คมอการปฏบตงาน

ตามพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540 ของเจาหนาทของรฐ

กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสาร

สานกงานจงหวดอางทอง โทร.0-3561-4912

E- mail angthong@moi.go.th

2

พระราชบญญต ขอมลขาวสารของราชการ

พ.ศ. ๒๕๔๐

-----------------------

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๒ กนยายน พ.ศ. ๒๕๔๐

เปนปท ๕๒ ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ให

ประกาศวา โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของราชการ จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยคาแนะนาและยนยอมของรฐสภาดงตอไปน มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐”

มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหบงคบเมอพนกาหนดเกาสบวนนบแตวนประกาศในราชกจจา นเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ บรรดากฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบอน ในสวนทบญญตไวแลวในพระราช

บญญตนหรอซงขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตนใหใชพระราชบญญตนแทน มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน “ขอมลขาวสาร” หมายความวา สงทสอความหมายใหร

เรองราวขอเทจจรง ขอมล หรอสงใดๆ ไมวาการสอความหมายนนจะทาไดโดยสภาพของสงนนเองหรอโดยผานวธการใดๆ และไมวาจะไดจดทาไวในรปของเอกสาร แฟม รายงาน หนงสอ แผนผง แผนท ภาพวาด ภาพถาย ฟลม การบนทกภาพหรอเสยง การบนทกโดยเครองคอมพวเตอร หรอวธอนใดททาใหสงทบนทกไวปรากฏได “ขอมลขาวสารของราชการ” หมายความวา ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอ

ควบคมดแลของหนวยงานของรฐ ไมวาจะเปนขอมลขาวสารเกยวกบการดาเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน

3

“หนวยงานของรฐ” หมายความวา ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน

รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด องคกรควบคมการประกอบวชาชพ หนวยงานอสระของรฐและหนวยงานอนตามทกาหนดใน

กฎกระทรวง “เจาหนาทของรฐ” หมายความวา ผซงปฏบตงานใหแกหนวยงานของรฐ

“ขอมลขาวสารสวนบคคล” หมายความวา ขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของบคคล เชน

การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรม หรอประวตการทางาน บรรดาทมชอของผนนหรอมเลขหมาย รหส หรอสงบอกลกษณะอนททาใหรตวผนนได เชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคนหรอรปถาย และใหหมายความรวมถงขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตว

ของผทถงแกกรรมแลวดวย “คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

“คนตางดาว” หมายความวา บคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยและไมมถนทอย

ในประเทศไทย และนตบคคลดงตอไปน (๑) บรษทหรอหางหนสวนทมทนเกนกงหนงเปนของคนตางดาว ใบหนชนดออกใหแกผถอ ใหถอวาใบหนนนคนตางดาวเปนผถอ (๒) สมาคมทมสมาชกเกนกงหนงเปนคนตางดาว (๓) สมาคมหรอมลนธทมวตถประสงคเพอประโยชนของคนตางดาว (๔) นตบคคลตาม (๑) (๒) (๓) หรอนตบคคลอนใดทมผจดการหรอกรรมการเกนกงหนงเปนคนตางดาว นตบคคลตามวรรคหนง ถาเขาไปเปนผจดการหรอกรรมการ สมาชก หรอมทนในนตบคคลอน ใหถอวาผจดการหรอกรรมการ หรอสมาชก หรอเจาของทนดงกลาวเปนคนตางดาว มาตรา ๕ ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน และมอานาจออกกฎกระทรวง เพอปฏบตตามพระราชบญญตน กฎกระทรวงนน เมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได มาตรา ๖ ใหจดตงสานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการขนในสงกดสานกงาน

ปลดสานกนายกรฐมนตร มหนาทปฏบตงานเกยวกบงานวชาการและธรการใหแกคณะกรรมการและคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร ประสานงานกบหนวยงานของรฐ และใหคาปรกษาแกเอกชนเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน

4

หมวด ๑ การเปดเผยขอมลขาวสาร

_______________ มาตรา ๗ หนวยงานของรฐตองสงขอมลขาวสารของราชการอยางนอยดงตอไปนลงพมพใน

ราชกจจานเบกษา (๑) โครงสรางและการจดองคกรในการดาเนนงาน (๒) สรปอานาจหนาททสาคญและวธการดาเนนงาน (๓) สถานทตดตอเพอขอรบขอมลขาวสาร หรอคาแนะนาในการตดตอกบหนวยงานของรฐ (๔) กฎ มตคณะรฐมนตร ขอบงคบ คาสง หนงสอเวยน ระเบยบ แบบแผน นโยบาย หรอการตความ ทงน เฉพาะทจดใหมขนโดยมสภาพอยางกฎ เพอใหมผลเปนการทวไปตอเอกชนท

เกยวของ (๕) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการกาหนด ขอมลขาวสารใดทไดมการจดพมพเพอใหแพรหลายตามจานวนพอสมควรแลว ถามการลงพมพในราชกจจานเบกษาโดยอางองถงสงพมพนนกใหถอวาเปนการปฏบตตามบทบญญตวรรคหนงแลว ใหหนวยงานของรฐรวบรวมและจดใหมขอมลขาวสารตามวรรคหนงไวเผยแพรเพอขายหรอ

จาหนายจายแจก ณ ททาการของหนวยงานของรฐแหงนนตามทเหนสมควร มาตรา ๘ ขอมลขาวสารทตองลงพมพตามมาตรา ๗ (๔) ถายงไมไดลงพมพในราชกจจา

นเบกษา จะนามาใชบงคบในทางทไมเปนคณแกผใดไมได เวนแตผนนจะไดรถงขอมลขาวสารนนตามความเปนจรงมากอนแลวเปนเวลาพอสมควร มาตรา ๙ ภายใตบงคบมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ หนวยงานของรฐตองจดใหมขอมลขาวสารของราชการอยางนอยดงตอไปนไวใหประชาชนเขาตรวจดได ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนด (๑) ผลการพจารณาหรอคาวนจฉยทมผลโดยตรงตอเอกชน รวมทงความเหนแยงและคาสงทเกยวของในการพจารณาวนจฉยดงกลาว (๒) นโยบายหรอการตความทไมเขาขายตองลงพมพในราชกจจานเบกษา ตามมาตรา ๗ (๔)

(๓) แผนงาน โครงการ และงบประมาณรายจายประจาปของปทกาลงดาเนนการ (๔) คมอหรอคาสงเกยวกบวธปฏบตงานของเจาหนาทของรฐ ซงมผลกระทบถงสทธหนาทของเอกชน (๕) สงพมพทไดมการอางองถงตามมาตรา ๗ วรรคสอง (๖) สญญาสมปทาน สญญาทมลกษณะเปนการผกขาดตดตอนหรอสญญารวมทนกบเอกชนในการจดทาบรการสาธารณะ

5

(๗) มตคณะรฐมนตร หรอมตคณะกรรมการทแตงตงโดยกฎหมาย หรอโดยมตคณะรฐมนตร ทงน ใหระบรายชอรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง หรอขอมลขาวสารทนามาใชในการพจารณาไวดวย (๘) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการกาหนด ขอมลขาวสารทจดใหประชาชนเขาตรวจดไดตามวรรคหนง ถามสวนทตองหามมใหเปดเผย

ตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๕ อยดวย ใหลบหรอตดทอนหรอทาโดยประการอนใดทไมเปนการเปดเผยขอมลขาวสารนน บคคลไมวาจะมสวนไดเสยเกยวของหรอไมกตามยอมมสทธเขาตรวจด ขอสาเนาหรอขอสาเนาทมคารบรองถกตองของขอมลขาวสารตามวรรคหนงได ในกรณทสมควรหนวยงานของรฐโดย ความเหนชอบของคณะกรรมการ จะวางหลกเกณฑเรยกคาธรรมเนยมในการนนกได ในการนใหคานง ถงการชวยเหลอผมรายไดนอยประกอบดวย ทงนเวนแตจะมกฎหมายเฉพาะบญญตไวเปนอยางอน คนตางดาวจะมสทธตามมาตรานเพยงใดใหเปนไปตามทกาหนดโดยกฎกระทรวง มาตรา ๑๐ บทบญญตมาตรา ๗ และมาตรา ๙ ไมกระทบถงขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายเฉพาะกาหนดใหมการเผยแพรหรอเปดเผย ดวยวธการอยางอน มาตรา ๑๑ นอกจากขอมลขาวสารของราชการทลงพมพในราชกจจานเบกษาแลว หรอทจดไวใหประชาชนเขาตรวจดไดแลว หรอทมการจดใหประชาชนไดคนควาตามมาตรา ๒๖ แลว ถาบคคลใดขอขอมลขาวสารอนใดของราชการและคาขอของผนนระบขอมลขาวสารทตองการในลกษณะทอาจ

เขาใจไดตามควร ใหหนวยงานของรฐผรบผดชอบจดหาขอมลขาวสารนนใหแกผขอภายในเวลาอนสมควร เวนแตผนนขอจานวนมากหรอบอยครงโดยไมมเหตผลอนสมควร ขอมลขาวสารของราชการใดมสภาพทอาจบบสลายงาย หนวยงานของรฐจะขอขยายเวลาในการจดหาใหหรอจะจดทาสาเนาใหในสภาพอยางหนงอยางใด เพอมใหเกดความเสยหายแกขอมลขาวสารนนกได ขอมลขาวสารของราชการทหนวยงานของรฐจดหาใหตามวรรคหนงตองเปนขอมลขาวสารทมอย

