การคัดเลือกผู้ให้บริการ ... · 2017-12-19 ·...
TRANSCRIPT
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
65
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกส ของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
Selection of Logistics Service Providers of Hana Microelectronics Public Company Limited by Applying the Analytic Hierarchy Process (AHP)
ศภลกษณ ใจสง ทปรกษาฝายพฒนากลยทธ บรษท เวรทรานส โกลบอล โลจสตกส จำกด
ดร.อดศกด ธรานพฒนา อาจารยประจำภาควชาการจดการ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม
บทคดยอ านวจยน มวตถประสงคเพอสรางแบบจำลองในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส
โดยใชวธการกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP) และทดสอบความสามารถในการประยกตใชของ
แบบจำลองทเสนอกบกรณศกษา บรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) กลมผตดสนใจเปนผบรหาร
และพนกงานในแผนกโลจสตกสของบรษทฯ รวมทงสน 6 ราย เกบขอมลดลยพนจการเปรยบเทยบคโดยใช
แบบสอบถามและวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสำเรจรป Expert Choice® ผลการศกษาพบวาแบบจำลองทเสนอสามารถ
ประยกตใชคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของกรณศกษาไดและแบบจำลองยงสามารถระบลำดบความสำคญของเกณฑหลกและ
เกณฑยอยทใชในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของกรณศกษา เกณฑหลกทมความสำคญสงสดคอ ตนทน รองลงมาคอความนา
เชอถอในการสงมอบ การตอบสนอง ความมนคงทางการเงนและเทคโนโลยสารสนเทศ
คำสำคญ : กระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP), ผใหบรการโลจสตกส, การคดเลอกซพพลายเออร
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
66
he objectives of this research are to select the logistics service provider Hana Microelectronics
Public Company Limited, by applying the Analytic Hierarchy Process, and to test the applicability of
the proposed model. The decision makers are comprised of 6 company management and logistics
officers. The Pairwise comparison judgments are collected by questionnaire and analyzed by the
Expert Choice® Software. The results show that the proposed model is applicable to the logistics service
provider selection of the case study. Moreover, the proposed model is able to determine the weighted priorities
of criteria and sub-criteria of the case study for logistics service provider selection. The highest criterion priority
is Costs. The next one is Delivery Reliability, Responsiveness, Financial Stability and Information Technology
respectively.
Keywords: Analytic Hierarchy Process (AHP), Logistics Service Providers, Supplier Selection
ABSTRACT
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
67
1. บทนำ
อตสาหกรรมอเลกทรอนกสในปจจบนเตบโตและพฒนาอยางรวดเรว โดยเฉพาะคอมพวเตอรไดรบความนยมมากจากการ
ใชอนเทอรเนต พาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) และการสอสารผานอปกรณอเลกทรอนกส ทำใหสนคาและบรการ
ในหมวดอเลกทรอนกสปรบตวขนอยางรวดเรว เพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงตามกระแสนยม ลกษณะเฉพาะของ
อตสาหกรรมอเลกทรอนกสจะเกยวของกบเทคโนโลยททนสมย มการวจยและพฒนารปแบบผลตภณฑทมความสามารถเพมขน
อตสาหกรรมนนอกจากจะแขงขนดานคณภาพแลว ยงแขงขนดานการออกผลตภณฑใหมทมความสามารถสงขนในราคาถกลง
ผเขาสตลาดกอนจะมโอกาสครองตลาดสง ผผลตจงตองปรบปรงระบบโซอปทาน เพอปรบปรงการไหลของวสดจากผจดสงวตถดบ
ผานระบบธรกจอตสาหกรรมไปสผบรโภคขนสดทายและเพอใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน
การใหบรการโลจสตกสเปนสวนหนงของการจดการโซอปทานทเพมมลคาสนคา โดยอาศยการเคลอนยายสนคาไป
ยงสถานททลกคาตองการ การเพมประสทธภาพในกจกรรมโลจสตกสเปนสงสำคญตอการดำเนนธรกจ เพราะผใหบรการ
โลจสตกสทมประสทธภาพจะชวยใหองคการธรกจสามารถแขงขนกบคแขงได ทงในดานความรวดเรวในการขนสง ความถกตอง
ในการรบสงสนคา การตอบสนองตอลกคาและการลดตนทนการขนสง อนจะนำมาซงผลกำไรของบรษทและความพงพอใจ
ของลกคา (Chan et al., 2008; Soh, 2010)
บรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) เปนผผลตในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ซงมโรงงานตงอยในเขต
นคมอตสาหกรรมภาคเหนอ จงหวดลำพน สนคาทผลตสวนใหญคอชนสวนอเลกทรอนกส ประเภทแผงวงจรอเลกทรอนกส
(Printed Circuit Board: PCB) ทประกอบอยในอปกรณอเลกทรอนกส เชน โทรศพทมอถอ เครองคอมพวเตอร เปนตน บรษทฯ
คดเลอกผใหบรการโลจสตกสโดยวธประมล (Bidding) โดยพจารณาจากตนทนเพยงอยางเดยว ซงอาจไมครอบคลมความตองการ
ของบรษทฯ ในทกดาน ดงนนเพอปองกนปญหาทคาดไมถงซงอาจจะเกดขนในอนาคตและอาจจะสงผลเสยหายตอบรษทฯ เชน
ความลาชาในการสงมอบสนคาหรอสนคาเสยหายระหวางการขนสงบรษทฯ จงควรพจารณาปจจยหลายดานในการคดเลอก
ผใหบรการโลจสตกส อาท การตรงตอเวลาในการสงมอบสนคา ระยะเวลาในการขนสงและความปลอดภยในการขนสงสนคา
หากบรษทฯ ไดพจารณาปจจยอน ๆ นอกเหนอจากตนทนเพอประกอบการตดสนใจอยางรอบดานแลว กนาจะชวยใหบรษทฯ
สามารถคดเลอกผใหบรการโลจสตกสทเหมาะสมได ซงจะนำไปสการบรรลกลยทธการแขงขนของบรษทฯ ไดดยงขน
ในการแกปญหาการตดสนใจแบบหลายหลกเกณฑ (Multiple Criteria Decision Making: MCDM) วธกระบวนการ
ตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (Analytic Hierarchy Process: AHP) เปนวธทนยมใชกนมากในการสรางแบบจำลอง
กระบวนการตดสนใจของมนษย AHP เปนทฤษฎการวดซงใหมาตรวดประเภทอตราสวนจากการเปรยบเทยบค (Pairwise
Comparison) มาตรวดประเภทอตราสวนนใชแสดงลำดบความสำคญของสวนยอยตาง ๆ ในโครงสรางลำดบชน (Hierarchical
Structure) AHP เปนวธหนงในการแกปญหาทซบซอนโดยทำใหงายตอความเขาใจ เพราะเปนการเลยนแบบวธคดและการใช
เหตผลของมนษยในการแยกปญหาออกเปนลำดบชน (Vargas, 1990)
งานวจยนมวตถประสงคเพอสรางแบบจำลองในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส โดยใชวธ
การกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP) และทดสอบความสามารถในการประยกตใช (Applicability) ของแบบ
จำลองทเสนอกบกรณศกษาบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) เนอหาของงานวจยสวนตอไปจะกลาวถงทฤษฎและ
งานวจยทเกยวของ การพฒนาแบบจำลองและวธดำเนนการศกษา ผลการศกษา การอภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะ
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
68
2. ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ
งานวจยนไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอเปนแนวทางในการวจย ในสวนนจะกลาวถงทฤษฎกระบวนการ
ตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชนและงานวจยทเกยวของกบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสและซพพลายเออรดงน
2.1 ทฤษฎกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน
กระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (Analytic Hierarchy Process: AHP) ไดถกพฒนาขนใน ค.ศ.1970 โดย
Thomas L. Saaty แหงมหาวทยาลยเยล ประเทศสหรฐอเมรกา Saaty ไดจบการศกษาระดบปรญญาเอกทางดานคณตศาสตร
ดงนนแนวทางของ AHP จงมรปแบบแนวคณตศาสตรเปนหลก กลาวคอการแปลงสงทไมสามารถวดคาในเชงปรมาณมาพจารณา
ในเชงปรมาณโดยการกำหนดมาตราสวนในการพจารณา เพอใหไดคำตอบทเปนไปไดแบบมเหตผลโดยการกำหนดเปาหมาย
และสรางโครงสรางของปญหาทตองการพจารณาออกมาเปนแผนภมลำดบชน (Hierarchy) ตามลำดบชนของเกณฑทใชพจารณา
จากเกณฑหลกสเกณฑรองตามลำดบจดเรยงลงมาเปนชน ๆ จนถงทางเลอก (Alternatives) ซงทำใหผพจารณาสามารถ
มองเหนองคประกอบของปญหาโดยรวมและเปรยบเทยบปญหาอยางเปนเหตเปนผลในทกปจจยทพจารณาทำใหผลการตดสนใจม
ความถกตองรดกมมากขน (อภชาต โสภาแดง, 2552)
กระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชนเปนหนงในวธการตดสนใจแบบหลายหลกเกณฑ นนคอการตดสนใจเลอก
