงงานรนเรงโดยมลกษณะการแสดงทเปนเอกลกษณเฉพาะ คอมจงหวะทเรงเรา

กระฉบกระเฉง ผดจากภาคอนๆ และเนนจงหวะมากกวาทวงท านอง โดยมลกษณะทเดนชดของเครองดนตร

ประเภทเครองตใหจงหวะเปนส าคญ สวนลลาทาร าจะมความคลองแคลววองไว สนกสนาน การแสดง

พนเมองภาคใตมทงแบบพนเมองเดม และแบบประยกตทไดแนวความคดมาแลวพฒนาขนเปนรปแบบใหม

หรอรบมาบางสวนแลวแตงเตมเขาไป

การแสดงพนเมองภาคใต ไดแก

- หนงตะลง เรยกวา “หนง” หรอ “หนงควน” ในสมยโบราณนยมแสดงในงานนกขตฤกษ และงาน

ฉลองตางๆ

- ลเกปา เปนการแสดงพนเมองภาคใตอกอยางหนง นยมแสดงในงานทวไปหรอใชในงานแกบน

- โนรา เปนการแสดงแบบโบราณทมมาชานาน นยมแสดงเพอความเปนสรมงคล

- โตะครม เปนการแสดงประกอบการเขาทรง เพอบชาสงศกดสทธ หรอบชาวญญาณบรรพบรษ

- สละ เปนศลปะการตอสดวยมอเปลา

- รองเงง เปนการแสดงของชาวไทยมสลมทไดรบความนยมมาก เปนการเตนร าระหวางหญง-ชาย

ในงานมงคล

- ซมเปง เปนการร าตามจงหวะเพลง แสดงในงานรนเรงตางๆหรองานตอนรบแขกเมอง

- มะโยง เปนศลปะการแสดงละครของชาวไทยมสลมจากวงรายา เมองปตตานในอดต ใชผแสดง

สวนใหญเปนผหญง ยกเวนตวตลก พระเอกเรยกวาเปาะโยง นางเอกเรยกวามะโยง

- ตารกปส เปนการร าพด ซงเกดจากการผสมผสานกบการแสดงของมาเลเซยในเพลงชอบวกานา วง

ดนตรพนบานผสมสากล แสดงไดสองแบบคอชาย-หญง และหญงลวน

- รอนแร เปนการแสดงทน ากรรมวธรอนแรมาสรางสรรคลลาทาร า

- ปาแตะ เปนการแสดงระบ าพนเมอง ลลาทาร าน ามาจากกรรมวธการยอมท าลวดลายโสรงปาเตะ

ของไทยมสลม ใชผหญงแสดงลวน

๏ เครองดนตรพนบาน

- ทบ เปนเครองดนตรทมความส าคญ ในการใหจงหวะ ควบคม การเปลยนแปลงจงหวะกลอง

โนราใชประกอบการแสดง โนราหรอหนง ตะลง โดยทวไปม ขนาดเสนผาศนยกลางของหนา

- โหมง เปนเครองดนตร ทมสวนส าคญ ในการขบบททงในดานการใหเสยง

- ป เครองดนตรชนดนมความส าคญใน การเสรมเสยงสะกดใจผชม

- แตระพวงหรอกรบพวง เปนเครองประกอบจงหวะท าจากไมเนอแขง

๏ อาหารพนบาน

อาหารพนบานภาคใตมรสชาตโดดเดนเปนเอกลกษณเฉพาะ สบเนองจากดนแดนภาคใตเคยเปน

ศนยกลางการเดนเรอคาขายของพอคาจากอนเดย จนและชวาในอดต ท าใหวฒนธรรม ของชาวตางชาต

โดยเฉพาะอนเดยใต ซงเปนตนต ารบในการใชเครองเทศปรงอาหารไดเขามามอทธพลอยางมาก อาหาร

พนบานภาคใตทวไป มลกษณะผสมผสานระหวางอาหารไทยพนบานกบอาหารอนเดยใต เชน น าบด ซง

ไดมาจากการหมกปลาทะเลสดผสมกบเมดเกลอ และมความคลายคลงกบอาหารมาเลเซย อาหารของภาคใต

จงมรสเผดมากกวาภาคอน ๆ และดวยสภาพภมศาสตรอยตดทะเลทงสองดาน มอาหารทะเลอดมสมบรณ

แตสภาพอากาศรอนชน ฝนตกตลอดป อาหารประเภทแกงและเครองจม จงมรสจด ชวยใหรางกายอบอน

ปองกนการเจบปวยไดอกดวย

ลกษณะเดนของการรบประทานอาหารของชาวภาคใต คอ มผกสารพดชนดเปนผกจมหรอผกแกลมในการรบประทาน อาหารทกมอ ภาษาทองถน เรยกวา "ผกเหนาะ" ความนยมใน การรบประทานผกแกลมอาหารของชาวใต เปนผลมาจากการท ภาคใตมพชผกชนดตางๆ มาก และหาไดงาย คนใตนยมรบประ ทานอาหารเผด จงตองมผกแกลม เพอชวยบรรเทาความเผด และเพอชรสอาหาร อาหารทองถนยงนยมใสขมนในอาหาร นยมรบประทาน "ขนมจน" รองจากขาว ใสเคยหรอกะปเปน เครองปรงรสอาหาร ชาวไทยมสลมนยมรบประทานน าบด ซง เปนน าทหมกจากปลา แลวน ามาเคยวปรงรสใหออกเคมๆ หวานๆ นบเปนอาหารทขาดไมไดของชาวไทยมสลม

อาหารปกษใตแมจะเปนอาหารทอรอย นาลมลอง แตสงหนงทประทบใจผคน คอความเผดรอนของรส ชาตอาหารผคนในภาคใตนยมรสอาหารทเผดจด เคม เปรยว แตไมนยมรสหวาน รสเผดของอาหารปกษ ใตมาจากพรกขหนสด พรกขหนแหงและพรกไทย สวนรสเคมไดจากกะป เกลอ รสเปรยว ไดจากสมแขก น า สมลกโหนด ตะลงปลง ระก า มะนาว มะขามเปยก และมะขามสด เปนตน เนองจากอาหารภาคใตมรสจด อาหารหลาย ๆ อยางจงมผกรบประทานควบคไปดวยเพอลดความเผด รอนลงซงคนภาคใต เรยกวา ผกเหนาะ หรอบางจงหวดอาจเรยกวา ผกเกรด ผกเหนาะของภาคใตมหลาย อยาง บางอยางกเปนผกชนดเดยวกบภาคกลาง เชน มะเขอเปราะ ถวฝกยาว ถวพ ฯลฯ แตกมผกอกหลาย อยางท

