ม.ล.จตตวด จตรพงศ

193

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม:

หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

ม.ล.จตตวด จตรพงศ * ภาควชาสถาปตยกรรมศาสตร คณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

chittawadi@hotmail.com

บทคดยอ

บทความนเปนสวนหนงของโครงการวจยในชนเรยนทไดรบการสนบสนนจากภาควชาสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณ-มหาวทยาลย เพอรวบรวมและเผยแพรผลงานวชา 2501644 การเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม (Architectural Writing) ของนสตหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตยกรรม (หลกสตรนานาชาต) ประจ�าปการศกษา 2556-2559 วตถประสงคของการวจยในชนเรยนนมหาประการ 1. เพอสานตอนโยบายของจฬาลงกรณมหาวทยาลยทตระหนกถงความส�าคญในการสนบสนนใหคณาจารยมความพรอมตอการเรยนการสอนในยคใหม โดยปรบการเรยนการสอนใหเปน “active learning” หมายความวา “สอนใหนอยลง เรยนรใหมากขน” ผวจยจงตงเปาหมายในการท�าวจยในชนเรยนซงมระยะเวลาการท�างานทงสนสปการศกษา ความตงใจคอ การจดการเรยนการสอนในรปแบบของสมมนาเชงปฏบตการ ส�าหรบนสตหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตยกรรม (หลกสตรนานาชาต) รวมกบนสตแลกเปลยนจากประเทศฝรงเศส (จากมหาวทยาลยแวรซายและปารส เบลวล) จ�านวนไมเกนปการศกษาละ 20 คน 2. พฒนาการเรยนการสอนเพอเสรมทกษะการเขยนของนสตเปนรายบคคล (adaptive teaching) ทงนเพราะการเขยนความเรยงเปนวชาทยงขาดแคลน ณ คณะสถาปตยกรรมศาสตร 3. สรางและเชอมโยงเครอขายดานวชาการของผประกอบวชาชพ นกวชาการตางศาสตรสาขาวชากบการเรยนการสอนในชนเรยน 4. กระตนใหนสตเหนคณคาของการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมของประเทศไทย ในฐานะกรรมการมลนธนรศรานวดตวงศ ผวจยเหนถงความส�าคญในการเตรยมพรอมเพอรบการเปลยนแปลง ณ ปจจบน กลาวคอ การหา ขอเสนอ ตอวธเกบรกษาภาพแบบรางฝพระหตถสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ (28 เมษายน พ.ศ. 2406 - 10 มนาคม พ.ศ. 2490) การปรบโครงสรางองคกรใหทนสมยตอสภาพเศรษฐกจและสงคม การย�าความส�าคญของคณะละครสมครเลนบานปลายเนน การเรยนการสอนคตศลปและนาฏศลป ณ บานปลายเนน ซงขณะนหยดปฏบตการโดยยงไมมก�าหนดในการเรมตนใหม 5. ตอยอดผลงานวจยนเปนโครงการ “หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน” เสนอตอทายาทของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ จ�านวน 13 คน เพอการอนรกษบานปลายเนนและทรพยสนทางปญญาของสมเดจฯ ซงจะเปนประโยชนตอการศกษาทงใน ระดบชาตและนานาชาต การน�าเสนอโครงการตอทประชม ณ วนท 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 เกดผลส�าเรจ ผวจยไดรบความสนบสนนใหท�ารายการทรพยสนทางปญญาของสมเดจฯ และสานตอโครงการ “หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน” ใหเปนจรง

* ผชวยศาสตราจารย ดร.

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

194

ค�ำส�ำคญ: การเขยนความเรยง บานปลายเนน การอนรกษ ประเทศไทย

Architectural Writing Classroom Research: Ban Plainern Living Archive

M.L.Chittawadi Chitrabongs *Department of Architecture, Chulalongkorn University

chittawadi@hotmail.com

Abstract

This article is a part of classroom “active learning” policy initiated by the Learning Innovation Centre of Chulalongkorn University. The objective is to document and to publish the works of i+mARCH students, Master of Architecture in Architectural Design (International Program) who took the course entitled 2501644 Architectural Writing during the academic years 2013-2016. This research is carried out for five reasons. 1. To supplement the policy of Chulalongkorn University that promotes active learning of the students and the professors with “Teach Less, Learn More” dictum. Chulalongkorn University realises that eagerness to learn and to think critically are parts of life-long learning process. The timeline to complete this research is four academic years. We organised a series of workshop for i+mARCH students with participants from Thai, American, Taiwanese, French (from Versailles Saint-Quentin-en-Yvelines University and Ecole Nationale Supérieure d’Architecture de Paris-Belleville) and Belgian students. 2. To develop the writing skill of the students since the Faculty of Architecture tends to lack writing courses. 3. To build a connection between students and professionals in architecture and related fields. 4. The aim of the workshop “Living Archives” was to overlap historical traditions with functions that make sense for the present day. Students were asked to advance proposals for Ban Plainern, a historic site in Bangkok of multiple significances: as monument to a national artist and intellectual; as a contemporary residential complex; and as an expanding arts institution. The proposals were asked to incorporate the past, present and future and to consider both the spatial and programmatic objectives of the site. 5. This document is a basis for constructing

* Assistant Professor, Ph.D.

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

195

a design proposal entitled “Ban Plainern Living Archive” submitted to 13 heirs and heiresses of Prince Naris on 8 July 2017. The result of the meeting was successful. Members of Ban Plainern are wishing for the realisation of the project.

