การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร...

93
เอกสารเสริมความรู การดําเนินงานเสริมสรางคุณธรรมในสถานศึกษา สอดคลองกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ กลุมสาระการเรียนรู : สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม และจริยธรรม (ฉบับปรับปรุง จัดพิมพครั้งที่ ๒) เอกสาร ศน.ที่ ๖ / ๒๕๖๒ กลุมนิเทศ ติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม เขต ๔ สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โรงเรียนวิถีพุทธ โรงเรียนวิถีพุทธ

Upload: others

Post on 31-Dec-2019

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร

การดาเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา

สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

กลมสาระการเรยนร : สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาระท ๑ ศาสนา ศลธรรม และจรยธรรม

(ฉบบปรบปรง จดพมพครงท ๒)

เอกสาร ศน.ท ๖ / ๒๕๖๒

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๔

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

โรงเรยนวถพทธโรงเรยนวถพทธ

Page 2: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

โรงเรยนวถพทธ

เอกสารเสรมความร

การดาเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา

สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

กลมสาระการเรยนร : สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาระท ๑ ศาสนา ศลธรรม และจรยธรรม

(ฉบบปรบปรง จดพมพครงท ๒)

โรงเรยนวถพทธ

เอกสาร ศน.ท ๖ / ๒๕๖๒

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๔

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

1
Typewritten Text
1
Typewritten Text
1
Typewritten Text
1
Typewritten Text
1
Typewritten Text
Page 3: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การดาเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ก

คานา

เอกสารเสรมความร : การดาเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “ โรงเรยนวถพทธ” เลมน จดทาขนเพอใหคร ผบรหาร และบคลากรทเกยวของ ใชเปนแนวทางในการดาเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา โดยอาศยแนวทางการดาเนนงานของโรงเรยนวถพทธ ซงม อตลกษณ 29 ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ เปนแกนหลกในการขบเคลอน ซงเปนการดาเนนงานทสอดคลองตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ทไดกาหนดไวในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรมและจรยธรรม

โครงการโรงเรยนวถพทธ เรมทกระทรวงศกษาธการมแนวคดใหมการนาหลกธรรมสาคญในพระพทธศาสนา มาเปนแนวทางในการบรหารและพฒนานกเรยนอยางบรณาการในชวตประจาวน เพอพฒนาการกน อย ด ฟง เปน โดยผานกระบวนการทางวฒนธรรม แสวงหาปญญา และวถวฒนธรรมเมตตา ซงเปดตวโครงการตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๖ เปนตนมา จนถงปจจบน ในภาพรวมทวประเทศมโรงเรยนในโครงการโรงเรยนวถพทธ จานวน ๒2,40๗ โรงเรยน คดเปนรอยละ 73.73 ของจานวนโรงเรยน ทงสนจานวน 30,388 โรงเรยน (สานกนโยบายและแผนการศกษาขนพนฐาน, 2560, น.5-6) โดยในจานวนนมโรงเรยนวถพทธไดพฒนายกระดบเปนโรงเรยนวถพทธชนนา จานวน 935 โรงเรยน และ พฒนายกระดบเปนโรงเรยนวถพทธพระราชทาน จานวน 59 โรงเรยน ขอขอบคณ นางฉววรรณ ไชยพเศษ ศกษานเทศกชานาญการพเศษ ผรบผดชอบโครงการโรงเรยนวถพทธ ทไดจดทาเอกสารเสรมความรเลมนขน ซงไดปรบปรงเนอหาใหเปนปจจบน ทนสมย และไดจดพมพเปนครงท 2 สาหรบใชเปนเอกสารประกอบการพฒนาศกยภาพคร ผบรหารโรงเรยนและ

บคลากรทเกยวของ เพอเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบการดาเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ

อนจะชวยสรางและพฒนาเดกและเยาวชนไทยใหเปนคนด มศลธรรม มคณลกษณะอนพงประสงค และเปนไปตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดไว

หวงเปนอยางยงวา เอกสารเสรมความรเลมน จะเปนประโยชนอยางยงสาหรบผบรหารโรงเรยน

คร ศกษานเทศก และบคลากรทเกยวของ อกทงใชเปนแนวทางในการกากบ ตดตาม นเทศ แนะนาและ

ใหความชวยเหลอโรงเรยน เพอยกระดบการพฒนาโรงเรยนวถพทธใหมพฒนาการทสงขน เปนโรงเรยน

วถพทธชนนาและโรงเรยนวถพทธพระราชทาน ในโอกาสตอไป

(นายกตตภช กนกธาดาสกล)

ผอานวยการสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4

4 มถนายน 2562

Page 4: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ข

หนา ค าน า ก สารบญ ข สวนท 1 เกรนน ำ 1 พฒนาการโรงเรยนวถพทธ 1 ยคโครงงานคณธรรมทวไทย 1 ยคโรงเรยนคณธรรมชนน า 2 ยคโรงเรยนวถพทธ 3 ระดบ 3 สวนท 2 องคควำมรส ำคญกบกำรด ำเนนงำนโรงเรยนวถพทธ 5 การสรางชมชนวถพทธใหยงยน 5 หลกเกอกลสมพนธของชมชนวถพทธ 7 การปฏบตวปสสนาในโรงเรยนวถพทธ 8 หลกสตรการปฏบตเพอความเขาใจหลกการปฏบตวปสสนาส าหรบคร 9 การบรณาการการสอนการเจรญสตส าหรบนกเรยน 10 จตวทยาการแนะแนวเชงพทธส าหรบผบรหารโรงเรยน 14 การแลกเปลยนเรยนรเพอการพฒนาโรงเรยนวถพทธ 20 สวนท 3 แนวทำงกำรด ำเนนงำนโรงเรยนวถพทธตำมตวชวด “อตลกษณ 29 ประกำร” 23 โรงเรยนวถพทธ 23 โรงเรยนวถพทธชนน า 32 โรงเรยนวถพทธพระราชทาน 37 แนวปฏบตทดของโรงเรยนวถพทธพระราชทาน 41 แบบสรปตวชวดการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธพระราชทาน 69 สวนท 4 ควำมสมพนธของ “โครงกำรโรงเรยนวถพทธ” กบ “ค ำรบรองตำมแผนปฏบต

รำชกำร (ARS)” ตวชวดท 8 รอยละของโรงเรยนวถพทธทผานการประเมนผลการด าเนนการ- 29 ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ แนวทางการด าเนนงาน รายการอางอง ตวชวดตามแผนปฏบตราชการ (ARS)

72

72

76 79

บรรณานกรม 88

สารบญ

Page 5: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา 1

สวนท 1 เกรนน ำ

1. พฒนำกำรโรงเรยนวถพทธ โรงเรยนวถพทธ หมายถง โรงเรยนในวถแหงปญญำ ทพฒนาอยางบรณาการในระบบแหง ไตรสกขำ สความเปนพทธ ผเขาถงธรรม ท าใหเปนอสระ โดยมชวตทด เจรญงอกงาม มความสขจรงแท และอยรวมสงคมอยางสรางสรรคเกอกล สามารถน าโลกไปในวถทถกตอง ตามหลกแหงวถแหงธรรม (ป. อ. ปยตโต) ควำมเปนมำ เนองจากการประชมเรองหลกสตรใหม เดกไทยพฒนา เมอวนท ๒๕ ธนวาคม ๒๕๔๕ ณ สถาบนราชภฏสวนดสต ศ .ดร.ชยอนนต สมทรวณช เสนอใหมการน าหลกธรรมค าสอนพระพทธศาสนา มาบรณาการการบรหารจดการในโรงเรยน ซงทประชมเหนชอบ กระทรวงศกษาธการ จงเรมรบสมครโรงเรยนทสนใจ และจดใหมการปฐมนเทศ เพอใหผบรหารโรงเรยนและครผสอนไดเขาใจ แนวทางการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธ

จากทผบรหารโรงเรยน ซงสวนใหญสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มความสนใจเพมขนเรอย ๆ สพฐ .จงใหม “ผรบผดชอบโครงการโรงเรยนวถพทธ " ในทกเขตพนท ตอจากนนจงไดประชาสมพนธรบสมครโรงเรยนวถพทธ ตงแตเดอนพฤศจกายน ๒๕๔๖ เปนตนมา จนถงปจจบน ในภาพรวมทวประเทศมโรงเรยนในโครงการโรงเรยนวถพทธ จ านวน ๒2,40๗ โรงเรยน คดเปนรอยละ 73.73 ของจ านวนโรงเรยน ทงสนจ านวน 30,388 โรงเรยน (ส านกนโยบายและแผนการศกษา ขนพนฐาน, 2560, น.5-6) โดยในจ านวนนมโรงเรยนวถพทธไดพฒนายกระดบเปนโรงเรยนวถพทธ ชนน า จ านวน 935 โรงเรยน และ พฒนายกระดบเปนโรงเรยนวถพทธพระราชทาน จ านวน 59 โรงเรยน ในสวนของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 โรงเรยนสมครเขารวมโครงการโรงเรยนวถพทธครบทกโรงเรยน พฒนาเปนโรงเรยนวถพทธชนน า ระดบประเทศ รวมทงสนจ านวน 34 โรงเรยน และ โรงเรยนวถพทธพระราชทาน จ านวน 1 โรงเรยน 2. ยคโครงงำนคณธรรมทวไทย

โครงงำนคณธรรมทวไทย เรมเกดขนเมอป พ.ศ. ๒๕๔๙ – ปจจบน สพฐ. รวมกบศนยคณธรรม มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จดกจกรรมโครงงานคณธรรม “เยาวชนไทย ท าด ถวายในหลวง” โดยใหนกเรยน รวมกลมรวมกนท าดอยางมปญญา คดหาวธการแกปญหาสงคม “ปญหาทอยากแก ความดทอยากท า” โดยใชแนวพระราชด าร และหลกธรรมในศาสนาทตนนบถอ โดยรวมกนด าเนนการ ๘ - ๑๐ คน มคร พระ และ ผอ านวยการโรงเรยน เปนทปรกษา มการประกวดคดเลอกจากระดบโรงเรยน ระดบเขตพนทการศกษา ระดบกลมภาคสงฆ และ ระดบประเทศ โดยทกครงทมการน าเสนอ ไดจดใหนกเรยน และครทปรกษามาเขาคายรวมกน และ พฒนาตอยอดความรใหทงคร และนกเรยน ไดประสบการณ และน าไปพฒนาโครงงานของตนเอง นบตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๙ เปนตนมา จนถงปจจบน มโครงงานคณธรรมกวา ๑๐,๐๐๐ โครงงาน มการจดท าสอเอกสารบนทกความส าเรจ ตอเนอง

Page 6: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา 2

ทกป และจดท าวดทศนโครงงานคณธรรม ส าหรบครทปรกษา นอกจากน ยงมกจกรรมพฒนาตอยอดหลากหลายกจกรรม ดงน

พ.ศ. ๒๕๕๐ ถงปจจบน สพฐ. รวมกบธนาคารออมสน จดโครงการประกวดโรงเรยนและนกเรยนดเดนดานคณธรรมจรยธรรม โดยคดเลอกโรงเรยนปละ ๓๘ โรง เพอรบทนพฒนาโรงเรยน ๑๐๐,๐๐๐ บาท และ นกเรยน ๘๐ คน เพอรบทนการศกษาคนละ ๔๐,๐๐๐ บาท เพอเทดพระเกยรต ในปมหามงคลทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระชนมายครบ ๘๐ พรรษา

ป พ.ศ.๒๕๕๓ เปนปท สพฐ.จดสรรงบประมาณไทยเขมแขงฯ ใหตามแผนกระตนเศรษฐกจ sp2 โรงเรยนวถพทธ และโรงเรยนในสงกดทกแหง จงไดจดด าเนนการอยางนอย ๓ เรองไดแก

๑. ศนย Give & Take เพอให นกเรยนทกโรงเรยนไดเรยนรการเปนผให และผรบ ม Public Conscience

๒. โครงงานคณธรรมส านกด CSR+โครงงานคณธรรมฯ เปนการเสรมใหนกเรยน วางแผนการการท าดอยางมทนงบประมาณ ทไดมาจากปญญาของนกเรยนทมความรบผดชอบตอสงคม ในชอ “ธรกจคณธรรม”

๓. คายพระ คร ผปกครอง เพอใหทกโรงเรยนไดสรางความสมพนธการมสวนรวมกนในการดแล ปกปองนกเรยนใหอยในศลธรรมอนดงาม

ป พ.ศ.๒๕๕๓ ยงไดจดใหมโรงเรยนวถพทธเนนจตอาสา ซงเปนโรงเรยนทผบรหารสมครใจใหความส าคญเปนพเศษกบการพฒนาพฤตกรรม และจตใจดานการเปนอาสาสมคร เดอนกรกฎาคม ๒๕๕๕ มโรงเรยนเขารวมโครงการประมาณ ๒๓๒ โรงเรยน เดอนมถนายน ๒๕๕๖ รวมมอกบส านกงานผตรวจการแผนดน และศนยคณธรรม จดไปแลกเปลยนเรยนรกบโรงเรยนตนแบบดานคณธรรม จรยธรรม โรงเรยนบางมลนากภมวทยาคม จงหวดพจตร

ป พ.ศ.๒๕๕๓ –ปจจบน ไดพฒนาโรงเรยนอกกลมทสนใจการพฒนานกเรยนโดยหลกการ “อรยะสรางได ในโรงเรยนวถพทธ” กบเสถยรธรรมสถาน มผผานการอบรมทงทเปนผบรหาร และ คร ไมนอยกวา ๑,๕๐๐ คน 3. ยคโรงเรยนคณธรรมชนน ำ

เรมตงแต ป พ.ศ. ๒๕๕๓ – ปจจบน สพฐ. ไดขอความรวมมอจากมหาวทยาลยมหาจฬา ลงกรณราชวทยาลย จดการเยยม ประเมน เสนอแนะ เพอการพฒนาโรงเรยนคณธรรมชนน า และ โรงเรยนวถพทธ ใน ๒ ปงบประมาณจ านวนเกอบ ๔,๐๐๐ โรงเรยน อกทงไดคดเลอกโรงเรยนวถพทธชนน า จ านวน ๑๐๐ โรงเรยน โดยคดเลอกมาถงปท ๓ ปละ ๑๐๐ โรงเรยน ปท ๔ พ.ศ. ๒๕๕๖ เปนโอกาสเฉลมฉลอง ๑๐๐ พระชนษา สมเดจพระสงฆราชฯ จงไดคดเลอก ๒๓๐ โรงเรยน รบมอบทนการพฒนาโรงเรยนวถพทธชนน า รน ๔ รน ๕ (๑๐๐ โรงเรยน) เปนความรวมมอของโครงการพระสอนศลธรรมในโรงเรยน มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย และวดประยรวงศาวาส ซงไดจดท าขอมลเปนเอกสาร และแผน CD เผยแพรใหโรงเรยนอน เพอเปนการสอสารเรองราวด ๆ ทเกดขนในโรงเรยน เปนแรงบนดาลใจแกผทพบเหน ผทรบทราบ เปนแหลงความร แลกเปลยนเรยนรรวมกน นอกจากน ยงมกจกรรมพฒนาตอยอดหลากหลายกจกรรม ดงน

Page 7: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา 3

ป พ.ศ. ๒๕๕๓ - ปจจบน สพฐ.รวมกบ ส านกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล สสส.)จดกจกรรมหลากหลายเพอรณรงคใหนกเรยน ตลอดจนผปกครองเหนพษภยของการดมเหลา ความทกขของนกเรยนทมผปกครองดมเหลา ท าโครงงานคณธรรมเพอใหชวยกนทกภาคสวนบาน วด โรงเรยนลด ละ เลกอบายมขเหลา บหร สงเสพตด คนความสขมาสนกเรยน เชน มโรงเรยนปลอดเหลาดวยค าพอสอน โครงการโพธสตวนอยชวนพอ แมเลกเหลา งดเหลาเขาพรรษาในโรงเรยนวถพทธ มการใหก าลงใจ ยกยองมอบโล เกยรตบตรครดไมมอบายมข เปนตน

ป พ.ศ. ๒๕๕๖ ฝายบรการฝกอบรม มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย รวมกบสพฐ.จดโครงการ พฒนาอตลกษณ ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ โดยมการพฒนาพระนเทศ วถพทธ เพอใหทานออกเยยมประเมนการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธ กระจายทวทกภมภาค

ป พ.ศ.๒๕๕๓ - ปจจบน สพฐ.รวมกบ สถาบนอาศรมศลปจดท าวารสาร “รตนและเบกบาน” ออกวารสารตอเนองสงถงทกโรงเรยน และจดท าวดทศน “โรงเรยนวถพทธ” เพอเผยแพรแกโรงเรยนในสงกด

ป พ.ศ. ๒๕๕๔ - ปจจบน เกดกระแสการเขาถงสอเทคโนโลยไดงาย โดยนกเรยนขาดทกษะการใชเทคโนโลยไปในทางใหเกดประโยชนตอตนเอง และสงคม จงไดมการจดอบรมการผลตสอความด รวมกบคณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยรงสต และ มหาวทยาลยเชยงใหม มนกเรยนทไดเรยนรเทคนคการผลตสอ และมมมมองในการน าเสนอคณความดทพรอมจะผลตสอดเผยแพร จ านวนไมนอยกวาปละ ๘๐ โรงเรยน

ป พ.ศ. ๒๕๕๓ - ๒๕๕๕ สพฐ.ใหความส าคญคอเรอง จตวญญาณความเปนคร ซงไดจดใหมกระบวนการพฒนาทง ๔ ภมภาค รวมไมนอยกวา ๑,๒๕๐ คน โดยวทยากรทมประสบการณ เชน มลนธสดศร สฤษฎวงศ มลนธโรงเรยนรงอรณ วทยากรจาก สสส. เปนตน

ป พ.ศ. ๒๕๕๘ ส านกงานผตรวจการแผนดน รวมกบ มลนธยวสถรคณ พฒนาโรงเรยนเสรมสรางคณธรรมทงระบบ ๕ โรง ไดแก โรงเรยนสบปราบวทยาคม (จงหวดล าปาง) โรงเรยนปรางคก (จงหวดศรสะเกษ) โรงเรยนชลบรสขบท (จงหวดชลบร) โรงเรยนนราสกขาลย (จงหวดนราธวาส) และโรงเรยนตะเครยะ (จงหวดสงขลา) 4. ยคโรงเรยนวถพทธ ๓ ระดบ

คณะด าเนนงานไดสงเคราะหความรการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธทด าเนนการตอเนองไดเปนบทสรปวาเงอนไขส าคญทโรงเรยนจะด าเนนการโรงเรยนวถพทธ อยางเปนรปธรรม ม ๒๙ ประการ สความเปนโรงเรยนวถพทธ โดยไดสอสารเผยแพร ตงแตเดอนพฤศจกายน ๒๕๕๓ และด าเนนการเยยมประเมนการด าเนนการ ดความพรอม สงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนด าเนนการอย างตอเนองใหเหนเปนรปธรรม ซงโรงเรยนวถพทธมระดบการพฒนาเปน ๓ ระดบ ดงน

ระดบ ๑ “โรงเรยนวถพทธ” เปนโรงเรยนทสมครเขารวมโครงการ โดยลงทะเบยนใน เวบไซด www.vitheebuddha.com และใชตวชวด“อตลกษณ ๒๙ ประการ” เปนเครองมอในการพฒนา จากนน รายงานการด าเนนงาน ตามอตลกษณ ๒๙ ประการ ในเวบไซต w.vitheebuddha.com เพยงเทานกจะไดชอวา “โรงเรยนวถพทธ”

Page 8: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา 4

ระดบ ๒ “โรงเรยนวถพทธชนน า” เปนโรงเรยนในโครงการโรงเรยนวถพทธ และใชตวชวด “อตลกษณ ๒๙ ประการ” เปนเครองมอในการพฒนาจนประสบความส าเรจ มผลการพฒนาเชงประจกษ ระดบ ๓ “โรงเรยนวถพทธพระราชทาน” เปนโรงเรยนวถพทธชนน า ทพฒนาโดยใชตวบงชโรงเรยนวถพทธพระราชทาน ประกอบดวย ๕ มาตรฐาน ๕๔ ตวบงช และผลการพฒนาเปนไปตามเกณฑทก าหนด หากโรงเรยนใดไดรบคดเลอก จะไดรบพระราชทานรางวล “โรงเรยนวถพทธพระราชทาน” จากสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร โดยเรมครงแรกในป พ.ศ. ๒๕๕๘ นบเปนรนท ๑ มโรงเรยนไดรบคดเลอกใหไดรบรางวล ทวประเทศ จ านวน ๒๗ โรง และตอมาไดพฒนาเพมขนอกเปน รนท 2 จ านวน 32 โรงเรยน

***************************************

Page 9: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๕

สวนท 2 องคความรส าคญกบการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธ

1. การสรางชมชนวถพทธใหยงยน

โรงเรยนวถพทธ เปนสถานศกษาในระบบปกต ทน าหลกพทธธรรม หรอองคความรทเปนค าสอนในพระพทธศาสนา มาประยกตใชในการจดการศกษาของสถานศกษานน โดยมจดเนนทส าคญ คอ การน าหลกธรรมมาใชในระบบการพฒนาผเรยนโดยรวมของสถานศกษา ซงอาจเปนการเรยนการสอนในภาพรวมของหลกสตรสถานศกษา หรอการจดเปนระบบวถชวตในสถานศกษาของผเรยนสวนใหญ โดยน าไปสจดเนนของการพฒนาใหผเรยนสามารถ กน อย ด ฟงเปน คอใชปญญา และเกดประโยชนแทจรงตอชวต และการจดด าเนนการของสถานศกษา จะแสดงถงการจดสภาพแวดลอม และบรรยากาศ(ปรโตโฆสะ) ทเปนกลยาณมตรเออในการพฒนาผเรยนอยางรอบดาน ดวยวถวฒนธรรมแสวงปญญา ทงน การพฒนาผเรยนดงกลาวจดผานระบบไตรสกขา ทผเรยนไดศกษา ปฏบต อบรม ทงศล หรอพฤตกรรม หรอวนยในการด าเนนชวตทดงามส าหรบตน และสงคม สมาธ หรอดานการพฒนาจตใจทมคณภาพ มสมรรถภาพ มจตใจทตงมนเขมแขงและสงบสข และปญญาทมความรทถกตอง มศกยภาพในการคด การแกปญหาทเหมาะสม (โยนโสมนสการ) โดยมคร และผบรหารสถานศกษา เปนกลยาณมตรส าคญ ทรกและปรารถนาด ทจะพฒนาผเรยนอยางดทสดดวยความเพยรพยายาม ระบบพฒนาผเรยนดวยไตรสกขา

โรงเรยนควรจดสภาพในทกๆ ดาน เพอสนบสนนใหผเรยนพฒนาตามหลกพทธธรรม อยางบรณาการ และสงเสรมใหผเรยนพฒนาชวตใหสามารถกน อย ด ฟงเปน มวฒนธรรมแสวงปญญา ทงน การจดสภาพจะสงเสรมใหเกดลกษณะของปญญาวฒธรรม ๔ ประการ คอ

๑. สปปรสสงเสวะ หมายถง การอยใกลคนด ใกลผร อยในสงแวดลอมทด คร อาจารยด มขอมล มสอทด

๒. สทธมมสสวนะ หมายถง เอาใจใสศกษาโดยมหลกสตร การเรยนการสอนทด ๓. โยนโสมนสการ หมายถง มกระบวนการคดวเคราะหพจารณาหาเหตผลทดและถกวธ ๔. ธมมานธมมปฏปตต หมายถง ความสามารถทจะน าความรไปใชในชวตได และด าเนน

ชวตไดถกตองตามธรรม ปญญาวฒธรรม ๔ ประการน จะสงเสรมใหผเรยนพฒนาตามหลกไตรสกขา ไดอยาง

ชดเจน ส าหรบแนวคดเบองตน ของการจดสภาพในสถานศกษา ทเหมาะสมในดานตางๆ มลกษณะดงตอไปน

๑. ดานกายภาพ โรงเรยนจะจดอาคารสถานท สภาพแวดลอม หองเรยน และแหลงเรยนรทสงเสรมการพฒนาศล สมาธ และปญญา เชน มศาลาพระพทธรป เดนเหมาะสม ทจะชวนใหระลกถงพระรตนตรยอยเสมอ มมม หรอหองใหศกษาพทธธรรม บรหารจต เจรญภาวนาเหมาะสม หรอมากพอทจะบรการผเรยน หรอการตกแตงบรเวณใหเปนธรรมชาต หรอใกลชดธรรมชาต ชวนมใจสงบ และสงเสรม

Page 10: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๖

ปญญา เชน รมรน มปายนเทศ ปายคณธรรม ดแลเสยงตางๆ ไมใหอกทก ถาเปดเพลงกระจายเสยงกพถพถนเลอกเพลงทสงเสรมสมาธ ประเทองปญญา เปนตน

๒. ดานกจกรรมพนฐานวถชวต สถานศกษาจดกจกรรมวถชวต ประจ าวน ประจ าสปดาห หรอในโอกาสตางๆ เปนภาพรวมทงสถานศกษา ทเปนการปฏบตบรณาการ ทง ศล สมาธ และปญญา โดยเนนการมวถชวต หรอวฒนธรรมของการกน อย ด ฟง ดวยสตสมปชญญะ เพอเปนไปตามคณคาแทของการด าเนนชวต โดยมกจกรรมตวอยาง ดงน

2.๑ มกจกรรมสวดมนตไหวพระ กอนเขาเรยน และกอนเลกเรยนประจ าวน (เพอใกลชดศาสนา)

2.๒ มกจกรรมรบศล หรอทบทวนศลทกวน อาจเปนบทกลอน หรอเพลง เชนเดยวกบกจกรรม แผเมตตา (เพอใหตระหนกถงการอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข)

2.๓ มกจกรรมท าสมาธรปแบบตาง ๆ เชน นงสมาธ ทองอาขยานเพอสมาธ สวดมนตสรางสมาธ หรอท าสมาธเคลอนไหวอน ๆ เปนประจ าวนหรอกอนเรยน (เพอพฒนาสมาธ)

2.๔ มกจกรรมพจารณาอาหารกอนรบประทานอาหารกลางวน (เพอใหกนเปน กนอยางมสต มปญญารเขาใจ)

2.๕ มกจกรรมอาสาตาวเศษ ปฏบตวนยหรอศล (เพอใหอยเปน อยอยางสงบสข) 2.๖ มกจกรรมประเมนผลการปฏบตธรรม (ศล สมาธ ปญญา) ประจ าวน (เพอใหอย

เปน) 2.๗ มการสวดมนต ฟงธรรมประจ าสปดาห หรอในวนพระ (เพอพฒนาศล สมาธ ปญญา) 2.๘ มกจกรรมบนทก และยกยองการปฏบตธรรม (เนนย าและเสรมแรงการท าความด) 2.๙ ทกหองเรยน มการก าหนดขอตกลงในการอยรวมกน โดยเขาใจเหตผล และ

ประโยชนทมตอการอยรวมกน (พฒนาศล /วนย ดวยปญญา) ฯลฯ

๓. ดานบรรยากาศและปฏสมพนธ สถานศกษาสงเสรมบรรยากาศของการใฝเรยนร และพฒนาไตรสกขา หรอสงเสรมการมวฒนธรรม แสวงปญญา และมปฏสมพนธ ทเปนกลยาณมตรตอกน มบรรยากาศของการเคารพออนนอม ยมแยมแจมใส การมความเมตตา กรณาตอกน ทงครตอนกเรยน นกเรยนตอคร นกเรยนตอนกเรยน และครตอครดวยกน

และโรงเรยนสงเสรมใหบคลากร และนกเรยนปฏบตตน เปนตวอยางทดแกผอน เชน การลด ละ เลกอบายมข การเสยสละ เปนตน

๔. ดานการบรหารจดการ สถานศกษาโดยบคลากรในสถานศกษา รวมกบผปกครอง และชมชน สรางความตระหนก และศรทธา รวมทงเสรมสรางปญญาเขาใจในหลกการ และวธด าเนนการโรงเรยนวถพทธรวมกน ทงนผเกยวของทกฝายโดยเฉพาะอยางยง คร และผบรหารเพยรพยายามสนบสนนโดยลกษณะตางๆ และการปฏบตตนเอง ทจะสนบสนน และเปนตวอยางในการพฒนาผเรยน ตามวถชาวพทธสถานศกษาวเคราะหจดจดเนน หรอรปแบบรายละเอยดโรงเรยนวถพทธ ตามความเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา ซงแตละสถานศกษา จะมจดเนน และรายละเอยด รปแบบทแตกตางกนได เชน บางสถานศกษาจะมจดเนน ประยกตไตรสกขาในระดบชนเรยน มการจดกระบวนการเรยนรรายวชา บางโรงเรยนเนนประยกตในระดบกจกรรมวถชวตประจ าวน แบบภาพรวม บางโรงเรยนอาจท าทงระบบ

Page 11: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗

ทกสวนของการจดการศกษา ตามหลกการจดวถพทธสวถการเรยนร บรณาการพทธธรรม สการจดการเรยนร และการปฏบตจรงทสอดคลองกบวฒนธรรม และวถชวตอยางตอเนอง สม าเสมอ เพอน าส การร เขาใจความจรง มการจดการเรยนรใหเกดขนในทกสถานการณ ทกสถานท ทงโดยทางตรงและทางออม ประสานความรวมมอระหวางวด/คณะสงฆ และชมชน ในการจดการเรยนรหลกธรรมส าคญ สการจดการเรยนรโรงเรยนวถพทธ ตามหลกไตรสกขา กลยาณมตตตา ปรโตโฆสะ และโยนโสมนสการ

ใชหลกท าแนวการจดการเรยนรโรงเรยนวถพทธ ประกอบดวย หลกสตรสถานศกษาสอดแทรก เพมเตม พทธธรรมในวสยทศน คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน

เพมเตม คณธรรม จรยธรรม ในผลการเรยนรทคาดหวง ใหมการบรณาการพทธธรรมในการจดหนวยการเรยนรทกกลมสาระ สอดแทรก ความร และการปฏบตจรงในการเรยนรทกกลมสาระ

กจกรรมพฒนาผเรยน และสถานการณอนๆ นอกหองเรยน ไดแก บรณาการในการเรยนรบรณาการในวถชวต และบรณาการไตรสกขา เขาในชวตประจ าวน

ใชหลกเกอกลสมพนธโรงเรยนวถพทธ และชมชน โดยโรงเรยนวถพทธกบชมชน ซงประกอบดวยบาน วด และสถาบนอนๆ ในชมชน มความเปนกลยาณมตรตอกน เกอกลรวมมอกนและกนในการพฒนานกเรยน และพฒนาชมชนสงคมในวถแหงพทธธรรม เพอประโยชนสขรวมกน เพยรพฒนาตน มผลการพฒนานกเรยนเปนทยอมรบศรทธาของชมชน เปดโอกาสใหชมชนมสวนรวมในการพฒนาโรงเรยน จดระดมสรรพก าลงลกษณะตาง ๆ อยางหลากหลาย ในการพฒนางานทกดานของโรงเรยนโดยเฉพาะอยางยงการพฒนานกเรยน บรการวชาการ อาคารสถานท รวมมอสนบสนนกบชมชน ในการพฒนาภมธรรม ภมปญญา คณธรรมจรยธรรม และกจกรรมสมมาอาชวะตาง ๆ เปนตน แกชมชน สงคม ดวยเมตตาธรรมและดวยความเปนกลยาณมตร เพอใหเกดความเจรญงอกงามและสนตสข โรงเรยนอาจพจารณาก าหนดและด าเนนงานตามวสยทศน และแผนปฏบตการของโรงเรยน ซงบงชถงความเปน วถพทธอยางเขมแขงและตอเนอง จนบงเกดผลทชดเจน ทงในดานการบรหารจดการ ดานลกษณะ ทางกายภาพ ดานบคลกภาพและคณธรรมของคร อาจารย นกเรยนและบคลากรของโรงเรยน จนเปนภาพทเหนไดชดเจน เชน ผบรหารมคณธรรม มการบรหารจดการโดยใชหลกเมตตาธรรม ครมความเปนกลยาณมตร นกเรยนมกรยาวาจาสภาพ มน าใจ มคณธรรม เปนลกษณะเดนทบคคลทวไปเหนไดชดเจน พรอม ๆ กน โรงเรยนวถพทธ มลกษณะเปดกวางสชมชนและสงคม พรอมทจะรบฟงความคดเหนเพอการปรบปรงพฒนาอยเสมอ และพรอมใหความรวมมอในการพฒนาชมชนสงคมดวยความเกอกลกนและกนอยางตอเนอง

2.หลกเกอกลสมพนธของชมชนวถพทธ

๑. โรงเรยน บาน วด ชมชน ด าเนนกจกรรมรวมกน ในวนส าคญทางพระพทธศาสนา และวนตามประเพณ เชน กจกรรมหลอเทยนพรรษา การทอดกฐนทอดผาปา กจกรรมวนพอวนแม ฯลฯ

๒. โรงเรยนน านกเรยนรวมกจกรรมของวด และชมชน เชน กจกรรมท าความสะอาดวด ซงอาจจดในชวโมงกจกรรมพฒนาผเรยน หรอกจกรรมชวยเหลอสงคมอนๆ เชน น าอาหารไปเลยงคนชราทบานพกคนชรา หรอบานเดกก าพรา ฯลฯ

Page 12: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๘

๓. โรงเรยนตองเปนโรงเรยนของชมชน โดยเปดโรงเรยนตอนรบผปกครอง และชมชนตลอดเวลา (Open House) เพอใหผปกครองไดมโอกาสเสนอขอคดเหน และมสวนรวมในภารกจตางๆ เชน ดแลความสะอาดของโรงอาหาร ด าเนนการเชญภมปญญาทางพระพทธศาสนา ภมปญญาทองถน มาชวยโรงเรยนในการจดการเรยนร เปนตน

๔. เปดหองสมดเพอใหชมชนใชบรการไดในวนหยด รวมทงสนามกฬา หอประชม ฯลฯ ๕. เปนศนยกลางของชมชนในดานวชาการ วชาชพ เชน จดอบรมใหความรแกผปกครองใน

เรองอาชพพเศษตางๆ จดรานคาของโรงเรยนเพอใหผปกครองน าผลตผลทางการเกษตร ผลตภณฑตางๆ มาขาย โดยนกเรยนเปนผดแลกจการ

๖. รวมกบวดในชมชน จดการเรยนธรรมศกษา กจกรรมทางดานศาสนาตางๆ เชน นมนตพระสงฆมาแสดงพระธรรมเทศนา เชญวทยากรมาใหความรแกเยาวชนในเรองตางๆ ในวนหยด หรอจดกจกรรมทศนศกษาทางธรรม เปนตน

๗. จดกจกรรมเชอมความสมพนธ ระหวาง โรงเรยน บาน วด ชมชน เชน จดการแขงขนกฬา จดกจกรรมปจฉมนเทศโดยเชญผปกครองมารวมน าอาหารมารบประทานรวมกน จดคายครอบครว

๘. เสรมความเขมแขงของระบบดแลชวยเหลอนกเรยน เชน การเยยมบานนกเรยนชวยเหลอนกเรยนแกไขปญหาครอบครว ฯลฯ

๙. ประชาสมพนธผลงานของโรงเรยน ในรปแบบตางๆ เชน จดท าหนงสอพมพโรงเรยน วารสารเผยแพรแกผปกครอง ศษยเกา ชมชน ฯลฯ

๑๐. ยกยองเชญชเกยรตของผกระท าความดทง คร อาจารย นกเรยน บคลากรของโรงเรยนและบคคลในชมชน เพอใหเปนตวอยางแกบคคลทวไป เพอใหวถพทธเปนวถชวตของคนทงชมชน 3. การปฏบตวปสสนาในโรงเรยนวถพทธ (Vipaassana practice in Buddhist Oriented Schools)

