การสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom

รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ

เฉลมพร เตชะพะโลกล

วทยานพนธเสนอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร เพอเปนสวนหนงของการศกษา หลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต

สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา สงหาคม 2562

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยนเรศวร

วทยานพนธ เรอง “การสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน

โดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ”

ของ นางสาวเฉลมพร เตชะพะโลกล ไดรบการพจารณาใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ ……………………………………………………………..ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ (รองศาสตราจารย ดร.น าฝน คเจรญไพศาล) ……………………………………………………………..ประธานทปรกษาวทยานพนธ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สกนธชย ชะนนนท) ……………………………………………………………..กรรมการทปรกษาวทยานพนธ (ผชวยศาสตราจารย ดร.จนตนา กล าเทศ) ……………………………………………………………..กรรมการผทรงคณวฒภายใน (ผชวยศาสตราจารย ดร.สรยพร สวางเมฆ)

อนมต

................……………………………............. (ศาสตราจารย ดร.ไพศาล มณสวาง)

คณบดบณฑตวทยาลย

ทนสนบสนนจากสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) โครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร

และคณตศาสตร (สควค.)

ประกาศคณปการ

วทยานพนธฉบบนประสบความส าเรจลลวงไปดวยดดวยความชวยเหลอและสนบสนนของผชวยศาสตราจารย ดร.สกนธชย ชะนนนท ประธานทปรกษาวทยานพนธ และผชวยศาสตราจารย ดร.จนตนา กล าเทศ กรรมการทปรกษาวทยานพนธ ทไดใหค าปรกษา แนะน าและขอคดเหนตางๆ ทเปนประโยชนอยางยงในการท าวจย คอยกระตนและใหก าลงใจในการด าเนนการท าวจย อกทงชวยแกปญหาตางๆทเกดขนระหวางการด าเนนงาน ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน ขอขอบพระคณ คณครสภค ฟกเงน ครช านาญการทคอยใหก าลงใจ และใหการชวยเหลอ ตลอดระยะเวลาในการท าวจยเปนอยางด รวมทงตรวจและปรบปรงแผนการจดการเรยนร และใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการพฒนาและปรบปรงรปแบบแผนการจดการเรยนรและเครองมอวจยในครงน

ขอขอบพระคณโรงเรยน ผ อ านวยการสถานศกษา คณะครกลมสาร ะการเรยนรวทยาศาสตร บคลากร และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทอนญาตใหผวจยด าเนนการเกบขอมลวจยและใหความชวยเหลอ จนงานวจยส าเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบพระคณสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทใหความอนเคราะหทนสนบสนนการท าวทยานพนธ ภายใตโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.)

เหนอสงอนใด ผ วจยขอขอบพระคณบดา มารดา และนายพรธรรม เตชะพะโลกล ผ เปนพชายทคอยใหความชวยเหลอ ใหค าปรกษา ใหก าลงใจ เปนแรงสนบสนนเสมอมาจนส าเรจการศกษาและงานวจย

คณคาและคณประโยชนทพงมจากวทยานพนธฉบบน ผ วจยขอมอบและอทศแดบดา มารดา พชาย และผ มพระคณทกทาน ผวจยหวงเปนอยางยงวา งานวจยฉบบนจะเปนประโยชนตอการพฒนาการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานอกรปแบบหนงรวมทงประสทธภาพทจากการจดการเรยนรน ซงอาจเปนประโยชนตอผ ทสนใจศกษาตอหรอน าไปปรบใชในการจดการเรยนการสอนได

เฉลมพร เตชะพะโลกล

ชอเรอง การสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรตามแนวคด หองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบ การใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ

ผวจย เฉลมพร เตชะพะโลกล ประธานทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.สกนธชย ชะนนนท กรรมการทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.จนตนา กล าเทศ

ประเภทสารนพนธ วทยานพนธ กศ.ม. สาขาวทยาศาสตรศกษา, มหาวทยาลยนเรศวร, 2562 ค าส าคญ การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน, สมรรถนะการแกปญหา

แบบรวมมอ, กรณศกษา, ปรมาณสารสมพนธ

บทคดยอ

การวจยเชงคณภาพนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา และศกษาการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ผ เขารวมวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 จ านวน 28 คน ไดมาจากการคดเลอกแบบเจาะจง เครองมอวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรรวมทงใบกจกรรม แบบบนทกสะทอนผลการจดการเรยนร แบบสงเกตพฤตกรรม การแกปญหาแบบรวมมอ และแบบทดสอบวดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอวเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยใชการวเคราะหเนอหาและตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลเชงคณภาพดวยวธการตรวจสอบแบบสามเสา ผลการศกษาพบวาการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานรวมกบการใชกรณศกษาประกอบดวย 2 สวนคอ การเรยนรนอกและในหองเรยน การเรยนรนอกหองเรยน ครอดวดโอการสอนบรรยายเนอหาทเรยนและมอบหมายใหนกเรยนท าแบบฝกหดเพอประเมนความเขาใจของนกเรยน สวนการเรยนรในหองเรยน ครทบทวนโดยใชโจทยตวอยางทแตกตางจากวดโอพรอมตงค าถามตรวจสอบความเขาใจ จากนนครกระตนความสนใจของนกเรยนโดยใชสอทเชอมโยงกบสถานการณในกรณศกษา อธบายลกษณะกจกรรม แบงกลมนกเรยนและใหนกเรยนไดแบงหนาทในการท างาน จากนนแตละกลมท ากจกรรมแกปญหาในกรณศกษา ไดแก ขนทบทวนปญหา: ครน าเสนอปญหาและกระตนใหนกเรยนรวมกนคนหาขอมลทเกยวของกบปญหา ขนวเคราะหปญหา: กระตนใหนกเรยนรวมกนระบปญหาเฉพาะทตองการแกไข ขนสราง

แนวทางการแกปญหา: กระตนใหนกเรยนรวมกนคนหาวธการแกปญหาทหลากหลายโดยใชเทคนคการถาม-ตอบฉบพลน ขนการตดสนใจ: กระตนใหแตละกลมลงขอสรปเพอเลอกวธแกปญหาทดทสดโดยเปรยบเทยบขอด ขอเสยและขอจ ากดในแตละวธและใชความรทเกยวของกบปรมาณสารสมพนธในการสนบสนนการแกปญหา ใหนกเรยนวางแผนและลงมอปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมาย และขนสะทอนผลลพธ: ครสรปภาพรวมกจกรรมรวมกบนกเรยน แตละกลมเสนอผลการแกปญหาพรอมแลกเปลยนความคดเหน จากนนมอบหมายใหแตละกลมอดวดโอเพอสะทอนการปฏบตหนาทของตนเองและของสมาชกในกลม ผลจากการจดการเรยนร พบวา นกเรยนสวนใหญมการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอเพมสงขน

Title ENHANCING 10th GRADE STUDENT’S COLLABORATIVE PROBLEM SOLVING COMPETENCY USING THE FLIPPED CLASSROOM APPROACH AND GOOGLE CLASSROOM WITH CASE STUDY ON STOICHIOMETRY

Author Chalermporn Techapalokul Advisor Assistant Professor Skonchai Chanunan, Ph.D. Co-Advisor Assistant Professor Jintana Klamtet, Ph.D. Academic Paper Thesis M.Ed. in Science Education, Naresuan University, 2019 Keywords Flipped classroom approach, Collaborative problem solving

(CPS) competency, case study, Stoichiometry

ABSTRACT

The proposes of this quality research were to study an approach that applies flipped classroom and Google classroom with case study and to study the result of learning management for enhancing students’ collaborative problem solving (CPS) competency on stoichiometry. The research methodology was classroom action research. The participants were 28 students of 10th grade with purposive sampling. Research instruments were lesson plans included activity sheets, reflective learning management form, CPS behavior observation forms, and CPS test. Qualitative data analysis methods was employed by content analysis and the reliability was verified by triangulation method. The study shows that an approach involves two major components, out-of-class and in-class learning. The out-of-class learning, teacher making video lecture and assign students to do exercises inorder to assess students' understanding. In-class learning, teacher reviewed the content using different examples than the video and asked questions to check student’s understanding. After that, teachers encourage students to be interested in activities by using media that is linked to situations in case studies. Teacher explain the activity then dividing students and allow them to divide their work duties. Each group address the problem in case studies as follows: reviewing problems: teacher presents a problem and encourage students to explore information related to the problem, analyzing

problems: teacher encourages each group to identify specific problems to be solved, creating Solutions: each group find various solutions to the problem, making decisions: students in group justify their best solution by considering the advantages, disadvantages and limitations among the solutions and plan to take actions following the chosen solution, according to the assigned duties, and reflect on results: teacher summary of activity overview, each group presents the results, exchange ideas and suggestions to improve the solutions, then assign each group to make video reflect their own duties and the group members. Students’ CPS competency following the conducted study shows encouraging improvements.

สารบญ

บทท หนา 1 บทน า……....….....……....…..……………………………....…......…...……...... 1

ความเปนมาของปญหา…………………………………….........…............. 1

ค าถามวจย……………………………………....…..…………...…..……… 7

จดประสงคของงานวจย……………………………………....….........…….. 7

ผ เขารวมวจย …………………………………….......………………………. 7

ขอบเขตเนอหา……………………………………....…………....…............. 8

นยามศพทเฉพาะ……………………………………....……...…................. 8

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ…………………………………………………… 10

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ..……………………………....…......…...….... 12

หลกสตรสถานศกษา…………………………………….........…................. 13

การเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบ การใชกรณศกษา……………………....…..….………….....................

18

กรณศกษา……………………………………………………………………. 41

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ…………....….........…….................... 59

งานวจยทเกยวของ.........………………………....……...…........................ 81

3 วธการด าเนนการวจย.................................................................................... 87

รปแบบการวจย…………………………………….........…......................... 87

ผ เขารวมวจย........................................................……....…..………….... 89

เครองมอทใชในการวจย……………………....…..............................…….. 91

การสรางเครองมอวจย……………………………………………………….. 92 การเกบรวบรวมขอมล.........……………………..........................…………. 113

การวเคราะหขอมล.........………………………....……..............…............. 115

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 4 ผลการวจย..................................................................................................... 124

ค าถามวจยขอท 1 การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ควรจดอยางไร………………………………………………..

124 ค าถามวจยขอท 2 ผลการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช

Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ท าใหนกเรยนเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมออยางไร…….

171

5 บทสรป........................................................................................................... 191

สรปผลการวจย........................................................................................ 191

อภปรายผลการวจย………………………………………………………….. 195 ขอเสนอแนะ............................................................................................ 203

บรรณานกรม............................................................................................................ 204

ภาคผนวก................................................................................................................. 215 ประวตผวจย............................................................................................................. 258

สารบญตาราง

ตาราง หนา

1 การเปรยบเทยบการจดกลมสาระการเรยนรของกลมสาระวทยาศาสตรหลกสตร แกนกลาง พ.ศ. 2551 กบ ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560…………………..…..…

14

2 การเปรยบเทยบเวลาทใชในชนเรยน การเรยนแบบเดมกบการเรยนแบบหองเรยน กลบดานตามแนวคดของ Bergmann และ Sams (2012)…………………..

28

3 หลกการและความหมายของกรอบแนวคดหองเรยนกลบทางของ Merrill’s (2002)……………………………………………..…………....…..………..

29

4 กจกรรมการเรยนการสอนนอกหองเรยนและในหองเรยนและความหมายของ หลกการ ตาม First Principles of Instruction ของ Merrill (2002)……….....

34

5 ตวอยางการออกแบบกจกรรมตามแนวคดหองเรยนกลบดานในวชาคณตศาสตร 35

6 ตวอยางการออกแบบกจกรรมนอกหองเรยนตามแนวคดหองเรยนกลบดานในวชา คณตศาสตรและฟสกส …………………………………………....………....

35

7 การจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษาเปนฐาน (Case-Based Learning) และการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning) …………………………………………………………………….

45 8 ขนตอนการจดการเรยนรในรปแบบตางๆทสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบ

รวมมอ ………………………………………………………………………..

55 9 เมตรกสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015……….……………... 69

10 เกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015……….... 70

11 รปแบบการประเมนสมรรถนะแกปญหาแบบรวมมอดานความร…………….….... 73

12 รปแบบการประเมนสมรรถนะแกปญหาแบบรวมมอดานสงคม……….……….…. 74

13 บรบทของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ……………………………………. 77

14 ขนตอนการเรยนรโดยใชกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ทสงเสรมการเกด สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ……………………………………...…..

80

15 รายละเอยดขนตอนการด าเนนการวจย………………………..……………….…. 88

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

16 บรบทของสถานการณปญหา………………………………………………. 93

17 ขนตอนการจดการเรยนรและลกษณะของกจกรรมในแผนการจดการเรยนรท 1 … 95

18 ขนตอนการจดการเรยนรและลกษณะของกจกรรมในแผนการจดการเรยนรท 2 … 98

19 ขนตอนการจดการเรยนรและลกษณะของกจกรรมในแผนการจดการเรยนรท 3 … 101

20 ผลการวเคราะหความสอดคลองของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอและ เนอหาปรมาณสารสมพนธทเกยวของบรบทของแบบทดสอบ และลกษณะ ของขอสอบในแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ……………..

105 21 เกณฑการประเมนแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ………........... 110

22 การเกบรวบรวมขอมลในการวจย……………………………………………….… 113

23 แนวการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในใบกจกรรม…………….... 118

24 ตวอยางการวเคราะหสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนในแบบ พฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอและใบกจกรรม…………………….......

120

25 ตวอยางการวเคราะหสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนใน แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ…………………………….

121

26 ตวอยางการก าหนดรหสของขอมลของแตละสมรรถนะยอยตามเมตรกการประ- เมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนกลม G6 กจกรรมท 3

122

27 สรปรายละเอยดการวเคราะหขอมล………………………………………………. 123

28 สรปปญหาทเกดขนในวงจรปฏบตการท 1 เพอน าไปปรบปรงแผนการเรยนรใน วงจรปฏบตการท 2……………………………………………………………

137

29 สรปปญหาทเกดขนในวงจรปฏบตการท 2 เพอน าไปปรบปรงแผนการเรยนรใน วงจรปฏบตการท 3……………………………………………………………

150

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

30 สรปปญหาทเกดขนในวงจรปฏบตการท 3…………………………….…………... 160

31 สรปการสะทอนผลการจดการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน โดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา………………………..

162

32 รอยละของจ านวนนกเรยนจ าแนกตามระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบ รวมมอในระหวางการจดการเรยนร…………………………………………...

172

33 อตราสวนรอยละของจ านวนนกเรยนทประเมนตามเกณฑรบรคสจาก แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทง 3 สมรรถนะยอย……….

183

สารบญภาพ

ภาพ หนา

1 กรอบแนวคดการเรยนรหองเรยนกลบดานตามแนวคอนสตรคตวสท …...........…. 23

2 แนวคดของวธการเรยนแบบกลบดานตามหลกการทปรบจาก Merrill’s (2002)….. 30

3 การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการศกษาแบบกรณศกษา……………………………….…………….

59

4 ภาพรวมปจจยและกระบวนการแกปญหาแบบรวมมอในการประเมนของ PISA 2015 ……………………………………………………………....……

67

5 สวนประกอบตางๆ บนหนาจอขณะท าแบบทดสอบเรอง ตปลา..………….…....... 79 6 วงจรของการวจยเชงปฏบตการตามแนวคดของ Kemmis (1988)……………...… 87

7 การตรวจแบบฝกหดและการใหผลสะทอน…………………………………….….. 126 8 ตวอยางวดโอการสอนทมอบหมายใหนกเรยนศกษากอนนอกหองเรยน …………. 138

9 การออกแบบการทดลองปรบปรงคณภาพน าในบอยเลอรของนกเรยน ………….. 143

10 ตวอยางการใชความรดานปรมาณสารสมพนธในการสนบสนนการตดสนใจเลอก วธการปรบปรงคณภาพน าของนกเรยนกลม G2 …………………..…………

148

11 การเพมสรปในเนอหาวดโอการสอนทายบทเรยน……………….…………….…... 151

12 การสรางวสดดดซบแกสเอทลนเพอใชเปนบรรจภณฑแอคทฟ………...………….. 155 13 ตวอยางการตดสนใจเลอกวธแกปญหาของนกเรยน กลม G6………..…………... 159

14 รอยละของคะแนนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตามน าหนกคะแนนของ PISA 2015 ของนกเรยน G1 ถง G7 ในภาพรวมระหวางการจดการเรยนรใน แตละวงจรปฏบตการครบทง 3 วงจร …………………………………………

173 15 การแบงหนาทในการท างานของกลม G5……………………………………..…… 174

16 ตวอยางการระบปญหาของนกเรยนทไมคลอบคลมกบเงอนไขของบรบท และสถานการณ วงจรปฏบตการท 1………………………………………....

175

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพ หนา

17 ตวอยางการท าความเขาใจปญหาในกรณศกษาของนกเรยนกลม G4 วงจรปฏบตการท 3 …………………………………………...………………

176

18 ตวอยางการระบปญหา ผลกระทบ และผไดรบผลกระทบไดอยางเหมาะสม วงจรปฏบตการท 3……………………………………………………………

176

19 ตวอยางแนวการแกปญหาของนกเรยนกลม G2 วงจรปฏบตการท 2…………….. 178

20 สมดตรวจสอบผลการด าเนนการการยดอายของกลวยหอมกลม G1 วงจรปฏบตการท 3…………………………………………….………………

180

21 ตวอยางการแบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกนในระดบสง………. 184

22 ตวอยางการระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหาในระดบสง….. 185

23 ตวอยางการสอสารรวมกนเพอระบถงปญหาและการด าเนนการภายใน กลมในระดบสง…...…………………………………………………………...

185

24 ตวอยางการตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกนในระดบสง……………….….. 186

25 ตวอยางการระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหาในระดบสง….. 186

26 ตวอยางการระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจในระดบสง………….... 187

27 ตวอยางการด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของ ตนเองในระดบสง……………………………………………………………...

187

28 ตวอยางการตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจ ในการแกปญหาในระดบสง……………………………………………...……

188

29 ตวอยางการเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลมในระดบสง……... 188 30 ตวอยางการปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายไดระดบสง………………..… 189

31 ตวอยางการอธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว ………..…… 189

32 ตวอยางการตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและ หนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกนในระดบสง…...…

190

1

บทท 1

บทน ำ

ควำมเปนมำของปญหำ ปจจบนการเปลยนแปลงของสงคม สงแวดลอมและเทคโนโลยนนท าใหเนอหาของความร

ทเหมาะสมมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว การปรบตว การเรยนร พยายามทจะลองสงใหม ๆ และพรอมทจะเรยนรจากความผดพลาดอยเสมอเปนสงส าคญตอความยดหยนและความส าเรจในโลกทไมอาจคาดเดาได ดงนนในสงคมสมยใหมทงชวตคอการแกปญหา แมวาการแกปญหาทไมคนเคยดวยตนเองเปนสงส าคญ แตในโลกทเชอมตอกนในปจจบนน ผ คนมกจะตองรวมมอกนเพอใหบรรลเปาหมายมากขน (Schleicher, 2017) จงเปนทตระหนกวาทรพยากรมนษยทสามารถแกปญหาทมความซบซอนและท างานรวมกบผ อนได มความส าคญอยางยงในโลกปจจบน (สทศน สงคะพนธ, 2556, น. 14) การแกปญหาแบบรวมมอ หรอ Collaborative problem solving (CPS) จงเปนหนงในสมรรถนะทจ าเปนส าหรบศตวรรษท 21 และถกใหความสนใจในการประเมนนานาชาต ทงในโรงเรยน มหาวทยาลย ธรกจ และการทหาร (Griffin, 2015; NRC, 2011; OECD, 2013; Sottilare, 2017 as cited in Arthur, 2017)

โครงการประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต (PISA) ขององคการเพอความรวมมอและการพฒนาทางเศรษฐกจหรอ OECD จงใหความส าคญในการวดความสามารถของนกเรยนใน การแกปญหาโดยรวมความรทกษะและความพยายามรวมกบผ อน ทนกเรยนตองอาศยการท างานเปนกลมในการท าความเขาใจกบปญหาสอสารและแลกเปลยนขอมล เพอหาแนวทางในการแกปญหารวมกน รวมไปถงรบทบาทความสามารถของตนเองและเพอนในกลม (OECD, 2015 อางถงใน เอกรนทร อชชะกลวสทธ, 2557, น. 37-41) ซง PISA ไดระบวาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไววา เปนความสามารถสวนบคคลในการเขารวมแกปญหาผานกระบวนการกลม โดยรวมกนระดมความร ความเขาใจ ทกษะทมและการชวยเหลอกนในกลมในการแกปญหา เพอการแกปญหาอยางมประสทธภาพ โดยคาดหวงใหนกเรยนมสมรรถนะหลกในการแกปญหาแบบรวมมอซงประกอบดวย 3 ดาน ดงน ดานแรก การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน (คนหาวาสมาชกคนอนๆในทม รอะไรบางและมนใจวาสมาชกคนอนๆในทมแบงปนวสยทศนตอปญหาเปนไปในทางเดยวกน) ดานทสอง การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา (ก าหนดการท างานรวมกนแบบใดทตองท า และใครท าอะไรบาง จากนนใหด าเนนการตามทวางแผนไว) ดานสาม การสรางและรกษาระเบยบของกลม (ท าตามบทบาทหนาทของตนเองตามกลวธแกปญหา

2

และตรวจสอบสมาชกคนอน ๆ ในทม วายงท าตามบทบาททก าหนดไวหรอไม ) การประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA ครงแรกนนเรมในป 2015 ซงเดมในป 2003, 2006, 2009 และ 2012 เปนแคการประเมนสมรรถนะการแกปญหาสวนบคคลทมตอสถานการณดวยตนเอง

เนองจากการแกปญหารวมกนเปนกลมนนมขอดมากกวาการแกปญหาโดยล าพง เพราะการแกปญหาเปนทมนนจะชวยใหมสมาชกรบผดชอบงานของแตละบคคล รวบรวมชดความร มมมอง และประสบการณสวนบคคล กระตนความคดรเรมสรางสรรคและหนทางการแกปญหาทดมคณภาพมากขน (OECD, 2013) การแกปญหาแบบรวมมอเปนกระบวนการแกปญหารวมกนทเกยวของกบกระบวนการรคดเฉพาะบคคล (Cognitive skills) และทกษะทางสงคม (Social skills) ผานกระบวนการสอสารซงมบทบาทในการเชอมระบบการรคดของบคคลและสมาชกอนในกลมเพอหาแนวทางการแกไขปญหารวมกน (OECD, 2017) ความส าเรจในการแกปญหารวมกนนนอาจถกท าใหไมมประสทธภาพไดหากสมาชกในกลมมการออมแรงหรอองาน การไมเตมใจในการท างาน การทมสมาชกขาดทกษะ หรอเกดการตอตานภายในกลม ในขณะเดยวกนทมทประสบความส าเรจจะมสมาชกภายในกลมทมความเขมแขงและมมมมองทหลายหลาย มการเจรจาตอรองตอความขดแยงทเกดขน มการแบงหนาทในการท างาน สงเสรมใหสมาชกภายในทมมการสอสารและชน าทมสชยชนะทมาขดขวางการท างานใหส าเรจได (Cesareni, 2016; Fiore, 2014; Salas, 2008 as cited in Arthur, 2017) การท างานกบคนอนจงเปนทกษะทไมไดเกดมาพรอมกบทกคน แตสามารถพฒนาไดดวยเวลาและการปฏบต (Schleicher, 2017) ดงนน ป ค.ศ. 2015 PISA จงใชกรอบการประเมนทครอบคลมทงสมรรถนะการแกปญหาและสมรรถนะการรวมมอ โดยจะพจารณาตามกรอบการประเมนผลการแกปญหาสวนบคคลของ PISA 2012 ทประกอบดวย 4 สมรรถนะ ไดแก การระบและเขาใจปญหา การแสดงรปแบบและสญลกษณ การวางแผนและการด าเนนงาน และการตรวจสอบและสะทอนผล รวมกบสมรรถนะการรวมมอ 3 สมรรถนะยอย ไดแก การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา และการสรางและรกษาระเบยบของกลม ผ เรยนจะถกวดและประเมนเปนรายบคคลและน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐานวามสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมออยในระดบต า กลาง หรอสง (PISA, 2015) นอกจากนการมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอสามารถถกสอนได และสามารถวเคราะหและวดไดในสภาพแวดลอมในหองเรยนทใชทกษะทางสงคม (Social skills) และทกษะการคด (Cognitive skills) ทหลากหลาย (Hesse et al., 2015, p. 37)

3

จากผลการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอโดยองคการเพอความรวมมอและพฒนาเศรษฐกจหรอ OECD ผานโครงการประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต (PISA) พบวา ประเทศไทยมคะแนนเฉลยสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 436 คะแนน ต ากวาคาเฉลย OECD 500 คะแนนอยางมนยส าคญ นอกจากนยงพบวานกเรยนในกลมทมคะแนนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอสงสดหรอคะแนนต าสด มความสมพนธเชงบวกกบคะแนนการประเมนการรเรองในสามวชาหลกทงสามวชาไดแก การอาน วทยาศาสตร และคณตศาสตร (IPST, 2018, p. 1-2) เนองจากการแกปญหา การจดกระท าและตความขอมลและเหตผลทซบซอนเปนสงทนกเรยนตองมเสมอในวทยาศาสตร คณตศาสตร และการอาน (Schleicher, 2017) ซงสอดคลองกบธรรมชาตของวทยาศาสตร โดยพบวาในการเรยนวชาวทยาศาสตร ขณะทนกเรยนแกปญหาทเกยวของกบวทยาศาสตรรวมกนกบเพอนนนจะเปนการเพมโอกาสใหนกเรยนถกเถยงทางวทยาศาสตรเกยวกบสงคนพบรวมกน สะทอนผลรวมกน และแลกเปลยนความคดกนมากขน (Damon, & Phelps, 1989 as cited in Michael Flore et al., 2016) นอกจากนการท างานรวมกนกบเพอนผ มประสบการณเทาๆกน จะชวยเพมโอกาสใหเกดการถกเถยงทางวทยาศาสตร สนบสนนการวพากษวจารณ การประเมนและการกลนกรองความคด (Duschl, & Osborne, 2002) ดงนนการจดการเรยนรเพอการกระตนและสงเสรมใหนกเรยนมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอสามารถจดไปพรอมกบการพฒนาการรวทยาศาสตรได และเปนไปตามเปาหมายของการเรยน การสอนวทยาศาสตรกมงเนนใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหาและการจดการ ทกษะในการสอสารและความสามารถในการตดสนใจ น าความร ความเขาใจ ในวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการด ารงชวตในชวตประจ าวนได (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559)

ผลการประเมนดงกลาวแลว สอดคลองกบผลการสงเกตพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนในหองเรยนทผ วจยไดฝกปฏบตวชาชพครในกจกรรมการออกแบบและปฏบตการทดลองในวชาปฏบตการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ซงเปนกจกรรมกลม 3-4 คน เพอฝกใหนกเรยนฝกทกษะทางวทยาศาสตร ก าหนดใหแตละกลมออกแบบและทดลองปฏกรยาเคมระหวางกรดไฮโดรคลอรกกบเปลอกไขทไมไดเคลอบยาสฟนเปรยบเทยบกบเปลอกไขทเคลอบยาสฟนเพอดวาอตราการเกดปฏกรยาเมอเปรยบเทยบกนแลวแบบไหนเกดเรวกวากนและจะทราบไดอยางไร จากการสงเกต พบวา นกเรยนสวนใหญ ขาดความมนใจในการเสนอความคดของตนเอง ไมมการแลกเปลยนความรความเขาใจรวมกนตอการออกแบบการทดลอง และไมแบงหนาทกนในการทดลอง โดยพบวา สวนใหญมการท างานเฉพาะบคคล เมอเกดปญหาขณะทดลองกมก

4

สอบถามครผ สอนโดยไมไดรวมกนแกปญหาภายในกลมกอน นอกจากนยงท ากจกรรมไมเสรจภายในเวลาทก าหนด เมอวเคราะหแลวสาเหตของปญหาเหลานอาจมาจากการเรยนการสอนแตเดมทบทบาทหลกครเปนผบรรยายอยหนาหองเพยงอยางเดยวท าใหเวลาในหองสวนใหญใชไปกบการบรรยาย เพราะเปนวธการทสะดวกสามารถถายทอดความรใหกบนกเรยนอยางรวดเรว ชวยใหครสอนเนอหาไดครบตามหลกสตรภายในระยะเวลาทก าหนด สงผลใหนกเ รยนขาดการโตตอบกบครผ สอนและขาดการมปฏสมพนธระหวางเพอนรวมชนเรยน (วชร นวลผอง , 2553) อกทงการจดการเรยนรในชนเรยนมกจะเปนแบบบรรยายเนนการทองจ า มกจกรรมการท างานรวมกนเปนกลมและการลงมอปฏบตคอนขางนอย ผ เรยนจงสนใจใน การเรยนนอยลง เนองจากครผสอนไมสามารถดงดดความสนใจของผ เรยนไดตลอดเวลา (ภพ เลาหไพบลย, 2542, น. 175) และการสอนในรปแบบบรรยายนอาจท าใหผ เรยนไมไดฝกการวเคราะห และการแกปญหามากเทาใดนก จงท าใหผ เรยนไมสามารถน าเนอหาไปประยกตได (ส านกงานเลขาธการ, 2559, น. 109) นอกจากนจากการสนทนากลม (Focus group) ของนกเรยนในหองเรยน 3 กลมโดยใชการสมอยางงาย เพอสมภาษณนกเรยนเกยวกบความชอบในการท างานแบบกลมและแบบเดยว พบวา นกเรยนชอบท างานแบบเดยวมากกวา เนองจากมอสระในการท างาน ไมตองรอความเหนสวนรวมท าใหการท างานเปนไปไดอยางรวดเรว และหากท างานเปนกลมกอยากอยกลมกบเพอนสนทกลมเดมเพราะเจรจากนงายกวาการไปท าความรจกเพอนสมาชกกลมใหม และถาหากไมสามารถแกปญหาไดโดยล าพงจรงๆ กมกจะปรกษาโดยตรงกบครมากกวาปรกษาเพอน เพราะเหนวาระหวางครและเพอน ครนาจะชวยแกปญหาไดดกวา เมอน าขอมลเบองตนเหลานไปพจารณาถงความสอดคลองกบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทประเมน ตามเกณฑของ PISA 2015 สะทอนใหเหนวา นกเรยนในชนเรยน ยงตองการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ

ดงนนการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอใหกบนกเรยน จงท าไดโดยการพฒนาไปกบการพฒนาการจดการเรยนรวชาเคมทผ วจยปฏบตการสอนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ซงหลกสตรปรบปรงเนอหาเพอใหผ เรยนมผลการเรยนรทคลอบคลมดานเนอหา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทกษะแหงศตวรรษท 21 รวมทงจตวทยาศาสตร โดยเนนปรบปรงเนอหาใหมเนอหาททดเทยมกบนานาชาต เนนกระบวนการคดวเคราะหและการแกปญหา รวมทงเชอมโยงความรสการน าไปใชในชวตจรง โดยในวชาเคมจะมงเนนนวตกรรมและการแกปญหามาบรณาการในสาระเนอหาเคม พบวาเนอหา เรอง ปรมาณสารสมพนธ เปนเนอหาทมความส าคญ เพราะสามารถน าความรนไปใชในการท างานดานเคม และสามารถน าความรในเนอหานไปประยกตใชในดานการผลต

5

อตสาหกรรมตางๆ ได และเปนพนฐานทส าคญตอการศกษาตอในระดบอดมศกษาในดานวทยาศาสตรหรอประกอบอาชพในสาขาทใชวทยาศาสตรเปนฐาน เชน แพทย ทนตแพทย สตวแพทย เทคโนโลยชวภาพ เทคนคการแพทย วศวกรรม สถาปตยกรรม วสดศาสตร อตนยมวทยา ธรณวทยา ฯลฯ (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2559) โดยธรรมชาตของปรมาณสารสมพนธนนจะเปนการประยกตใชหลกการ การค านวณในการแกปญหาโจทย (Tikkanen, & Aksela, 2012, p. 2) จงสามารถน ามาใชรวมกบการจดการเรยนรทสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนได เพราะในบรบทของเนอหาแลว ปรมาณสารสมพนธเกยวของกบการค านวณเพอน ามาใชแกปญหาในโจทยทมระดบความยากและความสลบซบซอนตงแตระดบทเขาใจงายจนถงระดบทไมสามารถแกปญหาไดดวยตนเอง ตองใชทงความรและทกษะการแกปญหาทางคณตศาสตรและวทยาศาสตร บางทอาจตองใชการชวยเหลอจากผ ทมทกษะการแกปญหาทสงขน หรอตองการแกปญหารวมกนกบเพอนเปนกลม (Hayat et al., 2018)

นอกจากน Tingle, & Good (1990) ไดท าการวจยเกยวกบผลของการรวมกลมแกปญหาเกยวกบปรมาณสารสมพนธในระดบมธยมศกษา พบวา การแกปญหาของนกเรยนแบบกลม ชวยใหนกเรยนมความมนใจและแนวแนตอการแกปญหา มการแบงปนความเชยวชาญโดยสามารถสอนสมาชกคนอน ๆ ดวยการใชแบบจ าลองและการตงค าถามโดยการเปรยบเทยบและใหเหตผลเชงสดสวนและสามารถแกปญหาอยางเปนระบบเปนขนตอนไดดขน ซงการแกปญหาทเกยวของกบปรมาณสารสมพนธนนถอเปนเนอหาทส าคญ

จากการศกษาการจดการเรยนรในวชาวทยาศาสตรทสามารถชวยสงเสรมสมรรถนะแกปญหาแบบรวมมอไดนน พบวา ควรเปนกจกรรมการเรยนรทเกยวของกบการสอสารในหองเรยน นกเรยนมโอกาสทจะแสดงความคดเหนของตนเอง มค าถามหรอปญหาทกระตนใหนกเรยนใชกระบวนการรคดและทกษะลงมอแกปญหา เปนกจกรรมทใชเวลาในการลงมอปฏบตหรอทดลอง น าผลการทดลองมาถกเถยงกนและใหเหตผลเกยวกบค าถามทางวทยาศาสตร และรวมกนอธบายถงสงทส ารวจตรวจสอบ (OECD, 2017) นอกจากน การมสวนรวมของผ เรยนในการท างานรวมกนจะเปนตวระบผลลพธการเรยนรของผ เรยนแตละบคคลดวย ดงนนงานในกจกรรมรวมกนควรเปนงานทไมสามารถท าใหส าเรจไดจากการแบงงานกนคนละสวน แตอาจมอบหมายงานทมปญหา เกยวของกบงาน เชน จดหาปญหาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (ill- structured problem) นนคอ ในหนงปญหาอาจมค าตอบไดหลายค าตอบหรอมทางแกไขปญหาไดหลายทาง ซงกระตนการการสรางความรทไดจากการรวมมอซงถอเปนแนวคดส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรและน าไปสการเรยนรของผ เรยนได (Cohen, 1994 as cited in Hesse, 2014, p. 42)

6

การเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานเปนการเรยนรทไดรบการยอมรบวามประโยชนในการแกปญหาดานขอจ ากดเวลาเรยนในยคทมแหลงขอมลขาวสารและสอเทคโนโลย ICT ได และสามารถออกแบบการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนไดมเวลาในการท ากจกรรมรวมกนเปนกลม การลงมอปฏบตทดลอง และแกปญหาในหองเรยนมากขน (Bergmann, & Sams, 2012) และสามารถสงเสรมใหนกเรยนมปฏสมพนธกนและการรวมมอมากขน (Moraros et al., 2015, p. 8) เพราะการกลบดานหองเรยนเปนการเรยนการสอนโดยไมเนนใหครอยในชนเรยนเพอสอนเนอหาตางๆแตสามารถใหนกเรยนศกษาเนอหานนๆ ดวยตนเอง โดยใช Google classroom เปนหองเรยนออนไลนส าหรบเตรยมการสอนใหกบนกเรยนนอกหองเรยนเพอเตรยมองคความรพนฐานกอนท ากจกรรมในหองเรยน สวนในหองเรยนนนผ เรยนแตละกลมจะไดฝกแกปญหาในกรณศกษา (Case study) ทมลกษณะปญหาเปน ill-structured problem ซงมขนตอนการแกปญหา 5 ขนตอน ไดแก 1) ขนทบทวนปญหา 2) ขนวเคราะหปญหา 3) ขนสรางแนวทางการแกปญหา 4) ขนการตดสนใจ และ 5) ขนสะทอนผลลพธ (Choi et al., 2009) มาเปนขนตอนการแกปญหาเพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ซงเมอวเคราะหขนการศกษาแบบกรณศกษา 5 ขนตอนเปรยบเทยบกบการจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem-based learning) พบวา เปนการจดการเรยนรทมลกษณะรวมคลายกน คอ มสถานการณปญหามาเปนจดเรมตนใหนกเรยนไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหและแกปญหา และเปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมในการคดและแกปญหาดวยตนเอง นกเรยนมบทบาทส าคญในการเรยน เปนผ คนพบและสรางความรใหม โดยเรยนรจากการมปฏสมพนธกบผ อน (Vygotsky, 1978 as cited in OECD, 2017) โดยผสอนท าหนาทสงเสรมใหมการท างานรวมกนกบผ อน (วจารณ พานช, 2557) จดบรรยากาศและสงแวดลอมทางการเรยนรใหนกเรยนไดมการชวยเหลอกนในการท างานหรอการแกปญหาเปนกลมยอย แตยงคงตองการการดแลเอาใจใสและใหความชวยเหลอแกผ เรยน (ชยวฒน สทธรตน , 2557, น. 114-117)

จากงานวจยพบวา ขนการศกษาของ Choi et al. (2009) สามารถสงเสรมการแกปญหาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (ill-structured problem) ของกลมตวอยางไดอยางมประสทธภาพ และสอดคลองกบ ดรณนภา นาชยฤทธ (2559) ทไดท าการวจยเรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบผสมผสานดวยการเรยนรรวมกนโดยใชกรณศกษากสามารถสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ การคดแกปญหาและการเรยนรรวมกนเปนทมของผ เรยนได และยงสอดคลองกบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเพอสงเสรมความสามารถในการแกปญหา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ทพบวา นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาสงขน มความกระตอรอรนในการเรยนร

7

เพมขน นกเรยนมความสามคคในการท างานกลม มความรความเขาใจเกยวกบกระบวนการแกปญหาตามสถานการณทไดพบ (ปราณต เชอทอง, 2556)

ดงนนในงานวจยครงน ผวจยจงไดศกษาการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เพอใหนกเรยนสามารถประยกตใชหลกการแกปญหาทไดจากการเรยนรไปใชเปนแนวทางในการแกปญหาในสถานการณอนๆทอาจเผชญในอนาคตและการท างาน และเหนความส าคญของการแกปญหารวมกน

ค ำถำมวจย

1. การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ควรจดอยางไร

2. ผลการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ท าใหนกเรยนเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ อยางไร จดประสงคของงำนวจย

1. เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

2. เพอศกษาผลการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอดวยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผเขำรวมวจย

ผ เขารวมวจยเพอศกษาการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอซงจะไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษาทผวจยไดออกแบบไว เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ณ โรงแหงหนงในจงหวดพษณโลก ทก าลงศกษาในปการศกษา 2561 ภาคเรยนท 2 จ านวน 1 หองเรยน มนกเรยนทงหมด 28 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจงจาก 2 หองเรยน ซงทง 2 หองเรยนมความสามารถและผลสมฤทธในวชาเคม

8

ทแตกตางกนไมมากนก โดยนกเรยนในหองเรยนทผ วจยเลอกมานจะมความสามารถและผลสมฤทธวชาเคมโดยรวมสงกวานกเรยนอกหองหนงเลกนอย และเปนหองเรยนทมครผสอนในวชาเคมทงหมด 2 คน หนงในนนคอผวจย

ขอบเขตเนอหำ

หนวยการเรยนรท 6 เรอง ปรมาณสารสมพนธ ในรายวชาเพมเตมเคม 2 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) และหลกสตรสถานศกษา จ านวน 3 ผลการเรยนร ไดแก 1) การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร 2) การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย และ 3) การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส

นยำมศพทเฉพำะ

กำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ หมายถง การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน ทแบงการเรยนรออกเปนการเรยนนอกหองเรยนและการเรยนในหองเรยน ส าหรบการเรยนนอกหองเรยน และใช Google classroom ท าหนาทเปนหองเรยนออนไลน สวนการเรยนในหองเรยนนนเปนกจกรรมกลมทแตละกลมใชขนการศกษาแบบกรณศกษา (Case study) เพอฝกการแกปญหาในสถานการณทเกยวของกบการประยกตใชเนอหา เรอง ปรมาณสารสมพนธ โดยมรายละเอยดดงน 1. การเรยนรนอกหองเรยน (Out-of-class learning) ประกอบดวย

1.1 ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน (Pre-class video lecture) ครอดวดโอการสอนบรรยายลงใน Google classroom เกยวกบเนอหาเรองปรมาณสารสมพนธ ตามเรองทจะเรยน โดยแบงการบรรยายออกเปน 3 ชวง คอ หลกการ ตวอยางการแกปญหา และสรปหลกการแกปญหา วดโอทใชมความยาวประมาณ 5-7 นาท เพอเตรยมนกเรยนรายบคคลใหมความรพนฐาน

1.2 ขนการตดตามการทดสอบออนไลน (Online follow-up exercise) หลงจากทนกเรยนชมวดโอการสอนบรรยาย ครมอบหมายแบบฝกหดเพอประเมนนกเรยน และใหผลสะทอนในการท าแบบฝกหดแกนกเรยนผาน Google classroom

2. การเรยนรในหองเรยน (In-class learning) ประกอบดวย 2.1 ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน (Brief review on out-of-class) ครสรปเนอหาท

นกเรยนไดชมผานวดโออกครงในหองเรยนรวมกน และเปดโอกาสใหนกเรยนสอบถามสงทยงไม

9

เขาใจ จากนนครยกตวอยางปญหาทแตกตาง 2-3 ขอเพอทบทวนการแกปญหาโจทยและประเมนความเขาใจของนกเรยนโดยใชการถาม-ตอบ กบนกเรยน

2.2 ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม (Mini-didactic lecture) ครกระต นความสนใจของนกเรยนเกยวกบกจกรรมโดยใชสอทหลากหลาย เชน ขาว วดโอ ฯลฯ ครอธบายลกษณะของกจกรรม จากนนครแบงกลมนกเรยนคละความสามารถ 3-4 คน และแบงหนาท ไดแก ผ สบคนขอมล ผบนทกขอมล ผ เตรยมอปกรณและผน าเสนอ

2.3 ขนกจกรรมการแกปญหา (Problem-solving activities) นกเรยนแตละกลมรวมกนแกปญหาในสถานการณทเปนปญหาโดยใชขนการศกษาแบบกรณศกษา (Case study) ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก

2.3.1 ขนทบทวนปญหา(Reviewing problems) ครน าเสนอปญหาเกยวกบปรมาณสารสมพนธจากกรณศกษาตามเรองทจะเรยน และใชค าถามเพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนตอปญหาและกระตนใหนกเรยนรวมกนคนหาความรทเกยวของกบปญหา นกเรยนแตละกลมอานสถานการณปญหาและรวมกนพดคยวาในกลมทราบอะไรบางเกยวกบปญหา และยงไมทราบอะไรบาง เพอชวยกนหาขอมลเพมเตมและน ามาสรางความเขาใจเกยวกบปญหารวมกน

2.3.2 ขนวเคราะหปญหา (Analyzing problems) นกเรยนแตละกลมประชมเพอรวมกนระบปญหาทตองการแกไข รวมทงผลกระทบและผไดรบผลกระทบทเกดขนลงในใบกจกรรม

2.3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา (Creating solutions) นกเรยนแตละกลมชวยกนคนหาวธการแกปญหาใหไดมากทสด พรอมระบขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธลงในใบกจกรรม

2.3.4 ขนการตดสนใจ (Making decisions) นกเรยนแตละกลมเลอกวธการแกปญหาทตกลงกนแลววาเปนวธการแกปญหาทดทสด พรอมระบเหตผลรวมทงหลกการหรอทฤษฏทางวทยาศาสตรหรอความรเรองปรมาณสารสมพนธทเกยวของมาสนบสนนการแกปญหา จากการเปรยบเทยบขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธ จากนนวางแผนการแกปญหาและลงมอปฏบตแกปญหาตามหนาททไดมอบหมาย

2.3.5 ขนสะทอนผลลพธ (Reflecting on results) ครใหนกเรยนแตละกลมสะทอนผลลพธจากการแกปญหาในหองเรยน และใหขอเสนอแนะตอแนวทางการแกปญหาของเพอนกลมอนๆ และสะทอนผลการเรยนรทนกเรยนไดเรยนรจากกจกรรมในครงน จากนนครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมสะทอนการปฏบตงานของตนเองและการท างานของสมาชกกลม ในประเดน สงทนกเรยนคดวานกเรยนท าไดดและสงทนกเรยนคดวาตองปรบปรง และสงทนกเรยน

10

คดวากลมของนกเรยนท าไดดและสงทกลมของนกเรยนตองปรบปรง โดยน าเสนอเปนวดโอเพอใหนกเรยนไดเตรยมตวและเรยบเรยงสงทจะน าเสนอและน าเสนอผานวดโอลงใน Google classroom

สมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ หมายถง ความสามารถของบคคลในการเขารวมกระบวนการแกปญหาของกลมได โดยแบงปนความเขาใจของตนเอง รวบรวมขอมล รกษาระเบยบของกลมจนไดวธแกปญหา แบงเปน 3 สมรรถนะยอย ไดแก

1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน (Establishing and Maintaining Shared Understanding)

1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม 1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน 1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม 1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน

2. การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแก ปญหา (Taking Appropriate Action to Solve the Problem) 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา 2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ

2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง 2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

3. กา รส ร า ง และ ร กษา ระ เบ ยบของกล ม (Establishing and Maintain Team Organization)

3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม 3.2 ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายได

3.3 อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว 3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของ

สมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน

ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. ผลการศกษาจะเปนแนวทางใหผ ทสนใจน าไปปรบใชในการจดการเรยนรมองเหนแนว

ทางการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน การออกแบบกจกรรมนอกและในหองเรยนวาควรออกแบบอยางไรเพอใหครอบคลมตามวตถประสงคการเรยนรควบคกบการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอหรอทกษะทเกยวของกบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เชน ทกษะ

11

การสอสาร ทกษะการรวมมอ ทกษะการคดสรางสรรค เปนตน และสามารถน าไปใชในการจดการเรยนรในรายวชาอนได

2. ผลการศกษาจะท าใหทราบวาการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานมประสทธภาพเพยงพอหรอไมตอการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน มขอด ขอดอย หรอขอจ ากดใดบางทสามารถน าไปศกษาวจยตอได เพอเปนแนวทางส าหรบการวจยครงตอไป

12

บทท 2

เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

ในการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอโดยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยม การน าเสนอรายละเอยดเปนล าดบ ดงน

1. หลกสตรสถำนศกษำ 1.1 ผลการเรยนรและสาระการเรยนรเพมเตม สาระเคม กลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร ทเกยวของกบ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560)

1.2 วสยทศน หลกการ จดหมาย สมรรถนะส าคญของผ เรยน คณลกษณะอนพงประสงคของผ เรยน

1.3 โครงสรางหลกสตรหองเรยนพเศษวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1.4 เปาหมายการจดการเรยนร กลมสาระวทยาศาสตร 1.5 เนอหา เรอง ปรมาณสารสมพนธ 2. กำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบ

กำรใชกรณศกษำ 2.1 การเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน 2.1.1 ความหมายแนวคดหองเรยนกลบดาน 2.1.2 ทฤษฎพนฐานหองเรยนกลบดาน 2.1.3 กรอบแนวคดเกยวกบหองเรยนกลบดาน 2.1.4 คณลกษณะส าคญ ทท า ใ หการ เ รยนแบบหอง เ รยนกลบดาน ม

ประสทธภาพ 2.1.5 กจกรรมการเรยนรแบบหองเรยนกลบดาน 2.2 Google Classroom 2.2.1 ประโยชนของ Google classroom 2.2.2 การใช Google classroom ตามแนวคดหองเรยนกลบดาน 2.2.3 แนวทางการใช Google classroom ในการจดการเรยนร

13

2.3 กรณศกษา 2.3.1 ความหมายของการศกษาแบบกรณศกษา 2.3.2 องคประกอบของการศกษาแบบกรณศกษา 2.3.3 ขนตอนการศกษาแบบกรณศกษา

2.4 การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา

3. สมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ 3.1 ความหมายของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ

3.2 ความส าคญของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3.3 กรอบโครงสรางการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3.4 วธประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3.5 ตวอยางแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 4. งำนวจยทเกยวของ 4.1 งานวจยในประเทศ 4.2 งานวจยตางประเทศ

หลกสตรสถำนศกษำ

1. ผลกำรเรยนรและสำระกำรเรยนรเพมเตม สำระเคม กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ทเกยวของกบ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ตำมหลกสตรแกนกลำงกำรศกษำขนพนฐำน พ.ศ. 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560)

ตามทมาของการประกาศใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวดวทยาศาสตร ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2560 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพราะตองการยกระดบการศกษาไทยใหมคณภาพ และมาตรฐานระดบสากล และเตรยมการศกษาเพอเตรยมคนไทยส Thailand 4.0 ใหมศกยภาพทงทางดานความร ทกษะและความสามารถในการแขงขนและด ารงชวตอยางสรางสรรคในประชาคมโลก ตามวสยทศน Thailand 4.0 ทกลาวไววา “ประเทศมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” และสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560-2564 ท ตองการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคนไทยใหไดรบการศกษาทมคณภาพสงตามมาตรฐานสากลและเรยนรดวยตนเองไดอยางตอเนอง ดงนนแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 – 2579 จงมงเนนพฒนาผ เรยนทกคนใหมคณลกษณะและทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 และ

14

สอดคลองกบสภาพการเปลยนแปลงในดานตางๆ ไดแก เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม สภาพแวดลอม และความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเจรญกาวหนาอยางรวดเรว

ส าหรบกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560 นน ไดมการจดกลมสาระการเรยนรใหม รวมทงเปลยนชอสาระการเรยนร และแบงออกเปนสาระการเรยนรพนฐานกบสาระการเรยนรเพมเตม และไดน าสาระเทคโนโลยจากกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ไดแก สาระท 2 การออกแบบและเทคโนโลยและสาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมารวมกบกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ดงตาราง 1

ตำรำง 1 กำรเปรยบเทยบกำรจดกลมสำระกำรเรยนรของกลมสำระวทยำศำสตรหลกสตร แกนกลำง พ.ศ. 2551 กบ ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560

สำระกำรเรยนรแกนกลำง กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร หลกสตรแกนกลำง พ.ศ. 2551

สำระกำรเรยนรแกนกลำง กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ตำมหลกสตรแกนกลำง พ.ศ. 2551

(ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย 8 สาระ ดงน

1. สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต 2. ชวตกบสงแวดลอม 3. สารและสมบตของสาร 4. แรงและการเคลอนท 5. พลงงาน 6. กระบวนการเปลยนแปลงของโลก 7. ดาราศาสตรและอวกาศ 8. ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย 4 สาระการเรยนรพนฐานและ 4 สาระการเรยนรเพมเตม ดงน มาตรฐานการเรยนรและตวชวด (รายวชาพนฐาน)

1. วทยาศาสตรชวภาพ 2. วทยาศาสตรกายภาพ 3. วทยาศาสตรโลก และอวกาศ 4. เทคโนโลย

ผลการเรยนร (รายวชาเพมเตม) 1. สาระชววทยา 2. สาระเคม 3. สาระฟสกส 4. สาระโลก ดาราศาสตรและอวกาศ

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ประกอบดวย 4 สาระ ดงน

1. การด ารงชวตและครอบครว 2. การออกแบบและเทคโนโลย 3. เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 4. การอาชพ

ส าหรบดานเนอหานนไดมการปรบปรงโดยเนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและทกษะในศตวรรษท 21 และเนนความรททนสมย สอดคลองตอการด ารงชวตในปจจบนและอนาคต และลดความซ าซอนของเนอหา มการโยกยายเนอหาขามระดบชนหรอขามวชา เพมและปรบเนอหาททนสมย รวมทงตดเนอหาและลดทอนเนอหาทยากลง ส าหรบสาระการเรยนรเคม

15

เพมเตม ม.4 นนไดมการเพมเนอหาดานตางๆ ทมความทนสมย สอดคลองตอการด ารงชวตในปจจบนและอนาคตมากขน เชน การเพมเนอหาเรองทกษะและความปลอดภยในปฏบตการเคม รวมทงนวตกรรมและการแกปญหาทเนนการบรณาการในสาระเคม

2. วสยทศน หลกกำร จดหมำย สมรรถนะส ำคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

วสยทศน เปนผน าแหงการเรยนรสมาตรฐานสากลในป 2562 สมรรถนะส ำคญของผเรยน

หลกสตรสถานศกษามงพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรการพฒนาจะท าใหนกเรยนเกดสมรรถนะส าคญ 5 ประการ ดงน 1) ความสามารถในการสอสาร 2) ความสามารถในการคด 3) ความสามารถในการแกปญหา 4) ความสามารถในการใชทกษะชวต และ 5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน หลกสตรสถานศกษามงพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอให

สามารถ อยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสขในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน 1) รกชาต ศาสน กษตรย 2) ซอสตยสจรต 3) มวนย 4) ใฝเรยนร 5) อยอยางพอเพยง 6) มงมนในการท างาน 7) รกความเปนไทย และ 8) มจตสาธารณะ

3. โครงสรำงหลกสตรหองเรยนพเศษวทยำศำสตรระดบมธยมศกษำตอนปลำย การจดสาระการเรยนรและหนวยกตของสาระการเรยนรในหลกสตรหองเรยนพเศษ

วทยาศาสตร ใหเปนไปตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ชวงชนท 4 ของ กระทรวงศกษาธการและออกแบบรายวชาเพมเตมเปนวชาเลอก โดยลดจ านวนหนวยการเร ยน ดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยลง แตยงคงมเนอหาทเขมขนเหมอนเดมดวย คณลกษณะของนกเรยนทมความสามารถพเศษสามารถเรยนรไดเรวกวานกเรยนปกตทวไป พรอม ทงใหนกเรยนมเวลาในการคนควาหาความรไดดวยตนเองอยางมประสทธภาพและมเวลา ในการพฒนาศกยภาพในการคดแกปญหาไดอยางสรางสรรค ครอบคลมตามหลกสตรมาตรฐานสากล พรอมทงเพมเตมวชาภาษาองกฤษใหเขมขนมากขน และเพอใหตรงกบปรชญาการพฒนาและสงเสรมผ มความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทสถาบนสงเสรมการสอน วทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ด าเนนการโครงสรางหลกสตรหองเรยนพเศษ ทประกอบดวย รายวชาและเกณฑขนต าของกลมสาระการเรยนรหรอรายวชาในแตละกลมสาระรวมทงสน ไมต ากวา 89.5 หนวยกต

16

4. เปำหมำยของกำรเรยนวทยำศำสตร ในการเรยนการสอนวทยาศาสตรมงเนนใหผ เรยนไดคนพบความรดวยตนเองมาก

ทสด เพอใหไดทงกระบวนการและความร จากวธการสงเกต การส ารวจตรวจสอบ การทดลอง แลวน าผลทได มาจดระบบเปนหลกการ แนวคด และองคความร

การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรจงมเปาหมายทส าคญ ดงน 1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎ และกฏทเปนพนฐานในวชาวทยาศาสตร 2. เ พอใหเขาใจขอบเขตของธรรมชาตของวชาวทยาศาสตรและขอจ ากดใน

การศกษา วชาวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางเทคโนโลย 4. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวชาวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษย

และสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 5. เพอน าความร ความเขาใจ ในวชาวทยาศาสตร และเทคโนโลยไปใชใหเกด

ประโยชน ตอสงคมและการด ารงชวต 6. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหา และ

การจดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 7. เพอใหเปนผ ทมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใช

วทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค หนวยการเรยนรทท าการศกษาวจยในครงน คอ หนวยการเรยนรท 6 เรอง ปรมาณ

สารสมพนธ โดยมสาระส าคญ ดงน ปฏกรยาเคมเปนการเปลยนแปลงทมสารใหมเกดขนโดยชนดและจ านวนอะตอมของ

ธาตไมเปลยนแปลง ปฏกรยาเคมเขยนแสดงไดดวยสมการเคมซงประกอบดวยสตรเคมของสารตงตนและผลตภณฑโดยมลกศรแสดงทศทางของการเกดปฏกรยา และเลขสมประสทธทไดจากการดลสมการเคมซงแสดงความสมพนธของปรมาณตาง ๆ ของสารทท าปฏกรยาพอดกนและผลตภณฑทเกดขนและอาจมสญลกษณแสดงสถานะของสารหรอปจจยอนทเกยวของในปฏกรยาเคม

เลขสมประสทธในสมการเคมบอกถงจ านวนโมลของสารในปฏกรยาเคมและสามารถน า มาใชในการค านวณปรมาณตาง ๆ ของสาร เชน มวล ความเขมขนของสารละลาย ปรมาตรของแกส และใชในการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทมหลายขนตอนได

ส าหรบปฏกรยาเคมทสารตงตนท าปฏกรยาไมพอดกน ปรมาณผลตภณฑพจารณาจากสารก าหนดปรมาณ ซงเปนสารตงตนทท าปฏกรยาหมด ในปฏกรยาเคมสวนใหญมผลตภณฑ

17

ทเกดขนจรงนอยกวาผลไดตามทฤษฎทค านวณไดจากสารก าหนดปรมาณตามสมการเคมผลไดรอยละคอการเปรยบเทยบผลไดจรงกบผลไดตามทฤษฎเปนรอยละ ซงสามารถบอกถงประสทธภาพของการท าปฏกรยาและเกยวของกบสาระเคม 2 ขอ คอ

ขอ 2 เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการเกดปฏกรยาเคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด-เบส ปฏกรยา รดอกซและเซลลเคมไฟฟา รวมทงการน าความรไปใชประโยชน ขอ 3 เขาใจหลกการท าปฏบตการเคม การวดปรมาณสาร หนวยวดและการเปลยนหนวย การค านวณปรมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทงบรณาการความรและทกษะในการอธบายปรากฏการณในชวตประจ าวนและการแกไขปญหาทางเคม และมผลการเรยนรทเกยวของ 3 ผลการเรยนร ดงน

ขอ 9 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร ขอ 10 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขนของ

สารละลาย ขอ 11 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส

ซงผลการเรยนรดงกลาวนนเกยวของกบเลขสมประสทธในสมการเคมทบอกถงจ านวนโมลของสารในปฏกรยาเคม และสามารถน ามาใชในการค านวณปรมาณตาง ๆ ของสาร เชน มวล ความเขมขนของสารละลาย ปรมาตรของแกสได ซงเปนประโยชนในการใชค านวณหาปรมาณสารทตองการในการท าปฏกรยาตางๆได เพอใหไดสารผลตภณฑทตองการ จากความยากและความสลบซอนของเนอหาวชา ดงนน ผ วจยคดจงเหนสมควรวา การใหนกเรยนไดเรยนรหลกการทฤษฏและมโอกาสไดน าความรทางทฤษฏมาค านวณปรมาณสารเพอแกปญหาในชวตประจ าวนรวมกนกบเพอนผ มประสบการณเทาๆกน จะท าใหนกเรยนรวมกนแกปญหา และสงเสรมใหเกดการอภปราย และโตแยงเพอใหนกเรยนสามารถแกปญหาไดดยงขน รวมทงสามารถเขาใจในเนอหาวชาไดดยงขน

5. เนอหำ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ เนอหาปรมาณสารสมพนธในระดบชนมธยมศกษาตอนปลายสวนใหญเกยวของกบ

การแกปญหาและการเขาใจเกยวกบปฏกรยาทางเคมและสมการเคม จากการศกษางานวจยพบวานกเรยนหลายๆคนใหความเหนวาเปนเนอหาทยากเพราะคอนขางเปนคณตศาสตรสงและเปนนามธรรมในธรรมชาตซงตองใชความสามารถในการเชอมระหวางสารในระดบจลภาคและระดบมหภาค (Davidowitz, 2010) ตวอยางการอธบายพฤตกรรมของสารเคมในระดบจลภาคหรอ Sub-microscopic level เปนปรากฏการทางเคมของสารทเกดขนจรงแตไมสามารถมองเหนได

18

เพราะจะกลาวถงโมเลกลอะตอมและอเลกตรอน เชน การเกดสนมเหลก เกดจากเหลกถกปลอยไวในอากาศชนจะท าปฏกรยากบอะตอมของออกซเจนในอากาศเกดเปนไฮเดรตไอรออนออกไซด (สนม) และการอธบายพฤตกรรมของสารเคมในระดบระดบมหภาค (Macroscopic level) ซงเปนการกลาวถงปรากฏการณทางเคมทเกดขนจรงและสมผสได เชน การเกดสนมเหลก เปนตน ซงเนอหาปรมาณสารสมพนธนนถอเปนเนอหาทส าคญ เพราะเปนพนฐานของการค านวณเรอง สมดลเคมและกรดเบสซงผ เรยนจะไดเรยนตอไป

กำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ

1. กำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำน 1.1 ควำมหมำยแนวคดหองเรยนกลบดำน

แนวโนมดานเทคโนโลยการศกษาในปจจบนนนมศกยภาพมากขนในการรวมระบบดจตอลเขากบการเรยนการสอนไดอยางมประสทธภาพและถกท าใหมความหมายมากขน โดยการสอนแบบหองเ รยนกลบดาน (Flipped classroom Instruction) ซ งถกพฒนาโดย Bergmann และ Sams ทงคเปนครเคมในโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ทไดรบการยกยองวาเปนผพฒนารปแบบหองเรยนกลบดานในบรบทของโรงเรยน แนวคดหองเรยนกลบดานมความหมายตรงกบค าวา Inverted classroom ซงเปนค าทใชโดย Lage, Platt และ Treglia ในป 2000 ในบรบทการศกษาทสงขน และภายหลงค าวา “หองเรยนกลบดาน” หรอ “หองเรยนกลบทาง” กไดรบการใชมากขนในการศกษาขนสงอน ๆ (Bates & Galloway, 2012; Kellogg, 2009; Lockwood & Esselstein, 2013; Talbert, 2014; Strayer, 2012; Wentland, 2004 as cited in Ng, 2015, p. 149) Lage et al. (2000, p. 32) ไดก าหนดใหค าวา หองเรยนกลบดาน หมายถง "เหตการณทเกดขนตามปกตในหองเรยน ในทางกลบกนตอนนไดไปเกดขนนอกหองเรยนและเหตการณทเกดขนนอกหองเรยนไดมาเกดขนในหองเรยนแทน"

ในหองเรยนแบบดงเดม นกการศกษาจะพยายามรวมเนอหาและถายทอดภายในเวลาเรยนในหองเรยนและมอบหมายการบานทชวยเสรมสรางความเขาใจของนกเรยนทไดสอนไปไวนอกชนเรยน แตในรปแบบการเรยนในหองเรยนกลบดาน การเรยนรในหองเรยนจะกลบทางดวยการเรมทการบาน เนอหาไดรบการสอนทบานผานวดโอทผสอนไดบนทกไวลวงหนาและโพสตใหนกเรยนแบบออนไลน นกเรยนดวดโอประกอบการบรรยายตามอธยาศย ทผสอนเตรยมไว เพอเตรยมตวส าหรบกจกรรมทวางแผนไวส าหรบพวกเขาทจะจดขนในหองเรยนตอไป

19

ครบนทกการสอนเนอหาหรอสาระส าคญของเนอหาโดยใชซอฟตแวร ทสามารถดาวนโหลดได หรอ screencast ทใชซอฟตแวรชวยจบหรอแคปเจอรการเปลยนแปลงทหนาจอภาพแ บ บ อ อ น ไ ล น เ ช น Camstudio, Community Clips, Jing, ShowMe, Educreation แ ล ะ ExplainEverything โปรแกรมเหลานเปนแอปพลเคชนทเปดฟรซงสามารถจบภาพวดโอและบนทกวดโอได (ตวอยางเชน PowerPoint) และค าบรรยายเสยงประกอบค าอธบายของครผสอน วดโอการเรยนการสอนเหลานจะถกอปโหลดไปยงอนเทอรเนตและเผยแพรแกนกเรยน (บางทอาจเรยกวา vodcasts) และสามา รถอป โหลด ไปยง iTunes, YouTube, iTuneU, Google Video ผ าน TeacherTube, Vimeo หรอระบบการจดการเรยนรของสถาบนตางๆ เชน Blackboard, Edmodo หรอ Moodle ทนกเรยนสามารถเขาถงและดาวนโหลด vodcast เพอรบชมทบานได นอกจากน วดโอออนไลนอน ๆ ทนกการศกษาพบวาเหมาะสมแกนกเรยนและอาจจะใชประโยชนได คอไซตทมการเผยแพร vodcasts ฟร ไดแก YouTube, TED-Ed, Khan Academy, ShowMe และเวบไซตของมหาวทยาลย (เชน MIT และ Stanford University) การท าใหหองเรยนกลบดานมความหมายแกผ เรยนมากขนคอการท าใหนกเรยนไดเรยนรเนอหาในเวลาและสถานทตามความสะดวกของตนเอง แตตองตรวจสอบใหแนใจวานกเรยนทกคนสามารถเขาถงเทคโนโลยและอนเทอรเนตทบานได ส าหรบนกเรยนทไมมอนเทอรเนตทบานสามารถดาวนโหลด vodcasts ลงในแฟลชไดรฟ USB เพอรบชมได ส าหรบนกเรยนทไมมเครองคอมพวเตอรทบาน vodcast สามารถคดลอกลงในดวดเ พอรบชมบนเครองเลนดว ดได (Bergmann, & Sams, 2008 as cited in Ng, 2015, p. 150) นอกจากนยงมนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของหองเรยนกลบดานไวดงน

Hamdan et al. (2013) กลาววารปแบบการเรยนรของ หองเรยนกลบดานจะเปลยนจากการเรยนรแบบกลมใหญเปนการเรยนรตามบคคล โดยการน าเทคโนโลยเขามาชวย ซงครจะบนทกการบรรยายเนอหาการเรยนการสอนเปนวดโอของตนเอง หรอ วดโอทน ามาจากเวบไซตการเรยนรตางๆ ใหนกเรยนสามารถเขาถงไดทกททกเวลา ไมวาจะเปนทบาน บนรถ หรอทอนๆนอกหองเรยน เพอเตรยมเรยนรมากอนทจะเขาเรยนในชนเรยน และในหองเรยนนนครจะใชเวลาส าหรบการบรณาการและการประยกตใชความรของนกเรยนอยางหลากหลาย

Mcmahon (2005) ไดใหความหมายของหองเรยนกลบดานวา เปนรปแบบหนงของการเรยนการสอนโดยทผ เรยนจะไดเรยนรจากการท าการบานทผ เรยนไดเรยนรดวยตนเองจากสอวดทศนนอกชนเรยนหรอทบาน สวนการเรยนในชนเรยนปกตนนจะเปนการเรยนแบบสบคนหาความรทไดรบรวมกนกบเพอนรวมชน โดยมครเปนผคอยใหความชวยเหลอชแนะ

20

จากความหมายขางตนสามารถสรปไดวา หองเรยนกลบดาน (Flipped Classroom) เปน กระบวนการเรยนการสอนรปแบบหนงซงเปลยนการใชชวงเวลาของการบรรยายเนอหาในหองเรยนเปนการท ากจกรรมตาง ๆ ทงแบบเดยวและแบบกลมในหองเรยน และเนนใหนกเรยนสามารถน าสงทไดเรยนรมาประยกตใชในชวตประจ าวนได สวนการบรรยายจะอยในชองทางอนๆ เชน วดโอ วดโอออนไลน vodcast podcast ฯลฯ โดยผสอนเปนผอดวดโอการสอนและมอบหมายใหผ เรยนแบบออนไลน ผ เรยนเขาถงวดโอการสอนได โดยใชเทคโนโลยและอนเตอรเนตเมออยทบานหรอนอกหองเรยนตามอธยาศย

1.2 ทฤษฎพนฐำนหองเรยนกลบดำน การเรยนรในหองเรยนกลบดานนน เปนการเรยนรแบบผสมผสานทใชทงการ

เรยนแบบออนไลนและการเรยนแบบเผชญหนาเขาหากน การน าแนวคดหองเรยนกลบดานมาปฏบตไมใชเรองใหม และจากหลายงานวจยไดมครหลายทานไดทดลองปฏบตการสอนแบบหองเรยนกลบดานในชนเรยนทแตกตางกนไปในแตละระดบชนเปนเวลานานมาแลว โดยทในเนอหาวชาสวนใหญ นกเรยนจะตองอานบทความทเกยวของกบเนอหาทเรยนหรอท าการคนควาหาขอมลนอกเวลาเรยน (เชนการบาน) เพอเตรยมพรอมส าหรบการอภปรายในชนเรยนหรอกจกรรมทเปนประโยชนในบทเรยนตอไป และในความกาวหนาของเครองมอทใชทางการศกษา (เชนอปกรณเคลอนท เครอง screencast) และการคยแบบตอหนาแบบออนไลนทใชงานกนโดยทวไปนนนนถกท าใหใชงานไดงายยงขน ซงท าใหเกดความสนใจในการพยายามทจะน าเทคโนโลยเหลานมาใชในการเรยนการสอนในชนเรยนกลบดาน ตวอยางของการสนบสนนจากองคกรตางๆ ทผลตรปแบบของบทเรยนออนไลน เชน Khan Academy กเปนตวอยางของแรงแรงผลกดนส าหรบการกลบดานชนเรยน (Sparks, 2011 as cited in Ng, 2015, p. 150)

ส าหรบครผ สอนนน แนวคดทสอดคลองกนกคอการท าใหการสอนของครนนสอนเสรจทบานดวยเทคโนโลย ซงกเปนแนวคดทสนบสนนรปแบบหองเรยนกลบดาน เนองจากเทคโนโลยเขามาเปนสวนหนงกบผ ใชงานมากยงขน ครหรอนกการศกษาสามารถบนทกวดโอ บนทกเสยง หรอบนทกการออกอากาศทางจออปกรณและอปโหลดไปยงแพลตฟอรมเพอใหนกเรยนสามารถเขาถงไดกอนทจะมการเรยนการสอนเกดขนในชนเรยน และเนองจากการททกคนสามารถเปนเจาของสมารทโฟนและแทบเลตทเพมจ านวนขนขนนนท าให การเขาถงการเรยนการสอนทบนทกไวลวงหนาในสถานทและเวลาของนกเรยนเองจงกลายเปนเรองงายทจะสนบสนนการเรยนรในชนเรยนแบบกลบดาน (BBC, 2008; Griffith, 2013; Sherman, 2013 as cited in Ng, 2015, p. 150)

21

1.3 กรอบแนวคดเกยวกบหองเรยนกลบดำน ทฤษฎทวไปทสนบสนนหองเรยนกลบดาน จากการทบทวนเอกสารและงานวจย

คอ การใชวดโอเพอยายรปแบบการเรยนของนกเรยนโดยตรง โดยการยายการสอนแบบดงเดมและการบรรยายแบบกลมใหญไปสพนทแหงการเรยนรทเนนนกเรยนเปนศนยกลางนอกหองเรยน ในหองเรยนนกเรยนจะถกเนนไปทการมสวนรวมในกจกรรมปฏสมพนธเชงโตตอบเพอสรางความเขาใจทลกซงในเนอหาผานการอภปรายการปฏบตและการแกปญหาทพวกเขาท าเปนกลมเดยวหรอท างานรวมกนเปนกลมยอย เพอทจะแกปญหาไดนกเรยนตองเรยนจากการสอนโดยการท าการบานหรอแบบฝกหด ซงในแบบฝกหดจะตองมแนวคดทเกยวของและจะตองมาจากความรทไดรบผานการด vodcasts ทบาน โดยตองออกแบบการสอนและการบานมาอยางรอบคอบเพอใหมนใจวาเนอหาทเตรยมมาสามารถอธบายเนอหาไดดพอสมควรเพอใหนกเรยนทมความสามารถแตกตางกนสามารถเขาใจแนวคดทตองเรยนรได อยางไรกตาม นกเรยนแตละคนจะไดรบโอกาสใหชแจงสาระส าคญของเนอหาทสอนใน vodcosts ทเรยนแลวยงไมเขาใจกบครผสอนในชวงเวลาเรยนในหอง ดงนนครผ สอนจงใชบทบาทเปนวทยากรหรอพเลยงโดย 1) แนะแนวทางการเรยนรดวย vodcasts 2) ประเมนนกเรยนเปนประจ าเพอก าหนดสง ทพวกเขารและสง ทพวกเขาจ าเปนตองรเพอออกแบบกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมและ 3) ใหความชวยเหลอในชนเรยนเชนการอธบายเพมเตมหรอจดหาแหลงขอมลเพมเตมเพอชวยใหนกเรยนไดเรยนรตามความตองการ

นอกจากนนกเรยนยงมโอกาสมากขนในการโตตอบกบเพอนๆ ผานการสอนโดยเพอนชวยสอน (peer-tutoring) หรอการท าโครงงานเปนกลมยอยทจดตงในหองเรยน จากทกลาวมา แนวคด เหลา น เ ปนแนวคด พ นฐานของ Vygotsky เ กยวกบ Zone of Proximal Development (ZPD) ทถกอธบายวาเปนระดบของการพฒนาศกยภาพหรอเปนระยะระหวางสงทนกเรยนสามารถท าไดและสงทนกเรยนจะสามารถท าการพฒนาตอไปได ZPD คอจดทการเรยนรเกดขนและทซงผ เรยนสามารถพฒนาความรเพมเตมในหวขอและพฒนาทกษะขนสง ใหเพมขนภายใตการแนะน าของครผสอนหรอการรวมมอกนกบเพอนรวมชนเรยน ดงนน ZPD จงครอบคลมถงโครงสรางทางความคดทยงอยในกระบวนการของการพฒนาและกระบวนการทพวกเขาจะสามารถพฒนาไดอยางเตมทผานบทบาทของคนกลาง (ครและเพอน) ทใหความชวยเหลอในสวนของการพฒนาของการเรยนรของผ เรยนแตละบคคล ส าหรบการออกแบบการเรยนรทออกแบบมาอยางรอบคอบโดยค านงถงความรเดมของนกเรยน ครผสอนสามารถสรางกจกรรมการเรยนรทอยในรอยตอพฒนาการได การเรยนรในหองเรยนกลบดานท าใหโอกาสเหลานเกดไดมากขนเนองจากนกเรยนสามารถท างานผานกจกรรมการเรยนรดวยความชวยเหลอทเหมาะสมจากผสอนและจาก

22

การใ หค าป รกษาโดย เ พ อนของนก เ รยน เอง (Berrett, 2012; Flumerfelt, & Green, 2013; Frydenberg, 2013; Marcey, & Brint, 2012; Talbert, 2012 as cited in Ng, 2015, p. 151)

การเรยนรจากเพอนผ มประสบการณเทาๆกน (peer-learning) จะเกดขนเมอนกเรยนท างานเปนทม หรอการท าโครงงาน หรอรวมกนหาแนวทางแกไขปญหารวมกนในการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรแบบสบเสาะ ซงความหมายของการเรยนรแบบสบเสาะนนมความหมายทแตกตางกนเลกนอยตามค านยามของนกวจย (Aditomo; Goodyear; Bliuc, & Ellis, 2013 as cited in Ng, 2015, p. 151) และเมอวเคราะหจากงานวจยหลายๆ งานวจยแลวสามารถสรปไดวา ค านยามเหลานมสวนทสมพนธกนอยนนคอ การเรยนรแบบสบเสาะนนมกมค าถามหรอปญหาเปนตวขบเคลอนเพอใหนกเรยนลงมอคนหาความรและลงเผชญหนากบปญหาและแกไขปญหา โดยปญหาทจะแกไขนนตงอยในบรบทแหงความเปนจรงซงจะท าใหการเรยนรมความหมายและกระตนแรงจงใจมากขน การเรยนรแบบสบเสาะคอการเรยนรโดยมนกเรยนเปนศนยกลางและเปนการเรยนรเชงรกทเหมาะสมกบการสอนในชนเรยนแบบกลบดาน นกเรยนสามารถ รบความชวยเหลอจากอาจารยผสอนและเพอนของตนเองในการท างาน (Justice et al., 2007; Levy et al., 2010; Oliver, 2008; Prince, & Felder, 2007 as cited in Ng, 2015. p. 151) กรอบคณลกษณะของการเรยนรในหองเรยนแบบกลบดานแสดงดงภาพ 1

กรอบดงกลาวแสดงใหเหนวาวฒนธรรมการเรยนรเปลยนแปลงไป อนเนองจากความตองการของนกเรยนในขอบเขตการเรยนรในระบบและตามอธยาศยท าใหการเรยนรเปนไปในรปแบบทเชอมกนโดยใชการเสรมตอการเรยนร (scaffolding) ในการเรยนรตามอธยาศยนนจะเปนพนททเทคโนโลยดจทลเขามาบรณาการในการเรยนร กรอบการเรยนรแสดงใหเหนวา vodcasts ไมใชรปแบบการเรยนรเพยงอยางเดยวแตตองขนอยกบวตถประสงคของการเรยนร ดวย เชน การฟงพอดคาสต การมสวนรวมในการอภปรายออนไลน การด าเนนการแบบทดสอบประเมนออนไลนออนไลน การมสวนรวมในการจ าลองหรอเกมการคนควาหวขอทไดรบมอบหมายทางออนไลนการอานขอมลบนเวบและการเตรยมค าตอบของค าถาม เปนตน ครผสอนจะสามารถประเมนการเรยนรของนกเรยนไดจากการตอบแบบทดสอบและฟอรมการสนทนา ในการเรยนในระบบนน นกเรยนจะพฒนา ZPDs ของตนผานการโตตอบแบบกลมยอยและแบบตวตอตวกบเพอนและครเพอคลายประเดนการเรยนรทยากตอการเขาใจการเรยนแบบหองเรยนกลบดาน ทจะชวยสงเสรมการพฒนาการเรยนรของนกเรยนและนกเรยนจะเปนตวของตนเองในการเรยนรและรบผดชอบในการเรยนรของตนเองตามการรคดของเขา นกเรยนตรวจสอบความเขาใจของตนเองและด าเนนการเรยนรในขนตอไป

23

ภำพ 1 กรอบแนวคดกำรเรยนรหองเรยนกลบดำนตำมแนวคอนสตรคตวสท

ทมำ: Ng, 2015

การใชวธการจดการเรยนรแบบหองเรยนแบบกลบดานและแนวคดการก ากบตนเองในการเรยนรโดยการน าเทคโนโลยมาชวยเพมระดบการมสวนรวมของนกเรยนและสงเสรมใหผลการเรยนรของนกเรยนดขน โดยทวไปธรรมชาตของการแกปญหาของกจกรรมในชนเรยนจะชวยสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณและทกษะการคดขนสง ปญหาทไดรบการออกแบบมาเปนอยางดจะชวยใหนกเรยนสามารถทจะตความและวเคราะหขอมลไดอยางถกตอง นาเชอถอและมแบบแผน รวมถงมการะบขอมลทเกยวของกบปญหาและหาขอบกพรองในขอสนนษฐานจากความคดเหนของผ อนนอกจากนนกเรยนยงไดเรยนรการท างานรวมกนในการเรยนรแบบโครงงาน การเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Anderson, & Krathwohl, 2001; Bloom, 1956 as cited in Ng,

เพมระดบศกยภำพ

กจกรรมกำรเรยนรตำมแนวคอนสตรคตวสทตำมผลกำรเรยนรทวำงไว

- อธบายเนอหาทมความยากโดยครบนพนฐานของนกเรยนแตละคน - การสอนโดยเพอนชวยสอน - การท าโครงงานรวมกน - การแกปญหา - ด าเนนการประเมนโดยสรป

กำรเรยนในหองเรยน (สวนบคคลและเรยนแบบรวมมอ)

คณลกษณะ - พงพาตนเอง

- มการชน าตนเอง - มความรบผดชอบ

- มการสะทอนผลลพธ ดำนกำรรคด - เรยนรเชงรก - เรยนรเชงลก

- การสบเสาะหาความร - การคดขนสง ดำนสงคม

- ทกษะทางสงคม - ทกษะการท างานเปนทม

- ทกษะการแนะน า

ลกษณะทบงบอกวำมกำรพฒนำของผ เรยน

- ชม Vodcasts - ฟง Podcasts - มสวนรวมในการอภปรายโตเถยง - มสวนรวมในเกมสหรอการจ าลอง - จดท าแบบทดสอบประเมนผล - คนควา อาน เพอเตรยมค าตอบ

กำรเรยนนอกหองเรยน (สวนบคคล)

กำรเตรยมตวส ำหรบกำรเรยนในหอง

กำรขำมเปลยนวฒนธรรมกำรเรยนร

24

2015, p. 153) ซงเปนทกษะทจ าเปนส าหรบการท างานในศตวรรษท 21 กรอบหองเรยนกลบดานยงครอบคลมทฤษฎการเรยนรของบลม ทนกเรยนจะตองเรยนรงานตงแตระดบต าสดของขนการเรยนรนนคอการเรยนโดยการรบขอมลทบานและใหหนมาใหความส าคญกบระดบความรความเขาใจในระดบสง (การประยกตใช การวเคราะห การสงเคราะหและการประเมนผล) ในหองเรยนโดยการสนบสนนจากเพอนรวมชนเรยนและผสอน (Brame, 2013 as cited in Ng, 2015, p. 153) อยางไรกตามเนอหาส าคญทซบซอนอาจตองมการเสรมตอการเรยนรเพมเตมในวดโอ เพอสนบสนนการใชและเขาถงวดโอโดยเฉพาะอยางยงกบนกเรยนทเขาใจไดชา

