Title : The Study on the Understanding of Scientific Conceptual in Topic of Chemical Reaction Through Model-Based Learning of Grade 8th Students. Author : Mister Thanasawan Sompaiboon Degree : Master of Education (Science Education) Rajabhat Maha Sarakham University Advisors : Assistant Professor Dr.Panwilai Dokmai Dr.Panadda Tansupo Year : 2019

ABSTRACT The objective of the study was to investigate Grade 8th students’ scientific conceptual

understanding of “Chemical Reaction” from Model-Based Learning Method. The research subjects consisted of 38 Grade 8 th students at Borabue Witthayakhan School, Borabue District, Mahasarakham Province, in the second semester of the 2018 school year, selected by Purposive Sampling. The research instruments were 6 lesson plans on Model-Based Learning Method, and the Scientific Concept Comprehension Test. The statistics used for data analysis included the Frequency, Percentage, Mean, Standard Deviation, and Content Analysis.

The study found that the students who learned by using model-based learning method obtained the complete scientific conceptual understanding of “Chemical Reaction” as 75.88%; those with partial scientific conceptual understanding was 12.43%; and those with no scientific conceptual understanding of “Chemical Reaction” was 11.70%. The data show that the students who carried complete scientific conceptual understanding of “Chemical Reaction” were more than the students with partial understanding and no understanding.

Keywords : Model-Based Learning Method Scientific Conceptual Chemical Reaction Major Advisor

ชอเรอง : การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนร ดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

ผวจย : นายธนาศวรรย สมไพบลย ปรญญา : ครศาสตรมหาบณฑต (วทยาศาสตรศกษา) มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม อาจารยทปรกษา : ผชวยศาสตราจารย ดร.พรรณวไล ดอกไม อาจารย ดร.ปนดดา แทนสโพธ ปการศกษา : 2562

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน กลมเปาหมายในการวจยเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 โรงเรยนบรบอวทยาคาร อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม จ านวน 38 คน ทไดมาโดยการสมตวอยางแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน จ านวน 6 แผน และ แบบทดสอบวดมโนมตทางวทยาศาสตร วเคราะหขอมลโดยใชสถต ไดแกความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเชงเนอหา ผลการวจยพบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน มระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ทถกตองรอยละ75.88 คลาดเคลอนรอยละ 12.43 และไมถกตองรอยละ 11.70 ซงแสดงใหเหนวานกเรยนมมโนมตทางวทยาศาสตรเรองปฏกรยาเคม ถกตองสงกวานกเรยนทมมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน และ มมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง ค าส าคญ : การจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน มโนมตทางวทยาศาสตร ปฏกรยาเคม อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนส าเรจสมบรณไดดวยความกรณาและความชวยเหลออยางสงยงจากผชวยศาสตราจารย ดร.พรรณวไล ดอกไม ประธานกรรมการควบคมวทยานพนธ อาจารย ดร.ปนดดา แทนสโพธ กรรมการควบคมวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ตนสกล ศานตบรณ ประธานกรรมการสอบ รองศาสตราจารย ดร.ประสาท เนองเฉลม และอาจารย ดร.ธนวชร สมตว กรรมการสอบ ขอขอบพระคณ คณาจารยสาขาวชาวทยาศาสตรศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ทคอยอบรมสงสอน เมตตา กรณา มอบความร และใหค าแนะน าในการวจยดวยดตลอดมา ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ฉววรรณ สสม ผชวยศาสตราจารย ดร.เนตรชนก จนทรสวาง ผชวยศาสตราจารย วาท ร.ต.ดร.อรญ ซยกระเดอง ผชวยศาสตราจารย ไพศาล เอกะกล และคณครสจตรา บญประสงค ทกรณาเปนผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย ซงเปนสวนส าคญทท าใหงานวจยเรองนส าเรจลลวงดวยด ขอขอบคณ ผบรหาร คณะคร บคลากรทางการศกษา และขอขอบใจนกเรยน โรงเรยนบรบอวทยาคาร ทใหความชวยเหลอ รวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยนเปนอยางด ขอกราบขอบพระคณ คณพอ คณแม พสาว และพชาย ทมอบความรก ความหวงใย ใหความชวยเหลอ เปนก าลงใจ และเปนแรงบนดาลใจอนสงสดจนงานวจยส าเรจไดดวยด คณคาและประโยชนจากการวจยฉบบน ผวจ ยขอมอบเปนเครองบชา พระคณบพการ บรพาจารย และผมพระคณทกทาน ทใหความร และอบรมสงสอนแกผวจยจนประสบความส าเรจ

นายธนาศวรรย สมไพบลย

บรรณานกรม

74

บรรณานกรม

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2560). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2551 (ฉบบปรบปรง 2560) . กรงเทพฯ:โรงพมพครสภา. กรมวชาการ. (2545). คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร.กรงเทพฯ:องคการ

รบสงสนคาและพสดและพสดภณฑ. โกเมศ นาแจง. (2554). ผลของการจดการเรยนการสอนโดยใช MCIS ทมตอความสามารถในการ

สรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตร และมโนทศน เรอง กฎการเคลอนทและแบบของการเคลอนทของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย. (วทยานพนธครศาสตร)มหาบณฑต สาขาการศกษาวทยาศาสตร, คณะครศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จกรพงษ แพทยหลกฟา. (2537). ความคดรวบยอด…เรองทครควรอาน. วารสารศลปกรรมศาสตร. 2 (กรกฎาคม-ธนวาคม 2537), 19-22.

ชยยนต ศรเชยงหา. (2554). การพฒนาแนวคดเรองสมดลเคมและเจตคตตอวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ดวยกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต), สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ณฐพล หนจตร. (2559). การสงเสรมแนวคดวทยาศาสตรของนกศกษาครวทยาศาสตร เรองปรากฎการณทเกยวของกบดวงจนทรดวยการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานรวมกบวธถามคอสอน. วารสารศกษาศาสตรปรทศน. 31(3).

ดนย ไชยโยธา. (2534). หลกการสอนในสถาบนการศกษา. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. ทบวงมหาวทยาลย. คณะกรรมการพฒนาการเรยนการสอนวทยาศาสตร. (2525). 31-32. ทศนา แขมมณ. (2555). ศาสตรการสอน:องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทประสทธภาพ.

กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. นศา ชโต. (2551). การวจยคณภาพ (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: พรนตโพร นวลจตต เชาวกรตพงศ. (2537). การจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ : ส านกงาน

ปฏรปการศกษา. บญเสรม ฤทธาภรมย. (2523). การเรยนรแบบสรางความคดรวบยอด.วารสารประชาศกษา.6-17. ผองพรรณ ตรยมงคลกล . (2544). การวจยในชนเรยน. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

75

พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนส าคญ : แนวคด วธและเทคนคการสอน. กรงเทพ : เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท.

ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ภรณทพย สภทรชยวงศ. (2557). การจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานเพอพฒนาแบบจ าลอง

ทางความคด เรอง โครงสรางอะตอมและความเขาใจธรรมชาตของแบบจ าลองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

มานดา เพชรรตน. (2531). การสอนวทยาศาสตร.สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร มงกร ทองสขด. (2521). โครงสรางของการศกษาวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : ครสภา. มงกร ทองสขด. (2523). การวางแผนการเรยนการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : สามเจรญพานช. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2540). สถตวทยาทางการวจย (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วชย ราษฎรศร. (2522). หลกสตรการเรยนประถมศกษา. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. วไลวรรณ ตรศรชะนะมา. (2538). สอนอยางไรใหเกดพฤตกรรมการเรยนร. สารพฒนาหลกสตร.15(123) :

45-49. วไลวรรณ ตรศรชะนะมา . (2537). แนวคดบางประการเกยวกบความคดรวบยอด. สารพฒนา

หลกสตร.14 (เมษายน-มถนายน 2537), 49-51. วโรจน สารรตนะ. (2556). กระบวนทศนใหมทางการศกษา กรณทศนะตอการศกษาศตวรรษท 21.

กรงเทพฯ : ทพยวสทธ,. 224 วชยานนท สทธโส. (2558). การพฒนาขอเสนอแนะเชงนโยบายของมหาวทยาลยราชภฏพระนคร

ภายใตบรบทอาเซยนในทศวรรษหนา (พ.ศ. 2556-2565). (วทยานพนธระดบดษฎบณฑต),มหาวทยาลยศลปากร.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546 ก). การจดการสาระการเรยนรกลมวทยาศาสตรหลกสตรการศกษาขนพนฐาน . กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย . (2546ข) . ค มอวดและประเมนผลวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2554). การจดสาระการเรยนรกล มวทยาศาสตรหลกสตรการศกษาขนพนฐาน . กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2555). ครวทยาศาสตรมออาชพ แนวทางสการสอนทมประสทธพล. กรงเทพฯ: อนเตอรเอดดเคชน ซพพลายส.

76

สมโภชน อเนกสข. (2554). การวจยทางการศกษา (พมพครงท5). ชลบร : คณะศกษาศาสตร ,มหาวทยาลยบรพา.

สมจต สวธนไพบลย. ม.ป.ป. วทยาศาสตรส าหรบครประถม. กรงเทพฯ : ประสานมตร ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (ม.ป.ป.). ระบบประกาศและรายงานผลสอบโอเนต. สบคนจาก

http://www.onetresuit.niets.or.th/AnnouncementWeb/Login.aspx สทธดา จ ารส. (2555). แบบจ าลองและการสรางแบบจ าลองในการสอนวทยาศาสตร. สบคนจาก

http://chamrat2012.wordpress.com/2012/04/25/model-and-modeling-teaching/. สวมล เขยวแกว. (2540). สาระรวมสมยทางวทยาศาสตรศกษา. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานค

รทร วทยาเขตปตตาน. สวฒก นยมคา. (2531). ทฤษฏและการปฏบตในการสอนวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร เลม 1.

กรงเทพฯ : เจอนอรล บคเซนเตอร. สวฒก นยมคา. (2517). การสอนวทยาศาสตรแบบพฒนาความคด. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. สวฒน มทธเมธา. (2523). การเรยนการสอนปจจบน(ศกษา 333). กรงเทพฯ : พระพธนา. โสภาพรรณ แสงศพท. (2538). มโนภาพทคลาดเคลอนทางฟสกสในวชาแสงทไดจาก การพจารณา

ค าตอบอยางเดยวกบวธทพจารณาทงค าตอบและเหตผลของนกเรยนโปรแกรมวทยาศาสต รใน เขตก รง เทพมหานคร กล ม โรง เ ร ยน ท 5. รายงานการวจย , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อ านาจ เจรญศลป. (2537). วธสอนวทยาศาสตรยคใหม. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. อาคม จนทสนทร. (2522). ความคดรวบยอดและหลกการ. ครปรทศน. 47-52. ฮามดะ มสอ. (2555). การพฒนาแบบจ าลองทางความคด เรอง กรด เบส ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 5 ดวยกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน. (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต), สาขาวทยาศาสตรศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

American Association for the Advancement of Science. (2001). Project 2061 Textbooks Evaluations: middle grades mathematics, middle grades science, algebra, high-school biology. Retrieved from http://www.project2061.org/newsinfo/research/texbook/defaull.html>.

Baek, H., Schwarz, C., Chen, J., Hokayem, H., & Zhan, L. (2010). Engaging elementary student in scientific modeling: The MoDeLS Fifth-Grade Approach and Findings. Models and Modeling in Science Education, 6(1),195-218

77

Bucley, B.C., Gobert, J. D., Kindfield, A.C.H., Horwitz, P., Tinker, R.F., Gerlits, B., Wilensky, U., Dede, C., &Willett,J, (2004), Model-based teaching and learning with biologic.Journal of Science Education and Teachnology, 13(1), 23-41.

Carnegie Mellon. (2012). Using Concepl Tests. Retrieved from http://www.cmu.edu/teaching/assessment/assesslearming/concepTests.html.

Cruickshank, D. R., Bainer, D. L., & Metcaif,K.K.(1995). The act of teaching (5thed.). New York: McGraw-Hill.

De Cecco, J. P. (1968). The Psychology of learning and Instrution: Educational Psychology. Englewood: Pentice-Hall.

Fiedman, R. S. (1987). Understanding Psychology. New York : McGraw-Hill, Inc. Gabler, I. C., & Schroeder, M. (2003). Constructivist methods for the secondary classroom:

engaged minds. Bostom: Allyn and Bacon. Gilbert, J. K. (2005). Visualization in science education. Netherlands: Springer. Gilbert, J. K., & Boulter, C. J. (2000). Developing models in science education. New York:

Kluwer Academic Publishers. Gilbert, J. K., & lreton, S. W. (2003). Understanding models in earth and space science.

Arlington: NSTA Press. Gilbert, J. K., Bouter, C. J., & Eimer, R. (2000). Positioning models in science education and

design and technology education in J.K. Gilbert and C.J. Bouter (des). Developing Models in Science Education. (pp.3-17). Netherlands: Kluwer Academic.

Gobert, J. D., & Buckley, B. C. (2002). Introduction to Model-based teaching and learning in Science Education. International journal of Science Education, 22(9), 891-894.

Grosslight, L., C. Unge. and E. Jay. 1991. Understanding Models and their Use in p.14 science:Conceptions of middle and high school students and experts Journal of Research in Science Teaching. 28(9), 799-822.

Harrison, A. G., & Treagust, D. F. (2000). Learing about atom, modlecules,and chemical bonds: A case study of multiple-model use grade 11b chemistry. Science Education, 84(3), 352-381.

Hestens, D. (2006). Notes for a Modeling Theory of Science, Cognition and Instruction. In berg, E., Ellermeijer, T., & Sloonten, O., Proceedings GIREP Conference 2006: Modeling in

78

Physics and Physics Education. Amsterdam: Amstel Institute, Faculty of Science, University of Amsterdam.

Hoson, D. (1993). Re-Thinking old ways: Towards a more critical approach to practical work in school science. Stdies in Science Education, 22(1), 85-142.

Hung, J. F., & Lin, J. C. (2009). The development of the simulation modeling system and modeling ability evalualion. Retrieved from http://www.sersc.org/journals/IJUNESST/vol2_no4/1.pdf

Justi, R. S., & Gilbert, J. K. (2002). Modelling, teachere’views on the nature of modeling, and implicationg for the education of modelers. International Journal of Science Education, 24(4), 369-387.

Khan, S. (2008). Model-based teaching as a source of insight for the design of aviable science simulation. Technology instruction Cognition and Learning, 6(2), 63-78.

Littlejohn, P. (2007). Buiding leaves and an understanding of photosynthesis. Science Scope, 30(8), 22-25.

Nicolaou, C. T., & Constantinou, C. P. (2007). Assessing modeling skill, meta-cognitive modeling knowledge and meta=modeling knowledge. Retrieved from http://earli2007.hu/nq/home/scientific_program/programme/proposal_view/&abstraclid=71

Rothenberg, M. E. (1985). Encyclopedia American. Danbury Connecticut : Grolier Incorporated. Schwarz, C. V., Reiser, B. J., Davis, E. A., Kenyon, L., Acher. A., Fortus, D., Shwartz, Y., Hug,

B., & Krajcik, J. (2009). Developing a learning progression for scientific modeling: making scientific modeling accessible and meaningful for learners. Journal of Research in Science Teaching, 46(6), 632-654.

Sund, R. B., & Trowbridge, L. W. (1973). Teaching science by inquiry in the secondary school (2nd ed.). Ohio: A Bell & Howell.

การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนร

ดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

นายธนาศวรรย สมไพบลย

วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

พ.ศ. 2562

การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบ

แบบจ าลองเปนฐาน

นายธนาศวรรย สมไพบลย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

พ.ศ. 2562

สงวนลขสทธของมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

สารบญตาราง ตารางท หนา

2.1 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน 4 ....................................................................... 16 3.1 วเคราะหสาระการเรยนร และจดประสงคการเรยนร เรองปฏกรยาเคม โดยการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ................................................... 55 3.2 การวเคราะหสาระการเรยนร และจดประสงคการเรยนร เรองปฏกรยาเคม .................... 57 4.1 ระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร ...................................................................... 64

สารบญภาพ ภาพท หนา 4.1 กราฟแสดงผลการวเคราะหคารอยละความถของค าตอบ

ในแตละมโนมตทางวทยาศาสตรของผเรยน.. ................................................................ 66

สารบญ

หวเรอง หนา บทคดยอ ................................................................................................................................. ค ABSTRACT ......................................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................ ช สารบญ......................................................................................................... .......................... ฌ สารบญตาราง......................................................................................................... ................ ฎ สารบญภาพ.......................................................................................................................... .. ฏ บทท 1บทน า .......................................................................................................................... 1 1.1 ทมาและความส าคญ ....................................................................................... 1 1.2 วตถประสงค ................................................................................................... 4 1.3 ขอบเขตการวจย .............................................................................................. 4 1.4 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................ 5 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................. 6 บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม ............................................................................................. 7 2.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ........................................................ 7 2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยแบบจ าลองเปนฐาน . 19 2.3 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบมโนตทางวทยาศาสตร ................................ 29 2.5 บรบทของโรงเรยนบรบอวทยาคาร ................................................................ 45 2.6 งานวจยทเกยวของ .......................................................................................... 47 บทท 3 วธด าเนนการวจย ...................................................................................................... 54 3.1 กลมเปาหมาย .................................................................................................. 54 3.2 เครองมอวจย ................................................................................................... 54 3.3 การสรางและหาคณภาพเครองมอ .................................................................. 55 3.4 การเกบรวบรวมขอมล .................................................................................... 59

ฎ

หวเรอง หนา

3.5 การวเคราะหขอมล ......................................................................................... 59 3.3 สถตทใชในการวจย ........................................................................................ 60 บทท 4 ผลการวจย .................................................................................................................. 63 4.1 สญลกษณทใชในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ..................................... 63 4.2 ขนตอนในการวเคราะหขอมล ........................................................................ 63 4.3 ผลการวเคราะหขอมล ..................................................................................... 64 บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ ........................................................................................... 69 5.1 สรปผลการอภปราย ........................................................................................ 69 5.2 อภปรายผลการวจย ......................................................................................... 69 5.3 ขอเสนอแนะ ................................................................................................... 72

บรรณานกรม ........................................................................................................................ 73 ภาคผนวก ................................................................................................................................. 79 ภาคผนวก ก ตวอยางแผนการจดการเรยนรทใชในการวจย ................................. 80

ภาคผนวก ข แบบประเมนเครองมอทใชในการเกบขอมลวจย ............................ 99ภาคผนวก ค คณภาพเครองมอทใชในการวจย .................................................... 112ภาคผนวก ง คะแนนแบบวดความเขาใจมโนมทางวทยาศาสตร ......................... 118

ภาคผนวก จ หนงสอเชญผเชยวชาญ ................................................................... 121 การเผยแพรผลงานวจย ............................................................................................................. 127 ประวตผวจย ............................................................................................................................. 128

บทท 1

บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญของปญหำ โลกแหงการศกษาไดเปลยนแปลงไปคอนขางมากในชวงระยะเวลาทผานมา การศกษาทไดรบการยอมรบวาเปนการสรางความรความสามารถ และพฒนาศกยภาพของคน ไดแกการศกษาทเนนผเรยนเปนศนยกลาง การใหโอกาสแกผเรยนทกคนไดมโอกาสรบร เพมพนความรและประสบการณ ตลอดจนพฒนาศกยภาพของแตละคนใหไดมากทสดเทาทจะท าได โดยปราศจากขอจ ากดทงระดบสตปญญาความสามารถในการรบรและอนๆ อกทงยงหวงวาผเรยนสามารถเรยนรไดโดยไมมขอจ ากดเกยวกบ เวลา และสถานท ทส าคญอกประการหนงกคอเปดโอกาสใหผเรยนไดใชความคดทงในการแกปญหา วเคราะห และสงเคราะหความรในทกระดบ (สทธพร จตตมตรภาพ, 2555) โดยเฉพาะการเรยนการสอนทางดานวทยาศาสตร ตองบรณาการศาสตรตางๆ ตองอาศยกระบวนการในการคด การแกปญหา รวมกนทกภาคสวน ผสอนจะตองเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความสามารถ และทกษะตางๆ ผานกจกรรมกลม การคด จนตนาการ การทดลอง ลงมอท า อภปราย และสะทอนความคดของตนเองออกมา ซงสงเหลานจะชวยใหผเรยนจดจ า เขาใจไดอยางยาวนาน อาจกลาวไดวาการเรยนการสอนวทยาศาสตรในศตวรรษนมงเนนทจะพฒนาทงความรและทกษะทจ าเปนตอการด ารงชวต จากผลการวดการศกษาของประเทศไทยในทกระดบพบวามปญหาทงในดานคณภาพ และประสทธภาพ ทผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน คณลกษณะ และทกษะกระบวนการ ยงไมเปนทนาพงพอใจ (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2560, น.75) ดงจะเหนไดจากรายงานผลการทดสอบคณภาพการศกษาระดบชาต (O-NET) ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3 พบวาในระดบประเทศมคะแนนเฉลยของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 32.8 คะแนน จากคะแนนเตม 100 คะแนน (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต, 2559) จากผลการประเมนระดบชาต (Program International Student Assessment; PISA) ป พ.ศ. 2558 พบวาประเทศไทยมคะแนนเฉลยในดานวทยาศาสตร 421 คะแนน จากคะแนนเฉลย 493 คะแนน ซงเปนคะแนนมาตรฐาน (Organisation for Economic Co-operation and Development; OECD) เมอเทยบกบผลการประเมนPISA ในป พ.ศ. 2558 กบ ป 2555 พบวา คะแนนดานวทยาศาสตรลดลง 23 คะแนน ถาระบบการศกษาไทยมสวนหนงทมคณภาพและสามารถพฒนานกเรยนใหมความสามารถในระดบสงได แตระบบการศกษาท

2

มคณภาพนนยงมอยเฉพาะในวงจ ากด หากระดบนโยบายสามารถสรางความเทาเทยมกนทางการศกษา โดยขยายระบบการศกษาทมคณภาพไปใหทวถง ประเทศไทยกจะสามารถยกระดบคณภาพการเรยนรของนกเรยนใหทดเทยมกบนานาชาตได (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2559) ดงนนผทเกยวของกบการจดการศกษาวชาวทยาศาสตร จงจ าเปนตองศกษาคนควาวธการจดการเรยนรวทยาศาสตรทจะท าใหนกเรยนไดเรยนรอยางมประสทธภาพ เนองจากความรทางวทยาศาสตรไดเพมมากขนอยางรวดเรว จงเปนการยากทจะศกษาความรเหลานนไดหมด Bernart (1971) จงไดเสนอวา การสอนใหเกดมโนมตทางวทยาศาสตร จะชวยพฒนากระบวนการคดอยางมเหตผลเพอเปนพนฐานในการศกษาความรอนๆ ซงสอดคลองกบแนวความคดของ ทศนา แขมมณ (2545, น. 225) ทวาการเรยนรพฒนามโนมตทางวทยาศาสตร มผลท าใหผเรยนเกดความเขาใจในมโนมตในเรองนน และไดเรยนรทกษะการสรางมโนมตทสามารถน าไปใชในการท าความเขาใจมโนมตอนๆ ตอไปได รวมทงชวยพฒนาทกษะการใชเหตผลโดยการอปนย ทงนการทนกเรยนมมโนมตในเรองทเรยนแลว ยอมลดสงทจะตองจดจ ารายละเอยดลงไดมาก และการทนกเรยนมมโนมตในเรองทเรยนแสดงไดวานกเรยนมความรความเขาใจในเรองนนเปนอยางดในหลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ทมงหวงใหนกเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะส าคญในการคนควาหาค าตอบ และสรางองคความรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ทกษะการคด และการแกปญหาทหลากหลาย ใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน และหลกสตรวชาวทยาศาสตรทใชในปจจบนมการจดแบงเนอหาสาระแตละตอน เนนใหมมโนมตพนฐานทจ าเปนในการศกษาระดบสงตอไป ดงนนในการจดเรยนการเรยนการสอนของครจงตองเตรยมเนอหาสาระทเปนแกนของความรมโนมตของเรองนน ใหนกเรยนมความรความเขาใจมากกวาการใหนกเรยนจดจ าเนอหาทงหมดดวยวธการจดจ าเนอหาทเรยนทงหมด ดวยวธการเรยนรทสงเสรมการพฒนามโนมตเพอใหสามารถสรางมโนมต มความรความสามารถการคดมากยงขน การจดการเรยนการสอนเพอสรางมโนมตหรอมโนทศนมความส าคญ เนองจากการเรยนรมโนมตจะชวยใหผเรยนสามารถพฒนาการเรยนรไดในเรองนนถงระดบสง และนอกจากนนยงชวยใหเรยนรสงทเกยวของไดอยางรวดเรวเพราะเกดการจดระบบระเบยบของขอมลไวอยางเรยบรอยแลวในสมอง เมอไดพบกบสงเราใหมกสามารถจดหมวดหมและเชอมโยงกบมโนมตเกาทมอยไดงาย (นวลจต เชาวกรตพงศ, 2537, น. 6) การสอนมโนมตมประโยชนตอความเขาใจและการน าวทยาศาสตรไปใชอยางมาก ทงนประสทธผลเปนอยางไรขนอยกบความสามารถของผสอนและผเรยนทถายทอดกบการเรยนและการถายทอด (ไพเราะ ทพยทศน, 2533, น. 148) ในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรจ าเปนอยางยงทจะตองใหนกเรยนไดเรยนรพฒนามโนมต เพราะ

3

นอกจากจะเปนพนฐานของความคดวจยตางๆแลว ความรและเทคโนโลยในปจจบนไดอยางกาวหนาอยางรวดเรวหลกสตรการเรยนการสอนไมสามารถบรรจทกเรองของวทยาศาสตรนนไวไดหมด สอดคลองกบท ทศนา แขมมณ (2551, น. 8-17) เสนอรปแบบการเรยนการสอนทเนนพฒนาทางดานพทธพสย เปนรปแบบการเรยนการสอนทมงชวยใหผเรยนเกดความร ความเขาใจเนอหาสาระตางๆ ซงเนอหาสาระนนอาจอยในรปของขอมล ขอเทจจรง มโนทศน หรอความคดรวบยอด นกวทยาศาสตรมการศกษาวจยเพอหาวธการสอนทสงเสรมการเรยนรวชาวทยาศาสตร ซงพบวาการศกษาวชาวทยาศาสตรตามแนวความคดของนกวทยาศาสตรทประสบความส าเรจสวนใหญมกใชการทดลองคนควาจนไดองคประกอบความรทางวทยาศาสตรซงประกอบดวยขอเทจจรง ความคดรวบยอด หลกการ กฎ และทฤษฎ (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2555, น. 54) แลวใชการสรางแบบจ าลองในการอธบายหรอท านายปรากฏการณตางๆ ทเกดขนผาน การวาด กราฟ สมการ หรอขอความเพออธบาย หรอสอสารความเขาใจของตนเองซงกลาวไดวาแบบจ าลองทางความคด (National Center for Mathematics and Sciences, 2002 ) จากน นนกวทยาศาสตรจะพจารณาวาแบบจ าลองทสรางขนสามารถอธบายองคความรวทยาศาสตรเหลานนไดหรอไม ถาไมไดกจะปรบปรงหรอสรางแบบจ าลองขนมาใหมซงถอวาสงทจ าเปนส าหรบการเรยนรวทยาศาสตรโดยเฉพาะ เนองจากแบบจ าลองและการสรางแบบจ าลองในการเรยนการสอนวทยาศาสตรใหความส าคญกบการคดและการปฏบตอยางนกวทยาศาสตรไดแกการส ารวจตรวจสอบการสรางความเขาใจและการสอสารความรความเขาใจ (Harrison & Treagust, 2000, p. 1011) การสอนวทยาศาสตรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน (Model Based Learning ) เปนกระบวนการสรางแบบจ าลองภายใน (Internal Modeling) ซงเปนกระบวนการทเรยกวาการสรางองคความร(Cognitive Construction) โดยองคความรทไดมากคอ แบบจ าลองทางความคด (Mental Model) ซงนกเรยนสามารถถายทอดแบบจ าลองทางความคดออกมาไดโดยการสรางแบบจ าลองภายนอก (External Modeling) ขนมาเมอนกเรยนสรางออกมาแลวแบบจ าลองเหลานจะกลายเปนแบบจ าลองทแสดงออก (Expressed Model) (สทธดา จ ารส, 2555) ดงนนในการเรยนวชาวทยาศาสตร ครควรสอนใหนกเรยนสามารถคดไดอยางเปนนกวทยาศาสตรรวมทงจดกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนเขาใจแบบจ าลองทางวทยาศาสตรอยางถองแท กลาวคอมแบบจ าลองทางความคดสอดคลองกบแบบจ าลองทางวทยาศาสตรสรางและใชแบบจ าลองเพอท านายหรออธบายเหตการณและปรากฏการณตางๆ ทางธรรมชาต ตลอดจนเขาใจธรรมชาตของแบบจ าลอง (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2546, น. 110-113) การสอนในลกษณะดงกลาวจะชวยใหนกเรยนสามารถอธบายสงทเปนนามธรรมใหเขาใจไดงายขนและยงชวยพฒนาความสามารถในการสรางแบบจ าลองเพอใหอธบายปรากฏการณตางๆทเกดขนไดด

4

จากทกลาวมาขางตนแสดงใหเหนวา การจดการเรยนการสอนนน ควรสรางใหผเรยนไดเกดการเรยนรและมมโนมตเกยวกบสงนนอยางชดเจน ซงผวจ ยมความสนใจทจะศกษาดวยการออกแบบกจกรรมการเรยนรทจะน าแบบจ าลองทแสดงออก (Expressed Model) ใชเปนฐานในการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตร เพอพฒนามโนมตทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยมจดมงหมายในการพฒนาความรความเขาใจในเนอหาวชาวทยาศาสตรเรอง ปฏกรยาเคม ซงเปนเนอหาพนฐานในการเรยนวทยาศาสตรและมลกษณะเปนนามธรรมใหเขาใจไดงายขนแลวชวยจดระบบเนอหาวชาทมจ านวนมากและซบซอนผานการสรางและการใชแบบจ าลองอกครงถานกเรยนแนะน าแบบจ าลองไปใชท านายอธบายหรอแกไขปญหาในสถานการณใหมจะชวยใหนกเรยนมประสบการณ และการใชกระบวนการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรในการน าความรไปใชมากขน และสามารถสรางแบบจ าลองทแสดงมโนมต และชดเจนในระดบทสงขน

1.2 วตถประสงคกำรวจย เพอศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ดวยการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

1.3 ขอบเขตกำรวจย 1.3.1 กลมเปาหมาย กลมเ ปาหมายในการวจยค รง น ไดแ ก นก เ รยนช นมธยมศกษาช นป ท 2 หอง 6 โรงเรยนบรบอวทยาคาร จงหวดมหาสารคาม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 38 คน 1.3.2 เนอหา เนอหาการจดการเรยนการสอนอยในรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เฉพาะเรองปฏกรยาเคม โดยใชระยะเวลาในการจดการเรยนการสอนจ านวน 12 ชวโมง โดยมมโนมตทางวทยาศาสตรทศกษาดงตอไปน 1) การเกดปฏกรยาเคม 2) ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม 3) สมการเคม 4) ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม 5) ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม 6) สารเคมในชวตประจ าวน 1.3.3 ตวแปรทศกษา 1.3.3.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน 1.3.3.2 ตวแปรตาม คอ ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร

5

1.3.4 สถานท โรงเรยนบรบอวทยาคาร เลขท 59 หม 3 ต าบลหนองสม อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม 44130 โทรศพท 043771026

