คู่มือการใช้ชุดกิจกรรมส าหรับครู...

12 12

รายวชา ว21101 วชา วทยาศาสตรพนฐาน 1 เรอง เซลลของสงมชวต ชดกจกรรมท 1

คมอการใชชดกจกรรมส าหรบคร ชดกจกรรมท 1 เรอง เซลลของสงมชวตและพช

รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน 1 รหสวชา 21101 ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบผสมผสาน

จดท าโดย นางปทตตา เกตประยร

ครช านาญการ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

โรงเรยนชลกนยานกล ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

www.kroo

bann

ok.co

m

13 13


แผนการจดการเรยนร หนวยยอยท 1 เรอง เซลลของสงมชวต

รหส-ชอ/รายวชา ว 21101 วทยาศาสตรพนฐาน 1 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ระดบชน มธยมศกษาปท 1 เวลา 3 ชวโมง ผสอน นางปทตตา เกตประยร โรงเรยน ชลกนยานกล มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด กกกกกกกมาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรสอสาร สงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต กกกกกกกตวชวด ว 1.1 กกกกกกกกกกม.1/1 สงเกตและอธบายรปราง ลกษณะของเซลลของสงมชวตเซลลเดยว กกกกกกกกกกกกกกกและเซลลของสงมชวตหลายเซลล กกกกกกกกกกม.1/2 สงเกตและเปรยบเทยบสวนประกอบส าคญของเซลลพชและเซลลสตว กกกกกกกกกกม.1/3 ทดลองและอธบายหนาทของสวนประกอบทส าคญของเซลลพชและ กกกกกกกกกกกกกกกเซลลสตว สาระส าคญ กกกกกกกเซลล เปนหนวยทเลกทสดซงมอยในทกสวนของสงมชวต มรปรางและหนาทตางกน เพอประโยชนในการด ารงชวตทแตกตางกนของสงมชวต สงมชวตทกชนดประกอบไปดวยเซลล พบวาสงมชวตเลก ๆ บางชนดจะประกอบดวยเซลลเพยงเซลลเดยว และเซลลเดยวนสามารถท าหนาทเปนรางกายของสงมชวตทด ารงอยไดโดยเซลลจะท าหนาทหรอกจกรรมตาง ๆ นอกจากสงมชวตเซลลเดยวแลว พบวามสงมชวตทมโครงสรางสลบซบซอนและประกอบดวยเซลลหลายเซลล โดยเซลลแตละเซลลจะมโครงสรางและหนาทเปนหนวยของชวตซงแตละชนดจะท าหนาทแตกตางกนไป สงมชวตประเภทนจดเปนสงมชวตหลายเซลล

www.kroo

bann

ok.co

m

14 14


สาระการเรยนร กกกกกกกความร กกกกกกกกกก1. ลกษณะรปรางของเซลลสงมชวต

- เซลลสงมชวตเซลลเดยว - เซลลสงมชวตหลายเซลล

กกกกกกกกกก2. เปรยบเทยบลกษณะรปรางของเซลลสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล

กกกกกกกทกษะ/กระบวนการ กกกกกกกกกกกระบวนการคดวเคราะห กระบวนการกลม การสบคนขอมลและการบนทกขอมล

กกกกกกกคณลกษณะทพงประสงค กกกกกกกกกกมวนย ใฝเรยนร มงมนในการท างาน มจตสาธารณะ

การวดผลและประเมนผล

สงทตองการวดและประเมนผล

วธวดผล

เครองมอวดผล เกณฑ

การประเมนผล ความร ความเขาใจ

ตรวจการตอบค าถามและการสรปผลการทดลอง

การตอบค าถามจากกจกรรมเสรมทกษะการเรยนร

ผานเกณฑ 8 ใน 10 ขอ

ทกษะกระบวนการ

- สงเกตการใชอปกรณ - ตรวจผลการทดลอง - การจดกระท าขอมลและ การน าเสนอ

แบบประเมนกจกรรม 3 ดมาก 2 พอใช 1 ปรบปรง

เจตคต คณธรรม คานยม

- สงเกตจากความรวมมอ ในการท ากจกรรม - การดแล จดเกบ ท าความสะอาดอปกรณ และหองปฏบตการ

