การศกษาและเปรยบเทยบค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจน1 The Comparative Study of Two-syllable Synonymous Compounds

in Thai and Chinese

Zhao Huan

บทคดยอ

การศกษาวจยและเปรยบเทยบค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจนมจดมงหมาย เพอศกษาและเปรยบเทยบโครงสราง วากยสมพนธ และความหมายของค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจน และเพอศกษาค าภาษาจนในค าซอนภาษาไทย ขอมลการวจยรวมรวมจากเอกสารสงพมพ พจนานกรม และงานวจยทเกยวของกบค าซอนในภาษาไทยในประเทศไทยและค าซอนภาษาจนในประเทศสาธารณรฐประชาชน จน มผลการวจยแสดงใหเหนวาในภาพรวมค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจนมโครงสราง วากยสมพนธ และความหมายในลกษณะการสรางค าทคลายกน จะแตกตางกนทรายละเอยดทแบงเปนประเภทยอยๆ และการเลอกค ามลมาซอนกน และพบค าภาษาจนในค าซอนภาษาไทยเปนจ านวน ไมนอย โดยปรากฏเปนจ านวนไมต ากวารอยละ 25 ของจ านวนค าซอนภาษาไทยในงานวจยน ค าส าคญ: ค าซอนสองพยางค, โครงสรางค าซอน, วากยสมพนธค าซอน, ความหมายค าซอน Abstract The comparative study of two-syllable synonymous compounds in Thai and Chinese aimed to make a comparative study of word structures, syntactic features and meanings as well as to seek for Chinese simple words occurring in Thai synonymous compounds. Data were gathered from a number of printing materials, dictionaries and previous research on word duplication in the two languages. The results show that, overall, the structures, syntactic features and meanings in word combination in the two languages are similar, only details concerning subtypes and selected constituents are different. Also, it has been found that there are a number of Chinese simple words, at least 25 persent of the Thai synonymous compounds found in this study, occurring in Thai synonymous words.

Keywords: two-syllable synonymous compounds, word structure, word syntactic features,

word meaning

1 บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธเ รอง การศกษาและเปรยบเทยบค าซอนในภาษาไทยและภาษาจน ปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร

1. ปญหาและทมา เมอพจารณาจากเกณฑทางระบบค าวทยาแลว ภาษาไทยและภาษาจนจดเปนภาษาค าโดด

(isolating languages) และเปนภาษาทมวรรณยกต (tonal languages) ในภาษาไทยมวธการสรางค าทส าคญคอ การน าค ามลมาประกอบกนเพอสรางค าใหมทมความหมายใหม ซงมทงการประสมค าการซอนค า และการซ าค า (สธวงศ พงศไพบลย 2544, หนา 19-21) ส าหรบในภาษาจนนนมหลกฐานแสดงวาวธการประกอบค าเปนค าสองพยางคนนมมาตงแตภาษาจนโบราณ สบทอดมาถงภาษาจนสมยใหมซงมการซอนค าดวยค าทมความหมายเหมอนกน (หล เสยวผง Li Xiaoping 2003,หนา 104) ลกษณะการสรางค าในภาษาไทยกบภาษาจนจงมความคลายคลงกน การยมค ามาใชยอมสะดวก ในค าซอนภาษาไทยจ านวนไมนอยปรากฏมค าภาษาจนประกอบอยดวยดงท ประพณ มโนมยวบลย (2547, หนา 3) ไดกลาววา ค าในภาษาไทยทปรากฏเปนค าซอนสองพยางคนนเทยบไดกบค าภาษาจนเนองจากมเสยงและความหมายใกลเคยงหรอคลายกนกบส าเนยงจนโบราณ ในเรองของการยมค านนชนชาตไทยมประวตในการรบอทธพลของภาษาอนๆ หลายภาษา พระยาอปกตศลปสาร (2548, หนา 27-30) กลาวไววา คนไทยโบราณตงแตมหลกแหลงอยในลมแมน าฮวงโห จวบจนกระทงลงมาอยในลมแมน าหยาง เขาใจกนวาใชตวหนงสออยางเดยวกบจน ตอมาเมอไทยเคลอนยายถนฐานลงมายงตอนใต ซงเปนประเทศไทยปจจบน กไดผสมผสานปนเปกบกลมชนทองถน หลายกลม เชน อนเดย มอญโบราณ เปนตน ในชวงเวลานไทยไดสรางตวหนงสอขนใชในภาษาโดยไดรบแบบแผนมาจากอนเดยตอนใตเปนพนฐาน ตอมาในสมยสโขทยไทยไดรบอทธพลจากภาษาเขมร สนสกฤต และภาษาบาลเพมเขามา และจากการทเขตแดนของไทยจดกบทะเลและไดตดตอคาขายทางเรอกบประเทศในอาณาบรเวณใกลเคยง ท าใหไทยรบเอาภาษาของตางชาตเขามาปะปนมากขน เกดการเปลยนแปลงปรากฏสบมากระทงเปนภาษาไทยปจจบน ซงแตกตางจากภาษาไทยดงเดมออกไปมาก

ในชวงทไทยไดสรางตวหนงสอขนใชในภาษากอนสมยสโขทย กปรากฏการสรางค าซอน โดยการน าค าทมความหมายเหมอนกนน ามาซอนกนเพอใหมความชดเจนยงขน เชน เสอสาง กบ เสอสาด เปนตน การซอนค าในภาษาไทยจงเรมดวยการประกอบค าทมความหมายเหมอนหรอใกลเคยงกน เปนการซอน เพอความหมาย โดยน าหนกเสยงหรอค าหลกของค าซอนจะอยทค าตน เนองจากชาตไทยไดรบอทธพลจากนานาภาษาทผานมาในอดต ผานชวงเวลาหลายตอหลายศตวรรษ ท าใหค าไทยหลายค าไมสามารถสบสาวทมาได บางค าไมรความหมาย บางค าไมรทงทมาและความหมาย กลายเปนภาษาโบราณทคนไทยปจจบนไมเขาใจและไมนยมใชหรอปรากฏเฉพาะในบางบรบทเทานน เชนในดานวรรณกรรมเกาแกเปนตน เชนเดยวกนมค าสองพยางคในภาษาไทยหลายค าทคนไทยปจจบนไมรทมาและความหมายของค าทมาประกอบเขาขางทาย เชนค าวา ก ากวม ซงไมไดระบอยางชดเจนวาเปนค าซอนเนองจากไมรทมาและความหมายของ กวม ซงหากศกษาอยางละเอยดแลวค าวา ก า

ในภาษาไทยหมายความวา ท าใหของทเปดไวปดเขามา สวนค าวา กวม นนมเสยงคลายค าวา กวน (guan) ในภาษาจนกลางมากและสอดคลองกบภาษาจนกวางตงคอค าวา กวน (gwaan1) ซงลวนแตมความหมายในท านองเดยวกนกบค าวา ก า ในภาษาไทย อกตวอยางหนงในค าวา โทนโท ในภาษาไทย มค าวา โทน มเสยงคลายกบภาษาจนกลางวา โทง (tong) และภาษาจนกวางตงวา โทง (tung1) หมายถง ทะลไปโดยไมมทตด ค าวา โท ในภาษาไทยคลายกบภาษาจนกลาง โทว (tou) และภาษาจนกวางตง โทว (tau3) หมายถง ปรโปรง โปรงแสงหรอน า เหลานเปนตน

เนองจากพบวาภาษาจนเปนแหลงทมาทส าคญของค าในภาษาไทยหลายค าตามหลกฐานทางประวตศาสตรไดแสดงไว การศกษาค าซอนโดยการเปรยบเทยบระบบค าซอนในทงสองภาษาจงเปนวธการ ทดทสดวธหนงในการสบหาถงทมาของค าในภาษาไทยและความสมพนธทางภาษาระหวางภาษาไทยและภาษาจน ในการศกษาเปรยบเทยบดงกลาวนนนาจะตองศกษาภาษาจนกวางตงควบคกนไปดวย เนองจากภาษาจนกวางต งขนชอวาเปน“ซากดกด าบรรพทยงมชวตของภาษาจนโบราณ” เปนหนงในภาษาถนทอนรกษเสยงภาษาจนโบราณไดมากทสด (โหล คางหนง Luo Kangning. 2004) อนจะเปนหลกฐานชวยยนยนความเปนภาษาจนโบราณตงเดมได สอดคลองกบพระยาอนมานราชธน (2515,หนา80) ไดกลาวไวในหนงสอไทย-จน วา ค าจนตามเสยงกวางตงมประโยชนแกการเทยบเคยงหาทมาของค าไทยปจจบนไดเปนอยางด เพราะภาษาไทยเราแตเดมมากปรากฏอยแลววาใชพดกนอยประเทศจนแตครงโบราณ ภาษาจนตามส าเนยงโบราณจะตองตรงกบเสยงในภาษาจนกวางตง

จากสาเหตทกลาวมาขางตน จงเปนความจ าเปนทจะตองศกษาค าซอนในภาษาไทยและภาษาจนในเชงเปรยบเทยบ และศกษาค าภาษาจนทปรากฏในค าซอนภาษาไทย ซงผวจยมขอสนนษฐานวาค าซอนภาษาไทยและภาษาจนมลกษณะหลายประการทเหมอนกน แตอาจจะแตกตางกนในวธทภาษาพฒนาไปตามการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมของแตละชาตพนธ การศกษาเปรยบเทยบดงกลาวจะเปนการแสดงใหเหนถงความสมพนธอนแนนแฟนของทงสองชาตพนธ และการทราบทมาและความหมายของ ค าซอนในภาษาไทยจะเปนประโยชนในการชวยอนรกษและฟนฟค าภาษาไทยตอไป

2. วตถประสงคการวจย

การศกษาค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจน มจดมงหมายแบงเปน 2 ประเดน ดงน 1) เพอศกษาและเปรยบเทยบโครงสราง วากยสมพนธ และความหมายของค าซอนสองพยางค

ในภาษาไทยและภาษาจน 2) เพอศกษาค าภาษาจนในค าซอนภาษาไทย

3. วธวจย การวจยครงนผวจยศกษาเปรยบเทยบค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจนเทานน ไมรวม

ค าซอนทมากกวาสองพยางคหรอค าซอนทมโครงสรางซบซอน เชน ยากดมจน ซงเกดจากค าซอนความหมายตรงขามสองค าคอ ยากด และ มจน มาซอนกนอกครงหนง แหลงขอมลค าซอนในภาษาไทยรวบรวมจากเอกสารและงานวจยทเกยวกบค าซอนทผานมาอน ไดแก พนพงษ งามเกษม (2552) เจนจรา เอยมออน (2550) พนพงษ งามเกษม และอญชล สงนอย (2555) เบญจวรรณ ตานนท (2542) และ พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (2546) เปนจ านวน 341 ค า สวนค าซอนภาษาจนรวบรวมจากพจนานกรมค าจนรวมสมย (1996) และหจชน หยาง (2007) เปนจ านวน 640 ค า 4. ผลการศกษา

ผลการศกษาเปรยบเทยบค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจนม 2 ประเดนใหญ คอ โครงสราง วากยสมพนธ และความหมายของค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจน และค าภาษาจนในค าซอนภาษาไทย ดงตอไปน 4.1. โครงสราง วากยสมพนธ และความหมายของค าซอนสองพยางคในภาษาไทยและภาษาจน 4.1.1. โครงสรางของค าซอนภาษาไทยและภาษาจน

ในภาษาไทยค าซอนมโครงสรางหลายลกษณะ ทงประกอบดวยค ามลจากหมวดหมเดยวกนและ ค ามลคนละหมวดหม ดงน

