รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/hand...

262
ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐและนโยบายการบัญชีภาครัฐ พ.ศ. 2561 ด้วยพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 มาตรา 68 วรรคหนึ่งและสอง บัญญัติให้กระทรวงการคลังกาหนดมาตรฐานการบัญชีภาครัฐและนโยบายการบัญชีภาครัฐ ให้หน่วยงานของรัฐ ที่มิใช่รัฐวิสาหกิจและทุนหมุนเวียนถือปฏิบัติในการจัดทาบัญชีและรายงานการเงิน อาศัยอานาจตามความในมาตรา 68 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังจึงออกประกาศไว้ ดังต่อไปนีข้อ 1 ประกาศนี้เรียกว่า “ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ และนโยบายการบัญชีภาครัฐ พ.ศ. 2561” ข้อ 2 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ข้อ 3 ให้ยกเลิก 3.1 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง หลักการและนโยบายบัญชีสาหรับหน่วยงาน ภาครัฐ ฉบับที2 ประกาศ วันที6 มกราคม พ.ศ. 2546 3.2 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที1 เรื่อง การนาเสนองบการเงิน ประกาศ วันที11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556 3.3 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที3 เรื่อง นโยบายการบัญชี การเปลี่ยนแปลงประมาณการทางบัญชี และข้อผิดพลาด ประกาศ วันที7 ตุลาคม พ.ศ. 2556 3.4 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที5 เรื่อง ต้นทุนการกู้ยืม ประกาศ วันที17 ตุลาคม พ.ศ. 2557 3.5 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที12 เรื่อง สินค้าคงเหลือ ประกาศ วันที10 สิงหาคม พ.ศ. 2560 3.6 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที13 เรื่อง สัญญาเช่า ประกาศ ณ วันที13 ธันวาคม พ.ศ. 2554 3.7 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที14 เรื่อง เหตุการณ์ภายหลังวันที่ในรายงาน ประกาศ วันที24 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 3.8 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที16 เรื่อง อสังหาริมทรัพย์เพื่อการลงทุน ประกาศ วันที17 ตุลาคม พ.ศ. 2557 3.9 ประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง มาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ฉบับที17 เรื่อง ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ ประกาศ วันที5 มกราคม พ.ศ. 2559 หนา เลม ๑๓๕ ตอนพิเศษ ๒๓๑ ราชกิจจานุเบกษา ๒๐ กันยายน ๒๕๖๑

Upload: others

Post on 27-Oct-2019

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ดวยพระราชบญญตวนยการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. 2561 มาตรา 68 วรรคหนงและสอง บญญตใหกระทรวงการคลงก าหนดมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ใหหนวยงานของรฐ ทมใชรฐวสาหกจและทนหมนเวยนถอปฏบตในการจดท าบญชและรายงานการเงน

อาศยอ านาจตามความในมาตรา 68 วรรคหนง แหงพระราชบญญตวนยการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. 2561 รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงจงออกประกาศไว ดงตอไปน

ขอ 1 ประกาศนเรยกวา “ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561”

ขอ 2 ประกาศนใหใชบงคบตงแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป ขอ 3 ใหยกเลก 3.1 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง หลกการและนโยบายบญชส าหรบหนวยงาน

ภาครฐ ฉบบท 2 ประกาศ ณ วนท 6 มกราคม พ.ศ. 2546 3.2 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1

เรอง การน าเสนองบการเงน ประกาศ ณ วนท 11 กมภาพนธ พ.ศ. 2556 3.3 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3

เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ประกาศ ณ วนท 7 ตลาคม พ.ศ. 2556

3.4 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม ประกาศ ณ วนท 17 ตลาคม พ.ศ. 2557

3.5 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ ประกาศ ณ วนท 10 สงหาคม พ.ศ. 2560

3.6 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ประกาศ ณ วนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2554

3.7 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน ประกาศ ณ วนท 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2560

3.8 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน ประกาศ ณ วนท 17 ตลาคม พ.ศ. 2557

3.9 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ประกาศ ณ วนท 5 มกราคม พ.ศ. 2559

หนา ๙

เลม ๑๓๕ ตอนพเศษ ๒๓๑ ง ราชกจจานเบกษา ๒๐ กนยายน ๒๕๖๑

Page 2: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

3.10 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน ประกาศ ณ วนท 27 กนยายน พ.ศ. 2559

3.11 ประกาศกระทรวงการคลง เรอง นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน ประกาศ ณ วนท 6 พฤศจกายน พ.ศ. 2555

ขอ 4 ใหหนวยงานของรฐทมใชรฐวสาหกจและทนหมนเวยนจดท าบญชและรายงานการเงนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐทแนบทายประกาศน

ส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานอนของรฐตามทกฎหมายก าหนดตามมาตรา 4 (7) แหงพระราชบญญตวนยการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. 2561 ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ภายในระยะเวลา 3 ป นบแตวนทพระราชบญญตวนยการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. 2561 มผลใชบงคบ

ประกาศ ณ วนท ๕ กนยายน พ.ศ. ๒๕๖๑

อภศกด ตนตวรวงศ รฐมนตรวาการกระทรวงการคลง

หนา ๑๐

เลม ๑๓๕ ตอนพเศษ ๒๓๑ ง ราชกจจานเบกษา ๒๐ กนยายน ๒๕๖๑

Page 3: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ และนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

กระทรวงการคลง

กรมบญชกลาง

กองบญชภาครฐ กนยายน 2561

Page 4: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สารบญ

มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ หนา

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ .............................................................................................................. ๑

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน ........................................................ 26

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ......................................................................... 62

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม ............................................................................ 80

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ ........................................................................... 91

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ............................................................................... 106

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน .......................................... 129

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน ................................................ 140

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ....................................................... 170

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน ................................................................. 199

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน .................................................................................................... 237

Page 5: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

1 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... ๑ ขอบเขต ........................................................................................................................................................... 2 ค านยาม ........................................................................................................................................................... 3 หลกการบญชทวไป ...................................................................................................................................... 4-5 หนวยงานทเสนอรายงาน (Reporting Entities) ............................................................................ 4-5

รายงานการเงน............................................................................................................................... 6-9 ลกษณะเชงคณภาพของรายงานการเงน ................................................................................... 10-18

ความเขาใจได .................................................................................................................... 11 ความเกยวของกบการตดสนใจ ........................................................................................... 12 ความเชอถอได ............................................................................................................ 13-17 การเปรยบเทยบกนได ........................................................................................................ 18 นโยบายการบญชทวไป .......................................................................................................................... 19-24

การโอนสนทรพยและหนสนระหวางหนวยงาน ................................................................................ 19 รายการทเปนเงนตราตางประเทศ............................................................................................. 20-24

หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบสนทรพย .................................................................................... 25-41 การรบรสนทรพย ...................................................................................................................... 25-27 การวดมลคาสนทรพย ............................................................................................................... 28-29 ประเภทของสนทรพย ...................................................................................................................... 30

นโยบายการบญชส าหรบสนทรพยแตละประเภท ..................................................................... 31-41 เงนสดและเงนฝากธนาคาร ................................................................................................ 31 เงนทดรองราชการ ............................................................................................................. 32 เงนฝากคลง ....................................................................................................................... 33 ลกหนจากการขายสนคาและบรการ .................................................................................. 34 ลกหนเงนยม ...................................................................................................................... 35 เงนใหก .............................................................................................................................. 36 รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ ....................................................................................... 37 รายไดคางรบ ..................................................................................................................... 38 วสดคงเหลอ ....................................................................................................................... 39 คาใชจายจายลวงหนา ........................................................................................................ 40

Page 6: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

2 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สนทรพยอน....................................................................................................................... 41 หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบหนสนและสวนทน ...................................................................... 42-63 การรบรหนสน ........................................................................................................................... 42-46 ประมาณการหนสนและหนสนทอาจเกดขน .............................................................................. 47-48 ประมาณการหนสน ........................................................................................................... 47 หนสนทอาจเกดขน ............................................................................................................ 48 การวดมลคาหนสน .......................................................................................................................... 49 ประเภทของหนสน .......................................................................................................................... 50

นโยบายการบญชส าหรบหนสนแตละประเภท ........................................................................... 51-60 เจาหน ............................................................................................................................... 51 คาใชจายคางจาย ............................................................................................................... 52 รายไดรบลวงหนา .............................................................................................................. 53 รายไดแผนดนรอน าสงคลง ................................................................................................ 54 เงนทดรองราชการรบจากคลง ........................................................................................... 55 เงนรบฝาก ......................................................................................................................... 56 รายไดรอการรบร ............................................................................................................... 57 เงนก .................................................................................................................................. 58 ประมาณการหนสน ........................................................................................................... 59 หนสนอน ........................................................................................................................... 60

นโยบายการบญชส าหรบสวนทนแตละประเภท ........................................................................ 61-63 สวนทน/สนทรพยสทธ ....................................................................................................... 61 ทน ..................................................................................................................................... 62 รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม .................................................................................... 63 หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบรายได ......................................................................................... 64-78 การรบรรายได ........................................................................................................................... 64-66 การวดมลคารายได .................................................................................................................... 67-68 ประเภทของรายได .......................................................................................................................... 69

นโยบายการบญชส าหรบรายไดแตละประเภท........................................................................... 70-78 รายไดจากเงนงบประมาณ ................................................................................................. 70 รายไดแผนดน .................................................................................................................... 71 รายไดจากเงนชวยเหลอ ..................................................................................................... 72 รายไดจากการรบบรจาค.................................................................................................... 73 รายไดจากเงนกของรฐบาล ................................................................................................ 74

Page 7: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

3 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ก าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ ............................................................ 75 รายไดอน ........................................................................................................................... 76 หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบคาใชจาย.................................................................................... 77-89 การรบรคาใชจาย ..................................................................................................................... 77-79 ประเภทของคาใชจาย ...................................................................................................................... 80

นโยบายการบญชส าหรบคาใชจายแตละประเภท ..................................................................... 81-89 คาใชจายดานบคลากร ....................................................................................................... 81 คาใชจายในการด าเนนงาน ................................................................................................ 82 คาใชจายเงนอดหนน .......................................................................................................... 83 หนสงสยจะสญและหนสญ .......................................................................................... 84-86 หนสงสยจะสญ .............................................................................................. 84-85 หนสญ .................................................................................................................. 86 ดอกเบยจาย ...................................................................................................................... 87 รายไดแผนดนน าสงคลง ..................................................................................................... 88 คาใชจายอน ....................................................................................................................... 89 การปฏบตในชวงเปลยนแปลงและวนถอปฏบต ............................................................................................. 90

Page 8: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

4 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. หลกการและนโยบายการบญชภาครฐฉบบนก าหนดขนโดยมวตถประสงค ดงน

1.1 เพอใหหนวยงานของรฐใชเปนแนวทางในการก าหนดระบบบญช และจดท ารายงานการเงนเพอวตถประสงคทวไปตามเกณฑคงคางไดอยางถกตองเหมาะสม และเปนไปในกรอบมาตรฐานเดยวกนเพอประโยชนในการจดท ารายงานการเงนรวมภาครฐ

1.2 เปนแนวทางส าหรบผตรวจสอบบญชในการตรวจสอบรายงานการเงนของหนวยงานของรฐ เพอแสดงความเหนวาไดจดท าขนภายใตกรอบมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐทกระทรวงการคลงก าหนด

1.3 เพอชวยใหผใชรายงานการเงนสามารถเขาใจความหมายของขอมลทแสดงในรายงานการเงน ซงจดท าขนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐทกระทรวงการคลงก าหนด และสามารถน ารายงานการเงนมาวเคราะหเปรยบเทยบกนได

ขอบเขต

2. หลกการและนโยบายการบญชภาครฐฉบบนใหใชกบหนวยงานของรฐตามพระราชบญญตวนยการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. 2561 ทเปนหนวยงานทเสนอรายงานตามทก าหนดในยอหนาท 4 ยกเวนรฐวสาหกจ และไมถอเปนการบงคบใชกบทนหมนเวยน ส าหรบรายการทเกดขนทวไปตามปกตในหนวยงานของรฐ ไมวาจะเกดจากแหลงเงนงบประมาณ เงนนอกงบประมาณ เงนก หรอเงนอนใดทหนวยงานของรฐใชในการด าเนนงาน อยางไรกดหลกการและนโยบายการบญชภาครฐฉบบนไมใชกบรายการทมมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐก าหนดไวโดยเฉพาะแลว

ค านยาม

3. ค าศพททใชในหลกการและนโยบายการบญชฉบบน มความหมายโดยเฉพาะดงตอไปน

คาใชจาย หมายถง ผลประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการทลดลงในงวดการรายงาน โดยอยในรปของกระแสไหลออก หรอการใชไปซงสนทรพยตาง ๆ หรอการกอหนตาง ๆ ทสงผลตอการลดลงในสวนของสนทรพยสทธ/สวนทน ทงน ไมรวมรายการทเกยวของกบการจดสรรใหแกผเปนเจาของ

รายงานการเงนรวม หมายถง รายงานการเงนทหนวยงานทางเศรษฐกจน าเสนอเสมอนวาเปนหนวยงานเดยว

นโยบายการบญช หมายถง หลกการโดยเฉพาะ หลกเกณฑ ประเพณปฏบต กฎเกณฑ หรอปฏบตทหนวยงานใช ในการจดท าและน าเสนอ รายงานการเงน

Page 9: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

5 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ประโยชนเชงเศรษฐกจ หมายถง ศกยภาพในการกอให เกดกระแสเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดแกหนวยงานทงทางตรงและทางออม

มลคายตธรรม หมายถง จ านวนเงนทมการตกลงแลกเปลยนสนทรพยหรอช าระหนสนในขณะททงสองฝายมความรและเตมใจในการแลกเปลยน และสามารถตอรองราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของผทไมมความเกยวของกน

มลคาทตราไว หมายถง ราคาทตราไวบนเหรยญ ธนบตร พนธบตร ตวเงน หนกหรอหลกทรพยอน โดยไมรวมดอกเบยหรอเงนปนผลสะสม ราคาทตราไวนไมจ าเปนตองเทากบราคาทน าออกขายหรอราคาทไถคนในเวลาตอมา

ราคาทน หมายถง การบนทกสนทรพยดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทจายไปหรอบนทกดวยมลคายตธรรมของสงทน าไปแลกสนทรพยมา ณ เวลาทไดมาซงสนทรพยนน และการบนทกหนสนดวยจ านวนเงนทไดรบจากการกอภาระผกพนหรอบนทกดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทคาดวาจะตองจายเพอช าระหนสนทเกดจากการด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน

รายการเทยบเทาเงนสด หมายถง เงนลงทนระยะส นท ม สภาพคลองส งซ งพร อมท จ ะเปลยนเปนเงนสดในจ านวนเงนทเทากนหรอใกลเคยงกบมลคาเดม ซงความแตกตางในมลคาดงกลาวไมมนยส าคญ

รายได หมายถง กระแสไหลเขาของประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการในระหวางงวดการรายงานซงสงผลตอการเพมขนในสนทรพยสทธ/สวนทน แตไมรวมถงการเพมขนทเกยวของกบสวนสมทบจากผเปนเจาของ

วธเสนตรง หมายถง วธหนงของการคดคาเสอมราคาสนทรพย การตดบญชคาใชจายลวงหนา หรอบญชสวนลด/สวนเกนมลคาพนธบตรหรอหนก โดยการหารจ านวนมลคาทตองการตดบญชดวยอายการใชงานโดยประมาณของสนทรพย หรอจ านวนงวดทตองการปนสวน วธนจะท าใหไดคาใชจายทตดบญชในแตงวดทมจ านวนเทากน

ศกยภาพในการใหบรการ หมายถง ขดความสามารถของสนทรพยในการสงผลทงทางตรงและทางออม เพอชวยใหการด าเนนงานของหนวยงานของรฐเปนไปตามวตถประสงค

สนทรพย หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของหนวยงานซงเปนผลจากเหตการณในอดต และคาดวาจะท าใหเกดประโยชนเชง

Page 10: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

6 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนแกหนวยงาน

สนทรพยถาวร หมายถง สนทรพยอนมลกษณะคงทน ทใชในการด าเนนงานและใชไดนานกวาหนงรอบระยะเวลาการด าเนนงานตามปกต มไดมไวเพอขาย

สวนทน/สนทรพยสทธ หมายถง มลคาสวนไดเสยคงเหลอในสนทรพยของหนวยงานหลงจากหกหนสน

หนสน หมายถง ภาระผกผนในปจจบนของหนวยงานซ ง เปนผลจากเหตการณในอดต โดยทการปลดเปลองภาระนนคาดวาจะสงผลตอการสญเสยทรพยากรของหนวยงานทอยในรปของประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการ

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน และน ามาใชในหลกการและนโยบายการบญชภาครฐฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

หลกการบญชทวไป

หนวยงานทเสนอรายงาน (Reporting Entities)

4. หนวยงานของรฐทเปนหนวยงานทเสนอรายงานและจะตองจดท ารายงานการเงนเพอวตถประสงคทวไปสงใหกระทรวงการคลงเพอจดท ารายงานการเงนรวมภาครฐ คอ หนวยงานของรฐตามทก าหนดไวในพระราชบญญตวนยการเงนการคลงของรฐ พ.ศ. 2561 ซงไดแก หนวยงานทงหมดทอยในความควบคมของรฐบาล หนวยงานทด าเนนงานโดยใชเงนทงหมดหรอเงนสวนใหญจากเงนงบประมาณ รวมทงหนวยงานอนของรฐตามทกฎหมายก าหนด ซงประกอบดวย

4.1 สวนราชการ

4.2 รฐวสาหกจ

4.3 หนวยงานของรฐสภา ศาลยตธรรม ศาลปกครอง ศาลรฐธรรมนญ องคกรอสระตามรฐธรรมนญ และองคกรอยการ

4.4 องคการมหาชน

4.5 ทนหมนเวยนทมฐานะเปนนตบคคล

4.6 องคกรปกครองสวนทองถน

4.7 หนวยงานอนของรฐตามทกฎหมายก าหนด

Page 11: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

7 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

5. หนวยงานทเสนอรายงาน คอ หนวยงานทถกคาดการณอยางสมเหตผลวา มผจ าเปนตองน าขอมลจากรายงานการเงนของหนวยงานนนไปใชประโยชนในการตดสนใจ และใชในการประเมนความรบผดชอบของหนวยงานทมตอสาธารณะ หนวยงานทเสนอรายงานอาจหมายถง กระทรวง กรม หรอหนวยงานอนของรฐ ในการพจารณาก าหนดวาหนวยงานใดเปนหนวยงานทเสนอรายงานนน นอกจากเขาหลกเกณฑตามค านยามดงกลาวแลวยงอาจพจารณาปจจยอนประกอบดวย ไดแก การมสถานะเปนนตบคคลของหนวยงานทมอ านาจในการควบคม ถอครอง และใชทรพยากรของหนวยงาน เ พอด าเนนงานตามวตถประสงค ความส าคญหรอขนาดของหนวยงาน บทบญญตเฉพาะตามกฎหมาย และเหตผลทางวฒนธรรมและการเมอง

รายงานการเงน

6. หนวยงานของรฐทเปนหนวยงานทเสนอรายงานของรฐบาล ตามยอหนาท 4 จะตองจดท ารายงานการเงนเพอวตถประสงคทวไป

7. รายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไปของหนวยงานของรฐ ตามยอหนาท 4 จะตองเปน รายงานการเงนทรวมเงนทกประเภท และหากมหนวยงานภายใตการควบคม ตองจดท ารายงานการเงนรวมทรวมหนวยงานยอยทกแหงทอยภายใตการควบคมของหนวยงานของรฐนน ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 35 เรอง รายงานการเงนรวม (เมอมการประกาศใช)

8. ในการพจารณาวาหนวยงานยอยอยภายใตการควบคมของหนวยงานของรฐ ใหใชหลกของการควบคมเปนเกณฑในการพจารณา การควบคม หมายถง อ านาจในการควบคมหนวยงานอนเกยวกบนโยบายดานการเงนและการด าเนนงานเพอใหไดมาซงประโยชนจากการด าเนนงานของหนวยงานนน การควบคมนไมจ าเปนตองเขาไปรบผดชอบตดสนใจในการด าเนนงานประจ าวนของหนวยงานทถกควบคม แตเปนการเขาไปมบทบาทส าคญในการก าหนดวตถประสงคและนโยบายการด าเนนงานโดยรวมของหนวยงานทถกควบคม

9. รายงานการเงนของหนวยงานระดบกรม จะตองแสดงภาพรวมของหนวยงานส วนกลาง หนวยงาน สวนภมภาค และหนวยงานยอยภายใตสงกด รวมทงกจกรรมเกยวกบเงนนอกงบประมาณ ไมวาจะเปนเงนนอกงบประมาณทกฎหมายอนญาตใหน าไปใชจายไดโดยไมตองน าสงคลง เงนทนหมนเวยน หรอกองทนเงนนอกงบประมาณทอยในความควบคมของหนวยงาน ทงนเ พอใหรายงานการเงนแสดงรายการทครอบคลมทรพยากรทงหมดทหนวยงานใชไปเพอกอใหเกดผลผลตตามเปาหมายของหนวยงาน

ลกษณะเชงคณภาพของรายงานการเงน

10. ลกษณะเชงคณภาพ หมายถง คณสมบตทท าใหขอมลใน รายงานการเงนมประโยชนตอผ ใชรายงานการเงน ซงประกอบดวย ความเขาใจได ความเกยวของกบการตดสนใจ ความเชอถอได และการเปรยบเทยบกนได

Page 12: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

8 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ความเขาใจได

11. ขอมลในรายงานการเงนตองสามารถเขาใจไดในทนททผใชรายงานการเงนใชขอมลดงกลาว ขอมล ทซบซอนแตถาเกยวของกบการตดสนใจเชงเศรษฐกจกไมควรละเวนทจะแสดงในรายงานการเงน จงตองมขอสมมตวาผใชรายงานการเงนมความรตามควรเกยวกบกจกรรมเชงเศรษฐกจและการบญช

ความเกยวของกบการตดสนใจ

12. ขอมลทมประโยชนตองเกยวของกบการตดสนใจของผใชรายงานการเงน ขอมลจะเกยวของกบ การตดสนใจไดเมอขอมลนนชวยใหผใชรายงานการเงนสามารถประเมนเหตการณในอดต ปจจบน และอนาคต รวมทงชวยยนยนหรอชขอผดพลาดของผลการประเมนทผานมาของผใชรายงานการเงนได ความเกยวของกบการตดสนใจของขอมล ขนอยกบลกษณะของขอมลและความมสาระส าคญของขอมลนน

ความเชอถอได

13. ขอมลทเปนประโยชนตองเปนขอมลทเชอถอได ซงขอมลทเชอถอไดจะตองเปนขอมลทไมมความผดพลาดทมนยส าคญ และตองเปนขอมลทเปนตวแทนอนเทยงธรรม ซงหมายถง ขอมลทไมมความล าเอยง และสามารถก าหนดมลคาไดอยางนาเชอถอ

14. การแสดงรายการหรอเหตการณทางบญชจะตองแสดงเนอหาและความเปนจรงเชงเศรษฐกจ มใชตามรปแบบทางกฎหมายเพยงอยางเดยว เนอหาของรายการหรอเหตการณทางบญชอาจไมตรงกบรปแบบทางกฎหมายหรอรปแบบทท าขนกได

15. ขอมลทมความเปนกลางจะท าใหรายงานการเงนมความนาเชอถอ รายงานการเงนจะขาดความเปนกลาง เมอหนวยงานเสนอรายงานใหขอมลทมผลท าใหผใชรายงานการเงนเบยงเบนการตดสนใจไปตาม ความตองการของหนวยงานนน

16. ในการจดท ารายงานการเงน หนวยงานจะตองใชความระมดระวงในเรองความไมแนนอนทหลกเลยงไมไดเกยวกบเหตการณตาง ๆ เชน ความสามารถในการเกบหน การประมาณอายการใชงานของสนทรพยถาวร เปนตน หนวยงานอาจแสดงความไมแนนอนดงกลาวโดยการเปดเผยถงลกษณะผลกระทบ รวมถงการใชดลยพนจในการประมาณการภายใตความไมแนนอนเพอมใหสนทรพยหรอรายไดแสดงจ านวนสงเกนไป และมใหหนสนหรอคาใชจายแสดงจ านวนต าเกนไป

17. ขอมลในรายงานการเงนทเชอถอไดตองมความครบถวนภายใตขอจ ากดของความมสาระส าคญและตนทนในการจดท า การไมแสดงรายการบางรายการอาจท าใหขอมลมความผดพลาดหรอจะท าใหผใช รายงานการเงนเขาใจผด

Page 13: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

9 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเปรยบเทยบกนได

18. ผใชรายงานการเงนจะตองสามารถเปรยบเทยบรายงานการเงนของหนวยงานในรอบระยะเวลาตางกน เพอคาดคะเนแนวโนมของฐานะการเงนและผลการด าเนนงานของหนวยงานนน และยงตองสามารถเปรยบเทยบรายงานการเงนระหวางหนวยงานเพอประเมนฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และการเปลยนแปลงฐานะการเงน ดงนน การวดมลคาและการแสดงผลกระทบทางการเง นของรายการและเหตการณทางบญชทมลกษณะคลายคลงกน จงจ าเปนตองปฏบตอยางสม าเสมอไมวาจะเปนการปฏบตภายในหนวยงานเดยวกนแตตางรอบระยะเวลา หรอเปนการปฏบตของหนวยงานแตละแหงกตาม

นโยบายการบญชทวไป

การโอนสนทรพยและหนสนระหวางหนวยงาน

19. การโอนยายสนทรพยและหนสนจากหนวยงานหนงไปยงอกหนวยงานหนงตามนโยบายของรฐบาล ใหรบรมลคาตามบญชสทธของสนทรพยหรอหนสนนนเปนรายการปรบปรงสวนทนของหนวยงาน ผโอนและผรบโอน

รายการทเปนเงนตราตางประเทศ

20. การบนทกรายการครงแรกของรายการทเปนเงนตราตางประเทศ ใหบนทกเปนสกลเงนบาท โดยการแปลงจ านวนเงนตราตางประเทศเปนเงนบาทดวยอตราแลกเปลยน ณ วนทเกดรายการ รายการทเปนเงนตราตางประเทศ เชน การซอหรอขายสนคาและบรการทก าหนดราคาเปนเงนตราตางประเทศ การกยมดวยจ านวนเงนทตองช าระคนเปนเงนตราตางประเทศ เปนตน

21. ณ วนสนงวดการรายงาน ใหแปลงคารายการทเปนตวเงนทเปนเงนตราตางประเทศ (เชน เงนสด และสนทรพยหรอหนสนทจะไดรบหรอทจะตองช าระเปนตวเงนทแนนอน) เปนเงนบาทโดยใชอตราปด สวนรายการทไมเปนตวเงนทเปนเงนตราตางประเทศซงบนทกไวดวยราคาทนเดมหรอบนทกไวดวยมลคายตธรรมใหรายงานโดยใชอตราแลกเปลยน ณ วนทเกดรายการ หรออตราแลกเปลยน ณ ขณะทก าหนดมลคายตธรรมนน

22. อตราปด หมายถง อตราแลกเปลยนทนท ณ สนวนของวนทในงบแสดงฐานะการเงน ซงมทงอตราซอและอตราขาย ในกรณกจการทวไปทไมใชสถาบนการเงน อตราปดในการแปลงคาสนทรพยใหใชอตราถวเฉลยทธนาคารพาณชยรบซอซงธนาคารแหงประเทศไทยค านวณไว อตราปดในการแปลงคาหนสนใหใชอตราทธนาคารพาณชยขายซงธนาคารแหงประเทศไทยค านวณไว และกรณการแปลงรายงานการเงนของกจการในตางประเทศใหใชอตราถวเฉลยระหวางอตราทธนาคารพาณชยรบซอและขายซงธนาคารแหงประเทศไทยค านวณไว

23. ในกรณทมการช าระเงนของรายการทเปนตวเงนทเปนเงนตราตางประเทศ ใหแปลงยอดการช าระเงนใหเปนเงนบาทดวยอตราแลกเปลยน ณ วนทเกดรายการ

Page 14: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

10 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

24. ผลตางของอตราแลกเปลยนทเกดขนจากการช าระเงนของรายการทเปนตวเงน หรอจากการรายงานรายการทเปนตวเงนดวยอตราแลกเปลยนซงแตกตางจากอตราแลกเปลยนเดมทใชในการบนทกรายการครงแรกในระหวางงวด หรอทไดรายงานไวในรายงานการเงนของงวดบญชกอน ใหรบรเปนรายไดหรอคาใชจายในงวดบญชนน

หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบสนทรพย

การรบรสนทรพย 25. การพจารณาวารายการใดจะรบรเปนสนทรพยจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ คอ

25.1 ความหมายของสนทรพย ตามค านยามในยอหนาท 3 และ 25.2 เกณฑการรบรสนทรพย ดงน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตจากสนทรพยนน และ

(ข) มลคาของสนทรพยนนสามารถวดไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

26. ตามค านยามของสนทรพยในยอหนาท 3 ประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตส าหรบสนทรพยในภาครฐใหหมายความรวมถงศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยดวย การพจารณาวาสนทรพยใดอยภายใตการควบคมของหนวยงาน ใหพจารณาวาหนวยงานนนสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคต หรอควบคมศกยภาพในการใหบรการทจะเกดจากการใชสนทรพยนนไดหรอไม ซงเปนการพจารณาทกวางกวาการพจารณาเฉพาะประโยชนเชงเศรษฐกจ แตเปนการพจารณาถงการควบคม ขดความสามารถในการใชสนทรพยเพอใหการด าเนนงานของหนวยงานนนบรรลวตถประสงคไมวาจะกอใหเกดกระแสเงนสดเขาในอนาคตหรอไมกตาม หรออาจกลาวไดวา หนวยงานจะสามารถควบคมสนทรพยไดหากหนวยงานสามารถกระท าการขอใดขอหนง ดงน 26.1 ใชสนทรพยนนในการผลตผลผลตของหนวยงาน 26.2 ไดรบประโยชนจากการขายสนทรพยนน 26.3 คดคาธรรมเนยมหรอคาตอบแทนจากการใชสนทรพยนน 26.4 สามารถอนญาตหรอปฏเสธการขอใชสนทรพยนนจากหนวยงานอนหรอบคคลอน

27. ความเปนไปไดคอนขางแนตามเกณฑการรบรสนทรพย หมายถง การมโอกาสมากทสนทรพยจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตแกหนวยงาน และโอกาสนนตองสามารถแสดงใหเหนไดโดยมหลกฐานประกอบหรอแสดงอยบนแนวคดทสมเหตสมผล เชน แสดงยอดลกหนเปนสนทรพย ณ วนทมการจดท ารายงานเมอมหลกฐานแสดงใหเหนถงโอกาสหรอความเปนไปไดวาจะไดรบช าระหนนน ถงแมวาในอนาคตอาจมเหตการณทท าใหเกดการเปลยนแปลงในลกหนกตาม แต ณ เวลาทมหลกฐานทแสดงใหเหนวา มโอกาสมากทจะเกดขนกใหถอวาผานเกณฑความเปนไปไดตามเกณฑการรบรของสนทรพย

Page 15: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

11 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การวดมลคาสนทรพย

28. หนวยงานจะบนทกมลคาเรมแรกของสนทรพยตามราคาทนทเกดขนในการจ ดหาสนทรพยนน ราคาทนดงกลาว รวมถงคาใชจายในการท าใหสนทรพยนนอยในสภาพพรอมทจะใชงานในครงแรกดวย

29. สนทรพยอนนอกจากเงนสดทหนวยงานไดมาโดยไมเสยคาใชจายหรอเสยคาใชจายนอยมากเสมอน ไดเปลา เชน ไดมาจากการรบบรจาค หรอไดรบความชวยเหลอจากหนวยงานอน ใหบนทกบญชโดยใชมลคายตธรรม ณ วนทไดมาของสนทรพยนน

ประเภทของสนทรพย

30. สนทรพยอาจจดแบงตามสภาพคลองของสนทรพย โดยแบงเปนสนทรพยหมนเวยนและสนทรพย ไมหมนเวยน รายการสนทรพยโดยทวไปของหนวยงานของรฐ ไดแก

(ก) เงนสดและเงนฝากธนาคาร (ข) เงนทดรองราชการ (ค) เงนฝากคลง (ง) ลกหนจากการขายสนคาและบรการ (จ) ลกหนเงนยม (ฉ) เงนใหก (ช) รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ (ซ) รายไดคางรบ (ฌ) วสดคงเหลอ (ญ) คาใชจายจายลวงหนา (ฎ) สนทรพยอน

นโยบายการบญชส าหรบสนทรพยแตละประเภท

เงนสดและเงนฝากธนาคาร

31. เงนสด หมายถง เงนสดในมอ เชค ดราฟต และธนาณต หนวยงานจะรบรเงนสดและเงนฝากธนาคารในราคาตามมลคาทตราไว และแสดงรายการดงกลาวไวในเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด ในงบแสดงฐานะการเงน

เงนทดรองราชการ

32. เงนทดรองราชการ คอ เงนทหนวยงานไดรบจากรฐบาลเพอทดรองจายเปนคาใชจายปลกยอย ในการด าเนนงานของหนวยงานตามวงเงนทไดรบอนมต การใชจายเงนทดรองราชการจะบนทกควบคมโดยทะเบยน ยอดบญชเงนทดรองราชการจะเปนยอดคงทตามวงเงนทไดรบอนมต เมอหนวยงานใชจายเงนทดรองราชการแลว จะรวบรวมหลกฐานการจายเพอเบกเงนงบประมาณมาชดใช

Page 16: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

12 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เงนทดรองราชการ หนวยงานจะบนทกรบรเงนทดรองราชการเมอไดรบเงนควบคไปกบการบนทก เงนทดรองราชการรบจากคลง และใหแสดงรายการเงนทดรองราชการในเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดในงบแสดงฐานะการเงน

เงนฝากคลง

33. เงนฝากคลง หมายถง เงนนอกงบประมาณทหนวยงานฝากไวกบกระทรวงการคลง หนวยงานจะรบรเงนฝากคลงในราคาตามมลคาทตราไว โดยแสดงรายการเงนฝากคลงในเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดในงบแสดงฐานะการเงน

ลกหนจากการขายสนคาและบรการ

34. ลกหนจากการขายสนคาและบรการ หมายถง จ านวนเงนทหนวยงานมสทธไดรบช าระจากบคคลภายนอกหรอหนวยงานอนซงเกดจากการขายสนคาและบรการอนเปนสวนหนง ของการด าเนนงานปกตของหนวยงาน หนวยงานจะรบรลกหนจากการขายสนคาและบรการตามมลคาสทธ ทจะไดรบ โดยตงบญชคาเผอหนสงสยจะสญส าหรบลกหนสวนทคาดวาจะไมสามารถเรยกเกบได การประมาณการคาเผอหนสงสยจะสญใหเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนดในยอหนาท 84 - 85 ส าหรบการแสดงรายการลกหนจากการขายสนคาและบรการใหแสดงมลคาสทธตามบญชในรายการลกหนในงบแสดงฐานะการเงนและใหเปดเผยจ านวนคาเผอหนสงสยจะสญเปนรายการหกจากลกหนจากการขายสนคาและบรการไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

ลกหนเงนยม

35. ลกหนเงนยม หมายถง ลกหนภายในหนวยงานกรณใหขาราชการ พนกงาน หรอเจาหนาทยมเงน ไปใชจายในการปฏบตงานโดยไมมดอกเบย เชน ลกหนเงนงบประมาณ ลกหนเงนนอกงบประมาณ หนวยงานจะรบรลกหนในกรณนตามมลคาทจะไดรบโดยไมตองตงบญชคาเผอหนสงสยจะสญ และใหแสดงมลคาตามบญชของลกหนเงนยมในรายการลกหนในงบแสดงฐานะการเงน โดยแสดงรายละเอยดของลกหนเงนยมแตละประเภทไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

เงนใหก

36. เงนใหก หมายถง เงนทหนวยงานใหบคคลภายนอกกยม โดยมสญญาการกยมเปนหลกฐาน อาจมการคดดอกเบยหรอไมกได เงนใหกอาจแบงเปนเงนใหกระยะสนและเงนใหกระยะยาวทมก าหนดการช าระคนเกน 1 ป หนวยงานจะรบรเงนใหกเมอไดจายเงนใหกแกบคคลอนและตงบญชคาเผอหนสงสยจะสญส าหรบเงนใหกสวนทคาดวาจะไมสามารถเรยกเกบเงนได การประมาณการคาเผอหนสงสยจะสญ ใหเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนดในยอหนาท 84 – 85 และใหแสดงรายการเงนใหกดวยมลคาสทธตามบญชในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน และใหเปดเผยจ านวนคาเผอหนสงสยจะสญเปนรายการหกจากเงนใหกในหมายเหตประกอบงบการเงน

Page 17: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

13 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ

37. รายไดจากเงนงบประมาณคางรบ หมายถง รายไดจากเงนงบประมาณทเกดขนแลวแตหนวยงาน ยงไมไดรบเงน ใหหนวยงานบนทกรายไดจากเงนงบประมาณคางรบ ณ วนทจดท ารายงาน หรอ ณ วนสนปงบประมาณ ดวยจ านวนหนสนทบนทกบญชตามเกณฑคงคางไวแลว และจะตองเบก เงนงบประมาณมาเพอจายช าระหน ในกรณของสวนราชการยอดเงนทจะบนทกเปนรายไดจาก เงนงบประมาณคางรบ ณ วนสนปงบประมาณ คอจ านวนหนสนทบนทกไวแลวและจะเบก เงนงบประมาณในลกษณะเปนเงนเหลอมจาย (จ านวนเงนทสงค าขอเบกเงนจากคลงภายในวนท 30 กนยายน แตไดรบเงนในปงบประมาณถดไป) และใหหนวยงานแสดงรายการรายไดจากเงนงบประมาณคางรบรวมไวในรายการประเภทรายไดคางรบเปนสนทรพยหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดคางรบ

38. รายไดคางรบ คอ รายไดอนของหนวยงาน ซงเกดรายไดขนแลวแตยงไมไดรบช าระเงน เชน รายไดจากเงนชวยเหลอคางรบ หนวยงานจะรบรรายไดคางรบตามมลคาทคาดวาจะไดรบ โดยแสดงเปนสนทรพยหมนเวยนอนในงบแสดงฐานะการเงน และหากจ านวนเงนเปนสาระส าคญหนวยงานควรเปดเผยใหทราบถงประเภทของรายการรายไดคางรบไวในหมายเหตประกอบงบการเงนดวย

วสดคงเหลอ

39. วสดคงเหลอ หมายถง สนทรพยทหนวยงานมไวเพอใชในการด าเนนงานตามปกต โดยทวไปมมลคาไมสงและไมมลกษณะคงทนถาวร ไดแก วสดส านกงาน หนวยงานจะรบรวสดคงเหลอในราคาทน โดยแสดงเปนสนทรพยหมนเวยนรายการหนงในงบแสดงฐานะการเงน

คาใชจายจายลวงหนา

40. คาใชจายจายลวงหนา คอ คาใชจายทหนวยงานจายเพอซอสนทรพยหรอบรการไปแลว และจะไดรบประโยชนตอบแทนในอนาคตซงคาดวาจะใชหมดไปในระยะสน หนวยงานจะรบรคาใชจาย จายลวงหนาตามมลคาของสนทรพยหรอบรการทคาดวาจะไดรบ โดยแสดงเปนสนทรพยหมนเวยนอนในงบแสดงฐานะการเงน และหากจ านวนเงนเปนสาระส าคญหนวยงานควรเปดเผยใหทราบถงประเภทของรายการคาใชจายจายลวงหนาไวในหมายเหตประกอบงบการเงนดวย

สนทรพยอน

41. สนทรพยอน หมายถง สนทรพยประเภทอน ๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน หนวยงานจะรบรสนทรพยอน เมอสนทรพยประเภทนนเขาหลกเกณฑการรบรตามยอหนาท 25 และใหแสดงรายการดงกลาวเปนสนทรพยหมนเวยน หรอสนทรพยไมหมนเวยน แลวแตกรณในงบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยรายละเอยดไวในหมายเหตประกอบงบการเงนหากรายการดงกลาวมสาระส าคญ

Page 18: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

14 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบหนสนและสวนทน

การรบรหนสน

42. ในการพจารณาวารายการใดจะบนทกเปนหนสนจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ ไดแก 42.1 ความหมายของหนสน ตามค านยามในยอหนาท 3 และ 42.2 เกณฑการรบรหนสน ดงน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจเพอน าไปช าระภาระผกพนนน และ

(ข) มลคาของภาระผกพนทจะตองช าระนนสามารถวดไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

43. ตามค านยามดงกลาว หนสนจะเกดขนเมอ 43.1 มภาระผกพนในปจจบนทเกดจากเหตการณในอดต กลาวคอ มเหตการณในอดตทสงผลใหเกด

“ภาระหนาทหรอความรบผดชอบ” ตอบคคลหรอองคกรใดๆ และ 43.2 สงผลกระทบทางการเงนในเชงลบแกหนวยงาน กลาวคอ หนวยงานจะตองกอหนเพมขน

หรอจายเงนสดหรอสนทรพยอนเพอช าระภาระผกพนนน

44. ลกษณะส าคญของหนสน คอ ตองเปนภาระผกพนในปจจบนของหนวยงาน ภาระผกพนในปจจบนอาจเกดจากสญญาขอผกมดทางกฎหมาย หรอเกดจากการด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน เชน ในกรณการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ของหนวยงาน ภาระผกพนในปจจบนจะเกดขนเมอมเหตการณหรอรายการในอดตทท าใหหนวยงานไมสามารถใชดลยพนจ หรอใชดลยพนจไดนอยมากทจะหลกเลยง การสญเสยทรพยากรในอนาคต

45. ภาระผกพนดงกลาวอาจเกดจากผลของรายการทมความสมพนธในเชงแลกเปลยนโดยตรงระหวางกน เชน การซอสนคาหรอบรการ หรออาจเกดจากผลของรายการทไมมความสมพนธในเชงแลกเปลยนโดยตรงระหวางกน เชน หนวยงานจดเกบรายไดแผนดนแทนรฐบาลและมภาระผกพนทจะตองน าสงคลง

46. หนวยงานจะรบรหนสนในงบแสดงฐานะการเงนเมอประโยชนเชงเศรษฐกจของทรพยากรจะออกจากหนวยงานเพอช าระภาระผกพนในปจจบน และเมอมลคาของภาระผกพนทตองช าระนนสามารถวดไดอยางนาเชอถอ หนวยงานไมตองรบรภาระผกพนเปนหนสนหากคสญญายงมไดปฏบตตามภาระผกพนในสญญา เชน หนวยงานไมตองรบรรายการทเกยวกบการสงซอสนคาทยงม ไดรบเปนหนสน ในงบแสดงฐานะการเงน

ประมาณการหนสนและหนสนทอาจเกดขน

ประมาณการหนสน

47. ประมาณการหนสน คอ หนสนทมความไมแนนอนเกยวกบจงหวะเวลาหรอจ านวนทตองจายช าระ หนวยงานจะรบรประมาณการหนสนเปนหนสนของหนวยงานเมอประมาณการหนสนนนท าให

Page 19: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

15 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานมภาระผกพนในปจจบนแลว และมความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจเพอจายช าระภาระผกพนนน รวมทงสามารถประมาณมลคาของภาระผกพนนนไดอยางสมเหตสมผล เชน การฟองรองตามกฎหมาย หากหนวยงานพจารณาจากหลกฐานทงหมดทมอยแลวเหนวา ผลของเหตการณในอดตท าใหหนวยงานมภาระผกพน ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงนแลว หนวยงานจะตองรบรประมาณการหนสนดงกลาวดวยจ านวนประมาณการทดทสดของรายจายทหนวยงานจะตองจาย ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงนเพอช าระภาระผกพนนน แตหากหนวยงานพจารณาจากหลกฐานทงหมดแลวเหนวา หนวยงานไมนาจะมภาระผกพนในปจจบนอย ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน กยงไมตองรบรเปนหนสนในงบแสดงฐานะการเงน แตใหเปดเผยขอมลไวในหมายเหตประกอบงบการเงนหากขอมลดงกลาวมนยส าคญส าหรบการวเคราะหและการตดสนใจของผใชรายงานการเงน ในกรณทหนวยงานรบรประมาณการหนสนในงบแสดงฐานะการเงนนน หนวยงานตองทบทวนประมาณการหนสน ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน และปรบปรงประมาณการหนสนดงกลาวใหเปนประมาณการทดทสดส าหรบวนนน และหนวยงานจะตองกลบบญชประมาณการหนสนหากความนาจะเปนทหนวยงานจะสญเสยทรพยากรเชงเศรษฐกจเพอช าระภาระผกพนนนไมอยในระดบเปนไปไดคอนขางแนอกตอไป

หนสนทอาจเกดขน

48. หนสนทอาจเกดขน หมายถง รายการขอใดขอหนง ดงน 48.1 ภาระผกพนทอาจเกดขนจากเหตการณในอดต ซงภาระผกพนนจะเกดขนจรงกตอเมอไดรบการ

ยนยนจากการเกดขนหรอไมเกดขนของเหตการณในอนาคตอยางนอยหนงเหตการณ และเหตการณในอนาคตนนตองเปนเหตการณทหนวยงานไมสามารถควบคมไดทงหมด

48.2 ภาระผกพนในปจจบนทเกดขนจากเหตการณในอดตแตไมสามารถบนทกรบรเปนหนสนได เนองจากยงมความไมแนนอนวาหนวยงานจะตองสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจ เพอน าไปช าระภาระผกพนนนหรอไมสามารถวดมลคาของภาระผกพนนนไดอยางนาเชอถอเพยงพอ

หนวยงานไมตองรบรหนสนทอาจเกดขนในงบแสดงฐานะการเงน แตใหเปดเผยขอมลไวในหมายเหตประกอบงบการเงน หากขอมลดงกลาวมนยส าคญส าหรบการวเคราะหและการตดสนใจของผใชรายงานการเงน

การวดมลคาหนสน

49. โดยทวไปหนสนควรวดมลคาดวยจ านวนเงนทไดรบจากการกอภาระผกพน หรอบนทกดวยจ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทคาดวาจะตองจายเพอช าระภาระผกพนนน

Page 20: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

16 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ประเภทของหนสน

50. รายการหนสนโดยทวไปของหนวยงานของรฐ ไดแก (ก) เจาหน (ข) คาใชจายคางจาย (ค) รายไดรบลวงหนา (ง) รายไดแผนดนรอน าสงคลง (จ) เงนทดรองราชการรบจากคลง (ฉ) เงนรบฝาก (ช) รายไดรอการรบร (ซ) เงนก (ฌ) ประมาณการหนสน (ญ) หนสนอน

นโยบายการบญชส าหรบหนสนแตละประเภท

เจาหน

51. เจาหนจะเกดขนจากภาระผกพนทหนวยงานมตอบคคลภายนอก เชน เจาหนจากการซอสนคาและบรการ เจาหนรายจายประเภททน เจาหนอน เปนตน หนวยงานจะรบรเจาหนจากการซอสนคาและบรการ และเจาหนรายจายประเภททนเมอหนวยงานไดรบสนคาและบรการและสนทรพยจากผขายแลว การรบสนคาและบรการและสนทรพยนหมายถงจดทหนวยงานไดมการตรวจรบเรยบรอยแลว และใหหนวยงานแสดงรายการเจาหนเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน โดยใหเปดเผยรายละเอยดประเภทเจาหนไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

คาใชจายคางจาย

52. คาใชจายคางจาย คอ จ านวนเงนคาใชจายทเกดขนแลวในรอบระยะเวลาบญชปจจบนแตยงไมไดมการจายเงน การจายเงนจะกระท าในรอบระยะเวลาบญชถดไป คาใชจายดงกลาวอาจเกดจากขอก าหนดของกฎหมายขอตกลงในสญญาหรอจากบรการทไดรบแลว เชน เงนเดอนหรอคาจางคางจาย คาใชจายในการด าเนนงานคางจาย ดอกเบยคางจาย หนวยงานจะรบรคาใชจายคางจายเมอเกดคาใชจาย และใหหนวยงานแสดงคาใชจายคางจายเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน

รายไดรบลวงหนา

53. รายไดรบลวงหนา คอ จ านวนเงนทหนวยงานไดรบลวงหนาเปนคาสนทรพยหรอบรการทหนวยงานยงไมไดสงมอบสนทรพยหรอบรการใหในขณะนนแตจะสงมอบใหในอนาคต หรอไดรบเงนนอกงบประมาณลวงหนาโดยมเงอนไขใหใชเพอวตถประสงคใดโดยเฉพาะ และตองน าเงนทใชไมหมดสงคนคลง

Page 21: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

17 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รายไดรบลวงหนาจงเปนหนสนหรอภาระผกพนของหนวยงานทจะตองสงมอบสนทรพยหรอใหบรการในอนาคต ซงจะรบรเปนรายไดเมอไดสงมอบสนทรพยหรอใหบรการดงกลาวแลว หนวยงานจะรบรรายไดรบลวงหนาเมอไดรบเงน และใหหนวยงานแสดงรายไดรบลวงหนาเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยรายละเอยดของรายไดรบลวงหนาแตละประเภทไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

รายไดแผนดนรอน าสงคลง

54. รายไดแผนดนรอน าสงคลง คอ จ านวนเงนรายไดทหนวยงานไดรบหรอจดเกบแทนรฐบาล และมภาระผกพนทจะตองน าสงคลงเปนรายไดของแผนดน เชน รายไดภาษ รายไดคาธรรมเนยมและคาปรบ รายไดจากการขายสนทรพยและบรการ เปนตน หนวยงานจะรบรรายไดแผนดนรอน าสงคลง เมอหนวยงานปดบญชรายไดแผนดนและบญชรายไดแผนดนน าสงคลง ณ วนทจดท ารายงาน และใหแสดงรายไดแผนดนรอน าสงคลงเปนหนสนหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยรายไดแผนดนทหนวยงานไดรบทงหมดในระหวางปงบประมาณ หกดวยจ านวนรายไดทน าสงคลงแลวจนถงวนทจดท ารายงาน และจ านวนรายไดแผนดนทรอน าสงคลงไวในหมายเหตประกอบ งบการเงน

เงนทดรองราชการรบจากคลง

55. เงนทดรองราชการรบจากคลง คอ จ านวนเงนทดรองราชการทหนวยงานไดรบจากรฐบาลไมวาจะเปนเงนทดรองราชการของหนวยงานซงไดรบเพอเกบไวทดรองจายเปนคาใชจายปลกยอยในการด าเนนงานภายในหนวยงานตามวงเงนทไดรบอนมต และจะตองสงคนรฐบาลเมอหมดความจ าเปนตองใชหรอเมอยบเลกหนวยงาน หรอเงนทดรองราชการทหนวยงานบางแหงไดรบเพอน าไปใชจาย ตามวตถประสงคเฉพาะ เชน เงนทดรองราชการรบจากคลงเพอชวยเหลอผประสบภยพบต เงนทดรองราชการรบจากคลงตามโครงการเงนกตางประเทศ เงนทดรองราชการดงกลาวน เมอหนวยงานน าไป ใชจายแลวจะตองสงใบส าคญไปเบกเงนงบประมาณหรอเงนกมาชดใช หนวยงานจะบนทกรบรเงนทดรองราชการรบจากคลงเมอไดรบเงน และใหแสดงรายการเงนทดรองราชการรบจากคลงเปนหนสนหมนเวยน หรอหนสนไมหมนเวยนแลวแตกรณในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน

เงนรบฝาก

56. เงนรบฝาก คอ จ านวนเงนทหนวยงานไดรบไวโดยมขอผกพนในการจายคนหรอจายตอ อาจเปน เงนนอกงบประมาณทรบไวตามขอก าหนด เงนหลกประกนสญญา เงนหลกประกนผลงาน หรอเงนอนใดซงจะตองจายคนใหแกผฝาก หรอเปนเงนผานมอทจะตองสงตอไปยงบคคลทสาม หนวยงานจะบนทกเปนหนสนไวจนกวาจะมการจายคน หรอจายตอไปยงบคคลทสาม หนวยงานจะรบร เงนรบฝาก เมอไดรบเงนและใหแสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงนประเภทหนสนหมนเวยนหรอหนสน

Page 22: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

18 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ไมหมนเวยนแลวแตกรณ และหากรายการและจ านวนเงนมสาระส าคญใหเปดเผยประเภทของเงน ทรบฝากไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

รายไดรอการรบร

57. หนวยงานอาจไดรบเงนบางประเภท เชน ไดรบเงนตามโครงการชวยเหลอจากรฐบาลตางประเทศ องคการระหวางประเทศ หรอบคคลใด ๆ นอกจากหนวยงานของรฐ เพอสนบสนนการด าเนนงานของหนวยงานใหบรรลวตถประสงค หรอไดรบเงนบรจาคโดยมผมอบใหหนวยงานไวใชในการด าเนนงาน ถาหนวยงานไดรบเงนชวยเหลอหรอบรจาคไมวาจะเปนเงนสดหรอไดรบเปนสนทรพย แตหนวยงานยงไมอาจรบรเปนรายไดจากเงนชวยเหลอหรอเงนบรจาคตามเกณฑในยอหนาท 72 และ 73 ใหหนวยงานตงพกรายไดไวทางดานหนสนเปนรายไดรอการรบร แลวจงทยอยตดบญชเปนรายไดตามเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลตลอดระยะเวลาทจ าเปนเพอจบครายไดกบคาใชจายทเกยวของ เชน ทยอยรบรรายไดตามเกณฑสดสวนของคาเสอมราคาของสนทรพยทไดรบความชวยเหลอหรอบรจาค และใหแสดงรายการรายไดรอการรบร เปนหนสนหมนเวยนหรอหนสนไมหมนเวยนแลวแตกรณในงบแสดงฐานะการเงน

เงนก

58. เงนกเปนรายการแสดงจ านวนหนสนของหนวยงานของรฐ นอกจากสวนราชการทรบผดชอบในการกเงนแทนรฐบาลแลว หนวยงานของรฐบางประเภทไดรบอนญาตใหก เงนไดตามหลกเกณฑทคณะรฐมนตรก าหนด เชน องคการมหาชน หนวยงานจะรบรเงนก เมอไดรบเงนหรอเมอไดรบแจงจากแหลงเงนผใหกวาไดมการเบกจายเงนกใหเจาหนโดยตรงในกรณเปนการกเงนแบบจายตรงใหเจาหน และใหแสดงรายการเงนกทถงก าหนดช าระคนภายในหนงรอบระยะเวลาบญช และเงนกระยะยาว ทจะถงก าหนดช าระภายใน 1 ป เปนหนสนหมนเวยนและรายการเงนกทถงก าหนดช าระคนเกนกวา หนงรอบระยะเวลาบญชเปนหนสนไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน ส าหรบการกเงนทเปนสกลเงนตราตางประเทศใหปฏบตตามยอหนาท 20 - 24

ประมาณการหนสน

59. ประมาณการหนสน หมายถง หนสนทมความไมแนนอนเกยวกบจงหวะเวลา หรอจ านวนทตองจายช าระ แตเปนภาระผกพนในปจจบนซงมความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะตองจายช าระภาระผกพนนนในอนาคต และสามารถประมาณมลคาภาระผกพนนนไดอยางนาเชอถอ เชน หนสนคาชดเชยความเสยหาย หนวยงานจะรบรประมาณการหนสนดวยจ านวนประมาณการทดทสดของรายจายทจะตองจายช าระภาระผกพนในปจจบน ณ วนทจดท ารายงาน และใหหนวยงานแสดงประมาณการหนสนเปนหนสนไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงนของหนวยงาน

Page 23: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

19 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนสนอน

60. หนสนอน หมายถง หนสนประเภทอน ๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน หนวยงานจะรบรหนสนอน เมอหนสนประเภทนนเขาหลกเกณฑการรบรตามยอหนาท 42 และใหแสดงรายการดงกลาวเปนหนสนหมนเวยน หรอหนสนไมหมนเวยน แลวแตกรณในงบแสดงฐานะการเงน โดยเปดเผยรายละเอยดไวในหมายเหตประกอบงบการเงนหากรายการดงกลาวมสาระส าคญ

นโยบายการบญชส าหรบสวนทนแตละประเภท

สวนทน/สนทรพยสทธ

61. รฐบาลจะถอสวนทนหรอสนทรพยสทธของหนวยงานแทนประชาชน สวนทนหรอสนทรพยสทธของหนวยงานโดยทวไปประกอบดวย 61.1 ทน 61.2 รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม

ทน

62. หนวยงานจะบนทกบญชทนเมอเรมตงหนวยงานหรอเมอเรมปฏบตตามระบบบญชเกณฑคงคาง โดยหนวยงานจะตองส ารวจสนทรพยและหนสนเพอตงยอดบญชดวยจ านวนผลตางระหวางสนทรพยและหนสนในบญชทน

รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม

63. รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมจะแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงานทสะสมมา ในแตละรอบระยะเวลาบญช ซงหนวยงานจะน ามาบนทกเพมหรอลดสวนทนหรอสนทรพยสทธ ณ วนทจดท ารายงาน

หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบรายได

การรบรรายได

64. การพจารณาวารายการใดจะรบรเปนรายไดจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ ไดแก 64.1 ความหมายของรายไดตามค านยามในยอหนาท 3 และ 64.2 เกณฑการรบรรายได ดงน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนในการเกดขนของรายได และ (ข) สามารถวดมลคาของรายการดงกลาวไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

65. รายไดตามค านยามดงกลาวเปนการไหลเขาของประโยชนเชงเศรษฐกจตลอดรอบระยะเวลาบญช ซงเกดจากการด าเนนกจการตามปกตของหนวยงาน ประโยชนเชงเศรษฐกจทเพมขนจะเกยวเนองกบการเพมขนในสวนของสนทรพย หรอการลดลงในสวนของหนสนซงมผลท าใหสนทรพยสทธของ

Page 24: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

20 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานเพมขน เชน รายไดจากการขายสนคาและบรการ รายไดดอกเบย การสงมอบสนคาหรอบรการเพอช าระหนสน ฯลฯ กระแสเงนสดเขา เชน เงนกยมไมถอเปนรายไดเนองจากท าใหเกดการเปลยนแปลงในสนทรพยและหนสนในจ านวนทเทากนจงไมมผลกระทบตอสนทรพยสทธของหนวยงาน

66. หนวยงานจะรบรรายไดในงบแสดงผลการด าเนนงาน เมอประโยชนเชงเศรษฐกจเพมขนเนองจากการเพมขนของสนทรพยหรอการลดลงของหนสน และเมอหนวยงานสามารถวดมลคาของประโยชน เชงเศรษฐกจทเพมขนไดอยางนาเชอถอหรออกนยหนงการรบรรายไดจะเกดขนพรอมกบการรบร สวนทเพมขนของสนทรพย หรอสวนทลดลงของหนสน

การวดมลคารายได

67. รายไดควรวดมลคาโดยใชมลคายตธรรมของสงตอบแทนทไดรบหรอคางรบ

68. โดยทวไปหนวยงานจะก าหนดจ านวนรายไดตามทหนวยงานตกลงกบผซอหรอผใชสนทรพย ซงจ านวนรายไดดงกลาวเปนมลคายตธรรมของสงตอบแทนทไดรบหรอคางรบหลงจากหกสวนลดตาง ๆ (ถาม)

ประเภทของรายได

69. รายไดอาจจดแบงเปนประเภทตาง ๆ ไดดงน (ก) รายไดจากเงนงบประมาณ (ข) รายไดแผนดน (ค) รายไดจากเงนชวยเหลอ (ง) รายไดจากการรบบรจาค (จ) รายไดจากเงนกของรฐบาล (ฉ) ก าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ (ช) รายไดอน

นโยบายการบญชส าหรบรายไดแตละประเภท

รายไดจากเงนงบประมาณ

70. หนวยงานของรฐอาจไดรบเงนงบประมาณประเภทตาง ๆ เชน งบบคลากร งบด าเนนงาน งบลงทน ในหลายลกษณะ เชน ไดรบเงนงบประมาณตามแผนการใชจายเงนเพอผลตผลผลตตามบทบาทภารกจทตกลงกนไว หากใชไมหมดตองน าเงนทเหลอสงคนคลง ไดรบเงนงบประมาณเปนเงนจายขาดจากรฐบาลโดยไมมเงอนไข ไดรบเงนงบประมาณทเบกแตละรายการเพอจายช าระหนทถงก าหนดจายแลว หรอไดรบเงนงบประมาณโดยไมมตวเงนผานมอทหนวยงานแตเปนการเบกหกผลกสงหรอเปนการจายตรงจากรฐบาลใหกบเจาหนของหนวยงาน โดยภาพรวมใหหนวยงานรบรรายไดจากเงนงบประมาณ ดงน

70.1 กรณทเบกจายเงนเขาบญชของหนวยงานเพอน าไปจายตอใหแกผมสทธรบเงนของหนวยงาน ใหรบรรายไดจากเงนงบประมาณเมอไดสงค าขอเบกเงนกบคลง

Page 25: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

21 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

70.2 กรณทเบกหกผลกสงหรอเบกจายตรงจากรฐบาลใหแกเจาหนของหนวยงาน โดยหนวยงาน ไมไดรบตวเงน ใหรบรรายไดจากเงนงบประมาณเมอไดรบอนมตค าขอเบกเงนจากคลง

และใหหนวยงานแสดงรายไดจากเงนงบประมาณในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน โดยใหเปดเผยประเภทของเงนงบประมาณทไดรบไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

รายไดแผนดน

71. รายไดแผนดนเปนรายไดของรฐบาลทหนวยงานไดรบและจะตองน าสงคลง รายไดแผนดนประกอบดวย รายไดแผนดนประเภทภาษ และรายไดแผนดนทไมใชภาษ ไดแก รายไดจากการขายสนทรพยและบรการ รายไดจากรฐพาณชย และรายไดอน หนวยงานจะรบรเงนรายไดแผนดนเมอไดรบรายได และเนองจากรายไดแผนดนเปนรายไดทหนวยงานไมสามารถน ามาใชจายในการด าเนนงานได ดงนน ณ วนทจดท ารายงาน ใหหนวยงานปดบญช รายไดแผนดนและบญชรายไดแผนดนน าสงคลงไปเขาบญชรายไดแผนดนรอน าสงคลง เพอแสดงภาระผกพนทหนวยงานจะตอง น าเงนสงคลงในงวดบญชตอไป

รายไดจากเงนชวยเหลอ

72. หนวยงานอาจไดรบเงนตามโครงการใหความชวยเหลอหรอรวมมอจากรฐบาลตางประเทศ องคการระหวางประเทศ หรอบคคลใด นอกจากหนวยงานของรฐ เพอสนบสนนการด าเนนงานของหนวยงาน ใหบรรลวตถประสงค เงนชวยเหลออาจมขอจ ากดในการใชหรอไมกได หากเปนเงนชวยเหลอทมขอจ ากดในการใช ใหหนวยงานรบรรายไดจากเงนชวยเหลอตามเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลตลอดระยะเวลาทจ าเปนตอการจบครายไดจากเงนชวยเหลอกบคาใชจายทเกยวของ เชน กรณทไดรบความชวยเหลอเปนสนทรพย ใหหนวยงานรบรรายไดจากเงนชวยเหลอตามสดสวนของคาเสอมราคาของสนทรพยตลอดอายการใชงานของสนทรพยนน หรอในกรณไดรบความชวยเหลอโดยผใหความชวยเหลอมขอก าหนดทหนวยงานจะตองปฏบตตาม ใหหนวยงานรบรรายไดจากเงนชวยเหลอเมอได มการปฏบตตามขอก าหนดนน และใหหนวยงานแสดงรายไดจากเงนชวยเหลอไวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดจากการรบบรจาค

73. หนวยงานอาจไดรบบรจาคเงนเพอไวใชจายในการด าเนนงาน หนวยงานจะรบรรายไดจากการ รบบรจาคเมอไดรบเงน อยางไรกตามการรบบรจาคอาจมขอจ ากดในการใชหรอไมกได เชน หนวยงานอาจไดรบบรจาคเปนเงนสดทมขอก าหนดใหใชจายเพอการใดการหนงโดยเฉพาะเจาะจง หรออาจไดรบบรจาคเปนสนทรพยซงกอใหเกดผลประโยชนแกหนวยงานเกนกวาหนงรอบระยะเวลาบญช ในกรณดงกลาวใหหนวยงานรบรรายไดจากการรบบรจาคตามเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผลตลอดระยะเวลาทจ าเปนตอการจบครายไดจากการรบบรจาคกบคาใชจายทเกยวของ เชน ในกรณไดรบเงนบรจาคทมขอก าหนดใหใชจายเพอการใดการหนงโดยเฉพาะเจาะจง ใหรบรรายไดจากการ

Page 26: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

22 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รบบรจาคในงวดเดยวกบการเกดคาใชจายเพอการนน หรอในกรณไดรบบรจาคเปนสนทรพย ใหรบรรายไดจากการรบบรจาคตลอดอายการใชงานของสนทรพย และใหหนวยงานแสดงรายไดจากการรบบรจาคไวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดจากเงนกของรฐบาล

74. ในการด าเนนงานของรฐบาล นอกจากจะใชจายจากเงนงบประมาณแลว บางสวนอาจจ าเปนตองใชจายจากเงนก ซงรฐบาลจะเปนผกและรบภาระชดใชหนเงนก โดยมหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของเปน ผด าเนนงานตามโครงการเงนก หนวยงานเหลานนจะถอเงนทไดรบจากแหลงเงนกเปนรายไดเพอน ามาใชจายด าเนนงานตามโครงการทหนวยงานเปนผรบผดชอบ แตหนวยงานเหลานนไมตองรบภาระชดใชหนเงนก หนวยงานจะรบรรายไดจากเงนกของรฐบาลเมอไดรบเงนในกรณทแหลงเงนกจายเงนกใหกบหนวยงานโดยตรง หรอรบรรายไดจากเงนกของรฐบาลพรอมกบรบรคาใชจายในกรณท แหลงเงนกจายเงนตรงใหแกเจาหน และใหแสดงรายไดจากเงนกของรฐบาลไวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยรายละเอยดโครงการเงนกไวในหมายเหตประกอบ งบการเงน

ก าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ

75. ก าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศ คอ รายไดหรอคาใชจายทเก ดขนเนองจากการเปลยนแปลงมลคาของรายการทเปนเงนตราตางประเทศ หนวยงานจะบนทกรบรก าไร/ขาดทนจากการแปลงคาเงนตราตางประเทศเมอมการช าระเงนของรายการทเปนตวเงน หรอเมอมการจดท ารายงานการเงน และใหแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดอน

76. รายไดอน คอ รายไดประเภทอน ๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน และหนวยงานไมมภาระผกพนตองน าสงคลง หนวยงานจะบนทกรบรรายไดอนเมอเกดรายได และเขาเกณฑการรบรรายไดตามยอหนาท 64 และใหหนวยงานแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยประเภทของรายไดอนไวในหมายเหตประกอบงบการเงนหากรายการดงกลาวมสาระส าคญ

หลกการและนโยบายการบญชเกยวกบคาใชจาย

การรบรคาใชจาย

77. การพจารณาวารายการใดจะรบรเปนคาใชจายจะตองเขาหลกเกณฑ 2 ประการ ไดแก 77.1 ความหมายของคาใชจายตามค านยามในยอหนาท 3 และ 77.2 เกณฑการรบรคาใชจาย ดงน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนในการเกดขนของคาใชจาย และ (ข) สามารถวดมลคาของคาใชจายไดอยางมเหตผลนาเชอถอ

Page 27: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

23 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

78. ความหมายของคาใชจายตามค านยามในยอหนาท 3 ไมรวมถงการจายส าหรบการด าเนนงาน ทเกยวของกบรอบระยะเวลาบญชกอน หรอรอบระยะเวลาบญชถดไป การจายทเกยวของกบรอบระยะเวลาบญชกอน เกดขนเมอหนวยงานไดรบสนคาหรอบรการในระหวางรอบระยะเวลาบญชกอน แตการจายมากระท าในรอบระยะเวลาบญชปจจบน รายการดงกลาว จะบนทกรบรเปนคาใชจายคกบหนสนทเพมขนในรอบระยะเวลาบญชกอน สวนการจายเงนจรง ซงเกดขนในรอบระยะเวลาบญชปจจบนไมถอเปนคาใชจายแตเปนการลดลงของหนสน การจายทเกยวของกบรอบระยะเวลาบญชถดไป เกดขนเมอมการจายเงนลวงหนาในรอบระยะเวลาบญชหนงซงจะบนทกรบรเปนสนทรพยในรอบระยะเวลาบญชนน และจะบนทกรบรเปนคาใชจาย ในรอบระยะเวลาบญชถดไปเมอหนวยงานไดรบสนคาหรอบรการจากการจายเงนลวงหนานนแลว กระแสเงนสดออก เชน การช าระหนสน หรอกระแสการลงทน เชน การซอสนทรพยถาวร การน าเงนไปลงทนซอพนธบตร ไมถอเปนคาใชจายตามความหมายในค านยามยอหนาท 3 เนองจากการช าระหนสนหรอการลงทนดงกลาวไมมผลท าใหสนทรพยสทธลดลง

79. หนวยงานจะรบรคาใชจายในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนเมอประโยชนเชงเศรษฐกจลดลงเนองจากการลดลงของสนทรพยหรอการเพมขนของหนสน และเมอหนวยงานสามารถวดมลคาของประโยชนเชงเศรษฐกจทลดลงไดอยางนาเชอถอ หรออกนยหนงการรบรคาใชจายจะเกดขนพรอมการรบรสวนทลดลงของสนทรพยหรอสวนทเพมขนของหนสน

ประเภทของคาใชจาย

80. คาใชจายอาจจดแบงเปนประเภทตาง ๆ ไดดงน (ก) คาใชจายดานบคลากร (ข) คาใชจายในการด าเนนงาน (ค) คาใชจายเงนอดหนน (ง) หนสงสยจะสญและหนสญ (จ) คาเสอมราคา (ดมาตรฐานการบญชภาครฐทเกยวของ) (ฉ) คาตดจ าหนาย (ดมาตรฐานการบญชภาครฐทเกยวของ) (ช) ดอกเบยจาย (ซ) รายไดแผนดนน าสงคลง (ฌ) คาใชจายอน

นโยบายการบญชส าหรบคาใชจายแตละประเภท

คาใชจายดานบคลากร

81. คาใชจายดานบคลากร คอ คาใชจายทงหมดทเกยวกบบคคลและการจางงาน เชน เงนเดอน คาจาง บ าเหนจบ านาญ คาใชจายสวสดการ เปนตน หนวยงานจะรบรคาใชจายดานบคลากรเมอคาใชจายนนเกดขน

Page 28: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

24 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

และใหแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยคาใชจายดานบคลากรประเภทตาง ๆ ไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

คาใชจายในการด าเนนงาน

82. คาใชจายในการด าเนนงาน คอ คาใชจายทใชจายไปเพอการด าเนนงานของหนวยงาน เชน คาวสด คาใชสอย คาสาธารณปโภค คาใชจายทเกยวของกบสนคาทขายไมวาจะเปนการซอหรอผลตเอง เปนตน รายการเหลานจะรบรเปนคาใชจายเมอคาใชจายนนเกดขนและใหแสดงรายการดงกลาวไว ในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยคาใชจายในการด าเนนงานประเภทตาง ๆ ไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

คาใชจายเงนอดหนน

83. คาใชจายเงนอดหนนเปนคาใชจายทรฐจายเปนเงนอดหนนหรอจายเปนเงนชวยเหลอใหแกองคกรหรอบคคลอน โดยไมไดรบผลตอบแทนทางการเงนหรอไมไดรบสนคาและบรการใดเปนการแลกเปลยนโดยตรง คาใชจายเงนอดหนนนอาจจายตามกฎหมาย ตามนโยบายของรฐบาล หรอเพอวตถประสงคในการใหความชวยเหลอแกผรบ เชน คาใชจายเงนชวยเหลอเกษตรกร คาใชจายเงนชวยเหลอผประสบภยพบต เปนตน โดยทวไปหนวยงานจะรบรคาใชจายเงนอดหนนเมอเมอเปนไปตามเกณฑการรบรคาใชจาย และใหหนวยงานแสดงรายการคาใชจายเงนอดหนนไวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยรายละเอยดคาใชจายเงนอดหนนไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

หนสงสยจะสญและหนสญ

หนสงสยจะสญ

84. หนสงสยจะสญ คอ ลกหนจากการขายสนคาและบรการทคาดวาจะเรยกเกบเงนไมได หนวยงานจะประมาณจ านวนหนสงสยจะสญ ณ วนสนรอบระยะเวลาบญช และรบรหนสงสยจะสญเปนคาใชจาย คกบคาเผอหนสงสยจะสญในรอบระยะเวลาบญชนน และใหแสดงรายการหนสงสยจะสญในรายการคาใชจายอนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

85. หนวยงานจะเลอกใชวธใดในการประมาณหนสงสยจะสญ ใหพจารณาจากประสบการณทผานมาเกยวกบจ านวนลกหนทเกบไมได การประมาณหนสงสยจะสญมวธดงน (ก) ประมาณหนสงสยจะสญโดยค านวณเปนรอยละของรายไดจากการขายสนคาและบรการของ

หนวยงาน หนวยงานสามารถเลอกประมาณจากรายไดจากการขายสนคาและบรการทงหมด หรอจากรายไดจากการขายสนคาและบรการเฉพาะสวนทเปนการขายเชอ

(ข) ประมาณหนสงสยจะสญโดยค านวณเปนรอยละของยอดลกหนจากการขายสนคาและบรการ หนวยงานสามารถเลอกประมาณจากยอดลกหนจากการขายสนคาและบรการทงหมด หรอจากกลมของอายลกหนจากการขายสนคาและบรการทคางช าระ

Page 29: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

หลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

25 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ค) ประมาณหนสงสยจะสญโดยพจารณาลกหนจากการขายสนคาและบรการแตละราย และรบรเฉพาะลกหนทคาดวาจะเรยกเกบไมไดเทานนเปนหนสงสยจะสญ

หนสญ

86. หนวยงานสามารถตดจ าหนายหนสญได เมอไดตดตามทวงถามโดยมหลกฐานทแนนอนวาจะไมไดรบช าระหนและไดรบอนมตใหจ าหนายหนสญจากผมอ านาจแลว ใหตดจ าหนายลกหนจากการขายสนคาและบรการ และลกหนอนเมอเปนไปตามหลกเกณฑดงกลาว โดยการบนทกบญชหนสญและลดจ านวนลกหน พรอมกบลดจ านวนคาเผอหนสงสยจะสญและหนสงสยจะสญดวยจ านวนเดยวกน และใหหนวยงานแสดงหนสญในรายการคาใชจายอนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

ดอกเบยจาย

87. ดอกเบยจายเปนคาตอบแทนทหนวยงานจายใหเนองจากการใชประโยชนจากเงนหรอเงนทน หนวยงานจะรบรดอกเบยจายเมอเกดคาใชจายตามเกณฑสดสวนของเวลา และใหหนวยงานแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

รายไดแผนดนน าสงคลง

88. รายไดแผนดนน าสงคลง หมายถง เงนรายไดแผนดนทหนวยงานจดเกบและน าสงคลงแลว ไมวาจะเปนรายไดภาษประเภทตาง ๆ รายไดจากการขายสนทรพยและบรการ รายไดจากรฐพาณชย หรอรายไดอนทมกฎหมายก าหนดใหตองน าสงคลง หนวยงานจะรบรรายไดแผนดนน าสงคลงเมอหนวยงานน าเงนสงคลง และ ณ วนทจดท ารายงาน ใหปดบญชรายไดแผนดนน าสงคลง และบญชรายไดแผนดนไปเขาบญชรายไดแผนดนรอน าสงคลง เพอแสดงใหเหนภาระผกพนของหนวยงานทจะตองน ารายไดแผนดน สงคลงในปงบประมาณถดไป

คาใชจายอน

89. คาใชจายอน คอ คาใชจายประเภทอน ๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน หนวยงานจะรบรคาใชจายอนเมอเกดคาใชจายนน และเขาเกณฑการรบรคาใชจายตามยอหนาท 77 และใหหนวยงานแสดงรายการดงกลาวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน โดยเปดเผยประเภทและรายละเอยดของคาใชจายอนไวในหมายเหตประกอบงบการเงนหากรายการดงกลาวมสาระส าคญ