1.4 นยำมศพทเฉพำะ “แบบจ าลอง” หมายถง สงทสรางขนเพอใชเปนตวแทนของปรากฏการณตางๆ เหตการณหรอระบบความคดทอยบนพนฐานของความรทางวทยาศาสตรโดย สามารถน าแบบจ าลองมาใชเพอการเรยนรของนกเรยนไดแกสงทเปน รปธรรม รปภาพ แผนภาพ ค าพด สตรสมการทางเคม และสมการทางคณตศาสตรเปนตน “การจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน” หมายถง กระบวนการการเรยนการสอนทครจดกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนท าความเขาใจ คด ออกแบบแบบจ าลอง เพอใช และสะทอนออกมาในลกษณะของการอธบายสถานการณตางๆ ซงประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน 1. ขนสรางแบบจ าลองทางความคด ครใชวธการตางๆ เชนการใชสอ ใชการซกถาม เพอสรางความสนใจ และน าไปสปญหาทตองการใหเรยนร นกเรยนคดวางแผน อภปรายใชเหตผล โดยใชความรทมอยออกแบบและสรางแบบจ าลองตามแนวความคดของตนเองและเพอนในกลม โดยแสดงออกทางภาพวาด 2. ขนประเมนและทบทวนแบบจ าลองทางความคด ครใหนกเรยนออกมาน าเสนอความคดของกลมทไดสรางขน ตามแนวคดทนกเรยนจ าเปนจะตองใชในการสรางแบบจ าลองเพอสรปอางองแบบจ าลองตามความคดของนกเรยนจากเหตผลทนกเรยนใชในการอธบายปรากฏการณตางๆทศกษา ครท าการประเมนแบบจ าลองทางความคด วาสามารถน ามาท าแบบจ าลองไดจรง หรอควรเพมเตมแกไขสวนใดบาง 3. ขนสรางแบบจ าลอง นกเรยนลงมอสรางแบบจ าลอง ในขนนนกเรยนรวบรวมขอมลตางๆเขาดวยกน ไมวาจะเปนขอมลเกยวกบโครงสรางหนาท การท างาน พฤตกรรม และสาเหตการเกดขนของปรากฏการณตางๆ 4. ขนตรวจสอบและประเมนแบบจ าลอง เปนขนทใหนกเรยนไดออกมาน าเสนอแบบจ าลองทไดสรางขน เพอเปนการสะทอนความคด และแลกเปลยนเหตผล เพออธบายแนวคดทใชในการสรางแบบจ าลองของนกเรยนเอง ครและนกเรยนเปนผพจารณาความถกตองของมโนมตวทยาศาสตรของนกเรยน พรอมทงอธบายความรพนฐาน หรอควรเพมเตมแกไขแบบจ าลองทนกเรยนสรางมาอาจจะมมโนมตทคลาดเคลอนใหปรบปรงแบบจ าลองนน

6

5. ขนขยายแบบจ าลอง นกเรยนน าสงทไดเรยนรไปประยกตในสถานการณใหมทคลายกบสถานการณเดมโดยสามารถน าแบบจ าลองเพออธบายสถานการณใหมได หรอควรเพมเตมสงใดเขาไป “ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร” หมายถง แนวคดทนกเรยนมตอสงใดสงหนง โดยการเกบรวบรวมขอมลบนพนฐานของเหตและผล ซงอาศยขอเทจจรงและหลกเกณฑทางวทยาศาสตรมาใชในการสรปตอสงนน วดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร โดย แบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร จ านวน 18 ขอ ทก าหนดใหนกเรยนเขยนเหตผลสนบสนนในการเลอกตอบ ซงประกอบดวยขอค าถาม 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 เปนขอความเชงเนอหามตวเลอก 4 ตวเลอก ตอนท 2 เปนสวนของเหตผลทใชในการสนบสนนค าตอบทเลอกในตอนท 1 “กลมมโนมตทางวทยาศาสตร” หมายถง ระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรตอเรองใดเรองหนง ซงแบงออกเปนกลมไดดงน 1. กลมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตอง หมายถง ค าตอบของนกเรยนถกตอง และการใหเหตผลถกตอง 2. กลมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน หมายถง ค าตอบ หรอการใหเหตผลของนกเรยนถกตองตอนใดตอนหนง 3. กลมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง หมายถง ค าตอบ และการใหเหตผลของนกเรยนไมถกตอง หรอ ไมตอบในค าตอบและการใหเหตผล

1.5 ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย 1.5.1 เปนแนวทางส าหรบครในการจดการเรยนการสอนโดยใชแบบจ าลองเปนฐานวชาวทยาศาสตรพนฐาน ช นมธยมศกษาปท 2 เ รองปฏกรยาเคม ทสามารถพฒนามโนมตทางวทยาศาสตรของนกเรยน ซงสงผลใหนกเรยนมความร ความสามารถ ในการศกษาตอในระดบทสงขน หรอน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม 1.5.2 เปนแนวทางหนงส าหรบครผสอนในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรพนฐาน ดวยการใชแบบจ าลองเปนฐานใหมประสทธภาพมากยงขน ซงเปนการยกระดบคณภาพการเรยนของนกเรยนใหสงขน

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรม ในการวจยเรอง การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ผวจยไดด าเนนการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน 1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 2. การจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน 3. มโมมตทางวทยาศาสตร 4. บรบทของโรงเรยนบรบอวทยาคาร 5. งานวจยทเกยวของ

2.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 2.1.1 มาตรฐานการเรยนรและตวชวดกลมสาระวทยาศาสตร การจดการศกษาขนพนฐานจะตองสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สภาพแวดลอม และความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเจรญกาวหนาอยางรวดเรว เพอพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคนของชาตใหสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยการยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนรใหมคณภาพและมาตรฐานระดบสากล สอดคลองกบประเทศไทย 4.0 และโลกในศตวรรษท 21 ทงนกระทรวงศกษาธการไดมอบหมายใหสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) รบผดชอบในการปรบปรงหลกสตรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรและวทยาศาสตร และสาระเทคโนโลยในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ซงตอมาไดผนวก รวมอยในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (กระทรวงศกษาธการ, 2560, น. 1) การปรบปรงหลกสตรครงน ยงคงหลกการและโครงสรางเดมของหลกสตรแกนกลางการศกษาขน พนฐาน พทธศกราช 2551 คอ ประกอบดวย 8 กลมสาระการเรยนร ไดแก กลมสาระการเรยนรภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและ เทคโนโลย และภาษาตางประเทศ แตมงเนนการปรบปรงเนอหาใหมความทนสมย ทนตอการเปลยนแปลงและ ความเจรญกาวหนาทาง

8

วทยาการตาง ๆ ค านงถงการสงเสรมใหผเรยน มทกษะทจ าเปนส าหรบการเรยนรในศตวรรษท 21 เปนส าคญ (กระทรวงศกษาธการ, 2560, น. 2)

สาระส าคญของการปรบปรงหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มดงน 1) จดกลมความรใหมและน าทกษะกระบวนการไปบรณาการกบตวชวด เนนให

ผเรยนเกดการ คดวเคราะห คดแกปญหาและมทกษะในศตวรรษท 21 2) ระดบชนประถมศกษาปท 1 ถงมธยมศกษาปท 3 ก าหนดมาตรฐานการเรยนรและ

ตวชวด ส าหรบผเรยนทกคน ทเปนพนฐานทเกยวของกบชวตประจ าวน และเปนพนฐานส าคญในการศกษาตอระดบท สงขน

3) ระดบช นมธยมศกษาป ท 4 – 6 ก าหนดมาตรฐานการเ รยนรและตว ชว ดเฉพาะเจาะจง แยกสวนระหวางผเรยนทเลอกเรยนในแผนการเรยนทไมเนนวทยาศาสตร และแผนการเรยนทเนนวทยาศาสตร มาตรฐานการเรยนรและตวชวดในสวนของแผนการเรยนทไมเนนวทยาศาสตร เปนพนฐานทเกยวของกบ ชวตประจ าวน และการศกษาตอระดบทสงขน สวนมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของแผนการเรยนทเนน วทยาศาสตรผเรยนจะไดรบการพฒนาสงเสรมใหมความร ทกษะ และประสบการณ ดานคณตศาสตรและ วทยาศาสตรทถกตองลกซง และกวางขวางตามศกยภาพของตนเองใหมากทสด อนจะเปนพนฐานสความเปนเลศ ทางดานวทยาศาสตร ศกษาตอในวชาชพทตองใชวทยาศาสตรได

4) ปรบจากตวชวดชวงชนในระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 เปนตวชวดชนป 2. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ไดเพมสาระเทคโนโลย ซงประกอบดวยการออกแบบและ เทคโนโลย และวทยาการค านวณ ท งนเพอเออตอการจดการเรยนรบรณาการ สาระทางคณตศาสตร วทยาศาสตร และเทคโนโลย กบกระบวนการเชงวศวกรรม ตามแนวคดสะเตมศกษา

5) ส าหรบสถานศกษาไดน าไปใชเปนกรอบและทศทางในการจดท าหลกสตรสถานศกษาและจดการเรยนการสอน เพอพฒนาเดกและเยาวชนไทยทกคนใน ระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพดานความร และทกษะทจ าเปนส าหรบการด ารงชวตในสงคมทมการ เปลยนแปลง นอกจากนมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทก าหนดไวในเอกสารน จะชวยใหผทเกยวของใชเปน แนวทางในการสงเสรม สนบสนนใหเกดการพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรอยางแทจรง 2.1.2 กลมสาระวทยาศาสตร สาระท 1 วทยาศาสตรชวภาพ มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจความหลากหลายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวางสงไมมชวตกบสงมชวตและความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ การ

9

ถายทอดพลงงาน การเปลยนแปลงแทนทในระบบนเวศ ความหมายของประชากร ปญหาและผลกระทบทมตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม แนวทางในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและการแกไขปญหาสงแวดลอม รวมทงน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจสมบตของสงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสตวและมนษยทท างานสมพนธกน ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของอวยวะตางๆ ของพชทท างานสมพนธกน รวมทงน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 1.3 เขาใจกระบวนการและความส าคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม สาร พนธกรรม การเปลยนแปลงทางพนธกรรมทมผลตอสงมชวต ความหลากหลายทาง ชวภาพและววฒนาการของสงมชวต รวมทงน าความรไปใชประโยชน

หมายเหต: มาตรฐาน ว 1.1 - ว 1.3 ส าหรบผเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 1 ถงระดบชนมธยมศกษา ปท 3 และผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 ทไมเนนวทยาศาสตร สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ

มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสมบตของสสาร องคประกอบของสสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสสาร กบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค หลกและธรรมชาตของการ เปลยนแปลงสถานะของสสาร การเกดสารละลาย และการเกดปฏกรยาเคม

มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจธรรมชาตของแรงในชวตประจ าวน ผลของแรงทกระท าตอวตถ ลกษณะการ เคลอนทแบบตางๆ ของวตถ รวมทงน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 2.3 เขาใจความหมายของพลงงาน การเปลยนแปลงและการถายโอนพลงงาน ปฏสมพนธ ระหวางสสารและพลงงาน พลงงานในชวตประจ าวน ธรรมชาตของคลน ปรากฏการณ ทเกยวของกบเสยง แสง และคลนแมเหลกไฟฟา รวมทงน าความรไปใชประโยชน

หมายเหต: มาตรฐาน ว 2.1 - ว 2.3 ส าหรบผเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 1 ถงระดบชนมธยมศกษาปท 3 และผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 ทไมเนนวทยาศาสตร สาระท 3 วทยาศาสตรโลกและอวกาศ

มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ รวมทงปฏสมพนธภายในระบบสรยะทสงผลตอสงมชวตและ การประยกตใชเทคโนโลยอวกาศ

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจองคประกอบและความสมพนธของระบบโลก กระบวนการเปลยนแปลงภายใน โลก และบนผวโลก ธรณพบตภย กระบวนการเปลยนแปลงลม ฟา อากาศ และ ภมอากาศโลก รวมทงผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

10

หมายเหต: มาตรฐาน ว 3.1 และ ว 3.2 ส าหรบผ เ รยนทกคนในระดบช นประถมศกษาปท 1 ถงระดบชน มธยมศกษาปท 3 และผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 ทไมเนนวทยาศาสตร สาระท 4 ชววทยา มาตรฐาน ว 4.1 เขาใจธรรมชาตของสงมชวต การศกษาชววทยาและวธการทางวทยาศาสตร สารทเปน องคประกอบของสงมชวต ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต กลองจลทรรศน โครงสรางและหนาทของเซลล การล าเลยงสารเขาและออกจากเซลล การแบงเซลล และการหายใจระดบเซลล มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การถายทอดยนบนโครโมโซม สมบตและ หนาทของสารพนธกรรม การเกดมวเทชน เทคโนโลยทางดเอนเอ หลกฐาน ขอมลและ แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก การเกดสปชสใหม ความหลากหลายทางชวภาพ ก าเนดของสงมชวต ความหลากหลายของ สงมชวต และอนกรมวธาน รวมทงน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 4.3 เขาใจสวนประกอบของพช การแลกเปลยนแกสและคายน าของพช การล าเลยงของพช การสงเคราะหดวยแสง การสบพนธของพชดอกและการเจรญเตบโต และการ ตอบสนองของพช รวมทงน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 4.4 เขาใจการยอยอาหารของสตวและมนษย รวมทงการหายใจและการแลกเปลยนแกส การล าเลยงสารและการหมนเวยนเลอด ภมคมกนของรางกาย การขบถาย การรบร และการตอบสนอง การเคลอนท การสบพนธและการเจรญเตบโต ฮอรโมนกบการ รกษาดลยภาพ และพฤตกรรมของสตว รวมทงน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 4.5 เขาใจแนวคดเกยวกบระบบนเวศ กระบวนการถายทอดพลงงานและการหมนเวยนสาร ในระบบนเวศ ความหลากหลายของไบโอม การเปลยนแปลงแทนทของสงมชวตใน ระบบนเวศ ประชากรและรปแบบการเพมของประชากร ทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม ปญหา และผลกระทบทเกดจากการใชประโยชน และแนวทางการแกไข ปญหา หมายเหต: มาตรฐาน ว 4.1 – ว 4.5 ส าหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 ทเนนวทยาศาสตร สาระท 5 เคม มาตรฐาน ว 5.1 เขาใจโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต สมบตของธาต พนธะเคมและ สมบตของสาร แกสและสมบตของแกส ประเภทและสมบตของสารประกอบอนทรย และพอลเมอร รวมทงการน าความรไปใชประโยชน

11

มาตรฐาน ว 5.2 เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการ เกดปฏกรยาเคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด–เบส ปฏกรยารดอกซและเซลลเคมไฟฟา รวมทงการน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 5.3 เขาใจหลกการท าปฏบตการเคม การวดปรมาณสาร หนวยวดและการเปลยนหนวย การค านวณปรมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทงการบรณาการความร และทกษะในการอธบายปรากฏการณในชวตประจ าวนและการแกปญหาทางเคม

หมายเหต: มาตรฐาน ว 5.1 – ว 5.3 ส าหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษา ปท 4 – 6 ทเนนวทยาศาสตร สาระท 6 ฟสกส

มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจธรรมชาตทางฟสกส ปรมาณและกระบวนการวด การเคลอนทแนวตรง แรงและ กฎการเคลอนทของนวตน กฎความโนมถวงสากล แรงเสยดทาน สมดลกลของวตถ งาน และกฎการอนรกษพลงงานกล โมเมนตมและกฎการอนรกษโมเมนตม การเคลอนทแนวโคง รวมทงน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 6.2 เขาใจการเคลอนทแบบฮารมอนกสอยางงาย ธรรมชาตของคลน เสยงและการไดยน ปรากฏการณทเกยวของกบเสยง แสงและการเหน ปรากฏการณทเกยวของกบแสง รวมทงน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 6.3 เขาใจแรงไฟฟาและกฎของคลอมบสนามไฟฟา ศกยไฟฟา ความจไฟฟา กระแสไฟฟา และกฎของโอหม วงจรไฟฟากระแสตรง พลงงานไฟฟาและก าลงไฟฟา การเปลยน พลงงานทดแทนเปนพลงงานไฟฟา สนามแมเหลก แรงแมเหลกทกระท ากบประจไฟฟา และกระแสไฟฟา การเหนยวน าแมเหลกไฟฟาและกฎของฟาราเดย ไฟฟากระแสสลบ คลนแมเหลกไฟฟาและการสอสาร รวมทงน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 6.4 เขาใจความสมพนธของความรอนกบการเปลยนอณหภมและสถานะของสสาร สภาพ ยดหยนของวสด และมอดลสของยง ความดนในของไหล แรงพยง และหลกของอารค มดส ความตงผวและแรงหนดของของเหลว ของไหลอดมคต และสมการ แบรนลล กฎ ของแกส ทฤษฎจลนของแกสอดมคตและพลงงานในระบบ ทฤษฎอะตอมของโบร ปรากฏการณโฟโตอเลกทรก ทวภาวะของคลนและอนภาค กมมนตภาพรงส แรง นวเคลยร ปฏกรยานวเคลยร พลงงานนวเคลยร ฟสกสอนภาค รวมทงน าความรไปใช ประโยชน

หมายเหต: มาตรฐาน ว 6.1 – ว 6.4 ส าหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท4–6 ทเนนวทยาศาสตร สาระท 7 โลก ดาราศาสตร และอวกาศ

12

มาตรฐาน ว 7.1 เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงภายในโลก ธรณพบตภยและผลตอสงมชวตและ สงแวดลอม การศกษาล าดบชนหน ทรพยากรธรณ แผนท และการน าไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจสมดลพลงงานของโลก การหมนเวยนของอากาศบนโลก การหมนเวยนของน าในมหาสมทร การเกดเมฆ การเปลยนแปลงภมอากาศโลกและผลตอสงมชวตและ สงแวดลอม รวมทงการพยากรณอากาศ

มาตรฐาน ว 7.3 เขาใจองคประกอบ ลกษณะ กระบวนการเกด และววฒนาการของเอกภพ กาแลกซ ดาวฤกษ และระบบสรยะ ความสมพนธของดาราศาสตรกบมนษยจากการศกษา ต าแหนงดาวบนทรงกลมฟาและปฏสมพนธภายในระบบสรยะ รวมทงการประยกตใช เทคโนโลยอวกาศ

หมายเหต: มาตรฐาน ว 7.1 – ว 7.3 ส าหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 4 – 6 ทเนนวทยาศาสตร สาระท 8 เทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 เขาใจแนวคดหลกของเทคโนโลยเพอการด ารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอยาง รวดเรว ใชความรและทกษะทางดานวทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตรอนๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวยกระบวนการออกแบบเชง วศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยค านงถงผลกระทบตอชวต สงคม และ สงแวดลอม

มาตรฐาน ว 8.2 เขาใจและใชแนวคดเชงค านวณในการแกปญหาทพบในชวตจรงอยางเปนขนตอนและ เปนระบบ ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนร การท างาน และการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ รเทาทน และมจรยธรรม

หมายเหต: มาตรฐาน ว 8.1 ส าหรบผเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1–6 2.1.3 ตวชวดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความร กบกระบวนการ มทกษะส าคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการท ากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรง อยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน โดยก าหนดสาระส าคญไว 8 สาระ ดงน 2.1.3.1 วทยาศาสตรชวภาพ

เรยนรเกยวกบชวตในสงแวดลอม องคประกอบของสงมชวต การด ารงชวตของมนษยและสตว การด ารงชวตของพช พนธกรรม ความหลากหลายทางชวภาพและววฒนาการของสงมชวต

13

2.1.3.2 วทยาศาสตรกายภาพ เรยนรเกยวกบธรรมชาตของสาร การเปลยนแปลงของสาร การเคลอนท พลงงาน และ

คลน 2.1.3.3 วทยาศาสตรโลกและอวกาศ เรยนรเกยวกบโลกในเอกภพ ระบบโลก และมนษยกบการเปลยนแปลงของโลก 2.1.3.4 ชววทยา เรยนรเกยวกบการศกษาชววทยา สารเคมในสงมชวต เซลลของสงมชวต พนธกรรม

และการถายทอด ววฒนาการ ความหลากหลายทางชวภาพ โครงสรางและการท างานของสวนตาง ๆ ในพชดอก ระบบและการท างานในอวยวะตาง ๆ ของสตวและมนษย และสงมชวตและสงแวดลอม

2.1.3.4 เคม เรยนรเกยวกบปรมาณสาร องคประกอบและสมบตของสาร การเปลยนแปลงของสาร

ทกษะและการแกปญหาทางเคม 2.1.3.5 ฟสกส เรยนรเกยวกบธรรมชาตและการคนพบทางฟสกส แรง และการเคลอนท พลงงาน 2.1.3.6 โลก ดาราศาสตร และอวกาศ เรยนรเกยวกบโลกและกระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยา ขอมลทางธรณวทยา

และการน าไปใชประโยชน การถายโอนพลงงานความรอนของโลก การเปลยนแปลงลกษณะลมฟาอากาศกบการด ารงชวตของมนษย โลกในเอกภพ และดาราศาสตรกบมนษย

2.1.3.7 เทคโนโลย 1) การออกแบบและเทคโนโลย

เรยนรเกยวกบการพฒนาผ เ รยนใหมความรความเขาใจเกยวกบเทคโนโลยเพอด ารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ใชความรและทกษะทางดาน วทยาศาสตร คณตศาสตร และศาสตรอน ๆ เพอแกปญหาหรอพฒนางานอยางมความคดสรางสรรคดวย กระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม เลอกใชเทคโนโลยอยางเหมาะสมโดยค านงถงผลกระทบตอชวต สงคม และ สงแวดลอม 2) วทยาการค านวณ

เรยนรเกยวกบการพฒนาผเรยนใหมความรความเขาใจ มทกษะการคดเชงค านวณ การคดวเคราะห แกปญหาเปนขนตอนและเปนระบบ ประยกตใชความรดานวทยาการ

14

คอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการแกปญหาทพบในชวตจรงไดอยางมประสทธภาพ 2.1.4 คณภาพผเรยนเมอจบชนมธยมศกษาปท 3 2.1.4.1 ตวชวด 1) ทดลองและอธบายการเปลยนแปลงสมบต มวล และ พลงงานเมอสารเกดปฏกรยาเคม รวมทงอธบายปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม 2) ทดลอง อธบายและเขยนสมการเคมของปฏกรยาของสารตางๆ และน าความรไปใชประโยชน 3) สบคนขอมลและอภปรายผลของสารเคม ปฏกรยาเคมตอสงมชวต และสงแวดลอม 4) สบคนขอมลและอธบายการใชสารเคมอยางถกตอง ปลอดภย วธปองกนและแกไขอนตรายทเกดขนจากการใชสารเคม 2.1.4.2 ค าอธบายรายวชา ศกษา อธบาย ทดลอง สบคนขอมล วเคราะห ส ารวจ ตรวจสอบการเปลยนแปลงสมบต มวล และพลงงานเมอสารเกดปฏกรยาเคม รวมทงอธบายปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม เขยนสมการเคมของปฏกรยาเคมของสารตางๆ ผลของสารเคม ปฏกรยาทมผลตอสงมชวตและสงแวดลอม การใชสารเคมอยางถกตองและปลอดภย วธปองกนและแกไขอนตรายทเกดขนจากการใชสารเคม การหาแรงลพธของแรงหลายแรงในระนาบเดยวกนทกระท าตอวตถ แรงลพธทกระท าตอวตถหยดนง หรอวตถทเคลอนทดวยความเรวคงตว การสะทอนของแสง การหกเหของแสง ผลของความสวางของแสงทมตอมนษยและสงมชวตๆ การดดกลนแสง การมองเหนสของวตถ ลกษณะชนหนาตดดน สมบตของดน และกระบวนการเกดดนการใชประโยชนและปรบปรงคณภาพของดน กระบวนการเกดและลกษณะองคประกอบของหน องคประกอบและสมบตของหน เพอจ าแนกลกษณะของหน ลกษณะทางกายภาพของแร กระบวนการเกด ลกษณะและสมบตของปโตรเลยม ถานหน น ามนดบ ลกษณะแหลงน าธรรมชาต การใชประโยชนและการอนรกษแหลงน าในทองถน การเกดแหลงน าบนดน แหลงน าใตดน กระบวนการผพงอยกบท การกรอน การพดพา การทบถม การตกผลก และผลของกระบวนการดงกลาวอธบายโครงสรางและองคประกอบของโลกโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การส ารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปรายเพอใหเกดความร ความเขาใจ สามารถสอสารสงทไดเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการน าความรไปใชในชวตประจ าวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และคานยมทเหมาะสม

15

2.1.4.3 ผลการเรยนร 1) เมอสารเกดปฏกรยาเคมจะมพลงงานมาเกยวของซงอาจเปนการดดพลงงานความรอน หรอคายพลงงานความรอน 2) อณหภม ความเขมขน ธรรมชาตของสาร และตวเรงปฏกรยา มผลตอการเกดปฏกรยาเคมของสาร 3) สมการเคมใชเขยนแสดงการเกดปฏกรยาเคมของสาร ซงมทงสารตงตนและสารผลตภณฑ 4) ปฏกรยาระหวางโลหะกบออกซเจน โลหะกบน า โลหะกบกรด กรดกบเบส และกรดกบคารบอเนตเปนปฏกรยาเคม มทพบทวไป 5) การเลอกใชวสด และสารรอบตวในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสมและปลอดภย โดยค านงถงปฏกรยาทเกดขน 6) สารเคมและปฏกรยาเคม มท งประโยชนและโทษตอสงมชวตและสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม 7) การใชสารเคมตองมความระมดระวง ปองกนไมใหเกดอนตรายตอตนเองและผอน โดยใชใหถกตอง ปลอดภยและคมคา 8) ผใชสารเคมควรรจกสญลกษณ เตอนภยบนฉลาก และรวธการแกไข และการปฐมพยาบาลเบองตนเมอไดรบอนตรายจากสารเคม 2.1.4.4 โครงสรางเนอหาวจย ซงในการวจยเรอง การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ตามหนงเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ของอกษรเจรญทศน ซงตรงกบสาระการเรยนรท 5 แสดงดงตารางท 2.1

16

ตารางท 2.1 โครงสรางรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน 4 แผนท

ชอหนวยการเรยนร

มฐ./ตวชวด

สาระส าคญ/สาระการเรยนร เวลา (ช.ม.)

น าหนก คะแนน

1 ปฏกรยาเคม ว 3.2 ม 2/1

กระบวนการทเกดจากการท

สารเคมเกดการเปลยนแปลงแลวสงผลใหเกดสารใหม

2 2

2 สมการเคม ว 3.2 ม 2/2

การเกดปฏกรยาเคม ซงสามารถเขยนสมการเคมแสดงการเกดปฏกรยาของสารได มการเขยนสมการเคมแสดงปฏกรยาทเกดขน

2 2

3 พลงงานกบการเกดปฏกรยา

ว 3.2 ม 2/2

มวลของผลตภณฑทเกดจากปฏกรยาเคมในระบบปดจะมคาเทากบมวลของสารเรมตนกอนเกดปฏกรยาตามกฎทรงมวล

2 2

4 ชนดของสารตอการเกด ปฏกรยาเคม

ว 3.2 ม 2/1

สงทมผลใหปฏกรยาเคมเกดขนเรวหรอชา เชน ชนดของสารหรอธรรมชาตของสาร

2 2

5 ปฏกรยาเคมตอชวตและสงแวดลอม

ว 3.2 ม 2/1

ปฏกรยาเคมในชวตประจ าวนมผลกระทบตอการด ารงชวตและสงแวดลอมมากมาย

2 2

6 สารเคมในชวตประจ าวน

ว 3.2 ม 2/3

การใชสารเคมตองมความระมดระวง ปองกนไมใหเกดอนตรายตอตนเองและผอนโดยใชใหถกตอง

2 2

จากแนวคดและทฤษฏเกยวกบหลกสตรแกนกลางขนพนฐานปพทธศกราช 2551 ผวจยด าเนนการศกษาวจยตามแกนกลางหลกสตรขนพนฐานปพทธศกราช 2551 สาระการเรยนร

17

วทยาศาสตร มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการ และธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยาเคม กระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน เรองปฏกรยาเคมดวยรปแบบการจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน จ านวน 6 แผน ใชเวลา 12 ชวโมง เพอศกษาความเขาใจมโนมตวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบรบอวทยาคาร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26 2.1.5 กระบวนการเรยนร กระบวนการเรยนรของผเรยนจะมความแตกตางกนไปในแตละบคคล ความแตกตางระหวางบคคลสงผลใหผเรยนมวธการของตนเอง อนเกดจากสภาวะแวดลอม บคลกภาพ อารมณ และสงคมของแตละบคคล สงทผเรยนไดรบการถายทอดอยางเปนระบบ เปนขนตอนอยางตอเนองทงในหองเรยนและในชวตประจ าวน ท าใหผเรยนเกดกระบวนการในการเรยนรของตนเอง แบงไดตามกลมของผเรยนทมลกษณะและวธการทเหมอนกนออกไดเปนหลายแบบ แนวคดในเรองระดบของกระบวนการในการเรยนรท เกรก และลอคฮารท (Craik and Lockhart, 1972) ไดเสนอวา การเรยนรเปนกระบวนการทมหลายระดบ เราสามารถเรยนรและจ าสงตาง ๆ ทมความหมายกบตวเราได เพราะมการเรยนรทเปนกระบวนการมากกวาการกระตนใหเรยนร ความลกของกระบวนการเรยนรเปนความละเอยดของกระบวนการ การเรยนรแบบลกจะท าใหเขาใจไดละเอยดและระลกถงขอมลตางๆไดมากแตไมไดหมายความวาทกอยางทเรยนรจ าเปนตองมการเรยนรแบบลกเสมอไป เพราะในการเรยนรบางเรองกมความตองการเพยงแค ความรความจ าความเขาใจและการน าไปใช ในขณะทขนการวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา ทอยในขนการเรยนรแบบลกกอาจไมมความจ าเปน (Cox and Clark, 1998) 2.1.6 แนวคดพนฐานในการจดการเรยนรวทยาศาสตร การเรยนรวทยาศาสตรในชนเรยน นกเรยนจะมโอกาสใชกระบวนการสงเกต การส ารวจตรวจสอบ และการทดลองเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาต และน าผลมาจากระบบใหสอดคลองกบหลกการแนวคด และทฤษฎ เพอใหบรรลวตถประสงคของการจดการเรยนรครงนนดงนน การสอนวทยาศาสตรจงไดมงเนนใหนกเรยนไดเปนผ ลงมอปฏบต และคนพบท งความรและกระบวนการไดมาซงความร กรมวชาการ (2545, น. 3) โดยกรมวชาการระบวาการจดการเรยนรวทยาศาสตรมเปาหมายทส าคญดงน

1. เพอใหเขาใจหลกการทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาต และขอจ ากดของวทยาศาสตร

18

3. เพอใหมทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกไขปญหาและการจดการทกษะในการสอสารและความหมายในการตดสนใจ

5. เพอใหตระหนกถงความส าคญ ระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและมผลกระทบซงกนและกน

6. เพอน าความรความเขาใจในเรองทวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการด ารงชวต

7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค ชยวฒน สทธรตน (2552, น. 182) การสอนวทยาศาสตรทด ควรสอนใหผเรยนไดความรครบถวนทงสวนของความร และสวนของกระบวนการ ซงในการปฏบตจรงไมมวธสอนใดทมความสมบรณแบบ และผลตบคลากรทางการศกษาไดตามแตใจผสอนตองการ เพยงแตสามารถท าใหบคลากรสวนใหญใน หองเรยนใหความสนใจและปฏบตตามไดนบวาเปนการสอนทด สมาคมพฒนาความกาวหนาทางวทยาศาสตรแหงสหรฐอเมรกา (2001, p. 9) ไดก าหนดมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตรพนฐานทตองการใหเกดขนกบนกเรยนในดานธรรมชาตของวทยาศาสตร ตองปลกฝงใหนกเรยน ไดเกดความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของวทยาศาสตร ซงหมายความวาความรทางวทยาศาสตรตอง สามารถอธบาย สามารถตรวจสอบได เพอน ามาใชอางองในการสนบสนนหรอโตแยง เมอมการคนพบขอมลหรอหลกฐานใหมเกดขน หรอมดหรอแมแตขอมลเดมเดยวกนกอาจจะเกดความขดแยงขนไดใน ถานกวทยาศาสตรแปลความหมายดวยวธการหรอแนวคดทตางกนความรทางวทยาศาสตรจงอาจเปลยนแปลงได กลาวโดยสรปเปาหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตร มงทจะสงเสรมกระบวนการสรางปญญาของนกเรยนรวมถงการสรางจตวทยาศาสตร ซงตองการใหนกเรยนตระหนกถงความส าคญของวทยาศาสตรเทคโนโลย มวลมนษย สภาพแวดลอมในเชงทมอทธพล ทสงผลกระทบตอกนและกน มคณธรรมจรยธรรม คานยมในการใชวทยาศาสตร และเทคโนโลยอยางสรางสรรคไปพรอมพรอมกน