ทางเลอก เมอมเกณฑในการพจารณาหลายเกณฑ กระบวนการดงกลาวจงเปนกระบวนการทมประสทธภาพและมความสะดวก
ในการจดลำดบความสำคญ (Saaty, 2008) และชวยทำใหเกดการตดสนใจทดในสถานการณทตองมการเลอก (Ghodsypour
andO’Brien, 1998; Benyoucef et al., 2003; Ho et al., 2009) สามารถใชไดกบการตดสนใจทมความยงยากซบซอนโดย
ใชวธการเปรยบเทยบค (Saaty, 1990) และเปนทฤษฎทนยมใชในการตดสนใจอยางแพรหลายจนถงปจจบน
วธ AHP ประกอบดวย 4 ขนตอนสำคญดงตอไปน (อดศกด ธรานพฒนาและชศร เทยศรเพชร, 2554)
1. การแยกปญหาและการสรางลำดบชน
วธ AHP เรมตนดวยการแยก (Breaking Down) ปญหาทซบซอนใหอยในรปของลำดบชนของสวนยอย(Elements)
ระดบชนทสงทสดคอวตถประสงคโดยรวม (Overall Objective) สวนยอยซงมผลตอการตดสนใจเรยกวาเกณฑ (Criteria)
สวนยอยในระดบรองลงไปเรยกวาเกณฑยอย (Sub-Criteria) ระดบลางสดของลำดบชนเรยกวาทางเลอกของการตดสนใจ
(Decision Alternatives) (ดภาพท 1) สวนยอยในแตละแถวของลำดบชนถกสมมตใหเปนอสระตอกน (Saaty,1990)
ซงหมายความวาระดบความสำคญของเกณฑทงหลายจะไมขนอยกบสวนยอยทอยตำกวาเกณฑนน ๆ
ภาพท 1: โครงสรางลำดบชนของกระบวนวธ AHP
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
69
2. การใหดลยพนจเชงเปรยบเทยบเพอคำนวณลำดบความสำคญ
ขนตอนท 2 น แบงไดเปน 3 ขนตอนยอยคอ การเปรยบเทยบค (Pairwise Comparisons) การคำนวณคานำหนก
(Weight Calculation) และการตรวจสอบความสอดคลองของดลยพนจ (Consistency Check)
2.1 การเปรยบเทยบค
เมอสรางลำดบชนแลว ขนตอไปจะเปนการเปรยบเทยบค เพอหาความสำคญเชงเปรยบเทยบของสวนยอยตาง ๆ
ในแตละระดบชน การเปรยบเทยบคนจะเปนการเปรยบเทยบระดบความเขมขนของอทธพล (Strength of Influence) ของคสวน
ยอยเมอเทยบกบสวนประกอบในระดบทเหนอกวาซงอยถดขนไป มาตราสวนทใชในการเปรยบเทยบคอมาตราสวนมลฐาน AHP 1-
9 (ดตารางท 1) โดยหลกการแลว การเปรยบเทยบคนจะเรมจากระดบลางสด (ระดบทางเลอก) และสนสดทระดบทสอง (ระดบท
หนงของเกณฑ) หลงจากทสวนยอยทงหมดไดถกเปรยบเทยบคโดยใหมาตราสวน 1-9 แลว ตอไปจะเปนการสรางเมทรกซดลยพนจ
หรอเรยกอกอยางหนงวาเมทรกซการเปรยบเทยบค
ตารางท 1: มาตราสวนมลฐาน AHP 1-9
ดลยพนจ (Verbal Judgments) มาตราสวนทใชเปรยบเทยบ
มความสำคญเทากน (Equal Importance) 1
มความสำคญกวาบาง (Moderate Importance) 3
มความสำคญกวามาก (Strong Importance) 5
มความสำคญกวาคอนขางมาก (Very Strongly Importance) 7
มความสำคญกวาอยางยง (Extreme Importance) 9
คากลางระหวางระดบความเขมขนของอทธพลตามทกลาวมาขางตน 2, 4, 6, 8
ทมา: Saaty, 1996
2.2 การคำนวณคานำหนก
หลงจากไดสรางเมทรกซการเปรยบเทยบคแลว ลำดบตอไปจะเปนการใชกระบวนการทางคณตศาสตรเพอคำนวณ
เวกเตอรลกษณะเฉพาะ (Eigenvector) และคาลกษณะเฉพาะทมากทสด (Largest Eigenvalue) ของแตละเมทรกซ เวกเตอร
ลกษณะเฉพาะจะใหลำดบความสำคญ (คานำหนก) สวนคาลกษณะเฉพาะสามารถนำมาใชเปนมาตรวดตวหนงในการตรวจสอบ
ความสอดคลองของดลยพนจ วธคำนวณเวกเตอรลกษณเฉพาะและคาลกษณะเฉพาะสามารถศกษาไดจากงานวจยของ
Saaty (1990)
2.3 การตรวจสอบความสอดคลองของดลยพนจ
วธ AHP สามารถวดระดบความสอดคลองของดลยพนจแตละชดได โดยการคำนวณอตราสวนความสอดคลอง
(Consistency Ratio: C.R.) ในแตละเมทรกซ หากอตราสวนความสอดคลองมคาเทากบศนยจะหมายความวาภายในชดของ
ดลยพนจนนมความสอดคลองอยางสมบรณ หากอตราสวนความสอดคลองมคาเทากบหนงจะหมายความวาความไมความ
สอดคลองจะเทยบเทากบดลยพนจทไดจากการสม ถาอตราสวนความสอดคลองมคามาก (โดยทวไปคาวกฤตจะอยท 0.1) แสดงวา
ดลยพนจนนไมนาเชอถอชวงทยอมรบไดของ C.R. ขนอยกบขนาดของเมทรกซ ตวอยางเชน ถาเปนเมทรกซขนาด 3x3 C.R.
ไมควรเกน 0.05 ถาเมทรกซขนาด 4x4 C.R. ไมควรเกน 0.08 และสำหรบเมทรกซมขนาดมากกวา 5x5 ขนไป C.R. ไมควรเกน
0.1 (Saaty, 1994) ถาชดดลยพนจของผประเมนคา C.R. เกนกวาระดบทกำหนด ผประเมนควรจะตองทบทวนดลยพนจ
(Saaty,1994)
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
70
3. การสงเคราะหเพอใหไดลำดบความสำคญโดยรวม
วธการสงเคราะหในแบบจำลอง AHP คลายกบวธทใชคำนวณคาความคาดหวงโดยวธผงรปตนไมการตดสนใจ
โครงสรางลำดบความสำคญในแตละระดบชนจะไดมาจากการคำนวณลำดบความสำคญแบบครอบคลม (Global Priorities) ระดบ
ความสำคญทไดจากชดของดลยพนจแตละชดจะถกเรยกวาลำดบความสำคญแบบเฉพาะท (Local Priorities) ซงเปนลำดบความ
สำคญทอางองกบสวนประกอบทอยเหนอกวา สวนลำดบความสำคญเมอเทยบกบวตถประสงครวมจะเรยกวาลำดบความสำคญ
แบบครอบคลม ซงไดจากการคณลำดบความสำคญเฉพาะทเขากบลำดบความสำคญแบบครอบคลมของสวนประกอบทอยเหนอขนไป
4. การวเคราะหความไว
การวเคราะหความไวเปนการทดสอบเสถยรภาพของผลลพธ โดยการเปลยนแปลงลำดบความสำคญของเกณฑตาง ๆ
2.2 งานวจยทเกยวของ
ผใหบรการโลจสตกสไมไดเปนเพยงแคตวแทนขนสง แตยงทำหนาทเสมอนผใหบรการความสะดวกในการจดการเกยวกบ
กฎระเบยบขอปฏบตทางศลกากร เปนตวแทนเจรจากบสายเรอและสายการบน ชวยประสานงานกบแตละหนวยงานเสมอนเปน
สวนหนงของบรษทผสงออก (ไชยยศ ไชยมนคงและมยขพนธไชยมนคง, 2550) เนองจากผใหบรการโลจสตกสทำงานเสมอนเปน
สวนหนงขององคกร องคกรจงควรใหความสำคญกบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสเปนปญหา
การตดสนใจแบบหลายหลกเกณฑทมความซบซอนและเกยวของกบขอมลทงเชงคณภาพและเชงปรมาณ เกณฑในการคดเลอกผให
บรการโลจสตกส อาจตางกนไปตามลกษณะทางธรกจของแตละองคกร ผวจยไดทบทวนงานวจยทเกยวของและสอบถามความเหน
ของผเชยวชาญเพอทจะพฒนาแบบจำลองการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชนทชวยในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
ในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส
จากการศกษางานวจยและวรรณกรรมทเกยวของในดานการคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสสรปไดเปน
3 สวน คอสวนแรกเปนการศกษาดานการคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสโดยใชวธ AHP และในสวนทสอง
เปนการศกษาดานการคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสโดยใชวธ AHP รวมกบเครองมออน ๆ และในสวนทสาม
เปนงานวจยอน ๆ ทนาสนใจดงน
1) การคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสโดยวธ AHP
จากการศกษาพบวามผประยกตใช AHP ในการคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกส สรปไดดงน Liu and
Hai (2005) ศกษาการจดลำดบเลอกซพพลายเออรในอตสาหกรรมเฟอรนเจอรโดยใช AHP โดยใชเกณฑทงหมด 8 เกณฑ
พบวาเกณฑทไดคานำหนกมากทสดคอการสงมอบ รองลงมาคอการตอบสนอง คณภาพ ความมวนย ขนาดและคณภาพ
ของสนทรพยการจดการ การเงนและสมรรถภาพทางดานเทคนค ตามลำดบ
Fu et al. (2010) ใช AHP ในการประเมนผใหบรการโลจสตกสบคคลท 3 (Third Party Logistics: 3PL) เนองดวย
ในทศวรรษทผานมาเศรษฐกจของประเทศจนมการเตบโตอยางรวดเรวทำใหบรการของ 3PL เพมขนมาก 3PL เปนปจจยอนหนง
ททำใหบรษทประสบความสำเรจแตปญหาของผใชบรการคอไมสามารถหา 3PL ทดทสดไดFu et al. (2010) ไดเสนอเกณฑในการ
ตดสนใจ คอ ความสามารถดานโลจสตกส ชอเสยงและคณภาพการบรการ ผลลพธทได คอ ชอเสยงมคานำหนกความสำคญสงสด
รองลงมาคอ คณภาพการบรการและความสามารถดานโลจสตกสตามลำดบ
อรพนทร จรวสสกลและธนญญา วสศร (2550) ไดประยกตใช AHP ในการประเมนผลการดำเนนงานผใหบรการขนสง
ทางเรอของบรษทผลตเครองใชไฟฟาแหงหนงจำนวน 7 บรษท โดยใชเกณฑคณภาพบรการและตนทนทนำเสนอโดย Banomyong
et al. (2005) ซงศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกผใหบรการโลจสตกสของผประกอบการในประเทศไทย โดยใชการวเคราะห
ความถดถอย (Regression Analysis) และกรอบแนวคดคณภาพบรการและตนทน คณภาพบรการประกอบดวยปจจย 5 ดาน คอ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
71
สงทมองเหนในการบรการ/ความเปนรปธรรมของบรการ ความนาเชอถอของบรการ การตอบสนองความตองการของผรบบรการ
ความเชอมนและการเอาใจใส ผลการศกษาพบวาปจจยทมผลตอการดำเนนงานของผใหบรการขนสงทางเรอมากทสดคอ ตนทน
การขนสงและความนาเชอถอ รองลงมาคอ การตอบสนองความตองการสงทมองเหนในการบรการ ความเชอมนและการเอาใจใส
ตามลำดบ
2) การคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสโดยใชวธ AHP รวมกบวธอน ๆ
งานวจยทเกยวของกบการคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสซงเปนงานวจยทประยกตใช AHP รวมกบ
เทคนคอน ๆ มดงน
Ghodsypour andO’Brien (1998) ใช AHP และการพฒนาแบบจำลองการโปรแกรมเชงเสน (Linear Programming)
ในการตดสนใจเลอกซพพลายเออร เพอหาซพพลายเออรทดทสดและมลคาการสงซอทเหมาะสมของแตละซพพลายเออรโดยขน
ตอนแรกจะใช AHP ในการเรยงลำดบของซพพลายเออร โดยพจารณาจากคานำหนกความสำคญของเกณฑ เกณฑทไดคานำหนก
ความสำคญมากทสดคอตนทน รองลงมาคอคณภาพและการบรการ จากนนจะเลอกซพพลายเออรโดยใชโปรแกรมเชงเสนใน
การคำนวณมลคารวมของการสงซอทเหมาะสมสำหรบซพพลายเออรแตละราย
Zhang et al. (2006) ศกษาเรองการเลอก 3PL จำนวน 4 รายของผใหบรการโลจสตกสบคคลท 4 (Fourth Party
Logistics: 4PL) หมายถงผใหบรการจดการและประสานงานดานโซอปทานซงสวนมากจะไมมสนทรพยหรอทรพยากรในการ
ประกอบการในดานดงกลาวเปนของตนเอง เปนการศกษาโดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP) และการ
วเคราะหดาตาเอนวลอปเมนท (Data Envelopment Analysis: DEA) ในการเลอก 3PL การวจยครงนไดแบงขนตอนการ
วเคราะหออกเปน 3 ขนตอนสำคญคอ ขนแรกใช AHP เปรยบเทยบคขอมลทเปนขอมลเชงคณภาพและขนทสองใช DEA หาคา
นำหนกความสำคญของทางเลอกทเปนขอมลเชงปรมาณ หลงจากนนขนทสามจงเปรยบเทยบคประเมนคานำหนกความสำคญ
ของทางเลอกดวยวธ AHP อกครง เกณฑทใชพจารณาคอ ลกษณะโดยทวไปของบรษท สมรรถภาพในการบรการ คณภาพ ลกคา
สมพนธและแรงงานสมพนธ ตามลำดบ
Qureshi et al. (2007) เลอก 3PL ของบรษทแหงหนงแถบอนเดยตะวนตกโดยใชวธ TOPSIS (Technique for Order
Preference by Similarity to Ideal Solution) รวมกบ AHP โดยขนตอนแรกจะใช AHP ในการหาคานำหนกความสำคญ
ของเกณฑ เกณฑทใชม 10 ขอโดยเรยงลำดบความสำคญไดดงน ความสมพนธระยะยาว ขนาดและคณภาพของสนทรพยชอเสยง
ของบรษท ความมนคงทางการเงน สมรรถภาพในการแกไขปญหา คณภาพของผบรหาร ความสอดคลองสมรรถภาพของ
เทคโนโลยสารสนเทศ ความยดหยนและขอบเขตดานภมศาสตรและพสยของการใหบรการ จากนนใช TOPSIS ในการจดอนดบ
ความสำคญของ 3PL จำนวนทงหมด 10 ราย
Xia and Wu (2007) คดเลอกซพพลายเออรโดยคำนงถงการไดรบสวนลดจากมลคารวมของการสงซอ ปจจบนซพพลาย
เออรหลายรายใหสวนลดมากนอยตามมลคารวมของการสงซอ จงเกดคำถามขน 2 ขอ คอ จะเลอกซพพลายเออรรายใดและควร
ซอดวยมลคารวมเทาใด การวจยไดแบงการวเคราะหออกเปน 2 ขนตอน คอ ขนตอนแรกใช AHP เรยงลำดบซพพลายเออรโดย
พจารณาจากคานำหนกความสำคญของเกณฑ ซงเกณฑทไดคานำหนกความสำคญมากทสดคอ ตนทน รองลงมาคอการบรการและ
คณภาพ ขนตอนทสองจงคดเลอกซพพลายเออรจากการไดรบสวนลด โดยใชโปรแกรม MATLAB ในการคำนวณมลคาการสงซอ
ทเหมาะสมสำหรบแตละซพพลายเออร
Ho et al. (2009) เสนอกลยทธการเลอก 3PL โดยใชวธ AHP ควบคกบเทคนคบานคณภาพ (House of Quality)
ซงเปนเทคนคหนงของวธการแปลงหนาทเชงคณภาพ (Quality Function Deployment: QFD) คอแปลงความตองการของผมสวน
ไดเสย (Stakeholders) ใหเปนเกณฑในการคดเลอก 3PLทงนผมสวนไดเสยซงประกอบดวยตวแทนจากฝายการเงน
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
72
การขนสง/โลจสตกส การผลตและการตลาดทำหนาทเปนผประเมนคดเลอก 3PLจากเกณฑของQFD ทงหมด 20 เกณฑ จากนนใช
AHP จดอนความสำคญของเกณฑและ 3PLพบวาเกณฑทมคานำหนกความสำคญสงสด 3 อนดบแรก ไดแก การตรงตอเวลาใน
การสงมอบ สงอำนวยความสะดวกและเทคโนโลยสารสนเทศ
3) งานวจยอน ๆ
งานวจยอน ๆ ทจะกลาวถงตอไปนเปนงานวจยทไมมเนอหาเกยวของโดยตรงกบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
แตมเนอหาบางสวนเกยวกบเกณฑทสามารถนำมาประยกตใชในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสโดยวธ AHP โดยเฉพาะงานวจย
สองเรองแรกเปนงานทใช AHP รวมกบแบบจำลองอางองการดำเนนการโซอปทาน (Supply Chain Operation Reference
(SCOR) Model) สรปไดดงน
Wang et al. (2004) จดลำดบความสำคญของมาตรวดในกระบวนการหลกของโซอปทาน 4 หมวดคอ ความเชอถอได
ในการสงมอบ ความยดหยนและการตอบสนอง ตนทนและสนทรพย โดยแบงกลยทธโซอปทานออกเปน 3 กลยทธ ไดแก กลยทธ
โซอปทานแบบ Lean กลยทธโซอปทานแบบ Agile และกลยทธโซอปทานแบบ Hybrid กลยทธแตละแบบสงผลตอคานำหนก
ความสำคญของมาตรวดไมเทากน ซงเมอเรยงคานำหนกความสำคญจากมากไปนอยของกลยทธแตละแบบสรปไดดงน กลยทธ
แบบ Lean มคณลกษณะของสมรรถนะเรยงตามลำดบความสำคญคอ ตนทนความเชอถอไดในการสงมอบสนทรพยและ
ความยดหยนและการตอบสนอง กลยทธแบบ Agile มคณลกษณะของสมรรถนะเรยงตามลำดบความสำคญคอความยดหยนและ
การตอบสนองความเชอถอไดในการสงมอบตนทนและสนทรพย สวนกลยทธแบบ Hybridมคณลกษณะของสมรรถนะเรยง
ตามลำดบความสำคญคอความยดหยนและการตอบสนองตนทนความเชอถอไดในการสงมอบและสนทรพย
อดศกด ธรานพฒนาและชศร เทยศรเพชร (2554) ประยกตใช AHP กบแบบจำลองอางองการดำเนนการโซอปทาน
(SCOR) ในระดบท 1 เพอจดลำดบความสำคญของมาตรวดและกระบวนการหลกของโซอปทานทไดอางองจากแบบจำลอง SCOR
เพอสรางความเชอมโยงระหวางกลยทธ คณลกษณะสมรรถนะ มาตรวดและกระบวนการหลกของโซอปทานของบรษท ปนซเมนต
นครหลวง จำกด (มหาชน) เกณฑหลกทใชจดลำดบความสำคญของกระบวนการหลกโซอปทานคอ ความเชอถอได การตอบสนอง
ความยดหยน ตนทนและการจดการสนทรพย สวนกระบวนการหลกประกอบดวย กระบวนการวางแผน จดหา ผลต สงมอบและ
สงคน จากการศกษาพบวาเกณฑทมความสำคญมากทสดคอตนทนและความเชอถอได สวนกระบวนการทมความสำคญทสดคอ
กระบวนการสงมอบและกระบวนการวางแผน ถงแมวางานวจยของ Wang et al. (2004) และของอดศกด ธรานพฒนาและ
ชศร เทยศรเพชร (2554) จะไมเกยวของกบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสกตาม แตคณลกษณะสมรรถนะและมาตรวดในระดบ
ท 1 ของแบบจำลอง SCOR ในแบบจำลอง AHP ดงกลาวนาจะมศกยภาพทจะใชเปนเกณฑในการตดสนใจเลอกผใหบรการ
โลจสตกสเมอพจารณาจากมมมองดานการจดการโซอปทาน
สถาพร โอภาสานนทและภทรกมล เลศสนต (2552) ใช AHP ในการวเคราะหนำหนกความสำคญของประเดน
ปญหาดานโลจสตกสจากการยายทตงศนยกระจายเงนสดในธรกจธนาคาร โดยพจารณาเกณฑการตดสนใจดานตนทนการตอบ
สนองตอลกคาความนาเชอถอและการใชประโยชนจากสนทรพย เพอจดลำดบความสำคญของประเดนปญหาดานโลจสตกส
ทเกดขนจากการยายทตงของศนยกระจายเงนสด ผลการศกษาพบวาผประเมนใหความสำคญกบเกณฑดานความนาเชอถอเปน
อนดบแรก รองลงมาคอการตอบสนอง ตนทนและการใชประโยชนจากสนทรพย สวนปญหาทมลำดบความสำคญมากทสด 3
ลำดบแรกทจะตองศกษาแนวทางในการปรบปรงการดำเนนการตอไป คอ ปญหาตวชวดประสทธภาพ ปญหากระบวนการทำงาน
ภายในและปญหาการวางเสนทางเดนรถ ถงแมวาผลการวจยพบวาทางเลอกในการตดสนใจจะไมเกยวของโดยตรงกบการคดเลอก
ผใหบรการโลจสตกส แตเกณฑตาง ๆ ทใชในการวเคราะหปญหากมสวนคลายคลงกบงานวจยอนในดานการคดเลอก
ผใหบรการโลจสตกสและหากจะประเมนคดเลอกผใหบรการโลจสตกสในธรกจการขนสงเงนสดนาจะสามารถใชเกณฑเดยวกนนได
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
73
ภทรกมล เลศสนตและสถาพร โอภาสานนท (2553) ศกษาปญหาการจดสรรงานใหแกผใหบรการขนสงภายนอก
ของบรษทผใหบรการโลจสตกสขนาดใหญแหงหนงของไทย โดยอาศยขอมลรปแบบการขนสงไปยงลกคา พนทใหบรการ โครงสราง
อตราคาบรการการขนสงของผใหบรการขนสงภายนอกแตละรายและคาใชจายในการจางผใหบรการ รวมกบการพฒนาแบบจำลอง
การโปรแกรมเชงเสน (Linear Programming) เพอจดสรรลกคาใหแกผใหบรการการขนสงภายนอกภายใตตนทนตำทสด ผลการ
วเคราะหพบวาการจดตงศนยกลางการบรหารผใหบรการการขนสงภายนอกของบรษทและจดสรรงานใหแกผใหบรการขนสง
ภายนอกตามวธทผวจยเสนอ สามารถลดตนทนคาขนสงรวมไดรอยละ 13.73 ผลการวจยนแสดงใหเหนแนววธอนหนง ซงพจารณา
เกณฑดานตนทนเปนหลกในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส เพอใหบรษทมตนทนในการดำเนนการตำทสด
จากการทบทวนงานวจยขางตน ผวจยไดนำเกณฑการตดสนใจในการคดเลอกซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสของ
ผวจยดงกลาวมาจดแสดงในรปของการแจกแจงความถโดยเรยงลำดบความถของเกณฑทนยมใชจากมากไปนอยดงตารางท 2
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
74
ตารางท
2: เ
กณฑทน
ยมใช
ในกา
รคดเ
ลอกผ
ใหบร
การโ
ลจสต
กสแล
ะซพพ
ลายเ
ออรแ
ละกา
รแจง
แจงค
วามถ
ผวจย (Au
thors)
เกณฑ (Criteria)
Gho
dsyp
our an
dO’B
rien
(199
8)
AHP
• •
•
• •
•
Wan
g et
al.
