การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน...
TRANSCRIPT
![Page 1: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/1.jpg)
การประยกตใชระบาดวทยา
ในงานสาธารณสข
สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค
25 เม.ย. 2555
![Page 2: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/2.jpg)
John Snow, M.D.(1813 -1858)
แผนทแสดงการตายดวยอหวาตกโรคกรงลอนดอน เดอนสงหาคม พ.ศ. 2397 (1854)
ผปวยเสยชวต 500 รายในเวลา 10 วน
![Page 3: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/3.jpg)
Cholera Death Rate (per 10,000 houses)
by source of water supply, London 1854
Water Company No. of house Cholera Deaths Death per
10,000 houses
Southwark & Vauxhall 40,046 1,263 315
Lamberth Company 26,107 98 37
Other 256,423 1,422 59
ภายในเวลา 1 สปดาหหลงจากถอนหวจายนาของ Broad Street Pumpกพบวาการระบาดลดลง
![Page 4: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/4.jpg)
ระบาดวทยากบงานสาธารณสข
1. การเฝาระวงทางระบาดวทยา
2. การสอบสวนโรค/ภยสขภาพ
3. การศกษาวจยทางระบาดวทยา
![Page 5: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/5.jpg)
1.Body of Knowledge (รโรค)
• มองคความรเกยวกบธรรมชาตของการเกดโรค
2.Methods for studying disease (รวธ)
• รและเขาใจวธการศกษา เพอใหไดมาซงความร
เกยวกบโรคเพมขน
การทางานระบาดวทยาตองอาศย
![Page 6: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/6.jpg)
Epidemiology
รากศพท ภาษากรก 3 คา
• epi = on, upon = บน, เหนอ
•demos = people = คน, ประชากร
• logos = the study of = การศกษา
![Page 7: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/7.jpg)
นยามของระบาดวทยา (Epidemiology)
การศกษาเกยวกบการกระจายและปจจยทมอทธพล
ตอการเกดโรค/สภาวะสขภาพในประชากรทจาเพาะ
และประยกตผลการศกษาเพอใชในการควบคมโรค
“The study of the distribution and determinantsof health-related states or events in specified populations, and the application of this study to control of health problems”
John M Last: A dictionary of Epidemiology, 4th Ed. 2001
![Page 8: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/8.jpg)
Clinician Epidemiologist
Patient’s diagnostician Community’s diagnostician
Hx, P.E., Lab. – (a patient) Hx, P.E., Lab. – (patients)
Disease diagnosis Predict trend
Therapy Control
Cure Prevention
Adapted from: Philip S. Brachman, MD
![Page 9: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/9.jpg)
คาถามพนฐานเมอศกษาโรค/ปญหาสขภาพ
ปญหาอะไร? (What) โรค
ปญหาใหญแคไหน (How much) ขนาดปญหา
ปญหารนแรงแคไหน (How serious) ความรนแรง
ปญหาเกดกบผใด? (Who) บคคล
ปญหาเกดขนทไหน? (Where) สถานท
ปญหาเกดขนเมอใด? (When) เวลา
ปญหาเกดไดอยางไร? (Why/How) ปจจย/สาเหต
![Page 10: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/10.jpg)
Descriptive vs Analytic Epidemiology
ระบาดวทยา
การกระจายของโรค