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

3 ดมาก 2 พอใช 1 ปรบปรง

www.kroo

bann

ok.co

m

15 15


การเตรยมลวงหนา กกกกกกกมอบหมายงานใหนกเรยนศกษาใบความรท 1 เรอง กลองจลทรรศน (เทคนคการก าหนดปายชอ,เทคนคการเรยงล าดบ)

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 - 2 วธการสอน : วธการทางวทยาศาสตร เทคนคการสอน : การก าหนดปายชอ การเรยงล าดบ การทดลอง

แนะน าวธการเรยนร 1. แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละประมาณ 5-6 คน โดยในแตละกลมประกอบดวย

นกเรยนกลมเกง ปานกลาง และออน ในอตราสวน 1:2:2 คละกนภายในกลมโดยพจารณาจากคะแนนสอบกอนเรยนวชาวทยาศาสตรพนฐาน 1 ว21101

2. ใหนกเรยนแตละกลมแบงหนาทดงน นกเรยนคนท 1 ผประสานงานมหนาทดแลใหสมาชกทกคนรวมมอกนท างานใหลลวงตาม

เปาหมายและทนเวลา และสอบถามครเมอมปญหา นกเรยนคนท 2 ผจดการดานความร มหนาทวางแผนส ารวจตรวจสอบสบคนขอมล และ

สรปองคความร นกเรยนคนท 3 ผรบผดชอบดานวสดอปกรณ มหนาทรบและสงอปกรณรวมทงดแลความ

เรยบรอย นกเรยนคนท 4 ผรายงาน มหนาทประสานงานกบผจดการดานความรเพอออกแบบการ

น าเสนอและรายงานผลการเรยนร (หมายเหต : มอบหมายใหบางหนาทชวยกน 2 คน แลวแตความเหมาะสม)

3. การท ากจกรรมการเรยนรของชดกจกรรมใชวธการเรยนรแบบกลมรวมมอเพอเปนการปลกฝงใหผเรยนมความเขาใจ และเหนความส าคญในกตกาของการเรยนรแบบรวมมอโดยครผสอนตองมงเนนใหผเรยนไดมความรบผดชอบ ชวยเหลอซงกนและกน และสมาชกตองปฏบตเพอใหงานไดบรรลตามวตถประสงค

4. การจดกจกรรมการเรยนรแบบกลมรวมมอ เมอนกเรยนท างานกลมไปแลวประมาณ 1-2 ครง กใหสลบหนาทกน และเมอแตละกลมท างานรวมกนประมาณ 8 ครง กควรใหจดกลมใหม

www.kroo

bann

ok.co

m

16 16


ขนก าหนดปญหา 5. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เรอง หนวยของชวตและชวตพช 6. แจงจดประสงคการเรยนร เรอง เซลลของสงมชวตและพช 7. ใหนกเรยนลองตอตวตอ(เลโก) เปนรปตาง ๆ ซงนกเรยนสวนใหญเคยเลน

ทประกอบเปนบาน รถ โตะ แลวรวมกนตอบค าถาม ดงน 5.1. บาน โตะ รถยนต ทนกเรยนเหนอยนท าไดอยางไร ท าไมตวตอทมลกษณะ

ตางกน ไมมแบบ จงตอเปนสงของไดหลายชนด 5.2. นกเรยนคดวาสงมชวตจะประกอบดวยหนวยเลก ๆ เหมอนตวตอหรอไมตวตอใน

รางกายของสงมชวตมลกษณะอยางไร จงตงสมมตฐาน 5.3. นกเรยนรวมกนอภปรายและตอบค าถามชวนคด

ขนตงสมมตฐาน 8. นกเรยนแตละกลมรวมกนตงสมมตฐานเกยวกบหนวยทเลกทสดของสงมชวตและบนทก

สมมตฐานไว เพอตรวจสอบตอไป

ขนศกษาคนควาและรวบรวมขอมล 9. ครทบทวนการใชกลองจลทรรศนและวธการเตรยมสไลดทนกเรยนไดศกษามาแลว โดย