ส าหรบตวครผ สอนนนกจกรรมของนกเรยนตองไดรบการวางแผนอยางรอบคอบเพอใหกจกรรมการเรยนรในหองเรยนและทอยนอกหองเรยนสอดคลองกบผลลพธทตรงกบจดประสงคหรอหลกสตร การใชฐานแนวคดคอนสตรคตวสทเพอใชในการออกแบบหลกสตรนนจะชวยเพมเงอนไขการเรยนรทมคณภาพ (Biggs, 1996, 2003 as cited in Ng, 2015, p. 153) กญแจส าคญของแนวคดนคอองคประกอบทงหมดในระบบการเรยนการสอน ไดแก หลกสตร วธการจดการเรยนการสอนทใชและการประเมนผลทจดไวใหสอดคลองกนกบองคประกอบตางๆ และตรงกบผลการเรยนรทตองการ

1.4 คณลกษณะส ำ คญท ท ำใ หกำรเ รยนแบบหองเ รยนกลบดำนมประสทธภำพการน าหองเรยนกลบดานไปปฏบตในชนเรยนไดอยางมประสทธภาพนนขนอยกบคณสมบตหลกตามท Pearson, & The Flipped Learning Network (2013) as cited in Hamdan, McKnight, McKnight, Arfstrom (2013) ไดกลาวไววามลกษณะหลกดงน

1. การสรางสภาพแวดลอมทยดหยน กรอบหองเรยนแบบกลบดานนนมความยดหยนใหสามารถเลอกวธการเรยนรทหลากหลาย รวมถงการเปดโอกาสใหมสวนรวมในการท างานเปนกลมหรอศกษาดวยตนเอง รวมทงการคนควาหาขอมลและการประเมนผล กจกรรมโตตอบชวงเวลาเรยนอาจสงผลใหชนเรยนไมเปนระเบยบและมเสยงรบกวนเมอเทยบกบพฤตกรรมการเรยนรแบบเดมของผ เรยนทคอนขางเงยบในระหวางการเรยนบรรยายแบบดงเดม ดงนนในแงของความกาวหนาของการเรยนรและการประเมนผลในหองเรยนแบบกลบดานจงมความยดหยนและมศกยภาพตอความสามารถในการเรยนรของนกเรยน ในแงทนกเรยนทเรยนรไดชา กยงคงสามารถแยกความแตกตางของเนอหาไดหากนกเรยนไดรบการชวยเหลอทเหมาะสมเพอใหการเรยนบรรลตามวตถประสงคทจดไว ในขณะทนกเรยนทมความสามารถสงจะสามารถขยายการเรยนรของตนเองไดดวยการสบเสาะและการท างานทเกยวกบการแกปญหา

2. เปลยนวฒนธรรมการเรยนร ในกรอบหองเรยนกลบดานจะตองมการเปลยนแนวคดดานการเรยนการสอนจากเดมเปนอยางมาก การเรยนแบบหองเรยนกลบดานนนยด

25

ตวผ เรยนเปนศนยกลางอยางมาก สวนครผสอนตองหาแนวทางในการออกแบบการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนมสวนรวมในการประเมนผลการเรยนรของตนในลกษณะทมการเรยนรมความหมายตอตนเอง การออกแบบหลกสตรเพอใหสอดรบกบการเรยนรสวนบคคลตองใชเวลาในการสรางชด vodcasts และจดเตรยมวสดการเรยนรอน ๆ ทมสามารถชวยเสรมตอการเรยนรแกนกเรยนทเรยนรไดชาและทาทายตอนกเรยนทมความสามารถมากขน

3. การระบเนอหาอยางชดเจน ครผ สอนจ าเปนตองวางแผนและประเมนเนอหาทตรงกบความตองการใหกบนกเรยนของตนอยางสม าเสมอเพอใหการเรยนรทบานและกจกรรมทจะรวมไวในหองเรยน (ภาพ 1) และมวตถประสงคของการเรยนรและผลการเรยนรทชดเจนสอดคลองกบกรอบการเรยนรในระบบโรงเรยนและตามอธยาศย รวมทงสอดคลองกบวตถประสงคและผลการเรยนร

4. ผ สอนทมความเปนมออาชพ ครผ สอนตองตดสนใจเลอกประเภทของกจกรรมการเรยนรวาเมอใดและวธการใดทพวกเขาจะใชเพอเปลยนจากรปแบบการสอนโดยตรงแบบดงเดมไปสพนทการเรยนรของนกเรยนแตละคน ดงนนตองมการออกแบบกจกรรมทจะชวยเพมการมปฏสมพนธโตตอบระหวางครกบนกเรยนและระหวางนกเรยนกบคร ดงนนการตดตามนกเรยนอยางตอเนองและประเมนความส าเรจของกจกรรมการเรยนรและผลสะทอนทสอดคลองเหมาะสม ดงนนการออกแบบจงตองการใหมความเหมาะสมกบขนตอนการประเมน

1.5 กจกรรมกำรเรยนรแบบหองเรยนกลบดำน วจารณ พานช (2556) ไดสรปถงวธการด าเนนการเรยนการสอนแบบหองเรยน

กลบดานจาก หนงสอ Flip Your Classroom : Reach Every Student in Every Class Every Day ของ Jonathan Bergmann และ Aaron Sams วามขนตอนดงน

1. เตรยมความพรอมผ เรยน วนแรกทจะเรมบทเรยน ครควรอธบายประโยชนของการเรยนในรปแบบหองเรยนกลบดานซงเปนแบบใหมและใหนกเรยนดวดทศน วาวธเรยนแบบใหมดตอนกเรยนอยางไร

2. แจงใหผปกครองนกเรยนทราบเรองการเรยนแบบใหม โดยครตองอธบายให ผ ปกครองเขาใจวานกเรยนจะไดประโยชนอยางไรจากการเรยนแบบหองเรยนกลบดานและ ผปกครองควรจะมบทบาทอยางไร 3. สอนวธดและจดการวดทศน การฝกทกษะการดวดทศนจะมลกษณะคลายกบการฝกทกษะการอานต ารา โดยครตองแนะน าวธทถกตองแกผ เรยน โดยใหดวดทศนแบบตงใจ ไมมสงรบกวนสมาธ เชนไมมหฟง iPod เสยบห ไมเปด Facebook ไปพรอมๆ กน ควรฝกใชป มหยดวดทศน แลวชประเดนส าคญในเรอง ลองใหนกเรยนคนหนงเปนผควบคมวดทศนทจะหยดหรอ

26

ยอนกลบไปดตอนส าคญ แลวรวมกนอภปรายทงขนวาหากตนเองเปนผควบคมวดทศนจะดตอตนเองอยางไร แตละคนดไดเขาใจเรวชาแตกตางกนอยางไร และการเรยนจากวดทศนชวยใหนกเรยนแตละคนเปนผ มอ านาจเหนอการเรยนของตนอยางไร และควรสอนเทคนคจดบนทกตงค าถามและการจบประเดนส าคญดวย

4. ก าหนดใหนกเรยนตงค าถามทนาสนใจ เพอใหแนใจวานกเรยนไดดวดทศนมากอน โดยครก าหนดใหนกเรยนตองมาตงค าถามทนาสนใจในชนเรยน โดยตองเปนค าถามทเกยวของกบในวดทศนและนกเรยนเองไมรค าตอบ เชน นกเรยนแตละคนตองตงค าถามมาคนละ 1 ค าถามตอวดทศน 1 ตอน ท าใหชนเรยนมชวงเวลา “ค าถามและค าตอบ” ทสนกสนานและมคณคาตอการเรยนร การเรยนสามารถท าไดโดยการเรยนคนเดยวหรอเรยนเปนกลม และอาจเปนการท างานรวมกบคร จงท าใหครไดเรยนร ไดโอกาสสงเกตความเขาใจผดของนกเรยนและปรบความเขาใจของนกเรยน และสรางเปนกตกาการเรยนทท าใหนกเรยนในหองเรยนแบบปกต ทเลอนลอยจากการเรยน ไมกลาพด ไมกลาถามคร ตองมสวนตงค าถามและชวยกนหาค าตอบมากขน

5. วางรปแบบหองเรยนแบบกลบดาน หองเรยนตองเปลยนจาก Classroom เปน Studio คอกลายเปนหองท างาน มจดสนใจคอการเรยนของตนเอง เรยนโดยการลงมอท าทไมใชการฟงครสอนในหองเรยนแบบเกา เครองมอตางๆ ในหอง ตองเนนการใชงานเพอการเรยนของนกเรยนและเพอการเรยนแบบมปฏสมพนธระหวางกนของนกเรยน 6. ใหนกเรยนไดจดการเวลาและงานของตนเอง ในบางชวงเวลาของเทอม นกเรยนบางคนอาจมกจกรรมพเศษทตองท า เชน งานเทศกาล หรอ การแขงขนกฬา และชวงใกลสอบกลางภาค ในหองเรยนกลบดานท าใหนกเรยนสามารถเรยนลวงหนา หรอเรยนในบางวชาใหจบเรวไวลวงหนา สามารถสอบไลกอนเวลาและใชเวลาของวชาทเรยนจบเรว ในการเรยนวชาอน นกเรยนทเรยนชากสามารถใชเวลาเรยนซ าชวงทตองการได หากนกเรยนไดท าการสอบสวนใดไมผานกสามารถสอบใหมไดเสมอ 7. สงเสรมใหนกเรยนชวยเหลอกนเอง นนคอใหนกเรยนไดเรยนรรวมกนและชวยเหลอกน โดยการรวมตวกนเองเปนกลมเพอเรยนรรวมกน หรอจดนกเรยนเปนกลมใหเรยนรเฉพาะเรอง เชนนกเรยนทยงไมเขาใจประเดนไหนกจะรวมตวกนเปน Independent Study Group ในขณะทนกเรยนคนอนๆ หรอกลมอนเรยนประเดนอน เปนตน

8. การประเมนผล การเรยนแบบหองเรยนกลบดานตองการระบบประเมนท ประเมนความเขาใจของนกเรยนอยางแมนย า โดยแบงการประเมนผลออกเปน 2 สวน คอ

27

8.1 การประเมนเพอปรบปรง (Formative Assessment) ครตองสอบถามบางค าถามกบนกเรยนบางคนวานกเรยนคนไหนยงไมเขาใจเรองอะไรและรบแกความเขาใจผดให นกเรยน นกเรยนแตละคนจะตองการความชวยเหลอแตกตางกนตามระดบของพฒนาการของศกยภาพในการเรยนร (Cognitive Development) ของตนและตามความยากงายของเนอหา ครจงตองมวธชวยเหลอนกเรยนแตกตางกน บางกรณครจะชวยเหลออยางเปนระบบ แตในบางกรณครจะปลอยใหนกเรยนใชความพยายามชวยเหลอตนเอง การเรยนทดไมใชการเรยนแบบไดรบการปอนสาระความร นกเรยนทชวยตวเองไดควรไดเรยนแบบชวยตวเองเพราะจะเรยนรไดลกและเชอมโยงกวา แตนกเรยนทเรยนออนกตองไดรบความชวยเหลอตามความเหมาะสม การทดสอบแบบ Formative และ Feedback แกนกเรยนทนทในระหวางการเรยนรจะชวยใหนกเรยนสามารถเรยนไดถกตองตามจดประสงค

8.2 การประ เม น เ พ อวดผล ห รอการสอบแบบไ ด -ตก (Summative Evaluation) เปนการสอบวดผลหลงกระกวนการเรยนการสอนเพอดวาผ เรยนบรรลวตถประสงคของการเรยนรหรอไม โดยทครตองก าหนดวาเกณฑสอบผาน-ไมผาน คออะไร Mcmahon (2005) ไดกลาวถงแนวทางปฏบต ท ด ทสดของการเ รยนแบบหองเรยนกลบดาน วามขนตอนดงน

1. แนะน าผ ปกครองเกยวกบหองเรยนกลบดาน โดยอาจจะน าน าผานทาง e-mail, การสงจดหมายหรอใชวดโอแนะน าเปนตน

2. สรางวดโอการบรรยายการสอนทมความยาวไมเกน 15 นาท 3. มการบรหารจดการทงายและเปนทยอมรบ 4. ชวงเวลาในชนเรยน ผสอนตองไมนงอยเฉยๆ แตตองเดนรอบๆ หองเรยนเพอ

สงเกตและพรอมทจะใหค าปรกษาและน าผ เรยน 5. ผสอนตองแนะน าวธการและทางเลอกเกยวกบการดวดโอส าหรบผ เรยนท

ขอจ ากดหรอไมมอนเทอรเนต 6. มการประเมนผ เรยนอยางสม าเสมอ 7. สรางการตรวจสอบผ เรยนในการเขาถงวดโอโดยใชแบบฟอรมออนไลน Bergmann, & Sams (2012) แสดงใหเหนวาการจดกจกรรมการเรยนรตาม

แนวคดหองเรยนกลบดานมลกษณะการจดกจกรรมการเรยนรทแตกตางจากการเรยนรในหองเรยนแบบเดมอยางไร ดงตาราง 2

28

ตำรำง 2 กำรเปรยบเทยบเวลำทใชในชนเรยน กำรเรยนแบบเดมกบกำรเรยนแบบ หองเรยนกลบดำนตำมแนวคดของ Bergmann, & Sams (2012)

กำรเรยนกำรสอนแบบเดม กำรสอนแบบหองเรยนกลบดำน กจกรรม เวลำ (นำท) กจกรรม เวลำ (นำท)

การน าเขาสบทเรยน (Warm-up) 5 การน าเขาสบทเรยน (Warm-up) 5 ตอบขอสงสยเกยวกบการบานทนกเรยนไดรบมอบหมาย

20 ถาม – ตอบ เกยวกบวดโอทนกเรยนไปด 10

บรรยายเนอหาใหม 30-45 ชวยเหลอนกเรยนท างาน / กจกรรมการเรยนรตางๆ

75

ชวยเหลอนกเรยนท างาน / กจกรรมการเรยนรตางๆ

20-30

Lo et al. (2018) ไดออกแบบกจกรรมการเรยนรแบบหองเรยนกลบดาน ทปรบ

จาก First Principles of Instruction ของ Merrill (2002) ซงออกแบบโดยการศกษาและวเคราะหทฤษฏการสอนและรปแบบการจดการเรยนการสอน เชน การสอนแบบ 4-MAT ของ McCarthy (1996), ทฤษฏการแกปญหาแบบรวมมอของ Nelson (1999), สงแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคดทฤษฎคอนส รคต ว ส ต ห ร อ Constructivist Learning Environments (CLEs) โดย Jonassen, D. (1997) และรปแบบการเรยนรโดยการลงมอท า Learning-by-doing ของ Schank, Berman, และ Macperson (1999) ออกมาเปนหลกการ (Principle) ทมประสทธภาพส าหรบการเรยนการสอน 5 หลกการ ไดแก หลกการเนนประเดนปญหา หลกการกระต น หลกการสาธต หลกการประยกต และหลกการบรณาการ ดงตาราง 3

29

ตำรำง 3 หลกกำรและควำมหมำยของกรอบแนวคดหองเรยนกลบทำงของ Merrill’s (2002)

หลกกำร ควำมหมำยหลก

เนนประเดนปญหา Problem-centered

นกเรยนควรมสวนรวมในการแกปญหาในชวตจรง ครควรจดหางานทนกเรยนทกคนสามารถท าได

การกระตน (Activation)

นกเรยนควรมการก ากบตนเองเพอเรยกคนความจ า ความสมพนธ การอธบาย หรอการประยกตใชความรเดมจากประสบการณทใกลเคยง ซงสามารถน ามาสรางการเรยนรทเกยวของกบความรใหม

การสาธต (Demonstration)

ครควรสาธตการใชความรใหมทไดเรยนผานการยกตวอยาง การอธบายใจความส าคญของเนอหา สาธตขนตอนการปฏบตงาน และการน าเสนอกระบวนการในรปแบบทสามารถรบชมได

การประยกต (Application)

นกเรยนตองใชความรใหมหรอทกษะตางๆเพอใชในการแกปญหาในสถานการณใหม ครควรจะออกแบบและจดเรยงล าดบการแกปญหาใหเปนล าดบขนตอนทมล าดบของความทาทายทแตกตางกน

การบรณาการ (Integration)

นกเรยนควรไดรบโอกาสแสดงความรหรอทกษะใหม ๆ ตอสาธารณชน นกเรยนตองสะทอน อภปราย แกตาง และประยกตใชความรหรอทกษะใหม ๆ

วธการจดการเรยนรแบงออกเปนสองสวนหลก ๆ ไดแก 1) การเรยนรดวยคอมพวเตอรแบบนอกหองเรยนและ 2) การเรยนรดวยการมปฏสมพนธในชนเรยน (Bishop, & Verleger, 2013 as cited in Lo et al., 2018) ดงภาพ 2

30

ภำพ 2 แนวคดของวธกำรเรยนแบบกลบดำนตำมหลกกำรทปรบจำก Merrill’s (2002)

ทมำ: Lo et al., 2018

กำรบรณำกำร (Integration) นกเรยนแลกเปลยนเรยนรและอภปรายเกยวกบแนวคดของเขาตอการแกปญหา

2. กอนเรยน – บรรยายทางวดโอ 1. ตดตามแบบฝกหดออนไลน

กำรกระตน (Activation) ครทบทวนพนฐานความรทจ าเปนส าหรบการเรยนรความรใหมๆ

กำรประยกต (Application) นกเรยนใชความรใหมจากการบรรยายทางวดโอเพอแกปญหางายๆ

กำรสำธต (Demonstration) ครแนะน าความรใหม ๆ ดวยการแสดงตวอยาง

กำรสำธต (Demonstration) การเรยนรถกแนะน าโดยการใหผลการสะทอนตอการตอบค าถามของนกเรยน

นอกหองเรยน – เรยนดวยคอมพวเตอรเปนฐำน

1. ทบทวนสนๆกบสงทนกเรยนไดเรยนนอกหอง

2. การสอนบรรยายสนๆ

กำรกระตน (Activation) ครทบทวนรายการการเรยนรทส าคญทจดสงนอกหองเรยน

กำรประยกต (Application) นกเรยนประยกตใชสงทไดเรยนรในการแกปญหาทหลากหลาย

กำรสำธต (Demonstration) ครแนะน ารายการการเรยนรขนสงทยงไมเคยไดเรยนมากอนนอกหองเรยน ครเ ค ล อ น ไห ว ไป ร อบๆ ห อ ง เ พ อ ใ หค าแนะน าแกนกเรยนทจ าเปน

3. กจกรรมการแกปญหา

ปญหำ นกเรยนมสวนรวมในการแกปญหาทเกดขนจรงในชวตประจ าวน

ในหองเรยน – เรยนรดวยกำรมปฏสมพนธ

31

1. การเรยนรดวยคอมพวเตอรแบบนอกหองเรยน เปนกจกรรมการเรยนรนอกชนเรยนทจดเตรยมนกเรยนใหพรอมส าหรบการเรยนรในชนเรยน แบงเปนกจกรรมการยอย 2 กจกรรม ไดแก การบรรยายวดโอกอนเรยนและการทดสอบออนไลน

1.1 การบรรยายทางวดโอกอนเรยน เปนหนงในกลยทธทใชบอยทสดในการถายทอดเนอหากอนเรยนคอการใชวดโอในการสอน งานวจยในชนเรยนของ Grypp, & Luebeck (2015) ระบวาการดวดโอการเรยนการสอน มประสทธภาพอยางมากในการเรยนของนกเรยนทเรยนในระบบการศกษาขนพนฐาน (K-12) มากกวาการอานเนอหาแบบขอความในหนงสอเรยน วดโอการเรยนการสอนกอนเรยนถกใชในการเรยนวชาตางๆ ตามแนวคดหองเรยนกลบดานในโรงเรยนมธยมศกษา เชน คณตศาสตร ฟสกส เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) และภาษาจน นอกจากนการใชวดโอชวยใหครสามารถเลยนแบบการสอนเสมอนในหองเรยนแบบปกต (Lo, & Hew, 2017 as cited in Lo et al., 2018) ครสามารถจดเตรยมวดโอเพอตรวจสอบความรพนฐานทจ าเปนส าหรบการเรยนรหวขอใหม ๆ (หลกการกระตน) นอกจากน Strayer et al. (2015) ไดใชวดโอทบทวนและสรปแนวคดทเพงสอนกอนทจะเปลยนไปสอนในหวขอขนสงอนๆ นอกจากน ครสามารถแนะน าการหาความรใหมๆ หรอแสดงตวอยาง (หลกการสาธต) 1.2 การตดตามการทดสอบออนไลน หลงจากนกเรยนชมวดโอบทเรยนการสอน ครสามารถถามค าถามออนไลนเกยวกบเนอหาในวดโอได การใชแบบฝกหดออนไลนชวยใหนกเรยนประยกตใชความรทเพงไดเรยนรใหม (หลกการประยกตใช) จากการวจยของ Szpunar, & Schacter et al. (2013) ทไดแบงนกเรยนระดบปรญญาตรจ านวน 32 คนเปนกลมทดสองและกลมทไมไดรบการทดสอบ นกเรยนในกลมทผานการทดสอบไดตอบค าถามสนๆ หลงจากดวดโอเปนชวงๆ ชวงละประมาณ 5.5 นาท แตนกเรยนในกลมทไมไดรบการทดสอบดเฉพาะวดโอเทานน โดยไมมการทดสอบยอย ผลการทดลองพบวากลมทผานการทดสอบสามารถเกบขอมลไดมากในการทดสอบแบบสรปครงสดทายไดมากกวากลมทไมไดรบการทดสอบ ซงผลการทดลองคลายกบการวจยของ Szpunar et al. (2014) ทท าการทดลองกบนกเรยนระดบมธยมศกษา และพบวาผลการเรยนรของนกเรยนมการพฒนาขน ดงนนการใชแบบฝกหดตดตามผลทางออนไลนจงท าใหสงเสรมการเรยนรจากการฟงบรรยายทางวดโอแกนกเรยน (Szpunar et al., 2013, 2014 as cited in Lo et al, 2018) นอกจากน Mok (2014) ชวานอกเหนอจากการใหโอกาสในการใชความรใหมแลว การทดสอบออนไลนยงมวตถประสงคในการตรวจสอบจดประสงคการเรยนของนกเรยน ครใชคอมพวเตอรเปนศนยกลางสะทอนผลการเรยน ชวยใหนกเรยนสามารถตรวจสอบการเรยนรของตนเองและความกาวหนาทางการเรยนได (Mok, 2014; Petrillo, 2016 as cited in Lo et al., 2018)

32

หากนกเรยนไมสามารถตอบค าถามออนไลนไดอยางถกตองครสามารถใหขอเสนอแนะหรอค าแนะน าได และน าค าแนะน าไปยงขอมลทเกยวของ (หลกการสาธต) นกเรยนจงสามารถชมบรรยายวดโอเพอความเขาใจทลกซงขน (Petrillo, 2016)

2. การเรยนรแบบปฏสมพนธในชนเรยน ประสบการณการเรยนรในชนเรยนเปนสงส าคญตอความส าเ รจของแนวคดการเรยนแบบกลบดาน (Bishop, & Verleger, 2013; Eisenhut, & Taylor, 2015; Giannakos et al., 2014 as cited in Lo et al., 2018) ครควรใช เวลาในชนเรยนอยางเตมท โดยการเปลยนการบรรยายโดยตรงไปนอกหองเรยน ซงในกรอบงานวจยของ Merrill (2002) แบงกจกรรมการเรยนรในชนเรยนออกเปน 3 กจกรรมยอย ไดแก สรปการเรยนรนอกหองเรยน การสอนบรรยายสนๆ และกจกรรมการแกปญหา

2.1 สรปการเรยนรนอกหองเรยน ในชวงเรมตนของการเรยนในชนเรยนควรเรมตนบทเรยนดวยการทบทวนการเรยนรนอกหองเรยนสนๆ (หลกการกระตน) ในการศกษาของ Chao et al. (2015) พบวา นกเรยนเหนดวยวาการทบทวนสนๆ นชวยใหกระบวนการแกปญหาและการอภปรายของกลมเกดไดงายขน ครสามารถระบความเขาใจทผดเกยวกบการเรยนนอกหองเรยนของนกเรยนได และครกสามารถใหค าแนะน าทจ าเปนกอนทจะท ากจกรรมการเรยนรขนสง นอกจากนครยงสามารถกระตนใหนกเรยนซกถามเกยวกบการเรยนรนอกหองเรยน นอกจากนการถามและตอบในประเดนทนกเรยนสงสยอาจเปนโอกาสส าหรบครในการชแจงความเขาใจผดของนกเรยนทเกยวของกบเนอหาในวดโอ (Grypp, & Luebeck, 2015)

2.2 การสอนบรรยายสนๆ ครบางคนประสบปญหาเมอใชการเรยนแบบกลบดาน (Lo, & Hew, 2017) ความยากล าบากเหลานชใหเหนวาการบรรยายในชนเรยนในชนเรยนสนๆ ยงคงเปนสงทจ าเปนเพอถายทอดแนวคดบางอยางทซบซอนหรอมความยากมากขน แมวาวธการในชนเรยนแบบกลบดานจะเนนการเคลอนยายการบรรยายโดยตรงไปนอกหองเรยน Scott et al. (2016) อางถงใน Lo et al. (2018) กลาววาเนอหาหลกสตรทงหมดอาจไมเหมาะส าหรบการศกษาคนควาอสระของนกเรยนผานวดโอ นอกจากนในงานวจยของ Braun et al. (2014) อางถงใน Lo et al. (2018) ยงพบวาหองเรยนแบบกลบดานอาจไมเหมาะสมส าหรบทกหวขอ ดงนนในเนอหาทซบซอนจงตองน าเนอหาเหลานนมาบรรยายเปนหลกในหองเรยน ซงครสามารถอธบายและเพมเตมความละเอยดของเนอหาเหลานไดในสภาพแวดลอมทมการโตตอบปฏสมพนธมากขน (หลกการสาธต)

2.3 กจกรรมการแกปญหา การเปลยนเนอหาในหลกสตรไปนอกหองเรยนท าใหสามารถใชเวลาเรยนในชนเรยนมากขนในกจกรรมการแกปญหา (หลกการประยกต) และปญหา

33

ทเกดขนจรงในโลกปจจบน (หลกการทเนนประเดนปญหา) ในทางปฏบตน ครสามารถออกแบบการเสรมแรงเพอกระตนใหนกเรยนสามารถใชความรใหม ๆ ได (Atwa et al., 2016; Kirvan et al., 2015, Wang, 2016 as cited in Lo et al., 2018) เชน เรมตนดวยค าถามพนฐานสองถงสามขอจากนนกาวไปสปญหาททาทายมากขน นอกจากนการใชเนอหาในบรบทแหงความเปนจรงเปนสงส าคญในการออกแบบหองเรยนกลบดาน เพราะเมอนกเรยนตระหนกวาเนอหาทพวกเขาไดเรยนรมประโยชนและสามารถน าไปใชไดมากนอยเพยงใด พวกเขามกจะมสนใจในการเรยนมากขนและยนดทจะรบการฝกเพมขน (Touchton, 2015)

ในระหวางการเรยนในหองนน นกเรยนสามารถแกปญหาทไดรบดวยกนในกลมพรอมกบค าแนะน าของคร (หลกการสาธต) ในสภาพแวดลอมแบบกลม การเรยนรแบบโตตอบท าใหนกเรยนสามารถแบงปนพดคย แกตางความรหรอแนวคดใหมของพวกเขา (หลกการรวมกน) โดยปญหาการเรยนรในชนเรยนควรไดรบการแกไขโดยนกเรยนแทนทจะท าโดยคร อยางไรกตาม ครสามารถชวยชแนะ สนบสนนและขยายแนวคดของนกเรยนได Kostaris et al. (2017) อางถงใน Lo et al. (2018) เสนอวาครสามารถจดเตรยมขอเสนอแนะหรอผลสะทอนและการเสรมตอการเรยนรเพมเตมไดในระหวางการเรยนรเปนกลม นอกจากนนกการศกษายงพบวา ในหลกสตรเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนแบบกลบดาน การโตตอบแบบมปฏสมพนธในหองเรยนดงกลาวชวยเพมความรความเขาใจและผลการเรยนของนกเรยนนอกเหนอจากนน Bishop, & Verleger (2013) ไดใชวธการเรยนรแบบกลมตางๆ เชนการเรยนรแบบ peer-assisted หรอการเรยนแบบรวมมอ พบวานกเรยนรสกพอใจกบการ ท างานรวมกนมากขนเพราะวธการเรยนรนท าใหพวกเขาสามารถพดคยเกยวกบปญหา แบงปนแนวทางแกไข และตรวจสอบความถกตองของกระบวนการคดกบเพอนรวมชนได

ตวอยางการจดกจกรรมตามแนวคดหองเรยนกลบดานของ Merrill (2002) สามารถสรปไดดงตาราง 4

34

ตำรำง 4 กจกรรมกำรเรยนรนอกหองเรยนและในหองเรยนและควำมหมำยของ หลกกำร ตำม First Principles of Instruction ของ Merrill (2002)

กำรออกแบบกจกรรม ควำมหมำยหลกกำร

การเรยนรนอกหองเรยน 1. กอนเรยน – บรรยายทางวดโอ กำรกระตน (Activation)

ครทบทวนพนฐานความรทจ าเปนส าหรบการเรยนรเพอใหไดความรใหม กำรสำธต (Demonstration) ครแนะน าความรใหม ดวยการแสดงตวอยาง

2. ตดตามแบบฝกหดออนไลน

กำรประยกต (Application) นกเรยนใชความรใหมจากการบรรยายทางวดโอเพอแกปญหางายๆ กำรสำธต (Demonstration) แนะน าการเรยนรแกนกเรยนโดยการใหผลการสะทอนจากการตอบค าถามของนกเรยน

การเรยนรในหองเรยน 1. ทบทวนสนๆกบสงทนกเรยนไดเรยนนอกหอง

กำรกระตน (Activation) ครทบทวนรายการการเรยนรทส าคญทจดสงนอกหองเรยน โดยอยบนพนฐานของศกยภาพของนกเรยน

2. การสอนบรรยายสนๆ

กำรสำธต (Demonstration) ครแนะน ารายการการเรยนรขนสงในชนเรยนทนกเรยนยงไมเคยไดเรยนมากอนจากการเรยนรของนกเรยนนอกหองเรยน

3. กจกรรมการแกปญหา

เนนปญหำเปนศนยกลำง (Problem-centered) นกเรยนมสวนรวมในการแกปญหาในบรบททเกดขนจรงในชวตประจ าวน กำรประยกต (Application) นกเรยนประยกตใชสงทไดเรยนรในการแกปญหาทหลากหลาย กำรบรณำกำร (Integration) นกเรยนแลกเปลยนเรยนรและอภปรายเกยวกบแนวคดของเขาตอการแกปญหา กำรสำธต (Demonstration) ครเขาหานกเรยนรอบหอง เพอใหค าแนะน าแกนกเรยนทจ าเปน

ตวอยางการจดกจกรรมตามแนวคดหองเรยนกลบดานในวชาคณตศาสตร

เชน การแสดงใหนกเรยนเหนวาปญหาเกยวกบบรบทการสรางถนนเสนตรงทมความยาวเทากนกนจากสองเมอง (โดยใชความรเรองเสนแบงครงตงฉากของสามเหลยม) โดยเรมตนบทเรยนดวยการทบทวนการเรยนรนอกชนเรยนแกนกเรยน หลงจากนนนกเรยนท างานเปนกลมเพอท าแบบฝกหดทมลกษณะใหแกปญหา ซงปญหามตงแตปญหาขนพนฐานจนถงปญหาขนสง โดยครกระตนใหนกเรยนพดคยและแบงปนวธการแกปญหากบเพอนรวมชน จากผลการวจยในตอนทายของบทเรยนพบวานกเรยนมความพรอมทจะจดการกบปญหาเกยวกบบรบททเกยวของกบเนอหาทไดเรยนในหวขอนได ซงเมอเชอมโยงหลกการกบกจกรรมตามแนวคดหองเรยนกลบดานทงในและ

35

นอกหองเรยนแลวจะแสดงไดดงตาราง 5 และตาราง 6 แสดงตวอยางการออกแบบกจกรรมนอกหองเรยนตามแนวคดหองเรยนกลบดานในวชาคณตศาสตรและฟสกส

ตำรำง 5 ตวอยำงกำรออกแบบกจกรรมตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนในวชำคณตศำสตร

หลกกำร กจกรรมนอกหองเรยน กจกรรมในหองเรยน

เนนประเดนปญหา (Problem-centered)

- สรางถนนสายตรงทมความเทากนจากสองเมอง (ใชความรเรองเสนแบงครงตงฉากของระยะหางระหวางสองเมอง)

การกระตน (Activation)

ครทบทวนสตรเกยวกบจดกงกลางและระยะทาง ผานวดโอ

ครทบทวนถงเนอหาความรทน าเสนอผานวดโอสน ๆ

การสาธต (Demonstration)

ครแนะน าวธหาเสนตงฉากจากจดสองจดในวดโอ

ครแนะน านกเรยนในการน าความรมาแกปญหา แตยงไมไดน าความรใหมมาใช

การประยกต (Application)

นกเรยนตอบค าถามออนไลนหาขอทเกยวของกบเนอหาในวดโอ

นกเรยนแกชดปญหาทหลากหลายตงแตระดบพนฐานจนถงระดบปญหาขนสง

การบรณาการ (Integration)

- นกเรยนพดคยและแบงปนความคดกบเพอนรวมชนเรยนเกยวกบวธการทพวกเขาใชแกไขปญหา

ตำรำง 6 ตวอยำงกำรออกแบบกจกรรมนอกหองเรยนตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนใน

วชำคณตศำสตรและฟสกส

กจกรรมกำรสอน (หลกกำร) คณตศำสตร ฟสกส กจกรรมการเรยนการสอนนอกชนเรยน วดโอบรรยาย (การกระตน) เนอหาเกยวกบคากลาง ความหมายและการใชอณหภม วดโอการเรยนการสอนกอนเรยน (การสาธต)

เนอหาทเกยวของกบคากลาง และคามธยฐาน

ขนตอนการสอบเทยบเครองวดอณหภม

ตวอยางค าถามเกยวกบการตดตามผลออนไลน (การประยกต)

คากลาง คามธยฐาน คาเฉลย ตอไปนคอเทาใด 4, 8, 10, 10, 10, 11, 11

จ านวนจดคงททใชในการสอบเทยบเครองวดอณหภม?

กจกรรมการเรยนการสอนในชนเรยน สรปการเรยนรนอกหองเรยน (การกระตน)

ครเนนแนวคดทส าคญทไดสอนนอกหองเรยนและแกไขตอความเขาใจผดของนกเรยน ทเกดจากผลการฝกออนไลน

การสอนบรรยายสนๆ (การสาธต)

การเลอกมาตรการวดทเหมาะสมทสดของแนวโนมกลาง (คากลาง คามธยฐาน คาเฉลย)

36

ตำรำง 6 (ตอ)

กจกรรมกำรสอน (หลกกำร) คณตศำสตร ฟสกส กจกรรมการเรยนการสอนในชนเรยน การสอนบรรยายสนๆ (การสาธต)

การเลอกมาตรการวดทเหมาะสมทสดของแนวโนมกลาง (คากลาง คามธยฐาน คาเฉลย)

ปญหาดานความปลอดภยและเรองทมกเกดความผดพลาดในการด าเนนการทดลอง

กจกรรมการแกปญหา (การประยกตใชปญหาเปนศนยกลาง)

นกเรยนแกปญหานามธรรมทมความหลากหลายและปญหาตามบรบทของเนอหาสถต

นกเรยนท าการทดลองตามล าดบขนตอนและสอบเทยบเครองวดอณหภมอาหาร

โดยสรป หองเรยนกลบดานเปนแนวคดวธการสอนทขยายชวงเวลาการเรยนร

โดยใหนกเรยนไดใชเวลาในการเรยนรดวยตนเองนอกเวลาผานการใชรปแบบโปรแกรมท างานออนไลนในรปแบบของวดโอและสออนๆ สวนเวลาในชนเรยนจะถกน ามาใชเพอกระตนนกเรยนในกจกรรมทตองรวมมอกนและกจกรรมแบบลงมอปฏบต ในขณะเดยวกนนกวจยยงชใหเหนวาการใชเทคโนโลยการศกษาหรอกลยทธการเรยนรทเหมาะสมจะชวยปรบปรงประสทธภาพของนกเรยนไดดขน วธการสอนรปแบบหองเรยนกลบดานชวยใหผ สอนสามารถใชเวลาอยางมคาในการพบนกเรยนในคาบเรยนเพอท าหนาทในการเปนผอ านวยความสะดวกใหแกนกเรยนในการเรยนรและใหค าแนะน าโดยเนนทการใหความชวยเหลอแกนกเรยนเปนรายบคคลมากกวาการทจะมาสอนบรรยายตามวธการเรยนรแบบดงเดม ในขณะทนกเรยนจะถกเนนใหมสวนรวมมากขนในกจกรรมการเรยนรในหองเรยน นอกจากนผสอนยงสามารถออกแบบกจกรรมในชนเรยนไดมประสทธภาพมากขนโดยเนนใหนกเรยนไดใชการคดขนสงทมากขนตามแนวคดคอนสตรคตวสท รวมทงมการปฏสมพนธโตตอบกบเพอนและผสอนมากขนดวย

สวนแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานนนสามารถท าไดหลากหลายวธแตละรปแบบมลกษณะการเรยนรคลายกน แตมจดมงหมายของการเรยนตางกนขนอยกบการออกแบบกจกรรมของผสอน โดยตองค านงถงจดประสงคการเรยนรทชดเจน โดยพจารณา วาจดประสงคใดผ เรยนสามารถเรยนร คนควาหาค าตอบดวยตนเองได และจดประสงคใดทครตองสอนโดยตรง รวมถงตองแนใจวานกเรยนเขาถงวดโอหรอสอได รวมทงจดกจกรรมการเรยนรทเหมาะสมในชนเรยน และจดท าแบบทดสอบทเหมาะสมเพอประเมนผ เรยน

ในงานวจยน ผวจยไดเลอกวธการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานทเนนประเดนปญหาเปนกจกรรมหลกใหนกเรยนรวมกนแกปญหาในชนเรยนของ Lo et al. (2018) ทปรบหลกการ First Principles of Instruction ของ Merrill's (2002) ใหเขากบบรบทของหองเรยน

37

ของผวจย และใช Google classroom เปนหองเรยนออนไลนมาประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยน

2. Google classroom ปจจบนการบรหารจดการชนเ รยนเปนสงส าคญทชวยใหการเรยนการสอนม

ประสทธภาพ ในยคทเทคโนโลยมการพฒนาอยางตอเนองนน ไดมความพยายามในการพฒนาเครองมอ (Tools) ทจะชวยใหผ เรยนกบผสอนเกดความสะดวก รวดเรว และประหยดทรพยากรทตองใชในการเรยนการสอน ในขณะเดยวกนกท าใหการเรยนการสอนมความนาสนใจเหมาะกบยคสมยปจจบน ซงเครองมอเหลานนมทงแบบฟรและไมฟร เสยเงนซอหรอจางพฒนา

Google classroom เปนหนงในเครองมอบนเวบทใ ชบรหารจดการชน เ รยน ทใหบรการบนเวบฟรส าหรบสถานศกษา องคกรการกศล และทกคนทมบญช Google สวนบคคล และ Classroom ยงชวยใหผ เรยนและผสอนเชอมตอถงกนไดงาย ทงภายในและภายนอกโรงเรยนและเปดใหบรการส าหรบทกคนทใช Google Apps for Education ซง เปนชดเครองมอเพอประสทธภาพการท างานทใหบรการฟร ประกอบดวย Gmail, เอกสาร และไดรฟ ครสามารถสรางและเกบงานไดโดยไมตองสนเปลองกระดาษ และมคณลกษณะทชวยประหยดเวลา เชน สามารถท าส าเนาของ Google เอกสารส าหรบนกเรยนแตละคนไดโดยอตโนมต โดยระบบจะสรางโฟลเดอรของไดรฟส าหรบแตละงานและนกเรยนแตละคนเพอชวยจดระเบยบใหทกคน นกเรยนสามารถตดตามวามอะไรครบก าหนดบางในหนางาน และเรมท างานไดดวยการคลกเพยงครงเดยว ครสามารถดไดอยางรวดเรววาใครท างานเสรจหรอไมเสรจบาง ตลอดจนสามารถแสดงความคดเหนแบบเรยลไทม และแสดงผลการเรยนในชนเรยน

2.1 ประโยชนของ Google classroom ในงานวจยนผ วจยไดเลงเหนประสทธภาพในการใชงาน Google classroom ซง

เหมาะสมตอการน ามาใชในการเปนหองเรยนออนไลนในการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน ซงสามารถสรปออกมาได 2 ดาน ไดแก ดานเวลาและความสะดวกในการจดการสอนของคร และดานการสอสารและการท างานรวมกนระหวางนกเรยนและคร ดงน

ดานเวลาและความสะดวกในการจดการสอนของคร ครสามารถเพมนกเรยนไดงาย นกเรยนสามารถเขารวมชนเรยนโดยใชรหส

หองเรยน ครสามารถจดการหลายชนเรยน น าประกาศ งานทมอบหมาย หรอค าถามทมอยแลวจากชนเรยนอนมาแชรซ าได โดยแชรโพสตกบชนเรยนตางๆ และเกบชนเรยนไวเพอน าขอมลมาใชในอนาคตไดนอกจากนครยงสามารถรวมกนสอนในรายวชาหรอหลกสตรรวมกบผสอนคนอนๆ ไดมากถง 20 คน นอกจากนยงสามารถมอบหมายงานแยกส าหรบนกเรยนแตละคนได และนกเรยน

38

แตละคนกสามารถพมพหรอท างานตอบกลบมาในไฟลทครสงใหไดทนท และสามารถมอบหมายสอการสอนไดหลายรปแบบ เชน วดโอ YouTube, แบบส ารวจ Google ฟอรม, PDF และรายการอนๆ จากไดรฟ ครและนกเรยนสามารถวาด เขยนโนต และไฮไลตในเอกสาร และไฟล PDF ในแอป Classroom ในอปกรณเคลอนทได เมอนกเรยนสงานแลวครสามารถตดตามไดวาใหคะแนนงานใดแลวบาง ซงสามารถท าไดงายและเรว จดเรยงนกเรยนตามชอหรอนามสกล ดวาใครสงงานแลว รางคะแนนคราวๆ เพอแชรกบนกเรยนในภายหลง และเพมความคดเหนสวนตว นอกจากนยงสามารถเพมค าอธบายประกอบและ ความคดเหนแบบรปภาพส าหรบงานของนกเรยนได นอกจากนยงสะดวกตอครในการเตรยมการสอนลวงหนา จดท าโพสตและงานฉบบราง หรอก าหนดเวลาใหโพสตในสตรมของชนเรยนในวนเวลาอนตามตองการได และหากตองการประเมนนกเรยน ครสามารถตงค าถามทายบทเรยน โดยโพสตค าถามสนๆ ถงนกเรยน และดผลลพธค าตอบของนกเรยนใน Classroom ได นอกจากน Google classroom ยงสามารถใชรวมกบเครองมอการสอนอน ๆ ทสามารถซงคชนเรยนใน Classroom กบแอพลเคชนไดหลากหลายแอพลเคชน

ดานการสอสารและการท างานรวมกนระหวางนกเรยนและคร Google classroom ท าใหนกเรยนสามารถเขาถงบทเรยนไดทกททกเวลาผานเวบหรอผานแอพ Google classroom ในอปกรณเคลอนท Android และ iOS ซงมาพรอมการเตอน ขอความจากชนเรยน นอกจากนยงสามารถดและแสดงความคดเหนและแกงานของนกเรยนไดแบบทนตอเวลา (real time) สามารถสรางการอภปรายในชนเรยน จดการการอภปรายของชนเรยน นกเรยนสามารถแชรเนอหา แชรลงก วดโอ และรปภาพจากเวบไซตลงใน Classroom ดวยคลกเดยวในสวนขยาย Share to Classroom และวางเนอหาขนหนาจอของนกเรยนไปทชนเรยนไดทนท รวมทงนกเรยนยงสามารถแชรหนาจอกบครไดดวย โดยสรป จะเหนวาประโยช นของ Google Classroom ในชน เ รยน คอ การเตรยมการจดการเรยนการสอนไดงาย ไมยงยาก ครสามารถเพมนกเรยนไดโดยตรงหรอแชรรหสเพอใหนกเรยนเขาชนเรยนได การตงคาใชเวลาเพยงครเดยว ผานบญชอเมล Google Apps for Education ประหยดเวลาในกระบวนการมอบหมายงาน อพโหลดวดโอการสอน ท าส าเนาใหกบนกเรยนโดยไมสนเปลองกระดาษ สามารถจดเกบไฟลงานใหอยางเปนระบบ ภายใต Folder Classroom ครสามารถสงงานและก าหนดวนสงการบานได ตรวจงาน และใหคะแนนสะดวก ประหยดเวลา เชคไดวาใครยงไมสงงาน ใหค าแนะน าและใหเกรดงานไดในทเดยวกน นอกจากนนยงชวยจดระเบยบนกเรยน โดยสามารถดงานทงหมดของตนเองไดในหนางาน และเนอหาส าหรบชนเรยนทงหมดจะจดเกบอยในโฟลเดอรภายใน Google Drive โดยอตโนมต และชวยใหครกบ

39

นกเรยนมการสอสารกนไดดขน เพราะ Classroom ท าใหครสงประกาศและเรมการพดคยในชนเรยนไดทนท นกเรยนสามารถแชรแหลงขอมลกนหรอตอบค าถามในสตรมได ประหยดและปลอดภยเพราะ Google Classroom เปนเวบทใหบรการฟรส าหรบโรงเรยนไมมโฆษณา ไมใชเนอหาหรอขอมลของนกเรยนในการโฆษณา สามารถใชไดทกอปกรณ ไดทกท ทกเวลา

2.2 กำรใช Google classroom ตำมแนวคดหองเรยนกลบดำน การเลอกใชเครองมอหรอเทคโนโลยในการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน

นนท าใหการตดตามงานของนกเรยนและประเมนความเขาใจของนกเรยนไดดขน ไมวานกเ รยนจะท างานลวงหนาทบานหรอในชนเรยน บทเรยนกลบดานไดแทนทการสอนบรรยายของครทโรงเรยนโดยวดโอทมเนอหาการเรยนการสอนทนกเรยนสามารถดและมปฏสมพนธกบครทบานของนกเรยนได นกเรยนเตรยมประยกตสงทจะไดเรยนรในหองเรยนในวนขางหนาผานกจกรรมหรองานทหลากหลายซงครงหนงเคยเปนการไดรบการบานจากคร

ประโยชนทผ เรยนไดรบจากการท างานตามทางเลอกของตนเอง เพอหาเนอหาทตนเองตองการเพอทบทวนและน าแนวความคดหรอสาระเนอหาวชาไปปรบใชในบรบททแตกตางกนในชนเรยน เพอใหแนวาพวกเขาเขาใจเนอหานนทงหมด อยางไรกตามแต รปแบบการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานนอาจไมประสบความส าเรจ หากนกเรยนไมไดท างานหรอเตรยมตวลวงหนามา และหากไมสามารถเขาถงอนเทอรเนตนอกโรงเรยนได ดงนนนกเรยนคนทไมสามารถเตรยมตวลวงหนามากอนตอนอยทบาน กจะไมพรอมทจะเขารวมกจกรรมในชนเรยนในวนรงขนทางออกหนงคอการรกษาการท างานหรอเตรยมตวลวงหนาไวในชนเรยน นกเรยนสามารถเกบเกยวผลประโยชนของการเรยนการสอนแบบกลบดานได ขณะท าทกอยางในชนเรยน โดยครจะใหเวลาแกนกเรยนในการดวดโอหรออานเนอหาบทเรยนในชนเรยน จากนนนกเรยนจะตดตามการท างาน โดยครจะใหความชวยเหลอและค าแนะน าตามความจ าเปน ดงนนสงนจงเปนประโยชนอยางยงส าหรบนกเรยนทตองการความชวยเหลอเกยวกบเนอหาขณะทก าลงเรยนรในวดโอ จากแนวคดหองเรยนแบบกลบดานน ครจงยายจากการเปน "ผ รอบรบนเวท" ไปเปน "คนแนะน าขางๆ" โดยใหความชวยเหลอเปนรายบคคลส าหรบนกเรยนแตละคน ในขณะทครบางคนอาจตองการหลกเลยงการสอนโดยตรงทงชนแตอาจมประโยชนส าหรบผ เรยนในการทบทวนเนอหาหรอแสดงแนวคดหรอทบทวนแนวคดใหมๆ สวนหนงของคณคาของหองเรยนกลบดานคอการใหความยดหยนส าหรบครในการจดกจกรรมการเรยนรทขนอยกบความตองการของนกเรยน

บทเรยนแบบกลบดานสามารถวางเปนรปแบบไดหลากหลาย บางบทเรยนกลบดานนนแยกจากกนในแตละบท หมายความวานกเรยนจะไดเรยนรเนอหาทน าเสนอในวดโอ ขอความและการประเมนเพอตรวจสอบความเขาใจเปนบทๆไปกอนทจะยายไปสเนอหาในบทเรยน

40

อน ๆ หรอบางทบทเรยนอาจอยในรปของ HyperDoc ซงท าใหนกเรยนตองเรยนรผานชดบทเรยนทออกแบบมาเพอกระต นใหนกเรยนมสวนรวมในการ คนควาหาขอมลทจะใชเรยนร รวมถงประยกตใชความรและขยายความรของผ เรยน (Petty, 2018)

เครองมอเทคโนโลยทสามารถชวยใหการจดชนเรยนกลบดานมประสทธภาพไดนนมหลากหลาย แต Google Classroom อาจเปนตวเลอกทดทสด เพราะคณลกษณะทส าคญทสดประการหนงคอท าใหครสามารถเกบเอกสารการเรยนการสอนทงหมดไวในทเดยว วธนเมอครใชวดโอและงานน าเสนอใหมจากชนเรยนหรอทกปท าใหงายตอการจดระเบยบ นอกจากน Google Classroom ยงท าใหการเรยนรเปนเรองงายดวยการมอบหมายงานตางๆใหกบนกเรยนทมความแตกตางกน ชวยใหครสามารถรวมขอดของหองเรยนกลบดานเขากบขอดของการสอนในรปแบบทมความแตกตางกน นอกจากนยงมโอกาสนอยมากทจะท าใหเกดความแตกตางไดเชนเมอนกเรยนไดรบวดโอทแตกตางเพอรบชมทบาน ในรปแบบนนกเรยนทกคนสามารถเขาหองเรยนในวนรงขนเพอเตรยมพรอมฝกทกษะทตนเองไดเรยนร แมในกรณทนกเรยนทกคนไดรบวดโอหรองานน าเสนอเดยวกนนกเรยนสามารถเรยนรผานเนอหาทครจดเตรยมไว เหมาะสมกบความตองการและสามารถเรยนรไดอยางรวดเรวและส าหรบนกเรยนทตองใชเวลามากขนในการเรยนกสามารถรบชมการสอนไดหลายครงตามทตองการ ขอดอกประการของการใช Google Classroom เพอพลกบทเรยน คอการผสานรวมเนอหาจากเอกสารชตไดรฟและ Gmail เพอใหครสามารถมอบหมายงานไดงายส าหรบนกเรยนในการเขาถงเนอหาการเรยนการสอนทพวกเขาตองการและส าหรบครผสอนนนสามารถประเมนการเรยนรของนกเรยน หวขอสนทนาตางๆ หรอท าใหนกเรยนและครสามารถสอสารนอกเวลาเรยนไดตามทตองการ

2.3 แนวทำงกำรใช Google classroom ในกำรจดกำรเรยนร จากการศกษาเอกสารและงานวจยพบวามนกการศกษาหลายทานไดน า Google

classroom มาใชกบการจดการเรยนร ดงน Bondarenko et al. (2019) ไดน า Google classroom มาใชกบการจดการเรยนร

แบบผสมผสาน (Blended Learning) ส าหรบนกเรยนทเรยนในรายวชาภมศาสตร ผลการศกษาพบวา Google classroom ส าหรบการจดการเรยนรแบบผสมผสานสามารถเพมการมปฏสมพนธกบนกเรยนแบบทนตอเวลาซงมประโยชนอยางมากเมอนกเรยนตองเรยนรการท างานทมปรมาณเพมขนดวยตนเอง นอกจากนการจดการสอนแบบผสมผสานในรปแบบนยงชวยท าใหการรวมกนระหวางการเรยนนอกหองเรยนและการเรยนในหองเรยนมความสมบรณมากขนนอกจากนการเพมสอทเหมาะสมท าใหนกเรยนพฒนาความคดอยางมวจารณญาณ สรางการมสมรรถนะทางภมศาสตรอยางเปนมออาชพ และดงดดนกเรยนใหเขากบสภาพแวดลอมอเลกทรอนกสทคนเคย

41

โดยการใชขอมลสารสนเทศ (ICT) ในการพฒนาความกาวหนาและความส าเรจทางการศกษา อยางไรกตามยงมขอเสยทตองค านงถงเมอจดการเรยนรทางไกลผาน Google classroom ในเรองของความเดนดานการเรยนรภายนอกหองเรยน และแรงจงใจและความพรอมของนกเรยนรายบคคลส าหรบการท างานในสภาพแวดลอมน หากขาดการสนบสนนดานสอการสอนและเทคนคทเหมาะสมกบการสอน รวมทงครตองใชเวลาทมากขน และความใสใจของครทตองเพมขนซงอาจไมเพยงพอส าหรบการเรยนทางไกลในลกษณะของการจดการเรยนรในรปแบบน

Sutia et al. (2019) ไดท าการศกษาเกยวกบความรสกของนกเรยนตอการเรยนรโครงงานผานการใช Google classroom ในโครงงานชววทยา โดยท าการเกบขอมลจากแบบสอบถามและแบบสมภาษณนกเรยน ผลการวจยพบวา Google classroom สามารถใชเปนสอออนไลนในการบอกแนวทางการเรยนรโครงงานของนกเรยนได นกเรยนเหนวาการอพโหลดรายงานความคบหนาของโครงงานเมอใช Google classroom สามารถท าไดงายและคอนขางมประสทธภาพ อยางไรกตามนกเรยนบางคนใหความเหนวาการท าความเขาใจจากความคดเหนทไดรบจากครผาน Google classroom ยงเปนไปดวยความยากล าบากตอการเขาใจ นกเรยนยงคงตองการการไดรบค าแนะน าตวตอตวจากครโดยเฉพาะการอภปรายและใหผลสะทอน

ในงานวจยน ผ วจยจงไดใช Google classroom ในการเปนหองเรยนออนไลนส าหรบจดการสอนตามแนวคดหองเรยนกลบดาน โดยยดกรอบของ Lo et al. (2018, p.153) ดงน

1. มอบหมายวดโอการสอนบรรยายในเนอหาทจะเรยนทผ สอนเตรยมไวใหนกเรยนศกษาดวยตนเอง

2. มอบหมายแบบฝกหดเพอประเมนนกเรยนรายบคคล 3. ใหผลสะทอนในการท าแบบฝกหดแกนกเรยนรายบคคล

กรณศกษำ กรณศกษา (Case study) นนถกน ามาใชครงแรกทโรงเรยนกฎหมายและธรกจใน

มหาวทยาลยฮาวารด (Harvard University) เมอประมาณ 100 ปทแลวในระหวางป ค.ศ. 1869 -1870 โดย ครสโตเฟอร ซ. แลงเดล (Christopher C. Langdell) เรมน ากรณศกษาทเกดขนจรงมาใชในชนเรยนของเขา สวนในการเรยนการสอนวทยาศาสตรกรณศกษาไดถกน ามาใชประมาณ 25 ปทผานมา (Herreid, 2013) แตเปนการปฏวตทส าคญดานการสอน ซงท าใหกระบวนการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพเชงรกมากขน การสอนโดยใชกรณศกษานไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในสาขาวชาตางๆ ผลการศกษาสวนใหญเปนสวนส าคญในการประยกตใชในวทยาศาสตร โดยเฉพาะอยางยงในสาขาตางๆ เชน ชววทยา เคม คณตศาสตร วธการแบบ

42

สหวทยาการของชววทยาและธรณวทยา และการแพทย นอกจากน ศนยแหงชาตเพอการสอนกรณศกษาทางวทยาศาสตร หรอ The National Center for Case Study Teaching in Science (NCCSTS) ซงเปนศนยรวบรวมกรณศกษาทางวทยาศาสตรทมชอเสยงมากทสด โดยรวบรวมกรณศกษามากกวา 400 กรณและมคนมากกวา 15,000 คณะไดใชเวบไซตน ผ ใชสวนใหญยงเปนนกชววทยา โดยพบวาเกาสบเปอรเซนตของผ ใชเปนนกชววทยาและอาจารยวทยาศาสตรสขภาพในขณะทเปอรเซนตของนกเคมและครวทยาศาสตรกายภาพมเพยงเลกนอยเนองจากเคมเปนเนอหาทเปนนามธรรม อยางไรกตามหากมการใชกรณศกษาในวชาเคมกจะสามารถท าใหเนอหาเคมความเปนรปธรรมมากขน (Herreid, 2013)

1. ควำมหมำยของกำรศกษำแบบกรณศกษำ การศกษาแบบกรณศกษา เปนการจดการเรยนรทวงการศกษาของประเทศไทยมชอ

เรยกทแตกตางกน ไดแก เทคนคการสอนแบบศกษากรณเฉพาะราย เทคนคการสอนโดยใชกรณตวอยาง การสอนโดยใชกรณตวอยาง การเรยนรโดยใชกรณตวอยาง เปนตน (พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข, 2557 อางถงใน อญญาพร สคนธพนธ, 2559, น. 40)

Kim, & Hannafin (2008) ไดอธบายวาการศกษาแบบกรณศกษา เปนกระบวนการท ผ สอนใชกรณศกษาเปนเครองมอในการใหผ เ รยนไดใชความคดในการพจารณา และใชกระบวนการแกปญหา (Problem Solving Process) ทเชอมโยงไปยงทฤษฎและไดเรยนรจาก ประสบการณการแกปญหาจากกรณศกษา

Choi et al. (2009) ไดอธบายการศกษาแบบกรณศกษาวาเปนวธการสอนทตองการใหผ เรยนไดฝกจากการมสวนรวมจรงหรอสถานการณปญหาทสมมตขน (Participate in Real or Hypothetical Problem Situations) เพอสะทอนความคดจากประสบการณภายใตกรณศกษาทก าหนดให

Yin (2011) อางถงใน อญญาพร สคนธพนธ (2559, น. 41) ไดอธบายการศกษาแบบกรณศกษาวาเปนการสบสอบทเกยวกบปรากฏการณรวมสมยทเกยวของกบความเปนจรง มเหตการณทไมคอยชดเจน เพอเกดความสงสย มประเดนปญหาทผ เกยวของจะตองตดสนใจ ด าเนนการอยางใดอยางหนง เพอแกไขปญหานน

Çam, & Geban (2017) ไดอธบายการศกษาแบบกรณศกษาวาเปนวธการสอนทใหความส าคญกบความคดของนกเรยน โดยมสถานการณในชวตจรงถกน ามาใหนกเรยนอภปรายโตแยง นกเรยนสามารถแบงปนความคดและความรกบเพอน นกเรยนจงมสวนรวมในกระบวนการเรยนร ซงเปนการเรยนทสอดคลองกบคอนสตรคตวสตเนองจากนกเรยนมสวนรวมในการเรยนและสรางความรในเรองนดวยตนเอง

43

สคนธ สนธพานนท และคณะ (2545) ไดอธบาย การเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษาเปนการสอนทมการน าเอาสภาพการณหรอปญหาหรอใชกรณตางๆทเกดขนจรงหรอดดแปลงเรองทอาจเกดขนในชวตจรงมาใชเปนตวอยางใหผ เรยนไดศกษาไดฝกท าความเขาใจสามารถมองเหนปญหาอยางแทจรง ผานการวเคราะหและฝกฝนในการหาหนทางแกไขปญหานนๆ รวมทงจดใหมการอภปราย แสดงความคดเหนเพอแลกเปลยนขอมลซงกน ตลอดจนรวมกนตดสนใจเลอกแนวทางการปฏบตหรอแกไข ปญหากนอยางอสระ ถอไดวาเปนการฝกใหผ เรยนไดเรยนรการแกปญหาอยางมเหตผลและมประสทธภาพ

ทศนา แขมมณ (2551) อธบายวา การเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษาเปนกระบวนการทใชเพอชวยใหผ เรยนไดเกดการเรยนรตามวตถประสงคตามทผ สอนก าหนดโดยน าเรองราวตางๆ ทเกดขนจรงมาดดแปลงและใชเปนตวอยางใหผ เรยนไดศกษาและตอบประเดนค าถามทเกยวกบเรองนน พรอมน าเหตผลทไดจากค าตอบนนมาใชเปนขอมลส าหรบการอภปรายซงจะท าใหผ เรยนเกดการเรยนรไดตามวตถประสงค

จากความหมายของการศกษาแบบกรณศกษาทกลาวมาทงหมด สามารถสรปไดวา การศกษาแบบกรณศกษา หมายถง การน ากรณศกษามาเพอใหนกเรยนไดศกษาเรยนรโดยกรณศกษาทใชนนอาจเปนเหตการณจากสถานการณจรงหรอเหตการณหรอเรองราวทแตงขนจากพนฐานความจรง โดยมงเนนใหนกเรยนไดเขาใจแนวคด หลกการ หรอทฤษฏในเรองทเรยนตามเปาหมายของวตถประสงคการเรยนรในครงนนๆ รวมทงเพอนกเรยนไดฝกทกษะการแกปญหา การคดวเคราะห การตดสนใจ การใชเหตผล การอภปรายและการท างานรวมกบเพอนรวมชน

2. องคประกอบของกำรเรยนรผำนกำรศกษำแบบกรณศกษำ จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนรผานการศกษาแบบ

กรณศกษาพบวามผน าเสนอถงองคประกอบของการเรยนรผานกรณศกษาไวดงตอไปน Dori, & Herscovitz (2005) ไดกลาววาองคประกอบทส าคญในการเ รยนผาน

การศกษาแบบกรณศกษา ไดแก กรณศกษา (Case Study) กจกรรมผ เรยน และบรรยากาศในหองเรยน โดยในแตละองคประกอบมรายละเอยดดงน

1. กรณศกษา ควรมลกษณะดงน 1.1 การเขยนกรณศกษาควรเปนขอความบรรยายทชดเจน มการใชค าท

สอดคลองกนและไมควรมความยาวเกนไป 1.2 มเนอหาทอยบนพนฐานความเปนจรง และมความสมพนธกบชวตประจ าวน

ของผ เรยน 1.3 มจดเนนเกยวกบเหตการณหรอสถานการณปญหา

44

1.4 กระต นใหผ เรยนตงค าถามเพอน าไปสการสบเสาะหาความร หรอ แนวทางการแกปญหาตอไป หากเปนกรณศกษาแบบทมแนวทางการแกปญหาแลว (กรณศกษาแบบตดสนใจ) ควรใหผ เรยนไดอภปรายและเสนอแนวทางการแกปญหาอยางมเหตผล

1.5 มการสงเสรมบรณาการทางวชาการในเนอหา เพอน ามาใชเปนแนวทางในการแกปญหา

2. กจกรรมผ เรยน ควรมลกษณะดงน 2.1 สรางค าถามทสงเสรมใหผ เ รยนไดใชทกษะการคดทหลากหลาย เชน

ท าความเขาใจในเนอหา การน าความรเดมทมมาใช การคดวเคราะห การแสดงความคดเหนรวมกนอภปรายไดอยางเหมาะสม มการตงค าถามและเสนอแนวทางการแกปญหา โดยค านงถงขอดและขอเสยจากการแกปญหา

2.2 ท ากจกรรมอน ๆ เพมเตม เชน ฝกการเขยนแผนผงแนวคด การอภปรายรวมกนในชนเรยน การแบงปนขอมล การตงค าถามและแสดงความคดเหนเพอแลกเปลยนเรยนร

2.3 การบรณาการเพมเตมดวยกจกรรมทางสงแวดลอม หรอกจกรรมทางสงคม 3. บรรยากาศในหองเรยน ควรมลกษณะ ดงน 3.1 สงเสรมใหผ เรยนมอสระในการเรยน สามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง

3.2 การเรยนแบบรวมมอในกลมขนาดเลก 3.3 สงเสรมใหผ เรยนไดประเมนตนเอง นอกจากน Allchin (2013) ไดเขยนบทความเรอง ผลการจดการเรยนรและความ

แตกตางระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและการจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษา (Problem – and Case-Based Learning in Science: An Introduction to Distinction, Values, and Outcomes) และ Srinivasan (2007) ไดเขยนบทความเรอง ความแตกตางระหวางการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานและการจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษาไวดงน

45

ตำรำง 7 กำรจดกำรเรยนรผำนกำรศกษำแบบกรณศกษำเปนฐำน (Case-Based Learning) และกำรจดกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน (Problem-based learning)

กำรจดกำรเรยนรผำนกำรศกษำ

แบบกรณศกษำเปนฐำน กำรจดกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน

1. มการระบสถานการณชดเจน เกยวของกบสถานการณในชวตจรง (Real-world contexts)

1. มการระบสถานการณทไมชดเจนเกยวของกบสถานการณทสรางขนเอง (Constructed case) นกเรยนตองท าการระบปญหาดวยตนเอง

2. มการเลาเรองราวทไมไดระบประเดนปญหา โดยใชตวละครหลกเปนตวด าเนนเรองอาจเปนบคคล สตว สงของ สถานท

2. มการเลาเ รองราวท เ ปนประเดนปญหา ไมมการระบขอความร เทคนคทจ าเปนตอการแกปญหา

3. เนนน าความรจากบรบททมไปใชในสถานการณใหม 3. เนนการน าปญหาไปใชพฒนาหรอสรางความรใหม 4. เปนการสบสอบแบบก าหนดทศทาง (Guided Inquiry) 4. เ ปนการสบสอบแบบไมก าหนดทศทาง (Unguided

Inquiry) 5. ครเปนผอ านวยความสะดวก (Facilitator) มการใชค าถาม อภปรายและใหค าแนะน านกเรยน

5. ครเปนผ อ านวยความสะดวกกตอเมอนกเรยนไดคนพบขอความรใหม หรอวธการแกปญหา

วารรตน แกวอไร (2541) อธบายถง องคประกอบทส าคญของการเรยนรผาน

กรณศกษาดงน 1. เปนการเรยนทใชเทคนคการสอนแบบกลมยอย โดยใหผ เ รยนเรยนรจาก

กรณศกษา รวมกน แบบกระบวนการกลม แบงกลมประมาณกลมละ 6-8 คน และจดใหมการรวมอภปรายรวม ระดมสมองในกลมเพอใหเกดการเรยนรไปพรอมกน

2. เปนการเรยนรโดยใหผ เรยนเปนศนยกลาง ซงหมายถง การเรยนรจะเกดขนทผ เรยนเปนส าคญโดยผ เรยนสามารถก าหนดสงทตนตองการเรยนและจะตองไดรบการอ านวยความสะดวกจากผสอนเพอใหเกดการเรยนรดวยตนเอง

3. เปนการเรยนรเนอหาทมาจากการบรณาการกรณศกษาทน ามาใชเปนสอในการเรยนควรมาจากสภาพความเปนจรงในปจจบนและควรเปนกรณศกษาทบรณาการจากสงทผ เรยนมความรเดมอยกอนแลว เพราะการทผ เรยนจะแกปญหาไดจะตองอาศยความรหรอสงทรอยกอนแลวมาบรณาการเพอแกปญหา หรอเสนอการเลอกแนวทางทดทสดทจะสามารถน าไปใช การเรยนรจากกรณศกษาจงเปนลกษณะของความรในขนทพรอมจะน าไปปฏบตไดจรง

4. เกดการเรยนรจากกรณศกษา กรณศกษาทน ามาใชเปนหลกในการเรยนร จะท าใหผ เรยนไดศกษาไดคดหรอแกไขปญหา ไดมการคนควาหาความรในเนอหาเพมเตม และเมอผ เรยนไดศกษาหาความรจนเปนทเขาใจดแลว ผ เรยนจะน าความรทไดไปประกอบเปนแนวทางใน

46

การใชแกปญหาหรอเสนอแนะแนวทางทดทสดในการน าไปใชตามสถานการณทตองพบไดในทนท การเรยนโดยวธนจงเปนเสมอนการทดสอบความรและการแกปญหาแบบรวดเรว ผ เรยนสามารถเหนประโยชนจากการเรยนและมการคนควาหาความรส าหรบการน าไปใชอยตลอดเวลาของการเรยน

5. ผ เรยนสามารถควบคมการเรยนรของตนเอง โดยการก าหนดเนอหาของสงทจะน ามาใชประกอบการเรยนรในการแกไขปญหาหรอการเสนอแนวทางทจะน าไปใชอยางไดผลดทสดดวยตนเองและตามความคดเหนรวมกนของกลม

6. ผ เรยนจะเปนผประเมนผลการเรยนรของตนเองและของกลมเพอนไดดวยตนเอง เนองจากในขนตอนของการเรยน ผ เรยนจะตองมการศกษาคนควาหาความรดวยตนเองทงน าความรทไดมาใชในการแกปญหาหรอเสนอแนะแนวทางทดทสดทจะน าไปใชไดตามสถานการณของกรณ ขนตอนดงกลาวผ เรยนจะสามารถรบรวาตนเองเกดการเรยนรขนแลวหรอยง จากการทตนสามารถ แกปญหาหรอตอบค าถามไดหรอไม

สคนธ สนธพานนท และคณะ (2545) ไดอธบายวาการเรยนรผานกรณศกษาทใหไดผลดควรมองคประกอบดงตอไปน

1. การอภปรายเปนกลมยอย โดยในแตละกลมอาจจะมอบหมายใหมผน าของกลมทคอยด าเนนการเพอเกดการอภปรายตามจดประสงคทก าหนดไว มผบนทกสาระส าคญของการอภปรายและสมาชกของกลมแตละคนมโอกาสแสดงความคดเหนไดแลกเปลยนความรกนอยางอสระ ในการอภปรายควรจะด าเนนการตามล าดบ โดยเรมจากมการตกลงเกยวกบขอบเขตของปญหาไวอยางชดเจน กลาวคอ มหวขออภปรายทมลกษณะใหผ เรยนไดแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน จากนนจดใหมการสนทนาเพอแลกเปลยนขอมลและประสบการณระหวางสมาชกในกลม โดยผ เรยนควรมการศกษาคนควาเกยวกบเรองทจะอภปรายมาลวงหนา สมาชกทกคนในกลมจะตองตงใจฟงในขณะทเพอนอภปรายกน เพอทจะใหแสดงความคดเหนกนไดอยางตอเนองและสมพนธกนและหลงจากมการอภปรายกนแลว จะตองมการสรปความเพอเปนขอยตและเมอผ เรยนทกกลมไดรวม อภปรายจนไดขอยตแลว ผสอนและผ เรยนควรมการอภปรายรวมกนทงชนเรยนอกครงเพอเปนการหาขอสรปรวมกน

2. การระดมสมอง ถอไดวาเปนเทคนคทจะชวยกระต นใหผ เ รยนเกดความกระตอรอรนในการท ากจกรรมรวมกน โดยการระดมสมองจะมงในดานปรมาณของความคดท าใหสามารถรวบรวมความคดเหนจากสมาชกของกลมไดมากภายในระยะเวลาทจ ากดและจะน าความคดทงหลายมาคดเลอกภายหลงอกครง ทกคนจะมอสระในความคด โดยทสมาชกทกคนใน

47

กลมจะตองไมวจารณความคดเหนของผ อน เมอระดมความคดจากสมาชกไดแลวใหน าความคดดงกลาวมาแยกประเภทความคดเหนเปนกลม เขยนความคดใหกะทดรดชดเจน มการสรปความคดทงหมด

3. กระบวนการคดแกปญหา หลงจากมการระดมสมองของสมาชกแลว การทจะสามารถสรปเปนปญหาทชดเจนได สมาชกในกลมจะตองรวมกนคดอยางมระบบ โดยเรมจากการท าความเขาใจกบปญหา ชวยกนวเคราะห เพอทจะสามารถมองปญหาไดชดเจนวา อะไรคอปญหาหรออปสรรคทส าคญ จากนนรวมกนอภปรายเกยวกบสาเหตของปญหา และเสนอวธการแกปญหา โดยรวบรวมวธการทกอยางเพอใชในการแกปญหานนและคดเลอกวธการทสมาชกเหนตรงกนวาเปนวธทนาจะไดผลมากนอยเรยงตามล าดบความส าคญแลวสรปผลการอภปรายโดยรวมกนตดสนใจเพอเลอกวธทเหมาะสมทสดทจะน าไปใช โดยมการสรปและประเมนผลเพอเปนการหาขอบกพรองและขอดทจะสามารถน าไปใชปรบปรงในการแกปญหาในครงตอไป

กลาวโดยสรป องคประกอบของการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษาไดแก ผสอนท าหนาทในการจดท าแผนการจดการเรยนร และจดเตรยมกรณศกษาทสอดคลองกบเนอหาและสรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของผ เรยน สวนผ เรยนเรยนรกรณศกษาเปนรายบคคลหรอลกษณะเปนกลมยอยตามความเหมาะสม โดยมสมาชกทมความสามารถแตกตางกน กรณศกษา เปนเครองมอส าคญส าหรบใหผ เรยนไดคดแกปญหาเกดการอภปรายและแสดงความคดเหน ซงมเนอหาทอยบนพนฐานความจรง และมความสมพนธกบชวตประจ าวนของผ เรยนม จดเนนเกยวกบเหตการณหรอสถานการณปญหา และองคประกอบสดทายคอบรรยากาศหรอสภาพแวดลอมในการเรยนตองเออใหนกเรยนสามารถแสดงความคดเหน มอสระทางความคด สามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง จดใหมการอภปราย รวมกนในรปแบบตาง ๆ เพอใหมความคดเหนทหลากหลายและแนวทางการแกปญหาทมากกวาการรบทราบกรณศกษาเพยงคนเดยว 3. ขนตอนกำรจดกำรเรยนรผำนกำรศกษำแบบกรณศกษำ

ขนตอนศกษากรณศกษา มนกวชาการไดอธบายขนตอนการเรยนดวยกรณศกษาไวดงน

Barkley el al. (2005) ไดอธบายขนตอนการเรยนผานการศกษาแบบกรณศกษาวาเปนการใชกรณศกษา (Case Study) เปนเครองมอประกอบการเรยนการสอน โดยมขนตอน การเรยนดวยกรณศกษาดงน

1. กลมแบงผ เรยนเขากลมในการท ากรณศกษา โดยกระจายผ เรยนเขากลม 2. ก าหนดเวลาใหผ เ รยนไดซกถามเกยวกบกระบวนการท ากรณศกษาและ

การแกปญหา

48

3. ผ เ รยนท างานในกลมเพอรวมกนศกษากรณศกษา ก าหนดประเดนและหา ทางเลอกในการตดสนใจ

4. ผ เรยนจดเรยงขอมล ประยกตเครองมอในการวเคราะหปญหา โดยอาศยขอมล หรอประสบการณในการแกปญหา ไดแก ปญหาคออะไร (What is the problem) วเคราะหวา อาจมาจากสาเหตอะไร (What might have caused the problem) หาขอมลมาสนบสนน (What evidence can be gathered to support) ขอสรปคออะไร (What Conclusions)

5. ผ เรยนเขยนอธบายการแกปญหา 6. ผ เรยนอภปรายและสรปผล Choi et al. (2009) ไดอธบายขนตอนของกระบวนการเรยนรผานการศกษาแบบ

กรณศกษาเพอการแกปญหาปญหาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (ill- structured problem) ม 5 ขนตอน ดงน

1. ทบทวนปญหา (Reviewing Problems) เขาใจสถานการณและบรบท ทอาจพบปญหามากกวาหนงปญหา

2. วเคราะหปญหา (Analyzing Problems) ระบปญหาโดยการพจารณาจากมมมองตอปญหาทหลากหลาย จากผ มสวนไดสวนเสย หาสาเหตและความสมพนธของปญหา เพอหาทางแกไขปญหา

3. สรางแนวทางการแกปญหา (Creating solutions) หาแนวทางแกปญหาทเปนไปได จากการพจารณามมมองทหลากหลายของสมาชก

4. ท าการตดสนใจ (Making Decisions) เลอกการแกปญหาทเหมาะสมพรอมเหตผล โดยใชหลกการ ทฤษฏ หรอขอกลาวอางตางๆเพอใชในการตดสนใจในปญหาแลระบแนวทางการแกปญหา

5. สะทอนผลลพธ (Reflecting on Results) ประเมนผลการแกปญหา จากค าแนะน าทหลากหลาย และสะทอนผลการเรยนร

Herried (2013) (อางถงใน อญญาพร สคนธพนธ, 2559, น. 49) ไดเสนอขนตอนการจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษา ดงน

1. ขนการบรรยาย (Lecture method) เปนขนสรางความรของผ เรยน โดยใหผ เรยนคนควาหาความรดวยตนเอง จากแหลงสบคนตางๆ

2. ขนการน าเสนอกรณตวอยาง (Clicker case method) ครน าเสนอเรองราวของกรณศกษาและมการใชค าถามเพอกระตนความสนใจของผ เรยน

49

3. ขนอภปราย (Classroom discussion) นกเรยนภายในหองเรยนมการอภปรายความคดรวมกน มการถามค าถามเพอตรวจสอบความเขาใจของตนเองกบเพอนรวมชนเรยน

4. ขนใหค าแนะน ารายบคคล (Individual case instruction) ครใหค าแนะน าแกนกเรยนในการตอบค าถามจากสถานการณ โดยชแนะแนวทางในการคนควาจากแหลงเรยนรตางๆ

5. ขนวเคราะหเปนกลม (Small group cases) เปนการเรยนรแบบรวมมอ มการแบงหนาทของสมาชกในกลม มการระดมสมอง แลกเปลยนความคดเหนภายในกลม มการโตแยงและปรบความเขาใจในความรของตนเองกบสมาชกภายในกลม

Yoo, & Park (2014) (อางถงใน อญญาพร สคนธพนธ , 2559, น. 50) ไดเสนอขนตอนการจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษา ดงน 1. การน าเสนอกรณศกษาโดยใชว ดทศน (Showing the case through video presentation) เปนขนทใหนกเรยนชมวดทศนของกรณศกษา วเคราะหปญหาระหวางการรบชมวดทศน

2. ขนว เคราะหกรณศกษา (Analyzing the cases by individuals) เปนขนวางแผนการแกปญหาจากกรณศกษา มการวเคราะหปจจยทมผลตอปญหาของกรณศกษา เชน อาการโรค ขอสนนษฐานการกอโรค คาดการณอาการจากการชมวดทศน

3. ขนการอภปรายกลม (Group-discussion to solve the problems) เปนขนจดกลมนกเรยนและใหนกเรยนอภปรายหารอถงการแกปญหาหรอรกษา

4. ขนแสวงหาว ธ ปญหา (Finding proper solutions) เ ปนขนสนนษฐานการแกปญหาจากกรณศกษา ภายใตผล และขอมลจากการอภปราย การคดวเคราะห

ทศนา แขมมณ (2550) ไดอธบายขนตอนในการจดการเรยนการสอนแบบกรณตวอยางหรอกรณศกษาไววา ประกอบดวย 6 ขนตอน ดงตอไปน

1. ครผสอนเสนอกรณตวอยาง 2. นกเรยนศกษากรณตวอยาง 3. นกเรยนอภปรายประเดนค าถามเพอหาค าตอบ 4. ครผสอนและนกเรยนอภปรายค าตอบ 5. ครผสอนและนกเรยนอภปรายเกยวกบปญหาและวธการแกปญหาของ นกเรยน

และสรปการเรยนรทไดรบ 6. ครผสอนประเมนผลการเรยนรของนกเรยน

50

สวทย มลค า, และอรทย มลค า (2551) กลาวถง การจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษามขนตอนส าคญ ดงน

1. ขนน าเสนอกรณศกษา เปนขนตอนทผ เสนอกรณศกษาและประเดนค าถามส าหรบผ เรยนอภปราย ซง

ผสอนไดเตรยมไว วธการน าเสนอสามารถท าไดหลายวธ เชน พมพเปนเอกสารแจกใหอาน เลากรณตวอยางใหฟง หรอน าเสนอโดยใชสอ เชน วดทศน ภาพยนตร เปนตน ผสอนอาจใชกรณตวอยางทเปนเรองทเกดขนจรงกได แตกรณนผสอนตองมความ ช านาญในการวเคราะหกรณตวอยาง และตงประเดนค าถามส าหรบการคนหาค าตอบ และ การอภปรายไดรวดเรว

2. ขนการศกษากรณศกษาหรอกรณตวอยางและการอภปราย 2.1 แบงผ เรยนออกเปนกลมยอยตามความเหมาะสม

2.2 ใหผ เรยนศกษากรณศกษาหรอกรณตวอยางโดยใหเวลาใน การศกษาอยางเพยงพอ ใหสมาชกหาค าตอบตามประเดนค าถามทครก าหนดไว ผ เรยนแตละคนควรมค าตอบตามประเดนค าถามเตรยมไวเพออภปราย

2.3 สมาชกกลมรวมกนอภปรายประเดนค าถามเพอใหไดขอสรปของกลมยอย 2.4 น าเสนอผลการอภปรายระหวางกลมเปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน

การจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาหรอกรณศกษานมไดมงค าตอบใดค าตอบหนงค าถามส าหรบการอภปรายนจงไมมค าตอบถกหรอผดอยางชดเจนแนนอน แต ตองการใหผ เรยนเหนค าตอบและเหตผลทหลากหลาย ซงจะชวยใหผ เรยนมความคดทกวางขวางขน ดงนนการอภปรายจงควรมงประเดนไปทเหตผลหรอทมาของความคดทผ เรยนใชในการแกปญหาเปนส าคญ