19

2.2 การจดการเรยนรดวยใชแบบจ าลองเปนฐาน 2.2.1 ความหมายและความส าคญของแบบจ าลอง Justi and Gilbert (2002, pp. 369-387) แบบจ าลองและกระบวนการสรางแบบจ าลอง มความส าคญตอวทยาศาสตร โดยเฉพาะอยางยงในวชาเคม แบบจ าลองสามารถท าใหเขาใจแนวคดตางๆ ไดงายขน มองเหนสงทเปนนามธรรมใหเปนรปธรรมได กระท าชวยในการมองเหนปรากฏการณตางๆและสามารถใชอธบายปรากฏการณทางธรรมชาตได การสรางแบบจ าลองจะมวตถประสงคทเฉพาะเจาะจง แบบจ าลองทสรางขนอนมขนาดเลกกวาเปาหมาย เชนแบบจ าลองรถไฟ หรอมขนาดใกลเคยงกบเปาหมาย เชนแบบจ าลองอวยวะมนษย หรอมขนาดใหญกวาเปาหมายกได เชนแบบจ าลองของไวรส Gilbert and Lreton (2003, p. 25) แบบจ าลองเปนค าทแปลมาจากภาษาองกฤษจากค าวา Model ทงนไดมผใหค าแปลภาษาไทยโดยใชค าวาโมเดล แบบจ าลอง ตนแบบ แบบแผน ตวแบบ ซงแบบจ าลองมความหมายวาสงทนกวทยาศาสตรสรางขนเพอใชอธบายแนวคด หลกการ ทฤษฎ กฎ หรออาจกลาวไดวาแบบจ าลอง คอ ระบบของวตถหรอสญลกษณทใชเปนตวแทนของระบบอนๆทเรยกวา “เปาหมาย” ซงไดแก ระบบแนวคด วตถ เหตการณ กระบวนการ หรอปรากฏการณตางๆ จากความหมายและความส าคญประเภทของแบบจ าลองทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวาแบบจ าลอง หมายถง สงทสรางขนเพอใชเปนตวแทนของปรากฏการณตางๆเหตการณหรอระบบความคดทอยบนพนฐานของความรทางวทยาศาสตรโดยสามารถน าแบบจ าลองมาใชเพอการเรยนรของนกเรยนไดแกสงทเปน รปธรรม รปภาพ แผนภาพ ค าพด สตรสมการทางเคม และสมการทางคณตศาสตร เปนตน และมบทบาทหนาท ทส าคญของแบบจ าลองและการสรางแบบจ าลองในการศกษาวทยาศาสตรไวคอ 1) เปนตวแทนของสญลกษณในการบรรยายปรากฏการณตางๆทซบซอนใหเขาใจไดงายขน 2) ท าใหเอกลกษณทมความเปนนามธรรมมความชดเจนมากขน 3) เปนพนฐานส าหรบการตความหมายจากผลการทดลอง 4) ท าใหค าอธบายไดรบการพฒนา 5) เปนพนฐานทใชส าหรบการท านายซงแบบจ าลองนนเปนสงทเชอมโยงระหวางทฤษฎทางวทยาศาสตรกบความจรง

20

2.2.2 ประเภทของแบบจ าลอง Gilbert (2005, pp. 89-121) ไดจ าแนกของแบบจ าลองดงน 1. ประเภทของแบบจ าลองแบงตามพนทของหลกภาวะวทยา (Ontology) หรอแบงตามวตถประสงคและหนาทของแบบจ าลองทใชในการสอนและการเรยนรในบทเรยนทางวทยาศาสตร แบงไดเปน 5 ประเภท ดงน 1.1 แบบจ าลองทางความคด (Mental Model) คอแบบจ าลองของแตละบคคลทอาจจะสรางโดยตววดตวบคคลเองหรอสรางรวมกบกนเปนกลม 1.2 แบบจ าลองทแสดงออก (Expressed Model) คอ แบบจ าลองทางความคดทถกน าเสนอหรอแสดงออกใหผอนไดรบรในรปแบบตางๆเชน ค าพด ภาพวาด และทาทาง เปนตน 1.3 แบบจ าลองมตของกลม (Consensus Model) หรอแบบจ าลองทไดรบการยอมรบภายในกลมซงแบบจ าลองของแตละกลมอาจจะแตกตางกนขนอยกบการทดลอง ประสบการณ และการอธบายของแตละกลม 1.4 แบบจ าลองทางวทยาศาสตร (Scientific Model) คอแบบจ าลองทไดรบการตรวจสอบอยางเปนทางการ มการเผยแพรในวารสารตางๆและไดรบการยอมรบจากประชาคมวทยาศาสตร

1.5 แบบจ าลองทางประวตศาสตร (Historical Model) คอ แบบจ าลองทเคยไดรบการยอมรบวาเปนแบบจ าลองทางวทยาศาสตร เชน แบบจ าลองโครงสรางอะตอมทแสดงววฒนาการของการสรางแบบจ าลอง 2. ประเภทของแบบจ าลองแบบแบงตามเกณฑของการเปนตวแทนในการแสดงออกแบงไดเปน 5 ประเภทดงน 2.1 แบบจ าลองเชงรปธรรม (Concrete Model) คอ แบบจ าลองของวตถ 3 มตเปนตวแทนในการอธบาย เชนใชพลาสตกเปนตวแทนของโมเลกลเปนตน 2.2 แบบจ าลองเชงค าพด (Verbal Model) คอ แบบจ าลองค าพดภาษาในการบรรยายอธบายเลาเรองเปรยบเทยบหรออปมาอปไมยปรากฏการณตางๆ 2.3 แบบจ าลองเชงคณตศาสตร (Mathematical Model) คอ แบบจ าลองทเปนสญลกษณสตรหรอสมการแสดงความสมพนธ เชงปรมาณเชนสมการไอนสไตน แสดงความสมพนธของพลงงานและมวลตอความเรวในการเคลอนทของวตถเขยนเปนแบบจ าลองเชงคณตศาสตรไดเปน E=mc2

21

2.4 แบบจ าลองเชงรปภาพ (Visual or Diagrammatic Model) คอ แบบจ าลองทมองเหนในลกษณะ 2 มตทอยในรปแบบตางๆเชน กราฟ แผนผง แผนภาพ ผงความคด และรปภาพเคลอนไหวเปนตน

2.5 แบบจ าลองเชงลกษณะทาทาง (Gestural Model) คอ แบบจ าลองทใชการเคลอนไหวสวนตางๆของรางกาย เพอจ าลองสถานการณตางๆเชน การเคลอนทของผเรยนรอบรอบเพอนๆ เพอจ าลองการเคลอนทของดาวเคราะหในระบบสรยะเปนตน Johnson-Laird (1983, p. 78, อางถงใน โพธศกด โพธเสน, 2558) ไดท าการแบงประเภทของแบบจ าลองไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ 1. แบบจ าลองทางความคดเชงกายภาพ (Physical Model) จะเปนตวแทนของสงทเปนรปธรรมในโลก 2. แบบจ าลองทางความคดเชงแนวคด (Conceptual Mental Model) จะเปนตวแทนของสงทมความเปนนามธรรมนนคอแบบจ าลองทงสองประเภทนเปนตวแทนของสงใดๆในโลกทมจรง และมจนตนาการนนเอง Boulter and Buckley (2000) แบงแบบจ าลองออกเปน 5 ประเภทตามลกษณะการแสดงออกของแบบจ าลองดงน 1. รปธรรม (Concrete Model) เปนแบบจ าลองทสามารถสมผสได สรางเปน 3 มต ถาแบบจ าลองนนมลกษณะเหมอนกบเปาหมายแตมสดสวนเลกกวาจะเรยกแบบจ าลองประเภทนวาScale Model เชนแบบจ าลองอะตอมพลาสตก แตถาแบบจ าลองนนมลกษณะและสดสวนไมเหมอนเปาหมาย แตมหนาทการท างานทสามารถอธบายเปาหมายไดเรยกแบบจ าลองประเภทนวา functional Model เชนแบบจ าลองระบบสรยะ เปนตน 2. ค าพด (Verbal Model) เปนแบบจ าลองทใชค าพดหรอค าอธบายในการบรรยายขอความรตางๆกบลกษณะทแสดงออก เชน ค าพดในการอธบายการท างานของเซลลเหมอนกบโรงงานเปนตน 3. คณตศาสตร (Mathematical Models) เปนแบบจ าลองทใชสญลกษณแสดงความสมพนธเชงปรมาณ เชนสญลกษณหรอสมการคณตศาสตร 4. ภาพ (Visual or Diagrammatic Models) เปนแบบจ าลองทสามารถมองเหนไดใน 2 มต เชน กราฟ แผนภาพ รปภาพ หรอภาพเคลอนไหว เปนตน 5. ลกษณะทาทาง (Gestural Models) เปนแบบจ าลองทใชการเคลอนไหวของรางกายเพอจ าลองถงสถานการณตางๆ เชน การเดนขนบนไดของนกเรยนเปรยบเทยบกบการเปลยนแปลงพลงงานของอเลกตรอนเปนตน

22

จากการศกษาความคดเหนของนกวชาการดงกลาวขางตน สรปวา การแบงประเภทของแบบจ าลองขนอยกบวตถประสงคในการอธบายแบบจ าลองนนๆรวมถงวธการหรอกระบวนการทจะน าแบบจ าลองไปใชงาน 2.2.3 ลกษณะและขอจ ากดของแบบจ าลอง Justi and Gilbert (2006, p.51) แบบจ าลองเปนหวใจส าคญและมสวนชวยในการท างานของนกวทยาศาสตรใหพฒนาองคความรวทยาศาสตร โดยนกวทยาศาสตรมาใชแบบจ าลองเปนตวแทนของเปาหมาย (Target) เพออธบายและท านายปรากฏการณทางธรรมชาตทยากตอการท าความเขาใจมาถายทอดแนวคดเหลานใหผอนเขาใจไดงายขนซงลกษณะทวไปของแบบจ าลองทส าคญมดงตอไปน 1. แบบจ าลองมความสมพนธกบเปาหมายซงเปาหมายน นอาจเปนสงของ ปรากฏการณเหตการณ กระบวนการ ระบบ ขอเทจจรง แนวคด ทฤษฎ กฎโดยแบบจ าลองถกออกแบบมาเพอวตถประสงคเฉพาะกลาวคอ น ามาใชเปนตวแทนบางสวนของปรากฏการณ หรอเหตการณ 2. แบบจ าลองใชการเปรยบเทยบเพอใหเหนความชดเจนของเปาหมายและการเปรยบเทยบท าใหนกวทยาศาสตรสามารถเขาถงแบบจ าลองไดโดยเฉพาะอยางยง การตงสมมตฐานจากแบบจ าลองเพอท านายผล ท าใหแบบจ าลองสามารถน าไปใชอธบายและท านายปรากฏการณทางธรรมชาตได 3. แบบจ าลองมความแตกตางจากเปาหมาย อาจเลกหรอใหญกวาเปาหมายกไดท าใหแบบจ าลองสามารถใชไดงายกวา เชนหากเปาหมายมขนาดเลกและซบซอนเชน อะตอม นกวทยาศาสตรกสามารถสรางแบบจ าลองอะตอมขนมา หรอในกรณทเปาหมายมขนาดใหญเกนไปยากตอการศกษา เชน ระบบสรยะจกรวาล นกวทยาศาสตรกสามารถสรางแบบจ าลองของระบบสรยะจกรวาลขนมาซงท าหนาทเปนตวแทนของเปาหมาย 4. แบบจ าลองสามารถปรบปรงใหดขนได 5. แบบจ าลองแสดงลกษณะของปรากฏการณหรอวตถทงหมด เชน ภาพวาดของหลอดทดลอง แบบจ าลองอะตอม หรอแบบจ าลองอาจแสดงเพยงสวนของปรากฏการณหรอวตถ เชนภาพวาดปฏกรยาทเกดขนในหลอดทดลอง ภาพวาดแสดงการเคลอนทของอเลกตรอน เปนตน 6. แบบจ าลองบางชนดจะแสดงตวแทนของสงทเปนนามธรรมหรอเอกลกษณ เชน การแสดงเสนการไหลของพลงงาน การแสดงเวกเตอรของแรง พนธะเคม เปนตน 7. แบบจ าลองสามารถแสดงทงสงทเปนรปธรรม และนามธรรม ในแบบจ าลองเดยวกน เชน การแสดงแรงผลกตอโตะเรยน

23

8. แบบจ าลองสามารถแสดงแทนระบบหรอล าดบของเอกลกษณของสงตางๆทมความสมพนธกน เชน แบบจ าลองอะตอมของคารบอนในเพชร เปนตน 9. แบบจ าลองสามารถแสดงแทนเหตการณหรอชวงการเกดพฤตกรรมของระบบ เชนแบบจ าลองแสดงการเคลอนทของไอออนผานเยอเลอกผาน เปนตน 10. แบบจ าลองสามารถแสดงกระบวนการทมเพยงหนงองคประกอบหรอมากกวา เชน แบบจ าลองแสดงการท างานของระบบรางกาย เปนตน Gilbert and Ireton (2003, p. 34) ถงแมวาแบบจ าลองจะแบงออกเปนหลายประเภท แตอยางไรกตามแบบจ าลองเหลานมลกษณะทส าคญ) ไดเสนอ ไวดงน 1. ไมเปนของจรง (Artificial) เพราะแบบจ าลองทกชนดเปนสงทมนษยสรางขนจรงไมไดเกดขนเองตามธรรมชาต เพอใชเปนตวแทนของสงอนๆซงค าวาไมเปนของจรงในทนไมไดหมายความวาเปนของปลอม 2. ค า นง ถงประโยชน เ ปนหลก (Utilitarian) แบบจ าลองถกสราง ขนเพอวตถประสงคบางอยางกลาวคอ มกจะใชเปนตวแทนบางสวนของเปาหมายแทนทจะใชเปนตวแทน ของเปาหมายทงหมด เชน แบบจ าลองของโลกจะใชประโยชนเพออธบายลกษณะทางภมศาสตรแตจะไมใชเพอการศกษากระบวนการทางธรณวทยา เปนตน

3. งาย (Simplified) แบบจ าลองทถกสรางขนจะตองมกระบวนการสรางแบบงายๆไมซบซอนและมขอมลหรอรายละเอยดนอยกวาเปาหมาย

4. ตองตความหมาย (Interpreted) แบบจ าลองจะตองตความหมายเพอท าความเขาใจในสงทเปนเปาหมาย การตความหมายของแบบจ าลองจะยากงายไมเทากนขนอยกบประเภทของแบบจ าลอง

5. มความไมสมบรณ (Inperfect) แบบจ าลองทกชนดจะไมมความสมบรณในการเปนตวแทนของเปาหมายเนองจากมเฉพาะเปาหมายเทานนทถอวาสมบรณทสด จากทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา ถงแมวาแบบจ าลองจะแบงเปนหลายประเภทตามแตเกณฑทใชในการจ าแนกกตาม แตธรรมชาตของแบบจ าลอง ตลอดจนลกษณะและขอจ ากดของแบบจ าลองเหลานนจะเปนตวก าหนดถงปรากฎการณ หรอเหตการณใดควรเลอกใชแบบจ าลองแบบใด ซงบทบาทของแบบจ าลองทางวทยาศาสตร เปนผลสบเนอง จากการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร และสามารถสรางและทดสอบแบบจ าลองดวยตนเองได

24

2.2.4 การจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน Gilbert et al.(2000, p.55) ในกระบวนการสรางแบบจ าลอง หลงจากนกวทยาศาสตรไดทดลองคนควาไดขอสรปหลกการหรอกฎใหมๆ แลวนกวทยาศาสตรจะพจารณาวาแบบจ าลองตางๆทสรางขนสามารถอธบายขอสรปหลกการหรอกฎเหลานนไดหรอไม ถาไมไดกจะปรบปรงหรอสรางแบบจ าลองขนมาใหม ดงนนครวทยาศาสตรควรใหนกเรยนไดฝกสรางหรอปรบปรงแบบจ าลองเพอใหนกเรยนฝกปฏบตหรอคดอยางนกวทยาศาสตร ครควรพยายามกระตนใหนกเรยนไดคดหาแบบจ าลองมาอธบายสงตางๆ ถาอธบายไมไดกควรใหนกเรยนรองหรอสรางแบบจ าลองใหมมาอธบายซงกระบวนการจดการเรยนการสอนในลกษณะนเรยกวาการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน Buckley et al. (2004, p. 24) การ เ รยน รโดยใชแบบจ าลอง เ ปนฐาน หมายถง กระบวนการทนกเรยนใชเพอท าความเขาใจและอธบายปรากฏการณตางๆ ดวยการผานการสรางและปรบปรงแบบจ าลองของปรากฏการณนนอยางตอเนอง โดยหลกการในการจดการเรยนรนนเรมตนดวยการตรวจสอบความรเดมของนกเรยน เพอสรางแบบจ าลองทางความคด (Produce Mental Model) เกยวกบปรากฏการณทศกษา นอกจากน นนกเรยนจงแสดงออกแบบจ าลอง (Express Model) ทเกดขนในรปแบบตางๆ เชน สงทเปนรปธรรม ค าพดสญลกษณ และรปภาพ เปนตน ตอมานกเรยนท าการทดสอบ (Test) และประเมนผล (Evaluate) แบบจ าลองโดยการน าไปทดสอบใชเพอน าไปสการปรบปรง (Revision) และแกไขแบบจ าลองเพอใหอธบายปรากฏการณทศกษาไดดขน รวมทงขยายแบบจ าลอง (Elaboration) เพอขยายแนวความคดใหกวางขน; Gobert and Buckley, 2002, p. 892) จะเหนไดวาการจดการเรยนรดวยวธการดงกลาวสนองกบธรรมชาตของการเรยนรของนกเรยนคอจดการเรยนรทค านงถงความรเดมทมอยแลวของนกเรยนเนนใหนกเรยนไดมสวนรวมในการเรยนรนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงและมปฏสมพนธกบบคคลอน การจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานเปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทางวทยาศาสตรทบรณาการ บนพนฐานแนวความคดพทธปญญา (Cognitive Psychology) และการศกษาวทยาศาสตร (Science Education) (Buckley et al., 2004, p. 169) โดยมแนวความคดหลกวา “ความเขาใจเกดจากการสรางแบบจ าลองทางความคดปรากฏการณทศกษาหลงจากนกเรยนไดมการแกปญหา (Problem-Solving) การลงขอสรป (Inferencing) หรอการใหเหตผล (Reasoning), ( Johnson-Laird, 1983 cited in Buckley et al., 2004, p. 23) และนกเรยนจะเกดการเรยนรเมอนกเรยนไดใชความรเดมบรณาการเขากบสารสนเทศใหมและไดขยายความรตอไป” Gobert and Buckley (2002, p. 892) ได เสนอแนวทางการจดการเ รยน รโดยใชแบบจ าลองไวตามล าดบดงน

25

1. นกเรยนสรางแบบจ าลองทางความคดเกยวกบปรากฏการณทศกษา 2. ครประเมนและทบทวนแนวคดทนกเรยนจ าเปนจะตองใชในการสรางแบบจ าลองเพอสรปอางองแบบจ าลองตามความคดของนกเรยนจากเหตผลทนกเรยนใชในการอธบายปรากฏการณตางๆทศกษา 3. นกเรยนลงมอสรางแบบจ าลองในขนนนกเรยนรวบรวมขอมลตางๆเขาดวยกนทางขอมลเกยวกบโครงสรางหนาทการท างานพฤตกรรมและสาเหตการเกดขนของปรากฏการณตางๆนนเขยนเปนแผนผงความคด (Concept Mapping) โดยเปรยบเทยบจากเหตการณทคลายคลงกน (Analogous System) ทนกเรยนทราบจากนนตรวจสอบขอมลแลวจงลงมอสรางแบบจ าลอง 4. น าแบบจ าลองไป ใชประเมนในขนนนกเรยนอาจจะพบวาแบบจ าลองทนกเรยนสรางขนถกปฏเสธเนองจากใชอธบายปรากฏการณทศกษาไดไมดพอนกเรยนตองกลบไปปรบปรง (Revision) และการแกไขแบบจ าลองเพอใหสามารถอธบายปรากฏการณตางๆทศกษาไดดขน 5. ขยายแบบจ าลอง (Elabortion) ในชนนนกเรยนอาจจะน าแบบจ าลองเดมไปสรางเพมเตมหรอน าไปรวมกบแบบจ าลองอนเพอขยายแนวคดใหกวางขน จากแนวความคดและทฤษฎเกยวกบกระบวนการการจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน ผวจยสามารถสรปไดวาการจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน หมายถง กระบวนการการเรยนการสอนทครจดกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนท าความเขาใจและอธบายปรากฏการณตางๆโดยผานการสรางและปรบปรงแบบจ าลองของปรากฏการณนนๆ อยางตอเนอง หลกการในการจดการเรยนรนนเรมตนดวยการตรวจสอบความรเดมของนกเรยนโดยการกระตนใหนกเรยนสรางแบบจ าลองทางความคด (Produce Mental Model ) ทเปนตวแทนของวตถ แนวคด เหตการณ หรอปรากฏการณตางๆทศกษาตอมานกเรยนจงน าเสนอความคดของตน โดยแสดงออกเปนแบบจ าลอง (Express Model) ทเกดขนในรปแบบตางๆ เชน สงทเปนรปประธรรม ค าพด สญลกษณ รปภาพ เปนตน นกเรยนท าการทดสอบ (Test) และประเมนผล (Evaluate) แบบจ าลองทสรางขนโดยการน าไปทดลองใชเพอสนบสนนปรบปรงหรอปฏเสธแบบจ าลองหากไมเหมาะสมในการเปนตวแทนของปรากฏการณทศกษานนๆ โดยใหครมสวนรวมในการประเมนดวย เมอนกเรยนปรบปรงแกไขแบบจ าลองใหมความเหมาะสม แลวจงน าแบบจ าลองไปอธบายปรากฏการณทศกษาเพอขยายแนวความคดใหกวางขนตอไป ในการวจยครงน ผวจยจงจดการเรยนการสอนโดยใชแบบจ าลองเปนฐานโดยการใชรปแบบของ Gobert and Buckley (2002, p. 892) Buckley et al. (2004, p. 24) โดยปรบใหเหมาะสมกบบรบทและเนอหาทใชในการวจย ซงการจดกจกรรมการเรยนโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน ประกอบดวยขนตอนเรยงล าดบดงตอไปน

26

1. ขนสรางแบบจ าลองทางความคด ครใชวธการตางๆ เชนการใชสอ ใชการซกถาม เพอสรางความสนใจ และน าไปสปญหาทตองการใหเรยนร นกเรยนคดวางแผน อภปรายใชเหตผล โดยใชความรทมอยออกแบบและสรางแบบจ าลองตามแนวความคดของตนเองและเพอนในกลม โดยแสดงออกทางภาพวาด 2. ขนประเมนและทบทวนแบบจ าลองทางความคด ครใหนกเรยนออกมาน าเสนอความคดของกลมทไดสรางขน ตามแนวคดทนกเรยนจ าเปนจะตองใชในการสรางแบบจ าลองเพอสรปอางองแบบจ าลองตามความคดของนกเรยนจากเหตผลทนกเรยนใชในการอธบายปรากฏการณตางๆทศกษา ครท าการประเมนแบบจ าลองทางความคด วาสามารถน ามาท าแบบจ าลองไดจรง หรอควรเพมเตมแกไขสวนใดบาง 3. ขนสรางแบบจ าลอง นกเรยนลงมอสรางแบบจ าลอง ในขนนนกเรยนรวบรวมขอมลตางๆเขาดวยกน ไมวาจะเปนขอมลเกยวกบโครงสรางหนาท การท างาน พฤตกรรม และสาเหตการเกดขนของปรากฏการณตางๆ 4. ขนตรวจสอบและประเมนแบบจ าลอง เปนขนทใหนกเรยนไดออกมาน าเสนอแบบจ าลองทไดสรางขน เพอเปนการสะทอนความคด และแลกเปลยนเหตผล เพออธบายแนวคดทใชในการสรางแบบจ าลองของนกเรยนเอง ครและนกเรยนเปนผพจารณาความถกตองของมโนมตวทยาศาสตรของนกเรยน พรอมทงอธบายความรพนฐาน หรอควรเพมเตมแกไขแบบจ าลองทนกเรยนสรางมาอาจจะมมโนมตทคลาดเคลอนใหปรบปรงแบบจ าลองนน 5. ขนขยายแบบจ าลอง นกเรยนน าสงทไดเรยนรไปประยกตในสถานการณใหมทคลายกบสถานการณเดมโดยสามารถน าแบบจ าลองเพออธบายสถานการณใหมได หรอควรเพมเตมสงใดเขาไป 2.2.5 ความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตร ความหมายและองคประกอบของความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรจากการศกษางานวจยและเอกสารทเกยวของพบวา มนกวทยาศาสตรไดระบขอมลทเกยวของกบการสรางแบบจ าลองวทยาศาสตรโดยใชค าศพทภาษาองกฤษ 4 ค า คอ Modeling, Making Model and Formulating Model,Constructing Model และ Model Building ซงความหมายและองคประกอบของความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรมรายละเอยดดงตอไปน Nicolaou and Constantinou (2007, p.91) ไดระบลกษณะของความสามารถในการสรางแบบจ าลองวาประกอบไปดวย 3 องคประกอบหลกไดแก 1. ทกษะการสรางแบบจ าลอง ประกอบไปดวย 4 ลกษณะไดแก 1.1 การสรางแบบจ าลอง

27

1.2 การก าหนดองคประกอบของแบบจ าลอง 1.3 ความสามารถในการเปรยบเทยบและสรางความแตกตางของแบบจ าลองของปรากฏการณทางธรรมชาตเดยวกนแลวระบขอดและขอจ ากด 1.4 การประเมนแบบจ าลองโดยเทยบกบปรากฏการณทแทจรงและสรางแนวคดเพอการปรบปรงแบบจ าลอง 2. ความร เ กยวกบกระบวนการสรางแบบจ าลอง ( Knowledge about The Modelling Process ) เปนความสามารถในการบรรยายและสะทอนการปฏบตไดอยางชดเจนในแตละขนตอนขบรถของกระบวนการสรางแบบจ าลอง 3. ความรเกยวกบการสรางแบบจ าลอง เปนความเขาใจในวตถประสงคและประโยชนของแบบจ าลองทางวทยาศาสตร Hung and Lin (2009, pp. 74-80) ไดแบงความสามารถในการสรางแบบจ าลองตามล าดบชนของการสรางแบบจ าลองประกอบดวย 5 ลกษณะไดแก 1. การเรมแบบจ าลอง โดยพจารณาสวนประกอบของประเภทการอางองและความเหมาะสมเพอสรางแบบจ าลอง 2. การสรางแบบจ าลอง โดยค านงถงความประสานกนตวแปรมโนมตและกด 3. การพสจนความถกตองของแบบจ าลอง โดยค านงถงความสอดคลองความสมบรณและความคงเสนคงวาทงภายในและภายนอกของแบบจ าลอง 4. การวเคราะหแบบจ าลอง โดยค านงถงประเดนทางคณตศาสตรการใหเหตผลทสอดคลองกนและตรงกน 5. การน าแบบจ าลองไปใช โดยสามารถระบขอจ ากดปญหาทเกดขนในการจะน าไปใชขอบเขตของแบบจ าลองแนวทางการแกไข Schwarz et al. (2009, pp. 635-636) อธบายความสามารถในการสรางแบบจ าลองไววาเปนการสรางความรและการใชแบบจ าลองเพอท าความเขาใจและอธบายปรากฎการณทางวทยาศาสตรมดงน 1. กระบวนการสรางแบบจ าลอง ประกอบดวย 1.1 การสรางแบบจ าลองทสอดคลองกบหลกฐานและทฤษฎเพอใหยกตวอยางอธบายหรอท านายปรากฏการณทางธรรมชาต 1.2 ใชแบบจ าลองในการยกตวอยางทท านายปรากฏการณ 1.3 เปรยบเทยบและประเมนความสามารถของแบบจ าลองทตางกนเพอแสดงอธบายแผนในปรากฏการณทางธรรมชาตไดอยางถกตองและท านายปรากฏการณใหม

28

1.4 ปรบปรงแบบจ าลองเพอทจะเพมอ านาจในการท านายและอธบาย โดยพจารณาถงหลกฐานหรอลกษณะของปรากฏการณเพมเตม 2. ความรทใชสรางแบบจ าลองในการสรางแบบจ าลอง นกเรยนจงจ าเปนตองมความเขาใจในวตถประสงคธรรมชาตและเกณฑในการประเมนและปรบปรงแบบจ าลองทางวทยาศาสตรซงมรายละเอยดดงน 2.1 วตถประสงคของแบบจ าลอง

2.1.1 แบบจ าลองเปนเครองมอในการสรางความเขาใจเพอจะสรางความร 2.1.2 แบบจ าลองเปนเครองมอสอสารทใชในการถายทอดความร ความเขาใจ 2.1.3 แบบจ าลองสามารถใชในการพฒนาความเขาใจใหมหรอใชในการท านายลกษณะใหมๆของปรากฏการณธรรมชาตได 2.1.4 แบบจ าลอง ถกใช ในการยกตวอย า งอ ธบายและท านายปรากฏการณ

2.2 ธรรมชาตของแบบจ าลอง 2.2.1 แบบจ าลองสามารถแทนทไมสามารถมองเหนและไมสามารถเขาถง 2.2.2 แบบจ าลองทแตกตางกนสามารถท าใหเกดประโยชนทแตกตางกน 2.2.3 แบบจ าลองเปนตวแทนของสงทมขอก าหนดในปรากฏการณ

ธรรมชาต 2.2.4 แบบจ าลองสามารถเปลยนเพอสะทอนความเขาใจทเพมขนของ

ปรากฏการณธรรมชาต 2.2.5 แบบจ าลองมไดหลายรปแบบเชนแผนภาพวสดสถานการณจ าลองเปนตน 2.3 เกณฑในการประเมนและปรบปรงแบบจ าลอง

2.3.1 แบบจ าลองจ าเปนตองยดอยบนฐานเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาต

2.3.2 แบบจ าลองจ าเปนตองรวมสงทเกยวของกบวตถประสงคทจะศกษา จากความหมายและองคประกอบของความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวา ความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตร หมายถง การใชความรหรอการประยกตใชความรทกษะกระบวนการวทยาศาสตรในการสรางแบบจ าลองใหบรรลตามวตถประสงค และมองคประกอบในการสรางแบบจ าลองทส าคญดงน

29

1. การเลอก 2. การสราง 3. การวเคราะห 4. การประเมน 5. การน าไปใช 6. การปรบปรง 7. ความรทใชสรางแบบจ าลอง