การปฏบตในชวงเปลยนแปลงและวนถอปฏบต

90. หลกการและนโยบายการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลา ทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป โดยใหหนวยงานน าไปถอปฏบตกบรายการ ทเกดขนตงแตวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 30: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

26 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง

การน าเสนอรายงานการเงน

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน พ.ศ. 2549 (IPSAS 1 : PRESENTATION OF FINANCIAL STATEMENTS (December 2006)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 ( Improvement to IPSASs - 2017) โดยม ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 1 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 31: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

27 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... ๑ ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 2-4 ค านยาม .................................................................................................................................................... 5-10 หนวยงานทางเศรษฐกจ .................................................................................................................. 6-7 ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ..................................................... 8 ความมสาระส าคญ ............................................................................................................................. 9 สนทรพยสทธ/สวนทน ..................................................................................................................... 10 จดมงหมายของรายงานการเงน .............................................................................................................. 11-14 ความรบผดชอบตอรายงานการเงน ............................................................................................................... 15 องคประกอบของรายงานการเงน ........................................................................................................... 16-20 ขอพจารณาโดยทวไป ............................................................................................................................. 21-45 การน าเสนอรายงานการเงนโดยถกตองตามทควร และเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ................................................................................ 21-24 การด าเนนงานตอเนอง ............................................................................................................. 25-28 ความสม าเสมอในการน าเสนอ .................................................................................................. 29-31 ความมสาระส าคญและการน าเสนอดวยยอดรวม ..................................................................... 32-34 การหกกลบ .............................................................................................................................. 35-39 ขอมลเปรยบเทยบ .................................................................................................................... 40-45 โครงสรางและเนอหา ........................................................................................................................... 46-125 ความน า ................................................................................................................................... 46-47 การระบชอรายงานการเงน ....................................................................................................... 48-52 รอบระยะเวลาการรายงาน ....................................................................................................... 53-54 ความทนเวลา .................................................................................................................................. 55 งบแสดงฐานะการเงน ............................................................................................................... 56-81 ความแตกตางระหวางรายการหมนเวยนกบรายการไมหมนเวยน ................................ 56-61 สนทรพยหมนเวยน ..................................................................................................... 62-65 หนสนหมนเวยน ......................................................................................................... 66-73 ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงฐานะการเงน .............................................................. 74-78

Page 32: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

28 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงฐานะการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน ...... 79-81 งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน ....................................................................................... 82-94 รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด ...................................................................... 82-84 ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน ...................................... 85-88 ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนหรอในหมายเหต ประกอบงบการเงน ...................................................................................................... 89-95 งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน .................................................................... 96-103 งบกระแสเงนสด ............................................................................................................................ 104 หมายเหตประกอบงบการเงน .............................................................................................. 105-127 โครงสราง .............................................................................................................. 105-109 การเปดเผยนโยบายการบญช ................................................................................ 110-117 แหลงขอมลส าคญเกยวกบความไมแนนอนของการประมาณการ ........................... 118-126 การเปดเผยเรองอน ๆ ...................................................................................................... 127 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง ..................................................................................................................... 128 วนถอปฏบต ................................................................................................................................................ 129

Page 33: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

29 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท ๑ ถง 129 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 34: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

30 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดเกณฑการน าเสนอรายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไปเพอใหมนใจวารายงานการเงนดงกลาวจะสามารถเปรยบเทยบไดกบรายงานการเงนในงวดกอน ๆ ของหนวยงานและรายงานการเงนของหนวยงานอน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนครอบคลมถงขอก าหนดโดยรวมของการน าเสนอรายงานการเงน แนวปฏบตเกยวกบโครงสรางและขอก าหนดขนต าส าหรบเนอหาทตองแสดงในรายงานการเงนภายใตหลกการบญชเกณฑคงคาง มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมไดครอบคลมถงขอก าหนดการรบรรายการ การวดมลคา และการเปดเผยขอมลส าหรบรายการทมลกษณะเฉพาะและเหตการณอน เนองจากขอก าหนดดงกลาวไดก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน

ขอบเขต

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบการจดท าและน าเสนอรายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไป ตามหลกการบญชเกณฑคงคางภายใตมาตรฐานการบญชภาครฐ

3. รายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไป คอ รายงานการเงนทจดท าขนเพอสนองความตองการของผใชรายงานการเงนซงไมอยในฐานะทจะเรยกรองใหหนวยงานจดท ารายงานทมการดดแปลงตามความตองการขอมลทเฉพาะเจาะจง ผใชรายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไป ไดแก ประชาชนผเสยภาษ สมาชกรฐสภา เจาหน คคาและคสญญา สอมวลชน และบคลากรของหนวยงาน รายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไปรวมถงรายงานการเงนทน าเสนอแยกตางหาก หรอน าเสนอรวมอยในเอกสารอน ๆ ทรายงานตอสาธารณะ เชน รายงานประจ าป ทงนมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมไดใชส าหรบขอมลทางการเงนระหวางกาลฉบบยอ

4. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบรายงานการเงนของหนวยงาน ของรฐทกแหงโดยเทาเทยมกน ยกเวนรฐวสาหกจ และไมถอเปนการบงคบใชกบทนหมนเวยน และใหถอปฏบตกบการน าเสนอรายงานการเงนรวมตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 35 เรอง รายงานการเงนรวม (เมอมการประกาศใช) และการน าเสนอรายงานการเงนเฉพาะหนวยงานตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 34 เรอง รายงานการเงนเฉพาะหนวยงาน (เมอมการประกาศใช)

ค านยาม

5. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะดงตอไปน

เกณฑคงคาง หมายถง หลกเกณฑทางบญชทใชรบรรายการและเหตการณเมอเกดขน มใชรบรเมอมการรบหรอจายเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสด ซงท าใหรายการและเหตการณตาง ๆ ไดรบการบนทกบญชและแสดงในรายงานการเงนภายในงวดทเกยวของกบการเกดรายการ

Page 35: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

31 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

และเหตการณนน รายการทรบรภายใตหลกการบญชเกณฑคงคาง ไดแก สนทรพย หนสน สนทรพยสทธ/สวนทน รายได และคาใชจาย

สนทรพย หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของหนวยงานซงเปนผลจากเหตการณในอดต และคาดวาจะท าใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนแกหนวยงาน

เงนทนทไดรบจาก

ผเปนเจาของ

หมายถง ผลประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการทหนวยงานไดรบจากบคคล/องคกรภายนอกหนวยงาน ซงไมใชเงนทนทกอใหเกดหนสนแกหนวยงาน แตท าใหเกดสวนไดเสยทางการเงนในสนทรพยสทธ/สวนทนของหนวยงาน ซง

ก) มสทธใน 1) การจดสรรผลประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการของหนวยงานตลอดอายของหนวยงาน การจดสรรดงกลาวเปนการตดสนใจของเจาของหรอผแทนของเจาของ และใน 2) การจดสรรสวนเกนของสนทรพยทมากกวาหนสนในกรณทมการยบเลกหนวยงาน และ/หรอ

ข) สามารถจ าหนาย แลกเปลยน โอน หรอไถถอน

การจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของ

หมายถง ผลประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการทหนวยงานไดจดสรรใหแกเจาของทกรายหรอบางราย ใหเปนผลตอบแทนจากการลงทน

หนวยงานทางเศรษฐกจ

หมายถง หนวยงานทควบคมและหนวยงานทถกควบคม

คาใชจาย หมายถง ผลประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการทลดลง ในงวดการรายงาน โดยอยในรปของกระแสไหลออก หรอการใชไปซงสนทรพยตาง ๆ หรอการกอหนตาง ๆ ทสงผลตอการลดลงในสวนของสนทรพยสทธ/สวนทน ทงน ไ มรวมรายการทเกยวของกบการจดสรรใหแกผเปนเจาของทงหลาย

การไมสามารถท าไดในทางปฏบต

หมายถง การทหนวยงานไมสามารถน าไปถอปฏบตแมวาหนวยงานไดใชความพยายามอยางสมเหตสมผล

หนสน หมายถง ภาระผกผนในปจจบนของหนวยงานซงเปนผลจากเหตการณในอดต โดยทการปลดเปลองภาระนนคาดวาจะสงผลตอการสญเสยทรพยากรของหนวยงานทอยในรปของประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ

ความมสาระส าคญ

หมายถง ขอมลใดจะถอวามสาระส าคญเมอหากไมมขอมลนนหรอแสดงขอมลทผดพลาดจะมอทธพลตอการตดสนใจ หรอการประเมนของผใชรายงานการเงน ความมสาระส าคญขนอยกบลกษณะ

Page 36: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

32 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หรอขนาดของรายการหรอความผดพลาดโดยพจารณาถงสถานการณเฉพาะนน

สนทรพยสทธ/ สวนทน

หมายถง มลคาสวนไดเสยคงเหลอในสนทรพยของหนวยงานหลกจากหกหนสน

หมายเหตประกอบงบการเงน

หมายถง ขอมลทแสดงเพมเตมจากขอมลทแสดงในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน และงบกระแสเงนสด หมายเหตประกอบ งบการเงนเปนการอธบาย หรอแยกแสดงรายการทน าเสนอ ในรายงานการเงนดงกลาวและขอมลเกยวกบรายการท มคณสมบตไมเพยงพอทจะรบรในรายงานการเงนทน าเสนอ

รายได หมายถง กระแสไหลเขาของประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการในระหวางงวดการรายงานซงสงผลตอการเพมขนในสนทรพยสทธ/สวนทน แตไมรวมถงการเพมขนทเกยวของกบสวนสมทบจากผเปนเจาของ

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

หนวยงานทางเศรษฐกจ

6. ค าวา “หนวยงานทางเศรษฐกจ” ทใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดขน เพอจดประสงคในการรายงานทางการเงน โดยหมายถงกลมของหนวยงานทประกอบดวยหนวยงานทควบคมและหนวยงานใดกตามทถกควบคม

7. ค าอน ๆ ทอาจน ามาใชในบางครงเพอกลาวถงหนวยงานทางเศรษฐกจ ประกอบดวย “หนวยงานบรหาร” “หนวยงานทางการเงน” และ “หนวยงานรวม”

ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ

8. สนทรพยเปนเครองมอของหนวยงานตาง ๆ ในการท าใหบรรลวตถประสงคของตน สนทรพยทมไวเพอการสงมอบสนคาและบรการตาง ๆ ตามวตถประสงคของหนวยงาน แตไมไดกอใหเกดกระแสเงนสดรบสทธรบเขาหนวยงานโดยตรง เรยกวาเปนสนทรพยทกอใหเกด “ศกยภาพในการใหบรการ” สวนสนทรพยทกอใหเกดกระแสเงนสดรบสทธรบเขาหนวยงานโดยตรง เรยกวาเปนสนทรพยทกอใหเกด “ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต” เพอรวมวตถประสงคตาง ๆ ในการใชสนทรพยเขาไวดวยกน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไดใชค าวา “ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ” ในการอธบายคณสมบตทส าคญของสนทรพย

Page 37: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

33 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ความมสาระส าคญ

9. ขอมลจะถอวามสาระส าคญหากการไมแสดงขอมลหรอการแสดงขอมลผดพลาด มผลกระทบตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชรายงานการเงน และการประเมนความมสาระส าคญของขอมลตองอาศยการพจารณาถงคณสมบตของผใชรายงานการเงนดวย โดยมขอสมมตฐานวาผใชรายงานการเงนจะตองมความรความเขาใจทางบญชและกจกรรมทางเศรษฐกจของหนวยงาน และมความเตมใจทจะศกษาขอมลอยางเตมความสามารถ ดงนน การประเมนความมสาระส าคญตองพจารณาถงผลกระทบ ทมตอการตดสนใจและประเมนผลของผใชรายงานการเงน

สนทรพยสทธ/สวนทน

10. สนทรพยสทธ/สวนทน ทใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หมายถง มลคาคงเหลอในงบแสดงฐานะการเงน (สนทรพยหกหนสน) สนทรพยสทธ/สวนทน อาจเปนไดทงยอดบวกหรอลบ

จดมงหมายของรายงานการเงน

11. รายงานการเงน คอ รายงานทน าเสนอฐานะการเงนและผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงานอยางมแบบแผน โดยมวตถประสงคเพอใหขอมลเกยวกบฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และกระแสเงนสดของหนวยงาน ซงเปนประโยชนตอการตดสนใจและประเมนผลเกยวกบการจดสรรทรพยากร หรอกลาวโดยเฉพาะเจาะจงยงขน วตถประสงคของการรายงานทางการเงนโดยทวไปในภาครฐควรมงทการใหขอมลทจะเปนประโยชนตอการตดสนใจ และเพอแสดงถงความรบผดชอบตอสาธารณะของหนวยงานเกยวกบทรพยากรทรบผดชอบ โดย

(ก) ใหขอมลเกยวกบแหลงทมา การจดสรร และการใชประโยชนของทรพยากรทางการเงน

(ข) ใหขอมลเกยวกบวธการทหนวยงานจดหาเงนมาสนบสนนกจกรรมตาง ๆ และบรรลความตองการใชเงนสดของหนวยงาน

(ค) ใหขอมลทเปนประโยชนตอการประเมนความสามารถของหนวยงานในการจดการทางการเงนส าหรบด าเนนกจกรรมตาง ๆ และช าระหนสน ตลอดจนขอผกผนตาง ๆ

(ง) ใหขอมลเกยวกบสถานะการเงนของหนวยงานและการเปลยนแปลงของสถานะการเงน และ

(จ) ใหขอมลรวมทจะเปนประโยชนตอการประเมนผลการด าเนนงานของหนวยงานในแงตนทนการบรการ ประสทธภาพ และผลส าเรจ

12. รายงานการเงนทจดท าขนเพอวตถประสงคทวไปอาจจะน าไปใชในการพยากรณ โดยใหขอมลทเปนประโยชนตอการพยากรณระดบของทรพยากรทจ าเปนตอการด าเนนงานของหนวยงานอยางตอเนองทรพยากรทอาจจะเกดจากการด าเนนงานอยางตอเนอง ความเสยง และความไมแนนอนทเกยวของ ทงน การรายงานทางการเงนอาจใหขอมลตอผใชทกขอดงน

Page 38: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

34 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ก) ระบวาทรพยากรมการไดมาและใชไปอยางสอดคลองกบงบประมาณทไดรบตามกฎหมายหรอไม

(ข) ระบวาทรพยากรมการไดมาและใชไปอยางสอดคลองกบกฎหมาย และเงอนไขของสญญา รวมถงขอจ ากดทางการเงนทผมอ านาจตามกฎหมายก าหนดขนหรอไม

13. เพอทจะบรรลวตถประสงคดงกลาว รายงานการเงนตองใหขอมลทกขอดงตอไปนเกยวกบหนวยงาน

(ก) สนทรพย

(ข) หนสน

(ค) สนทรพยสทธ/สวนทน

(ง) รายได

(จ) คาใชจาย

(ฉ) การเปลยนแปลงในสนทรพยสทธ/สวนทน

(ช) กระแสเงนสด

14. ในขณะทขอมลทปรากฏในรายงานการเงนอาจเปนประโยชนสอดคลองกบวตถประสงคตามยอหนาท 11 แตอาจเปนไปไมไดทจะสนองตอบวตถประสงคทกขอ โดยเฉพาะอยางยงในกรณทหนวยงานนนไมไดมวตถประสงคหลกเพอแสวงหาก าไร ซงผบรหารมกจะตองรบผดชอบตอผลส าเรจในการใหบรการ และการท าใหบรรลวตถประสงคทางการเงน ขอมลสนบสนนตาง ๆ รวมถงขอมลอนทไมใชรายงานการเงน อาจตองมการรายงานควบคไปกบรายงานการเงน เพอแสดงภาพกจกรรมของหนวยงานทสมบรณยงขนในงวดรายการนน ๆ

ความรบผดชอบตอรายงานการเงน

15. ความรบผดชอบในการจดท าและน าเสนอรายงานการเงนของหนวยงานอาจมการก าหนดทแตกตางกนไปในแตละหนวยงานตามโครงสรางของหนวยงานนน ๆ ตวอยางเชน โดยทวไปผรบผดชอบตอรายงานการเงน แบงเปน ผรบผดชอบในการจดท ารายงานการเงนของหนวยงาน คอ ผอ านวยการกองคลง และผอนมตและน าเสนอรายงานการเงน คอ หวหนาหนวยงาน เปนตน

องคประกอบของรายงานการเงน

16. รายงานการเงนฉบบสมบรณประกอบดวยรายการทกขอ ดงตอไปน

(ก) งบแสดงฐานะการเงน

(ข) งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

(ค) งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน

Page 39: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

35 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ง) งบกระแสเงนสด

(จ) รายงานเปรยบเทยบงบประมาณทไดรบอนมตจดสรรและจ านวนเงนทใชจรง ซงอาจจะแสดงเปนรายงานแยกตางหากหรอแสดงในหมายเหตประกอบงบการเงน

(ฉ) หมายเหตประกอบงบการเงน ซงประกอบดวยสรปนโยบายการบญชทส าคญ และขอมลทใหค าอธบายอน

(ช) ขอมลเปรยบเทยบของงวดกอนตามทระบไวในยอหนาท 40 และ 40ก

17. รายงานการเงนใหขอมลผใชเกยวกบทรพยากรและภาระผกผนของหนวยงาน ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน และกระแสไหลเขาและออกของทรพยากรในชวงเวลาทรายงาน ขอมลเหลานเปนประโยชนส าหรบผใชในการประเมนความสามารถของหนวยงานในการจดท าผลผลตอยางตอเนอง ณ ระดบทก าหนด และระดบของทรพยากรทอาจจ าเปนตองจดหาใหหนวยงานในอนาคตเพอใหสามารถใหบรการไดตามภาระหนาทของหนวยงาน

18. หนวยงานมกจะมขอจ ากดดานงบประมาณรายจาย ซงจะมผลใชบงคบเมอมการออกกฎหมายงบประมาณใหอ านาจอนมตการใชจาย การจดท ารายงานการเงนเพอวตถประสงคทวไปของหนวยงานอาจใหขอมลเกยวกบการไดมาและการใชไปของทรพยากรวาสอดคลองกบงบประมาณทไดรบตามกฎหมายหรอไม หนวยงานทใหขอมลงบประมาณทไดรบจดสรรตอสาธารณะตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 28 เรอง การน าเสนอขอมลงบประมาณในรายงานการเงน (เมอมการประกาศใช)

19. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนสนบสนนใหหนวยงานน าเสนอขอมลเพมเตมเพอชวยผใชในการประเมนผลการด าเนนงานของหนวยงานและก ากบดแลสนทรพย ตลอดจนการตดสนใจและประเมนผลเกยวกบการจดสรรทรพยากร ตวอยางเชน รายละเอยดเกยวกบผลผลตของหนวยงานและผลลพธในรปแบบของตวชวดผลการด าเนนงาน งบแสดงผลการใหบรการ การสอบทานโครงการและรายงานอน ๆ โดยผบรหาร เกยวกบผลส าเรจของหนวยงานในงวดการรายงานนน

20. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนสนบสนนใหหนวยงานเปดเผยขอมลเกยวกบการปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบ หรอกฎขอบงคบทหนวยงานภายนอกก าหนดขน ในกรณทไมมขอมลเกยวกบการปฏบตตามกฎระเบยบนในรายงานการเงน หนวยงานควรจะแสดงเอกสารอางองทมขอมลดงกลาวไวในหมายเหตประกอบงบการเงน การใหขอมลเกยวกบไมการปฏบตตามกฎระเบยบอาจเกยวของโดยตรงกบวตถประสงคในการแสดงความรบผดชอบตอสาธารณะ และอาจกระทบตอการประเมนผลการด าเนนงานของหนวยงานและทศทางการด าเนนงานในอนาคต ทงยงอาจสงผลกระทบตอการตดสนใจเกยวกบทรพยากรทจะถกจดสรรใหหนวยงานในอนาคต

Page 40: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

36 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอพจารณาโดยทวไป

การน าเสนอรายงานการเงนโดยถกตองตามทควรและเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐ

21. รายงานการเงนตองแสดงฐานะการเงน ผลการด าเนนงานทางการเงน และกระแสเงนสดของหนวยงานโดยถกตองตามทควร การแสดงขอมลโดยถกตองตามทควรคอการเปนตวแทนอนเทยงธรรมของผลกระทบของรายการ เหตการณอน ๆ และเงอนไขตาง ๆ ตามค านยามและเกณฑการรบรรายการสนทรพย หนสน รายได และคาใชจาย ทก าหนดไวใยมาตรฐานการบญชภาครฐ การน าเสนอรายงานการเงนซงไดถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ และการเปดเผยขอมลเพมเตมใหเหมาะสมแกกรณถอวารายงานการเงนนนน าเสนอขอมลโดยถกตองตามทควร

22. รายงานการเงนทจดท าขนตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ตองเปดเผยถงการถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐดงกลาวไวในหมายเหตประกอบงบการเงนอยางชดเจนโดยไมมเงอนไข หนวยงานจะตองไมอธบายวารายงานการเงนไดจดท าขนตามาตรฐานการบญชภาครฐ ถารายงานการเงนดงกลาวไมจดท าขนตามขอก าหนดทงหมดในมาตรฐานการบญชภาครฐ

23. ในสถานการณเกอบทงหมด รายงานการเงนจะแสดงขอมลโดยถกตองตามทควรกตอเมอ รายงานการเงนนนถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ และหนวยงานยงตองถอปฏบตในเรองตาง ๆ ดงน

(ก) เลอกและน านโยบายการบญชไปถอปฏบตตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ซงไดก าหนดล าดบชนของแนวทางปฏบตทบงคบใชในการพจารณาเลอกใชนโยบายการบญชของผบรหารในกรณทไมมมาตรฐานการบญชภาครฐก าหนดไวเปนการเฉพาะส าหรบรายการนน ๆ

(ข) น าเสนอขอมลตลอดจนนโยบายการบญชในลกษณะทมความเกยวของกบการตดสนใจ เชอถอได เปรยบเทยบกนได และเขาใจได

(ค) เปดเผยขอมลเพมเตมในกรณทการปฏบตตามขอก าหนดเฉพาะของมาตรฐานการบญชภาครฐไมเพยงพอทจะท าใหผใชรายงานการเงนเขาใจถงผลกระทบของรายการ เหตการณและเงอนไขอนทมผลตอฐานะการเงนและผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

24. การเปดเผยนโยบายการบญช การเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงน หรอการจดท าค าอธบายเกยวกบนโยบายการบญชทไมเหมาะสมทหนวยงานใช ไมท าใหนโยบายการบญชนนเหมาะสมขน

การด าเนนงานตอเนอง

25. ผรบผดชอบตอรายงานการเงนตองประเมนความสามารถในการด าเนนงานอยางตอเนอง ของหนวยงาน รายงานการเงนตองจดท าขนตามหลกการด าเนนงานตอเนอง เวนแตมขอก าหนด ในกฎหมายหรอเปนนโยบายรฐบาลทจะเลกหนวยงาน หรอหยดด าเนนงาน เมอผรบผดชอบตอ

Page 41: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

37 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รายงานการเงนไดท าการประเมนความสามารถในการด าเนนงานอยางตอเนอง หากผลปรากฏวา มความไมแนนอนทมสาระส าคญเกยวกบเหตการณหรอสภาพการณใด ทอาจท าใหเกดความสงสยอยางมนยส าคญเกยวกบความสามารถในการด าเนนงานอยางตอเนองของหนวยงาน หนวยงานตองเปดเผยใหทราบถงความไมแนนอนเหลานน ในกรณทรายงานการเงนมไดจดท าขนตามหลกการด าเนนงานตอเนอง หนวยงานจะตองเปดเผยถงขอเทจจรงน พรอมทงเกณฑทใชในการจดท ารายงานการเงนนน และเหตผลทหนวยงานไมอาจด าเนนงานอยางตอเนองได

26. โดยปกตแลวรายงานการเงนจะถกท าขนภายใตขอสมมตฐานทหนวยงานมการด าเนนงานอยางตอเนอง และจะด าเนนงานตอไปในอนาคตตามขอผกพนทางกฎหมายทคาดการณได ในการประเมนวาสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองนนเหมาะสมหรอไม ผทรบผดชอบตอรายงานการเงนควรพจารณาขอมลทมทงหมดเกยวกบอนาคตทคาดการณได ซงไมควรต ากวา (แตไมจ ากดอยเพยง) 12 เดอน นบจากวนทรายงานการเงนไดรบอนมต

27. การพจารณาขนอยกบขอเทจจรงในแตละกรณ การประเมนขอสมมตฐานของการด าเนนงานตอเนองไมถอการทดสอบสภาพคลองทางการเงนเปนหลกเชนเดยวกบในกรณของหนวยงานเอกชน ทงน อาจมสถานการณบางอยางทมผลการทดสอบดานสภาพคลองทางการเงนไมด แตปจจยอน ๆ ยงชวาหนวยงานมการด าเนนงานอยางตอเนอง ตวอยางเชน การประเมนงบแสดงฐานะการเงน ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานชวาขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองอาจไมเหมาะสม อยางไรกตาม อาจมขอก าหนดหรอขอตกลงในการสนบสนนทางการเงนในปถดไป หรอแผนการจดการทางการ เงนอนๆ ทท าใหเกดความมนใจวาหนวยงานจะมการด าเนนงานอยางตอเนอง

28. การพจารณาวาขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองนนเหมาะสมหรอไม มกจะใชกบระดบหนวยงานมากกวาใชกบระดบรฐบาลโดยรวม ส าหรบระดบหนวยงานนน การประเมนวาหลกการด าเนนงานตอเนองเหมาะสมหรอไม ผรบผดชอบตอรายงานการเงนอาจจ าเปนตองพจารณาปจจยทเกยวของกบผลการด าเนนงานทงในปจจบนและทคาดหวงในอนาคต การปรบโครงสรางของแตละหนวยงาน ยอดประมาณการรายได หรอความเปนไปไดทจะไดรบเงนทนสนบสนนจากรฐบาลอยางตอเนอง และศกยภาพของแหลงเงนทนสนบสนนทดแทน กอนทจะท าการสรปวาขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองนนเหมาะสม

ความสม าเสมอในการน าเสนอ

29. หนวยงานตองน าเสนอและจดประเภทรายการในรายงานการเงนในลกษณะเดยวกนในทกงวด ยกเวน กรณใดกรณหนงดงตอไปน

(ก) ภายหลงการเปลยนแปลงอยางมนยส าคญในลกษณะการด าเนนงานของหนวยงานหรอการทบทวนรายงานการเงนแลว เปนทชดเจนวาการน าเสนอและการจดประเภทรายการในรายงานการเงนแบบใหมจะท าใหการน าเสนอรายงานการเงนมความเหมาะสมยงขน

Page 42: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

38 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

โดยค านงถงเกณฑการเลอกใชและการปฏบตตามนโยบายการบญชทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางการบญช และขอผดพลาด

(ข) มาตรฐานการบญชภาครฐก าหนดใหมการเปลยนแปลงการน าเสนอรายงานการเงน

30. การรบโอน ตดโอน หรอยบเลกหนวยงานทมนยส าคญ หรอการทบทวนการน าเสนอรายงานการเงนของหนวยงาน อาจชใหเหนวารายงานการเงนนนจ าเปนตองแสดงรายการแตกตางไปจากเดม

31. หนวยงานจะเปลยนแปลงการน าเสนอรายงานการเงนไดกตอเมอ การน าเสนอทเปลยนไปนนใหขอมลทเชอถอได และมความเกยวของมากขนกบการตดสนใจของผใชรายงานการเงน และคาดวาจะใชการน าเสนอในรปแบบใหมนนตอไปเพอใหรายงานการเงนสามารถน ามาเปรยบเทยบกนได เมอมการเปลยนแปลงการน าเสนอรายงานการเงน หนวยงานตองจดประเภทขอมลทน ามาเปรยบเทยบใหมตามยอหนาท 42 และ 43

ความมสาระส าคญและการน าเสนอดวยยอดรวม

32. รายการทมลกษณะคลายคลงกนแตละประเภททมสาระส าคญ ตองแยกแสดงในรายงานการเงน รายการทมลกษณะหรอหนาทไมคลายคลงกนแตละรายการตองแยกแสดงในรายงานการเงน เวนแตรายการเหลานนไมมสาระส าคญ

33. รายงานการเงนเปนผลของการประมวลรายการทางบญชหรอเหตการณอนจ านวนมาก ทไดรวมเปนประเภทตามลกษณะหรอหนาทของรายการนน ๆ ขนตอนสดทายของกระบวนการรวบรวมและ จดประเภทรายการทางบญช คอ การน าเสนอขอมลทไดสรปและจดประเภทแลวซงปรากฏอยในแตละรายการในรายงานการเงน รายการแตละรายการทไมมสาระส าคญ ใหน าไปรวมกบรายการอน เพอน าเสนอในรายงานการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน อยางไรกตาม รายการทไมมสาระส าคญพอทจะแยกแสดงตางหากในรายงานการเงน อาจมสาระส าคญเพยงพอทจะแยกแสดงตางหากในหมายเหตประกอบงบการเงน

34. หนวยงานไมจ าเปนตองเปดเผยขอมลเฉพาะเจาะจงตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐหากขอมลนนไมมสาระส าคญ

การหกกลบ

35. หนวยงานตองไมน าสนทรพยและหนสน หรอรายไดและคาใชจาย มาหกกลบกน นอกจากมาตรฐานการบญชภาครฐมขอก าหนดหรออนญาตใหหกกลบได

36. หนวยงานตองแสดงสนทรพยและหนสน และรายไดและคาใชจาย แยกจากกน การหกกลบรายการ ในงบแสดงฐานะการเงนหรองบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน จะท าใหความสามารถของผใชรายงานการเงนในการเขาใจรายการ และความสามารถในการประมาณการกระแสเงนสดในอนาคต

Page 43: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

39 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ลดลง เวนแตการหกกลบนนจะสะทอนสาระของรายการหรอสภาพการณนน การวดมลคาของสนทรพยซงแสดงสทธจากบญชปรบมลคา ไมถอเปนการหกกลบรายการ ตวอยางเชน การแสดงสนคาคงเหลอสทธจากคาเผอสนคาลาสมย และลกหนสทธจากคาเผอหนสงสยจะสญ เปนตน

37. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช) ก าหนดนยามของรายได และก าหนดใหหนวยงานวดมลคารายไดดวยมลคายตธรรมของสงตอบแทน ทไดรบหรอทคางรบหกดวยสวนลดทหนวยงานใหกบผซอ หนวยงานอาจมรายการอน ๆ ซงไมถอวาเปนกจกรรมทกอใหเกดรายไดจากการด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน แตเปนรายการทมกเกดขนควบคไปกบกจกรรมหลกทกอใหเกดรายได หนวยงานตองแสดงผลของรายการเหลานนโดยหกกลบรายไดกบคาใชจายทเกยวของจากรายการเดยวกน หากการแสดงยอดสทธในลกษณะนจะชวยสะทอนใหเหนสาระของรายการและเหตการณทเกดขน ตวอยางเชน

(ก) หนวยงานแสดงผลก าไรและขาดทนจากการจ าหนายสนทรพยไมหมนเวยน รวมถงเงนลงทนและสนทรพยอนทใชในการด าเนนงาน โดยน ามลคาตามบญชของสนทรพยและคาใชจาย ทเกยวของกบการจ าหนายหกจากจ านวนเงนทไดรบจากการจ าหนาย

(ข) รายจายทเกยวของกบประมาณการหนสน ซงมการรบรตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช) และหนวยงานคาดวาจะไดรบชดเชยจากบคคลทสามภายใตขอตกลงตามสญญา (ตวอยางเชน ขอตกลงในการรบประกนจากผขาย) อาจแสดงสทธจากเงนชดเชยทเกยวของ

38. นอกจากน ใหหนวยงานแสดงผลก าไรและขาดทนทเกดจากกลมของรายการทมลกษณะคลายคลงกนตามเกณฑสทธ ตวอยางเชน ผลก าไรและขาดทนจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ หรอ ผลก าไรและขาดทนทเกดจากการถอครองเงนลงทนเพอคา อยางไรกตาม หากผลก าไรและขาดท นดงกลาวมสาระส าคญ ใหหนวยงานแสดงเปนรายการแยกจากกน

39. การหกกลบกนของของกระแสเงนสดจะมกลาวถงในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 2 เรอง งบกระแสเงนสด (เมอมการประกาศใช)

ขอมลเปรยบเทยบ

ขอมลเปรยบเทยบขนต า

40. หนวยงานตองเปดเผยขอมลของงวดกอนเปรยบเทยบส าหรบทกรายการทแสดงในรายงานการเงนงวดปจจบนหากมาตรฐานการบญชภาครฐมไดอนญาตหรอก าหนดเปนอยางอน หนวยงานตองแสดงขอมลเชงบรรยายและพรรณนาในลกษณะขอมลเปรยบเทยบดวย หากขอมลนนชวยใหผใชรายงานการเงนสามารถเขาใจรายงานการเงนของงวดปจจบน

Page 44: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

40 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

40ก. หนวยงานตองแสดงงบแสดงฐานะการเงนอยางนอยรายการเดยวกนกบขอมลเปรยบเทยบงวดกอนหนา งบแสดงผลการด าเนนงานอยางนอยรายการเดยวกนกบขอมลเปรยบเทยบงวดกอนหนา งบกระแสเงนสดอยางนอยรายการเดยวกนกบขอมลเปรยบเทยบงวดกอนหนา และงบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทนอยางนอยรายการเดยวกนกบขอมลเปรยบเทยบงวดกอนหนา และหมายเหตประกอบงบการเงนทเกยวของ

41. ในบางกรณ ขอมลเชงบรรยายในรายงานการเงนงวดกอน ๆ ยงคงมความเกยวของกบงวดปจจบน ตวอยางเชน หนวยงานเปดเผยรายละเอยดของขอพพาททางกฎหมายในงวดปจจบน โดยทผลของ คดความยงไมมความแนนอน ณ วนสนรอบระยะเวลางวดกอนและผลของคดยงไมสนสดในขณะน ผใชรายงานการเงนอาจไดรบผลประโยชนจากการเปดเผยขอมลจากความไมแนนอนทมอย ณ วนสนรอบระยะเวลางวดกอนและจากการเปดเผยขอมลเกยวกบขนตอนทไดด าเนนการในระหวางงวดเพอใหความไมแนนอนนนหมดไป

42. เมอหนวยงานมการแกไขการน าเสนอหรอจดประเภทรายการในรายงานการเงน หนวยงานตอง จดประเภทรายการของจ านวนทน ามาเปรยบเทยบใหมดวย เวนแตการจดประเภทใหมไมสามารถ ท าไดในทางปฏบต เมอมการจดประเภทรายการของจ านวนทน ามาเปรยบเทยบใหม หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) ลกษณะของการจดประเภทใหม

(ข) จ านวนเงนของแตละรายการหรอแตละประเภททจดประเภทใหม

(ค) เหตผลในการจดประเภทใหม

43. หากในทางปฏบตหนวยงานไมสามารถจดประเภทรายการของจ านวนทน ามาเปรยบเทยบใหมได หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) เหตผลทไมสามารถจดประเภทรายการใหมของจ านวนดงกลาวได

(ข) ลกษณะของรายการปรบปรงหากมการจดประเภทรายการใหม

44. การท าใหขอมลในรายงานการเงนแตละงวดเปรยบเทยบกนไดดยงขน จะมประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชรายงานการเงน โดยเฉพาะอยางยงในการประเมนแนวโนมของขอมลทางการเงนเพอการคาดการณ ในบางสถานการณ การทจะน าขอมลงวดกอนมาจดประเภทใหมเ พอเปรยบเทยบกบขอมลในงวดปจจบนไมสามารถท าไดในทางปฏบต ตวอยางเชน หนวยงานอาจไมไดเกบขอมลในงวดกอนในลกษณะทท าใหหนวยงานสามารถจดประเภทรายการใหมได และอาจไมสามารถสรางตวเลขขนมาใหมไดในทางปฏบต

Page 45: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

41 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

45. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ไดก าหนดวธการปรบปรงขอมลเพอเปรยบเทยบเมอหนวยงานเปลยนนโยบายการบญช หรอแกไขผดพลาด

โครงสรางและเนอหา

ความน า

46. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหเปดเผยขอมลบางรายการในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน และงบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน และก าหนดใหเปดเผยขอมลรายการอน ๆ ไวในรายงานการเงนหรอในหมายเหตประกอบ งบการเงน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 2 เรอง งบกระแสเงนสด (เมอมการประกาศใช) ไดก าหนดเรองเกยวกบการน าเสนอขอมลกระแสเงนสด

47. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนบางครงใชค าวา “การเปดเผย” ในความหมายกวาง โดยมความหมายครอบคลมถงรายการทน าเสนอในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน งบกระแสเงนสด หรอในหมายเหตประกอบ งบการเงน การเปดเผยขอมลยงไดมการก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน ๆ หนวยงานอาจเปดเผยขอมลไวในรายงานการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน เวนแตมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนหรอมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน ๆ มขอก าหนดเฉพาะไวเปนอยางอน

การระบชอรายงานการเงน

48. รายงานการเงนตองมการระบชอไวอยางชดเจนและแยกออกจากขอมลอนทน าเสนออยในเอกสารเผยแพรชดเดยวกน

49. มาตรฐานการบญชภาครฐใชถอปฏบตกบรายงานการเงนเทานน โดยไมใชถอปฏบตกบขอมลอนทน าเสนอในรายงานประจ าป หรอเอกสารอน ดงนน จงเปนสงส าคญทผใชรายงานการเงนตองสามารถแยกแยะขอมลทจดท าขนตามมาตรฐานการบญชภาครฐกบขอมลอนทอาจจะเปนประโยชนตอผใชรายงานการเงน แตไมไดจดท าขนตามมาตรฐานการบญชภาครฐเหลานน

50. หนวยงานตองระบชอองคประกอบของรายงานการเงนแตละสวนอยางชดเจน และยงตองแสดงขอมลทกขอตอไปนอยางเดนชด และตองแสดงซ า ถาการแสดงซ านนท าใหเกดความเขาใจทถกตอง

(ก) ชอของหนวยงานทเสนอรายงานหรอใชวธการอนทเปนการระบตวหนวยงานได และการเปลยนแปลงขอมลดงกลาวจากวนสนรอบระยะเวลารายงานงวดกอน

(ข) การระบวารายงานการเงนนนเปนรายงานการเงนเฉพาะหนวยงาน หรอเปนรายงานการเงนของหนวยงานทางเศรษฐกจ

Page 46: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

42 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ค) วนทสนรอบระยะเวลารายงานหรอรอบระยะเวลาทครอบคลมรายงานการเงน แลวแตวาจะใชกบสวนใดในองคประกอบของรายงานการเงน

(ง) สกลเงนทใชรายงานตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 4 เรอง ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (เมอมการประกาศใช)

(จ) หลกทใชในการแสดงจ านวนเงนในรายงานการเงน เชน พนบาท ลานบาท เปนตน

51. การปฏบตตามขอก าหนดในยอหนาท 50 สามารถท าไดโดยการแสดงขอความสวนหวในแตละหนา และขอความสวนหวโดยยอของสดมภในรายงานการเงน หนวยงานตองใชดลยพนจในการตดสนใจวาวธการใดเปนวธทดทสดทจะน าเสนอขอมลดงกลาว ตวอยางเชน รายงานการเงนทน าเสนอผานระบบอเลกทรอนกสมกไมแสดงขอมลแยกเปนแตละหนา ดงนน หนวยงานจงตองแสดงรายการตาง ๆ ดงกลาวขางตน เพอใหแนใจวาขอมลทรวมอยในรายงานการเงนสามารถเขาใจได

52. หนวยงานมกแสดงจ านวนเงนไวเปนหลกพนหรอหลกลานตามสกลเงนทเสนอรายงาน เพอใหผใชรายงานการเงนสามารถเขาใจรายงานการเงนไดดขน หนวยงานสามารถท าเชนนนไดหากมการเปดเผยถงหลกทใชในการแสดงจ านวนเงน และการใชหลกแสดงจ านวนเงนดงกลาวไมเปนการตดทอนขอมล ทมสาระส าคญ

รอบระยะเวลาการรายงาน

53. หนวยงานตองน าเสนอรายงานการเงนอยางนอยปละครง ในกรณทมการเปลยนแปลงวนสนรอบระยะเวลารายงานและเปนเหตใหหนวยงานตองน าเสนอรายงานการเงนซงมรอบระยะเวลาบญชยาวกวาหรอสนกวาหนงป หนวยงานตองเปดเผยขอมลเพมเตมส าหรบแตละงวดในรายงานการเงนดงตอไปน

(ก) เหตผลทมการใชงวดการรายงานอนนอกเหนอจาก 1 ป

(ข) ขอเทจจรงทท าใหจ านวนเงนทมการเปรยบเทยบกนส าหรบรายงานการเงนบางงบ เชน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน งบกระแสเงนสด และ หมายเหตประกอบงบการเงนท เกยวของ ไมสามารถน ามาเปรยบเทยบได

54. ในบางสถานการณ หนวยงานอาจถกก าหนดใหเปลยนแปลงหรอตดสนใจทจะเปลยนแปลงวนสนรอบระยะเวลารายงาน ตวอยางเชน เพอทจะใหรอบระยะเวลาบญชสอดคลองกบปงบประมาณ ในกรณเชนนถอวา มความส าคญทผใชจะตองตระหนกวาจ านวนตวเลขทแสดงในงวดปจจบนและจ านวนทใชเปรยบเทยบกนไมสามารถเปรยบเทยบกนได ตลอดจนเปดเผยถงเหตผลทมการเปลยนแปลงวนสนรอบระยะเวลารายงาน

Page 47: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

43 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ความทนเวลา

55. ประโยชนของรายงานการเงนทไมใชขอมลทางการเงนระหวางกาลจะดอยลงไปหากผใชไมสามารถใชไดภายในชวงเวลาทสมเหตสมผลหลงหลงสนรอบระยะเวลารายงาน กรมบญชกลางไดก าหนดระยะเวลาในการจดท ารายงานการเงนของหนวยงานไวเปนการเฉพาะ ปจจยตาง ๆ เชน ความซบซอนของการด าเนนงานของหนวยงานไมถอวาเปนเหตผลทเพยงพอในการไมรายงานอยางทนเวลา

งบแสดงฐานะการเงน

ความแตกตางระหวางรายการหมนเวยนกบรายการไมหมนเวยน

56. หนวยงานตองแยกแสดงสนทรพยและหนสนเปนรายการหมนเวยนและไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงนตามขอก าหนดของยอหนาท 62 ถง 73 เวนแตการแสดงรายการตามสภาพคลองจะมความนาเชอถอและมความเกยวของมากกวา หากหนวยงานปฏบตตามขอยกเวนนสนทรพยและหนสนทงหมดจะตองแสดงตามล าดบของสภาพคลอง

57. ไมวาสนทรพยและหนสนจะน าเสนอไวดวยวธใดกตาม หนวยงานตองเปดเผยจ านวนทคาดวาจะไดรบคนหรอจายช าระในระยะเวลาเกนกวา 12 เดอน ส าหรบรายการสนทรพยและหนสนแตละบรรทดซงไดรวมยอดคงเหลอ ก) สวนทคาดวาจะไดรบคนหรอจายช าระหน ไมเกน 12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน และ ข) สวนทคาดวาจะไดรบคนหรอจายช าระหนเกนกวา 12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน

58. หากหนวยงานสงมอบผลผลตซงมรอบระยะเวลาการด าเนนงานทระบไดอยางชดเจน การจดประเภทสนทรพยและหนสนออกเปนรายการหมนเวยนและไมหมนเวยนไวในงบแสดงฐานะการเงน จะใหขอมลทเปนประโยชน โดยการแยกสนทรพยสทธทหนวยงานใชเปนเงนทนหมนเวยนอยางตอเนอง ออกจากสนทรพยสทธทหนวยงานใชในการด าเนนงานระยะยาว การจดประเภทในลกษณะนท าใหสนทรพยทคาดวาจะไดรบประโยชนในรอบระยะเวลาการด าเนนงานปจจบนและหนสนทจะถงก าหนดช าระในชวงเวลาเดยวกนนนแสดงไวอยางเดนชด

59. ส าหรบหนวยงานบางประเภท เชน หนวยงานทท าหนาทคลายสถาบนการเงน หรอธรกจประกนภย เปนตน การแสดงสนทรพยและหนสนตามล าดบสภาพคลองของแตละรายการ ไมวาจะเรยงจากมากไปหานอยหรอนอยไปหามาก จะใหขอมลทนาเชอถอและเกยวของไดดกวาการแสดงเปนรายการหมนเวยนและไมหมนเวยน เนองจากหนวยงานดงกลาวไมไดสงมอบผลผลตภายในรอบระยะเวลา การด าเนนงานทระบไดอยางชดเจน

60. ขอก าหนดในยอหนาท 56 อนญาตใหหนวยงานทมการด าเนนงานหลากหลายสามารถแสดงสนทรพยและหนสนบางสวนโดยใชเกณฑรายการหมนเวยนและรายการไมหมนเวยน ควบคกบการแสดงสนทรพยและหนสนสวนอนตามเกณฑการแสดงตามล าดบสภาพคลองกได หากการแสดงควบคนนใหขอมลทนาเชอถอและมความเกยวของมากกวา

Page 48: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

44 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

61. ขอมลเกยวกบวนทคาดวาหนวยงานจะไดรบช าระจากสนทรพยและจะตองช าระคนหนสน เปนประโยชนในการประเมนสภาพคลองและความสามารถในการช าระหนของหนวยงาน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 30 เรอง การเปดเผยขอมลส าหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหหนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบวนครบก าหนดของสนทรพยทางการเงนและหนสนทางการเงน โดยสนทรพยทางการเงนรวมถงลกหนการคาและลกหนอน และหนสนทางการเงนรวมถงเจาหนการคาและเจาหน อน ขอมลเกยวกบวนทหนวยงานคาดวาจะไดรบประโยชนจากสนทรพยทไมเปนตวเงน เชน สนคาคงเหลอ หรอวนทหนวยงานตองช าระหนสนทไมเปนตวเงน เชน ประมาณการหนสน ถอเปนขอมลทมประโยชนไมวาสนทรพยหรอหนสนนนจะแสดงรายการหมนเวยนหรอรายการไมหมนเวยนกตาม

สนทรพยหมนเวยน

62. หนวยงานตองจดประเภทสนทรพยเปนสนทรพยหมนเวยน เมอสนทรพยนนเปนไปตามเงอนไขขอใดขอหนงตอไปน (ก) คาดวาจะไดรบประโยชน หรอตงใจจะขายหรอใชภายในรอบระยะเวลาด าเนนงานตามปกต

ของหนวยงาน (ข) ถอไวโดยมวตถประสงคเบองตนเพอคา (ค) คาดวาจะไดรบประโยชนภายในระยะเวลา 12 เดอนนบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน (ง) สนทรพยดงกลาวเปนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสด (ตามทไดนยามไวในมาตรฐานการ

บญชภาครฐ ฉบบท 2 เรอง งบกระแสเงนสด (เมอมการประกาศใช)) และไมมขอจ ากดในการแลกเปลยนหรอการใชช าระหนสนภายในระยะเวลาอยางนอย 12 เดอนนบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน

สนทรพยทไมเปนไปตามเงอนไขขางตนใหจดประเภทเปนสนทรพยไมหมนเวยน

63. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใชค าวา สนทรพยไมหมนเวยน ใหรวมถงรายการ สนทรพยมตวตน สนทรพยไมมตวตน และสนทรพยทางการเงนซงมลกษณะทเปนระยะยาว และมไดมขอหามในการใชค าอธบายอนหากค าทเลอกใชแทนนนยงคงมความหมายชดเจน

64. รอบระยะเวลาการด าเนนงานของแตละหนวยงาน คอ รอบระยะเวลาทใชในการแปลงปจจยน าเขาหรอทรพยากรเปนผลผลต ตวอยางเชน รฐบาลโอนเงนใหหนวยงานเพอใหหนวยงานเหลานนแปลงทรพยากรดงกลาวเปนผลผลตเพอใหบรรลผลลพธทางสงคม การเมอง และเศรษฐกจทตองการ หากรอบระยะเวลาการด าเนนงานตามปกตของหนวยงานไมสามารถระบไดโดยชดเจน ใหถอวารอบระยะเวลาการด าเนนงานมระยะเวลา 12 เดอน

65. สนทรพยหมนเวยนรวมถงลกหนเงนยม ลกหนจากการขายสนคาและใหบรการ สนคาคงคลง และรายไดจากเงนลงทนคางรบ ซงสนทรพยเหลานอาจมการรบร ใชไป หรอขาย เปนสวนหนงของวงจรการด าเนนงานปกต ถงแมวาอาจจะไมมการรบรเกดขนภายใน 12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลา

Page 49: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

45 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รายงาน สนทรพยหมนเวยนยงรวมถงสนทรพยทถอไว โดยมวตถประสงคเบองตนเพอคา (ตวอยางรวมถงสนทรพยทางการเงนทถอไวเพอคา ตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 29 เรอง การรบรและการวดมลคาเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) และสวนของสนทรพย ทางการเงนทไมหมนเวยนทถงก าหนดช าระภายในหนงป

หนสนหมนเวยน 66. หนสนจะจดประเภทเปนหนสนหมนเวยนเมอหนสนนนเปนไปตามเงอนไขขอใดขอหนงตอไปน

(ก) คาดวาจะมการช าระภายในรอบระยะเวลาด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน (ข) ถงก าหนดช าระภายในเวลา 12 เดอนนบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน (ค) หนวยงานไมมสทธอนปราศจากเงอนไขใหเลอนการช าระหนออกไปอกเปนเวลาไมนอยกวา

12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน (ดยอหนาท 70) หากคสญญามทางเลอกใหจายช าระหนโดยการออกตราสารทน ระยะเวลาการช าระหน ไมมผลกระทบตอการ จดประเภทรายการ

หนสนทไมเปนไปตามเงอนไขขางตนใหจดประเภทเปนหนสนไมหมนเวยน

67. หนสนหมนเวยนบางประเภท เชน รายการคงคางทเกยวกบบคลากรของหนวยงานและตนทนด าเนนงานอน เปนสวนหนงของเงนทนหมนเวยนทใชในรอบระยะเวลาการด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน หนวยงานจงควรจดประเภทรายการดงกลาวเปนหนสนหมนเวยน แมวาจะครบก าหนดช าระเงนเกนกวา 12 เดอนนบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน รอบระยะเวลาการด าเนนงานตามปกตดงกลาวนใหใชถอปฏบตกบการจดประเภทสนทรพยและหนสนของหนวยงาน ส าหรบกรณทหนวยงานไมสามารถระบรอบระยะเวลาการด าเนนงานตามปกตไดอยางชดเจน ใหถอวารอบระยะเวลาการด าเนนงานมระยะเวลา 12 เดอน

68. หนสนหมนเวยนประเภทอน ทการช าระไมไดเปนสวนหนงของรอบระยะเวลาการด าเนนงานตามปกตแตมก าหนดช าระภายใน 12 เดอนนบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน ตวอยางเชน สวนของหนสนทางการเงนระยะยาวทก าหนดช าระในหนงป เงนน าสงก าไรคางจาย และเจาหนทไมไดเกดจากการคาอน ๆ เปนตน ส าหรบหนสนทางการเงนซงหนวยงานใชเปนแหลงเงนทนระยะยาว (นนคอมไดเปนสวนหนงของเงนทนหมนเวยนทใชในรอบระยะเวลาการด าเนนงานปกตของหนวยงาน) และยงไมครบก าหนดช าระภายใน 12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน ใหถอเปนหนสนไมหมนเวยน ทตองปฏบตตามยอหนาท 71 และ 72

69. หนวยงานตองจดประเภทหนสนทางการเงนทจะครบก าหนดช าระภายใน 12 เดอน นบจากวน สนรอบระยะเวลารายงานเปนหนสนหมนเวยน ถงแมวาหนสนนนเปนไปตามขอก าหนดทกขอดงตอไปน

(ก) เงอนไขเดมในการช าระหนสน มระยะเวลาเกนกวา 12 เดอน

Page 50: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

46 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) มขอตกลงทจะช าระหนโดยการกอหนสนระยะยาวใหม หรอปรบก าหนดเวลาการจายช าระหนใหมใหเปนหนสนระยะยาว ซงขอตกลงดงกลาวจดท าเสรจสมบรณภายหลงวนสนรอบระยะเวลารายงาน และกอนวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน

70. ภายใตเงอนไขการกยมในปจจบน หากหนวยงานคาดหวงและมสทธในการด าเนนการทจะช าระภาระผกพนเดมโดยการกอหนสนใหมทมอายอยางนอย 12 เดอน หรอตออายภาระผกพนเดมออกไปเปนระยะเวลาอยางนอย 12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน ภาระผกพนนนจะตอง จดประเภทเปนหนสนไมหมนเวยนแมวาภาระผกพนนนมก าหนดช าระภายในระยะเวลาสนกวา 12 เดอน อยางไรกตาม หากหนวยงานไมมสทธในการด าเนนการทจะช าระภาระผกพนเดมโดยการกอหนสนใหมหรอตออายภาระผกพนเดม (เชน ไมมขอตกลงในการช าระภาระผกพนเดมโดยการกอหนสนใหม) ภาระผกพนนนตองจดประเภทเปนหนสนหมนเวยน ทงน โดยไมตองพจารณาความสามารถของหนวยงานในการช าระภาระผกพนเดมโดยการกอหนสนใหม

71. หาก ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานหรอกอนวนดงกลาว หนวยงานละเมดเงอนไขสญญาเงนกยมระยะยาว ซงเปนผลใหหนสนนนเปลยนเปนหนสนทตองจายคนเมอทวงถาม หนวยงานตองจดประเภทหนสนนนเปนหนสนหมนเวยน แมวาภายหลงวนสนรอบระยะเวลารายงานและกอนวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน เจาหนตกลงทจะไมเรยกคนหนทไดมการละเมดเงอนไขในสญญาเงนกนน การทหนวยงานตองจดประเภทหนสนนนเปนหนสนหมนเวยน เนองจาก ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน หนวยงานไมมสทธอนปราศจากเงอนไขทจะเลอนการช าระหนออกไปเปนระยะเวลาอยางนอย 12 เดอนนบจากวนทดงกลาว

72. อยางไรกตาม หากภายในวนสนรอบระยะเวลารายงาน ผใหกตกลงทจะผอนผนการช าระหนใหเปนเวลาอยางนอย 12 เดอน นบจากวนสนรอบระยะเวลารายงาน เพอใหหนวยงานด าเนนการแกไข การละเมดเงอนไข ซงภายในชวงระยะเวลาดงกลาวผใหกจะไมสามารถเรยกรองใหหนวยงานจายช าระหนคนในทนท หนวยงานตองจดประเภทหนสนนนเปนหนสนไมหมนเวยน

73. ในสวนของเงนกยมทจดประเภทเปนหนสนหมนเวยน หากมเหตการณใดเหตการณหนงดงตอไปนเกดขนระหวางวนสนรอบระยะเวลารายงานและวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน เหตการณดงกลาวถอวาเขาเงอนไขทไมตองปรบปรงรายงานการเงน แตตองเปดเผยขอมลตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

(ก) มการช าระเงนกยมโดยการกอหนสนระยะยาวใหม

(ข) มการแกไขการละเมดเงอนไขของสญญาเงนกยมระยะยาว

(ค) เจาหนผอนผนการช าระหนใหเปนเวลาอยางนอย 12 เดอนนบจากวนสนรอบระยะเวลารายงานเพอใหหนวยงานด าเนนการแกไขการละเมดเงอนไขของสญญาเงนกยมระยะยาว

Page 51: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

47 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงฐานะการเงน

74. งบแสดงฐานะการเงนตองมรายการทแสดงจ านวนเงนทกขอดงตอไปน เปนอยางนอย :

(ก) ทดน อาคาร และอปกรณ

(ข) อสงหารมทรพยเพอการลงทน

(ค) สนทรพยทไมมตวตน

(ง) สนทรพยทางการเงน (ไมรวมจ านวนเงนทแสดงภายในขอ 74 (ก), 74 (ข), 74 (ค) และ 74 (ฉ))

(จ) เงนลงทนซงบนทกโดยใชวธสวนไดเสย

(ฉ) สนคาคงเหลอ

(ช) วสดคงเหลอ

(ซ) เงนคางรบจากรายการทไมมการแลกเปลยน (เชน เงนโอนตาง ๆ )

(ฌ) ลกหนจากรายการทมการแลกเปลยน

(ญ) เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด

(ฎ) เจาหนเงนโอน

(ฏ) เจาหนจากรายการทมการแลกเปลยน

(ฐ) ประมาณการหนสน

(ฑ) หนสนทางการเงน (ไมรวมจ านวนเงนทแสดงภายในขอ 74 (ฎ), 74 (ฏ) และ 74 (ฐ))

(ฒ) สวนไดเสยทไมมอ านาจควบคม (ทแสดงในสนทรพยสทธ/สวนทน) และ

(ณ) สนทรพยสทธ/สวนทน ทจดสรรใหแกผเปนเจาของของหนวยงานทควบคม

75. หนวยงานตองแสดงรายการแตละบรรทด หวขอเรอง และยอดรวมยอยในงบแสดงฐานะการเงนเพมเตม ถาหากการแสดงรายการในลกษณะดงกลาวจะชวยใหเกดความเขาใจในฐานะการเงนของหนวยงาน

76. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมไดก าหนดล าดบหรอรปแบบของการแสดงรายการ รายการตา ง ๆ ตามยอหนาท 74 เปนเพยงการก าหนดไวอยางงาย ตามลกษณะและหนาททมความแตกตาง เพยงพอทจะรองรบการแยกแสดงแตละรายการในงบแสดงฐานะการเงน นอกจากน

(ก) รายการแตละบรรทดมการแยกแสดง หากขนาด ลกษณะ หรอหนาทของแตละรายการหรอผลรวมของรายการทคลายคลงกนนน มประโยชนเกยวกบความเขาใจเกยวกบฐานะการเงนของหนวยงาน

Page 52: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

48 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) ค าอธบายและการเรยงล าดบการแสดงรายการหรอผลรวมของรายการทคลายคลงกนอาจเปลยนแปลงไดตามลกษณะและรายการของหนวยงาน เพอใหขอมลทชวยใหเกดความเขาใจ ในฐานะการเงนของหนวยงาน

77. การใชดลยพนจวารายการใดตองแยกแสดงเพมเตมใหพจารณาโดยถอเกณฑ ดงน

(ก) ลกษณะและสภาพคลองของสนทรพย

(ข) การใชงานของสนทรพยภายในหนวยงาน

(ค) จ านวนเงน ลกษณะ และจงหวะเวลาของหนสน

78. การใชเกณฑวดมลคาทตางกนส าหรบสนทรพยตางประเภทกน เปนเครองบงชใหเหนวาสนทรพยนน มลกษณะและหนาทตางกน หนวยงานจงตองแสดงสนทรพยแตละรายการนนแยกจากกน ตวอยางเชน สนทรพยแตละประเภทในกลมทดน อาคาร และอปกรณ อาจแสดงในราคาทนหรอราคาทตใหมตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงฐานะการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน

79. หนวยงานตองเปดเผยประเภทรายการยอยของรายการแตละบรรทดในงบแสดงฐานะการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน โดยจดประเภทใหเหมาะสมกบการด าเนนงานของหนวยงาน

80. รายละเอยดของประเภทรายการยอยทแสดงรายการ ขนอยกบขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ขนาด ลกษณะ และหนาทของจ านวนเงนทเกยวของนน หนวยงานตองใชเกณฑทก าหนดไวในยอหนาท 77 ในการตดสนใจเกยวกบการแสดงประเภทรายการ ซงการเปดเผยรายการแตละรายการจะมความแตกตางกน ตวอยางเชน

(ก) รายการทดน อาคาร และอปกรณ ใหแยกแสดงแตละประเภท ตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคารและอปกรณ

(ข) ลกหน ใหแยกแสดงเปนลกหนจากรายการทไมมการแลกเปลยน ลกหนหนวยงานทเกยวของกน เงนจายลวงหนา และลกหนอนๆ

(ค) สนคาคงเหลอ ใหแยกแสดงแตละประเภท ตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ เชน สนคาซอมาเพอขาย วสดการผลต วตถดบ สนคาระหวางผลต และสนคาส าเรจรป

(ง) เจาหนเงนโอน ใหแยกแสดงเปนเงนโอนคางจาย และจ านวนทคางจายแกหนวยงานภายใตสงกดหนวยงานรวม

(จ) ประมาณการหนสน ใหแยกแสดงเปนประมาณการหนสนเกยวกบผลประโยชนของพนกงาน และรายการอน และ

Page 53: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

49 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ฉ) องคประกอบสนทรพยสทธ/สวนทน ใหแยกแสดงเปนทน รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมและส ารองตาง ๆ

81. หนวยงานตองแยกแสดงรายการตอไปน ไมวาจะแสดงในงบแสดงฐานะทางการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน

(ก) ทน ซงเปนยอดรวมสะสม ณ วนทในรายงานของเงนทนทไดรบจากผเปนเจาของ หกดวยการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของ

(ข) รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม

(ค) ส ารองตาง ๆ รวมถงรายละเอยดลกษณะ และวตถประสงคของส ารองแตละรายการในยอดสนทรพยสทธ/สวนทน และ

(ง) สวนไดเสยทไมมอ านาจควบคม

งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด

82. หนวยงานตองแสดงรายการรายไดและคาใชจายทงหมดทรบรในระหวางงวดเพอน ามาค านวณเปน รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด เวนแตมาตรฐานการบญชภาครฐก าหนดไวเปนอยางอน

83. ตามปกตรายการรายไดและคาใชจายทงหมดทรบรในระหวางงวดตองน าไปรวมเปนรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด ซงรวมถงผลกระทบจากการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชดวย อยางไรกตามอาจมบางสถานการณทท าใหบางรายการไมรวมอยในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด ไดมการระบสถานการณ 2 สถานการณดงกลาว คอ การแกไขขอผดพลาด และการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

84. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน ๆ ก าหนดหรออนญาตใหรายการทเขาเกณฑตามค านยามของรายไดหรอคาใชจายแยกออกจากรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด ตวอยางเชน สวนเกนจากการตราคา (มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคารและอปกรณ โดยเฉพาะ (ก) ก าไรหรอขาดทนทเกดจากการแปลงคารายงานการเงนของการด าเนนงานในตางประเทศ (มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 4 เรอง ผลกระทบจากการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ (เมอมการประกาศใช)) และ (ข) ก าไรหรอขาดทนจากการวดมลคาสนทรพยทางการเงนทถอไวเผอขายใหม (แนวปฏบตเกยวกบการวดมลคาสนทรพยทางการเงนสามารถดไดจากมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 29 เรอง การรบรและการวดมลคาเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช))

Page 54: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

50 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน 85. งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนตองมรายการทแสดงจ านวนเงนทกขอดงตอไปนส าหรบงวด

เปนอยางนอย

(ก) รายได

(ข) ตนทนทางการเงน

(ค) สวนแบงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายของหนวยงานรวมและหนวยงานรวมคาทใชวธ สวนไดเสย

(ง) ก าไรหรอขาดทนทรบรจาการจ าหนายสนทรพยและการช าระหนสนอนเนองมาจากการด าเนนงานทยกเลก

(จ) รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย

86. หนวยงานตองเปดเผยรายการดงตอไปนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน เปนการจดสรรส าหรบงวด ดงน

(ก) รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวดทเปนสวนไดเสยทไมมอ านาจควบคม

(ข) รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวดทเปนสวนของผเปนเจาของของหน วยงาน ผควบคม

87. หนวยงานตองแสดงรายการแตละบรรทด หวขอเรอง และยอดรวมยอยในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน ถาหากการแสดงรายการในลกษณะดงกลาวชวยใหเกดความเขาใจในผลการด าเนนงานทางการเงนของหนวยงาน

88. กจกรรม รายการทางบญช และเหตการณอน ๆ ทหลากหลายของหนวยงานมผลกระทบทแตกตางกนตอความสามารถในการบรรลพนธกจในการสงมอบผลผลตของหนวยงาน การเปดเผยถงองคประกอบตาง ๆ ของผลการด าเนนงานจะชวยใหผใชรายงานการเงนเขาใจผลการด าเนนงานทเกดขน รวมถงจะชวยในการพยากรณผลงานในอนาคต การเปดเผยดงกลาวอาจเปนการเพมหวขอรายการใน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน ตลอดจนปรบค าอธบายตาง ๆ และล าดบการน าเสนอรายการตาง ๆ เมอเหนวาจ าเปนตอการอธบายถงองคประกอบของผลการด าเนนงาน ปจจยทจะตองน ามาพจารณารวมถงความมสาระส าคญและลกษณะขององคประกอบตาง ๆ ของรายไดและคาใชจาย รายการรายไดและคาใชจายจะมการหกกลบกนกตอเมอเปนไปตามเกณฑทปรากฏในยอหนา 35

ขอมลทตองน าเสนอในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน

89. ส าหรบรายการรายไดและคาใชจายทมสาระส าคญ หนวยงานตองเปดเผยลกษณะและจ านวนแยกส าหรบแตละรายการ

Page 55: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

51 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

90. สถานการณทท าใหหนวยงานตองมการเปดเผยรายการรายไดและคาใชจายแยกแตละรายการ รวมถง

(ก) การปรบลดมลคาสนคาคงเหลอใหเปนมลคาสทธทจะไดรบ หรอการปรบลดมลคาทดน อาคาร และอปกรณใหเปนมลคาทคาดวาจะไดรบคน รวมทงการกลบรายการปรบลดมลคาดงกลาว

(ข) การปรบโครงสรางกจกรรมของหนวยงาน รวมทงการกลบรายการประมาณการหนสนทไดตงไวส าหรบตนทนในการปรบโครงสรางดงกลาว

(ค) การจ าหนายทดน อาคาร และอปกรณ

(ง) การแปรรปหนวยงาน หรอการจ าหนายเงนลงทน

(จ) การด าเนนงานทยกเลก

(ฉ) การยตของคดทางกฎหมาย

(ช) การกลบรายการประมาณการหนสน

91. หนวยงานตองแสดงประเภทรายการยอยของรายไดทงหมดในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน หรอในหมายเหตประกอบงบการเงน โดยจดประเภทรายการใหเหมาะสมกบการด าเนนงานของหนวยงาน

92. หนวยงานตองแสดงการวเคราะหคาใชจายโดยการจดประเภทรายการตามลกษณะของคาใชจายในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน หรอในหมายเหตประกอบงบการเงน

93. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนสนบสนนใหหนวยงานน าเสนอการวเคราะหตามยอหนาท 92 ในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

94. หนวยงานแสดงประเภทรายการยอยของคาใชจายเพอเนนใหเหนถงตนทนและรายไดเพอชดเชยตนทนของแผนงาน งาน/โครงการ กจกรรม (และสวนงานภายในหนวยงาน)

95. ในการวเคราะหคาใชจายในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน หนวยงานตองรวมคาใชจายจ าพวกเดยวกนตามลกษณะของคาใชจายในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน (ตวอยาง เชน คาใชจายบคลากร คาใชจายในการด าเนนงาน คาใชจายอดหนน และคาเสอมราคาและคาตดจ าหนาย เปนตน) โดยไมมการปนสวนระหวางสวนงานภายในหนวยงาน การวเคราะหคาใชจายตามวธนอาจงายตอการปฏบต เนองจากไมจ าเปนตองปนสวนคาใชจายตามหนาทของคาใชจายนน ตวอยางการจดประเภทคาใชจายตามลกษณะของคาใชจายเปนดงน

รายได x

คาใชจายดานบคลากร x

คาใชจายในการด าเนนงาน x

คาใชจายเงนอดหนน x

Page 56: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

52 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

คาเสอมราคาและคาตดจ าหนาย x

รวมคาใชจาย (x)

รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย x

งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน

96. หนวยงานตองน าเสนองบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน ซงประกอบดวยรายการดงตอไปน

(ก) รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด

(ข) รายการแตละรายการของรายไดและคาใชจายทมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนก าหนดใหรบรโดยตรงในยอดสนทรพยสทธ/สวนทน และยอดรวมของรายการเหลาน

(ค) รายไดและคาใชจายรวมส าหรบงวด (ค านวณโดย ผลรวมของยอหนาท 96 (ก) และ 96 (ข)) ซงแสดงจ านวนรวมทจดสรรใหแกสวนของผเปนเจาของของหนวยงานทควบคมและสวนไดเสยทไมมอ านาจควบคม แยกออกจากกน และ

(ง) ส าหรบแตละองคประกอบของสนทรพยสทธ/สวนทน ใหแสดงผลกระทบของการน านโยบายการบญชมาปรบปรงยอนหลงหรอแกไขรายงานการเงนยอนหลงตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

97. นอกจากนหนวยงานจะตองน าเสนอรายงานดงตอไปนในงบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน หรอในหมายเหตประกอบงบการเงน

(ก) รายการกบผเปนเจาของในฐานะทเปนเจาของ ซงแสดงการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของ

(ข) ยอดดลรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมในวนตนงวด และวนสนงวดทรายงาน ตลอดจนการเปลยนแปลงส าหรบงวดบญชนน และ

(ค) ส าหรบองคประกอบแตละรายการของสนทรพยสทธ/สวนทนทแยกแสดงออกจากกนจะตองสามารถกระทบยอดระหวางยอดยกมา ณ วนตนงวด และวนสนงวด เพอเปนการเปดเผยการเปลยนแปลงนน

98. การเปลยนแปลงในสนทรพยสทธ/สวนทนของหนวยงานระหวางตนงวดทรายงานกบวนสนงวด ทรายงานสะทอนใหเหนการเพมขนหรอลดลงของสนทรพยสทธของหนวยงานในระหวางงวด

99. การเปลยนแปลงโดยรวมในสนทรพยสทธ/สวนทน แสดงถงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวดรวมทงรายไดและคาใชจายอน ๆ ทมการรบรโดยตรงไปยงสนทรพยสทธ/สวนทน

Page 57: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

53 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

100. เงนทนทไดรบจากผเปนเจาของและการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของ รวมถงเงนโอนระหวาง 2 หนวยงาน ภายในหนวยงานทางเศรษฐกจเดยวกน (ตวอยางเชน เงนโอนจากรฐบาลในฐานะทเปนเจาของใหแกหนวยงานของรฐ) เงนทนทไดรบจากผเปนเจาของในฐานะทเปนเจาของใหแกหนวยงาน ทถกควบคม จะถกรบรโดยการปรบปรงโดยตรงไปยงสนทรพยสทธ/สวนทน เมอเงนทนนนท าใหเกดสวนไดเสยคงเหลอในหนวยงานในรปของสทธเรยกรองตอสนทรพยสทธ/สวนทนเทานน

101. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหรวมรายการรายไดและคาใชจายทกรายการทรบร ในระหวางงวดไวในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด เวนแตมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนก าหนดไวเปนอยางอน มาตรฐานการบญชภาครฐบางฉบบก าหนดใหแสดงเปนการเปลยนแปลง ในสนทรพยสทธ/สวนทนโดยตรง (ตวอยางเชน การตราคาเพมขนหรอลดลง ผลตางจากอตราแลกเปลยนเฉพาะบางกรณ เปนตน) มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนจงเนนใหแสดงยอดรวมรายไดและคาใชจายของหนวยงาน รวมทงแสดงรายการทรบรโดยตรงในสนทรพยสทธ/สวนทนในงบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน เนองจากทกรายการของผลรวมรายไดและคาใชจาย มความส าคญตอการตดสนใจในการประเมนการเปลยนแปลงในฐานะการเงนของหนวยงาน ระหวางวนสนรอบระยะเวลารายงาน 2 งวด

102. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและขอผดพลาด ก าหนดใหใชวธการปรบปรงยอนหลง เพอแสดงใหเหนผลกระทบของการเปลยนแปลงนโยบายการบญช หากท าไดในทางปฏบต ยกเวนในกรณทการปฏบตในชวงการเปลยนแปลงในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนก าหนดใหใชวธอน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบท 3 ยงไดก าหนดใหใชวธปรบรายงานการเงนยอนหลงเพอแกไขขอผดพลาด หากท าไดในทางปฏบต โดยการปรบปรงยอนหลงและการปรบรายงานการเงนยอนหลงไมถอเปนการเปลยนแปลงในสนทรพยสทธ/สวนทน แตเปนการปรบปรงยอดยกมาของรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม ยกเวนมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนจะก าหนดใหเปนการปรบปรงยอนหลงขององคประกอบอนในสนทรพยสทธ/สวนทน ยอหนาท 96 (ง) ก าหนดใหหนวยงานเปดเผยการปรบปรงรวมของแตละองคประกอบของสนทรพยสทธ/สวนทนซงเปนผลจากการเปลยนแปลงในนโยบายการบญช แยกออกจากการแกไขขอผดพลาดในงบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน โดยหนวยงานตองเปดเผยยอดปรบปรงขางตนส าหรบแตละงวดของรายงานการเงนงวดกอนทน ามาแสดงเปรยบเทยบกบรายงานการเงนงวดปจจบนและตนงวด

103. การปฏบตตามขอก าหนดในยอหนาท 96 และ 97 อาจใชรปแบบรายงานตามแนวตงเพอกระทบ ยอดยกมาตนงวดและยอดยกไปสนงวดขององคประกอบแตละรายการของสนทรพยสทธ/สวนทนทางเลอกอนของการปฏบตดงกลาว คอการแสดงเพยงรายการทระบไวในยอหนาท 96 ในงบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน รายการทอธบายในยอหนาท 97 หากเลอกปฏบตตามทางเลอกดงกลาวใหหนวยงานแสดงไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

Page 58: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

54 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

งบกระแสเงนสด

104. ขอมลกระแสเงนสดชวยใหเกณฑในการประเมนความสามารถของหนวยงานในการกอใหเกดเงนสด และรายการเทยบเทาเงนสด และความตองการใชกระแสเงนสดของหนวยงานแกผใชรายงานการเงนมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 2 เรอง งบกระแสเงนสด (เมอมการประกาศใช) ก าหนดขอบง คบ ในการน าเสนอและการเปดเผยขอมลกระแสเงนสด

หมายเหตประกอบงบการเงน

โครงสราง 105. หมายเหตประกอบงบการเงนจะตอง

(ก) น าเสนอขอมลเกยวกบเกณฑการจดท ารายงานการเงนและนโยบายการบญชเฉพาะท หนวยงานใชตามทระบในยอหนาท 110 ถง 117

(ข) เปดเผยขอมลทก าหนดโดยมาตรฐานการบญชภาครฐ ทไมไดน าเสนอไวทใดในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน และงบกระแสเงนสด และ

(ค) ใหขอมลอนเพมเตมทไมไดน าเสนอไวทใดในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน หรองบกระแสเงนสดแตเปนขอมลทเกยวของกบการท าความเขาใจรายงานการเงนเหลานน

106. หนวยงานตองน าเสนอหมายเหตประกอบงบการเงนในลกษณะเปนระบบใหมากทสดเทาทจะท าไดในทางปฏบต โดยแตละรายการทปรากฏในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน และงบกระแสเงนสด หนวยงานตองมการอางองขอมลทเกยวของซงไดเปดเผยไวในหมายเหตประกอบงบการเงน

107. โดยปกตหนวยงานตองเปดเผยขอมลตามล าดบดงตอไปนในหมายเหตประกอบงบการเงน เพอใหผใชรายงานการเงนเขาใจและสามารถเปรยบเทยบรายงานการเงนของหนวยงานกบรายงานการเงนของหนวยงานอนได

(ก) ขอความทระบวารายงานการเงนไดจดท าขนตามมาตรฐานการบญชภาครฐ (ดยอหนาท 22)

(ข) สรปนโยบายการบญชส าคญทหนวยงานใช (ดยอหนาท 110)

(ค) ขอมลประกอบแตละรายการทแสดงในงบแสดงฐานะการเงน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน งบแสดงการเปลยนแปลงสนทรพยสทธ/สวนทน และงบกระแสเงนสด โดยจดเรยงล าดบตามรายงานการเงนและตามล าดบของแตละรายการทน าเสนอในรายงานการเงนนน และ

Page 59: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

55 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ง) การเปดเผยขอมลอน ๆ ซงรวมถง

(1) หนสนทอาจเกดขน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช)) และภาระผกพนตามสญญาซงยงไมไดรบร

(2) การเปดเผยขอมลทไมใชขอมลทางการเงน เชน วตถประสงค และนโยบายการบรหารความเสยงทางการเงนของหนวยงาน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 30 เรอง การเปดเผยขอมลส าหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช))

