1

การยกระดบคณภาพครไทย ในศตวรรษท 21* พณสดา สรธรงศร**

ความน า

ทามกลางการเปลยนแปลงบรบทสงคม ว ฒนธรรม เศรษฐกจ การเมองการปกครอง

วทยาศาสตร เทคโนโลย และการสอสารปจจบน บนโลกไรพรมแดนทเปนไปอยางตอเนอง รวดเรวและ

รนแรง การศกษายงคงเปนกลไกส าคญในการพฒนาคณภาพชวตมนษยและการพฒนาประเทศท

เชอมโยงกนทวโลก ใหสามารถด ารงชวตทามกลางการเปลยนแปลงนไดอยางย งยน ทงทเปนการศกษา

ในระบบ นอกระบบและตามอธยาศย รวมทงการศกษาตลอดชวต การจดระบบการศกษาทสนองตอบ

ความตองการของบคคล สงคม และประเทศชาตมากเทาไร หมายถงการพฒนาคณภาพการเรยนรของ

ผเรยนใหมศกยภาพเพมขนเพยงนน บคคลส าคญทสดใน กระบวนการพฒนาการศกษาและการ

พฒนาการเรยนร กคอ “คร” ครยงคงเปนผท มความหมายและปจจยส าคญมากทสดในหองเรยน และ

เปนผทมความส าคญตอคณภาพการศกษา ทงนเพราะคณภาพของผเรยนขนอยกบคณภาพของคร

(McKinsey, 2007; วรากรณ สามโกเศศ, 2553; ดเรก พรสมา, 2554) ครเปนปจจยส าคญในระดบ

โรงเรยนทสงผลตอการเรยนรของนกเรยนมากทสด จากการทดสอบระดบนานาชาต ประเทศทม

ผลสมฤทธทางการเรยนรสง จะมแนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจสงกวา ขณะเดยวกนประเทศทม

ประชากรมการศกษาดมคณภาพจะมความเปนประชาธปไตยและเสถยรภาพทางการเมองและสงคมสง

กวา (Hanushek และ Rivkin, 2010) ท าอยางไร ทจะใหครไดรบการพฒนาคณภาพ มศกยภาพ เปน

“ครเพอศษย” อยางสมบรณ มทกษะการเรยนร และตองเรยนรตลอดชวต เพราะเปนการเรยนรเพอชวต

ของตนเอง ระหวางเปนครเปนการเรยนร และมศกดศรส าหรบการเปนครเพอศษยและเพอการด ารงชวต

ของตนเอง (วจารณ พานช, 2551; 2557) มสมรรถนะและความเชยวชาญในการท างานทประกอบดวย

ความร ทกษะ และทศนคตทดตอการท างานทเนนทกษะมากกวาความร (กฤษณพงศ กรตกร, 2557)

เปลยนวธการสอนทเนน “วชาเปนตวตง”เปน “เนนชวตผเรยนเปนตวตง” (ประเวศ วะส, 2553) หรอ

มงเนนผเรยนเปนส าคญ (ราชกจจานเบกษา, 2542) อยางจรงจง มการพฒนาวชาชพเปนทยอมรบของ

สงคม (ไพฑรย สนลารตน, 2557) เปนครทมคา คอเปนครทท างานแตไมท าเงน คดถงสวนรวม

มากกวาสวนตน คนควาเพมพนปญญา และเปยมไปดวยเมตตากรณา (สมน อมรววฒน, 2555)

................................................. *รายงานการศกษาประกอบการประชมวชาการ “อภวฒนการเรยนร..สจดเปลยนประเทศไทย (6-8 พฤษภาคม 2557)

จดโดย ส านกงานสรางเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (สสค.) ณ อมแพค เมองทองธาน *ผชวยศาสตราจารย, ดร., ผอ านวยการศนยวจยและฝกอบรมทางการศกษา วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจ

บณฑตย

2

สถานการณครไทยปจจบน : ความจ าเปนในการยกระดบและพฒนาคณภาพคร

นบจากอดตถงปจจบน สงคมไทยยงคงใหความส าคญตอ “คร” วาเปนบคคลทจะสงเสรมและ สรรคสรางการเรยนรของผเรยนใหมคณภาพ และเมอสถานการณการเรยนรเปลยนแปลงไป ทงทเปนการเรยนรในระบบ นอกระบบและตามอธยาศย ทกอใหเกดการเรยนรตลอดชวต ทจ าเปนตองไดรบการสงเสรม พฒนาและยกยองเพอรวมกนปกปองและเสรมสรางการเรยนรของเดกหรอผเรยนใหเปนผทมความร ทกษะ เจตคต และคานยมอนดงาม รวมทงมคณธรรมจรยธรรมเปนคนดของชมชน สงคม และประเทศชาต (วรากรณ สามโกเศศและคณะ, 2553)