ตวแทนนกเรยนแตละกลมรบกลองจลทรรศน เพอศกษา ทบทวนสวนประกอบของกลองจลทรรศน และรวมกนอภปรายตามกลมเกยวกบการใชและการเกบรกษากลองจลทรรศน

10. นกเรยนทดลองใชกลองจลทรรศน ครเดนแนะน าตามกลม 11. ครระบเหตผลทตองใชกลองจลทรรศนมาศกษาลกษณะและรปรางของเซลล 12. นกเรยนศกษากจกรรมการทดลอง เรอง เซลลชนดตางๆ จากกจกรรมการทดลองท 1

(เทคนคการทดลอง)ตามกลม รวมกนอภปรายวธทดลองและจดประสงคของการทดลอง

ขนทดลอง 13. นกเรยนปฏบตการทดลอง บนทกผลการทดลอง โดยขณะทนกเรยนปฏบตการทดลองคร

เดนแนะน าตามกลมในสวนทบกพรอง และสงเกตพฤตกรรมขณะท าการทดลอง สงเกตการปฏบตกจกรรมกลม เพอประเมนผลใหคะแนน

14. นกเรยนอภปรายผลการทดลองตามกลม

www.kroo

bann

ok.co

m

17 17


ขนสรป 15. ตวแทนนกเรยนทกกลมน าเสนอผลการทดลอง แลวอภปรายโดยใชค าถามตามบตร

กจกรรมการทดลองท 1 เพอสรปผลการทดลองไดเอง 16. รวมกนสรปถงความหมายของเซลล ลกษณะ ขนาด และรปรางของเซลลชนดตาง ๆ 17. นกเรยนตอบค าถามจากบตรกจกรรมเสรมทกษะการเรยนร

ชวโมงท 3 ขนน าเขาสบทเรยน

18. ซกถามเพอทบทวนความรเดมเกยวกบความหมายและลกษณะของเซลลชนดตาง ๆนกเรยนศกษาภาพสงมชวตเซลลเดยวและสงมชวตหลายเซลล เชน อะมบา ยกลนา พารามเซยม เซลลกลามเนอ เซลลเมดเลอดแดง เซลลประสาท เซลลผวหนง เซลลเมดเลอดขาว เซลลบผวชนนอกของพช แลวรวมกนอภปรายและตอบค าถามในบตรค าถามชวนคดเกยวกบลกษณะ และรปรางของเซลลมความแตกตางกนหรอไม

ขนสอน 19. แตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอผลงานและรวมกนอภปรายลกษณะและรปรางของเซลล

จ านวนเซลล และโครงสรางของเซลล

ขนสรป 20. รวมกนสรปเกยวกบโครงสรางและหนาทของของเซลลตาง ๆ การจ าแนกชนดเซลล การ

จดระบบเซลลของสงมชวตหลายเซลล 21. นกเรยนตอบค าถามจากบตรกจกรรมเสรมทกษะการเรยนร ครตรวจใหคะแนน 22. ครควบคมดแลและอบรมนกเรยนเกยวกบการรกษาความสะอาด และการจดเกบอปกรณ

ใหเปนระเบยบเรยบรอย

www.kroo

bann

ok.co

m

18 18


สอและแหลงเรยนร 1. ตวตอเลโก 2. ภาพสงมชวตเซลลเดยว 3. บตรค าสง 4. บตรค าถามชวนคด 5. ภาพสงมชวตหลายเซลล 6. บตรเนอหา เรอง กลองจลทรรศน 7. บตรกจกรรมการทดลองท 1.2 เรอง เซลลชนดตาง ๆ 8. อปกรณและสารเคมตามทระบไวในกจกรรมการทดลองท 1 9. บตรกจกรรมเสรมทกษะการเรยนร

www.kroo

bann

ok.co

m

19 19


กจกรรมท 1.1 เรอง กลองจลทรรศน

ค าสง

1. นกเรยนรวมกนอภปรายและตอบค าถามจากบตรค าถามชวนคด 2. ศกษากจกรรม รวมกนวางแผนการปฏบตกจกรรม แบงหนาทกนท างาน 3. สงตวแทนมารบอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรมท 1 เรอง กลองจลทรรศน