1) กรยา+กรยา เชน กอตง ขมข เชดช ปกคลม ฝกหด พลดพราก เออเฟอ 2) นาม+นาม เชน กาพยกลอน จตใจ ใจคอ ซากศพ ถอยค า แบบแผน เหลากอ 3) วเศษณ+วเศษณ เชนจวนเจยน จวนแจ ฉาดฉาน ซบซ นกหนา ป ปปบ โผงผาง 4) สนธาน+สนธาน เชน มาตรแมน 5) อทาน+อทาน เชน ฮาไฮ 6) กรยา+นาม เชน เจบไข ชวงโชต 7) นาม+กรยา เชน โชตชวง

มค าซอนจ านวนไมนอยทมโครงสรางทกลบล าดบค ามลได เชน กลงเกลอก - เกลอกกลง กรยกราย - กรายกรย กลาดเกลอน - เกลอนกลาด โกรธขง - ขงโกรธ ขมขน - ขนขม คลาดเคลอน - เคลอนคลาด ชวงโชต - โชตชวง ชอกช า - ช าชอก ฯลฯ

ในภาษาจนค าซอนมโครงสรางหลายลกษณะ ทงประกอบดวยค ามลจากหมวดหมเดยวกนและ ค ามลคนละหมวดหม ดงน

1) กรยา+กรยา เชน bānyùn (ยาย-ขน=ขนยาย) rěn nài (อด-ทน=อดทน) dài tì(แทน-ท=แทนท) chú qù (ก าจด-เอาออก=ก าจดออก) qiǎng duó (ชง-ฉก=ฉกชง)

2) นาม+นาม เชน chéng zhèn (เมอง-อ าเภอ=เมอง) chú guì(ต-ต=ตในครว) tuán duì(คณะ - ทม=คณะ) fáng wū(บาน-หอง=หอง)zhǒng lè (ชนด-ประเภท=ชนด ประเภท)

3) วเศษณ+วเศษณ เชน gòng tong (ดวยกน-พรอมกน=พรอมกน) jiāng yào (จวน-จะ=จวนเจยน) xiāng hù (ซงกนและกน-ซงกนและกน=ซงกนและกน) zǒng gòng (รวม-ทงหมด=ทงหมด)

4) บพบท+บพบท เชน yī jù (ตาม-ตามท=ตามท) 5) สนธาน+สนธาน เชน tǎng ruò (ถา- หาก=ถาหาก) ér qiě (และ- และ...

อกดวย=และ) 6) อทาน+อทาน เชน āi yā (ค ารองเวลาตกใจหรอไมพอใจ-ค ารองเวลาตกใจ=

ค ารองเวลาตกใจหรอไมพอใจ เสยใจ) āi yō (ค ารองเวลาตกใจหรอไมพอใจ-ค ารองแสดงตกใจนด ๆ=ค ารองเวลาตกใจหรอเจบปวด)

7) วเศษณ+กรยา เชน wǎn rú (อยางเชน- เหมอน= เหมอน) yǒng jiǔ (ถาวร-นาน=ถาวร)

มค าซอนจ านวนไมนอยทมโครงสรางทกลบล าดบค ามลได เชน áo jiān - jiān áo (ทรมาน) bèn zhuó–zhuó bèn (โงเขลา) bié lí- lí bié (จากกน) cái jiǎn-jiǎn cái (ตดเยบ) chǎn shēng - shēng chǎn (ผลต เกด) chú guì–guì chú (ตในครว) เมอการเปรยบเทยบโครงสรางค าซอนในภาษาไทยและภาษาจนในแตละลกษณะจะเหนวา ค าซอนในภาษาไทยและภาษาจนโดยทวไปมโครงสรางทคลายกนคอตางมโครงสราง นาม -นาม กรยา-กรยา วเศษณ-วเศษณ สนธาน-สนธาน อทาน-อทาน และโครงสรางทสบทค ามลได มความแตกตางกนตรงทในภาษาไทยไมปรากฏโครงสราง บพบท-บพบท แตพบในภาษาจน และในภาษาไทยมโครงสรางทมค ามลตางกนแบบ นาม-กรยา และ กรยา-นาม แตไมปรากฏพบในภาษาจน ในขณะทในภาษาจนมโครงสรางทม ค ามลตางกนแบบ วเศษณ-กรยา แตไมปรากฏพบในภาษาไทย

4.1.2. วากยสมพนธในค าซอนภาษาไทยและภาษาจน วากยสมพนธในค าซอนภาษาไทยและภาษาจนหมายถงความสมพนธทางไวยากรณหรอ

ความหมายของค ามลทมาประกอบเปนค าซอน วากยสมพนธของค าซอน 2 พยางคในภาษาไทยพบใน หลายลกษณะ จะกลาวโดยแบงเปน 2 กลม คอค าซอนทมลกษณะเหมอนหรอคลายกน และค าซอนทมความหมายตรงขามกน ดงน

1) ค าซอนไทยทค าสมาชกมความหมายเหมอนหรอคลายกน สามารถใชแทนกนไดในบางปรบท แบงเปนกลมยอยไดดงน - ค าซอนทมค ามลเสยงคลายกน เชน

กวดแกวง หมายถง จบดานวตถใหปลายตงขนแลวปดไปมา กวด หมายถง จบดานวตถใหปลายตงขนแลวปดไปมา แกวง หมายถง อาการเคลอนไหวไปทางโนนททางนทโดยทโคนหรอ

ตนของสงนนตดอยกบสงอน - ค าซอนทมค ามลเปนถนเดยวกน เชน

คดเลอก หมายถง เลอกเอาทตองการไว คดทไมตองการออก คด ภาษาไทยกลาง หมายถง เลอก แยกสงทรวมกนอย เลอก ภาษาไทยกลาง หมายถง คดสงเพอเอาไวหรอเอาออก

- ค าซอนทมค ามลตางถนกน เชน อดทน หมายถง บกบน ยอมรบสภาพความยากล าบาก อด ไทยเหนอใชอด หมายถง ไมแตกเสยงาย เชน ผาเนออด ทน ไทยกลางใชทน หมายถง แขงแรง ทานอยได เชน ผาเนอทน

- ค าซอนทมค ามลตางภาษากน เชน บอกกลาว หมายถง รองบอกใหผอนเปนพยานรบรไว

บอก มาจากภาษาไทย หมายถง เลาใหฟง กลาว มาจากภาษาจน ตรงกบค าจนอานวา gào หมายถง บอก

- ค าซอนทมค ามลตางกาลเวลากน เชน หยกยา หมายถง ยารกษาโรค หยก ภาษาโบราณ หมายถง ยารกษาโรค ยา ภาษาปจจบน หมายถง สงแกหรอปองกนโรคหรอบ ารงรางกาย

- ค าซอนทค ามลมความหมายในทางเดยวกน เชน จดจ า หมายถง ก าหนดไวในใจ จ าไวในใจ

จด หมายถง ก าหนด หมายไว เขยนไว จ า หมายถง ก าหนดไวในใจ ระลกไว

- ค าซอนทค ามลอยในบรเวณความหมาย (semantic field) เดยวกน หรอเปนสมาชกของ ค าทเหนอขนไปค าเดยวกน เชน

ใจคอ หมายถง จตใจ อารมณ ใจ หมายถง หวใจ

คอ หมายถง สวนของรางการทตอศรษะกบตว 2) ค าซอนทมค ามลมความหมายตรงขามกน เชน

ขาดเหลอ หมายถง ไมครบตามทควรม ขาด หมายถง มไมครบ มไมเตม เหลอ หมายถง เกนตองการ มากเกน

วากยสมพนธของค าซอน 2 พยางคของภาษาจนพบดงน 1) ค าซอนจนทค าสมาชกมความหมายเหมอนหรอคลายกน สามารถใชแทนกนได - ค าซอนทค ามลเสยงคลายกน เชน

shōu shòu收受 หมายถง รบเขามา

shōu收 หมายถง เกบ รบ

shòu受 หมายถง รบ ทน - ค าซอนทค ามลเปนถนเดยวกน เชน

piāo fú 漂浮 หมายถง ลอยน า อปมาวาท างานไมเจาะลก

piāo漂 ภาษาจนกลาง หมายถง ลอยบนของเหลว

fú 浮 ภาษาจนกลาง หมายถง ไมจอม - ค าซอนทค ามลตางถนกน เชน

jùn měi 俊美 หมายถง หนาตาด

jùn 俊 ภาษาถนเทยนสน หมายถง หนาตาด ฉลาด

měi美 ภาษาจนกลาง หมายถง สวยงาม

- ค าซอนทค ามลตางกาลเวลากน เชน

xīn xiǎng薪饷 หมายถง เงนเดอนและเสอผาของต ารวจและทหาร

xīn 薪 ภาษาใชอยปจจบน หมายถง เงนเดอน

xiǎng 饷 ภาษาเกาทเลกใชแลว หมายถง เงนเดอนต ารวจทหาร - ค าซอนทค ามลมความหมายในทางเดยวกน เชน

shēng chǎn生产 หมายถง ผลต คลอดลก

shēng 生 หมายถง เกด คลอด

chǎn 产 หมายถง คลอด ผลต - ค าซอนทค ามลอยในบรเวณความหมาย (semantic field) เดยวกน หรอเปนสมาชกของ

ค าทเหนอขนไปค าเดยวกน เชน

dōng xī 东西 หมายถง สงของ

dōng 东 หมายถง ทศตะวนออก

xī 西 หมายถง ทศตะวนตก 2) ค าซอนทมค าสมาชกมความหมายตรงขามกน เชน

xiān hòu 先后 หมายถง ล าดบกอนหลง

xiān 先 หมายถง กอน

hòu 后 หมายถง หลง เมอเปรยบเทยบวากยสมพนธค าซอนภาษาไทยและภาษาจน พบวาแบงเปน 2 ลกษณะใหญ

เชนกน ไดแก 1) ค าซอนทมค าสมาชกมความหมายเหมอนหรอคลายกน สามารถใชแทนกนได และ 2) ค าซอนทมค าสมาชกมความหมายตรงขามกน ซงมความเหมอนและความแตกตางกน คอ ในภาษาไทยมวากยสมพนธค าซอนรปแบบมากกวาภาษาจน 1 รปแบบ คอ ค าซอนไทยมแบบค ามล มความหมายเหมอนหรอคลายกนและตางภาษากน สาเหตทค าซอนภาษาจน ไมพบค ามลทมาจากตางภาษากน เนองจากภาษาไทยไดค าตางประเทศมาใชเพอไขความใหชดเจนขน 4.1.3. ความหมายของค าซอนภาษาไทยและภาษาจน

ความหมายของค าซอนทไดจากการน าค ามลมาประกอบกนทงในภาษาไทยและภาษาจนแบง ไดเปน ใน 2 ลกษณะใหญ ดงน

4.1.3.1. ค าซอนทมความหมายเหมอนหรอคลายกน ในภาษาไทยกลมของค าซอนทมความหมายเหมอนหรอคลายกนสามารถแบงเปนความหมายกลม

ยอยหลายกลม ดงน 1) ค าซอนทมความหมายเปนหนง แบบ x/y=x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายจากค ามลทม

ความหมายเหมอนกน ใชแทนกนไดแตอาจใชในปรบททตางกน เชน อวนพ หมายถง มเนอและมนมาก โตอวบ

อวน หมายถง มเนอและมนมาก โตอวบ พ หมายถง อวน มกใชคกบค าวา อวน เปนอวนพ

2) ค าซอนทมความหมายรวม แบบ xy=x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายจากความหมายของค ามลมารวมกน เชน

กาพยกลอน หมายถง ค ารอยกรอง (รวมทง กาพย และกลอน) กาพย หมายถง ค ารอยกรองประเภทหนง มหลายชนด เชน กาพยฉบง กาพยสรางคนางค กาพยยาน กาพยขบไม

กลอน หมายถง ค ารอยกรองทนอกเหนอจากโคลง ฉนท กาพย ราย

3) ค าซอนทมความหมายกวางขน แบบ xy＞x+y หมายถงค าซอนทมความหมายจากค ามล แตมากกวาค ามล รวมกน เชน

