การประยกตใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) จงหวดปทมธาน

ปรญญานพนธ ของ

รชฎา ศลมน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา

ตลาคม 2552

การประยกตใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) จงหวดปทมธาน

ปรญญานพนธ ของ

รชฎา ศลมน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา

ตลาคม 2552

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ การประยกตใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) จงหวดปทมธาน

บทคดยอ ของ

รชฎา ศลมน

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา

ตลาคม 2552 รชฎา ศลมน . (2552). การประยกตใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทาง

วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) จงหวดปทมธาน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ :

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม : อาจารย ดร. เสกสรรค ทองคาบรรจง, อาจารย ดร. สวพร เซมเฮง.

การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กลมตวอยางทในการวจยครงน เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 จานวน 89 คน ซงไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) ใชระยะในการทดลองจานวน 8 สปดาห

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยในครงน ไดแก แบบทดสอบวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 ความรทางวทยาศาสตร มคาความเชอมนเทากบ .841 แบบทดสอบวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มคาความเชอมนเทากบ .846 และแบบสอบวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 แรงจงใจในการในการเรยนวชาวทยาศาสตร มคาความเชอมนเทากบ .871 สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ การวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซา (One - Way Analysis of Variance: Repeated Measure)

ผลการวจยสรปไดดงน 1. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มการเปลยนแปลงคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวมกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 โดยคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรเฉลยทง 3 องคประกอบเพมขนตลอดระยะของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรทง4 ครง 2. เมอพจารณาแยกแตละองคประกอบ คอ องคประกอบท 1 คอ ความรทางวทยาศาสตร องคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร ในการทดสอบ Univariate test พบวา แตละองคประกอบหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพมสงขนอยางตอเนอง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรเฉลยแตละองคประกอบเพมขนตลอดของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรทง 4 ครง

AN APPLICATION OF LEARNING ACTIVITY THROUGH INQUIRY CYCLE (5E) TO DEVELOP SCIENCE COMPETENCY OF MATHAYOMSUKSA III STUDENTS

AT THAIRATWITTAYA KLONGLUANG 69 SCHOOL, PATUMTHANEE PROVINCE

AN ABSTRACT BY

RATCHADA SINMAN

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Education Degree in Educational Research and Statistics at Srinakharinwirot University

October 2009 Ratchada Sinmann. (2009). An Application of Learning Activity through Cycle (5E ) to Develop Science Competency of Mathayomsuksa III Students at Thairatwittaya Klongluang 69 School, Patumthanee Province. Master Thesis, M.Ed. (Educational Research and Statistics).Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Dr. Sakesan Tongkhambanjong . Dr. Suwaporn Semheng.

The purpose of this study was to study the effect of learning activities through

cycle (5E ). The samples were 89 Mathayomsuksa III students at Thairatwittaya Klongluang 69 School under Patumthanee Education Service Area Office 1, during the 2nd semester of 2009 academic year, through cluster random sampling. The experiment was carried out for eight weeks with two days/week and two hours/day. The instruments used for this study were science knowledge test on electric with its reliability of .841, science process skills with its reliability of .846 and questionnaire concerning science motivation with its reliability of .871 . One - Way Analysis of Variance: Repeated – Measures was used for data analysis.

The results revealed as follows : 1. There were statistical significant difference at .05 level among Mathayomsuksa

III students, science competency, before, during and after applying learning activity through cycle (5E ) and the average score of science competency was higher thorough the period of eight weeks.

2. When considered each of, science competency, namely, science knowledge, science skill, and science motivation through Univariate test, it was found that those of each three aspects of science competency were continuous statistical significant higher at .05 level and the average score of science competency was higher thorough the period of eight weeks.

ปรญญานพนธ

เรอง การประยกตใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) จงหวดปทมธาน

ของ รชฎา ศลมน

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

...................................................................คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท.......เดอน ตลาคม พ.ศ.2552

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

....................................................ประธาน ..................................................ประธาน (อาจารย ดร. เสกสรรค ทองคาบรรจง) (รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ)

....................................................กรรมการ ..................................................กรรมการ (อาจารย ดร. สวพร เซมเฮง) (อาจารย ดร. เสกสรรค ทองคาบรรจง)

..................................................กรรมการ (อาจารย ดร. สวพร เซมเฮง)

..................................................กรรมการ ( รองศาสตราจารยนภา ศรไพโรจน )

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดเนองดวยความกรณาอยางยงจาก อาจารย ดร. เสกสรรค ทองคาบรรจง ประธานควบคมปรญญานพนธ และ อาจารย ดร. สวพร เซมเฮง กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทไดกรณาใหความร ใหความชวยเหลอ คาปรกษาแนะนา เสนอแนวคดและแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสมาโดยตลอดในการทาปรญญานพนธจนสาเรจสมบรณและมคณคายง ผวจยรสกซาบซงในความกรณาเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ชศร วงศรตนะ และรองศาสตราจารยนภา ศรไพโรจน ทไดกรณาเปนกรรมการสอบปรญญานพนธ และไดใหคาแนะนาททาใหปรญญานพนธฉบบนสมบรณยงขน และผวจยขอกราบระลกพระคณครอาจารยภาควชาการวดผลและวจยการทางศกษาทกทาน ทไดอบรมสงสอนใหความร ซงเปนประโยชนตอการทาปรญญานพนธฉบบนจนสาเรจลลวง ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ชศร วงศรตนะ อาจารยชวลต รวยอาจณ และอาจารยกรวร วองวกยการ ทไดกรณาเปนผ เชยวชาญตรวจสอบและใหขอคดเหน ขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขเครองมอทใชในการวจยในครงนเปนอยางด ขอกราบขอบพระคณ อาจารยพทกษ รอดรตน และอาจารยเตอนใจ ดารงรตน ทไดกรณาเปนผ เชยวชาญตรวจสอบ พรอมทงเปนผชวยประเมนใหคะแนนแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และใหขอคดเหน ขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไขเครองมอทใชในการวจยในครงนเปนอยางด ในการเกบรวบรวมขอมล ผ วจยขอขอบพระคณผ อานวยการสถานศกษาและนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) และ โรงเรยนชมชนวดบางขน ทไดใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลในการทาปรญญานพนธในครงน ขอขอบพระคณเพอนนสตปรญญาโทสาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา พๆ นองๆทคอยใหการสนบสนนและเปนกาลงใจดวยดเสมอมา คณคาและประโยชนของปรญญานพนธฉบบน ผวจยขอนอมราลกและบชาพระคณแดบดา มารดา คร อาจารย และผ มพระคณทกทานทไดใหความร และใหการอบรมสงสอนแกผวจยตลอดมา

รชฎา ศลมน

สารบญ

บทท หนา

1 บทนา ................................................................................................................ 1 ภมหลง ............................................................................................................ 1 ความมงหมายของการวจย ................................................................................ 3 ความสาคญของการวจย ................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย ......................................................................................... 4

ประชากรทใชในการวจย .............................................................................. 4 กลมตวอยางทใชในการวจย.................................................................... ..... 4 ตวแปรทศกษา ............................................................................................ 4 นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................ 5

กรอบแนวคดในการวจย .................................................................................... 7 สมมตฐานของการวจย ..................................................................................... 8

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ........................................................................ 9 เอกสารทเกยวของสมรรถนะ .............................................................................. 10

แนวคดทฤษฎทเกยวกบสมรรถนะ ............................................................... 10 ลกษณะของสมรรถนะ ................................................................................ 12 สมรรถนะทางสมองกบการเรยน…………………………............................... 17 เอกสารเกยวกบสมรรถนะทางวทยาศาสตร………………………………………… แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบสมรรถนะทางวทยาศาสตร ........................... 18 ความรทางวทยาศาสตร .............................................................................. 20 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ............................................................ 28 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร .......................................................... 42 รปแบบการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร…………………………………. เอกสารทเกยวของกบกจกรรมการเรยนรแบบ 5E…………………………….……. ความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร ...................................................... 59 หลกการของทฤษฎสรรคสรางความร ........................................................... 60 คณลกษณะของทฤษฎสรรคสรางความร.......................................................

18

59 58

60

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 2 (ตอ)

การเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร ........................................................ 61 ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E .................................................... 64

งานวจยทเกยวของ ........................................................................................... 68

3 วธการดาเนนการวจย ....................................................................................... 70 การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง .................................................. 70

เครองมอทใชในการวจย .................................................................................... 70 การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................... 102 การวเคราะหขอมล…………………………………….………..………………….. 106 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ........................................................................... 106

4 ผลการวเคราะหขอมล ...................................................................................... 112 สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล .............................................. 112

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ..................................................................... 112 ผลการวเคราะหขอมล ...................................................................................... 113

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ............................................................. 132 สงเขปวตถประสงค สมมตฐานและวธการวจย .................................................... 132

สรปผลการวจย ................................................................................................ 134 อภปรายผลการวจย .......................................................................................... 137 ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... 141

บรณานกรม .................................................................................................................. 143

ภาคผนวก ..................................................................................................................... 155

ประวตยอผวจย ............................................................................................................. 278

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 การสงเคราะหความหมายของสมรรถนะ...................……….……………........... 16 2 เกณฑการใหคะแนนแบบรวมองคประกอบ..................…………………….......... 39 3 เกณฑการใหคะแนนแบบแยกองคประกอบ……………………………..………... 40 4 อธบายคณภาพ การพดอภปราย....…………………...…………...……………… 5 การกาหนดคะแนนการตดสนระดบคณภาพ....................................................... 6 แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร……………..……..………..... 7 ผลการวเคราะหพฤตกรรมทบงชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร................... 75 8 แบบแผนการทดลอง Time series design……………………………………...… 102 9 แผนการดาเนนการทดลองการจดกจกรรมและการเกบรวบรวมขอมล………….... 105 10 คาสถตพนฐาน คาความเบยงเบนมาตรฐาน และคาความคลาดเคลอนของการ

ประมาณคาเฉลย โดยแยกตามองคประกอบของสมรรถนะทาง วทยาศาสตร……………………………………………………………………..

113

11

12

13

คาความสมพนธรายคและผลการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรสมรรถนะ ทางวทยาศาสตร……………………………………………………………..…. ความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนร สภาพทเปนจรง/การสะทอนผลการ จดกจกรรมทเกดกบตวนกเรยน ปญหา/ อปสรรคและแนวทางแกไขในการจด กจกรรมการเรยนรแบบ 5E…………………………………………………… ผลการประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรม การเรยนรแบบ 5E จากคะแนนใบงานของแผนการจดกจกรรมการเรยนร แบบ 5E ทง 9 แผน……………………………………………………….……

14 การเปรยบเทยบความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการ เรยนรแบบ 5E.....................…………………………………..……………..

126

15 การเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจด กจกรรมการเรยนรแบบ 5E........................................................................

128

16 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการ จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E............................................……………….

130

115

116

123

41 41 57

ตาราง

บญชตาราง (ตอ)

หนา

17 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบความรทางวทยาศาสตร ทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชา วทยาศาสตร……………………………………………………………………..

159 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E………

คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt) ของ แบบทดสอบสรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1………………………..

162

20 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt) ของ แบบทดสอบสรรถนะทาง วทยาศาสตรองคประกอบท 2……………………… คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt) ของแบบทดสอบสรรถนะทาง วทยาศาสตรองคประกอบท 3…………………………………………………...

163

18 19

160

21 165

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดการวจย………………….............………………………...……….. 8 2 ความสมพนธระหวางความร ทกษะ และแรงจงใจ…...……………………...…… 15 3 ความสมพนธของความรทางวทยาศาสตร………………………………………... 20 4 การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ........................………………...…………….. 64 5 การเรยนรแบบวฏจกรหรอวงจรการเรยนร (Learnning Cycle)............................ 67 6 ลาดบขนตอนการสรางแบบวดทกษะทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร............. 74 7 ลาดบขนตอนการสรางแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร.......... 84 8 แผนภมแสดงรอยละสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน จากใบงานในแตละ

แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E….………………………………………

125 9 แสดงพฒนาการของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1….…..… 127

10 11

แสดงพฒนาการของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2….…..... แสดงพฒนาการของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3.….........

129 131

บทท 1 บทนา

ภมหลง ในสภาพปจจบน ประเทศไทยกาลงมการเปลยนแปลงดานตางๆมากมาย เชน การตดตอสอสาร คมนาคม การแพทย การศกษา เปนตน สาเหตหนงของการเปลยนแปลงทเกดขนกคอ ผลการพฒนาวทยาศาสตร และเทคโนโลยทเจรญขนอยางรวดเรว ชวตแตละบคคลจงตองปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทกาลงเปลยนแปลง ในขณะเดยวกนกตองประสบกบปญหานานาชนดและจะตองพยายามแกปญหาเพอปรบปรงชวต และความเปนอยใหดขน การพฒนาสงคมไทยทามกลางความเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงในแงบวกและแงลบ การพฒนาคณภาพของคนจงเปนสงสาคญทสด ระบบการศกษาทมคณภาพและประสทธภาพเทานน จงจะเออตอการพฒนาสมรรถนะ และความสามารถตลอดจนคณลกษณะตางๆ ของคนทเรยนร และพฒนาตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต ซงแผนการพฒนาการศกษาแหงชาตฉบบท 10 (2550-2554: ออนไลน) ไดกาหนดวสยทศนของการศกษาไทยทพงประสงคในอนาคต คอ การมงพฒนาชวตใหเปน “มนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข” และพฒนาสงคมไทยใหเปนสงคมทเขมแขงและมดลภาพ 3 ดาน คอ เปนสงคมคณภาพ สงคมแหงปญญาและการเรยนรและสงคมแหงสมานฉนทและเอออาทรตอกน(แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2550-2554: ออนไลน) และไดกาหนดเปาหมายการพฒนาคนและสงคมไทยเชงปรมาณ คอ จานวนปการศกษาเฉลยคนไทยเปน 10 ป และผลสมฤทธการเรยนวชาหลกทกระดบสงกวารอยละ 55 จากการประเมนคณภาพทางการศกษาของกรมวชาการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2551: ออนไลน) พบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทวประเทศไดคะแนนจากการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนตาโดยเฉพาะวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการแกไขปญหาวทยาศาสตร อกทงพบวาความผดพลาดของการสอนวทยาศาสตรในปจจบน ไดแก การสอนทไมอาจนาเอาความฉลาด สตปญญาของนกเรยนมาใชในการแกปญหาอยางสรางสรรค การเรยนการสอนทโนมเอยงไปทางบบบงคบใหคลอยตาม หรอเลยนแบบมากกวาเรยนตามกรรมวธของการสรางสรรคความร การเรยนการสอนนกเรยนไมคอยไดรบการฝกฝนใหเปนคนชางคด (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2551: 2) ซงเปาหมายของการศกษานอกจากจะมงเนนทางดานการคด หรอกระบวนการทางสมองแลวยงเนนถงความสาเรจของบคคลตอการดารงชวตในสงคมดวย ดงนน

2

สมรรถนะทางวทยาศาสตรจงมบทบาทสาคญ โดยเฉพาะในสภาพสงคมทมการเปลยนแปลงอนเนองมาจากความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตร และเทคโนโลย เพราะสมรรถนะทางวทยาศาสตรเปนสงทควรใหความสนใจในการปลกฝงหรอเสรมสรางใหแกนกเรยนและเนองจากวทยาศาสตรเปนปจจยทสาคญทสดในการพฒนาประเทศ ทงในดานวตถและทรพยากรมนษยใหมคณภาพและสมบรณแบบในทกๆดาน ดงนนการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนเปนสงทครควรคานงถงและควบคไปกบการจดกจกรรมการเรยนการสอน สอดคลองกบ สมจต สวธนไพบลย (2546: 132) ทกลาวถงสภาพสงคมวาสมควรอยางยงทจะตองจดกจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตร ทเนนดานการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน เพอมงหวงใหเยาวชนสามารถพงพาตนเองตอไป แตจากการสงเคราะหงานวจยเกยวกบการศกษาผลของการจดการชนเรยน ทมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในระดบมธยมศกษาตอนตน ปการศกษา 2518-2534 ของสมจต สวธนไพบลย (2535: 125-126) พบวา ผลการจดการชนเรยนแบบคานงถงสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนมเพยงรอยละ 3.35 ของงานวจยทศกษาทงหมดซงจดวามนอยมาก สมรรถนะทางวทยาศาสตรมพนฐานมาจากความตองการความร ความตองการความสาเรจ สามารถพฒนาไดจากประสบการณการเรยนร โดยมพฤตกรรมเปนตวบงช และพฤตกรรมนแสดงออกอยางมระบบแบบแผนจนเปนนสย จากสภาพปญหาทกลาวมาขางตน การนาเอาสมรรถนะทมอยในบคคลและการพฒนาสมรรถนะในตวบคคลใหเตมขดความสามารถจงเปนสงจาเปน ดงนนแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 10 จงไดกาหนดนโยบายเพอปฏรประบบการเรยนการสอน โดยมงปรบเปลยนกระบวนการเรยนการสอน ใหเออตอการพฒนาขดความสามารถของผ เรยนใหเตมสมรรถนะใหมพนฐานความร ความสามารถ ทกษะพนฐานทด และเขมแขงพอทจะประกอบอาชพหรอศกษาตอในระดบทสงขน ตลอดจนวางแนวทางใหผสอนปรบวธการเรยนการสอนใหผ เรยนเปนศนยกลาง เนนกระบวนการคดอยางเปนระบบและมเหตผล มงใหผ เรยนรกการเรยนร รจกคดวเคราะห สงเคราะหแสวงหาความร และรจกการแกปญหาดวยตนเอง รวมทงรจกทางานรวมกนเปนหมคณะ และเนนใหผสอนจดวธการเรยนการสอนใหมความหลากหลาย เชอมโยงวธการเรยนรในเนอหาวชากบสภาพปญหาและประสบการณในชวตจรง ดงนนสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2550) จงไดนาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มาใชและเผยแพรใหครทวไปพรอมกบเสนอแนะแนวทางในการจดการกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ซงไดเสนอขนตอนในการจดการเรยนการสอนเปน 5 ขนตอน คอ ขนสรางความสนใจ (Engagement) ขนสารวจและคนหา (Exploration) ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) ขนขยายความร (Elaboration) และขนประเมน (Evaluation)

3

กจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนรปแบบหนงของการพฒนาการเรยนการสอนทสามารถชวยแกปญหาเกยวกบการเรยนของนกเรยนได ผ วจยจงสนใจจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ขนเพอเสรมสรางพลงความสามารถของนกเรยนแตละคนใหเตมขดความสามารถ โดยประยกตใชหลกการเรยนรดวยตนเอง เนนบรรยากาศในการเรยนการสอน ใหผ เรยนมอสระในการคด ทกคนมโอกาสใชความคดอยางเตมศกยภาพ โดยหวงวานกเรยนจะสามารถพฒนาสมรรถนะแหงตนในเรองของความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร และคณลกษณะทพงประสงคได นอกจากนกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนสอทางการศกษารปแบบหนงซงจดไวสาหรบผ เรยนและครโดยนากจกรรมการเรยนรแบบ 5E มาจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน และศกษาผลการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอเปนแนวทางแกครในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอสนองความแตกตางระหวางบคคลใหผ เรยนไดศกษาไปตามลาดบขนดวยตนเองและเพอเพมประสทธภาพในการสอนของคร และการเรยนของนกเรยน ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงน ผวจยไดตงความมงหมายของการวจยไว ดงน 1. เพอศกษาการเปลยนแปลงของสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวมของนกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 2. เพอศกษาการเปลยนแปลงของสมรรถนะทางวทยาศาสตรจาแนกตามองคประกอบของนกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ความสาคญของการวจย จากการวจยในครงน จะทาใหทราบวาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร มผลตอการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนอยางไร ซงผลการวจยทได สามารถใชเปนขอมลเบองตนสาหรบครผสอน ผปกครอง และผ ทเกยวของกบการจดการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน สามารถนาผลการวจยไปใชเพอเปนแนวทางในการสงเสรมและพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนใหสงยงขน และสามารถนาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ไปพฒนาคณลกษณะทพงประสงคอนๆตอไป

4

ขอบเขตการวจย ประชากร ประชากรทใชศกษาในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) อาเภอคลองหลวง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 มจานวน 3 หองเรยน รวมนกเรยนทงหมดจานวน 143 คน กลมตวอยาง การศกษาครงนใชกลมตวอยาง เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) อาเภอคลองหลวง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 มจานวน 2 หองเรยน รวมนกเรยนทงหมดจานวน 89 คน ซงไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) ระยะเวลาทใชในการทดลอง ระยะเวลาทใชในการทดลอง กระทาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 ระยะเวลาทดลองจานวน 8 สปดาห โดยแบงเปนการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการทดลอง 1 ครง แลวดาเนนการทดลองโดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวน 6 สปดาห วดสมรรถนะทางวทยาศาสตรระหวางการทดลอง 2 ครง และมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรหลงการทดลองอก 1 ครง โดยใชเวลาในการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงละ 1 ชวโมง 30 นาท ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระ ไดแก การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 2. ตวแปรตาม ไดแก สมรรถนะทางวทยาศาสตรแบงออกเปน 3 องคประกอบ คอ 2.1 องคประกอบท 1 คอ ความรทางวทยาศาสตร 2.2 องคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.3 องคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

นยามศพทเฉพาะ 1. สมรรถนะทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถของนกเรยนทางวทยาศาสตรทจะนาไปใชในการปฏบตเกยวกบการเรยน การพฒนาตนเองใหประสบผลสาเรจอยางมประสทธภาพ ซงประกอบดวย ความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

5

1.1 ความรทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเรยนวชาวทยาศาสตร ว 33101 เรองไฟฟา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงวดไดจากความสามารถของนกเรยนในการตอบแบบทดสอบความร เรองไฟฟา ทผ วจยสรางขนตามตารางวเคราะหเนอหาและจดประสงคการเรยนร ซงยดตามแนวคดของบลม 1.2 ทกษะกระบวนทางดานวทยาศาสตร หมายถง พฤตกรรมทเกดจากการปฏบตและฝกฝนความคดอยางเปนระบบ เปนความสามารถในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร หรอความรใหมอยางมประสทธภาพและเชอถอไดซงกอใหเกดการพฒนาทางดานสตปญญา ผ วจยทาการวจยเฉพาะในทกษะการคานวณ ทกษะการตงสมมตฐาน ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร ทกษะการทดลอง และทกษะการตความความหมายขอมลและลงขอสรป ซงผ วจยไดวเคราะหแลววามความสมพนธเหมาะสมกบเนอหาเรองไฟฟา 1.2.1 ทกษะการคานวณ หมายถง การนาตวเลขทนบไดมาทาการคดโดยการ บวก ลบ คณ หาร ในการแกสมการตางๆ 1.2.2 ทกษะการตงสมมตฐาน หมายถง การคาดการณวา ตวแปรตางๆจะมความสมพนธกนอยางไร เปนการลงขอสรปคาอธบาย โดยอาศยการสงเกตหรอการสรปอางองเปนพนฐาน 1.2.3 ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร หมายถง ความสามารถในการบงชและกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ทเปนสาเหตในปรากฏการณหนงทตองการ

1.2.4 ทกษะการทดลอง หมายถง การกาหนดโครงการทดลองเพอเกบรวบรวมขอมลหรอกระบวนการหาคาตอบหรอทดสอบสมมตฐานทตงไว การทดลองประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ การออกแบบการทดลอง วธปฏบตการทดลอง และ การบนทกผลการทดลอง

1.2.5 ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป หมายถง การสรปเรองใดเรองหนงโดยอาศยประสบการณและความรทสะสมจากกจกรรมในใบงานทนกเรยนทามาตงแตตนในบทเรยน สาหรบการวจยในครงน ทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรสามารถวดไดโดยใชแบบทดสอบทเปนสถานการณ ผวจยไดพฒนามาจากแบบทดสอบของ นพวรรณ ศรเกต. (2550) 1.3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร หมายถง แรงทกระต นใหนกเรยนแสดงความรสกอยางใดอยางหนงตามความตองการหรอตามเปาหมายทกาหนดไวในการเรยนวชาวทยาศาสตร ซงประกอบดวยแรงจงใจ 3 ดาน ดงตอไปน

6

1. ดานเปาหมาย หมายถง การทนกเรยนมงหวงในการเรยนเพอทจะพฒนาตนเองในวชาวทยาศาสตร โดยการแสวงหากจกรรมททาใหตนเองเกดการเรยนรทกษะใหมๆ โดยมความเขาใจในกจกรรมและตองการใหครและเพอนยอมรบในความสามารถของตนเองในทางวทยาศาสตร เพอตองการใหผ อนเหนความสามารถของตน

2. ดานการรบร หมายถง การทนกเรยนรจกและคดตอตนเองเกยวกบความสามารถของตนเองในวชาวทยาศาสตร มความสามารถในการแสดงความรสกและแสดงออกทางวทยาศาสตรรบรเกยวกบวทยาศาสตรทเขาเปนอยางแทจรงรบรวาตนเองมความสามารถในการเรยนวชาวทยาศาสตรอยในระดบใด มความสามารถทจะทาไดหรอไม

3. ดานคณคา หมายถง ความพงพอใจสวนตวของนกเรยนในวชาวทยาศาสตรโดยการใหความสาคญกบการเรยนวทยาศาสตรหรอกจกรรมทางวทยาศาสตรเพอใหไดรบประโยชนจากวทยาศาสตรสาหรบนาไปใชในอนาคตใหบรรลเปาหมายทวางไว

สาหรบการวจยในครงน แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร สามารถวดไดโดยใชแบบสอบถามทผวจยไดพฒนามาจากแบบสอบถามของ กรรณการ สนทธรรม. (2546) ซงเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale)ของลเครท (Likert)

2. การประยกตใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E หมายถง การนาวธการจดกระบวนการเรยนการสอนทเหมาะสมกบวชาวทยาศาสตร เรองไฟฟา มาจดกจกรรมการเรยนการสอนใหกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยมงสงเสรมใหนกเรยนพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร ซงผวจยนาแนวคดของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) มาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน 2.1 ขนนา (Engagement Phase) เปนขนทครกระตนเพอสรางความสนใจแกนกเรยนหรอตรวจสอบ /ทบทวนความรและประสบการณเดมของนกเรยน เพอนาเขาสการเรยนรบทเรยนใหม 2.2 ขนสารวจ/ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ (Exploration Phase) เปนขนทนกเรยนไดปฏบตกจกรรมโดยอาจปฏบตเปนกลมและรายบคคล โดยนกเรยนสามารถนาความรและประสบการณเดมมาสมพนธกบความรใหมจงทาใหนกเรยนสามารถคนพบหรอสรางความรดวยตนเอง โดยครมบทบาทเปนผ อานวยความสะดวกในการเรยนร เปนทปรกษาและเปนผกระตนใหผ เรยนเกดการคนพบ สรางความรดวยตนเอง กลาวโดยสรป ขนนเปนขนทนกเรยนเกดหรอคนพบมโนมต (Concept) 2.3 ขนอธบาย / ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ (Explanation Phase) เปนขนทนกเรยนอธบายหรอนาเสนอมโนมตหรอความรทนกเรยนคนพบในขนท 2 โดยอาจใชความรและ

7

ประสบการณเดมเปนฐาน ประกอบกบหลกฐานและขอมลทคนพบใหม ครมบทบาทตงคาถามและใหความรหรอขอมลเพมเตม เพอใหนกเรยนกระจางชดยงขน 2.4 ขนขยายหรอขนประยกตใชมโนมต/ขนประยกตใช (Elaboration Phase) เปนขนตอนทนกเรยนประยกตใชมโนมตในสถานการณใหม หรอในสภาพทเปนจรง หรอขยายมโนมตนนๆ ใหกวางขน จนกอใหเกดความรสกลกซง หรอมโนมตอนๆ ทสมพนธหรอเกยวของกน 2.5 ขนแลกเปลยนเรยนร (Evaluation Phase) ขนนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ โดยมงใหนกเรยนนาความรทไดมาประมวลและประยกตใชหรอผลการคนพบ มาจดแสดงเพอแลกเปลยนเรยนร ความคด ทกษะและเจตคตตอการทากจกรรมตางๆโดยมปฏสมพนธรวมกนและปฏสมพนธกบคร อนกอใหเกดสงคมแหงการเรยนร กรอบแนวคดในการวจย ตวแปรสมรรถนะทางวทยาศาสตรทผ วจยนาศกษาในครงน ใชแนวคดของสกญญา รศมธรรมโชต ซงเปนแนวคดทวาบคคลสามารถพฒนาใหดขนไดดวยการศกษาคนควา จนทาใหเกดความร และการฝกปฏบตทาใหเกดทกษะ และเมอเกดความรและทกษะทดยอมสงผลตอแรงจงใจใหดตามไปดวยขน และกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร ใชแนวคดของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ซงเปนแนวคดทเนนกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนวาการเรยนรเกดขนดวยตวของผ เรยนไดเรยนรเอง และการเรยนรเรองใหมจะมพนฐานมาจากความรเดม ดงนนประสบการณเดมของนกเรยนจงเปนปจจยสาคญตอการเรยนรเปนอยางยง กระบวนการเรยนรทแทจรงของนกเรยนไมไดเกดขนจากการบอกเลาของคร หรอนกเรยนเพยงแตจดจาแนวคดตางๆทมผบอกใหเทานน แตการเรยนรตามทฤษฏการสรางเสรมความร เปนกระบวนการทจะตองสบคน เสาะหา สารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนทาใหเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถนามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา ดงนนการทนกเรยนจะสรางองคความรได ตองผานกระบวนการเรยนรทหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ดงนนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จะชวยสงเสรมสมรรถนะทางวทยาศาสตร ทงนเพราะผ เรยนจะไดศกษาความร ปรบโครงสรางความรในตนเอง และเกดความพงพอใจในการศกษาหาความรอยางเปนอสระ สรางความหมายของความรใหกบตนเอง และเกดความคงทนในการเรยนร โดยมกรอบแนวคดในการวจย ดงภาพประกอบ 1

8

ตวแปรตาม ตวแปรอสระ การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดการวจย สมมตฐานการวจย 1.นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวมเพมสงขนอยางตอเนอง 2.นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 เพมสงขนอยางตอเนอง 3.นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 เพมสงขนอยางตอเนอง 4.นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 เพมสงขนอยางตอเนอง

สมรรถนะทางวทยาศาสตร ประกอบดวย 3 องคประกอบ ไดแก 1. องคประกอบท 1 คอ ความร ทางวทยาศาสตร 2. องคประกอบท 2 คอ ทกษะ กระบวนการทาง วทยาศาสตร 3. องคประกอบท 3 คอ แรงจงใจใน การเรยนวชาวทยาศาสตร

9

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดนาเสนอหวขอตอไปน 1. เอกสารทเกยวของกบสมรรถนะ 1.1 แนวคดทฤษฏเกยวกบสมรรถนะ 1.2 ลกษณะของสมรรถนะ

1.3 สมรรถนะทางสมองกบการเรยน 2. เอกสารทเกยวของกบสมรรถนะดานวทยาศาสตร 2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบสมรรถนะทางวทยาศาสตร 2.2 ความรทางดานวทยาศาสตร

2.3 แนวคดและทฤษฎทเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบวดความร 2.3.1 การวดความร 2.3.2 แบบทดสอบวดความร 2.3.3 การสรางแบบทดสอบวดความร 2.3.4 หลกในการเขยนขอสอบเลอกตอบ 2.3.5 คณลกษณะของแบบทดสอบวดความรทด 2.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.4.1 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.4.2 ประเภทของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.4.3 การสรางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.5 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 2.5.1 ความหมายและประเภทของแรงจงใจ 2.5.2 ทฤษฎและแนวคดของแรงจงใจ 2.5.3 องคประกอบทมผลตอแรงจงใจ 2.5.4 บทบาทของครเกยวกบการสงเสรมแรงจงใจของนกเรยน 2.5.5 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 2.5.6 เครองมอวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

10

2.6 รปแบบการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

3.1 ทฤษฎสรางสรรคความร 3.1.1 ความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร 3.1.2 หลกการของทฤษฎสรรคสรางความร 3.1.3 คณลกษณะของทฤษฎสรรคสรางความร 3.1.4 การเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร 3.1.5 รปแบบการสอนตามทฤษฎสรรคสรางความร 3.2 ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

4. งานวจยทเกยวของ 4.1 งานวจยในประเทศ 4.2 งานวจยตางประเทศ

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบสมรรถนะ 1.1 แนวคดทฤษฎเกยวกบสมรรถนะ จากการศกษาความหมาย ของ สมรรถนะ (Competency) พบวา ไดมผ ใหความหมายของสมรรถนะ ในมมมองตางๆทนาสนใจดงตอไปน ฮอนบ และ ทอมมส (Hornby; & Thomas.1989 : 53) กลาวถง สมรรถนะ หมายถง ความร ทกษะและคณสมบตของบคคลในการบรหารจดการและการเปนผ นาทมประสทธภาพ โบยาทซส (Boyatzis.1982. The Competency manader.) ไดกลาวถง สมรรถนะ หมายถง ลกษณะของบคคลทเกยวของกบแรงจงใจ คณลกษณะ ทกษะและการยอมรบในตนเอง บทบาทในสงคมและความรของบคคลซงตองใชในการปฏบตงานตามหนาท วดฟราฟ (Woodruffe. 1992:17) ไดกลาวไววา สมรรถนะ หมายถง กลมของพฤตกรรมตามความตองการของตาแหนงงานทจะนาไปสความสาเรจในงานและหนาท ซงประกอบดวย ความร ทกษะและแรงจงใจหรอคณลกษณะของบคคลนน ลเซย และ เรฟซงรเกอร (Lucia: & Lepsinger. 1999: 51) ไดกลาวไววา สมรรถนะ หมายถง ทกษะ ความรและคณลกษณะทอยในตวบคคล ทจาเปนตอการปฏบตงานของบคคลโดยสมรรถนะจะชวยสงเสรมใหการปฏบตของบคคลประสบผลสาเรจ

11

เดชา เดชะวฒนไพศาล (2543:12) ไดกลาวถง สมรรถนะ หมายถง ทกษะ ความรและความสามารถหรอพฤตกรรมของบคคลทจาเปนในการปฏบตงานใดงานหนง กลาวคอ ในการทางานหนงเราตองรอะไร เมอมความรหรอขอมลแลว เราตองรวาจะทางานนนๆ อยางไร และเราควรมความประพฤตหรอคณลกษณะเฉพาะอยางไร จงจะทางานไดอยางประสบความสาเรจ หรออาจกลาวไดวา สมรรถนะ หมายถง ความสามารถหลกของบคคลในการปฏบตงานใหประสบความสาเรจอยางมประสทธภาพ โดยมองคประกอบสนบสนน ซง หมายถง ทกษะ ความร ความสามารถหรอพฤตกรรมสนบสนนเพมเตมจากความสามารถหลก อกฤษณ กาญจนเกต (2543: 20) ไดกลาวถง สมรรถนะ หมายถง ความสามารถ ทกษะความชานาญในดานตางๆ ซงเปนองคประกอบทสาคญท ใหบคคลสามารถกระทาการหรองดเวนการกระทาการในกจการใดๆ ใหประสบผลสาเรจหรอลมเหลว ซงความสามารถเหลานไดมาจากการเรยนร ประสบการณ การฝกฝนและการปฏบตเปนนสย อภรกษ วรรณสาธพ (2545: 19) ไดกลาวไววา สมรรถนะ หมายถง ทกษะ ความร ไปจนถงบทบาทในสงคม บคลกภาพและสวนทลกลงไปจนอยากทจะวดได เชน เจตคต คานยม อปนสย และแรงบนดาลใจ สวนสมรรถนะหลก หมายถง สมรรถนะ ทเปนแกนหรอแกนหลกขององคกรนนๆ ซงทกคนในองคกรตองมสมบตทเหมอนกน เพราะความสามารถหรอคณสมบตประเภทนเปนตวกาหนดหรอผลกดนใหองคกรบรรลตามวสยทศนและพนธกจทวางไวตลอดจนยงเปนการสะทอนถงคานยมทคนในองคกรมและถอปฏบตรวมกน สบรรณ เอยมวจารณ (2548: 52) ไดกลาวถง สมรรถนะ หมายถง องคประกอบของความรทกษะและเจคตของบคคลทมอทธพลอยางมากตอผลสมฤทธของการทางานของบคคลนนๆและเปนบทบาทหรอความรบผดชอบ ซงสมพนธกบผลงานหรอความสามารถ วดคาเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐานและสามารถพฒนาไดโยการฝกอบรมและพฒนา ปยะชย จนทรวงศไพศาล กลาวถง สมรรถนะ วามลกษณะทสาคญ 3 ประการคอ 1. สมรรถนะภาพ สวนทมองเหนไดชด ไดแก ทกษะและความร และสวนทซอนเรนอย ไดแก พฤตกรรมทสะทอนมาจากคานยม อปนสย ทศนคต และแรงขบ 2. สมรรถนะภาพ ตองแสดงใหเหนถงผลงาน 3. ผลงานนนตองสามารถวดคาไดทวไป ดงนนสมรรถนะ จงเปนความสามารถของบคคลในการปฏบตงานใหประสบผลสาเรจอยางมประสทธภาพ ซงเปนคณลกษณะทซอนอยภายในตวบคคลนนๆ จะมองคประกอบ ไดแก ทกษะ เปนสงทบคคลกระทาได

12

ความร เปนความรเฉพาะดานของบคคล ความเชอใจตน เปนสงทบคคลเชอวาตนเองเปน คณลกษณะ เปนบคคลลกษณะประจาตวบคคลหรอสงทอธบายถงบคคลนน เจตคต ซงเปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคคล อยางไรกตามการทพจารณาวาสงใดทสามารถเรยกวาสมรรถนะไดนนจะตองประกอบดวยลกษณะสาคญ 4 ประการ ไดแก 1. เปนความร ความสามารถ ทกษะและคณลกษณะตางๆของบคคลซงสะทอนออกมาในรปของพฤตกรรมการทางาน 2. มความสมพนธกบงานหรอสะทอนถงผลลพธทเกดขนจากการปฏบตงาน 3. สงเกตได วดหรอประเมนไดอยางเปนระบบดวยวธการหรอเครองมอทเหมาะสม 4. สรางหรอพฒนาใหมในตวบคคลได (ปยะชย จนทรวงศไพศาล. 2548: 71) จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบสมรรถนะดงกลาวขางตน สรปไดวา สมรรถนะ หมายถง ความสามารถของบคคลในการปฏบตงานใหประสบความสาเรจอยางมประสทธภาพ เปนคณลกษณะทซอนอยในบคคลนนๆ ซงประกอบดวย ความร ทกษะและเจตคต โดยความร หมายถง สงทบคคลไดเรยนรมา ขอมลขาวสาร ความเขาใจของบคคลทมตอสงตางๆ ทกษะ หมายถง สงทบคคลกระทาไดซงเปนผลมาจากการฝกปฏบตเปนประจาจนเกดความชานาญ และเจตคต หมายถง คณลกษณะของบคคลซงเปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคคลนนๆ 1.2 ลกษณะของสมรรถนะ เดชา เดชะวฒนไพศาล (2543:18) และสบรรณ เอยมวจารณ (2548: 52) ไดกลาวไววาองคกรสวนใหญมกนยมจบกลมสมรรถนะออกเปนแบบตางๆดงน 1. สมรรถนะแบบผ นา หมายถง บคลกลกษณะของบคคลทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอและอปนสย ทจะชวยสงเสรมใหบคคลนน สามารถสรางผลงานในการปฏบตงานตามตาแหนงนนๆไดสงกวามาตรฐาน 2. สมรรถนะแบบมออาชพ หมายถง บคลกลกษณะของบคคลทสะทอนใหเหนถง ความร ความเขาใจและความสามารถในการแกไขปญหาเชงสรางสรรค อดทนตอความกดดนและสามารถควบคมตนเองไดเปนอยางด ซงบคคลสามารถเพมศกยภาพหรอความเชยวชาญในงานของตน โดยกระบวนการฝกอบรม การเรยนรจากการปฏบตจรง ตลอดจนไดรบมอบหมายงานทแตกตางกนออกไปหรอระดบทสงขน

13

3. สมรรถนะในแบบเทคนค หมายถง บคลกลกษณะของบคคลทสะทอนใหเหนถงการคดเชงวเคราะห การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การใสใจเรองคณภาพและความชานาญดานเทคนค ซงบคคลจาเปนตองมเพอใชในการปฏบตหนาทของตน โดยทวไปแลวจะมความแตกตางกนตามลกษณะงานและตามภาระหนาท ความรบผดชอบในงาน บคลากรสามารถเพมสมรรถนะหรอความ เชยวชาญในสวนความรในงานของตนไดโดยกระบวนการฝกอบรม การเรยนรจากทฤษฏและการปฏบตงานจรง ตลอดจนการทางานทแตกตางกนไป อภรกษ วรรณสาธพ (2545: 22-24) ไดแบงสมรรถนะออกเปน 3 กลม คอ 1. ประเภททตองมทงองคกร คอ สมรรถนะ ทเปนแกนหรอแกนหลกขององคกรนนๆซงทกคนในองคกรตองมสมบตทเหมอนกน เพราะความสามารถหรอคณสมบตประเภทนเปนตวกาหนดหรอผลกดนใหองคกรบรรลตามวสยทศนและพนธกจทวางไว ตลอดจนยงเปนการสะทอนถงคานยมทคนในองคกรมและถอปฏบตรวมกน 2. ประเภททตองมตามลกษณะงานหรอมเฉพาะดาน คอ สมรรถนะทกาหนดไวสาหรบงานในแตละดานหรอตามลกษณะงาน ซงมขนความสามารถแตกตางกนไปตามหนาท ทไดรบมอบหมายหรอคาดหวง สมรรถนะภาพประเภทนสะทอนถงความลกซงของความสามารถทพนกงานตองมกอนทจะไดรบมอบหมายใหปฏบตงานหนงๆ 3. ประเภททตองมตามระดบตาแหนงหรอสายการบรหาร คอ สมรรถนะ ทพนกงานในแตระดบหรอตาแหนงจะตองมและจะแตกตางกนไปตามระดบของความรบผดชอบปรอตามสายงานบรหาร ซงสมรรถนะภาพประเภทนจะสะทอนถงความคาดหวง ความกวางขวางและความลกซงของความสามารถทพนกงานตองมกอนทจะไดรบการเลอนระดบความรบผดชอบในการบรหารจดการและความกาวหนาในโครงการ นอกจากความหมายของ สมรรถนะ ดงกลาวขางตนแลวยงไดมการกลาวถงลกษณะของสมรรถนะทนาสนใจดงตอไปน คอ สบรรณ เอยมวจารณ (2548: 53-55) ไดกลาวไววา สมรรถนะ นนสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ ดงนคอ 1. สมรรถนะหลก เปนสมรรถนะในระดบแกนขององคกร และเปนสงทองคกรนนๆทาไดดกวาหรอเหนอคแขงขน รวมเปนสงทยากแกการเรยนแบบตลอดจนเปนสงทมคณคาตอลกคา สมรรถนะหลกน หากพจารณาในบรบททตางกน

14

1.1 สมรรถนะหลกขององคกร คอ คณลกษณะทองคกรตองการมหรอเปน เพอใหมขดความสามารถตามทผบรหารองคกรตองการ รวมถงชวยสนบสนนใหองคกรบรรลเปาหมายตามทวสยทศนได 1.2 สมรรถนะหลกของพนกงานในองคกร คอ คณลกษณะททกคนในองคกรพงมพงเปน ซงจะสะทอนคานยม วฒนธรรมขององคกร วสยทศน พนธกจและเสรมรบกบกลยทธขององคกรในการดาเนนงาน ทงนสมรรถนะหลกของพนกงานในองคกรมกถกกาหนดจากสมรรถนะหลกของพนกงานในองคกรทควรเปน คอ การพฒนาตนเองและบคคลอนๆการทางานเปนทมและการทางานแบบมงผลสมฤทธ สมรรถนะหลกของพนกงานในองคกรยงสามารถแบงยอยออกเปน 3 ประเภท 1.2.1 สมรรถนะในงาน หมายถง บคลกลกษณะของบคคลทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ ทศนคต ความเชอและอปนสย ทชวยสงเสรมใหบคลากรนนๆสามารถสรางผลงานในการปฏบตงานตาแหนงนนๆไดสงกวามาตรฐาน 1.2.2 สมรรถนะแบบมออาชพ หมายถง บคลกลกษณะของบคคลทสะทอนใหเหนถงความรความเขาใจในองคกร เขาใจและมความสามารถในการแกไขปญหาเชงสรางสรรคอดทนตอความกดดนและสามารถควบคมตวเองไดเปนอยางด 1.2.3 สมรรถนะทางเทคนค หมายถง บคลกลกษณะทสะทอนใหเหนถงการคดวเคราะห การใชเทคโนโลยสารสนเทศ การใสใจในเรองคณภาพและความชานาญในดานเทคนค 2. สมรรถนะพเศษของบคคล คอ คณลกษณะของบคคลทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ เจตคต ความเชอและอปนสย ททาใหบคคลนนมความสามารถในการกระทาสงใดสงหนงไดมากกวาคนทวไปหรออาจเรยกไดวา ความสามารถพเศษของบคคลเฉพาะบคคลนนๆ สกญญา รศมธรรมโชต (2547: 49-50) ไดกลาวไววา สมรรถนะประกอบดวย องคประกอบ 3 ประการ ดงน คอ 1. ทกษะ หมายถง สงทบคคลกระทาไดและฝกปฏบตเปนประจาจนเกดความชานาญ 2. ความร หมายถง ความรเฉพาะดานของบคคล 3. แรงจงใจ หมายถง แรงจงใจหรอแรงขบภายในซงทาใหบคคลแสดงพฤตกรรมทมงไปสสงทเปนเปาหมาย องคประกอบทางดานความรและทกษะ ถอวาเปนสวนทแตละคนสามารถพฒนาใหมขนไดไมยากนกดวยการศกษาคนควา (ทาใหเกดความร) และฝกฝนปฏบต (ทาใหเกดทกษะ) ในขณะท

15

ทกษะ ความร แรงจงใจ

องคประกอบทเหลอ คอ เจตคต คานยมและความคดเหนเกยวกบภาพลกษณของตน บคลก ลกษณะประจาตวของบคคล แรงจงใจหรอแรงขบภายในของแตละบคคล ดงนนสมรรถนะ จงเปนสงทประกอบขนมาจากความร ทกษะ และเจตคต ซงสามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ 1. สมรรถนะขนพนฐาน หมายถง ความรหรอทกษะพนฐานทบคคลจาเปนตองมในการทางาน ซงสมรรถนะพนฐานเหลาน ไมทาใหบคคลมผลงานแตกตางจากบคคลอนๆหรอไมสามารถทาใหบคคลมผลงานแตกตางไปจากคนอน 2. สมรรถนะททาใหบคคลแตกตางจากบคคลอนๆ หมายถง ปจจยททาใหบคคลมผลการทางานสงกวามาตรฐานหรอดกวาบคคลทวไป ซงสมรรถนะ ในกลมนจะมงเนนการใชความร ทกษะและคณลกษณะอนๆ รวมถง คานยม แรงจงใจและเจตคต เพอชวยใหเกดผลสาเรจทดเลศในงาน จากการศกษาเอกสารดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวา ความร ทกษะและเจตคตเพยงอยางใดอยางหนงนน ไมใชสมรรถนะแตเ ปนสวนประกอบทกอให เ กดสมรรถนะ ดงภาพประกอบ 2 (สกญญา รศมธรรมโชต . 2547: 49-50)

ภาพประกอบ 2 ความสมพนธระหวางความร ทกษะ และแรงจงใจ

สมรรถนะ

16

จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบสมรรถนะและลกษณะของสมรรถนะสามารถนามาสรปได ดงตาราง 1 ตาราง 1 การสงเคราะหความหมายสมรรถนะ (Competency)

ชอ - สกล

ความสามารถของสมรรถนะ (Competency) ความร ทกษะ ความสามารถ คณลกษณะสวนบคคล

Hornby & Thomas Boyatzis Woodruffe Lucia & Lepsinger McClelland สบรรณ เอยมวจารณ เดชา เดชะวฒนไพศาล อกฤษณ กาญจนเกต อภรกษ วรรณสาธพ ปยะชย จนทรวงศไพศาล สกญญา รศมธรรมโชต

จากตาราง 1 สามารถสรปและสงเคราะหความหมายของสมรรถนะไดวา สมรรถนะ

หมายถงความสามารถทเกดจากความร ทกษะและคณลกษณะทซอนอยในตวบคคล เชน ลกษณะนสย แรงจงใจ เจตคตทบคคลมตอตนเอง เจตคตทจะทาใหบคคลนนสามารถปฏบตงานตางๆไดสาเรจไปตามวตถประสงคทวางไว โดยความร หมายถง ความรทบคคลไดเรยนมา ขอมลขาวสาร ความเขาใจของบคคลทมตอสงตางๆทงในดานทวไป และดานเฉพาะเจาะจง รวมทงตองสามารถนาความรนนมาใชประโยชนในการปฏบตงานได ทกษะ หมายถง ความสามารถในการปฏบตงานทตองอาศยความชานาญ การฝกฝนหรอการฝกปฏบตมาอยางด เจตคต หมายถง คณลกษณะทอยในตวบคคลซงจะเปนตวกาหนดพฤตกรรมตวบคคล โดยบคคลนนตองแสดงออกถงการเหนคณคา เหนประโยชน สนใจ ใสใจ มงมนทจะสรางสรรคและปฏบตงานใหดทสดและนอกจากนนแลว สมรรถนะยงสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทไดดงน คอ

17

1. สมรรถนะหลก หมายถง ความสามารถหลกของบคคลในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพ ซงประกอบดวย ความร ทกษะและเจตคต เชน ความรในเนอหาวชาทสอน ทกษะการสอนและเจตคตทางบวกตอการสอน

2. สมรรถนะเฉพาะดาน หมายถง สมรรถนะทกาหนดขนตามลกษณะงานหรอตามบทบาทหนาท โดยบคคลทปฏบตงานไดตาแหนงนนๆ จาเปนตองม เชน ครสอนวทยาศาสตรตองสามารถสอนวทยาศาสตรโดยตองมความเชยวชาญ 1.3 สมรรถนะทางสมองกบการเรยน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2542 : 12) พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 มาตราท 22 กลาววาการจดการศกษาตองยดหลกวาผ เรยนทกคนมความสามารถในการเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผ เรยนมความสาคญทสดในกระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผ เรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ มนกวชาการหลายทานทไดทาการศกษาคนควาเกยวกบสมรรถนะและใหความหมายของสมรรถนะไวในทศนะตางๆกนดงน

พชร เกตแกนจนทร (2540: 2) ใหความหมายของสมรรถนะมนษย (competency) ไววา เปนลกษณะทแฝงอยในตวอยอยางเงยบๆเพอรอโอกาสในการพฒนาเปนความสามามารถของมนษยแตตองใหโอกาสในการเรยนรจงจะมพฒนาการปรากฏ มฉะนนกจะสลายไปเหมอนไมมอะไรเลย

กองการวจยการศกษา กรมวชาการ (2543 : 3) กลาววา สมรรถนะ หมายถง ผลการเรยนรทเกดจากกระบวนการเรยนการสอนในโรงเรยนผสมผสานกบคณสมบต และคณลกษณะทตกตะกอนตดตว นอกจากความรในเนอหาวชาหรอผลสมฤทธทางการเรยน ซงทกษะ และคณลกษณะพนฐานทจาเปนตอการดารงชวตในสงคมยคโลกาภวฒน 3 องคประกอบหลกรวมกน 9 ดาน ดงน

1. ทกษะพนฐานทจาเปนตอการเรยนรในอนาคต ประกอบดวย 3 ดานคอ ทกษะการเรยน ทกษะการคดและทกษะการสอสาร

2. ทกษะพนฐานทจาเปนตอการทางาน ประกอบดวย 3 ดานคอ ทกษะการจดการ การทางานรวมกบผ อนได ความขยน อดทน ประหยดและอดออม

3. ทกษะพนฐานทจาเปนในการอยรวมกนในสงคม ประกอบดวย 3 ดานคอ การควบคมตวเองได ความรบผดชอบ และความมวนยในตนเอง การชวยเหลอผ อน เสยสละ มงมน และพฒนา

จากความหมายของสมรรถนะทกลาวมาขางตนสรปไดวา สมรรถนะ (competency) เปน พลงทสรางสมอยในสมองของมนษยโดยการกระต นจากสงแวดลอม สะสม พฒนา

เชอมโยงเสนใยประสาทเปนประสบการณแหงการเรยนร สมรรถนะของมนษยจะแสดงออกในลกษณะ

18

ทมความสามารถ ซงจะมากนอยเพยงไรขนอยกบการกระตนจากสงแวดลอมอยางเปนระบบ ไดแก กระบวนการจดการเรยนการสอน บทบาทของผสอนสยทธศาสตรการสอนทผ เรยนเปนสาคญ ไดแกการกระตน และการสงเสรมใหผ เรยนไดเรยนรดวยตนเอง พฒนาและสงเสรมสมรรถนะของผ เรยนใหเตมขดความสามารถอยางไปตามธรรมชาต การทจะพฒนาผ เรยนใหเตมขดความสามารถนนมปจจยทเกอหนนหลายดานและ โดยเฉพาะอยางยงผ สอนจะตองมความรความเขาใจเกยวกบสมองของมนษยซงเปนขมพลงแหงการเรยนร

2. เอกสารเกยวของกบสมรรถนะทางวทยาศาสตร

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบสมรรถนะทางวทยาศาสตร สมจต สวธนไพบลย และคณะ (2546 : 10 -11) ใหความหมายของสมรรถนะทาง

วทยาศาสตรไววา สมรรถนะทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถทแสดงออกมาในดานการคด การปฏบตและคณลกษณะทเกยวของกบสาระการเรยนรวทยาศาสตร ซงความสามารถดงกลาวเปนพลงในการเรยนรและเปนศกยภาพทางการเรยนทมอยในตวบคคล สามารถแสดงออกมาเปนพฤตกรรม จาแนกได 3 ดาน คอ

1. ดานความร หมายถง ความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห เกยวกบสาระการเรยนรวทยาศาสตร และสมรรถนะทางดานวทยาศาสตรดานความรนสามารถวดไดจากแบบทดสอบปรนย และแบบอตนย

2. ดานปฏบตการ หมายถง ความสามารถในการปฏบตการดวยกระบวนการคด การจดการ และดาเนนการตางๆเกยวกบสาระการเรยนรวทยาศาสตร และสมรรถนะทางวทยาศาสตรทกาหนดเปนสถานการณ ไดแก

2.1 ความสามารถดานการเขยนเชงสรางสรรค หมายถง ความสามารถในการแสดงความร ความคด และจนตนาการเกยวกบเรองราวทางวทยาศาสตร

2.2 ความสามารถดานการสรางสงประดษฐทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการสรางชนงานโดยนาความร และกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการคดออกแบบ ปรบปรงชนงาน

2.3 ความสามารถในการสรางองคความรทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเชอมโยงขอมลทสมพนธกนทางวทยาศาสตร แลวสรางเปนองคความรทางวทยาศาสตร

19

2.4 ความสามารถดานการผลตผลงานทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการสรางผลงานทางวทยาศาสตร โดยนาเอาความรโครงงานวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการคดออกแบบสรางและนาเสนอโครงงาน

3. ดานคณลกษณะทางวทยาศาสตร หมายถง ความรสกนกคดเกยวกบสาระการเรยนรวทยาศาสตรและสมรรถนะทางวทยาศาสตร ไดแก

3.1 ความฉลาดทางอารมณ หมายถง ความรสกนกคดเกยวกบการตระหนกถงความรของตนเอง และผ อน จดการอารมณของตนเองและผ อน เพอสรางแรงจงใจในตนเองและผ อนได

3.2 จตวทยาศาสตร หมายถง ความรสกนกคดของบคคลทมตอการคดการกระทา และการตดสนใจในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรทเกดขนจากการศกษาหาความรโดยใชกระบวนการเรยนรทางวทยาศาสตร สามารถปรากฏใหเหนเปนพฤตกรรมทสาคญ คอ ความสนใจใฝร ความมงมนรอบคอบ อดทน ซอสตย ความมเหตผล ความรบผดชอบ ความใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของผ อน และการทางานรวมกบผ อนอยางสรางสรรค

3.3 คณธรรม จรยธรรม หมายถง ความรสกผดชอบชวดทสงสมอยในจตใจมนษย โดยผานประสบการณจากการไดสมผส ซงแสดงออกมาจากการกระทาทางกาย วาจา และใจ เชน ความอดทน ความซอสตย ความมเหตผล ความสามคค

3.4 ความรบผดชอบตอสงคม หมายถง ความรสกคดเกยวกบความตงใจทจะทางาน เอาใจใส ซอสตย ไมยอทอตออปสรรคเพอใหบรรลผลสาเรจ

3.5 จตสานกตอการอนรกษ หมายถง ความรสกทมตอการพฒนาอยางตอเนอง และนาไปปฏบตจนเปนนสยมความรบผดชอบตอการใช และดแลทรพยากรธรรมชาตและสภาพแวดลอม เพอดารงไวซงความสมดลของสงแวดลอมตามธรรมชาตทงการกาจดและการปองกนไมใหเกดมลภาวะเพอคณภาพชวตทด

ในการวจยในครงนผ วจยไดใชแนวคดของ สกญญา รศมธรรมโชต (2547:48) ไดกลาวไววาสมรรถนะทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถของนกเรยนทางวทยาศาสตรทจะนาไปใชในการปฏบตเกยวกบการเรยน การพฒนาตนเองใหประสบผลสาเรจอยางมประสทธภาพ ซงประกอบดวย 3 องคประกอบคอ ความรทางวทยาศาสตร ทกษะทางวทยาศาสตร และแรงจงใจในวชาวทยาศาสตร

20

2.2 ความรทางวทยาศาสตร วทยาศาสตร หมายถง สวนทเปนความร (Body of Knowledge) ทางวทยาศาสตรท

ไดรบการตรวจสอบอยางเปนระบบ จนเปนทเชอถอได และสวนทเปนกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร (Process of Scientific Inquiry) (สมจต สวธนไพบลย. 2546 : 94)

ความรทางวทยาศาสตร คอ สวนทเปนผลผลตทางวทยาศาสตร โดยทวไปความรทางวทยาศาสตรจะเกดขน หลงจากทไดมกระบวนการแสวงหาความร ดาเนนการคนควา สบเสาะ ตรวจสอบจนเปนไปได ความรนนจะถกรวบรวมไวเปนหมวดหม ซงสรปความรสมพนธไดดงภาพประกอบ 3

อนมาน อปมาน อปมาน อปมาน - จนตนาการ ภาพประกอบ 3 แสดงความสมพนธของความรวทยาศาสตร

สมจต สวธนไพบลย (2546:101-103) กลาววา กระบวนการแสวงหาความรทาง

วทยาศาสตรเปนกระบวนการคดการกระทาอยางมระบบในการคนหาขอเทจจรงตางๆจากประสบการณ ธรรมชาต และจากสถานการณทอยรอบตวเราโดยวธการทางวทยาศาสตรตามลาดบขนตอนดงน คอ ระบปญหา ตงสมมตฐาน พสจนหรอทดลอง สรปผลและการนาไปใช

การแสวงหาความรทางวทยาศาสตร นอกจากจะใชวธการทางวทยาศาสตรแลว ผลการศกษาคนควาจะมประสทธภาพเพยงใดนน ขนอยกบลกษณะนสยของบคคลนนๆ เปนองคประกอบอกดวย คณลกษณะทจะกอใหเกดประโยชนในการแสวงหาความรน เรยกวา เจตคตทางวทยาศาสตร ซงประกอบดวย ความละเอยดถถวน อตสาหะ ความอดทน ความใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของคนอนไมยดมนในความคดของตนเองฝายเดยว มความกระตอรอรนทจะคนหาความร มความซอสตยสจรต สามารถทางานรวมกบผ อนและยอมรบการเปลยนแปลงและความกาวหนา

ความรทางวทยาศาสตร กฎ หลกการ

ทฤษฎ

สมมตฐาน ขอเทจจรง

21

ดงนนในการวดความรทางวทยาศาสตร เรองไฟฟา เพอใหผ เรยนไดทงเนอหาความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตร จะตองวดทงเนอหาความรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดวยเชนกน

ไพศาล หวงพานช (2533:137) กลาววา ความร หมายถง คณลกษณะและประสบการณการเรยนร ท เ กดขนจากการฝกอบรมหรอจากการสอน จงเปนการตรวจสอบความสามารถหรอความรของบคคลวาเรยนรแลวเทาไร มความสามารถแบบใด

พวงรตน ทวรตน (2529:29) ไดใหความหมายของความร หมายถง คณลกษณะความสามารถของบคคลอนเปนผลมาจากการเรยนการสอน หรอ คอ มวลประสบการณทงปวงทบคคลไดรบมาจากการเรยนการสอน ทาใหบคคลเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานตางๆของสมรรถภาพของสมอง

จากความหมายดงกลาวขางตน สรปไดวา ความร หมายถง คณลกษณะความสามารถและประสบการณ ของบคคลอนเกดจากการเรยนการสอนและเปนผลมาจากการเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานตางๆ ซงสามารถตรวจสอบไดจาก การวดความร

2.3 แนวคดและทฤษฎทเปนแนวในการสรางแบบทดสอบวดความร ในการสรางแบบทดสอบวดความร แนวความคดในการวดทนยมใชกนไดแก การ

เขยนขอสอบวดตามการจดประเภทจดมงหมายทางการศกษา ดานพทธพสย (Cognitive) ของบลม (วาร ถระจตร. 2534 : 220-221; อางองจาก Boom. Taxonomy of Educational Objectives handbook 1 : Cognitive Domain.) ซงจาแนกจดมงหมายทางการศกษาดานพทธพสยออกเปน 6 ประเภท ไดแก