(ส าหรบตดปาย) 4. นกเรยนชวยกนปฏบตกจกรรมใหเสรจในเวลาทก าหนด บนทกผลการทดลองลงในแบบ

บนทกผลการปฏบตกจกรรมและน าเสนอขอมล 5. นกเรยนรวมกนอภปราย ตอบค าถามหลงปฏบตกจกรรมและสรปผลการปฏบตกจกรรม 6. ศกษาบตรเนอหาเรองกลองจลทรรศน และตอบค าถามในแบบฝกหด 7. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและสรปความรทไดจากการปฏบตกจกรรม 8. นกเรยนท าความสะอาดอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรมและเกบใหเรยบรอย

หนวยยอยท 1 เซลลของสงมชวต

บตรค าสง

www.kroo

bann

ok.co

m

20 20


สวนประกอบของกลองจลทรรศน 1. ฐาน (Base) เปนสวนทใชวางบนโตะ ท าหนาทรบน าหนกทงหมดของกลองจลทรรศน มรปราง

สเหลยม หรอวงกลม ทฐานจะมปมส าหรบปดเปดไฟฟา 2. แขน (Arm) เปนสวนเชอมตวล ากลองกบฐาน ใชเปนทจบเวลาเคลอนยายกลองจลทรรศน 3. ล ากลอง (Body tube) เปนสวนทปลายดานบนมเลนสตา สวนปลายดานลางตดกบเลนสวตถ ซง

ตดกบแผนหมนได เพอเปลยนเลนสขนาดตาง ๆ ตดอยกบจานหมนทเรยกวา Revolving Nosepiece

4. ปมปรบภาพหยาบ (Coarse adjustment) ท าหนาทปรบภาพโดยเปลยนระยะโฟกสของเลนสใกลวตถ (เลอนล ากลองหรอแทนวางวตถขนลง) เพอท าใหเหนภาพชดเจน

5. ปมปรบภาพละเอยด (Fine adjustment) ท าหนาทปรบภาพ ท าใหไดภาพทชดเจนมากขน 6. เลนสใกลวตถ (Objective lens) เปนเลนสทอยใกลกบแผนสไลด หรอวตถ ปกตตดกบแปน

วงกลมซงมประมาณ 3-4 อน แตละอนมก าลงบอกเอาไว เชน x3.2, x4, x10, x40 และ x100 เปนตน ภาพทเกดจากเลนสใกลวตถเปนภาพจรงหวกลบ

7. เลนสใกลตา (Eye piece) เปนเลนสทอยบนสดของล ากลอง โดยทวไปมก าลงขยาย 10x หรอ 15x ท าหนาทขยายภาพทไดจากเลนสใกลวตถใหมขนาดใหญขน ท าใหเกดภาพทตาผศกษาสามารถมองเหนได โดยภาพทไดเปนภาพเสมอนหวกลบ

8. เลนสรวมแสง (Condenser) ท าหนาทรวมแสงใหเขมขนเพอสงไปยงวตถทตองการศกษา 9. กระจกเงา (Mirror) ท าหนาทสะทอนแสงจากธรรมชาตหรอแสงจากหลอดไฟภายในหองให

สองผานวตถ โดยทวไปกระจกเงาม 2 ดาน ดานหนงเปนกระจกเงาเวา อกดานเปนกระจกเงาระนาบ ส าหรบกลองรนใหมจะใชหลอดไฟเปนแหลงก าเนดแสง ซงสะดวกและชดเจนกวา

10. ไดอะแฟรม (Diaphragm) อยใตเลนสรวมแสงท าหนาทปรบปรมาณแสงใหเขาสเลนสในปรมาณทตองการ