3. ขนสรปผลการเรยนร 3.1 ผสอนและผ เรยนรวมกนอภปรายค าตอบ ปญหา มมมอง และวธ แกปญหา

ของผ เรยนและสรปสาระส าคญหรอขอคดทไดจากการเรยนร 3.2 ผสอนและผ เรยนรวมกนประเมนผลการเรยนรดวยวธการตาง ๆ เชน การท า

แบบทดสอบ การตรวจผลงาน การสงเกตการณเขารวมกจกรรมของผ เรยน เปนตน ปรยา สมพช (2559) ไดอธบายขนตอนการเรยนการสอนดวยกรณศกษาวาม

6 ขนตอน ดงน 1. ขนก าหนดปญหาและท าความเขาใจ ใหผ เรยนไดอานท าความเขาใจกบเนอหาใน

กรณศกษาและจบประเดนส าคญใหได และเขาใจความสมพนธของประเดนตางๆ

51

2. ขนวนจฉยและวเคราะหสาเหตของปญหา ผ เรยนสามารถระบปญหาตางๆ ทไดจากกรณศกษา พจารณาดสาเหตหรอความสมพนธของปญหาตางๆ รวมทงการจดล าดบความส าคญของปญหา

3. ขนเสนอแนวทางการแกปญหาสามารถ เสนอแนวทางการแกปญหาไดอยางหลากหลาย พจารณาทางเลอกอยางรอบคอบและจดล าดบความส าคญของวธแกปญหาตางๆ

4. ขนตดสนใจเลอกแนวทางในการแกปญหา โดยค านงถงผลดผลเสยและผลกระทบของแนวทางในการแกปญหาประเมนและตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหาไดอยางเหมาะสมทสด

5. ขนสรปและน าเสนอผ เรยนสามารถหาขอสรปจากกรณศกษาและน าเสนอผลทไดจากกรณศกษาเพอแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน

6. ขนประเมนผล ผสอนและผ เรยน รวมกนประเมนผลการเรยนรดวยวธการตาง ๆ ชวลต ศภศกดธ ารง (2560) อางถงใน ปรณฐ กจรงเรองและวชรา เลาเรยนด (2554,

น. 114-115) ไดใชกระบวนการเรยนการสอนโดยใชกรณศกษาทางศาสตรการเรยนการสอนตาม พซเอสเอสซ (PCSSC model) ประกอบดวยขนตอน 5 ขนตอน ดงตอไปน

1. ขนเตรยมการเรยนร (Preparation) ประกอบดวย 1) ผสอนเราความสนใจผ เรยนและแจง จดมงหมายเพอสรางแรงจงใจในการเรยน 2) ผสอนทบทวนความรและทกษะพนฐานทจ าเปนในการเรยนรใหม กอนเขาสกรณศกษา 3) ผสอนเตมเตมความรและทกษะพนฐานทจ าเปน

2. ขนน าสกรณศกษา (Case presentation) ประกอบดวย 1) ผ สอนน าเสนอกรณศกษาทมประเดน หรอมมมองตอปญหาและแนวทางการแกปญหาอยางหลากหลายและปญหาหรอค าถามทตองประเมนและตดสน 2) ผ เรยนสะทอนประเดนหรอมมมองตอปญหา 3) ผ เรยนเขากลมตามแนวคดในการมประเดนหรอมมมองตอ ปญหาทเหมอนหรอคลายกนแลวรวมศกษาปญหาทสนใจ

3. ขนสรรหาวธการแกไข (Selection of solution) ผ เรยนรวมกนวเคราะหสะทอน อภปรายและ ประเมนวธการแกปญหาโดยใชศาสตร การเรยนการสอนทเกยวของเปนฐานของการคดหาค าตอบของแตละกลม ตามกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ ประกอบดวย 1) การก าหนดเปาหมายของการคด 2) การนยามปญหา หรอค าถาม 3) การพจารณาขอมลสารสนเทศทเกยวของ 4) การก าหนดสมมตฐานทเปนไปได 5) การประเมนและตดสนใจอยางสมเหตสมผล

4. ขนแบงปนประสบการณ (Sharing with group) ผ เรยนกลมยอยเสนอวธการแกปญหาตอกลม ใหญแลกเปลยนเรยนรแบงปนประสบการณแกกน

52

5. ขนสบสานสรางความรใหม (Construction for new knowledge) ประกอบดวย 1) ผ เรยนแตละ คนอภปรายแนวทางการน าความรไปประยกตใชในอนาคต 2) ผ เรยนสะทอนมมมองเกยวกบการเรยนรของ ผ เรยนและสรปสาระส าคญการเรยนร

จากการวเคราะหขนตอนการจดการเรยนรผานการศกษาแบบกรณศกษาแบงเปนขนตอนหลกๆ ไดแก ขนน าสกรณศกษา ขนวเคราะหและหาวธการแกปญหา ขนเลอกวธการแกปญหา ขนสรปการแกปญหาและขนประเมนผล

ผ วจยไดท าการศกษาและวเคราะหขนตอนการเรยนรในรปแบบอน เชน การเรยนรตามแนวสะเตมศกษา การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน การเรยนรโดยใชโครงงานเปนฐาน การเรยนรตามแบบ DEEPER Scaffolding framework การจดการเรยนรดวยรปแบบการแกปญหาอยางสรางสรรค การจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานตามแนวคดสะเตมศกษาและการจดการเรยนรในรปแบบอนๆทสามารถสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอได พบวามลกษณะคลายกน นนคอ เปนรปแบบการจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนส าคญ และมปญหาเปนจดเรมตนของการจดการเรยนร มขนตอนทสงเสรมใหผ เรยนเกดการประยกตใชความร ทกษะกระบวนการตางๆในการเรยนรและแกไขปญหาทคลายกบในการเรยนโดยใชขนตอนการศกษากรณศกษาของ Choi et al. (2009) ได เชน มการเสนอสถานการณปญหาใหผ เรยนแตละกลมรวมกนระบปญหา และรวมกนหาแนวทางการแกไขปญหารวมกน โดยการหารอ อภปราย เพอน าไปสขอสรปของวธการแกปญหาทดทสดของกลม และสะทอนผลลพธจากวธการแกปญหารวมกน นอกจากน ขนตอนการศกษากรณศกษาของ Choi et al. (2009) นนไดออกแบบมาเพอแกปญหาในกรณศกษาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (มวธการแกปญหาไดหลายวธ) หรอ ill-structured problem ตามหลกการของ Jonassen (1997) นอกจากนยงพบวาปญหาแบบ ill-structured problem เปนปญหาทสามารถกระตนการสรางความรทไดจากการรวมมอและถอเปนแนวคดส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรและน าไปสการเรยนรของผ เรยนได (Cohen, 1994 as cited in Hesse, 2014, p. 42) นอกจากนปญหาทพบในชวตจรงกเปนปญหาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจนหรอเปนปญหาทซบซอนเชนกน Jonassen (1997) ส าหรบการแกปญหาแบบ ill-structured problem มขนตอนดงน 1) เขาใจปญหา องคประกอบของปญหาและขอจ ากดของบรบท 2) ระบและอธบายแนวคดทแตกตาง บทบาท และมมมองแนวคดทหลากหลายจากผ มสวนไดสวนเสย 3) สรางแนวทางการแกปญหาทเปนไปได 4) ประเมนและดความมเหตผลของการแกปญหาแตละแนวทางโดยการสรางขอโตแยงและความเชอทแทจรงสวนบคคล 5) น าเสนอองคประกอบทงหมดทใชในกระบวนการแกปญหาและตวเลอกของการแกปญหา 6) ด าเนนการและน าเสนอแนวทางการ

53

แกปญหา และ 7) ปรบเปลยนแนวทางการแกปญหาหากวธการแกปญหาไมเหมาะสม (Jonassen, 1997 as cited in choi et al., 2009, pp. 100-103)

จากการศกษางานวจยพบวา การพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนนน นกเรยนสามารถพฒนาไดดวยเวลาและการปฏบต (Schleicher, 2017) และควรมการสรางองคความรพนฐานกอนน านกเรยนไปสกจกรรมการเรยนร มการก าหนดสถานการณปญหาทนาสนใจและเกยวของกบชวตประจ าวน มการใชกจกรรมการทดลองเพอหาค าตอบของการ แกปญหา และกระตนใหนกเรยนสะทอนผลการท ากจกรรมและประเมนความเขาใจรวมกนผานการอภปรายภายในกลม ส าหรบการออกแบบกจกรรมนนควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดมเวลาด าเนนการแกปญหาดวยการปฏบตจรง (ศมกร ศลาโชต, 2561, น. 144) บางกจกรรมตองใชเวลาในหองเรยนส าหรบการสบคนขอมล (ปารชาต ผาสข , 2559, น. 238) บางกจกรรมอาจะตองค านงถงชนงานทจะใหผ เรยนปฏบตวาเหมาะสมกบเวลาทใชในการจดการเรยนรมากนอยเพยงใด (ชนกกานต เนตรรศม, 2560, น. 152) และบางขนตอนของการจดการเรยนรอาจมการปรบลดระยะเวลาใหนอยลงหรอรวมใหอยในขนตอนเดยว (ชนะชย ทะยอม, 2559, น. 184) ซงจะเหนวาในการจดการเรยนรเพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนนยงมขอควรค านงในดานเวลาทใช ดงนนผ วจยจงจะเหนวาหากมการจดการเรยนรทสามารถท าใหนกเรยนไดใชเวลาในการลงมอปฏบตกจกรรมไดในสภาพจรงโดยไมสงผลกระทบตอเวลาในการเรยนเนอหาเรองอนๆ จะสามารถสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรทงเนอหาความรและพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไดพรอมๆกนภายใตเวลาเรยนทมอยอยางจ ากดไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล

ดงนนในงานวจยน ผ วจยจงพฒนาการจดการเรยนรตามกรอบแนวคดหองเรยนกลบดานของ Lo et al. (2018) โดยใ ช Google classroom ร วมกบการใ ชกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ซงมจ านวนขนตอนทกระชบและไมซ าซอนและผ วจยไดท าการวเคราะหขนการศกษาแบบกรณศกษาทง 5 ขนแลว พบวา สามารถสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไดเชนกน ขนตอนการศกษาแบบกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ม 5 ขน ดงน 1) ทบทวนปญหา (Reviewing problems) 2) วเคราะหปญหา (Analyzing problems) 3) สรางแนวทางการแกปญหา (Creating solutions) 4) ท าการตดสนใจ (Making decisions) และ 5) สะทอนผลลพธ (Reflecting on results) ดงตาราง 8 จากการศกษางานวจยในการใชกรณศกษาในการเรยนวชาเคม ชวยใหผ เรยนขจดมโนทศนทคลาดเคลอน พฒนาทกษะการแกปญหา การสอสาร และทกษะการท างานรวมกน สงเสรมมโนทศนและความเขาใจ ประสทธภาพ พฒนาผลสมฤทธและยกระดบแรงจงใจในการ

54

เรยนเคม รวมทงสงเสรมเจตคตทดตอการเรยนเคมดวย (Adesoji, & Idika, 2015; Ayyıldız, & Tarhan, 2013; Belova, & Eilks, 2015; Belt et al., 2002; Carder et al., 2001; Choi, & Lee, 2009; Kulak, & Newton, 2015; Marks et al., 2008; McDonnell et al., 2007; Sendur, 2012; Sumen, & Sendur, 2015; Sonmez, 2015; Tarkın, 2014; Yalcınkaya, & Boz, 2015 as cited in Günter, & Alpat, 2017) นอกจากนยงสอดคลองกบ ดรณนภา นาชยฤทธ (2559) ทไดท าการสอนแบบผสมผสานดวยการเรยนรรวมกนโดยใชกรณศกษากสามารถสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณการคดแกปญหาและการเรยนรรวมกนเปนทมของผ เรยนไดอยางมประสทธภาพ และ อญญาพร สคนธพนธ (2559) ทไดศกษาผลการพฒนาความสามารถในการแกปญหาและการประยกตความรชววทยาของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายโดยใชการเรยนรโดยใชกรณศกษาเปนฐานพบวากลมทดลองมคะแนนเฉลยความสามารถในการแกปญหาสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมคะแนนเฉลยการประยกตความรชววทยาสงกวาเกณฑทก าหนด

55

ตำรำง 8 ขนตอนกำรจดกำรเรยนรในรปแบบตำงๆทสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ

กำรจดกำรเรยนรแบบส ะ เ ต ม ศ ก ษ ำ ท เ น นกระบวนกำรออกแบบเชงวศกรรม (ชนกกำนต เนตรรศม, 2560)

กำรจดกำรเรยนรแบบกำรเสรมตอกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน (ปำรชำต ผำสข, 2559)

กำรจดกำรเรยนรโดยใชว จ ย เ ป น ฐ ำ น ต ำ มแนวคดสะเตมศกษำ (ธรฎำ ไชยเดช, 2559)

กำรจดกำรเรยนรดวยรปแบบกำรแกปญหำอ ย ำ ง ส ร ำ ง ส ร ร ค (ปำรชำต ผำสข, 2559)

ข น ก ำ ร ศ ก ษ ำ แ บ บกรณศกษำของ Choi et al. (2009)

กำรจดกำรเรยนรตำมกรอบแนวคดหองเรยนกลบดำนของ Lo et al. (2018) โ ดยใ ช Google classroom รวมกบกำรใ ช ข น ก ำ ร ศ ก ษ ำกรณศกษำของ Choi et al. (2009)

การเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทาง

วดโอกอนเรยน 2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน

การเรยนรในหองเรยน 1. ขนคนหาปญหา 2. ขนสรางแนวคด 3. ขนเลอกแนวคดทดทสด 4. ขนวางแผนลงมอปฏบต

1. ขนระบปญหา 2. ขนสบคนขอมล 3. ขนอธบายวธแกปญหา 4. ขนน าเสนอวธการแกปญหา

1. ขนระบปญหา 2. ขนตงสมมตฐาน 3. ขนพสจนทดสอบสมมตฐาน 4. ขนเกบรวบรวมขอมล

1. ขนกระตนความสนใจ 2. ขนสบคนความร 3. ขนการเขาใจปญหา 4. ขนการหาทางเลอกในการแกปญหา

1. ขนทบทวนปญหา 2. ขนวเคราะหปญหา 3. ขนสรางแนวทางการแกปญหา 4. ขนท าการตดสนใจ

3. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน 4. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม

55

56

ตำรำง 8 (ตอ)

กำรจดกำรเรยนรแบบส ะ เ ต ม ศ ก ษ ำ ท เ น นกระบวนกำรออกแบบเชงวศกรรม (ชนกกำนต เนตรรศม, 2560)

กำรจดกำรเรยนรแบบกำรเสรมตอกำรเรยนรโดยใชปญหำเปนฐำน (ปำรชำต ผำสข, 2559)

กำรจดกำรเรยนรโดยใชว จ ย เ ป น ฐ ำ น ต ำ มแนวคดสะเตมศกษำ (ธรฎำ ไชยเดช, 2559)

กำรจดกำรเรยนรดวยรปแบบกำรแกปญหำอ ย ำ ง ส ร ำ ง ส ร ร ค (ปำรชำต ผำสข, 2559)

ข น ก ำ ร ศ ก ษ ำ แ บ บกรณศกษำของ Choi et al. (2009)

กำรจดกำรเรยนรตำมกรอบแนวคดหองเรยนกลบดำนของ Lo et al. (2018) โ ดยใ ช Google classroom รวมกบกำรใ ช ข น ก ำ ร ศ ก ษ ำกรณศกษำของ Choi et al. (2009)

5. ขนตรวจสอบและปรบปรง

5. ขนประเมนการแกปญหา 6. ขนสะทอนผลจากการแกปญหา

5. ขนวเคราะหขอมล 6. ขนสรปผล

5. ขนเตรยมการแกปญหา 6. ขนการปฏบตการแกปญหา น าเสนอ โตแยง และปรบปรงแกไข

5. ขนสะทอนผลลพธ 5. ขนกจกรรมการแกปญหา 1) ขนทบทวนปญหา 2) ขนวเคราะหปญหา 3) ขนสรางแนวทางการแกปญหา 4) ขนท าการตดสนใจ 5) ขนสะทอนผลลพธ

56

57

4. แนวทำงกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ

ผวจยเลอกวธการจดการเรยนรกรอบแนวคดหองเรยนกลบดานของ Lo et al. (2018) ทปรบจาก Merrill's (2002) First Principles of Instruction มาปรบใหเขากบบรบทหองเรยน ใช Google classroom เปนหองเรยนออนไลนส าหรบเตรยมการเรยนรนอกหองเรยนส าหรบกรอบแนวคดหองเรยนกลบดานนจะแบงการจดการเรยนรออกเปนการเรยนรนอกหองเรยนและการเรยนรในหองเรยนการเรยนรนอกหองเรยนประกอบดวย 2 ขนหลก ไดแก ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน และขนการตดตามการทดสอบออนไลน สวนการเรยนรในหองเรยนประกอบดวย 3 ขนหลก และ 5 ขนการศกษาแบบกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ไดแก ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน ขนการสอนบรรยายสนๆ เ กยวกบกจกรรม และขนกจกรรมการแกปญหาซงใชกระบวนการแกปญหาการศกษาแบบกรณศกษา 5 ขน ไดแก ขนทบทวนปญหา ขนวเคราะหปญหา ขนสรางแนวทางการแกปญหา ขนท าการตดสนใจ และขนสะทอนผลลพธ ผ เรยนจะรวมกนแกไขปญหาในสถานการณปญหาและสามารถประยกตใชความรดาน ปรมาณสารสมพนธ มาใชในการแกปญหารวมกนเปนกลมในหองเรยน ซงมรายละเอยดในการจดการเรยนร ดงน

1. การเรยนรนอกหองเรยน (Out-of-class learning) ประกอบดวย 1.1 ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน (Pre-class video lecture) ครอดวดโอการสอนบรรยายลงใน Google classroom เกยวกบเนอหาเรองปรมาณสารสมพนธ ตามเรองทจะเรยน โดยแบงการบรรยายออกเปน 3 ชวง คอ หลกการ ตวอยางการแกปญหา และสรปหลกการแกปญหา วดโอทใชมความยาวประมาณ 5-7 นาท เพอเตรยมนกเรยนรายบคคลใหมความรพนฐาน 1.2 ขนการตดตามการทดสอบออนไลน (Online follow-up exercise) หลงจากทนกเรยนชมวดโอการสอนบรรยาย ครมอบหมายแบบฝกหดเพอประเมนนกเรยน และใหผลสะทอนในการท าแบบฝกหดแกนกเรยนผาน Google classroom 2. การเรยนรในหองเรยน (In-class learning) ประกอบดวย

2.1 ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน (Brief review on out-of-class) ครสรปเนอหาทนกเรยนไดชมผานวดโออกครงในหองเรยนรวมกน และเปดโอกาสใหนกเรยนสอบถามสงทยงไมเขาใจ จากนนครยกตวอยางปญหาทแตกตาง 2-3 ขอเพอทบทวนการแกปญหาโจทยและประเมนความเขาใจของนกเรยนโดยใชการถาม-ตอบ กบนกเรยน

2.2 ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม (Mini-didactic lecture) ครกระตนความสนใจของนกเรยนเกยวกบกจกรรมโดยใชสอทหลากหลาย เชน ขาว วดโอ ฯลฯ คร

58

อธบายลกษณะของกจกรรม จากนนครแบงกลมนกเรยนคละความสามารถ 3-4 คน และแบงหนาท ไดแก ผ สบคนขอมล ผบนทกขอมล ผ เตรยมอปกรณและผน าเสนอ

2.3 ขนกจกรรมการแกปญหา (Problem-solving activities) นกเรยนแตละกลมรวมกนแกปญหาในสถานการณทเปนปญหาโดยใชขนการศกษาแบบกรณศกษา (Case study) ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก

2.3.1 ขนทบทวนปญหา(Reviewing problems) ครน าเสนอปญหาเกยวกบปรมาณสารสมพนธตามเรองทจะเรยน และใชค าถามเพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนตอปญหาและกระตนใหนกเรยนรวมกนคนหาความรทเกยวของกบปญหา นกเรยนแตละกลมอานสถานการณปญหาและรวมกนพดคยวาในกลมทราบอะไรบางเกยวกบปญหา และยงไมทราบอะไรบาง เพอชวยกนหาขอมลเพมเตมและน ามาสรางความเขาใจเกยวกบปญหารวมกน

2.3.2 ขนว เคราะหปญหา (Analyzing problems) นกเ รยนแตละกลมประชมเพอรวมกนระบปญหาทตองการแกไข รวมทงผลกระทบและผ ไดรบผลกระทบทเกดขนลงในใบกจกรรม

2.3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา (Creating solutions) นกเรยนแตละกลมชวยกนคนหาวธการแกปญหาใหไดมากทสด พรอมระบขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธลงในใบกจกรรม

2.3.4 ขนการตดสนใจ (Making decisions) นกเรยนแตละกลมเลอกวธการ แกปญหาทตกลงกนแลววาเปนวธการแกปญหาทดทสด พรอมระบเหตผลรวมทงหลกการหรอทฤษฏทางวทยาศาสตรหรอความรเรองปรมาณสารสมพนธทเกยวของมาสนบสนนการแกปญหา จากการเปรยบเทยบขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธ จากนนวางแผนการแกปญหาและลงมอปฏบตแกปญหาตามหนาททไดมอบหมาย

2.3.5 ขนสะทอนผลลพธ (Reflecting on results) ครใหนกเรยนแตละกลม สะทอนผลลพธจากการแกปญหาในหองเรยน และใหขอเสนอแนะตอแนวทางการแกปญหาของเพอนกลมอนๆ และสะทอนผลการเรยนรทนกเรยนไดเรยนรจากกจกรรมในครงน จากนนครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมสะทอนการปฏบตงานของตนเองและการท างานของสมาชกกล ม ในประเดน สงทนกเรยนคดวานกเรยนท าไดดและหรอสงทตองปรบปรง สงทนกเรยนคดวากลมของนกเรยนท าไดดและสงทตองปรบปรง โดยน าเสนอเปนวดโอเพอใหนกเรยนไดมเวลาเตรยมตวและเรยบเรยงสงทจะน าเสนอและน าเสนอผานวดโอลงใน Google classroom โดยสรป การจดการเรยนรทผวจยไดประยกตใช แสดงดงภาพ 3

59

ภำพ 3 กำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรศกษำแบบกรณศกษำ

สมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ 1. ควำมหมำยของสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอจ าเปนส าหรบการท างานในอนาคต และการแกปญหาของการท างานในยคปจจบนใหมประสทธภาพ มกเกดจากการท างานรวมกนเปนทม ดงนน จงมการปรบหลกสตรการเรยนการสอนในหลายประเทศ โดยมงเนนไปทการสงเสรมทกษะ

1. กอนเรยน – บรรยำยทำงวดโอ 2. ตดตำมแบบฝกหดออนไลน

ครทบทวนความรพนฐานทจ าเปนเกยวกบเนอหาทจะเรยนโดยการอดวดโอสอนบรรยาย

นกเรยนท าแบบฝกหดทครมอบหมายใหใน Google classroom จากนนครตรวจแบบฝกหดและใหคะแนน นกเรยนทราบผลคะแนนทนท

นอกหองเรยน – ใชหองเรยนออนไลน Google classroom

1. สรปกำรเรยนรนอกหองเรยนสนๆ

2. ขนกำรสอนบรรยำยสนๆเกยวกบกจกรรม

ในหองเรยน

ครสรปการเรยนรจากวดโอและเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามสงทสงสยและปรบความเขาใจทคลาดเคลอน

ครกระตนการสนใจของนกเรยนเกยวกบกจกรรม และแนะน าลกษณะของกจกรรม และแบงกลมนกเรยน

1. ทบทวนปญหำ : แตละกลมอานสถานการณปญหาและรวมกนพดคยวาในกลมทราบอะไรบาง และยงไม ทราบอะไรบาง เพอชวยกนหาขอมลเพมเตมเพอสรางความเขาใจเกยวกบปญหา 2. วเครำะหปญหำ : แตละกลมประชมเพอรวมกนระบปญหาทตองการแกไข 3. สรำงแนวทำงกำรแกปญหำ : แตละกลมชวยกนสบคนหาแนวการแกปญหาใหไดมากทสด 4. ท ำกำรตดสนใจ : แตละกลมเลอกวธการแกปญหาทตกลงกนแลววาเปนวธการแกปญหาทดทสด จากการพจารณาขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธ จากนนออกแบบและลงมอปฏบตแกปญหาจรงตามหนาททแบงไว 5. สะทอนผลลพธ : แตละกลมสะทอนผลการแกปญหารวมกนในหอง และสะทอนการปฏบตหนาทของแตละคน และการท างานรวมกนเปนกลมผานวดโอ

3. กจกรรมกำรแกปญหำ - กำรศกษำแบบกรณศกษำ

60

การสอสารและทกษะความรวมมอ ซงเปนหวใจส าคญของสมรรถนะนกเรยนในศตวรรษท 21 (OECD, 2017) โดยความหมายของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนมนกการศกษาหลายทาน รวมถงองคกรทเกยวของกบการศกษาไดใหค านยามไวดงน

O'neil et al. (2003) (อางถงใน Care, & Grifin, 2015, p. 371) ไดใหนยามสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ คอ ทกษะทซบซอนทใชองคความร และทกษะทางสงคมในการแกปญหา โดยใชความเชอมโยงระหวางทกษะการคดอยางม วจารณญาณ ทกษะการแกปญหา การตดสนใจ และทกษะการรวมมอ

PISA 2015 (OECD, 2017) ก าหนดความหมายของสมรรถนะการแกปญหาแบบ รวมมอ คอ ความสามารถของบคคลในการเขารวมแกปญหาผานกระบวนการแกปญหาแบบกลม โดยการแบงปนความเขาใจ ความร ทกษะทม และการชวยเหลอกนในกลมในการแกปญหา โดยม สมรรถนะหลก ดงน

1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน (Establishing and maintaining shared understanding) คอ ความสามารถในการระบความรรวมกน ระบมมมองของกลมรวมกน และแบงปนความเขาใจปญหารวมกน

2. การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา (Taking appropriate action to solve the problem) คอ ความสามารถในการระบวแกปญหารวมกนเพอน าไปสการแกปญหาอยางเหมาะสม

3 . การส รางและ รกษาระ เบยบของกล ม ( Establishing and maintain team organization) คอ ความสามารถในการเขาใจบทบาทและหนาททงของตนเองและสมาชกในกลม ตอการแกปญหาโดยตงอยบนฐานของความรและทกษะของแตละบคคล

Hesse et al. (2015) (as cited in Care, & Griffin, 2015 , p. 371) ไ ดใหค านยามสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ คอ ทกษะทเกดขนตอเมอบคคลหนง ๆ ไมสามารถแกไขปญหาไดดวยตวคนเดยวจ าเปนตองอาศยความรวมมอจากบคคลอน และผ แกปญหาสามารถใชทรพยากรและทกษะทหลากหลายในการเผชญกบปญหาและแกปญหาในสถานการณทซบซอนได โดยสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนนจะมโครงสรางดวยกน 5 สวน คอ ผ รวมมอมมมองของผแกปญหา การควบคมทางสงคม การควบคมการท างาน และการสร างองคความรภายใต องคประกอบ 2 องคประกอบ คอ องคความรและบรบททางสงคม

61

Griffin et al. (2015) ใหความหมายของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ วาเปนรปแบบเฉพาะของการรวมมอกน ซงตองการตงแต 2 คนขนไปมาแกปญหาโดยอาศยการสอสาร แลกเปลยนและแบงปนปญหาของตนเอง แปลความหมายสวนทเกยวของและศกษากฎรวมกน

จากนยามของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกการศกษารวมถงองคกรทเกยวของกบการศกษาพอจะสรปไดวาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนนเปนทกษะการ แกปญหาทตองใชความรวมมอจากบคคลในสงคมในการแกไขปญหาทมความซบซอนภายใตบรบทของสงคมในกระบวนการแกปญหานนผ แกปญหาจะตองใชสมรรถนะตางๆ มากมาย อาศยความเชอมโยงระหวางทกษะตางๆ เชน ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ ทกษะการแกปญหา สมรรถนะการตดสนใจ สมรรถนะการสอสาร และสมรรถนะการรวมมอ เปนตน รวมถงการใชขอมลสารสนเทศมาชวยในการแกปญหา รวมทงตองสามารถสรางองคความรและใชองคความรนนในการแกปญหาไดอยางเหมาะสม ความส าเรจในการแกปญหานนจะเกดข นไดตองมาจากการรวมมอกนของกลมของผแกปญหาไมใชเกดจากตวผแกปญหาคนใดคนหนงเทานน ในงานวจยนใชความหมายของการแกปญหาแบบรวมมอสอดคลองกบค านยามของ PISA 2015 (OECD, 2017) เพราะมตวบงชลกษณะพฤตกรรมและองคประกอบของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทชดเจนและเปนมาตรฐานทไดรบการยอมรบในการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในระดบนานาชาต

2. ควำมส ำคญของสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอเปนหนงในสมรรถนะทส าคญทจ าเปนตอง

พฒนาใหกบนกเรยนดวยเหตผลทวาหากนกเรยนพฒนาเพยงแคความสามารถในการแกปญหานนอาจยงไมเพยงพอในการใชความร ทกษะและทศนคตตอการเขารวมแกปญหา เนองจากในปจจบน ปญหาในทางปฏบตนนมกมความสลบซบซอนและตองการการรวมมอแกไขจากบคคลเพอแลกเปลยนความคดและการแกปญหาและในบางครงบรบททซบซอน ดงนนความจ าเปนในการรวมมอกนจงส าคญมากขน (L.T.Hung, 2018, p. 111)

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอถอเปนทกษะทมความส าคญในศตวรรษท 21 ซงเปนสมรรถนะทครอบคลมความสามารถในการจดการกบปญหาทมความซบซอนครมเครอไม แนนอนและมการเปลยนแปลงตลอดเวลา โดยอาศยการรวมมอกนในการแกปญหาใหประสบ ผลส าเรจ สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอเรมมบทบาทส าคญตอการด ารงชวตของมนษยใน สงคมปจจบนไมวาจะเปนในบรบทของโรงเรยน เชน การรวมกนแกปญหาทางวทยาศาสตร การท า โครงงาน เปนตน หรอทท างาน เชน การรวมกนท าโครงการของบรษท เปนตน ในบาน เชน การรวมกนตดสนใจของครอบครว เปนตน โดยเฉพาะในตลาดแรงงานมความตองการแรงงานทม

62

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ อกทงความส าคญของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอม เพมมากขน สงเกตไดจากการบรหารจดการหรอการท างานในปจจบนจ าเปนตองมการท างาน รวมกนเปนกลมหรอทมเพอใหการท างานนนประสบความส าเรจ (Valerie et al., 2014, p. 95)

ในทางทฤษฎแลวสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนนเปนการรวมกนของสมรรถนะการแกปญหาขนสงและสมรรถนะการรวมมอของแตละบคคล ซงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไมไดเปนสมรรถนะทเปนผลจากการรวมกนของสมรรถนะการแกปญหาขนสงและสมรรถนะการรวมมอแตเปนสมรรถนะทแสดงใหเหนถงความสมพนธของสมรรถนะการแกปญหาและสมรรถนะการรวมมอ (OECD, 2014 as cited in Valerie et al., 2014, p. 96)

3. กรอบโครงสรำงกำรประเมนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอมลกษณะเฉพาะและทาทายโดยชดทกษะท

หลากหลายซงสามารถเกดขนไดในหองเรยนตามปกต การท างานกลมและการมสวนรวมในงานไมเพยงค านงถงการศกษา แตรวมถงการมปฏสมพนธกนในระดบสงซงตองอาศยการพงพากนในกลมนกเรยน นอกจากนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอยงมความซบซอนซงเปนผลทงจากดานความคด (Cognitive) และดานสงคม (Social) ผลลพธของงานจากการแกปญหาแบบรวมมอเปนผลมาจากความรความเขาใจ ทกษะทใชในการท างานใหเสรจสมบรณทงจากการท างานอยางอสระและการรวมมอกนกบสมาชกในทมคนอนๆ ตวอยางเชน การแกปญหาแบบรวมมอในขอบเขตทางวทยาศาสตรมกจะรวมถงแนวคดความเขาใจและทกษะการสบเสาะทางวทยาศาสตร (เชน การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล การท านาย การใชเหตผลบนพนฐานของขอมลหลกฐาน) สงเหลานสนบสนนการแกปญหาทงแบบดวยตนเองเชนเดยวกบกระบวนการแกปญหาทจ าเปนตองอาศยการเจรจาและสรางความเขาใจรวมกนซงจ าเปนส าหรบการรวมมอ มตทางสงคมของทกษะการแกปญหาแบบรวมมอจงมกแสดงใหเหนการโตตอบทางสงคมกบเพอนผ มประสบการณและสามารถสงผลกระทบตอประสทธภาพการท างานของกลมและการท างานของแตละบคคล (Rosen et al., 2019)

กรอบโครงสรางการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 (OECD, 2017 p, 14) ขนอยกบปจจยและกระบวนการแกปญหาแบบรวมมอ แสดงดงภาพ 4

จากกรอบการประเมน จะเหนไดวาปจจยหลกสองประการทสงผลตอการเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ไดแก พนฐานของนกเรยนและทกษะทนกเรยนม โดยผ เรยนจะตองใชสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอซงประกอบดวย 3 สมรรถนะยอยในการแกปญหาในสถานการณตามบรบทของแบบทดสอบ ซงอธบายความหมายของกรอบการประเมนได ดงน

63

1. พนฐานของนกเรยน 1.1 ความรทตดตวนกเรยนมา ไดแก ความรดานคณตศาสตร ความรด านวทยาศาสตร การอานและการเขยน วทยาศาสตรและสงแวดลอม และการเรยนรในชวตประจ าวน 1.2 บคลกลกษณะของนกเรยน ไดแก อารมณและเจตคต ประสบการณและความร แรงจงใจ และความสามารถทางการคด 2. ทกษะทนกเรยนม 2.1 ทกษะการท างานแบบรวมมอ ไดแก การสรางความเขาใจรวมกน การมอง จากมมของคนอน การอธบาย การเขาถงผ ฟง การประสานงาน การโตแยงดวยเหตผล การท าตามบทบาทหนาท และการมกฎระเบยบรวมกน

2.2 ทกษะการแกปญหา ไดแก การส ารวจและท าความเขาใจ การน าเสนอและ คดหาวธการวางแผนและด าเนนการ และการตดตามและสะทอนความเหน โดยผ เรยนตองใชสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตอไปนในการแกปญหาสถานการณในบรบทของแบบทดสอบ 3. สมรรถนะหลกทตองใชในการแกปญหาแบบรวมมอใน PISA 2015 ไดแบงสมรรถะนะการแกปญหาแบบรวมมอเปน 3 สมรรถนะใหญ ดงน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558) 1. การส รางและเ กบ รกษาความ เ ขาใจ ท ม ร วมก น (Establishing and Maintaining Shared Understanding) นกเรยนสามารถระบองคความรทตรงกน ทกคนรบรวาปญหาคออะไร สามารถระบมมมอง แนวคดของผ มสวนรวมในการท างานรวมกนรวมกนสรางรวมของสภาพปญหาและกจกรรม รวมถงความสามารถของนกเรยนในการตดตาม การใชความสามารถ องคความร และมมมองในการมปฏสมพนธกบผ รวมงานในการปฏบตภาระงาน นอกจากนกระบวนการส าคญเนนทความส าคญของการสรางจดยนรวมกน คอ การสอสารเพอใหบรรลความส าเรจ นคอทกษะทจ าเปนส าหรบเรอง การแกปญหาแบบรวมมอ นกเรยนสามารถสรางตดตามและแบงปนความเขาใจอยางยงยนใน การแกปญหาภาระงาน โดยการรบผดชอบในการคนหาขอมล สงตอขอมลทส าคญเพอใหงานส าเรจ การสรางหรอแบงปนตอรองความหมายรวมกน ตรวจสอบสงทผ อนร และลงมอปฏบตเพอเตมเตมความรสวนทขาด ทกษะเหลานรวมถงความมสตตระหนกร (Self-Awareness) ของนกเรยนในเรองทเกยวกบประสทธภาพในการท าภาระงาน การตระหนกรถงจดแขงและจดออน ของตนเองทเกยวของเชอมโยงสมพนธกบภาระงาน และรถงจดแขงและจดออนของคนในทม

64

2. การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา (Taking Appropriate Action to Solve the Problem) นกเรยนสามารถระบประเภทของกจกรรมการแกปญหาแบบรวมมอทจ าเปนตอการแกปญหาและปฏบตการแกปญหาตามขนตอนทเหมาะสมเพอบรรลผลลพธ รวมถงมความพยายามในการท าความเขาใจ ขอจ ากดทบบคน สรางเปาหมายของทมเพอความส าเรจในการแกปญหา ลงมอปฏบตภาระงาน และตดตามตรวจสอบความสมพนธภายในกลม และเปาหมายของปญหา การปฏบตงานเหลานอาจรวมถงการกระท าเพอการสอสาร เชน การอธบาย การตรวจสอบความถกตอง การตอรอง การประนประนอม การอภปรายโตวาท การโตแยง ฯลฯ เพอแลกเปลยนถายโอนขอมลและแนวคดมมมองทมความซบซอน และเพอบรรลการหาทางออก ทสรางสรรคหรอเพอใหเกดประโยชนสงสด มขอจ ากดและกฎทแตกตางกนมากมายในการสงเสรม กจกรรมการแกปญหาแบบรวมมอแตละประเภท เชน ปญหาจกซอว (แตละคนมความรทแตกตางกนน ามาแลกเปลยนกนเพอไดขอมลทสมบรณ) การท างานรวมกน (Collaborative Work) และการอภปรายถกเถยงกนเพอการตดสนใจ (Argumentative Debates in Decision Making) ผแกปญหาแบบรวมมอทมประสทธภาพจะตองตระหนกรบรถงขอจ ากดเหลานปฏบตตามขอตกลง ทเกยวของแกปญหาอยางเปนล าดบขนตอน และประเมนผลความส าเรจของแผนการแกปญหาทเกยวของแกปญหาอยางเปนล าดบขนตอน และประเมนผลความส าเรจของแผนการแกปญหา 3. การสรางและรกษาระเบยบของกลม (Establishing and Maintain Team Organization) ทมจะไมสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพหากขาดการจดการกลมทด และการปรบโครงสรางใหเขากบปญหาทเกดขน นกเรยนจะตองเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและ ผ อนในทมเดยวกน อยบนพนฐานของความรทวาสมาชกคนใดในทมมความถนดอะไร ปฏบตตาม กฏของกลม คอยตรวจสอบการท างานตามโครงสรางของกลม สามารถปรบเปลยน เปลยนแปลง เพอมใหเกดปญหาในการสอสารระหวางสมาชกมใหเกดการแตกหก สามารถจดการกบอปสรรคทท าใหเกดปญหา มมมมองและการปฏบตในแงมมทด

การแกปญหาบางสถานการณตองใชผ น ากลมทมความเขมแขงในขณะทปญหาบางอยางตองใชวธการประชาธปไตย นกเรยนตองด าเนนการตามขนตอนเพอใหแนใจวา คนในทมสามารถท าหนาทของตนเสรจสมบรณตามภาระงานและมการสอสารแลกเปลยนขอมลทส าคญ อนรวมไปถงการใหขอมลสะทอนกลบและการสะทอนผลความส าเรจของการจดการของกลมในกระบวนการแกปญหาแบบรวมมอ

65

4. บรบทของแบบทดสอบ มลกษณะ ดงน 4.1 ลกษณะเฉพาะของงาน (Task characteristics) สถานการณทใหนกเรยน

แกปญหาอาจใหขอสนเทศมาอยางชดเจน หรอใหขอสนเทศทคลมเครอไมเพยงพอตอการท าภารกจ ดงนน นกเรยนตองใชขอสนเทศทตวเองม หรออาจจ าเปนตองคนหาขอสนเทศเพมเตมและใชขอสนเทศอนๆ จากเพอนรวมกลมมาประกอบกนเพอใชท าภารกจตอไปได

4.2 โครงเรองของปญหา (Problem scenarios) เปนการก าหนดสถานการณทนกเรยนอาจพบเจอไดในชวตจรง ในแตละสถานการณจะมมตของประเภทของงาน สงแวดลอม และเนอหาหลกของเรองแตกตางกน เชน เปนสถานการณในโรงเ รยนหรอไมใชโรงเรยน เกดในบรบทสวนตวหรอสาธารณะโดยสถานการณนนเกยวของกบเรองราวตางๆ เชน วทยาศาสตร คณตศาสตร การอาน สงแวดลอม ชมชน และการเมอง

สวนตว กบ สาธารณะ บรบทของปญหาทจดเปนบรบทสวนตวนนจะเกยวของกบปญหาเฉพาะหนาทมอยและสมาชกในกลมก าลงแกไขปญหานนๆ อย เชน การวางแผนเวลาในการจดงานสงสรรคของกลม ภายใตขอจ ากดเรองเวลาของสมาชกแตละคนในกลม หากเปนบรบทสาธารณะ จะเกยวของกบการแกปญหาในชวตจรงทเชอมโยงสโลกภายนอกมากขน เชน ปญหาทกลมตองตดสนใจเกยวกบการเลอกสถานททดทสดในการสรางโรงเรยนภายในพนททมอย เทคโนโลย กบ ไมใชเทคโนโลย บรบทของปญหาทางเทคโนโลยจะเกยวของกบการแกปญหารวมกน โดยมการใชอปกรณเครองมอหรอคอมพวเตอร เชน ปญหาทเกยวของกบการคนพบวธการท างานของสงของ (เชน การตงเสยงปลกนาฬกา) หรอการใชเทคโนโลยเพอชวยใน การท างาน เชน การใชเครองจกรในการผลตรองเทาใหไดจ านวนทเหมาะสม ในกรณทเปนบรบททไมใชปญหาทางเทคโนโลย จะไมมความเกยวของกบการใชงานเทคโนโลยเลย เชน การวางแผนจดงานสงสรรค โรงเรยน กบ ไมใชโรงเรยน บรบทของโรงเรยนจะเกยวของกบปญหาทโดยปกตพบไดในโรงเรยน ในขณะทบรบททไมใชโรงเรยนจะเกยวของกบปญหาทเกดขนภายนอกบรบทโรงเรยน เชน ทบาน การท างาน และอนๆ

โดยนกเรยนและเพอนรวมกลมซงมทกษะขอสนเทศ และเปาหมายแตกตางกน จงจ าเปนตองใชการปฏสมพนธรปแบบตางๆ เชน การอภปราย การโตแยงดวยเหตผล และการโนมนาวเพอน ามาสการตดสนใจและท าภารกจใหบรรลเปาหมาย

66

มตเหลานจะอยในบรบทของแบบทดสอบทถกก าหนดมาใหมบรบทของปญหามาอยางจ าเพาะเจาะจงในแตละสถานการณ โดยก าหนดขอมล ความสมพนธระหวางสมาชก และชนดของปญหามาให ซงชนดของปญหาสามารถแบงไดเปน ปญหาจกซอว สมาชกกลมบางคนมขอสนเทศหรอทกษะทแตกตางกน ในกลมจ าเปนตองรวบรวมขอสนเทศและทกษะทสมาชกแตละคนม เพอใหท างานไดบรรลเปาหมาย การเจรจาตอรอง สมาชกกลมมปรมาณของขอสนเทศและม เปาหมายสวนตวทแตกตางกนจงจ าเปนตองมการเจรจาตอรองกนเพอใหไดขอสรปทเหมาะสม เปนทนาพอใจของทกคน และเปนไปตามเปาหมายของกลม การสรางขอสรปรวมกน เปนประเภทงานทกลมตองการสรางการตดสนใจหลงจากพจารณามมมองความคดเหนและขอคดเหนของสมาชกคนอน 4.3 การสอสารจากเนอเรอง (Medium) สถานการณในขอสอบอาจใหขอสนเทศโดยตรงหรอโดยออมแกนกเรยน ขอสนเทศทใหอาจมปรมาณมากหรอเพยงเลกนอย หรอสอดคลองกบชวตจรงของนกเรยนมากนอยแตกตางกน 4.4 องคประกอบของกลม (Team composition) ในแตละภารกจจะก าหนดใหมจ านวนสมาชกในกลมตางกน และแตละคนมสถานภาพและบทบาทหนาทแตกตางกนดวยส าหรบบรบทของปญหาทมความเทาเทยมกนของบทบาท สมาชกในกลมแตละคนจะมบทบาทเดยวกนและมสวนรวมในการท างานเทาๆกน แตในบรบทของปญหาทมความไมเทาเทยมกนของบทบาท จะมการก าหนดบทบาททแตกตางกนใหกบสมาชกกลมแตละคน เชน สมาชกกลมคนหนงจะท าหนาทเปนผบนทกคะแนน ในขณะทอกคนหนงจะถกก าหนดใหท าหนาทควบคมเครองจกร

67

ภำพ 4 ภำพรวมปจจยและกระบวนกำรแกปญหำแบบรวมมอในกำรประเมนของ

PISA 2015

ทมำ: ปรบปรงจากส านกวชาการและมาตรฐานการศกษาและส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน, 2558, น. 5

ผ เรยนตองแสดง

สงผลตอ สงผลตอ

สมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ - การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน

- การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา - การสรางและรกษาระเบยบของกลม

ลกษณะเฉพำะของงำน

- รปแบบ - จดมงหมาย - การพงพา - การใหขอมล

ควำมรทตดตวมำ - ความรดานคณตศาสตร - การอานและการเขยน - ความรดานวทยาศาสตร - การเรยนรในชวตประจ าวน และสงแวดลอม

บคลกลกษณะ

- อารมณและเจตคต - ประสบการณและความร - แรงจงใจ - ความสามารถทางการคด

ทกษะกำรแกปญหำ - การส ารวจและท าความเขาใจ - การน าเสนอและคดหาวธ - การวางแผนและด าเนนการ - การตดตามและสะทอน ความเหน

กำรสอสำรจำกเนอเรอง - ระดบความสอดคลองกบชวตจรง - การอางองจากเรองจรง - พนทปญหา

องคประกอบของกลม

- ขนาดกลม - สถานะทม - ความเทาเทยมของบทบาท

โครงเรองของปญหำ

- ประเภทปญหา - ลกษณะ - เนอหา

- การสรางความเขาใจรวมกน - การมองจากมมของคนอน - การอธบาย - การเขาถงผ ฟง

- การประสานงาน - การโตแยงดวยเหตผล - การท าตามบทบาทหนาท - การมกฎระเบยบรวมกน

ทกษะกำรท ำงำนแบบรวมมอ

บรบทของแบบทดสอบ

พนฐำนของนกเรยน ทกษะของนกเรยน

68

จากกรอบการประเมนจะเหนวาปจจยทมผลตอสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอมอย 2 ปจจยไดแก พนฐานของนกเรยนซงประกอบไปดวยความรทตดตวมาและบคลกลกษณะและทกษะของนกเรยนซงประกอบไปดวยทกษะการแกปญหาและทกษะการท างานแบบรวมมอ ผ เรยนจะถกประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอโดยการแสดงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในการท าแบบทดสอบทออกแบบมาใหมลกษณะของบรบทขอสอบ โดย ค านงถงลกษณะเฉพาะของงาน การสอสารจากเนอเรอง โครงเรองของปญหา และองคประกอบของกลม ซงสวนประกอบตางๆของแบบทดสอบทง 4 องคประกอบน ผวจยจะค านงถงรายละเอยดและสวนประกอบขางตนในการใชออกแบบลกษณะขอสอบส าหรบวดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนรวมทงการออกแบบกรณศกษาในใบกจกรรม

4. วธประเมนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ ในการประเมนผลสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ สามารถด าเนนการไดหลาย

รปแบบ เพอใหเหมาะสมกบกลมนกเรยนทถกประเมน โดยอาจแบงไดเปน การประเมนแบบมนษย-ตวแทน (คอมพวเตอร) และการประเมนแบบมนษย-มนษย (Human-Human)

1. การประเมนแบบมนษย-ตวแทน (คอมพวเตอร) (Human-Agent) คอ ผ เขารวมประเมนจะตองท าการแกปญหารวมกบตวแทน (Agent) ซงเปนลกษณะการประเมนแบบมนษยตวแทนหรอคอมพวเตอร นนคอมคอมพวเตอรเปนเพอนรวมทม โดยมขอดคอการตอบสนองของตวแทนตอผ เขารวมประเมนจะเปนการตอบสนองในลกษณะเดยวกน และเปนมาตรฐานตอการใหคะแนน (Graesser, Jeon and Dufty, 2008 อางถงใน Valerie et al., 2014, p. 97) โดยใน Draft PISA 2015 ไดแสดงรปแบบการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ซงเปนการประเมนแบบมนษย-ตวแทน (คอมพวเตอร) โดยแบงออกเปน 3 สมรรถนะหลกเพอใชในการวดและประเมนผล ซง 3 สมรรถนะหลกเมอน ามาไขวกบ 4 กระบวนการแกปญหาสวนบคคลในการประเมนสมรรถนะการแกปญหาสวนบคคลจาก PISA 2012 จะไดเปนเมตรกสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 ดงตาราง 9

69

ตำรำง 9 เมตรกสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของ PISA 2015

ทกษะกระบวนกำร

กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน (1)

กำรเลอกวธด ำเนนกำรแกปญหำทเหมำะสมในกำร

แกปญหำ (2)

กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม (3)

ระบและเขาใจปญหา (A)

ก า ร ค น พ บ ม ม ม อ ง แ ล ะความสามารถของสมาชกในทม (A1)

การคนพบรปแบบของการมปฏสมพนธแบบรวมมอในการแ ก ป ญ ห า ต ล อ ด จ น บ ร ร ลเปาหมาย (A2)

เขาใจบทบาทในการแกปญหา (A3)

การแสดงรปแบบและสญลกษณ (B)

แสดงการสรางและแบงปนความเขาใจเกยวกบปญหา (B1)

ระบและอธบายภาระงานทตองท าใหเสรจ (B2)

อธบายบทบาทหนาทของตนเองและทม (การสอสาร/กฎระเบยบของการอยรวมกน) (B3)

การวางแผนและด าเนนงาน (C)

การสอสารรวมกนกบสมาชกในท ม ใ น ก า ร ด า เ น น ง า น เ พ อแกปญหา (C1)

การออกแบบในการแกปญหา (C2)

การท าตามกฎทส รางรวมกน (เชน ท าใหสมาชกในทมท างานตามหนาทของตนเอง) (C3)

ตรวจสอบและสะทอนผล (D)

ตรวจสอบและแกไขความเขาใจเกยวกบปญหา (D1)

ตรวจสอบผลของการด าเนนงานและประเมนความส าเรจของการแกปญหา (D2)

ใหขอเสนอแนะและการปรบปรงบทบาทหนาทของทม (D3)

ในการวดการแสดงออกถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนน การกระท าหรอการ

สอสารใด ๆ และเวลาทใชในการตอบสนองตอการแกปญหาทงหมดจะถกบนทกไวตลอดขนตอนการแกปญหา และจะแสดงออกมาเปนผลของกระบวนการแกปญหาของบคคลนน แตละการกระท าของกระบวนการแกปญหาสามารถเชอมโยงกบทกษะการท างานรวมกนแบบจ าเพาะทจะตองไดรบการประเมนตามทระบไวในกรอบการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ (ตาราง 7) ตวอยางการประเมน เชน หากตองการส ารวจความเหนพองตองกนตอการกระท าอยางใดอยางหนง (A1), หากก าหนดใหนกเรยนท าการชแจงบทบาทในการท างาน (B2), วางแผนการแกปญหา (C2) หรอ สะทอนถงสงทผดพลาดทเกดขนในกลม (D3) ดงนนคะแนนทไดในแตละรายการจะกอใหเกดคะแนนส าหรบเมตรกใดเมตรกหนงเทานน

ซงเกณฑทใชในการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ 3 สมรรถนะยอยนน PISA 2015 ไดแบงระดบสมรรถนะออกเปน 3 ระดบ ดงตาราง 10

70

ตำรำง 10 เกณฑกำรประเมนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของ PISA 2015

ทกษะกระบวนกำร

ระดบต ำ ระดบกลำง ระดบสง

กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน

1. นกเรยนมการระบปญหาและอง คความ รท จ า เ ปนต อกา รแกปญหา หรอมการสบคนขอมลเพอแกปญหาไดนอยมากหรอไมมความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ 2. นก เ รยนสามารถแบ ง ปนความรความเขาใจและมมมองทมตอปญหาของตนเองกบกลมไดน อ ย ม า ก ห ร อ ไ ม ม ค ว า มส อ ด ค ล อ ง ก บ บ ร บ ท แ ล ะสถานการณทเผชญ 3. นกเรยนสามารถตรวจสอบความผดพลาดหรอความคลาดเคลอนทเกดขนจากการสอสารหรอการแบงปนความเขาใจรวมกนไ ด นอยมากหรอไม มความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ

1. นกเรยนสามารถระบปญหาและองคความรทจ าเปนตอการแกปญหาสามารถสบคนขอมลเพอส รางองคความรเพอการแกปญหาทสอดคลองกบบรบทและสถานการ ณท เ ผ ชญ ไ ดบางสวน 2. นก เ ร ยนสามา รถแบ ง ป นความรความเขาใจและมมมองทมตอปญหาของตนเองกบกลมทส อ ด ค ล อ ง ก บ บ ร บ ท แ ล ะสถานการณทเผชญไดบางสวน 3. นกเรยนสามารถตรวจสอบความผดพลาดหรอความคลาดเคลอนทเกดขนจากการสอสาร หารอการแบงปนความเขาใจรวมกนและมความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญบางสวน

1. นกเรยนสามารถระบปญหาและองคความรทจ าเปนตอการแกปญหาสามารถสบคนขอมลเพอส รางองคความรเพอการแกปญหาทสอดคลองกบบรบทและสถานการณทเผชญไดอยางเหมาะสมครบถวน 2. นก เ ร ยนสามา รถแบ ง ป นความรความเขาใจและมมมองทมตอปญหาของตนเองกบกลมไดอ ย า ง เ ห ม า ะ ส ม ค ร บ ถ ว นสอดคลองกบบรบทและ สถานการณทเผชญ 3. นกเรยนสามารถตรวจสอบความผดพลาดหรอความคลาดเคลอนทเกดขนจากการสอสารหรอการแบง ปนความเขาใจรวมกนและสามารถท าการแกไขรวมกบกลม เพ อหาทางออกร ว ม ก น ไ ด อ ย า ง เ ห ม า ะ ส มครบถวนสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ

กำรเลอกวธด ำเนนกำรแกปญหำทเหมำะสมในกำรแกปญหำ

1. นกเรยนก าหนดเปาหมายในการแกปญหา วางแผนในการแกปญหาไดนอยมากหรอเปนการแกปญหาในลกษณะลองผดลองถกหรอเปนการแกปญหาทไมมความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ

1. นกเรยนก าหนดเปาหมายในการแกปญหา และวางแผนในการแกปญหาผานการรวมมอกนในกลมท มความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญบางสวน

1. นก เ ร ยนสามารถก าหนดเปาหมายในการแกปญหาและวา งแผนในกา รแ ก ปญหาทเปนไปไดผานการรวมมอกนในกลม โดยค านงถงขอจ ากดและเงอนไขของปญหาและมความส อ ด ค ล อ ง ต อ บ ร บ ท แ ล ะส ถ า น ก า ร ณ ท เ ผ ช ญ อย า งเหมาะสมครบถวน

71

ตำรำง 10 (ตอ)

ทกษะกระบวนกำร

ระดบต ำ ระดบกลำง ระดบสง

กำรเลอกวธด ำเนนกำรแกปญหำทเหมำะสมในกำรแกปญหำ

2. นกเ รยนระบแนวทางการแกปญหาไดนอยมากหรอไมมความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ 3. นกเรยนด าเนนการแกปญหาต า มแ ผ น ท ว า ง ไ ว อ ย า ง ไ มเหมาะสม 4. นกเรยนไมสามารถตรวจสอบความผดพลาดหรอผลจากการด าเนนการแกปญหาของกลมได

2. นก เ รยนสามารถระบแนวทางการแกปญหาไดผานการรวมมอกนในกลมและมความส อ ด ค ล อ ง ต อ บ ร บ ท แ ล ะสถานการณทเผชญไดบางสวน 3. นกเรยนสามารถด าเนนการแกปญหาตามแผนทวางไวและมความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญบางสวน 4. นกเรยนสามารถตรวจสอบความผดพลาดหรอผลจากการด า เ น น ก า ร แ ก ป ญ ห า แ ล ะประเมนความส าเรจของวธการแกปญหาของกลมไดและมความส อ ด ค ล อ ง ต อ บ ร บ ท แ ล ะสถานการณทเผชญ

2. นก เ รยนสามารถระบแนวทางการแกปญหาทดทสดอนจะน าไปสการบรรลเปาหมายหรอความส าเรจในการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพผานการรวมมอกนในกลมและมความส อ ด ค ล อ ง ต อ บ ร บ ท แ ล ะส ถ า น ก า ร ณ ท เ ผ ช ญ อย า งเหมาะสมครบถวน 3. นกเรยนสามารถด าเนนการแกปญหาตามแผนทวางไวไดอยางเหมาะสมครบถวนและมความสอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ 4. นกเรยนสามารถตรวจสอบความผดพลาดหรอผลจากการด า เ น น ก า ร แ ก ป ญ ห า แ ล ะประเมนความส าเรจของวธการแกปญหาของกลมพรอมทงระบแนวทางปรบปรงแกไขไดอยางเหมาะสมครบถวนและมความสอดคลองตอบรบทและถานการณทเผชญ

กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม

1. นกเรยนไมสามารถระบหนาทก า รท า ง านของตน เ องแล ะสมาชกภายใตความแตกตางของสมาชกได 2. นกเ รยนปฏบตตามหนาท ข อ ต ก ล ง ข อ ง ก ล ม อ ย า ไ มเหมาะสม มการท างานคนเดยวเปนหลก 3. นก เ รยนไม มการรายงานปญหาอนเกดจากการท างาน

1. นกเรยนสามารถระบหนาทก า รท า ง านของตน เอ งแล ะสมาชกภายใตความแตกตางของสมาชกบางคนได 2. นกเรยนสามารถปฏบตตามหนาทขอตกลงของกลมไดอยางเหมาะสมสอดคลองตอบทบาทและสถานการณทเผชญ 3. นก เ รยนสามารถรายงานปญหาอนเกดจากการท างาน

1. นกเรยนสามารถระบหนาทก า รท า ง านของตน เอ งแล ะสมาชกภายใตความแตกตางของสมาชกแตละคนและปฏบตห นาท น น ไ ด อยา ง เหมาะสมครบถวนสอดคลองตอบทบาทและสถานการณทเผชญ 2. นกเรยนสามารถปฏบตตามห น า ท ข อ ต ก ล ง ข อ ง ก ล ม สามารถตรวจสอบและแจงเตอน

72

ตำรำง 10 (ตอ)

ทกษะกระบวนกำร

ระดบต ำ ระดบกลำง ระดบสง

ของตนเองและสมาชก ไมมการว า ง แ ผ น ห ร อ แ ส ด ง ค ว า มพยายามในการป รบเปล ยนโครงสรางหนาทการท างานของกลมเมอเกดปญหาหรอมสมาชกไมปฏบต ตามหนาท ท ไ ด ร บมอบหมายห รอแสดงความพยายามทจะผลกภาระหนาทการท างานของตนเองใหกบสมาชกคนอน ๆ

ของตนเองและสมาชก สามารถรวมกนวางแผนหรอปรบเปลยนหนาทการท างานของตนเองและสมาชกเมอเกดปญหาอปสรรค หรอเมอสมาชกในกลมปฏบตหนาทไมสอดคลองหรอไมเปนไปตามแผนทวางไว

สมาชกในกลมใหปฏบตหนาททไ ด ร บ ม อ บ ห ม า ย ไ ด อ ย า งเหมาะสมสอดคลองตอบทบาทและสถานการณทเผชญ 3. นก เ รยนสามารถรายงานปญหาอนเกดจากการท างานของตนเองและสมาชก สามารถรวมกนวางแผนหรอปรบเปลยนหนาทการท างานของตนเองและสมาชก เมอเกดปญหา อปสรรค หรอเมอสมาชกในกลมปฏบตหนาทไมสอดคลองหรอไมเปนไปต า ม แ ผ น ท ว า ง ไ ว ใ ห ก า รช ว ย เ ห ล อ แ ล ะ ย อม ร บ ก า รชวยเหลอจากสมาชกในกลมเพอไม ใ ห เ กดความขดแ ย ง การแตกหก หรออปสรรคตอการแ ก ปญหาของกล ม ไ ด อย า งเหมาะสม สอดคลองตอบรบทและสถานการณทเผชญ

2. การประเมนแบบมนษย-มนษย (Human-Human) คอ การประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในโครงการประเมนและการเรยนการสอนทกษะในศตวรรษท 21 (ACT21S) ซงเปาหมายของโครงการน คอการคนหาและสรางรปแบบการประเมนแบบใหม เพอเปนแนวทางในการประเมนทกษะในศตวรรษท 21 (Patrick Griffin, 2014) และจาก Care, & Griffin (2014) อางถงใน จรญพงษ ชลสนธ (2559) ไดน าเสนอแนวทางการประเมนทกษะแกปญหาแบบรวมมอออกเปน 2 สวน ไดแก การประเมนดานความร ไดแก การท างาน และการสรางองคความร และการประเมนดานสงคม ไดแก การมสวนรวม การใหความรวมมอ การท างานรวมกน โดยการประเมนดานความรและการประเมนดานสงคมจะแบงเปน 6 ระดบ ดงตาราง 11 และ ตาราง 12

73

ตำรำง 11 รปแบบกำรประเมนสมรรถนะแกปญหำแบบรวมมอดำนควำมร

ระดบ กำรประเมนสมรรถนะแกปญหำแบบรวมมอดำนควำมร

กำรท ำงำน กำรสรำงองคควำมร

6

นกเรยนมการวางแผนการท างานอยางเปนระบบ สามารถวเคราะหปญหาได สามารถหาขอมล วเคราะห สงเคราะห ตรวจสอบขอมลและเลอกใชขอมลเปน สามารถรไดวาขอมลไหนมประโยชนตองานและขอมลไหนไมมประโยชน มความตระหนกตอภาระงานทไดรบและสามารท างานใหส าเรจภายในระยะเวลาทจ ากดได

นกเรยนสามารถเขาใจลกษณะและองคประกอบของปญหา สามารถสรางองคความรและหาแนวทางในการแกปญหาได

5

นกเรยนสามารถวเคราะหปญหาได มการวางแผนการท างานในระดบด มการตงเปาหมายทอยบนพนฐานของความรและประสบการณทตนเองไดรบ และมการจดบนทกขอมลทมประโยชนและอาจมประโยชนในอนาคตส าหรบการแกไขปญหา

ผ เรยนสามารถระบสาเหตและผลกระทบของปญหาได และสามารถหาวธแกไขปญหาไดอยางเหมาะสมทงในปญหาระดบทวไป ไปจนถงระดบทมความซบซอน ผ เรยนสามารถปรบปรงแกไขสมมตฐานทตนเองตงไว สามารถหาวธตรวจสอบและพสจนสมมตฐานนนไดอยางเหมาะสม

4

ผ เรยนมการน าวธการแกปญหามาลองผดลองถก มการประยกตดดแปลงในเชงลองผดลองถกและคอยๆมการสบคนอยางเปนระบบมากขน มการตงเปาหมายในการท างานและการแกปญหาคอนขางแคบและมขอจ ากดโดยจะมองแคการแกปญหายอยใหส าเรจกอนแลวคอยไปวางแผนหาวธการแกปญหาอนๆตอไป มความเขาใจปญหาระดบพนเทานน และยงขาดการวเคราะหปญหา การวางแผนเพอแกปญหา การหาวธแกปญหารวมกนกบเพอนในกลมทด

ผ เรยนสามารถระบถงความเชอมโยงและรปแบบของปญหาโดยใชขอมลทมและสามารถหาวธแกปญหาระดบทวไปได

3

ผ เรยนทราบวาจ าเปนจะตองมขอมลมากกวานเพอทจะแกปญหาและท าการคนควารวบรวมขอมลมากเทาทจะหาได แตกยงตระหนกไดวาขอมลทตนมนนอาจจะยงไมเพยงพอจงมการจดสรรแบงปนขอมลเหลานนกบเพอน

ผ เรยนเรมเหนความเชอมโยงของขอมลตางๆ เพอการแกปญหารวมกนกบเพอน

2

ผ เรยนมการวเคราะหปญหาอยางจ ากดและใชเพยงขอมลทมอยในมอหรอใชเพยงขอมลทมอยในมอหรอใชขอมลจากทผสอนสอนเทานน ผ เรยนแสดงใหเหนการใชขอมลทมอยไดอยางมประสทธภาพ การตงเปาหมายในการท างานและการแกปญหาเปนไปอยางมขอจ ากด

ผ เรยนมการตรวจสอบสมมตฐานโดยใชขอมลทผ เรยนม สามารถระบสาเหตและผลกระทบทเปนไปได มการตรวจสอบซ าเพอความมนใจและการไดมาซงขอมลเพมเตมเพอการแกปญหา

1

ผ เรยนไมสามารถวเคราะหปญหาได การท างาน การสบคนขอมลเปนไปอยางสะเปะสะปะ ไมเปนระบบ ไมมความพยายามทจะแกปญหา ใชวธแกปญหาอยางไมหลากหลาย มความพยายามทจะแกปญหาดวยวธใดวธหนง

ผ เรยนมความพยายามในการแกปญหาโดยใชวธเดมซ าๆ ซงขาดแคลนหลกฐานทนาเชอถอ ขากความเขาใจในปญหา ผ เรยนมการหาขอมลเปนรายบคคล และท าตามทผสอนสอนเทานน

74

ตำรำง 12 รปแบบกำรประเมนสมรรถนะแกปญหำแบบรวมมอดำนสงคม

ระดบ กำรประเมนสมรรถนะแกปญหำแบบรวมมอดำนสงคม

กำรมสวนรวม กำรใหควำมรวมมอ กำรท ำงำนรวมกน

6 ผ เรยนมการสอสารระหวางเพอนในกลมเกยวกบปญหาไดอยางเขาใจ มการรวมมอกนหาแนวทางหรอว ธส าหรบการแกปญหาท เหมาะสมทสดและมกระบวนการแกปญหาทมประสทธภาพ

ผ เรยนมการแบงหนาทการท างานอยางชดเจน สามารถบรหารจดการการท างาน การแกปญหารวมกนไดอยางมประสทธภาพเพอให การแกปญหาหรอการท างานประสบความส าเรจ ผ เรยนแตละคนสามารถประเมนและแสดงความสามารถของตนเอง รจดออน จดแขง ทงของตนและของเพอนในกลมได

5 ผ เ รยนมความกระตอรอรนในการท างาน ตงใจฟงและยอมรบความชวยเหลอตางๆ ไมวาจากเพอนในกลมหรอผ สอน ผ เรยนมการปรกษาและพดคยกนในกลมเกยวกบการท างานและการแกปญหารวมกนมากกวาการท างานตวคนเดยว

ผ เรยนใหความรวมมอและยอมรบความเหนจากเพอนในกลมแตไมปรบปรง หรอเปลยนแปลงเปาหมายในการท างาน มการ ร วมมอกนท างานและแกปญหารวมกนไดอยางเหมาะสม

ผ เ ร ยน มความพยายามในกา รแกปญหาบนความแตกตางทางความคดและความเขาใจของเพอนในกลมได ผ เรยนมการแสดงความคดเหนรวมกน สามารถตชมรวมถงบอกขอจ ากดของเพอนในกลมและขอจ ากดของปญหาตลอดจนปญหาทเกดขนระหวางกระบวนการท างานไดอยางเหมาะสม

4 ผ เรยนแสดงใหเหนถงวธการแกปญหาทหลากหลาย

ผ เรยนมการแกไข ปรบปรง จากการสอสารรวมกนกบเพอนในกลมเพอน ามาพฒนาความเขาใจเกยวกบป ญ ห า ใ ห ม า ก ข น แ ล ะ ม ก า รแลกเปลยนขอมลขอคดเหนรวมกน

ผ เรยนมการแสดงความคดเหนและแบงปนขอมลส าหรบการท างานและแกปญหาใหกบเพอนในกลมตามความสามารถของตนเอง มการแบง ปนความเขาใจรวมกนและตระหนกถ งความสามารถและขอจ ากดในการท างานของตนเอง

3 ผ เรยนแสดงใหเหนถงความพยายามในการแกปญหามการปรกษาพดคยกนในกลม มการสอสารในเ รองทตนเองไดรบ เชน ค าชแนะ ค าสง เปนตน

ผ เ รยนมสวนรวมในการท าความเขาใจปญหารวมกนกบเพอนในกลม

ผ เรยนจะมสวนรวมในการท างานกตอเมอภาระงานนนเกยวของกบงานทตนเองไดรบมาเทานน

75

ตำรำง 12 (ตอ)

ระดบ กำรประเมนสมรรถนะแกปญหำแบบรวมมอดำนสงคม

กำรมสวนรวม กำรใหควำมรวมมอ กำรท ำงำนรวมกน 2 ผ เ รยนมสวนรวมเฉพาะเมอไดรบ

ความชวยเหลอ มการสอสาร พดคยกน ในกล มแตช ว งแ รกๆ ห ร อ มเหตการณทส าคญเกดขนเกยวกบก า ร แ ก ปญหา ผ เ ร ย น ม ค ว า มตระหนกในหนาทของตนและเพอนในกลมและมการสง ขอมลห รอแบงปนขอมลเฉพาะท เ กยวของใหกบเพอนในกลมตามหนาทของตน

ผ เรยนไมมการตอบสนองตอการมสวนรวมของเพอนในกลม หรอ ตองใชเวลานานกวาผ เรยนจะยอมมสวนรวมกบเพอนในกลมและมแนวโนมทจะปฏเสธการรวมมอใดๆ จากเพอนในกลม

ผ เรยนท างานคนเดยวเปนหลก ท าตามหนาทของตนเองเทานน และมความตระหนกถงความสามารถและขดจ ากดในการท างานของตนเอง

1 ผ เ ร ย น ม ก า ร ท า ง า น แ ล ะ ก า รแกปญหาดวยตวคนเดยว ผ เรยนไมมการสอสารพดคยปรกษากนในกลม ไมมการท างานรวมกนในกลม ไมมการแบงปนขอมลรวมกน การสอสารระหวางกนเกดขนแคตอนรบงานหรอรบปญหามาแลวเทาน นเพอใหการท างานด าเนนตอไปได

จากการศกษากรอบการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอและวธการประเมน

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ สรปไดวาในการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนนสามารถประเมนได 2 แบบ คอ การประเมนแบบมนษย-มนษย (H-H) และการประเมนแบบมนษย-คอมพวเตอร (H-A) ซงในงานวจยครงนผ วจยไดใชการประเมนแบบมนษย-คอมพวเตอร ในขณะท าการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอเปนรายบคคล ดวยแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ โดยยดตาม Draft PISA 2015 ทประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3 สมรรถนะหลก เนองจากมหวขอหรอประเดนประเมนพฤตกรรมการแสดงออกถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนไดครบถวน ชดเจน รวมทงมความเปนมาตรฐานทไดรบการยอมรบในระดบนานาชาต และชวยลดโอกาสการวเคราะหขอมลทท าใหเกดความผดพลาด อนเนองมาจากความเปนอสระของมนษยในการแสดงออก ดงนนการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในงานวจยน จงประเมน

76

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนตามเมตรกสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 และใชเกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 มาเปนกรอบในการวดและการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน

5. ตวอยำงแบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ กรอบโครงสรางการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 ออกแบบมาส าหรบการสอบดวยคอมพวเตอร โดยแบบทดสอบดานการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 จะมลกษณะเปนสถานการณปญหาทอาจเกดขนไดในชวตจรงของนกเรยน นกเรยนและเพอนรวมกลมซงเปนตวละครสมมตในคอมพวเตอรตองรวมกนแกไขปญหาและท างานใหส าเรจตามเปาหมายโดยใชการสนทนาเพอแลกเปลยนความคดเหน และตดสนใจรวมกน ทงน นกเรยนจะสนทนาโตตอบกบเพอนรวมกลมผานทางหนาตางส าหรบแชท ซงมเมนใหกดเลอกบทสนทนาจากตวเลอกทมใหเพอสอสารกบเพอนระหวางการท าภารกจส าหรบการตรวจแบบทดสอบการแกปญหาแบบรวมมอ ขอสอบแตละขอจะมการใหรหสแลวจงน ารหสมาแปลงเปนคะแนน และระดบคะแนนทไดจะขนอยกบค าตอบของนกเรยนทแสดงออกถงระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอวามมากหรอนอยเพยงใด และจากการวเคราะหลกษณะขอสอบตามแบบประเมนของ PISA 2015 จะมลกษณะเปนแบบคอมพวเตอรหรอลกษณะตวเลอกแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก บรบทของแบบทดสอบ มดงน 1. ลกษณะเฉพาะของงาน สถานการณทนกเรยนแกปญหาอาจใหขอมลมาอยางชดเจน หรอใหขอมลทคลมเครอ ไมเพยงพอตอการท าภารกจ ดงนน นกเรยนตองใชขอมลทตนเองม หรออาจจ าเปนตองคนหาขอมลเพมเตมและใชขอมลอนๆ จากเพอนรวมกลมมาประกอบกนเพอใหท าภารกจตอไปได 2. โครงเรองของปญหา ขอสอบจะเปนสถานการณทเกดขนในหองเรยน โรงเรยน หรอในชวตจรงนอกโรงเรยน และเกยวของกบเรองตางๆ เชน คณตศาสตร วทยาศาสตร การอาน สงแวดลอม ชมชนและการเมอง นอกจากน นกเรยนและเพอนรวมกลมซงมทกษะ ขอมลและเปาหมายแตกตางกน ยงจ าเปนตองใช การปฏสมพนธรปแบบตางๆ เชน การโตแยงดวยเหตผล การอภปราย และการโนมนาว เพอน ามาสการตดสนใจรวมกนในการท าภารกจ 3. การสอสารจากเนอเรอง สถานการณในขอสอบอาจใหขอมลโดยตรงหรอโดยออมแกนกเรยน ขอมลทใหอาจมปรมาณมากหรอเพยงเลกนอย หรอสอดคลองกบชวตจรงของนกเรยนมากนอยตางกน 4. องคประกอบของกลม ในแตละภารกจจะก าหนดใหมจ านวนสมาชกในกลมตางกน และแตละคนมสถานภาพและบทบาทหนาทแตกตางกนดวย

77

ตำรำง 13 บรบทของสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ บรบท (Context) มต (Dimension) สถำนะ (States) โครงเรองของปญหำ (Provblem Scenario)

ประเภทปญหา (Task type) - จกซอว - เอกฉนทของกลม - การเจรจา

ลกษณะ (Setting) - สวนบคคล กบ สาธารณะ - ใชเทคโนโลย กบ ไมใชเทคโนโลย - เปนทางการ กบ ไมเปนทางการ

เนอหา (Domain content) คณตศาสตร วทยาศาสตร การอาน สงแวดลอม ชมชน และการเมอง

องคประกอบของกลม (Team Composition)

ขนาดกลม (Size of group) สมาชกม 2 คน หรอมากกวา (รวมตวนกเรยนแลว) สถานะทม (Status of team members) สมาชกทกคนในทมมต าแหนงเทาเทยมกนกบไมเทา

เทยม (เชน เพอน กบ หวหนางาน) ความเทาเทยมของบทบาท (Symmetry of roles)

สมาชกในทมมหนาทในการท างานเหมอนกน กบ ไมเหมอนกน (เชน ทกคนมหนาทสบคนขอมล กบ มคนรกษาคะแนน เปนผควบคมเครองยนต ฯลฯ)

ลกษณะเฉพำะของงำน (Task Characteristics)

รปแบบ (Openness) ใหขอมลครบ กบ ใหขอมลไมครบ การใหขอมล (Information availability) ขอมลคงท กบ ขอมลเปลยนแปลงได การพงพา (Interdependency) พงพาผ อน ต า ปานกลาง สง จดมงหมาย (Symmetry of goals) กลม กบ สวนบคคล การแกปญหา (Distance to solution) สามารถแกปญหาได เลกนอย ปานกลาง หรอ มาก ตความ (Semantic richness) ตความปญหาไดต า ปานกลาง สง อางอง (Referent ability) มอางองทนาเชอถอ ต า ปานกลาง สง ความสามารถในการสอสารเพอแกปญหา (Communication)

มความสามารถในการสอสารเพอแกปญหา ต า ปานกลาง สง

พนทปญหา (Problem space) ปญหาชดเจน กบ ไมชดเจน

ทมำ: PISA 2015, OECD, 2017

แบบทดสอบดานการแกปญหาแบบรวมมอถกพฒนาเพอวดการแสดงออกทง 3 สมรรถนะไดแก สมรรถนะการสรางและรกษาความเขาใจทมรวมกน สมรรถนะการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา และสมรรถนะการสรางและรกษาระเบยบของกลม ภายใตการก าหนดสถานการณปญหาในการท าภารกจทแตกตางกน ซงค าถามแตละขอจะวดทกษะและสมรรถนะทแตกตางกน ตวอยางเชน

78

จากสถานการณ ในชวงพกกลางวนของโรงเรยนแหงหนง ครประจ าชน ก าลงจะท าไอศกรมเลยงรนพทก าลงจะเรยนจบ โดยไดมอบหมายใหนกเรยนและเพอนของนกเรยนชวยเตรยมวตถดบในการท าไอศกรม ดงน นมหวาน 1 ลตร กลนวนลา 1 ขวด ขนมทอปปง 1 ถง ผงโกโก 1 ถง ชาม สแตนเลสส าหรบบรรจไอศกรม 1 ถวย และเครองปนไอศกรม ในระหวางทเพอนของนกเรยนก าลงเตรยมของอยนน เพอนคนหนงสะดดหกลมแลวท าเครองปนไอศกรมเสย เมอครประจ าชนทราบ ครจงรสกเสยใจมาก และขอใหนกเรยนและเพอนของนกเรยนชวยกนแกปญหากอนจะหมดพกเทยง

ถาสมมตให ทมงานมสมาชกในกลมทมความสามารถหรอความถนดตางๆ กนดงน เพอนคนท 1 เปนคนชอบวางแผน และบรหารจดการงานไดด เพอนคนท 2 เปนคนมเหตผล พดมหลกการและโนมนาวคนอนเกง เพอนคนท 3 เปนคนชอบอปกรณไอท เชยวชาญเรองซอฟแวร นกเรยน เปนคนชอบท าอาหาร และเคยเปนคนครวมากอน ค าถามท 1 จากสถานการณทก าหนดให ใหนกเรยนแบงหนาทการท างานของ

ทมงานในกลมพรอมอธบายเหตผล (หวหนาทม ผ เตรยมสาร ผจดเตรยมอปกรณ/คนควาขอมล ผ ตรวจสอบและประเมน)

จากค าถามขอท 1 เปนตวอยางของขอค าถามทวดสมรรถนะการสรางและรกษา ระเบยบของกลม

โดยนกเรยนจะไมสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพหากขาดการจดการกลมทด และการปรบโครงสรางใหเขากบปญหาทเกดขน นกเรยนจะตองเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและผ อนในทมเดยวกนอยบนพนฐานของความรทวาสมาชกคนใดในทมมความถนดอะไร

ค าถามท 2 จากสถานการณทก าหนดให ปญหาททมงานจะตองแกไขคออะไร จากค าถามขอท 2 เปนตวอยางของขอค าถามทวดสมรรถนะการสรางและเกบรกษา ความเขาใจรวมกน

โดยนกเรยนสามารถระบองคความรทตรงกน ทกคนรบรวาปญหาคออะไร (mutual Knowledge ; what each other knows about the problem) สามารถระบมมมอง แนวคดของผ ม สวนรวมในการท างานรวมกน รวมกนสรางขอสรปของสภาพปญหาและกจกรรม

ค าถามท 3 ใหกลมของนกเรยนออกแบบวางแผนขนตอนการด าเนนงานในการแกปญหาทเปนไปได

79

จากค าถามขอท 3 เปนตวอยางของขอสอบทวดสมรรถนะการเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา

โดยนกเรยนสามารถระบประเภทของกจกรรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทจ าเปนตอการแกปญหา และปฏบตการแกปญหาตามขนตอนทเหมาะสมเพอบรรลผลลพธ รวมถงมความพยายามในการท าความเขาใจขอจ ากดทบบคน สรางเปาหมายของทมเพอความส าเรจในการแกปญหา ลงมอปฏบต ภาระงาน และตดตามตรวจสอบความสมพนธภายในกลมและเปาหมายของปญหา (ศมกร ศลาโชต, 2561) เอกรนทร อชชะกลวสทธ (2557) ไดอธบายตวอยางของแบบทดสอบ เรอง “ตปลา” โดยสถานการณเรองนจะอยในบรบทของสถานการณทเกดขนในโรงเรยนและตองการวดความสามารถของผ เรยนในการแกปญหาเมอตองท างานรวมกนเปนกลม โดยสถานการณ คอ ผ เรยนและเพอนรวมกลม (นชา) ไดรบมอบหมายใหท าการทดลองเพอหาสภาวะทเหมาะสมทสดส าหรบการเลยงปลาในตปลา โดยสามารถทดลองเปลยนสภาวะไดเพยง 5 ครงเทานน

ภำพ 5 สวนประกอบตำงๆ บนหนำจอขณะท ำแบบทดสอบเรอง ตปลำ

ทมำ: เอกรนทร อชชะกลวสทธ, 2557, น. 1 เมอเรมท าแบบประเมนหนาจอจะแสดงชอสถานการณและรายละเอยดตางๆ ดงภาพ 5 ในพนทดานซายจะเปนชองแชทเพอสอสารกบสมาชกภายในกลม ส าหรบดานขวาจะใหขอมลส าหรบการท าภารกจนน ภารกจนสมาชกในกลมใหความรวมมอกบนชาเปนอยางด กลาวคอ เสนอแนะความคดเหน สรางความเขาใจรวมกนเปนอยางด ใหก าลงใจและชนชมในการท างาน แตบางครงสมาชกในกลมกเขาใจผดและเสนอแนะแนวทางทไมเหมาะสมในการแกปญหา ดงนนผ เรยนจงมหนาทสรางความเขาใจและเกบรกษาความเขาใจในงานทมรวมกน รวมถงแกไขความ