1. ความจา เปนเรองทตองการรวาผ เรยนระลกไดจาขอมลทเปนขอเทจจรงไดเพราะขอเทจจรงบางอยางอยางมคณคาตอการเรยนร

2. ความเขาใจ แสดงถงระดบความสามารถ การแปลความ การตความ และขยายความ ในเรองราวและเหตการณตางๆ ได เชน การจบใจความได อธบายความหมาย และขยายเนอหาได

3. การนาไปใช ตองอาศยความเขาใจเปนพนฐานในการชวยตความของขอมล เมอตองการทราบวาขอมลนนมประเดนสาคญอะไรบางตองอาศยการรจกเปรยบเทยบแยกแยะความแตกตาง พจารณานาขอมลไปใชโดยใชเหตผลได

4. การวเคราะห เปนทกษะทางปญญาในระดบทสง จะเนนการแยกแยะขอมลออกเปนสวนยอยๆ และพยายามมองหาสวนประกอบวามความสมพนธและการจดรวบรวม บลม (Boom) ไดแยกจดหมายของการวเคราะหออกเปน 3 ระดบ คอ การพจารณาหรอการจดองคประกอบ

22

ตางๆการสรางความสมพนธเกยวของกนระหวางองคประกอบเหลานน และการคานงถงหลกการทไดจดรวบรวมไวแลว

5. การสงเคราะห การนาเอาองคประกอบตางๆทแยกแยะกนอยมารวมเขาดวยกนในรปแบบใหม ถาสามารถสงเคราะหไดกสามารถประเมนไดดวย

6. การประเมนคา หมายถงการใชเกณฑและมาตรฐานเพอพจารณาวาจดมงหมายทตองการบรรลผลหรอไม การทใหนกเรยนสามารถประเมนคาไดตองอาศยเกณฑหรอมาตรฐานเปนแนวทางในการตดสนคณคา การตดสนใดๆทไมไดอาศยเกณฑ นาจะเปนลกษณะความคดเหนมากกวาเปนการประเมนคา

จากขอความดงกลาวขางตน สรปไดวา แบบทดสอบความรทครสรางขนควรคานงถงจดมงหมายของการศกษาดานพทธพสย และใหนกเรยนบรรลผลสาเรจในแงของความรทกษะทางดานตางๆตามแนวคดและทฤษฎในการเขยนขอสอบของบลม

2.3.1 การวดความร การวดความรเปนการวดดวา นกเรยนมพฤตกรรมตางๆตามทกาหนดไวใน

จดมงหมายของการเรยนตามทกาหนดไวในจดมงหมายของการเรยนการสอนมากนอยเพยงใด เปนการตรวจสอบความเปลยนแปลงในดานตางๆของสมรรถภาพของสมอง ซงเปนผลมาจากการไดรบฝกอบรมในชวงทผานมา (วาร วองพนยรตน. 2530:1) และในการวดความร สามารถวดได 2 แบบ ตามจดมงหมาย และลกษณะวชาทสอนดงน

1. การวดดานปฏบต เปนการตรวจสอบระดบความสามารถในการปฏบต หรอทกษะของผ เรยน โดยมงเนนใหนกเรยนไดแสดงความสามารถดงกลาว ในรปการกระทาจรงใหเปนผลงาน เชน วชาศลปศกษา พลศกษา การชาง เปนตน การวดแบบนจงตองใชสอบภาคปฏบต (Performance Test)

2. การวดดานเนอหา เปนการตรวจสอบความสามารถเกยวกบเนอหาวชา ซงเปนประสบการณการเรยนของผ เรยน รวมถงพฤตกรรมความสามารถดานตางๆสามารถวดไดโดยใชขอสอบวดความร

จากขอความดงกลาวขางตน สรปไดวา ในการวดความรในแตละวชานน ม 2 แบบ คอ การวดดานปฏบต และการวดดานเนอหา ตามจดมงหมายและลกษณะของวชาทสอน ซงในการวจยครงน ผวจยไดวดความรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เรองไฟฟา ในดานเนอหาวชา โดยวดจากแบบทดสอบวดความรของนกเรยน เปนปรนย 4 ตวเลอก ทผวจยสรางขน

23

2.3.2 แบบทดสอบวดความร แบบทดสอบวดความร เปนแบบทดสอบทวดความรของนกเรยนทเรยนไปแลวซง

มกจะเปน ขอคาถามใหนกเรยนตอบดวยกระดาษและดนสอ (Paper and pencil Test) กบนกเรยนปฏบตจรง (Performance Test) แบบทดสอบประเภทน แบงไดเปน 2 พวกคอ แบบทดสอบของครทสรางขนกบแบบทดสอบมาตรฐาน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2528: 146-147)

1. แบบทดสอบของคร หมายถง ชดของขอคาถามทครเปนผสรางขน ซงเปนขอคาถามทเกยวกบความรทนกเรยนไดเรยนรในหองเรยน วานกเรยนมความรมากเพยงใด บกพรองทใด จะไดสอนซอมเสรม หรอวดดความพรอมทจะขนบทเรยนใหม ฯลฯ ตามแตทครปรารถนา

2. แบบทดสอบมาตรฐาน แบบทดสอบประเภทนสรางขนจากผ เชยวชาญในแตละสาขาหรอจากทครสอนวชานน แตผานการทดลองหาคณภาพหลายครงจนกระทงมคณภาพดพอจงสรางเกณฑปกต (Norm) ของแบบทดสอบนนสามารถใชเปนหลกและเปรยบเทยบผล เพอประเมนคาการเรยนการสอนในเรองใดๆกได จะใชวดอตราความงอกงามของเดกแตละวยในแตละกลมแตละภาคกได จะใชสาหรบใหครวนจฉยความรระหวางวชาตางๆในเดกแตละคนกได นอกจากน บญชม ศรสะอาด (2545:50) ไดกลาววา แบบทดสอบความร หมายถง แบบทดสอบทใชวดความรความสามารถของบคคลในดานวชาการ ซงเปนผลมาจากการเรยนรในเนอหาสาระและตามจดประสงคของวชา หรอเนอหาทสอบนน โดยทวไปจะวดความรในวชาตางๆทเรยนในโรงเรยน วทยาลย มหาวทยาลย หรอสถาบนการศกษาตางๆ อาจจาแนกไดเปน 2 ประเภท คอ

1. แบบทดสอบองเกณฑ (Criterion Referenced test) หมายถง แบบทดสอบทสรางขนตามจดประสงคเชงพฤตกรรม มคะแนนจดตดหรอคะแนนเกณฑสาหรบใชตดสนวา ผสอบมความรตามเกณฑทกาหนดไวหรอไม การวดตรงตามจดประสงคเปนหวใจสาคญของขอสอบในแบบทดสอบประเภทน

2. แบบทดสอบองกลม (Norm Referenced Test) หมายถง แบบทดสอบทมงสรางขนเพอวดใหครอบคลมหลกสตร จงสรางตามตารางวเคราะหหลกสตร ความสามารถในการจาแนกผ สอบตามความเกงออนไดด เปนหวใจสาคญของขอสอบในแบบทดสอบประเภทน การรายงานผลการสอบอาศยคะแนนมาตรฐานซงเปนคะแนนทสามารถใหความหมายแสดงถงสถานภาพความสามารถของบคคลนนเมอเปรยบเทยบกบบคคลอนๆ ทใชเปนกลมเปรยบเทยบ

จากขอความดงกลาว สรปไดวา แบบทดสอบวดความร หมายถง แบบทดสอบทใชวดความร ความสามารถของบคคล ซงเปนผลมาจากการเรยนรในเนอหาวชาทสอบนน ซงในการ

24

วจยครงน ใชแบบทดสอบวดความรทางการเรยนทเปนแบบทดสอบองกลมและเปนแบบทดสอบมาตรฐาน

2.3.3 การสรางแบบทดสอบวดความร แบบทดสอบวดความร ใชในการวจยครงน เปนแบบทดสอบองกลม ซง บญชม

ศรสะอาด (2545:56-58) ไดกลาวถงการสรางแบบทดสอบวดความรทางการเรยนแบบองกลมไดดาเนนการตามขนตอนดงน

1. วเคราะหจดประสงค เนอหาวชาและทาตารางกาหนดลกษณะขอสอบขนแรกสด จะตองทาการวเคราะห วาวชาหรอหวขอทจะสรางขอสอบวดนน มจดประสงคของการสอนหรอจดประสงคของการเรยนรอะไร ทาการวเคราะหเนอหาวชาวามโครงสรางอยางไร จดเขยนหวขอใหญหวขอยอยทกหวขอพจารณาความเกยวโยง ความสมพนธระหวางเนอหาเหลานน จากนนกทาตารางกาหนดลกษณะขอสอบหรอทเรยกกนวาตารางหลกสตร ตารางนม 2 มต คอ ดานเนอหา กบดานสมรรถภาพทตองการวด และพจารณาวาออกขอสอบทงหมดกขอ เขยนจานวนขอลงในชองรวมชองสดทาย จากนนพจารณาวาหวขอเรองใดสาคญมากนอยเขยนเรยงลาดบความสาคญลงไป แลวกาหนดจานวนขอสอบทจะวดในแตละหวขอตามอนดบความสาคญ จากนนกาหนดจานวนขอสอบทจะวดในแตละชองวาเรองนนตองการใหเกดสมรรถภาพดานใดมาก

2. กาหนดรปแบบของคาถามและศกษาวธเขยนขอสอบ ทาการพจารณาและตดสนใจวาจะใชคาถามรปแบบใด ศกษาวธการเขยนขอสอบ หลกในการเขยนขอคาถาม ศกษาวธเขยนขอสอบสมรรถภาพดานตางๆศกษาเทคโนโลยในการเขยนขอสอบเพอนามาใชเปนหลกในการเขยนขอสอบ

3. เขยนขอสอบ ลงมอเขยนขอสอบ ใชตารางกาหนดลกษณะของขอสอบทจดทาไวในขนท 1 เปนกรอบซงจะทาใหสามารถออกขอสอบวดไดครอบคลมทกหวขอเนอหา และทกสมรรถภาพ รปแบบและเทคนคในการเขยนขอสอบยดตามทศกษาในขนท 2

4. ตรวจทานขอสอบ นาขอสอบทเขยนไวในขนท 3 มาพจารณาทบทวนอกครงหนงโดยพจารณาถงความถกตองตามหลกวชา พจารณาวาแตละขอวดในเนอหาและสมรรถภาพตามตารางกาหนดลกษณะขอสอบหรอไม ภาษาทใชเขยนมความชดเจนเขาใจงายเหมาะสมดแลวหรอไม ตวถกตงลวงเหมาะสมเขาหลกเกณฑหรอไม หลงจากพจารณาเองแลว นาไปใหผ เชยวชาญดานการวดผล และดานเนอหาสาระ พจารณาขอบกพรอง แลวนาเอาขอวจารณเหลานนมาพจารณาปรบปรงแกไขใหเหมาะสมยงขน

25

5. พมพแบบทดสอบฉบบทดลอง นาแบบทดสอบทงหมดมาพมพแบบทดสอบ โดยจดพมพคาชแจงหรอคาอธบายวธทาแบบทดสอบไวทปกของแบบทดสอบอยางละเอยด และชดเจน การจดพมพวางรปแบบใหเหมาะสม

6. ทดลองใช วเคราะหคณภาพ และปรบปรง นาแบบทดสอบไปทดสอบกบกลมทคลายคลงกบกลมตวอยางทจะสอบจรง ซงไดเรยนในวชาหรอเนอหาทสอนแลว นาผลการสอบมาตรวจสอบใหคะแนนทาการวเคราะหแบบองกลม คดเลอกเอาขอสอบทมคณภาพเขาเกณฑตามจานวนทตองการ ถาขอทเขาเกณฑมจานวนมากกวาจานวนทตองการกตดขอทมเนอหาทมากกวาตองการ ซงเปนขอทมอานาจจาแนกตาสด ออกตามลาดบ นาเอาผลการสอบทคดเฉพาะขอสอบทเขาเกณฑเหลานน มาคานวณหาคาความเชอมน

7. พมพแบบทดสอบฉบบจรง นาขอสอบทมอานาจจาแนก และระดบความยากงายเขาเกณฑ ตามจานวนทตองการในขอท 6 มาพมพเปนแบบทดสอบฉบบจรงทจะใชจรง ซงตองมคาชแจงวธทาดวย และในการพมพนอกจากจะใชรปแบบทเหมาะสมแลวควรคานงถงความประณต ความถกตอง ซงจะตองตรวจทานใหด

จากขอความดงกลาวขางตน สรปไดวา การสรางแบบทดสอบวดความรทางการเรยนองกลมนน ควรจะสรางตามลาดบขนตอน เรมจากการวเคราะหจดประสงค เนอหาวชา และทาตารางวเคราะหขอสอบกาหนดรปแบบของขอคาถามและศกษาวธเขยนขอสอบ ตรวจทานขอสอบ พมพแบบทดสอบฉบบทดลอง ทดลองใช วเคราะหคณภาพและปรบปรง และพมพแบบทดสอบฉบบจรง ขอควรคานงถงอกประการหนง คอ หลกในการเขยนขอสอบแบบเลอกตอบ

2.3.4 หลกในการเขยนขอสอบแบบเลอกตอบ เนองจากขอสอบปรนยแบบเลอกตอบเปนทนยมกนมากทสด จงมผ เสนอแนะ

หลกการสรางไวหลายทานซง วเชยร เกตสงห (2530 : 34-42) ไดสรปหลกของ ธอรนไดร เฮกเกน และ ชวาล แพรตกล รวบรวมไวดงน 1. ควรใชตวนา (stem) ใหเปนประโยคสมบรณ แตถาจะใชแบบใหตอกนไดสนททกตวเลอก

2. พยายามใชตวเลอกสนๆโดยตดคาซาออกหรอนาคาซาไปไวในตวคาถามกได 3. ถาไมจาเปนแลวไมควรใชคาถามปฏเสธ ถาจาเปนกแสดงใหเหนวาเปน

คาถามปฏเสธ

26

4. เขยนตวคาถามใหชดเจน อานแลวเขาใจวาถามอะไร และตวเลอกกควรเปนคาตอบทตรงคาถาม (ไมวาจะผดหรอถก) กลาวคอ ทงตวคาถามและตวลวงปนกนไดอยางเหมาะสมนนเอง 5. ตวเลอกทใชเปนตวลวงตองมเหตผลพอทจะเปนตวลวงได กลาวคอ ถาเดกไมรอาจเลอกตอบขอเหลานน ไมผดจนเหนไดชด

6. อยาใชคาฟ มเฟอยในตวคาถาม ขอความใดทไมจาเปนกตดทงเสย (ยกเวนกรณทตองการใหอานจบใจความ)

7. อยาพยายามใชตวเลอกทผกพนกน เชน ขอหนงเกยวพนไปถงขออน หรอมความหมายคลมเครอไปถงขออนๆดวย

8. ระวงการใชตวเลอกปลายเปด(Open End) เชน ไมมขอใดถก หรอ ผดทกขอ ถาจะใชตองใชใหเหมาะ คอ ใหมโอกาสเปนขอถกดวย และถาเปนตวลวง กตองมคณคาพอทเดกไมรจรง อาจเลอกตอบดวย และทตองระวงเปนพเศษกคอ อยาใชกบขอสอบทมคาตอบทไมถกตอง 100% เปนอนขาด

9. เรยงลาดบตวเลอกทเปนตวเลอก หรอปรมาณทบอกความมากนอย สงตา ทงเพอสะดวกสาหรบนกเรยน ทจะหาคาตอบ

10. พยายามกระจายตวถก ใหอยคละกน คอ ใหตวถกอยขอ ก. บาง ข. บาง ค. บาง ง. บาง หรออยาเรยงลาดบอยางมระบบทางทดควรเรยงตามขอ 9 หรอเรยงตามความสนความยาวของตวเลอก จะไดเปนการกระจายตวเลอกทถกไปในตวดวย

11. ภาษาทใชในการเขยนคาถามและตวเลอกใหมความยากงายพอเหมาะกบนกเรยนไมควรใชคาศพทยากๆสาหรบเดกเลก

12. พยายามใชรปภาพประกอบ ถาสามารถทาได การใชรปภาพประกอบบางครง อาจชวยใหเดกเขาใจคาถามไดแจมแจงขน หรอบางรปภาพอาจจะแสดงในสงทไมสามารถเขยนเปนตวหนงสอได หรอแสดงไดดกวาการใชภาษาและการใชภาพจะวดสมองไดลกกวาดวย

13. ขอหน งๆควรใ ชตว เ ลอก 4 - 5 ตว (ยกเ วนขอสอบเดก ท ตากวาช นประถมศกษาปท 4 อาจใชตวเลอก 3 ตวกได) เพราะการใชตวเลอกมาก จะชวยใหโอกาสทจะเดาถกลดนอยลง

14. อยาแนะนาคาตอบดวยวธการใดๆกตาม จากขอความดงกลาวขางตน สรปไดวา ในการเขยนขอสอบแบบปรนยเลอกตอบควร

คานงหลกการเขยนขอสอบ เชน คาถามจะตองมความชดเจน ถกตองทางภาษา และตวเลอกจะตองม

27

ความเหมาะสม เปนตน เพอจะทาใหขอสอบเปนตวแทนทดของความรทางการเรยนและสามารถประเมนผลการเรยนของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ

2.3.5 คณลกษณะของแบบทดสอบวดความรทางการเรยนทด ชวาล แพรตกล (2528 : 123-136) กลาวถง คณลกษณะของแบบทดสอบทดไว

ดงน 1 . ตองเ ทยงตรง (Validity) หมายถง คณสมบต ทจะทาใหผ ใ ชบรรลถ ง

วตถประสงค แบบทดสอบทมความเทยงตรงสง คอ แบบทดสอบทสามารถทาหนาทวดสงทตองการวดไดอยางถกตองตามความมงหมาย

2. ตองยตธรรม (Fair) คอ โจทยคาถามทงหลายไมมชองทางแนะใหเดกเดาคาตอบได ไมเปดโอกาสใหเดกเกยจครานทจะดตาราแตตอบไดด

3. ตองถามลก (Searching) วดความลกซงของวทยาการตามแนวดงทวดมากกวาตามแนวกวางวารมากนอยเพยงใด

4. ตองยวยเปนเยยงอยาง (Exemplary) คาถามมลกษณะทาทายชกชวนใหคด เดกสอบแลวมความอยากรมากเพยงใด

5. ตองจาเพาะเจาะจง (Definite) เดกอานคาถามแลวตองเขาใจแจมชดวาครถามถงอะไรหรอใหคดอะไร ไมถามคลมเครอ

6. ตองเปนปรนย (Objectivity) หมายถง คณสมบต 3 ประการ คอ 6.1 แจมชดในความหมายของคาถาม 6.2 แจมชดในวธการตรวจหรอมาตรฐานการใหคะแนน 6.3 แจมชดในการแปลความหมายของคะแนน 7. ตองมประสทธภาพ (Efficiency) คอ สามารถใหคะแนนทเทยงตรงและเชอถอ

ไดมากทสดภายในเวลา แรงงานและเงนนอยทสดดวย 8. ตองยากพอเหมาะ (Difficulty) 9. ตองมอานาจจาแนก (Discrimination) คอ สามารถแยกแยะเดกออกเปนประเภทๆไดทกระดบตงแตออนสดจนถงเกงทสด 10. ตองเชอมนได (Reliability) คอ ขอสอบนนสามารถใหคะแนนไดคงทแนนอนไมแปรผน จากขอความขางตน สรปวา แบบทดสอบทดจะตองมลกษณะทสาคญ คอ ตองมเทยงตรง ยตธรรม ถามลก คาถามยวย ตองจาเพาะเจาะจงเปนปรนยมประสทธภาพ ยากพอเหมาะ ม

28

อานาจจาแนก และตองเชอมนได จงเปนขอสอบทดมมาตรฐาน และใชวดความรทางการเรยนไดตรงตามจดประสงคของผวดอยางแทจรง 2.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

2.4.1 ความหมายทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร คลอฟ เฟอ ร ( Klopfer.1971:568-573) ใ หความหมายทกษะกระบวนทาง

วทยาศาสตรไววา ทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการทใชในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร

ปเตอรสน (Perterson.1978:153) ไดใหความหมายทกษะทางวทยาศาสตรไววา เปนปฏบตการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรทประกอบดวย การสงเกต การตงคาถาม การทดลอง การเปรยบเทยบ การสรปพาดพง การสรปหลกเกณฑ และการสอความหมายและการนาไปใช

แอนเดอรสน (Anderson. 1978: 15) ไดใหความหมายทกษะทางวทยาศาสตรไววา เปนวธการทนกวทยาศาสตรใชในการเสาะแสวงหาความร ความหมายทสาคญของกระบวนการในการเสาะแสวงหาความร ทาใหเกดพฒนาการทางดานสตปญญา

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2550: 1) ใหความหมายทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรไววา เปนพฤตกรรมทเกดจากการปฏบตและการฝกฝนความคดอยางมระบบซงกอใหเกดความงอกงามทางสตปญญา

วรรณทพา รอดแรงคา และจต นวนแกว (2533: V) ใหความหมายทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรไววา เปนทกษะทางสตปญญาทนกวทยาศาสตรและผ ทนาวธการทางวทยาศาสตรมาแกปญหา ใชในการศกษาคนควา สบเสาะหาความรและแกไขปญหาตางๆ

สนย คลายนล และคนอนๆ (2546: 10) ไดอธบายวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการหรอกจกรรมทใชปฏบตจนเกดความชานาญ หรอเกดทกษะในกจกรรมทใชปฏบตจนเกดความชานาญ หรอเกดทกษะในกจกรรมนนๆในทางวทยาศาสตร

วชชดา งามอกษร (2541:39) ไดสรปทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรไววา ทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการสบเสาะหาความรโดยผานกระบวนการปฏบตและการฝกฝนอยางเปนระบบ จนเกดความคลองแคลว และชานาญ

จากการศกษานยามความหมายทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร จากนกการศกษาหลายๆทานทกลาวมาน ผวจยสรปไดวาทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรเปนการปฏบตการสบเสาะหา

29

ความรทางวทยาศาสตร โดยใชพฤตกรรมทเกดจากการฝกฝน ความคดอยางเปนระบบ และฝกปฏบตจนเกดความชานาญ เพอใชในการศกษาคนควา แกไขปญหาและการสบเสาะหาความร

2.4.2 ประเภทของทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร สมาคมเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตรแหงอเมรกา (นงนช สหสด. 2545:13 อางองจาก The America Association for the Science.1970:33-176 ) ไดแบงทกษะทางวทยาศาสตรเปน 13 กระบวนการดวยกนโดยแบงออกเปน 2 ประเภท ใหญๆ ดงน คอ 1. ทกษะเบองตน จดไดเปน 8 ทกษะ ดงน 1.1 การสงเกต (Observing) หมายถง การใชประสาทสมผสซงไดแก จมก ตา ห ลน และผวกาย เพอเกบรวบรวมขอมล คณลกษณะ และรายละเอยดของสงของหรอปรากฏการณอยางใดอยางหนงทงทเปนเชงปรมาณและคณภาพ 1.2 การวด (Measurement) หมายถง การใชเครองมอตางๆเพอเกบรวบรวมขอมลรวมทงการกะประมาณคาทควรจะวดได 1.3 การใชจานวนเลข (Using Number) หมายถง การนาตวเลขมากาหนดคณลกษณะตางๆ เชน ความกวาง ความยาว ความสง พนท ปรมาตร หรอจานวนของตางๆรวมทงการคานวณเบองตน เชน การหาคาเฉลยหรออตราสวน 1.4 การจดพวก (Classifying) หมายถง การจาแนกสงของหรอเหตการณออกเปนประเภทตางๆโดยพจารณาจากคณสมบตทเหมอนกน สมพนธกน หรอตางกนของสงของหรอเหตการณนนๆซงอาจมวธแบงไดหลายวธทงนขนยกบเกณฑทใช 1.5 การสอความหมาย (Communicating) หมายถง การพดหรอการแสดงสญลกษณตางๆ เชน แผนภม สมการ กราฟ หรออกษร เปนตน เพอใหบคคลอนเขาใจหรอรบทราบความคด ความรสกตางๆ ไดตามตองการ 1.6 การใชความสมพนธเกยวกบมตกบเวลา (Using Space -time Relationship) หมายถง การนาเอาความสมพนธระหวางมตกบเวลา หรอมตกบมต หรอเวลากบเวลามาอธบายสงใดสงหนงหรอสถานการณใดสถานการณหนง ในทนมต หมายถง คณสมบตเกยวกบความกวาง ความยาว รปราง สมมาตร หรอตาแหนงทอยของสงใดสงหนง ความสมพนธระหวางมตกบมต เชน ความสมพนธระหวางจงหวะการแกวงของลกตมนาฬกากบจงหวะการเตนของชพจรความสมพนธระหวางเวลากบเวลา เชน การหาตาแหนงของวตถทเคลอนทเมอเวลาเปลยนไป 1.7 การสรปอางอง (Infering) หมายถง การอธบายปรากฏการณหรอขอเทจจรงตางๆโดยอาศยขอมลทสงเกตไดประกอบกบประสบการณเดม

30

1.8 การทานาย (Predicting) หมายถง การคาดคะเนสงทจะเกดขนในอนาคต นาจะเปนอยางไร โดยอาศยหลกฐานสวนใหญทไดจากการสงเกต หรอการวดประกอบการสรปอางอง 2. ทกษะเชงซอน จดได 5 ทกษะ ดงน 2.1 การใหนยามเชงปฏบตการณ (Defining Operationally) หมายถง การใหความหมายของสงใดสงหนง ในรปทสงเกต วด หรอนามาปฏบตการไดดวยบอกดวยวาในสถานการณหนงๆจะมวธสงเกตหรอวธวดสงนนอยางไร 2.2 การกาหนดและควบคมตวแปร (Identifying, Controllling and Manipulating Variable) การกาหนดตวแปร หมายถง การแยกตวแปรตางๆออกเปนตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรอนๆ ทตองการควบคม การควบคมตวแปร หมายถง การพยายามทาใหสรปไดวาผลการทดลอง (ตวแปรตาม) เปนผลมาจากตวแปรตน โดยการควบคมตวแปรอนๆทอาจมผลตอตวแปรตาม 2.3 การสรางสมมตฐาน (Formulating Hypothesis) หมายถง การคาดคะเนวาตวแปรตางๆจะมความสมพนธกนอยางไร เปนการลงขอสรปคาอธบายโดยอาศยการสงเกตหรอการสรปอางองเปนพนฐาน 2.4 การประมวลผลและการตความหมายขอมล(Data Processing and Interpreting) การประมวลผลขอมล หมายถง การรวบรวมขอมลใหอยในรปตาราง ขอความหรอขอความกงตาราง หรอกราฟ และการคานวณคาสถตพนฐานจากขอมล 2.5 การออกแบบการทดลอง (Designing and Investigation) หมายถง การกาหนดโครงการทดลองเพอเกบรวบรวมขอมลมาทดสอบสมมตฐาน โดยคานงถง นยามปฏบตการของตวแปรตางๆทเกยวของ การควบคมตวแปรตางๆเครองมอและวธการทจะใชในการเกบรวบรวมขอมล สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2550 :1-16) ไดกลาวถง ทกษะทางวทยาศาสตรวาม 13 ทกษะ ดงตอไปน 1. การสงเกต (Observing) หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ไดแก ห ตาจมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณโดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนนๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป 2. การวด (Measurement) หมายถง การเลอกใชเครองมอทาการวดหาปรมาณของสงตางๆออกมาเปนตวเลข ทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตอง โดยมหนวยกากบเสมอ 3. การจาแนกประเภท (Classifying) หมายถง การแบงพวกหรอเรยงลาดบวตถหรอสงทอยในปรากฏการณโดยมเกณฑดงกลาว อาจใชความเหมอนความแตกตางหรอความสมพนธอยางใดอยางหนงกได

31

4. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา (Space/space Relationship and Space/ time Relationship) หมายถง ทวางทวตถนนครองอย ซงจะมรปรางเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลวสเปสของวตถจะม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว ความสง 4.1 ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวางตาแหนงทอยของวตถกบอกวตถหนง 4.2 ความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนตาแหนงทอยของวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบเวลา 5. การคานวณ (Using Number) หมายถง การนบจานวนของวตถและการนบตวเลขแสดงจานวนทนบไดมาคดคานวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลย 6. การจดกระทาและสอความหมายขอมล (Organizing Data and Communition) หมายถง การนาขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง และจากแหลงอนๆ มาจดกระทาเสยใหม โดยการหาความถ เรยงลาดบ จดประเภท หรอคานวณคาใหม เพอใหคนอนเขาใจความหมายของขอมลชดนนดขน โดยอาจเสนอในรปของตาราง 7. การลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพมความเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย 8. การพยากรณ (Predicting) หมายถง การสรปคาตอบลวงหนากอนจะทดลอง โดยอาศยปรากฏการณทเกดซาๆ หลกการ กฎ หรอทฤษฏทมอยแลวในเรองนนๆมาชวยในการสรป 9. การตงสมมตฐาน (Formulating Hypothesis) หมายถง การคดหาคาตอบลวงหนาจะทาการทดลอง โดยอาศยหลกการสงเกต ความร ประสบการณเดมเปนพนฐานคาตอบทคดลวงหนานยงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎหรอทฤษฏมากอน สมมตฐานหรอคาตอบทคดไวลวงหนานมกกลาวไวเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตนกบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไวอาจถกหรอผดกได ซงจะทราบไดภายหลงการทดลองหาคาตอบเพอสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานทตงไว

10. การกาหนดนยามเชงปฏบตการ(Defining Operationally) หมายถง การกาหนดความหมายและขอบเขตของคาตางๆใหเขาใจตรงกนและสามารถสงเกตหรอวดได 11. การกาหนดและควบคมตวแปร (Identifying, Controllling and Manipulating Variable) หมายถง การชบงตวแปรทตองการควบคมในสมมตฐานหนงๆ - ตวแปรตน คอ สงทเปนสาเหตททาใหเกดผลตางๆหรอสงทเราตองการทดลองดวาเปนสาเหตทกอใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม

32

- ตวแปรตาม คอ สงทเปนผลเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหตเปลยนไป ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนตามไปดวย - ตวแปรควบคม คอ สงอนๆนอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลองดวย ซงจะตองควบคมใหเหมอนๆกน มเชนนนอาจทาใหผลการทดลองคลาดเคลอน 12. การทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบตการเพอหาคาตอบหรอทดสอบสมมตฐานทตงไวในการทดลอง จะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ 12.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนลงมอทดลอง เพอกาหนดวธการทดลอง อปกรณและสารเคมทจะตองใชในการทดลอง 12.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรง 12.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลองซงอาจเปนผลจากการสงเกต การวด และอนๆ 13. การตความหมายขอมลและลงขอสรป ( interepretting Data and Conclusion ) การแปลความหมายหรอการบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การตความหมายขอมลในบางครง อาจตองใชทกษะทางวทยาศาสตรอนๆดวย เชน ทกษะการสงเกต ทกษะการคานวณ เปนตน การลงขอสรป หมายถง การสรปความสมพนธของขอมลทงหมด ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ แปลความหมาย หรอบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอยได บอกความสมพนธของขอมลทมอยได ทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรทง 13 ทกษะ ทกลาวมา แบงเปน 2 ประเภทใหญๆคอ ทกษะขนพนฐาน (Basic Science Process Skills) และทกษะขนบรณการ (Integrated Science Process Skills ) ซงผวจยไดนาเอาทกษะขนพนฐานบางทกษะและทกษะขนบรณาการมาศกษาในครงน 2.4.3 การสรางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร 1. แบบทดสอบวดวดความสามารถจรง ลกษณะของแบบทดสอบจะเปนขอคาถามทเปนปญหาใหผ เรยนคดและเขยนคาตอบเอง โดยปญหาจะตองมความหมายตอผ เรยน มความสาคญเพยงพอ และเรยนแบบสภาพจรงของผ เรยน เหมาะสมกบวยและสภาพจรงของเขา แบทดสอบทงฉบบจะตองครอบคลมและเปนตวแทนของเนอหาวชาทกาหนดไวในหลกสตร ในการตอบผสอบจะใชความรความสามารถหลายดาน ตองคดอยางลกซง มวธการและขนตอนทเหนถงการใชปญญา ความรสกและความสามารถในการ

33

ปฏบตของผสอบ คะแนนจะตองมเกณฑการใหคะแนนสมบรณของคาตอบ หรอขนตอนทชดเจนตามเกณฑ (Rubric) ทกาหนดไว 2. การสรางแบบทดสอบวดความสามารถจรง ไดมนกการวดผลการศกษาทงในและตางประเทศนาเสนอขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดความสามารถจรงไวหลายๆทาน ดงน กลอนลนด (Gronlund.1977: 75-76) เสนอกฎการตงคาถามแบบทดสอบวดความสามารถจรงเพอใหขอสอบมคณภาพสงไวดงน 1. ใหใชแบบทดสอบวดความสามารถจรงเพอวดผลการเรยนทซบซอนเทานน 2. เชอมโยงคาถามกบผลการเรยนรทตองการวดโดยตรงทสดเทาทจะเปนไปได 3. สรางคาถามทนกเรยนเขาใจอยางชดเจน 4. ไมมตวเลอกของคาถามใหนกเรยนเลอกตอบยกเวนวาผลการเรยนตองการใหเปนเชนนน 5. ใหเวลาในการตอบอยางเพยงพอ และระบเวลาไวในการตอบคาถามดวย ฮอบกนส และแอนเตส (Hopkins and Antes. 1990 : 233-234) เสนอขอแนะนาในการสรางและพฒนาแบบทดสอบวดความสามารถจรงไวดงน 1. ใชแบบทดสอบวดความสามารถจรงเมอตองการคาตอบของนกเรยนทเปน การอธบาย การเปรยบเทยบความเหมอน การเปรยบเทยบความแตกตาง การบรรยาย การวเคราะห การสงเคราะห หรอประเมนผล 2. ไมใชแบบทดสอบวดความสามารถจรงในการวดความจา 3. ใชถอยคาในการตงคาถามทชดเจนและกระชบ 4. ตงคาถามดวยสถานการณใหมๆ ทนกเรยนไมคนเคย ไมเชนนนนกเรยนกจะจาสงทเรยนมาแลวนนมาตอบแบบเดมๆ 5. กาหนดขอบเขตในการตอบทตองการไวในขอสอบดวย และขดจากดในการตอบควรกาหนดตามเนอหาทนกเรยนไดเรยน นอกจากนความยากของคาตอบทตองการกอาจจะกาหนดโดยเวลา จานวนขอ หรอปรมาณทวางในกระดาษคาตอบสาหรบเขยน 6. บอกใหนกเรยนรวาจะจดการกบคาศพทเฉพาะหรอศพทเทคนคในเนอหาทจะสอบอยางไร นกเรยนควรรวาจะตองใหคาจากดความหรออธบายคาเหลานในการตอบดวยหรอไม 7. เขยนขอสอบเปนขอๆเพอวดดานตางๆทไดศกษามา และไมควรออกขอสอบทใหผสอบนาขอมลทวไปมาตอบ 8. ถอยคาทใชในการสอบหรอคาสงจะตองมความหมายชดเจน

34

9. ใหนกเรยนแสดงคาตอบขอสอบดวยชดขอสอบชดเดยวกนและเหมอนกน 10. เลอกใชแบบทดสอบวดความสามารถจรง เพอวดทกษะการเขยน การสอสารหรอการจดองคประกอบเทานน เวอรด (Ward.1999:130) ใหคาแนะนาสาหรบการเขยนแบบทดสอบวดความสามารถจรงไว 5 รปแบบ ดงน 1. ตงคาถามเกยวกบความคดรวบยอดทสาคญ 2. ใหนกเรยนแสดงความรของเขา ไมใชรายงานขอมลทมอยแลว 3. ใหนกเรยนแสดงความสามารถของเขาอยางสมบรณทสดเทาทจะทาได 4. คาถามตองสนและชดเจนมากกวาทจะเปนคาถามทวๆไป 5. แจงหวขอทจะใหคะแนนใหผสอบทราบกอนทาขอสอบทกครง บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2544:34-41) ไดใหขอแนะนาในการสรางขอสอบอตนยใหมคณภาพ ตองคานงถงจดออน 2 ประการ คอ ทาอยางไรจงจะสรางคาถามใหสามารถวดในสงทตองการวด และทาอยางไรจงจะทาใหการตรวจขอสอบอตนยมความนาเชอถอมากทสด ดงนนในการสรางขอสอบจะตองเขยนขอคาถาม และกาหนดแนวการตอบและเกณฑสาหรบตดสนใหคะแนนอยางละเอยดดวย สาเหตหนงททาใหคะแนนในการตรวจเชอถอไมคอยได เพราะการละเลยสวนนไป ดงนนการสรางขอสอบอตนยจงควรคานงถงขอแนะนาตอไปน 1. วเคราะหจดประสงคของวชาทจะออกขอสอบใหละเอยดครอบคลม และเลอกรปแบบคาถามใหเหมาะสมกบจดประสงคนนๆ 2. เขยนคาถามใหชดเจนและตรงจด ระบใหแนชดวาตองการใหผตอบทาอยางไร 3. เขยนคาชแจงใหละเอยดและชดเจน 4. ควรเขยนขอสอบแบบจากดคาตอบ มากกวาขอสอบแบบไมจากดคาตอบเพอใหการตรวจมเชอมนสง 5. หลกเลยงคาถามประเภทวดความจาอยางเดยว เพราะการวดความจาสามารถใชขอสอบปรนยอนๆวดไดดกวา 6. ควรเขยนขอสอบใหมากขอ และหลายรปแบบ เพอใหครอบคลมเนอหา และสงทตองการจะวด ซงชวยใหการมความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) สงขน 7. ควรกาหนดเวลาทใชตอบแตละขออยางคราวๆ การคาดคะเนเวลาทควรใช เขยนตอบจะเปนการชวยใหผตอบสามารถกาหนดขอบเขตในการตอบไดเหมาะสม และสามารถทาขออนๆไดทน

35

8. ควรเฉลยคาตอบไวทงคาตอบทถกตองและแนวคาตอบอนๆทควรจะเปนเพอสามารถใหคะแนนไดเชอมนยงขนและยงเปนการตรวจสอบดวาโจทยชดเจนพอทจะใหตอบตามคาเฉลยไวหรอไม อกทงเปนการคาดคะเนคะแนนและเวลาใหตอบทเหมาะสมอกดวย 9. ถาขอสอบมมากขอ และยากไมเทากน ควรจดเรยงลาดบจากงายไปหายาก เพอยวยใหผตอบเกดกาลงใจในการตอบ การใหขอยากไวตอนตนอาจทาใหเดกตกใจหรอเสยขวญ ซงจะกระทบกระเทอนคะแนนขออนๆได ดงนนควรเขยนคาชแจงใหนกเรยนเลอกตอบขอใดกอนกไดเพอใหนกเรยนเลอกทาของายตามความรสกของนกเรยนเอง 10. ถาเปนไปไดควรออกขอสอบใหมความยากใกลเคยงกน 11. ใหผ อนทมความรในสาขาวชาทออกขอสอบ อาน วพากษวจารณ เพอตรวจสอบขอบกพรอง เชน เขยนคาถามครอบคลมสงสาคญทตองการวดหรอไม คาถามยากพอเหมาะหรอไม 12. หลกเลยงวธการสอบโดยใหเปดตารา เพราะการสอบโดยใหเปดตาราดไดน เดกทเรยนเกงอยแลวมความชานาญในการใชหนงสอ มทกษะการอาน มความคลองแคลว มความพยายาม และมความอดทนสงกวาเดกทเรยนออน ดงนนเดกเกง จงมแนวโนมทจะไดคะแนนสงกวาปกต สวนเดกออนจะมแนวโนมทจะไดคะแนนตาลงกวาเดม เพราะมวแตคนหาคาตอบจนไมสามารถจะตอบไดทนตามกาหนดเวลา 13. ไมควรออกขอสอบใหเลอกตอบเพยงบางขอ เพราะนกเรยนอาจจะเลอกตอบขอตางกน ซงจะทาใหเกดความแตกตางในตวขอสอบเอง คะแนนของแตละคนจงขนอยกบขอทเลอกทา ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2539 : 86-88) ไดเสนอหลกการสรางขอคาถามแบบวดความสามารถจรงไว 5 ขอดงน 1. ดจดประสงคของการสอบกอน แลวจงเขยนขอคาถาม 2. ควรใชคาถามทมความกระจางชด ดวยหลกการถามและหลกภาษา ทงนเพอไมใหผสอบเขาใจผด หรอมวตความหมายของคาถามทเปนไปไดหลายแงหลายมม 3. คาถามหนงๆควรเปนเรองเดยว ทงเพอใหผตอบสามารถตอบตรงเปาหมายทผถามตองการ 4. คาถามควรคานงถงเวลาทผตอบทาการตอบ 5. คาถามทกคาถามผสอบควรทาเฉลยไว และวางแผนการใหคะแนนแตละสวนวาเปนเทาไรในเวลาทจากดไว คาตอบทสมบรณทสดควรเปนอยางไร เพอใชเปรยบเทยบ

36

3. กฎเกณฑการใหคะแนน (Scoring Rubric) 1. ความหมายของกฎเกณฑการใหคะแนน สเตนมารค (Stenmark.1991:24) ไดอธบายถงกฎเกณการใหคะแนนทใชสาหรบคาถามแบบปลายเปด (Open- ended QUESTIONS) ซงปรบปรงมาจาก California Assessment Program Grade 12 Generalizated Rubric ไววา กฏเกณฑการใหคะแนนเฉพาะ (Specific Rubric)เปนแนวทางในการใหคะแนนเฉพาะของคาถามแบบปลายปดในแตละขอ สาหรบกฏเกณฑการใหคะแนนทวไป (General Rubric) จะเปนตวแบบของเกณฑการคะแนนเพอใชพจารณากฎเกณฑเฉพาะ รายละเอยดจะเปลยนแปลงสาหรบระดบคะแนนทแตกตางกน แนวคดพนฐาน สมารถประยกตใชได คอทน (Courtney.1996:77-79)อธบายวา เปนคาแนะนาทเกยวกบการใหคะแนนถาระบบการใหคะแนนโดยใชกฏเกณฑการใหคะแนนทม 5 ระดบ นกเรยนจะได คะแนนเตมกตอเมอสามารถทาไดครบทกอยางทระบไว กฎเกณฑการใหคะแนนเนนการแสดงความสามารถของนกเรยนในดานความเขาใจในความคดรวบยอด ความรเกยวกบกระบวนการหรอขนตอน ทกษะในการแกปญหา การใชเทคโนโลยใหมๆ ในการประมวลผลขอมล และการสอความหมายกบผ อน เสาวนย เกรยร (2540:159) กลาววา เปนเครองมอในการใหคะแนนทประกอบดวยประเดนตางๆ(Crteria) ทจะใชพจารณางานหนงๆ และคาอธบายระดบคณภาพของแตละประเดนประเมน ซงอาจเรยงลาดบตงแตดเลศไปจนถงตองปรบปรง หรอใหเปนระดบตวเลขตงแตมากทสด(เชน 4) ไปจนถงนอยทสด (เชน 0 ) ประเดนประเมนอาจกาหนดเพมเตมไดหลายขอ คาอธบายระดบคณภาพควรอธบายใหชดเจนทสด กระชบทสด เปนคาอธบายทสามารถบอกไดวาทาไมจงตองดเลศ ด ปรบปรง

บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2544:90) ใหความหมายของกฏเกณฑการใหคะแนนวาเปนชดของแนวทางในการใหคะแนนผลการปฏบตเรองใดเรองหนง สาหรบใชประเมนคณภาพการปฏบตงานของผ เรยน แนวทางในการใหคะแนนนน อาจทาในรปของมาตรประเมนคา หรอแบบตรวจสอบรายการ จากผลการศกษาดงกลาว ผวจยใหความหมายของกฏเกณฑการใหคะแนนวาหมายถงแนวทางทกาหนดขนเพอชบอกระดบของพฤตกรรม คณภาพของกระบวนการทางานและผลลพธเพอสงทตองการ ซงจะตองมการกาหนดเปนมาตรวด และรายการคณลกษณะทบรรยายถงความสามารถ ในการแสดงออก ของแตละจดในมาตรวด และรายการคณลกษณะทบรรยายถงความสามารถ ในการแสดงออก ของแตละจดในมาตรวดอยางชดเจน ซงจะทาใหผตรวจใหคะแนนมความเขาใจตรงกน และกฏเกณฑการใหคะแนนจะชวยสงเสรมการเรยนรของนกเรยน ทาใหเปาหมาย

37

การแสดงออกของนกเรยนมความชดเจนขน ทาใหนาไปสการบรรลจดประสงคหรอสมรรถภาพทสาคญของมาตรฐานการศกษาได 2. ประเภทของกฎเกณฑการใหคะแนน ชยเดช ศลาเดช (2540:29) กลาววา การใหคะแนนของรบรค เปนการตอบคาถามวานกเรยนทาอะไรไดสาเรจ มระดบความสาเรจในขนตางๆ กน หรอมผลงานอยางไร และไดแบงการใหคะแนนแบบรบรคไว 2 แบบ คอ 1.แบบรวมองคประกอบ(Holistic Rubrics) คอการใหคะแนนงานชนใดชนหนง โดยดภาพรวมของชนงานวามความเขาใจในความคดรวบยอด การสอความหมาย กระบวนการทใช และผลงานเปนอยางยง แลวเขยนอธบายคณภาพของงาน หรอความสาเรจของงานเปนชนๆโดยอาจจะแบงระดบคณภาพตงแต 0-4 หรอ 0-6 2.แบบแยกองคประกอบ (Analytic Rubrics) เพอใหการมองคณภาพของงานหรอความสามารถของนกเรยนไดอยางชดเจน จงไดมการแยกองคประกอบของการใหคะแนน และอธบายคณภาพของงานในแตละองคประกอบเปนระดบโดยทวไปแลวจะมการแยกองคประกอบของ งานเปน 4 ดาน คอ 2.1 ความเขาใจในความคดรวบยอด ขอเทจจรง เปนการแสดงใหเหนวานกเรยนเขาใจในความคดรวบยอด หลกการในการแกปญหาทถามอยางกระจางชด 2.2 การสอความหมาย สอสาร คอความสามารถในการอธบาย นาเสนอ การบรรยายเหตผล แนวคดใหผ อนเขาใจไดด มความคดสรางสรรค 2.3 การใชกระบวนการและยทธวธ สามารถเลอกยทธวธ กระบวนการนาไปสความสาเรจอยางมประสทธภาพ 2.4 ผลสาเรจของงาน ความถกตองแมนยาในผลสาเรจของงาน หรออธบายทมาและตรวจสอบผลงาน บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2544:90) กลาววา การพจารณากฎเกณฑการใหคะแนน ถาพจารณาตามลกษณะของงานหรอกจกรรม แบงออกเปน 2 รปแบบ คอ กฎเกณฑการใหคะแนนแบบทวไป (General Rubric) สาหรบใชประเมนงานหรอกจกรรมหลายๆชนทอยในกรอบเนอเรองเดยวกน และกฎเกณฑการใหคะแนนแบบเฉพาะ (Specific Rubic) เปนแนวทางในการใหคะแนนทวไป ทเขยนใหเฉพาะเจาะจงกบการปฏบตงานหรอกจกรรมแตละชน ถาพจารณาตามเกณฑหรอองคประกอบของการใหคะแนน กยงแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอเกณฑรวม (Holistic)เปนการ

38

พจารณาผลงานของผ เรยนในภาพรวมวามคณภาพในระดบใด และเกณฑยอย (Analytic)เปนการพจารณาผลงานของผ เรยนแยกเปนรายดาน สาหรบกฎเกณฑการใหคะแนนทใชในการตรวจใหคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผ วจยไดเลอกใชรปแบบเฉพาะ (Specific Rubic) กาหนระดบคณภาพเปน 3 ระดบ ในแตละทกษะ

3. การสรางกฎเกณฑการใหคะแนน การสรางกฎเกณฑการใหคะแนนมขนตอนในการดาเนนการ 7 ขนตอน (จานงค

สวสดรกษ ม.ป.ป). ดงน ขนท 1 วเคราะหผลการเรยนรของนกเรยน

วเคราะหผลการเรยนของนกเรยนในแตละจดประสงค หรอแตละหวเรอง(Theme) เมอนกเรยนไดปฏบตกจกรรมการเรยนแลวจะเกดผลการเรยนรอะไรบาง ผลของการเรยนรของนกเรยนไม จาเปนตองมครบทกประเภท ทกครงทนกเรยนไดปฏบตกจกรรมการเรยน บางครงในการวางแผนการสอน ครควรคาดหวงในผลการเรยนรของนกเรยนเพยงกระบวนอยางเดยว บางครงครคาดหวงทงกระบวนการและผลงาน

ขนท 2 กาหนดประเดนทจะตองประเมน การกาหนดประเดนทตองการประเมนอาจจะใหนกเรยน รวมกนเสนอความคด

ในการกาหนดประเดนประเมนผลการเรยนรแตละอยางของเขาเอง แตอยางไรกตามเนองจากในการวางแผนการสอน ครผสอนไดมการคาดหวง ความสาเรจจากการเรยนรของนกเรยนเอาไวลวงหนาไวแลว จงควรกาหนดรายการประเมนทสาคญๆ ของความสาเรจจากการเรยนแตละดานเอาไวลวงหนาดวยเพอจะไดแจงใหนกเรยนทราบและเพอการตรวจสอบผลงานของนกเรยนเอง

ขนท 3 คดเลอกประเดนการประเมนทสาคญ การกาหนดประเดนทจะตองประเมน เราจะพบวาในผลการเรยนรหนงอยางจะม

ประเดนทตองการประเมนมาก โดยเฉพาะถาเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการเสนอประเดนประเมนดวยแลว จะมมมมองในการประเมนทหลากหลาย หรอรวมประเดนทสาคญๆ

ขนท 4 เลอกรปแบบในการสรางเกณฑ การสรางเกณฑการประเมนผลการเรยนรของนกเรยน เพอพจารณาตดสนให

คะแนน (Scoring Rubic) มรปแบบในการสราง 2 รปแบบ รปแบบท 1 การใหคะแนนแบบองครวม (Holistic Scoring Rubic )

39

การสรางเกณฑการประเมนแบบองครวม หมายถง การใหคะแนนผลการเรยนรโดยรวมทกประเดนเพอการประเมน แลวเขยนอธบายคณภาพของผลการเรยนรแตละระดบ

ตาราง 2 เกณฑการใหคะแนนแบบรวมองคประกอบ

ระดบคณภาพ คาอธบาย ระดบ 3

ระดบ 2

ระดบ 1

หมายถง ตอบคาถามจากเรองทอานถกตอง บอกเนอหาสาระถกตองไดใจความตอเนอง บอกขอคดไดตรงประเดนสมบรณ เสนอความคดเหนเหตผลและประโยชน หมายถง ตอบคาถามจากเรองทอานผดไมเกน 3 ขอ จาก 5 ขอ บอกเนอหาสาระไดถกตองแตวกวน บอกขอคดไดตรงประเดนแตไมตอเนอง เสนอความคดเหนดวยเหตผล หมายถง ตอบคาถามจากเรองทอานผดมากกวา 3 ขอ ใน 5 ขอ บอกเนอหาสาระไดบาง บอกขอคดไดบาง แตวกวน เสนอความคดเหนแตไมแสดงเหตผล

รปแบบท 2 การใหคะแนนแบบแยกองคประกอบ (Analytic Scoring Rubic)

การใหคะแนนแบบแยกองคประกอบ หมายถง การใหคะแนนโดยแยกองคประกอบของสงทจะประเมน เพอใหมองเหนคณภาพของงาน หรอความสามารถของนกเรยนไดอยางชดเจนผลการประเมนจะบงบอกถงจดเดน จดดอยของแตละประเดนประเมนไดชดเจน การสรางเกณฑการประเมนในรปแบบนจะตองเขยนคาอธบายคณภาพของงานในแตละองคประกอบ และแตละระดบขององคประกอบใหชดเจน

40

ตาราง 3 เกณฑการใหคะแนนแบบแยกองคประกอบ

ขนท 5 กาหนดคาระดบคณภาพในการประเมน คาระดบคณภาพ คอ ตวเลขทบงบอกถงคะแนนการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนซงผสอนเปนผ กาหนด หรออาจจะใหนกเรยนมสวนรวมในการกาหนดคาระดบคณภาพกได ตวเลขคาระดบคณภาพอาจจะมระดบ 0-1-2-3 หรอ 0-3-4-5-6 หรอ 0-10-15-20 ในกรณทกาหนดคาระดบตาทสดท 0 นน หมายถง นกเรยนไมมผลการเรยนร หรอไมมผลงานเขารบการประเมน หรอไมไดดาเนนการตามรายการประเมนนน และการกาหนดคาระดบจาก 0-10 แสดงวาผ กาหนดคาระดบคณภาพ พจารณาแลวเหนวาคณภาพของงานหรอสงทจะประเมนควรมคะแนนสงสดคอ 10

ขนท 6 บรรยายคณภาพการประเมนแตละระดบ เมอไดเลอกรปแบบในการกาหนดเกณฑการใหคะแนน และกาหนดตวเลขคา

ระดบแลวจะตองเขยนคาอธบายขอบขายการพจารณาตดสนใหคะแนนแตละระดบคณภาพใหชดเจน ผลงาน หรอกระบวนการในลกษณะไหน อยางไร จงจะมคณภาพระดบ 4 ลกษณะไหนอยางไรจงมคณภาพ ระดบ 3 ระดบ 2 และระดบ 1 คาบรรยายคณภาพแตละระดบจะเกดปะโยชนสงสด

ประเดน คาอธบายระดบคณภาพ

3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ควรปรบปรง)

1.การตอบคาถามจากเรองทอาน

คาถามถกตองทกขอ ตอบคาถามผดไมเกน 3 ขอ จาก 5 ขอ

ตอบคาถามผดมากกวา 3 ขอ 5 ขอ

2.การบอกความสาคญของเรองทอาน

บอกเนอหาสาระถกตองไดใจความตอเนอง

บอกเนอหาสาระถกตอง แตวกวน

บอกเนอหาสาระไดบาง

3.การบอกขอคดจากเรองทอาน

บอกขอคดไดตรงประเดน สมบรณ

บอกขอคดไดตรง ประเดน แตไมตอเนอง

บอกขอคดไดบางแตวกวน

4.การเสนอความคดเหนจากเรองทอาน

เสนอความคดเหนดวยเหตผลและเปนประโยชน

เสนอความคดเหนดวยเหตผล แตมประโยชนนอย

เสนอความคดเหนแตไมแสดงเหตผล

41

ตาราง 4 อธบายคณภาพ “การพดอภปราย”

ระดบคณภาพ คาอธบาย

0 หมายถง ไมมการอภปราย

1 ใชไมได

หมายถง มการนาเสนอขอเทจจรง และขอคดเหน แตขาดตวอยางเพอสนบสนน ประเดนอภปรายการออกเสยงไมถกตองชดเจน ขาดการรกษาเวลา และมารยาทในการพด

2 ใชได หมายถง ไมมความคดรเรมสรางสรรค มการนาเสนอขอเทจจรงและขอคดเหน แตขาดตวอยางสนบสนนประเดนอภปราย มการออกเสยงถกตองชดเจน แตไมรกษาเวลาและมารยาทในการพด

3 ด

หมายถง มความคดรเรมสรางสรรค มการนาเสนอขอเทจจรงและแสดงเหตผล อยางเหมาะสม แตขาดตวอยางเพอสนบสนนประเดนอภปราย สวนการออกเสยง ถกตองชดเจน มมารยาทในการพดและรกษาเวลาไดด

4 ดมาก หมายถง มความคดรเรมสรางสรรค มการนาเสนอขอเทจจรงและแสดงเหตผลอยางเหมาะสม มการยกตวอยางเพอสนบสนนประเดนอภปราย การออกเสยงถกตองชดเจน มมารยาทในการพด และรกษาเวลาได

ขนท 7 กาหนดคะแนนการตดสนระดบคณภาพ การกาหนดคะแนนการตดสนระดบคณภาพเปนการกาหนดชวงคะแนน

ประเมนผลการเรยนร ตาราง 5 การกาหนดคะแนนการตดสนระดบคณภาพ

คะแนน ระดบคณภาพ 9 -12 5 – 8 1 – 4

ด พอใช

ควรปรบปรง

42

บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2544:94) กลาววา การสรางกฎเกณฑการใหคะแนนการประเมนผลภาคปฏบตตองมสวนประกอบในการดาเนนการทสาคญ 3 ขนตอน คอ

1.กาหนดการปฏบตใหชดเจน 1.1 ระบชนดของการปฏบตวาเปนทกษะวธการทาหรอผลงานทสรางขน 1.2 กาหนดจดสนใจของการประเมนวาสนใจเปนรายบคคลหรอรายกลม 1.3 กาหนดกฎเกณฑการปฏบตทสะทอนคณลกษณะทสาคญของการปฏบต

ทประสบผลสาเรจ 2. ออกแบบกจกรรมสาหรบใชประเมน 2.1 ระบลกษณะของงานหรอกจกรรม ไดแก นยามจดหมายของการปฏบต

ตามทมอบหมายใหทา หรอเปนการแสดงออกทเกดขนเองตามธรรมชาต 2.2 กาหนดรายการของงานหรอกจกรรม ไดแก นยามจดหมายของการปฏบตเงอนไขสถานการณของการปฏบต และเกณฑมาตรฐาน

2.3 กาหนดจานวนชนงานหรอกจกรรมใหทาวาจะใชเพยงงานเดยวหรอหลายงานจงจะเพยงพอในสภาพการณนน

3. ใหคะแนนและจดบนทกผล ดงน 3.1 ระบรปแบบการใหคะแนนวาใชเกณฑในการใหคะแนนแบบใด เชน แบบทวไป หรอ

แบบเฉพาะเนอหา และแบบเกณฑรวมหรอแบบเกณฑยอย 3.2 กาหนดวธการจดบนทกวาเปนแบบตรวจสอบรายการ มาตรประเมนคา

การปฏบต การจดบนทกพฤตกรรมตามชวงเวลา หรอการจดจาธรรมดา 3.3 ระบผประเมนวาจะใหใครเปนผสงเกตและประเมน ผลการปฏบตจะเปน

ปะโยชนแกครผสอน ครทเคยสอน ตวผ เรยนเอง หรอเพอนๆ ในกลมการวจยในครงน ผ วจยไดใชวธผสมผสานจากหลายแนวทางทกลาวมาขางตน มาสรางเปนเกณฑการใหคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยเลอกใชรปแบบเกณฑเฉพาะ (Specific Rubic) จานวน 5 ทกษะ 2.5 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 2.5.1 ความหมายและประเภทของแรงจงใจ บราวน (Brow.1980:112-113) กลาววา แรงจงใจเปนความคดซงเปนแรงขบอยภายใน ซงประกอบดวยอารมณ ความปรารถนา ซงเปนเหตใหคนแสดงพฤตกรรมออกมามากนอยไมเทากน

43

สงวน สทธเลศอรณ (2529:112) ไดสรปความหมายของแรงจงใจไววา หมายถง สงทจงใจททาใหเกดการใชพลงงานทมอยในตวของบคคลกระทากจกรรมเพอประสบความสาเรจตามเปาหมาย โลเวลล (สวฒน วฒนวงศ.2533: 102;อางองจาก Lovell. 1980:109) ใหความหมายของแรงจงใจวาเปนกระบวนการชกนา โนมนาวใหบคคลเกดความมานะพยายาม เพอทจะสนองความตองการบางประการใหบรรลผลสาเรจ ขนษฐา วเศษสาธร และมกดา ศรยงค (2537:200) ไดใหความหมายของแรงจงใจวา หมายถง สภาวะทบคคลถกกระต นจากปจจยตาง ๆ ทาใหแรงผลกดนในบคคลมพฤตกรรมอยางมทศทางเพอบรรลเปาหมายทผ ทาการชกจงใจกาหนด ปฐม นคมานนท (2538:133) ใหความหมายของแรงจงใจวา หมายถง ภาวะทกระตนใหอนทรยเกดการเคลอนไหวหรอพฤตกรรมขน ถวล เกอกลวงศ (2528:53) ไดใหความหมายแรงจงใจวา หมายถง ความตองการความจาเปนแรงกระตนทอยภายในบคคล แรงกระตนจะถกนามงหนาไปสเปาหมายซงอาจเปนลกษณะของจตสานกหรอจตใตสานกกได วรรณ ลมอกษร (2544:117) ไดสรปความหมายแรงจงใจวา เปนแรงททาใหบคคลพยายามทาสงใดสงหนงอยางมเปาหมาย เพอลดความไมสบายใจหรอลดความเครยดทกระตนโดยบคคลหรอถกกระตนโดยสงแวดลอม มาล จฑา (2542:138) ใหความหมายแรงจงใจวา หมายถง แรงทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมความตองการ หรอตามจดมงหมายทกาหนดไวให สรปไดวาแรงจงใจ หมายถง แรงทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตามความตองการหรอตามจดมงหมายทกาหนดไว เพอลดความไมสบายใจหรอลดความเครยดทถกกระตนโดยบคคลหรอถกกระตนโดยสงแวดลอม สาหรบประเภทของแรงจงใจนนไดมนกจตวทยาแบงไวตาง ๆ กน ดงน วรรณ ลมอกษร (2544:117) ไดจาแนกแรงจงใจออกเปน 2 ประเภทดงน 1.แรงจงใจทางสรระ(Physiological motives) หรอแรงจงใจปฐมภม (primary motives) แรงจงใจชนดนมความสาคญ และมความจาเปนตอการมชวตรอดของสงมชวตทงมนษยและสตว ไดแก ความตองการนา ความตองการอากาศ ความตองการอาหาร ความตองการพกผอน ความตองการอณหภมทเหมาะสม ความตองการกาจดของเสยออกจากรางกาย และความตองการทางเพศ