ส าหรบครในสถานศกษาหรอครในระบบปจจบน เปนครกลมหลกทยงคงมบทบาทส าคญตอการเรยนรและคณภาพของผเรยน จากสถตการศกษาของประเทศไทย ป 2555-2556 (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2557) มคร/คณาจารย รวม 740,199 คน จ าแนกเปน (1) ครระดบการศกษาขนพนฐานและปฐมวย จ านวน 673,639 คน คดเปนรอยละ 91 และ(2) คณาจารยระดบอดมศกษา จ านวน 66,650 คน คดเปนรอยละ 9 ปการศกษา 2555 คร คณาจารยดงกลาวรบผดชอบผเรยนในระบบแตละระดบ ทงสน 14,079,980 คน จ าแนกเปนการศกษาขนพนฐานและปฐมวย จ านวน 12,322,197 คน คดเปนรอยละ 87.51 และการศกษาระดบอดมศกษา จ านวน 1,757,783 คน คดเปนรอยละ 12.49 อตราสวนนกเรยน/นกศกษาตอคร ส าหรบการศกษาขนพนฐานและปฐมวย คดเปน 18.3:1 และ ส าหรบระดบอดมศกษา คดเปน 26.41: 1

อาจกลาวไดวา อตราสวนนกเรยนตอคร โดยเฉพาะระดบการศกษาขนพนฐานและปฐมวยโดยภาพรวมยงคงต ากวาเกณฑมาตรฐานของ ก.ค.ศ. ทก าหนดไวคอ 25:1 ทนาจะเพยงพอตอความตองการของสถานศกษา อยางไรกตาม อตราสวนนกเรยนตอครดงกลาว กไมสามารถสะทอนความหลากลายของการจดการศกษาขนพนฐานดงกลาวทมพนทแตกตางกนทงในเมอง ชนบท และชายแดน ทยงคงมครเกนเกณฑในบางพนท และไมครบตามเกณฑในหลายพนท รวมทง การขาดแคลนครเชงคณภาพตามสาระวชา เชน ภาษา วทยาศาสตร คณตศาสตร บางแหงไมมครสอนเฉพาะวชา (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2551; ส านกงานเลขาธการวฒสภา, 2552; ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), 2554) ขณะเดยวกน การขาดแคลนครเชงปรมาณในอนาคตจะทวความรนแรงยงขน เมอครจะเกษยณในรอบหาปขางหนา (2556-2560) ถง 97,254 คน มจ านวนระหวางปละ 10,932 คน – 25,431 คน (ส านกงาน ก.ค.ศ., 2556) หากไมเตรยมการผลตทสอดคลองกบความตองการทงเชงปรมาณและคณภาพกจะสงผลตอคณภาพการศกษาของผเรยนอยางหลกเลยงไมได อกทง คณะกรรมการก าหนดเปาหมายและนโยบายก าลงคนภาครฐ (คปร.) ไดก าหนดใหมการคนอตราเกษยณใหกระทรวงศกษาธการ ไวเพยงป 2556 หลงจากนน จะคนใหเพยงรอยละ 20 ซงจะไดคนเพยง 20,000 อตราเทานน จงนบเปนวกฤตการณและความทาทายตอระบบครและระบบการศกษาทนาหวงใยยง

3

การยกระดบและการพฒนาครปจจบน ดวยภารกจและความรบผดชอบตอคณภาพของนกเรยน/นกศกษาดงกลาว หากจะพจารณาถง

วงจรของระบบครปจจบน ทประกอบไปดวย การผลต การพฒนา และการใชคร พบวา

1. การผลตคร มการก าหนดมาตรฐานวชาชพครโดยครสภา และมสถาบนผลตครในความ

รบผดชอบของส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ทงภาครฐ เอกชน และคณะสงฆ ถง 77 แหง ป

2553 ทกชนป จ านวน 123,070 คน ส าเรจการศกษา 15,466 คน คดเปนรอยละ 12.56 และเขาใหม

47,436 คน คดเปนรอยละ 38.54 พบวา คณลกษณะครทตองการควรเปนครทมจตวญญาณของความ

เปนครและผให มความร ความสามารถและทกษะในการจดการเรยนร ผอ านวยความสะดวก นวตกร

ผสรางแรงบนดาลใจ ตามทนเทคโนโลย มคณธรรม มความภาคภมใจในความเปนไทย รและเขาใจอต

ลกษณของความเปนพลเมองและพลโลก สอดคลองกบการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21 และประชาคม

อาเซยน การผลตครจงตองการการออกแบบทสอดคลองกบการเรยนรแบบใหมในศตวรรษท 21 บน

พนฐานความเปนไทย ทตองรณรงคและคดเลอกใหคนเกงคนดมาเปนครควบคกบการจดระบบการตอบ

แทนทเหมาะสมและศกดศรของครมออาชพ ทควรปฏรประบบการผลตครของครศาสตร/ศกษาศาสตรท

ทนสมยสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางวทยาการและความร พลกรปแบบของการผลตและพฒนาคร

ใหเปนผจดกระบวนการเรยนร

2. การพฒนา การพฒนาครเปนหนาทของตนสงกด และมองคกรกลางดานนโยบายและ

สงเสรมการพฒนาคร (สถาบนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา : สคบศ.) ทยงคง