ดแล หมายถง เอาใจใส ปกปองรกษา ปกครอง ด หมายถง ใชสายตาเพอใหเหน แล หมายถง ด มอง

4) ค าซอนทมความหมายแคบเขา xy＜x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายจากค ามลแตมลกษณะแคบกวาความหมายของค ามลมารวมกนหรอเหลอแตความหมายบางขอของ ค ามล แบบ เชน

อดทน หมายถง ทานอยได ยอมรบสภาพความล าบาก อด หมายถง ไมมอะไรจะกน ทน หมายถง อดกลนได ทานอยได

5) ค าซอนทมความหมายในลกษณะตกขาง แบบ x(y) = x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายเนนความหมายของค าสมาชกค าใดค าหนง ซงปรากฏทงการเนนทค ามลหนาหรอค ามลหลง เชน

ใจคอ หมายถง จตใจ, อธยาศย, อารมณ ใจ หมายถง สงทท าหนาทร รสก นก และคด คอ หมายถง สวนของรางกายทตอศรษะกบตว

6) ค าซอนทมความหมายอปมา แบบ z(xy)=x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายเปลยนไปในเชงอปมาจากความหมายของการรวมค ามล

ขวากหนาม หมายถง อปสรรค, เครองขดของ, เครองขดขวาง ขวาก หมายถง ไมหรอเหลกเปนตนมปลายแหลม ส าหรบปกหรอโปรย

เพอดกหรอใหต าผผานเขาไป หนาม หมายถง สวนแหลม ๆ ทงอกออกจากตนหรอกงของไมบางชนด

7) ค าซอนทมความหมายเปลยน แบบ z= x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายใหมโดยไมมความสมพนธโดยตรงกบความหมายจากการรวมค ามล เชน

เถาแก หมายถง ต าแหนงขาราชการฝายในในพระราชส านก; ผใหญทเปนประธาน ในการสขอและการหมน

เถา หมายถง แก, มอายมาก แก หมายถง อายมาก

ในภาษาจนกลมของค าซอนทมความหมายเหมอนหรอคลายกนสามารถแบงเปนความหมาย กลมยอยหลายกลม ดงน

1) ค าซอนทมความหมายเปนหนง แบบ x/y=x+y หมายถง ค าซอนทมความหมายจากค ามลทมความหมายเหมอนกน ใชแทนกนไดแตอาจใชในปรบททตางกน เชน

féi pàng 肥胖 หมายถง มเนอและมนมาก féi肥 หมายถง มเนอและมนมาก ปกตไมใชกบคน

pàng胖 หมายถง อวน 2) ค าซอนทมความหมายรวม แบบ xy=x+y เชน

diāo kè 雕刻 หมายถง ท าเปนลวดลายหรอรปตาง ๆ ดวยเครองมอดวย วธการแกะสลก

diāo 雕 หมายถง ท าเปนลวดลายหรอรปตาง ๆ ดวยเครองมอดวย วธการสลก

kè 刻 หมายถง ท าเปนลวดลายหรอรปตาง ๆ ดวยเครองมอดวยวธการแกะสลก

3) ค าซอนทมความหมายกวางออก แบบ xy＞x+y เชน

tòng kǔ 痛苦 หมายถง รสกทรมาน เปนทกขมาก

tòng 痛 หมายถง ไมสบายเพราะมโรคหรอบาดเจบ

kǔ 苦 หมายถง ขม ไมสบาย ล าบาก

4) ค าซอนทมความหมายแคบเขา แบบ xy＜x+y เชน

yóu huá 油滑 กะลอน

yóu 油 หมายถง น ามน เปนมน กะลอน

huá 滑 หมายถง ลน เกลยงเกลา กะลอน 5) ค าซอนทมความหมายตกขาง แบบ x(y)=x+y เชน

lóu fáng 楼房 หมายถง ตก

lóu 楼 หมายถง ตก

fáng房 หมายถง หอง บาน 6) ค าซอนทมความหมายอปมา แบบ z(xy)= x+y

jiān áo 煎熬 หมายถง ทงทอดและเคยว อปมาวาถกทรมาน

jiān 煎 หมายถง ทอดโดยใสน ามนนดหนอย

áo 熬 หมายถง เคยวจนน าขน 7) ค าซอนทมความหมายเปลยนไป แบบ z = xy เชน

lǐ bài 礼拜 สปดาห อาทตย

lǐ 礼 หมายถง มารยาท คารวะ

bài拜 หมายถง ไหว คารวะ 4.1.3.2. ค าซอนทมความหมายตรงขามกน

ในภาษาไทยกลมของค าซอนทมความหมายเหมอนหรอคลายกนสามารถแบงเปนความหมายกลมยอยหลายกลม ดงน

1) ค าซอนทมความหมายรวม แบบ xy =x+y หมายถงค าซอนทมความหมายจากค ามล มารวมกน เชน

เขาออก หมายถง อาการเคลอนไปขางในและขางนอก เขา หมายถง อาการเคลอนไปขางใน ออก หมายถง อาการเคลอนไปขางนอก

2) ค าซอนทมความหมายกวางออก แบบ xy >x+y หมายถงค าซอนทมความหมายกวางกวาความหมายจากค ามลมารวมกน เชน

มจน หมายถง ฐานะการเงน ยากจนและมงม ม หมายถง มเงน จน หมายถง ไมมเงน

3) ค าซอนทมความหมายตกขางโดยมความหมายหลกอยท 2 ต าแหนง - ความหมายตกขางโดยมความหมายหลกอยทค าหนา แบบลกษณะ x(y)=x+y เชน

ขาดเหลอ หมายถง ไมครบตามทเคยม ขาด หมายถง มไมครบ ควรมแตไมม เหลอ หมายถง เกนตองการ มากเกน

- ความหมายตกขางโดยมความหมายหลกอยทค าหลง แบบลกษณะ (x)y=x+y เชน เทจจรง หมายถง จรงเทาทปรากฏ

เทจ หมายถง โกหก ไมจรง จรง หมายถง แน แท

4) ค าซอนทมความหมายใหเลอก แบบ x / y = x+ y หมายถงค าซอนทความหมายใหเลอกจากค ามลค าใดค าหนง เชน

ชวด หมายถง ไมชวกด ชวหรอด ชว หมายถง เลว ไมด

ด หมายถง ไมชว นาปรารถนา นาพอใจ 5) ค าซอนทมความหมายอปมา แบบ z(xy) = x+y หมายถง ค าซอนทความหมายเปลยนไปโดย

เกดความหมายอปมยจากเคาความหมายเดม คค หมายถง ไลเลยกน

ค หมายถง ตรงขามกบค ของ 2 สงทใชส าหรบกนหรอใชกบลกษณะของสง 2 สงทตางกนแตมภาวะคลายคลงกน

ค หมายถง เดยว ตรงขามกบค 6) ค าซอนทมความหมายเปลยนไป แบบ z = x+y โดยความหมายของค าซอนไมม

ความสมพนธโดยตรงกบความหมายของค ามล เชน สกดบ หมายถง ค าทใชเรยกวนกอนวนงานหนงวน

สก หมายถง พนจากหาน ดบ หมายถง ยงไมสก

ในภาษาจนกลมของค าซอนทมความหมายเหมอนหรอคลายกนสามารถแบงเปนความหมายกลมยอยหลายกลม ดงน

1) ค าซอนทมความหมายรวม แบบ xy = x+y เชน

shēng jiàng 升降 หมายถง ขนลง

shēng 升 หมายถง ขน

jiàng 降 หมายถง ลง 2) ค าซอนทมความหมายกวางออก แบบ xy >x+y เชน

dà xiǎo 大小 หมายถง ทกขนาด ขนาดใหญและขนาดเลก

dà 大 หมายถง ใหญ

xiǎo小 หมายถง เลก 3) ค าซอนทมความหมายหลกตกขาง ปรากฏอย 2 ต าแหนง ดงน

- ความหมายตกขางโดยมความหมายหลกอยทค าหนา แบบ x(y) = x +y เชน

dòng jìng 动静 หมายถง เสยงเคลอนไหว

dòng 动 หมายถง เคลอนไหว

jìng 静 หมายถง นงเงยบ - ความหมายตกขางโดยมความหมายหลกอยทค าหลง แบบ (x)y = x+ y เชน

gān kǔ 甘苦 หมายถง ยากล าบาก

gān甘 หมายถง หวาน มความสข

kǔ 苦 หมายถง ขม ล าบาก 4) ค าซอนทมความหมายใหเลอกจากค ามลค าใดค าหนง แบบ x / y = x+ y เชน

chí zǎo 迟早 หมายถง ไมเรวกชา ชาหรอเรว

chí 迟 หมายถง ชา สาย

zǎo 早 หมายถง เชา เรว 5) ค าซอนทมความหมายอปมา แบบ z(xy)= x+y

dàn xī 旦夕 หมายถง เชาและเยน อปมาวาชวงเวลาสน ๆ

dàn旦 หมายถง เชา

xī 夕 หมายถง เยน

6) ค าซอนทมความหมายเปลยนไป แบบ z = x+y เชน

héng shù 横竖 หมายถง แนนอน

héng 横 หมายถง ขดขวาง

shù 竖 หมายถง ขดตง เมอเปรยบเทยบความหมายของค าซอนในภาษาไทยและภาษาจนซงแบงเปนค าซอนทม

ความหมายเหมอนหรอคลายกน และค าซอนทมความหมายตรงขามกนจะเหนวา เมอน าค ามาซอนกน ค าซอนสองพยางคภาษาไทยและภาษาจนมความหมายตรงกนใน 2 ลกษณะหลก ไดแก 1) ความหมายคงตามค ามลเดม ซงแบงเปน ความหมายรวม ความหมายกวางออก ความหมายใหเลอก ความหมายแคบเขา ความหมายตกขาง และ 2) ความหมายเปลยนไป โดยแบงเปนความหมายอปมาโดยมเคาเดมของค ามล และความหมายเปลยนไปโดยไมสมพนธกบความหมายเดมของค ามล

เมอน าค ามาซอนกน ค าซอนสองพยางคภาษาไทยและภาษาจนมลกษณะทางความหมายตรงขามกนใน 2 ลกษณะใหญ ไดแก 1) ความหมายคงตามค าเดมโดยแบงเปนความหมายรวม ความหมายกวางออก ความหมายตกขาง ความหมายใหเลอก และ 2) ความหมายเปลยนโดยแบงเปนความหมายอปมา และ ความหมายเปลยนเปนอยางอนทไมมความสมพนธโดยตรงกบความหมายของค ามล

4.2. ค าภาษาจนในค าซอนภาษาไทย

จากจ านวนค าซอนภาษาไทย 341 ค า พบค าซอนทคาดวาจะมสมาชกค ามาจากภาษาจนรอยละ 25.9% ดงตอไปน

กด(กน) และ กด(ขวาง) 挤 ji “เบยด ใชตวผลกคนหรอของใหออกไป ทแคบแตมคนหรอของมาก”

ค าวา กด เทยบไดกบค าจน挤 จนกลางออกเสยงวา [jǐ] จนแตจวออกเสยงวา [zi3] จนโบราณออกเสยงวา [tsid] มกใชซอนกบค าวา กน ซงหมายความวา “กดขวางไวไมใหเขามาหรอออกไป” เปน กดกน มความหมายวา “กนไมใหท าไดโดยสะดวก” ในภาษาไทย เชน คนใหมมกถกคนเกากดกนในบรษทน หรอใชซอนกบค าวา ขวาง ซงหมายความวา “กดกน สกด” เปน กดขวาง มความหมายวา “ขวางเกะกะ” ในภาษาไทย เชน ตนไมตนนกดขวางทางเขาไปหมด