80

เขาใจผด ชใหเหนขอดและขอเสยของวธการตางๆ รวมถงสามารถท างานรวมกนบสมาชกในกลมไดส าเรจตามเปาหมาย สรป การประเมนการแกปญหาแบบรวมมอขนอยกบประเภทของเทคโนโลย ลกษณะงาน และบรบทของการระเมนทจะประยกตเขาไป จากการวเคราะหการเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอดวยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานในกจกรรมการแกปญหาในหองเรยนโดยใชกรณศกษาตามขนตอนการเรยนรโดยใชกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ทง 5 ขนนน พบวาแตละขนสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตามกรอบการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 ดงตาราง 14

ตำรำง 14 ขนตอนกำรเรยนรโดยใชกรณศกษำของ Choi et al. (2009) ท สงเสรมกำรเกด สมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ

ขนตอนกำรศกษำกรณศกษำ สมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของนกเรยน ขน 1 ทบทวนปญหา (Reviewing Problems) 1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน

2. การสรางและรกษาระเบยบของกลม ขน 2 วเคราะหปญหา (Analyzing Problems) 1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน ขน 3 สรางแนวทางการแกปญหา (Creating solutions) 1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน

2. การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา ขน 4 ท าการตดสนใจ (Making Decisions) 1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน

2. การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา 3. การสรางและรกษาระเบยบของกลม

ขน 5 สะทอนผลลพธ (Reflecting on Results) 1. การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน 2. การเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา 3. การสรางและรกษาระเบยบของกลม

จากการวเคราะหถงการเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอขางตน สามารถสรป

ไดวา ขนตอนในการเรยนรโดยใชใชกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ในแตละขนตอนสามารถสงเสรมใหเกดสมรรถนะแกปญหาแบบรวมมอได ดงน

สมรรถนะการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกนจะเกดในขนทบทวนปญหา ขนวเคราะหปญหา ขนสรางแนวทางการแกปญหา ขนท าการตดสนใจ และขนสะทอนผลลพธ เนองจากสมรรถนะนสมาชกในทมจ าเปนตองมความรความเขาใจและมองสภาพปญหารวมกน โดยการสบคนขอมลเพอท าความเขาใจกบสถานการณปญหา สอสารกนวามประเดนไหนทสมาชกในกลมทราบหรอยงไมทราบหรอตองการศกษาเพมเพอทจะไดน าขอมลมาแลกเปลยนกนเพอท า

81

ความเขาใจกบปญหา จนสามารถระบปญหารวมกนไดวาปญหาคออะไร สาเหต ผลกระทบและผไดรบผลกระทบคอใคร และจะหาทางแกไขปญหานรวมกนอยางไร เพอใหเปนการแกปญหาทดทสด ซงตองมการสอสารแลกเปลยนและท าความเขาใจรวมกนตลอดการด าเนนการแกปญหาเพอใหการแกปญหาเปนไปในทศทางเดยวกน และรวมกนแกปญหาไดส าเรจ

ส าหรบสมรรถนะการเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหาจะเกดขนในขนวเคราะหปญหา ขนขนสรางแนวทางการแกปญหา ขนท าการตดสนใจ และขนสะทอนผลลพธซงจะเกดขนเมอนกเรยนระบปญหารวมกนแลว นกเรยนจะตองรวมกนหาแนวทางการแกปญหาใหไดมากทสดโดยพจารณาถงขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธจากนนน ามาเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของแตละวธภายใตบรบทสภาพจรง จากนนวางแผนลงมอปฏบตงาน นกเรยนจะตองเลอกหาแนวทางการด าเนนงานทเหมาะสมทสด และชนงานทเกดจากการแกปญหา รวมถงชวยกนตรวจสอบผลการแกปญหาจากการใชสมดตดตามผลการด าเนนงาน ซงในระหวางทสงเกตผลการแกปญหา อาจเกดปญหาหรออปสรรคทมาขดขวางคณภาพของชนงานได ดงนนนกเรยนตองปรกษาหารอรวมกนถงวธการแกไขปรบปรงเมอปญหาเกดขนทนท

ส าหรบสมรรถนะการสรางและรกษาระเบยบของกลมนน ในสมรรถนะนจะเกดขนในขนทบทวน และขนสะทอนผลลพธ เนองจากกอนเขาขนทบทวนนนผวจยใหนกเรยนไดแบงหนาทตามความเหมาะสมกบสมาชกในกลม โดยพจารณาจากความสามารถและความถนด รวมถงใหสรางกฏระเบยบของกลมในการแกปญหารวมกนดวยเพอเปนขอตกลงในการท างานรวมกนให มประสทธภาพ รสกถงความอนหนงอนเดยวกนมากขน และในระหวางการแกปญหาสมาชกแตละคนตองปฏบตหนาทตามทตนเองไดรบมอบหมายและหากเกดความผดพลาดขน ภายในกลมตองรวมกนหาทางแกปญหา ซงในทายทสดนกเรยนจะไดสะทอนผลลพธจากการแกปญหา รวมถ งความเหมาะสมในการปฏบตหนาทของตน และการท างานของสมาชกในกลมวาเหมาะสมแลวหรอไม หรอควรแนะน าอะไรเพอน ามาปรบปรงหรอปรบเปลยนโครงสรางหนาทในกลมใหดขนตอไป งำนวจยทเกยวของ

1. งำนวจยในประเทศ กตตพนธ วบลศลป (2560) ไดท าการวจย เรอง ผลการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรตามแนวคดหองเรยนกลบทางรวมกบการเรยนรเชงรกทมตอความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 30 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย วดทศนประเภทวดทศน

82

ทตดตอจากวดทศนบรรยายเนอหาจากแหลงขอมลอนๆ และแผนการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรตามแนวคดหองเรยนกลบทางรวมกบการเรยนรเชงรก โดยมวตถประสงคคอ ตองการเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร ความสามารถในการคดอยางม วจารณญาณของนกเรยนกอนและหลงการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรตามแนวคดหองเรยนกลบทางรวมกบการเรยนรเชงรกในรายวชาคณตศาสตร ผลการวจยสรปไดวา นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตรและมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .05

อาลาวยะ สะอะ (2559) ไดท าการวจยเรองการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทางทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะการคดวเคราะหและความพงพอใจตอการจดการเรยนร กลมตวอยาง คอ โดยมวตถประสงคเพอศกษาผลผลการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทาง ทมตอผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะการคดวเคราะห และความพงพอใจตอการจดการเรยนรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จ านวนนกเรยน 27 คน ใชเวลาในการจดการเรยนรโดยใชหองเรยนกลบทาง 12 ชวโมง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทาง เรอง พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนชววทยา แบบทดสอบวดทกษะการคดวเคราะห และแบบวดความพงพอใจตอการจดการเรยนร ซงด าเนนการทดลองกลมเดยวทดสอบกอนและหลงการจดการเรยนร วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาทชนดกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test dependent group) ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทางมผลสมฤทธทางการเรยนชววทยาและทกษะการคดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรแบบหองเรยนกลบทางในระดบมาก ดรณนภา นาชยฤทธ (2559) ไดท าการวจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบผสมผสานดวยการเรยนรรวมกนโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ การคดแกปญหาและการเรยนรรวมกนเปนทม กลมตวอยางคอนกศกษาระดบปรญญาตร คณะศกษาศาสตร จ านวน 37 คน โดยใชรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน คอ “BLCC 7 STEPS MODEL” ประกอบดวย ขนปฐมนเทศ ขนด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนแบบผสมผสาน 7 ขนตอน ไดแก ขนท 1 รวมกนศกษากรณศกษา ขนท 2 รวมกนวนจฉยปญหาโดยการระดมสมอง ขนท 3 สรางทางเลอกในการแกปญหารวมกน ขนท 4 แลกเปลยนความร/เปลยนแปลงความร ขนท 5 ประเมนผลทางเลอกและระบความเปนไปได ขนท 6 สรปและรายงานผล ขนท 7 น าเสนอผลงานและประเมนผล ผลการศกษาพบวานกศกษาทเรยนดวยรปแบบทพฒนาขนมความสามารถดาน

83

การคดและการคดแกปญหาสงกวาคะแนนเฉลยของคะแนนการคดแกปญหากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และมความสามารถในการเรยนรรวมกนเปนทมอยในระดบมากและความคดเหนของนกศกษาทมตอการเรยนดวยรปแบบการเรยนการสอนแบบผสมผสานดวยการเรยนรรวมกนโดยใชกรณศกษาอยในระดบมาก

ธญวลย กลวงษ, และอรพณ ศรสมพนธ (2558) ไดท าการวจยเรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถดานการแกปญหา เรอง วกฤตการณสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ดวยการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาและการแกปญหา กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 15 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนจดการเรยนร 2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง วกฤตการณสงแวดลอม 3) แบบวดความสามารถดานการแกปญหา และ 4) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทมตอการจดการเรยนร ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และความสามารถดานการแกปญหาของนกเรยนอยในระดบปานกลางและความคดเหนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาและการแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 อยในระดบมาก

จารมน หนคง, และปณตา วรรณพรณ (2557) ไดท าการวจย เรอง การพฒนาการเรยนรแบบรวมมอโดยการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษารวมกบคลาวดเทคโนโลยและสอทางสงคมเพอพฒนาทกษะการแกปญหาและการร ICT ในนกศกษาระดบปรญญาตร โดยแบงกระบวนการวจยออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะแรก คอการพฒนาการเรยนรแบบรวมมอโดยการจดการเรยนรโดยใชกรณศกษารวมกบคลาวดเทคโนโลยและสอทางสงคม และระยะทสอง คอ การน าไปตรวจสอบโดยผ เชยวชาญ 5 ทานทไดมาจากการเลอกโดยเจาะจง พบวาการพฒนารปแบบการสอนมความเหมาะสมในระดบมาก แสดงใหเหนวาสามารถน าไปใชสงเสรมทกษะการแกปญหาและการร ICT ของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ โดยในรปแบบการสอนทออกแบบขนประกอบดวย 4 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการรปแบบการสอน 2) จดประสงคของรปแบบ 3) กระบวนการสอนซงแบงออกเปน 2 สวน ไดแกการเตรยมกระบวนการสอน และการน าไปใชในการสอนโดยใชกระบวนการเรยนโดยใชกรณศกษารวมกบคลาวดเทคโนโลยและสอทางสงคม (โดยมขนตอนการเรยนร 5 ขน ไดแก 1) ระบและท าความเขาใจปญหา 2) วเคราะหปญหา 3) หาแนวทางการแกปญหา 4) เลอกวธการแกปญหา 5) สรปผลการแกปญหา ผลการวจยพบวาการ

84

จดการเรยนรแบบนสามารถสงเสรมการพฒนาทกษะการแกปญหาของนกศกษาไดมประสทธภาพ นอกจากนยงสามารถพฒนาการร ICT ของนกศกษาไดอยางมประสทธภาพ

2. งำนวจยตำงประเทศ Fulton (2012b) รายงานเกยวกบระดบความส าเรจและการเปลยนแปลงดวยวธการ

สอนโดยใชการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดานของครคณตศาสตรทสอนแคลคลสในโรงเรยนของสหรฐฯ โดยตรวจสอบความเขาใจในเนอหาวชาใน vodcasts โดยการถามค าถามทส าคญบางอยางบนกระดานไวทบอรดอเลกทรอนกส สวนนกเรยนจะท าขอปญหาทครไดวางไวกอนทครจะมาพดถงแนวทางแกไขปญหา หลงจากนนนกเรยนยงคงท างานกบปญหาทครก าหนดใหเปนรายบคคลหรอรายกลมตามความชอบของนกเรยน นกเรยนยงคงท างานตามล าดบขนตอนของตนเองไปพรอมๆกบครทเฝาด รบฟงและใหความชวยเหลอแกนกเรยน ส าหรบนกเรยนทสามารถแกปญหาไดอยางรวดเรว พวกเขากจะยายไปยงวดโอทไดรบมอบหมายในคนถดไป และครมกใชแบบทดสอบเพอประเมนความเขาใจของนกเรยนและใหขอเสนอแนะแบบทนทโดยใชระบบ "clicker" ครยงอนญาตใหนกเรยนมเวลาในการพดคยและสะทอนผลตอบรบกบเพอนของพวกเขาและกระตนใหนกเรยนใหสอนกนโดยใชรปแบบใหเพอนชวยสอน ซงผลการทดลองสอดคลองกบผลการปฏบต โดยพบวา ความสามารถในการค านวณแคลคลสของนกเรยนกลมนเพมขนเฉลย 9.8% การเพมขนนยงสอดคลองกบการท า pre-calculus ทเพมขน 6.1% และพชคณตทเพมขน 5.1% ในโรงเรยน การวจยพบวาเกอบสามในสหรอคดเปน 73.8% ของนกเรยนผานการท าแบบทดสอบเพมขนกวา 2 เทาเมอเทยบจาก 3 ปกอน

Green (2012) รายงานเกยวกบผลจากการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดานในโรงเรยนมธยมแหงอนๆในสหรฐอเมรกา รปแบบทวไปในการจดการเรยนรนน เรมตนจะใชเวลา 5 นาทในการประเมนกอนเรยน และใชเวลา 10 นาทส าหรบวดโอหรอการฝกปฏบต และใชเวลา 40 นาทส าหรบการปฏบต และ 5 นาทส าหรบการทดสอบเพอประเมนผลการเรยนรสดทาย หนงในกรณศกษาทเกดขนในโรงเรยน พบวากลยทธของการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดานในชนมธยมศกษาปท 3 ชวยลดความลมเหลวในการเรยนวชาคณตศาสตร 31% (จาก 44%) ในวทยาศาสตร 22% (จาก 41%) ในวชา ELA 33% (จาก 52 %) และในวชาสงคม 9% (จาก 28%)

Brunsell, & Horejsi (2013) รายงานวา ครเตรยมตวสอนวดโอ 16 เ รองเกยวกบสนามแมเหลกในการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดาน ขอมลจากการส ารวจและการสมภาษณ พบวา นกเรยนใหผลการตอบรบทดกบการเรยนรในรปแบบใหม ซงแสดงใหเหนวาพวกเขาชอบดวดโอเนองจากพวกเขาสามารถดยอนกลบได นกเรยน 96% ระบวาพวกเขามเวลาและการชวยเหลอทจ าเปนจากครในการเรยนรรปแบบใหมน นกเรยนสองในสามระบวาเขาใหความส าคญ

85

ของการเรยนรจากเพอนของตนเองในหองเรยนทนกเรยนไดมปฏสมพนธกน ในขณะทบางสวนอาจมปญหาอย เชน นกเรยนบางคนไมไดดตวอยางวดโอทบาน นอกจากนยงมการเปรยบเทยบระดบผลการเรยนรของการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบดานเพอดความส าเรจในการเรยน โดยพบวาผลคะแนนการทดสอบทายหนวยบางครงกมคาเทากบหรอดกวาคะแนนในปทผานมา

Flumerfelt, & Green (2013) ไดท างานรวมกบกลมนกเรยนทมความเสยง 23 คนโดยใชวธการเรยนแบบหองเรยนกลบดานและพบวานกเรยนใหความสนใจในการเขารวมการเรยนแบบออนไลนและอตราการท าการบานจาก 75% ไป 100% เชนเดยวกบความส าเรจของนกเรยนทเพมขน 11% ในหองเรยนแบบกลบดานเมอเปรยบเทยบกบหองเรยนทเปนกลมควบคม Choi et al. (2009) ไดท าการจดการเรยนรโดยการออกแบบและจดหาสภาวะแวดลอมในการเรยนโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมความสามารถในการแกปญหาแบบ ill-structured problem ของนกศกษาฝกหดคร โดยมวตถประสงค คอ 1) พฒนารปแบบการสอนดวยกรณศกษาเพอพฒนาความสามารถในการแกปญหาแบบ ill-structured problem solving ของนกศกษา และ 2) เพอจดเตรยมรปแบบเพอจดหารปแบบเพอพฒนาการวชาการสอนของครในขณะสอนใหนกเรยนมความสามารถในการแกปญหาในชวตจรงเพอใหจดการกบปญหาทเผชญในสถานการณทล าบาก (dilemmas)ได โดยเปนครทปฏบตการสอนในชนประถมศกษา โดยพฒนาการจดการเรยนรโดยใชสภาะแวดลอมในการเรยนแบบออนไลนโดยใชกรณศกษา เพอใชในการจดระบบการแ ก ปญหาในหอง เ รยน ( online case-based learning environment for classroom management problem solving (CBL-CMPS) โดยพฒนาจากโมเดลการแกปญหาแบบ ill-structured problem solving ของ Jonassen (1997) ทมรปแบบแนวคดการเรยนรแบบคอนสตรคตวสท โดยรปแบบ CBL-CMPS มขนตอนการจดการเรยนร 5 ขน ดงน ขนตอนท 1 ทบทวนปญหา (Reviewing Problems) ขนตอนท 2 วเคราะหปญหา (Analyzing Problems) ขนตอนท 3 สรางแนวทางการแกปญหา (Creating solutions) ขนตอนท 4 ท าการตดสนใจ (Making Decisions) และขนตอนท 5 สะทอนผลลพธ (Reflecting on Results) ผลการวจยพบวา ในองคประกอบขนตอนของ CBL-CMPS สามารถสงเสรมใหเกดความสามารถในการแกปญหาแบบ ill-structured problem ได และสภาวะแวดลอมการเรยนรของรปแบบการเรยน CBL-CMPS สามารถถายทอดการแกปญหาแบบ ill-structured problem ไดอยางมประสทธภาพ ครสามารถน ารปแบบการสอน CBL-CMPS ไปปรบใชในการเรยนการสอนวชาอนๆได

Arun K. Sharma (2016) ไดจดการเรยนรโดยใชกรณศกษาทเกยวของกบปรมาณสารสมพนธในการเรยนวชาเคมทวไปกบกลมตวอยางทเปนนกเรยนทเรยนในรายวชาเคมทวไป โดยใช

86

กรณศกษาทมสถานการณแบบมเงอนไข โดยสามารถใชหลกการทเกยวของกบปรมาณสารสมพนธและสารก าหนดปรมาณมาใชในการแกปญหาดานผลตภณฑทางเคม โดยจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ โดยใหนกเรยนส ารวจการปฏบตของพนกงานใหมในกรณศกษาทมความเขาใจเกยวกบปรมาณสารสมพนธทผดพลาด และใหสรางค าแนะน าแกพนกงานโดยอยบนพนฐานของสงทนกเรยนคนพบ โดยพบวาการจดการเรยนรแบบนท าใหนกเรยนสามารถระบความส าคญของปรมาณสารสมพนธทมบทบาทในการแกปญหาได ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดเรยนดวยกจกรรมการเรยนรนมทศนคตทดและตองการเรยนดวยกจกรรมในลกษณะนในการเรยนในรายวชาเคมทวไป

87

วงจรปฏบตกำรท 1

วงจรปฏบตกำรท 2

วงจรปฏบตกำรท 3

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การวจยปฏบตการเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ผวจยใชรปแบบการวจยปฏบตการในชนเรยน (Classroom Action Research) โดยขอมลทไดจากการศกษาจะถกน าไปปรบปรงแกไขจดบกพรองของตนเองเพอพฒนาการสอนของตนใหมประสทธภาพมากขน และผ เรยนไดรบประโยชนจากการปรบปรงการจดการเรยนรมากยงขน (ลอชา ลดาชาต, 2558) รปแบบกำรวจย

ผวจยไดเลอกใชขนตอนการท าวจยปฏบตการตามแบบของ Kemmis (1988) (อางถงใน สรนภา กจเกอกล, 2557, น. 149-152) มขนตอนการด าเนนการเปนวงจร 4 ขนตอนไดแก ขนวางแผน (Plan) ขนปฏบต (Action) ขนสงเกต (Observe) และขนสะทอนผล (Reflect) ซงขนตอนทงหมดจะเกดขนในลกษณะทเปนวงจรตอเนองกน ดงภาพ 6

ภำพ 6 วงจรของกำรวจยเชงปฏบตกำรตำมแนวคดของ Kemmis (1988)

ทมำ: Kemmis, 1988, & Schmuck, 2006 อางถงใน สรนภา กจเกอกล, 2557

ขนวำงแผน

ขนปฏบต

ขนสงเกต

ขนสะทอน

ขนวำงแผน

ขนปฏบต

ขนสงเกต

ขนสะทอน

ขนวำงแผน

ขนปฏบต

ขนสงเกต

ขนสะทอน

88

ตำรำง 15 รำยละเอยดขนตอนกำรด ำเนนกำรวจย

กอนกำรด ำเนนกำรวจย 1. ผวจยไดวเคราะหปญหาและหาสาเหตของปญหาภายในชนเรยนจนพบวาผ เรยนมปญหาของการท างานรวมกน สวนใหญมการท างานเฉพาะบคคล ไมคอยมการเสนอความคดเหน สอสารกนนอย และไมมการแบงหนาทในการรบผดชอบงาน เมอเกดปญหาภายในกลมมกวางแผนการแกปญหาไมมระบบ ดงนนผ วจยจงเลอกทจะสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอใหแกนกเรยน 2. ผ วจยท าการศกษารปแบบการจดการเรยนรทสามารถสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนจนไดวธการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา 3. ผวจยศกษาตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนวทยาศาสตร ในเนอหาเคมเพมเตม เรอง ปรมาณสารสมพนธ เพอน ามาสรางเครองมอวจย 4. ผวจยศกษาการสรางเครองมอทใชในการวจยแตละชนด ไดแก แผนการจดการเรยนรรวมทรวมทงใบกจกรรม แบบสะทอนผลการจดการเรยนรการจดการเรยนร แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ และแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 5. ผวจยศกษาวธการวเคราะหขอมลเชงคณภาพและการตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลคณภาพทไดจากการเกบรวบรวมขอมลจากเครองมอทงหมดทใชในงานวจย

ระหวำงกำรด ำเนนกำรวจย ขนกำร

ด ำเนนกำร วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

ขนวางแผน (Plan)

1. สรางแผนการจดการเรยนรทง 3 แผน แตละแผนใชเวลา 4 ชวโมง ไดแก - แผน 1 เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาทเกยวของกบมวลสาร - แผน 2 เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาทเกยวของกบความเขมขนของสาร - แผน 3 เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาทเกยวของกบปรมาตรแกส 2. สรางแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ 3. สรางแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 4. สรางแบบสะทอนผลการจดการเรยนร

1. ผวจยปรบแผนการจดการเรยนรท 2 ตามการสะทอนจากการจดการเรยนรในวงจรท 1

1. ผ วจยปรบแผนการจดการเรยนรท 3 ตามการสะทอนจากการจดการเรยนรในวงจรท 2

89

ตำรำง 15 (ตอ)

ระหวำงกำรด ำเนนกำรวจย ขนกำร

ด ำเนนกำร วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

ขนปฏบต (Action)

1. ผวจยจดกจกรรมการเรยนรแผนท 1 ตามทไดออกแบบไว

1. ผวจยจดกจกรรมการเรยนรแผนท 2 ไดตามแผนทวางไว

1. ผ วจยจดกจกรรมการเรยนรแผนท 3 ไดตามแผนทวางไว

ขนสงเกต (Observe)

1. ผ ว จยสง เกตพฤต กรรมของนกเรยนในขณะทมการจดการเรยนรลงในแบบบนทกหลงการจดการเรยนรหลงแผนการจดการเรยนรท 1 ควบคกบการสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนลงใน แ บบส ง เ ก ตพฤต ก ร ร มก า รแกปญหาแบบรวมมอรายกลม และสงเกตจากการบนทกผลกจกรรมลงในใบกจกรรมของนกเรยนรายกลม

1. ผ วจยสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในขณะท มการจดการเรยนรลงในแบบบนทกหลงการจดการเรยนรหลงแผนการจดการเรยนรท 2 ควบคกบการสงเกตพฤตกรรมการแก ปญหาแบบรวมมอของนกเรยนลงในแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอรายกลม และสงเกตจากการบนทกผลกจกรรมลงในใบกจกรรมของนกเรยนรายกลม

1. ผ วจยสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในขณะทมการจดการเรยนรลงในแบบบนทกหลงการจดการ เ รยน รหลงแผนการจดการเรยนรท 3 ควบคกบการสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนลงในแบบส ง เ กตพฤต ก ร รมกา รแกปญหาแบบรวมมอรายกลม และสงเกตจากการบนทกผลกจกรรมลงในใบกจกรรมของนกเรยนรายกลม

ขนสะทอน (Reflect)

1. หลงการจดการ เ รยน รผ ว จ ยสะทอนการจดการเรยนรในแผนท 1 ผ วจยหาปญหาและขอบกพรองทเกดจากการจดการเรยนร และแนวการปรบปรงแกไขท เกดขนทงการจดการเรยนรนอกหองเรยนและการจดการเ รยน ร ใน หองเ รยน เพ อปรบปรงการใชแผนการจดการเรยนรในวงจรท 2 โดยบนทกลงในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร (โดยมครพ เลยงเปนผ บนทกสะทอนผลรวม)

1. หลงการจดการเรยนรผ วจยสะทอนการจดการเรยนรในแผนท 2 และน าไปปรบปรงการจดการเรยนรในแผนท 3 ทเกดขนทงการจดการเรยนรนอกหองเรยนและการจดการเรยนรในหองเรยน เพอปรบปรงการใชแผนการจดการเรยนรในวงจรท 2 โดยบนทกลงในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ( โดย มค รพ เ ล ย ง เ ปนผ บนท กสะทอนผลรวม)

1. ผ วจยสะทอนการจดการเรยนรในแผนท 3 ทงการจดการเรยนรนอกหองเรยนและการจดการเรยนรในหองเรยน โดยบนทกลงในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร (โดยมครพเลยงเปนผบนทกสะทอนผลรวม) 2. ผ วจยส รปผลการจดการเรยนรทพฒนาแลวออกมาเปนแนวทางการจดการเรยนรทดท ส ด ใ น ก า ร ป ฏ บ ต ( Best practice)

หลงกำรด ำเนนกำรวจย 1. ผวจยทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนกเรยนรายบคคล

ผเขำรวมวจย

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ณ โรงแหงหนงในจงหวดพษณโลก ทก าลงศกษาใน ปการศกษา 2561 ภาคเรยนท 2 จ านวน 1 หองเรยน จาก 2 หองเรยน โดยมนกเรยนทงหมด 28 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง

90

บรบทของโรงเรยน โรงเรยนทผวจยไดรบผดชอบในการปฏบตการสอนนน เปนโรงเรยนไมประจ า ขนาดใหญ

และเปนโรงเรยนทเนนพฒนาใหนกเรยนเปนบคคลแหงการเรยนร มคณธรรมจรยธรรมคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรมาตรฐานสากล โดยเปาหมายในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรของสถานศกษานน เนนทการใหผ เรยนเปนผ เรยนร และคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอใหไดทงกระบวนการและองคความร เขาใจหลกการ ทฤษฏทเปนพนฐานทางวทยาศาสตร ขอ2บเขต ธรรมชาตและขอจ ากดของวทยาศาสตร มทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย มทกษะในการแกปญหา การจดการ และทกษะในการสอสารและความสามารถในการตดสนใจ มกระบวนการคดและจนตนาการ สามารถประยกตใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการด าเนนชวต ตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตรเทคโนโลย มวลมนษยและสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน มจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรมและคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค

ลกษณะของหองเรยน บรบทของหองเรยนนนประกอบดวย เครองฉายภาพสไลด (Projector) เครองฉายภาพ

ทบแสง (Visualizer) กระดานไวทบอรด เครองขยายเสยง หองเรยนเปนหองปรบอากาศ และสามารถเชอมตอเครอขายอนเตอรเนตได นกเรยนสวนใหญมอปกรณทสามารถเขาถงเครอขายอนเตอรเนตได นอกจากนนกเรยนทกคนมบญช G-mail ของโรงเรยน และค นเคยกบการใช Google Classroom ในรายวชาตางๆ ในการเขาถงไฟลเอกสารอเลกทรอนกสทครมอบให การสงงาน การตอบค าถามบนกระดานอเลกทรอนกส ฯลฯ เปนตน ส าหรบสภาพหองเรยนนน มการจดโตะทนงในหองเรยนเปนคท าใหยากตอการเขาท ากจกรรม หากจดเปนกลมกท าไดยากเชนเดยวกนเพราะไมมพนทในการเคลอนยายโตะเรยน เมอจดโตะเปนกลมจะท าใหแออดท าใหผ สอนเขาถงผ เรยน สวนหองปฏบตการจะจดใหนกเรยนไดท าการทดลองเปนกลม กลมละ 3-4 คน รวมทงมหองปฏบตการส าหรบท าการทดลองทคอนขางพรอมดวยอปกรณและเครองมอทคอนขางทนสมยและเพยงพอ

ลกษณะของนกเรยน การเรยนของนกเรยนนนจะเรมตงแต 08.20 ถง 17.00 น.และรปแบบการเรยนการสอน

นนจะเปนลกษณะของการสอนทเนนบรรยาย เนองจากหลกสตรหองเรยนมงเนนใหนกเรยนโครงการหองเรยนพเศษวทยาศาสตร -คณตศาสตรมความเปนเลศดานวทยาศาสตรและคณตศาสตร ดงนนเนอหาความรดานวทยาศาสตรและคณตศาสตรจงมชวโมงการเรยนทมากกวา

91

หองเรยนปกต ท าใหครตองจดการเรยนการสอนทเนนเนอหาไดครบตามหลกสตรภายในระยะเวลาทก าหนด สงผลใหเวลาทนกเรยนจะสามารถใชในการฝกลงมอปฏบตกจกรรมรวมกน แนวคดหองเรยนกลบดานทเปนแนวคดการจดการเรยนร ซงเปลยนการใชชวงเวลาของการบรรยายเนอหาในหองเรยนเปนการท ากจกรรมตาง ๆ เพอสรางความร และและประยกตใชความร ใหนกเรยนไดมเวลาเรยนรแบบรจรงและลงมอปฏบตมากยงขน

ในการรบผดชอบการปฏบตการจดการเรยนรในหองเรยนนน ผ วจยไดรบมอบหมายใหรบผดชอบในระดบชนมธยมศกษาปท 4 โดยหองทเปนนกเรยนกลมเปาหมายในงานวจยครงน เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ทจบการศกษาภาคบงคบจากสถานศกษาอนและสถานศกษาเดม (นกเรยนเกา) เขามาศกษาตอในระดบชนมธยมศกษาปท 4 ดงนนลกษณะของนกเรยนในระดบชนนจงมความแตกตางกนทงพนฐานทางเศรษฐกจ ความร ความเชอ มมมองและทศนคต เนองจากความหลากหลายของนกเรยน ท าใหการปรบตวและเรยนรการใชชวตอยรวมกนภายในโรงเรยนจงตองใชเวลาในการปรบตวและเรยนรซงกนและกน จากความแตกตางของนกเรยนในระดบชน จงสงผลตอการเรยนในหองหรอการจดการเรยนรของผ สอน ซงพบวาในชวงแรกของภาคการศกษานกเรยนยงไมคนชนกบเพอนใหม และเนอหาวชาใหมทคอนขางมความแตกตาง ท าใหนกเรยนสวนใหญตองท าการปรบตวและมความรบผดชอบทสงมากขน

เครองมอทใชในกำรวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนแบงตามค าถามวจย 2 ขอ ไดแก 1. กำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom

รวมกบกำรใชกรณศกษำ เพอสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ควรจดอยำงไร เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แผนการจดการเรยนรทรวมทงใบกจกรรม และ 2) แบบสะทอนผลการจดการเรยนร

2. ผลกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ท ำใหนกเรยนเกดสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ อยำงไร

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 2) แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ และ 3) ใบกจกรรมระหวางจดกจกรรม

92

กำรสรำงเครองมอวจย 1. แผนกำรจดกำรเรยนร

1.1 ศกษาแนวคด ทฤษฏ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดาน ขนตอนการศกษาแบบกรณศกษา วามการจดการเรยนรอยางไรบาง แตละแบบมลกษณะอยางไร แบบไหนสามารถน ามาพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอได 1.2 ศกษาหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนและศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 รวมทงตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) รวมทงศกษารายละเอยดค าอธบายรายวชา และหวขอทผ เรยนจะตองเรยนอะไรบาง และศกษาผลการเรยนร วธวด และการประเมนผล โดยสาระการเรยนรและผลการเรยนรทจะน ามาท าวจย มดงน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 6 เรอง ปรมาณสารสมพนธ ซงเกยวของกบสาระเคม 2 ขอ คอ ขอ 2 เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการเกดปฏกรยาเคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด-เบส ปฏกรยา รดอกซและเซลลเคมไฟฟา รวมทงการน าความรไปใชประโยชน ขอ 3 เขาใจหลกการท าปฏบตการเคม การวดปรมาณสาร หนวยวดและการเปลยนหนวย การค านวณปรมาณของสาร ความเขมขนของสารละลาย รวมทงบรณาการความรและทกษะในการอธบายปรากฏการณในชวตประจ าวนและการแกไขปญหาทางเคม และมผลการเรยนรทเกยวของ 3 ผลการเรยนร ดงน ขอ 9 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร ขอ 10 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขนของ สารละลาย ขอ 11 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส 1.3 ศกษารายละเอยดค าอธบายรายวชา และดวามหวขอทผ เ รยนจะตองเรยนอะไรบาง จากนนเลอกหวขอทจะน ามาท าวจย พรอมทงศกษาผลการเรยนร วธวด และการประเมนผล 1.4 ผ วจยศกษาบรบทของสถานการณปญหาตามกรอบการประเมนของ PISA และออกแบบสถานการณปญหาใหเปนไปในลกษณะทคลายคลงกน ดงตาราง 16

93

ตำรำง 16 บรบทของสถำนกำรณปญหำ

หวขอ / แผนกำรจดกำรเรยนร

1 2 3

โครงเรองของปญหา ประเภทปญหา เอกฉนทของกลม จกซอว เอกฉนทของกลม ลกษณะ สาธารณะ สาธารณะ สาธารณะ เนอหา วทยาศาสตร วทยาศาสตร วทยาศาสตร องคปะกอบของกลม ขนาดของกลม 4 คน 4 คน 4 คน

สถานะทม สมาชกทกคนมต าแหนงเทาเทยมกน

สมาชกทกคนมต าแหนงเทาเทยมกน

สมาชกทกคนมต าแหนงเทาเทยมกน

บทบาท สมาขกในทมมหนาทตางกน สมาขกในทมมหนาทตางกน สมาขกในทมมหนาทตางกน ลกษณะเฉพาะของงาน รปแบบ ใหขอมลไมครบ ใหขอมลไมครบ ใหขอมลไมครบ ขอมล ขอมลคงท ขอมลคงท ขอมลคงท จดมงหมาย กลม กลม กลม พนทปญหา ปญหาไมชดเจน ปญหาไมชดเจน ปญหาไมชดเจน

1.5 ผ วจยน าแผนการจดการเรยนรใหทปรกษาวจยตรวจพจารณาความถกตอง

เหมาะสม และแกไข และปรบปรงแผนการจดการเรยนรใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษา จ านวน 3 แผน รวม 12 ชวโมง ใชเวลาในการจดการเรยนรทงหมด 4 สปดาห ไดแก แผนท 1 เรอง ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร แผนท 2 เรอง ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย และแผนท 3 เรอง ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส 1.6 น าแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงจากทปรกษาวจยแลวไปใหผ เชยวชาญจ านวน 3 ทานทไดระบไวขางตน เพอตรวจสอบความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรและประเมนคณภาพของแผนการจดการเรยนรโดยมเกณฑในการประเมนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ชนด 5 ระดบ ตามแนวคดของลเครท (Likert Scales) ดงน 5 คะแนน เมอผ เชยวชาญเหนวามความเหมาะสมมากทสด 4 คะแนน เมอผ เชยวชาญเหนวามความเหมาะสมมาก

3 คะแนน เมอผ เชยวชาญเหนวามความเหมาะสมปานกลาง 2 คะแนน เมอผ เชยวชาญเหนวามความเหมาะสมนอย

94

1 คะแนน เมอผ เชยวชาญเหนวามความเหมาะสมนอยทสด น าผลการประเมนความเหมาะสมของผ เชยวชาญทงหมด ค านวณหาคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และน าคาเฉลยไปเทยบกบเกณฑการประเมนโดยใชเกณฑคาเฉลยไมต ากวา 3.50 คะแนน และสวนเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 จงจะถอวาเปนแผนการจดการเรยนรทมความเหมาะสมทสามารถน าไปใชในการจดการเรยนรได สวนเกณฑการแปลความหมาย มรายละเอยดดงน (บญสง นลแกว, 2541)

คาเฉลย 4.50 – 5.00 คะแนน หมายถงมความเหมาะสมมากทสด คาเฉลย 3.50 – 4.49 คะแนน หมายถงมความเหมาะสมมาก

คาเฉลย 2.50 – 3.49 คะแนน หมายถงมความเหมาะสมปานกลาง คาเฉลย 1.50 – 2.49 คะแนน หมายถงมความเหมาะสมนอย คาเฉลย 0.00 – 1.49 คะแนน หมายถงมความเหมาะสมนอยทสด ซงในงานวจยนจะน าแผนการจดการเรยนรทมประสทธภาพความเหมาะสม

คาเฉลยไมต ากวา 3.50 คะแนนและสวนเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 คอ แผนการจดการเรยนรตองมความเหมาะสมระดบมากกบมากทสดไปใชในการจดการเรยนร โดยผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร มคาดงน แผนการจดการเรยนรท 1 มคาเฉลย 4.57 มความเหมาะสมมากทสด สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.55 แผนการจดการเรยนรท 2 มคาเฉลย 4.52 มความเหมาะสมมากทสด สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.61 และแผนการจดการเรยนรท 3 มคาเฉลย 4.63 มความเหมาะสมมากทสด สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.51 1.7 น าแผนการจดการเรยนรทไดตรวจสอบและพจารณาความเหมาะสมแลวมาปรบปรงแกไขตามค าแนะน า โดยขอเสนอแนะในการปรบปรงแผนการจดการเรยนร โดยใหก าหนดเวลาใหชดเจนในแตละขนการท ากจกรรม และปรบปรงเรองเกณฑการประเมนไมควรซบซอน ใหใชเปนเกณฑรบรค

1.8 น าแผนจดการเรยนรทผ วจยไดปรบปรงแลวไปใชกบผ เขารวมวจยตอไป ส าหรบลกษณะของกจกรรมในแผนการจดการเรยนรท 1 แสดงในตาราง 17 แผนการจดการเรยนรท 2 แสดงในตาราง 18 และแผนการจดการเรยนรท 3 แสดงในตาราง 19 ตามล าดบ

95

ตำรำง 17 ขนตอนกำรจดกำรเรยนรในแผนกำรจดกำรเรยนรท 1 วงจรท 1

แผนท 1 : กำรค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมทเกยวของกบมวลสำร กรณศกษำ : “ไขเยยวมำ” ปลอดภย หรอปนเปอนสำรตะกว?

ผลกำรเรยนร 1. ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร จดประสงคกำรเรยนร : 1. นกเรยนสามารถค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสารได 2. นกเรยนมทกษะการน าเสนอผลงานในระดบด 3. นกเรยนมเจตคตทดตอวชาเคม 4. นกเรยนมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3 สมรรถนะยอย ไดแก การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา และการสรางและรกษาระเบยบของกลม สอและแหลงเรยนร : 1. ใบกจกรรม 2. ใบความร เรอง ตะกวในไขเยยวมา 3. วดโอการสอนทผ วจยเปนผ อดการสอนบรรยายผาน Youtube 3 คลปวดโอและโพสตลงใน Google classroom ไดแก 1) ระบบและสงแวดลอม 2) กฏทรงมวลและปจจยทท าใหมวลของสารในปฏกรยาบางชนดไมเปนไปตามกฏทรงมวล 3) ตวอยางการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบมวลสาร 4. ใบรายชอสารเคม 5. อปกรณและสารเคม 6. หนงสอเรยนรายวชาเคมเพมเตม ม. 4 เลม 2 ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560 รำยละเอยดของสถำนกำรณและเงอนไขของสถำนกำรณปญหำ : ความไมไวใจของผบรโภคตอการบรโภคไขเยยวมาทถกผลตในต าบลของนกเรยนเอง เนองจากพอคาบางรายไดใสสารตะกวออกไซดหรอซลไฟดลงในสวนผสมในกรรมวธฟอกหรอแช เพอเรงปฏกรยาใหไขกลายเปนไขเยยวมาเรวขนซงสารตะกวในไขเยยวมานนเปนอนตรายหากรบประทานไขเยยวมาทปนเปอนสารตะกวอยเปนประจ า อาจท าใหเกดอาการอมพาต หรอสมองบวม ชก และอาจถงเสยชวตได จงจดประกวดการแขงขนการผลตภณฑไขเยยวมาทปลอดภยไรสารตะกว และสมมตใหกลมของนกเรยนเองเปนหนงในทมผ เขาประกวดและหากผลตไดตามเกณฑมาตรฐานจะไดรบการประเมนโดยศนยวจยและประเมนความเสยงดานอาหารปลอดภย สถาบนอาหารกระทรวงอตสาหกรรม ซงกจะน าไปเปนตนแบบในการสงตอกรรมวธการผลตใหกบชมชนในต าบลของนกเรยน ซงจะกอใหเกดรายไดเขาสชมชนตอไป โดยหลกเกณฑทใชในการพจารณานนตองไมใชสารโละหะอนตราย สมผสทางกายภาพสและกลน และความสรางสรรคของการผลตไขเยยวมา

96

ตำรำง 17 (ตอ) วงจรท

1 แผนท 1 : กำรค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมทเกยวของกบมวลสำร กรณศกษำ : “ไขเยยวมำ” ปลอดภย หรอปนเปอนสำรตะกว?

กอนกำรเรยนรนอกหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน

กจกรรม : 1. ขนกำรบรรยำยทำงวดโอกอนเรยน : นกเรยนชมวดโอการสอนทครอดไวลงใน Google classroom วดโอแตละวดโอความยาวเฉลย 10-12 นาท ไดแก เ รอง ระบบและสงแวดลอม กฏทรงมวลและปจจยทท าใหมวลของสารในปฏกรยาบางชนดไมเปนไปตามกฏทรงมวล ตวอยางการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบมวล 2. ขนกำรตดตำมกำรทดสอบออนไลน : นกเรยนท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนทครมอบหมาย จากนนนกเรยนสงแบบฝกหดในกระดานสงงานใน Google classroom จากนนค รตรวจแบบฝกหดและใหผลสะทอนการท าแบบฝกหดแกนกเรยน กำรประเมน : 1. ครตรวจแบบฝกหด

กจกรรม : 1. ขนสรปกำรเรยนรนอกหองเรยน (20 นำท) : ครและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาทนกเรยนไดชมผานวดโอ ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามสงทยงไมเขาใจ จากนนครใชโจทยตวอยางทแตกตางจากในวดโอ 2-3 ขอเพอทบทวนการแกปญหาโจทย 2. ขนกำรสอนบรรยำยสนๆเกยวกบกจกรรม (20 นำท ) : ครแบงกลมนก เ รยนกลมละ 4 คน คละความสามารถและแบงหนาท ไดแก ผ สบคนขอมล ผบนทกขอมล ผ เตรยมอปกรณและผ น าเสนอ ครแจกใบกจกรรม ครแนะน าลกษณะของกจกรรมวานกเรยนจะไดออกแบบและหาแนวทางการแกไขตามสถานการณทครก าหนดให จากนนครกระตนความสนใจของนกเรยนโดยใชวดโอ ท าไมถงเรยกไขเยยวมาและตวอยางไขเยยวมา ครซกถามวา นกเรยนชอบทานไขเยยวมาหรอไม นกเรยนทราบหรอไมวาไขเยยวมามกรรมวธการผลตอยางไร นกเรยนคดวาทานไขเยยวมาทกวนเปนอนตรายหรอไม 3. ขนกจกรรมกำรแกปญหำ ( 3 ชวโมง 20 นำท) : นกเรยนอานสถานการณในกรณศกษาทครก าหนดให โดยฝกแกปญหาตามขนการศกษาแบบกรณศกษา 1) ขนทบทวนปญหา (20 นาท) : นกเรยนท าความเขาใจเกยวกบปญหาโดยรวมกนสบคนขอมลและน ามาแลกเปลยนรวมกนภายในกลม 2) ขนวเคราะหปญหา (20 นาท) : แตละกลมระบปญหา ไขเยยวมาในต าบลทผลตบางรายมสารตะกวออกไซดหรอซลไฟดท าใหเปนอนตรายแกผ บร โภค สาเหตของปญหา คอ พอคาใสสารตะกวออกไซดหรอซลไฟดเพอใหไขกลายเปนไขเยยวมาเรวขน ผลกระทบคอ ความอนตรายตอสขภาพของผ บรโภค ผ ไ ด รบผลกระทบคอ ผบรโภค ผผลตทอาจมรายไดลดลง ซง

97

ตำรำง 17 (ตอ)

กอนกำรเรยนรนอกหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน

อาจท าการผลตปลอดภยแตพลอยไดรบผลกระทบไปดวย 3) ขนสรางแนวทางการแกปญหา (40 นาท) : แตละกลมออกแบบการผลตไขเยยวมาเพอเปนตนแบบในการสงตอกรรมวธการผลตใหกบชมชนในต าบลโดยใชความรทางปรมาณสารสมพนธ เชน ตองใชปรมาณเบสเทาไหรในการผลต และไมใชตะกวออกไซด โดยสามารถค านวณ

ไดจากสมการเค ม ดง น CaO + Na2CO3 + H2O →2NaOH + CaCO3 และใชวสดอนเพอผลตไขเยยวมาใหมความคดสรางสรรค โดยคนหาวธการผลตใหไดมากทสดรวมกน 4) ขนการตดสนใจ (90 นาท) : แตละกลมเลอกวธการผลตไขเยยวมาทเหมาะสมทสดจากการค านงขอด

ขอเสย ขอจ ากดของแตละว ธ และลงมอตามท ไ ดวางแผนไวตามหนาททได รบมอบหมาย นกเรยนบนทกผลลงในใบบนทกกจกรรมและสมดตดตามผลการด าเนนงานซงจะบนทกผลการสงเกตและปรบปรงแกไขปญหาในระหวางท าไขเยยวมา 5) ขนสะทอนผลลพธ (30 นาท) : ครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการท าไขเยยวมา และสรปความรวานกเรยนสามารถใชหลกการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบมวลมาใชในการค านวณปรมาณเบสทตองใชในการผลตไขเยยวมาได ครและนกเรยนรวมกนอภปราย จากนนครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมสะทอนผลผลการปฏบตหนาทของแตละคน และการท าหนาทของกลมลงในวดโอและโพสตลงในกระดานทครตงไวใน Google classroom กำรประเมน : 1. ครตรวจใบกจกรรม 2. ครสงเกตและประเมนพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ 3. ครประเมนทกษะการน าเสนอ 4. นกเรยนประเมนเจตคตในการเรยนเคม

98

ตำรำง 18 ลกษณะของกจกรรมในแผนกำรจดกำรเรยนรท 2 วงจรท

2 แผนท 2 : กำรค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมทเกยวของกบควำมเขมขน

กรณศกษำ : บอยเลอรระเบดทโรงงำนอำหำรสตวสมทรปรำกำร ผลกำรเรยนร

1. ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขน จดประสงคกำรเรยนร : 1. นกเรยนสามารถค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขนได 2. นกเรยนมทกษะการน าเสนอผลงานในระดบด 3. นกเรยนมเจตคตทดตอวชาเคม 4. นกเรยนมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3 สมรรถนะยอย ไดแก การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา และการสรางและรกษาระเบยบของกลม

สอและแหลงเรยนร : 1. ใบกจกรรม 2. ใบความร เรอง น ากระดาง น าออน และ การปรงแตงคณภาพน าใหเหมาะสมกบบอยเลอร 3. วดโอการสอนทผ วจยเปนผอดการสอนบรรยายผาน Youtube 3 คลปวดโอและโพสตลงใน Google classroom ไดแก 1) หลกการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขน 2) ตวอยางการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย 4. ใบรายชอสารเคม 5. อปกรณและสารเคม 6. หนงสอเรยนรายวชาเคมเพมเตม ม. 4 เลม 2 ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560 รำยละเอยดของสถำนกำรณและเงอนไขของสถำนกำรณปญหำ : เปนกจกรรมทใหนกเรยนแตละกลมรวมกนปรบปรงคณภาพน าในบอยเลอรใหเหมาะสม เพอเพมประสทธภาพของบอยเลอรและลดการสญเสยคาใชจายดานเชอเพลง ซงคณภาพน าทเหมาะสมส าหรบบอยเลอรนนจะตองมคณสมบต 1) pH ตองเหมาะสม อยในชวง pH 7-9 2) ตองไมเปนน ากระดาง 3) ตองไมมออกซเจน โดยผ วจยไดจ าลองเหตการณโดยสมมตใหมน า 3 ชนด ไดแกน าทมความกระดางของไอออน Ca2+ ทมาจากแคลเซยมคลอไรด (CaCl2) เทากบ 0.1 โมลตอลตร และเตรยมน าทมความเขมขนของกรด (สมมตใหเปนกรดไฮโดรคลอรก) HCl 0.2 โมลตอลตร และมน าทมการละลายของแกสออกซเจนสมมตใหม O2 ละลายอย 0.1 โมลตอลตร ดงนนนกเรยนในกลมจะตองหารอและรวมกนออกแบบวธการทดลองเพอปรบปรงคณภาพน าใหมคณสมบตทเหมาะสมกบหมอบอยเลอรมากทสดทง 3 คณสมบตใหทนกบเวลาทก าหนดให

99

ตำรำง 18 (ตอ) วงจรท

2 แผนท 2 : กำรค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมทเกยวของกบควำมเขมขน กรณศกษำ : บอยเลอรระเบดทโรงงำนอำหำรสตวสมทรปรำกำร

กำรเรยนรนอกหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน กจกรรม :

1. ขนกำรบรรยำยทำงวดโอกอนเรยน : นกเรยนชมวดโอการสอนทครอดไวลงใน Google classroom วดโอแตละวดโอความยาวเฉลย 3-4 นาท ไดแก เรอง หลกการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขน และตวอยางการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย 2. ขนกำรตดตำมกำรทดสอบออนไลน : นกเรยนท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนทครมอบหมาย จากนนนกเรยนสงแบบฝกหดในกระดานสงงานใน Google classroom จากนนครตรวจแบบฝกหดและใหผลสะทอนการท าแบบฝกหดแกนกเรยน กำรประเมน : 1. ครตรวจแบบฝกหด

กจกรรม : 1. ขนสรปกำรเรยนรนอกหองเรยน (20 นำท) : ครและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาทนกเรยนไดชมผานวดโอ ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามสงทยงไมเขาใจ จากนนครใชโจทยตวอยางทแตกตางจากในวดโอ 2-3 ขอเพอทบทวนการแกปญหาโจทย 2. ขนกำรสอนบรรยำยสนๆเก ยวกบกจกรรม (20 นำท) : ครแนะน าลกษณะของกจกรรมวานกเรยนจะไดออกแบบและหาแนวทางการแกไขตามสถานการณทครก าหนดให จากนนครแบงกลมนกเรยน (กลมเดม) ครกระต นความสนใจของนกเรยนโดยใชวดโอ บอยเลอรระเบดทโรงงานยอมผาทสมทรปราการ ครซกถามวา นกเรยนรจกบอยเลอรหรอไม ถารจกบอยเลอรท าหนาทอะไร ท าไมบอยเลอรถงเกดการระเบดได สาเหตเกดจากอะไรบาง ครและนกเรยนรวมกนอภปราย 3. ขนกจกรรมกำรแกปญหำ ( 3 ชวโมง 20 นำท) : นกเรยนอานสถานการณในกรณศกษาทครก าหนดให โดยฝกแกปญหาตามขนการศกษาแบบกรณศกษา 1) ขนทบทวนปญหา (20 นาท) : นกเรยนท าความเขาใจเกยวกบปญหาโดยรวมกสบคนขอมลและน ามาแลกเปลยนรวมกนภายในกลม 2) ขนวเคราะหปญหา (20 นาท) : แตละกลมระบปญหา น าในบอยเลอรไมบรสทธ เชน มความกระดาง ม pH ไมเหมาะสม มออกซเจนละลายอยในน ามากเกนไป สาเหตของปญหา คอ ไมมการตรวจสอบคณภาพน า หรอขาดความรเชงปฏบตงานดานความปลอดภย ผลกระทบคอ บอยเลอรระเบดสรางความเสยหายแกชมชนใกลเคยง และสญเสยคาใชจายในการซอมบ ารงบอยเลอร ผ ไดรบผลกระทบคอ ชมชนใกลเคยง ผประกอบการ

100

ตำรำง 18 (ตอ)

กำรเรยนรนอกหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน

3) ขนสรางแนวทางการแกปญหา (40 นาท) : แตละกลมรวมกนปรบปรงคณภาพน าในบอยเลอร เชน 1. การก าจด CaCl2 0.1 M นกเรยนอาจใช Na2CO3 ในการก าจด โดยมปฏกรยาทเกดขน ดงน

CaCl2 + Na2CO3 →CaCO3 + NaCl ซ ง จ ะ ไ ด ต ะกอนแคลเซยมคารบอเนตใหท าการกรองออก 2. การปรบ pH ของสารละลายกรด HCl 0.2 M ท าไดโดยใช NaOH โดยมปฏกรยาทเกดขน ดงน

NaOH + HCl → NaCl + H2O จากนนใชกระดาษลตมสตรวจสอบวาน ามสภาพเปนกลาง (pH 7) แลวหรอไม 3. การก าจด O2 0.1 M ในน า อาจท า ได โดยใ ช

NaHSO3 + O2 → Na2SO4 + SO2 + H2O 4) ขนการตดสนใจ (90 นาท) : แตละกลมแบงงานกนเพอปรบปรงคณภาพน าใหมคณสมบตตามเงอนไขทก าหนดภายในเวลาทจ ากดใหไดมากทสด และลงมอตามทไ ดวางแผนไวตามหนาททไดรบมอบหมาย นกเรยนบนทกผลลงในใบบนทกกจกรรมและสมดตดตามผลการด าเนนงานโดยบนทกผลการสงเกตและปรบปรงแกไขคณภาพน า 5) ขนสะทอนผลลพธ (30 นาท) : ครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปรบปรงคณภาพน า และสรปความรวานกเรยนสามารถใชหลกการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบความเขมขนของสารละลายมาใชในการปรบปรงคณภาพน าใหเหมาะสมกบบอยเลอรได จากนนครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมสะทอนผลผลการปฏบตหนาทของแตละคน และการท าหนาทของกลมลงในวดโอและโพสตลงในกระดานทครตงไวใน Google classroom กำรประเมน : 1. ครตรวจใบกจกรรม 2. ครสงเกตและประเมนพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ 3. ครประเมนทกษะการน าเสนอ 4. นกเรยนประเมนเจตคตในการเรยนเคม

101

ตำรำง 19 ลกษณะของกจกรรมในแผนกำรจดกำรเรยนรท 3 วงจรท

3 แผนท 3 : กำรค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมทเกยวของกบปรมำตรแกส กรณศกษำ : ไมกลวเสยหำยถำมบรรจภณฑแอคทฟ..บรรจภณฑยดอำยเกบรกษำ

ผลกำรเรยนร 1. ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส จดประสงคกำรเรยนร : 1. นกเรยนสามารถค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกสได 2. นกเรยนมทกษะการน าเสนอผลงานในระดบด 3. นกเรยนมเจตคตทดตอวชาเคม 4. นกเรยนมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3 สมรรถนะยอย ไดแก การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา และการสรางและรกษาระเบยบของกลม

รำยละเอยดของสถำนกำรณและเงอนไขของสถำนกำรณปญหำ : เปนกจกรรมทใหนกเรยนแตละกลมรวมกนหาวธยดอายกลวยหอมโดยใชบรรจภณฑแอคทฟโดยนกเรยนจะตองชวยกนยดอายการเกบรกษากลวยหอม โดยใชอปกรณและสารเคมทสามารถใชไดในหองปฏบตการ ซงบางฤดจะประสบปญหาน าทวมทอาจทวมนาน ท าใหจ าเปนตองตดกลวยหอมเพอขายทงหมดซงดกวาไมขายเลย ผลทตามมาคอมกลวยหอมจ านวนมาก ซงไมอาจจ าหนายใหหมดไดทนเวลา ดงนนการชะลอการสกของกลวยหอมจงจ าเปน ดงนนกลมของนกเรยนตองออกแบบบรรจภณฑแอคทฟเพอชวยยดอายกลวยใหอยไดนานขนกวาเดม โดยสมมตใหกลวยหอม 1 ลกสามารถปลดปลอยแกสเอทลนได 0.01 ลตรทสภาวะมาตรฐาน

กำรเรยนรในหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน กจกรรม :

1. ขนกำรบรรยำยทำงวดโอกอนเรยน : นกเรยนชมวดโอการสอนทครอดไวลงใน Google classroom วดโอแตละวดโอความยาวเฉลย 5-7 นาท ไดแก เรอง กฎของเกย- ลสแซก (Gay-Lussac’s law) สมมตฐานของอาโวกาโดร (Avogadro’s Hypothesis) และการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรของแกสในปฏกรยาเคม 2. ขนกำรตดตำมกำรทดสอบออนไลน : นกเรยนท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนทค รมอบหมาย จากน นนกเรยนสงแบบฝกหดในกระดานสงงานใน Google classroom จากนนครตรวจแบบฝกหดและใหผลสะทอนการท าแบบฝกหดแกนกเรยน กำรประเมน : 1. ครตรวจแบบฝกหด

กจกรรม : 1. ขนสรปกำรเรยนรนอกหองเรยน (20 นำท) : ครและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาทนกเรยนไดชมผานวดโอ ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามสงทยงไมเขาใจ จากนนครใชโจทยตวอยางทแตกตางจากในวดโอ 2-3 ขอเพอทบทวนการแกปญหาโจทย 2. ขนกำรสอนบรรยำยสนๆเกยวกบกจกรรม (20 นำท) : ครแบงกลมนกเรยน (กลมเดม) ครแนะน าลกษณะของกจกรรมวานกเรยนจะไดออกแบบและหาแนวทางการแกไขตามสถานการณทครก าหนดให จากนนครกระตนความสนใจของนกเรยนโดยใชวดโอทเปนขาวเกยวกบเกษตรกรขาดรายได มลคากวาลานบาทเพราะน าทวมสวนกลวย ท าใหชาวสวนตองตดกลวยไปขายกอน และกลวยจ านวนมากไมทนขายไดหมดท าใหเกดปญหา จากนนครซกถามวา นกเรยนชอบกนกลวยหรอไม นกเรยนรหรอไมวากลวยสกเกดจากอะไร นกเรยนเคยเหนกลวยหอมในรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนทบรรจในถงทเจาะรหรอไม ท าไมตองเจาะร จน

102

ตำรำง 19 (ตอ) วงจรท

3 แผนท 3 : กำรค ำนวณปรมำณของสำรในปฏกรยำเคมทเกยวของกบปรมำตรแกส กรณศกษำ : ไมกลวเสยหำยถำมบรรจภณฑแอคทฟ..บรรจภณฑยดอำยเกบรกษำ

กำรเรยนรในหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน

ไดค าตอบวาการเจาะรชวยยดอายกลวยหอมเพราะเปนการท าใหแกสเอทลนถายเท จงท าใหกลวยสกชาลง จากนนครถามวานกเรยนมวธการอนหรอไมทชวยท าใหกลวยหอมยดอายออกไป และถามตอวานกเรยนรจกบรรจภณฑแอคทฟหรอไม และมหลกการท างานอยางไร ครและนกเรยนรวมกนอภปราย 3. ขนกจกรรมกำรแกปญหำ ( 3 ชวโมง 20 นำท) : นกเรยนอานสถานการณในกรณศกษาทครก าหนดให โดยฝกแกปญหาตามขนการศกษาแบบกรณศกษา 1) ขนทบทวนปญหา (20 นาท) : นกเรยนท าความเขาใจเกยวกบปญหาโดยรวมกนสบคนขอมลและน ามาแลกเปลยนรวมกนภายในกลม 2) ขนวเคราะหปญหา (20 นาท) : แตละกลมระบปญหา ชาวสวนขายกลวยหอมไมทนกบปรมาณกลวยทลนตลาด สาเหตของปญหา คอ น าทวมสวนกลวยหอมเปนเวลานาน ผลกระทบคอ ขายกลวยหอมไมทนกบความตองการของตลาดอาจท าใหกลวยเนาเสยและไมสามารถน าไปขายได ผ ไดรบผลกระทบคอ ชาวสวนกลวยหอม 3) ขนสรางแนวทางการแกปญหา (40 นาท) : แตละกลมรวมกนออกแบบบรรจภณฑแอคทฟเพอชวยยดอายของกลวยหอมใหสกชาชน เชน ใช KMnO4 ในการก าจดแกสเอทลน (C2H4) 0.01 ลตรท STP โดยมปฏกรยา

ทเกดขน ดงน 4KMnO4 + C2H4 → 2K2CO3 + 4MnO2

+ 2H2O 4) ขนการตดสนใจ (90 นาท) : แตละกลมแบงงานกนเพอออกแบบบรรจภณฑแอคทฟ และลงมอตามทไดวางแผนไวตามหนาททไดรบมอบหมาย นกเรยนบนทกผลลงในใบบนทกกจกรรมและสมดตดตามผลการด าเนนงานซงจะบนทกผลการสงเกตและปรบปรงแกไขปญหาในระหวางดการสกของกลวยหอมเปรยบเทยบ

103

ตำรำง 19 (ตอ)

กำรเรยนรนอกหองเรยน กำรเรยนรในหองเรยน

กบทไมไดใสบรรจภณฑ สงเกตและบนทกผล 5) ขนสะทอนผลลพธ (30 นาท) : ครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการยดอายกลวยหอมโดยใชบรรจภณฑแอคทฟ และสรปความรวานกเรยนสามารถใชหลกการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบความปรมาตรแกสมาใชในการยดอายการสกของกลวยหอมได จากนนค รมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมสะทอนผลผลการปฏบตหนาทของแตละคน และการท าหนาทของกลมลงในวดโอและโพสตลงในกระดานทครตงไวใน Google classroom กำรประเมน : 1. ครตรวจใบกจกรรม 2. ครสงเกตและประเมนพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ 3. ครประเมนทกษะการน าเสนอ 4. นกเรยนประเมนเจตคตในการเรยนเคม

2. แบบสะทอนผลกำรจดกำรเรยนร แบบสะทอนผลการจดการเรยนร ใชส าหรบสะทอนการจดการเรยนร ผสะทอนผล

ไดแกผวจยและครพเลยง 1 ทาน เพอสะทอนผลถงขอดและขอควรพฒนา แลกเปลยนมมมองการสะทอนเพอปรบปรงการจดการเรยนรครงถดไปของผวจย ลกษณะของแบบสะทอนผลการจดการเรยนรเปนแบบเขยนอยางอสระตามหวขอทก าหนด มขนตอนการสรางเครองมอ ดงน

1. ก าหนดหวขอและประเดนส าคญในการบนทก ดงน 1.1 ดานการจดการเรยนร : การจดการเรยนรทผวจยจดขนสงเสรมใหนกเรยนเกด

สมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอหรอไม เหตใดทานจงคดเชนนน ขอด ขอเสย ปญหาและอปสรรคทพบระหวางการจดการเรยนร แนวทางการแกไขปญหา

1.2 ขอเสนอแนะอนๆ 2. สรางแบบสะทอนผลการจดการเรยนรตามขอบเขตทก าหนดไว โดยแบงออกเปน การเรยนรนอกหองเรยน และการเรยนรในหองเรยน ตามขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom และกรณศกษา โดยการเรยนรนอกหองเรยน ประกอบดวย 1) ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน 2) ขนการตดตามการทดสอบออนไลน และการเรยนรในหองเรยนประกอบดวย 1) ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน 2) ขนการสอนบรรยายสนๆ

104

เ กยวกบกจกรรม 3) ขน กจกรรมการแกปญหา ซงประกอบดวย 1.1 ขนทบทวนปญหา 1.2 ขนวเคราะหปญหา 1.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา 1.4 ขนท าการตดสนใจและ 1.5 ขนสะทอนผลลพธ 3. น าแบบสะทอนผลการจดการเรยนรใหอาจารยทปรกษาวจยตรวจพจารณา โดยปรบปรงแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ควรเนนทการสะทอนการจดการเรยนรวานกเรยน แสดงพฤตกรรมอยางไร สามารถสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไดหรอไม

4. น าแบบสะทอนผลการจดการเรยนรทไดปรบปรง แกไขตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวทยานพนธแลวไปใชจรง เพอเกบรวบรวมขอมลส าหรบใชสะทอนผลการจดการเรยนรตอไป

3. แบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ ใชเพอประเมนและจดกลมระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนหลงการจดการเรยนร มลกษณะเปนขอสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก แบบเลอกตอบเชงซอนและแบบเขยนตอบอสระ ครอบคลมเนอหา เรอง ปรมาณสารสมพนธ และสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทง 3 สมรรถนะยอย มขนตอนการสรางดงน

1. วเคราะหสาระการเรยนรและจดประสงคการเรยนรในแตละหนวยการเรยนร ในเรอง ปรมาณสารสมพนธเพอประยกตใชในการสรางแบบทดสอบ 2. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในการสรางแบบประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3. ศกษาตวอยางและลกษณะแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ รวมถงแนวทางการออกขอสอบเพอประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เชน แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 ทเปนลกษณะขอสอบในคอมพวเตอรแบบตวเลอก 4 ตวเลอก 4. สรางแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธโดยเปนลกษณะเปนขอสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก แบบเลอกตอบเชงซอนและแบบเขยนตอบอสระ เพอวดในแตละสมรรถนะยอย ทง 3 สมรรถนะ จ านวน 12 ขอ มขนตอนการสรางดงน 4.1 ศกษาเกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอจากเอกสารการประเมน PISA 2015 4.2 ก าหนดจดประสงคการประเมนสมรรนถะการแกปญหาแบบรวมมอใหสอดคลองกบพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอทท าการพฒนาในระหวางการจดการเรยนร

105

4.3 ก าหนดกรอบการวดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ โดยองจากนยามของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในงานวจย 4.4 สรางโครงของแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ เพอน ามาท าเปนแบบทดสอบ ดงตาราง 20 ตำรำง 20 ผลกำรวเครำะหควำมสอดคลองของสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ และเนอหำปรมำณสำรสมพนธทเกยวของบรบทของแบบทดสอบ

สมรรถนะยอย เนอหำปรมำณสำรสมพนธ

ทเกยวของ บรบท PISA

ลกษณะขอสอบ

จ ำนวน (ขอ)

สถำนกำรณท 1 : แตกตน สระวำยน ำโอลมปกเปลยนเปนสเขยวกะทนหน กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1. คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม

- ปฎกรยาเคม และสมการเคม โดยรวมกนอธบายปฏกรยาเคมของสารเคมระหวาง H2O2 และ NaOCl ทใชฆาเชอโรคในสระวายน า เพราะการเตม H2O2 เขาไปจะท าให H2O2 ทเตมไปท าปฏกรยากบ NaOCl หรอ คลอรน ทอยในรปโซเดยมไฮเปอรคลอไรต ดงนนการทผ รบจางดแลสระน าเทไฮโดรเจนเปอรออกไซดลงไปจงไปลดปรมาณคลอรนในน าท าใหน าในสระกลายเปนสเขยว (สเขยวของน าเปนผลจากการเตบโตของแบคทเรยและสาหราย) โดยใชสมการเคมในการอธบาย ดงน H2O2 (aq) + NaOCl (aq) → NaCl (aq) + H2O (aq) + O2 (g)

โครงเรองของปญหำ ประเภทปญหา : เอกฉนทของกลม ลกษณะ : ปญหาสาธารณะ เนอหา : วทยาศาสตร องคประกอบของกลม ขนาดกลม : 4 คน สถานะทม : เพอน บทบาท : ไมเหมอนกน ลกษณะเฉพำะของงำน รปแบบ : ใหขอมลไมครบ การใหขอมล : ขอมลเปลยนแปลงได การพงพา : พงพาผ อนปานกลาง จดมงหมาย : ส าเรจดวยกลม การแกปญหา : สามารถแกปญหาไดปานกลาง กำรสอสำรจำกเนอเรอง ตความ : ตความปญหาไดปานกลาง อางอง : มอางองทนาเชอถอสง

แบบเขยนตอบอสระ

1

2. แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน

แบบเขยนตอบอสระ

1

3. สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม

แบบเลอกตอบเชงซอน

1

4. ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน

แบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก

1

106

ตำรำง 20 (ตอ)

สมรรถนะยอย เนอหำปรมำณสำรสมพนธ

ทเกยวของ บรบท PISA

ลกษณะขอสอบ

จ ำนวน(ขอ)

ความสามารถในการสอสารแกปญหา : มความสามารถในการแกปญหาปานกลาง พนทปญหา : ปญหาไมชดเจน

สถำนกำรณท 2 : ฝำวกฤตน ำมนแพง ลดปญหำมลพษ ผลต “ไบโอดเซล” ใชในชมชน กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 5. ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา

- ปฏกรยาเคม สมการเคม และการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขน โดยสมาชกกลมรวมท าการทดสอบคณภาพของไบโอดเซล โดยค านวณคาความเปนกรดจากปฏกรยาเคมระหวางเบส (KOH) และกรดในน ามนไบโอดเซลโดยวธการไทเทรตจากสตรทก าหนดให และรวาการค านวณปรมาณเบสทใชสามารถน าไปบอกคณภาพของไบโอดเซลได โดยเทยบปรมาณเบสทใชในการไทเทรตกบกรดในน ามนไบโอดเซลตอกรมน าหนกไบโอดเซล จากนนน าไปเทยบกบเกณฑมาตรฐาน เพอบอกวาน ามนไบโอดเซลมคณภาพหรอไม

โครงเรองของปญหำ ประเภทปญหา : เอกฉนทของกลม ลกษณะ : ปญหาสาธารณะ เนอหา : วทยาศาสตร องคประกอบของกลม ขนาดกลม : 4 คน สถานะทม : เพอน

บทบาท : ไมเหมอนกน ลกษณะเฉพำะของงำน รปแบบ : ใหขอมลครบ การใหขอมล : ขอมลคงท การพงพา : พงพาผ อนปานกลาง จดมงหมาย : ส าเรจดวยกลม การแกปญหา : สามารถแกปญหาไดปานกลาง กำรสอสำรจำกเนอเรอง ตความ : ตความปญหาไดปานกลาง อางอง : มอางองทนาเชอถอสง ความสามารถในการสอสารแกปญหา : มความสามารถในการแกปญหาปานกลาง พนทปญหา : ปญหาไมชดเจน บทบาท : ไมเหมอนกน

แบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก

1

6. ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ

แบบเขยนตอบอสระ

1

7. ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง

แบบเขยนตอบอสระ

1

8. ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

แบบเขยนตอบอสระ

1

107

ตำรำง 20 (ตอ)

สมรรถนะยอย เนอหำปรมำณสำรสมพนธ

ทเกยวของ บรบท PISA

ลกษณะขอสอบ

จ ำนวนขอสอบ

สถำนกำรณท 3 : ควำมบวมถงกมจ ท ำไมถงกมจถงบวม เสยหรอปำว? ทำนไดมย? มนจะระเบดมย? กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม 9. เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม

- ปฏกรยาเคม สมการเคม และการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส โดยสมาชกกลมรวมกนผลตวสดดดซบแกสคารบอนไดออกไซดใหกบถงกมจ โดยใชสมการเคม และหลกการเรองการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบปรมาตรแกสในการผลตและใชสมการเคมในการอธบาย เชน ใชแคลเซยมไฮดรอกไซดในการดดซบแกสคารบอนไดออกไซด ดงปฏกรยา

เคม ดงน Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 +H2O

โครงเรองของปญหำ ประเภทปญหา : เอกฉนทของกลม ลกษณะ : ปญหาสาธารณะ เนอหา : วทยาศาสตร องคประกอบของกลม ขนาดกลม : 4 คน สถานะทม : เพอน บทบาท : ไมเหมอนกน ลกษณะเฉพำะของงำน รปแบบ : ใหขอมลไมครบ การใหขอมล : ขอมลเปลยนแปลงได การพงพา : พงพาผ อนปานกลาง จดมงหมาย : ส าเรจดวยกลม การแกปญหา : สามารถแกปญหาไดปานกลาง กำรสอสำรจำกเนอเรอง ตความ : ตความปญหาไดปานกลาง อางอง : มอางองทนาเชอถอสง ความสามารถในการสอสารแกปญหา : มความสามารถในการแกปญหาปานกลาง พนทปญหา : ปญหาไมชดเจน

แบบเขยนตอบอสระ

1

10. ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายได

แบบเขยนตอบอสระ

1

11. อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว

แบบเขยนตอบอสระ

1

12. ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน

แบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก

1

108

4.5 ก าหนดเกณฑการใหคะแนนในการท าแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ โดยใชเกณฑการใหคะแนนรบรค (0-2) ดงน 0 คะแนน หมายถง ผ เรยนมระดบสมรรถนะยอยนนในระดบต า 1 คะแนน หมายถง ผ เรยนมระดบสมรรถนะยอยนนในระดบกลาง

2 คะแนน หมายถง ผ เรยนมระดบสมรรถนะยอยนนในระดบสง 4.6 น าแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอเสนอตออาจารยท

ปรกษาวจยเพอปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวจย ปรบความสอดคลองของเนอหา ปรมาณสารสมพนธ กบสมรรถนะยอยทจะประเมนดวย ออกแบบการประเมนใหสอดคลองกบเกณฑการประเมนของ PISA 2015

4.7 น าแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ทปรบปรงแลวไปให ผ เชยวชาญ 3 คนทไดระบไวขางตน ตรวจสอบความเทยงตรง ความเหมาะสมของสถานการณและภาษาทใช และหาคาดชนดานความสอดคลองระหวางขอทดสอบแตละขอกบวตถประสงคทตองการวด โดยใหเกณฑในการตรวจพจารณาความสอดคลองของขอค าถามในแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ตามกรอบการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ PISA 2015 ซงมเกณฑในการประเมน ดงน ใหคะแนน +1 ถาขอค าถามมความสอดคลองกบสมรรถนะยอยการแกปญหาแบบรวมมอ ใหคะแนน 0 ถาไมแนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบสมรรถนะยอยการแกปญหาแบบรวมมอ ใหคะแนน -1 ถาขอค าถามไมมความสอดคลองกบสมรรถนะยอยการแกปญหาแบบรวมมอ แลวน าผลคะแนนทไดจากผ เชยวชาญมาค านวณหาคา IOC (Index of item objective congruence) ตามสตรของโรวเนลลและแฮมเบลตน ซง มสตรการค านวณ ด งน (Rovinelli and Hambleton, 1997 อางถงในสมชาย วรกจเกษมสกล, 2554, หนา 269) IOC = ∑R / N เมอ IOC คอ ดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงค ∑R คอ ผลรวมความคดเหนของผ เชยวชาญทงหมด N คอ จ านวนผ เชยวชาญ คดเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต 0.5 ขนไป เพราะถอวาขอสอบทมคาคะแนนต าสดทยอมรบไดเทากบ 0.5 ผลการตรวจสอบความสอดคลองของแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอพบวาในแบบทดสอบมคาดชนความสอดคลองอย

109

ท 0.67-1 ซงมความสอดคลองผานเกณฑทก าหนด 4.8 ท าการปรบปรงแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตามค าแนะน าของผ เชยวชาญ โดยปรบเนอหาความรเกยวกบปรมาณสารสมพนธใหเหมาะกบผลการเรยนรและระดบความสามารถของนกเรยน 4.9 น าแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ปรมาณสารสมพนธทผวจยไดปรบปรงแลวไปใชกบผ เขารวมวจย

4. แบบสงเกตพฤตกรรมกำรแกปญหำแบบรวมมอ เปนแบบสงเกตพฤตกรรมการท ากจกรรมของนกเรยนรวมกบเพอนๆสมาชกในกลม โดยจดบนทกจากการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ซงผ วจยจะเขาไปมสวนรวมในเหตการณหรอกจกรรมนนๆ และบนทกพฤตกรรมของนกเรยน 3 ประเดนหลกๆ ดงน 1) ดานการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน แบงออกเปน คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน 2) ดานการเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา แบงออกเปน ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง และตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา และ 3) ดานการสรางและรกษาระเบยบของกลม แบงออกเปน เขาใจบทบาทหนาทของตนเองเพอแกปญหา ด าเนนการตามขนตอน เพอใหสมาชกในทมท าหนาทของตนตามภาระงาน ปฏบตตามกฎทมรวมกน และตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลม และหนาทของสมาชก มขนตอนการสราง ดงน

1. ศกษาเอกสาร หนงสอ ต ารา การสรางแบบวดและงานวจยทเกยวของกบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 2. สรางแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนมลกษณะเปนแบบเขยนอยางอสระตามหวขอทก าหนดตามสมรรถนะยอยทสงเกต และหากมประเดนเพมเตมผวจยจะเขยนบนทกลงในแบบสงเกต

3. สรางแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ ทสอดคลองกบการประเมนตามการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ โดยก าหนดสมรรถนะยอยทจะประเมน และก าหนดเกณฑการประเมนแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ ทมการแบงระดบสมรรถนะของนกเรยนแตละกลมออกเปนระดบต า กลาง และสง ดงตาราง 21

110

ตำรำง 21 เกณฑกำรประเมนแบบสงเกตพฤตกรรมกำรแกปญหำแบบรวมมอ

รำยกำรประเมนพฤตกรรมของ

ผเรยน

ระดบ สง กลำง ต ำ

สมรรถนะกำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม

สมาช กทก คนสามา รถพบค ว า ม ส า ม า ร ถ เ พ ม เ ต ม ประสบการณเดมหรอมมมองของสมาชกในกลมไ ดตามคว ามส ามา รถขอ งคนน นนอกเหนอจากหนาทททกคนรวมกนวางแผนไว

สมา ช กม าก กว า ค ร ง กล มสามารถพบความสามารถเพมเตมประสบการณเดมหรอมมมองของสมาชกในกลมไดตามความสามารถของคนนนนอกเหนอจากหนาทททกคนรวมกนวางแผนไว

สมาชกนอยกวาครงกลมพบค ว า ม ส า ม า ร ถ เ พ ม เ ต มประสบการณเดมหรอมมมองของสมาชกในกลมไ ดตามคว ามส ามา รถขอ งคนน นนอกเหนอจากหนาทททกคนรวมกนวางแผนไว

1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน

สมาชกทกคนแบงปนขอมลของแตละคนรวมกน รวมถงสอสารรวมกนเพอระบ และท าค ว า ม เ ข า ใ จ ก บ ป ญ ห าส อ ด ค ล อ ง ก บ ท ผ ส อ นก าหนดให

สมา ช กม าก กว า ค ร ง กล มแบงปนขอมลของแตละคนรวมกน รวมถงสอสารรวมกน เพอระบ และท าความเขาใจกบปญหาสอดคลองกบทผ สอนก าหนดให

สมาช ก น อย กว า ค ร ง กล มแบงปนขอมลของแตละคนรวมกน รวมถงสอสารรวมกน เพอระบ และท าความเขาใจกบปญหาสอดคลองกบทผ สอนก าหนดให

1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม

สมาชกทกคนรวมกนสอสารพดคยแลกเปลยนถงปญหาทผ สอนก าหนดวาคออะไร และรวมกนระบวธการด าเนนงานทส อ ด ค ล อ ง เ พ อ ใ ช ใ น ก า รแกปญหาได

สมา ช กม าก กว า ค ร ง กล มร ว ม ก น ส อ ส า ร พ ด ค ยแลกเปลยนถงปญหาทผ สอนก าหนดวาคออะไร และรวมกนร ะ บ ว ธ ก า ร ด า เ น น ง า น ทส อ ด ค ล อ ง เ พ อ ใ ช ใ น ก า รแกปญหาได

สมาช ก น อย กว า ค ร ง กล มร ว ม ก น ส อ ส า ร พ ด ค ยแลกเปลยนถงปญหาทผ สอนก าหนดวาคออะไร และรวมกนร ะ บ ว ธ ก า ร ด า เ น น ง า น ทส อ ด ค ล อ ง เ พ อ ใ ช ใ น ก า รแกปญหาได

1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน

สมาชกทกคนรวมกนพดคย สอสารอภปราย เพอตรวจสอบค ว า ม เ ข า ใ จ ร ว ม ก น แ ล ะสามารถแกไขปญหารวมกนเมอเกดความไมเขาใจภายในกลม

สมา ช กม าก กว า ค ร ง กล มรวมกนพดคย สอสารอภปราย เพ อตรวจสอบความเ ขาใจรวมกนและสามา รถแ ก ไ ขปญหารวมกนเมอเกดความไมเขาใจภายในกลม

สมาช ก น อย กว า ค ร ง กล มรวมกนพดคย สอสารอภปราย เพ อตรวจสอบความเ ข าใจรวมกนและสามา รถแ ก ไ ขปญหารวมกนเมอเกดความไมเขาใจภายในกลม

111

ตำรำง 21 (ตอ)

รำยกำรประเมนพฤตกรรมของ

ผเรยน

ระดบ สง กลำง ต ำ

สมรรถนะเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา

สมาชกทกคนรวมกนอภปรายเพอระบหาแนวทางทเหมาะสมท ใ ชในการแกปญหารวมกน รวมถงเมอมขอโตแยงกสามารถอธบายไดอยางมเหตผล และยอมรบความคดเหนของผ อน