โรงเรยนวถพทธ หมายถง โรงเรยนในระบบปกตทกระดบ ภายใตการก ากบของกระทรวงศกษาธการ ทเนนการน าหลกธรรมทางพระพทธศาสนาตามหลกไตรสกขา มาบรณาการประยกตใชในการบรหาร และการพฒนาผเรยนในภาพรวมของสถานศกษา โดยเนนกรอบการพฒนาตามหลกไตรสกขา ผานกระบวนการทางวฒนธรรมแสวงหาปญญา และมเมตตาเพอมงเนนพฒนาผเรยนใหสอดคลองกบจดเนนการพฒนาของประเทศ

ปจจบน โรงเรยนวถพทธ มการศกษาและพฒนาอตลกษณโรงเรยนวถพทธอยางเปนระบบ รวมทง มการนเทศตดตาม เพอคดเลอกและมอบโลรางวลเกยรตยศโรงเรยนวถพทธชนน า และโรงเรยน วถพทธพระราชทาน เพอสงเสรมการด าเนนงานแกโรงเรยนทด าเนนงาน ภายใตกรอบ อตลกษณโรงเรยนวถพทธ โดยมส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ และสวนวางแผนและพฒนาการอบรม สงกดสถาบนวปสสนาธระ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เปนผวเคราะห สงเคราะห แนวทางด าเนนการ รวมทงประสานงาน และนเทศสงเสรมการด าเนนงาน ตามเกณฑตวชวดแนวทางในการประเมนตนเอง ตาม

Page 13: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๙

อตลกษณโรงเรยนวถพทธ ๕ ดาน รวม ๒๙ ประการ ซงสรางขนจากการวเคราะห สงเคราะห แนวทางด าเนนการเดม โดยผานความเหนชอบของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ป พ.ศ. ๒๕๕๓ โดยใช ค าวา “แนวทางด าเนนการ ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ” ซงองคประกอบใน ๒๙ ประการนน เปนการสงเสรมวถพทธทงสน และทส าคญคร ผบรหารโรงเรยน และนกเรยน บรหารจต เจรญปญญา กอนการประชมทกครง และบอยครงทจ าเปนตองใชวธการในการปฏบตเจรญวปสสนา เพราะในความเปนครอาจารย นอกจากจะใหวชาความรแลว การใหแนวทางชวตกเปนสงจ าเปน ครทด นอกจากใหวชาความรแลว ยงมอบกศลทจะตดตามตวไปในตลอดชวต วปสสนากรรมฐาน เปนการสรางความมนคงและสงบสขใหแกจตใจของผเรยน การฝกสต สมปชญญะ จะนอมน ามาซงกศลอนๆ ไดอกหลายประการ คอ ความออนนอมถอมตน ความละอายตอบาป ความสขในสงทตนม ความกตญญ และมสมาธทจะเออตอการเรยนใหไดผลดยงขน การฝกวปสสนา จะน าเดกเยาวชนออกจากสอสงคมออนไลนตราบเทาเวลาทเขาปฏบตและนอมน าซงสข สงบเยนในการด ารงชวต เพราะจตทฝกดแลวยอมน าสขมาให คณดงกลาวมาน ตองอาศยครทสามารถสอนวปสสนากรรมฐานแกผเรยนไดและตนเองกสามารถปฏบตได กอนทจะลงมอแนะน าการปฏบตซงประโยชนทงหลายยอมจะเกดทตวครกอนเชนกน

ครทจะท าการสอนวปสสนากรรมฐานแกนกเรยนทกระดบนน จ าเปนอยางยงทจะตองเขาใจแนวทางปฏบตวปสสนากรรมฐาน ตามหลกสตปฎฐาน ๔ ทงภาคทฤษฎและปฏบตอยางถองแท ดงนน จงตองเรยนรทงสมถะกรรมฐานและวปสสนากรรมฐาน ในอรยาบถทง ๔ เชน เขาใจเรองการเดนจงกรม และการนงเจรญภาวนา ศกษาสตปฏฐาน ๔ จากพระไตรปฎกในสตปฎฐานสตร มความซาบซงถงคณคาการเจรญสต (สมมาสตในพทธธรรม) และ กระบวนธรรมทเกยวกบการปฏบตตามหลกชาวพทธ น ามาประยกตใชประกอบกบหลกไตรสกขา เพอการน าไปสอนนกเรยนทงในระดบประถมศกษา และมธยมศกษา ใหมสตสมปชญญะ สามารถน าเอาวปสสนามาใชใหเกดผลจรงในชวตประจ าวนได 4. หลกสตรการปฏบตเพอความเขาใจหลกการปฏบตวปสสนาส าหรบคร มสาระส าคญ ดงน

ดานความร (Knowledge) - สมถะกรรมฐานและวปสสนากรรมฐาน - สตปฏฐาน ๔ ในพระไตรปฎก (สตปฎฐานสตร) - คณคาการเจรญสต (สมมาสตในพทธธรรม) - กระบวนธรรมทเกยวกบการปฏบต (วปสสนาภม)

การปฏบต (Practice) - การปฏบตวปสสนาในอรยาบถทง ๔ - การเดนจงกรม ๖ ระยะ - หลกชาวพทธ

Page 14: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๐

- การก าหนดอรยาบถยอย - การปรบอนทรยและสงสอบอารมณเบองตน

การประยกตใช (Integrate) - แนวทางการสอนวปสสนาแกนกเรยนชนประถมศกษา - การประยกตสตใชในชวตประจ าวน - แนวทางการสอนวปสสนาแกนกเรยนชนมธยมศกษา - ทกษะการจดการเรยนรดวยไตรสกขา

ทงน คร ผบรหารสถานศกษา หรอบคลากรทเกยวของ ควรตองหาความรเพมเตมในเรองดงกลาวขางตนน เพอใหเขาใจหลกพทธธรรม หลกไตรสกขา และหลกการปฏบตวปสสนา สามารถน าความรความเขาใจมาสอนนกเรยนทกระดบชนใหปฏบตไดอยางถกตอง การบรณาการการสอนและการปฏบตวปสสนาในโรงเรยนวถพทธ จะสมฤทธผลตามททกฝายไดตงใจไว การนอมน าหลกคณธรรมจรยธรรม มาสการเรยนการสอน และบญกศล กจะเกดขนกบนกเรยนและครผสอนดวยเชนกน เรยกวาไดประโยชนกนทกฝาย

5. การบรณาการการสอนการเจรญสตส าหรบนกเรยน (Integrating teaching mindfulness for students)

ความส าคญของการศกษาเลาเรยนในยคปจจบน คอการศกษาเพอสนองตอบความสามารถทแตกตางกนของบคคล เพอน าพาเดกและเยาวชนไทยกาวทนความเปลยนแปลงของโลก แตทางดานคณธรรมความออนนอมถอมตน ความละอายตอบาป ความสขในสงทตนม ความกตญญ และมสมาธด กเปนเรองทส าคญไมหยอนไปกวากน และยงเปนเรองทเออตอการเรยนใหไดผลด ดงนน หลกสตรการปฏบตธรรมส าหรบเดกและเยาวชน จงเปนหลกสตรปฏบตธรรมท เดกและเยาวชนนกเรยน ควรไดปฏบตธรรมตามแนวทางของสตปฏฐาน ๔ ถอศล ๘ นงขาวหมขาว เพอใหเกดความสงบ และเปนการอบรมจตใจใหเกดความเจรญงอกงาม ทงดานศล สมาธ และปญญา เจรญสตตามแนวสตปฏฐาน ๔ และยงสอดแทรกกจกรรมฝกสต กจวตรพนฐานชาวพทธ มารยาทชาวพทธ และกระบวนการเรยนรส าหรบเดกและเยาวชนเพอใหงาย มความสขและสามารถน าไปปฏบตได โดยเหมาะสมกบวย กอนทครผสอนจะไดแนะน าและสอนการปฏบตวปสสนาใหแกนกเรยนนน ควรปลกฝงในเรองส าคญ เพอเปนพนฐานส าหรบการปฏบตเพอใหรแจงเหนจรงเสยกอน เพราะเรองเหลาน เปนหลกส าคญในการปฏบตของทกคนโดยเฉพาะเดกและเยาวชน ไดแก เรองมารยาท อกทงหลกธรรม อนม สตสมปชญญะ เปนตน และอกเรองหนง ซงนกเรยนผปฏบตจ าเปนตองรและเขาใจอยางยง นนกคอ กมมสสกตาญาณ (ปญญารชดในกฎแหงกรรม บาป บญ) ยอมเปนปจจยเกอหนนแก วปสสนา มรรค ผล และนพพาน

Page 15: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๑

กมมสสกตา คอ ความเขาใจถกตองในเรองกฎแหงกรรม ผลของบาปบญ ความเขาใจถกวาชาตกอนชาตหนามจรงน ยอมเปนกศลธรรมทมประโยชนและเกอหนนตอความเจรญขนของกศลธรรมในเบองสงตอๆ ไป ความเขาใจในเรองอนตตา ความไมมตวตน ไมมเรา ไมมเขานน มไดเกดมาจากความเพกเฉย ความไมใสใจในกศลธรรมเบองตน แตตรงกนขาม ความเขาใจในอนตตา อนเปนหลกธรรมเบองสงนน จะตองมกศลธรรมพนฐานตางๆ ทเจรญไวมากแลว ไมวาจะเปน ศล วสทธ จตวสทธ ทฏฐวสทธ การเจรญภาวนา การเจรญสมถะและวปสสนา การเจรญสตปฏฐาน จนเกดกงขาตรณวสทธ คอความรเหนอยางถกตอง และหมดความสงสยในเรองการเวยนวายตายเกด ความเขาใจวาชาตกอนชาตหนามจรงน ไมไดจ าเปนวาจะตองเกดดวย ปพเพนวาสานสสตญาณ (การระลกชาตได) หรอจตปปาตญาณ (การเหนปฏสนธจตของสตวดวยทพยจกษ) เทานน แตสามารถเกดขนดวยการเจรญสมถะวปสสนา การเจรญสตปฏฐานก าหนดรในรปนาม กได เมอไดเหนแลววา แทจรงเรานนเองประกอบไปดวย ขนธ ๕ รปนาม ทเกดดบสบตอกนไป และรปนามแตละขณะกเปนปจจย สบตอซงกนและกน กรรมหรอรปนามหนงในอดต กเปนปจจยแกรปนามในปจจบน และอนาคตได จงหมดความสงสยในเรองกฏแหงกรรม เขาใจวาชาตกอนชาตหนามจรง ดวยภาวนามยปญญานเอง และปญญานเอง เรยกวา “กมมสสกตาปญญา” หรอ “กมมสสกตาสมมาทฏฐ” ซงปญญานเอง จะเปนเหตใหเกดความเพยรขนสงตอไป คอมความเพยรมากขนในระดบทจะปฏบตภาวนาใหยงขนไป เมอมการสอดแทรกการสอนผานกจกรรมฝกสต กจวตรพนฐานชาวพทธ มารยาทชาวพทธ และกระบวนการเรยนร กเปนเรองอนเกอหนนกนตลอดสายการปฏบตอนจะเปนผลส าเรจสมประสงค ของทงฝายคร และนกเรยน

วธการปฏบตวปสสนากมมฏฐาน ตามแนวสตปฏฐาน ๔ ส าหรบคร-นกเรยน และประชาชนทวไป

วปสสนากมมฏฐานหรอการเจรญสตปฏฐาน คอการฝกปฏบตเพอพฒนาจตใหเกดปญญาในการลดละความทกข และเพมพนความสขไดอยางยงยน โดยมสาระส าคญตอการปฏบตดงตอไปน

การเดนจงกรม การปฏบตเรมจากการฝกเดนจงกรม และนงสมาธ โดยเรมตนจาก ๒๐ - ๓๐ นาท การ

ก าหนดขณะเดนท าไดงายกวาการนงสมาธ เนองจากมอารมณใหก าหนดหลากหลาย และเกดการเคลอนไหวตลอดเวลา ในขณะเดนจงกรม ผปฏบตควรก าหนดอารมณตอเนองไปเรอยๆ อยาหยดก าหนด เพราะความตอเนองเปนผลดตอวปสสนากมมฏฐาน และชวยไมใหจมอยในอารมณใด หรอตดในสมาธ

วธเดนจงกรม เปนการฝกวปสสนากมมฏฐานรปแบบพองยบ ซงมการสอนตามบรพาจารยทถายทอดกนมา ในสถานทปฏบตทเงยบสงด ดวยการเดนจงกรมใหชาทสด และก าหนดอรยาบถยอยใหละเอยดทสด การก าหนดเดนจงกรม ๖ ระยะ มวธการปฏบต ดงน

การก าหนดอารมณหลกของการเดนจงกรม ๖ ระยะ

๑. ก าหนด “ยนหนอ” กอนเรมเดนจงกรม ๑ ครง ดวยทายนตรง จบมอดานหนาหรอดานหลง แตความรสกตองอยสตระลกรอาการยนจรงๆ ไมใชตดอยกบค าบรกรรม โดยอยาจม นง หรอแช

Page 16: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๒

อยกบยนหนอ นานเกนไป เพยงระลกรอาการยนพรอมกบก าหนดขณะจตเดยว จากนนใหเตรยมก าหนดตนจตวา “อยากเดนหนอ” ตอไปทนท

๒. ก าหนด “อยากเดนหนอ” ๑ ครง ทตนจตบรเวณภายในกลางหนาอกเพยงขณะเดยว จากนนเคลอนยายหรอสงความรสกลงไปทฝาเทาซาย (ถาเรมเดนดวยเทาซาย) และขวา(ถาเรมเดนดวยเทาขวา) เพอเตรยมก าหนดการเดนจงกรมระยะท ๑ ตอไป

๓. เดนระยะท ๑ (ซายยางหนอ – ขวายางหนอ) ดวยการสงความรสกใหอยกบการระลกรอาการเคลอนไหวของฝาเทาทเคลอนไปจรง พรอมกบก าหนดเบาๆ สนๆ วา “ซายยางหนอ” หรอ “ขวายางหนอ” ตามฝาเทาของขางทเคลอนจากจดเรมขยบไปจนฝาเทาเหยยบพน

๔. เดนระยะท ๒ (ยกหนอ - เหยยบหนอ) ดวยการก าหนดความรสกของฝาเทาทยกขน ๑ ขณะ พรอมกบก าหนดเบาๆ สนๆ วา “ยกหนอ” แลวก าหนดความรสกของฝาเทาทเคลอนไปเหยยบถงพนวา “เหยยบหนอ”

๕. เดนระยะท ๓ (ยกหนอ - ยางหนอ - เหยยบหนอ) ดวยการก าหนดความรสกของเทา ทยกขน ๑ ขณะวา “ยกหนอ” แลวก าหนดความรสกของฝาเทาท เคลอนยางไปวา “ยางหนอ”๑ ขณะ จากนนก าหนดความรสกของอาการเคลอนฝาเทาลงเหยยบถงพนวา “เหยยบหนอ” อก ๑ ขณะ

๖. เดนระยะท ๔ (ยกสนหนอ - ยกหนอ - ยางหนอ - เหยยบหนอ) ดวยการก าหนดอาการเคลอนขณะยกสนเทาวา “ยกสนหนอ” ยกฝาเทาขนจากพนวา “ยกหนอ” ยางฝาเทาไปขางหนาวา “ยางหนอ” และเคลอนฝาเทาเหยยบลงถงพนวา “เหยยบหนอ”

๗. เดนระยะท ๕ (ยกสนหนอ - ยกหนอ - ยางหนอ - ลงหนอ - ถกหนอ) ดวยการก าหนดอาการเคลอนขณะยกสนเทาวา “ยกสนหนอ” ยกฝาเทาขนจากพนวา “ยกหนอ” ยางฝาเทาไปขางหนาวา “ยางหนอ” เคลอนฝาเทาลงครงหนงแตยงไมถงพนวา “ลงหนอ” และเคลอนฝาเทาลงสมผสพนวา “ถกหนอ”

๘. เดนระยะท ๖ (ยกสนหนอ - ยกหนอ - ยางหนอ - ลงหนอ - ถกหนอ - กดหนอ) ดวยการก าหนดอาการเคลอนขณะยกสนเทาวา “ยกสนหนอ” ยกฝาเทาขนจากพนวา “ยกหนอ” ยางฝาเทาไปขางหนาวา “ยางหนอ” เคลอนฝาเทาลงครงหนงแตยงไมถงพนวา “ลงหนอ” เคลอนปลายฝาเทาดานหนาลงแตะสมผสพนวา “ถกหนอ” และวางฝาเทาทงหมดลงสมผสพนวา “กดหนอ”

ผปฏบตใหม จะเรมฝกดวยการเดนจงกรมระยะท ๑ และอยาเดนระยะอนตามใจตนเอง เมอผปฏบต ปฏบตไดดแลว วปสสนาจารยจะเปนผแนะน าใหเดนระยะอน ตามความเหมาะสมแกผปฏบตเทานน

๙. ก าหนด “ยนหนอ” ๑ หรอ ๓ ครง เพอเตรยมตวหมนขยบรางกายกลบ ๑๐. ก าหนด “อยากกลบหนอ” ๑ หรอ ๓ ครง ทตนจตภายในกลางหนาอก แลวเคลอนยาย

ความรสกลงไปท ฝาเทาซายหรอขวา เพอเตรยมขยบฝาเทากลบ ๓ ค ๑๑. ก าหนด “กลบหนอ” ของอาการเคลอนหมนกลบของฝาเทาซาย (ถาหมนไปดานซาย)

หรอขวา (ถาหมนไปดานขวา) แลวเคลอนเทากลบไปทละ ๓ ค (กลบหนอ – เทาซาย หรอเทาขวา) จนหมนตวกลบหลงหนครบ ๑๘๐ องศา

๑๒. ก าหนด “ยนหนอ” ๑ หรอ ๓ ครง ดวยการระลกรอาการยนของรางกาย เพอเตรยมก าหนด “อยากเดนหนอ” ตอไป

Page 17: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๓

๑๓. ก าหนด “อยากเดนหนอ” ๑ หรอ ๓ ครง ดวยการสงความรสกยายมาทภายในกลางหนาอก เพอก าหนดตนจต แลวเคลอนความรสกลงไปทฝาเทา เพอก าหนดเดนตอไป

ประโยชนของค าวา “หนอ” ในองคบรกรรม

ค าวา “หนอ” เปนภาษาไทยทแปลมาจากค าวา วฏฏ (วตตะ) ในภาษาบาล ค าวาหนอ แมจะเปนค าบญญต แตเปนสวนหนงของการก าหนด หรอบรกรรมภาวนา ซงมประโยชนตอวปสสนากมมฏฐานดงน

หนอ เปนตวตดหรอตวกนกลางระหวางตวก าหนด ซงชวยใหจตไมจมสมาธ หากบรกรรมโดยไมมหนอแลว ผปฏบตอาจจะมนงง และเผลอตอองคบรกรรมทสน (ไมมหนอ) เนองจากการก าหนดตางๆ ดเหมอนกนหมด จนในทสดท าใหจมสมาธได ชวยท าใหสมาธตงมน อยไดนานท รปนาม ถาบรกรรมแต ยน ยน ถก ถก คด ยน เปนตน โดยไมมหนอแลว สตอาจจะคลาดเคลอนหลดออกจากการก าหนดรปนามไดงาย ชวยเพมก าลงใหไดขณกสมาธ และสมบรณยงขน และชวยท าใหเกดสตจดจออยกบรปนาม จนท าใหเหนพระไตรลกษณ

การนงสมาธ การนงสมาธ จะเรมดวยการหลบตานงขดสมาธ หรอในทาสบายผอนคลาย ส าหรบคนทม

ปญหาสขภาพ ใหนงเกาอแทนไดแตไมใหพง ยกเวนคนปวดหลง การก าหนดขณะนง จะเรมตนดวยการเคลอนความรสกของจต ไปทบรเวณภายในกลางทองบรเวณสะดอ ดวยการก าหนดตามความเปนจรงวารสก และรบรสงใด กใหก าหนดสงนน โดยไมตองสนใจวาการหายใจเขาเปน พองหนอ หรอหายใจออกวาเปน ยบหนอ การก าหนดพองยบจะไมเกยวของ หรอสมพนธกบลมหายใจเขาออก เพราะถาน าลมหายใจเขามาเกยวของ ผปฏบตอาจจะตดอยกบลมหายใจเขาออก และพยายามสราง หรอเบงทองเพอใหเกดพองยบซงอาจท าใหเกดอาการ แนนอดอด และตงเครยด จากการก าหนดอยางไมเปนธรรมชาต

ในชวงเรมตนก าหนดพองยบขณะนงสมาธ ใหเคลอนความรสกมาทบรเวณสะดอภายในทอง เพอก าหนดอารมณทระลกรไดจรง และอารมณหลก ๕ ประเภท ทจะปรากฏตรงบรเวณทอง โดยใหผปฏบตก าหนดอารมณทปรากฏจรงไมวาจะเปน นงหนอ พองหนอ ยบหนอ หรอเบงหนอ (เบงทอง) อนใดอนหนง ตามความรสกระลกรจรงทละอารมณ ดงน

๑. ก าหนด “พองหนอ” ถารสก หรอรบรถงอาการความเคลอนไหวภายในทองทขยบไปดานหนา (วาโยธาต หรอธาตลม) คลายกบความรสกพองภายในทอง

๒. ก าหนด “ยบหนอ” ถารสกถงอาการความเคลอนไหวภายในทองทขยบไปดานหลง (วาโยธาต หรอธาตลม) คลายกบความรสกยบภายในทอง โดยไมจ าเปนวาจะตองมพองหนอกอนจงจะมยบหนอ บางครงอาจก าหนดขณะยบหนอกอนพองหนอกไดตามความเปนจรง

๓. ก าหนด “นงหนอ” ถารสกถงอาการนง ไมมพอง ไมมยบ หรอการหายไปของ พองยบ เมอใดไมมพองยบ ไมตองเบงทอง ไมตองควานหาพองยบ หรอท าใหมพองยบ ขอส าคญคออยาเขาใจผดวาการทไมมพองยบ แปลวา ปฏบตผดหรอท าไมถก และอยาคดวาพองยบจะตองมตลอดเวลาถงจะด ดงนนถาไมมพองหรอยบ ใหก าหนดวา นงหนอ แทนทนทในขณะนน จากนนใหก าหนดอารมณอนตอไป

Page 18: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๔

๔. ก าหนด “เบงหนอ” ถารสกวาก าลงเบงทองหรอสรางเพอใหมพองยบ ในขณะทไมมพองยบหรอพองยบหายไป

๕. ก าหนด “ถกหนอ” ๔ จด ส าหรบในกรณทพองยบ หายไป หลงจากก าหนดนงหนอแลว พองยบกยงไมปรากฎ เพอเปนการปองกนไมใหจม เผลอ คดปรงแตง หรอดงในอารมณ ใหผปฏบตก าหนดถกหนอ ๔ จด สลบไปมาแบบเฉลยโดยไมตองเปนรปแบบ และก าหนดเปนจดเลกๆ ตรงทรางกายสมผสพนตรง กนยอยซาย, กนยอยขวา, และดานหนาของมมซายขวาของขาทสมผสพน พรอมกบก าหนดตามความรสกจรง จากจดหนงไปอกจดหนง โดยอยาลากเปนเสน อยาจ อยาแช และอยาเนนทจดก าหนดทง ๔

การก าหนด “ถกหนอ” ทถกตองคอการสงความรสกจรงๆ ยายไปแตะเบาๆ (สตหรอการระลกร) บรเวณจดทก าหนด คลายกบแตะตรงทกระดาษบางๆ โดยไมท าใหขาด ดวยการก าหนดวา “ถกหนอ” สนๆ เบาๆ เมอก าหนดเสรจแลว ใหก าหนดถกหนอไปทจดอนตอไป ซงอาจจะชาหรอเรวกได ตามธรรมชาตของความรสกทเปนจรง หากในขณะก าหนด ถามความรสกถงรปนง ใหก าหนดนงหนอไดดวย หากในขณะก าหนดอารมณหลกอย ถามอารมณอนๆ แทรกปรากฏขน ใหก าหนดอารมณอนๆ หรออารมณภายนอกทเกดขนดวย ดงน

ก าหนด “ยนหนอ” เมอจตไดรบคลนเสยงทมากระทบ โดยไมเลอกก าหนดแตเสยงทดงชดเจน หรอแหลมเทานน แตใหก าหนดทกคลนเสยงทหลากหลาย เชน เบา ทม แหลม ชด ดง เสยงตอเนอง หรอเสยงดบเรวเปนจด เพอปองกนไมใหตดในรปแบบของเสยงและท าใหก าหนดเสยงไดหลากหลาย ซงจะท าใหไมตดก าหนดแตทเสยงแหลม เสยงดง หรอเสยงเปนจด

ก าหนด ความคด เมอความคดทกประเภทเกดขนในเรองตางๆ เชน เรองสวนตว ครอบครว การท างาน และสงคม เปนตน โดยก าหนดทกความคดวา “คดหนอ” เหมอนกนหมด

ก าหนด ความรสกทางรางกายและจตใจ เชน “เยนหนอ รอนหนอ กลนหนอเมอยหนอ คนหนอ ชาหนอ ตงหนอ ปวดหนอ นงหนอ เอนหนอ โยกหนอ งวงหนอ เบอหนอ กลวหนอ รหนอ” เปนตน

ก าหนด อารมณตางๆ (สข ทกข และอเบกขา) เชน “สขหนอ เบาหนอ แนนหนอ รหนอ” ในอารมณทรสกอดอด หรอทนไมไหว “เฉยหนอ” เปนตน

6. จตวทยาการแนะแนวเชงพทธส าหรบผบรหารโรงเรยน

จดเรมตนของการพฒนามนษย คอ การศกษา แตไมใชศกษาทคาดหวงใหคนอนมาชวยเหลอ ศกษาในทน คอ เชอวา หากมนษยมปญญากสามารถตรสรเปนพระพทธเจาได เรยกวา “ตถาโพธสทธา” คอ ศรทธาในการตรสรของพระพทธเจา พระพทธเจาเปนมนษย ฉะนน มนษยทกคนกสามารถเปนพระพทธเจาได หากพฒนาตนเองถงขนสงสด ตามทศนะทางพทธศาสนา เชอวา มนษยทกคนสามารถตรสรเปนพระพทธเจาเจาได ใครทมความพรอมกสามารถ อธฐานจตเปนพระพทธเจาได ซงจะเปนไดน นกดวยการบ าเพญบารม พฒนาตนเองจนถงขนมคณสมบตจนเกดปญญาตรสร ซ ง

Page 19: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๕

พระพทธศาสนาใหเชอในปญญา ปญญาเทานนทท าใหมนษย เปนพระพทธเจาได ซงเจาชายสทธตถะไดท าใหเหนเปนแบบอยางแลว เปนผทพฒนาตนเองถงจดสงสด พนจากความบบคนจากสงตางๆ มปญญาด เปนแบบอยางใหเราไดปฏบตตาม

มนษยมศกยภาพในการพฒนาตนเองได หากเขาใจถงความเปนจรงของชวตและศกยภาพของความเปนมนษย รจกการแกปญหาดวยตนเอง เขาใจขอบเขตของธรรมชาต ดวยการฝกฝนพฒนาปญญาปรบปรงตนเองมความใฝรใฝเรยน เปนนกวจยอยทกลมหายใจ เอาจรงเอาจงในการพฒนาตนเองอยตลอดเวลา ซงการทจะพฒนาตนเองไดนน ตองมทศนคตเกยวกบตนเองเปนบวก คดวาตนเองสามารถฝกได พฒนาได (มนษยเปนสตวทสามารถพฒนาได) มความมนใจในความเปนมนษยของตนเอง มนษยเปนสตวประเสรฐ เพราะเมอมนษยสามารถพฒนาตนเองไดแลว แมแตเทพ เทวดา พระพรหม กยงตองใหความเคารพ (มพระพทธเจาและพระอรหนต เปนตน) จะเหนไดในการประกาศ อาสภวาจา ของพระพทธเจาเมอครงประสต เปนเครองชชดไดวา มนษยมศกยภาพในการพฒนาตนเองไดอยางไรขอบเขตหากมเปาหมายและวธการทถกตอง ถามนษยเชอในค าประกาศของพระพทธเจา มนษยกจะเปลยนแนวคดจากฟงคนอนมาฟงตนเอง การพงตนเองไดกแสดงวามนษยมการศกษา เมอมการศกษามนษยกเกดการพฒนา เมอพฒนาได เทพเทวดา พระพรหม กยงมาสกการะใหความเคารพ (ทนโต เสฎโฐ มนสเสส แปลวา ในหมมนษยนนผทฝกแลวหรอพฒนาแลวเปนผประเสรฐสด) การพฒนาตนเองได จ าเปนตองมแรงจงใจทเออตอการพฒนาตนเอง ความใฝร ใฝเรยนในการศกษาแสวงหาความจรง (วจยชวต) รจรง รรอบ และรอบร ตามความเปนจรง ปราศจากอวชชามาปดกน ปรารถนาใหชวตมการพฒนาไปสคณงามความด ใฝความดงาม ใฝสรางสรรค การแสวงหาความจรง ดวยความมงมนเปนกรรมด มความใฝท าหรอสรางสรรคด อยากพฒนาตนเองไปสความดงาม และความใฝร ใฝท าจงเปนแรงจงใจ ในพระพทธศาสนาเรยกวา “ฉนทะ” แรงจงใจฝายด จะม ฉนทะ เปนตวน า สวนแรงจงใจเชงลบมตณหาเปนตวน า แรงจงใจใฝด (ฉนทะ) เรมทการคดเปน จ าได รบจากประสบการณ เหตการณตางๆ ทเขามาในชวต ทงทเปนปญหาและปญญา ประสบการณชวตน ามาซงปญญาและปญหา เรากไดรบจากประสบการณทงนน

วธปฏบตเกยวกบการแนะแนวเชงพทธ

จดเรมตนของการแนะแนว เกดจากความตองการของมนษย เพราะมนษยยงไมสามารถชวยเหลอตนเองได ในบางสถานการณบางปญหาทเขามาในชวต ซงการแกไขปญหาไดอยางถกตองนน ตองไปแกทสาเหตทเปนตนตอของปญหา เหตเกดทไหนตองไปแกทนน ปญหาทเปนเหต เชน

๑.ขาดปญญา ๒.ขาดจตส านกในการพฒนาตน ๓.ขาดความมนใจในการพฒนาตนเอง ๔.ไมเชอมนในตนเอง ๕.ไมมองเหนตนเองในฐานะทเปนมนษยทฝกได ๖.ขาดแรงจงใจทถกตองตอการพฒนาตนเอง ๗.ขาดความรจกคด “คดไมเปน” ๘.มทาททไมถกตองตอสงทงหลายทเขามาในชวต

Page 20: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๖

ปญหาเหลาน ลวนเปนปจจยทเกดจากปจจยภายในของบคคล การทจะผานพนปญหาทเขามาในชวตไดจ าเปนตองเขาใจถงองคประกอบสวนบคคลและกระบวนการแกปญหาทยงยน

กลยาณมตร เปนปจจยภายนอกทกระตนใหปจจยภายในของบคคลท างาน ปจจยภายนอกทมผลตอการขบเคลอนการท างาน คอ โยนโสมนสการ แปลวา การท าใจโดยแยบคาย คอ การจกคดเปน ทจรงม ๖ ประการ แตทเนนมากทสดกคอ “กลยาณมตร” กลยาณมตร ชวยกระตนใหเกดโยนโสมนสการ เมอคนเรารจกคดแลว กท าใหเกดปญญาทสามารถแกไขปญหาไดจรง ขนแรกเลยท าใหเกดสมมาทฐ ซงเปนขอธรรมแรกของระบบการด าเนนชวตทดงามเรยกวา “มรรค ๘”

เมอกลยาณมตรกระตนใหเกดสมมาทฐ คอ ความเหนถกตองแลวกจะน าไปสการกระท าทถกตองดวย การปฏบตทถกตองตงแตแรกจงน าไปสการแกปญหาได เมอกลยาณมตร สามารถกระตนใหเกดปจจยภายในแลว หนาทของกลยาณมตรควรท าอยางไรตอไป

การตรวจสอบหรอการวเคราะหบคคลวา เราพฒนาเขาใหผานพนอปสรรคหรอปญหานน เขาขาดอะไรไปบาง ทบทวนสงทขาด เพอเพมเตมใหพรอมทจะพฒนาตนเองดวยตนเอง ซงองคประกอบ ท ๑ เราจะตองตรวจสอบกบนกเรยน ดงน

๑. ทศนคตเกยวกบประสบการณหรอเหตการณทเกดขน ลกษณะของการมองขอมล ความพอใจ ไมพอใจ เปนเพยงขอมลทน ามาสการเรยนร เทานนไมเอนเอยงไปทางใดทางหนง เมอเรามองเหนตามความเปนจรงแลว กน าความรทเราไดจากความเปนจรง มเจตคตทด ถกตอง เกยวกบสถานการณนนๆ มาใชในกระบวนการแนะแนว

๒. ความไมมนใจในศกยภาพของมนษย ดวานกเรยนมความมนใจในตวเองหรอไม เขามความเชอวาสามารถทจะพฒนาตนเองไดและเหนวาตองพฒนาตนเองหรอไม

ถาเขามจตส านกในการพฒนาปรบปรงตนเองอยแลว จะสงผลใหมความมงมน และอตสาหะเอาใจใสในการเรยนร ถาเขาขาดจดน กจะไมเอาใจใสในการพฒนาตนเอง ซงผใหการแนะแนวตองตรวจสอบด และพยายามมองใหเหนปญหาทแทจรง

ความมเหตผล คอ การพจารณาดวยปญญา อะไรเปนคณเปนโทษ เปนประโยชน หรอมใชประโยชน (โยนโสมนสการ) มองสงตางๆ ทเกดขนตามความเปนจรง ดวยเหตปจจย มมมองทเปนคณตอการพฒนาตนเอง ทเออตอจตใจ การแนะแนวทมงใหบคคลรจกคดกอใหเกดผลด คอ ท าใหเขาใจสภาพปญหาทเกดขนไดอยางถกตองเมอมความรทถกตองกสงผลใหมการปฏบตถกตองตามไปดวย ขณะเดยวกนกสงผลตอความสงบเรยบรอยของสงคม การอยรวมกนของมนษยทส าคญกอใหเกดผลดตอชวตของตนเอง

การรคด เปนการคนหาความจรงมองเหนความเปนจรงของสงนน สบสาวหาเหตปจจยสวนแบบทสอง มองให เปนธรรมโอสถเพอชโลมจตใจ ถามองเปนยาพษ ตองพฒนาวธคดใหมดวย โยนโสมนสการ คดในทางเหนอกเหนใจ จตใจประกอบดวยเมตตา เปนการเพมความชมชนใหกบหวใจ

วนยชวตและการอยรวมกนในสงคม คอ การจดระเบยบชวตตนเองและจดสรรความสงบสข ใหเกดขนในสงคม การทบคคลปฏบตตามระเบยบ ปฏบตตามขอบเขตของสงคมทก าหนดรวมกนจะท าใหเกดความสงบสขแกชมชน สงคม ประเทศชาต ตลอดทงความรมเยนของโลก ถาม วนยกสามารถพฒนาตนเองไดอยางตอเนอง และยงยน

กระบวนการทชวยพฒนาชวตมนษยกคอ การศกษา การวจยชวตอยางตอเนอง ตลอดเวลา ทกๆ ลมหายใจเขาออก ทงน ตองท าใหครบกระบวนการทง ๓ ชวง คอ ดวา คนทมปญหานนเขาเปน

Page 21: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๗

อยางไร เขามทาทตอประสบการณเขามาในชวตอยางไร และปฏบตตอบสนองตอสงนนเปนไปเพอการเกอกลคณภาพชวตทดงามหรอไม ชวงท ๒ มการแสดงออกอยางไร มการน าเอาขอมลมาใชในการพฒนาชวตใหเจรญงอกงามหรอไม เปนวธการตรวจสอบไดอกวธการหนง