(Distribution)
ปจจยทมอทธพลตอโรค
(Determinant)
เวลา (Time)
สถานท (Place)
บคคล (Person)
ปจจยเสยง (Risk factor)
สาเหต (Cause)
ระบาดวทยา
เชงพรรณนา(Descriptive Epidemiology)
ระบาดวทยา
เชงวเคราะห(Analytic
Epidemiology)
![Page 11: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/11.jpg)
โรคหรอสภาวะทางสขภาพ
ประเดนทนกระบาดวทยาสนใจ
นยามโรค (Definition)
ขนาดปญหา (Magnitude)
ความรนแรง (Severity)
11
![Page 12: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/12.jpg)
นยามโรค (Case definition)
จาเปนตองมเพอใหเขาใจปญหาตรงกน
ปรบปรงไดเมอสถานการณเปลยน เชน มความรใหม
เทคโนโลยการตรวจดขน
แบงตามระดบของโอกาสในการเปนโรค
สงสย (Suspected): ประวต อาการ ตรวจรางกาย
นาจะเปน (Probable): ระดบสงสยทมผล Lab เบองตน
ยนยน (Confirmed): ระดบสงสยหรอนาจะเปนทมผล
Labยนยน12
![Page 13: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/13.jpg)
13
นยามผปวยไขหวดนก• ผปวยทสงสย (suspected)
– ไข รวมกบ Influenza like illness หรอ หายใจหอบเหนอย– รวมกบ ประวตเสยง
• ประวตการสมผสสตวปกทปวย หรอ ตาย ในระยะเวลา 7 วน
• มการตายของสตวปกอยางผดปกตในหมบาน ในรอบ 14 วน
• ประวตสมผสผปวยปอดบวม ใน 10 วน
• ผปวยทนาจะเปน (Probable)– เปนผปวยสงสย– และ
• ตรวจพบการตดเชอ
• ผปวยยนยน(Confirm)– เปนผปวยสงสย – ตรวจพบเชอไขหวดใหญ กลม
![Page 14: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/14.jpg)
ขนาดปญหา (Magnitude)
แสดงได 2 ลกษณะ1. จานวนผปวย (หรอจานวนผเสยชวต)
– เขาใจงาย
– แตไมสะทอนขนาดปญหาหากเปรยบเทยบกบประชากรอนทขนาดแตกตางกน
2. อตราปวย (หรออตราตาย)
– ใชเปรยบเทยบระหวางประชากรแตละกลม
– ตวตง คอ จานวนผ ปวย (หรอตาย)
– ตวหาร คอ จานวนประชากรผ มโอกาสเกดโรค (Population at risk)– นยมแสดงเปนจานวน ตอ 100,000 ประชากร
14
![Page 15: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/15.jpg)
15
0 20 40 60 80 100
ปอดบวม
ไขเลอดออก
อาหารเปนพษ
ไขไมทราบสาเหต
อจจาระรวง
อตราปวยสงสด 5 อนดบ
อตราปวย/แสน
จานวนผปวย
มธยฐาน เดอนน
ไขหวดใหญ 123 183
ไขเลอดออก 175 124
ชคนกนยา 11 1
อจจาระรวง 49 0
โรคทเฝาระวงทางระบาดวทยาทสาคญ
จงหวดแหงหนง เดอนพฤษภาคม 2544
![Page 16: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/16.jpg)
ชนดของการบอกขนาดปญหา อบตการ (Incidence)
ผปวยใหมทเกดขนในชวงระยะเวลาหนง
มกใชกบโรคเฉยบพลน (เปนเรวหายเรว) เชน อตราการปวยโรคอจจาระรวงในเดอน เม.ย. 54 เทากบ
10 ตอแสนประชากร
ความชก (Prevalence)
ผปวย(ทงเกาและใหม)ทยงปวยอย ณ เวลาขณะใดขณะหนง
มกใชกบโรคเรอรง (เปนชาหายชา) เชน อตราการปวยโรคเบาหวาน ณ วนท 1 เม.ย. 54 ในผทม
อายมากกวา 60 ป เทากบรอยละ 20 16
![Page 17: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/17.jpg)
Prevalence and Incidence
Incidence (I)New cases
Prevalence (P)
New + old cases
Resolution
•Cures
•Deaths
IxDP D = average disease duration
![Page 18: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/18.jpg)
ปจจยทมผลตอคาความชก
Increase/Decrease?