108. ในบางสถานการณ หนวยงานอาจมความจ าเปนหรอตงใจทจะตองเปลยนแปลงล าดบการแสดงขอมลของรายการเฉพาะทเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงน ตวอยางเชน หนวยงานอาจรวมขอมลเกยวกบการเปลยนแปลงในมลคายตธรรมซงรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย กบขอมลเก ยวกบระยะเวลาครบก าหนดของเครองมอทางการเงน แมวาการเปลยนแปลงในมลคายตธรรมจะเกยวของกบงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน และระยะเวลาครบก าหนดของเครองมอทางการเงน จะเกยวของกบงบแสดงฐานะทางการเงน อยางไรกตาม หนวยงานยงตองคงหมายเหตประกอบ งบการเงนไวตามโครงสรางทเปนระบบใหมากทสดเทาทจะสามารถท าไดในทางปฏบต

109. หนวยงานอาจน าเสนอหมายเหตประกอบงบการเงนทใหขอมลเกยวกบเกณฑการจดท ารายงานการเงนและนโยบายการบญชเฉพาะทหนวยงานเลอกใช แยกไวเปนอกสวนหนงของรายงานการเงน

การเปดเผยนโยบายการบญช 110. หนวยงานตองเปดเผยทกเรองตอไปนในหวขอสรปนโยบายการบญชทส าคญ

(ก) เกณฑ (มลฐาน) การวดมลคาทใชจดท ารายงานการเงน

(ข) เนอหาทหนวยงานน ามาใชปฏบตในหวขอการปฏบตในชวงเปลยนแปลงตามมาตรฐานการบญชภาครฐ

(ค) นโยบายการบญชอน ๆ ทหนวยงานเลอกใชซงเกยวของกบความเขาใจไดในรายงานการเงนของหนวยงาน

111. เกณฑหรอมลฐานการวดมลคาทใชจดท ารายงานการเงน (ตวอยางเชน การวดมลคาดวยราคาทนเดม ราคาทนปจจบน มลคาสทธทจะไดรบ มลคายตธรรม มลคาทคาดวาจะไดรบคน) เปนสวนส าคญทหนวยงานตองใหขอมลแกผใชรายงานการเงน เพราะเกณฑดงกลาวทหนวยงานใชจดท ารายงานการเงนมผลกระทบอยางมนยส าคญตอการวเคราะหขอมลของผใชรายงานการเงน ดงนน ถาหนวยงานใชเกณฑการวดมลคาในรายงานการเงนมากกวาหนงเกณฑ ตวอยางเชน กรณสนทรพย บางประเภทมการตราคาใหม หนวยงานตองเปดเผยใหทราบถงประเภทของสนทรพยและหนสน ทน าเกณฑการวดมลคาแตละเกณฑมาใช

Page 60: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

56 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

112. ในการตดสนใจวาหนวยงานตองเปดเผยนโยบายการบญชเรองใดบางนน ผบรหารของหนวยงานตองพจารณาวาการเปดเผยนนจะชวยใหผใชรายงานการเงนเขาใจไดวารายการบญช เหตการณอน ๆ และสภาพการณ ไดน ามาสะทอนไวใหเหนในผลการด าเนนงานทางการเงนและฐานะการเงนทรายงานอยางไร การเปดเผยใหทราบถงนโยบายการบญชทผบรหารเลอกใชจะมประโยชนมากตอผใชรายงานการเงน โดยเฉพาะอยางยงหากนโยบายการบญชทเลอกใชนนเปนการตดสนใจจากทางเลอกหลายทางทมาตรฐานการบญชภาครฐอนญาต ตวอยางเชน การเปดเผยขอมลวาหนวยงานเลอกวธมลคายตธรรมหรอวธราคาทนส าหรบรายการอสงหารมทรพยเพอการลงทน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน) มาตรฐานการบญชภาครฐบางฉบบมขอก าหนดพเศษทก าหนดใหหนวยงานเปดเผยขอมลเกยวกบนโยบายการบญชโดยเฉพาะ รวมถงทางเลอกทเลอกโดยผบรหารระหวางนโยบายการบญชทแตกตางกนตามทมาตรฐานการบญชภาครฐอนญาต ตวอยางเชน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ก าหนดการเปดเผยเกณฑทใชในการวดมลคา ทดน อาคาร และอปกรณ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม ก าหนดใหเปดเผยตนทนการกยมโดยรบรทนทเปนคาใชจาย หรอรวมเปนสวนหนงของตนทนของสนทรพยทเขาเงอนไข

113. แตละหนวยงานตองพจารณาเปดเผยลกษณะการด าเนนงานและนโยบายการบญชทใช ซงเปนสงทผใช รายงานการเงนคาดหวงวาจะไดรบทราบตามประเภทของหนวยงานนน ตวอยางเชน ส าหรบหนวยงานทจดเกบรายไดทไมมการแลกเปลยน ผใชรายงานการเงนของหนวยงานคาดหวงจะไดทราบนโยบายการบญชเรองการรบรรายไดจากรายการทไมมการแลกเปลยน หรอส าหรบหนวยงานทมการด าเนนงานในตางประเทศหรอมรายการเปนเงนตราตางประเทศทมนยส าคญ ผใชรายงานการเงนยอมคาดหวงจะทราบนโยบายการบญชเกยวกบการรบรผลก าไรและขาดทนจากอตราแลกเปลยน

114. นโยบายการบญชอาจมความส าคญเนองจากลกษณะการด าเนนงานของหนวยงาน แมวาจ านวนเงน ของรายการทแสดงในงวดปจจบนและงวดกอน ๆ จะไมมสาระส าคญกตาม การเปดเผยนโยบายการบญชทส าคญแตละเรองทยงไมมมาตรฐานการบญชภาครฐก าหนดไว แตหนวยงานไดเลอกและน านโยบายการบญชไปใชตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญชการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด เปนการเหมาะสม

115. หนวยงานตองเปดเผยไวในหวขอสรปนโยบายการบญชทส าคญหรอในหมายเหตประกอบ งบการเงนขออนเกยวกบการใชดลยพนจของผบรหาร นอกเหนอจากการใชดลยพนจทเกยวกบการประมาณการ (ดยอหนาท 118) ทผบรหารไดน ามาใชตามกระบวนการในการน านโยบายการบญชของหนวยงานไปถอปฏบต และมผลกระทบอยางมนยส าคญตอจ านวนเงนของรายการทรบรในรายงานการเงน

Page 61: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

57 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

116. ในกระบวนการปฏบตตามนโยบายการบญชของหนวยงาน ผบรหารของหนวยงานตองใชดลยพนจ หลายอยางนอกเหนอจากการใชดลยพนจเกยวกบประมาณการทางบญช ซงอาจมผลกระทบอยางมนยส าคญตอจ านวนเงนทรบรในรายงานการเงน ตวอยางของการใชดลยพนจของผบรหารไดแก

(ก) สนทรพยของหนวยงานเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนหรอไม

(ข) ขอตกลงในการจดหาสนคาและ/หรอบรการทเกยวของกบการใชสนทรพยเขาเนอหาของสญญาเชาหรอไม

(ค) โดยเนอหาของรายการแลว การขายสนคาบางรายการถอเปนขอตกลงทางการเงนซงไมกอใหเกดรายไดจากการขายหรอไม

(ง) ลกษณะความสมพนธระหวางหนวยงานทเสนอรายงานกบหนวยงานอน ท าใหหนวยงานทเสนอรายงานสามารถควบคมหนวยงานอนนนไดหรอไม

117. การเปดเผยขอมลตามยอหนาท 115 เปนขอก าหนดตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ตวอยางเชน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 38 เรอง การเปดเผยขอมลสวนไดเสยในหนวยงานอน (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหหนวยงานเปดเผยดลยพนจทใชในการพจารณาวาหนวยงานมอ านาจควบคมหนวยงานอนหรอไม และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน ก าหนดวาในกรณทหนวยงานจดประเภทอสงหารมทรพยไดยาก หนวยงานตองเปดเผยเกณฑทพฒนาขนเองเพอใชในการแยกประเภทอสงหารมทรพยเพอการลงทน สนทรพยทหนวยงานเปนผครอบครอง และอสงหารมทรพยทถอไวเพอขายตามปกตของหนวยงาน

แหลงขอมลส าคญทเกยวกบความไมแนนอนของการประมาณการ

118. หนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบขอสมมตทใชเกยวกบอนาคต และแหลงทมาทส าคญอนของ ความไมแนนอนในการประมาณการทมอย ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน ซงมความเสยงอยางมนยส าคญอนเปนเหตใหตองมการปรบปรงทมสาระส าคญในมลคาตามบญชของสนทรพยและหนสนในปถดไป ซงในกรณดงกลาวนหนวยงานตองเปดเผยขอมลในหมายเหตประกอบงบการเงนซงรวมถงรายละเอยดทกขอ ดงน

(ก) ลกษณะของสนทรพยและหนสนทตองมการปรบปรงมลคา

(ข) มลคาตามบญชของสนทรพยและหนสน ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

119. ในการก าหนดมลคาตามบญชของสนทรพยและหนสนบางประเภท หนวยงานตองใชการประมาณการ ผลกระทบของเหตการณทไมแนนอนในอนาคตทจะมตอสนทรพยและหนสนเหลานน ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน ตวอยางเชน กรณทไมมราคาตลาดอางองไดเพอใชในการวดมลคา ประมาณการ ทเกยวของกบอนาคตเปนสงจ าเปนในการวดมลคาทคาดวาจะไดรบคนของทดน อาคาร และอปกรณ แตละประเภท ผลกระทบจากความลาสมยของเทคโนโลยทมตอสนคาคงเหลอ และประมาณการ

Page 62: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

58 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เหลานจะตองอาศยขอสมมตตาง ๆ เกยวกบการปรบปรงคาความเสยงของกระแสเงนสดหรออตราคดลดทใชและการเปลยนแปลงทางดานราคาในอนาคตซงจะมผลกระทบตอตนทนตวอน ๆ

120. ขอสมมตและทมาของความไมแนนอนในการประมาณการทเปดเผยตามยอหนาท 118 เปนขอมลทเกยวของกบการประมาณการ ซงก าหนดใหผบรหารตองใชดลยพนจอยางล าบากโดยมจตส านกหรอมความซบซอน ยงจ านวนของตวแปรและขอสมมตทมผลกระทบตอผลการคลคลายในอนาคตทเปนไปไดของความไมแนนอนเพมมากขนเทาใด การใชดลยพนจของผบรหารจะยงตองใชจตส านกมากขนและซบซอนขนเทานน ซงมกจะท าใหโอกาสทเกดการปรบปรงอยางมสาระส าคญทตามมาตอมลคาตามบญชของสนทรพยและหนสนมมากยงขนดวย

121. ขอมลทเปดเผยตามยอหนาท 118 ไมไดก าหนดไวส าหรบสนทรพยและหนสนทมความเสยงทมนยส าคญทมลคาตามบญชอาจมการเปลยนแปลงอยางเปนสาระส าคญในปบญชถดไป หาก ณ วน สนรอบระยะเวลารายงาน สนทรพยและหนสนนนถกวดมลคาโดยพจารณาจากมลคายตธรรมทไดมาจากราคาตลาดทส ารวจมาในระยะเวลาไมนาน มลคายตธรรมดงกลาวอาจจะเปลยนแปลงอยางมสาระส าคญในปถดไป แตการเปลยนแปลงดงกลาวไมไดเกดขนจากขอสมมตหรอทมาของความ ไมแนนอนในการประมาณการ ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

122. ขอมลทตองเปดเผยตามยอหนาท 118 ตองน าเสนอในลกษณะทจะชวยใหผใชรายงานการเงนมความเขาใจถงการใชดลยพนจของผบรหารเกยวกบอนาคต และทมาของความไมแนนอนของประมาณการทใชลกษณะและระดบของขอมลทใหจะแตกตางกนตามลกษณะของขอสมมตและสถานการณอน ๆ ตวอยางของเรองทควรเปดเผยขอมล ไดแก

(ก) ลกษณะของขอสมมตหรอความไมแนนอนอนของการประมาณการ

(ข) ความออนไหวของมลคาตามบญชตอวธการ ขอสมมต และประมาณการทใชในการค านวณ รวมทงเหตผลของความออนไหวนน

(ค) ผลการคลคลายทคาดวาจะเกดขนของความไมแนนอน และชวงของผลลพธทเปนไปไดอยาง มเหตผลเกยวของกบมลคาตามบญชของสนทรพยและหนสนท ไดรบผลกระทบในรอบระยะเวลาบญชถดไป

(ง) ค าอธบายถงการเปลยนแปลงขอสมมตทใชในอดตเกยวกบสนทรพยและหนสนดงกลาว หาก ความไมแนนอนนนยงคงอย

123. ในการเปดเผยขอมลตามยอหนาท 118 มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมไดก าหนดใหหนวยงาน ตองเปดเผยขอมลเกยวกบงบประมาณหรอการพยากรณตาง ๆ

124. ในกรณทไมสามารถท าไดในทางปฏบตทจะเปดเผยระดบของผลกระทบทเปนไปไดของขอสมมต และทมาทส าคญอนของความไมแนนอนในการประมาณการ ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน หนวยงานตองเปดเผยวามความเปนไปไดอยางสมเหตสมผลโดยใชความรเทาทมอย วาผลลพธทจะเกดขนจรง

Page 63: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

59 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ในปถดไปซงมความแตกตางจากขอสมมตทใช อาจท าใหตองมการปรบปรงอยางมสาระส าคญตอมลคาตามบญชของสนทรพยหรอหนสนทถกกระทบ และไมวากรณใด หนวยงานตองเปดเผยลกษณะและมลคาตามบญชของสนทรพยหรอหนเฉพาะรายการ (หรอทงประเภทของสนทรพยหรอหนสน) ทถกกระทบโดยขอสมมตทหนวยงานใช

125. ขอมลทตองเปดเผยตามยอหนาท 115 เกยวกบการใชดลยพนจซงผบรหารจดท าขนตามกระบวนการ ในการน านโยบายการบญชของหนวยงานไปถอปฏบต ไมเกยวของกบการเปดเผยขอมลของทมา ทส าคญของความไมแนนอนในการประมาณการตามยอหนาท 118

126. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน ๆ ก าหนดใหเปดเผยขอสมมตทส าคญบางประการทไดก าหนดไวใน ยอหนาท 118 ตวอยางเชน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหเปดเผยขอสมมตทส าคญเกยวกบเหตการณในอนาคตทอาจกระทบตอรายการประเภทประมาณการหนสนภายใตสถานการณเฉพาะ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 30 เรอง การเปดเผยขอมลส าหรบเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหเปดเผยขอสมมตทส าคญทหนวยงานใชในการประมาณมลคายตธรรมของสนทรพยทางการเงนและหนสนทางการเงนทแสดงมลคาตามบญชดวยมลคายตธรรม มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ก าหนดใหเปดเผยขอสมมตส าคญ ทหนวยงานใชในการประมาณมลคายตธรรมของทดน อาคาร และอปกรณ ทมการตราคาสนทรพยใหม เปนตน

การเปดเผยเรองอน ๆ

127. หนวยงานตองเปดเผยเรองตอไปนหากยงมไดเปดเผยไวทใดในขอมลทเผยแพรพรอมรายงานการเงน

(ก) รปแบบทางกฎหมายของหนวยงาน

(ข) ค าอธบายลกษณะการด าเนนงานและภารกจหลกของหนวยงาน

(ค) การอางองถงกฎหมายทเกยวของทควบคมการด าเนนงานของหนวยงาน

(ง) ชอของหนวยงานทท าหนาทควบคม และหนวยงานทควบคมล าดบสงสดในกลมหนวยงานทางเศรษฐกจ (ถาม) และ

(จ) หนวยงานทมอายจ ากด ตองแจงใหทราบถงระยะเวลาของหนวยงาน

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

128. ในการปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนครงแรก หนวยงานอาจน าเสนอขอมลเปรยบเทยบตามเกณฑทางบญชทถอปฏบตอยกอน ในรายงานการเงนใด ๆ ทแสดงขอมลเปรยบเทยบตามเกณฑทางบญชทถอปฏบตอยกอนดงกลาว หนวยงานตองแสดงขอความก ากบขอมล

Page 64: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

60 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เปรยบเทยบนนไวดวยวาจดท าตามเกณฑเดมซงไมใชมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ และเปดเผยขอมลลกษณะของรายการปรบปรงทส าคญทตองมเพอใหขอมลสอดคลองกบมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ

วนถอปฏบต

129. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท ๑ ตลาคม ๒๕61 เปนตนไป

Page 65: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

61 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน (IPSAS 1 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 1

เรอง การน าเสนอรายงานการเงน ดงน 1.1 ค าอธบายหนวยงานทางเศรษฐกจวารวมถงหนวยงานทด าเนนการทงเรองนโยบายทางสงคม

และเรองจดประสงคทางธรกจ ตามยอหนาท 10 1.2 ความรบผดชอบในการจดท ารายงานการเงนรวมของรฐบาล ตามยอหนาท 20 1.3 การสนบสนนใหหนวยงานทจดท ารายงานการเงนตามเกณฑเดยวกบงบประมาณ ใหขอมล

รายงานการเงนเปรยบเทยบกบงบประมาณ ตามยอหนาท 24 1.4 การเปดเผยขอมลในกรณทยากจะเกดขน ซงฝายบรหารของหนวยงานเหนวาการปฏบตตาม

ขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐเรองใดเรองหนงจะท าใหผใชรายงานการเงนเกดความเขาใจผดอยางมาก ตามยอหนาท 31 – 37

1.5 เงอนไขการจดประเภทเปนหนสนหมนเวยน เรองการถอหนสนไวโดยมวตถประสงคเบองตนคอถอไวเพอคา ตามยอหนาท 80(b)

1.6 การเปดเผยขอมลเมอมการจดประเภทรายการใหมระหวางหนสนทางการเงนและสนทรพยสทธ/สวนทนส าหรบเครองมอทางการเงนทใหสทธขายคนทจดประเภทเปนตราสารทน และเครองมอทางการเงนทก าหนดใหหนวยงานมภาระผกพนทจะน าสงสนทรพยสทธตามสดสวนใหแกคสญญาอกฝายหนงเมอครบก าหนดช าระและถกจดประเภทเปนตราสารทนตามยอหนาท 95(a)

1.7 ขออภปรายเกยวกบสนทรพยสทธ/สวนทน และการเปดเผยขอมลกรณทหนวยงานมโครงสรางสวนทนเปนหนทน ตามยอหนาท 96 – 98

1.8 ทางเลอกในการวเคราะหคาใชจายตามหนาทในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน ตาม ยอหนาท 109 และ 113 – 116

1.9 การเปดเผยขอมลเงนปนผลหรอการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของแบบอนทคลายกน และ เงนปนผลตอหน เมอมการจายเงนดงกลาวในกรณทหนวยงานมโครงสรางสวนทนเปนหนทน ตามยอหนาท 117

1.10 การเปดเผยขอมลทชวยใหผใชรายงานการเงนสามารถประเมนวตถประสงค นโยบาย และกระบวนการทใชบรหารทนของหนวยงาน และการเปดเผยขอมลเกยวกบเครองมอทางการเงนทใหสทธขายคนทจดประเภทเปนตราสารทน ตามยอหนาท 148A – 148D

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนปรบขอความในยอหนาท 19 – 20 29(b) 69 และ 88(f) ของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเพมวธปฏบตในชวงเปลยนแปลงเมอมการน ามาตรฐานฯ ไปถอปฏบตเปนครงแรก

Page 66: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

62 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง

นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด พ.ศ. 2549 (IPSAS 3 : ACCOUNTING POLICIES, CHANGES IN ACCOUNTING ESTIMATES AND ERRORS (December 2006)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 ( Improvement to IPSASs - 2017) โดยม ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 3 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 67: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

63 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

ยอหนาท วตถประสงค ................................................................................................................................................ 1-2 ขอบเขต ........................................................................................................................................................... 3 ค านยาม ....................................................................................................................................................... 4-5 ความมสาระส าคญ ............................................................................................................................. 5 นโยบายการบญช ...................................................................................................................................... 6-33 การเลอกใชและการปฏบตตามนโยบายการบญช ........................................................................ 6-11 ความสม าเสมอของนโยบายการบญช .............................................................................................. 12 การเปลยนแปลงนโยบายการบญช ........................................................................................... 13-32 การน าการเปลยนแปลงนโยบายการบญชมาถอปฏบต ................................................ 20-28 การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง ............................................... 23 ขอจ ากดทท าใหไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง ..... 24-28 การเปดเผยขอมล ....................................................................................................... 29-32 การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ................................................................................................. 33-41 การเปดเผยขอมล ..................................................................................................................... 40-41 ขอผดพลาด ............................................................................................................................................ 42-50 ขอจ ากดทท าใหไมสามารถปรบรายงานการเงนยอนหลงได ...................................................... 44-49 การเปดเผยขอมลเมอมขอผดพลาดในงวดกอน ................................................................................ 50 กรณทไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง และไมสามารถปรบรายงานการเงนยอนหลงไดในทางปฏบต .................................................... 51-54 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 55

Page 68: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

64 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 55 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 69: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

65 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคทจะก าหนดหลกเ กณฑในการเลอกและการเปลยนแปลงนโยบายการบญช รวมถง (ก) วธปฏบตทางการบญชและการเปดเผยขอมลของการเปลยนแปลงนโยบายการบญช (ข) การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และ (ค) การแก ไขขอผดพลาด เพอใหรายงานการเงนของหนวยงานมความเกยวของกบการตดสนใจและมความนาเชอถอ และเพอใหผใชรายงานการเงนสามารถเปรยบเทยบรายงานการเงนส าหรบงวดตาง ๆ ของหนวยงานเดยวกน และเปรยบเทยบรายงานการเงนระหวางหนวยงานไดดยงขน

2. หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑ เรอง การน าเสนอรายงานการเงน ส าหรบขอก าหนดในการเปดเผยนโยบายการบญช ยกเวนขอก าหนดส าหรบการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

ขอบเขต

3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตเมอมการเลอกและน านโยบายการบญชมาปฏบต และการบญชส าหรบการเปลยนแปลงนโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และการแกไขขอผดพลาดในงวดกอน

ค านยาม

4. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

นโยบายการบญช หมายถง หลกการ หลกเกณฑ ประเพณปฏบต กฎและวธปฏบตทเฉพาะ ทหนวยงานน ามาใชในการจดท าและน าเสนอรายงานการเงน

การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช

หมายถง การปรบปรงมลคาตามบญชของสนทรพย หรอหนสน หรอจ านวนทมการใชประโยชนของสนทรพยในระหวางงวด อนเปนผลมาจากการประเมนสภาพปจจบนของสนทรพยและหนสน และการประเมนประโยชนและภาระผกพนทคาดวาจะเกดขนในอนาคต ทเกยวของกบสนทรพยและหนสนนน การเปลยนแปลงประมาณการทางบญชเปนผลจากการไดรบขอมลใหมหรอมการพฒนาเพมเตมจากเดม การเปลยนแปลงประมาณการจงไมถอเปนการแกไขขอผดพลาด

การไมสามารถท าไดในทางปฏบต

หมายถง การทหนวยงานไมสามารถปฏบตตามขอก าหนดหลงจากทไดใชความพยายามอยางสมเหตสมผลทกประการแลว เมอหนวยงานเปลยนแปลงนโยบายการบญชจะถอวาหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตกบรายงานการเงนงวดกอน หรอไมสามารถปรบรายงานการเงน

Page 70: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

66 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ยอนหลงเพอแกไขขอผดพลาดได ถาเขาเงอนไขขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) หนวยงานไมสามารถระบผลกระทบทเกดจากการน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงหรอปรบรายงานการเงนยอนหลงได

(ข) การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงหรอการปรบรายงานการเงนยอนหลงนนตองใชขอสมมตทเกยวกบความต งใจของฝายบรหารในชวงเวลาดงกลาว

(ค) การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงหรอ การปรบรายงานการเงนยอนหลงนนตองใชประมาณการทส าคญและเปนไปไมไดทจะแยกขอมลทเกยวของกบประมาณการเหลานนซง

(๑) ขอมลทเกยวของกบประมาณการทใหหลกฐานเกยวกบสภาพแวดลอมทมอย ณ วนทรบร วดมลคา หรอเปดเผยขอมล และ

(๒) ขอมลทเกยวของกบประมาณการทควรมอย ณ วนทอนมตใหออกรายงานการเงนของงวดกอน

ขอผดพลาดในงวดกอน หมายถง การละเวนการแสดงรายการและการแสดงรายการทขดตอขอเทจจรงในรายงานการเงนของหนวยงานในงวดใดงวดหนงหรอหลายงวดกตาม อนเกดจากความลมเหลวในการใชขอมลทนาเชอถอ หรอการใชขอมลทนาเชอถอในทางทผด ซงขอมลดงกลาว

(ก) มอยในรายงานการเงนของงวดกอนทไดรบการอนมตใหเผยแพร

(ข) สามารถคาดการณไดอยางสมเหตสมผลวาสามารถหาขอมลได และน ามาใชในการจดท าและการแสดงรายการในรายงานการเงน

ขอผดพลาดดงกลาวรวมถงผลกระทบจากการค านวณผดพลาด ขอผดพลาดจากการใชนโยบายการบญช การมองขามหรอการตความขอเทจจรงผดพลาด และการทจรต

การเปลยนทนท เปนตนไป

หมายถง การเปลยนแปลงนโยบายการบญชและการรบรผลกระทบจากการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช โดยทเปนการ

Page 71: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

67 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ก) ใชนโยบายการบญชใหมส าหรบรายการ เหตการณและ

สถานการณอ นหล งจากว นท ม การเปล ยนแปลงนโยบายการบญช

(ข) รบรผลกระทบจากการเปลยนแปลงประมาณการ ทางบญชส าหรบงวดปจจบนและงวดอนาคตทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง

การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง

หมายถง การเรมใชนโยบายการบญชใหมส าหรบรายการ เหตการณและสถานการณอนเสมอนหนงไดใชนโยบายการบญชในเรองนนมาโดยตลอด

การปรบรายงานการเงนยอนหลง

หมายถง การแกไขการรบร การวดมลคา และการเปดเผยจ านวนเงนขององคประกอบของรายงานการเงนงวดกอนเสมอนหนงขอผดพลาดในงวดกอนไมเคยเกดขน

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบนมความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

ความมสาระส าคญ

5. ขอมลจะถอวามสาระส าคญหากการไมแสดงขอมล หรอการแสดงขอมลผดพลาดมผลกระทบตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชรายงานการเงน และการประเมนความมสาระส าคญของขอมลตองอาศยการพจารณาถงคณสมบตของผใชรายงานการเงนดวย โดยมขอสมมตฐานวาผใชรายงานการเงนจะตองมความรความเขาใจทางบญชและกจกรรมทางเศรษฐกจของหนวยงาน และมความเตมใจทจะศกษาขอมลอยางเตมความสามารถ ดงนน การประเมนความมสาระส าคญตองพจารณาถงผลกระทบทมตอการตดสนใจและประเมนผลของผใชรายงานการเงน

นโยบายการบญช

การเลอกใชและการปฏบตตามนโยบายการบญช

6. เมอหนวยงานน ามาตรฐานการบญชภาครฐไปถอปฏบตเปนการเฉพาะกบรายการ เหตการณ หรอสถานการณอนทางบญช นโยบายการบญชหรอวธปฏบตทางบญชทน ามาใชปฏบตกบรายการดงกลาว ตองเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐส าหรบเรองนน

7. มาตรฐานการบญชภาครฐไดก าหนดนโยบายการบญชทมผลท าใหรายงานการเงนแสดงขอมลทมความเกยวของกบการตดสนใจและนาเชอถอ เกยวกบรายการ เหตการณอน และสถานการณทเปนอย นโยบายการบญชไมจ าเปนตองถอปฏบตกบรายการทไมมสาระส าคญ อยางไรกตาม เปนการ ไมเหมาะสมทจะจดท ารายงานการเงนทไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐ หรอไมแกไข

Page 72: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

68 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอผดพลาดในรายงานการเงนถงแมผลกระทบนนจะไมมสาระส าคญ ทงน เพอใหบรรลวตถประสงคของการน าเสนอฐานะการเงน ผลการด าเนนงานทางการเงน หรอกระแสเงนสด

8. มาตรฐานการบญชภาครฐ มแนวทางปฏบตทางบญชเปนสวนประกอบส าหรบหนวยงานในการน าไปปรบใชตามความตองการ แนวทางปฏบตทางบญชดงกลาวทงหมดไดมการระบวาเปนสวนหนงของมาตรฐานการบญชภาครฐหรอไม แนวทางปฏบตทางบญชทเปนสวนหนงของมาตรฐานการบญชภาครฐถอเปนขอบงคบ สวนแนวทางปฏบตทางบญชทไมเปนสวนหนงของมาตรฐานการบญชภาครฐไมถอเปนขอบงคบส าหรบรายงานการเงน

9. ในกรณทไมมมาตรฐานการบญชภาครฐโดยเฉพาะส าหรบรายการ เหตการณหรอสถานการณอน ฝายบรหารตองใชดลยพนจในการเลอกใชนโยบายการบญชทสงผลใหขอมลในรายงานการเงนมลกษณะดงตอไปน

(ก) มความเกยวของกบการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชรายงานการเงน

(ข) มความนาเชอถอ โดยท าใหรายงานการเงนของหนวยงาน

(1) แสดงฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และกระแสเงนสดของหนวยงานอยางเทยงธรรม

(2) สะทอนเนอหาเชงเศรษฐกจของรายการ เหตการณหรอสถานการณอนโดยไมค านงถงรปแบบทางกฎหมาย

(3) มความเปนกลาง กลาวคอปราศจากความล าเอยง

(4) จดท าขนตามหลกความระมดระวง

(5) มความครบถวนในทกสวนทมสาระส าคญ

10. การใชดลยพนจตามยอหนาท ๙ ฝายบรหารตองอางองและพจารณาการใชนโยบายการบญชจากแหลงตาง ๆ ตามล าดบตอไปน

(ก) ขอก าหนดและแนวปฏบตทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐส าหรบเรองทคลายคลงและเกยวของกน

(ข) ค านยาม เกณฑการรบรรายการ และเกณฑการวดมลคาส าหรบสนทรพย หนสน รายได และคาใชจายทระบไวในหลกการและนโยบายการบญชภาครฐ และวธปฏบตทเปนทยอมรบ ในภาครฐ ซงไมขดกบหลกการและนโยบายการบญชภาครฐ

(ค) มาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ

(ง) มาตรฐานการรายงานทางการเงนของสภาวชาชพบญชฯ

Page 73: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

69 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

11. การใชดลยพนจตามยอหนาท ๑0 ฝายบรหารอาจพจารณาจากประกาศทออกลาสดของหนวยงานอนทท าหนาทก าหนดมาตรฐานการบญชตามยอหนาท ๑0 (ค) และ ๑0 (ง)

ความสม าเสมอของนโยบายการบญช

12. หนวยงานตองเลอกใชและน านโยบายการบญชมาถอปฏบตอยางสม าเสมอกบรายการ เหตการณและสถานการณอนทมลกษณะคลายคลงกน เวนแตมาตรฐานการบญชภาครฐไดก าหนดหรออนญาตเปนการเฉพาะใหใชนโยบายการบญชทแตกตางกนไดส าหรบรายการแตละประเภท หากมาตรฐานการบญชภาครฐก าหนดหรออนญาตใหปฏบตดงกลาวได หนวยงานตองเลอกและน านโยบายการบญชทเหมาะสมมาถอปฏบตอยางสม าเสมอส าหรบรายการแตละประเภท

การเปลยนแปลงนโยบายการบญช

13. หนวยงานตองเปลยนแปลงนโยบายการบญช ถาการเปลยนแปลงนนเขาเงอนไขขอใดขอหนงดงน

(ก) เกดจากขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ

(ข) ท าใหรายงานการเงนใหขอมลทนาเชอถอและเกยวของกบการตดสนใจมากขนในสวนทเกยวกบผลกระทบรายการ เหตการณ และสถานการณอนทมตอฐานะทางการเงน ผลการด าเนนงาน และกระแสเงนสดของหนวยงาน

๑4. ผใชรายงานการเงนมความตองการทจะเปรยบเทยบรายงานการเงนของหนวยงานในรอบระยะเวลาตางกนเพอระบถงแนวโนมของฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และกระแสเงนสดของหนวยงาน ด ง น น ห น ว ย ง า น จ ง ต อ ง ใ ช น โ ย บ า ย ก า ร บ ญ ช เ ด ย ว ก น ใ น แ ต ล ะ ง ว ด บ ญ ช แ ล ะ จ า ก งวดหนงไปยงงวดถดไป เวนแตการเปลยนแปลงนโยบายการบญชจะเขาเงอนไขขอใดขอหนงตามทระบไวในยอหนาท ๑3

๑5. การเปลยนแปลงจากเกณฑการบญชหนงไปเปนอกเกณฑการบญชหนง ถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

๑6. การเปลยนวธปฏบตทางบญช การรบร หรอการวดมลคาของรายการ เหตการณ หรอสถานการณ ภายใตเกณฑการบญชหนง ถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

๑7. กรณตอไปนไมถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

(ก) การน านโยบายการบญชมาถอปฏบตกบรายการ เหตการณ หรอสถานการณอนทมเนอหาแตกตางจากรายการและเหตการณทเคยเกดขนมากอน

(ข) การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตกบรายการ เหตการณ และสถานการณอนทไมเคยเกดขนมากอน หรอเคยเกดขนแตไมมสาระส าคญ

๑8. การเรมน านโยบายการบญชส าหรบการบนทกมลคาสนทรพยดวยราคาทตใหมตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๗ เรอง ทดน อาคารและอปกรณ หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓๑ เรอง สนทรพยไมมตวตน ถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญชเกยวกบการปรบมลคาตาม

Page 74: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

70 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวมากกวาทจะเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญชตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

19. ยอหนาท ๒0 ถง ๓2 ของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมถอปฏบตกบการเปลยนแปลงนโยบายการบญชทกลาวไวในยอหนาท ๑8

การน าหลกการเปลยนแปลงนโยบายการบญชมาถอปฏบต

๒0. ยกเวนกรณทหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงกบรายงาน การเงนงวดกอนตามทกลาวในยอหนาท ๒4

(ก) หนวยงานตองบนทกการเปลยนแปลงนโยบายการบญช ซงเปนผลมาจากการเรมน ามาตรฐานการบญชภาครฐมาถอปฏบต ตามทก าหนดไวในวธปฏบตในชวงเปลยนแปลงของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาว

(ข) หากหนวยงานเปลยนแปลงนโยบายการบญชอนเปนผลจากการเรมน ามาตรฐานการบญชภาครฐมาถอปฏบต แตมาตรฐานการบญชภาครฐนนไมไดก าหนดวธปฏบตในชวงเปลยนแปลง หรอหนวยงานเปลยนแปลงนโยบายการบญชดวยความสมครใจ หนวยงานตองปรบรายงานการเงนยอนหลงส าหรบการเปลยนแปลงนน

๒1. ตามวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน การน ามาตรฐานการบญชภาครฐทยงไมเรมประกาศใชมาถอปฏบตกอนมผลบงคบใช ไมถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญชตามความสมครใจ

๒2. ในกรณทไมมมาตรฐานการบญชภาครฐเฉพาะส าหรบรายการ เหตการณ หรอสถานการณอน ฝายบรหารอาจปฏบตตามยอหนาท ๑1 ซงอนญาตใหน าประกาศทออกลาสดของหนวยงานอนทท าหนาทก าหนดมาตรฐานการบญชมาถอปฏบต หากภายหลงมการแกไขประกาศดงกลาวและหนวยงานเลอกทจะเปลยนนโยบายการบญช หนวยงานตองบนทกการเปลยนแปลงดงกลาวและเปดเผยวาเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญชโดยสมครใจ

การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง ๒3. ยกเวนกรณทหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงกบรายงานการ

เงนงวดกอนตามทกลาวในยอหนาท ๒4 เมอหนวยงานเปลยนแปลงนโยบายการบญชซงตองปรบยอนหลงตามทกลาวไวในยอหนาท ๒0(ก) หรอ ๒0(ข) หนวยงานตองปรบยอดยกมาตนงวดขององคประกอบในสนทรพยสทธ/สวนทนทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชส าหรบรายงานการเงนงวดแรกสดและแตละงวดทไดแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบ โดยถอเสมอนวาไดมการน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตโดยตลอด

ขอจ ากดทท าใหไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง ๒4. เมอหนวยงานตองน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงตามยอหนาท ๒0(ก) หรอ ๒0(ข)

การเปลยนแปลงนโยบายการบญชดงกลาวมผลใหหนวยงานตองปรบรายงานการเงนยอนหลง

Page 75: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

71 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เวนแตหนวยงานไมสามารถท าไดในทางปฏบต เนองจากไมสามารถระบผลกระทบทเกดขนในแตละงวดบญช หรอไมสามารถระบผลกระทบสะสมทเกดขนจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชได

๒5. หากในทางปฏบตหนวยงานไมสามารถระบผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชของงวดใดงวดหนง หรอหลายงวดทแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบได หนวยงานตองน านโยบายการบญชใหม มาถอปฏบตกบมลคาตามบญชของสนทรพยและหนสนตนงวดของงวดบญชแรกสดทสามารถปฏบตได ซงอาจเปนงวดบญชปจจบน โดยหนวยงานตองปรบยอดคงเหลอยกมาตนงวดของแตละองคประกอบในสนทรพยสทธ/สวนทนทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชส าหรบงวดบญชนน

๒6. หากในทางปฏบตหนวยงานไมสามารถระบผลกระทบสะสมทเกดขน ณ วนตนงวดของงวดบญชปจจบนจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชของงวดบญชกอน ๆ ได หนวยงานตองปรบปรงขอมลเปรยบเทยบเพอแสดงถงการเปลยนแปลงนโยบายการบญช โดยใชวธเปลยนทนทเปนตนไปนบจากวนแรกสดทสามารถปฏบตได

๒7. หากหนวยงานน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง หนวยงานตองน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตกบรายงานการเงนงวดกอนทน ามาแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบ ถงงวดในอดตทไกลทสด ทสามารถท าได การน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงกบรายงานการเงนงวดกอนจะ ไมสามารถท าได เวนแตหนวยงานสามารถระบผลกระทบสะสมของยอดคงเหลอยกมาและยอดคงเหลอยกไปในงบแสดงฐานะการเงนของงวดบญชนน จ านวนเงนของรายการปรบปรงส าหรบงวดบญชกอน ๆ จะน ามาปรบกบยอดคงเหลอยกมาตนงวดของรายการทเปนองคประกอบในสนทรพยสทธ/สวนทนทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงนโยบายการบญช ในรายงานการเงนงวดแรกสด ทน ามาแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบ ซงโดยปกตจะเปนรายการปรบปรงกบรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมตนงวด อยางไรกตาม รายการปรบปรงอาจน ามาปรบปรงกบองคประกอบอนๆ ของสนทรพยสทธ/สวนทนได (เชน เพอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ) ขอมลอน ๆ ทเกยวของกบงวดบญชกอน เชน สรปขอมลการเงนในอดตจะไดรบการปรบปรงไปถงงวดในอดตทไกลทสดเทาทจะท าไดเชนเดยวกน

๒8. หากหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงกบรายงานการเงนงวดกอน ๆ ได เนองจากไมสามารถระบจ านวนเงนของผลกระทบสะสมตองวดกอน ๆ จากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชได ตามทกลาวในยอหนาท ๒6 หนวยงานตองน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตตามวธเปลยนทนทเปนตนไปนบตงแตงวดลาสดทสามารถปฏบตได ดงนน หนวยงานจงไมตองค านงถงสวนของรายการปรบปรงสะสมตอสนทรพย หนสน และสนทรพยสทธ/สวนทนทเกดขนกอนวนดงกลาว มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนอนญาตใหหนวยงานสามารถเปลยนนโยบายการบญช แมวาหนวยงานจะไมสามารถใชนโยบายการบญชทเปลยนแปลงกบงวดบญชกอน ๆ ในทางปฏบตได

Page 76: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

72 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ยอหนาท ๕1 ถง ๕4 ไดก าหนดแนวปฏบตเมอหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตกบรายงานการเงนงวดกอนงวดใดงวดหนงหรอหลายงวดกตาม

การเปดเผยขอมล

29. เมอหนวยงานเรมน ามาตรฐานการบญชภาครฐมาถอปฏบต ก) ท าใหเกดผลกระทบตองวดบญชปจจบนหรองวดบญชกอน ข) หากหนวยงานไมสามารถระบจ านวนเงนของการปรบปรงผลกระทบนน หรอ ค) หากผลกระทบนนมผลตองวดบญชในอนาคต หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) ชอมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบทน ามาถอปฏบต

(ข) การเปลยนแปลงนโยบายการบญชเปนการปฏบตตามทก าหนดไวในวธปฏบตในชวงเปลยนแปลง

(ค) ลกษณะของการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

(ง) ค าอธบายเกยวกบขอก าหนดในชวงทมการเปลยนแปลง

(จ) ขอก าหนดในชวงทมการเปลยนแปลง ซงอาจมผลกระทบในงวดตอไป

(ฉ) ส าหรบงวดบญชปจจบนและงวดบญชงวดกอนทกงวดทมการน าเสนอรายงานการเงน หากสามารถปฏบตได หนวยงานตองเปดเผยจ านวนเงนของรายการปรบปรงทกระทบตอรายการแตละบรรทดในรายงานการเงนทไดรบผลกระทบ

(ช) จ านวนเงนของรายการปรบรายงานการเงนงวดกอนแตละงวดทน าเสนอ หากสามารถท าไดในทางปฏบต

(ซ) หากหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงไดตามทก าหนดไวในยอหนาท ๒0(ก) และ ๒0(ข) ส าหรบรายงานการเงนงวดกอนแตละงวด หรองวดกอนงวดทมการน าเสนอรายงานการเงน หนวยงานตองเปดเผยสถานการณทน าไปสการเกดขนของเงอนไขดงกลาว และรายละเอยดวาการเปลยนแปลงนโยบายการบญชเรมเมอใดและอยางไร

รายงานการเงนส าหรบงวดบญชถดไปไมตองเปดเผยขอมลเหลานอก

๓0. หากการเปลยนแปลงนโยบายการบญชโดยความสมครใจ ก) ท าใหเกดผลกระทบตองวดบญชปจจบน หรองวดบญชกอน ข) ผลกระทบดงกลาวจะมผลตองวดบญชนน ๆ เวนแตจะไมสามารถท าไดในทางปฏบตทจะระบจ านวนเงนทตองปรบปรง หรอ ค) อาจมผลกระทบตองวดบญชในอนาคต หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) ลกษณะของการเปลยนแปลงนโยบายการบญช

Page 77: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

73 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) เหตผลวาการใชนโยบายการบญชใหมท าใหรายงานการเงนมความนาเชอถอและเกยวของกบการตดสนใจมากยงขนไดอยางไร

(ค) ส าหรบงวดบญชปจจบนและงวดบญชงวดกอนทกงวดทมการน าเสนอรายงานการเงน หากสามารถปฏบตได หนวยงานตองเปดเผยจ านวนเงนของรายการปรบปรงทกระทบตอรายการแตละบรรทดในรายงานการเงนทไดรบผลกระทบ

(ง) จ านวนเงนของรายการปรบรายงานการเงนงวดกอนแตละงวดทน าเสนอหากสามารถท าไดในทางปฏบต

(จ) หากหนวยงานไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงกบรายงานการเงนงวดกอน ๆ หรองวดใดงวดหนงกอนรายงานการเงนงวดทน าเสนอได หนวยงานตองเปดเผยสถานการณทน าไปสการเกดขนของเงอนไขดงกลาวและรายละเอยดวาการเปลยนแปลงนโยบายการบญชไดเรมเมอใดและอยางไร

รายงานการเงนส าหรบงวดบญชถดไปไมตองเปดเผยขอมลเหลานอก

31. เมอหนวยงานยงไมน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบใหมทประกาศใชแลวแตยงไมมผลบงคบใชมาถอปฏบต หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) ขอเทจจรงทหนวยงานยงไมน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบใหมดงกลาวมาถอปฏบต

(ข) ขอมลททราบหรอขอมลทประมาณไดอยางสมเหตสมผลทเกยวของกบการประเมนผลกระทบทเปนไปไดของการน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบใหมมาถอปฏบตตอรายงานการเงนของหนวยงานในงวดทเรมน ามาตรฐานดงกลาวมาถอปฏบต

๓2. ในการปฏบตตามยอหนาท ๓1 ใหหนวยงานพจารณาเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) ชอมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบใหมทยงไมน ามาถอปฏบต

(ข) ลกษณะของการเปลยนแปลงนโยบายการบญชและผลกระทบจากการเปลยนแปลงทก าลงจะเกดขน

(ค) วนททมาตรฐานการบญชภาครฐมผลบงคบใช

(ง) วนททหนวยงานคาดวาจะน ามาตรฐานการบญชภาครฐมาเรมถอปฏบต

(จ) ขอใดขอหนงดงตอไปน

(1) ค าอธบายถงผลกระทบตอรายงานการเงนของหนวยงานทคาดวาจะเกดขนจากการเรมน ามาตรฐานการบญชภาครฐมาถอปฏบต

(2) หากไมทราบหรอไมสามารถประมาณจ านวนเงนของผลกระทบทอาจเกดขนไดอยางสมเหตสมผล ใหระบขอเทจจรงดงกลาว

Page 78: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

74 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ๓3. เนองจากความไมแนนอนทเกดขนในการด าเนนงาน ดงนน หนวยงานอาจไมสามารถวดมลคารายการ

หลายรายการในรายงานการเงนไดอยางแมนย า การประมาณการดงกลาวตองกระท าโดยอาศยดลยพนจซงอยบนพนฐานของขอมลลาสดทนาเชอถอทมอย ตวอยางของรายการบญชทท าใหหนวยงานตองใชการประมาณการ ไดแก

(ก) หนสงสยจะสญ

(ข) สนคาลาสมย

(ค) มลคายตธรรมของสนทรพยทางการเงนหรอหนสนทางการเงน

(ง) อายการใหประโยชนของสนทรพย หรอรปแบบของการใชประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยทมการเสอมคา หรอสดสวนของงานทท าเสรจ และ

(จ) ภาระผกพนจากการรบประกน

๓4. การประมาณการอยางสมเหตสมผลเปนสวนส าคญในการจดท ารายงานการเงนและไมท าใหรายงานการเงนสญเสยความนาเชอถอ

๓5. หนวยงานอาจตองทบทวนการประมาณการทมอยเดมหากสถานการณทใชเปนเกณฑในการประมาณการไดเปลยนแปลงไป หรอหนวยงานไดรบขอมลใหมหรอมประสบการณเพมเตมจากเดม รายการปรบปรงทเกดจากการเปลยนแปลงประมาณการ ไมเกยวกบรายงานการเงนงวดกอนและไมถอเปนการแกไขขอผดพลาด

๓6. การเปลยนแปลงวธการวดมลคาถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญช และไมถอเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ในกรณท เปนการยากทจะแยกความแตกตางวาเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญชหรอการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ใหถอวาการเปลยนแปลงดงกลาวเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช

๓7. นอกเหนอจากการเปลยนแปลงประมาณการตามทกลาวไวในยอหนาท ๓8 หนวยงานตองรบรผลกระทบของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชทนทในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายตามขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) ส าหรบงวดทมการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช หากการเปลยนแปลงนนมผลกระทบตองวดดงกลาวเพยงงวดเดยว

(ข) ส าหรบงวดท มการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชและงวดตอ ๆ ไป หากการเปลยนแปลงนนมผลกระทบตองวดดงกลาว

๓8. หากการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชท าใหตองมการเปลยนแปลงในมลคาของสนทรพย หนสน หรอรายการในสนทรพยสทธ/สวนทน หนวยงานตองรบรโดยการปรบปรงมลคาตามบญช

Page 79: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

75 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ของสนทรพย หนสนหรอรายการในสนทรพยสทธ/สวนทนทเกยวของในงวดบญชทมการเปลยนแปลงนน

39. การรบรผลกระทบจากการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชโดยวธเปลยนทนทเปนตนไป หมายถง การน าการเปลยนแปลงประมาณการบญชมาถอปฏบตกบรายการ เหตการณ หรอสถานการณอน ทเกดขนนบตงแตวนทมการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช การเปลยนแปลงประมาณการ ทางบญชอาจมผลกระทบตอรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายของงวดบญชทมการเปลยนแปลงเพยงงวดเดยว หรออาจมผลตอรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายของทงงวดบญชทมการเปลยนแปลงและงวดบญชตอไป ตวอยางเชน การเปลยนแปลงประมาณการหนสงสยจะสญจะมผลกระทบตองวดบญชปจจบนเพยงงวดเดยว จงรบรในงวดบญชปจจบน อยางไรกตาม การเปลยนแปลงประมาณการของอายใชงานของสนทรพย หรอการเปลยนแปลงรปแบบการใชประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยทมการเสอมคาจะมผลกระทบตอทงงวดบญชปจจบนทมการเปลยนแปลง และงวดบญชในอนาคตแตละงวดตามอายการใชงานเชงเศรษฐกจของสนทรพยทเหลออย ทงสองกรณ หนวยงานตองรบรผลของการเปลยนแปลงทกระทบตองวดบญชปจจบนเปนรายไดหรอคาใชจาย ในงวดบญชปจจบน สวนผลกระทบ (ถาม) ทมตองวดบญชตอไปจะรบรเปนรายไดหรอคาใชจายในงวดบญชทเกยวของในอนาคต

การเปดเผยขอมล

๔0. หนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบลกษณะและจ านวนเงนของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชทมผลกระทบตอรายงานการเงนส าหรบงวดบญชปจจบนหรอคาดวาจะมผลกระทบตองวดบญชตอไป เวนแตไมสามารถประมาณจ านวนเงนของผลกระทบได

41. หากหนวยงานไมเปดเผยผลกระทบตองวดบญชในอนาคต เนองจากไมสามารถประมาณจ านวนเงนของผลกระทบจากการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชตองวดบญชในอนาคตได หนวยงานตองเปดเผยขอเทจจรงดงกลาว

ขอผดพลาด

๔2. ขอผดพลาดอาจเกดขนไดจากการรบร การวดมลคา การน าเสนอขอมล หรอการเปดเผยองคประกอบของรายงานการเงน รายงานการเงนถอวาไมเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐหากรายงานการเงนนนมขอผดพลาดทมสาระส าคญ หรอมขอผดพลาดทไมมสาระส าคญแตเกดขนอยางจงใจเพอท าใหรายงานการเงนของหนวยงานแสดงฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน และกระแสเงนสดตามท ฝายบรหารตองการ หนวยงานอาจพบขอผดพลาดของงวดปจจบนและแกไขทนกอนทรายงานการเงนจะไดรบการอนมตใหเผยแพร อยางไรกตาม ในบางครงหนวยงานอาจพบขอผดพลาดทมสาระส าคญของงวดปจจบนในงวดบญชถดไป และขอผดพลาดเหลานจะถกแกไขโดยปรบรายงานการเงนทน ามาแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบในรายงานการเงนส าหรบงวดบญชถดไป (ดยอหนาท ๔3 ถง ๔8)

Page 80: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

76 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

43. ยกเวนขอจ ากดทกลาวไวในยอหนาท ๔๕ หนวยงานตองแกไขขอผดพลาดทมสาระส าคญของงวดกอนโดยปรบยอนหลงในรายงานการเงนฉบบแรกทไดรบการอนมตใหเผยแพรหลงจากทพบขอผดพลาดโดย

(ก) ปรบรายงานการเงนงวดกอนทแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบเสมอนวาขอผดพลาดไดถกแกไขในงวดบญชทขอผดพลาดไดเกดขน หรอ

(ข) หากขอผดพลาดเปนขอผดพลาดทเกดขนในงวดบญชกอนงวดบญชแรกสดทแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบ หนวยงานตองปรบปรงยอดคงเหลอยกมาตนงวดของสนทรพย หนสน และสนทรพยสทธ/สวนทนในรายงานการเงนงวดแรกสดทน ามาแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบ

ขอจ ากดทท าใหไมสามารถปรบรายงานการเงนยอนหลงได ๔4. หนวยงานตองแกไขขอผดพลาดของรายงานการเงนงวดกอนโดยการปรบรายงานการเงนยอนหลง

เวนแตในทางปฏบตไมสามารถระบจ านวนเงนของผลกระทบทเกดขนในแตละงวดบญช หรอไมสามารถระบจ านวนเงนของผลกระทบสะสมทเกดจากขอผดพลาดได

๔5. หากในทางปฏบต หนวยงานไมสามารถระบผลกระทบทเกดจากขอผดพลาดของแตละงวดทแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบไมวางวดใดงวดหนงหรอหลายงวดกตาม หนวยงานตองปรบปรงยอดยกมาตนงวดของสนทรพย หนสน และสนทรพยสทธ/สวนทนส าหรบงวดบญชแรกสดทสามารถปฏบตได (ซงอาจเปนงวดบญชปจจบน)

๔6. หากในทางปฏบต หนวยงานไมสามารถระบผลกระทบสะสม ณ ตนงวดบญชปจจบนทเกดจากขอผดพลาดทมตอรายงานการเงนของงวดบญชกอน ๆ ได หนวยงานตองแกไขขอผดพลาดโดยปรบปรงขอมลทน ามาแสดงเปนขอมลเปรยบเทยบดวยวธเปลยนทนทเปนตนไป นบจากวนแรกสดทสามารถท าไดในทางปฏบต

๔7. การแกไขขอผดพลาดของงวดบญชกอนจะไมรวมอยในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายของงวดบญชทพบขอผดพลาด หนวยงานตองปรบยอนหลงขอมลงวดกอนทน าเสนอ รวมทงขอมลทางการเงนในอดตโดยสรป โดยปรบยอนหลงใหไกลทสดเทาทจะท าไดในทางปฏบต

๔8. หากในทางปฏบต หนวยงานไมสามารถระบจ านวนเงนของขอผดพลาด (เชน การน านโยบายการบญชมาปฏบตไมถกตอง) ทเกดขนในงวดบญชกอน ๆ ทกงวด ตามทระบไวในยอหนาท ๔6 หนวยงานตองใชวธเปลยนทนทเปนตนไปโดยปรบปรงขอมลเปรยบเทยบนบจากวนแรกสดทสามารถปฏบตได โดยไมตองค านงถงผลกระทบสะสมทตองปรบปรงกบสนทรพย หนสน และสนทรพยสทธ/สวนทนในสวนทเกดกอนวนดงกลาว มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไดก าหนดแนวปฏบตในกรณทหนวยงาน ไมสามารถแกไขขอผดพลาดส าหรบรายงานการเงนงวดกอน ๆ ได ไวในยอหนาท ๕1 ถง ๕4

Page 81: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

77 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

49. การแกไขขอผดพลาดแตกตางจากการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช โดยการประมาณการทางบญช มลกษณะเปนการประมาณการทอาจตองมการทบทวนเมอหนวยงานไดรบขอมลเพมเตม ตวอยางเชน ผลก าไรหรอผลขาดทนทรบรจากผลของรายการทมความไมแนนอนไมถอเปนการแกไขขอผดพลาด

การเปดเผยขอมลเมอมขอผดพลาดในงวดกอน

๕0. ในการปฏบตตามยอหนาท ๔3 หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) ลกษณะของขอผดพลาดทเกดขนในรายงานการเงนงวดกอน

(ข) ส าหรบรายงานการเงนของงวดบญชกอนแตละงวดทน าเสนอ หนวยงานตองเปดเผยจ านวนเงนของรายการแตละบรรทดในรายงานการเงนทไดรบผลกระทบเทาทสามารถปฏบตได

(ค) จ านวนเงนของรายการปรบปรง ณ วนตนงวดของงวดบญชแรกสดทน ามาแสดงเปรยบเทยบ

(ง) หากในทางปฏบตหนวยงานไมสามารถปรบรายงานการเงนยอนหลงส าหรบรายงานการเงนงวดกอนงวดใดงวดหนงได หนวยงานตองเปดเผยสถานการณทน าไปสการเกดขนของเงอนไขดงกลาวและรายละเอยดวาหนวยงานแกไขขอผดพลาดเมอใดและอยางไร

รายงานการเงนส าหรบงวดบญชถดไปไมตองเปดเผยขอมลเหลานอก

กรณทไมสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงและกรณทไมสามารถปรบรายงานการเงนยอนหลงไดในทางปฏบต

๕1. ในบางสถานการณ เปนไปไมไดในทางปฏบตทจะปรบปรงขอมลส าหรบงวดกอน ๆ ทแสดงเปรยบเทยบเพอใหสามารถเปรยบเทยบกบรายงานการเงนงวดปจจบนได ตวอยางเชน หนวยงานอาจไมไดจดเกบขอมลในงวดกอน ๆ ในลกษณะทสามารถน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงได (รวมถงในยอหนาท ๕2 ถง ๕4 เกยวกบการเปลยนทนทเปนตนไปกบงวดบญชกอน ๆ) หรอ ไมสามารถปรบรายงานการเงนยอนหลงเพอแกไขขอผดพลาดทเกดขนในงวดกอนได และอาจเปนไปไมไดทหนวยงานจะปฏบตตามโดยรวบรวมขอมลขนมาใหม

๕2. บอยครงทหนวยงานจ าเปนตองอาศยการประมาณการในการใชนโยบายการบญชส าหรบองคประกอบของรายงานการเงนทรบรหรอเปดเผยทเกยวของกบรายการ เหตการณ และสถานการณอน การประมาณการตองอาศยดลยพนจ และอาจจดท าขนภายหลงวนทในรายงาน การประมาณการอาจ ท าไดยากส าหรบการน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง หรอการปรบรายงานการเงนยอนหลงเพอแกไขขอผดพลาดทเกดขนในงวดกอน เนองจากระยะเวลาทผานไปนานขนหลงจากรายการ เหตการณ หรอสถานการณอนทไดรบผลกระทบเกดขน อยางไรกตาม วตถประสงคของการ

Page 82: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

78 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ประมาณการทเกยวของกบงวดกอน ยงคงเหมอนกบวตถประสงคของการประมาณการทท าในงวดปจจบน เพอใหสะทอนถงรายการ เหตการณ หรอสถานการณอนทเกดขน

๕3. ดงนน ในการน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลง หรอการแกไขขอผดพลาดในงวดกอน หนวยงานตองจ าแนกขอมลดงตอไปนออกจากขอมลอน

(ก) ใหหลกฐานถงกรณแวดลอมทเปนอย ณ วนทรายการ เหตการณ หรอสถานการณอนไดเกดขน และ

(ข) ขอมลทควรมอย ณ วนทรายงานการเงนส าหรบงวดกอนไดรบการอนมตใหเผยแพร

ส าหรบประมาณการบางประเภทอาจเปนไปไมไดในทางปฏบตทจะแยกขอมลขางตน (เชน การประมาณมลคายตธรรมทไมไดองจากราคาทหาไดหรอขอมลทหาได) เมอการน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบตยอนหลงหรอการปรบรายงานการเงนยอนหลง ตองอาศยการประมาณการทมนยส าคญ ซงเปนไปไมไดทจะแยกขอมลดงกลาว ใหถอวาการใชนโยบายการบญชใหมยอนหลงหรอการแกไขขอผดพลาดยอนหลงไมสามารถท าไดในทางปฏบต

๕4. หนวยงานตองไมใชขอมลทไดรบมาภายหลงในการน านโยบายการบญชใหมมาถอปฏบต หรอในการแกไขขอผดพลาดของงวดกอน ไมวาจะเปนการตงขอสมมตเกยวกบความตงใจของฝายบรหารในงวดกอนหรอประมาณจ านวนเงนทรบร วดมลคา หรอเปดเผยในงวดกอน ตวอยางเชน หากหนวยงานแกไขขอผดพลาดในงวดกอนในการจดประเภทอาคารเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน (กอนหนานอาคารดงกลาวจดประเภทเปนทดน อาคาร และอปกรณ) กรณดงกลาวไมถอเปนการเปลยนเกณฑการ จดประเภทส าหรบงวดบญชนน หากฝายบรหารของหนวยงานไดตดสนใจทจะใชอาคารนนเปนอาคารส านกงานในเวลาตอมา การปรบขอมลเปรยบเทยบส าหรบงวดกอนทตองอาศยประมาณการทมนยส าคญ ไมท าใหการปรบปรงหรอการแกไขขอมลเปรยบเทยบขาดความนาเชอถอ

วนถอปฏบต

๕5. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท ๑ ตลาคม ๒๕61 เปนตนไป

Page 83: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

79 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด (IPSAS 3 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนปรบขอความในยอหนาท 10 12 14 15 26 และ 37 ของมาตรฐาน

การบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 84: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

80 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง

ตนทนการกยม

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม พ.ศ. 2543 (IPSAS 5 : BORROWING COSTS (May 2000)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 ( Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 5 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 85: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

81 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

ยอหนาท วตถประสงค ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 1-2 ค านยาม ....................................................................................................................................................... 3-9 ตนทนการกยม ................................................................................................................................... 4 หนวยงานทางเศรษฐกจ .................................................................................................................. 5-6 ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ..................................................... 7 สนทรพยสทธ/สวนทน ........................................................................................................................ 8 สนทรพยทเขาเงอนไข ......................................................................................................................... 9 ตนทนการกยม-แนวทางทก าหนดใหถอปฏบต ....................................................................................... 10-12 การรบรรายการ ........................................................................................................................ 10-11 การเปดเผยขอมล ............................................................................................................................ 12 ตนทนการกยม-แนวทางทอาจเลอกปฏบต ............................................................................................. 13-35 การรบรรายการ ........................................................................................................................ 13-16 ตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพย ....................................................... 17-25 มลคาตามบญชของสนทรพยทเขาเงอนไขสงกวามลคาทคาดวาจะไดรบคน ..................................... 26 การเรมตนการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย ................................................... 27-29 การหยดพกการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย .................................................. 30-31 การสนสดการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย .................................................... 32-35 การเปดเผยขอมล .......................................................................................................................................... 36 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง ................................................................................................................ 37-39 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 40

Page 86: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

82 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 40 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 87: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

83 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน มวตถประสงคเพอก าหนดวธปฏบตทางบญชส าหรบตนทนการกยม ซงโดยทวไปก าหนดใหตนทนการกยมตองถอเปนคาใชจายทนททเกดขน อยางไรกตาม มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ยงอนญาตแนวทางทอาจเลอกปฏบตส าหรบตนทนการกยมท เกยวของโดยตรงกบการไดมา การกอสราง หรอการผลต น ามารวมเปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยทเขาเงอนไข

ขอบเขต

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบการบญชส าหรบตนทนการกยม

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ไมครอบคลมถงตนทนทแทจรงหรอตนทนทถกตงขนของสนทรพยสทธ/สวนทน เมอมการน าตนทนของเงนทนมาใชกบหนวยงาน ตองใชดลยพนจในการตดสนใจวาตนทนของเงนทนนน เขาค านยามของตนทนการกยมหรอไม หรอวาตนทนเงนทนนนควรจดประเภทเปนตนทนทแทจรงหรอตนทนทถกตงขนของสนทรพยสทธ/สวนทน

ค านยาม

3. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

ตนทนการกยม หมายถง ดอกเบ ยและคาใชจ าย อนท เกดขนจากการก ยมของหนวยงาน

สนทรพยทเขาเงอนไข หมายถง สนทรพยทจ าเปนตองใชระยะเวลานานในการเตรยมพรอมเพอใหสามารถน าสนทรพยนนมาใชไดตามประสงคหรอน าไปขาย

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบนมความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

ตนทนการกยม

4. ตนทนการกยม อาจรวมถง

(ก) ดอกเบยทเกดจากเงนเบกเกนบญชธนาคาร และจากเงนกยมระยะสนและระยะยาว

(ข) จ านวนทตดบญชของสวนลดหรอสวนเกนทเกยวกบการกยม

(ค) จ านวนทตดบญชของคาใชจาย (ตนทน) ทเกยวกบการจดการกยม

(ง) คาใชจายทางการเงนทเกดจากสญญาเชาการเงน และขอตกลงสมปทานบรการ

(จ) ผลตางจากอตราแลกเปลยนทเกดจากการกยมเงนตราตางประเทศสวนทน ามาปรบปรงกบตนทนของดอกเบย

Page 88: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

84 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานทางเศรษฐกจ

5. ค าวา “หนวยงานทางเศรษฐกจ” ทใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดขน เพอจดประสงคในการรายงานทางการเงน โดยหมายถงกลมของหนวยงานทประกอบดวยหนวยงานทควบคมและหนวยงานใดกตามทถกควบคม

6. ค าอน ๆ ทอาจน ามาใชบางครงเพอกลาวถงหนวยงานทางเศรษฐกจ ประกอบดวย “หนวยงานบรหาร” “หนวยงานทางการเงน” และ “หนวยงานรวม”

ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ

7. สนทรพยเปนเครองมอของหนวยงานตาง ๆ ในการท าใหบรรลวตถประสงคของตน สนทรพยทมไวเพอการสงมอบสนคาและบรการตาง ๆ ตามวตถประสงคของหนวยงาน แตไมไดกอใหเกดกระแสเงนสดสทธรบเขาหนวยงานโดยตรง เรยกวาเปนสนทรพยทกอใหเกด “ศกยภาพในการใหบรการ” สวนสนทรพยทใชในการกอใหเกดกระแสเงนสดรบเขาสทธ เรยกวาเปนสนทรพยทกอใหเกด “ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต” เพอรวมวตถประสงคตาง ๆ ในการใชสนทรพยเขาไวดวยกน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไดใชค าวา “ผลประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ” ในการอธบายคณสมบตทส าคญของสนทรพย

สนทรพยสทธ/สวนทน

8. สนทรพยสทธ/สวนทน ทใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หมายถง มลคาคงเหลอในงบแสดงฐานะการเงน (สนทรพยหกหนสน) สนทรพยสทธ/สวนทน อาจเปนไดทงยอดบวกหรอลบ

สนทรพยทเขาเงอนไข

9. ตวอยางของสนทรพยทเขาเงอนไข ไดแก อาคารส านกงาน โรงพยาบาล สนทรพยโครงสรางพนฐาน เชน ถนน สะพาน โรงผลตพลงงาน และสนคาทตองใชระยะเวลานานในการแปลงสภาพใหพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอน าไปขาย ตวอยางของสนทรพยทไมเขาเงอนไข ไดแก เงนลงทนอน และสนทรพยทมการผลตเปนประจ าในชวงระยะเวลาสน ๆ รวมถงสนทรพยทอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอพรอมทจะขายทนทเมอไดมา

ตนทนการกยม – แนวทางทก าหนดใหถอปฏบต

การรบรรายการ

๑0. ตนทนการกยมตองถอเปนคาใชจายในงวดบญชทคาใชจายนนเกดขน

11. ตามแนวทางทก าหนดใหถอปฏบต ตนทนการกยมตองบนทกเปนคาใชจายในงวดบญชทตนทนนนเกดขน โดยมตองค านงถงวตถประสงคของการกยม

Page 89: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

85 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเปดเผยขอมล

๑2. รายงานการเงนตองเปดเผยนโยบายการบญชทถอปฏบตเกยวกบตนทนการกยม

ตนทนการกยม – แนวทางทอาจเลอกปฏบต

การรบรรายการ

๑3. ตนทนการกยมตองถอเปนคาใชจายในงวดบญชทคาใชจายนนเกดขน ยกเวนตนทนการกยมทสามารถรวมเปนราคาทนของสนทรพยไดตามทระบไวในยอหนาท 14

๑4. ตนทนการกยมทเก ยวของโดยตรงกบการไดมา การกอสราง หรอการผลตสนทรพยท เขาเงอนไข ตองรวมเปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยนน จ านวนตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพยตองค านวณตามทมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนระบไว

15. ตามแนวทางทอาจเลอกปฏบต ตนทนการกยมทเกยวของโดยตรงกบการไดมา การกอสราง หรอการผลตสนทรพย จะรวมเปนราคาทนของสนทรพยไดกตอเมอ (ก) คาดวาจะท าใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนแกหนวยงาน และ (ข) สามารถประมาณจ านวนตนทนการกยมไดอยางนาเชอถอ ส าหรบตนทนการกยมอนทนอกเหนอจากทกลาวมาแลวขางตน ตองถอเปนคาใชจายในงวดบญชทตนทนนนเกดขน

16. เมอหนวยงานไดเลอกใชแนวทางทอาจเลอกปฏบต ตองถอปฏบตกบตนทนการกยมทงหมดทเกยวของโดยตรงกบการไดมา การกอสราง หรอการผลตสนทรพยทเขาเงอนไขทกรายการของหนวยงานอยางสม าเสมอ

ตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพย

17. ตนทนการกยมทเกยวของโดยตรงกบการไดมา การกอสราง หรอการผลตสนทรพยทเขาเงอนไข ตองเปนตนทนทสามารถหลกเลยงได หากหนวยงานไมกอรายจายขนเพอใหไดมาซงสนทรพยทเขาเงอนไข ดงนน เมอหนวยงานกยมเงนมาโดยเฉพาะเพอใหไดมาซงสนทรพยทเขาเงอนไข ตนทนการกยมทเกยวของโดยตรงกบสนทรพยนนตองเปนตนทนทสามารถระบไดในทนท

18. บางครงเปนการยากทจะระบวา ตนทนการกยมมความเกยวของโดยตรงกบสนทรพยทเขาเงอนไขหรอไม และเปนการยากทจะระบวา เงนกใดเปนเงนกทสามารถหลกเลยงได เชน ในกรณทหนวยงานมการจดการดานการเงนแบบรวมศนย หรอในกรณทหนวยงานทางเศรษฐกจออกตราสารหนหลายชนด เพอกยมเงนกดวยอตราดอกเบยทแตกตางกน แลวน าเงนกนนมาใหหนวยงานอนภายในหนวยงานทางเศรษฐกจกดวยเงอนไขทตางกน เงนกยมแบบรวมศนยอาจจะถกโอนใหกบหนวยงานอน ๆ ภายในหนวยงานทางเศรษฐกจ โดยถอเปนเงนก เงนอดหนน เงนเพมทน ซงการโอนเงนนนอาจจะไมมการค านวณดอกเบย หรอค านวณดอกเบยบางสวน นอกจากนความยงยากอาจเกดขนไดในกรณท

Page 90: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

86 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ก) เงนกของหนวยงานเปนเงนก ในสกลเงนตราตางประเทศ หรอเงนกทเกยวพนกบเงนตราตางประเทศ

(ข) เมอหนวยงานทางเศรษฐกจด าเนนงานภายใตสภาพเศรษฐกจทมภาวะเงนเฟอสง และ

(ค) มความผนผวนในอตราแลกเปลยนสง

กรณดงกลาวท าใหยากทจะระบวา ตนทนการกยมจ านวนใดมความเกยวของโดยตรงกบการจดหาสนทรพยทเขาเงอนไข และเปนเหตใหตองอาศยดลยพนจในการพจารณา

19. ส าหรบเงนทกมาโดยเฉพาะเพอการจดหาสนทรพยทเขาเงอนไข จ านวนตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพย ตองเปนตนทนการกยมทเกดขนจรงระหวางงวดของเงนกนน หกดวยรายไดทเกดจากการน าเงนกดงกลาวไปลงทนเปนการชวคราว

๒0. การจดการทางการเงนส าหรบสนทรพยทเขาเงอนไข อาจท าใหหนวยงานไดรบเงนกมาลวงหนา ท าใหเกดตนทนการกยมกอนทจะน าเงนกยมบางสวนหรอทงหมด ไปใชเปนรายจายส าหรบสนทรพยทเขาเงอนไขนน ในกรณเชนน หนวยงานมกน าเงนกยมทยงไมไดใชไปลงทนเปนการชวคราว ดงนนจ านวนตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพยในงวดบญชนน ตองเทากบตนทนการกยมทเกดขนหกดวยรายไดจากการลงทนดงกลาว

๒1. ส าหรบเงนทกมาเพอวตถประสงคทวไปและไดน ามาใชจดหาสนทรพยทเขาเงอนไข จ านวนตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพย ตองค านวณโดยการคณรายจายของสนทรพยนน ดวยอตราการตงขนเปนราคาทนของสนทรพย คอ อตราถวเฉลยถวงน าหนกของตนทนการกยมทคงคางในระหวางงวดทไมรวมตนทนการกยมของเงนทกมาโดยเฉพาะ จ านวนตนทนการกยมทรวมเปนราคาทนของสนทรพยในงวดนน ตองไมเกนจ านวนตนทนการกยมทงสนทเกดขนในงวดเดยวกน

๒2. เฉพาะตนทนการกยมทเกดขนจากการกยมของหนวยงาน อาจจะถกรวมเปนราคาทนของสนทรพย เมอหนวยงานทควบคมกยมเงนแลวโอนใหกบหนวยงานทถกควบคม ซงไมมการปนสวนตนทนการกยมหรอปนสวนตนทนการกยมใหบางสวน หนวยงานทถกควบคมอาจจะรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพยนนไดเฉพาะตนทนทเกดขนของหนวยงาน เมอหนวยงานทถกควบคมไดรบเงนชวยเหลอซงปราศจากดอกเบยหรอไดรบเงนอดหนน หนวยงานนนจะไมมตนทนการกยม ดงนน จงไมตองรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพยนน

๒3. เมอหนวยงานทควบคมโอนเงนทกพรอมกบตนทนการกยมบางสวนใหกบหนวยงานทถกควบคม หนวยงานทถกควบคมอาจจะรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพยเฉพาะตนทนทเกดขนของหนวยงาน ซงในรายงานการเงนของหนวยงานทางเศรษฐกจ จ านวนของตนทนการกยมทงหมดควร ถกรวมเปนราคาทนของสนทรพยทเขาเงอนไข ดงนน ควรท าการปรบปรงรายการทจ าเปนในการจดท ารายงานการเงนรวม (ตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 36 เรอง รายงานการเงนรวม และ

Page 91: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

87 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 35 เรอง รายงานการเงนเฉพาะหนวยงาน (เมอมการประกาศใช)) เพอตดรายการตนทนการกยมทไดถกรวมเปนราคาทนของสนทรพยโดยหนวยงานทถกควบคม

๒4. เมอหนวยงานทควบคมโอนเงนกโดยไมโอนตนทนการกยมใหกบหนวยงานทถกควบคม ทงหนวยงานทควบคมและหนวยงานทถกควบคม ถอวาไมอยในเกณฑทจะรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย อยางไรกตาม หากหนวยงานทางเศรษฐกจอยในเกณฑทจะรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย หนวยงานสามารถรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพยทเขาเงอนไขในรายงานการเงนของหนวยงาน

๒5. ในบางสถานการณ การรวมเงนกยมของหนวยงานทควบคมและหนวยงานทถ กควบคมเขาดวยกน เปนการเหมาะสมในการค านวณตนทนการกยมถวเฉลยถวงน าหนก แตในบางสถานการณ การใช เงนกยมของหนวยงานทถกควบคมแตละหนวยงาน ในการค านวณตนทนการกยมถวเฉลยถวงน าหนกจะเปนการเหมาะสมกวา

มลคาตามบญชของสนทรพยทเขาเงอนไขสงกวามลคาทคาดวาจะไดรบคน

26. เมอมลคาตามบญชหรอราคาทนทงสนทคาดไวของสนทรพยทเขาเงอนไข สงกวามลคาทคาดวาจะไดรบคนหรอมลคาสทธทจะไดรบ หนวยงานตองลดมลคาหรอตดจ าหนายมลคาตามบญชหรอราคาทนลงตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ในบางสถานการณอาจมการปรบใหกลบเพมขนดวยจ านวนทเคยลดคาหรอตดจ าหนายออกไปแลว เพอใหสอดคลองกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน

การเรมตนการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย

27. ตนทนการกยมอาจรวมเปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยทเขาเงอนไขเมอเขาเกณฑทกขอ ดงตอไปน

(ก) รายจายเกยวกบสนทรพยนนไดเกดขน

(ข) ตนทนการกยมไดเกดขน

(ค) สนทรพยอยระหวางการด าเนนการทจ าเปนในการเตรยมสนทรพยนน ใหอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอพรอมทจะขาย

28. รายจายเกยวกบสนทรพยทเขาเงอนไขจะรวมเฉพาะรายจายทเกดจากการจายโดยเงนสด โดยการโอนสนทรพยอน หรอโดยการกอหนสนทมภาระดอกเบย ตามปกตมลคาตามบญชถวเฉลยของชวงเวลาหนงของสนทรพยนน จะถอเปนรายจายโดยประมาณทเชอถอได เพอใชคณกบอตราการตงขนเปนราคาทน