หวใจของการแนะแนวเชงพทธ “การคดเปน” คอ วธการแกปญหาตามหลกอรยสจ รเหต รผล แกตามแนวเหตและผล เปนการใชปญญาน ามใชใชตณหาคอความยากเปนตวน าชวต (ปญญา คอ ความรอบรทวถง) ในขณะทเราพฒนาปญญาอยนน หากจตใจยงไมเขมแขงพอ กอาจจะเปดชองใหอวชชา ความไมร เขามามอทธพลตอกระบวนการพฒนาตนเองได ซงกระบวนการทปองกน อวชชา กคอ การฝกสมาธใหเกดสตใหเขมแขง เพอเปนฐานส าคญตอการพฒนาปญญาอยางยงยน ซงคนเราจะสามารถพฒนาตนเองไดนน จะตองพฒนาปญญาใหอยเหนออทธพลของตณหาทเขามา ในชวต (ถาตณหาเขามาอวชชาจะมอทธพลตอชวตมนษย) ท าใหบคคลหลงผดคดผด กระท าผด อนเปนผลจากตณหาและอวชชา ขณะเดยวกนกสงผลใหตณหาและอวชชามความเขมแขงมากขน สงผลตอการแกไขปญหาชวต ทไมถกตอง เชน อาศยอ านาจดลบนดาลจากภายนอก ออนวอนขอจากเทพเจา หรอใชไสยศาสตรมาเปน ทพง หากเราพงพลงจากขางนอก เรากจะเสยโอกาสในการพฒนาตนเองใหเจรญงอกงามตอไป

ฉะนน หลกการแนะแนวทางพระพทธศาสนา นน ตองมงใหบคคลสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเอง ตามหลกเหตและผล ตามหลกอรยสจ กลาวคอ ทกข เมอเกดปญหาตองเรมตนดวยการศกษาพจารณาถงสาเหต ทเรยกกวา สมทย วา เหตแหงปญหานนอยทไหน เมอเราพบแลวกท าการก าจดเหตนนได (ก าจดจดออนของปญหา) เรยกวา นโรธ ขณะเดยวกนกพจารณาวาความตองการของเราคออะไร ก าหนดจดมงหมายแลววางวธปฏบตเพอแกไขปญหานนๆ วธการปฏบตน เรยกวา “มรรค” เมอรแนวทางแลวกลงมอปฏบต หากบคคลไดด าเนนการตามกระบวนเชนน กจะสามารถน าไปสการแกไขปญหาอยางยงยนได ปญหาคออะไร? (ทกข) มสาเหตเกดจากอะไร (สมทย) วธการแกปญหาเปนแบบไหน (นโรธ) ลงมอปฏบต (มรรค)

คณสมบตของครแนะแนวเชงพทธ

คณสมบตของครแนะแนวเชงพทธ พระพรหมคณาภรณ (ป. อ. ปยตโต) ไดกลาวถงคณสมบตของครแนะแนวทด ควรมลกษณะ ดงน

๑. นารก ค าวา “นารก” ในทนหมายความวา เปนบคลกภาพทชวนใหเขาหา ผแนะแนวควรตองมลกษณะทวา เมอเดกมปญหาเกดความทกข กอยากเขาไปหาหรอเขาไปปรกษา เพราะวาผทมปญหาเกดคดหาทปรกษา เมอเหนผแนะแนวทมคณสมบตดแลวกอยากจะเขาไปปรกษาดวย ค าวานารกในภาษาบาลเรยกวา “ปโย”

๒. นาวางใจ ครแนะแนวตองมลกษณะทนาไววางใจได หนกแนน นาเคารพนบถอ นาเชอถอ ท าใหรสกวาไมมภยอนตราย อบอนมนคงปลอดภย ควรเขาไปขอค าปรกษาได ถามลกษณะทาทางไมนาไววางใจ กไมไหว ลกษณะทนาเคารพนาไววางใจนภาษาบาลเรยกวา “คร”

Page 22: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๘

๓. นาเจรญใจ คอ บคลกภาพทาทางตางๆ ทแสดงออกดแลวท าใหเกดความรสกวาเปนผมภมร มภมธรรมภมปญญาสง เปนคนมการศกษาพฒนาตนดแลว ซงผเขาหานนรสกภมใจทไดเขาใกลชดและเหนวานาเอาอยาง คอชวนใหอยากปฏบตตามในทางภาษาบาลเรยกวา “ภาวนโย”

๔. รจกพดหรอพดเปน ขอนเปนลกษณะส าคญมาก สามขอแรกนนเปนบคลกภาพทจะท าใหเกดการปรกษาและการแนะแนวขน โดยน ามาซงการพบปะและการท ากจกรรมอนๆ ตอไป แตขอ ๔ และขอตอจากนเปนสวนประกอบตางๆ ในการท าหนาท

การเปนนกพดทดไมใชหมายความวา จะตองพดเองไปหมด ผมความทกขหรอตองการค าปรกษา เขากจะพดไปตามทางของเขา ชดเจนบาง สบสนบาง บางทกไมกลาพด หรอพดแลวพดไมถก พดไมแจมกระจาง ผแนะแนวตองรจกพดใหเขากลาทจะแสดงออกมา กลาระบายความทกขออกมา หรอสามารถทจะแสดงออกซงปญหาอยางชดเจน โดยผแนะแนวตองชวยใหเขารจก เขาใจปญหาของเขาเองไปทละดานสองดาน ตามล าดบ เชน เมอมบคคลผใดผหนงเขามาหาพระพทธเจา จะถามหาค าตอบจากพระองค บางทพระองคกทรงชวยใหเขาตอบปญหาของเขาเอง โดยทพระองคทรงใชวธเปนผถาม บคคลนนกจะพบค าตอบไดดวยตนเอง นกแนะแนวควรน าวธนไปใชในการเปนนกพด โดยเปนผชวยใหเขาพด จนกระทงท าใหเขาตอบปญหาของตนเองได หากเขาหาค าตอบไมได เรากมวธการทจะเสนอแนะใหเขาพบค าตอบได ใหเหนทางออกในการแกปญหา ลกษณะทเปนนกพดอยางไดผลน ภาษาบาลเรยกวา “วตตา”

๕. รจกฟง หรอ ฟงเกง หมายถง ความเกงในการฟง นอกจากหมายถงจบเรองไดไวและชดเจนแลว กรวมถงการมความอดทนในการฟงดวย อดทนตอการรบฟงปญหา อดทดตอการระบายความทกข เพอจะไดรเหตปจจย และคดคนวธการแกปญหา โดยเฉพาะการรจกตวเขาและปญหาของเขาอยางแทจรง เชน รวาเขาท าอะไร บกพรองอยางไร จดทจะแกไขอยตรงไหน เรยกในภาษาบาลวา “วจนกขโม”

๖. แถลงเรองลกซงได คอ เมอมปญหาทยากหรอลกซงกสามารถคลคลายใหเขาใจได ในการศกษาและ ในการแกปญหาจะตองพบกบปม และเรองทยากหรอลกซงอยเรอยๆ ผทท าหนาทแนะแนวตองสามารถอธบายเนอหาเรองราวและคลคลายปมประเดนตางๆ ใหเหนชดเจนและเขาใจไดงาย อะไรทซบซอนกตองจบเอามาหรอหยบออกมาพดใหเหน และอธบายใหกระจาย อนนเปนความสามารถในการปฏบตทเรยกวา “คมภรญจ กถ กตตา”

๗. ไมชกจงไปในทางทผดหรอนอกเรอง คอ จะตองมทศทางทชดเจนในการแนะแนว โดยมเปาหมายและน าไปสจดหมายซงจะแกปญหาได ดวยวธทถกตอง หากผแนะแนวปฏบตไมถกตองออกนอกเรองราว หรอชกจงไปในทางเสยหาย โดยแนะน าผดๆ หรอแนะน าวธการทไมถกตอง แนะแนวไปแทนทเขาจะแกปญหาได กกลบกลายเปนสรางปญหา อนนเรยกวา “โน จฎฐาเน นโยชเย”

รวมเปน ๗ ประการ เรยกวา คณธรรมหรอองคคณของกลยาณมตร ซงเราใชเปนคณสมบตของครโดยทวไป ซงผท าหนาทแนะแนวควรมคณสมบตเชนนเปนพเศษ ขณะเดยวกนผทจะสามารถพฒนาตนเองหรอพงพาตนเองไดนน จ าเปนตองมความพรอมดานแรงจงใจอนเปนปจจยภายในตน (ฉนทะ) ลกษณะของบคคลทพงตนเองได จงจะสามารถแกไขปญหาดวยตนเองได

จดมงหมายของชวตมความส าคญตอการแนะแนว ผทท าหนาทแนะแนวตองมความรความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของมนษย และจดมงหมายของชวต ถงจะสามารถด าเนนการการแนะแนวไดดและมประสทธภาพ การแนะแนวเกยวกบจดมงหมายของชวต เปนสงทส าคญตอการพฒนาตนเองของบคคล คนทจะพฒนาตนเองได มปญญา มชวตทด ควรรจดหมายของชวต การรจกจดหมายของชวตกเพอ

Page 23: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๑๙

๑.เพอจะไดมแนวทางในการด าเนนชวตทดงาม ๒.เพอใชส ารวจตนดวยตนเอง และเพอจะไดมความมนใจในตนเอง ในการทจะพฒนาตนให

ยงขนไป พทธศาสนาสอนวา “ชวตทดงามจะตองด าเนนใหบรรลถงจดหมาย ๓ ขน คอ ๑. ประโยชนปจจบน หรอ จดมงหมายทมองเหนของชวตน คอ ประโยชนทางดานสขภาพ

เศรษฐกจ สงคม การเมอง เชน มทรพยสนทจะพงตนเองไดในทางเศรษฐกจ ทางสงคมกมเพอนฝง รกใคร มบรวาร มสถานะเปนทยอมรบของคนทงหลาย เหลานเรยกวา เปนประโยชนเบองตน

๒. ประโยชนเบอหนา คอ มชวตทดงาม มคณคา มคณธรรมความด เปนประโยชน ท าใหมความมนใจในคณคาของชวตของตน เรมตงแตเปนผมความประพฤตดงาม มปญญารเขาใจโลกและชวตพอสมควร ไดท าความดงามบ าเพญประโยชนไว เปนความมนใจในคณคาของชวตของตนเอง ซงเชอมโยงไปถงโลกหนาดวย คอท าใหมความมนใจในชวตเบองหนา ไมตองกลวปรโลก จงเปนประโยชนระยะยาว ตางจากขอแรกทเปนประโยชนเฉพาะหนาระยะสน

๓. ประโยชนสงสด คอ การมจตใจเปนอสระ ดวยปญญาทรเทาทนความจรงของโลก และชวต หลดพนจากความครอบง าของกเลส และความทกข สามารถท าจตใหปลอดโปรง ผองใสไดทกเวลา แมจะมอารมณเขามากระทบกไมหวนไหว ไมขนมว ไมเศราหมอง แตโปรงโลง ปราศจากทกข เปนประโยชนสงสด เรยกวา ปรมตถะ รวมเปนประโยชนหรอจดมงหมาย ๓ ขน คอ

๑.อตตตถะ ประโยชนตน ๒. ปรตถะ ประโยชนผอน ๓.อภยตถะ ประโยชนรวมกนทงสองฝาย

อยางไรกตาม ประโยชนตนเองกตองท าใหครบ ๓ ขน คอ ปจจบน เบองหนา และสงสด สวนประโยชนผอนกตองชวยใหเขาบรรลไดทง ๓ ขน ขณะเดยวกนประโยชนสวนรวมกตองเสรมสนบสนนการมสวนรวมทงรปธรรม และนามธรรม ซงจะท าใหเกดการพฒนาทงตนและผอน สงผลใหเกดการพฒนา เชน กจกรรมทดงาม และวฒนธรรมประเพณ ทสงเสรมสตปญญาและกศลของชมชนทงหมด สรปจดมงหมายของชวต ชวยใหบคคลไดตระหนกรถงความส าคญของการพฒนาตนเอง เกดความมนใจในแนวทางและจดหมาย ซงเปนเครองมอส าคญในการแนะแนว

กระบวนการชวยเหลอใหบคคลสามารถชวยเหลอตนเองได ดวยการพฒนาปญญา สามารถน าปญญามาใชในการแกไขปญญาชวตของตนเองไดดวยตนเอง ซงจดเรมตนของการแนะแนวเกดจากบคคลทขาดปญญา ขาดจตส านกในการพฒนาตน ขาดความมนใจในการพฒนาตนเอง ไมเชอมนในตนเอง ไมมองเหนตนเองในฐานะทเปนมนษยทฝกได ขาดแรงจงใจทถกตองตอการพฒนาตนเอง ขาดความรจกคด “คดไมเปน” และมทาททไมถกตองตอสงทงหลายทเขามาในชวต ซงลกษณะเชนน หากเกดขนกบบคคลแลวยอมสงผลตอการด าเนนชวตอยางแนนอน ดวยเหตนบคคลจ าเปนตองมกลยาณมตร ทท าหนาทกระตนเตอนและแนะแนววธการแกไข ปรบปรงพฤตกรรมทน าไปสการลด หรอแกไขปญหานนดวยการพฒนาตนเอง เขาใจจดมงหมายของชวตเพอเอาชนะปญหาอปสรรคทเกดขนดวยตนเอง

Page 24: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๐

ขณะเดยวกนผทท าหนาทเปนผแนะแนวจะตองเขาใจเกยวกบธรรมชาตของมนษย ความตองการ

ของมนษย และลกษณะของมนษยทสามารถพฒนาตนเองหรอเปนทพงของตนเองได เพอจะไดน ามาส ารวจ และวเคราะหตวตนของผทเกดปญหา (ผรบค าแนะแนว) ผใหการแนะแนว จะตองมคณลกษณะพเศษ จงจะสามารถใชกระบวนการแนะแนวใหเกดประสทธภาพได คอ เปนผนารกมบคลกภาพทชวนใหเขาหา เมอเดกมปญหาเกดความทกข กอยากเขาไปหาหรอเขาไปปรกษา “ปโย” เปนผนาวางใจ หนกแนน นาเคารพนบถอ นาเชอถอ ท าใหรสกวาไมมภยอนตราย อบอนมนคงปลอดภย “คร”เปนผนาเจรญใจ เปนผมภมร มภมธรรมภมปญญาสง เปนคนมการศกษาพฒนาตนดแลว “ภาวนโย”เปนผรจกพดหรอพดเปน“วตตา”เปนผ รจกฟง หรอ ฟงเกงมความอดทนในการฟง อดทนตอการรบฟงปญหา อดทดตอการระบายความทกข “วจนกขโม” เปนผทสามารถอธบายเรองทยากใหงายได “คมภรญจ กถ กตตา” และ เปนผทไมชกจงบคคลไปในทางทผดหรอนอกเรอง คอ ขณะเดยวกนตองมทศทางทชดเจนในการแนะแนว โดยมเปาหมายและน าไปสจดหมายซงจะแกปญหาได ดวยวธทถกตอง “โน จฎฐาเน นโยชเย” รวมเปน ๗ ประการ เรยกวา คณธรรมหรอองคคณของกลยาณมตร ซงเราใชเปนคณสมบตของครโดยทวไป ซงผท าหนาทแนะแนวควรมคณสมบตเชนนเปนพเศษ

“การพฒนาตนเองโดยแนวทางและหลกการน (ตามแนวพทธศาสตร) เปนสาระส าคญของการทจะชวยใหบคคลทประสบปญหา มความทกขไดพฒนาตนจนพงตนเองได การพงตนเองไดกคอ การปฏบตตามหลกทวามปญญาเปนเครองน าทางในการด าเนนชวต ไมมอวชชาหรอตณหาเปนเครองด าเนนชวต เมอถงขนนกจะเปนการบรรลจดมงหมายของการด าเนนชวตทด” ดงทพระพทธเจาทรงตรสวา “ชวตทเปนอยดวยปญญา เรากลาววาเปนชวตทประเสรฐ”

7.การแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาโรงเรยนวถพทธ

โรงเรยนวถพทธ มแนวการเรยนการสอนระบบปกตทวไปทน าหลกธรรมพระพทธศาสนามาใช หรอประยกตในการพฒนาเดก โดยเนนกรอบการพฒนาตามหลกไตรสกขา (ศล สมาธ ปญญา) ซงเปนการฝกหดอบรม เพอพฒนากาย ความประพฤต จตใจ และปญญาอยางบรณาการ

ศล คอ การมวนยในการด าเนนชวตทดงามตอตวเองและผอน สมาธ คอ มงพฒนาจตใจใหเขมแขงอยางมคณภาพ ปญญา คอ การมความรทถกตอง มศกยภาพในการคดและแกปญหา กจกรรมเหลานภายในโรงเรยนวถพทธ จะผานท าการกน การอย การด และการฟง ดวย

การสอนของครทใชวฒนธรรม และบรรยากาศการเรยนรมความเมตตา เอออาทร ไมเอาเปรยบ เสยสละ และมความกตญญทงตอธรรมชาตและบคคล กจกรรมทมงเนนในโรงเรยนวถพทธ จะมการจดกจกรรมหลากหลาย และตอเนองเปนวถชวต เพอใหเดกๆ รจกคดและไดฝกปฏบตเสมอๆ ใหเกดการพฒนาทงดาน

Page 25: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๑

ความประพฤต จตใจ และปญญาไปพรอมๆ กน โดยเฉพาะอยางยงการกน อย ด ฟง ในชวตประจ าวนทมสตสมปชญญะ

คอยก ากบเพอเปนไปตามคณคาแทของการด าเนนชวต ผานกจกรรมตางๆ เชน สวดมนตกอนและหลงเลกเรยน นงสมาธ มการเวยนเทยนในวนส าคญทาง พทธศาสนา เขาคายธรรมมะ เปนตน

จดเดนของโรงเรยนวถพทธ คอการมกระบวนการจดการเรยนรลกษณะ “สอนใหร ท าใหด อยใหเหน” การเรยนรในชนเรยนจะเปนลกษณะการบรณาการพทธธรรมในการเรยนร ทงความร กระบวนการฝกปฏบต และมการวดประเมนทกหนวยการเรยนร โดยเฉพาะ ดานคณลกษณะนสย ศรทธา คานยม และโดยลกษณะโรงเรยนวถพทธ จะเนนการจดสภาพทก ๆ ดาน เพอสนบสนนใหผเรยนพฒนาตามหลกพทธธรรมอยางบรณาการ ทสงเสรมใหเกดความเจรญงอกงาม ตามลกษณะแหงปญญาวฒธรรม ๔ ประการ คอ

1. สปปรสสงเสวะ หมายถง การอยใกลคนด ใกลผร 2. สทธมมสสวนะ หมายถง เอาใจใสศกษา โดยมหลกสตรการเรยนการสอนทด

3. โยนโสมนสการ หมายถง มกระบวนการคดวเคราะห พจารณาเหตผลทดและถกวธ 4. ธมมานธมปฏปตต หมายถง ความสามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวนไดถก

หลกการจดสภาพแวดลอม ทเออตอการเรยนรตามหลกพทธศาสนา โดยมบรรยากาศสงบเงยบ เรยบงาย รมรน สะอาด มระเบยบ ปลอดภย สอและอปกรณการเรยนการสอนมการปรบปรงพฒนาอยเสมอ โรงเรยนวถพทธ จะมลกษณะเกอกลและใกลชดกบชมชน โดยโรงเรยนจะมการรวมมอกบบานวด และสถาบนตาง ๆ ในชมชนทจะพฒนาทงนกเรยน และสงคมตามหลกธรรมในพทธศาสนา เพอประโยชนสขรวมกน และเดก ๆ กไดเรยนรวฒนธรรมไทยอกดวย ซงสวนใหญในโรงเรยนวถพทธ กมจดมงหมายส าคญเพอพฒนาเดก นกเรยน และเยาวชน สงทเดก ๆ ไดรบจากการเรยนโรงเรยนวถพทธ คอการสอนใหเปนมนษยทสมบรณแบบ กจกรรมการเรยนรในโรงเรยนวถพทธนน จะมงเนนใหเดกเกดพฤตกรรมทมเปาหมายในเรองของชวต สามารถชวยเหลอและดแลตวเองได ซงรวมถงการปลกฝงเรองความกตญญตอ ผมพระคณ ทเปนคณธรรมส าหรบวยเดก สอดคลองกบหลกไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา และเรยนรทจะด ารงชวตอยางเหมาะสม รเทาทนโลกทเปลยนแปลง สรางสงคมทดมคณภาพ ผาน การกน อย ด ฟงเปน นนเอง

ผทสนใจเรองเกยวกบโรงเรยนวถพทธ สามารถศกษาเพมเตม และแลกเปลยนเรยนร จาก

โรงเรยนวถพทธตนแบบ อาท เชน โรงเรยนทอส 023/46 ซอยปรดพนมยงค41 ถนนสขมวท71 แขวงคลองตน เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 โทรศพท : 0-27130260-1 Website : www.thawsischool.com

Page 26: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๒

โรงเรยนรงอรณ 391 ซอยอนามยงามเจรญ 25(ถ.พระราม 2 ซอย 33) แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพ ฯ 10150 โทรศพท 02-8707512-4 โทรสาร 02 8707514 Website : www.roong-aroon.ac.th โรงเรยนสยามสามไตร 87 ซ.สขมวท 89/1 แขวงบางจาก เขตพระโขนง กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 02-3110134, 02-33-6258-60 โทรสาร 02-311-2575 E-mail : [email protected] Website : www.siamsaamtri.ac.th

Page 27: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๓

สวนท 3

แนวทางการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธ ตามตวชวด “อตลกษณ ๒๙ ประการ”

โรงเรยนวถพทธมการพฒนาเปน ๓ ระดบ ดงน ระดบ ๑ “โรงเรยนวถพทธ” เปนโรงเรยนทสมครเขารวมโครงการ โดยลงทะเบยนใน

เวบไซด www.vitheebuddha.com และใชตวชวด“อตลกษณ ๒๙ ประการ” เปนเครองมอในการพฒนา จากนน รายงานการด าเนนงาน ตามอตลกษณ ๒๙ ประการ ในเวบไซต w.vitheebuddha.com ระดบ ๒ “โรงเรยนวถพทธชนน า” เปนโรงเรยนในโครงการโรงเรยนวถพทธ และใชตวชวด “อตลกษณ ๒๙ ประการ” เปนเครองมอในการพฒนาจนประสบความส าเรจ มผลการพฒนาเชงประจกษ ระดบ ๓ “โรงเรยนวถพทธพระราชทาน” เปนโรงเรยนวถพทธชนน า ทพฒนาโดยใชตวบงชโรงเรยนวถพทธพระราชทาน ประกอบดวย ๕ มาตรฐาน ๕๔ ตวบงช และผลการพฒนาเปนไปตามเกณฑทก าหนด 1.โรงเรยนวถพทธ การศกษาและพฒนาอตลกษณ ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ นน ไดมาจาก การศกษาวจยเชงคณภาพ โดยจดท าสนทนากลม (Focus group) โรงเรยนทเปนตวแทนของโรงเรยน วถพทธทวประเทศ จ านวน ๑๐๐ โรง ประชมเชงปฏบตการเพอแลกเปลยนเรยนร รบฟงปญหา อปสรรค ขอเสนอแนะการด าเนนงานตามแนวทาง ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ สงเคราะหหาขอสรป แนวปฏบตของการพฒนาอตลกษณโรงเรยนวถพทธ และน าไปทดลองใชในสภาพจรงกบโรงเรยนทไดสมครใจ จ านวน ๒๐ โรง จากตวแทนโรงเรยนจ านวน ๑๐๐ โรง ใชระยะเวลาทดลอง ๓ เดอน จากนนประเมนผลโดยใชกรอบแนวคด CIPP model ของสตฟเฟลบม (Stufflebeam) ผลการศกษาวจยในครงนท าใหได “อตลกษณ ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ” สพฐ.จงไดประกาศใหโรงเรยนวถพทธทราบเพอน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาและเปนแนวทางในการประเมนตนเอง ตงแต พ.ศ. ๒๕๕๓ เปนตนมา ดงแนวทางด าเนนการ “๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ” ตอไปน

๑. ดานกายภาพ ๗ ประการ 1.1 มปายโรงเรยนวถพทธ 1.2 มพระพทธรปหนาโรงเรยน 1.3 มพระพทธรปประจ าหองเรยน 1.4 มพระพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารสตดตามทตางๆ 1.5 มความสะอาด สงบ รมรน 1.6 มหองพระพทธศาสนาหรอลานธรรม

Page 28: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๔

1.7 ไมมสงเสพตด เหลา บหร ๑๐๐ % คณคาทไดรบ ไดคณคาดานจตใจ สะอาด สวาง สงบ บรรยายภาพเออตอการเรยนการสอนของโรงเรยนวถพทธ เปนสญลกษณของการเปนโรงเรยนวถพทธ มองคพระครองใจ ไวสกการบชา เปนหลกธรรมในการเตอนจต สขภาพกายและจตด ฝกฝนดวยภาวนา มหองทเปนสดสวน มศลหางอบายมข ท าชวตใหประณต สนองแนวนโยบายของรฐ สรางวนย สงคมปลอดอบายมข สงเสพตด

๒. ดานการเรยนการสอน ๕ ประการ 2.1 บรหารจต เจรญปญญา กอนเขาเรยน เชา บาย ทงคร และ นกเรยน 2.2 บรณาการวถพทธ ทกกลมสาระ และในวนส าคญทางพระพทธศาสนา 2.3 คร พานกเรยนท าโครงงานคณธรรม กจกรรมจตอาสาสปดาหละ ๑ ครง 2.4 คร ผบรหาร และ นกเรยน ทกคน ไปปฏบตศาสนกจทวดเดอนละ ๑ ครง มวดเปนแหลงเรยนร 2.5 คร ผบรหาร และ นกเรยนทกคน เขาคายปฏบตธรรมอยางนอยปละ ๑ ครง คณคาทไดรบ ไดฝกสมาธ ฝกสต ท าใหเกดปญญา สรางวนย ซงจะน าไปสการมจตอาสาของนกเรยนตอชมชน ปลกฝงนสยความมน าใจและจตสาธารณะ นกเรยนไดแสดงออกถงพฤตกรรมความรวมมอกนในการชวยเหลอสงคม

๓. ดานพฤตกรรม คร ผบรหารโรงเรยน และนกเรยน ๕ ประการ 3.1 รกษาศล ๕ 3.2 ยมงาย ไหวสวย กราบงาม 3.3 กอนรบประทานอาหารจะมการพจารณาอาหารรบประทานอาหาร ไมดง ไมหก ไมเหลอ 3.4 ประหยด ออม ถนอมใช เงน และ สงของ 3.5 มนสยใฝร สสงยาก คณคาทไดรบ ท าชวตไดเปนปกตสข ไมเบยดเบยนผอน สมาทานศลหนาเสาธง บรณาการ ครประจ าชนประเมนทกวนกอนเลกเรยน ยมงาย ไหวสวย ท าใหนารกนาชนชม รกษาวฒนธรรม อนดงามของไทย การพจารณาอาหาร ไมดง ไมหก ไมเหลอ ท าใหรจกความพอประมาณ มสต กตญญ ไมหลงในรส กลน มมารยาทในการรบประทานอาหาร การประหยดอดออมถนอมใชเงนและสงของ ท าใหรจกใชจายอยางพอเพยง รคณคาของคนและสงของรจกการวางแผนในการใชจาย และมนสย ใฝร สสงยาก ท าใหมความขยนอดทน มความเพยร ความพยายาม มงมนสความส าเรจ

๔. ดานการสงเสรมวถพทธ ๘ ประการ 4.1 ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยน 4.2 ไมด ดา นกเรยน 4.3 ชนชมคณความด หนาเสาธงทกวน 4.4 โฮมรมเพอสะทอนความรสก เชนความรสกทไดท าความด 4.5 คร ผบรหาร และนกเรยน มสมดบนทกความด 4.6 คร ผบรหาร และนกเรยน สอบไดธรรมศกษาตรเปนอยางนอย

Page 29: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๕

4.7 บรหารจต เจรญปญญา กอนการประชมทกครง 4.8 มพระมาสอนอยางสม าเสมอ คณคาทไดรบ ท าใหมสขภาพด รจกเลอกรบประทานอาหารทดมประโยชน มการชนชมความดท าใหเกดความปลมใจในสงทไดท า พรอมทงมสมดทบนทกความดคอยย าเตอนใหท าด รหลกธรรมค าสอนในพระพทธศาสนา สามารถแกไขปญหา

๕. ดานกจกรรมประจ าวนพระ ๔ ประการ 5.1 ใสเสอขาวทกคน 5.2 ท าบญใสบาตร ฟงเทศน 5.3 รบประทานอาหารมงสวรตในมอกลางวน 5.4 สวดมนตแปล

คณคาทไดรบ ใสเสอขาว เวนจากการปรงแตง แสดงความรวมใจ ใสบาตร ฟงเทศน เสยสละเออเฟอ สรางปญญา ขดเกลาจตใจ สรางเสรมปญญา อาหารมงสวรต รกษาศล ความเมตตากรณา เวนจากการฆาสตว สวดมนตแปล ฝกสมาธ เขาใจซงในพระธรรมค าสอน

อตลกษณ ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ ท าใหโรงเรยนมแนวทางการพฒนาโรงเรยนท เปนรปธรรมมากขน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และมหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ไดรวมกนน า “อตลกษณ ๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ” ไปเปนตวชวดในการคดเลอกโรงเรยนวถพทธชนน ามาอยางตอเนอง เพอรบใบประกาศเกยรตคณ ยกยองเชดชเกยรต จากมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ทงน เพอใหจดจ าไดงาย และเหนภาพชดเจนขน จงไดสรปเปนแผนภม ดงน

Page 30: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๖

แผนภม “๒๙ ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ” ทมา: http://www.vitheebuddha.com/main.php?url=news_view&id=๒๒๒&cat=F

Page 31: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๗

แนวปฏบตทดของอตลกษณ 29 ประการ

๑.มาตรฐานดานกายภาพ

ตวชวด แนวปฏบตทด (หมายเลข คอเกณฑใหคะแนน)

๑. มปายโรงเรยนวถพทธ ค านยาม: ปายโรงเรยนวถพทธ มลกษณะ ดงน (ขนาด ๑.๕ ม. x ๘๐ ซม.)

๑.มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวภายในหองใดหองหนง ๒.มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวหนาอาคารใดอาคารหนง ๓.มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวหนาบรเวณโรงเรยน ๔. มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวหนาบรเวณโรงเรยน เหนเดนชด * ปายโรงเรยนวถพทธมรายละเอยดในครบถวน ดงตวอยาง

๒. มพระพทธรปบรเวณหนาโรงเรยน

๑.มพระพทธรปบรเวณหนาโรงเรยน ๒.มพระพทธรปอยในซมบรเวณหนาโรงเรยน ๓.มพระพทธรปอยในซมบรเวณหนาโรงเรยนและเครองบชา ๔.มพระพทธรปอยในซมบรเวณหนาโรงเรยนมเครองบชาและให นกเรยนไหวทกวน

๓ . ม พ ระ พ ทธรปป ระจ าห อ งเร ยน

๑.มพระพทธรปประจ าหองเรยน ๒.มพระพทธรปประจ าหองเรยนอยดานหนาในททสมควร ๓.มพระพทธรปประจ าหองเรยนอยดานหนาในททสมควร และมการท าความสะอาด ๔. มพระพทธรปประจ าหองเรยนอยดานหนาในททสมควร มการท าความสะอาดและมการเคารพพระพทธรปเปนประจ า

๔. มพระพทธศาสนสภาษตวาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามทตางๆ

๑.มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามท ตาง ๆ ๒.มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรมพระราชด ารส ตดตามทตาง ๆและมการปรบปรงอยเสมอ ๓.มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรมพระราชด ารส ตดตามทตาง ๆและมการปรบปรง อยเสมอโดยนกเรยนมสวนรวมในการจดท า ๔.มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรมพระราชด ารส ตดตามทตาง ๆและมการปรบปรงอยเสมอโดยนกเรยนมสวนรวมในการจดท าอยางตอเนอง

๕. มความสะอาด สงบ รมรน

๑.มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยนและบรเวณโรงเรยน ๒.มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยน บรเวณโรงเรยน โดย ด าเนนการอยางตอเนอง

Page 32: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๘

ตวชวด แนวปฏบตทด(หมายเลข คอเกณฑใหคะแนน)

๓.มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยน บรเวณโรงเรยน โดยด าเนนการอยางตอเนองและนกเรยนมสวนรวม ๔.มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยน บรเวณโรงเรยน โดย

ด าเนนการอยางตอเนองและนกเรยนมสวนรวมทกคน

๖. มหองพระพระพทธศาสนา หรอ ลานธรรม

๑.มหองพระพทธศาสนา หรอลานธรรม ๒.มหองพระพทธศาสนา หรอลานธรรมและมตารางการใช ๓.มหองพระพทธศาสนา หรอลานธรรมมตารางการใช มการใชจรง ๔.มหองพระพทธศาสนา หรอลานธรรมมตารางการใช มการใชจรง และนกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษา

๗. ไมมสงเสพตด เหลา บหร ๑๐๐%

๑.มสงเสพตด เหลา บหร ในโรงเรยนระหวาง๔๐ -๕๐ % ๒.มสงเสพตด เหลา บหร ในโรงเรยนระหวาง๒๐ -๓๙ % ๓.มสงเสพตด เหลา บหร ในโรงเรยนระหวาง๑๐ -๑๙ % ๔.ไมมสงเสพตด เหลา บหร ในโรงเรยน ๑๐๐ %

๒.มาตรฐานดานพฤตกรรม นกเรยน คร ผบรหารโรงเรยน

๘.รกษาศล ๕

๑.ผบรหาร คร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบตได ครบ๕ ขอ ๒.ผบรหาร คร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบตได ครบ๕ ขอ ๓.ผบรหาร คร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบตได ครบ๕ ขอ ๔.ผบรหาร คร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบตได ครบ๕ ขอ

๙.ยมงาย ไหวสวย กราบงาม

๑.นกเรยน ครและผบรหาร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๑๐ . กอนรบประทานอาหารจะมการพจารณาอาหาร รบประทานอาหารไมดง ไมหก ไมเหลอ

๑.นกเรยน ครและผบรหาร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๑๑. ประหยด ออม ถนอมใช เงน และสงของ

๑. นกเรยน ครและผบรหาร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓. นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 33: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๒๙

ตวชวด แนวปฏบตทด(หมายเลข คอเกณฑใหคะแนน)

๑๒. มนสยใฝร สสงยาก

๑.นกเรยน ครและผบรหาร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.นกเรยน ครและผบรหาร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๓.มาตรฐานดานกจกรรมประจ าวนพระ

๑.ใสเสอสขาวทกคน

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒. คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓. คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๒. ท าบญใสบาตร ฟงเทศน

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๓ . รบประทานอาหารมงสวรตในมอกลางวน

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๔. สวดมนตแปล

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓. คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๔.มาตรฐานดานการสงเสรมวถพทธ

๑. ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยน

๑.ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนเปนบางวน ๒.ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนทกวน ๓.ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนทกวน แตนกเรยนน ามาเอง ๔.ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนทกวน และ ปลกฝงใหนกเรยนไมซออาหารขยะนอกโรงเรยน

๒. ไมดดานกเรยน ๑. คร ผบรหาร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.คร ผบรหาร รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.คร ผบรหาร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 34: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๐

ตวชวด แนวปฏบตทด(หมายเลข คอเกณฑใหคะแนน)

๓. ชนชมคณความดหนาเสาธงทกวน ๑.ปฏบต โดยไมเตมใจ ๒. ปฏบต โดยไมเตมใจและท าตามค าสง ๓. ปฏบตดวยความเตมใจ ๔. ปฏบต ดวยความเตมใจ เหนคณคา และโนมนาวใหนกเรยนท าความด

๔ . โฮมรมเพอสะทอนความรสกเชนความรสกทไดท าความด

๑.ปฏบต โดยไมเตมใจ ๒. ปฏบตโดยไมเตมใจและท าตามค าสง ๓. ปฏบตดวยความเตมใจ ๔. ปฏบต ดวยความเตมใจ เหนคณคา และโนมนาวใหนกเรยนด

๕ . คร ผบรหาร และนกเรยน มสมดบนทกความด

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒. คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓. คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๖. คร ผบรหาร และนกเรยนสอบไดธรรมะศกษาตรเปนอยางนอย

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒. คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓. คร บรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๗. บรหารจต เจรญปญญา กอนการประชมทกครง