Key words: writing, Ban Plainern, Preservation, Thailand

บทน�า

บทความนเปนสวนหนงของโครงการวจยในชนเรยนทไดรบความสนบสนนจากภาควชาสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอรวบรวมและเผยแพร ผลงานวชา 2501644 การเขยนความเรยงด านสถาปตยกรรม (Architectural Writing) ของนสตหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตยกรรม (หลกสตรนานาชาต) ประจ�าปการศกษา 2556-2559 วตถประสงคของการวจยใน ชนเรยนนมหาประการ กลาวคอ

1. เพอสานตอนโยบายของจฬาลงกรณมหาวทยาลยทตระหนกถงความส�าคญในการสนบสนนใหคณาจารยมความพรอมตอการเรยนการสอนในยคใหม โดยปรบการเรยนการสอนใหเปน “active learning” ซงหมายความถงการ “สอนใหนอยลง เรยนรใหมากขน” กระตนใหผเรยน มความใฝร รจกการแสวงหาความรดวยตนเอง คดอยางมวจารณญาณ และสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ ไดอยางรเทาทน จฬาลงกรณมหาวทยาลยจงไดจดตง “ศนยนวตกรรมการเรยนร” (Learning Innovation

Center) เพอด�าเนนงานสนบสนน พฒนาการเรยนการสอนใหเกดนวตกรรม พรอมทงกระตนใหคณาจารย นสต รวมทงประชาชนทวไปใหมวฒนธรรมตอการเรยนรตลอดชวต ในปการศกษา 2555 ผวจยไดเขารวมโครงการวจยในชนเรยนกบศนยนวตกรรมการเรยนรและไดเผยแพรผลงานดงกลาว 1 ผวจยเรมตนวชาดวยขอเสนอวา “ความกลว” มความนาสนใจ เพราะมนคาบเกยวกบความพอใจทเกอบทนไมได สอการสอนประกอบดวยนยาย บทความ ภาพยนตรระทกขวญและทศนศกษาสถาปตยกรรมทเกยวเนองกบความกลว 2 นสตรวบรวมค�าอธบายความรสกจากสอการสอนขางตน เพอเรมตนคด ตงค�าถาม และวเคราะหประสบการณทตนเองมตอ “สถาปตยกรรมและความกลว” กระบวนการเรยนการสอนนพฒนาขนเพอใหนสตรายบคคลทดลองสอสารถงทวางผานความเรยง

ผวจยตงเปาหมายในการท�าวจยในชนเรยนครงใหมดวยประเดนทเปดกวางมากขน มปญหาจรงและตองการวธแกปญหาจรง กลาวคอ การอนรกษความมชวตของบานปลายเนน ระยะเวลาการท�างานทงสน 4 ปการศกษา (2556-2559) เพราะเปนระยะเวลาทเหมาะสมตอการสรางองคกรใหมทจะบรหารทดนและทรพยสนสวน

1 Chittawadi Chitrabongs. “Architectural Criticism in the Adaptive Teaching and Learning Process.” CU:ADS 2012 The Third Chulalongkorn University Architectural Design Symposium. 2012, 19-26.

2 ตวอยางหนงสออางองประกอบดวย Cousins, Mark. AA Files. London: The Architectural Association, “The Ugly,” 1994, 1995. Vol., 28, 29, 30.

1 Vidler, Anthony. “The Architecture of the Uncanny: The Unhomely Houses of the Romantic Sublime,” Assemblage. Cambridge, MA.: The MIT Press, 1987. ตวอยางภาพยนตรอางอง คอ William Dieterle’s “Hunchback of Notre Dame,” 1939.

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

196

พระองคของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยา-นรศรานวดตวงศ ความตงใจคอการจดการเรยนการสอนในรปแบบของสมมนาเชงปฏบตการ ส�าหรบนสตหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตยกรรม (หลกสตรนานาชาต) รวมกบนสตแลกเปลยน จากประเทศฝรงเศส (จากมหาวทยาลยแวรซาย และปารส เบลวล) จ�านวนไมเกนปการศกษาละ 20 คน

2. พฒนาการเรยนการสอนเพอเสรมทกษะการเขยนของนสตเปนรายบคคล (adaptive teaching)

3. สรางและเชอมโยงเครอขายดานวชาการของผประกอบวชาชพ นกวชาการตางศาสตรสาขาวชาและการเรยนการสอนในชนเรยน ตลอดระยะเวลาสปการศกษา ผ วจยเชญผ เชยวชาญในการวางแผนและยทธวธการพฒนาองคกรในระดบเมอง จากมหาวทยาลยแหงนวยอรค (City University of New York) มารวมสอน เพอสรางประสบการณการเรยนรทกวางขน

4. เพอกระตนใหนสตเหนคณคาของการอนรกษมรดกทางวฒนธรรมของประเทศไทย ในฐานะกรรมการมลนธนรศรานวดตวงศ ผวจยเหนถงความส�าคญในการเตรยมพรอมเพอรบการเปลยนแปลง ณ ปจจบน กลาวคอ การหาขอเสนอตอวธเกบรกษาภาพแบบรางฝพระหตถสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ (28 เมษายน พ.ศ. 2406 - 10 มนาคม พ.ศ. 2490) การปรบโครงสรางองคกรใหทนสมยตอสภาพเศรษฐกจและสงคม การย�าความส�าคญของคณะละครสมครเลนบานปลายเนน และการเรยนการสอนร�าไทย ดนตรไทย ณ บานปลายเนน ซงขณะนหยดด�าเนนการโดยยงไมมก�าหนดในการเรมตนใหม

5. เพอตอยอดผลงานวจยเปนโครงการ “หอจดหมาย-เหตแหงชวตบานปลายเนน” เสนอตอทายาทของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ จ�านวน 13 คน เพอการอนรกษบานปลายเนนและทรพยสนทางปญญาของสมเดจฯ ซงจะเปนประโยชนตอการศกษาทงในระดบชาตและนานาชาต

ปญหา 1. การเขยนความเรยงเปนวชาทยงขาดแคลน ณ คณะสถา ปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย นสต ม ทกษะการวาดแบบอาคารมากกวาทกษะการเขยน อธบาย งาน ออกแบบ และสอสารความคดดานสถาปตยกรรม ท มกมความซบซอนใหมความเรยบงาย ตรงไปตรงมา มสไตลการเขยนของตน

2. การแยกแยะบทความทสอสารความคดทลกซงไดชดเจน บทความทสอสารความคดอนซบซอนใหซบซอนย งขน บทความทสอสารความคดทซบซอนใหอานงาย บทค วามทสอสารความคดทตนเขนใหอานงาย นสตมกโทษ ตนเองวาความรไมพอ จงอานไมเขาใจ กอนทจะสงสยในตวผเขยน