รจกกนเฉพาะคนภาคใตเทานน การเสรฟผกเหนาะกบอาหารปกษใต ชนดของผกจะคลายๆ กน หรอ อาจเปนผกทผรบประทานชอบกได

๏ ลกษณะการแตงกาย

ผชาย เนองดวยภาคใตสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม และตดตอกบประเทศมาเลเซย จงไดรบ

อทธพลการแตงกายมาจากมาเลเซย โดยจะสวมเสอแขนยาวปดคอ สวมกางเกงสเขมๆมผาพบคาดเอวจรด

เขา แลวคาดผาสด าทบทเอว สวมหมวกทรงขาวหลามตด

ผหญง การแตงกายสวนใหญนยมสวมผาซนลายดอก เสอเปนลายลกไมมผาแพรคลองคอ บนศรษะ

มกปกดวยปนปกผม คดเขมขด

๏ ขนบธรรมเนยมประเพณ

1.ประเพณขนถาวดถาเขาขนกระทง (จ. ชมพร)

ชวงเวลา : ขน ๒ ค า เดอน ๕

ความส าคญ : ประเพณขนถ าเปนประเพณทมการสบทอดกนมาแตอดต นยมจดขนเพอเปนสรมงคล

แกชวต หลงการเกบเกยวผลผลตทางการเกษตรดวยมความเชอวาการท านาหรอ กจกรรมการเกษตรท

ประสบความส าเรจไดเกดจากการดลบนดาลของสงศกดสทธทงหลาย การขนถ าจงเปนพธกรรมใชบชาสง

ศกดสทธ ซงมกเปนพระพทธรปของวดเพอแสดงความกตญญและเปนนมตรหมายทดใหแกชวต

พธกรรม : เปดใหมการสกการะ และปดทองพระพทธรปภายในถ า โดยทางวดจดบรการจ าหนาย

ดอกไม ธป เทยน เพอหารายไดใหวด อาจมการจดมโหสพ เชน มโนราห ควายชน การละเลนพนเมอง และ

รานคาจ าหนายสนคาตาง ๆ

สาระ : การนมสการขนถ าปดทองเปนประเพณทถอปฏบตสบเนองทกปเชนเดยวกบ กจกรรมตาม

เทศกาลอน ๆ แตเปนการเปดโอกาสใหคนไดรวมท าบญ และหารายไดใหวดเพอใชจายใน กจกรรมตาง ๆ

อนเปนการสบทอดพระพทธศาสนาใหคงอยตลอดไป

2.ถอศลกนเจ (จ. ตรง)

ชวงเวลา : การถอศลกนเจของชาวตรงตรงกบวนขน 1 ค า ถง 9 ค า เดอน 9 ของจน (ตรงกบเดอน 11

ของไทย ชวงเดอนกนยายน-ตลาคมทกป) โรงศาลเจาทกโรงจะก าหนดการกนเจพรอมกน การประกอบ

พธกรรมจะใชสถานทบรเวณโรงศาลเจาของแตละแหง

ความส าคญ : พธถอศลกนเจจะเปนพธทมความส าคญดงน

1. เปนการบ าเพญศล สมาทานกนเจ บรโภคแตอาหารผกและผลไม เปนการละเวนการท าบาป ไม

ฆาสตวตดชวต รกษาศลท าจตใจใหบรสทธ งดการเทยวเตร ไมดมของมนเมา ผศรทธาทกนเจจะสวมเสอผา

สขาวและสวดมนตท าสมาธภาวนาแผเมตตาจต ขอพรใหตนเองและครอบครว

2. เปนการสะเดาะเคราะหปดเปาความชวราย โรคภยไขเจบใหออกไปจากตวผทถอศลกนเจ

3. เกดความสามคคในหมผทศรทธาทเขารวมพธถอศลกนเจ ตางกยมแยมเปนมตรมไมตรตอกน ม

การบรจาคทรพยส าหรบเปนคาอาหารและคาใชจายในโรงครว เพอใหมอาหารเพยงพอ มอาสาสมครมา

ชวยงานท างานครวเปนจ านวนมาก

พธกรรม : ประเพณถอศลกนเจเปนประเพณทมการผสมผสานของลทธความเชอตาง ๆ หลายลทธ

ไดแก ลทธเตา ลทธขงจอ ลทธการนบถอเทวะ และพทธศาสนานกายมหายาน

การประกอบพธกรรม :