(กด)ขวาง: 横 heng “วางเปนแนวนอน การวางของเกะกะ”

ค าวา ขวาง เทยบไดกบค าจน横 จนกวางต งออกเสยงวา [waang4] จนแคะออกเสยงวา [vang2] จนกวางยนออกเสยงวา [kuang] จนโบราณออกเสยงวา [kwang] มกใชซอนกบค า กด ซงหมายความวา “เกะกะ” เปน กดขวาง มความหมายวา “ขวางเกะกะ” ในภาษาไทย เชน หามวางของกดขวางทางเทา

(เกยจ)คราน: 懒 lan “ขเกยจ ไมอยากท างาน”

ค าวา คราน เทยบไดกบค าจน懒 จนกลางออกเสยงวา [lan] จนกวางต งออกเสยงวา [laan5] จนแคะออกเสยงวา [lan1] จนกวางยนออกเสยงวา [lanx] จนโบราณออกเสยงวา [lanx] มกใชซอนกบค า เกยจ ซงหมายความวา “คราน” เปน เกยจคราน มความหมายวา “ขเกยจ ไมอยากท างาน” ในภาษาไทย เชน นองชายเปนคนเกยจคราน

(กวด)ขน: 紧 jin “ท าใหตง หมนใหแนน ไมใหมชองวาง ตดตอกน”

ค าวา ขน เทยบไดกบค าจน紧 จนกวางต งออกเสยงวา [gan2] จนโบราณออกเสยงวา [kjinx] มกใชซอนกบค า กวด ซงหมายความวา “ท าใหแนน เรงรดใหดยงขนหรอเพอใหทน ” เปน กวดขน มความหมายวา “เอาจรงเอาจง เรงรดใหยงขน” ในภาษาไทย เชน เขากวดขนใหลกท าการบาน

เกยว(พน): 搅 jiao “กวนสงตาง ๆ ใหเขากน เขาไปยง”

ค าวา เกยว เทยบไดกบค าจน搅 จนกลางออกเสยงวา [jiao] จนกวางยนออกเสยงวา [kräux] จนกวางตงออกเสยงวา [gaau2] จนแคะออกเสยงวา [gau3] มกใชซอนกบค า พน ซงหมายความวา “วนรอบดวยสงทเปนเสนสายหรอสงทมลกษณะเชนนน ” เปน เกยวพน มความหมายวา “ตดเนองกน พวพน” ในภาษาไทย เชน เรองนอนตรายมากอยาเอาตวเขาไปเกยวพนเลย

(เกยว)พน: 盘 pán “การวนรอบหรอวนรอบดวยสงของมลกษณะเปนเสน”

ค าวา พน เทยบไดกบค าจน盘 จนกลางออกเสยงวา [ pán] จนแคะออกเสยงวา [ pan2] จนกวางยนออกเสยงวา [buan] จนโบราญออกเสยงวา [ban] มกใชซอนกบค า เกยว ซงหมายความวา “อาการทสงงอเปนขอเกาะตดหรอเหนยวไว ”เปน เกยวพน มความหมายวา “ตดเนองกน พวพน” ในภาษาไทย เชน เรองนฉนมสวนเกยวพนดวย

เกา(ใหม): 旧 jiu “กอน ไมใหม”

ค าวา เกา เทยบไดกบค าจน旧 จนกวางต งอานวา [gau6] จนกลางออกเสยงวา jiu จนกวางยนออกเสยงวา [gieus] มกใชซอนกบค า ใหม ซงหมายความวา “ เพมม ยงไมไดใช ” เปน เกาใหม มความหมายวา “ของเกาและของใหม” ในภาษาไทย เชน เสอผาในตไมวาเกาใหม ฉนชอบหมด

(ก า)กวม: 关 guān “ปด ปกคลม ไมปลอย ”

ค าวา กวม เทยบไดกบค าจน关 จนกลางออกเสยงวา [tuán] จนกวางตงออกเสยงวา [gwaan1] จนหมนหนานออกเสยงวา [guan1] จนกวางยนออกเสยงวา [kruän] จนโบราณออกเสยงวา [kruan] มกใชซอนกบค า ก า ซงหมายความวา“ งอนวมอใหจดองมอ เอานวมอโอบรอบสงใดสงหนง” เปน ก ากวม มความหมายวา “เคลอบคลม คลมเครอ” ในภาษาไทย เชน เขาพดจาก ากวมเขาใจยาก

กวาง(ขวาง): 广 guǎng “ไมแคบ, แผออกไป ”

ค าวา กวาง เทยบไดกบค าจน广 จนกลางออกเสยงวา [guǎng] จนกวางต งออกเสยงวา [gwong2] จนแตจวออกเสยงวา [guang2] จนโบราณออกเสยงวา [kwangx] มกใชซอนกบค าขวาง ซงหมายความวา “ กวาง” เปน กวางขวาง มความหมายวา “แผออกไปมาก ใหญโต” ในภาษาไทย เชน ประเทศจนมเนอทกวางขวาง

(ขม)ข: 唬 hu “ปนเรองท าใหผอนกลวหรอหลอกคน”

ค าวา ข เทยบไดกบค าจน唬 จนกลางอานวา [hu] จนกวางตงอานวา [fu2] จนกวางยนอานวา [hu] มกใชซอนกบค าวา ขม ซงหมายความวา “แสดงกรยาวาจาใหเหนวาเหนอวา หรอท าใหอกฝายหนงรสกวาดอยกวา” เปน ขมข มความหมายวา “ท าใหกลว ท าใหเสยขวญ” ในภาษาไทย เชน เขาถกขมขจาก ผมอทธพล

(คราม)เกรง: 惊 ging1 “ตกใจ กลว”

ค าวา เกรง เทยบไดกบค าจน惊 จนกวางตงและภาษาหมนหนานอานวา [ging1] จนกลางออกเสยงวา [ jing] จนโบราณออกเสยงวา [kjing] มกใชซอนกบค า คราม ซงหมายความวา “ไมกลาส , กลวเกรง” เปน ครามเกรง มความหมายวา “เกรงกลว” ในภาษาไทย เชน ตอหนาหมาปา เดกคนนอวดด ไมครามเกรงผใด

ควาง(เควง): 晃 huàng “อาการทหมนหรอลอยไปตามกระแสลมและน า”

ค าวา ควาง เทยบไดกบค าจน晃 จนกลางออกเสยงวา [huàng] จนแตจวออกเสยงวา [huang2] จนกวางยนออกเสยงวา [guangx] จนโบราณออกเสยงวา [gwangx] มกใชซอนกบค า เควง ซงหมายความวา “ควาง” เปน ควางเควง มความหมายวา “อาการทหมนหรอลอยไปตามกระแสลมและน าเปนตนอยางไมมจดหมายหรอไมมทยดเหนยว” ในภาษาไทย เชน เขาเดนควางเควงไมรจะไปไหนด

งาย(ดาย): 易 yi “ท าไมยาก ”

ค าวา งาย เทยบไดกบค าจน易 จนแตจวอานวา [goi7] มกใชซอนกบค า ดาย ซงหมายความวา “งาย” เปน งายดาย มความหมายวา “งายมาก สะดวกมาก” เชน เขาพงประตเขาไปอยางงายดาย

โง(เงา ) 愚 yu “ไมฉลาด ไมร ”

ค าวา โง เทยบไดกบค าจน愚 จนแตจวอานวา [ngo5] มกใชซอนกบค า เงา ซงหมายความวา “โง” เปน โงเงา มความหมายวา “โงมาก ” เชน การท าเชนนโงเงาทสด

(จวน)เจยน: 将 jiāng “ใกลจะ เกอบ”

ค าวา เจยน เทยบไดกบค าจน将 จนกลางออกเสยงวา [jiāng] จนกวางยนออกเสยงวา [tziang] มกใชซอนกบค า จวน ซงหมายความวา “เกอบ ใกล ” เปน จวนเจยน มความหมายวา “หวดหวด เฉยด”

ในภาษาไทย เชน เขาวงไลตามขโมยจวนเจยนจะทนกนอยแลว มาหกลมเสยกอน

(จด)แจง: 整 zhěng “การจดใหเปนระเบยบ ”

ค าวา แจง เทยบไดกบค าจน整 จนกลางออกเสยงวา [zhěng] ภาษากวางต งออกเสยงวา [zing2] จนหมนหนานออกเสยงวา [zing3] จนโบราณอานวา [tjing x] มกใชซอนกบค า จด ซงหมายความวา “วางระเบยบ“ เปน จดแจง มความหมายวา “เตรยมการ” ในภาษาไทย เชน แมจดแจงทกอยางใหหมด

จอม(ปลอม): 装 zhuang “ท าใหเหมอนคนอน”

ค าวา จอม เทยบไดกบค าจน装 จนกลางออกเสยงวา [zhuang] ภาษากวางตงออกเสยงวา [zong1] จนหมนหนานออกเสยงวา [zong1] มกใชซอนกบค า ปลอม ซงหมายความวา “ท าใหเหมอน คนอนหรอสงอน เพอใหหลงผดวาเปนคนนนหรอสงนน” เปน จอมปลอม มความหมายวา “ทหลอกลวงใหคนเชอวาเปนเชนนนจรง” ในภาษาไทย เชน ผดจอมปลอม

ฉน(ญาต): 亲 qin “ผใกลชด ญาต”

ค าวา ฉน เทยบไดกบค าจน亲 จนกลางออกเสยงวา [qin] จนกวางตงออกเสยงวา [can1] มกใชซอนกบค า ญาต ซงหมายความวา “คนในวงศวานทยงนบรกนไดทางเชอสายฝายพอหรอฝายแม” เปน ฉนญาต มความหมายวา “เสมอนญาต ” ในภาษาไทย เชน คบหากนฉนญาต

(ชวง)ใช: 差 chai “สงงาน”

ค าวา ใช เทยบไดกบค าจน差 จนกลางออกเสยงวา [chai] จนกวางต งและแตจวออกเสยงวา [sai2] มกใชซอนกบค า ชวง ซงหมายความวา “บงคบใหท า” เปน ชวงใช มความหมายวา ”รบใช” ในภาษาไทย เชน เขาเปนขาชวงใช

ชวง(ชง): 抢 qiang “การฉกชง”

ค าวา ชวง เทยบไดกบค าจน抢 จนกลางออกเสยงวา [qiang] จนกวางตงออกเสยงวา [cong2] ภาษาหมนหนานออกเสยงวา [ciong3] มกใชซอนกบค า ชง ซงหมายความวา “แยง” เปน ชวงชง มความหมายวา “แยงชง” ในภาษาไทย เชน พวกเขาชวงชงอ านาจกนขนครองราชยบลลงก

(ชว)ชา: 差 chà “แย ไมด เลว”

ค าวา ชา เทยบไดกบค าจน差 จนกวางตงออกเสยงวา [caa1] จนกลางออกเสยงวา [chà] จนกวางยนออกเสยงวา [tsrä] จนเตจวและหมนหนานออกเสยงวา [ca1] จนเซยงไฮอานวา [tsa] มกใชซอนกบค า ชว ซงหมายความวา “เลว” เปน ชวชา มความหมายวา “เลวทราม” ในภาษาไทย เชน เขาเปนคนชวชา

เชา(ตร): 早 zǎo “เวลาจากย ารงถงเทยง”

ค าวา เชา เทยบไดกบค าจน早 จนกลางออกเสยงวา [zǎo] จนกวางต งออกเสยงวา [zou2] จนหมนหนานออกเสยงวา [zou3] จนกวางยนออกเสยงวา [tzaux] มกใชซอนกบค า ตร ซงหมายความวา

“เวลาสาง ๆ” เปน เชาตร มความหมายวา “เวลาสาง” ในภาษาไทย เชน แมออกจากบานตงแตเชาตร

ซอ(ตรง): 实 shí “เปนจรง ไมกง”