๑.ครและปฏบต โดยไมเตมใจ ๒. ครและปฏบต โดยไมเตมใจและท าตามค าสง ๓. ครและปฏบต ดวยความเตมใจ ๔. ครและปฏบต ดวยความเตมใจและเหนคณคา

๘. มพระมาสอนอยางสม าเสมอ ๑.นกเรยนไดเรยนกบพระ ต ากวารอยละ ๕๐ ๒. นกเรยนไดเรยนกบพระ รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓. นกเรยนไดเรยนกบพระ รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔. มนกเรยนไดเรยนกบพระ รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 35: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๑

ตวชวด แนวปฏบตทด(หมายเลข คอเกณฑใหคะแนน)

๕.มาตรฐานการเรยนการสอน

๑ . บรหารจต เจรญปญญา กอนเขาเรยน เชา – บาย ทงคร และนกเรยน

๑.นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.ครและนกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.ครและนกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.ครและนกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๒. บรณาการวถพทธทกกลมสาระและในวนส าคญทางพทธศาสนา

๑.มคร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.มครรอยละ รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.มคร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.มคร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๓. ครพานกเรยนท าโครงงานคณธรรม หรอกจกรรมจตอาสา สปดาหละ ๑ ครง

๑.มคร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.มคร รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.มคร รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.มคร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๔. คร ผบรหาร และนกเรยนทกคนไปปฏบตศาสนกจทวดเดอนละ ๑ ครง มวดเปนแหลงเรยนร

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

๕. คร ผบรหาร และนกเรยนทกคนเขาคายปฏบตธรรมอยางนอยปละ ๑ ครง

๑.คร ผบรหาร นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ๒.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๕๐ -๖๙ ปฏบต ๓.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๗๐ -๘๙ ปฏบต ๔.คร ผบรหาร นกเรยน รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 36: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๒

2. โรงเรยนวถพทธชนน า

โรงเรยนวถพทธชนน า เปนโรงเรยนโรงเรยนวถพทธ ทมผลงานดเดนเปนรปธรรมทชดเจน จนเปนแบบอยางได และมการด าเนนการตามมาตรฐานและตวชวดตาม “อตลกษณ ๒๙ ประการในโรงเรยนวถพทธ” อยางชดเจนมผลงานใหเหนเปนทประจกษ ดงรายละเอยดตอไปน

1. ดานกายภาพ 7 ประการ 1.1 มปายโรงเรยนวถพทธ

ระดบนอย มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวภายในหองใดหองหนง

ระดบปานกลาง มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวหนาอาคารใดอาคารหนง

ระดบด มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวหนาบรเวณโรงเรยน

ระดบดมาก มปายโรงเรยนวถพทธ ตดไวหนาบรเวณโรงเรยน เหนเดนชด

1.2 มพระพทธรปหนาโรงเรยน ระดบนอย มพระพทธรป บรเวณหนาโรงเรยน

ระดบปานกลาง มพระพทธรปอยในซมบรเวณหนาโรงเรยน

ระดบ ด มพระพทธรปอยในซมบรเวณหนาโรงเรยน และเครองบชา

ระดบดมาก มพระพทธรปอยในซมบรเวณ หนาโรงเรยน เครองบชา และให นกเรยนไหวทกวน

1.3 มพระพทธรปประจ าหองเรยน ระดบนอย มพระพทธรป ประจ าหองเรยน

ระดบปานกลาง มพระพทธรปประจ าหองเรยน อยดานหนาในท ทสมควร

ระดบ ด มพระพทธรปประจ าหองเรยนอยดานหนาในททสมควร และมการท า

ความสะอาด

ระดบ ดมาก มพระพทธรปประจ าหองเรยน อยดานหนาในททสมควร มการท า

ความสะอาด และมการเคารพพระพทธรปเปนประจ า

1.4 มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามทตางๆ ระดบนอย มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามทตางๆ

ระดบปานกลาง มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามทตางๆ และมการปรบปรง อยเสมอ

ระดบด มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามทตางๆ และมการ

ปรบปรง อยเสมอ โดยนกเรยนมสวนรวม

ระดบ ดมาก มพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารส ตดตามทตางๆ และ มการปรบปรงอยเสมอ โดยนกเรยน มสวนรวมในการจดท า อยางตอเนอง

1.5 มความสะอาด สงบ รมรน ระดบนอย มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยนและบรเวณโรงเรยน

ระดบปานกลาง มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยน บรเวณโรงเรยน โดย

ด าเนนการอยางตอเนอง

Page 37: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๓

ระดบ ด มความสะอาด สงบ รมรนในหองเรยน บรเวณโรงเรยน โดย

ด าเนนการ อยางตอเนอง และนกเรยนมสวนรวม

ระดบดมาก มความสะอาด สงบ รมรน ในหองเรยน บรเวณโรงเรยน โดย

ด าเนนการอยางตอเนอง และนกเรยนมสวนรวมทกคน

1.6 มหองพระพทธศาสนาหรอลานธรรม ระดบนอย มหองพระพทธศาสนา หรอลานธรรม ระดบปานกลาง มหองพระพทธศาสนา หรอลานธรรม และมตารางการใช ระดบด มหองพระพทธศาสนาหรอลานธรรมและมตารางการใช มการใชจรง ระดบ ดมาก มหองพระพทธศาสนาหรอลานธรรม และมตารางการใช มการใช

จรงและนกเรยนมสวนรวมในการดแลรกษา 1.7 ไมมสงเสพตด เหลา บหร 100 %

ระดบนอย มสงเสพตด เหลา บหรในโรงเรยน เกน ๔๐% ระดบปานกลาง มระหวาง ๒๐-๓๙% ระดบด มระหวาง ๑๐-๑๙% ระดบดมาก ไมมสงเสพตด เหลา บหรในโรงเรยน ๑๐๐%

2. ดานกจกรรมประจ าวนพระ 4 ประการ 2.1 ใสเสอสขาว ทกคน

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยนต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบ ดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 2.2 ท าบญ ใสบาตร ฟงเทศน

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบ ด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบ ดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 2.3 รบประทานอาหารมงสวรต ในมอกลางวน

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 38: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๔

2.4 สวดมนตแปล ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยนต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

3. ดานการเรยนการสอน 5 ประการ 3.1 บรหารจต เจรญปญญา กอนเขาเรยน เชา บาย ทงคร และ นกเรยน

ระดบนอย ครและนกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต

ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 3.2 บรณาการวถพทธ ทกกลมสาระ และในวนส าคญทางพระพทธศาสนา

ระดบนอย มคร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง มคร รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต ระดบด มคร รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต ระดบดมาก มคร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

3.3 คร พานกเรยนท าโครงงานคณธรรม กจกรรมจตอาสาสปดาหละ 1 ครง ระดบนอย มคร ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง มคร รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต ระดบด มคร รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต ระดบดมาก มคร รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

3.4 คร ผบรหาร และ นกเรยน ทกคน ไปปฏบตศาสนกจทวดเดอนละ 1 ครง มวด เปนแหลงเรยนร

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบ ดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 3.5 คร ผบรหาร และ นกเรยนทกคน เขาคายปฏบตธรรมอยางนอยปละ ๑ ครง

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบ ดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 39: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๕

4. ดานพฤตกรรม คร ผบรหารโรงเรยน และนกเรยน 5 ประการ 4.1 รกษาศล 5

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบตไดครบ ๕ ขอ

ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบตไดครบ ๕ ขอ

ระดบ ด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบตไดครบ ๕ ขอ

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบตไดครบ ๕ ขอ

4.2 ยมงาย ไหวสวย กราบงาม ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

4.3 กอนรบประทานอาหารจะมการพจารณาอาหาร รบประทานอาหารไมดง ไมหก ไมเหลอ

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 4.4 ประหยด ออม ถนอมใช เงน และ สงของ

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบ ด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 4.5 มนสยใฝร สสงยาก

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบ ด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

5. ดานการสงเสรมวถพทธ 8 ประการ 5.1 ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยน

ระดบนอย ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนเปนบางวน

ระดบปานกลาง ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนทกวน

ระดบ ด ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนทกวน แตนกเรยนน ามาเอง

ระดบดมาก ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยนทกวน และปลกฝงใหนกเรยนไมซอ

อาหารขยะนอกโรงเรยน

Page 40: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๖

5.2 ไมด ดา นกเรยน ระดบนอย คร ผบรหาร ต ากวา รอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 5.3 ชนชมคณความด หนาเสาธงทกวน

ระดบนอย ปฏบต โดยไมเตมใจ

ระดบปานกลาง ปฏบต โดยไมเตมใจและท าตามค าสง

ระดบ ด ปฏบต ดวยความเตมใจ

ระดบ ดมาก ปฏบต ดวยความเตมใจ เหนคณคา และโนมนาวใหนกเรยน

ท าตาม 5.4 โฮมรมเพอสะทอนความรสก เชนความรสกทไดท าความด

ระดบนอย ปฏบต โดยไมเตมใจ

ระดบปานกลาง ปฏบต โดยไมเตมใจและท าตามค าสง

ระดบ ด ปฏบต ดวยความเตมใจ

ระดบดมาก ปฏบต ดวยความเตมใจ เหนคณคา และโนมนาวใหนกเรยนท า

ความด 5.5 คร ผบรหาร และนกเรยน มสมดบนทกความด

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 5.6 คร ผบรหาร และนกเรยน สอบไดธรรมศกษาตรเปนอยางนอย

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบ ดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต 5.7 บรหารจต เจรญปญญา กอนการประชมทกครง

ระดบนอย คร ผบรหารและ นกเรยน ต ากวารอยละ ๕๐ ปฏบต ระดบปานกลาง รอยละ ๕๐-๖๙ ปฏบต

ระดบด รอยละ ๗๐-๘๙ ปฏบต

ระดบดมาก รอยละ ๙๐-๑๐๐ ปฏบต

Page 41: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๗

5.8 มพระมาสอนอยางสม าเสมอ ระดบนอย มนกเรยนไดเรยนกบพระต ากวารอยละ ๕๐

ระดบปานกลาง มนกเรยนไดเรยนกบพระ รอยละ ๕๐-๖๙

ระดบด มนกเรยนไดเรยนกบพระ รอยละ ๗๐-๘๙

ระดบ ดมาก มนกเรยนไดเรยนกบพระ รอยละ ๙๐-๑๐๐

3. โรงเรยนวถพทธพระราชทาน

โรงเรยนวถพทธพระราชทาน เปนโรงเรยนวถพทธชนน าทด าเนนการตามมาตรฐานและ

ตวชวดของอตลกษณ ๒๙ ประการในโรงเรยนวถพทธ และมนวตกรรมทเปนตวด าเนนงานอยางชดเจนตามเกณฑชวด จนไดรบรางวลพระราชทานจากสมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร

เกณฑการคดเลอก โรงเรยนวถพทธพระราชทาน เกณฑการพจารณาใหคะแนน (คะแนนเตม ๑๕๐ คะแนน)

1. การประเมนอตลกษณ ๒๙ ประการ (๑๐ คะแนน) 2. การรบฟงความคดเหนจากผมสวนเกยวของ (๑๐ คะแนน) 3. นวตกรรม (๘๐ คะแนน)

3.1 นวตกรรม /โครงการ/กจกรรมมความสอดคลองกบตวชวดดานปจจยน าเขา (Input) ( ขอบงชคณภาพขอใดขอหนงหรอหลายขอ ) จ านวน ๑ นวตกรรม/โครงการ/กจกรรม (๔๐ คะแนน)

หลกเกณฑในการพจารณานวตกรรม /โครงการ/กจกรรม ดานปจจยน าเขา ๑. ความตอเนองของโครงการ ๕ คะแนน ๒. ความเปนนวตกรรม ๕ คะแนน ๓. ความเปนวถพทธ ๕ คะแนน ๔. ผลทเปนรปธรรมและสอดคลองกบขอบงชคณภาพทก าหนด ๒๐ คะแนน ๕. การเผยแพรและสรางเครอขาย ๕ คะแนน

รวม ๔๐ คะแนน

3.2 นวตกรรม/โครงการ/กจกรรมทมความสอดคลองกบตวชวดดานกระบวนการ (Process) (ขอบงชคณภาพขอใดขอหนงหรอหลายขอ ) จ านวน ๑ นวตกรรม/โครงการ/กจกรรม (เตม ๔๐ คะแนน)

Page 42: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๘

หลกเกณฑในการพจารณานวตกรรม /โครงการ/กจกรรม ดานกระบวนการ ๑. ความตอเนองของโครงการ ๕ คะแนน ๒. ความเปนนวตกรรม ๕ คะแนน ๓. ความเปนวถ ๕ คะแนน ๔. ผลทเปนรปธรรมและสอดคลองกบขอบงชคณภาพทก าหนด ๒๐ คะแนน ๕. การเผยแพรและสรางเครอขาย ๕ คะแนน

รวม ๔๐ คะแนน

4. การปฏบตธรรมวปสสนากรรมฐาน (๕๐ คะแนน) เพอใหผบรหาร บคลากร ไดรบการ พฒนาดานจตใจ มสต และสมาธในการท างาน เพอน าไปถายทอดแกนกเรยนตอไป

1) รอยละ80 ของบคลากรเขาปฏบตธรรม ๑๐ คะแนน 2) ความตงใจในการรวมกจกรรม ๑๐ คะแนน 3) การน ากระบวนการไปถายทอดส นกเรยน ๑๐ คะแนน 4) การปฎบตบรณาการสผวถชวตบคลากร นกเรยน ๑๐ คะแนน 5) การขยายผล การตอยอดและความยงยน ๑๐ คะแนน

รวม ๕๐ คะแนน

ขอบงชคณภาพโรงเรยนวถพทธพระราชทาน ดานปจจยน าเขา (Input)

1. มวถชวตทสอดคลองกบหลกพทธธรรม (ลด ละ เลก อบายมข) ถอศล ๕ และปฏบตตน เปนแบบอยางทด

2. มพรหมวหารธรรมประจ าใจ 3. มความซอสตย จรงใจในการท างาน 4. มความเขาใจทถกตองในพระรตนตรย นบถอและศรทธาในพระพทธศาสนา 5. มวถชวตทสอดคลองกบหลกพทธธรรม (ลด ละ เลกอบายมข) มศลธรรม และปฏบตตน

เปนแบบอยางทด 6. มพรหมวหารธรรม มความเปนกลยาณมตรมงพฒนาใหผเรยนเกดความเจรญงอกงาม

ตามหลกไตรสกขา 7. ร เขาใจ หลกการพฒนาผเรยนตามหลกไตรสกขา 8. มวสยทศนหรอปรชญา พนธกจ เปาหมาย ธรรมนญ หรอแผนกลยทธทมจดเนนในการ

พฒนาโรงเรยนวถพทธ 9. แตงตงคณะกรรมการทปรกษาหรอคณะกรรมการด าเนนโรงเรยนวถพทธและบรหารการ

ด าเนนอยางตอเนอง โดยผเกยวของ (บ ร ว) มสวนรวม 10. ปลกฝงศรทธา สรางเสรมปญญาในพทธศาสนาใหเกดขนกบบคลากรและผเกยวของ

Page 43: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๓๙

11. รวมมอกบผปกครอง วดและชมชนเพอพฒนาผเรยนและชมชน 12. มการนเทศ ก ากบ ตดตาม การด าเนนงานโรงเรยนวถพทธอยางตอเนอง 13. มระบบตรวจสอบประเมนผล และเปดโอกาสใหมการเสนอแนะอยางเปนกลยาณมตร

เพอพฒนาอยางตอเนอง 14. มหลกสตรสถานศกษา หนวยการเรยนและแผนการจดการเรยนรทบรณาการพทธ

ธรรมทกกลมสาระการเรยนร 15. จดประดษฐานพระพทธรปประจ าโรงเรยนและประจ าหองเรยนเหมาะสม 16. มปายนเทศ ปายคตธรรม ค าขวญ คณธรรมจรยธรมโดยทวไปในบรเวณโรงเรยน 17. สภาพโรงเรยนสะอาด ปลอดภย สงบ รมรน เรยบงาย ใกลชดธรรมชาต 18. บรเวณโรงเรยนปราศจากสงเสพตด อบายมข สงมอมเมาทกชนด

ดานกระบวนการ (Process) 1. จดการเรยนรโดยบรณาการพทธธรรมหรอหลกไตรสกขาในทกกลมสาระการเรยนรและเชอมโยงกบชวตประจ าวน ๒.สงเสรมใหมการน าหลกธรรมมาเปนฐานในการคดวเคราะหและแกปญหา ๓. จดการเรยนรทสงเสรมใฝรและแสวงหาความรดวยตนเอง ๔.จดการเรยนรอยางมความสข ทงผเรยนรและผจดการเรยนร ๕. จดกจกรรมบรหารจตเจรญปญญา ทงในการเรยนการสอนและในกจกรรมการด ารงชวต ประจ าวน ๖. ใชสอการเรยนรทสงเสรมการใฝรและแสวงหาความรดวยตนเองอยเสมอ ๗. นมนตพระสงฆ หรอเชญวทยากรภมปญญาทางพทธศาสนา สอนนกเรยนสม าเสมอ ๘. จดใหนกเรยนไปเรยนรทวด หรอทศาสนสถานทใชแหลงเรยนรของโรงเรยนอยางตอเนอง ๙. มการวดประเมนผลตามสภาพจรงดวยวธการทหลากหลาย ครอบคลมตามหลกภาวนา ๓ (กาย ศล จตปญญา) โดยมจดประสงคเนนเพอพฒนานกเรยนตอเนอง ๑๐. สงเสรมความสมพนธแบบกลยาณมตร ออนนอมถอมตน เคารพใหเกยรตซงกนและกน ยมแยม มเมตตาตอกน ทงครตอนกเรยน ครตอคร นกเรยนตอนกเรยน และครตอผปกครอง ๑๑. สงเสรมบรรยากาศใฝร ใฝเรยน ใฝสรางสรรค ๑๒. สงเสรมบคลากรและนกเรยนใหปฏบตตนเปนตวอยางทดตอผอน ๑๓. สงเสรม ยกยอง เชดช ผท าด เปนประจ า ๑๔. ฝกฝนอบรมใหเกดการกน อย ด ฟง เปน (รเขาใจเหตผลและไดประโยชนตามคณคาแทตามหลกไตรสกขา) ๑๕. สงเสรมกจกรรมการรบผดชอบดแลรกษาพฒนาอาคารสถานทและสงแวดลอมอยางสม าเสมอจนเปนนสย ๑๖. สงเสรมปฏบตกจกรรมพระพทธศาสนาอยางเหนคณคา รเขาใจเหตผล ๑๗. จดกจกรรมสงเสรมการระลก และศรทธาในพระรตนตรย เปนประจ า และในโอกาสส าคญอยางตอเนองเปนวถชวต ๑๘. สงเสรมใหทกคนมสวนรวม และคณคาในการรกษาและสบตอพระพทธศาสนา

Page 44: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๔๐

ดานผลผลต (Output) ๑. บรโภคใชสอยปจจยสในปรมาณและคณภาพทเหมาะสม ไดคณคาแท ๒. การดแลรางกาย และการแตงกายสะอาดเรยบรอย ๓. ด ารงชวตอยางเกอกลสงแวดลอม ๔. มศล ๕ เปนพนฐานในการด ารงชวต ๕. มวนย มความรบผดชอบ ซอสตย ตรงตอเวลา ๖. สามารถพงตนเองไดหรอท างานเลยงชพดวยความสจรต ๗. มความกตญญรคณ ตอบแทนคณ ๘. มจตใจ เมตตา กรณา (เออเฟอ เผอแผ แบงปนตอกน) ๙. ท างานและเรยนรอยางตงใจ อดทน ขยน หมนเพยร ๑๐. มสขภาพจตด แจมใส ราเรงเบกบาน ๑๑. มศรทธา และความเขาใจทถกตองในพระรตนตรย ๑๒. รบาป บญ คณโทษ ประโยชน มใชประโยชน ๑๓. ใฝร ใฝศกษาแสวงหาความจรง และใฝสรางสรรค พฒนางานอยเสมอ ๑๔. รเทาทน แกไขปญหาชวตและการท างานไดดวยสตปญญา

ดานผลกระทบ (Outcome/Impact) ๑. บานและชมชนมสมาชกทเปนคนดไมยงเกยวกบอบายมขเพมขน ๒. ชมชนมผชวยเหลอในการพฒนาชมชนมากยงขน ๓. วดไดศาสนาทายาทและก าลงชวยงานสงเสรมพระพทธศาสนามากขน ๔. โรงเรยนไดรบความไววางใจ เชอมน ศรทธาและไดรบความรวมมอจากผมสวนรวม

ทเกยวของ (บาน วด ราชการ)

Page 45: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๔๑

แนวปฏบตทดของมาตรฐาน การด าเนนงานโรงเรยนวถพทธพระราชทาน

Page 46: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๒

คม

อมาต

รฐาน

การด

าเนนง

านโร

งเรยน

วถพท

ธพระ

ราชท

าน พ

.ศ.๒

๕๕๘

ส านก

งานค

ณะก

รรมก

ารกา

รศกษ

าขนพ

นฐาน

กระ

ทรวง

ศกษา

ธการ

กระท

รวงศ

กษาธ

การไ

ดสนบ

สนนใ

หสถา

นศกษ

ามกา

รพฒ

นาคณ

ธรรม

ควบค

กบกา

รพฒ

นาทก

ดานอ

ยางอ

งครว

ม โด

ยมกา

รสงเ

สรมโ

ครงก

ารโร

งเรย

นวถพ

ทธ พ

รอมท

งจดท

าเอก

สารแ

นวทา

งการ

ด าเน

นงาน

โรงเร

ยนวถ

พทธ

เพอเ

ปนเค

รองม

อในก

ารนเ

ทศ ก

ากบ

ตดตา

ม ปร

ะเมน

ผลกา

รด าเ

นนงา

นโร

งเรย

นวถพ

ทธ โด

ยก าห

นดตว

ชวดก

ารด า

เนนง

านโร

งเรย

นวถพ

ทธไว

อยาง

ชดเจ

น ซง

ไดผา

นการ

พจาร

ณาจ

ากผท

รงคณ

วฒหล

ายคณ

ะแลว

ตวช

วด จ

ะปร

ะกอบ

ดวย

๔ มา

ตรฐา

น ค

อ มา

ตรฐา

นดาน

ปจจย

น าเข

า ม

าตรฐ

านดา

นกระ

บวนก

าร ม

าตรฐ

านดา

นผลผ

ลต แ

ละมา

ตรฐา

นดาน

ผลกร

ะทบ

เอ

กสาร

ตวชว

ดฉบบ

น จะ

เปนเ

ครอง

มอทช

วยให

ผบรห

ารโร

งเรยน

และค

ร ส

ามาร

ถตรว

จสอบ

ทบท

วนแล

ะประ

เมนผ

ลการ

ด าเน

นงาน

การพ

ฒนา

โรงเร

ยนวถ

พทธไ

ดชดเ

จนแล

ะมปร

ะสทธ

ภาพเ

พมขน

มา

ตรฐา

นท ๑

ดา

นปจจ

ยน าเข

า (In

put)

องคป

ระกอ

บตวช

วด

ขอบง

ชคณ

ภาพ

ระดบ

คณภา

พ ๔

๓ ๒

๑ อง

คประ

กอบห

ลกท

๑.๑

บคลา

กรมค

ณลก

ษณะท

องคป

ระกอ

บยอย

๑.๑

.๑

ผบรห

าร

ตวช

วดท

๑.๑.

๑.๑

มวถ

ชวต

ทสอด

คลอง

กบหล

กพทธ

ธรรม

(ล

ด ละ

เลก

อบาย

มข) ถ

อศล

๕ แล

ะปฏบ

ตตนเ

ปนแบ

บอยา

งทด

๔ หม

ายถง

ผบร

หารม

วถชว

ตสอด

คลอง

กบหล

กพทธ

ธรรม

มกา

รปฏบ

ตตนต

ามศล

5 ได

ครบถ

วนทก

ขอ

อยาง

สม าเส

มอตล

อดป

ลด

ละเ

ลก อ

บายม

ข ม

จตใจ

ทดงา

ม ส

ามาร

ถเปน

แบบอ

ยางท

ดแกผ

อนได

๓ หม

ายถง

ผบร

หารม

วถชว

ตทสอ

ดคลอ

งกบห

ลกพท

ธธรร

ม มก

ารปฏ

บตตน

ตามศ

ล ๕

ขอ ต

ดตอก

อย

างนอ

ย 3

เดอน

และ

มจตใ

จทดง

าม

๒ หม

ายถง

ผบร

หารม

วถชว

ตทสอ

ดคลอ

งกบห

ลกพท

ธธรร

ม มก

ารปฏ

บตตน

ตามศ

ล ๕

ไดคร

บถวน

ในโอ

กาสต

างๆ

เชน

ทกๆ

วนพร

ะ หร

อ ทก

ๆวนห

รอเด

อนเก

ดของ

ตนเอ

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมวถ

ชวตท

สอดค

ลองก

บหลก

พทธธ

รรม

มการ

ปฏบต

ตนตา

มศล

๕ ได

ครบถ

วน

เป

นบาง

ครง บ

างโอ

กาสแ

ลวแต

ความ

พอใจ

Page 47: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๓

ตวชว

ดท ๑

.๑.๑

.๒. ม

พรหม

วหาร

ธรรม

ประจ

าใจ

๔ หม

ายถง

ผบร

หารม

พรหม

วหาร

ธรรม

ประจ

าใจ

เมตต

า กรณ

าตอน

กเรย

น คร

ผปก

ครอง

และผ

ทมาต

ดตอ

หรอผ

รบบร

การ

มคว

ามยน

ดตอผ

ทประ

สบคว

ามส า

เรจท

งในแ

ละนอ

กองค

กร ม

จตใจ

เปนก

ลาง แ

ละม

ความ

ยตธร

รมใน

การบ

รหาร

จดกา

รศกษ

าทคร

อบคล

มอยา

งสม า

เสมอ

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมพร

หมวห

ารธร

รมปร

ะจ าใ

จ เม

ตตา ก

รณาต

อนกเ

รยน

คร ผ

ปกคร

อง ม

ความ

ยนดต

อผท

ประส

บควา

มส าเ

รจทง

ในแล

ะนอก

องคก

าร ม

จตใจ

เปนก

ลาง

และม

ความ

ยตธร

รมใน

การบ

รหาร

จดกา

รศกษ

าทคร

อบคล

มอยา

งสม า

เสมอ

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมพร

หมวห

ารธร

รมปร

ะจ าใ

จ เม

ตตา ก

รณาต

อนกเ

รยน

คร ม

ความ

ยนดต

อผทป

ระสบ

ความ

ส าเร

จทงใ

นและ

นอกอ

งคกา

ร ม

จตใจ

เปนก

ลาง แ

ละมค

วามย

ตธรร

มในก

ารบร

หารจ

ดการ

ศกษา

ทคร

อบคล

มอยา

งสม า

เสมอ

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมพร

หมวห

ารธร

รมปร

ะจ าใ

จ เม

ตตา

กรณ

าตอน

กเรย

น มค

วามย

นดตอ

ผทปร

ะสบ

คว

ามยต

ธรรม

ในกา

รบรห

ารทค

รอบค

ลม

ตวชว

ดท ๑

.๑.๑

.๓. ม

ความ

ซอสต

ย จร

งใจใน

การ

ท างา

๔ หม

ายถง

ผบร

หารม

ความ

ซอสต

ยตอต

นเอง

ตอห

นาท

มคว

ามจร

งใจใ

นการ

ท างา

นทกก

จกรร

ม ก

าหนด

เปาห

มาย

ในก

ารพฒ

นางา

นเพอ

ประโ

ยชนส

วนรว

ม ดว

ยควา

มโปร

งใส

ตรวจ

สอบไ

ดอยา

งตอเ

นองม

ากวา

๓ ป

การศ

กษา

๓ หม

ายถง

ผบร

หารม

ความ

ซอสต

ยตนเ

อง ต

อหนา

ท มค

วามจ

รงใจ

ท างา

นทกก

จกรร

ม ตา

มขอบ

ขายห

นาท

ก าหน

ดเปา

หมาย

ในกา

รพฒ

นางา

นเพอ

ประโ

ยชนส

วนรว

ม ดว

ยควา

มโปร

งใส

ตรวจ

สอบไ

ดอยา

งนอย

๓ ป

กา

รศกษ

า ๒

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมคว

ามซอ

สตยต

อตนเ

อง ต

อหนา

ท ม

ความ

จรงใจ

ในกา

รท าง

านทก

กจกร

รม ม

เป

าหมา

ยในก

ารพฒ

นางา

น เพ

อประ

โยชน

สวนร

วม ด

วยคว

ามโป

รงใส

ตรว

จสอบ

ไดอย

างนอ

ย ๒

ปการ

ศกษา

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมคว

ามซอ

สตย

ตอตน

เอง ต

อหนา

ท มค

วามจ

รงใจ

ในกา

รท าง

านทก

กจกก

รม ม

เปาห

มาย

ในกา

รพฒน

างาน

เพอ

ประโ

ยชนส

วนรว

ม ดว

ยควา

มโปร

งใส ต

รวจส

อบได

อยาง

นอย

๑ ปก

ารศก

ษา

Page 48: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๔

ตวชว

ดท ๑

.๑.๑

.๔. ม

ความ

เขาใ

จทถ

กตอง

ในพร

ะรตน

ตรย

นบถอ

แะศร

ทธาใ

นพระ

พทธศ

าสนา

๔ หม

ายถง

ผบร

หารม

ความ

ร คว

ามเข

าใจส

ามาร

ถอธบ

ายแล

ะแสด

งออก

ถงคว

ามศร

ทธาใ

นพระ

รตนต

รย

ประโ

ยชนข

องคณ

งาม

ความ

ด คว

ามเช

อมนใ

นหลก

พระพ

ทธศา

สนาซ

งเปนแ

นวทา

งในก

ารพฒ

นาชว

ตทด

ใหกบ

คร น

กเรย

น ผป

กครอ

งและ

บคคล

ในชม

ชน ได

อยาง

ตอเน

อง

๓ หม

ายถง

ผบร

หารม

ความ

ร คว

ามเข

าใจส

ามาร

ถอธบ

ายแล

ะแสด

งออก

ถงคว

ามศร

ทธาใ

นพระ

รตนต

รย

ประโ

ยชนข

องคณ

งาม

ความ

ด คว

ามเช

อมนใ

นหลก

พระพ

ทธศา

สนาซ

งเปนแ

นวทา

งในก

ารพฒ

นาชว

ตทด

ใหกบ

คร น

กเรย

น ผ

ปกคร

อง อ

ยางต

อเนอ

ง ๒

หมาย

ถง ผ

บรหา

รมคว

ามร

ความ

เขาใ

จสาม

ารถอ

ธบาย

และแ

สดงอ

อกถง

ความ

ศรทธ

าในพ

ระรต

นตรย

ปร

ะโยช

นของ

คณงา

ม คว

ามด

ความ

เชอม

นในห

ลกพร

ะพทธ

ศาสน

าซงเป

นแนว

ทางใ

นการ

พฒนา

ชวตท

ด ให

กบคร

นกเ

รยน

อยา

งตอเ

นอง

๑ หม

ายถง

ผบร

หารม

ความ

ร คว

ามเข

าใจส

ามาร

ถอธบ

ายแล

ะแสด

งออก

ถงคว

ามศร

ทธาน

พระร

ตนตร

ย ปร

ะโยช

นของ

คณงา

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๑.

๑.๒

คร

ตวชว

ดท ๑

.๑.๒

.๑ ม

วถชว

ตท

สอดค

ลองก

บหลก

พทธธ

รรม

(ลด

ละ เล

ก อบ

ายมข

) มศล

ธรรม

แล

ะปฏบ

ตตนเ

ปนแบ

บอยา

งทด

๔ ห

มายถ

ง คร

มวถช

วตสอ

ดคลอ

งกบห

ลกพท

ธธรร

ม ม

การป

ฏบตต

นตาม

ศล ๕

ไดคร

บถวน

ทกขอ

อยา

งสม

าเสมอ

ตลอด

ป ล

ด ล

ะเลก

อบา

ยมข

มจต

ใจทด

งาม

สาม

ารถเ

ปนแบ

บอยา

งทดแ

กผอน

ได

๓ หม

ายถง

ครม

วถชว

ตทสอ

ดคลอ

งกบห

ลกพท

ธธรร

ม มก

ารปฏ

บตตน

ตามศ

ล ๕

ขอตด

ตอกน

อยา

งนอย

เดอน

และ

มจตใ

จทดง

าม

หมาย

ถง ค

รมวถ

ชวตท

สอดค

ลองก

บหลก

พทธธ

รรม

มการ

ปฏบต

ตนตา

มศล

๕ ได

ครบถ

วน ใน

โอกา

สตาง

เชน

ทกๆ

วนพร

ะ หร

อ ทก

ๆวนห

รอเด

อนเก

ดของ

ตนเอ

๑ หม

ายถง

ครม

วถชว

ตทสอ

ดคลอ

งกบห

ลกพท

ธธรร

ม มก

ารปฏ

บตตน

ตามศ

ล ๕

ไดคร

บถวน

เปนบ

างคร

บา

งโอกา

สแลว

แตคว

ามพอ

ใจ

ตวชว

ดท ๑

.๑.๒

.๒ ม

พรหม

วหาร

ธรรม

มคว

ามเป

น๔

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๙

๐ -๑

๐๐ ม

พรหม

วหาร

ธรรม

เมต

ตา ก

รณาต

อนกเ

รยน

เพอน

คร ผ

ปกคร

องแล

ะผ

ทมาต

ดตอห

รอผร

บบรก

าร ม

ความ

ยนดต

อผทป

ระสบ

ความ

ส าเร

จทงใ

นและ

นอกอ

งคกร

มจต

ใจเป

นกลา

Page 49: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๕

กลยา

ณมตร

มงพฒ

นาให

ผเรย

นเก

ดควา

มเจร

ญงอก

งามต

ามหล

กไต

รสกข

และม

ความ

ยตธร

รมใน

การอ

บรม

พฒนา

นกเรย

นใหค

รอบค

ลมทง

ศล

สมาธ

ปญญ

าอยา

งสม า

เสมอ

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๘

๐ –

๘๙ ม

พรหม

วหาร

ธรรม

เมต

ตา ก

รณาต

อนกเ

รยน

เพอน

คร ผ

ปกคร

องแล

ะผ

ทมาต

ดตอห

รอผร

บบรก

าร ม

ความ

ยนดต

อผทป

ระสบ

ความ

ส าเรจ

ทงใน

และน

อกอง

คกร ม

จตใจ

เปนก

ลาง แ

ละ

มค

วามย

ตธรร

มในก

ารอบ

รม พ

ฒนาน

กเรย

นใหค

รอบค

ลมทง

ศล

สมาธ

ปญญ

า อยา

งสม า

เสมอ

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๗

๐ –

๗๙ ม

พรหม

วหาร

ธรรม

ประจ

าใจ

เมตต

า กรณ

าตอน

กเรย

น เพ

อนคร

ผปก

ครอง

และผ

ทมาต

ดตอห

รอผร

บบรก

าร ม

ความ

ยนดต

อผทป

ระสบ

ความ

ส าเรจ

ทงใน

และน

อกอง

คกร

มจต

ใจเป

นกล

าง แ

ละมค

วามย

ตธรร

มในก

ารอบ

รม พ

ฒนาน

กเรย

นใหค

รอบค

ลมทง

ศล

สมาธ

ปญญ

า อ

ยางส

ม าเส

มอ

ตวชว

ดท ๑

.๑.๒

.๓. ร

เขาใ

จ หล

กการ

พฒนา

ผเรย

นตาม

หลก

ไตรส

กขา

๔ ห

มายถ

ง คร

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

มคว

ามร

ความ

เขาใ

จในก

ารจด

กจกร

รมกา

รเรย

นการ

สอน

เพอพ

ฒนา

นกเรย

นไดค

รอบค

ลม ศ

ล สม

าธ ป

ญญา ไ

ดอยา

งถกต

อง

๓ ห

มายถ

ง คร

รอยล

ะ ๘๐

– ๘

๙ ม

ความ

ร คว

ามเข

าใจใ

นการ

จดกจ

กรรม

การเ

รยนก

ารสอ

น เพ

อพฒ

นานก

เรยนไ

ดครอ

บคลม

ศล

สมาธ

ปญญ

า ไดอ

ยางถ

กตอง

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๗

๐ –

๗๙ ม

ความ

ร คว

ามเข

าใจใ

นการ

จดกจ

กรรม

การเ

รยนก

ารสอ

น เพ

อพฒ

นานก

เรยนไ

ดครอ

บคลม

ศล

สมาธ

ปญญ

า ไดอ

ยางถ

กตอง

1.