1. กอนพธหนงวน จะมการท าความสะอาดศาลเจา รมก ายาน ไมหอม และยกเสาธงเตงโก ไวหนา

ศาล เพออญเชญดวงวญญาณของเจา พอถงเวลาเทยงคนจะประกอบพธอญเชญยกอองฮองเต และกวออง

ไตเตมาเปนประธานในพธ พรอมกบแขวนตะเกยงน า 9 ดวง ซงหมายถงดวงวญาณขององคกวอองไตเต

เปนอนวาพธกนเจไดเรมตนขนแลว หลงจากพธรบเจาเขามาเปนประธานในศาลแลว กจะท าพธวางก าลง

ทหารรกษาการณตามทศตาง ๆ

2. การเตรยมการกนเจ ผศรทธาทจะรวมถอศลกนเจจะท าความสะอาดภาชนะเครองใชในการ

ประกอบอาหารใหสะอาดหมดกลนคาว จดแยกเครองใชไวเฉพาะไมปะปนกบเครองใชทวไป บางบานจะ

น าภาชนะชดใหมมาประกอบอาหารและใสอาหารเจ บางบานจะรบอาหารจากโรงปรงของศาลเจา

3. พธกรรมตลอด 9 วน ของการกนเจ มดงน

1) พธบชาเจา ท าในวนแรก บชาดวยเครองเซนตาง ๆ ทงทศาลเจา และทบานของผทกนเจ

เมอกนเจครบสามวน ถอวาผกนเจไดช าระรางกาย จตใจ อารมณ ไดสะอาดบรสทธ

2) พธโขกน เปนพธเลยงทหารทรกษาการณตามทศตาง ๆ จะท าพธในวน 3 ค า 6 ค า และ 9

ค า มอาหารและเหลาเซนสงเวยเลยงทหาร

3) พธซองเกง เปนพธการสวดมนต พธนจะเรมตงแตองคกวอองไตเต เขามาประทบในศาล

และจะกระท ากนทก ๆ วนวนละ 2 ครง ในตอนเชาและตอนค า

4) พธบชาดาว จะท าในคนวน 7 ค าเพอขอความคมครองใหแกผกนเจ ในพธบชาดาว จะม

การแจกฮ (กระดาษยนต) เพอคมครองผกนเจ

5) พธแหเจา (ออกเทยว) เปนพธทเจาทงหมดออกเยยมลกหลานตามบาน เพอความเปนสร

มงคลและปดเปาความชวราย ศาลเจาแตละโรงจะออกเยยมไมพรอมกน พธนจะจดเปนรวขบวน แหแหนไป

ตามถนนสายตาง ๆ บรรดาชาวบานทจะศรทธาจะตงโตะเครองเซนไหวไวรบพระและจดประทดเมอขบวน

ผาน เจาองคทเขาประทบทรงจะแสดงอทธฤทธอภนหารโดยใชของมคม เหลกแหลม ทมแทงตามสวนตาง

ๆ ของรางกาย

6) พธลยไฟ เพอแสดงอทธฤทธของเจา จงมการกอกองไฟใหเปนถานแดงระอรอน เจาท

เขาประทบคนทรงจะเขาไปวงลยผานกองไฟ เพอแสดงใหเหนความบรสทธและอทธฤทธ ผทถอศลกนเจก

จะเขาไปลยไฟดวยเพอใหไฟทพยช าระรางกายใหบรสทธ

7) พธสงพระ ท ากนในวนสดทายของการกนเจ พธนแบงออกเปน 2 ภาค คอภาคกลางวน

จะสงเทวดาเงกเซยนฮองเต ซงท ากนทเสาธง และภาคกลางคนจะสงองคกวอองไตเต ซงจะท ากนตอนเทยง

คน โดยผกนเจจะเดนไปสงกนทฝงน าเพราะเจาจะกลบสวรรคทางทะเล และทนททคณะสงเจาออกพน

ประตศาลไฟทกดวงจะตองดบสนท แลวปดประตใหญ รงขนจะลดเสาธง เรยกทหารพรอมกบเลยงทหาร

และสงกลบ เสรจแลวกเปดประตใหญเมอไดฤกษตามวน/เวลาทเจาสงไว

สาระ : พธกนเจ เปนพธทแสดงออกถงการละเวนการฆาสตวตดชวต และเวนอบายมขทงหมด และ

เปนพธกอใหเกดความสามคคในหมสมาชกทมารวมพธ

3.ประเพณอาบนาคนแก (จ. นครศรธรรมราช)

ชวงเวลา : ระหวางวนท 13-15 เดอนเมษายน (เดอน 5) ของทกป ซงจะเลอกท าวนไหนกได จะเปน

ตอนเชา หรอตอนบายเปนไปตามการนดหมายของแตละครอบครว แตละบานโดยนดหมายสถานทและวน

เวลาไวลวงหนาเปนประจ าทกป ซงอาจเปนทบานหรอทวดกไดตามความเหมาะสม

ความส าคญ : ประเพณอาบน าคนแกเปนวธการแสดงออกซงความเคารพนบถอ แกบดามารดา และ

ญาตคนแก (ผอาวโส) ของตระกล รวมทงผมพระคณและบคคลทตนเคารพนบถอ

พธกรรม :

1. การขอขมา

เมอเชญคนแกทงหลายนงในโรงพธเรยบรอยแลว ลกหลานและชาวบานทมารวมพธ จะรวมกลมยน

อยดานหนาของคนแกทงหลาย ผน าในพธน าดอกไมและจดธปเทยนพนมมอ แลวกลาวขอขมา ทกคนวา

ตามดงน

"กายกรรมสาม วจกรรมส มโนกรรมสาม หากขาพเจาทงหลายเกดประมาทพลาดพลงแกทาน ดวยกายกด

ดวยวาจากด ดวยใจกด ตอหนากด ลบหลงกด ไมเจตนากด ขอใหทานอโหสกรรมใหแกขาพเจาดวยเถด และ

ขอไดโปรดอ านวยพรใหขาพเจาทงหลาย มความสขความเจรญตลอดไป และขอตงจตอธษฐานขอใหทาน

เจรญดวย อาย วรรณะ สขะ พละ ตลอดไป”

2. พธการอาบน า

การอาบน าเปนการตกน ามารดอาบใหคนแกจนเปยกโชกทงตว ปจจบนบางหมบานไดปรบเปลยน

วธการในการอาบน า มารดน าทมอทงสองของคนแกแทนเพราะคนแกทมอายมาก มลกหลานและผทเคารพ

นบถอมาก พธการอาบน าตองใชเวลานานจงแลวเสรจ คนแกเหลานนอาจรสกหนาวสะทาน ซงเปนเหตให

เจบปวยเปนไขได

ลกหลานจะเขาแถวตกน าทเตรยมไวในโอง มารดทมอหรอทตวคนแก และมอบเครองนงหม

เครองใชใหคนแกพรอมกบขอพร คนแกกจะใหพรลกหลาน การอาบน าจะท าไปตามล าดบจนครบทกคน

เมอเสรจพธ ลกหลานจะน าเสอผาชดใหมมาผลดเปลยนใหคนแก ทาแปง หวผม แตงตวให เปนอน

เสรจพธการอาบน า

สาระ : ประเพณอาบน าคนแก เปนภมปญญาในการเชอมสายใยของครอบครวใหสาระส าคญหลาย

ประการคอ

1. เปนประเพณทมบทบาทในการควบคมคนในสงคมใหวางตนใหเหมาะสมตามฐานะของคน คอ

เมอเปนผใหญกตองเปนผใหญทดเพอใหคนเคารพนบถอ เมอเปนผนอยกตองแสดงความเคารพ และมความ

กตญญตอผใหญและผมพระคณ

2. เปนการแสดงถงความกตญญกตเวทตอผมพระคณ ซงไดแก คนแกในตระกล บดามารดา

ตลอดจนผทตนเคารพนบถอทงหลาย

3. เกดความผกพนในวงศาคณาญาต สรางความสนทสนมกลมเกลยวรกใครกนในตระกลยงขน การ

พบปะกนในระหวางญาตพนอง สรางความอบอนปลาบปลมใจใหแกคนแกของตระกลทไดเหนความเปน

ปกแผนของลกหลาน

4.ประเพณลากพระ (จ. นครศรธรรมราช)