IncreaseDecreaseDecrease
DecreaseDecrease
IncreaseIncrease
Out-migration of cases
Longer duration of the diseaseHigh case fatality rateDecrease in incidence
In-migration of healthy people
Improved diagnostic facilitiesBetter reportingImproved cure rate Decrease
Source: WHO, 1994
![Page 19: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/19.jpg)
Period prevalence
= จานวนของผทเปนโรคทมอย ในชวงเวลาใดเวลาหนง
จานวนประชากรทงหมดทสารวจ ในชวงเวลาใดเวลาหนง
ชนดของความชก (Prevalence)
Point prevalence
= จานวนของผทเปนโรคทมอย ณ จดเวลาใดเวลาหนง
จานวนประชากรทงหมดทสารวจ ณ จดเวลาใดเวลาหนง
![Page 20: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/20.jpg)
ตวอยางการคานวณความชก
พ.ศ. 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552
คนท 1
คนท 2
คนท 3
คนท 4
คนท 5
คนท 6
การเกดโรคเบาหวานในคน 6 คนตงแตป พ.ศ. 2545 ถง 2552
Period prevalence ระหวางป 2549 ถงป 2550 =
Point prevalence เมอปกลาง 2548 = 2/6 = 0.33 = 33%
3/6 = 0.50 = 50%
![Page 21: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/21.jpg)
ความสาคญของความชก (Prevalence)
1. เปนการบอกภาวะสขภาพของชมชนในขณะนน เพอการวาง
แผนการจดสรรทรพยากรหรอการจดบรการทางการแพทย
แกชมชนไดถกตอง
2. นยมใชกบโรคเรอรง หรอโรคทไมสามารถระบเวลาทเรม
เปนโรคไดอยางชดเจน
3. ไมเหมาะสมทจะใชในการศกษาเพอหาสาเหตของการเกด
โรค (Etiologic study)
![Page 22: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/22.jpg)
Incidence Rate (rate, incidence density)
= จานวนของผปวยดวยโรคทสนใจรายใหมระหวางระยะเวลาทกาหนด (D)
จานวน person-time (PT) ทมความเสยง (at risk) ทงหมดทตดตามศกษา
ชนดของอบตการณ (Incidence)Incidence Proportion* (risk, cumulative incidence, attack rate)
= จานวนของผปวยดวยโรคทสนใจรายใหมทคนพบในชวงระยะเวลาหนง
จานวนประชากรทมความเสยง (at risk) ณ ตอนเรมตนศกษา
* ใชในกรณท 1. สามารถตดตามประชากรทอยในการศกษาไดหมดหรอเกอบทงหมดในชวงเวลาทศกษา
และ 2. ตองระบเวลาททาการตดตามเสมอ
![Page 23: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/23.jpg)
ตวอยางการคานวณอบตการณ
พ.ศ. 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 Year at risk
คนท 1 1
คนท 2 7
คนท 3 8คนท 4 3คนท 5 5คนท 6 8
การเกดโรคเบาหวานในคน 6 คนตงแตป พ.ศ. 2545 ถง 2552
Incidence Rate =
Total = 32Incidence Proportion = 4/6 = 0.67 รายในเวลา 8 ป
4/32 = 0.125 Person-years
![Page 24: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/24.jpg)
ความสาคญของอบตการณ (Incidence)
1. ทาใหทราบถงความเสยง (risk) หรอความเรว (rate) ของการ
เกดโรคของคนในชมชนทจะเกดโรคในชวงเวลาหนง
2. นยมใชกบโรคเฉยบพลน หรอโรคเรอรงทสามารถระบเวลาท
เรมเปนโรคได
3. เหมาะสมทจะใชในการศกษาเพอหาสาเหตของการเกดโรค
(Etiologic study) หรอประเมนผลของมาตรการควบคม
ปองกนโรค
![Page 25: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/25.jpg)
Incidence PrevalenceNumerator Number of new cases of