ค าวา ซอ เทยบไดกบค าจน实 จนกลางออกเสยงวา [shí] จนกวางตงออกเสยงวา [sat6] จนแตจวและหมนหนานออกเสยงวา [sig8] มกใชซอนกบค า ตรง ซงหมายความวา “ไมเอนเอยง” เปน ซอตรง มความหมายวา “ประพฤตตรงไมเอนเอยง ไมคดโกง” ในภาษาไทย เชน เราตองซอตรงตอหนาท

(ซอ)ตรง: 忠 zhōnɡ “ซอสตว ไมคดโกง”

ค าวา ตรง เทยบไดกบค าจน忠 จนกลางออกเสยงวา [zhōng] จนแตจวออกเสยงวา [dong1] จนหมนหนานออกเสยงวา [diong1] จนกวางยนออกเสยงวา [triung] มกใชซอนกบค า ชอ ซงหมายความวา “ตรง” เปน ซอตรง มความหมายวา “ประพฤตตรงไมเอนเอยง ไมคดโกง” ในภาษาไทย เชน เขาเปนคนซอตรง

ซก(ซอน): 缩 suō หรอ [sù] “การเกบเขาไมยนออกไป”

ค าวา ซก เทยบไดกบค าจน缩 จนกลางออกเสยงวา [sù] จนกวางยนออกเสยงวา [sriuk] จนกวางตงออกเสยงวา [suk1] ภาษาหมนหนานออกเสยงวา [sok7] จนแตจวเสยงออกวา [sog4] จนแคะออกเสยงวา [sug5] มกใชซอนกบค า ซอน ซงหมายความวา “แอบ ปดบง หลบไวในทลบตา ” เปน ซกซอน มความหมายวา “ซอนไวในทมดชดหรอทลลบ” ในภาษาไทย เชน เขาซกซอนยาบาไวในรถ

เซง(แซ): 声 shēng “เสยง ”

ค าวา เซง เทยบไดกบค าจน声 จนกลางออกเสยงวา [shēng] จนกวางตงออกเสยงวา [seng1] จนกวางยนออกเสยงวา [xiëng] มกใชซอนกบค า แซ ซงหมายความวา “ส” เปน เซงแซ มความหมายวา “ดงออองแซไปหมด” ในภาษาไทย เชน ชาวบานตางพดกนเซงแซ

(เซง)แซ: 色 sè “ส ”

ค าวา แซ เทยบไดกบค าจน色 จนกลางออกเสยงวา [sè] ภาษากวางตงออกเสยงวา [sik1] จนหมนหนานออกเสยงวา [siak7] จนแตจวออกเสยงวา [sêg4] จนกวางยนออกเสยงวา [srik] มกใชซอนกบค า เซง ซงหมายความวา “เสยง” เปน เซงแซ มความหมายวา “ดงออองแซไปหมด” ในภาษาไทย เชน ขางนอกพดกนดงเซงแซฟงไมไดศพท

(ซด)เซยว: 萧 xiao “ไมสดชน ไมมชวตชวา เดยวดาย”

ค าวา เซยว เทยบไดกบค าจน萧 จนกลางอานวา [xiao] จนกวางตงอานวา [siu1] จนหมนหนานอานวา [siao1] จนกวางยนอานวา [sëu] จนโบราณอานวา [siəgw] มกใชซอนกบค า ซด ซงหมายความวา “ไมสดใสเพราะสจางไป” เปน ซดเซยว มความหมายวา “ไมแจมใส ไมสดชน” ในภาษาไทย เชน เมอคนจนดานอนไมหลบ วนนจงดซดเซยวมาก

(ด)ราย (ด)ราย และ (โหด)ราย :赖 lài “ไมด เลว นสยไมด”

ค าวา ราย เทยบไดกบค าจน赖 จนกลางออกเสยงวา [lài] จนกวางตงออกเสยงวา [laai6] ภาษาหมนหนานออกเสยงวา [lai6] จนแตจวเสยงออกวา [nai6] จนกวางยนออกเสยงวา [lais] มกใชซอนกบค า ด ด และ โหด ซงหมายความวา “เหยมโหด” ตรงขามกบ “ชว นาปรารถนา” และ “ชว ราย” เปน ดราย ดราย และ โหดราย มความหมายวา “เหยมโหด” “ชะรอย บางท ” และ “รายกาจ” ในภาษาไทย เชน เสอเปนสตวดราย ดรายของนจะขโมยเขามา และ นกโทษคนนโหดรายมาก

ด(แล):睹 dǔ “มองเหน”

ค าวา ด เทยบไดกบค าจน睹 จนกลางออกเสยงวา [dǔ] จนกวางตงออกเสยงวา [dou2] จนแตจวออกเสยงวา [du2] จนหมนหนานออกเสยงวา [do3] มกใชซอนกบค า แล ซงหมายความวา “ด มอง ” เปน ดแล มความหมายวา “เอาใจใส ปกปกรกษา ปกครอง” ในภาษาไทย เชน ฉนสญญาจะดแลเธอตลอดชวต

โต(เถยง): 斗 dòu “การตอส การแขงขน”

ค าวา โต เทยบไดกบค าจน斗 จนกลางออกเสยงวา [dòu] จนกวางยนออกเสยงวา [teus] จนแตจวออกเสยงวา [dou3] จนหมนหนานออกเสยงวา [diou3] จนกวางยนออกเสยงวา [teus] มกใชซอนกบค า เถยง ซงหมายความวา “พดโตแยง” เปน โตเถยง มความหมายวา “เถยงกนไปมา” ในภาษาไทย เชน หวขอนโตเถยงกนนานพอแลว

ตก(หลน)หรอ (เกบ)ตก : 落 luò “การหลนลงมา ปรยายหมายความวาลดลงต า จากเดมดกลายเปนไมด”

ค าวา ตก เทยบไดกบค าจน落 จนกลางออกเสยงวา [luò] จนกวางต งออกเสยงวา [lok6] จนแตจวออกเสยงวา [loh8] จนหมนหนานออกเสยงวา [lok8] มกใชซอนกบค า หลน ซงหมายความวา “ตกลงมา รวงลง ” เปน ตกหลน มความหมายวา “ขาดตกไปโดยไมตงใจ” ในภาษาไทย เชน ถอของไปใหดๆ อยาใหมอะไรตกหลน

ตก(ตวง): 度 du หรอ duo “การวด ประมาณ คาดเอา”

ค าวา ตก เทยบไดกบค าจน度 จนกลางออกเสยงวา [du] หรอ [duo] จนกวางตงออกเสยงวา [dok6] จนหมนหนานออกเสยงวา [dok8] จนแตจวออกเสยงวา [dag8] จนกวางยนออกเสยงวา[dak] จนโบราณออกเสยงวา[dagh] มกใชซอนกบค า ตวง ซงหมายความวา “ตกดวยภาชนะตาง ๆ เพอใหรจ านวนหรอปรมาณ ” เปน ตกตวง มความหมายวา “หาประโยชนใสตว” ในภาษาไทย เชน ขาราชการควรคดวาชวยเหลอชาวบานอยางไร ไมใชคดแตตกตวงใสตวเอง

เถาแก: 头家 tou jia “เจาของราน เจามอในการเลนพนน”

ค าวา เถา เทยบไดกบค าจน头 จนกลางออกเสยงวา [ tou ] จนแตจวอานวา [tao7] จนหมน

หนานอานวา [tao2] หมายความวา “ศรษะ หวหนา ผน า”ในภาษาจน ค าวา แก เทยบไดกบ ค าจน家 จนกลางออกเสยงวา [ jia ] จนแตจวอานวา [ge1] จนหมนหนานอานวา [ge1] หมายความวา “ครอบครว บาน” ในภาษาจน ค าซอน เถาแก มความหมายวา “ต าแหนงขาราชการฝายในในพระราชส านก ผใหญทเปนประธานในการสขอและการหมน ชายจนทเปนเจาของกจการ” ในภาษาไทย เชน เถาแกไมอย เชญแขกเขามากนน าชารอกอน

(ทวง)ตง: 顶 ding “การพดเถยง ทกทวง”

ค าวา ตง เทยบไดกบค าจน顶 จนกลางออกเสยงวา [ding] จนกวางต งออกเสยงวา [ding2] จนหมนหนานออกเสยงวา [ding3] จนโบราณออกเสยงวา [tingx] มกใชซอนกบค า ทวง ซงหมายความวา “พดเปนท านองไมเหนดวย” เปน ทวงตง มความหมายวา “คานไว” ในภาษาไทย เชน เรากคงไมทวงตง เพราะเราเชอวาเดกทไหนกชอบของเลน

(แทน)ท:替 tì “แทน เปลยน”

ค าวา ท เทยบไดกบค าจน 替 จนกลางออกเสยงวา [tì] จนแตจวออกเสยงวา [ti3] จนโบราณออกเสยงวา [thidh] มกใชซอนกบค า แทน ซงหมายความวา “เปลยน ตาง” เปน แทนทมความหมายวา “แทน สบเปลยน” ในภาษาไทย เชน ยายแทนทจะนอนกลบลกขนนง

โทน(โท): 通 tōng “ทะล ”

ค าวา โทน เทยบไดกบค าจน通 จนกลางออกเสยงวา [tōng] ภาษากวางต งออกเสยงวา [tung1] จนแตจวออกเสยงวา [tong1] จนกวางยนออกเสยงวา [thung] มกใชซอนกบค า โท ซงหมายความวา “เสยง” เปน โทนโท มความหมายวา “ปรากฏชดแกตา จะแจง” ในภาษาไทย เชน ฉนเหนอยโทนโท

(โทน)โท: 透 tòu “โปรงใส”

ค าวา โท เทยบไดกบค าจน透 จนกลางออกเสยงวา [tòu] ภาษากวางตงออกเสยงวา [tau3] จนหมนหนานออกเสยงวา [tao5] จนกวางยนออกเสยงวา [theus] มกใชซอนกบค า โทน ซงหมายความวา “ทะล“ เปน โทนโท มความหมายวา “ปรากฏชดแกตา จะแจง” ในภาษาไทย เชน เรองนทกคนรอยโทนโท

นง(เงยบ) และ นง(เฉย):宁 níng “สงบ เฉย”

ค าวา นง เทยบไดกบค าจน宁 จนกลางออกเสยงวา [níng] จนกวางตงออกเสยงวา [ning4] จนหมนหนานออกเสยงวา [ling2] จนกวางยนออกเสยงวา [nëng] จนโบราณออกเสยงวา [ning] มกใชซอนกบค า เงยบ และ เฉย ซงหมายความวา “ไมมเสยง” “นงอยไมแสดงอาการอยางใดอยางหนงออกมา”

เปน นงเงยบ และ นงเฉย มความหมายวา “นงอยไมพดอะไร” “เฉยอยไมพดไมท าอะไร” ในภาษาไทย เชน ทกคนนงเงยบไมกลาพดความจรงออกมา ไมวาอาจารยถามอยางไร นกเรยนนงเฉยไมยอมตอบ

นด(หนอย) :点 dian “จดเลก จ านวนนอย ”

ค าวา นด เทยบไดกบค าจน点 จนกลางออกเสยงวา [dian] จนกวางตงออกเสยงวา [di1] จนแคะออกเสยงวา [did5] มกใชซอนกบค า หนอย ซงหมายความวา “นดหนง ไมมาก” ในภาษาไทย เชน พอใหเงนนดหนอย ใชไดไมกวน

บาย(เบยง): 摆 bǎi “การเคลอนไหว เขยาไปมา”

ค าวา บาย เทยบไดกบค าจน摆 จนกลางออกเสยงวา [bǎi] จนกวางตงออกเสยงวา [baai2] จนแตจวออกเสยงวา [bai2] จนหมนหนานออกเสยงวา [bai3] มกใชซอนกบค า เบยง ซงหมายความวา “เลยง” เปน บายเบยง มความหมายวา “เลยงพอใหพนไป” ในภาษาไทย เชน เธอบายเบยงไมยอมพดความจรงใหฟง