(200
4)
AHP+
SCOR
•
•
•
•
Liu
and
Hai (20
05)
AHP
• •
•
• •
•
Bano
myo
ng e
t al.(20
05)
Regr
ession
Analys
is
• •
• •
•
•
•
Zhan
g et
al.
(200
6)
AHP+
DEA
•
• •
• •
• •
•
•
Qur
eshi
et a
l. (2
007)
AH
P+TO
PSIS
•
• •
•
• •
• •
• •
Xia
and
Wu
(200
7)
AHP
• •
•
•
Ho
et a
l. (2
009)
AH
P+QFD
•
• •
• •
•
•
•
Fu e
t al.
(201
0)
AHP
• •
•
•
•
อรพน
ทร จ
รวสส
กล
และธ
นญญ
า วส
ศร (25
50)
AHP
• •
• •
•
•
•
ความ
ถ
9 8
7 6
6 6
5 4
4 3
3 2
2 1
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
75
3. การพฒนาแบบจำลอง
3.1 การคดเลอกเกณฑหลกจากงานวจยทเกยวของ
ผวจยรวบรวมเกณฑทมการใชกนมากและคานำหนกความสำคญทไดจากงานวจยในอดตทใช AHP ในการคดเลอก
ซพพลายเออรและผใหบรการโลจสตกสมาแสดงไวในตารางท 3 คานำหนกความสำคญของเกณฑการตดสนใจทไดจากการทบทวน
วรรณกรรมโดยพยายามคดเลอกเกณฑทมคานำหนกความสำคญ 5 ลำดบแรกในแตละงานวจยมาพจารณาเพอใชเปนแนวทาง
ในการคดเลอกเกณฑในงานวจยนเกณฑตาง ๆ ของผวจยแตละทานทระบไวในตารางท 2 อาจไมไดอยในตารางนทกเกณฑตวอยาง
เชน งานวจยของ Liu and Hai (2005) เมอพจารณาตารางท 2 จะเหนวาใชเกณฑดานคณภาพ การสงมอบ สมรรถภาพ การตอบ
สนอง ความมนคงทางการเงน ขนาดและคณภาพของสนทรพยในการตดสนใจ แตเกณฑขนาดและคณภาพของสนทรพยไมได
แสดงไวในตารางท 3 เนองจากเปนเกณฑทไมคอยถกใชในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสและซพพลายเออร สวนเกณฑ
ดานสมรรถภาพและความมนคงทางการเงน ไมไดแสดงคานำหนกความสำคญไวในตารางท 3 เนองจากคานำหนกความสำคญ
ของเกณฑดงกลาวไมอยใน5 อนดบแรกของงานวจยนน ซงเกณฑทมคานำหนกความสำคญ 5 อนดบแรกของงานวจยดงกลาวคอ
การสงมอบ การตอบสนอง คณภาพ ความมวนย ขนาดและคณภาพของสนทรพย
ตารางท 3: คานำหนกความสำคญของเกณฑการตดสนใจทไดจากการทบทวนวรรณกรรม
Ghodsypour and O’Brien (1998) 0.630 0.218
Wang et al. (2004) 0.640 0.243 0.072 0.046
Liu and Hai (2005) 0.130 0.146 0.135
Qureshi et al. (2007) 0.124 0.081
Xia and Wu (2007) 0.432 0.235 0.133 0.100
Ho et al. (2009) 0.110 0.101 0.083
Fu et al. (2010) 0.140 0.120
อรพนทร จรวสสกล และธนญญา วสศร (2550) 0.273 0.273 0.178 0.115
คาเฉลยในแตละคอลมน 0.494 0.181 0.181 0.157 0.112 0.098 0.088 0.046
คาเฉลยของคานำหนกทถกทำให เปนบรรทดฐาน
(Normalized Weighted Averages)
0.364 0.133 0.133 0.115 0.083 0.072 0.065 0.034
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
76
Zhang et al. (2006) เสนอวาควรลดจำนวนเกณฑและทางเลอกใหเหลอทมความเปนไปไดทสด (Short-Listing)
จากตารางท 3 พบวาเกณฑดานตนทน คณภาพ การสงมอบ การตอบสนอง เทคโนโลยสารสนเทศและความมนคงทางการเงน
มคานำหนกโดยเฉลยทถกทำใหเปนบรรทดฐานแลวอยใน 6 อนดบแรก สวนเกณฑทางดานสมรรถภาพและความยดหยนมคา
นำหนกความสำคญไมมากนกเมอพจารณาขอเสนอแนะของ Saaty (1990) ทกลาววาสมองของมนษยมขดจำกดในเชงจตวทยา
(Psychological Limit) ในการพจารณาเปรยบเทยบสงตาง ๆ ทมากกวา 7±2 อยางพรอม ๆ กนจงควรทจะลดสวนประกอบทใช
ในการเปรยบเทยบลง ดงนนกรอบแนวคดท เหมาะสมสำหรบการศกษาอาจจะประกอบไปดวยหกเกณฑหลกคอตนทน
คณภาพ ความนาเชอถอในการสงมอบ การตอบสนอง เทคโนโลยสารสนเทศและความมนคงทางการเงน
สำหรบเกณฑดานคณภาพทพบจากงานวจยในอดตมกเปนคณภาพของสนคาหรอคณภาพของบรการขนอยกบวา
ผลตภณฑของซพพลายเออรนนเปนสนคาหรอบรการ เนองจากการใหบรการโลจสตกสเปนงานบรการ ดงนนคณภาพทเกยวของ
จงเปนคณภาพบรการ ซงนยมอางองจากคณภาพบรการของ Parasuraman (1990) ซงแบงคณภาพบรการเปน 5 ดาน คอ
สงทมองเหนในการบรการ (Tangibles) ความนาเชอถอของการบรการ (Reliability) การตอบสนองความตองการของผรบบรการ
(Responsiveness) ความเชอมน (Assurance) และการเอาใจใส (Empathy) เมอพจารณาเปรยบเทยบเกณฑหลกทคดเลอกมา
โดยงานวจยนและคณภาพบรการของ Parasuraman (1990) จะพบวามความสอดคลองกน ดงแสดงในภาพท 2 สรปวาเกณฑ
ดานคณภาพการบรการไดรวมอยในเกณฑหลกอน ๆ ทใชในแบบจำลองแลว
กลาวโดยสรป งานวจยนจะใช 5 เกณฑหลก ในการพจารณาคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา
ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) คอ ตนทน ความนาเชอถอในการสงมอบ เทคโนโลยสารสนเทศ ความมนคง
ทางการเงนและการตอบสนอง ซงการตอบสนองจะรวมความเรวในการสงมอบดวย
3.2 การคดเลอกเกณฑยอย
เกณฑยอยในงานวจยนไดจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของและจากความเหนของผเชยวชาญจรศกด มาลแกว
(2554: สมภาษณ) ผอำนวยการฝายวางแผนการผลตของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) สรปความเหนวาควร
ใชจำนวนสาขาตางประเทศเปนเกณฑยอยอนหนงในหมวดของความมนคงทางการเงน เนองจากผใหบรการโลจสตกสทมสาขา
กระจายอยในหลายประเทศนาจะมความมนคงทางการเงนสง สามารถสรางความมนใจในการบรการใหลกคาไดมากยงขนและใช
ความรวดเรวในการออกเอกสารเปนเกณฑยอยเพมเตมในหมวดของเทคโนโลยสารสนเทศ เนองจากผใหบรการโลจสตกส
ทมเทคโนโลยในการออกเอกสารทรวดเรวนาจะเพมความสะดวกและความพงพอใจในการใหบรการแกลกคา ดงแสดงเกณฑหลก
และเกณฑยอยทเสนอโดยงานวจยนในภาพท 3
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
77
3.3 ทางเลอกในการตดสนใจ
ทางเลอกในการตดสนใจ คอ บรษทผใหบรการโลจสตกส จำนวน 4 ราย ซงประกอบดวย A, B, C และ D (นามสมมต)
โดยรายชอของบรษททางเลอกดงกลาวไดรบความอนเคราะหขอมลจากวณา สวางเนตร (2553: สมภาษณ) ผจดการแผนก
โลจสตกส เหตผลในการเลอกผใหบรการโลจสตกสทงสในการศกษาน เนองจากมแนวโนมสงสดทจะไดรบการคดเลอกโดยอาง
จากวธประมล ซงเปนวธทบรษทฯใชในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสในปจจบน ตารางท 4 แสดงลกษณะของผใหบรการ
โลจสตกสทง 4 ราย
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
ตนทน ความนาเชอถอใน
การสงมอบ เทคโนโลยสารสนเทศ
ความมนคง ทางการเงน การตอบสนอง
ราคาคาขนสงสทธ (Banomyong et al.,2005; Boyson et al., 1999; Fernie, 1999)
ระยะเวลาในการจายเงน (Banomyong et al.,2005)
การตรงตอเวลา (Richardson, 1990)
สนคาปลอดภย ไมเสยหาย (Banomyong et al.,2005; Richardson, 1990)
ความถกตองของเอกสาร (Banomyong et al.,2005)
การตรวจสอบ สถานะสนคา (Banomyong et al., 2005)
ความรวดเรวในการออก
เอกสาร (*)
สนทรพยรวม (LaLonde and Maltz, 1992; Boyson et al., 1999; Hum, 2000)
จำนวนสาขาตาง
ประเทศ(*)
การบรการทหลากหลาย (Banomyong et al.,2005;
Fernie, 1999)
การขนสงแบบดวนพเศษ(Banomyong et al.,2005; Richardson, 1990)
ระยะเวลาในการขนสง (Banomyong et al.,2005; Cakir, 2009; Soh, 2010)
ความสามารถของพนกงาน (Banomyong et al.,2005; Fernie, 1999)
ภาพท 3: เกณฑหลกและเกณฑยอยทเสนอโดยงานวจยนเพอใชคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
ทมา: *จรศกด มาลแกว (2554: สมภาษณ).
