1

สรปรายงานประชมเชงปฏบตการ “เทคโนโลยทางการสบพนธสตวปา ครงท 8”

วนท 19-25 กมภาพนธ 2560 ณ สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวด ชลบร

2

สรปรายงานประชมเชงปฏบตการ “เทคโนโลยทางการสบพนธสตวปา ครงท 8” วนท 19-25 กมภาพนธ 2560 ณ สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวด ชลบร

การประชมเชงปฏบตการ “เทคโนโลยทางการสบพนธสตวปา ครงท 8” ไดรบความรวมมอระหวาง อ ง ค ก า ร ส ว น ส ต ว ใ น พ ร ะบ ร ม ร า ช ป ถ ม ภ ค ณ ะส ต ว แ พ ท ย ศ า ส ต ร จ ฬ า ล ง ก ร ณ ม ห า ว ท ย า ล ย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน สถาบนสมธโซเนยน ประเทศสหรฐอเมรกา (Smithsonian Conservation Biology Institute, USA) และมหาวทยาลยเทคโนโลยและวทยาศาสตรแหงชาตปนตง ประเทศไตหวน (National Pintung University of Science and Technology) ซงจดขนระหวาง วนท 20-25 กมภาพนธ 2560 โดยในวนท 20 กมภาพนธ 2560 จดใหมพธเปดการประชมเชงปฏบตการ และบรรยายพเศษจากผเชยวชาญดานการขยายพนธสตวปาเพอการอนรกษ และวทยาการสบพนธ ทหองประชม ศนยทรพยากรธรรมชาตภาคตะวนออก สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวดชลบร และระหวางวนท 21-25 กมภาพนธ 2560 เปนภาคปฏบตการเกบไขในละมงพนธไทย การผลตตวออนหลอดแกว ทาการยายฝากตวออนในละมงพนธพมา เกบนาเชอและผสมเทยมในเสอลายเมฆ ณ สวนสตวเปดเขาเขยว โดยในการประชมเชงปฏบตการนเนนการศกษาในสตวปาตระกลกวาง ไดแก ละมง (Eld’s deer, Rucervus eldii) จดเปนหนงในสตวปาสงวนของไทยทเคยสญพนธไปจากปาธรรมชาต และเสอลายเมฆ (Clouded Leopard, Neofelis nebulosa) ซงเปนหนงในสตวปาหายากของโลก การจดการประชมเชงปฏบตการในครงน มวตถประสงคเพอดาเนนการตามพนธกจหลกขององคการ สวนสตวในดานการอนรกษ และวจย ดงตอไปน

1. เพอพฒนาศกยภาพการวจยและประยกตใชเทคโนโลยทางการสบพนธสตวปาในประเทศไทย 2. เพอเผยแพรความรดานเทคโนโลยทางการสบพนธเชอมโยงตอกบการอนรกษสตวปา 3. เพอสรางความรวมมอระหวางองคกร และมหาวทยาลยทงในและตางประเทศ 4. เพอพฒนาศกยภาพของสตวแพทย และพนกงานขององคการสวนสตว ในการวางแผนการวางยาสลบ

ละมงพนธไทย ละมงพนธพมา และเสอลายเมฆ และการปฏบตงานดานหองปฏบตการไดอยางมประสทธภาพดยงขน การประชมฯในครงน มวทยากรรบเชญ และผเขารวมภายนอกหนวยงานจากทงใน และตางประเทศ รวม12 สถาบน คอ คณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย คณะสตวแพทยศาสตร และคณะวนศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร คณะสตวแพทยศาสตรและคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยบรพา กรมปศสตว สวนสตวไนทซาฟาร บรษท คมเสอตระการจากด กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช สวนสตวทามานซาฟาร ประเทศอนโดน เชย สวนสตว Htoo Zoos สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร สถาบนสมธโซเนยน ประเทศสหรฐอเมรกา มหาวทยาลยเทคโนโลยและวทยาศาสตรแหงชาตปนตง ประเทศไตหวน รวมทงหมด 93 คน