แลวในสภาพทพรอมจะใหได มใชเปนการตองไปจดทา วเคราะห จาแนก รวบรวม หรอจดใหมขนใหม เวนแตเปนการแปรสภาพเปนเอกสารจากขอมลขาวสารทบนทกไวในระบบการบนทกภาพหรอเสยง ระบบคอมพวเตอร หรอระบบอนใด ทงน ตามทคณะกรรมการกาหนด แตถาหนวยงานของรฐเหนวากรณทขอนนมใชการแสวงหาผลประโยชนทางการคา และเปนเรองทจาเปนเพอปกปองสทธเสรภาพสาหรบผนนหรอเปนเรองทจะเปนประโยชนแกสาธารณะ หนวยงานของรฐจะจดหาขอมล

ขาวสารนนใหกได บทบญญตวรรคสามไมเปนการหามหนวยงานของรฐทจะจดใหมขอมลขาวสารของราชการใดขน

ใหมใหแกผรองขอ หากเปนการสอดคลองดวยอานาจหนาทตามปกตของหนวยงานของรฐนนอยแลว ใหนาความในมาตรา ๙ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส มาใชบงคบแกการจดหาขอมลขาวสารใหตามมาตราน โดยอนโลม

6

มาตรา ๑๒ ในกรณทมผยนคาขอขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๑ แมวาขอมลขาวสารทขอจะอยในความควบคมดแลของหนวยงานสวนกลาง หรอสวนสาขาของหนวยงานแหงนนหรอจะอยในความควบคมดแลของหนวยงานของรฐแหงอนกตาม ใหหนวยงานของรฐทรบคาขอให

คาแนะนา เพอไปยนคาขอตอหนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารนนโดยไมชกชา ถาหนวยงานของรฐผรบคาขอเหนวาขอมลขาวสารทมคาขอเปนขอมลขาวสารทจดทาโดย

หนวยงานของรฐแหงอน และไดระบหามการเปดเผยไวตามระเบยบทกาหนดตามมาตรา ๑๖ ใหสงคาขอนนใหหนวยงานของรฐผจดทาขอมลขาวสารนนพจารณาเพอมคาสงตอไป มาตรา ๑๓ ผใดเหนวาหนวยงานของรฐไมจดพมพขอมลขาวสารตามมาตรา ๗ หรอไมจดขอมลขาวสารไวใหประชาชนตรวจดไดตามมาตรา ๙ หรอไมจดหาขอมลขาวสารใหแกตนตามมาตรา ๑๑ หรอฝาฝน หรอไมปฏบตตามพระราชบญญตน หรอปฏบตหนาทลาชาหรอเหนวาตนไมไดรบความสะดวกโดยไมมเหตอนสมควร ผนนมสทธรองเรยนตอคณะกรรมการ เวนแตเปนเรองเกยวกบการมคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๕ หรอคาสงไมรบฟงคาคดคานตามมาตรา ๑๗ หรอคาสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๒๕ ในกรณทมการรองเรยนตอคณะกรรมการตามวรรคหนง คณะกรรมการตองพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบคารองเรยน ในกรณทมเหตจาเปนใหขยายเวลาออกไปได แตตองแสดงเหตผลและรวมเวลาทงหมดแลวตองไมเกนหกสบวน

7

หมวด ๒ ขอมลขาวสารทไมตองเปดเผย

_______________ มาตรา ๑๔ ขอมลขาวสารของราชการทอาจกอใหเกดความเสยหายตอสถาบน จะเปดเผยมได มาตรา ๑๕ ขอมลขาวสารของราชการทมลกษณะอยางหนงอยางใดดงตอไปน หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐอาจมคาสงมใหเปดเผยกได โดยคานงถงการปฏบตหนาทตามกฎหมายของ

หนวยงานของรฐ ประโยชนสาธารณะ และประโยชนของเอกชนทเกยวของประกอบกน (๑) การเปดเผยจะกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศและความมนคงในทางเศรษฐกจหรอการคลงของประเทศ (๒) การเปดเผยจะทาใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพ หรอไมอาจสาเรจตาม

วตถประสงคได ไมวาจะเกยวกบการฟองคด การปองกน การปราบปราม การทดสอบ การตรวจสอบ หรอการรแหลงทมาของขอมลขาวสารหรอไมกตาม (๓) ความเหนหรอคาแนะนาภายในหนวยงานของรฐในการดาเนนการเรองหนงเรองใด แตทงนไมรวมถงรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง หรอขอมลขาวสารทนามาใชในการทาความเหนหรอคาแนะนาภายในดงกลาว (๔) การเปดเผยจะกอใหเกดอนตรายตอชวตหรอความปลอดภยของบคคลหนงบคคลใด (๕) รายงานการแพทยหรอขอมลขาวสารสวนบคคลซงการเปดเผยจะเปนการรกลาสทธ สวนบคคลโดยไมสมควร (๖) ขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายคมครองมใหเปดเผย หรอขอมลขาวสารทมผใหมาโดยไมประสงคใหทางราชการนาไปเปดเผยตอผอน (๗) กรณอนตามทกาหนดใหพระราชกฤษฎกา คาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารของราชการจะกาหนดเงอนไขอยางใดกได แตตองระบไวดวยวาทเปดเผยไมไดเพราะเปนขอมลขาวสารประเภทใดและเพราะเหตใด และใหถอวาการมคาสงเปดเผยขอมลขาวสารของราชการเปนดลพนจโดยเฉพาะของเจาหนาทของรฐตามลาดบสายการบงคบบญชา แตผขออาจอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดตามทกาหนดใน

พระราชบญญตน มาตรา ๑๖ เพอใหเกดความชดเจนในทางปฏบตวาขอมลขาวสารของราชการจะเปดเผยตอ

บคคลใดไดหรอไมภายใตเงอนไขเชนใด และสมควรมวธรกษามใหรวไหลใหหนวยงานของรฐกาหนดวธการคมครองขอมลขาวสารนน ทงน ตามระเบยบทคณะรฐมนตรกาหนดวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ

พระมหากษตรย

8

มาตรา ๑๗ ในกรณทเจาหนาทของรฐเหนวา การเปดเผยขอมลขาวสารของราชการใดอาจกระทบถงประโยชนไดเสยของผใด ใหเจาหนาทของรฐแจงใหผนนเสนอคาคดคานภายในเวลาท

กาหนด แตตองใหเวลาอนสมควรทผนนอาจเสนอคาคดคานได ซงตองไมนอยกวาสบหาวนนบแตวนทไดรบแจง ผทไดรบแจงตามวรรคหนง หรอผททราบวาการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการใดอาจ

กระทบถงประโยชนไดเสยของตน มสทธคดคานการเปดเผยขอมลขาวสารนนไดโดยทาเปนหนงสอถงเจาหนาทของรฐผรบผดชอบ ในกรณทมการคดคาน เจาหนาทของรฐผรบผดชอบตองพจารณาคาคดคานและแจงผลการ

พจารณาใหผคดคานทราบโดยไมชกชา ในกรณทมคาสงไมรบฟงคาคดคาน เจาหนาทของรฐจะ

เปดเผยขอมลขาวสารนนมไดจนกวาจะลวงพนกาหนดเวลาอทธรณตามมาตรา ๑๘ หรอจนกวา

คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดมคาวนจฉยใหเปดเผยขอมลขาวสารนนได แลวแตกรณ มาตรา ๑๘ ในกรณทเจาหนาทของรฐมคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารใดตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๕ หรอมคาสงไมรบฟงคาคดคานของผมประโยชนไดเสยตามมาตรา ๑๗ ผนนอาจอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแจงคาสง

นนโดยยนคาอทธรณตอคณะกรรมการ มาตรา ๑๙ การพจารณาเกยวกบขอมลขาวสารทมคาสงมใหเปดเผยนนไมวาจะเปนการ

พจารณาของคณะกรรมการ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารหรอศาลกได จะตองดาเนนกระบวนการพจารณาโดยมใหขอมลขาวสารนนเปดเผยแกบคคลอนใดทไมจาเปนแกการ

พจารณาและในกรณทจาเปนจะพจารณาลบหลงคกรณหรอคความฝายใดกได มาตรา ๒๐ การเปดเผยขอมลขาวสารใด แมจะเขาขายตองมความรบผดชอบตามกฎหมายใดใหถอวาเจาหนาทของรฐไมตองรบผดหากเปนการกระทาโดยสจรตในกรณดงตอไปน (๑) ขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๕ ถาเจาหนาทของรฐไดดาเนนการโดยถกตองตามระเบยบตามมาตรา ๑๖ (๒) ขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๕ ถาเจาหนาทของรฐในระดบตามทกาหนดในกฎกระทรวงมคาสงใหเปดเผยเปนการทวไปหรอเฉพาะแกบคคลใด เพอประโยชนอนสาคญยงกวาทเกยวกบ

ประโยชนสาธารณะ หรอชวต รางกาย สขภาพ หรอประโยชนอนของบคคล และคาสงนนไดกระทาโดยสมควรแกเหต ในการนจะมการกาหนดขอจากดหรอเงอนไขในการใชขอมลขาวสารนน

ตามความเหมาะสมกได การเปดเผยขอมลขาวสารตามวรรคหนงไมเปนเหตใหหนวยงานของรฐพนจากความรบผดตาม

กฎหมายหากจะพงมในกรณดงกลาว

9

หมวด ๓ ขอมลขาวสารสวนบคคล

______________ มาตรา ๒๑ เพอประโยชนแหงหมวดน “บคคล” หมายความวา บคคลธรรมดา

ทมสญชาตไทย และบคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยแตมถนทอยในประเทศไทย มาตรา ๒๒ สานกขาวกรองแหงชาต สานกงานสภาความมนคงแหงชาต และหนวยงานของรฐแหงอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง อาจออกระเบยบโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ

กาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทมใหนาบทบญญตวรรคหนง (๓) ของมาตรา ๒๓ มาใชบงคบกบขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานดงกลาวกได หนวยงานของรฐแหงอนทจะกาหนดในกฎกระทรวงตามวรรคหนงนน ตองเปนหนวยงานของรฐซงการเปดเผยประเภทขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๒๓ วรรคหนง (๓) จะเปนอปสรรค

รายแรงตอการดาเนนการของหนวยงานดงกลาว มาตรา ๒๓ หนวยงานของรฐตองปฏบตเกยวกบการจดระบบขอมลขาวสารสวนบคคลดงตอไปน (๑) ตองจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลเพยงเทาทเกยวของ และจาเปนเพอการ

ดาเนนงานของหนวยงานของรฐใหสาเรจตามวตถประสงคเทานน และยกเลกการจดใหมระบบ

ดงกลาวเมอหมดความจาเปน (๒) พยายามเกบขอมลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมล โดยเฉพาะอยางยงในกรณทจะ

กระทบถงประโยชนไดเสยโดยตรงของบคคลนน (๓) จดใหมการพมพในราชกจจานเบกษา และตรวจสอบแกไขใหถกตองอยเสมอ

เกยวกบสงดงตอไปน (ก) ประเภทของบคคลทมการเกบขอมลไว (ข) ประเภทของระบบขอมลขาวสารสวนบคคล (ค) ลกษณะการใชขอมลตามปกต (ง) วธการขอตรวจดขอมลขาวสารของเจาของขอมล (จ) วธการขอใหแกไขเปลยนแปลงขอมล (ฉ) แหลงทมาของขอมล (๔) ตรวจสอบแกไขขอมลขาวสารสวนบคคลในความรบผดชอบใหถกตองอยเสมอ (๕) จดระบบรกษาความปลอดภยใหแกระบบขอมลขาวสารสวนบคคล ตามความเหมาะสม เพอปองกนมใหมการนาไปใชโดยไมเหมาะสมหรอเปนผลรายตอเจาของขอมล ในกรณทเกบขอมลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมล หนวยงานของรฐตองแจงใหเจาของขอมลทราบลวงหนาหรอพรอมกบการขอขอมลถงวตถประสงคทจะนาขอมลมาใช ลกษณะการใชขอมล

10

ตามปกต และกรณทขอขอมลนนเปนกรณทอาจใหขอมลไดโดยความสมครใจหรอเปนกรณม

กฎหมายบงคบ หนวยงานของรฐตองแจงใหเจาของขอมลทราบในกรณมการใหจดสงขอมลขาวสารสวนบคคล

ไปยงทใดซงจะเปนผลใหบคคลทวไปทราบขอมลขาวสารนนได เวนแตเปนไปตามลกษณะการใช

ขอมลตามปกต มาตรา ๒๔ หนวยงานของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแล

ของตนตอหนวยงานของรฐแหงอนหรอผอน โดยปราศจากความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลทใหไวลวงหนาหรอในขณะนนมได เวนแตเปนการเปดเผยดงตอไปน (๑) ตอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของตน เพอการนาไปใชตามอานาจหนาทของหนวยงานของรฐแหงนน (๒) เปนการใชขอมลตามปกตภายในวตถประสงคของการจดใหมระบบขอมลขาวสาร สวนบคคลนน (๓) ตอหนวยงานของรฐททางานดวยการวางแผน หรอการสถต หรอสามะโนตางๆ ซงมหนาทตองรกษาขอมลขาวสารสวนบคคลไวไมใหเปดเผยตอไปยงผอน (๔) เปนการใหเพอประโยชนในการศกษาวจย โดยไมระบชอหรอสวนททาใหรวาเปนขอมล

ขาวสารสวนบคคลทเกยวกบบคคลใด (๕) ตอหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร หรอหนวยงานอนของรฐตามมาตรา ๒๖ วรรคหนง เพอการตรวจดคณคาในการเกบรกษา (๖) ตอเจาหนาทของรฐ เพอการปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การสบสวน การสอบสวน หรอการฟองคด ไมวาเปนคดประเภทใดกตาม (๗) เปนการใหซงจาเปน เพอการปองกนหรอระงบอนตรายตอชวตหรอสขภาพของบคคล (๘) ตอศาล และเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐหรอบคคลทมอานาจตามกฎหมายทจะขอขอเทจจรงดงกลาว (๙) กรณอนตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกา การเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลตามวรรคหนง (๓) (๔) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) และ (๙) ใหมการจดทาบญชแสดงการเปดเผยกากบไวกบขอมลขาวสารนน ตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๒๕ ภายใตบงคบมาตรา ๑๔ และมาตรา ๑๕ บคคลยอมมสทธทจะไดรถงขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบตน และเมอบคคลนนมคาขอเปนหนงสอ หนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารนนจะตองใหบคคลนนหรอผกระทาการแทนบคคลนนไดตรวจดหรอไดรบสาเนาขอมล

ขาวสารสวนบคคลสวนทเกยวกบบคคลนน และใหนามาตรา ๙ วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบโดยอนโลม การเปดเผยรายงานการแพทยทเกยวกบบคคลใด ถากรณมเหตอนควรเจาหนาทของรฐจะ

เปดเผยตอเฉพาะแพทยทบคคลนนมอบหมายกได

11

ถาบคคลใดเหนวาขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบตนสวนใดไมถกตองตามทเปนจรง ใหม

สทธยนคาขอเปนหนงสอใหหนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารแกไขเปลยนแปลงหรอลบ

ขอมลขาวสารสวนนนได ซงหนวยงานของรฐจะตองพจารณาคาขอดงกลาว และแจงใหบคคลนนทราบโดยไมชกชา ในกรณทหนวยงานของรฐไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารใหตรงตามทมคาขอ ใหผนนมสทธอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารภายในสามสบวนนบแตวนไดรบ

แจงคาสงไมยนยอมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสาร โดยยนคาอทธรณตอคณะกรรมการ และไมวากรณใดๆ ใหเจาของขอมลมสทธรองขอใหหนวยงานของรฐหมายเหตคาขอของตนแนบไวกบขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวของได ใหบคคลตามทกาหนดในกฎกระทรวงมสทธดาเนนการตามมาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรานแทนผเยาว คนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถหรอเจาของขอมลทถงแกกรรมแลวก

ได

12

หมวด ๔ เอกสารประวตศาสตร

___________ มาตรา ๒๖ ขอมลขาวสารของราชการทหนวยงานของรฐไมประสงคจะเกบรกษาหรอมอาย

ครบกาหนดตามวรรคสองนบแตวนทเสรจสนการจดใหมขอมลขาวสารนน ใหหนวยงานของรฐสงมอบใหแกหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากรหรอหนวยงานอนของรฐตามทกาหนดในพระราช

กฤษฎกา เพอคดเลอกไวใหประชาชนไดศกษาคนควา กาหนดเวลาตองสงขอมลขาวสารของราชการตามวรรคหนงใหแยกประเภท ดงน (๑) ขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๔ เมอครบเจดสบหาป (๒) ขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา ๑๕ เมอครบยสบป กาหนดเวลาตามวรรคสอง อาจขยายออกไปไดในกรณดงตอไปน (๓) หนวยงานของรฐยงจาเปนตองเกบรกษาขอมลขาวสารของราชการไวเองเพอประโยชนในการใชสอย โดยตองจดเกบและจดใหประชาชนไดศกษาคนควาตามทจะตกลงกบหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร (๔) หนวยงานของรฐเหนวา ขอมลขาวสารนนยงไมควรเปดเผย โดยมคาสงขยายเวลากากบไวเปนการเฉพาะราย คาสงการขยายเวลานนใหกาหนดระยะเวลาไวดวย แตจะกาหนดเกนคราวละหาปไมได การตรวจสอบหรอทบทวนมใหมการขยายเวลาไมเปดเผยจนเกนความจาเปน ใหเปนไปตาม

หลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวง บทบญญตตามมาตราน มใหใชบงคบกบขอมลขาวสารของราชการตามทคณะรฐมนตรออก

ระเบยบกาหนดใหหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐจะตองทาลายหรออาจทาลายไดโดยไมตอง

เกบรกษา

13

หมวด ๕ คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

______________ มาตรา ๒๗ ใหมคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ ประกอบดวยรฐมนตร ซง

นายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธาน ปลดสานกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวงกลาโหม ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงการตางประเทศ ปลดกระทรวงมหาดไทย ปลดกระทรวงพาณชย เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา เลขาธการ

คณะกรรมการขาราชการพลเรอน เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต เลขาธการสภาผแทนราษฎร ผอานวยการสานกขาวกรองแหงชาต ผอานวยการสานกงบประมาณและผทรงคณวฒอนจากภาครฐ

และภาคเอกชน ซงคณะรฐมนตรแตงตงอกเกาคนเปนกรรมการ ใหปลดสานกนายกรฐมนตรแตงตงขาราชการของสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรคนหนง