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
78
ตารางท 4: ลกษณะของผใหบรการโลจสตกสจำนวน 4 ราย
ลกษณะของผใหบรการโลจสตกส บรษท A บรษท B บรษท C บรษท D
ขนาดของบรษท ใหญ ใหญ กลาง กลาง
สญชาต เยอรมน ญปน เยอรมน จน
พนทบรการทมความเชยวชาญ ยโรป เอเชย โดยเฉพาะ
ประเทศญปน
เอเชย เอเชยและ
อเมรกา
ลกษะการใหบรการ ทกบรษทใหบรการแบบครบวงจรไมตางกน ตงแตการรบสงสนคา ตวแทนเดนพธการ
ศลกากร ตดตอกบสายการบนและทาเรอ
จำนวนยานพาหนะ ทกบรษทใชบรการจากผขนสงภายนอกอกตอหนง
ลำดบทไดรบการคดเลอกโดยวธประมล 4 3 1 2
รอยละของราคาทเสนอโดยวธประมล
(ใหบรษททเสนอตำสดเทากบ 100) 160 145 100 120
3.4 การออกแบบลำดบชน
หลงจากผวจยไดขอสรปเกยวกบเกณฑทใชในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสแลว ตอมาจะเปนขนตอนของการ
ออกแบบลำดบชน ภาพท 4 แสดงลำดบชนของแบบจำลองทเสนอ ระดบชนทหนงเปนวตถประสงคของแบบจำลอง ซงในทน
คอการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสระดบชนทสองเปนเกณฑหลกทใชตดสนใจ ซงประกอบดวย ตนทน ความนาเชอถอในการ
สงมอบ เทคโนโลยสารสนเทศ ความมนคงทางการเงนและการตอบสนอง ระดบชนทสามเปนเกณฑยอยดงทระบไวในรป ระดบชน
ทส คอทางเลอกในการตดสนใจ ซงกคอผใหบรการโลจสตกสซงมทงสน 4 ราย ประกอบดวยบรษท A, B, C และ D
ภาพท 4: แบบจำลอง AHP ทเสนอเพอจดลำดบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
79
3.5 การยนยนความเหมาะสมของแบบจำลอง
ขนตอนตอมาเปนการประชมกลมยอยเพอชแจงเปาหมายการศกษาและแสดงเกณฑหลกเกณฑยอยและทางเลอกในแบบ
จำลองกลมผประเมนเขารวมประชมมทงหมด5รายซงเปนผบรหารและพนกงานในแผนกโลจสตกสของบรษทฯกลมผประเมน
อภปรายแสดงความเหนตอแบบจำลองนและเหนวาแบบจำลองนเหมาะสมทจะใชคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษทฯ
เกณฑหลกและเกณฑยอยในแบบจำลองนาจะมอทธพลตอการตดสนใจทกเกณฑ
4. วธดำเนนการศกษา ขนตอมาเปนการสรางแบบจำลองดวยคอมพวเตอรเพอสรางแบบสอบถามและเกบรวบรวมขอมลและนำขอมลทไดมา
สงเคราะหเพอคำนวณคานำหนกเชงเปรยบเทยบของสวนประกอบตางๆในแบบจำลองเพอใชตดสนใจคดเลอกผใหบรการ
โลจสตกสของบรษทฯจากนนจะเปนการวเคราะหความไวของคานำหนกความสำคญของผใหบรการโลจสตกสเมอกำหนดใหคา
นำหนกความสำคญของเกณฑหลกเปลยนแปลงไป
4.1 การสรางแบบจำลองดวยโปรแกรม Expert Choice® และการสรางแบบสอบถาม
แบบจำลองAHPทเสนอไดถกนำไปสรางบนคอมพวเตอรดวยโปรแกรมExpertChoice®ดงภาพท5เมอสราง
แบบจำลองเสรจแลวผวจยสามารถเรยกใหโปรแกรมนำเสนอการเปรยบเทยบคและใหผประเมนใหดลยพนจผานโปรแกรมดงกลาว
ไดโดยตรงแตสำหรบการศกษานผวจยจะใชแบบสอบถามทพมพลงบนกระดาษเพอความสะดวกในการเกบขอมลจากผประเมน
หลายคนพรอมๆกนภาพท6แสดงตวอยางแบบสอบถามทใชมาตราสวนมลฐาน1-9ของAHPตวอยางเชนในบรรทดท1
แสดงการเปรยบเทยบระดบความสำคญระหวางบรษทAและบรษทBเมอเทยบกบความสำคญของเกณฑดานราคาคาขนสง
สทธถาผประเมนวงกลมเลข5ดานขวามอแสดงวาบรษทBมความสำคญกวาบรษทAในระดบมากเมอเกบขอมลเสรจแลว
จะนำขอมลทไดมาบนทกลงในโปรแกรมExpertChoice®แลวคำนวณคานำหนกและC.R.เพอตรวจสอบความสอดคลอง
ของดลยพนจหากC.R.เกนกวาคาทยอมรบไดผประเมนจะตองปรบเปลยนดลยพนจใหมจนกวาC.R.จะอยในระดบทยอมรบได
ภาพท 5:หนาจอแสดงแบบจำลองทสรางบนโปรแกรมExpertChoice®
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
80
4.2 การเกบรวบรวมขอมล
ขอมลทตองการจากบรษทฯ คอดลยพนจ (Judgment Information) เชงเปรยบเทยบคจำนวน 100 ขอ จากกลม
ผตดสนใจ (กลมผประเมน) ทประกอบไปดวยผบรหารและพนกงานทเกยวของดานการจดการโลจสตกสจำนวน 6 รายททำหนาท
เปนผประเมนในการศกษาครงน (ตารางท 5) แบบจำลอง AHP ทเสนอมวตถประสงคเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร
ในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสและโดยทวไปการตดสนใจทสำคญทางธรกจมกจะกระทำโดยผตดสนใจเพยงไมกราย ซงเปน
ผทมความร ความสามารถและประสบการณในดานนน ๆ
ภาพท 6: ตวอยางของแบบสอบถาม
ตารางท 5: ตำแหนงและประสบการณการทำงานของผประเมน
หมายเลข ตำแหนง ประสบการณในบรษทฯ
1 ผอำนวยการฝายวางแผนการผลต 17 ป
2 ผจดการแผนกโลจสตกส 13 ป
3 เจาหนาทนำเขาสนคาอาวโส 15 ป
4 เจาหนาทสงออกสนคาอาวโส 16 ป
5 เจาหนาทสงออกสนคา 9 ป
6 เจาหนาทนำเขาสนคา 4 ป
ขนตอนการเกบรวบรวมขอมลสำหรบการศกษา สรปไดดงน
ขนท 1 การแนะนำและชแจงขอมล
ผวจยไดนดพบกลมผประเมนเพอนำเสนอแบบจำลอง อธบายนยามทสำคญ ความหมายของมาตราสวนมลฐาน
ผลทคาดวาจะไดรบจากการวจยและตอบขอซกถามตาง ๆ
ขนท 2 การเกบขอมลจากแบบสอบถาม
ผวจยเกบขอมลดลยพนจเชงเปรยบเทยบคจากแบบสอบถามสำหรบใหผประเมนตอบ การทำแบบสอบถามเรมจากการ
เปรยบเทยบสวนยอย ซงอยในลำดบตำทสดของโครงสรางลำดบชนกอน แลวจงทำแบบสอบถามในลำดบชนทเหนอขนไปตามลำดบ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
81
กลาวคอ ผประเมนจะพจารณาเปรยบเทยบคระหวางผใหบรการโลจสตกส ซงอยในระดบทสของแบบจำลอง เมอเทยบกบเกณฑ
ยอยแตละตวในระดบทสามกอน เมอผประเมนไดพจารณาเปรยบเทยบคผใหบรการโลจสตกสทงหมดแลว ลำดบตอไปจงพจารณา
เปรยบเทยบคเกณฑยอยซงอยในระดบทสาม เทยบกบเกณฑหลกแตละตวทอยเหนอขนไปในระดบทสอง เมอผประเมนไดพจารณา
เปรยบเทยบคเกณฑยอยหมดแลว ลำดบตอไปจะพจารณาเปรยบเทยบคเกณฑหลกซงอยในระดบชนทสองเทยบกบเปาหมาย
ในระดบทหนง ซงกคอการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
ขนท 3 การตรวจสอบความสอดคลองของดลยพนจ
ผวจยไดนำขอมลดลยพนจทไดจากแบบสอบถามไปบนทกลงในโปรแกรม Expert Choice® เพอตรวจสอบ C.R.