2.3 มโมมตทางวทยาศาสตร

2.3.1 ความหมายของมโนมต ค าวา “มโนมต”มาจากศพทภาษาองกฤษวา “Concept” บางคนใชค าวา ความคดรวบยอด มโนทศน มโนภาพ คอนเซป ซงเปนค าทมความหมายเดยวกน วชย ราษฎรศร (2522, น. 106)ใหความหมายวา หมายถง ความคดหรอความเขาใจ ขนสดทายทมตอสงใดสงหนง เรองใดเรองหนง ในระยะเวลาหนง มโนมตจะเปลยนไปไดถาผเรยนมประสบการณเพมขน มวฒภาวะเพมขน อาคม จนทสนทร (2522, น. 47) ใหความหมายวา หมายถง ความคดความเขาใจทสรป เกยวกบสงใดสงหนง หรอเรองใดเรองหนงอนเกดจากการไดรบประสบการณเกยวกบสงนนหรอ เรองนนหลายๆอยาง หลายๆแบบแลวไดใชคณลกษณะของสงนนหรอเรองนนมาจดเปนพวกใหเกดความคดความเขาใจโดยสรปรวมในสงนนหรอเรองนน บญเสรม ฤทธาภรมย (2523, น. 7) ใหความหมายวา หมายถง การสรปความคดของคนเปนผลจากการรบรของคนทมตอสงตางๆ หรอเรองราวทเกดขนกบคนในธรรมชาตและสงคม เปนความคดหลายชนหลายระดบนบตงแตเรองงายๆธรรมดาไปสความคดทยงยากสลบซบซอนม ลกษณะเปนนามธรรมทคนเรารบรจากประสาทสมผสกลายเปนประสบการณทคนแปลความหมาย แทนไดอกตอหนง จดหมวดหม หรอแยกประเภท หรอบอกลกษณะโดยทวไปเหลานเปนตน ทบวงมหาวทยาลย (2525, น. 28) คณะอนกรรมการพฒนาการสอนและผลตวสดอปกรณการสอนวทยาศาสตร ใหความหมายวา หมายถง ความคดความเขาใจทสรปเกยวกบ สงใดสงหนงหรอเรองใดเรองหนงอนเกดจากการสงเกต หรอการไดรบประสบการณเกยวกบสงนน หรอเรองนนมาประมวลเขาดวยกนใหเปนขอสรป หรอค าจ ากดความของสงใดสงหนง

30

มานดา เพชรรตน (2531, น. 44) ใหความหมายวา หมายถง ความรความเขาใจเกยวกบสงของหรอประสบการณตางๆ โดยการน าเอาการรบรมาสมพนธกบประสบการณของแตละบคคล ภพ เลาหไพบลย (2534, น. 3) ไดกลาววา มโนมตเปนเรองของแตละบคคล การท บคคลใดบคคลหนงจะน าการรบรมาสมพนธกบประสบการณเดมของเขาท าใหเกดความเขาใจ เกยวกบวตถหรอปรากฎการณนนท าใหเขามความรขน แตละบคคลยอมมมโนมตเกยวกบวตถหรอประสบการณอยางใดอยางหนงแตกตางกนขนอยกบประสบการณและวฒภาวะของบคคลนน และยงไดใหความหมายของมโนมตไววาหมายถง ความรความเขาใจของแตละบคคลเกยวกบวตถ หรอประสบการณตางๆ โดยน าการรบรมาสมพนธกบประสบการณเดม ดนย ไชยโยธา (2534, น. 20) ใหความหมายวา หมายถง สาระส าคญทสดทผสอน ตองการจะเนน หรอเรยกสนๆวาแกนของเรองนนๆ นวลจตต เชาวกรตพงศ (2537, น. 55) ใหความหมายวา หมายถง ความเขาใจทงหมด ทมตอสงของ หรอสภาพการณอยางใดอยางหนง ความคดรวบยอดนจะอยในรปของนามธรรมเกดจากผลสรปการรบรลกษณะของสงนนๆ วไลวรรณ ตรศรชะนะมา (2537, น. 49) ใหความหมายวา หมายถง แนวคดส าคญทดจากการสรปหรอกลนกรองจากขอมลหรอขอเทจจรง การสรปอาจจะไดเปนถอยค า หรอประโยค กะทดรดและสอความหมายได หรออาจสรปออกมาเปนกลมเปนประเภทในรปแบบใดรปแบบหนงทงนขนอยกบลกษณะของขอมล จกรพงษ แพทยหลกฟา(2537, น. 19) ใหความหมายวา หมายถงกลมของเหตการณ หรอสงแวดลอมทมลกษณะบางประการ หรอหลายประการรวมกนอยอาจเปนวตถสงของสงมชวตตลอดจนดนฟาอากาศหรออนๆ อ านาจ เจรญศลป (2537, น. 149) ใหความหมายวา หมายถง ความคดเกยวกบสงใด สงหนงซงเปนผลสรปทไดจากลกษณะเดนๆหลายๆประการทเกยวกบสงนน สวมล เขยวแกว (2540, น. 53) ใหความหมายวา หมายถง การสงเคราะหหรอบอก ความสมพนธในเชงตรรกศาสตรจากขอมลทตรงประเดน เปนผลผลตจากการใช จนตนาการการ ตดสนอยางมเหตผลของผเรยน มโนมตเปนสงทซบซอนกวาการรวบรวมความรทเปนระบบอยแลวเพอความเขาใจในเรองทก าลงสนใจศกษา De Cecco (1968, p. 388) ใหความหมายวา มโนมตหมายถงประเภทหรอ ชนดของสงเราทมลกษณะตางๆรวมกน สงเราเหลานอาจเปนสงของ เหตการณตางๆ หรอบคคลกได Rothenberg (1985, p. 500) ใหความหมายวา มโนมตหมายถงความคดทประกอบดวยแนวคดตางๆซงมลกษณะพเศษและมความสมพนธกนอยางมเหตผล

31

Fieldman (1987, p. 210) ใหความหมายวา มโนมตหมายถง การจดกลมสงของเหตการณ หรอ คน ทมคณสมบตคลายกนไวดวยกน จากความหมายของค าวามโนมตตามทนกการศกษาแตละทานไดใหไวนน ผวจยพอทจะกลาวโดยสรปไดวา มโนมต หมายถง ความคดรวมสดทายทบอกใหทราบถงลกษณะใดลกษณะหนงของวตถ สงของ หรอ เรองใดเรองหนงโดยอาศยประสบการณ เกยวกบสงทไดรบมาประมวลผลเขาดวยกน 2.3.2 ความหมายของมโนมตทางวทยาศาสตร มโนมตทางวทยาศาสตรมทงทเปนรปธรรมและนามธรรมมความเชอมโยงตอเนองกนไปอยางลกซงตลอดเวลา มโนมตหนงอาจจะเกดจากการน าเอามโนมตหลายๆ มโนมตมาสมพนธกนอยางมเหตผล นอกจากนมโนมตทางวทยาศาสตรยงเปนมโนมตทเกดจากขอเทจจรงทเนนหนกในเชงปรมาณ เพอใหไดมาซงขอมลทถกตองแมนย าทสด ดงนนขอมลตางๆทางวทยาศาสตร จงเนนทการทดลองซงมการใชอปกรณ มการปรบปรงอปกรณเพอใหไดขอมลทดเพมขนมาเรอยๆ จงเหนไดวามโนมตทางวทยาศาสตรมลกษณะเปนสากลซงมความเกยวเนองกบพนฐานทางสงคม และวฒนธรรมเปนสวนนอย มโนมตทางวทยาศาสตรจะชวยใหผเรยนมความเขาใจบทเรยน และความรในระดบสงไดแจมแจง เชน มโนมตทเกยวกบเรองมวลสารและความเรว ถาน ามาสมพนธกนกจะท าใหผเรยนเกดเขาใจมโนมตเกยวกบเรองแรงได (ทบวงมหาวทยาลย, 2525, น. 29-30) นอกจากน นกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของมโนมตวทยาศาสตรไวดงน สวฒน นยมคา (2517, น. 77) ใหสงนนเปนความคดโดยสรปตอสงนน เปนจนตนาภาพทเกดขนในใจของเราตอสงนน เปนจดส าคญของสงนน เปนคณสมบตหรอสกษณะเฉพาะของสงนนนนเอง วราภรณ ชยโอภาส (2521, น. 77) ใหความหมายวา มโนมตวทยาศาสตรหมายถง การเรยนรลกษณะนยามอาศยความสามารถในการสงเกตการวเคราะห การสงเคราะห การใชสญลกษณ ในการสอความหมาย โดยอาจจะพดหรอเขยนบอกดวยขอความเฉพาะของตนเองเปนการเปลยนแปลงจากรปธรรมเปนนามธรรมการรวบรวมการรบรทมความหมายตอการเรยนจะชวยใหนกเรยนสรางมโนมตทางวทยาศาสตรขนไดเชน การบรรยายรปราง ปรากฎการณ ขบวนการ คณสมบตการจดประเภท การใชสญลกษณ ผดงยศ ดวงมาลา (2523, น. 3) ใหความหมายเกยวกบมโนมตวทยาศาสตรไววา หมายถง มโนมตทเกดจากการน าเอาขอเทจจรงทเกยวของมาผสมผสานเปนรปแบบใหม ซงเปน ความคดหลกของสงนน หรอเปนความคดโดยสรปตอสงนนอาจเกดจากการจนตนาการของนกวทยาศาสตรกได เชน มโนมตเกยวกบโมเลกล อะตอม เปนตน

32

มงกร ทองสขด (2523, น. 2) ใหความหมายวา มโนมตวทยาศาสตรหมายถง ระบบสงเคราะห (Synthesis) หรอความสมพนธตามเหตผล (Logical Relationship) หรอ ความคดส าคญ (Big Idea) ซ งรวมขอเทจจรง (Fact) และหลกเกณฑ (Principle) ของแตละบคคลวา เขาใจความสมพนธในวตถ (Objects) หรอสญลกษณ (Symbol) หรอสถานการณ (Situation) มากนอยเพยงใด โดยนยนมโนมตจงเปนสงปรงแตงขนมาโดยอาศยเหตผลและท าใหขอเทจจรงมความหมายทจะชวยใหเกดประโยชนในการคดขนตอไป ปรชา วงศชศร (2525, น. 247) ใหความหมายของ มโนมตวทยาศาสตรวา หมายถง ความคดหลกทคนเรามตอสงใดสงหนงซงชวยใหมความรความเขาใจเ กยวกบว ตถหรอ ปรากฎการณตางๆโดยทความเขาใจดงกลาวจะแตกตางไปตามประสบการณของบคคล Sund and Trowbridge (1973, p.17) ใหความหมายของมโนมตวทยาศาสตรวา หมายถง การสรางมโนภาพจากสงทไดกระท า หรอ รบรและสรปออกมา จากความหมายของมโนมตวทยาศาสตรทนกการศกษาหลายทานไดให ความหมายไวสามารถสรปไดวา มโนมตวทยาศาสตร หมายถง ความคดหลกทคนเรามตอสงใดสงหนง โดยการเกบรวบรวมขอมลบนพนฐานของเหตและผล ซงอาศยขอเทจจรงและหลกเกณฑทางวทยาศาสตรมาใชในการสนบสนนตอสงนน 2.3.3 การสรางมโนมต มงกร ทองสขด (2521, น. 97) มความเหนวาการสราง มโนมตเปนกรรมวธทเกยวกบ การศกษาคนควาอยางพนจพเคราะห เพราะจะตองคนหาเพอเกบขอมล ขอเทจจรงตางๆน ามาศกษาคณลกษณะและคณคาแลวน าไปจดแบบเสยใหมกรรมวธหรอขบวนการดงกลาวจะตอง ประกอบดวย 1) การแยกแยะประเภทอยางพนจพเคราะห (Discrimination) 2) การจดประเภท (Categorizing) 3) การประเมนผล (Evaluation) การสรางมโนมตนนจะเปนกรรมวธทด าเนนไปอยางชาๆ เพราะมโนมตจะคอยๆปรากฏขนมาเมอมการน าขอมลมาจดระบบเสยใหม กรรมวธดงกลาวจะตองใชเวลา มโนมตจะปรากฏอยางรวดเรวหรอในทนททผเรยนเกดความรแจง (Insight) หรอมการยอมรบนบถอ (Recognition) ขนมาซงเปนเหตการณทเกดขนภายหลงทใชเวลาศกษาคนความานานพอสมควร อาคม จนทสนทร (2522, น. 48) กลาววา มนกจตวทยาเปนจ านวนมากทพยายาม อธบายเกยวกบมโนมตวามลกษณะอยางไร เปนมาอยางไร มความส าคญอยางไร และจะท าใหเกดไดดไดอยางไรหลายคนพยายามอธบายวามโนมตนนเกดจากการทคนเรารบรสงเราตางๆเขา ไปเมอรบรหลายๆอยางกจะเขาไปจดพวก หรอกลนกรองในสมองเปนมโนมตและเมอพบสงเราตอไปอกอาจจะตอบสนองตอสงนนโดยมโนมต

33

สวฒน มทธเมธา (2523, น. 54-57) มความเหนวา การสรางมโนมตเปนสงพเศษส าคญยงของมนษย ถามนษยไมสามารถจะจดการรวมประสบการณของตน นนขนมาเปนมโนมตและสอความหมายกนทางภาษาษยมมากมาย มนษยตองจดจ าทกสงทกอยาง แตละสงแตละอยางไปและจะถายทอดสอสารแตละสงแตละอยางเทานน มนษยไมสามารถจะรวบรวมเขาเปนหมเปนประเภทได ไมสามารถสรางหลกการตางๆ ขนมาไดในการสรางมโนมตนนมกระบวนการส าคญ ดงน 1. บคคลจะมมโนมตเกยวกบสงใดสงหนงไมไดถาไมมประสบการณกบเหตการณ หรอสงทตองการจะใหมมโนมตนน 2. การสรางมโมตของบคคลแตละคนเปนผลจากการท บคคลน นสรปลกษณะเฉพาะ ของสงน นๆหรอสรปโดยอาศยเหตผลของขอมลจากประสาทสมผสและประสบการณตางๆของตน นอกจากนยงมแนวความคดเกยวกบการสรางมโนมตของนกการศกษาหลายทาน เชน ทบวงมหาวทยาลย (2525, น. 31-32) โดยคณะกรรม การพฒนาการเรยนการสอน วทยาศาสตรมความเหนวา การสรางมโนมตมผลตอการเรยนรของนกเรยนเพราะการเรยนรจะเรมตนจากการสมผสรบรปรากฎการณตางๆเปนเบองแรกและเมอไดรบรจากสงทมลกษณะรวมกนมความสมพนธกนเพมขนหลายๆครง นกเรยนกสามารถน ามาสรปรวมกนเปนมโนมตเมอนกเรยนเรยนรมากยงขน สะสมมโนมตไวมากขน กจะท าใหนกเรยนสามารถน ามโนมตทรวบรวมไวนนไปใชเปนพนฐานในการเรยนชนสง และสามารถน าไปใชแกปญหาตางๆไดดยงขน ในการสรางมโนมตนนครจะตองค านงถงปจจยตางๆเกยวกบตวนกเรยนเสยกอน ปจจยทส าคญไดแก 1) ความพรอมของนกเรยน การทนกเรยนจะเกดมโนมตไดดหรอไมนนขนอยกบความ พรอมของนกเรยนทงทางกาย จตใจ และสตปญญา 2) ประสบการณเดมของนกเรยนประสบการณและมโนมตทนกเรยนมอยเดมจะเปนพนฐานในการทจะท าใหเกดมโนมตในระดบตอไป ดงนนการทนกเรยนมประสบการณในเรองนนมากอนดวยปรมาณทมากพอ เชน เคยเรยนรมาแลวอยางละเอยดทกแงทกมม จะเปนเครอง ชวยใหเกดมโนมตไดดยงขน 3) แรงจงใจใฝสมฤทธในการทนกเรยนจะเกดมโนมตหรอสรปรวมขอมลไดดนนจะตองมแรงจงใจ ซงอาจจะเปนแรงกระตนทเกดจากความตองการในการเรยนรของนกเรยนเอง หรออาจจะเปนแรงกระตนทมผลเนองมาจากเหตผลทางจตวทยาเปนแรงกระตนทจะชวยสงเสรมการเกดมโนมตของผเรยนได นอกจากนครจะตองอาศยหลกการตางๆหลายๆอยางในการสรางมโนมตใหเกดขนแกนกเรยนไดแก 1) การใชอปกรณใหเหมาะสมกบบทเรยนและวฒภาวะของผเรยน 2) การจดประสบการณตรงใหกบผเรยน 3) การใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมตางๆ 4) การเลอกใชวธสอนใหเหมาะสมกบบทเรยนและวฒภาวะของนกเรยน ดงนนจะเหนดวาทงวธสอนของครและตวนกเรยนเองเปนปจจยทส าคญยงในการทจะ ท าใหเกดมโนมต มโนมต

34

เกยวกบสงใดสงหนง หรอเรองใดเรองหนงจะเกดตอเนองไปไมมขอยต และขยายออกไปพรอมกบการเพมพนความรและประสบการณ ดงนนกระบวนการสรางมโนมต จงมวธการลกซงมากกวาการน าขอเทจจรงหรอขอมลตางๆมาผสมผสานกนแตเปนการน าเอาขอเทจจรงหรอขอมลตางๆเหลานนมาสรปรวมเสยกอนจงจะชวยใหนกเรยนเกดมโนมตขนได นวลจตต เชาวกรตพงศ (2534 ,น. 55-57) ไดกลาวโดยสรปวา มโนมตจะเกดขนไมไดเลยถาไมมประสบการณ ดงนนบคคลทมประสบการณ ตางกนยอมจะมมโนมตของสงเดยวกน แตกตางกน สวมล เขยวแกว (2540 , น. 40-42) ไดอธบาย ขนตอนพฒนาการทางสมองตามทฤษฎของ เพยเจต ม 4 ขนตอน ดงน 1. ขนตอนของการเคลอนไหวเชงประสาทรบร (แรกเกด – 2ป) (Sensorimotor Stage) พฒนาการทางสมองของมนษยในขนตอนแรกนเรมตงแตอายแรกเกดจนกระทงประมาณ 2 ป พฒนาการทส าคญในขนตอนนไดแกการกระท ากจกรรมหรอแสดง พฤตกรรมทเกยวกบการเคลอนไหวใชกลามเนอสมพนธกบการรบรปทางระบบประสาทเดกจะพฒนาความสามารถในการควาจบและเดนเตาะแตะไปมาได โดยประสานสมพนธกบการเหน 13 การไดยน และการรบรสอแบบตางๆทมากระตนความสนใจของเดก นอกเหนอจากนในขนตอนนเดกจะเรยนรและแยกแยะไดวาแขนและมอเปนสวนหนงของตวเอง แตทนอนของตนไมไดเปนเชนนน พฒนาการทส าคญทสดอกอยางหนงของเดกในวยนกคอเดกจะสามารถเรยนรไดวาสงทงหลายทตวเองไดสมผสรบรแลวนนมอยจรงและมตวตนอยอยางถาวรนนกคอ เดกจะมองเหนสง ตางๆวามความเปนจรงในตวของมนเองตลอดเวลา แมวาจะหลดพนออกไปจากการรบรทางสายตาของเดกแลวกตาม ทงนเพยรเจต ไดสงเกตพบพฤตกรรมนจากเดกอาย 4-5 เดอนทก าลง เลนของเลนอยและเมอของเลนกลงหางออกไปจากสายตาของเดกไปหลบมมหรอบงอยดานหลง สงอนเดกจะไมมองหาหรอตามไปเกบมา ทงๆทของนนยงอยในระยะทมอเออมไปถง เพยเจต อธบายวาเดกระยะนรบรสงตางๆเทาทสายตาของตนมองเหนเทานนสงใดทอยนอกสายตาออกไปสงนนกจะไมมอยจรงอกตอไป แตเมอเดกถงวย 6-9 เดอนเดกคนเดยวกนนจะเรยนรความมอย จรงของสงตางๆและมพฤตกรรมทแสดงถงประสบการณการเรยนรทเปลยนไปจากเดม โดยจะตาม ไปหยบของเลนทกลงหางออกไปนอกสายตากลบมาใหม ซงถอเปนพฒนาการทางความคดท ส าคญของเดกทอยในวยของขนตอนน 2. ขนตอนกอนปฏบตการ (2-7ป) (Preoperational Stage) เดกในขนตอนน จะอยในวย 2 ถง 7 ป พฒนาการในขนตอนนยงแบงออก เปน 2 ขนตอนยอย คอ 2.1ขนกอนความคด (2 - 4 ป) (Preconceptual Stage) เดกในขนตอนน เรมเรยนรสงเราในลกษณะของสญลกษณทมความหมาย เชน เดกหญงจะเลนและดแลตกตา ของตนเหมอนกบเปนเดกหรอเพอนเลนจรงๆในขนนไมไดม

35

ความหมายวาเดกไมไดใชความคด เพยงแตวาความคดอาจจะไมสมบรณหรอถกตองตามความเปนจรง 2.2 ขนการหยงเหน (4-7 ป) (Intuitive Stage) ในขนนความคดของเดกเรม มเหตผลมากขนแตกยงคงยดบทบาทของการรบรของตวเองเปนส าคญมากกวาทจะใชความคด เชงเหตผล เชน เดกจะไมเขาใจวาสงทมรปรางหรอรปทรงตางกนอาจจะมปรมาณหรอปรมาตร เทากนการรบรรวมกบความคดของตนเองจะมบทบาทส าคญในกระบวนการทางความคดของเดก 3. ขนตอนการปฏบตการรปธรรม (7-11ป) (Stage of Concrete Operation) ใน ขนนเดกจะผนวกการเรยนรเขากบมโนมต รวมกบขบวนการทางความคดในตวเดกเองใน ลกษณะทเปนการรบรหรอจนตนาการจากวตถทมอยจรงไดแตจะยงไมสามารถสรางมโนมตทไมม ความสมพนธกบวตถจรงได เชน เดกสามารถคดและท าเลขบนกระดาษไดเมอใหมจนตนาการถง ผลไมจรง แตจะยงไมพรอมทจะเรยนรเกยวกบสงทเปนนามธรรม(Abstract)หรอตรรกศาสตร (Logic) นอกจากนเดกจะมพฒนาการความสามารถในการจดกลมแตจะยงไมเขาใจถงการจด 14 กลมในลกษณะ ทเปนนามธรรม ทเปนแบบแผนทวไป เดกในวยนจะสนใจสงตางๆมากกวาหนง อยางในเวลาเดยว กน (Decentration) 4. ข นตอนการปฏบตการอยาง เ ปนแบบแผน (11-15 ป ) (Stage of Formal Operation) ในขนนเดกจะมความสามารถในการสรางความคด และมจนตนาการในลกษณะท เปนนามธรรมเปนแบบแผนไดสามารถใชสญลกษณใหความหมายทเปนนามธรรมแตกตางจากประสบการณและความเปนจรงมความ สามารถในการเรยนรเกยวกบสมมตฐานมจนตนาการทหลากหลายส าหรบการอธบายปรากฎการณหนงๆ และจะพฒนาความสามารถในการจดกลม และจ าแนกสงของ จนเปนเชนเดยวกบผใหญ ไดแลวมนษยจะประสบปญหายงยากเปนอนมากเนองจากสงแวดลอมอนเปนประสบการณของมน จากขอความทกลาวถงการสรางมโนมตทางวทยาศาสตรสามารถสรปไดวาในกระบวนการสรางมโนมตทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการทเกยวของกบความคดเรมตงแตการรบร การสงเกต จ าแนก แยกแยะประสบการณนนๆ มการทดลอง เพอพสจนสมมตฐานทตงไวแลวสรางเปนความเขาใจในลกษณะ ทสรปความเปนขอสรปของสงนนๆ 2.3.4 ประเภทของมโนมต มโนมตอาจแบงประเภทไดหลายอยางทงนขนอยกบเกณฑในการแบงแยกของผรหรอ ของนกวชาการในแตละสาขา ดงเชน บญเสรม ฤทธาภรมย (2523, น. 9-10) มแนวการแบงประเภทของมโนมตทวไปออกเปน 3 ประเภท คอ

36

1. มโนมตทมลกษณะรวมกน เปนประเภทของมโนมตทมอยเปนสวนใหญเรยนรไดงายมคณลกษณะรวมกนหลายอยาง 2. มโนมตทเปนเชงสมพนธ เปนมโนมตทตองอาศยความสมพนธระหวางสมาชก หรอสวนของกลมมาพจารณาคณลกษณะหรอคณคาผดแผกแตกตางกน แตสมาชกทเปนสวนประกอบมความสมพนธกนในบางลกษณะ 3. มโนมตทเปนเชงวเคราะหเปนมโนมตทอยบนพนฐานของคณลกษณะทสงเกตไดจากสวนของวตถ สงของ เรองราวแตละอยางภายในกลมซงละเอยดซบซอนกวามโนมตสอง ประเภทแรก สวฒน นยมคา (2531, น. 116-118) ไดแบง ประเภทของมโนมตออกเปน 2 ประเภท คอ 1. มโนมตทเปนชอเรยก (Concrete Concept) หรอมโนมตรปธรรม หมายถงประเภทของวตถ ประเภทของเหตการณ และประเภทของคณลกษณะของวตถ 2. มโนมตทเปนค าจ ากดความ (Defined Concept) หรอมโนมตเชงนยาม หมายถง การใหค านยามหรอค าจ ากดความของกลม ของวตถ เหตการณ คณลกษณะของวตถ เชน พช ใบเลยงเดยวจะมมโนมตเชงนยาม วาเปนพชทเวลางอกจะมใบเลยงออกมาเพยงใบเดยวในแตละ ใบจะมเสนใบขนาน ภพ เลาหไพบลย (2534, น. 5) ไดจดประเภทของมโนมตออกเปน 3 ประเภท คอ 1. มโนมตทเปนค าเชอมในทางเดยวกน (Conjunction Concept) เปนการรวมคณลกษณะและคณคาเขาดวยกนค านยามแบบนจะบอกถงลกษณะใดบางทน ามารวมกนเปนมโนมต เชน คณลกษณะของน าหนก(Weight) และปรมาตร(Volume) น ามาพจารณารวมกนเพอรวมเปนมโนมตของสสาร (Matters) ถาในค านยามของสสารวาเปนสงทมน าหนกและตองการทอยซงในตวอยางนมการใชค าสนธานระหวางคณลกษณะสองอยาง คอ น าหนกและปรมาตร 2. มโนมตทใชเ ชอมในทางตรงกนขาม (Disjunctive Concept) เปนการรวมลกษณะ โดยใชค าเชอม หรอค านยามแบบนเปนการรวมกนของคณลกษณะเพอใหเกดเปนมโนมต เชน เสนโลหต เปนโครงสรางทน าโลหตออกจากหวใจ หรอเขาสหวใจ 3 มโนมตเกยวกบความสมพนธ (Relational Concept) เปนการระบความส าคญระหวางคณลกษณะทส าคญ เชน สารละลายกรดเปนสารละลายทมความเขมขนของไฮโดรเจนไอออนมากกวาไฮดรอกไซดไอออน วไลวรรณ ตรศรชะนะมา (2537, น. 49) กลาววา ลกษณะมโนมตแตละวชาอาจจะไมเหมอนกนแตจะสรปไดเปน 3 ประเภท คอ

37

1. ประเภททแบงตามธรรมชาต ไดแก ความเปนนามธรรม จ านวนสมาชกในกลมการสรปเกยวกบความแคบกวาง 2. ประเภททแบงตามโครงสราง ไดแก ลกษณะเดมทปรากฎ การแสดงความสมพนธ เกยวกบขนาดทตงและทศทาง 3. ประเภททแบงตามหนาทไดแกการตอบสนองตอสงเราหรอเหตการณหรอ พฤตกรรมทเกดจากเหตการณนนๆ จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวาการแบงประเภทของมโนมตนนสามารถแบงได หลายวธ หลายแบบ ทงนขนอยกบเกณฑทนกการศกษา หรอนกจตวทยาใช ซงเกณฑทใชในการแบงสรปไดดงน คอ 1) เกณฑการใหความหมายของแตละคน 2) เกณฑสมบตเฉพาะทผแบงประเภทสงเกตได 2.3.5 การสอนเพอใหเกดมโนมตทางวทยาศาสตร บญเสรม ฤทธาภรมย (2523, น. 15-16) ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบแนวการสอนใหเดก เกดมโนมตไว ดงน 1) จดประสบการณทเหมาะสมในสงทเดกเรยน ประสบการณทไดผลทสดคอ ประสบการณตรงใหเดกมโอกาสเหน สมผส สงทเรยนดวยตนเองเปนดทสด 2) การสอนมโนมตทเปนนามธรรมควรใชวธยกตวอยาางประกอบใหมากๆ ไมควรให เดกทองจ าค าจ ากดความหรอค านยาม เพราะการสอนใหทองจ านนถาเดกไมเหนตวอยางยอม ไมมหลกประกนไดวาเดกจะเกดมโนมตในสงนน 3) ควรใหเดกมโอกาสไดปฏบตหรอใชสงทเรยนในสถานการณตางๆ 4) ลดจ านวนคณลกษณะทซบซอนลงไป และสอนเฉพาะสงทตองการสอน หรอเนนเทานน 5)ในการสอนมโนมตแตละเรองควรส ารวจความพรอมและพนฐานเดมของเดกเสยกอนวาเดกมแคไหนเพยงไรการทเดกมพนฐานเดมจากครอบครวมาบางแลวหรอมพนฐานความรเดมดกจะชวยใหผเรยนเรยนมโนมตไดด 6) เดกจะเรยนรไดเรวถาจดเนอหา หรอสงทเรยนนนใหเหมาะแกระดบความคดของ เดก เชน เรยนจากงายไปหายาก เรมจากสงทมองเหนตวไปเรองทมองไมเหนตว การสรปความ คดของคนในสงใดยอมอาศยพนฐานทเขาใจงายธรรมดาเสยกอน จงคอยเรยนสงทยากขนตามล าดบ 7) ภาษา หรอการใชค าอธบายเปนสงส าคญทจะชวยใหเดกสรปความคดในสงทเรยนการใชภาษางายๆ หรอใชถอยค าทคนเคย หรอเดกเคยชนยอมไดผลกวาการใชศพทยาก หรอใช ประโยคซบซอน 8) ควรค านงถงขนตอนของการสรปความคด ควรใหเปนไปตามล าดบขน มานดา เพชรรตน (2531, น. 105-107) ไดเสนอแนะเกยวกบการสอนมโนมตซงสรปได เปน 7 ประการ ดงน 1. การเนนลกษณะส าคญ หรอลกษณะเฉพาะของมโนมต 2. การใชถอยค าทถกตองและเหมาะสม 3. การชใหเหนถงธรรมชาตของมโนมตทจะเรยน

38

4. การพจารณาจดล าดบของการเสนอตวอยาง 5. การสงเสรมและแนะน าใหผเรยนรจกเรยนดวยการคนควา 6. การจดใหมการใชประโยชนจากการเรยนมโนมตนน 7. การสนบสนน หรอเรงเราใหมการประเมนตนเอง นวลจตต เชาวกรตพงศ (2537, น. 59) ไดกลาวถงการสอนมโนมตไวดงน 1. ผเรยนจะเกดการเรยนรมโนมตไดดเมอมโอกาสศกษาคนควาดวยตวเอง 2. การน าเสนอสงเราทชดเจน การชแนะใหเหนความแตกตางของสงเราทชดเจน และการชแนะใหเกดการเชอมโยงประสบการณชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเรวขน 3. การสงเสรมความสามารถทางการใชภาษาอยางถกตองจะชวยใหผ เ รยนแสดงออก ถงการเรยนรมโนมตไดอยางมประสทธภาพ 4. ผเรยนจะเกดการเรยนรมโนมตไดอยางมประสทธภาพและมความคงทนตอการ เรยนรเมอไดมโอกาสน าการเรยนรมโนมตนนไปใชประโยชน จกรพงษ แพทยหลกฟา (2537, น. 21) กลาววา การเรยนการสอนตามแบบบรเนอร ผเรยนจะเปนผทมบทบาทในการเรยนมากทสด คอจะตองเปนผสงเกตและไตรตรองเพอคนหามโนมต การสอนมโนมตตามแบบบรเนอร มขนตอนในการสอน ดงน 1.ขนอธบายการเรยนการสอนใหผเรยนเขาใจโดยครจะตองอธบายวาจะน าเสนอขอมล 2 ขอมลใหนกเรยนสงเกตเปรยบเทยบและตงสมมตฐานเพอนคนหามโนมตทครจะสอน 2. ขนการน าเสนอตวอยางซงมทงขอมลตวอยางชดทใชและไมใช มโนมตทจะสอนขน นผเรยนจะตองตงสมมตฐานเกยวกบสงทใชเอาไวในใจ 3. ขนการวเคราะหลกษณะเฉพาะของมโนมต ขนนผเรยนตองตงค าถามทลงทายดวยค าวา “ใชไหม” เพอทดสอบสมมตฐานทตนตงไวถกตองหรอไมโดยสงเกตจากขอมลตวอยางทใหทงหมดรวมกนขอสมมตฐานทผดจะถกทงไป 4. ขนการสรป ขนนจะตอเนองกบขนการวเคราะหลกษณะเฉพาะของมโนมต คอหลงจากจ าแนกตวอยาง “ใช” และ “ไมใช”ออกเปนพวกๆแลวกรวบรวมขอมลสมมตฐานของขอมลตวอยางทใชมโนมตทเปนจดหมายการพจารณารวมกนแลวสรปวาเปน มโนมตของสงใด 5. ขนการทบทวนถงความสมพนธของขอมลทงหลายและกระบวนการคดเพอใหไดมาซงมโนมตทถกตอง สวมล เขยวแกว (2540, น. 67-69) ไดกลาวถงวฏจกรการเรยนรวาม 3 ขนตอน คอ การส ารวจ การสรางมโนมต และการประยกต ซงขนตอนทงสามของวฏจกรการเรยนรนมนกการศกษาไดน าไปปรบใชและเรยกชอแตกตางกน ออกไปหลายแบบ เชน Renner, Abraham and Birne (1985)