เปนเลขานการ และอกสองคนเปนผชวยเลขานการ มาตรา ๒๘ คณะกรรมการมอานาจหนาท ดงตอไปน (๑) สอดสองดแล และใหคาแนะนาเกยวกบการดาเนนงานของเจาหนาทของรฐและหนวยงานของรฐในการปฏบตตามพระราชบญญตน (๒) ใหคาปรกษาแกเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐ เกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตนตามทไดรบคาขอ (๓) เสนอแนะในการตราพระราชกฤษฎกา และการออกกฎกระทรวง หรอระเบยบของคณะรฐมนตรตามพระราชบญญตน (๔) พจารณาและใหความเหนเรองรองเรยนตามมาตรา ๑๓ (๕) จดทารายงานเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน เสนอคณะรฐมนตรเปนครงคราวตามความเหมาะสม แตอยางนอยปละหนงครง (๖) ปฏบตหนาทอนตามทกาหนดในพระราชบญญตน (๗) ดาเนนการเรองอนตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย มาตรา ๒๙ กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงตามมาตรา ๒๗ มวาระอยในตาแหนงคราวละสามปนบแตวนทไดรบแตงตง ผทพนจากตาแหนงแลวอาจไดรบแตงตงใหมได

14

มาตรา ๓๐ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงตามมาตรา ๒๗ พนจากตาแหนง เมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) คณะรฐมนตรใหออกเพราะมความประพฤตเสอมเสย บกพรอง หรอไมสจรตตอหนาท หรอหยอนความสามารถ (๔) เปนบคคลลมละลาย (๕) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (๖) ไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบความผดทได

กระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ มาตรา ๓๑ การประชมของคณะกรรมการ ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม ใหประธานกรรมการเปนประธานในทประชม ถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการ

ลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด มาตรา ๓๒ ใหคณะกรรมการมอานาจเรยกใหบคคลใดมาใหถอยคาหรอใหสงวตถ เอกสาร หรอพยานหลกฐานมาประกอบการพจารณาได มาตรา ๓๓ ในกรณทหนวยงานของรฐปฏเสธวาไมมขอมลขาวสารตามทมคาขอไมวาจะเปนกรณมาตรา ๑๑ หรอมาตรา ๒๕ ถาผมคาขอไมเชอวาเปนความจรงและรองเรยนตอคณะกรรมการตามมาตรา ๑๓ ใหคณะกรรมการมอานาจเขาดาเนนการตรวจสอบขอมลขาวสารของราชการท

เกยวของได และแจงผลการตรวจสอบใหผรองเรยนทราบ หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตองยนยอมใหคณะกรรมการหรอผซงคณะกรรมการ

มอบหมายเขาตรวจสอบขอมลขาวสารทอยในความครอบครองของตนได ไมวาจะเปนขอมลขาวสารทเปดเผยไดหรอไมกตาม มาตรา ๓๔ คณะกรรมการจะแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาหรอปฏบตงานอยางใด

อยางหนงตามทคณะกรรมการมอบหมายกไดและใหนาความในมาตรา ๓๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

15

หมวด ๖ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร

________________ มาตรา ๓๕ ใหมคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารสาขาตางๆ ตามความเหมาะสม ซงคณะรฐมนตรแตงตงตามขอเสนอของคณะกรรมการ มอานาจหนาทพจารณาวนจฉยอทธรณคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตามมาตรา ๑๔ หรอมาตรา ๑๕ หรอคาสงไมรบฟงคาคดคานตามมาตรา ๑๗ และคาสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา ๒๕ การแตงตงคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารตามวรรคหนง ใหแตงตงตามสาขาความเชยวชาญเฉพาะดานของขอมลขาวสารของราชการ เชน ความมนคงของประเทศ เศรษฐกจและการคลงของประเทศ หรอการบงคบใชกฎหมาย มาตรา ๓๖ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร คณะหนงๆ ประกอบดวยบคคลตามความจาเปน แตตองไมนอยกวาสามคน และใหขาราชการทคณะกรรมการแตงตงปฏบตหนาทเปนเลขานการและผชวยเลขานการ ในกรณพจารณาเกยวกบขอมลขาวสารของหนวยงานของรฐแหงใด กรรมการวนจฉย การเปดเผยขอมลขาวสารซงมาจากหนวยงานของรฐแหงนนจะเขารวมพจารณาดวยไมได กรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร จะเปนเลขานการหรอผชวยเลขานการไมได มาตรา ๓๗ ใหคณะกรรมการพจารณาสงคาอทธรณใหคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร โดยคานงถงความเชยวชาญเฉพาะดานของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมล

ขาวสารแตละสาขาภายในเจดวน นบแตวนทคณะกรรมการไดรบคาอทธรณ คาวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารใหเปนทสด และในการม คาวนจฉยจะมขอสงเกตเสนอตอคณะกรรมการเพอใหหนวยงานของรฐทเกยวของปฏบตเกยวกบ

กรณใดตามทเหนสมควรกได ใหนาความในมาตรา ๑๓ วรรคสอง มาใชบงคบแกการพจารณาอทธรณของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารโดยอนโลม มาตรา ๓๘ อานาจหนาทของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร แตละสาขา วธพจารณาและวนจฉย และองคคณะในการพจารณาและวนจฉย ใหเปนไปตามระเบยบท

คณะกรรมการกาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา มาตรา ๓๙ ใหนาบทบญญตมาตรา ๒๙ มาตรา ๓๐ มาตรา ๓๒ และบทกาหนดโทษทประกอบกบบทบญญตดงกลาวมาใชบงคบกบคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารโดย

อนโลม

16

หมวด ๗ บทกาหนดโทษ

_______________ มาตรา ๔๐ ผใดไมปฏบตตามคาสงของคณะกรรมการทสงตามมาตรา ๓๒ ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกนหาพนบาท หรอทงจาทงปรบ มาตรา ๔๑ ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามขอจากดหรอเงอนไขทเจาหนาทของรฐกาหนดตาม

มาตรา ๒๐ ตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจาทงปรบ

17

บทเฉพาะกาล _____________

มาตรา ๔๒ บทบญญตมาตรา ๗ มาตรา ๘ และมาตรา ๙ มใหใชบงคบกบขอมลขาวสารของราชการทเกดขนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหหนวยงานของรฐจดพมพขอมลขาวสารตามวรรคหนง หรอจดใหมขอมลขาวสารตามวรรคหนงไวเพอใหประชาชนเขาตรวจดได แลวแตกรณ ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการจะไดกาหนด มาตรา ๔๓ ใหระเบยบวาดวยการรกษาความปลอดภยแหงชาต พ.ศ.๒๕๑๗ ในสวนท

เกยวกบขอมลขาวสารของราชการ ยงคงใชบงคบตอไปไดเทาทไมขดหรอแยงตอพระราชบญญตน เวนแตระเบยบทคณะรฐมนตรกาหนดตามมาตรา ๑๖ จะไดกาหนดเปนอยางอน ผรบสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ นายกรฐมนตร

หมายเหต :- เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ ในระบอบประชาธปไตย การใหประชาชนมโอกาสกวางขวางในการไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการดาเนนการตางๆ ของรฐเปน

สงจาเปน เพอทประชาชนจะสามารถแสดงความคดเหนและใชสทธทางการเมองไดโดยถกตองกบ

ความเปนจรง อนเปนการสงเสรมใหมความเปนรฐบาลโดยประชาชนมากยงขน สมควรกาหนดใหประชาชนมสทธไดรขอมลขาวสารของราชการ โดยมขอยกเวนอนไมตองเปดเผยทแจงชดและจากดเฉพาะขอมลขาวสารทหากเปดเผยแลวจะเกดความเสยหายตอประเทศชาตหรอตอประโยชนทสาคญ

ของเอกชน ทงน เพอพฒนาระบอบประชาธปไตยใหมนคงและจะยงผลใหประชาชนมโอกาสรถงสทธหนาทของตนอยางเตมท เพอทจะปกปกรกษาประโยชนของตนไดอกประการหนงดวย ประกอบกบสมควรคมครองสทธสวนบคคลในสวนทเกยวของกบขอมลขาวสารของราชการไปพรอมกน จง

จาเปนตองตราพระราชบญญตน

18

สรปสาระสาคญ

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ.2540

19

1. สทธการรบรหรอรบทราบขอมลขาวสารของราชการตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 มาตรา 58 บญญตวา "บคคลยอมมสทธไดรบทราบขอมล หรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน เวนแตการเปดเผยขอมลนนจะกระทบตอความมนคงของรฐความปลอดภยของประชาชนหรอสวนไดเสย อนพงไดรบความคมครองของบคคลอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต"

2. หลกการและเหตผลของพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ

ในระบอบประชาธปไตย การใหประชาชนมโอกาสกวางขวางในการไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการดาเนนการตางๆของรฐเปนสงจาเปน เพอทประชาชนจะสามารถแสดงความคดเหนและใชสทธทางการเมองไดโดยถกตองกบความจรงอนเปนการสงเสรมใหมความเปนรฐบาลโดยประชาชนมากยงขนสมควรกาหนดใหประชาชนมสทธไดรขอมลขาวสารของราชการ โดยมขอยกเวนอนไมตองเปดเผยทแจงชดและจากดเฉพาะขอมลขาวสารทหากเปดเผยแลวจะเกดความเสยหายตอประเทศชาตหรอตอประโยชนทสาคญของเอกชน ทงนเพอพฒนาระบบประชาธปไตยใหมนคงและจะยงผลใหประชาชนมโอกาสรถงสทธหนาทของตนอยางเตมท เพอทจะปกปกรกษาประโยชนของตนประการหนงกบสมควรคมครองสทธสวนบคคลในสวนทเกยว ของกบขอมลขาวสารของราชการไปพรอม อกประการหนง