disease during a specified period of time
Number of existing cases of disease at a given point of time
Denominator Population at risk Population at riskInterpretation •Expresses the risk or
speed of becoming ill•Estimates the probability of being ill among the population at the time being studied
Uses •The main measure of acute diseases or conditions, but alsoused for chronic diseases•More useful for studies of disease causation
•The main measure of diseases with ill‐defined onset esp. chronic diseases•Useful in the studies of the burden of chronic diseases and implication for health services
![Page 26: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/26.jpg)
ความรนแรง
• อตราปวยตาย (Case‐fatality rate)– จานวนของผ เสยชวตจากโรค ตอ จานวนผ ปวยโรคดงกลาวทงหมด
• อตราการเกดภาวะแทรกซอน (Complication rate)– จานวนของผ ปวยทเกดจากภาวะแทรกซอน ตอ จานวนผ ปวยโรคดงกลาว
ทงหมด
• ภาระโรค (YPLL, DALY, QALY)• ผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคม
26
![Page 27: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/27.jpg)
การกระจาย
เพอหาประชากรเสยง
เปนเปาหมายของการควบคมปองกน
ทาไมจงเกดโรคมากกวาประชากรกลมอน
ลกษณะการกระจาย
เวลา (Time)
สถานท (Place)
บคคล (Person) 27
![Page 28: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/28.jpg)
ผปวยไขหวดนก H5N1 ตามวนเรมปวยประเทศไทย พ.ศ.2547-2549 (N=25)
week0
1
2
3
4
1 8 15 22 29 36 43 50 5 12 19 26 33 40 47 2 9 16 23 30 37
จานวน (ราย)
2547 2548 2549ทมา: สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค
![Page 29: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/29.jpg)
ผปวยยนยนไขหวดนกในประเทศไทย
Province 2547 2548 2549Nongbuarampou 1
Uthaithani 1
Pichit 1
Karnchanaburi 2 2
Nonthaburi 1
Bangkok 1
Nakornnayok 1
Kamphangphet 2
Nakornratchasima 1
Prachineburi 1
Ayuthaya 1
Phetchabune 1
Lopburi 1
Sukhothai 2
Supanburi 3
Chaiyapoum 1
Khonkaen 1
Uttradit 1
254725482549
N=25
![Page 30: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/30.jpg)
ลกษณะผปวยไขหวดนก H5N1 ในประเทศไทย
• ผปวยเดก (10 ราย):
ชาย 9 ราย และ หญง 1 ราย
อตราปวยตาย (CFR) 70%
• ผปวยผใหญ (15 ราย):
ชาย 7 ราย และ หญง 8 ราย
อตราปวยตาย (CFR) 67%
![Page 31: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/31.jpg)
ประวตสมผสแหลงโรค
- 15 ราย มไกทบานตายผดปกต
- 12 ราย จบไกทปวยหรอตายโดยตรง
- 1 ราย นงในพนททมไกตาย/ปวยเปนประจา
- 1 ราย ไมมประวตสมผสไกเลย
(Probable human-to-human transmission)
![Page 32: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/32.jpg)
Cases
0
5
10
15
20
25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
0
200
400
600
800
1000
1200
0-4 '5-14 '15-44 '45-64 '64+
Age Group
ประเมนสถานการณจากขอมลระบาดวทยา
Pathogen? Source? Transmission?