ชวงเวลา : วนลากพระ จะท ากนในวนออกพรรษา คอวนแรม 1 ค า เดอน 11 โดยตกลงนดหมายลาก

พระไปยงจดศนยรวม วนรงขน แรม 2 ค า เดอน 11 จงลากพระกลบวด

ความส าคญ : เปนประเพณท าบญในวนออกพรรษา ปฏบตตามความเชอวา เมอครงทพระพทธเจา

เสดจไปจ าพรรษา ณ สวรรคชนดาวดงสเพอโปรดพระมารดา เมอครบพรรษาจงเสดจกลบมายงโลกมนษย

พทธศาสนกชนไปรบเสดจ แลวอญเชญพระพทธเจาประทบบนบษบกแลวแหแหน

พธกรรม :

1. การแตงนมพระ

นมพระ หมายถงพนมพระเปนพาหนะทใชบรรทกพระลาก นยมท า 2 แบบ คอ ลากพระทางบก

เรยกวา นมพระ ลากพระทางน า เรยกวา "เรอพระ" นมพระสรางเปนรานมา มไมสองทอนรองรบขางลาง ท า

เปนรปพญานาค มลอ 4 ลออยใตตวพญานาค รานมาใชไมไผสานท าฝาผนง ตกแตงลวดลายระบายสสวย

รอบ ๆ ประดบดวยผาแพรส ธงรว ธงสามชาย ธงราว ธงยนหอยระยาง ประดบตนกลวย ตนออย

ทางมะพราว ดอกไมสดท าอบะหอยระยา มตมหอดวยใบพอแขวนหนานมพระ ตวพญานาคประดบกระจก

แวววาวสสวย ขาง ๆ นมพระแขวนโพน กลอง ระฆง ฆอง ดานหลงนมพระวางเกาอ เปนทนงของพระสงฆ

ยอดนมอยบนสดของนมพระ ไดรบการแตงอยางบรรจงดแลเปนพเศษ เพราะความสงาไดสดสวนของนม

พระขนอยกบยอดนม

2. การอญเชญพระลากขนประดษฐานบนนมพระ

พระลาก คอพระพทธรปยน แตทนยมคอ พระพทธรปปางอมบาตร เมอถงวนขน 15 ค า เดอน 11

พทธบรษทจะสรงน าพระลากเปลยนจวร แลวอญเชญขนประดษฐานบนนมพระ แลวพระสงฆจะเทศนา

เรองการเสดจไปดาวดงสของพระพทธเจา ตอนเชามดในวนแรม 1 ค าเดอน 11 ชาวบานจะมาตกบาตรหนา

นมพระ เรยกวา ตกบาตรหนาลอ เสรจแลวจงอญเชญพระลากขนประดษฐานบนนมพระ ในตอนนบางวดจะ

ท าพธทางไสยศาสตรเพอใหการลากพระราบรน ปลอดภย

3. การลากพระ

ใชเชอกแบงผกเปน 2 สาย เปนสายผหญงและสายผชาย โดยใชโพน (ปด) ฆอง ระฆง เปนเครองต

ใหจงหวะเราใจในการลากพระ คนลากจะเบยดเสยดกนสนกสนานและประสานเสยงรองบทลากพระเพอ

ผอนแรง

ตวอยาง บทรองทใชลากพระสรอย :

“อสาระพา เฮโล เฮโล

ไอไหรกลมกลม หวนมสาวสาว

ไอไหรยาวยาว สาวสาวชอบใจ”

สาระ : ประเพณลากพระ เปนการแสดงออกถงความพรอมเพรยง สามคคพรอมใจกนในการท าบญ

ท าทาน จงใหสาระและความส าคญดงน

1. ชาวบานเชอวา อานสงสในการลากพระ จะท าใหฝนตกตามฤดกาล เกดคตความเชอวา "เมอพระ

หลบหลง ฝนจะตกหนก" นมพระจงสรางสญลกษณพญานาค เพราะเชอวาใหน า การลากพระจงสมพนธ

เกยวของกบวถชวตของคนในสงคมเกษตร

2. เปนประเพณทปฏบตตามความเชอวา ใครไดลากพระทกป จะไดบญมาก สงผลใหพบ

ความส าเรจในชวต ดงนนเมอนมพระลากผานหนาบานของใคร คนทอยในบานจะออกมาชวยลากพระ และ

คนบานอนจะมารบทอดลากพระตออยางไมขาดสาย

3. เกดแรงบนดาลใจ แตงบทรอยกรองส าหรบขบรองในขณะทชวยกนลากพระ ซงมกจะเปนบท

กลอนสน ๆ ตลก ขบขน และโตตอบกน ไดฝกทงปญญาและปฏภาณไหวพรบ

5.ประเพณการแตงงาน (จ. นราธวาส)

ชวงเวลา : การแตงงานจะกระท ากน ๓ ขนตอน คอ

1. การสขอ โดยฝายชายจะใหฝายญาตผใหญทเปนผหญงลวน ๆ เปนเถาแกไปทาบทามสขอกบพอ

แมฝายหญง

2. การหมน เมอถงก าหนดหมนฝายชายจะจดเถาแกน าขบวนขนหมากไปยงบานฝายหญง โดยชายผ

จะเปนเจาบาวไมไดไปดวย

3. พธแตงงาน โดยทวไปจะจดหลงจากหมนและไมเกน ๒ สปดาห โดยถอฤกษ ๔ -๕ โมงเยนของ

วนใดวนหนง

พธการแตงงานของมสลมจะไมนยมแตงในชวงทประกอบพธฮจญ

ความส าคญ : เพอเปนการสมพนธของมนษยชาต ซงหลกการตาง ๆ จะไมหนหรอหลกเลยงความ

เปนจรง จงถอไดวาเปนทางสายกลางทท าใหมนษยมความสมบรณในการเปนคนหรอสตวประเสรฐ

พธกรรม :