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๖

๐ –

๖๙ ม

ความ

ร ควา

มเขา

ใจใน

การจ

ดกจก

รรมก

ารเรย

นการ

สอน

เพอพ

ฒนา

นกเรย

นไดค

รอบค

ลม ศ

ล สม

าธ ป

ญญา ไ

ดอยา

งถกต

อง

Page 50: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๖

องคป

ระกอ

บหลก

ท ๑.

๒ กา

รบรห

ารจด

การด

าเนนก

ารอย

างมร

ะบบ

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๑.

๒.๑

ระบบ

บรหา

ร ตว

ชวดท

๑.๒

.๑.๑

มวส

ยทศน

หร

อปรช

ญา

พนธ

กจ เป

าหมา

ย ธร

รมนญ

หร

อแผน

กลยท

ธทม

จดเน

นใน

กา

รพฒน

าโรง

เรยนว

ถพท

๔ ห

มายถ

ง โรง

เรยนม

การก

าหนด

วสยท

ศน ป

รชญา

พนธ

กจ เป

าหมา

ย ธร

รมนญ

หรอแ

ผนพฒ

นาคณ

ภาพ

การศ

กษา

จดเน

นเกย

วกบค

ณธร

รม จ

รยธร

รม เพ

อน าม

าใชเ

ปนแน

วทาง

พฒนา

โรงเ

รยนว

ถพทธ

ได

ครอบ

คลม

อยาง

ชดเจ

น โด

ยใชก

ระบว

นการ

มสวน

รวมข

องทก

สวนท

เกยว

ของม

ากกว

า ๓

ปการ

ศกษา

หมา

ยถง โ

รงเรย

นมกา

รก าห

นดวส

ยทศน

ปรช

ญา พ

นธกจ

เปาห

มาย

ธรรม

นญหร

อแผน

พฒนา

คณภา

พกา

รศกษ

า จด

เนนเ

กยวก

บคณ

ธรรม

จรย

ธรรม

เพอใ

ชเปน

แนวท

างพฒ

นาโร

งเรยน

วถพท

ธได

ครอบ

คลม

อยาง

ชดเจ

น โด

ยใชก

ระบว

นการ

มสวน

รวมข

องทก

สวนท

เกยว

ของอ

ยางน

อย ๓

ปกา

รศกษ

๒ ห

มายถ

ง โรง

เรยนม

การก

าหนด

วสยท

ศน ป

รชญา

พนธ

กจ เป

าหมา

ย ธร

รมนญ

หรอแ

ผนพฒ

นาคณ

ภาพ

การศ

กษา

จดเน

นเกย

วกบค

ณธร

รม จ

รยธร

รม เพ

อใชเ

ปนแน

วทาง

พฒนา

โรงเร

ยนวถ

พทธ

ได ค

รอบค

ลม

อยาง

ชดเจ

น โด

ยใชก

ระบว

นการ

มสวน

รวมข

องทก

สวนท

เกยว

ของอ

ยางน

อย ๒

ปกา

รศกษ

า ๑

หมา

ยถง โ

รงเรย

นมกา

รก าห

นดวส

ยทศน

ปรช

ญา พ

นธกจ

เปาห

มาย

ธรรม

นญหร

อแผน

พฒนา

คณภา

พกา

รศกษ

า จดเ

นนเก

ยวกบ

คณธร

รม จ

รยธร

รม เพ

อใชเ

ปนแน

วทาง

พฒนา

โรงเร

ยนวถ

พทธไ

ด คร

อบคล

อยาง

ชดเจ

น โด

ยใชก

ระบว

นการ

มสวน

รวมข

องทก

สวนท

เกยว

ของอ

ยางน

อย ๑

ปกา

รศกษ

ตวชว

ดท ๑

.๒.๑

.๒. แ

ตงตง

คณะก

รรมก

ารทป

รกษา

หรอ

คณะก

รรมก

ารด า

เนนง

านโร

งเรยน

วถพท

ธและ

บรหา

การด

าเนนง

านอย

างตอ

เนอง

โด

ยผเก

ยวขอ

งทกฝ

าย (บ

ว ร)

มส

วนรว

๔ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

มการ

แตงต

งคณ

ะกรร

มการ

ทปรก

ษาหร

อคณ

ะกรร

มการ

ด าเน

นงาน

ตามโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธ ปร

ะกอบ

ดวย

ผปกค

รองห

รอชม

ชน พ

ระสง

ฆและ

บคลา

กรใน

โรงเ

รยน

โดยผ

เกยว

ของท

กฝา

ยมสว

นรวม

มการ

ด าเน

นงาน

อยาง

ตอเน

องมา

กกวา

๓ ป

การศ

กษา

๓ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

มการ

แตงต

งคณ

ะกรร

มการ

ทปรก

ษาหร

อคณ

ะกรร

มการ

ด าเน

นงาน

ตามโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธ ปร

ะกอบ

ดวย

ผปกค

รองห

รอชม

ชน พ

ระสง

ฆและ

บคลา

กรใน

โรงเร

ยน โด

ยผเก

ยวขอ

งทก

ฝายม

สวนร

วมด า

เนนง

านอย

างตอ

เนอง

อยาง

นอย

๓ ป

การศ

กษา

๒ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

มการ

แตงต

งคณ

ะกรร

มการ

ทปรก

ษาหร

อคณ

ะกรร

มการ

ด าเน

นงาน

ตามโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธ ปร

ะกอบ

ดวย

ผปกค

รองห

รอชม

ชน พ

ระสง

ฆและ

บคลา

กรใน

โรงเร

ยน โด

ยผเก

ยวขอ

งทก

ฝายม

สวนร

วมด า

เนนง

านอย

างตอ

เนอง

อยาง

นอย

๒ ป

การศ

กษา

Page 51: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๗

๑ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

มการ

แตงต

งคณ

ะกรร

มการ

ทปรก

ษาหร

อคณ

ะกรร

มการ

ด าเน

นงาน

ตามโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธ ปร

ะกอบ

ดวย

ผปกค

รองห

รอชม

ชน พ

ระสง

ฆและ

บคลา

กรใน

โรงเร

ยน โด

ยผเก

ยวขอ

งทก

ฝายม

สวนร

วมด า

เนนง

านอย

างตอ

เนอง

อยาง

นอย

๑ ป

การศ

กษา

ตวชว

ดท ๑

.๒.๑

.๓.

ปลกฝ

งศร

ทธา

สราง

เสรม

ปญญา

ในพร

ะพทธ

ศาสน

าใหเ

กดขน

กบบค

ลากร

และผ

เกยว

ของ

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ความ

ร ค

วามเ

ขาใจ

ควา

มเชอ

มน ค

วามศ

รทธา

ในพร

ะพทธ

ศาสน

าให

แกนก

เรยน

คร ผ

ทเกย

วของ

อย

างหล

ากหล

าย เช

น กา

รเขาค

ายคณ

ธรรม

อบร

มสมม

นา ศ

กษาด

งาน

แลกเ

ปลยน

เรยนร

และ

โครง

งานค

ณธรร

ม จร

ยธรร

ม ฯล

ฯ มา

กกวา

๓ ป

การศ

กษา

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ความ

ร คว

ามเข

าใจ

ความ

เชอม

น คว

ามศร

ทธาใ

นพระ

พทธศ

าสนา

ใหแก

นกเร

ยน ค

ร ผท

เกยว

ของ อ

ยางห

ลากห

ลาย

เชน

การเ

ขาคา

ยคณ

ธรรม

อบร

มสมม

นา ศ

กษาด

งาน

แลกเ

ปลยน

เรยนร

และ

โครง

งานค

ณธรร

ม จร

ยธรร

ม ฯล

ฯ อย

างนอ

ย ๓

ปการ

ศกษา

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รมคว

ามร

ความ

เขาใ

จ คว

ามเช

อมน

ความ

ศรทธ

าในพ

ระพท

ธศาส

นาให

แกนก

เรยน

คร

ผทเก

ยวขอ

ง อยา

งหลา

กหลา

ย เช

น กา

รเขา

คายค

ณธร

รม อ

บรมส

มมนา

ศกษ

าดงา

น แล

กเปล

ยนเรย

นร แ

ละโค

รงงา

นคณธ

รรม

จรยธ

รรม

ฯลฯ

อยาง

นอย

๒ ปก

ารศก

ษา

๑ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ความ

ร คว

ามเข

าใจ

ความ

เชอม

น คว

ามศร

ทธาใ

นพระ

พทธศ

าสนา

ใหแก

นกเร

ยน ค

ร ผท

เกยว

ของ อ

ยางห

ลากห

ลาย

เชน

การเ

ขาคา

ยคณ

ธรรม

อบร

มสมม

นา ศ

กษาด

งาน

แลกเ

ปลยน

เรยนร

และ

โครง

งานค

ณธรร

ม จร

ยธรร

ม ฯล

ฯ อย

างนอ

ย ๑

ปกา

รศกษ

ตวชว

ดท ๑

.๒.๑

.๔.

รวมม

อกบ

ผปกค

รอง ว

ด แล

ะชมช

น เพ

อพฒ

นาผเ

รยนแ

ละชม

ชน

๔ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

รวมก

บ ผป

กครอ

ง วด

และช

มชน

หรอม

การเ

ชญผป

กครอ

ง วด

ชมชน

มารว

มกนพ

ฒนาช

มชนเ

พอให

เกดส

าธาร

ณะปร

ะโยช

น อ

ยางต

อเนอ

ง มาก

กวา

๓ ปก

ารศก

ษา

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมรว

มกบ

ผปกค

รอง ว

ดและ

ชมชน

หรอ

มการ

เชญผ

ปกคร

อง ว

ด ชม

ชน

มารว

มกนพ

ฒนาช

มชนเ

พอให

เกดส

าธาร

ณะปร

ะโยช

น อย

างนอ

ย ๓

ปการ

ศกษา

หมา

ยถง โ

รงเรย

นจดก

จกรร

มรวม

กบ ผ

ปกคร

อง ว

ด แ

ละชม

ชน ห

รอมก

ารเช

ญผปก

ครอง

วด

ชมชน

มารว

มกนพ

ฒนาช

มชนเ

พอให

เกดส

าธาร

ณะปร

ะโยช

น อย

างนอ

ย ๒

ปการ

ศกษา

หมา

ยถง โ

รงเรย

นจดก

จกรร

มรวม

กบ ผ

ปกคร

อง ว

ด แ

ละชม

ชน ห

รอมก

ารเช

ญผปก

ครอง

วด

ชมชน

มารว

มกนพ

ฒนาช

มชนเ

พอให

เกดส

าธาร

ณะปร

ะโยช

น อย

างนอ

ย ๑

ปการ

ศกษา

Page 52: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๘

ตวชว

ดท ๑

.๒.๑

.๕. ม

การน

เทศ

ก ากบ

ตดต

าม ก

ารด า

เนนง

านโร

งเรยน

วถพท

ธอยา

งตอเ

นอง

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนมแ

ผนนเ

ทศ แ

ละจด

กจกร

รมนเ

ทศ ก

ากบ

ตดตา

ม กา

รด าเน

นงาน

ตามโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธไดอ

ยางเห

มาะส

มและ

อยาง

ตอเน

องมา

กกวา

๓ ป

การศ

กษา

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนมแ

ผนนเ

ทศแล

ะจดก

จกรร

มนเท

ศ ก า

กบ ต

ดตาม

การ

ด าเน

นงาน

ตามโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถ

พทธ

อยาง

ตอเน

อง ๓

ปกา

รศกษ

า ๒

หมา

ยถง โ

รงเรย

นมแผ

นนเท

ศและ

จดกจ

กรรม

นเทศ

ก าก

บ ตด

ตาม

การด

าเนนง

านตา

มโคร

งการ

โรงเร

ยนวถ

พทธ

อยาง

ตอเน

อง ๒

ปกา

รศกษ

า ๑

หมา

ยถง โ

รงเรย

นมแผ

นนเท

ศและ

จดกจ

กรรม

นเทศ

ก าก

บ ตด

ตาม

การด

าเนนง

านตา

มโคร

งการ

โรงเร

ยน

วถพท

ธ อย

างตอ

เนอง

๑ ป

การศ

กษา

ตวชว

ดท ๑

.๒.๑

.๖. ม

ระบบ

ตรวจ

สอบป

ระเม

นผล

และเ

ปดโอ

กาสใ

หมกา

รเสนอ

แนะอ

ยางเป

นกล

ยาณม

ตร เพ

อการ

พฒนา

อยาง

ตอเน

อง

๔ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

มการ

ตรวจ

สอบ

ประเ

มนผล

การด

าเนน

โครง

การโ

รงเร

ยนวถ

พทธ

โดยเ

ปดโอ

กาสใ

หผเ

กยวข

อง รว

มประ

เมนห

รอให

ขอเส

นอแน

ะ เพ

อน าข

อมลท

ไดไป

ด าเน

นการ

พฒนา

งานอ

ยางต

อเนอ

งมาก

วา

๓ ป

การศ

กษา

๓ ห

มายถ

ง โรง

เรยนม

การต

รวจส

อบ ป

ระเม

นผลก

ารด า

เนนโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธ โด

ยเปด

โอกา

สให

ผเกย

วของ

รวมป

ระเม

นหรอ

ใหขอ

เสนอ

แนะ

เพอน

าขอม

ลทได

ไปด า

เนนก

ารพฒ

นางา

นอยา

งตอเ

นอง

อย

างนอ

ย ๓

ปกา

รศกษ

า ๒

หมา

ยถง โ

รงเรย

นมกา

รตรว

จสอบ

ประ

เมนผ

ลการ

ด าเน

นโคร

งการ

โรงเร

ยนวถ

พทธ

โดยเ

ปดโอ

กาสใ

หผเ

กยวข

อง รว

มประ

เมนห

รอให

ขอเส

นอแน

ะ เพ

อน าข

อมลท

ไดไป

ด าเน

นการ

พฒนา

งานอ

ยางต

อเนอ

อยาง

นอย

๒ ป

การศ

กษา

๑ ห

มายถ

ง โรง

เรยนม

การต

รวจส

อบ ป

ระเม

นผลก

ารด า

เนนโ

ครงก

ารโร

งเรยน

วถพท

ธ โด

ยเปด

โอกา

สให

ผเกย

วของ

รวมป

ระเม

นหรอ

ใหขอ

เสนอ

แนะ

เพอน

าขอม

ลทได

ไปด า

เนนก

ารพฒ

นางา

นอยา

งตอเ

นอง

อย

างนอ

ย ๑

ปกา

รศกษ

Page 53: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๔๙

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๑.

๒.๒

ระบบ

หลกส

ตรสถ

านศก

ษา

ตวชว

ดท ๑

.๒.๒

.๑ ม

หลกส

ตรสถ

านศก

ษา ห

นวยก

ารเรย

นรแล

ะแผ

น ก

ารจด

การเร

ยนร ท

บรณา

การพ

ทธธร

รมทก

กลมส

าระก

ารเรย

นร

๔ ห

มายถ

ง ครร

อยละ

๙๐-

๑๐๐

ของโ

รงเรย

น มห

นวยก

ารเรย

นรแล

ะแผน

การจ

ดการ

เรยนร

ทบรณ

าการ

หรอส

อดแท

รกคณ

ธรรม

ทครอ

บคลม

ชดเ

จนตอ

เนอง

ทกปก

ารศก

ษา

๓ ห

มายถ

ง ครร

อยละ

๘๐-

๘๙ ข

องโร

งเรยน

มหนว

ยการ

เรยนร

และแ

ผนกา

รจดก

ารเรย

นรทบ

รณาก

ารหร

อสอ

ดแทร

กคณธ

รรมท

ครอบ

คลม

ชดเจ

น ตอ

เนอง

ทกปก

ารศก

ษา

๒ ห

มายถ

ง ครร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องโร

งเรยน

มหน

วยกา

รเรยน

รและ

แผนก

ารจด

การเร

ยนรท

บรณา

การห

รอสอ

ดแทร

กคณธ

รรมท

ครอบ

คลม

ชดเจ

น ตอ

เนอง

ทกปก

ารศก

ษา

๑ ห

มายถ

ง ครร

อยละ

๖๐-

๖๙ ข

องโร

งเรยน

มหน

วยกา

รเรยน

รและ

แผนก

ารจด

การเร

ยนรท

บรณา

การห

รอสอ

ดแทร

กคณธ

รรมท

ครอบ

คลม

ชดเจ

น เน

องทก

ปการ

ศกษา

ตวชว

ดหลก

ท ๑.

๓ กา

ยภาพ

และส

งแวด

ลอมจ

ดอยา

งรอบ

คอบ

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๑

.๓.๑

สภา

พแวด

ลอม

ตวชว

ดท ๑

.๓.๑

.๑ จ

ดปร

ะดษฐ

านพร

ะพทธ

รปปร

ะจ า

โรงเร

ยนแล

ะประ

จ าหอ

งเรยน

เหมา

ะสม

๔ ห

มายถ

ง มพ

ระพท

ธรปป

ระจ า

โรงเร

ยนแล

ะหอง

เรยน

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

จดป

ระดษ

ฐานพ

ระพท

ธรปไ

อยาง

เหมา

ะสม

สามา

รถแส

ดงคว

ามเค

ารพไ

ดงาย

หมา

ยถง

มพระ

พทธร

ปประ

จ าโร

งเรยน

และห

องเร

ยน ร

อยละ

๘๐-

๘๙ จ

ดประ

ดษฐา

นพระ

พทธร

ปไว

อย

างเห

มาะส

ม สา

มารถ

แสดง

ความ

เคาร

พไดง

าย

๒ หม

ายถง

มพร

ะพทธ

รปปร

ะจ าโ

รงเรย

นและ

หองเร

ยน ร

อยละ

๗๐

– ๗๙

จดป

ระดษ

ฐานพ

ระพท

ธรปไ

อยาง

เหมา

ะสม

สามา

รถแส

ดงคว

ามเค

ารพไ

ดงาย

หมา

ยถง ม

พระพ

ทธรป

ประจ

าโรง

เรยนแ

ละหอ

งเรยน

รอย

ละ ๖

๐ –

๖๙ จ

ดประ

ดษฐา

นพระ

พทธร

ปไว

อยาง

เหมา

ะสม

สามา

รถแส

ดงคว

ามเค

ารพไ

ดงาย

Page 54: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๐

ตวชว

ดท ๑

.๓.๑

.๒.ม

ปายน

เทศ

ปายค

ตธรร

ม ค า

ขวญค

ณธรร

ม จร

ยธรร

มโดย

ทวไป

ในบร

เวณโร

งเรยน

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนมก

ารตด

พทธภ

าษต

วาทะ

ธรรม

พระ

ราชด

ารส

ปาย

คตธร

รม ค

าขวญ

หรอข

อควา

มสง

เสรม

คณธร

รม จ

รยธร

รมแล

ะรปแ

บบทห

ลากห

ลาย

นาสน

ใจ น

กเรย

นมสว

นรวม

ในกา

รจดท

าและ

สามา

รถอา

นและ

เรยนร

ได อ

ยางต

อเนอ

ง ๓

หมา

ยถง

โรงเร

ยนมก

ารตด

พทธภ

าษต

วาทะ

ธรรม

พระ

ราชด

ารส

ปาย

ขอธร

รม ค

าขวญ

หรอข

อควา

มสง

เสรม

คณธร

รม จ

รยธร

รมแล

ะรปแ

บบทห

ลากห

ลาย

นาสน

ใจ น

กเรย

นมสว

นรวม

ในกา

รจดท

า ๒

หมา

ยถง

โรงเร

ยนมก

ารตด

พทธภ

าษต

วาทะ

ธรรม

พระ

ราชด

ารส

ปาย

ขอธร

รม ค

าขวญ

หรอข

อควา

มสง

เสรม

คณธร

รม จ

รยธร

รมแล

ะรปแ

บบทห

ลากห

ลาย

นาสน

ใจ

๑ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

มการ

ตดพท

ธภาษ

ต วา

ทะธร

รม พ

ระรา

ชด าร

ส ป

ายขอ

ธรรม

ค าข

วญหร

อขอค

วาม

สงเส

รมคณ

ธรรม

จรย

ธรรม

ตวชว

ดท ๑

.๓.๑

.๓ ส

ภาพ

โรงเร

ยนสะ

อาด

ปลอด

ภย ส

งบ

รม

รน เร

ยบงา

ยใกล

ชดธร

รมชา

๔ ห

มายถ

ง โร

งเรย

นมกา

รจดส

ภาพแ

วดลอ

มภาย

ในแล

ะภาย

นอกห

องเร

ยนได

สะอา

ด สง

บ รม

รน

เปนธ

รรมช

าต เร

ยบงา

ย มก

ารด า

เนนง

านอย

างตอ

เนอง

และน

กเรย

นทกค

นมสว

นรวม

หมา

ยถง

โรงเ

รยนม

การจ

ดสภา

พแวด

ลอมภ

ายใน

และภ

ายนอ

กหอง

เรยน

ไดสะ

อาด

สงบ

รมรน

เปนธ

รรมช

าต เร

ยบงา

ย มก

ารด า

เนนง

านอย

างตอ

เนอง

นกเ

รยนม

สวนร

วม

๒ หม

ายถง

โรงเ

รยนม

การจ

ดสภา

พแวด

ลอมภ

ายใน

และภ

ายนอ

กหอง

เรยน

ไดสะ

อาด

สงบ

รมรน

เปนธ

รรมช

าต เ

รยบง

าย โด

ยด าเน

นการ

อยาง

ตอเน

อง

๑ หม

ายถง

โรงเร

ยนมก

ารจด

สภาพ

แวดล

อมภา

ยในแ

ละภา

ยนอก

หองเร

ยนได

สะอา

ด สง

บ รม

รน

เป

นธรร

มชาต

เรยบ

งาย

ตวชว

ดท ๑

.๓.๑

.๔.

บรเวณ

โรงเร

ยนปร

าศจา

กสงเส

พตด

อบาย

มข ส

งมอม

เมาท

กชนด

๔ ห

มายถ

ง โร

งเรยน

ปราศ

จากส

อ หร

อสงข

องทส

งเสร

มใหน

กเรย

นกระ

ตนหร

อตอง

การส

งเสพ

ตดแล

ะอบ

ายมข

หรอ

สงมอ

มเมา

ตางๆ

โดยม

วด

ชมช

น ผ

ปกคร

อง ร

วมกน

ด าเน

นงาน

อยา

งตอเ

นองท

กป

การศ

กษา

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนปร

าศจา

กสอ

หรอส

งของ

ทสงเ

สรมใ

หนกเ

รยนก

ระตน

หรอต

องกา

รสงเ

สพตด

และ

อบาย

มข ห

รอสง

มอมเ

มาตา

งๆ โด

ยมวด

ผปก

ครอง

รวมก

นด าเน

นงาน

อยาง

ตอเน

องทก

ปกา

รศกษ

า ๒

หมา

ยถง

โรงเร

ยนปร

าศจา

กสอ

หรอส

งของ

ทสงเ

สรมใ

หนกเ

รยนก

ระตน

หรอต

องกา

รสงเ

สพตด

และ

Page 55: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๑

มาตร

ฐานท

ดานก

ระบว

นการ

(Pro

cess

)

อบาย

มข ห

รอสง

มอมเ

มาตา

งๆ โด

ยผปก

ครอง

รวมก

นด าเน

นงาน

อยาง

ตอเน

องทก

ปกา

รศกษ

า 1

หมาย

ถง โร

งเรย

นปรา

ศจาก

สอ ห

รอสง

ของท

สงเส

รมให

นกเร

ยนกร

ะตนห

รอตอ

งการ

สงเส

พตดแ

ละอบ

ายมข

หรอ

สงมอ

มเมา

ตางๆ

โดยม

การด

าเนนง

านอย

างตอ

เนอง

ทก ป

การศ

กษา

องคป

ระกอ

บหลก

ท ๒.

๑ กา

รเรยน

การส

อนทบ

รณาก

ารไต

รสกข

า อง

คประ

กอบย

อยท

๒.๑.

๑ กร

ะบวน

การจ

ดการ

เรยนร

ตว

ชวดท

๒.๑

.๑.๑

. จดก

ารเรย

นรโด

ยบรณ

าการ

พทธธ

รรมห

รอหล

กไตร

สกขา

ในทก

กลมส

าระก

ารเรย

นรแล

ะเชอ

มโยง

กบชว

ตประ

จ าวน

๔ หม

ายถง

ครจ

ดการ

เรยนร

โดยบ

รณาก

าร ห

รอสอ

ดแทร

กหลก

พทธธ

รรม

หลก

ไตรส

กขาใ

นทก

กลมส

าระก

ารเรย

นรแล

ะสงเส

รมให

นกเรย

นน าไ

ปใชใ

นชวต

ประจ

าวน

๓ หม

ายถง

ครจ

ดการ

เรยนร

โดยบ

รณาก

าร ห

รอสอ

ดแทร

กหลก

พทธธ

รรม

หลกไ

ตรสก

ขา ๕

-๗

กลมส

าระ

การ

เรยนร

และส

งเสรม

ใหนก

เรยนน

าไปใ

ชในช

วตปร

ะจ าว

น ๒

หมาย

ถง ค

รจดก

ารเรย

นรโด

ยบรณ

าการ

หรอ

สอดแ

ทรกห

ลกพท

ธธรร

ม หล

กไตร

สกขา

๓-๔

กลมส

าระ

การ

เรยนร

และส

งเสรม

ใหนก

เรยนน

าไปใ

ชในช

วตปร

ะจ าว

น ๑

หมาย

ถง ค

รจดก

ารเรย

นรโด

ยบรณ

าการ

หรอ

สอดแ

ทรกห

ลกพท

ธธรร

ม หล

กไตร

สกขา

๑-๒

กลมส

าระ

ารเรย

นรแล

ะสงเส

รมให

นกเรย

นน าไ

ปใชใ

นชวต

ประจ

าวน

ตวชว

ดท ๒

.๑.๑

.๒ .ส

งเสรม

ใหมก

ารน า

หลกธ

รรมม

าเปนฐ

านใน

การค

ดวเค

ราะห

และ

แกปญ

หา

๔ หม

ายถง

ครร

อยละ

๙๐-

๑๐๐

จดกจ

กรรม

การเร

ยนกา

รสอน

ทสงเส

รมให

นกเรย

นน าห

ลกธร

รมมา

ใชใน

ารคด

วเคร

าะห

ตดสน

ใจ แ

ละแก

ปญหา

ตางๆ

ทเกด

ขน ใน

การด

าเนน

ชวตอ

ยาง

สม าเส

มอแล

ะตอเ

นอง

๓ หม

ายถง

ครร

อยละ

๘๐-

๘๙ จ

ดการ

เรยนก

ารสอ

นทสง

เสรม

ใหนก

เรยนน

าหลก

ธรรม

มาใช

ในกา

รคดว

เครา

ะห ต

ดสนใ

จ แล

ะแกป

ญหา

ตางๆ

ทเกด

ขนใน

การด

าเนน

ชวตอ

ยางส

ม าเส

มอแล

ะตอ

เนอง

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๗

๐-๗๙

จดกา

รเรยน

การส

อน ท

สงเส

รมให

นกเรย

นน าห

ลกธร

รมมา

ใชใน

การค

ดวเค

ราะห

ตดส

นใจ

และแ

กปญห

าตาง

ๆทเก

ดในก

าด าเน

นชวต

อยาง

สม าเส

มอแล

ะตอเ

นอง

๑ หม

ายถง

ครร

อยละ

๖๐

–๖๙

จดกา

รเรยน

การส

อน ท

สงเส

รมให

นกเรย

นน าห

ลกธร

รมมา

ใชใน

Page 56: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๒

การค

ดวเค

ราะห

ตดส

นใจ

และแ

กปญห

าตาง

ๆทเก

ดขนใ

นการ

ด าเน

นชวต

อยาง

สม าเส

มอแล

ะตอ

เนอง

ตวชว

ดท ๒

.๑.๑

.๓. จ

ดการ

เรยนร

ทสงเส

รมกา

รใฝร

และแ

สวงห

าควา

มรดว

ยตนเ

อง

๔ หม

ายถง

ครร

อยละ

๙๐-

๑๐๐

จดก

ระบว

นการ

เรยนก

ารสอ

นเพอ

สงเส

รมให

นกเรย

นใฝร

รก

การเร

ยนร แ

ละแส

วงหา

ความ

รดวย

ตนเอ

ง หรอ

มอบห

มายใ

หคนค

วาจา

กแหล

งควา

มรตา

ง ๆ

๓ หม

ายถง

ครร

อยละ

๘๐-

๘๙ จ

ดกระ

บวนก

ารเรย

นการ

สอนเ

พอสง

เสรม

ใหนก

เรยนใ

ฝร ร

กกา

รเรยน

ร และ

แสวง

หาคว

ามรด

วยตน

เอง ห

รอมอ

บหมา

ยใหค

นควา

จากแ

หลงค

วามร

ตาง ๆ

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๗

๐-๗๙

จดก

ระบว

นการ

เรยนก

ารสอ

นเพอ

สงเส

รมให

นกเรย

นใฝร

รก

การเร

ยนร แ

ละแส

วงหา

ความ

รดวย

ตนเอ

ง หรอ

มอบห

มายใ

หคนค

วาจา

กแหล

งควา

มรตา

ง ๆ

๑หมา

ยถง ค

รรอย

ละ ๖

๐-๖๙

จดก

ระบว

นการ

เรยนก

ารสอ

นเพอ

สงเส

รมให

นกเรย

นใฝร

รก

การเร

ยนร แ

ละแส

วงหา

ความ

รดวย

ตนเอ

ง หรอ

มอบห

มายใ

หคนค

วาจา

กแหล

งควา

มรตา

ง ๆ

ตวชว

ดท ๒

.๑.๑

.๔. จ

ดการ

เรยนร

อยาง

มคว

ามสข

ทงผ

เรยนร

และผ

จดกา

รเรยน

๔ หม

ายถง

ครร

อยละ

๙๐-

๑๐๐

จดบร

รยาก

าศกา

รเรย

นรโด

ยใหน

กเรย

นมโอ

กาสเ

ลอกต

ามคว

ามสน

ใจแล

ะควา

มถนด

ในกา

รเรยน

ร มคว

ามเม

ตตา แ

ละออ

นโยน

สงผ

ลใหน

กเรย

น แล

ะครม

คว

ามสข

ในกา

รเรยน

รอยเ

สมอ

๓ หม

ายถง

ครร

อยละ

๘๐-

๘๙

จดบ

รรยา

กาศก

ารเรย

นรโด

ยใหน

กเรย

นมโอ

กาสเ

ลอกต

ามคว

ามสน

ใจแล

ะควา

มถนด

ในกา

รเรยน

ร มคว

ามเม

ตตา แ

ละออ

นโยน

สงผ

ลใหน

กเรย

น แล

ะครม

คว

ามสข

ในกา

รเรยน

รอยเ

สมอ

๒ หม

ายถง

ครร

อยละ

๗๐-

๗๙

จดบ

รรยา

กาศก

ารเรย

นรโด

ยใหน

กเรย

นมโอ

กาสเ

ลอกต

ามคว

ามสน

ใจแล

ะควา

มถนด

ในกา

รเรยน

ร มคว

ามเม

ตตา แ

ละออ

นโยน

สงผ

ลใหน

กเรย

น แล

ะครม

คว

ามสข

ในกา

รเรยน

รอยเ

สมอ

๑ หม

ายถง

ครร

อยละ

๖๐-

๖๙

จดบ

รรยา

กาศก

ารเรย

นรโด

ยใหน

กเรย

นมโอ

กาสเ

ลอกต

ามคว

ามสน

ใจแล

ะควา

มถนด

ในกา

รเรยน

ร มคว

ามเม

ตตา แ

ละออ

นโยน

สงผ

ลใหน

กเรย

น แล

ะครม

คว

ามสข

ในกา

รเรยน

รอยเ

สมอ

Page 57: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๓

ตวชว

ดท ๒

.๑.๑

.๕. จ

ดกจก

รรม

บรหา

รจตเ

จรญป

ญญา ท

งในกา

รเรย

นการ

สอนแ

ละใน

กจกร

รมกา

รด า

รงชว

ตประ

จ าวน

๔ หม

ายถง

ครร

อยละ

๘๐-

๑๐๐

จดก

จกรร

มบรห

ารจต

เจรญ

ปญญา

กอนก

ารเรย

นหรอ

กอนจ

ดกจก

รรมต

างๆ

และส

งเสรม

ใหน า

ไปใช

ในชว

ตประ

จ าวน

ตาง ๆ

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๘

๐-๘๙

จดก

จกรร

มบรห

ารจต

เจรญ

ปญญ

ากอน

การเ

รยนก

ารสอ

นหรอ

กอนจ

ดกจ

กรรม

ตางๆ

และส

งเสรม

ใหน า

ไปใช

ในชว

ตประ

จ าวน

ตาง ๆ

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๗

๐-๗๙

จดก

จกรร

มบรห

ารจต

เจรญ

ปญญ

ากอน

การเ

รยนก

ารสอ

นหรอ

กอนจ

ดกจ

กรรม

ตางๆ

และส

งเสรม

ใหน า

ไปใช

ในชว

ตประ

จ าวน

ตาง ๆ

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๖

๐-๖๙

จดก

จกรร

มบรห

ารจต

เจรญ

ปญญ

ากอน

การเ

รยนก

ารสอ

นหรอ

กอนจ

ดกจ

กรรม

ตางๆ

และส

งเสรม

ใหน า

ไปใช

ในชว

ตประ

จ าวน

ตาง ๆ

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๒.