ตองการการกระจายการพฒนาไปทสถานศกษาโดยตรง ตามความตองการการพฒนาทแทจรงของคร

ความเสมอภาคในโอกาสไดรบการพฒนาระหวางครในเมองและครในชนบท ครในโรงเรยนขนาดใหญ

และครในโรงเรยนขนาดกลางหรอขนาดเลก โดยเฉพาะนวตกรรมการพฒนาทหลากหลายทให

ความส าคญวาครคอผเรยน (Teachers as Learners) ทตองแสวงหาและไดรบการเรยนรอยางตอเนอง

เพอศษยทมคณภาพ โดยเฉพาะทกษะการจดการเรยนรทสอดคลองกบสถานการณและผเรยน ใน

ศตวรรษท 21 เชน เชน การท าหองเรยนใหเปนหองท างาน ทกษะปฏสมพนธระหวางครกบศษย ทกษะ

การตงค าถาม ทกษะการออกแบบการเรยนรแบบ active learning ทกษะการจดกจกรรม ทกษะการให

ขอมลยอนกลบแกนกเรยนและเพอนคร ทกษะการเรยนรเปนทม ทกษะการพฒนาผเรยนใหเปนผเรยน

แบบรจรง ทกษะการพฒนาผเรยนใหเปนผก ากบการเรยนรของตนเองได ฯลฯ

3. การใชคร (การบรหารจดการคร) มองคกรบรหารจดการครโดยคณะกรรมการขาราชการ

ครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) องคกรวชาชพครโดยครสภา ท าหนาทควบคมและสงเสรม

มาตรฐานวชาชพคร พบวาตองการครทสอดคลองกบความขาดแคลนเชงปรมาณและคณภาพและ

4

สามารถก าหนดความตองการไดเอง โดยเฉพาะครประจ าสาระวชา ครวชาเอก การสรางแรงจงใจและ

ความภาคภมใจในวชาชพ การควบคมมาตรฐานคณภาพและการพฒนาวชาชพครทสอดคลองกบสภาพ

จรง การรกษาและปกปองสทธคร รวมทง การประเมนครเพอเลอนวทยฐานะตามสภาพจรงและผลทเกด

กบผเรยนทผกกบความรความสามารถของครควรควบคมมาตรฐานคร ควรปฏรประบบการสอนของคร

ทเนนการคดวเคราะหและมวจารณญาณของผเรยน การประเมนครแบบคาสมพทธ ทใหความส าคญตอ

ความเปลยนแปลงสทธทเกดกบปจจย (net gain) รวมทงภาวะผน าของผบรหาร และธรรมาภบาล

สรปไดวา การผลต การพฒนาและการใชคร ลวนตองการการปรบปรงและพฒนาทน าไปสการยกระดบครเพอคณภาพของผเรยนทงสน แมวา ปจจบนจะมขอเสนอนโยบายการพฒนาครจากองคกรนโยบายทเกยวของมาแลวอยางตอเนองกตาม แตกยงตองการการเตมเตมในระบบและน าไปสการปฏบตใหมากขนอยางเปนรปธรรม ทงดานการผลต การพฒนา และการใชครในโอกาสตอไป การยกระดบและพฒนาครของตางประเทศ : บทเรยนทสามารถประยกตใช จากการศกษาการยกระดบและพฒนาครของตางประเทศในทวปตางๆ เชน ฟนแลนด

นวซแลนด สหรฐอเมรกา เนเธอรแลนด โปรตเกส สงคโปร เกาหล ญปน จน (เซยงไฮ) พบวา แตละ

ประเทศตางมงเนนการจดการศกษาสอดคลองกบสภาพการพฒนาของประเทศ ความตองการของ

แรงงานและตอบสนองตอโลกสมยใหม แนวคดการใหผเรยนเกดการเรยนรและการพฒนาทกษะใน

ศตวรรษท 21 นอกจากนน ยงพบวา แมวาแตละประเทศจะมงสการแขงขนในระดบนานาชาต พฒนาคร

ใหมความเปนสากลกตาม แตประเทศเหลานน ตางลวนพฒนาบนพนฐานของความเปนทองถนท

ค านงถงเอกลกษณและความเปนชาตของตนเองอกดวย

จากการศกษาผลการศกษา/วจยเกยวกบการพฒนาครของตางประเทศ พบประเดนส าคญ

เกยวกบการยกระดบและพฒนาครของตางประเทศโดยภาพรวม ดงน

1. การผลตคร ใหความส าคญวา ครเปนบคคลส าคญทสดทจะสงผลตอคณภาพการเรยนการ

สอน และคณภาพของผเรยน คณลกษณะของครในศตวรรษท 21 เปนผทมความรอบรมากขน มความ

เปนมออาชพ มความสามารถและศกยภาพสง เปนผทมนวตกรรมการสอนเพอใหนกเรยนไดผลการ

เรยนรท ตองการ และเตรยมความพรอมใหแกนกเรยนในการเขาสโลกของการท างานในศตวรรษท 21

(OECD, 2012) รกในอาชพ มชวตเรยบงาย และมจตวญญาณของความเปนคร มการก าหนดสมรรถนะ

ของครโดยภาพรวมประกอบดวย 1) ความรในเนอหาวชา 2) การสอสารและการใชภาษา 3) การ

พฒนาหลกสตร 4) การจดการเรยนร 5) การจดการเรยนรท เนนผเรยนเปนส าคญ 6) การบรหารจดการ

ชนเรยน 7) การใชเทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรมทางการศกษา 8) การวดและประเมนผล 9) การ

วจยเพอพฒนาการเรยนการสอน 10) จตวทยาส าหรบคร 11) การสรางความสมพนธกบชมชน 12)