Page 92: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

88 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ของสนทรพยของชวงเวลาเดยวกน มลคาตามบญชในทนเปนราคาทรวมตนทนการกยมทไดน ามาบนทกเปนราคาทนของสนทรพยกอนหนานแลว

29. การด าเนนการทจ าเปนในการเตรยมสนทรพยนน ใหอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงค หรอพรอมทจะขาย มไดรวมเฉพาะการกอสรางเทานน แตยงรวมถงการด าเนนการดานเทคนคและ การบรหารกอนทจะเรมการกอสรางดวย เชน การขออนญาตกอนทจะกอสราง อยางไรกตาม การด าเนนการนไมรวมถงการมสนทรพยไวในครอบครอง โดยไมมการผลตหรอพฒนาเพอเปลยนแปลงสภาพสนทรพยนน ตวอยางเชน ตนทนการกยมทเกดในระหวางการพฒนาทดนทเขาเงอนไข ใหถอเปนราคาทนของสนทรพย ในขณะทมการด าเนนการเกยวกบการพฒนาทดนเทานน อยางไรกตาม ตนทนการกยมทเกดขนจากทดนทซอมาเพอกอสรางอาคาร แตยงไมไดมการด าเนนการพฒนา ไมสามารถน ามารวมเปนราคาทนของทดน

การหยดพกการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย

๓0. การรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย ตองหยดพกในระหวางทการด าเนนการพฒนาสนทรพยทเขาเงอนไขหยดชะงกลงเปนเวลาตอเนอง

๓1. หากการด าเนนการทจ าเปน เพอเตรยมสนทรพยใหอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงค หรอพรอมทจะขายหยดชะงกลงเปนเวลาตอเนอง ตนทนการกยมทเกดขนในชวงเวลานน ไมอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพย แตหากงานทางดานเทคนคและการบรหารทส าคญยงคงด าเนนอย หนวยงานสามารถรวมตนทนการกยมทเกดขนในชวงเวลานนเปนราคาทนของสนทรพยได ในกรณทเกดการลาชาชวคราวโดยเฉพาะการลาชานน เปนสงจ าเปนของกระบวนการทจะท าใหสนทรพยอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอพรอมทจะขาย หนวยงานสามารถรวมตนทนการกยมในชวงทเกดการลาชานนเปนราคาทนของสนทรพยได ตวอยางเชน ตนทนการกยมจะรวมเปนราคาทนของสนทรพยได ในชวงเวลาทรอใหระดบน าลดเพอท าการกอสรางสะพาน หากวาระดบน าทขนสง ถอเปนเรองทเกดขนตามปกตระหวางการกอสรางของภมภาคแถบนน

การสนสดการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย

๓2. การรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพย ตองสนสดลงเมอการด าเนนการสวนใหญ ทจ าเปนในการเตรยมสนทรพยทเขาเงอนไข ใหอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอพรอมทจะขายไดเสรจสนลง

33. ตามปกต สนทรพยจะอยในสภาพพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอพรอมทจะขาย เมอการกอสรางเสรจสนลงแมวางานประจ าดานการบรหารจะยงคงด าเนนตอไป ในกรณงานทเหลออยเปนการปรบปรงเพยงเลกนอย ใหถอวาการด าเนนการทส าคญนนไดเสรจสนลงแลว เชน การตกแตงสนทรพยตามความตองการของผซอหรอผใชเปนงานเพยงอยางเดยวทยงคางอย ใหถอวาสนทรพยนนไดเสรจสนลงแลว

Page 93: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

89 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

34. ส าหรบสนทรพยทเขาเงอนไขทสรางเสรจเปนบางสวนและสามารถใชงานได ขณะทสนทรพยสวนอนยงอยในระหวางการกอสราง ใหหยดรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพยสวนทสรางเสรจ หากการด าเนนการสวนใหญทจ าเปนในการเตรยมสนทรพยบางสวน ใหพรอมทจะใชไดตามประสงคหรอพรอมทจะขายของสนทรพยสวนนนเสรจสนลง

35. ตวอยางของสนทรพยทเขาเงอนไขทสามารถใชงานไดบางสวน ขณะทการกอสรางสวนอนยงคงด าเนนตอไป ไดแก การพฒนาอาคารส านกงานซงประกอบดวยอาคารหลายหลง โดยอาคารแตละหลงสามารถใชงานไดโดยเอกเทศ ตวอยางของสนทรพยทเขาเงอนไขทตองท าใหเสรจกอนทสวนใด สวนหนงจะใชงานได ประกอบดวย (ก) หองผาตดในโรงพยาบาล ซงการกอสรางทงหมดจะตองถกสรางใหเสรจกอนทจะใชประโยชนจากหองผาตดนนได (ข) โรงบ าบดน าเสย ซงมกระบวนการทตองท าตามล าดบหลายขนตอน ซงแตละขนตอนเกดขนในสวนตาง ๆ ทแตกตางกนของโรงบ าบดน าเสย ( ง) สะพาน อนเปนสวนหนงของทางหลวง

การเปดเผยขอมล

36. รายงานการเงนตองเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน

(ก) นโยบายการบญชทใชส าหรบตนทนการกยม

(ข) จ านวนตนทนการกยมทรวมเปนราคาทนของสนทรพยในระหวางงวด

(ค) อตราการตงขนเปนราคาทนของสนทรพย ทใชค านวณตนทนการกยมทอนญาตใหรวมเปนราคาทนของสนทรพย

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

37. ในการปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนครงแรก สนบสนนใหหนวยงานน าแนวทางทก าหนดใหถอปฏบต มาใชปฏบตโดยวธปรบยอนหลงแตไมถอเปนการบงคบ

38. หากหนวยงานเรมใชแนวทางทก าหนดใหถอปฏบตเปนครงแรก หรอเปลยนนโยบายการบญชมาใชแนวทางทก าหนดใหถอปฏบต หนวยงานสามารถก าหนดวนทเรมถอปฏบตเปนวนใดกไดกอนวนทเรมปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ และน าแนวทางดงกลาวมาใชปฏบตโดยวธเปลยนทนทเปนตนไปภายหลงหรอนบตงแตวนทก าหนดดงกลาวนน

39. หากหนวยงานเปลยนนโยบายการบญชมาใชแนวทางทอาจเลอกปฏบต ตนทนการกยมทงทเกดขนกอนและหลงวนทเรมใชแนวทางทอาจเลอกปฏบต ตองรวมเปนราคาทนของสนทรพยทเขาเงอนไข ซงมวนทเรมตนการรวมตนทนการกยมเปนราคาทนของสนทรพยกอนวนทเรมใชแนวทางฯ ด งกลาว โดยวธปรบยอนหลง

วนถอปฏบต

40. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 94: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

90 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม (IPSAS 5 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท

5 เรอง ตนทนการกยม ดงน 1.1 ค าอธบายหนวยงานทางเศรษฐกจวารวมถงหนวยงานทด าเนนการทงเรองนโยบายทางสงคมและ

เรองจดประสงคทางธรกจ ตามยอหนาท 9 2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเพมค าขยายเพอใหมความเหมาะสมกบหนวยงานของรฐของไทย เชน

การจดท ารายงานการเงนรวมตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 36 เรอง รายงานการเงนรวม และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 35 เรอง รายงานการเงนเฉพาะหนวยงาน (เมอมการประกาศใช) ในยอหนาท 23

Page 95: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

91 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง

สนคาคงเหลอ

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ พ.ศ. 2544 (IPSAS 12 : INVENTORIES (July 2001)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 (Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 12 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 96: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

92 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... 1 ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 2-6 ค านยาม .................................................................................................................................................... 7-13 มลคาสทธทจะไดรบ ........................................................................................................................... 8 สนคาคงเหลอ .............................................................................................................................. 9-13 การวดมลคาสนคาคงเหลอ ...................................................................................................................... 14-42 ตนทนของสนคาคงเหลอ ........................................................................................................... 17-30 ตนทนในการซอ ................................................................................................................. 18 ตนทนแปลงสภาพ ....................................................................................................... 19-22 ตนทนอน ๆ ................................................................................................................. 23-26 ตนทนของสนคาคงเหลอของผใหบรการ ............................................................................ 27 ตนทนของผลตผลทางการเกษตรทเกบเกยวจากสนทรพยชวภาพ ...................................... 28 เทคนคส าหรบการวดมลคาของตนทน ......................................................................... 29-30 การค านวณตนทน ..................................................................................................................... 31-36 มลคาสทธทจะไดรบ .................................................................................................................. 37-41 การแจกจายสนคาทไมมคาตอบแทนหรอมคาตอบแทนเพยงเลกนอย ............................................. 42 การรบรเปนคาใชจาย.............................................................................................................................. 43-45 การเปดเผยขอมล ................................................................................................................................... 46-49 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 50

Page 97: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

93 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 50 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 98: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

94 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคเพอก าหนดวธปฏบตทางบญชส าหรบสนคาคงเหลอประเดนหลกของการบญชส าหรบสนคาคงเหลอ คอ จ านวนตนทนทจะรบรเปนสนทรพยและยกยอดไปจนกวาจะมการรบรรายไดทสมพนธกน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดแนวปฏบตในการค านวณหาตนทนของสนคาคงเหลอและการรบรเปนคาใชจายในภายหลง รวมทงการปรบลดมลคาสนคาคงเหลอใหเทากบมลคาสทธทจะไดรบ นอกจากนมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนยงใหแนวทางเกยวกบวธการค านวณหาตนทนของสนคาคงเหลออกดวย

ขอบเขต

2. หนวยงานของรฐทจดท าและน าเสนอรายงานการเงนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ตองถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนส าหรบการบญชสนคาคงเหลอทกประเภทยกเวน

(ก) งานระหวางกอสรางภายใตสญญากอสรางซงรวมถงสญญาการใหบรการทเกยวของโดยตรง (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 11 เรอง สญญากอสราง (เมอมการประกาศใช))

(ข) เครองมอทางการเงน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 28 เรอง การแสดงรายการเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 29 เรอง การรบรและการวดมลคาเครองมอทางการเงน (เมอมการประกาศใช))

(ค) สนทรพยชวภาพทเกยวของกบกจกรรมทางการเกษตรและผลตผลทางการเกษตร ณ จดเกบเกยว (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 27 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช))

(ง) งานบรการระหวางท าทไมไดรบสงตอบแทนโดยตรงหรอไดรบเพยงเลกนอยจากผรบบรการ

๓. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมถอปฏบตกบการวดมลคาของสนคาคงเหลอทถอไวโดย

(ก) ผผลตผลตภณฑทางการเกษตร ผลตภณฑจากปา ผลตผลทางการเกษตรภายหลงการเกบเกยว แร และผลตภณฑจากแร เนองจากสนคาคงเหลอเหลานนวดมลคาดวยมลคาสทธทจะไดรบซงเปนวธทถอปฏบตกนอยางแพรหลายในอตสาหกรรมเหลานน เมอหนวยงาน วดมลคาสนคาคงเหลอดงกลาวดวยมลคาสทธทจะไดรบ การเปลยนแปลงในมลคาดงกลาวจะรบรในก าไรหรอขาดทนในงวดทมการเปลยนแปลงมลคานน และ

(ข) นายหนา-ผคาสนคาโภคภณฑ ซงวดมลคาสนคาคงเหลอดวยมลคายตธรรมหกตนทนในการขาย เมอสนคาคงเหลอดงกลาววดมลคาดวยมลคายตธรรมหกตนทนในการขาย การเปลยนแปลงในมลคายตธรรมหกตนทนในการขายจะรบรในก าไรหรอขาดทนในงวดทมการเปลยนแปลงมลคานน

Page 99: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

95 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

๔. สนคาคงเหลอตามทกลาวไวในยอหนาท 2 (ง) ไมอยภายใตขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ และไดรบการยกเวนในขอบเขตของมาตรฐานการบญชฉบบนดวย เนองจากรายการดงกลาวเกยวของกบประเดนเฉพาะในภาครฐทตองมการพจารณาโดยละเอยดตอไป

5. สนคาคงเหลอตามทกลาวไวในยอหนาท 3 (ก) วดมลคาดวยมลคาสทธทจะไดรบ ณ ขนตอนของการผลตทก าหนดไวแนนอน เชน เมอเกบเกยวผลตผลทางการเกษตร หรอเมอมการสกดแรไดแลว และมความแนนอนวาหนวยงานจะสามารถขายสนคาคงเหลอนนได เนองดวยมการท าสญญาซอขายลวงหนาไวแลว หรอมการประกนราคาโดยรฐบาล หรอสนคานนมตลาดซอขายคลองรองรบและมความเสยงนอยมากทจะขายสนคาคงเหลอนนไมได สนคาคงเหลอดงกลาวอยนอกเหน อขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน เฉพาะในเรองขอก าหนดเกยวกบการวดมลคา

6. นายหนา-ผคา คอ ผซงซอหรอขายสนคาโภคภณฑเพอบคคลอนหรอเพอตนเอง สนคาคงเหลอทกลาวถงในยอหนาท 3 (ข) โดยสวนใหญเปนสนคาคงเหลอทไดมาโดยมวตถประสงคเพอขายในอนาคตอนใกล เพอทจะไดรบก าไรจากการผนผวนของราคาหรอจากสวนตางของราคาซอขาย ซงเปนสวนของนายหนา-ผคา ในกรณทสนคาคงเหลอเหลานนถกวดมลคาดวยมลคายตธรรมหกตนทนในการขาย สนคาคงเหลอดงกลาวจะอยนอกเหนอขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน เฉพาะในเรองขอก าหนดเกยวกบการวดมลคา

ค านยาม 7. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

ราคาทน เปล ยนแทนปจจบน

หมายถง ราคาทนทจะเกดขนกบหนวยงานในการจดหาสนทรพย ณ วนทในรายงาน

สนคาคงเหลอ หมายถง สนทรพยซงมลกษณะใดลกษณะหนงดงตอไปน

(ก) อยในรปของวตถดบ หรอวสดทมไวเพอใชในกระบวนการผลตสนคา

(ข) อยในรปของวตถดบ หรอวสดทมไวเพอการน าไปใชหรอแจกจายในการใหบรการ

(ค) ถอไวเพอขายหรอแจกจายตามลกษณะการด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน

(ง) อยในระหวางกระบวนการผลตเพอใหเปนสนคาส าเรจรปเพอขายหรอการแจกจาย

ม ล ค า ส ท ธ ท จ ะไดรบ

หมายถง ราคาโดยประมาณทคาดวาจะขายไดตามลกษณะการด าเนนงานตามปกต หกดวยประมาณการตนทนในการผลตสนคานนใหเสรจและตนทนทจ าเปนตองจายไปในการขายสนคา การแลกเปลยน หรอการแจกจาย

Page 100: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

96 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

มลคาสทธทจะไดรบ

8. มลคาสทธทจะไดรบ หมายถง จ านวนเงนสทธทหนวยงานคาดวาจะไดรบจากการขายสนคาตามลกษณะการด าเนนงานตามปกตของหนวยงาน มลคายตธรรมสะทอนใหเหนถงจ านวนเงนซงจะไดรบจากการแลกเปลยนของสนคาคงเหลอชนดเดยวกนระหวางผซอ และผขายทมความรอบร และเตมใจในการแลกเปลยนในตลาด มลคาสทธทจะไดรบสะทอนถงมลคาเฉพาะของหนวยงาน ในขณะทมลคายตธรรมไมไดสะทอนถงมลคาดงกลาว มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลออาจจะไมเทากบมลคายตธรรมหกตนทนในการขาย

สนคาคงเหลอ

9. สนคาคงเหลอรวมถงสนคาทซอมาและถอไวเพอขายตอ เชน สนคาทหนวยงานซอและถอไวเพอขายตอ หรอทดนและอสงหารมทรพยอนทถอไวเพอขาย สนคาคงเหลอรวมถงสนคาส าเรจรปทผลต หรอสนคาระหวางผลตของหนวยงาน นอกจากนสนคาคงเหลอยงประกอบดวย (ก) วตถดบหรอวสดทถอไวเพอรอทจะใชในกระบวนการผลต (ข) สนคาทซอหรอผลตโดยหนวยงานซงมไวเพอการแจกจายใหกบผอนโดยไมมคาตอบแทนหรอมคาตอบแทนเพยงเลกนอย ตวอยางเชน หนงสอเรยนเพอการศกษาทผลตโดยหนวยงานดานสขภาพส าหรบการบรจาคใหกบโรงเรยน ซงในหลายหนวยงานสนคาคงเหลอจะเกยวของกบการใหบรการ มากกวาจะเปนสนคาทซอมาและถอไวเพอขายตอหรอสนคาทผลตเพอขาย ในกรณทเปนหนวยงานผใหบรการ สนคาคงเหลอจะรวมถงตนทนงานใหบรการตามทกลาวไวใน ยอหนาท 26 ซงหนวยงานยงไมไดมการรบรรายไดทเกยวของ (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช))

10. สนคาคงเหลอในหนวยงานของรฐอาจรวมถง (ก) ยทธภณฑ (ข) สนคาอปโภคบรโภค (ค) วสดในการบ ารงรกษา (ง) อะไหลส าหรบอาคารและอปกรณ นอกเหนอจากรายการทก าหนดไวในมาตรฐานการบญช

ภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ (จ) สนคายทธปจจย (ตวอยางเชน พลงงานส ารอง) (ฉ) เงนตราคงเหลอทยงไมไดน าออกใชหมนเวยน (ช) งานระหวางท า รวมถง

(1) วสดทางการศกษา/วสดในการฝกอบรม

Page 101: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

97 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(2) การใหบรการลกคา ซงบรการเหลานนมลกษณะทผรบบรการและผใหบรการมอสระ ในการตอรองราคากน เชน การบรการงานวจย การศกษา การรกษาพยาบาล การบรการใหค าปรกษาและการสอบบญช เปนตน

(ซ) ทดน/อสงหารมทรพยทถอไวเพอขาย

11. กรณทรฐบาลควบคมสทธในการสรางและการน าออกใชของสนทรพยตาง ๆ เชน เงนตรา รายการเหลานถอเปนสนคาคงเหลอตามวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน สนคาคงเหลอดงกลาว ตองไมแสดงมลคาตามมลคาทตราไว แตใหวดมลคาตามยอหนาท 13 คอ ตนทนในการผลตเหรยญ/ธนบตร

12. เมอรฐบาลมการเกบส ารองสนคายทธปจจยตาง ๆ ไว เชน พลงงานส ารอง (ตวอยาง เชน น ามน) ส าหรบใชในกรณฉกเฉนหรอสถานการณอน ๆ (ตวอยางเชน ภยพบตทางธรรมชาต หรอเหตฉกเฉนในการปองกนภยฝายพลเรอน) สนคายทธปจจยทเกบไวเหลานนตองรบรเปนสนคาคงเหลอตามวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

13. ยทธภณฑรวมถงรายการทใชไดเพยงครงเดยว ตวอยางเชน กระสน ขปนาวธ จรวด และระเบดชนดตาง ๆ ทสงโดยใชอาวธ หรอระบบอาวธ อยางไรกตาม ขปนาวธบางชนดอาจตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ หากเปนไปตามหลกเกณฑ ทก าหนดในมาตรฐานการบญชฉบบดงกลาว

การวดมลคาสนคาคงเหลอ 14. สนคาคงเหลอตองวดมลคาดวยราคาทนหรอมลคาสทธทจะไดรบ แลวแตมลคาใดจะต ากวา

ยกเวนเมอปฏบตตามยอหนาท 15 หรอ 16 15. สนคาคงเหลอทไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยน ตองวดราคาทนดวยมลคายตธรรมของสนคา

ณ วนทไดรบสนคานน 16. สนคาคงเหลอตองวดมลคาดวยราคาทนหรอราคาทนเปลยนแทนปจจบน แลวแตมลคาใดจะต ากวา

ส าหรบรายการทถอไวเพอ (ก) การแจกจายทไมมคาตอบแทนหรอมคาตอบแทนเพยงเลกนอย (ข) การใชไปในกระบวนการผลตสนคาคงเหลอเพอการแจกจายทไมมคาตอบแทน หรอม

คาตอบแทนเพยงเลกนอย

ตนทนของสนคาคงเหลอ

17. ตนทนของสนคาคงเหลอตองประกอบดวยตนทนทงหมดในการซอ ตนทนแปลงสภาพ และตนทนอน ๆ ทเกดขนเพอใหสนคาคงเหลอนนอยในสถานทและอยในสภาพทเปนอยในปจจบน

Page 102: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

98 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ตนทนในการซอ

18. ตนทนในการซอของสนคาคงเหลอประกอบดวย ราคาซอ อากรขาเขา และภาษอน (สทธจากจ านวนทหนวยงานจะไดรบคนในภายหลงจากหนวยงานทมหนาทจดเกบภาษ) รวมทงคาขนสง คาขนถายและตนทนอน ๆ ซงเกยวของโดยตรงกบการไดมาซงสนคาส าเรจรป วตถดบ และวสดการผลต ในการค านวณหาตนทนในการซอสนคาใหน าสวนลดการคา เงนทไดรบคน และรายการอน ๆ ทคลายคลงกนมาหกออกดวย

ตนทนแปลงสภาพ

19. ตนทนในการแปลงสภาพสนคาคงเหลอจากงานระหวางท าใหเปนสนคาส าเรจรป จะเกดขนเปนปกตในกรณทมการผลต ตนทนแปลงสภาพของสนคาคงเหลอ ประกอบดวย ตนทนทเกยวของโดยตรงกบจ านวนหนวยสนคาทผลต เชน คาแรงงานทางตรง รวมถงคาใชจายการผลตทงสวนทคงททปนสวนอยางเปนระบบ และคาใชจายการผลตผนแปรซงเกดขนเพอแปลงสภาพวตถดบใหเปนสนคาส าเรจรป คาใชจายการผลตคงท คอ ตนทนการผลตทางออมทเกดขนในการผลตโดยไมสมพนธกบ (ก) ปรมาณการผลต เชน คาเสอมราคา และคาบ ารงรกษาอาคารโรงงานและอปกรณโรงงาน และ (ข) ตนทนเกยวกบฝายจดการโรงงานและการบรหารโรงงาน สวนคาใชจายการผลตผนแปร คอ ตนทนการผลตทางออมทผนแปรโดยตรงหรอคอนขางจะผนแปรโดยตรงกบปรมาณการผลต เชน วตถดบทางออม และคาแรงงานทางออม

20. การปนสวนคาใชจายการผลตคงทเขาสตนทนแปลงสภาพอางองจากฐานก าลงการผลตปกต ก าลงการผลตปกต คอ การผลตทคาดวาจะผลตไดโดยเฉลยในหลายชวงเวลาหรอในหลายฤดกาลภายใตสภาวการณปกต โดยค านงถงก าลงการผลตทสญเสยอนเกดจากการบ ารงรกษาตามแผนทวางไว ระดบการผลตทเกดขนจรงอาจน ามาใชไดหากใกลเคยงกบก าลงการผลตปกต จ านวนคาใชจายคงททปนสวนเขาแตละหนวยการผลตจะตองไมเพมขนแมวาการผลตจะลดต าลงหรอไมมการผลต คาใชจายในการผลตทไมไดถกปนสวนใหรบรเปนคาใชจายในงวดทเกดคาใชจายนน ในชวงเวลาทมการผลตสงผดปกต จ านวนคาใชจายคงทตอหนวยกจะถกปนสวนเขาสนคาแตละหนวยทผลตนอยลง เพอไมใหสนคาคงเหลอมมลคาสงกวาตนทน คาใชจายการผลตผนแปรจะปนสวนเขาสนคาแตละหนวยทผลตตามตนทนการผลตทใชจรง

21. ตวอยางเชน การปนสวนตนทนทงคงทและผนแปรทเกดขนในการพฒนาของทดนรอการพฒนาทถอไวเพอขาย เพอเขาอาศย หรอเพอการคาของผมกรรมสทธ อาจรวมถงตนทนทเกยวของกบการปรบภมทศน การระบายน า การวางทอส าหรบเชอมตอสาธารณปโภค ฯลฯ

22. ในกระบวนการผลตหนงอาจมการผลตผลตภณฑพรอมกนมากกวาหนงชนด เชน กรณทมการผลตผลตภณฑรวมหรอกรณทมผลตภณฑหลกและผลตภณฑพลอยได หากตนทนแปลงสภาพของแตละผลตภณฑไมอาจระบแยกกนไดอยางชดเจน ใหใชเกณฑการปนสวนทสมเหตสมผลและสม าเสมอ

Page 103: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

99 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ตวอยางของเกณฑทใชในการปนสวน เชน การใชมลคาขายของแตละผลตภณฑ ณ ขนตอนการผลตทสามารถแยกผลตภณฑไดอยางชดเจน หรอเมอการผลตเสรจสนเปนเกณฑส าหรบผลตภณฑพลอยได ซงโดยสวนใหญมลกษณะทไมเปนสาระส าคญ มกจะวดมลคาโดยใชมลคาสทธทจะไดรบและน ามลคาดงกลาวไปหกจากตนทนของผลตภณฑหลก ดงนน มลคาตามบญชของผลตภณฑหลกจงไมแตกตางอยางเปนสาระส าคญจากตนทนของผลตภณฑหลก

ตนทนอน ๆ

23. ตนทนอนทจะน าไปรวมในตนทนสนคาคงเหลอได หากเปนตนทนทเกดขนเพอท าใหสนคาคงเหลออยในสถานทและสภาพทเปนอยในปจจบน เชน อาจเปนการเหมาะสมทจะน าคาใชจายทไมไดเกดขนจากการผลตหรอตนทนในการออกแบบผลตภณฑส าหรบลกคารายใดรายหนงโดยเฉพาะไปรวมเปนตนทนของสนคาคงเหลอนน

24. ตวอยางของตนทนทไมน ามารวมเปนตนทนสนคาคงเหลอและใหรบรเปนคาใชจายในงวดทเกดขน เชน (ก) วตถดบ คาแรงงานหรอคาใชจายการผลตอนทสญเสยเกนกวาปกต (ข) ตนทนในการเกบรกษาสนคา เวนแตเปนตนทนทจ าเปนในกระบวนการผลตกอนจะถงขนตอน

การผลตถดไป (ค) คาใชจายในการบรหารทไมเกยวกบการท าใหสนคาอยในสถานทและอยในสภาพทเปนอย

ในปจจบน (ง) ตนทนในการขาย

25. ในบางสถานการณหนวยงานอาจน าตนทนการกยมมารวมเปนตนทนของสนคาคงเหลอได หากเปนไปตามเงอนไขทก าหนดไวตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

26. หนวยงานอาจจะซอสนคาโดยมการจายช าระเงนนานเกนกวาระยะเวลาทไดรบสนเชอตามปกต ในกรณดงกลาว ผลตางระหวางจ านวนเงนทจายจรงกบราคาซอทตองจายภายใตเงอนไขการใหสนเชอตามปกต ใหรบรเปนดอกเบยจายตลอดระยะเวลาการจดหาเงน

ตนทนของสนคาคงเหลอของผใหบรการ

27. ในกรณทผใหบรการมสนคาคงเหลอ (ยกเวนทอางถงไวในยอหนาท 2 (ง)) ใหวดมลคาสนคาดงกลาวดวยตนทนในการผลต ตนทนดงกลาวโดยสวนใหญประกอบดวยคาแรงงาน และตนทนอนทเกยวกบบคลากรทมสวนเกยวของโดยตรงกบการใหบรการ ซงรวมถงบคลากรทควบคมและดแล และตนทนทเกยวของกบการใหบรการ สวนคาแรงงานทไมมสวนเกยวของในการใหบรการ รวมถงคาแรงงานและตนทนอนทเกยวของกบบคลากรดานการขายและการบรหารจะไมรวมเปนตนทนของสนคาคงเหลอของผใหบรการ แตใหรบรเปนคาใชจายในงวดทเกดขน ตนทนของสนคาคงเหลอของผใหบรการ ไมรวมถงก าไรหรอคาใชจายทไมเกยวของ ซงมกน ามาใชเปนปจจยหนงในการคดคาบรการของ ผใหบรการ

Page 104: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

100 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ตนทนของผลตผลทางการเกษตรทเกบเกยวจากสนทรพยชวภาพ

28. ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 27 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช) สนคาคงเหลอทเปนผลตผลทางการเกษตรซงเกบเกยวจากสนทรพยชวภาพจะวดมลคาเมอรบรรายการเรมแรกดวยมลคายตธรรมหกตนทนในการขาย ณ จดเกบเกยว มลคาดงกลาวใหถอเปนตนทนของสนคาคงเหลอตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

เทคนคส าหรบการวดมลคาของตนทน 29. เทคนคส าหรบการวดมลคาของตนทน เชน วธตนทนมาตรฐานหรอวธราคาขายปลกอาจน ามาใชเพอ

ความสะดวก หากวธการประมาณตนทนดงกลาวใหผลใกลเคยงกบตนทนจรง ตนทนมาตรฐานก าหนดจากการใชวตถดบ วสดโรงงาน คาแรงงาน ประสทธภาพและการใชก าลงการผลตในระดบปกต ตนทนมาตรฐานตองมการทบทวนอยเสมอและปรบปรงเมอจ าเปนเพอใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน

30. สนคาคงเหลออาจไดรบการโอนใหหนวยงานในลกษณะของรายการทไมมการแลกเปลยน ตวอยางเชน องคกรความชวยเหลอระหวางประเทศอาจบรจาควสดทางการแพทยใหกบโรงพยาบาลของรฐหลงจากเกดภยพบตทางธรรมชาต ภายใตสถานการณดงกลาวตนทนของสนคาคงเหลอคอมลคายตธรรม ณ วนทไดรบสนทรพยนนมา

การค านวณตนทน 31. ตนทนสนคาคงเหลอของแตละรายการ ซงโดยปกตไมอาจสบเปลยนกนได และเปนสนคาหรอ

บรการทผลตขนและแยกตางหากไวส าหรบโครงการหนงโครงการใดโดยเฉพาะตองค านวณโดยใชวธราคาเจาะจง

32. ตนทนตามวธราคาเจาะจงเปนวธการบนทกตนทนทเจาะจงไดในสนคาคงเหลอแตละรายการ วธนจงเหมาะทจะใชส าหรบสนคาทแยกไวส าหรบโครงการหนงโครงการใดโดยเฉพาะ โดยไมค านงวาสนคาคงเหลอดงกลาวจะซอมาหรอผลตขนเอง อยางไรกด การบนทกตนทนตามวธราคาเจาะจงจะไมเหมาะสม หากสนคาคงเหลอมจ านวนรายการมากและโดยปกตมลกษณะสบเปลยนกนได ในสถานการณดงกลาววธทเลอกตราคาสนคาคงเหลอรายการทเหลอ อาจเปนชองทางการก าหนดผลกระทบของรายไดสง (ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด

33. เมอหนวยงานถอปฏบตตามยอหนาท 32 หนวยงานจะตองค านวณตนทนแบบเดยวกนส าหรบสนคาคงเหลอทงหมดทมลกษณะและการใชคลายคลงกน ส าหรบสนคาคงเหลอทมความแตกตางกนทงลกษณะหรอการใชงาน (ตวอยางเชน สนคาบางอยางทใชในแผนกหนงและเปนสนคาประเภทเดยวกนทมไวใชกบแผนกอน) วธการค านวณตนทนทแตกตางกนอาจสมเหตสมผล ความแตกตางทางดานทตงทางภมศาสตรของสนคาคงเหลอ (และในกฎหมายภาษทเกยวของ) ไมใชเหตผลทเพยงพอทจะใชวธการค านวณตนทนทแตกตางกน

34. ตนทนสนคาคงเหลอนอกจากทกลาวในยอหนาท 31 ตองค านวณมลคาโดยวธเขากอนออกกอน หรอวธถวเฉลยถวงน าหนก หนวยงานตองใชวธการค านวณมลคาดวยวธเดยวกนส าหรบสนคา

Page 105: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

101 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

คงเหลอทกชนดทมลกษณะและการใชคลายคลงกน ส าหรบสนคาคงเหลอทมลกษณะหรอการใชแตกตางกนการใชวธค านวณตนทนทตางกนอาจมความเหมาะสม

35. ตวอยางเชน สนคาคงเหลอของสวนงานภายในแหงหนงอาจมการใชสนคาคงเหลอชนดเดยวกน ทแตกตางไปจากสวนงานภายในอกแหงหนง อยางไรกตาม ความแตกตางทางดานสถานทตงทางภมศาสตรของสนคาคงเหลอไมใชเหตผลทเพยงพอทจะใชวธการค านวณตนทนทแตกตางกน

36. วธเขากอนออกกอนมขอสมมตฐานวา สนคาคงเหลอรายการทซอมาหรอผลตขนกอนจะขายออกไปกอน จงเปนผลใหสนคาคงเหลอรายการทเหลออย ณ วนสนงวดเปนสนคาทซอมาหรอผลตขนในครงหลงสด ส าหรบวธถวเฉลยถวงน าหนก ตนทนสนคาคงเหลอแตละรายการจะก าหนดจากการถวเฉลยตนทนของสนคาทเหมอนกน ณ วนตนงวดกบตนทนของสนคาทเหมอนกนทซอมา หรอผลตขนในระหวางงวด ซงวธการค านวณตนทนถวเฉลยอาจค านวณเปนระยะ ๆ ไปหรอค านวณทกครงทไดรบสนคา ทงน ขนอยกบสถานการณของหนวยงาน

มลคาสทธทจะไดรบ

37. ตนทนของสนคาคงเหลออาจจะไมไดรบคนถาสนคาคงเหลอเหลานนเกดความเสยหาย หรอเกดความลาสมยบางสวนหรอทงหมด หรอราคาขายลดลง ตนทนของสนคาคงเหลออาจจะไมไดรบคนหากประมาณการตนทนเพมขนในการท าตอใหเสรจหรอประมาณการตนทนทจะเกดขนเพอท าใหสนคาขาย แลกเปลยน หรอแจกจายได การตราคาสนคาคงเหลอลดลงจากราคาทนใหเทากบมลคาสทธทจะไดรบสอดคลองกบแนวความคดทวา สนทรพยไมควรแสดงมลคาตามบญชสงกวาประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะไดรบจากการขาย การแลกเปลยน การแจกจาย หรอการใช

38. การลดมลคาของสนคาคงเหลอลงใหเทากบมลคาสทธทจะไดรบ มกพจารณาจากสนคาแตละรายการ แตในบางสถานการณ อาจพจารณาจากกลมสนคาทมลกษณะคลายคลงกนหรอมความเกยวพนกน โดยอาจเปนกรณสนคาทมความเกยวของกบสายผลตภณฑเดยวกนทมวตถประสงคหรอการใชประโยชนขนสดทายเหมอนกนหรอมการผลตหรอขายในพนททางภมศาสตรเดยวกน และในทางปฏบตไมสามารถแยกจากรายการอนในสายผลตภณฑเดยวกนได อยางไรกด ถอเปนการไมเหมาะสมทจะปรบลดมลคาสนคาลงโดยใชเกณฑการจดประเภทของสนคาคงเหลอ เชน สนคาคงเหลอส าเรจรป หรอสนคาคงเหลอทกประเภทในสวนงานภายในแหงใดแหงหนง หรอสวนงานตามภมศาสตรแหงใดแหงหนง โดยทวไปผใหบรการมกค านวณตนทนแยกตามการใหบรการแตละงาน ซงใชก าหนดคาบรการตามงานนน ดงนน ตนทนส าหรบงานใหบรการใหพจารณาแยกตามงานแตละงาน

39. ในการประมาณมลคาสทธทจะไดรบ ใหพจารณาถงวตถประสงคของหนวยงานในการถอครองสนคาคงเหลอดวย ตวอยางเชน มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอทหนวยงานถอไวเพ อขายหรอใหบรการตามสญญาทแนนอน ใหถอตามราคาทก าหนดไวในสญญานน หากจ านวนตามสญญาการ

Page 106: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

102 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขายนนมนอยกวาปรมาณสนคาคงเหลอทถอครองไว มลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอสวนทเกนกวาปรมาณในสญญาใหถอตามราคาขายโดยทวไป แนวทางปฏบตเกยวกบประมาณการหนสนหรอหนสนทอาจเกดขนจากปรมาณสนคาคงเหลอตามสญญาขายทแนนอนสวนทเกนปรมาณสนคาคงเหลอทถอไว และทเกดจากสญญาซอทแนนอนของหนวยงาน ก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรองประมาณการหนสน หนสนทอาจจะเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช)

40. หนวยงานตองไมปรบมลคาวตถดบหรอวสดอนทถอไวเพอใชในการผลตสนคาใหลดต ากวาราคาทน ถาสนคาส าเรจรปทผลตจากวตถดบหรอวสดนนคาดวาจะขาย แลกเปลยน หรอแจกจายไดในราคาเทากบหรอสงกวาราคาทน อยางไรกตามเมอการทราคาวตถดบลดลงเปนขอบงชวา ตนทนของสนคาส าเรจรปนนสงกวามลคาสทธทจะไดรบ หนวยงานตองปรบลดมลคาวตถดบใหลดลงเทากบมลคาสทธทจะไดรบ ในสถานการณเชนนตนทนเปลยนแทนของวตถดบอาจจะเปนมลคาทดทสดในการก าหนดมลคาสทธทจะไดรบ

41. หนวยงานตองประเมนมลคาสทธทจะไดรบใหมในแตละรอบระยะเวลาถดไป เมอสถานการณทท าใหมการปรบลดมลคาสนคาคงเหลอใหต ากวาราคาทนหมดไป หรอเมอมหลกฐานทชดเจนวามลคาสทธทจะไดรบเพมขนเนองจากการเปลยนแปลงสถานการณทางเศรษฐกจ ใหหนวยงานบนทกกลบรายการปรบลดมลคาของสนคาคงเหลอ (ไดไมเกนจ านวนของมลคาทปรบลดเดม) เพอใหมลคาตามบญชใหมแสดงมลคาดวยราคาทนหรอมลคาสทธทจะไดรบทปรบปรงใหมแลวแตจ านวนใดจะต ากวา ตวอยางของกรณน เชน การทสนคาคงเหลอรายการหนงยกมาในงวดบญชถดมาดวยมลคาสทธทจะไดรบเนองจากราคาขายลดลง และยงไมไดขายออกไปแตตอมาราคาขายไดเพมขน

การแจกจายสนคาทไมมคาตอบแทนหรอมคาตอบแทนเพยงเลกนอย 42. หนวยงานอาจจะมสนคาคงเหลอทมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ

ซงไมเกยวของโดยตรงกบความสามารถในการสรางกระแสเงนสดสทธ สนคาคงเหลอเหลานอาจเกดขนเมอรฐบาลไดพจารณาแลวทจะแจกจายสนคาบางอยางทไมมคาตอบแทนหรอมคาตอบแทนเพยงเลกนอย ในกรณดงกลาวประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนคาคงเหลอส าหรบวตถประสงคของการรายงานทางการเงนจะถกสะทอนจากจ านวนเงนทหนวยงานจะตองจายเพอใหไดมาซงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ซงเปนสงทจ าเปนเพอใหบรรลวตถประสงคของหนวยงาน ในกรณทประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการไมสามารถหาไดในตลาด ควรประมาณการจากราคาเปลยนแทน หากวตถประสงคของสนคาคงเหลอทมไวเพอการแลกเปลยน มลคาการใชงานของสนคาคงเหลอดงกลาวใหเปนไปตามทก าหนดไวในยอหนาท 14

การรบรเปนคาใชจาย 43. เมอมการขาย แลกเปลยน หรอแจกจายสนคาคงเหลอออกไป มลคาตามบญชของสนคานน ตอง

รบรเปนคาใชจายในงวดทมการรบรรายไดทเกยวของ ถารายการดงกลาวไมเกยวกบรายได

Page 107: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

103 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

คาใชจายดงกลาวตองรบรเมอไดน าสนคาคงเหลอไปแจกจายหรอน าไปใหบรการทเกยวของแลว มลคาทลดลงของสนคาคงเหลอเนองจากการปรบมลคาใหเทากบมลคาสทธทจะไดรบ รวมทงผลขาดทนทงหมดทเกยวกบสนคาคงเหลอตองบนทกเปนคาใชจายในงวดทปรบมลคาสนคาใหลดลงหรอมผลขาดทนเกดขน จ านวนทเกดจากการกลบรายการปรบลดมลคาสนคาคงเหลอทเกดจากการเพมขนของมลคาสทธทจะไดรบตองรบรโดยน าไปหกจากมลคาของสนคาคงเหลอทรบรเปนคาใชจายในงวดบญชทมการกลบรายการดงกลาว

44. ส าหรบผใหบรการ สนคาคงเหลอจะรบรเปนคาใชจายตามปกต เมอไดใหบรการหรอเมอมการเรยกเกบเงนส าหรบบรการดงกลาวแลว

45. สนคาบางสวนอาจถกปนสวนไปยงบญชสนทรพยอน เชน สนคาทใชเปนสวนประกอบของทดน อาคารและอปกรณทสรางขนเอง สนคาคงเหลอทปนสวนไปยงสนทรพยประเภทอนในลกษณะนใหรบรเปนคาใชจายตามอายการใหประโยชนของสนทรพยนน

การเปดเผยขอมล

46. หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอตอไปนในรายงานการเงน

(ก) นโยบายการบญชทใชในการวดมลคาสนคาคงเหลอ และวธทใชค านวณราคาทน

(ข) มลคาตามบญชรวมของสนคาคงเหลอและมลคาตามบญชของสนคาคงเหลอแตละประเภทจ าแนกตามความเหมาะสมของแตละหนวยงาน

(ค) มลคาตามบญชของสนคาคงเหลอทแสดงดวยมลคายตธรรมหกตนทนในการขาย

(ง) มลคาของสนคาคงเหลอทรบรเปนคาใชจายในงวดบญชนน

(จ) มลคาของสนคาคงเหลอทปรบลดลงทรบรเปนคาใชจายในงวดบญชนนตามขอก าหนด ในยอหนาท 41

(ฉ) มลคาการกลบรายการปรบลดมลคาสนคาคงเหลอ ซงหนวยงานรบรโดยน าไปหกจากมลคาของสนคาคงเหลอทรบรเปนคาใชจายในงวดบญชตามขอก าหนดในยอหนาท 41

(ช) เหตการณหรอสถานการณทท าใหมการกลบรายการปรบลดมลคาสนคาตามยอหนาท 41 และ

(ซ) มลคาตามบญชของสนคาคงเหลอทใชเปนหลกประกนหนสน

47. ขอมลเกยวกบมลคาตามบญชของสนคาคงเหลอทจ าแนกตามประเภทของสนคาตลอดจน การเปลยนแปลงสนคาคงเหลอประเภทดงกลาวทเปนประโยชนตอผใชรายงานการเงน โดยทวไปสนคาคงเหลอจะถกจดประเภทเปนสนคาทมไวเพอขาย สนคาส าเรจรป สนคาระหวางท า วตถดบ และวสดการผลต ส าหรบสนคาคงเหลอของผใหบรการ อาจแสดงเปนงานระหวางท า

Page 108: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

104 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

48. มลคาสนคาคงเหลอทรบรเปนคาใชจายในระหวางงวด ซงโดยสวนใหญหมายถง (ก) ตนทนขาย ประกอบดวยตนทนทงหมดทเกยวของกบการวดมลคาของสนคาทขาย แลกเปลยน หรอ แจกจายไป และ (ข) คาใชจายในการผลตทไมจดสรรและตนทนการผลตสวนทสญเสยเกนปกต ในบางสถานการณหนวยงานอาจมเหตผลในการรวมตนทนอนๆ เขาไปดวย เชน ตนทนในการจดจ าหนายสนคา

49. บางหนวยงานแสดงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายในรปแบบทมผลใหจ านวนเงนทเปดเผยแตกตางไปจากตนทนของสนคาทรบรเปนคาใชจายในระหวางงวด ภายใตรปแบบนหนวยงานจะน าเสนอการวเคราะหคาใชจายโดยจ าแนกตามลกษณะคาใชจาย ในกรณน หนวยงานจะตองเปดเผยตนทนทรบรเปนคาใชจายส าหรบวตถดบและวสดสนเปลอง ตนทนแรงงาน และตนทนอน พรอมทงมลคาการเปลยนแปลงสทธของสนคาคงเหลอส าหรบงวดนน

วนถอปฏบต

50. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 109: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

105 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ (IPSAS 12 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 12

เรอง สนคาคงเหลอ ดงน 1.1 การแกไขเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศฉบบดงกลาว ทเปนผลมาจาก

มาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศฉบบอนตามยอหนาท 51(A) ถง 51(D) 1.2 การใชเกณฑคงคางภายหลงวนทถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศฉบบ

ดงกลาวตามยอหนาท 52 1.3 การยกเลก IPSAS 12 ฉบบเดมทออกในป 2554 ตามยอหนาท 53

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนปรบแกขอความจากมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ ดงน 2.1 ตดตวอยางรายการดวงตราไปรษณยากรทถอไวเพอขายในยอหนาท 12(g) และการวดมลคา

รายการดงกลาวในยอหนาท 13 2.2 เพมตวอยางการใหบรการลกคา การบรการงานวจย และการรกษาพยาบาลในยอหนาท 12(h)(ii)

ซงตรงกบยอหนาท 10(ช)(2) ในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 110: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

106 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง

สญญาเชา

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา พ.ศ. 2544 (IPSAS 13 : LEASES (December 2001)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 (Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 13 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 111: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

107 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... 1 ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 2-5 ค านยาม ....................................................................................................................................................... 6-9 การเปลยนแปลงจ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาระหวาง วนเรมตนของสญญาเชาและวนทสญญาเชาเรมมผล ............................................................. 7 สญญาเชาซอ ...................................................................................................................................... 8 อตราดอกเบยเงนกยมสวนเพม ........................................................................................................... 9 การจ าแนกประเภทสญญาเชา ................................................................................................................ 10-21 สญญาเชาและสญญาประเภทอน ........................................................................................................... 22-24 สญญาเชาในรายงานการเงนของผเชา .................................................................................................... 25-41 สญญาเชาการเงน ..................................................................................................................... 25-38 การรบรเรมแรก .......................................................................................................... 25-30 การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก ......................................................................... 31-36 การเปดเผยขอมล ....................................................................................................... 37-38 สญญาเชาด าเนนงาน ................................................................................................................ 39-41 การเปดเผยขอมล .............................................................................................................. 41 สญญาเชาในรายงานการเงนของผใหเชา ................................................................................................ 42-66 สญญาเชาการเงน ..................................................................................................................... 42-58 การรบรเรมแรก ................................................................................................................. 47 การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก ......................................................................... 48-56 การเปดเผยขอมล ....................................................................................................... 57-58 สญญาเชาด าเนนงาน ................................................................................................................ 59-66 การเปดเผยขอมล .............................................................................................................. 66 การขายและเชากลบคน ......................................................................................................................... 67-75 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง ....................................................................................................................... 76 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 77

Page 112: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

108 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 77 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบต ในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 113: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

109 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคเพอก าหนดนโยบายการบญชและการเปดเผยขอมลทเหมาะสมทงทางดานผเชาและผใหเชา เพอน าไปปฏบตกบสญญาเชาทางการเงนและสญญาเชาด าเนนงาน

ขอบเขต

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบการบญชส าหรบสญญาเชาทกรายการ ยกเวนรายการตอไปน

(ก) สญญาเชาเพอการส ารวจหรอใชทรพยากรแร น ามน กาซธรรมชาต และทรพยากรอนทคลายกนซงไมสามารถสรางขนใหมได

(ข) ขอตกลงในการใหใชสทธของรายการประเภทฟลมภาพยนตร การบนทกวดทศน ละคร บทประพนธ สทธบตร และลขสทธ

อยางไรกตาม มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมใชกบการวดมลคารายการตอไปน

(ก) อสงหารมทรพยทผเชาถอครองอยและบนทกเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน (มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน)

(ข) อสงหารมทรพยเพอการลงทนทผใหเชาบนทกเปนสญญาเชาด าเนนงาน (มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน)

(ค) สนทรพยชวภาพภายใตขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 27 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช) ทผเชาถอครองภายใตสญญาเชาการเงน

(ง) สนทรพยชวภาพภายใตขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 27 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช) ทผใหเชาบนทกเปนสญญาเชาด าเนนงาน

๓. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบขอตกลงทมการโอนสทธการใชสนทรพย แมวาผใหเชายงคงใหบรการสวนใหญในการด าเนนงานหรอซอมบ ารงสนทรพยเหลานน ในทางกลบกน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมตองน ามาถอปฏบตกบขอตกลงในการใหบรการทไมไดโอนสทธการใชสนทรพยจากคสญญาฝายหนงไปยงคสญญาอกฝายหนง หนวยงานของรฐอาจมขอตกลงทซบซอน ในการท าสญญาการสงมอบบรการ ซงอาจมหรอไมมการเชาสนทรพย การถอปฏบตส าหรบขอตกลงเหลานอธบายไวในยอหนาท 22 ถง 24

๔. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ไมใชถอปฏบตกบรายการ (ก) สญญาเชาเพอการส ารวจหรอการใชทรพยากรธรรมชาต เชน น ามน กาซธรรมชาต ปาไม แร และทรพยากรอนทคลายกน ซงไมสามารถสรางขนใหมได และ (ข) ขอตกลงในการใหใชสทธของรายการประเภทฟลมภาพยนตร การบนทกวดทศน

Page 114: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

110 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ละคร บทประพนธ สทธบตร และลขสทธ เนองจากขอตกลงส าหรบรายการเหลานจะมประเดนทางบญชทซบซอนมากกวา จงจ าเปนตองก าหนดมาตรฐานการบญชภาครฐไวตางหาก

5. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ไมใชถอปฏบตกบอสงหารมทรพยเพอการลงทน การวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทน ทงทางดานผเชาและผใหเชา ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

ค านยาม 6. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

สญญาเชา หมายถง สญญาหรอขอตกลงทผใหเชาใหสทธแกผเชาในการใช ส นทรพย ส าหรบช วง เวลาท ตกลงกน เพ อแลกเปลยนกบคาตอบแทน ซงไดรบช าระในงวดเดยวหรอหลายงวด

สญญาเชาการเงน หมายถง สญญาเชาทท าให เกดการโอนความเสยงและผลตอบแทนท งหมดหรอเกอบท งหมดท ผ เ ปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยใหแกผเชา ไมวาในทสดการโอนกรรมสทธจะเกดขนหรอไม

สญญาเชาด าเนนงาน หมายถง สญญาเชาทมใชสญญาเชาการเงน

สญญาเชาทบอกเลกไมได หมายถง สญญาเชาทจะบอกเลกไมไดเวนแตจะเปนไปตามเงอนไขขอใดขอหนงตอไปน

(ก) เมอเกดเหตการณบางอยางซงโอกาสทเกดขนนอยมาก

(ข) เมอไดรบความยนยอมจากผใหเชา

(ค) เมอผเชาท าสญญาเชาใหมกบผใหเชารายเดมเพอเชาสนทรพยเดมหรอสนทรพยทเทยบเทาของเดม

(ง) เมอผเชาตองจายเงนเพมโดยท ณ วนเรมตนสญญาเชาเปนทเชอถอไดอยางสมเหตสมผลวาสญญาเชาจะด าเนนไปอยางตอเนอง

วนเรมตนของสญญาเชา หมายถง วนทท าสญญาเชาหรอวนทคสญญาไดตกลงตามเงอนไขหลกของสญญาเชา แลวแตวนใดจะเกดขนกอน ซง ณ วนน

(ก) สญญาเชาจะถกจดประเภทเปนสญญาเชาด าเนนงานหรอสญญาเชาการเงน

Page 115: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

111 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) ในกรณของสญญาเชาการเงน หนวยงานตอง

ก าหนดจ านวนเงนทจะตองรบร ณ วนทสญญาเชาเรมมผล

วนทสญญาเชาเรมมผล หมายถง วนทผเชาสามารถใชสทธตามสญญาเชาในสนทรพย ทเชา ซงคอวนรบรรายการเรมแรกตามสญญาเชา (เชน การรบรสนทรพย หนสน รายได หรอคาใชจายอนเปนผลมาจากสญญาเชา)

อายสญญาเชา หมายถง ระยะเวลาเชาสนทรพยทผเชาท าสญญาทบอกเลกไมได ทงน ใหรวมถงระยะเวลาทผเชามสทธทจะเลอกตออายสญญาเชาสนทรพยนนออกไปอก ไมวาจะมการจายเงนเพมอกหรอไม หาก ณ วนเรมตนของสญญาเชาสามารถเชอไดอยางสมเหตสมผลวาผเชาจะเลอกใชสทธเพอตออายสญญาเชา

จ านวนเงนขนต าทตองจาย หมายถง จ านวนเงนทผ เชาตองจายตลอดอายสญญาเชา รวมกบรายการดงตอไปน

(ก) ทางดานผเชา – จ านวนเงนทผเชาหรอบคคลทเกยวของกบผเชาประกนมลคาคงเหลอใหกบผใหเชา หรอ

(ข) ทางดานผ ให เชา – มลคาคงเหลอท ไดรบประกนจากผเชาหรอบคคลทเกยวของกบผเชา หรอบคคลทสามทไมเกยวของกบผใหเชาและมฐานะการเงนทสามารถใหการประกนแกผใหเชาได

จ านวนเงนขนต าทตองจายนไมรวมถงคาเชาทอาจเกดขน ตนทนการใหบรการ และภาษทผใหเชาจายและเรยกคนไดจากผเชา

อยางไรกตาม ณ วนเรมตนของสญญาเชา ถาผเชามสทธทจะเลอกซอสนทรพยดวยราคาทคาดวาจะต ากวามลคายตธรรมอยางเปนสาระส าคญ ณ วนทสามารถใชสทธ เลอกดงกลาวและเช อไดอยางสมเหตสมผลวาผเชาจะใชสทธเลอกนน ในกรณนจ านวนเงนขนต าทตองจายประกอบดวยจ านวนเงนขนต าทตองจายตลอดอายของสญญาเชาจนถงวนทคาดวาจะใชสทธเลอกซอและจ านวนเงนทตองจายเมอใชสทธเลอกซอสนทรพยทเชาดวย

Page 116: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

112 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มลคายตธรรม หมายถง จ านวนเงนทผซอและผขายตกลงแลกเปล ยนสนทรพยหรอจายช าระหนกนในขณะททงสองฝายมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยน และสามารถตอรองราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของผทไมมความเกยวของกน

อายการใหประโยชน เชงเศรษฐกจ

หมายถง ขอใดขอหนงตอไปน

(ก) ระยะเวลาทคาดวาสนทรพยจะใหประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการกบผใชรายเดยวหรอหลายราย

(ข) จ านวนผลผลตหรอจ านวนในลกษณะอนทคลายคลงกนซงผใชรายเดยวหรอหลายรายคาดวาจะไดรบจากการใชสนทรพย

อายการใหประโยชน หมายถง ระยะเวลาท เหลออย โดยประมาณนบจากวนทสญญาเชาเรมมผล ซงหนวยงานคาดวาจะไดรบประโยชน เช ง เศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยโดยไมค านงถงอายสญญาเชา

มลคาคงเหลอทไดรบ การประกน

หมายถง (ก) ทางดานผเชา – สวนของมลคาคงเหลอทผเชาหรอบคคลทเกยวของกบผเชารบประกนทจะจายใหแกผใหเชา (จ านวนทรบประกน คอ จ านวนเงนสงสดทจะตองจายไมวากรณใดกตาม) และ

(ข) ทางดานผใหเชา – สวนของมลคาคงเหลอผเชาหรอบคคลทสามรบประกนทจะตองจายใหแกผใหเชา บคคลทสามทรบประกนนตองไมเกยวของกบผใหเชาและบคคลดงกลาวตองมความสามารถทางการเงนทจะรบผดชอบตอภาระผกพนทรบประกนไว

มลคาคงเหลอทไมไดรบ การประกน

หมายถง สวนของมลคาคงเหลอของสนทรพยทใหเชา ซงผใหเชาอาจไมไดรบคน หรอสวนของมลคาคงเหลอของสนทรพยทใหเชา ซงไดรบการประกนจากบคคลทเกยวของกบผใหเชาเทานน

Page 117: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

113 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ตนทนทางตรงเรมแรก หมายถง ตนทนสวนเพมทเกดขนโดยตรงจากการตอรองและ

การท าสญญาเชา ตนทนดงกลาวไมรวมถงตนทนในสวนของผใหเชาทเปนผผลตหรอผแทนจ าหนาย

เงนลงทนขนตนตาม สญญาเชา

หมายถง ผลรวมของจ านวนเงนขนต าทตองจายใหกบผใหเชาตามสญญาเชาการเงนกบมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนใหกบผใหเชา

เงนลงทนสทธตาม สญญาเชา

หมายถง เงนลงทนขนตนตามสญญาเชาคดลดดวยอตราดอกเบยตามนยของสญญาเชา

รายไดทางการเงน รอการรบร

หมายถง ผลตางระหวางเงนลงทนขนตนตามสญญาเชากบเงนลงทนสทธตามสญญาเชา

อตราดอกเบยตามนย ของสญญาเชา

หมายถง อตราคดลด ณ วนเรมตนสญญาเชาทท าใหผลรวมของมลคาปจจบนของ

(ก) จ านวนเงนขนต าทตองจาย และ

(ข) มลคาคงเหลอทไมไดรบการประกน

มจ านวนเทากบผลรวมของมลคายตธรรมของสนทรพยทใหเชา และตนทนทางตรงเรมแรกของผใหเชา

อตราดอกเบยเงนกยม สวนเพมของผเชา

หมายถง อตราดอกเบยทผเชาจะตองจายตามสญญาเชาทคลายคลงกน หรอถาไมสามารถก าหนดอตรานนไดใหใชอตราดอกเบยทผเชาจะตองจาย ณ วนเรมตนของสญญาเชาในการกยมเงนทมระยะเวลาและการค าประกนคลายคลงกนทระบไวในสญญาเชาเพอซอสนทรพยนน

คาเชาทอาจเกดขน หมายถง สวนของจ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาซงไมไดก าหนดไวอยางคงทตามระยะเวลาทผานไป แตก าหนดใหขนอยกบปจจยอน เชน อตรารอยละของยอดขาย ปรมาณการใช ดชนราคาในอนาคต หรออตราดอกเบยในตลาดในอนาคต

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

การเปลยนแปลงจ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาระหวางวนเรมตนของสญญาเชาและวนทสญญาเชาเรมมผล

Page 118: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

114 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

7. ในชวงระยะเวลานบจากวนเรมตนท าสญญาเชาถงวนทสญญาเชาเรมมผล สญญาเชาหรอ ขอผกพนตามสญญาเชาอาจมขอก าหนดใหมการปรบปรงจ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาได เชน ในกรณของการเปลยนแปลงตนทนการกอสรางหรอตนทนการไดมาของสนทรพยทเชา การปรบราคาตามระดบดชนราคาทเปลยนไป หรอตนทนทางการเงนของผใหเชาท เปลยนไป ในกรณเชนน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหจ านวนเงนทมการเปลยนแปลงนนถอวาเกดขน ณ วนเรมตนท าสญญาเชา

สญญาเชาซอ

8. สญญาเชาตามค านยามรวมถง สญญาเชาสนทรพยทผเชามสทธทจะไดรบกรรมสทธในสนทรพยทเชาเมอผเชาปฏบตตามเงอนไขทตกลงกน สญญาเชาดงกลาวในบางครงเรยกวา สญญาเชาซอ

อตราดอกเบยเงนกยมสวนเพม

9. การก าหนดอตราดอกเบยเงนกยมสวนเพมของหนวยงานทกยมเงนโดยไดรบการค าประกนจากรฐบาลจะตองสะทอนถงการไดรบการค าประกนจากรฐบาลและคาธรรมเนยมทเกยวของ ซงโดยปกตจะท าใหใชอตราดอกเบยเงนกยมสวนเพมทต าลง

การจ าแนกประเภทสญญาเชา

10. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหหนวยงานจดประเภทสญญาเชา โดยพจารณาถงขอบเขตของความเสยงและผลตอบแทนทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชาวาตกอยกบผเชาหรอผใหเชา และความเสยงดงกลาวรวมถงโอกาสทจะเกดความสญเสยจากก าลงการผลตทไมไดใช หรอจากวทยาการทลาสมย และจากความผนผวนของผลตอบแทนทเกดจากการเปลยนแปลงสถานการณทางเศรษฐกจ ผลตอบแทนดงกลาวอาจรวมถงการคาดการณวาจะมศกยภาพในการบรหารหรอมก าไรจากการด าเนนงานตลอดอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจของสนทรพย และคาดการณวาจะมผลก าไรจากราคาทเพมขนหรอจากมลคาคงเหลอทจะไดรบ

11. หนวยงานตองจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนหากสญญานนโอนความเสยงและผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยไปใหแกผเชา และตองจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาด าเนนงานหากสญญานนไมไดโอนความเสยงหรอผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยไปใหแกผเชา

12. เนองจากรายการบญชระหวางผเชาและผใหเชาเปนไปตามขอตกลงรวมในสญญาเชา จงเปนการเหมาะสมทจะยดถอค านยามอยางเดยวกนมาใชสม าเสมอ แตในบางครงการน าค านยามตาง ๆ มาใชกบสถานการณของคสญญาทงสองฝายทแตกตางกน อาจท าใหผเชาและผใหเชาจดประเภทสญญาเชาแตกตางกน แมวาจะเปนสญญาเดยวกน ตวอยางเชน กรณทผใหเชาไดรบประโยชนจากมลคาคงเหลอทไดรบการประกนจากบคคลทไมเกยวของกบผเชา

Page 119: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

115 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

13. ในการจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาด าเนนงาน หนวยงานตองพจารณาถงเนอหาของรายการมากกวารปแบบตามสญญา ตามปกต หนวยงานตองจดประเภทสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงน หากสญญานนท าใหเกดสถานการณตอไปนอยางนอยหนงสถานการณ

(ก) สญญาเชาโอนความเปนเจาของในสนทรพยใหแกผเชาเมอสนสดระยะเวลาของสญญาเชา

(ข) ผเชามสทธเลอกซอสนทรพยดวยราคาทต ากวามลคายตธรรม ณ วนทสทธเลอกเกดขน โดยราคาตามสทธนนมจ านวนต ากวามลคายตธรรมของสนทรพยมากเพยงพอทจะท าใหเกดความแนใจอยางสมเหตสมผล ณ วนเรมตนของสญญาเชาวาผเชาจะใชสทธเลอกซอสนทรพยนน

(ค) ระยะเวลาของสญญาเชาครอบคลมอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจสวนใหญของสนทรพยแมวาจะไมมการโอนกรรมสทธเกดขน

(ง) ณ วนเรมตนของสญญาเชา มลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทตองจายมจ านวนเทากบหรอเกอบเทากบมลคายตธรรมของสนทรพยทเชา

(จ) สนทรพยทเชามลกษณะเฉพาะจนกระทงมผเชาเพยงผเดยวทสามารถใชสนทรพยนน โดยไมจ าเปนตองน าสนทรพยดงกลาวมาท าการดดแปลงทส าคญ

(ฉ) ไมสามารถน าสนทรพยอนมาใชแทนสนทรพยทเชาไดโดยงาย

14. ขอบงชถงสถานการณใดสถานการณหนงหรอหลายสถานการณรวมกนทท าใหสามารถจดสญญาเชาเปนสญญาเชาการเงนได มดงตอไปน

(ก) หากผเชาสามารถยกเลกสญญาเชาได และผเชาเปนผรบผดชอบผลเสยหายทเกดกบผใหเชาเนองจากการยกเลกนน

(ข) ผเชาเปนผไดรบผลก าไรหรอผลขาดทนจาการผนผวนของมลคายตธรรมของมลคาคงเหลอ (ตวอยางเชน ในรปแบบของการใหสวนลดคาเชาแกผเชา เทากบสวนใหญของจ านวนเงนทไดรบจากการขายมลคาคงเหลอของสนทรพยทเชา ณ วนสนสดสญญาเชา)

(ค) ผเชาสามารถตอสญญาเชาครงทสองดวยการจายคาเชาทมจ านวนต ากวาคาเชาในตลาดอยางเปนนยส าคญ

15. ตวอยางและขอบงชในยอหนา 13 และ 14 ไมถอเปนขอยตในการจดประเภทสญญาเชาใหเปนสญญาเชาการเงน ถาเปนทแนชดว ายงมลกษณะอนทแสดงใหเหนวามไดมการโอนความเสยงและผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทเปนผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชา สญญาเชานนจะตองจดประเภทเปนสญญาเชาด าเนนงาน ตวอยางเชน ณ วนสนสดสญญาเชาไดมการโอนกรรมสทธในสนทรพยทเชาโดยมการจายคาตอบแทนซงมจ านวนเทากบมลคายตธรรมของสนทรพยทเชา หรออกตวอยางหนงคอ มการจายคาเชาทไมก าหนดแนนอน (คาเชาทอาจเกดขน) อนเปนผลใหผเชามไดรบโอนความเสยงและผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากสนทรพยทเชา

Page 120: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

116 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

16. การจดประเภทสญญาเชาตองท า ณ วนเรมตนสญญาเชา หาก ณ เวลาใดเวลาหนง ผเชาและผใหเชาตกลงทจะเปลยนเงอนไขในสญญาเชา (ทไมใชการตออายสญญาเชา) ในลกษณะทจะท าใหการจดประเภทสญญาเชาแตกตางไปจากเดมตามเงอนไขทระบไวในยอหนา 10 ถง 15 หากเงอนไขทเปลยนแปลงไปนนมผลกระทบตงแตวนเรมตนของสญญาเชา ขอตกลงทมการแกไขถอเปนขอตกลงใหมตลอดอายสญญาเชา อยางไรกตามการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช (ตวอยางเชน การเปลยนแปลงประมาณการของอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจหรอมลคาคงเหลอของสนทรพยทเชา) หรอการเปลยนแปลงในสถานการณ (ตวอยางเชน ผเชาผดสญญา) ไมท าใหตองมการจดประเภทสญญาเชาใหมตามวตถประสงคทางการบญช

17. ในกรณทสญญาเชามองคประกอบทงสวนทเปนทดนและอาคาร ใหหนวยงานพจารณาแยกจากกนในการจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนและสญญาเชาด าเนนงาน ตามยอหนา 10 ถง 16 ในการจดประเภทสวนของทดนวาเปนสญญาเชาด าเนนงานหรอสญญาเชาการเงน ปจจยส าคญในการพจารณาคอโดยปกตทดนมอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจไมจ ากด

18. ในกรณทจ าเปนตองจดประเภทและบนทกบญชส าหรบการเชาทดนและอาคาร จ านวนเงนขนต าทตองจายตามสญญาเชาทดนและอาคาร (รามถงเงนกอนทจายให ณ วนเรมตน) จะปนสวนใหกบทดนและอาคารตามสดสวนของมลคายตธรรมในสวนของสทธในทดนและสทธในอาคาร ณ วนเรมตนสญญาเชา ถาจ านวนเงนขนต าทตองจายไมสามารถน ามาปนสวนตามวธสดสวนดงกลาวไดอยางนาเชอถอ สญญาเชาทงหมดนนตองถอเปนสญญาเชาการเงน เวนแตจะเปนทแนชดวาสวนของทดนและอาคารเปนสญญาเชาด าเนนงานในกรณเชนน สญญาเชาทงหมดใหถอเปนสญญาเชาด าเนนงาน

19. เพอวตถประสงคในการจดประเภทสญญาเชา หากจ านวนเงนทเปนสวนของทดนทตองรบรตามยอหนา 25 มจ านวนไมเปนสาระส าคญ ทดนและอาคารตามสญญาเชาอาจถอเปนสนทรพยหนวยเดยวกนและจดประเภทเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาด าเนนงานตามยอหนา 10 ถง 16 ในกรณเชนน อายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจของอาคารถอเปนอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจของสนทรพยทงหมดทเชา

20. หนวยงานไมตองวดมลคาทดนและอาคารแยกจากกน ถาสวนไดสวนเสยของผเชาในทดนและอาคารไดมการจดประเภทเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนและบนทกดวยวธมลคายตธรรมตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน อยางไรกตาม ผเชาตองแสดงรายละเอยดการค านวณในการประเมน เมอการจดประเภทสญญาเชาทเปนสวนขององคประกอบหนงหรอทงสององคประกอบมความไมแนนอน

21. ตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน มความเปนไปไดทผเชาจะจดประเภทสวนไดสวนเสยในอสงหารมทรพยทเกดจากสญญาเชาด าเนนงานเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ในกรณเชนน สวนไดสวนเสยในอสงหารมทรพยนนจะบนทกเสมอนหนงเปนสญญาเชาการเงน และใหใชวธมลคายตธรรมในการรบรรายการสนทรพยตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชฉบบนน ผเชายงคงตองบนทกสญญาเชาดงกลาวเปนสญญาเชาการเงนตอไปแม

Page 121: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

117 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เหตการณทเกดขนภายหลงจะท าใหสวนไดสวนเสยของผเชาในอสงหารมทรพยเปลยนไปจนเปนเหตใหไมสามารถจดประเภทอสงหารมทรพยนนเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ดงกรณตวอยางตอไปน

(ก) ผเชาครอบครองอสงหารมทรพย ซงไดมการโอนกรรมสทธการครอบครองใหเจาของดวยจ านวนเงนเทากบมลคายตธรรม ณ วนทมการเปลยนแปลงการใช หรอ

(ข) ผเชาท าสญญาเชาชวง ซงไดมการโอนความเสยงและผลตอบแทนทงหมดหรอเกอบทงหมดทผเปนเจาของพงไดรบจากอสงหารมทรพยใหแกบคคลทสามทไมมความเกยวของกน สญญาเชาชวงดงกลาว ผเชาจะบนทกเปนสญญาการเงนทมตอบคคลทสาม แมสญญานนบคคลทสามอาจบนทกเปนสญญาเชาด าเนนงานกตาม

สญญาเชาและสญญาประเภทอน

22. สญญาเชาอาจประกอบดวยขอตกลงในการเชาสนทรพยเพยงอยางเดยว อยางไรกตาม การเชาอาจเปนสวนประกอบสวนหนงในสญญาทครอบคลมเนอหาหลายสวนซงท ากบหนวยงานภาคเอกชน เชนสญญาทครอบคลมทงการท าการกอสราง การเปนเจาของ การด าเนนงาน หรอการโอนสนทรพย หนวยงานของรฐโดยปกตมกจะท าสญญาดงกลาวกบสนทรพยทมอายใชงานนาน และสนทรพยโครงสรางพนฐาน แตในขอตกลงอนหนวยงานของรฐอาจเชาสนทรพยโครงสรางพนฐานจากหนวยงานภาคเอกชน หนวยงานตองก าหนดวาเปนขอตกลงสมปทานบรการตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 32 เรอง ขอตกลงสมปทานบรการ: ผใหสมปทาน (เมอมการประกาศใช)

23. ในกรณทสญญาไมเปนไปตามเกณฑการรบรของสนทรพยสมปทานบรการตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 32 เรอง ขอตกลงสมปทานบรการ: ผใหสมปทาน (เมอมการประกาศใช) และสญญามขอตกลงในการเชาทสามารถพจารณาจดเปนสญญาเชาทางการเงนหรอสญญาเชาด าเนนงานตามมาตรฐานการบญชฉบบน ใหใชมาตรฐานการบญชฉบบนถอปฏบตส าหรบสวนทเปนขอตกลงในการเชาภายใตสญญานน

24. หนวยงานของรฐอาจมการท าสญญาเพอจดหาสนคาหรอบรการในหลายรปแบบ ซงเกยวของกบการใชสนทรพยทมลกษณะเฉพาะ บางสญญาอาจไมชดเจนวามสวนทเปนขอตกลงสมปทานบรการตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 32 เรอง ขอตกลงสมปทานบรการ: ผใหสมปทาน (เมอมการประกาศใช) หรอสญญาเชาตามค านยามของมาตรฐานการบญชฉบบนหรอไม ซงในกรณนตองใชดลยพนจอยางรอบคอบเยยงผช านาญการในวชาชพ ถาเปนสญญาเชาใหถอปฏบตตามมาตรฐานฉบบน แตถ าไมใชสญญาเชาใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนทเกยวของ

สญญาเชาในรายงานการเงนของผเชา

สญญาเชาการเงน

การรบรเรมแรก

Page 122: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

118 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

25. ณ วนทสญญาเชาเรมมผล ผเชาตองรบรสญญาเชาการเงนเปนสนทรพยและหนสนในงบแสดงฐานะทางการเงนของผเชา ดวยจ านวนเงนเทากบมลคายตธรรมของสนทรพยทเชา หรอมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทตองจาย แลวแตจ านวนใดจะต ากวา ซงพจารณา ณ วนเรมตนของสญญาเชา อตราคดลดในการค านวณมลคาปจจบนของจ านวนขนต าทตองจาย คอ อตราดอกเบยตามนยของสญญาเชาหากสามารถก าหนดไดในทางปฏบต หากในทางปฏบตไมสามารถก าหนดอตราดอกเบยตามนยของสญญาเชาได ใหใชอตราดอกเบยเงนกยมสวนเพมของผเชาเปนอตราคดลด

26. รายการและเหตการณทางบญชตองบนทกและน าเสนอตามเนอหาเชงเศรษฐกจและสาระความเปนจรงทางการเงนไมใชตามรปแบบของกฎหมาย แมวารปแบบของกฎหมายของขอตกลงในสญญาเชา จะก าหนดใหผเชาไมมกรรมสทธในสนทรพยทเชาตามกฎหมาย แตหากเปนสญญาเชาการเงนแลวเนอหาเชงเศรษฐกจและสาระความเปนจรงทางการเงน คอ ผเชาไดรบประโยชนเชงเ ศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการจากการใชสนทรพยทเชา ตลอดอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจสวนใหญของสนทรพยนน โดยแลกเปลยนกบภาระผกพนทตองจายส าหรบสทธดงกลาว ดวยจ านวนทใกลเคยงกบมลคายตธรรมของสนทรพย ณ วนเรมตนของสญญาเชา รวมกบคาใชจายทางการเงนทเกยวของ

27. หากในงบแสดงฐานะทางการเงนของผเชาไมไดสะทอนถงรายการทางบญชเกยวกบสญญาเชาดงกลาวทรพยากรทางเศรษฐกจและภาระผกพนของหนวยงานจะต ากวาทควรเปน ซงท าใหอตราสวนทางการเงนบดเบอนไป ดงนน ณ วนทสญญาเชาเรมมผล จงเปนการเหมาะสมทผเชาจะรบรรายการเกยวกบสญญาเชาการเงนในงบแสดงฐานะทางการเงน เปนสนทรพยและหนสนทจะตองจายในอนาคตดวยจ านวนเดยวกน แตตนทนทางตรงเรมแรกของผเชาใหรบรเปนตนทนของสนทรพยทเชาดวย

28. ในรายงานการเงนไมควรแสดงสนทรพยตามสญญาเชาการเงนหกดวยหนสนตามสญญาเชาการเงน

29. หากในงบแสดงฐานะทางการเงนของผเชาตองแยกแสดงหนสนเปนหนสนหมนเวยนและไมหมนเวยน ผเชาตองแยกแสดงหนสนตามสญญาเชาเปนหนสนหมนเวยนและไมหมนเวยนในลกษณะเดยวกน

30. ตนทนทางตรงเรมแรกมกเกดขนเนองจากกจกรรมทเฉพาะเจาะจงกบการเชา เชน การตอรองและการท าสญญาเชา ตนทนทเกยวของโดยตรงกบกจกรรมทผเชาด าเนนการเพอใหไดสญญาเชาการเงน ตองรวมเปนสวนหนงของจ านวนทรบรเปนสนทรพยภายใตสญญาเชานน

การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก

31. จ านวนเงนขนต าทตองจายตองน ามาแยกเปนคาใชจายทางการเงนและสวนทจะน าไปลดหนสนทยงไมไดช าระ คาใชจายทางการเงนตองปนสวนใหกบงวดตาง ๆ ตลอดอายสญญาเชาเพอท าใหอตราดอกเบยแตละงวดเปนอตราคงทส าหรบยอดคงเหลอของหนสนทเหลออยแตละงวด คาเชา ทอาจเกดขนตองบนทกเปนคาใชจายในงวดทเกดรายการ

32. ในทางปฏบต หนวยงานอาจใชการประมาณการในลกษณะใดลกษณะหนงในการปนสวนคาใช จายทางการเงนใหกบงวดตาง ๆ ตลอดอายสญญาเชาเพอความสะดวกในการค านวณ