3

วทยากรรบเชญ และผเขารวมจากทงใน และตางประเทศ ประกอบดวย 1.วทยากรในประเทศ 5 สถาบน คอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย สานกเทคโนโลยชวภาพการผลตปศสตว

กรมปศสตว มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน องคการสวนสตว และวทยากรรบเชญจากตางประเทศ 2 สถาบน คอ สถาบนสมธโซเนยน ประเทศสหรฐอเมรกา มหาวทยาลยเทคโนโลยและวทยาศาสตรแหงชาตปนตง ประเทศไตหวน รวมวทยากร จานวน 11 คน

2. ผเขารวมประชมภายในองคการสวนสตว (2 สานก และ 6 สวนสตว) จานวน 44 คน 3. หนวยงานภายนอก ไดแก กรมอทยานฯ มหาวทยาลยในประเทศ และสวนสตวเอกชน (6 สถาบน คอ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยบรพา สวนสตว ไนทซาฟาร จงหวดเชยงใหม และบรษท คมเสอตระการ จากด) จานวน 36 คน

4. ผเขารวมประชมจากตางประเทศ คอ สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร และประเทศอนโดนเซย จานวน 2 คน

ภาพท 1 ผอานวยการสานกอนรกษ และวจย น.สพ.ดร.บรพตร ศรอรณรตน ถายภาพรวมกบ นายอรรถพร ศรเหรญ ผชวยผอานวยการสวนสตวเปดเขาเขยว วทยากร ผเขารวมประชม

และทมงานผจดงานประชมเชงปฏบตการปฏบตการเทคโนโลยทางการสบพนธสตวปา ครงท 8

4

การประชม แบงออกเปน 2 ภาค คอ ภาคบรรยาย และภาคปฏบต

Program of the 8th ART Workshop 2017

19-Feb

Participants arrive KKOZ

20-Feb Lecture at KKOZ, Chonburi

21-Feb

10 Eld's deer oocyte collection by Dr.Pierre Comizzoli, สพ.ญ.ดร.อมพกา ทองภกด ร.ศ.น.สพ.ดร.นกร ทองทพย และ ผ.ศ.น.สพ.ดร.ธรวฒน ธาราศานษ

lab: in vitro maturation by สพ.ญ.ดร.อมพกา ทองภกด และผศ.สพ.ญ.ดร.วบณฑตา จนทรกตสกล

22-Feb

Clouded leopard semen collection and artificial insemination by Dr. Pierre Comizzoli, รศ.สพ.ญ.ดร.เกวล ฉตรดรงค และสพ.ญ.ดร.วลยา ทพยกนทา

lab: Eld’s deer post-thawed sperm evaluation and in vitro fertilization by สพ.ญ.ดร.อมพกา ทองภกด และผศ.สพ.ญ.ดร.วบณฑตา จนทรกตสกล

23-Feb

Clouded leopard semen collection and artificial insemination by Dr. Pierre Comizzoli, สพ.ญ.ดร.ปวณา ธวะนต และสพ.ญ.ดร.วลยา ทพยกนทา

lab: Eld’s deer in vitro culture by สพ.ญ.ดร.อมพกา ทองภกด และผศ.สพ.ญ.ดร.วบณฑตา จนทรกตสกล

24-Feb

10 Eld's deer embryo transfer by Dr.Pierre Comizzoli สพ.ญ.ดร.อมพกา ทองภกด และผศ.สพ.ญ.ดร.วบณฑตา จนทรกตสกล Demonstration of embryo immuno-staining by Prof. Dr. Yan-Der Hsuuw