39

ใชศพทวา Exploration, Conceptua linvention และ Expansion of the Idea สวน Rakow (1986) ใชค าศพทในแตละขนวา Exploration Phase, Concept Introduction และ Concept Application ขนตอนของวฏจกรการเรยนรทง 3 ขนตอน คอ 1. การส ารวจ เปนการเปดโอกาสใหผเรยนมประสบการณตรงไดมโอกาสสมผส มปฏกรยาโตตอบตอสงเรา วตถ เหตการณ หรอสถานการณใหมๆเพอกระตนใหผเรยนไดคดถง หลกหรอมโนมตเกยวกบเรองนนและโยงไปสการคนพบแบบแผน (Pattern) และความสมพนธ ระหวางสงตางๆ ครจะพยายามสรางสถานการณใหผเรยนจดจออยกบสงทก าลงศกษามากทสดแตยงไมใหค าแนะน าเกยวกบสงทศกษาอาจสงผลใหผเรยนเกดปญหา และสามารถแกปญหานนไดดวยวธการทเขาเคยเรยนรมาครอาจใชค าถามเพอแนะน าใหนกเรยนศกษาในแนวทางทพงประสงค แตจะไมใหค าตอบแกนกเรยนนกเรยนตองพยายามวเคราะหชวยกนอภปรายและ ทดสอบทางเลอกตางๆทไดชวยกนจดขนมาหรอท านายแนวทางทนาจะถกตอง การส ารวจทเปนระบบและการไดฝกจนมทกษะจะท าใหผเรยนเกดความสามารถคดในแบบทเรยกวา Hypothetical Deduction Thinking Skills คอมทกษะในการคดเชงตงสมมตฐานนนเอง ซงจะประกอบดวยทกษะยอยๆ คอ การสงเกต การตงสมมตฐาน และการทดสอบ 2. การสรางมโนมต เปดโอกาสใหผเรยนไดตรวจสอบความสมพนธระหวางวตถหลง เหตการณทตนไดรบประสบการณมาในขนส ารวจ ครอาจใหค าแนะน าเลกนอยเพอน าความคดไปสแนวทางทถกตองเสรมก าลงใจใหผเรยนไดพยายามระบสงซงคนพบและอาจตามดวยการทครแนะน าค าศพทใหมใหแกนกเรยนเชน“เมแทบอลซม” “สตวเลอดเยน” “สมดล” เปนตน ซงค าเหลานเปนค าทใชแทนรปแบบของปรากฎการณทผเรยนไดคนพบในการส ารวจ การน าเสนอค า ศพทใหมนนอาจท าไดโดยครบอกใหดจากต ารา แบบเรยน ฉายภาพยนตร หรอวธการอนๆกได แตขนตอนของการแนะน าค าใหมเมอสรางมโนมตจะตองอยหลงจากขนตอนการส ารวจเสมอ เชน การสรปหลงกจกรรมปฏบตการ (Post-Lab) ซงเปนขนตอนการสอนทสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลยเสนอแนะในการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรในระดบมธยม ศกษาของประเทศไทย 3. การประยกตมโนมต เปดโอกาสใหผเรยนประยกตมโนมตใหมทไดเรยนร ซงเกดในชวตประจ าวนจากต ารา วารสาร รายการโทรทศนตางๆ มาแลกเปลยนกนในการเรยนสงตอไป จะชวยใหผเรยนไดสรางความคนเคยกบสงทไดเรยนร และขยายแวดวงของความรนนออกไปสทง สถานการณทคนเคยและแปลกใหมจะท าใหมความเขาใจในมโนมตนนไดอยางกวางขวางและแมนย า ทงยงชวยใหผเรยนรไดมโอกาสปรบความคดของตนใหทนกบเพอนในชนอกดวย .

40

ทงการส ารวจ การสรางมโนมตและการประยกตมโนมตนนมกมธรรมชาตเปน เหมอนบนไดเวยน เนองจากสงทไดเรยนรมากอนจะเปนพนฐานของการเขาสวฏจกรการเรยนรในครง ตอๆไป สมจต สวธนไพบลย (ม.ป.ป., น. 62) ไดเสนอแนะการสอนมโนมตไวดงน 1) ครควรสรางสถานการณทเกยวของใหอยในลกษณะทนาสงสยทาทาย ย วยใหนกเรยนแสวงหาความร 2) ครสรางค าถามเพอน าทางใหนกเรยนไปสการแกปญหา โดยใชวธการทาง วทยาศาสตร ไดแก ค าถามประเภทใหนกเรยนระบปญหาจากสถานการณ คาดคะเนค าตอบ ตามแนวทางของสมมตฐานแลวด าเนนการทดสอบหรอพสจนสมมตฐานและสรปผล 3) ครพยายามใหนกเรยนสรปเปนมโนมตตามความเขาใจของตนเองโดยอยภายใต การดแลของคร 4. ครควรจดสถานการณใหนกเรยนฝกน ามโนมตทไดเรยนรนนไปแกปญหาใหมเพอ เสรมสรางเกยวกบการเรยนรมโนมตนนๆ อยางกวางขวางและลกซงขน จากแนวความคดเกยวกบการสอนมโนมตนนพอสรปไดวา การสอนเพอใหนกเรยน เกดมโนมตในเรองใดๆนนขนอยกบปจจยหลายอยาง เชน ความพรอมของผเรยน วธการสอนของครตลอดจนการเลอกใชสอทเหมาะสมกบระดบของผเรยน นนคอตองค านงถงพฒนาการทางสมองของผเรยน และกระบวนการสอนจะเหนไดวาในการเรยนการสอนเพอใหเกดมโนมตนนผเรยนจะตองศกษาคนควา หรอท ากจกรรมตางๆ ดวยตวเอง 2.3.6 แนวทางการวดมโนมตทางวทยาศาสตร การทจะทราบวานกเรยนมมโนมตทางวทยาศาสตรในเรองทเรยนหรอไมอยางไรสามารถท าไดดวยการวด หรอส ารวจมโนมตทางวทยาศาสตรดงกลาว โดย Carnegie Melion (2012) ซงเปนหนวยงานดานการประเมน การออกแบบดานการสอนการเรยนรได กลาวถงลกษณะของแบบวดมโนมต (Concept Test) วา “ควรตรวจสอบมโนมตดานความเขาใจหรอการน าไปใชของนกเรยนมากกวาการทดสอบความรความจ า” จากการศกษาพบวามนกการศกษาไดใหแนวทางในการวดมโนมตทางวทยาศาสตรไวดงน Cruickshank and Metcalf (1995, pp. 308-312) กลาวถงลกษณะของแบบวดมโนมต (Concept Test) ไวดงน 1. การวดมโนมตทางวทยาศาสตรโดยใชแบบวดทก าหนดใหเลอกตอบ (Selected Report Item) ไดแก แบบเลอกตอบ แบบจบค แบบถก-ผด ในสวนของแบบเลอกตอบจะสามารถประเมนการเรยนรในขอบเขตเนอหาระดบสตปญญาไดกวางขวางเนองจากใชเวลาในการท าแบบวดนอยและผประเมนผลไดตรงตามวตถประสงคจงสามารถน ามาวดมโนมตได 2. การวดมโนมตทางวทยาศาสตรโดยใชแบบวดทก าหนดใหเขยนตอบ (Created Response Items) ไดแก แบบอตนยซงตองการใหนกเรยนเรยบเรยงค าตอบของตนเองมากกวาการ

41

เลอกค าตอบทเหมาะสมจากทก าหนดให ซงการเขยนตอบจดแสดงออกถงระดบสตปญญาองคความรทม และมโนมตของนกเรยนได 3. การวดมโนมตทคลาดเคลอนทางวทยาศาสตร โดยใชแบบวดเลอกตอบทก าหนดใหนกเรยนเขยนเหตผลสนบสนนในการเลอกตอบ ซงประกอบดวยขอค าถาม 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 เปนขอความเชงเนอหาซงอาจมตวเลอก 2 ถง 4 ตวเลอก ตอนท 2 เปนสวนของเหตผลสนบสนนค าตอบทเลอกในขอท 1 ม 4 เหตผลสนบสนน 4. การวดมโนทศนทางชววทยาทประกอบดวยค าถาม 2 ตอนสดทาย ตอนท 1 เปนขอค าถามเพอทดสอบความรความเขาใจเนอหา (Content Knowledge ) ประกอบดวย 3 ถง 4 ตวเลอก ตอนท 2 เปนสวนของเหตผลสนบสนนค าตอบทเลอกในตอนท 1 ซงมเหตผล สนบสนน คอ เหตผลสนบสนน 3 เหตผลแรกเปนมโนทศนทคลาดเคลอนของนกเรยน และเหตผลสนบสนนท 4 เปนเหตผลสนบสนนทถกตอง 5. การวดความเขาใจทคลาดเคลอนทางฟสกสโดยใชแบบวดชนดปรนยท งค าตอบและเหตผล (Two Tiered Multiple Test) (โสภาพรรณ แสงศพท, 2538) ประกอบดวย 2 สวนคอสวนของค าตอบ และสวนของเหตผลโดยมหลกการใหคะแนนดงน 5.1 เลอกค าตอบไดถกตองทงตอนท 1 และตอนท 2 ได 1 คะแนน 5.2 เลอกค าตอบไดถกตองในตอนท 1 แตเลอกค าตอบไมถกตองหรอไมเลอกค าตอบในตอนท 2 ได 0 คะแนน 5.3 เลอกค าตอบไมถกตองในตอนท 1 แลวเลอกค าตอบในตอนท 2 ไดถกตองหรอไมถกตองได 0 คะแนน 5.4 กรณเลอกค าตอบไดถกตองในตอนท 1 แตไมเลอกค าตอบในตอนท 2 ซงผตอบไดใหเหตผลในชองวางทใหไว 1 คะแนนถาเหตดงกลาวไดรบการตดสนวาถกตองจากครฟสกสอยางนอย 2 คนในทางตรงกนขามถาเหตผลดงกลาวไมถกตองจะได 0 คะแนน 5.6 การวดมโนมตทางวทยาศาสตรโดยใชแบบวดชนดค าถามปลายเปด (Openended Questions) ค าถามเปนปลายเปดเปนค าถามทไมไดเตรยมตวเลอก โดยใหผเขยนตอบค าตอบเองตามประเดนทถามค าถามในลกษณะนใชเมอผวจยตองการความหลากหลายของค าตอบในเรองทคดวายงไมอาจคาดค าตอบทเปนไปไดอยางครอบคลมในบางครงอาจไดค าตอบทเปนขอมลทนาสนใจหรอเปนประเดนทไมไดคาดคดไวกอน

42

ผองพรรณ ตรยมงคลกล (2544, น. 67) กลาววา การวดมโนมตทางวทยาศาสตรโดยใชแบบวดชนดค าถามปลายเปดมขอจ ากดดงน 1. ผตอบตองใชเวลาในการคดและเขยน 2. บางครงอาจไดค าตอบทไมตรงประเดน 3. ขอมลทไดอานรกรายน าไปวเคราะหเชงปรมาณไดยากขอ นศา ชโต (2551, น. 76) กลาววา การวดมโนทศนทางวทยาศาสตรโดยใชการสมภาษณเปนวธการทเปดโอกาสใหนกเรยนและแสดงความคดเหนแสดงความรความเขาใจออกมาเปนค าพดและเปนภาษาของตน มหลากหลายวธดงน 1. การสมภาษณชนดมโครงสราง เปนการสมภาษณทมการเตอนค าถามไวลวงหนาซงมค าถามปดและค าถามเปดโดยมการเรยงขอค าถามไวตามล าดบแลว 2. การสมภาษณชนดกงโครงสราง เปนการสมภาษณทใชแบบสมภาษณทมกรอบกลองกวางใชค าถามปลายเปดตามกรอบทก าหนดไว 3. การสมภาษณชนดไมมโครงสราง เปนการสมภาษณในสหการพดคยแบบธรรมดาไมมขอก าหนดกฎเกณฑทแนนอนโดยผสมภาษณมอสระในการดดแปลงแกไขค าถามใหเปนไปตามวตถประสงคเพอการสมภาษณได โกเมศ นาแจง (2554, น. 86) การวดมโนมตทางฟสกส เรอง กฎการเคลอนทและแบบการแบบของการเคลอนททมลกษณะการวดเปนชนดปรนยแบบ 2 ตอน (Two - Tier Multiple Choice Format) ไดแก ตอนท 1 เปนค าถามเชงเนอหาทก าหนดสถานการณ ตอนท 2 เปนสวนของค าถามในการใหเหตผลสนบสนนเลอกตอบ กลาวโดยสรป การวดมโนมตทางวทยาศาสตร จะเปนการตรวจสอบความคดและความเขาใจของนกเรยน ซงมลกษณะเปนชนดปรนยแบบ 2 ตอน (Two -Tier Multiple Choice Format)โดยตอนท 1 เปนค าถามเชงเนอหา (Content Tier) และตอนท 2 เปนสวนของค าถามการใหเหตผลสนบสนนค าตอบทเลอก (Reason Tier) โดยมหลกการใหคะแนนดงน 1. ตอบไดถกทงในตอนท 1 และตอนท 2 ได 2 คะแนน 2. ตอบไดถกในตอนท 1 หรอตอนท 2 ได 1 คะแนน 3. ตอบไมไดถกทงในตอนท 1 และตอนท 2 ได 0 คะแนน

43

2.3.7 การจดกลมความเขาใจมโนมต ความเขาใจมโนมต หมายถงความคดหรอความเขาใจของผเรยนตอเรองใดเรองหนง โดยจะตองใชเกณฑในการแบงระดบความเขาใจมโนมต ออกเปนกลมตางๆ วรรณจรย มงสงห (2536, อางถงใน ศรพรรณ ศรวรรณวงษ, 2553, น. 29-30) ไดแบงกลมการวดมโนมตไวดงน 1. ความเขาใจมโนมตในระดบทสมบรณ (Complete Understanding) เปน ระดบทผเรยนเขาใจถก ใหค าตอบทถก และใหเหตผลทถกตองสมบรณครบองค ประกอบตามแนวคดมโนมต 2. ความเขาใจมโนมตในระดบทถกตองแตไมสมบรณ (Partial Understanding) เปนระดบทผเรยนสามารถใหค าตอบและเหตผลทถกตอง แตยงขาดองคประกอบตามแนวความคดมโนมตบางสวน 3. ความเขาใจมโนมตในระดบทคลาดเคลอนบางสวนหรอเลอกค าตอบถกแตไมอธบายค าตอบ (Partial Understanding With Specific Alternative Conception) เปนระดบทผเรยนสามารถใหค าตอบไดถกบางสวน โดยอาจมบางสวนทยงคลาดเคลอนและไมสามารถอธบายถงเหตผลของค าตอบได 4. ความเขาใจมโนมตในระดบทคลาดเคลอน (Alternative Conception) เปนระดบทผเรยนมความเขาใจเกยวกบเปนระดบทผเรยนทคลาดเคลอนทงหมด 5. ความไมเขาใจหรอไมท าแบบวด (No Understanding) เปนระดบทผเรยนไมสามารถตอบค าถามได หรอไมเขาใจค าตอบเลย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2532, น. 78) สรางแบบทดสอบเพอส ารวจและวเคราะหมโนมตทคลาดเคลอนและความเขาใจผดเฉพาะบทเรยน แบบทดสอบเปนแบบใหนกเรยนเลอกตอบและแสดงเหตผลจากสถานการณทก าหนดให แลวน าค าตอบและเหตผลนนมาจดล าดบแนวความคด โดยแบงออกเปน 4 กลม 1. แนวความคดทสมบรณ หมายถง ค าตอบของนกเรยนถกและใหเหตผลถกตองครบองคประกอบทส าคญของแตละแนวความคด 2. แนวความคดไมสมบรณ หมายถง ค าตอบของนกเรยนถกและใหเหตผลถกแตขาดองคประกอบบางสวนทส าคญของแตละแนวความคด 3. แนวความคดทคลาดเคลอน หมายถง ค าตอบของนกเรยนถก แตการใหเหตผลมบางสวนถกตองและบางสวนผด

44

4. ความเขาใจผด หมายถง ค าตอบของนกเรยนถกหรอผด แตการใหเหตผลไมถกตอง Westbrook and Marek (1991, p. 41) ไดแบ งการว ดและประ เ มนมโนมตทางวทยาศาสตรไวทงหมด 5 กลม ดงตอไปน กลม ท1 คอ ก ลมของความเขาใจมโนมตในระดบ ทสมบรณ (Complete Understanding: CU) ซงหมายถง ค าตอบทแสดงใหเหนวา ผเรยนมมโนมตสอดคลองกบมโนมตทยอมรบและสอดคลองกบมโนมตทางวทยาศาสตรครบทกของคประกอบทส าคญ กลมท 2 คอ กลมของความเขาใจมโนมตในระดบทถกตองแตไมสมบรณ (Partial Understanding: PU) ซงหมายถง ค าตอบทแสดงใหเหนวา ผเรยนมมโนมตสอดคลองกบมโนมตทยอมรบและสอดคลองกบมโนมตทางวทยาศาสตรอยางนอย 1 องคประกอบทส าคญ กลมท 3 คอ กลมของความเขาใจมโนมตในระดบทคลาดเคลอนบางสวน (Partial Understanding with Specific Alternative Conception: PS) ซงหมายถง ค าตอบทแสดงใหเหนวา ผเรยนมมโนมตสอดคลองกบมโนมตทยอมรบและสอดคลองกบมโนมตทางวทยาศาสตรอยางนอย 1 องคประกอบทส าคญ และมบางสวนทไมสอดคลองหรอคลาดเคลอนจากมโนมตทางวทยาศาสตร กลมท 4 คอ กลมของความเขาใจมโนมตในระดบทคลาดเคลอน (Alternative Conception: AC) ซงหมายถง ค าตอบทแสดงใหเหนวา ผเรยนมมโนมตทไมสอดคลองกบมโนมตทยอมรบ กลมท 5 คอ กลมของความไมเขาใจ (No Understanding: NU) ซงหมายถง ค าตอบทไมตรงค าถามหรอประเดน ตอบลกษณะทวนค าถาม หรอไมตอบค าถามเลย จากการศกษาการจดกลมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร สามารถจดแบงกลมไดหลายวธ หลายแบบ ทงนขนอยกบเกณฑทนกการศกษา ไดท าการศกษา ทงนผวจยไดท าการแบงกลมความเขาใจมโนมตทาวทยาศาสตร ออกเปน 3 กลม คอ 1) ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตอง 2) ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน 3) ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง

45

2.4 บรบทของโรงเรยนบรบอวทยาคาร โรงเรยนบรบอวทยาคาร อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม เปนโรงเรยนระดบมธยมศกษา แบบสหศกษา ขนาดใหญ สงกดกรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ จดตงขนเมอวนท 7 เมษายน พ.ศ. 2514 ตงอยเลขท 59 ถนนแจงสนท หมท 16 คมศรพลา ต าบลหนองสม อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม มพนททงหมด 50 ไร 17.20 ตารางวา ปแรกไดรบอนมตใหเปด 2 หองเรยน โดยอาศยอาคารโรงเรยนบานบรบอ (บรบอราษฎรผดง) เปนสถานทเรยนชวคราว ปงบประมาณ 2515 โรงเรยนไดงบประมาณกอสรางอาคารประกอบอน ๆ จงไดย ายจากโรงเรยนบานบรบอ (บรบอราษฎรผดง) มาต งอยในปจจบนเลขท 59 หม 3 ต าบลหนองสม อ าเภอบรบอ จงหวดมหาสารคาม 44130 โทรศพท 043771026 ปการศกษา 2561 โรงเรยนไดด าเนนการปรบปรงหลกสตรสถานศกษา โดยใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสารภมศาสตรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรงพ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตามนโยบายของรฐบาลเพอใหสอดคลองกบการศกษาในศตวรรษท 21 มหองเรยนท งหมด 61 หองเรยนจ านวนผ บรหาร 3 คนขาราชการคร 115 คนลกจางประจ า 2 คนพนกงานราชการ 2 คนครธรการ 1 คนครอตราจาง 4 คนและลกจางชวคราว 9 คนรวมบคลากรท งสน 128 คน ผอ านวยการคนปจจบน คอนายประเทอง พลเสนาต าแหนงผอ านวยการสถานศกษา วทยฐานะผอ านวยการช านาญการพเศษ แผนการพฒนาคณภาพโรงเรยนในอนาคตโรงเรยนมงพฒนาโรงเรยนในทกๆดานควบคกนไปโดยมเปาประสงคใหนกเรยนเปนคนดมความรมความสขในสงคมอยางมคณภาพตามมาตรฐานด าเนนการใหมการบรหารจดการโดยโรงเรยนเปนฐานผทเกยวของทกสวนมสวนรวมในการพฒนาและแกปญหาหลกสตรสถานศกษาตองพฒนาใหสอดคลองกบความตองการของผเรยนและทองถนครและผ บรหารตองเปนผ มมออาชพตามมาตรฐานวชาชพโรงเรยนไดน าเทคโนโลยมาสกระบวนการเรยนการสอนพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนใหมประสทธภาพพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาของโรงเรยนและพฒนาดานอาคารสถานทและสงแวดลอมทเออตอความดความรและความสขของนกเรยนในอนาคตโรงเรยนมความมงมนทจะรวมกบชมชนในการพฒนานกเรยนใหมคณภาพเปนคนดมความรและสามารถน าไปใชและความรไปใชในสงคมไดอยางมความสขตามอตภาพโดยใหมองคประกอบทเปนคณลกษณะอนพงประสงคคอมวนยใฝเรยนรคคณธรรมน ากฬารวมพฒนาสงคมนยมไทย

46

2.4.1 วสยทศน มงมนพฒนานกเรยนใหเปนคนด มปญญา สขภาพด มศกยภาพ และทกษะพนฐาน ในการศกษาตอ การประกอบอาชพ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2.4.2 พนธกจ 1. พฒนาหลกสตรสถานศกษาตามแนวปฏรปการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนส าคญและน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงบรณาการในทกวชา 2. พฒนาการจดการเรยนรใหผเรยน มสขภาพด มศกยภาพ และทกษะพนฐานในการศกษาตอ การประกอบอาชพ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3. พฒนาการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ระดมทรพยากรทางการศกษาจากทกภาคสวนใหมสวนรวม เพอสรางความเขมแขงใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ 2.4.3 เปาประสงค 1. เพอใหนกเรยนโรงเรยนบรบอวทยาคาร มความร คคณธรรม นอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอพยง 2. เพอใหนกเรยนโรงเรยนบรบอวทยาคาร มสขภาพด มศกยภาพ และทกษะพนฐานในการศกษาตอ การประกอบอาชพ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3. โรงเรยนบรบอวทยาคารมการบรหารงานอยางประสทธภาพ 2.4.4 ศกยภาพของโรงเรยน ในปการศกษา 2561 น โรงเรยนบรบอวทยาคาร เปดสอนตามโครงการ EIS (English for Integrated Studies) และหลกสตร โครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร โดยความรวมมอกบส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา(สกอ.) สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) และส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ในดานการสงเสรมสรางคณธรรมนกเรยน ครทกคนระลกอยเสมอวา บตรหลานของทานเปนแกวตาดวงใจของผปกครองพวกเราจงดแลเอาใจใสนกเรยนทกคนอยางใกลชดโดยน านโยบาย สพฐ. ระบบดแลชวยเหลอนกเรยนมาใชอยางเขมแขง จดครทปรกษาดแลนกเรยนเปนรายบคคลคดกรองสงเสรมแกไขปญหาใหโรงเรยนมนโยบายใหครทกคนออกเยยมบานของนกเรยนอยางตอเนอง ประสานเครอขายก านน ผใหญบาน ผน าชมชน สรางเครอขายแกนน านกเรยนประจ าหมบานเพอดแลลกหลานใหทวถงและชวยเหลอไดทนทวงท

47

โรงเรยนไดจดการเรยนการสอนตงแตระดบมธยมศกษาตอนตนถงระดบมธยมศกษาตอนปลายโดยใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และไดจดใหนกเรยนไดรนวชาเพมเตม นอกจากนยงจดใหนกเรยนไดเรยนกจกรรมพฒนาผเรยน ประกอบดวย การจดกจกรรมลดเวลาเรยน เพมเวลาร กจกรรมบงคบและกจกรรมชมนมทใหนกเรยนไดเลอกตามความสนใจความถนดของนกเรยน โรงเรยนมสงอ านวยความสะดวกนกเรยนมากมาย มระบบไฟฟา ประปา บาดาล โทรศพท โทรสาร รวมทงสญญาณดาวเทยม และระบบสอสารอนๆ มสนามกฬาไดมาตรฐานอปกรณกฬาครบถวน การจดสรางสวนหยอมมบรรยากาศรมรน แผนการพฒนาโรงเรยนในอนาคตในอนาคต โรงเรยนมงพฒนา โรงเรยนในทกๆดานควบคไปกบการจดใหทกหองมเครองเสยง โปรเจคเตอร คอมพวเตอรแบบตงโตะ (PC) เพอการจดการเรยนรโดยใช e-Book, E-Learning, EDLTV มสญญาณอนเตอรเนตแบบไรสาย (Wifi) ครอบคลมทกพนทในโรงเรยน จดสรางหองสมดเปนแหลงการเรยนรอาเซยนศกษา มโครงการพฒนายกระดบผลสมฤทธทางการเรยนมกจกรรมทหลากหลายอาท เชนการสงเสรมการอานตะลยโจทยทวทศพชต O-NET, GAT, PAT, การจดท า ค มอใชหลก สตร ,การว เคราะหหลก สตรและตว ชว ด เพ อประกอบการจดการเรยนรตลอดจนการวดผลประเมนผลทมประสทธภาพ โดยการสงเสรมใหคร และบคลากรทางการศกษาไดรบการอบรมเทคนคการสอนอปกรณตางๆ มการจดตงระบบขอมลสารสนเทศมเวลาสารประชาสมพนธ เพอเปนการสนบสนนการพฒนาคณภาพการศกษาของนกเรยนใหสงขน ภาพอนาคตโรงเรยนมความมงมนทจะพฒนานกเรยนใหมคณภาพ เปนคนด มความรและความสามารถน าความรไปใชในสงคมไดอยางมความสขตามอตภาพ โดยใหมองคประกอบทเปนคณลกษณะอนพงประสงค คอ มวนย ใฝเรยนร ชคณธรรม น ากฬา รวมพฒนาสงคม

2.5 งานวจยทเกยวของ

2.5.1 งานวจยในประเทศ ชยยนต ศรเชยงหา (2554, น. 49-58) ไดท าการศกษาพฒนามโนทศน เรองสมดลเคม และเจตคตตอวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ดวยการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานการวจยแบงออกเปน 2 ระยะดงน ระยะท 1 เปนการวจยเชงส ารวจเพอส ารวจมโนทศน เรองสมดลเคม ผลการวจยพบวานกเรยนสวนใหญมมโนทศนวทยาศาสตรบางสวน เรองปฏกรยาเคมทผนกลบไดคาคงทสมดล และปจจยทมผลตอภาวะสมดล นอกจากนยงพบวาม

48

นกเรยนทมมโนทศนทคลาดเคลอนจากมโนมตจากมโนทศนวทยาศาสตรโดยเฉพาะเรองภาวะสมดลในปฏกรยาเคม และหลกของเลอชาเตอลเอ ระยะท 2 เปนการวจยปฏบตการในชนเรยน เพอศกษามโนทศน เรองสมดลเคม และเจตคตตอวชาเคม และแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานเรองสมดลเคม ผลการวจย พบวาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานจะชวยใหนกเรยนสามารถอธบายปรากฏการณตางๆในทงระดบ มหภาค และระดบจลภาคได ท าใหนกเรยนสามารถพฒนามโนทศนเรองสมดลเคมใหมมโนทศนวทยาศาสตรเพมขน และยงพบวานกเรยนสวนใหญมเจตคตตอการเรยนวชาเคมอยในระดบปานกลางในทกๆดาน โกเมศ นาแจง (2554, น.76-87) ไดศกษาความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรและมโนมต เรอง กฎการเคลอนท และแบบของการเคลอนทของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายดวยการจดการเรยนการสอนโดยใช MCIS (Model Centered Instruction Sequence) เปรยบเทยบกบการจดการเรยนการสอนแบบปกต ผลการวจยพบวา 1) ความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรของนกเรยนกลมทดลองจดอยในระดบพอใช 2) นกเรยนกลมทดลองมคะแนนเฉลยความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรหลงเรยนรสงกวากอนเรยน 3) นกเรยนกลมทดลองมคะแนนเฉลยมโนมตเรองกฎการเคลอนทและแบบของการเคลอนทหลงเรยนเฉลยรอยละ 70.45 สงกวาทก าหนดคอ รอยละ 70 4) นกเรยนกลมทดลองมคะแนนเฉลยมโนมต เรองกฎการเคลอนทและแบบของการเคลอนทสงกวานกเรยนกลมควบคม สทธดา จ ารส (2555, น. 53-67) ไดศกษาความเขาใจมโนทศน เรอง โครงสรางอะตอมและความเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรโดยกจกรรมการสรางแบบจ าลองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา แนวทางการจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองจะสามารถพฒนาความเขาใจทางธรรมชาตวทยาศาสตร และยงน าไปสการเพมขนของความเขาใจมโนทศนเรอง โครงสรางอะตอม ปาลดา มาจรล (2555, น. 91-104) ไดศกษาการพฒนามโนมตเชงวทยาศาสตรเรองโลกและการเปลยนแปลง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ดวยวธการจดกจกรรมการเรยนรแบบท านาย– สงเกต – อธบาย รปแบบการวจยเปนการวจยเชงตความ เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรเพอพฒนามโนมตเชงวทยาศาสตรของนกเรยน , แบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตเชงวทยาศาสตร, ใบงานและใบกจกรรม และการสมภาษณนกเรยนเพมเตม หลงการจดกจกรรมการเรยนรแบบท านาย–สงเกต-อธบาย พบวานกเรยนมระดบความเขาใจเชงวทยาศาสตร เรองโลกและการเปลยนแปลงทถกตองสมบรณเพมมากขนในขณะทนกเรยนทมระดบความเขาใจมโนมตเชงวทยาศาสตรทคลาดเคลอนลดนอยลง หลงจากทไดเขารวมกจกรรมการเรยนรแบบท านาย–สงเกต–อธบาย