5

คณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณในวชาชพ 13) ภาวะผน าและการท างานเปนทม 14) การพฒนา

ตนเองและวชาชพ 15) การพฒนาคณลกษณะของผเรยน (พมพนธ เดชะคปตและพรทพย แขงขน,

2555) มการควบคมคณภาพการผลตคร โดยการใชระบบการรบรองวทยฐานะของสถาบนผลตคร คดคน

เกงระดบหวกะทใหมาเปนครโดยก าหนดกลมทมผลการเรยนสงสดเขาเรยน และเขาเปนคร การยกยอง

อาชพคร วาเปนวชาชพชนสงเทยบเทาอาชพส าคญๆ การไดรบการยอมรบ เชอถอ ไววางใจในระดบ

แนวหนาของประเทศ และมเงนเดอนสงระดบตนๆเมอเปรยบเทยบอาชพอนเชน แพทย นกกฎหมาย

2. การพฒนาคร ใหความส าคญและเชอวา ครเปนผเรยน ทตองเรยนรและการพฒนาตนเอง

และรบการสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง ดงนน จงมกฎหมาย/นโยบายวา ครทกคน ตองไดรบ

การพฒนาจากหนวยงานและพฒนาตนเองทกป อยางนอยปละ 1 ครง และตองเขารบการพฒนาอยาง

ตอเนองปละ 100 ชวโมง ครบรรจใหมตองผานการอบรมตามโปรแกรมการอบรมเพอฝกหดการสอนและ

ไดรบเงนเดอนสงระหวางการอบรม ตองพฒนาตนเองภายใตก ากบดแลของศกษานเทศกและผบรหาร

และตองผานการทดลองงาน 1 ป ครเกาอายงาน 10 ป ขนไป ตองเขารบการพฒนาดวย โดยมองคกรท า

หนาทดานพฒนาครเปนการเฉพาะ มคปองการพฒนาใหครเขารบการพฒนาตนเองตามความตองการ

ในแตละปจากมหาวทยาลยทไดรบมอบหมายจากรฐ มการสรางเครอขายการพฒนา มระบบพเลยง/คร

ตนแบบ (master teachers) เพอชวยคร การพฒนาทกษะการจดการเรยนรในรปแบบและวธการตางๆ

ทสอดคลองกบสถานการณและผเรยน เชน การท าหองเรยนใหเปนหองท างาน ทกษะปฏสมพนธ

ระหวางครกบศษย ทกษะการตงค าถาม ทกษะการออกแบบการเรยนรแบบ active learning ทกษะการ

จดกจกรรม ทกษะการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนและเพอนคร ทกษะการเรยนรเปนทม ทกษะการ

พฒนาผเรยนใหเปนผเรยนแบบรจรง ทกษะการพฒนาผเรยนใหเปนผก ากบการเรยนรของตนเองได

ฯลฯ มระบบการนเทศ ตดตามและพฒนาการท างานของครในชนเรยน การเรยนรและพฒนาจากเพอน

คร และการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน นอกจากนน มการสรางครจตอาสา ชวยสอน มการ

พฒนาการเรยนการสอนของคร โดยเนนการสอนของครใหนอยลงและใหผเรยนเกดการเรยนรและน า

ปฏบตดวยตนเองมากขน

3. การใชคร มการก าหนดเงอนไขและคณสมบตของครทผกตดกบคณภาพทางการศกษาและ

ผเรยน ครทกคนตองมใบอนญาตประกอบวชาชพคร ก าหนดใหครประถมศกษาอยางนอยตองจบ

ปรญญาตร ระดบมธยมศกษาตองจบสงกวาปรญญาตรและมความเชยวชาญอยางนอยหนงวชาในระดบ

ทสอน และตองมพนฐานความรทางการศกษาทวไปและความรเฉพาะส าหรบวชาชพคร จตวทยาเดก

และวยรน หลกและเทคนคการสอน และประวตศาสตร พนฐานการศกษา เวลาสอนวนละเพยง 4 ชวโมง

และมเวลาเพอการพฒนาวชาชพ สปดาหละ 2 ชวโมง

6

การยกระดบและการพฒนาครของตางประเทศดงกลาว เปนบทเรยนหนงทสามารถน าไป

ประยกตและบรณาการเพอการยกระดบคณภาพครท งในดานการผลต การพฒนา และการใชคร เพอให

เกดการพฒนาทกษะการจดการเรยนร ทสอดคลองกบศตวรรษท 21 ภายใตบรบทสงคมไทยตอไป

ขอเสนอการยกระดบคณภาพครในศตวรรษท 21

เพอใหเกดการยกระดบคณภาพครไทยระดบการศกษาขนพนฐานทสามารถปฏบตไดจรง เปนครทมคณภาพ สมควรก าหนดคณลกษณะครทมคณภาพ ภายใตแนวคด หลกการ วส ยทศน เปาประสงค ยทธศาสตร มาตรการ และแนวทาง ดงน

