การเกดพษในอวยวะ และระบบตางๆ

ของรางกาย

อ.รภทร เอกนธเศรษฐ

เร องท 2.1.2 การเกดพษในอวยวะและระบบของ

รางกาย

อวยวะทส าคญของมนษย

ผวหนง

-ปองกนการบาดเจบและตดเช อจลนทรย

-รบความรสก

-หลงเหงอเพอระบายความรอนและควบคม

อณหภมของรางกาย และหลงสารบางอยาง

กระดก

-โครงกระดกแกนกลาง

>>กะโหลกศรษะ กระดกสนหลง กระดกซโครง

-โครงกระดกแขนง

>>ชวงไหลออกไปแขนและมอ กระดกเชงกรานลงไปขาและเทา

กลามเนอ

-กลามเนอลาย กลามเนอหวใจ กลามเนอเรยบ

อวยวะในการยอยอาหาร

-ชองปาก

-กระเพาะอาหาร

-ล าไสเลก

ตบก าจดและท าลายสารพษ

อวยวะในการขบถายของเสย

-ทวารหนกก าจดของแขง

-ไตก าจดของเหลว

-ปอดก าจดกาซ

อวยวะในการหายใจ

-ปอด

หวใจและหลอดเลอด

-หวใจ

-หลอดเลอด

-กระแสโลหต

>เมดเลอด

Hbขนสงออกซเจนไปใหเซลลตางๆ

>พลาสมา

อวยวะในการสบพนธ

• อวยวะในการสบพนธของเพศชาย

-อณฑะ Testosterone,Estrogen

กระตนการสรางอสจและควบคมลกษณะของเพศชาย

• อวยวะในการสบพนธของเพศหญง

-รงไขProgesterone,Estrogen

กระตนผนงมดลกและตอมน านมใหขยายตวเพอเตรยมพรอมถาไขไดรบการปฏสนธ

ตอมน าเหลอง

-ระบบน าเหลองน าเหลอง ทอน าเหลอง ตอมน าเหลอง

-อวยวะน าเหลองตอมไทมส มาม และเนอเยอ

-หนาทหลกของระบบน าเหลอง ไดแก

1.ระบายน าเหลองจากเนอเยอซ งร วออกมาจากหลอดเลอดฝอยกลบเขาส

กระแสเลอด

2.ขนสงไขมนชนดโมเลกลใหญจากทางเดนอาหารไปยงเลอด

3.ผลตเซลลเมดเลอดขาวลมโฟไซต

4.สรางภมคมกน ท าลายแบคทเรยและสารแปลกปลอม

5.ท าลายเซลลของรางกายบางชนดทหมดอายแลว

สมองและไขสนหลง

• ประสาทสวนกลาง(Central Nervous System)

-สมองและประสาทไขสนหลง

• ประสาทรอบนอก(Peripheral Nervous System)

-ระบบประสาทรบความรสก

รบสมผสจากตา ห ลน จมกและผวหนง

-ระบบประสาทสงการ

สงสญญาณจากประสาทสวนกลางสงการให กลามเนอตางๆท างาน

สมอง

-เสนประสาทสมองม 12ชด

สงสญญาณควบคมอวยวะตางๆทงชนดรบความรสกและชนดสงการ

-Cerebrum

เปนศนยควบคมการท างานเชนการเคลอนไหว การพด รวมทงการรบร ความรสกตางๆของรางกาย

-Cerebellum

ควบคมการทรงตวและการประสานงานของกลามเนอ

-Medulla

ควบคมการเตนของหวใจ การกลน การไอและการจาม

• การเกดพษทอวยวะและระบบอวยวะทส าคญของรางกาย

1. การเกดพษทผวหนง

1.1ผวหนงแพและอกเสบอยางเฉยบพลน

-ผวหนงอกเสบจากการระคายเคอง

-แผลไหมจากสารเคม

-การอกเสบเนองจากสารทท าใหเกดภมแพและลมพษ

-โรคผวหนงประเภทตมสว

1.2ความเปนพษตอผวหนงเนองจากแสง

1.3มะเรงผวหนง

2. การเกดพษตอระบบประสาท

3. การเกดพษตอตบ

3.1การตายของเซลลตบ

3.2การสะสมไขมนในเซลล

3.3การสะสมสารสบลรบนจนท าใหเกดการอดตนทอน าด

3.4การท าลายเซลลเอนโดทเลยลของหลอดเลอด

3.5โรคตบแขง

3.6การเกดมะเรงตบ

4. การเกดพษตอระบบหายใจ

4.1การระคายเคอง

4.2การท าลายเซลลบผว

4.3การเกดพงผด

4.4การเกดการหดตวของหลอดลมจากอาการแพ

4.5การเกดมะเรงปอด

ตอนท2.2กลไกการเกดมะเรงและการกอกลาย

พนธ

วตถประสงค

1.อธบายความรเกยวกบกลไกการเกด

มะเรงได

2.อธบายความรเกยวกบกลไกการกอ

กลายพนธได

เร องท2.2.1 การเกดมะเรง

ปจจยทเกยวของกบการเกดมะเรง

สาเหตจากสงแวดลอมภายนอกรางกาย

-สารเคม

-รงส

-การตดเช อเร อรง

-พยาธ

สาเหตภายในรางกาย

-กรรมพนธทผดปกต

-ความไมสมดลทางฮอรโมน

-ภมคมกนบกพรอง

-การระคายเคองทเกดซ าๆเปนเวลานานๆ

-ภาวะทพโภชนาการ

-อารมณเครยด

•การแบงกลมสารกอมะเรง

ACGIH

กลมA1 สารกอมะเรงในคนทไดรบการยนยน

กลมA2 สารกอมะเรงทนาสงสยในคน

กลมA3 สารกอมะเรงในสตวทดลองทไดรบการยนยนแตยงไม

ทราบความสมพนธมายงคน

กลมA4 สารทไมสามารถจดไดวาเปนสารกอมะเรงในคน

กลมA5 สารทไมสงสยวาเปนสารกอมะเรงในคน

•กลไกการออกฤทธของสารพษกอมะเรง

1. กลไกการออกฤทธโดยไมมการเปลยนแปลงโครงสราง

2. กลไกการออกฤทธโดยการเปลยนแปลงโครงสราง

3. กลไกการออกฤทธในลกษณะอนๆ

3. กลไกการออกฤทธในลกษณะอนๆ

-กลไกการออกฤทธโดยอาศยสมบตทางกายภาพของสารเคม

-กลไกการออกฤทธโดยออมตอการเปลยนแปลงในดเอนเอ

-กลไกการออกฤทธของฮอรโมน

-กลไกการออกฤทธโดยการกดการสรางภมคมกน

-กลไกการออกฤทธโดยการเพมฤทธของสารกอมะเรง

-กลไกการออกฤทธโดยการกระตนการเกดมะเรง

เร องท2.2.2 การกอการกลายพนธ

รอยโรคหรอวการ(Lesion)

-การทดเอนเอบางสวนเสยหายจากการเกดปฏกรยาขนระหวางสารพษ

กบดเอนเอ

1. รอยโรคขนาดเลก

การเปลยนแปลงการแทนทของเบส

-Transitionพวรนตวหนงแทนทพวรนอกตว

-Transversionพวรนแทนทพรมดน

การเปลยนล าดบทของเบส

การเพมขนหรอหายไปของเบสจากดเอนเอ

2. รอยโรคขนาดใหญ

ความผดปกตของโครโมโซมทางดานจ านวน

ความผดปกตของโครโมโซมทางดานรปราง