44

2. แรงจงใจทางจตวทยา หรอแรงจงใจทางสงคม (Physiological motive or social motives) หรอ (Secondary motives) เปนแรงจงใจทเกดจากการเรยนรและมการพฒนาตอเนองกนมาโดยตลอดจากการทบคคลมปฏสมพนธกบสงแวดลอม เชน มการตดตอสมพนธกบบคคลตาง ๆ ทงสมาชกในครอบครว ในโรงเรยน และในสงคม ชชพ ออนโคกสง (2522:71-72) แบงแรงจงใจออกเปน 2 ประเภทคอ 1.แรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) โดยใชสงเราภายนอก เชน สงของ หรอ เกยรตยศเปนเครองลอ (Incentive) ใหเราเกดแรงจงใจในการกระทาพฤตกรรมตาง ๆ เพอใหไดเครองลอน 2. แรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation) หมายถงแรงจงใจในการใชพฤตกรรมหรอสงทจะกระทาเปนเครองลอใหเกดความยากกระทา แรงจงใจภายในนจะมผลยงขนไมหมด มาล จฑา (2542:138) แบงแรงจงใจออกเปน 2 ประเภทคอ 1.แรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation) หมายถงแรงจงใจทเกดขนจากภายในตวบคคล ซงมผลตอการกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงตามความตองการหรอตามจดมงหมายทกาหนดไวไดแก ความอยากรอยากเหน ความสนใจ ความรก ความอบอนเหนอกเหนใจ ความสงสารเปนตน 2.แรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) หมายถงแรงจงใจทเกดจากภายนอกตวบคคล ซงมผลตอการกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงความตองการหรอตามจดมงหมายทกาหนดไวไดแก บคลกภาพของคร วธการสอนของคร การลงโทษ การใชสอการสอน เปนตน สรปไดวาแรงจงใจม 2 ประเภท คอ แรงจงใจภายในเปนแรงจงใจทเกดขนภายในตวบคคลซงมผลตอการกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงตามความตองการและแรงจงใจภายนอกเปนแรงจงใจทเกดขนภายนอกบคคลซงมผลตอการกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงตามความตองการหรอตามจดมงหมายทกาหนดไว ซงในการเรยนการสอนนนควรปลกฝงใหเกดแรงจงใจภายนอกกอนโดยทครตองกระตนการเรยนการสอนใหนกเรยนเกดแรงจงใจภายนอกโดยวธการสอนของครตองใหนกเรยนอยากเรยน การใชสอการสอน การลงโทษ และบคลกภาพของคร และเมอผ เรยนมความเขาใจและเหนความสาคญของการเรยนแลว การใชแรงจงใจภายนอกกจะคอย ๆ ลดลงกลายเปนการเรยนดวยแรงจงใจภายใน คอการเรยนดวยความรก ความอยากรอยากเหน ความสนใจในเนอหานน ๆ อยางแทจรง

45

2.5.2 ทฤษฏและแนวคดของแรงจงใจ จากเอกสารตาง ๆ มผ ไดศกษาและรวบรวมทฤษฏและแนวคดเกยวกบแรงจงใจดงน 1. แรงจงใจในการเรยนแนวคดของ อเมสและอารเซอ , ดเวค และเลกเกต ,มลเลอร , อคลสและวกฟลต , ดแบคเคอรและเนลสน (Debacker .2000: 245 –254; อางองจาก Ames & Archer.1988; Dweck .1986; Dweck & Leggett .1988; Miller,et al.,1996; Eccles.1983; Eccles & Wigfield .1995; Wigfield.1994; Debacker & Nelson.1999; Greene,Debacker ,Ravindran ,& Krows .1999 ) ไดกลาววาแรงจงใจในการเรยนแบงออกเปนประเภทตางๆ ได 3 ประเภท คอ 1. ทฤษฏเปาหมาย (goal theory) แบงออกเปน 4 ประเภทคอ 1.1 เปาหมายในการเรยนร (Learning goal) 1.2 เปาหมายในการปฏบต (Performance goal) 1.3 การรบรเกยวกบเครองมอ (Perceived instrumentality) 1.4 การทาใหครพอใจ (Pleasing the teacher) 2. ทฤษฏคณคา-ความคาดหวง(Expectancy - Value theory) แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 2.1 คณคาภายใน (Intrinsic Value) 2.2 คณคาทไดรบ (Utility Value) 2.3 คณคาแหงความสาเรจ (Attainment Value) 3. การรบร (Perceptions) แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 3.1 ความสามารถในการรบร (Perceived ability) 3.2 การรบรอปสรรค (Perceived difficulty)

2. ทฤษฏแรงจงใจในการเรยนของสทพค สทพค (Stipek .1995 : 11 - 24) ไดกลาววาทฤษฏแรงจงใจมวตถประสงคทมง

ไปเปาหมายของนกเรยนเพอใหนกเรยนบรรลเปาหมายและไดรบความสาเรจในการงานซงไดมผวจยดาน แรงจงใจไดแบงประเภทของเปาหมายของนกเรยน โดยแบงประเภทของเปาหมายของนกเรยนออกเปน 2 ประเภท ดงน 1. เปาหมาย (goals) แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1.1 เปาหมายในการเรยนรหรอภายใน (Learning goals or Intrinsic) คอ เปาหมายในการเรยนของนกเรยนทตองการทางานททาทายความสามารถและเพอตองการพฒนาความสามารถ โดยทใหครเปนแหลงขอมลหรอผแนะนากระบวนการเรยนรมากกวาเปนผสอน

46

1.2 เปาหมายในการปฏบตหรอภายนอก (Performance goals or extrinsic) คอเปาหมายในการเรยนของนกเรยนตองการใหครและเพอนพอใจในความสามารถโดยการแสดงความสามารถของตวเองใหผ อนไดเหนความสามารถ โดยครเปนผตดสนหรอผ ใหรางวลหรอลงโทษมากกวาเปนแหลงขอมล ซงเปาหมายแบบมงปฏบตนนแบงออกไดดงน คอ การทาใหครพอใจ (Pleasing the teacher) 2. คณคา (Value) อคลส (Stipek.1995: 11-24 ,อางองจาก Eccles.1983 ; 75 -146) ไดแบงคณคาออกเปน 3 ดาน คอ 2.1 คณคาภายใน (Intrinsic Value) คอ การไดรบความสนกสนานจากการทางาน และพอใจในการบรรลเปาหมายของตนเองมากกวาเปาหมายอน 2.2 คณคาทไดรบ (Utility Value) คอ การทางานใหไดประโยชนเพอใหไดบรรลเปาหมายทวางไว ซงอาจไมเกยวของการงานของตนเอง 2.3 คณคาแหงความสาเรจ (Attainment Value) คอ การใหความสาคญกบงานททาหรอการทากจกรรมใหประสบผบสาเรจ มการกาหนดขอตกลงในการทางาน เปนการทากจกรรมใหบรรลผลสาเรจตามความตองการของบคคล ในการวจยครงนผ วจยสนใจทจะศกษาแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรตามแนวคดของดแบคเคอรและเนลสน ซงในการวจยครงนไดใชแนวดงกลาวขางตนโดยผ วจยแบงออกเปนดานใหญ ๆ คอ การรบร ไดแก ความสามารถในการรบร และ ดานคณคา ไดแก คณคาภายใน คณคาทไดรบ คณคาแหงความสาเรจ 2.5.3 องคประกอบทมผลตอแรงจงใจ อาร พนธมณ (2542:192 -197) กลาววา ลกษณะของแรงจงใจของบคคลขนอยกบองคประกอบดงตอไปน 1.ธรรมชาตของแตละบคคล ทกคนจะมธรรมชาตของตนแตกตางกนกบบคคลอนหรอมลกษณะเปนเอกลกษณของตนเอง ซงประกอบดวย 1.1 แรงขบ แรงขบของบคคลจดวาเปนพนฐานเบองตนของการเกดพฤตกรรมแรงขบเปนสภาวะทเกดจากความไมสมดลภายในของรางกายของมนษย ซงแรงขบเกดขนไดจากลกษณะ 2 ประการ คอ 1.1.1 แรงขบทเกดขนจากภายในรางกาย เชน ความหว ความกระหาย ความงวงนอน เปนตน

47

1.1.2 แรงขบทเกดจากภายนอกรางกาย เชน การไดรบความเจบปวดจากสงเราภายนอก สภาวะความกดดนจนทาใหบคคลเกดความตงเครยด เปนตน 1.2 ความวตกกงวล จากการศกษาพบวา ความวตกกงวลมผลตอการเรยนรหรอกระทาพฤตกรรมตางๆ โดยเฉพาะอยางยงกลมทมความวตกกงวลสงมากมกจะมการกระทาหรอพฤตกรรมดอยกวากลมทไมมความกงวลใจ และเมอศกษาตอไปพบวา กลมทมความวตกกงวลนอยควรจะไดรบการกระตนจากสงเราสวนกลมทความวตกกงวลสงแมจะไดรบการกระตนจากสงเรากทาใหเกดการเรยนรสงตางๆได 2. สถานการณตางๆในสงแวดลอม สถานการณตางๆในสงแวดลอมยอมจะสงผลตอบคคลเกดแรงจงใจไดแตกตางกน เปนตนวา สงผลใหบคคลเกดความสบสนวนวาย หรออนๆและวฒนธรรมแตละสงคมยอมจะสงผลใหพฒนาการของผ เรยนมความแตกตางกนไปดวย ลกษณะสถานการณตางๆในสงแวดลอมทมผลตอแรงจงใจไดแก 2.1 การแขงขน หมายถง พฤตกรรมของบคคลทมความปรารถนาจะเอาชนะผ อนหรอความปรารถนาจะทาใหตนเองมสถานการณทดขน อาจกลาวไดวา เปนความรสกทมความตองการการแขงขนหรอเอาชนะผหนงผ ใด หรอทาตวใหดขนจดเปนเรองของการแขงขน นนแสดงวาเกดแรงจงใจในการแสดงพฤตกรรม ลกษณะการแขงขนจะมลกษณะทสาคญ 2 ลกษณะคอ 2.1.1 การแขงขนกบตวเอง เปนการแขงขนททาใหตวเองดขนดวยความเตมใจและความตองการของตวเองไมมผ ใดมาบงคบใหเกดพฤตกรรมและเปนความปรารถนาของตวบคคลนนเปนสาคญ 2.1.2 การแขงขนกบบคคลอน เปนความรสกทตองการเอาชนะบคคลอนตองการใหตนเองอยเหนอบคคลอน และมกจะพยายามทาทกวถทางเพอใหตนเองชนะผ อน 2.2 ความรวมมอ หมายถง แรงจงใจทมตอความสมพนธอยางใกลชดกบแรงผลกดนทางสงคมเปนลกษณะของการมพฤตกรรมแบบประนประนอมใหความรวมมอชวยเหลอเปนนาหนงใจเดยวกน เพอใหงานหรอพฤตกรรมทมงปรารถนานนสาเรจลลวงไปดวยด ฉะนน ความรวมมอของบคคลจงจดวาเปนแรงจงใจทสาคญประการหนงททาใหบคคลเกดพฤตกรรมตางๆขน 2.3 การตงเปาหมาย หมายถง การทบคคลไดมการตงเปาหมายในชวตไวอยางใดอยางหนง ซงมทาใหบคคลมความพยายามทจะกระทาสงตางๆเพอใหบรรลเปาหมายทตนไดตงความหวงไว แตในบางครงแมวาบคคลจะมการตงเปาหมายไวกตาม แตบคคลนนกไมสามารถจะกระทาเพอใหบรรลเปาหมายทตนไดตงไวกไดดวยเหตน การตงเปาหมายในชวตจงเปนแรงจงใจในการทจะแสดงพฤตกรรมตางๆลกษณะของการตงเปาหมายม 2 ลกษณะ คอ

48

2.3.1 เปาหมายรวม เปนเปาหมายทมกจะมเปาหมายยอยๆ อน เๆขามาเกยวของ 2.3.2 เปาหมายระยะไกล เปนเปาหมายทตงไวขนเพอจดมงหมายใดจดหมายหนงโดยเฉพาะ การตงเปาหมายระยะไกลนจะเกดขนกบบคคลทมวฒภาวะทางดานสมองพอสมควร จะไมเกดขนในเดกเลกๆ 2.4 การตงความทะเยอทะยาน เปนการตงความหวงสงไว การตงความหวงสงหรอการเกดความทะเยอทะยานจงเปนแรงจงใจทผลกดนใหเกดพฤตกรรมขน แตถาบคคลตงความทะเยอทะยานสงเกนความสามารถของตวเองแลว จะทาใหบคคลเกดความลมเหลวไดงาย ทาใหไมมแรงจงใจหรอเกดความทอถอยในการทางานนนๆ หรอถาบคคลตงความหวงไว ตากวาความสามารถของตนเองกทาใหบคคลไมมแรงจงใจพอทจะกระทาพฤตกรรมตางๆตอไป 3. ความเขมของแรงจงใจ โดยปกตแลว ลกษณะของความเขมของแรงจงใจในแตละบคคลยอมจะมความแตกตางกน และขนอยกบลกษณะตอไปน 3.1 การเสรมแรง หมายถง การสงเสรมใหบคคลแสดงพฤตกรรมการเรยนรทเกดขนแลวใหมความคงทนถาวร หรอเกดซาๆ การเสรมแรงม 2 ลกษณะคอ 3.1.1 การเสรมแรงทางบวก หมายถง การทอนทรยไดรบสงเรา แลวเกดความพอใจ เชน การใหรางวล การยกยอง ชมเชย เปนตน 3.1.2 การเสรมแรงทางลบ หมายถง การทอนทรยถกนาสงทไมพอใจออกไปแลวทาใหอนทรยพอใจ เชน การลงโทษ 3.2 ความสนใจ หมายถง ความรสกทมตอสงหนงสงใด การทจะบคคลกระทาพฤตกรรมใดๆไดเพยงใดนน ขนอยกบระดบความสนใจของบคคลนนประการหนงถาบคคลไมมความสนใจยอมจะทาใหเกดพฤตกรรมตางๆ ไดคอนขางยาก 2.5.4 บทบาทของครเกยวกบการสงเสรมแรงจงใจของนกเรยน วรรณ ลมอกษร (2544 : 128 - 129) ไดกลาวถงบทบาทหนาทครผสอนควรปฏบตเพอสรางแรงจงใจใหกบผ เรยนดงน 1. การกระตนใหผ เรยนเกดความสนใจและมความอยากรอยากเหนเกดขน โดยใชประเดนปญหาทเกยวของกบการเรยนรทใกลตว ตงคาถาม “ทาไม” ใหผ เรยนรไดคนหาคาตอบใหไดมากทสด 2. สรางความเชอมนในตวเองใหกบผ เรยนในความสามารถทเขาม เพอใหผ นาความรความสามารถทมอยทงหมด ไปใชในการเรยนรใหมประสทธภาพ อาจทาไดโดย

49

2.1 ใหผ เรยนไดเรยน หรอไดทางานทเหมาะสมกบระดบความสามารถ เพอใหผ เรยนไดพบกบความสาเรจในขนตนเสยกอน เพอชวยใหเขามความเชอมนในตวเองเกดขน ตอจากนนคอยๆเพมระดบความยากหรอความสลบซบซอนของงานหรอสงทเรยนไปเรอยๆ 2.2 แบงจดประสงคการเรยนรออกเปนชวงสนๆ เพอใหผ เรยนประสบความสาเรจในการเรยนในชวงเวลาไมมากนก และใหผ เรยนไดทราบถงความกาวหนาในการเรยนรของตนเอง นอกจากนนผสอนตองสรางความชดเจนในจดประสงคของการเรยนใหกบผ เรยนดวย 3. สรางเจตคตทดตอการเรยน และผ เรยนเหนความสาคญของสงทเรยน ทงทเปนประโยชนในปจจบน และประโยชนในอนาคต ไมใชการเรยนเพอไดเกรด สอบผาน หรอเพอสาเรจเพอการศกษาเทานนอาจทาไดโดย 3.1 ทาใหเกดการเรยนสนกสนาน บางบทเรยนอาจจดการเรยนการสอนในรปแบบของเกม ซงผ เรยนไดทงความรและความสนกสนานควบคไปดวย 3.2 สอนใหคลายคลงกบสถานการณในชวตจรง และอธบายใหเหนความสมพนธระหวางทเรยนในปจจบนกบชวตจรงในสงคม 4. ใหผ เรยนตระหนกวาการเรยนรหรอการทากจกรรมใดๆกตามอาจเจอกบปญหา อปสรรคหรออาจลมเหลวบางเปนเรองธรรมดา ความลมเหลวหรอความผดพลาดไมไดเปนสงทเลวรายเสมอไป ถารจกใชประโยชนกอาจเปนบทเรยนทด และเปดโอกาสใหไดเรยนรมากขนกวาเดมกได สาหรบผ เรยนทมปญหาการเรยนรายวชาหนง กใชวาจะประสบความสาเรจในระดบสงได จากนน ความสามารถในการเรยนรของคนเรายงสามารถทจะปรบปรงและพฒนากนได หากผ เรยนไดรบการชแนะวธการเรยนทดแลวปฏบตตามคาชแนะนนดวย และเมอมปญหาในการเรยนเกดขนอยามวหนปญหา วตกกงวลหรอทอแทจนหมดกาลงใจเพราะนนคอหนทางไปสความลมเหลวในทกสงทกอยาง 5. สนองความตองการเบองตนของผ เรยน อาจทาไดโดย 5.1 สรางบรรยากาศในหองเรยนใหมความอบอน ไมทาใหผ เรยนแบงพรรคพวกกนครผ สอนใหความสนใจและความสาคญแกผ เรยนในหองเรยนอยางทวถง ไมวาผ เรยนจะมความสามารถสงหรอความสามารถตา 5.2 มอบหมายใหกบผ เรยนทางานททาทายความสามารถ โดยงานนนจะตองไมยากหรองายเกนไป 6. ใหผ เรยนไดเหนตวแบบทประสบความสาเรจ โดยใชตนแบบทมความสามารถระดบใกลเคยงกบผ เรยน ตวแบบดงกลาวจะชวยใหผ เรยนไดเหนวา ถาเขามความพยายามกมโอกาสประสบความสาเรจไดดวย

50

มาล จฑา (2542 : 141 - 142) ไดกลาวถงแรงจงใจในการเรยนการสอนวาเปนวธการทกระต นใหเดกมความหวง มความภาคภมใจ มความพอใจทจะเรยนและอยากประสบความสาเรจในการเรยน ซงวธการสรางแรงจงใจในการเรยนการสอน มดงน 1. การทาใหตนตว (Arousal) เปนวธการกระตนสมองและกลามเนอใหตนตวอยเสมอ การตนตวของบคคลม 3 ระดบ คอ ตนตวมาก ตนตวปานกลางและตนตวนอย ถาตนตวมากเกนไปกจะตนเตน ถาผ เรยนตนตวนอยไปกเฉอยชา ถาตนตวระดบปานกลางๆจะดทสด วธการสรางแรงจงใจในการเรยนการสอน โดยทาใหผ เรยนตนตว เชน กาหนดวาในชวโมงนสาคญมากจะมการทดสอบในปลายชวโมง หรอชวโมงนจะมการถายวดทศนกจะทาใหนกเรยนตนตวไดดวย 2. การตงจดมงหมาย (Objective) เปนวธการกาหนดเปาหมายของการเรยนการสอนในแตละครงวาตองการใหเกดอะไรขนในตวผ เรยน เพอใหผ เรยนไดรบรและเขาใจจะไดตดตามและประเมนผลการเรยนวาบรรลจดมงหมายทกาหนดมากนอยเพยงใด จะไดเกดความภาคภมใจ ในกรณทบรรลจดมงหมายทกาหนดไวได แตกรณทไมอาจบรรลจดมงหมายทกาหนดไวไดกใหพยายามทาวธการเพอใหบรรลถง จดมงหมายใหได 3. การใชเครองลอ (Incentives) เปนวธการกระตนใหผ เรยนอยากรมากขนและบอยครงขน เชน นกศกษาพจารณาเหนวา ปรญญาบตรเปนเครองลออยางหนงทนกศกษาอยากจะได การทนกศกษาอยากจะไดปรญญาบตรดงกลาว ทาใหนกศกษาตองขยนในการศกษาเลาเรยนยงขน 4. การลงโทษ (Punishment) เปนวธการกระตนใหผ เรยนตงใจเรยนและความมานะพยายามในการเรยน โดยใชวธการลงโทษ เชน การด การวากลาวตกเตอน การตาหน การเฆยนต การตดคะแนน และการตดสทธบางประการ เปนตน 5. การแขงขน (Competition) เปนการกระตนใหผ เรยนของตวเองในแตละภาคเรยน เพอดวาตวเองจะมผลการเรยนดขนหรอไม หรอใหแขงขนกบเพอนๆหรอหมคณะในเรองทเกยวกบการเรยนการปฏบตงานเปนกลมหรอเปนรายบคคล สรางค โควตระกล (2541:180 - 182) ไดกลาวถง บทบาทของครเกยวกบการสงเสรมแรงจงใจของนกเรยนอาจแบงออกเปน 3 อยาง ดงตอไปน 1.การปรบปรงวธการสอนของครโดยตรง นกจตวทยาการศกษา เชอวาเปนการชวยสงเสรมแรงจงใจของนกเรยนมดงตอไปน 1.1 ครควรจดหองเรยนใหมบรรยากาศททาทายความอยากรอยากเหนของนกเรยน

51

1.2 บอกวตถประสงคเฉพาะของบทเรยนใหนกเรยนทราบ 1.3 พยายามใหงานนกเรยนตามความสามารถและใหโอกาสนกเรยนทกคน มประสบการณเกยวกบความสาเรจในการเรยนร 1.4 พยายามใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนและแนะนาใหนกเรยนใชขอมลปอนกลบชวยปรบปรงการทางานใหดขน 1.5 พยายามพบนกเรยนเปนรายบคคลเพอชวยนกเรยนวเคราะหสาเหตความสาเรจหรอไมสาเรจในการเรยนของนกเรยน 1.6 ใชหลกการในการอบรมแรงจงใจใฝสมฤทธใหกบนกเรยน 1.7 บรรยากาศของหองเรยนตองปราศจากการขเขญหรอตองเปนบรรยากาศทนกเรยนใหความไววางใจในครเปนผ ทเออการเรยนรของนกเรยนอยเสมอ 1.8 ใชหลกการสอนของนกจตวทยามนษยนยม มาสโลว 1.9 ครตองเปนผ เปนแบบในการแสดงความกระตอรอรนในเวลาทสอน 2. ทางานรวมกบนกเรยน เพอชวยสงเสรมแรงจงใจในการเรยนรการทางานรวมกบนกเรยนเพอสงเสรมแรงจงใจในการเรยนทาไดดงตอไปน 2.1 ชวยนกเรยนในการตงวตถประสงคในการเรยนรรายวชาตางๆ 2.2 ชวยนกเรยนใหรจกวางแผนในการทางานทงระยะสนและระยะยาว 2.3 ชวยนกเรยนใหรจกประเมนผลของงานททา และนาขอมลผลยอนกลบมา ใชในการปรบปรงการเรยนรใหดขน 2.4 ชวยนกเรยนในการสงเคราะหสาเหตของความสาเรจหรอไมสาเรจ 2.5 ชวยใหนกเรยนเหนคณคาของความพยายามในการทางาน 2.6 ชวยนกเรยนคนพบความสามารถพเศษของตวเองในวชาตางๆเชน ความสามารถทางภาษา ศลปะ คณตศาสตร และชวยนกเรยนประสบผลสาเรจในการเรยนรในวชานนๆ 2.7 ชแจงใหนกเรยนเขาใจวาในความแตกตางระหวางบคคลเกยวกบการตงมาตรฐาน ความเปนเลศใหใกลเคยงกบระดบความสามารถของตน นกเรยนบางคนอาจจะตงคามาตรฐานความเปนเลศในการทาคะแนนสงสด บางคนตงมาตรฐาน ความเปนเลศใหไดคะแนนสงสดปานกลางเปนตน 2.8 ชวยนกเรยนจดเวลาทาการบาน และดหนงทบานและการเตรยมตวสาหรบสอบ

52

3. ทางานรวมกบผปกครอง เพอชวยเสรมแรงจงใจในการเรยนร การทางานรวมกบผ ปกครองเพอสงเสรมแรงจงใจในการเรยนรของนกเรยน ครอาจจะใชวธการดงตอไปน 3 .1สง เส รมใหผ ปกครองมาพบและแจงใ หผ ปกครองทราบถ งความกาวหนาทางการเรยนของนกเรยน ขอความรวมมอจากผปกครองใหชวยสงเสรมแรงจงใจในการเรยนรของนกเรยน 3.2 วางแผนรวมกบผปกครองเกยวกบการใชเวลาของนกเรยนเวลาอยบานเปนตน วาการดโทรทศน การเลน การทาการบาน เพอชวยใหนกเรยนใชเวลาอยบานใหเกดประโยชน 3.3 ขอความรวมมอจากผปกครองเกยวกบการทางานของนกเรยนใหผปกครอง ชวยดวานกเรยนตองทาการบานใหเสรจในกรณทนกเรยนทาไมได เพราะไมเขาใจกควรจะชวยอธบายหรอหาครมาสอนพเศษ เพอนกเรยนจะไดไมเรยนลาหลง พงษพนธ พงษโสภา (2542 :149 -150) ไดเสนอวธการสรางแรงจงใจในการเรยนการสอนไวดงตอไปน 1.ครควรศกษาความตองการของนกเรยนในแตละวย และจดเนอหาใหสนองความตองการนกเรยน เนอหาทสอนควรเกยวของกบชวตจรงและมความหมายสาหรบเดก 2. กอนเรมบทเรยนควรมวธการนาเขาสบทเรยน เพอดงดดความสนใจและบอกใหเดกทราบถงจดมงหมายของบทเรยน 3. ครควรแนะนาใหนกเรยนเรมหดวางเปาหมายในการเรยนสาหรบตนเอง เพราะคนทเรยนหรอทางานอยางมเปาหมายจะกระทาดวยความตงใจ 4. ในบรรยากาศของการเรยนการสอน ควรไตถาม มการอภปรายและทางานรวมกนเปนกลมยอย เพอใหเดกเกดความกระตอรอรน มการรบฟงและทาความเขาใจ และมการยอมรบซงกนและกน 5. ใชวธการเสรมแรงตามความเหมาะสมและความจาเปน เพอใหเดกมพฤตกรรมทพงปรารถนาและบางครงอาจลดพฤตกรรมทไมพงประสงค ทงนเพราะ รางวล คาชมเชย การยม การพยกหนา การใหความเอาใจใส นบวาเปนตวเสรมแรงทมอทธพลตอเดกเปนอยางมาก 6. ใชการทดสอบ การทดสอบจะเปนเครองกระตน ใหเดกเอาใจใสตอการเรยน และมการตนตวในการเรยนอยตลอดเวลา

53

7. ใหทราบผลทดสอบทนทวงท การใหทราบผลทดสอบทนทวงทวาสงทตนไดเรยนรไปนนมความเขาใจอยางถองแทเพยงใด มสงใดทจาเปนตองปรบปรงแกไข ซงวธการนจะทาใหเดกตองเอาใจใสตดตามเนอหาวชาตลอดเวลา 8. การพาเดกออกไปทศนะศกษาหรอการเชญวทยากรภายนอกมาใหความร จะเปนแนวทางหนงทกระตนความสนใจของเดกไดเปนอยางด 9. การสอบหรอมอบหมายกจกรรมใหเดกปฏบตและตดตามผลจนทางานนนเสรจ นบวาเปนสงสาคญสาหรบการเรยนการสอนของคร เพราะความสาเรจทเกดขนกบเดกในแตละครงจะเปนแรงกระตนใหเดกเกดกาลงใจทจะเรยนในคราวตอไป อาร พนธมณ (2542:198 - 200) กลาววาเนองจากแรงจงใจมผลตอพฤตกรรมการเรยนรของผ เรยน ครจงควรสงเสรมใหเดกเกดพฤตกรรมทสงเสรมตอการเรยนรมากทสด โดยสรางแรงจงใจใหเกดกบเดกดงน 1. การชมเชยและการตาหน การกระทาทง 2 อยางน จะมผลตอการเรยนรของเดก 2. การทดสอบบอยครง คะแนนจากการสอบจะเปนสงทจงใจ และมความหมายตอผ เ รยนเปนอยางมาก เพราะอาจหมายถงการเลอนชน การสาเ รจการศกษา การได รบประกาศนยบตร ตลอดจนการประกอบอาชพ การทดสอบจงเปนแรงจงใจใหผ เรยนสนใจในการเรยนมากขน การทดสอบบอยครงจะชวยกระตนใหผ เรยนสนใจการเรยนอยางตอเนอง และสมาเสมอ อนจะเปนดตอการเรยนรของผ เรยนดวย 3. การคนหาความรดวยตนเอง ครควรสงเสรมใหผ เรยนไดศกษาคนควาดวยตนเอง ดวยการเสนอแนะหรอกาหนดหวขอททาใหผ เรยนสนใจใครร เพอใหผ เรยนคนควาเพมเตมดวยตวเองมากขน 4. วธการทแปลกและใหม ควรนาวธการทแปลกๆใหมๆ เพอเราความสนใจโดยวธการใหม ซงผ เรยนไมเคยคด หรอมประสบการณมากอน เพราะวธการทแปลกใหมจะชวยใหผ เรยนเกดความสนใจและมแรงจงใจในการเรยนมากขน 5. ตงรางวลสาหรบงานทมอบหมาย เพอยวยใหผ เรยนเกดความพยายามมากขน 6. ตวอยางจากสงทเดกไมเคยพบ หรอคาดไมถง การยกตวอยางประกอบการเรยนการสอน ควรเปนสงทผ เรยนรจกคนเคยมาแลว เพอใหเขาใจไดงายและเรวขน 7. เชอมโยงบทเรยนใหมกบสงทเคยเรยนรมากอน การเอาสงใหมเชอมโยงสมพนธกบสงทเคยเรยนรมากอน จะทาใหเขาใจไดงายและชดเจนยงขน อนทาใหผ เรยนสนใจบทเรยนมากขน เพราะคาดหวงไววาจะไดนาเอาสงทเรยนไปใชประโยชน และเปนพนฐานตอไป

54

8. เกมและการเลนละคร การสอนทใหผ เรยนไดปฏบตจรง ทงการเลนเกมส การแสดงละครทาใหผ เรยนเกดความสนกสนานเพลดเพลน สงเสรมความสมพนธระหวางผ เรยนและชวยใหเขาใจบทเรยนไดดยงขนดวย 9. สถานการณททาใหผ เรยนไมพงปรารถนา สถานทในชนเรยนอาจทาใหผ เรยนเบอไมพอใจ ขดแยง ควรหาทางลดและขจด เพราะเปนสงทเปนอปสรรคตอการเรยนรของผ เรยน 2.5.5 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 1. ความหมายแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ดเบคเคอรและเนลสน (Debacker & Nelson . 2000 : 245 - 254) กลาววา แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรเปนแรงกระตนใหผ เรยนแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงตามความตองการหรอเปาหมายทกาหนดไวในวชาวทยาศาสตร เขาใชเกณฑในการพจารณาคอ 1. ดานเปาหมาย (Goals) แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1.1 เปาหมายในการเรยนร (Learning goals) หมายถง การเรยนของนกเรยนทตองการพฒนาตนเองในวชาวทยาศาสตร โดยการแสวงหากจกรรมทางการเรยนทจะทาใหตวเองเกดการเรยนรทกษะใหมๆไดรบความรใหมๆ มความเขาใจในงานหรอ กจกรรมการเรยนทตองทา รวมทงการเรยนรจากขอผดพลาดในการทากจกรรมทางวทยาศาสตร 1.2 เปาหมายในการปฏบต (Performance goals) หมายถง การเรยนของนกเรยนทตองการใหคร และเพอนยอมรบ พอใจและชนชมในความสามารถของตวเองทางวทยาศาสตร โดยการแสวงหากจกรรมทางการเรยนทจะทาใหตวเองไดพสจนความสามารถวา มความเกงหรอเดนกวาเพอนๆคนอน และพยายามหลกเลยงงานหรอการปฏบตทไมเกดประโยชน 1.3 การรบรเกยวกบเครองมอ (Perceived instrumentality) หมายถง การแสดงพฤตกรรมของนกเรยนเกยวกบการเรยนรในการใชอปกรณหรอเครองมอทางวทยาศาสตรเพอทไดนาความรทไดไปใชในการทางานตอไป 1.4 การทาใหครพอใจ (Pleasing the teacher)หมายถง การแสดงออกของนกเรยนในขณะกาลงเรยน เพอใหครพอใจพฤตกรรมของนกเรยนและเพอใหเปนไปตามความคาดหวงทตงไว 2. ดานการรบร (Perceptions) แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 2.1 ความสามารถในการรบร (Perceived ability) หมายถง การทบคคลรจกและคดเกยวกบความสามารถของตวเองในการเรยนรเปนการรบรเกยวกบวชาวทยาศาสตร รบรวาตวเองมความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรมากนอยเพยงใด

55

2.2 กบรบรอปสรรคในการทางาน (Perceived task difficulty)คอ ความสามารถในการเอาชนะอปสรรคตางๆและพยายามเอาชนะอปสรรคในการเรยนวชาวทยาศาสตร 3. ดานคณคา (Value) แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 3.1 คณคาดานใน (intrinsic Value) หมายถง ความพอใจหรอความสนกสนานทไดรบจากการเรยนวชาวทยาศาสตร ซงสามารถทาใหบรรลเปาหมายไดอยางแทจรง 3.2 คณคาทไดรบ (Utility Value) หมายถง การไดรบประโยชนจากการเรยนวทยาศาสตรตามเปาหมายทวางไวเพอทจะทาใหเกดประโยชนในอนาคต 3.3 คณคาแหงความสาเรจ (Attainment Value) หมายถง การใหความสาคญกบการเรยนวชาวทยาศาสตรหรอกจกรรมวทยาศาสตรใหบรรลผลสาเรจ โดยทจะเขารวมในกจกรรมวทยาศาสตรและพฒนาความสามารถของตนเองใหเปนทยอมรบของบคคลอน ในการวจยครงนสรปไดวาแรงจงใจในทางวทยาศาสตร หมายถง แรงกระตนใหผ เรยนแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงตามความตองการหรอเปาหมายทกาหนดไวในการเรยนวชาวทยาศาสตรซงประกอบไปดวยพฤตกรรม 3 ดาน ดงตอไปน 1.1 ดานเปาหมาย หมายถง การทนกเรยนมงหวงในการเรยนเพอจะพฒนาตวเองในวชาวทยาศาสตร โดยการแสวงหากจกรรมททาใหตนเองเกดการเรยนรทกษะใหมๆ โดยมความเขาใจในกจกรรมและตองใหครและเพอนยอมรบในความสามารถของตนเองทางวทยาศาสตร เพอใหผ อนเหนความสามารถของตนเอง 1.2 ดานการรบร หมายถง การทนกเรยนรบรเกยวกบความสามารถของตนเองในวชาวทยาศาสตรมความสามารถแสดงพฤตกรรมและแสดงออกทางวทยาศาสตร รบรเกยวกบวชาวทยาศาสตรทเขาเปนอยางจรง รบรวาตนเองมความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรอยในระดบใด มความสามารถทจะทาไดหรอไม 1.3 ดานคณคา หมายถง ความพงพอใจสวนตวของนกเ รยนในวชาวทยาศาสตร โดยใหความสาคญกบการเรยนวทยาศาสตรหรอกจกรรมทางวทยาศาสตร เพอใหไดรบประโยชนจากวทยาศาสตรสาหรบนาไปใชในอนาคตใหบรรลเปาหมายทวางไว

2.5.6 เครองมอวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ในการศกษาเกยวกบการสรางเครองมอวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรไดศกษาเครองมอของงานวจยตางประเทศ ดงน ดเบคเคอรและเนลสน (Debacker & Nelson .2000:245-254) ไดทาการศกษาแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาระดบเกรด 10–12 จานวน 242 คน

56

ซงแบงเปน นกเรยนทเรยนวชาฟสกสจานวน 75 คน วชาเคมจานวน 76 คน และวชาชววทยาจานวน 91 คน ซงเครองมอทวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรเปน แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรจานวน 8 ดาน คอ ดานเปาหมายในการเรยนร จานวน 5 ขอ ดานเปาหมายในการปฏบต จานวน 5 ขอ ดานการรบรเกยวกบเครองมอ จานวน 2 ขอ ดานการทาใหครพอใจ จานวน 4 ขอ ดานความสามารถในการรบร จานวน 9 ขอ ดานคณคาภายใน จานวน 2 ขอ ดานคณคาทไดรบ จานวน 6 ขอ ดานคณคาแหงความสาเรจ จานวน 2 ขอ ซงในการวจยครงนใชแนวทางดงกลาวขางตนโดยผวจยแบงเปนดานใหญๆคอ 1.ดานเปาหมาย ประกอบดวย เปาหมายดานการเรยนร เปาหมายในการปฏบต กระบวนการรบรและการทาใหครพอใจ 2.ดานการรบร ประกอบดวย ความสามารถในการรบร 3.ดานคณคา ประกอบดวย คณคาภายใน คณคาทไดรบ และคณคาแหงความสาเรจตวอยางแบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร ดแบคเคอรและเนลสน (Debacker & Nelson. 2000: 245 ) ไดยกตวอยางแบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรไวดงตาราง 6

57

ตาราง 6 แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

ขอความ

เหนด

วยอย

างยง

เหนด

วย

ไมแน

ใจ

ไมเหน

ดวย

ไมเหน

ดวยอ

ยาง

ยง

การทาใหครพอใจ - ฉนเรยนวทยาศาสตรเพราะครยมแยมเสมอ

ดานการรบรเกยวเครองมอ - ฉนเรยนวทยาศาสตรเพราะ ความรในวชานเปนเครองมอ การประกอบอาชพ

ดานความสามารถในการรบร - ฉนเขาใจในสงทไดจากการเรยนวทยาศาสตร

ดานคณคาทไดรบ - ความรทางวทยาศาสตรเปนสงทจาเปนสาหรบอนาคต

ดานคณคาภายใน - วชาวทยาศาสตรเปนวชาทฉนชอบ

ดานคณคาแหงความสาเรจ - วทยาศาสตรเปนสงทสาคญ

ดานเปาหมายในการปฏบต - ฉนเรยนวทยาศาสตรเพราะฉนชอบทางานรวมกนกบเพอน

ดานเปาหมายในการเรยนร - ฉนเรยนวทยาศาสตรเพราะฉนตองการเขาใจความคดรวบยอดเกยวกบวทยาศาสตร

58

2.6 รปแบบการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตร สมจต สวธนไพบลย (2546: 7) ไดทาการวจยและพฒนารปแบบการพฒนา

สมรรถนะทางดานวทยาศาสตร หรอชอรปแบบวา พสว. (Science Competency Development Model : SCD Model) ซงมกระบวนการจดการเรยนรอยางเปนขนตอนทสอดคลองสมพนธกน ประกอบดวยกระบวนการเรยนร 3 ขนตอน คอ

1. ขนสงเสรมความรอบร เปนการกระบวนการเรยนรใหผ เรยนไดศกษาคนควาขอมลจากสถานการณทกาหนดให ไดแก การศกษาจากขอความ เอกสาร จากภาพ จากแหลงเรยนร จากการทดลอง จากการปฏบต จาการสาเรจตรวจสอบ เพอนาขอมล มาจดกระทาอยางมความหมายสการพฒนาทกษะการคด การจดการ การสรปความ และการพฒนาคณลกษณะทางดานวทยาศาสตร

2. ขนปฏบตการดมประโยชนตอสงคม เปนการจดกระบวนการเรยนรใหผ เรยนไดพฒนาตนเองแบบองครวม ไดแก

2.1 การนาความรไปใชใหเหมาะกบชมชน/ สงคม 2.2 การเพมพนทกษะการคด การจดการทมความหมาย และสอดคลองกบ

คณภาพชวต เชน การทาโครงงาน 2.3 การพฒนากระบวนการทางานรวมกบผ อน การรวมมอรวมใจ 2.4 เสรมสรางทกษะปฏบตการทมคณคาตอสงคม เชน การประดษฐทาง

วทยาศาสตร การเขยนเชงสรางสรรคทางวทยาศาสตร 2.5 เสรมสรางคณลกษณะทางวทยาศาสตร ไดแก การเปนผ มคณธรรม มจต

วทยาศาสตร มจรยธรรม มความรบผดชอบตอสงคม มจตสานกตอการอนรกษสงแวดลอม 3. ขนพฒนาและเผยแพรผลงาน เปนการจดกระบวนการเรยนรใหผ เรยน ได

ตรวจสอบปรบปรงผลงานอยางเปนระบบใชกระบวนการคดวเคราะหจดเดน จดดอย ปรบปรงจดดอยพฒนาจดเดน และกาหนดแผนการพฒนาผลงานพรอมทงฝกทกษะกระบวนการเผยแพรผลงานดวยการประชาสมพนธโดยการพด การเขยน ไดแก การรายงานผลงาน การเขยนคาขวญ การทาแผนพบ การจดแสดงผลงาน เนนการใชส –ศลป

จากหลกการและแนวดงกลาวขางตนผ วจยไดนาขอสรป สมรรถนะทางดานวทยาศาสตร หมายถง ความร ทกษะและคณลกษณะทมอยในตวบคคลทจะแสดงออกมาโดยมแรงจงใจเปนแรงผลกดนใหการแสดงพฤตกรรมออกมาและสมรรถนะสามารถพฒนาไดโดยใชกระบวนการตางๆ

59

3. เอกสารทเกยวของกบกจกรรมการเรยนรแบบ 5 E 3.1 เอกสารทเกยวของกบทฤษฎสรรคสรางความร (Constructivism) 3.1.1 ความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร(Constructivism)

ทฤษฎสรรคสรางความร (Constructivism) ไดมนกการศกษากลาวถงความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร ไวดงน

(Krogh.1994: 556) ไดกลาวถงความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร วาเปนปรชญาทเกยวกบการพฒนาการในการสรางความร สตปญญา จรยธรรมขนมาดวยตวของเดกเองซงพฒนาการนนเปนผลมาจากการดดซมเขาโครงสราง(Assimilation)และการปรบตวเขาสโครงสราง (Accommodation) เทราสแมนและลซเทนเบรก (Troutman and Lichtenberg.1995:25) ไดกลาวถงความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร ไววา เปนการคนหาความรใหกบตนเอง มการรวบรวมความรใหมๆเขาไปภายในจตใตสานกภายในจตใจ (Schemata) โดยการเรยนรจากสงแวดลอม ยอมรบสงใหมๆ เขามาในสงแวดลอม พสจนความเปนจรงจากสมมตฐานทตงขนและสรปเอง โดยสรางการเชอมโยงและเปรยบเทยบบทสรปของตวเองกบผ อน เพอเปนพนฐานใหเกดความรใหม เฉดศกด ชมนม (2540 :198) ไดกลาวการสรางความรตามทฤษฎสรรคสรางความร วา ความรคอสงทมนษยสรางขนมาซงมความหมายเฉพาะตวของบคคลนนๆ คนสรางความรไดเองเขานาขอมลภายนอกผสมผสานกบสงทเขารแลวแตเดมสรางเปนความรใหมใหมความหมายใหมขน สาคร ธรรมศกด (2541 :10) ไดกลาวถงความหมายของการเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร วา เปนกระบวนการทเกดขนภายในผ เ รยนเปนผ สราง (Construct) ความรจากความสมพนธระหวางสงทพบเหนกบความรความเขาใจ ทมอย เดม ผ เ รยนสรางความรผานกระบวนการทางจตวทยาดวยตนเองผสอนไมสามารถปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาของผ เรยนไดแตผสอนสามารถชวยผ เรยนปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาไดโดย จดสภาพการททาใหเกดสภาวะไมสมดลขน คอ สภาวะทโครงสรางทางปญญาเดมใชไมไดตองมการปรบเปลยนสอดคลองกบประสบการณมากขน สนย เหมะประสทธ (2540 :1) ไดกลาวถงความหมายของทฤษฎสรรคสรางความร ไววาเปนทฤษฎทนาทฤษฎจตวทยา และปรชญาการศกษาทหลากหลายมาประยกต โดยมเปาหมายทจะอธบายและคนหาวา มนษยเกดการเรยนรและสรางความรไดอยางไร ทฤษฎนจงมอทธพลตอการจดการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง ผ เรยนเปนผสรางความร โดยอาศยประสบการณแหงชวตทไดรบเพอคนหาความจรง

60

จากความดงกลาวขางตน สรปไดวา ความหมายของทฤษฎ สรรคสรางความร หมายถง กาเรยนรทเกดขนจากการเรยนรจากการปฏบตจรงสามารถถายโยงการคดและการวเคราะหไตรตรองประสบการณสวนตวดวยตวเอง โดยใชความรเดมเปนพนฐานในการสรางความรใหม 3.1.2 หลกการของทฤษฏสรรคสรางความร ทฤษฏสรรคสรางความร มหลกการ 3 ประการ ดงน (สนย เหมะประสทธ. 2542: 3; อางองจาก Abruscato.1996) 1.คนเราจะไมรอยางแทจรงวาโลกเปนอยางไร คนแตละคนจะสรางความเชอเกยวกบโลกหรอสงตางๆขนจนเปลยนแปลงความเชอวานนคอ ความจรง (Reality) 2.คนเรามความเชอเกยวกบสงใดสงหนงอยแลว หากไดรบขอมลหรอสถานการณใหมเพมเตม เขาอาจเปลยนแปลงความเชอทมอยเดมได 3.คนเราสรางความจรงบนพนฐาน 1) ความเชอทมอยกอนแลว 2) ความสามารถในการใหเหตผล และ 3)ความปารถนาทจะประสานความเชอกบสงทตนสงเกตไดเชงประจกษ ดงนน จากหลกการพนฐานตามทฤษฏ 3 ประการดงกลาว จงถอวา ประสบการณใหมทสมพนธกบการเรยนรทมอยเดมเปนกญแจสาคญของการใหผ เรยนสรางความเขาใจเกยวกบโลกทเขาอย นนคอ ผ เรยนจะเปนผสรางความรโดยอาศยหลกการเชอมตอระหวางการเรยนรความรและประสบการณเดมทมอยแลวกบการเรยนรใหมทเกดขน โดยผ เรยนปรบสารสนเทศใหมกบความเขาใจทมอยเดม จนในทสดจงเกดความเขาใจใหม 3.1.3 คณลกษณะของทฤษฎสรรคสรางความร

ทฤษฎสรรคสรางความร มขอตกลงรวมกน 4 ประการ เกยวกบคณลกษณะของทฤษฎสรรคสรางความร ซงมสาระสาคญดงน (สนย เหมะประสทธ. 2542 : 3; อางองจาก Kaucnak and Eggen. 1998; citing Good and Brophy.1997) 1.ผ เรยนเปนผสรางและแสวงหาความรดวยตนเอง ผ เรยนตองอาศยสมผสทงหา คอ การด ฟง อาน เขยน ปฏบต/ ทา 2. การเรยนรใหมจะเกดขนยอมขนอยกบความเขาใจในบทเรยนปจจบน ผ เรยนอาจมความรความเขาใจและประสบการณเกดทชวยเสรม / สนบสนนหรออาจขดขวาง/อปสรรคตอการเรยนรใหม ดงนนครตองจดกจกรรมใหผ เรยนเกดประสบการณและสรางความเขาใจในบทเรยน 3. การเรยนรจะเกดขนไดสะดวกเมอมปฏสมพนธทางสงคม ผ เรยนตองรวมกนคด ปฏบต และสอสารซงกนและกน ดงนนจงจาเปนตองอาศยกระบวนการกลม (group process)หรอการเรยนแบบรวมมอ (cooperative learning)

61

4. การเรยนรอยางมความหมาย (meaningful learning) จะตองดาเนนการภายใตการปฏบตในสภาพจรงหรอใกลเคยงกบสภาพจรงมากทสด การจดการเรยนการสอนภายใตสภาพจรงหรอใกลเคยง จะสงเสรมใหผ เรยนคนพบความรทเกดจากความเขาใจอยางแทจรง มากกวาความรทเกดจากความจา นนคอตองใหผ เรยนไดรบประสบการณตรงโดยการปฏบตและโดยการคดทางจตใจ (hands – on and minds – on experence) 3.1.4 การเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร มนกการศกษา ไดกลาวถงการเรยนตามทฤษฎสรรคสรางความร ไวดงน ไดรเวอรและเบล (ไพจตร สดวกการ. 2539 : 22 ; อางองจาก Driver and Bell. 1986) ไดกลาวถงการการเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร 1. ผลการเรยนรไมไดเกดขนอยกบสงแวดลอมกบสงแวดลอมทางการเรยนรเทานน แตยงขนอยกบความรเดมของผ เรยน 2. การเรยนร คอการสรางความหมาย ความหมายทสรางขนโดยผ เรยนจากสงทผ เรยนเหนหรออาจไดยนอาจจะเปนหรอไมเปนตามความหมายของผสอน ความหมายทผ เรยนสรางขนไดรบผลกระทบอยางมากจากความรเดมทผ เรยนมอย 3.การสรางความหมายเปนกระบวนการทตอเนอง และผ เรยนเปนผ กระทากระบวนการนนเอง (active) ในสถานการณการเรยนร ผ เรยนจะตงสมมตฐาน ตรวจสอบและอาจเปลยนสมมตฐานในขณะทปฏสมพนธกบปรากฏการณและกบผ อน 4. ความหมายทผ เรยนสรางขนจะไดรบการตรวจสอบ และอาจไดรบการยอมรบหรอปฏเสธ 5. ผ เรยนเปนผ รบผดชอบการเรยนรของตนเอง ในการสรางความตงใจในการทางานการดงความรทมอยมาสรางความหมายใหแกตนเอง และการตรวจสอบความหมายทผ เรยนสรางขนจากประสบการณเชงกายภาพและภาษาธรรมชาตทมความหมายเดยวกนในเรองนามธรรม ชยวนเนย (Souvney. 1994 : 35 ; citing Von Dlasersfeid. 1990) ไดกลาวถงการเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร วาความรทงหมดถกสรางสรรคโดยบคคลมากกวาเปนการเคลอนมาจากผ เชยวชาญ อาท คร ผปกครอง หรอหนงสอ มาสผ เรยน จากแนวคดเกยวกบการเรยนรตามทฤษฎสรรคสรางความร ทกลาวมาแลวขางตนพอจะสรปไดวา การเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวผ เรยน ซงครไมสามารถจะถายทอดความรจากการสอนโดยตรง แตครสามารถทจะจดประสบการณเพอกระตนใหนกเรยนเกดกระบวนการสรางองคความรสามารถคนพบความรดวยตวเขาเอง การสรางความรนนเกดจากการ

62

ปฏบตจรงใตสภาพแวดลอมทครเปนเพยงผ อานวยความสะดวกให ดงนนครจงควรจดประสบการณเพอกระตนใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการสรางองคความรทเนนความรเดมเพอเปนพนฐานใหเกดความรใหม 3.1.5 รปแบบการสอนตามทฤษฎสรรคสรางความร การสอนวชาวทยาศาสตรมหลายวธ แตทสอดคลองกบธรรมชาตของวชาวทยาศาสตร และตามมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คอ การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E พมพพนธ เดชะคปต (2545: 57) กลาววาวธ การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนวธการทนกเรยนคนควาหาความรดวยตนเอง ดวยกระบวนการทางวทยาศาสตรและมครเปนเพยงผ อานวยความสะดวกเพอสอดคลองกบการเรยนการสอนในปจจบน ทเนนทงความรและกระบวนการหาความรดวยตนเอง จากการศกษาวเคราะหงานวจยทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาพบวา มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงขน แตในระดบประถมศกษา พบงานทใชวจยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E นอยกวาระดบมธยมศกษา โดยทหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนวธหนงทมงใหผ เรยนไดสบเสาะหาความรดวยตวเอง โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สรปไดดงน ซนดและโทรวบรดจ (Sun and Trowbridge. 1973: 62-63) ไดสรปลกษณะของการสอนดวยวฎจกการเรยนรแบบ 5 E ดงน 1. เปนการสอนทมนกเรยนเปนศนยกลาง 2. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนการสรางมโนมตโดยตวผ เรยน 3. ระดบความคาดหวงของนกเรยนเพมสงขน หลงจากทไดประสบผลสาเรจในการเสาะหาความรในระดบหนง 4. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนการพฒนาความสามารถดานตางๆของนกเรยน เชน ความสามารถทางวชาการ ทางสงคม ความคดสรางสรรค ฯลฯ ซงตองอาศยความเปนอสระและใหนกเรยนมโอกาสคด 5. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จะหลกเลยงการเรยนรระดบวาจาหรอการบรรยายแตเนนการทดลองเพอใหนกเรยนคนพบตวเอง 6. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จะกาหนดเวลาสาหรบการเรยน

63

ฉววรรณ กนาวงศ (2527: 502) กลาววาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ วธการไตรถามหรอการตงคาถามเพอทจะไดคาตอบตามความตองการ โดยใชเทคนคการกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอทจะชวยใหบคคลไดคนพบความจรงตางๆดวยตนเอง สวฒก นยมคา (2551: 119) กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E วาเปนการสอนทสงเสรมใหผ เรยนเปนผ คนหา หรอสบเสาะหาความรเกยวกบสงใดสงหนงทไมเคยรจกมากอนโดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ภพ เลาหไพบลย (2537: 119) กลาววา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนการสอนทเนนกระบวนการแสวงหาความรทจะชวยใหนกเรยนไดคนพบความจรงตางๆดวยตนเองใหนกเรยนไดประสบการณตรงในการเรยนรเนอหาวชา โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ตางๆ พมพนธ เดชะคปต (2545: 56) กลาววา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E หมายถง การจดการเรยนการสอนโดยใชวธใหนกเรยนเปนผ คนหาความรดวยตนเอง หรอสรางความรดวยตนเอง โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ครเปนผ อานวยความสะดวกเพอใหนกเรยนบรรลเปาหมายการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จะเนนผ เรยนเปนสาคญของการเรยน ไพจตร สดวกการ (2539:94) ไดกลาวถงขนตอนการสอนวทยาศาสตรตามทฤษฎสรรคสรางความร ไวดงน

1.ขนสรางขดแยงทางปญญา 1.1 เสนอปญหาทนาไปสการสรางใหมทางปญญา ใหนกเรยนทาเปรายบคคล

1.2 นกเรยนเขากลมยอย แสดงวธทาของตนตอสมาชกกลม 2. ขนดาเนนกจกรรมไตรตรอง 2.1 กลมยอยสรางสถานการณตวอยาง 2.2 กลมยอยใชสถานการณ ตวอยางตรวจสอบและปรบเปลยนวธทาของสมาชกกลม 2.3 กลมยอยเลอกวธทาทสมาชกกลมเหนชอบมากทสดเสนอตอกลมใหญ 2.4 กลมใหญตรวจสอบวธทาของกลมยอย 2.5 ครเสนอวธทาทเตรยมมา แตถาซากบวธทาของนกเรยน ครไมตองเสนอ 2.6 นกเรยนตงปญหาเองแลวแลกเปลยนกนทาและตรวจสอบ 3. ขนสรปผลการสรางโครงสรางใหมทางปญญา 3.1 กลมใหญสรปมโนคต 3.2 นกเรยนทาแบบฝกหด

64

ลกค ฮอลลย และคนอนๆ กลาววา (สนย เหมะประสทธ. 2542:4 ; อางองมาจาก Louck – Horsley and others.1990) นกทฤษฎสรรคสรางความร ไดจดรปแบบการเรยนรทเนนบทบาทผ เรยน ซงสนย เหมะประสทธ (2546 : คานา ; ไดดดแปลงมาจากโครงสรางการศกษาหลกสตรวทยาศาสตร สาขาชววทยา ของสหรฐอเมรกา) (Biological Science Curriculum Studies หรอ BSCS) ดงภาพประกอบ 4 ขนนา ขนสารวจ/ ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ ขนอธบาย/ ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ ขนขยายหรอประยกตใชมโนมต/ ขนประยกตใช ขนแลกเปลยนการเรยนร

ภาพประกอบ 4 การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

3.2 ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทฤษฎสรรคสรางความร เปนทฤษฎหนงทมงเนนการจดการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนศนยกลาง โดยมงศกษาวา ผ เรยนเกดการเรยนรไดอยางไร และผสอนจะจดกจกรรมอยางไรเพอใหผ เรยนคนพบหรอสรางความรดวยตนเอง รปแบบการสอนหรอรปแบบการเรยนรภายใตทฤษฎสรรคสรางความร จงเนนบทบาทของผ เรยนเปนสาคญ ซงมหลายรปแบบ เชน แบบ 3 ขนตอน หรอ แบบ 4 ขนตอน หรอแบบ 5 ขนตอน สนย เหมะประสทธ (2542 :7-8) จงไดนาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ของโครงการศกษาหลกสตรวทยาศาสตรสาขาชววทยาของสรฐอเมรกา (Biological Science Curriculum Studies หรอ BSCS) มาทดลองดดแปลงเพอใหเหมาะสมกบเดกไทย โดยมงเนนใหนกเรยนสามารถรวมกนแสวงหา คนพบและสรางองครวมรดวยตนเอง อกทงยงใหนกเรยนมโอกาสประสบผลสาเรจใน

65

การเรยนรอยางมความสข ภายใตสภาพการณทจาลองหรอทเปนจรงแหงชวต เพอใหนกเรยนมทกษะชวตและทกษะทางสงคม การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทไดดดแปลงประกอบดวย 1.ขนนา (Engagement Phase) เปนขนทครกระตนเพอสรางความสนใจแกนกเรยนหรอตรวจสอบ /ทบทวนความรและประสบการณเดมของนกเรยน เพอนาเขาสการเรยนรบทเรยนใหม 2.ขนสารวจ/ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ (Exploration phase) เปนขนทนกเรยนไดปฏบตกจกรรมโดยอาจปฏบตเปนกลมและรายบคคล โดยนกเรยนสามารถนาความรและประสบการณเดมมาสมพนธกบความรใหมจงทาใหนกเรยนสามารถคนพบหรอสรางความรดวยตนเอง โดยครมบทบาทเปนผ อานวยความสะดวกในการเรยนร เปนทปรกษาและเปนผกระตนใหผ เรยนเกดการคนพบ สรางความรดวยตนเอง กลาวโดยสรป ขนนเปนขนทนกเรยนเกดหรอคนพบมโนมต (Concept) 3.ขนอธบาย / ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ (Explanation Phase) เปนขนทนกเรยนอธบายหรอนาเสนอมโนมตหรอความรทนกเรยนคนพบในขนท 2 โดยอาจใชความรและประสบการณเดมเปนฐาน ประกอบกบหลกฐานและขอมลทคนพบใหม ครมบทบาทตงคาถามและใหความรหรอขอมลเพมเตม เพอใหนกเรยนกระจางชดยงขน 4.ขนขยายหรอขนประยกตใชมโนมต / ขนประยกตใช (Elaboration Phase) เปนขนตอนทนกเรยนประยกตใชมโนมตในสถานการณใหม หรอในสภาพทเปนจรง หรอขยายมโนมตนนๆ ใหกวางขน จนกอใหเกดความรสกลกซง หรอมโนมตอนๆ ทสมพนธหรอเกยวของกน 5.ขนแลกเปลยนเรยนร (Evaluation Phase) ขนนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ โดยมงใหนกเรยนนาความรทไดมาประมวลและประยกตใชหรอผลการคนพบ มาจดแสดงเพอแลกเปลยนเรยนร ความคด ทกษะและเจตคตตอการทากจกรรมตางๆโดยมปฏสมพนธรวมกนและปฏสมพนธกบคร อนกอใหเกดสงคมแหงการเรยนร สมจต สวธนไพบลย (2546:105-110) กลาวถงขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สรปไดเปน 3 ขน คอ 1. ขนการสารวจขอมล (Exploration) เปนการหาขอมลทเกยวของเรองทศกษาเพอนาไปสรางเปนความคดรวบยอด หรอแนวคดหลกตอไป ขอมลอาจจะหามาได 3 แหลง คอ ไดจากการสงเกตวตถจรงหรอปรากฏ 2. ขนการสรปขนเปนความรใหม (Invention) ภายหลงจากการสาเรจแลว นกเรยนจะไดขอมลเกยวกบคณลกษณะ คณสมบต การเปลยนแปลงปรมาณและรายละเอยด ขอมล

66

เหลานจะไมมความหมายอะไรมากนก จะมการนาไปคานวณหรอจดกระทาเสยกอน จงจะมความหมายพอทจะตความหรอลงขอสรปตอไปได ผลสรปทไดสวนใหญจะอยในรปมโนมตหรอหลกการ 3. ขนนาความรใหมไปใช (Discovery) เปนขนทนกเรยนมโอกาสนาเอาความรทไดจากการคนพบไปใชเปนรากฐานสาหรบเรยนเรองใหมตอไปไดเปนการทดสอบความถกตอง สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2550: 5-8) ไดนาเสนอจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มาใชในการพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรและไดเสนอขนตอนในการเรยน การสอนแบบ 5 ขนตอน (5E) คอ