บ(แบน): 瘪 biě “แฟบผดปรกต ไมมลม”

ค าวา บ เทยบไดกบค าจน瘪 จนกลางออกเสยงวา [biě] จนกวางต งออกเสยงวา [bit6] จนแตจวออกเสยงวา [big8] จนหมนหนานออกเสยงวา [biat8] มกใชซอนกบค า แบน ซงหมายความวา “มลกษณะแผราบออกไป ” เปน บแบน มความหมายวา “แบนจนผดรปผดรางเพราะถกกดหรอทบ” ในภาษาไทย เชน เขานงทบกระเปาฉนจนบแบนไปหมด

(บ)แบน: 扁 biǎn “มลกษณะแผราบออกไป”

ค าวา แบน เทยบไดกบค าจน扁 จนกลางออกเสยงวา [biǎn] จนกวางยนออกเสยงวา [bënx] จนหมนหนานออกเสยงวา [bian3] มกใชซอนกบค า แบน ซงหมายความวา “แฟบผดปรกต ไมมลม” เปน บแบน มความหมายวา “แบนจนผดรปผดรางเพราะถกกดหรอทบ” ในภาษาไทย เชน จกรยานถกรถใหญทบจนบแบน

(แบบ)อยาง และ (เยยง)อยาง:样 yàng “ตนแบบ ตวอยาง”

ค าวา อยาง เทยบไดกบค าจน 样 จนกลางออกเสยงวา [yàng] จนกวางยนออกเสยงวา [yiang] มกใชซอนกบค า แบบ และ เยยง ซงหมายความวา “ตวอยาง ” “อยาง” เปน แบบอยาง และ เยยงอยาง มความหมายวา “ตวอยางทจะอางเปนบรรทดฐานได” “แบบอยาง” ในภาษาไทย เชน พอแมตองเปนแบบอยางทดใหลก การพดค าหยาบไมด เดก ๆ อยาเอาเยยงอยาง

(บอก)กลาว: 告 gào “การบอกเลา การฟองรอง”

ค าวา กลาว เทยบไดกบค าจน告 จนกลางออกเสยงวา [gào] จนกวางยนออกเสยงวา [kaus] จนแตจวออกเสยงวา [gao3] จนกวางตงออกเสยงวา [gou3] จนโบราณออกเสยงวา [kəgwh] มกใชซอน

กบค า บอก ซงหมายความวา “เลาใหพง ” เปน บอกกลาว มความหมายวา “รองบอกใหผอนเปนพยานรบรไว” ในภาษาไทย เชน เรองนควรบอกกลาวใหรกนทกคน

เบา(บาง): 薄 báo หรอ bó “ไมหนา บาง นอย ไมเขมขน ไมลก ”

ค าวา เบา เทยบไดกบค าจน薄 จนกลางออกเสยงวา [báo] หรอ [bó] จนหมนหนานออกเสยงวา [bou8] จนกวางตงออกเสยงวา [bok6] จนแตจวออกเสยงวา [boh8] มกใชซอนกบค า บาง ซงหมายความวา“ไมหนา ผวผน “เปน เบาบาง มความหมายวา “นอยลง ทเลาลง” ในภาษาไทย เชน เมอเมฆหมอกเบาบางลงกเดนทางตอไปได

(ปม)เปา: 包 bāo “เนอทเปนป มขนตามตว”

ค าวา เปา เทยบไดกบค าจน包 จนกลางออกเสยงวา [bāo] จนกวางตงออกเสยงวา [baau1] จนแตจวและหมนหนานออกเสยงวา [bao1] จนกวางยนออกเสยงวา [präu] มกใชซอนกบค า ปม ซงหมายความวา “เนอทเปนป มขนตามตว” เปน ปมเปา มความหมายวา “ป มทเกดตามเนอตามตว” ในภาษาไทย เชน มชายคนหนงรปรางวกล เปนปมเปาไปทว

(ผด)เพยน: 偏 piān “ไมตรง ไมถก”

ค าวา เพยน เทยบไดกบค าจน偏 จนกลางออกเสยงวา [piān] จนกวางตงออกเสยงวา [pin1] หมนหนานออกเสยงวา [pian1] จนกวางยนออกเสยงวา [phiën] จนโบราณออกเสยงวา [phjian] มกใชซอนกบค า ผด ซงหมายความวา “ไมถก ตางไป แปลกไป” เปน ผดเพยน มความหมายวา “ผดแปลกไปเลกนอย, คลาดเคลอน” ในภาษาไทย เชน ชาวตางชาตคนนพดภาษาไทยไดเกงไมผดเพยน

(ผลด)เปลยน: 变 biàn “แปรหรอกลายไปจากลกษณะหรอภาวะเดม พฒนาขน”

ค าวา เปลยน เทยบไดกบค าจน变 จนกลางออกเสยงวา [biàn] จนกวางต งออกเสยงวา [bin3] จนหมนหนานออกเสยงวา [bian5] จนโบราณออกเสยงวา [pjianh] มกใชซอนกบ ค า ผลด ซงหมายความวา “เปลยนแทนท” เปน ผลดเปลยน มความหมายวา “ผลดกนประจ าหนาท” เชนในภาษาไทย เชน เราผลดเปลยนเวรยามกน

พวง(พ): 胖 pàn “อวน เนอเยอะ”

ค าวา พวง เทยบไดกบค าจน胖 จนกลางออกเสยงวา [pàn] จนกวางยนออกเสยงวา [phrengs] จนหมนหนานออกเสยงวา [puan2] มกใชซอนกบค า พ ซงหมายความวา “อวน” เปน พวงพ มความหมายวา “อวนล า” ในภาษาไทย เชน โจโฉเหนรปรางตงเจยวพวงพ

(พวง)พ และ (อวน)พ: 肥 féi “อวน เนอเยอะ”

ค าวา พ เทยบไดกบค าจน肥 จนกลางออกเสยงวา [féi] จนกวางตงออกเสยงวา [fei4] ภาษาแคะอานวา [pi2] มกใชซอนกบค า พวง และ อวน ซงหมายความวา “เนอเยอะ” เปน พวงพ และอวนพ

มความหมายวา “อวนล า” “เนอและไขมนเยอะ” ในภาษาไทย เชน คนทสองททาทางพวงพก าลงจะเดนขนเวท

มง(ขวญ):命 mìn “ชวต ชะตากรรม อปมาวาสงมคณคาสงสด สงหวงแหนมาก”

ค าวา มง เทยบไดกบค าจน命 จนกลางออกเสยงวา [mìn] จนกวางตงและหมนหนานออกเสยงวา [ming6] จนโบราณออกเสยงวา [mjih] มกใชซอนกบค า ขวญ ซงหมายความวา “จตวญญาณสง” เปน มงขวญ มความหมายวา “สงหรอผ เปนทรกหรอเคารพนบถอ” ในภาษาไทย เชน พระมหากษตรยเปนมงขวญของปวงชนชาวไทย

(มง)ขวญ: 魂 hún “สงทไมมตวตน เชอกนวามอยประจ าชวตของคนตงแตเกดมา จตวญญาณสง”

ค าวา ขวญ เทยบไดกบค าจน魂 จนกลางออกเสยงวา [hún] จนกวางยนออกเสยงวา [guen] จนกวางต งออกเสยงวา [wan4] จนโบราณออกเสยงวา [gwan] มกใชซอนกบค า มง ซงหมายความวา “ชวต ชะตากรรม” เปน มงขวญ มความหมายวา“ สงหรอผ เปนทรกหรอเคารพนบถอ” ในภาษาไทย เชน ขอพระองคทรงเปนมงขวญของคนไทยตลอดไป

เมยง(มอง): 眄 min “ชายตาด”

ค าวา เมยง เทยบไดกบค าจน眄 จนกลางออกเสยงวา [min] จนแตจวและหมนหนานออกเสยงวา [miêng2] จนโบราณออกเสยงวา [mianx] มกใชซอนกบค า มอง ซงหมายความวา “ด” เปน เมยงมอง มความหมายวา “ชายตาด” ในภาษาไทย เชน เขาเดนออกไปทามกลางการเมยงมองดวยความสงสยของยาม

(เมยง)มอง: 望 mong6 “ด”

ค าวา มอง เทยบไดกบค าจน望 จนกวางต งออกเสยงวา [mong6] จนแตจวออกเสยงวา [mo7] จนหมนหนานออกเสยงวา [mong6] จนแคะออกเสยงวา [mong4] มกใชซอนกบค า เมยง ซงหมายความวา “ด” เปน เมยงมอง มความหมายวา “ชายตาด” ในภาษาไทย เชน อยามาท าเมยงมอง อยเลย อยากคยกนกเขามา

(มว)หมอง: 朦 mong5 “มองไมชด ไมแจมใส”

ค าวา หมอง เทยบไดกบค าจน朦 จนกลางออกเสยงวา [mén] จนแตจวออกเสยงวา [mong5] จนหมนหนานออกเสยงวา [mong2] จนกวางตงออกเสยงวา [mung4] จนกวางยนออกเสยงวา [mung] จนโบราณออกเสยงวา [mu] มกใชซอนกบค า มว ซงหมายความวา “ไมแจม ” เปน มวหมอง มความหมายวา “มมลทน ไมบรสทธ” ในภาษาไทย เชน นกสผยงใหญยอมรกษาดวงวญญาณใหพนจากความมวหมอง

(ยน)ยง: 永 yong “ยงยน ยนนาน”

ค าวา ยง เทยบไดกบค าจน 永 จนกลางออกเสยงวา [yong] จนแตจวออกเสยงวา [iong2] มกใชซอนกบค า ยน ซงหมายความวา “ นาน” เปน ยนยง มความหมายวา “คงอยนาน ” ในภาษาไทย เชน เราเชอวาไมมอะไรในโลกนทจะยนยงตลอดกาล

(รป)ราง: 囊 nán “ถงหรอสงของมลกษณะคลายถงใสของ รางกาย”

ค าวา ราง เทยบไดกบค าจน囊 จนกลางออกเสยงวา [nán] จนกวางยนออกเสยงวา [nang] จนแตจวออกเสยงวา [lang2] จนโบราณออกเสยงวา [na] มกใชซอนกบค า รป ซงหมายความวา “ราง” เปน รปราง มความหมายวา “ลกษณะรางกาย” ในภาษาไทย เชน ผชายคนนนมรปรางใหญโต

(ร)สก: 识 shí “ร รจก”

ค าวา สก เทยบไดกบค าจน 识 จนกลางออกเสยงวา [shí] ภาษากวางตงออกเสยงวา [sik1] จนแตจวออกเสยงวา [sêg4] จนแคะออกเสยงวา [sed5] จนกวางยนออกเสยงวา [xik] จนโบราณออกเสยงวา [tjigh] มกใชซอนกบค า ร ซงหมายความวา “ทราบ เขาใจ“ เปน รสก มความหมายวา “รตว ” ในภาษาไทย เชน ยองไปขางหลงอยาใหเขารสกตว

ล(ทาง): 路 lù “ทาง ถนน”

ค าวา ล เทยบไดกบค าจน路 จนกลางออกเสยงวา [lù] ภาษากวางต งออกเสยงวา [lou6] จนแตจวออกเสยงวา [lou7] จนหมนหนานออกเสยงวา [los] จนแคะออกเสยงวา [lu4] มกใชซอนกบ ค า ทาง ซงหมายความวา “ทส าหรบเดนไปมา แนวหรอพนทส าหรบใชสญจร” เปน ลทาง มความหมายวา “ลาดเลา ชองทาง” ในภาษาไทย เชน ผ รายหาลทางเขาไปโจรกรรม