3. ประเภทขอมลขาวสารของราชการ

"ขอมลขาวสาร" หมายความวา สงทสอความหมายใหรเรองราวขอเทจจรง ขอมลหรอสงใดๆไมวาการสอความหมายนน จะทาไดโดยสภาพของสงนนเองหรอโดยผานวธการใดๆและไมวาจะไดจดทาไวในรปของเอกสาร แฟม รายงาน หนงสอ แผนผง แผนท ภาพวาด ภาพถายฟลม การบนทกภาพหรอเสยง การบนทกโดยเครองคอมพวเตอรหรอวธอนใดททาใหสงทบนทกไวปรากฏได "ขอมลขาวสารของราชการ" หมายความวา ขอมลขาวสารทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของหนวยงานของรฐ ไมวาจะเปนขอมลขาวสารเกยวกบการดาเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน

3.1 ขอมลขาวสารทตองเปดเผยเปนการทวไป 3.1.1 ขอมลขาวสารทลงพมพในราชกจจานเบกษา (1) โครงสรางและการจดองคกรในการดาเนนงานของหนวยงานของรฐนน (2) สรปอานาจหนาททสาคญและวธการดาเนนงาน (3) สถานทตดตอเพอขอรบขอมลขาวสาร หรอคาแนะนาในการตดตอกบหนวยงานของรฐ (4) กฎ มตคณะรฐมนตร ขอบงคบ คาสง หนงสอเวยน ระเบยบแบบแผน นโยบายหรอการตความ ทงน เฉพาะทจดใหมขน โดยมสภาพอยางกฎเพอใหมผลเปนการทวไปตอเอกชนทเกยวของ (5) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการกาหนด ขอมลขาวสารใดทไดมการจดพมพเพอใหแพรหลายตามจานวนพอสมควรแลว ถามการลงพมพในราชกจจานเบกษาโดยอางองถงสงพมพนนกใหถอวาเปนการปฏบตตามบทบญญตดงกลาวแลว (มาตรา 7) 3.1.2 ขอมลขาวสารทตองลงพมพตามมาตรา 7 (4) ถายงไมไดลงพมพในราชกจจานเบกษา จะนามาใชบงคบในทางทไมเปนคณแกผใดไมไดเวนแตผนนจะไดรถงขอมลขาวสารนนตามความเปนจรงมากอนแลวเปนเวลาพอสมควร (มาตรา 8) 3.1.3 ขอมลขาวสารทหนวยงานของรฐตองจดไวใหประชาชนเขาตรวจด ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนด ไดแก

20

(1) ผลการพจารณาหรอคาวนจฉยทมผลโดยตรงตอเอกชน รวมทงความเหนแยงและคาสงทเกยวของในการพจารณาวนจฉยดงกลาว (2) นโยบายหรอการตความทไมเขาขายตองลงพมพในราชกจจานเบกษาตามาตรา 7 (4) (3) แผนงาน โครงการ และงบประมาณรายจายประจาปทกาลงดาเนนการ (4) คมอ หรอคาสงเกยวกบวธปฏบตงานของเจาหนาทของรฐซงมผลกระทบถงสทธหนาทของเอกชน (5) สงพมพทไดมการอางองถงตามมาตรา 7 วรรคสอง (6) สญญาสมปทาน สญญาทมลกษณะเปนการผกขาดตดตอนหรอสญญารวมทนกบเอกชนในการจดทาบรการสาธารณะ (7) มตคณะรฐมนตร หรอมตคณะกรรมการทแตงตงโดยกฎหมายหรอโดยมตคณะรฐมนตร ทงน ใหระบรายชอรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรงหรอขอมลขาวสารทนามาใชในการพจารณาไวดวย (8) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการกาหนด (มาตรา 9) 3.1.4 ขอมลขาวสารอนใดของราชการนอกเหนอจากขอมลขาวสารตามมาตรา 7 มาตรา 8 และมาตรา 9 (มาตรา 11) 3.1.5 ขอมลขาวสารทคดเลอกไวใหประชาชนศกษาคนควา (เอกสารประวตศาสตร) ไดแก ขอมลขาวสารของราชการทหนวยราชการของรฐไมประสงคจะเกบรกษาไวหรอขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา 14 เมอมอายครบ 75 ป และขอมลขาวสารตามมาตรา 15 เมอมอายครบ 20 ป นบแตวนทเสรจสนการจดใหมขอมลขาวสารนน ใหหนวยงานของรฐสงมอบใหแกหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร หรอหนวยงานอนของรฐตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกาเพอใหประชาชนศกษาคนควา (มาตรา 26) 3.2 ขอมลขาวสารของราชการทเปดเผยเปนการเฉพาะ ขอมลขาวสารสวนบคคล หมายความวา ขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวบคคลเชน การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรมหรอประวตการทางาน บรรดาทมชอของผนนหรอมเลขหมายรหสหรอสงบอกลกษณะอนททาใหรตวผนนไดเชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคนหรอ รปถาย และใหหมายความรวมถงขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของผทถงแกกรรมแลวดวย (มาตรา 4) บคคล หมายความวา บคคลธรรมดาทมสญชาตไทยและบคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยแตมถนทอยในประเทศไทย (มาตรา 21) 3.3 ขอมลขาวสารทไมตองเปดเผย

3.3.1 ขอมลขาวสารของราชการทเปดเผยไมได ขอมลขาวสารของราชการทอาจกอใหเกดความเสยหายตอสถาบนพระมหากษตรยจะเปดเผยมได (มาตรา 14) 3.3.2 ขอมลขาวสารของราชการทเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐอาจมคาสงมใหเปดเผย โดยคานงถงการปฏบตหนาทตาม กฎหมายของหนวยงานของรฐ ประโยชนสาธารณะและประโยชนของประชาชนทเกยวของประกอบกน (1) การเปดเผยจะกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ หรอความมนคงในทาง เศรษฐกจหรอการคลงของประเทศ (2) การเปดเผยจะทาใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพหรอไมอาจสาเรจตามวตถประสงคไดไมวาจะเกยวกบการฟองคด การปองกน การปราบปราม การทดสอบ การตรวจสอบ หรอการรแหลงทมาของขอมลขาวสารหรอไมกตาม (3) ความเหนหรอคาแนะนาภายในหนวยงานของรฐในการดาเนนการเรองหนงเรองใด แตทงนไมรวมถงรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรงหรอขอมลขาวสารทนามาใชในการทาความเหน หรอคาแนะนาภายในดงกลาว

21

(4) การเปดเผยจะกอใหเกดอนตรายตอชวตหรอความปลอดภยของบคคลหนงบคคลใด (5) รายงานการแพทยหรอขอมลขาวสารสวนบคคล ซงการเปดเผยจะเปนการรกลาสทธสวนบคคลโดยไมสมควร (6) ขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายคมครองมใหเปดเผยหรอขอมลขาวสารทมผใหมาโดยไมประสงคใหทางราชการนาไป เปดเผยตอผอน (7) กรณอนตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกา คาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารของราชการจะกาหนดเงอนไขอยางใดกไดแตตองระบไวดวยวาทเปดเผยไมไดเพราะเปนขอมลขาวสารประเภทใด และเพราะเหตใด และใหถอวาการมคาสงเปดเผยขอมลขาวสาร ของราชการเปนดลพนจโดยเฉพาะของเจาหนาทของรฐตามลาดบสายการบงคบบญชา แตผขออาจอทธรณตอคณะกรรมการ วนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดตามทกาหนดในพระราชบญญตน (มาตรา 15)

4. หนวยงานของรฐและเจาหนาทของรฐ

"หนวยงานของรฐ" หมายความวา ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด องคกรควบคมการประกอบอาชพ หนวยงานอสระของรฐและหนวยงานอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง "เจาหนาทของรฐ" หมายความวาผซงปฏบตงานใหแกหนวยงานของรฐ (มาตรา 4) หนวยงานของรฐและเจาหนาทของรฐจะตองดาเนนการและปฏบตตามพระราชบญญตน ดงน 4.1 หนวยงานของรฐตองจดพมพหรอจดใหมขอมลขาวสารตามมาตรา 7 มาตรา 8 และมาตรา 9 ไวเพอใหประชาชนเขาตรวจดแลวแตกรณ ทงนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการจะไดกาหนด (มาตรา 42 วรรค 2) 4.2 หนวยงานของรฐตองสงขอมลขาวสารของราชการตามทกาหนดในมาตรา 7 ลงพมพในราชกจจานเบกษา และรวบรวมและจดใหมขอมลขาวสารดงกลาวไวเผยแพรเพอขายหรอจาหนายจายแจก ณ ททาการของหนวยงานของรฐแหงนนตามทเหนสมควร (มาตรา 7) 4.3 หนวยงานของรฐโดยความเหนชอบของคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการวางหลกเกณฑเรยกคาธรรมเนยมเกยวกบการขอสาเนาหรอขอสาเนาทมคารบรองถกตองของขอมลขาวสารของราชการกไดในการนใหคานงถงการชวยเหลอผมรายไดนอยประกอบดวย ทงนเวนแตจะมกฎหมายเฉพาะบญญตไวเปนอยางอน (มาตรา 9) 4.4 หนวยงานของรฐตองจดหาขอมลขาวสารของราชการนอกจากทลงพมพในราชกจจานเบกษาหรอจดไวใหประชาชนตรวจด หรอทจดใหประชาชนไดคนควา ตามมาตรา 26 ในลกษณะทอาจเขาใจไดตามสมควรใหผขอภายในเวลาอนสมควร เวนแตผนนจะขอจานวนมากหรอบอยครงโดยไมมเหตผลอนสมควรและถาขอมลขาวสารของราชการนนมสภาพอาจบบสลายไดงาย หนวยงานของรฐจะขอขยายเวลาในการจดหาใหหรอจะจดทาสาเนาอยางหนงอยางใด เพอมใหเกดความเสยหายแกขอมลขาวสารนน ขอมลขาวสารของราชการทหนวยงานของรฐจดหาใหขางตนตองเปนขอมลขาวสารทมอยแลวในสภาพทพรอมจะใหไดมใชเปน การตองไปจดทา วเคราะห จาแนก รวบรวม หรอจดใหมขนใหมเวนแตเปนการแปรสภาพเปนเอกสารจากขอมลขาวสารท บนทกไวในระบบการบนทกภาพหรอเสยง ระบบคอมพวเตอร หรอระบบอนใด ทงนตามทคณะกรรมการกาหนด แตถาหนวยงานของรฐเหนวากรณทขอนนมใชการแสวงหาผลประโยชนทางการคา และเปนเรองทจาเปนเพอปกปองสทธเสรภาพสาหรบผนนหรอเปนเรองทจะเปนประโยชนแกสาธารณะ หนวยงานของรฐจะจดหาขอมลขาวสารนนใหกได บทบญญตนไมเปนการหามหนวยงานของรฐทจะจดใหมขอมลขาวสารของราชการใดขนใหมใหแกผรองขอหากเปนการสอดคลองดวยอานาจหนาทตามปกตของหนวยงานของรฐนนอยแลว ใหนาความในมาตรา 9 วรรคสอง วรรคสาม วรรคส มาใชบงคบแกการจดหาขอมลขาวสารใหตามมาตรานโดยอนโลม (มาตรา 11)