11. แทนวางวตถ เปนแทนใชวางแผนสไลดทตองการศกษา 12. ทหนบสไลด ใชหนบสไลดใหตดอยกบแทนวางวตถ ในกลองรนใหมจะม Mechanical stage

แทนเพอควบคมการเลอนสไลดใหสะดวกยงขน

บตรเนอหา เรอง กลองจลทรรศน

www.kroo

bann

ok.co

m

21 21


ค าชแจง ศกษาวธการระวงรกษากลองจลทรรศนใหเขาใจกอนท าการทดลองตอไป วธปฏบต กกกกกกก1. การยกกลอง ควรใชมอหนงจบแขนกลอง และอกมอหนงรองทฐาน ตองใหล ากลองตงตรงเสมอเพอปองกนการเลอนหลดของเลนสใกลตา ซงสามารถถอดออกไดงาย กกกกกกก2. สไลดและกระจกปดสไลดตองไมเปยก เพราะอาจท าใหแทนวางเกดสนม และท าใหเลนสใกลวตถชน อาจเกดราทเลนสได กกกกกกก3. ขณะทตามองผานเลนสตา เมอตองหมนปมปรบภาพหยาบตองหมนขนเทานน หามหมนลง เพราะเลนสใกลตาอาจกระทบกระจกสไลดท าใหเลนสแตกได กกกกกกก4. การหาภาพตองเรมตนดวยเลนสใกลวตถทมก าลงขยายต าสดกอนเสมอ เพราะปรบ หาภาพสะดวกทสด กกกกกกก5. เมอใชเลนสใกลวตถทมก าลงขยายสง ถาจะปรบภาพใหชดตองหมนเฉพาะ ปมปรบภาพละเอยดเทานน กกกกกกก6. หามใชมอแตะเลนส ในการท าความสะอาดใหใชกระดาษส าหรบเชดเลนสเชดเทานน กกกกกกก7. เมอใชเสรจแลวตองเอาวตถทศกษาออก เชดแทนวางวตถและเชดเลนสใหสะอาด หมนเลนส ใกลวตถก าลงขยายต าสดใหอยตรงกบล ากลอง และเลอนล ากลองลงต าสด ปรบกระจกใหอยในแนวตงฉากกบแทนวางวตถเพอไมใหฝนลง แลวเกบใสกลองหรอใสตใหเรยบรอย การค านวณหาก าลงขยายของกลองจลทรรศน

หาไดจาก

ก ำลงขยำย = ก ำลงขยำยของเลนสใกลตำ ก ำลงขยำยของเลนสใกลวตถ

เชน ก ำลงขยำยของกลอง = 10 x 40 = 400 หมำยควำมวำ ภำพทมองเหนจำกกลองจลทรรศนมขนำดใหญกวำวตถจรง 400 เทำ

การระวงรกษากลองจลทรรศน

www.kroo

bann

ok.co

m

22 22


(เทคนคการสอน : การก าหนดปายชอ)

เฉลยตอนท 1 กลองจลทรรศน ค าชแจง จงน าปายบงชสวนประกอบของกลองจลทรรศนมาตดใหสมพนธกบรปภาพ

ภาพแสดงสวนประกอบของกลองจลทรรศน ทมา : สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย , 2551 : 51

ล ากลอง

เลนสใกลวตถ

ฐาน

แทนวางวตถ

ปมปรบภาพหยาบ

(ค)เลนสใกลวตถ

แขน

(ง)แทนวางวตถ

ทหนบสไลด

(ก)ปมปรบภาพหยาบ

ปมปรบภาพละเอยด

ไดอะแฟรม

กระจกเงา

(จ)ฐำน

เลนสใกลตา (ข)ล ากลอง

(ข) ฐาน

เฉลยกจกรรมท 1.1 กลองจลทรรศน

www.kroo

bann

ok.co

m

23 23


ตอนท 2 การใชกลองจลทรรศน

ค าชแจง จงน าวธการใชกลองจลทรรศนทก าหนดใหตอไปนมาเรยงล าดบใหถกตอง

S วางกลองใหฐานอยบนพนทรองรบทเรยบสม าเสมอ เพอใหล ากลองตงตรง และวางไว ในททมแสงสวางพอ