คณลกษณะครทมคณภาพ คอ (1) เปนผทมจตวญญาณของความเปนครและผให (2) ม

ความร ความสามารถและทกษะการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 (3) มทกษะการสอสาร (4) อ านวยความสะดวกในการเรยนรท มประสทธภาพ (5) ตนร ทนสมยทนเหตการณ (6) ตามทนเทคโนโลยและขาวสาร ความกาวหนาทางวทยาการและความร (7) สรางแรงบนดาลใจในการเรยนรของผเรยน (8) ใฝควาและแสวงหาความรอยางตอเนอง (9) เปนแบบอยางทางคณธรรมจรยธรรมและศลธรรม (10) รและเขาใจในอตลกษณความเปนชนชาตไทยทหลากหลาย (11) ภาคภมใจในความเปนพลเมองไทยและพลโลก (12) ยอมรบและเปนผน าการเปลยนแปลง (13) มความพรอมและปรบปรนตอการเปลยนแปลงของโลกและประชาคมอาเซยน

แนวคด

ครเปนบคคลส าคญทสดในกระบวนการเรยนรทตองไดรบการยกระดบคณภาพทงระบบและตอเนองทงดานการผลต การพฒนา และการใชคร อนจะสงผลตอคณภาพของผเรยน ประชาชนและการพฒนาประเทศในทสด

หลกการ ยกระดบคณภาพครท งระบบ ทสามารถปฏบตไดจรงทงระยะสนและระยะยาว

วสยทศน ยกระดบครไทยใหมความรอบร ทกษะการจดการเรยนร เปยมดวยคณธรรม

เปาประสงค เพอใหครไทยระดบการศกษาขนพนฐานเปนแบบอยางทดของศษย มศกยภาพในการจดการ

เรยนร เปนครแนวใหมเพอศษยทมคณภาพ ยทธศาสตร เพอใหสอดคลองกบคณลกษณะครทมคณภาพ แนวคด หลกการ วสยทศน เปาประสงค จงควร

ก าหนดยทธศาสตร ประกอบดวย มาตรการ แนวทางและผรบผดชอบ ดงน

7

ยทธศาสตรท 1 การสรางมาตรฐานวชาชพครใหเปนทยอมรบ ท มาตรการ แนวทาง ผรบผดชอบ 1 จ ด ร ะ บ บ ก า ร อ อ ก

ใบ อ น ญ า ตป ร ะ ก อ บวชาชพ เงนเดอนและวทยฐานะ

1.1 จดใหมการสอบเพอรบและตอใบอนญาตประกอบวชาชพแทนการไดรบแบบอตโนมต 1.2 ก าหนดใหครทกคนตองพฒนาตนเองทกป ผลการพฒนาครเชอมโยงกบผลงาน วทยฐานะ และการตอใบอนญาตประกอบวชาชพคร 1.3 พฒนาระบบเงนเดอน การตอบแทนครทเหมาะสมยดโยงกบผลงานและผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ตามสภาพจรง 1.4 ประเมนผลการท างานของครดวยวธการประเมนแบบคาสมพทธ (relative) ทค านงถงความตางระหวางผลผลตกบปจจย (net gain)

ครสภา/คณะกรรมการข า ร า ช ก า ร ค ร แ ล ะบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.)/ตนสงกด เชน สพฐ. องคกรปกครองสวนทองถน/เอกชน

2 จงใจใหคนเกงคนดเขาสอาชพคร

พฒนาระบบการจงใจใหคนเกงมาเรยนครและจดสรรต าแหนงทเหมาะสมรองรบเมอจบการศกษา โดยคดสรรจากผมผลการเรยนระดบสงสดเขาเรยนคร

ครสภา/สกอ./สถาบนผลตคร และตนสงกด

3 ยกยองและเชดชเกยรตค ร ท ม ผ ล ง า น ด เ ด น ค ณ ธ ร ร ม แ ล ะจรรยาบรรณ

ปรบระบบการยกยองและเชดชเกยรตครทมผลงานดเดนดวยระบบแมวมอง แทนการเสนอตนเองของคร และมสวสดการตอบแทนตอเนอง

ครสภา/ตนสงกดผบรหารสถานศกษา/หนวยงานทเกยวของ

ยทธศาสตรท 2 การผลตครใหไดมาตรฐานเพอรองรบการเรยนรในศตวรรษท 21

ท มาตรการ แนวทาง ผรบผดชอบ 1 ปฏรปการคร

ศาสตร/ศกษาศาสตรใหทนสมยกบวทยาการการเรยนร

1.1 พฒนาหลกสตรทสอดคลองกบการเรยนรแบบใหมในศตวรรษท 21 1.2 พลก/พฒนารปแบบและวธการสอนของครใหเปนผจ ดกระบวนการเรยนร 1.3 จดระบบการฝกสอน และการนเทศใหมประสทธภาพ 1.4 สรางงานวจยเพอพฒนาการเรยนรทสอดคลองกบววฒนาการทางความรและเทคโนโลย 1.5 พฒนาคณาจารยใหมความกาวหนาทางวชาการและการสรางองคความรใหม

สถาบนผลตคร

8

2 ลดการผลตครเชงปรมาณและผลตครสาขาขาดแคลนใหสอดคลองกบความตองการของสถานศกษา

วางแผน ลด และด า เนนการตามแผนการผลตครทสอดคลองกบความตองการทแทจรงของสถานศกษา ทงเชงปรมาณและคณภาพโดยเฉพาะสาขาขาดแคลนอยางมประสทธภาพ