22

4.5 หนวยงานของรฐตองแนะนาใหผขอขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา 11 ทอยในความควบคมดแลของหนวยงาน สวนกลางหรอสวนสาขาของหนวยงานแหงนนหรอจะอยในความควบคมดแลของหนวยงานของรฐแหงอนกตาม ใหไปยนคาขอ ตอหนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารนนโดยไมชกชา ถาหนวยงานของรฐผรบคาขอเหนวาขอมลขาวสารทมคาขอเปน ขอมลขาวสารทจดทาโดยหนวยงานของรฐแหงอน และไดระบการหามเปดเผยไวใหสงคาขอใหหนวยงานของรฐผทาขอมลขาวสารนนพจารณาเพอมคาสงตอไป (มาตรา 12) 4.6 หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐอาจมคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารของราชการทมลกษณะอยางหนงอยางใดดงตอไปนกไดโดยคานงถงการปฏบตหนาทตามกฎหมายของหนวยงานของรฐประโยชนสาธารณะ และประโยชนของเอกชน ทเกยวของประกอบกน (1) การเปดเผยจะกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ หรอความมนคงในทาง เศรษฐกจหรอการคลงของประเทศ (2) การเปดเผยจะทาใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพ หรอไม อาจสาเรจตามวตถประสงคไดไมวาจะเกยวกบ การฟองคด การปองกน การปราบปราม การทดสอบ การตรวจสอบ หรอการรแหลงทมาของขอมลขาวสารหรอไมกตาม (3) ความเหนหรอคาแนะนาภายในหนวยงานของรฐในการดาเนนการเรองหนงเรองใดแตทงนไมรวมถงรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง หรอขอมลขาวสารทนามาใชในการทาความเหนหรอคาแนะนาภายในดงกลาว (4) การเปดเผยจะกอใหเกดอนตรายตอชวตหรอความปลอดภยของบคคลหนงบคคลใด (5) รายงานการแพทยหรอขอมลขาวสารสวนบคคลซงการเปดเผยจะเปนการรกลาสทธสวนบคคลโดยไมสมควร (6) ขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายคมครองมใหเปดเผย หรอขอมลขาวสารทมผใหมาโดยไมประสงคใหทางราชการนาไป เปดเผยตอผอน (7) กรณอนตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกา คาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารของราชการจะกาหนดเงอนไขอยางใดกไดแตตองระบไวดวยวาทเปดเผยไมไดเพราะเปนขอมลขาวสารประเภทใดและเพราะเหตใดและใหถอวาการมคาสงเปดเผยขอมลขาวสารของราชการเปนดลพนจ โดยเฉพาะของเจาหนาทของรฐตามลาดบสายการบงคบบญชาแตผขออาจอทธรณตอ คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดตามทกาหนดในพระราชบญญตน (มาตรา 15) เพอใหเกดความชดเจน ในทางปฏบตวาขอมลขาวสารของราชการจะเปดเผยตอบคคลใดไดหรอไมภายใตเงอนไขเชนใด และสมควรมวธรกษามให รวไหลใหหนวยงานของรฐกาหนดวธการคมครองขอมลขาวสารนน ทงน ตามระเบยบทคณะรฐมนตรกาหนดวาดวยการรกษา ความลบของทางราชการ (มาตรา 16) 4.7 เจาหนาทของรฐเหนวา ในกรณทการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการใดอาจกระทบถงประโยชนไดเสยของผใด ใหเจาหนาทของรฐแจงใหผนนเสนอคาคดคานภายในเวลาทกาหนด แตตองใหเวลาอนสมควรทผนนอาจเสนอคาคดคานไดซงตอง ไมนอยกวาสบหาวนนบแตวนทไดรบแจง ผทไดรบแจงตามวรรคหนง หรอผททราบวาการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการใด อาจจะกระทบถงประโยชนไดเสยของตน มสทธคดคานการเปดเผยขอมลขาวสารนนไดโดยทาเปนหนงสอถงเจาหนาทของรฐผรบผดชอบ ในกรณทมการคดคาน เจาหนาทของรฐผรบผดชอบตองพจารณาคาคดคานและแจงผลการพจารณาใหผคดคาน ทราบโดยไมชกชา ในกรณทมคาสงไมรบฟงคาคดคานเจาหนาทของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารนนมไดจนกวาจะลวงพน กาหนดเวลาอทธรณตามมาตรา 18 หรอจนกวาคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดมคาวนจฉยใหเปดเผยขอมลขาวสารนนไดแลวแตกรณ (มาตรา 17)

23

4.8 การเปดเผยขอมลขาวสารใดแมจะเขาขายตองมความรบผดตามกฎหมายใดใหถอวาเจาหนาทของรฐไมตองรบผด หากเปนการกระทาโดยสจรตในกรณดงตอไปน (1) ขอมลขาวสารตามมาตรา 15 ถาเจาหนาทของรฐไดดาเนนการโดยถกตองตามระเบยบมาตรา 16 (2) ขอมลขาวสารตามมาตรา 15 ถาเจาหนาทของรฐในระดบตามทกาหนดในกฎกระทรวงมคาสงใหเปดเผยเปนการทวไป หรอเฉพาะแกบคคลใดเพอประโยชนอนสาคญยงกวาทเกยวกบประโยชนสาธารณะ หรอชวต รางกาย สขภาพ หรอประโยชนอน ของบคคล และคาสงนนไดกระทาโดยสมควรแตเหตในการนจะมการกาหนดขอจากดหรอเงอนไขในการใชขอมลขาวสารนน ตามความเหมาะสมกได การเปดเผยขอมลขาวสารขางตนไมเปนเหตใหหนวยงานของรฐพนจากความรบผดตามกฎหมาย หากจะพงมในกรณดงกลาว (มาตรา 20) 4.9 หนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารสวนบคคลตองปฏบตเกยวกบ การจดระบบขอมลขาวสารสวนบคคลดงตอไปน (1) ตองจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลเพยงเทาทเกยวของและจาเปนเพอการดาเนนงานของหนวยงานของรฐใหสาเรจ ตามวตถประสงคเทานน และยกเลกการจดใหมระบบดงกลาวเมอหมดความจาเปน (2) พยายามเกบขอมลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมล โดยเฉพาะอยางยงในกรณทจะกระทบถงประโยชนไดเสยโดยตรง ของบคคลนน (3) จดใหมการพมพในราชกจจานเบกษาและตรวจสอบแกไขใหถกตองอยเสมอเกยวกบสง ดงตอไปน (ก) ประเภทของบคคลทมการเกบขอมลไว (ข) ประเภทของระบบขอมลขาวสารสวนบคคล (ค) ลกษณะการใชขอมลตามปกต (ง) วธการขอตรวจดขอมลขาวสารของเจาของขอมล (จ) วธการขอใหแกไขเปลยนแปลงขอมล (ฉ) แหลงทมาของขอมล (4) ตรวจสอบแกไขขอมลขาวสารสวนบคคลในความรบผดชอบใหถกตองอยเสมอ (5) จดระบบรกษาความปลอดภยใหแกระบบขอมลขาวสารตามความเหมาะสมเพอปองกนมใหมการนาไปใชโดยไมเหมาะสม หรอเปนผลรายตอเจาของขอมล ในกรณทเกบขอมลขาวสารโดยตรงจากเจาของขอมลหนวยงานของรฐตองแจงใหเจาของ ขอมลทราบ ลวงหนา หรอพรอมกบการขอขอมลถงวตถประสงคทจะนาขอมลมาใชลกษณะการใชขอมลปกต และกรณ ทขอขอมลนนเปนกรณทอาจใหขอมลไดโดยความสมครใจหรอเปนกรณมกฎหมายบงคบ หนวยงานของรฐตองแจงใหเจาของ ขอมลทราบในกรณมการใหจดสงขอมลขาวสารสวนบคคลไปยงทใดซงจะเปนผลใหบคคลทวไปทราบขอมลขาวสารนนไดเวนแตเปนไปตามลกษณะการใชขอมลตามปกต (มาตรา 21) "บคคล" หมายความวา บคคลธรรมดาทมสญชาตไทย และ บคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทย แตมถนทอยในประเทศไทย (มาตรา 21) 4.10 สานกขาวกรองแหงชาตสานกงานสภาความมนคงแหงชาต และหนวยงานของรฐแหงอนตาม ทกาหนดในกฎกระทรวง อาจออกระเบยบโดยความเหนชอบของคณะกรรมการ กาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทมใหนาบทบญญตวรรคหนง (3) ของมาตรา 23 มาใชบงคบกบขอมลขาวสารสวนบคคลทอย ในความควบคมดแลของหนวยงานดงกลาวกได หนวยงานของรฐแหงอนทจะกาหนดในกฎกระทรวงนน ตองเปนหนวยงานของรฐ ซงการเปดเผย ประเภทขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา 23 วรรคหนง (3) จะเปนอปสรรครายแรงตอการดาเนนการของหนวยงานดงกลาว (มาตรา 22)