สมาชกมากกวาครงกลมรวมกนอภปรายเพอระบหาแนวทางทเหมาะสมทใชในการแกปญหารวมกน รวมถงเมอมขอโตแยงกส ามา รถอ ธบ าย ไ ด อย า ง มเหตผ ล แ ล ะยอม รบคว ามคดเหนของผ อน

สมาชกนอยกวาครงกลมรวมกนอภปรายเพอระบหาแนวทางทเหมาะสมทใชในการแกปญหารวมกน รวมถงเมอมขอโตแยงกส ามา รถอ ธบ าย ไ ด อย า ง มเหตผ ล แ ล ะยอม รบคว ามคดเหนของผ อน

2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ

สมาชกทกคนสามารถระบ อธบายและเขาใจขนตอนในการปฏบตงานเพอใหบรรลผลส าเรจได

สม า ช ก ม า ก ก ว า ค ร ง ก ล มสามารถระบ อธบายและเขาใจขนตอนในการปฏบตงานเพอใหบรรลผลส าเรจได

สมาชกนอยกวาครงกลมระบ อธบายและเขาใจขนตอนในการปฏบตงานเพอใหบรรลผลส าเรจได

2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง

สมาชกทกคนรวมกนพดคย สอสาร เพอวางแผนด าเนนงาน รวมทงผลงานทกลมตนเองจะรวมกนสราง

สมาชกมากกวาครงกลมรวมกนพดคย ส อสาร เพอวางแผนด าเนนงาน รวมทงผลงานทกลมตนเองจะรวมกนสราง

สมาชกนอยกวาครงกลมรวมกนพดคย สอสาร เพอวางแผนด าเนนงาน รวมทงผลงานทกลมตนเองจะรวมกนสราง

2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

ส ม า ช ก ใ น ก ล ม ส า ม า ร ถตรวจสอบผลการด าเนนงานอยางสม าเสมอวาสอดคลองกบเปาหมายทตงไวหรอไม และสามารถประเมนความส าเรจของงานไดวาสอดคลองกบเปาหมายทตงไวได

สม า ช ก ม า ก ก ว า ค ร ง ก ล มส า ม า ร ถ ต ร ว จ ส อบ ผ ล ไ ดบา งค ร ง ว า การด า เ น นงานสอดคลองกบเปาหมายทตงไวหรอไม และประเมนความส าเรจของงานไดวาสอดคลองกบเปาหมายทตงไวไดบางครง

สม า ช ก น อ ย ก ว า ค ร ง ก ล มตรวจสอบผลไดบางครงวาการด า เ น น ง า น ส อด ค ล อ ง ก บเปาหมายทตงไวหรอไม และประเมนความส าเรจของงานไดวาสอดคลองกบเปาหมายทตงไวไดบางครง

สมรรถนะสรำงและรกษำระเบยบกลม 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองเพอแกปญหา

สมาชกทกคนสามารถแบ งบทบาทหนาทของทกคนไดตามความสามารถของแตละคนและระบบทบาหนาทของตนเองและของสมาชก

สม า ช ก ม า ก ก ว า ค ร ง ก ล มสามารถแบงบทบาทหนาทของทกคนไดตามความสามารถของแตละคนและระบบทบาหนาทของตนเองและของสมาชก

สมาชกนอยกวาครงกลมแบงบทบาทหนาทของทกคนไดตามความสามารถของแตละคนและระบบทบาหนาทของตนเองและของสมาชก

112

ตำรำง 21 (ตอ)

รำยกำรประเมนพฤตกรรมของ

ผเรยน

ระดบ สง กลำง ต ำ

สมรรถนะสรำงและรกษำระเบยบกลม 3.2 ด าเนนการตามขนตอน เพอใหสมาชกในทมท าหนาทของตนตามภาระงาน

สมาชกทกคนมความรบผดชอบปฏบตงานตามหนาททตนไดรบมอบหมายอยางตงใจและเสรจภายในเวลาทวางแผนไว

สมาชกมากกวาครงกลมมความรบผดชอบปฏบตงานต า ม ห น า ท ท ต น ไ ด ร บมอบหมายอยางตงใจและเสรจภายในเวลาทวางแผนไว

สมาชกนอยกวาครงกลมมความรบผดชอบปฏบตงานต า ม ห น า ท ท ต น ไ ด ร บมอบหมายอยางตงใจและเสรจภายในเวลาทวางแผนไว

3.3 ปฏบตตามกฎทมรวมกน

สมาชกทกคนสามารถปฏบตตามกฏของกลมทตงไวได

สมาชกมากกวาค ร งกล มสามารถปฏบตตามกฏของกลมทตงไวได

สมาชก นอยกวาค รงกล มปฏบตตามกฏของกลมทตงไวได

3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลม และหนาทของสมาชก

สมาชกในกลมสามารถรายงานปญหาทเกดจากตนเองหรอจากสมาชกคนอนไดและสามารถรวมกนวางแผนหรอปรบเปลยนหนาทในการท างานรวมกนเมอเกดปญหาอปสรรค เพอปองกนขอขดแยงทจะเกดขนภายในกลม

สมาชกมากกวาค ร งกล มสามารถรายงานปญหาทเกดจากตนเองหรอจากสมาชกคนอนไดและสามารถรวมกนวางแผนห รอป รบ เปล ยนหนาทในการท างานรวมกนเมอเกดปญหาอปสรรค เพอปองกนขอขดแยงทจะเกดขนภายในกลม

สมาชก นอยกวาค รงกล มรายงานปญหาท เ กดจากตนเองหรอจากสมาชกคนอนไ ด แ ล ะ ส า ม า ร ถ ร ว ม ก นวางแผนห รอป รบ เปล ยนหนาทในการท างานรวมกนเมอเกดปญหาอปสรรค เพอปองกนขอขดแยงทจะเกดขนภายในกลม

4. น าแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอทผ วจยสรางขนเสนอตอ

อาจารยทปรกษาวจยเพอตรวจสอบถงความสอดคลองและความเหมาะสมของแบบสงเกต ปรบปรงและแกไขแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอใหมความสอดคลองและเหมาะสมตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษาวจย

5. น าแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอไปใชสงเกตพฤตกรรมของผ เขารวมวจย

113

กำรเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการวจยโดยจดการเรยนร ดงน 1. ปฐมนเทศและชแจงจดประสงคของการจดการเรยนร วธการจดการเรยนรใหกบ

นกเรยนทเขารวมวจยใหเขาใจ 2. ผ วจยจดการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom

รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน จ านวน 3 แผนเปนเวลา 12 ชวโมง

3. ผวจยน าขอมลทไดจากการสะทอนผลโดยภาพรวมทงหมด ไปท าการวเคราะหขอมลตลอดจนการหาคณภาพของขอมล ดงตาราง 22

ตำรำง 22 กำรเกบรวบรวมขอมลในกำรวจย

เครองมอ ระหวำงด ำเนนกำรจดกำรเรยนร

วงจรปฏบตกำรท1 แผนกำรจดกำรเรยนรท 1

วงจรปฏบตกำรท 2 แผนกำรจดกำรเรยนรท 2

วงจรปฏบตกำรท 3 แผนกำรจดกำรเรยนรท 3

แบบสะทอนผลการจดการเรยนร

การเรยนรนอกหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมการเขาชมวดโอการสอนของนกเรยน หลงจากโพสตวดโอทนท 2. ผลการสงและการท าแบบฝกหดของนกเรยนเปนรายบคคลหลงจากโพสตวดโอทนท การเรยนรในหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมของนกเรยนในระหวางการท า กจกรรมในหองเ รยนไปพรอมๆกบการสอนของตนเอง 2 . พ ฤ ต ก ร ร มท แ ส ด ง อ อก ถ งสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไปพรอมๆกบการสอนของตนเอง

การเรยนรนอกหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมการเขาชมวดโอการสอนของนกเรยน หลงจากโพสตวดโอทนท 2. ผลการสงและการท าแบบฝกหดของนกเรยนเปนรายบคคลหลงจากโพสตวดโอทนท การเรยนรในหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมของนกเรยนในระหวางการท า กจกรรมในหองเ รยนไปพรอมๆกบการสอนของตนเอง 2 . พ ฤ ต ก ร ร มท แ ส ด ง อ อก ถ งสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไปพรอมๆกบการสอนของตนเอง

การเรยนรนอกหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมการเขาชมวดโอการสอนของนกเรยน หลงจากโพสตวดโอทนท 2. ผลการสงและการท าแบบฝกหดของนกเรยนเปนรายบคคลหลงจากโพสตวดโอทนท การเรยนรในหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมของนกเรยนในระหวางการท า กจกรรมในหองเ รยนไปพรอมๆกบการสอนของตนเอง 2 . พ ฤ ต ก ร ร มท แ ส ด ง อ อก ถ งสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไปพรอมๆกบการสอนของตนเอง

114

ตำรำง 22 (ตอ)

เครองมอ ระหวำงด ำเนนกำรจดกำรเรยนร วงจรปฏบตกำรท1

แผนกำรจดกำรเรยนรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2

แผนกำรจดกำรเรยนรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

แผนกำรจดกำรเรยนรท 3 หลงการเรยนรในหองเรยน: 1. ผ วจยน าแบบสะทอนผลการจดการเรยนรใหครพเลยงสะทอนผลรวม เพอประเมน และปรกษา เพอหาแนวทางการปรบปรงขนตอนการจดการเรยนรเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในวงจรปฏบตการถดไป

หลงการเรยนรในหองเรยน: 1. ผ วจยน าแบบสะทอนผลการจดการเรยนรใหครพเลยงสะทอนผลรวม เพอประเมน และปรกษา เพ อ หาแนวทางกา รป รบป ร งข นตอนการจดการ เ รยน ร เพ อพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในวงจรปฏบตการถดไป

หลงการเรยนรในหองเรยน: 1. ผ วจยน าแบบสะทอนผลการจดการเรยนรใหครพเลยงสะทอนผลรวม เพอประเมน และปรกษา เพ อ หาแนวทางกา รป รบป ร งข นตอนการจดการ เ รยน ร เพ อพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในวงจรปฏบตการถดไป

แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ

การเรยนรนอกหองเรยน: - การเรยนรในหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤตกรรมของนก เ รยนในระหวางการท ากจกรรม ทแสดงออกถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอรายกลม โดยจด ระดบสมรรถนะตามเกณฑ หลงการเรยนรในหองเรยน: น าขอมลท ไ ดจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบร ว ม ม อ ท ง ห ม ด 7 ก ล ม ม าวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตอไปหลงจบการจดการเรยนรในวงจรท 1 การเรยนรนอกหองเรยน: -

การเรยนรนอกหองเรยน: - การเรยนรในหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤต ก ร รมขอ งน ก เ ร ยน ในระหวางการท ากจกรรม ท แ สดงออกถ งสมรรถนะกา รแกปญหาแบบรวมมอรายกลม โดยจดระดบสมรรถนะตามเกณฑ หลงการเรยนรในหองเรยน: น า ขอมลท ไ ด จากแบบสง เกตพฤต กร รมกา รแ ก ปญหาแบบรวมมอทงหมด 7 กลมมาวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตอไปหลงจบการจดการเรยนรในวงจรท 2 การเรยนรนอกหองเรยน: -

การเรยนรนอกหองเรยน: - การเรยนรในหองเรยน: ผวจยบนทก 1. พฤต ก ร รมขอ งน ก เ ร ยน ในระหวางการท ากจกรรม ท แ สดงออกถ งสมรรถนะกา รแกปญหาแบบรวมมอรายกลม โดยจดระดบสมรรถนะตามเกณฑ หลงการเรยนรในหองเรยน: น า ขอมลท ไ ด จากแบบสง เกตพฤต กร รมกา รแ ก ปญหาแบบรวมมอทงหมด 7 กลมมาวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตอไปหลงจบการจดการเรยนรในวงจรท 3 การเรยนรนอกหองเรยน: -

115

ตำรำง 22 (ตอ)

เครองมอ ระหวำงด ำเนนกำรจดกำรเรยนร วงจรปฏบตกำรท1

แผนกำรจดกำรเรยนรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2

แผนกำรจดกำรเรยนรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

แผนกำรจดกำรเรยนรท 3 ใบกจกรรม การเรยนรในหองเรยน:

ผ วจยน าผลการบนทกกจกรรมลงในใบกจกรรม ของนกเรยนแตละกลม (นกเรยนแตละกลมเปนผบนทก) เพอน ามาวเคราะหถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอรายกลม หลงการเรยนรในหองเรยน: น าขอมลท ไดจากใบกจกรรมทงหมดมาวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถงสมรรถนะการแกปญหา แบบรวมมอทง 7 กลมโดยจดระดบสมรรถนะตามเกณฑการประเมนสง กลาง ต า ตอไปหลงจบการจดการเรยนรในวงจรท 1

การเรยนรในหองเรยน: ผ วจยน าผลการบนทกกจกรรมลงในใบกจกรรม ของนกเรยนแตละกลม (นกเรยนแตละกลมเปนผบนทก) เพอน ามาว เคราะหถงสมรรถนะการแ ก ปญหาแบบรวมมอรายกลม หลงการเรยนรในหองเรยน: น า ขอมลท ไ ด จากใบ กจกรรมทงหมดมาวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถงสมรรถนะการแกปญหา แบบรวมมอทง 7 กลมโดยจดระดบสมรรถนะตามเกณฑการประเมนสง กลาง ต า ตอไปหลงจบการจดการเรยนรในวงจรท 2

การเรยนรในหองเรยน: ผ วจยน าผลการบนทกกจกรรมลงในใบกจกรรม ของนกเรยนแตละกลม (นกเรยนแตละกลมเปนผบนทก) เพอน ามาว เคราะหถงสมรรถนะการแ ก ปญหาแบบรวมมอรายกลม หลงการเรยนรในหองเรยน: น า ขอมลท ไ ด จากใบ กจกรรมทงหมดมาวเคราะหพฤตกรรมทแสดงถงสมรรถนะการแกปญหา แบบรวมมอทง 7 กลมโดยจดระดบสมรรถนะตามเกณฑการประเมนสง กลาง ต า ตอไปหลงจบการจดการเรยนรในวงจรท 3

หลงจำกกำรด ำเนนกำรจดกำรเรยนร แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ

ผวจยเกบรวบรวมขอมลการแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนเปนรายบคคลทงหมด 28 คน หลงจากสนสดการจดการเรยนรวงจรท 3 ทนท แลวน าขอมลไปแบงกลมระดบสมรรถนะสง กลาง ต า เพอน าไปสรปผลการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทไดจากการจดการเรยนร

กำรวเครำะหขอมล

การวเคราะหขอมลนน ผวจยไดน าขอมลจากการเกบรวบรวมมาวเคราะห แบงเปน 2สวนในการตอบค าถามวจยทง 2 ขอ คอ 1) เพอปรบปรงและพฒนาแนวทางการจดการเรยนร 2) วเคราะหการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนหลงจากจดการเรยนร และ 3) การวเคราะหการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนหลงการจดการเรยนร

1. การวเคราะหขอมลเพอปรบปรงและพฒนาแนวทางการจดการเรยนร โดยแหลงทมาของขอมลไดมาจาก แบบสะทอนผลการจดการเรยนรของผ วจยและครพเลยง มการวเคราะหผลโดยใชการวเคราะหเนอหา (Content analysis) ดงน

116

1.1 อานสงทผสะทอนไดบนทกลงไปในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ซงประกอบไปดวยประเดนตาง ๆ ตามทไดกลาวมาขางตน

1.2 จดระเบยบขอมล ก าหนดรหสขอมล โดยก าหนดค าหลกและความหมาย เพอใชแทนขอความของผสะทอนผลลงในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร 1.3 เขยนขอสรปชวคราว โดยเชอมโยงค าหลกทไดก าหนดรหสไว จากนนเขยนขอสรปใหมความสมพนธกนและเปนหมวดหมเดยวกน 1.4 สรางบทสรปขอมลจากขอสรปชวคราวเพอน ามาซงรปแบบหรอขอสรปของแนวทางการจดการเรยนรเปนลกษณะความเรยง โดยสรปเปน 3 สวน คอ จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะเพมเตม 1.5 น าขอสรปดงกลาวไปใหครทเปนครพเลยงตรวจสอบอกครง เพอตรวจสอบวาขอมลทผ วจยไดวเคราะหนนสอดคลองกบสงทผ สะทอนไดเขยนหรอไม โดยตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลเชงคณภาพดวยวธสามเสา (Triangulation) แบบ Resource triangulation โดยน าขอมลการสะทอนผลทไดจากตวผ วจยและครพเลยงมาท าการวเคราะหและพจารณาถงผลของการด าเนนงานวาใหขอมลในประเดนทตรงกนหรอเปนไปในทศทางเดยวกนหรอไม หากขอมลทไดมานนมาจากแหลงขอมลทตางกน แตใหผลในประเดนทเหมอนกน และไดมาจากการใชเครองมอเดยวกน จะแสดงความนาเชอถอของขอมล และนนหมายถงการจดการเรยนรของผวจยมความสอดคลองตอการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอจะสงผลใหผลของการวจยมความนาเชอถอ (สรนภา กจเกอกล, 2557) 1.6 น าสรปภาพรวมของการจดการเรยนร ทไดจากผลการสะทอนผลการจดการเรยนรวาควรมการจดการเรยนรในแตละขนเปนอยางไร บรรลตามวตถประสงคทตงไวหรอไม มขอบกพรองอยางไร เพอน าไปปรบปรงแกไขแนวทางการจดการเรยนร เพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในวงรอบครงตอไป

2. การวเคราะหการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนระหวางการจดการเรยนร โดยแหลงทมาของขอมลไดจาก 1) แบบสงเกตพฤตกรรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ และ 2) ใบกจกรรม โดยวเคราะหผลโดยใชการวเคราะหเนอหา (Content analysis) ดงน 2.1 การวเคราะหขอมลทไดจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน

117

2.1.1 วเคราะหขอมลทไดจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ซงไดจากการสงเกตของผวจยในขณะทนกเรยนท ากจกรรม 2.1.2 จดระเบยบขอมล ก าหนดรหสขอมล โดยก าหนดค าหลกและความหมาย แทนสมรรถนะยอยการแกปญหาแบบรวมมอนนๆ โดยมรหสสมรรถนะยอย ดงน A1 = คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม A2 = ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา A3 = เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม B1 = แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน B2 = ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ B3 = ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายได C1 = สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม C2 = ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง C3 = อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว D1 = ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน D2 = ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา และ D3 = ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน นอกจากนผ วจยไดก าหนดรหสแทนตวนกเรยนและกลมของนกเรยน โดย S แทน นกเรยนเปนรายบคคล G แทน กลมของนกเรยน ซงประกอบดวย 7 กลม ไดแก G1-G7 2.1.3 เขยนขอสรปชวคราว โดยเชอมโยงค าหลกทไดก าหนดรหสไว จากนนเขยนขอสรปใหมความสมพนธกนและเปนหมวดหมเดยวกน 2.1.4 เขยนสรปจากขอสรปชวคราวทไดจากขนตอนกอนหนาน โดยใหมความเชอมโยงเปนความเรยง โดยสรปเปน 12 สมรรถนะยอย วานกเรยนแตละกลมมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมออยในระดบต า กลาง หรอสง โดยพจารณาตามเกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ 2.1.5 วเคราะหขอมลทไดจากใบกจกรรม ท าการจดกลมค าตอบของนกเรยน โดยผ วจยวเคราะหขอมลจากการตรวจสอบองคประกอบยอยของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอและก าหนดรหสแทนสมรรถนะยอยการแกปญหาแบบรวมมอคลายกบรหสทใชในการวเคราะหขอมลทไดจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ 2.1.6 เขยนขอสรปชวคราว โดยเชอมโยงค าหลกทไดก าหนดรหสไว จากนนเขยนขอสรปใหมความสมพนธกนและเปนหมวดหมเดยวกน 2.1.7 เขยนสรปจากขอสรปชวคราวทไดจากขนตอนกอนหนาน โดยใหมความเชอมโยงเปนความเรยง โดยสรปเปน 12 สมรรถนะยอย วานกเรยนแตละกลมมสมรรถนะการ

118

แกปญหาแบบรวมมออยในระดบต า กลาง หรอสง โดยพจารณาตามเกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอตามใบกจกรรม ดงตาราง 23 ตำรำง 23 แนวกำรประเมนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอในใบกจกรรม

ขนตอนในใบกจกรรม

ระดบสมรรถนะ สง กลำง ต ำ

ตอนท 1 ทบทวนปญหา

- ระบความสามารถของสมาชกในกลมทเหมาะสมกบหนาทของแตละคนพรอมเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและสมาชกในกลมในการท ากจกรรมแกปญหานนไดครบทกคน

- ระบความสามารถของสมาชกในกลมทเหมาะสมกบหนาทของแตละคน พรอมเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและสมาชกในกลมในการท ากจกรรมแกปญหานนไดบางคนเทานน เพอน 1-2 คนไมมหนาทท ชด เจนในการแกปญหา

- ระบความสามารถของสมาชกในกลมทเหมาะสมกบหนาทของแตล ะคนในการท า ก จก ร รมแกปญหานนไดเพยง 1 คน จากสมาชกทงหมด 4 คน เพอน 3 คนไ ม ม ห น า ท ท ช ด เ จ น ใ น ก า รแกปญหานน

รวมกนคนหาขอมลเพอท าความเขาใจพนหลงของปญหาและตอบค าถามในใบกจกรรมไดเหมาะสมครบทงหมด 3 ขอ

รวมกนคนหาขอมลเพอท าความเขาใจพนหลงของปญหาและตอบค าถามในใบกจกรรมไดเหมาะสมทงหมด 2 ขอ

รวมกนคนหาขอมลเพอท าความเขาใจพนหลงของปญหาและตอบค าถามในใบกจกรรมไดเหมาะสม 1 ขอ

ตอนท 2 วเคราะหปญหา

- ระบ ปญหาท ต องการแ ก ไขรวมกนได ระบผลกระทบของปญห า ไ ด แ ล ะ ร ะ บ ผ ไ ด ร บผลกระทบจากปญหานได

- ระบ ปญหาท ต องการแ ก ไขรวมกนได ระบผลกระทบของป ญ ห า ไ ด แ ต ร ะ บ ผ ไ ด ร บผลกระทบจากปญหานไมได

- ระบ ปญหาท ต องการแ ก ไขรวมกนได แตไมสามารถระบผลกระทบของปญหารวมทงไมสามารถระบผ ได รบผลกระทบจากปญหานได

ตอนท 3 สรางแนวทางการแกปญหา

- หาวธการแกปญหาไดมากกวา 1 วธ และสามารถใชความรเรองปรมาณสารสมพนธมาแกปญหา ไดเหมาะสม พรอมทงระบขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธได

- หาวธการแกปญหาไดมากกวา 1 วธ และสามารถใชความรเรองปรมาณสารสมพนธมาแกปญหา ไดเหมาะสม พรอมทงระบขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธได

- หาวธการแกปญหาได 1 วธ แตไมสามารถน าความรเรองปรมาณสารสมพน ธม าแ ก ปญหา ไ ดเหมาะสม และไมสามารถระบ ขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธได

119

ตำรำง 23 (ตอ)

ขนตอนในใบกจกรรม

ระดบสมรรถนะ สง กลำง ต ำ

ตอนท 4 ท าการตดสนใจ

- รวมกนระบวาว ธท เลอก เปนวธการทเหมาะสมทสดจากการเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตา ง ข อด ข อ เส ย ขอจ ากดของแตละว ธและใ ชความ รทา งว ทยาศาสต รมาส น บ ส น น ก า ร เ ล อ ก ว ธ ก า รแกปญหาได - เ ข ยนการด า เ นนการต ง แตเ รมตนจนจบการแกปญหาไดครบถวน

- รวมกนระบวาว ธท เลอก เปนวธการทเหมาะสมทสดจากการเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตา ง ข อด ข อ เส ย ขอจ ากดของแตละว ธและไมส า ม า ร ถ ห า ห ล ก ฐ า น ท า งวทยาศาสตรมาสนบสนนการเลอกวธการแกปญหาได - เ ข ยนการด า เ นนการต ง แตเรมตนจนจบการแกปญหาไดไมครบถวน

- รวมกนระบวาว ธท เลอก เปนว ธการท เหมาะสมไดแตไมไ ดพจารณาจากการเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตาง ขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธและไมสามารถหาหลกฐานทางวทยาศาสตรมาสนบสนนการเลอกวธการแกปญหาได - ไมสามารถเขยนการด าเนนการตงแตเรมตนจนจบการแกปญหาไดครบถวน

ตอนท 5 สะทอนผลลพธ (น าเสนอ)

น าเสนอไดครบถวน 3 หวขอ จาก 3 หวขอไดแก - น า เสนอผลการท า งานของตนเอง - น าเสนอการท างานแบบรวมมอของเพอนในกลมพรอมระบการปรบปรงหนาทของสมาชก -น าเสนอวธทใชในการแกปญหาพ ร อม ร ะ บ เ ห ต ผ ล แ ล ะ แ น วทางการพฒนาปรบปรง

น าเสนอได 2 หวขอจาก 3 หวขอ

น าเสนอได1 หวขอจาก 3 หวขอ

2.1.8 น าผลการสรปผลการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทได

จากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอและทไดจากการตอบค าถามในใบกจกรรมของนกเรยนแตละกลมมาดความสอดคลองและลงขอสรป เพอสรปถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนวาอยในระดบต า กลาง หรอสง 2.1.9 วเคราะหระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนแตละกลมโดยใชสถตแบบบรรยาย ไดแก คาเฉลยเลขคณต (Mean) และคารอยละ (Percentage) 2.1.10 เปรยบเทยบการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอระหวางการจดการเรยนร ทง 3 วงจรปฏบตการ และสรปผลการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ

120

ตำรำง 24 ตวอยำงกำรวเครำะหสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของนกเรยนในแบบ สงเกตพฤตกรรมกำรแกปญหำแบบรวมมอและใบกจกรรม

รหส ควำมหมำย ตวอยำงกำรวเครำะห กำรจดกลมระดบสมรรถนะ D2 ตรวจสอบผลของ

การด า เนนการแ ล ะ ป ร ะ เ ม นความส า เ รจในการแกปญหา

จากการสงเกตพบวาสมาชก 2-3 คน รวมกนพดคย สอสารอภปราย เพอตรวจสอบผลของการท างานบรรจภณฑแอคทฟทมตอการสกของกลวยหอม และปรบปรงขอผดพลาดทเกดขน (แบบสงเกตสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอกลม G6 กจกรรมท 3)

นกเรยนมสมรรถนะยอยตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาของกลมในระดบสง เนองจากนกเรยนมากกวาครงหนงในกลมรวมกนตรวจสอบและประเมนความส าเรจรวมทงแกไขปญหาทเกดขนรวมกน (เกณฑการประเมนสมรรถนะยอยตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ)

D2 ตรวจสอบผลของการด า เนนการแ ล ะ ป ร ะ เ ม นความส า เ รจในการแกปญหา

นกเรยนระบในใบกจกรรมวากลวยหอมขนราแตยงไมสก สาเหตมาจากความช น ของสารละลาย KMnO4 นกเรยนจงเตมปนปลาสเตอรผสมแกลบเพอลดความชนทเกดข นและเพมการดดซบแกสทางกายภาพ (การตอบค าถามของนกเรยนกลม G6 ใบกจกรรมท 3)

นกเรยนมสมรรถนะยอยตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาของกลมในระดบสง เพราะนอกจากนกเรยนสามารถตรวจสอบความผดพลาดจากผลการแกปญหาแลวยง สามารถระบแนวทางปรบปรงแกไขไดอยางเหมาะสม (เกณฑการประเมนสมรรถนะยอยตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาในใบกจกรรมท 3)

สรป นกเรยนกลม G6 มสมรรถนะการตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาในระดบสง

3. การวเคราะหการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนหลงการ

จดการเรยนร โดยแหลงทมาของขอมลไดจาก แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ โดยวเคราะหผลโดยใชการวเคราะหเนอหา (Content analysis) ดงน 3.1 การวเคราะหขอมลทไดจากแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3.1.1 ท าการวเคราะหและตความหมายขอมลทไดจากแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ จากการตรวจค าตอบของนกเรยนในแตละขอโดยใชเกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ 3.1.2 ท าการจดกลม เพอแบงระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ไดแก ระดบ สง กลาง ต า

121

ตำรำง 25 ตวอยำงกำรวเครำะหสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของนกเรยนในแบบ ทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ รหส ควำมหมำย ตวอยำงกำรวเครำะห กำรจดกลมระดบสมรรถนะ D2 ตรวจสอบผล

ข อ ง ก า รด า เ น น ก า รและประ เ มนความส าเรจในการแกปญหา

“จะ เ ข า ไปด เ ถ า แก น อย แ ล วสอบถาม ถาไมเวรค กจะใหโปเตไปสบคนขอมลมาอกรอบ” ( แบบทดสอบสมร รถนะกา รแกปญหาแบบรวมมอ ขอ 8, S17)

นกเรยนมสมรรถนะยอยตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาของกลมในระดบกลำง เนองจากไมไดหารอปรกษากบเพอนในกลม หรอแสดงความพยายามในการตรวจสอบผลการด าเนนการรวมกน (เกณฑการประเมนระดบสมรรถนะการตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา ขอ 8)

สรป นกเรยนกลม S17 มสมรรถนะการตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาในระดบกลำง

3.1.3 วเคราะหโดยใชสถตแบบบรรยายอยางงาย ไดแก คารอยละ คาเฉลยเลขคณต จากนนรายงานผลขอมลในรปแบบรอยละและความเรยง หลงจากสนสดการจดการเรยนร ผ วจยตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลโดยการตรวจสอบขอมลเชงคณภาพดวยวธสามเสา (Triangulation) แบบ Method triangulation โดยการน าขอมลการสะทอนผลทไดจาก แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ ใบกจกรรม และแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ มาวเคราะหรวมกนเพอพจารณาผลการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของกลมเปาหมาย เพอดวาผลทไดจากเครองมอทง 3 ชนด ใหขอมลในประเดนทตรงกนหรอไม หากรายงานผลแลวเปนไปในทศทางเดยวกน จะสรปไปไดวาขอมลนนมความนาเชอถอ ซงหมายถงการจดการเรยนรของผ วจยสามารถสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอและความนาเชอถอ

ตวอยางการก าหนดรหสสมรรถนะยอยการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนกลม G6 ในกจกรรมท 3 ดงตาราง 26

122

ตำรำง 26 ตวอยำงกำรก ำหนดรหสของขอมลของแตละสมรรถนะยอยตำมเมตรกกำร ประเมนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของนกเรยนกลม G6 กจกรรมท 3

ขนกำร

ศกษำแบบกรณศกษำ

(1) กำรส รำงและ เกบ รกษำควำมเขำใจทมรวมกน

(2) กำร เ ลอกว ธ ด ำ เ นนกำรแกปญหำท เหมำะสมในกำรแกปญหำ

(3) กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม

(A) ขนทบทวนปญหาและวเคราะหปญหา

นกเรยนแตละคนแสดงมมมองความเขาใจเกยวกบสถานการณปญหารวมกน รวมถงประเดนอนๆทตองการทราบ เชน การสกของกลวยเกดจากอะไร บรรจภณฑแอคทฟท ามาจากอะไร ฯลฯ (A1)

นกเรยนสอสาร คนหา แลกเปลยนขอมลและเ รมประชมเพอระบปญหารวมกนและแบงกนหาขอมล (A2)

นกเรยนแบงหนาท เปน 4 หนาท ไดแก ผสบคนขอมล ผบนทกขอมล ผ เตรยมอปกรณ และผ น าเสนอ โดยมเหตผลการแบงตามความถนดของเพอน (A3)

(B) ขนสรางแนวทางการแกปญหา

นกเรยนรวมกนระบปญหาทชดเจนวาจะใชผลตภณฑแอคทฟภายในบรรจสารเคมเพอท าปฏกรยากบ เอทลน (B1)

นกเรยนรวมกนคนหาสารเคมทสามารถท าปฏกรยากบเอทลนแลวท าใหเอทลนเปลยนโครงสราง เพอท าใหเอทลนหมดไป (B2)

นกเรยนแบงหนาทกนตามทไดรบมอบหมาย เชน ผ เตรยมอปกรณคดค านวณสารเคมแตละชนดทตองใชท าปฏกรยากบแกสเอทลน (B3)

(C) ขนท าการตดสนใจ

นกเรยนรวมกนเปรยบเทยบขอด ขอเสย ขอจ ากดของสารเคมแตละชนด และลงขอสรปของกลมวาจะใช KMnO4 เพอท าปฏกรยากบแกสเอทลน (C1)

นกเรยนรวมกนออกแบบผลตภณฑแอคทฟในรปสารละลาย KMnO4 บรรจในถงพลาสตกทเจาะรไวเพอดด ซบ แ กส เอท ล น จา กก ล ว ย จากนนลงมอปฏบตจรงตามแผนทออกแบบไว (C2)

สมดตดตามผลการด าเนนงานแสดงใหเหนวามนกเรยน 2 คนช ว ย ก น ต ร ว จ ส อ บ ผ ล ก า รเปรยบเทยบความสกของกลวยหอมท ม แ ล ะ ไม ม บ ร ร จภณ ฑ แอคทฟ (C3)

(D) ขนสะทอนผลลพธ

นกเรยนคนหนงสบคนพบวาถาเตรยมวสดดดซบเปนสารละลายจะมพ นท ดดซบแกสเอทลนไ ดนอยลง ในกลมจงประชมกนใหมวาจะตองเปลยนแปลงหรอแกไขหรอไม (D1)

นกเรยนพบวากลวยหอมขนราแตยงไมสก สาเหตมาจากความชนของสารละลาย KMnO4 นกเรยนจงเตมปนปลาสเตอรผสมแกลบเพอลดความชนทเกดขนและเพมการดดซบแกสทางกายภาพ (D2)

นกเรยนสะทอนผลการแก ปญหาวาวธของกลมสามารถชะลอการสกของกลวยหอมได และสะทอนผลการท างานของกลมวาอยากใหสมาชกพดคยกนมากขนกอนท าการทดลองเพอปองกนปญหาทเกดขน (D3)

123

ตำรำง 27 สรปรำยละเอยดกำรวเครำะหขอมล

ค ำถำมวจย เครองมอทใช ผใหขอมล กำรเกบรวบรวมขอมล กำรวเครำะหขอมลและกำรตรวจสอบควำมนำเชอถอ

1. การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ควรจดอยางไร

1. แผนการจดการเรยนร 2. แบบสะทอนผลการจดการเรยนร

- ผวจย - ครพเลยง

1. ผวจยและครพเลยงเขยนผลสะทอนหลงการจดการเรยนร 2. ผ วจยน าขอมลไปว เคราะหเพอน ามาปรบปรงแผนการจดการเรยนรครงตอไป

ท าการวเคราะหเชงเนอหา โดยท าการวเคราะหตามขนตอนของการจดการเรยนร และใชการตรวจสอบความนาเชอถอโดยการตรวจสอบแบบสามเสาประเภท Resource triangulation

2.ผลการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ท าใหนกเรยนเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ อยางไร

1. แ บ บ ส ง เ ก ตพฤ ต ก ร ร ม ก า รแกปญหาแบบรวมมอ

ผวจย 1. ผวจยสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนขณะจดกจกรรมการเรยนรในขณะท ากจกรรม

ท าการว เคราะหเชงเนอหา ตามเกณฑการประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ และใชการตรวจสอบความนาเชอถอโดยการตรวจสอบแบบสามเสาประเภท Method triangulation

2. ใบกจกรรม 3. แบบทดสอบสมร รถนะกา รแกปญหาแบบรวมมอ

นกเรยน 1. นกเ รยนท ากจกรรมและตอบค าถามลงในใบกจกรรม 2. นกเรยนทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอหลงการจดการเรยนร 3. ผ วจยน าขอมลไปวเคราะหเพอสรประดบสมรรถนะของผ เรยน

123

124

บทท 4

ผลกำรวจย

การวจยครงนเปนการวจยปฏบตการในชนเรยน (Classroom Action Research) เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เ รอง ปรมาณสารสมพนธ ดวยรปแบบการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใ ชกรณศกษา ด า เนนการจดการเ รยน รจ านวน 3 วงจร ใชแผนการเรยนรทงหมด 4 แผน เปนเวลาทงหมด 12 ชวโมง ตงแตวนท 6 กมภาพนธ 2562 ถงวนท 22 กมภาพนธ 2562

ผวจยสรางเครองมอวจย คอ 1) แผนการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ จ านวน 3 แผนซงมความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรทงหมดระดบมากทสด 2) แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ จ านวน 12 ขอ มคาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต 0.67-1.00 3) แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ และ 4) ใบกจกรรม ซงผานการตรวจสอบและปรบปรงจากคณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ และน าไปใชกบผ เขารวมวจย โดยขอมลทไดจากเครองมอทงหมดถกรวบรวม วเคราะหผล และน าเสนอผลการวจยตามค าถามวจย 2 ค าถามตามล าดบ ดงน

ค ำถำมวจยขอท 1 กำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เพอสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ควรจดกำรเรยนรอยำงไร

การตอบค าถามวจยขอท 1 ผวจยด าเนนการศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ด าเนนการจดการเรยนรจ านวน 3 วงจร ใชแผนการเรยนรทงหมด 3 แผน เปนเวลาทงหมด 12 ชวโมง แตละแผนการจดการเรยนรใชเนอหาปรมาณสารสมพนธ แผนท 1 เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร แผนท 2 เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย และแผนท 3 เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส และใชแบบสะทอนผลการจดการเรยนร เพอสะทอนผลการด าเนนการจดการเรยนร (แสดงในภาคผนวก) รวมกบครพเลยง (ผสะทอนผลรวม) แตละแผนการ

125

จดการเรยนรจะแบงการเรยนรออกเปนการเรยนรนอกหองเรยนแบงเปน 2 ขน ไดแก 1) ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน และ 2) ขนการตดตามการทดสอบออนไลน และการเรยนรในหองเรยนแบงเปน 3 ขน และ 5 ขนการศกษาแบบกรณศกษา ไดแก 1) ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน 2) ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม และ 3) ขนกจกรรมการแกปญหา ซงใชขนการศกษาแบบกรณศกษา 5 ขน เพอใหนกเรยนแกปญหารวมกน ประกอบดวย 1) ขนทบทวนปญหา 2) ขนวเคราะหปญหา 3) ขนสรางแนวทางการแกปญหา 4) ขนท าการตดสนใจ และ 5) ขนสะทอนผลลพธ ส าหรบผลการด าเนนการวจย ผวจยจะน าเสนอในแตละวงจรปฏบตการ ตามล าดบ ดงน

วงจรปฏบตกำรท 1 1. ขนวำงแผน (Plan)

ผวจยไดศกษาขอมลและเอกสารงานวจยทเกยวของเพอเปนองคความรพนฐานในการวางแผนการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใชโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา ลกษณะของขนตอนการเรยนรในหองเรยนและนอกหองเรยน รวมถงเทคนคการสอนตางๆของผสอนจาก Youtube และองคกรตางๆ ทผลตรปแบบของบทเรยนออนไลน เชน Khan Academy ฯลฯ ซงจะน าไปใชในการจดการเรยนการสอนขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน นอกจากนผ วจยไดเตรยมแบบฝกหดเพอมอบหมายใหนกเรยนท าในขนการตดตามการทดสอบออนไลน

2. ขนปฏบตกำร (Action) และ 3. ขนสงเกต (Observe) ในขนนผ วจยไดด าเนนการตามแผนวจย ทออกแบบไว ขอมลไดจากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนควบคกบการสอนของผ วจย ผลสะทอนการจดการเรยนรจะถกบนทกลงไปในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร และน าไปสะทอนผลรวมกนกบครพเลยง (ผสะทอนผลรวม) ซงขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรนนจะแบงเปนการเรยนรนอกหองเรยนและการเรยนรในหองเรยนโดยรายละเอยดแยกตามขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน

ผวจยโพสตวดโอการสอนบรรยายของผวจย 3 คลปวดโอ และโพสตลงใน Google classroom ไดแก 1) ระบบและสงแวดลอม 2) กฏทรงมวลและปจจยทท าใหมวลของสารในปฏกรยาบางชนดไมเปนไปตามกฏทรงมวล 3) ตวอยางการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบมวลสาร วดโอมความยาวเฉลย 10 ถง 12 นาท ซงในขนตอนนพบวา นกเรยนบางคนเขาไปชมวดโอทโพสตลงไปในกลม แตบางคนไมเขาไปชมวดโอ โดยครพเลยงใหผลสะทอนวา

126

“นกเรยนสนใจชมวดโอด แตเปนชวงระยะเวลาสนๆ เนองจากนกเรยนสวนใหญไดเรยนพเศษบางแลว อาจมอาการเบอหนายจงมความสนใจเนอหาไมมากนก ดงนนผ วจยควรปรบเนอหาในวดโอใหมความนาสนใจมากขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน ผ วจยไดมอบหมายใหนกเรยนรายบคคลท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนเคม เรอง

การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบมวลสาร ลงในสมดเมอท าเสรจแลวนกเรยนถายรปและอพโหลดไฟลรปใสใน Google docs และสงมาในกระดานสงงานบน Google classroom ทครตงขน เมอนกเรยนสงแบบฝกหดทท าเสรจเรยบรอยแลว ครใหคะแนนการท าแบบฝกหดและชแจงจดทนกเรยนยงสงสยเปนรายบคคลทนท

ภำพ 7 กำรตรวจแบบฝกหดและกำรใหผลสะทอน

จากการตรวจแบบฝกหดพบวานกเรยนสวนใหญสามารถท าแบบฝกหดไดถกตอง

เกอบทงหมด สวนนกเรยนทท าไดไมถกตองซงผ วจยไดชแจงและใหแกไขและน ากลบมาสงใหม ขนตอนนพบวานกเรยนประมาณ 21% ทสงแบบฝกหดชาเกนก าหนด

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน

ผวจยใชโจทยค าถามทเปนโจทยนอกเหนอจากแบบฝกหดในหนงสอเรยน 2-3 ขอ เพอทบทวนและปรบความเขาใจของนกเรยนทอาจมมโนทศนคลาดเคลอน ในเรองการค านวณ

127

ปรมาณสารทเกยวของกบมวลสาร และใชซกถามเกยวกบสงทนกเรยนไดไปศกษามาในบทเรยน เพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน ซงครพเลยงเหนดวยวาการใชค าถามยอยๆ เกยวกบเนอหาทเรยนสามารถตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนได ผลการสงเกต พบวานกเรยนสวนใหญยงตอบค าถามไมได บางสวนเงยบ ผวจยจงใหนกเรยนทไมท าการบานมาจบกลมกบนกเรยนทท าการบานมาแลว 3-4 คนและใหชวยกนสอน โดยมผ วจยเปนผ ตรวจสอบความถกตองในระหวางการแลกเปลยนเรยนรของนกเรยน ซงท าใหขนตอนนใชเวลานานกวาปกตทวางไวซงควรใช เวลาประมาณ 20 นาท แตใชเวลานานถง 40 นาท

“มการใชโจทยค าถามในรปของแบบฝกหด และใชค าถามใหนกเรยนไดตอบตามประเดนยอยๆ เพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน แตนกเรยนสวนใหญยงตอบค าถามไมมาก ผวจยควรตรวจสอบการชมวดโอของนกเรยน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

2. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม กอนเรมกจกรรมนน ผ วจยไดแบงกลมของนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน

ทงหมด 7 กลม ซงนกเรยนแตละกลมนนมสมาชกทมความสามารถแตกตางกนไปและไมไดเปนกลมเพอนสนทกลมเดมของนกเรยน ในขนตอนนพบวานกเรยนบางกลมอยากอยกลมเดมกบเพอนสนท ท าใหเกดการตอรองขอจบกลมเอง ผ วจยจงไดอธบายเหตผลของการแบงกลม พรอมกบอธบายถงลกษณะของกจกรรม รวมทงจดประสงคของการจดการเรยนรอยางละเอยด พบวานกเรยนพยายามปรบความเขาใจและใหความสนใจในกจกรรมมากขน หลงจากนนผวจยจงไดแจกใบกจกรรม ใบรายชอสารเคม และปายหนาทเพอใหงายตอการสงเกตการปฏบตตามหนาทของผวจย ซงในการท ากจกรรมนนนกเรยนจะตองแบงหนาทซงมหนาท 4 หนาท ไดแก ผบนทก ผ สบคนขอมล ผน าเสนอ และผ เตรยมอปกรณใหเหมาะสมกบสมาชกในกลม นอกจากนยงตองระบกฏระเบยบของกลมส าหรบการท ากจกรรมรวมกนดวย จากการสงเกตการแบงหนาทของแตละกลม ผวจยพบวา นกเรยนบางกลมมวธการแบงหนาทยงไมเหมาะสม แมจะมอบหมายหนาทใหนกเรยนอยางชดเจน

128

“G4 และ G7 แบงหนาทดวยวธโอนอยออกเพอใหนกเรยนทออกกอนไดสทธเลอกหนาทเปนอนดบแรก สวน G5 ใชวธการเลอกหนาทกนเองโดยไมสอบถามความถนดหรอความสามารถกน คอใหเพอนเลอกกอน แลวตนเองคอยท าหนาททเหลอ ”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

นอกจากนนกเรยนสวนใหญยงไมเขาใจในลกษณะของหนาททไดรบมอบหมายวาตองท าอะไรบาง ดงตวอยางค าถามของนกเรยน

“ครคะ ผ เตรยมอปกรณท าหนาทเตรยมอปกรณเฉยๆ ใชมยคะ ตองท าสวนของ

การทดลองดวยมยคะ” (G5, การสนทนาระหวางการท ากจกรรม, 6 กมภาพนธ 2562)

ผวจยจงใหนกเรยนหนมาสนใจกบการแบงหนาทกอนโดยใหนกเรยนแตละกลมหยด

การแบงหนาท จากนนมาอภปรายรวมกนวา หนาทแตละหนาทมลกษณะอยางไร และลกษณะของคนทเหมาะสมกบหนาทนนๆ ควรมคณสมบตอยางไร สวนการตงกฏระเบยบของกลมนนพบวาแตละกลมสามารถตงกฏระเบยบของกลมตนเองไดเหมาะสม มบางกลมเทานนทยงตงกฏระเบยบบางขอทไมเหมาะสม เชน กลม G6 ตงกฎวาไมควรท าหนาโกรธหรอหนานง

ในการน าเขาสกจกรรมนน กอนทผ วจยจะเปดวดโอเพอกระตนความสนใจของนกเรยน วดโอ ชอ “ท าไมตองเรยกวาไขเยยวมา” ผวจยเรมกระตนความสนใจตอนกเรยน โดยน าไขเยยวมาของจรงมาใหนกเรยนสงเกต จากนน ผ วจยใชค าถามกระตนความสงสยและการคดของนกเรยน เชน นกเรยนเคยสงสยมยวาไขเยยวมาท ามาจากอะไร ท าไมถงไขเยยวมาถงมลกษณะแบบน และท าไมถงใหชอวา “ไขเยยวมา” ผวจยใหนกเรยนลองดม จากนนจงเรมเปดวดโอ พบวานกเรยนสวนใหญสนใจชมวดโอ เมอนกเรยนรบชมวดโอจบ ผวจยจงใชค าถามซกถามเกยวกบสงทนกเรยนไดรบชมในวดโอ และเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนไขเยยวมา เชน นกเรยนชอบกนไขเยยวมาหรอไม ถาไมชอบรบประทานท าไมถงไมชอบ ซงผ วจยพบวานกเรยนใหความสนใจตอบค าถามด

129

“นกเรยนแสดงความคดเหนมากขน เมอใชค าถามเชอมโยงกบชวตประจ าวนสงเกตไดจากมจ านวนความคดเหนของนกเรยนมากขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562) 3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนทบทวนปญหา ผวจยใหนกเรยนแตละกลมอานสถานการณในกรณศกษารวมกน จากนนผวจย

จงซกถามค าถามเกยวกบสถานการณปญหา วาสรปแลวปญหาทนกเรยนก าลงอานนนเปนปญหาเกยวกบอะไร นกเรยนคดอยางไรกบการผลตไขเยยวมาของพอคาบางรายทใสสารทปนเปอนตะกวเพอเรงปฏกรยาเคมภายในไขเยยวมาใหเปนไขเยยวมาไดเรวขน และนกเรยนอยากทราบประเดนอะไรอกบางเพอท าความเขาใจกบปญหาน และใหนกเรยนสบคนขอมลเพมเตมแลวตอบค าถามลงไปในใบกจกรรม ซงผวจยไดเตรยมใบความรใหกบแตละกลมแลว แตยงไมมอบใหนกเรยนแตละกลมเพราะตองการเนนใหนกเรยนชวยกนสบคนหาขอมลและน ามาแลกเปลยนกนภายในกลมใหไดมากทสดกอน จากการสงเกตพบวานกเรยนบางคนทไมไดท าหนาทสบคนขอมลไมมสวนชวยเพอนในกลมในการคนหาขอมล ซงในขนตอนนผสะทอนผลรวมใหค าแนะน าวาควรเขาไปแนะน าการชวยเหลอหนาทเพอนในกลม

“ผวจยควรเขาไปสอบถามนกเรยนวาตอนนแบงหนาทกนอยางไร และอธบายวา

นกเรยนทยงไมไดท าหนาทของตนเองควรเขาไปชวยเหลอเพอน และใหนกเรยนกลบไปทบทวนกฏระเบยบของกลมทตงไว”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

ดงนนผวจยจงเขาไปสอบถาม พบวา นกเรยนเลอกทจะรอใหเพอนสบคนขอมลใหเสรจกอน ผวจยจงตองเขาไปปรบความเขาใจใหแกนกเรยนใหมวาใหชวยเหลอกนในการท างาน

“หากยงไมถงหนาทของเรา นกเรยนคดวาในระหวางนเราควรท าอยางไร ถาเรา

เลอกทจะหยดรอ นกเรยนคดวาจะเกดผลกระทบตอกลมของนกเรยนหรอไม และควรปฏบตตนอยางไร”

(ผวจย, การสนทนาระหวางการท ากจกรรม, 6 กมภาพนธ 2562)

130

“อาจท าใหใชเวลาในการสบคนนานคะ ดงนนหนควรเขาไปชวยเหลอเพอนในกลม วาพอจะมสวนไหนใหชวยบางคะ

(นกเรยน, การสนทนาระหวางการท ากจกรรม, 6 กมภาพนธ 2562)

3.2 ขนวเคราะหปญหา ในขนวเคราะหปญหานนผ วจยใหนกเรยนอานเงอนไขของสถานการณเพอระบ

ปญหาทตองการจะแกรวมกน พบวานกเรยนคอนขางสบสนกบสถานการณและเงอนไขของค าถามวาตองระบปญหาอยางไร สอดคลองกบการสงเกตของผสะทอนผลรวม

“บางกลมระบปญหาจากสถานการณอยางเดยวโดยไมไดพจารณาเงอนไขของ

สถานการณ ผ วจยควรเขาไปยกตวอยางการระบปญหาเพอทนกเรยนแตละกลมจะไดเขาใจการระบปญหา การระบผลกระทบและผไดรบผลกระทบได”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562) ดงนนผ วจยจงเขาไปยกตวอยางการระบปญหาโดยใชสถานการณอนจงท าใหนกเรยนมองเหนตวอยางการระบปญหาทเหมาะสม 3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา ในขนสรางแนวทางการแกปญหาพบวานกเรยนชวยกนสบคนหาวธการผลตไขเยยวมาทปลอดภย และสรางสรรค แปลกใหม ตามเงอนไขของสถานการณ ซงในขนตอนนนกเรยนแตละกลมสามารถหาวธการผลตไขเยยวมาไดอยางนอย 1 วธ แตหลายกลมยงไมสามารถระบขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธไดเหมาะสม จงเกดค าถาม เชน “ครคะ ขอจ ากดตองระบอยางไรคะ หนคดแบบนถกมยคะ”

(G3, การสนทนาระหวางการท ากจกรรม, 6 กมภาพนธ 2562)

“ครคะหนหาขอจ ากดไมไดคะ” (G2, การสนทนาระหวางการท ากจกรรม, 6 กมภาพนธ 2562)

131

ผวจยจงไดใหค าแนะน าวา ใหนกเรยนลองคดวาถาหากตองผลตไขเยยวมาจรงๆจะคดถงปจจยใดบาง แตตององกบเงอนไขของสถานการณดวย นกเรยนจะออกแบบอยางไร และค านงถงขอจ ากดใดบาง ซงในขนตอนการสรางแนวทางการแกปญหาผ สะทอนผลรวมไดใหค าแนะน าวาผวจยควรเขาไปยกตวอยางการระบขอด ขอเสยและขอจ ากดแกนกเรยน

“นกเรยนบางกลมไมสามารถระบขอจ ากด ของแตละวธได ผ วจยควรเขาไปยกตวอยางทงการระบขอด ขอเสยและขอจ ากดแกนกเรยนใหนกเรยนเขาใจวธระบขอด ขอเสยและจะท าใหมองเหนขอจ ากดของแตละวธการผลตไขเยยวมาได”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

ดงนนผวจยจงเขาไปยกตวอยางการระบขอจ ากดโดยใหนกเรยนเปรยบเทยบขอด ขอเสยและขอจ ากดโดยใหมองถงบรบท เชน อปกรณและสารเคมทนกเรยนสามารถใชได ความปลอดภยในการเลอกใชสารเคมเปนตน นกเรยนจงสามารถเขาใจการระบขอด ขอเสย ขอจ ากดได

3.4 ขนท าการตดสนใจ เมอนกเรยนหาแนวทางหรอวธการแกปญหาทเปนไปไดในการน ามาใชผลตไข

เยยวมาแลว ขนตอไปนกเรยนแตละกลมจะตองเลอกวธการแกปญหาทดทสดรวมกน แตจากการสงเกตพบวานกเรยนแตละกลมพดคยกบเพอนสมาชกนอยมากเกยวกบการลงขอสรปถงวธการแกปญหาทดทสดเพอเปนมตของกลม

“นกเรยนแตละกลมยงไมมนใจวาท าไมถงเลอกการผลตวธน ผวจยจงชวยแนะน า

วา ลองดวาแตละวธมขอแตกตางกนอยางไร จากการเปรยบเทยบขอด ขอเสย และ ขอจ ากด เชน ปรมาณเบสทตองใช ใชมากหรอนอย อนตรายจากเบสทใชเปนอยางไร สมการเคมของปฏกรยาระหวางสารเคมทใชเปนสารตนตนเปนอยางไร ผลตภณฑทไดเปน อยางไร ท าใหนกเรยนสามารถระบวธการผลตไขเยยวมาทดทสดของกลมได”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

หลงจากทนกเรยนเลอกวธการผลตไขเยยวมาทดทสดของกลมแลว ผ วจยใหนกเรยนไดออกแบบการท าไขเยยวมาของแตละกลม และตรวจเชคอปกรณและสารเคมทตองการใชกอนลงมอปฏบตจรงในวนถดไป พรอมกบแจกสมดตดตามผลการด าเนนงาน เพอบนทกผลการ

132

สงเกตการท าไขเยยวมาตลอดระยะเวลาประมาณ 20 วน จากการสงเกตพบวา นกเรยนสามารถท าไขเยยวมาไดตามทออกแบบไวเสรจทนเวลา มบางสวนเทานนทท าเสรจชาเกนเวลาทก าหนดท าใหตองมาท าการทดลองตอในชวงหลงเลกเรยน

3.5 ขนสะทอนผลลพธ ผวจยใหแตละกลมน าเสนอผลการด าเนนการแกปญหาตามแผนการทวางไว และ

ปญหาทเกดขนและสะทอนผลการปฏบตการทดลองท าไขเยยวมาของแตละกลมทงในดานผลงานทเกดขน และดานความรวมมอและการปฏบตหนาทภายในกลมในรปแบบการน าเสนอผานวดโอแลวโพสตลงใน Google classroom บางกลม (G1) มการตดตอวดโอใหกระชบนาสนใจ ส าหรบแอพลเคชนทนกเรยนมกนยมใชในการน าเสนอคอ VivaVideo, Youtube และผานการใชกลองโทรศพทในมอถอแลวโพสตลงบน Google classroom โดยตรง จากการชมวดโอการน าเสนอผลการแกปญหาของนกเรยนพบวานกเรยนสามารถประเมนความส าเรจในการท าไขเยยวมาไดแตยงไมชดเจนเพราะตองรอใหครบก าหนด 20 วนเพอดผลการเปลยนแปลงของไขกลายเปนไขเยยวมาและถงจะน าเสนอเปนวดโอสนๆอกครงหนง

“นกเรยนแตละกลม ยงสะทอนการท าหนาทของตนเองไมชดเจน เชน มนกเรยน

สะทอนวาตนเองมหนาทคนหาขอมล แตไมไดบอกวาตนเองท าหนาทไดดในดานใดและยงสบสนวาจดประสงคของกจกรรมนน าเนอหาดานเคมมาใชประโยชนอยางไร”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

“ผ วจยควรชแจงประเดนทตองการใหนกเ รยนน าเสนอใหละเอยด พรอมยกตวอยาง รวมทงควรสรปภาพรวมของกจกรรมการแกปญหาทงหมดภายในหองกอนทจะใหนกเรยนสะทอนการท างานของตนเองและของกลม”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 6 กมภาพนธ 2562)

4. ขนสะทอนผล (Reflect) จากการวเคราะหผลการสงเกตจากแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ถงรายละเอยด

ของการจดการเรยนรในแตละขนนน สามารถสะทอนผลการจดการเรยนรได ดงน กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน

133

1.1 ควรปรบวดโอใหมความนาสนใจ และเนนการยกตวอยางโจทยใหกระชบ โดยใชภาษาทงายตอการเขาใจ และลกษณะโจทยควรหลากหลายมากขน เพอใหนกเรยนเขาใจในเนอหาวดโอการสอนมากขน

1.2 ควรประกาศวนและเวลาทจะลงวดโอบน Google classroom ใหชดเจน ตามค าแนะน าของครพเลยง โดยอาจจะลงวดโอกอนประมาณ 1-2 วน เพอใหนกเรยนเตรยมแผนเวลาทจะศกษาวดโอได และควรมวธการตดตามวานกเรยนทกคนไดชมวดโอการสอนหรอไม หรอมขอจ ากดใดบางในการเขาถงวดโอของนกเรยนแตละคน โดยการสอบถามและสรางขอตกลงกบนกเรยนใหชดเจนในหอง

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน 2.1 ครตองมวธการกวดขนพฤตกรรมการสงงานใหมากขน โดยการเสรมแรง

ทางบวก เชน หากสงการบานครบจะเพมคะแนนสมดใหหนงคะแนนทกคน เปนตน 2.2 การใหผลสะทอนการท าแบบฝกหดของนกเรยนสามารถท าใหผ สอน

ตรวจสอบไดวาหลงจากทนกเรยนชมวดโอนกเรยนมความเขาใจหรอไม ซงการใหผลสะทอนทนทท าใหนกเรยนสามารถประเมนความเขาใจของนกเรยนไดครอบคลมเปนรายบคคล ซง Google classroom ชวยเพมประสทธภาพในดานของเวลาและสถานททไมถกจ ากดในการใหค าแนะน าแบบทนตอเวลา นกเรยนสามารถแกไขความเขาใจหลงจากผสอนไดใหค าแนะน าไดทนท

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน 1.1 นกเรยนจบกลมเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกนท าใหนกเรยนสามารถเรยนรได

เรวยงขน 1.2 การทบทวนบทเรยนนน ครผ สอนอาจใช power point ในการสอนเปน

ขนตอนและเฉลยวธคดเปนล าดบ เพอใหนกเรยนเขาใจงาย และประหยดเวลามากขน นอกจากน ตวอยางโจทยทใชกควรใหมความหลากหลายมากขน และเพมระดบความซบซอนในการค านวณมากขน ประมาณ 2-3 ตวอยาง 2. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม

2.1 กอนการเรมตนการท ากจกรรมกลมนน หากมขนตอนทใหนกเรยนแบงหนาทและรวมกนตงกฏระเบยบของกลมในการท างานจะชวยท าใหนกเรยนตงใจชวยเหลอกนท างานมากขน

134

2.2 กอนการจดการเรยนรในแตละกจกรรม ควรจะเรมสรางความสนใจดวยการบอกจดประสงคของการท ากจกรรม เพอใหนกเรยนไดทราบถงขอบเขตและสงทตองปฏบตในกจกรรม

2.3 วดโอทนาสนใจ โดยมลกษณะเปนวดโอทมผลกระทบตอตวนกเรยนและสงคมของนกเรยนจะชวยกระตนความสนใจของนกเรยนไดด หากวดโอมความยาวมากไปควรหยด และตงค าถามเปนระยะๆ เพอใหนกเรยนจดจอกบการชมวดโอมากขน

2.4 หลงจบวดโอ ควรมการซกถามเกยวกบสงทพดในวดโอและควรจะมการสรปความรและเชอมโยงเนอหาจากวดโอสสถานการณปญหาในกจกรรมทจดข น และหากมตวอยางสงของทเกยวของกบสถานการณปญหาจรงๆ ควรน ามาใหนกเรยนดภายในหองเพอกระตนความสนใจมากยงขน 3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนทบทวนปญหา

3.1.1 ปญหาในกรณศกษาทผ วจยน ามาใหนกเรยนไดศกษารวมกนนน ผวจยพบวา สถานการณปญหาทเชอมโยงเขากบชวตประจ าวนของนกเรยนจะท าใหนกเรยนสนใจ

3.1.2 ควรมชดค าถามทชวยใหนกเรยนรวมกนวเคราะหเพอท าความเขาใจกบพนหลงของปญหาในกรณศกษารวมกนใหเขาใจเปนไปในทศทางเดยวกนกอน จากนนเปดโอกาสใหนกเรยนคนหาประเดนทสนใจเพมเตม

3.1.3 ครควรแจกใบความรหรอใบขอมลทจดเตรยมใวในเวลาทเหมาะสม คอควรแจกใหในกรณทนกเรยนไมสามารถเรมตนคนหาขอมลได หรอ เปนเรองทหาขอมลยาก เพอใหนกเรยนไดชวยกนคนหาขอมลรวมกนใหมากขน นอกจากนในระหวางทใหนกเรยนท าการคนหาขอมลรวมกนอยางอสระ ผ วจยควรใหค าแนะน าเกยวกบแหลงอางองทนาเชอถอ พรอมยกตวอยางแหลงอางองทนาเชอถอ 3.2 ขนวเคราะหปญหา

3.2.1 ครควรสอนใหนกเ รยนระบปญหาโดยพจารณาเ งอนไขของสถานการณทก าหนดใหรวมดวย โดยสถานการณทมปญหาลกษณะครมเครอไมชดเจน นกเรยนตองพจารณาหลายองคประกอบ เชน ขอมลทใหมามทงทเกยวของกบสถานการณ และไมเกยวของกบสถานการณ สาเหตและผลกระทบของปญหาและผ ไดรบผลกระทบหรอความเสยหายคอใคร ถงจะระบปญหาได โดยแตละกลมควรระบปญหาไดวา ไขเยยวมาในต าบลทผลตบางรายมสารตะกวออกไซดหรอซลไฟดท าใหเปนอนตรายแกผบรโภค สาเหตของปญหา คอ พอคาใสสารตะกว

135

ออกไซดหรอซลไฟดเพอใหไขกลายเปนไขเยยวมาเรวขน ผลกระทบคอ ความอนตรายตอสขภาพของผบรโภค ผ ไดรบผลกระทบคอ ผบรโภค ผผลตบางรายในต าบลทอาจมรายไดลดลงซงท าการผลตปลอดภยแตพลอยไดรบผลกระทบไปดวย สวนใหญนกเรยนแตละกลมยงระบปญหาของสถานการณยงไมเหมาะสม

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา 3.3.1 ครควรกระต นใหนกเรยนชวยกนสบคนหาวธการแกปญหาได

หลากหลายมากทสด พรอมขอมลเกยวกบขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธเพอน ามาระบขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธไดอยางเหมาะสม ครตองเดนสงเกตการท างานของทกกลม พรอมแนะน าขอผดพลาดใหนกเรยนแกไข

3.3.2 ควรปรบสถานการณใหนกเรยนน าความรดานปรมาณสารสมพนธมาชวยในการแกปญหามากขน เชน ใชในการเตรยมปรมาณเบสเพอใชในการท าไขเยยวมา เชน ปฏกรยาระหวางแคลเซยมออกไซดและโซเดยมคารบอเนต CaO + Na2CO3 + H2O → 2NaOH + CaCO3 นอกจากนควรกระตนใหนกเรยนใชวสดอนเพอผลตไขเยยวมาใหมความคดสรางสรรค

3.3.3 กอนใหนกเรยนเรมสรางวธการแกปญหาครควรจะอภปรายกบนกเรยนรวมกนวาเนอหาในดานเคมหรอวทยาศาสตรดานใดบางทสามารถน ามาใชแกปญหาได

3.3.4 การระบขอด ขอเสย ขอจ ากดนนครควรใหนกเรยนตงประเดนเปรยบเทยบของแตละวธหากกลมของนกเรยนตองผลตจรง เชน ความสามารถในการหาอปกรณและสารเคม ตนทน ความอนตรายจากสารเคม รปลกษณของผลตภณฑ ความแปลกใหมของผลตภณฑ ฯลฯ เปนตน แลวลองพจารณาถงความสมเหตสมผลของแตละวธและค านงถงประสทธภาพของแตละวธดวย

3.4 ขนท าการตดสนใจ 3.4.1 การเตรยมใบรายชอวสด อปกรณและสารเคม ท าใหนกเรยนสามารถตดสนใจเลอกแนวทางการแกปญหาทเปนไปไดและดทสดมาผลตไขเ ยยวมา ไดหลากหลายและแตกตางกน เนองจากนกเรยนสามารถมองเหนขอจ ากดของอปกรณและสารเคม มาเปนเหตผลในการตดสนใจ แตเมอมองเหตผลผลในการเลอกวธการแกปญหานน แตละกลมสวนใหญยงใหเหตผลการเลอกทไมไดน าขอมลทางวทยาศาสตรมาสนบสนนการตดสนใจ สวนหนงอาจเปนเพราะสถานการณทผ วจยน ามาใหนกเรยนแกปญหานนไมไดเนนเนอหามากนก ดงนนนกเรยนจงใหเหตผลไปทหลกการทางเศรษฐศาสตร เชน ความรวดเรวในการผลต การหาวตถดบการผลต ฯลฯ เปนตน

136

3.4.2 ในการท ากจกรรมพบวานกเรยนบางกลมท าไขเยยวมาไดไมเสรจทนเวลาทก าหนด ดงนนกอนเรมกจกรรมครผสอนควรเพมเเรองระยะเวลาในการทดลองใหนกเรยนอยางชดเจนกอนเรมปฏบตการ และแจงเวลาทเหลอในขณะท าการทดลองใหนกเรยนทราบ เพอใหท างานไดเสรจทนเวลา รวมทงคอยกระตนใหแตละกลมหมนตกเตอนเพอนสมาชกทไมชวยกนท างานใหกลบมาชวยกนท างานมากขน

3.5 ขนสะทอนผลลพธ 3.5.1 การทผ วจยใหนกเรยนสะทอนผลลพธการแกปญหาและสะทอน

การท างานของสมาชกแตละกลมผานการอดวดโอนน พบวา นกเรยนหลายกลมยงไมได เขาไปฟงการแกปญหาของเพอนกลมอนๆ รวมทงยงสบสนกบจดประสงคของกจกรรมดงนน ครควรใหชวงเวลาของการสรปกจกรรมไวในหองเรยนเพราะเปนชวงทส าคญ เพอเปดใหเพอนกลมอนไดซกถามและใหขอเสนอแนะและน าไปเปรยบเทยบกบผลการแกปญหาของกลมตนเอง และสรปความรทไดรบจากการเรยนรในกจกรรมรวมกน

3.5.2 ชวงการสะทอนผลการปฏบตหนาทในการท างานรวมกน ผวจยเหนวา นกเรยนหลายกลมสามารถสะทอนผลการท างานของตนเองไดแตยงไมไดลงรายละเอยดมากนก รวมถงไมสามารถสะทอนการท างานรวมกนเปนกลมได สาเหตอาจเปนเพราะในชวงทายของกจกรรมมเวลาไมเพยงพอส าหรบใหทกกลมสะทอนหนาทการท างานของตนเองไดอยางเตมท ดงนน ชวงสรปทายหองเรยนควรเปนชวงทใหนกเรยนสะทอนผลการแกปญหา สวนชวงสะทอนผลการท างานรวมกนใหนกเรยนน าเสนอเปนวดโอแทน

3.5.3 จากการสะทอนผลพบวานกเรยนยงสะทอนผลการปฏบตหนาทของตนเองไดไมมากนกเพอใหนกเรยนสะทอนผลการท างานของเพอนในกลมไดมากขน ครพเลยงไดใหค าแนะน าวา ผ วจยควรชแจงประเดนทตองการใหนก เรยนน าเสนอใหละเอยด พรอมยกตวอยาง รวมทงควรสรปภาพรวมของกจกรรมการแกปญหาทงหมดภายในหองกอนทจะใหนกเรยนสะทอนการท างานของตนเองและของกลม รวมทงควรเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามปญหาหรอขอสงสยและสะทอนผลทเกดขนในระหวางการท ากจกรรม วาเกดปญหาหรอมขนตอนใดทนกเรยนรสกวาเพอนในกลมยงท าหนาทของตนเองไดไมเหมาะสมและปรบปรงในครงถดไปไดดขน

3.5.4 ส าหรบการแกปญหาทมระยะเวลาในการสงเกตผลนานนน การใหนกเรยนตรวจสอบผลการด าเนนงานผานสมดตดตามผลการด าเนนงาน สามารถชวยใหนกเรยนแกปญหารวมกนไดชดเจนขน รวมทงท าการแกไขปรบปรงการแกปญหาไดดยงขน

137

ตำรำง 28 สรปปญหำทเกดขนในวงจรปฏบตกำรท 1 เพอน ำไปปรบปรงแผนกำรเรยนรใน วงจรปฏบตกำรท 2

ปญหำทพบ กำรแกไขในวงจรตอไป

กำรจดกำรเรยนรนอกหองเรยน 1. นกเรยนบางสวนไมศกษาวดโอเกยวกบเนอหาและการค านวณปรมาณสารทผ วจยอพโหลดวดโอลงในกลม Google classroom

ปรบความยาวของวดโอ และภาษาทใชในการสอนใหงาย กระชบมากขน

2. นกเรยนบางสวนสงแบบฝกหดชาเกนเวลาทก าหนดสง

ก าหนดวนทจะใหนกเรยนสงใหชดเจนกอนอยางนอย 2 วน และมการเสรมแรงทางบวกหากนกเรยนสงแบบฝกหดตรงเวลา เชน ใหคะแนน 1 คะแนนทงหอง

กำรจดกำรเรยนรในหองเรยน 1. นกเรยนบางกลมไมอยากอยในกลมทผ วจยจดให รวมทงบางคนปฏบตหนาทท ไดไมเหมาะสมกบความถนด

อธบายถงจดประสงคของการจดกลมตอนกเรยน และกระตนใหนกเรยนในกลม ซกถาม และเสนอการปรบเปลยนหนาท ของแตละคนใหเหมาะสม

2. นกเรยนบางสวนยงระบปญหาตามสถานการณทก าหนดใหไมเหมาะสมกบเงอนไขของสถานการณ

ปรบปรงความชดเจนของสถานการณในกรณศกษาและเงอนไขของสถานการณใหสอดคลองกนมากขน และเชอมโยงกบชวตประจ าวนของนกเรยนใหมากขน

3. นกเรยนบางคนไมชวยเพอนในกลมหาวธการแกปญหารวมกน

กระตนใหนกเรยนแตละคนสบคนหาขอมลทเกยวของกบการแกปญหามาคนละ 1 วธและน ามาแลกเปลยนแสดงความคดเหนภายในกลม โดยมครเปนผกระตนโดยการสอบถามไปทละกลม

4. นกเรยนสวนใหญไมไดน าความรในเรองทเรยนมาใชในกระบวนการแกปญหา

ปรบแกสถานการณใหนกเรยนไดน าความรในเนอหาทเ รยนอยมาใชในการแกปญหามากขน

5. นกเรยนบางกลมมการสอสารเพอลงขอสรปเกยวกบวธการแกปญหาของกลมตนเองนอย บางกลมไมมการสอสาร

กระตนใหผ เรยนรวมกนพจารณาขอด ขอเสย ขอจ ากด ของแตละวธ ในประเดนตางๆ และยกตวอยางการเปรยบเทยบใหนกเรยนเขาใจ

6. นกเรยนบางกลมยงสะทอนผลการปฏบตหนาทของตนเองและของกลมไมได

1. ควรสรปภาพรวมของกจกรรมการแกปญหาทงหมดภายในหอง และใหแตละกลมสะทอนผลการแกปญหา เพ อใ หนก เ รยนมองเหนขอผดพลาด และสงทควรปรบปรงไดมากยงขนกอนท จะใหนกเรยนสะทอนการท างานของตนเองและของกลมผานวดโอ 2. ก าหนดประเดนท ตองการใหนกเ รยนสะทอนใหชด เจน และยกตวอยางการสะทอนใหนกเรยนเขาใจ

138

วงจรปฏบตกำรท 2 1. ขนวำงแผน (Plan)

ขนนผ วจยไดด าเนนการปรบปรงการจดการเรยนร ตามการสะทอนผลของวงจรปฏบตการท 1 โดยท าการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนร รวมถงปรบรายละเอยดของการท ากจกรรมในบางขนตอนใหเหมาะสมมากยงขน

2. ขนปฏบตกำร (Action) และ 3. ขนสงเกต (Observe) กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน

ผวจยโพสตวดโอการสอนบรรยายของผวจยและโพสตลงใน Google classroom ไดแก 1) หลกการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขน และ 2) ตวอยางการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบความเขมขนของสารละลาย วดโอมความยาวประมาณ 3-4 นาท เนองจากผสอนปรบการอธบายโดยใชภาษาทเขาใจงายมากขน สอดคลองกบผลสะทอนของผสะทอนผลรวมทกลาววา

“ผ วจยมการปรบวดโอใหมความเหมาะสม โดยมความกระชบและใชภาษาท

เขาใจงาย ท าใหวดโอมความนาสนใจมากขน ซงสงเกตไดจากนกเรยนมค าถามทสงสยมากขน ในกรณทมความสงสยเพราะนกเรยนมความสนใจและตงใจเรยนเปนอยางด”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

ภำพ 8 ตวอยำงวดโอกำรสอนทมอบหมำยใหนกเรยนศกษำกอนนอกหองเรยน

139

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน ผวจยไดมอบหมายใหนกเรยนรายบคคลท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนเคม เรอง

การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบความเขมขน ผวจยไดก าหนดวนและเวลาทสงอยางชดเจน ท าใหนกเรยนสงตรงเวลามากขน มนกเรยน 14% ทสงแบบฝกหดชาเกนก าหนด (ลดลงจากเดม 7%) เนองจากการเสรมแรงของผวจยโดยการบอกกบนกเรยนวาจะใหคะแนนเพมหากสงตรงตามก าหนด และเมอนกเรยนท าแบบฝกหดลงในสมดเสรจ จงสงมาในกระดานสงงาน ผวจยไดตรวจสอบความถกตองและใหคะแนนนกเรยนทนท พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถท าแบบฝกหดไดถกตอง

“นกเรยนสงงานไดตรงเวลามากขน และท าแบบฝกหดไดถกตองมากขน”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน

กอนผวจยจะเรมสรปการเรยนรวมกนนน ผวจยไดเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามในเนอหาทนกเรยนสงสยจากการเรยนในวดโอ ใชเวลา 2-3 นาท พบวานกเรยนมค าถาม หรอปญหามาถามผวจยในหองมากขน ซงผสะทอนผลรวมไดสะทอนวาเปนผลจากการทนกเรยนไดไปศกษาเนอหาดวยตนเองมากอนนอกหองเรยน

“นกเรยนกลาซกถามเกยวกบเนอหาทไดไปรบชมมากขน แสดงใหเหนวานกเรยนมการไปศกษาเรยนรดวยตนเองมากอนทจะเรมเรยนในหอง”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

ตอจากนน ผวจยจงเรมทบทวนโดยใชโจทยค าถามทตางจากแบบฝกหดในหนงสอเรยน 2-3 ขอ โดยใช Power point และใชการถาม-ตอบเพอทบทวนและปรบความเขาใจของนกเรยน จากการทบทวนและปรบความเขาใจทงหมด ส าหรบนกเรยนทยงคงมความสงสย และรวมถงนกเรยนทยงไมไดศกษาวดโอมากอนนน ผวจยจงใหนกเรยนนงแยกเปนกลมทประกอบดวยสมาชกเดยวกบกลมทท ากจกรรม และใหสมาชกในกลมสอนเพอนทไมไดท าการบานมา โดยมผ วจยเปนผตรวจสอบความถกตองในระหวางการแลกเปลยนเรยนรของนกเรยน พบวานกเรยน

140

สามารถเขาใจเนอหาไดเรวขน โดยในขนนใชเวลาไปทงหมด 30 นาท ท าใหในขนตอนนผวจยจงยงไมสามารถควบคมเวลาไดตามแผนทวางไวคอประมาณ 20 นาท

2. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม เนองจากผ วจยไดแบงกลมนกเรยนออกเปนกลมเดมในขนสรปบทเรยนนอกหองเรยนแลวกอนเรมกจกรรม ดงนนผวจยจงเรมอธบายถงลกษณะของกจกรรม รวมทงจดประสงคของการจดการเรยนร จากนนแจกใบกจกรรมและใบรายชอสารเคมใหกบนกเรยนแตละกลม และใหนกเรยนท าการแบงหนาทและสามารถปรบเปลยนหนาทภายในกลมไดเพอใหเหมาะสมตามความสามารถและความถนดของสมาชก และระบกฏระเบยบของกลมส าหรบการท ากจกรรมรวมกนในครงน พบวานกเรยนหลายกลมมการเปลยนแปลงหนาทกนภายในกลม ซงอาจท าใหการปรบเปลยนหนาทของสมาชกในกลมมความเหมาะสมมากขน

“เมอใหชวงเวลาใหนกเรยนแตละกลมไดปรบเปลยนหนาทภายในกลมกอนเรมท ากจกรรม ท าใหนกเรยนมโอกาสปรบเปลยนหนาทภายในกลมเพอใหเหมาะสมกบสมาชกมากขน”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

จากนนผวจยน าเขากจกรรมโดยการเปดวดทศนเกยวกบการระเบดของบอยเลอรทสรางผลกระทบเปนความเสยหายวงกวาง มผ ไดรบบาดเจบ และความเสยหายตอโรงงานพบวา นกเรยนใหความสนใจกบวดโอเปนอยางด สอดคลองกบผสะทอนผลรวมทบนทกวา

“วดโอทเปนขาวทเกดจากปญหาในสถานการณทเกยวกบความปลอดภยและสอ

ใหเหนความเสยหายอยางชดเจนตอผ มสวนเกยวของฝายตางๆ ชวยใหนกเรยนสนใจไดด” (ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

“เมอผวจยใชค าถามกระตนความสงสยและการคดของนกเรยน เชน นกเรยนรจก

บอยเลอรหรอไม คดวาบอยเลอรท าหนาทอะไรในการผลตของโรงงาน จากการสงเกตพบวา นกเรยนแตละกลมพยายามชวยกนตอบค าถามเปนอยางด เนองจากสถานการณทก าหนดใหมเนอหาเกยวกบเคมมากขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

141

3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนทบทวนปญหา แตละกลมเรมอานสถานการณในกรณศกษารวมกน จากนนผ วจยจงซกถาม

ค าถามเกยวกบสถานการณปญหาวาสรปแลวปญหาทนกเรยนก าลงอานนนเปนปญหาเกยวกบอะไร การใชน าทไมไดคณภาพ เชน น าทมความกระดาง หรอน าทมคณสมบตเปนกรด และมแกสออกซเจน เมอน ามาใชกบหมอตมนกเรยนคดวาจะเกดปญหาอะไรบาง และเราจะมวธการแกไขเพอไมใหเกดอบตเหตดงเชนทเกดขนในกรณศกษาอยางไร จากทเราอภปรายรวมกน นกเรยนอยากทราบประเดนอะไรอกบาง พบวา นกเรยนอยากรวาน ากระดางคออะไร เพอท าความเขาใจกบปญหาไดดขน ผวจยจงไดแจกใบความรเกยวกบน ากระดางและน าออนใหนกเรยนแตละกลมศกษาเพมเตม

“ผวจยแจกใบความรไดเหมาะสมกบชวงเวลา โดยมการใชชดค าถามกระตนเปนล าดบเพอใหนกเรยนสงสยและอยากรตอวาสาเหตของปญหาเกดจากอะไร แลวจงแจกใบความรทเตรยมไวใหนกเรยน นอกจากนนกเรยนบางกลมยงสบคนขอมลเกยวกบน ากระดางเพมเตมในอนเทอรเนต”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562) 3.2 ขนวเคราะหปญหา ในขนวเคราะหปญหา ผวจยกระตนใหนกเรยนสบคนขอมลและน ามาอภปราย

รวมกนภายในกลมวาสาเหตทท าใหบอยเลอรระเบดมสาเหตจากอะไรบาง พบวานกเรยนแตละกลมชวยกนตอบสาเหตได ประกอบกบวดโอทใชในการกระตนในขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรมเรมตนนนไดกลาวถงปญหา สาเหต และผลกระทบอยางชดเจนจงท าใหนกเรยนแตละกลมสามารถมองสาเหต ปญหา และผลกระทบไดชดเจนขน จนสามารถระบปญหาไดสอดคลองกบสถานการณมากขน ดงเชนการสะทอนของครพเลยงทกลาววา

“ขนตอนทผวจยกระตนความสนใจของนกเรยนโดยใชวดโอประกอบการบรรยาย พรอมกบสอดแทรกค าถามเพอใหนกเรยนเขาใจสถานการณมากขน ชวยใหนกเรยนระบปญหา มองสาเหตของปญหาและผลกระทบจากปญหาไดชดเจนขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