ของผประเมนแตละราย
ขนท 4 การปรบเปลยนดลยพนจ
หากคา C.R.ของดลยพนจชดใด ๆ ไมผานเกณฑ ผวจยจะนดพบผประเมนเพอทบทวนดลยพนจของตนอกครง
การทบทวนดลยพนจในครงนจะกระทำผานโปรแกรม Expert Choice® โดยตรง ซงโปรแกรมจะคำนวณคา C.R.ออกมาใหทนท
เมอมการแกไขขอมลเดม จนกระทงคา C.R. อยในชวงทยอมรบได การเกบขอมลผานคอมพวเตอรมขอดคอสามารถชวยให
ผประเมนสามารถปรบเปลยนดลยพนจของตนไดทนท หากผประเมนเหนวาผลลพธทโปรแกรมแสดงออกมาไมสอดคลองกบ
ความเหนของตน
4.3 การวเคราะหขอมล
การศกษานใชโปรแกรม Expert Choice® ในการคำนวณตามกระบวนวธ AHP ซงกระบวนการนชวยวเคราะหการจด
ลำดบความสำคญของเกณฑและผใหบรการโลจสตกส ซงเปนเรองทยงยากใหงายขน โดยการลดความซบซอนใหเหลอเพยงการ
เปรยบเทยบคระหวางเกณฑหลก เกณฑยอยและผใหบรการโลจสตกส แลวสงเคราะหขอมลเขาดวยกน ดลยพนจรวมของกลม
ผประเมนคำนวณจากวธค า เฉล ย เรขาคณต ผ ว จยทำหนาท เปนผ อำนวยความสะดวกท ไม เข ารวมเสนอดลยพนจ
(Non-Participating Facilitator) ผลการสงเคราะหทไดคอ คานำหนกความสำคญของผใหบรการโลจสตกสรายตาง ๆ
เมอพจารณาจากเกณฑตามทกำหนดไว
4.4 การวเคราะหความไว
โปรแกรม Expert Choice® สามารถวเคราะหความไวไดหลายวธเพอเสรมความเขาใจเกยวกบลำดบการคดเลอก
ผใหบรการโลจสตกส โดยการปรบเปลยนคานำหนกความสำคญของเกณฑหลกและสงเกตการณเปลยนแปลงลำดบในการคดเลอก
ของผใหบรการโลจสตกส ผลการวเคราะหความไวจะเปนประโยชนตอการตดสนใจของผบรหาร กลาวคอ ผบรหารสามารถคนพบ
วาเกณฑหลกใดมคานำหนกความสำคญมากทสดซงสงผลตอลำดบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส เพอเสนอแนะใหผบรการ
โลจสตกสปรบปรงและพฒนาศกยภาพของตนเพอแขงขนกบผใหบรการรายอน
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
82
5. ผลการศกษา ผลการวเคราะหประกอบดวยสองสวนหลก คอ (1) ผลการสงเคราะหไดแก การเปรยบเทยบลำดบความสำคญของ
ผใหบรการโลจสตกส เกณฑยอยและเกณฑหลกและ (2) การวเคราะหความไวเพอตรวจสอบการเปลยนแปลงของลำดบ
ความสำคญของการผใหบรการโลจสตกส หากมการเปลยนแปลงคานำหนกของเกณฑตาง ๆ
5.1 ผลการสงเคราะห
เมอพจารณาผลการสงเคราะหความเหนของกลมผประเมนในภาพท 7 จะพบวา C เปนผใหบรการโลจสตกสทไดรบการ
คดเลอกเปนอนดบหนง อนดบรองลงมา ไดแก D, B และ A ตามลำดบ จะเหนวาผลการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสโดยวธ
AHP สอดคลองกบผลการคดเลอกโดยวธประมล
ภาพท 8 แสดงคาเฉลยของนำหนกความสำคญของเกณฑหลกทคำนวณจากโปรแกรม Expert Choice® คาเฉลยแสดง
ใหเหนวาตนทนเปนเกณฑหลกทสำคญสงสด (46.2%) รองลงมาคอ ความนาเชอถอในการสงมอบ (23.9%) การตอบสนอง
(13.9%) เทคโนโลยสารสนเทศ (10.7%) ตามลำดบและเกณฑหลกทสำคญตำสดคอความมนคงทางการเงน (5.4%)
ภาพท 7: คานำหนกความสำคญของผใหบรการโลจสตกสจากกลมผประเมน
ภาพท 8: คานำหนกความสำคญของเกณฑหลกจากกลมผประเมน
0.462
0.239
ตนทน
ความนาเชอถ
อในการสงมอ
บการตอ
บสนอง
เทคโนโลยสา
รสนเทศ
ความมนคงท
างการเงน
0.139 0.1070.054
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
83
คานำหนกความสำคญของเกณฑยอยซงอยในระดบทสามของแบบจำลอง ดงแสดงในภาพท 9 อาจแบงเกณฑยอย
ออกเปน 2 กลม กลมแรกคอกลมเกณฑยอยทมความสำคญสงสด ไดแก ระยะเวลาในการจายเงน (23.7%) รองลงมาคอ ราคา
คาขนสงสทธ (22.4%) และการตรงตอเวลา (13.0%) เกณฑยอยทงสามนมคานำหนกความสำคญรวมเทากบ 59% สวนกลมท
สองคอเกณฑยอยทเหลออก 10 ตว ซงมคานำหนกเชงเปรยบเทยบนอยกวา อนประกอบดวย สนคาปลอดภยไมเสยหาย (7.4%)
การตรวจสอบสถานะสนคา (6.6%) ระยะเวลาในการขนสง (4.9%) ความรวดเรวในการออกเอกสาร (4.1%) จำนวนสาขาตาง
ประเทศ (4.0%) ความถกตองของเอกสาร (3.4%) ความสามารถของพนกงาน (3.4%) การบรการทหลากหลาย (3.1%)
การขนสงแบบดวนพเศษ (2.5%) และสนทรพยรวม (1.4%) กลมเกณฑยอยดงกลาวมคานำหนกความสำคญรวมเทากบ 41%
0.237ระยะเวลาในการจายเงนราคาคาขนสงสทธการตรงตอเวลา
สนคาปลอดภยไมเสยหายการตรวจสอบสถานะสนคา
ระยะเวลาในการขนสงความรวดเรวในการออกเอกสาร
จำนวนสาขาตางประเทศความถกตองของเอกสาร
ความสามารถของพนกงานการบรการทหลากหลายการขนสงแบบดวนพเศษ
สนทรพยรวม
0.2240.130
0.0740.066
0.0490.0410.0400.0340.0340.0310.025
0.014
0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50
ผลจากการสงเคราะหขอมลแสดงใหเหนวาเกณฑหลกดานตนทนและความนาเชอถอในการสงมอบ เปนเกณฑหลก
ทสำคญ โดยมคานำหนกความสำคญรวมเทากบ 70.1% ซงสอดคลองกบการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ พบวาสวนใหญ
เนนเกณฑดานตนทนและความนาเชอถอในการสงมอบ (Wang et al., 2004; Xia and Wu, 2007; อรพนทร จรวสสกล
และธนญญา วสศร, 2550) ผวจยจงไดทดสอบความไวของเกณฑหลกทงหมดและไดนำเสนอผลการทดสอบความไวในบทความน
เพยง 2 เกณฑเทานน คอ เกณฑหลกดานตนทนและความนาเชอถอในการสงมอบ เนองจากเปนเกณฑหลกทมคานำหนก
ความสำคญมากทสด 2 ลำดบแรก
5.2 การวเคราะหความไว
ผลการสงเคราะหแสดงใหเหนวาตนทนมผลกระทบประมาณหนงในสองสวน (0.462) ตอการคดเลอกผใหบรการ
โลจสตกสของบรษทฯ เกณฑยอยดานตนทนคอราคาคาขนสงสทธและระยะเวลาในการจายเงน การวเคราะหความไวแบบ
ความชนชวยใหสงเกตวาลำดบความสำคญของผใหบรการโลจสตกสสามารถเปลยนไปไดอยางไร เมอระดบความสำคญของเกณฑ
หลกดานตนทนเปลยนแปลงไป ในภาพท 10 แสดงกราฟการวเคราะหความไวแบบความชน ซงแสดงการเปลยนแปลงของลำดบ
ความสำคญของผใหบรการโลจสตกสทงส โดยแสดงกราฟในแกนตง เมอเทยบกบการเปลยนแปลงคานำหนกความสำคญ
ของตนทน แสดงกราฟอยในแกนนอน
ภาพท 9: คานำหนกความสำคญของเกณฑยอย
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
84
ผลการวเคราะหความไวแสดงใหเหนวาผใหบรการโลจสตกสทงหมดไมมความไวตอการเปลยนแปลงของคานำหนกความ
สำคญของตนทน จากภาพท 10 แสดงใหเหนวาลำดบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสไมไดเปลยนแปลงไปตามการเปลยนแปลง
คานำหนกความสำคญของตนทน ในปจจบนคานำหนกความสำคญของตนทนมผลกระทบตอการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส
ประมาณ 0.462 ณ ตำแหนงน C เปนผใหบรการโลจสตกสทถกคดเลอกมาเปนอนดบหนง D และ B มความสำคญเปนอนดบ
รองลงมา และ A เปนผใหบรการโลจสตกสทถกเลอกมาเปนอนดบสดทาย
ถงแมวาลำดบการคดเลอกของผใหบรการโลจสตกสแตละรายจะไมมการเปลยนแปลง เมอคานำหนกความสำคญ
ของตนทนเปลยนแปลงไป แตเราสามารถสงเกตไดวาเมอคานำหนกความสำคญของตนทนเพมขน C และ A จะมโอกาสถกเลอก
เพมมากขน สวน B จะมโอกาสถกเลอกนอยลงสวน D จะอยในระดบคงท
เมอคานำหนกความสำคญเกณฑหลกดานตนทนมคาเทากบ 1.00 คอพจารณาเฉพาะมตดานตนทนเปนเกณฑเพยงอยาง
เดยวในดานการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสจะพบวา C จะถกเลอกมาเปนอนดบหนง D จะถกเลอกมาเปนอนดบสอง สวน B
และ A จะถกเลอกมาเปนอนดบทสามและส ตามลำดบลำดบของผใหบรการโลจสตกสดงกลาวสอดคลองกบผลของวธประมล
ครงลาสดทพจารณาเฉพาะตนทนแตเพยงอยางเดยว
สำหรบเกณฑหลกดานความนาเชอถอในการสงมอบ ผลการสงเคราะหแสดงใหเหนวาเกณฑหลกดานนมผลกระทบ
ประมาณหนงในส (0.239) ตอการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส ณ จดน C เปนผใหบรการโลจสตกสทไดรบการคดเลอกมาเปน
อนดบแรกผลของการวเคราะหความไวแบบความชนแสดงใหเหนวา D และ B มความไวตอการเปลยนแปลงในคานำหนกความ
สำคญดานความนาเชอถอในการสงมอบ จากกราฟผลการวเคราะหความไว ซงแสดงในภาพท 11 พบวาหากคานำหนกความสำคญ