วาด(เขยน): 绘 / 画 huà “การเขยนรป”

ค าวา วาด เทยบไดกบค าจน绘 / 画 จนกลางออกเสยงวา [huà] จนกวางตงออกเสยงวา [waa6] จนโบราณออกเสยงวา [gwadh] มกใชซอนกบค า เขยน ซงหมายความวา “ขดใหเปนเสนหรอ รปตาง ๆ วาด” เปน วาดเขยน มความหมายวา “วชาวาดวยการเขยนรปภาพตาง ๆ” ในภาษาไทย เชน เดก ๆ ชอบวาดเขยน

(โศก)เศรา: 愁 chóu “ไมเบกบาน เปนทกข เหยวแหง”

ค าวา เศรา เทยบไดกบค าจน愁 จนกลางออกเสยงวา [chóu] จนกวางต งออกเสยงวา [sau4] จนแตจวออกเสยงวา [cou5] มกใชซอนกบค า โศก ซงหมายความวา “ความเศรา” เปน โศกเศรา มความหมายวา “มความทกขโศกเสยใจอาลยอาวรณมาก” ในภาษาไทย เชน พอตายท าใหเขาโศกเศราเสยใจมาก

สก(หรอ): 蚀 shi “สญหายไป กรอน”

ค าวา สก เทยบไดกบค าจน 蚀 จนกลางออกเสยงวา [shi] จนกวางตงออกเสยงวา [sik6] จนโบราณออกเสยงวา [djik] มกใชซอนกบค า หรอ ซงหมายความวา “สกเขาไป” เปน สกหรอ มความหมายวา “กรอนไป โดยปรยายหมายถงอาการทคลายคลงเชนนน” ในภาษาไทย เชน การดาวาไมท าใหสกหรออะไร

สญ(หาย): 损 sun “ลดลง ถกท าลาย หายไป”

ค าวา สญ เทยบไดกบค าจน损 จนกลางออกเสยงวา [sun] จนกวางตงออกเสยงวา [syun2] จนแตจวออกเสยงวา [sung2] จนหมนหนานออกเสยงวา [sun3] จนกวางยนออก เสยงวา [suenx] จนโบราณออกเสยงวา [skwunx] มกใชซอนกบค า หาย ซงหมายความวา “สญ หาไมพบ หมด” เปน สญหาย มความหมายวา “หายไป” ในภาษาไทย เชน พนองสญหายไปในสงคราม.

(สด)สน: 尽 jìn “จบ ตาย ทงหมด”

ค าวา สน เทยบไดกบค าจน尽 จนกลางออกเสยงวา [jìn] จนกวางยนออกเสยงวา [tzinx] จนแตจวออกเสยงวา [zing6] จนหมนหนานออกเสยงวา [zin4] จนโบราณออกเสยงวา [tsjinx] มกใชซอนกบค า สด ซงหมายความวา “หมด จบ” เปน สดสน มความหมายวา “ถงทสด จบ” ในภาษาไทย เชน เธอกบฉนสดสนกนนบแตวนน

สง(ต า): 崇 sung4 “ภเขาสง”

ค าวา สง เทยบไดกบค าจน崇 จนกลางออกเสยงวา [chóng] จนกวางตงออกเสยงวา [sung4] จนกวางยนออกเสยงวา [dzriung] จนหมนหนานออกเสยงวา [ziong2] มกใชซอนกบ ค า ต า ซงหมายความวา “ ตรงขามกบสง ” เปน สงต า มความหมายวา “ความสงและความเตย” ในภาษาไทย เชน ตนไมแตละตนสงต าไมเทากน

สก(ดบ): 熟 shú “ตรงขามกบดบ พนหามไป อาหารสกจนทานได”

ค าวา สก เทยบไดกบค าจน熟 จนกลางออกเสยงวา [shú] จนกวางต งออกเสยงวา [suk6] จนแคะออกเสยงวา [sug6] มกใชซอนกบค า ดบ ซงหมายความวา “ไมสก” เปน สกดบ มความหมายวา “เรยกวนเตรยมงาน ซงเปนวนกอนถงก าหนดวนงานพธ ๑ วนวา วนสกดบ” ในภาษาไทย เชน วนนเปนวนสกดบ

สง(เสรม): 送 song “ขนของไปใหผอน ใหของ ไปเปนเพอนเมอมคนจากไป”

ค าวา สง เทยบไดกบค าจน送 จนกลางออกเสยงวา [song] จนกวางตงออกเสยงวา [sung3] จนหมนหนานออกเสยงวา [song5] จนกวางยนออกเสยงวา [sungs] จนโบราณออกเสยงวา [sungh] มกใชซอนกบค า เสรม ซงหมายความวา “เพม เตม ตอเตม หนน” เปน สงเสรม มความหมายวา “เกอหนน ชวยเหลอสนบสนนใหดขน” ในภาษาไทย เชน ผทเปนพอแมควรสงเสรมการเรยนของบตรหลาน

เสาะ(แสวง): 索 sug] “คนหา หา ขอ”

ค าวา เสาะ เทยบไดกบค าจน 索 จนกลางออกเสยงวา [sug] ภาษากวางต งออกเสยงวา [sok3] จนแตจวออกเสยงวา [sog4] มกใชซอนกบค า แสวง ซงหมายความวา “เทยวหา คนหา“ เปน เสาะแสวง มความหมายวา “ใชความพยายามมากเพอคนหา” ในภาษาไทย เชน เขาอตสาหไปเสาะแสวงของหายากมาใหแฟน

(สง)สง: 耸 sung “สง ดงดดความสนใจ ใหตกใจ”

ค าวา สง เทยบไดกบค าจน耸 จนกลางออกเสยงวา [sung] ภาษากวางต งออกเสยงวา [sung2] จนแตจวออกเสยงวา [song2] จนหมนหนานออกเสยงวา [siong3] จนกวางยนออกเสยงวา [siongx] จนโบราณออกเสยงวา [sjungx] มกใชซอนกบค า สง ซงหมายความวา “มระยะทวดตรงขนไปตามแนวตงฉากกบพน“ เปน สงสง มความหมายวา “ทยกยองกนวาดเดน” ในภาษาไทย เชน วรรณคดเรองนยกยองกนวามคาทางวรรณศลปสงสง

(หนวง)เหนยว และ เหนยว(รง): 扭 [niu] “หมน ดงถวงไว จบแนน”

ค าวา เหนยว เทยบไดกบค าจน扭 จนกลางออกเสยงวา [niu] จนกวางยนออกเสยงวา [nrieux] จนแตจวออกเสยงวา [niu2] จนแคะออกเสยงวา [ngiu3] มกใชซอนกบค า หนวง และ รง ซงหมายความวา “ดงไว ท าใหชา” และ “หนวงเหนยวไว” เปน หนวงเหนยว และ เหนยงรง มความหมายวา “รงตวไว ดงถวงไว กกไว” และ “ดงไว ชะลอไว” ในภาษาไทย เชน เจาหนาทหนวงเหนยวกกขงผ ตองหา และ คนเราตองมศาสนาเปนเครองเหนยวรงจตใจ

(ใหม)เอยม: 艳 yàn “สสดใสนาด”

ค าวา เอยม เทยบไดกบค าจน艳 จนกลางออกเสยงวา [yàn] จนกวางยนออกเสยงวา [yiëms] จนแตจวออกเสยงวา [iem7] จนกวางตงออกเสยงวา [jim6] จนหมนหนานออกเสยงวา [iam6] จนโบราณออกเสยงวา [ramh] มกใชซอนกบค า ใหม ซงหมายความวา “เพม ม ยงไมไดใช” เปน ใหมเอยม มความหมายวา “ใหมยงไมมใครใช ใหมจรง ๆ” ในภาษาไทย เชน เขาใสเสอใหมเอยมมาท างานวนน

หบ(เผย): 合 he “ปด”

ค าวา หบ เทยบไดกบค าจน合 จนกลางออกเสยงวา [he] จนกวางต งออกเสยงวา [hap6] จนแตจวออกเสยงวา [hah8] จนหมนหนานออกเสยงวา [hap8] มกใชซอนกบค า เผย ซงหมายความวา “เปด” เปน หบเผย มความหมายวา “ปดงบและเปดค าขนได” ในภาษาไทย เชน เรอนหบเผย

เหลากอ : 老公 lao gong “พอของป ตนตระกล บรรพบรษ”

ค าวา เหลา เทยบไดกบค าจน 老 จนกลางออกเสยงวา [lao] จนแตจวออกเสยงวา [lao2] จนหมนหนานออกเสยงวา [lao3] จนแคะแคะออกเสยงวา [lau4] จนกวางยนออกเสยงวา [laux]

หมายความวา แก ในภาษาจน ค าวา กอ เทยบไดกบค าจน 公 จนกลางออกเสยงวา [gong] จนแตจวออกเสยงวา [goj1] จนกวางยนออกเสยงวา [kung] หมายความวา ชายแก ในภาษาจน ค าซอน เหลากอ มความหมายเปน “เผาพนธ ตนตระกล” ในภาษาไทย เชน คนไมรเทอกเถาเหลากอ ฉนจะไมยอมแตง ลกสาวใหหรอก

หยก(ยา): 药 yào “ยา ”

ค าวา หยก เทยบไดกบค าจน药 จนกลางออกเสยงวา [yào] ภาษากวางต งออกเสยงวา [ joek6] จนหมนหนานออกเสยงวา [iok8] จนแคะออกเสยงวา [yog] จนกวางยนออกเสยงวา [yiak] มกใชซอนกบค า ยา ซงหมายความวา “สงทใชแกหรอปองกนโรค“ เปน หยกยา มความหมายวา “ยารกษาโรค” ในภาษาไทย เชน สงคมไทยเมอกอนขาดแคลนหยกยาสารพน

(อวน)ทวน: 团 tuán “รปกลม อปมาวาอวน”

ค าวา ทวน เทยบไดกบค าจน团 จนกลางออกเสยงวา [tuán] จนหมนหนานออกเสยงวา [tuan2] จนกวางยนและจนโบราณออกเสยงวา [duan] มกใชซอนกบค า อวน ซงหมายความวา “มเนอเยอะ” เปน อวนทวน มความหมายวา “อวนแขงแรง ” ในภาษาไทย เชน พชายกนได นอนหลบจงไดอวนทวนแขงแรงสขภาพด

(อด)อน: 按/押 àn “กดลง ยงไว ระงบ”

ค าวา อน เทยบไดกบค าจน按/押 จนกลางออกเสยงวา [àn] จนหมนหนานออกเสยงวา [an5] จนโบราณออกเสยงวา [anh] มกใชซอนกบค า อด ซงหมายความวา “ดนลมเขาไป ยดใหแนน” เปน อดอน มความหมายวา “เกบอดความรสกแนนอยในใจ” ในภาษาไทย เชน เขาไมรจะระบายอารมณทอดอนคบของอยในใจกบใครได

อา(ยด): 按 an “กดลง น าทรพยสนมอบใหผอนเพอค าประกนวาจะใชหน”

ค าวา อา เทยบไดกบค าจน按 จนกลางออกเสยงวา [an] จนแตจวออกเสยงวา [aj3] มกใชซอนกบค า ยด ซงหมายความวา “บรรจหรอใสของโดยอดดนเขาไป” เปน อายด มความหมายวา “หามจ าหนายจายโอนทรพยสนหรอสทธเรยกรอง” ในภาษาไทย เชน เขาไปธนาคารเพอทราบวาบญชถกอายดดวยสาเหตใด

เฮงซวย : 兴衰 xing shuai “ตามสบาย ยงไงกได”

ค าวา เฮง เทยบไดกบค าจน 兴 จนกลางออกเสยงวา [xing] จนกวางต งออกเสยงวา [hing3] จนแตจวออกเสยงวา [hêng1] จนหมนหนานออกเสยงวา [hing1] โบราณออกเสยงวา [hjing] หมายความ