1. การนาเขาสบทเรยน (Engagement) เปนการแนะนาบทเรยนกจกรรมจะประกอบไปดวยการซกถามปญหา การทบทวนความรเดม การกาหนด กจกรรมทจะเกดขนในการเรยนการสอนและเปาหมายทตองการ 2. การสารวจ (Exploration) ขนนจะเปดโอกาสใหนกเรยนไดใชแนวคดทมอยแลวมาจดความสมพนธกบหวขอทกาลงจะเรยนใหเขาเปนหมวดหม ถาเปนกจกรรมทเกยวของกบการทดลอง การสารวจ ดวยสบคนดวยวธการทางวทยาศาสตร รวมทงเทคนคและความรทางการปฏบตจะดาเนนไปดวยตวของนกเรยนเอง โดยมครเปนเพยงผ ใหคาแนะนาหรอผ เรมตน ในกรณทนกเรยนไมสามารถหาจดเรมตนได 3. การอธบาย (Explanation) ในขนตอนนกจกรรมหรอกระบวนการเรยนรจะมการนาความรทรวบรวมมาแลวในขนท 2 มาใชเปนพนฐานในการศกษาหวขอหรอแนวคดทกาลงศกษาอย กจกรรมอาจประกอบไปดวยการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงความรตางๆและนาขอมลมาอภปราย 4. การลงขอสรป (Elaboration) ในขนตอนนจะเนนใหนกเรยนไดนาความรหรอขอมลจากขนทผานมาแลว ขนท 2 และ ขนท 3 มาใช กจกรรมสวนใหญอาจเปนการอภปรายภายในกลมตนเอง เพอลงขอสรปทแสดงถงความเขาใจ ใชทกษะกระบวนการและความสมพนธระหวางความรตางๆทเกดขนจะชวยใหนกเรยนไดมโอกาสปรบแนวความคดหลกของตนเองในกรณทไมสอดคลองหรอคาดเคลอนจากขอเทจจรง 5. การประเมนผล (Evaluation) เปนขนสดทายของการเรยนรในขนนครเปดโอกาสใหนกเรยนไดตรวจสอบแนวความคดหลกทตนเองไดเรยนรมาแลว โดยประเมนตนเองถงแนวความคดทไดสรปในขนท 4 วามความสอดคลองหรอถกตองมากเพยงใดและมการยอมรบมากนอยเพยงใด ขอสรปทไดจะนาไปเปนพนฐานในการศกษาตอไป ทงนจะรวมทงการประเมนของครตอจากการเรยนรของนกเรยนดวย

67

จากขนตอนจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ขางตนสรปไดวา ในจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จะตองมสงเราททาใหเกดการสบเสาะหาความร มปญหาทตองคนหาวธแกไข มการสารวจขอมลและการลงขอสรปนนเปนความรใหม รวมถงนาความรไปใช ผวจยไดนาเสนอจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนแนวทางการกาหนดกจกรรมในการเขยนแผนการสอน เพอสงเสรมสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในการเรยนการสอนแตละครงหรอแตละแนวคดจะเรมตนจากขนนาเขาสบทเรยนและจบลงโดยการประเมนผล ผลทไดจะนาไปใชเปนพนฐานในการเรยนการสอนครงตอไป

ภาพประกอบ 5 การเรยนรแบบวฏจกรหรอวงจรการเรยนร (Learning Cycle)

จากความหมายดงกลาวสรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนการจดการเรยนการสอนทมงใหนกเรยนมโอกาสพฒนาความคดอยางมเหตผล ไดศกษา ไดคนพบความจรงและสรางความรดวยตนเอง ภายใตกระบวนการทางวทยาศาสตร โดยครเปนผ อานวยความสะดวก การทดลองครงนนกเรยนจะไดรบการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรตามแผนการจดการเรยนรทผวจยสรางขน รวม 9 แผน 9 กจกรรม โดยทแตละกจกรรมจะดาเนนการตามวงจรการเรยนรแบบ 5E จงรวมเปน 9 รอบ 4. งานวจยเกยวของ งานวจยในประเทศ กญญา ทองมน (2534: 83) ไดทาการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและทกษะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรท

68

ทาการทดลองแบบไมกาหนดแนวทศทางและกาหนดแนวทางผลการวจยพบวา ทกษะทางวทยาศาสตรของนกเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 พมพร วฒนานนท (2539 :บทคดยอ) ไดศกษาการใชวธการสอนแบบสบเสาะหาความรทเนนยทธวธวงจรการเรยนรมาปรบแผนการสอนเพอสงเสรมความคดสรางสรรคพบวานกเรยนทใชแผนการสอนแบบสบเสาะหาความรทเนนยทธวธวงจรการเรยนรมความคดสรางสรรคและผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงกวานกเรยนทใชแผนการสอนปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ดารณ เชอเจดตน (2540 :บทคดยอ) ไดศกษาความสามารถในสอความหมายขอมลทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร ทเนนยทธวธวงจรการเรยน โดยศกษา 2 กลม คอ กลมทไดรบการสอนแบบปกตและการสอนตามแนวยทธวธวงจรการเรยนร ผลปรากฏวากลมทสอนตามแนวยทธวธวงจรการเรยนร มทกษะในการสอความหมายขอมลทางวทยาศาสตรสงกวานกเรยนทสอนตามปกตอยางมนยสาคญทระดบ .01 มนส สดสน (2543 : บทคดยอ) ศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตรและความสามารถดานการคดวเคราะห วจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรประกอบกบการเขยนแผนผงมโนมต พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนชาวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรประกอบการเขยนแผนผงมโนมตสงกวาการสอนตามคมอคร หทยรตน เขยวเอยม (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดการเรยนรตามทฤษฎการสรรคสรางความรเพอพฒนาศกยภาพทางดานวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนชองนนทร เขตยานนาวา กรงเทพมหานคร พบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เจคตตอการเรยนวชาวทยาศาสตรและพฤตกรรมการปฏบตงานกลมหลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง งานวจยตางประเทศ แลดด และ แอนเดอรสน (Ladd and Anderson. 1970 : 395-400) ไดศกษาการสอนแบบสบเสาะหาความรจากการตงคาถามของคร เพอศกษาผลการสอนแบบสบเสาะหาความร ทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนโดยใชครจานวน 40 คน ทาการสอนแบบสบเสาะหาความรโดยถามคาถามในระดบสงและระดบตา โดยทาการสอนนกเรยน 40 หอง ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนจากครทสอนแบบสบเสาะหาความรทใชคาถามระดบสงมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนกลมทเรยนโดยครทมการสอนแบสบสะหาความรทใชคาถามในระดบตาอยางมนยสาคญทางสถต

69

อบราฮมและเรนเนอร (Abrahum and Renner .1986:121-143) ไดศกษาผลงานการวจยของนกศกษาวทยาศาสตรทศกษาเกยวกบวงจรการเรยนรในวชาเคม ระดบมธยมศกษา พบวา นกเรยนทไดรบการสอนตามแนววงจรการเรยนรมผลสมฤทธทางการเรยนดานเนอหาวชาและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรวชาเคมสงกวานกเรยนทไดรบการสอนตามปกต และนอกจากนการสอนแบบสบเสาะหาความรยงมผลตอความคงทนในผลสมฤทธทางการเรยน

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi - Experimental Design) โดยผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน 1. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. ขนตอนการสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. วธการดาเนนการทดลอง 5. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชศกษาในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) อาเภอคลองหลวง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 มจานวน 3 หองเรยน รวมนกเรยนทงหมดจานวน 143 คน การสมตวอยาง การศกษาครงนใชกลมตวอยาง นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) อาเภอคลองหลวง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 จานวน 2 หองเรยน รวมนกเรยนทงหมดจานวน 89 คน ซงไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) 2. เครองมอทใชในการวจย ในการศกษาคนควาครงน ผวจยสรางเครองมอในการทดลองและเกบรวบรวมขอมลดงน 1. แผนการจดการเรยนรแบบเรยนรแบบ 5E จานวน 9 แผน ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรแผนท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม แผนการจดการเรยนรแผนท 2 เรอง ไดนาโม

71

แผนการจดการเรยนรแผนท 3 เรอง ความสมพนธระหวางความตางศกย กระแสไฟฟา และความตานทาน แผนการจดการเรยนรแผนท 4 เรอง ความตานทาน แผนการจดการเรยนรแผนท 5 เรอง การตอหลอดไฟฟา แผนการจดการเรยนรแผนท 6 เรอง กฎของโอหม แผนการจดการเรยนรแผนท 7 เรอง วงจรไฟฟาภายในบาน แผนการจดการเรยนรแผนท 8 เรอง เครองใชไฟฟาในบาน แผนการจดการเรยนรแผนท 9 เรอง การคานวณคาไฟฟา 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลสมรรถนะทางวทยาศาสตรประกอบดวย 2.1 แบบทดสอบวดความรทางวทยาศาสตร ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบความรทางวทยาศาสตรเพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบวดความรทางวทยาศาสตร 2.2 แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ในการวจยครงน ผวจยไดพฒนามาจากแบบทดสอบของ นพวรรณ ศรเกต. (2550) ซงลกษณะของแบบทดสอบเปนสถานการณทนกเรยนตองเขยนตอบอยางละเอยดลงในกระดาษคาตอบ 2.3 แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ผ วจยไดพฒนาแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของ กรรณการ สนทธรรม. (2546)ประกอบดวยแรงจงใจ 3 ดาน คอ ดานเปาหมาย ดานการรบร และดานคณคาเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ คอ จรงมากทสด คอนขางจรง ไมแนใจ คอนขางไมจรง ไมจรง จานวนขอความ 26 ขอ แลวนาไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 ของโรงเรยนชมชนวดบางขนจานวน 50 คน เพอหาความเชอมน (Reliability) โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา ( -Coefficient ) ของครอนบค (Cronbach) 3. ขนตอนการสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 1.แบบทดสอบวดความรทางวทยาศาสตร ผวจยดาเนนการสรางและหาคณภาพของแบบสอบถาม มขนตอนในการสรางดงน 1.1 กาหนดจดประสงคในการสรางแบบทดสอบวดความรทางวทยาศาสตร 1.2 ศกษานยาม ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอนามาเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบ และศกษาแนวการเขยนขอสอบตามจดประสงคของ ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2539 : 122-167)

72

1.3 กาหนดนยามเชงปฏบตการจากแนวคดทางการศกษาเอกสารทเกยวของ ซงผวจยนามาเขยนลกษณะตามทตองการวด 1.4 สรางตารางวเคราะหขอสอบ เรองไฟฟา จานวน 60 ขอ 1.5 เขยนขอคาถามของแบบทดสอบวดผลการเรยนรเกยวกบความรทางวทยาศาสตร ใหมความครอบคลมตามโครงสรางนยามเชงปฏบตการ ตารางวเคราะหขอสอบ และลกษณะแบบทดสอบเปนแบบตวเลอกม 4 ตวเลอก 1.6 วพากษและปรบแกขอคาถามและตวเลอกกบอาจารยทผควบคมปรญญานพนธ เพอใหขอคาถามมความเทยงตรงและครอบคลมตามนยามเชงปฏบตการ 1.7 นาแบบทดสอบทสรางขนและปรบปรงแกไขแลวเสนอใหผ เชยวชาญ จานวน 5 ทาน ไดแก รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ อาจารยชวลต รวยอาจณ อาจารยกรวร วองวกยการ อาจารยพทกษ รอดรตนและอาจารยเตอนใจ ดารงครตน พจารณาตรวจสอบลกษณะการใชคาถาม ตวเลอก และความสอดคลองกบพฤตกรรมทตองการวด ความถกตองดานภาษาและความเทยงตรงดานเนอหา โดยพจารณาความสอดคลองระหวางขอคาถามกบลกษณะพฤตกรรม (IOC) และคดเลอกขอสอบโดยใชเกณฑดชนความสอดคลองตงแต 0.5 ขนไป ไดแบบทดสอบ 60 ขอ โดยคดเลอกขอสอบทมคา IOC อยระหวาง .60 – 1.00 1.8 นาแบบทดสอบทปรบปรงตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ ไปทดลองใชครงท 1 (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไมใชกลมทดลอง จานวน 50 คน เพอหาคาความยากงายของแบบทดสอบ และหาคาอานาจจาแนกรายขอของแบบทดสอบ คดแบบทดสอบไวจานวน 40 ขอ โดยพบวาแบบทดสอบมคาความยากงายอยระหวาง .27 - .78 และมคาอานาจจาแนก อยระหวาง .20 -.52 มคาความเชอมนทงฉบบอย .841 1.9 จดเตรยมขอสอบฉบบสมบรณ เพอนาไปใชในการเกบขอมลตอไป ตวอยางแบบทดสอบวดผลความรทางวทยาศาสตร เรอง ไฟฟา คาชแจง ใหนกเรยนทาเครองหมาย (X) ลงในชองทตรงกบตวเลอกทเหนวาถก 0. ตวนาไฟฟาทดคอขอใด ก. ตวนาทมความตานทานคงท ข. ตวนาทมความตานทานนอยมาก ค. ตวนาทมความตานทานเปนศนย ง. ตวนาทเปลยนความตานทานได

73

00. ขอใดเปนฉนวนไฟฟา ก. ดบก ข. สงกะส ค. ซลกอน ง. ทงสเตน เกณฑการใหคะแนน ตอบถกให 1 คะแนน ตอบผดให 0 คะแนน

74

2. แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผวจยดาเนนการสรางและหาคณภาพของแบบทดสอบ มขนตอนดงน

ภาพประกอบ 6 ลาดบขนตอนการสรางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ไมผานเกณฑ

ผานเกณฑ

เพยงพอ

ไมเพยงพอ

กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบทดสอบ

ศกษาทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของ

เขยนนยามปฏบตการ และกาหนดแผนการเขยนขอคาถาม

เขยนขอคาถามตามนยามปฏบตการ และตามแผนการเขยนขอคาถามทไดกาหนด

วพากษ และปรบแกขอคาถามกบอาจารยผควบคมปรญญานพนธ

ตรวจสอบความเทยงตรงโดยผเชยวชาญ

นาแบบทดสอบไปทดลองใช(Try Out) ครงท 1 เพอหาคาความยากงายและคาอานาจ

คดเลอกขอคาถามโดยพจารณคา

ความยากงายอยระหวาง .2-.8 และคาอานาจจาแนก .2

นาแบบแบบทดสอบไปทดลองใช (Try Out) ครงท 2 เพอหาคาความเชอมนทง

จดทาแบบทดสอบเปนฉบบสมบรณเพอใชในการเกบรวมรวมขอมล

พจารณาคดเลอกขอคาถามทมความเทยงตรง

ปรบปรงขอคาถาม

75

จากภาพประกอบ 6 ลาดบการสรางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มรายละเอยดการดาเนนการสรางตามขนตอนดงน 1. กาหนดจดมงหมายในการสราแบบทดสอบ 1.1 เพอสรางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรลกษณะเปนคาถามปลายเปด 1.2 เพอตรวจสอบคณภาพของเครองมอทสรางขน 2. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเ กยวของกบความหมาย ประเภทของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และการประเมนผลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.2 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. วเคราะหทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและเขยนพฤตกรรมทบงชทกษะรายดาน โดยพฤตกรรมทบงชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร นพวรรณ ศรเกต (2550 : 56) ไดเสนอผลการวเคราะหการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตละทกษะดงแสดงในตาราง 7

ตาราง 7 ผลการวเคราะหพฤตกรรมทบงชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร พฤตกรรมทบงช 1.การคานวณ

1.1 การนบ ไดแก - นบจานวนสงของไดถกตอง - ใชตวเลขแสดงจานวนทนบได - ตดสนวาสงของในแตละกลมมจานวนเทากนหรอตางกน 1.2 การคานวณ (บวก ลบ คณ หาร) - บอกวธคานวณได - คานวณไดถกตอง - แสดงวธคานวณได 1.3 การหาคาเฉลย - บอกวธหาคาเฉลยได - หาคาเฉลย และแสดงวธการหาคาเฉลย 2.1หาคาตอบลวงหนากอนการทดลอง โดยอาศยการสงเกต ความรและประสบการณเดม

2. การตงสมมตฐาน

76

ตาราง 7 (ตอ)

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร พฤตกรรมทบงช 3. การกาหนดและควบคมตวแปร

4. การทดลอง

5. การตความหมายและลงขอสรป

3.1 การชบงและกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และควบคมตวแปรทเปนสาเหตอนๆในปรากฏการณหนงๆทตองการศกษาได 4.1 การออกแบการทดลอง ระบวสดอปกรณทใชในการทดลองอธบายขนตอนในการทดลองและเสนอแนะการบนทกผลการทดลอง 5.1 การแปลความหมายหรอการบรรยายลกษณะและคณสมบตของขอมลพรอมทงสรปความสมพนธของตวแปรทอยในขอมลทตองการศกษา

4. เขยนแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกฎเกณฑการใหคะแนน โดยใช

เนอหาวชาวทยาศาสตรพนฐาน ซงเขยนตามพฤตกรรมทบงชในตารางท 7 จานวน 30 ขอประกอบดวยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 5 ทกษะไดแก ทกษะการคานวณจานวน 6 ขอ ทกษะการตงสมมตฐานจานวน 6 ขอ ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปรจานวน 6 ขอ ทกษะการทดลองจานวน 6 ขอ และทกษะการตความหมายและลงขอสรปจานวน 6 ขอ เพอทดสอบและหาคณภาพรายขอ พรอมทงจดทาคมอการตรวจใหคะแนนแยกเปนรายขอเพอใหผ ตรวจใชในการใหคะแนนแตละขอ 5. วพากษและปรบแกขอคาถามกบอาจารยควบคมปรญญานพนธ 6. ตรวจสอบคณภาพขนตนโดยผ เชยวชาญ นาขอคาถามทผ วจยสรางขนไปตรวจสอบคณภาพขนตน โดยพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) และความเปนปรนย (Objectivity) ของขอคาถามและคมอการตรวจใหคะแนน โดยผ เชยวชาญ 5 ทาน ไดแก รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ อาจารยชวลต รวยอาจณ อาจารยกรวร วองวกยการ อาจารยพทกษ รอดรตนและอาจารยเตอนใจ ดารงครตน เปนผพจารณาวาขอคาถามนนวดไดตรงตามนยามหรอไม พรอมทงปรบปรงภาษาใหเหมาะสมกบระดบของนกเรยน โดยการนาแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใหผ เชยวชาญทง 5 ทาน ลงคะแนนเพอแสดงหลกฐานความ

77

เทยงตรงเชงเนอหา แลวนาคะแนนทไดจากลงความเหนของผ เชยวชาญทง 5 ทาน หาคาความสอดคลองระหวางพฤตกรรมกบจดประสงค 7. ปรบปรงแกไข ทาการปรบปรงแกไขขอคาถามตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ โดยนาผลการพจารณาแบบวดประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของผ เชยวชาญมาวเคราะหเพอหาความเทยงตรงเชงเนอหาโดยใชดชนความสอดคลอง (IOC) โดยรวมความเหนในชองเหนดวย (+1) ไมแนใจ (0) และไมเหนดวย (-1) ตามวธของ โรวเนลลและแฮมเบลตน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ .2545: 179) คดเลอกขอทมคา IOC ตงแต 0.5 ขนไปคดเลอกไว ซงถอวาขอคาถามนนสามารถวดไดตามนยามทกาหนด ปรากฏวาผลการคานวณ IOC มคาอยระหวาง .80 -1.00 8. นาแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทสรางขนทผานการตรวจสอบคณภาพในขนตนจานวน 30 ขอ ไปทดสอบกบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชมชนวดบางขน จานวน 50 คน นาผลทไดมาวเคราะหเพอหาคณภาพของแบบทดสอบ 9. วเคราะหขอสอบรายขอและคดเลอก นาผลการทดสอบมาตรวจใหคะแนน นาผลการตรวจใหคะแนนมาวเคราะหรายขอเพอหาคาความยาก โดยใชสตรสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product- Moment Correleation Coefficient ) โดยคดเลอกไว จานวน 15 ขอ ประกอบดวยทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 5 ทกษะ ไดแก ทกษะการคานวณจานวน 3 ขอ ทกษะการตงสมมตฐานจานวน 3 ขอ ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปรจานวน 3 ขอ ทกษะการทดลอง จานวน 3 ขอ และทกษะการตความหมายและลงขอสรป จานวน 3 ขอ 10.ทดสอบครงท 2 โดยนาแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรท ปรบปรง แกไขแลวไปทดสอบกบกลมตวอยางทใชในการหาคณภาพของเครองมอ คอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชมชนวดบางขน จานวน 50 คน โดยใชผตรวจขอสอบ 2 คน คอ อาจารยพทกษ รอดรตน และอาจารยเตอนใจ ดารงรตน รวมกนตรวจแบบทดสอบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแลวนาคะแนนมาคานวณหาคาความเชอมนของผตรวจแบบทดสอบ 2 คน โดยใชการวเคราะหคาประสทธสหสมพนธใชสตรของ Pearson Product - Moment Correleation Coefficient (rXY) (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 84) โดยพบวาแบบทดสอบมคาความยากงายอยระหวาง .46 - .72 และมคาอานาจจาแนก อยระหวาง .21 -.37 มคาความเชอมนเทากบ .846 11. จดพมพเปนรปเลมเพอทาการวจยและนาไปเกบขอมล โดยนาแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทมคณภาพไปเกบขอมลเพอทาการวจยตอไป

78

ตวอยางเครองมอทใชในการวจย คาชแจง 1. แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรฉบบนมคาถามทงหมด 15 ขอ ใชเวลาในการทาแบบวด 50 นาท 2. แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรฉบบน ประกอบดวย 5 ทกษะกระบวนการยอยจานวน 5 ทกษะ คอ ทกษะการคานวณ จานวน 3 ขอ ทกษะการตงสมมตฐานจานวน 3 ขอ ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร จานวน 3 ขอ ทกษะการทดลอง จานวน 3 ขอ และทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป จานวน 3 ขอ 3. แบบทดสอบทกขอเปนแบบอตนย โดยทแตละขอกาหนดสถานการณใหนกเรยนศกษากอนแลวจงเขยนตอบลงในทวางทเวนไวในแตละขอโดยเขยนคาตอบอยางละเอยด แสดงวธทาและการคานวณอยางละขนอยางละเอยดครบถวนและถกตอง 4. อยาเปดแบบทดสอบจนกวาจะไดรบสญญาณใหลงมอทา

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ขอ 1 ทกษะการคานวณ 1.1 เตารดไฟฟาใชกาลงไฟฟา 1,800 วตต เมอตอเขากบความตางศกย 220 โวลต จะมกระแสไฟฟาไหลผานเทาใด ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................

79

เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

1.เขยนสตรในการคานวณไดถกตอง และ 2. แสดงวธทาการคานวณเปนขนตอนอยางละเอยดครบถวนและถกตอง

เตารดไฟฟาใชกาลงไฟฟา (P) = 1,800 วตต ความตางศกยไฟฟาของเตารด (v) = 220 โวลต จากสตร VIP 1,800 = 220 I

I = 220

800,1

I = 8.18 แอมแปร มกระแสไฟฟาไหลผานเตารดเทากบ 8.18 แอมแปร

1

1.เขยนสตรในการคานวณไดถกตอง 2. ไมแสดงวธการคานวณเปนขนตอนอยางละเอยดแตไดคาตอบทถกตอง

จากสตร VIP 1,800 = 220 I

I = 220

800,1

I = 8.18 แอมแปร

0

1.ไมเขยนสตรการคานวณหรอเขยนแตไมถกตอง และ 2. ไมแสดงวธการคานวณหรอแสดงแตไมถกตอง หรอ 3. ไมตอบคาถาม

ไมตอบ หรอตอบไมถก

80

ขอ 2 ทกษะการตงสมมตฐาน 2.1 จากการทดลองการเกดประจไฟฟาไดผลการทดลองดงน

การทดลอง ผลการทดลอง ประจไฟฟาทาใหเคลอนท นาแทงแมเหลกทมขวเหมอนหนขวเขาหากน นาแทงแมเหลกทมขวตางกนหนขวเขาหากน

แทงแมเหลกผลกกน แทงแมเหลกดดกน

การทดลอง ผลการทดลอง ประจไฟฟาทาใหเคลอนทได ยกถาดโลหะมาวางใกลตว

มความรสกวากระแสไฟฟาวงเขาตว

การทดลอง ผลการทดลอง ประจไฟฟาทาใหวตถเคลอนท

- อะซเตต+ พอลทน - พอลทน + พอลทน - อะซเตต + อะซเตต

แทงทวางบนกระจกจะหมนเขาหากน แทงวตถทงสองจะหมนไปคนละทาง แทงวตถทงสองจะหมนไปคนละทาง

จากขอมลขางตน จะตงสมมตฐานวาอยางไร .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เ ข ย น ส ม ม ต ฐ า น ไ ดสอดคลองกบปญหา ชดเจน ถกตองครบถวน และสมบรณ

ประจไฟฟาเหมอนกนจะผลกกน และประจไฟฟาทตางกนจะดงดดกน ดงนน วตถทมประจไฟฟาเหมอนกนจะทาใหวตถ 2 ชนดผลกกน สวนวตถทมประจไฟฟาตางกน จะทาใหวตถ 2 ชนดดงดดกน

1 เขยนสมมตฐานสอดคลองกบปญหา แตไมครบถวน

วตถทมประจไฟฟาตางชนดกนจะดดกน วตถทมประจไฟฟาเหมอนจะผลกกน

0 ไมตอบคาถามหรอตอบไมถก ไมตอบ หรอตอบไมถก

81

ขอ 3 ทกษะการกาหนดตวแปรและควบคมตวแปร 3.1 สาครปลอยกระแสไฟฟาจากแบตเตอรเขาสขดลวดทวางอยในสนามแมเหลกทาใหขดลวดหมน พบวาถาเขาใชแบตเตอรทมความตางศกยตางกน ขดลวดจะหมนดวยความเรวตางกน จงระบตวแปรตาม และตวแปรควบคม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนระบตวแปรตามและตวแปรควบคมไดถกตองและครบถวน

ตวแปรตามคอ ความเรวในการหมน และตวแปรควบคมคอ อานาจสนามแมเหลก หรอความเขมสนามแมเหลก หรอ จานวนรอบของขดลวด

1

เขยนระบตวแปรตามไดถกตองและครบถวน หรอ เขยนระบตวแปรควบคมไดถกตองและครบถวน

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ตวแปรตาม คอ ความเรวในการหมน หรอ - ตวแปรควบคม คอ อานาจสนามแมเหลก หรอความเขมของสนามแมเหลก หรอจานวนขวด

0 ไมตอบคาถาม หรอตอบไมถก

ไมตอบ หรอตอบไมถก

ขอ 4 ทกษะการทดลอง 4.1ถาตองการทราบวา ผลไมทมรสเปรยวทาใหเกดปฏกรยาเคม ซงเปลยนเปนกระแสไฟฟาได นกเรยนจะออกแบบการทดลองอยางไร .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………………………………………….…

82

เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เขยนออกแบบการทดลองไดเปนขนตอน ถกตอง และสมบรณ

1. นากระดาษทรายขดแผนทองแดงและแผนสงกะสใหสะอาด 2. เสยบแผนสงกะสและแผนทองแดงเขาไปในเนอผลไมทมรสเปรยว 3. ตอสายไฟทงสองเสนเขากบปลายโลหะทโผลพนเนอของผลไมรสเปรยวขนมาสวนอกปลายหนงเสยบตดกบแอมมเตอร

1 เขยนออกแบบการทดลองได แตไมสมบรณ

เสยบแผนสงกะส และแผนทองแดง เขาไปในเนอผลไม แลวตอแผนสงกะส และแผนทองแดง แลวตอเขากบแอมมเตอร

0 ไมตอบคาถาม หรอตอบไมถก

ไมตอบ หรอตอบไมถก

ขอ 5 ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป 5.1 จาการทดลองวตถททาใหเกดประจไฟฟาไดผลดงตาราง

ขอ การทดลอง ผลการทดลองทเกดขน 1 2 3 4

เสอไหมพรม ลกโปง ไมบรรทด หว

เมอถอดเสอผมจะตงขน ตดกบผนงชวขณะหนง ทาใหทศทางการไหลของนาเปลยนแปลงไปจากเดม เศษกระดาษจะถกดงดดตดกบหว

จากขอมลขางตนจะลงขอสรปไดวาอยางไร .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. …………………………………………………………………………………………………………….

83

เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เขยนขอสรปไดละเอยดครบถวน ถกตอง และสมบรณ

การเสยดสของวตถ 2 ชนด จะทาใหเกดการถายเทประจไฟฟา จากวตถชนดหนงไปยงวตถอกชนดหนง ทาใหวตถมอะตอมไมเปนกลาง จงทาใหเกดไฟฟาสถตได

1 เขยนขอสรปได แตไมละเอยด และไมสมบรณ

การเสยดสของวตถ 2 ชนดทาใหเกดไฟฟาสถต

0 ไมตอบหรอตอบไมถก ไมตอบ หรอตอบไมถก

84

3. แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ผ วจยดาเนนการสรางและหาคณภาพของแบบสอบถาม มขนตอนดงภาพประกอบ 7

ไมผานเกณฑ

ผานเกณฑ

เพยงพอ

ไมเพยงพอ

กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบวด

ศกษาทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของ

เขยนนยามปฏบตการ และกาหนดแผนการเขยนขอคาถาม

เขยนขอคาถามตามนยามปฏบตการ และตามแผนการเขยนขอคาถามทไดกาหนด

วพากษ และปรบแกขอคาถามกบอาจารยผควบคมปรญญานพนธ

ตรวจสอบความเทยงตรงโดยผเชยวชาญ

นาแบบวดไปทดลองใช(Try Out) ครงท 1 เพอหาคาอานาจจาแนกรายขอ

คดเลอกขอคาถามโดยพจารณาคาอานาจจาแนก .2

นาแบบแบบวดไปทดลองใช (Try Out) ครงท 2 เพอหาคาความเชอมนทงฉบบ

จดทาแบบวดเปนฉบบสมบรณเพอใชในการเกบรวมรวมขอมลตอไป

พจารณาคดเลอกขอคาถามทมความเทยงตรง

ปรบปรงขอคาถาม

ภาพประกอบ 7 ขนตอนการสรางและการหาคณภาพของแบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชา วทยาศาสตร

85

จากภาพประกอบ 7 เปนการแสดงลาดบขนตอนการสรางและการหาคณภาพแบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ซงมรายละเอยดดงน 1. กาหนดจดมงหมายในการสรางแบบสอบถาม เพอวดพฤตกรรมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 2. ศกษาทฤษฎและเอกสารงานวจยทเกยวของกบแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 3. เขยนนยามเชงปฏบตการของแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 4. เขยนขอคาถามตามนยามเชงปฏบตการของแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา(Rating Scale) ชนด 5 มาตรา คอ จรงมากทสด คอนขางจรง ไมแนใจ คอนขางไมจรง ไมจรง จานวนขอความ 26 ขอ ประกอบดวยแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรดานเปาหมาย จานวน 9 ขอ แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรดานการรบร จานวน 8 ขอและแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรดานคณคา จานวน 9 ขอ 5. นาแบบสอบถามไปใหผ เชยวชาญไปใหผ เชยวชาญจานวน 5 ทาน ไดแกรองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ อาจารยชวลต รวยอาจณ อาจารยกรวร วองวกยการ อาจารยพทกษ รอดรตน และอาจารยเตอนใจ ดารงครตน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity) ตรวจสอบแบบสอบถามเพอพจารณาความเหมาะสมของเนอหา ความครอบคลม และความสอดคลองตามนยาม ปรบปรงขอคาถามทไมเหมาะสมตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ และคดเลอกคาดชนความสอดคลอง (IOC : Index of Congruence) ตงแต 0.5 ขนไป ซงพบวาขอคาถามมคาดชนความสอดคลอง (IOC) อยระหวาง .80 -1.00 จานวน 26 ขอ 6. นาแบบสอบถามทไดจากขอ 5 ไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนชมชนวดบางขน จานวน 50 คน นาผลทไดจากแบบสอบถามมาวเคราะหขอคาถามรายขอเพอหาคาอานาจจาแนกโดยการหาความสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม (Item total Correlation) ซงผ วจยใชเกณฑในการคดเลอกขอคาถามตามเกณฑของอเบล และฟรสบ (Ebel & Frisbie. 1986 : 234) คอ 1) มคาความสมพนธตงแต 0.40 ขนไป แปลวา จาแนกไดดมาก 2) มคาความสมพนธอยระหวาง 0.30 ถง 0.39 แปลวา จาแนกไดคอนด สามารถปรบปรงใหดขนได 3) มคาความสมพนธอยระหวาง 0.20 ถง 0.29 แปลวา จาแนกไดพอใชและจาเปนตองปรบปรงใหดขน 4) มคาความสมพนธตงแต 0.19 ลงไป แปลวา จาแนกไดไมด ตองคดทงหรอแกไขปรบปรงใหมกอนนาไปใช ซงผลจาการทดลองใชเครองมอ ผวจยคดเลอกขอทมคาอานาจจาแนกระหวาง .27 ถง .61 คดเลอกไว 24 ขอประกอบดวยแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรดานเปาหมาย จานวน 9 ขอ แรงจงใจในการเ รยนวชาวทยาศาสตร ดานการรบ ร จานวน 6 ขอ และแรงจงใจในการ

86

เ รยนวชาวทยาศาสตรดานคณคา จานวน 9 ขอซงครอบคลมตามองคประกอบของแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 7. นาแบบสอบถามทผานการคดเลอกในขอ 6 มาวเคราะหซาเพอหาคาความเชอมน (Realiability) ทงฉบบ โดยใชสมประสทธแอลฟา ( -Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) ไดคาความเชอมนเทากบ .871 8. จดพมพแบบสอบถามเปนฉบบสมบรณเพอนาไปเกบขอมลในการวจย ตวอยางเครองมอทใชในการวจย ตวอยางแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร แบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร คาชแจง 1. ใหนกเรยนพจารณาขอความแตละขอทตรงกบความรสกของนกเรยนเกยวกบแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร 2. ใหนกเรยนเลอกทาเครองหมาย ลงในชอง จรงมากทสด คอนขางจรง ไมแนใจ คอนขางไมจรง ไมจรง เพยงชองเดยว ใหตรงกบความรสกทแทจรงของนกเรยนมากทสด 3. การตอบแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรนไมมคาตอบใดถกหรอผด 4. กรณาตอบใหครบทกขอ

ขอ ขอความ จรงมากทสด

คอนขางจรง

ไมแนใจ

คอนขางไมจรง

ไมจรง

นกเรยนตงใจเรยนวชาวทยาศาสตร เพราะ..........................................

ดานเปาหมาย

0) เชอวา วทยาศาสตรทาใหนกเรยนไดรบความรใหมๆ เพอประยกตใชอธบายสงตางๆ

............. ............. .......... .............. ........

00) ตองการใหเพอนยอมรบวา นกเรยนเปนคนเกง

............ .............. .......... .............. .........

000) ครเชอวา นกเรยนเปนผ ทเรยนวชาวทยาศาสตรไดด

............. ............. .......... ............ .........

87

ขอ ขอความ จรงมากทสด

คอนขางจรง

ไมแนใจ

คอนขางไมจรง

ไมจรง

นกเรยนตงใจเรยนวชาวทยาศาสตร เพราะ..........................................

ดานการรบร

0) วทยาศาสตรเปนวชาทเรยนแลวสนก ............. ............. .......... ............. ..........

00)

เหนวา วชาวทยาศาสตรมเนอหาทนาสนใจ

............ ............ .......... .............. ..........

มนใจวา วชาวทยาศาสตรทาใหนกเรยนเปนคนมเหตผล

.............. ........... ......... ...............

..........

ดานคณคา

0) วชาวทยาศาสตรทาใหเกดความรใหม ............... ............ ........ ................ ..........

00) ชอบแกโจทยปญหาวทยาศาสตร .............. ............. ......... ............... ...........

ขอมลทไดจากวทยาศาสตรเปนขอมลทเชอถอได

............... ............. ......... ............. ..........

เกณฑในการใหคะแนน จรงมากทสด ให 5 คะแนน คอนขางจรง ให 4 คะแนน ไมแนใจ ให 3 คะแนน คอนขางไมจรง ให 2 คะแนน ไมจรง ให 1 คะแนน วธการแปลความหมายคะแนนเฉลยรายขอ คะแนนเฉลยอยระหวาง 4.50 – 5.00 แปลวา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรมากทสด คะแนนอยระหวาง 3.50 – 4.49 แปลวา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรมาก คะแนนอยระหวาง 2.50 – 3.49 แปลวา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรปานกลาง

000)

000)

88

คะแนนอยระหวาง 1.50 – 2.49 แปลวา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรนอย คะแนนอยระหวาง 1.00 – 1.49 แปลวา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรนอยทสด 4. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E (Inquiry cycle) 1. แผนการจดกจกรรม การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E หมายถง การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทฤษฎการสรรคสรางความร โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ซงเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนไดนาความร หลกการ แนวคดหรอทฤษฎทางวทยาศาสตร ไปเชอมโยงกบประเดนปญหาทนกเรยนสนใจศกษา คนควา และลงมอปฏบตดวยตนเอง ตามความสามารถและความถนดของตนเองอยางเปนอสระ ดวยวธการทางวทยาศาสตรและกระบวนการวจยทมการวางแผนไวกอนลวงหนา โดยมครเปนผคอยใหคาปรกษาแนะนาแกนกเรยนเพอใหนกเรยนบรรลจดมงหมายทตงไว การดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนจะใหผ เรยนไดศกษา คนควาทดลอง ระดมสมอง ศกษาใบความรอนๆ ครจะเปนผคอยชวยเหลอการตรวจสอบความรใหมๆ ซงอาจกระทาไดทงการตรวจสอบกนเองระหวางกลม หรอครชวยเหลอในการตรวจสอบความรใหมๆ ซงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มขนตอนการจดกจกรรมแบงออกเปน 5 ขนตอน คอ 1.1 ขนนา (Engagement Phase) เปนขนทครกระตนเพอสรางความสนใจแกนกเรยนหรอตรวจสอบ/ ทบทวนความรและประสบการณเดมของนกเรยน เพอนาเขาสการเรยนรบทเรยนใหม 1.2 ขนสารวจ/ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ (Exploration Phase) เปนขนทนกเรยนไดปฏบตกจกรรมโดยอาจปฏบตเปนกลมและรายบคคล โดยนกเรยนสามารถนาความรและประสบการณเดมมาสมพนธกบความรใหมจงทาใหนกเรยนสามารถคนพบหรอสรางความรดวยตนเอง โดยครมบทบาทเปนผ อานวยความสะดวกในการเรยนร เปนทปรกษาและเปนผกระตนใหผ เรยนเกดการคนพบ สรางความรดวยตนเอง กลาวโดยสรป ขนนเปนขนทนกเรยนเกดหรอคนพบมโนมต (Concept) 1.3 ขนอธบาย / ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ (Explanation Phase) เปนขนทนกเรยนอธบายหรอนาเสนอมโนมตหรอความรทนกเรยนคนพบในขนท 2 โดยอาจใชความรและประสบการณเดมเปนฐาน ประกอบกบหลกฐานและขอมลทคนพบใหม ครมบทบาทตงคาถามและใหความรหรอขอมลเพมเตม เพอใหนกเรยนกระจางชดยงขน

89

1.4 ขนขยายหรอขนประยกตใชมโนมต/ขนประยกตใช (Elaboration Phase) เปนขนตอนทนกเรยนประยกตใชมโนมตในสถานการณใหม หรอในสภาพทเปนจรง หรอขยายมโนมตนนๆ ใหกวางขน จนกอใหเกดความรสกลกซง หรอมโนมตอนๆ ทสมพนธหรอเกยวของกน 1.5 ขนแลกเปลยนเรยนร (Evaluation Phase) ขนนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ โดยมงใหนกเรยนนาความรทไดมาประมวลและประยกตใชหรอผลการคนพบ มาจดแสดงเพอแลกเปลยนเรยนร ความคด ทกษะและเจตคตตอการทากจกรรมตางๆโดยมปฏสมพนธรวมกนและปฏสมพนธกบคร อนกอใหเกดสงคมแหงการเรยนร 2. การสรางและการตรวจสอบคณภาพ แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทใชในการทดลอง มการดาเนนการสรางเครองมอ ดงน 1. ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ของกระทรวงศกษาธการ 2. ศกษาสาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 3 ในมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน 3. วเคราะหสาระการเรยนร เรอง ไฟฟา เพอกาหนดจดประสงคการเรยนร และสาระการเรยนร 4. ศกษาเอกสารเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จาก ตารา เอกสารและรายงานการวจยทเกยวของ 5. สรางแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ซงประกอบดวยแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทงหมด 9 แผน โดยในแตละแผนผวจยไดจดทาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ยอยรายชวโมง ในแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทกแผนมโครงสรางของแผนการจดกจกรรม ดงน 1. ผลการเรยนรทคาดหวง 2. จดประสงคการเรยนร 3. สาระการเรยนร 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 ขนนา 4.2 ขนสารวจ/ ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ 4.3 ขนอธบาย / ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ 4.4 ขนขยายหรอขนประยกตใชมโนมต/ขนประยกตใช 4.5 ขนแลกเปลยนเรยนร

90

5. สอการเรยนร / แหลงเรยนร 6. การวดและประเมนผลการเรยนร 7. บนทกหลงการสอน 8. ขอเสนอแนะ 6. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทสรางเสรจแลวไปเสนอแนะกรรมการควบคมปรญญานพนธ เพอตรวจสอบความเหมาะสม ความชดเจนและความถกตองของจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร/แหลงการเรยนรและเวลาทใชในแตละครงตลอดจนภาษาทถกตอง 7. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทสรางเสรจแลวไปเสนอตอผ เชยวชาญทางดานการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร จานวน 3 ทาน ไดแก อาจารยกรวร วองวกยการ อาจารยพทกษ รอดรตนและอาจารยเตอนใจ ดารงครตน เพอพจารณาความเทยงตรง ความเหมาะสม ความชดเจนและความถกตองของจดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร /แหลงการเรยนร และเวลาทใชในแตละครงตลอดจนภาษาทถกตอง 8. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทตรวจสอบและปรบแกไขแลวมาจดทาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทสมบรณ สาหรบนาไปใชกบกลมตวอยางตอไป

91

ตวอยางแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนการจดการเรยนรแบบ 5E

รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 1 หนวยเรยนรท 3 เรอง เซลลไฟฟาเคม เวลา 1 คาบ ................................................................................................................................................ 1. การเรยนรทคาดหวง สารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบกบแหลงกาเนดฟา 2. จดประสงคการเรยนร จดประสงคปลายทาง 1. เพอใหมความรความเขาใจในเรองเซลลไฟฟาเคม 2. เพอใหมความรความเขาใจสวนประกอบและการเกดปฏกรยาเคมของเซลลไฟฟาเคมทพบในชวตประจาวน จดประสงคนาทาง 1. อธบายเกยวกบแหลงกาเนดไฟฟาเซลลไฟฟาเคมได 2. ทดลอง อธบายและสรการเกดเซลลไฟฟาเคมได 3. แนวความคดหลก เซลลไฟฟาเคมเปนอปกรณทเปลยนพลงงานเคมเปนพลงงานไฟฟาและเซลลไฟฟาเคมจะมปฏกรยาเกดขน สงเกตไดจากการเกดแกส เกดตะกอน อณหภมเปลยนแปลงไป หรอไดสารใหมตางไปจากเดม 4. เนอหาสาระ 1. สวนประกอบของเซลลไฟฟาเคม 2. หลกการของเซลลไฟฟาเคม 3. ประเภทของเซลลไฟฟาเคม 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา นกเรยนคงเคยนาถานไฟฟาฉายมาใชกบไฟฉายหรอวทย เพราะเราทราบมาแลววา ถานไฟฟาฉายนนใหกระแสไฟฟาออกมาได แลวถานไฟฟามวธการผลตกระแสไฟฟาไดอยางไร

92

5.2 ขนสารวจและสบคน 1. ครแจกใบงานท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม โดยใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอธบายผลการทดลอง อภปรายผลและสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ใหนกเรยนอภปรายและชวยกนสรปเพมเตมถงหลกการของเซลลไฟฟาเคม 5.4 ขนขยายความร 1. ครถามนกเรยนวา ถาเปลยนกรดซลฟวรกเปนกรดเกลอ นาสมสายช นาประปา นาอดลม นานม และนามะนาว สารเหลานจะเกดเซลลไฟฟาเคมหรอไม 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป 5.5 ขนประเมน - ประเมนจากใบงานท 1 ใบงานท 2 และใบงานท 3 6. สอการเรยนการสอน 6.1 สอการเรยนรในกจกรรม 1. ใบงานท 1 ใบงานท 2 และใบงานท 3 2. ใบความร 3. วสด - อปกรณและของจรง (ตอกลม) - กระบะถานไฟฉาย 1 ชด - สายดา – แดง 1 ชด - ถานไฟฉาย 4 กอน - แผนสงกะส 1 แผน - แผนทองแดง 1 แผน - สารละลายกรดซลฟวรก 50 ml - แอมมเตอร 1 ตว - กระดาษทราย 1 แผน 7. การวดผลประเมนผล 1.ตรวจใบงานท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม 2.ตรวจใบงานท 2 เรอง หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม

93

3.ตรวจใบงานท 3 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม เกณฑการผานการวดผลและประเมนผลการเรยนร (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2549: 187-200) คะแนน ความหมาย 19-24 ผานเกณฑอยในระดบด 12-18 ผานเกณฑอยในระดบคอนขางด 7-11 ผานเกณฑอยในระดบควรปรบปรง ตากวา 7 ไมผานเกณฑ 8. แหลงเรยนร - หองสมด - อนเตอรเนต 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………… 9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

94

9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………… 10. ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชอ.....................................ผสอน

(นางสาวรชฎา ศลมน)

95

ใบงานท 1 การทดลอง เรอง เซลลไฟฟาเคม คาชแจง ใหนกเรยนรวมกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลอง และตอบคาถามทายการทดลอง กจกรรมท 1 เซลลไฟฟา วธการทดลอง 1. ตอเครองวดกระแสไฟฟาเขากบ ถายไฟฉาย 1 กอน สงเกตเขมของเครองวด กระแสไฟฟา 2. ขดแผนทองแดงและแผนสงกะส ดวยกระดาษทรายใหสะอาด 3. ใสสารละลายกรดซลฟวรกเจอจาง 50 ลกบาศกเซนตเมตรในบกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร จมปลายขางหนงของ แผนโลหะทงสองลงในสารละลายกรด ซลฟวรก โดยใหปลายอกขางหนงพาดไวกบ ปากบกเกอร ดงรป 4. ใชสายไฟ 2 เสนตอปลายของ โลหะทง 2 ชนดเขากบเครองวดกระแสไฟฟา ดงรป สงเกตการเปลยนแปลงทเกดขนกบ โลหะทง 2 ชนด และทเขมของเครองวด กระแสไฟฟา 5. ทาการทดลองซาขอ 3 และ 4 โดยยกแผนโลหะแผนใดแผนหนงออกจาก สารละลายกรดซลฟวรก สงเกตการณ เปลยน แปลงของแผนโลหะทงสองและ เขมของเครองวดกระแสไฟฟา

96

ตารางบนทกผลการทดลอง

วธการทดลอง การเปลยนแปลงทสงเกตได

แผนโลหะในบกเกอร เขมของเครองวกระแสไฟฟา 1.เมอตอเครองวดกระแสไฟฟาเขากบถานไฟฉาย 1 กอน

2. เมอจมแผนโลหะทองแดงและสงกะสลงในบกเกอรของสารละลายกรดซลฟวรก

3. ตอแผนโลหะทองแดงและสงกะสเขากบเครองวดกระแสไฟฟา

4. เมอยกแผนโลหะแผนใดแผนหนงออกจากบกเกอร

คาถามทายการทดลอง 1. เมอนกเรยนตอถานไฟฉาย 1 กอนเขากบเครองวดกระแสไฟฟาแลวเขมของเครองวดกระแสไฟฟาจะเบนหรอไม ทราบไดอยางไร........................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2. จากการทดลอง เมอนกเรยนจมแผนทองแดงและแผนสงกะสในสารละลายกรดซลฟวรกแลวตอเขากบเครองวดกระแสไฟฟา มการเปลยนแปลงอยางไรตอแผนโลหะทงสองและตอเขมของเครองวดกระแสไฟฟา เพราะเหตใด........................................................................................................... .................................................................................................................................................... 3. เมอยกแผนโลหะแผนใดแผนหนงออกจากสารละลายกรดซลฟวรก จะมกระไฟฟาเกดขนหรอไม .................................................................................................................................................... 4.นกเรยนคดวาเกดการเปลยนแปลงรปแบบของพลงงานอยางไร...................................................... .................................................................................................................................................... 5. นกเรยนจะสรปผลการทดลองไดอยางไร...................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

97

ใบงานท 2 หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม คาชแจง : จากการศกษาหลกการทางานของเซลลไฟฟาเคมทผานมา จงเขยน เครองหมาย หนาขอความทถกตอง และเขยนเครองหมาย X หนาขอความทไมถกตอง 1.เมอใชแผนสงกะส 2 แผนจมในสารละลายกรดซลฟวรกทเจอจาง แลวตอกบ วงจรไฟฟาเขากบเครองวดกระแสไฟฟา จะทาใหเขมของเครองวดกระแสไฟฟาเบนไปจากเดม 2.สารละลายอเลกโทรไลตนาไฟฟาได เพราะแตกตวใหไอออนบวกกบไอออนลบ

3.โลหะตางชนดกน เมอจมลงในสารละลายอเลกโทรไลตจะแตกตวใหปรมาณ อเลกตรอนไดตางกน ทาใหเกดความตางศกยไฟฟาของขวไฟฟา

4.กระแสไฟฟาไหลจากศกยไฟฟาสงไปยงศกยไฟฟาตา และไหลจากขวลบไปขวบวก 5.กระแสไฟฟากบกระแสอเลกตรอนมทศทางการไหลไปทางเดยวกน 6.การไหลของกระแสไฟฟาเหมอนกบการไหลของกระแสนา ถาระดบเทากนไมไหล

เชนเดยวกบความตางศกยไฟฟาทเทากน จะไมมกระแสไฟฟาไหลในวงจรไฟฟา

98

ประเภทของเซลลไฟฟาเคม

ใบงานท 3 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม คาชแจง : จงเตมขอความทเวนไวใหไดใจความสมบรณ

1..........................

การทางาน 3........................

ตวอยาง ไดแก 5.......................

สารอเลกโทรไลต

8.......................... 10........................ 11........................

สารละลายกรดซลฟวรก

ตวอยาง ไดแก9...............................

7..........................

6..........................

2..........................

การทางาน 4..........................

99

ใบความรท 1 เรอง หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม

รปแสดงสวนประกอบของเซลลไฟฟาเคม

หลกการทางานของเซลลไฟฟา

1. เมอจมโลหะทเปนขวไฟฟาตางชนดกนลงในสารละลายอเลกโทรไลตแลวตอ เ ข ากบ เค ร องวดกระแสไฟฟาสารละลายอเลกโทรไลตแตกตวให

2. ขวไฟฟาทาจากโลหะต า ง ช นดกน แตกตว ใ หอเลกตรอนไดตางกน โลหะทแตกตวใหอเลกตรอนไดมากกวาจะมศกยไฟฟาตากวา เปนขวลบ (แอโนด) โลหะทแตกตวไดไมดใหอ เ ล ก ต ร อน น อ ย จ ะ ใ ห

3.กระไฟฟาไหลจากศ ก ย ไ ฟ ฟ า ส งไปยศก ย ไฟฟา ตา (จากขวบวกไปขวลบ) เมอศกยไฟฟาเทากนจะหยดไหล 5. คาความตางศกยมหนวย

เปนโวลต เมอเกดความตางศกยระหวางขวไฟฟา 2ขว จะมกระแสไฟฟาไหลในวงจรเมอค ว า ม ต า ง ศ ก ย เ ท า ก น

4.กระแสอเลกตรอนไหลจากศก ย ไฟฟา ตา ไปยงศกยไฟฟาสงจากขวบวกไปขวลบทศทางการไหลสวนทางกบกระแสไฟฟา

100

ใบความรท 2 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม เซลลไฟฟาเคมเปลยนรปพลงงานเคมเปนพลงงานไฟฟา ขณะทเกดปฏกรยาเคมจะม

กระแสไฟฟาเกดขน โดยจาแนกเซลลไฟฟาเคมได 2 ประเภทดงน 1. เซลลปฐมภม (Primary cell) เปนเซลลไฟฟาเคมทสามารถนามาใชไดทนท เมอนาไปตอวงจรไฟฟาจนหมดพลงงานไฟฟาแลว ไมสามารถนามาอดไฟใหมได เชน ถานไฟฉายประเภทตางๆ

101

2. เซลลทตยภม (secondary cell) เมอประกอบเซลลเสรจไมสามารถใชงานไดทนทตอง นาไปอดไฟ (charge) ซงเปนไฟฟากระแสตรงเขาไปในเซลลกอน หลงจากใชไฟฟาหมดแลวและ นาอดไฟใหมจะสามารถนาไปใชไดอก เชน แบตเตอรรถยนต

เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว - เปนเซลลทตยภมชนดหนง - ประกอบดวยแผนตะกวเปนขวลบ แผนตะกวออกไซตเปนขวบวกสารละลายกรดซลฟวรกเปนอเลกโทรไลต - ก อ น ใ ช ต อ ง อ ด ไ ฟ ฟ า

สาเหตของแบตเตอรหมดไฟ เนองจากตะกวกบตะกวออกไซตทาปฏกรยากนแลวเปลยเปนตะกวฟ ล เ ฟ ต ท า ใ ห ไ ม ส า ม า ร ถเกดปฏกรยาเคมได การอดไฟใหม เ ปนการใชนาไฟฟาทาใหตะกวซลเฟตกลบไปเปนตะกวกบตะกวออกไซตเหมอนเดม จงเกดปฏกรยาเคมได

102

5. วธการดาเนนการทดลอง แบบแผนการทดลอง การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi – Experimental Design) ซงผ วจยไดดาเนนการทดลองโดยอาศยหลกการทดลองแบบกลมเดยว โดยใชแบบแผนการทดลองแบบ Time series design ซงกอลลและบอรก (Gall & borg. 1996 : 519-520) กลาววารปแบบการทดลองกลมเดยวเปนรปแบบทเหมาะสมกบการศกษาการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลหรอปรบเปลยนพฤตกรรมของบคคลและบอรก(Borg. 1987 : 264-267) ยงกลาววาการศกษากบกลมเดยวมความเหมาะสมอยางยงกบการศกษาเพอหาแนวทางแกไขปญหาทางพฤตกรรมของนกเรยนของคร การใชรปแบการทดลองกลมเดยวทาใหกลมตวอยางมความเปนเอกพนธ เหมาะสมกบการทดลองทมตวแปรดานเวลามาเกยวของ (Dayton.1970:244:246) ดงนนผวจยจงใชกลมตวอยางกลมเดยว โดยมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 1 ครง จากนนใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวน 4 สปดาห แลววดสมรรถนะทางวทยาศาสตร ระหวางการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 2 ครง และมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนหลงจากการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E อก 1 ครง ลกษณะของแบบแผนการทดลองดงแสดงในตาราง 8 ตาราง 8 แบบแผนการทดลอง Time series design

กอนการทดลอง ขณะทดลอง หลงการทดลอง O1 X1 X 2 , O2 , X 3X4 , O3 , X5 X6 O4

เมอ O1 แทน การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการทดลอง X แทน กจกรรมการเรยนรแบบ 5E O2 , O3, แทน การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรระหวางการทดลอง O4 แทน การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรหลงการทดลอง

ระยะเวลาทใชในการทดลอง ระยะเวลาทดลองจานวน 8 สปดาห โดยแบงการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการ

ทดลอง 1 ครง แลวดาเนนการการทดลองโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวน 6 สปดาห วดสมรรถนะทางวทยาศาสตรในระหวางในการทดลอง 2 ครง และมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรหลงการทดลองอก 1 โดยใชเวลาในการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงละ 1 ชวโมง 30 นาท

103

ขนตอนดาเนนการทดลอง ผวจยดาเนนการทดลอง โดยแบงขนตอนการดาเนนการทดลอง เปน 4 ขนตอน คอ ขนท 1 การเตรยมการทดลอง ขนท 2 การวดพฤตกรรมกอนการทดลอง ขนท 3 การดาเนนการทดลอง การวดพฤตกรรมระหวางการทดลอง ขนท 4 การวดพฤตกรรมหลงการทดลอง ขนท 1 การเตรยมการทดลอง 1.1 การแบงกลมยอยในการทากจกรรม โดยแบงในแตละกลมทดลองเปน 6 กลมยอย กลมละ ประมาณ 6 - 7 คน 1.2 จดทาปายชอนกเรยน เพอใชในการคลองคอ เพองายตอการจาชอนกเรยนในขณะทากจกรรม 1.3 จดเตรยมวสดอปกรณในการทากจกรรมและในแตละการทดลองตางๆใหพรอม เชน วสดอปกรณในการทากจกรรมในการสงเกตพฤตกรรมกอนการทดลอง ขณะทดลองและหลงการทดลองใหพรอม ขนท 2 การวดพฤตกรรมกอนการทดลอง ในการวจยครงน ผ วจยใชการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการทดลองระหวางการทดลองและหลงการทดลอง โดยใชแบบทดสอบวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร องคประกอบท 1 ความรทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และใชแบบสอบถามวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนการทดลอง โดยผ วจยทาการวดสมรรถนะทางวยาศาสตรกอนการทดลอง 1 ครง ใชเวลา 1 ชวโมง 30 นาท ในวนท 19 มกราคม 2552 ระหวางเวลา 08.30- 10.00 นาฬกา ขนท 3 การดาเนนการทดลอง การวดพฤตกรรมระหวางการทดลอง การดาเนนการทดลอง ผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ใหกบกลมทดลอง จานวน 6 สปดาห และมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร 2 ครงโดยใชเวลาวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงละ 1 ชวโมง 30 นาท ขนตอนดาเนนการทดลองในแตละครงดงน 3.1 ขนนา (Engagement Phase) เปนขนทครกระตนเพอสรางความสนใจแกนกเรยนหรอตรวจสอบ/ ทบทวนความรและประสบการณเดมของนกเรยน เพอนาเขาสการเรยนรบทเรยนใหม 3.2. ขนสารวจ/ขนสารวจขอมลเพอการคนพบ (Exploration phase) เปนขนทนกเรยนไดปฏบตกจกรรมโดยอาจปฏบตเปนกลมและรายบคคล โดยนกเรยนสามารถนาความรและประสบการณเดมมาสมพนธกบความรใหมจงทาใหนกเรยนสามารถคนพบหรอสรางความรดวยตนเอง โดยครมบทบาทเปนผ อานวยความสะดวกในการเรยนร เปนทปรกษาและเปนผกระตนใหผ เรยนเกด

104

การคนพบ สรางความรดวยตนเอง กลาวโดยสรป ขนนเปนขนทนกเรยนเกดหรอคนพบมโนมต (Concept) 3.3 ขนอธบาย / ขนนาเสนอขอมลเพอการคนพบ (Explanation Phase) เปนขนทนกเรยนอธบายหรอนาเสนอมโนมตหรอความรทนกเรยนคนพบในขนท 2 โดยอาจใชความรและประสบการณเดมเปนฐาน ประกอบกบหลกฐานและขอมลทคนพบใหม ครมบทบาทตงคาถามและใหความรหรอขอมลเพมเตม เพอใหนกเรยนกระจางชดยงขน 3.4 ขนขยายหรอขนประยกตใชมโนมต/ขนประยกตใช (Elaboration Phase) เปนขนตอนทนกเรยนประยกตใชมโนมตในสถานการณใหม หรอในสภาพทเปนจรง หรอขยายมโนมตนนๆ ใหกวางขน จนกอใหเกดความรสกลกซง หรอมโนมตอนๆ ทสมพนธหรอเกยวของกน 3.5 ขนแลกเปลยนเรยนร (Evaluation Phase) ขนนเปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ โดยมงใหนกเรยนนาความรทไดมาประมวลและประยกตใชหรอผลการคนพบ มาจดแสดงเพอแลกเปลยนเรยนร ความคด ทกษะและเจตคตตอการทากจกรรมตางๆโดยมปฏสมพนธรวมกนและปฏสมพนธกบคร อนกอใหเกดสงคมแหงการเรยนร ในขนตอนการดาเนนการทดลอง เมอใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครบ 2 กจกรรมการเรยนรในแตละสปดาหผ วจยมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน 1 ครง จานวน 6 สปดาห โดยใหนกเรยนทาแบบทดสอบและแบบสอบถามในวนท 28มกราคม 2552 และวนท 9 กมภาพนธ 2552 ระหวางเวลา 08.30 – 10.00 นาฬกา ขนท 4 การวดพฤตกรรมหลงการทดลอง การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนหลงการทดลอง โดยใชแบบทดสอบและแบบสอบถามชดเดยวกนกบกอนการทดลอง โดยทาการวดหลงการทดลอง 1 ครง ในวนท 18 กมภาพนธ 2551 ระหวางเวลา 08.30 – 10.00 นาฬกา ขนตอนในการดาเนนการทดลอง การจดกจกรรมและการเกบรวบรวมขอมล สรปไดดงตาราง 9

105

ตาราง 9 แผนการดาเนนการทดลอง การจดกจกรรมและการเกบรวบรวมขอมล ครงท กจกรรมการดาเนนการ

ทดลอง วน/เวลา เครองมอและกจกรรม จานวน

ชวโมง 1 การเตรยมการทดลอง 16 ม.ค. 52 3 2 วดสมรรถนะทางวทยาศาสตร

กอนการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 1

19 -20 ม.ค. 52 แบบวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร

1.30

3 จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการทวางไว

21 -22 ม.ค. 52 กจกรรมการเรยนร แบบ 5E

1

4 จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการทวางไว

26 -27 ม.ค. 52 กจกรรมการเรยนร แบบ 5E

2

5 วดสมรรถนะทางวทยาศาสตร ระหวางการใชกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 2