ของเกณฑหลกดานความนาเชอถอในการสงมอบเคลอนทไปเกนกวา 0.80 จะทำให B ไดรบการคดเลอกเปนอนดบทสองแทนท D
ซงจะถกคดเลอกเปนอนดบทสาม
หากไมพจารณามตดานความนาเชอถอในการสงมอบ (คานำหนกความสำคญดานการสงมอบเทากบ 0.0) C จะเปน
ผใหบรการโลจสตกสทไดรบการคดเลอกเปนอนดบหนง รองลงมาคอ D, B และ A ตามลำดบซงลำดบของผใหบรการโลจสตกส
สอดคลองกบผลของวธประมลครงลาสด อาจเปนเพราะผประเมนใหคานำหนกความสำคญในเกณฑดานตนทนเปนอยางมาก
จงทำใหผลการคดเลอกยงคงเปนไปตามวธประมล
ภาพท 10: การวเคราะหความไวแบบความชนบนเกณฑหลกดานตนทน
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
85
เมอคานำหนกความสำคญของความนาเชอถอในการสงมอบเพมขน พบวามการเปลยนแปลงทสำคญคอ C และ D
มโอกาสในการไดรบการคดเลอกลดลง ในขณะท B มโอกาสไดรบการคดเลอกเพมขน สวน A ไมคอยมความไวตอการเปลยนแปลง
ในคานำหนกความสำคญของเกณฑหลกดานความนาเชอถอในการสงมอบแสดงวาผประเมนพจารณาวา A ไมคอยตอบสนองเมอ
เทยบกบผใหบรการรายอน
เมอคานำหนกความสำคญเกณฑหลกดานความนาเชอถอในการสงมอบเพมขน จนมคาเทากบ 1.00 หมายถงพจารณา
เฉพาะเกณฑดานความนาเชอถอในการสงมอบเปนเกณฑเดยวในดานการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส โดยไมพจารณาเกณฑอน ๆ
C ยงเปนผใหบรการโลจสตกสทไดรบการคดเลอกเปนอนดบหนง สวนผใหบรการโลจสตกสทมไดรบการคดเลอกรองลงมาคอ B
และ D สวน A ไดรบการคดเลอกเปนอนดบสดทายในเกณฑความนาเชอถอในการสงมอบ
6. การอภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะ 6.1 การอภปรายผลการศกษา
การศกษาการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)โดยใชกระบวนการ
ตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน พบวาเกณฑดานตนทนและความนาเชอถอในการสงมอบมความสำคญมากทสด รองลงมาไดแก
การตอบสนอง เทคโนโลยสารสนเทศและความมนคงทางการเงน ตามลำดบ จะเหนวาบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด
(มหาชน) ยงคงใหความสำคญกบเกณฑดานตนทนในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส ซงสอดคลองกบวธทบรษทฯ ใชในปจจบน
คอวธการประมล ผลการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสดวยวธ AHP กบวธประมลไดผลตรงกนคอ อนดบแรกไดแก C รองลงมาคอ
D, B และ A ตามลำดบ แตอยางไรกตามวงจรชวตผลตภณฑของสนคาอเลกทรอนกสสนและมแนวโนมทจะสนลงเรอย ๆ บรษท
ในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสจงตองการความรวดเรวและปลอดภยในการขนสงสนคาไปถงลกคาใหสนทสด อกทงยงมการแขงขน
ในดานนวตกรรมความรวดเรวในการพฒนาสนคาใหมและการจดสง ดงนน การพจารณาเกณฑอน ๆ ทนอกเหนอจากดานตนทน
นาจะชวยใหบรษทฯ ไดพจารณาอยางรอบดานเพอคดเลอกผใหบรการโลจสตกสทเหมาะสมกบลำดบความสำคญของการแขงขน
(Competitive Priorities) ของบรษทฯ
ภาพท 11: การวเคราะหความไวแบบความชนบนเกณฑหลกดานความนาเชอถอในการสงมอบ
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
86
การศกษานไดคดเลอกผใหบรการโลจสตกสทบรษทฯ เลอกใชบรการในปจจบน 4 อนดบแรก โดยบรษท A และ B
เปนบรษทขนาดใหญ มสาขาทงในและตางประเทศ สวนบรษท C และ D เปนบรษทขนาดกลาง ผใหบรการโลจสตกสทงหมด
ใหบรการแบบครบวงจร ตงแตการรบสงสนคา ตวแทนเดนพธการศลกากร ตดตอกบสายการบนและทาเรอ สำหรบจำนวน
ยานพาหนะมความคลายกนในการใชบรการจากผขนสงภายนอก ปกตกจการทมขนาดใหญควรมความไดเปรยบเชงแขงขน แตจาก
ผลของการศกษาพบวา A และ B เปนทางเลอกทมคานำหนกความสำคญนอยซงสะทอนใหเหนถงความสามารถในการจดการดาน
ตนทนและการบรการทขาดประสทธภาพและกำหนดราคาคาบรการสงกวาคแขงขนและระดบสายบงคบบญชายาวจงทำใหการ
ตดสนใจดานการปรบลดราคาคาบรการและการตอบสนองความตองการของลกคาขาดความคลองตว ในขณะทบรษท C และ D
เปนบรษททมขนาดเลกกวาบรษท A และ B มความคลองตวในการบรหารจดการและตอบสนองความตองการของลกคาไดอยาง
รวดเรว จงทำใหเกดความไดเปรยบในดานแขงขน
ความสำคญของแตละเกณฑอาจแตกตางกนไปตามกลยทธการแขงขนของบรษทและอตสาหกรรม งานวจยนใช AHP
เปนเครองมอในการจดลำดบความสำคญของเกณฑหรอปจจยทมผลตอการคดเลอกผใหบรการดานโลจสตกสในอตสาหกรรม
อเลกทรอนกส ซงเครองมอและเกณฑทใชในการวจยมความคลายคลงกบงานวจยของสถาพร โอภาสานนทและภทรกมล เลศสนต
(2552) ทใช AHP ในการวเคราะหผลกระทบดานโลจสตกสจากการยายทตงศนยกระจายเงนสดในธรกจธนาคารและคลายกบ
งานวจยของอดศกด ธรานพฒนาและชศร เทยศรเพชร (2554) ซงใช AHP จดลำดบความสำคญของกระบวนการหลกโซอปทาน
ในกจการผลตปนซเมนต พบวาผลการวเคราะหมความแตกตางกนดานความสำคญของเกณฑทใชในการคดเลอก ในงานวจย
ของสถาพร โอภาสานนทและภทรกมล เลศสนต (2552) ผประเมนใหความสำคญกบเกณฑความนาเชอถอเปนอนดบแรก
รองลงมาคอ การตอบสนอง ตนทนและการใชประโยชนจากสนทรพย ในงานวจยของอดศกด ธรานพฒนา (2554) พบวา
ผประเมนใหความสำคญกบความนาเชอถอในการสงมอบเปนอนดบแรก รองลงมาคอตนทน การตอบสนอง ความยดหยนและการ
จดการสนทรพย แตในงานวจยน ผประเมนใหความสำคญกบเกณฑตนทนเปนลำดบแรก รองลงมาคอ ความนาเชอถอในการ
สงมอบ การตอบสนอง เทคโนโลยสารสนเทศและความมนคงทางการเงน สาเหตทลำดบความสำคญของเกณฑมความแตกตางกน
อาจจะเปนเพราะงานวจยแตละงานประยกตใชในอตสาหกรรมทแตกตางกนและแตละองคกรมลำดบความสำคญในการแขงขน
ทแตกตางกน แตโดยรวมจะเหนวาความนาเชอถอในการสงมอบมความสำคญทงในธรกจผลตและธรกจบรการ
การจดการดานโลจสตกสใหมประสทธภาพดวยตนทนตำเปนอกปจจยหนงทสำคญทสามารถสรางความไดเปรยบในการ
แขงขน ผประเมนจงมกจะใหความสำคญดานตนทนเปนลำดบแรก ทงนเปนไปในทศทางเดยวกนกบผลงานวจยของอรพนทร จรวส
สกลและธนญญา วสศร (2550) ทประเมนผลการดำเนนงานผใหบรการขนสงทางเรอของอตสาหกรรมผลตเครองใชไฟฟา
ซงตนทนไดรบความสำคญมาเปนอนดบหนงและสอดคลองกบงานของภทรกมล เลศสนตและสถาพร โอภาสานนท (2553)
ทพจารณาเกณฑดานตนทนเปนหลกในการจดสรรงานใหแกผใหบรการขนสงภายนอกของบรษทผใหบรการโลจสตกส
6.2 ขอเสนอแนะ
จากผลการศกษาการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน) โดยใช
กระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน ผวจยมขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการศกษาในอนาคต สรปดงน
ผวจยจำเปนตองอธบายความหมายของเกณฑแตละเกณฑและชแจงวธการตอบแบบสอบถาม AHP ใหแกผประเมน
แตละราย หากผประเมนไมเขาใจเกณฑและวธการใหคะแนนทถกตองอาจจะทำใหผลลพธทไดขาดความนาเชอถอ ซงจะสะทอน
มาทคาความสอดคลองของดลยพนจทเกนกวาคามาตรฐาน ทำใหตองใชเวลามากในการปรบแกดลยพนจใหมจนกวาอตราสวน
ความสอดคลองจะอยในระดบยอมรบได
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
87
การใชการรวมดลยพนจโดยวธคาเฉลยเรขาคณตจากโปรแกรม Expert Choice® นาจะมความเหมาะสมแลว ในกรณน
ผวจยไมแนะนำใหใชวธการรวมดลยพนจของกลมโดยการอภปราย เพอใหไดดลยพนจหรอมตทเปนเอกฉนท เพราะผใตบงคบบญชา
อาจไมกลาแสดงความเหนขดแยงกบผบงคบบญชา
ถงแมวาผลการศกษาดวยวธ AHP จะใหผลเหมอนกบวธประมล กลาวคอ เกณฑดานตนทนมความสำคญมากทสด
และลำดบการคดเลอกผใหบรการโลจสตกสกเหมอนกนแตผวจยยงคงแนะนำใหใชวธ AHP เนองจาก AHP เปนกระบวนการ
ทมความเปนเหตเปนผลสามารถพจารณาปจจยอน ๆ ไดอยางรอบดานมากกวาวธประมลโดยเฉพาะอยางยงการนำวธ AHP มาใช
ในการคดเลอกผใหบรการโลจสตกส ยงทำใหทราบเกณฑตดสนใจดานอนนอกเหนอจากตนทนและทราบลำดบความสำคญ
ของเกณฑเหลานน ในอนาคตเมอสถานการณดานการแขงขนเปลยนไปบรษทฯ อาจเปลยนกลยทธในการตดสนใจคดเลอก