25-Feb

9.00-12.00 am: Conclusion of the workshop

5

วนท 20 กมภาพนธ 2560 จดใหมพธเปดการประชมเชงปฏบตการและการบรรยายพเศษจากผ เ ช ย ว ชาญด านการขยาย พนธ ส ต ว ป า เ พ อการอน ร กษ และวทยาการส บ พนธ ท ห อ งประช ม ศนยทรพยากรธรรมชาตภาคตะวนออก สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวดชลบร โดย น .สพ.ดร.บรพตร ศรอรณรตน ผ อานวยการสานกอนรกษ และวจย กลาวตอนรบผ เขารวมประชม และ น .สพ.ส เมธ กมลนรนารถ รองผอานวยการองคการสวนสตว กลาวเปดประชม ในภาคบรรยายเปนการใหความรดานวทยาการสบพนธในหวขอทหลากหลาย จานวนทงหมด 11 เรอง จากวทยากรรบเชญทงใน และตางประเทศ โดยมวทยากรรบเชญ ศาสตราภชาน น.สพ.ดร.ชยณรงค โลหชต จากคณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย บรรยายพเศษเรอง Reproductive science and technology: past to future aspect

ภาพท 2 น.สพ.ดร.บรพตร ศรอรณรตน กลาวตอนรบผเขารวมประชมเชงปฏบตการเทคโนโลย ทางการสบพนธสตวปา ครงท 8

ภาพท 3 น.สพ.สเมธ กมลนรนารถ กลาวเปดงานประชมเชงปฏบตการเทคโนโลยทางการสบพนธสตวปา ครงท 8

6

ระหวางวนท 21-25 กมภาพนธ 2560 เปนภาคปฏบต ผเขารวมการฝกอบรมไดรบความร ในดานตางๆ ไดแก การวางยาสลบ การจดการสตวเมอสตวสลบ การเกบไขในละมงพนธพมา และละมงพนธไทย จานวน 9 ตว ยายฝากตวออนในละมงพนธพมา จานวน 11 ตว นอกจากนยงมการเกบนาเชอเสอลายเมฆเพศผ จานวน 4 ตว และผสมเทยมเสอลายเมฆ จานวน 6 ตว

กจกรรมในงานประชม

วนท 19 กมภาพนธ 2560 เตรยมอปกรณ ความพรอมในงานประชม

วนท 20 กมภาพนธ 2560 งานประชมภาคบรรยาย ณ หองประชมศนยทรพยากรธรรมชาต ภาคตะวนออก สวนสตวเปดเขาเขยว จงหวดชลบร

วทยากร หวขอบรรยาย ศาสตราภชาน น.สพ.ดร.ชยณรงค โลหชต Reproductive science and technology: past to future

aspect น.สพ.สเมธ กมลนรนารถ Conservation captive breeding 4.0 Prof.Dr.Yan-Der Hsuuw Novel reproductive science from mouse to other

animals: embryo production and stem cell derivation ดร.มาล อภเมธธารง Update ART in livestock and its application รศ.สพ.ญ.ดร.เกวล ฉตรดรงค Update ART in domestic animals and its application รศ.ดร.นรศ ภมภาคพนธ Why do we need to conserve Eld’s deer and clouded

leopard? Dr.Pierre Comizzoli ART tools for conserving endangered wildlife นายชยณรงค ปนคง What does endocrine data tell about reproduction? รศ.น.สพ.ดร.นกร ทองทพย Deer reproduction and conservation and agricultural

applications ผศ.สพ.ญ.ดร.วบณฑตา จนทรกตสกล Novel follicle stimulation: Rusa deer model สพ.ญ.เสวภางค สนนหน Best practice for wildlife anesthesia and reproductive

cases

7

ภาพท 4 การลงทะเบยนเขารวมงานประชม

ภาพท 5 บรรยากาศในหองประชม

8

ภาพท 6 Dr.Pierre Comizzoli สถาบนสมธโซเนยน ประเทศสหรฐอเมรกา (Smithsonian Conservation Biology Institute, USA) บรรยายหวขอ ART tools for conserving endangered wildlife

ภาพท 7 Prof. Dr. Yan-Der Hsuuw มหาวทยาลยเทคโนโลยและวทยาศาสตรแหงชาตปนตง ประเทศไตหวน (National Pintung University of Science and Technology) บรรยายหวขอ Novel reproductive science

from mouse to other animals: embryo production and stem cell derivation

9

วนท 21 กมภาพนธ 2560 (ภาคปฏบตการ) วางยาสลบละมง จานวน 9 ตว เปนละมงพนธพมา 6 ตว และละมงพนธไทย 3 ตว เพอตรวจสขภาพ และ