3. ความเสอมโทรมของต�าหนกไทย ต�าหนกตก ศลป-วต ถทสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยา นร ศรานวดตวงศทรงสะสมไว ณ บานปลายเนน บานปลายเนนไมมหองทเหมาะสมตอการเกบรกษาศลปวตถอยางมมาตรฐาน ไมมอาคารตอนรบ หองน�าไมเพยงพอตอ กจกรรมทเกดขนในปจจบน ไมรองรบกจกรรมในอนา คต ขาดองคกรบรหารงานอนรกษทรพยสนทางปญญาของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ

วธวจย

โจท ยคอตวแปรส�าคญตอวธวจยตลอด 4 ปการศกษา สมมตฐานคอธรรมชาตของโจทยมผลตอคณภาพผลงานนสต สวนทส�าคญตอวธวจยรองลงมาคอวธการสอน กรอ บทฤษฎทเลอกใชเปลยนไปตามโจทยประจ�าปการศก ษา สงทคงเดมคอหลกการ กลาวคอ การสรางโคร งสรางความเรยงจากถอยแถลง (statement) ดวยสไต ลการเขยนสวนบคคล สไตลในทนไมใชรปลกษณภาย นอก สไตลในการเขยนคอความคดภายในตวตน ของนสต

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

197

การตงโจทยของวชา 2501644 การเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม ปการศกษา 2556-2559 มหลกการอยบนการ คดวเคราะหกบกรณศกษาเดยวกน กลาวคอ บานปลายเนน พระต�าหนกสวนพระองคของสมเดจพระเจา-บรม วงศเธอเจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ อนมประ วตศาสตรเชอมโยงกบการสรางสรรคงานศลปะยคใหมผานความรวมมอกบชางไทยและศลปนจากยโรป การท�างานรวมกนระหวางสมเดจฯ และทมงานเปดทวางส�าห ร บงาน “ศลปะ” ในกรงสยาม บานปลายเนน ณ ปจจ บน เปนทอย อาศยของทายาทจ�านวนกวาสบครอบ ค รว มพนทสวนและสวนบรการของแตละครอบ ค รว หวหนาครอบครวคอหมอมราชวงศเอมจตร จตรพ งศ หลานของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ พระธดาของหมอมเจายาใจ จตรพงศ บานปลายเนนเปนทประชมของมลนธนรศรา- นวดตวงศซงแจกรางวลนรศใหกบนกเรยนดเดนในศาสตรตางๆ อนเกยวเนองกบศลปะ สถาปตยกรรม คตศลป และนาฏศลปไทยประเพณ เคยเปนโรงเรยนสอนดนตรไทย โขนแ ล ะ ร�าไทย เรยกกนวาคณะละครสมครเลนบานปลาย เ น น โรงเรยนดงกลาวปดกจการไปโดยยงไมมก�าหนดเปด

ความทาทายของการคดโจทยมสองระดบ กลาวคอ 1. โจทย ต อ ง เออใหนสตพฒนาขอเสนอทมโครงสรางการเขยน ท ชดเจน สามารถโนมนาวใจผอานดวยความคดทแปลกใหม ไมซ�าแบบใคร 2. โจทยตองเออใหผวจยคดพฒนา โ ค ร ง การ “หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน” ใหเปนจรง งานวจยนเปนทงการเรยนการสอนและการคนหาขอเสนอตอการอนรกษบานปลายเนน รวมทงทรพย ส น ทางปญญาของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ แตละปการศกษา ผวจยเปลยนกรอบวธคดเชงทฤษฎทแตกตางกน ผวจยมองวาปการศกษา 2556 คอการซอม โจทย “หอจดหมายเหตแหงชวต การพฒนาโครง การ

ส�าหรบมลนธนรศรานวดตวงศ” (Living A rchives: Proposal Development for the Naris Foundation) เปดกวางตอการสรางขอเสนอตอมลนธนรศรานวดตวงศ วธสอนกบโจทยทเปดกวางเชนนเรมตน ดวยพนฐานการแยกแยะและการวเคราะหถอยแถลงตามประเภทงานเขยน เชน หนงสอพมพ งานเขยนประกอบการประกวดแบบสถาปตยกรรม บทความ หนงสอวชาการ ค�าปราศรยและบทกว เปาหมายคอการชแจงวาศลปะแหงการเขยนคอการสมผสความรสกของผอาน บทกวเปนตวแทนของการสอสารความคดผานค�าทชดเจนทสด ความเขาใจวา ผอานคอใคร มความเชยวชาญดานไหน มสวนชวยตอ การวางแผนโนมนาวใจผอาน ปการศกษา 2557 โจทย “หอจดหมายเหตแหงชวต เพอซอนหรอแสวงหา” (Living Archives: to Hide or to Seek?) มความเฉพาะเจาะจงในการตงค�าถาม เนนความเรงดวนตอการแกไขปญหา วธสอนเรมตนดวยการใหนสตระบปญหาของบานปลายเนนทนสตเหนวาส�าคญทสด นสตคดวเคราะหกบปญหานนเพอเสนอหนทางแกไข “A Systems Thinking Model: The Iceberg” 3 คอ เครองมออางองในการคดวเคราะห โดยสรป ล�าดบในการคดวเคราะหแบบ The Iceberg ม 4 ระดบ กลาวคอ

1. การวเคราะหจากสงทมองเหนได (Events: What just happened? - React) เชน “ฉนเปนหวด”

2. การวเคราะหจากแบบแผน (Patterns/Trends: What trends have there been over time? - Ant i cipate) “ฉนเปนหวดหลงจากการนอนดกตดตอกนหลายคน”

3. การวเคราะหโครงสรางทซอนอย (Underlying Str u ctures: What has influenced the patterns? - Design) เชน “ท�างานหนก มเวลา พก ผอนไมเพยงพอ ไมมเวลาออกก�าลงกาย กนอาหารไมด”

3 “A Systems Thinking Model: The Iceberg”, Northwest Earth Institute, Accessed March 3, 2018, http://www.nwei.org/iceberg/.