1. การสขอ ในอดตการสขอฝายชายจะใหญาตผใหญทเปนผหญงลวน ไปสขอกบพอแมฝายหญง

เมอพอแมฝายหญงตกลงกจะไดก าหนดวนหมน การตอบตกลงของพอแมฝายหญงจะไมขอความคดเหนจาก

บตรสาวของตนเลย แตในปจจบนผไปสขอคนมารดาหรอญาตผใหญของฝายชายตองไปสขอกบผใหญของ

ฝายหญง พรอมกบมของฝากฝายหญงอาจเปนขนมหรอผลไมกได เมอไปถงแลวกบอกวามธระทจะขอ

ปรกษาดวย แลวสอบถามวาผหญงทตองการไปสขอมคหรอยง ถาฝายหญงบอกวาไมมกจะบอกวาตองการส

ขอใหกบใคร ฝายหญงจะไมตอบตกลงในตอนนน และจะไมตอบรายละเอยด แตจะขอเวลาปรกษากน

ระหวางญาต ๆ ประมาณ 7 วน ในชวงนนฝายหญงอาจจะสงคนทนบถอไปบอกฝายชายในกรณทตกลง ถา

ไมตกลงกจะเงยบเฉยใหเปนทรเอาเอง เมอฝายหญงตกลงฝายชายกจะไปตกลงเรองวนแตงงาน สนสอด ของ

หมนและมะฮร

2. การหมน ในอดตเมอถงวนก าหนดหมน ฝายชายจะจดเถาแกขบวนขนหมากไปยงบานฝายหญง

ฤกษแหขนหมากใชเวลาตอนเยนประมาณ 4-5 โมงเยน "ขนหมาก" ประกอบดวยพาน 3 พาน คอ พานหมาก

พล พานขาวเหนยวเหลอง และพานขนม แตบางรายทเปนผมฐานะดกอาจจะเพมพานขนมขนอกกได พาน

หมากพลนนจะมเงนสนสอดใสไวใตพานหมากพล เงนจ านวนนเรยกวา ลาเปะซเฆะ หรอ เงนรองพล สวน

พานขนมนนประกอบดวย ขนมกอ (ตปงปต) ขาวพองและขนมกอนน าตาล (ตปงฮะลวอคแม) เปนตน

ขนหมากดงกลาวทกพานคลมดวยผาสสวย เมอขบวนขนหมากไปถงบานฝายหญงกใหการตอนรบ เถาแก

ฝายชายจะบอกกลาวขนวา "วนน (ออกชอเจาบาว)ไดเอาของมาหมน (ชอเจาสาว) แลว" เมอเถาแกฝายหญง

รบของหมนแลว เถาแกฝายชายจะถามตอไปทนทวา "เงนหวขนหมากนนเทาใด" ซงเถาแกฝายหญงจะตอง

ตอบไปจากนนเปนการปรกษาหารอถงก าหนดวนแตงงาน วนจดงาน และการกนเลยง และกอนฝายชายจะ

กลบฝายหญงจะน าผาโสรงชาย (กาเฮงแปลกะ) หรอผาดอกปลอยชาย (กาเฮงบาเตะลอปะ) อยางใดอยาง

หนงใสพานทใสหมากพลมาหมน สวนพานขาวเหนยวเหลองและพานขนมกจะไดรบขนมจากฝายหญงใส

พานน ากลบ

การหมนในปจจบนจะท าได 2 ลกษณะคอ หมนกอนแตงท าพธนกะห(การแตงงานตามหลกศาสนา)

หรอหมนหลงท าพธนกะห ซงจะเปนผลดและมขอหามตางกน กลาวคอถาหมนกอนแตงงานเจาบาวจะ

ถกตองตวเจาสาวไมได สวนการหมนหลงพธนกะหแลว เจาบาวสามารถถกตองตวเจาสาวได เจาบาวจงสวม

ของหมนใหกบเจาสาวไดและสามารถจดพธนงบลลงกเพอใหญาตทง ๒ ฝายรวมแสดงความยนดไดอยาง

สมเกยรต สวนขนหมากมการจดคลายกบในอดต

3. พธแตงงาน ในอดตพธแตงงานโดยทวไปจะจดหลงหมนแลวไมเกน 2 สปดาห โดยถอฤกษ 4-5

โมงเยนของวนใดวนหนง ฝายเจาบาวจะยกขนหมากไปยงบานเจาสาว ขบวนดงกลาวนประกอบดวยเจาบาว

เพอนเจาบาว และญาตผใหญประมาณ 5-6 คน การไปคราวนไมมขาวของอะไรตองน าไป นอกจากเงนหว

ขนหมาก (จะตองเปนจ านวนเลขค) ซงใสไวในขนหมากทองเหลองใบเลก ๆ หอหมดวยผาเชดหนาให

เจาบาวถอไป และกลวยพนธด เชน กลวยหอมอก 2-3 หว เทานน ในวนดงกลาวทางบานเจาสาวกเตรยมการ

ตอนรบโดยเชญโตะอหมามเปนประธานในพธแตงงาน พรอมดวยคอเตมและผทรงคณธรรมอก ๑ คน เพอ

เปนสกขพยาน ผทรงคณธรรมดงกลาวนนจะเปนก านน ผใหญบาน หรอบคคลอนกได ขอส าคญอยทคน ๆ

นนตองเปนทยอมรบนบถอวาเปนคนมศลสตย เมอหวขนหมากไปถงบานเจาสาว ฝายเจาสาวกใหการ

ตอนรบ โอกาสนเจาบาวตองสงมอบหอเงนหวขนหมากใหกบโตะอหมาม เพอโตะอหมามจะไดตรวจนบให

ถกตองครบถวนและควบคมเงนหวขนหมากนนไว จากนนกมการรวมรบประทานอาหารกน ส าหรบตว

เจาสาวนนเกบตวอยในหองหรอในครวเทานน หลงจากการเลยงอาหารผานไปแลวเจาบาวไปนงขดสมาธลง

ตรงเบองหนาโตะอหมาม โอกาสนพอเจาบาวจะไปถามเจาสาววายนยอมหรอไม การถามตอบในครงนจะม

พยานอยใกล ๆ หากหญงสาวไมยนยอมกจะใหญาตผใหญทสามารถออนวอนเกลยกลอมจตใจสาวจนยอม

เขาพธ เมอตกปากยนยอมพยาน 2 คน รบทราบดวยแลวกด าเนนการขนตอนตอไป ด าเนนการขนตอไปโดย

พอหรอผปกครอง (ตองเปนชาย) ของเจาสาว "วอเกล" กบโตะอหมาม บดาจะตองเปนผจดการแตงงานให

บตรสาวของตน แตเมอผเปนบดาไมมความร ความเขาใจในพธปฏบตกใหมอบหมายใหผอน ซงมความร

ความเขาใจปฏบตแทน จากนนจะมการทองเทยวหรออานศาสนบญญตทเกยวกบการแตงงานเรยกวา "บาจอ

กฐตเบาะห ซงอานโดยคอเตบหรอโตะอหมามจบจาก "บาจอกฐตเบาะห" แลว โตะอหมามกยนมอไปจบ

ปลายนวมอของเจาบาวนวหนง นวใดกไดเพยงนวเดยวพรอมกบเรมประกอบพธแตงงานใหโดยกลาววาจา

เปนส าคญ โดยโตะอหมามกจะกลาวดงน "ยา…อบดลเลาะห อากนกะห อากนดเกา บารวอเกลวอ ลบา

เปาะญอ อากนดาก ดองนฮาลเมาะ เปนตมฮ ามด อซกะห เวนซะบาเญาะญอ สะราโตะตฆอปและ ตโยโกะต

นา" แลวเจาบาวตองกลาวตอบรบตาม "อากตรมอ นกะหญอ คองนอซกะห เวบซะบาเญาะ ตรซโมะอต"