49

ฮามดะ มสอ (2555, น. 24-38) ไดศกษาการพฒนาแบบจ าลองทางความคด เรองกรด-เบสของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ดวยกจกรรมการเรยนรแบบจ าลองเปนฐานการวจยแบงออกเปน 2 ระยะดงน ระยะท 1 เปนการวจยเชงส ารวจเพอส ารวจแบบจ าลองทางความคดเรองกรด-เบส ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ผลการวจยพบวานกเรยนสวนใหญมแบบจ าลองทางความคดสอดคลองบางสวน และคลาดเคลอนบางสวน โดยเฉพาะแนวคดเรองกรด-เบสการไทเทรตกรด-เบส และสมบตของสารละลายกรด-เบส ตามล าดบ ระยะท 2 เปนการวจยปฏบตการในชนเรยน เพอศกษาแบบจ าลองทางความคดเรองกรด -เบส และแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน เรองกรด-เบสของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวาหลงจากการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานแลวนกเรยนสวนใหญรอยละ 46 มแบบจ าลองทางความคดสอดคลองบางสวนในทกแนวคด ยกเวนแนวคดเรองทฤษฎกรด-เบสและสารละลายบฟเฟอร โดยนกเรยนสวนใหญอยในกลมทมแบบจ าลองทางความคดสอดคลองบางสวนและคาขนบางสวนกบแบบจ าลองเชงวทยาศาสตร นกร สกวนชา (2556, น. 78-89) การศกษามโนมตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สารและการจ าแนกการวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจมวตถประสงคเพอศกษามโนมตของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สารและการจ าแนก กลมเปาหมายคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนประถมศกษา ขนาดเลกแหงหนงในจงหวดขอนแกน จ านวน 10 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบวดมโนมต เรองสารและการจ าแนก จ านวน 7 ขอ แบบสมภาษณแบบกงโครงสรางเกบรวมรวมขอมลโดยการวดมโนมต และการสมภาษณแบบกงโครงสราง ขอมลทไดจะน ามาวเคราะหและจดกลมค าตอบตามแนวทางของ Andersson ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบความหมายของสสารวาความรอน และเสยงเปนสสาร ทกสงทกอยางทอยรอบตวเราคอสสารและแกสออกซเจน มนษยและเลอดไมเปนสสาร 2) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบการเปลยนแปลงของสารวาเกลอหายไปเมอถกเทใสลงในน า น าอดลมแขงตว ลกเหมนมขนาดเลกลง และระดบน าในแกวลดลงเปนการเปลยนแปลงทางเคม 3) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบการจ าแนกสารโดยใชสถานะเปนเกณฑ ใชราคาเปนเกณฑ ใชเนอสารเปนเกณฑ ใชความอนตรายของสารเปนเกณฑ 4) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบการจ าแนกสารโดยใช เนอสารเปนเกณฑวาน าแปงดบ น าพรก เปนสารเนอเดยว สวนเหรยญบาท แกสออกซเจนและน าอดลม เปนสารเนอผสม 5) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบสารละลาย คอลลอยด และสารแขวนลอย วาน านม น าอบไทย น าแปงดบและน าสมปน เปนสารละลาย แตนกเรยนสวนใหญไมสามารถอธบายสารทเปนคอลลอยดได 6) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบการเปลยนสถานะของสารวาเมอน าเดอด อนภาคของน าจะแยกออกจากกนเปนแกส

50

ออกซเจนและแกสไฮโดรเจน มเฉพาะแกสออกซเจน หรอมทงน า และแกส และ 7) นกเรยนมมโนมตทคลาดเคลอนเกยวกบแบบจ าลองอนภาคของสารวาเมอสารเปลยน สถานะไปเปนแกส อนภาคของแกสจะถกดนไปขางภาชนะ อนภาคของแกสจะเบาและลอยตวสง อนภาค ของแกสจะใหญขนและมจ านวนอนภาคเพมขน ภรทพย สภทรชชวงศ (2557, น.13-25)ไดศกษาลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรเรองโครงสรางอะตอมโดยใชแบบจ าลองเปนฐานเพอพฒนาแบบจ าลองทางความคดเรองโครงสรางอะตอมและความเขาใจธรรมชาตของแบบจ าลองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการวจย ระยะท 1พบวาแบบจ าลองทางความคดเรองโครงสรางอะตอมของนกเรยนสวนใหญอยในกลมทถกตองบางสวนและคาดเคลอนบางสวนโดยเฉพาะในประเดนเรองลกษณะรปรางของอะตอมและระดบพลงงานของอเลกตรอน สวนใหญในประเดนเรองการเปลยนแปลงรปรางของอะตอมของนกเรยนสวนใหญมแบบจ าลองทางความคดทไมถกตองมากทสดส าหรบความเขาใจธรรมชาตของแบบจ าลองนกเรยนสวนใหญมความเขาใจอยในกลมทไมสอดคลองกบแนวคดของนกวทยาศาสตรยอมรบ โดยประเดนทนกเรยนมความเขาใจไมสอดคลองมากทสด คอ การออกแบบและการสรางแบบจ าลอง จดประสงคของแบบจ าลองและความหลากหลายของแบบจ าลอง ระดบท 2 พบวาการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานในเรองโครงสรางอะตอมมการสรางสถานการณทนาสนใจเพอกระตนใหนกเรยนสรางแบบจ าลองทางความคด รวมกบการใชค าถาม เพอตรวจสอบความรเดมรวมไปถงการใชสอการเรยนรทเนนใหนกเรยนเชอมโยงเนอหาเคมทง 3 (ระดบจลภาค มหาภาพ และสญลกษณ) ส าหรบแนวคดทเปนนามธรรมมการใชกจกรรมอปมาในการจดการเรยนร และมการสอดแทรกกจกรรมทสะทอนธรรมชาตของแบบจ าลอง และกระบวนการสรางแบบจ าลองเพอใหนกเรยนเขาใจธรรมชาตของแบบจ าลองและน าไปสความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร ณฐพล หนจนจตร (2559, น.56-64) ไดศกษาการสงเสรมแนวคดวทยาศาสตร เรอง ปรากฏการณทเกยวของกบดวงจนทรของนกเรยน จ านวน 60 คนดวยการเรยนรโดยใช แบบจ าลองเปนฐานรวมกบวธการถามคอสอน และ ส ารวจความคดเหนของผเรยนทมตอการเรยนร เครองมอทใชในการวจยไดแกแผนการจดการเรยนร แบบวดแนวคดวทยาศาสตร บนทกการเรยนรของ ผเรยนและแบบบนทกการสมภาษณอยางไมเปน ทางการ ขอมลเชงปรมาณวเคราะห ดวยการหา คาความถและรอยละและขอมลเชงคณภาพวเคราะห ดวยการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวาผเรยนมแนวคดถกตอง (48.52%) และมแนวคดถกตองบางสวน (38.70%) เพมมากขนกวากอนการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานรวมกบวธการถามคอสอน นอกจากนผเรยนยงมแนวคดถกตองบางสวนกบแนวคดคลาดเคลอน(11.67%) และแนวคดคลาดเคลอนลดลง (1.11%) และหลงเรยนไมมผเรยน

51

คนใดทไมมแนวคดสวนความคดเหนของผเรยนทมตอการเรยนรพบวาการลงมอปฏบตดวยตนเองและสอการเรยนรทางดาราศาสตรเปนปจจยทสงเสรมความเขาใจแนวคดวทยาศาสตร เรองปรากฏการณทเกยวของกบดวงจนทรของผเรยนได 2.5.2 งานวจยในตางประเทศ Harrison and Treagust (2004, pp.33-49) ไดท าการศกษาเพอทดสอบความเขาใจมโนทศน ทมลกษณะเปนนามธรรม ไดแก แนวคดเกยวกบอะตอม โมเลกล และพนธะเคม หลงการใชแบบจ าลองทหลากหลายในการสอน ไดแก แบบจ าลองทเปนอปมาอปไมย และ การเปรยบเทยบ โดยขนตอนในการจดการเรยนการสอนประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ก าหนดเปาหมาย (Focus) การปฏบตการ (Action) และการสะทอนผล (Reflection) หรอเรยกยอๆวา FAR ซงลกษณะกจกรรมจะเปนการน าแบบจ าลองการเปรยบเทยบ ทหลากหลาย ทงทมลกษณะเหมอนและไมเหมอนกบแนวคดเปาหมาย แตนกเรยนมความคนเคย จากการศกษาพบวา การใชแบบจ าลองทหลากหลายในการจดการเรยนการสอนท าใหนกเรยนมความเขาใจแนวคดทเปนนามธรรมไดมากขน Pringle (2006, pp-65-79) ไดศกษาผลของการเรยนการสอนเรองอะตอม หรอโครงสรางอะตอมของ Bohr โดยการสรางแบบจ าลองในระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย พบวา การสรางแบบจ าลองท าใหนกเรยนมมโนทศนทชดเจนเกยวกบสวนประกอบของอะตอม แสดงใหเหนวา การสรางแบบจ าลองสามมต ท าใหนกเรยนเกดความเขาใจในโครงสรางอะตอม ซงจะเปนประโยชน ใหนกเรยนไดเขาใจในสงทเปนนามธรรมซงเปนมโนทศนตอการเรยนวทยาศาสตรตอไป Destenes (2006, pp. 106-121) ไดศกษาการจดโครงการการเรยนการสอนโดยใหนกเรยนสรางแบบจ าลองของสมอง เพอศกษาสวนตางๆของสมอง ขนาดของสมองสวนตางๆของสมองสตวแตละชนด เชน สมองสนขกบแมว ลงชมแพนซกบมนษย สตวกนพชกบสตวกนเนอ เปนตน และใหนกเรยนท านายและอธบายความสมพนธของโครงสรางสมองกบพฤตกรรมของสตว และความสมพนธของโครงสรางการท างานกบสมอง ผลการประเมนความเขาใจเนอหาวทยาศาสตร และประเมนมโนทศนทคลาดเคลอนของนกเรยน พบวา โครงการศกษาสมองโดยใชแบบจ าลองท าใหนกเรยนมความร ความเขาใจในโครงสรางของสมองของสตวชนดตางๆ และสามารถอธบายความสมพนธของโครงสรางสมองกบพฤตกรรมสงแวดลอมทอยอาศย และอาหารการกนได Hestenes (2006, pp. 303-319) ไดทดลองเปรยบเทยบการสอนปกตทเนนการสอนแบบบรรยายกบจดการเรยนการสอนดวยแบบจ าลอง (Modeling Instruction) ทเนนการสรางการตรวจสอบและการน าไปใชของแบบจ าลองเพอท าความเขาใจปรากฏการณทางกายภาพในวชา

52

ฟสกส ซงเปนโครงการทเกบขอมลจากการใหนกเรยนเขาอบรมเชงปฏบตการการสรางแบบจ าลองเปนระยะเวลา 3 ถง 4 สปดาหในภาคฤดรอนและท าการวดหลงจากเรยนจบ 1 ปการศกษา โดยใชแบบทดสอบทเรยกวา Force Concept Inventory (FCI) ซงพฒนาขนเพอใหสามารถใชประเมนผลการเรยนรดานมโนทศนเรองกลศาสตรของนกเรยนทเรยนรดวยวธการสอนทตางกน ผลการทดลองกบนกเรยนจ านวน 3,394 คนพบวานกเรยนมคะแนนมโนทศนเรองกลศาสตร หลงการทดลองคดเปนคาเฉลยรอยละ 52 ซงสงกวากลมทเรองดวยการสอนแบบปกตทไดคะแนนเฉลยรอยละ 42 และทดลองเรองนกเรยนทมความสามารถในการสรางแบบจ าลองดอยในระดบดเยยมหลงจากเขาโรงอบรมเชงปฏบตการเวลาผานไป 2 ปการศกษาจ านวน 647 คนและท าการวดดวยแบบวด FCI พบวานกเรยนมคะแนนมโนทศนเรองกลศาสตรหลงจากการทดลองคดเปนคาเฉลยรอยละ 69 Littlejohn (2007, pp. 121-138) ไดจดกจกรรมการเรยนรการสอนโดยใหนกเรยนสรางแบบจ าลองใบไมแบบจ าลองเซลลพชและแบบจ าลองเซลลสตว เพอแกปญหาการเรยนรมโนทศนเรองการสงเคราะหแสงของพชและการหายใจระดบเซลลภายหลงการสอนพบวานกเรยนไดคะเเนนความรความเขาใจในมโนทศนดงกลาวสงขนรวมทงสามารถเชอมโยงความรการสงเคราะหแสงของพชและการหายใจระดบเซลลไดชดเจน เนองจากนกเรยนไดเรยนรจากการลงมอปฏบตดวยตนเองอกทงยงชวยใหครสามารถน าเสนอกระบวนการทซบซอนใหแกนกเรยนไดเหนเปนรปประธรรม ได Kim (2007, pp. 92-113) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอวทยาศาสตร เรองการเคลอนทของแผนโลก ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชแบบจ าลองเปนฐาน จากการศกษาพบวา กลมนกเรยนทเรยนโดยใชแบบจ าลอง 3 มต สามารถท าคะแนนไดดกวา กลมทเรยนโดยใชแบบจ าลอง 2 มต และพบวานกเรยนมเจตคตทดตอการเรยนวทยาศาสตร โดยทเพศ และชาตพนธไมมผลตอการทดสอบ Khan (2008, pp. 215-228) ไดศกษาผลการใชคอมพวเตอรแบบจ าลอง (Computer Simulation) ทอาศยหลกการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐานเพอพฒนาความเขาใจเรองหลกของเลอชาเตอลเอของนกเรยน กจกรรม Simulation ทใชประกอบดวยการท านายกลไกของปฏกรยาการเปลยนแปลง ของกราฟ มมมอง ในระดบนาโน และการใชอปมาอปไมย ทเคลอนไหวได โดยจดการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนไดสราง ประเมน และปรบปรง ความรของตนเองอยเสมอ จากการศกษาพบวากจกรรมดงกลาวชวยใหนกเรยนสามารถเกดการเรยนรมโนมตทางเคมไดดและมความเขาใจมากขน

53

Baek et al. (2010, pp. 313-329) ไดพฒนารปแบบการเรยนการสอนโดยใช MCIS (Model Centered Instruction Sequence) เพอศกษาการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตร (Scientific modeling) ในมตดานการสรางและการปรบปรงแบบจ าลองภายใตโครงการ MoDeL S ของนกเรยนเขต 5 จ านวน 28 คนเปนระยะเวลา 6 ถง 8 สปดาหในหนวยการเรยนรเรองการระเหย และการควบแนนของสารเกบขอมลกอนและหลงโดยใชแบบวดการบนทกวดทศนและการใชแบบตอบการสมภาษณ คนพบวานกเรยนมความสามารถในการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรเพมขนคดเปนรอยละ 64 ของนกเรยนทงหมดกลาวคอนกเรยนสามารถวาดภาพแบบจ าลองทอธบายการเคลอนทของอนภาค ทไมสามารถมองเหนไดซงเปนการแสดงการอธบายลกษณะทส าคญดวยแบบจ าลองและการสอสารดวยแบบจ าลองและจากการเกบขอมลดวยการสมภาษณนกเรยนจ านวน 12 คนพบวานกเรยนมความคดเหนวาแบบจ าลองสามารถอธบายปรากฏการณตางๆไดและค านงถงเกณฑทใชในการพจารณาแบบประเมนแบบจ าลอง จากการศกษางานวจย ทงภายในประเทศและตางประเทศ พบวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใหนกเรยนสรางแบบจ าลอง เพอชวยในการศกษาเกยวกบมโนมตทางวทยาศาสตร ผานการสรางแบบจ าลองจ านวนมาก และน ามาใชในหลายสาขาวชา ผลทไดจากงานวจยท งภายในประเทศและตางประเทศ มลกษณะทสอดคลองกน คอ การจดการเรยนรทใหนกเรยนไดมโอกาสสรางแบบจ าลองนน มสวนท าใหนกเรยนสามารถเชอมโยงความร ความเขาใจในสงทเปนนามธรรมใหเปนรปธรรม ซงจะสงผลใหกบนกเรยนมมโนมตทางวทยาศาสตรทสงขน กลาวคอมความคลาดเคลอนของมโนมตทางวทยาศาสตรทลดลง ดงนนจากผลการวจยทไดสามารถน ามาสนบสนนไดวาการเรยนดวยการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานนสามารถน ามาใชพฒนาการเรยนดานความเขาใจไดด และยงชวยสงเสรมการเรยนรทางวทยาศาสตรทสงขน

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การวจยเรอง การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานไดด าเนนการตามล าดบ ดงน

1. กลมเปาหมาย 2. เครองมอวจย 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวจย

3.1 กลมเปำหมำย กลมเปาหมายในการวจยครงน ไดแก นกเรยนช นมธยมศกษาช นปท 2 หอง 6 โรงเรยนบรบอวทยาคาร จงหวดมหาสารคาม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 38 คน

3.2 เครองมอวจย

3.2.1 แผนการจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองเปนฐาน เรองปฏกรยาเคม จ านวน 6 แผน เวลา 12 ชวโมง

3.2.2 แบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม แบบปรนย 1 ชด จ านวนชดละ 18 ขอ เวลา 1 ชวโมง

55

3.3 กำรสรำงและหำคณภำพเครองมอวจย ผวจยไดด าเนนการสรางเครองมอเพอการเกบรวบรวมขอมลดงน 3.3.1 แผนกำรจดกำรเรยนรดวยรปแบบแบบจ ำลองเปนฐำน 3.3.1.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 3.3.1.2 วเคราะหเนอหา และจดประสงคการเรยนรวทยาศาสตรจากหลกสตรสถานศกษากลมสาระวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบรบอวทยาคาร โดยก าหนดเนอหา เรอง ปฏกรยาเคม ใชเวลาทงสน 12 ชวโมง ตำรำงท 3.1 การวเคราะหสาระการเรยนร และจดประสงคการเรยนร เรองปฏกรยาเคม ดวยการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

แผนการจดการเรยนร

สาระการเรยนร เวลาเรยน (ชวโมง)

ปฏกรยาเคม 1.การเกดปฏกรยาเคม 2 2.ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม 2 3.สมการเคม 2 4.ปจจยทมผลตอเกดปฏกรยาเคม 2 5.ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม 2 6.สารเคมในชวตประจ าวน 2

รวม 12 3.3.1.3 ศกษาวธการสรางแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน จากเอกสาร และงานวจยทเกยวของและน าขอมลทไดวเคราะห มาก าหนดขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอน 3.3.1.4 ด าเนนการเขยนแผนการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรพนฐานดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยใหครอบคลมจดประสงคการเรยนร และเนอหาทใชในการทดลอง จ านวน 6 แผน ซงโครงสรางของแผนการจดการเรยนรแตละแผน ประกอบดวย

56

1) สาระส าคญ 2) มาตรฐานการเรยนร 3) จดประสงคการเรยนร 4) สาระการเรยนร 5) กระบวนการจดการเรยนร 6) สอ/อปกรณ/แหลงเรยนร 7) การวดและการประเมนผลการเรยนร

3.3.1.5 น าแผนการจดการเรยนรทเขยนเสรจแลว เสนอตออาจารยทปรกษา เพอพจารณา ตรวจสอบสวนประกอบตางๆของแผน ซงถามขอปรบปรงแกไข ใหแกไขใหเรยบรอย 3.3.1.6 น าแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวเสนอตอผเชยวชาญ 5 ทาน ประกอบดวยผเชยวชาญดานเนอหา ดานการสอนวทยาศาสตร และดานการวดประเมนผล ดงน 1) ผ ช วยศาสตราจารย ดร .เนตรชนก จนทรสว าง คณว ฒ กศ .ด . (วทยาศาสตรศกษา) อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ผเชยวชาญดานเนอหา

2) ผ ชวยศาสตราจารย วาท ร.ต.ดร.อรญ ซยกระเดอง คณวฒ ปร .ด . (วจยและประเมนผล) อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ผเชยวชาญดานการวดประเมนผล

3) ผชวยศาสตราจารยไพศาล เอกะกล คณวฒ ศศ.ม. (การวดและประเมนผลการศกษา) อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ผเชยวชาญดานการวดประเมนผล 4) ผชวยศาสตราจารย ดร.ฉววรรณ สสม คณวฒ กศ.ด. (วทยาศาสตรศกษา)อาจารยสถาบนการพลศกษา วทยาเขตมหาสารคาม ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร

5) คร ส จตรา บญประสงค คณว ฒ ศษ .ม . (การบรหารการศกษา) ครโรงเรยนบรบอวทยาคาร ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร เพอประเมนคาความเหมาะสมขององคประกอบของแผน ไดแก สาระส าคญ มาตรฐานการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนร กระบวนการจดการเรยนร สอการเรยนร และการวดและการประเมนผลการเรยนร โดยมรายละเอยดและเกณฑในการประเมน ดงน

การประเมนความเหมาะสม โดยคาน าหนกคะแนน ดงน คะแนน 5 หมายถง เหมาะสมมากทสด คะแนน 4 หมายถง เหมาะสมมาก คะแนน 3 หมายถง เหมาะสมมากปานกลาง คะแนน 2 หมายถง เหมาะสมนอย คะแนน 1 หมายถง เหมาะสมนอยทสด

57

ผลการประเมนของผเชยวชาญพบวาแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ตองมคาเฉลยของความคดเหนของผเชยวชาญตงแต 3.50 ขนไป (พวงรตน ทวรตน, 2543,น.138) จงจะถอวาแผนการจดการเรยนรมคณภาพ ผลการประเมนของผเชยวชาญ พบวา มคาเฉลยของความเหมาะอยระหวาง 4.20-5.00 (ภาคผนวก ค) 3.3.1.7 ด าเนนการปรบปรงแผนการจดการเรยนรตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ไดแก การจดสถานทในการท าแบบจ าลองใหสะดวกและปลอดภย ,แบบจ าลองทสรางขนอาจใชระยะเวลามากในการท าควรปรบปรงระยะเวลาในการสรางแบบจ าลองในบางแผนการจดการเรยนร 3.3.1.8 น าแผนการจดการเรยนร เรองปฏกรยาเคม ทผานการประเมนคณภาพจากผ เชยวชาญ น าไปเกบขอมลกบนกเรยนมธยมศกษาปท 2/6 โรงเรยนบรบอวทยาคาร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 3.3.2 แบบทดสอบวดควำมเขำใจมโนมตทำงวทยำศำสตร 3.3.2.1 ศกษาวธการสรางแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ 3.3.2.2 ศกษาเนอหา และสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษา ปท 2 เรองปฏกรยาเคม เพอสรางตารางวเคราะหขอสอบดานความเขาใจ ตำรำงท 3.2 การก าหนดจ านวนแบบทดสอบทตองการใหสอดคลองตอสาระการเรยนรกบจดประสงคการเรยนร

เรอง

สาระการเรยนร

จ านวนขอสอบทออก

จ านวนขอสอบท

ตองการใชจรง ปฏกรยาเคม 1.การเกดปฏกรยาเคม 5 3 2.ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม 5 3 3.สมการเคม 5 3 4.ปจจยทมผลตอเกดปฏกรยาเคม 5 3 5.ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม 5 3 6.สารเคมในชวตประจ าวน 5 3

รวม 30 18

58

3.3.2.3 สรางแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร ชนดปรนยแบบสองตอน โดยตอนท 1 เปนค าถามเชงเนอหา และตอนท 2 เปนสวนของค าถามการใหเหตผลสนบค าตอบทเลอกตอบจ านวน 30 ขอ ตองการใชจรงจ านวน 18 ขอ ใหครอบคลมเนอหา และจดประสงคการเรยนร โดยใหมสดสวนจ านวนขอในแตละจดประสงคการเรยนรตรงตามตารางวเคราะห 3.3.2.4 น าแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตวทยาศาสตร ทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาเพอตรวจสอบความเหมาะสม และความสอดคลองของสาระการเรยนรกบจดประสงคการเรยนร แลวจงน าขอเสนอแนะไปปรบปรงแกไข 3.3.2.5 น าแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตวทยาศาสตรทปรบปรงแกไขแลวน าเสนอตอผเชยวชาญ 5 ทาน ประกอบดวยผเชยวชาญดานเนอหา ดานการสอนวทยาศาสตร และดานการประเมนผล ดงน

1) ผชวยศาสตราจารย ดร.เนตรชนก จนทรสวาง คณวฒ กศ.ด. (วทยาศาสตรศกษา) อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ผเชยวชาญดานเนอหา

2) ผชวยศาสตราจารย วาท ร.ต.ดร.อรญ ซยกระเดอง คณวฒ ปร.ด. (วจยและประเมนผล) อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ผเชยวชาญดานการวดประเมนผล

3) ผ ชวยศาสตราจารยไพศาล เอกะกล คณวฒ ศศ .ม . (การว ดและประเมนผลการศกษา) อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม ผเชยวชาญดานการวดประเมนผล

4) ผชวยศาสตราจารย ดร.ฉววรรณ สสม คณวฒ กศ.ด. (วทยาศาสตรศกษา)อาจารยสถาบนการพลศกษา วทยาเขตมหาสารคาม ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร

5) คร ส จตรา บญประสงค คณว ฒ ศษ .ม . (การบรหารการศกษา) ครโรงเรยนบรบอวทยาคาร ผเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร

เพอใหผ เ ชยวชาญประเมนความสอดคลอง ( IOC) ของแบบทดสอบแตละขอ กบจดประสงคการเรยนร โดยใชแบบประเมนทผวจยสรางขน ซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

+1 เมอแนใจวาแบบทดสอบตรงกบจดประสงคการเรยนรทตองการวด 0 เมอไมแนใจวาแบบทดสอบตรงกบจดประสงคการเรยนรทตองการวด -1 เมอแนใจวาแบบทดสอบไมตรงกบจดประสงคการเรยนรทตองการวด

3.3.2.6 น าผลการประเมนของผเชยวชาญมาวเคราะหหาคาเฉลย แลวพจารณาเลอกแบบทดสอบทมคาดชนความสอดคลองมากกวาหรอเทากบ 0.50 ขนไป พบวาคาดชนความสอดคลองอยระหวาง 0.60-1.00 (ภาคผนวก ค)

59

3.3.2.7 น าแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร ไปเกบขอมลกบนกเรยนทผานการเรยนมาแลว ทไมใชกลมตวอยาง เปนนกเรยนชนมธยมศกษา ม.3/8 3.3.2.8 น าแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร มาตรวจสอบใหคะแนน แลววเคราะหคะแนนรายขอเพอหาคาอ านาจจ าแนก (r) จะตองอยในชวง 0.20-1.00 จงจะใชได พบวา คาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.22-0.73 (ภาคผนวก ค) 3.3.2.9 ด าเนนการคดเลอกขอสอบจ านวน 18 ขอ ทมคาอ านาจจ าแนกตามเกณฑทก าหนด โดยค านงถงความครอบคลมจดมงหมายของการเรยนมาวเคราะหหาคาความเชอมนทงฉบบของแบบทดสอบ โดยใชวธสมประสทธแอลฟาของครอนบาค โดยคาความเชอมนตองมคามากกวา .70 พบวาคาความเชอมนมคา .83 (ภาคผนวก ค) 3.3.2.10 จดท าแบบทดสอบวดมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม จ านวน 18 ขอเพอน าไปใชเปนเครองมอในการวดมโนมตวทยาศาสตรของกลมตวอยาง

3.4 กำรเกบรวบรวมขอมล

3.4.1 ชแจงขนตอนในการท ากจกรรม บทบาทหนาทของนกเรยนในการจดการเรยนการสอน แจกแจงจ านวนครงทจะสอบ และวดสวนของคะแนนสอบ 3..4.2 ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยผวจยเปนผท าการสอนเอง ใชเวลาในการสอน 12 ชวโมง โดยกลมตวอยางใชแผนการจดกจกรรมการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน 3.4.3 เมอท าการสอนเสรจสนตามก าหนดแลวจงท าการทดสอบหลงเรยน (Posttest) กบนกเรยนกลมทดลอง ดวยแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม 3.4.4 น าผลคะแนนทไดจากการตรวจแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม มาวเคราะหโดยวธการทางสถต โดยการแจกแจงความถ เพอท าการจดกลมระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร

3.5 กำรวเครำะหขอมล

3.5.1 กำรตรวจแบบทดสอบวดควำมเขำใจมโนมตทำงวทยำศำสตร การตรวจแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม เพอศกษามโนมตวทยาศาสตร หลงจากไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยมเกณฑระดบคะแนนความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เปนดงน

60

1. ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรในระดบทถกตอง เปนระดบทผเรยนเขาใจถก ใหค าตอบทถก และใหเหตผลทถกตองสมบรณครบองค ประกอบตามแนวคดมโนมต ไดคะแนน 2 คะแนน 2. ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรในระดบทคลาดเคลอน เปนระดบทผเรยน มการใหค าตอบ หรอ ใหเหตผลทถกตองในสวนใดสวนหนง ไดคะแนน 1 คะแนน 3. ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง เปนระดบทผเรยนไมสามารถตอบค าถามได หรอไมเขาใจค าตอบเลย ไดคะแนน 0 คะแนน

3.6 สถตทใชในกำรวจย

3.6.1 สถตทใชในกำรวเครำะหคณภำพของเครองมอ 3.6.1.1 การหาคาความเทยงตรง (Validity) ของแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรใชสตรคาความสอดคลอง IOC (ไพศาล วรค า, 2559, น. 269)

คาดชนความสอดคลอง (IOC) = ∑ R (3-1) N เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางจดประสงคกบเนอหา หรอระหวางขอสอบกบจดประสงค ∑R แทน ผลรวมระหวางคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ทงหมด N แทน จ านวนผเชยวชาญทงหมด

3.6.1.2 การหาคาอ านาจจ าแนก (Discrimination) ของแบบทดสอบวดความเขาใจ มโนมตทางวทยาศาสตร โดยใชสตร (ไพศาล วรค า, 2559, น. 300) r = fH fL = 2(fH - fL) (3-2) nH nL n

เมอ r แทน อ านาจจ าแนกของขอสอบ FH แทน จ านวนคนในกลมสงทตอบถก

61

FL แทน จ านวนคนในกลมต าทตอบถก nH, nL แทน จ านวนคนในกลมสงและกลมต าตามล าดบ n แทน จ านวนคนผสอบทงหมด (n = nH + nL)

3.6.1.3 การหาคาความเชอมน ของแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร โดยใชวธสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient Method) (ไพศาล วรค า, 2559, น. 288)

=

2ts

2is11n

n (3-3)

เมอ แทน คาสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ n แทน จ านวนขอของแบบทดสอบ

2iS แทน ความแปรปรวนของแบบทดสอบรายขอ

2tS แทน ความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ

3.6.2 สถตพนฐำน 3.6.2.1 คาเฉลย (Arithmetic Mean) โดยใชสตร (ไพศาล วรค า, 2559, น. 323)

X = ∑x N

เมอ X แทน คาเฉลยของคะแนน ∑x แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

n แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

62

3.6.2.2 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชสตร (ไพศาล วรค า, 2559, น. 325)

22

. .( 1)

N x xS D

N N

(3-4)

เมอ . .S D แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

x แทน ผลรวมของคะแนนในกลม 2

x แทน ผลรวมของคะแนนแตละตวยกก าลงสอง N แทน จ านวนนกเรยนในกลมเปาหมาย

3.6.2.3 รอยละ (Percentage: %) โดยใชสตร (ไพศาล วรค า, 2559, น. 321)

รอยละ (%) = f

100 N

เมอ f แทน ความถของรายการทสนใจ N แทน จ านวนทงหมด

(3-5)

บทท 4

ผลการวจย

การวจยเพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรจากการว ดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรของกลมตวอยางประกอบการวจยเรอง“การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน” ผวจยไดน าเสนอผลการศกษาขอมลการวจยตามล าดบดงตอไปน 1. สญลกษณทใชในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล 2. ล าดบขนตอนในการเสนอผลการวเคราะหขอมล 3. ผลการวเคราะหขอมล

4.1 สญลกษณทใชในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล

เพอใหเกดความเขาใจตรงกนในการสอความหมาย ผวจยไดก าหนดสญลกษณและอกษรยอทใชในการน าเสนอขอมลดงน X แทน คาเฉลย S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน N แทน จ านวนนกเรยน f แทน ความถ % แทน คารอยละ