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

198

4. การวเคราะหในเชงจตใจ (Mental Models: What assumptions, beliefs and values do people hold about the system? - Transform) เชน “อา ห ารเพอสขภาพมราคาแพง การพกผอนเปนเรองของคนทไมมแรงกระตนตอการท�างาน”

ส�าหรบการน�าเสนอผลงานในปการศกษา 2557 ถง 2559 นสตตองท�าความเขาใจวา “ภาพ” และ “ค�า” สามารถท�างานรวมกนเพอสอสารขอเสนอไดอยางไร

ปการศกษา 2558 โจทย “เหมอนแตแตกตาง การแปร-เปลยนเปนเครองมอส�าหรบการอนรกษสถาปตยกรรม” (Same-Same, But Different: Transformation as a Vehicle for Architectural Preservation) วธสอนเรมตน ใหน สตตความค�าวาการแปรเปลยน (transformation) โดยกา ร ศกษาทฤษฎทางภาษาศาสตรของ Noam Chomsky เรอง “transformational grammar (TG)” หรอ “ transformational - generative grammar (TGG) ” ทฤษฎดงกลาวเสนอกระบวนความคดการ

สรางประโยคใหมดวยประโยคเดม ใจความของประโยคสามารถแปรเปลยนไดจากการลบออก (deleting) ยายท (moving) เพมเตม (adding) และการแทนทดวยค�าอน (subs i tuting of words) ตวอยาง เชน ใจความของประโย ค ตอไปนแปรเปลยนเมอสลบทค�า “John has eaten all the heirloom tomatoes.” “Has John eaten all the heirloom tomatoes?” นสตแตละกลมสรางโครงสรางของขอเสนอมาจากกรอบทฤษฎดงกลาว ปการศกษา 2559 “บนทกสงทหายไป ชวงเวลาใหมของบานปลายเนน” (Document a Disappearance: A New Phase of Ban Plainern) เรยกหากระบวนการจดเอกสารพยานประกอบตอสถานการณ ประสบการณ ทก�าลงจะหายไป เพอเตรยมพรอมตอการเรมตนยคใหมของบานปลายเนน กรอบความคดของโจทยปสดทายนขนอยกบความเปนจรงและขอเสนอทใชไดจรง (ภาพท 1) วธสอน ในปการศกษานเรมตนโดยแบงกลมการศกษา ออกเปน 4 กลม กลาวคอ 1. สงทสบทอดจากคนรนกอน (legacy) 2. สภาพแวดลอม (environment) 3. องคประกอบ

ภาพท 1 บานปลายเนน กรณศกษาของโจทย Living Archives ถายโดย ม.ล.ตรจกร จตรพงศ

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

199

สถาปตยกรรม (architectural elements) 4. เมอง (city) นสตทกกล มฝกการบนทกขอมลดวยการสมภาษณ ไดอะแกรม ภาพถาย การวาดภาพและการท�าแผนท โดยนสตตองหาประเดนทตนสนใจ เพอก�าหนดขอบเขตการบนทกขอมลในเชงลก ตวอยางเชน นสตกลมองคประกอบสถาปตยกรรม เลอกศกษาเรองระดบความสงของใตถนต�าหนกไทย หนาตางบนพระต�าหนกไทย หาความสมพนธระหวางพนทนงชมละครวนนรศและมมมองของผชมสเวทการแสดง กลาวคอสวนขางหลงต�าหนกไทย นสตกลม ดงกลาว Pisith Ty, Jaafar Chhih และ Khai Sin Lee ยนขอเสนอเรอง การปรบระดบ ภายใตผลงานชอ “Levelution”

วเคราะหโจทยของปการศกษา 2558 เทยบกบป 2559

ผวจยเลอกทจะบนทกโจทย 2 โจทยไวในบทความน เหตผลคอ 1. ธรรมชาตของโจทยแตกตางกนโดยสนเชง โจทยหนงเปนเชงนามธรรม (conceptual) อกโจทยหนงเปนเชงการปฏบตทใชไดจรง (practical) 2. การเรยนการสอนไมเปนไปตามทผวจยคาดหวง นสตตอบโจทยเชงการปฏบตทใชไดจรงไดดกวาโจทยเชงนามธรรม

โจทยปการศกษา 2558 “การแปรเปลยนเปนเครองมอส�าหรบการอนรกษสถาปตยกรรม” เปนโจทยเชงนามธรรมทสดในสปการศกษา ผวจยเหนวาโจทยดงกลาวสนก กระตนใหเกดความคดสรางสรรค นสตนาจะเขยนขอเสนอไดนาสนใจหลายกลม ความเปนจรงคอการเรยนการสอนโจทยเชงนามธรรมนนยากตอการแนะน�าใหนสตปฏบต

ในทางตรงกนขาม โจทยปการศกษา 2559 “บนทกสง ทหายไป ชวงเวลาใหมของบานปลายเนน” เนนใหนสตจนตนาการบนพนฐานแหงความจรง การปฏบตทขนอยกบความจรงเปนหนทางทชวยใหนสตสรางโครงสรางของความเรยงไดงายขน เมอผ วจยก�าหนดกรอบวธคดทเฉพาะเจาะจง มขนตอนของกระบวนการท�างานทชดเจน ผ วจยค นพบวานสตสามารถสร างผลงานได อย างสรางสรรคและมระบบ

Same-Same, But Different: Transformation as a Vehicle for Architectural Preservation (โจทยปการศกษา 2558)

This workshop will challenge you to imagine a model of architectural preservation that looks beyond the passive upkeep of the buildings, grounds, and interiors. Ban Plainern, located in the dense central Bangkok neighbourhood of Klong Toey, was originally the residence of Prince Naris (1863-1947), an artist, designer, and architect of towering importance in Thai cultural history. The house is now the nucleus of a multi-generational family complex for the Prince’s descendants. The house itself, except for special occasions, is not in daily use. The gardens and supporting buildings and pavilions were until recently the site of a famous weekend Thai music and dance school, now closed, that had nurtured generations of students in these now declining heritage arts. The organisation tasked with maintaining Prince Naris’s legacy, the Naris Foundation, is in possession of his archives, which have not yet found a proper home. Amid these conditions, the Naris Foundation is seeking a way forward for Ban Plainern and for the legacy of Prince Naris.