142

สวนกลมอนทยงไมสามารถระบปญหาไดนน ผวจยเขาไปกระตนใหสมาชกในกลมชวยกนหาขอมลมากขน เพอใหผ เรยนระบปญหาไดเหมาะสม ไมออกนอกขอบเขต ซงจากการสงเกตแตละกลมมการระบปญหาไดเหมาะสมกบสถานการณและเงอนไขมากขน รวมทงบอกผลกระทบ และผไดรบผลกระทบไดครอบคลมมากขน

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา ผ วจยกระตนใหนกเรยนทไมคอยรวมกนสบคนหาขอมลแตละกลมสบคนหาขอมลการปรบปรงคณสมบตของน าในบอยเลอรมาคนละ 1 วธ โดยผวจยเดนตรวจสอบการคนหาวธการแกปญหาของแตละคนอยางใกลชดและก าชบเวลานกเรยนเสมอ

“เมอกระตนใหนกเรยนชวยคนหาวธการปรบปรงคณภาพน ามาคนละ 1 วธชวยใหนกเรยนทไมกลาแสดงความคดเหนมสวนรวมในการแกปญหามากขน อยางไรกตาม พบวา เวลาทใชในการกระตนใหนกเรยนคดนนอาจใชเวลามากไปจนกระทบเวลาทใชในขนอนๆ”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

3.4 ขนท าการตดสนใจ เมอนกเรยนหาวธการปรบปรงคณภาพน าไดแลว ขนตอไปนกเรยนแตละ

กลมจะตองออกแบบการทดลองปรบปรงคณภาพน ารวมกน จากการสงเกต พบวานกเรยนน าขอมลทตนเองไดสบคนมาใชในการวางแผนการทดลองรวมกนไดเหมาะสมมากขน อยางไรกตามยงพบวาบางกลมยงใหเหตผลในการเลอกวธการปรบปรงคณภาพน าโดยใชสารเคมไมเหมาะสม สงผลใหวางแผนการแกปญหาไดไมเหมาะสม สอดคลองกบผสะทอนผลรวมทแนะน าวา

“นกเรยนหลายกลมวางแผนการแกปญหายงไมเหมาะสม และไมรอบคอบ ดงนน

ผ วจยควรตรวจสอบการวางแผนของนกเรยนใหมากขน เชน การค านวณการใชสารเคม การเลอกใชอปกรณ”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

143

ผวจยจงเขาไปชวยตรวจสอบความถกตองแกนกเรยนแตละกลม จงชวยใหแตละกลมออกแบบการทดลองการปรบปรงคณภาพน าไดถกตองมากยงขน สอดคลองกบผลสะทอนของครพเลยงทกลาววา

“นกเรยนสามารถเลอกวธการปรบปรงคณภาพของน าได และสามารถเขยนปฏกรยาการเกดปฏกรยาเคมได แตอาจจะตองไดรบค าแนะน าจากครผ สอนบาง นอกจากนนกเรยนทกคนชวยกนมากขน แตละคนมบทบาทหนาททชดเจนมากขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

ภำพ 9 กำรออกแบบกำรทดลองปรบปรงคณภำพน ำในบอยเลอรของนกเรยน

หลงจากทนกเรยนออกแบบวธการปรบปรงคณภาพน าแลว ผวจยใหนกเรยน

ไดลงมอปฏบตจรง จากการสงเกตพบวานกเรยนมการแบงงานกนท าอยางชดเจน แตละคนตางชวยเหลอกนท างาน และมผ น าของกลมเปนคนรวบรวมงาน นกเรยนสวนใหญเกอบทกกลมสามารถปฏบตการทดลองเสรจทนเวลา มการกระตนใหท าการแกปญหาจนส าเรจลลวง มเพยงกลมเดยวเทานนทท าเสรจชาเกนเวลาทก าหนดใหไป 10 นาท

“นกเรยนชวยเหลอกนท างานตามหนาทไดเปนอยางด โดยมผวจยชวยเหลออยางใกลชด”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562)

144

3.5 ขนสะทอนผลลพธ ผวจยท าการสรปภาพรวมของกจกรรมท าใหนกเรยนมความเขาใจกจกรรม

และมองเหนวาสามารถใชความรในเนอหาทเรยนมาค านวณความเขมขนของสารทตองใชได รวมถงน าขอมลทสบคนมาใชในการตดสนใจแกปญหาได จากนนผวจยเปดโอกาสใหนกเรยนแตละกลมไดประเมนกจกรรมในภาพรวมวา นกเรยนไดเรยนรอะไรเพมเตมจากกจกรรมน เนองจากกจกรรมการปรบปรงคณภาพน าไมไดใชระยะเวลานานเหมอนในกจกรรมท าไขเยยวมา นกเรยนจงสามารถประเมนผลการปรบปรงคณภาพน าไดทนทและสามารถตรวจสอบผลการปรบปรงคณภาพน าไดทนททเกดขอผดพลาด จากนนผ วจยไดมอบหมายใหแตละกลมอดวดโอเพอสะทอนผลการปฏบตการดานความรวมมอและการปฏบตตามหนาทและกฏระเบยบภายในกลมในประเดน 1) สงทนกเรยนคดวานกเรยนท าไดดและหรอสงทตองปรบปรง 2) สงทนกเรยนคดวากลมของนกเรยนท าไดดและสงทตองปรบปรง ตามทผวจยไดวางแผนไว

“นกเรยนทกคนสามารถสะทอนผลการท ากจกรรมของตนเอง ของสมาชกในกลม

ไดตรงประเดนและใหขอมลในการสะทอนมากขน รถงขอผดพลาดทเกดขนพรอมกบใหขอเสนอแนะในการปรบปรงตนเอง และเพอนๆไดเหมาะสมมากขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 14 กมภาพนธ 2562) 4. ขนสะทอนผล (Reflect)

กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน 1.1 วดโอทมความนาสนใจ และจงใจใหผ เรยนเขามาชม ควรมความกระชบยาว

ประมาณ 4-5 นาทตอหนงวดโอ และตองใชภาษาทเขาใจงาย มเทคนคในการจดจ า มจดเนนใหนกเรยนสามารถจบประเดนในการค านวณได

1.2 การประกาศวนทจะลงวดโอใหชดเจนเพอการวางแผนการชมวดโอของนกเรยน

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน 2.1 การทก าหนดวนและเวลาทสงอยางชดเจน ท าใหนกเรยนสงงานตรงตาม

เวลาทก าหนดมากขน และการใหผลสะทอนทนทท าใหนกเรยนทราบทนทวาตนเองมความเขาใจมากนอยเพยงใดในบทเรยน เพอทจะไดแกไขไดทนทท าใหนกเรยนมองเหนความส าคญในการท าแบบฝกหดเพอทบทวนความรมากขน โดยมจ านวนนกเรยนทสงไมตรงเวลานอยลงจากเดม 7%

145

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน

1.1 การใหเวลา 2-3 นาท ใหนกเรยนไดทบทวนตนเองวามสวนไหนทยงไมเขาใจหรอสงสยท าใหผวจยสามารถรจดทนกเรยนยงเขาใจผดมากขน เพอน าไปปรบปรงวดโอการสอนใหชดเจนยงขน จนพบวาจดทนกเรยนอยากใหผ วจยเพมคอ สรปหลกการค านวณทายวดโอ นอกจากนการเปดโอกาสใหผ เรยนไดสะทอนสงทยงไมเขาใจยงเปนการปรบความเขาใจของนกเรยนไดดมากขนดวย 1.2 การโจทยค าถามนอกเหนอจากแบบฝกหด 2-3 ขอและมความหลากหลาย ใน Power point ฉายผานโปรเจคเตอร และใชการถาม-ตอบ ชวยท าใหการตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนเปนไปไดงายขน และรวดเรวมากขน

1.3 การใหนกเรยนรวมกลม โดยมสมาชกเดยวกบกลมทท ากจกรรม โดยมวตถประสงคเพอใหนกเรยนชวยกนสอนเนอหาทเรยนใหกนและกน ท าใหนกเรยนรวมกนแลกเปลยนเรยนรมากขนและตางชวยเหลอในการเรยนรและชวยตรวจสอบความเขาใจในเนอหาทมความซบซอนไดดขน

2. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม 2.1 การเรมกจกรรมดวยการบอกจดประสงคของกจกรรม และลกษณะของ

กจกรรมสามารถกระตนความสนใจของนกเรยนไดด สงผลใหนกเรยนสามารถเชอมโยงเขาสกจกรรมการเรยนรไดงายขน

2.2 การทใหนกเรยนอยรวมกบกลมสมาชกคนเดม ท าใหเกดการเปลยนแปลงการท าหนาทไดเหมาะสมขน สบเนองมาจากขนสะทอนผลในกจกรรมทแลวทใหนกเรยนไดสะทอนการปฏบตหนาทของแตละคน ท าใหนกเรยนมองเหนความถนดในตนเองชดเจนมากขน จนเกดการเปลยนแปลงโครงสรางหนาทของกลมใหเหมาะสมกบการท างานมากขน ส าหรบการตงกฏระเบยบของกลมนน สวนใหญนกเรยนจะใชกฏระเบยบทตงไวเหมอนกบการท ากจกรรมแรกซงมความเหมาะสมและสามารถปฏบตไดจรง

2.3 การเลอกใชวดโอเพอสรางความสนใจของนกเรยนสามารถกระตนความสนใจของนกเรยนได ดงนนตองใหความส าคญกบการเลอกวดโอมาเปนสวนหนงในการกระตนการเรยนรใหมความหมายมากขน เพราะจากการสงเกตพบวา วดโอทผ วจยเลอกใชนนเปนลกษณะของขาวทนาเชอถอ และมการอธบายปญหา สาเหต และผลกระทบ รวมทงผ ไดรบผลกระทบในขาวชดเจน ท าใหนกเรยนเชอมโยงเขากบปญหาและสงผลใหนกเรยนเขาใจปญหาไดเรวขน

146

2.4 การทผ วจยใชค าถามกระตนความสงสยประกอบกบการอธบายเนอหาในขาว เปนการเพมการคดของนกเรยนท าใหนกเรยนสงสยและน าไปสการคนควาหาขอมลมาแลกเปลยนกนมากขน และชวยท าใหนกเรยนมองเหนถงความส าคญของขอมลมากขน

3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนทบทวนปญหา

3.1.1 การใชวดโอในขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม ถาวดโอเชอมโยงกบปญหาในกรณศกษามากเพยงใดกจะชวยใหนกเรยนเขาใจสถานการณในกรณศกษาและเงอนไขของสถานการณไดดขน และสามารถสบคนหาขอมลเพอท าความเขาใจปญหาไดดขน และระบประเดนอนๆทตองการทราบไดสอดคลองกบปญหาไดดขน 3.1.2 ในการเรยนเรองทนกเรยนไมคนเคย การทครแจกใบความรทเกยวของกบปญหาชวยใหนกเรยนใชเวลาในการคนหาขอมลไดเรวขน โดยขอมลทใหตองไมไดเปนขอมลทใชตอบค าถามในใบกจกรรม แตควรเปนขอมลทใชเพยงเพอใหเขาใจประเดนปญหาในเรองทนกเรยนไมคนเคยไดดขน และควรใหขอมลทมทงสวนทเกยวของกบปญหา และไมเกยวของกบปญหาเพอฝกใหนกเรยนคดกรองขอมลทสามารถน าไปใชประโยชนได เชน ผ วจยแจกใบความรเรองน ากระดาง – น าออนใหนกเรยน เพยงเพอใหเขาใจความหมายของน ากระดางวามคณสมบตอยางไร เปนตน โดยทนกเรยนอาจไมตองใชขอมล เรอง น าออนกได อยางไรกตามขอมลทใหนกเรยนตองเปนขอมลทนาเชอถอ 3.1.3 การแจกใบความรในเวลาทเหมาะสม โดยการกระตนใหนกเรยนไดสงสย ใครรกอนทจะแจกใบความรชวยท าใหนกเรยนสนใจขอมลทแจกมากขน และอาจน าไปสการสบคนขอมลเพมเตม 3.2 ขนวเคราะหปญหา 3.2.1 ครควรกระตนใหสมาชกทกคนระดมสมองและชวยกนระบปญหาใหสอดคลองกบสถานการณและเงอนไขสถานการณ โดยครชวยเดนสงเกตทกกลมเพอตรวจสอบวานกเรยนระบปญหาไดเหมาะสม ไมออกนอกขอบเขตหรอไม โดยแตละกลมควรระบปญหาไดวา น าในบอยเลอรไมบรสทธ เชน มความกระดางเพราะม CaCl2 ละลายในน ามากเกนไป นอกจากนยงม pH ไมเหมาะสมท าใหน าเปนกรดมากเกนไป และยงมออกซเจนละลายอยในน ามากเกนไป สาเหตของปญหา คอ ไมมการตรวจสอบคณภาพน า หรอขาดความรเชงปฏบตงานดานความปลอดภย หรอความมกงายของผคมงาน ผลกระทบคอ บอยเลอรระเบดสรางความเสยหายแกชมชนใกลเคยง และสญเสยคาใชจายในการซอมบ ารงบอยเลอร ผ ไ ด รบผลกระทบคอ ชมชนใกลเ คยง

147

ผประกอบการ สวนใหญพบวานกเรยนสามารถระบปญหาไดเหมาะสม และบอกผลกระทบ ผไดรบผลกระทบครอบคลมมากขน

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา 3.3.1 สถานการณทน ามาใชมการน าความรเรองปรมาณสารสมพนธ คอการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบความเขมขนมาใชในการปรบปรงคณภาพน าไดชดเจน ท าใหนกเรยนสามารถน าความรดานปรมาณสารสมพนธมาใชในการออกแบบวธการปรบปรงคณภาพน าในบอยเลอรได จากการสงเกตพบวา แตละกลมสามารถปรบปรงคณภาพน าไดอยางนอย 2 คณสมบตจาก 3 คณสมบต รวมทงระบขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธการไดคอนขางเหมาะสม

3.4 ขนท าการตดสนใจ 3.4.1 การเตรยมใบรายชอวสด อปกรณ และสารเคม ท าใหนกเรยนสามารถตดสนใจเลอกแนวทางการแกปญหาได และมองหาขอจ ากดในแตละวธไดดยงขน 3.4.2 นกเรยนสามารถน าความรดานเคมมาใชในสนบสนนการตดสนใจเลอกวธการปรบปรงคณภาพน าตามคณสมบตตางๆ ไดเหมาะสมยงขน เนองจากสถานการณปญหาทก าหนดใหสอดคลองกบการน าความรดานปรมาณสารสมพนธมาประยกตใชในการแกปญหา

148

ภำพ 10 ตวอยำงกำรใชควำมรดำนปรมำณสำรสมพนธในกำรสนบสนนกำร ตดสนใจเลอกวธกำรปรบปรงคณภำพน ำของนกเรยนกลม G2

3.4.3 ในสถานการณทออกแบบมาใหกลมมเวลาจ ากดในการท างาน ท าให

สมาชกในกลมแบงหนาทและกระจายงานใหแตละคนมสวนรวมชดเจนยงขน มความสามคคและชวยเหลอกนท างาน และเปนขนทนกเรยนสนกสนานมากทสด เพราะไดลงมอปฏบตการทดลองแขงกบเวลา และนกเรยนสวนใหญเกอบทกกลมสามารถปฏบตการทดลองเสรจทนเวลา ท าใหการแกปญหาส าเรจลลวง

3.5 ขนสะทอนผลลพธ 3.5.1 การสรปภาพรวมของกจกรรมในขนทายสดรวมกน แมเปนระยะเวลาสนๆ สามารถท าใหนกเรยนมความเขาใจกจกรรมไดดขนและมองเหนประโยชนของการน าความรในเรองทเรยนไปใชในการแกปญหาในชวตประจ าวนได ซงนกเรยนตางใหความเหนวาในกจกรรมน ไดน าความรเรองปรมาณสารสมพนธมาใชประโยชนในการแกปญหาไดในชวตจรง แมอาจจะเปน

149

การทดลองทใหผลไดไมถกตองนก แตกสามารถประยกตใชแนวคดเรองปรมาณสารสมพนธมาใชในการออกแบบและค านวณการใชสารเคมทตองใชได 3.5.2 การใชวดโอในการน าเสนอผลการแกปญหาและอปสรรค รวมทงสะทอนผลการปฏบตตามหนาทและกฏระเบยบภายในกลม ยงชวยใหนกเรยนทเขนอายไมกลาพด กลาแสดงออกมากขนในการสะทอนผลการท างานของตนเอง และเตรยมตวกอนการน าเสนอมากขนท าใหนกเรยนน าเสนอดขน ดงเชน

“สงทคดวาตนเองท าไดดนะคะดฉนเปนผน ำเสนอ ส งทท ำไดดกคอกำรน ำเสนอคะเพรำะวำเปนคนทชอบพด ชอบเจรจำ เปนคนไมถนดในเรองกำรเขยน และกำรคนหำคะกเลยเลอกทจะมำน ำเสนอคะ”

“สวนดฉนเปนผสบคนขอมลนะคะ ส งทตวเองตวเองนะท ำไดดคอเปนผสบคนขอมลเพรำะวำตวเองชอบทจะคนหำแลวกสรปออกมำใหเพอนไดรบรไดฟงคะ”

“ดฉนท าหนาทเปนผบนทกนะคะ ส งทท ำไดดกคอบนทกผลคะ เนองจำกตนเองเปนคนทมควำมละเอยดรอบคอบสำมำรถเกบขอมลไดดคะจงรบหนาทนคะ”

“ส าหรบดฉนเปนผท ำกำรทดลองนะคะ คดวำตนเองท ำหนำทในกำรทดลองไดดคะ เพรำะวำคดวำตนเองมควำมละเอยดรอบคอบแลวกมทกษะในกำรท ำปฏบตกำรทดลองคะ”

“ส าหรบสงทสมาชกในกลมท าไดดนะคะ กสมาชกของเราสวนใหญท าหนาทของตวเองไดดนะคะกไมตองปรบปรงอะไรคนในกลมเนยบำงคนอำจจะไมคอยท ำกำรทดลองเทำไหรหรอวำไมชวยกนมำกเทำไหรเรำกจะตกเตอนทนทเลย วำมำชวยกนหนอย จนประสบควำมส ำเรจในกำรทดลองคะ ทกคนแฮปปคะ”

(G3, วดโอการน าเสนอ, แผนการจดเรยนรท 2)

150

ตำรำง 29 สรปปญหำทเกดขนในวงจรปฏบตกำรท 2 เพอน ำไปปรบปรงแผนกำรเรยนรใน วงจรปฏบตกำรท 3

ปญหำทพบ กำรแกไขในวงจรตอไป

กำรจดกำรเรยนรนอกหองเรยน 1. นกเรยนอยากใหเพมการสรปหลกการค านวณทายคลปวดโอ

ปรบวดโอโดยมการเพมสรปเนอหาทายวดโอ

2. นกเรยนบางสวนสงแบบฝกหดชาเกนเวลาทก าหนดสง

ก าหนดวนทจะใหนกเรยนสงใหชดเจน และบอกนกเรยนวาจะปรบเปลยนคะแนนการท าแบบทดสอบใหเปนคะแนนเฉลยของกลม

กำรจดกำรเรยนรในหองเรยน 1. นก เ รยนบางสวนยงระบ ปญหาตามสถานการณทก าหนดใหไมเหมาะสมกบเงอนไขของสถานการณ

ปรบปรงความชดเจนของสถานการณและเงอนไขของสถานการณใหสอดคลองกนมากขน และเชอมโยงกบชวตประจ าวนของนกเรยนใหมากขน

2. นกเ รยนบางสวนยงท าการทดลองไมรอบคอบ ท าใหผลการทดลองไมถกตอง

กระตนใหนกเรยนหมนชวยกนสงเกตและตรวจสอบการท างานของกนและกนใหมากขน โดยเฉพาะในขนค านวณและเตรยมอปกรณและสารเคม หากพบปญหาจะไดแกไขไดทนท

วงจรปฏบตกำรท 3 1. ขนวำงแผน (Plan)

ขนนผ วจยไดด าเนนการปรบปรงการจดการเรยนร ตามการสะทอนผลของวงจรปฏบตการท 2 โดยท าการปรบปรงและพฒนาการจดการเรยนร รวมถงปรบรายละเอยดของการท ากจกรรมในบางขนตอนใหเหมาะสมมากยงขน

2. ขนปฏบตกำร (Action) และ 3. ขนสงเกต (Observe) กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน ผวจยโพสตวดโอการสอนบรรยายของผ วจยและโพสตลงใน Google classroom

ไดแก 1) กฎของเกย- ลสแซก (Gay-Lussac’s law) 2) สมมตฐานของอาโวกาโดร (Avogadro’s Hypothesis) และ 3) การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรของแกสในปฏกรยาเคม ใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามอธยาศย โดยมความยาวประมาณ 5-7 นาทตอวดโอ โดยมการสรปทกครงในแตละบทเรยนท าใหนกเรยนมความเขาใจมากขน สอดคลองกบครพเลยง ทกลาววา

151

“วดโอมความเหมาะสมในเรองของเวลาทใช ภาษา รวมทงมการอธบายอยางละเอยดเขาใจงาย และมโจทยแบบฝกหดทมความหลากหลายมากขน นอกจากนยงเพมการสรปทกครงทายบทเรยนในแตละบท ท าใหนกเรยนมความเขาใจในเนอหามากขน”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

ภำพ 11 กำรเพมสรปในเนอหำวดโอกำรสอนทำยบทเรยน

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน ผ วจยไดมอบหมายใหนกเรยนรายบคคลท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนเคม เรอง

การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบแกส โดยก าหนดวนและเวลาทสงอยางชดเจน และแจงการปรบเปลยนคะแนนการท าแบบทดสอบใหเปนคะแนนเฉลยของกลม ทท ากจกรรม ในขนนพบวานกเรยนแตละกลมชวยเหลอการตดตามการสงแบบฝกหด ท าใหเกอบทงหมดสงแบบฝกหดไดตรงเวลาทก าหนดทกคน มนกเรยน 5% ทสงแบบฝกหดชาเกนก าหนด (ลดลงจากเดม 9%) ผวจยไดตรวจสอบความถกตองและใหคะแนนนกเรยนทนทซงนกเรยนสวนใหญท าแบบฝกหดไดถกตอง จงท าใหคาดการณไดวานกเรยนมการศกษาเนอหาบทเรยนมากอน หรอเตรยมตวมากอนลวงหนา

“นกเรยนสงแบบฝกหดตรงเวลาและท าแบบฝกหดไดถกตองมากขน”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

152

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน

กอนผวจยจะเรมสรปการเรยนรวมกนนน ผวจยไดเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามในเนอหาทนกเรยนสงสยจากการเรยนในวดโอ พรอมกบการส ารวจสงทนกเรยนสงสยในสวนของเนอหาหลงจากทนกเรยนไดไปเรยนรดวยตนเอง จากนนเรมทบทวนโดยใชโจทยนอกเหนอจากแบบฝกหดในหนงสอเรยน 2-3 ขอ โดยใช Power point พบวานกเรยนสวนใหญสามารถตอบค าถามไดทงหมด ท าใหขนนใชเวลาไดนอยกวาทก าหนดไว จากตามแผนทตงไวคอประมาณ 20 นาทเหลอเพยง 15 นาทเทานน

“นกเรยนสามารถตอบค าถามไดเกอบทงหมด แสดงวานกเรยนมการท าการบานโดยการศกษาเรยนรเนอหามากอนทจะเรยนในหอง”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

2. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม ผวจยใหนกเรยนนงตามกลมสมาชกเดม และเรมอธบายถงลกษณะของกจกรรม

รวมทงจดประสงคของการจดการเรยนร จากนนแจกใบกจกรรมและใบรายชอสารเคมใหกบนกเรยนแตละกลม และใหนกเรยนท าการแบงหนาทและสามารถปรบเปลยนหนาทภายในกลมไดเพอใหเหมาะสมตามความสามารถและความถนดของสมาชก และระบกฏระเบยบของกลมส าหรบการท ากจกรรมรวมกนในครงน และน าเขากจกรรมกระตนความสนใจของนกเรยนโดยใชวดโอทเปนขาวเกยวกบเกษตรกรขาดรายไดเกอบลานบาทเพราะน าทวมสวนกลวย ท าใหชาวสวนตองตดกลวยไปขายกอน และกลวยจ านวนมากไมทนขายไดหมดท าใหเกดปญหา จากนน ผ วจยไดใชค าถามวาหากนกเรยนตองการชวยเหลอเกษตรกรนกเรยนจะท าอยางไร นกเรยนรวมกนอภปราย จากนนผวจยไดเปดคลปกลวยหอมรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวน ซงบรรจถงพลาสตกซงเจาะเปนร จากนนผวจยถามวาท าไมตองเจาะพลาสตกเปนร นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายวาเนองจากตองการใหเกดการถายเทอากาศ จากนนผวจยจงถามตอเนองวาแลวท าไมตองมการถายเทอากาศ นกเรยนแตละกลมพยายามคด และเรมสบคนขอมลโดยใชเทคโนโลยเพอตอบค าถามของผ วจย โดยสามารถตอบไดตรงประเดนวาตองการยดอายของกลวยหอมใหสกชา จากนนผวจยจงถามวาการสกของกลวยหอมเกดจากอะไร ซงในขนตอนนผวจยไดเตรยมใบความร เรอง การสกของผลไม ซงเกยวของกบฮอรโมนเอทลนซงเปนฮอรโมนในรปแกสทชวยเรงการสกของผลไมใหนกเรยนศกษา

153

รวมกนเปนกลม จากนนผวจยใหนกเรยนรวมกนสรปวาการสกของกลวยหอมมสาเหตเกดจากอะไร ซงในขนตอนนพบวานกเรยนใหความสนใจในการตอบค าถามเปนอยางด

“นกเรยนรวมมอในการตอบค าถามเปนอยางดเนองจากเปนปญหาทใกลตว

นกเรยน มการชวยเหลอกนสบคนและน าขอมลมาอภปรายรวมกนเปนกลม โดยมผน าเสนอท าหนาทไดเปนอยางด”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562) “ผวจยใชชดค าถามตอเนองในการกระตนใหผ เรยนไดคด ชวยใหผ เรยนคดตาม

และรวมแสดงความคดเหน และสนใจทจะหาขอมลเพอมาตอบค าถามผวจย” (ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนทบทวนปญหา ในขนนผ วจยใหนกเรยนแตละกลมเรมท ากจกรรมเปนขนตอนโดยเขาไป

กระตนนอยทสด โดยแตละกลมเรมสบคนขอมลหาขอมลเพมเตมอยางกระตอรอรนมากขนและสอดคลองกบผสะทอนผลรวมทกลาววานกเรยนชวยกนคนหาขอมลจากแหลงขอมลทนาเชอถอมากขน

“นกเรยนกลาแสดงความคดเหนและน าขอมลมาแลกเปลยนภายในกลมมากข น

จนสามารถตอบไดวา การสกของกลวยเกดจากแกสเอทลน และท าอยางไรเพอลดปรมาณแกสเอทลนจากกลวย”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562) “นกเรยนใหความสนใจกบการอานกจกรรมรวมกนด และคนหาขอมลจาก

แหลงขอมลทมความนาเชอถอ” (ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

154

3.2 ขนวเคราะหปญหา แตละกลมอานเงอนไขของสถานการณเพอระบปญหาทตองการจะแกรวมกน

นกเรยนแตละคนภายในกลมรวมกนระบปญหา จากนนลงขอสรปเ ปนการระบปญหาของกลม พบวานกเรยนใชเวลาในการระบปญหาไดเรวขน

“นกเรยนระบปญหาไดเหมาะสมกบสถานการณและเงอนไขมากขน รวมทงบอก

ผลกระทบ และผไดรบผลกระทบไดครอบคลมมากขน โดยผวจยเขาไปชวยเหลอนอยลง” (ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา

แตละกลมรวมกนคนหาวธการแกปญหาโดยใชบรรจภณฑแอคทฟเพอยดอายกลวยหอมใหไดมากทสด แตละกลมรวมกนคนหาวดสดดซบและวสดทเปนสารเคม โดยดจากใบรายชอสารเคมและวสดอปกรณทมอยภายในหองปฏบตการ นกเรยนแตละกลมสามารถหาสารเคมทชวยดดซบแกสเอทลนอยางนอย 1 วธและระบขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธการได และสามารถออกแบบวธการแกปญหาไดเหมาะสม

“นกเรยนสามารถสรางวธการแกปญหาได และแตละวธนกเรยนสามารถระบขอด ขอเสย และขอจ ากดไดเหมาะสม”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

3.4 ขนท าการตดสนใจ แตละกลมเลอกวธการสรางวสดดดซบแกสเอทลนเพอใชเปนบรรจภณฑแอค

ทฟของกลวยหอม จากการสงเกต พบวา นกเรยนสามารถน าขอมลความรทตนเองไดสบคน เชน ขอด ขอเสยและขอจ ากดมาใชเปนเหตผลในการออกแบบผลตบรรจภณฑแอคทฟเพอยดอายกลวยหอมไดเปนวธทดทสดของแตละกลม นอกจากน นกเรยนยงใชความรเกยวกบการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบแกสมาใชในการแกปญหามากขน

“มการเขยนสมการและค านวณปรมาณสารทตองการใชไดตามเงอนไขของสถานการณทสมมตขน นกเรยนค านวณปรมาณสารทตองการใชไดถกตอง”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

155

จากนนผวจยจงใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง จากการสงเกตพบวานกเรยนสวนใหญเลอกใชสารโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตในการยบยงแกสเอทลนเพราะหาไดใหองปฏบตการและเปนสารทสามารถซอหาไดงาย และในขณะปฏบตทดลองนน มการแบงงานกนท าอยางชดเจน แตละคนตางชวยเหลอกนท างานและชวยกนตดตามตรวจสอบทกขนตอน นกเรยนทกกลมสามารถปฏบตการทดลองเสรจทนเวลาทก าหนดให บางกลมท าเสรจกอนเวลา เนองจากกอนการด าเนนการแกปญหานกเรยนแตละไดท าการสรางความเขาใจรวมกนกอนแลวคอยด าเนนการแกปญหา สงผลใหนกเรยนด าเนนการแกปญหาไดเรวขน สอดคลองกบผลสะทอนของครพเลยง

“นกเรยนสามารถเลอกสารเคมไดอยางถกตองและเหมาะสมกบสถานการณท

ไดรบ และสามารถเขยนสมการเคมทเกดขนในปฏกรยาเคมได นอกจากนนกเรยนสามารถออกแบบการทดลองไดเองโดยขอค าปรกษาจากครผสอนเพยงเลกนอย และท าการทดลองเสรจทนตามเวลาทก าหนด”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

\

ภำพ 12 กำรสรำงวสดดดซบแกสเอทลนเพอใชเปนบรรจภณฑแอคทฟ

3.5 ขนสะทอนผลลพธ

ผ วจยท าการสรปภาพรวมของกจกรรม รวมกบนกเรยน นกเรยนไดใหความเหนวาสามารถใชความรเรองการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบปรมาตรแกสและความรทไดจากการสบคนขอมลเพมเตมสามารถน าประยกตใชแกปญหาในชวตประจ าวนได จากการรบฟงแตละกลมพบวา แตละกลมสามารถเสนอแนะ สงทด สงทควรปรบปรงหรอขอแนะน าเพมเตมเกยวกบผลการแกปญหาใหกบแตละกลมได จากนนผวจยเปดใหนกเรยนไดซกถามขอสงสยจาก

156

การท ากจกรรม พรอมกบบอกเลาปญหาและอปสรรคทเกดขนในการแกปญหาและประเมนความส าเรจของการแกปญหาในครงน

“นกเรยนสามารถรายงานผลการแกปญหาและการแกไขขอผดพลาด นกเรยน

สามารถประเมนความส าเรจในการสรางวสดดดซบแกสเอทลนเพอใชเปนบรรจภณฑแอคทฟไดเหมาะสม ”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

“นกเรยนชวยกนตดตามผลการชะลอการสกของกลวยหอมด มการบนทกลงในสมดตดตามผลการด าเนนงานจนครบเวลาทก าหนด”

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562) จากการสงเกตผลการสะทอนการท าหนาทของตนเอง และการท างาน

ภายในกลมจากวดโอ พบวา นกเรยนสามารถสะทอนการท าหนาทของตนและของกลมไดเหมาะสมมากยงขน

“แตละกลมสะทอนการท าหนาทของตนเอง และการท างานภายในกลมจากวดโอ

ไดเหมาะสมมากยงขน” (ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

4. ขนสะทอนผล (Reflect) จากการวเคราะหผลการสงเกตจากแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ถงรายละเอยด

ของการจดการเรยนรในแตละขนนน สามารถสะทอนผลการจดการเรยนรได ดงน กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน

1.1 วดโอทมความยาวเหมาะสมคอเวลาประมาณ 5-7 นาทตอวดโอ ในวดโอควรแบงการบรรยายออกเปน หลกการหรอทฤษฏ ตวอยางการค านวณ และยกตวอยางโจทยทมความสลบซบซอนและยากขนเรอยๆ 2-3 ตวอยาง และมการสรปทายวดโอทกครง โดยใชภาษาทเขาใจงาย มเทคนคในการจดจ าและมจดเนนย าถงสงทส าคญ ชวยใหนกเรยนตองการชมวดโอมากขน สามารถจบประเดนในการค านวณไดดขน

157

1.2 การประกาศวนทจะลงวดโอใหชดเจนท าใหนกเรยนสามารถวางแผนการชมวดโอได

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน 2.1 การก าหนดวนและเวลาทสงอยางชดเจนและการเสรมแรงทางลบ เชน จะให

คะแนนเปนกลม หากมเพอนสงชากจะท าใหถกหกคะแนนเปนกลมท าใหนกเรยนสงงานตรงตามเวลาทก าหนดมากขน เนองจากมกลมชวยตดตามการสงงาน ซงเปนบรรยากาศทกระตนใหแตละคนชวยกนเรยนมากขน

2.2 การใหผลสะทอนทนทแกนกเรยน ชวยท าใหนกเรยนทราบทนทวาตนเองมความเขาใจมากนอยเพยงใดในบทเรยน เพอทจะไดทบทวนซ าได

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน

1.1 การส ารวจสงทนกเรยนสงสยหลงจากทนกเรยนไดไปเรยนรดวยตนเอง โดยใชการถาม - ตอบ ผานการตงโจทยค าถาม 1-3 ขอ ใน Power point ฉายผานโปรเจคเตอร และใหเวลา 5 นาท ชวยกนสรปเนอหารวมกนเกยวกบหลกการการค านวณและจดลงในสมดเพอใชทบทวน ซงพบวานกเรยนสวนใหญสามารถตอบค าถามผ วจยได แสดงใหเหนวานกเรยนมการไปศกษาเรยนรดวยตนเองมากอนทจะเรมเรยนในหอง จงท าใหใชเวลาไดนอยกวาทก าหนดไว

2. ขนการสอนบรรยายสนๆเกยวกบกจกรรม 2.1 การเรมกจกรรมดวยการบอกจดประสงคของกจกรรม และลกษณะของ

กจกรรมสามารถกระตนความสนใจของนกเรยนไดด 2.2 การทใหนกเรยนอยรวมกบกลมสมาชกคนเดม ท าใหเกดการเปลยนแปลงการ

ท าหนาทไดเหมาะสมขน และชวยเหลอเกอกลกนมากขน 2.3 จากการสงเกต พบวา สอวดโอทเปนขาว สามารถชวยกระตนใหนกเรยนสนใจ

ในกจกรรมมากขน และเชอมโยงเขาสกจกรรมการเรยนรไดงายขน และการทผ วจยใชค าถามกระตนความสงสยและการคดของนกเรยนเมอเชอมโยงกบชวตประจ าวนเขากบสถานการณปญหา ตวอยาง เชน กลวยหอมทบรรจขายในรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนตองเจาะร ท าใหนกเรยนเกดความอยากร สงสย และน าไปสการคนควาหาขอมลมาแลกเปลยนกนมากขนและเหนความส าคญของขอมลมากขน

158

3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนทบทวนปญหา 1. หากใชวดโอเชอมโยงกบปญหาในกรณศกษามากเพยงใดกจะชวยให

นกเรยนเขาใจสถานการณในกรณศกษาและเงอนไขของสถานการณไดดขน และสามารถสบคนหาขอมลเพอท าความเขาใจปญหาไดดขน และระบประเดนอนๆทตองการทราบไดสอดคลองกบปญหาไดดขน

2. ใบความรทเตรยมใหจะมประโยชนในการชวยใหนกเรยนไดท าความเขาใจในเรองทไมค นเคยไดเปนอยางด โดยครตองท าการสรปเนอหาและขอมลมากอน รวมถงใหความส าคญกบความนาเชอถอของขอมลดวย

3.2 ขนวเคราะหปญหา 1. นกเรยนสมาชกวเคราะหปญหาในสถานการณจนระบปญหาไดสอดคลอง

กบสถานการณมากขน ไมออกนอกขอบเขต แตละกลมมความมนใจมากขนในการระบปญหา สามารถบอกผลกระทบและผ ไดรบผลกระทบครอบคลมมากขน โดยขอความชวยเหลอจากผ วจยนอยลง อาจเปนเพราะสถานการณปญหามความชดเจน วดโอทน ามากระตนนกเรยนสามารถท าใหนกเรยนเขาใจในสถานการณปญหาไดด โดยแตละกลมควรสามารถระบปญหาไดวาชาวสวนขายกลวยหอมไมทนกบปรมาณกลวยทลนตลาด สาเหตของปญหา คอ น าทวมสวนกลวยหอมเปนเวลานาน ผลกระทบคอ ขายกลวยหอมไมทนกบความตองการของตลาดอาจท าใหกลวยเนาเสยและไมสามารถน าไปขายได ผ ไดรบผลกระทบคอ ชาวสวนกลวยหอม

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา 3.3.1 สถานการณทน ามาใชมการน าความรเรองปรมาณสารสมพนธ คอการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบปรมาตรแกสมาใชค านวณปรมาณสารทตองใชในการท าปฏกรยากบแกสเอทลนเพอชวยชะลอการสกของกลวยหอมได โดยน ามาใชในการเตรยมวสดดดซบแกสเอทลนได ค านงถงความเหมาะสมมากขน

3.4 ขนท าการตดสนใจ 3.4.1 การเตรยมใบรายชอวสด อปกรณ และสารเคม ท าใหนกเรยนสามารถตดสนใจเลอกแนวทางการแกปญหาได และมองหาขอจ ากดในแตละวธไดดยงขน 3.4.2 นกเรยนสามารถน าความรดานเคมมาใชในการเลอกใชวสดดดซบแกสเอทลนได และสามารถด าเนนการทดลองปฏบตตามการออกแบบวางแผนของแตละกลมได

159

ภำพ 13 ตวอยำงกำรตดสนใจเลอกวธแกปญหำของนกเรยน กลม G6

3.5 ขนสะทอนผลลพธ 3.5.1 การสรปภาพรวมของกจกรรมในขนทายสดรวมกนท าใหนกเรยนมความเขาใจกจกรรมดขนและมองเหนประโยชนของการน าความรในเรองทเรยนไปใชในการแกปญหาในชวตประจ าวนไดมากขน 3.5.2 การใชวดโอในการน าเสนอผลการแกปญหาและอปสรรค รวมทงสะทอนผลการปฏบตตามหนาทและกฏระเบยบภายในกลม ชวยใหเรยบเรยงการน าเสนอ และมเวลาในการเตรยมตวกอนการน าเสนอมากขนท าใหนกเรยนน าเสนอดขน

3.5.3 ส าหรบการแกปญหาทมระยะเวลาในการสงเกตผลนานนน การใหนกเรยนตรวจสอบผลการด าเนนงานผานสมดตดตามผลการด าเนนงาน สามารถชวยใหนกเรยนตดตามตรวจสอบแกไขปรบปรงผลการแกปญหาไดดยงขน

160

ตำรำง 30 สรปปญหำทเกดขนในวงจรปฏบตกำรท 3

ปญหำทพบ กำรแกไข กำรจดกำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ยงคงพบนกเรยนบางสวนสงแบบฝกหดชาเกนเวลาทก าหนดสง

1. ตกลงกบนกเรยน เปดโอกาสใหนกเรยนไดเปนผ ก าหนดวนทจะสงแบบฝกหดและบทลงโทษใหชดเจน 2. เสรมแรงทางบวก เชน เพมคะแนนหรอใหรางวลส าหรบกลมทสงงานครบตามก าหนด

กำรจดกำรเรยนรในหองเรยน 1. นกเรยนบางคนยงค านวณปรมาณสารทใชในการทดลองในกจกรรมไมถกตอง

1. ครควรหมนตรวจสอบการค านวณใหกบนกเรยนรายบคคลมากขน

หลงจากการด าเนนการจดการเรยนรครบทง 3 วงจรปฏบตการแลว ผวจยและครพเลยงซง

เปนผสะทอนผลรวมไดประเมนความส าเรจของการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน เรอง ปรมาณสารสมพนธ พบวา ผวจยและครพเลยงไดเหนตรงกนวา การจดการเรยนรทผวจยจดขนประสบความส าเรจตอการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ดงน

“การจดการเรยนรประสบความส าเรจเพราะนกเรยนมแนวโนมการมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทง 3 สมรรถนะยอยในระดบทสงขน เมอแกปญหาสถานการณทเปนปญหาในกรณศกษาทครก าหนดให”

(ผวจย, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

“การจดการเรยนรของผ วจยในแตละขนครอบคลมจดประสงคการเรยนร นอกจากนกจกรรมทจดขนสามารถพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนไดด ซงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนทแสดงออกนนครอบคลมทง 3 สมรรนถะยอยคอ นกเรยนมสมรรถนะการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน สมรรถนะการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา และสมรรถนะยอยการสรางและรกษาระเบยบของกลม"

(ผสะทอนผลรวม, แบบสะทอนผลการจดการเรยนร, 22 กมภาพนธ 2562)

161

ดงนนจงสรปไดวา การจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ สามารถสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ปรมาณสารสมพนธ ได โดยตองสงเสรมใหผ เรยนรวมกนสอสารแลกเปลยนขอมลในกลม และกระตนใหนกเรยนไดคดเพอตดสนใจเลอกวธการแกปญหาไดเหมาะสมและรอบคอบ โดยพจารณาจากขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธ โดยการกระตนใหนกเรยนคดตามนน ผ วจยพบวา การใชชดค าถามฉบพลน โดยการถาม-ตอบ นกเรยนเปนวธการกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหนทรวดเรวและมประสทธภาพ ผวจยไดสรปผลการจดการเรยนรทง 3 วงจรปฏบตการ ขอด ขอบกพรอง และแนวทางการปรบปรงในแตละขนตอนโดยภาพรวม ดงแสดงในตาราง 31

162

ตำรำง 31 สรปกำรสะทอนผลกำรจดกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำน โดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนกำรบรรยำยทำงวดโอกอนเรยน

ขอด 1. วดโอการสอนมความละเอยดมาก ความยาวประมาณ 10 - 12 นาทซงเหมาะส าหรบนกเรยนทเพงเ รมเรยน หรอไมเคยไดเรยนในบทเรยนนมากอนตวอยางละ 1 ขอ

วดโอการสอนมความยาวเหมาะสมมากขนประมาณ 4-5 นาทต อ ว ด โ อ แ ล ะ ใ ช ต ว อ ย า ง ทหลากหลาย 2-3 ขอ ภาษาท ใ ชเขาใจงาย และกระชบมากขน

นกเรยนไดศกษาเรยนรเนอหากอนท า กจกรรมท าให มองคความ รพนฐานทจ าเปนมากขนเพราะวดโอการสอนมความยาว 5-7 นาทตอวดโอ ปรบการอธบายโดยการถาม-ตอบ ภาษาทใ ชเขาใจงาย และกระชบมากขน ผ วจยใชตวอยางทหลากหลาย 2-3 ขอในการอธบาย และมการสรปทายบทเรยนทกครง

ขอบกพรอง

ส าหรบนกเรยนทเคยเรยนพเศษมาบางแลวอาจมความนาเบอ และพบวานกเรยนสวนใหญไมสนใจวดโอมากนก

วดโออาจยงไมเหมาะสมกบความตองการของผ เรยน ท าใหผ เรยนบางสวนไมรบชมวดโอ

-

กำรปรบ ปรง

ปรบวดโอการสอนใหมความยาวเหมาะสมมากขนและนาสนใจมากขนและก าหนดวนทจะปลอยวดโอลวงหนากอน 1-2 วน

ส ารวจความตองการของนกเรยน พบวาอยากใหครใชภาษาและการอธบายท เ ขาใจงาย เปนกนเอง ยกตวอยางถามตอบตามประเดนตางๆ และอยากใหเพมการสรปหลกการค านวณ หลกการคดทายบท

-

2. กำรตดตำมกำรทดสอบออนไลน ขอด นกเรยนท าแบบฝกหดเพอประเมน

ความเ ขาใจหลงชมวด โอ เ มอนกเรยนสงแบบฝกหดแลวครใหผลสะทอนไดทนทเปนรายบคคล ท าใหนกเรยนทราบผลลพธของการเรยนทนท น าไปสการทบทวนและพฒนาความเขาใจ

นกเรยนสงแบบฝกหดตรงตามเวลาท ก า หนดมากข น หา ก ม ข อทน ก เ ร ย น ท า ผ ด ค ร ผ ส อ น ใ หค าแนะน า และผ เรยนแกไขทนท ครแนะน าใหนกเรยนไปทบทวนเรองทนกเรยนยงไมเขาใจ

นกเรยนสงแบบฝกหดตรงตามเวลาท ก า หนดมากข น หา ก ม ข อทน ก เ ร ย น ท า ผ ด ค ร ผ ส อ น ใ หค าแนะน า และผ เรยนแกไขทนท ครแนะน าใหนกเรยนไปทบทวนเรองทนกเรยนยงไมเขาใจ

163

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3 2. กำรตดตำมกำรทดสอบออนไลน

ขอบก พรอง

นกเรยนจ านวน 21% สงแบบฝกหดชาเกนเวลาทก าหนดสง

ยงคงมนกเรยนจ านวน 14% สงแบบฝกหดชาเกนเวลาทก าหนดสง

ย ง ค ง ม น ก เ ร ย น จ า น วน 5% ส งแบบฝกหดชาเกนเวลาทก าหนดสง

กำรปรบ ปรง

1. ก าหนดวนและเวลาสงใหชดเจน 2. มการ เส รมแรงทางบวกหากนกเรยนสงแบบฝกหดตรงเวลา เชน ใหคะแนน 1 คะแนนทงหอง

ก าหนดวนและเวลาสงใหชดเจนและปรบเปลยนคะแนนการท าแบบทดสอบใหเปนคะแนนเฉลยของกลม

เปดโอกาสใหนกเรยนทสงชามสวนรวมในการก าหนดวนและเวลาทจะสงงาน

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปกำรเรยนรนอกหองเรยน

ขอด ไดทบทวนและปรบความเขาใจของน ก เ ร ย น ท อ า จ ม ม โ น ท ศ นค ล า ด เ ค ล อ น โ ด ย ใ ช โ จ ท ยนอกเหนอจากแบบฝกหดในหนงสอเรยน 2-3 ขอ โดยการถาม - ตอบ

ใหเวลา 2-3 นาทเปดโอกาสใหนกเรยนไดซกถาม และใหนกเรยนไดทบทวนสงทเรยนมาโดยใชโจทยนอกเหนอจากแบบฝกหดในหนงสอเรยน 2-3 ขอ โดยการถาม - ตอบ พบวานกเรยนมค าถามมาถามผวจยในหองมากขน

นกเรยนสวนใหญสามารถตอบค าถามได แสดงใหเหนวานกเรยนมการไปศกษาเรยนรดวยตนเองมาลวงหนาทจะเรมเรยนในหอง ท าใหใชเวลาไดนอยกวาทก าหนดไว

ขอบก พรอง

นกเรยนมความสงสยแตไมกลาถาม และไมไดท าการศกษาวดโอมากอนดวยตนเอง

พบนกเรยนบางสวนยงมความสงสยแตไมกลาถาม

-

กำรปรบ ปรง

ใหนกเรยนทไมไดท าการศกษามาจบกลมและชวยกนสอน โดยมผ วจยชวยเหลออยางใกลชด

ผวจยจงใหนกเรยนนงแยกเปนกลมทประกอบดวยสมาชกเดยวกบกลมทท ากจกรรม และใหสมาชกในกลมสอนเพอนทไมไดท าการบานมา

-

2. ขนกำรสอนบรรยำยสนๆเกยวกบกจกรรม ขอด 1. การน าเขาสกจกรรมการเรยนร

ดวยการใชสอวดทศนสามารถดงดดความสนใจของนกเรยนได 2 . น ก เ ร ย น ส า ม า ร ถ เ ข า ใ จสถานการณไ ด และ เช อมโยงสกจกรรมแกปญหาไดงายขน 3. การแบงนกเรยนคละกนตาม

1. การน า เขาส กจกรรมการเรยนรควรบอกจดประสงคของกจกรรมท าใหนกเรยนสนใจกจกรรมมากขน และการใชสอวดทศ นท เ ปนข าวสามารถดงดดความสนใจของนกเรยนไดดขน

1. การน าเขาสกจกรรมดวยการบอกจด ป ร ะ ส ง ค แ ล ะ ล กษณะข อ งกจกรรม และการกระต นโดยใชวดทศนท เปนขาวสามารถดงดดความสนใจของนกเรยนไดดขนและท าใหนกเ รยนเขาใจเน อหาของกจกรรมมากขน

164

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3 2. ขนกำรสอนบรรยำยสนๆเกยวกบกจกรรม

ความสามารถและความสนทสนมท าใหนกเรยนรจกและปรบตวเพอท าความรจกกนมากข น รวมทงพยายามมองหาความสามารถและความเหมาะสมของเพอนไดดขน

2. การใชสมาชกกลมเดมในการท าก จ ก ร รมท า ใ ห น ก เ ร ยน ท ร า บความสามารถของสมาชกในกลมมาบางแลว และสามารถปรบเปลยนหนาทใหเหมาะสม 3. นกเรยนแตละกลมสามารถสรางกฏระเบยบ

2. น ก เ ร ย น บ า ง ก ล ม ม ก า รปรบเปลยนหนาทภายในกลมใหเหมาะสมมากขน พรอมเหตผล รวมทงสรางกฏระเบยบของกลมในการท า กจรรมได เหมาะสมและปฏบตไดจรง

ขอด 1. การน าเขาสกจกรรมการเรยนรดวยการใชสอวดทศนสามารถดงดดความสนใจของนกเรยนได 2 . น ก เ ร ย น ส า ม า ร ถ เ ข า ใ จสถานการณไ ด และเชอมโยงสกจกรรมแกปญหาไดงายขน 3. การแบงนกเ รยนคละกนตามความสามารถและความสนทสนมท าใหนกเรยนรจกและปรบตวเพอท าความรจกกนมากข น รวมทงพยายามมองหาความสามารถและความเหมาะสมของเพอนไดดขน 4. การก าหนดหนาท ใ หนกเ รยนพรอมปายหนาทท าใหงายตอการสงเกตพฤตกรรมการท าหนาทของนกเรยนไดงายขน 5. การใหนกเรยนระบกฏระเบยบของกลมส าหรบการท ากจกรรมร ว มก น ก อนท า ก จ ก ร รมท า ใ หนกเรยนตงใจท าหนาทของตนมากขนและมความสามคคมากขน

1. การน าเขาสกจกรรมการเรยนรควรบอกจดประสงคของกจกรรมท าใหนกเรยนสนใจกจกรรมมากขน และการใชสอวดทศนท เ ปนขาวสามารถด งดดความสนใจของนกเรยนไดดขน 2. การใชสมาชกกลมเดมในการท าก จ ก ร รมท า ใ ห น ก เ ร ยน ท ร า บความสามารถของสมาชกในกลมมาบางแลว และสามารถปรบเปลยนหนาทใหเหมาะสม 3. นกเรยนแตละกลมสามารถสรางกฏระเบยบและปฏบตไดจรง

1. การน าเขาสกจกรรมดวยการบอกจด ป ร ะ ส ง ค แ ล ะ ล กษณะข อ งกจกรรม และการกระต นโดยใชวดทศนท เปนขาวสามารถดงดดความสนใจของนกเรยนไดดขนและท าใหนกเ รยนเขาใจเน อหาของกจกรรมมากขน 2. น ก เ ร ย น บ า ง ก ล ม ม ก า รปรบเปลยนหนาทภายในกลมใหเหมาะสมมากขน พรอมเหตผล รวมทงสรางกฏระเบยบของกลมในการท า กจรรมได เหมาะสมและปฏบตไดจรง

165

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

ขอบก พรอง

1. วดทศนยาวเกนไปท าใหชวงหลงนกเรยนไมสนใจรบชมนก 2. ผ วจยไมไดบอกจดประสงคของกจกรรมกอนเ ปดวดทศนท าใ หนกเรยนเกดความสบสนในกจกรรม 3. นกเรยนบางสวนอยากอยกลมเดมกบเพอนสนท ท าใหเกดการตอรองขอจบกลมเอง เกดความวนวายเลกนอย 2. นกเรยนบางกลมยงแบงหนาทไมเหมาะสม เชน แบงกลมโดยใชวธโอนอยออกเพอใหนกเรยนทออกกอนไดสทธเลอกหนาทเปนอนดบแรก บางกลมใ ชว ธการ เลอกห นาทกนเองโดยไมสอบถามความถนดหรอความสามารถกน คอใหเพอนเลอกกอน แลวตนเองคอยท าหนาทท เ หล อ รวมถ งยง ไม เ ข า ใ จในล ก ษ ณ ะ ข อ ง ห น า ท ท ไ ด ร บมอบหมายวาตองท าอะไรบาง

นกเรยนบางกลมยงไมมสวนรวมในการตอบค าถาม

-

กำรปรบ ปรง

1. เลอกวดโอทนาสนใจและมความยาวเหมาะสม หากวดโอยาวควรหยดเปนชวงๆ แลวใชการ ถาม - ตอบ ในวดโอเพอใหนกเรยนสนใจ 2. บอกจดประสงคของการท ากจกรรม เพอใหนกเรยนไดทราบถงขอบเขตและส งท ตองปฏบต ในกจกรรม 3. อธบายเหตผลของการแบงกลมใหนกเ รยนเขาใจและอภปรายรวมกนวา หนาทแตละหนาท มลกษณะอยางไร เพอใหนกเรยนแบ ง ห น า ท ก น ภ าย ในกล ม ใ หเหมาะสมมากยงขน

กระตนใหนกเรยนกลมทไมไดตอบค าถามมสวนรวมมากขน

-

166

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3 3. ขนกจกรรมกำรแกปญหำ 3.1 ทบทวนปญหำ

ขอด 1. การทบทวนปญหารวมกนในกรณศกษาโดยมผ วจยชวยตงประเดนใหนกเรยนไดสบคนหาความรเพมเตม ท าใหนกเรยนมความเขาใจเกยวกบพนหลงของปญหามากขน 2. สถานการณปญหาทก าหนดใหเชอมโยงกบชวตประจ าวนท าใหน ก เ ร ยนสน ใจ เพ ราะ ร ส ก ว าสถานการณปญหาเปนเรองทใกลตว

1. ก า ร ร ว ม ก น อ ภ ป ร า ยสถานการณและสบ คนขอมลเพมเตมเพอท าความเขาใจในกรณศกษา ท าใหนกเรยนมความเขาใจกอนท ากจกรรมแกปญหารวมกนมากขน

1. นกเรยนกระตอรอรนในการสบคนขอมลเพมเตม และกลาแสดงความคดเหนและน าขอมลมาแลกเปลยนภายในกลมมากขน โดยผ วจยเขาไปกระตนนอยลง

ขอบก พรอง

- 1. นกเ รยนบางสวนยงไมคอยชวยเหลอเพอนในการสบคนขอมลท าใหนกเรยนใชเวลานานในขนน

-

กำรปรบ ปรง

1. เตรยมใบความรทจ าเปนในการท าความเขาใจเรองทนกเรยนไมคนเคยมากอน เพอประหยดเวลาในการคนหาขอมล และชวยใหนกเรยนคนหาขอมลเพมเตมไดเรวขน

-

3.2 วเครำะหปญหำ

ขอด 1. สถานการณสามารถท า ใ หนกเรยนบางกลมสามารถระบประเดนปญหาไดถกตอง

1. สถานการณและเงอนไขมความชดเจนมากขน นกเรยนหลายกลมสามารถระบปญหา ผลกระทบ แ ล ะ ผ ไ ด ร บ ผ ล ก ร ะ ท บ ไ ดครอบคลมมากขน

1. หลายกลมมการระบปญหาไดเหมาะสมกบสถานกา รณและเงอนไข สามารถบอกผลกระทบและผ ไดรบผลกระทบไดครอบคลมมากขนและใชเวลานอยลง ผ วจยใหความชวยเหลอนอยลง

ขอบก พรอง

1. นกเรยนบางกลมยงสบสนการระบปญหาจากสถานการณและเงอนไขของสถานการณ รวมทงการระบปญหา ผลกระทบ และผไดรบผลกระทบยงไมครอบคลม

1. นกเรยนบางกลมยงระบปญหาตามสถานการณทก าหนดใหไมเ ห ม า ะ ส ม ก บ เ ง อ น ไ ข ข อ งสถานการณ

-

167

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

ขอบก พรอง

1. นกเรยนบางกลมยงสบสนการระบปญหาจากสถานการณและเงอนไขของสถานการณวาตองระบอยางไร ท าใหใชเวลาในขนระบปญหานาน รวมทงการระบปญหา ผลกระทบ และผ ไดรบผลกระทบยงไมครอบคลม

1. นกเรยนบางกลมยงระบปญหาตามสถานการณทก าหนดใหไมเ ห ม า ะ ส ม ก บ เ ง อ น ไ ข ข อ งสถานการณ

-

กำร ปรบ ปรง

1 . ป รบป ร งความชด เ จนของสถานกา รณและ เ ง อน ไขของสถานการณใหชดเจน สอดคลองกนมากข น แ ละ เช อ ม โย งก บชวตประจ าวนของนกเรยนใหมากขน 2. ใชเทคนคใหนกเรยนแตละคนระบปญหาดวยตนเองลงในสมดและน าปญหาทตนเองระบไดมาแบงปนและระบปญหารวมกบกลมจากนน ใ หมาส รปเปนการระบปญหาของกลม 3. อธบายวธการระบปญหาเพอทนก เ รยนแตละกลมจะไดแก ไขปญหาไดถกตอง และใหนกเรยนดผลท เ ก ด ข น จ าก ปญหาท า ใ หนกเรยนสามารถระบผลกระทบ และผ ไดรบผลกระทบได

1. มการกระตนใหนกเรยนชวยกนระบปญหาใหได ควรท าใหงายในเชงปฏบตโดยการใหทกคนระดมสมองและชวยกนระบปญหาใหสอดคลองกบสถานการณและเงอนไขสถานการณ และผ วจยจะตองท าหนาทชวยใหผ เรยนระบปญหาไดเหมาะสม ไมออกนอกขอบเขต 2. ป รบป รงความชด เจนของสถานกา รณและ เ ง อน ไขของสถานการณใหสอดคลองกนมากขน และเชอมโยงกบชวตประจ าวนของนกเรยนให

-

3.3 สรำงแนวทำงกำรแกปญหำ

ขอด 1. นกเรยนแตละกลมสบคนหาวธการแกปญหาไดหลากหลาย และสรางสรรคเหมาะสม

1. นกเรยนแตละกลมชวยกนคนหาขอมล ทไดจากการสบคนและน าความรเรองปรมาณสารสมพนธ มาใชในการแกปญหาได 2. นกเรยนมองหาขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธการได

1. นกเรยนชวยกนคนหาขอมล ความร ทไดจากการสบคนและน าความรในเรองทก าลงเรยนมาใชในการแกปญหารวมทง มองเหนอปสรรค ขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธการไดค านงถงความเหมาะสมมากขน มความยดหยนในการแกปญหามากขน

168

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

ขอบก พรอง

1. นกเรยนยงไมสามารถระบขอด ขอเสย ขอจ ากดของแตละวธไดอยางเหมาะสม 2. นกเรยนยงขาดการเชอมโยงความรหรอมโนทศนในเนอหาทเกยวของกบปญหามาใชในการสรางแนวทางหรอวธการแกปญหา

1. ยงคงมนกเรยนบางกลมทยงออกแบบการแกปญหาจากขอมลสนบสนนเพยงเลกนอยจงท าใหยงวางแผนแกปญหาไดไมดมากนก

-

กำรปรบ ปรง

1. ใหนกเรยน ตงประเดนสงทจะเปรยบเทยบของแตละวธ เชนลองพจารณาประเดนของความคมคา ค ว า ม เ ห ม า ะ ส ม ค ว า ม มประสทธภาพ ฯลฯ 2. ว ธ ก า ร ส ร า ง แ น ว ท า ง ก า รแกปญหาวาเนอหาในดานเคมหรอวทยาศาสตรดานใดบาง ทนกเรยนสามารถน ามาใชแ กปญหาได เพอทนกเรยนจะไดสบคนหาขอมลไดเหมาะสมมากขน 3. ปรบแกสถานการณใหนกเรยนไดน าความรในเนอหาทเรยนอยมาใชในการแกปญหามากขน 4. ผ วจยกระต นใหนกเรยนท ไมคอยรวมกนสบคนหาขอมลโดยการใหนกเรยนแตละคนสบคนหาขอมลการแกปญหามาคนละ 1 วธ

1. กระต นใหกลมนกเรยนทยงไมกลาแสดงความคดเหน รวมกนเลอกแนวทางมากขน

-

3.4 ท ำกำรตดสนใจ

ขอด 1. นกเรยนสามารถหาแนวทางการแกปญหาท เปนไปไดและดทสด หลากหลายและแตกตางกนในแตละกลม 2. นกเรยนชวยเหลอกนปฏบตหนาทไดตามทออกแบบไว

1. นก เ รยนสามารถน า ขอมลความรท ตนเองไดสบคน ขอด ขอ เสยและขอจ ากดมาใ ชเ ปนเหตผลในการเลอกวธทดทสดของแตละกลม โดยใชหลกฐานจากขอมลทสบคน 2. สมาชกในทมแบงหนาทและกระจายงานใหแตละคนมสวนรวม

1. นกเรยนแตละกลมสามารถบอกเหตผลในการเลอกใชวสดสารเคมไ ด เ ห ม า ะ ส ม แ ล ะ ส า ม า ร ถด าเนนการทดลองปฏบตตามการออกแบบวางแผนของแตละกลมได 2. สมาชกในทมแบงหนาท ไ ดชดเจนยงขนและตงใจท าหนาทของตนเองใหส าเรจกอนไป

169

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3

ขอด ชดเจนยงขน มความสามคคและชวยเหลอกนท างาน ม

ชวยเหลอเพอน และเมอพบปญหาตางปรกษาและหารอกนเพอแกไขรวมกนใหถกตอง มความ

ขอบก พรอง

1. แมนก เ รยนจะสามารถระบวธการแกปญหาของกลมทดทสดได แตสวนใหญยงใหเหตผลการเลอกทยงไมเหมาะสม และขาดความมนใจ 2. นกเรยนบางกลมแกปฏบตการแกปญหาไมทนตามเวลาทก าหนด และมบางกลมทผ เตรยมอปกรณเ ต ร ย มอ ป ก ร ณ แ ล ะ ส า ร เ ค มผดพลาด

1. นกเ รยนท ไ ด รบหนาท เ ปนผเตรยมอปกรณบางคนยงท าการทดลองไมรอบคอบ ท าใหผลทไดไมถกตอง

1. ยงคงมนกเรยนทค านวณการทดลองผดพลาด

กำรปรบ ปรง

1. สงเสรมใหนกเรยนกลาแสดงความคดเหนกนภายในกลมมากขน เพอรวมกนอภปรายวธการทดทสดรวมกน 2. กระต นใหนกเรยนหมนชวยกนตรวจสอบการท างานของเพอนสมาชกในขณะปฏบตการทดลองแ ก ป ญ ห า แ ล ะ ค ว ร ช ว ย ก นตรวจสอบการท างาน 3 . ค ร ผ ส อ น ค ว ร ช แ จ ง เ ร อ งระยะเวลาในการทดลองใหนกเรยนอยางชดเจนกอนเรมปฏบตการ และแจงเวลาทเหลอในขณะท าการทดลองใหนกเรยนทราบ เพอใหท างานไดเสรจทนเวลา

1. กระต นใหนกเรยนหมนชวยกนสงเกตและตรวจสอบการท างานข อ ง ก น แ ล ะ ก น ใ ห ม า ก ข น โดย เฉพาะในข นค านวณและเตรยมอปกรณและสารเคม เมอมปญหาจะไดแกไขไดทนท

1. หมนตรวจสอบการค านวณใหกบนกเรยนรายบคคลมากขน

3.5 สะทอนผลลพธ

ขอด 1. นกเรยนไดสะทอนการท างานของตนเอง และการท างานของเพอนในกลม และผลการแกปญหา

1. การสรปภาพรวมของกจกรรมท าใหนกเรยนมความเขาใจกจกรรมและมองเหนวาสามารถใชความรในเนอหาและความรทไดจากการ

1 น ก เ ร ยนส วน ใหญสามา รถน าเสนอการสะทอนการท างานของตนเอง และการท างานของเพอนในกลม และผลการแกปญหาไดตรง

170

ตำรำง 31 (ตอ)

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3 3.5 สะทอนผลลพธ

2. การอดวดโอท าใหนกเรยนแตละกลมสามารถชมวธการแกปญหาของเพอนกลมอน และสามารถน าไปเปรยบเทยบกบแนวทางการแกปญหาของกลมตนเองได 3. การแกปญหาทมระยะเวลาในการสงเกตผลนานนน การใหสมดตดตามผลการด าเนนงานชวยใหส ง เ กตกา ร ต รว จสอบผลกา รด าเนนการแกปญหา การปรบปรงในระหวางการด าเนนการแกปญหาไดชดเจนขน

ส บ ค น ข อ ม ล ม า ป ร ะ ย ก ต ใ ชแกปญหาได 2. การใชวดโอในการน าเสนอการสะ ทอนผลท า ใ หนก เ รยนก ล าแสดงออกมากขนเนองจากมความพรอมในการเตรยมตวกอนการน าเสนอมากขนท าใหนกเรยนมทกษะการน าเสนอดขน 3. นกเรยนสามารถสะทอนผลการแกปญหาและการปฏบตตามหนาทและกฏระเบยบภายในกลมไ ดเหมาะสมมากขน

ประเดนและมรายละเอยดในแตละประเดนมากขน 1 น ก เ ร ยนส วน ใหญสามา รถน าเสนอการสะทอนการท างานของตนเอง และการท างานของเพอนในกลม และผลการแกปญหาไดตรงประเดนและมรายละเอยดในแตละประเดนมากขน 2. นก เ รยนชวยกนสง เกตและตดตามผลการแกปญหาอยางตอเนองจนครบวนทก าหนด

ขอบก พรอง

1 . ยงพบนก เ รยนบางคนท ย งน าเสนอไดไมครบตามประเดนทผวจยก าหนด 2. การใหนกเรยนไปรบชมวดโอนน บางกลมอาจไมไปรบชมจรง แตบางกลมอาจไมไดรบชม

- -

กำรปรบ ปรง

1. ควรชแจงประเดนทตองการใหนกเรยนน าเสนอใหละเอยดพรอมยกตวอยางการสะทอน 2. ควรสรปภาพรวมของกจกรรมการแกปญหาทงหมดภายในหองก อนท จะ ใ หน ก เ ร ยนอด ว ด โ อสะทอนการท างานของตนเองและของกลม รวมทง เ ปดโอกาสใหนกเรยนซกถามปญหาหรอขอสงสยทเกดขนในระหวางการท ากจกรรม

- -

171

ค ำถำมวจยขอท 2 ผลกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ท ำใหนกเรยนเกดสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ อยำงไร

การตอบค าถามวจยขอท 2 ผวจยรายงานผลการด าเนนการวจย 2 ตอน โดยตอนท 1 จะน าเสนอผลการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนในระหวางการจดการเรยนร และตอนท 2 จะน าเสนอผลการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนหลงการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา

ตอนท 1 ผลกำรพฒนำสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ในระหวำงกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ

ผลจากการศกษานไดจากการวเคราะห โดยใชวธวเคราะหเนอหาในใบกจกรรมของนกเรยนทไดรบมอบหมายใหท างานเปนกลม ซงใบกจกรรมของนกเรยนเปนหลกฐานทแสดงถงระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน รวมกบการวเคราะหการบนทกผลการสงเกตสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนแตละกลมในขณะท ากจกรรมจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอในแตละวงจรปฏบตการ

ผลจากการวจยพบวาเมอเปรยบเทยบรอยละของจ านวนนกเรยนจากการจดการเรยนรในวงจรปฏบตการท 2 เทยบกบวงจรปฏบตการท 1 นน พบวา นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะยอยทง 12 สมรรถนะ จากระดบต าไปอยในระดบกลางและสงมากขน เมอเปรยบเทยบรอยละของจ านวนนกเรยนจากการจดการเรยนรในวงจรปฏบตการท 3 เทยบกบวงจรปฏบตการท 2 พบวา นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะยอยทง 12 สมรรถนะ จากระดบกลางไปอยในระดบสงมากขน โดยไมมนกเรยนทอยในระดบต า และโดยภาพรวมนกเรยนมการพฒนาสมรรถนะดานการสรางและรกษาระเบยบของกลมมากทสด รองลงมาคอ สมรรถนะดานการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน และทพฒนาไดนอยสดคอสมรรถนะดานการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา ดงตาราง 32 และเมอพจารณาการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนกลมท 1 (G1) ถง กลมท 7 (G7) โดยแบงรอยละการใหคะแนนตามน าหนกคะแนนของ PISA 2015 ออกเปน 3 ดาน ไดแก ดานท 1 การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกนคดเปนคะแนนรอยละ 45 ดานท 2 การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา คดเปนคะแนนรอยละ 25 และดานท 3 การสรางและรกษาระเบยบของกลมคดเปนคะแนนรอยละ 30 คะแนน ออกมาเปนผลการประเมน แสดงไดดงภาพ 14

172

ตำรำง 32 รอยละของจ ำนวนนกเรยนจ ำแนกตำมระดบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบ รวมมอในระหวำงกำรจดกำรเรยนร

สมรรถนะ รอยละของจ ำนวนนกเรยนจ ำแนกตำมระดบสมรรถนะ

วงจรปฏบตกำรท 1 วงจรปฏบตกำรท 2 วงจรปฏบตกำรท 3 สง กลำง ต ำ สง กลำง ต ำ สง กลำง ต ำ

1. ดำนกำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม

14.29 71.43 14.29 71.43 28.57 0.00 85.71 14.29 0.00

1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน

57.14 14.29 28.57 28.57 71.43 0.00 57.14 42.86 0.00

1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม

28.57 28.57 42.86 57.14 42.86 0.00 71.43 28.57 0.00

1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน

0.00 57.14 42.86 42.86 57.14 0.00 85.71 14.29 0.00

2. ดำนกำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา

0.00 85.71 14.29 85.71 14.29 0.00 100.00 0.00 0.00

2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ

14.29 71.43 14.29 85.71 14.29 0.00 57.14 42.86 0.00

2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง

42.86 42.86 14.29 85.71 14.29 0.00 100.00 0.00 0.00

2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

28.57 71.43 0.00 28.57 71.43 0.00 85.71 14.29 0.00

3. ดำนกำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม

57.14 28.57 14.29 100.00 16.67 0.00 100.00 0.00 0.00

3.2 ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายได

28.57 42.86 28.57 71.43 28.57 0.00 100.00 0.00 0.00

3.3 อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว

57.14 14.29 28.57 85.71 14.29 0.00 100.00 0.00 0.00

3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน

42.86 42.86 14.29 85.71 14.29 0.00 100.00 0.00 0.00

173

0

20

40

60

80

100

1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3

G1 G2 G3 G4 G5 G6 G7

TOTAL 77.1 86.7 94.2 72.9 87.1 92.9 88.3 95.8 97.9 83.8 83.8 92.5 75 94.2 94.2 48.8 82.1 96.3 39.6 79.6 88.3

ABCD3 22.5 30 30 22.5 22.9 22.9 30 30 30 27.5 25 30 30 30 30 17.5 27.5 30 10 25 30

ABCD2 20.8 22.9 22.9 16.7 22.9 25 20.8 20.8 22.9 18.8 25 25 18.8 22.9 22.9 12.5 20.8 25 14.6 20.8 20.8

ABCD1 33.8 33.8 41.3 33.8 41.3 45 37.5 45 45 37.5 33.8 37.5 26.3 41.3 41.3 18.8 33.8 41.3 15 33.8 37.5

รอยล

ะของ

คะแน

น

ดำน 1 กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน ดำน 2 กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ ดำน 3 กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม

ดำน 1 (45%)

ดำน 2 (25%)

ดำน 3 (30%)

รวม (100%)

วงจรท

กลม

ภำพ 14 รอยละของคะแนนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอตำมน ำหนกคะแนนของ PISA 2015 ของนกเรยน G1 ถง G7 ในภำพรวมระหวำงกำรจดกำรเรยนรในแตละวงจรปฏบตกำรครบทง 3 วงจร

173

174

ซงผลการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในแตละสมรรถนะยอยสามารถอธบายไดดงน

1. สมรรถนะกำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 การคนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม ในภาพรวมนกเรยนสามารถแบงหนาทใหกบสมาชกในกลมและระบเหตผลใน

การแบงหนทไดเหมาะสมมากขน ในวงจรท 1 2 และ 3 ตามล าดบ ส าหรบบางกลมกมการระบเหตผลในการแบงหนาทไดเหมาะสมอยแลว ดงนนในวงจรท 2 และ 3 นกเรยนจงคงไวซงหนาทเดมใหกบสมาชกในกลม เนองจากการแบงนกเรยนคละกน และกอนหนานนนกเรยนไมไดเปนกลมเพอนสนท ท าใหในระยะแรกการปรบตวและการเรยนรท าความรจกซงกนและกนของนกเรยนยงไมพฒนามากนก จนเมอนกเรยนไดท ากจกรรมรวมกนมากข นในวงจรท 2 และ 3 ท าใหนกเรยนคนเคยกบเพอนในกลม และรจกกนมากขน กลาทจะเสนอแนะปรบเปลยนโครงสรางหนาทใหเหมาะสมมากขน ส าหรบการตงกฏระเบยบของแตละกลมนน แตละกลมสามารถสรางกฏระเบยบในการท ากจกรรมไดเหมาะสมทง 3 วงจร ส าหรบกลมทแบงหนาทระบหนาทไดแตระบเหตผลยงไมเหมาะสมกสามารถระบเหตผลทเหมาะสมตอหนาทของสมาชกทกคนไดในวงจรท 2 และ 3 ตามล าดบ

ภำพ 15 กำรแบงหนำทในกำรท ำงำนของกลม G5

175

1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน และ 1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม

ในวงจรปฏบตการท 1 การท าความเขาใจพนหลงของปญหานนยงเปนการกระท าของสมาชกไมกคนในกลม นนคอมสมาชกไมกคนในกลมทอานกรณศกษาและท าความเขาใจเกยวกบไขเยยวมาในประเดนตางๆ เชน ไขเยยวมาคออะไร ท าไมถงมประเดนทวากนไขเยยวมาเปนประจ าแลวจะเปนอนตรายตอรางกาย และสรปแลวไขเยยวมาอนตรายจรงหรอไม รวมทงประเดนอนๆ ทนกเรยนตองการท าความเขาใจ และรวมกนศกษาหาขอมลทางอนเตอรเนตและน ามาแลกเปลยนซงกนและกนภายในกลม จากนนเมอถงขนการระบปญหานน ผวจยสงเกตไดวา ทกกลมระบปญหาไดแตขาดการพจารณาถงเงอนไขของสถานการณ รวมทงการระบปญหาไดแตยงไมเหมาะสม และยงเปนไปในทศทางทหลากหลาย ซงการระบปญหาทเหมาะสมนนควรพจารณาเงอนไขของสถานการณทผวจยก าหนดดวย เมอนกเรยนระบปญหาแลวทกกลมสวนใหญสามารถบอกผลกระทบ ผไดรบผลกระทบจากปญหาทแตละกลมตงได

ภำพ 16 ตวอยำงกำรระบปญหำของนกเรยนทไมคลอบคลมกบเงอนไขของบรบท และสถำนกำรณ วงจรปฏบตกำรท 1

สวนในวงจรปฏบตการท 2 สงเกตเหนความเปลยนแปลงคอ สมาชกในแตละ

กลมรวมกนศกษาและท าความเขาใจเกยวกบการระเบดของบอยเลอรมากขน เรมแลกเปลยนขอมลกบสมาชกคนอนๆในกลมรวมถงบอกสภาพปญหามากขน ขนการระบปญหานน ผ วจยสงเกตไดวา ทกกลมระบปญหาไดและพจารณาถงเงอนไขของสถานการณมาใชในการระบปญหาไดเหมาะสมมากขน และเปนไปในทศทางเดยวกน และระบผลกระทบและผ ไดรบผลกระทบไดเหมาะสมในวงจรปฏบตการท 3 พบวา นกเรยนกลมทไมคอยมการแลกเปลยนขอมล กสามารถแลกเปลยนความคดเหนของตนเองเกยวกบปญหาใหกบสมาชกในกลมไดดขน และรวมกนระบถงปญหารวมกนไดเหมาะสมมากขน

176

ภำพ 17 ตวอยำงกำรท ำควำมเขำใจปญหำในกรณศกษำของนกเรยนกลม G4 วงจรปฏบตกำรท 3

ภำพ 18 ตวอยำงกำรระบปญหำ ผลกระทบ และผไดรบผลกระทบไดอยำงเหมำะสม วงจรปฏบตกำรท 3

177

1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน ส าหรบในขนน ผ วจยสงเกตเหนวา นกเรยนแตละกลมมความพยายามทจะ

สอสารและแลกเปลยนขอมลและปรบความเขาใจเกยวกบปญหาใหเปนไปในทศทางเดยวกนมากขน จากวงจรปฏบตการแรกทสมาชกแตละคนตางมองปญหาคนมมมองทแตกตางกน จนท าใหในคราวทตองลงขอสรปวาสรปแลวปญหาทกลมจะแกไขนนคออะไร ใชเวลาในการลงขอสรปคอนขางนาน และบางกลมมการโตเถยงกนเกดขน ซงในวงจรปฏบตการตอๆมา นกเรยนเรมเรยนรทจะจดการความหลากหลายของมมมองใหเปนไปในทศทางเดยวกนมากขน มการแลกเปลยนและรบฟงความคดเหนของเพอนในกลม และใชเหตผลในการระบปญหารวมกนมากขน จนท าใหนกเรยนแตละกลมสามารถระบปญหาไดเหมาะสมและชดเจนมากขน และน าสงทเปนขอสรปปญหาทตองการแกไขมาเขยนแสดงใหสมาชกทกคนเขาใจลงในใบกจกรรม เพอรวมกนหาแนวทางการแกปญหาตอไป

2. สมรรถนะกำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา

ในวงจรปฏบตการท 1 เมอนกเรยนท าความเขาใจปญหาและระบปญหาทตองการแกไขแลว นกเรยนหลายกลมสามารถรวมกนอภปรายเกยวกบแนวทางการผลตไขเยยวมาทปลอดภยและสรางสรรครวมกนไดอยางนอยหนงวธและหลากหลายรวมทงสามารถเปรยบเทยบขอด ขอเสย และขอจ ากดได และมากขนในวงจรปฏบตการท 2 นกเรยนสามารถหาสารเคมทใชในการปรบปรงคณภาพน าในบอยเลอรไดอยางนอยกลมละ 2 วธและในวงจรในวงจรปฏบตการท 3 นกเรยนชวยกนหาวสดดดซบแกสเอทลนเพอใชในการท าบรรจภณฑแอคทฟเพอชะลอการสกของกลวยหอมรวมกนมากขน รวมทงระบขอด ขอเสย ขอจ ากดไดเหมาะสมยงขน โดยเฉพาะกลมทมการสรางแนวทางการแกปญหาไมเหมาะสมในวงจรปฏบตการท 1 และ 2 กมแนวโนมในการพฒนาการสรางแนวทางการแกปญหาไดเหมาะสม รอบคอบมากขน

178

ภำพ 19 ตวอยำงแนวกำรแกปญหำของนกเรยนกลม G2 วงจรปฏบตกำรท 2

2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ และ 2.3 ด าเนนการตามแผนท

วางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง จากการสงเกตในปฏบตการวงจรท 1 พบวา บางกลมตดสนใจแกปญหาได

เหมาะสมกบบรบทของการแกปญหาจรง โดยจะค านงถงอปกรณและสารเคมทสามารถใชไดทนท แตบางกลมเลอกวธการแกปญหาไดยงไมเหมาะสม หรอเกดการสบสน ไมสามารถตดสนใจได เพราะยงคนหาขอมลไมมากพอ และบางสวนตองขอความชวยเหลอจากผวจยบางในสวนของการเตรยมสารเคม และขอใหชวยตรวจสอบการค านวณปรมาณสารในสมการเคมวาถกตองหรอไม แตโดยทวไปแลวพบวาเมอนกเรยนเกดปญหาหรออปสรรรคใด ๆ กตาม นกเรยนมกจะพยายามชวยกนแกปญหาภายในกลมกอน เชน ชวยกนสบคนขอมลเพมเตมจากอนเตอรเนตทนทวาสามารถใชสารตวอนแทนไดหรอไม หรอสมการเคมของปฏกรยาทเกดขนเปนอยางไร การดลสมการเคมเปนอยางไร ถกตองหรอไม และน ามาปรกษาหารอ แลกเปลยนกบเพอนในกลมกอนจะขอความชวยเหลอจากผ วจย ในปฏบตการวงจรท 1 นน บางกลมยงใชเหตผลสวนตวในการตดสนใจ แตในกจกรรมตอไปนกเรยนสามารถรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกดวยความตงใจ มการสอสารกนอยางมเหตผลและไมใชอารมณเปนหลกแตถกเถยงกนดวยชดขอมลทหามาได รวมทงใชองคความรเกยวกบปรมาณสารสมพนธและความรในศาสตรอนๆ มาชวยแกปญหาไดเหมาะสมมากขน ตามล าดบในวงจรปฏบตการท 2 และ 3