A ปรบกระจกเงาใตแทนวางวตถใหแสงสะทอนเขากลองเตมท

D มองทแทนวางวตถ หมนปมปรบภาพหยาบ ใหเลนสใกลวตถเลอนลงไปหาวตถ จนกระทงหมนตอไปไมได (ในกรณทใชเลนสใกลวตถทมก าลงขยายสงขณะเลอนเลนส ลงมาตองระวงอยาใหเลนสใกลวตถสมผสกบกระจกปดสไลด) แลวมองผานเลนสใกลตา คอย ๆ หมนปมปรบภาพหยาบใหเลอนขนมาจนกระทงเหนวตถทจะศกษา แลวหมน ปมปรบภาพละเอยด เพอปรบภาพใหชดเจนยงขน

U ถาตองการขยายภาพใหใหญขน ใหหมนเลนสใกลวตถทมก าลงขยายสงขนเขามาแทนท เลนสใกลวตถอนเดม โดยไมตองขยบหรอเคลอนยายสไลด แลวหมนปมปรบภาพ ละเอยดเพอใหภาพชดเจน

T หมนเลนสใกลวตถทมก าลงขยายต าสดมาอยตรงกบล ากลอง

N น าสไลดทจะศกษาวางบนแทนวางวตถ ใหวตถอยกลางบรเวณทแสงผาน

P การปรบแสงทเขาในล ากลองใหมากหรอนอยใหหมนแผนไดอะแฟรมปรบแสงตามตองการ

หมายเหต เมอน ากลองขอความมาเรยงล าดบไดถกตองแลว อกษรหนาขอความเรยงกน อานไดวา.......................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

24 24


เฉลยตอนท 2 การใชกลองจลทรรศน

ค าชแจง จงน าวธการใชกลองจลทรรศนทก าหนดใหตอไปนมาเรยงล าดบใหถกตอง

S วางกลองใหฐานอยบนพนทรองรบทเรยบสม าเสมอ เพอใหล ากลองตงตรง และวางไว ในททมแสงสวางพอ

T หมนเลนสใกลวตถทมก าลงขยายต าสดมาอยตรงกบล ากลอง

A ปรบกระจกเงาใตแทนวางวตถใหแสงสะทอนเขากลองเตมท

N น าสไลดทจะศกษาวางบนแทนวางวตถ ใหวตถอยกลางบรเวณทแสงผาน

D มองทแทนวางวตถ หมนปมปรบภาพหยาบ ใหเลนสใกลวตถเลอนลงไปหาวตถ จนกระทงหมนตอไปไมได (ในกรณทใชเลนสใกลวตถทมก าลงขยายสงขณะเลอนเลนส ลงมาตองระวงอยาใหเลนสใกลวตถสมผสกบกระจกปดสไลด) แลวมองผานเลนสใกลตา คอย ๆ หมนปมปรบภาพหยาบใหเลอนขนมาจนกระทงเหนวตถทจะศกษา แลวหมน ปมปรบภาพละเอยด เพอปรบภาพใหชดเจนยงขน

U ถาตองการขยายภาพใหใหญขน ใหหมนเลนสใกลวตถทมก าลงขยายสงขนเขามาแทนท เลนสใกลวตถอนเดม โดยไมตองขยบหรอเคลอนยายสไลด แลวหมนปมปรบภาพละเอยดเพอใหภาพชดเจน