แปลวา ไดยอมรบการแตงงาน ตามจ านวนเงนหวขนหมากดงกลาว

สาระ : ตามกฏเกณฑอสลามนนการสมรสหมายถง ชายหญงไดผกจตสมพนธเพออยรวมกนเปน

สามภรรยา โดยถกตองตามพธนกะห ค าวาแตงงานภาษาอาหรบเรยกวา "นกะฮ" มความหมายวา การกระท า

พธแตงงานภายใตหลกเกณฑ และขอบงคบแหงศาสนาอสลาม หรอ ค าวา นกะห คอ การผกปตสมพนธ

ระหวางชายหญง เพอเปนสามภรรยากน โดยพธสมรสตามหลกการของศาสนาอสลามตามบทบญญตของ

ศาสนาอสลาม

ค าวาแตงงานในศาสนาอสลาม จงเรยกวานกะห ซงชายคนหนง จะแตงงานกบหญงไดอยางมาก

ทสดในขณะเดยวกนอยางทสด 4 คน คอ หมายความวา ชายคนหนงจะมภรรยาไดในขณะเดยวกน อยางมาก

ทสด 4 คน แตมขอบงคบวาชายผนนจะตองเลยงด ใหความยตธรรมกบภรรยาทงหมดได ถาไมม

ความสามารถแลวกใหมเพยงคนเดยวเทานน

6.ประเพณลอยเรอ (จ. กระบ)

ชวงเวลา : 13-15 ค า เดอน 6 และเดอน 11

ความส าคญ : ประเพณลอยเรอเปนประเพณทสบทอดมาจากบรรพบรษดงเดมของชาวอรกลาโวย ท

อาศยอยในจงหวดกระบและจงหวดใกลเคยง เมอถงเวลาทก าหนดสมาชกในชมชนและญาตพนองทแยกยาย

ถนไปท ามาหากนในแถบทะเล และหมเกาะตาง ๆ ในทะเลอนดามนจะพากนเดนทางกลบมายงถนฐาน เพอ

ประกอบพธน

พธกรรม : ในวนขน 13 ค า ชวงเชา ชาวเลจะเดนทางไปบรเวณทจะท าพธ ผหญงจะท าขนม ผชายจะ

สรางและซอมแซมทพกชวคราว ชวงเยน ทงหญงและชายจะไปรวมกนทศาลบรรพบรษเพอน าอาหาร

เครองเซนไปเซนไหวบรรพบรษเปนการบอกกลาวใหมารวมพธลอยเรอ

เชาของวนขน 14 ค า ผชายสวนหนงเดนทางไปตดไม เพอน าไมมาท าเรอผหญงจะรองร าท าเพลง

ในขณะทรอรบไมบรเวณชายฝง แลวขบวนแหจะแหไมไปวนรอบศาลบรรพบรษเพอน ากลบมาท าเรอ

"ปลาจก" คนวนขน 14 ค า มพธฉลองเรอโดยมการร ารอบเรอ เพอถวายวญญาณบรรพบรษโดยใชดนตรและ

เพลงร ามะนาประกอบวงหนงและอกวงจะเปนการร าวงแบบสมยใหมมดนตรชาโดวประกอบการรองร า

โตะหมอจะท าพธในชวงเรมฉลองเรอและมพธสาดน าตอนเทยงคน (เลฮบาเลฮ) และท าพธอกครงในชวง

เชาตรวนขน 15 ค า กอนน าเรอไปลอยในทศทางลมซงแนใจวาเรอจะไมลอยกลบเขาฝง หลงจากนนแยกยาย

กนนอนพกผอน

บายวนขน 15 ค า ผชายสวนหนงแยกยายไปตดไมและหาใบกะพรอเพอท าไมกนผส าหรบท าพธ

ฉลองในเวลากลางคน โดยมพธกรรมเหมอนกบพธฉลองเรอทกประการ จนกระทงใกลจะสวางโตะหมอจะ

ท าพธเสกน ามนตท านายโชคชะตา และสะเดาะเคราะหใหสมาชกทเขารวมพธกอนจะอาบน ามนต และแยก

ยายกนกลบบานโดยน าไมกนผไปปกบรเวณรอบหมบานดวย

สาระ : ประเพณลอยเรอเปนประเพณทสบทอดกนมาตงแตครงบรรพบรษอนเกยวเนองกบต านาน

ความเชอความเปนมาและวถชวตทกอยางของชาวเลอรกลาโวย การจดพธฉลองเรอกเพอการสะเดาะเคราะห

สงวญญาณกลบสบานเมองเดม และการสงสตวไปไถบาป

เรอปลาจกทท าขนในพธลอยเรอ ท าจากไมตนเปดและไมระก าเปนสญลกษณของ "ยาน" ทจะน า

วญญาณของคนและสตวไปสอกภพหนง มชนไมระก าทสลกเสลาอยางสวยงามเปนรปลกษณตาง ๆ ประดบ

ประดาอยในเรอ รปนกเกาะหวเรอ หมายถง "โตะบหรง" บรรพบรษผซงสามารถหามลมหามฝน ลายฟน

ปลา หมายถง "โตะบกง" บรรพบรษทเปนฉลาม ลายงหมายถง "โตะอาโฆะเบอราไตย" บรรพบรษทเปนง

ฯลฯ ในเรอยงมตกตาไมระก าท าหนาทน าเคราะหโศกโรคภยของสมาชกในแตละครอบครวเดนทางไปกบ

เรอและเครองเซนตาง ๆ ทจะใหวญญาณบรรพบรษน าตดตวไปยงถนฐานเดมทเรยกวา "ฆนงฌไร"

การรายร าแบบดงเดมผสมผสานกบบทเพลงเกาแกและดนตรร ามะนา เปนสวนประกอบทเราใจและ

เปนการร าถวายตอบรรพบรษ ทกคนทร าเชอวาจะไดบญ

โตะหมอผน าทงทางโลกและทางธรรม เชอวาเปนผทสามารถสอสารกบพระผเปนเจาและวญญาณ

บรรพบรษได ผทผานพธลอยเรอถอวาจะเปนผทผานทกขโศกโรคภยไปหมดแลว ชวตตอไปขางหนาจะ

ประสบแตความสขและโชคดในการท ามาหากน

7.แหนก (จ. ปตตาน)