สกอ./ สถาบนผลตคร รวมกบตนสงกดสถานศกษาผใชคร เชน สพฐ องคกรปกครองสวนทองถน

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาครใหเกดทกษะการจดการเรยนรเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 ท มาตรการ แนวทาง ผรบผดชอบ

1 ปฏรปวธการพฒนาครใหสอดคลองกบการเรยนรในศตวรรษ ท 21

1.1 ลด/ยกเลกวธการพฒนาทเนนการอบรม เปนการพฒนาครโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ใหเกดการพฒนาการเรยนรของครทโรงเรยน เชน จดระบบการจดการความรภายในสถานศกษา จดตงชมชนแหงการเรยนร จดตงคลนกครเพอการเรยนร จดระบบครพเลยง เพอนชวยเพอน การนเทศภายใน เปนตน 1.2 พฒนาทกษะการจดการเรยนรในรปแบบและวธการตางๆ ทสอดคลองกบสถานการณและผเรยน เชน การท าหองเรยนใหเปนหองท างาน ทกษะปฏส มพนธระหวางครก บศษย ทกษะการตงค าถาม ทกษะการออกแบบการเรยนรแบบ active learning ทกษะการจดกจกรรม ทกษะการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนและเพอนคร 1.3 น าเทคโนโลยมาใชเพอการพฒนา โดย พฒนาระบบออนไลนเพอการพฒนาคร จดตงคลงเทคโนโลยเพอการพฒนาใหครสามารถใชบรการเพอการจดการเรยนรไดอยางทนสมยและคลองตว 1.4 สงเสรมการพฒนาตนเองของครอยางตอเนอง เชน การเขาประชม สมมนา ศกษาตอ ดงาน แลกเปลยนเรยนร คนควาหาความรดวยตนเอง รบการนเทศ โดยเฉพาะการเรยนรจากการปฏบตงานจนเกดความช านาญ 1.5 สรางเครอขายการพฒนา ทงในและนอกสถานศกษาเพอการแลกเปลยนเรยนร เชน เครอขายเสมอนจรง (ออนไลน) เครอขายครเฉพาะสาขาวชา เครอขายครสอนด เครอขายคร ผปกครองและชมชน

สถาบนผลตคร/เขตพนทการศกษา/องคกรปกครองสวนทองถน /ผบรหารสถานศกษา สพฐ. /องคกรปกครองสวนทองถน/สถานศกษา ผบรหารสถานศกษา

2.

สงเสรมความรและการพฒนาครตามความตองการ

2.1 วจยและพฒนานวตกรรมการเรยนร และการเรยนการสอนของครใหทนสมยและสอดคลองกบการเปลยนแปลงและความกาวหนาทางการศกษาและการเรยนรอยางตอเนอง 2.2 จดใหมคปองการพฒนาประจ าป จดสรรใหครแตละบคคลตามความตองการเฉพาะ ใหครทกคนตองไดรบการพฒนาและน าเปนสวนหนงของการประเมนผลงาน

ส านกงบประมาณ/ตนสงกด ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา/ครสภา/ส ถ าบน ผ ล ต ค ร / ต นสงกด

9

ยทธศาสตรท 4 การเสรมสรางประสทธภาพการใชคร

ท มาตรการ แนวทาง ผรบผดชอบ

1 เตรยมครและสนบสนนการสอนของครใหมประสทธภาพ

1.1 จดใหมการปฐมนเทศครใหมและท าความเขาใจใน ปรชญา จดมงหมาย หลกสตรและวธการเรยนการสอน จตวญญาณและความเปนครทด 1.2 ก าหนดจ านวนนกเรยนตอครใหเหมาะสมและสอดคลองกบการเรยนการสอน 1.3 พฒนาและจดสอการสอนทมคณภาพ สอดคลองกบเนอหาสาระวชา ทงทเปนสอเนอหา และสอเทคโนโลยททนสมย

ตนสงกด /ผบ รห ารสถานศกษา

2 ปฏรปหองเรยน 2.1 ปร บ เ ปล ย น ร ปแบบการสอนของ คร ให เ ปนผจ ดกระบวนการเรยนรแทนการสอนแบบดงเดม 2.2 จดระบบเครอขายและนเทศการสอนภายในสถานศกษา (หองเรยน) ใหมประสทธภาพ 2.3 จดใหมครตนแบบ (master teachers) เพอเปนพเลยงและชวยเหลอทางวชาการ/การจดการเรยนรของคร

ตนสงกด /ผบ รห ารสถานศกษา

ยทธศาสตรท 5 การสงเสรมและพฒนาสทธคร ท มาตรการ แนวทาง ผรบผดชอบ 1 เสรมสรางสทธคร จดตงและพฒนากองทนพฒนาคร คณาจารยและบคลากร

ทางการศกษา เพอสทธในการไดรบการสงเสรมและพฒนาอยางตอเนอง

ส านกงบประมาณ/ กระทรวงศกษาธการ/ครสภา

2 ร กษาและปกปองสทธคร

จดตงองคกรเพอรกษา สนบสนนและปกปองสทธครเมอเผชญกบสภาวการณเปลยนแปลงสถานภาพ ภาวะวกฤต หรอภยนตรายทมผลกระทบตอการปฏบตงาน ขวญก าลงใจของคร