P การปรบแสงทเขาในล ากลองใหมากหรอนอยใหหมนแผนไดอะแฟรมปรบแสงตามตองการ

หมายเหต เมอน ากลองขอความมาเรยงล าดบไดถกตองแลว อกษรหนาขอความเรยงกน อานไดวา STANDUP

www.kroo

bann

ok.co

m

25 25


สงมชวตทกชนดตางกประกอบดวยเซลล ซงเปนหนวยทเลกทสดทสามารถ

แสดงคณสมบตและความ เปนสงมชวตอยางสมบรณ สงมหศจรรยเลกๆเหลานชวยในการสรางผวหนง กลามเนอ กระดก รวมถงอวยวะตางๆทอยภายในเซลลเหลานถอวาเปนสวนประกอบทส าคญ ในรางกายของเรา ซงมสวนชวยในการสรางและซอมแซมอวยวะตางๆทอยภายในรางกายของ มนษย มเซลลมากมายหลายชนดทอยในรางกายของคนเรา ซงเซลลแตละชนดกจะมหนาททแตกตางกนไป ยกตวอยางเชน ในกลามเนอหวใจ เซลลทมลกษณะเฉพาะจะท าหนาทในการกระตนหวใจใหท างาน ในขณะทเซลลในตบออนจะท าหนาทในการผลตสารอนซลนทจะชวย ใหรางกายสามารถเปลยนสารอาหารใหเปนพลงงาน ดงนนจะเหนไดวาเซลลแตละชนดจะมหนาทตางกน

การจดกลมเซลลไมวาเซลลนนจะอยตามล าพงหรออยเปนกลม ไดแก สงมชวต

เซลลเดยว (unicellular) ซงด ารงชวตเพอความอยรอด จนไปถงการอยรวมกนเปนกลมทเรยกวา โคโลน (colonial forms) หรอ สงมชวตหลายเซลล (multicellular) ซงเซลลเหลานจะกลายเปนเซลลเฉพาะทางทแตกตางกนหลายรปแบบ เชน เซลลตางๆ ในรางกายมนษย

บตรเนอหา เรอง เซลลของสงมชวต

www.kroo

bann

ok.co

m

26 26


กจกรรมท 1.2 เรอง เซลลชนดตางๆ

1. นกเรยนศกษาบตรกจกรรมการทดลองรวมกนวางแผนการปฏบตกจกรรม แบงหนาทกน

ท างาน 2. สงตวแทนมารบอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรมการทดลองท 1 เรอง เซลลชนดตางๆ 3. นกเรยนชวยกนปฏบตกจกรรมใหเสรจในเวลาทก าหนด บนทกผลการทดลองลงในแบบ

บนทกผลการปฏบตกจกรรมและน าเสนอขอมล 4. นกเรยนรวมกนอภปราย ตอบค าถามหลงปฏบตกจกรรมและสรปผลการปฏบตกจกรรม 5. นกเรยนและครรวมกนอภปรายและสรปความรทไดจากการปฏบตกจกรรม 6. นกเรยนท าความสะอาดอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรมและเกบใหเรยบรอย

หนวยยอยท 1 เซลลของสงมชวต

บตรค าสง

www.kroo

bann

ok.co

m

27 27


จดประสงคของการทดลอง 1. ท ากจกรรมและสรปผลการท ากจกรรมเรองเซลลชนดตาง ๆ ได 2. จ าแนกเซลลตามเกณฑทก าหนดขนเองได 3. ระบลกษณะ ขนาดและรปรางของเซลลชนดตาง ๆ ได

กลมท....................ชน.....................วนท....................................... สมาชก 1.................................................. 4…………………….......……… 2…………………………......... 5………………………………… 3……………………………...... 6…………………………………

1. กลองจลทรรศน 2. สไลดยกลนาส าเรจรป 1 ชด 3. สไลดสดเซลลเยอหอม 1 ชด 4. สไลดสดเซลลสาหรายหางกระรอก 1 ชด