ชวงเวลา : จดขนเปนครงคราวตามโอกาส เพอความสนกรนเรง หรอจดเพอเปนการแสดงคารวะ

แสดงความจงรกภกดแกผใหญทควรเคารพนบถอ หรอโอกาสตอนรบแขกเมอง หรอจดขนเพอการประกวด

เปนครงคราว

ความส าคญ : เปนประเพณพนเมองของจงหวดชายแดนภาคใต เชน จงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส

ซงไดกระท าสบเนองกนมาเปนเวลานาน เปนประเพณนยมไมเกยวของกบทางศาสนา ไมเปนประเพณตาม

นกขตฤกษ

พธกรรม : นกทใชในประเพณแหนก นยมท า 4 ตว คอ

1. นกกาเมาะซรอหรอนกการะสระ ชาวพนเมองเรยก "นกทนพล" หรอตามสนนษฐานคอ "นก

การเวก" นนเอง ถอวาเปนนกสวรรคทสวยงามและชนสง

2. นกกรดาหรอนกครฑ นกนเชอวามอาถรรพ ผท ามกเกดอาเพศเจบไขไดปวย ปจจบนจงไมนยม

จดท าเขาขบวนแห

3. นกบอเฆามาศหรอนกยงทอง เปนนกทมหงอนสวยงามมาก

4. นกบหรงหรอนกสงห มรปรางคลายราชสห เมอประดษฐนกเสรจ มการสวมหวนก จะจดเปนพธ

อปกรณทใชในพธประกอบดวย ผาเพดานส าหรบขงหวนก 1 ผน ขนาด 1 ตารางเมตร ขาวเหนยวสมางต 1

พาน ขนมดอดอย 1 จาน ขาสาร (ยอมสเหลอง) 1 จาน แปง น าหอม ก ายาน เทยน ทอง เงน เงนคาบชาคร 12

บาท และใชใบออนของมะพราว 2-3 ใบ เครองบวงสรวงจะน าไปวางเบองงหนาหวนก ผประกอบพธจด

เทยน เผาก ายานแลวทองคาถา เปนอนเสรจพธ

การจดขบวนแหนก ประกอบดวยขบวนตาง ๆ ดงน

- ขบวนแรก ไดแก เครองประโคมส าหรบประโคมดนตร น าหนาขบวนนก ประกอบดวย คนเปาป

ชวา 1 คน กลองแจก 1 ค ฆองใหญ 1 ใบ ถดมาเปนขบวนบหรงสร(บายศร) ผทนบายศรตองเปนสตรทไดรบ

เลอกเฟนจากผทมเรอนรางไดสดสวน แตงกายดวยเสอผาหลากสตามประเพณทองถน พานบายศร ใชพาน

ทองเหลอง ใชจ านวนค

- ขบวนทสอง เปนผดแลนก แตงกายนกรบมอถอกรซน าหนานก ซงจะเลอกจากผช านาญการรายร า

ซละ กรซ ร าหอก

- ขบวนทสาม เปนขบวนนก 4 ตว จ านวนคนหามนกแลวแตขนาดและน าหนกของนก

- ขบวนทส เปนขบวนกรซ ขบวนหอก ผรวมขบวนแตงกายอยางนกรบสมยโบราณ

สาระ : แสดงถงความสามคค ความพรอมเพรยง และเปนการอนรกษสบทอดประเพณอนดงามของ

ทองถนตอไป

8.การแขงโพน (จ. พทลง)

ชวงเวลา : ปลายเดอนสบ กอนประเพณชกพระ

ความส าคญ : วดตาง ๆ เตรยมท าบษบก หมโพน และเรมการคมโพนเพอเปนการประกาศให

ชาวบานรวา ทางวดจะจดใหมการชกพระ ตอมามการโตเถยงเกยวกบเสยงโพน จงคดเลนสนกสนานมากขน

มการทาพนนกนบางวา ผตโพนคนใดเรยวแรงดทสด ลลาทาทางการตดทสด โพนวดใดเสยงดงมากทสด จง

มการแขงขนตโพนกนขน ในระยะ แรก ๆ เขาใจวา คงตแขงขนภายในวดและคอยขยายออกมาภายนอกวด

เพมจ านวนโพนขน จดประเภทและมกตกามากขน การคดเลนสนกสนานเหลาน ท าใหมการแขงโพนกน

อยางกวางขวางในระยะหลง และกลายเปนประเพณทองถนทสบตอกนมา ปจจบนการแขงโพนเปน

กจกรรมการละเลนทส าคญของจงหวดพทลง

พธกรรม : การแขงโพนแบงไดเปน 2 อยาง คอ

1. แขงมอ ตดสนใหผตทมก าลงมอดกวาเปนฝายชนะ โดยใหตจนผใดออนลากอนเปนฝายแพ

ปจจบนไมนยมเพราะท าใหเสยเวลามาก

2. แขงเสยง ตดสนใหโพนทมเสยงดงกวาเปนฝายชนะ การแขงขนจะเปนแบบพบกนหมดหรอแพ

คดออกกได จบสลากแขงขนเปนค ๆ ใชผตฝายละ 1 คน กรรมการ 3-5 คน ตดสนใหคะแนน โดยอยหางจาก

สถานทตไมนอยกวา 150 เมตร ณ สถานทต กรรมการควบคมการตและคมเวลา เรยกคโพนเขาประจ าท ลอง

ตกอนฝายละประมาณ 30 วนาท เพอดวาโพนฝายใดมเสยงทม และโพนฝายใดมเสยงแหลม จากนนเรมให

ทงคตพรอมกนภายในเวลาทก าหนด ซงโดยมากจะใชเวลา 10-15 นาท ขณะทโพนก าลงตแขงขนอยนน

กรรมการฟงเสยงทงหมดจะตงใจฟงเสยงโพนแลวตดสนใหโพนทมเสยงดงกวาเปนฝายชนะ โดยถอเอา

เสยงขางมากของกรรมการเปนเกณฑในการตดสน

สาระ : การแขงขนโพน นอกจากจะแสดงใหเหนถงความเกยวพนกบพธการทางศาสนาบางประการ

แลว กจกรรมการละเลนชนดนยงชวยใหมองเหนการแสวงหาความสข ความบนเทงใจ อกทงยงเปนสอใน

การประสานความสมพนธทางสงคม ท าใหชาวบานมโอกาสพบปะสมพนธกน เปนกจกรรมการละเลนท

ส าคญน ามาสการสรางสรรค ความสามคคในชมชน จงควรอนรกษให การละเลนชนดนคงอยตลอดไป

9.ชงเปรต (จ. พทลง)