Page 123: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

119 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

33. สญญาเชาการเงนท าใหเกดคาเสอมราคาส าหรบสนทรพยเสอมสภาพและคาใชจายทางการเงนส าหรบงวดบญชแตละงวด นโยบายการคดคาเสอมราคาส าหรบสนทรพยเสอมสภาพทเชาตองสอดคลองกบวธการคดคาเสอมราคาของสนทรพยเสอมสภาพซงหนวยงานเปนเจาของ และคาเสอมราคาทรบรตองค านวณตามเกณฑทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน หากไมมความแนนอนอยางสมเหตสมผลทผเชาจะเปนเจาของสนทรพยเมออายสญญาเชาสนสดลง ผเชาตองตดคาเสอมราคาของสนทรพยใหหมดภายในอายสญญาหรออายการใหประโยชนแลวแตอายใดจะสนกวา

34. ผเชาตองปนสวนมลคาเสอมสภาพของสนทรพยทเชาใหกบงวดบญชแตละงวดตลอดระยะเวลาท คาดวาจะใชสนทรพยนน การปนสวนตองเปนไปตามเกณฑทเปนระบบและสอดคลองกบนโยบายการคดคาเสอมราคาส าหรบสนทรพยเสอมสภาพทผเชาเปนเจาของ หากมความแนนอนอยางสมเหตสมผลทสนทรพยนนจะเปนของผเชาเมอสนสดสญญาเชา ระยะเวลาทคาดวาสนทรพยจะใชงานไดจะเทากบอายการใหประโยชนของสนทรพย หากสนทรพยนนจะไมตกเปนของผเชาเมอสนสดสญญาเชา ผเชาตองคดคาเสอมราคาของสนทรพยใหหมดภายในระยะเวลาของสญญาเชาหรอภายในอายการใหประโยชนของสนทรพย แลวแตระยะเวลาใดจะสนกวา

35. ในแตละงวดบญช ผลรวมของคาเสอมราคาสนทรพยกบคาใชจายทางการเงนมกจะไมเทากบจ านวนเงนทไดจายตามสญญาเชาการเงน ดงนน จงไมเปนการสมควรทผเชาจะรบรจ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาเปนคาใชจาย ดงนน สนทรพยและหนสนทเกยวของกนมกมจ านวนไมเทากนภายหลงจากวนทสญญาเชาเรมมผล

36. ในการก าหนดวาสนทรพยทเชาเกดการดอยคาหรอไม หนวยงานตองถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

การเปดเผยขอมล

37. ผเชาตองเปดเผยขอมลส าหรบสญญาเชาการเงนดงตอไปน

(ก) มลคาตามบญชสทธ ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงานส าหรบสนทรพยแตละประเภท

(ข) การกระทบยอด ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงานระหวางจ านวนเงนขนต าทตองจายทงสนกบมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทตองจายทงสน

(ค) นอกจากนน ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน หนวยงานตองเปดเผยจ านวนเงนขนต าทตองจายทงสน และมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทตองจายทงสน ส าหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน

Page 124: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

120 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(1) ระยะเวลาทไมเกนหนงป

(2) ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป

(3) ระยะเวลาทเกนหาป

(ง) คาเชาทอาจเกดขนทรบรเปนคาใชจายในงบรายไดและคาใชจายส าหรบงวด

(จ) จ านวนเงนขนต าทงสนทคาดวาจะไดรบในอนาคตจากการใหเชาชวงทบอกเลกไมได ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน

(ฉ) ค าอธบายโดยทวไปของขอตกลงตามสญญาเชาทมสาระส าคญของผเชา ซงรวมถงรายการตอไปน

(1) เกณฑในการก าหนดจ านวนทตองจายส าหรบคาเชาทอาจเกดขน

(2) เงอนไขของการตออายสญญาเชาหรอเงอนไขของสทธเลอกซอและขอก าหนดใหปรบราคาหรอปรบอตรา

(3) ขอจ ากดทก าหนดไวในสญญาเชา เชน ขอจ ากดเกยวกบเงนน าสงก า ไรหรอการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของแบบอนทคลายคลงกน การกอหนเพมเตม และการท าสญญาเชาอนเพมเตม เปนตน

38. นอกจากน ผเชาทมสนทรพยภายใตสญญาเชาการเงนตองเปดเผยขอมลจ านวนเงนของสนทรพยทเชาซงบนทกไวเปนการจดหาสนทรพยตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน เชน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

สญญาเชาด าเนนงาน

39. ผเชาตองรบรจ านวนเงนทจายตามสญญาเชาด าเนนงานเปนคาใชจายตามวธเสนตรงตลอดอายสญญาเชา นอกจากวาจะมเกณฑอนทเปนระบบซงสะทอนถงระยะเวลาทผเชาไดรบประโยชนไดดกวา

40. จ านวนเงนทจายตามสญญาเชาด าเนนงาน (ซงไมรวมตนทนในการใหบรการ เชน คาประกนภย และคาบ ารงรกษา) ตองรบรเปนคาใชจายตามวธเสนตรง นอกจากวาจะมเกณฑอนทเปนระบบซงสะทอนถงระยะเวลาทผเชาไดรบประโยชน แมวาการจายเงนจะไมเปนไปตามเกณฑนน

การเปดเผยขอมล

Page 125: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

121 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

41. ผเชาตองเปดเผยขอมลส าหรบสญญาเชาด าเนนงานดงตอไปน

(ก) จ านวนเงนขนต าทตองจายในอนาคตทงสนภายใตสญญาเชาด าเนนงานทบอกเลกไมไดส าหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน

(1) ระยะเวลาทไมเกนหนงป

(2) ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป

(3) ระยะเวลาเกนหาป

(ข) จ านวนเงนขนต าทงสนทคาดวาจะไดรบในอนาคตจากการเชาชวงทบอกเลกไมได ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน

(ค) จ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาและตามสญญาเชาชวงทรบร เปนคาใชจายส าหรบงวด ซงแยกแสดงจ านวนเงนขนต าทจะตองจาย คาเชาทอาจเกดขน และคาเชาชวง

(ง) ค าอธบายโดยทวไปของขอตกลงส าคญทผเชาตองปฏบตตามสญญาเชา ซงรวมถงรายการตอไปน

(1) เกณฑในการก าหนดจ านวนทตองจายส าหรบคาเชาทอาจเกดขน

(2) เงอนไขของการตออายสญญาหรอเงอนไขของสทธเลอกซอและขอก าหนดใหปรบราคาหรอปรบอตรา

(3) ขอจ ากดทก าหนดไวในสญญาเชา เชน ขอจ ากดเกยวกบเงนน าสงก าไรหรอการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของแบบอนทคลายคลงกน การกอหนเพมเตม และการท าสญญาเชาอนเพมเตม เปนตน

สญญาเชาในรายงานการเงนของผใหเชา

สญญาเชาการเงน

42. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดวธปฏบตเกยวกบรายไดทางการเงนทรบรตามสญญาเชาการเงน ค าวาผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายทใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หมายถงหนวยงานของรฐทเปนผผลตหรอผจ าหนายสนทรพย และในขณะเดยวกนกเปนผใหเชาสนทรพยนนดวย โดยไมค านงขนาดของกจกรรมการเชา การจ าหนาย และการผลต นอกจากน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไดก าหนดวธปฏบตเกยวกบก าไรหรอขาดทนทเกดขนจากการโอนสนทรพยส าหรบผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนาย

43. หนวยงานของรฐอาจท าสญญาเชาการเงนในฐานะผใหเชาภายใตสถานการณตาง ๆ หนวยงานบางแหงอาจมภารกจในการจ าหนายสนทรพยเปนปกต เชน รฐบาลอาจจดตงหนวยงานทมวตถประสงคเฉพาะขนเพอท าหนาทจดหาสนทรพยและวสดใหกบหนวยงานอน ๆ การมหนวยงานกลางทท าหนาทจดซอ

Page 126: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

122 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

จดจางจะท าใหมโอกาสไดรบสวนลดการคา หรอเงอนไขทเปนประโยชนอน ๆ เพมมากขน ในบางกรณ หนวยงานทท าหนาทเปนศนยกลางในการจดซอจดจางจะท าหนาทจดซอสนทรพยแทนหนวยงานอนในนามของหนวยงานเหลานน แตบางกรณหนวยงานทท าหนาทเปนศนยกลางในการจดซอจดจางจะจดซอสนทรพยในนามตนเอง และ ภารกจตาง ๆ อาจรวมถง

(ก) การจดซอสนทรพยและวสด

(ข) การโอนสนทรพยดวยวธการขายหรอท าสญญาเชาการเงน

(ค) การบรหารกลมสนทรพย เชน จดบรการยานพาหนะเพอใหหนวยงานอนใช และมไวเพอการใหเชาทงระยะสนและระยะยาว รวมถงเพอการขาย

44. ในบางกรณหนวยงานของรฐอาจจะท าสญญาเชาเปนจ านวนไมมากนกและเกดขนไมบอยครง โดยเฉพาะอยางยงกรณทหนวยงานเคยเปนเจาของและบรหารจดการสนทรพยโครงสรางพนฐานมาตงแตในอดต เชน ถนน เขอน โรงบ าบดน า เปนตน แตอาจไมไดเปนเจาของสนทรพยและรบผดชอบบรหารจดการสนทรพยนนโดยสมบรณอกตอไป หนวยงานดงกลาวอาจโอนสนทรพยโครงสรางพนฐานทมอยใหกบเอกชนโดยวธการขาย หรอท าสญญาเชาการเงน นอกจากนน หนวยงานอาจกอสรางสนทรพยทมอายการใชงานนานและสนทรพยโครงสรางพนฐานขนใหมโดยรวมงานกบเอกชน โดยมความประสงคใหเอกชนเปนผรบผดชอบสนทรพย โดยวธซอเสรจเดดขาด หรอโดยวธท าสญญาเชาการเงนเมอกอสรางเสรจ ในบางกรณขอตกลงการเชาก าหนดระยะเวลาทใหเอกชนควบคมสนทรพยกอนจะโอนกรรมสทธและอ านาจการควบคมสนทรพยกลบไปใหภาครฐ ตวอยางเชน องคกรปกครองสวนทองถนสรางโรงพยาบาลและใหเอกชนเชาเปนเวลา 20 ป หลงจากนนสนทรพยจะกลบมาอยภายใตการควบคมของภาครฐ เปนตน

45. ผใหเชาตองรบรคาตอบแทนทคางช าระตามสญญาเชาการเงนเปนลกหนในงบแสดงฐานะการเงนดวยจ านวนทเทากบเงนลงทนสทธในสญญาเชา

46. ภายใตสญญาเชาการเงน ผใหเชาโอนความเสยงและประโยชนของความเปนเจาของทงหมดหรอเกอบทงหมดใหแกผเชา ดงนน ผใหเชาจงถอวาลกหนสญญาเชา คอ สนทรพยทจะท าใหผเชาได รบเงนตนพรอมกบรายไดทางการเงน เพอชดเชยและตอบแทนผใหเชาส าหรบการลงทนและบรการทให

การรบรเรมแรก

47. ผใหเชามกมตนทนทางตรงเรมแรก เชน คานายหนา คาธรรมเนยมทางกฎหมาย และตนทนทางตรงสวนเพมในการตอรองและจดท าสญญาเชา ตนทนดงกลาวไมรวมถงตนทนทวไป เชน ตนทนทเกดขน กบฝายขายและการตลาด ส าหรบสญญาเชาการเงนนอกเหนอจากสญญาของผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนาย ตนทนทางตรงเรมแรกจะรวมค านวณอยในลกหนตามสญญาเชาการเงน และจะเปนสวนหกจากรายไดในชวงอายของสญญาเชา อตราดอกเบยตามนยของสญญาเชาเปนอตราทก าหนดขนโดยค านงถงตนทนทางตรงเรมแรกซงรวมอยในยอดลกหนตามสญญาเชา ดงนน จงไมมความจ าเปนตอง

Page 127: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

123 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รวมยอดดงกลาวแยกตางหาก ตนทนของผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายสวนทเกยวของกบการตอรองและการท าสญญาเชา ไมถอเปนตนทนทางตรงเรมแรกตามค านยามของมาตรฐานการบญชฉบบน และไมรวมเปนสวนหนงของเงนลงทนสทธในสญญาเชา จงตองรบรเปนคาใชจายเมอมการรบรก าไรหรอขาดทนจากการขายในวนทสญญาเรมมผล

การวดมลคาภายหลงการรบรเรมแรก

48. การรบรรายไดทางการเงนตองขนอยกบรปแบบทสะทอนถงผลตอบแทนคงทในแตละงวดของ เงนลงทนสทธของผใหเชา

49. ผใหเชาตองปนสวนรายไดทางการเงนตลอดอายสญญาเชาดวยเกณฑทเปนระบบและสมเหตสมผล การปนสวนรายไดตองขนอยกบรปแบบทสะทอนใหเหนถงผลตอบแทนทคงทในแตละงวดของ เงนลงทนสทธของผใหเชาซงคงเหลอตามสญญาเชาการเงน จ านวนทจายตามสญญาเชาทเกยวกบงวดบญช (ซงไมรวมตนทนในการใหบรการ) ตองน ามาหกกบเงนลงทนขนตนทงสนในสญญาเชาการเงนเพอลดเงนตนและรายไดทางการเงนรอการรบร

50. ผใหเชาตองทบทวนประมาณการมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนทใชในการค านวณเงนลงทนขนตนตามสญญาเชาอยางสม าเสมอ หากประมาณการมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนมจ านวนลดลง ผใหเชาตองทบทวนการปนสวนรายไดตลอดอายสญญาเชา และตองรบรการลดลงของจ านวนทตงคางรบไวในก าไรหรอขาดทนทนท

51. ผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายตองรบรก าไรจากการขายหรอขาดทนจากการขายส าหรบงวดตามนโยบายการบญชทหนวยงานใชส าหรบการขายเสรจเดดขาด

52. หากอตราดอกเบยทใชเปนอตราต าเกนจรง ก าไรจากการขายตองก าหนดขนโดยสมมตใหใชอตราดอกเบยเชงพาณชย ตนทนทางตรงเรมแรกของผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายสวนทเกยวของกบการตอรองและการท าสญญาเชาตองรบรเปนคาใชจายเมอมการรบรก าไรหรอขาดทนจากการขาย

53. หนวยงานของรฐทเปนผผลตหรอผจ าหนายอาจใหทางเลอกแกลกคาทจะซอหรอเชาสนทรพย สญญาเชาการเงนของสนทรพยทท าโดยผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายท าใหเกดรายไดสองประเภทดงตอไปน

(ก) ก าไรหรอขาดทนทเทยบเทากบก าไรหรอขาดทนทเกดขนจากการขายเสรจเดดขาดของสนทรพยทใหเชาดวยราคาขายปกต ทงน จะตองค านงถงสวนลดปรมาณหรอสวนลดการคาดวย และ

(ข) รายไดทางการเงนตลอดอายสญญาเชา

54. ณ วนทสญญาเชาเรมมผล ผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายจะบนทกรายไดจากการขายดวยมลคายตธรรมของสนทรพยหรอมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทผเชาตองจายใหผใหเชาคดลดดวยอตราดอกเบยในทองตลาดแลวแตจ านวนใดจะต ากวา และจะบนทกตนทนขายดวยราคาทนของสนทรพยท

Page 128: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

124 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ใหเชา หรอมลคาตามบญช (หากมลคาตามบญชแตกตางจากราคาทนของสนทรพยทใหเชา) หกดวยมลคาปจจบนของมลคาคงเหลอทไมไดรบการประกน ผลตางระหวางรายไดจากการขายกบตนทนขายถอเปนก าไรจากการขายซงตองรบรตามนโยบายการบญชทหนวยงานใชส าหรบการขายเสรจเดดขาด

55. เพอเปนการจงใจลกคา ผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายบางครงจะเสนออตราดอกเบยทต ากวาความเปนจรงมาก ซงท าใหรายไดทงสนทรบร ณ เวลาทขายมจ านวนสงเกนไป หากผใหเชาเสนออตราดอกเบยทต าเกนจรง ก าไรจากการขายตองเปนจ านวนทค านวณขนจากอตราดอกเบยทองตลาด

56. ตนทนทเกดขนในการตอรองและท าสญญาเชาการเงนของผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนายตองรบรเปนคาใชจาย ณ วนทสญญาเชาเรมมผล เนองจากตนทนดงกลาวมกเกยวของกบก าไรจากการขายของผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนาย

การเปดเผยขอมล

57. ผใหเชาตองเปดเผยขอมลส าหรบสญญาเชาการเงนดงตอไปน

(ก) การกระทบยอด ณ วนสนรอบระยะเวลาการรายงาน ระหวางผลรวมของเงนลงทนขนตนทงสนตามสญญาเชากบมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทลกหนตองจายตามสญญาเชา นอกจากน น ณ วนส น ร อบร ะยะ เ วลากา ร ร าย ง าน หน วย ง านต อ ง เ ป ด เ ผย เงนลงทนขนตนตามสญญาเชาและมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทลกหนตองจายตามสญญาเชาส าหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน

(1) ระยะเวลาทไมเกนหนงป

(2) ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป

(3) ระยะเวลาเกนหาป

(ข) รายไดทางการเงนรอการรบร

(ค) มลคาคงเหลอทไมไดรบการประกนซงรวมอยในผลประโยชนของผใหเชา

(ง) คาเผอหนสงสยจะสญของจ านวนเงนขนต าทลกหนตองจายตามสญญาเชาทคาดวาจะเกบไมได

(จ) คาเชาทอาจเกดขนทรบรเปนรายไดในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

(ฉ) ค าอธบายโดยทวไปของขอตกลงทส าคญตามสญญาเชาของผใหเชา

58. การเปดเผยเงนลงทนขนตนหกดวยรายไดทางการเงนรอการรบรจากสญญาเชาใหมทเพมขนระหวางงวดบญช หลงจากหกดวยจ านวนเงนทเกยวของของสญญาเชาทไดยกเลก ถอเปนเครองบงชการเตบโตทมกเปนประโยชนตอผใชรายงานการเงน

Page 129: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

125 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สญญาเชาด าเนนงาน

59. ผใหเชาตองแสดงสนทรพยทอยภายใตสญญาเชาด าเนนงานในงบแสดงฐานะการเงนตามลกษณะของสนทรพย

60. ผใหเชาตองรบรรายไดคาเชาจากสญญาเชาด าเนนงานดวยวธเสนตรงตลอดอายสญญาเชา เวนแตจะมเกณฑอนทเปนระบบซงสะทอนถงระยะเวลาทผใหเชาไดรบประโยชนทลดลงจากสนทรพยทใหเชาทดกวา

61. ผใหเชาตองรบรตนทน (ซงรวมถงคาเสอมราคา) ทเกดขนเนองจากการไดรบรายไดคาเชา เปนคาใชจายส าหรบงวด และรบรรายไดคาเชา (ไมรวมเงนรบจากการใหบรการ เชน การประกนภยและการบ ารงรกษา) ตามเกณฑเสนตรงตลอดอายสญญาเชา แมวาการรบเงนจะไมเปนไปตามเกณฑดงกลาว เวนแตจะมเกณฑอนทเปนระบบซงสะทอนถงระยะเวลาทผใหเชาไดรบประโยชนทลดลงจากสนทรพยทใหเชาทดกวา

62. ตนทนทางตรงเรมแรกของผใหเชาทเกดขนในการตอรองหรอการท าสญญาเชาด าเนนงานจะรวมเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยทเชา และจะรบรเปนคาใชจายตลอดอายสญญาเชาตามเกณฑเชนเดยวกบการรบรรายไดจากสญญาเชา

63. คาเสอมราคาของสนทรพยทใหเชาตองบนทกโดยใชเกณฑทสอดคลองกบนโยบายการคดคาเสอมราคาตามปกตของสนทรพยทคลายคลงของผใหเชา และคาเสอมราคาตองค านวณตามเกณฑทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ หรอ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

64. ในการพจารณาวาสนทรพยทเชาเกดการดอยคาหรอไม หนวยงานตองถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมก ารประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

65. ผใหเชาทเปนผผลตหรอผจ าหนาย เมอไดมการท าสญญาเชาด าเนนงานตองไมรบรเปนก าไรจากการขายเนองจากการท าสญญาเชนนนไมถอวาเปนการขาย

การเปดเผยขอมล

66. ผใหเชาตองเปดเผยขอมลส าหรบสญญาเชาด าเนนงานดงตอไปน

(ก) จ านวนเงนขนต าทตองจายในอนาคตทงสนภายใตสญญาเชาด าเนนงานทบอกเลกไมได โดยแสดงจ านวนรวมส าหรบระยะเวลาแตละชวงตอไปน

(1) ระยะเวลาทไมเกนหนงป

Page 130: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

126 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(2) ระยะเวลาทเกนหนงปแตไมเกนหาป

(3) ระยะเวลาเกนหาป

(ข) คาเชาทอาจเกดขนทรบรเปนรายไดส าหรบงวดในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

(ค) ค าอธบายโดยทวไปของขอตกลงทส าคญตามสญญาเชาส าหรบผใหเชา

การขายและเชากลบคน

67. การขายและการเชากลบคน คอ การทผขายขายสนทรพยแลวและผขายท าสญญาเชาสนทรพยนนกลบคนมา จ านวนเงนทตองจายตามสญญาเชาและราคาขายจงมกมความสมพนธกนเนองจากไดมการตอรองราคารวมกน วธปฏบตทางบญชส าหรบการขายและการเชากลบคนขนอยกบประเภทของสญญาเชาทเกยวของ

68. หากรายการขายและเชากลบคนกอใหเกดสญญาเชาการเงน สงตอบแทนจากการขายทสงกวามลคาตามบญชของสนทรพยจะตองไมรบรเปนก าไรของผขายทเปนผเชาโดยทนท แตตองบนทกรบรเปนรายการรอตดบญชและตดจ าหนายไปตลอดอายสญญาเชา

69. หากการเชากลบคนถอเปนสญญาเชาการเงน รายการดงกลาวเปนวธทผใหเชาจดหาเงนทนใหกบผเชาโดยใชสนทรพยเปนหลกประกน ดวยเหตนจงไมเหมาะสมทจะถอวาสงตอบแทนจากการขายทสงกวามลคาตามบญชเปนรายได แตตองบนทกสวนเกนดงกลาวเปนรายการรอการตดบญชและตดจ าหนายไปตลอดอายสญญาเชา

70. ในกรณทการขายและเชากลบคนกอใหเกดสญญาเชาด าเนนงาน

(ก) หากราคาขายมจ านวนเทยบเทากบมลคายตธรรมอยางเหนไดชด ผขายตองรบรผลก าไรหรอผลขาดทนจากการขายทนท

(ข) หากราคาขายมจ านวนต ากวามลคายตธรรม ผขายตองรบรผลก าไรหรอผลขาดทนจากการขายทนท เวนแตผขายจะไดรบชดเชยผลขาดทนทเกดขนโดยการจายคาเชาในอนาคตท ต ากวาราคาตลาด ในกรณนผขายตองบนทกผลขาดทนจากการขายเปนรายการรอการตดบญช และตดจ าหนายตามสดสวนของจ านวนคาเชาทจายในแตละงวดตามระยะเวลา ทผขายทเปนผเชาคาดวาจะใชประโยชนจากสนทรพยทเชา

(ค) หากราคาขายมจ านวนสงกวามลคายตธรรม ผขายตองรบรจ านวนทสงกวามลคายตธรรมเปนรายการรอการตดบญช และตดจ าหนายตามระยะเวลาทคาดวาจะใชประโยชนจากสนทรพยทเชา

71. หากการเชากลบคนถอเปนสญญาเชาด าเนนงาน และจ านวนทตองจายตามสญญาเชาและราคาขายก าหนดขนตามมลคายตธรรม รายการดงกลาวเปนรายการขายตามปกตทหนวยงานสามารถรบรก าไรหรอขาดทนทนท

Page 131: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

127 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

72. ส าหรบสญญาเชาด าเนนงาน หากมลคายตธรรม ณ เวลาขายและเชากลบคนต ากวามลคา ตามบญชของสนทรพย หนวยงานตองรบรผลตางระหวางมลคาตามบญชและมลคายตธรรม เปนผลขาดทนทนท

73. ส าหรบสญญาเชาการเงน หนวยงานไมตองปรบปรงผลตางดงกลาว เวนแตสนทรพยนนเกดการดอยคา และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหรบรการดอยคาดงกลาว

74. ผเชาและผใหเชาตามสญญาขายและเชากลบคนตองเปดเผยขอมลเชนเดยวกบผเชาและผใหเชาตามสญญาเชา ตามทระบในมาตรฐานการบญชฉบบน รวมถงการเปดเผยขอก าหนดทมสาระส าคญในสญญาเชาทมลกษณะเฉพาะ หรอทไมเปนปกต หรอเงอนไขของการขายและเชากลบคน

75. หนวยงานอาจตองเปดเผยรายการขายและเชากลบคนแยกตางหาก เนองจากเปนไปตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

76. ใหหนวยงานน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไปใชปฏบตกบสญญาเชาทเรมตนในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 โดยไมตองน าไปใชกบสญญาเชาทท าขนกอนหนานนและยงคงมผลบงคบอย ณ วนทดงกลาว

วนถอปฏบต

77. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 132: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

128 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐ ระหวางประเทศ ฉบบท 13 เร อง สญญาเชา (IPSAS 13 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 13

เรอง สญญาเชา ดงน 1.1 ขอมลทวไปเกยวกบขอตกลงการเชาของสญญาเชาการเงน ทก าหนดใหเปดเผยในรายงานการเงน

ของผเชาเรองขอจ ากดเกยวกบ ผลตอบแทนตอสวนของรายไดทสงกวาคาใชจาย และผลตอบแทนตอสวนทนจากผเปนเจาของ ตามยอหนาท 40(f)(iii)

1.2 ขอมลทวไปเกยวกบขอตกลงการเชาของสญญาเชาด าเนนงาน ทก าหนดใหเปดเผยในรายงานการเงนของผเชาเรองขอจ ากดเกยวกบ ผลตอบแทนตอสวนของรายไดทสงกวาคาใชจาย และผลตอบแทนตอสวนทนจากผเปนเจาของ ตามยอหนาท 44(d)(iii)

Page 133: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

129 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง

เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน พ.ศ. 2544 (IPSAS 14 : EVENTS AFTER THE REPORTING DATE (December 2001)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 ( Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 14 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 134: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

130 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... 1 ขอบเขต ........................................................................................................................................................... 2 ค านยาม ........................................................................................................................................................... 3 การอนมตใหออกรายงานการเงน ................................................................................................................. 4-5 การรบรรายการและการวดมลคา .............................................................................................................. 6-10 เหตการณภายหลงวนทในรายงานทตองปรบปรง ........................................................................... 7-8 เหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง .................................................................... 9-10 การด าเนนงานตอเนอง ........................................................................................................................... 11-19 การปรบโครงสราง ........................................................................................................................... 19 การเปดเผยขอมล ................................................................................................................................... 20-25 การเปดเผยวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน ................................................................... 20-21 การปรบขอมลทเปดเผยไวเกยวกบสถานการณ ณ วนทในรายงานใหเปนปจจบน ..................... 22-23 การเปดเผยเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง ................................................ 24-25 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 26

Page 135: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

131 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 26 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ (ปรบปรง 2561) เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 136: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

132 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคดงตอไปน

(ก) เพอก าหนดวาเมอใดหนวยงานตองน าเหตการณภายหลงวนทในรายงานมาปรบปรงรายการ ในรายงานการเงน และ

(ข) เพอก าหนดใหหนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน และเหตการณภายหลงวนทในรายงาน

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหหนวยงานตองไมจดท ารายงานการเงนโดยใชเกณฑ การด าเนนงานตอเนอง หากเหตการณภายหลงวนทในรายงานช ใหเหนวาขอสมมตเกยวกบ การด าเนนงานตอเนองไมเหมาะสม

ขอบเขต

2. หนวยงานของรฐทจดท าและน าเสนอรายงานการเงนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ตองถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนในการเปดเผยเหตการณภายหลงวนทในรายงาน

ค านยาม 3. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

เหตการณภายหลงวนทในรายงาน หมายถง เหตการณทเกดขนระหวางวนทในรายงานกบวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน ไมวาเหตการณนนจะเปนไปในทางดหรอไมด เหตการณดงกลาวสามารถแยกไดเปน 2 ประเภท ดงน

(ก) เหตการณทเปนหลกฐานยนยนวาสถานการณไดมอย ณ วนทในรายงาน (เหตการณภายหลงวนทในรายงานทตองปรบปรง) และ

(ข) เหตการณทชใหเหนวาสถานการณไดเกดขนภายหลงวนทในรายงาน (เหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง)

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

การอนมตใหออกรายงานการเงน

4. เพอก าหนดวาเหตการณใดเปนไปตามค านยามของเหตการณภายหลงวนทในรายงาน จ าเปนตองระบทงวนทในรายงานและวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน

วนทในรายงานคอวนสดทายของรอบระยะเวลารายงานทสมพนธกบวนทในรายงานการเงน

Page 137: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

133 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงนคอวนทรายงานการเงนไดรบการอนมตจากหวหนาหนวยงาน ผมอ านาจในการสรปขนสดทายกบผสอบบญชเพอออกรายงานการเงนแลว ซงผสอบบญชจะแสดงความเหนตอรายงานการเงนชดนน

เหตการณภายหลงวนทในรายงานคอทกเหตการณทงดและไมด ทเกดขนระหวางวนทในรายงานและวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน แมวาเหตการณนนจะเกดขนภายหลงการเผยแพรตวเลขรายไดสงหรอต ากวาคาใชจาย การอนมตรายงานการเงนของหนวยงานทถกควบคม หรอการเผยแพรขอมลอนใดทเกยวของกบรายงานการเงน

5. ขนตอนทเกยวของกบการจดท าและการอนมตใหออกรายงานการเงนอาจมความแตกตางกนไปในแตละประเภทของหนวยงาน โดยอาจขนอยกบลกษณะของหนวยงาน โครงสรางของหนวยงานทควบคม ขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของ และวธการในการจดท าและสรปรายงานการเงนในขนสดทาย ซงโดยปกตหวหนาหนวยงานมหนาทรบผดชอบในการอนมตรายงานการเงนของหนวยงาน

การรบรรายการและการวดมลคา

6. ในชวงระยะเวลาระหวางวนทในรายงานและวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน รฐบาลอาจมการประกาศเจตนารมณเกยวกบเรองบางอยาง การพจารณาวาเจตนารมณของรฐบาลในเรองดงกลาว เปนเหตการณทตองปรบปรงรายงานการเงนหรอไม ขนอยกบวาเหตการณนนใหขอมลเพมเตมเกยวกบสถานการณทเปนอย ณ วนทในรายงาน และมหลกฐานเพยงพอวาจะสามารถด าเนนการไดตามเจตนารมณดงกลาวจนบรรลผลส าเรจหรอไม อยางไรกตามโดยทวไปแลวการประกาศเจตนารมณของรฐบาล จะไมน าไปสการรบรรายการปรบปรงรายงานการเงน เพยงแตตองเปดเผยขอมลดงกลาว

เหตการณภายหลงวนทในรายงานทตองปรบปรง

7. หนวยงานตองปรบปรงจ านวนเงนทรบรในรายงานการเงนเพอสะทอนใหเหนถงเหตการณภายหลงวนทในรายงานทตองปรบปรง

8. ตวอยางของเหตการณภายหลงวนทในรายงานทตองปรบปรง ซงเปนเหตการณทท าใหหนวยงานตองปรบปรงจ านวนเงนทรบรไวในรายงานการเงน หรอตองรบรรายการทไมเคยรบรมากอนมดงตอไปน

(ก) การยตหรอการระงบของคดความในศาลภายหลงวนทในรายงาน ซงเปนการยนยนวาหนวยงานมภาระผกพนในปจจบน ณ วนทในรายงาน ใหหนวยงานปรบปรงจ านวนเงนของประมาณการหนสนทเกยวของกบคดความในศาลทรบรไวกอนหนานตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช) หรอรบรประมาณการหนสนทตงขนใหม มใชเพยงเปดเผยหนสนทอาจเกดขนเทานน เนองจากการยตหรอการระงบของคดความในศาลใหหลกฐานเพมเตมทสามารถน าไปพจารณาตามยอหนาท 24 ของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช)

Page 138: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

134 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) ขอมลทไดรบภายหลงวนทในรายงาน ซงแสดงใหเหนวาสนทรพยเกดการดอยคา ณ วนทในรายงาน หรอแสดงใหเหนวาตองมการปรบปรงจ านวนผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยทเคยรบร ตวอยางเชน

(1) การลมละลายของลกหนทเกดขนภายหลงวนทในรายงาน โดยปกตจะเปนการยนยนวาผลขาดทนจากลกหนไดเกดขนแลว ณ วนทในรายงาน และหนวยงานตองปรบปรงมลคาตามบญชของลกหนนน และ

(2) การขายสนคาคงเหลอภายหลงวนทในรายงานอาจใหหลกฐานเกยวกบมลคาสทธทจะไดรบของสนคาคงเหลอนน ณ วนทในรายงาน

(ค) ภายหลงวนทในรายงานไดมการก าหนดตนทนของสนทรพยทซอ หรอสงตอบแทนจากสนทรพยทขาย ซงเกดรายการซอหรอขายขนกอนวนทในรายงาน

(ง) ภายหลงวนทในรายงานไดมการก าหนดจ านวนรายไดทจดเกบในรอบระยะเวลารายงาน ทตองแบงสรรปนสวนกบหนวยงานอน ภายใตขอตกลงการแบงรายไดทมอย กอนแลวในรอบระยะเวลารายงาน

(จ) ภายหลงวนทในรายงานไดมการก าหนดเงนรางวลจากผลการปฏบตงานทจะจายใหแกบคลากร หากหนวยงานมภาระผกพนตามกฎหมายในปจจบน หรอภาระผกพนจากการอนมาน ณ วนทในรายงานทจะตองจายเงนนน ซงเปนผลมาจากเหตการณกอนวนทในรายงาน และ

(ฉ) การพบการทจรตหรอขอผดพลาดทแสดงใหเหนวารายงานการเงนไมถกตอง

เหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง

9. หนวยงานตองไมปรบปรงจ านวนเงนทรบรในรายงานการเงนเพอสะทอนถงเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง

10. ตวอยางตอไปนเปนเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง

(ก) การลดลงของมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยระหวางวนทในรายงานกบวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน ในกรณทหนวยงานใชนโยบายการบญชปรบมลคาของอสงหารมทรพยเปนมลคายตธรรมอยางสม าเสมอ โดยปกตการลดลงของมลคายตธรรมไมมความสมพนธกบสภาพของอสงหารมทรพย ณ วนทในรายงาน แตสะทอนใหเหนถงสถานการณทเกดขนในรอบระยะเวลาบญชถดไป ดงนน แมจะมนโยบายปรบมลคาอยางสม าเสมอ หนวยงานจะตองไมปรบจ านวนเงนของอสงหารมทรพยทรบรไวในรายงานการเงน ในท านองเดยวกนหนวยงานตองไมปรบจ านวนเงนทเกยวของกบอสงหารมทรพยทเปดเผยไว ณ วนทในรายงาน แมวาหนวยงานอาจจ าเปนตองเปดเผยขอมลเพมเตมตามขอก าหนดทระบไวในยอหนาท 23 และ

Page 139: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

135 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) การพจารณาตดสนใจภายหลงวนทในรายงานแตกอนวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน ทจะใหหรอกระจายสทธประโยชนเพมเตม ไมวาทางตรงหรอทางออมใหกบผ เขารวม โครงการบรการชมชนบางอยาง ทหนวยงานเปนผรบผดชอบด าเนนการโครงการ หนวยงานจะตองไมปรบปรงคาใชจายของโครงการทรบรไวแลวในรายงานการเงนของรอบระยะเวลารายงานปจจบน แมวาการใหหรอกระจายสทธประโยชนเพมเตมนน อาจเขาเงอนไขทต องเปดเผยขอมลในลกษณะเหตการณทไมตองปรบปรงตามขอก าหนดทระบไวในยอหนาท 23

การด าเนนงานตอเนอง

11. หนวยงานแตละแหงตองพจารณาวาการใชขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองเหมาะสมหรอไม อยางไรกตาม การประเมนการด าเนนงานตอเนองมกจะใชกบระดบหนวยงานมากกวาใชกบรฐบาลโดยรวม ตวอยางเชน หนวยงานของรฐบาลอาจจะไมสามารถด าเนนงานตอเนอง เนองจากรฐบาลตดสนใจโอนภารกจจากหนวยงานแหงหนงไปยงหนวยงานอกแหงหนง อยางไรกตาม การปรบโครงสรางนจะไมมผลกระทบเมอประเมนการด าเนนงานตอเนองของรฐบาลโดยรวม

12. หนวยงานตองไมจดท ารายงานการเงนโดยใชเกณฑการด าเนนงานตอเนอง หากภายหลงวนท ในรายงานมขอก าหนดในกฎหมายหรอมตของคณะรฐมนตรทจะเลกหนวยงานหรอหยดการด าเนนงาน หรอไมมทางเลอกทเปนไปไดจรงอนใดนอกเหนอจากการเลกหนวยงานหรอหยดด าเนนงาน

13. ในการประเมนวาขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองเหมาะสมหรอไมส าหรบหนวยงานนน ผรบผดชอบตอรายงานการเงนจ าเปนตองพจารณาปจจยทเกยวของ ปจจยเหลานนรวมถงผลการด าเนนงานทงในปจจบนและทคาดหวงในอนาคตของหนวยงาน การปรบโครงสรางของแตละหนวยงานทงทมการประกาศแลวและทมโอกาสจะเกดขน ความเปนไปไดทจะไดรบเงนทนสนบสนนจากรฐบาลอยางตอเนอง และศกยภาพของแหลงเงนทนสนบสนนทดแทนหากจ าเปน

14. ในกรณของหนวยงานทตองไดรบเงนงบประมาณสนบสนนการด าเนนงานเปนหลก โดยทวไปปญหาการด าเนนงานตอเนองจะเกดขนกตอเมอรฐบาลมการประกาศนโยบายยกเลกการสนบสนนเงนงบประมาณส าหรบหนวยงานดงกลาว

15. บางหนวยงานของรฐอาจจ าเปนทจะตองจดหาเงนทนในการด าเนนงานดวยตนเองทงหมดหรอเปนสวนใหญ และมการเกบคาสนคาและบรการทคมกบตนทนโดยตรงจากผซอสนคาและใชบรการ ผลการด าเนนงานและฐานะการเงนของหนวยงานดงกลาวทแยลงภายหลงวนทในรายงาน อาจชใหเหนถงความจ าเปนทตองพจารณาวาขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองของหนวยงานดงกลาวยงเหมาะสมหรอไม

16. หากขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองไมเหมาะสม มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหหนวยงานตองแสดงใหเหนผลของเหตการณนนในรายงานการเงน ผลกระทบของการเปลยนแปลง

Page 140: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

136 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ดงกลาวจะขนอยกบสถานการณทเกดขน ตวอยางเชน มการถายโอนการด าเนนงานไปยงหนวยงานอนของรฐหรอจะมการจ าหนาย หรอยบเลกหรอไม หนวยงานตองใชดลพนจในการพจารณาความจ าเปนในการปรบเปลยนมลคาตามบญชของสนทรพยและหนสนทรบรในรายงานการเงน

17. เมอขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองไมเหมาะสม หนวยงานจ าเปนตองพจารณาดวยวาการเปลยนแปลงของสถานการณจะท าใหมหนสนเพมขน หรอจะท าใหเขาเงอนไขบางขอในสญญากอหนผกผน และน าไปสการจดประเภทหนสนบางรายการเปนหนสนหมนเวยนหรอไม

18. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 เรอง การน าเสนอรายงานการเงน ก าหนดใหหนวยงานตองเปดเผยขอมล เมอเปนไปตามขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) หนวยงานไมไดจดท ารายงานการเงนตามเกณฑการด าเนนงานตอเนอง มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 ก าหนดใหหนวยงานเปดเผยเรองดงกลาวเมอไมไดจดท ารายงานการเงนตามหลกการด าเนนงานตอเนอง และตองเปดเผยเกณฑอนทใชในการจดท ารายงานการเงนนน พรอมทงเหตผลทหนวยงานไมอาจด าเนนงานตอเนองได หรอ

(ข) ผรบผดชอบการจดท ารายงานการเงนตระหนกถงความไมแนนอนท เปนสาระส าคญเกยวกบเหตการณ หรอสถานการณทอาจท าใหเกดความสงสยอยางมนยส าคญตอความสามารถของหนวยงานในการด าเนนงานตอเนอง หนวยงานตองเปดเผยขอมล เกยวกบความไมแนนอนดงกลาวตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 1 หากเหตการณหรอสถานการณทท าใหตองเปดเผยขอมลนนเกดขนภายหลงวนทในรายงาน

การปรบโครงสราง

19. เมอมการประกาศปรบโครงสรางภายหลงวนทในรายงาน ซงเปนไปตามค านยามของเหตการณทไมตองปรบปรง หนวยงานจะตองเปดเผยขอมลอยางเหมาะสมตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ซงมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช) ไดก าหนดแนวทางเกยวกบการรบรประมาณการหนสนจากการปรบโครงสราง ทงน การปรบโครงสรางโดยการตดจ าหนายบางสวนของหนวยงาน อาจไมสงผลตอความสามารถในการด าเนนงานตอเนองของหนวยงาน อยางไรกตามหากการประกาศปรบโครงสรางภายหลงวนทในรายงานท าใหหนวยงานไมสามารถด าเนนงานตอเนอง หนวยงานอาจจะตองปรบปรงลกษณะและจ านวนเงนของสนทรพยและหนสนทรบรในรายงานการเงน

Page 141: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

137 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเปดเผยขอมล

การเปดเผยวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน

20. หนวยงานตองเปดเผยวนทไดรบการอนมตใหออกรายงานการเงน และผอนมตรายงานการเงน

21. เนองจากรายงานการเงนไมไดสะทอนใหเหนถงเหตการณทเกดขนภายหลงวนทไดรบการอนมตใหออกรายงานการเงน จงเปนสงส าคญทผใชรายงานการเงนควรทราบวามการอนมตใหออกรายงานการเงนเมอใด

การปรบขอมลทเปดเผยไวเกยวกบสถานการณ ณ วนทในรายงานใหเปนปจจบน

22. หากหนวยงานไดรบขอมลภายหลงวนทในรายงานแตกอนวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน เกยวกบสถานการณทมอย ณ วนทในรายงาน หนวยงานตองปรบขอมลทเปดเผยทเกยวของกบสถานการณดงกลาวใหเปนปจจบนตามขอมลใหมทไดรบ

23. ในบางกรณหนวยงานจ าเปนตองปรบขอมลทเปดเผยในรายงานการเงนใหเปนปจจบน เพอสะทอนถงขอมลทไดรบภายหลงวนทในรายงานแตกอนวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน แมวาขอมลดงกลาวจะไมมผลกระทบตอจ านวนเงนทหนวยงานไดรบรไวในรายงานการเงนกตาม ตวอยางของกรณทท าใหหนวยงานตองปรบขอมลทเปดเผยไวใหเปนปจจบน ไดแก กรณทหนวยงานไดรบหลกฐานเพมเตมภายหลงวนทในรายงานเกยวกบหนสนทอาจเกดขนทมอย ณ วนทในรายงาน นอกเหนอจากการทหนวยงานตองพจารณาวาจะรบรหนสนทอาจเกดขนเปนประมาณการหนสนในรายงานการเงนหรอไมแลว หนวยงานตองปรบขอมลทเปดเผยส าหรบหนสนทอาจเกดขนใหเปนปจจบนโดยใชหลกฐานทไดรบมาใหมนน

การเปดเผยเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง 24. เมอเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรงมสาระส าคญ การไมเปดเผยขอมลสามารถ

ท าใหมผลกระทบตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชรายงานการเงน ดงนน หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอตอไปน ส าหรบเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรงแตละประเภททเปนสาระส าคญ

(ก) ลกษณะของเหตการณดงกลาว และ

(ข) ประมาณการผลกระทบทางการเงน หรอค าอธบายทวาหนวยงานไมสามารถประมาณผลกระทบดงกลาวได

25. ตวอยางเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรงแตปกตตองเปดเผยขอมล มดงน

(ก) สนทรพยทวดมลคาตามวธมลคายตธรรมมมลคาลดลงมากอยางผดปกต โดยไมเกยวของกบสภาพของสนทรพยนน ณ วนทในรายงาน หากแตเปนผลจากสถานการณทเกดขนตงแตวนทในรายงาน

Page 142: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

138 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) ภายหลงวนทในรายงาน หนวยงานซงเปนผด าเนนโครงการไดตดสนใจวาจะใหหรอกระจายสทธประโยชนในอนาคตเพมเตมขนอยางมาก โดยทางตรงหรอทางออมใหแกผ เขารวมโครงการบรการชมชน ซงสทธประโยชนเพมเตมดงกลาวมผลกระทบทส าคญตอหนวยงาน

(ค) การรวมหนวยงานของรฐทส าคญ (มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหหนวยงานตองเปดเผยขอมลเปนการเฉพาะในกรณดงกลาว) การตดจ าหนายหนวยงานทส าคญภายใตการควบคม หรอการตดโอนกจกรรมทงหมดหรอเกอบทงหมดทหนวยงานรบผดชอบในปจจบนใหแกบคคลภายนอกด าเนนการภายหลงวนทในรายงาน

(ง) การประกาศแผนทจะยกเลกงานหรอโครงการทส าคญ การจ าหนายสนทรพยหรอช าระหนสนทเกยวของกบการยกเลกงานหรอโครงการทส าคญ หรอการท าขอตกลงผกพนทจะจ าหนายสนทรพยหรอช าระหนสนดงกลาว

(จ) การซอและการจ าหนายสนทรพยทส าคญ

(ฉ) ความเสยหายในอาคารและสงปลกสรางทส าคญทเกดจากอคคภยภายหลงวนทในรายงาน

(ช) การประกาศหรอเรมตนปฏบตเกยวกบการปรบโครงสรางทส าคญ (มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช))

(ซ) การออกกฎหมายเพอยกหนใหองคกรหรอบคคลซงเปนสวนหนงของแผนงาน/โครงการ

(ฌ) การเปลยนแปลงอยางมากผดปกตของราคาสนทรพยหรออตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศภายหลงวนทในรายงาน

(ญ) การด าเนนการทท าใหเกดขอตกลงผกพนหรอหนสนทอาจเกดขนทมนยส าคญ เชน การค าประกนทมนยส าคญภายหลงวนทในรายงาน และ

(ฎ) การเรมตนของคดความทส าคญซงเกดจากเหตการณทเกดขนภายหลงวนทในรายงานเทานน

วนถอปฏบต

26. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 143: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน

139 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐ ระหวางประเทศ ฉบบท 14 เร อง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน (IPSAS 14 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 14

เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน ดงน 1.1 การขยายความตวอยางของผมหนาทรบผดชอบในการอนมตรายงานการเงนของหนวยงาน

นอกเหนอจากหวหนาหนวยงาน และผมหนาทรบผดชอบในการอนมตรายงานการเงนรวมของรฐบาล ตามยอหนาท 7

1.2 การระบวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงนโดยพจารณาตามบรบทของกฎหมายในแตละพนท ทใหหรอไมใหอ านาจในการแกไขรายงานการเงนโดยผทไดรบรายงาน ในขนตอนสดทายของกระบวนการอนมตรายงานการเงน ตามยอหนาท 8

1.3 การประกาศจายเงนปนผลหรอการจดสรรสวนทนใหผเปนเจาของภายหลงวนทในรายงาน ตามยอหนาท 14 15 และ 16

1.4 การเปดเผยขอมลกรณทมหนวยอนทมอ านาจในการแกไขรายงานการเงนของหนวยงานหลงจากวนทไดรบอนมตใหออกรายงานการเงน ตามยอหนาท 26 และ 27

1.5 ตวอยางเหตการณภายหลงวนทในรายงานทไมตองปรบปรง แตตองเปดเผยขอมลเมอมการเปลยนแปลงอตราภาษเงนไดหรอมกฎหมายภาษอากรทมผลบงคบใชหรอมการประกาศภายหลงวนทในรายงาน ซงมผลกระทบอยางมนยส าคญตอภาษเงนไดในงวดปจจบน สนทรพยภาษเงนไดรอตดบญช และหนสนภาษเงนไดรอตดบญช ในกรณทหนวยงานตองเสยภาษเงนไดตามยอหนาท 31(j)

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนปรบขอความของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 14 เรอง เหตการณภายหลงวนทในรายงาน ดงน 2.1 ขอก าหนดหามไมใหหนวยงานจดท ารายงานการเงนโดยใชเกณฑการด าเนนงานตอเนอง หาก

ภายหลงวนทในรายงาน ผรบผดชอบจดท ารายงานการเงนหรอหนวยทท าหนาทก ากบควบคมหนวยงาน ก าหนดวามความตงใจทจะยบเลกหรอหยดการด าเนนงานของหนวยงาน หรอไมมทางเลอกอนทเปนไปไดจรงนอกจากการยบเลกหรอหยดการด าเนนงาน ตามยอหนาท 18

2.2 ขอก าหนดใหหนวยทท าหนาทก ากบควบคมหนวยงาน ประเมนวาขอสมมตฐานการด าเนนงานตอเนองเหมาะสมหรอไมส าหรบหนวยงานนน โดยตองพจารณาปจจยทเกยวของ ตามยอหนาท 19

Page 144: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

140 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง

อสงหารมทรพยเพอการลงทน

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน พ.ศ. 2544 (IPSAS 16 : INVESTMENT PROPERTY (December 2001)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 (Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 16 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 145: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

141 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... 1 ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 2-4 ค านยาม .................................................................................................................................................... 6-17 สวนไดเสยในอสงหารมทรพยของผเชาทเกดจากสญญาเชาด าเนนงาน ............................................... 6 อสงหารมทรพยเพอการลงทน ..................................................................................................... 7-17 การรบรรายการ ..................................................................................................................................... 18-23 การวดมลคาเมอรบรรายการ .................................................................................................................. 24-35 การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ .................................................................................................... 36-62 นโยบายการบญช ..................................................................................................................... 36-38 วธมลคายตธรรม ....................................................................................................................... 39-61 กรณไมสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ ..................................................... 58-61 วธราคาทน ...................................................................................................................................... 62 การโอน .................................................................................................................................................. 63-73 การจ าหนาย ........................................................................................................................................... 74-81 การเปดเผยขอมล ................................................................................................................................... 82-87 วธมลคายตธรรมและวธราคาทน .............................................................................................. 82-87 วธมลคายตธรรม ......................................................................................................... 84-86 วธราคาทน ......................................................................................................................... 87 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง ................................................................................................................ 88-94 วธมลคายตธรรม ....................................................................................................................... 88-91 วธราคาทน ............................................................................................................................... 92-94 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 95

Page 146: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

142 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 95 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 147: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

143 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน มวตถประสงคเพอก าหนดวธปฏบตทางบญชส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทน และการเปดเผยขอมลทเกยวของ

ขอบเขต

2. หนวยงานของรฐทจดท าและน าเสนอรายงานการเงนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ตองถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนในการบนทกบญชส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทน

3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนครอบคลมถง (ก) การวดมลคาของสวนไดเสยในอสงหารมทรพยเพอการลงทนทถอไวภายใตสญญาเชาการเงนในรายงานการเงนของผเชา และ (ข) การวดมลคาของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทจดใหเชาตามสญญาเชาด าเนนงานในรายงานการเงนของผใหเชา มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมครอบคลมประเดนตาง ๆ ทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ซงรวมถงทกรายการดงตอไปน

(ก) การจ าแนกสญญาเชาวาเปนสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาด าเนนงาน

(ข) การรบรรายไดคาเชาจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช))

(ค) การวดมลคาของสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทถอไวภายใตสญญาเชาด าเนนงานในรายงานการเงนของผเชา

(ง) การวดมลคาของเงนลงทนสทธตามสญญาเชาการเงนในรายงานการเงนของผใหเชา

(จ) การบญชส าหรบรายการขายและเชากลบคน และ

(ฉ) การเปดเผยขอมลเกยวกบสญญาเชาการเงนและสญญาเชาด าเนนงาน

๔. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมถอปฏบตกบทกรายการดงตอไปน

(ก) สนทรพยชวภาพทเกยวของกบกจกรรมทางการเกษตร (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 27 เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ) และ

(ข) สมปทานเหมองแร ทรพยากรแร เชน น ามน กาซธรรมชาต และทรพยากรธรรมชาตอนทคลายคลงกน ซงไมสามารถสรางทดแทนขนได

Page 148: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

144 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ค านยาม 5. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

มลคาตามบญช (ส าหรบวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน)

หมายถง จ านวนทสนทรพยถกรบรในงบแสดงฐานะการเงน

ราคาทน หมายถง จ านวนเงนสดหรอรายการเทยบเทา เงนสดทหนวยงานจายไป หรอมลคายตธรรมของสงตอบแทนอนทหนวยงานมอบใหเพอใหไดมาซงสนทรพย ณ เวลาทไดสนทรพยนนมา หรอ ณ เวลาทกอสรางสนทรพยนน

อสงหารมทรพย ทครอบครอง

หมายถง (ก) อสงหารมทรพยทหนวยงานเปนผถอกรรมสทธ

(ข) อสงหารมทรพยทหนวยงานเปนผเชาภายใตสญญาเชาการเงน

(ค) อสงหารมทรพยทหนวยงานเปนผใชประโยชน แตไมใชผเชาภายใตสญญาเชาด าเนนงาน

อสงหารมทรพย เพอการลงทน

หมายถง อสงหารมทรพย (ทดน หรออาคาร หรอสวนของอาคาร (สวนควบอาคาร) หรอทงทดนและอาคาร) ทครอบครองเพอหาประโยชนจากรายไดคาเชา หรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพย หรอทงสองอยาง ทงน ไมไดมไวเพอ

(ก) ใชในการผลตหรอจดหาสนคาหรอใหบรการ หรอใชในการบรหารงานของหนวยงาน หรอ

(ข) ขายตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกต

อสงหารมทรพยทมไวใชงาน

หมายถง อสงหารมทรพยทครอบครอง (โดยเจาของหรอโดยผเชาภายใตสญญาเชาการเงน) เพอใชในการผลต หรอจดหาสนคา หรอใหบรการ หรอใช ในการบรหารงานของหนวยงาน

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

สวนไดเสยในอสงหารมทรพยของผเชาทเกดจากสญญาเชาด าเนนงาน

6. สวนไดเสยในอสงหารมทรพยของผเชาทเกดจากสญญาเชาด าเนนงาน อาจจดประเภทและบนทกบญชเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนไดถาหากวา (ก) อสงหารมทรพยนนเปนไปตามค านยาม

Page 149: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

145 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ของอสงหารมทรพยเพอการลงทน และ (ข) ผเชาใชวธมลคายตธรรมตามทระบในยอหนาท 39 ถง 61 ในการรบรสนทรพยน ทางเลอกในการจดประเภทนมไวเพอการพจารณาอสงหารมทรพยแตละรายการไป อยางไรกตาม หากหนวยงานเลอกจดประเภทสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทเกดจากสญญาเชาด าเนนงานเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนแลว อสงหารมทรพยทกประเภท ทจดประเภทเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตองบนทกโดยใชวธมลคายตธรรม เมอหนวยงานเลอกวธการจดประเภทดงกลาว หนวยงานตองเปดเผยสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทถกจดประเภทเหลานนตามทก าหนดไวในยอหนาท 82 ถง 87

อสงหารมทรพยเพอการลงทน

7. มหลายสถานการณทหนวยงานของรฐอาจมอสงหารมทรพยทครอบครองเพอหาประโยชนจากรายไดคาเชา และจากการเพมขนของมลคาของสนทรพย ตวอยางเชน หนวยงานของรฐทจดตงขนเพอบรหารจดการอสงหารมทรพยของรฐบาลในเชงพาณชย ในกรณน นอกเหนอจากอสงหารมทรพยทถอไวเพอขายตอตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกต อสงหารมทรพยอนทครอบครองเปนไปตามค านยามของอสงหารมทรพยเพอการลงทน หนวยงานของรฐอนอาจมอสงหารมทรพยทครอบครอง เพอหาประโยชนจากรายไดคาเชาหรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพย และใชจายเงนทไดรบจากอสงหารมทรพยในกจกรรมอนของหนวยงาน (การใหบรการตามภารกจ) เชน มหาวทยาลยหรอองคกรปกครองสวนทองถน อาจเปนเจาของอาคารทมวตถประสงคใหเชาในเชงพาณชยแกบคคลภายนอก เพอจดหาเงน มากกวาทจะใชในการผลตหรอจดหาสนคาหรอใหบรการ อสงหารมทรพยดงกลาวถอวาเปนไปตามค านยามของอสงหารมทรพยเพอการลงทนเชนกน

8. หนวยงานครอบครองอสงหารมทรพยเพอการลงทนไวเพอประโยชนจากรายไดคาเชา หรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพยหรอทงสองอยาง ดงนน อสงหารมทรพยเพอการลงทนจงกอใหเกดกระแสเงนสดทโดยสวนใหญแลวเปนอสระจากสนทรพยประเภทอน ๆ ทหนวยงานครอบครอง ท าใหอสงหารมทรพยเพอการลงทนตางจากทดนหรออาคารอนทอยในความควบคมของหนวยงานของรฐ ซงรวมทงอสงหารมทรพยทมไวใชงาน การผลตหรอการจดหาสนคาหรอบรการ หรอการใชอสงหารมทรพยเพอการบรหารงานของหนวยงานของรฐ สามารถท าใหเกดกระแสเงนสดเชนกน ตวอยางเชน หนวยงานของรฐอาจจะใชอาคารในการผลต หรอการจดหาสนคาและบรการใหแกผรบ โดยมการคดคาตอบแทนทคมกบตนทนทงหมดหรอบางสวน อยางไรกตาม หนวยงานใชอาคารเพยงเพอประกอบการผลตสนคาและใหบรการ แตกระแสเงนสดไมไดมาจากเฉพาะอาคารเทานน ยงมาจากสนทรพยอนทใชในกระบวนการผลตหรอใหบรการดวย ทงน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ใชปฏบตกบอสงหารมทรพยทมไวใชงาน

9. ภาครฐอาจมการบรหารจดการ โดยใหหนวยงานหนงเปนผควบคมและใชประโยชนสนทรพย ซงมหนวยงานอนเปนผถอกรรมสทธตามกฎหมาย ตวอยางเชน หนวยงานอาจเปนผควบคมและบนทกบญชอาคารทรฐบาลเปนเจาของตามกฎหมาย ในสถานการณเชนน อสงหารมทรพยทมไวใชงาน

Page 150: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

146 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

จะหมายถง อสงหารมทรพยทหนวยงานครอบครอง และรบรเปนอสงหารมทรพยในรายงานการเงน ของหนวยงานนน

10. ตวอยางของอสงหารมทรพยเพอการลงทนมดงตอไปน

(ก) ทดนทหนวยงานครอบครองไวเพอหวงก าไรจากการเพมมลคาของทดนนนในระยะยาว มากกวาครอบครองไวเพอขายในระยะสนตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกตของหนวยงาน เชน ทดนทครอบครองโดยโรงพยาบาลเพอการเพมขนของมลคาของสนทรพย ทอาจจะขาย ในชวงเวลาทไดประโยชนในอนาคต

(ข) ทดนทหนวยงานครอบครองไว โดยทปจจบนยงมไดระบวตถประสงคของการใชในอนาคต (ถาหนวยงานยงมไดระบวาจะใชทดนนนเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงาน หรอเพอขายในระยะสนตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกตของหนวยงาน ใหถอวาทดนนนถอไวเพอหาประโยชนจากการเพมมลคาของทดน)

(ค) อาคารทหนวยงานเปนเจาของ (หรออาคารทหนวยงานครอบครองภายใตสญญาเชาการเงน) และใหเชาตอตามสญญาเชาด าเนนงาน ไมวาจะเปนสญญาฉบบเดยวหรอมากกวาหนงฉบบ ในเชงพาณชย เชน มหาวทยาลยอาจครอบครองอาคารทใหบคคลภายนอกเชาในเชงพาณชย

(ง) อาคารทยงไมมผเชาซงหนวยงานครอบครองเพอใหเชาตอภายใตสญญาเชาด าเนนงาน ไมวาจะเปนสญญาฉบบเดยวหรอมากกวาหนงฉบบในเชงพาณชยแกบคคลภายนอก

(จ) อสงหารมทรพยทอยในระหวางกอสรางหรอพฒนา เพอใชเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ในอนาคต

11. ตวอยางตอไปนไมถอเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ดงนน จงไมรวมอยในขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

(ก) อสงหารมทรพยทหนวยงานมไวเพอขายตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกต หรออยในขนตอนการกอสรางหรอพฒนาเพอขาย (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ) เชน หนวยงานเพอจดหาทอยอาศยอาจมการจ าหนายบานพกอาศยบางสวนทสรางเกบไวขายตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกตของหนวยงาน เนองจากการเปลยนแปลงทางดานประชากร ซงในกรณดงกลาว อสงหารมทรพยทหนวยงานไดมาเพอจะจ าหนาย ในอนาคตอนใกลหรอเพอน ามาพฒนาและขายตอ จะถกจดประเภทเปนสนคาคงเหลอ

(ข) อสงหารมทรพยทอยในระหวางการกอสราง หรอพฒนาใหบคคลอน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 11 เรอง สญญากอสราง (เมอมการประกาศใช))

(ค) อสงหารมทรพยทมไวใชงาน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ) รวมถงอสงหารมทรพยทหนวยงานครอบครอง เพอใชงานภายในหนวยงานในอนาคต อสงหารมทรพยทหนวยงานครอบครองเพอการพฒนาในอนาคต และน ามาใช งานภายใน

Page 151: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

147 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานในเวลาตอมา อสงหารมทรพยทใชประโยชนโดยพนกงาน เชน บานพกพนกงาน (ไมวาพนกงานจะจายคาเชาในอตราตลาดหรอไมกตาม) และอสงหารมทรพยทมไวใชงาน รอการจ าหนาย

(ง) อสงหารมทรพยทใหหนวยงานอนเชาภายใตสญญาเชาการเงน

(จ) อสงหารมทรพยทครอบครองไวเ พอใหบรการตอสงคมและกอใหเกดกระแสเงนสดรบ ตวอยางเชน หนวยงานทจดหาอาคารทอยอาศย อาจครอบครองอาคารดงกลาวโดยสวนใหญ เพอใหเชาแกครอบครวทมรายไดนอย ในอตราคาเชาทต ากวาราคาตลาด ในสถานการณเชนนถอวาหนวยงานครอบครองอสงหารมทรพยไวเพอการใหบรการทอยอาศยมากกวา เพอหาประโยชนจากรายไดคาเชา หรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพย และรายไดคาเชาทเกดขนเปนเพยงผลพลอยไดของวตถประสงคของการครอบครองอสงหารมทรพย อสงหารมทรพยดงกลาวไมถอเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน และใหรบรตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

(ฉ) อสงหารมทรพยทหนวยงานครอบครองไวเพอวตถประสงคเชงกลยทธ ทจะตองบนทกบญชตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

12. ตามอ านาจหนาททกฎหมายก าหนด หนวยงานของรฐอาจครอบครองอสงหารมทรพยเพอวตถประสงคของการใหบรการตามภารกจ มากกวาเพอหาประโยชนจากรายไดคาเชา หรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพย ในสถานการณเชนน อสงหารมทรพยจะไมเปนไปตามนยามของอสงหารมทรพยเพอการลงทน อยางไรกตาม เมอหนวยงานครอบครองอสงหารมทรพยเพอหาประโยชนจากรายได คาเชา หรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพย ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในบางสถานการณ หนวยงานของรฐอาจครอบครองอสงหารมทรพยบางรายการทประกอบดวย (ก) สวนทหนวยงานถอไวเพอหาประโยชนจากรายไดคาเชา หรอจากการเพมขนของมลคาของสนทรพยมากกวาทจะใหบรการ และ (ข) อกสวนหนงทหนวยงานถอไวเพอใชในการผลตหรอจดหาสนคาหรอใหบรการ หรอใชในการบรหารงานของหนวยงาน ตวอยางเชน โรงพยาบา ลหรอมหาวทยาลยอาจเปนเจาของอาคาร ซงในอาคารดงกลาวมสวนหนงทน ามาใชเพอวตถประสงคในการบรหารงานของหนวยงาน และอกสวนหนงของอาคารใหเชาเปนอพารทเมนทในเชงพาณชย ถาแตละสวนสามารถแยกขาย (หรอแยกใหเชาภายใตสญญาเชาการเงน) หนวยงานตองบนทกสวนตาง ๆ แยกจากกน แตถาไมสามารถแยกสวนได หนวยงานจะบนทกอสงหารมทรพยเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนได ตอเมอสดสวนของอสงหารมทรพยทหนวยงานถอไว เพอใชในการผลตหรอจดหาสนคาหรอใหบรการ หรอใชในการบรหารงานของหนวยงานนนไมมสาระส าคญ

13. ในบางกรณ หนวยงานใหบรการเสรมอนๆ แกผอยอาศยในอสงหารมทรพยทหนวยงานครอบครอง หนวยงานจะจดประเภทอสงหารมทรพยนนเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน หากบรการเสรมนนเปนสวนประกอบทไมมสาระส าคญในการจดการโดยรวม ตวอยางเชน เมอหนวยงาน (ก) ครอบครอง

Page 152: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

148 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

อาคารส านกงานทมไวเพอวตถประสงคในการใหเชาในเชงพาณชยโดยเฉพาะ และ (ข) จดใหมยามรกษาความปลอดภย และการบรการบ ารงรกษาใหแกผเชาทใชอาคารนน

14. ในกรณอน ๆ การบรการทใหถอเปนสวนทมสาระส าคญ ตวอยางเชน รฐบาลอาจเปนเจาของโรงแรมหรอหองพก ซงมการบรหารงานโดยหนวยงานทเปนตวแทนในการบรหารอสงหารมทรพย การบรการตาง ๆ ทใหกบแขกทเขาพกถอเปนองคประกอบทมสาระส าคญของการจดการในภาพรวม ดงนน โรงแรมหรอหองพกทบรหารโดยเจาของ ถอเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงานไมใชอสงหารมทรพยเพอการลงทน

15. ในบางกรณอาจเปนการยากทจะระบวา บรการเสรมนนมสาระส าคญมากจนท าใหอสงหารมทรพย ขาดคณสมบตในการเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตวอยางเชน ในบางครงรฐบาลหรอหนวยงานทเปนตวแทนของรฐบาลทเปนเจาของโรงแรม อาจโอนความรบผดชอบใหแกบคคลทสามภายใตสญญาการจดการ เงอนไขของสญญาการจดการนอาจเปนไปไดหลากหลายรปแบบ รปแบบหนงรฐบาลหรอหนวยงานทเปนตวแทนของรฐบาล อาจเปนเพยงนกลงทนประเภทรอรบผลตอบแทน แตอกรปแบบหนงทแตกตางกนอยางสนเชง รฐบาลหรอหนวยงานทเปนตวแทนของรฐบาล อาจเพยงแตตองการตดภาระงานประจ าวนไปใหแกบคคลภายนอก ในขณะทยงคงไวซงความเสยงทมสาระส าคญตอการเปลยนแปลงของกระแสเงนสดทเกดจากการด าเนนงานของโรงแรม

16. หนวยงานตองใชดลยพนจในการก าหนดวา อสงหารมทรพยนนถอเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนหรอไม หนวยงานตองก าหนดหลกเกณฑเพอชวยในการใชดลยพนจไดอยางสม าเสมอ โดยใหสอดคลองกบค านยามของอสงหารมทรพยเพอการลงทนและแนวทางทก าหนดไวในยอหนาท 7 ถง 15 ยอหนาท 83(ค) ระบใหหนวยงานเปดเผยหลกเกณฑดงกลาวเมอการจดประเภทของสนทรพยนนท าไดยาก

16ก. หนวยงานตองใชดลยพนจในการก าหนดวาการไดมาซงอสงหารมทรพยเพอการลงทน เปนการไดมา ซงสนทรพย หรอกลมของสนทรพย หรอการรวมหนวยงานของรฐภายใตขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) หนวยงานควรอางองมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) เพอพจารณาวาเปนการรวมหนวยงานของรฐหรอไม ค าอธบายในยอหนาท 7 ถง 16 ของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน เกยวของกบการพจารณาวาอสงหารมทรพยนนถอเปนอสงหารมทรพยทมไวเพอใชงานหรออสงหารมทรพยเพอการลงทน แตไมไดก าหนดวาการไดมาซงอสงหารมทรพยเปนการรวมหนวยงานของรฐตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) หรอไม การพจารณาวารายการดงกลาวนนเปนไปตามค านยามของการรวมหนวยงานของรฐตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) และรวมถงอสงหารมทรพยเพอการลงทนตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนหรอไม ตองน ามาตรฐานการบญชภาครฐทงสองฉบบมาใชแยกตางหากจากกน

Page 153: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

149 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

17. ในบางกรณ หนวยงานอาจเปนเจาของอสงหารมทรพยทใหเชา และครอบครองโดยหนวยงานทควบคม หรอหนวยงานทถกควบคมอกหนวยหนง อสงหารมทรพยดงกลาวไมถอเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนในรายงานการเงนรวมของหนวยงานเหลานน ทงน เพราะสนทรพย เหลานน จดเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงานในภาพรวมของหนวยงานทางเศรษฐกจ อยางไรกตาม หากพจา รณาเฉพาะหนวยงานทเปนเจาของอสงหารมทรพย อสงหารมทรพยนนถอเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ถาอสงหารมทรพยนนเปนไปตามค านยามทก าหนดไวในยอหนาท 5 ดงนน ผใหเชา จงบนทกอสงหารมทรพยนน เปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนในรายงานการเงนเฉพาะของหนวยงานได สถานการณเชนน อาจเกดขนเมอรฐบาลจดตงหนวยงานทบรหารจดการอสงหารมทรพย เพอบรหารจดการอาคารส านกงานของรฐบาล ซงอาคารดงกลาวน าไปใหเชาแกหนวยงานของรฐอนในเชงพาณชย ในรายงานการเงนของหนวยงานทบรหารจดการอสงหารมทรพยนน จะบนทกอสงหารมทรพยดงกลาวเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน อยางไรกตามในรายงานการเงนรวมของรฐบาล อสงหารมทรพยดงกลาวจะถกบนทกเปนรายการทดน อาคาร และอปกรณ ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

การรบรรายการ

18. หนวยงานตองรบรอสงหารมทรพยเพอการลงทนเปนสนทรพย เมอเปนไปตามเงอนไขทกขอตอไปน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน

(ข) สามารถวดราคาทนหรอมลคายตธรรม (ส าหรบรายการทไมมการแลกเปลยน ตามยอหนาท 25) ของอสงหารมทรพยเพอการลงทนไดอยางนาเชอถอ

19. ในการพจารณาวารายการใดเปนไปตามเงอนไขขอแรกของการรบรรายการหรอไม หนวยงานตองประเมนระดบของความแนนอนของการทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจ หรอศกยภาพในการใหบรการในอนาคต ตามหลกฐานทปรากฏในขณะทรบรรายการเรมแรก ความแนนอนเพยงพอทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการในอนาคต เปนสงจ าเปนทจะใหการรบประกนไดวา หนวยงานจะไดรบผลตอบแทนจากสนทรพย และเปนผรบความเสยงทเกยวของ โดยปกตการใหการรบประกนดงกลาวจะเกดขนได กตอเมอมการโอนความเสยงและผลตอบแทนไปใหแกหนวยงาน ซงกอนทจะมการโอนความเสยงและผลตอบแทนดงกลาว รายการจดหาสนทรพยจะยงสามารถยกเลกไดโดยไมมคาปรบเปนจ านวนทมสาระส าคญ ท าใหยงไมมการรบรสนทรพย

20. โดยปกตรายการจดหาสนทรพยเปนไปตามเงอนไขขอทสองของการรบรรายการไดโดยไมยงยาก เนองจากเมอหนวยงานไดรบสนทรพยจากรายการทมการแลกเปลยนโดยการซอ ยอมท าใหทราบราคาทนของสนทรพย อยางไรกตาม ตามทระบไวในยอหนาท 25 ของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 154: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

150 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ในบางกรณหนวยงานอาจไดรบอสงหารมทรพยเพอการลงทนมาโดยไมมตนทนหรอมตนทนนอยมาก ในกรณนราคาทนของอสงหารมทรพย เพอการลงทนใหวดโดยใชมลคายตธรรม ณ วนทไดมา

21. ภายใตหลกการรบรรายการ หนวยงานตองประเมนราคาทนของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ณ เวลาทตนทนเกดขน ตนทนดงกลาวรวมถงตนทนทเกดขนเมอเรมแรก ทท าใหหนวยงานไดอสงหารมทรพยเพอการลงทนมา และตนทนทเกดขนภายหลงเพอตอเตม เปลยนแทน (บางสวน) หรอใหบรการแกอสงหารมทรพย

22. ภายใตหลกการรบรรายการในยอหนาท 18 หนวยงานตองไมรวมตนทนคาบรการทเกดขนประจ าวนเปนมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทน แตตองรบรตนทนเหลานในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย ในงวดทเกดขน ตนทนคาบรการทเกดขนประจ าวนหลก ๆ คอคาแรงงาน และตนทนทใชหมดไปและอาจรวมถงตนทนคาชนสวนชนเลก ๆ ดวย วตถประสงคของรายจายเหลานบอยครง มกเปนเรองของการซอมแซมและบ ารงรกษาอสงหารมทรพย

23. ชนสวนของอสงหารมทรพยเพอการลงทนอาจไดมาโดยการเปลยนแทน ตวอยางเชน การเปลยนผนงภายในเพอทดแทนผนงเดม ภายใตหลกการรบรรายการ หนวยงานตองรบรตนทนของการเปลยนแทนสวนของอสงหารมทรพยเพอการลงทน รวมอยในมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทนนน ณ เวลาทตนทนนนเกดขนหากเขาเงอนไขการรบรรายการ และหนวยงานตองตดรายการชนสวนทถกเปลยนแทนดวยมลคาตามบญชของชนสวนนน ตามขอก าหนดทเกยวของกบการตดรายการทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

การวดมลคาเมอรบรรายการ

24. หนวยงานตองวดมลคาเมอเรมแรกของอสงหารมทรพยเพอการลงทนดวยราคาทน ซงรวมถงตนทนในการท ารายการ

25. อสงหารมทรพยเพอการลงทนทไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยน ราคาทนของสนทรพยนนจะวดมลคาดวยมลคายตธรรมของสนทรพย ณ วนทไดรบสนทรพยนนมา

26. ตนทนของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทไดมาโดยการซอ ประกอบดวย ราคาซอ และรายจายโดยตรงใด ๆ ทเกยวกบการจดหาสนทรพย ตวอยางของรายจายโดยตรงทเกยวกบการจดหาสนทรพย ไดแก คาธรรมเนยมวชาชพส าหรบบรการทางกฎหมาย คาภาษในการโอนสนทรพย และตนทนในการท ารายการอน ๆ ทเกยวของ

27. ตนทนของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ไมรวมรายการตอไปน

(ก) ตนทนกอนการด าเนนงาน (ยกเวนรายจายทจ าเปนเพอท าใหอสงหารมทรพยนนอยในสภาพพรอมทจะใชงานไดตามวตถประสงคของผบรหาร)

(ข) ขาดทนจากการด าเนนงานทเกดขนกอนทอสงหารมทรพยเพอการลงทนจะมผเขาครอบครองในระดบทวางแผนไว

Page 155: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

151 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ค) จ านวนสญเสยทเกนปกตจากวตถดบ คาแรงงาน หรอจากทรพยากรอน ๆ ทเกดขนในการกอสรางหรอการพฒนาอสงหารมทรพย

28. หากหนวยงานซออสงหารมทรพยเพอการลงทนโดยการผอนช าระ หนวยงานตองบนทกราคาทน ของอสงหารมทรพยเพอการลงทนดวยมลคาทเทยบเทากบการซอดวยเงนสด ผลตางระหวางราคาเทยบเทาเงนสด และจ านวนเงนทตองจายช าระทงหมด ใหรบรเปนดอกเบยจายตลอดอายของการไดสนเชอ

29. อสงหารมทรพยเพอการลงทนอาจไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยน ตวอยางเชน รฐบาลอาจโอนอาคารส านกงานทไมไดใชงานใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดยไมมคาใชจาย และองคกรปกครองสวนทองถนน าอาคารดงกลาวไปใหเชาในราคาตลาด นอกจากน อสงหารมทรพยเพอการลงทนอาจไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยนโดยใชอ านาจอายด ในสถานการณเชนน ราคาทนของสนทรพยนนตองวดดวยมลคายตธรรมของสนทรพย ณ วนทไดรบสนทรพยนนมา