อปกรณและสารเคม

เฉลยกจกรรมการทดลองท 1.2 เรอง เซลลชนดตาง ๆ

(เทคนคการสอน : การทดลอง)

www.kroo

bann

ok.co

m

28 28


นกเรยนวาดภาพเซลลสาหรายหางกระรอกและเซลลเยอหอมจากภาพทเหนในกลอง

จลทรรศนลงในชองวางทเวนไว

ยกลนา พารามเซยม เซลลเยอหอม เซลลกลามเนอ

เซลลสบพนธ เซลล เมดเลอดแดง

เซลลประสาท เซลลสาหราย หางกระรอก

ทมา : ประดบ นาคแกวและดาวลย เสรมบญสข, 2553 : 16

วธท ากจกรรม

บนทกผลการปฏบตกจกรรม

www.kroo

bann

ok.co

m

29 29


1. เซลลทพบในสงมชวตเซลลเดยวไดแกเซลลใดบาง พารามเซยม อะมบา 2. เซลลทพบในสงมชวตหลายเซลลไดแกเซลลใดบาง เซลลผวหนง เซลลสบพนธ เซลลเมดเลอดขาว เซลลประสาท 3. เซลลใดเปนเซลลสตวบาง เซลลผวหนง เซลลสบพนธ เซลลเมดเลอดขาว เซลลประสาท 4. เซลลใดเปนเซลลพชบาง เซลลเยอหอม เซลลสาหรายหางกระรอก 5. เซลลชนดใดมอวยวะทใชในการเคลอนท พารามเซยมใชขนในการเคลอนท เซลลอสจใชหางในการเคลอนท 6. ภาพเซลลทนกเรยนไดศกษานนเปนเซลลเหมอนกนแตรปรางตางกน บางเซลลมหาง บางเซลลมคลอโรฟลล และบางเซลลมขนรอบตว ลกษณะตางๆ เหลานมประโยชนอยางไร เพอประโยชนในการด ารงชวตของแตละเซลลทแตกตางกน 7. จงจ าแนกประเภทเซลลชนดตาง ๆ ทศกษาโดยใชเกณฑทนกเรยนคดขนเอง 1. จ าแนกโดยใชชนดของเซลลเปนเกณฑ ไดแก เซลลพช และ เซลลสตว 2. จ าแนกโดยใชรปรางเปนเกณฑ ไดแก เซลลทมรปรางกลม และเซลลทมรปรางไมกลม 3. จ าแนกโดยใชแขนงทยนออกไปเปนเกณฑ ไดแก เซลลทมแขนงยนออกไป และ เซลลทไมมแขนงยนออกไป เปนตน

เซลลเปนหนวยทเลกทสดของสงมชวต มรปราง หนาท และสวนประกอบแตกตางกน ทงนเพอประโยชนในการด ารงชวตทแตกตางกนของสงมชวตแตละชนด

สรปผลการปฏบตกจกรรม

ค าถามหลงการปฏบตกจกรรม

www.kroo

bann

ok.co

m

30 30


ชอ.........................................................................ชน...........................เลขท....................... กลมท...............................................วนท...............เดอน........................พ.ศ........................

1. จงพจารณาวาสงทก าหนดใหเปนสงมชวตเซลลเดยวหรอสงมชวตหลายเซลลดวยการเขยน เครองหมาย ในตาราง ( 8 คะแนน) เทคนคการสอน : การใชแผนภมแบบตาราง

ตวอยางของเซลลสงมชวต ชนดของสงมชวต

สงมชวตเซลลเดยว สงมชวตหลายเซลล อะมบา ยกลนา พารามเซยม เซลลประสาท เซลลกลามเนอ เซลลผวหนง เซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขาว

2. จงเตมค าหรอขอความลงในแผนภาพการจดระบบเซลลในสงมชวตหลายเซลล ( 4 คะแนน ) เทคนคการสอน : การเรยงล าดบ

เกณฑการใหคะแนน ตอบถกตองได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน

เซล

ล

(ก)

เนอเย

อ

(ค)

ระบบ

อวยวะ

(ข)

อวยวะ (ง)

รางก

าย

เฉลยกจกรรมเสรมทกษะการเรยนร

ค าชแจง

เซลลพช

เซลลสตว

ชนดของเซลล

สวนประกอบและหนาท

ของสวนประกอ

บ

โครงสราง และหนาทของเซลล

ระบบเซลล ลกษณะและรปราง

รปรางกลม รปรางไมกลม

www.kroo

bann

ok.co

m

คู่มือการใช้ชุดกิจกรรมส าหรับครู...

Documents