179

เมอนกเรยนไดท าการแกปญหารวมกนจรงๆ พบวานกเรยนสามารถปฏบตตามหนาทไดเปนขนตอนตามทไดวางแผนไว นกเรยนทปฏบตหนาทในการเปนผ เตรยมสารเคมและอปกรณกสามารถท าหนาทของตนเองไดเปนอยางด แตในบางกลมกเตรยมสารเคมโดยขาดความรอบคอบและไมระมดระวง ท าใหสารทเตรยมนนไมถกตอง เกดการสลบสาร หรอเตรยมสารมาในปรมาณทเกนจากการค านวณไปบาง ซงพบไดบอยมากในชวงปฏบตการในวงจรท 1 และ 2 แตในวงจรตอไปนกเรยนกสามารถเตรยมสารไดรอบคอบขน เนองจากเพอนทไมมหนาทเตรยมสารกชวยดแลและตดตามการท างานของเพอนทท าหนาทเตรยมสาร ท าใหความผดพลาดทเกดขนมจ านวนครงนอยลง และนกเรยนทเตรยมสารกน าไปเปนขอปรบปรงการท างานของตนไดในวงจรตอไป นอกจากนในวงจรปฏบตการแรกนนนกเรยนยงคอนขางสบสนวาตองท าอะไรบาง และไมเคยไดจดเตรยมอปกรณเอง ท าใหใชเวลาในการท าการปฏบตนาน จงมกลมทแกปญหาไมเสรจทนเวลาอย 2 กลม

สวนในวงจรปฏบตการท 2 และ 3 เมอสงเกตการระบขนตอนการแกปญหาในใบกจกรรมและสงเกตพฤตกรรมในขณะทแตละกลมด าเนนการแกปญหา พบวานกเรยนแตละคนรจกหนาทของตนเองและปฏบตหนาททตนเองไดรบอยางตงใจและเตมความสามารถ มการปฏบตตามขอตกลงของกลมทไดตงไว คอ ตองชวยเหลอกนเมอเกดปญหาขน มการกระตนและชวยเหลอกนเพอใหงานเสรจเรวขน ผวจยยงสงเกตอกวา นกเรยนทกคนจะมความสขและสนกสนานมากขน เวลาทไดลงมอปฏบตจรง โดยเฉพาะในวงจรปฏบตการท 3 นน นกเรยนทกกลมสามารถแกปญหาไดทนเวลาทก าหนดให

2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา ส าหรบผลการแกปญหานน พบวานกเรยนแตละกลมสามารถแกปญหาไดตามทวางไว เชน ในวงจรปฏบตการท 1 ทกกลมสามารถท าไขเยยวมาไดอยางสรางสรรค แตมบางกลมทขาดความระมดระวงในระหวางการท าไขเยยวมา จงท าใหในวนถดๆมา ขวดโหลทบรรจไขเยยวมาแตกเนองจากน าขวดโหลไปวางไวในททมความรอนจงท าใหนกเรยนกลมนไมสามารถแกปญหาตอไปไดจนจบ ตามชวงระยะเวลาทวางแผนไว ดงทนกเรยนไดจดบนทกไวในสมดตดตามการทดลอง อยางไรกตามพบวาแมนกเรยนจะประเมนการท าไขเยยวมาของกลมตนเองแลวพบวามบางสงทสงเกตน อาจเปนอปสรรคขดขวางการท าไขเยยวมาใหส าเรจได แตนกเรยนกไมไดระบแนวการแกไขปรบปรงทนท แสดงใหเหนวา ความพยายามของแตละกลมในการตดตามตรวจสอบผลการแกปญหานนยงไมเปนทนาพอใจนก แตอยางไรกตามสดทายแลว นกเรยนเหลานกจะไดเรยนรขอผดพลาดทเกดขนอกทในขนสะทอนผลการแกปญหา

180

สวนในวงจรปฏบตการท 2 เมอสงเกตผลการตดตามการปรบปรงคณภาพน า พบวา นกเรยนสามารถด าเนนการแกปญหาไดอยางถกตองเหมาะสมมากขน หากมขอผดพลาดกสามารถระบแนวทางการปรบปรงทนท และสามารถระบไดวาสงทกลมท าผดพลาดในระหวางการแกปญหาได และในวงจรปฏบตการท 3 นน นกเรยนรวมกนตดตามและเฝาสงเกตการสกของกลวยหอมโดยเปรยบเทยบระหวาง กลวยหอมทบรรจในถงซปลอคทมมบรรจภณฑแอคทฟกบกลวยหอมทไมไดบรรจอยกบบรรจภณฑแอคทฟไดตลอดระยะเวลาทวางแผนไว และสามารถเขาไปปรบปรงแกไขอปสรรคทเกดขนรวมกนไดทนทเมอพบปญหา

ภำพ 20 สมดตรวจสอบผลกำรด ำเนนกำรกำรยดอำยของกลวยหอมกลม G1 วงจรปฏบตกำรท 3 3. สมรรถนะกำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม และ 3.2 ปฏบตงานตาม

หนาททไดรบมอบหมายได จากการสงเกต ในการปฏบตงานในวงจรท 1 นน นกเรยนแตละกลมยงท าหนาท

ทไดรบมอบหมายไมเตมท บางคนยงไมสามารถอธบายไดวาหนาทของตนเองตองท าอะไรบาง บางคนยงไมทราบวาตนเองมบทบาทหลกในขนตอนไหนของการแกปญหา บางคนไมมสวนรวม หรอ วางจากการปฏบตงานกลม เนองจากนกเรยนเขาใจวาหนาทรบผดชอบของใครคนนนตองท า จะไมเขาไปยงในหนาทของกนและกน เชน ในขนตอนการสบคนขอมลนกเรยนทท าหนาทเปนผ เตรยมอปกรณซงยงไมถงการปฏบตหนาท แทนทจะชวยเหลอเพอนสบคนขอมลแตกลบนงเลนโทรศพท

181

เพราะเหนวาเพอนก าลงท าหนาทตามทไดรบมอบหมายอย เปนตน แตในวงจรปฏบตการท 2 และวงจรปฏบตการท 3 พบวา นกเรยนสามารถแบงงานกนไดตามความถนดของสมาชกในกลม สามารถอธบายหนาททตนเองรบผดชอบไดอยางเหมาะสมและสามารถปฏบตตามท าหนาทไดอยางเหมาะสมมากขน ไมมสมาชกคนใดวางงาน เนองจากทกคนตางเขาไปชวยเหลอกนในขณะทตนเองยงไมถงคราวทตองปฏบตหนาท

3.3 อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว ในวงจรปฏบตการแรกนน พบวานกเรยนยงประพฤตตนตามกฏระเบยบของ

กลมทตงไวรวมกนยงไมเตมทมากนก สงเกตไดจากการททกคนยงไมสามารถปฏบตหนาทของตนเองไดอยางเหมาะสม พบนกเรยนหลายกลมทยงไมมสวนรวม แสดงใหเหนวานกเรยนยงไมยอมรบในกตกาการท างานทกลมรวมกนตกลงไวเทาทควร

สวนในวงจรปฏบตการท 2 และ 3 พบวานกเรยนสามารถปฏบตตนตามกฏระเบยบของกลมไดมากขน แสดงออกใหเหนวาตนเองเปนสวนหนงในการรวมกนแกปญหาของกลมมากขน และเขาใจถงความส าคญในการปฏบตตามขอตกลงของกลม มการตกเตอนกนเมอพบวาเพอนไมตงใจท าหนาท รวมถงเหนความส าคญของทกหนาทของสมาชกในกลมตอการแกปญหารวมกน และเมอทมพบปญหาทไมคาดคดหรอไมไดเปนไปตามแผนทวางไวกจะไมโทษสมาชกคนใดคนหนง แตยอมรบความผดพลาดรวมกนและหาทางปรบปรงแกไขทนท

3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน ในวงจรปฏบตการแรก โดยภาพรวมพบวานกเรยนสามารถสะทอนขอผดพลาดของการท างานกลมไดบางแตยงลงรายละเอยดไมมาก และสะทอนการปฏบตหนาทของตนไดบางสวน สวนในวงจรปฏบตการท 2 และ 3 นนนกเรยนสามารถพฒนาการตรวจสอบผลการท างานของกลมและรวมกนวเคราะหขอบกพรองทเกดขนได พรอมใหค าแนะน ากบสมาชกในกลมวามขอผดพลาดอยางไรและควรปรบแกไขอยางไร เพอใหการแกไขปญหานนมประสทธภาพมากทสด

182

“จากการวเคราะหปญหานะคะไดขอสรปวา กลวยมมากเกนไปเกนความตองการของตลาดคะท าใหเกดการเนาเสย วธการแกปญหากคอการยดอายกลวยโดยเตมสารโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตคะหรอดางทบทมนะคะลงในบรรจภณฑของกลวยคะเปนบรรจภณฑแอคทฟคะ ส าหรบสงทควรปรบปรงในกลมนะคะ ไมมคะ เพราะเราคดวาทกคนใหความรวมมอในการท ากจกรรมดคะ ผลของการยดอายกลวยนะคะกเพราะวากลวยสามารถคงความดบไดนานคะประมาณ 3-4 วนคะเมออยในถงบรรจภณฑแอคทฟ วธการแกปญหาของเรากเหมาะสมกบสถานการณแลวกสามารถน าไปใชไดจรงเพราะวาโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตสามารถหาซอไดทวไป แลวเรากไดน าความรเรองปรมาณสารสมพนธมาใชประโยชนในการค านวณดางทบทมทน าไปใชในบรรจภณฑแอคทฟคะทมกลวยบรรจอยคะ”

(G4, วดโอการน าเสนอ, วงจรปฏบตการท 3)

ตอนท 2 ผลกำรสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 เรอง ปรมำณสำรสมพนธ หลงกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ

ผลจากการวจยนไดจากการวเคราะหแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยเกบขอมลหลงการจดการเรยนร จากนนท าการวเคราะหโดยจดกลมรอยละของจ านวนนกเรยนทมระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในระดบตางๆ 3 ระดบ ไดแก ระดบต า กลาง และสง โดยแสดงผลการวจย ดงน

เมอประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนตามเกณฑรบรคส (0-2) โดย คะแนน 0 หมายถงผ เรยนมสมรรถนะยอยนนระดบต า คะแนน 1 หมายถงผ เรยนมสมรรถนะยอยนนระดบกลาง และคะแนน 2 หมายถงผ เรยนมสมรรถนะยอยนนระดบสง ดงตาราง 41

จากการจดระดบตามตาราง 41 พบวานกเรยนสวนใหญมระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมออยในระดบสงทง 3 ดาน โดยสมรรถนะยอยทนกเรยนมการพฒนาไดดทสด คอ สมรรถนะการสรางและรกษาระเบยบของกลม รองลงมา คอ สมรรถนะการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน และล าดบสดทาย คอ สมรรถนะการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา

183

ตำรำง 33 อตรำสวนรอยละของจ ำนวนนกเรยนทประเมนตำมเกณฑรบรคสจำก แบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอทง 3 สมรรถนะยอย

สมรรถนะยอย จ ำนวนนกเรยน (รอยละ)

สง กลาง ต า 1. กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม 82.14 17.86 0 1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน 60.71 21.43 17.86 1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม 57.14 32.14 10.71 1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน 100.0 0.00 0.00 2. กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา 82.14 14.29 3.57 2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ 57.14 42.86 0 2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง 75.00 25.00 0 2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

53.57 28.57 17.86

3. กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม 85.71 7.14 7.14 3.2 ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายได 71.43 25.00 3.57 3.3 อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว 78.57 21.43 0 3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน

100.00 0 0

และเมอน าผลการประเมนทไดจากแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอไป

วเคราะหความสอดคลองของผลการประเมนทไดจากแบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอและใบกจกรรมของนกเรยนเพอเปรยบเทยบแนวโนมการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในแตละสมรรถนะยอยทเกดขนในระหวางการจดการเรยนร พบวา ใหผลไปในทางทสอดคลองกน จงสามารถสรปไดวาผลการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ท าใหนกเรยนเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในดานการสรางและรกษาระเบยบของกลมมากทสด รองลงมาคอ ดานการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน และล าดบสดทายคอดานการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา ผวจยขอน าเสนอการ

184

สงเสรมความสามารถในการตดสนใจในประเดนทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตรซงพจารณาแยกตามพฤตกรรมของหลงการจดการเรยนร โดยมรายละเอยดดงน

1. สมรรถนะกำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม

ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถก าหนดหนาทของสมาชกในกลมและของตนเองไดอยางเหมาะสมตามความสามารถ

ภำพ 21 ตวอยำงกำรคนพบมมมองและควำมสำมำรถของสมำชกภำยในกลมในระดบสง

1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถแบงปนขอมล และ

เจรจาเกยวกบการท าความเขาใจปญหารวมกน สามารถแสดงออกถงการสอสารมมมองตอปญหาใหกบสมาชกในกลมได

185

ภำพ 22 ตวอยำงกำรแบงปนขอมล และท ำควำมเขำใจในปญหำรวมกนในระดบสง

1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถวเคราะหปญหา

และสามารถเรมเสนอความคดเหนของตนเองเกยวกบแนวทางการแกปญหาไดอยางเหมาะสม

ภำพ 23 ตวอยำงกำรสอสำรรวมกนเพอระบถงปญหำและกำรด ำเนนกำรภำยใน กลมในระดบสง

“จากขอมลทไดมาเพมเตม อาจเปนไปไดวาผดแลสระไดเท H2O2 ลงในสระ

เพอหวงวาจะชวยท าความสะอาดน าในสระ แตอยางไรกตามพบวามนท าปฏกรยากบคลอรน ดงสมการท าใหคลอรนลดลง ประสทธภาพของคลอรนจงลดลง”

186

1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนทกคนสามารถตรวจสอบและปรบความเขาใจเกยวกบปญหารวมกนได แมเพอนในกลมของนกเรยนจะมแนวความคดเหนทแตกตางกนออกไป แตยงอยในขอบเขตของบรบทและสถานการณปญหาทไมแตกตางกนแตนกเรยนกยงสามารถตอบค าถามเพอปรบความเขาใจใหตรงกนได โดยการสบนหาขอมลเพมเตมและใชหลกฐานทางวทยาศาสตรมายนยนเพอใหเกดความนาเชอถอ

ภำพ 24 ตวอยำงกำรตรวจสอบและแกไขควำมเขำใจรวมกนในระดบสง

2. สมรรถนะกำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา

ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถระบความสมพนธกบสมาชกกลมในการท ารวมกนใหส าเรจได โดยตองชวยกนหาขอมลรวมกนเพอใหสามารถวเคราะหแนวทางการแกปญหารวมกนได และมความเขาใจในขอบเขตงานทท า

ภำพ 25 ตวอยำงกำรระบแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสมในกำรแกปญหำในระดบสง

187

2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถระบและอธบายภาระงานทตองท าใหเสรจไดเหมาะสมกบหนาท และรขอบเขตของงานทตนตองปฏบต โดยนกเรยนสามารถเลอกหนาทไดเหมาะสมกบตวละครสมมตในบทสนทนา ดงเชน

ภำพ 26 ตวอยำงกำรระบและอธบำยภำระงำนทตองปฏบตใหเสรจในระดบสง

2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง

ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถสรางแนวทางการแกปญหาทเปนไปได และสามารถปฏบตหนาทในการออกแบบการแกปญหาไดอยางเหมาะสม และสามารถบอกเหตผลในการออกแบบไดโดยใชขอมลทไดจากการสบคนของเพอนในกลม

ภำพ 27 ตวอยำงกำรด ำเนนกำรตำมแผนทวำงไวรวมกนตำมบทบำทหนำทของ ตนเองในระดบสง

188

2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถตดตามและ

ตรวจสอบผลการด าเนนงาน และประเมนความส าเรจในการแกปญหารวมกนได รวมถงชวยกนแกปญหาเมอเจอกบอปสรรคได

ภำพ 28 ตวอยำงกำรตรวจสอบผลของกำรด ำเนนกำรและประเมนควำมส ำเรจ ในกำรแกปญหำในระดบสง

3. กำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม

ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถน าความรในเรองของการค านวณปรมาณสารมาใชในการแกปญหาทเกดขน รวมทงน าความรหรอหลกการค านวณมาใชในการบอกสงทตนตองปฏบตตามหนาทของตนเองในบทบาทการเปนผค านวณไดถกตองตามสถานการณไดอยางเหมาะสม

ภำพ 29 ตวอยำงกำรเขำใจบทบำทหนำทของตนเองและของสมำชกกลมในระดบสง

3.2 ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายได ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถปฏบตตามหนาทของตนเองได รวมทงเคารพกฏระเบยบของกลม โดยนกเรยนตองการทจะปฏบตตามหนาทของ

189

ตนเองตามทไดรบมอบหมายไวจนกระทงแกปญหาใหส าเรจ แมจะมเพอนตองการเขามาท าหนาทของนกเรยนแทน

ภำพ 30 ตวอยำงกำรปฏบตงำนตำมหนำททไดรบมอบหมำยไดระดบสง

“เราวาตอนนการค านวณของเราท าไดโอเคแลว แตการเตรยมอปกรณ ทเปนหนาททส าคญอกอยางหนงตอนนยงไมมคนท าและเธอควรท าหนาททส าคญนนนะ”

3.3 อธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว

ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถระบไดวาการเปน สวนหนงในการแกปญหาของกลม จะท าใหการแกปญหานนประสบความส าเรจมากกวาการแกปญหาเพยงคนเดยว ทงนนกเรยนใหเหตผลเพมเตมวาแมจะขาดสมาชกคนใดคนหนงไป แตกยงตองการแกปญหาเปนทม โดยการแบงหนาทกนใหมและวางแผนกนใหมแสดงใหเหนวานกเรยนสามารถปรบเปลยนโครงสรางหนาทได และยดหยนในการแกปญหาโดยอาศยกระบวนการกลม

ภำพ 31 ตวอยำงกำรอธบำยและประพฤตตนตำมระเบยบของกลมทไดตงไว

“แกไดถาทกคนรวมมอกน เพราะไมวาจะขาดต าแหนงใดต าแหนงหนงไป แต

ถาต าแหนงทเหลอใหความรวมมออยางดกจะสามารถทดแทนต าแหนงทขาดได” “การแกไขเปนทมจะสงผลดกวาไมวาจะดานใดกตามเพราะการชวยระดม

ความคดหรอรบฟงความคดเหนของคนอนมารวมกนไดมมมองหลายๆดานยอมดเสมอ”

190

3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชก เพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกน

ผลจากการท าแบบทดสอบ พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถใหค าแนะน าเพอนได เกยวกบการตรวจสอบและปรบปรงความผดพลาดทอาจเกดขนรวมกนใหม โดยการแบงหนาทกนใหชวยคนหาขอมลรวมกนใหมได แสดงใหเหนวานกเรยนสามารถปรบเปลยนโครงสรางหนาทและการจดการภายในกลมได

ภำพ 32 ตวอยำงกำรตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงกำรจดกำรในกลมและ หนำทของสมำชก เพอเปนขอปรบปรงในกำรท ำงำนรวมกนในระดบสง

จากผลการวเคราะหสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน พบวา นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอผานการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษาโดยพจารณาจากผลการจดระดบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนจะพบวาคารอยละของจ านวนนกเรยนทมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในระดบสง มแนวโนมเพมขน ตามล าดบทง 3 วงจรปฏบตการ และคารอยละของสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนเมอเปรยบเทยบระหวางการจดการเรยนรและหลงการจดการเรยนรจากแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ พบวานกเรยนมการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอในสมรรถนะยอยการสรางและรกษาระเบยบของกลมมากทสด รองลงมาคอ สมรรถนะการสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน และสมรรถนะการเลอกวธด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา ตามล าดบ

191

บทท 5

บทสรป

การวจยปฏบตการเชงคณภาพครงน ด าเนนการโดยมจดประสงค 2 ขอ คอ 1) เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 และ 2) เพอศกษาผลการสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอดวยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ โดยผ วจยไดรายงานสรปผลการวจย อภปรายผลการวจยและขอเสนอแนะตามล าดบ ดงน

สรปผลกำรวจย

การวจยครงน ผวจยไดสรปผลการวจยออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 แนวทำงกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เพอสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 ประกอบดวยการเรยนรนอกหองเรยนและการเรยนรในหองเรยนดงน

กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน ครอดวดโอการสอนบรรยายลงใน Google classroom เกยวกบเนอหาเรองปรมาณ

สารสมพนธ ตามเรองทจะเรยน โดยแบงการบรรยายออกเปน 3 ชวง คอ หลกการ ตวอยางการแกปญหา และสรปหลกการแกปญหา วดโอทใชมความยาวประมาณ 5-7 นาท เพอเตรยมนกเรยนรายบคคลใหมความรพนฐาน ลกษณะของวดโอควรมภาษาทเขาใจงาย กระชบ ยกตวอยางทหลากหลาย และประกาศวนทจะลงวดโอใหนกเรยนทราบอยางชดเจน เพอใหนกเรยนก าหนดเวลาทจะเรยนรได เมอนกเรยนเขาชมวดโอ ครผสอนตองมวธตดตามการชมวดโอของนกเรยนได

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน ครตดตามการชมวดโอของนกเรยน โดยการมอบหมายใหนกเรยนท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนและใหนกเรยนสงผลการท าแบบฝกหดมายง Google classroom ครก าหนดวนและเวลาก าหนดสงแบบฝกหดอยางชดเจน ครตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนและใหคะแนน

192

นกเรยนพรอมผลสะทอนรายขอ หากนกเรยนท าแบบฝกหดขอนนผด ครชแจงและใหค าแนะน า พรอมกบใหนกเรยนท าการแกไขปรบปรงและสงกลบมาใหมใหครตรวจสอบอกครงจนกวานกเรยนจะท าถกตอง

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน กอนทบทวนครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามสงทสงสยจากการไปเรยนรดวยตนเอง

จากนนครและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาทนกเรยนไดชมผานวดโออกครงในหองเรยนรวมกน จากนนครใชโจทยตวอยางทแตกตางไปจากแบบฝกหด 2-3 ขอ และ ตงค าถามใหนกเรยนตอบ ในประเดนทนกเรยนมกเขาใจผด เพอตรวจสอบและทบทวนความเขาใจของนกเรยน นอกจากนอาจใหนกเรยนไดจบกลมเพอปรบความเขาใจและแลกเปลยนกนสอนเนอหาทเรยนยงชวยใหนกเรยนสามารถเรยนรไดดขน 2. ขนการสอนบรรยายสนๆ เกยวกบกจกรรม

ครกระตนความสนใจของนกเรยนเกยวกบกจกรรมโดยใชสอทหลากหลาย เชน ขาว วดโอ ฯลฯ ครอธบายลกษณะของกจกรรม จากนนครแบงกลมนกเรยนคละความสามารถ 4 คน ครแจกใบกจกรรมทเตรยมไวใหนกเรยนแตละกลม แตละกลมแบงหนาทใหกบสมาชกแตละคน ไดแก ผ สบคนขอมล ผ บนทกขอมล ผ เตรยมอปกรณและผ น าเสนอ รวมทงตงกฏระเบยบในการท ากจกรรมรวมกน

3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนการทบทวนปญหา นกเ รยนแตละกลมรวมกนท าความเขาใจเกยวกบพนหลงของปญหาใน

กรณศกษารวมกน ครกระตนโดยใชค าถามเพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนตอปญหาและกระตนใหนกเรยนรวมกนคนหาความรทเกยวของกบปญหาพรอมกบเดนดนกเรยนทละกลม นกเรยนแตละกลมอานสถานการณปญหาและรวมกนพดคยวาในกลมทราบอะไรบางเกยวกบปญหา และยงไมทราบอะไรบาง เพอชวยกนหาขอมลเพมเตมและน ามาสรางความเขาใจเกยวกบปญหารวมกน โดยครชวยตรวจสอบขอมลจากแหลงขอมลทนาเชอถอ

3.2 ขนการวเคราะหปญหา นกเรยนแตละกลมประชมเพอรวมกนระบปญหาทตองการแกไขจากสถานการณ

ปญหารวมทงผลกระทบและผ ไดรบผลกระทบทเกดขนลงในใบกจกรรม ครเดนไปรอบๆนกเรยนแตละกลมและกระตนใหนกเรยนรวมกนระบปญหาและแสดงความคดเหน

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา

193

นกเรยนแตละกลมชวยกนคนหาวธการแกปญหาใหไดมากทสด พรอมระบขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธลงในใบกจกรรม ผสอนจดหาใบรายชอสารเคมและอปกรณทมใหนกเรยนทราบเพอนกเรยนจะไดหาแนวทางการแกปญหาทเปนไปไดในการปฏบตจรง ครกระตนใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอวธการแกปญหามาอยางนอย 1 วธ โดยใชการถาม - ตอบ (Question Prompts) เพอใหนกเรยนไดพจารณาขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธ เชน นกเรยนคดวาวธการแกปญหานดอยางไร มเหตผลอนอกมยนอกจากเหตผลน มวธทสามารถชวยแกปญหาขอจ ากดนอกหรอไม ฯลฯ เปนตน โดยครชวยตรวจสอบขอมลจากแหลงขอมลทนาเชอถอ

3.4 ขนท าการตดสนใจ นกเรยนแตละกลมเลอกวธการแกปญหาทตกลงกนแลววาเปนวธการแกปญหาท

ดทสด พรอมระบเหตผลรวมทงหลกการหรอทฤษฏทางวทยาศาสตรหรอความรเรองปรมาณสารสมพนธทเกยวของมาสนบสนนการแกปญหา จากการเปรยบเทยบขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธ จากนนวางแผนการแกปญหาและลงมอปฏบตแกปญหาตามหนาททไดมอบหมาย

3.5 ขนสะทอนผลลพธ ครผสอนสรปภาพรวมของกจกรรม ครใหนกเรยนแตละกลมสะทอนผลลพธจาก

การแกปญหาในหองเรยน และใหขอเสนอแนะตอแนวทางการแกปญหาของเพอนกลมอนๆ และสะทอนผลการเรยนรทนกเรยนไดเรยนรจากกจกรรมในครงน จากนนครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมสะทอนการปฏบตงานของตนเองและการท างานของสมาชกกลม ในประเดน สงทนกเรยนคดวานกเรยนท าไดดและหรอสงทตองปรบปรง สงทนกเรยนคดวากลมของนกเรยนท าไดดและสงทตองปรบปรง โดยน าเสนอเปนวดโอเพอใหนกเรยนไดมเวลาเตรยมตวและเรยบเรยงสงทจะน าเสนอและน าเสนอผานวดโอลงใน Google classroom

ดำนบทบำทของคร ครคอยใหความชวยเหลอหรอใหค าแนะน าเกยวกบแนวทางทถกตองในการท ากจกรรมการเรยนร คอยก ากบเวลา ตรวจสอบแหลงขอมลทนาเชอถอ คอยจดหาอปกรณและสารเคมใหนกเรยน เพอใหการจดการเรยนรด าเนนการตอไปจนสนสดการจดการเรยนร และคอยกระตนใหนกเรยนสอสาร แสดงความคดเหนแลกเปลยนกบเพอนในกลมใหมากทสด

สรปขอคนพบเกยวกบกำรจดกำรเรยนร 1. การกระตนใหนกเรยนกลาแสดงความคดเหน อาจใชเทคนคทงาย และไมซบซอน

ผวจยพบวา การใชการถาม-ตอบแบบฉบพลน (Question Prompts) โดยการทครเตรยมชดค าถามทเหมาะสมเพอแนะแนวทางใหนกเรยนไดคดตามอยางเปนระบบสามารถกระตนการคดและการเสนอความคดของนกเรยนผานการสอสารได

194

2. จากกจกรรมพบวาสถานการณปญหาทจะใชในกจกรรม ควรใชปญหาทเกดขนจรงในชวตประจ าวนของนกเรยนและสมพนธกบเนอหาทเรยน เนนใหนกเรยนไดประยกตใชความรจากเนอหาทเรยนจะท าใหนกเรยนสนใจกจกรรมมากขน เพราะนกเรยนไดตระหนกวาสงทตนไดเรยนสามารถน ามาใชแกปญหาได

3. กรณศกษาทใชส าหรบใหนกเรยนแกปญหาควรมลกษณะเปนสถานการณทเลาเปนเรองราว (Situation case study) และมลกษณะเปนปญหาคลมเครอไมชดเจน (ill- structured problem) หรอในหนงปญหานนนกเรยนอาจสรางวธการแกไขปญหาไดหลายวธ จะกระตนใหนกเรยนไดสอสารและรวมกนตดสนใจลงขอสรปวาเปนวธการทกลมคดวาดทสดส าหรบแกปญหา

4. วดโอทใชกระตนกอนการท ากจกรรม พบวา ถาวดโอเปนขาว นกเรยนมความสนใจมาก เพราะเปนเรองราวทเกดขนจรง และมการใหขอมลทนาเชอถอ

5. ในกจกรรมการทดลองทมระยะตดตามผลการแกปญหาในระยะยาว การมสมดตดตามผลการด าเนนงาน โดยใหนกเรยนเขยนสงทสงเกตและสงทไดท าการปรบปรงในระหวางการตดตามผล สามารถชวยใหสมาชกแตละคนในกลมตรวจสอบและตดตามการด าเนนการแกปญหาของกลมไดดขน จากการใชสมดตดตามการด าเนนงานสามารถชวยใหนกเรยนพฒนาสมรรถนะยอยการตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาและสมรรถนะยอยตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกนไดดยงขน

6. ควรออกแบบกจกรรมทนกเรยนสามารถปฏบตแลวไดผลการแกปญหาจรงและผสอน ควรท าการปฏบตทดลองกอนเพอประเมนความส าเรจของการแกปญหากอนเพอไมใหเกดความลมเหลวในการแกปญหาเมอนกเรยนตองแกปญหาจรง ดงเชน กจกรรมแรกในการท าไขเยยวมานนผ วจยคาดวาจะสามารถท าการทดลองออกมาไดจรงเพราะมสารเคมทใชการเกดปฏกรยาครบถวน แตจากการปฏบตของนกเรยนพบวาแมนกเรยนจะใชสารเคมทสามารถหาไดครบถวนในการท าปฏกรยาเคมนน การท าไขเยยวมาทปลอดภยไรสารตะกวกยงไมประสบความส าเรจโดยสวนใหญ เนองจากการผลตอาจตองมสตรการท าทเหมาะสม รวมถงระยะเวลาในการตดตามผลทนานกวาทผวจยก าหนดให ตอนท 2 ผลกำรสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอดวยกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ

ผลสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยนจากการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ พบวา นกเ รยนมแนวโนมในการพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอทดขนตลอด

195

กระบวนการจดการเรยนรในวงจรปฏบตการท 1 ถง 3 และเมอการจดการเรยนรสนสดลงพบวา นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะการสรางและรกษาระเบยบของกลมมากทสด รองลงมา คอ สมรรถนะการสรางและรกษาความเขาใจทมรวมกนและสมรรถนะการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา ตามล าดบ

อภปรำยผลกำรวจย ผวจยน าเสนอผลการอภปรายออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 แนวทำงกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เพอสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4

กำรเรยนรนอกหองเรยน 1. ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน วดโอทเหมาะสม โดยโพสตผาน Google classroom ความยาวประมาณ 5-7 นาท

ไมควรมความยาวเกน 15 นาท Mcmahon (2005) อธบายดวยภาษาทเขาใจงาย กระชบ แบงเปน 3 ชวงการบรรยาย เชน ในการสอนบรรยาย เรอง การค านวณปรมาณสารในสมการเคมทเกยวของกบปรมาตรของแกส ไดแบงการสอนบรรยาย เปน ชวงของหลกการ คอ กฎของเกย - ลสแซก (Gay-Lussac’s law) สมมตฐานของอาโวกาโดร (Avogadro’s Hypothesis) จากนน ชวงของการยกตวอยางจงไดยกตวอยางการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรของแกสในปฏกรยาเคม 2-3 ตวอยาง ชวยใหผ เ รยนสามารถเรยนรเองไดตอเนองตามศกยภาพตอความสามารถในการเรยนรของนกเรยน ในแงทผ เรยนทสามารถเรยนรไดชาสามารถกลบไปทบทวนเนอหาซ าได หรอผ เรยนทเรยนรไดเรวกสามารถเรยนรไดอยางตอเนองเพอเรยนรในเนอหาอนถดไป การสอนผานวดโอจงชวยใหนกเรยนไดรบเนอหาในเรองทจะเรยนและจ าเปนส าหรบการน าไปใชแกปญหาในกรณศกษาทครก าหนดใหในหองเรยนได (McKnight, 2013)

ดงนนการทครสอนบรรยายในเนอหาทางวดโอเกยวกบเรองทจะเรยน เปนการเตรยมความรพนฐานซงเปนปจจยหนงในการแกปญหาแบบรวมมอของนกเรยน (PISA 2015, OECD, 2017) ในการแกปญหาในกจกรรมได สอดคลองกบ Care et al. (2014, p. 94) ทกลาววา งาน (Task) ส าหรบการแกปญหาแบบรวมมอ สามารถแบงไดเปน การแกปญหาแบบรวมมอทไมใชเนอหา (Content-free collaborative problem solving tasks) และงานแกปญหาแบบรวมมอทเกยวของกบเนอหา (Content-dependent collaborative problem solving tasks) ซงเปนงานทตองใชความรพนฐานในการแกปญหา เชน ความรทางคณตศาสตร หรอวทยาศาสตร ดงนน

196

ขนตอนการบรรยายนอกวดโอจงมความส าคญ และเปนขนตอนทชวยใหนกเรยนมองคความรพนฐานในเรองการค านวณทเกยวของกบปรมาณสารสมพนธไปใชในการแกปญหาในปญหาซงเปนกจกรรมทครออกแบบไว ดงนนผ เรยนทขาดความรเฉพาะในเนอหาหรอขาดประสบการณความรจะมการแกปญหาทล าบากในการระบปญหาและการแกปญหารวมถงการรวบรวม ยนยน และแสดงหลกฐานทสนบสนนการกลาวอางของตนเอง (Song, & Shin, 2010 as cited in Kim, & Lim, 2019)

2. ขนการตดตามการทดสอบออนไลน ตดตามและประเมนความเขาใจในเนอหาจากการชมวดโอบรรยายนอกหองเรยน โดยมอบหมายแบบฝกหดใหแกนกเรยน ท าใหสามารถประเมนไดโดยสงเขปวานกเรยนไดรบชมวดโอมาหรอไม และชวยตรวจสอบไดวานกเรยนสามารถเรยนรไดตามจดประสงคการเรยนหรอไม เชน การสอนเรอง การค านวณปรมาณสารในสมการเคมทเกยวของกบปรมาตรของแกส เมอมอบหมายวดโอการสอนบรรยายแลว จงมอบหมายใหนกเรยนท าแบบฝกหดทายบทเรยนในหนงสอเรยนเคม จากนน นกเรยนถายรปแลวสงการท าแบบฝกหดมาทาง Google classroom ครตรวจแบบฝกหดและสะทอนผลการท าแบบฝกหดเปนคะแนนใหนกเรยนทนท หากจดไหนนกเรยนยงท าแบบฝกหดไมถกตองครแนะน าใหนกเรยนกลบไปแกไขและสงมาใหม การใช Google classroom เปนหองเรยนออนไลนจงชวยใหสามารถสะทอนผลการท าแบบฝกหดและประเมนความเขาใจของนกเรยนรายบคคลไดทนท นอกจากนนกเรยนยงสามารถตรวจสอบความเขาใจของตนไดทนท สอดคลองกบ Petrillo (2016) ทใชคอมพวเตอรหรออปกรณเทคโนโลยทสามารถเชอมตออนเตอรเนตเปนศนยกลางสะทอนผลการเรยน ซงการสะทอนของครชวยใหนกเรยนสามารถตรวจสอบการเรยนรของตนเองและความกาวหนาทางการเรยนของตนได

กำรเรยนรในหองเรยน 1. ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน กอนเรมกจกรรมการแกปญหา เปดโอกาสใหนกเรยนซกถามและชแจงสงทสงสย จาก

การเรยนรเนอหาจากวดโอนอกหองเรยน โดยใชโจทยปญหาทแตกตางจากตวอยางในวดโอ 2-3 ตวอยางและใชการถาม-ตอบในจดทนกเรยนมกเขาใจผด ชวยใหนกเรยนเกดการทบทวนและปรบเปลยนมโนทศนทคลาดเคลอนได สอดคลองกบ Grypp, & Luebeck (2015) ทกลาววาครสามารถกระตนใหนกเรยนซกถามเกยวกบสงทนกเรยนไดเรยนรนอกหองเรยน การถามและตอบอาจเปนโอกาสส าหรบครในการชแจงสงทนกเรยนเขาใจผดเกยวกบเนอหาในวดโอ นอกจากน ในขนการสรปการเรยนรนอกหองเรยน เมอใหนกเรยนไดทบทวนรวมกนแบบกลมท าใหนกเรยนไดเรยนรแบบรวมมอ และตอนท ากจกรรมนกเรยนจะชวยแกปญหารวมกนมากขนดวยเพราะรสกถง

197

ความสามคค พงพาและเกอกลกน สอดคลองกบ Johnson (1994) ทกลาววา การเรยนรแบบรวมมอสงเสรมใหมความรบผดชอบตอหนาทรวมถงการพฒนาทกษะในดานสงคมดวย สอดคลองกบ Vygotsky (1986) อางถงใน Scoular (2018, p. 1) ทกลาววาทกษะทางสงคมระหวางมนษยมสวนส าคญมากในการเรยนร รวมทงการพฒนาทกษะกระบวนการรคด (Cognitive skills) และความสามารถในการแกปญหาดวย

2. ขนการสอนบรรยายสนๆ เกยวกบกจกรรม กระตนความสนใจของนกเรยนทมตอกจกรรมแกปญหาในกรณศกษา โดยเลอกใช

สอทหลากหลาย เชน ผวจยเลอกใชขาวชาวสวนกลวยหอมไดรบความเสยหายเนองจากน าทวมขง และวดโอการสรางรายไดของชาวสวนกลวยหอมทสงออกกลวยใหแกรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนทไดเลอกใชบรรจภณฑทมการเจาะรในการชวยถายเทแกสเอทลน ชวยกระตนใหนกเรยนเขาใจปญหาในสถานการณกรณศกษามากขน สอดคลองกบ ศมกร ศลาโชต (2560) ทพบวาเมอใชสอทหลากหลาย เชน ขาว วดโอ ฯลฯ ทเชอมโยงกบปญหาจะสามารถกระตนความสนใจของนกเรยนไดดยงขนและสามารถเชอมโยงความเขาใจกบสถานการณของกจกรรมไดดขน และกอนเขากจกรรมไดอธบายลกษณะของกจกรรม และแบงกลมนกเรยนคละความสามารถ 4 คน และใหนกเรยนแตละกลมแบงหนาทกบสมาชก ไดแก ผ สบคนขอมล ผบนทกขอมล ผ เตรยมอปกรณและผน าเสนอ พรอมบอกเหตผลในการไดรบมอบหมายใหท าหนาทนนๆ รวมทงใหแตละกลมตงกฏระเบยบในการท ากจกรรมรวมกนจะท าใหนกเรยนตงใจปฏบตตามหนาทและตามกฏระเบยบของกลมมากขน สอดคลองกบ จรญพงษ ชลสนธ (2559) ทกลาววาในการจดการเรยนรควรมขนตอนทใหนกเรยนแตละกลมมการระบภาระหนาทการท างานหรอหนาทรบผดชอบทแสดงใหเหนวานกเรยนจะไดแสดงบทบาทหนาททตนเองไดรบอยางเตมท นอกจากน การแบงกลมยงเปนหนงในกญแจส าคญส าหรบการสรางความรวมมอกนของกลม (Rose, 2017 as cited in Rosen, 2019) เนองจากความส าเรจในการแกปญหาและกระบวนการท างานของกลมขนอยกบกระบวนการรคด (Cognitive skills) เฉพาะบคคล ทกษะการจดการองคกร และความรวมมอของทม (NRC, 2013, as cited in Rosen, 2017) ดงนนกลมนกเรยนทมความสามารถสงทงหมดจงสามารถแกปญหารวมกนไดด อยางไรกตามพบวา การจดกลมในลกษณะทไมไดใหนกเรยนจดกลมเองนนจะชวยใหนกเรยนเกดปฏสมพนธทดตอกนและใหการชวยเหลอเกอกลกนในการท างานไดเปนอยางด (วราภรณ ศรวโรจน, 2557) ดงนนในขนตอนการแบงหนาทกนภายในกลมจงสงเสรมใหนกเรยนคนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม รวมทงเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลมและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว

198

3. ขนกจกรรมการแกปญหา 3.1 ขนการทบทวนปญหา น าเสนอปญหาในกรณศกษา สถานการณทเลาเปนเรองราว (Situation case

study) นกเรยนแตละกลมรวมกนท าความเขาใจเกยวกบปญหาในกรณศกษารวมกน สถานการณปญหาทใชในกจกรรมเปนสถานการณปญหาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (ill-structured problem) โดยเปนปญหาทไมมแนวทางการแกไขปญหาทชดเจนและเกดในชวตประจ าวนของนกเรยนโดยสมพนธกบเนอหาปรมาณสารสมพนธ เชน ปญหาการชะลอการสกของกลวยหอมเพอชวยเหลอเกษตรกร ซงมวธการแกปญหาไดหลายวธ พบวา ปญหาทใกลตวจะกระตนการเรยนรและความอยากรอยากเหนของนกเรยนไดและเพมการสอสารกบสมาชกในกลมเกยวกบการกระท าการแกปญหาได (ปราณต เชอทอง, 2556) และจะชวยกระตนการสรางความรทไดจากการรวมมอซงถอเปนแนวคดส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรและน าไปสการเรยนรของผ เรยนได (Cohen, 1994 as cited in Hesse, 2014, p. 42) ดงนนในขนการทบทวนปญหาจงท าใหนกเรยนไดแบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน

3.2 ขนการวเคราะหปญหา กระตนใหนกเรยนวเคราะหถงปญหาเพอรวมกนระบปญหาทชดเจนตอการแกไข

โดยใชชดค าถามตอเนอง (Question prompts) ใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนวา ในสถานการณสาเหตของปญหาและผลกระทบรวมทงผ ไดรบผลกระทบคออะไร ท าใหนกเรยนกระตนการคนหาขอมลและแบงปนขอมลและเจรจาเพอใหเขาใจปญหาจนสามารถระบปญหาไดผานการปรกษารวมกนในกลม เมอนกเรยนไดบนทกปญหา สาเหต และสงทตองการรเพมเตมเพอน ามาใชในการแกปญหา จงเกดการตงเปาหมายทแนชดในการปฏบตงาน (Antonenko, 2014 อางถงใน ปารชาต ผาสข, 2559, น. 112) ดงนนในขนตอนน จงสงเสรมใหนกเรยนเกดการสอสารรวมกนเพอระบถงปญหา

3.3 ขนสรางแนวทางการแกปญหา กระตนใหนกเรยนแตละกลมคนหาวธการแกปญหาใหไดมากทสด โดยกระตน

ใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอวธการแกปญหามาอยางนอยคนละ 1 วธ โดยใหนกเรยนระบขอด ขอเสย และขอจ ากดของแตละวธลงในใบกจกรรม และกระตนใหนกเรยนไดพจารณาเปรยบเทยบวธการตางๆ โดยใชการถาม - ตอบฉบพลน (Question Prompts) เชน นกเรยนคดวาวธการแกปญหานดอยางไร มเหตผลอนอกหรอไมนอกจากเหตผลน มวธทสามารถชวยแกปญหาขอจ ากดนอกหรอไม ฯลฯ เปนตน ท าใหนกเรยนสามารถออกแบบวธการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ

199

(Ge, & Land, 2003) ดงนนในขนตอนน จงสงเสรมใหนกเรยนสามารถระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในสถานการณได

3.4 ขนท าการตดสนใจ กระตนใหนกเรยนแตละกลมเลอกวธการแกปญหาทตกลงกนแลววาเปนวธการ

แกปญหาทดทสด โดยใหนกเรยนรวมกนเปรยบเทยบขอด ขอเสย และขอจ ากดในแตละวธจากขนสรางแนวทางการแกปญหา โดยใหนกเรยนมองหาเหตผลทตดสนใจเลอกวธดงกลาวรวมกนโดยกระตนใหนกเรยนใชความรทางวทยาศาสตรทเกยวของ และความรเกยวกบปรมาณสารสมพนธทเกยวของมาใชในการตดสนใจรวมดวย ท าใหนกเรยนหาวธการแกปญหาทดทสดได ดงนนการกระตนใหนกเรยนไดโตแยงทางวทยาศาสตรดวยการคดอยางเปนเหตเปนผลกบบคคลอนทมความเหนตางออกไปจะน าไปสการลงขอสรปทถกตองและเปนทยอมรบ รวมกน (เอกภม จนทรขนต, 2559) นอกจากนงานหรอปญหาทมลกษณะแบบ ill-defined tasks หรองานทสามารถหาวธการแกปญหาไดหลายวธจะสามารถชวยใหกลมมการตอรองกนได เพราะเมอหนทางแกปญหาถกจ ากด แตกลมจะตองรวมกนหาวธการแกปญหาโดยอยบนพนฐานของความพงพอใจทจ าเปนตองมาจากมมมองของสมาชกทหลากหลายและทายทสดขอมลระหวางสมาชกจะเกดการขดแยงจนตองน ามาซงการแลกเปลยนขอมลและการเปลยนแนวทางการแกปญหาเพอตดสนใจวาขอมลไหนทสามารถใชแก ปญหาได ด ทสด (Davier et al., 2014 as cited in Rosen, 2019)นอกจากนปญหาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (ill- structured problem) ยงเปนปญหาทผคนตางตองเจอและแกปญหาในชวตประจ าวนในสงคม การแกปญหากบเพอน (peers) จะสรางการตดสนใจทมประสทธภาพ และรเรมสการแกปญหาได (Jonassen, 1997) ดงนนในขนตอนน จงสงเสรมใหนกเรยนสามารถระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ จนน าไปสการด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง ปฏบตงานตามหนาททไดรบมอบหมายไดและรวมกนตรวจสอบและแกไขความเขาใจทอาจเกดขนในระหวางการปฏบตแกปญหารวมกน ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหาได

3.5 ขนสะทอนผลลพธ หลงจากทรวมกนสรปการเรยนรในหองเรยนกบนกเรยน และเปดโอกาสให

นกเรยนแตละกลมไดสะทอนผลลพธจากการแกปญหาในหองเรยน และใหขอเสนอแนะตอแนวทางการแกปญหาของเพอนกลมอนๆ รวมกน ซงขนตอนนท าใหนกเรยนพฒนาหนทางการแกปญหาไดดยงขนในการแกปญหาครงถดไป เพราะกระบวนการรคดของนกเรยนในการแกปญหาสมพนธกบการสะทอนและการวพากษวจารณ (Garrison et al., 2001 as cited in Kim, & Lim,

200

2019, p. 17) และเมอมอบหมายใหนกเรยนไดท าวดโอสะทอนการปฏบตงานของตนเองและการท างานของสมาชกกลม และใหแตละกลมเขาไปรบชมวดโอของเพอนแตละกลม ท าใหนกเรยนแตละกลมสะทอนขอบกพรองและขอดของตนเอง และแนวปรบปรงการท าหนาทของตนไดดยงขน เพราะนกเรยนสามารถมองเหนขอผดพลาดของตนเองจากการชมวดโอของเพอน นกเรยนจงปรบปรงการท าหนาทของตนใหเหมาะสมมากยงขน สอดคลองกบ จรญพงษ ชลสนธ (2559) ทกลาววาการใหนกเรยนไดสะทอนการท างานจะท าใหนกเรยนสามารถปรบปรงหนาทการท างานของตนไดเหมาะสมมากยงขน นอกจากนยงสอดคลองกบการจดการเรยนรปญหาเปนฐานซงเปนการจดการเรยนรทเนนผ เ รยนเปนศนยกลาง ซงบรบทปญหาเกยวของกบชวตจรง และเปนสถานการณทคลมเครอไมชดเจน (ill- structured situations) โดยหนทางแกปญหาเปนเพยงการใหค าแนะน าของคร การเรยนรและโอกาสส าหรบการสะทอนผ เรยนเปนผลมาจากการพฒนาความรในเนอหาและทกษะการแกปญหาของผ เรยน นนคอ การเรยนรจะเกดขนเมอผ เรยนสะทอนการเรยนของตนเองในขณะทครเปนเพยงผ คอยอ านวยความสะดวก (Hoffman, & Ritchie, 1997) ดงนนในขนตอนนจงสงเสรมใหนกเรยนสามารถตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหารวมกน รวมทงอธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลมและหนาทของสมาชกเพอเปนขอปรบปรงในการท างานรวมกนได

จากการอภปรายจะเหนวาการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา มการจดการเรยนรออกเปน 2 สวน โดยการเรยนรนอกหองเรยนนนจะเปนการเตรยมความรพนฐานส าหรบน าความรในเรองทเรยนมาใชในกจกรรรมการแกปญหาในกรณศกษา โดยครจดเตรยมการสอนไวลวงหนาผานการอดวดโอ และตดตามการเรยนรและประเมนความเขาใจในเนอหาพนฐานของนกเรยนโดยมอบหมายแบบฝกหดผาน Google classroom ซงองคความรพนฐานของนกเรยนเปนสงส าคญเนองจากเปนปจจยทสงผลตอทกษะกระบวนการรคด (Cognitive skills) ซงมผลตอความสามารถในการแกปญหาควบคกบการมทกษะทางสงคม (Social skills) ซงเปนองคประกอบส าคญทสงผลใหนกเรยนมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ นอกจากนการใชขนการศกษาแบบกรณศกษาของ Choi et al. (2009) ทง 5 ขนตอนซงออกแบบมาเพอการแกปญหาในกรณศกษาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจน (ill- structured problems) สามารถชวยใหนกเรยนแกปญหาในสถานการณทผวจยไดออกแบบใหมลกษณะแบบคลมเครอไมชดเจนเชนกนได ผลจากการอภปรายจงชวยใหไดขอสรปวาการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง

201

ปรมาณสารสมพนธ มขนตอนการเรยนรทสามารถสงเสรมใหผ เรยนเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอได ตอนท 2 ผลกำรสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอดวยกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ

จากการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เรอง ปรมาณสารสมพนธ พบวา นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะการสรางและรกษาระเบยบของกลมมากทสด รองลงมา คอ สมรรถนะการสรางและรกษาความเขาใจทมรวมกนและสมรรถนะการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา ตามล าดบ สามารถอภปรายไดดงน

กำรพฒนำสมรรถนะกำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะนมากทสด เพราะนกเรยนทกคนมความเขาใจในบทบาทและหนาทตนเองและหนาทของเพอนสมาชกในกลม นอกจากนกลมทมความหลากหลายสามารถชวยใหเกดสภาพแวดลอมในการเรยนรจากการมมมมองทางสงคมทแตกตางหลายระดบและเปนการเพมโอกาสส าหรบการเปลยนแปลงการสรางกระบวนการรคด การสนบสนน การใหผลสะทอน และการปฏบตเพอแกปญหาอยางรอบคอบ (Hakkinen, 2002 as cited in Rosen, 2019) โดยนกเรยนสามารถตกเตอนและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงการปฏบตหนาทของเพอนสมาชกไดเหมาะสมเมอเกดขอผดพลาด หมนสอบถามความเขาใจเพอนในกลมตอแนวทางการแกปญหาเพอปองกนความผดพลาดทเกดจากการท างานและในระหวางการตดตามตรวจสอบผลการด าเนนการแกปญหา นอกจากนนกเรยนยงสามารถสะทอนการท างานของตนเองและของสมาชกในกลมไดอยางเหมาะสม และมการปรบเปลยนหนาทการท างานของตนเองและสมาชกเมอเกดปญหาหรออปสรรคได และใหการชวยเหลอกนในกลมเปนอยางด สามารถด าเนนการแกปญหากบเพอนในกลมจนส าเรจลลวง และการใหนกเรยนไดรบชมวดโอการสะทอนผลการปฏบตหนาทของแตละกลมท าใหนกเรยนมองเหนจดดทควรรกษาไว และจดดอยทควรปรบปรง จากมมมองของเพอนสมาชกทงจากในกลมตนเองและดจากการสะทอนของเพอนกลมอนๆ จนน าไปสการพฒนาและรกษากฏระเบยบของกลมไดดยงขน นอกจากนการออกแบบกจกรรมใหนกเรยนไดลงมอ ปฏบตการแกปญหาจรงๆ ยงชวยใหนกเรยนไดมองเหนถงขอผดพลาดของตนเอง ของสมาชกในกลมและการท างานรวมกนเปนกลมมากขน (Hesse et al., 2015 as cited in Care, & Griffin, 2015, p. 371) นอกจากนการใหนกเรยนไดตงระเบยบการท างานรวมกนกอนเรมกจกรรมท าใหนกเรยนประพฤตตนตามบทบาทและระเบยบของกลมไดตลอดการท างาน เพราะในการแกปญหา

202

แบบรวมมอจ าเปนตองมกลยทธในการควบคมความหลากหลายของสมาชกในกลม ซงจะท าใหเกดกระบวนการควบคมทางสงคม (Social regulation) และการตอรอง (Thompson et al., 2010 as cited in Hesse et al.,2015, p. 45)

กำรพฒนำสมรรถนะกำรสรำงและรกษำควำมเขำใจท มรวมกน นกเรยนมการพฒนาสมรรถนะนไดรองลงมา เนองจากนกเรยนสามารถรวมกนระบปญหาผานการปรกษาภายในกลม ท าใหนกเรยนคนพบมมมองและความสามารถของสมาชกในทม แบงปนและพดคยจนเขาใจปญหาได (Antonenko et al., 2014) นอกจากนในตลอดกระบวนการแกปญหา นกเรยนมการตรวจสอบและแลกเปลยนความคดเหนกน จนสามารถแกปญหาไดส าเรจลลวง สวนหนงอาจเปนเพราะปญหาในกรณศกษาทมลกษณะคลมเครอไมชดเจนสามารถชวยใหนกเรยนกระตนการสรางความรทไดจากการรวมมอซงถอเปนแนวคดส าคญของการเรยนรวทยาศาสตรและน าไปสการเรยนรของผ เรยนได (Cohen, 1994 as cited in Hesse, 2014, p. 42) ท าใหนกเรยนเกดการคนหาขอมลและน าไปแลกเปลยนรวมกนในกลม อยางไรกตามยงพบวา ในขณะทเขาไปกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหนตอปญหา ยงมนกเรยนบางคนยงไมยอมเสนอความคดเหนเปนของตนเอง แตจะแสดงความคดเหนตามเพอนสมาชกภายในกลม โดยไมไดมาจากความเขาใจของตนเอง ดงนนเพอใหนกเรยนมการแลกเปลยนแนวความคดเหนทหลากหลายมากขน ครควรมเทคนคกระตนใหนกเรยนแตละกลมไดแลกเปลยนความคดเหนรวมกน เชน ใหสมาชกแตละคนเสนอความคดเหนของตนเองกอนเมอครบทกคนแลวคอยท าการสรปเปนความคดเหนของกลม (O’neil et al., 2003 as cited in Care, & Griffin, 2015, p. 371) และเลอกใชสถานการณปญหาทเกยวของกบชวตประจ าวนและใกลตวนกเรยนจะกระตนการเรยนรและความอยากรอยากเหนของนกเรยนไดและเพมการสอสารกบสมาชกในกลมเกยวกบการกระท าการแกปญหาได (ปราณต เชอทอง, 2556)

กำรพฒนำสมรรถนะกำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรท เหมำะสมในกำรแกปญหำ นกเรยนมการพฒนานอยทสด โดยพบวา นกเรยนสวนใหญสามารถวางแผนการแกปญหาไดแตตองไดรบการชแนะจากครผ สอนเปนสวนใหญ และสวนใหญนกเรยนยงไมไดน าความรหรอหลกการทางวทยาศาสตร เชน ปรมาณสารสมพนธ ในเรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคม ไปใชสนบสนนการแกปญหาเทาทควร เมอเกดความผดพลาดในขณะแกปญหา แตละกลมสามารถตรวจสอบผลการด าเนนการของเพอนในกลมไดบางสวน และประเมนความส าเรจในการแกปญหาไดบางสวน สาเหตอาจเปนไปไดวา นกเรยนสวนใหญยงคงขาดความ รพนฐานทจะน ามาใชแกปญหา และสวนหนงนกเรยนไมไดค านงถงความส าคญของขอมลมากพอ มการวางแผนดวยขอมลทสนบสนนเพยงเลกนอย นอกจากนอาจเปนผลมาจากนกเรยนไมไดฝกใหวาง

203

แผนการแกปญหาเอง จงท าใหการออกแบบและแกไขปญหายงไมรอบคอบและเกดความผดพลาด เนองจากการวางแผนเปนหนงในกจกรรมการแกปญหาทส าคญ (Gunzelmann, & Anderson, 2003 as cited in Hesse, 2014, p. 48) โดยทกษะการวางแผนนนขนอยกบความสามารถสวนบคคลในการพฒนากลวธการแกปญหาซงอยบนพนฐานของความมเหตผลในแตละขนตอนการแกปญหา (Miller et al., 1960 as cited in Hesse, 2014, p. 46) นอกจากนการวางแผนการแกปญหายงหมายถงการปฏบตทเหมอนกบการสรางสมมตฐาน การปฏบตและการประเมนผล ดงนนผแกปญหาจงจ าเปนตองตความจากหลกฐานและตองสะทอนการวางแผนและการปฏบตทเหมาะสมในแตละขนการแกปญหา (Peterson & Behfar, 2005, as cited in Hesse, 2014, p. 47) ดงนนในการจดกจกรรมครควรตรวจสอบใหมนใจวานกเรยนมความรพนฐานในเรองทจะน ามาใชในการท ากจกรรมเพยงพอ และสามารถน าความรทเรยนมาใชเปนเหตผลในการเลอกวธการแกปญหา โดยกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ และเหนความส าคญของขอมลทจะน ามาใชในการวางแผนแกปญหาใหมากขน อาจชวยสงเสรมใหนกเรยนพฒนาสมรรถนะการเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหาได

ขอเสนอแนะ จากผลการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะซงเปนประโยชนตอการจดการเรยนรและการ

ท าวจยครงตอไป ดงน 1. ขอเสนอแนะในกำรน ำไปใช

1.1 ผลการวจยพบวาการเปดโอกาสใหนกเรยนไดมเวลาเตรยมตวในการน าเสนอการสะทอนการท างานของตนเอง ของสมาชกในกลม และของกลมผานการอดวดโอ ชวยใหนกเรยนสะทอนผลการปฏบตถงจดด จดดอยไดละเอยดมากขน

1.2 ผลการวจยพบวาการใชเทคนคถามตอบฉบพลน (Question prompts) เปนเทคนคการกระตนทรวดเรว โดยใชการถามค าถามของครซงชวยใหนกเรยนไดคดพจารณาหาวธการทเหมาะสมในการแกปญหาได ท าใหนกเรยนสามารถคดหาแนวทางการแกปญหาทหลากหลายได 2. ขอเสนอแนะในกำรวจย 2.1 จากผลการวจยมขอเสนอแนะวาควรใหความส าคญกบการตดตามการเรยนทางวดโอนอกหองเรยนของนกเรยนมากขน นอกเหนอจากการตดตามผานการตรวจแบบฝกหด เพอใหมนใจไดวานกเรยนทกคนมความรพนฐานเพยงพอทจะสามารถน ามาใชในการแกปญหาในกจกรรม

204

บรรณำนกรม

205

บรรณำนกรม

กตตพนธ วบลศลป. (2560). ผลการจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรตามแนวคดหองเรยน กลบทางรวมกบการเรยนรเชงรกทมตอความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เกรยงไกร สกลประเสรฐศร. (2557). ผลของการสอนภาษาองกฤษโดยใชแนวคดการเรยนร แบบหองเรยนกลบดานทมตอความสามารถในการพดภาษาองกฤษเพอการ สอสารและแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาตอน ปลาย (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ก าธร คงอรณ. (2559). การวจยปฏบตการเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ดวยการจดการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษา ผานกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรม เรอง อตราสวนตรโกณมต (วทยานพนธปรญญา การศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร. จรญพงษ ชลสนธ. (2559). การวจยปฏบตการเพอพฒนาการจดการเรยนรตามแนวสะเตม

ศกษาทเนนกระบวนการออกแบบเชงวศวกรรมทสงเสรมสมรรถนะการแกปญหา แบบรวมมอ เรอง ปรมาณสมพนธ (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

ชนกกานต เนตรรศม. (2560). การพฒนาการจดการเรยนรแบบสะเตมศกษาทเนนกระบวนการ ออกแบบเชงวศวกรรมทสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ในเรองเคมสงแวดลอมของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

ชนะชย ทะยอม. (2560). การวจยปฏบตการเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอโดยใช กรอบแนวคดแบบ DEEPER เรอง ปรมาณสารสมพนธส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 หองเรยนพเศษวทยาศาสตร (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

ชยวฒน สทธรตน. (2557). การสอนซอมเสรม: เตมเตมศกยภาพผเรยน. กรงเทพฯ: ทวพรนท.

206

ดรณนภา นาชยฤทธ. (2559). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบผสมผสาน ดวยการเรยนรรวมกนโดยใชกรณศกษาเพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ การคดแกปญหาและการเรยนรรวมกนเปนทมของนกศกษาระดบปรญญาตรคร ศาสตร / ศกษาศาสตร (วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต). นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร.

ทศนา แขมมณ. (2557). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธญวลย กลวงษ. (2558). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถดานการ แกปญหา เรอง วกฤตการณสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ดวยการ จดการเรยนรโดยใชกรณศกษาและการแกปญหา (วทยานพนธปรญญาการศกษา

มหาบณฑต). นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร. ธรฎา ไชยเดช. (2559). การวจยปฏบตการเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ดวยการจดการเรยนรโดยใชวจยเปนฐานตามแนวคด สะเตมศกษา เรอง เชอเพลงซากดกด าบรรพและผลตภณฑ (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

บญสง นลแกว. (2541). วจยทางการศกษา. เชยงใหม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. ปรณฐ กจรงเรอง. (2553). การพฒนารปแบบการสอนโดยใชกรณศกษาทางศาสตรการเรยน การสอนเพอสงเสรมความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกศกษา วชาชพคร (วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต). นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร. ปราณต เชอทอง. (2556). การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานเพอสงเสรมความสามารถ

ในการแกปญหา เรอง ของแขง ของเหลว แกส ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 5 (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

ปรยา สมพช. (2559). การจดการเรยนรเชงรกโดยใชรปแบบการเรยนการสอนดวย กรณศกษา ORGANIZED ACTIVE LEARNING BY INSTRUCTIONAL MODEL WITH CASE-BASED. วารสารวจยราชภฏ พระนคร, 11(2), 260-270. ปารชาต ผาสข. (2559). วจยปฏบตการเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอดวย การจดการเรยนร ตามกรอบการเสรมตอการเรยนรแบบ DEEPER เรอง ระบบ ยอยอาหาร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 (วทยานพนธปรญญาการศกษา

มหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

207

ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ลอชา ลดาชาต. (2558). การวจยเชงคณภาพส าหรบครวทยาศาสตร (พมพครงท 1). กรงเทพฯ:

ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วจารณ พานช. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ตถาตา พบลเคชน. วชรา เลาเรยนด. (2552). รปแบบและกลยทธการจดการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคด.

นครปฐม : โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร. วชร นวลผอง. (2553). การพฒนาชดกจกรรมการจดการเรยนรโดยใชรปแบบการสอนแบบ

ซปปา เรอง งานประดษฐจากภมปญญาไทย วชางานประดษฐ 1 ง40221 ชนมธยมศกษาปท 6 (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วราภรณ ศรวโรจน. (2557). การพฒนารปแบบการเรยนการสอน เรอง ปรมาณสารสมพนธ แบบเนนการบรณาการการฝกอบรมกระบวนการสบเสาะหาความร และการ เรยนรแบบรวมมอ เพอสงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบนกเรยนระดบ มธยมศกษา ตอนปลาย หองเรยนพเศษวทยาศาสตร. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 16(3), 1-13.

วารรตน แกวอไร. (2541). การพฒนารปแบบการสอนสาหรบวชาวธสอนทวไปแบบเนนกรณ ตวอยางเพอสงเสรมความสามารถของนกศกษาครดานการคดวเคราะหแบบตอบโตใน ศาสตรการสอน (วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต). กรงเทพ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ศมกร ศลาโชต. (2560). การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาทเนนการใชปญหาเปนฐานเพอ

สงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ไฟฟาเคม ของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 5 (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2560). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลม สาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2559). รายงานสภาวะการศกษาไทย ป 2557/2558 จะปฏรปการศกษาไทยอยางไรใหทนโลกในศตวรรษท 21 ไดอยางไร. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

208

สมชาย วรกจเกษมสกล. (2554). ระเบยบวธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. อดรธาน: อกษรศลปการพมพ.

สรนภา กจเกอกล. (2557). การจดการเรยนรวทยาศาสตร ทศทางส าหรบครศตวรรษท 21. เพชรบรณ: จลดสการพมพ.

สทศน สงคะพนธ. (2557). ท าไมตองทกษะในศตวรรษท 21 บทความทกษะแหงศตวรรษท 21. สบคน 20 พฤษภาคม 2561, จาก https://www.srn2.go.th/attachments/ article/145 /รวมบทความ

สวทย มลค า, และอรทย มลค า. (2551). 21 วธจดการเรยนร: เพอพฒนากระบวนการคด. กรงเทพฯ: โรงพมพภาพพมพ.

สตเทพ ศรพพฒนกล. (2553). การพฒนาความสามารถในการแกปญหาและการเรยนรเปน ทมของนสตปรญญาบณฑตดวยรปแบบการเรยนแบบผสมผสานทใชเทคนคการ เรยนรวมกนดวยกรณศกษาและเทคโนโลยการแลกเปลยนเรยนรทตางกน (วทยานพนธ ครศาสตรดษฎบณฑต). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อญญาพร สคนธพนธ. (2559). ผลของการเรยนรโดยใชกรณตวอยางเปนฐานทมตอ

ความสามารถในการแกปญหาและการประยกตใชความรชววทยาของนกเรยนชน มธยมศกษาตอนปลาย (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

อาลาวยะ สะอะ (2559). ผลการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทางทมตอผลสมฤทธ ทางการเรยน ทกษะการคดวเคราะหและความพงพอใจตอการจดการเรยนรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). สงขลา: มหาวทยาลยสงขลานครนทร. เอกภม จนทรขนต. (2559). การจดการเรยนการสอนเพอสงเสรมทกษะการโตแยงในชน

เรยนวทยาศาสตร. วารสารมหาวทยาลยราชภฏยะลา, 11(1), 217-232. เอกรนทร อชชะกลวสทธ. (2557). การประเมนดานการแกปญหาแบบรวมมอ PISA 2015.

สบคน 27 ธนวาคม 2560, จาก http://pisathailand.ipst.ac.th/article-4 Allchin, D. (2013). Problem-and case-based learning in science: an introduction to

distinctions, values, and outcomes. CBE-Life Sciences Education, 12(3), 364- 372.

Barkley, E. F., & Major, C. H. (2015). Learning assessment techniques: A handbook for college faculty. California: John Wiley & Sons.

209

Barrows, H. S. (1996). Problem-based learning in medicine and beyond: A brief overview. New directions for teaching and learning, 1996(68), 3-12.

Barrows, H. S., & Tamblyn, R. M. (1980). Problem-based learning: An approach to medical education. New York: Springer Publishing Company.

Bergmann, J., & Sams, A. (2012). Flip your classroom: Reach every student in every class every day. USA: International society for technology in education.

Bondarenko, O., Mantulenko, S., & Pikilnyak, A. (2019). Google Classroom as a Tool of Support of Blended Learning for Geography Students. New York: Cornell university.

Brame, C. (2013). Flipping the classroom. Vanderbilt University Center for Teaching. Retrieved May 15, 2017, from http://cft.vanderbilt.edu/guides-sub-

pages/flipping-the-classroom/. Bransford, J., Brown, A., & Cocking, R. (1999). How people learn: Brain, mind, experience, and school. Washington, DC: National Academy Press. Bridges, S., McGrath, C., & Whitehill, T. L. (Eds.). (2012). Problem-based learning in clinical education. New York. Springer Science & Business Media. Brodahl, C., Hadjerrouit, S., & Hansen, N. (2011). Collaborative writing with web 2.0

technologies: Education students’ perceptions. Journal of Information Technology Education: Innovations in Practice, 10, 73-103.

Çam, A., & Geban, Ö. (2017). Effectiveness of case-based learning instruction on pre- service teachers’ chemistry motivation and attitudes toward chemistry. Research in Science & Technological Education, 35(1), 74-87.

Centre for the New Economy and Society. (2018). The Future of Jobs Report 2018. World Economic Forum 2018. Retrieved May 15, 2017, from http://www3.weforum.org/docs/WEF _Future_of_Jobs_2018.pdf

Conner, N. (2008). Google Apps: The missing manual. Sebastopol, California: O’Relly Media.

210

Chao, C. Y., Chen, Y. T., & Chuang, K. Y. (2015). Exploring students' learning attitude and achievement in flipped learning supported computer aided design curriculum: A study in high school engineering education. Computer

Applications in Engineering Education, 23(4), 514-526. Choi, I., & Lee, K. (2009). Designing and implementing a case-based learning

environment for enhancing ill-structured problem solving: Classroom management problems for prospective teachers. Educational Technology Research and Development, 57(1), 99-129.

Davidowitz, B., Chittleborough, G., and E. Murray. (2010). Student-generated submicro diagrams: a useful tool for teaching and learning chemical equations and stoichiometry. Chemistry Education Research and Practice, 11, 154-164.

Dori, Y. J., & Herscovitz, O. (2005). Case-based long-term professional development of science teachers. International journal of science education, 27(12), 1413-1446.

Duschl, R., and J. Osborne. 2002. Supporting and promoting argumentation discourse. Studies in Science Education, 38, 39-72.

Flor, M., Yoon, S. Y., Hao, J., Liu, L., & von Davier, A. (2016). Automated classification of collaborative problem solving interactions in simulated science tasks. In Proceedings of the 11th Workshop on Innovative Use of NLP for Building Educational Applications, 31-41. Fulton, K. (2012). Upside down and inside out: Flip your classroom to improve student

learning. Learning & Leading with Technology, 39(8), 12-17. Gauvain, M., & Cole, M. (1997). Reading on the development of children. Retrieved May

15, 2017, from https://www.psy.cmu.edu/~siegler/vygotsky78.pdf Ge, X., & Land, S. M. (2003). Scaffolding students’ problem-solving processes in an ill-

structured task using question prompts and peer interactions. Educational Technology Research and Development, 51(1), 21-38.

Graesser, A., Kuo, B. C., & Liao, C. H. (2017). Complex problem solving in assessments of collaborative problem solving. Journal of Intelligence, 5(2), 10.

211

Grypp, L., & Luebeck, J. (2015). Rotating solids and flipping instruction. Mathematics Teacher, 109(3), 186-193.

Günter, T., & Alpat, S. K. (2017). What is the Effect of Case-Based Learning on the Academic Achievement of Students on the Topic of “Biochemical Oxygen Demand?”. Research in Science Education, 1-27.

Hall, H., Magee, C., & Clapp, T. (2016). 4-Step Model to Approach Case-Base Learning in the Classroom. MPAEA Journal of Adult Education, 45(2).

Hamdan, N., McKnight, P., McKnight, K., & Arfstrom, K. (2013). A review of flipped learning. Retrieved May 15, 2017, from http://www.flippedlearning.org/review

Hayat, A. Z., & Wahyu, W. (2018, May). Comparison of peer-tutoring learning model through problem-solving approach and traditional learning model on the cognitive ability of grade 10 students at SMKN 13 Bandung on the topic of Stoichiometry. In Journal of Physics: Conference Series, 1013(1), 012208.

Herreid CF. (2013). Start with a Story: The Case Study Method of Teaching College Science. Virginia: NSTA press.

Herreid CH. (1994). Case studies in science: A novel method of science education. Journal of Research in Science Teaching, 23(4), 221–229.

Hesse, F., Care, E., Buder, J., Sassenberg, K., & Griffin, P. (2015). A framework for teachable collaborative problem solving skills. In Assessment and teaching of 21st century skills, 37-56.

Hoffmann, B. O. B., & Ritchie, D. (1997). Using multimedia to overcome the problems with problem based learning. Instructional Science, 25(2), 97-115.

Hung, L. T., Lien, V. P., & Vy, N. T. P. (2018). Assessing collaborative problem- solving competency through an integrated theme based on teaching chemistry. In Educational Administration Innovation for Sustainable Development: Proceedings of the International Conference on Research of Educational Administration and Management (ICREAM 2017) (p. 111). Bandung: Indonesia.

IPST. (2016). Collaborative Problem Solving: How is PISA measured?. FOCUS in PISA. Retrieved May 15, 2017, from https://pisathailand.ipst.ac.th/issue-2018-25/

212

Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Holubec, E. J. (1994). The new circles of learning: Cooperation in the classroom and school. Virginia: ASCD.

Jonassen, D. H. (1997). Instructional design models for well-structured and ill-structured problem-solving learning outcomes. Educational Technology Research and Development, 45(1), 65-94.

Kemmis, S., & McTaggart, R. (1988). The Action Research Planner. Victoria: Deakin University press.

Kim, H., & Hannafin, M. J. (2008). Situated case-based knowledge: An emerging framework for prospective teacher learning. Teaching and Teacher Education, 24(7), 1837-1845.

Kim, J. Y., & Lim, K. Y. (2019). Promoting learning in online, ill-structured problem solving: The effects of scaffolding type and metacognition level. Computers & Education, 138, 116-129.

Kulak, V., & Newton, G. (2014). A guide to using case-based learning in biochemistry education. Biochemistry and Molecular Biology Education, 42(6), 457–473.

Lage, M. J., Platt, G. J., & Treglia, M. (2000). Inverting the classroom: A gateway to creating an inclusive learning environment. The Journal of Economic Education, 31(1), 30-43.

Lo, C. K., Lie, C. W., & Hew, K. F. (2018). Applying “First principles of instruction” as a design theory of the flipped classroom: Findings from a collective study of four secondary school subjects. Computers & Education, 118, 150-165. Luo, H., Koszalka, T. A., Arnone, M. P., & Choi, I. (2018). Applying case-based method in

designing self-directed online instruction: a formative research study. Educational Technology Research and Development, 66(2), 515-544.

McMahon, M., & Pospisil, R. (2005). Laptops for a digital lifestyle: Millennial students and wireless mobile technologies. Proceedings of the Australasian Society for Computers in Learning in Tertiary Education, 2, 421-431.

Mok, H. N. (2014). Teaching tip: The flipped classroom. Journal of Information Systems Education, 25(1), 7.

213

Moraros, J., Islam, A., Yu, S., Banow, R., & Schindelka, B. (2015). Flipping for success: Evaluating the effectiveness of a novel teaching approach in a graduate level

setting. BMC Medical Education, 15(1), 1. Ng, W. (2015). Technology integration and the flipped classroom. In New digital technology in education. Switzerland: Springer, Cham. Nookhong, J., & Wannapiroon, P. (2015). Development of collaborative learning using case-based learning via cloud technology and social media for enhancing problem-solving skills and ICT literacy within undergraduate students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2096-2101. OECD. (2017). PISA 2015 COLLABORATIVE PROBLEM-SOLVING FRAMEWORK.

Paris: OECD. Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). (2013). PISA 2015

Draft collaborative problem solving framework. Paris: OECD. Petrillo, J. (2016). On flipping first-semester calculus: a case study. International Journal

of Mathematical Education in Science and Technology, 47(4), 573-582. Rahman, A. A., Aris, B., Rosli, M. S., Mohamed, H., Abdullah, Z., & Mohd Zaid, N. (2015).

Significance of Preparedness in flipped classroom. Advanced Science Letters, 21(10), 3388–3390.

Rosen, Y., Wolf, I., & Stoeffler, K. (2019). Fostering collaborative problem solving skills in science: The Animalia project. Computers in Human Behavior. Netherlands: Elsevier Ltd. Schleicher, A. (2017). Are school systems ready to develop students’ social skills?.

Retrieved October 30, 2560, from http://oecdeducationtoday.blogspot.com/ 2017/11/are-school-systems-ready-to-develop.html

Scoular, C., & Care, E. (2019). Monitoring patterns of social and cognitive student behaviors in online collaborative problem solving assessments. Computers in Human Behavior. Netherlands: Elsevier Ltd.

Sharma, A. K., & Wolfgang, D. E. (2016). The Golden Drain: A Stoichiometry Case Study for General Chemistry. Chem. Educ, 21, 77-80.

214

Strayer, J. F., Hart, J. B., & Bleiler, S. K. (2015). Fostering instructor knowledge of student thinking using the flipped classroom. Primus, 25(8), 724-735.

Szpunar, K. K., Moulton, S. T., & Schacter, D. L. (2013). Mind wandering and education: from the classroom to online learning. Frontiers in psychology, 4, 495.

Sutia, C., Wulan, A. R., & Solihat, R. (2019, February). Students’ response to project learning with online guidance through google classroom on biology projects. In Journal of Physics: Conference Series, 1157(2), 022084.

Tikkanen, G., & Aksela, M. (2012). Analysis of Finnish chemistry matriculation examination questions according to cognitive complexity. Nordic Studies in Science Education, 8(3), 257-268.

Tingle, J. B., & Good, R. (1990). Effects of cooperative grouping on stoichiometric problem solving in high school chemistry. Journal of Research in Science Teaching, 27(7), 671-683.

Touchton, M. (2015). Flipping the classroom and student performance in advanced statistics: Evidence from a quasi-experiment. Journal of Political Science Education, 11(1), 28-44.

Valerie, M., Tobias, E., Greiff, S., Krkovic, K., & Ras, E. (2014). Moving towards the Assessment of collaborative problem solving skill with a tangible user interface. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 13(4), 95-104.

Wilkerson, L., & Gijselaers, W. (1996). Bringing problem-based learning to higher education: Theory and practice. New Directions For Teaching and Learning Series, 68, 3-11.

215

ภำคผนวก

216

ภำคผนวก ก รำยชอผเชยวชำญในกำรตรวจสอบเครองมอวจย ผเชยวชำญในกำรตรวจสอบแผนกำรจดกำรเรยนรและแบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ

1. ผชวยศาสตราจารย ดร. จนตนา กล าเทศ

ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2. ดร.สรยา ชาป

ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 3. คณครสภค ฟกเงน

ครช านาญการ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาขาเคม โรงเรยนมธยมศกษาแหงหนงในจงหวดพษณโลก

217

ภำคผนวก ข ผลกำรประเมนควำมสอดคลองของแบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำ แบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ตำรำง 34 แสดงผลกำรประเมนควำมสอดคลองของแบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำ แบบรวมมอ

ขอท ผเชยวชำญ

รวม คำ IOC สรปผล 1 2 3

สถำนกำรณท 1 1 +1 +1 +1 3 1 ผำน 2 +1 +1 +1 3 1 ผำน 3 +1 +1 +1 3 1 ผำน 4 +1 +1 +1 3 1 ผำน

สถำนกำรณท 2 5 +1 +1 +1 3 1 ผำน 6 +1 +1 +1 3 1 ผำน 7 +1 +1 0 2 0.67 ผำน 8 +1 +1 +1 3 1 ผำน

สถำนกำรณท 3 9 +1 +1 +1 3 1 ผำน 10 +1 +1 +1 3 1 ผำน 11 +1 +1 +1 3 1 ผำน 12 +1 +1 +1 3 1 ผำน

218

แบบประเมนควำมสอดคลองระหวำงตวบงชสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอกบแบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบผเชยวชำญ

--------------------------------------------------------------------------------------------- ค ำชแจง

1. แบบประเมนฉบบนมวตถประสงคเพอสอบถามความคดเหนของผ เชยวชาญเกยวกบ

ความสอดคลองระหวางตวบงชสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอกบแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอของการวจยปฏบตการเพอพฒนาสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอโดยการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษา เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ เรอง ปรมาณสารสมพนธ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

2. แบบประเมนความสอดคลองระหวางตวบงชสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอกบ

แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ แบงออกเปน 2 สวน คอ

สวนท 1 รายการประเมนความสอดคลองระหวางตวบงชสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอกบแบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ แบงตามระดบคาดชนความสอดคลอง (IOC) โปรดท าเครองหมาย ลงในชองวาง “คะแนนการพจารณาความสอดคลอง” ดงน

+1 แทน มความเหนดวยวาสอดคลองสมพนธ 0 แทน ไมแนใจวาสอดคลองสมพนธ -1 แทน มความเหนดวยวาไมสอดคลองสมพนธ

สวนท 2 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม หากมขอเสนอแนะกรณาเขยนลงในชองวางทก าหนด

***ขอขอบพระคณเปนอยำงสง ในควำมกรณำของทำน***

219

สวนท 1 รายการประเมนเกยวกบความสอดคลองระหวางตวบงชสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอกบประเมนสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ

รำยกำรประเมน ขอท

คะแนนกำรพจำรณำควำมสอดคลอง ขอเสนอแนะ

ตวบงชสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ +1 0 -1 สถำนกำรณท 1 สมรรถนะกำรสรำงและเกบควำมเขำใจทมรวมกน คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม 1 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน 2 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหาและการด าเนนการภายในกลม 3 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน 4 สถำนกำรณท 2 สมรรถนะกำรเลอกวธด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา 5 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ 6 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง

7

ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

8

สถำนกำรณท 3 สมรรถนะกำรสรำงและรกษำระเบยบของกลม เขาใจบทบาทหนาทของตนเองเพอแกปญหา 9 ด าเนนการตามขนตอน เพอใหสมาชกในทมท าหนาทของตนตามภาระงาน

10

ปฏบตตามกฏทมรวมกน 11 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลม และหนาทของสมาชก

12

สวนท 2 ขอเสนอแนะเพมเตม ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ............................................................... (ผประเมน) (................................................................)