The term “to preserve” is a broad concept that is applied to a variety of situations and processes. In architecture, it is commonly understood that architectural preservation, or historic preservation, first and foremost applies the following meanings to structures and landscapes: (1) to keep alive or in existence; (2) to keep safe from harm or injury; protect or spare; and (3) to maintain. These actions are not exclusive to architecture.

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

200

Plastic surgeons and aestheticians, in tightening, lifting, and filling in their clients’ faces and bodies, seek to “preserve” youth and beauty. In ancient Egypt the mummification process preserved the features and bodies of the deceased. Preservation in these instances seeks to arrest the passage of time and keep things looking as they are. As anyone too busy to eat all the fresh fruits and vegetables in their fridge knows, this is a foolish and impossible endeavour. Then, there are pickles. Since prehistoric times, food preservation has been practiced to prevent spoilage. Among the oldest methods of preservation are drying, refrigeration, and fermentation, which are now joined by modern methods including canning, pasteurisation, freezing, smoking, irradiation, and the addition of chemicals. The transformation of a cucumber into pickle is almost a puzzle, in that the object remains itself while simultaneously taking a form different from its origins. Besides the modification in appearance and other qualities (taste), the object becomes perceived, valued, and consumed in a different fashion - a raw cucumber belongs in salad, but a hamburger calls for a pickle. How can we translate these observations into the practice of architectural preservation? How can transformation become a vehicle for preservation and extend the life of architecture to new uses and purposes?

Students will examine all aspects of Ban Plainern - house, site, history, and mythology - to propose a new assemblage of elements integrating architecture, functional programming, storytelling, and visual communications, including video, in order to propose a fresh and compelling identity and direction for Ban Plainern.

Documenting a Disappearance: A New Phase of Ban Plainern (โจทยปการศกษา 2559)

Ban Plainern is an urban historic site in Bangkok that is simultaneously a monument to a well-regarded artist and public intellectual, a residential complex that has been continuously in use since the artists’ death and a well-recognised art and educational institution that is currently on hiatus.

Located in the dense central Bangkok neighbourhood of Klong Toey, Ban Plainern was originally the residence of Prince Naris (1863-1947), an artist, designer, and architect of towering importance in Thai cultural history. The house is now the nucleus of a multi-generational family complex for the Prince’s descendants. The house itself, except for special occasions, is not in daily use. The gardens and supporting buildings and pavilions were until recently the site of a famous weekend Thai music and dance school, now closed, that had nurtured generations of students in these declining heritage arts. The organisation tasked with maintaining Prince Naris’s legacy, the Naris Foundation, is in possession of his archives, which have not yet found a proper home. Amid these conditions, the Naris Foundation is seeking a way forward for Ban Plainern and for the legacy of Prince Naris.

One of the directions that is being explored by the Foundation is the dismantling and relocation of the house. While not yet settled, this scenario presents the starting points for this workshop: what elements beyond architecture ‘makes’

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

201

place? And of these elements, which do we prioritise when we seek to recreate a site?

Students will be asked to document and catalog the house and its site from structural, spatial, programmatic, and material approaches and draft a set of design guidelines informed by their findings that position and elevate the place-based assets unique to Ban Plainern.

ผลงานวจย ผลงานวจยจดท�าเปนขอเสนอ (design proposal) อนประกอบดวยตวอกษรและภาพประกอบทชวยพฒนาความคดและการสอสารความคดของนสต เนอหาประกอบดวยสบท แบงตามโจทยในแตละปการศกษา ระหวาง 2556 และ 2559 ส�าหรบปการศกษา 2556 งานเขยนทไดรบผลตอบรบดทสดคอผลงานของนางสาวมาลน เพลนใจ ชอ “Art for Funds” ทตระหนกวามรดกตกทอดจากสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ ก�าลงถกทาทายดวยเวลาทผานไป มาลนเสนอใหมลนธนรศรานวดตวงศรกษาความทรงจ�าแหง

ความส�าเรจของพระองคไวโดยการตงโรงเรยนสอนศลปะ ณ บานปลายเนน เชอเชญครสอนศลปะและนกวชาการในศาสตรทเกยวเนองจากมหาวทยาลยศลปากร เปดรบตอธรกจการคาอนจะน�ามาซงรายไดตอการบรหารมลนธฯ และเขาถงสาธารณชนไดมากกวาการแยกตนออกจากธรกจการคา

ในปการศกษา 2557 งานเขยนทไดผลตอบรบดทสดคอผลงานของนสตชาวฝรงเศส Jean-Baptiste Cannone และ Mélusine Pagnier ชอ “EcoNaris” โดยนสตเสนอแนะวาใหมลนธนรศรานวดตวงศสรางต�านานใหมของ สมเดจฯ ทเขยวขจทสด แนวคดของ Jean-Baptiste และ Mélusine นนเรยบงาย ปฏบตไดจรง และสามารถเพมคณคาของกรณศกษาบานปลายเนนไดอยางมตรรกะ ทงในเชงการอนรกษ การสรางพพธภณฑตนแบบใหม ทเนนเรองพชพนธธรรมชาตและการประหยดพลงงานตามอดมคตของสมเดจฯ งานเขยนคณภาพดเยยมนเปนตวอยางทดตอนสตรนตอไป (ภาพท 2)

ผลงานนสตทไดรบการตอบรบดทสดในปการศกษา 2558 คองานของนสตชาวฝรงเศส Julien Douillet, Jean Pujol และ Benjamin Louveau ชอ “Fantastic Ban Plainern” พวกเขาเรมตนความเรยงจากเรองเลาของ

ภาพท 2 ผลงานของนสตชาวฝรงเศส Jean-Baptiste Cannone และ Mélusine Pagnier ชอ “EcoNaris”

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

202

ม.ร.ว.จกรรถ จตรพงศ ทมตอความทรงจ�าในวยเยาว การผจญภยในสวนปาบานปลายเนน และเสนอการสรางประสบการณใหมใหผ มาเยอนโดยบรรยายถงทวางทกระตนจนตนาการและอารมณ ทางเดนใตดน แคบ มด เปดออกสสวนปารกทบ เดนไปบนทางเดนหนวนหาทางออก นกถงเรองเลาขานของลกเสอทเคยหลงทางเขามาทบานปลายเนน แสงสวางทสาดสองลงมาจากทองฟา เสยงดนตรน�ามาสทวาง เงาบนผนงโคงเหมอนจะเตนร�าดวยความส�าราญ สดทาย ผมาเยอนเดนมาถงพระต�าหนกไทยและสามารถมองเหนบานปลายเนนและสภาพ-แวดลอมทงปวง นสตกลาววาระบบความคดการออกแบบทวางดงกลาวเนนไปทอารมณของผชมซงแปรเปลยนไป