4.2 ล าดบขนตอนในการเสนอผลการวเคราะหขอมล

ผวจยไดน าเสนอการวเคราะหขอมลตามล าดบขนตอน และผลการวเคราะหขอมลดงน ผลการศกษาระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรอง ปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

64

4.3 ผลการวเคราะหขอมล 4.3.1 การวเคราะหการศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร ผลการวเคราะหการศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ไดผลดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 คารอยละความถของระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

มโนมตทางวทยาศาสตร ขอค าถามท

ระดบความเขาใจมโนมต

ถกตอง คลาดเคลอน ไมถกตอง การเกดปฏกรยาเคม 1-3 f 69 15 30

% 60.53 13.16 26.32 ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม 4-6 f 88 9 17

% 77.19 7.89 14.91 สมการเคม 7-9 f 78 29 7

% 68.42 25.44 6.14 ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม 10-12 f 91 12 11

% 79.82 10.53 9.65 ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม 13-15 f 96 10 8

84.21 8.77 7.03 สารเคมในชวตประจ าวน 16-18 f 97 10 7

% 85.09 8.77 6.14 ผลรวมของคาเฉลย (%) 75.88 12.43 11.70

หมายเหต f = ความถของค าตอบ , % = คารอยละความถของค าตอบในแตละมโนมตทางวทยาศาสตร , ผลรวมของคาเฉลย (%) = คารอยละของความถของค าตอบทกมโนมตทางวทยาศาสตรแตละระดบความเขาใจ

65

จากผลการศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานนนมระดบความเขาใจทแตกตางกนอยางชดเจน กลาวคอ นกเรยนมความเขาใจมโนมตทหลากหลาย ตงแตระดบทเขาใจมโนมตทถกตองเฉลยรอยละ 75.88 รองลงมามมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอนเฉลยรอยละ 12.43 และ ไมเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรเฉลยรอยละ 11.70

ภาพท 4.1 กราฟแสดงผลการวเคราะหคารอยละความถของค าตอบในแตละมโนมตทางวทยาศาสตรของผเรยน เรองปฏกรยาเคม ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน 4.3.2 การวเคราะหค าตอบในแตละมโนมตทางวทยาศาสตรของผเรยน ผลการวเคราะหค าตอบในแตละมโนมตทางวทยาศาสตรของผ เรยน ทไดรบการ จดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน 4.3.2.1 การเกดปฏกรยาเคม จากการศกษาผลการวจยหลงจากทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานพบวาค าตอบของผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตองเกยวกบการเกดปฏกรยาเคม มจ านวนรอยละ 60.53 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ การเกดปฏกรยาเคม เปนกระบวนการทสารตงตนตงแต 2 ชนดขนไป เกดการเปลยนแปลงทางเคม เชน การเกดตะกอน เกดฟองแกส รวมถงการเปลยนแปลงพลงงาน ซงอาจอย

0

20

40

60

80

100

ถกตอง คลาดเคลอน ไมถกตอง เฉลย

การเกดปฏกรยาเคม ประเถทของการเกดปฏกรยาเคม สมการเคม

ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม การใชสารเคมอยางปลอดถย

ถกตอง คลาดเคลอน ไมถกตอง

66

ในรปความรอน แสง เสยง เปนตน แลวสงผลใหเกดสารชนดใหมมสมบตตางไปจากสารเดมขน เรยกวา ผลตภณฑ ” ผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน มจ านวนรอยละ 13.16 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “การเกดปฏกรยาเคม เกดจากการท สารตงแต 2 ชนดขนเกดการเปลยนแปลงทางเคม แตสารทเกดขนใหมยงมสมบตเหมอนกบสารเดม” และผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง จ านวนรอยละ 26.32 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนวา “ การเปลยนแปลงทเกยวของกบสมบตทางกายภาพของสาร เชน การเปลยนสถานะ การละลาย การมรปรางเปลยนไป หลงจากการเปลยนแปลง เปนการเกดปฏกรยาเคม ” 4.3.2.2 ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม จากการศกษาผลการวจยหลงจากทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานพบวาค าตอบของผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตองเกยวกบประเภทของการเกดปฏกรยาเคมจ านวนรอยละ 77.19 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ การเปลยนแปลงพลงงานในการเกดปฏกรยาเคม ม 2 ประเภท คอ ปฏกรยาคายความรอน เปนปฏกรยาทเกดขนแลวใหพลงงานความรอนออกมาแกสงแวดลอม เชน การเผาไหมเชอเพลง การเผาพลาญอาหารในรางกาย และ ปฏกรยาดดความรอน เปนปฏกรยาทเกดขนแลว ดดความรอนจากสงแวดลอมเขาไป ท าใหสงแวดลอมมอณหภมลดลง ผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน จ านวนรอยละ 7.89 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนวา “ การเปลยนแปลงพลงงานในการเกดปฏกรยาเคม ม 1 ประเภท คอ ปฏกรยาคายความรอน เปนปฏกรยาทเกดขนแลวใหพลงงานความรอนออกมาแกสงแวดลอม เชน การเผาไหมเชอเพลง การเผาพลาญอาหารในรางกาย หรอ ปฏกรยาดดความรอน เปนปฏกรยาทเกดขนแลว ดดความรอนจากสงแวดลอมเขาไป ท าใหสงแวดลอมมอณหภมลดลง” และผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง จ านวนรอยละ 14.91 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ การเกดปฏกรยาเคมไมตองใชพลงงานในการใหเกดการเปลยนแปลง” 4.3.2.3 สมการเคม จากการศกษาผลการวจยหลงจากทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานพบวาค าตอบของผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตองเกยวกบสมการเคม จ านวนรอยละ 68.42 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ สมการเคมเปนสญลกษณทแสดงการเกดปฏกรยาเคม โดยสารต งตนจะอยทางดานซายมอ ผลตภณฑอยทางขวามอ ตรงกลางมลกศรชจากดานซายไปดานขวาของสมการ

67

และแตละขางของสมการตองมจ านวนอะตอม และประจทเทากน พรอมทงบอกสถานะของสารชนดนนดวย ผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน จ านวนรอยละ 25.44 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ แตละขางของสมการตองมจ านวนอะตอม และประจทเทากน แตไมสามารถดลสมการใหเทากนได และบอกสถานะของสารบางชนดไดชนดนนดวย และผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร จ านวนรอยละ 6.14 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนวา “ ไมสามารถดลสมการทงสองดานได และไมบอกสถานะของสารชนดนนดวย ” 4.3.2.4 ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม ผลการวจยหลงจากทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานพบวาค าตอบของผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตองเกยวกบปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม จ านวนรอยละ 79.82 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม อาจจะท าใหเกดขนไดเรว หรอชาขนอยกบปจจย ดงน ความเขมขนของสารตงตน, ตวเรงปฏกรยา, ตวหนวงปฏกรยา, สมบตของสารตงตน, พนทผวของสารตงตน, อณหภมของระบบ ” ผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน จ านวนรอยละ 10.53 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “การเกดสนมของเหลกเกดจากความชนและแกสคารบอนไดออกไซด” และผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง จ านวนรอยละ 9.65 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “การเพมปรมาณของสารตงตนจะท าใหเกดปฏกรยาไดเรวขน” 4.3.2.5 ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม ผลการวจยหลงจากทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานพบวาค าตอบของผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตองเกยวกบผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม จ านวนรอยละ 84.21 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ ปฏกรยาเคมทกอใหเกดผลเสยตอมนษยและสงแวดลอม ซงในชวตประจ าวนของคนเรานมกไดรบสารพษทเกดจากการเกดปฏกรยาเคม จากการรบประทานอาหารมากทสด นอกจากนนยงผลกระทบจากการเกดฝนกรด ทเกดจากแกสซลเฟอรไดออกไซด แกสไนโตรเจนออกไซด ทท าใหดนขาดความอดมสมบรณ ปาไมถกท าลาย ท าใหหนปนเกดการสกกรอน ปรากฎการณเรอนกระจก สงผลใหพนผวโลกมอณหภมสงขน และการเกดสมอก เกดจากการใช

68

เชอเพลงฟอสซลในปรมาณมาก รวมทงควนไฟทเกดจากไฟปาท าใหเกด ฝ นละออง ควน บดบงการมองเหน และเกดการระคายเคองกบดวงตา ” ผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน จ านวนรอยละ 8.77 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “สารพษทเกดจากการเกดปฏกรยาเคม ทคนเราไดรบมากทสดในชวตประจ าวนมากทสดคอ ปย และสารเคมทใชฆาศตรพช ทไดรบจากการรบประทานอาหาร และสารปรงแตงอาหาร และผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง จ านวนรอยละ 7.03 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ การเกดฝนกรด เกดจากแกสคารบอนไดออกไซด ” 4.3.2.6 สารเคมในชวตประจ าวน ผลการวจยหลงจากทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานพบวาค าตอบของผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตองเกยวกบสารเคมในชวตประจ าวน จ านวนรอยละ 85.21 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ สารเคมทเกดขนในชวตประจ าวนเรานเกดขนไดจากธรรมชาตเปนผสรางขน และสรางจากฝมอมนษย การใชสารเคมอยางปลอดภย ผใชควรศกษาสมบตของสารทจะใช อานฉลากใหละเอยด และจะตองรจกสญลกษณเกยวกบสารทเปนอนตราย เชน สญลกษณ รปหวกะโหลกมกระดกไขว แสดงถงวตถมพษ หามรบประทาน การสดดมหรอดดซมผานผวหนงแมในปรมาณเพยงเลกนอยจะกอใหเกดอนตรายตอสขภาพหรออาจถงแกชวตได และควรรถงการปฐมพยาบาลเมอไดรบอนตรายจากสารเคม ดงนเมอสารเคมถกผวหนง ใหลางดวยน าในปรมาณมากๆ การช าระลางรายกายและเสอผาทถกสารเคมไมควรใชน าเพยงอยางเดยวในการท าความสะอาด เพราะรางกาย เสอผามไขมนปนอย ซงน าไมสามารถเปนตวท าละลายไขมนได จงตองใชรวมกบสบ หรอผงซกฟอก ” ผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน จ านวนรอยละ 8.77 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ แหลงก าเนดของสารเคมมาจากการทมนษยเปนผสรางขน ” และผเรยนมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง จ านวนรอยละ 6.14 ดงตวอยางค าตอบของผเรยนดงน “ การใชน าชะระลางรางกายเพยงอยางเดยวกสะอาดพอแลว

บทท 5

สรป อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยในครงน ผวจยไดศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ผวจยไดสรปผลของการวจยหลงจากทท าการวเคราะหขอมลดงน 1. สรปผลการวจย 2. อภปรายผลการวจย 3. ขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย การวจยเรองการศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ผลปรากฏดงน การศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน พบผเรยนทมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรท ถกตอง (75.88%) คลาดเคลอน (12.43%) และมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง (11.70%)

5.2 อภปรายผลการวจย จากการศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน มประเดนการอภปราย ดงน 5.2.1 ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน มความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรในระดบทถกตองสงกวาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน และความเขาใจมโนมตทางวทยาสตรทไมถกตอง ซงมการพบวามความสอดคลอง กบ สทธดา จ ารส (2555) ไดศกษาความเขาใจมโนทศน เรองโครงสรางอะตอมและความเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตร

70

โดยกจกรรมการสรางแบบจ าลองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา แนวทางการจดการเรยนรโดยใชแบบจ าลองจะสามารถพฒนาความเขาใจทางธรรมชาตวทยาศาสตร และยงน าไปสการเพมขนของความเขาใจมโนทศนเรอง โครงสรางอะตอม และ สอดคลองกบ Littlejohn (2007) ทไดจดกจกรรมการเรยนรการสอนโดยใหนกเรยนสรางแบบจ าลองใบไมแบบจ าลองเซลลพช และแบบจ าลองเซลลสตว เพอแกปญหาการเรยนรมโนทศนเรองการสงเคราะหแสงของพชและการหายใจระดบเซลลภายหลงการสอนพบวานกเรยนไดคะแนนความรความเขาใจในมโนทศนดงกลาวสงขนรวมทงสามารถเชอมโยงความรการสงเคราะหแสงของพชและการหายใจระดบเซลลไดชดเจน ซงอาจมเหตผลดงตอไปน 5.2.1.1 การทนกเรยนไดประเมนและทบทวนแบบจ าลองทางความคดในขนท 2 และขนตรวจสอบและประเมนแบบจ าลอง ถอเปนกระบวนการการตรวจสอบความคด ถานกเรยนพบวาแบบจ าลองทสรางขนมายงไมสมบรณมากพอ มขอบกพรองทตองแกไข กท าใหนกเรยนไดทราบถงมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอนในสวนใดบาง เพอทจะไดน าไปศกษาคนควาเพมเตมชวยใหนกเรยนไดทบทวนความรเดม ซงจะสะทอนความรความเขาใจทเพมขนจาการทคนควา คนหาในระหวางทสรางแบบจ าลองขนมาใหม ซงนกเรยนจะไดคดไตรตรองความร ขอบกพรองของตนเองจากค าแนะน าจากครและเพอนๆ เหนไดจากการออกมาน าเสนอผลงานของนกเรยนและกลม ทไดไปศกษาคนควาในประเดนทเกยวของกบการน ามาสรางแบบจ าลอง ซงขนตอนนมความส าคญมาก จะชวยตรวจสอบมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอนของนกเรยนได เนองจากนกเรยนแตละคน แตละกลม กศกษามโนมตในเรองเดยวกน แตสงทไดคนหามาไดอาจแตกตางกน โดยหลงจากไดน าเสนอแบบจ าลอง อาจมมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอนจะน าไปสการอภปรายมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตอง รวมถงการสรางปฏสมพนธทางสงคม สอดคลองกบทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง ไดลงมอปฏบตจรง ไดท างานรวมกนซงสอดคลองกบ บญเสรม ฤทธาภรมย (2523) ทกลาววาการสอนทจะท าใหเกดมโนมตวทยาศาสตรคอ การสอนทสามารถจดหาประสบการณ โดยประสบการณจะท าใหเดกเกดมโนมต และผลทดทสดคอ ประสบการณตรง มการสมผส ไดเรยนรดวยตนเอง รวมทงมการสะทอนความคดและผลการปฏบตของนกเรยน 5.2.1.2 การน าความรไปใชในขนตอนท 5 ขนขยายแบบจ าลอง เปนการน าความรไปใช และการใหเหตผลในสถานการณตางๆทสอดคลองกน ซงนกเรยนสามารถน าแบบจ าลองนไปใชในการอธบายปญหา จนเกดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทปรากฏใหเหนไดอยางชดเจนสมบรณ ดงท Buckey et al. (2004,p.4) ไดกลาวไววา ความเขาใจทเกดจากการสรางแบบจ าลองจากปรากฏการทศกษา หลงจากไดแกไขปญหา ลงขอสรป และใหเหตผล และสอดคลองกบแนวคดของ Gilbert et al (2000) ทไดกลาวถงความส าคญของการสรางแบบจ าลองทางวทยาศาสตรไววา

71

แบบจ าลองสามารถท าใหเขาใจในแนวคดตางๆไดรวดเรวขนมองเหนสงทเปนนามธรรมในรปแบบรปธรรม ชวยในการท าใหมองเหนภาพปรากฏการตางๆ และสามารถใชอธบายปรากฏการณทางธรรมชาต ซงแบบจ าลองสามารถใชเปนสงทเชอมโยงไปยงทฤษฏทางวทยาศาสตรกบความจรง 5.2.2 ระดบความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทนกเรยนมตอเรองปฏกรยาเคม ทมความเขาใจในหลายระดบ คอความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตอง คลาดเคลอน และมความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง (75.88%, 12.43%, 11.70%) อาจาจากเหตผลดงตอไปน 5.2.2.1 ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทถกตอง โดยเรยงล าดบจากมโนมตทพบมากสดไปนอยสดดงน สารเคมในชวตประจ าวน, ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม, ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม, ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม, สมการเคม, การเกดปฏกรยาเคม(85.09,84.21,79.82,77.19,68.42,60.53) นาจะเกดจากการทผเรยนมความเขาใจในกระบวนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ท าใหผเรยนเกดการกระตอรอรนในการทจะสรางแบบจ าลองทเปนชนงาน สามารถจบตองได จะเหนไดจากมโนมตเรองการใชสารเคมอยางปลอดภยมมโนมตทถกตองมากทสดซงเปนเรองสดทายทใชการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานท าใหผเรยนเกดความช านาญ และเกดการพฒนาทสงขนตามล าดบ 5.2.2.2 ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทคลาดเคลอน โดยเรยงล าดบจากมโนมตทพบมากทสดไปนอยทสดดงน สมการเคม,การเกดปฏกรยาเคม ,ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม ,ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม ,สารเคมในชวตประจ าวน , ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม(25.44,13.16,10.53,8.77,8.77,7.89) นาจะเกดจากความรพนฐาน หรอ ประสบการณ ทผเรยนไดรบมาอยางไมถกตอง หรอไมเขาใจ โดยจะเหนไดจากมโนมตเรองสมการเคม ซงมความเขาใจทคลาดเคลอนมากทสด เพราะเปนเรองทเกยวกบการค านวณ ซงผเรยนมความเขาใจวาแตละขางของสมการเคมตองมจ านวนอะตอม และประจทเทากน แตผเรยนไมสามารถท าใหสมการทงสองขางเทากนได 5.2.2.3 ความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรทไมถกตอง โดยเรยงล าดบจากมโนมตทพบมากทสดไปนอยทสดดงน การเกดปฏกรยาเคม, ประเภทของการเกดปฏกรยาเคม, ปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม, ผลกระทบทเกดจากปฏกรยาเคม, สมการเคม, สารเคมในชวตประจ าวน(26.32,14.91,9.65,7.03,6.14,6.14) นาจะเกดจาก มโนมตเรองการเกดปฏกรยาเคมเปนเรองแรกทใชรปแบบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ท าใหผเรยนมความสบสนกบการเรยนในรปแบบเกา และการสรางแบบจ าลองในครงแรก ผเรยนใชเวลาในการสรางแบบจ าลองเกนกวาทก าหนด ท าใหมเวลาในการน าเสนอ ตรวจสอบและประเมนผลแบบจ าลองทนอยลง

72

5.3 ขอเสนอแนะ 5.3.1 ขอเสนอแนะเพอน าผลการวจยไปใช 5.3.1.1 ครควรท าการแนะน าใหนกเรยนไดทราบถงกระบวนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน เพอใหสามารถปฏบตไดอยางถกตองและไมเกดขอผดพลาด ตลอดจนชใหเหนถงประโยชนของการรวมมอกนสรางแบบจ าลองขนมา 5.3.1.2 ในการน าการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ครควรปรบใหสอดคลองกบเงอนไขตางๆ เชน จ านวนนกเรยนตอกลม พนฐานความรของนกเรยน เปนตน 5.3.1.3 ในการน าการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน ตองใชเวลาในการจดกจกรรมคอนขางมาก ควรมการยดหยนเวลาใหเหมาะสม 5.3.2 ขอเสนอแนะเพอท าการวจยครงตอไป 5.3.2.1 จากผลการวจยพบวาการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน สามารถ น ามาใชในการศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนได ดงนนควรมการศกษาผลของการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานไปใชกบเนอหาอนในวชาวทยาศาสตรระดบชนตางๆ เชน วชาเคม เรอง กรด-เบส โครงสรางอะตอม เปนตน เพอศกษาวธการสอน ความเหมาะสมกบเนอหาใด และระดบใด 5.3.2.2 ควรมการศกษาผลทมตอการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานในตวแปลอนๆ เชนผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการสรางแบบจ าลอง เพอน าสงตางๆไปใชในวชาอนๆได และเกดประโยชนตอการใชชวตประจ าวนของนกเรยน

ภาคผนวก

80

ภาคผนวก ก

ตวอยางแผนการจดการเรยนรทใชในการวจย

81

(ตวอยาง) แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วชาวทยาศาสตรพนฐาน ระดบชนมธยมศกษาปท 2 ว 22102 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 หนวยการเรยนรท 5 ปฏกรยาเคม 12 ชวโมง เรอง การเกดปฏกรยาเคม เวลา 2 ชวโมง โรงเรยนบรบอวทยาคาร ผสอน นายธนาศวรรย สมไพบลย ชนมธยมศกษาปท 2/ ใชสอนวนท เดอน พ.ศ.2561 เวลา น. 1.สาระส าคญ การเกดปฏกรยาเคม คอ กระบวนการทเกดจากการทสารเคมเกดการเปลยนแปลงแลวสงผลใหเกดสารใหมขนมาซงมคณสมบตเปลยนไปจากเดม การเกดปฏกรยาเคมจ าเปนตองมสารเคมตงตน 2 ตวขนไป ซงเรยกสารเคมเหลานวา "สารตงตน" (reactant) ท าปฏกรยาตอกน และท าใหเกดการเปลยนแปลงในคณสมบตทางเคม ซงกอตวขนมาเปนสารใหมทเรยกวา "ผลตภณฑ" (product) ในทสด สารผลตภณฑบางตวอาจมคณสมบตทางเคมทตางจากสารตงตนเพยงเลกนอย แตในขณะเดยวกนสารผลตภณฑบางตวอาจจะแตกตางจากสารตงตนของมนโดยสนเชง 2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด/ผลการเรยนร มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและ จตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

82

ตวชวด ว 3.2 ม.2/1 ทดลองและอธบายการเปลยนแปลงสมบต มวล และพลงงานเมอสาร

เกดปฏกรยาเคม รวมทงอธบายปจจยทมผลตอการเกด ปฏกรยาเคม ว 3.2 ม.2/2 ทดลอง อธบายและเขยนสมการเคมของปฏกรยาของสารตางๆ และน าความร

ไปใชประโยชน ว 3.2 ม.2/3 สบคนขอมลและอภปรายผลของสารเคม ปฏกรยาเคมตอสงมชวตและ

สงแวดลอม ว 8.1 ม. 2/1 ตงค าถามทก าหนดประเดนหรอตวแปรทส าคญในการส ารวจตรวจสอบ หรอ

ศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยาง ครอบคลม และเชอถอได ว 8.1 ม. 2/5 วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ทงท

สนบสนนหรอขดแยงกบสมมตฐาน และความผดปกตของขอมลจากการส ารวจตรวจสอบ ว 8.1 ม. 2/7 สรางค าถามทน าไปสการส ารวจตรวจสอบ ในเรองทเกยวของ และน าความร

ทไดไปใชในสถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

ว 8.1 ม. 2/8 บนทกและอธบายผลการสงเกต การส ารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตางๆ ใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม 3.จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการเกดปฏกรยาเคมได (K) 2. สงเกต การสอความหมายขอมล และลงขอสรปขอมลเกยวกบการเกดปฏกรยาได (P) 3. สามารถสรางแบบจ าลองเกยวกบหลกการเกดปฏกรยาเคมได (P) 4. ใฝเรยนร มงมนในการท างาน และมสวนรวมในชนเรยน (A)

4.สาระการเรยนร ความร -การเกดปฏกรยาเคม ทกษะ/กระบวนการ -ทกษะการสงเกต -ทกษะการลงขอสรปขอมล -ทกษะการจดท าสอความหมายขอมล

-ทกษะการสรางแบบจ าลอง

83

คณลกษณะอนพงประสงค - ใฝเรยนร

- มงมนในการท างาน - มสวนรวมในหองเรยน 5.กระบวนการจดการเรยนร (รปแบบแบบจ าลองเปนฐาน : Model- Based Learning )

ขนท 1 ขนสรางแบบจ าลองทางความคด (10 นาท) 1. ครตงค าถามเกยวกบปฏกรยาเคม โดยมประเดนค าถามดงน – ปฏกรยาทนกเรยนพบเหนในชวตประจ าวนมอะไรบาง – เมอจดไฟเผาเศษกระดาษดวยไมขดไฟจะเกดการเปลยนแปลงไปหรอไม อยางไร – การทจะท าใหเกดปฏกรยาเคมไดนกเรยนคดวาจะตองประกอบไปดวยอะไรบาง 2. นกเรยนรวมกนตอบค าถามและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถาม เพอ

เชอมโยง ไปสการเรยนรเรอง การเกดปฏกรยาเคม ขนท 2 ขนประเมนและทบทวนแบบจ าลองทางความคด (20 นาท)

1. ใหนกเรยนศกษาการเกดปฏกรยาเคมจากใบความรหรอในหนงสอเรยนเรยนวทยาศาสตร ม.2 โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา

-เมอมปฏกรยาเคมเกดขนจะท าใหเกดการเปลยนแปลงองคประกอบทางเคมของสารตงตนไปเปนสารใหมทเรยกวาผลตภณฑ โดยการเกดปฏกรยาเคมแตละครงจะมพลงงานความรอนเขามาเกยวของดวยเพอใชในการสลายโมเลกลของสารตงตน และใชในการกอรปเปนผลตภณฑใหม นอกจากนถาปฏกรยาเคมทเกดขนเกดในระบบปดจะพบวา มวลของสารกอนเกดปฏกรยาจะเทากบมวลของสารหลงเกดปฏกรยาซงเปนไปตามกฎทรงมวล

2. แบงนกเรยนกลมละ 6-7 คน ปฏบตใบกจกรรมท 1การเกดปฏกรยา ตามขนตอนทางวทยาศาสตร ดงน

2.1 น าหลอดทดลองขนาดกลางมา 4 หลอด ท าการทดลองในแตละหลอดตามขอ 2-5 2.2 หลอดท 1 ใสสารละลายโพแทสเซยมไอโอไดด 2 cm3 ลงในหลอด ใชมอจบหลอด

ทดลองไวตลอด จากนนหยดสารละลายเลด (II) ไนเตรตทละหยดจนครบ 5 หยด สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

2.3 หลอดท 2 ใสผงฟ 1 ชอนเบอร 1 ใชมอจบหลอดทดลองไวตลอด จากน นหยดน าสมสายชลงไป 20 หยด สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

84

2.4 หลอดท 3 ใสสารละลายดางทบทมเจอจาง 2 cm3 ลงในหลอดทดลอง ใชมอจบหลอดทดลองไวตลอด จากนนหยดกรดไฮโดรคลอรกทละหยดจนครบ 20 หยด สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

2.5 หลอดท 4 ใสสารละลายโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต 2 cm3 ลงในหลอดทดลอง ใชมอจบหลอดทดลองไวตลอด จากนนเตมเกลดของกรดซตรกประมาณครงชอนเบอร 1 สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

3. นกเรยนและครรวมกนตรวจสอบความถกตองของขอมลทไดจากกจกรรม ขนท 3 ขนสรางแบบจ าลอง (45 นาท) 1.ใหนกเรยนรวบรวมขอมลตางๆเขาดวยกน 2.น าขอมลทไดรวบรวมมาวเคราะห และรวมกนออกแบบแบบจ าลองทจะสรางขน 3.ลงมอสรางแบบจ าลองทไดออกแบบไว

ขนท 4 ขนตรวจสอบและประเมนแบบจ าลอง 30 นาท ครใหนกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอแบบจ าลองการเกดปฏกรยาทนกเรยนไดสรางขน

โดยใหนกเรยนอธบาย ถงแนวคดทกลมของตนเองใชสรางแบบจ าลอง เพอครจะไดตรวจสอบความถกตองของมโนมตของนกเรยน

ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบแบบจ าลองทนกเรยนไดสรางขน ครท าการประเมนแบบจ าลองทนกเรยนไดสรางขนจากเกณฑการประเมนแบบจ าลอง ขนท 5 ขนขยายแบบจ าลอง (15 นาท)

น าแบบจ าลองไปปรบปรงแกไขตามท ครและนกเรยนไดรวมกนอภปรายในขอ 4 และนกเรยนสามารถน าแบบจ าลองทสรางขนไปรวมกบแบบจ าลองอนๆอะไรไดบาง เพอทจะขยายแนวความคดใหกวางขน (ตวอยางเชนสามารถน าไปอธบายเกยวกบสมการทางเคมไดอกดวย) 6.สอ/อปกรณ/แหลงการเรยนร

1. ใบกจกรรมท 1 2. ใบงานแบบจ าลองท 1 3. ใบความรท 1 เรอง ปฏกรยาเคม 4. หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร อจท. ชนมธยมศกษาปท 2 เลม 2

85

7.การวดและประเมนผลการเรยนร

รายการประเมน เครองมอ/วธการ เกณฑการประเมน

พทธพสย - สามารถอธบายการเกดปฏกรยาเคม

- ใบกจกรรมท 1

- ผานเกณฑการประเมนรอยละ 70 ขนไป

ทกษะพสย - ทกษะการสงเกต - ทกษะการสอความหมายขอมล - ทกษะการลงขอสรปขอมล - ทกษะการสรางแบบจ าลอง

- แบบประเมนทกษะ/กระบวนการ -แบบประเมนแบบจ าลอง

-ผานเกณฑการประเมนระดบ 2 ขนไป -ผานเกณฑการประเมนรอยละ70

จตพสย - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน -มสวนรวมในหองเรยน

-แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

-ผานเกณฑการประเมนระดบ 2 ขนไป

86

8.บนทกทายแผน 8.1 ผลการจดกจกรรมการเรยนการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8.2 ปญหา / อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8.3 ขอเสนอแนะ / แนวทางการแกไข ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ……………………………………… (ครผสอน)

ความคดเหนของรองผอ านวยการกลมบรหารวชาการ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ลงชอ…………………………………….... (รองผอ านวยการกลมบรหารวชาการ)

ความคดเหนของผอ านวยการโรงเรยนบรบอวทยาคาร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ลงชอ……………………………………. (ผอ านวยการโรงเรยน)

87

ปฏกรยาเคม

กระบวนการทเกดจากการทสารเคมเกดการเปลยนแปลงแลวสงผลใหเกดสาร ใหมขนมาซงมคณสมบตเปลยนไปจากเดม การเกดปฏกรยาเคมจ าเปนตองมสารเคมตงตน 2 ตวขนไป (เรยกสารเคมตงตนเหลานวา "สารตงตน" หรอ reactant)ท าปฏกรยาตอกน และท าใหเกดการเปลยนแปลงในคณสมบตทางเคม ซงกอตวขนมาเปนสารใหมทเรยกวา "ผลตภณฑ" (product) ซงสารผลตภณฑมคณสมบตทางเคมทเปลยนไปจากเดม

.

หลงจากการเกดปฏกรยาเคมอะตอมทงหมดของสารตงตนไมมการสญหายไปไหนแตเกดการแลกเปลยนจากสารหนงไปสอกสารหนง ซงจะเหนไดจากผลรวมของอะตอมของสารตงตนจะเทากบผลรวมของอะตอมของผลตภณฑ

ปฏกรยาเคมมขนตอนของการเปลยนแปลงตามล าดบผงเหตการณ ตอไปน

ใบความรท 1

เรอง การเกดปฏกรยาเคม

88

ใบกจกรรมท 1 การเกดปฏกรยาเคม

ชอ ….............................................……………….... ชน ...............….. เลขท ......….............. ชอ ….........................................................……...... ชน ...............….. เลขท ......….............. ชอ ….........................................................……..... ชน .................... เลขท ......….............. ชอ ….........................................................……….. ชน ...........…..... เลขท ......….............. ชอ ….........................................................……..….. ชน ............…..... เลขท ......….............. ชอ …...............................................……………...... ชน ............…..... เลขท ......…..............