28 -29 ม.ค. 52 แบบวดสมรรถนะทาง วทยาศาสตร

1.30

6 จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการทวางไว

30 ม.ค. 52 2 ก.พ. 52

กจกรรมการเรยนร แบบ 5E

2

7 จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการทวางไว

4 -5 ก.พ. 52 กจกรรมการเรยนร แบบ 5E

3

8 วดสมรรถนะทางวทยาศาสตรระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 3

9 -11 ก.พ. 52 แบบวดสมรรถนะ ทางวทยาศาสตร

1.30

9 จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการทวางไว

12 -13 ก.พ. 52 กจกรรมการเรยนร แบบ 5E

2

10 จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตามแผนการทวางไว

16 -17 ก.พ. 52 กจกรรมการเรยนร แบบ 5E

3

11 วดสมรรถนะทางวทยาศาสตร หลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 4

18 ก.พ. 52 แบบวดสมรรถนะ ทางวทยาศาสตร

1.30

106

5. วธวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลสาหรบการวจยในครงน มขนตอนการวเคราะหดงตอไปน 1. หาคาสถตพนฐานคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรจากการวดกอนจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการวดกอนจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E โดยหาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน 2. เปรยบเทยบสมรรถนะทางวทยาศาสตร ดวยวธการวเคราะหความแปรปรวนหนงตวแปร โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซา (One - Way Analysis of Variance : Repeated Measure ) และ

ถาพบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทดสอบภายหลงดวย แลมปดา () ของวลคส จากนนนาผลทไดจากการวเคราะหขางตนมาสรปแลวเขยนกราฟ แสดงพฒนาการสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมล ผวจยใชสถตการวเคราะหขอมล ดงน 1. สถตพนฐาน ไดแก 1.1 คารอยละ 1.2 คาเฉลย ( X ) โดยใชสตร (ชศร วงศรตนะ. 2544 : 36)

X = n

X

เมอ X แทน คาเฉลยของกลมตวอยาง X แทน ผลรวมทงหมดของขอมล n แทน จานวนขอมลทงหมดของกลมตวอยาง

1.3 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (S) โดยใชสตร (ชศร วงศรตนะ. 2544 : 65)

S =

1

22

nn

XXn

เมอ S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน X แทน ผลรวมทงหมดของขอมล n แทน จานวนขอมลทงหมดของกลมตวอยาง

107

1.4 คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของคาเฉลยของกลมตวอยาง x

S โดยใชสตร (ชศร วงศรตนะ. 2544 : 145)

xS =

n

S

เมอ

xS แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของคาเฉลยของกลม

ตวอยาง S แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของกลมตวอยาง 1.5 การประมาณคาชวงความเชอมนคาเฉลยของประชากร โดยใชสตร (ธระศกด อรจนานนนท. 2546 : 479)

= X 2

Z n

S

เมอ แทน คาเฉลยของประชากร

2. สถตวเคราะหคณภาพเครองมอ ไดแก 2.1 ตรวจสอบความเทยงตรงพนจโดยหาคาดชนความสอดคลอง (Item- Objective Congruency Index) (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545: 179)

IOC = N

R

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองมคาอยระหวาง -1 ถง +1

R แทน ผลรวมของการพจารณาของผ มความร N แทน จานวนผ มความร

2.2 การคานวณหาคาระดบความยากงาย (p) ของขอสอบรายขอ โดยใชสตร (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 84-85)

p = N

R

เมอ p แทน ระดบความยาก

108

R แทน จานวนผตอบถก N แทน จานวนคนในกลมสงและกลมตา

2.3 การหาคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบรายขอ โดยใชสตร (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 84 - 86)

r = F

RLRU

เมอ r แทน อานาจจาแนก RU แทน จานวนคนกลมสงทตอบถก RL แทน จานวนคนกลมตาทตอบถก F แทน จานวนคนในกลมสงหรอกลมตา 2.4 การหาคาความเชอมน ( ttr ) ของแบบทดสอบความรทางวทยาศาสตร โดยใชสตรของ Kuder – Richardson สตร KR – 20 (บญชม ศรสะอาด. 2545 : 88)

ttr = 1k

k

21

S

pq

เมอ ttr แทน ความเชอมนของแบบทดสอบ k แทน จานวนขอสอบ p แทน สดสวนของผตอบถกในขอหนงๆ q แทน สดสวนของผตอบผดในขอหนงๆ 2S แทน ความแปรปรวนของคะแนน

2.5 การหาคาอานาจจาแนก (r) แบบสอบถามวเคราะหขอคาถามเปนรายขอ โดยใช Item-Total Correlation โดยใชสตรสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product- Moment Correleation Coefficient) (rXY) (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545 : 84)

rXY =

2222 YYNXXN

YXXYN

109

เมอ rXY แทน สมประสทธสหสมพนธ N แทน จานวนผตอบ X แทน คะแนนรายขอ Y แทน คะแนนรวม X แทน ผลรวมของคะแนนรายขอ (Item) ของกลมตวอยาง Y แทน ผลรวมของคะแนนรวม (Total) ของขอทเหลอ XY แทน ผลรวมของผลคณของคะแนน X และคะแนน Y 2X แทน ผลรวมของกาลงสองของคะแนน X 2Y แทน ผลรวมของกาลงสองของคะแนน Y

2.6 การหาคาความเชอมนของแบบสอบถามวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรดานแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร โดยใชสตร สมประสทธแอลฟา ( - Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2539 : 200; อางองจาก Cronbach. 1951)

= 1n

n

2

2

1t

i

S

S

เมอ แทน คาความเชอมนของแบบสอบถาม n แทน จานวนขอของแบบสอบถาม 2

iS แทน ผลรวมของความแปรปรวนรายขอ 2tS แทน ความแปรปรวนของขอสอบทงฉบบ

2.7 การหาคาความเชอมน (Reliability) ของผตรวจแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรดวยการวเคราะหคาประสทธสหสมพนธจากผตรวจใหคะแนน 2 คน โดยใชสตรสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Product- Moment Correleation Coefficient)(rXY) (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2539: 210)

rXY =

2222 YYNXXN

YXXYN

เมอ rXY แทน คาสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

110

X แทน ผลรวมของคะแนนทไดจากผใหคะแนนคนท 1 Y แทน ผลรวมของคะแนนทไดจากผใหคะแนนคนท 2 XY แทน ผลรวมของผลคณของทไดจากผใหคะแนนคนท 1 กบคะแนนทไดจากผใหคะแนนคนท 2 2X แทน ผลรวมกาลงสองของคะแนนแตละตวทไดจากผให คะแนนคนท 1 2Y แทน ผลรวมกาลงสองของคะแนนแตละตวทไดจากผให คะแนนคนท 1

3. สถตทใชในการตรวจสอบสมมตฐานของกลมตวอยาง 3.1 วเคราะหความแปรปรวนของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรในแตละครงของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรโดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซา (One – Way Analysis of Variance : Repeated Measure ) (สรพล อปดสสกล. 2547 : 333 -334)

ijkY = i + )(ijR + )(ikT + ijkB

โดยท ijkY คอ คาสงเกตของสงทดลอง k ในซา j ของการทดลอง i : i = 1,…,p j = 1,…,r k = 1,…,t i แทน เฉลยทงหมดของการทดลอง i )(ijR แทน อทธพลทางลบ (additive effect) )(ikT แทน อทธพลทางลบของสงทดลอง k ในการทดลอง i ijkB แทน ความคลาดเคลอนสม (random error)

3.2 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยจากแบบวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร เพอทดสอบสมมตฐานโดยการวเคราะหความแปรปรวนหลายตวแปร (Multivariate Analysis of Variance) โดยใชสถตทดสอบ Wilk’s Lambda ( ) (ผจงจต อนทสวรรณ. 2545 : 182-183)

=T

w

SSCP

SSCP

111

3.3 เปรยบเทยบคา Partial Eta squared, 2p เพอทดสอบคาขนาดอทธพล (Effect size

หรอ f ) ดงน 2

p = effectSS / erroreffect SStSS โดยมเกณฑการแปรผลดงน (Cohen. 1988: 123)

Cohen’ Standard Effect Size Percentile Standing Percent of Nonoverlap 2.0 97.7 81.1% 1.9 97.1 79.4% 1.8 96.4 77.4% 1.7 95.5 75.4% 1.6 94.5 73.1% 1.5 93.3 70.7%

1.4 91.9 68.1% 1.3 90 65.3% 1.2 88 62.2% 1.1 86 58.9% 1.0 84 55.4% 0.9 82 51.6% LARGE 0.8 79 47.4% 0.7 76 43.0% 0.6 73 38.2% MEDIUM 0.5 69 33.0% 0.4 66 27.7% 0.3 62 21.3% SMALL 0.2 58 14.7% 0.1 54 7.7% 0.0 50 0%

112

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลทไดจากการทดลองและการแปรความหมายของการวเคราะหขอมล ผวจยไดกาหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ดงน N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง X แทน คาเฉลย (Mean) S.D แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation )

XS แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของคาเฉลยของกลมตวอยาง

df แทน ชนความเปนอสระ SS แทน ผลบวกกาลงสองของคาความแตกตางระหวางขอมลและ คาเฉลยของกลมขอมล (Sum of Square) MS แทน คาเฉลยของผลบวกกาลงสอง ( Mean Square) F แทน คาทใชพจารณาใน F- distribution p แทน คาระดบนยสาคญของการทดสอบ Wilk’s แทน คาสถตทดสอบ แลมปดา ( ) ของวลคส (Wilks) Partial 2 แทน คาขนาดอทธพล (Effect size หรอ f )

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล การนาเสนอผลการวเคราะหคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตร มลาดบดงน

1.คาสถตพนฐานของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตร 2 คาความสมพนธรายคและผลการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรสมรรถนะทาง

วทยาศาสตรองคประกอบท 1 ความรทางวทยาศาสตร องคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

3. การวเคราะหขอมลระหวางทดลอง 3.1 ผลการวเคราะหความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สภาพทเปน

จรง/การสะทอนผลการจดกจกรรมทเกดขนกบตวนกเรยน ปญหา/อปสรรค และแนวทางแกไขจากการประเมนในระหวางทดลอง

113

3.2 ศกษาพฒนาการของสมรรถนะทางวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จากคะแนนใบงานของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทง 9 แผน

4. การวเคราะหผลการเปลยนแปลงของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรเฉลยโดยรวม และการวเคราะหผลการเปลยแปลงของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรเฉลยแยกตามองคประกอบ ผลการวเคราะหขอมล ผลการวเคราะหคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตร นาเสนอผลการนวเคราะหตามลาดบดงน 1. คาสถตพนฐานของคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรโดยการวเคราะหขอมลครงน ผวจยไดนาคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรทไดการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร จานวน 4 ครง มาหาคาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คาความคลาดเคลอนของการประมาณคาเฉลย และการประมาณคาเฉลยประชากร ผลปรากฏดงตาราง 10 ตาราง 10 คาสถตพนฐาน คาความเบยงเบนมาตรฐาน และคาความคลาดเคลอนของการประมาณ คาเฉลย

สมรรถนะทางวทยาศาสตร

ชวงระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กอน ระหวาง หลง

ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 4

ความรทางวทยาศาสตร (40 คะแนน)

X 14.146 21.460 22.371 27.640 S.D 3.339 3.418 6.055 5.916

XS .354 .362 .642 .627

ทกษะกระบวน การทาง

วทยาศาสตร (30 คะแนน)

X 5.966 9.764 11.505 12.659 S.D 1.950 2.602 2.667 2.348

XS .206 .275 .282 .250

แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

(120 คะแนน)

X 60.989 90.146 97.089 100.460 S.D 5.850 9.087 10.323 11.691

XS .634 .963 1.094 1.239

114

ผลการวเคราะหตามตาราง 10 พบวา คะแนนเฉลยสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดความรทางวทยาศาสตรครงท 1 มคา 14.146 คะแนน และระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดความรทางวทยาศาสตรครงท 2 และ 3 มคา 21.460, 22.371 คะแนนตามลาดบ แสดงวา คะแนนเฉลยสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 เพมขนตลอดระยะเวลาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และเพมสงขนหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดความรทางวทยาศาสตรครงท 4 มคา 27.640 คะแนน คะแนนเฉลยสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 1 มคา 5.966 คะแนน และระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดการทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 2 และ 3 มคา 9.764, 11.505 คะแนนตามลาดบ แสดงวา คะแนนเฉลยสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 เพมขนตลอดระยะเวลาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และเพมสงขนหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 4 มคา 12.659 คะแนน คะแนนเฉลยสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดการแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรครงท 1 มคา 60.989 คะแนน และระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดการแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรครงทครง ท 2 และ 3 มคา 90.146 , 97.089 คะแนนตามลาดบ แสดงวา คะแนนเฉลยสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 เพมขนตลอดระยะเวลาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และเพมสงขนหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ การวดการแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรครงท 4 มคา 100.460 คะแนน 2.ทดสอบความสมพนธภายในกลมของตวแปรตามทงหมด โดยการหาคาสหสมพนธอยางงายแบบเพยรสน (Pearson Product- Moment Correlation) ปรากฎผลดงตาราง 11

113

ตาราง 11 คาความสมพนธรายคและผลการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 ความรทางวทยาศาสตร องคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ครงท 1 2 3 4

K1 S1 M1 K2 S2 M2 K3 S3 M3 K4 S4 M4 K1 1

1 S1 .501** 1 M1 -.032 .071 1 K2 .636** .418** .041 1 2 S2 -.098 -.015 -.074 -.202 1 M2 -.031 .157 .171 .020 .035 1 K3 -.047 .016 -.114 -.194 .703** -.018 1 3 S3 -.139 .040 .053 -.162 .548** .128 .275** 1 M3 .056 .134 .135 .045 -.029 .872** -.061 .123 1 K4 -.034 -.003 -.154 -.233* .667** -.029 .972** .274* -.055 1 4 S4 -.214* -.182 .051 -.284** .213* .064 .219 .194 .004 .198 1

M4 .060 .156 .123 .067 -.015 .885** -.047 .103 .981** -.040 .021 1

115

116

จากตาราง 11 ผลการทดสอบความสมพนธพบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตร องคประกอบท 1 ความรทางวทยาศาสตรกบองคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกบองคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร และองคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กบองคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01และ.05

3. การวเคราะหขอมลระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 3.1 ผลการวเคราะหความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สภาพทเปน

จรง/การสะทอนผลการจดกจกรรม ทเกดขนกบตวนกเรยน ปญหา/อปสรรค และแนวทางแกไขจากการประเมนในระหวางทดลอง ตาราง12 แสดงผลการวเคราะหความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนร สภาพทเปนจรง/การ สะทอนผลการจดกจกรรมทเกดกบตวนกเรยน ปญหา/ อปสรรคและแนวทางแกไขในการจด กจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 1 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 2 สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนมความสนใจในการเรยน ไดแสดงขอคดเหนตลอดจนรวมกนอภปรายผลการทดลองและรวมกนนาเสนอผลการทดลอง ทาใหเกดการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน เชน เมอตวแทนนกเรยนของแตละกลมนาเสนอผลการทดลองเรอง เซลลฟาเคม หนาชนเรยน นกเรยนทอยในหองกจะชวยกนซกถามถงผลการทดลองทได และนกเรยนมอาการตนเตนเมอสงเกตเหนฟองแกสมาเกาะทแผนสงกะสขณะทาการทดลอง

สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนมความสนใจในการเรยนและมความกระตอรอรน สงเกตไดจาก เมอครแจกใบงานใหกบนกเรยน นกเรยนตงใจอานใบงานและทาความเขาใจ เมอเกดขอสงสยกมการซกถามครอยางละเอยด

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome) นกเรยนมความสนใจและกระตอรอรน มความละเอยดในการบนทกผลการทดลองและครอบคลมขอมลทตองการ สามารถปฏบตการ

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome) นกเรยนไดรบประสบการณตรงโดยชวยกนระดมความคดเหนซงอาศยความรและประสบการณเดมของนกเรยนอยางสมเหตสมผล สงเกตได

117

ตาราง 12 (ตอ) แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 2 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 2 ผลทเกดขนกบตวนกเรยน(Learning Outcome)

การทดลองเปนขนตอนไดถกตอง เชน ตองขดแผนทองแดงและแผนสงกะสกอนการทดลอง การวางตาแหนงแผนสงกะสและแผนทอง การตอสายไฟจากแผนทองแดงและแผนสงกะสเขากบเครองวดกระแสไฟฟาอยางงายไดถกตอง

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน(LearningOutcome)

การตอบคาถามหลงการทดลองในใบงานท 1 เรอง กระแสไฟฟาเหนยวนาและนกเรยนสามารถตงสมมตฐานการทดลอง การกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมไดอยางถกตอง สงเกตไดจากใบงานท 2 เรอง จานวนรอบของขดลวดมผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนา

ระยะเวลา มนกเรยนบางกลมทางานไมเสรจตามเวลาทกาหนด ไดแนะนานกเรยนใหมการวางแผนการทางานภายในกลม

ระยะเวลา -

สอ ใชอปกรณการทดลองจรง เชน สายไฟ แผนทองแดง แผนสงกะส เครองวดกระแสไฟฟาอยางงาย และกรดซลฟวรกแบบเจอจาง

สอ ใชวสด-อปกรณจรง เชน ชดกาเนดไฟฟาอยางงาย

ปญหา/อปสรรค นกเรยนบางกลมมปญหาการบนทกผลการทดลองและการนาเสนอผลงานทดลองไมชดเจน

ปญหา/อปสรรค นกเรยนบางคนไมสนใจรวมในการทากจกรรม

แนวทางแกไข ครแนะนาเพมเตมเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจทถกตอง

แนวทางแกไข ครกระตนนกเรยนในเรองการทางานเปนกลม

สภาพทเปนจรง/การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนมความสนใจในการเรยน รวมแสดง

ความคดเหนตลอดจนชวยกนอภปรายผลการทดลอง ฝกทกษะการตความหมายขอมล และการลงขอสรป

สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนมความสนใจและกระตอรอรนในการ ทากจกรรมกลมรวมกน ไดเรยนรวธกาคานวณหาความตานทานและการทดลอง ไดระดมความคดเหนซงทกคนในกลม

118

ตาราง 12 (ตอ) แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 3 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 4 สภาพทเปนจรง/การสะทอนผลการจดกจกรรม รวมกนนาเสนอผลงานจากการทากจกรรม สงเกตไดจากทาใบงานท 1 เรอง การวดความตางศกยไฟฟาและใบงานท 2 เรอง การวดกระแสไฟฟา เปนการเรยนทสนกสนานสงเกตไดจากใบหนายมแยม

สภาพทเปนจรง/การสะทอนผลการจดกจกรรม มความคดแตกตางกน แตเมอนาความคดมารวมกน กเลอกความคดทดทสด และมโอกาสรวมอภปราย ทาใหกลาแสดงออก

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน(Learning Outcome) นกเรยนสนกสนานกบการทดลองและการตอบคาถามจากใบงาน นกเรยนตอบคาถามไดถกตอง ชดเจน สามารถอธบายความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟา กระแสไฟฟาและความตานทานในรปของสญลกษณทเปนสตรคานวณ หนวยวดของกระแสไฟฟา ความตางศกยไฟฟาและความตานทานไดถกตอง

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome นกเรยนสามารถแกโจทยปญหาและแกสมการเพอหาคาตอบทโจทยจะตองการ จงทาใหนกเรยนเกดทกษะการคานวณ สงเกตไดจาก เมอครให

สตรการคานวณคาความตานทาน คอ R=I

V

นกเรยนสามารถแกสมการเปน I=V

R เมอโจทย

ตองการหาคากระแสไฟฟา สงเกตไดจากใบงานท 2 เรองการคานวณความตานทาน

ระยะเวลา -

ระยะเวลา นกเรยนบางคนทางานไมเสรจตามเวลาทกาหนด

สอ ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน แอมมเตอร โวลลมเตอร สายไฟ กระบะถานไฟฉาย ถานไฟฉายและหลอดไฟ

สอ ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน แอมมเตอร โวลลมเตอร สายไฟ กระบะถานไฟฉาย ถานไฟฉาย แอมมเตอร ลวดนโครม ลวดเหลก และสายไฟ

119

ตาราง 12 (ตอ) แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 3 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 4 ปญหา/อปสรรค มนกเรยนบางคนไมตอบคาถามไมแสดงความคดเหน เชน จากใบงานท 1 เรอง การวดความตางศกยไฟฟา ขอ 2. คาถาม ถามวา เมอนกเรยนใสถานไฟฉาย 2 กอนนกเรยนคดวาความตางศกยระหวางขวบวกและขวลบเปนเทาใด

ปญหา/อปสรรค นกเรยนบางคนแกโจทยสมการ การคณเลข และการหารเลขในรปทศนยมไมคลอง จงทาใหใชเวลาในการคานวณมาก

แนวทางแกไข ครกระตนใหตอบคาถาม และชมเชยเมอนกเรยนตอบคาถามถก

แนวทางแกไข ครใหนกเรยนคนทแกโจทยสมการ การคณเลข และหารเลขในรปทศนยมไดถกตองแสดงวธการคานวณใหเพอนดและใหนกเรยนฝกทกษะการคณเลข การหารเลขในรปทศนยมเพมเตมนอกเวลาเรยน

แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 5 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 6 สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนกระตอรอรนสนใจรวมทากจกรรมกลมรวมกน ไดระดมความรและความคดเหน วางแผนการทดลองรวมกน และตงใจทาการทดลอง บนทกผลการทดลองอยางละเอยด ตอบคาถามกอนทดลองและหลงการทดลองทกขอ สงเกตไดจากใบงานท 1 เรอง การตอหลอดไฟแบบอนกรมและแบบขนาน และนกเรยนไดฝกทกษะการคานวณจากใบงานท 2 เรองปญหาชวนคด นกเรยนสามารถแสดงวธการคานวณไดถกตอง

สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนกระตอรอรนในการทดลองและศกษาใบความงาน สงเกตไดจากเมอนกเรยนอานขนตอนการทดลองในใบงานท 1 เรอง กฎของโอหม เมอนกเรยนไมเขาใจนกเรยนพยายามถามครจนเขาใจแลว จงลงมอปฏบตการทดลองและมการทางานรวมกนภายในกลมแบงหนาทกนทางาน

120

ตาราง 12 (ตอ) แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 5 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 6 ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome)

ดวยการทากจกรรมจากใบงานทาใหนกเรยนมทกษะการทดลอง ทกษะการคานวณ และการตความหมายและลงขอสรปขอมลไดด และเกดความรทไดจากการปฏบตงานในแตละกจกรรม

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome)

นกเรยนสนกสนานกบการทดลองตงใจศกษาใบความรทครแจกให นกเรยนตอบคาถามไดถกตองและจากการซกถามอยางไมเปนทางการ พบวา นกเรยนมความรเรองไฟฟา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขน และนกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร

ระยะเวลา -

ระยะเวลา -

สอ ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน คลปหนบปากจระเข สายไฟ กระบะถานไฟฉาย ถานไฟฉายและหลอดไฟ

สอ ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน โวลลมเตอร แอมมเตอร สายไฟ หลอดไฟ และตวตานทานคาตางๆ

ปญหา/อปสรรค มนกเรยนบางคนยงสบสนวธการตอหลอดไฟแบบอนกรมและแบบขนาน

ปญหา/อปสรรค นกเรยนบางคนไมตงใจทากจกรรมและในระหวางทเพอนออกมาอภปรายหรอนาเสนอผลงานหนาชนไมตงใจฟงสงทเพอนนาเสนอ

แนวทางแกไข ครแนะนาความแตกตางระหวางการตอหลอดไฟแบบอนกรมและแบบขนานใหนกเรยนเขาใจ

แนวทางแกไข ครกระตนใหนกเรยนตงใจทากจกรรมการทดลองและตงใจฟงเมอมการนาเสนอผลงานหนาชนเรยน

แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 7 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 8 สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนชอบกจกรรมการเรยนการสอนในครงน นกเรยนมความสนใจในการเรยน เพราะนกเรยนไดแสดงความคดเหน

สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนมความพรอมในการเรยน สงเกตไดจาก เมอครแจกใบความรท 1เรองการเปลยนรปของพลงงานไฟฟา

121

ตาราง 12 (ตอ) แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 7 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 8 สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม ตลอดจนรวมกนอภปรายผลการทดลอง ไดฝกทกษะการทดลองและเหนประโยชนของอปกรณไฟฟา

สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนตงใจอานวธการทดลอง และซกถามเปนบางครงเมอเกดขอสงสย

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome)

ดวยการทากจกรรมจากใบงานทาใหนกเรยนมทกษะการทดลอง ทกษะการคานวณ และการตความหมายและลงขอสรปขอมลไดด และเกดความรทไดจากการปฏบตงานในแตละกจกรรม

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome)

นกเรยนสนกสนานกบการทดลองตงใจศกษาใบความรทครแจกให นกเรยนไดตอบคาถามไดถกตองและจากการซกถามอยางไมเปนทางการ พบวา นกเรยนมความรเรองไฟฟา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขน และนกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร

ระยะเวลา -

ระยะเวลา -

สอ ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน คลปหนบปากจระเข สายไฟ สะพานไฟ ฟวสและหลอดไฟ

สอ ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน พดลม เตารด ต เยน ไดรเปาผม โทรศพทมอถอ โทรทศนคอมพวเตอร เครองปรบอากาศ และหลอดไฟ

ปญหา/อปสรรค นกเรยนบางคนไมเขาใจคาวา วงจรปด และวงจรเปดและวงจรใดทมกระแสไฟฟาไหลครบวงจร

ปญหา/อปสรรค จากการทากจกรรม พบวานกเรยนบางคนตอบคาถามได แตเมอทาใบงานผลคะแนนไมด เพราะขาดทกษะการเขยน

แนวทางแกไข ครอธบายเพมเตมถงความแตกตางของวงจรปด และวงจรเปด วงจรปดคอ วงจรไฟฟาทมกระแสไฟฟาไหลครบวงจร

แนวทางแกไข ฝกใหอานและเขยนมากๆ

122

ตาราง 12 (ตอ) แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 9 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 9 สภาพทเปนจรง /การสะทอนผลการจดกจกรรม นกเรยนชอบกจกรรมการเรยนการสอนในครงน นกเรยนมความสนใจในการเรยน เพราะนกเรยนไดเรยนรวธการคานวณหากาลงไฟฟา คาพลงงานไฟฟา ซงเปนสวนเกยวของกบการนาไปใชในชวตประจาวนของนกเรยน

สอ

ใชวสด-อปกรณการทดลองจรง เชน พดลม เตารด ต เยน ไดรเปาผม โทรศพทมอถอ โทรทศนคอมพวเตอร เครองปรบอากาศ หลอดไฟ และใบแจงการชาระคาไฟฟา

ผลทเกดขนกบตวนกเรยน (Learning Outcome)

นกเรยนมทกษะการคานวณและมความรเรองการคานวณเพมขน เพราะสามารถแกโจทยปญหาได นอกจากนนกเรยนยงรหลกการทจะเลอกซอเครองใชไฟฟาแบบประหยดพลงงาน สญลกษณและความหมายของสญลกษณตางๆทเขยนกากบบนเครองใชไฟฟา

ปญหา/อปสรรค นกเรยนบางคนยงเปลยนหนวยในการคานวณไมได (เทยบบญญตไตรยางคไมได) เชนการเปลยนหนวยจากวตตเปนกโลวตต สงเกตไดจาการใบงานท 2 เรองการคานวณคาไฟฟา

ระยะเวลา -

แนวทางแกไข ครสอนเพมเตมนอกเวลา เรองการเปลยนหนวยจากหนวยใหญเปนหนวยเลก และจากหนวยเลกเปนหนวยใหญ

การประเมนใบงานแตละแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในระหวางการทดลองสวนใหญนกเรยนมผลคะแนนจากการประเมนใบงานอยในระดบคอนขางดและระดบด แสดงใหเหนวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มพฒนาการเพมสงขน ทงนอาจเนองจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E นน เปนกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนศนยกลางของการเรยนร กลาววา คอผ เรยนไดรวมกนวางแผนการปฏบตภาระงานรวมกน รบผดชอบตอการเรยนรของตนเองและของกลม ทาใหผ เรยนพนฒนาทกษะทางสงคม ผ เรยนมปฏสมพนธระหวางกลมเพอนดมาก เพราะทกคนทราบวา เมอกลมประสบความสาเรจตนเองกจะไดรบความสาเรจนนดวย เมอครตรวจใหคะแนนใบงานเสรจแลว สมาชกในกลมแตละคนไดรวมกนแสดงความคดเหนเชงวพากษวจารณกบ

123

คะแนนทแตละคนไดกลบมาใหกลม มการวางแผนการเรยนในครงตอไปอยางกระตอรอรน ผ เรยนทเรยนเกงจะชวยเหลอสมาชกในกลมคอนขางด มความสนใจและเอาใจใสในการเรยนมากขน ซงเปนผลมาจากเพอนใหความชวยเหลอ ซงสอดคลองกบการศกษาของ บลม (Bloom. 1976: 13) ทกลาววา การใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอน โดยมการโตตอบระหวางครกบนกเรยน มการสงเสรมการปฏบตกจกรรมรวมกนถอวาเปนองคประกอบทสาคญททาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ

3.2 ศกษาพฒนาการของสมรรถนะทางวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จากคะแนนใบงานของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทง 9 แผน

ตาราง 13 ผลการประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จากคะแนนใบงานของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทง 9 แผน

ใบงานของแตละแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

ผลการประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตร ไมผานเกณฑคะแนนตากวา7

ควรปรบปรง คะแนน 7-11

คอนขางด คะแนน 12-18

ด คะแนน 19-24

จานวนคน

รอยละ จานวนคน

รอยละ จานวนคน

รอยละ

จานวนคน

รอยละ

ใบงานของแผนท 1 5 5.62 15 16.85 30 33.70 39 43.82 ใบงานของแผนท 2 2 2.25 10 11.23 35 39.32 42 47.19 ใบงานของแผนท 3 1 1.12 3 3.70 40 44.94 36 40.44 ใบงานของแผนท 4 1 1.12 2 2.25 30 33.70 47 52.80 ใบงานของแผนท 5 0 0.00 1 1.12 43 48.31 35 39.32 ใบงานของแผนท 6 0 0.00 1 1.12 45 50.56 43 48.31 ใบงานของแผนท 7 0 0.00 2 2.25 50 56.17 37 41.57 ใบงานของแผนท 8 0 0.00 1 1.12 30 33.70 58 65.16 ใบงานของแผนท 9 0 0.00 1 1.12 25 28.08 63 70.78

จากตาราง 13 พบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มพฒนาการเพมขนอยางตอเนอง โดยพจารณาจากคะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

124

แผนท 1 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑจานวน 5 คน คดเปนรอยละ 5.62 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 15 คน คดเปนรอยละ 16.85 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 30 คน คดเปนรอยละ 37.70 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 39 คน คดเปนรอยละ 43.82 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 2 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑจานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.25 ซงลดลงถงรอยละ 3.37 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 10 คน คดเปนรอยละ 11.23 ซงลดลงถงรอยละ 5.61 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 35 คน คดเปนรอยละ 39.32 ซงเพมขนถงรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 42 คน คดเปนรอยละ 47.19 ซงเพมขนถงรอยละ 3.37 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 3 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑจานวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.12 ซงลดลงถงรอยละ1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 3.70 ซงลดลงถงรอยละ7.16 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 40 คน คดเปนรอยละ 44.94 ซงเพมขนถงรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 36 คน คดเปนรอยละ 40.44 ซงลดลงถงรอยละ 6.67 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 4 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑจานวน 1 คน คดเปนรอยละ1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.25 ซงลดลงถงรอยละ1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 30 คน คดเปนรอยละ 37.70 ซงลดลงถงรอยละ 14.60 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 47 คน คดเปนรอยละ 52.80 ซงเพมขนถงรอยละ 12.35 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 5 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 1 คน คดเปนรอยละ1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 43 คน คดเปนรอยละ 48.31 ซงเพมขนถงรอยละ11.23 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 35 คน คดเปนรอยละ 39.32 ซงลดลงถงรอยละ 13.48 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 6นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 1 คน คดเปนรอยละ1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 45 คน คดเปนรอยละ 50.56 ซงเพมขนถงรอยละ 2.24 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 43 คน คดเปนรอยละ 48.31ซงเพมขนถงรอยละ 8.99 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 7นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.25 ซงเพมขนถงรอยละ1.12 นกเรยนท

125

ไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 50 คน คดเปนรอยละ 56.17 ซงเพมขนถงรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 37 คน คดเปนรอยละ 41.57 ซงลดลงถงรอยละ 6.74 คะแนนจากการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 8 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 1 คน คดเปนรอยละ1.12 ซงลดลงถงรอยละ1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 30 คน คดเปนรอยละ 33.70 ซงลดลงถงรอยละ22.47 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 58 คน คดเปนรอยละ 65.16 ซงเพมขนถงรอยละ 23.60 และคะแนนการทาใบงานในแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 9 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงจานวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดจานวน 25 คน คดเปนรอยละ 28.08 ซงลดลงถงรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดจานวน 63 คน คดเปนรอยละ70.78 ซงเพมขนถงรอยละ 5.61 เพอใหเหนภาพของการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน โดยใชใบงานของแตละแผนการจดการกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ผวจยนามาจดทาเปนแผนภมภาพ ดงภาพประกอบ 8

ภาพประกอบ 8 แผนภมแสดงรอยละสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน จากใบงานในแตละ

แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

126

4. การเปรยบเทยบสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวม ของนกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบ 5E ทสงผลตอสมรรถนะทางวทยาศาสตร ดวยการวเคราะห ความแปรปรวนแบบวดซา (Repeated Measures) และเพอเปรยบเทยบสมรรถนะทางวทยาศาสตรในแตละครงทวดของนกเรยนโดยแยกตามองคประกอบของตวแปรตาม ซงมรายละเอยดของการวเคราะหขอมล ดงน ตาราง 14 การเปรยบเทยบความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

สมรรถนะทางวทยาศาสตร

Multivariate test Hypothesis df F-statistics p-value Partial 2

ความรทาง

วทยาศาสตร (K) Time 3

.031 885.757 .000 .969 Error 86

Univariate test

KTime1–Time 2 SS df MS F-statistics p-value Partial 2

Time 4761.809 1 4761.809 573.091 .000 .867

Error 731.191 88 8.309

KTime2-Time 3 Time 73.719 1 73.719

1.308 .256 .015 Error 4961.281 88 56.378

KTime3-Time 4 Time 2471.472 1 2471.472

1239.058 .000 .934 Error 175.528 88 1.995

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 14 จาการวเคราะหโปรไฟลและคเปรยบเทยบ พบวา นกเรยนทไดรบการจด

กจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 คอ ความรทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในการทดสอบระดบ Multivariateขององคประกอบท 1 (= .031, Multivariate, F- statistics = 885.757, p < .05) และขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ.969 แสดงวามอยางนอยหนงครงของการวดความรทางวทยาศาสตรแตกตางกนในระหวางการวดความรทางวทยาศาสตรทง 4 ครง ดงนน ผวจยจงดาเนนการทดสอบเพมเตมเพอคนหาความแตกตางระหวาง

127

การวดความรทางวทยาศาสตรทง 4 ครง โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนในระดบ Univariate test พบวา การวดความรทางวทยาศาสตรครงท 1 ( X = 14.146 ,F =1.308,p<.001)กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 2 ( X =21.460) นกเรยนมความรทางวทยาศาสตรเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .867 การวดความรทางวทยาศาสตรครงท 2 ( X = 21.460, F = 1.308,p>.05) กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 3 ( X =22.371) นกเรยนมความรทางวทยาศาสตรไมเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ไมมอทธพลตอความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .015 และการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 3 ( X = 22.371, F =

1239.058,p<.001) กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 4 ( X =27.640)นกเรยนมความรทางวทยาศาสตรเพมสงขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ.934 และเพอใหเหนการเปลยนแปลงของความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนไดชดเจนยงขนจงแสดงรายละเอยดดวยกราฟพฒนาการของคะแนนความรทางวทยาศาสตร ดงภาพประกอบ 9

14.146

21.460 22.371

27.640

0

5

10

15

20

25

30

1 2 3 4

ครงท

ความรทางวท

ยาศาสต

ร

ภาพประกอบ 9 แสดงพฒนาการของคะแนนความรทางวทยาศาสตร

. 031 ,F = 885.757 , p< .001

F = 573.091, p < .001

F = 1.308 ,p>.05 F = 1239.058, p < .001

128

ตาราง 15 การเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรม การเรยนร แบบ 5E

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 15 จาการวเคราะหโปรไฟลและคเปรยบเทยบ พบวา นกเรยนทไดรบการจด

กจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในการทดสอบระดบ Multivariate ขององคประกอบท 2 (= .967, Multivariate, F- statistics = 142.813 ,p < .05) ขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .833 แสดงวามอยางนอยหนงครงของการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตกตางกนในระหวางการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทง 4 ครง ดงนนผวจยจงดาเนนการทดสอบเพมเตมเพอคนหาความแตกตางระหวางการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทง 4 ครง โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนในระดบ Univariate test พบวา การวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 1 ( X = 5.966, F =119.616,p <.001) กบการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 2 ( X = 9.764)นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการ

สมรรถนะทางวทยาศาสตร

Multivariate test Hypothesis df F-statistics p-value Partial 2

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

(S)

Time 3 .967 142.813 .000 .833 Error 86

Univariate test SS df MS F-statistics p-value Partial 2

STime1–Time 2

Time 1283.640 1 1283.640 119.616 .000 .576

Error 944.369 88 10.731

STime2-Time 3 Time 269.944 1 269.944

42.952 .000 .328 Error 553.056 88 6.285

STime3-Time 4 Time 121.528 1 121.528

11.956 .000 .120 Error 894.472 88 10.164

129

เรยนรแบบ 5E มอทธพลตอทกษะกระบวนการวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size)มคาเทากบ .576 การวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 2 ( X =9.764,F = 42.952,p<.001) กบการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 3 ( X = 11.505) นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .328 และการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 3 ( X =11.505, F = 11.956,p<.001) กบการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 4 ( X = 12.659) นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .120 และเพอใหเหนการเปลยนแปลงของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนไดชดเจนยงขนจงแสดงรายละเอยดดวยกราฟพฒนาการของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดงภาพประกอบ 10

5.966

9.76411.505

12.659

0

5

10

15

1 2 3 4

คร งท

ทกษะกระบวน

การท

างวท

ยาศา

สตร

ภาพประกอบ 10 แสดงพฒนาการของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

= .967 ,F = 142.813 , p< .001

F = 119.616, p< .001 F = 42.952 , p< .001

F = 11.956, p< .001

130

ตาราง 16 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรม การเรยนร แบบ 5E

สมรรถนะทางวทยาศาสตร

Multivariate test Hypothesis df F-statistics p-value Partial 2

แรงจงใจในการเรยนวชา

วทยาศาสตร (M)

Time 3 .087 10790.933 .000 .992 Error 86

Univariate test SS df MS F-statistics p-value Partial 2

MTime1–Time 2

Time 75663.202 1 75663.202 758.373 .000 .896

Error 8779.798 88 99.770

MTime2-Time 3 Time 4291.281 1 4291.281

167.783 .000 .656 Error 2250.719 88 25.576

MTime3-Time 4 Time 1011.236 1 1011.236

156.460 .000 .640 Error 568.764 88 6.463

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 16 จาการวเคราะหโปรไฟลและคเปรยบเทยบ พบวา นกเรยนทไดรบการจด

กจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในการทดสอบระดบ Multivariate ขององคประกอบท 3 (=.967, Multivariate, F- statistics = 300.881 , p< .05) ขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .992 แสดงวามอยางนอยหนงครงของการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรแตกตางกนในระหวางการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรทง 4 ครง ดงนน ผ วจยจงดาเนนการทดสอบเพมเตมเพอคนหาความแตกตางระหวางการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรทง 4 ครง โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนในระดบ Univariate test พบวา การวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 1 ( X = 60.989, F =758.373,p<.001) กบการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 2 ( X = 90.146) นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

131

เพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .896 การวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครง ท 2 ( X =90.146, F=167.783,p<.001) กบการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 3 ( X = 97.089) นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .656 และการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 3 ( X = 97.089, F = 156.460,p<.001)กบการวดแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรครงท 4 ( X = 100.460) นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรเพมสงขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนและขนาดอทธพล (Effect size) มคาเทากบ .640 และเพอใหเหนการเปลยนแปลงของแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนไดชดเจนยงขนจงแสดงรายละเอยดดวยกราฟพฒนาการของคะแนนแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ดงภาพประกอบ 11

60.989

90.146 97.089 100.460

0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4ครงท

แรงจ

งใจในก

ารเรยน

ว ชาว

ทยาศ

าสตร

ภาพประกอบ 11 แสดงพฒนาการของคะแนนแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

= .087 ,F = 10790.933, p< .001

F = 758.373,p < .001

F = 167.783, p < .001 F = 156.460 ,p < .001

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนมงศกษาการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเกดจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สรปผลการศกษาคนควาไดดงน สงเขปความมงหมาย สมมตฐานและวธการศกษา การศกษาคนควาเพอศกษาผลการการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) จงหวดปทมธาน ซงมจดมงหมายเฉพาะดงน เพอศกษาการเปลยนแปลงของสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวมของนกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และเพอศกษาการเปลยนแปลงของสมรรถนะทางวทยาศาสตรจาแนกตามองคประกอบของนกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E โดยมสมมตฐานการศกษาคนควา คอ นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรในภาพรวมเพมสงขนอยางตอเนอง นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 เพมสงขนอยางตอเนอง นกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 เพมสงขนอยางตอเนอง และนกเรยนทไดรบการเรยนรโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 เพมสงขนอยางตอเนอง กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาในครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ประจาภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) อาเภอคลองหลวง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 มจานวน 2 หองเรยน รวมนกเรยนทงหมดจานวน 89 คน ซงไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) ตวแปรทใชในการศกษาคนควา ตวแปรอสระไดแก การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ตวแปรตามไดแก สมรรถนะทางวทยาศาสตรประกอบดวย 3 องคประกอบ ไดแก องคประกอบท 1 คอ ความรทางวทยาศาสตร องคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร ระยะเวลาทใชในการทดลอง ทาการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 ระยะเวลาทดลองจานวน 8 สปดาห โดยแบงเปนการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการทดลอง 1 ครง แลว

133

ดาเนนการทดลองโดยการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวน 6 สปดาห วดสมรรถนะทางวทยาศาสตรระหวางการทดลอง 2 ครง และมการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรหลงการทดลองอก 1 ครง ใชเวลาในการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงละ 1 ชวโมง 30 นาท จดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวนทงสน 18 ชวโมง เครองมอทใชในการศกษาคนควา คอ 1. แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวน 9 แผน ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรแผนท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม แผนการจดการเรยนรแผนท 2 เรอง ไดนาโม แผนการจดการเรยนรแผนท 3 เรอง ความสมพนธระหวางความตางศกยกระแสไฟฟาและความตานทาน แผนการจดการเรยนรแผนท 4 เรอง ความตานทาน แผนการจดการเรยนรแผนท 5 เรอง การตอหลอดไฟฟา แผนการจดการเรยนรแผนท 6 เรอง กฎของโอหม แผนการจดการเรยนรแผนท 7 เรอง วงจรไฟฟาภายในบาน แผนการจดการเรยนรแผนท 8 เรอง เครองใชไฟฟาในบาน และแผนการจดการเรยนรแผนท 9 เรอง การคานวณคาไฟฟา 2.) แบบทดสอบวดความรทางวทยาศาสตร จานวน 40 ขอ มคาความยากงายอยระหวาง .27 - .78 และมคาอานาจจาแนก อยระหวาง .20 -.52 มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .841 3.) แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จานวน 15 ขอ มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .846 4.)แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร จานวน 24 ขอ คาอานาจจาแนกระหวาง .27 - .61 และมคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .871 แบบแผนการทดลองเปนแบบ Time series design ใชระยะเวลาทดลอง 8 สปดาหโดยมขนตอนการดาเนนการทดลองดงน 1. เตรยมความพรอมในดานตางๆใหกบกลมตวอยางเปนระยะ 1 สปดาห โดยจดแบงกลมยอยในการทากจกรรมจาวนวน 6 กลม กลมละ 7-8 คน จดทาปายชอ และเตรยมอปกรณในการทดลองตางๆ 2. การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ผวจยใชการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 1 ใชเวลา 1 ชวโมง 30 นาท 3. การดาเนนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จานวน 9 แผน ระยะเวลา 6 สปดาห 4. การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 2 และครงท 3 ใชเวลา 1 ชวโมง 30 นาท 5. การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ครงท 4 ใชเวลา 1 ชวโมง 30 นาท

134

วธการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลสาหรบการวจยในครงน โดยการหาคาสถตพนฐานคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตร จากการวดกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E โดยหาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน

วเคราะหขอมลระหวางจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E โดยการวเคราะหความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สภาพทเปนจรง/การสะทอนผลการจดกจกรรมทเกดขนกบตวนกเรยน ปญหา /อปสรรค และแนวทางแกไขจากการประเมนในระหวางการจดกจกรรมการเ รยน รแบบ 5E การประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จากคะแนนใบงานของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทง 9 แผน

และเปรยบเทยบสมรรถนะทางวทยาศาสตร ดวยวธการวเคราะหความแปรปรวนหนงตวแปร โดยใชการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซา (One – Way Analysis of Variance : Repeated Measures ) และถาพบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทดสอบภายหลงดวยแลมป

ดา () ของวลคส และนาผลทไดจากการวเคราะหขางตนมาสรปแลวเขยนกราฟ แสดงพฒนาการของสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สรปผลการวจย จากการศกษาและการวเคราะหขอมล ผลการศกษาพบวา 1. ขอมลระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 1.1 ผลการวเคราะหความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สภาพทเปนจรง/การสะทอนผลการจดกจกรรมทเกดขนกบตวนกเรยน ปญหา/อปสรรค และแนวทางแกไขจากการประเมนในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E พบวา นกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน สนกสนานกบการทดลอง มทกษะกระบวนการในการทางานเปนกลม กลาแสดงความคดเหนอยางมเหตผล และรจกรบฟงความคดเหนของผ อน มการแลกเปลยนเรยนรขอมลซงกนและกน ไดเชอมโยงความรทมอยเดมกบความรใหม จงทาใหสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนเพมสงขน 1.2 ผลการศกษาพฒนาการของสมรรถนะทางวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จากคะแนนใบงานของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทง 9 แผน พบวา คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 2 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑลดลง จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 3.37 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงลดลง จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 5.61 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขาง

135

ดเพมขน จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดเพมขนจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 3.37 คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 3 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑลดลง จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงลดลง จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 7.16 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดเพมขน จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดลดลงจานวน 6 คน คดเปนรอยละ 6.67 คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 4 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบไมผานเกณฑลดลง จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบควรปรบปรงลดลง จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 1.12 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดเพมขน จานวน 10 คน คดเปนรอยละ 11.23 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดเพมขนจานวน 11 คน คดเปนรอยละ 12.35 คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 5 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดเพมขน จานวน 13 คน คดเปนรอยละ 14.60 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดลดลง จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 13.48 คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 6 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดเพมขน จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.24 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดเพมขน จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 8.99 คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 6 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดเพมขน จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.24 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดเพมขน จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 8.99 คะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 8 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดลดลง จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 22.47 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดเพมขน จานวน 21 คน คดเปนรอยละ 23.60 และคะแนนการทาใบงานแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท 8 นกเรยนทไดคะแนนอยในระดบคอนขางดลดลง จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 5.61 และนกเรยนทไดคะแนนอยในระดบดเพมขน จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 5.61 2. ผลการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดจากคะแนนการทดสอบ กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ปรากฏวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนและหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สงกวาสมรรถนะทางวทยาศาสตร กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มการเปลยนแปลงคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรโดยภาพรวมทงกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในแตละครงของการวด

136

สมรรถนะทางวทยาศาสตรมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 กลาวคอ เมอวเคราะหการปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรในการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงท 1 กบการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงท 2 การวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงท 2 กบการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงท 3 และการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงท 3 กบการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรครงท 4 นกเรยนมสมรรถนะทางวทยาศาสตรโดยภาพรวมเพมขน แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน 4. เมอวเคราะหสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 แยกเปนรายองคประกอบ ไดแก องคประกอบท 1 คอความรทางวทยาศาสตร พบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มความรทางวทยาศาสตรเพมขนหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กลาวคอ ในการวดความรทางวทยาศาสตรครงท1 กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 2 และการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 3 กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 4 นกเรยนมความรเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอความรทางวทยาศาสตรของนกเรยน แตการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 2 กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 3 นกเรยนมความรทางวทยาศาสตรเพมขนอยางไมมนยสาคญทางสถต แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ไมมอทธพลตอสมรรถนะทางวทยาศาสตรดานความรทางวทยาศาสตร องคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขนจากกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 กลาวคอ การวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาตรครงท 1 กบการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 2 การวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาตรครงท 2 กบการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 3 และการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาตรครงท 3 กบการวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรครงท 4 นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน องคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 มแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรเพมขนจากกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 กลาวคอ การวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 1 กบการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 2 การวดแรงจงใจในการเรยนวทยาศาตรครงท 2 กบการวดแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรครงท 3 และการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาตรครงท 3 กบการวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรครงท 4นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนวชา

137

วทยาศาสตรเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มอทธพลตอแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน ขอสงเกตทไดจากการวจย จากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 การดาเนนการตามแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และจากการสงเกตสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนโดยใชแบบทดสอบและแบบสอบถาม จากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทใหนกเรยนปฏบต เพอวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร ผวจยมขอสงเกตทไดรบจากการรวบรวมขอมลดงน 1. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และการดาเนนกจกรรมตามแผนการใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ของนกเรยนเพมสงขน ทาใหนกเรยนเกดการเรยนรดานตางๆจากการเรยนรจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E นอกจากการทากจกรรมรวมกนเปนกลมทงในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และการทากจกรรมทกาหนดใหปฏบตเพอวดสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนนน พบวา นกเรยนเกดความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรเพมสงขน นอกจากนนกเรยนยงเกดทกษะในการทากจกรรมรวมกนภายในกลม รจกแกไขปญหารวมกน มความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง และมระเบยบวนยและตรงตอเวลา 2. การสงเกตการเปลยนแปลงของสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนตลอดการวดคะแนนทง 4 ครงนน พบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนเพมสงขนอยางเหนไดชดเจน ในระยะการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E กลาวคอ สงเกตการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรไดจากการวดคะแนนครงท 2, 3 นนจะเหนวา นกเรยนแตละคนจะปฏบตตนตามกจกรรมการเรยนการสอนอยางตงใจและใหความสนใจทกกจกรรม จงทาใหคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรในชวงการวดคะแนนของนกเรยนเพมสงขน อภปรายผล การวจยครงน มจดมงหมายสาคญเพอศกษาการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E จากการศกษาพบวาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สงกวากอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการศกษาการเปลยนแปลงสมรรถนะทาง

138

วทยาศาสตรของนกเรยนกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในแตละครงของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร พบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรเพมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยพบวา ตลอดระยะเวลา 6 สปดาห ของการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สมรรถนะทางวทยาศาสตรเพมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 และเพมสงขนตลอดระยะเวลาของการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และเมอเปรยบเทยบสมรรถนะทางวทยาศาสตรแยกตามองคประกอบ ไดแก องคประกอบท 1 คอ ความรทางวทยาศาสตร องคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตร ทงกอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E และหลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในแตละครงของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร พบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรทง 3 องคประกอบเพมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงอภปรายผลไดดงน 1. การประเมนใบงานแตละแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สวนใหญนกเรยนมผลคะแนนจากการประเมนใบงานอยในระดบคอนขางดและระดบด แสดงใหเหนวานกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มสมรรถนะทางวทยาศาสตรเพมสงขน ทงนอาจเนองจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E นน เปนกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนศนยกลางของการเรยนร กลาวคอ ผ เรยนไดรวมกนวางแผนการปฏบตภาระงานรวมกน รบผดชอบตอการเรยนรของตนเองและของกลม ทาใหผ เรยนพฒนาทกษะทางสงคม ผ เรยนมปฏสมพนธระหวางกลมและเพอนดมาก เพราะทกคนทราบวา เมอกลมประสบความสาเรจตนเองกจะไดรบความสาเรจนนดวย เมอครตรวจใหคะแนนใบงานเสรจแลว สมาชกในกลมแตละคนไดรวมกนแสดงความคดเหนเชงวพากษวจารณกบคะแนนทแตละคนไดรบและมการวางแผนการเรยนในครงตอไปอยางกระตอรอรน นกเรยนทเรยนเกงจะชวยเหลอสมาชกในกลม จงทาใหสมาชกในกลมมความสนใจและเอาใจใสในการเรยนมากขน ซงเปนผลมาจากเพอนใหความชวยเหลอ ซงสอดคลองกบการศกษาของ บลม (Bloom. 1976: 13 ) ทกลาววา การใหนกเรยนมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยมการโตตอบระหวางครกบนกเรยน มการสงเสรมการปฏบตกจกรรมรวมกนถอวาเปนองคประกอบทสาคญททาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ 2. เมอวเคราะหการเปลยนแปลงของสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E โดยภาพรวมในแตละครงของการวดสมรรถนะทางวทยาศาสตร กอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และตลอดระยะเวลา 6 สปดาหของการจดการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สมรรถนะทางวทยาศาสตรโดยภาพรวมมการ

139

เปลยนแปลงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเพมสงขนตลอดระยะเวลาของการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แสดงใหเหนวาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถทจะสงเสรมและพฒนาใหเพมสงขนได จากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทงน เนองมาจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E นน เปนขนตอนททาใหนกเรยนไดคดตามกระบวนการคดตามธรรมชาตของมนษย ทาใหนกเรยนเกดความเขาใจในเนอหาทเรยนไดมากจงทาใหเกดการเปลยนแปลงทางกระบวนการทางปญญาของนกเรยนเมอนกเรยนไดเรยนร ไดรบประสบการณตรง มการอภปรายรวมกนทาใหเกดแนวคดตางๆ และสามารถเลอกแนวคดทดทสดไดอยางมเหตผลและสามารถสรปแนวคดจากเนอหาทเรยน โดยการเขยนเปนแผนผงมโนมตได จงทาใหเกดความรความเขาใจ ทาใหนกเรยนมโอกาสไดพฒนาความคด ซงสอดคลองกบงานวจยของกญญา ทองมน (2534: 80 - 84 ) ไดศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร โดยการทดลองแบบกาหนดทศทาง และไมกาหนดทศทาง พบวา นกเรยนทไดรบการสอนแบบไมกาหนดทศทาง ซงตองเลอกอปกรณ เพอออกแบบวธการทดลอง ปฏบตการการทดลองตามทออกแบบไวเอง กบนกเรยนททาการทดลองตามแนวทางทกาหนดไวในแบบเรยน มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบทฤษฎพหปญญาของโฮเวรด การดเนอร (Howard Gardner) ทวาการจดการศกษาทสอดคลองกบสภาพจรงเปนการจดกระบวนการเรยนร เพอสงเสรมสมรรถนะของผ เรยนแตละคนทมสตปญญา ความสามารถ ความถนดและความสนใจทแตกตางกน และการจดกจกรรมการเรยน โดยใหนกเรยนมสวนรวมและลงมอปฏบตดวยตนเอง ตงแตเรมกจกรรมการเรยนการสอนจนถงกจกรรมสนสดลงแตละกจกรรมทจดขนจงทาใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนในตวของนกเรยนได ซงสอดคลองกบแนวคดของสนย เหมะประสทธ (2540:1) ทกลาววา การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนกระบวนการมสวนรวม และกระบวนการกลมนกเรยน จะทาใหนกเรยนไดคด ไดปฏบต และไดคนพบความรดวยตนเอง ดงนนจงเปนสาเหตททาใหเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนสงขน นอกจากนในการทจะพฒนาความรทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหดยงขน นกเรยนจะตองมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรทด เพราะแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ซงสอดคลองกบงานวจยของกรรณการ สนทธรรม (2546:64) ไดกลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงผลตอแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรอยางมนยสาคญทางสตทระดบ .01 และในการสรางแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรนนมปจจยดานตางๆ เขามาเกยวของ เชน ความสนใจในอาชพทางวทยาศาสตร บรรยากาศในหองเรยนวทยาศาสตร ผลสมฤทธทางการเรยนวชา

140

วทยาศาสตร และพฤตกรรมการสอนของครวทยาศาสตร ซงสอคลองกบ อาภา ดานภกด (2546 : 5-10) ไดกลาวา แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรสามารถสรางเสรมไดจากภายนอกตวผ เรยนโดยตวครเปนสาคญ และประสบการณและสงแวดลอมทเอออานวย 3. เมอวเคราะหคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรแยกตามองคประกอบ พบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรทง 3 องคประกอบ มคะแนนเฉลยในแตละครงของการวดคะแนนเพมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงอภปรายเปนรายองคประกอบไดดงน องคประกอบท 1 คอ ความรทางวทยาศาสตร ในแตละครงของการวดความรทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แตในการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 2 กบการวดความรทางวทยาศาสตรครงท 3 เทานนเพมสงขนอยางไมมนยสาคญทางสถต ทงน อาจเนองมาจากกจกรรมทกาหนดใหนกเรยนไดปฏบตในชวงการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ในครงท 2 และ 3 นนเปนกจกรรมแบบเดมทนกเรยนไดปฏบตแลว นกเรยนจงไมกระตอรอรน และสนใจในการทากจกรรมเทาทควร และเปนผลตอความรทางวทยาศาสตรของนกเรยน ซงสอดคลองกบงานวจยของวชรนทร เทพมณ (2545:78) ทพบวาในชวงสปดาหท 6 ของการทดลองใหนกเรยนทากจกรรมการประกอบอาหาร คะแนนความมวนยของนกเรยนลดลง ซงเปนผลทเกดจากการทากจกรรมทซาบอยๆ และสอดคลองกบงานวจยของอารรตน ญาณศร (2544:57) ทพบวาลกษณะของการจดกจกรรมประกอบอาหารเปนกลม ทมลาดบขนตอนของการทากจกรรมและมรปแบบกจกรรมทคลายคลงกน มผลทาใหเดกเกดความเคยชน และทาใหพฤตกรรมความรวมมอลดลงในชวงสปดาหท 8 ดวยเหตน การใชแบบทดสอบฉบบเดยวกนซาหลายๆครงและการทากจกรรมทซากนกบกจกรรมเดมอาจทาใหนกเรยนเบอหนาย กยอมจะทาใหความรทางวทยาศาสตรของนกเรยนลดลงได เมอนกเรยนไดรบการกระตนและการเสรมแรงจากครผสอน นกเรยนจงมความกระตอรอรนขน และสนใจการทากจกรรมมากขนจงทาใหความรทางวทยาศาสตรในการวดครงท 4 ของนกเรยนเพมสงขน องคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และองคประกอบท 3 คอ แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร นกเรยนมคะแนนเฉลยเพมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 ทงนเพราะการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหาสารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆเปนกระบวนการตอเนองไปเรอยๆชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทงเนอหา หลกการ และทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบต เพอใหเกดความรซงเปนพนฐานจนทาใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถนามาใชไดเมอมสถานการณใดๆมาเผชญหนา ดงนนการทนกเรยนจะสรางองคความรไดตองผานกระบวนการท

141

หลากหลายโดยเฉพาะอยางยงกระบวนการสบเสาะหาความร ซงสอดคลองกบแนวคดของสนย เหมะประสทธ ทกลาวา การจดกจกรรมการเรยนสอนเนนกระบวนการมสวนรวมและกระบวนการกลม จะทาใหนกเรยนไดคด ไดปฏบตและไดคนพบความรดวยตนเอง (สนย เหมะประสทธ 2540:1) ดงนนจงเปนสาเหตททาใหเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนสงขน นอกจากนในการทจะพฒนาความรทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหดยงขน นกเรยนจะตองมแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรทด เพราะแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรจะสงผลตอตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ซงสอดคลองกบงานวจยของกรรณการ สนทธรรม (2546 : 64) ไดกลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงผลตอแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรอยางมนยสาคญทางสตทระดบ .01 และในการสรางแรงจงใจในการเรยนเรยนวชาวทยาศาสตรนนมปจจยดานตางๆ เขามาเกยวของ เชน ความสนใจในอาชพทางวทยาศาสตร บรรยากาศในหองเรยนวทยาศาสตร ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และพฤตกรรมการสอนของครวทยาศาสตร ซงสอคลองกบ อาภา ดานภกด (2546: 5-10) ไดกลาววา แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรสามารถสรางเสรมไดจากภายนอกตวผ เ รยนโดยตวครเปนสาคญและประสบการณและสงแวดลอมทเอออานวย ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช จากผลการศกษาในครงนแสดงใหเหนวา การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สามารถใชพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนใหสงขนได ดงนนจากผลการวจยในครงนผ ทสนใจสามารถนาไปเปนแนวทางในการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรไดโดยมขอคานงถงดงน 1.1 สมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 ครและผ ทเกยวของควรใหความสาคญ เพราะจากการวจยพบวา นกเรยนยงขาดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในทกทกษะ สงเกตไดจากการเขยนตอบแบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไดไมครบตามประเดนทโจทยตองการหรอไมตอบเลย ดงนนควรมการจดสอนซอมเสรมใหกบนกเรยน 1.2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สงผลโดยตรงตอการพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน เพราะจากการวดคะแนนทง 4 ครงนน พบวา สมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนเพมสงขนอยางเหนไดชดเจนในระยะการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E คอ สงเกตการเปลยนแปลงสมรรถนะทางวทยาศาสตรไดจากการวดคะแนนครงท 2, 3 ดงนนครและผ ทเกยวของควร

142

ใหความสาคญและสงเสรมใหมการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบ 5E ในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรใหกบนกเรยน 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาวธการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบอนเพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนนอกจาการการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E 2.2 สมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 คอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนคะแนนคอนขางตา อาจจะเปนเพราะนกเรยนบางคนไมตอบแบบทดสอบดงนนควรมการสรางเครองมอวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนแบบทดสอบปรนย 2.3 ควรมการวดความคงทนของสมรรถนะทางวทยาศาสตรหลงการทดลองในระยะยาว เชน หนงเดอนหลงจากการทดลอง เปนตน 2.4 ควรมการศกษาสมรรถนะทางวทยาศาสตรในรปแบบอนๆ เชน การหาปจจยเชงสาเหต เปนตน 3. การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E สามารถสงเสรมสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยน ใหสงขนได ถาเดกไดรบการสนบสนน สงเสรม และเอาใจใสอยางตอเนองจากคร ผปกครอง และผ ทเกยวของ สมรรถนะทางวทยาศาสตรของเดกกจะพฒนาขนตามลาดบ ดงเหนไดจากตลอดชวงเวลาการวดสรรถนะทางวทยาศาสตรทง 4 ครง ของการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แลวพบวาคะแนนสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนเพมสงขน การเดกไดรบการสงเสรม และเอาใจใสจากผปกครองและครอยางตอเนอง เดกจะเตบโตเปนผ ใหญทมสมรรถนะทางวทยาศาสตรเปนบคคลทสงคมตองการ ดงนนจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เพอพฒนาสมรรถนะทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จงเปนแนวทางใหครผปกครอง รวมทงผ ทสนใจสามารถใชเปนแนวทางในการนาไปใชในการสงเสรมพฒนาการของเดกดานอนๆตอไป

บรรณานกรม

144

บรรณานกรม กรรณการ สนทธรรม. (2546). การศกษาปจยบางประการทสงผลตอแรงจงใจในการเรยนวชา

วทยาศาสตรของนกเรยน.กรงเทพฯ : ปรญญานพนธ กศ.ม.(การวจยและสถตทางการศกษา) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กองการวจยการศกษา กรมวชาการ. (2543). การรบรความสาเรจในการเรยนของนกเรยนทมผลสมฤทธตางกน. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา.