ชวงเวลา : วนแรม 1 ค า เดอน 10 และ วนแรม 15 ค า เดอน 10

ความส าคญ : "ชงเปรต" เปนประเพณของภาคใตทกระท ากนในวนสารท เดอน 10 เปนประเพณ

ส าคญทจดขนเพอท าบญอทศแกบรรพบรษผลวงลบไปแลว พระยาอนมานราชธนไดกลาวไวในสารานกรม

ฉบบราชบณฑตยสถานวา การชงเปรตทปฏบตกนในประเพณสารทเดอน 10 น มลกษณะคลายกบการทง

กระจาดของจน แตการทงกระจาดของจนมเปาหมายตรงกบการตงเปรต-ชงเปรตเพยงบางสวนเทานน

กลาวคอการทงกระจาดของจนเปนการทงทานใหแกพวกผไมมญาต สวนการชงเปรตของไทยเปนการอทศ

สวนกศลไปใหทงผ(เปรต) ทเปนญาตพนองของตนเอง และทไมมญาตดวย นอกจากนวธการปฏบตในการ

ทงกระจาดและการชงเปรตกแตกตางกนดวย

ผเฒาผแกหลายคนไดยนยนวาการชงเปรตไมเปนความอปมงคลแกผชงเปรตแตอยางใด ในทาง

ตรงกนขามกลบถอวาเปนการท าบญดวยซ าไป เพราะชอวาบตรหลานของเปรตตนใดชงได เปรตตนนนยอม

ไดรบสวนนน เพยงแตวาผชงตองระมดระวงในการทอาหารหรอขนมทตงเปรตอาจตกหลานลงพน ซงจะท า

ใหเกดความสกปรกและเปนอนตรายตอสขภาพเทานน

พธกรรม : การตงเปรต และชงเปรตจะกระท ากนในวนทยกหมรบไปวด ไมวาจะเปนวนแรม ๑ ค า

หรอ แรม 15 ค า เดอนสบ กตาม ผตงเปรตจะน าอาหารอกสวนหนงไปเพอการตงเปรตดวย อาหารทใชตง

เปรตนสวนมากเปนอาหารทบรรพบรษทเปนเปรตชอบอยางละนดอยางละหนอย ขนมทไมขาดคอ ขนมลา

ขนมพอง ขนมบา ขนมเบซ า(ดซ า) นอกจากขนมดงกลาวแลว ยงมของแหงทใชเปนเสบยงกรงกจดฝากไป

ดวย เชน ขาวสาร หอม กระเทยม พรก เกลอ กะป น าตาล น าปลา กลวย ออย มะพราว ดาย เขมเยบผา ธป

เทยน น าลงจดในหมรบ โดยเอาของแหงรองกนและอยภายใน สวนขนมทงหลายอยชนนอก ปดคลมดวยผน

ลาท าเปนรปเจดยยอดแหลม หรอรปอนแลวแตการประดษฐของผจด สวนภาชนะทใช แตเดมนยมใช

กระเชอหรอถาด น าหมรบทจดแลวไปวด รวมกนตงไวบน "รานเปรต" ซงสรางไวกลางวดยกเสาสง ตอมา

ในระยะหลง ๆ รานเปรตท าเปนศาลา หลงคามงจากหรอมงกระเบองแลวแตฐานะของวด บางถนจงเรยก

"หลาเปรต" บนรานเปรตจะมสายสญจนวงลอมไวรอบและตอยาวไปจนถงพระสงฆทนงอยในวหารทเปนท

ท าพธกรรม โดยสวดบงสกลอฐหรอกระดาษเขยนชอของผตาย ซงบตรหลายน ามารวมกนในพธตอหนา

พระสงฆ บตรหลานจะกรวดน าอทศสวนบญไปยงเปรตชนทเปนบรรพบรษ เมอเสรจพธแลว เกบ

สายสญจน ขนมตาง ๆ จะถกแบงออกสวนหนง พรอมกบของแหงไวถวายพระ อกสวนหนงใหเปรตชนท

พอมก าลงเขามาเสพได ในขณะเดยวกนผทมารวมท าบญทงหนมสาว เฒาแก และโดยเฉพาะเดก ๆ จะเขาไป

รมกนแยงขนมทตงเปรตดวยความสนกสนาน เชอกนวา การแยงขนมเปรตทผาการท าพธแลวนจะไดกศล

แรง เปนสรมงคลแกตนเองและครอบครว และยงเชอกนตอไปวาขนมเหลานถาน าไปหวานในสวนในนา จะ

ท าใหพชผลอดมสมบรณเพมผลผลตสง โดยเฉพาะขนมเทยน บางแหงน าไปตดไวตามตนไมผลเพอใหมผล

ดก หลงจากนน กมกมผใจบญโปรยทาน โดยใชเหรยญสตางคโดยไปทละมากเหรยญ ตรงไปยงฝงชน ท

เรยกวา "หวานก าพรก" แยงกนอยางนกสนาน

สาระ : การท าบญวนสารท เดอน 10 ก าหนดท า 2 ครง คอ วนแรม 1 ค า เดอน 10 และวนแรม 15 ค า

เดอน 10 โดยเชอวา วนแรม 1 ค า เปนวนทยมบาลปลอยใหเปรต หรอเปรตชนขนมาเยยมลกหลาน ๆ กจะ

ท าบญเลยงตอนรบ เมอถงวนแรม 15 ค า กถอวาเปนวนทปยาตายาย ตองกลบยมโลก ลกหลานกท าบญเลยง

สงอกครงหนง

การเตรยมขาวของ ขนม ในวนท าบญ เดอน ๑๐ :

1. ลา มความหมายใชแทนเสอผา

2. พอง มความหมายวาเปนเครองประดบ

3. ขนมเบซ า (ขนมเจาะห) ใชแทนเงน หรอสตางคมรในสมยกอน

4. ขนมบา มความหมายวา เงนเหรยญ

5. ขนมเทยน ใชแทนหมอนหนน

การชงเปรต เปนประเพณทชาวพทลงถอปฏบตกนมาแตโบราณ เปนประเพณส าคญทกระท ากนจน

ทกวนน ชาวพทลงแมจะไปท ามาหากนในทองถนอน เมอถงเดอน ๑๐ กมกจะกลบมารวมพธกบญาตทาง

บาน นบเปนการชวยเสรมการผกพนระหวางครอบครวและญาตพนอง ทงยงเปนการระลกถงบญคณ และ

คณงามความดของบรรพบรษของตน แมจะลวงลบไปแลวกตาม