ผใหบรการโลจสตกส ทำใหลำดบความสำคญของเกณฑตาง ๆ อาจเปลยนแปลงไป
ผลทไดจากงานวจยนสามารถนำไปใชประโยชนไดจรงและสามารถใชยนยนความเหมาะสมของวธประมลทใชในปจจบน
โดยบรษทฯ สามารถนำแบบจำลองนไปใชแทนวธประมลแบบเดมได เพราะใหผลเหมอนกนแตมกระบวนการการตดสนใจ
อยางรอบดาน โดยพจารณาเกณฑการคดเลอกในดานตาง ๆ ทไดจากการทบทวนวรรณกรรมและการสอบถามความเหน
ของผเชยวชาญในกรณทมผใหบรการโลจสตกสเพมขน หรอกลยทธการแขงขนในอตสาหกรรมเปลยนแปลงไปบรษทยงคงปรบใช
แบบจำลองนมาประเมนคานำหนกใหม เพอใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไป
เอกสารอางอง
จรศกด มาลแกว. ผอำนวยการฝายวางแผนการผลต.2554. สมภาษณ. 11 มกราคม.
ไชยยศ ไชยมนคงและมยขพนธ ไชยมนคง. (2550), กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชนเพอแขงขนในตลาดโลก, บรษท ด.เค.
ทเดย, กรงเทพฯ.
ภทรกมล เลศสนตและสถาพร โอภาสานนท. 2553, ‘การจดสรรงานแกผใหบรการขนสงภายนอกภายใตตนทนตำทสด’,
จฬาลงกรณธรกจปรทศน, ฉบบท 125 (กรกฎาคม-กนยายน), หนา 91-106.
วณา สวางเนตร. ผจดการแผนกโลจสตกส. 2553. สมภาษณ. 8 ธนวาคม.
สถาพร โอภาสานนทและภทรกมล เลศสนต. 2552, ‘การวเคราะหผลกระทบดานโลจสตกสจากการยายทตงศนยกระจายเงนสด
ในธรกจธนาคาร โดยใชกระบวนการวเคราะหเชงลำดบชน (AHP)’, จฬาลงกรณธรกจปรทศน , ฉบบท 121 (กรกฎาคม-
กนยายน), หนา 63-82.
อดศกด ธรานพฒนาและชศร เทยศรเพชร. 2554,’การจดลำดบความสำคญของมาตรวดและกระบวนการการหลกของโซอปทาน
โดยวธแบบจำลองกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบ’, จฬาลงกรณธรกจปรทศน , ฉบบท 127(มกราคม-มนาคม),
หนา 1-32.
วารสารบรหารธรกจ
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
88
อภชาต โสภาแดง. (2552), การตดสนใจเพอการบรหาร,ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลย
เชยงใหม, เชยงใหม.
อรพนทร จรวสสกลและธนญญา วสศร. 2550,’การประยกตใช AHP ในการประเมนผลการดำเนนงานผใหบรการขนสง’,
การประชมสมมนาเชงวชาการประจำปดานการจดการโซอปทานและโลจสตกส ครงท 7, (15-16 พฤศจกายน),
หนา 459-472.
Banomyong, R., Ritthironk, N., Varadejsatitwong, P.,& Supatn, N. 2005,’Selecting Logistics Providers in Thailand: A
Shippers’ perspective, Proceedings of the 10th’ , International Symposium on Logistics, Libson, (July 3-5),
pp. 568-573.
Benyoucef, L., Ding, H., & Xie, X. 2003, Supplier selection problem: selection criteria and methods, Unite de
recherche INRIA Lorraine, Nancy Cedex.
Boyson, S., Corsi, T., Dresner, M,. & Rabinovich, E. 1999,’Managing effective third party logistics relationships:
what does it take?’, Journal of Business Logistics, Vol.20, no. 1, pp. 73-100.
Cakir, E. 2009, Logistics Outsourcing and selection of third party logistics service provider (3PL) via fuzzy AHP,
Master Thesis Bahcesehir University, Istanbul.
Chan, F. T.S., Kumar, N., Tiwari, M.K., Lau, H.C.W., & Choy, K.L. 2008,’ Global supplier selection: a fuzzy-AHP
approach’, International Journal of Production Research, Vol. 46, no.14, (July), pp. 3825-3857.
Fernie, J. 1999,’Outsourcing distribution in UK retailing’, Journal of Business Logistics, Vol. 20,no. 2, pp. 83-95.
Fu, K., Xu, J., Zhang, Q., & Miao, Z. 2010, ‘ An AHP-base Decision Support Model for 3PL Evaluation’, Service
System and Service Management (ICSSSM), pp. 1-6
Ghodsypour, S.H., and O’Brien, C. 1998,’ A decision support system for supplier selection using an integrated
analytic hierarchy process and linear programming’, International Journal of Production Economics, Vol.
56-57, pp. 199-212.
Ho, W., Bennett, D.J., Mak, K.L., Chuah, K.B., Lee, C.K.M., & Hall, M.J. 2009,’ Strategic Logistics Outsourcing: An
Integrated QFD and AHP Approach’, Industrial Engineering and Engineering Management, pp. 1434-1438
Hum, S.H. 2000, ‘A Hayes–Wheelwright framework for strategic management of third party logistics
services’, Integrated Manufacturing Systems, Vol. 11, no. 2, pp. 132-137.
LaLonde, B. J., and Maltz, A. B. 1992, ‘Some propositions about outsourcing the logistics function’, The
International Journal of Logistics Management, Vol. 3, no. 1, pp. 1-11.
การคดเลอกผใหบรการโลจสตกสของบรษท ฮานา ไมโครอเลคโทรนคส จำกด (มหาชน)
โดยใชกระบวนการตดสนใจแบบวเคราะหลำดบชน (AHP)
คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปท 35 ฉบบท 134 เมษายน-มถนายน 2555
89
Liu, F.F.,and Hai, H.L. 2005,’The voting analytic hierarchy process method for selection supplier’, International
Journal of Production Economics, Vol. 97, pp. 308-317.
Parasuraman, A., Zeithaml, V.A., & Berry, L.L. 1990, Delivering Quality Service Balancing Customer Perceptions
and Expectations, Collier Macmillan Publishers, USA.
Qureshi, M.N., Kumar, D., & Kumar, P. 2007, ‘Selection of potential 3PL service providers using TOPSIS with
interval data’, Industrial Engineering and Engineering Management, pp. 1512-1516.
Richardson, H.L. 1990,’Explore outsourcing’, Transportation & Distribution, (July), pp. 17-20.
Saaty, T.L. 1990, Multicriteria decision making: The analytic hierarchy process, RWS Publications, Pittsburgh.
Saaty, T.L. 1994, ‘How to make a decision: The analytic hierarchy process’, Interfaces, Vol. 24, no. 6, pp. 18-43.
Saaty, T.L. 1996, Decision making with dependence and feedback: The analytic network process,RWS
Publications, Pittsburgh.
Saaty, T.L. 2008,’ Decision making with the analytic hierarchy process’, International Journal of Services Sciences,
Vol. 1, no. 1, pp. 83-98.
Soh, S. 2010,’A decision model for evaluating third-party logistics providers using fuzzy analytic hierarchy
process’,African Journal of Business Management, Vol. 4, no. 3, pp. 339-349.
Vargas, L.G. 1990, ‘ An overview of the analytic hierarchy process and its application’, European Journal of
Operational Research, Vol. 48, no. 1, pp. 57-64.
Wang, G., Huang, S.H.,& Dismukes, J.P. 2004, ‘ Product-driven supply chain selection using integrated multi-
criteria decision-making methodology’, International Journal of Production Economics, pp. 91: 1-15.
Xia, W., and Wu, Z. 2007,’ Supplier selection with multiple criteria in volume discount environments’, Omega The
International Journal of Management Science, Vol.35, pp. 494-504.
Zhang, H., Li X., & Liu, W. 2006,’ An AHP/DEA Methodology for 3PL Vendor Selection in 4PL’, National Engineering
Research Center for CIMS, pp. 646-655.