กญญา ทองมน. (2534). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและทกษะทาง วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรททาการทดลองแบบไมกาหนดแนวทศทางและกาหนดแนวทางผลการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เกษมศร ภทรภรสกล. (2544). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน ความคงทนในการเรยนและ ความสนใจในการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ท ไดรบการสอน

ตามทฤษฎสรรคนยม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑต-วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ขนษฐา วเศษสาธร และมกดา ศรยงค. (2537). จตวทยาอตสาหกรรมและองคกร. โครงการตารา คณะครศาสตรอตสาหกรรม. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง. จนทมา แสงเลศอทย. (2550). การพฒนาหลกสตรเสรมเพอสรางสมรรถนะทางดานเทคโนโลย

สารสนเทศ(ICT) สาหรบนกศกษาวชาชพคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (วจยและสถตทางการ- ศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

จานงค สวสดรกษ. (ม.ป.ป.). โครงการพฒนาทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: เพยรงโรจนการพมพ. ฉววรรณ กนาวงศ. (2527). วทยาศาสตรสาหรบครประถมศกษา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พษณโลก. เฉดศกด ชมนม. (2540). นรมตรนยม – ทฤษฎการสรางความรโดยผเรยนคมอฝกอบรมเพอพฒนา การเรยนการสอนแบบหนวยบรณาการวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : สานกงานประสานโครงการพฒนาทรพยากรมนษย กระทรวงศกษาธการ. ชวาล แพรตกล. (2528). เทคนคการวดผล. กรงเทพฯ: วฒนพานช.

145

ชาญวทย จรสสทธอศร. (2545). การพฒนากฎเกณฑการใหคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยา- ศาสตรขนบรณาการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑต- วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร ชยเดช ศลาเดช. (2540). การพฒนาแฟมสะสมงานในการประเมนผลการเรยนวชาภาษาองกฤษ ระดบชนมธยมศกษาปท 3. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การทดสอบและวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร ชชพ ออนโคกสง. (2522). จตวทยาการศกษา. กรงเทพ ฯ: ไทยวฒนพานช. ชศร วงศรตนะ. (2544). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. กรงเทพฯ: เทพนมตการพมพ. ดวงหทย แสงวรยะ. (2544). ผลการใชแผนการสอนแบบ 4 MAT ทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยน ความรบผดชอบและเจตคตตอการเรยน ในหนวยการเรยนเรองประชากรศกษาและการทา มาหากนระดบชนประถมศกษาปท 5. กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ดารณ เชอเจดตน . (2540). ความสามารถในการสอความหมายขอมลทางวทยาศาสตรของนกเรยน มธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรทเนนยทธวธวงจรการเรยนร. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร. เดชา เดชะวฒนไพศาล. (2543, ตลาคม-ธนวาคม). Competency-Based Human Resources Management. การบรหารคน. 21 (4) : 11-18. ถวล เกอกลวงศ. (2528). การจงใจเพอผลงาน. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. ทชากร พวงพรม. (2551). ผลของกจกรรมเกมฝกคดทมตอความคดสรางสรรคทางคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมการรบรควาสามารถของตนเองดานคณตศาสตร ตางกน. กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา) บณฑต- วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ธรเดช ฉายอรณ. (2540, กรกฎาคม-ธนวาคม ). ขอตกลงในการทดสอบ MANOVA และ Discriminant Analysis: สาระสาคญการทดสอบ และแนวทางแกไข. วารสารวธวทยาการ- วจย. 10(2):58. ธระศกด อรจนานนท. (2546). ความนาจะเปนและสถตประยกต เลม 2 .กรงเทพฯ: สยามซนดเคท. นภาพรรณ เอยมสาอางค. (2550). ผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามโมเดลการสอน BSCS 5E. ขอนแกน: ปรญญานพนธ คณะศกษาศาสตร (วทยาศาสตรศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

146

นงนช สหสด. (2545). การศกษาความสมพนธระหวางทกษะกระบานการทางวทยาศาสตรขน บรณาการกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกส. กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นพวรรณ ศรเกต. (2550). การแสดงหลกฐานความเทยงตรงและความเชอมนของแบบวดทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ. กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจย และสถตทางการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นนทนช จรศกษา. (2544). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมเรองสารและการเปลยนแปลง โดยใชการสอนแบบบรณาการแบบวทยาศาสตร-เทคโนโลย-สงคม ของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 4. กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นนทยา บญเคลอบและคณะ . (2540). คมอการจดการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7 . กรงเทพฯ: สวรยสาสน. บญทน ภบาล. (2550). การใชวดทศนละครเชดหนเปนตวแบบเพอพฒนาจตสาธารณะของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 2 . กรงเทพฯ: ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2544). การวดผลและประเมนผลการศกษ : ทฤษฎและการประยกต. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ---------. (2545). การพฒนาเครองมอสาหรบการประเมนการศกษา . กรงเทพฯ: สานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. ปฐม นคมานนท. (2538). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทร- วโรฒ. ปยะชย จนทรวงศไพศาล. (2548,กมภาพนธ). การวเคราะห Training Need บนพนฐานของ Competency. For Quality. 11(88):69 -72. ผจงจต อนทสวรรณ. (2545). การวเคราะหความแปรปรวนหลายตวแปร : Multivariate Analysis of Variance (MANOVA). กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ. พงษพนธ พงษโสภา. (2542). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพนช. พวงรตน ทวรตน. (2529). การสรางและการพฒนาแบบทดสอบผลสมฤทธ. กรงเทพฯ: สานกทด สอบทางการศกษาและจตวทยา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

147

พชร เกตแกนจนทร. (2540). การใชชดพฒนาสงเสรมสมรรถนะทางวทยาศาสตรในการพฒนา ความสามารถในการแกไขปญหาทางวทยาศาสตรและบคลกภาพนกวยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พมพร วฒนานนท. (2539). การปรบแผนการสอนเพอสงเสรมความคดสรางสรรคเนอหาวชา วทยาศาสตรกลมสรางเสรมประสบการณชวต ขนประถมศกษาปท 5. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร. พมพนธ เดชะคปต. (2544). วธวทยาการสอนวทยาศาสตรทวไป. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนา คณภาพวชาการ. (พว.). ---------. (2545). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพ

วชาการ. (พว.). พศเพลน ภรมยไกรศกด. (2542). การศกษาความคดรวบยอดทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยท ไดรบการจดกจกรรมคณตศาสตรตามแนวคอนสตรคตวสต. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ถายเอกสาร. ไพจตร สดวกการ. (2539). ผลของการสอนคณตศาสตรตามแนวคดของทฤษฎคอนสตรคตวสต ทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน . วทยานพนธ ค.ด. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ไพศาล หวงพานช. (2533). การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษาและ จตวทยา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ภพ เลาหไพบลย. (2537). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ---------. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. (ฉบบปรบปรง). กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. มนส สดสน . (2543). การศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตรและความสามารถดานการคด วเคราะห วจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหา ความรประกอบการเขยนแผนผงมโนมต.ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. มาล จฑา. (2542). จตวทยาการสอน. พมพครงท 4 กรงเทพฯ: อกษรพพฒน.

148

รตนะ บวรา. (2535). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการแกไข ปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1ทไดรบการสอนโดยใชชดการ เรยน ดวยตนเองกบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑต- วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2528). หลกการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาพน ฐานการศกษา (ฝายวดผลและวจย). คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2539). เทคนคการวดผลการเรยนร .กรงเทพฯ: สวรยสาสน. ---------. (2540). สถตวทยาทางการศกษา. กรงเทพฯ: สวรยสาสน. ลดดา ศขปรด. (2523). เทคโนโลยทางการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. วรรณทพา รอดแรงคา; และจต นวนแกว. (2533). กจกรรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สาหรบนกเรยน. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมพฒนาคณภาพวชาการ. วรรณทพา รอดแรงคา. (2540). การสอนวทยาศาสตรทเนนกระบวนการ. กรงเทพฯ: ภาควชา การศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. วรรรณ ลมอกษร. (2544). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร. วชรนทร เทพมณ. (2545). ผลการจดประสบการณการประกอบอาหารทมตอวนยในตนเองของเดก ปฐมวย. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑต- วทยาลย . มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดสาเนา. วาร วองพนยรตน. (2530). การสรางขอสอบทดสอบผลสมฤทธ. กรงเทพฯ: ภาควชาทดสอบและ วจยการศกษา คณะครศาสตรวทยาลยครสวนสนนทา สหวทยาลยรตนโกสนทร. วาร ถระจตร. (2534). การพฒนาการสอนสงคมศกษาระดบประเทศ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหา วทยาลย. วชชดา งามอกษร. (2541). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตรขนบรณาการและทความสามารถในการคดอยางมเหตผลของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 2 โดยการสอนแบบ เอส เอส ซ เอส กบการสอนตามคมอคร. ปรญญา นพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

149

วทาธรณ ออนมาก. (2545). ผลของการใชกจกรรมทเนนผเรยนเปนสาคญในวชาคณตศาสตรชน ประถมศกษาปท 6 เรอง สมการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. วโชต พงษศร. (2540). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอวชาคณตศาสตรของนก เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนแบบคอนสตรคตวซม ดวยการสอนแบบแกไขปญหากบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วเชยร เกตสงห. (2530). หลกการสรางและวเคราะหเครองมอในการวจย. กรงเทพฯ: ไทยวฒ นาพานช. สงวน สทธเลศอรณ. (2529). ทฤษฎและการปฏบตการทางจตวทยาสงคม. กรงเทพฯ: พมพอกษร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2549). คมอวดผลประเมนผลวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: เอส.พ.เอน. การพมพ. ---------. (2550). การอบรมครดวยระบบทางไกลสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ตอนตน. กรงเทพฯ: องคการคาครสภา. สมาพร จนทพนธ. (2549). พฒนาการความสามารถในการเรยนรดวยการนาตนเองของนกเรยนชวง ชนท 3-4 ทมแบบการเรยนรตางลกษณะกนในจงหวดศรสะเกษ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สมจต สวธนไพบลย. (2526). สมรรถภาพการสอนของคร. การพฒนาความคดสรางสรรคทาง วทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตร และการสอน คณะศกษาศาสตร. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ---------. (2535). ธรรมชาตของวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะ ศกษาศาสตร. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ---------. (2546). การพฒนาการสอนของครวทยาศาสตร . กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการ- สอน คณะศกษาศาสตร. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สมจต สมตถพนธ. (2538). สอนอยางไรจงพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยน การพฒนา ความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตรของเดกและเยาวชน.

150

สมชย อนอนนต. (2547). การศกษาผลการใชชดกจกรรมเทคโนโลยในทองถนทสงผลตอ ความสามารถคดแกไขปญหาทางวทยาศาสตรและความสนใจทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 .ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สาคร ธรรมศกด. (2541). ผลการสอนตามแนวคดคอนสตรคตวซมแบบรวมมอทมอทธพลตอผล สมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกไขปญหาสงแวดลอมของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4.ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .ถายเอกสาร. สดา เขยงคา. (2546). การพฒนากจกรรมการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรชนประถมศกษา ปท 5 เรองเศษสวน ตามทฤษฎคอนสตรคตวสต. ปรญญานพนธ กศ.ม. ขอนแกน: มหาวทยาลยของแกน. อดสาเนา. สกญญา รศมธรรมโชต. (2547, พฤศจกายน- ธนวาคม). Competency : เครองมอการบรหารท ปฏเสธไมได. Productivity World. 9 (53) : 49-50. สบรรรณ เอยมวจารณ. (2548, กมภาพธ-เมษายน). การจดการขดความสามารถ (Competency) ของบคลาก : หวใจสาคญของการพฒนาอดมศกษาไทย. มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร. 2(6):53-55. สนย เหมะประสทธ. (2533). การพฒนาชดการสอนเพอแกไขปญหาขอบกพรองในการแกโจทย ปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 . ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ---------. (2540). เอกสารประการอบรมครโครงการสงเสรมศกยภาพของนกเรยนในกรงเทพ มหานคร การเสรมสรางศกยภาพดานวทยาศาสตรและมตสมพนธ . กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ---------. (2542). เอกสารการฝกอบรม ทกษะ เทคนค กระบวนการจดการเรยนการสอนวทยา ศาสตร. กรงเทพฯ: ภาคหลกสตรและการสอนคณะศกษาศาสตร มหาวทยาศร- นครนทรวโรฒ ประสานมตร. ---------. (2542). ทฤษฎสรรคนยม (Constructivism) เอกสารประกอบการอบรม. กรงเทพฯ : ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สนย คลายนลและคณะ. (2546). ชดกจกรรมสาหรบครเพอพฒนาศกยภาพการเรยนรสาระการ เรยนรคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพไทยวฒนาพานช.

151

สรพล อปดสสกล. (2547). สถตการวางแผนการทดลอง เลม 2. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สหมตร ออฟเซต. สรางค โควตระกล. (2541). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 4. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สวฒก นยมคา. (2551). ทฤษฎและทางปฏบตในการสอนวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร. กรงเทพฯ: เจเนอรลบคเซนเตอร. สวฒน วฒนวงศ . (2533). จตวทยาการเรยนรกบผใหญ. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพ ฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. ---------. (2551). การประเมนคณภาพนกเรยนมธยมศกษาระดบชาต. สบคนเมอ 18 กนยายน

2552, จาก http:// www.ldd.go.th. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม แหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2254). สบคนเมอ 18 กนยายน 2552, จาก http:// www.ldd.go.th. เสาวนย เกรยร. (2540). คมอการอบรมการใชแฟมสะสมผลงานนกเรยน. กรงเทพฯ: เนตกล การพมพ. หทยรตน เขยวเอยม . (2543). ศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรตามทฤษฎสรรคนยมเพอพฒนา สมรรนะดานวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนชองนนทร เขตยาน นาวา กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑต- วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อนภม คายง. (2552). การประยกตใชแบบแผนการวเคราะหความแปรปรวนรวมสาหรบตรวจสอบ ผลของการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยการเรยนรผานเครอขายอนเตอรเนตในการพฒนา ความรดานการวจยเชงปฏบตการในชนเรยนของนสตหลกสตรศกษาบณฑต : กรณศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทวโรฒ.ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถต ทางการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อภรกษ วรรณสาธพ. (2545, พฤศจกายน-ธนวาคม). Competency ความทาทายขององคกรยคใหม Productivity World. 7(14):17-27.

152

อาร พนธมณ. (2542). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: ตนออ. อารรตน ญาณศร. (2544). พฤตกรรมความรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อกฤษณ กาญจนเกต. (2543, ตลาคม-ธนวาคม). Competency-Based Human Resources Management. การบรหารคน. 21 (4) : 19-22. Abraham M.R. and J.W. Renner. (1986). The Sequence of Learning Cycle Activitiies in High School chemistry. Journal of Research in Science Teaching. Alsup, John Keough. (1996). The Effect of Mathematcs Instruction Based on Constructivism On Prospective Teacher’conceptual Understanding, Anxiety, and Confidence. Anderson, C.R. (1978 , August). The Effective of Asimulation learning Game inTeaching Consumer Credit to Senior Approach, Dissertation Abstract Instruction. 4 (2) : 33-51. Bloom, Benjamin S., ed. (1976). Taxonomy of Education objective, Handbook The Cognitive Domain. New York: Mckay. Borg, Walter R. (1987). Applyng educational reseach ; A practical guide for teacher.2nded.New York. Longman. Boyatzis, Richard. (1982). The Competency Management. New York : Wiley. Brow, W.T. (1980). Consideration of Five Attitude and Achievement Factor in successful Male Undergraduate student at the university of Montana. Bullock, Velma Lucille. The Influence of a Constructivism Teaching Approach on Student Attitude toward Mathematics in a Preservice Elementary Teachers. Burry – Stock , J. and other. (1996, April). Agreement indexes performance assessment. Education and psychological measurement. 56 (2) : 256. Cronbach and Other. (1972). The Dependability of Behavior Measurement : Theory of Generalizability for Score and Profiles. New York : John Wiley & Son,Inc. Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. (2nd ed.). Hilldale,NJ: Lawrence Earlbaum Associates.

153

Courtney, E.W. (1996). Alternative Assessment Techniques at the Elementary and Secondary Levis, เอกสารอบรมเชงปฏบตการ. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร. Deback , T.K . , & Nelson . R.M. (2000 March - April). Motivation to Learn science : Differrences Relation to Gender , Class TYPE , and Ability. The Jounal of Educational Reseach , Vol .93 , 245-254 . Eric M. Anderman. (1994). Motivation and Stratgy Use in Science : Individual Differences. The Journal of Education Research , Vol.31,811 – 831. Gay, L.R . (1992). Education Reseach Competencies for analysis and application. 4th ed.

New York. Macmillan. Gronlund, Norman E. (1995). Measurement and Evalution inTeaching. New York :

Macmillan. ---------. (1977). Constructing Acheivement Test. 2nd ed. Prentice- Hall, Inc. Hopkins, C.D., and Antes, R. .L (1990). Classroom Measurement and Evalution. 3rd ed. Itasca,IL : F.E. Peacock. Hornby, Derek; & Thomas,Reymond. (1989, January). Toward a Better Standard of Competency in Vocational Education and Training. Journal of Further and Higher Education. 16(2) :30-39. Klopfer, Leopard E. (1971). Evaluation of Learning in Science, Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York : McGraw- Hill, Co. Krogh Suzanne Lowell. (1994). Education Young Children Infancy to Grade Three. New York : Mc Graw – Hill. Ladd, GeorgeT.,and Hans O. Anderson. (1970). Question and Earth Science Teaching:Using in fluence Effectively . Journal of Geological Education.1. Lucia, Anntoinette D; & Lepsinger Richard. (1999). The Art and Science of Competency Model: Pinpointing Critical Factors in Organizations. San Francisco: Jossey- Bass Pferiffer. McClelland, D.C. (1973). Testing for Competency Rather than the Intelligence. American Phychologist. 28 (1):1-14.

154

Peterson, Kenneth D. (1978 , March). Science Inquire Training for High School Student. Journal of Research in Science Teaching.15 (3) : 153.

Piazza, Jenny Ann. (1995). An Inquiry into the Mathematics Culture of a Primary Constructivism Classroom : An Ehnographic , Dissertation Abstracts Internation. 55(11) 3403- A . Ronald A. Beghetto. (2006) . Factor Associalted with Middle and Secondary Student

Perceived Science Competence. University of Oregon. Journal of Research in Science Teaching, Vol.44 ,800 – 814. Souviney, Randall J. (1994). Learning to Teach Mathematics. 2 rd ed. New York : Macmillan Publishing Company. Stenmark, J.K . (1991). Mathematics Assessment: myths, models, good question, and practical suggestion. University of California : The Nation Council of Teachers of

Mathematics, INC. Stipek , D.J. (1995). Motivation to Learn from Theory to Practice. University of Califonia

at Los Angerles. Sun,R.B. and L.W. Trowbridge. (1973). Teaching science by inquiry in the secondary school. Ohio, Charles and Merrill Publishing, Co. Troutman and Lichtenberg. (1995). Mathematics A Good Beginning. University of South Florida: Brooks/Cole Publishing Company : 25-27. Von Glasserfeld E .Introducton.In E.von Glasserfeld (ed), Radical Constructivism in Mathematics Education, pp. xlii-xx Dordrecht, the Natherland : Kluwer Academic. Wade, Eileen Gray. A Study of the Effects of a Constructivism- based mathematics. Ward, Annie W. (1999). Assessment in Classroom. Wadsworth Publishing Company. Woodruffe, Charles. (1992). What is meant by competency ? . New York: McGraw- Hill.

155

ภาคผนวก

156

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ

157

รายชอผเชยวชาญประเมนความสอดคลองของแบบทดสอบ แบบสอบถามสมรรถนะทาง

วทยาศาสตรและแผนการจดการเรยนรแบบ 5E 1. รองศาสตราจารยชศร วงศรตนะ ภาควชาการวดผลและการวจยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. อาจารยชวลต รวยอาจณ ภาควชาการวดผลและการวจยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 3. อาจารยกรวก วองวกยการ ภาควชาวทยาศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม 4. อาจารยพทกษ รอดรตน โรงเรยนเบญจมราชานสรณ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1 5. อาจารยเตอนใจ ดารงครตน โรงเรยนเบญจมราชานสรณ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานนทบร เขต 1

158

ภาคผนวก ข คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบสอบถามแรงจงใจในการเรยน

วชาวทยาศาสตร และแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

159

ตาราง 17 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

แบบทดสอบความรทางวทยาศาสตร แบบทดสอบทกษะกระบวน การทางวทยาศาสตร

แบบสอบถามแรง จ ง ใจ ในการเรยนวชาวทยาศาสตร

ขอท IOC ขอท IOC ขอท IOC ขอท IOC ขอท IOC ขอท IOC 1 1 26 0.8 51 .80 1 .80 26 .80 1 1 2 .80 27 1 52 1 2 1 27 1 2 1 3 .80 28 1 53 .60 3 1 28 1 3 1 4 .60 29 0.8 54 1 4 .80 29 1 4 .80 5 .80 30 1 55 .80 5 .80 30 1 5 1 6 1 31 1 56 1 6 .80 6 1 7 .60 32 1 57 1 7 1 7 1 8 .80 33 1 58 .60 8 1 8 1 9 .80 34 1 59 .80 9 .80 9 1 10 .60 35 1 60 1 10 .80 10 1 11 .60 36 1 11 1 11 1 12 .80 37 1 12 1 12 .80 13 .80 38 1 13 1 13 1 14 .80 39 1 14 .80 14 .80 15 .80 40 .80 15 .80 15 .80 16 .60 41 .80 16 1 16 1 17 .80 42 .60 17 .80 17 .80 18 .60 43 1 18 .80 18 .80 19 .80 44 1 19 .80 19 .80 20 .60 45 1 20 1 20 .80 21 .80 46 1 21 .80 21 1 22 .80 47 .80 22 1 22 .80 23 .80 48 .60 23 .80 23 .80 24 .80 49 1 24 .80 24 1

25 .60 50 .80 25 .80

160

ตาราง 18 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E แผนท IOC แผนท IOC แผนท IOC แผนท IOC แผนท IOC

1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 .67 7 .67 8 .67 8 .67 9 1

161

ภาคผนวก ค คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt)

ของแบบทดสอบความรทางวทยาศาสตร และ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

162

ตาราง 19 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt) ของแบบทดสอบวด สมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 1 ความรทางวทยาศาสตร ขอท p r ขอท p r ขอท p r

1 .42 .28 16 .35 .27 31 .40 .23 2 .33 .22 17 .52 .35 32 .38 .29 3 .64 .22 18 .75 .37 33 .27 .22 4 .35 .47 19 .56 .33 34 .27 .21 5 .48 .35 20 .52 .35 35 .40 .20 6 .42 .27 21 .75 .37 36 .44 .28 7 .67 .36 22 .69 .31 37 .31 .34 8 .44 .26 23 .64 .47 38 .29 .32 9 .40 .27 24 .56 .29 39 .78 .38

10 .63 .24 25 .31 .41 40 .48 .35 11 .29 .28 26 .52 .25 12 .56 .25 27 .33 .22 13 .40 .49 28 .35 .33 14 .44 .25 29 .46 .52 15 .38 .29 30 .40 .38

คาความเชอมน (rtt) ทงฉบบเทากบ .841

163

ตาราง 20 คาความยากงาย (p) คาอานาจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt) ของแบบทดสอบวด สมรรถนะทางวทยาศาสตรองคประกอบท 2 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ขอท p r ขอท p r 1 .56 .37 9 .72 .31 2 .70 .32 10 .64 .22 3 .46 .25 11 .72 .21 4 .48 .21 12 .54 .22 5 .48 .21 13 .72 .43 6 .66 .24 14 .67 .28 7 .48 .25 15 .56 .37 8 .54 .22

คาความเชอมน (rtt) ทงฉบบเทากบ .846

164

ภาคผนวก ง คาอานจจาแนก (r) และคาความเชอมน (rtt) ของแบบสอบถามสมรรถนะ ทางวทยาศาสตรองคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

165

ตาราง 21 คาอานาจจาแนก (r ) และคาความเชอมน (rtt) ของแบบสอบถามสมรรถนะทาง วทยาศาสตร องคประกอบท 3 แรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร

ขอท r ขอท r 1 .31 13 .50 2 .27 14 .61 3 .41 15 .55 4 .60 16 .35 5 .58 17 .36 6 .46 18 .35 7 .40 19 .29 8 .59 20 .46 9 .59 21 .44 10 .54 22 .32 11 .34 23 .30 12 .44 24 .34

คาความเชอมน (rtt) ทงฉบบเทากบ .871

166

ภาคผนวก จ เครองมอทใชในการวจย

- แบบทดสอบวดความรทางวทยาศาสตร - แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร - แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยน วชาวทยาศาสตร - แผนการสอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E

167

คาชแจงวธทาแบบทดสอบ 1. ขอสอบฉบบนมทงหมด 40 ขอ ใชเวลาในการทาแบบทดสอบ 30 นาท 2. แบบทดสอบนเปนแบบทดสอบเลอกตอบแบบธรรมดาของวชาวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 3 เรอง ไฟฟา ซงตวเลอกในแตละขอนนมตวเลอกถกเพยงตวเลอกเดยว ดงนนนกเรยน จะตองพจารณาหาตวเลอกทถกทสด แลวไปตอบในกระดาษคาตอบโดยทาเครองหมาย (X) ลงในชองทตรงกบตวเลอกทเหนวาถก ดงตวอยาง (0) สงมชวตชนดใดทเกดขนเองตามธรรมชาต ? ก. สารพษในผกขหนอน ข. สอนทรยในขนมหวาน ค. สารไนไตรตในปลาเคม ง. สารปรอทในอาหารทะเล ในตวอยาง (0) จะเหนวาตวเลอก ก เปนตวเลอกทถก จงไปตอบในกระดาษคาตอบดงน ขอ (0) ก ข ค ง

X

3. อยาเสยเวลาในการทาแบบทดสอบขอใดขอหนงนานเกนไปเพราะจะทาใหเสยเวลา ถาคดไมออกใหเวนไวแลวขามไปทาขออนกอน เพราะอาจจะมของายอยดานหลง แลวคอยกลบมาทาขอทเวนไวทหลง 4. กรณาอยาทาเครองหมายใดๆลงในขอสอบ ถามขอสงสยใหถามผ ดาเนนการสอบ จงใชรปตอไปนตอบคาถามขอ 1-2

1. จากรปทกาหนดให ขอความใดถกตอง ? ก. B เปนขวลบ ข. ศกยไฟฟา B สงกวา A ค. A ใหอเลกตรอนไดดกวา B ง. C เปนสารละลายทไมนาไฟฟา 2. สารละลาย C ควรเปนอะไร ? ก. แคลเซยมคลอไรด ข. แคลเซยมไฮดรอกไซด ค. กรดซลฟวรก ง. โซเดยมคลอไรด

168

3. จงพจารณาขอความในขอตอไปน ขอใดไมถกตอง ?

ก. แบตเตอรรถยนตใหกระแสไฟฟาสลบ ข. เกดการไหลของกระแสไฟฟาได เมอมความตางศกยไฟฟาระหวางจด 2 จด ค . เซลลไฟฟาเคมทกชนดให ไฟฟา กระแสตรง ง. ในเซลลไฟฟาเคม ถามปฏกรยาเคม เกดขน จะเกดกระแสไฟฟาไดมากดวย

6. แรงดนททาใหกระแสไฟฟา 1 แอมแปรผานความตานทานไฟฟาทมคา 1 โอหมได จะมคาเทาไร ? ก. 1 วตต ข. 1 โวลต ค. 1 โอหม ง. 1 แอมแปร

4. ขวไฟฟาบวกและขวไฟฟาลบของถานไฟฉายทาจากสารใด ตามลาดบ ? ก. เงน และสงกะส ข. เงน และทองแดง ค. ทองแดง และสงกะส ง. คารบอน และสงกะส

7. ความแตกตางของะดบพลงงานไฟฟาระหวางจด 2 จดในวงจรไฟฟาใดๆ คอ ขอใด ?

ก. ประจไฟฟา ข. กระแสไฟฟา ค. ความตางศกยไฟฟา ง. ความตานทานไฟฟา

5. จากรป แสดงสวนประกอบของถานไฟฉาย A เปนสารผสมระหวางสารในขอใดตอไปน ? ก. แอมโมเนยมคลอไรด+ ผงถาน+ ความชน ข. แอมโมเนยมคลอไรด + กรซลฟวรก + ความชน ค. แมงกานสไดออกไซด + ผงถาน + กรดซลฟวรก + ความชน ง. แอมโมเนยมคลอไรด +ผงถาน +แมงกานสไดออกไซด+ ความชน

8. จากรปกระแสไฟฟาเหนยวนาเกดขนตาม ขอใด ? 1. เคลอนแทงแม เหลกเขาหาขดลวด อยางรวดเรว เมอขดลวดอยนง 2. เคลอนขดลวดเขาหาแทงแมเหลก อยางรวดเรว เมอแทงแมเหลกอยนง 3. เคลอนขดลวดและแทงแมเหลก เขาหากนอยางรวดเรว ก. ขอ 1 ข. ขอ 1 และ 2 ค. ขอ 2 และ 3 ง. ขอ 1 2 และ 3

169

9. ไฟฟากระแสสลบหรอไฟฟากระแสตรงจากไดนาโมจะมคามากหรอนอย ไม เกยวของกบ ขอใด ? ก. ความเรวของขดลวด ข. จานวนรอบของขดลวด ค. ชนดของแรงหมนขดลวด ง. ความเขมของสนามแมเหลก

13.ฟวสอนหนงเขยนไววา 16/220 หมายความวาอยางไร ? ก. ใชกบกระแสไฟฟาไมเกน16 A ข. ใชกบกระแสไฟฟาไมเกน 0.6 A ค. ใชกบกระแสไฟฟาไมเกน 220 A ง. ใชกบกระแสไฟฟาไมเกน 16/220 A

10. อตราสวนระหวางความตางศกยไฟฟากกระแสไฟฟาทไหลผานตวนาไฟฟาใดๆ คอ ขอใด ?

ก. แรงเคลอนไฟฟา ข. ปรมาณประจไฟฟา ค. ความตางศกยไฟฟา ง. ความตานทานไฟฟา

14. สะพานไฟเปรยบไดกบสงใด ? ก. ฟวสขนาดใหญ ข. สวตซไฟตวหนง ค. สวตซไฟขนาดใหญ ง. ฟวสขนาดเลกในวงจรยอยในบาน

11. อปกรณชนดใดบางทมความจาเปนสาหรบวงจรไฟฟา ? 1. สายไฟ 2. สะพานไฟ 3. เตารบ-เตาเสยบ 4. สวตซ 5. เครองใชไฟฟา 6. ฟวส ก. 1,2,3,4

ข. 1,2,4,6 ค. 1,3,5,6

ง. 1,2,5,6

15. สวตซ 2 ทางเหมาะทจะใชกบขอใดจงจะเหมาะสมทจะใชกบ ขอใด ? ก. เครองปรบอากาศ ข. หลอดไฟฟาในหองนอน ค. หลอดไฟฟาในหองนงเลน ง. หลอดไฟฟาบรเวณบนไดขน – ลง

12. ขนาดของฟวสจะบอกเปนคาของอะไร ? ก. กระแสไฟฟา ข. ความนาไฟฟา ค. ความตานทานไฟฟา ง. ความตางศกยไฟฟา

16. อปกรณทควบคมการไหลของกระแสไฟฟาแตละจดได คอ ขอใด?

ก. ฟวส ข. ปลก

ค. สวตซ ง. เซฟทคต

170

17. วงจรทกาหนดใหเปนวงจรไฟฟาชนดใด ? ก. วงจรตก

ข. วงจรลด ค. วงจรปด

ง. วงจรเปด

21. ตวนาไฟฟาทด คอ ขอใด ?

ก. ตวนาทมความตานทานคงท ข. ตวนาทมความตานทานนอยมาก ค. ตวนาทมความตานทานเปนศนย ง. ตวนาทเปลยนความตานทาน ได

18. การกระทาของบคคลในขอใดถกตองและเหมาะสมทสด ? ก. กมลชอบเลนวาวใกลสายไฟ ข. สดาใชลวดทองแดงตอแทนฟวส ค. เดชาตดปลกไฟฟาไวในระดบตาเพอ ไมใหเกะกะ ง. สดรกถอดปลกเครองใชไฟฟาทกครงหลงเลกใช

22. แอมมเตอรทมคณภาพสามารถวดกระแสไดถกตองมากทสด จะตองมลกษณะตาม ขอใด ? ก. ความตานทานนอย ข. ความตานทานมาก ค. ความตางศกยไฟฟามาก ง. ความตางศกยไฟฟานอย

19. เมอจมแทงทองแดงและแมกนเซยมลงไปในสารละลายคอปเปอรซลเฟตเพอสรางเซลลไฟฟาเคม สารละลายคอปเปอรซลเฟตทาหนาทเปนตามขอใด ? ก. ขวไฟฟา ข. อเลกโทรไลต ค. อเลกโทรด ง. ขอมลไมเพยงพอ

23. เมอใชแอมมเตอรกระแสตรงวดกระแสตรงในวงจร ปรากฏวาเขมเบนกลบ ไดกระแสนอยกวาเดม เนองจากสาเหตใด ? ก. กระแสลดนอยลง ข. กระแสทวดเปนกระสลบ ค. ตอวงจรสลบขวบวก - ขวลบ ง. แอมมเตอรชารดใชการไมได

20. บานหลงหนงใชต เยน 160 วตต เตาไฟฟา 500 วตต ขณะใชอปกรณไฟฟา บานหลงน ตองการกระแสไฟฟากแอมแปร ? ก. 0.30 แอมแปร

ข. 0.75 แอมแปร ค. 2.27 แอมแปร ง. 3.00 แอมแปร

24. โวลตมเตอรทดจะตองมลกษณะตรงกบ ขอใด? ก. มความไวสง

ข. มความตานมาก ค. มความตานทานนอย ง. มความสามารถในการรบกระแสมาก

171

25. โวลตมเตอรมวธการตอตาม ขอใด ?

ก. ตอขนานกบสงทจะวด ข. ตอครอมขวแบตเตอร ค. ตออนกรมกบสงทจะวด ง. ตอระหวางขวบวกและขวลบ

29. หลอดเรองแสงใหแสงสวางมากกวาหลอดธรรมดาเพราะ ขอใด ? ก. มไสหลอด 2 ชด ข. มการสญเสยความรอนนอยกวา ค. มความตานทานไฟฟาภายในหลอดสงกวา ง. มบลลสตและสตารตเตอรทาใหเพมกระแส

26. ความแตกตางระหวางไดนาโมกระแสตรงตางจากไดนาโมกระแสสลบ คอ ขอใด ? ก. ขดลวด ข. แมเหลก ค. คอมมวเตเตอร ง. สนามแมเหลก

30. หลอดไฟฟาทมตวเลขกากบวา 220 v 50 w มความหมายตรงกบขอใด ? ก. ใชกบกระแสไฟฟาทมความตางศกย 220 โวลต ไดแสง 50 วตต ข.ใชกบกระแสไฟฟาทมความตางศกย 220 โวลต ไดงาน 50วตต ค.ใชกบกระแสไฟฟาทมความตางศกย220โวลต ใหพลงงาน 50วตต ง. ใชกบกระแสไฟฟาทมความตางศกย 220 โวลต ใชกาลงไฟฟา 50วตต

27.กระแสไฟฟาจะมการไหลอยางไรในวงจรไฟฟาตามขอใด ? ก. จากทสงลงสพนทตากวา ข. จากทอณหภมสงไปยงทอณหภมตา ค. จากทศกยไฟฟาตาไปยง ศกยไฟฟาสง ง. จากทศกยไฟฟาสงไปยงทศกยไฟฟาตา

31. เตารดไฟฟาขนาด 1,100 วตต ใชกบไฟบาน 220 โวลต จงหากระแสไฟฟาทไหลผาน และความตานทานของเตารดไฟฟา ? ก. 2 แอมแปร 11 โอหม ข. 3 แอมแปร 22 โอหม ค. 4 แอมแปร 33 โอหม ง. 5 แอมแปร 44 โอหม

28. ขอใด ไมใช สมบตของลวดนโครม ? ก. ใหแสงสวางมาก ข. มจดหลอมเหลวสง ค. มความตานทานไฟฟาสง ง. ทาปฏกรยากบออกซเจนในอากาศ

32. เครองปรบอากาศทมความตานทานไฟฟา 40 โอหม ใชกบความตางศกย 220 โวลตจะสนเปลองกาลงไฟฟาเทาไร ? ก. 0.18 วตต ข. 5.5 วตต ค. 1,210 วตต ง. 8,800 วตต

172

33. หลอดไฟฟา 100 วตต 220 โวลต 5 ดวง ถาเปดไวนาน 5 ชวโมง จะสนเปลองกาลงไฟฟาเทาใด ? ก. 2.5 กโลวตต ข. 11 กโลวตต ค. 220 กโลวตต ง. 500 กโลวตต

36. หลกการเลอกสายไฟ ขอใด ผด ? ก. สายไฟทดควรมความนาไฟฟามาก ข. สายไฟทดควรมความตานทานตา ค. สายไฟควรมจดหลอมเหลวตา และม ความยาวมาก ง. สายไฟทมกระแสไฟฟาผานมากควรมขนาดใหญกวาสายไฟทมกระแสไฟฟาไหลผานนอย

33. หลอดไฟฟา 100 วตต 220 โวลต 5 ดวง ถาเปดไวนาน 5 ชวโมง จะสนเปลองกาลงไฟฟาเทาใด ? ก. 2.5 กโลวตต ข. 11 กโลวตต ค. 220 กโลวตต ง. 500 กโลวตต

37. การตอหลอดไฟฟาในบานควรปฏบตตาม ขอใด ? ก. แบบขนาน เพราะชวยปองกนการเกดไฟฟาลดวงจรหรอไฟฟาชอต ข. แบบขนาน เพราะกาลงไฟฟาของหลอดไฟฟามเตมทตามตองการ ค. แบบอนกรม เพราะยงจานวนหลอด มากความสวางของแตละหลอดยงเพมมากขน ง. แบบอนกรม เพราะถาไสหลอดไฟฟา หลอดหนงขาดหลอด อนๆไมดบตามไปดวย

35. จากตาราง การใชเครองใชไฟฟาชนดใดสนเปลองพลงงานเทากน ?

ก. เตารด ทวส ข. ทวส หมอหงขาว ค. เตารด เครองเปาผม ง. เตารด ทวส หมอหงขาว

เครองใชไฟฟา เวลาใช ( ชวโมง) เตารด 600w 2 เครองเปาผม 100w 4 ทวส 400 w 3 หมอหงขาว1,200 w 1

38. เมอจมแทงทองแดงและแมกนเซยมลงไปในสารละลายคอปเปอรซลเฟตเพอสรางเซลลไฟฟาเคม สารละลายคอปเปอรซลเฟตทาหนาทเปนตามขอใด ? ก. ขวไฟฟา ข. อเลกโทรไลต ค. อเลกโทรด ง. ขอมลไมเพยงพอ

173

39. ถาใชเครองใชไฟฟากบแรงเคลอนทไฟฟาสงเกนอตราทกาหนด จะมผลเสยตาม ขอใด ?

ก. เครองจะเสย ข. เครองทางานไมเตมท ค. สนเปลองกระแสไฟฟามาก ง. เครองไมเสยแตทางานไมได

40. การเปลงแสงสวางของหลอดฟลออเรสเซนตเกดจากอะไร ? ก . การเคลอนทของไอปรอทภายใน หลอด ข. มกระแสไหลผานไสหลอด แลวเผา ไหมจนแดงเปนแสง ค. การเรองแสงของแกสทบรรจในหลอด เมออเลกตรอนมากระทบ ง. การเรองแสงของสารทฉาบภายใน หลอดเมอรงสอลตราไวโอเลตมากระทบ

174

แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร คาชแจง 1. แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรฉบบนมคาถามทงหมด 15 ขอ ใชเวลาในการทาแบบวด 50 นาท 2. แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรฉบบน ประกอบดวย 5 ทกษะกระบวนการยอยจานวน 5 ทกษะ คอ ทกษะการคานวณ จานวน 3 ขอ ทกษะการตงสมมตฐานจานวน 3 ขอ ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร จานวน 3 ขอ ทกษะการทดลอง จานวน 3 ขอ และทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป จานวน 3 ขอ 3. แบบทดสอบทกขอเปนแบบอตนย โดยทแตละขอกาหนดสถานการณใหนกเรยนศกษากอนแลวจงเขยนตอบลงในทวางทเวนไวในแตละขอโดยเขยนคาตอบอยางละเอยด แสดงวธทาและการคานวณอยางละขนอยางละเอยดครบถวนและถกตอง 4. อยาเปดแบบทดสอบจนกวาจะไดรบสญญาณใหลงมอทา

ตวอยางการตอบ 0. กระแสไฟฟาไหลผานหมอหงขาวไฟฟา 2.5 แอมแปร เมอตอเขากบความตางศกด

ไฟฟา 220 โวลต หมอหงขาวไฟฟาใชพลงไฟฟาเทาไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………................................................................

ระดบคณภาพ แนวทางในการตอบ

2

สตร IVP กระแสไฟฟา 2.5 แอมแปร ความตางศกยไฟฟา 220 โวลต แทนคาลงในสตร P 2.5 220 = 550 วตต

หมอหงขาวไฟฟาใชกาลงไฟฟา = 550 วตต

1 สตร IVP แทนคาลงในสตร P 2.5 220 = 550 วตต

0 ไมตอบหรอตอบไมถก

175

ขอ 1.ทกษะการคานวณ

1.1 จงคานวณหาคาพลงงานไฟฟาของบานหลงหนงในเดอนเมษายน ซงมการใชเครองไฟฟาในวนหนงๆดงน 1. หลอดไฟฟาขนาด 36 w จานวน 6 หลอดใชวนละ 6 ชวโมง 2. พดลมขนาด 150 w ใชวนละ 8 ชวโมง 3. โทรทศนขนาด 180 w ใชวนละ 4 ชวโมง 4. หมอหงขาวขนาด 450w ใชวนละ 1 ชวโมง จากขอมลจงคานวณหาพลงงานไฟฟาทใชทงหมด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

176

เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

1.เขยนสตรในการคานวณไดถกตอง และ 2. แสดงวธทาการคานวณเปนขนตอนอยางละเอยดครบถวนและถกตอง

สตร tPW

1. หลอดไฟฟาใชพลงงานไฟฟาวนละ = 000,1

6636

= 1.296 หนวย

2. พดลมใชพลงงานไฟฟาวนละ = 000,1

8150

= 1.2 หนวย

3. โทรทศนใชพลงงานไฟฟาวนละ = 000,1

4180

= 0.72 หนวย

4. หมอหงขาวใชพลงงานไฟฟาวนละ = 000,1

1450

= 0.45 หนวย ดงนนใน 1 วนจะใชพลงงานไฟฟาทงหมด = 1.296+1.2+0.72+0.45 = 3.666 หนวย ในเดอนเมษายนจะใชพลงงานไฟฟา = 3.666 30 = 109.98 หนวย ในเดอนเมษายนใชพลงงานไฟฟาทงสน = 109.98 หนวย

1

1.เขยนสตรในการคานวณไดถกตอง 2. ไมแสดงวธการคานวณเปนขนตอนอยางละเอยดแตไดคาตอบทถกตอง

สตร tPW ใน 1 วนจะใชพลงงานไฟฟาทงหมด = 1.296+1.2+0.72+0.45 = 3.666 หนวย ในเดอนเมษายนจะใชพลงงานไฟฟา = 3.666 30 = 109.98 หนวย

0

1.ไมเขยนสตรการคานวณหรอเขยนแตไมถกตอง และ 2. ไมแสดงวธการคานวณหรอแสดงแตไมถกตอง หรอ 3. ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

177

1.2. เครองปงขนมปงมความตางศกย 220 โวลต กาลงไฟฟา 250 วตต จงคานวณหาคากระแสไฟฟาทไหลผานเครองปงขนมปงเครองน จงคานวณหากระแสไฟฟาทไหลผานเครองปงขนมปง ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

1.เขยนสตรในการคานวณไดถกตอง และ 2. แสดงวธทาการคานวณเปนขนตอนอยางละเอยดครบถวนและถกตอง

ความตางศกย 220 โวลต กาลงไฟฟา 250 วตต สตร VIP 250 = 220 I

I = 220

250

I = 1.136 แอมแปร กระแสไฟฟาทไหลผานเครองปงขนมปงเทากบ 1.136 แอมแปร

1

1.เขยนสตรในการคานวณไดถกตอง 2. ไมแสดงวธการคานวณเปนขนตอนอยางละเอยดแตไดคาตอบทถกตอง

สตร VIP

I = 220

250

I = 1.136 แอมแปร

0

1.ไมเขยนสตรการคานวณหรอเขยนแตไมถกตอง และ 2. ไมแสดงวธการคานวณหรอแสดงแต ไมถก ตอง หรอ 3. ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

178

1.3 กาตมนารอนอนหนงใชกบไฟฟาทมความตางศกย 220 โวลต มกระแสไฟฟาไหลผาน 5 แอมแปร อยากทราบวากาตมนารอนมความตานทานกโอหม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………… …………………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

1 . เ ข ย น ส ต ร ใ น ก า รคานวณไดถกตอง และ 2 . แ ส ด ง ว ธ ท า ก า รค า นวณ เ ป นข น ต อนอยางละเอยดครบถวนและถกตอง

กาตมนารอนมความตางศกยไฟฟา 220 โวลต กระแสไฟฟา 5 แอมแปร สตร IRV 220 = 5 แอมแปร

I

VR

แทนคา 5

220R = 44 โอหม

กาตมนารอนมความตานทาน 44 โอหม

1

1 . เ ข ย น ส ต ร ใ น ก า รคานวณไดถกตอง 2 . ไ ม แ ส ด ง ว ธ ก า รค า น วณ เ ป นข น ต อนอย า ง ล ะ เ อ ย ดแต ไ ดคาตอบทถกตอง

สตร IRV 220 = 5 แอมแปร

แทนคา 5

220R = 44 โอหม

0

1 . ไ ม เ ข ย น ส ต ร ก า รคานวณหรอเขยนแตไมถกตอง และ 2 . ไ ม แ ส ด ง ว ธ ก า รคานวณหรอแสดงแตไมถกตอง หรอ 3. ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

179

ขอ 2. ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป 2.1 ในการทดลองใชยาปฏชวนะยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรยชนดหนง โดยการปายเชอโรคลงบนแผนกระดาษ 3 แผนในปรมาณเทากน แลวหยดยาปฏชวนะ 3 ชนดลงบนกระดาษแตละแผน ปรากฏผลดงตาราง ชอยาปฏชวนะ ปรมาณยาบนแผนกระดาษ( g) ขนาดเสนผานศนยกลางบรเวณท

แบคทเรยถกทาลาย (mm) 1. เตตราซยคลน 30 20-29 2. สเตรปโตมยซน 10 15-23 3. แอมพซลลน 10 28-36

จากผลการทดลอง จะสรปผลวาอยางไร

.................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………..………… ……………………………………………………………………………………………..…………… ………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….. เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เ ข ยน ส อความหมายขอมลและลงขอสรปไดชด เจน ครบถวนและสมบรณ

ยาแอมพซลน ใ ช ทาลายแบคท เ รย ไ ด ดกว ายาสเตรปโตมยซน และยาสเตรปโตมยซนใชทาลายแบคทเรยไดดกวายาเตตราซยคลน

1 เ ข ยน ส อความหมายขอมล และลงขอสรปไดถกตอง แตไมครบถวน

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ยาแอมพซลน ใชทาลายแบคทเรยไดดทสด - ยาเตตราซยคลน ใชทาลายแบคทเรยไดนอยทสด

0 -ไมตอบหรอตอบไมถก ไมตอบหรอตอบไมถก

180

2.2 ในการทดลองเลอกใชตวทาละลายเพอสกดสารเคมจากพช (ขง) ไดผลดงตาราง

ของเหลวทใชเปนตวทาละลาย ลกษณะและกลนของสารทไดจากการสกด 1.เอทลแอลกอฮอล

2. นา

สารละลาย ม ส เห ลอง ม กล น ข งปนกล นแอลกอฮอล สารละลายไมมส มกลนขง

จากผลการทดลอง จะสรปผลวาไดวาอยางไร ………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………….…………….………..…………………………………………………………………………………………….....…………...………………… ………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………….…………….………..…………………………………………………………………………………………….....…….……………………… …………………………………………………………………………………..………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนสอความหมายขอมลและลงขอสรปไดชดเจนและสมบรณ

แอทลแอลกอฮอล สกดสารเคมจากขงไดดกวานา และเอทานอลจะสกดไดสารละลายทมกลน แตนาจะใหสารละลายมกลนแตไมมส

1

เขยนสอความหมายขอมล และลงขอสรปไ ด ถ ก ต อ ง แ ต ไ มครบถวน

- แอทลแอลกอฮอล และนาสามารถสกดสารเคมจากขงได หรอ - เอทานอล และนาสามารถสกดสารเคมจากพชไดตางกน

0 -ไมตอบหรอตอบไมถก

ไมตอบหรอตอบไมถก

181

2.3 ในการทดลองเพอเปรยบเทยบปรมาณกรดไขมนไมอมตวในนามนพช และนามนสตว พบวา จานวนหยดของทงเจอรไอโอดนทใชนามนสตว นอยกวาในนามนพช ซงจานวนหยดของทงเจอรไอโอดนเปนสดสวนโดยตรงกบจานวนพนธะคในกรดไขมนไมอมตว นกเรยนจะสรปผลการทดลองนวาอยางไร ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนสอความหมายขอมลและลงขอสรปไดชดเจน ครบถวนและสมบรณ

ในนามนสตวมกรดไขมนไมอมตวนอยกวานามนพช

1 เขยนสอความหมายขอมลและลงขอสรปได แตไมชดเจน

ในนามนสตวมพนธะคนอยกวาในนามนพช

0 -ไมตอบหรอตอบไมถก ไมตอบหรอตอบไมถก

182

ขอ 3.ทกษะการตงสมมตฐาน 3.1 ฐตมานาสารละลายกลโคสใสในถงเยอเซลโลเฟน แลวนาถงนไปแชในนากลน ทงไว 20 นาท นานากลนทใชแชถง 5 cc ใสในหลอดทดลองขนาดกลาง นาไปหยดดวยสารละลาย เบเนดกต 3 หยด ตอจากนนนาหลอดทดลองไปแชในนาเดอด 5 นาท สารละลายในหลอดแกวจะเปลยนเปนสสมเหลอง นกเรยนจะตงสมมตฐานวาอยางไร ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เ ข ย น ส ม ม ต ฐ า น ไ ดสอดคลองกบปญหา ชดเจน ถกตองครบถวน และสมบรณ

-ถาสารละลายกลโคสสามารถแพรผานถงเยอเซลโลเฟนออกมาไดแลว นาทใชแชถงกจะมกลโคสปนอยทาใหเกดการเปลยนสเมอทาปฏกรยากบเบเนดกต หรอ -ถาสารละลายกลโคสมขนาดโมเลกลเลกกวาชองวางระหวางโมเลกลของเยอเซลโลเฟนแลวกลโคสจะผานออกมาปนอยในนาทแชถงได -นาตาลกลโคสจะมขนาดโมเลกลขนาดเลกจนผานเยอเซลโลเฟนได -สารละลายทมความเขมขนสงจะแพรไปสสารละลายทมความเขมขนตากวา

1 เขยนสมมตฐานสอดคลองกบปญหา แตไมครบถวน

-ถาสารละลายเปลยนสแลว แสดงวานาทแชถงมกลโคส -เบเนดกตเปนสารทใชทดลองนาตาลเมอนาปฏกรยากบกลโคสจงเกดปฏกรยา

0 ไมตอบคาถาม หรอตอบไมถก

ไมตอบหรอตอบไมถก

183

3.2 ในการทดลองหาลกษณะเดน – ดอย ของตนถว ทาไดโดย นาถว 2 ตน ทลกษณะตางกน มาผสมพนธกนแลวนาเมลดพนธ (F1) ทไดมาปลก ปรากฏวาลกพนธทไดมลกษณะเหมอนตนแมทกตน นารนลกนผสมกนเอง แลวนาเมลดพนธ (F2) ทไดมาปลก ปรากฏวา รนหลาน (F2) มลกษณะเหมอนตน แมรอยละ 75 เหมอนตนพอรอยละ 25 นกเรยนจะตงสมมตฐานวาอยาไร ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………..…. เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เ ข ย น สมม ต ฐ า น ไ ดสอดคลองกบปญหา ช ด เ จ น ถ ก ต อ งครบถวน และสมบรณ

- ถาลกในรน F2 สวนมากเหมอนตนใด แลวตนนนจะเปนลกษณะเดน หรอ - ถาเปนลกษณะเดนแลวจะพบลกษณะนนในรน F2

- ลกษณะทางพนธกรรมมผลตอการแสดงออกของฟโนไทป ดงนนแมจะมลกษณะยนสเดนพนธแท พอมลกษณะดอยพนธแท ลกเปนพนธทาง

1 เ ข ย น ส ม ม ต ฐ า นสอดคลองกบปญหา แตไมครบถวน

- ถารน F2 สวนใหญเหมอนตนแมแลว ตนแมเปนลกษณะเดน - ลกษณะเดน-ดอย จะปรากฏในรนหลาน

0 ไมตอบคาถาม หรอตอบไมถก

ไมตอบหรอตอบไมถก

184

3.3 ในการทดลองครงหนงไดผลการทดลองดงตาราง นกเรยนจะตงสมมตฐานวาอยางไร

สารทดสอบ ผลทไดจากการทดสอบกบ

สารละลายเบเนดกต ผลทไดจากการทดสอบกบ

สารละลายไอโอดน

1. แปงมน 2. กลวยนาวา 3. นาผง 4. วนเสน

ไมเปลยนแปลง เปลยนเปนสเหลอง เปลยนเปนสเหลอง ไมเปลยนแปลง

เปลยนเปนสนาเงน เปลยนเปนสนาเงน ไมเปลยนแปลง เปลยนเปนสนาเงน

...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เ ข ย น ส มม ต ฐ า น ไ ดสอดคลองกบปญหา ช ด เ จ น ถ ก ต อ งครบถวน และสมบรณ

- ถาสารทดสอบมแปงเปนสวนประกอบแลว เมอถกกบสารละลายไอโอดนจะเปลยนสนาเงน และถาสารทดสอบมนาตาลเปนสวนประกอบแลว เมอถกกบสารละลายเบเนดกตจะเปลยนเปนสเหลอง - แปงมน และวนเสนเปนแปง นาผงมนาตาล กลวยนาวามทงนาตาลและแปง

1 เ ข ย น ส ม ม ต ฐ า นสอดคลองกบปญหา แตไมครบถวน

ตอบถกบางสวนของคาตอบ - ถาสารทดสอบมแปงเปนสวนประกอบแลว เมอถกกบสารละลายไอโอดนจะเปลยนเปนสนาตาล หรอ - ถาสารทดสอบมนาตาลเปนสวนประกอบแลว เมอถกกบสารละลายเบเนดกตจะเปลยนเปนสเหลอง

0 ไมตอบคาถาม หรอตอบไมถก

ไมตอบหรอตอบไมถก

185

ขอ 4. ทกษะการทดลอง 4.1 จงออกแบบการทดลองเพอยนยนวา วตถทมนาหนกตางกน ตกจากทสงเทากน จะถงพนพรอมกน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนออกแบบการทดลองไดเปนขนตอนไดถกตอง และสมบรณ

1 เตรยมวตถ 2 ชนดทมขนาดตางกน 2 ปลอยวตถ 2 ชนด ขนาดตางกน พรอมๆ กน จากทสงเทากนตกในสญญากาศ

1 เขยนออกแบบการทดลองไดแตไมสมบรณ

ตอบถกบางสวนของคาตอบ - ทงวตถ 2 ชนด ขนาดตางกน พรอมๆกน จากทสงเทากน

0 เขยนออกแบบการทดลองไมถกตอง หรอ ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

186

4.2 ถาใสเหลกออกไซดลงในดนทใชปลกตนดอกไฮเดรนเยยรแลวจะมผลทาใหดอกไฮเดรนเยยรเปลยนสไปจากเดมได จงออกแบบการทดลองเพอพสจนสมมตฐานน …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………. เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เ ข ย น อ อ ก แ บ บ ก า รทดลองไดเปนขนตอนไดถกตอง และสมบรณ

1. ปลกตนไฮเดรนเยยรกระถางละ 1ตน 2 กระถาง 2. กระถางท 1 ฝงตะป หรอเหลกออกไซด ลงในดน 3. สงเกตเปรยบเทยบสดอกระหวางกระถางท 1และ 2

1

เ ข ย น อ อ ก แ บ บ ก า รทดลองไดแตไมสมบรณ

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ปลกตนไฮเดรนเยยรกระถางละ 1ตน 2 กระถาง และกระถางท 1 ฝงตะปหรอเหลกอออกไซด ลงในดน หรอ - ใสเหลกออกไซดลงในดนทปลก แลวสงเกตดการเปลยนแปลง

0 เ ข ย น อ อ ก แ บ บ ก า รทดลองไมถกตอง หรอ ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

187

4.3 การทจะนาแปงมนไปใช ในการทดสอบกบสารละลายเบเนดกตกบสารละลายไอโอดนจะตองจดเตรยมแปงเพอทาการทดลองนอยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………… เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนอธบายวธการเตรยมแปงเพอการทดลองไดถกตอง

ใสผงแปงมนลงไปในน าแลวเขยาใ ห เ ปนของเหลว

1 เขยนอธบายวธการเตรยมแปงเพอการทดลองได แตขาดความสมบรณ

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ใสผงแปงมนลงในนา

0 เขยนอธบายวธการเตรยมแปงเพอการทดลองไดไมถกตอง -ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

188

ขอ 5 ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร 5.1 วนนาปลอยกระแสไฟฟาจากแบตเตอรเขาสขดลวดทวางอยในสนามแมเหลก ทาใหขดลวดหมน พบวา ถาเขาใชแบตเตอรทมความตางศกยตางกน ขดลวดจะหมนดวยความเรวตางกน จงระบตวแปรตาม และตวแปรควบคม ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2

เขยนระบตวแปรตามและตวแปรควบคมไดถกตองและครบถวน

ตวแปรตาม คอ ความเรวในการหมน และตวแปรควบคม คอ อานาจสนามแมเหลก หรอความเขมสนามแมเหลก หรอจานวนรอบของขดลวด

1

เ ข ยนระบตวแปรตาม ไ ดถก ตองและครบถวน หรอเขยนระบตวแปรควบคมไดถกตอง และครบถวน

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ตวแปรตาม คอ ความเรวในการหมน หรอ - ตวแปรควบคม คอ อานาจสนามแมเหลก หรอความเขมของสนามแมเหลก หรอ จานวนรอบของขดลวด

0 1.เขยนระบตวแปรตามและตวแปรควบคมไดไมถกตอง 2.ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

189

5.2 สารละลายกลโคสใสในถงเยอเซลโลเฟน แลวนาถงนไปแชในนากลน ทงไว 20 นาท นา

นากลนทใชแชถง 5 cc ใสในหลอดทดลองขนาดกลาง นาไปหยดดวยสารนละลายเบเนตกต 3 หยด ตอจากนนนาหลอดทดลองไปแชในนาเดอด 5 นาท สารละลายในหลอดแกวจะเปลยนเปนสสมเหลอง จงระบตวแปรตนและตวแปรตาม ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. เกณฑการใหคะแนน

ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนระบตวแปรตนและตวแปรตามไดชดเจน ครบถวนและสมบรณ

ตวแปรตน คอ กลโคสทผานเซลโลเฟนออกมา และตวแปรตาม ค อ การ เปล ยน สของสารละลาย

1

เขยนระบตวแปรตนไดถกตองและครบถวน หรอเขยนระบตวแปรตามตวแปรไดถกตองและครบถวน

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ตวแปรตน คอ กลโคสทผานเซลโลเฟนออกมา หรอ - ตวแปรตาม คอ การเปลยนสของสารละลาย

0 1.เขยนระบตวแปรตนและตวแปรตามไดไมถกตอง 2.ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

190

5.3 ในการทดลองเกยวกบการคายนาของปากใบ โดยนาตนไมทจะทาการทดลองไปวางกลางแจง และภายในหอง โดยใชเวลาเทาๆกน ผลปรากฏวา ตนไมขณะอยกลางแจงจะมการคายนามากกวาตนไมทวางไวในหอง จงระบตวแปรตน และตวแปรตาม ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ เกณฑการใหคะแนน ระดบคณภาพ เกณฑการประเมน แนวทางในการตอบ

2 เขยนระบตวแปรตนและตวแปรตามไดชดเจน ครบถวนและสมบรณ

ตวแปรตน คอ สภาพททาการทดลอง หรอ สถานททาการทดลอง หรอ ความเขมของแสงสวาง และตวแปรตาม คอ อตราการคายนา

1

เ ข ยน ระบตว แปร ตน ไ ดถกตองและครบถวน หรอเขยนระบตวแปรตาม ไดถกตองและครบถวน

ตอบถกบางสวนของคาตอบ เชน - ตวแปรตน คอ สภาพททาการทดลอง หรอ ความเขมของแสงสวาง หรอ สถานททากจกรรมการทดลอง - ตวแปรตาม คอ อตราการคายนา

0 1.เขยนระบตวแปรตนและตวแปรตามไดไมถกตอง 2.ไมตอบคาถาม

ไมตอบหรอตอบไมถก

191

แบบสอบถามวดแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร คาชแจง

1.ใหนกเรยนพจารณาขอความแตละขอทตรงกบความรสกของนกเรยนเกยวกบแรงจงใจในการ เรยนวชาวทยาศาสตร 2. ใหนกเรยนเลอกทาเครองหมาย ลงในชองวาง จรงมากทสด คอนขางจรง ไมแนใจ คอนขางไมจรง ไมจรง เพยงชองเดยว ใหตรงกบความรสกทแทจรงของนกเรยนมากทสด 3. การตอบแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนวชาวยาศาสตรนไมมคาตอบใดถกหรอผด 4. กรณาตอบใหครบทกขอ

ขอ

ขอความ จร

งมาก

ทสด

คอนข

างจร

ง

ไมแน

ใจ

คอน

ขางไมจ

รง

ไมจร

ง

นกเรยนตงใจเรยนวชาวทยาศาสตรเพราะ.....................................................