ตามวน เวลาและฤดกาล ในขณะทบานปลายเนนยงคงอยเหมอนเดม การเปลยนแปลงทแทจรงเกดขนในใจคน (ภาพท 3)

ปการศกษา 2559 คอปการศกษาสดทายของการวจย ผลงานทไดรบการตอบรบดทสดเปนงานของนสตกลมสภาพแวดลอม (environment) ชาวฝรงเศส Clara Jan, Charlotte Linder และ Abirami Rasiah ชอ “Ban Plainern: The Outside is the Inside” แนวคดของนสตกลมนคอ สวนคอบานปลายเนนและบานปลายเนนคอสวน (ภาพท 4) แนวคดนประทบใจคณะกรรมการเปนอยางยง นสตสามารถสงเกตเหนและตงค�าถามตอ

ภาพท 3 ผลงานของ Julien Douillet, Jean Pujol และ Benjamin Louveau ชอ “Fantastic Ban Plainern”

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

203

ความคดเรอง “ภายนอก” และ “ภายใน” บานไดอยางฉลาด Clara, Charlotte และ Abirami รวมกนวาดแผนทของล�าตนไมใหญและสวนของบานปลายเนนรวมกบเสาของพระต�าหนกไทย แผนทของรมเงาตนไมยนตน รปทศนยภาพจากมมมองบานไปทสวนและสวนมาทบาน ภาพทงหมดนเออใหขอเสนอแนะของพวกเขามน�าหนก กลาวคอ ก�าหนดพนท 5 สวนทเชอมโยงบานและสวน เพอเสนอการจดกจกรรม 1. การตอนรบ 2. การแสดงนาฏศลปและคตศลปอนเกยวเนองกบสมเดจฯ 3. การเรยนร นสตตองการทจะรกษาความงดงามดงเดมของบานปลายเนนซงเชอมโยงพนทภายในและภายนอกบานไว เชน โรงเรยนสอนโขน ละคร ดนตรไทย และเพมเตมกจกรรมใหม ไดแก โรงเรยนสอนศลปะ

เกณฑการประเมนผล

เกณฑการประเมนผลงานวจยนมสองระดบ กลาวคอ ผลงานเขยนของนสตแตละปการศกษาและผลการเสนอโครงการ “หอจดหมายเหตบานปลายเนน” ตอทายาทของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรา- นวดตวงศ เพอสานตอหลกการอนรกษบานปลายเนน ใหเปนจรง

การประเมนผลงานของนสตอยภายใตเกณฑทวดไดในสเกล 1 ถง 5 (1 หมายถงควรปรบปรง 5 หมายถงดเยยม) เกณฑทวดไดดงกลาวประกอบดวย

ภาพท 4 ผลงานของ Clara Jan, Charlotte Linder และ Abirami Rasiah ชอ “Ban Plainern: The Outside is the Inside”

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

204

1. ความชดเจนในการเขยน (writing clarity)2. โครงสรางของความเรยง (writing structure) 3. ความสามารถในการโนมนาวใจ (writing persua-

siveness)4. ความคดรเรม (originality/innovativeness of

idea)5. การน�าเสนอความคดตอสาธารณะ (live presen-

tation, coherence and engagement, success of image to advance concept)

เกณฑขางตนมความจ�าเปนอยางยงตอการวดผล เปาหมาย สงสดของการเรยนการสอนคอ ใหนสตฝกคดและเขยนตอไปในอนาคต ผลงานนสตทอางถงในบทความนเปนตวอยางทด สามารถใชอางองตอนสตในปการศกษาถดไป ผลงานนสตทไมไดอางถงในบทความนตางมคณภาพ ในการสอสารความคด ซงมความลกซงไมเทากน เกณฑขางตนจงมความส�าคญตอนสตผตองการพฒนาผลงานเขยนตอไป

ผประเมนคอผสอนและคณะกรรมการพเศษในตางสาขาวชาชพ กลาวคอ ม.ร.ว.จกรรถ จตรพงศ (รองประธานกรรมการมลนธนรศรานวดตวงศ) คณองอาจ สาตรพนธ (สถาปนก ศลปนแหงชาต) ศาสตราจารย ดร.อภนนท โปษยานนท (ปลดกระทรวงวฒนธรรม) ม.ล.สธานธ จตรพงศ (คณะละครสมครเลนบานปลายเนน) ผชวย-ศาสตราจารย ดร.วมลรตน อสระธรรมนญ (นกวชาการดานการอนรกษ) ดร.ชมชน ฟสนไพบลย (นกวชาการดานทฤษฎประวตศาสตรสถาปตยกรรม) ดร.ภทร สอมพร-โรจน (นกวชาการ ดานทฤษฎประวตศาสตรสถาปตย-กรรม) Tijn van de Wijdeven (INDA) Lara Lesmes (INDA)

ในแตละปการศกษาผวจยจะคดเลอกคณะกรรมการใหเหมาะสมกบลกษณะของโจทย กลาวคอ ความเชยวชาญเฉพาะทางและความแตกตางทางวฒนธรรม เชน วยวฒ การเลอกคณะกรรมการในการตรวจแตละปการศกษา และการแนะน�าใหนสตคดจากมมมองของคณะกรรมการ มความส�าคญตอการเรยนการสอน ตางคนตางความคด

ตางบทบาทหนาทตางการยอมรบในความคด การโนมนาวใจของคณะกรรมการดวยผลงานและการตอบค�าถามของคณะกรรมการเปนความทาทายของวชาน

การประเมนผลงานเขยน เชนเดยวกบการออกแบบอาคาร อาจมองไดสองแงมม 1. การตดสนของผประเมน 2. ตวนสตเอง หลกการของผวจยคอการแนะน�าใหนสตแยกแยะวาค�าวพากษใดมสวนชวยในการพฒนาการเรยนรของตวนสต ผวจยเรยนรเรองการเรยนการสอนไปพรอมกบนสตในแตละปการศกษา