ครสภา/ตนสงกด

ปรากฏดงแผนภาพตอไปน

ยทธศาสตรท 1 การสรางมาตรฐานวชาชพครใหเปนทยอมรบ

ยทธศาสตรท 2 การผลตครใหไดมาตรฐานเพอรองรบการเรยนรใน

หลกการ แนวคด วสยทศน เปาประสงค

ยทธศาสตร

10

ประเดนเรงดวนทตองด าเนนการ

เพอเปนการตอบสนองความจ าเปนเรงดวน เหนสมควรเลอกด าเนนการตามขอเสนอขางตนกอนโดยการปฏรปหองเรยน พฒนาและการประเมนคร ดงน

1.ปรบเปลยนรปแบบการสอนของครใหเปนผจดกระบวนการเรยนรแทนการสอนแบบดงเดมและพฒนาทกษะการจดการเรยนรในรปแบบและวธการตางๆ ทสอดคลองกบสถานการณ ผเรยน และการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21 เชน การท าหองเรยนใหเปนหองท างาน ทกษะปฏสมพนธระหวางครกบศษย ทกษะการตงค าถาม ทกษะการออกแบบการเรยนรแบบ active learning ทกษะการจดกจกรรม ทกษะการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยนและเพอนคร เปนตน

2. ปรบระบบการพฒนาครเปนการพฒนาทสถานศกษา อยางเปนองครวมทงการเรยนรดวยตนเอง การปฏบตงานจนเกดความช านาญ การพฒนาและจดใหมครตนแบบ (master teachers) เพอเปนพเลยงและชวยเหลอทางวชาการ/การจดการเรยนรของคร และจดระบบเครอขายและนเทศการสอนภายในสถานศกษา (หองเรยน) ใหมประสทธภาพ

3. ปรบระบบการประเมนผลการท างานของครดวยวธการประเมนแบบคาสมพทธ (relative) ทค านงถงความตางระหวางผลผลตกบปจจย (net gain) เพอการบรหารจดการและน าผลไปเปนสวนหนงในการเลอนวทยฐานะ เงนเดอน การตอใบอนญาตประกอบวชาชพ และทเกยวของ

เงอนไขการน าไปสการปฏบต

1. การกระจายอ านาจการบรหารจดการใหสมบรณ ทงการบรหารจดการและนวตกรรมการศกษาโดยกระจายใหพนทจดการศกษาเอง ใหสงคมมสวนรวมจดการศกษาอยางแทจรงมากขน รวมทงการมอบอ านาจใหสถานศกษาระดบสงกวา (สถาบนอดมศกษา) มหนาทดแล ชวยเหลอ แนะน าสถานศกษาระดบต ากวา (สถานศกษาขนพนฐาน) 2. องคกรตนสงกดและองคกรสงเสรมและพฒนาคร เพมศกยภาพใหโรงเรยนสามารถสงเสรมและบรหารจดการการเรยนรและพฒนาคณภาพของครไดอยางมประสทธภาพ ทงดานวชาการ งบประมาณ และการบรหารงานบคคล

3. องคกรระดบนโยบายทเกยวของ/ตนสงกดสวนกลาง ลดการสงการและกระจายการพฒนาครใหเปนหนาทของเขตพนทการศกษา องคกรปกครองสวนทองถน เครอขายสถานศกษา หรอสถานศกษาทมศกยภาพและความพรอมทผานการประเมน แลวแตกรณ โดยเพมบทบาทการวจยและพฒนาเทคโนโลย นวตกรรมตนแบบ และการตดตามประเมนผล เพอการสงเสรมการเรยนรของครใหมากขน 4. องคกรตนสงกด องคกรทเกยวของ และสถานศกษาโดยกรรมการสถานศกษา ผบรหารและคร เชอมนและตระหนกในความส าคญของครทตองมการพฒนา และด าเนนการตามมาตรการและแนวทางในความรบผดชอบทเสนออยางจรงจง

11

รายการอางอง กฤษพงษ กรตกร. (2557). “การยกระดบคณภาพคร” ใน การประชมคณะกรรมการปฏรประบบผลตและ

พฒนาคร คร งท 2/2557 วนท 24 มกราคม 2557. ดเรก พรสมา. (2554). แนวทางการพฒนาวชาชพคร. (เอกสารอดส าเนา). พมพนธ เดชะคปตและคณะ. (2555). “สมรรถนะครและแนวทางการพฒนาครในสงคมทเปลยนแปลง .” ในไพฑรย

สนลารตน. (บรรณาธการ). เพอความเปนเลศของการครศกษาไทย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. พณสดา สรธรงศร”(2556). “การจดการศกษาของสหรฐอเมรกา ฟนแลนด ญปนและนวซแลนด” ใน รายงานการวจย

เรอง รปแบบการบรหารจดการสถานศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. ............ (2556).(บรรณาธการ). การจดการศกษาในประชาคมอาเซยนและคเจรจา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจ

บณฑตย. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. ราชกจจานเบกษา. เลม 116 ตอนท 74 ก วนท 19 สงหาคม 2452. ไพฑรย สนลารตน. (2555). (บรรณาธการ). เพอความเปนเลศของการครศกษาไทย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ธรกจบณฑตย. ประเวศ วะส. (2552). ค าบรรยายเรอง การศกษาทพาชาตออกจากวกฤต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (2556). รายงานการวจยรปแบบการสงเสรมและพฒนาครสความเปนเลศ .

กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการครสภา. วรพจน วงศกจรงเรองและอธป จตตฤกษ. (ผแปล). (2554). ทกษะแหงอนาคตใหม การศกษาเพอศตวรรษท 21.

กรงเทพฯ: Openworlds. วรากรณ สามโกเศศ และคณะ. (2553). ขอเสนอระบบการศกษาทางเลอกทเหมาะสมกบสขภาวะคนไทย .

กรงเทพฯ: ภาพพมพ. วนวสาข เคน. (2556). (ผแปล). การเรยนรแหงศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: Openworlds. วจารณ พานช. (2553). ครเพอศษย. กรงเทพ: อมรนทรพรนตงแอนดพลบลชชง. .............. (2556). การสรางการเรยนรสศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: มลนธสยามกมมาจล. สมน อมรววฒน.(2554). ครศกษากบความเปลยนแปลงททาทาย. กรงเทพฯ: โรงพมพพชรนทร พ.พ. ............. (2555). “ครวาท มองคร มใคร ทใชคร.” ใน ไพฑรย สนลารตน. (บรรณาธการ). เพอความเปนเลศของการ

ครศกษาไทย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. ส านกงานกรรมาธการ 3, ส านกงานเลขาธการวฒสภา. รายงานการพจารณาศกษาเรอง แนวทางการปฏรป

การศกษาในทศวรรษทสองของคณะกรรมาธการวฒสภา. กรงเทพฯ : ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการวฒสภา.

ส านกงาน ก.ค.ศ.. (2556). จ านวนครเกษยณ ป 2556 – 2560. (เอกสารอดส าเนา). ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). สภาวะการขาดแคลนคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาและ

ขอเสนอแนวทางแกไข. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. ............ (2555). “รปแบบการสงเสรมการบรหารจดการศกษาของตางประเทศ สหรฐอเมรกา นวซแลนด เกาหลใต และ

ญปน” ใน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา รายงานการวจยเรอง รปแบบกลไกการสงเสรมการกระจายอ านาจการบรหารจดการศกษาสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

...........(2556). นโยบายดานคร. กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา.

.......... (2557). สถตการศกษาของประเทศไทย ปการศกษา 2556-2557. กรงเทพฯ: ม.ป.ท.

12

ส านกงานสรางเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน.(2557). สรปผลการสมมนาการยกระดบครไทยในศตวรรษท 21 วนท 18 มนาคม 2557. (เอกสารอดส าเนา).

ส านกทดสอบทางการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาข นพนฐาน. สรปผลการประเมนคณภาพภายนอก รอบสาม (2554-2558) ของสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ป

การศกษา 2554. ส านกนโยบายและแผน ส านกงานเลขาธการครสภา. (2557). เอกสารประกอบการประชมคณะอนกรรมการวจย

และพฒนาการประกอบวชาชพ คร งท 1/2557 วนท 28 กมภาพนธ 2557. Center on International Education Benchmarking. School-to-Work Transition. (2014, March 1). Retrieved

from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/finland-overview/finland-school-to-work-transition/

Center on International Education Benchmarking. Teacher and Principal Quality. (2014, March 1). Retrieved from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/finland-overview/finland-teacher-and-principal-quality/

Center on International Education Benchmarking. Teacher and Principal Quality. (2014,March 1). Retrieved from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/japan-overview/japan-teacher-and-principal-quality/

Center on International Education Benchmarking. Education For All Student Support Systems. (2014,March 1). Retrieved from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/new-zealand-overview/new-zealand-education-for-all/

Center on International Education Benchmarking. Instructional Systems. (2014, March 1). Retrieved from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/new-zealand-overview/new-zealand-instructional-systems/

Center on International Education Benchmarking. School-to-Work Transition. (2014,March 1). Retrieved fromhttp://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/new-zealand-overview/new-zealand-school-to-work-transition/

Center on International Education Benchmarking. Teacher and Principal Quality. (2014, March 1). Retrieved from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/south-korea-overview/south-korea-teacher-and-principal-quality/

Hanushek และ Rivkin. (2010). The Distribution of Teacher Quality and Implications for Policy. (2014, March 1). Retrieved from

http://www.jstor.org/discover/10.2307/27805002?uid=2&uid=4&sid=21103699433723 Hattie., John A.C., (2009). Visible Learning. New York: Routledge. McKinsey. (2007). McKinsey Report on Education. (2014, March 1). Retrieved from

http//www.mckinsey.com.

13

Ministry of Education. New Zealand -overview. (2014,March 1). Retrieved from http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-on-international-education-benchmarking/top-performing-countries/new-zealand-overview/

OECD. (2012). PISA 2012 Results in Focus. (2014, March 1). Retrieved from http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results.htm

The Wisdom and Teaching of Stephen R .Covey. (2012). London: Simon&Schuster. UNESCO. Educational Development in Japan. (2014, March 1). Retrieved from

http://www.unesco.org/education/wef/countryreports/japan/rapport_1.html United Nations Development Group. (2013). A Million Voices: The World We Want. (2014, March 20).

Retrieved from http://www. worldwewant 2015.