24

4.11 หนวยงานของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของตนตอหนวยงานของรฐแหงอนหรอ ผอน โดยปราศจากความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลทใหไวลวงหนา หรอในขณะนนมได เวนแตเปนการเปดเผย ดงตอไปน (1) ตอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของตนเพอการนาไปใชตามอานาจหนาทของหนวยงานของรฐแหงนน (2) เปนการใชขอมลตามปกตภายใตวตถประสงคของการจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลนน (3) ตอหนวยงานของรฐททางานดานการวางแผน หรอการสถต หรอสามะโนตางๆ ซงม หนาทตองรกษาขอมลขาวสารสวน บคคลไวใหไมใหเปดเผยตอไปยงผอน (4) เปนการใหเพอประโยชนในการศกษาวจยโดยไมระบชอหรอสวนททาใหรวาเปนขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบบคคลใด (5) ตอหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร หรอหนวยงานอนของรฐตาม มาตรา 26 วรรคหนง เพอการตรวจดคณคาในการ เกบรกษา (6) ตอเจาหนาทของรฐเพอการปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การสบสวน การสอบสวน หรอการฟองคด ไมวาเปนคดประเภทใดกตาม (7) เปนการใหซงจาเปนเพอการปองกนหรอระงบอนตรายตอชวตหรอสขภาพของบคคล (8) ตอศาล และเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐหรอบคคลทมอานาจตามกฎหมายทจะขอขอเทจจรงดงกลาว (9) กรณอนตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกา การเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลตาม (3) (4) (5) (6) (7) (8) และ (9) ใหมการจดทาบญชแสดง การเปดเผยกากบไวกบขอมลขาวสารนนตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวง (มาตรา 24) 4.12 เจาหนาทของรฐจะเปดเผยรายงานการแพทยทเกยวกบบคคลใดจะเปดเผยตอเฉพาะแพทยทบคคลนนมอบหมายกไดถากรณมเหตอนสมควร (มาตรา 25 วรรค 2) 4.13 หนวยงานของรฐตองสงมอบขอมลขาวสารของราชการทไมประสงคจะเกบรกษาหรอมอายครบกาหนดเวลา คอ ขอมลขาวสารของราชการตามมาตรา 14 เมอครบ 75 ป หรอตามมาตรา 15 เมอครบ กาหนด 20 ป นบตงแตวนทเสรจสน การจดใหมขอมลขาวสารใหหอจดหมายเหตแหงชาตกรมศลปากร หรอหนวยงานอนของรฐ ตามทกาหนดในพระราชกฤษฎกา เพอคดเลอกไวใหประชาชนไดศกษาคนควา กาหนดเวลาดงกลาวอาจขยายออกไปไดในกรณดงตอไปน (1) หนวยงานของรฐ ยงจาเปนตองเกบรกษาขอมลขาวสารของราชการไวเองเพอประโยชนในการใชสอย โดยตองจดเกบและจดใหประชาชนไดศกษา คนควาตามทจะตกลงกบหอจดหมายเหตแหงชาตกรมศลปากร (2) หนวยงานของรฐเหนวาขอมลขาวสารของราชการนนยงไมควรเปดเผย โดยมคาสงขยายเวลา กากบไวเปนการเฉพาะราย คาสงการขยายเวลานนใหกาหนดระยะเวลาไวดวย แตจะกาหนดเกนคราวละหาปไมได การตรวจสอบหรอทบทวนมใหมการ ขยายระยะเวลาไมเปดเผยจนเกนความจาเปนใหเปนไปตาม หลกเกณฑและวธการทกาหนดในกฎกระทรวง บทบญญตตามมาตรานมใหใชบงคบกบขอมลขาวสารของราชการตามทคณะรฐมนตรออกระเบยบกาหนดใหหนวยงานของรฐหรอเจาหนาท ของรฐจะตองทาลายหรออาจทาลายไดโดยไมตองเกบรกษา (มาตรา 26) 4.14 หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐตอง ยนยอมใหคณะกรรมการหอผซงคณะกรรมการมอบหมายเขาตรวจสอบขอมลขาวสารทอยในความครอบครองของตนไดไมวาจะเปนขอมลขาวสารทเปดเผยไดหรอไมกตาม (มาตรา 33 วรรค 2)

25

5. สทธของประชาชนหรอเอกชน

พ.ร.บ. นไดกาหนดสทธของประชาชนหรอเอกชนดงน 5.1 สทธในการขอคาปรกษาการปฏบตตามพระราชบญญตนกบสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรในฐานะเปนหนวยงานทาง วชาการและธรการใหแกคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการและคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร (มาตรา 6) 5.2 สทธเขาตรวจดขอมลขาวสารของราชการ บคคลไมวาจะมสวนไดเสยเกยวของหรอไมกตามยอมมสทธเขาตรวจด ขอสาเนา หรอขอสาเนาทมคารบรองถกตองของขอมลขาวสารของราชการ ตามมาตรา 9 ได คนตางดาวจะมสทธตามมาตรานเพยงใด ใหเปนไปตามทกาหนดโดยกฎกระทรวง (มาตรา 9) "คนตางดาว" หมายความวา บคคลธรรมดาทไมมสญชาตไทยและไมม ถนทอยในประเทศไทยและนตบคคลดงตอไปน (1) บรษทหรอหางหนสวนทมทนเกนกงหนงเปนของคนตางดาว ใบหนชนดออกใหแกผถอใหถอวาใบหนนนคนตางดาวเปนผถอ (2) สมาคมทมสมาชกเกนกงหนงเปนคนตางดาว (3) สมาคมหรอมลนธทมวตถประสงคเพอประโยชนของคนตางดาว (4) นตบคคลตาม (1) (2) (3) หรอนตบคคลอนใดทมผจดการหรอกรรมการเกนกงหนงเปนคนตางดาว นตบคคลตามวรรค 1 ถาเขาไปเปนผจดการหรอกรรมการ สมาชก หรอมทนในนตบคคลอนใหถอวาผจดการหรอกรรมการหรอสมาชกหรอเจาของทน ดงกลาวเปนคนตางดาว (มาตรา 4) 5.3 สทธขอขอมลขาวสารอนใดของราชการนอกจากขอมลขาวสารของราชการทลงพมพในราชกจจานเบกษาแลว หรอทจดไวให ประชาชนเขาตรวจดไดแลว หรอทมการจดใหประชาชนไดคนควาตามมาตรา 26 แลว โดยคาขอนนไดระบขอมลขาวสารท ตองการในลกษณะทอาจเขาใจไดตามสมควร (มาตรา 11) 5.4 สทธทจะไดรถงขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบงานซงหนวยงานของรฐจะตองใหกบบคคลนนหรอผกระทาแทนไดตรวจดหรอไดรบสาเนาขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบบคคลนน (มาตรา 25 วรรค1) 5.5 สทธในการดาเนนการแทนผเยาว คนไรความสามารถ คนเสมอนไรความสามารถ หรอเจาของขอมลทถงแกกรรม ตามมาตรา 23 เกยวกบการขอขอมลขาวสารสวนบคคลหรอการแจงขอมลขาวสารสวนบคคลไปยงทใดของบคคลดงกลาว มาตรา 24 เกยวกบการใหความยนยอมใหหนวยงานของรฐทควบคมดแลขอมลขาวสารสวนบคคลของตนเปดเผยขอมลตอ หนวยงานของรฐแหงอนหรอผอน และมาตรา 25 เกยวกบการไดรขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบตน การขอใหแกไข เปลยนแปลง หรอลงขอมลขาวสารสวนบคคลทไมถกตองตามทเปนจรง รวมทงมสทธอทธรณในกรณทเจาหนาทของรฐมคาสง ไมยนยอมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารน (มาตรา 25 วรรค 5) 5.6 สทธในการรองเรยนผใดเหนวาหนวยงานของรฐไมจดพมพขอมลขาวสารตามมาตรา 7 หรอไมจดขอมลขาวสารไวใหประชาชนตรวจดไดตามมาตรา 9 หรอไมจดหาขอมลขาวสารใหแกตนตามมาตรา 11 หรอฝาฝนหรอไมปฏบตตาม พระราชบญญตนหรอปฏบตหนาทลาชา หรอเหนวาตนไมไดรบความสะดวกโดยไมมเหตอนสมควร ผนนมสทธรองเรยน ตอคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ เวนแตเปนเรองเกยวกบการมคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตามมาตรา 15 หรอคาสงไมรบฟงคาคดคานตามมาตรา 17 หรอคาสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา 25 (มาตรา 13) 5.7 สทธในการอทธรณในกรณทเจาหนาทของรฐมคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารใดตามมาตรา 14 หรอมาตรา 15 หรอมคาสงไมรบฟงคาคดคานของผมประโยชนไดเสยตามมาตรา 17 ผนนอาจอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการ เปดเผยขอมลขาวสารภายใน 15 วน นบแตวนทไดรบแจงนน โดยยนคาอทธรณ