1 เชอวา วชาวทยาศาสตรทาใหนกเรยนไดรบความรใหมๆ เพอประยกตใชอธบายสงตางๆ

2 คดวา การเรยนวชาวทยาศาสตรไดดจะชวยใหนกเรยนมโอกาสสอบเขาเรยนตอในสถาบนทมชอเสยงได

3 ตองใหเพอนยอมรบวา นกเรยนเปนคนเกง 4 คาดหวงวา จะไดเ รยนวทยาศาสตรใน

ระดบส ง ๆ เ พ อ ท า ใ ห เ ปนการประสบความสาเรจในอนาคต

5 ค ร เ ช อ ว า นก เ ร ยน เ ปนผ ท เ ร ยนว ช าวทยาศาสตรไดด

6 จะไดพฒนาทกษะวทยาศาสตรใหเพมสงขน เ พอทาใหเปนคนทคดไดอยางมระเบยบ

7 เหนวา วชาวทยาศาสตรมวธการทนาสนใจ 8 มนใจวา วชาวทยาศาสตรทาใหนกเรยน

เปนคนมเหตผล

192

ขอ

ขอความ จร

งมาก

ทสด

คอนข

างจร

ง

ไมแน

ใจ

คอน

ขางไมจ

รง

ไมจร

ง

9

นกเรยนตงใจเรยนวชาวทยาศาสตรเพราะ.............................................. นกเรยนอยากเปนคนฉลาดในสายตาคร

10 เหนวา วชาวทยาศาสตรมเนอหาทนาสนใจ 11 วชาวทยาศาสตรเปนวชาทเขาใจงาย 12 วชาวทยาศาสตรเปนวชาทเรยนแลวสนก 13 ทกษะทางวทยาศาสตรของนกเรยนดกวา

เพอนในหอง

14 ในการเรยนวชาวทยาศาสตร นกเ รยนสามารถทากจกรรมตางๆทครมอบหมายได

15 นกเรยนทาคะแนนสอบไดดกวาเพอนในหอง

16 วทยาศาสตรเปนวชาทนาเรยนกวาวชาอน 17 วทยาศาสตรเปนวชาททาใหสงคมกาวหนา 18 ชอบแกโจทยปญหาวทยาศาสตร

19 วทยาศาสตรมกจกรรมการทดลองททาทายความสามารถ

20 วชาวทยาศาสตรมกจกรรมการเรยนการสอนทนาสนใจ

21 วชาวทยาศาสตรทาใหเกดความรใหม

22 ความรทางวทยาศาสตรจะเปนประโยชนตอนกเรยนในอนาคต

23 วชาวทยาศาสตรสามารถนาไปพฒนาตนเองได

24 ขอมลทไดจากวทยาศาสตรเปนขอมลทเชอถอได

193

แผนการจดการเรยนรแบบ 5E รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 1 หนวยเรยนรท 3 เรอง เซลลไฟฟาเคม เวลา 1 คาบ .................................................................................................................................................... 1. การเรยนรทคาดหวง สารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบกบแหลงกาเนดฟา 2. จดประสงคการเรยนร จดประสงคปลายทาง 1. เพอใหมความรความเขาใจในเรองเซลลไฟฟาเคม 2. เพอใหมความรความเขาใจสวนประกอบและการเกดปฏกรยาเคมของเซลลไฟฟาเคมทพบในชวตประจาวน จดประสงคนาทาง 1. อธบายเกยวกบแหลงกาเนดไฟฟาเซลลไฟฟาเคมได 2. ทดลอง อธบายและสรการเกดเซลลไฟฟาเคมได 3. แนวความคดหลก เซลลไฟฟาเคมเปนอปกรณทเปลยนพลงงานเคมเปนพลงงานไฟฟาและเซลลไฟฟาเคมจะมปฏกรยาเกดขน สงเกตไดจากการเกดแกสเกดตะกอน อณหภมเปลยนแปลงไป หรอไดสารใหมตางไปจากเดม 4. เนอหาสาระ 1. สวนประกอบของเซลลไฟฟาเคม 2. หลกการของเซลลไฟฟาเคม 3. ประเภทของเซลลไฟฟาเคม 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา นกเรยนเคยนาถานไฟฟาฉายมาใชกบไฟฉายหรอวทย เพราะเราทราบมาแลววา ถานไฟฟาฉายนนใหกระแสไฟฟาออกมาได แลวถานไฟฉายมวธการผลตกระแสไฟฟาไดอยางไร 5.2 ขนสารวจและสบคน

194

1. ครแจกใบงานท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม โดยใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอภปรายผลการทดลอง อภปรายผลและสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ครใหนกเรยนชวยกนอภปรายและสรปเพมเตมถงหลกการของเซลลไฟฟาเคม 5.4 ขนขยายความร 1. ครถามนกเรยนวา ถาเปลยนกรดซลฟวรกเปนกรดเกลอ นาสมสายช นาประปา นาอดลม นานม และนามะนาว สารเหลานจะเกดเซลลไฟฟาเคมหรอไม 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป 5.5 ขนประเมน - ประเมนจากใบงานท 1 ใบงานท 2 และใบงานท 3 6. สอการเรยนการสอน 6.1 สอการเรยนรในกจกรรม 1. ใบงานท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม 2. ใบงานท 2 เรอง หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม 3. ใบงานท 3 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม 4. ใบความรท 1 เรอง หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม 5. ใบความรท 2 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม 7. การวดผลประเมนผล 1.ตรวจใบงานท 1 เรอง เซลลไฟฟาเคม 2.ตรวจใบงานท 2 เรอง หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม 3.ตรวจใบงานท 3 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม 8. แหลงเรยนร - หองสมด - อนเตอรเนต 9. บนทกหลงการสอน

195

9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ....................................................................................................................................................

9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

196

ใบงานท 1 การทดลอง เรอง เซลลไฟฟาเคม คาชแจง ใหนกเรยนรวมกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลอง และตอบคาถามทายการทดลอง กจกรรมท 1 เซลลไฟฟา วธการทดลอง 1. ตอเครองวดกระแสไฟฟาเขากบ ถายไฟฉาย 1 กอน สงเกตเขมของเครองวด กระแสไฟฟา 2. ขดแผนทองแดงและแผนสงกะส ดวยกระดาษทรายใหสะอาด 3. ใสสารละลายกรดซลฟวรกเจอจาง 50 ลกบาศกเซนตเมตรในบกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร จมปลายขางหนงของ แผนโลหะทงสองลงในสารละลายกรด ซลฟวรก โดยใหปลายอกขางหนงพาดไวกบ ปากบกเกอร ดงรป 4. ใชสายไฟ 2 เสนตอปลายของ โลหะทง 2 ชนดเขากบเครองวดกระแสไฟฟา ดงรป สงเกตการเปลยนแปลงทเกดขนกบ โลหะทง 2 ชนด และทเขมของเครองวด กระแสไฟฟา 5. ทาการทดลองซาขอ 3 และ 4 โดยยกแผนโลหะแผนใดแผนหนงออกจาก สารละลายกรดซลฟวรก สงเกตการณ เปลยน แปลงของแผนโลหะทงสองและ เขมของเครองวดกระแสไฟฟา

197

ตารางบนทกผลการทดลอง

วธการทดลอง การเปลยนแปลงทสงเกตได

แผนโลหะในบกเกอร เขมของเครองวกระแสไฟฟา 1.เมอตอเครองวดกระแสไฟฟาเขากบถานไฟฉาย 1 กอน

2. เ มอจมแผนโลหะทองแดงและสงกะสลงในบกเกอรของสารละลายกรดซลฟวรก

3. ตอแผนโลหะทองแดงและส ง ก ะ ส เ ข า ก บ เ ค ร อ ง ว ดกระแสไฟฟา

4. เมอยกแผนโลหะแผนใดแผนหนงออกจากบกเกอร

คาถามทายการทดลอง 1. เมอนกเรยนตอถานไฟฉาย 1 กอนเขากบเครองวดกระแสไฟฟาแลวเขมของเครองวดกระแสไฟฟาจะเบนหรอไม ทราบไดอยางไร............................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………. 2. จากการทดลอง เมอนกเรยนจมแผนทองแดงและแผนสงกะสลงในสารละลายกรดซลฟวรกแลวตอเขากบเครองวดกระแสไฟฟา มการเปลยนแปลงอยางไรตอแผนโลหะทงสองและตอเขมของเครองวดกระแสไฟฟา เพราะเหตใด.............................................................................................................. .................................................................................................................................................... 3. เมอยกแผนโลหะแผนใดแผนหนงออกจากสารละลายกรดซลฟวรก จะมกระไฟฟาเกดขนหรอไม .................................................................................................................................................... 4.นกเรยนคดวาเกดการเปลยนแปลงรปแบบของพลงงานอยางไร..................................................... .................................................................................................................................................... 5. นกเรยนจะสรปผลการทดลองไดอยางไร...................................................................................... ....................................................................................................................................................

198

ใบงานท 2 หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม คาชแจง จากการศกษาหลกการทางานของเซลลไฟฟาเคมทผานมา จงเขยนเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และเขยนเครองหมาย X หนาขอความทไมถกตอง 1.เมอใชแผนสงกะส 2 แผนจมในสารละลายกรดซลฟวรกทเจอจาง แลวตอกบ วงจรไฟฟาเขากบเครองวดกระแสไฟฟา จะทาใหเขมของเครองวดกระแสไฟฟาเบนไปจากเดม 2.สารละลายอเลกโทรไลตนาไฟฟาได เพราะแตกตวใหไอออนบวกกบไอออนลบ

3.โลหะตางชนดกน เมอจมลงในสารละลายอเลกโทรไลตจะแตกตวใหปรมาณ อเลกตรอนไดตางกน ทาใหเกดความตางศกยไฟฟาของขวไฟฟา

4.กระแสไฟฟาไหลจากศกยไฟฟาสงไปยงศกยไฟฟาตา และไหลจากขวลบไปขวบวก 5.กระแสไฟฟากบกระแสอเลกตรอนมทศทางการไหลไปทางเดยวกน 6.การไหลของกระแสไฟฟาเหมอนกบการไหลของกระแสนา ถาระดบเทากนไมไหล

เชนเดยวกบความตางศกยไฟฟาทเทากน จะไมมกระแสไฟฟาไหลในวงจรไฟฟา

199

ขวไฟฟา

ใบงานท 3 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม

คาชแจง จงเตมขอความทเวนไวใหไดใจความสมบรณ

ประเภทของเซลลไฟฟาเคม ขวไฟฟา

1...............................

2...............................

การทางาน

3........................

ตวอยาง ไดแก

5.......................

สารอเลกโทรไลต

8...............................

6...............................

7...............................

10.............................

11.............................

การทางาน

4..........................

ต ว อ ย า ง ไ ด แ ก9....................................

สารละลายกรดซลฟวรก

200

ใบความรท 1 เรอง หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม

รปแสดงสวนประกอบของเซลลไฟฟาเคม

หลกการทางานของเซลลไฟฟาเคม

1. เมอจมโลหะทเปนขวไฟฟาตางชนดกนลงในสารละลายอเลกโทรไลตแลวตอเขากบเครองวดกระแสไฟฟาสารละลายอเลกโทรไลตแตกตวให

ไอออนบวกและไอออนลบ

2. ขวไฟฟาทาจากโลหะตางชนดกนแตกตวใหอเลกตรอนไดตางกน โลหะทแตกตวใหอ เลกตรอนไดมากกวาจะมศกยไฟฟาตากวา เปนขวลบ (แอโนด) โลหะทแตกตวไดไมดใ ห อ เ ล ก ต ร อ น น อ ย จ ะ ใ หศกยไฟฟาสงกวาเปนขวบวก (แคโทด)

3.ก ร ะ ไฟ ฟ า ไ หลจากศกยไฟฟาสงไปยงศกยไฟฟาตา (จากขวบวกไปขวลบ) เมอศกยไฟฟาเทากนจะหยดไหล

5. คาความตางศกยมหนวยเปนโวลต เมอเกดความตางศกยระหวางขวไฟฟา 2ขว จะมกระแสไฟฟาไหลในวงจรเมอความตางศกยเทากนกระแสไฟฟากจะหยดไหล

4.กระแสอ เลกตรอนไหลจากศกยไฟฟาตาไปยงศกยไฟฟาสงจากขวบวกไปขวลบทศทางการไหลสวนทางกบกระแสไฟฟา

201

ใบความรท 2 เรอง ประเภทของเซลลไฟฟาเคม

เซลลไฟฟาเคมเปลยนรปพลงงานเคมเปนพลงงานไฟฟา ขณะทเกดปฏกรยาเคมจะมกระแสไฟฟาเกดขน โดยจาแนกเซลลไฟฟาเคมได 2 ประเภทดงน 1. เซลลปฐมภม (Primary cell) เปนเซลลไฟฟาเคมทสามารถนามาใชไดทนท เมอนาไปตอวงจรไฟฟาจนหมดพลงงานไฟฟาแลว ไมสามารถนามาอดไฟใหมได เชน ถานไฟฉายประเภทตางๆ

202

2. เซลลทตยภม (secondary cell) เมอประกอบเซลลเสรจไมสามารถใชงานไดทนทตอง นาไปอดไฟ (charge) ซงเปนไฟฟากระแสตรงเขาไปในเซลลกอน หลงจากใชไฟฟาหมดแลว ตอง นาไปอดไฟใหมจงจะสามารถนาไปใชไดอก เชน แบตเตอรรถยนต

เซลลสะสมไฟฟาแบบตะกว - เปนเซลลทตยภมชนดหนง - ประกอบดวยแผนตะกวเปนขวลบ แผนตะก ว ออก ไซ ต เ ปนข ว บ ว ก ส า ร ล ะ ล า ย ก ร ดซลฟวรกดเปนอเลกโทรไลต - กอนใชตองอดไฟฟากระแสตรงเขาไปในเซลลกอน - หลงจากใชจนหมดพลงงานไฟฟา สามารถนาไปดอไฟใหมได

ส า เ ห ต ข อ ง แ บ ต เ ต อ ร ห ม ด ไ ฟ เ นองจากตะกวกบตะกวออกไซตทาปฏกรยากนแลวเปลยนเปนตะกวฟลเฟต ทาใหไมสามารถเกดปฏกรยาเคมได การอดไฟใหม เปนการใชนาไฟฟาทาใหตะกวซลเฟตกลบไปเปนตะกวกบต ะ ก ว อ อ ก ไ ซ ต เ ห ม อ น เ ด ม จ งเกดปฏกรยาเคมได

203

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 2 หนวยเรยนรท 3 เรอง ไดนาโม เวลา 2 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง สารวจตรวจสอบ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบแหลงกาเนดไฟฟาจากการเหนยวนา 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. ใหนกเรยนมความร สามารถทดลองและสรปเกยวกบการผลตกระแสไฟฟาจากการเหนยวนาได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. อธบายผลการเกดกระแสไฟฟาเหนยวนาได 2. อธบายหลกของไฟฟากระแสสลบและไดนาโมได 3. อธบายความแตกตางระหวางไดนาโมกระแสตรงกบไดนาโมกระแสสลบได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก เครองกาเนดไฟฟาหรอไดนาโมประกอบดวยขดลวดพนรอบแกน และทาใหหมนในบรเวณสนามแมเหลก ซงเกดจากการวางขวแมเหลกตางกน การทขดลวดหมนรอบสนามแมเหลกทาใหมกระแสไฟฟาเกดขนในขดลวด ไดนาโมทเปนเครองมอทเปลยนพลงงานกลเปนพลงงานไฟฟา และกระแสไฟฟาในบานโดยทวไปเปนไฟฟากระแสสลบ 4. เนอหาสาระ 1. หลกการเกดกระแสไฟฟาเหนยวนาจากไดนาโม 2. ชนดของกระแสไฟฟาทเกดจากไดนาโม 3. ปจจยททมผลตอปรมาณกระแสไฟฟาทเกดขน ชวโมงท 1 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา การเหนยวนาทางแมเหลกไฟฟาทาใหเกดกระแสไฟฟาไดอยางไร 5.2 ขนสารวจและและรวบรวมขอมล

204

- ครแจกใบงานท 1 เรอง กระแสไฟฟาจากการเหนยวนา โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลม และใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอภปรายผลการทดลอง และลงขอสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ใหนกเรยนอภปรายและสรปประเดนตอไปน 2.1 เมอจบขดลวดอยกบท แลวนาปลายขางหนงของแทงแมเหลกมาใกลๆขดลวด จะเกดผลอยางไรทเครองวดกระแสไฟฟาอยางงาย 2.2 เมอเคลอนแทงแมเหลกเขา – ออก จากขดลวดอยางรวดเรวจะเกดการเปลยนแปลงอยางไรทเครองวดกระแสไฟฟาอยางงาย 2.3 เมอจบแมเหลกอยกบทแลวนาขดลวดมาใกลปลายของแทงแมเหลก เคลอนขดลวดเขา – ออกจากแทงแมเหลกอยางรวดเรว จะเกดการเปลยนแปลงอยางไรทเครองวดกระแสไฟฟาอยางงาย 5.4 ขนขยายความร - ใหนกเรยนไปสบคนขอมลเพมเตม เรอง กระแสไฟฟาเหนยวนา แลวนามาอภปรายรวมกนในชนเรยน 5.5 ขนประเมนผล - ตรวจใบงานท 1 เรองกระแสไฟฟาเหนยวนา ชวโมงท 2 1. จดประสงคนาทาง 1. ตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ระบตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมของการทดลองได 3. อธบายไดวาจานวนขดลวดมผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนา 2.กจกรรมการเรยนร

2.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา นอกจากการหมนขดลวดใหเรวขนแลว ยงมวธอนอกหรอไมททาใหเกด กระแสไฟฟาเหนยวนามากขน

2.2 ขนสารวจและรวบรวมขอมล

205

- ครแจกใบงานท 2 เรอง จานวนขดรวบของขดลวดมผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนาหรอไม โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง

2.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ครสมนกเรยนนาเสนอผลการทดลองหนาชนเรยน 2. นกเรยนและครชวยกนสรปเรอง จานวนรอบของขดรวดมผลตอกระแสไฟฟา

เหนยวนา 2.4 ขนขยายความร - ใหนกเรยนทกคนศกษาใบความรท 1 เรองไดนาโมและเขยนแผนผงมโนทศนสรป

การเกดกระแสไฟฟาเหนยวนาจากไดนาโม 2.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 2 เรอง จานวนรอบของขดลวดตวนามผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนา 2. ตรวจแผนผงมโนทศน

6. สอการเรยนการสอน 1. วสด – อปกรณทใชในการทดลอง (ตอกลม) 2. ใบความร 1 เรอง ไดนาโม 7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรอง กระแสไฟฟาจากการเหนยวนา 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง จานวนรอบของขดลวดมผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนาหรอไม

3. ตรวจแผนผงมโนทศน 8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

206

9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

207

ใบงานท 1 การทดลองเรอง กระแสไฟฟาเหนยวนา คาชแจง ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง กจกรรมท 1 กระแสไฟฟาเหนยวนา จดประสงคการเรยนร 1. ทดลองและสรปผลเกยวกบเรองไดนาโมได 2. อธบายหลกการเกดกระแสไฟฟาจากแทงแมเหลกเคลอนทผานขดลวด และจากการเคลอนทของขดลวดเขา – ออก จากแทงแมเหลกได 3. เปรยบเทยบการกระแสไฟฟาเหนยวนา ซงเกดจากการหมนขดลวดอยางชาๆและเรวได อปกรณการทดลอง 1. เครองกาเนดไฟฟาอยางงาย 1 ชด 2. แทงแมเหลก 2 แทง 3. แอมมเตอร 1 เครอง วธการทดลอง 1. วางแทงแมเหลก 2 แทง ในเครองกาเนดไฟฟาอยางงายใหขวตางกนอยตรงขามกนและหนหนาเขาหากน 2. ตอสายไฟจากแอมมเตอรเขากบเครองกาเนดไฟฟาอยางงาย สงเกตการเบนของเขมของแอมมเตอร 3. หมนขดลวดชาๆแลวเพมความเรวสงเกตและเปรยบเทยบการเบนของเขมแอมมเตอร

การทดลองไดนาโม เครองกาเนดไฟฟาอยางงาย

208

ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง การเปลยนแปลงของเขมของเครองวดกระไฟฟาอยางงาย ขณะขดลวดอยกบท ขณะขดลวดหมน ขณะขดลวดหมน ช าหมนเรว

ขณะขดลวดหมน ในทศทางตรงกนขาม

คาถามหลงการทดลอง

1. เมอจดอปกรณดงรป บรเวณใดทจดวาเปนสนามแมเหลกของเครองกาเนดไฟฟา ทราบได อยางไร ตรงตามทคาดคะเนหรอไม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. ในขณะทขดลวดไมหมนจะเกดกระแสไฟฟาเหนยวนาบนลวดหรอไม เพราะเหตใด ตรงตาม ทคาดคะเนไวหรอไม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ในขณะทหมนขดลวด จะมการเปลยนแปลงตอเครองวดกระแสไฟฟาหรอไม เพราะเหตใด ตรงตามทคาดคะเนไวหรอไม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. เมอนกเรยนหมนขดลวดชาๆกบหมนเรวๆจะทาใหเกดตอเครองวดกระแสไฟฟาเหมอนกน หรอไม เพราะเหตใด ตรงตามทคาดคะเนไวหรอไม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5.ถาหมนขดลวดในทศทางตรงกนขาม ผลจะเปนอยางไร ตรงตามทคาดคะเนไว หรอไม.....………………………………………………………………………………………………………

209

6.จงสรปผลการทดลอง ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………..…………………………..

7.การหมนเรวขนทาใหเกดกระแสไฟฟาเหนยวนามากขน เปนเพราะเหตใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. นอกจากการหมนขดลวดใหเรวขนแลว ยงมวธอนอกหรอไมททาใหเกดกระแสไฟฟาเหนยวนา มากขน ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. นกเรยนจะมวธทดสอบไดอยางไรวา กระแสไฟฟาไดมากขน ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

10.นกเรยนคดวา เมอหมนขดลวดในทศทางตรงกนขามกบตอนแรก จะทาใหเกดผลตอ เครองวดกระแสไฟฟาเหมอนเดมหรอไม อยางไร …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11 เมอเอาแทงแมเหลกออกจากแผนเหลกรปตวยแลวหมนขดลวด จะมผลตอการเปลยนแปลง ของเครองวดกระแสไฟฟาหรอไม เพราะเหตใด ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

12. สาหรบไฟฟาทใชตามบานเรอนทงหมาย ใชพลงงานรปใดมาเปลยนเปนพลงงานไฟฟา ……………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………….……………

210

ใบงานท 2 เรอง จานวนรอบของขดลวดมผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนา

คาชแจง : ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสามารถตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดให 2. ระบตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมของการทดลองนไดถกตอง 3. อธบายไดวาจานวนรอบของขดลวดมผลตอกระแสไฟฟาเหนยวนา

อปกรณการทดลอง 1. ขดลวดพนรอบแกนพลาสตก 2 ชด 2. แทงแมเหลก 1 แทง 3. แอมมเตอร 1 เครอง วธการทดลอง - ใชขดลวดทมขนาดของเสนลวดเทากนพนรอบแกนพลาสตก 2 ชด ซงมจานวนรอบพนตางกนมากๆ มาทดลองกบแทงแมเหลกแทงเดยวกน โดยเคลอนแทงแมเหลกเขาหาขดลวดดวยอตราเรวเทากน สงเกตและบนทกผล คาถามกอนการทดลอง 1. สมมตฐานของการทดลองน คอ.................................................................................. 2. จากขอ 1 จงตอบคาถามตอไปน

2.1 ตวแปรตน คอ.......................................................................................... 2.2 ตวแปรตาม คอ......................................................................................... 2.3 ตวแปรควบคม คอ.................................................................................... ตารางบนทกผลการทดลอง

คาถามหลงการทดลอง

1. ผลการทดลองเปนไปตามสมมตฐานทตงไวหรอไม..................................................... 2. นกเรยนจะสรปผลการทดลองไดวาอยางไร...............................................................

จานวนรอบของขดลวด การเบนของเขมของแอมมเตอร จานวนรอบมาก จานวนรอบนอย

211

ใบความรท 1 เรอง ไดนาโม หลกการและปจจยทมผลตอการผลตกระแสไฟฟาของไดนาโม

1. ไดนาโมเปนเครองกลทเปลยนพลงงานกลเปนพลงงานไฟฟา 2. เมอเคลอนขดลวดตดกบสนามแมเหลกหรอเคลอนแมเหลกตดกบสนามขดลวด จะทาใหสนามแมเหลกเกดการเปลยนแปลง จงทาใหเกดกระแสไฟฟาเหนยวนาขน 3. ปรมาณกระแสไฟฟาทเกดขนจะมากหรอนอยขนอยกบปจจยตางๆดงน 3.1 จานวนรอบของขดลวด 3.2 กาลงขวของแทงแมเหลกไฟฟา 3.3 ความเรวของการเคลอนทของขดลวดหรอแทงแมเหลก 3.4 พนทของขดลวด ถามพนทมากกจะเกดกระแสไฟฟาไดมาก 4. กระแสไฟฟาทเกดขนจากไดนาโมเรยกวา กระแสไฟฟาเหนยวนา 5. ไดนาโมม 2 ชนด คอ 5.1 ไดนาโมกระแสตรง มวงแหวนเดยวโดยแบงเปน 2 ซกไมตดกน แตละซกตอกบปลายขดลวดคนละขาง เรยกวงแหวนนวา คอมมวเทเตอร ผลตกระแสไฟฟากระแสตรง (direct currernt หรอ DC) กระแสไฟฟาทเกดจากประจไหลไปทศทางเดยวกนตลอดในวงจร เชน วงจรแบตเตอร รปแสดงเครองกาเนดไฟฟากระแสตรง 5.2 ไดนาโมกระแสสลบ มวงแหวน 2 วงสมผสอยกบแปลงทตอไปยงวงจรภายนอก ผลตไฟฟากระแสสลบ (alternating current) หรอ AC กระแสไฟฟาทเกดจากประจไฟฟา มทศทางไหลไป มาและกลบภายในวงจร เชน วงจรไฟฟาในบาน รปแสดงเครองกาเนดไฟฟากระแสสลบ

212

6. พลงงานทนามาใชในการหมนขดลวดของเครองกาเนดไฟฟามหลายประเภท เชน พลงงานความรอนจากเชอเพลง เชน นามน ถานหน เปนตน พลงงานนาไดจากเขอนกนนา กลจกรไอนา เปนตน

213

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 3 หนวยเรยนรท 3 ไฟฟา เรอง ความสมพนธระหวางความตางศกย กระแสไฟฟา และความตานทานไฟฟา เวลา 2 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง การสบคนขอมล การอภปราย การทดลองความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟา กระแสไฟฟาและความตานทานไฟฟา 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. ใหนกเรยนมความร สามารถทดลองและสรปเกยวกบการวดกระแสไฟฟาและความตางศกยไฟฟาได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. ตอเครองวดกระแสะไฟฟาเขากบวงจรได 2. ตอเครองวดความตางศกยไฟฟาเขากบวงจรได 3. อธบายการตอวงจรไฟฟาแบบอนกรมและแบบขนานได 4. อธบายหลกการตลอดจนใชแอมมเตอรและโวลตมเตอรได 5. บอกหนวยของกระแสไฟฟาและความตางศกยไฟฟา 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก 1. การวดคากระแสไฟฟาตองตอเครองวดกระแสไฟฟาเขากบวงจรแบบอนกรม 2. เครองมอวดกระแสไฟฟา เรยกวา แอมมเตอร กระแสไฟฟาทวดไดมหนวยเปน แอมแปร (A) 3. เครองมอวดความตางศกยไฟฟา เรยกวา โวลตมเตอร ความตางศกยไฟฟาทวดได มหนวยเปน โวลต (V) 4. แหลงกาเนดไฟฟา ตางชนดกนมความตางศกยไฟฟาไมเทากน ถาสงใดมความตางศกยมากยงมอนตรายมาก 4. เนอหาสาระ 1. ความหมายของความตางศกยไฟฟาและกระแสไฟฟา 2. วธการเครองวดความตางศกยไฟฟาและกระแสไฟฟา 3. การตอวงจรแบบอนกรมและแบบขนาน

214

4. หลกการใชโวลตมเตอรและแอมมเตอร 5. หนวยของความตางศกยไฟฟาและกระแสไฟฟา ชวโมงท 1 จดประสงคนาทาง 1. ตอเครองวดความตางศกยไฟฟาเขากบวงจรได 2. อธบายหลกการตลอดจนใชโวลตมเตอรได 3. บอกหนวยของความตางศกยไฟฟาได 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา ความตางศกยไฟฟาวดไดอยางไร 5.2 ขนสารวจและและรวบคน - ครแจกใบงานท 1 เรอง การวดความตางศกยไฟฟา โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอธบายผลการทดลอง อภปรายผลและลงขอสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป 5.4 ขนขยายความร - ใหนกเรยนไปสบคนขอมลเพมเตม เรอง การตอวงจรไฟฟาแบบอนกรรมและแบบขนาน แลวนามาอภปรายรวมกนในชนเรยน 5.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองการวดความตางศกยไฟฟา ชวโมงท 2 1. จดประสงคนาทาง 1. ตอเครองวดกระแสไฟฟาเขากบวงจรได 2. อธบายการตอวงจรแบบอนกรมและแบบขนานได 3. อธบายหลกการตลอดจนใชแอมมเตอรได

4. บอกหนวยของกระแสไฟฟาได 2.กจกรรมการเรยนร

215

2.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา ปรมาณกระแสไฟฟาทเกดขนมากหรอนอยนนวดไดอยางไร

2.2 ขนสารวจและรวบรวมขอมล - ครแจกใบงานท 2 เรอง การวดกระแสไฟฟา โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง

2.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ครสมนกเรยนนาเสนอผลการทดลองหนาชนเรยน 2. นกเรยนและครชวยกนสรป เรอง การวดกระแสไฟฟา 2.4 ขนขยายความร 1. ใหนกเรยนทกคนศกษาใบความรท 1 เรอง การวดกระแสไฟฟาและเขยนแผนผงมโนทศน 2. ใหนกเรยนสบคนขอมลความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟากบกระแสไฟฟา

แลวนามาอภปรายรวมกนเพอหาขอสรป 2.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 การวดความตางศกยไฟฟา 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง การวดกระแสไฟฟา 3. ตรวจแผนผงมโนทศน

6. สอการเรยนการสอน 1. วสด – อปกรณทใชในการทดลอง (ตอกลม) 2. ใบความร 1 เรอง การวดกระแสไฟฟา 3. ใบงานท 1 เรอง การวดความตางศกยไฟฟา 4. ใบงานท 2 เรอง การวดกระแสไฟฟา 7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรอง การวดความตางศกยไฟฟา 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง การวดกระแสไฟฟา

3. ตรวจใบงานท 3 เรอง ความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟากบกระแสไฟฟา 4. ตรวจแผนผงมโนทศน

8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน

216

9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 10. ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

217

ใบงานท 1 เรอง การวดความตางศกยไฟฟา คาชแจง: ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามรถตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ทดลองและสรปผลเกยวกบการวดความตางศกยไฟฟาได 3. เปรยบเทยบความตางศกยไฟฟาของขวบวกและขวลบของถานไฟฉาย 1 กอน และถานไฟฉาย 2 กอนทนามาตอกนได วสด – อปกรณ 1. กลองใสถานไฟฉายพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 2. สายไฟพรอมแจคและคลปปากจระเข 1 ชด 3. โวลตมเตอร 1 เครอง วธการทดลอง 1. ใชถานไฟฉาย 1 กอน ตอเขากบโวลตมเตอร 2. อานคาความตางศกย บนทกผล 3. เพมถานไฟฉายอก 1 กอน แลวอานคาความตางศกย บนทกผล คาถามกอนการทดลอง 1. การทดลองนมวตถประสงคอะไร................................................................................................ .................................................................................................................................................... 2. ถานกเรยนใชโวลตมเตอรวดความตางศกยของถานไฟฉายทใชในการทดลอง สาหรบถานไฟฉาย 1 กอน นกเรยนคดวา ความตางศกยระหวางขวบวกและขวลบ เปนเทาใด .................................................................................................................................................... 3. เ มอใส ถานไฟฉาย 2 กอน นกเ รยนคดวาความตางศกยระหวางขวบวกและขวลบเปนเทาใด…………………………………………………………………………………………………… ตารางบนทกผลการทดลอง จานวนถานไฟฉาย (กอน) คาความตางศกย (โวลต)

1

2

218

คาถามหลงกาทดลอง 4. นกเรยนสรปผลการทดลองอยาไร............................................................................................... .................................................................................................................................................... 5. เมอใชโวลตมเตอร วดความตางศกยของถานไฟฉายในการทดลอง สาหรบถานไฟฉายกอนจะไดความต า งศก ย ร ะหว า ง ข ว บ วกและข ว ลบ เ ปน เท า ใ ด ตร งตาม ทคาดคะ เน ไ ว ห ร อ ไม .................................................................................................................................................... 6. จากการทดลอง เมอใชถานไฟฉาย 2 กอน นกเรยนวดความตางศกยระหวางขวบวก และขวลบเปนเทาใด ตรงตามทคาดคะเนไวหรอไม ………………………………………………………………………………….………………………… ………………………………………………………...……………….…… …..………………………. 4. ถานไฟฉายทมขนาดตางกนจะมความตางศกยระหวางขวบวกและขวลบเทากนหรอไม ................................................................................................................................. .................. 5. ความตางศกยของแบตเตอรรถยนตและจกรยานยนตเทากนหรอตางกน อยางไร .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

219

ใบงานท 2 เรอง การวดกระแสไฟฟา

คาชแจง ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. ตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ทดลองและสรปผลเกยวกบปรมาณกระแสไฟฟาจากถานไฟฉาย 1 กอน และ 2 กอน 3. เปรยบเทยบความวางของหลอดไฟทไดจากการตอถานไฟฉาย 1 กอน และ 2 กอน วสด – อปกรณ 1. กลองใสถานไฟฉายพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 2. สายไฟพรอมแจคและคลปปากจระเข 1 ชด 3. แอมมเตอร 1 เครอง 4. หลอดไฟ 1 หลอด วธการทดลอง 1. ตอหลอดไฟและถานไฟฉาย 1 กอน เขากบแอมมเตอร ดงรป สงเกตความสวางของ หลอดไฟ

1. เพมถานไฟฉายอก 1 กอน เปน 2 กอน สงเกตความสวางของแอมมเตอรและหลอดไฟ และเขมของเครองแอมมเตอร บนทกผล

การทดลองการวดกระแสไฟฟา คาถามกอนการทดลอง 1.การทดลองนมวตถประสงคอะไร.................................................................................................. .................................................................................................................................................... 2. เมอตอหลอดไฟและถานไฟฉาย 1 กอน เขากบแอมมเตอรเรยงตามลาดบ นกเรยน คดวามการเปลยนแปลงอยางไรกบเขมของแอมมเตอรและหลอดไฟ ....................................................................................................................................................

220

3. เมอเปลยนถานไฟฉายจาก 1 กอน เปน 2 กอน นกเรยนคดวาการเปลยนแปลงของเขมแอมมเตอรและหลอดไฟจะเหมอนเดมหรอไม อยางไร .................................................................................................................................................. ตารางบนทกผลการทดลอง

จานวนถานไฟฉาย (กอน)

ผลการเปลยนแปลง แอมมเตอร หลอดไฟ

1 2

คาถามหลงการทดลอง 1. เมอตอหลอดไฟโดยใชถานไฟฉาย 1 กอน เขากบแอมเตอร ผลการเปลยนแปลงของเขมแอมมเตอรแ ล ะ ห ล อ ด ไ ฟ เ ป น อ ย า ง ไ ร ต ร ง ต า ม ท ค า ด ค ะ เ น ไ ว ห ร อ ไ ม ……………………….…………………………………………………………………………………… ………………………….………………………………………………………………………………… 2. เมอเปลยนถานไฟฉาย 1 กอน เปน 2 กอน จะทาใหเกดผลตอการเปลยนแปลงตอเขมแอมมเตอรและหลอดไฟเหมอนเดมหรอไม เพราะเหตใด ตรงตามทคาดคะเนไวหรอไม …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… 3. การทดลองนสรปไดวาอยางไร ………………………………………………………………………….………………………………… ……………………………………………………………………….…………………………………… 4. ถาสลบทระหวางแอมมเตอรกบหลอดไฟในวงจร นกเรยนคดวา ผลการเปลยนแปลงของเขมของแอมมเตอรจะเหมอนเดมหรอไม เพราะเหตใด .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

221

ใบความรท 1 เรอง การวดกระแสไฟฟาและความตางศกย

การวดกระแสไฟฟา คอ การวดปรมาณประจไฟฟาทเคลอนทผานพนทตางๆ กาหนดใน เวลา 1 วนาท เครองมอทใชวดกระแสไฟฟา คอ แอมมเตอร (Ammeter) นยมเขยนแทนดวย สญลกษณ A หนวยของกระแสไฟฟาทวดได คอ แอมแปร (Ampere) ซงเขยนแทน ดวย A

ภาพแสดง แอมมเตอร เราสามารถวดกระแสไฟฟาทไหลผานอปกรณตางๆในวงจรๆไดโดยตอแอมมเตอรเขาไปในวงจรแบบอนกรม คอ ตอเรยงลาดบกบอปกรณอนๆ ในวงจรไฟฟา ดงรป

ภาพแสดง การตอแอมมเตอร หมายเหต สญลกษณตางๆทใชในวงจรไฟฟา

1. เซลลไฟฟา แสดงดวยสญลกษณ 2. หลอดไฟ แสดงดวยสญลกษณ 3. ตวตานทาน แสดงดวยสญลกษณ 4. แอมเตอร แสดงดวยสญลกษณ

222

5. โวลตมเตอร แสดงดวยสญลกษณ 6. สวตช แสดงดวยสญลกษณ การตอแอมมเตอรทถกตอง นอกจากจะตองตออนกรมกบวงจรแลว เราจะตองตอดานบวก

(ป มสแดง) ของแอมเตอรเขากบขวบวกของเซลลไฟฟา และตอดานลบ (ป มสดา) ของแอมมเตอร เขากบขวลบของเซลลไฟฟา จงจะทาใหผลการวดเปนไปอยางถกตอง และถาเราตอกลบดานแลวเขมของแอมมเตอรจะเบนไปทางดานทตากวาศนย ซงเราไมสามารถอานคาได สาหรบวงจรทมอปกรณไฟฟาหลายตว แตยงเปนวงจรแบบลปเดยว ดงภาพ เราสามารถวดปรมาณกระแสไฟฟาทไหลผานในวงจร หรอไหลผานอปกรณไฟฟาแตละตวๆไดโดยตอแอมมเตอรแทรกเขาไปตรงตาแหนงใดของวงจรกได (A1 - A6) แตตองเปนการตอแบบอนกรม เพราะกระแสไฟฟาทไหลในวงจรแบบนจะเปนกระแสไฟฟาคาเดยวกนทงวงจร การวดความตางศกย สามารถวดไดดวยเครองมอทเรยกวา โวลตมเตอร (Volmeter) นยมเขยนแทนดวยสญลกษณ V โดยนาโวลตมเตอรมาตอครอม 2 จดใดๆ หรอครอมอปกรณทเราตองการวดคาความตางศกยไฟฟา ซงความตางศกยจะมหนวยเปน โวลต เขยนแทนดวยอกษร V

ภาพ โวลตมเตอร การตอโวลตเตอรจะตองตอแบบขนานเขากบอปกรณไฟฟา เพอเปนการวดคาความตางศกยท

ภาพ การตอแอมมเตอรในวงจรลปเดยว

223

ตอครอมอปกรณตวนนๆ และเชนเดยวกบแอมเตอร คอ กระแสไฟฟาจะไหลเขาสโวลตมเตอรทางดานบวก และออกจากโวลตมเตอรทางดานลบ ดงนนเราจงตอทางดานบวกของโวลตมเตอร (ป มสแดง) เขากบขวบวกของเซลลไฟฟา และตอดานลบของโวลตมเตอร (ป มสดา) เขากบขวลบของเซลลไฟฟา

ภาพ การตอโวลตมเตอร คาความตางศกยทวดไดจะบอกใหเราทราบถงแรงดนไฟฟาหรอพลงงานทใชในการเคลอนทประจไฟฟาขนาด 1 หนวย จากจดหนงไปยงอกจดหนง ความตางศกยของถานไฟฉายแตละกอนมคาประมาณ 1.5 โวลต ของแบตเตอรรถยนตสวนใหญม คาประมาณ 12 โวลต และความตางศกยของไฟฟาในบานมคาประมาณ 220 โวลต คาความตางศกยทมากแสดงใหรวามพลงงานไฟฟามากเชนกน ดงนนเราจงพอทราบอยางคราวๆ วา อปกรณหรอเซลลไฟฟาแตละตวมอนตรายมากนอยเพยงใดถาหากใชอยางไมระมดระวง

224

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle)

รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 4 หนวยเรยนรท 3 ไฟฟา เรอง ความตานทาน เวลา 2 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง สบคนขอมล การอภปราย การทดลอง ความตานทานไฟฟาและการคานวณคาทเกยวของได 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. นกเรยนสามารถอธบายหลกการไหลของกระแสไฟฟาผานลวดตวนาได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. เปรยบเทยบการไหลของกระแสไฟฟาผานลวดตวนากบการไหลของนาจากทสงผานทอทมขนาดตางกนได 2. บอกสมบตของลวดตวนาได 3. อธบายหลกการไหลของกระแสไฟฟาตวนาได 4. คานวณหาคาความตานทานได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก ความตานทานไฟฟา หมายถง สมบตของตวนาไฟฟาทยอมใหกระแสไฟฟาผานได ตวนาไฟฟาทยอมใหกระแสไฟฟาไหลผานไดนอยจามความตานทานมาก สวนตวนาทยอมใหกระแสไฟฟาไหลผานไดมากจะมความตานทานไดนอย 4. เนอหาสาระ 1. ความหมายของตวทานไฟฟา 2. สมบตของลวดตวนา 3. หลกการไหลของกระแสไฟฟาไหลผานลวดตวนา 4. ปจจยทมผลตอความตานทานของลวดตวนา 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา ลวดตวนาตางชนดกนมความตานทานเทากนหรอไม

5.2 ขนสารวจและและรวบรวมขอมล

225

- ครแจกใบงานท 1 เรอง ความตานทานไฟฟาของลวดตวนา โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอธบายผลการทดลอง อภปรายผลและลงขอสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป ตามประเดนดงตอไปน 2.1 การไหลของกระแสไฟฟาผานลวดตวนา 2.2 สมบตของลวดตวนา 5.4 ขนขยายความร - นกเรยนจะนาความรเรองสมบตของลวดตวนาไฟฟาไปใชในชวตประจาวนอยางไร ใหนกเรยนแตละคนเขยนเปนแผนผงมโนทศนลงในกระดาษทครแจกใหพรอมทงรวมกนอภปรายในชนเรยน 5.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรอง ความตานทานไฟฟาของลวดตวนา 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง การคานวณความตานทาน 3. ตรวจแผนผงมโนทศน 6. สอการเรยนการสอน 1. วสด – อปกรณทใชในการทดลอง (ตอกลม) 2. ใบความร 1 เรอง ความตานทานไฟฟาของลวดตวนา 3. ใบงานท 1 เรอง ความตานทานไฟฟาของลวดตวนา 4. ใบงานท 2 เรอง การคานวณความตานทาน 7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรอง ความตานทานไฟฟาของลวดตวนา

2. ตรวจแผนผงมโนทศน 3. ตรวจใบงานท 2 เรอง การคานวณความตานทาน

8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนต 9. บนทกหลงการสอน

226

9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

227

ใบงานท 1 เรอง ความตานทานไฟฟาของลวด

คาชแจง :ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ทดลองและสรปผลเกยวกบสมบตของลวดตวนาไดถกตอง 3. อธบายสมบตของลวดตวนาได 4. ระบปจจยททาใหความตานทานไฟฟาของลวดตวนาไฟฟาของลวดตวนามคามากหรอนอยได 5. นาความรเรองสมบตของลวดตวนาไฟฟาในชวตประจาวนได วสด – อปกรณ 1. กลองใสถานไฟฉายพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 2. สายไฟพรอมแจคและคลปปากจระเข 1 ชด 3. แอมมเตอร 1 เครอง 4. ลวดนโครม เบอร 26 ยาว 30 ซม. 1 เสน 5. ลวดนโครม เบอร 26 ยาว 60 ซม. 1 เสน 6. ลวดเหลก เบอร 26 ยาว 30 ซม. 1 เสน 7. ลวดเหลก เบอร 30 ยาว 60 ซม. 1 เสน วธการทดลอง 1. ตอกลองใสถานไฟฉาย พรอมถานไฟฉายเขากบแอมมเตอร ดงรป 2. นาลวดนโครมเบอร 26 ยาว 30 ซม. ต อ เ ข ากบ ว งจ ร อ านค า ก ระแส ไฟ ฟ าจากแอมมเตอร บนทกผล 3. ทาการทดลองเชนเดยวกบ ขอ 2 แตเปลยนลวดตวนาเปนลวดนโครม เบอร 26 ยาว 60 ซม. ลวดเหลก เบอร 26 ยาว 30 ซม. และลวดเหลก เบอร 30 ยาว 60 ซม. ตามลาดบ บนทกผล รปการทดลอง เรองความตานทานไฟฟาของลวดตวนา

228

คาถามกอนการทดลอง 1. วตถประสงคของการทดลองน คออะไร....................................................................................... 2.ใหนกเรยนคาดคะเนผลการทดลองตอไปน 2.1 ลวดนโครมและลวดเหลก ซงมพนทหนาตดและความยาวเทากนจะยอมใหกระแสไฟฟาผานไดเทากนหรอไมอยางไร.................................................................................................................. 2.2 ลวดนโครมซงมพนทหนาตดเทากนแตยาวตางกน จะยอมใหกระแสไฟฟาผานไดมากนอยตางกนหรอไม……………………………………………………………………………………............. 2.3 ลวดเหลก ซงมความเทากนแตมพนทหนาตดตางกน จะยอมใหกระแสไฟฟาผานไดตางกนหรอไม อยางไร.............................................................................................................................. ตารางบนทกผลการทดลอง ลกษณะของลวดตวตานทาน คากระแสไฟฟา (แอมแปร) ลวดนโครม เบอร 26 ยาว 30 ซม.

ลวดนโครม เบอร 26 ยาว 60 ซม.

ลวดเหลก เบอร 26 ยาว 30 ซม.

ลวดเหลก เบอร 30 ยาว 60 ซม.

คาถามหลงกาทดลอง 1. ลวดตวนาตางชนดกนซงมพนทหนาตดเทากนและความยาวเทากน จะยอมใหกระแสไฟฟา ผานไดเทากนหรอไม อยางไร ตรงตามทตงสมมตฐานไวหรอไม …………………………………………………………………………………………………………… 2. ลวดนโครม เบอร 26 ทมความยาว 30 ซม. และ60 ซม. เมอตอเขากบความตางศกยทเทากน จะเกดกระแสไฟฟาไหลผานตวนาทงสองเทากนหรอไม อยางไร .................................................................................................................................................... 3. ลวดเหลกทมความยาว 30 ซม. เบอร 26 และ เบอร 30 เมอตอเขากบความตางศกยทเทากน จะเกดกระแสไฟฟาไหลผานตวนาทงสองเทากนหรอไม อยางไร .................................................................................................................................................... 4. ลวดนโครม เบอร 26 ทมความยาว 30 ซม. และลวดเหลก เบอร 26 ทมความยาว 30 ซม. เมอตอเขากบความตางศกยทเทากน จะเกดกระแสไฟฟาไหลผานตวนาทงสองเทากน หรอไมอยางไร…………………………………………………………………………………………………… 5. ลวดตวทมความตานทานไฟฟามากจะยอมใหกระแสไฟฟาผานมากหรอนอย ..............................

229

6 . ลวดต ว ท ม ค ว าม ต า นท าน ไฟ ฟ าม ากจ ะยอม ใ ห ก ร ะ แส ไฟ ฟ า ผ า นม ากห ร อ น อ ย .................................................................................................................................................... 7. ตวนาฟาทดควรมความตานทานไฟฟามากหรอนอย อยางไร …………………………………………………………………………………………….……………. 8. ความตานทานของลวดตวนาขนอยกบปจจยใดบาง .................................................................................................................................................... 9. สายไฟทใชอยทวไปในบานเรอนทาดวยโลหะอะไร เพราะเหตใดจงไมใชโลหะเงน .................................................................................................................................................... 10. สายไฟฟาแรงสงทาดวยโลหะชนดใด เพราะเหตใดจงไมใชทองแดง ....................................................................................................................................................

230

ใบความรท 1 เรอง ความตานทานไฟฟา ความตานทาน หมายถง สมบตของลวดตวนาไฟฟาทยอมใหกระแสไฟฟาไหลผานมาก หรอนอยตางกน ถากระแสไฟฟาผานไปไดมากแสดงวา ตวนาไฟฟามความตานทานไฟฟานอย ถากระแสไฟฟาผานไดนอยแสดงวาตวนาไฟฟามความตานทานไฟฟามากเปรยบไดกบทอนาขนาดเลกกบขนาดใหญ กระแสไฟฟา หนวยของความตานทาน คอ โอหม ( ) และสญลกษณของตวตานทานในวงจรไฟฟา คอ ปจจยทมผลตอความตานทาน 1. ลวดตวนาชนดเดยวกนขนาดใหญเทากน ความตานไฟฟานอย เสนทยาวกวาจะมความตานทานมากกวาและ ความตานทานฟามาก ยอมใหกระแสไฟฟาผานไดนอยกวาลวดเสนทสน 2. ลวดตวนาชนดเดยวกนยาวเทากน เสนทม ความตานทานไฟฟามาก ขนาดเลกกวาหรอมพนทหนาตดนอยกวาจะมความ ตานทานมากกวาและจะยอมใหกระแสไฟฟาผาน ไดนอยกวาลวดเสนทมขนาดใหญ ความตานทานไฟฟานอย 3. อณหภมกบความตานทานไฟฟา 3.1 ตวนาทเปนโลหะบรสทธ เมออณหภมสงขนคาความตานทานไฟฟาของลวด ตวนาจะเพมขน เชน เมออณหภมสงขนเงนและทองแดงจะมคาความตานทานไฟฟาเพมขน เปน ตน 3.2 ตวนาทเปนโลหะผสม เมออณหภมสงขนคาความตานทานไฟฟาของโลหะ ผสมจะเพมขน แตเพมนอยกวาโลหะผสม 3.3 ตวนาไฟฟาทเปนสารกงตวนา เมออณหภมสงขนคาความตานทานไฟฟาของ ลวดตวนาจะลดลง เชน คารบอนและซลคอนเมออณหภมสงขนคาความตานทานไฟฟาจะลดลง เปนตน การคานวณหาคาความตานทานไฟฟาโดยมสตรในการคานวณดงน

สตร R = I

V

เมอ R คอ ความตานทาน มหนวย โอหม V คอ กระแสไฟฟา มหนวย แอมแปร I คอ ความตางศกยไฟฟา มหนวย โวลต

231

ใบงานท 2 เรอง การคานวณความตานทาน

คาชแจง : จงตอบคาถามตอไปน พรอมแสดงวธทา 1. ไฟทายรถยนตเชอมตอกบแบตเตอรขนาด 12 โวลต ถากระแสไฟฟามคา 0.50 แอมแปร ความตานทานของไฟทายรถยนตมคาเทาไร .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2. ใหกระแสไฟฟาไหลผานขดลวดทมความตานทาน 10 โอหม มขนาด 12 แอมแปร จงหาคาความตางศกยไฟฟา .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2.เมอตอหลอดไฟฟาทมความตานทาน 10 โอหม ดวยแบตเตอร 1.5 โวลต จะมกระแสไฟฟาไหลผานในวงจรเทาใด

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... 4. หลอดไฟมความตางศกยระหวางขว 50 โวลต ไสหลอดมกระแสไฟฟา 100 แอมแปร จะมความตานทานไฟฟากโอหม .................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

232

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 5 หนวยเรยนรท 3 ไฟฟา เรอง การตอหลอดไฟ เวลา 1 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง การสบคนขอมล การอภปราย หลกการตอหลอดไฟฟาในบาน และออกแบบตดตงอปกรณในวงจรไฟฟาในบานไดอยางถกตองปลอดภยและประหยด 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. ใหนกเรยนมความร ตอวงจรไฟฟาและเครองใชไฟฟาในบานอยางงายได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. บอกวธการตอหลอดไฟทงแบบอนกรรมและแบบขนานได 2. ตอหลอดไฟฟาแบบอนกรม, แบบขนานและแบบผสมได 3. บอกผลการตอหลอดไฟฟาทง 2 แบบได (ผลในดานกระแสไฟฟา ความตานทานและความตางศกย) 4. ตอเครองใชไฟฟาอยางงายได 5. บอกวธการตอหลอดไฟฟาในบานได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก 1. การตอหลอดไฟฟาม 2 แบบ คอ แบบอนกรมและแบบขนาน 2. การตอหลอดไฟฟาแบบอนกรมทาใหกระแสไฟฟาไหลผานไดนอย เพราะมความตานทานรวมมากขน 3. การตอหลอดไฟฟาแบบขนานทาใหกระแสไฟฟาไหลผานไดมาก เพราะมความตานทานรวมนอยลง 4. หลอดไฟฟาทใชภายในบานตอแบบขนาน 4. เนอหาสาระ 1. การตอแบบอนกรม 2. การตอแบบขนาน 3. บอกหนวยของความตางศกยไฟฟาได 5. กจกรรมการเรยนร

233

5.1 ขนเราความสนใจ - ครใหนกเรยนสงเกตหลอดไฟและการตอหลอดไฟในหองเรยนหรอบรเวณโรงเรยนวามการตออยางไร นกเรยนรวมกนอภปราย 5.2 ขนสารวจและและรวบคน - ครแจกใบงานท 1 เรอง การตอหลอดแบบอนกรมและแบบขนาน โดยใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอธบายผลการทดลอง อภปรายผลและลงขอสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป ตามประเดนดงตอไปน 2.1 การตอหลอดแบบเรยงกนและแบบครอมขวกน แบบใดจะมกระแสไฟฟาผานไสหลอดมากกวากน ทราบไดอยางไร 2.2 นกเรยนคดวาความตานทานทงหมดตลอดวงจร เมอตอแบบเรยงกนและตอแบบครอมขวเทากนหรอไม ทราบไดอยางไร 2.3 แบบของการตอหลอดไฟมผลตอความตานทานทงหมดในวงจรและกระแสไฟฟาทไหลในวงจรไฟฟาหรอไมอยางไร 2.4 สรปผลการทดลองนไดวาอยางไร 5.4 ขนขยายความร 1. ใหนกเรยนไปสบคนขอมลเพมเตมวา การตอหลอดไฟในบานเรอนและการตอหลอดไฟตามงานตางๆวามความแตกตางกนอยางไร 2. ใหนกเรยนศกษาใบความรท 1 เรอง การตอหลอดไฟแบบอนกรมและการตอหลอดไฟแบบขนานพรอมทงเขยนแผนผงมโนทศนและตอบคาถามในใบงานท 2 เรอง ปญหาชวนคด 5.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองการตอหลอดไฟแบบอนกรมและการตอหลอดไฟแบบขนาน 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง ปญหาชวนคด 3. ตรวจแผนผงมโนทศน 6. สอการเรยนการสอน 1. วสด – อปกรณทใชในการทดลอง (ตอกลม) 2. ใบความร 1 เรอง การตอหลอดไฟแบบอนกรมและการตอหลอดไฟแบบขนาน

234

3. ใบงานท 1 เรอง การตอหลอดไฟแบบอนกรมและการตอหลอดไฟแบบขนาน 4. ใบงานท 2 เรอง ปญหาชวนคด 7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองการตอหลอดไฟแบบอนกรมและการตอหลอดไฟแบบขนาน 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง ปญหาชวนคด

3. ตรวจแผนผงมโนทศน 8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………… 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………… 10. ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………

ลงชอ....................................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

235

ใบงานท 1 เรอง การตอหลอดไฟแบบอนกรมและการตอแบบขนาน

คาชแจง :ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามรถตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ทดลองและสรปผลเกยวกบการตอหลอดไฟแบบอนกรมและแบบขนานได 3. เปรยบเทยบความสวางของหลอดไฟทตอแบบอนกรมและแบบขนานได 4. บอกผลดของการตอหลอดไฟแบบขนาน วสด – อปกรณ 1. กลองใสถานไฟฉายพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 2. สายไฟพรอมแจคและคลปปากจระเข 1 ชด 3. หลอดไฟ 2 หลอด วธการทดลอง 1. ตอแบตเตอรกบหลอดไฟ 1 หลอดใหครบวงจร สงเกตความสวางของหลอดไฟ 2. นาหลอดไฟสองหลอดตอเรยนกน แลวนาไปตอเขากบแบตเตอร ดงภาพ เปรยบเทยบความสวางของหลอดไฟกบครงแรก บนทกผล

การตอหลอดไฟแบบอนกรม 3. นาหลอดทงสองมาตอเขาดวยกนใหมโดยตอขวทงสองของหลอดไฟหลอดหนงครอมขวทงสองของอกหลอดหนง แลวจงนาไปตอกบแบตเตอร ดงภาพ เปรยบเทยบความสวางของหลอดไฟเมอตอทงสองแบบ บนทกผล

การตอหลอดไฟแบบขนาน

236

คาถามกอนการทดลอง 1.การทดลองนมวตถประสงคอะไร............................................................................................. ................................................................................................................................................ 2.ถานกเรยนตอแบตเตอรกบหลอดไฟ 1 หลอด ใหครบวงจรแลว นกเรยนคดวามการเปลยนแปลงอยางไร.................................................................................................................................... 3. ถานกเรยนนาหลอดไฟ 2 หลอด มาตอเรยงกน แลวนาตอเขากบแบตเตอรนกเรยนคดวาหลอดแตละหลอดมความสวางมากหรอนอยกวาการตอหลอดไฟเพยงหลอดเดยว ................................................................................................................................................ 4. ถานกเรยนนาหลอดไฟ 2 หลอดมาตอใหม โดยตอขวทงสองของหลอดไฟหลอดหนงครอมขวทงสองของอกหลอดหนง นกเรยนคดวา ความสวางของหลอดทงสองเปรยบเทยบกบความสวางของหลอดไฟเหมอนกบความสวางของหลอดไฟทตอตามขอ 2 หรอไมอยางไร ................................................................................................................................................. ตารางบนทกผลการทดลอง การตอหลอดไฟ ความสวางของหลอดไฟ ตอ 1 หลอด ตอ 2 หลอดแบบเรยงกน ตอ 2 หลอดแบบครอมขว

คาถามหลงกาทดลอง 1.จากการทดลอง เมอตอแบตเตอรกบหลอดไฟ 1 หลอด 2 หลอด แบบเรยงลาดบและ 2 หลอด แบบครอมขวกน จะไดผลเปนอยางไร ตรงตามทคาดคะเนไวหรอไม………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. 2 . ก า ร ท ด ล อ ง น ส ร ป ผ ล ไ ด ว า อ ย า ง ไ ร .................................................................................................................................................... ………………………………….………………………………………………………………………… 3. การตอหลอดไฟแบบเรยงกนและครอมขวกน แบบใดมกระแสไฟฟาผานไสหลอดไดมากกวา . ทราบไดอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

237

4. การตอหลอดไฟ 2 หลอดแบบเรยงกนและครอมขวกน มผลตอความตานทานไฟฟาทงวงจรหรอไม ทราบไดอยางไร ............................................................................................................................................. 5. เมอตอหลอดไฟ 2 หลอด แบบเรยงลาดบหรออนกรม แลวตอเขากบสายไฟในบานถาไสหลอดไฟหลอดหนงขาด นกเรยนคดวาหลอดไฟทเหลอจะสวางหรอไม เพราะเหตใด ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 6. เมอตอหลอดไฟ 2 หลอด แบบเรยงลาดบหรออนกรม แลวตอเขากบสายไฟในบานถาไสหลอดไฟหลอดไมขาด นกเรยนคดวาจะเปดหรอปดหลอดไฟดวงเดยว จะทาไดหรอไม เพราะเหตใด ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 7. เมอตอหลอดไฟ 2 หลอด แบบขนาน แลวตอเขากบสายไฟในบาน ถาหลอดไฟหลอดหนงขาด นกเรยนคดวาหลอดไฟทเหลอจะสวางหรอไม เพราะเหตใด .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 8. เมอตอหลอดไฟ 2 หลอด แบบขนาน แลวตอเขากบสายไฟในบาน ถาหลอดไฟหลอดไมขาด นกเรยนคดจะเปดหรอปดหลอดไฟเพยงดวงเดยวจะทาไดหรอไม เพราะเหตใด .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

238

ใบงานท 2 เรอง ปญหาชวนคด

คาชแจง: จงตอบโจทยปญหาตอไปนพรอมแสดงวธทา 1. นาลวดทมความตานทานสนละ 10 โอหม มาตออนกรมกน 2 เสน จะไดคาความตานทาน รวมเปนเทาใด .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2. ความตานทานรวมระหวาง A กบ B คอ เทาใด ............................................................................ ............................................................................ .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

239

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 6 หนวยเรยนรท 3 ไฟฟา เรอง กฎของโอหม เวลา 1 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง การสบคนขอมล การอภปราย เกยวกบการใชเครองใชไฟฟาในชวตประจาวนอยางถกตอง ประหยดและคมคา 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. ใหนกเรยนสามารถอธบายความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟากระแสไฟ ฟาและความตานทานไฟฟาและคานวณหาคาทเกยวของได 2.2 จดประสงคนาทาง - อธบายเกยวกบกฎของโอหมได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก เมออณหภมของตวนาคงท อตราสวนระหวางความตางศกยไฟฟาทปลายทงสองของตวนาตอการไหลของกระแสไฟฟาในตวนาจะคงทและเทากบความตานทานของตวนานน เรยกวา กฎของโอหม 4. เนอหาสาระ - กฎของโอหม 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ 1. ครนานกเรยนเขาสบทเรยนวา กระแสไฟฟา ความตางศกยไฟฟาและความตานทานเปนสงทเราพดถงหรอเกยวของดวยกนตลอดเวลาจนเปนสงปกตสาหรบนกเรยน

2. ครถามนกเรยนวา กระแสไฟฟา ความตางศกยไฟฟาและความตานทานไฟฟาม ความสมพนธกนหรอไม

5.2 ขนสารวจและและรวบคน - ครแจกใบงานท 1 เรอง กฎของโอหม โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรม

ภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป

240

1. ใหนกเรยนทไดจากขนสารวจและรวบรวมขอมลอภปรายกนภายในกลม 2. ตวแทนกลมตางๆนาเสนอขอมลของกลมตอสมาชกในหองเรยน 3. นกเรยนชวยกนอภปรายเพอหาขอสรปแลวบนทกผลไวบนกระดานดา 5.4 ขนขยายความร - นกเรยนคดวาผลจะเปนเชนไร ถาตอวงจรเหมอนดงในในขนสารวจและรวบรวมขอมลทาการทดลองเชนเดมเพยงแตเปลยนความตานทาน แตคาแรงเคลอนทมคาคงท 5.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองกฎของโอหม 2. ตรวจคาถามเพมเตม 6. สอการเรยนการสอน 1. วสด – อปกรณทใชในการทดลอง (ตอกลม) 2. ใบความร 1 เรอง กฎของโอหม 3. ใบงานท 1 เรอง กฎของโอหม 7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองกฎของโอหม 2. ตรวจใบงาน คาถามเพมเตม 8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

241

9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10. ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….. ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

242

ใบงานท 1 เรอง กฎของโอหม

คาชแจง:ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามรถตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ทดลองและสรปผลเกยวกบกฎของโอหมได 3. เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟากบกระแสไฟฟาได วสด – อปกรณ 1. กลองใสถานไฟฉายพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 2. สายไฟพรอมแจคและคลปปากจระเข 1 ชด 3. โวลตมเตอร 1 เครอง 4. แอมมเตอร 1 เครอง 5. หลอดไฟ 1 หลอด 6. ตวตานทานคาใดๆ 1 ชด วธการทดลอง 1. นกเรยนตอวงจรดงภาพ 2. วดความตางศกยไฟฟา V ครอมความตานทาน R และวดคากระแสไฟฟาทไหลผาน ความตานทาน พรอมทงบนทกผลการทดลอง 3. ทาการทดลองเชนเดยวกน แตปรบคาแรงเคลอนทของแหลงกาเนดไฟฟา E ใหมคาเพมขนเรอยๆอก 3-4 คาและทกครงทคา E ตางๆจะตองอานคากระแสไฟฟาและความตางศกยไฟฟาทครอมตวตานทาน พรอมทงบนทกผล (ใบงานท 1) 1. เขยนกราฟแสดงความตางศกยไฟฟากบกระแสไฟฟา 2. หาความชนของกราฟหรออตราสวนระหวางความตางศกยไฟฟากบกระแสไฟฟา 3. อานคาความตานทานจากตวตานทาน แลวนาไปเปรยบเทยบความชนของกราฟ

243

คาถามกอนการทดลอง 1. วตถประสงคของกจกรรมน คอ อะไร................................................................................... 2. เมอเพมจานวนถานไฟฉาย คากระแสไฟฟาทอานไดจากแอมมเตอรเปลยนแปลงหรอไมอยางไร.................................................................................................................................................. 3. เมอเพมจานวนถานไฟฉาย คาความตางศกยไฟฟาทอานไดจากโวลตมเตอรเปลยนแปลงหรอไม อยางไร....................................................................................................................................... ตารางบนทกผลการทดลอง

จานวนถานไฟฉาย

(กอน)

คาทอานไดจากแอมมเตอร (แอมแปร)

คาทอานไดจากโวลตมเตอร

(โวลต)

อตราสานระหวางคาทอานไดจากโวลตมเตอรกบคาทอานไดจากแอม

มเตอร 1

2

3

4

คาถามหลงการทดลอง 1. เมอเพมจานวนถานไฟฉาย คากระแสไฟฟาทอานไดจากแอมมเตอรเปลยนแปลงหรอไม อยางไร เพราะเหตใดจงเปนเชนนน ตรงกบทคาดคะเนไวหรอไม................................................................... .................................................................................................................................................... 2. เมอเพมจานวนถานไฟฉาย คากระแสไฟฟาทอานไดจากโวลตมเตอรเปลยนแปลงหรอไมอยางไร เพราะเหตใดจงเปนเชนนน ตรงกบทคาดคะเนไวหรอไม.................................................................... .................................................................................................................................................... 3. เมอเพมจานวนถานไฟฉาย อตราสวนระหวางคาทอานไดจากโวลตมเตอรกบคาทอานไดจากแอมมเตอรมคาเทากนหรอไม อยางไร............................................................................................. 4. กราฟความสมพนธระหวางความตางศกยไฟฟากบกระแสไฟฟามลกษณะอยางไร.........................