จดประสงค

1. สามารถทดลองและอธบายการเปลยนแปลงทสามารถสงเกตไดเมอมปฏกรยาเคมทเกดขน 2. ยกตวอยางปฏกรยาเคมบางปฏกรยา

วธท ากจกรรม

1. น าหลอดทดลองขนาดกลางมา 4 หลอด ท าการทดลองในแตละหลอดตามขอ 2-5 2. หลอดท 1 ใสสารละลายโพแทสเซยมไอโอไดด 2 cm3 ลงในหลอด ใชมอจบหลอด

ทดลองไวตลอด จากนนหยดสารละลายเลด (II) ไนเตรตทละหยดจนครบ 5 หยด สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

3. หลอดท 2 ใสผงฟ 1 ชอนเบอร 1 ใชมอจบหลอดทดลองไวตลอด จากนนหยดน าสมสายชลงไป 20 หยด สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

4. หลอดท 3 ใสสารละลายดางทบทมเจอจาง 2 cm3 ลงในหลอดทดลอง ใชมอจบหลอดทดลองไวตลอด จากนนหยดกรดไฮโดรคลอรกทละหยดจนครบ 20 หยด สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล 5. หลอดท 4 ใสสารละลายโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต 2 cm3 ลงในหลอดทดลอง ใชมอจบหลอดทดลองไวตลอด จากนนเตมเกลดของกรดซตรกประมาณครงชอนเบอร 1 สงเกตลกษณะของสาร และการเปลยนแปลงทเกดขนทงกอนและหลงการเตมสาร บนทกผล

89

ตารางบนทกผลการทดลอง

คของสารทผสมกน

ผลการสงเกต

กอนผสม หลงผสม

สรปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

90

ใบงานท 1 แบบจ าลองการเกดปฏกรยาเคม

สมาชกกลม ……………………. ชอ …...........................................………………...... ชน ...............…..... เลขท ......….............. ชอ …...........................................………………...... ชน ...............…..... เลขท ......….............. ชอ …...........................................………………...... ชน ...............…..... เลขท ......….............. ชอ …...........................................………………...... ชน ...............…..... เลขท ......….............. ชอ …...........................................………………...... ชน ...............…..... เลขท ......….............. ชอ …...........................................………………...... ชน ...............…..... เลขท ......…..............

ค าชแจง : ใหนกเรยนสรางแบบจ าลองการเกดปฏกรยาเคม ทรวมกนออกแบบไว พรอมทงบอกชอสารตงตน และผลตภณฑทได วสด อปกรณ 1.กระดานไมอด หรอแผนฟวเจอรบอรด 5.มดคตเตอร 2.แบบรปทรงเรขาคณต 6.กรรไกร 3.กระดาษแขง 7.กาว 4.ไมบรรทด ปากกา ดนสอ 8.ปากกาเคมสตางๆ

ภ4

การออกแบบแบบจ าลอง

91

ภาพแบบจ าลองทสรางขน

แบบรปทรงเรขาคณต

92

แบบประเมนรายบคคล วชา วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2/4

เลขท

ชอ – สกล

รายการประเมน

รวม 20 คะแนน

คะแนนเกบ (2 คะแนน)

ใบกจ

กรรม

(10 ค

ะแนน

)

ใบงาน (10

คะแน

น)

แบบป

ระเมนท

กษะ/

กระบ

วนการ (ผาน / ไม

ผาน)

แบ

บประเมนค

ณลกษ

ณะอน

พงปร

ะสงค (ผ

าน / ไ

มผาน)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

ลงชอ..............………..………..............ผสอน

(………………………………………) วนท.……..เดอน....……....พ.ศ......…......

93

แบบประเมนทกษะ/กระบวนการ ชนมธยมศกษาปท 2/4

ค าชแจง: ใหประเมนโดยใหคะแนนตรงกบทกษะของผเรยน เกณฑการใหคะแนน 3 = ด 2 = พอใช 1 = ตองปรบปรง

ลงชอ..............………..………..............ผสอน

(……………………………………….) วนท.……..เดอน....……....พ.ศ......…......

ท ชอ

การสงเกต

การจดท าสอ

ความหมายขอมล

การลงขอสรป

รวม ผลการประเมน

3 2 1 3 2 1 3 2 1 9 ผาน ไมผาน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

94

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ชนมธยมศกษาปท 2/4

ค าชแจง: ใหประเมนโดยใหคะแนนตรงกบพฤตกรรมของผเรยน เกณฑการใหคะแนน 3 = ด 2 = พอใช 1 = ตองปรบปรง

ลงชอ..............………..………..............ผสอน (……………………………………….) วนท.……..เดอน....……....พ.ศ......…......

ท ชอ ความใฝเรยนร

ความมงมนในการท างาน

การมสวนรวมในหองเรยน

รวม ผลการประเมน

3 2 1 3 2 1 3 2 1 9 ผาน ไมผาน

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

95

เกณฑการประเมน ทกษะ/กระบวนการ

รายการประเมน ระดบคะแนน 3

(ด) ระดบคะแนน 2

(พอใช) ระดบคะแนน 1 (ตองปรบปรง)

การสงเกต มการเฝาดและจดบนทกสงทเกดขน หรอสงทไดเรยนอยางสม าเสมอ -ทกชวโมงทมการเรยนการสอน

มการเฝาดและจดบนทกสงทเกดขน หรอสงทไดเรยนในบางครง -เปนบางชวโมงทมการเรยนการสอน

ไมมการเฝาดและจดบนทกสงทเกดขน หรอสงทไดเรยน -ไมเคยท าทกชวโมงทมการเรยนการสอน

การสอความหมายขอมล

น าเสนอขอมลในรปแบบตางๆ ไดชดเจน ถกตอง รวดเรว และงายตอการแปลความหมาย

น าเสนอขอมลในรปแบบตางๆ ไดชดเจน ถกตอง และงายตอการแปลความหมาย แตมความลาชา

น าเสนอขอมลในรปแบบตางๆ ไดไมชดเจน ไมถกตอง ลาชา และยากตอการแปลความหมาย

การลงขอสรป สรปถกตองชดเจน สรปไมชดเจน ครมเครอ

สรปไมถกตอง

เกณฑการผาน : ไดคะแนนการประเมนระดบ 2 ขนไป ถอวา “ผานเกณฑ”

96

เกณฑการประเมน คณลกษณะอนพงประสงค

เกณฑการผาน : ไดคะแนนการประเมนระดบ 2 ขนไป ถอวา “ผานเกณฑ”

พฤตกรรม 3 (ด) 2 (พอใช) 1 (ตองปรบปรง)

ความใฝเรยนร

มความสนใจและตงใจศกษาเลาเรยนเปนอยางด - ตงใจฟงและไมคยกนระหวางทครก าลงสอน - ไมท ากจกรรมอนทนอกเหนอจากกจกรรมการเรยนเลย เชน ไมเลนโทรศพท - ซกถามขอสงสยมากกวา 2 ครง

ไมคอยสนใจและตงใจศกษาเลาเรยน - คยกนนอกนอกเหนอจากเรยนทเรยนขณะทครก าลงสอนถกครตกเตอน1-2 ครง - ท ากจกรรมอนทนอกเหนอจากกนกรรมการเรยนบางครง เชน เลนโทรศพทระหวางเรยน1-2 ครง- ซกถามขอสงสย1 ครง

ไมสนใจและไมตงใจในการท างาน - คยกนนอกนอกเหนอจากเรยนทเรยนขณะทครก าลงสอนเปนประจ า ถกครตกเตอนทกมากกวา 2 ครง - ท ากจกรรมอนทนอกเหนอจากกนกรรมการเรยนตลอดเวลา เชน เลนโทรศพทระหวางเรยนมากกวา 2 ครง- ไมถามเลย

ความมงมนในการท างาน

ท างานตามทไดรบ มอบหมายและสงงานตรงตามเวลาทก าหนด - สงงานตรงตามเวลาทก าหนด (ภายในชวโมงเรยน)

ท างานตามทไดรบ มอบหมายและสงงานชากวาเวลาทก าหนด - สงงานชากวาเวลาทก าหนด 15นาท(หลงชวโมงเรยน15 นาท)

ไมท างานตามทไดรบ มอบหมายและไมสงงานตรงตามเวลาทก าหนด - สงงานชากวาเวลาทก าหนดมากกวา 15 นาท (หลงชวโมงเรยนมากกวา 15 นาท)

การมสวนรวมในหองเรยน

ใหความรวมมอเปนอยางด - เมอครเรยกชอใหตอบค าถามเพอแสดงความคดเหน นกเรยนแสดงความคดเหนทกครงและใหเหตผลประกอบคดเหนตนเองวาเหนดวยหรอเหนตางอยางไร

ไมคอยใหความรวมมอ - เมอครเรยกชอใหตอบค าถามเพอแสดงความคดเหนนกเรยน ไมแสดงความคดเหน1 ครง และใหเหตผลประกอบคดเหนตนเองวาเหนดวยหรอเหนตางอยางไร

ไมใหความรวมมอใน - เมอครเรยกชอใหตอบค าถามเพอแสดงความคดเหน นกเรยนไมแสดงความคดเหนมากวา 1 ครงและใหเหตผลประกอบคดเหนตน เองวาเหนดวยหรอเหนตางอยางไร

97

เกณฑการประเมน ใบกจกรรม

รายการประเมน ระดบคะแนน 3

(ด) ระดบคะแนน 2

(พอใช) ระดบคะแนน 1 (ตองปรบปรง)

ความถกตองของเนอหา

- เนอหาถกตองครบถวนสมบรณ

-เนอหาถกตองแตไมสมบรณ

เนอหาไมถกตองและไมสมบรณ

การน าเสนอผลงาน - สมาชกทกคนมสวนรวมในการน าเสนอผลงาน - บคลกการน าเสนอ มการสบตาและมปฏสมพนธกบผฟง เชน ตงค าถามเพอผฟงมสวนรวม

- น าเสนอผลงาน 2-3 คน - บคลกการน าเสนอ มการสบตาแตไมมปฏสมพนธกบผฟง

- น าเสนอผลงาน 1 คน - บคลกการน าเสนอ อานตามผลงานอยางเดยว ไมสบตาและไมมปฏสมพนธกบผฟง

ความตรงตอเวลา น าเสนองานกลมในเวลาทก าหนด

น าเสนองานกลมเกนเวลาทก าหนดไมมากกวา 3 นาท

น าเสนองานกลมเกนเวลาทก าหนดมากกวา 3 นาท

เกณฑการผาน : ไดคะแนนการประเมนรอยละ 70 ขนไป ถอวา “ผานเกณฑ”

98

เกณฑการประเมน ใบงานแบบจ าลอง

รายการ ระดบคะแนน

5 4 3 2 1

1.ความถกตองของมโนมต

เขยนแบบจ าลองบนพนฐานของมโมตทมในปรากฏการณรวมทงระบตวแปรทศกษา/สญลกษณทางวทยาศาสตรไดถกตองและครบถวน

เขยนแบบจ าลองบนพนฐานของมโมตทมในปรากฏการณรวมทงระบตวแปรทศกษา/สญลกษณทางวทยาศาสตรไดถกตองแตไมครบถวน

เขยนแบบจ าลองบนพนฐานของมโมตทมในปรากฏการณรวมทงระบตวแปรทศกษา/สญลกษณทางวทยาศาสตรไดถกตองบางสวนแตไมครบถวน

เขยนแบบจ าลองบนพนฐานของมโมตทมในปรากฏการณรวมทงระบตวแปรทศกษา/สญลกษณทางวทยาศาสตรไมถกตองและไมครบถวนบางสวน

เขยนแบบจ าลองบนพนฐานของมโมตทมในปรากฏการณรวมทงระบตวแปรทศกษา/สญลกษณทางวทยาศาสตรไมถกตองและไมครบถวนทงหมด

2.อธบายสถานการณทศกษาได

เขยนแบบจ าลองทแสดงราย ละเอยดเงอนไข หรอสงทตองการศกษาไดครบถวนและชดเจน

เขยนแบบจ าลองทแสดงราย ละเอยดเงอนไข หรอสงทตองการศกษาไดครบถวนแตไมชดเจน

เขยนแบบจ าลองทแสดงราย ละเอยดเงอนไข หรอสงทตองการศกษาไมครบถวนแตชดเจน

เขยนแบบจ าลองทแสดงราย ละเอยดเงอนไข หรอสงทตองการศกษาไมครบถวนและไมชดเจนเปนบางสวน

เขยนแบบจ าลองทแสดงราย ละเอยดเงอนไข หรอสงทตองการศกษาไมครบถวนและไมชดเจนทงหมด

เกณฑการผาน : ได 7 คะแนนขนไป หรอรอยละ 70 ขนไป ถอวา “ผานเกณฑ”

99

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการเกบขอมลวจย

100

แบบประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนร

(ส าหรบผเชยวชาญ)

แผนการจดการเรยนรท…..........เรอง……………………………เวลาทใชสอน………ชวโมง ค าชแจง แบบประเมนครงนจดท าขนเพอตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน เพอศกษาความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โปรดแสดงความคดเหนของทานโดยท าเครองหมาย √ ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานวามความสอดคลองตอแผนการจดการเรยนร และขอความอนเคราะหผเชยวชาญโปรดบนทกรายละเอยดในสวนขอเสนอแนะ เพอน าไปใชในการปรบปรงแผนการจดการเรยนรตอไป

เกณฑการใหคะแนนมดงน

รายการประเมนทมความเหมาะสมมากทสด ให 5 คะแนน รายการประเมนทมความเหมาะสมมาก ให 4 คะแนน รายการประเมนทมความเหมาะสมปานกลาง ให 3 คะแนน รายการประเมนทมความเหมาะสมนอย ให 2 คะแนน รายการประเมนทมความเหมาะสมนอยทสด ให 1 คะแนน เกณฑการประเมน 4.51-5.00 หมายถง รายการประเมนทมความเหมาะสมมากทสด 3.51-4.50 หมายถง รายการประเมนทมความเหมาะสมมาก 2.51-3.50 หมายถง รายการประเมนทมความเหมาะสมปานกลาง 1.51-2.50 หมายถง รายการประเมนทมความเหมาะสมนอย 1.00-1.50 หมายถง รายการประเมนทมความเหมาะสมนอยทสด

101

(ตวอยาง) แบบประเมนคณภาพแผนการจดการเรยนร

รายการประเมน ระดบความคดเหน

5 4 3 2 1

1. จดประสงคการเรยนร 1.1 สอดคลองกบตวชวด 1.2 ขอความชดเจน เขาใจงาย 1.3 ระบพฤตกรรมทสามารถวด และประเมนไดชดเจน 2. สาระส าคญ 2.1 ความถกตอง 2.2 ภาษาทใช ชดเจน เขาใจงาย 3. เนอหา 3.1 ใจความถกตอง 3.2 เนอหาเหมาะสมกบเวลา 3.3 เหมาะสมกบระดบผเรยน (มธยมศกษาปท 2) 4. กจกรรมการเรยนร 4.1 เรยงล าดบกจกรรมไดเหมาะสม 4.2 เหมาะสมกบเวลาทสอน 4.3 ผเรยนมสวนรวมในกจกรรม 5. สอ อปกรณ และแหลงการเรยนร 5.1 สอความหมายไดชดเจน เขาใจงาย 5.2 เราความสนใจใหแกของผเรยน 5.3 ชวยประหยดเวลาในการสอน 6. การวดและประเมนผล 6.1 วดไดคลอบคลมเนอหาสาระ 6.2 ใชเครองมอวดผลไดเหมาะสม

102

ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....

ลงชอ…………………………………… ผเชยวชาญ

103

(ตวอยาง)

แบบทดสอบวดความเขาใจมโนมทางวทยาศาสตร

ค าชแจง ใหนกเรยนกากบาท (X) ค าตอบทถกตองเพยง 1 ตวเลอกลงในแบบทดสอบ พรอมทงเขยนเหตผลสนบสนนในการเลอกค าตอบ 1.พจารณาสมการตอไปน แลวตอบค าถาม

1. แกสไฮโดรเจน + แกสออกซเจน น า 2. แมกนเซยม + แกสออกซเจน แมกนเซยมออกไซด 3. กรดไฮโดรคลอลก + โซเดยมไฮดรอกไซด โซเดยมคลอไรด + น า

การเปลยนแปลงในขอใดจดเปนการเปลยนแปลงทางเคม ก. ขอ 1 และ 2 ข. ขอ 2 และ 3 ค. ขอ 1 และ 3 ง. ขอ 1 ,2 และ 3

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 2.การเปลยนแปลงในขอใดเปนการเกดปฏกรยาเคม

ก. การใชเตาสรยะในการตมน าใหเดอด ข. การระเหยของน าเมอถกแสงแดดและลม ค. การเกดแสงสตางๆเมอใหแสงสขาวผานแทงปรซม ง. การทฟลมถายรปเปลยนสเมอถกแสงอาทตย

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………....................................................................................................................................................................

104

3. ใชขอมลทก าหนดใหตอบค าถามตอไปน

สารท ทดลอง

อณหภม (.C)

ผลการสงเกต

A 25 สารละลายใส ไมมส B 25 สารละลายสฟา C 25 สารละลายใส ไมมส D 25 สารละลายสมวงแดง I A+B 34 สารละลายสฟาจางลง ไดสารละลายใส ไมมส II A+D 22 สารละลายสมวงแดงจางลงเลกนอย และสคงท III A+C 21 เกดตะกอนขนขาว IV B+C 29 เกดฟองแกส สารละลายใส ไมมส การเปลยนแปลงใดเกดปฏกรยาเคม

ก. I , II , IV ข. I , III , IV ค. I , II , III , IV ง. III , IV

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 4.ขอใดกลาวถงปฏกรยาคายความรอนไดถกตอง

ก. ท าใหสงแวดลอมเยนลง ข. เกดขนไดเมอมตวเรงปฏกรยา ค. ผลตภณฑทไดมพลงงานนอยกวาสารขนตน ง. ตองการพลงงานความรอนเพอเรมตนปฏกรยา

105

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 5.พจารณาขอความตอไปน

1.ปฏกรยาทเกดขนเมอหยดน าลงบนแคลเซยมคารไบคจดเปนปฏกรยาเคมประเภทคลายความรอน 2.เชอเพลงทกชนดถามมวลหรอปรมาตรเทากน เมอน ามาเผาไหมจนหมดจะใหพลงงานความรอนออกมาจ านวนเทากน 3.พลงงานความรอนและพลงงานแสงจากดวงอาทตยเปลยนแปลงมาจากพลงงานนวเคลยรภายในดวงอาทตย

ขอใดถกตอง ก. ขอ 1 และ 2 ข. ขอ 1 และ 3 ค. ขอ 2 และ 3 ง. ขอ 1, 2 และ 3

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 6.ขอใดถกตองทสดเมอปฏกรยาเคมเกดขน

ก. พลงงานจะถกดดเขาไป ข. พลงงานจะคายออกมา ค. มการเปลยนแปลงสถานะเกดขน ง. มทงใหพลงงานออกมาหรอดดพลงงานเขาไป

106

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 7.จากสมการ xAl + yO2 zAl2O3 เมอดลสมการแลว x ,y และ z มคาเทาใด

ขอ x y z

ก. 3 2 2

ข. 2 3 2

ค. 4 3 2

ง. 4 2 3

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 8.ขอใดเปนสมการเคมทดลแลว ของปฏกรยาเคมระหวางแคลเซยมกบน า

ก. Ca + H2O CaOH +H2 ข. Ca + 2H2O CaOH + H2 ค. Ca + H2O Ca(OH)2 + H2 ง. Ca + 2H2O Ca(OH)2 + H2

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………....................................................................................................................................................................

107

9.ขอใดเขยนสมการเคมไดถกตองทสด

ก. H2 + Cl2 2HCl ข. Ca(s) + 2H2O(l) Ca(OH)2(aq) + H2(g) ค. Fe(s) + O2(g) FeO(s) ง. Zn(s) + HCl(aq) ZnCl2(aq) + H2(g)

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 10.ปจจยทท าใหลอจกรยานทท าดวยเหลกเกดสนม

ก. ความชนและอากาศ ข. ความรอนและออกซเจน ค. ความชนและแกสคารบอนไดออกไซด ง. แกสออกซเจน และแกสคารบอนไดออกไซด

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 11.เมอผสมสารละลายกรดซลฟวรกกบหนปนเขาดวยกน การกระท าใด ไมท าใหเกดปฏกรยาเรวขน

ก. การเพมอณหภม ข. การเพมปรมาณของสารละลาย ค. การเพมปรมาณตวละลาย ง. ใชหนปนทมขนาดเลกๆ แทนกอนขนาดใหญ

เหตผล

108

………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………… 12.เมอน าทองค าไปเผาจนหลอมเหลว เมอปลอยใหเยนลงกยงคงมลกษณะเหมอนเดม ไมเกดปฏกรยาเคมเพราะเหตใด

ก. ความรอนหรออณหภมต าเกนไป ข. ไมไดใสตวเรงปฏกรยา ค. ความเขมขนของออกซเจนในอากาศนอยเกนไป ง. ธรรมชาตของทองค า

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 13.ในชวตประจ าวน คนเราไดรบสารพษจากสงใดมากทสด

ก. ปยและสารเคมทใชฆาศตรพช ข. อาหารและสารปรงแตงอาหาร ค. ยาและเครองส าอาง ง. สารทใชท าความสะอาด

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 14.ฝนกรดทเกดจากโรงงานผลตกระแสไฟฟาทแมเมาะคอสารละลายของสารในขอใด

ก. กรดคารบอนก ข. กรดซลฟวรก ค. กรดไนตรก ง. กรดแอซตก

109

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………… 15.ฝนกรดมสาเหตมาจากสารใด

ก. ซลเฟอรไดออกไซด ข. ไนโตรเจนออกไซด ค. คารบอนไดออกไซด ง. ซลเฟอรไดออกไซด และไนโตรเจนออกไซด

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 16.เหตใดไมใชน าแตเพยงอยางเดยวในการช าระลางรางกายและเสอผา

ก. เพราะน าไมสะอาดพอ ข. เพราะน าไมท าปฏกรยากบขไคล ค. เพราะน าถกกบไขมนท าใหเกดการแขงตว ลางออกไดยาก ง. เพราะน าไมสามารถช าระสงสกปรกทเกดจากไขมนได

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 17.แหลงก าเนดของสารพษมาจากทใด

ก. ธรรมชาต ข. เกษตรกรรม ค. กรรมวธในการผลตอาหาร ง. ถกทกขอ

110

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..………….................................................................................................................................................................... 18.ภาพสญลกษณทเปนรปของลกษณะกะโหลก ไขวดวยกระดกมความหมายวาอยางไร

ก. วตถมพษ หามรบประทาน ข. เปนสารกดกรอน ค. เปนสารทมกมมนตรงส ง. วตถไวไฟ

เหตผล ………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………..…………....................................................................................................................................................................

111

เกณฑการใหคะแนน

ตอบถกทงในสวนขอค าถามเชงเนอหาและสวนเหตผลได 2 คะแนน ตอบถกในสวนขอค าถามเชงเนอหา แตในสวนเหตผลไมถกตอง ได 1 คะแนน ตอบไมถกในสวนขอค าถามเชงเนอหา แตในสวนเหตผลถกตอง ได 1 คะแนน ตอบไมถกในสวนขอค าถามเชงเนอหา และในสวนเหตผลไมถกตอง ได 0 คะแนน ไมตอบในสวนขอค าถามเชงเนอหา และไมตอบในสวนของเหตผล ได 0 คะแนน

ภาคผนวก ค

คณภาพเครองมอทใชในการวจย

ตารางท ค.1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ในการประเมนแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานจากผ เชยวชาญจ านวน 5 ทาน

รายการประเมน

แผนท

1

แผนท

2

แผนท

3

แผนท

4

แผนท

5

แผนท

6

เฉลย S.D. ความหมาย

1. จดประสงคการเรยนร 1.1 สอดคลองกบตวชวด 4.20 4.20 4.20 4.40 4.40 4.40 4.30 0.11 เหมาะสมมาก 1.2 ขอความชดเจน เขาใจงาย 4.40 4.40 4.40 4.60 4.40 4.60 4.47 0.10 เหมาะสมมากทสด 1.3 สามารถวดและประเมนผลได 4.40 4.20 4.20 4.40 4.40 4.40 4.33 0.10 เหมาะสมมาก

เฉลยรวมดานท 1 4.33 4.27 4.27 4.47 4.40 4.47 4.37 0.09 เหมาะสมมาก 2. สาระส าคญ 2.1 ความถกตอง 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 0.00 เหมาะสมมาก 2.2 ภาษาทใชชดเจน เขาใจงาย 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 0.00 เหมาะสมมาก

เฉลยรวมดานท 2 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 0.00 เหมาะสมมาก 3. เนอหา 3.1 ใจความถกตอง 4.20 4.40 4.80 4.40 4.80 4.60 4.53 0.24 เหมาะสมมากทสด 3.2 เนอหาเหมาะสมกบเวลา 4.20 4.20 4.80 4.40 4.40 4.40 4.40 0.22 เหมาะสมมาก 3.3 เหมาะสมกบระดบผเรยน 4.40 4.40 4.80 4.40 4.40 4.60 4.50 0.17 เหมาะสมมาก ตอ ตารางท ค.1 (ตอ)

113

รายการประเมน

แผนท

1

แผนท

2

แผนท

3

แผนท

4

แผนท

5

แผนท

6

เฉลย S.D. ความหมาย

4. กจกรรมการเรยนร 4.1 เรยงล าดบกจกรรมไดเหมาะสม 4.80 4.80 4.80 4.80 4.80 4.6 4.77 0.08 เหมาะสมมากทสด 4.2 เหมาะสมกบเวลาทสอน 4.20 4.40 4.40 4.80 4.40 4.40 4.43 0.20 เหมาะสมมาก 4.3 ผเรยนมสวนรวมในกจกรรม 4.80 4.80 4.60 4.80 4.80 4.60 4.73 0.10 เหมาะสมมากทสด

เฉลยรวมดานท 4 4.60 4.67 4.60 4.80 4.67 4.53 4.65 0.09 เหมาะสมมากทสด 5. สอ อปกรณ และแหลงการเรยนร 5.1 สอความหมายไดชดเจน เขาใจงาย 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 0.00 เหมาะสมมาก 5.2 เราความสนใจใหแกผเรยน 4.40 4.60 4.40 4.40 4.40 4.60 4.47 0.10 เหมาะสมมาก 5.3 เราความสนใจตอผเรยน 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 4.40 0.00 เหมาะสมมาก

เฉลยรวมดานท 5 4.40 4.47 4.40 4.40 4.40 4.47 4.42 0.04 เหมาะสมมาก 6. การวดและประเมนผล 6.1 วดไดครอบคลมเนอหาสาระ 4.40 4.20 4.20 4.40 4.40 4.20 4.30 0.11 เหมาะสมมาก 6.2 ใชเครองมอไดเหมาะสม 4.40 4.20 4.20 4.40 4.40 4.20 4.30 0.11 เหมาะสมมาก

เฉลยรวมดานท 6 4.40 4.20 4.20 4.40 4.40 4.20 4.30 0.11 เหมาะสมมาก เฉลยรวมทงหมด 4.40 4.40 4.46 4.49 4.48 4.45 4.45 0.04 เหมาะสมมาก

จากตารางสรปวา ผเชยวชาญทง 5 ทาน ไดประเมนแผนการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐานทงหมด 6 แผน มคาเฉลยโดยรวมเทากบ 4.44 หมายความวา แผนการจดการเรยนรดวยแบบแบบจ าลองเปนฐานมความเหมาะสมอยในระดบมาก

114

ตารางท ค.2 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร โดยผ เชยวชาญจ านวน 5 ทาน

ขอท ความคดเหนของผเชยวชาญ คาความ

สอดคลองIOC แปล

ความหมาย คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 ∑R

1 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

2 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

3 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

4 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

5 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

6 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

7 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

8 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

9 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

10 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

11 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

12 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

13 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

14 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

15 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

16 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

17 1 -1 1 1 1 5 0.60 สอดคลอง

18 1 1 1 1 1 5 1.00 สอดคลอง

จากตารางสรปไดวา เมอน าแบบวดมโนมตทางวทยาศาสตรเสนอตอผเชยวชาญจ านวน 5 ทาน เพอตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา โดยวธการหาคาความสอดคลอง IOC ผลการประเมนไดคา IOC อยระหวาง 0.60-1.00 จากการคดเลอกแบบวดตวแทนความคดทงหมด 24 ขอใหเหลอเพยง 18 ขอ ในการทจะน าไปใชกบกลมตวอยาง

115

ตารางท ค.3 คาอ านาจจ าแนกของแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตรเรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 18 ขอ

ขอท

อ านาจจ าแนก (r)

แปลผล แปลผลคณภาพขอสอบ

1 0.22 ใชได ใชได 2 0.53 ใชได ใชได 3 0.24 ใชได ใชได 4 0.69 ใชได ใชได 5 0.35 ใชได ใชได 6 0.43 ใชได ใชได 7 0.34 ใชได ใชได 8 0.50 ใชได ใชได 9 0.35 ใชได ใชได

10 0.37 ใชได ใชได 11 0.48 ใชได ใชได 12 0.29 ใชได ใชได 13 0.46 ใชได ใชได 14 0.41 ใชได ใชได 15 0.73 ใชได ใชได 16 0.68 ใชได ใชได 17 0.67 ใชได ใชได 18 0.55 ใชได ใชได

จาก การประเมนของผเชยวชาญทง 5 ทาน พบวาแบบทดสอบวดตวแทนความคดมคาความยาก (p) อยระหวาง 0.30-0.80 และคาอ านาจจ าแนก (r) อยระหวาง 0.21-0.73ในการคดเลอกแบบวดมโนมตทางวทยาศาสตรทงหมด 24 ขอ ใหเหลอเพยง 18 ขอ เพอทจะน าไปใชกบกลมตวอยาง

116

ตารางท ค.4 วเคราะหคาความเชอมนของแบบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรอง ปฏกรยาเคม จ านวน 18 ขอ

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 40 100.0

Excludeda 0 .0

Total 40 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.827 18

ความเชอมน ของแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร โดยใชวธสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient Method)

=

2ts

2is11n

n

เมอ แทน คาสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ n แทน จ านวนขอของแบบทดสอบ

2iS แทน ความแปรปรวนของแบบทดสอบรายขอ

2tS แทน ความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ

จากการวเคราะหคาความเชอมนของแบบทดสอบวดมโนมตทางวทยาศาสตร เทากบ .827

117

ภาคผนวก ง

คะแนนแบบวดความเขาใจมโนมทางวทยาศาสตร

119

ตารางท ง.1 คะแนนแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน

คนท คะแนนแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร (คะแนนเตม 36 คะแนน)

1 34 2 33 3 22 4 22 5 15 6 27 7 29 8 26 9 24

10 31 11 33 12 15 13 29 14 33 15 33 16 18 17 34 18 30 19 33 20 33 21 34 22 33 23 36 24 34

ตอ

120

ตารางท ง.1 (ตอ) คนท คะแนนแบบทดสอบวดความเขาใจมโนมตทางวทยาศาสตร

(คะแนนเตม 36 คะแนน) 25 22 26 23 27 34 28 35 29 33 30 34 31 30 32 36 33 34 34 30 35 32 36 30 37 33 38 26

คาเฉลย 29.55 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 0.68

รอยละ 82.09

144

ประวตผวจย

ชอ สกล นายธนาศวรรย สมไพบลย วน เดอน ป เกด 4 เมษายน 2531 ทอยปจจบน บานเลขท 18 หม 5 ต าบลอ าแพง อ าเภอบานแพว จงหวด สมทรสาค รหสไปรษณย 74120 ประวตการศกษา

พ.ศ. 2552 วทยาศาสตรบณฑต (วท.บ.) อญมณและเครองประดบ มหาวทยาลยบรพา พ.ศ. 2562 ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) วทยาศาสตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

ภาคผนวก จ

หนงสอเชญผเชยวชาญ

122

123

124

125

126

127

144

การเผยแพรผลงานวจย

ธนาศวรรย สมไพบลย , พรรณวไล ดอกไม, และปนดดา แทนสโพธ (2562). การศกษามโนมตทาง

วทยาศาสตร เรองปฏกรยาเคม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบแบบจ าลองเปนฐาน. การประชมวชาการและน าเสนอผลงานระดบชาต ราชธานวชาการ ค รง ท 4 “การว จย เ พอการพฒนาทย ง ยน”. (น .1769-1776) . อบลราชธาน : มหาวทยาลยราชธาน.