เกณฑการประเมนผลงานวจยระดบทสองคอการตอยอดผลงานการเรยนการสอนใหเปนจรง งานวจยนเปนหนทางทน�าไปสการอนรกษบานปลายเนน ทรพยสนทางปญญาของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรา- นวดตวงศ ความงดงามของวถชวตในอดตและประโยชนใชสอยพนทในอนาคต ผประเมนผลการเสนอโครงการ “หอจดหมายเหตบานปลายเนน” คอทายาทของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ จ�านวน 13 คน มความเชยวชาญในสายวชาชพตางกน เชน ทนาย ศลปน นกวทยาศาสตร นกวชาการ ผบรหารและนกธรกจ การน�าเสนอโครงการเกดขนเมอวนท 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 ผวจยตระหนกถงความจ�าเปนตอการเสนอโครงการน ณ เวลาน นเปนเหตผลหนงของการท�างานวจย ในชนเรยนเปนเวลาสปการศกษาโดยไมผานการตพมพระหวางการท�างาน

ความเหนของผเรยน

มาลน เพลนใจ เปนมหาบณฑตของหลกสตรสถาปตย-กรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตย-กรรม (หลกสตรนานาชาต) หลงจากส�าเรจการศกษาเมอพ.ศ. 2558 ดวยวทยานพนธชอ “Pleang: Window Design Methodology for Prince Naris Learning Center” มาลนลงทะเบยนเรยนวชา “การเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม” ในปการศกษา 2556 และ เปนผชวยสอนวชานระหวางปการศกษา 2557 และ

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

205

2559 ความเหนของมาลนตอการเรยนการสอนคอ “วชาน เปดโอกาสใหพวกเราส�ารวจพระต�าหนกสวนพระองคของ สมเดจจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรา- นวดตวงศ รวมถงศลปวตถทอนรกษไว ณ บานปลายเนน ตลอดเวลาทผานมาทกปการศกษา การคดและท�าโจทยของแตละปคอการผจญภยในสงใหม ผเรยนมาจากหลายประเทศ ทกคนเสนอขอเสนอทแตกตางกนตามหวขอทแตละคนสนใจ เพอเปาหมายเดยวกน กลาวคอ การรกษาต�านานของสมเดจฯ และการอนรกษบานปลายเนน พวกเราแลกเปลยนความคดและประสบการณ โครงสรางของรายวชาด อดมไปดวยเนอหา และมประโยชนตอการปฏบตจรง” 4 ขณะน มาลน ท�างานเปนสถาปนกและอาจารยพเศษทมหาวทยาลยธรรมศาสตร

พชร จนทนยงยง เปนผเรยนวชานในปการศกษา 2557 ผลงานของพชรชอ “Like Founder, Like Members” ซงเปนขอเสนอทดตอการสรางสมาชกใหมของบานปลายเนน เมอถามถงการศกษาในหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตยกรรม (หลกสตรนานาชาต) พชรตอบวา เขาสนกกบการเรยนการสอนของหลกสตรทกวชา โดยเฉพาะวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม กอนการเรยนวชาน พชรไมเคยรกการเขยนมากอน เขาไมเคยอธบายงานดวยการเรยบเรยงความคดเปนตวอกษร เขาคนชนกบการน�าเสนอผลงานดวยภาพ แบบ และไดอะแกรม ณ ปจจบน พชรคดวา “การเขยนเปนเครองมอในการวเคราะหความคดของตนเอง” 5

วเคราะหผลงานวจย

สงทผวจยคนพบระหวางการท�าโครงการวจยในชนเรยนปการศกษา 2556-2559 ม 5 ประเดน

1. โจทยทตรงไปตรงมาเนนการประยกตใชจรง (prac-tical) เชน โจทยของปการศกษา 2559 นนงายตอการท�างานมากกวาโจทยทเนนแนวคด (conceptual) เชน โจทยของปการศกษา 2558 นาแปลกใจทวาโจทยทเนนความคดทสดนาจะน�าพามาซงความสนกในการท�างาน เปดโอกาสใหนสตใชความคดสรางสรรคไดอยางเตมท ในความเปนจรง การท�างานกบโจทยปการศกษา 2558 “Same-Same, But Different: Transformation as a Vehicle for Architectural Preservation” นนยากตอนสตกลมทดลอง เหตผลนาจะมาจากการเรมตนการเรยนการสอนผานทฤษฎทางภาษาศาสตร (transforma-tional grammar) ซงตองใชเวลาท�าความเขาใจกอนปฏบตงานจรงภายใตเวลาทจ�ากด

2. ความหลากหลายของเชอชาตและวยวฒในกลมนสตกอใหเกดพลงขบเคลอนทดในชนเรยน นสตไดเรยนรจากการตงค�าถามของเพอนรวมชน วธคดของเพอน ไมนอยไปกวาการตอบค�าถามของผสอน สถานการณทดทสดคอการมนสตไทยจ�านวนครงชนเรยนและนสตสญชาตตางๆ จ�านวนครงชนเรยน ทงนเพราะแงคดท นาสนใจเกดจากการใชภาษาและความแตกตางทางวฒนธรรมของนสตเอง

3. การคาดการณการตดสนใจของคณะกรรมการตามแตละบทบาท หนาท และความช�านาญเฉพาะทางไมเปนจรงเสมอไป ในปการศกษา 2558 คณะกรรมการทผวจยคาดหวงวาจะเปดรบตอแนวคดทแตกตางมากทสดแสดงขอโตแยงในเชงอนรกษนยม ในขณะทคณะกรรมการสายอนรกษนยมกลบเปดรบขอเสนอของนสตตอการอนรกษมรดกแหงความรมากกวากายภาพ นสตเสนอเหตการณอนจะเปนการสรางความทรงจ�าตอคนรนใหม ผานการคอยๆ รอถอนต�าหนกไทยบานปลายเนน โดยนสตกลมการลบออก (deletion) ในผลงานชอ “Building Away”

4 มาลน เพลนใจ, สมภาษณโดยผวจย, 13 กรกฎาคม 2560. (แปลโดยผวจย)

5 พชร จนทนยงยง, สมภาษณโดยผวจย, 31 พฤษภาคม 2560.