วนท .......... เดอน ................................ พ.ศ. ..................

220

แบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง ปรมำณสำรสมพนธ ส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4

ค ำชแจงกำรท ำแบบทดสอบ 1. แบบทดสอบนใชเวลา 60 นาท

2. แบบทดสอบฉบบนม 13 หนา (รวมใบปะหนาขอสอบ) จ านวน 12 ขอ ประกอบดวย 3

สถานการณโดยมสถานการณละ 4 ขอ เปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก แบบเลอกตอบเชงซอน

เและแบบเขยนบรรยายอสระ

3. ใหนกเรยนเขยนชอ – นามสกล ชน เลขท ลงในกรอบดานลาง

4. การเขยนตอบแบบทดสอบฉบบนใหใชปากกาหมกสน าเงนหรอด าเทานน

5. อนญาตใหนกเรยนขดเขยนหรอท าเครองหมายใดๆลงในแบบทดสอบได

6. อนญาตใหใชเครองค านวณในการท าขอสอบชดน

ชอ – นามสกล ______________________________ ชน _________เลขท_______

ค ำอธบำย

แบบทดสอบสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนเปนแบบทดสอบตามกรอบของ PISA 2015 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง ปรมาณสารสมพนธ ซงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอเปนสมรรถนะทส าคญตอการด าเนนชวตในสงคมปจจบนเปนอยางมาก โดยมบรบทส าหรบแบบทดสอบ ไดแก ลกษณะเฉพาะของงาน โครงเรองของปญหา การสอสารจากเนอเรองและองคประกอบของกลม ซงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอนนแบงออกเปน 3 สมรรถนะยอย ไดแก การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา การสรางและรกษาระเบยบของกลม

221

สถำนกำรณท 1 : แตกตน สระวำยน ำโอลมปกเปลยนเปนสเขยวกะทนหน สระวายน าในการแขงขนโอลมปก 2016 ทกรงรโอเดอจาเนโร เปลยนสกระทนหนจากสฟา

กลายเปนสเขยว สรางความแตกตนใหกบเหลานกกฬาเปนอยางมาก เนองจากหวนกลววาอาจเกดอนตรายตอสขภาพได สาเหตคาดวาอาจเกดจาก 1) จลนทรย หรอไมก 2) ปฏกรยาออกซเดชนของทองแดง ซงจากเหตดงกลาว ทางเจาหนาทจดการแขงขนจงไดรบมอบหมายใหทมของนกเรยนลงพนทเพอส ารวจปญหาทนท โดยมสมาชกคอ นกเรยน ปอกก โอรโอ และเปาเปา

แหลงทมา : https://news.mthai.com/world-news/512589.html

กอนการท างานนกเรยนกบเพอนไดรวมกนแลกเปลยนประสบการณและความถนดของเพอน ซงไดขอมลดงน

โอรโอ : ชอบออกแบบการทดลอง และเชยวชาญการปฏบตการทดลอง ปอกก : ถนดการคนหาขอมลและช านาญดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เปาเปา : กลาพด กลาตดสนใจ ใจเยน มความสามารถในการไกลเกลย โนมนาวใจคนไดด มความเปนผน า นกเรยน : เปนคนคดอยางมเหตผล ละเอยดรอบคอบ

1. นกเรยนคดวาควรแบงหนาทใหกบสมาชกในทมอยางไร รวมทงบอกเหตผลทสมาชกแตละคนเหมาะสมกบหนาทนนๆ (หนาททงหมด 4 หนาทไดแก หวหนากลม ผท าการทดลอง ผ คนควาขอมล และผท าการค านวณ)

หนำท ชอ เหตผลทเลอกหนำทนให หวหนางาน

ผ คนควาขอมล ผท าการทดลอง เลขานการ

222

เปาเปา : จากการแบงหนาทกนแลว ฉนคดวาเรามาชวยกนหาปญหากอนกนเถอะ โอรโอ : ฉนวาปญหาคอน าเปลยนเปนสเขยวอาจท าใหนกกฬาเกดอนตราย ปอกก : แตฉนเหนวาปญหาทเราตองชวยกนแกไข คอการตรวจสอบวาสาเหตทท าใหน า

เปลยนสเปนสเขยวนนมสาเหตมาจากอะไรกนแนจะไดแกไขไดถกตอง เพราะตอนนสาเหตมนครมเครอวาเกดจากจลนทรยหรอปฏกรยาออกซเดชนของทองแดงกนแน

เปาเปา : ฉนเหนดวยกบปอกก แลวเธอ (นกเรยน) อะ คดวาไง 2. จากสถานการณ นกเรยนจะน าเสนอปญหาตามความคดของนกเรยนใหกบเพอนในกลมอยางไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………… หากนกเรยนเปนปอกก นกเรยนจะสบคนหาขอมลใดเพมเตมเพอชวยใหเขาใจปญหาไดดขนเพอน าเสนอตอเพอนในกลม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ขณะททมของนกเรยนก าลงจะเรมด าเนนการตรวจสอบปญหา นกเรยนไดรบขอมลเพมเตมวา ผ รบจางดแลสะวายน าในการแขงขน ไดเทไฮโดรเจนเปอรออกไซด ปรมาณ 160 ลตร ลงไปในสระน า ซงโดยปกตแลวไฮโดรเจนเปอรออกไซด เปนสารตวหนงทใชในการท าความสะอาดสระวายน า แตจะไมใชรวมกบคลอรนเนองจากอาจลดประสทธภาพของคลอรนดงสมการ

H2O2 (aq) + NaOCl (aq) → NaCl (aq) + H2O (aq) + O2 (g) 3. นกเรยนจะสอสารกบเพอนในทมอยางไรเพอชวยใหระบปญหาทชดเจนไดและนกเรยนจะเรมด าเนนการแกปญหาจากสถานการณรวมกบสมาชกในกลมโดยวธใด นกเรยนจะสอสารวา …………………………………………………………………………….…… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

223

นกเรยนจะเรมด าเนนการโดย ก. เรมตนสอสารโดยการสอบถามขอมลเกยวกบการแกปญหาสถานการณของสมาชกทก

คนในกลม พรอมทงน าเสนอแนวทางแกปญหาของตนเองแกเพอนในกลม ข. รอเวลาทเหมาะสมจนกวาจะมบคคลในกลมเ รมพดวาใหแบงหนาทกนในการด าเนนการ

แกปญหารวมทงสอบถามถงวธการแกปญหาจากสถานการณของสมาชกทกคนในกลม ค. รอเวลาทเหมาะสม ใหหวหนากลมแบงงานให รวมทงสอบถามถงวธการแกปญหาจากสถานการณของสมาชกทกคนในกลม ง. เสนอแนวทางแกปญหาของตนเองแกเพอนในกลมและชกจงใหเพอนทกคนในกลมเหนดวยกบความคดของนกเรยน

อยางไรกตามสมาชกในทมยงคงไมเชอวาน าเปลยนเปนสเขยวนนเกดจากคลอรนทไมเพยงพอในสระน าซงเปนผลมาจากความไมรของเจาหนาททตดสนใจเตมไฮโดรเจนเปอรออกไซดไปเพอหวงใหไฮโดรเจนเปอรออกไซดไปฆาเชอจลนทรยควบคกบคลอรน ดงบทสนทนา

เปาเปา : แตฉนกยงไมเชอนะวาไฮโดรเจนเปอรออกไซด ซงปกตกเปนสารตวหนงทใชในการฆาเชอจลนทรยหากใสไปในน ากนาจะชวยฆาเชอจลนทรย และถายงใสไปพรอมกบคลอรนกตองชวยเพมประสทธภาพในการฆาเชอจลนทรยส

โอรโอ : นนส ฉนเหนดวยกบเปาเปานะ ฉนกคดวาไฮโดรเจนเปอรออกไซดทใสไปตองชวยฆาจลนทรยแนๆ แตเจาหนาทใสไปไมพอกบปรมาณจลนทรยมนเลยท าใหจลนทรยเตบโตได น าเลยเปนสเขยว

ปอกก : นนส ฉนเหนดวยกบเปาเปานะ 4. นกเรยนจะท าอยางไรกบความคดเหนทแตกตางกนของสมาชกในการตงสมมตฐาน กอนทจะด าเนนการทดสอบตอไป

ก. เหนดวยกบโอรโอ เพราะตอนนน าเปนสเขยวจรงซงบงบอกถงปรมาณจลนทรยในน าทมากเกนไป จากนนพยายามพดใหเพอนทกคนเหนดวยกบโอรโอ จากนนแจงเจาหนาทใหด าเนนการเปลยนน าทนท

ข. ชกจงใหเพอนทกคนเหนดวยกบเปาเปาจากนนด าเนนการตรวจสอบหาปรมาณคลอรนในสระวายน า

224

ค. ท าการสบหาขอมลเพมเตมเกยวกบปฏกรยาระหวางไฮโดรเจนเปอรออกไซดและคลอรน เพอน าหลกฐานทางวทยาศาสตรมาสนบสนนการใหเหตผล จากนนหาวธตรวจสอบหาปรมาณคลอรนในสระวายน า

ง. ใหผ ทมสวนเกยวของมาพดใหทกคน เขาใจ และเหนดวยกบความคดเหนของตนเอง

สถำนกำรณ 2 : ฝำวกฤตน ำมนแพง-ลดปญหำมลพษ ผลต "ไบโอดเซล" ใชในชมชน ปจจบนนประเทศไทยไดมการผลตและใชไบโอดเซลกนอยางแพรหลายทงในระดบ

อตสาหกรรมและระดบชมชน จงหวดพษณโลกเปนจงหวดหนงทสงเสรมใหชมชนผลตน ามนไบโอดเซลและสามารถน าไปใชงานไดในระดบชมชน เพอชวยลดตนทนดานคาใชจายพลงงานเชอเพลง นอกจากนยงชวยปองกนปญหาดานสขภาพ และรกษาสงแวดลอมไปพรอมๆ กน ผานโครงการ “พฒนาเครองตนแบบผลตไบโอดเซลและแหลงเรยนรไบโอดเซลชมชนต าบลทาทอง" ของภาควชาอตสาหกรรมเกษตร คณะเกษตรศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร จ.พษณโลก

อยางไรกตามพบวาไบโอดเซลทชมชนผลตขนนนบางสวนยงไมมการตรวจสอบและควบคมคณภาพ เพราะการวเคราะหสมบตเบองตนและตรวจสอบคณภาพของไบโอดเซลทผลตไดนนเปนสงทส าคญเพอใหไบโอดเซลทผลตไดมสมบตเหมาะแกการน าไปใชงาน และไมกอใหเกดผลเสยตอเครองยนต แตเนองจากการวเคราะหทดสอบสมบตของไบโอดเซลตามมาตรฐานประกาศของกรมธรกจพลงงานนนตองใชเครองมอราคาแพง และมเทคนคการวเคราะหทตองใชผช านาญในการทดสอบ อกทงหนวยงานทใหบรการวเคราะหทดสอบไบโอดเซลมไมทวถง ท าใหการผลตไบโอดเซลในระดบชมชนขาดความสามารถในการวเคราะหวาไบโอดเซลทชมชนผลตไดเองนนมคณภาพทไดมาตรฐานหรอไม

คาความเปนกรด (Acid Value) เปนคาหนงทส าคญในอนดบตนๆ ในการทจะดวาไบโอดเซลนนมคณภาพหรอไม เพราะในกระบวนการผลตไบโอดเซลอาจมสงปนเปอนตางๆ เชน น า อยในน ามนไบโอดเซล หากมน าอยในน ามนไบโอดเซล น าสามารถเขาไปท าปฏกรยากบไตรกลเซอไรดแลวไดเปนกลเซอรนและกรดไขมนอสระ ซงกรดไขมนอสระนหากมจ านวนมากจะท าใหน ามนมสภาพเปนกรด จงท าใหคณภาพน ามนทไดไมเหมาะสมส าหรบการน าไปใชในเครองยนต เนองจากอาจกอใหเกดการกดกรอนของชนสวนโลหะ ซงสมการอยางงายเขยนไดดงน

Triglyceride + 3H2O → Glycerine + 3Free Fatty Acid ภาพแสดง : การเกดกรดไขมนอสระ (Free Fatty Acid)

225

ผ ใหญบานไดประสานกบโรงเรยนโดยมอบหมายใหทมของนกเรยนใหมบทบาทในการตรวจสอบคาความเปนกรดของไบโอดเซลของชมชนวาเปนไปตามมาตรฐานหรอไม ดงนนทมของนกเรยนจะชวยแกปญหานอยางไร โดยสมาชกในทมของนกเรยนทงหมดม 5 คนไดแก เถาแกนอย เลย โปเต โกแก และ ทาโร

ทมา : http://www.thaihealth.or.th/Content/17626 เมอไดรบปญหาทมของนกเรยนจงปรกษาปญหาทเกดขนในตอนเยนหลงเลกเรยนเพอหา

แนว เถาแกนอย : เราเหนวาไมเหนตองตรวจคากรดเลย ตรวจหาน าในน ามนไบโอดเซลกทราบ

ได เพราะถาหากมน าในน ามน กตองเกดกรดแนนอนเพราะเกดปฏกรยาไฮโดรไลซส โกแก : แตปญหาทเราตองการแกคอตรวจสอบคากรดในไบโอดเซลไง ไมใชหาน านะเถา

แกนอย ทาโร : เราเหนดวยกบโกแก แลวเราจะตรวจสอบคากรดโดยวธอะไรดละ โปเต : กระดาษลตมสไงตรวจสอบกไดผลแลว เลย : แลวมนบอกไดเลยหรอวามคาความเปนกรดมากกวา นอยกวา หรอเทากบเกณฑ

มาตรฐานอะ นกเรยน : …………………….

5. นกเรยนจะท าอยางไรกบสถานการณทเกดขน ก. เราเหนดวยกบเถาแกนอยนะ เราคดวาควรแกปญหาทตนเหตกคอตรวจหาน าทอาจ

หลงเหลออยในน ามนโดยใชวสดดดซบดมย ข. เราเหนดวยกบโปเตนะ เพราะวากระดาษลตมสหากเปลยนสแลวแสดงวาน ามนทเราใช

ตองมคากรดแลว กสามารถบงบอกไดวาไมมคณภาพแลว ถายงอยากใหคณภาพไบโอดเซลสงๆแลวละกหากมกรดปรมาณนดหนอยกไมควร

ค. เราเหนดวยวาใหใชกระดาษลตมนทดสอบกอน หากเกนกคอยหาวธการแกปญหาตอไป ง. เราวาบางทกระดาษลตมสเปลยนส แตปรมาณกรดทไดอาจจะยงไมเลยเกณฑ

มาตรฐานนะ ทางทดเราตองหาวธการทสามารถทราบปรมาณกรดได และน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐาน เลย : ถาอยางนนเดยวเราเปนคนเตรยมตวอยางน ามนไบโอดเซลทเอาไวใชทดสอบนะ โปเต : งนเราขอค านวณละกน เราไมคอยถนดการท าปฏบตการอะ

226

ทาโร : มนพอจะมเวบไซตอยนะ วนกอนเราหาขอมลท ารายงานชวะเกยวกบพชน ามนของเวบตางประเทศไดเยอะเลย ละกทหอสมดกม เถาแกนอย : งนเราขอเปนคนทดสอบละกน เราชอบทดลองมากกวาใหนงค านวณเลขใหปวดหว แลวเดยวเราชวยทาโรหาขอมลอกแรง โกแก : งนเราเปนฝายบนทกผลการทดลองละกน 6. หากนกเรยนเปนทาโร นกเรยนคดวาตนเองเหมาะสมจะท าหนาทอะไรในการแกปญหา และจะตองท าอะไรบาง ระบและอธบายงานทตองท าใหส าเรจอยางละเอยด …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….………… หลงจากททาโรคนหาวธการทดสอบไบโอดเซลและปรกษากบสมาชกในกลมพบวาสมาชกในกลมเหนดวยกบการเลอกวธการไทเทรตโดยมหลกการดงน : การไทเทรตดวยดางเชนโพแทสเซยมไฮดรอกไซด (KOH) ททราบคาความเขมขนแนนอน จดสมมลของปฏกรยาสามารถใชเปนตวบงชไดวาไบโอดเซลทผลตไดมปรมาณกรดทปนเปอนอยในปรมาณเทาใด เปนไปตามเกณฑมาตรฐานหรอไม โดยมฟนอลฟธาลนเปนสารเคมบงชจดสมมลของปฏกรยา (Indicator) ซงฟนอลฟธาลนนนจะไมมสเมอทดสอบดวยสารละลายกรด และจะมสชมพอมมวงเมอสารละลายเปนเบส

โดยในการทดสอบ กจะน าสารละลาย KOH ททราบความเขมขนทแนนอนเปนสารละลายเบสทใชท าปฏกรยากบกรดไขมนอสระในน ามนไบโอดเซล และมฟนอลฟธาลนเปนอนดเคเตอร กอนไทเทรตนนจะผสมตวท าละลาย isopropyl alcohol ซงเปนตวท าละลายทละลายไดในน าและน ามนท าใหเกดการผสมของตวท าละลายทละลายไดในน าและในน ามนไบโอดเซลผสมกนไดเปนเนอเดยวกนไมแยกชนท าใหผลการไทเทรตถกตองและเหมาะสม กอนการไทเทรตจะหยดฟนอลฟทาลนเปนอนดเคเตอรสถงหาหยด สารละลายผสมกอนไทเทรตจะมสเหลองออนๆซงเปนสผสมของน ามนกบตวท าละลาย จากนนน าไปไทเทรตดวยสารละลายดาง KOH แลววดปรมาตรสารละลาย KOH ทใชเพอน าไปค านวณหาคาความเปนกรดตอไป

เกณฑมาตรฐานทบงบอกวาน ามนไบโอดเซลนนมคณภาพหรอไม ดไดจากคาความเปนกรด (Acid Value) ของไบโอดเซล ซงจะรายงานออกมาเปนจ านวนมลลกรมของโพแทสเซยมไฮดรอกไซดซงจะท าปฏกรยาพอดตอจ านวนกรมกรดไขมนอสระ ซงน ามนไบโอดเซลทมคากรดเหมาะสมจะตองใชจ านวน KOH ไมเกน 0.5 มลลกรมตอ 1 กรมน ามน ซงคาความเปนกรดหาไดจากสตร

227

คาความเปนกรด (Acid Value) =

ปรมาตรสารละลาย KOH (L)x ความเขมขนของสารละลาย KOH (mol

L)x 56.1(g/mol)

น าหนกของน ามนไบโอดเซล (g)

7. จากขอมลทไดรบ หากนกเรยนเปนโปเตนกเรยนจะค านวณคาความเปนกรด (Acid Value) อยางไรจงแสดงการค านวณอยางละเอยด หากขอมลทไดรบจากการท าการทดลองของเถาแกนอย จากการไทเทรตตวอยางน ามนไบโอดเซลของชมชน 20 กรม ไดใชปรมาตรของสารละลาย KOH ไปทงหมด 5.0 มลลลตร และความเขมขนของ KOH ทใชเทากบ 0.1 M …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….……………………. คาความเปนกรดทค านวณได บอกอะไร และจะถกน าไปใชประโยชนตอไปอยางไร …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………

ในขณะทเถาแกนอยท าการทดสอบหาคากรดในสารตวอยางไบโอดเซลซ าอก 2 ครงในหองปฏบตการ สมาชกคนอนไดออกมาอยขางนอกหองรอ เนองจากภายในหองปฏบตการรอนมาก จนกระทงเวลาไดผานไปเปนระยะเวลานานพอสมควร

โปเต : ถาเถาแกนอยท าการทดลองครงแรกไปแลว ครงตอๆไปกไมนาท านานขนาดนนะ โกแก : นนส รอสกพกมย ถามนนานจรงๆเดยวคอยไปด หรอวาวธนจะไมเวรค ทาโร : นนส ถานานจรงๆ คอยมาท าตอวนพรงนมย เดยวฉนกลบไปหาขอมลเพมเผอมวธ

ทเรว ประหยดเวลาและมประสทธภาพกวาน เลย : บางทอาจจะเกดปญหากไดนะ ถาเกดจรงเราจะท าอยางไร นกเรยน : ………….

8. หากเปนนกเรยน นกเรยนจะพดกบเพอนอยางไร ……….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….……………………….

228

สถำนกำรณท 3 : ควำมบวมถงกมจ ท ำไมถงกมจถงบวม เสยหรอปำว? ทำนไดมย? มนจะระเบดมย?

การหายใจของพช การหมกของยสต แบคทเรยและราบางประเภททปลอยออกในระหวาง

การเจรญเตบโต รวมทงปฏกรยาเคมในอาหารบางชนดท าใหเกดกาซคารบอนไดออกไซดและสงผลท าใหเกดการเสอมเสยของอาหาร

กมจ (Kimchi) หรอผกดองกเปนอาหารชนดหนงทเกดจากการหมกผกแบบทวไป เชน กะหล าปล หวหอมใหญ หวไชเทา และขนฉาย ผกเหลาน เมอเกดกระบวนการหมกแลวกสามารถปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดได กาซบางสวนอาจมาจากน าของผกทปรงสกแลวไดเชนกน การบรรจอาหารเหลานจงตองก าจดคารบอนไดออกไซดออกเพอลดความเสอมเสยและปองกนภาชนะบรรจโปงหรอระเบดออก

วตถดดซบแกสคารบอนไดออกไซดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ตวดดซบแบบสารเคมและตวดดซบทางกายภาพ

1. ตวดดซบแบบสารเคม (Chemical absorbers) 1.1 แคลเซยมไฮดรอกไซด (Ca(OH)2) เปนสารประกอบในรปของแขง เปนตวดดซบท

นยมใชมากทสดในบรรจ ภณฑอาหาร สารประกอบจะเกดปฏกรยาดงสมการ

Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 +H2O 1.2 โซ เ ดยมคา รบอเนต (NaHCO3) เ ปนตวดดซบ ทสามารถเ กดปฏ ก รยากบ

คารบอนไดออกไซดได ภายใตสภาวะ ทมความชน และไดผลตภณฑเปนโซเดยมไบคารบอเนตออกมาดงสมการ

Na2CO3 + CO2 + H2O → 2NaHCO3 2. ตวดดซบทางกายภาพ (Physical absorbers) เชน ซโอไลท (Zeolite) และ ถานกมมนต (Activated carbon) ปจจยทมผลตอการดด

ซบคอ ปรมาณรพรน การกระจายขนาดของรพรน และพนทผว หากวนหนงบรษทผลตกมจตองการจางใหนกเรยนในฐานะทเปนผ มความรทางเคมให

ชวยแกปญหาถงกมจบวมพอง โดยการผลตตวดดซบกาซคารบอนไดออกไซดโดยใชตวดดซบแบบสารเคม นกเรยนและสมาชกในกลมจะรวมกนแกไขปญหาทเกดขนนอยางไร

ทมา : งามทพย ภวโรดม. 2537. กาซกบการบรรจผลตภณฑอาหาร. พมพครงท 1. โรงพมพส านกสงเสรมและฝกอบรมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน, กรงเทพฯ.

รปแสดงการบวมของถงกมจทเกดจากกาซ CO2

229

9. ในสถานการณปญหาทเกดขนหากนกเรยนไดรบมอบหมายหนาทใหเปนคนค านวณปรมาณสารตงตนเพอใชในการดดซบกาซคารบอนไดออกไซดในถงกมจซงมปรมาณ 20 มลลลตร ดงนนหนาทของนกเรยนควรท าสงใดบาง และใชความรทางเคมในเรองใดเขามาชวยแกไขปญหานได …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….………… ………….…………………….…………………….…………………….………………………… 10. หากนกเรยนพบวาในขณะทนกเรยนก าลงค านวณปรมาณสารอยนน เพอนในกลมของนกเรยนไมปฏบตตามหนาทของตนเองคอการเตรยมอปกรณการทดลอง แตกลบเขามาชวยนกเรยนค านวณปรมาณสาร นกเรยนจะพดกบเพอนวาอยางไร …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….………… 11. หากสมาชกในกลมคนอนๆ มหนาทเปนหวหนากลม ผท าการทดลอง เลขากลม และผ สบคนขอมล นกเรยนคดวาสมาชกคนใดส าคญทสดในการแกปญหา และหากขาดสมาชกในกลมไปปญหานทมของนกเรยนจะยงสามารถแกปญหาไดอยหรอไม อยางไร …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………

และนกเรยนคดวาการแกไขปญหาในลกษณะนควรแกไขเพยงคนเดยวหรอแกไขเปนทมจะประสบความส าเรจไดมากกกวา …………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….…………………….………… 12. หลงจากทนกเรยนท าการลงมอทดลองจนไดวตถดดซบแกสคารบอนไดออกไซดแลว แตพบวาเมอเวลาผานไปถงกมจยงบวมอย เนองจากไมไดควบคมปจจยตางๆ ในถงอนๆ เชน ความชนและอณหภม นกเรยนจะท าอยางไรกบสถานการณทเกดขน ก. ใหความสนใจเลกนอยแลวรอใหเพอนคนอนๆ ไปท าหนาทปลอบ และชวยเหลอเพอนคนนนในการปรบปรงการทดลองใหถกตอง ข. ใหก าลงใจเพอนใหเพอนท าหนาทของตนเองใหดทสดและใหก าลงใจเพอนในการแกไขปญหาตนเองตอไป แลวท าหนาทของตนเองตอ ค. ใหความชวยเหลอเพอนทนท โดยวางงานตนเองไวกอนและเรยกใหเพอนคนอนมาชวยอกแรง

230

ง. ท าหนาทของตนเองใหเสรจ แลวสอบถามเพอนๆคนอนๆวา ท าหนาทเสรจเรยบรอยแลวหรอไม จากนนใหมาชวยกนตรวจสอบและแบงหนาทกบสมาชกคนอนๆใหชวยกนตรวจสอบปจจยตางๆทท าใหเกดความผดพลาดเพอแกปญหาจากเหตการณทเกดขน

เกณฑกำรประเมนและแนวตอบแบบทดสอบสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ

สถำนกำรณท 1 ขอท 1 กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน : วดกำรคนพบมมมองและควำมสำมำรถของสมำชกในกลม แนวตอบ :

หนำท ชอ เหตผลทเลอกหนำทนให

หวหนางาน เปาเปา กลาพด กลาตดสนใจ ใจเยน มความสามารถในการไกลเกลย โนมนาวใจคนไดด มความเปนผน า ซงเปนบคลกของคนทสามารถเปนผน าได

ผ คนควาขอมล ปอกก ถนดการคนหาขอมลและช านาญดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ดงนนจงเหมาะกบการท าหนาทคนควาหาขอมล

ผท าการทดลอง โอรโอ เพราะชอบออกแบบการทดลอง และถนดการปฏบตการทดลอง

ผท าการค านวณ นกเรยน เปนคนคดอยางมเหตผล ละเอยดรอบคอบ ซงเปนทกษะทส าคญทางคณตศาสตร จงเหมาะกบความสามารถในดานน

ระดบสมรรถนะการคนพบมมมองและความสามารถของสมาชกในกลม

ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า นกเรยนสามารถระบหนาทสมาชกทกค น ใ น ก ล ม อ ย า ง เ ห ม า ะ ส ม ก บบคลกลกษณะความสามารถทสมาชกแตละคนมและสอดคลองกบปญหา

นกเรยนสามารถระบหนาทสมาชกทกคน ในกล ม ไ ด แ ต ไ ม เ หมา ะสมก บบคลกลกษณะความสามารถทสมาชกแตละคนมและสถานการณปญหา

นก เ รยนไมสามารถระบห นาท ของสมา ช ก ท ก คน ใ นกล ม ไ ด แ ล ะ ไ มเกยวของกบความสามารถของสมาชกในกลมของนกเรยนได

ขอท 2 กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใขทมรวมกน : วดกำรแบงปนขอมล และท ำควำมเขำใจในปญหำรวมกน แนวตอบ : นกเรยนมการแบงปนขอมลเกยวกบปญหาจากสถานการณทตนเองศกษาเพอสรางความเขาใจใหแกเพอนในกลม ซงมความเกยวของกบปญหาโดยการตรวจสอบวาวาน าสเขยวเกดจากอะไร เพอหาทางแกไขตอไป ดงนนนกเรยนตองแบงปนขอมลทเกยวของกบสาเหตของการเกดน าสเขยว หรอปฏกรยาของสารเคมทใชในสระวายน า ฯลฯ ใหกบเพอนในกลม

ระดบสมรรถนะการแบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนแบงปนขอมลเกยวกบปญหาจากสถานการณท ตนเองศกษาไ ด สอดคลองกบปญหาดานน าในสระวายน าเปลยนเปนสเขยว โดยมการน าเสนอความรเกยวกบสาเหตของการเกดน าสเขยว หรอปฏกรยาของสารเคมทใชใน

นกเรยนแบงปนขอมลเกยวกบปญหาจากสถานการณทตนเองศกษา แตไมสอดคลองกบปญหาดานน าในสระวายน าเปลยนเปนสเขยวใหกบสมาชกในกลม

นกเรยนให ขอมลท ไมสอดคลองกบสถานการณปญหากบสมาชกคนอนในกลม

231

สระวายน า ฯลฯ ใหกบสมาชกในกลมดวย ขอท 3 กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน : วดกำรสอสำรรวมกนเพอระบถงปญหำและกำรด ำเนนกำรภำยในกลม แนวตอบ : นกเรยนจะเปนผ เรมตนเสนอมมมองตอปญหาเกยวกบความเขาใจผดของผ รบจางดแลสระวายน าทเทไฮโดรเจนเปอรออกไซดลงไปในสระน า ซงโดยปกตแลวไฮโดรเจนเปอรออกไซด เปนสารตวหนงทใชในการท าความสะอาดสระวายน า แตจะไมใชรวมกบคลอรนดงสมการ

H2O2 (aq) + NaOCl (aq) → NaCl (aq) + H2O (aq) + O2 (g) และตอบขอ ก เมอนกเรยนเสนอมมมองของปญหาแลวนกเรยนนกเรยนจะเรมด าเนนการแกปญหาโดยการสอบถามขอมลเกยวกบการแกปญหาสถานการณของสมาชกทกคนในกลม

ระดบสมรรถนะการสอสารรวมกนเพอระบถงปญหาและการด าเนนการภายในกลม ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนเปนผ ร เ รมเสนอมมมองตอปญหา และ เ รมการส อสา ร ข อมลเกยวกบปญหาของสมาชกทกคนในกลม โดยใชสมการเคมในการอธบาย

นกเรยนสอสารโดยการสอบถามขอมลทเกยวของกบปญหา แตไมไดระบมมมองของตนเองตอปญหากบเพอนในกลม

นก เ รยน มการส อสา รใน เ ร องท ไ มเกยวของกบสถานการณปญหา

ขอท 4 กำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน : วดกำรตรวจสอบและแกไขควำมเขำใจรวมกน แนวตอบ : ขอ ค. นกเรยนมการปรกษากบสมาชกในกลมเกยวกบสถานการณทเกดขน โดยใชหลกฐานทางวทยาศาสตรในการตรวจสอบและแกไขความเขาใจเกยวกบปญหาใหเปนไปในทศทางเดยวกน

ระดบสมรรถนะการตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนมการปรบความคดเหนของสมาชกเกยวกบปญหาใหเปนไปในทศทางเดยวกน และตรวจสอบความเ ข า ใ จ ผด เ กย วกบสถานกา รณน าเปลยนเปนสเขยวของสมาชกคนอนๆ

นกเรยนสอสารกบเพอนเพอปรบความคดเหนของสมาชกเกยวกบปญหาใหเปนไปในทศทางเดยวกน

นกเ รยนไมพยายามทจะปรบความเ ข า ใจ รวมกบสมาชก ในกลม แตพยายามโนมนาวโดยการน าความคดเหนของผ อนหรอผ อนทไมใชสมาชกในกลมมาตรวจสอบและปรบความเขาใจใหกบสมาชกในกลมแทน

สถำนกำรณท 2 ขอท 5 กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ: วดกำรระบแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสมในกำรแกปญหำ แนวตอบ : นกเรยนอธบายเหตผลทเหมาะสมกบการแกปญหากบเพอนสมาชก โดยตอบ ขอ ง. เราวาบางทกระดาษลตมสเปลยนส แตปรมาณกรดทไดอาจจะยงไมเลยเกณฑมาตรฐานนะ ทางทดเราตองหาวธการทสามารถทราบปรมาณกรดได และสงเกตเหนไดจากชดทดสอบวาปรมาณกรดเกนเกณฑมาตรฐานแลว

ระดบสมรรถนะการระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนมการอธบาย และอภปรายเกยวกบว ธการตรวจสอบคากรดในน ามนไบโอด เซล โดยแสดงเหตผลรวมกบสมาชกในกลมอยางเหมาะสม

นกเรยนเหนดวยกบเพอนในกลมเกยวกบแนวทางการแกปญหา แตไมอภปรายวาท าไมวธทเลอกถงเหมาะสม

นกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบแนวทางการแกปญหาในประเดนทไม

สอดคลองกบปญหา

ขอ 6 กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ: วดกำรระบและอธบำยภำระงำนทตองปฏบตใหเสรจ

232

แนวตอบ : นกเรยนอธบายงานทตองท าใหเสรจได สมมตหากนกเรยนเปนเพอนทไดรบมอบหมายใหท าหนาทในการสบคนขอมลเกยวกบวธการแกปญหา นกเรยนตองโดยระบไดวาหนาทของนกเรยนคอผ สบคนขอมล โดยจะตองคนขอมลเกยวกบวธการหาปรมาณกรดในไบโอดเซลโดยวธการตางๆ

ระดบสมรรถนะการระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนระบหนาทไดและมการอธบายถงหนาททตนตองปฏบตใหเสรจ ในการแกปญหารวมกบสมาชก

นกเรยนระบหนาทไดแตไมสามารถอธบายไดวาสงทตนตองท ามอะไรบาง

นกเรยนระบหนาทไดไมเหมาะสม แมจะอธบายสงทตนตองท าได

ขอ 7 กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ: วดกำรด ำเนนกำรตำมแผนทวำงไวรวมกนตำมบทบำทหนำทของตนเอง แนวตอบ : นกเรยนค านวณหาคาความเปนกรดในน ามนไบโอดเซลโดยใชความรทางเคม และใชขอมลทไดจากการทดลองโดยเพอน รวมทงสามารถระบไดวาคาความเปนกรดทค านวณไดจะถกน าไปใชเปนขอมลในการบงบอกคณภาพของไบโอดเซล

ระดบสมรรถนะการด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนระบไดวาตองน าขอมลทไดจากการทดลองโดยเพอนมาค านวณปรมาณสารคอหาปรมาณกรดไขมนอสระแลวน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑมาตรฐานเพอใชในการบงบอกคณภาพของไบโอดเซล

นกเรยนระบไดวาตองน าขอมลทไดจากการทดลองโดยเพอนมาค านวณปรมาณสารคอหาปรมาณกรดไขมนอสระแตไมสามารถบอกไดวาการค านวณปรมาณกรดไขมนอสระนเปนขอมลในการบงบอกคณภาพของไบโอดเซล

นกเรยนไมมการบงบอกวาตองใชขอมลท ไ ด จากกา รทดลอง โดย เพ อนมาค านวณหาปรมาณกรดไขมนอสระ

ขอ 8 กำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ: วดกำรตรวจสอบผลของกำรด ำเนนกำรและประเมนควำมส ำเรจในกำรแกปญหำ แนวตอบ : ส ารวจเพอนวาสมาชกคนอนน าหนาทตนเองเรยบรอยแลวหรอไม จากนนชวนเพอนเขาไปตรวจสอบปญหาดวยกน โดยถามเพอนทท าการทดลองวามปญหาอะไร ท าไมถงใชเวลานาน และมอะไรทจะใหชวยหรอไม และดวาวธทใชในการตรวจสอบคากรดวธนมประสทธภาพหรอไม ถายงไมมประสทธภาพ อาจตองชวยกนปรบปรงหรอหาวธใหมทดกวาเดมโดยหารอรวมกบเพอน

ระดบสมรรถนะการตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนมการระบประสทธภาพของวธการตรวจสอบหาคากรดในน ามนไบโอดเซลวามปญหาหรอไม ควรปรบปรงอยางไร รวมทงมการตรวจสอบการท างานของสมาชกในกลม

นกเรยนมการตรวจสอบความส าเรจในการด าเนนงานของกลม เมอถกกระตน

นกเรยนมวธการตรวจสอบความส าเรจของการด าเนนการแกปญหาของกลมไมเหมาะสม

ขอ 9 กำรสรำงและรกษำระเบยบกลม : วดกำรเขำใจบทบำทหนำทของตนเองเพอแกปญหำ แนวตอบ : นกเรยนตองทราบวาตนเองมหนาทค านวณหาปรมาณสารทใชดดซบแกสคารบอนไดออกไซดโดยใชความรเรองการค านวณปรมาณสารในปฏกรยาทเกยวของกบแกสในการแกปญหา

ระดบสมรรถนะการเขาใจบทบาทหนาทของตนเองเพอแกปญหา ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

233

นกเรยนมการกระท า และการสอสารทแสดงความเขาใจในหนาทของตนเองทแตกตางกบหนาทของสมาชกในกลมทตองด าเนนการแกปญหา

นกเรยนมการกระท า และการสอสารทสะทอนใหเหนถงการตระหนกในหนาทข อ งกา ร เ ป นส ว นของกล ม ในกา รแกปญหา

นกเรยนมการกระท า และการสอสารทสะทอนใหเหนวานกเรยนไมมความเขาใจบทบาทของตนเองทแตกตางจากสมาชกในกลม

ขอ 10 กำรสรำงและรกษำระเบยบกลม : วดกำรด ำเนนกำรตำมขนตอนเพอใหสมำชกในทมท ำหนำทของตนตำมภำระงำน แนวตอบ : หากเพอนเขามาชวยนกเรยนในขณะทเพอนเองกมหนาทของตนอยแลว นกเรยนตองอธบายใหเพอนเขาใจวาตนเองมหนาทค านวณปรมาณสาร จากนนถามเพอนวาเพอนไดท าหนาทของตนเสรจสมบรณแลวหรอยง ถายงใหท าหนาทของตนใหเสรจกอน จากนนคอยมาชวยนกเรยนค านวณปรมาณสารได

ระดบสมรรถนะการอธบายและประพฤตตนตามระเบยบของกลมทไดตงไว ระดบสง ระดบกลำง ระดบต ำ

นกเ รยนสามารถอธบายหนาทการค านวณปรมาณสารของตนแกสมาชกในกลม รวมทงเตอนเพอนใหรหนาทของตนเองเพอรวมกนแกปญหา ใหส าเรจ เพอชวยกนแกปญหาครงนใหส าเรจ

นกเ รยนสามารถอธบายหนาทการค านวณปรมาณสารของตนแกสมาชกในกลมแตไมไดชใหเพอนเหนวาหนาทของเพอนคออะไรในการแกปญหารวมกน

นกเรยนมการกระท าทไมเหมาะสมกบบทบาททไดรบมอบหมาย

ขอ 11 กำรสรำงและรกษำระเบยบกลม : วดกำรปฏบตตำมกฎทมรวมกน แนวตอบ : อธบายโดยใหความส าคญกบทกหนาทของสมาชกในกลมเทาเทยมกน และอธบายถงความส าคญของการปฏบตหนาทในการแกปญหาแบบรวมมอกนทมผลตอความส าเรจมากกวาการแกปญหาเพยงคนเดยว

ระดบสมรรถนะปฏบตตามกฎทมรวมกน ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนมการยอมรบในกฎระเบยบของกลม โดยการกระท าและการสอสารทแสดงความเขาใจในการเปนสวนหนงของกลมในการแกปญหา

นกเรยนมการยอมรบในกฎระเบยบของกลม โดยการกระท าและการสอสารของนกเรยนในการสะทอนใหเหนถงความตระหนกในการเปนสวนหนงของกลมในการแกปญหา

นกเ รยนมความพยายามทจะแกไขปญหาเพยงคนเดยวเมอตองมการพงพาผ อน

ขอ 12 กำรสรำงและรกษำระเบยบกลม : วดกำรตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงกำรจดกำรในกลม และหนำทของสมำชก แนวตอบ : ขอ ง ท าหนาทของตนเองใหเสรจ แลวสอบถามเพอนๆคนอนๆวา ท าหนาทเสรจเรยบรอยแลวหรอไม จากนนใหมาชวยกนตรวจสอบและแบงหนาทกบสมาชกคนอนๆใหชวยกนตรวจสอบปจจยตางๆทท าใหเกดความผดพลาดเพอแกปญหาจากเหตการณทเกดขน

ระดบสมรรถนะการตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลม และหนาทของสมาชก ระดบสง ระดบกลาง ระดบต า

นกเรยนมการระบ การน าเสนอการอธบายหรอการยอมรบบทบาทของตนเอง และสมาชกคนอนในกลมเมอมการ เปล ยนแปลงของ ปญหา ห ร ออปสรรคทเกดขน

นกเรยนมการยอมรบปญหาอปสรรคทพบในกระบวนการแกปญหาเมอไดรบการกระตนใหแสดงออกถงการเกดขนของอปสรรค

นกเรยนมความพยายามทจะด าเนนงานเฉพาะทตนไดรบมอบหมายจากสมาชกในกลม

234

ภำคผนวก ค ตวอยำงแผนกำรจดกำรเรยนรตำมแนวคดหองเรยนกลบดำนโดยใช Google classroom รวมกบกำรใชกรณศกษำ เพอสงเสรมสมรรถนะกำรแกปญหำ แบบรวมมอ เรองปรมำณสำรสมพนธส ำหรบนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4

แผนกำรจดกำรเรยนรท 3 รำยวชำ ว30222 เคมเพมเตม 2 ภำคเรยนท 2/2561 ชนมธยมศกษำปท 4 หนวยกำรเรยนรท 6 เรอง ปรมำณสำรสมพนธ เรอง กำรค ำนวณปรมำณสำรทเกยวของกบปรมำตรของแกส จ ำนวนเวลำ 4 ชวโมง ผสอน นำงสำวเฉลมพร เตชะพะโลกล โรงเรยนแหงหนงในพษณโลก 1. สำระเคม

ขอ 2 เขาใจการเขยนและการดลสมการเคม ปรมาณสมพนธในปฏกรยาเคม อตราการเกดปฏกรยาเคม สมดลในปฏกรยาเคม สมบตและปฏกรยาของกรด-เบส ปฏกรยา รดอกซและเซลลเคมไฟฟา รวมทงการน าความรไปใชประโยชน

ผลกำรเรยนร ขอ 11 ค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกส

2. สำระส ำคญ เลขสมประสทธในสมการเคมบอกถงจ านวนโมลของสารในปฏกรยาเคม และสามารถน ามาใชในการค านวณปรมาณตาง ๆ ของสาร เชน ปรมาตรของแกสทสภาวะมาตรฐานได 3. สำระกำรเรยนร

แกสซงมมวลนอยมาก การวดมวลของแกสท าไดยากจงนยมวดปรมาตรของแกส เนองจากสมบตของแกสทฟงกระจายเตมภาชนะทบรรจเสมอ วธการวดปรมาตรของแกสทอยในปฏกรยาเคมจงนยมวดเปนปรมาตร ณ อณหภมและความดนในขณะท าการทดลอง เนองจากเราไมสามารถใชกฏทรงมวลในการค านวณปฏกรยาเคมทเปนแกสไดจงตองใชการค านวณปรมาณสารสมพนธจากปฏกรยาของแกสแทน

ปฏกรยาเคมของแกสของสารประกอบหนงๆ แกสสามารถท าปฏกรยากนแลวเกดเปนกาซชนดใหม เนองจากมวลของธาตทเปนองคประกอบคงทเสมอ ดงนนหากพจารณาอตราสวนโดยปรมาตรระหวางแกสทงสองทท าปฏกรยาพอดกนจะพบวาปรมาณของสารในปฏกรยามความสมพนธกนกบปรมาตรแกสทเกยวของ และแกสทเกดจากปฏกรยาจะเปนไปตามกฏการรวมปรมาตรแกสของเกย-ลสแซก (Gay-Lussac’s law of combining volumes of gases หรอ Gay-Lussac’s law)

235

นอกจากนอตราสวนโดยปรมาตรของแกสในปฏกรยาเคมมคาเทากบอตราสวนโดยโมล ซงพจารณาจากเลขสมประสทธในสมการเคม และอตราสวนโดยโมลกจะมคาเทากบอตราสวนโดยปรมาตรของแกส ซงสมพนธกบจ านวนโมเลกลและจ านวนโมล ตามสมมตฐานของอาโวกาโดร (Avogadro’s Hypothesis) กฎของเกย- ลสแซก (Gay-Lussac’s law)

เกย- ลสแซก ไดท าการทดลองวดปรมาตรของแกสทท าปฏกรยาพอดกน และแกสทเกดจากปฏกรยา โดยวดทอณหภมและความดนเดยวกน เมอเขาไดท าการทดลองหลายๆครง เขาไดพบความสมพนธระหวางปรมาตรของแกส และสรปเปนกฎเรยกวา “กฎรวมปรมาตรของแกส” ซงตอมาเรยนวา กฎของเกย- ลสแซก โดยสรปวา “อตราสวนระหวางปรมาตรของแกสทท าปฏกรยาพอดและปรมาตรของแกสผลตภณฑทไดจากปฏกรยา ซงวดทอณหภมและความดนเดยวกน จะเปนเลขจ านวนเตมลงตวนอยๆ”

สรป 1. ผลรวมของปรมาตรของแกสกอนและหลงปฏกรยาอาจเทากนหรอแตกตางกได 2. แกสจะท าปฏกรยาพอดกนดวยอตราสวนโดยปรมาตรคงท เมอวดปรมาตรภาจ

ใตอณภมและความดนเดยวกน 3. อตราสวนโดยปรมาตรของแกสทท าปฏกรยากนพอด และทไดจากปฏกรยา ณ

อณหภมและความดนเดยวกนจะเปนเลขจ านวนเตมลงตวนอยๆ สมมตฐำนของอำโวกำโดร (Avogadro’s Hypothesis)

อาโวกาโดร ไดศกษากฎของเกย-ลสแซก และใหเหตผลวา “การทอตราสวนโดยปรมาตรของแกสทท าปฏกรยาพอดกนและแกสทไดจากปฏกรยาเปนอตราสวนจ านวนเตมลงตวนอยๆทอณหภมและความดนเดยวกน” เนองจากปรมาตรของแกสมความสมพนธกบโมเลกลของแกสทมารวมกนเปนสารประกอบ จงไดเสนอสมมตฐานวา “แกสทมปรมาตรเทากน เมอวดทอณหภมและความดนเดยวกนจะมจ านวนโมเลกลเทากน”

สรป 1. อาโวกาโดรไดเสนอสมมตฐานวา แกสทมปรมาตรเทากนเมอวดทอณหภมและความดนเดยวกนจะมจ านวนอนภาคเทากน และเสนอใหเรยกอนภาคนวา โมเลกล

2. โมเลกลของธาตทเปนแกสประกอบดวย 2 อะตอม ท าใหสมมตฐานของอาโวกาโดรเปนจรง ตอมาจงยอมรบเปนกฏของอาโวกาโดร สรปลกษณะส ำคญของกฎของเกย- ลสแซกและกฎของอำโวกำโดร

- เมอวดปรมาตรของแกสภายใตอณหภมและความดนคงท แกสจะท าปฏกรยากนพอดดวยอตราสวนโดยปรมาตรคงท

- อตราสวนโดยปรมาตรของแกสทท าปฏกรยากนพอด และทไดจากปฏกรยา ณ อณหภม

236

และความดนเดยวกนจะเปนเลขจ านวนเตมลงตวนอย ๆ - แกสทมปรมาตรเทากนเมอวดทอณหภมและความดนเดยวกน จะมจ านวนอนภาคเทากน - ส าหรบปฏกรยาทมทงสถานะของแขง ของเหลวและแกส ปรมาตรทใชค านวณจะ

พจารณาเฉพาะสารทมสถานะเปนแกส ไมรวมปรมาตรของของแขงหรอของเหลว เนองจากมปรมาตรคงท 4. จดประสงคกำรเรยนร ดำนควำมร

1) นกเรยนสามารถค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกสไดอยางถกตองรอยละ 70

ดำนทกษะและกระบวนกำร 1) นกเรยนมทกษะการน าเสนอในระดบด

ดำนจตพสย 1) นกเรยนมเจตคตทดตอวชาเคม

ดำนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ 1) การสรางและเกบรกษาความเขาใจทมรวมกน

1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม 1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน 1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม 1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน

2) การเลอกวธการด าเนนการทเหมาะสมในการแกปญหา 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา 2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ 2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง 2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

3) การสรางและรกษาระเบยบของกลม 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองและของสมาชกกลม 3.2 ด าเนนการตามขนตอน เพอใหสมาชกในทมท าหนาทของตนตามภาระงาน 3.3 ปฏบตตามกฎทมรวมกน 3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลม และหนาทของ

สมาชก

237

ดำนคณลกษณะอนพงประสงค [ ] รกชาต ศาสน กษตรย [ ] อยอยางพอเพยง

[ ] ซอสตยสจรต [√] มงมนในการท างาน [√] มวนย [ ] รกความเปนไทย [√] ใฝเรยนร [ ] มจตสาธารณะ

5. กำรวดและประเมนผล

จดประสงคกำรเรยนร วธกำรวด เครองมอวด เกณฑทใชประเมน

ผประเมน

ดำนควำมร 1) นกเรยนสามารถค านวณปรมาณของสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรแกสไดอยางถกตองรอยละ 70

ตรวจจากการท าแบบฝกหด

- แบบฝกหดในหนงสอเรยน

ผานเกณฑรอยละ 70 ขนไป

คร

ดำนทกษะกระบวนกำร 1) นกเรยนมทกษะการน าเสนอในระดบด

สงเกตการคนหาขอมลของนกเรยน

แบบประเมนทกษะการน าเสนอ

ผานเกณฑระดบดขนไป

คร

ดำนจตพสย 1) นกเรยนมเจตคตทดตอวชาเคม ตรวจจากแบบวดเจตคต แบบวดเจตคต ผานเกณฑระดบด

ขนไป คร

ดำนคณลกษณะอนพงประสงค 1) นกเรยนมความสนใจใฝร ตงใจท ากจกรรมการเรยนรทไดรบมอบหมาย

- สงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานและรวมกจกรรมกลม

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ผานเกณฑระดบดขนไป

คร

2) นกเรยนมความรบผดชอบตองานทไดรบมอบหมาย

- สงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานและรวมกจกรรมกลม

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ผานเกณฑระดบดขนไป

คร

ดำนสมรรถนะกำรแกปญหำแบบรวมมอ 1) ดำนกำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 คนพบมมมองและความสามารถของสมาชกภายในกลม 1.2 แบงปนขอมล และท าความเขาใจในปญหารวมกน

- ตรวจจากใบกจกรรม - สงเกตพฤตกรรมการแกปญหา แบบรวมมอ - ตรวจจากสมดตดตามผลการด าเนนงาน

- ใบกจกรรม -แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ แบบรวมมอ - สมดตดตามผลการด าเนนงาน

- ผานเกณฑระดบกลางขนไป

คร

238

จดประสงคกำรเรยนร วธกำรวด เครองมอวด เกณฑทใชประเมน

ผประเมน

1.3 สอสารรวมกนเพอระบถงปญหา และการด าเนนการภายในกลม 1.4 ตรวจสอบและแกไขความเขาใจรวมกน

2) ดำนกำรเลอกวธกำรด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทางการแกปญหาทเหมาะสมในการแกปญหา 2.2 ระบและอธบายภาระงานทตองปฏบตใหเสรจ 2.3 ด าเนนการตามแผนทวางไวรวมกนตามบทบาทหนาทของตนเอง 2.4 ตรวจสอบผลของการด าเนนการและประเมนความส าเรจในการแกปญหา

- ตรวจจากใบกจกรรม - สงเกตพฤตกรรมการแกปญหา แบบรวมมอ - ตรวจจากสมดตดตามผลการด าเนนงาน

- ใบกจกรรม -แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ แบบรวมมอ - สมดตดตามผลการด าเนนงาน

- ผานเกณฑระดบกลางขนไป

คร

3) ดำนกำรสรำงและรกษำระเบยบของกลมได 3.1 เขาใจบทบาทหนาทของตนเองเพอแกปญหา 3.2 ด าเนนการตามขนตอน เพอใหสมาชกในทมท าหนาทของตนตามภาระงาน 3.3 ปฏบตตามกฎทมรวมกน 3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงการจดการในกลม และหนาทของสมาชก

- ตรวจจากใบกจกรรม - สงเกตพฤตกรรมการแกปญหา แบบรวมมอ - ตรวจจากสมดตดตามผลการด าเนนงาน

- ใบกจกรรม -แบบสงเกตพฤตกรรมการแกปญหาแบบรวมมอ แบบรวมมอ - สมดตดตามผลการด าเนนงาน

- ผานเกณฑระดบกลางขนไป

คร

6. ขนกจกรรมกำรเรยนร

วธการจดการเรยนรตามแนวคดหองเรยนกลบดานโดยใช Google classroom รวมกบการใชกรณศกษาประกอบดวยการเรยนรนอกหองเรยนและการเรยนรในหองเรยน 1. กำรเรยนรนอกหองเรยน 1.1 ขนกำรบรรยำยทำงวดโอกอนเรยน

1) ครอดวดโอการสอน เรอง การค านวณปรมาณสารในปฏกรยาเคมทเกยวของกบปรมาตรของแกสในปฏกรยาเคม กฎของเกย- ลสแซก (Gay-Lussac’s law) และ สมมตฐานของ

239

อาโวกาโดร (Avogadro’s Hypothesis) ในกลม Google classroom ใหนกเรยนไดเรยนร

ดวยตนเองกอนเขาท ากจกรรมในหองเรยน

2) ครยกตวอยางโจทยการค านวณปรมาณสารทเกยวของกบปรมาตรของแกส 1-3 ขอ ลงใน

วดโอ 1.2 ขนกำรตดตำมกำรทดสอบออนไลน

3) ครใหนกเรยนท าแบบฝกหดในหนงสอเรยนเปนรายบคคลในหนงสอเรยนเคมแบบฝกหด 6.4 หนา 132 ขอ 1-4

4) นกเรยนถายรปการแสดงวธค านวณโจทยปญหาของนกเรยน พรอมค าถามทสงสยหลงจากการท าแบบฝกหดแลวสงมาใน Google classroom ทครตงไว

5) ครตรวจแบบทดสอบของนกเรยน และใหผลสะทอนการท าแบบทดสอบเปนรายบคคล และชแจงในจดทนกเรยนไมเขาใจ

2. กำรเรยนรในหองเรยน 2.1 ขนสรปกำรเรยนรนอกหองเรยน (20 นำท)

6) ครทบทวนความเขาใจของนกเรยนอกครงโดยใชตวอยางโจทย 2 ขอและการใชค าถามดงน ขอ 1 หากน ากาซ N2 500 cm3 ท าปฏกรยาพอดกบกาซ O2 1000 cm3 ไดกาซผลตภณฑปรมาตร 1000 cm3 จงหาสตรโมเลกลของกาซผลตภณฑ (วดปรมาตรทสภาวะเดยวกน)

- จากโจทยนกเรยนสามารถเขยนสมการเคมอยางงายไดอยางไร

(แนวตอบ : N2 + O2 → NO ) - จากสมการนกเรยนคดวาสมการนสมบรณแลวหรอยง

(แนวตอบ : ยง) - นกเรยนจะสามารถท าใหสมบรณไดอยางไร

(แนวตอบ : ดลสมการเคม) - จะดลสมการอยางไร

(แนวตอบ : ใชอตราสวนโดยปรมาตรเพอจะไดทราบอตราสวนโดยโมล โดยแทนปรมาตรของกาซทเขาท าปฏกรยาและกาซทไดจากการท าปฏกรยาลงไป

N2(g) + O2(g) → NxOy(g) อตราสวนโดยปรมาตร 500 : 1000 : 1000 อตราสวนอยางต า 1 : 2 : 2

240

จะไดอตราสวนโดยโมลของ N2 : O2 : NO เทากบ 1 : 2 : 2 จากนนน าอตราสวนโดย

โมลไปดลสมการเคมได N2(g) + 2O2(g) → 2NxOy(g) - จากสมการเคมทนกเรยนดล จ านวนอะตอมของไนโตรเจนและจ านวนอะตอมของ

ออกซเจนในสารตงตนและผลตภณฑเทากนหรอไม ถาไม จะท าใหมจ านวนเทากนได

อยางไร

(แนวตอบ : แกสมการหาจ านวนอะตอมของ N จากสมการ 2x = 2 ดงนน x = 1 จากนนแกสมการหาจ านวนอะตอมของ O จากสมการ 2y = 4 ดงนน y = 2 จากการแกสมการท าใหทราบคา x และ y ท าใหหาสตรโมเลกลของกาซผลตภณฑไดเปน NO2)

ขอ 2 ปฏกรยาของฟอสฟอรสกบกาซคลอรนไดผลตภณฑเปนฟอสฟอรสไตรคลอไรด หากใชฟอสฟอรส 1.45 กรมจะตองใชกาซคลอรนปรมาตรกลตรเพอสงเคราะหฟอสฟอรสไตรคลอไรด หากสมการทดลแลวเปนดงน หากปฏกรยาเกดทสภาวะมาตรฐาน (STP)

P4(s) + 6Cl2(g) → 4PCl3(l) - สมการทดลแลวบอกอะไร

(แนวตอบ : อตราสวนโดยโมลของสารตางๆในปฏกรยาเคม) - จากโจทย นกเรยนตองการทราบอะไร

(แนวตอบ : สงทตองการทราบคอตองใช Cl2 กลตรในการท าปฏกรยากบ P4 1.45 กรม)

- อตราสวนของ P4 กบ Cl2 เปนเทาใด แปลความหมายวาอยางไร

(แนวตอบ : อตราสวนของ P4 กบ Cl2 เปน 1 : 6 หมายความวาตองใช P4 1 โมลเพอใชในการท าปฏกรยากบ Cl2 6 โมล)

- จ านวนโมลของ P4 เปนเทาไร

(แนวตอบ : 0.0117 โมล) - ดงนนจ านวนโมลของ Cl2 ทใชในการท าปฏกรยากบ P4 เปนเทาใด

(แนวตอบ : 0.0117 mol P4 x 6 mol Cl2

1 mol P4 = 0.07 mol Cl2

คดเปน 0.07 mol Cl2 x 22.4 L Cl2

1 mol Cl2 = 1.568 ลตร )

2.2 ขนบรรยำยสนๆ เกยวกบกจกรรมกำรแกปญหำ (20 นำท)

241

7) ครจบกลมใหนกเรยน กลมละ 4 คน โดยคละความสามารถเกง ปานกลางและออน จากนน ใหนกเรยนจดโตะและเกาอเปนวงกลมและนงเปนกลม 8) ครแนะน ากจกรรมทจะท าในชวโมงวาเปนกจกรรมในลกษณะของกจกรรมทใหนกเรยน รวมกนวางแผนออกแบบและหาแนวทางการแกปญหาตามสถานการณทครก าหนดให 9) ครใหนกเรยนแตละกลมแบงหนาทตามคณสมบตของสมาชกในกลมทครก าหนดใหโดย

หนาททไดรบมอบหมายประกอบดวย ผบนทก ผ สบคนขอมล ผ เตรยมอปกรณ และผน าเสนอ พรอมระบเหตผล

10) ครใหนกเรยนอานขาวเกษตรกรเมองเพชร จบป.6 ปลกกลวยหอมทองสงรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯรบปละ 4แสนกวา จากหนงสอพมพมตชนเสนทางเศรษฐออนไลน จากเวบไซต

https://www.sentangsedtee.com/exclusive/article_8560 11) ครซกถามนกเรยนเกยวกบ

- นกเรยนชอบกนกลวยหอมทรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนหรอไม - นกเรยนรสงเกตหรอไมวาถงบรรจกลวยหอมของรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนเจาะร เพราะอะไร - นกเรยนรหรอไมวามวธการท าใหกลวยหอมยดอายออกไป อะไรบาง

2.3 ขนกจกรรมกำรแกปญหำ ครจดกจกรรมโดยใชกรณศกษำโดยมขนตอน ดงน

1) ทบทวนปญหำ (20 นำท) 1.1 ครใหนกเรยนแตละกลมอานใบกจกรรมท 2 กรณศกษา ไมกลวเสยหายถามบรรจ

ภณฑแอคทฟ..บรรจภณฑยดอายเกบรกษา และรวมกนอานรายละเอยดเงอนไขของสถานการณ

1.2 นกเรยนอานกรณศกษาพรอมท าความเขาใจเกยวกบไขเยยวมา ดงน - เอทลนคออะไร - บรรจภณฑแอคทฟคออะไร - อนๆ

1.3 นกเรยนตอบค าถามลงในใบกจกรรมตอนท 1 2) วเครำะหปญหำ (20 นำท)

2.1 ครใหนกเรยนวเคราะหสถานการณเกยวกบ

242

- ปญหาจากสถานการณทนกเรยนตองการแกไขปญหา - ผลกระทบของปญหา และผ ทไดรบผลกระทบจากปญหาดงกลาว

2.2 นกเรยนสบคนขอมลและความรทตองใชเกยวกบการแกปญหาและตอบค าถามลงในใบกจกรรมตอนท 2

3) สรำงแนวทำงกำรแกปญหำ (40 นำท) 3.1 นกเรยนแตละกลมชวยกนหาวธการผลตบรรจภณฑแอคทฟดดซบแกสเอทลนของ

กลวยหอมใหไดมากทสด ระบขอด ขอเสยและขอจ ากด ของแตละวธ 3.2 นกเรยนระดมสมองและบนทกวธการผลตบรรจภณฑแอคทฟดดซบแกสเอทลนลง

ในใบกจกรรมตอนท 3 4) ท ำกำรตดสนใจ (90 นำท)

4.1 นกเรยนแตละกลมตดสนใจเลอกวธการแกปญหามาหนงวธทนกเรยนคดวาเหมาะสมทสด พรอมเหตผล

4.2 จากนนใหนกเรยนออกแบบวธการผลตบรรจภณฑแอคทฟดดซบแกสเอทลนใหกบกลวยหอม และระบปฏกรยาทเกดขนและค านวณปรมาณสารทตองใช (นกเรยนไดรบใบสารเคมทมอยในหองเกบสารเคมในโรงเรยนจากคร)

4.3 นกเรยนลงมอผลตบรรจภณฑแอคทฟดดซบแกสเอทลนตามทออกแบบไว พรอมกบจะไดสมดตดตามผลการด าเนนงาน ซงแตละกลมจะตองสงเกตผลตบรรจภณฑแอคทฟวาดดซบแกสเอทลนทปลดปลอยมาจากกลวยหอมเปนระยะเวลาอยางนอย 1 สปดาห

5) สะทอนผลลพธ (30 นำท) 5.1 ครและนกเรยนสรปและอภปรายผลการแกปญหารวมกน แตละกลมสะทอนผลการ

แกปญหารวมกน ในประเดน การแกปญหาของแตละกลม ผลการแกปญหา อปสรรคทเกดขน จากนนครสรปผลการท ากจกรรมในภาพรวม

5.2 ครใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอแนวทางการแกปญหาทกลมของนกเรยนตดสนใจเลอกใชโดยท าออกมาเปนวดโอและโพสตลงในกลม Google Classroomก าหนดใหน าเสนอกลมละ 10 นาท โดยก าหนด หวขอทตองน าเสนอดงน - ในการท ากจกรรมนกเรยนแตละคนในกลมไดรบหนาทอะไร (อธบายมาพอ

สงเขป)

243

- จากการวเคราะหปญหาไดขอสรปวาอยางไร - สรปแลวเลอกวธแกปญหาอะไร มวธการท าการทดลองเปนอยางไร - สงทนกเรยนคดวาตนเองสามารถท าไดดในการท ากจกรรมคออะไร

(ใหนกเรยนแตละคนพดสนๆ) - สงทสมาชกในทมของนกเรยนท าไดด หรอสงทควรปรบปรงในการท ากจกรรม

รวมกนมอะไรบาง 5.3 ครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมเขาไปชมวดโอของเพอนแตละกลม 5.4 นกเรยนประเมนความส าเรจของการผลตบรรจภณฑแอคทฟดดซบแกสเอทลน

ปญหา อปสรรค และแนวทางการปรบปรงแกไขอกครงหลงจากการตดตาม 2 สปดาหผานการอดวดโอ 1-2 นาทพรอมแสดงผลงานไขเยยวมา ก าหนดประเดนการประเมนดงน - วธการแกปญหาเหมาะสมกบสถานการณ - วธการแกปญหาสามารถน าไปใชไดจรง - ผลลพธจากการแกปญหามคณภาพ - ไดน าความรเรองปรมาณสารสมพนธมาใชประโยชน

5.5 ครใหนกเรยนเปนรายบคคลประเมนเจตคตตอการเรยนวชาเคม

244

กจกรรมท 3

ชอกลม ………………………………………..

กอนเรมท ำงำนมำลองแบงหนำทกน สมาชกในกลมของนกเรยนทงหมด…………คน มการแบงหนาทกนดงน

รำยชอสมำชกคนท ท ำหนำท เหตผลทไดท ำหนำทน

1. ชอ

2. ชอ

3. ชอ

4. ชอ

กฎระเบยบของกลมในกำรท ำกจกรรม 1. ......................................................................................................................... 2. ......................................................................................................................... 3. ......................................................................................................................... 4. ......................................................................................................................... 5. .........................................................................................................................

245

กจกรรมท 3

กรณศกษำ ไมกลวเสยหำยถำมบรรจภณฑแอคทฟ..บรรจภณฑยดอำยเกบรกษำ

วธด ำเนนกจกรรม 1. ศกษำสถำนกำรณทก ำหนดให และรวมกนอภปรำยเกยวกบกำรยดอำยกลวยหอม

นายสวทย กงแกว รองกรรมการผ จดการอาวโส บรษท ซพ ออลล จ ากด (มหาชน) ผ บรหารรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวน อเลฟเวน รานอมสะดวกของคนไทย กลาววา บรษทมนโยบายสงเสรมและสนบสนนสนคาจากผ ประกอบการขนาดกลางและเลกหรอเอสเอมอ ท

สามารถผลตสนคาไดคณภาพมาตรฐานและเปนทนยมจากประชาชนมาโดยตลอด ปจจบนทงรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวน อเลฟเวน และทเวนตโฟร ชอปปง จดจ าหนาย

สนคาเอสเอมอรวมทงสนประมาณกวา 6,300 รายการ และมการเพมสดสวนสนคาเอสเอมออยางตอเนอง

ลาสด บรษทฯ ไดพาเปดบานเยยมชมสนคาผลผลตกลวยหอมทองของ สหกรณการเกษตรทายาง จ ากด จ.เพชรบร โดยสหกรณฯ ทายาง เปนแหลงผลตกลวยหอมขนาดใหญสามารถผลตกลวยหอมทอง ไดตรงกบความตองการของผ บรโภคยคใหมทมพฤตกรรมเปลยนไปเนนความสะดวก รบประทานครงละ 1 ลก และชอบกลวยหอมในลกษณะสกก าลงพอด เปลอกมสเหลองมากกวาเขยว การจ าหนายกลวยลกเดยวจงกลายเปนกระแสนยมของคนไทยสงเกตไดจากปรมาณกลวยหอมทองทจ าหนายผานรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนทมยอดขายเพมขนทกวน โดยปจจบนกลวยหอมทองทจ าหนายผานรานรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวน มปรมาณวนละเกอบ 100,000 ลก ปกตแลวการสกของผลไมเกดจากเอทลน (C2H4) ซงเปนฮอรโมนพชชนดเดยวทอยในรปกาซ พชสามารถสรางเอทลนไดมากโดยเฉพาะอยางยงในชวงทผลไมใกลสก กอนการหลดรวงของใบและกอนการออกดอกของพชบางชนด นอกจากนเอทลนยงเรงการสกของผลไม เพราะเมอผลไมเมอแกจดและเขาสระยะการสกจะมการสรางเอทลนขนมาซงเอทลนทผลไมสรางขนนนเปนตวการ

246

ส าคญในการกระตนใหผลไมสก ดงนนถามการยบยงสารเอทลนในระยะทผลไมแกจดแตยงไมสก กจะมผลท าใหเกดการสกชาลง

สอดคลองกบปญหาทส าคญในการสงออกผลไมสดของไทย ไดแกการเนาเสย การสญเสยคณภาพของผลตผลกอนทจะสงถงตลาดปลายทางและระหวางการตลาดในประเทศผน าเขา ซงปญหานเปนปจจยส าคญในการขยายตลาดของผลตผลสดหลงการเกบเกยวโดยเฉพาะอยางยงเมอตองใชเวลาในการขนสงนานๆในต เรอปรบอากาศไปยงประเทศตางๆทหางไกล ผสงออกสวนใหญมกอาศยอายการเกบเกยวผลไมมาใชในการเกบรกษา

ซ งการยดอายการ เ กบ รกษาผลไมมหลายวธ เชน การเกบรกษาทอณหภมต า การใชสารเคลอบผว การเกบรกษาในสภาพบรรยากาศดดแปลง (modified atmosphere) และการใชสารดดซบเอทลน

ในปทผานมาเหนวาพฤตกรรมผบรโภคเปลยนแปลงไปเนนคณภาพ สะดวก รวดเรวและพรอมรบประทานไดทนท การขายกลวยเปนหว ท าใหผบรโภคหลายคนรบประทานไมทน จงไดลองเสนอขายกลวยหอมทองในราน รานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯ แบบบรรจใสถงเปนลกเดยว โดยชวงแรกสงขายรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯ วนละ 900 ลก ลาสดปนปรมาณการสงจ าหนายเตบโตวนละ 28,000 ลก และปหนาตงเปาสงขายในรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯ 35,000 ลกตอวน

ซงกลวยหอมทองทสงนจะอยหนารานไดประมาณ 2–3 วน และหากมนวตกรรมดาน บรรจภณฑทชวยยดอายกลวยหอมทองใหอยไดนานยงขน กจะชวยใหสามารถจดสงกลวยไปขายในรานรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯไดจ านวนมากยงขน” หวหนาฝายการตลาด สหกรณฯ ทายาง กลาว นอกจากนยงสอดคลองกบเกษตรกรทเผยดวยวา จากเดมพงสงออกเปนหลก ปจจบนเหลอสดสวนสงออกเพยง 10% หรอประมาณ 15 ตนตอเดอน ในขณะทตลาดสงรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯ พงทะยานเปนกวา 4-5 ตนตอวน หรอคดเปนสดสวนกวา 80% ของรายไดทงหมด ซงจากอตราเตบโตดงกลาว นอกจากเพมปรมาณการปลกแลว ก าลงพฒนาบรรจภณฑใหยดอายกลวยใหอยนานขนเปน 4-7 วน ซงจะชวยใหสงขาย รานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯ ไดมากขนดวย

ปรบปรงจาก : http://www.711fanclub.com/

247

ศกษำรำยละเอยดเงอนไขของสถำนกำรณ ดงน

“กลวย” ถอเปนพชเศรษฐกจทางเลอกทส าคญในสถานการณปจจบน จงหวดพษณโลกถอเปนแหลงแปรรปผลตภณฑกลวยตากทใหญทสดในประเทศไทย ทกๆปชมชนของนกเรยนจะเปนอนดบตนๆ ในการสงออกกลวยใหกบโรงงานและรานสะดวกซอเซเวน อเลฟเวนฯในชมชน แตสงทไมคาดคดกเกดขนไดเสมอ เพราะเมอเขาชวงฤดฝนนน จะเกดภาวะสมเสยงน าทวมทอาจเกดขนและน าอาจทวมยดเวลาได ดงเชน ขาวชาวสวนกลวยหอมทอง จ.สงขลา ถกน าทวมเสยหายกวา 20 ลานบาท ดงนนในสภาวะเชนนชาวสวนเกษตรกรทมสวนกลวยอาจตองเสยงเกบหรอตดผลผลตมากอนเพอสงขายตอไป กลวยจ านวนมากนไมสามารถจ าหนายไดหมด ดงนนการชะลอการสกของกลวยจงเปนสงทจ าเปน การยดอายของกลวยไดหนงวนหรอหนงอาทตยยอมดกวา จากสถานการณดงกลาว หากกลมของนกเรยนไดรบมอบหมายใหชวยเหลอเกษตรกรในชมชนในการพฒนานวตกรรมบรรจภณฑแอคทฟเพอชวยยดอายของกลวยใหอยไดนานยงขนกวาเดม นกเรยนจะมวธการอยางไร และจะน าความรทางเคมมาประยกตใชอยางไร หากก าหนดใหกลวยหอม 1 ลกสามารถปลดปลอยแกสเอทลนได 0.01 ลตรทสภาวะมาตรฐาน

248

ตอนท 1 รวบรวมขอมลและท ำควำมเขำใจกบปญหำ 1. เอทลนคออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. บรรจภณฑแอคทฟคออะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ประเดนอนๆทสนใจ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตอนท 2 ใหนกเรยนชวยกนวเครำะหปญหำ ผลกระทบและผไดรบผลกระทบของปญหำ 4. จากสถานการณนกเรยนคดวาสงทเปนปญหาคอ .……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. ผลกระทบของปญหานคออะไร / ใครทไดรบผลกระทบจากปญหานบางอยางไร จงอธบาย .………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…… ………………………………………………………………………………………………….…… .………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

249

ตอนท 3 กำรสรำงแนวทำงกำรแกปญหำ 6. กลมของนกเรยนมวธการบรรจภณฑแอคทฟ เพอชวยยดอายกลวยหอมทองใหอยไดนานยงขนกวาเดม อยางไร พรอม ระบขอด / ขอเสย / ขอจ ากด (ใหนกเรยนคนหาวธการผลตใหไดมากทสด) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ตอนท 4 เปรยบเทยบและตดสนเลอกแนวทำงในกำรแกปญหำ 7. สรปแลวนกเรยนเลอกวธใด เพราะเหตใด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8. จงออกแบบวธการท าบรรจภณฑแอคทฟ อปกรณและสารเคมทใช ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

250

ออกแบบขนตอนกอนการท าจรง พรอมระบปฏกรยาทเกดขนและค านวณปรมาณสารทตองใช

ตอนท 5 น ำเสนอ สะทอนผลและประเมนผลกำรแกปญหำและกำรท ำกจกรรม 9. ใหนกเรยนน าเสนอแนวทางการแกปญหาโดยมหวขอ ดงน (หมำยเหต ใหนกเรยนอดวดโอกำรน ำเสนอและโพสตลงในกลม Google Classroom ควำมยำวประมำณ 10 นำท) 9.1 ในการท ากจกรรมนกเรยนแตละคนในกลมไดรบหนาทอะไร (อธบายมาพอสงเขป) 9.2 จากการวเคราะหปญหาไดขอสรปวาอยางไร 9.3 สรปแลวเลอกวธแกปญหาอะไร มวธการท าการทดลองเปนอยางไร 9.4 ประเมนความส าเรจของการท าไขเยยวมา ปญหา อปสรรค และแนวทางการปรบปรงแกไข 9.5 สงทนกเรยนคดวาตนเองสามารถท าไดดในการท ากจกรรมคออะไร (แตละคนพดสนๆ) 9.6 สงทสมาชกในทมของนกเรยนท าไดด หรอสงทควรปรบปรงในการท ากจกรรมรวมกนมอะไรบาง 10. นกเรยนประเมนความส าเรจของการผลตบรรจภณฑแอคทฟดดซบแกสเอทลนปญหา อปสรรค และแนวทางการปรบปรงแกไขอกครงหลงจากการตดตาม 2 สปดาหผานการอดวดโอ 1-2 นาทพรอมแสดงหลกฐานเชน ภาพกลวยทถกยดอายดวยบรรจภณฑแอคทฟเปรยบเทยบกบทไมถกยดอาย และสมดตดตามผลการด าเนนงาน โดยก าหนดประเดนการประเมนดงน 10.1 วธการแกปญหาเหมาะสมกบสถานการณ 10.2 วธการแกปญหาสามารถน าไปใชไดจรง 10.3 ไดน าความรเรองปรมาณสารสมพนธมาใชประโยชน

251

รายชอสมาชกคนท

1. ชอ

2. ชอ

3. ชอ

4. ชอ

วนท เวลำ สงทสงเกตเหน สงทแกไข / ปรบปรง ผตรวจสอบ

สมดตดตำมผลกำรด ำเนนงำน

กลม ………………………

กจกรรม ………………….………...

“Somewhere, something incredible is waiting to be known.”

- Carl Sagan, Astronomer -

252

7. สอและแหลงกำรเรยนร 1. ใบกจกรรมท 1 กรณศกษา “ไมกลวเสยหายถามบรรจภณฑแอคทฟ..บรรจภณฑยดอายเกบ

รกษา”

2. หนงสอเรยนรายวชาเคมเพมเตม ม.4 เลม 2 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560)

3. วดโอการสอน 4. แบบประเมนเจตคตตอการเรยนวชาเคม

5. แบบประเมนทกษะการน าเสนอ

6. ใบรายชอสารเคม

7. อปกรณและสารเคม

8. ใบความร เรอง การสกของผลไม

8. ควำมคดเหนและขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ...................................................(ครพเลยง) (นางสาวสภค ฟกเงน) 9. บนทกหลงกำรจดกำรเรยนร 1. ผลการจดกจกรรมการเรยนการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ปญหาและอปสรรคระหวางการเรยนการสอน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไขปญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ...................................................(ผสอน) (นางสาวเฉลมพร เตชะพะโลกล)

253

แบบสงเกตพฤตกรรมกำรแกปญหำแบบรวมมอ เรอง…………………………………………. วนท……….…………กลมท ……………………

ค ำชแจง : ใหสงเกตพฤตกรรมของผ เรยนระหวางการจดการเรยนรทแสดงออกถงสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ โดยการเขยนบรรยายตามอสระ

สมรรถนะกำรสรำงและเกบรกษำควำมเขำใจทมรวมกน 1.1 คนพบมมมองและควำมสำมำรถของสมำชกภำยในกลม

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

เพมเตม ……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………… 1.2 แบงปนขอมล และท ำควำมเขำใจในปญหำรวมกน

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

เพมเตม ……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………… 1.3 สอสำรรวมกนเพอระบถงปญหำและกำรด ำเนนกำรภำยในกลม

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

เพมเตม ……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

1.4 ตรวจสอบและแกไขควำมเขำใจรวมกน

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

เพมเตม ……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

สมรรถนะกำรเลอกวธด ำเนนกำรทเหมำะสมในกำรแกปญหำ 2.1 ระบแนวทำงกำรแกปญหำทเหมำะสมในกำรแกปญหำ ……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

254

เพมเตม ……………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………… 2.2 ระบและอธบำยภำระงำนทตองปฏบตใหเสรจ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… เพมเตม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.3 ด ำเนนกำรตำมแผนทวำงไวรวมกนตำมบทบำทหนำทของตนเอง …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… เพมเตม………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.4 ตรวจสอบผลของกำรด ำเนนกำรและประเมนควำมส ำเรจในกำรแกปญหำ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… เพมเตม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สมรรถนะสรำงและรกษำระเบยบกลม 3.1 เขำใจบทบำทหนำทของตนเองเพอแกปญหำ …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… เพมเตม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.2 ด ำเนนกำรตำมขนตอน เพอใหสมำชกในทมท ำหนำทของตนตำมภำระงำน …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… เพมเตม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.3 ปฏบตตำมกฎทมรวมกน ……………………………………………………………………………………………………

255

…………………………………………………………………………………………………… เพมเตม………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.4 ตรวจสอบ สะทอนผลและเสนอขอปรบปรงกำรจดกำรในกลม และหนำทของสมำชก …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… เพมเตม…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ…………………………………….ผบนทก

(……………………………………….) วนท……เดอน………………พ.ศ……………

256

แบบสะทอนผลกำรจดกำรเรยนร คาบท ………….. เวลา…………………น. วนท………เดอน…………………พ.ศ.....................

กจกรรมเรอง ……………………………………………….. ค ำชแจง ใหผบนทกจดบนทกพฤตกรรมของนกเรยนทสงเกตพบในแตละขนตอนโดยระบรายละเอยดทพบในแตละขนตอนรวมทงขอด ขอเสย ความคดเหน ขอเสนอแนะ จากการจดการเรยนรดวยตามแนวคดหองเรยนกลบดานรวมกบการใชกรณศกษาและ Google classroom เพอสงเสรมสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอ ดำนกำรจดกำรเรยนร การจดการเรยนรทผวจยจดขนสงเสรมใหนกเรยนเกดสมรรถนะการแกปญหาแบบรวมมอหรอไม เหตใดทานจงคดเชนนน 1. กำรเรยนรนอกหองเรยน

1.1 ขนการบรรยายทางวดโอกอนเรยน

……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………ขนการตดตามการทดสอบออนไลน ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 2. เรยนกำรเรยนรในหองเรยน 2.1 ขนสรปการเรยนรนอกหองเรยน ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 2.2 ขนการสอนบรรยายสนๆ เกยวกบกจกรรมการแกปญหา ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

257

2.3 ขนกจกรรมการแกปญหา 1) ทบทวนปญหา

……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

2) วเคราะหปญหา ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

3) สรางแนวทางการแกปญหา ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

4) ท าการตดสนใจ ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

5) สะทอนผลลพธ ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… อนๆ ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ.............................................................. (ผสะทอนผล) (................................................................)

วนท .......... เดอน ................................ พ.ศ. ..................

258

ประวตผวจย

259

ประวตผวจย

ชอ – สกล เฉลมพร เตชะพะโลกล

วน เดอน ป เกด 29 สงหาคม 2537

ทอยปจจบน 203/1 หม 4 ต าบลสนผเสอ อ าเภอเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม 50300 ประวตกำรศกษำ พ.ศ. 2559 วท.บ. (เคม) มหาวทยาลยเชยงใหม