๑.๒

การใ

ชสอแ

ละแห

ลงเรย

นร

ตวชว

ดท ๒

.๑.๒

.๑. ใ

ชสอก

ารเรย

นรทส

งเสรม

การ

ใฝรแ

ละแส

วงหา

ความ

ร ดว

ยตนเ

องอย

เส

มอ

๔ หม

ายถง

ครร

อยละ

๙๐-

๑๐๐

ใชสอ

ทหลา

กหลา

ยและ

เหมา

ะสมท

สงเส

รมให

นกเรย

นใฝร

และร

กการ

เรยน

และแ

สวงห

าควา

มรดว

ยตนเ

องอย

เสมอ

เชน

สอทน

กเรย

นสนใ

จ แล

ะสอท

นกเรย

นตอง

แสดง

พฤตก

รรมก

ารเข

าหา

สอ ก

ารสบ

คน ก

ารเล

อกขอ

มล

๓ หม

ายถง

ครร

อยละ

๘๐-

๘๙ ใช

สอทห

ลากห

ลายแ

ละเห

มาะส

มทสง

เสรม

ใหนก

เรยนใ

ฝรแล

ะรกก

ารเรย

น แล

ะแสว

งหาค

วามร

ดวยต

นเอง

อยเส

มอ เช

น สอ

ทนกเ

รยนส

นใจ

และส

อทนก

เรยนต

องแส

ดงพฤ

ตกรร

มการ

เขา

หาสอ

การ

สบคน

การ

เลอก

ขอมล

หมาย

ถง ค

รรอย

ละ ๗

๐-๗๙

ใชสอ

ทหลา

กหลา

ยและ

เหมา

ะสมท

สงเส

รมให

นกเรย

นใฝร

และร

กการ

เรยน

และแ

สวงห

าควา

มรดว

ยตนเ

องอย

เสมอ

เชน

สอทน

กเรย

นสนใ

จ แล

ะสอท

นกเรย

นตอง

แสดง

พฤตก

รรมก

ารเข

าหา

สอ ก

ารสบ

คน ก

ารเล

อกขอ

มล

๑หมา

ยถง

ครรอ

ยละ

๖๐-๖

๙ ใช

สอทห

ลากห

ลายแ

ละเห

มาะส

มทสง

เสรม

ใหนก

เรยนใ

ฝรแล

ะรกก

ารเรย

น แล

ะแสว

งหาค

วามร

ดวยต

นเอง

อยเส

มอ เช

น สอ

ทนกเ

รยนส

นใจ

และส

อทนก

เรยนต

องแส

ดงพฤ

ตกรร

มการ

เขา

หาสอ

การ

สบคน

การ

เลอก

ขอมล

ตวชว

ดท ๒

.๑.๒

.๓. จ

ดให

นกเรย

นไปเ

รยนร

ทวด

หรอท

ศาสน

๔ หม

ายถง

โรง

เรยนม

วด ห

รอศา

สนสถ

าน ท

ใชเป

นแหล

งเรยน

รประ

จ าโร

งเรยน

และ

มการ

จดกจ

กรรม

ทสง

เสรม

ใหนก

เรยนไ

ปเรย

นรอย

างนอ

ยสปด

าหละ

๑ ค

รง

Page 58: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๔

สถาน

ทใชแ

หลงเร

ยนรป

ระจ า

ของ

โรงเร

ยนอย

างตอ

เนอง

หมาย

ถง โ

รงเรย

นมวด

หรอ

ศาส

นสถา

น ทใ

ชเปน

แหลง

เรยนร

ประจ

าโรง

เรยน

และม

การจ

ดกจก

รรมท

สง

เสรม

ใหนก

เรยนไ

ปเรย

นรอย

างนอ

ย ๒

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๒หมา

ยถง

โรงเร

ยนมว

ด หร

อ ศา

สนสถ

าน ท

ใชเป

นแหล

งเรยน

รประ

จ าโร

งเรยน

และ

มการ

จดกจ

กรรม

ทสง

เสรม

ใหนก

เรยนไ

ปเรย

นรนอ

ย ๓

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๑ หม

ายถง

โรง

เรยนม

วด ห

รอ ศ

าสนส

ถาน

ทใชเ

ปนแห

ลงเรย

นรปร

ะจ าโ

รงเรย

นแตไ

มไดม

การจ

ดกจก

รรมท

สง

เสรม

ใหนก

เรยนไ

ปเรย

นรนอ

ย ๔

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

อง

คประ

กอบย

อยท

๒.๑.

๓ กา

รวดป

ระเม

นผล

ตวชว

ดท ๒

.๑.๓

.๑. ม

การว

ดปร

ะเมน

ผลตา

มสภา

พจรง

ดวย

วธกา

รทหล

ากหล

าย ค

รอบค

ลมตา

มหลก

ภาวน

า ๔ (ก

าย ศ

ล จต

ปญ

ญา) โ

ดยมจ

ดประ

สงคเ

นนเพ

อพฒ

นานก

เรยนต

อเนอ

๔ หม

ายถง

ครร

อยละ

๙๐-

๑๐๐

มกา

รวดป

ระเม

นผลต

ามสภ

าพจร

ง โด

ยวธก

ารแล

ะเคร

องมอ

ทหล

ากหล

าย ส

ามาร

ถวดไ

ดครอ

บคลม

ทงด

านพฤ

ตกรร

มทมต

อสงแ

วดลอ

ม (ก

าย) ด

านพฤ

ตกรร

มทมต

อคน

อน (ศ

ล)

ดาน

คณลก

ษณะข

องจต

ใจ (จ

ต) แ

ละดา

นปญญ

าทมค

วามค

ด คว

ามรท

ถกตอ

ง และ

น าขอ

มลจา

กการ

วดปร

ะเมน

ผลมา

ใชใน

การพ

ฒนาน

กเรย

นอยา

งตอเ

นอง

๓ หม

ายถง

ครร

อยละ

๘๐-

๘๙ ม

การว

ดประ

เมนผ

ลตาม

สภาพ

จรง โ

ดยวธ

การแ

ละเค

รองม

อทหล

ากหล

าย

สามา

รถวด

ไดคร

อบคล

ม ทง

ดานพ

ฤตกร

รมทม

ตอสง

แวดล

อม (ก

าย) ด

านพฤ

ตกรร

มทมต

อคนอ

น (ศ

ล)

ดา

นคณ

ลกษณ

ะของ

จตใจ

(จต)

และ

ดานป

ญญ

าทมค

วามค

ด คว

ามรท

ถกตอ

ง และ

น าขอ

มลจา

กการ

วดปร

ะเมน

ผลมา

ใชใน

การพ

ฒนาน

กเรย

นอยา

งตอเ

นอง

๒ หม

ายถง

ครร

อยละ

๗๐-

๗๙ ม

การว

ดประ

เมนผ

ลตาม

สภาพ

จรง ใ

ชวธก

ารแล

ะเคร

องมอ

ทหลา

กหลา

สามา

รถวด

ไดคร

อบคล

ม ทง

ดานพ

ฤตกร

รมทม

ตอสง

แวดล

อม (ก

าย) ด

านพฤ

ตกรร

มทมต

อคนอ

น (ศ

ล)

ดา

นคณ

ลกษณ

ะของ

จตใจ

(จต)

และ

ดานป

ญญ

าทมค

วามค

ด คว

ามรท

ถกตอ

ง และ

น าขอ

มลจา

กการ

วดปร

ะเมน

ผลมา

ใชใน

การพ

ฒนาน

กเรย

นอยา

งตอเ

นอง

๑ หม

ายถง

ครร

อยละ

๖๐-

๖๙ ม

การว

ดประ

เมนผ

ลตาม

สภาพ

จรง ใ

ชวธก

ารแล

ะเคร

องมอ

ทหลา

กหลา

ยสา

มารถ

วดได

ครอบ

คลม

ทงดา

นพฤต

กรรม

ทมตอ

สงแว

ดลอม

(กาย

) ดาน

พฤตก

รรมท

มตอค

นอน

(ศล)

ดานค

ณลก

ษณะข

องจต

ใจ (จ

ต) แ

ละดา

นปญ

ญาท

มควา

มคด

ความ

รทถก

ตอง

และน

าขอม

ลจาก

Page 59: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๕

การว

ดประ

เมนผ

ล มา

ใชใน

การพ

ฒนาน

กเรย

นอยา

งตอเ

นอง

อง

คประ

กอบท

๒.๒

บรร

ยากา

ศและ

ปฏสม

พนธท

เปนก

ลยาณ

มตร

อง

คประ

กอบย

อยท

๒.๒

.๑ บ

รรยา

กาศ

ปฏสม

พนธท

สงเส

รมกา

รสอน

ใหร

ท าให

ด อย

ใหเห

น ตว

ชวดท

๒.๒

.๑.๑

. สงเส

รมคว

ามสม

พนธแ

บบกล

ยาณม

ตร

ออนน

อมถอ

มตน

เคาร

พใหเ

กยรต

ซง

กนแล

ะกน

ยมแ

ยมมเ

มตตา

ตอกน

ทงค

รตอน

กเรย

น คร

ตอคร

นก

เรยนต

อนกเ

รยน

และค

รตอ

ผปกค

รอง

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

สนบ

สนนใ

หคร น

กเรย

น ผป

กครอ

ง มคว

ามสม

พนธ

หรอป

ฏบตต

อกน

อยาง

เปนก

ลยาณ

มตร

มควา

มรกป

รารถ

นาด

ชวยเ

หลอก

น ยม

แยมแ

จมใส

ออน

นอมถ

อมตน

เคาร

พให

เกยร

ตซงก

นและ

กนมเ

มตตา

ตอกน

ทงคร

ตอนก

เรยน

ครตอ

คร น

กเรย

นตอน

กเรย

น อย

างนอ

ยเดอ

นละ

ครง

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

สนบ

สนนใ

หคร น

กเรย

น ผป

กครอ

งมคว

ามสม

พนธ

หรอป

ฏบตต

อกน

อยาง

เปนก

ลยาณ

มตร

มควา

มรกป

รารถ

นาด

ชวยเ

หลอก

น ยม

แยมแ

จมใส

ออน

นอมถ

อมตน

เคาร

พให

เกยร

ตซงก

นและ

กนมเ

มตตา

ตอกน

ทงคร

ตอนก

เรยน

ครตอ

คร น

กเรย

นตอน

กเรย

น อย

างนอ

ย ๒

เดอน

ตอ ๑

คร

ง ๒

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รม ส

นบสน

นใหค

ร นก

เรยน

ผปก

ครอง

หรอป

ฏบตต

อกนอ

ยางเป

นกล

ยาณม

ตร ม

ความ

รกปร

ารถน

าด ช

วยเห

ลอกน

ยมแ

ยมแจ

มใส

ออนน

อมถอ

มตน

เคาร

พใหเ

กยรต

ซงกน

และ

กนมเ

มตตา

ตอกน

ทงคร

ตอนก

เรยน

ครตอ

คร น

กเรย

นตอน

กเรย

น อย

างนอ

ยภาค

เรยนล

ะ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รม ส

นบสน

นใหค

ร นกเ

รยน

ผปกค

รองม

ความ

สมพน

ธ หร

อปฏบ

ตตอ

กนอย

างเป

นกลย

าณมต

ร มค

วามร

กปรา

รถนา

ด ชว

ยเหล

อกน

ยมแย

มแจม

ใส อ

อนนอ

มถอม

ตน เค

ารพใ

หเก

ยรตซ

งกนแ

ละกน

มเมต

ตาตอ

กนทง

ครตอ

นกเรย

น คร

ตอคร

นกเ

รยนต

อนกเ

รยน

อยาง

นอยป

การศ

กษาล

๑ ค

รง

ตวชว

ดท ๒

.๒.๑

.๒. ส

งเสรม

บรรย

ากาศ

ใฝ ใฝ

เรยน

ใฝ

สราง

สรรค

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

บรรย

ากาศ

ทสงเส

รมให

ทกคน

รกกา

รเรยน

ร เรย

นร ใ

ฝสรา

งสรร

คอยา

งตอเ

นอง แ

ละกร

ะตนใ

หศกษ

าคนค

วาหร

อคดพ

ฒนาส

ง ให

ม ๆ

จดกจ

กรรม

สงเส

รมยก

ยองเช

ดชคร

และ

นกเรย

นทมผ

ลงาน

อยาง

นอยส

ปดาห

ละ ๑

ครง

Page 60: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๖

หมาย

ถง โ

รงเรย

นจดบ

รรยา

กาศท

สงเส

รมให

ทกคน

รกกา

รเรยน

ร เร

ยนร

ใฝสร

างสร

รคอย

างตอ

เนอง

แล

ะกระ

ตนให

ศกษา

คนคว

าหรอ

คดพฒ

นาสง

ใหม

ๆ จ

ดกจก

รรมส

งเสรม

ยกยอ

งเชดช

คร แ

ละนก

เรยนท

มผล

งานอ

ยางน

อย ๒

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๒ หม

ายถง

โรง

เรยนจ

ดบรร

ยากา

ศทสง

เสรม

ใหทก

คนรก

การเร

ยนร

เรยน

ร ใฝ

สราง

สรรค

อยาง

ตอเน

อง

และก

ระตน

ใหศก

ษาคน

ควาห

รอคด

พฒนา

สง ใ

หม ๆ

จดก

จกรร

มสงเส

รมยก

ยองเช

ดชคร

และ

นกเรย

นทม

ผลงา

นอยา

งนอย

เดอน

ละ ๑

ครง

หมาย

ถง โ

รงเรย

นจดบ

รรยา

กาศท

สงเส

รมให

ทกคน

รกกา

รเรยน

ร เร

ยนร

ใฝสร

างสร

รคอย

างตอ

เนอง

แล

ะกระ

ตนให

ศกษา

คนคว

าหรอ

คดพฒ

นาสง

ใหม

ๆ จ

ดกจก

รรมส

งเสรม

ยกยอ

งเชดช

คร แ

ละนก

เรยนท

มผล

งานอ

ยางน

อยภา

คเรย

นละ

๑ ค

รง

ตวชว

ดท ๒

.๒.๑

.๓. ส

งเสรม

บคลา

กรแล

ะนกเ

รยน

ใหปฏ

บตตน

เปนต

วอยา

งทดต

อผอน

๔ หม

ายถง

โรง

เรยนจ

ดกจก

รรมส

งเสรม

ใหบค

คลาก

รและ

นกเรย

น ปฏ

บตตน

เปนต

วอยา

งทดต

อผอน

อยาง

ตอเน

องโด

ยมกจ

กรรม

ทมคว

ามหล

ากหล

าย เ

ชน ก

จกรร

มตนแ

บบคว

ามด

กจกร

รมกร

ะตนพ

เปน

แบบอ

ยางแ

กนอง

ๆ อ

ยางน

อยสป

ดาหล

ะ ๑

ครง

หมาย

ถง โ

รงเรย

นจดก

จกรร

มสงเส

รมให

บคคล

ากรแ

ละนก

เรยน

ปฏบต

ตนเป

นตวอ

ยางท

ดตอผ

อน

อย

างตอ

เนอง

โดยม

กจกร

รมทม

ความ

หลาก

หลาย

อยา

งนอย

๒ ส

ปดาห

ตอ ๑

ครง

หมาย

ถง โ

รงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ใหบค

คลาก

รและ

นกเร

ยน ป

ฏบตต

นเปน

ตวอย

างทด

ตอผอ

อยาง

ตอเน

องโด

ยมกจ

กรรม

ทมคว

ามหล

ากหล

าย อ

ยางน

อย ๓

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๑ หม

ายถง

โรง

เรยนจ

ดกจก

รรมส

งเสรม

ใหบค

คลาก

รและ

นกเรย

น ปฏ

บตตน

เปนต

วอยา

งทดต

อผอน

อยาง

ตอเน

องโด

ยมกจ

กรรม

ทมคว

ามหล

ากหล

าย อ

ยางน

อยภา

คเรย

นละ

๑ คร

ตวชว

ดท ๒

.๒.๑

.๔. ส

งเสรม

ยก

ยอง เ

ชดช

ผท าด

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รม ย

กยอง

เชดช

ผท า

ด เช

น ปร

ะกาศ

แนะน

าคนด

ประจ

าวน

จดปา

ยนเ

ทศ แ

นะน า

ประช

าสมพ

นธผท

าควา

มด ม

อบรา

งวล

หรอย

กยอง

คนดใ

นโอก

าสตา

ง ๆ ท

กวน

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ยกย

อง เช

ดช ผ

ท าด

เชน

ประก

าศแน

ะน าค

นดปร

ะจ าว

น จด

ปาย

นเทศ

แนะน

าประ

ชาสม

พนธผ

ท าค

วามด

มอบ

รางว

ล หร

อยกย

องคน

ดในโ

อกาส

ตาง

ๆ อย

างนอ

Page 61: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๗

สปดา

หละ

๑ ค

รง

๒ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ยกย

อง เช

ดช ผ

ท าด

เชนป

ระกา

ศแนะ

น าคน

ดประ

จ าวน

จดป

ายนเ

ทศแน

ะน าป

ระชา

สมพน

ธผท า

ความ

ด มอ

บราง

วล ห

รอยก

ยองค

นดใน

โอกา

สตาง

ๆ อ

ยางน

อย ๒

สปด

าห

ตอ ๑

ครง

หมาย

ถง โ

รงเรย

นจดก

จกรร

มสงเส

รม ย

กยอง

เชดช

ผท า

ด เช

นประ

กาศแ

นะน า

คนดป

ระจ า

วน จ

ดปาย

นเทศ

แนะน

าประ

ชาสม

พนธผ

ท าคว

ามด

มอบ

รางว

ล หร

อยกย

องคน

ดในโ

อกาส

ตาง ๆ

อยา

งนอย

เดอน

ละ ๑

คร

ง อง

คประ

กอบห

ลกท

๒.๓.

กจก

รรมพ

นฐาน

วถชว

ต อง

คประ

กอบย

อยท

๒.๓.

๑. ก

จกรร

มพนฐ

านโร

งเรยน

วถพท

ธชวต

ประจ

าวน

ตวชว

ดท ๒

.๓.๑

.1 ฝ

กฝนอ

บรม

ใหเก

ด กา

รกน

อย ด

ฟง เ

ปน(ร

เขาใ

จเหต

ผล แ

ละได

ประโ

ยชนต

ามคณ

คาแท

ตามห

ลกไต

รสกข

า)

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมฝก

ฝน อ

บรมใ

หนกเ

รยนม

ลกษณ

ะและ

พฤตก

รรมใ

นชวต

ประจ

าวนท

แส

ดงออ

กถงก

ารกน

อย

ด ฟง

เปน(

รเขาใ

จเหต

ผล แ

ละได

ประโ

ยชนต

ามคณ

คาแท

ตามห

ลกไต

รสกข

า)ทกว

น ๓

หมาย

ถง โร

งเรย

นจดก

จกรร

มฝกฝ

นอบร

มใหน

กเรย

นมลก

ษณะแ

ละพฤ

ตกรร

มในช

วตปร

ะจ าว

นท

แสดง

ออกถ

งการ

กน อ

ย ด

ฟง เป

น(รเข

าใจเ

หตผล

และไ

ดประ

โยชน

ตามค

ณคา

แทตา

มหลก

ไตรส

กขา)

อยาง

นอยส

ปดาห

ละ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรย

นจดก

จกรร

มฝกฝ

นอบร

มใหน

กเรย

นมลก

ษณะแ

ละพฤ

ตกรร

มในช

วตปร

ะจ าว

นท

แสดง

ออกถ

งการ

กน อ

ย ด

ฟง เป

น(รเข

าใจเ

หตผล

และ

ไดปร

ะโยช

นตาม

คณคา

แทตา

มหลก

ไตรส

กขา)อ

ยาง

นอย

๒ ส

ปดาห

ตอ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรย

นจดก

จกรร

มฝกฝ

นอบร

มใหน

กเรย

นมลก

ษณะแ

ละพฤ

ตกรร

มในช

วตปร

ะจ าว

นท

แสดง

ออกถ

งการ

กน อ

ย ด

ฟง เป

น(รเข

าใจเ

หตผล

และ

ไดปร

ะโยช

นตาม

คณคา

แทตา

มหลก

ไตรส

กขา)

อยาง

นอยเ

ดอนล

ะ ๑

ครง

Page 62: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๘

ตวชว

ดท ๒

.๓.1

.2 ส

งเสรม

กจกร

รม

การ

รบผด

ชอบด

แลรก

ษาพฒ

นาอา

คารส

ถานท

และ

สงแว

ดลอม

อยาง

สม าเส

มอจน

เปน

นสย

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมให

นกเรย

นไดฝ

กการ

ชวยเ

หลอ

และร

บผดช

อบ ด

แลรก

ษา ห

รอพฒ

นาอา

คาร

สถาน

ท สง

แวดล

อมสว

นรวม

หรอ

สาธา

รณสม

บตจน

เปนล

กษณะ

นสยท

กวน

๓ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมให

นกเรย

นไดฝ

กการ

ชวยเ

หลอ

และร

บผดช

อบ ด

แลรก

ษา ห

รอพฒ

นาอา

คาร

สถาน

ท สง

แวดล

อมสว

นรวม

หรอ

สาธา

รณสม

บตจน

เปนล

กษณะ

นสยอ

ยางน

อยสป

ดาหล

ะ ๑

ครง

๒ห

มายถ

งโรงเร

ยนจด

กจกร

รมให

นกเรย

นไดฝ

กการ

ชวยเ

หลอ

และร

บผดช

อบ ด

แลรก

ษา ห

รอพฒ

นาอา

คาร

สถาน

ท สง

แวดล

อมสว

นรวม

หรอ

สาธา

รณสม

บตจน

เปนล

กษณะ

นสยอ

ยางน

อย ๒

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๑ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมให

นกเรย

นไดฝ

กการ

ชวยเ

หลอ

และร

บผดช

อบ ด

แลรก

ษา ห

รอพฒ

นาอา

คาร

สถาน

ท สง

แวดล

อมสว

นรวม

หรอ

สาธา

รณสม

บตจน

เปนล

กษณะ

นสยอ

ยางน

อยเด

อนละ

๑ ค

รง

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๒.

๓.๒

กจกร

รมทา

งพระ

พทธศ

าสนา

ตว

ชวดท

๒.๓

.๒.๑

.สงเส

รมปฏ

บตกจ

กรรม

พระพ

ทธศา

สนา

อยาง

เหนค

ณคา ร

เขาใ

จเหต

ผล

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมทส

งเสรม

ใหนก

เรยนป

ฏบตก

จกรร

มทาง

พระพ

ทธศา

สนา ศ

าสนา

พธตา

ง ๆ

สราง

ความ

รควา

มเขา

ใจใน

เหตผ

ลควา

มส าค

ญ แ

ละคณ

คาขอ

งการ

ปฏบต

กจกร

รมนน

ๆ ค

วบคก

นไปอ

ยาง

นอยส

ปดาห

ละ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

ทสงเส

รมให

นกเรย

นปฏบ

ตกจก

รรมท

างพร

ะพทธ

ศาสน

า ศาส

นาพธ

ตาง ๆ

สร

างคว

ามรค

วามเ

ขาใจ

ในเห

ตผลค

วามส

าคญ

และ

คณคา

ของก

ารปฏ

บตกจ

กรรม

นน ๆ

ควบ

คกนไ

ปอยา

งนอ

ย ๒

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๒ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมทส

งเสรม

ใหนก

เรยนป

ฏบตก

จกรร

มทาง

พระพ

ทธศา

สนา ศ

าสนา

พธตา

ง ๆ

สราง

ความ

รควา

มเขา

ใจใน

เหตผ

ลควา

มส าค

ญ แ

ละคณ

คาขอ

งการ

ปฏบต

กจกร

รมนน

ๆ ค

วบคก

นไปอ

ยาง

นอย

เดอน

ละ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

ทสงเส

รมให

นกเรย

นปฏบ

ตกจก

รรมท

างพร

ะพทธ

ศาสน

า ศาส

นาพธ

ตาง ๆ

สร

างคว

ามรค

วามเ

ขาใจ

ในเห

ตผลค

วามส

าคญ

และ

คณคา

ของก

ารปฏ

บตกจ

กรรม

นน ๆ

ควบ

คกนไ

ปอยา

งนอ

ย ภ

าคเรย

นละ

๑ ค

รง

Page 63: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๕๙

ตวชว

ดท ๒

.๓.๒

.๒.จด

กจกร

รมสง

เสรม

การร

ะลก

และศ

รทธา

ในพร

ะรตน

ตรย

เปนป

ระจ า

และ

ในโอ

กาสส

าคญอ

ยางต

อเนอ

ง เปน

วถ

ชวต

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมทส

งเสรม

ใหนก

เรยนไ

ดระล

กและ

เพมศ

รทธา

ในพร

ะรตน

ตรย

อยาง

สม าเส

มอเป

นวถช

วต เช

น กา

รกรา

บพระ

กอนเ

ขาโร

งเรยน

ทกเช

า การ

สวดม

นตทก

วน ก

จกรร

มวนพ

ระ แ

ละจด

กจกร

รมบช

าพระ

รตนต

รยใน

โอกา

สวนส

าคญต

าง ๆ

ทกว

น ๓

หมาย

ถงโร

งเรยน

จดกจ

กรรม

ทสงเส

รมให

นกเรย

นไดร

ะลกแ

ละเพ

มศรท

ธาใน

พระร

ตนตร

ย อย

างสม

าเสมอ

เปนว

ถชวต

เชน

การก

ราบพ

ระกอ

นเขา

โรงเร

ยนทก

เชา ก

ารสว

ดมนต

ทกวน

กจก

รรมว

นพระ

และ

จดกจ

กรรม

บชาพ

ระรต

นตรย

ในโอ

กาสว

นส าค

ญตาง

ๆ อ

ยางน

อยสป

ดาหล

ะ ๑

ครง

หมาย

ถงโร

งเรยน

จดกจ

กรรม

ทสงเส

รมให

นกเรย

นไดร

ะลกแ

ละเพ

มศรท

ธาใน

พระร

ตนตร

ย อย

างสม

าเสมอ

เปนว

ถชวต

เชน

การก

ราบพ

ระกอ

นเขา

โรงเร

ยนทก

เชา ก

ารสว

ดมนต

ทกวน

กจก

รรมว

นพระ

และ

จดกจ

กรรม

บชาพ

ระรต

นตรย

ในโอ

กาสว

นส าค

ญตาง

ๆอย

างนอ

ย ๒

สปด

าหตอ

๑ ค

รง

๑ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมทส

งเสรม

ใหนก

เรยนไ

ดระล

กและ

เพมศ

รทธา

ในพร

ะรตน

ตรย

อยาง

สม าเส

มอเป

นวถช

วต เช

น กา

รกรา

บพระ

กอนเ

ขาโร

งเรยน

ทกเช

า การ

สวดม

นตทก

วน ก

จกรร

มวนพ

ระ แ

ละจด

กจกร

รมบช

าพระ

รตนต

รยใน

โอกา

สวนส

าคญต

าง ๆ

อยาง

นอยเ

ดอนล

ะ ๑

ครง

ตวชว

ดท ๒

.๓.๒

.๓. ส

งเสรม

ให

ทกคน

มสวน

รวม

และค

ณคาใ

นการ

รกษา

และส

บตอพ

ระพท

ธศาส

นา

๔ หม

ายถง

โรงเร

ยนจด

กจกร

รมสง

เสรม

ใหคร

และน

กเรย

นทกค

นมสว

นรวม

และ

เหนค

ณคา

ในกา

รรกษ

าและ

สบตอ

พระพ

ทธศา

สนา

เชน

การจ

ดกจก

รรมท

างพร

ะพทธ

ศาสน

า กจ

กรรม

การป

ระชา

สมพน

ธคณ

คาแล

ะคว

ามส า

คญขอ

งการ

รวมก

นรกษ

าและ

สบตอ

พระพ

ทธศา

สนาอ

ยางน

อยสป

ดาหล

ะ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รมให

ครแล

ะนกเ

รยนท

กคนม

สวนร

วม แ

ละเห

นคณ

คาใน

การร

กษาแ

ละสบ

ตอพร

ะพทธ

ศาสน

า เช

น กา

รจดก

จกรร

มทาง

พระพ

ทธศา

สนา

กจกร

รมกา

รประ

ชาสม

พนธค

ณคา

และ

ความ

ส าคญ

ของก

ารรว

มกนร

กษาแ

ละสบ

ตอพร

ะพทธ

ศาสน

าอยา

งนอย

๒ ส

ปดาห

ตอ ๑

ครง

หมาย

ถง โร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รมให

ครแล

ะนกเ

รยนท

กคนม

สวนร

วม แ

ละเห

นคณ

คาใน

การร

กษาแ

ละสบ

ตอพร

ะพทธ

ศาสน

า เช

น กา

รจดก

จกรร

มทาง

พระพ

ทธศา

สนา

กจกร

รมกา

รประ

ชาสม

พนธค

ณคา

และ

ความ

ส าคญ

ของก

ารรว

มกนร

กษาแ

ละสบ

ตอพร

ะพทธ

ศาสน

าอยา

งนอย

เดอน

ละ ๑

ครง

หมาย

ถงโร

งเรยน

จดกจ

กรรม

สงเส

รมให

ครแล

ะนกเ

รยนท

กคนม

สวนร

วม แ

ละเห

นคณ

คาใน

การร

กษาแ

ละสบ

ตอพร

ะพทธ

ศาสน

า เช

น กา

รจดก

จกรร

มทาง

พระพ

ทธศา

สนา

กจกร

รมกา

รประ

ชาสม

พนธค

ณคา

และ

Page 64: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๐

มาตร

ฐานท

๓ ด

านผล

ผลต

(Out

put)

ความ

ส าคญ

ของก

ารรว

มกนร

กษาแ

ละสบ

ตอพร

ะพทธ

ศาสน

าอยา

งนอย

ภาค

เรยนล

ะ ๑

ครง

องคป

ระกอ

บหลก

ท ๓

.๑ พ

ฒนา

กาย

ศล

จต แ

ละปญ

ญา

อยาง

บรณ

าการ

(ภาว

นา ๔

) อง

คประ

กอบย

อยท

๓.๑.

๑ กา

ย (ก

ายภา

พ)

ตวชว

ด ๓

.๑.๑

.๑.บ

รโภค

ใชสอ

ยปจ

จยสใ

นปรม

าณแล

ะคณภ

าพท

เหมา

ะสม

ไดคณ

คาแท

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยนม

พฤตก

รรมท

แสดง

ออกถ

งการ

บรโภ

คใชส

อยปจ

จยส

(อาห

าร

เครอ

งนงห

ม ทอ

ยอาศ

ย ยา

รกษา

โรค)

หรอ

การก

นการ

ใชขอ

งในช

วตปร

ะจ าว

นในป

รมาณ

ทเหม

าะสม

และ

รจกเ

ลอกก

น ใช

สงท

มคณภ

าพเห

มาะส

ม ได

ประโ

ยชน

ไดคณ

คาตอ

ชวต

เชน

การไ

มเลอ

กรบป

ระทา

นอาห

าร

ทดสว

ยงาม

รสชา

ตถกป

าก แ

ละมก

ารโฆ

ษณาม

ากเป

นหลก

ฯลฯ

หมาย

ถง ร

อยละ

๘๐-

๘๙ ข

องนก

เรยน

มพฤต

กรรม

ทแสด

งออก

ถงกา

รบรโ

ภคใช

สอยป

จจยส

(อาห

าร

เครอ

งนงห

ม ทอ

ยอาศ

ย ยา

รกษา

โรค)

หรอ

การก

นการ

ใชขอ

งในช

วตปร

ะจ าว

นในป

รมาณ

ทเหม

าะสม

และ

รจกเ

ลอกก

น ใช

สงท

มคณภ

าพเห

มาะส

ม ได

ประโ

ยชน

ไดคณ

คาตอ

ชวต

เชน

การไ

มเลอ

กรบป

ระทา

นอาห

าร

ทดสว

ยงาม

รสชา

ตถกป

าก แ

ละมก

ารโฆ

ษณาม

ากเป

นหลก

ฯลฯ

หมาย

ถง ร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องนก

เรยน

มพฤต

กรรม

ทแสด

งออก

ถงกา

รบรโ

ภคใช

สอยป

จจยส

(อาห

าร

เครอ

งนงห

ม ทอ

ยอาศ

ย ยา

รกษา

โรค)

หรอ

การก

นการ

ใชขอ

งในช

วตปร

ะจ าว

นในป

รมาณ

ทเหม

าะสม

และ

รจกเ

ลอกก

น ใช

สงท

มคณภ

าพเห

มาะส

ม ได

ประโ

ยชน

ไดคณ

คาตอ

ชวต

เชน

การไ

มเลอ

กรบป

ระทา

นอาห

าร

ทดสว

ยงาม

รสชา

ตถกป

าก แ

ละมก

ารโฆ

ษณาม

ากเป

นหลก

ฯลฯ

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙ ข

องนก

เรยน

มพฤต

กรรม

ทแสด

งออก

ถงกา

รบรโ

ภคใช

สอยป

จจยส

(อาห

าร

เครอ

งนงห

ม ทอ

ยอาศ

ย ยา

รกษา

โรค)

หรอ

การก

นการ

ใชขอ

งในช

วตปร

ะจ าว

นในป

รมาณ

ทเหม

าะสม

และ

รจกเ

ลอกก

น ใช

สงท

มคณภ

าพเห

มาะส

ม ได

ประโ

ยชน

ไดคณ

คาตอ

ชวต

เชน

การไ

มเลอ

กรบป

ระทา

นอาห

าร

ทดสว

ยงาม

รสชา

ตถกป

าก แ

ละมก

ารโฆ

ษณาม

ากเป

นหลก

ฯลฯ

Page 65: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๑

ตวชว

ด ๓

.๑.๑

.๒. ก

ารดแ

ลรา

งกาย

และ

การแ

ตงกา

ยสะอ

าดเรย

บรอย

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยนท

มการ

ดแลร

กษาร

างกา

ยใหม

สขภา

พด แ

ละแต

งกาย

สะอา

ดเรย

บรอย

อยเส

มอ (ต

ามกา

ลเทศ

ะ) ๓

หมาย

ถง ร

อยละ

๘๐-

๘๙ ข

องนก

เรยน

ทมกา

รดแล

รกษา

รางก

ายให

มสขภ

าพด

และแ

ตงกา

ยสะอ

าดเรย

บรอย

อยเส

มอ (ต

ามกา

ลเทศ

ะ) ๒

หมาย

ถง ร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องนก

เรยน

ทมกา

รดแล

รกษา

รางก

ายให

มสขภ

าพด

และแ

ตงกา

ยสะอ

าดเรย

บรอย

อยเส

มอ (ต

ามกา

ลเทศ

ะ) ๑

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙ ข

องนก

เรยน

ทมกา

รดแล

รกษา

รางก

ายให

มสขภ

าพด

และแ

ตงกา

ยสะอ

าดเรย

บรอย

อยเส

มอ (ต

ามกา

ลเทศ

ะ)

ตวชว

ด ๓

.๑.๑

.๓.ด

ารงช

วตอย

างเก

อกลส

งแวด

ลอม

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยนม

การด

าเนนช

วตปร

ะจ าว

นทไม

ท าลา

ยสงแ

วดลอ

มแตม

ลกษณ

ะชว

ยดแล

สงแว

ดลอม

ใหมส

ภาพท

ด ทว

ถง ท

งในแล

ะนอก

บรเวณ

โรงเร

ยน

๓ หม

ายถง

รอยล

ะ ๘๐

-๘๙

ของน

กเรย

นมกา

รด าเน

นชวต

ประจ

าวนท

ไมท า

ลายส

งแวด

ลอมแ

ตมลก

ษณะช

วยดแ

ลสงแ

วดลอ

มใหม

สภาพ

ทด ท

วถง ท

งในแล

ะนอก

บรเวณ

โรงเร

ยน

๒ หม

ายถง

รอย

ละ ๗

๐-๗๙

ของ

นกเรย

นมกา

รด าเ

นนชว

ตประ

จ าวน

ทไมท

าลาย

สงแว

ดลอม

แตมล

กษณ

ะชว

ยดแล

สงแว

ดลอม

ใหมส

ภาพท

ด ทว

ถง ท

งในแล

ะนอก

บรเวณ

โรงเร

ยน

๑ หม

ายถง

รอย

ละ ๖

๐-๖๙

ของ

นกเรย

นมกา

รด าเ

นนชว

ตประ

จ าวน

ทไมท

าลาย

สงแว

ดลอม

แตมล

กษณ

ะชว

ยดแล

สงแว

ดลอม

ใหมส

ภาพท

ด ทว

ถง ท

งในแล

ะนอก

บรเวณ

โรงเร

ยน

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๓.