26

ตอคณะกรรมการ (มาตรา 18) แตถาอทธรณคาสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารใหตรวจตามทมคาขอ ผนนมสทธอทธรณตอคณะกรรมการ วนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบแจงโดยยนคาอทธรณตอคณะกรรมการไมวากรณใดๆใหเจาของขอมลมสทธรองขอใหหนวยงานของรฐหมายเหตคาขอของคนแนบไวกบขอมลขาวสารสวนทเกยวของ

6. สานกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

สานกคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการสงกดสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรมหนาทปฏบตงานเกยวกบงานธรการและวชาการใหแกคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการและคณะกรรมการการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร ประสานงานกบ หนวยงานของรฐและใหคาปรกษาแกเอกชนเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญต

7. คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

7.1 คณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ ประกอบดวยรฐมนตร ซงนายกรฐมนตรมอบหมายเปนประธาน ปลดสานกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวงกลางโหม ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงการตางประเทศ ปลดกระทรวงมหาดไทย ปลดกระทรวงพาณชย เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา เลขาธการคณะกรรมการขาราชการพลเรอน เลขาธการสภาความมนคงแหงชาต เลขาธการสภาผแทนราษฎร ผอานวยการสานกขาวกรองแหงชาต ผอานวยการสานก งบประมาณ และผทรงคณวฒอนจากภาครฐและเอกชน ซงคณะรฐมนตรแตงตงอกเกาคนเปนกรรมการ ใหปลดสานกนายกรฐมนตรตงแตขาราชการของสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตรคนหนงเปนเลขานการ และอกสองคนเปนผชวยเลขา 7.2 คณะกรรมการมอานาจหนาท ดงตอไปน (1) สอดสองดแลและใหคาแนะนาเกยวกบการดาเนนงานของเจาหนาทของรฐและหนวยงานของรฐในการปฏบตตาม พระราชบญญตน (2) ใหคาปรกษาแกเจาหนาทของรฐหรอหนวยงานของรฐเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตนตามทไดรบคาขอ (3) เสนอแนะในการตราพระราชกฤษฎกาและการออกกฎกระทรวงหรอระเบยบของคณะรฐมนตรตามพระราชบญญตน (4) พจารณาและใหความเหนเรองรองเรยนตามมาตรา13 (5) จดทารายงานเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตนเสนอคณะรฐมนตรเปนครงคราวตามความเหมาะสม แตอยางนอยปละหนงครง (6) ปฏบตหนาทอนตามทกาหนดในพระราชบญญตน (7) ดาเนนการเรองอนตามทคณะรฐมนตรหรอนายกรฐมนตรมอบหมาย (มาตรา 28) 7.3 กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงตามมาตรา 27 มวาระอยในตาแหนงคราวละสามปนบแตวนทไดรบ แตงตงผทพนจากตาแหนงแลวอาจไดรบแตงตงใหมได (มาตรา 29) 7.4 นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงตามมาตรา 27 พนจากตาแหนงเมอ (1) ตาย (2) ลาออก (3) คณะรฐมนตรใหออกเพราะมความประพฤตเสอมเสย บกพรอง หรอไมสจรตตอหนาท หรอหยอนความสามารถ (4) เปนบคคลลมละลาย

27

(5) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (6) ไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตเปนโทษสาหรบความผดทไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (มาตรา 30) 7.5 การประชมของคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมการทงหมดจงจะเปนองคประชม ใหประธานกรรมการเปนประธานในทประชม ถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกหนงเสยงเปนเสยงชขาด (มาตรา 31) 7.6 ใหคณะกรรมการ มอานาจเรยกใหบคคลใดมาใหถอยคาหรอใหสงวตถ เอกสารหรอพยานหลกฐานมาประกอบ การพจารณาได (มาตรา 32) 7.7 ในกรณทหนวยงานของรฐปฏเสธวาไมมขอมลขาวสารตามทมคาขอไมวาจะเปนกรณ ตามมาตรา 11 หรอมาตรา 25 ถาผมคาขอไมเชอวาเปนความจรงและรองเรยนตอคณะกรรมการตามมาตรา 13 ใหคณะกรรมการมอานาจเขาดาเนนการ ตรวจสอบขอมลขาวสารของราชการทเกยวของไดและแจงผลการตรวจสอบใหผรองเรยนทราบ หนวยงานของรฐหรอเจาหนาท ของรฐตองยนยอมใหคณะกรรมการหรอผซงคณะกรรมการมอบหมายเขาตรวจสอบขอมลขาวสารทอยในความครอบครองของตนไดไมวาจะเปนขอมลขาวสารทเปดเผยไดหรอไมกตาม (มาตรา 13) 7.8 คณะกรรมการจะแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาหรอปฏบตงานอยางใดอยางหนงตามทคณะกรรมการมอบหมายกไดและใหนาความในมาตรา 31 มาใชบงคบโดยอนโลม (มาตรา 34) 7.9 ระยะเวลาการพจารณาของคณะกรรมการตองพจารณาใหแลวเสรจภายใน ๓๐ วนนบแตวนทไดรบคารองเรยน ในกรณมเหตจาเปนใหขยายเวลาออกไปไดแตตองแสดงเหตผลและรวมเวลาทงหมดแลวตองไมเกน 60 วน (มาตรา 13 วรรค 2)

8. คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร

8.1 ใหมคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารสาขาตางๆ ตามความเหมาะสมซงคณะรฐมนตรแตงตงตามขอเสนอ ของคณะกรรมการ มอานาจหนาทพจารณาวนจฉยอทธรณคาสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตามมาตรา 14 หรอมาตรา 15 หรอ คาสงไมรบฟงคาคดคานตามมาตรา 17 และคาสงไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลขาวสารสวนบคคลตามมาตรา 25 การแตงตงคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารตามวรรคหนง ใหแตงตงตามสาขาความเชยวชาญเฉพาะดานของขอมลขาวสารของราชการ เชนความมนคงของประเทศ เศรษฐกจ และการคลงของประเทศ หรอการบงคบใชกฎหมาย (มาตรา 35) 8.2 คณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารคณะหนงๆประกอบดวยบคคลตามความจาเปนแตตองไมนอยกวา สามคนและใหขาราชการทคณะกรรมการแตงตงปฏบตหนาทเปนเลขานการและชวยเลขานการ ในกรณพจารณา เกยวกบขอมลขาวสารของหนวยงานของรฐแหงใด กรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารซงมาจากหนวยงานของรฐแหงนนจะเขารวมพจารณาดวยไมได กรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร จะเปนเลขานการหรอผชวยเลขานการ ไมได (มาตรา 36) 8.3 ใหคณะกรรมการพจารณาสงคาอทธรณใหคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสาร โดยคานงถงความเชยวชาญเฉพาะดานของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารแตละสาขา ภายในเจดวนนบแตวนทคณะกรรมการไดรบคาอทธรณคาวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารใหเปนทสด และในการมคา

28

วนจฉยจะมขอสงเกต เสนอตอคณะกรรมการเพอใหหนวยงานของรฐทเกยวของปฏบตเกยวกบกรณใดตามทเหนสมควร กได ใหนาความในมาตรา 13 วรรคสอง คอขอ 7.9 มาใชบงคบแตการพจารณาอทธรณของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารโดย อนโลม (มาตรา 37) 8.4 อานาจหนาทของคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารแตละสาขา วธพจารณาและวนจฉย ใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการกาหนด โดยประกาศในราชกจจานเบกษา (มาตรา 38) ใหนาบทบญญตมาตรา 29 เกยวกบวาระของคณะกรรมการคราวละ 3 ป นบแตวนทไดรบแตงตง มาตรา 30 เกยวกบการพนตาแหนง มาตรา 32 เกยวกบการเรยกบคคลมาใหถอยคาหรอสงวตถเอกสารหรอพยานหลกฐาน และบทกาหนดโทษทประกอบกบบทบญญตดงกลาวใชบงคบกบคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารโดยอนโลม

9. บทกาหนดโทษ

9.1 ผใดไมปฏบตตามคาสงของคณะกรรมการทสงตามมาตรา 32 ตองระวางโทษจาคกไมเกนสามเดอน หรอปรบไมเกน หาพนบาทหรอทงจาทงปรบ (มาตรา 40) 9.2 ผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามขอจากดหรอเงอนไขทเจาหนาทของรฐกาหนดตามมาตรา 20 ตองระวางโทษจาคกไมเกน หนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจาทงปรบ (มาตรา 41)

10. บทเฉพาะกาล 10.1 บทบญญตมาตรา 7 มาตรา 8 และมาตรา 9 มใหใชบงคบกบขอมลขาวสารของราชการทเกดขนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบใหหนวยงานของรฐจดพมพขอมลขาวสารตามวรรคหนง หรอจดใหมขอมลขาวสารตามวรรคหนงไวเพอ ประชาชนเขาตรวจดไดแลวแตกรณ ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการจะไดกาหนด (มาตรา 42) 10.2 ใหระเบยบวาดวยการรกษาความปลอดภยแหงชาตพ.ศ. 2517 ในสวนทเกยวกบขอมลขาวสารของราชการ ยงคงใช บงคบตอไปได เทาทไมขดหรอแยงตอพระราชบญญตน เวนแตระเบยบทคณะรฐมนตรกาหนดตามมาตรา 16 จะไดกาหนด เปนอยางอน (มาตรา 43)