30. ในกรณทหนวยงานรบรราคาทนเรมแรกของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ดวยมลคายตธรรมตาม ยอหนาท 25 มลคายตธรรมนนถอเปนราคาทนของอสงหารมทรพย และหนวยงานตองตดสนใจ ในการวดมลคาภายหลงการรบรรายการเรมแรก โดยใชวธมลคายตธรรม (ตามยอหนาท 39 ถง 61) หรอวธราคาทน (ตามยอหนาท 62)

31. ตนทนเมอเรมแรกของสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทถอไวภายใตสญญาเชา ทจดประเภทเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตองเปนไปตามทก าหนดไวส าหรบสญญาเชาการเงนในยอหนาท 25 ของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา นนคอสนทรพยจะตองรบรดวยมลคาทต ากวาระหวางมลคายตธรรมของอสงหารมทรพย และมลคาปจจบนของจ านวนเงนขนต าทตองจายตามสญญาเชา และรบรจ านวนทเทากนนนเปนหนสนตามทก าหนดไวในยอหนาเดยวกน

32. เงนสวนเกนใด ๆ ทจายตามสญญาเชา ใหถอเปนสวนหนงของจ านวนเงนขนต าทตองจายตามสญญาเชาส าหรบวตถประสงคน ดงนนจงใหรวมจ านวนดงกลาวในราคาทนของสนทรพย แตใหแยกออกจากหนสน หากสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทไดมาจากสญญาเชา ถกจดประเภทเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน รายการทบนทกดวยมลคายตธรรม คอ สวนไดเสย ไมใชตวอสงหารมทรพย แนวทางในการก าหนดมลคายตธรรมของสวนไดเสยในอสงหารมทรพยไดก าหนดไว ในสวนของวธมลคายตธรรม ในยอหนาท 39 ถง 58 แนวทางนยงใชกบการก าหนดมลคายตธรรมเมอใชมลคาดงกลาวเปนราคาทนในการรบรเมอเรมแรก

33. หนวยงานอาจไดอสงหารมทรพยเพอการลงทนบางรายการ หรอมากกวาหนงรายการ จากการแลกเปลยนกบสนทรพยท ไมเปนตวเงนรายการหนงหรอหลายรายการ หรอกบสนทรพยซงประกอบดวยสนทรพยทเปนตวเงนและสนทรพยทไมเปนตวเงน ค าอธบายตอไปนอางองถงการแลกเปลยนระหวางสนทรพยทไมเปนตวเงนรายการหนงกบอกรายการหนง แตสามารถใชไดกบการแลกเปลยนทงหมดทไดกลาวถงในประโยคขางตนดวย ตนทนของอสงหารมทรพยเพอการลงทนตอง

Page 156: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

152 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วดมลคาดวยมลคายตธรรม เวนแตเปนไปตามขอใดขอหนงดงตอไปน (ก) การแลกเปลยนนนไมมเนอหาเชงพาณชย หรอ (ข) หนวยงานไมสามารถวดมลคายตธรรมของสนทรพยทไดรบและสนทรพยทใหไปในการแลกเปลยนไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองวดมลคาของสนทรพยทไดมาดวยวธดงกลาว ถงแมวาจะไมสามารถตดรายการสนทรพยทใชแลกเปลยนไดทนท หากสนทรพยทไดมานนไมสามารถวดดวยมลคายตธรรมได ใหวดราคาทนของสนทรพยดวยมลคาตามบญชของสนทรพยทใหไปในการแลกเปลยน

34. ในการก าหนดวารายการแลกเปลยนมเนอหาเชงพาณชยหรอไม ใหหนวยงานพจารณาจากขอบเขตของกระแสเงนสดในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะมการเปลยนแปลง อนเปนผล มาจากรายการดงกลาว รายการแลกเปลยนจะมเนอหาเชงพาณชยหากเขาเงอนไขดงตอไปน

(ก) ลกษณะ (ความเสยง จงหวะเวลา และจ านวนเงน) ของกระแสเงนสดทไดรบหรอศกยภาพ ในการใหบรการจากสนทรพย แตกตางจากลกษณะของกระแสเงนสดของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน หรอ

(ข) รายการแลกเปลยนท าใหเกดการเปลยนแปลงในมลคาเฉพาะหนวยงานในสวนของการด าเนนงานทถกกระทบจากการแลกเปลยน และ

(ค) ความแตกตางในยอหนาท 34 (ก) หรอ 34 (ข) มสาระส าคญเมอเทยบกบมลคายตธรรมของสนทรพยทแลกเปลยน

35. ในการวดมลคายตธรรมของสนทรพยทไมมรายการในตลาดทเทยบเคยงได จะถอวาหนวยงานสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ หากเขาเงอนไขขอใดขอหนงดงตอไปน (ก) ไมมความแตกตางอยางมสาระส าคญในชวงของประมาณการมลคายตธรรมทสมเหตสมผลของสนทรพยนน หรอ (ข) สามารถประเมนความนาจะเปนของประมาณการมลคายตธรรม ณ ระดบตาง ๆ ในชวงของประมาณการไดอยางสมเหตสมผล เพอใชในการประมาณมลคายตธรรม หากหนวยงานสามารถก าหนดมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมา หรอสนทรพยทน าไปแลกเปลยนไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองวดมลคาตนทนของสนทรพยทไดมาดวยมลคายตธรรมของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน เวนแตกรณทมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมานนมหลกฐานสนบสนนทชดเจนกวา

การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ

นโยบายการบญช

36. ยกเวนทไดก าหนดไวในยอหนาท 40 หนวยงานตองใชนโยบายการบญชโดยสามารถเลอกใชวธมลคายตธรรม ตามยอหนาท 39 ถง 61 หรอวธราคาทนตามยอหนาท 62 และตองใชนโยบายการบญชนนกบอสงหารมทรพยเพอการลงทนทงหมดของหนวยงาน

Page 157: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

153 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

37. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ระบวาหนวยงานจะเปลยนแปลงนโยบายการบญชโดยสมครใจ กตอเมอการเปลยนแปลงนนท าใหขอมลทแสดงในรายงานการเงนนาเชอถอและเกยวของกบการตดสนใจมากขน เกยวกบผลกระทบของรายการ เหตการณอน หรอสภาพของสถานะทางการเงน ผลการด าเนนงานทางการเงน หรอกระแสเงนสดของหนวยงาน ทงนมความเปนไปไดนอยมากทการเปลยนแปลงจากวธมลคายตธรรมเปนวธราคาทนจะท าใหขอมลทน าเสนอมความเกยวของกบการตดสนใจมากขนกวาเดม

38. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ก าหนดใหทกหนวยงานวดมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนไมวาจะเพอวตถประสงคในการวดมลคา (หากหนวยงานเลอกใชวธมลคายตธรรม) หรอเพอการเปดเผยขอมล (หากหนวยงานเลอกใชวธราคาทน) มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนสนบสนน (แตไมไดก าหนด) ใหหนวยงานตองก าหนดมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน โดยใชการประเมนมลคาจากผประเมนราคาอสระหรอหนวยงานของรฐ ซงมคณสมบตทางวชาชพทเกยวของ และประสบการณในการตราคาในท าเลพนทและในประเภทของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทเกยวของ

วธมลคายตธรรม

39. หลงจากรบรรายการเมอเรมแรกแลว หนวยงานทเลอกใชวธมลคายตธรรมตองวดมลคาของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทงหมดดวยมลคายตธรรม ยกเวนในกรณทก าหนดไวในยอหนาท 59

40. เมอสวนไดเสยในอสงหารมทรพยของผเชาตามสญญาเชาด าเนนงาน ถกจดเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนตามยอหนาท 6 หนวยงานไมสามารถเลอกนโยบายการบญชตามยอหนาท 36 ไดอกตอไป แตตองใชวธมลคายตธรรมเทานน

41. หนวยงานตองรบรผลก าไรหรอขาดทน ทเกดขนจากการเปลยนแปลงมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย ในงวดทเกดขน

42. มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน คอราคาทอสงหารมทรพยนนมการแลกเปลยนระหวางผทมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยนในลกษณะของผทไมเกยวของกน (ดยอหนาท 5) มลคายตธรรมจะไมรวมราคาสวนทปรบเพมขนหรอลดลงเนองจากเงอนไขหรอสถานการณพเศษ เชน การจดหาเงนแบบพเศษ การขายและการเชากลบคน สงตอบแทนพเศษ หรอสทธพเศษทไดรบจากบคคลทเกยวของกบการขาย

43. หนวยงานตองก าหนดมลคายตธรรมโดยไมหกตนทนในการท ารายการทอาจเกดขนในการขายหรอจ าหนายสนทรพยนน

44. มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนตองสะทอนถงสภาพตลาด ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

Page 158: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

154 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

45. มลคายตธรรมเปนมลคาเฉพาะ ณ เวลาในวนใดวนหนงเทานน เนองจากสภาพของตลาดอาจเปลยนแปลงไป ดงนน จ านวนทรายงานเปนมลคายตธรรมอาจไมถกตองหรอไมเหมาะสม หากท าการประมาณ ณ เวลาอน ค านยามของมลคายตธรรมนนมขอสมมตวา การแลกเปลยนและการสนสดของสญญาขายเกดขนพรอมกน โดยไมมการเปลยนแปลงในราคาทตกลงกนระหวางบคคลทไมมความเกยวของกนทมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยน ซงการเปลยนแปลงดงกลาวอาจเกดขน หากการแลกเปลยนและการสนสดของสญญาขายเกดขนไมพรอมกน

46. มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนสะทอนถงรายไดคาเชาจากสญญาเชาในปจจบน และขอสมมตทมเหตผลและมหลกฐานสนบสนนได โดยขอสมมตนนสะทอนถงสงทผมความรอบรและเตมใจไดคาดการณเกยวกบรายไดคาเชาจากสญญาเชาในอนาคตภายใตสถานการณทเปนอยในปจจบน ในขณะเดยวกนกจะตองสะทอนถงกระแสเงนสดจายตาง ๆ (รวมทงคาเชา และกระแสเงนสดจายอน ๆ) ทคาดวาจะเกดขนเนองจากอสงหารมทรพย กระแสเงนสดจายบางรายการไดสะทอนอยในหนสนแลว ในขณะทรายการอนทเกยวของกบกระแสเงนสดจาย ยงไมมการรบรในรายงานการเงนจนกระทง ในภายหลง (ตวอยาง การจายเงนรายงวด เชน คาเชาทอาจเกดขน)

47. ยอหนาท 31 ไดระบหลกเกณฑในการรบรเมอเรมแรกของราคาทนของสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทเชา ยอหนาท 39 ก าหนดใหหนวยงานตองวดมลคาสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทเชาใหมใหเปนมลคายตธรรม (ถาจ าเปน) ในสญญาเชาทมการเจรจาตอรองทอตราตลาด มลคายตธรรมของสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทเชา ณ วนทไดสนทรพยมาสทธดวยคาเชาทงสนทคาดไว (รวมทงรายจายอน ๆ ทเกยวของกบหนสนทรบร) ตองมคาเทากบศนย มลคายตธรรมตองไมเปลยนแปลงไป ไมวาในทางบญช สนทรพยทเชาและหนสนจะถกรบรดวยมลคายตธรรมหรอดวยมลคาปจจบนของค าเชาขนต าตาม ยอหนาท 25 ของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ดงนน การวดมลคาใหมของสนทรพยทเชา จากราคาทนทก าหนดในยอหนาท 31 เปนมลคายตธรรมตามทก าหนดในยอหนาท 39 ตองไมท าใหเกดผลก าไรหรอผลขาดทนเรมแรก ยกเวนมลคายตธรรมนมการวดมลคา ณ เวลาทตางกนไป กรณดงกลาวอาจเกดขนเมอการเลอกใชวธมลคายตธรรมเกดขนภายหลงจากการรบรเมอเรมแรก

48. ค านยามของมลคายตธรรมอางองถง “ความรอบรและเตมใจ” ในทน “ความรอบร” หมายถงทงผซอและผขายไดรบขอมลอยางสมเหตผล เกยวกบลกษณะและคณสมบตของอสงหารมทรพยเพอการลงทน รวมถงประโยชนใชสอยทแทจรง ศกยภาพในการใชสนทรพย และสภาพของตลาด ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน ผซอทมความเตมใจมแรงจงใจทจะซอแตไมใชการบงคบใหซอ ผซอนตองไมมความกระตอรอรนมากเกนไปทจะซอ หรอมงมนทจะซอในราคาใดกได ผทจะซอจะไมจายซอในราคาท สงกวาราคาตลาดทก าหนดโดยผซอและผขายทมความรอบรและเตมใจทจะซอขาย

49. ผขายทมความเตมใจขายตองไมใชผทมความกระตอรอรนมากเกนไปทจะขาย หรอผทถกบงคบใหขาย ณ ราคาใดกได หรอผทประวงการขาย เพอใหไดราคาขายทไมถอเปนราคาทเหมาะสมในสภาพตลาด

Page 159: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

155 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ปจจบน ผขายทมความเตมใจขายเปนผทมแรงจงใจทจะขายอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตามเงอนไขของตลาดเพอใหไดราคาทดทสด ในสถานการณจรง เจาของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ทแทจรงจะไมเขาขายขอพจารณานเพราะผขายทมความเตมใจขายเปนเจาของในทางทฤษฎ (ตวอยางเชน ผขายทเตมใจขายจะไมค านงถงสถานการณทางภาษทเฉพาะของเจาของอสงหารมทรพยเพอการลงทน)

50. ค านยามของมลคายตธรรมอางถง รายการทผซอและผขายทไมมความเกยวของกน ซงหมายถง รายการทผมสวนรวมไมมความสมพนธกนเปนพเศษ ทกอใหเกดการตกลงราคาซงไมไดสะทอนถงสภาพตลาด รายการนเกดขนระหวางผมสวนรวมไมมความเกยวของกน และเจรจาตอรองในลกษณะทเปนอสระจากกน

51. ตามปกตหลกฐานทดทสดของมลคายตธรรม คอ ราคาปจจบนในตลาดทมการซอขายคลองส าหรบอสงหารมทรพยทคลายคลงกนทงสภาพและท าเลทตง และอยภายใตเงอนไขของสญญาเชา หรอสญญาอน ๆ ทคลายคลงกน หนวยงานตองระบความแตกตางในลกษณะ ท าเลทตง หรอสภาพของอสงหารมทรพยหรอเงอนไขในสญญาเชา หรอสญญาอน ๆ ทเกยวของกบอสงหารมทรพย

52. หากไมมราคาปจจบนในตลาดซอขายคลองตามทระบไวในยอหนาท 51 ใหหนวยงานพจารณาขอมลจากแหลงตาง ๆ รวมถง

(ก) ราคาปจจบนในตลาดซอขายคลองของอสงหารมทรพยทมลกษณะ สภาพ หรอท าเลทตงทแตกตางกน (หรออยภายใตสญญาเชาหรอสญญาอน ๆ ทแตกตางกน) โดยปรบปรงใหสะทอนถงความแตกตางนน

(ข) ราคาลาสดของอสงหารมทรพยทคลายคลงกนในตลาดทมระดบการซอขายคลองรองลงมา โดยปรบปรงใหสะทอนถงการเปลยนแปลงในสภาพเศรษฐกจตงแตวนทเกดการซอขายดวยราคานน และ

(ค) ประมาณการกระแสเงนสดคดลด โดยใชพนฐานของประมาณการทเชอถอไดของกระแสเงนสดในอนาคต ทสนบสนนดวยเงอนไขของสญญาเชาทมอย และสญญาอน ๆ และ (หากเปนไปได) หลกฐานภายนอก เชน คาเชาในตลาดปจจบนของอสงหารมทรพยทคลายคลงกน ในท าเลเดยวกนและสภาพเหมอนกน และใชอตราคดลดทสะทอนถงการประเมนของตลาดปจจบน ในเรองของความไมแนนอนของจ านวนเงนและจงหวะเวลาของกระแสเงนสด

53. ในบางกรณแหลงตาง ๆ ทกลาวถงในยอหนากอน อาจใหขอสรปเกยวกบมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทแตกตางกน หนวยงานตองพจารณาถงเหตผลของความแตกตางนน เพอใหไดมาซงมลคายตธรรมทประมาณขนอยางนาเชอถอทสดภายใตชวงของการประมาณมลคายตธรรมทสมเหตสมผล

Page 160: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

156 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

54. ในกรณยกเวนซงมหลกฐานชดเจนตงแตเมอหนวยงานเรมไดมาซงอสงหารมทรพยเพอการลงทน (หรอเมออสงหารมทรพยทมอยเดม ไดเปลยนสภาพเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน หลงจากทมการเปลยนแปลงลกษณะการใชงานของสนทรพย) โดยหลกฐานนนชชดวาความผนแปรในชวงของประมาณการมลคายตธรรมทสมเหตสมผลนนกวางมาก และเปนการยากทจะประมาณความนาจะเปนของประมาณการดงกลาว จนท าใหประโยชนในการใชตวเลขประมาณการมลคายตธรรมเพยงคาเดยวนนมนอยมาก กรณเชนน อาจเปนขอบงชวามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยนน ไมสามารถหาไดอยางนาเชอถอและอยางตอเนอง (ดยอหนาท 59)

55. มลคายตธรรมแตกตางจากมลคาจากการใชตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) มลคายตธรรมสะทอนถงความร และการประมาณของผซอและผขายทมความรอบรและเตมใจ ในทางตรงกนขาม มลคาจากการใชสะทอนถงการประมาณของหนวยงาน รวมถงผลกระทบของปจจยตาง ๆ ทมเฉพาะตอหนวยงานและไมเกยวของกบหนวยงานโดยทวไป ตวอยางเชน มลคายตธรรมจะไมสะทอนถงปจจยตอไปน เนองจากโดยปกตแลวผซอและผขายทรอบรและเตมใจในการซอขายมกจะไมมขอมลดงกลาว

(ก) มลคาสวนเพมทเกดจากการมกลมของอสงหารมทรพยในพนทตาง ๆ

(ข) การประสานประโยชน จากการใชอสงหารมทรพยเพอการลงทนรวมกบสนทรพยอน ๆ

(ค) สทธหรอขอจ ากดทางกฎหมายทมผลเฉพาะตอเจาของสนทรพยคนปจจบนเทานน และ

(ง) ผลประโยชนทางภาษหรอภาระทางภาษทเกดขนอยางเฉพาะเจาะจงตอเจาของสนทรพย คนปจจบนเทานน

56. ในการหามลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทนภายใตวธมลคายตธรรม หนวยงานตองไมบนทกสนทรพยหรอหนสนทถกรบรไวในงบแสดงฐานะการเงนแลวซ าอก เชน

(ก) อปกรณ เชน ลฟต หรอเครองปรบอากาศ มกเปนสวนควบของอาคาร และโดยทวไปจะรวมอยในมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน มากกวาจะแยกรบรตางหากเปนรายการทดน อาคาร และอปกรณ

(ข) หากใหเชาส านกงานทตกแตงพรอมเฟอรนเจอรแลว โดยทวไปมลคายตธรรมของส านกงาน จะรวมมลคายตธรรมของเฟอรนเจอรไวแลว เนองจากรายไดคาเชาไดรวมถงการใชเฟอรนเจอรดงกลาวดวย เมอเฟอรนเจอรไดรวมอยในมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนแลว หนวยงานตองไมรบรรายการเฟอรนเจอรเปนสนทรพยทแยกตางหาก

(ค) มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตองไมรวมรายไดคาเชารบลวงหนา หรอรายไดคาเชาจากสญญาเชาด าเนนงานคางรบ เนองจากหนวยงานรบรรายการดงกลาวเปนสนทรพยหรอหนสนแยกตางหาก

Page 161: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

157 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ง) มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทครอบครองภายใตสญญาเชา สะทอนถงกระแสเงนสดทคาดวาจะไดรบหรอจะตองจาย (รวมถงคาเชาทอาจเกดขนซงหนวยงานตองจายในอนาคต) ดงนน หากการวดมลคาอสงหารมทรพยทไดเปนมลคาสทธจากจ านวนเงนทงหมดทคาดวาจะตองจายจงจ าเปนทจะตองบวกกลบหนสนจากสญญาเชาทไดรบร เพอใหไดมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทนภายใตวธมลคายตธรรม

57. มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ไมไดสะทอนถงรายจายฝายทนในอนาคตทจะจาย เพอปรบปรงหรอท าใหอสงหารมทรพยนนดขน และไมไดสะทอนถงผลประโยชนในอนาคตทเกยวของ ทจะไดรบจากรายจายฝายทนในอนาคตนน

58. ในบางกรณ หนวยงานคาดไดวามลคาปจจบนของเงนสดทจะตองจาย ซงเกยวของกบอสงหารมทรพยเพอการลงทน (นอกเหนอจากรายจายทเกยวกบหนสนทรบรแลว) สงกวามลคาปจจบนของเงนสดทจะไดรบในอนาคต หนวยงานตองใชมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช) ในการพจารณาวาควรรบรรายการหนสนหรอไม และหากตองรบรรายการหนสนจะวดมลคาหนสนอยางไร

กรณไมสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ

59. ขอสนนษฐานทโตแยงไดอยางหนงคอ หนวยงานจะสามารถหามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนไดอยางตอเนองและนาเชอถอ อยางไรกตาม ในกรณยกเวนซงมหลกฐานทชดเจนวา เมอหนวยงานเรมไดอสงหารมทรพยเพอการลงทนมา (หรอเมออสงหารมทรพยทมอยเดมไดเปลยนสภาพเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน หลงจากทไดมการเปลยนแปลงลกษณะการใชงานของสนทรพย) หนวยงานไมสามารถประมาณมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนไดอยางตอเนองและนาเชอถอ กรณนจะเกดขนไดกตอเมอรายการซอขายทางการตลาดทเทยบเคยงไดไมเกดขนบอยและการประมาณมลคายตธรรมดวยวธอน (เชน การประมาณการโดยใชประมาณการกระแสเงนสดคดลด) ไมสามารถจดท าได หากหนวยงานระบวามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอยในระหวางการกอสรางนน ไมสามารถวดไดอยางนาเชอถอ แตหนวยงานคาดวาจะสามารถประมาณมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอเมอการกอสรางนนเสรจสน หนวยงานจะตองวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอยในระหวางการกอสรางนนดวยวธราคาทน จนกระทงสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ หรอเมอการกอสรางเสรจสน (แลวแตเหตการณใดจะเกดกอน) หากหนวยงานระบวามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน (นอกเหนอจากอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอยในระหวางการกอสราง) ไมสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอและตอเนอง หนวยงานตองวดมลคาอสงหารมทรพยโดยใชวธราคาทนทก าหนดใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ โดยสมมตใหมลคาคงเหลอของอสงหารมทรพยเพอการลงทนเทากบศนย หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ จนกวาจะมการจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนนน

Page 162: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

158 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

59ก. เมอใดทหนวยงานเรมสามารถวดมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ทอยในระหวางการกอสรางทแตกอนหนวยงานวดมลคาทราคาทนไดอยางนาเชอถอ หนวยงานจะตองวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอยในระหวางการกอสรางนนดวยมลคายตธรรม เมอการกอสรางเสรจสน ใหถอวามลคายตธรรมสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ ในกรณทมลคายตธรรมสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ ตามเหตผลทไดกลาวไวในยอหนาท 59 หนวยงานจะตองวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนดงกลาว ดวยวธราคาทนตามแนวทางทก าหนดใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

59ข. ขอสนนษฐานทวามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอยในระหวางการกอสราง สามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอนน จะสามารถโตแยงไดในการรบรเรมแรกเทานน การทหนวยงานวดมลคายตธรรมของรายการใดรายการหนงของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอยในระหวางการกอสรางได อาจไมสามารถสรปไดวามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทสรางเสรจสนแลว ไมสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ

60. ในกรณยกเวนตามเหตผลทไดกลาวไวในยอหนาท 59 หนวยงานตองใชวธราคาทน ในการวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตามแนวทางทก าหนดใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ แลว หนวยงานยงคงตองวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนอนดวยมลคายตธรรม รวมถงอสงหารมทรพยเพอการลงทนทอย ในระหวางกอสราง ในกรณดงกลาว แมวาหนวยงานอาจใชวธราคาทนส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทนหนงรายการ หนวยงานยงคงตองใชวธมลคายตธรรมส าหรบอสงหารมทรพยรายการทเหลออน ๆ ตอไป

61. หากหนวยงานใชวธวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนดวยมลคายตธรรมแลว หนวยงานตองใชวธมลคายตธรรมในการวดมลคาอยางตอเนองจนกวาจะมการจ าหนาย (หรอจนกระทงอสงหารมทรพยเพอการลงทนนนกลายมาเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงาน หรอหนวยงานเรมพฒนาอสงหารมทรพยนนเพอขายตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกตในภายหลง) แมวารายการในตลาดทเทยบเคยงกนได จะเกดขนนอยลงหรอหาราคาตลาดไดยากขนกตาม

วธราคาทน

62. หลงจากการรบรรายการเมอเรมแรก หนวยงานทเลอกใชวธราคาทน ตองวดมลคาของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทงหมด ดวยแนวทางทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ กลาวคอ ราคาทนหกคาเสอมราคาสะสมและผลขาดทนสะสมจากการดอยคาของสนทรพย

Page 163: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

159 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การโอน

63. การโอนอสงหารมทรพยเพอการลงทนไปยงบญช อน ๆ หรอโอนจากบญช อน ๆ มาเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน จะท าไดกตอเมอมการเปลยนแปลงการใชงานของอสงหารมทรพยนน โดยมหลกฐานขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) เรมมการใชงานอสงหารมทรพยภายในหนวยงานเอง ท าใหมการโอนจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน ไปเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงาน

(ข) เรมมการพฒนาอสงหารมทรพยเพอมไวขาย ท าใหมการโอนจากอสงหารมทรพยเพอการลงทนไปเปนสนคาคงเหลอ

(ค) สนสดการใชงานอสงหารมทรพยภายในหนวยงานเอง ท าใหมการโอนจากอสงหารมทรพยทมไวใชงานไปเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน

(ง) เรมสญญาเชาแบบด าเนนงานกบหนวยงานอน (ในเชงพาณชย) ท าใหมการโอนจากสนคาคงเหลอไปเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน

64. การใชงานอสงหารมทรพยของรฐบาลอาจมการเปลยนแปลงได ตวอยางเชน รฐบาลตดสนใจเขาใชงานอาคารทเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนในปจจบน หรอเปลยนจากอาคารทใชงานอยในปจจบนเปนโรงแรมและมการบรหารงานโดยบคคลภายนอก ในกรณแรกหนวยงานตองบนทกบญชอาคารดงกลาวเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนจนถงวนทเรมเขาครอบครองเพอใชงาน สวนในกรณหลงหนวยงานตองบนทกบญชอาคารดงกลาวเปนทดน อาคาร และอปกรณ จนถงวนทหยดครอบครองเพอใชงานและจดประเภทใหมเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน

65. ยอหนาท 63 (ข) ก าหนดใหหนวยงานโอนอสงหารมทรพยเพอการลงทนไปเปนสนคาคง เหลอ กตอเมอมการเปลยนแปลงลกษณะการใชงาน โดยมหลกฐานของการเรมพฒนาอสงหารมทรพยเพอขายเมอหนวยงานตดสนใจทจะจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนโดยไมมการพฒนา หนวยงานตองถอวาอสงหารมทรพยนนเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน จนกวาจะมการตดรายการออกจาก งบแสดงฐานะการเงน และตองไมจดประเภทอสงหารมทรพยดงกลาวเปนสนคาคงเหลอ ในท านองเดยวกนหากหนวยงานมการพฒนาอสงหารมทรพยเพอการลงทนทมอยในปจจบนใหม โดยมวตถประสงคทจะใชเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนตอในอนาคต หนวยงานตองถอวาสนทรพยนนยงคงเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน และตองไมโอนอสงหารมทรพยดงกลาวไปเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงานในระหวางทมการพฒนาใหม

66. หนวยงานทบรหารจดการสนทรพยของรฐบาล อาจทบทวนวาอาคารทครอบครองอย เปนไปตามขอก าหนดของหนวยงานอยางสม าเสมอ ถาหนวยงานครอบครองอาคารไวเพอขาย อาคารดงกลาวจะจดเปนสนคาคงเหลอ อยางไรกตาม หากรฐบาลตดสนใจทจะครอบครองอาคารไว เพอหาประโยชน

Page 164: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

160 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

จากรายไดคา เชา และจากการเ พมขนของมลคาของสนทรพย อาคารดงกลาวจะจดเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนตงแตวนเรมแรกของการน าไปใหเชาภายใตสญญาเชาด าเนนงาน

67. ยอหนาท 68 ถง 73 ใชกบการรบรรายการและวดมลคา ในกรณทหนวยงานเลอกใชวธมลคายตธรรมส าหรบอสงหารมทรพยเ พอการลงทน หากหนวยงานเลอกใชวธราคาทน การโอนระ หวางอสงหารมทรพยเพอการลงทน อสงหารมทรพยทมไวใชงาน และสนคาคงเหลอ จะไมท าใหมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยนนเปลยนแปลงและจะไมท าใหราคาทนของอสงหารมทรพยทใชในการวดมลคาหรอการเปดเผยขอมลเปลยนแปลง

68. ในการโอนจากอสงหารมทรพยเพอการลงทนทบนทกดวยมลคายตธรรม ไปเปนอสงหารมทรพยทมไวใชงานหรอสนคาคงเหลอ ใหใชมลคายตธรรม ณ วนทมการเปลยนแปลงการใชงาน เปนราคาทนของอสงหารมทรพยทจะบนทกตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

69. หากอสงหารมทรพยทมไวใชงานไดเปลยนมาเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ซงบนทกดวยมลคายตธรรม หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ จนถงวนทมการเปลยนแปลงการใชงานหนวยงานตองปฏบตกบผลตางทเกดขน ณ วนนน ระหวางมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ กบมลคายตธรรม ดวยวธการเดยวกบการตราคาใหม ตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

70. หนวยงานตองคดคาเสอมราคาของอสงหารมทรพยทมไวใชงาน และรบรผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยจนถงวนทอสงหารมทรพยนนไดเปลยนมาเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน หนวยงานตองปฏบตตอผลตางทเกดขน ณ วนนน ระหวางมลคาตามบญชของอสงหารมทรพย ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ กบมลคายตธรรมของสนทรพยนน ดวยวธการเดยวกนกบการตราคาใหมตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ กลาวคอ

(ก) กรณมลคาตามบญชของสนทรพยลดลงใหรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย อยางไรกตาม หากสนทรพยนนเคยมการตราคาเพมขน และมยอดคงคางอยในบญช “สวนเกนทนจากตราคาสนทรพย” ในสนทรพยสทธ/สวนทน สวนทลดลงตองน าไปลดสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยในสนทรพยสทธ/สวนทน

(ข) กรณมลคาตามบญชของสนทรพยเพมขน ใหรบรดงน

(1) หากมลคาตามบญชทเพมขน เปนการกลบรายการผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยคาทเคยบนทกไว จ านวนทเพมขนใหรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด จ านวนทรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด จะตองไมเกนกวา

Page 165: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

161 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

จ านวนทท าใหมลคาตามบญชของอสงหารมทรพย กลบไปเทากบมลคาทควรจะเปน (สทธจากคาเสอมราคา) หากไมเคยมการรบรผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพย มากอน

(2) สวนทเพมขนทคงเหลอจากขอ (2) ใหรบรในสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย ในสนทรพยสทธ/สวนทน หากมการจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนในเวลาตอมาใหโอนสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยไปยงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมการโอนสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยจะไมท าผานรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย

71. การโอนจากสนคาคงเหลอไปเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ทจะบนทกดวยมลคายตธรรม หนวยงานตองรบรผลตางระหวางมลคายตธรรมของอสงหารมทรพย ณ วนทโอน กบมลคาตามบญชกอนการโอนในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด

72. วธปฏบตในการโอนจากสนคาคงเหลอไปเปนอสงหารมทรพยเพอการลงทน ทจะบนทกดวยมลคายตธรรมถอวามความสม าเสมอกบวธปฏบตในการขายสนคาคงเหลอ

73. เมอหนวยงานเสรจสนการกอสรางหรอการพฒนาอสงหารมทรพยเพอการลงทนทสรางขนเอง ทจะบนทกดวยมลคายตธรรม หนวยงานตองบนทกผลตางระหวางมลคายตธรรมของอสงหารมทรพย ณ วนเสรจสนกบมลคาตามบญชกอนหนานนใน รายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายส าหรบงวด

การจ าหนาย

74. หนวยงานตองตดรายการอสงหารมทรพยเพอการลงทนออกจากงบแสดงฐานะการเงน เมอหนวยงานจ าหนายหรอเลกใชอสงหารมทรพยเพอการลงทนนนอยางถาวร และคาดวาจะไมไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการจากการจ าหนายอก

75. การจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทน อาจเกดจากการขายหรอการท าสญญาเชาการเงน ในการพจารณาวนทถอเปนวนจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทน หนวยงานตองใชเกณฑตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช) ในการรบรรายไดจากการขายสนคา และพจารณาแนวปฏบตทเกยวของกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาว นอกจากนมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ใชไดกบการจ าหนายโดยการท าสญญาเชาการเงน และการขายและเชากลบคน

76. ตามหลกการรบรรายการในยอหนาท 18 หากหนวยงานรบรตนทนของการเปลยนแทนสวนของอสงหารมทรพยเพอการลงทนในมลคาตามบญชของสนทรพย หนวยงานตองตดมลคาตามบญชของสวนทถกเปลยนแทนออก ในกรณทหนวยงานบนทกบญชอสงหารมทรพยเพอการลงทนโดยใชวธ ราคาทน สวนทถกเปลยนแทนอาจไมมการคดคาเสอมราคาแยกตางหาก หากในทางปฏบตหนวยงานไมสามารถหามลคาตามบญชเฉพาะของสวนทถกเปลยนแทน หนวยงานอาจใชตนทนของการเปลยนแทน เปนตวบงชถงตนทนของสวนทถกเปลยนแทน ณ เวลา ทหนวยงานไดมาหรอสรางสนทรพยนน

Page 166: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

162 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ตามวธมลคายตธรรม มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนอาจสะทอนถงการลดมลคาของสวนทถกเปลยนแทนนนแลว ในกรณอน ๆ อาจเปนไปไดยากทจะประเมนวามลคายตธรรมทควรลดลงเนองจากสวนทถกเปลยนแทนเปนเทาใด กรณทยากในการปฏบต ทางเลอกหนงส าหรบการลดลงของมลคายตธรรมอนเนองมาจากชนสวนทถกเปลยนแทน คอใหรวมตนทนของการเปลยนแทนไวในมลคาตามบญชของสนทรพย จากนนจงท าการประเมนมลคายตธรรมใหม ตามทก าหนดไวส าหรบกรณ การตอเตมทไมเกยวของกบการเปลยนแทน

77. ผลก าไรหรอขาดทนทเกดจากการเลกใชหรอจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตองพจารณาจากผลตางระหวางจ านวนเงนทไดรบสทธจากการจ าหนาย กบมลคาตามบญชของสนทรพยนน และตองรบรรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย ในงวดทเลกใชหรอจ าหนายสนทรพยนน (เวนแตมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ไดก าหนดเกยวกบการขายและเชากลบคนไวเปนอยางอน)

78. หนวยงานรบรสงตอบแทนทจะไดรบ จากการจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนเมอเรมแรกดวยมลคายตธรรม ในกรณทเปนการขายอสงหารมทรพยเพอการลงทนโดยใหมการผอนช าระเปนงวด ใหรบรสงตอบแทนทจะไดรบเมอเรมแรกดวยราคาเทยบเทาราคาเงนสด ผลตางระหวางจ านวนทจะไดรบกบราคาเทยบเทาราคาเงนสดจะรบรเปนรายไดดอกเบย โดยใชวธอตราดอกเบยทแทจรงตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช)

79. หนวยงานตองปฏบตมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 19 เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช ) และมาตรฐานการบญชฉบบอน ๆ ทเหมาะสม ส าหรบหนสนทหนวยงานยงคงมพนธะผกพนอยหลงจากทไดจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนไปแลว

80. คาชดเชยทไดรบจากบคคลทสาม ส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทนทดอยคา สญเสยหรอยกเลก ตองรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย เมอหนวยงานมสทธทจะไดรบคาชดเชยนน

81. การดอยคาหรอผลขาดทนจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน การขอเงนคน หรอการจายเงนคาชดเชยจากบคคลทสาม และการซอท เกดขนภายหลง หรอการกอสรางสนทรพยเพอเปลยนแทน เปนเหตการณเชงเศรษฐกจทไมเกยวของกน และตองบนทกบญชแยกจากกนดงตอไปน

(ก) การดอยคาของอสงหารมทรพยเพอการลงทน รบรตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(ข) การเลกใชหรอการจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทน รบรตามทก าหนดในยอหนาท 74 ถง 79 ของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 167: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

163 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ค) คาชดเชยจากบคคลทสามส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทนทดอยคา สญเสย หรอยกเลก ใหรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย เมอหนวยงานมสทธทจะไดรบคาชดเชยนน

(ง) ตนทนของสนทรพยทฟนฟ ซอ หรอกอสรางเพอเปลยนแทน ใหปฏบตตามยอหนาท 24 ถง 35 ของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

การเปดเผยขอมล

วธมลคายตธรรมและวธราคาทน

82. การเปดเผยขอมลตอไปน ก าหนดเพมเตมจากมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา เจาของอสงหารมทรพยเพอการลงทนจะตองเปดเผยขอมลเกยวกบสญญาเชาดานผใหเชา หนวยงานซงครอบครองอสงหารมทรพยเพอการลงทน ตามวธสญญาเชาการเงนหรอสญญาเชาด าเนนงาน ตองเปดเผยขอมลดานผเชาส าหรบสญญาเชาการเงน และดานผใหเชาส าหรบสญญาเชาด าเนนงาน

83. หนวยงานตองเปดเผยขอมลตอไปน

(ก) หนวยงานใชวธมลคายตธรรมหรอวธราคาทน

(ข) หากหนวยงานใชวธ มลคายตธรรม หนวยงานจดประเภท และบนทกสวนไดเสยในอสงหารมทรพยทถอตามสญญาเชาด าเนนงาน เปนอสงหารมทรพยเพอการลงทนหรอไม และในสถานการณใด

(ค) หากการจดประเภทท าไดยาก (ดยอหนาท 16) เกณฑใดทหนวยงานใชในการแยกอสงหารมทรพยเพอการลงทน ออกจากอสงหารมทรพยทมไวใชงาน และเกณฑในการแยกออกจากอสงหารมทรพยทมไวเพอขายตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกต

(ง) วธการและขอสมมตทมสาระส าคญ ทใชในการก าหนดมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน รวมทงขอความทระบวา การก าหนดมลคายตธรรมมหลกฐานสนบสนนจากตลาด หรอก าหนดจากปจจยอน (ซงหนวยงานตองเปดเผยขอมล) เนองจากลกษณะเฉพาะของอสงหารมทรพยนน และการขาดขอมลของตลาดทเปรยบเทยบได

(จ) ระดบทมลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน (ซงไดมการวดมลคาหรอเปดเผยขอมลไวในรายงานการเงน) ไดมการประเมนโดยผประเมนอสระหรอหนวยงานของรฐ ซงมคณสมบตของผเชยวชาญในวชาชพและมประสบการณ ในท าเลทตงและประเภทของอสงหารมทรพยเพอการลงทนทมการประเมนนน หากไมมการประเมนดงกลาว หนวยงานตองเปดเผยขอเทจจรงไวดวย

(ฉ) จ านวนทไดรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย ส าหรบ (1) รายไดคาเชาจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน

Page 168: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

164 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(2) คาใชจายในการด าเนนงานทางตรง (รวมทงคาซอมแซมและคาบ ารงรกษา) ทเกดจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน ซงกอใหเกดรายไดคาเชาส าหรบงวด และ

(3) คาใชจายในการด าเนนงานทางตรง (รวมทงคาซอมแซมและบ ารงรกษา) ทเกดจากอสงหารมทรพยเพอการลงทน ซงไมไดกอใหเกดรายไดคาเชาส าหรบงวด

(ช) ขอจ ากดทมและจ านวนทมขอจ ากดในการรบรอสงหารมทรพยเพอการลงทน หรอการโอนรายไดและเงนทไดรบจากการจ าหนาย

(ซ) ภาระผกพนตามสญญาในการซอ กอสราง หรอพฒนาอสงหารมทรพยเพอการลงทน หรอในการซอมแซม บ ารงรกษา หรอท าใหดขน

วธมลคายตธรรม

84. นอกเหนอจากการเปดเผยตามทก าหนดในยอหนาท 83 แลว หนวยงานทใชวธมลคายตธรรม ตามทก าหนดในยอหนาท 39 ถง 61 ตองเปดเผยขอมลในการกระทบยอด ระหวางมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ณ วนตนงวดกบวนสนงวด โดยแสดงถงรายการดงตอไปน

(ก) สวนเพม โดยแสดงแยกกนระหวางสวนเพมทเกดจากการซอ และสวนเพมทเปนผลมาจากการรวมรายจายในภายหลงเขาเปนมลคาตามบญชของสนทรพย

(ข) สวนเพมทเปนผลมาจากการรวมหนวยงาน

(ค) การจ าหนาย

(ง) ผลก าไรหรอผลขาดทนสทธจากการปรบมลคาใหเปนมลคายตธรรม

(จ) ผลตางจากอตราแลกเปลยนสทธ ทเกดจากการแปลงคารายงานการเงนไปเปนสกลเงน ทน าเสนอรายงานทแตกตางออกไป และจากการแปลงคารายงานการเงนของหนวยงาน ในตางประเทศ มาเปนสกลเงนของหนวยงานทเสนอรายงาน

(ฉ) การโอนไปหรอโอนกลบจากสนคาคงเหลอและอสงหารมทรพยทมไวใชงาน และ

(ช) การเปลยนแปลงอน ๆ

85. เมอการวดมลคาทไดส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทน มการปรบปรงอยางมสาระส าคญเพอใหตรงตามวตถประสงคของรายงานการเงน ตวอยางเชน เพอหลกเลยงการนบซ าสนทรพยหรอหนสนทไดรบรแลวเปนสนทรพยและหนสนตางหากตามทไดก าหนดไวในยอหนาท 56 หนวยงานตองเปดเผยการกระทบยอดระหวางการวดมลคาทไดกบการวดมลคาทปรบปรงแลวซงรวมอยในรายงานการเงน โดยแยกแสดงยอดรวมของภาระผกพนตามสญญาเชาทรบรซงมการบวกกลบและยอดปรบปรงทมสาระส าคญอน ๆ

Page 169: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

165 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

86. ในกรณยกเวนทอางถงในยอหนาท 59 เมอหนวยงานวดมลคาอสงหารมทรพยเพอการลงทน โดยใชราคาทนตามทระบในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ การกระทบยอดทระบในยอหนาท 84 จะตองเปดเผยจ านวนทเกยวกบอสงหารมทรพยเพอการลงทนนนแยกตางหากจากอสงหารมทรพยเพอการลงทนอน นอกจากนหนวยงานตองเปดเผยทกขอดงตอไปน

(ก) รายละเอยดของอสงหารมทรพยเพอการลงทน

(ข) ค าอธบายถงสาเหตทไมสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ

(ค) ประมาณการชวงของมลคายตธรรมทมความเปนไปไดสง (หากสามารถหาได)

(ง) เมอมการจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนทไมไดบนทกดวยมลคายตธรรม

(1) ขอเทจจรงทวาหนวยงานไดจ าหนายอสงหารมทรพยเพอการลงทนทไมไดบนทกดวยมลคายตธรรม

(2) มลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ณ วนทจ าหนาย และ

(3) จ านวนผลก าไรหรอขาดทนทไดรบร

วธราคาทน

87. นอกจากการเปดเผยขอมลตามทก าหนดในยอหนาท 83 แลว หนวยงานทใชวธราคาทนตามยอหนาท 62 ตองเปดเผยขอมลดงตอไปน

(ก) วธการคดคาเสอมราคาทใช

(ข) อายการใชงานหรออตราคาเสอมราคาทใช

(ค) มลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมและคาเสอมราคาสะสม (รวมกบผลขาดทนสะสมจากการดอยคาของสนทรพย) ณ วนตนงวดและสนงวด

(ง) การกระทบยอดระหวางมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ณ วนตนงวดกบ วนสนงวดโดยแสดงถงรายการดงตอไปน

(1) สวนเพม โดยแสดงแยกกนระหวางสวนเพมทเปนผลมาจากการซอ กบสวนเพมทเปนผลมาจากการรวมรายจายในภายหลงเขาเปนตนทนของสนทรพย

(2) สวนเพมทเปนผลมาจากการรวมหนวยงาน

(3) การจ าหนาย

(4) คาเสอมราคา

Page 170: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

166 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(5) ผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยทรบร และจ านวนผลขาดทนจากการดอยคา ของสนทรพยทกลบรายการในระหวางงวด ตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(6) ผลตางจากอตราแลกเปลยนสทธทเกดจากการแปลงคารายงานการเงนไปเปนสกลเงนทน าเสนอรายงานทแตกตางออกไป และจากการแปลงคารายงานการเงนของหนวยงานในตางประเทศมาเปนสกลเงนของหนวยงานทเสนอรายงาน

(7) การโอนไปหรอโอนกลบจากสนคาคงเหลอและอสงหารมทรพยทมไวใชงาน และ

(8) การเปลยนแปลงอน ๆ

(จ) มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ในกรณยกเวนตามทก าหนดไวในยอหนาท 59 เมอหนวยงานไมสามารถหามลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองเปดเผยขอมลดงตอไปน

(1) รายละเอยดของอสงหารมทรพยเพอการลงทน

(2) ค าอธบายถงสาเหตทไมสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ และ

(3) ประมาณการชวงของมลคายตธรรมทมความเปนไปไดสง (หากสามารถหาได)

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

วธมลคายตธรรม 88. ตามวธมลคายตธรรม หนวยงานตองรบรผลกระทบทเกดขนจากการปฏบตตามมาตรฐานการบญช

ภาครฐฉบบน เปนรายการปรบปรงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมยกมาตนงวด ในงวดบญชทมการน ามาตรฐานฉบบนมาใชเปนครงแรก นอกจากน

(ก) หากหนวยงานไดเคยเปดเผยมลคายตธรรมตอสาธารณะ (ไมวาจะเปดเผยในรายงานการเงนหรอทใดกตาม) มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนในงวดกอนหนานน (ซงการก าหนดมลคาท าใหมลคายตธรรมเปนไปตามค านยามทก าหนดไวในยอหนาท 5 และแนวปฏบตในยอหนาท 42 ถง 58) หนวยงานอาจปฏบตดงน

(1) ปรบปรงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมยกมาตนงวด ในงวดแรกสดทไดมการน าเสนอมลคายตธรรมนน และ

(2) ท าการปรบปรงยอนหลงขอมลเปรยบเทยบส าหรบงวดดงกลาว

Page 171: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

167 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) หากหนวยงานไมเคยเปดเผยขอมลตามยอหนาท 88(ก) ตอสาธารณะ หนวยงานไมตองปรบปรงยอนหลงขอมลเปรยบเทยบและตองเปดเผยขอเทจจรงนไว

89. เมอมการน ามาตรฐานฉบบนมาใชเปนคร งแรก หนวยงานอาจเลอกใชวธมลคายตธรรมกบอสงหารมทรพยทไดมการรบรไวแลวในรายงานการเงนของหนวยงาน ในกรณน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหหนวยงานปรบปรงรายไดสง/(ต า)กวาคาใชจายสะสมยกมาตนงวด ดวยผลของรายการปรบปรงมลคาตามบญชของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ในงวดบญชทมการน ามาตรฐานฉบบนมาใชเปนครงแรก มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหมการปฏบตทแตกตางจากขอก าหนดตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 ซงมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 ก าหนดใหท าการปรบปรงยอนหลงขอมลเปรยบเทยบยกเวนในกรณทไมสามารถท าไดในทางปฏบต แตมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเพยงแตสนบสนนใหท าการปรบปรงยอนหลงขอมลเปรยบเทยบในบางสถานการณ

90. เมอหนวยงานเรมปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนครงแรก การปรบปรงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมยกมาตนงวด ใหรวมถงการจดประเภทใหมของสวนเกนทนจากการตราคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนดวย

91. หนวยงานท (ก) ไดใชมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนครงแรก และ (2) เลอกจดประเภทและบนทกบญชสวนไดเสยในอสงหารมทรพยบางรายการ หรอทกรายการตามสญญาเชาด าเนนงานเปนอสงหารมทรพย เพอการลงทน ตองรบรผลกระทบของการเลอกนน เปนการปรบปรงในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมยกมาตนงวด ส าหรบงวดทหนวยงานไดเลอกวธการบญชนเปนครงแรก นอกจากนหากหนวยงานไดเคยเปดเผยมลคายตธรรมตอสาธารณะ (ไมวาจะเปดเผยในรายงานการเงนหรอทใดกตาม) มลคายตธรรมของอสงหารมทรพยเพอการลงทนในงวดกอนหนานน ใหถอปฏบตตามยอหนาท 88(ก) หากหนวยงานไมเคยเปดเผยขอมลตอสาธารณะทเกยวกบอสงหารมทรพยเพอการลงทน ใหถอปฏบตตามยอหนาท 88(ก) และยอหนาท 88(ข)

วธราคาทน

92. กอนทจะมการปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หนวยงานอาจรบรรายการอสงหารมทรพยเพอการลงทนตามหลกการอนทไมใชราคาทน เชน มลคายตธรรม หรอวดมลคาตามหลกการอน หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ส าหรบผลกระทบจากการเปลยนนโยบายการบญช เมอหนวยงานเรมใชมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนครงแรกและเลอกใชวธราคาทน โดยใหถอเปนการเปลยนแปลงนโยบายการบญช และใหรวมถงการจดประเภทใหมของสวนเกนทนจากการตราคาอสงหารมทรพยเพอการลงทนเพมดวย

Page 172: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

168 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

93. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 ก าหนดใหหนวยงานน านโยบายการบญชทเปลยนใหม มาใชกบรายงานการเงนทกงวดยอนหลงยกเวนกรณทไมสามารถท าไดในทางปฏบต ดงนน หากหนวยงาน (1) เรมรบรอสงหารมทรพยเพอการลงทนเปนครงแรกในราคาทน และ (2) เลอกใชวธราคาทนตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หนวยงานตองรบรคาเสอมราคาสะสมและคาเผอการดอยคาสะสมของอสงหารมทรพยนนดวย เสมอนวาหนวยงานไดใชนโยบายการบญชนนมาตงแตตน

94. ส าหรบหนวยงานทถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนครงแรก ขอก าหนดในยอหนาท 33 ถง 35 เกยวกบการวดมลคาเมอเรมแรกของอสงหารมทรพยเพอการลงทน ทไดมาโดยการแลกเปลยนสนทรพย ใหถอเปนการเปลยนทนทเฉพาะรายการในอนาคต

วนถอปฏบต

95. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 173: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

169 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน (IPSAS 16 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ

ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน ดงน 1.1 ตวอยางประกอบบางรายการทไมพบในหนวยงานของรฐในประเทศไทยตามยอหนาท 12 และ 13 1.2 การใหพจารณามลคาเฉพาะหนวยงานในสวนของการด าเนนงานทถกกระทบจากรายการ

แลกเปลยน โดยพจารณาจากกระแสเงนสดหลงหกภาษตามยอหนาท 37 วรรคทาย 1.3 การแกไขเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศฉบบอนทปรากฏในมาตรฐานการ

บญชภาครฐระหวางประเทศฉบบนตามยอหนาท 101A ถง 101E 1.4 การถอปฏบตตามเกณฑคงคางภายหลงวนททถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐระหวาง

ประเทศฉบบนตามยอหนาท 102 2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการเพมถอยค าทนอกเหนอจากมาตรฐานการบญชภาครฐระหวาง

ประเทศ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน ดงน 2.1 ค านยาม “อสงหารมทรพยทครอบครอง” ตามยอหนาท 5 2.2 ก าหนดหนวยงานของรฐเพมเตมจากผประเมนราคาอสระ ในการสนบสนนใหหนวยงานใชในการ

ก าหนดมลคายตธรรมตามยอหนาท 38 3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการเปลยนถอยค าจากค าวา “ทถอครอง” (Hold) เปนค าวา

“ครอบครอง” (Occupied) ในมาตรฐานการบญชภาครฐทงฉบบ เพอใหสอดคลองกบกฎหมายทเกยวของ

4. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการเพมค าขยายเพอใหเกดความเขาใจเรองการวดมลคายตธรรม ในการรบรรายการอสงหารมทรพยเพอการลงทนทไดมาจากรายการไมแลกเปลยนตามยอหนาท 18(ข) ซงตรงกบยอหนาท 20(b) ของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 16 เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน

Page 174: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

170 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง

ทดน อาคาร และอปกรณ

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ พ.ศ. 2544 (IPSAS 17 : PROPERTY, PLANT, AND EQUIPMENT (December 2001)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 ( Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 175: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

171 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... 1 ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 2-8 สนทรพยมรดกทางวฒนธรรม ......................................................................................................... 7-8 ค านยาม ........................................................................................................................................................... 9 การรบรรายการ ..................................................................................................................................... 10-18 สนทรพยโครงสรางพนฐาน .............................................................................................................. 14 ตนทนเรมแรก ................................................................................................................................. 15 ตนทนทเกดขนในภายหลง ........................................................................................................ 16-18 การวดมลคาเมอรบรรายการ .................................................................................................................. 19-34 สวนประกอบของราคาทน ........................................................................................................ 23-29 การวดมลคาของราคาทน ......................................................................................................... 30-34 การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ .................................................................................................... 35-73 วธราคาทน ...................................................................................................................................... 36 วธการตราคาใหม ..................................................................................................................... 37-50 คาเสอมราคา ............................................................................................................................ 51-70 จ านวนทคดคาเสอมราคาและระยะเวลาการคดคาเสอมราคา ..................................... 58-67 วธการคดคาเสอมราคา ............................................................................................... 68-70 การดอยคา ...................................................................................................................................... 71 คาชดเชยส าหรบการดอยคา ..................................................................................................... 72-73 การตดรายการ ....................................................................................................................................... 74-79 การเปดเผยขอมล ................................................................................................................................... 80-86 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง ....................................................................................................................... 87 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 88

Page 176: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

172 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 88 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 177: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

173 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคเพอก าหนดวธปฏบตทางบญชส าหรบรายการทดน อาคาร และอปกรณ เพอใหผใชรายงานการเงนไดรบทราบขอมลเกยวกบการลงทนของหนวยงานในรายการทดน อาคาร และอปกรณ รวมถงการเปลยนแปลงทเกดขนจากการลงทนดงกลาว ประเดนหลกในทางบญชส าหรบรายการทดน อาคาร และอปกรณ ไดแก การรบรรายการสนทรพย การก าหนดมลคาตามบญช การคดคาเสอมราคา และการรบรผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยทเกยวของ (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)

ขอบเขต

2. หนวยงานของรฐทจดท าและน าเสนอรายงานการเงนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ตองใชมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนถอปฏบตกบการบญชส าหรบทดน อาคาร และอปกรณ ยกเวนกรณดงตอไปน

(ก) มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนก าหนดหรออนญาตใหใชวธปฏบตทางบญชทแตกตางกน

(ข) สนทรพยมรดกทางวฒนธรรม (ทงนใหมระบบการควบคมทเพยงพอและเหมาะสม)

(ค) สนทรพยเฉพาะทางการทหาร ซงหมายถง ยทธภณฑ วสด อปกรณ อาคาร และสงปลกสราง ทใชในทางราชการทหารอนจ าเปนเพอปฏบตการรบ รวมทงเครองมอ ยานยนต ชนสวน อะไหล สาธารณปโภค โปรแกรมคอมพวเตอรตางๆ เพอใชในการรบ หรอมงเนนทางดานการรกษาความมนคงของประเทศ (ทงนใหมระบบการควบคมทเพยงพอและเหมาะสม)

3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบรายการทดน อาคาร และอปกรณ รวมถง

(ก) สนทรพยโครงสรางพนฐาน และ

(ข) สนทรพยทเกดจากสญญาสมปทาน หลงจากการรบรและการวดมลคารายการครงแรกตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓๒ เรอง ขอตกลงสมปทานบรการ: ดานผใหสมปทาน (เมอมการประกาศใช)

4. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมครอบคลมถง

(ก) สนทรพยชวภาพทเกยวของกบกจกรรมทางการเกษตร (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๗ เรอง เกษตรกรรม (เมอมการประกาศใช))

(ข) สมปทานเหมองแร และแหลงทรพยากรแร เชน น ามน กาซธรรมชาต และทรพยากรธรรมชาตอนซงไมสามารถทดแทนได

อยางไรกตาม มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบทดน อาคาร และอปกรณทใชในการพฒนาหรอบ ารงรกษาสภาพของสนทรพยตามทกลาวไวในยอหนาท 4 (ก) หรอ 4 (ข)

Page 178: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

174 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

5. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนอาจก าหนดใหหนวยงานรบรรายการทดน อาคาร และอปกรณ โดยใชวธซงแตกตางไปจากทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ตวอยางเชน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๓ เรอง สญญาเชา ก าหนดใหหนวยงานพจารณารบรรายการทดน อาคาร และอปกรณตามสญญาเชาโดยใชเกณฑการโอนความเสยงและผลตอบแทนในสนทรพยนน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓๒ ก าหนดใหหนวยงานพจารณารบรรายการทดน อาคาร และอปกรณทใชในการใหบรการจดการตามสญญาสมปทานโดยใชหลกการควบคมสนทรพยนน อยางไรกตาม ในกรณดงกลาว การปฏบตทางบญชอนๆ ทเกยวของกบรายการทดน อาคาร และอปกรณนน รวมทงการคดคาเสอมราคายงคงตองถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

6. หนวยงานทเลอกใชวธราคาทนส าหรบอสงหารมทรพยเพอการลงทนตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๖ เรอง อสงหารมทรพยเพอการลงทน จะตองปฏบตตามวธราคาทนตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

สนทรพยมรดกทางวฒนธรรม

7. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมไดก าหนดใหหนวยงานรบรสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมแมจะเปนไปตามค านยามและเกณฑการรบรของรายการทดน อาคาร และอปกรณ

8. สนทรพยบางรายการอาจถอเปนสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมเนองจากมความส าคญทางดานวฒนธรรม สงแวดลอม หรอประวตศาสตร ตวอยางของสนทรพยมรดกทางวฒนธรรม ไดแก อาคารท เปนโบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ เอกสารโบราณ จดหมายเหต เอกสารประวตศาสตร หนงสอและภาพยนตรเกาททรงคณคา พระราชวง แหลงโบราณคด พนทอนรกษและพนทสงวนรกษาไวตามธรรมชาต และผลงานทางศลปะ สนทรพยมรดกทางวฒนธรรมมกจะมลกษณะบางอยาง ซงรวมถงลกษณะดงตอไปน (แมวาลกษณะเหลานจะไมใชลกษณะของสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมไดเพยงประเภทเดยว)

(ก) คณคาทางดานวฒนธรรม สงแวดลอม การศกษา และประวตทางศาสตร ไมสามารถสะทอนออกมาใหเหนไดทงหมดในมลคาทางการเงนทคดจากราคาตลาดเพยงอยางเดยว

(ข) ขอผกพนทางกฎหมายอาจท าใหมขอหามหรอขอจ ากดอยางเขมงวดในเรองการจ าหนายสนทรพย

(ค) สนทรพยเหลานนมกจะไมสามารถสรางขนใหมเพอทดแทนได และมกมมลคาสงขนตามกาลเวลา แมวาสภาพทางกายภาพจะเสอมไป และ

(ง) การประมาณอายการใชงานอาจท าไดยาก ซงในบางกรณอาจมอายไดถงหลายรอยป

หนวยงานของรฐอาจมการครอบครองสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมเปนจ านวนมาก ซงไดมาเปนเวลาหลายปแลว และไดมาดวยวธการตางๆ กน เชน การซอ การบรจาค การยกมรดกให และการอายดยดทรพย สนทรพยเหลานไมไดครอบครองไวเพอกอใหเกดกระแสเงนสดไหลเขาหนวยงาน และอาจจะมกฎหมายหรอขอจ ากดทางสงคมในการใชเพอวตถประสงคดงกลาว

Page 179: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

175 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ค านยาม

9. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

มลคาตามบญช (ส าหรบวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน)

หมายถง มลคาของสนทรพยทรบรหลงจากหกคาเสอมราคาสะสม และคาเผอการดอยคาสะสมของสนทรพย (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)

ประเภทของทดน อาคาร และอปกรณ

หมายถง กลมของสนทรพยทมลกษณะหรอหนาททคลายคลงกนตอการด าเนนงานของหนวยงาน ซงจะแสดงเปนรายการเดยวส าหรบวตถประสงคของการเปดเผยรายการในรายงานการเงน

จ านวนทคดคาเสอมราคา หมายถง ราคาทนของสนทรพยหรอมลคาอนทใชแทนราคาทนหกดวยมลคาคงเหลอของสนทรพย

คาเสอมราคา หมายถง การปนสวนจ านวนทคดคาเสอมราคาของสนทรพยอยางมระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพยนน

มลคาเฉพาะหนวยงาน หมายถง มลคาปจจบนของกระแสเงนสดซงหนวยงานคาดวาจะไดรบจากการใชประโยชนจากสนทรพยอยางตอเนอง และจากการจ าหนายสนทรพยนนเมอสนอายการใหประโยชน หรอทคาดวาจะเกดเมอมการโอนสนทรพยนนเพอช าระหนสน

ผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด

หมายถง จ านวนของมลคาตามบญชทสงกวามลคาทคาดวาจะไดรบคนของสนทรพย

ผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด

หมายถง จ านวนของมลคาตามบญชทสงกวามลคาบรการทคาดวาจะไดรบคนของสนทรพย

ทดน อาคาร และอปกรณ หมายถง สนทรพยทมตวตนซงเขาเงอนไขทกขอตอไปน

(ก) หนวยงานมไวเพอใชประโยชนในการผลต ในการจ าหนายสนคาหรอใหบรการ เพอใหเชา หรอเพอใชในการบรหารงาน

(ข) หนวยงานคาดวาจะใชประโยชนมากกวาหนงรอบระยะเวลา

มลคาทคาดวาจะไดรบคน หมายถง มลคายตธรรมของสนทรพยทกอใหเกดเงนสดหกตนทนในการขายของสนทรพยและมลคาจากการใชประโยชนของสนทรพยนน แลวแตจ านวนใดจะสงกวา

Page 180: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

176 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มลคาบรการทคาดวาจะไดรบคน

หมายถง มลคายตธรรมของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสดหกตนทนในการขายของสนทรพยและมลคาจากการใชประโยชนของสนทรพยนน แลวแตจ านวนใดจะสงกวา

มลคาคงเหลอ หมายถง จ านวนเงนทหนวยงานคาดวาจะไดรบในปจจบนจากการจ าหนายสนทรพยหลงจากหกตนทนทคาดวาจะขนจากการจ าหนายสนทรพยนนหากสนทรพยนนมอายและสภาพทคาดวาจะเปน ณ วนสนสดอายการใหประโยชน

อายการใหประโยชน หมายถง กรณใดกรณหนงตอไปน

(ก) ระยะเวลาทหนวยงานคาดวาจะมสนทรพยไวใช

(ข) จ านวนผลผลตหรอจ านวนหนวยในลกษณะอนทคลายคลงกนซงหนวยงานคาดวาจะไดรบจากสนทรพย

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

การรบรรายการ

10. หนวยงานตองรบรตนทนของรายการทดน อาคาร และอปกรณ เปนสนทรพยเมอเปนไปตามเงอนไขทกขอ ตอไปน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนจากรายการนน และ

(ข) สามารถวดมลคาตนทน หรอมลคายตธรรม (รายการทไมมการแลกเปลยน ตามยอหนาท ๒0) ของทดน อาคาร และอปกรณไดอยางนาเชอถอ

11. รายการชนสวนอะไหล อปกรณทส ารองไวใชงาน และอปกรณทใชในการซอมบ ารงจะถกรบรตาม มาตรฐานการบญชฉบบน เมอรายการดงกลาวเปนไปตามค านยามของทดน อาคาร และอปกรณ หากไมเขาเงอนไขดงกลาว รายการดงกลาวจะจดประเภทเปนสนคาหรอวสดคงเหลอ

๑2. มาตรฐานการบญชฉบบนไมไดก าหนดหนวยในการวดเพอรบรรายการทเปนทดน อาคาร และอปกรณ ดงนน หนวยงานตองใชดลยพนจในการน าเกณฑการรบรรายการมาประยกตตามสภาพแวดลอมหรอลกษณะเฉพาะของหนวยงาน ในบางกรณอาจเปนการเหมาะสมทจะน ารายการทไมมนยส าคญ หลายรายการ เชน อปกรณตอพวงคอมพวเตอร และรายการขนาดเลกของอปกรณมาบนทกรวมเปนสนทรพยรายการเดยว แลวใชเกณฑการรบรรายการกบมลคารวม

Page 181: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

177 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

๑3. หนวยงานตองประเมนตนทนทงหมดของรายการทดน อาคาร และอปกรณเมอเกดขนตามหลกการรบรรายการ ตนทนดงกลาวประกอบดวยตนทนเรมแรกเพอใหไดมาหรอทเกดขนจากการกอสรางทดน อาคาร และอปกรณ รวมถงตนทนทเกดขนในภายหลงเมอมการตอเตม การเปลยนแทนสวนประกอบตาง ๆ หรอการซอมบ ารงสนทรพยดงกลาว

สนทรพยโครงสรางพนฐาน

14. โดยทวไปแลวสนทรพยบางอยางจดเปนสนทรพยโครงสรางพนฐาน แตยงไมมค านยามของสนทรพยโครงสรางพนฐานทเปนทยอมรบกนในสากล สนทรพยเหลานมกจะแสดงลกษณะทงหมดหรอบางสวนดงตอไปน

(ก) สนทรพยนนเปนสวนหนงของระบบหรอเครอขาย

(ข) สนทรพยนนมลกษณะเฉพาะและไมสามาถน าไปใชประโยชนทางอนได

(ค) สนทรพยนนเคลอนทไมได และ

(ง) สนทรพยนนมขอจ ากดในการจ าหนาย

ถงแมสนทรพยโครงสรางพนฐานไมไดจ ากดความเปนเจาของวาจะตองเปนของหนวยงานของรฐ แตสนทรพยดงกลาวทส าคญ ๆ มกจะเปนของหนวยงานของรฐ สนทรพยโครงสรางพนฐานเปนไปตามค านยามของรายการทดน อาคาร และอปกรณ และตองรบรรายการทางบญชตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ตวอยางของสนทรพยโครงสรางพนฐาน ไดแก โครงขายถนน ระบบทอระบายน าทง ระบบประปาและไฟฟา และระบบเครอขายการสอสาร

ตนทนเรมแรก

15. หนวยงานอาจไดรบรายการทดน อาคาร และอปกรณมาเพอประโยชนในการรกษาความปลอดภยหรอสภาพแวดลอม การไดมาซงทดน อาคาร และอปกรณดงกลาวแมจะไมไดเปนการเพมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนโดยตรงใหกบทดน อาคาร และอปกรณใด ๆ ทมอยในปจจบนของหนวยงาน แตอาจเปนสนทรพยทหนวยงานจ าเปนตองมเพอใหหนวยงานสามารถไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการเพมขนจากสนทรพยอนของหนวยงานได ดงนน การไดมาซงรายการทดน อาคาร และอปกรณดงกลาวจงเขาเกณฑการรบรรายการเปนสนทรพยเพราะท าใหหนวยงานไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพ ในการใหบรการจากสนทรพย อนท เกยวของมากกวากรณทหนวยงานไมมสนทรพยดงกลาว ตวอยางเชน โรงพยาบาลจ าเปนตองตดตงระบบหวกระจายน าดบเพลงใหมเพอใหเปนไปตามขอก าหนดดานการปองกนอคคภย หนวยงานตองรบรรายการตดตงอปกรณเขากบโรงพยาบาลครงนเปนสนทรพย เนองจากหนวยงานไมสามารถด าเนนงานใหเปนไปตามขอก าหนดไดโดยปราศจากอปกรณดงกลาว อยางไรกตาม หนวยงานตองสอบทานมลคาตามบญชของสนทรพยทงรายการทตดตง

Page 182: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

178 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ใหมและสนทรพยทเกยวของ ถงการดอยคาทอาจเกดขนตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ดวย

ตนทนทเกดขนในภายหลง 16. ภายใตเกณฑการรบรรายการตามยอหนาท ๑0 หนวยงานตองไมรบรตนทนทเกดขนในการซอมบ ารง

ทดน อาคาร และอปกรณทเกดขนเปนประจ าเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของรายการทดน อาคาร และอปกรณนน แตหนวยงานตองรบรตนทนดงกลาวในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายเมอเกดขน ตนทนในการซอมบ ารงทเกดขนเปนประจ ามองคประกอบหลกเปนตนทนคาแรงงาน คาวสดสนเปลอง และอาจรวมถงชนสวนอะไหลชนเลก รายจายดงกลาวมกมวตถประสงคเ พอเปน “คาซอมแซมและบ ารงรกษา” รายการทดน อาคาร และอปกรณ

17. หนวยงานอาจจ าเปนตองเปลยนแทนสวนประกอบของรายการทดน อาคาร และอปกรณบางรายการตามระยะเวลาทก าหนด ตวอยางเชน หนวยงานอาจจ าเปนตองเปลยนพนผวการจราจรของถนนใหมทกรอบสองถงสามป หรออาจจ าเปนตองกออฐบรอบภายในเตาเผาใหมหลงจากมการใชงานครบตามจ านวนชวโมงทก าหนด หรออาจจ าเปนตองเปลยนแทนเครองตกแตงภายในเครองบน เชน เกาอและหองครวหลายครงตลอดอายของล าตวเครองบน หนวยงานอาจไดรบรายการทดน อาคาร และอปกรณ บางรายการมาเพอลดความถของการเปลยนแทนทจะเกดขน เชน การเปลยนแทนผนงภายในอาคาร หรอการเปลยนไปใชผนงชนดทไมตองมการเปลยนแทนเกดขนอก ภายใตหลกการรบรรายการ ในยอหนาท ๑0 หนวยงานตองรบรตนทนในการเปลยนแทนสวนประกอบดงกลาวเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของรายการทดน อาคาร และอปกรณทเกยวของ เมอตนทนนนเกดขนและเปนไปตามเกณฑการรบรรายการ หนวยงานตองตดมลคาตามบญชของชนสวนทถกเปลยนแทนตามหลกการของการตดรายการทก าหนดไวในมาตรฐานฉบบน (ดยอหนาท 74 ถง 79)

18. หนวยงานอาจจ าเปนตองจดใหมการตรวจสอบครงใหญตามระยะเวลาทก าหนดเพอคนหาสงผดปกต ทอาจเกดขน โดยไมวาจะมการเปลยนแทนชนสวนใดหรอไม ทงนเพอใหรายการทดน อาคาร และอปกรณ อยในสภาพทสามารถใชงานไดตอเนอง (ตวอยางเชน กรณของเครองบน) หนวยงานตองรบรตนทนทเกดขนจากการตรวจสอบสภาพครงใหญแตละครงเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของรายการทดน อาคาร และอปกรณเชนเดยวกบกรณการเปลยนแทนหากเปนไปตามเกณฑการรบรรายการ หนวยงานตองพจารณาตดมลคาตามบญชทคงเหลอของตนทนการตรวจสอบสภาพครงใหญในครงกอน (ถอเปนสวนตางหากจากตวสนทรพย) ไมวาตนทนการตรวจสอบในครงกอนจะถกบนทกไวในรายการบญชเกยวกบการไดมาหรอการกอสรางสนทรพยหรอไมกตาม ในกรณจ าเปนหนวยงานอาจใชประมาณการตนทนการตรวจสอบสภาพในลกษณะคลายคลงกนทอาจเกดขนในอนาคต ชวยในการก าหนดมลคาองคประกอบของตนทนการตรวจสอบสภาพทรวมเปนสวนหนงของตนทนสนทรพย เมอหนวยงานไดมาหรอกอสรางสนทรพย

การวดมลคาเมอรบรรายการ

19. หนวยงานตองวดมลคาของรายการทดน อาคาร และอปกรณทเขาเงอนไขการรบรรายการเปนสนทรพยโดยใชราคาทน

Page 183: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

179 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

20. ราคาทนของสนทรพยทไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยน จะวดมลคาดวยมลคายตธรรมของสนทรพย ณ วนทไดรบสนทรพยนนมา

21. หนวยงานอาจไดรบรายการทดน อาคาร และอปกรณ มาจากรายการทไมมการแลกเปลยน เชน รฐบาลไดรบบรจาคทดนจากนกพฒนาทดน โดยไมมตนทน หรอมนอยมากเพอน ามาใชในการพฒนาเปนสวนสาธารณะ ถนน และทางเดนเทา นอกจากนหนวยงานอาจไดรบสนทรพยมาโดยการใชอ านาจในการยดทรพย ภายใตสถานการณเหลาน ราคาทนของสนทรพย คอ มลคายตธรรม ณ วนทไดรบสนทรพยมา

๒2. เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน การวดมลคารายการทดน อาคาร และอปกรณ ทไดมาโดยไมมราคาทนหรอมราคาทนนอยมาก ดวยมลคายตธรรมตามยอหนาท ๒0 ไมถอเปนการตราคาใหม ดงนนขอก าหนดเกยวกบการตราคาใหมในยอหนาท 37 และขออภปรายเพมเตมในยอหนาท 38 ถง 43 จะใชกบกรณทหนวยงานเลอกใชวธการตราคารายการทดน อาคาร และอปกรณใหมในงวดการรายงานภายหลงจากการรบรครงแรกเทานน

สวนประกอบของราคาทน 23. ราคาทนของรายการทดน อาคาร และอปกรณประกอบดวย

(ก) ราคาซอรวมอากรขาเขาและภาษซอทเรยกคนไมได หลงหกสวนลดการคา และจ านวนทไดรบคนจากผขาย

(ข) ตนทนทางตรงอน ๆ ทเกยวของกบการจดหาสนทรพย เพอใหสนทรพยนนอยในสถานทและสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร

(ค) ตนทนทประมาณในเบองตนส าหรบการรอ การขนยาย และการบรณะสถานทตงของสนทรพย ซงเปนภาระผกพนของหนวยงานทเกดขนเมอหนวยงานไดสนทรพยนนมา หรอเปนผลจากการใชสนทรพยนนในชวงเวลาหนงเพอวตถประสงคตางๆ ทมใชเพอวตถประสงคในการผลตสนคาคงเหลอในระหวางรอบระยะเวลานน

24. ตวอยางของตนทนทางตรงอน ๆ ทเกยวของ ไดแก

(ก) ตนทนผลประโยชนของพนกงาน (ตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 39 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช)) ทเกดขนโดยตรงจากการกอสรางหรอการไดมาซงรายการทดน อาคาร และอปกรณ

(ข) ตนทนการเตรยมสถานท

(ค) ตนทนการขนสงเรมแรกและการเกบรกษา

(ง) ตนทนการตดตงและการประกอบ

(จ) ตนทนในการทดสอบวาสนทรพยนนสามารถใชงานไดอยางเหมาะสมหรอไม หลงหกมลคา สงตอบแทนสทธทไดรบจากการขายรายการตางๆ ทผลตไดในชวงการเตรยมความพรอมของ

Page 184: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

180 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สนทรพยเพอใหอยในสถานทและสภาพทพรอมจะใชงานได (เชน สนคาตวอยางทผลตขนในชวงการทดสอบอปกรณ) และ

(ฉ) คาธรรมเนยมวชาชพ

25. หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๒ เรอง สนคาคงเหลอ ส าหรบตนทน ทเกดขนจากภาระผกพนของหนวยงานในการรอ การขนยาย และการบรณะสถานทตงของสนทรพยซงเกดขนจากการทหนวยงานใชประโยชนจากสนทรพยนนในการผลตสนคาคงเหลอในชวงเวลาหนงส าหรบภาระผกพนจากตนทนทเกดขนตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๒ เรอง สนคาคงเหลอ และตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนนน หนวยงานตองรบรและวดมลคาตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๙ เรอง ประมาณการหนสน หนสนทอาจเกดขน และสนทรพยทอาจเกดขน (เมอมการประกาศใช)