๑.๒

ศล

ตวบง

ช ๓

.๑.๒

.๑.ม

ศล ๕

เปน

พนฐา

นในก

ารด า

รงชว

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ข

องนก

เรยนส

ามาร

ถปฏบ

ตในศ

ล ๕

เปนไ

ดครบ

ทกขอ

หมาย

ถง ร

อยละ

๘๐-

๘๙ ข

องนก

เรยนส

ามาร

ถปฏบ

ตในศ

ล ๕

เปนไ

ดครบ

ทกขอ

หมาย

ถง ร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องนก

เรยนส

ามาร

ถปฏบ

ตในศ

ล ๕

เปนไ

ดครบ

ทกขอ

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙

ของน

กเรย

นสาม

ารถป

ฏบตใ

นศล

๕ เป

นไดค

รบทก

ขอ

Page 66: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๒

ตวบง

ช ๓

.๑.๒

.๒.ม

วนย

มควา

มรบ

ผดชอ

บ ซอ

สตย

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยน

มวนย

หรอม

การป

ฏบตห

นาทท

ไดรบ

มอบห

มายจ

นส าเร

มค

วามซ

อสตย

จรง

ใจไม

หลอก

ลวงแ

ละตร

งตอเ

วลาท

นดหม

าย ห

รอทต

กลงก

น ๓

หมาย

ถง ร

อยละ

๘๐-

๘๙ ข

องนก

เรยนม

วนย

หรอม

การป

ฏบตห

นาทท

ไดรบ

มอบห

มายจ

นส าเร

มควา

มซอส

ตย จ

รงใจ

ไมหล

อกลว

งและ

ตรงต

อเวล

าทนด

หมาย

หรอ

ทตกล

งกน

๒ หม

ายถง

รอยล

ะ ๗๐

-๗๙

ของ

นกเรย

นมวน

ย หร

อมกา

รปฏบ

ตหนา

ททได

รบมอ

บหมา

ยจนส

าเรจ

มค

วามซ

อสตย

จรง

ใจไม

หลอก

ลวงแ

ละตร

งตอเ

วลาท

นดหม

าย ห

รอทต

กลงก

น ๑

หมาย

ถง น

กเรย

น รอ

ยละ

๖๐-๖

๙ ขอ

งนกเ

รยน

มวนย

หรอ

มการ

ปฏบต

หนาท

ทไดร

บมอบ

หมาย

จนส า

เรจ ม

ความ

ซอสต

ย จร

งใจไม

หลอก

ลวงแ

ละตร

งตอเ

วลาท

นดหม

าย ห

รอทต

กลงก

ตวบง

ช ๓

.๑.๒

.๓. ส

ามาร

ถพง

ตนเอ

งไดหร

อท าง

านเล

ยงชพ

ดวยค

วามส

จรต

๔ หม

ายถง

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

ของ

นกเรย

น สา

มารถ

พงตน

เองได

หรอ

ท างา

นเลย

งชพ

ดวยค

วามส

จรต

ตาม

วฒภา

วะขอ

งตนเ

อง เ

ชน เด

กระด

บอนบ

าล แ

ละปร

ะถมศ

กษาส

ามาร

ถดแล

ในกา

รปฏบ

ตกจว

ตรปร

ะจ าว

ดว

ยตนเ

อง โด

ยพงผ

อนนอ

ยหรอ

นกเรย

นระด

บมธย

มศกษ

าทสา

มารถ

ท างา

นใหไ

ดซงเง

นทอง

หรอป

จจย

ใน

การด

ารงช

วตปร

ะจ าว

น สา

มารถ

ดแลแ

บงเบ

าหนา

ทผปก

ครอง

ได

๓ หม

ายถง

รอยล

ะ ๘๐

-๘๙

ของน

กเรย

น สา

มารถ

พงตน

เองได

หรอ

ท างา

นเลย

งชพ

ดวยค

วามส

จรตต

ามวฒ

ภา

วะขอ

งตนเ

อง เช

น เด

กระด

บอนบ

าล แ

ละปร

ะถมศ

กษาส

ามาร

ถดแล

ในกา

รปฏบ

ตกจว

ตรปร

ะจ าว

ดวยต

นเอง

โดยพ

งผอน

นอยห

รอนก

เรยนร

ะดบม

ธยมศ

กษาท

สามา

รถท า

งานใ

หไดซ

งเงนท

องหร

อปจจ

ใน

การด

ารงช

วตปร

ะจ าว

น สา

มารถ

ดแลแ

บงเบ

าหนา

ทผปก

ครอง

ได

๒ หม

ายถง

รอยล

ะ ๗๐

-๗๙

ของน

กเรย

นสาม

ารถพ

งตนเ

องได

หรอ

ท างา

นเลย

งชพ

ดวยค

วามส

จรตต

ามวฒ

ภา

วะขอ

งตนเ

อง เช

น เด

กระด

บอนบ

าล แ

ละปร

ะถมศ

กษาส

ามาร

ถดแล

ในกา

รปฏบ

ตกจว

ตรปร

ะจ าว

นดวย

ตนเอ

ง โดย

พงผอ

นนอย

หรอน

กเรย

นระด

บมธย

มศกษ

าทสา

มารถ

ท างา

นใหไ

ดซงเง

นทอง

หรอป

จจยใ

นการ

ด ารง

ชวตป

ระจ า

วน ส

ามาร

ถดแล

แบงเบ

าหนา

ทผปก

ครอง

ได

๑ หม

ายถง

รอยล

ะ ๖๐

-๖๙

ของน

กเรย

น สา

มารถ

พงตน

เองได

หรอ

ท างา

นเลย

งชพ

ดวยค

วามส

จรตต

ามวฒ

ภา

วะขอ

งตนเ

อง เช

น เด

กระด

บอนบ

าล แ

ละปร

ะถมศ

กษาส

ามาร

ถดแล

ในกา

รปฏบ

ตกจว

ตรปร

ะจ าว

นดวย

ตนเอ

ง โดย

พงผอ

นนอย

หรอน

กเรย

นระด

บมธย

มศกษ

าทสา

มารถ

ท างา

นใหไ

ดซงเง

นทอง

หรอป

จจยใ

Page 67: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๓

การด

ารงช

วตปร

ะจ าว

น สา

มารถ

ดแลแ

บงเบ

าหนา

ทผปก

ครอง

ได

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๓.

๑.๓

จต

ตวบง

ช ๓

.๑.๓

.๑. ม

ความ

กตญญ

รค

ณ ตอ

บแทน

คณ

๔ หม

ายถง

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

ของ

นกเรย

นมคว

ามกต

ญญรค

ณ ตอ

บแทน

คณตอ

ผมพร

ะคณ

โดยม

พฤตก

รรม

ทป

ฏบตใ

หเหน

เชน

การแ

สดงค

วามเ

คารพ

ตอพอ

แม ผ

ปกคร

อง แ

ละกา

รมน า

ใจชว

ยเหล

องาน

ของพ

อแม

ผปกค

รอง ห

รอผท

มพระ

คณอน

ฯลฯ

หมาย

ถง รอ

ยละ

๘๐-๘

๙ ข

องนก

เรยนม

ความ

กตญญ

รคณ

ตอบแ

ทนคณ

ตอผม

พระค

ณ โด

ยมพฤ

ตกรร

มท

ปฏบต

ใหเห

น เช

น กา

รแสด

งควา

มเคา

รพตอ

พอแม

ผปก

ครอง

และ

การม

น าใจ

ชวยเ

หลอง

านขอ

งพอแ

มผป

กครอ

ง หรอ

ผทมพ

ระคณ

อน ฯ

ลฯ

๒ หม

ายถง

รอย

ละ ๗

๐-๗๙

ของ

นกเรย

นมคว

ามกต

ญญรค

ณ ตอ

บแทน

คณตอ

ผมพร

ะคณ

โดยม

พฤตก

รรม

ทปฏบ

ตใหเ

หน เช

น กา

รแสด

งควา

มเคา

รพตอ

พอแม

ผปก

ครอง

และ

การม

น าใจ

ชวยเ

หลอง

านขอ

งพอแ

มผป

กครอ

ง หรอ

ผทมพ

ระคณ

อน ฯ

ลฯ

๑ หม

ายถง

รอยล

ะ ๖๐

-๖๙

ของ

นกเรย

นมคว

ามกต

ญญรค

ณ ตอ

บแทน

คณตอ

ผมพร

ะคณ

โดยม

พฤตก

รรมท

ปฏ

บตให

เหน

เชน

การแ

สดงค

วามเ

คารพ

ตอพอ

แม ผ

ปกคร

อง แ

ละกา

รมน า

ใจชว

ยเหล

องาน

ของพ

อแม

ผปกค

รอง ห

รอผท

มพระ

คณอน

ฯลฯ

ตวบง

ชท ๓

.๑.๓

.๒. ม

จตใจ

เม

ตตา ก

รณา (

เออเ

ฟอ เผ

อแผ

แบงป

น)

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยน

มจตใ

จ เม

ตตา ก

รณา (

เออเ

ฟอ เผ

อแผ

แบงป

น) เช

น มน

าใจ

ทจะ

ชวยเ

หลอผ

อนเม

อผอน

ทเดอ

ดรอน

ตองก

ารคว

ามชว

ยเหล

อ หร

อมน า

ใจแบ

งปนค

วามร

และ

สงขอ

งใหผอ

นได

รบปร

ะโยช

น เป

นตน

๓ หม

ายถง

รอยล

ะ ๘๐

-๘๙

ของน

กเรย

น มจ

ตใจ

เมตต

า กรณ

า (เอ

อเฟอ

เผอแ

ผ แบ

งปน)

เชน

มน าใ

จ ทจ

ะชว

ยเหล

อผอน

เมอผ

อนทเ

ดอดร

อนตอ

งการ

ความ

ชวยเ

หลอ

หรอม

น าใจ

แบงป

นควา

มร แ

ละสง

ของใ

หผอน

ไดรบ

ประโ

ยชน

เปนต

น ๒

หมาย

ถง ร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องนก

เรยน

มจตใ

จ เม

ตตา ก

รณา (

เออเ

ฟอ เผ

อแผ

แบงป

น) เช

น มน

าใจ

ทจะ

ชวยเ

หลอผ

อนเม

อผอน

ทเดอ

ดรอน

ตองก

ารคว

ามชว

ยเหล

อ หร

อมน า

ใจแบ

งปนค

วามร

และ

สงขอ

งใหผอ

Page 68: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๔

ไดรบ

ประโ

ยชน

เปนต

น ๑

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙ ข

องนก

เรยน

มจตใ

จ เม

ตตา ก

รณา (

เออเ

ฟอ เผ

อแผ

แบงป

น) เช

น มน

าใจ

ทจะ

ชวยเ

หลอผ

อนเม

อผอน

ทเดอ

ดรอน

ตองก

ารคว

ามชว

ยเหล

อ หร

อมน า

ใจแบ

งปนค

วามร

และ

สงขอ

งใหผอ

นได

รบปร

ะโยช

น เป

นตน

ตวบง

ชท ๓

.๑.๓

.๓.ท

างาน

และ

เรยนร

อยาง

ตงใจ

อดท

น ขย

น หม

นเพย

๔ หม

ายถง

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

ของ

นกเรย

น ท า

งานแ

ละเรย

นรอย

างตง

ใจ ม

ความ

ขยนห

มนเพ

ยร แ

ละอด

ทนท

จะท า

งาน

หรอเ

รยนร

อยาง

ตอเน

องจน

ส าเรจ

มผล

ของง

านชด

เจน

๓ หม

ายถง

รอยล

ะ ๘๐

-๘๙

ของน

กเรย

น ท า

งานแ

ละเรย

นรอย

างตง

ใจ ม

ความ

ขยนห

มนเพ

ยร แ

ละอด

ทนท

จะท า

งาน

หรอเ

รยนร

อยาง

ตอเน

องจน

ส าเรจ

มผล

ของง

านชด

เจน

๒ หม

ายถง

รอยล

ะ ๗๐

-๗๙

ของน

กเรย

น ท

างาน

และเ

รยนร

อยาง

ตงใจ

มคว

ามขย

นหมน

เพยร

และ

อดทน

ทจะ

ท างา

น หร

อเรย

นรอย

างตอ

เนอง

จนส า

เรจ ม

ผลขอ

งงาน

ชดเจ

น ๑

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙ ท

างาน

และเ

รยนร

อยาง

ตงใจ

มคว

ามขย

นหมน

เพยร

และ

อดทน

ทจะท

างาน

หร

อเรย

นรอย

างตอ

เนอง

จนส า

เรจผล

ของก

ารท า

งาน

มผลข

องงา

นชดเ

จน

ตวบง

ช ๓

.๑.๓

.๔. ม

สขภา

พจตด

แจ

มใส

รางเร

งเบกบ

าน

๔ หม

ายถง

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

ของ

นกเรย

น มส

ขภาพ

จตด

มควา

มราง

เรงแจ

มใส

หรอม

อารม

ณดอย

เสมอ

หมาย

ถง รอ

ยละ

๘๐-๘

๙ ข

องนก

เรยนม

สขภา

พจตด

มคว

ามรา

งเรงแ

จมใส

หรอ

มอาร

มณดอ

ยเสม

๒ หม

ายถง

รอยล

ะ ๗๐

-๗๙

ของน

กเรย

น มส

ขภาพ

จตด

มควา

มราง

เรงแจ

มใส

หรอม

อารม

ณดอย

เสมอ

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙ ข

องนก

เรยน

มสขภ

าพจต

ด มค

วามร

างเรง

แจมใ

ส หร

อมอา

รมณด

อยเส

มอ

องคป

ระกอ

บยอย

ท ๓.

๑.๔

ปญญ

Page 69: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๕

ตวบง

ช ๓

.๑.๔

๑. ม

ศรทธ

า และ

ความ

เขาใ

จทถก

ตองใน

พระ

รตนต

รย

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยน

มควา

มศรท

ธา ค

วามเ

ชอมน

ในพร

ะรตน

ตรย

เปนท

เคาร

พบชา

แล

ะบอก

ประโ

ยชนข

องพร

ะรตน

ตรย

ทมตอ

มนษย

ได

๓ หม

ายถง

รอยล

ะ ๘๐

-๘๙

ของ

นกเรย

นมคว

ามศร

ทธา ค

วามเ

ชอมน

ในพร

ะรตน

ตรย

เปนท

เคาร

พบชา

และ

บอกป

ระโย

ชนขอ

งพระ

รตนต

รย ท

มตอม

นษยไ

๒ ห

มายถ

ง รอย

ละ ๗

๐-๗๙

ของ

นกเรย

นมคว

ามศร

ทธา ค

วามเ

ชอมน

ในพร

ะรตน

ตรย

เปนท

เคาร

พบชา

และ

บอกป

ระโย

ชนขอ

งพระ

รตนต

รย ท

มตอม

นษยไ

๑ หม

ายถง

รอยล

ะ ๖๐

-๖๙

ของน

กเรย

นมคว

ามศร

ทธา ค

วามเ

ชอมน

ในพร

ะรตน

ตรย

เปนท

เคาร

พบชา

และ

บอกป

ระโย

ชนขอ

งพระ

รตนต

รย ท

มตอม

นษยไ

ตวบง

ชท ๓

.๑.๔

.๒. ร

บาป-

บญ

คณ-โท

ษ ปร

ะโยช

น-มใ

ชประ

โยชน

หมาย

ถง รอ

ยละ

๙๐-๑

๐๐ ข

องนก

เรยน

รเขาใ

จ แล

ะยงอ

ธบาย

ไดถง

การก

ระท า

และ

ผลขอ

งการ

กระท

าท

จะเก

ดขนว

าการ

กระท

าอยา

งไรเป

นบญ

หรอบ

าป เป

นคณ

หรอเ

ปนโท

๓ หม

ายถง

รอย

ละ ๘

๐-๘๙

ของ

นกเรย

น รเข

าใจ

และย

งอธบ

ายได

ถงกา

รกระ

ท า แ

ละผล

ของก

ารกร

ะท าท

จะ

เกดข

นวาก

ารกร

ะท าอ

ยางไร

เปนบ

ญ หร

อบาป

เปนค

ณ หร

อเปน

โทษ

หมาย

ถง ร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องนก

เรยน

รเขาใ

จ แล

ะยงอ

ธบาย

ไดถง

การก

ระท า

และ

ผลขอ

งการ

กระท

าท

จะเก

ดขนว

าการ

กระท

าอยา

งไรเป

นบญ

หรอบ

าป เป

นคณ

หรอเ

ปนโท

๑ หม

ายถง

รอย

ละ ๖

๐-๖๙

ของ

นกเรย

น รเข

าใจ

และย

งอธบ

ายได

ถงกา

รกระ

ท า แ

ละผล

ของก

ารกร

ะท าท

จะ

เกดข

นวาก

ารกร

ะท าอ

ยางไร

เปนบ

ญ หร

อบาป

เปนค

ณ หร

อเปน

โทษ

ตวบง

ชท ๓

.๑.๔

.๓.ใฝ

ร ใฝศ

กษา

แสวง

หาคว

ามจร

ง และ

ใฝ

สราง

สรรค

พฒนา

งานอ

ยเสม

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งนกเ

รยนเ

ปนผใ

ฝร ใฝ

ศกษา

กระ

ตอรอ

รนหา

ความ

รหาค

วามจ

รง แ

ละพฒ

นางา

นของ

ตนเอ

งอยเ

สมอ

สามา

รถคด

สราง

สรรค

สงแป

ลกให

มพฒน

าจาก

การเด

มมาก

ขน

๓ หม

ายถง

รอยล

ะ ๘๐

-๘๙

ของน

กเรย

นเปน

ผใฝร

ใฝศก

ษา ก

ระตอ

รอรน

หาคว

ามรห

าควา

มจรง

และ

พฒนา

งานข

องตน

เองอ

ยเสม

อ สา

มารถ

คดสร

างสร

รคสง

แปลก

ใหมพ

ฒนาจ

ากกา

รเดมม

ากขน

หมาย

ถง รอ

ยละ

๗๐-๗

๙ ขอ

งนกเ

รยนข

องนก

เรยนเ

ปนผใ

ฝร ใฝ

ศกษา

กระ

ตอรอ

รนหา

ความ

รหาค

วามจ

รง

Page 70: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๖

มาตร

ฐานท

๔ ด

านผล

กระท

บ (O

utco

me/

Impa

ct)

และพ

ฒนาง

านขอ

งตนเ

องอย

เสมอ

สาม

ารถค

ดสรา

งสรร

คสงแ

ปลกใ

หมพฒ

นาจา

กการ

เดมม

ากขน

หมาย

ถง รอ

ยละ

๖๐-๖

๙ ขอ

งนกเ

รยนข

องนก

เรยนเ

ปนผใ

ฝร ใฝ

ศกษา

กระ

ตอรอ

รนหา

ความ

รหาค

วามจ

รง

และพ

ฒนาง

านขอ

งตนเ

องอย

เสมอ

สาม

ารถค

ดสรา

งสรร

คสงแ

ปลกใ

หมพฒ

นาจา

กการ

เดมม

ากขน

ตว

บงชท

๓.๑

.๔.๔

. รเท

ากน

แกไข

ปญหา

ชวตแ

ละกา

รท าง

านได

ดว

ยสตป

ญญา

๔ หม

ายถง

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

ของ

นกเรย

นสาม

ารถใ

ชหลก

ธรรม

ในกา

รแกไ

ขปญห

าในช

วตได

อยาง

มสต

๓ หม

ายถง

รอย

ละ ๘

๐-๘๙

ของ

นกเรย

นสาม

ารถใ

ชหลก

ธรรม

ในกา

รแกไ

ขปญห

าในช

วตได

อยาง

มสต

๒ หม

ายถง

รอย

ละ ๗

๐-๗๙

ของ

นกเรย

นสาม

ารถใ

ชหลก

ธรรม

ในกา

รแกไ

ขปญห

าในช

วตได

อยาง

มสต

๑ หม

ายถง

รอ

ยละ

๖๐-๖

๙ ข

องนก

เรยนส

ามาร

ถใชห

ลกธร

รมใน

การแ

กไขป

ญหาใ

นชวต

ไดอย

างมส

องคป

ระกอ

บหลก

ท ๔

.๑. บ

ว ร

ไดรบ

ประโ

ยชนจ

ากกา

รพฒ

นาโร

งเรยน

วถพท

ธ อง

คประ

กอบย

อยท

๔.๑.

๑ บา

น (ผ

ปกคร

องแล

ะชมช

น)

ตวบง

ช ๔

.๑.๑

.๑. บ

านแล

ะชมช

นมส

มาชก

ทเปน

คนดไ

มยงเก

ยวกบ

อบาย

มขเพ

มขน

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ผ

ปกคร

อง น

กเรย

นและ

คนใน

ชมชน

เปนค

นด ล

ด ละ

และ

ไมยง

เกยว

กบอบ

ายมข

มากข

๓ หม

ายถง

รอย

ละ ๘

๐-๘๙

ผปก

ครอง

นกเ

รยนแ

ละคน

ในชม

ชน เป

นคนด

ลด

ละ แ

ละไม

ยงเก

ยวกบ

อบาย

มขมา

กขน

หมา

ยถง

รอยล

ะ ๗๐

-๗๙

ผปก

ครอง

นกเ

รยนแ

ละคน

ในชม

ชน เป

นคนด

ลด

ละ แ

ละไม

ยงเก

ยวกบ

อบาย

มขมา

กขน

หมาย

ถง ร

อยละ

๖๐-

๖๙ ผ

ปกคร

อง น

กเรย

นและ

คนใน

ชมชน

เปนค

นด ล

ด ละ

และ

ไมยง

เกยว

กบอบ

ายมข

มากข

Page 71: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๗

ตวบง

ชท ๔

.๑.๑

.๒. ช

มชนม

ผชว

ยเหล

อใน

การ

พฒนา

ชมชน

มากย

งขน

๔ หม

ายถง

รอยล

ะ ๙๐

-๑๐๐

มผป

กครอ

ง ชมช

นและ

องคก

รอนๆ

รวมม

อกนใ

นการ

พฒนา

ชมชน

หรอท

างาน

ของช

มชนม

ากขน

หมาย

ถง รอ

ยละ

๘๐-๘

๙ ม

ผปกค

รอง ช

มชนแ

ละอง

คกรอ

นๆ รว

มมอก

นในก

ารพฒ

นาชม

ชนหร

อท าง

านขอ

งชมช

นมาก

ขน

๒ หม

ายถง

รอยล

ะ ๗๐

-๗๙

มผป

กครอ

ง ชมช

นและ

องคก

รอนๆ

รวมม

อกนใ

นการ

พฒนา

ชมชน

หรอท

างาน

ของช

มชนม

ากขน

หมาย

ถง รอ

ยละ

๖๐-๖

๙ ม

ผปกค

รอง ช

มชนแ

ละอง

คกรอ

นๆ รว

มมอก

นในก

ารพฒ

นาชม

ชนหร

อท าง

านขอ

งชมช

นมาก

ขน

องคป

ระกอ

บท ๔

.๒.๑

วด

ตวชว

ดท ๔

.๒.๑

.๑ ว

ดไดศ

าสนา

ทายา

ทและ

ก าลง

ชวยง

านสง

เสรม

พระพ

ทธศา

สนาม

ากขน

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ ขอ

งพทธ

ศาสน

กชน

ชวยท

ากจก

รรมต

าง ๆ

ของ

วดใน

ชมชน

มากข

น เช

น ผร

วมงา

นศาส

นาปร

ะเพณ

หรอ

กจกร

รมวน

ส าคญ

ทางพ

ระพท

ธศาส

นาทว

ดตอง

การค

วามร

วมมอ

หรอม

ากขน

หมาย

ถง ร

อยละ

๘๐-

๘๙ ข

องพท

ธศาส

นกชน

ชวย

ท ากจ

กรรม

ตาง ๆ

ของ

วดใน

ชมชน

มากข

น เช

น ผร

วมงา

นศาส

นาปร

ะเพณ

หรอ

กจกร

รมวน

ส าคญ

ทางพ

ระพท

ธศาส

นาทว

ดตอง

การค

วามร

วมมอ

หรอม

ากขน

หมาย

ถง ร

อยละ

๗๐-

๗๙ ข

องพท

ธศาส

นกชน

ชวย

ท ากจ

กรรม

ตาง ๆ

ของ

วดใน

ชมชน

มากข

น เช

น ม

ผรวม

งานศ

าสนา

ประเ

พณ ห

รอกจ

กรรม

วนส า

คญทา

งพระ

พทธศ

าสนา

ทวดต

องกา

รควา

มรวม

มอหร

อมาก

ขน

๑ ห

มายถ

ง รอ

ยละ

๖๐-๖

๙ ข

องพท

ธศาส

นกชน

ชวย

ท ากจ

กรรม

ตาง ๆ

ของ

วดใน

ชมชน

มากข

น เช

น ผร

วมงา

นศาส

นาปร

ะเพณ

หรอ

กจกร

รมวน

ส าคญ

ทางพ

ระพท

ธศาส

นาทว

ดตอง

การค

วามร

วมมอ

หรอม

ากขน

องคป

ระกอ

บท ๔

.๓.๑

โรงเร

ยนตว

บงชท

๔.๓

.๑.๑

โรงเร

ยนได

รบคว

ามไว

วางใจ

เชอม

น ศร

ทธา แ

ละได

รบคว

ามรว

มมอ

จากผ

มสวน

รวมเ

กยวข

อง (บ

าน

วด รา

ชการ

)

๔ หม

ายถง

รอย

ละ ๙

๐-๑๐

๐ มผ

ปกคร

อง ช

มชน

วด

และ

หนวย

งานอ

น ๆใ

หควา

มไวว

างใจ

เชอ

มน

ศรทธ

า รว

มมอ

หรอ

ใหคว

ามชว

ยเหล

อ พ

ฒนาโ

รงเรย

นตาม

แนวท

างวถ

พทธม

ากขน

หมาย

ถง รอ

ยละ

๘๙-๙

๐ มผ

ปกคร

อง ช

มชน

วด

และ

หนวย

งานอ

นๆ ให

ความ

ไววา

งใจ เ

ชอมน

ศรท

ธา

รวมม

อ ห

รอให

ความ

ชวยเ

หลอ

พฒน

าโรง

เรยนต

ามแน

วทาง

วถพท

ธมาก

ขน

๒ หม

ายถง

รอยล

ะ ๗๙

-๘๐ม

ผปกค

รอง

ชมชน

วด

และ

หนวย

งานอ

นๆ ใ

หควา

มไวว

างใจ

เชอ

มน ศ

รทธา

รว

มมอ

หรอ

ใหคว

ามชว

ยเหล

อ พ

ฒนาโ

รงเรย

นตาม

แนวท

างวถ

พทธม

ากขน

Page 72: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า ๖๘

หมา

ยถง

รอยล

ะ ๖๐

-๖๙

มผปก

ครอง

ชมช

น ว

ด แ

ละหน

วยงา

นอนๆ

ใหคว

ามไว

วางใ

จ เช

อมน

ศรทธ

า รว

มมอ

หรอ

ใหคว

ามชว

ยเหล

อ พ

ฒนาโ

รงเรย

นตาม

แนวท

างวถ

พทธม

ากขน

Page 73: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๖๙

แบบสรป ตวชวดการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธพระราชทาน

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

มาตรฐานท ๑ ดานปจจยน าเขา(Input)

องคประกอบหลกท ๑.๑บคลากร องคประกอบยอย ๑.๑.๑ ผบรหาร ตวชวดท ๑.๑.๑.๑. มวถชวตสอดคลองหลกพทธธรรม(มศล๕) ตวชวดท ๑.๑.๑.๒. มพรหมวหารธรรมประจ าใจ ตวชวดท ๑.๑.๑.๓. มความซอสตย จรงใจในการท างาน ตวชวดท ๑.๑.๑.๔. มความเขาใจพระรตนตรย นบถอศรทธาพระพทธศาสนา องคประกอบยอย ๑.๒ คร ตวชวดท ๑.๑.๒.๑. มวถชวตสอดคลองหลกพทธธรรม(เปนแบบอยางทด) ตวชวดท ๑.๑.๒.๒. มพรหมวหารธรรม มความเปนกลยาณมตร ตวชวดท ๑.๑.๒.๓. พฒนาผเรยนตามหลกไตรสกขา องคประกอบหลกท ๑.๒ การบรหาร องคประกอบยอยท ๑.๒.๑ ระบบบรหาร ตวชวดท ๑.๒.๑.๑ มวสยทศน ปรชญา พนธกจ เปาหมาย ธรรมนญ แผนกลยทธเนนใน การพฒนาโรงเรยนวถพทธ ตวชวดท ๑.๒.๑.๒. แตงตงคณะกรรมการทปรกษา หรอคณะกรรมการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธ และบรหารการด าเนนงานอยางตอเนองโดยผเกยวของทกฝาย (บ ว ร) มสวนรวม ตวชวดท ๑.๒.๑.๓. ปลกฝงศรทธา สรางเสรมปญญาในพระพทธศาสนาใหเกดขนกบบคลากรและผเกยวของ ตวชวดท ๑.๒.๑.๔. รวมมอกบผปกครอง วด และชมชน เพอพฒนาผเรยนและชมชน ตวชวดท ๑.๒.๑.๕. มการนเทศ ก ากบ ตดตาม การด าเนนงานโรงเรยนวถพทธอยางตอเนอง ตวชวดท ๑.๒.๑.๖. มระบบตรวจสอบประเมนผล และเปดโอกาสใหมการเสนอแนะอยางเปนกลยาณมตร เพอการพฒนาอยางตอเนอง องคประกอบยอยท ๑.๒.๒ ระบบหลกสตรสถานศกษา ตวชวดท ๑.๒.๒.๑ มหลกสตรสถานศกษา หนวยการเรยนร แผน การจดการเรยนร ทบรณาการ พทธธรรมทกกลมสาระการเรยนร องคประกอบท ๑.๓ กายภาพและสงแวดลอมอยางรอบคอบ องคประกอบยอย ๑.๓.๑ ระบบบรหาร ตวชวดท ๑.๓.๑.๑. จดประดษฐานพระพทธรปประจ าโรงเรยนและประจ าหองเรยนเหมาะสม ตวชวดท ๑.๓.๑.๒. มปายนเทศ ปายคตธรรม ค าขวญคณธรรม จรยธรรมโดยทวไป ในบรเวณโรงเรยน ตวชวดท ๑.๓.๑.๓. สภาพโรงเรยนสะอาด ปลอดภย สงบ รมรน เรยบงายใกลชดธรรมชาต ตวชวดท ๑.๓.๑.๔. บรเวณโรงเรยนปราศจากสงเสพตด อบายมข สงมอมเมาทกชนด

Page 74: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๐

มาตรฐานท ๒ ดานกระบวนการ (Process)

องคประกอบหลกท ๒.๑ การเรยน การสอนทบรณาการไตรสกขา องคประกอบยอยท ๒.๑.๑ กระบวนการจดการเรยนร ตวชวดท ๒.๑.๑.๑. จดการเรยนรโดยบรณาการพทธธรรมหรอหลกไตรสกขาในทกกลมสาระการเรยนรและเชอมโยงกบชวตประจ าวน ตวชวดท ๒.๑.๑.๒.สงเสรมใหมการน าหลกธรรมมาเปนฐานในการคดวเคราะหและแกปญหา ตวชวดท ๒.๑.๑.๓. จดการเรยนรทสงเสรมการใฝรและแสวงหาความรดวยตนเอง ตวชวดท ๒.๑.๑.๔. จดการเรยนรอยางมความสข ทงผเรยนรและผจดการเรยนร ตวชวดท ๒.๑.๑.๕. จดกจกรรมบรหารจตเจรญปญญา ทงในการเรยนการสอนและในกจกรรม การด ารงชวตประจ าวน องคประกอบยอยท ๒.๒. การใชสอและแหลงเรยนร ตวชวดท ๒.๑.๒.๑. ใชสอการเรยนรทสงเสรม การใฝรและแสวงหาความรดวยตนเองอยเสมอ ตวชวดท ๒.๑.๒.๒. นมนตพระสงฆ หรอเชญวทยากรภมปญญาทางพทธศาสนา สอนนกเรยนสม าเสมอ ตวชวดท ๒.๑.๒.๓. จดใหนกเรยนไปเรยนรทวด หรอทศาสนสถานทใชแหลงเรยนรประจ าของโรงเรยนอยางตอเนอง องคประกอบยอยท ๒.๑.๓ การวดประเมนผล ตวชวดท ๒.๑.๓.๑. มการวดประเมนผลตามสภาพจรง ดวยวธการทหลากหลาย ครอบคลมตามหลกภาวนา ๔ (กาย ศล จต ปญญา) โดยมจดประสงคเนนเพอพฒนานกเรยนตอเนอง องคประกอบหลกท ๒.๒ บรรยากาศและปฏสมพนธทเปนกลยาณมตร องคประกอบยอยท ๒.๒.๑ บรรยากาศ ปฏสมพนธทสงเสรมการสอนใหร ท าใหด อยใหเหน ตวชวดท ๒.๒.๑.๑. สงเสรมความสมพนธแบบกลยาณมตร ออนนอมถอมตน เคารพใหเกยรตซงกนและกน ยมแยมมเมตตาตอกน ทงครตอนกเรยน ครตอคร นกเรยนตอนกเรยน และครตอผปกครอง ตวชวดท ๒.๒.๑.๒. สงเสรมบรรยากาศใฝร ใฝเรยน ใฝสรางสรรค ตวชวดท ๒.๒.๑.๓. สงเสรมบคลากรและนกเรยน ใหปฏบตตนเปนตวอยางทดตอผอน ตวชวดท ๒.๒.๑.๔. สงเสรม ยกยอง เชดช ผท าด เปน องคประกอบหลกท ๒.๓ กจกรรมพนฐานวถชวต องคประกอบยอยท ๒.๓.๑ กจกรรมพนฐานวถชวตประจ าวน ตวชวดท ๒.๓.๑.๑. ฝกฝนอบรมใหเกด การกน อย ด ฟง เปน(รเขาใจเหตผล และไดประโยชนตามคณคาแทตามหลกไตรสกขา) ตวชวดท ๒.๓.๑.๒. สงเสรมกจกรรมการรบผดชอบดแลรกษาพฒนาอาคารสถานทและสงแวดลอมอยางสม าเสมอจนเปนนสย องคประกอบยอยท ๒.๓.๒ กจกรรมทางพระพทธศาสนา ตวชวดท ๒.๓.๒.๑.สงเสรมปฏบตกจกรรมพระพทธศาสนาอยางเหนคณคารเขาใจเหตผล ตวชวดท ๒.๓.๒.๒.จดกจกรรมสงเสรมการระลก ศรทธาในพระรตนตรย เปนประจ า และในโอกาสส าคญอยาง

Page 75: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๑

ตอเนอง เปนวถชวต ตวชวดท ๒.๓.๒.๓. สงเสรมใหทกคนมสวนรวม และคณคาในการรกษาและสบตอพระพทธศาสนา

มาตรฐานท ๓ ดานผลผลต (Output)

องคประกอบหลก พฒนา กาย ศล จต และปญญา อยางบรณาการ (ภาวนา ๔) องคประกอบยอยท ๓.๑.๑ กาย (กายภาพ) ตวชวดท ๓.๑.๑.๑.บรโภคใชสอยปจจยสในปรมาณและคณภาพทเหมาะสม ไดคณคาแท ตวชวดท ๓.๑.๑.๒. การดแลรางกาย และการแตงกายสะอาดเรยบรอย ตวชวดท ๓.๑.๑.๓. ด ารงชวตอยางเกอกลสงแวดลอม องคประกอบยอยท ๓.๑.๒ ศล ตวชวดท ๓.๑.๒.๑. มศล ๕ เปนพนฐานในการด ารงชวต ตวชวดท ๓.๑.๒.๒. มวนย มความรบผดชอบ ซอสตย ตวชวดท ๓.๑.๒.๓. สามารถพงตนเองไดหรอท างานเลยงชพดวยความสจรต องคประกอบยอยท ๓.๑.๓ จต ตวชวดท ๓.๑.๓.๑. มความกตญญรคณ ตอบแทนคณ ตวชวดท ๓.๑.๓.๒. มจตใจ เมตตา กรณา (เออเฟอ เผอแผ แบงปน) ตวชวดท ๓.๑.๓.๓.ท างานและเรยนรอยางตงใจ อดทน ขยน หมนเพยร ตวชวดท ๓.๑.๓.๔. มสขภาพจตด แจมใส รางเรงเบกบาน องคประกอบยอยท ๓.๑.๔ ปญญา ตวชวดท ๓.๑.๔.๑. มศรทธา และความเขาใจทถกตองในพระรตนตรย ตวชวดท ๓.๑.๔.๒. รบาป- บญ คณ-โทษ ประโยชน-มใชประโยชน ตวชวดท ๓.๑.๔.๓. ใฝร ใฝศกษาแสวงหาความจรง และใฝสรางสรรคพฒนางานอยเสมอ ตวชวดท ๓.๑.๔.๔. รเทากน แกไขปญหาชวตและการท างานไดดวยสตปญญา

มาตรฐานท ๔ ดานผลกระทบ (Outcome/Impact)

องคประกอบหลกท ๔.๑ บ ว ร ไดรบประโยชนจากการพฒนาโรงเรยนวถพทธ องคประกอบยอยท ๔.๑.๑ บาน (ผปกครองและชมชน) ตวชวดท ๔.๑.๑.๑. บานและชมชนมสมาชกทเปนคนดไมยงเกยวกบอบายมขเพมขน ตวชวดท ๔.๑.๑.๒. ชมชนมผชวยเหลอในการพฒนาชมชนมากยงขน องคประกอบท ๔.๒.๑ วด ตวชวดท ๔.๒.๑.๑. ดไดศาสนาทายาทและก าลงชวยงานสงเสรมพระพทธศาสนามากขน องคประกอบท ๔.๓.๑ โรงเรยน ตวชวดท ๔.๓.๑.๑. โรงเรยนไดรบความไววางใจ เชอมน ศรทธา และไดรบความรวมมอจากผมสวนรวมเกยวของ (บาน วด ราชการ)