วา “โชคด” ค าวา ซวย เทยบไดกบค าจน 衰 จนกลางออกเสยงวา [shuai] จนกวางตงออกเสยงวา [seoi1]

จนแตจวออกเสยงวา [suê1] จนหมนหนานออกเสยงวา [sue1] หมายความวา “โชคราย” ค าซอน เฮงซวย มความหมายเปน “ไมแนนอน คณภาพต า ไมด” เชน คนเฮงซวยแบบนพดอะไรอยาไปเชอ 5. สรปและอภปรายผล ค าซอนสองพยางคภาษาไทยและภาษาจนมความคลายคลงกนมากทงในดานโครงสราง ดานวากยสมพนธ และความหมาย อาจกลาวไดวาทง 2 ภาษามหลกเดยวกนในการสรางค าซอน แตผลทพบวามเพยงค าซอนภาษาไทยเทานนทมค ามลจากภาษาจนประกอบ โดยปรากฏได 1 ค าหรอทง 2 ค า เชนค าวา อวนพ เปน ค าไทย+ค าจน และค าวา เฮงซวย เปน ค าจน+ค าจน ซงไมพบค าซอนจนนนสอดคลองกบภาษาจนทมววฒนาการพฒนาภาษายาวนานและรบอทธพลจากตางภาษานอย จากขอคนพบดงกลาว ท าใหกลาวไดวาค าซอนในภาษาไทยและภาษาจนตางแสดงใหเหนถงวธการสรางค าใหมทเปนลกษณะเดนของภาษาตระกลค าโดด คอการน าเอาค าทมความหมายเหมอนกน คลายกนหรอตรงขามกน มาควบซอนกนเพอไดความหมายใหม ซงแตกตางจากภาษาตระกลอนทมค าเฉพาะใช เชนภาษาองกฤษ ยกตวอยางเชน ค าซอนภาษาไทยและภาษาจนนยมน าค าทมความหมายตรงขามกนมา

รวมกนหมายถงสภาพทกอยาง ภาษาจนเชนน าค าวา 多(duo มาก) และค าวา 少 (shao นอย) มาควบ

ซอนกนเพอหมายถงจ านวนทงหมด ดงในขอความทวา 多少人看了都说好。(ทกคนดแลวชมวาดหมด) ภาษาไทยเชนน าค าวา ใหญ และ นอย มาควบซอนกนเพอหมายถงทกสมาชกของกลม ดงในขอความทวา สตวใหญนอยวงหนไฟปา (ตวอยางภาษาไทยจาก พนพงษ งามเกษม และอญชล สงนอย.2554) ซงหากเปนภาษาอนทไมใชภาษาตระกลค าโดดเชนภาษาองกฤษ จะมค าเฉพาะแสดงความหมาย ทกสภาพโดยค าวา all เชนในขอความวา all people และ all kinds of animals เปนตน ผ วจยยงพบค าจนเดมไมใชค าซอนแตชาวไทยยมดวยวธการซอนค า เพราะยมใชเสยงแต

ไมเขาใจความหมายค ามล เชนค าวา เถาแก เทยบกบภาษาจน 头(หวหนา)家(บาน) ไมมความหมายวา อายมาก ในภาษาจน แตเมอชาวไทยน ามาใชกเลอกค าวา เถา กบ แก ซงมเสยงคลายกนมาซอนกน สาเหตทชาวไทยเลอกค ามลมความหมายเกยวกบอายมากมาประกอบค านสอดคลองกบความคดของคนทวไปทมองวาผ เปนใหญเปนโตหรอชายจนทประสบความส าเรจเปนเจาของธรกจสวนมากมอายมากเปนคนแก

เชนเดยวกบค าวา เหลากอ ซงเทยบไดค าจน 老(แก)公 (เพศชาย) เดมคนจนแตจวใชเรยกพอของป สาม และหมายถงบรรพบรษดวย เมอถกยมมาใชในภาษาไทย ชาวไทยไดเลอกค าทมความหมายเหมอนและ เสยงคลายกบภาษาจนมาซอนกน หมายถงตนตระกล แตท าใหความหมายเดมบางอยางตกหายไปเพราะความหมายจ ากดของค ามลไทย จากผลการศกษาค าภาษาจนในค าซอนไทย ยงพบวาค าเดยวกนมการออกเสยงตรงกนในภาษาจน

หลายถน จงเปนการล าบากส าหรบการตดสนทมาของค า ผ วจยจงคดวาอาจเปนค าเชอสายเดยวกนได อาจมประโยชนในการเขาใจการออกเสยงของภาษาจนโบราณมากขน กรณทเกดการกลายเสยงภาษาจนหลงจากทไทยยมมาแลว อาจเนองมาจากในการยมค าจนเขามาใชในภาษาไทยนน มการยมเขาบางค าในภาษาถนหนงมาใชกอน ตอมาในการรวมชวตกบชาวจนพดภาษาจนอกถนหนงทมอทธพลมากกวา อาจเกดการเปลยนเสยงเพอน าเขาภาษาจนถนนนมาใชอกครง อกประการหนงชาวไทยน าค าตางประเทศมาใชตองค านงถงเรองความสะดวกในการออกเสยงและสละสลวยในการซอนค า สวนเรองทเกยวของกนตาง ๆ เชนการสอบสวนทมาทแนชดและการคนหาเสยงอานของค าเดมในสมยโบราณนนถอเปนหวขอทนาสนใจศกษาตอไป ในเรองของภาษาทสะทอนสงคมวฒนธรรมนน ค าซอนภาษาไทยและภาษาจนยงตางแสดงความคดวถชวตของแตละชนชาตในการน าค าเดมทมอยแลวมาสรางเปนค าใหมทมความหมายใหมอยางเฉลยวฉลาด ซงจะเหนไดจากความหมายและความสมพนธของความหมายในหนวยสมาชก ค ามล เมอน าค ามลมาซอนกนแลว ค าซอนจะไดความหมายเชงอปมา ท าใหเหนสภาพทชดเจน เชนค าไทยวา คค น าไปใชกบสภาพทใกลเคยง ไมแตกตางกนมาก ดงในขอความทวา เขามคะแนนคคกน และเชนค าจนวา

黑(hei ด า) เปนสมดตดตอ ท าใหคนนกถงสงทนากลวหรอสงพลกพลน เปนตน สวนค าวา 白(bai ขาว)

เปนสสะอาด ท าใหคนนกถงความบรสทธ ค าซอน 黑白 ด าขาว จงมความหมายอปมาวา ความถกผด

ดงในขอความทวา 他黑白不分(ขาวไมแยกความผดถก) นอกจากนค าซอนยงสะทอนใหเหนถงสงคมวฒนธรรมของประเทศไทยและประเทศจนไดอกดวย ไมวาจะเปนในเรองความเชอในเรองศาสนา ดงเชนค าซอนไทยวา บาปกรรม ซงบาปหมายถงการกระท าผด

หลกค าสอนหรอขอหามในศาสนา ดงเชนค าซอนจนวา 礼拜(li คารวะ bai ไหว) ซงปน พธทางศาสนา

ครสต ดงเชนค าซอนจนวา 因果(yin因 ตนเหต guo果 ปลายเหต)ซงเปนตนเหตปลายเหตของทกเรองในพทธศาสนา สะทอนใหเหนถงความเชอเรองวญญาณ ดงเชนค าซอนไทยวา มงขวญ ซงค าวาขวญหมายถงสงทไมมตวตน เชอกนวามอยประจ าชวตของคน ถาขวญอยกบตวกเปนสรมงคล เปนสขสบายจตใจมนคง ถาคนตกใจหรอเสยขวญ ขวญกออกจากรางไป ท าใหคนนนไดรบผลรายตาง ๆ น ามาใชความหมาย

กบสงส าคญ เปนทรก ทหวงแหน ดงเชนค าซอนจนวา 阴阳 (yin 阴 หยน yang阳 หยาง) ซงหมายถงเมองผและเมองมนษย นอกจากนนยงสะทอนใหเหนถงประเพณวฒนธรรมในสงคม ดงเชนค าซอนไทยวา

เถาแก หมายถงผใหญและชายจนทเปนเจาของกจการ ค าซอนจนวา 长老 zhang长 อายมาก lao 老 แก หมายถงผอาวโสและผน าทางศาสนา แสดงวาสงคมจะใหการเคารพนบถอผมอายมากเพราะถอวา มประสบการณมากและมกจะประสบความส าเรจกวาผ มอายนอย อกอยางค าซอน 2 ค านหมายถง ผชายหมด สะทอนใหเหนถงสงคมทถอผชายเปนหลก ผหญงเปนรอง เหลานเปนตน

บรรณานกรม

เจนจรา เอยมออน . (2550). ค ำซอนในพจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ.2542.การศกษา

คนควาดวยตนเอง มหาวทยาลยนเรศวร. เบญจวรรณ ตานนท. (2542). กำรศกษำเปรยบเทยบค ำซอนภำษำไทยกลำงและภำษำถนอสำน.

ปรญญานพนธ ศศ.ม. มหาวทยาลยนมหาสารคาม, มหาสารคาม. ประพณ มโนมยวบลย. (2547). ค าสองพยางคและค าซอนในภาษาไทย:การสบหาความหมายจาก

ภาษาจน.วำรสำรอกษรศำตร ฉบบ ภำษำเทศในภำษำไทย.กรงเทพฯ:โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 7(2),1-5.

พจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ.๒๕๔๒. กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส. พระยาอปกตศลปสาร. (2545). หลกภำษำไทย. กรงเทพฯ: บรษทโรงพมพไทยวฒนาพาณชยจ ากด. พระยาอปกตศลปสาร. (2548). ปำฐกถำ หลกภำษำไทย. กรงเทพฯ:ส านกพมพแมโพสพ. พนพงษ งามเกษม และ อญชล สงหนอย. (2555). ค าซอนความหมายตรงขาม. วำรสำรมนษยศำสตร

ปท 9 ฉบบท 2 พฤษภำคม-สงหำคม. คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. พนพงษ งามเกษม. (2546). หลกภำษำไทย. ภาควชาภาษาศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยนเรศวร. สธวงศ พงศไพบลย. (2544). หลกภำษำไทย. กรงเทพฯ: บรษทโรงพมพไทยวฒนาพาณชย จ ากด. BaiDuBaiKe. Retrieved September 1 2006,from http://baike.baidu.com

Chen En-quan. (2010). Teochew Dialect-Mandarin Bilingual Dictionary. Beijing: International Culture Publishing Corporation. 陈恩泉.（2010）.潮.普双言语词典. 北京：国际文

化出版公司.

Luo Kang-ning. (2004). Cantonese formed in Gu Guang Xin . Lingnan Culture and History, 72(3), 20-22. 罗康宁. （2004）. 粤语形成于古广信——兼谈粤语的文化价值和保护

问题. 岭南文史，72（3），20-22.

Ouyang Jue-ya, et al. (2006). Cantonese- Hakka Chinese-Teochew dialect-Mandarin Polylingual

Dictionary. Guangzhou: Guangdong People's Press. 欧阳觉亚等. （2006）. 广州话、

客家话、潮州话与普通话对照词典.广州：广东人民出版社.

VoiceDic.Retrieved September 5 2008,from http://cn.voicedic.com/ Yang Ji-chun. (2007). The Study of Antonymous Compound Words in Chinese. Beijing:

Zhonghua Book Company. 杨吉春.（2007）.汉语翻译复词研究. 北京：中华书局.

The Institute of Linguistics, the Chinese Academy of Social Sciences. (2008). The modern

Chinese Dictionary (The Fifth Edition). Beijing: Commercial Press.中国社会科学院语

言研究所词典编辑室.(2008).现代汉语词典（第五版）.北京：商务印书馆.