เกบไข (Oocyte) ณ โรงพยาบาลสตวปาสวนสตวเปดเขาเขยว

ภาพท 8 กระบวนการวางยาสลบ และกระบวนการเกบไข

10

ภาพท 9 Experimental design of Eld’s deer IVM/IVF/IVC/ET

กระตนการพฒนาของฟอลลเคล

ในกลมแมใหไข (Donors)

เหนยวน าการตกไขในกลมแมรบ

ตวออน (Recipients)

เกบไขแมให (Donors)

โดยวธ laparoscopic aspiration ดวย spinal needle No.20

ตรวจสอบคณภาพไขและการเลยงใหเจรญพรอมปฏสนธภายนอกรางกาย

(IVM)

เตรยมอสจ และการปฏสนธภายนอกรางกาย (IVF)

เลยงตวออน (IVC)

ยายฝากตวออน

Estradiol Benzoate + FSH, Follitropin v ทาง IM

Day 0

Group 1

FSH 2 injections (Day 3 and 5)

Group 2

FSH 3 injections (Day 3, 4, 5)

สอด CIDR-G 10 วน

ถอด CIDR-G ฉด GNRH

อก 3 วน

ยายฝากตวออน

11

วนท 22-23 กมภาพนธ 2560 เกบนาเชอเสอลายเมฆ จานวน 4 ตว ผสมเทยม จานวน 3 ตว และกระบวนการ IVF และ IVC ในละมง

1. เกบนาเชอเสอลายเมฆ และผสมเทยม

ภาพท 10 กระบวนเกบนาเชอ และผสมเทยมเสอลายเมฆ

12

ภาพท 11 กระบวนการผสมเทยมและจานวนเสอลายเมฆทศกษา

Intratubal (oviductal) laparoscopic artificial insemination

Natural estrus + ovulation

induction

Estrous and ovulation

induction

Date: 19/02/2017

Male 1/1 Female 2/2

Date: 22-23/02/2017

Male 2/5 Female 3/5 Total

Male = 6

Female = 8

13

2. IVF และ IVC ละมง

ภาพท 12 กระบวนการ IVF และ IVC ละมง

14

ภาพท 13 สาธตกระบวนการในหองปฏบตการ และการยอมสตวออนดวยวธ immuno-staining

15

วนท 24 กมภาพนธ 2560 ยายฝากตวออน (Embryo transfer) ในละมงพนธพมาจานวน 5 จาก 11 ตว

ภาพท 14 ทมงานวางยาสลบ ยายฝากตวออนในละมงพนธพมา และผเขารวมการประชม

16

วนท 25 กมภาพนธ 2560 (ภาคบรรยาย)

สรปการประชม และมอบเกยรตบตรแกวทยากรและผเขารวมการประชม

ภาพท 15 พธมอบเกยรตบตรแกวทยากรและผเขารวมการประชม

ดวยความรวมมอของพนกงานองคการสวนสตว สวนสตวเปดเขาเขยว มหาวทยาลย และหนวยงานตางๆ

ทงใน และตางประเทศ ทาใหการปฏบตงานสาเรจไปดวยด นอกจากการพฒนาศกยภาพวจยดานวทยาการสบพนธ

เพอชวยเพมประสทธภาพการเพาะขยายพนธโดยเพมความหลากหลายทางพนธกรรมแลว ยงเปนการสราง

ความเขมแขงเครอขายความรวมมอดานวชาการ ทางดานวทยาการสบพนธสตวปาทงในและตางประเทศอกดวย

ขอขอบคณองคการสวนสตวเปนอยางสง สาหรบการสนบสนนดานงบประมาณ และสวนสตวเปดเขาเขยว

ทคอยอานวยความสะดวกดานตางๆ ในการประชมครงน