26. ตวอยางของตนทนทไมถอเปนสวนหนงในราคาทนของรายการทดน อาคาร และอปกรณ ไดแก

(ก) ตนทนในการเปดสถานประกอบการใหม

(ข) ตนทนในการแนะน าสนคาหรอบรการใหม (รวมถงตนทนในการโฆษณาและการสงเสรมการขาย)

(ค) ตนทนในการด าเนนธรกจในสถานทตงใหมหรอกบลกคากลมใหม (รวมทงตนทนในการฝกอบรมพนกงาน) และ

(ง) ตนทนในการบรหารและคาใชจายทวไป

27. การรบรตนทนทเกดขนเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของทดน อาคาร และอปกรณ จะสนสดเมอสนทรพยนนอยในสถานทและสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบร หาร ดงนน ตนทนทเกดขนจากการใชประโยชน หรอการน าสนทรพยมาใชส าหรบวตถประสงคทแตกตางจากเดมจงไมรวมเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพย ตวอยางของตนทนทไมถอเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของรายการทดน อาคาร และอปกรณ ไดแก

(ก) ตนทนทเกดขนในขณะทสนทรพยอยในสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร แตยงไมไดน าสนทรพยมาใชหรอน าสนทรพยมาใชในการด าเนนงานในระดบทยงไมเตมก าลงการผลต

(ข) ผลขาดทนจากการด าเนนงานเรมแรก เชน ผลขาดทนทเกดขนระหวางการสรางความตองการในผลผลตจากสนทรพยดงกลาว และ

(ค) ตนทนในการยายสถานทหรอการจดโครงสรางการด าเนนงานบางสวนหรอทงหมดของหนวยงาน

28. หนวยงานอาจด าเนนการบางอยางเพอการกอสรางหรอการพฒนารายการทดน อาคาร และอปกรณ แตไมจ าเปนตอการท าใหสนทรพยดงกลาวอยในสถานทและสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความ

Page 185: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

181 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ประสงคของฝายบรหาร การด าเนนการเหลานอาจเกดขนกอนหรอระหวางกจกรรมการกอสรางหรอการพฒนานน ตวอยางเชน หนวยงานอาจมรายไดจากการใหเชาสถานททจะใชกอสรางอาคารในอนาคตเปนทจอดรถจนกวาการกอสรางอาคารจะเรมตนขน ทงน การจดใหสถานทดงกลาวเปนทเชาจอดรถไมใชกจกรรมทจ าเปนตอการท าใหสนทรพยอยในสถานทและสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร ดงนน หนวยงานตองรบรรายไดและคาใชจายทเกยวของจากการด าเนนงานทไมใชกจกรรมหลกในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย และรวมถงการจดประเภทรายไดและคาใชจายทเกยวของตามล าดบ

29. หนวยงานตองวดมลคาตนทนของสนทรพยทหนวยงานสรางขนโดยใชหลกการเดยวกบการวดมลคาตนทนของสนทรพยทหนวยงานไดมา หากหนวยงานผลตสนทรพยทคลายกนออกขายในการด าเนนธรกจตามปกต ตนทนของสนทรพยทสรางเองมกเทากบตนทนของสนคาทผลตเพอขาย (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๒ เรอง สนคาคงเหลอ) ดงนน ตนทนของสนทรพยตองไมรวมก าไรทเกดขนภายในหนวยงาน ในท านองเดยวกน ตนทนวตถดบ คาแรงหรอทรพยากรอนทสญเสยเกนกวาปกต ในการกอสรางสนทรพยดงกลาว ไมใหน ามารวมเปนราคาทนของสนทรพยทสรางขนใชเอง การรบรดอกเบยเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยทสรางขนใชเองตองเปนไปตามเกณฑทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๕ เรอง ตนทนการกยม

การวดมลคาของราคาทน

๓0. ตนทนของรายการทดน อาคาร และอปกรณ คอ มลคาทเทยบเทาราคาเงนสด หรอมลคายตธรรมส าหรบรายการทอางถงในยอหนาท ๒0 ณ วนทรบรรายการ หากมการขยายก าหนดการช าระเงนออกไปนานกวาปกต หนวยงานตองบนทกผลตางระหวางมลคาทเทยบเทาราคาเงนสดและจ านวนเงนทงหมดทตองช าระเปนดอกเบยตลอดระยะเวลาการไดรบสนเชอนน เวนแตหนวยงานรบรดอกเบยดงกลาวเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยตามขอก าหนดของแนวทางทอาจเลอกปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๕ เรอง ตนทนการกยม

๓1. หนวยงานอาจไดรบรายการทดน อาคาร และอปกรณหนงรายการหรอมากกวาหนงรายการจากการแลกเปลยนกบรายการสนทรพยทไมเปนตวเงน หรอแลกเปลยนกบทงรายการสนทรพยทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน ขอพจารณาทจะกลาวตอไปนเปนขอพจารณาส าหรบกรณการแลกเปลยนสนทรพยทไมเปนตวเงนกบสนทรพยทไมเปนตวเงนอน อยางไรกตาม หนวยงานสามารถประยกตใชขอพจารณาดงกลาวกบการแลกเปลยนทกกรณทกลาวไวได หนวยงานตองวดมลคาตนทนของทดน อาคาร และอปกรณ ทไดรบจากการแลกเปลยนดงกลาวดวยมลคายตธรรม ยกเวนในกรณใดกรณหนงดงตอไปน

(ก) รายการแลกเปลยนขาดเนอหาเชงพาณชย หรอ

(ข) หนวยงานไมสามารถวดมลคายตธรรมทงของสนทรพยทไดมาและสนทรพยทน าไปแลกไดอยางนาเชอถอ

Page 186: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

182 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานตองวดมลคารายการสนทรพยทไดมาตามแนวทางน ถงแมวาหนวยงานจะไมสามารถตดรายการสนทรพยทน าไปแลกเปลยนไดในทนท หากสนทรพยทไดมาไมไดวดดวยมลคายตธรรม หนวยงานตองวดมลคาสนทรพยนนโดยใชมลคาตามบญชของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน

๓2. ในการก าหนดวารายการแลกเปลยนมเนอหาเชงพาณชยหรอไม ใหหนวยงานพจารณาจากขอบเขตของกระแสเงนสดในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะมการเปลยนแปลงอนเปนผล มาจากรายการดงกลาว รายการแลกเปลยนจะมเนอหาเชงพาณชยหากเขาเงอนไขดงตอไปน

(ก) ลกษณะ (ความเสยง จงหวะเวลา และจ านวนเงน) ของกระแสเงนสดทไดรบหรอศกยภาพ ในการใหบรการจากสนทรพย แตกตางจากลกษณะของกระแสเงนสดหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน หรอ

(ข) รายการแลกเปลยนท าใหเกดการเปลยนแปลงในมลคาเฉพาะหนวยงานในสวนของการด าเนนงานทถกกระทบจากการแลกเปลยน และ

(ค) ความแตกตางในยอหนาท ๓2 (ก) หรอ ๓2 (ข) มนยส าคญเมอเทยบกบมลคายตธรรมของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน

33. ในการวดมลคายตธรรมของสนทรพยทไมมรายการในตลาดทเทยบเคยงไดจะถอวาหนวยงานสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ หากเขาเงอนไขขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญในชวงของประมาณการมลคายตธรรมทสมเหตสมผลของสนทรพยนน หรอ

(ข) สามารถประเมนความนาจะเปนของประมาณการมลคายตธรรม ณ ระดบตางๆ ในชวงของประมาณการไดอยางสมเหตสมผลเพอใชในการประมาณมลคายตธรรม

หากหนวยงานสามารถก าหนดมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมาหรอสนทรพยทน าไปแลกเปลยนไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองวดมลคาราคาทนของสนทรพยทไดมาดวยมลคายตธรรมของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน เวนแตกรณทมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมานนมหลกฐานสนบสนนทชดเจนกวา

34. ตนทนของรายการทดน อาคารและอปกรณทถอครองโดยผเชาภายใตสญญาเชาการเงนใหเปนไปตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๓ เรอง สญญาเชา

การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ

35. หนวยงานสามารถเลอกใชนโยบายบญชโดยใชวธราคาทนทก าหนดไวในยอหนาท 36 หรอวธการ ตราคาใหมตามทก าหนดไวในยอหนาท 37 ทงน หนวยงานตองใชนโยบายบญชเดยวกนส าหรบทดน อาคาร และอปกรณ ทกรายการทจดอยในประเภทเดยวกน

Page 187: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

183 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วธราคาทน

36. ภายหลงจากการรบรรายการทดน อาคาร และอปกรณ เปนสนทรพย หนวยงานตองแสดงรายการทดน อาคารและอปกรณนนดวยราคาทนหกคาเสอมราคาสะสม และผลขาดทนจากการดอยคาสะสมของสนทรพย (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)

วธการตราคาใหม

37. ภายหลงจากการรบรรายการทดน อาคาร และอปกรณเปนสนทรพย หากทดน อาคาร และอปกรณนนสามารถวดมลคายตธรรมไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองแสดงรายการดงกลาวดวยราคาทตใหม ซงคอมลคายตธรรม ณ วนทมการตราคาใหมหกดวยคาเสอมราคาสะสม และผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) ทเกดขนในภายหลง หนวยงานตอง ตราคาสนทรพยใหมอยางสม าเสมอเพอใหแนใจวา มลคาตามบญชจะไมแตกตางจากมลคายตธรรม ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานอยางมสาระส าคญ วธปฏบตทางบญชส าหรบการตราคาใหมก าหนดไวในยอหนาท 47 ถง 49

38. มลคายตธรรมของทดนและอาคารจะก าหนดโดยใชหลกฐานทไดจากการประเมนราคาทอางองจากราคาตลาด โดยปกตจะด าเนนการโดยผประเมนราคาอสระ หรอหนวยงานของรฐ มลคายตธรรมของอาคารและอปกรณ ไดแกราคาตลาดทไดจากการประเมนราคา ซงการประเมนราคาของสนทรพยนน ตามปกตจะด าเนนการโดยผประเมนราคาอสระ หรอหนวยงานของรฐ ซงมคณสมบตทางวชาชพทเกยวของ มลคายตธรรมของสนทรพยจ านวนมากสามารถหามาไดอยางงายโดยการอางองจากราคาเสนอซอขายในตลาดทมการซอขายคลอง ตวอยางเชน ราคาตลาดในปจจบนสามารถใชไดกบ ทดน อาคารใชงานโดยทวไปทไมเฉพาะเจาะจง ยานพาหนะ และอาคารและอปกรณประเภทอน ๆ

39. การก าหนดราคาตลาดส าหรบสนทรพยของหนวยงานของรฐบางรายการอาจท าไดยาก เนองจากไมมรายการซอขายแลกเปลยนในตลาดส าหรบสนทรพยเหลาน ซงหนวยงานของรฐบางแหงอาจมการครอบครองสนทรพยดงกลาวไวในจ านวนทมนยส าคญ

๔0. หากไมสามารถก าหนดราคาตลาดไดเนองจากไมมหลกฐานทใชก าหนดราคาตลาดในตลาดทมการซอขายคลองได มลคายตธรรมของรายการดงกลาวอาจก าหนดโดยอางองจากสนทรพยอนทมลกษณะทคลายคลงกน ในสถานทและสถานการณทคลายคลงกน ตวอยางเชน มลคายตธรรมของทดนรกรางวางเปลาทรฐบาลถอครองไวเปนระยะเวลานาน และในชวงเวลาดงกลาวนนมรายการเกดขนนอยมาก หนวยงานอาจประมาณมลคายตธรรมโดยอางองจากราคาตลาดของทดนทมคณลกษณะคลายคลงกน และอยในสถานททมภมประเทศคลายคลงกน ในกรณของอาคารทมลกษณะเฉพาะ และโครงสรางอนๆ ทสรางขนได อาจประมาณมลคายตธรรมโดยใชตนทนเปลยนแทนหกคาเสอมราคาสะสม หรอตนทนในการบรณะทรพยสน หรอราคาตามจ านวนหนวยการบรการ (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอประกาศใช)) ในหลายๆ กรณ

Page 188: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

184 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ตนทนเปลยนแทนหกคาเสอมราคาสะสมของสนทรพยสามารถก าหนดขน โดยอางองจากราคาซอของสนทรพยทคลายคลงกนซงมศกยภาพในการใหบรการทเหลออยทคลายคลงกนในตลาดซอขายคลอง ในบางกรณ การใชตนทนในการสรางสนทรพยขนใหมอาจจะเปนตวก าหนดทดทสดของตนทนเปลยนแทน ตวอยางเชน ในกรณทอาคารรฐสภาเกดความเสยหาย อาจใชวธการสรางอาคารแบบเดยวกน ขนใหมแทนการหาสถานทใหมหรอสรางอาคารลกษณะอนแทน เนองจากอาคารดงกลาวมความส าคญตอชมชน

๔1. หากมลคายตธรรมของสนทรพยไมสามารถก าหนดจากหลกฐานทอางองจากตลาดไดเนองจากรายการ อาคาร และอปกรณนนมลกษณะเฉพาะ หนวยงานอาจจ าเปนตองประมาณมลคายตธรรมโดยใชวธการอน เชน ตนทนในการสรางสนทรพยขนใหม ตนทนเปลยนแทนหกคาเสอมราคาสะสม หรอตนทนในการบรณะทรพยสน หรอราคาตามจ านวนหนวยการบรการ (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)) ตนทนเปลยนแทนหกคาเสอมราคาสะสมของสนทรพยประเภทอาคารหรออปกรณ อาจก าหนดขนโดยอางองจากราคาซอในตลาดของสวนประกอบทใชในการผลตสนทรพยนน หรอราคาตามดชนราคาของสนทรพยอยางเดยวกนหรอทมลกษณะคลายคลงกน โดยอางองจากราคาส าหรบรอบระยะเวลากอน เมอน าวธดชนราคามาใช หนวยงานตองใชดลยพนจในการพจารณาวาเทคโนโลยในการผลตมการเปลยนแปลงอยางมสาระส าคญตลอดรอบระยะเวลาหรอไม และก าลงการผลตของสนทรพยทใชอางองเทากบสนทรพยทถกวดมลคาหรอไม

๔2. ความถในการตราคาใหมขนอยกบการเปลยนแปลงในมลคายตธรรมของรายการทดน อาคาร และอปกรณทมการตราคาใหมนน ในกรณทมลคายตธรรมของสนทรพยทเคยมการตราคาใหมตางไปจากมลคาตามบญชอยางมสาระส าคญ หนวยงานจ าเปนตองตราคาสนทรพยใหมอกครงหนง มลคายตธรรมของรายการทดน อาคาร และอปกรณบางรายการอาจมความผนผวนและมการเปลยนแปลงอยางมนยส าคญจนท าใหหนวยงานจ าเปนตองตราคาใหมทกป อยางไรกตาม การตราคาบอยครง ไมจ าเปนส าหรบรายการทดน อาคารและอปกรณทการเปลยนแปลงไมมนยส าคญ ในกรณดงกลาว การตราคาใหมทก ๓ ถง ๕ ป ถอวาเพยงพอ

43. เมอมการตราคารายการทดน อาคาร และอปกรณใหม ใหปรบปรงมลคาตามบญชของสนทรพย เปนราคาทตใหม โดย ณ วนทตราคาใหม หนวยงานตองถอปฏบตกบรายการทดน อาคาร และอปกรณ ตามขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) ปรบมลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมในลกษณะทสอดคลองกบการตราคาใหมของมลคาตามบญชสทธของสนทรพย ตวอยางเชน ปรบมลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมโดยการอางองจากขอมลในตลาดทสงเกตได หรอปรบใหเปนสดสวนเดยวกนกบการเปลยนแปลงในมลคาตามบญชสทธ และปรบคาเสอมราคาสะสม ณ วนทตราคาใหมใหเทากบผลตางระหวางมลคาตาม

Page 189: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

185 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

บญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมและมลคาตามบญชสทธของสนทรพย หลงจากรบรผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) หรอ

(ข) น าคาเสอมราคาสะสมไปหกออกจากมลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมของสนทรพย

จ านวนเงนทเปนผลจากรายการปรบปรงอนเกดจากปรบยอดคาเสอมราคาสะสมใหถ อเปนสวนหนงของมลคาตามบญชสทธทเพมขนหรอลดลงซงตองถอปฏบตตามขอก าหนดในยอหนาท 47 และ 48

44. หากหนวยงานเลอกตราคาทดน อาคาร และอปกรณรายการใดรายการหนงใหม หนวยงานตองใชวธการตราคาใหมกบรายการทดน อาคาร และอปกรณทกรายการทจดอยในประเภทเดยวกนกบรายการทเลอกตราคาใหมดวย

44ก. ผลขาดทนจากการดอยคาและการกลบรายการผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยภายใตมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ไมไดท าใหหนวยงานจ าเปนตองตราคาสนทรพยทงหมดในประเภทเดยวกนกบสนทรพยหรอกลมของสนทรพยทเกดการดอยคาหรอกลบรายการดอยคานน

45. ประเภทของทดน อาคาร และอปกรณ หมายถง กลมของสนทรพยทมลกษณะ หรอหนาททคลายคลงกนตอการด าเนนงานของหนวยงาน ตวอยางการแบงประเภทของทดน อาคาร และอปกรณ ไดแก

(ก) ทดน

(ข) อาคารทใชในการด าเนนงาน

(ค) ถนน

(ง) เครองจกร

(จ) ระบบการสงกระแสไฟฟา

(ฉ) เรอ

(ช) เครองบน

(ซ) ยานพาหนะ

(ฌ) เครองตกแตงและตดตง

(ญ) อปกรณส านกงาน

(ฎ) แทนขดเจาะน ามน

Page 190: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

186 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

46. ทดน อาคาร และอปกรณทกรายการทจดอยในประเภทเดยวกนตองตราคาใหมพรอมกน ทงนเพอมใหมการเลอกตราคาเฉพาะสนทรพยบางรายการ และเพอมใหมลคาของสนทรพยทแสดงอยในรายงานการเงนมทงตนทนและราคาทตใหม ณ เวลาแตกตางกน อยางไรกตาม หนวยงานอาจทยอยตราคาสนทรพยทจดอยในประเภทเดยวกนไดหากการตราคาของสนทรพยประเภทนนจะเสรจสนภายในระยะเวลาอนสน และราคาของสนทรพยทตใหมแสดงถงขอมลทเปนปจจบน

47. หากการตราคาสนทรพยใหมท าใหมลคาตามบญชของสนทรพยนนเพมขน หนวยงานตองรบรมลคาตามบญชของสนทรพยทเพมขนจากการตราคาใหมโดยตรงไปยงสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย อยางไรกตาม หนวยงานตองรบรสวนเพมจากการตราคาใหมนในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย ไมเกนจ านวนทตราคาสนทรพยดงกลาวลดลงในอดตและเคยรบรในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย

48. หากการตราคาสนทรพยใหมท าใหมลคาตามบญชของสนทรพยนนลดลง หนวยงานตองรบรมลคาตามบญชของสนทรพยทลดลงจากการตราคาใหมในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย อยางไรกตามหนวยงานตองน าสวนทลดลงจากการตราคาใหมในจ านวนทไมเกนยอดคงเหลอดานเครดตท มอยในบญช “สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย” ไปหกออกจากบญช “สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย” ของสนทรพยทอยภายใตประเภทเดยวกนนน

49. มลคาทเพมขนหรอลดลงจากการตราคาของสนทรพยแตละรายการทอยในกลมรายการทดน อาคาร และอปกรณประเภทเดยวกน ตองน ามาหกกลบกน แตหามหกกลบกนหากสนทรพยนน อยในประเภททแตกตางกน

50. หนวยงานตองโอนสวนเกนทนจากการตราคารายการทดน อาคาร และอปกรณ ทงหมดหรอบางสวนในสนทรพยสทธ/สวนทน ไปยงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมโดยตรงเมอหนวยงานตดรายการสนทรพยนน โดยโอนสวนเกนทนทงหมดหรอบางสวนจากการตราคาสนทรพยดงกลาว ไปยงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม เมอหนวยงานจ าหนายหรอเลกใชสนทรพยทอยในประเภทเดยวกนกบประเภทสนทรพยทมการบนทกสวนเกนทนจากการตราคา อยางไรกตาม ในระหวางทหนวยงานใชงานสนทรพยดงกลาว หนวยงานอาจทยอยโอนสวนเกนทนบางสวนไปยงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม ในกรณน จ านวนของสวนเกนทนทโอนไปยงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสม จะเทากบผลตางระหวางคาเสอมราคาทค านวณจากมลคาตามบญชของสนทรพยทตราคาใหม กบคาเสอมราคาทค านวณจากราคาทนเดมของสนทรพยนน การโอนสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยไปยงรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายสะสมตองไมกระท าผานรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย

Page 191: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

187 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

คาเสอมราคา

๕1. หนวยงานตองคดคาเสอมราคาส าหรบสวนประกอบของรายการทดน อาคาร และอปกรณ แตละสวนแยกตางหากจากกน เมอสวนประกอบแตละสวนนนมตนทนทมนยส าคญเมอเทยบกบตนทนทงหมดของสนทรพยนน

52. หนวยงานตองปนสวนมลคาทรบร เรมแรกของรายการทเปนทดน อาคาร และอปกรณ ไปยงสวนประกอบแตละสวนทมนยส าคญของสนทรพยนน และคดคาเสอมราคาแยกจากกน ตวอยางเชน โดยสวนใหญระบบถนน จะตองมการคดคาเสอมราคาแยกจากกนระหวาง ผวทาง ดนถมคนทาง คนขอบทางและรองน า ทางเทา สะพาน และระบบแสงสวาง ในท านองเดยวกน หนวยงานอาจแยกคดคาเสอมราคาโครงเครองบน และเครองยนตแยกจากกน ไมวาหนวยงานจะเปนเจาของเครองบนนนเองหรอเปนการเชาทเขาเงอนไขสญญาเชาการเงน เชนเดยวกน หากหนวยงานไดมาซงรายการทดน อาคาร และอปกรณ และใหผอนเชาภายใตสญญาเชาด าเนนงาน กลาวคอหนวยงานเปนผใหเชา อาจเปนการเหมาะสมทหนวยงานจะคดคาเสอมราคาจากตนทนของรายการดงกลาวแยกตางหากจากรายการอน เพอใหราคาทนของสนทรพยดงกลาวสะทอนถงผลทดและผลทไมดของอายของสญญาเชาเมอเทยบกบในตลาด

53. หากสวนประกอบทมนยส าคญของรายการทดน อาคาร และอปกรณ มอายการใหประโยชนและใชวธการคดคาเสอมราคาเหมอนกบสวนประกอบอกสวนหนงของสนทรพยรายการเดยวกน ในกรณดงกลาว หนวยงานอาจรวมองคประกอบดงกลาวเปนกลมเพอคดคาเสอมราคา

54. ในกรณทหนวยงานคดคาเสอมราคาสวนประกอบบางสวนของรายการทดน อาคาร และอปกรณ แยกจากกน หนวยงานตองคดคาเสอมราคาสวนประกอบอนๆ ทเหลอของสนทรพยแยกจากกนดวย สวนทเหลอประกอบดวยสวนประกอบแตละสวนทไมมนยส าคญ หากหนวยงานคาดวาสวนประกอบตางๆ จะมรปแบบและอายการใหประโยชนทแตกตางกน หนวยงานอาจคดคาเสอมราคาของสวนประกอบทเหลอโดยใชวธการประมาณซงเปนตวแทนอนเทยงธรรมทสะทอนถงรปแบบการใชประโยชนและ/หรออายการใหประโยชนของสวนประกอบดงกลาว

55. หนวยงานอาจเลอกคดคาเสอมราคาสวนประกอบแตละสวนของสนทรพยรายการหนงแยกจากกนแมวาตนทนของสวนประกอบเหลานนจะไมมนยส าคญเมอเทยบกบตนทนทงหมดของสนทรพยรายการนน

56. หนวยงานตองรบรคาเสอมราคาทเกดขนในแตละงวดบญชในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย ยกเวนกรณทตองน าคาเสอมราคาดงกลาวไปรวมเปนมลคาตามบญชของสนทรพยรายการอน

57. โดยปกตหนวยงานตองรบรคาเสอมราคาทเกดขนในแตละงวดบญชในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจาย อยางไรกตาม ในบางครงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพย อาจเกดจากการใชสนทรพยดงกลาวในการผลตสนทรพยอน ในกรณนคาเสอมราคาของสนทรพย

Page 192: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

188 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ทเกดขนถอเปนสวนหนงในตนทนของสนทรพยอนดงกลาว และรวมเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยอนนน ตวอยางเชน คาเสอมราคาของโรงงานและอปกรณในการผลตถอเปนสวนหนงของตนทนแปลงสภาพของสนคาคงเหลอ (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๒ เรอง สนคาคงเหลอ) ในท านองเดยวกน คาเสอมราคาของทดน อาคาร และอปกรณทใชในกจกรรมการพฒนา ถอเปนสวนหนงของตนทนของสนทรพยไมมตวตนทหนวยงานรบรตามขอก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓๑ เรอง สนทรพยไมมตวตน

จ านวนทคดคาเสอมราคาและระยะเวลาการคดคาเสอมราคา

58. หนวยงานตองปนสวนจ านวนทคดคาเสอมราคาของสนทรพยอยาง มระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพย

59. หนวยงานตองทบทวนมลคาคงเหลอและอายการใหประโยชนของสนทรพยอยางนอยทสดทกสนรอบปบญช และหากคาดวามลคาคงเหลอและอายการใหประโยชนของสนทรพยแตกตางไปจากทไดประมาณไว หนวยงานตองถอวาการเปลยนแปลงทเกดขนนนเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ซงตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

๖0. แมวามลคายตธรรมของสนทรพยจะสงกวามลคาตามบญช หนวยงานยงคงรบรคาเสอมราคาตอไปตราบเทาทมลคาคงเหลอของสนทรพยนนไมสงกวามลคาตามบญช การซอมแซมและบ ารงรกษาสนทรพยไมถอเปนเหตใหหยดคดคาเสอมราคาของสนทรพย ในทางตรงกนขาม สนทรพยบางอยางอาจไดรบการซอมแซมและบ ารงรกษาไมด หรอเลอนการบ ารงรกษาออกไปอยางไมมก าหนด ดวยขอจ ากดทางดานงบประมาณ หากนโยบายการบรหารสนทรพยของหนวยงานท าใหสนทรพยช ารดเสยหายมากขน หนวยงานควรมการประเมนและปรบอายการใหประโยชนของสนทรพยใหม ใหสอดคลองกน

๖1. จ านวนทคดคาเสอมราคาของสนทรพยตองเปนจ านวนเงนหลงหกมลคาคงเหลอ ในทางปฏบต มลคาคงเหลอของสนทรพยมกเปนจ านวนทไมมนยส าคญ ดงนน มลคาคงเหลอจงไมมสาระส าคญในการค านวณจ านวนทคดคาเสอมราคา

62. มลคาคงเหลอของสนทรพยอาจเพมขนจนเทากบหรอมากกวามลคาตามบญชของสนทรพยนน ในกรณดงกลาว คาเสอมราคาของสนทรพยจะมคาเทากบศนย จนกระทงมลคาคงเหลอลดลงต ากวามลคาตามบญชของสนทรพยในภายหลง

63. การคดคาเสอมราคาของสนทรพยจะเรมตนเมอสนทรพยนนพรอมใชงาน กลาวคอ เมอสนทรพยอยในสถานทและสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร การคดคาเสอมราคาจะสนสดเมอหนวยงานตดรายการสนทรพยนน ดงนน หนวยงานไมอาจหยดคดคาเสอมราคาของสนทรพยเมอหนวยงานไมไดใชงานสนทรพยนน หรอปลดจากการใชงานประจ า และถอไวเพอจ าหนาย เวนแต

Page 193: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

189 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สนทรพยนนไดคดคาเสอมราคาหมดแลว อยางไรกตาม หากหนวยงานใชวธการคดคาเสอมราคาตามปรมาณการใช คาเสอมราคาอาจมคาเทากบศนยไดเมอไมมการผลต

64. โดยหลกการแลว หนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากรายการทดน อาคาร และอปกรณ จากการใชสนทรพยเหลานน อยางไรกตาม ปจจยอน เชน ความลาสมยทางเทคนคหรอทางการพาณชย การช ารดเสยหายทเกดขนในขณะทหยดใชงานสนทรพย มกท าใหประโยชนเชงเศรษฐกจ หรอศกยภาพในการใหบรการทจะไดรบจากสนทรพยนนลดลง ดงนน ในการก าหนดอายการใหประโยชนของสนทรพย หนวยงานตองค านงถงปจจยดงตอไปน

(ก) ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการใชสนทรพยโดยประเมนจากก าลงการผลตหรอผลผลตท คาดวาจะไดจากสนทรพยนน

(ข) การช ารดเสยหายทางกายภาพทคาดวาจะเกดขนจากปจจยตาง ๆ ในการด าเนนงาน เชน จ านวนผลดในการใช และแผนการซอมแซมและบ ารงรกษา รวมทง การดแลและบ ารงรกษาสนทรพยในขณะทหยดใชงานสนทรพย

(ค) ความลาสมยทางดานเทคนคหรอทางพาณชยซงเกดจากการเปลยนแปลงหรอการปรบปรงการผลต หรอเกดจากการเปลยนแปลงความตองการในสนคาหรอบรการ ซงเปนผลผลตหรอบรการทไดจากสนทรพยนน การลดลงทคาดวาจะเกดขนในอนาคตในราคาขายของรายการสนคาทมการผลตโดยใชสนทรพย อาจบงชถงความลาสมยทางดานเทคนคหรอทางพาณชยทคาดวาจะเกดขนของสนทรพยนน ซงอาจสะทอนถงการลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพ ในการใหบรการจากสนทรพยนน

(ง) ขอก าหนดทางกฎหมายหรอขอจ ากดอนทคลายคลงกนในการใชสนทรพย เชน การสนสดอายของสญญาเชา

65. อายการใหประโยชนของสนทรพยไดถกนยามในเชงอรรถประโยชนทหนวยงานคาดวาจะไดรบจากสนทรพยนน หนวยงานอาจมนโยบายบรหารสนทรพยโดยการจ าหนายสนทรพยหลงจากใชงานสนทรพยไประยะหนง หรอหลงจากไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศ กยภาพในการใหบรการจากสนทรพยแลวสวนหนง ดงนน อายการใหประโยชนของสนทรพยจงอาจสนกวาอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจ การประมาณอายการใหประโยชนของสนทรพยเปนการใชดลยพนจซงตองอาศยประสบการณของหนวยงานจากการใชสนทรพยทคลายคลงกน

66. ทดนและอาคารเปนสนทรพยทแยกจากกนไดและบนทกแยกจากกนแมวาจะไดมาพรอมกน ทดนจะมอายการใหประโยชนไมจ ากดจงไมจ าเปนตองคดคาเสอมราคา ยกเวนในบางกรณ เชน เหมองแรทท าบนผวดน หรอพนททใชส าหรบการทงขยะ อาคารมอายการใหประโยชนททราบไดแนนอนจงเปนสนทรพยทเสอมสภาพได การเพมขนของมลคาทดนซงเปนทตงของอาคารไมมผลกระทบตอการก าหนดจ านวนทคดคาเสอมราคาของอาคาร

Page 194: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

190 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

67. หากหนวยงานรวมตนทนในการรอถอน การขนยาย และการบรณะสถานทเปนสวนหนงของตนทนทดน หนวยงานตองคดคาเสอมราคาส าหรบตนทนดงกลาวตลอดระยะเวลาทคาดวาจะไดรบประโยชน หรอศกยภาพในการใหบรการจากตนทนนน ในบางกรณ ทดนอาจมอายการใหประโยชนจ ากด จงตองมการคดคาเสอมราคาในลกษณะทสะทอนใหเหนถงประโยชนทจะไดรบจากทดนดงกลาว

วธการคดคาเสอมราคา

68. หนวยงานตองเลอกใชวธการคดคาเสอมราคาทสะทอนรปแบบของประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการทหนวยงานคาดวาจะไดรบจากสนทรพย

69. หนวยงานตองทบทวนวธการคดคาเสอมราคาของสนทรพยอยางนอยทส ดทกสนรอบปบญช หากหนวยงานพบวาลกษณะรปแบบของประโยชนเชงเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยนนเปลยนแปลงไปอยางมนยส าคญ หนวยงานตองเปลยนวธการคดคาเสอมราคาเพอสะทอนถงลกษณะรปแบบของประโยชนเชงเศรษฐก จทเปลยนแปลงไป การเปลยนแปลงดงกลาวถอเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ซงตองปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

๗0. หนวยงานสามารถใชวธการคดคาเสอมราคาซงมหลายวธ เพอปนสวนจ านวนทคดคาเสอมราคาของสนทรพยอยางมระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพย วธการคดคาเสอมราคามหลายวธ เชน วธเสนตรง วธยอดคงเหลอลดลง และวธจ านวนผลผลต วธเสนตรงมผลท าใหคาเสอมราคามจ านวนคงทตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพย หากมลคาคงเหลอของสนทรพยนนไมเปลยนแปลง วธยอดคงเหลอลดลงมผลท าใหคาเสอมราคาลดลงตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพย วธจ านวนผลผลตมผลท าใหคาเสอมราคาขนอยกบประโยชนหรอผลผลตท คาดวาจะไดรบจากสนทรพย หนวยงานตองเลอกใชวธคดคาเสอมราคาทสะทอนรปแบบของประโยชนเชงเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยใหใกลเคยงทสดและตองใชอยางสม าเสมอในทกรอบระยะเวลาบญช เวนแตรปแบบของประโยชนเชงเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยนนเปลยนไป

๗0ก วธการคดคาเสอมราคาจากรายไดทเกดจากการใชสนทรพยนนเปนวธทไมเหมาะสม โดยทวไปรายไดทเกดจากการใชสนทรพยไดรบผลกระทบจากปจจยตางๆ แตไมไดเกดจากการใชประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยนน ตวอยางเชน รายไดทเกดจากการใชวตถดบและกระบวนการผลตสนคา กจกรรมการขาย หรอการเปลยนแปลงของปรมาณและราคาขาย องคประกอบของราคาอาจเกดจากภาวะเงนเฟอ ซงไมเกยวของกบวธการใชสนทรพย

Page 195: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

191 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การดอยคา

71. หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอ ใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๖ เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ในการก าหนดวารายการทดน อาคาร และอปกรณเกดการดอยคาหรอไม มาตรฐานการบญชฉบบดงกลาว อธบายวธทหนวยงานใชในการทบทวนมลคาตามบญช และวธการก าหนดมลคาทคาดวาจะไดรบคนของสนทรพย รวมถงเวลาทหนวยงานตองรบรหรอกลบรายการขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยนน

คาชดเชยส าหรบการดอยคา

72. คาชดเชยทหนวยงานไดรบจากบคคลทสามส าหรบรายการทดน อาคาร และอปกรณทเกดการดอยคา สญหาย หรอเลกใช ตองน ามารวมในรายไดสง/(ต า)กวาคาใชจายเมอหนวยงานมสทธไดรบคาชดเชยนน

73. การดอยคาหรอการสญเสยของรายการทดน อาคาร และอปกรณ รวมถงสทธเรยกรองทจะไดรบคาชดเชยจากบคคลทสาม และการซอหรอการกอสรางสนทรพยเพอการเปลยนแทนในภายหล ง ถอเปนเหตการณทางเศรษฐกจทแยกจากกนและตองบนทกบญชแยกจากกน ดงตอไปน

(ก) การดอยคาของรายการทดน อาคาร และอปกรณ ใหรบรตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๖ เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(ข) การตดรายการทดน อาคาร และอปกรณ ทเลกใชงาน หรอจ าหนายไป ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

(ค) คาชดเชยทไดรบจากบคคลทสามส าหรบรายการทดน อาคาร และอปกรณ ทมการดอยคา สญเสย หรอเลกใช ใหรบรในการค านวณรายไดสง/(ต า)กวาคาใชจาย เมอหนวยงานมสทธไดรบคาชดเชยนน และ

(ง) ตนทนของรายการทดน อาคาร และอปกรณทเกดจากการบรณะ การซอ หรอการกอสรางเพอเปลยนแทนสนทรพยเดม ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

การตดรายการ

74. หนวยงานตองตดรายการมลคาตามบญชของรายการทดน อาคาร และอปกรณออกจากบญช เมอเขาเงอนไขขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) หนวยงานจ าหนายสนทรพย หรอ

(ข) หนวยงานคาดวาจะไมไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากการใชสนทรพยหรอจากการจ าหนายสนทรพย

Page 196: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

192 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

75. หนวยงานตองรบรก าไรหรอขาดทนทเกดขนจากการตดรายการทดน อาคาร และอปกรณ ในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายเมอหนวยงานตดรายการสนทรพยนนออกจากบญช (ยกเวนกรณทมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๓ เรอง สญญาเชา ก าหนดเปนอยางอนในกรณของการขายและเชากลบคน)

75ก อยางไรกตาม หากหนวยงานมการขายรายการทดน อาคาร และอปกรณทถอไวเพอใหเชา ทเกดขนเปนปกตและเปนไปตามลกษณะการประกอบธรกจตามปกตของหนวยงาน หนวยงานตองโอนสนทรพยดงกลาวไปเปนสวนหนงของสนคาคงเหลอดวยมลคาตามบญช ณ วนทสนทรพยดงกลาวไดหยดการใหเชาและถอไวเพอขาย โดยเงนทไดรบจากการขายสนทรพยดงกลาวตองรบรเปนรายไดซงเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๙ เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช)

76. การจ าหนายรายการทดน อาคาร และอปกรณ อาจเกดขนไดในหลายรปแบบ (เชน โดยการขาย โดยการใหเชาภายใตสญญาเชาการเงน หรอโดยการบรจาค) ในการก าหนดวนทจ าหนายรายการทดน อาคาร และอปกรณ ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๙ เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช) ส าหรบการรบรรายไดจากการขายสนคา และในกรณการจ าหนายสนทรพยโดยการขายและเชากลบคน ใหถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๑๓ เรอง สญญาเชา

77. ภายใตเงอนไขการรบรรายการทก าหนดในยอหนาท ๑0 หากหนวยงานรบรตนทนในการเปลยนแทนสวนประกอบของสนทรพยเปนสวนหนงของมลคาตามบญช หนวยงานตองตดมลคาตามบญชของสวนประกอบทถกเปลยนแทน โดยไมค านงวาสวนประกอบทถกเปลยนแทนนนไดมการคดคาเสอมราคาแยกตางหากจากสนทรพยนนหรอไม หากหนวยงานไมสามารถก าหนดมลคาตามบญชของสวนประกอบทถกเปลยนแทนได ในทางปฏบต หนวยงานอาจใชตนทนในการเปลยนแทนเปนตวบงชถงตนทนของสวนประกอบทถกเปลยนแทนในขณะทหนวยงานไดมาหรอกอสรางสวนประกอบทถกเปลยนแทนนน

78. ผลก าไรหรอขาดทนทเกดจากการตดรายการทดน อาคาร และอปกรณ คอผลตางระหวางสงตอบแทนสทธทไดรบจากการจ าหนายสนทรพยกบมลคาตามบญชของสนทรพยนน

79. หนวยงานตองรบรสงตอบแทนทจะไดรบจากการจ าหนายรายการทดน อาคาร และอปกรณ เมอเรมแรกดวยมลคายตธรรม แตหากการช าระเงนเกดขนในภายหลง ใหหนวยงานรบรผลตอบแทนทจะ ไดรบ เมอเรมแรกดวยมลคาทเทยบเทาการขายดวยเงนสด และใหรบรผลตางระหวางมลคาของสงตอบแทนทจะไดรบช าระกบราคาขายเงนสดเปนดอกเบยรบตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๙ เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช) ซงสะทอนใหเหนถงผลตอบแทนทแทจรงของสงตอบแทนทจะไดรบ

Page 197: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

193 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเปดเผยขอมล 80. หนวยงานตองเปดเผยรายการตอไปนทกขอในรายงานการเงนส าหรบทดน อาคาร และอปกรณ

แตละประเภท

(ก) เกณฑการวดมลคาทใชก าหนดมลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสมของสนทรพย

(ข) วธการคดคาเสอมราคา

(ค) อายการใหประโยชนหรออตราคาเสอมราคาทใช

(ง) มลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสม คาเสอมราคาสะสม และผลขาดทนจากการ ดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) ของสนทรพย ณ วนตนงวดและ สนงวด และ

(จ) รายการกระทบยอดของมลคาตามบญชระหวางวนตนงวดถงวนสนงวดทแสดงถง

(๑) มลคาของสนทรพยทเพมขน

(๒) การจ าหนายออก

(๓) มลคาของสนทรพยทไดมาจากการรวมหนวยงาน

(๔) การเพมขนหรอลดลงของสนทรพยซงเปนผลมาจากการตราคาใหมตามยอหนาท 37 47 และ 48 และจากการรบรหรอกลบรายการบญชผลขาดทนจากการดอยคา โดยตรงไปยงสนทรพยสทธ/สวนทนตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๖ เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(๕) ผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยทรบรในรายไดสง/(ต า)กวาคาใชจายตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๖ เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(๖) การกลบรายการผลขาดทนจากการดอยคาในรายไดสง/(ต า) กวาคาใชจายตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๖ เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(๗) คาเสอมราคา

(๘) ผลตางสทธของอตราแลกเปลยนทเกดจากการแปลงคารายงานการเงนจากสกลเงนทใชในการด าเนนงานเปนสกลเงนทหนวยงานใชเสนอรายงาน รวมถงการแปลงคารายงานการเงนในตางประเทศเปนสกลเงนทหนวยงานใชเสนอรายงาน และ

Page 198: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

194 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(๙) การเปลยนแปลงอน

๘1. หนวยงานตองเปดเผยรายการตอไปนทกรายการในรายงานการเงนส าหรบทดน อาคาร และอปกรณแตละประเภทดวย

(ก) จ านวนและขอจ ากดทมอยในกรรมสทธของทดน อาคาร และอปกรณทใชเปนหลกประกนหนสน

(ข) จ านวนรายจายทงสนทรบรเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของรายการทดน อาคาร และอปกรณจากการกอสราง

(ค) จ านวนเงนภาระผกพนตามสญญาทตกลงไวเพอใหไดมาซงทดน อาคาร และอปกรณ และ

(ง) จ านวนคาชดเชยทไดรบจากบคคลทสามส าหรบรายการทดน อาคาร และอปกรณทมการดอยคา การสญเสย หรอเลกใช ซงไดรบรในรายไดสง/(ต า)กวาคาใชจาย (ยกเวนกรณทไดเปดเผยรายการดงกลาวแยกตางหากแลวในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน)

82. การเลอกวธการคดคาเสอมราคาและการประมาณอายการใหประโยชนของสนทรพยเปนเรองทตองใชดลยพนจ ดงนน การเปดเผยวธการทใชและอายการใหประโยชนโดยประมาณหรออตราคาเสอมราคา จะใหขอมลแกผใชรายงานการเงนเพอใชทบทวนนโยบายการบญชทฝายบรหารเลอกใช และท าใหสามารถเปรยบเทยบขอมลกบของหนวยงานอนได และดวยเหตผลทคลายคลงกนหนวยงานตองเปดเผยขอมลตอไปน

(ก) คาเสอมราคา ทงน ไมวาคาเสอมราคานนจะรบรในรายไดสง/(ต า)กวาคาใชจาย หรอรบรเปนสวนหนงของตนทนของสนทรพยอนในระหวางงวด และ

(ข) คาเสอมราคาสะสม ณ วนสนงวด

83. หนวยงานตองเปดเผยลกษณะและผลกระทบของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชทมผลกระทบในงวดปจจบน หรอทคาดวาจะมผลกระทบในรอบระยะเวลาตอไปตามทก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด การเปดเผยขอมลดงกลาวส าหรบรายการทดน อาคาร และอปกรณ อาจมผลมาจากการเปลยนแปลงประมาณการในเรองตอไปน

(ก) มลคาคงเหลอ

(ข) ประมาณการตนทนในการรอ การขนยาย หรอการบรณะรายการทดน อาคาร และอปกรณ

(ค) อายการใหประโยชน

(ง) วธการคดคาเสอมราคา

Page 199: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

195 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

84. หากรายการทดน อาคาร และอปกรณแสดงดวยราคาทตใหม หนวยงานตองเปดเผยรายการตอไปนทกรายการในรายงานการเงน

(ก) วนทมการตราคาสนทรพยใหม

(ข) ขอเทจจรงทวาผประเมนราคาอสระมสวนรวมในการตราคาใหมหรอไม

(ค) วธการและขอสมมตทมนยส าคญทใชประมาณมลคายตธรรม

(ง) ขอบเขตในการก าหนดมลคายตธรรมของสนทรพยแตละรายการวา เปนผลโดยตรงจากการอางองราคาซอขายในตลาดซอขายคลอง หรอราคาซอขายในตลาดลาสด ซงเปนการซอขาย ทสามารถตอรองราคากนไดอยางอสระในลกษณะของผทไมมความเกยวของกน หรอเปนผลจากการใชเทคนคอนในการวดมลคาเพอประมาณมลคายตธรรม

(จ) สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย ซงหนวยงานตองแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงของสวนเกนทนดงกลาวในระหวางงวด

(ฉ) ผลรวมของก าไรจากการตราคาสนทรพยทงหมดของรายการทดน อาคาร และอปกรณ แตละรายการซงอยในประเภทเดยวกน

(ช) ผลรวมของขาดทนจากการตราคาสนทรพยทงหมดของรายการทดน อาคาร และอปกรณ แตละรายการซงอยในประเภทเดยวกน

85. หนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบรายการทดน อาคาร และอปกรณทมการดอยคาตามทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๑ เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๖ เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) เพมเตมจากขอมลทก าหนดไวในยอหนาท ๘0 (จ) ขอ (4) ถง ๘0 (จ) ขอ (๖)

86. มาตรฐานการบญชฉบบนสนบสนนใหหนวยงานเปดเผยขอมลทกขอดงตอไปน เนองจากขอมลดงกลาวเกยวของกบการตดสนใจของผใชรายงานการเงน

(ก) มลคาตามบญชของทดน อาคาร และอปกรณทหนวยงานหยดใชงานเปนการชวคราว

(ข) มลคาตามบญชกอนหกคาเสอมราคาสะสม และผลขาดทนจากการดอยคาสะสมของทดน อาคาร และอปกรณ (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) ซงหกคาเสอมราคาเตมจ านวนแลวแตยงคงใชงานอย

(ค) มลคาตามบญชของทดน อาคาร และอปกรณ ซงปลดจากการใชงานประจ าและจดประเภทเปนสนทรพยถอไวเพอการจ าหนาย และ

(ง) ในกรณทหนวยงานเลอกใชวธราคาทน ใหหนวยงานเปดเผยมลคายตธรรมของทดน อาคาร และอปกรณ เมอมลคายตธรรมดงกลาวแตกตางจากมลคาตามบญชอยางมสาระส าคญ

Page 200: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

196 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

87. ในการน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมาปฏบตเปนครงแรก ใหหนวยงานถอปฏบตกบรายการทไดมาและรายการเปลยนแทนตงแตวนทมาตรฐานฉบบนมผลใชบงคบ

วนถอปฏบต

88. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญช ทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 201: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

197 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ (IPSAS 17 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17

เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ดงน 1.1 ขอก าหนดใหเปดเผยขอมลส าหรบสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมทหนวยงานเลอกรบรรายการ

ตามยอหนาท 2(b) 1.2 การก าหนดใหใชมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนกบระบบอาวธ ตามยอหนาท 5(a) และการระบ

ถงการปฏบตในชวงเปลยนแปลงตามยอหนาท 95 ถง 104 ทใหยกเวนการรบรรายการทดน อาคาร และอปกรณ เปนเวลา 5 ป ตามยอหนาท 5 วรรคทาย

1.3 การก าหนดใหใชมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนกบพชเพอการใหผลตผลแตไมรวมถงผลตผลทเจรญเตบโตจากพชเพอการใหผลตผล ตามยอหนาท 6(a)

1.4 การก าหนดวาหากหนวยงานรบรสนทรพยมรดกทางวฒนธรรม ตองปฏบตตามขอก าหนดเรองการเปดเผยขอมลสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 ดวย และใหหนวยงานสามารถน าขอก าหนดเรองการรบรสนทรพยในมาตรฐานฯ ฉบบดงกลาวไปใชไดแตไมเปนการบงคบ ตามยอหนาท 9

1.5 ขอก าหนดเกยวกบสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมบางรายการทอาจมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการนอกเหนอจากคณคาในทางมรดกทางวฒนธรรม และขอก าหนดเรองการเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยมรดกทางวฒนธรรม ตามยอหนาท 11 และ 12

1.6 ค านยาม ขอก าหนดเรองการบนทกรายการ และการยกตวอยางเปนประเภทของทดน อาคารและอปกรณ ส าหรบพชเพอการใหผลตผล ตามยอหนาท 13 36A และ 52(m) ตามล าดบ

1.7 ค าอธบายเกยวกบระบบอาวธ และการก าหนดใหใชมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 กบระบบอาวธ ตามยอหนาท 20 และการยกตวอยางประเภทของทดน อาคารและอปกรณ ส าหรบระบบอาวธตามยอหนาท 52(h)

1.8 ขอก าหนดในการพจารณารายการแลกเปลยนทมเนอหาเชงพาณชย ซงใหพจารณามลคาเฉพาะหนวยงานในสวนของการด าเนนงานทถกกระทบจากรายการแลกเปลยน โดยพจารณาจากกระแสเงนสดหลงหกภาษตามยอหนาท 39 วรรคทาย

1.9 การอางองแนวปฏบตเกยวกบรายการผลกระทบทางภาษทอาจเกดขนจากการตราคาใหม ในมาตรฐานการบญชในประเทศหรอระหวางประเทศทเกยวของกบเรองภาษเงนได ตามยอหนาท 58

1.10 การเปดเผยขอมลเรองขอจ ากดในการจายสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยใหแกผถอหนหรอ ผเปนเจาของ ตามยอหนาท 92(e)

Page 202: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ

198 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเพมเตมถอยค าทนอกเหนอจากมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ดงน 2.1 ขอบเขตการถอปฏบตทเปนขอยกเวนเพมในเรองสนทรพยเฉพาะทางการทหารตามยอหนาท 2(ค)

พรอมทงก าหนดค านยามของสนทรพยเฉพาะทางการทหาร 2.2 ตวอยางเพมเตมของสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมทสอดคลองกบสภาพการณของประเทศไทย

ไดแก เอกสารโบราณ จดหมายเหต เอกสารประวตศาสตร หนงสอและภาพยนตรเกาททรงคณคา พระราชวง ตามยอหนาท 8 ซงตรงกบยอหนาท 10 ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17

2.3 การเพมค าขยายเพอใหเกดความเขาเรองการวดมลคายตธรรมในการรบรรายการเรมแรกของทดน อาคาร และอปกรณ ทไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยน ตามยอหนาท 10(ข) ซงตรงกบยอหนาท 14(b) ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17

2.4 การก าหนดหนวยงานของรฐเปนผประเมนราคาอสระเพมเตม ในการวดมลคาภายหลงการรบรรายการดวยวธตราคาใหม ตามยอหนาท 38 ซงตรงกบยอหนาท 45 ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17

2.5 การเพมค าวา “ทงนใหมระบบการควบคมทเพยงพอและเหมาะสม” ตอทายรายการสนทรพยมรดกทางวฒนธรรมและสนทรพยเฉพาะทางการทหาร ทเปนขอยกเวนในการถอปฏบต ในยอหนาท 2(ข) และ 2(ค)

3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการปรบแกถอยค าทนอกเหนอจากมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ ดงน 3.1 การถอปฏบตในชวงเปลยนแปลงตามยอหนาท 87 มการตดขอความเดมตามยอหนาท 105 106

และ 106A ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 ออกทงหมด และเพมขอความใหมส าหรบการน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไปปฏบตเปนครงแรก

3.2 วนถอปฏบตในยอนาท 88 ตดขอความเดมตามยอหนาท 107 107A-107N และ 108 ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 17 ออกทงหมด และเพมขอความใหมใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญช ทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 203: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

199 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง

สนทรพยไมมตวตน

ค าแถลงการณ มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนเปนไปตามเกณฑทก าหนดขนโดยมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน พ.ศ. 2553 (IPSAS 31 : INTANGIBLE ASSETS (January 2010)) ซงเปนการจดท าของคณะกรรมการมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ และมการปรบปรงใน พ.ศ. 2560 (Improvement to IPSASs - 2017) โดยมขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 สรปไวตอนทายมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

Page 204: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

200 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

ยอหนาท วตถประสงค .................................................................................................................................................... 1 ขอบเขต ....................................................................................................................................................... 2-9 สนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม .................................................................................... 9 ค านยาม .................................................................................................................................................. 10-19 สนทรพยไมมตวตน ................................................................................................................... 11-19 สามารถระบได ............................................................................................................ 12-14 การควบคมของสนทรพย ............................................................................................. 14-18 ประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ......................................... 19 การรบรรายการและการวดมลคา ............................................................................................................ 20-59 สนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหาก ..................................................................................... 26-33 สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงาน (การรวมหนวยงานของรฐ) ...................... 33ก-33จ รายจายทเกดขนภายหลงการไดมาซงโครงการวจยและพฒนาทอยระหวางด าเนนการ .............. 34-35 สนทรพยไมมตวตนทไดจากรายการทไมมการแลกเปลยน ......................................................... 36-37 สนทรพยไมมตวตนทไดจากการแลกเปลยนสนทรพย ................................................................ 38-39 คาความนยมทเกดขนภายในหนวยงาน ..................................................................................... 40-42 สนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน ........................................................................................... 43-59 ขนตอนการวจย ........................................................................................................... 46-48 ขนตอนการพฒนา ....................................................................................................... 49-56 ราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน .......................................................... 57-59 การรบรเปนคาใชจาย.............................................................................................................................. 60-64 รายจายทเกดขนแลวซงไมรบรเปนสนทรพย .................................................................................... 64 การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ ..................................................................................................... 65-80 วธราคาทน ...................................................................................................................................... 67 วธการตราคาใหม ...................................................................................................................... 68-80 อายการใหประโยชน ............................................................................................................................... 81-89 สนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน ..................................................................... 90-99 ระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนาย .................................................................. 90-92 มลคาคงเหลอ ............................................................................................................................ 93-96

Page 205: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

201 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การทบทวนระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนาย .............................................. 97-99 สนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน ............................................................... 100-103 การทบทวนการประเมนอายการใหประโยชน ...................................................................... 102-103 มลคาทคาดวาจะไดรบคน – ผลขาดทนจากการดอยคา ............................................................................. 104 การเลกใชและการจ าหนาย ............................................................................................................... 105-110 การเปดเผยขอมล .............................................................................................................................. 111-121 ขอมลทวไป .......................................................................................................................... 111-116 สนทรพยไมมตวตนทวดมลคาภายหลงการรบรดวยวธการตราคาใหม ................................. 117-118 รายจายเกยวกบการวจยและพฒนา .................................................................................... 119-120 การเปดเผยขอมลอน .................................................................................................................... 121 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง .................................................................................................................... 122 วนถอปฏบต ............................................................................................................................................... 123

Page 206: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

202 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 123 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 207: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

203 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคทจะก าหนดวธปฏบตทางการบญชส าหรบสนทรพย ไมมตวตนทไมไดมการก าหนดไวโดยเฉพาะในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน โดยก าหนดใหหนวยงานตองรบรสนทรพยทไมมตวตนทเขาเกณฑทก าหนดไวโดยเฉพาะเทานน และก าหนดวธการวดมลคาตามบญชรวมทงการเปดเผยขอมลของสนทรพยไมมตวตน

ขอบเขต

2. หนวยงานของรฐทจดท าและน าเสนอรายงานการเงนตามมาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ ตองถอปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนในการบนทกบญชส าหรบสนทรพยไมมตวตน

3. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตส าหรบการบนทกบญชเกยวกบสนทรพยไมมตวตน ยกเวน

(ก) สนทรพยไมมตวตนทก าหนดไวในขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอน

(ข) สนทรพยทางการเงนตามค านยามทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๒๘ เรอง เครองมอทางการเงน: การแสดงรายการ (เมอมการประกาศใช) และเงนลงทนตามค านยามทระบไวในนโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

(ค) การรบรรายการและการวดมลคาของสนทรพยจากการส ารวจและการประเมนคา เชน แหลงทรพยากรแร

(ง) รายจายในการพฒนาและการขดเจาะ แร น ามน กาซธรรมชาต และทรพยากรธรรมชาตอนทคลายกน ซงไมสามารถสรางขนใหมได

(จ) อ านาจและสทธทเกดขนตามกฎหมาย รฐธรรมนญ หรอโดยวธการอยางอนทเทยบเทากบ การตรากฎหมาย

(ฉ) สนทรพยภาษเงนไดรอการตดบญช

(ช) ตนทนการไดมารอตดจ าหนายและสนทรพยไมมตวตน ซงเกดจากสทธตามสญญากรมธรรมประกนภยของผรบประกนภย

(ซ) สนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม

4. หากมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนไดก าหนดวธปฏบตทางบญชส าหรบสนทรพยไมมตวตนประเภทใดไวโดยเฉพาะแลว หนวยงานตองน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนนมาถอปฏบตแทน ตวอยางของรายการทไมตองน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมาถอปฏบตมดงตอไปน

Page 208: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

204 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ก) สนทรพยไมมตวตนทหนวยงานถอไวเพอขายตามลกษณะการด าเนนงานของหนวยงานตามปกต (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 11 เรอง สญญากอสราง (เมอมการประกาศใช) และมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ)

(ข) สญญาเชาทอยภายใตขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา

(ค) สนทรพยทเกดจากผลประโยชนของพนกงาน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 39 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช))

(ง) สนทรพยทางการเงนตามค านยามทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 28 เรอง เครองมอทางการเงน : การแสดงรายการ (เมอมการประกาศใช) การรบรและการวดมลคาสนทรพยทางการเงนบางรายการทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 34 เรอง รายงานการเงนเฉพาะหนวยงาน (เมอมการประกาศใช) มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 35 เรอง รายงานการเงนรวม (เมอมการประกาศใช) มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 36 เรอง เงนลงทนในหนวยงานรวมและการรวมคา (เมอมการประกาศใช) และเงนลงทนทระบไวในนโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

(จ) การรบรและการวดมลคาเมอเรมแรกของรายการสนทรพยทเกดจากสญญาสมปทานตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 32 เรอง ขอตกลงตามสญญาสมปทาน : ดานผใหสมปทาน(เมอมการประกาศใช) อยางไรกตาม มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบการวดมลคาภายหลงการรบรรายการและการเปดเผยขอมลสนทรพยดงกลาว และ

(ฉ) คาความนยม (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช))

5. เนองจากสนทรพยไมมตวตนบางรายการอาจเปนสวนหนงของสงทมตวตน เชน คอมแพคดสก (ในกรณของโปรแกรมคอมพวเตอร) เอกสารทางกฎหมาย (ในกรณของใบอนญาตหรอสทธบตร) หรอแผนฟลม ในการก าหนดวาสนทรพยทมองคประกอบทงทมตวตนและไมมตวตนจะถอเปนสนทรพยทมตวตน ซงตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ หรอเปนสนทรพยไมมตวตน ซงตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หนวยงานตองอาศยดลยพนจในการพจารณาและประเมนวาองคประกอบใดมนยส าคญมากกวากน ตวอยางเชน โปรแกรมคอมพวเตอรระบบน าวถส าหรบเครองบนขบไลเปนสวนหนงของเครองบน ใหถอวาโปรแกรมคอมพวเตอรระบบน าวถดงกลาวเปนสนทรพยทมตวตนประเภททดน อาคาร และอปกรณ เชนเดยวกนกบระบบปฏบตการของคอมพวเตอร (Operating System) ซงถอเปนสวนหนงของเครองคอมพวเตอร สวนโปรแกรมคอมพวเตอร (Application Software) ซงไมถอเปนสวนหนงของเครองคอมพวเตอร แตเปนสวนประกอบทสามารถแยกออกจากเครองคอมพวเตอรได โปรแกรมคอมพวเตอรนนตองถอเปนสนทรพยไมมตวตน

Page 209: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

205 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

6. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนใหถอปฏบตกบรายจายในกจกรรมดานการโฆษณา การอบรม การเรมด าเนนงานใหม การวจย และการพฒนา ทงนเนองจากการวจยและการพฒนาถอเปนกจกรรมทมงพฒนาความร ดงนน ถงแมวากจกรรมดงกลาวอาจกอใหเกดการสรางสนทรพยทมตวตน เชน ตนแบบ แตองคประกอบทมตวตนของสนทรพยดงกลาวถอวามความส าคญนอยกวาองคประกอบทไมมตวตน อนไดแก องคความรทอยในสนทรพยทมตวตนนน

7. ในกรณของสญญาเชาการเงน สนทรพยภายใตสญญาเชาดงกลาวอาจเปนไดทงสนทรพยทมตวตนและสนทรพยไมมตวตน ภายหลงจากการรบรเมอเรมแรก ใหผเชาน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมาถอปฏบตกบสนทรพยไมมตวตนภายใตสญญาเชาการเงนดงกลาว สทธตามขอตกลงทอนญาตใหใชรายการตาง ๆ เชน ฟลมภาพยนตร วดทศน บทละคร บทภาพยนตร สทธบตร และลขสทธ ไมอยภายใตขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา และใหถอวาอยในขอบเขตของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

8. ขอบเขตของมาตรฐานการบญชโดยทวไปอาจไมครอบคลมถงกจกรรมบางกจกรรม หรอรายการบญชบางรายการทมลกษณะเฉพาะจนท าใหเกดประเดนทางบญชทอาจจ าเปนตองใชวธการบญชทแตกตางไป ตวอยางเชน รายจายในการส ารวจพฒนาและขดเจาะ น ามน กาซธรรมชาต และแหลงทรพยากรแรในอตสาหกรรมดานการขดเจาะ และกรณของสญญาการประกนภย ดงนน หนวยงานของรฐจงไมตองน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมาปฏบตกบรายจายทเกยวของกบกจกรรมดงกลาว อยางไรกตาม หนวยงานในอตสาหกรรมดานการขดเจาะหรอหนวยงานผรบประกนภย ตองน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมาปฏบตกบสนทรพยไมมตวตนอน เชน โปรแกรมคอมพวเตอร และรายจายอน ๆ เชน ตนทนในการเรมด าเนนงานใหม

สนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม

9. สนทรพยไมมตวตนบางรายการอาจถอเปนสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม เนองจาก มความส าคญทางดานวฒนธรรม สงแวดลอม หรอประวตศาสตร ตวอยางของสนทรพยไมมตวตน ท เปนมรดกทางวฒนธรรม เชน บนทกเหตการณส าคญทางประวตศาสตร ตวอยางลกษณะ บางประการของสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม มดงน (แมวาลกษณะเหลานจะไมใชลกษณะของสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรมไดเพยงประเภทเดยว) (ก) คณคาทางดานวฒนธรรม สงแวดลอม และประวตศาสตร ไมสามารถสะทอนใหเหนถงมลคา

ทงหมดทคดจากราคาตลาดเพยงอยางเดยว (ข) มขอหามหรอขอจ ากดทางกฎหมายอยางเขมงวดในเรองการจ าหนายสนทรพย (ค) เปนสนทรพยทอาจมมลคาสงขนตามกาลเวลา และ (ง) การประมาณอายการใหประโยชนอาจท าไดยาก ซงในบางกรณอาจมอายไดถงหลายรอยป

Page 210: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

206 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ค านยาม 10. ค าศพททใชในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

การตดจ าหนาย หมายถง การปนสวนจ านวนทคดคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนอยางมระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพยนน

มลคาตามบญช หมายถง จ านวนทรบร เปนสนทรพยในงบแสดงฐานะการเงนหลงจากหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมของสนทรพย

การพฒนา หมายถง การน าผลของการวจยหรอความรอนมาใชในแผนงานหรอการออกแบบเพอการผลตสงใหมหรอสงทดขนกวาเดมอยางมากกอนทจะเรมการผลต หรอการใชในเชงพาณชย ไมวาสงนนจะเปนวตถดบ ชนสวนอปกรณ ผลตภณฑ กระบวนการ ระบบ หรอบรการ

สนทรพยไมมตวตน หมายถง สนทรพยท ไ มเปนตวเงนทสามารถระบไดและไม มลกษณะทางกายภาพ

การวจย หมายถง การส ารวจตรวจสอบทวางแผนและรเรมเพอใหไดมาซงความรและความเขาใจใหม ทางดานวทยาศาสตรหรอทางดานเทคนค

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในมาตรฐานการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอยในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

สนทรพยไมมตวตน

11. หนวยงานมกใชทรพยากรหรอกอใหเกดหนสนเพอการไดมา การพฒนา การรกษาระดบ หรอการสรางมลคาใหกบทรพยากรทไมมตวตนตาง ๆ เชน ความรทางดานวทยาศาสตรหรอความรทางดานเทคนค การออกแบบ การน าระบบหรอกระบวนการใหมมาปฏบต ใบอนญาต ทรพยสนทางปญญา และเครองหมายการคา ซงรวมถงชอยหอของผลตภณฑและชอสงพมพ ตวอยางของรายการทเกดจากทรพยากรขางตน ไดแก โปรแกรมคอมพวเตอร สทธบตร ลขสทธ ฟลมภาพยนตร รายชอผใชบรการ ใบอนญาตท าการประมง โควตาน าเขาสนคา และสมพนธภาพทดระหวางผใหบรการและผรบบรการ

สามารถระบได

12. รายการทระบอยในยอหนาท 11 อาจไมเขาเงอนไขการเปนสนทรพยไมมตวตนตามค านยามทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไดทกรายการ รายการทจะถอเปนสนทรพยไมมตวตนได ตองสามารถระบได ตองอยภายใตการควบคมของหนวยงาน และตองกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ หากรายการใดทอยภายใตขอบเขตการถอปฏบตของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไมเปนไปตามค านยามของสนทรพยไมมตวตน หนวยงานตองรบร

Page 211: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

207 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รายจายทเกดขนเพอใหไดมาหรอรายจายทเกดขนภายในเพอกอใหเกดรายการนนเปนคาใชจายทนท อยางไรกตาม หากไดมาจากการรวมหนวยงานใหถอเปนสวนหนงของคาความนยมทรบร ณ วนท รวมหนวยงาน (ดยอหนาท 60)

12ก. ค านยามของสนทรพยไมมตวตนก าหนดใหสนทรพยไมมตวตนตองสามารถระบได เพอแยกสนทรพยไมมตวตนออกจากคาความนยม คาความนยมทรบรจากการรวมหนวยงานถอเปนสนทรพยทแสดงถงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตทเกดจากสนทรพยอนทไดมาจากการรวมหนวยงาน ซงไมสามารถระบและรบรเปนรายการแยกตางหากได ประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตดงกลาวอาจเกดจากการผนวกกนระหวางสนทรพยทระบไดหลาย ๆ รายการทไดมา หรอเกดจากสนทรพยหลายรายการ ซงแตละรายการแยกกนไมเขาเกณฑทจะรบรในรายงานการเงน

13. สนทรพยไมมตวตนสามารถระบไดกตอเมอ

(ก) สามารถแยกเปนเอกเทศได กลาวคอ สามารถแยกออกจากความเปนหนวยงานได และสามารถขาย โอน ใหสทธ ใหเชา หรอแลกเปลยนได ไมวาจะโดยเอกเทศหรอโดยรวมกนตามสญญา หรอรวมกบสนทรพยหรอหนสนทเกยวของทสามารถระบได โดยไมค านงวาหนวยงานตงใจจะแยกเปนเอกเทศหรอไม หรอ

(ข) ไดมาจากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) โดยไมค านงถงวาสทธเหลานนจะสามารถโอนหรอสามารถแบงแยกจากหนวยงาน หรอจากสทธและภาระผกพนอนหรอไม

14. เพอวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน การด าเนนการใหมผลผกพน หมายถง การจดท าขอตกลงทกอใหเกดสทธหรอภาระผกพนตอทกฝายตามขอตกลงเสมอนเปนการท าสญญา

การควบคมของสนทรพย

15. สนทรพยไมมตวตนจะถอวาอยภายใตการควบคมของหนวยงาน หากหนวยงานมอ านาจทจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทเกดจากสนทรพยนน และสามารถจ ากดไมใหผอนใชประโยชนดงกลาว โดยทวไปความสามารถในการควบคมการใชประโยชนดงกลาว จะเกดจากสทธตามกฎหมายทมผลบงคบใช อยางไรกตาม ความสามารถในการบงคบใชสทธตามกฎหมายไมใชเกณฑทจ าเปนส าหรบการควบคม ทงน เพราะหนวยงานอาจสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการในลกษณะอนได

16. ความรทางวทยาศาสตรและความรทางเทคนคอาจกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ หนวยงานจะถอวาสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการนนได ถาหาก ตวอยางเชน มกฎหมายคมครองความรนนในรปของลขสทธ มขอตกลงในการคมครองทางการคา (หากกฎหมายอนญาตใหท าได) หรอมกฎหมายก าหนดหนาทของพนกงานทจะรกษาความลบเกยวกบความรนน

Page 212: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

208 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

๑7. หนวยงานอาจมกลมพนกงานทมความเชยวชาญ และหนวยงานอาจสามารถระบไดวาความเชยวชาญของพนกงานทเพมขนจากการอบรมจะท าใหหนวยงานไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ และอาจคาดวาพนกงานเหลานนจะใชความเชยวชาญ เพอกอใหเกดประโยชนแกหนวยงานไดตอไป อยางไรกตาม หนวยงานสวนใหญไมมการควบคมทเพยงพอส าหรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะเกดจากกลมพนกงานทมความเชยวชาญและจากการอบรมพนกงานเหลานใหเปนไปตามค านยามของสนทรพยไมมตวตนดงกลาว ในท านองเดยวกน ความสามารถเฉพาะในการบรหารหรอความสามารถพเศษดานเทคนคอาจไมเปนไปตามค านยามของสนทรพยไมมตวตน เวนแตหนวยงานจะไดรบความคมครองตามกฎหมายทจะใชประโยชนและจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากความสามารถดงกลาวตามทคาดไว นอกจากนความสามารถนตองเปนไปตามขอก าหนดอนของ ค านยามของสนทรพยไมมตวตนดวย

18. หนวยงานอาจมกลมผใชบรการหรอมอตราความส าเรจในการเขาถงกลมผใชบรการทคาดหวง และคาดวาผใชบรการดงกลาวจะยงคงใชบรการของหนวยงานตอไป เนองจากหนวยงานไดสรางความสมพนธอนด กบผใชบรการเหลานน อยางไรกตาม หากหนวยงานไมมสทธตามกฎหมายในการคมครอง หรอไมมวธการควบคมอน เพอใหผใชบรการมความสมพนธหรอความจงรกภกดตอหนวยงาน หนวยงานมกจะไมมอ านาจเพยงพอทจะควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจทคาดวาจะไดรบจากความสมพนธและความจงรกภกดของผ ใชบรการ ดงนน รายการขางตน (เชน กลมผ ใชบรการ สวนแบงการตลาด ความสมพนธและความจงรกภกดของผใชบรการ) จงไมเขาเกณฑเปนสนทรพยไมมตวตนตามค านยาม อยางไรกด การไมมสทธตามกฎหมายในการคมครองความสมพนธกบผใชบรการ แตหากมรายการแลกเปลยนเพอใหไดมาซงความสมพนธกบผใชบรการทเหมอนกนหรอคลายกน (ทไมไดมาจากการรวมหนวยงาน) แมจะไมไดท าเปนสญญาแตถอวามหลกฐานทหนวยงานสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะไดรบจากความสมพนธกบผใชบรการได และมหลกฐานวาความสมพนธกบผใชบรการดงกลาวสามารถแยกออกจากความเปนหนวยงานได ดงนน ความสมพนธกบผใชบรการดงกลาวจะเขาเกณฑเปนสนทรพยไมมตวตนตามค านยาม

ประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ

19. ประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ทหนวยงานจะไดรบจากสนทรพยไมมตวตน อาจรวมถงรายไดจากการขายผลตภณฑหรอการใหบรการ ตนทนทประหยดได หรอประโยชนอนทเกดขนจากการใชสนทรพยไมมตวตนนนโดยหนวยงาน เชน ทรพยสนทางปญญาทน ามาใชกบกระบวนการผลตหรอการใหบรการ อาจชวยลดตนทนการผลตหรอตนทนการใหบรการในอนาคต หรอปรบปรงการใหบรการใหดขนมากกวาทจะท าใหรายไดในอนาคตเพมขน เชน ระบบออนไลน ทชวยใหประชาชนตออายใบอนญาตขบขไดรวดเรวขน สงผลใหสามารถลดจ านวนพนกงานทปฏบตหนาทน และชวยเพมความเรวของกระบวนการท างาน

Page 213: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

209 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การรบรรายการและการวดมลคา

20. ในการรบรรายการใดรายการหนงเปนสนทรพยไมมตวตน หนวยงานตองสามารถแสดงใหเหนวารายการนนเปนไปตามเงอนไขทกขอตอไปน (ก) เปนไปตามค านยามของสนทรพยไมมตวตน (ดยอหนาท 11 ถง 19) (ข) เปนไปตามเกณฑการรบรรายการ (ดยอหนาท 22 ถง 24) ขอก าหนดดงกลาว ใหถอปฏบตกบตนทนเรมแรกทเกดขนเมอรบรรายการ (ตนทนในรายการทมการแลกเปลยน หรอตนทนในการสรางสนทรพยไมมตวตนขนภายในหนวยงานเอง หรอมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนทหนวยงานไดรบจากรายการทไมมการแลกเปลยน) และตนทนทเกดขนในภายหลงเพอเพม หรอเปลยนแทนบางสวน หรอบ ารงรกษาสนทรพยนน

20ก. ยอหนาท 26 ถง 33 เกยวกบเกณฑการรบรสนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหาก และยอหนาท 33ก ถง 35 เกยวกบสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงานของรฐ ยอหนาท 36 ถง 37 เกยวกบการวดมลคาเรมแรกของสนทรพยไมมตวตนทไดจากรายการทไมมการแลกเปลยน ยอหนาท 38 ถง 39 เกยวกบการแลกเปลยนสนทรพยไมมตวตน และยอหนาท 40 ถง 42 เกยวกบวธปฏบตกบ คาความนยมทเกดขนภายในหนวยงาน ยอหนาท 43 ถง 59 เกยวกบการรบรรายการและการวดมลคาเรมแรกของสนทรพยไมมตวทสรางขนภายในหนวยงาน

21. สนทรพยไมมตวตนโดยทวไปแลวจะไมมการเพมขนหรอเปลยนแทนสวนหนงสวนใด ดงนน รายจาย ทเกดขนภายหลงสวนใหญ จงเปนการจายเพอรกษาไวซงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยไมมตวตนนน มากกวาทจะเปนรายจายทเขาเกณฑของสนทรพยไมมตวตนตามค านยามและเกณฑการรบรสนทรพยไมมตวตนตามทก าหนดในมาตรฐาน การบญชภาครฐฉบบน นอกจากนแลวเปนการยากทจะถอวารายจายทเกดขนภายหลงเปนของสนทรพยไมมตวตนใดโดยตรง แตจะถอเปนรายจายของหนวยงานโดยรวมมากกวา ดงนน จงแทบจะไมมการรบรรายจายทเกดขนภายหลงการรบรสนทรพยไมมตวตนทไดมาในครงแรก หรอรายจายทเกดขนภายหลงจากการสรางสนทรพยไมมตวตนขนภายในหนวยงานเสรจเรยบรอยแลว เปนมลคาตามบญชของสนทรพย และเพอใหสอดคลองกบขอก าหนดในยอหนาท 55 รายจายทเกดขนภายหลงส าหรบชอยหอของผลตภณฑ หวหนงสอ ชอสงพมพ รายชอผใชบรการ และรายการอนทคลายคลงกน (ไมวาจะเปนสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากภายนอกหนวยงานหรอหนวยงานสรางขนเองภายใน) ใหรบรในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจายเมอเกดขน ทงน เนองจากรายจายเหลานไมสามารถแบงแยกไดอยางชดเจนจากรายจายทจายเพอการพฒนาการด าเนนงานของหนวยงานโดยรวม