244

ใบความรท 1 เรองกฎของโอหม กฎของโอหม เมออณหภมคงท อตราสวนระหวางความตางศกยกบกระแสไฟฟาของตวนาอนหนงยอม คงทเสมอ ซงเขยนเปนความสมพนธไดวา

RI

V

หรอ IRV เมอ V แทนความตางศกยไฟฟา มหนวยเปนโวลต I แทนกระแสไฟฟา มหนวยเปนแอมแปร R แทนความตานทาน มหนวยเปนโอหม คาถามเพมเตม คาสง จงตอบคาถามตอไปนพรอมแสดงวธทา 1. หลอดไฟมความตางศกยระหวางขว 50 โวลต ไสหลอดมความตานทาน 100 โอหม จะมกระแสไฟฟาไหลผานกแอมแปร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………… 2. ลวดตานทานเสนหนง เมอนามาตอกบเซลลไฟฟา มกระแสไฟฟาผานลวดความตานทานนน 0.4 แอมแปร และมความตางศกยทปลายทงสองของลวดความตานทาน 2.0 โวลต ความตานทานนเทากบเทาใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

245

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 7 หนวยเรยนรท 3 ไฟฟา เรอง วงจรไฟฟาในบาน เวลา 2 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง การสบคนขอมล อภปราย และอธบายหลกการตอวงจรไฟฟาในบานและการออกแบบตดตงอปกรณในวงจรไฟฟาในบานไดอยางถกตองปลอดภยและประหยด 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. ใหนกเรยนสามารถอธบายเกยวกบการตอวงจรไฟฟาได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. ทดลองและสรปผลการทดลองเกยวกบการตอวงจรไฟฟาได 2. บอกความแตกตางระหวางความหมายของวงจรปดและวงจรเปดได 3. นาความรเรองการตอวงจรไฟฟาไปใชในชวตประจาวนได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก วงจรไฟฟา คอ เสนทางทกระแสไฟฟาไหลผาน สายไฟ สะพานไฟ สวตซและเครองใชไฟ ฟา ตามลาดบ แลวจงไหลกลบทางสายกลาง วงจรปด คอ วงจรไฟฟาทมกระแสไฟฟาไหลผานครบวงจร วงจรเปด คอ วงจรไฟฟาทไมมกระแสไฟฟาไหลผาน 4. เนอหาสาระ 1. ความหมายของวงจรไฟฟา วงจรปด และวงจรเปด 2. อปกรณเปนสวนประกอบของวงจรไฟฟา 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา วงจรปดและวงจรเปดแตกตางกนอยางไร 5.2 ขนสารวจและและรวบรวมขอมล - ครแจกใบงานท 1 เรอง วงจรปดและวงจรเปด โดยใหใหนกเรยนรวมกนศกษากจกรรมภายในกลมและใหนกเรยนดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง ตอบคาถามทายการทดลอง

246

5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอธบายผลการทดลอง อภปรายผลและลงขอสรปผลการทดลองหนาชนเรยน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป 5.4 ขนขยายความร 1. ครสนทนากบนกเรยนวา บางครงจะมกระแสไฟฟาในวงจรมาก เชน ในกรณทเกดการลดวงจร การทมกระแสไฟฟาไหลในวงจรมาก ทาใหเกดความรอน อาจทาใหเกดไฟไหมได นกเรยนมวธการออกแบบและตดตงอปกรณอยางไรจงจะทาใหเกดความปลอดภยและเหมาะสมกบการใชงาน (ทงชวงใหนกเรยนคด) 2. ใหนกเรยนศกษาวธออกแบบและตดตงเครองใชไฟฟาทถกตอง ปลอดภย เหมาะสม รวมทงการนาไปใชประโยชน จากเอกสารทครจดเตรยมไวให (ใบงานท 2) 3. ใหแตละกลมรวมกนอภปรายเพอหาขอสรปทถกตองจากขอมลทนกเรยนแตละคนศกษามา 6. สอการเรยนการสอน 1. วสด – อปกรณทใชในการทดลอง (ตอกลม) 2. ใบความร 1 เรอง การตอวงจรไฟฟาในบาน 3. ใบงานท 1 เรอง วงจรปดและวงจรเปด 4. ใบงานท 2 เรอง การตอวงจรไฟฟาในบาน 7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองวงจรปดและวงจรเปด 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง การตอวงจรไฟฟาในบาน 8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

247

9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ................................................................................................................................................ ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….

9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน .................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป .................................................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………. 10. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

248

ใบงานท 1 เรอง วงจรปด และวงจรเปด

คาชแจง:ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามรถตงสมมตฐานจากปญหาทกาหนดใหได 2. ทดลองและสรปผลเกยวกบการตอวงจรไฟฟาได 3. บอกความแตกตางระหวางความหมายของวงจรปดและวงจรเปดได 4. นาความรเรองการตอวงจรไฟฟาไปใชในชวตประจาวนได วสด – อปกรณ 1. กลองใสถานไฟฉายพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 2. สายไฟพรอมแจคและคลปปากจระเข 1 ชด 3. สะพานไฟ 1 ชด 4. ฟวส 1 เสน 5. สวตซ 1 ตว 6. หลอดกไฟ 1 หลอด วธการทดลอง

1. ตอถานไฟฉายเขากบสะพานไฟสวตซและหลอดไฟเปนวงจร โดยสะพานไฟและสวตซยกโคงไวดงภาพ 2. ดนคนโยกของสะพานไฟลงไปใหตอกบสายไฟทโยงมาจากแบตเตอร สงเกตวาหลอดไฟสวางหรอไม

3. กดสวตซ สงเกต หลอดไฟสวางหรอไม 4. ยกสะพานไฟขน แลวปลดฟวสเสนใดเสนหนงออก ดนคนโยกของสะพานไฟลงไปเชนเดม สงเกตความสวางของหลอดไฟ

คาถามกอนการทดลอง 1. การทดลองนมวตถประสงคอะไร............................................................................................. 2. จงคาดคะเนผลการทดลองตอไปน 2.1 เมอยงไมดนคนโยก จะมกระแสไฟฟาไหลผานในวงจรหรอไม ทราบไดอยางไร ..... .............................................................................................................................................. 2.2 เมอดนคนโยกลงแลว จะมกระแสไฟฟาไหลในวงจรหรอไม ทารบไดอยางไร ....................................................................................................................................................

249

2.3 เมอกดสวตซ จะมกระแสไฟฟาไหลในวงจรหรอไม ทราบไดอยางไร ............................................................................................................................................. 2.4 เมอปลดฟวสออก 1 เสน ยงมกระแสไฟฟาไหลในวงจรไฟฟาสวนใดหรอไม ........................................................................................................................................... ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง ความสวางของหลอดไฟ เมอดนคนโยกของสะพานไฟ

เมอกดสวตซ

เมอปลดฟวสออก 1 เสน

คาถามหลงกาทดลอง 1.เมอดนคนโยกของสะพานไฟ มกระแสไฟฟาไหลในวงจรหรอไม ทราบไดอยางไร ตรงกบทคาดคะเนไวหรอไม...................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2. ถายกสวตซ นกเรยนคดวาหลอดไฟสวางหรอไม........................................................................... 3. วงจรไฟฟาทมกระแสไฟฟาไหลครบวงจรเรยกวา วงจรปดหรอวงจรเปด.......................................... ……………………………………….…………………………………………………………………… 4. วงจรเปด คอ ............................................................................................................................. 5. ถายกสะพานไฟจะทาใหวงจรเปนอยางไร.................................................................................... 6. ถากดสวตซเพอเปดไฟจะทาใหวงจรเปนอยางไร........................................................................... ....................................................................................................................................................

250

ใบความรท 1 เรอง หลกการตอวงจรไฟฟาในบาน

วงจรไฟฟาไฟฟา วงจรไฟฟา เปนเสนทางทกระแสไฟฟาไหลผานไดครบรอบในวงจรไฟฟา โดยกระแสไฟฟาไหลผาน สายไฟ สะพานไฟ สวตซ และเครองใชไฟฟาตามลาดบ แลวจงไหลกลบทางสายกลาง วงจรปด คอ วงจรไฟฟาทมกระแสไฟฟาไหลผานครบวงจร วงจรเปด คอ วงจรไฟฟาทไมมกระแสไฟฟาไหลผาน สญลกษณสวนประกอบตางๆในการตอวงจรไฟฟา

251

อปกรณทใชในวงจรไฟฟา สายไฟฟา เปนอปกรณทใชสงพลงงานไฟฟาจากทหนงไปยงอกทหนง โดยใชวตถทมสมบตของการเปนตวนาไฟฟาทาเปนสายไฟฟา และมฉนวนไฟฟาทไมยอมใหกระแสไฟฟาผานได ซงทามาจากพวซหรอยางหมผวนอกไวปองกนไฟฟาลดวงจรเมอสายไฟแตะกน สายไฟฟาตางชนดและตางขนาดกนยอมใหกระแสไฟฟาไหลผานไดในปรมาณทแตกตางกน สายไฟสามารถจาแนกตามการใชประโยชนได 2 ประเภท ดงน 1. สายไฟแรงสง เปนไฟเปลอยหรอไมมฉนวนหมสายเกลยว ใชสงพลงงานไฟฟาจากทหนงไปยงอกทหนง 2. สายไฟบาน เปนสายไฟทมฉนวนหม จาแนกไดเปน 2 ชนดตามลกษณะของสายไฟดงน 2.1 สายออน เปนสายไฟทมลวด ทองแดงขนาดเลกหลายเสนรวมกน มฉนวนหม 2.2 สายแขง เปนสายไฟฟาทมลวด ทองแดงเสนเดยว และมฉนวนหม

สายไฟฟา

252

ฟวส (fuse) เปนอปกรณสาคญในวงจรไฟฟา ทาหนาทปองกนไมใหกระแสไฟฟาไหลในวงจรไฟฟามากเกนไปหรอปองกนการเกดไฟฟาลดวงจร โดยฟวสจะรอนและละลายขาดออกจากกนทนท เปนการตดวงจรไฟฟา

ฟวสมสมบตดงน 1. ความรอนทาใหฟวสหลอมละลายได 2. ฟวสขนาดใหญหลอมละลายไดชากวาฟวสขนาดเลก 3. เมอใหความรอนและใชเวลาเทากน ฟวสจะหลอมละลาย ขณะทลวดเหลกและลวดทองแดงทมขนาดเทากบฟวสไมหลอมละลาย 4. ฟวสมจดหลอมเหลวตากวาลวดเหลกและลวดทองแดง ฟวสเปนโลหะผสมระหวางตะกว ดบกและบสมท มจดหลอมเหลวตา ฟวสมหลายขนาดตามปรมาณกระแสไฟฟาทตองการควบคม ดงน 1. ฟวสเสน นยมใชตามบานเรอน ใชกบสะพานไฟทแผงไฟรวม 2. ฟวสแผน ปลายทงสองขางมขอเกยว ใชทแผงไฟรวมในวงจร ไฟฟารวมของอาคารใหญๆ เชน โรงงาน โรงเรยน เปนตน 3. ฟวสกระเบอง ลกษณะเปนขวดกระเบองใชทแผงไฟรวมในบาน 4. ฟวสหลอด เปนเสนโลหะเลกๆ บรรจอยในหลอดแกว นยมใช ในวงจรไฟฟาของเครองใชไฟฟา เชน วทย โทรทศน เปนตน ฟวสทใชตามบานมขนาด 5, 8, 10, 16 และ 32 แอมแปร ควรเลอกขนาดของฟวสใหเหมาะสมกบปรมาณไฟฟาทใช ถาใชฟวสขนาด 10 แอมแปรจะยอมใหกระแสไฟฟาผานสงสด 10 แอมแปร ถากระแสไฟฟาเกนขนาดของฟวส ฟวสจะหลอมละลาย ในการเลอกใชฟวสเพอใชกบวงจรไฟฟาในบานควรคานวณหาคากระแสไฟฟาทไหลผานเครองใชไฟฟาในบานทงหมด แลวนาขอมลจากการคานวณไดไปใชในการเลอกซอฟวส ดวยสตรคานวณหาคากระแสไฟฟา ดงน

I = V

P

เมอ I = กระแสไฟฟาทไหลผาน (A) P = กาลงไฟฟาของเครองใชไฟฟา (W) V = ความตางศกยไฟฟา (V) ตวอยางท 3 เครองใชไฟฟาในบานหลงหนงมหลอดไฟฟา 60 วตต 6 ดวง หมอหงขาง 1,000 วตต เตารดไฟฟา 750 วตต พดลม 50 วตต โทรทศน 100 วตต ควรใชฟวสทมขนาดเทาไร

ฟวส

253

วธคด กาลงไฟฟาของเครองใชไฟฟาทงหมด = (60x6)+1000+750+50+100 = 2260 W

จากสตร I = V

P

แทนคา I = 220

2260 = 10.27 แอมแปร

บานหลงนตองใชฟวสททนกระแสไฟฟาไดนอยทสด 11 แอมแปร เครองตดวงจรไฟฟาอตโนมต เปนฟวสอตโนมต ทาหนาทเชนเดยวกบฟวสคอตดวงจรเมอมกระแสไฟฟาไหลผานมากกวาปกต โดยอาศยหลกการของแมเหลกไฟฟาในการตดตอวงจร ซงตอกบสายไฟใหญทตอเขาบานหรอใชตอในวงจรของเครองใชไฟฟาทใชกระแสไฟฟาปรมาณมาก เชน เครองปรบอากาศ เปนตน

การใชเครองตดวงจรอตโนมตสามารถปรบตงใหใชงานไดโดยงาย เพยงดงสวตซกลบขนไปหลงปดอปกรณไฟฟาทเปนสาเหตทาใหกระแสไฟฟาไหลเกนในวงจรไฟฟา สะพานไฟ (cut-out) ทาหนาทควบคมวงจร ไฟฟาทงหมดหรอตอแยกเพอตดตอวงจรไฟฟาในสวน ตางๆ ของบาน และในการตดตอวงจรของสะพานไฟนน จะตดทงสองเสน โดยการใชสะพานไฟตอจากมาตรวด ไฟฟาเขากบวงจรไฟฟาในบาน ทสะพานไฟจะมฟวสอย ดวย 2 เสนวธใชสะพานไฟคอเมอตองการตดวงจรไฟฟา ในบานใหสบคนโยกซงทาจากฉนวนไฟฟาของสะพานไฟ ลง เมอตองการตอวงจรไฟฟาใหสบคนโยกของสะพานไฟ ขน และตองสบใหแนน ถาไมแนนจะเกดความรอนตรงจด สมผสอาจเกดไฟไหมได

รปแสดงเครองตดวงจรอตโนมตชนดตางๆ

รปแสดงการใชสะพานไฟควบคมกระแสไฟฟา ทตอแยกไปใชในสวนตางๆ ของบาน

สะพานไฟ

254

สะพานไฟทาใหเกดความสะดวกและปลอดภยในการตดตอวงจรไฟฟาไมใหไฟฟาไหลเขาไปในบรเวณทตองการซอมแซมหรอตดตงอปกรณไฟฟา จงตองเลอกใชสะพานไฟทมขนาดเหมาะสมกบความตางศกยและกระแสไฟฟาทไหลในวงจร สวตซ (switch) เปนอปกรณใชตดหรอตอวงจรไฟฟาในสวนทตองการ เชน ควบคมวงจรไฟฟาของหลอดไฟฟา การตอสวตซตองตอแบบอนกรมกบเครองใชไฟฟาและตอเชอมกบสายไฟ ดงรป สวนประกอบทสาคญของสวตซทใชในการตดหรอตอวงจรไฟฟามดงน 1. คาน เปนสวนทใชกดปด-เปด ซงทาดวยฉนวนไฟฟา 2. แผนโลหะใตคาน เชอมตอกบป มโลหะตดกบฐานสวตซ ชวยทาใหกระแสไฟฟาไหลครบวงจร 3. ขดลวดสปรง อยกลางคาน ชวยดนคานใหคางอยใน ดานทเปดหรอปดไฟ ประเภทของสวตซมหลายแบบ ทใชโดยทวไปจดจาแนกได 3 แบบดวยกน คอ 1. สวตซแบบธรรมดา ใชควบคมวงจรไฟฟาสวนหนงสวน ใดทใชปด เปดวงจรไฟฟาทควบคมหลอดไฟฟาเพยงหลอดเดยว 2. สวตซสองทาง ใชควบคมวงจรไฟ ฟาได 2 ทาง เมอมกระแสไฟฟาไหลผานในวงจรท 1 จะไมผานวงจรท 2 ใชปด-เปดวงจรไฟฟาทควบ

รปแสดงสวนประกอบและการสบคนโยกของสะพานไฟ

รปแสดงการตอสวตซแบบอนกรมเขากบวงจรของเครองใชไฟฟา

สวตซ

255

คมหลอดไฟฟาเพยงหลอดเดยวไดจาก 2 ตาแหนง เชน ไฟทบนไดบาน เปนตน 3. สวตซอตโนมต สามารถตดตอวงจร ไดเองเมอกระแสไฟฟาไหลผานมากเกนไป โดยไม ตองใชคนปด-เปด ใชตอกบสายไฟใหญกอนเขาบาน หรอใชตอกบเครองใชไฟฟาทใชกระแสไฟฟามากๆ เชน เครองปรบอากาศ เปนตน หลกการใชสวตซอยางปลอดภย มขอควรระวงดงน

1.ไมควรใชสวตซอนเดยวกนควบคมวงจรไฟฟาของเครองใชไฟฟาหลายเครอง เพราะ จะทาใหกระแสไฟฟา 2.ในเครองใชไฟฟาทใชกระแสไฟฟาผานมาก เชน เครองปรบอากาศควรใชสวตซ อตโนมต เปนตน เตารบและเตาเสยบ เปนอปกรณทใชในการเชอมตอไฟฟาจากตวบานเขากบอปกรณไฟฟา ซงทาใหกระแสไฟฟาไหลผานเขาเครองใชไฟฟาได เตารบ เปนอปกรณไฟฟาทตดตงไวกบตวอาคารบานเรอนหรอโรงงาน โดยตอเขากบวงจรไฟฟา วธใชคอตองเชอมตอเขากบเตาเสยบใหแนน กระแสไฟฟาจะไหลผานเครองใชไฟฟาไดครบวงจรทาใหพลงงานไฟฟาเปลยนรปเปนพลงงานรปอนๆ ไดตามวตถประสงคของการใชงาน เตารบม 2 ชนด คอ ชนด 2 ตา และชนด 3 ตา มทงตากลมและตาเหลยม เตาเสยบ หรอทเรยกวา “ปลก” เปนอปกรณทตออยกบปลายสายไฟฟาของเครองใชไฟฟาหรออปกรณไฟฟา วธใชคอตองเสยบตอเขากบเตารบใหแนน เพอตอกบวงจรไฟฟา เตาเสยบม 2 ชนด คอ ชนดขาโลหะ 2 ขา และ 3 ขา ลกษณะของขาเตาเสยบมทงกลมและแบน

เตารบชนด 2 ตา เตารบชนด 3 ตา

เตารบและเตาเสยบ

เตาเสยบแบบขากลม เตาเสยบชนด 3 ขา เตาเสยบแบบขาแบน

256

หลกการเลอกใชเตารบและเตาเสยบ ควรพจารณาดงน 1. ทาดวยโลหะทไมเปนสนมงาย 2. ควรมพนทสมผสมากซงจะชวยในการนาไฟฟาไดด 3. ฉนวนทหมทาจากพลาสตกทมคณภาพไมแตกหกงาย 4. เลอกขนาดใหเหมาะสมกบกระแสไฟฟาทไหลผานเขาเครองใชไฟฟา ขอควรระวงในการใชเตารบและเตาเสยบเพอความปลอดภย มดงน 1. ไมควรใชเครองใชไฟฟาหลายชนดกบเตารบอนเดยวกน 2. ขณะใชงานตองเสยบเตาเสยบเขากบเตารบใหแนนสนท ถามชองวางบรเวณรอยตอจะเกดความตานทานและความรอนสง 3. การดงเตาเสยบออกจากเตารบเมอเลกใชงาน ใหดงทตวเตาเสยบ ไมดงทสายไฟ จงจะปลอดภย วงจรไฟฟา หมายถงเสนทางทกระแสไฟฟาไหลผาน โดยกระแสไฟฟาจะไหลผานสายไฟ สะพานไฟ สวตซ และเครองใชไฟฟา ตามลาดบ แลวไหลกลบทางสายกลาง วงจรไฟฟาแบงเปน 2 ประเภท คอ วงจรปด และวงจรเปด

รปแสดงการเสยบเตาเสยบเขากบเตารบ

รปแสดงการเสยบเตาเสยบเขากบเตารบ

การตอวงจรไฟฟา

257

วงจรปด เปนวงจรทมกระแสไฟฟาไหลครบวงจร การกดสวตซเพอเปดไฟเปนการทาใหเกดวงจรปด หลอดไฟฟาจงสวางได วงจรเปด เปนวงจรทไมมกระแสไฟฟาไหลผาน การกดสวตซเพอปดไฟเปนการทาใหเกดวงจรเปด หลอดไฟฟาจะดบ การยกสะพานไฟและการปลดฟวสออกกเปนการทาใหเกดวงจรเปดเชนเดยวกน ซงไดศกษาในหวขอสวตซ ฟวส และสะพานไฟมาแลว ไฟฟาทใชตามบานเปนไฟฟากระแสสลบ ซงจะไหลกลบไปมาอยางรวดเรว สายไฟทตอเขาบานม 2 สาย คอ สายมศกยหรอสายมไฟ และสายกลางทมศกยไฟฟาเปนศนยเมอเทยบกบสายดน

การไหลของกระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาใน 100

1 วนาทแรก กระแสไฟฟาไหลเขาทางสายม

ศกยและจะไหลกลบทางสายกลางใน100

1 วนาทถดมา กระแสไฟฟาจะไหลเขาทางสายกลาง และไหล

กลบออกทางสายมศกยสลบกนไปอยางรวดเรว ซงเรยกวา ไฟฟากระแสสลบ ในการตออปกรณและเครองใชไฟฟาในวงจรไฟฟานนจะแทนดวยสญลกษณ ซงนกเรยนจะไดศกษาจากตารางตอไปน

258

ตารางแสดงสญลกษณในวงจรไฟฟา

ชอ สญลกษณ ชอ สญลกษณ สวตซ ความตานทาน เซลลไฟฟา ฟวส หลอดไฟฟา แอมมเตอร โวลตมเตอร แหลงกาเนดไฟฟา แบลลสต สตารตเตอร

กระแสไฟฟา ความตานทานภายนอก ความตานทานภายใน ความตางศกยไฟฟา กาลงไฟฟา แรงเคลอนไฟฟา พลงงานไฟฟา เวลา

I

R r

V

P

E

W t

การตอวงจรไฟฟาอยางงาย ม 2 แบบ ดงน 1. แบบอนกรม เปนการตอเรยงลาดบกนไปในวงจรไฟฟา เชน หลอดไฟฟาหลอดท 1 ตอกบหลอดท 2 และหลอดท 3 เรยงลาดบกน ถาหลอดใดหลอดหนงไสหลอดขาด ไฟจะดบทกหลอด เมอแยกขวไฟฟาออกจากกนจะเปนเสนตรงตอกน ยงตอยงเพมความยาวของวงจรไฟฟา

259

2. แบบขนาน เปนการตอแบบรวมขวเขาดวยกนในวงจรไฟฟา เชน ตอหลอดไฟฟา 3 หลอดแบบขนาน ดงรป เมอไสหลอดหนงหลอดใดขาดหลอดอนยงใชได เมอแยกขวไฟฟาออกจากกนจะไมเปนเสนตรงตอกน ยงตอยงเพมความกวางของวงจรไฟฟา ในการตอวงจรไฟฟาในบานจงตองเลอกตอระหวางสวนท เ ปนอปกรณไฟฟากบเครองใชไฟฟาเขากบวงจรไฟฟาใหถกตอง สะดวก และปลอดภย วงจรไฟฟา ประกอบดวย 2 สวน ดงน สวนท 1 วงจรภายใน เปนสวนทอยภายในเซลลไฟฟา เชน ในแบตเตอร ในเซลลถานไฟฉาย ซงจะมคาความตานทานไฟฟาอยดวย เรยกวา “ความตานทานภายใน” วงจรในคดจากขวลบของเซลลไฟฟาผานความตานทานภายในของเซลลมายงขวบวกของเซลล สวนท 2 วงจรภายนอก เปนสวนทอยระหวางขวของเซลลไฟฟา ซงจะตอกบอปกรณหรอเครองใชไฟฟาตางๆ ซงเครองใชหรออปกรณตางๆ ทนามาตอในวงจรจะมความตานทาน เรยกวา “ความตานทานภายนอก” มายงขวลบของเซลลไฟฟา ดงรป การตอเครองใชไฟฟาในวงจรไฟฟาภายในบาน เครองใชไฟฟาตางๆ เชน หมอหงขาง เครองซกผา เตารด ต เยน ควรตอแบบขนานเพอทวาถามอปกรณหรอเครองใชไฟฟาสวนหนงสวนใดเสยไป อปกรณหรอเครองใชไฟฟาอนๆ กยงคงใชงานได

260

ใบงานท 2 หลกการตอวงจรไฟฟาภายในบาน ใหนกเรยนบนทกผลการศกษาวธการออกแบและตดตงเครองใชไฟฟาทถกตองและปลอดภย ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

261

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 8 หนวยเรยนรท 3 ไฟฟา เรอง เครองใชไฟฟาในบาน เวลา 1 คาบ ................................................................................................................................................... 1. ผลการเรยนรทคาดหวง การสบคนขอมล และอภปรายเกยวกบการใชเครองใชไฟฟาในชวตประจาวนอยางถกตอง ประหยดและคมคา 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. ใหนกเรยน อธบายและจาแนกประเภทของเครองใชไฟฟาในชวตประจาวนได 2. นกเรยนเลอกเครองใชไฟฟาในชวตประจาวนไดถกตอง ปลอดภย ประหยด และคมคา 2.2 จดประสงคนาทาง 1. บอกความหมายของเครองใชไฟฟาได 2. ปอกการเปลยนรปพลงงานของเครองใชฟาในบานได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก เครองใชไฟฟาสามารถเปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานรปอนๆตามความตองการได เชน เปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสง พลงงานแสง พลงงานความรอน และพลงงานเสยง 4. เนอหาสาระ - การเปลยนรปพลงงานของเครองใชไฟฟา 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา พลงงานไฟฟาเปลยนรปเปนพลงงานอะไรไดบาง 5.2 ขนสารวจและและรวบรวมขอมล - นกเรยนทากจกรรมใบงานท 1 เรอง การเปลยนรปของพลงงาน 5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมาอธบายผลการทากจกรรม หนาชนเรยน 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรป

262

5.4 ขนขยายความร - ใหนกเรยนศกษาใบความรท 1 เรอง เครองใชไฟฟา แลวตอบคาถามใบงานท 2

5.5 ขนประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรองการเปลยนรปของพลงงาน 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง เครองใชไฟฟา 6. สอการเรยนการสอน 1. ตรวจใบงานท 1 เรองการเปลยนรปของพลงงาน 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง เครองใชไฟฟา 7. การวดผลและประเมนผล

1. ตรวจใบงานท 1 เรองการเปลยนรปของพลงงาน 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง เครองใชไฟฟา 8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………….

263

9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

264

ใบงานท 1 เรอง การเปลยนรปของพลงงานไฟฟา คาชแจง: ใหนกเรยนรวมมอกนศกษาและดาเนนการทดลอง บนทกผลการทดลอง สรปผลการ ทดลองและตอบคาถามทายการทดลอง จดประสงคการเรยนร 1. บอกความหมายของเครองใชไฟฟาได 2. บอกการเปลยนรปของพลงงานของเครองไฟฟาภายในบานได วสด – อปกรณ - เครองใชไฟฟา 9 ชนด วธการทดลอง

- ใหนกเรยนสารวจเครองใชไฟฟาในบานมา 10 ชนด แลวระบการเปลยนรปของพลงงาน ไฟฟา คาถามกอนการทดลอง 1. การทดลองนมวตถประสงคอะไร................................................................................................ .................................................................................................................................................... 2. นกเรยนคดวาเครองใชไฟฟาในบานมการเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานอะไรบาง .................................................................................................................................................... 3. เมอใสถานไฟฉาย 2 กอน นกเรยนคดวาความตางศกยระหวางขวบวกและขวลบเปนเทาใด .................................................................................................................................................... ตารางบนทกผลการทดลอง

ชนดของเครองใชไฟฟาในบาน การเปลยนรปของพลงงานไฟฟา 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

265

คาถามหลงกาทดลอง 1. เครองใชไฟฟาทนกเรยนไปสารวจ มการเปลยนแปลพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสงหรอไม ไดแกอะไรบาง………………………………………………………………………………..…………… .............................................................................................................................................. 2. เครองใชไฟฟาทนกเรยนไปสารวจ มการเปลยนแปลพลงงานไฟฟาเปนพลงงานความรอน หรอไม ไดแกอะไรบาง……………………………………………………………………………………….. ................................................................................................................................................. 3. เครองใชไฟฟาทนกเรยนไปสารวจ มการเปลยนแปลพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง หรอไม ไดแกอะไรบาง………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................ 4. เครองใชไฟฟาทนกเรยนไปสารวจ มการเปลยนแปลพลงงานไฟฟาเปนพลงงานกลหรอไม ไดแกอะไรบาง……………………………………………………………………………………………….. ................................................................................................................................................. 5.เครองใชไฟฟา คออะไร............................................................................................................ .................................................................................................................................................

266

ใบความรท 1 เรอง เครองใชไฟฟา

เครองใชไฟฟา เครองใชไฟฟา คอ เครองมอทเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานรปแบบตางๆ เชน พลงงาน แสง พลงงานความรอน พลงงานเสยง พลงงานกล เปนตน เครองใชไฟฟาทใหแสงสวาง อปกรณไฟฟาทเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสงสวาง คอ หลอดไฟฟา หลอดไฟฟาทใชในบานแบงออกเปน 2 ชนด ดงน 1. หลอดไฟธรรมดาหรอหลอดชนดไส นกวทยาศาสตร ทอมส แอลวา เอดสน เปนผประดษฐหลอดไฟฟาใชเปนครงแรก ดวยการใชคารบอนเปนไสหลอด และไดพฒนาปรบปรงมาถงปจจบนทใชวตถชนดอนทาเปนไสหลอด หลอดไฟธรรมดามสวนประกอบดงน 1.1 หลอดแกว ทนความรอนไดด ไมแตกงาย ภายในเปนสญญากาศ บรรจไนโตรเจนและแกสอารกอนเลกนอยชวยปองกนการระเหดและไสหลอดระเบด 1.2 ไสหลอด ทาดวยโลหะทงสเตน มความตานทานไฟฟาสง จดหลอมเหลวสง หางาย ราคาถก เทอกระแสไฟฟาไหลผานไสหลอดจะเกดความรอนสงจนเปลงแสงสวางออกมาได ทฉลากหรอบนแผนปายจะมขอมลระบลกษณะเฉพาะของหลอดไฟ เชน กาลงไฟฟา ใหสงเกตจานวนวตต (W)ทหลอด เปนตน 2. หลอดเรองแสงหรอหลอดฟลออเรสเซนต เปนหลอดทมประสทธภาพในการเปลยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสงไดสงกวาหลอดไฟธรรมดา ใหความสวางมากกวาหลอดไฟธรรมดาประมาณ 5 เทามอายการใชงานมากกวาหลอดไฟธรรมดา 8 เทา และชวยประหยดพลงงานไดมากกวาเมอเทยบกบหลอดชนดไสทกาลงไฟฟาเทากน สาวนประกอบของหลอดฟลออเรสเซนตมดงน 2.1 ตวหลอดและขวหลอด ตวหลอดทาดวยแกวทนความรอนภายในเปนสญญากาศ บรรจไอปรอทและแกสอารกอนเลกนอย มขว 2 ขว ทขวไฟฟาทงสองมไสหลอดททาจากทงสเตน ผวดานในของหลอดฉาบไวดวยสารเรองแสง(fluorescent coating)เปนสารเคมทเปลงแสงไดเมอกระทบกบรงสอลตราไวเลตสารทฉาบไวขางหลอดตางชนดกนใหสของแสงแตกตางกน เชน ถาฉาบดวยแมกนเซยม ทงสเตน เรองแสงใหสทองแกมฟา ถาฉาบดวยซงคซลเกตใหแสงสเขยว เปนตน 2.2 สตารตเตอร ทาหนาทเปนสวตซตดไฟอตโนมต อาศยหลกการขยายตวของโลหะคเมอไดรบความรอน เมอเปดสวตซกระแสไฟฟาจะไหลจากแผนโลหะผานแกสอารกอนในครอบแกวไปยงโลหะตวนาทปลายอกขางหนง ขณะทกระแสไฟฟาไหลผานแกสอารกอนจะทาใหเกดประกายไฟขนมา และทาใหแผนโลหะครอนขนแลวงอมาแตะกบอกขวหนงได ทาใหกระแสไฟฟาไหลผานแผนโลหะทง

267

สองไปสขวหลอดโดยไมผานแกสอารกอน จนกระทงหลอดไฟตดสวาง ความรอนบนแผนโลหะจะลดลง ทาใหแผนโลหะทงสองแยกออกจากกน 2.3 แบลลสต มลกษณะโครงสรางคลายหมอแปลงไฟฟา คอ มขดลวดพนอยบนแกนเหลก ทาหนาทเหนยวนาทาใหเกดความตางศกยสงทขวหลอด จนทาใหอเลกตรอนอสระทอยในหลอดเคลอนทไปชนไอปรอททบรรจในหลอด แลวทาใหเกดรงสอลตราไวโอเลตทาใหสารเรองแสงทเคลอบอยบนหลอดเกดการเรองแสงขน การทางานของหลอดฟลออเรสเซนต คอ เมอกดสวตซเพอเปดไฟหรอปดวงจรไฟฟาสตารตเตอรจะตอวงจรไฟฟาอยางรวดเรว ทาใหแบลลสตมความตางศกยสง ขณะเดยวกนขวไฟฟาทมกระแสไฟฟาไหลผานไสหลอดทงสองโดยไมผานสตารตเตอร สตารตเตอรตดวงจรไฟฟาทาใหไสหลอดทงสองดบ แตมกระแสไฟฟาไหลผานไสหลอดทงสองได ทาใหอเลกตรอนมงเขาชนกบอะตอมของไอปรอท เกดเปนรงสอลตราไวโอเลตไปกระทบกบสารเรองแสงทฉาบไวขางหลอด สารเรองแสงจะดดกลนรงสอลตราไวโอเลตแลวปลอยแสงสวางออกมา สรปแผนผงการทางานของหลอดฟลออเรสเซนตไดดงตอไปน พลงงานไฟฟา ไอปรอท รงสอลตราไวโอเลต สารเรองแสง พลงงานแสงสวาง

รปแสดงสวนประกอบของหลอดหลอดฟลออเรสเซนต ประสทธภาพของหลอดหลอดฟลออเรสเซนต 1. ใหแสงสวางไดมากกวาหลอดไสธรรมดาประมาณ 5 เทา 2. มอายการมใชงานนานกวาหลอดธรรมดาประมาณ 8 เทา 3. ใหแสงสวางกระจายไดทวถง ไมรวมเปผนจด 4. มหลายส ขนอยกบสารเรองสทฉาบไว 5. ไมรอนมากเทากบหลอดไฟธรรมดา รปแบบของหลอดหลอดฟลออเรสเซนต ปจจบนมการพฒนาหลอดหลอดฟลออเรสเซนตแบบใหมอก 2 แบบ คอ 1. หลอดหลอดฟลออเรสเซนตทมประสทธภาพสงหรอรยกวาหลอดผอม ประหยดพลงงานไฟฟาไดมากกวาหลอดหลอดฟลออเรสเซนตธรรมดา

268

2. หลอดคอมแพกฟลออเรสเซนต (CFL) หรอหลอดตะเกยบ มราคาคอนขางแพง แตคมคาในระยะยาวอกทงประหยดพลงงานมากกวา และอายการใขงานกมากกวาดวย

รปแสดงหลอดคอมแพกฟลออเรสเซนต (CFL) โดยทวไปหลอดคอมแพกฟลออเรสเซนตม 2 แบบ คอ แบบขวเกลยวและขวเสยบ 2.1 หลอด SL แบบขวเกลยว มแบลลสตในตว มขนาด 9,13,18, และ 25 วตต ประหยดไฟฟารอยละ 75 เมอเทยบกบหลอดชนดไส เหมาะกบสถานทเปดไฟนานๆ หรอบรเวณทเปลยนหลอดยาก เชน โคมไฟหวเสา เปนตน 2.2 หลอดตะเกยบ 4 แทง ขวเกลยวขนาด 9,11,15 และ 20 วตต มแบลลสตอเลกทรอนกสในตว เปดตดทนท ไมกระพรบ ประหยดไฟฟาไดรอยละ 80 เมอเทยบกบหลอดชนดไส 2.3 หลอดตะเกยบตวย 3 ขด ขนาดกะทดรด 20 และ 23 วตต ขจดปญหาหลอดยาวเกนโคมไฟประหยดไฟฟารอยละ 80 เมอเทยบกบหลอดชนดไส 2.4 หลอดตะเกยบขวเสยบ แบลลสตภายนอก ขนาด 7,9 และ 11 วตต ประหยดไฟฟารอยละ 80 เมอเทยบกบหลอดชนดไส 2.5 หลอดตะเกยบ 4 แทงขวเสยบ แบลลสตภายนอก ขนาด 8,10,13,18 และ 26 วตต ประหยดไฟฟารอยละ 80 เมอเทยบกบหลอดชนดไส

269

ใบงานท 2 เครองใชไฟฟา คาชแจง จงตอบคาถามตอไปนใหไดใจความ 1. จงเขยนแผนผงการเปลยนสญญาณเสยงของเครองรบวทยใหถกตอง ……………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………..………………………..……… ……………………………………………………………………………………………………………. 2. จงยกตวอยางเครองใชไฟฟาท เปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยงและภาพมา 2ชนด………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. พลงงานเสยงจากแหลงกาเนดเสยงตางๆถกสงออกไปไกลๆไดอยางไร .................................................................................................................................................... 4. เตารดไฟฟามสวตซไฟฟาความรอนทาหนาทอยางไร และเรยกวาอะไร .................................................................................................................................................... 5. สายไฟฟาทใชกบเครองใชไฟฟาทมความรอนนนควรมลกษณะอยางไร .................................................................................................................................................... 6. อปกรณทเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานกลเรยกวาอะไร .................................................................................................................................................... 7. จงยกตวอยางเครองใชไฟฟาทมมอเตอรเปนองคประกอบมา 5 ชนด .................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………...…………………………………….

270

แผนการจดการเรยนรแบบ 5 E (Inquiry Cycle) รายวชาวทยาศาสตรพนฐาน รหส ว 33101 ชนมธยมศกษาปท 3 ผสอนนางสาวรชฎา ศลมน แผนการจดการเรยนรท 9 หนวยเรยนรท 3 เรอง การคานวณคาไฟฟา เวลา 2 คาบ .................................................................................................................................................................................................................................. 1. ผลการเรยนรทคาดหวง คานวณหาคาพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟาและคาไฟฟาในบานได 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง - นกเรยนมความรความเขาใจสามารถสรปและคานวณเกยวกบพลงงานไฟฟาของเครองและคาไฟฟาทใชในบานได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. คานวณคาพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟาแตละชนดได 2. คานวณคาไฟฟาทใชในบานได 3. สาระสาคญ / แนวคดหลก คากาลงไฟฟาทใชกบเครองใชไฟฟาจะสามารถหาพลงงานไฟฟาทสนเปลองไปกบเครองใชไฟฟามหนวยเปนกโลวตตและคดเปนชวงเวลาเปนชวโมง กาลงไฟฟา 1 กโลวตตเทากบ 1,000 วตต ถาใชพลงงานไฟฟาไป 1 กโลวตต-ชวโมง หมายถง มการใชพลงงานไฟฟาไป 1,000 วตต เปนเวลา 1 ชวโมง 4. เนอหาสาระ 1. กาลงไฟฟา 2. การคานวณคาพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟา 3. การคานวณคาพลงงานไฟฟาในบาน 5. กจกรรมการเรยนร 5.1 ขนเราความสนใจ - ครถามนกเรยนวา เครองใชไฟฟามหลายชนดนกเรยนคดวา เครองใชไฟฟาแตละชนดใชพลงงานไฟฟามากนอยเพยงใด และมหลกการในการคานวณพลงงานไฟฟาอยางไร 5.2 ขนสารวจและและรวบรวมขอมล - ใหนกเรยนศกษาการคานวณหาคาพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟาจากใบความรท 1 เรอง พลงงานไฟฟาและการเลอกใชเครองใชไฟฟา

271

5.3 ขนอภปรายและลงขอสรป 1.นกเรยนนาขอมลทไดจากจากขนสารวจและรวบรวมขอมลมาอภปรายภายในกลม 2. ตวแทนนกเรยนกลมตางๆนาเสนอขอคนพบของกลมตอสมาชกในหอง 3. นกเรยนชวยหาขอสรปแลวบนทกไวบนกระดานดา 4. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอใหไดขอสรปวา เครองใชไฟฟาแตละชนดจะใชพลงงานไฟฟาแตกตางกน มสตรคานวณหาคาพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟา ดงน

t

WP

เมอ P คอ กาลงไฟฟา มหนวยเปน วตต W คอ พลงงานไฟฟา มหนวยเปน จล t คอ เวลา มหนวยเปน ชวโมง 5.4 ขนขยายความร 1. ครถามนกเรยนวา ถาจะเลอกซอเครองใชไฟฟาจะมหลกการเลอกซออยางไร 2. ใหนกเรยนสงเกตเครองหมายหรอสญลกษณบนอปกรณไฟฟา เชน หลอดไฟฟา พดลม ตเยน เปนตน 3. ใหนกเรยนสงเกตตวเลขทมหนวยเปนวตต (W) ของเครองใชไฟฟาแตละชนด 4. ใหนกเรยนศกษาความหมายของสญลกษณทเขยนไวทเครองใชไฟฟาฟาแตละชนด 5. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายเนอหาขอสรปทชดเจนจากการศกษาคนควาเกยวกบสญลกษณ (ใบงานท 1 เรอง ใหนกเรยนไปศกษาคนควาเกยวกบสญลกษณและความหมายของสญลกษณของเครองใชไฟฟาชนดตางๆ) 6. นกเรยนทากจกรรมในใบงาน ท 2 เรอง การคานวณคาไฟฟา 5.5 ขนประเมนผล 1 . ตรวจใบงานท 1 เ รอง สญลกษณและความหมายของสญลกษณของเครองใชไฟฟา 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง การคานวณคาไฟฟา 6. สอการเรยนการสอน 1. ใบความร 1 เรอง การคานวณพลงงานไฟฟา 2 .ใบแจงหนคาไฟฟา

272

7. การวดผลและประเมนผล 1. ตรวจใบงานท 1 เรอง สญลกษณและความหมายของสญลกษณของเครองใชไฟฟา 2. ตรวจใบงานท 2 เรอง เรอง การคานวณคาไฟฟา 8. แหลงเรยนร 1. หองสมด 2. อนเตอรเนท 9. บนทกหลงการสอน 9.1 ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.2 แนวทางการแกไขปญหาหรอพฒนา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……

9.3 ผลทเกดขนกบผ เรยน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9.4 แนวทางการปรบปรงการจดการเรยนครงตอไป ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10. ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….… ลงชอ...........................ผสอน (นางสาวรชฎา ศลมน)

273

ใบงานท 1 เรอง สญลกษณและความหมายของสญลกษณของเครองใชไฟฟา

คาชแจง: ใหนกเรยนศกษาสญลกษณและความหมายของสญลกษณของ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

274

ใบงานท 2 เรอง การคานวณคาไฟฟา คาชแจง : จงตอบคาถามตอไปน

1. ใหนกเรยนศกษาใบแจงหนคาไฟฟาเพอศกษาการตรวจสอบคาใชจายไฟ เพอหาวธปรบ เปลยนพฤตกรรมการใชไฟอยางประหยด 1.ตวเลข 7541 และ 7377 ในใบแจงหนหมายถงอะไร…………………..………………………… 1.2 ในเดอนกมภาพนธใชพลงงานไฟฟาไปเทาไร……..………………………………………. 1.3 ตามใบแจงหนคาไฟฟาเจาของบานตองจายคาใชไฟฟาและภาษมลคาเพมเทาไร …………………………………………………………………………………………………………… 2.จงแสดงวธคานวณหาเงนคาไฟจากใบเสรจทใชพลงงานไฟฟา 74 หนวย โดยคดอตรากาวหนา ตามตารางคาพลงงานไฟฟาเปนรายเดอน ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบความรท 1 การคานวณพลงงาน

275

กอนทกระแสไฟฟาจะตอเขากบบานตองผานมาตรไฟฟาซงเปนเครองวดพลงงานในหนวยกโลวตต- ชวโมง มาตรไฟฟามหลายขนาด เชน 5,15 และ 50 แอมแปร เปนตน จะตองเลอกขนาดใหเหมาะสมกบการใชงานและในการคดคาไฟฟาคดในอตรากาวหนา ถายงใชพลงงานไฟฟามากขน จะยงเสยเงนมากขน นกเรยนจะไดศกษาวธการคานวณคาไฟฟาจากสตรตอไปน จากสตร กาลงไฟฟา (วตต) = พลงงานไฟฟา (จล) เวลา (วนาท)

P = t

W

W = tP การคานวณคดในหนวยใหญ คอ กโลวตต – ชวโมง พลงงานไฟฟา (ยนต) = กาลงไฟฟา (กโลวตต) เวลา (ชวโมง) หรอ พลงงานไฟฟา (ยนต) = กาลงไฟฟา (กโลวตต)เวลา (ชวโมง) 1000 ดงนน คาไฟฟา = จานวนยนต อตรากระแสไฟฟาตอหนวย การคดคานวณเงนคาไฟ นกเรยนจะตองทราบจานวนหนวยหรอยนตกอน ซงคานวณไดจากสตร ยนต (หนวย) = จานวนวตต ชวโมง 1000 การคดคาไฟจะคดในอตรากาวหนา เมอใชพลงงานไฟฟามากขน ราคาตอหนวยจะมากขน โดยผ ใชจะจายเงนคาไฟตามใบเสรจรบเงนคาไฟ ซงนกเรยนจะไดศกษาขอมลแสดงอตราสวนคาพลงงานไฟฟารายเดอน (สาหรบบานอยอาศยทมปรมาณการใชพลงงานไฟฟาไมเกน 150 หนวยตอเดอน) ดงน คาพลงงานไฟฟา 5 หนวยแรกหรอนอยกวา เปนเงน 0.00 บาท 10 หนวยตอไป(หนวย 6-15) หนวยละ 1.3576 บาท 10 หนวยตอไป (หนวย 16-25) หนวยละ1.5445 บาท 10 หนวยตอไป (26-35) หนวยละ 1.7968 บาท 65 หนวยตอไป (หนวย 36 -100) หนวยละ2.1800 บาท 150 หนวยตอไป (หนวย 101-150) หนวยละ 2.2734 บาท

การคานวณคาไฟฟา

276

250 หนวยตอไป (หนวย 151-400) หนวยละ 2.7781 บาท เกนกวา 400 หนวย (หนวย 401 เปนตนไป)หนวยละ 2.9780 บาท คาบรการรายเดอนละ 8.19 บาท หนวยของพลงงานไฟฟาหรอยนตอานไดจากมาตรวดไฟฟาหรอกโลวตต-ชวโมงมเตอร กระแสไฟฟาไหลผานมาตรวดไฟฟามากหรอนอยตามพลงงานไฟฟาทไหลผานใน 1 วนาท บานทอยอาศยทวไปใชมาตรขนาด 5 แอมแปร ถาเลอกใชไมเหมาะสม กระแสไฟฟาไหลผานมากเกนกาหนด จะทาใหมาตรไฟฟาไหมได นกเรยนจะไดศกษาวธนาสตรมาแกปญหาโจทยการคดคานวณเกยวกบพลงงานไฟฟาจากตวอยางตอไปน เพอใหเกดทกษะและนาไปใชแกปญหาในชวตประจาวนได ตวอยางท 1 เตารดไฟฟาขณะใชงานใชไฟ 220 โวลต มกระแสไฟฟาผานเตารด 5 แอมแปร ใชเตารดนาน 45 นาท จะใชพลงงานไฟฟาไปกยนต วธคด หากาลงไฟฟาจากสตร P = VI เมอ V = 220 โวลต และ I = 5 แอมแปร แทนคา P = 220 5 = 1100 วตต หาพลงงานไฟฟา จากสตร พลงงานไฟฟา (ยนต) = กาลงไฟฟา (กโลวตต)เวลา (ชวโมง) 1000 เมอกาลงไฟฟา = 1100 วตต t = 45 นาท แทนคา พลงงานไฟฟา = 1100 45 = 0.825 กโลวตต-ชวโมง 1000 60 ทาใหเปนหนวยใหญกโลวตต-ชวโมง (ยนต) โดยนา 1000 ไปหาร 1100 จะไดหนวยเปนกโลวตต และ60 ไปหาร 45 นาทจะไดเปนหนวยชวโมง เตารดไฟฟาใชพลงงานไฟฟาไป 0.825 ยนต ตอบ ตวอยางท 2 ถาเปดเครองปรบอากาศทใชกาลงไฟฟา 2,000 วตต เปนเวลา 5 ชวโมง จะสนเปลองพลงงานไฟฟากหนวย วธคด จากสตร พลงงานไฟฟา (ยนต) = กาลงไฟฟา (กโลวตต)เวลา (ชวโมง) 1000 เมอกาลงไฟฟา = 2000 W เวลา = 5 ชวโมง แทนคา พลงงานไฟฟา = 2000 5 = 10 หนวย 1000

277

เครองปรบอากาศนจะสนเปลองพลงงานไฟฟา 10 หนวย ตอบ ตวอยางท 3 บานหลงหนงใชหลอดไฟขนาด 40 วตต จานวน 5 ดวง ต เยน 65 วตต โทรทศนส 155 วตต หมอหงขาวไฟฟา 400 วตต ถาใชพรอมกนนาน 5 ชวโมง จะเสยคาไฟเทาไร ถาคาไฟยนตละ 1.50 บาท วธคด กาลงไฟฟาจากการใชหลอดไฟฟา = 40 5 = 200 วตต รวมกาลงไฟฟาของเครองใชไฟฟาทงหมด = 200+65+155+400 = 820 วตต จากสตร พลงงานไฟฟา = กาลงไฟฟา เวลา 1000 คาไฟฟายนตละ 1.50 บาท = 820 5 = 4.1 ยนต 1000 จะเสยคาไฟฟา = 4.1 1.5 = 6.15 บาท ตอบ ตวอยางท 4 บานหลงหนงใชเครองใชไฟฟาตอไปนทกวน คอ หลอดไฟฟา 60 วตต เปดวนละ 5 ชวโมง ทกหลอด เตารดไฟฟา 750 วตต ใชวนละ 1 ชวโมง โทรทศน 180 วตต เปดวนละ 4 ชงโมง ในเดอนมนาคมจะเสยคาไฟเทาไร ถาคาไฟหนวยละ 1.50 บาท วธคด คดหาพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟาแตละชนดเปนหนวย รวมจานวนหนวยของพลงงานไฟฟาทงหมดใน 1 วน รวมจานวนหนวยของพลงงานไฟฟาในเดอนมนาคม คานวณคาไฟฟาจากราคาทกาหนด พลงงานไฟฟาทหลอดไฟฟาใช = (60 3)5 = 0.9 หนวย 1000 พลงงานไฟฟาทเตารดไฟฟาใช = 750 1 = 0.75 หนวย 1000 พลงงานไฟฟาทโทรทศนใช = 180 4 = 0.72 หนวย 1000 รวมจานวนหนวยของพลงงานไฟฟาทใชใน 1 วน = 0.9+0.75+0.72 = 2.37 หนวย รวมจานวนหนวยของพลงงานไฟฟาทใชในเดอนมนาคม = 2.3131 = 73.47 หนวย

จะเสยคาพลงงานไฟฟา = 73.471.50= 110.20 บาท ตอบ

ประวตยอผวจย

ประวตยอผวจย ชอ สกล นางสาวรชฎา ศลมน วนเดอนปเกด 1 เมษายน พ.ศ. 2524 สถานทเกด 295/1 หม 2 ตาบลบานเปา อาเภอเกษตรสมบรณ

จงหวดชยภม สถานทอยปจจบน 89/1064 แฟลตตารวจปราบปรามยาเสพตด ถนนวภาวด-

รงสต แขวงตลาดบางเขน เขตหลกส กรงเทพมหานคร 10210 ตาแหนงหนาทการงานปจจบน ครผชวย สถานททางานปจจบน โรงเรยนไทยรฐวทยา ๖๙ (คลองหลวง) สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1 ประวตการศกษา

พ.ศ. 2542 มธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนภเขยว จงหวดชยภม พ.ศ. 2547 ครศาสตรบณฑต (ค.บ.) วชาเอกวทยาศาสตรทวไป มหาวทยาราชภฏกาญจนบร พ.ศ. 2552 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม.) สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

279