Page 76: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๒

สวนท 4 ความสมพนธของ“โครงการโรงเรยนวถพทธ” กบ “ค ารบรอง

ตามแผนปฏบตราชการ (ARS)”

ดวยแผนปฏบตราชการ (ARS) ประจ าปงบประมาณ 2559 ด าเนนการประเมนตามกรอบการประเมน 4 กลยทธ ดงน คอ กลยทธท 1 พฒนาคณภาพผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน กลยทธท 2 การเพมโอกาสเขาถงบรการการศกษาขนพนฐานใหทวถงและครอบคลมผเรยนใหไดรบโอกาสในการพฒนาเตมตามศกยภาพ และมคณภาพ กลยทธท 3 การพฒนาคณภาพครและบคลากรทางการศกษา และ กลยทธท 4 การพฒนาระบบบรหาร ซงประกอบดวย 50 ตวชวดหลก ในการน โครงการโรงเรยนวถพทธ เกยวของกบกลยทธท 1 พฒนาคณภาพผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน ตวชวดท 8 คอ รอยละของโรงเรยนวถพทธทผานการประเมนผลการด าเนนการ 29 ประการ สความเปนโรงเรยน วถพทธ ดงนน การด าเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธของโรงเรยน จงมความส าคญเปนอยางยง ซงโรงเรยนจะตองด าเนนการตามอตลกษณ 29 ประการ เพอใหผลการประเมนของโรงเรยนในภาพรวม ไดคะแนนตงแตระดบ 3 ขนไป อนจะสงผลตอภาพรวมในการด าเนนงานของเขตพนท และ มผลตอผลการประเมนค ารบรองตามแผนปฏบตราชการ(ARS) ประจ าปงบประมาณ 2559 ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 นดวย ดงจะอธบายรายละเอยดของการด าเนนงานโครงการโรงเรยนวถพทธ ตามอตลกษณ 29 ประการ ดงน ตวชวดท 8 รอยละของโรงเรยนวถพทธทผานการประเมนผลการด าเนนการ 29 ประการ สความเปนโรงเรยนวถพทธ หนวยวด : รอยละ น าหนก : รอยละ 2.0 ค าอธบาย : โรงเรยนวถพทธ เรมด าเนนการมาเมอป 2545 โดยมโรงเรยนเขารวมโครงการ ณ พ.ศ. 2557 จ านวนกวา 20,000 โรงเรยน ซงจากแนวทางการด าเนนการทรบทราบรวมกนตงแตเรมตน คณะผบรหาร คร และพระอาจารยจากมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ไดรวมกนวเคราะห สงเคราะห แนวทางด าเนนการเดม ยกรางเปนแนวทางด าเนนการทเปนรปธรรมอกครง สอดคลองกบตวชวดแนวทางการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธ พ.ศ. 2548 แบงเปน 5 ดาน รวม 29 ประการ และคณะยกรางไดน ารางฯไปสอบถามความเหนของผเกยวของ หลายครง รวมทงผานความเหนชอบของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เมอวนท 18 สงหาคม 2553 จงประกาศใหโรงเรยนวถพทธทราบและเปนแนวทางในการประเมนตนเอง ตงแต พ.ศ. 2553 เปนตนมา แนวทางด าเนนการ 29 ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ ประกอบดวย

Page 77: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๓

1. ดานกายภาพ 7 ประการ 1.1 มปายโรงเรยนวถพทธ 1.2 มพระพทธรปหนาโรงเรยน 1.3 มพระพทธรปประจ าหองเรยน 1.4 มพระพทธศาสนสภาษต วาทะธรรม พระราชด ารสตดตามทตางๆ 1.5 มความสะอาด สงบ รมรน 1.6 มหองพระพทธศาสนาหรอลานธรรม 1.7 ไมมสงเสพตดเหลาบหร 100 %

2. ดานกจกรรมประจ าวนพระ 4 ประการ 2.1 ใสเสอขาวทกคน 2.2 ท าบญใสบาตร ฟงเทศน 2.3 รบประทานอาหารมงสวรตในมอกลางวน 2.4 สวดมนตแปล

3. ดานการเรยนการสอน 5 ประการ 3.1 บรหารจต เจรญปญญา กอนเขาเรยน เชา บาย ทงคร และ นกเรยน 3.2 บรณาการวถพทธ ทกกลมสาระ และในวนส าคญทางพระพทธศาสนา 3.3 คร พานกเรยนท าโครงงานคณธรรม กจกรรมจตอาสาสปดาหละ 1 ครง 3.4 คร ผบรหาร และ นกเรยน ทกคน ไปปฏบตศาสนกจทวดเดอนละ 1 ครง มวดเปนแหลงเรยนร 3.5 คร ผบรหาร และ นกเรยนทกคน เขาคายปฏบตธรรมอยางนอยปละ 1 ครง

4. ดานพฤตกรรม คร ผบรหารโรงเรยนและนกเรยน 5 ประการ 4.1 รกษาศล 5 4.2 ยมงาย ไหวสวย กราบงาม 4.3 กอนรบประทานอาหารจะมการพจารณาอาหาร รบประทานอาหารไมดง ไมหก ไมเหลอ 4.4 ประหยด ออม ถนอมใช เงน และ สงของ 4.5 มนสยใฝร สสงยาก

5. ดานการสงเสรมวถพทธ 8 ประการ 5.1 ไมมอาหารขยะขายในโรงเรยน 5.2 ไมด ดา นกเรยน 5.3 ชนชมคณความด หนาเสาธงทกวน 5.4 โฮมรมเพอสะทอนความรสก เชนความรสกทไดท าความด 5.5 คร ผบรหาร และนกเรยน มสมดบนทกความด

Page 78: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๔

5.6 คร ผบรหาร และนกเรยน สอบไดธรรมศกษาตรเปนอยางนอย 5.7 บรหารจต เจรญปญญา กอนการประชมทกครง 5.8 มพระมาสอนอยางสม าเสมอ สตรการค านวณ: เกณฑการใหคะแนนระดบเขตพนทการศกษา : คะแนน ความหมาย

ระดบ 1 โรงเรยนวถพทธ รอยละ 80 ของเขตพนทแหงนไดระดบคะแนนรายโรงเรยน ตงแต 3 ขนไป ระดบ 2 โรงเรยนวถพทธ รอยละ 85 ของเขตพนทแหงนไดระดบคะแนนรายโรงเรยน ตงแต 3 ขนไป ระดบ 3 โรงเรยนวถพทธ รอยละ 90 ของเขตพนทแหงนไดระดบคะแนนรายโรงเรยน ตงแต 3 ขนไป ระดบ 4 โรงเรยนวถพทธ รอยละ 95 ของเขตพนทแหงนไดระดบคะแนนรายโรงเรยน ตงแต 3 ขนไป ระดบ 5 โรงเรยนวถพทธ รอยละ 100 ของเขตพนทแหงนไดระดบคะแนนรายโรงเรยน ตงแต 3 ขนไป เกณฑการใหคะแนนระดบสถานศกษา :

คะแนน ความหมาย ระดบ 1 1.ดานกายภาพ ด าเนนการครบทกประการ และ

2.ดานกจกรรมประจ าวนพระ ด าเนนการไดไมนอยกวา 1 ประการ 3.ดานการเรยนการสอน ด าเนนการไดไมนอยกวา 2 ประการ 4.ดานพฤตกรรมคร ผบรหารโรงเรยน และ นกเรยน ด าเนนการไดไมนอยกวา 2 ประการ 5.ดานการสงเสรมวถพทธ ด าเนนการไดไมนอยกวา 4 ประการ

ระดบ 2 1.ดานกายภาพ ด าเนนการครบทกประการ และ 2.ดานกจกรรมประจ าวนพระ ด าเนนการไดไมนอยกวา 2 ประการ 3.ดานการเรยนการสอน ด าเนนการไดไมนอยกวา 2 ประการ 4.ดานพฤตกรรมคร ผบรหารโรงเรยน และ นกเรยน ด าเนนการไดไมนอยกวา 2 ประการ 5.ดานการสงเสรมวถพทธ ด าเนนการไดไมนอยกวา 5 ประการ

โรงเรยนวถพทธทไดระดบคะแนนรายโรงเรยนตงแต 3 ขนไป โรงเรยนวถพทธทงหมดตามเปาหมาย

X 100

Page 79: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๕

คะแนน

ความหมาย ระดบ 3 1.ดานกายภาพ ด าเนนการครบทกประการ และ

2.ดานกจกรรมประจ าวนพระ ด าเนนการไดไมนอยกวา 3 ประการ 3.ดานการเรยนการสอน ด าเนนการไดไมนอยกวา 3 ประการ 4.ดานพฤตกรรมคร ผบรหารโรงเรยน และ นกเรยน ด าเนนการไดไมนอยกวา3 ประการ 5.ดานการสงเสรมวถพทธ ด าเนนการไดไมนอยกวา 6 ประการ

ระดบ 4 1.ดานกายภาพ ด าเนนการครบทกประการ และ 2.ดานกจกรรมประจ าวนพระ ด าเนนการครบทกประการ 3.ดานการเรยนการสอน ด าเนนการไดไมนอยกวา 4 ประการ 4.ดานพฤตกรรมคร ผบรหารโรงเรยน และ นกเรยน ด าเนนการไดไมนอยกวา4 ประการ 5.ดานการสงเสรมวถพทธ ด าเนนการไดไมนอยกวา 7 ประการ

ระดบ 5 1.ดานกายภาพ ด าเนนการครบทกประการ และ 2.ดานกจกรรมประจ าวนพระ ด าเนนการครบทกประการ 3.ดานการเรยนการสอน ด าเนนการครบทกประการ 4.ดานพฤตกรรมคร ผบรหารโรงเรยน และ นกเรยน ด าเนนการครบทกประการ 5.ดานการสงเสรมวถพทธ ด าเนนการครบทกประการ

สรปเกณฑการใหคะแนนระดบสถานศกษา เปนการประเมนแบบ ผาน/ไมผาน

โรงเรยนประเมนตนเองจะท าใหทราบวา มประเดนไหนท “ไมด าเนนการ” หรอ “ด าเนนการ” สวนจะด าเนนการไดคะแนน ๑ ๒ ๓ หรอ ๔ กยอมเปนคะแนนทโรงเรยนจะไดรจกและเปนขอมลในการพฒนาตนเองตอไป

ตวชวด 29 ประการ (5 ดาน) ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3 ระดบ 4 ระดบ 5

1. ดานกายภาพ 7 ประการ ครบ 7 ครบ 7 ครบ 7 ครบ 7 ครบ 7 2. ดานกจกรรมประจ าวนพระ 4 ประการ 1 2 3 ครบ 4 ครบ 4 3. ดานการเรยนการสอน 5 ประการ 2 2 3 4 ครบ 5 4. ดานพฤตกรรม คร ผบรหารโรงเรยนและ นกเรยน 5 ประการ

2 2 3 4 ครบ 5

5. ดานการสงเสรมวถพทธ 8 ประการ 4 5 6 7 ครบ 8

Page 80: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๖

แนวทางการด าเนนงาน ระดบเขตพนทการศกษา

1. เผยแพร แนวทางด าเนนการ 29 ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ ใหโรงเรยนและผเกยวของไดรบทราบ 2. จดท าเอกสารแนวทาง หรอคมอด าเนนการ

3. จดใหมการแลกเปลยนเรยนร แนวทางด าเนนการ 4. นเทศ ตรวจเยยม ใหก าลงใจแกโรงเรยน สอบถามปญหาอปสรรค และวธแกไข 5. สรปประมวลผลการด าเนนงาน

ระดบโรงเรยน

1. ศกษาและท าความเขาใจ เกยวกบแนวทางด าเนนการ 29 ประการ สความเปน โรงเรยนวถพทธ 2. บรหารจดการ วางแผน ปรบปรงการด าเนนงานของโรงเรยนใหสอดคลองกบตวชวด 3. แลกเปลยนเรยนร แกไขปญหาอปสรรค 4. สรปประมวลผลการด าเนนงาน

ปจจยสนบสนนตอการด าเนนงาน

1. อตราสวนประชากรประเทศไทย นบถอศาสนาพทธ กวารอยละ 95 ดงนนการน าเรองการเรยนรพระพทธศาสนา และน ามาใชจรงในการด าเนนชวตอยางปกตในโรงเรยนสงกด สพฐ. ทสมครเขารวมโครงการโรงเรยนวถพทธ โดยมจ านวนประมาณรอยละ 55 ของโรงเรยนในสงกด สพฐ. จงเปนปจจยทสนบสนนทส าคญ 2. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 หมวด 1 บททวไป ความมงหมายและหลกการ มาตรา 6 การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรม และวฒนธรรม ในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 3. จดเนนการขบเคลอนนโยบายรฐบาลดานการศกษา ของกระทรวงศกษาธการ ภายใต การบรหารงาน รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ 4. องคภายนอกทงภาครฐ ภาคเอกชน ทสนบสนน เปนภาคเครอขายกบการด าเนนการโครงการโรงเรยนวถพทธมาตลอดเวลากวา 10 ป อาท มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย หอจดหมายเหตพทธทาสภกข สถาบนอาศรมศลป ศนยคณธรรม ฯลฯ

Page 81: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๗

ระยะเวลาการด าเนนงาน

เพอใหโรงเรยนไมตองท างานสองครงในการรายงานแตละรอบ (9 เดอน และ 12 เดอน) จงไดก าหนดใหโรงเรยนกรอกขอมลการประเมนตนเอง ในเวบไซตของโรงเรยนวถพทธwww.vitheebuddha.com แลวใหผรบผดชอบ ใชในการรายงานผลตวชวดตามแผนปฏบตราชการ (ARS) ของ สพป. โดยใชขอมลทโรงเรยนกรอกไวแลวในเวบไซตโรงเรยนวถพทธ www.vitheebuddha.com มา ซง สพฐ. ไดประกาศก าหนดการรายงานผลในเวบไซตโรงเรยนวถพทธดงน รอบท 1 ระหวางวนท 1 พ.ค. - 15 ม.ย. ( 45 วน ) ผรบผดชอบรายงาน ARS ของสพป.สามารถน าขอมลมาใชรายงานผล ARS รอบ 9 เดอน ระหวางวนท 1 - 10 ก.ค. รอบท 2 ระหวางวนท 1 ส.ค. - 15 ก.ย. ( 45 วน ) ผรบผดชอบรายงาน ARS ของ สพป.สามารถน าขอมลมาใชรายงานผล ARS รอบ 12 เดอน ระหวางวนท 1 - 15 ต.ค. ปญหาทพบ

1. บางโรงเรยนไมไดรายงานขอมลการประเมน ในเวบไซตโรงเรยนวถพทธตามก าหนดเวลาขางตน เมอถงเวลาท สพป. ตองรายงานผล ARS รอบ 9 เดอน และ รอบ 12 เดอน สพป. จงเรงใหโรงเรยนไปประเมนตนเอง ในขณะทเวบไซตโรงเรยนวถพทธปดส าหรบการประเมนตนเองแลว ท าใหสพป. ไดขอมลไมครบถวน 2. การรายงานขอมล ARS ของ สพป. ทสงมายงสวนกลางเกนก าหนดระยะเวลาทใหสงผลการประเมน จงไมไดรบการรบรองขอมลจากสวนกลาง 3. หนงในปจจยส าคญในการพฒนาโรงเรยนวถพทธท เปนรปธรรม งายตอการด าเนนการทสด ประเมนไดชดเจนทสด คอ ปจจยทางกายภาพ แตหากโรงเรยนไมผานการประเมนดานกายภาพ ท าใหผลการประเมนในภาพรวม ไมผาน ขอเสนอแนะส าหรบการด าเนนงานในโอกาสตอไป

1. ควรใหผบรหาร และ ผรบผดชอบโครงการโรงเรยนวถพทธ ทกระดบ เอาใจใส จรงจง มงมนกบการด าเนนการมากขน พยายามตดตาม นเทศ ใหก าลงใจ และชใหเหนประโยชนแทของการพฒนา ปรบปรงการด าเนนการของโรงเรยนตามแนวทาง 29 ประการสความเปนโรงเรยนวถพทธ เนองจากงานดานการปลกฝงคณธรรมเปนงานทจะเหนผลระยะยาว 2. ควรมงบประมาณสนบสนน 3. ควรมการสรางความเขาใจใหเหนคณคาทแทจรงของการประเมนตนเอง และ ชแจงเกยวกบการด าเนนการประเมนอตลกษณ 29 ประการสการเปนโรงเรยนวถพทธใหกบโรงเรยน 4. กระตนใหโรงเรยน ประเมนตนเองในรอบ 9 เดอน และ รอบ 12 เดอน ตามระยะเวลาทก าหนด

Page 82: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร: การด าเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา “โรงเรยนวถพทธ”

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 4 หนา ๗๘

หากโรงเรยนมขอสงสย กรณาสอบถามท : 1. รองผอ านวยการ สพป.เชยงใหม เขต 4 ทรบผดชอบพนทอ าเภอ ทกคน 2. ศกษานเทศก ทรบผดชอบพนทอ าเภอ ทกคน 3. ผรบผดชอบโครงการโรงเรยนวถพทธ ของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

เชยงใหม เขต 4 : ฉววรรณ ไชยพเศษ เบอรโทรศพท 08 4775 1225

Page 83: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 79

แบบฟ

อรมต

วชวด

ARS

รา

ยการ

อางอ

ง ตวช

วดตา

มแผน

การป

ฏบตร

าชกา

ร ปง

บประ

มาณ

พ.ศ

. 255

......

โร

งเรยน

........

........

........

.....ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษา..

........

........

........

........

...ประ

จ ารอ

O 6

เดอน

O

9 เด

อน

O 1

2 เ

ดอน

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

1.

ดาน

กายภ

าพ 7

ประ

การ

1.

1 มป

ายโร

งเรยน

วถพท

มปาย

โรงเร

ยน

วถพท

ธ ตด

ไวภา

ยใน

หองใด

หองห

นง

มปาย

โรงเร

ยนวถ

พทธ

ตดไว

หนาอ

าคาร

ใดอา

คารห

นง

มปาย

โรงเร

ยนวถ

พทธ

ตดไว

หนาบ

รเวณ

โรงเร

ยน

มปาย

โรงเร

ยนวถ

พทธ

ตด

ไวหน

าบรเว

ณโรง

เรยน

เหนเ

ดนชด

1.

2 ม

พระพ

ทธรป

หน

าโรง

เรยน

มพ

ระพท

ธรป

บรเวณ

หนาโ

รงเรย

น มพ

ระพท

ธรปอ

ยในซ

มบร

เวณหน

าโรง

เรยน

มพระ

พทธร

ปอยใ

นซม

บรเวณ

หนาโ

รงเรย

น แล

ะเคร

องบช

มพระ

พทธร

ปอยใ

นซม

บรเวณ

หนาโ

รงเรย

น เค

รองบ

ชา แ

ละให

นกเรย

นไห

วทกว

1.

3 ม

พระพ

ทธรป

ประจ

าหอง

เรยน

มพ

ระพท

ธรป

ปร

ะจ าห

องเรย

น มพ

ระพท

ธรป

ประจ

าหอง

เรยน

อยดา

นหนา

ในท

ทสมค

วร

มพระ

พทธร

ปประ

จ าหอ

งเรยน

อยดา

นหนา

ในทท

สมคว

ร และ

มกา

รท าค

วามส

ะอาด

มพระ

พทธร

ปประ

จ าหอ

งเรยน

อยด

านหน

า ใน

ททสม

ควร ม

การท

าคว

ามสะ

อาด

และม

การ

ตวชว

ดท 8

รอย

ละขอ

งโรง

เรยนว

ถพทธ

ทผาน

การป

ระเม

นผลก

ารด า

เนนก

าร 2

9 ปร

ะการ

สควา

มเปน

โรงเร

ยนวถ

พทธ

Page 84: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 80

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

เค

ารพพ

ระพท

ธรปเ

ปนปร

ะจ า

1.

4 มพ

ทธศา

สนสภ

าษต

วาทะ

ธรรม

พระร

าชด า

รส

ตด

ตามท

ตางๆ

มพ

ทธศา

สนสภ

าษต

วาทะ

ธรรม

พร

ะราช

ด ารส

ตด

ตามท

ตางๆ

มพทธ

ศาสน

สภาษ

ต วา

ทะธร

รม

พระร

าชด า

รส

ตดตา

มทตา

งๆ แ

ละม

การป

รบปร

งอยเ

สมอ

มพทธ

ศาสน

สภาษ

วาทะ

ธรรม

พร

ะราช

ด ารส

ตด

ตามท

ตางๆ

และ

มกา

รปรบ

ปรง อ

ยเสม

อ โด

ยนกเ

รยนม

สวนร

วมใน

การจ

ดท า

มพทธ

ศาสน

สภาษ

วาทะ

ธรรม

พระ

ราชด

ารส

ตดตา

มทตา

งๆ แ

ละ

มการ

ปรบป

รงอย

เสมอ

โด

ยนกเ

รยนม

สวนร

วม

ในกา

รจดท

า อยา

งตอเ

นอง

1.

5 มค

วาม

สะอา

ด ส

งบ

รม

รน

มค

วามส

ะอาด

สงบ

รม

รนใน

หองเร

ยนแล

ะบรเว

ณโรง

เรยน

มควา

มสะอ

าด ส

งบ

รมรน

ในหอ

งเรยน

บร

เวณโร

งเรยน

โด

ยด าเน

นการ

อยาง

ตอเน

อง

มควา

มสะอ

าด ส

งบ

รม

รนใน

หองเร

ยน

บรเวณ

โรงเร

ยน

โด

ยด าเน

นการ

อย

างตอ

เนอง

และน

กเรย

นมสว

นรวม

มควา

มสะอ

าด ส

งบ รม

รน

ใน

หองเร

ยน บ

รเวณ

โรงเร

ยน โด

ยด าเน

นการ

อยาง

ตอเน

อง แ

ละนก

เรยน

มสวน

รวมท

กคน

Page 85: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 81

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

1.6

มหอง

พระพ

ทธศา

สนา

หรอล

านธร

รม

มห

องพร

ะพทธ

ศาสน

หร

อลาน

ธรรม

มหอง

พระพ

ทธศา

สนา

หรอล

านธร

รม

และม

ตารา

งการ

ใช

มหอง

พระพ

ทธศา

สนา

หรอล

านธร

รม

มหอง

พระพ

ทธศา

สนาห

รอลา

นธรร

ม แล

ะมตา

ราง

การใ

ช มก

ารใช

จรง

และน

กเรย

นมสว

นรวม

ใน

การด

แลรก

ษา

1.

7 ไม

ม สง

เสพต

ด เห

ลา

บหร 1

00 %

มส

งเสพต

ด เห

ลา

บหรใ

นโรง

เรยน

มา

กกวา

40%

มสงเส

พตด

เหลา

บหร

ใน

โรงเร

ยน

ระ

หวาง

20

– 39

%

มสงเส

พตด

เหลา

บหร

ใน

โรงเร

ยน

ระหว

าง 1

0 –

19 %

ไมมส

งเสพต

ด เห

ลา บ

หร

ในโร

งเรยน

100

%

วมดา

นกาย

ภาพ

O ไม

ครบ

O ค

รบ

2.

ดาน

กจกร

รมปร

ะจ าว

นพระ

4 ป

ระกา

2.1

ใสเส

อสขา

ทก

คน

คร ผ

บรหา

ร แล

ะ นก

เรยนต

ากวา

รอยล

ะ 50

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยนต

ากวา

รอยล

ะ รอ

ยละ

50 -6

9ปฏ

บต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยนต

ากวา

รอยล

ะ รอ

ยละ

70 -

89

ปฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

ต ากว

ารอย

ละ รอ

ยละ

90

- 100

ปฏบ

2.

2 ท า

บญ

ใสบา

ตร ฟ

งเทศน

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

ต ากว

รอยล

ะ 50

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 50

-69

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 70

-89

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

ะ 90

- 10

0 ปฏ

บต

2.

3 รบ

ประท

าน

คร ผ

บรหา

รและ

คร

ผบร

หารแ

ละ

คร ผ

บรหา

รและ

คร

ผบร

หารแ

ละ น

กเรย

Page 86: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 82

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

อา

หารม

งสวร

ใน

มอกล

างวน

นกเรย

น ต า

กวา

รอ

ยละ

50 ป

ฏบต

นกเรย

น รอ

ยละ

50

- 69

ปฏบ

ต นก

เรยน

รอยล

70

- 89

ปฏบ

ต รอ

ยละ

90

- 100

ปฏ

บต

2.

4 สว

ดมนต

แป

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยนต

ากวา

รอย

ละ 5

0 ปฏ

บต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยนร

อยละ

50

-69

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 70

-89

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

ะ 90

- 10

0 ปฏ

บต

วมดา

นกจก

รรมป

ระจ า

วนพร

ะ ด

าเนนก

ารได

.......

.......

ประก

าร

3. ด

านกา

รเรยน

การส

อน 5

ประ

การ

3.

1 บร

หารจ

ต เจ

รญปญ

ญา ก

อนเข

าเรยน

เชา บ

าย

ทงคร

และ

นกเ

รยน

คร

และน

กเรย

น ต า

กวาร

อยละ

50

ปฏบต

ครแล

ะนกเ

รยน

รอย

ละ 5

0 - 6

9 ปฏ

บต

ครแล

ะนกเ

รยน

รอยล

ะ 70

- 89

ปฏบ

ครแล

ะนกเ

รยน

รอยล

ะ 90

- 10

0 ปฏ

บต

3.

2 บร

ณากา

ร วถ

พทธ

ทกกล

มสา

ระ แ

ละใน

วนส า

คญทา

งพร

ะพทธ

ศาสน

มค

ร ต าก

วารอ

ยละ

50 ป

ฏบต

มคร ร

อยละ

50

- 69

ปฏบต

มค

ร รอย

ละ 7

0 - 8

9 ปฏ

บต

มคร ร

อยละ

90

- 100

ปฏ

บต

3.

3 คร

พา

นกเรย

น ท า

โครง

งาน

คณธร

รม ก

จกรร

มค

ร ต าก

วารอ

ยละ

50 ป

ฏบต

มคร ร

อยละ

50

- 69

ปฏบ

มคร ร

อยละ

70

- 89

ปฏบ

มคร ร

อยละ

90

- 10

0 ปฏ

บต

Page 87: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 83

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

จต

อาสา

สปดา

หละ

1

ครง

3.

4 คร

ผบร

หาร

และ

นกเรย

น ทก

คน ไป

ปฏบต

ศา

สนกจ

ทวดเ

ดอน

ละ 1

ครง

มวด

เปนแ

หลงเร

ยนร

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

ต ากว

ารอย

ละ 5

0 ปฏ

บต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

90 -

100

ปฏบต

3.

5 คร

ผบร

หาร

และ

นกเรย

นทก

คน เข

าคาย

ปฏบต

ธร

รมอย

างนอ

ยป

ละ 1

ครง

คร

ผบร

หารแ

ละ

นกเรย

น ต า

กวาร

อยละ

50

ปฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 50

-69

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 70

-89

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

ะ 90

-100

ปฏบ

รว

มดาน

การเร

ยนกา

รสอน

ด าเน

นการ

ได ...

.......

ประก

าร

4. ด

านพฤ

ตกรร

ม คร

ผบร

หารโ

รงเรย

นและ

นกเรย

น 5

ประก

าร

4.

1 รก

ษาศล

5

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

ต ากว

ารอย

ละ 5

0 ปฏ

บตได

ครบ

5 ขอ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

ไดคร

บ 5

ขอ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

ไดคร

บ 5

ขอ

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

90 -

100

ปฏบต

ได

ครบ

5 ขอ

4.

2 ยม

งาย

คร ผ

บรหา

รและ

คร

ผบร

หารแ

ละ

คร ผ

บรหา

รและ

คร

ผบร

หารแ

ละ น

กเรย

Page 88: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 84

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

ไห

วสวย

กร

าบงา

ม นก

เรยน

ต ากว

า รอ

ยละ

50

ปฏบต

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

นกเรย

น รอ

ยละ

70

- 89

ปฏบ

ต รอ

ยละ

90

- 10

0 ปฏ

บต

4.

3 กอ

นรบ

ประท

านอา

หารจ

ะมกา

รพจ

ารณา

อาหา

ร รบ

ประท

านอา

หารไ

มดง

ไมหก

ไมเห

ลอ

คร

ผบร

หารแ

ละ

นกเรย

น ต า

กวาร

อยละ

50

ปฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

90 -

100

ปฏบต

4.

4 ป

ระหย

ด ออ

ม ถน

อมใช

เงน

และ

สงขอ

คร

ผบร

หารแ

ละ

นกเรย

น ต า

กวาร

อยละ

50

ปฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

90 -

100

ปฏบต

4.

5 มน

สยใฝ

ร สส

งยาก

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

ต ากว

ารอย

ละ 5

0 ปฏ

บต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

90 -

100

ปฏบต

รว

มดาน

พฤตก

รรม

คร ผ

บรหา

รโรง

เรยน

และน

กเรย

น ด า

เนนก

ารได

.......

... ปร

ะการ

ดา

นการ

สงเส

รมวถ

พทธ

8 ป

ระกา

5.1

ไมม

อาหา

รขยะ

ขา

ยในโ

รงเรย

ไม

มอาห

ารขย

ะขาย

ในโร

งเรยน

เปนบ

างวน

ไมมอ

าหาร

ขยะ

ขายใ

นโรง

เรยนท

กวน

ไมมอ

าหาร

ขยะ

ขายใ

นโรง

เรยนท

กวน

แต

นกเรย

นน าม

าเอง

ไมมอ

าหาร

ขยะข

าย

ในโร

งเรยน

ทกวน

และ

ปลกฝ

งใหนก

เรยนไ

มซอ

Page 89: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 85

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

อาหา

รขยะ

นอกโ

รงเรย

5.2

ไมด

ดา

นกเรย

คร

ผบร

หาร ต

ากวา

รอยล

ะ 50

ปฏบ

ต คร

ผบร

หาร

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

ร รอย

ละ

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

ร รอย

ละ

90 -

100

ปฏบต

5.

3 ชน

ชมคณ

ความ

ด หน

าเสาธ

งทก

วน

ปฏ

บต โด

ยไมเ

ตมใจ

ปฏ

บต โด

ยไมเ

ตมใจ

และ

ท าตา

มค าส

ง ปฏ

บต ด

วยคว

ามเต

มใจ

ปฏบต

ดวย

ความ

เตมใ

จ เห

นคณ

คา แ

ละโน

มนาว

ให

นกเรย

นท าค

วามด

5.

4 โฮ

มรม

เพอส

ะทอน

ความ

รสก

เช

นควา

มรสก

ทไ

ดท าค

วามด

ปฏ

บต โด

ยไมเ

ตมใจ

ปฏบต

โดยไ

มเตม

ใจแล

ะท า

ตามค

าสง

ปฏบต

ดวย

ความ

เตมใ

ปฏบต

ดวย

ความ

เตมใ

จ เห

นคณ

คา แ

ละโน

มนาว

ให

นกเรย

นท าค

วามด

5.

5 คร

ผบร

หาร

และน

กเรย

น ม

สมดบ

นทกค

วามด

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

ต ากว

ารอย

ละ

50 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 50

- 69

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

ะ 90

- 10

0 ปฏ

บต

5.

6 คร

ผบร

หาร

และน

กเรย

( ป.๔

ขนไ

ป) ส

อบได

ธรรม

ศกษา

ตร

เปนอ

ยางน

อย

คร

ผบร

หารแ

ละ

นกเรย

น ต า

กวาร

อยละ

50

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

ะ 50

- 69

ปฏบ

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

ะ 90

- 10

0 ปฏ

บต

Page 90: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 86

ล าดบ

กจ

กรรม

ไมได

ด า

เนนก

าร

ด าเน

นการ

ผล

การ

ประเม

น หล

กฐาน

0

1 คว

รปรบ

ปรง

2 พอใช

3 ด

4 ดมาก

5.7

บรหา

รจต

เจรญ

ปญญา

กอ

นการ

ประช

มทก

ครง

คร

ผบร

หารแ

ละ

นกเรย

น ต า

กวาร

อยละ

50

ปฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

50 -

69 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นก

เรยน

รอยล

70 -

89 ป

ฏบต

คร ผ

บรหา

รและ

นกเ

รยน

รอยล

ะ 90

- 10

0 ปฏ

บต

5.

8 มพ

ระ

มาสอ

น อย

างสม

าเสมอ

มน

กเรย

นไดเ

รยน

กบพร

ะต าก

วารอ

ยละ

50

มนกเ

รยนไ

ดเรย

น กบ

พระ

รอยล

50 -

69

มนกเ

รยนไ

ดเรย

น กบ

พระ

รอยล

70 -

89

มนกเ

รยนไ

ดเรย

นกบพ

ระ

รอยล

ะ 90

- 10

0

รวม

ดานก

ารสง

เสรม

วถพท

ธ ด

าเนนก

ารได

.......

... ปร

ะการ

สรปผ

ลสถา

นศกษ

าด าเน

นการ

1.

ดาน

กายภ

าพ 7

ประ

การ

O

ไมคร

O

ครบ

และ

2. ด

านกจ

กรรม

ประจ

าวนพ

ระ 4

ประ

การ

ด า

เนนก

ารได

.......

... ปร

ะการ

3.

ดาน

การเร

ยนกา

รสอน

5 ป

ระกา

ด าเน

นการ

ได ...

.......

ประก

าร

4.

ดาน

พฤตก

รรม

คร ผ

บรหา

รโรง

เรยน

และน

กเรย

น 5

ประก

าร

ด าเน

นการ

ได ...

.......

ประก

าร

5.

ดาน

การส

งเสรม

วถพท

ธ 8

ประก

าร

ด าเน

นการ

ได ...

.......

ประก

าร

สร

ปภาพ

รวมส

ถานศ

กษาแ

หงนไ

ดคะแ

นนระ

ดบ ..

........

.....

(โปร

ดดเก

ณฑก

ารให

คะแน

นระด

บสถา

นศกษ

า)

Page 91: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกส

ารเส

รมคว

ามร:

การด

าเนนง

านเส

รมสร

างคณ

ธรรม

ในสถ

านศก

ษา “

โรงเร

ยนวถ

พทธ”

กล

มนเท

ศ ตด

ตามแ

ละปร

ะเมน

ผลกา

รจดก

ารศก

ษา ส

านกง

านเข

ตพนท

การศ

กษาป

ระถม

ศกษา

เชยง

ใหม

เขต

4 หน

า 87

ผร

ายงา

นขอม

ล (ต

องเต

มใหค

รบ)

ผรบร

องขอ

มล (ต

องเต

มใหค

รบ)

ลงชอ

.......

........

........

........

........

........

........

..

(.

........

........

........

........

........

........

......)

ต าแห

นง ...

........

........

........

........

........

........

. โท

รศพท

.......

........

........

........

........

........

.....

วนท

........

.... /

........

........

........

/ ....

........

..

ลงชอ

.......

........

........

........

........

........

........

..

(.

........

........

........

........

........

........

......)

ต าแห

นง ...

........

........

........

........

........

........

. โท

รศพท

.......

........

........

........

........

........

.....

วนท

........

.... /

........

........

........

/ ....

........

..

Page 92: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร
Page 93: การดําเนินงานเสริมสร าง ......4.6 คร ผ บร หาร และน กเร ยน สอบได ธรรมศ กษาตร

เอกสารเสรมความร

การดาเนนงานเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา

สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑

กลมสาระการเรยนร : สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาระท ๑ ศาสนา ศลธรรม และจรยธรรม

(ฉบบปรบปรง จดพมพครงท ๒ )

เอกสาร ศน.ท ๖ / ๒๕๖๒

กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๔

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

โรงเรยนวถพทธโรงเรยนวถพทธ