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

206

4. สงทกอใหเกดชวตในบานปลายเนน ไมใชศลปวตถหรอผอยอาศยในบาน แตเปนสวนปาและโรงเรยนสอนละคร โขน และคตศลป ทเปดรบนกเรยนและบคคลทวไปทกวนเสาร (ภาพท 5) องคความรทถายทอดจาก

คนรนกอนสคนรนใหมคอหวใจทท�าใหบานปลายเนนแตกตางจากหอจดหมายเหตทวไป บานปลายเนนมศกยภาพทจะเปน “หอจดหมายเหตแหงชวต” (living archive)

ภาพท 5 คณะละครสมครเลนบานปลายเนน กรณศกษาของโจทย Living Archives ซง ณ ปจจบนปดการเรยนการสอนโดยยงไมมก�าหนดเปด

ม.ล.จตตวด จตรพงศ

207

5. ผลงานของนสตตลอดระยะการท�างานวจยในชนเรยนทงหมดมจ�านวน 30 ผลงาน โดยรวม ความคดของนสตตอการอนรกษบานป ลายเนนมหลากหลายแงมม เชน ธรกจ การบรหารองคกร การทองเทยว ระบบนเวศวทยา การสรางหอจดห มายเหตในโลกเสมอนจรง การแปรเปลยนพนทใชส อย การสรางและการรอถอนอาคาร ทกแงมมแหงความคดกอใหเกดความเขาใจในเชงลกตอสถานทและปญหาทผวจยเลอกศกษา

บทสรป

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการรวบรวมและเผยแพรผลงานวจยในชนเรยนของรายวชา 2501644 การเขยนความเ รยงด านสถาป ตยกรรมของนสตหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาการออกแบบสถาปตยกรรม (หลกสตรนานาชาต) ประจ�าปการศกษา 2556-2559 คอ การสรางฐานขอมลใหนสต บคลากรภายในและภายนอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย เหนถงศกยภาพของการแสวงหาความร ของตนเอง สรางวฒนธรรมของความรวมมอกนระหวางนกวชาการ ผประกอบการสายวชาชพและนสตในชนเรยน

โครงการวจยในชนเรยนนหยดภายใน 4 ปการศกษา เพราะ 1. ฐานขอมลของผลงานนสตจ�านวน 30 ความเรยง เพยงพอตอการพสจนสมมตฐานวา ธรรมชาตของโจทยมผลตอคณภาพผลงานนสตนนเปนจรง ก ารมขอจ�ากดและขอก�าหนดชวยใหนสตคดไดอยางสร างสรรค บนพนฐานแหงความจรง 2. ผลงานทงหมดของนสตมความหลากหลายของแงคดและคณภาพของถอยแถลง เพยงพอตอการประยกตใชกบการเรยนการสอนในหวขออนตอไป

ประโยชนของการท�าวจยนมากไปกวาการคนหาวธสอน ผลงานของนสตสรางความมนใจใหผวจยเขยนโครงการ “หอจดหมายเหตบานปลายเนน” เสนอตอทายาทของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวด- ตวงศ การน�าเสนอโครงการตอทประชม ณ วนท 8

กรกฎาคม พ.ศ. 2560 เกดผลส�าเรจ ผวจยไดรบความสนบสนนใหท�ารายการทรพยสนทางปญญาของสมเดจฯ และสานตอโครงการ “หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน” ใหเปนจรง งานวจยในชนเรยนมสวนชวย ผลกดนใหความคดของผวจยตอการอนรกษบานปลายเนน ตกผลก

ส�าหรบโครงการวจยในชนเรยนในอนาคต ผวจยจดเตรยมขอมลส�าหรบสมมนาเชงปฏบตการภายใตทฤษฎเรอง “Everyday Life” ของนกปรชญาและนกเขยนชาวฝรงเศสชอ Maurice Blanchot เพอตอยอดคดวเคราะหกบกรณศกษาทโดดเดนของกรงเทพมหานคร ตวอยางเชน หางไนตงเกล โอลมปค ตลาดสดคลองเตย ตลาด ส�าเพง วดโพธ หวล�าโพง โดยปการศกษา 2560 จะเปนปเรมตนของบทใหมของวฒนธรรมการเรยนรน

บรรณานกรม

พชร จนทนยงยง. สมภาษณโดยผวจย. 31 พฤษภาคม 2560.

มาลน เพลนใจ. สมภาษณโดยผวจย. 13 กรกฎาคม 2560. (แปลโดยผวจย)

Bollack, Françoise Astorg. Old Buildings New Forms: New Directions in Architectural Transformations. New York: The Monacelli Press, 2013.

Chakrarot Chitrabongs. Ban Plainern Klong Toey: The Private Residence of H.R.H. Prince Narisaranuvativongse. Bangkok: Ramthai Press, 1994.

โครงการวจยในชนเรยนวชาการเขยนความเรยงดานสถาปตยกรรม: หอจดหมายเหตแหงชวตบานปลายเนน

208

Chittawadi Chitrabongs. “Architectural Criticism in the Adaptive Teaching and Learning Process.” CU:ADS 2012 The Third Chulalongkorn University Architectural Design Symposium. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2012.

Cousins, Mark. AA Files. London: The Architectural Association, “The Ugly, (part 1)” 28 (Autumn 1994): 61-64.

---------------. AA Files. London: The Architectural Association, “The Ugly, (part 2)” 29 (Summer 1995): 3-6.

---------------. AA Files. London: The Architectural Association, “The Ugly, (part 3)” 30 (Autumn 1995): 65-68.

Lucas, F.L. The Art of Writing Well. Hampshire: Harriman House, 2012.

McGilvray, James. Chomsky: Language, Mind, Politics. Malden, MA.: Polity Press, 2014.

William, Joseph M. Style: Toward Clarity and Grace. Chicago, IL.: The University of Chicago Press, 1990.

“A Systems Thinking Model: The Iceberg”. Northwest Earth Institute. Accessed March 3, 2018. https://www.nwei.org/iceberg/.