Person Place Time
ตงสมมตฐาน: จากขอมลระบาดวทยาเชงพรรณนาทรวบรวมได
การกระจายของโรค
![Page 33: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/33.jpg)
แนวคดของการเกดโรค
การเกดโรคในชมชนมใชการสมตวอยาง
แตจะเกดมากหรอนอย หรอไมเกดข นเลย
ในคนบางกลม จงตองใชความรทางระบาด
วทยา เพออธบายปจจยตางๆ ททาใหบาง
คนหรอบางกลมมโอกาสปวยมากกวาปกต
![Page 34: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/34.jpg)
Host (คน)
Agent
(สงกอโรค)
Environment
(สงแวดลอม)
องคสามทางระบาดวทยา(Epidemiologic Triad)
• Age• Sex• Genotype• Health status• Behaviour• Nutritional status
• Weather• Housing• Geography• Occupation• Air quality• Food
• Biological, chemical• Infectivity• Pathogenicity• Virulence• Antigenic stability• Survival
![Page 35: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/35.jpg)
ภาวะสมดลระหวางองคสามทางระบาดวทยา
Host- คน Agent- สงกอโรค
Environment -สงแวดลอม
![Page 36: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/36.jpg)
การเสยสมดลกอใหเกดโรค เชน Agent มากขน
Environment -สงแวดลอม
![Page 37: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/37.jpg)
การเสยสมดลกอใหเกดโรค เชน Host ออนแอ
Environment -สงแวดลอม
![Page 38: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/38.jpg)
การเสยสมดลกอใหเกดโรค เชน สงแวดลอมเปลยน
Environment -สงแวดลอม
![Page 39: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/39.jpg)
39
AgentHost
Environment
ปฏสมพนธขององคประกอบสามทางระบาดวทยา
โรคไขหวดนก
![Page 40: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/40.jpg)
40
H5N1
Host
Environment
Agent
กาหนดคออะไร ? (Determinants)สงทควรแกไขคอ
อะไร ?(I t ti )
ปฏสมพนธขององคประกอบสามทางระบาดวทยา
โรคไขหวดนก
![Page 41: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/41.jpg)
ผปวยทพบในโรงพยาบาล
Tip of Iceberg Phenomenon
ผปวยและผตดเชอในชมชน
![Page 42: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/42.jpg)
การปองกนโรค
Primary Prevention Secondary Prevention Tertiary Prevention
เกดโรค แสดงอาการ
มความไวตอการเกดโรค ปวยแตไมแสดงอาการ
ลดอบตการณลดความชก
ลดความรนแรง
ลดการแพรกระจาย
ลดความชก
ลดความรนแรง
ลดการแพรกระจาย
ปวยและมอาการ
การสงเสรมสขภาพและการปองกน
เฉพาะโรควนจฉยแรกเรมและรกษาทนท รกษาและฟนฟสภาพ
![Page 43: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/43.jpg)
43
สขภาพด
1. ระยะมความไวตอการเกดโรค
2. ระยะกอนมอาการของโรค
3. ระยะมอาการของโรค
4. ระยะสญเสยความสามารถ
หายหรอตาย
การปองกนเฉพาะโรค - มง/ กาจดลกนา
(ยงชม / ลกนามาก / คา BI สง)
การคดกรองโรค - ……..
(เดกถกยงมเชอกด ยงไมแสดงอาการ)การวนจฉยแตแรกเรม -
นยาม / LAB
(เดกมอาการปวย / DF, DHF)การจากดความพการ - ……..
(มอาการหนก, Shock / DSS)
การสงเสรมสขภาพ
การฟนฟสภาพ
ระดบของการปองกนโรค
ไขเลอดออก
![Page 44: การประยุกตใช์ระบาดว้ ิทยา ใน ...61.19.32.25/epid/Applied Epidemiology.pdf · 2013. 7. 29. · การประยุกตใช์ระบาดว้](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022081411/60afdcb78fb6b66a1018eb9e/html5/thumbnails/44.jpg)
ความสาคญของปญหา(ขนาดปญหา ความรนแรง)
การกระจาย(บคคล เวลา สถานท)
สาเหตและปจจย(ระดบบคคล ระดบสงคม)
เลอกมาตรการแกปญหา(Promotion, Prevention, Control,
Treatment, Rehabilitation)ตองทราบ Efficacy
บรหารจดการResource & Participation• coverage• compliance• timeliness
ตดตามประเมนผล(การดาเนนงาน ผลกระทบ)
การประยกตระบาดวทยาเพอแกปญหาสาธารณสข