22. หนวยงานตองรบรสนทรพยไมมตวตน เมอเปนไปตามเกณฑทกขอตอไปน

(ก) มความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทจะเกดจากสนทรพยนน และ

(ข) ราคาทนหรอมลคายตธรรมของสนทรพยสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ

Page 214: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

210 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

23. หนวยงานตองประเมนความนาจะเปนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยไมมตวตน โดยใชขอสมมตทสมเหตสมผลและมหลกฐานสนบสนน ขอสมมตดงกลาวตองแสดงใหเหนถงการประมาณทดทสดของฝายบรหารเกยวกบสภาวะทางเศรษฐกจทเกดขนตลอดชวงอายการใหประโยชนของสนทรพย

24. หนวยงานตองใชดลยพนจในการประเมนระดบความแนนอนทหนวยงานจะไดรบประโยชน เชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ จากการใชสนทรพยไมมตวตนตามหลกฐาน ทมอยขณะทรบรเมอเรมแรก โดยใหความส าคญกบหลกฐานจากภายนอกมากกวา

25. หนวยงานตองวดมลคาสนทรพยไมมตวตนเมอเรมแรกดวยราคาทน ตามทระบไวในยอหนาท 26 ถง ๓7 หากหนวยงานไดรบสนทรพยไมมตวตนจากรายการทไมมการแลกเปลยน ราคาทนเรมแรก ณ วนไดมาตองเปนมลคายตธรรม ณ วนนน

สนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหาก 26. โดยทวไป ราคาทหนวยงานจายเพอใหไดสนทรพยไมมตวตนมาแบบแยกตางหาก จะสะทอนถงความ

คาดหวงเกยวกบความนาจะเปนทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพ ในการใหบรการจากสนทรพย หรอกลาวอกนยหนง หนวยงานคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการ แมวาจะมความไมแนนอนเกยวกบเวลา หรอจ านวนทจะไดรบ ดงนน จงถอไดวาสนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหากเขาเกณฑการรบรตามยอหนาท 22 (ก) เสมอ

27. นอกจากน ราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหาก ถอวาสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอโดยเฉพาะในกรณทสงตอบแทนของการจายซออยในรปของเงนสดหรอสนทรพยทเปนตวเงนอน

28. ราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหาก ประกอบดวย (ก) ราคาซอรวมอากรขาเขาและภาษซอทเรยกคนไมได หกดวยสวนลดการคาตาง ๆ และจ านวนท

ไดรบคนจากผขาย และ (ข) ตนทนทางตรงอน ๆ ทเกยวกบการจดเตรยมสนทรพยเพอใหพรอมทจะใชประโยชนไดตาม

ความประสงค 29. ตวอยางของตนทนทางตรง ประกอบดวย

(ก) ตนทนผลประโยชนของพนกงาน (ตามทก าหนดในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 39 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช)) ทเกดขนโดยตรงจากการท าใหสนทรพย อยในสภาพพรอมใชงาน

(ข) คาธรรมเนยมทางวชาชพทเกดขนโดยตรงจากการท าใหสนทรพยอยในสภาพพรอมใชงาน และ

(ค) ตนทนการทดสอบสภาพความพรอมใชงาน

30. ตวอยางของรายจายทไมถอเปนสวนหนงของตนทนสนทรพยไมมตวตน ประกอบดวย

Page 215: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

211 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ก) ตนทนในการแนะน าสนคาหรอบรการใหม (รวมถงตนทนในการโฆษณาและการสงเสรมการขาย)

(ข) ตนทนในการด าเนนธรกจในสถานทตงใหมหรอกบผใชบรการกลมใหม (รวมทงตนทนในการฝกอบรมพนกงาน) และ

(ค) ตนทนในการบรหารและคาใชจายทวไป

31. การรบรตนทนทเกดขนเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนจะสนสดเมอสนทรพยนนอยในสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร ดงนน ตนทนทเกดขนจากการใชประโยชนหรอการปรบปรงสนทรพยไมมตวตน จงไมรวมเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยนน ตวอยางของตนทนทไมถอเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของรายการสนทรพย ไมมตวตน ไดแก

(ก) ตนทนทเกดขนขณะทสนทรพยอยในสภาพทพรอมจะใชประโยชนไดตามความประสงคของฝายบรหารแลว แตวายงไมถกน ามาใช และ

(ข) ผลขาดทนจากการด าเนนงานเรมแรก เชน ผลขาดทนทเกดขนในขณะทความตองการผลผลตยงอยในระดบเรมตน

32. การด าเนนงานบางอยางอาจมความเกยวของกบการพฒนาสนทรพยไมมตวตน แตไมถอเปนการด าเนนงานทจ าเปนเพอใหสนทรพยอยในสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร การด าเนนงานเหลานอาจจะเกดขนในชวงกอนหรอในระหวางการพฒนาสนทรพยนน เนองจากการด าเนนงานเหลานไมจ าเปนตอการท าใหสนทรพยอยในสภาพทพรอมจะใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร หนวยงานจงตองรบรรายไดและคาใชจายทเกดขนจากการด าเนนงานดงกลาวในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจาย โดยจดประเภทเปนรายไดและคาใชจายทเกยวของ

33. หากระยะเวลาการจายช าระคาสนทรพยไมมตวตนนานเกนกวาระยะเวลาทผขายใหสนเชอตามปกต หนวยงานตองก าหนดราคาทนของสนทรพยนนใหเทากบมลคาทเทยบเทาราคาเงนสด และบนทกผลตางระหวางมลคาทเทยบเทาราคาเงนสดและจ านวนเงนทงหมดทตองช าระ เปนดอกเบยตลอดอายของการไดรบสนเชอ เวนแตหนวยงานรบรดอกเบยดงกลาวเปนสวนหนงของมลคาตามบญชของสนทรพยตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม

สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงาน (การรวมหนวยงานของรฐ)

33ก. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) ก าหนดวาหากหนวยงานไดสนทรพยไมมตวตนมาจากการรวมหนวยงาน ราคาทนของสนทรพยไมมตวตน คอ มลคายตธรรม ณ วนทรวมหนวยงาน มลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนจะสะทอนถงความคาดหวงของผรวมตลาด ณ วนทรวมหนวยงาน เกยวกบความเปนไปไดทหนวยงานจะไดรบประโยชน

Page 216: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

212 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทอยในสนทรพยนนตามทคาดไว หรอกลาว อกนยหนง หนวยงานคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ แมวาจะมความไมแนนอนเกยวกบชวงเวลาหรอจ านวนเงนทจะไดรบ ดงนน สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงานยอมถอวา เปนไปตามเกณฑการรบรรายการในเรองความเปนไปไดคอนขางแนตามยอหนาท 22 (ก) เสมอ หากสนทรพยทไดมาจากการรวมหนวยงานสามารถแยกเปนเอกเทศได หรอไดมาจากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) จะถอวามขอมลเพยงพอทสามารถวดมลคายตธรรมของสนทรพยดงกลาวไดอยางนาเชอถอ ดงนน สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงานยอมถอวา เปนไปตามเกณฑการวดมลคาในเรองการวดมลคาไดอยางนาเชอถอตามยอหนาท 22 (ข) เสมอ

33ข. เพอใหการปฏบตเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนและมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช) หนวยผรบตองรบรสนทรพยไมมตวตนของหนวยผโอนแยกตางหากจากคาความนยม ณ วนทรวมหนวยงาน ไมวาหนวยผโอนไดรบรสนทรพย ไมมตวตนนนกอนทจะมการรวมหนวยงานหรอไม หมายความวา หนวยผรบรบรโครงการวจยและพฒนาทอยระหวางด าเนนการของหนวยผโอนเปนสนทรพยแยกตางหากจากคาความนยม หากโครงการดงกลาวเปนไปตามค านยามของสนทรพยไมมตวตน ทงน โครงการวจยและพฒนาทอยระหวางด าเนนการของหนวยผโอนจะเปนไปตามค านยามของสนทรพยไมมตวตน เมอเปนไปตามขอก าหนดทกขอดงตอไปน

(ก) เปนไปตามค านยามของสนทรพย และ

(ข) สามารถระบได กลาวคอ สามารถแยกเปนเอกเทศได หรอเกดจากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน)

การวดมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงาน (การรวมหนวยงานของรฐ)

33ค. หากสนทรพยไมมตวทไดมาจากการรวมหนวยงานสามารถแยกเปนเอกเทศได หรอเกดจากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) จะถอวามขอมลเพยงพอทสามารถวดมลคายตธรรมของสนทรพยดงกลาวไดอยางนาเชอถอ ในกรณทหนวยงานน าประมาณการมาใชในการวดมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนโดยก าหนดเปนชวงของผลลพธ คาตาง ๆ ทเปนไปได ซงมความนาจะเปนทแตกตางกน เปนการแสดงใหเหนวาความไมแนนอนดงกลาวไดน าไปรวมในการวดมลคายตธรรมของสนทรพยแลว

33ง. สนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงานอาจสามารถแยกเปนเอกเทศได เฉพาะเมอรวมกบการด าเนนการใหมผลผกพนทเกยวของ หรอรวมกบสนทรพยหรอหนสนทสามารถระบไดเทานน ในกรณดงกลาวหนวยผรบตองรบรสนทรพยไมมตวตนแยกตางหากจากคาความนยม แตใหน ามารวมกบรายการทเกยวของ

Page 217: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

213 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

33จ. หนวยผรบอาจรบรกลมของสนทรพยไมมตวตนซงประกอบกนเปนสนทรพยชดเดยว โดยทสนทรพย แตละรายการมอายการใชประโยชนทใกลเคยงกน เชน ค าวา "ยหอของผลตภณฑ" และ "ชอยหอของผลตภณฑ" มกน ามาใชแทนเครองหมายการคาและเครองหมายอน ๆ อยางไรกตาม "ยหอของผลตภณฑ" และ "ชอยหอของผลตภณฑ" ถอเปนค าศพทดานการตลาดโดยทวไป ซงน ามาใชเพอหมายถงกลมของสนทรพยซงประกอบกน เชน เครองหมายการคา (หรอเครองหมายการคาประเภทการบรการ) และชอทางการคา สตร สวนผสม และความเชยวชาญดานเทคโนโลยทเกยวของ

รายจายทเกดขนภายหลงการไดมาซงโครงการวจยและพฒนาทอยระหวางด าเนนการ

34. รายจายในการวจยและพฒนาซง (ก) เกยวของกบโครงการวจยหรอพฒนาทอยระหวางด าเนนการซงไดมาแยกตางหาก หรอ

ไดมาจากการรวมหนวยงาน และรบรเปนสนทรพยไมมตวตน และ (ข) เกดขนหลงจากการไดมาซงโครงการ ใหหนวยงานรบรรายการดงกลาวตามยอหนาท 46 ถง 54

35. ขอก าหนดในยอหนาท 46 ถง 54 ก าหนดวารายจายทเกดขนภายหลงของโครงการวจยหรอพฒนา ทอยระหวางด าเนนการ ซงไดมาแยกตางหากและไดรบรเปนสนทรพยไมมตวตนแลวจะตอง

(ก) รบรเปนคาใชจายทนททเกดขน หากเปนรายจายในการวจย

(ข) รบรเปนคาใชจายทนททเกดขน หากเปนรายจายในการพฒนาซงไมเปนไปตามเกณฑการรบรรายการเปนสนทรพยไมมตวตนตามยอหนาท 49 และ

(ค) บนทกเพมในมลคาตามบญชของโครงการวจยและพฒนาทอยระหวางด าเนนการทไดมา หากรายจายในการพฒนานนเปนไปตามเกณฑการรบรรายการเปนสนทรพยไมมตวตนตาม ยอหนาท 49

สนทรพยไมมตวตนทไดจากรายการทไมมการแลกเปลยน

36. ในบางกรณ หนวยงานอาจไดรบรายการสนทรพยไมมตวตนมาจากรายการทไมมการแลกเปลยน กรณนอาจเกดขน เมอหนวยงานของรฐอนโอนสนทรพยไมมตวตนมาใหหนวยงาน โดยไมมการแลกเปลยน ตวอยางของสนทรพยไมมตวตนทโอนใหกน ไดแก สทธส าหรบเครองบนลงจอด ใบอนญาตด าเนนกจการสถานวทยหรอโทรทศน ใบอนญาตหรอโควตาน าเขา หรอสทธทจะใชทรพยากรทมขอจ ากดอน หรออาจเกดจากลขสทธของผลงานของบคคลทไดรบรางวลอนเปนทยอมรบ และไดสงมอบผลงานดงกลาว ใหแกหนวยงานของรฐโดยไมมการแลกเปลยน

37. ภายใตสถานการณดงกลาว ราคาทนของสนทรพย คอ มลคายตธรรม ณ วนทไดรบสนทรพย เพอวตถประสงคของมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน การวดมลคารายการสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยนดวยมลคายตธรรมตามยอหนาท 68 ไมถอเปนการตราคาใหม ดงนน

Page 218: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

214 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอก าหนดเกยวกบการตราคาใหมในยอหนาท 68 และขออภปรายเพมเตมในยอหนาท 69 ถง 80 จะใชกบกรณทหนวยงานเลอกใชวธการตราคาสนทรพยไมมตวตนใหม ในงวดการรายงานภายหลงการรบรรายการเทานน

สนทรพยไมมตวตนทไดจากการแลกเปลยน

38. หนวยงานอาจไดรบสนทรพยไมมตวตนหนงรายการหรอมากกวา จากการแลกเปลยนกบสนทรพย ทไมเปนตวเงน หรอแลกเปลยนกบทงรายการสนทรพยทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน ขอพจารณาทจะกลาวตอไปน เปนขอพจารณาส าหรบกรณการแลกเปลยนสนทรพยทไมเปนตวเงนกบสนทรพย ทไมเปนตวเงนอน อยางไรกตาม หนวยงานสามารถประยกตใชขอพจารณาดงกลาวกบการแลกเปลยนทกกรณตามทกลาวไวขางตน หนวยงานตองวดมลคาตนทนของสนทรพยไมมตวตนทไดรบจากการแลกเปลยนดงกลาวดวยมลคายตธรรม เวนแตในกรณทหนวยงานไมสามารถวดมลคายตธรรมทงของสนทรพยทไดมาและสนทรพยทน าไปแลกไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองวดมลคารายการสนทรพย ทไดมาตามวธการน แมวาหนวยงานจะไมสามารถเลกรบรรายการสนทรพยทน าไปแลกเปลยนไดในทนท หากสนทรพยทไดมาไมไดวดดวยมลคายตธรรม หนวยงานตองวดมลคาสนทรพยนนดวยมลคาตามบญชของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน

39. ยอหนาท 22 (ข) ระบถงเกณฑในการรบรสนทรพยไมมตวตนวา ราคาทนของสนทรพยตองสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ ในการวดมลคายตธรรมของสนทรพยทไมมตวตนทไมมรายการในตลาด ทเทยบเคยงไดจะถอวาสามารถวดมลคาไดอยางนาเชอถอ หากเขาเงอนไขขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญในชวงของประมาณการมลคายตธรรมทสมเหตสมผลของสนทรพยนน หรอ

(ข) หนวยงานสามารถประเมนความนาจะเปนของประมาณการคาตาง ๆ ในชวงของประมาณการไดอยางสมเหตสมผลเพอใชในการประมาณมลคายตธรรม หากหนวยงานสามารถก าหนดมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมา หรอสนทรพยทน าไปแลกเปลยนไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองวดมลคาตนทนของสนทรพยทไดมาดวยมลคายตธรรมของสนทรพยทน าไปแลกเปลยน เวนแตกรณทมลคายตธรรมของสนทรพยทไดมานนมหลกฐานสนบสนนทชดเจนกวา

คาความนยมทเกดขนภายในหนวยงาน

40. หนวยงานตองไมรบรคาความนยมทเกดขนภายในเปนสนทรพย

41. ในบางกรณ หนวยงานอาจกอใหเกดรายจายเพอใหไดมาซงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ แตรายจายดงกลาวไมกอใหเกดสนทรพยไมมตวตนทเขาเกณฑการรบรรายการตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หนวยงานมกชแจงวารายจายดงกลาวมสวนท าใหเกด คาความนยมขนภายในหนวยงาน อยางไรกตาม คาความนยมทเกดขนภายในหนวยงานตองไมรบรเปนสนทรพย เนองจากรายจายทเกดขนไมไดเปนทรพยากรทสามารถระบได (กลาวคอ ไมสามารถแยก

Page 219: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

215 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ออกไดหรอไมเปนรายจายทเกดจากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน ๆ) ภายใตการควบคมของหนวยงานซงสามารถวดราคาทนไดอยางนาเชอถอ

42. ผลตางระหวางมลคายตธรรมของหนวยงานกบมลคาตามบญชของสนทรพยสทธทสามารถระบได ณ เวลาใดเวลาหนง อาจสะทอนใหเหนถงปจจยหลายประการทมผลกระทบตอมลคาของหนวยงาน อยางไรกตาม ผลตางดงกลาวไมไดแสดงถงราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทอยภายใตการควบคมของหนวยงาน

สนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน

43. ในบางครง การประเมนวาสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายในเขาเกณฑการรบรรายการหรอไมนน ท าไดยาก เนองจากปญหาในเรองดงตอไปน

(ก) หนวยงานไมสามารถระบไดวามสนทรพยทสามารถระบไดทจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการหรอไมและเมอใด และ

(ข) การก าหนดราคาทนของสนทรพยไดอยางนาเชอถอ ในบางกรณ หนวยงานจะไมสามารถแยกตนทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายในออกจากตนทนทเกดขนเพอคงไวซงคาความนยมทเกดขนภายใน หรอท าใหคาความนยมทเกดขนภายในนนดขนกวาเดม หรอไมสามารถแยกออกจากตนทนทเกดจากการด าเนนงานประจ าวนได ดงนน มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนจงก าหนดใหหนวยงานตองน าขอก าหนดและแนวปฏบตทก าหนดไวในยอหนาท 44 ถง 59 มาประยกตกบสนทรพยไมมตวตนทกรายการทเกดขนภายในหนวยงานเพมเตมจากขอก าหนดทวไปส าหรบการรบรและการวดมลคาเมอเรมแรกของสนทรพยไมมตวตน

44. ในการประเมนวาสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายในเขาเกณฑการรบรรายการหรอไม หนวยงานตองแยกขนตอนการกอใหเกดสนทรพยดงตอไปน

(ก) ขนตอนการวจย และ

(ข) ขนตอนการพฒนา

ค าวา “ขนตอนการวจย” และ “ขนตอนการพฒนา” มความหมายทกวางกวาค าวา “วจย” และ “พฒนา”ตามค านยามทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

45. หากหนวยงานไมสามารถแยกขนตอนการวจยออกจากขนตอนการพฒนา ส าหรบโครงการภายในของหนวยงานทกอใหเกดสนทรพยไมมตวตน ตองถอวารายจายของโครงการดงกลาวเปนรายจายทเกดในขนตอนการวจยเทานน

ขนตอนการวจย

46. หนวยงานตองไมรบรรายจายทเกดจากการวจย หรอเกดในขนตอนการวจยของโครงการภายในเปนสนทรพยไมมตวตน แตตองรบรเปนคาใชจายเมอรายจายนนเกดขน

Page 220: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

216 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

47. ในขนตอนการวจยของโครงการภายใน หนวยงานไมสามารถทจะแสดงใหเหนวาสนทรพยไมมตวตนไดเกดขน ซงจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการแกหนวยงาน ดงนน หนวยงานตองรบรรายจายดงกลาวเปนคาใชจายในทนท

48. ตวอยางของกจกรรมการวจยมดงตอไปน

(ก) กจกรรมซงมงทจะใหไดความรใหม

(ข) การคนหา การประเมนผล และการคดเลอกขนสดทาย เพอน าผลการวจยหรอความรอนมาประยกตหรอปฏบต

(ค) การคนหาทางเลอกส าหรบวตถดบ ชนสวน ผลตภณฑ ขนตอน ระบบ หรอบรการ และ

(ง) การคด การออกแบบ การประเมนผล และการคดเลอกขนสดทายของทางเลอกทเปนไปได ส าหรบนวตกรรมหรอสงทดขนกวาเดม ไมวาสงนนจะเปนวตถดบ ชนสวน ผลตภณฑ ขนตอน ระบบ หรอบรการ

ขนตอนการพฒนา

49. หนวยงานจะรบรรายจายทเกดจากการพฒนา หรอเกดในขนตอนการพฒนาของโครงการภายใน เปนสนทรพยไมมตวตนไดกตอเมอหนวยงานสามารถแสดงใหเหนวาเปนไปตามขอก าหนดทกขอตอไปน (ก) มความเปนไปไดทางเทคนคทหนวยงานจะท าใหสนทรพยไมมตวตนเสรจสมบรณเพอ

น ามาใชประโยชนหรอขายได (ข) หนวยงานมความตงใจทจะท าใหสนทรพยไมมตวตนเสรจสมบรณ และน ามาใชประโยชน

หรอขาย (ค) หนวยงานมความสามารถทจะน าสนทรพยไมมตวตนนนมาใชประโยชนหรอขาย (ง) หนวยงานสามารถแสดงใหเหนถงวธทสนทรพยไมมตวตนจะกอใหเกดประโยชนเชง

เศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ นอกจากนหนวยงานตองสามารถแสดงใหเหนวาสนทรพยไมมตวตน หรอสงทจะเกดจากสนทรพยไมมตวตนนน มตลาดรองรบ อยจรง หรอหากหนวยงานน าสนทรพยไมมตวตนไปใชเปนการภายใน หนวยงานตองสามารถแสดงใหเหนถงประโยชนทจะไดรบจากสนทรพยไมมตวตนนน

(จ) หนวยงานมความสามารถในการจดหาทรพยากรดานเทคนค ดานการเงน และดานอนไดเพยงพอทจะน ามาใชเพอท าใหการพฒนาเสรจสนสมบรณ และน าสนทรพยไมมตวตนมาใชประโยชนหรอน ามาขายได

(ฉ) หนวยงานมความสามารถทจะวดมลคาของรายจายทเกยวของกบสนทรพยไมมตวตน ทเกดขนในระหวางการพฒนาไดอยางนาเชอถอ

Page 221: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

217 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

50. ในระหวางขนตอนการพฒนาของโครงการภายใน หนวยงานอาจสามารถระบสนทรพยไมมตวตนและสามารถแสดงใหเหนวา มความเปนไปไดคอนขางแนทสนทรพยนนจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ทงน เพราะขนตอนการพฒนาของโครงการเปนขนตอนทกาวหนามากกวาขนตอนการวจย

51. ตวอยางของกจกรรมการพฒนา ไดแก

(ก) การออกแบบ การกอสราง และการทดสอบแมแบบ และตนแบบ ในระหวางขนตอนกอนการผลต หรอขนตอนกอนการใช

(ข) การออกแบบเครองมอ โครงประกอบ แมพมพ และเบาทเกยวของกบเทคโนโลยใหม

(ค) การออกแบบ การกอสราง และการด าเนนงานของโรงงานน ารอง หรอการด าเนนงานอนซงไมใชขนาดทจะสามารถท าการผลตในเชงพาณชยหรอทจะใชเพอใหบรการได

(ง) การออกแบบ การกอสราง และการทดสอบ ทางเลอกทไดคดเลอกแลว ในการใชวตถดบ ชนสวน ผลตภณฑ ขนตอน ระบบ หรอบรการใหม ๆ หรอทไดปรบปรงใหดขน และ

(จ) ตนทนการพฒนาเวบไซต และตนทนการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร

52. หนวยงานตองประเมนประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต หรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะไดรบจากสนทรพยโดยใชขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) เพอแสดงใหเหนวาสนทรพยไมมตวตนจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการไดอยางไร หากสนทรพยจะกอใหเกดประโยชนเชงเศรษฐกจเฉพาะเมอตองใชรวมกบสนทรพยอน หนวยงานตองน าแนวคดเกยวกบหนวยสนทรพยทกอใหเกดเงนสดตามทระบไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) มาถอปฏบต

53. ตวอยางทแสดงใหเหนวาหนวยงานมความสามารถในการจดหาทรพยากรทจะท าใหสนทรพยไมมตวตนเสรจสมบรณ หรอท าใหหนวยงานสามารถใช หรอไดรบประโยชนจากสนทรพยไมมตวตน ไดแก แผนการด าเนนงานทแสดงถงทรพยากรดานเทคนค ดานการเงน และดานอนทจ าเปน และหนวยงานมความสามารถทจะจดหาทรพยากรดงกลาวไดอยางแนนอน ในบางกรณ หนวยงานอาจแสดงถงความสามารถในการจดหาแหลงเงนทนภายนอกดวยหลกฐานทแสดงถงเจตจ านงทจะใหเงนสนบสนนโครงการจากผใหกยมหรอผใหทนสนบสนน

54. ตามปกต ระบบการเกบตนทนของหนวยงานจะสามารถวดราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายในไดอยางนาเชอถอ ตวอยางเชน เงนเดอนหรอรายจายอนทเกดขนเพอปกปองตราสญลกษณ ลขสทธ หรอใบอนญาต หรอรายจายทเกดขนเพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร

Page 222: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

218 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

55. หนวยงานตองไมรบรรายการทหนวยงานกอใหเกดขนภายใน เชน ชอยหอของผลตภณฑ หวหนงสอ ชอสงพมพ รายชอผใชบรการ และรายการ อน ทโดยเนอหาแลวคลายคลงกนเปนสนทรพยไมมตวตน

56. รายจายส าหรบชอยหอของผลตภณฑ หวหนงสอ ชอสงพมพ รายชอผใชบรการ และรายการอนทโดยเนอหาแลวคลายคลงกน ซงหนวยงานกอใหเกดขนภายในเปนรายจายทไมสามารถแยกจากตนทน ในการพฒนาการด าเนนงานโดยรวม ดงนน หนวยงานตองไมรบรรายการดงกลาวเปนสนทรพยไมมตวตน

ราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน

57. ตามวตถประสงคของยอหนาท 25 ราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน คอ ผลรวมของรายจายทเกดขนนบตงแตวนทสนทรพยไมมตวตนเขาเกณฑการรบรรายการ ตามทก าหนดไวใน ยอหนาท 22 23 และ 49 เปนครงแรก ขอก าหนดทระบไวตามยอหนาท 64 ไมอนญาตใหหนวยงานน ารายจายทเคยรบรเปนคาใชจายกลบมาบนทกเปนสนทรพยไมมตวตน

58. ราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน ประกอบดวย รายจายทเกยวของโดยตรงทกรายการทจ าเปนในการสรางสรรค ผลต และจดเตรยมสนทรพย เพอใหสามารถน ามาใชประโยชนตามประสงคของฝายบรหาร ตวอยางของตนทนโดยตรงดงกลาว ไดแก

(ก) ตนทนวตถดบและคาบรการทใชในการสรางสนทรพยไมมตวตน

(ข) ตนทนผลประโยชนของพนกงาน (ตามค านยามในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 39 เรอง ผลประโยชนของพนกงาน (เมอมการประกาศใช)) ทเกยวของโดยตรงกบการสรางสนทรพยไมมตวตน

(ค) คาธรรมเนยมในการจดทะเบยนเพอใหไดมาซงสทธตามกฎหมาย และ

(ง) คาตดจ าหนายของสทธบตรและใบอนญาตทกอใหเกดสนทรพยไมมตวตน มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 5 เรอง ตนทนการกยม ใหแนวทางทอาจเลอกน าดอกเบยมารวมเปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยทเขาเงอนไข

59. ตวอยางตอไปนไมถอเปนสวนประกอบของราคาทนของสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายใน

(ก) รายจายในการขาย การบรหาร และคาใชจายทวไปอน เวนแตรายจายดงกลาวเกยวของโดยตรงกบการจดเตรยมสนทรพยใหสามารถน ามาใชประโยชนได

(ข) ความไมมประสทธภาพทสามารถระบได และขาดทนจากการด าเนนงานเรมแรก ทเกดขนกอนทสนทรพยจะสามารถใหประโยชนไดตามแผนทวางไว

(ค) รายจายในการอบรมพนกงานเพอน าสนทรพยมาใชในการด าเนนงาน

Page 223: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

219 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การรบรเปนคาใชจาย

60. หนวยงานตองรบรรายจายส าหรบรายการทไมมตวตนเปนคาใชจายเมอเกดขน เวนแตจะเปนไปตามขอใดขอหนงดงตอไปน

(ก) รายจายดงกลาวเปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยไมมตวตน ซงเปนไปตามเกณฑการรบรรายการ (ดยอหนาท 20 ถง 59)

(ข) หนวยงานไดมาซงรายการดงกลาวจากการรวมหนวยงาน และไมสามารถรบรเปนสนทรพยไมมตวตน ในกรณน หนวยงานรบรรายการดงกลาวเปนสวนหนงของคาความนยม ณ วนทรวมหนวยงาน (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 40 เรอง การรวมหนวยงานของรฐ (เมอมการประกาศใช))

61. ในบางกรณ หนวยงานกอใหเกดรายจายเพอใหไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพ ในการใหบรการ แตไมสามารถรบรรายจายดงกลาวเปนสนทรพยไมมตวตนหรอสนทรพยอนได ในกรณของสนคา หนวยงานรบรรายจายดงกลาวเปนคาใชจายเมอหนวยงานมสทธในการเขาถงสนคาเหลานน ในกรณของบรการ หนวยงานรบรรายจายดงกลาวเปนคาใชจายเมอหนวยงานไดรบบรการนน เชน รายจายในการวจยใหรบรเปนคาใชจายเมอเกดขน (ดยอหนาท 46) เวนแตเปนสวนหนงของการไดมาจากการรวมหนวยงาน ตวอยางของรายจายประเภทอนทตองรบรเปนคาใชจายเมอเกดขนรวมถงรายการตอไปน

(ก) รายจายเกยวกบกจกรรมกอนการด าเนนงาน (คาใชจายกอนการด าเนนงาน) เวนแตรายจายนนไดรวมอยในราคาทนของรายการทดน อาคาร และอปกรณ ตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 17 เรอง ทดน อาคาร และอปกรณ คาใชจายกอนการด าเนนงานอาจประกอบดวยคาใชจายในการจดตงหนวยงาน เชน คาใชจายทางกฎหมายและคาใชจายบรหารจดการตาง ๆ ทเกดขนในการจดตงหนวยงานขนตามกฎหมาย รายจายในการเปดสถานทตงหนวยบรการหรอแผนกด าเนนงานใหม (คาใชจายกอนเปดด าเนนงาน) หรอรายจายส าหรบเรมการด าเนนงานใหม หรอการเปดตวผลตภณฑใหมหรอกระบวนการใหม (คาใชจายกอนเรมด าเนนงาน)

(ข) รายจายในกจกรรมการฝกอบรมบคลากรตาง ๆ

(ค) รายจายในกจกรรมการโฆษณาและการสงเสรมการขาย (รวมถงรายการแผนพบใหขอมล)

(ง) รายจายในการยายสถานทหรอรายจายในการจดโครงสรางองคกรใหม ไมวาจะเปนการยายสถานทหรอจดโครงสรางองคกรใหมทงหมดหรอบางสวน

62. หนวยงานมสทธในการเขาถงสนคาเมอหนวยงานเปนเจาของสนคาดงกลาว ในท านองเดยวกน หนวยงานมสทธในการเขาถงสนคาเมอสนคาดงกลาวไดสรางขนตามเงอนไขของสญญาจาง และ

Page 224: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

220 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานสามารถไดรบมอบสนคาดงกลาวเปนสงตอบแทนการจายเงน ส าหรบการบรการ หนวยงานถอวาไดรบบรการเมอมการใหบรการดงกลาวแกหนวยงานตามสญญา และไมใชเมอหนวยงาน ใชบรการนนเพอใหบรการอน เชน การสงขอมลเกยวกบการบรการใหแกผทจะใชบรการนน

63. ขอก าหนดในยอหนาท 60 ไมไดหามหนวยงานรบรการจายลวงหนาเปนสนทรพยเมอการจายคาสนคาลวงหนานน เปนการจายเพอใหหนวยงานไดรบสทธในการเขาถงสนคาเหลานน ในท านองเดยวกน ขอก าหนด ในยอหนาท 60 ไมไดหามหนวยงานรบรการจายคาบรการลวงหนาเปนสนทรพยเมอการจายลวงหนานน เปนการจายเพอใหหนวยงานไดรบบรการเหลานน

คาใชจายในอดตทตองไมรบรเปนสนทรพย

64. หนวยงานตองไมรบรรายจายเกยวกบรายการทไมมตวตนซงไดรบรเมอเรมแรกเปนคาใชจายแลวตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน เปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยไมมตวตน ในภายหลง

การวดมลคาภายหลงการรบรรายการ

65. หนวยงานตองเลอกใชวธราคาทนตามยอหนาท 67 หรอวธการตราคาใหมตามยอหนาท 68 เปนนโยบายการบญชของหนวยงาน ในกรณทหนวยงานเลอกใชวธการตราคาใหม สนทรพยอน ทกรายการทจดอยในประเภทเดยวกนตองใชวธการตราคาใหมเชนเดยวกน เวนแตจะไมมตลาด ซอขายคลองส าหรบสนทรพยเหลานน

66. ประเภทของสนทรพยไมมตวตน หมายถง กลมของสนทรพยทมลกษณะและประโยชนการใชงานทคลายคลงกนในการด าเนนงานของหนวยงาน สนทรพยไมมตวตนทกรายการทจดอยในประเภทเดยวกนตองตราคาใหมพรอมกน ทงน เพอหลกเลยงการเลอกตราคาใหมเฉพาะสนทรพยบางรายการและการรายงานจ านวนเงนในรายงานการเงนผสมผสานกนระหวางราคาทนและราคาทตใหม ณ วนท ทแตกตางกน

วธราคาทน

67. หลงจากการรบรเรมแรก สนทรพยไมมตวตนตองแสดงดวยราคาทนหกคาตดจ าหนายสะสม และผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)

วธการตราคาใหม

68. หลงจากการรบรเรมแรก สนทรพยไมมตวตนตองแสดงดวยราคาทตใหม ราคาทตใหมหมายถง มลคายตธรรม ณ วนทมการตราคาใหมหกดวยคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) ส าหรบวตถประสงคของการตราคาใหมตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน หนวยงานตองวดมลคายตธรรมของสนทรพย ไมมตวตนโดยอางองกบตลาดซอขายคลอง นอกจากนการตราคาใหมตองปฏบตอยางสม าเสมอเพอใหมลคาตาม

Page 225: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

221 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

บญชของสนทรพย ณ วนสนรอบระยะเวลารายงานไมแตกตางอยางมสาระส าคญจากมลคายตธรรมของสนทรพยนน

69. วธการตราคาใหมไมอนญาตใหหนวยงาน

(ก) น าสนทรพยไมมตวตนทไมเคยรบรเปนสนทรพยมาตราคาใหม หรอ

(ข) รบรสนทรพยไมมตวตนเมอเรมแรกดวยจ านวนทไมใชราคาทน

70. วธการตราคาใหมจะน ามาถอปฏบตหลงจากทหนวยงานไดรบรสนทรพยไมมตวตนเมอเรมแรกดวยราคาทน อยางไรกตาม หากหนวยงานรบรราคาทนของสนทรพยไมมตวตนเพยงบางสวนเปนสนทรพยเนองจากสนทรพยนนไมเปนไปตามเกณฑการรบรรายการจนกระทงเวลาไดผานไประยะหนง (ดยอหนาท 57) วธการตราคาใหมอาจน ามาถอปฏบตกบสนทรพยไมมตวตนทงจ านวน ทงน วธการต ราคาใหมอาจน ามาถอปฏบตกบสนทรพยไมมตวตนทไดรบจากรายการทไมมการแลกเปลยน (ดยอหนาท 36 ถง 37)

71. โดยปกต มกจะไมมตลาดซอขายคลองส าหรบสนทรพยไมมตวตน แตในบางครงตลาดซอขายคลองส าหรบสนทรพยไมมตวตนบางรายการอาจเกดขนได เชน ในบางประเทศอาจมตลาดซอขายคลองส าหรบใบอนญาตประเภททโอนเปลยนมอไดอยางอสระ หรอโควตาการผลตทหนวยงานไดรบจากหนวยงานอน อยางไรกตาม ตลาดซอขายคลองไมมส าหรบชอยหอของผลตภณฑ หวหนงสอพมพ สทธในการเผยแพรดนตรและภาพยนตร สทธบตร หรอเครองหมายการคา เนองจากสนทรพยดงกลาว มลกษณะเฉพาะตว แมวาจะมการซอขายสนทรพยไมมตวตนบางรายการ แตขอตกลงทท าขนเปนการเจรจาตอรองระหวางผซอกบผขายแตละราย และการซอขายดงกลาวเกดขนไมบอยครง ดวยเหตผลดงกลาวราคาทจายซอสนทรพยรายการใดรายการหนง อาจจะยงไมสามารถใชเปนหลกฐานทเพยงพอส าหรบการวดมลคายตธรรมของรายการอน นอกจากนราคาทซอขายกนมกไมเปนทเปดเผยตอสาธารณชน

72. ความถของการตราคาใหมขนอยกบความผนผวนของมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนทมการ ตราคาใหม หากมลคายตธรรมของสนทรพยทตราคาใหมแตกตางจากมลคาตามบญชอยาง มสาระส าคญ หนวยงานจ าเปนตองตราคาสนทรพยไมมตวตนใหมอกครงหนง มลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนบางรายการอาจมความผนผวนสงและมนยส าคญ จนท าใหจ าเปนตองมการตราคาสนทรพยนนใหมทกป หากมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนนนมความผนผวนอยางไมมนยส าคญหนวยงานไมจ าเปนตองตราคาสนทรพยใหมบอยครง

73. เมอมการตราคาสนทรพยไมมตวตนใหม มลคาตามบญชของสนทรพยดงกลาวตองปรบปรงใหเปนราคาทตใหม หนวยงานตองปฏบตกบสนทรพยดงกลาว ณ วนทตราคาใหม ตามขอใดขอหนง ดงตอไปน

Page 226: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

222 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ก) ปรบมลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมในลกษณะทสอดคลองกบการตราคาใหมของมลคาตามบญชของสนทรพย ตวอยางเชน ปรบมลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม โดยการอางองจากขอมลในตลาดทสงเกตได หรอปรบปรงเปนสดสวนเดยวกนกบการเปลยนแปลงในมลคาตามบญช คาตดจ าหนายสะสม ณ วนทตราคาใหมตองปรบปรงใหเทากบผลตางระหวางมลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมกบมลคาตามบญชของสนทรพยหลงจากรบรผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) หรอ

(ข) น าคาตดจ าหนายสะสมหกออกจากมลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสมของสนทรพย

จ านวนเงนทเปนผลจากรายการปรบปรงคาตดจ าหนายสะสมใหถอเปนสวนหนงของมลคาตามบญชทเพมขนหรอลดลง ซงตองถอปฏบตตามขอก าหนดในยอหนาท 78 และ 79

74. หากหนวยงานไมสามารถตราคาสนทรพยไมมตวตนทจดอยในประเภทเดยวกนกบสนทรพยไมมตวตนทตราคาใหม เนองจากสนทรพยรายการนนไมมตลาดซอขายคลองรองรบ หนวยงานตองแสดงมลคาตามบญชของสนทรพยนน ดวยราคาทนหกคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)

75. หากมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนทตราคาใหมไมสามารถวดมลคาโดยอางองกบตลาดซอขายคลองไดอกตอไป มลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนนนตองเทากบราคาทตใหม ณ วนทมการตราคาครงลาสดทมการอางองกบตลาดซอขายคลองหกดวยคาตดจ าหนายสะสมและผลขาดทนจากการดอยคาสะสม (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)

76. ขอเทจจรงทวาไมมตลาดซอขายคลองมารองรบส าหรบการตราคาสนทรพยไมมตวตนใหมอกตอไป อาจเปนขอบงชวาสนทรพยไมมตวตนนนอาจเกดการดอยคาและหนวยงานจ าเปนตองท าการทดสอบการดอยคาของสนทรพยตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

77. หากหนวยงานสามารถวดมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตนโดยอางองกบตลาดซอขายคลอง ณ วนทวดมลคาภายหลงการไดมา หนวยงานตองใชวธการตราคาใหมนบตงแตวนทดงกลาว

78. หากมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทเพมขนเปนผลจากการตราคาใหม หนวยงานตองรบรมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทเพมขนดงกลาวโดยตรงไปยงสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย อยางไรกตาม หากหนวยงานไดรบรมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทลดลงจากการตราคาใหมเปนคาใชจายในงวดกอนแลว สวนทเพมจากการตราคาใหมนตองรบรในรายได

Page 227: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

223 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สง/ (ต า) กวาคาใชจายเพอกลบรายการในจ านวนทไมเกนมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทลดลงของสนทรพยรายการเดยวกนทไดรบรในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจายแลวในงวดกอน

79. หากมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทลดลงเปนผลจากการตราคาใหม หนวยงานตองรบรมลคาตามบญชของสนทรพยมตวตนทลดลงดงกลาวในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจาย อยางไรกตาม หากหนวยงานไดรบรมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทเพมขนจากการตราคาใหม เปนสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยในงวดกอนแลว สวนทลดลงจากการตราคาใหมนตองรบรโดยตรงในสนทรพยสทธ/ สวนทนในจ านวนทไมเกนยอดคงเหลอดานเครดตทมอยในบญช “สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย” ของสนทรพยนน โดยการรบรสวนทลดลงโดยตรง ในสนทรพยสทธ/ สวนทน จะมผลท าใหจ านวนทสะสมไวในสนทรพยสทธ/ สวนทนภายใตบญช “สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพย” ลดลง

80. สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยทรวมอยในสนทรพยสทธ/ สวนทนอาจโอนไปยงรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจายสะสมโดยตรงเมอสวนเกนทนนนกลายเปนรายการทเกดขนจรง โดยสวนเกนทน ทงจ านวนอาจเกดขนจรงเมอหนวยงานจ าหนายหรอเลกใชสนทรพย อยางไรกตามสวนเกนทนบางสวนอาจเกดขนจรงเมอหนวยงานใชสนทรพย ในกรณดงกลาวจ านวนของสวนเกนทนทเกดขนจรง จะเทากบผลตางระหวางคาตดจ าหนายทค านวณจากมลคาตามบญชทตใหมกบคาตดจ าหนาย ทค านวณจากราคาทนเดมของสนทรพยนน การโอนสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยไปยงรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจายสะสมตองไมโอนผานรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจาย

อายการใหประโยชน

81. หนวยงานตองประเมนอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนวาสามารถทราบไดแนนอนหรอไม และถาสามารถทราบไดแนนอน อายการใหประโยชนจะก าหนดจากระยะเวลาหรอจ านวนการผลตหรอหนวยวดอน ๆ ทคลายคลงกน หนวยงานตองถอวาสนทรพยไมมตวตนมอายการใหประโยชนทไมทราบแนนอน เมอผลจากการวเคราะหปจจยทเกยวของทงหมด ไมพบขอบเขต ทสามารถคาดคะเนไดเกยวกบระยะเวลาทสนทรพยดงกลาวจะสามารถกอใหเกดกระแสเงนสดสทธหรอศกยภาพในการใหบรการแกหนวยงาน

82. การบญชส าหรบสนทรพยไมมตวตนจะขนอยกบอายการใหประโยชนของสนทรพย หนวยงานตองตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน (ดยอหนาท 90 ถง 99) แตไมตองตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน (ดยอหนาท 100 ถง 103)

83. ปจจยทใชพจารณาเพอก าหนดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนรวมถง

(ก) การน าสนทรพยไมมตวตนมาใชประโยชนตามทคาดไว และหากเปนคณะผบรหารอนจะสามารถบรหารสนทรพยนนไดอยางมประสทธภาพหรอไม

Page 228: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

224 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) วงจรชวตผลตภณฑของสนทรพยไมมตวตนและขอมลสาธารณะเกยวกบการประมาณอายการใหประโยชนของสนทรพยทคลายคลงกนทน ามาใชประโยชนในลกษณะเดยวกน

(ค) ความลาสมยดานเทคนค เทคโนโลย การคา หรอดานอน ๆ

(ง) เสถยรภาพของอตสาหกรรมทน าสนทรพยไมมตวตนมาใชประโยชน และการเปลยนแปลงในความตองการของตลาดส าหรบสนคาหรอบรการทเปนผลตผลจากสนทรพยไมมตวตน

(จ) การโตตอบทคาดวาจะเกดขนจากคแขงในปจจบนหรอคแขงในอนาคต

(ฉ) ระดบของรายจายในการบ ารงรกษาทจ าเปนเพอใหไดมาซงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวาจะไดรบจากสนทรพยไมมตวตน และความสามารถและความตงใจของหนวยงานเพอใหบรรลระดบของรายจายดงกลาว

(ช) ระยะเวลาทหนวยงานสามารถควบคมสนทรพยและขอบเขตตามกฎหมาย หรอขอบเขตอนเกยวกบการใชสนทรพยทคลายคลงกน เชน วนครบก าหนดของสญญาเชาทเกยวของ และ

(ซ) อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนขนอยกบอายการใหประโยชนของสนทรพยอน ของหนวยงานหรอไม

84. “อายการใหประโยชนทไมทราบแนนอน” มไดหมายถงอายการใหประโยชนไมมทสนสด อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนจะสะทอนใหเหนเพยงระดบของรายจายในการบ ารงรกษาทจะเกดขนในอนาคตทจ าเปนเพอใหสนทรพยคงไวซงมาตรฐานของการปฏบตงานตามทไดมการประเมนไว ณ เวลาทมการประมาณอายการใหประโยชนของสนทรพย รวมถงความสามารถและความตงใจของหนวยงานทจะใชจายใหเปนไปตามระดบของรายจายดงกลาว การสรปวาอายการใหประโยชนสนทรพยไมมตวตนไมทราบ แนนอนตองไมเกดจากรายจายในอนาคตทไดวางแผนไวเกนกวารายจายทจ าเปนเพอใหสนทรพยมผลการปฏบตงานอยในระดบมาตรฐานเดมทเคยประเมนไว

85. เนองจากการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยอยางรวดเรว โปรแกรมคอมพวเตอรและสนทรพยไมมตวตนอนหลายรายการจงมแนวโนมทจะเกดการลาสมยในดานเทคโนโลยเรวขน ดงนน สนทรพยไมมตวตนดงกลาวจงมแนวโนมทจะมอายการใหประโยชนทสน ราคาขายทคาดวาจะลดลงในอนาคตของรายการทผลตขนจากการใชสนทรพยไมมตวตน อาจเปนขอบงชถงการคาดการณวาจะเกดความลาสมยทางเทคโนโลยหรอทางการพาณชยของสนทรพย ซงเปนการสะทอนใหเหนประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยทลดลง

86. อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนอาจมระยะเวลายาวนานหรอแมกระทงไมสามารถ ทราบไดแนนอน ความไมแนนอนเปนเหตใหหนวยงานตองประมาณอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนโดยใชหลกความระมดระวง แตความไมแนนอนดงกลาวไมถอเปนเหตผลทหนวยงานจะสามารถน ามาอางเพอก าหนดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนใหสนกวาความเปนจรง

Page 229: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

225 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

87. อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนทเกดจากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) ตองไมเกนระยะเวลาของการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) แตอาจจะสนกวาได ทงนขนอยกบระยะเวลาทหนวยงานคาดวาจะใชประโยชนในสนทรพยนน หากการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) มระยะเวลาทจ ากดแตสามารถตออายได อายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนนนตองรวมระยะเวลาทตออายใหมเฉพาะกรณทมหลกฐานสนบสนนไดวาหนวยงานไมมตนทนทเปนนยส าคญ

87ก. อายการใหประโยชนของ :

(ก) ใบอนญาตหรอสทธทคลายคลงกนทไดรบรไวโดยหนวยทคงอยจากการควบรวมหนวยงาน ซงไดรบมากอนการรวมหนวยงานกบหนวยงานอน หรอ

(ข) สทธทไดรบกลบมาใหมทรบรเปนสนทรพยไมมตวตนจากการรวมหนวยงาน

คอ ระยะเวลาทเหลออยของการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธจากการท าสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) ทท าใหเกดการโอนสทธ และตองไมรวมระยะเวลาทตออายใหม

88. ปจจยทางเศรษฐกจ การเมอง สงคม และกฎหมายอาจมอทธพลตออายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน ปจจยทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคม ก าหนดระยะเวลาทหนวยงานจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยไมมตวตน สวนปจจยทางกฎหมายอาจจ ากดระยะเวลาทหนวยงานสามารถควบคมประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการทจะไดรบจากสนทรพยนน หนวยงานตองประมาณอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนจากระยะเวลาทก าหนดโดยปจจยทางเศรษฐกจ หรอปจจยทางกฎหมายแลวแตระยะเวลาใดจะสนกวา

89. ปจจยทบงชวาหนวยงานจะสามารถตออายการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธตามสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) โดยไมเกดตนทนทมนยส าคญ มดงน

(ก) มหลกฐาน (ซงอาจเกดจากประสบการณ) ทแสดงใหเหนวาการด าเนนการใหมผลผกพน (รวมถงสทธตามสญญาหรอสทธทางกฎหมายอน) จะไดรบการตออาย กรณทการตออายนนขนอยกบความเหนชอบของบคคลทสาม หลกฐานดงกลาวตองรวมไปถงหลกฐานทแสดงวาบคคลทสามจะใหความเหนชอบดวย

(ข) มหลกฐานทแสดงใหเหนวาหนวยงานจะสามารถปฏบตตามเงอนไขตาง ๆ ทจ าเปนส าหรบการตออาย และ

(ค) ตนทนในการตออายไมมนยส าคญเมอเปรยบเทยบกบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทหนวยงานคาดวาจะไดจากการตออายนน หากตนทนในการตออาย มนยส าคญเมอเทยบกบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทคาดวา

Page 230: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

226 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

หนวยงานจะไดรบจากตออายนน ตนทนในการตออายสญญาน โดยเนอหาแลวถอเปนตนทนการไดมาซงสนทรพยไมมตวตนใหม ณ วนทตออาย

สนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน

ระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนาย

90. หนวยงานตองปนสวนจ านวนทคดคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอนอยางเปนระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน หนวยงานตองเรมตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนเมอสนทรพยนนพรอมทจะใหประโยชนได กลาวคอ เม อสนทรพยอยในสถานทและสภาพทสามารถใชงานไดตามความประสงคของฝายบรหาร หนวยงานตองหยดการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน ณ วนทหนวยงานเลกรบรสนทรพยนน วธการ ตดจ าหนายทใชตองสะทอนใหเหนถงรปแบบทหนวยงานคาดวาจะไดใชประโยชนเชงเศรษฐกจ ในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ หากไมสามารถก าหนดรปแบบดงกลาวไดอยางนาเชอถอ หนวยงานตองใชวธเสนตรงในการตดจ าหนาย คาตดจ าหนายในแตละงวดตองรบรในรายไดส ง/(ต า) กวาคาใชจาย เวนแตมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนหรอฉบบอนจะอนญาตหรอก าหนดใหหนวยงานน าคาตดจ าหนายดงกลาวไปรวมเปนมลคาตามบญชของสนทรพยอน ๆ

91. วธการตดจ าหนายทใชในการปนสวนจ านวนทคดคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตน ตามเกณฑ ทเปนระบบตลอดอายการใหประโยชนของสนทรพยนนมหลายวธ วธดงกลาวรวมถงวธเสนตรง วธยอดคงเหลอลดลง และวธจ านวนผลผลต หนวยงานตองเลอกใชวธการตดจ าหนายตามรปแบบทคาดวา จะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยไมมตวตน และตองใชวธการตดจ าหนายนนอยางสม าเสมอทกงวดการรายงาน เวนแตรปแบบทคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยนนจะเปลยนแปลงไป

๙1ก. มขอสนนษฐานเบองตนวาวธการคดคาตดจ าหนายจากรายไดทเกดจากการใชสนทรพยไมมตวตนนนเปนวธทไมเหมาะสม โดยทวไปรายไดทเกดขนจากกจกรรมซงรวมการใชประโยชนสนทรพยไมมตวตน จะสะทอนปจจยทไมเชอมโยงโดยตรงกบการใชประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการ ทแฝงอยในสนทรพยไมมตวตน เชน รายไดซงถกกระทบโดยปจจยน าเขาอน ๆ และกระบวนการ กจกรรมการขาย และการเปลยนแปลงของยอดขายและราคา องคประกอบดานราคาของรายได อาจไดรบผลกระทบจากเงนเฟอซงไมมความเกยวของกบการทสนทรพยถกใชประโยชน ขอสนนษฐานนจะถกหกลางไดในสถานการณจ ากดบางอยางเทานน ไดแก

(ก) เมอใชสนทรพยไมมตวตนนนเปนหนวยวดรายได ตามทอธบายไวในยอหนาท ๙1ค หรอ

(ข) เมอสามารถแสดงใหเหนไดวารายไดและการใชประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยนนมความเกยวของกนเปนอยางมาก

Page 231: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

227 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

๙1ข. ในการเลอกวธตดจ าหนายทเหมาะสมตามยอหนาท ๙1 หนวยงานสามารถระบปจจยทเดนชดซงเปนขอจ ากดทแฝงอยในสนทรพยทไมมตวตน เชน สญญาทก าหนดสทธของหนวยงานเหนอการใชสนทรพยไมมตวตน อาจจะระบใหหนวยงานใชงานสนทรพยไดเพยงชวงเวลาหนง หรอส าหรบจ านวนหนวยผลตหนง หรอระดบรายไดหนงตามทก าหนดไวแลวเทานน การระบปจจยทเดนชดซงเปนขอจ ากดถอเปนจดเรมตนของการบงชเกณฑการตดจ าหนายทเหมาะสม หนวยงานอาจถอปฏบตตามเกณฑอนไดถาเกณฑนนสะทอนรปแบบทคาดหวงของการใชประโยชนเชงเศรษฐกจและศกยภาพ ในการใหบรการของสนทรพยไดใกลเคยงกวา

๙1ค. ในสถานการณทปจจยทเดนชดซงเปนขอจ ากดทแฝงอยในสนทรพยไมมตวตนเปนตวชวดของระดบรายได หนวยงานสามารถใชรายไดทจะเกดขนเปนเกณฑทเหมาะสมในการตดจ าหนาย เชน สทธในการบรหารจดการทางพเศษ สามารถก าหนดตามจ านวนคงทของรายไดรวม ซงจะเกดขนจากยอดรวมสะสมของการเกบคาผานทาง (เชน สญญาอาจใหสทธหนวยงานในการบรการจดการทางพเศษได ไมเกนจ านวนรายไดคาผานทางสะสม ๑๐๐ ลานบาท) ในกรณทรายไดถกก าหนดเปนปจจยทเดนชดซงเปนขอจ ากดในสญญาส าหรบการใชงานสนทรพยไมมตวตน รายไดทจะเกดขนอาจเปนเกณฑทเหมาะสมในการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน ภายใตเงอนไขวาไดมการระบจ านวนคงทของรายไดรวมทจะเกดขนซงจะน ามาใชในการพจารณาการตดจ าหนายไวในสญญา

92. โดยปกต หนวยงานตองรบรคาตดจ าหนายในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจาย แตในบางครงประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการทอยในสนทรพยไมมตวตนถอเปนสวนหนงของการผลตสนทรพยอน ในกรณดงกลาว คาตดจ าหนายจะถอเปนสวนหนงของราคาทนของสนทรพยอน และตองน าไปรวมเปนมลคาตามบญชของสนทรพยนน ตวอยางเชน คาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนทใชในกระบวนการผลตตองรวมเปนมลคาตามบญชของสนคาคงเหลอ (ดมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ)

มลคาคงเหลอ

93. หนวยงานตองก าหนดมลคาคงเหลอของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน ใหเปนศนย เวนแตจะเปนไปตามขอก าหนดขอใดขอหนงตอไปน

(ก) บคคลทสามใหสญญาวาจะซอสนทรพยไมมตวตนเ มอสนทรพยนนสนสดอายการใหประโยชน หรอ

(ข) สนทรพยไมมตวตนนนมตลาดซอขายคลองรองรบ และเปนไปตามเงอนไขทกขอตอไปน

(1) มลคาคงเหลอสามารถก าหนดโดยอางองกบราคาทไดจากตลาดซอขายคลองนน และ

(2) มความเปนไปไดคอนขางแนทตลาดซอขายคลองนนจะมอยเมอสนสดอายการใหประโยชนของสนทรพย

Page 232: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

228 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

94. จ านวนทคดคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอนตองก าหนดหลงจากทหกมลคาคงเหลอ มลคาคงเหลอทไมเทากบศนยบงช วาหนวยงานคาดวาจะจ าหนายสนทรพยไมมตวตนกอนทสนทรพยนนจะสนสดอายการใหประโยชนเชงเศรษฐกจ

95. หนวยงานตองประมาณมลคาคงเหลอของสนทรพยไมมตวตนจากมลคาทคาดวาจะไดรบคนจากการจ าหนายสนทรพยไมมตวตน โดยใชราคา ณ วนทประมาณการ ส าหรบการขายสนทรพยทคลายคลงกนซงสนสดอายการใหประโยชน และมการใชประโยชนจากสนทรพยภายใตสถานการณทคลายคลงกบสถานการณทหนวยงานคาดวาจะน าสนทรพยนนมาใชประโยชนในอนาคต หนวยงานตองทบทวนมลคาคงเหลอของสนทรพยไมมตวตนอยางนอยทกวนสนรอบระยะเวลารายงาน หนวยงานตองบนทกการเปลยนแปลงในมลคาคงเหลอของสนทรพยไมมตวตน โดยถอเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

96. สนทรพยไมมตวตนอาจมมลคาคงเหลอเพมขนจนเทากบหรอมากกวามลคาตามบญชของสนทรพยนน ในกรณดงกลาวคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนจะเทากบศนย จนกวามลคาคงเหลอของสนทรพยจะลดลงต ากวามลคาตามบญชในภายหลง

การทบทวนระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนาย

97. หนวยงานตองทบทวนระยะเวลาในการตดจ าหนายและวธการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอนอยางนอยทกวนสนรอบระยะเวลารายงาน หนวยงานตองเปลยนแปลงระยะเวลาในการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตน หากอายการใหประโยชนของสนทรพยทคาดไวแตกตางจากทเคยประมาณไวในอดต ในท านองเดยวกน หนวยงานตองเปลยนแปลงวธการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนเพอสะทอนใหเหนถงรปแบบทเปลยนไป หากรปแบบของการใหประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการของสนทรพยนนเปลยนแปลงไป หนวยงานตองถอวาการเปลยนแปลงทงสองกรณเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางบญช ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

98. ในระหวางชวงอายการใชประโยชนของสนทรพยไมมตวตน หนวยงานอาจเหนวาอายการใหประโยชนทประมาณไวนนไมเหมาะสมอกตอไป ตวอยางเชน การรบรผลขาดทนจากการดอยคา (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช) อาจบงชวาระยะเวลาในการตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนจ าเปนตองเปลยนแปลง

99. เมอเวลาผานไป รปแบบของประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการ ทหนวยงานคาดวาจะไดรบจากสนทรพยไมมตวตนอาจเปลยนแปลงไป ตวอยางเชน หนวยงานอาจเหนวาการตดจ าหนายดวยวธยอดคงเหลอลดลงเหมาะสมกวาวธเสนตรง อกตวอยางหนงคอ ในกรณท

Page 233: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

229 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การใชสทธทไดรบจากใบอนญาตจ าเปนตองเลอนเวลาออกไป เนองจากตองรอใหสวนประกอบอนของแผนยทธศาสตรของหนวยงานด าเนนการกอน ในกรณดงกลาว หนวยงานอาจไมไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการจากสนทรพยจนกวางวดเวลาตอมา

สนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน

100. หนวยงานตองไมตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน

101. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ก าหนดใหหนวยงานตองทดสอบการดอยคาของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอนหรอสนทรพยไมมตวตนทยงไมพรอมใชงาน โดยการเปรยบเทยบมลคา ทคาดวาจะไดรบคนหรอมลคาบรการทคาดวาจะไดรบคนแลวแตความเหมาะสม กบมลคาตามบญชของสนทรพยนน

(ก) เปนประจ าทกป และ

(ข) เมอมขอบงชวาสนทรพยไมมตวตนอาจเกดการดอยคา

การทบทวนการประเมนอายการใหประโยชน

102. หนวยงานตองทบทวนอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนทไมไดมการตดจ าหนายทกงวดการรายงาน เพอประเมนวาเหตการณหรอสถานการณตาง ๆ ยงคงสนบสนนวาอายการใหประโยชนของสนทรพยนนไมทราบแนนอนหรอไม หากเหตการณหรอสถานการณตาง ๆ ไมสนบสนนวาสนทรพยดงกลาวมอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน หนวยงานตองบนทกการเปลยนแปลงการประเมนอายการใหประโยชนของสนทรพย จากสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอนเปนสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน โดยถอเปนการเปลยนแปลงประมาณการทางการบญช ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

103. เพอใหเปนไปตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) ส าหรบสนทรพยไมมตวตนทวดมลคาดวยวธราคาทนนน การทหนวยงานประเมนอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนใหม จากสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอนเปนสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบได แนนอน เปนขอบงชอยางหนงวาสนทรพยดงกลาวอาจเกดการดอยคา ดงนน หนวยงานตองทดสอบการดอยคาของสนทรพย โดยการเปรยบเทยบมลคาทคาดวาจะไดรบคนหรอมลคาบรการทคาดวาจะไดรบคนตามทไดก าหนดไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของ

Page 234: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

230 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

สนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) แลวแตความเหมาะสม กบมลคาตามบญชของสนทรพย และบนทกผลตางของมลคาตามบญชทเกนกวามลคาทคาดวาจะไดรบคนหรอมลคาบรการทคาดวาจะไดรบคนเปนผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพย

มลคาทคาดวาจะไดรบคน – ผลขาดทนจากการดอยคา

104. ในการก าหนดวาสนทรพยไมมตวตนนนเกดการดอยคาหรอไม หนวยงานตองปฏบตตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวอธบายวาเมอใดทหนวยงานจะทบทวนมลคาตามบญชของสนทรพยและทบทวนมลคาดงกลาวอยางไร วธก าหนดมลคาทคาดวาจะไดรบคนหรอมลคาบรการทคาดวาจะไดรบคนของสนทรพย และเมอใดทตองรบรหรอกลบรายการผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพย

การเลกใชและการจ าหนาย

105. หนวยงานตองเลกรบรสนทรพยไมมตวตน เมอ

(ก) หนวยงานจ าหนายสนทรพยไมมตวตน (รวมถงการจ าหนายสนทรพยออกจากบญชจากการท ารายการทไมมการแลกเปลยน) หรอ

(ข) หนวยงานคาดวาจะไมไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจหรอศกยภาพในการใหบรการในอนาคตจากการน าสนทรพยนนมาใชประโยชนหรอจ าหนาย

106. หนวยงานตองรบรผลตางระหวางจ านวนเงนสทธทไดรบจากการจ าหนายสนทรพยไมมตวตน (ถาม) กบมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนนนในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจาย เมอเลกรบรสนทรพยไมมตวตน (เวนแต มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา จะก าหนดไวเปนอยางอนส าหรบการขายและเชากลบคน)

107. การจ าหนายสนทรพยไมมตวตนอาจเกดขนไดในหลายวธ (เชน การขาย การท าสญญาเชาการเงน หรอการท ารายการทไมมการแลกเปลยน) ในการก าหนดวนทจ าหนายสนทรพยดงกลาว หนวยงานตองใชเกณฑตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช) ส าหรบการรบรรายไดจากการขายสนคา และใชเกณฑตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 13 เรอง สญญาเชา ส าหรบการจ าหนายสนทรพยโดยการขายและเชากลบคน

108. เพอใหเปนไปตามหลกเกณฑการรบรรายการในยอหนาท 22 หนวยงานตองรบรตนทนการเปลยนแทนบางสวนของสนทรพยไมมตวตนรวมอยในมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนนน และเลกรบรมลคาตามบญชของสวนทถกเปลยนแทน กรณทไมสามารถท าไดในทางปฏบตในการก าหนดมลคาตาม

Page 235: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

231 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

บญชของสวนทถกเปลยนแทน หนวยงานอาจใชตนทนการเปลยนแทนเพอบงชตนทนของสวนท ถกเปลยนแทน ณ วนทไดมาหรอวนทเกดสนทรพยไมมตวตนขนภายในหนวยงาน

108ก. ในกรณของ:

(ก) ใบอนญาตหรอสทธทคลายคลงกนทไดรบรไวโดยหนวยทคงอยจากการควบรวมหนวยงาน ซงไดรบมากอนการรวมหนวยงานกบหนวยงานอน หรอ

(ข) สทธทไดรบกลบมาใหมทรบรเปนสนทรพยไมมตวตนจากการรวมหนวยงาน

หากสทธดงกลาวไดมการออกใหม (ขาย) ใหกบบคคลทสามในภายหลง มลคาตามบญชทเกยวของ (ถาม) ตองน าไปใชในการก าหนดผลก าไรหรอผลขาดทนจากการออกสทธใหม

109. หนวยงานตองรบรสงตอบแทนทคางรบจากการจ าหนายสนทรพยไมมตวตนเมอเรมแรกดวยมลคายตธรรม หากมการยดเวลาทจะไดรบช าระออกไป หนวยงานตองรบรสงตอบแทนทไดรบเรมแรกดวยมลคาทเทยบเทาราคาขายเปนเงนสด ผลตางระหวางมลคาทก าหนดไวของสงตอบแทนกบราคาขายเปนเงนสด ใหรบรเปนดอกเบยรบตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 9 เรอง รายไดจากรายการแลกเปลยน (เมอมการประกาศใช) ซงสะทอนใหเหนถงผลตอบแทนทแทจรงของสงตอบแทนทคางรบ

110. หนวยงานตองไมหยดการตดจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน เมอไมไดใชสนทรพยไมมตวตนนนอกตอไป เวนแตกรณทหนวยงานไดคดคาตดจ าหนายสนทรพยดงกลาวเตมจ านวนแลว

การเปดเผยขอมล

การเปดเผยขอมลทวไป

111. หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอตอไปนในรายงานการเงนส าหรบสนทรพยไมมตวตนแตละประเภท โดยแบงแยกระหวางสนทรพยไมมตวตนทเกดขนภายในกบสนทรพยไมมตวตนประเภทอน

(ก) ขอเทจจรงทวาอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนทราบไดแนนอนหรอไมทราบแนนอน หากเปนสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน ใหเปดเผยขอมลเกยวกบอายการใหประโยชนหรออตราการตดจ าหนายทใช

(ข) วธการตดจ าหนายส าหรบสนทรพยไมตวตนทอายการใหประโยชนทราบไดแนนอน

(ค) มลคาตามบญชกอนหกคาตดจ าหนายสะสม และคาตดจ าหนายสะสม (รวมทงผลขาดทนสะสมจากการดอยคาของสนทรพย (เมอมาตรฐานทเกยวของประกาศใช)) ณ วนตนงวดและวนสนงวด

(ง) รายการแตละบรรทดทแสดงในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนซงไดรวมคาตดจ าหนายของสนทรพยไมมตวตนไว

Page 236: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

232 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(จ) การกระทบยอดระหวางมลคาตามบญช ณ วนตนงวดกบมลคาตามบญช ณ วนสนงวด ทแสดงถงรายการตอไปน

(1) จ านวนเงนของสนทรพยไมมตวตนทเพมขน โดยแยกแสดงสนทรพยไมมตวตนทเกดจากการพฒนาขนภายในหนวยงาน สนทรพยไมมตวตนทไดมาแยกตางหาก และสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากการรวมหนวยงาน

(2) การจ าหนายสนทรพยไมมตวตนทยกเลก

(3) จ านวนเงนของสนทรพยไมมตวตนทเพมขนหรอลดลงระหวางงวดทเกดจากการ ตราคาสนทรพยใหม ตามทก าหนดไวในยอหนาท 68 และ 78 ถง 79 (ถาม)

(4) ผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยไมมตวตนทรบรในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจายระหวางงวด (ถาม) ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(5) ผลขาดทนจากการดอยคาของสนทรพยไมมตวตนทกลบรายการในรายไดสง/ (ต า) กวาคาใชจายระหวางงวด (ถาม) ตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช)

(6) คาตดจ าหนายทรบรในระหวางงวด

(7) ผลตางของอตราแลกเปลยนสทธทเกดจากการแปลงคารายงานการเงนใหเปนสกลเงนทใชเสนอรายงาน และการแปลงคาผลการด าเนนงานในตางประเทศเปนสกลเงนทใชเสนอรายงานของหนวยงาน และ

(8) การเปลยนแปลงอนของมลคาตามบญชในระหวางงวด

112. ประเภทของสนทรพยไมมตวตน คอ กลมของสนทรพยไมมตวตนทมลกษณะและประโยชนการใชงานทคลายคลงกนในการด าเนนงานของหนวยงาน สนทรพยไมมตวตนอาจแยกประเภทไดตามตวอยางตอไปน (ก) ชอยหอของผลตภณฑ (ข) หวหนงสอและชอสงพมพ (ค) โปรแกรมคอมพวเตอร (ง) ใบอนญาต (จ) ลขสทธ สทธบตร และสทธในทรพยสนเชงอตสาหกรรม สทธในการด าเนนงานและการ

ใหบรการ

Page 237: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

233 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ฉ) สตรอาหาร สตรอน แบบจ าลอง การออกแบบ และตนแบบ และ (ช) สนทรพยไมมตวตนทอยในขนตอนการพฒนา ประเภทของสนทรพยไมมตวตนทกลาวถงขางตน สามารถแยกเปนประเภทยอยหรอรวมกนเปนประเภททใหญขนได หากผลในการแยกยอยหรอการรวมนนท าใหขอมลทเปดเผยเกยวของกบการตดสนใจของผใชรายงานการเงนมากขน

113. หนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทดอยคาตามมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 21 เรอง การดอยคาของสนทรพยทไมกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) หรอมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 26 เรอง การดอยคาของสนทรพยทกอใหเกดเงนสด (เมอมการประกาศใช) เพมเตมจากขอมลทก าหนดใหเปดเผยตามยอหนาท 111 (จ) (3) ถง 111 (จ) (๕)

114. มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 3 เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด ก าหนดใหหนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบลกษณะและจ านวนเงนของการเปลยนแปลงประมาณการทางบญชทมผลกระทบอยางมสาระส าคญในงวดปจจบน หรอคาดวาจะมผลกระทบอยางมสาระส าคญในงวดตอไป การเปดเผยขอมลดงกลาวอาจเกดจากการเปลยนแปลงของรายการขอใดขอหนงตอไปน

(ก) การประเมนอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตน

(ข) วธการตดจ าหนาย หรอ

(ค) มลคาคงเหลอ

115. หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอตอไปนในรายงานการเงน

(ก) มลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน และเหตผล สนบสนนการประเมนอายการใหประโยชนทไมทราบแนนอน ในการใหเหตผล หนวยงานตองอธบายถงปจจยทมบทบาทอยางมนยส าคญในการก าหนดวาสนทรพยมอายการใหประโยชนทไมทราบแนนอน

(ข) ค าอธบายเกยวกบสนทรพย มลคาตามบญช และระยะเวลาการตดจ าหนายทเหลออยส าหรบสนทรพยไมมตวตนแตละรายการทมสาระส าคญตอรายงานการเงนของหนวยงาน

(ค) ส าหรบสนทรพยไมมตวตนทไดมาจากรายการทไมมการแลกเปลยนและรบรเมอเรมแรกดวยมลคายตธรรม (ดยอหนาท 36 ถง 37)

(1) มลคายตธรรมทรบรเมอเรมแรกของสนทรพยเหลานน

(2) มลคาตามบญชของสนทรพยเหลานน และ

(3) สนทรพยเหลานนวดมลคาภายหลงการรบรรายการดวยวธราคาทนหรอวธการตราคาใหม

Page 238: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

234 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ง) การมอยและมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทมขอจ ากดในเรองสทธ และมลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทน าไปใชเปนหลกประกนหนสน

(จ) จ านวนเงนทหนวยงานมขอผกมดตามสญญาส าหรบการไดมาซงสนทรพยไมมตวตน

116. กรณทหนวยงานอธบายถงปจจยทมบทบาทอยางเปนนยส าคญในการก าหนดวาสนทรพยไมมตวตนมอายการใหประโยชนไมทราบแนนอน หนวยงานตองพจารณาถงปจจยทระบไวในยอหนาท 83

สนทรพยไมมตวตนทวดมลคาภายหลงการรบรรายการดวยวธการตราคาใหม

117. หากหนวยงานบนทกสนทรพยไมมตวตนดวยราคาทตใหม หนวยงานตองเปดเผยขอมลทกขอตอไปน

(ก) แสดงขอมลทกขอตอไปนโดยแสดงแยกตามประเภทของสนทรพยไมมตวตน

(1) วนทตราคาใหม

(2) มลคาตามบญชของสนทรพยไมมตวตนทตราคาใหม และ

(3) มลคาตามบญชทควรจะเปนของสนทรพยไมมตวตนหากใชวธราคาทนตามยอหนาท ๖๗ ในการวดมลคาภายหลงการรบรรายการกบประเภทของสนทรพยทวดมลคาดวยวธการตราคาใหม

(ข) จ านวนเงนของสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยทเกยวของกบสนทรพยไมมตวตน ณ วนตนงวดและวนสนงวดการรายงาน โดยแสดงใหเหนถงการเปลยนแปลงในระหวางงวดการรายงาน และ

(ค) วธการและขอสมมตทมนยส าคญทใชในการประมาณมลคายตธรรมของสนทรพยไมมตวตน

118. ในการเปดเผยขอมล หนวยงานอาจจ าเปนตองน าสนทรพยไมมตวตนหลายประเภทมารวมกนเปนประเภททใหญขน อยางไรกตามหนวยงานตองไมน าสนทรพยไมมตวตนหลายประเภทมารวมกนเปนประเภทเดยวกน หากการรวมนนจะท าใหสนทรพยไมมตวตนแสดงดวยจ านวนเงนทวดมลคาดวยทงวธราคาทนและวธการตราคาใหม

รายจายเกยวกบการวจยและพฒนา

119. หนวยงานตองเปดเผยจ านวนรวมของรายจายเกยวกบการวจยและพฒนาซงรบรเปนคาใชจาย ในระหวางงวด

120. รายจายเกยวกบการวจยและพฒนาประกอบดวยรายจายทงสนทเกยวของโดยตรงกบกจกรรมการวจยและพฒนา (ดยอหนาท 58 ถง 59 ส าหรบแนวปฏบตเกยวกบประเภทของรายจายทตองน ามารวมเพอเปดเผยขอมลตามทระบไวในยอหนาท 119)

Page 239: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

235 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเปดเผยขอมลอน

121. มาตรฐานการบญชฉบบนสนบสนนใหหนวยงานเปดเผยขอมลตอไปน

(ก) ค าอธบายเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทไดคดคาตดจ าหนายเตมจ านวนแลว แตหนวยงานยงใชประโยชนอย และ

(ข) ค าอธบายโดยสงเขปเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทมนยส าคญภายใตการควบคมของหนวยงาน แตไมไดรบรเปนสนทรพยเนองจากสนทรพยไมมตวตนดงกลาวไมเขาเกณฑการรบรรายการตามมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

122. ในการน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมาปฏบตเปนครงแรก ใหหนวยงานถอปฏบตกบรายการทไดมาและรายการเปลยนแทนตงแตวนทมาตรฐานฉบบนมผลใชบงคบ

วนถอปฏบต

123. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 240: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

มาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน

236 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอเปรยบเทยบกบมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน (IPSAS 31 (2017)) มขอแตกตางทส าคญ ดงน 1. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการตดเนอหาของมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31

เรอง สนทรพยไมมตวตน ดงน 1.1 ขอก าหนดใหเปดเผยขอมลส าหรบสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรมทหนวยงาน

เลอกรบรรายการ ตามยอหนาท 3(k) 1.2 การก าหนดวาหากหนวยงานรบรสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม ตองปฏบตตาม

ขอก าหนดเรองการเปดเผยขอมลสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรมในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 ดวย และใหหนวยงานสามารถน าขอก าหนดเรองการรบรสนทรพยในมาตรฐานฯ ฉบบดงกลาวไปใชไดแตไมเปนการบงคบ ตามยอหนาท 11

1.3 ตวอยางของสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรมประเภทสทธในการใชภาพเหมอนของบคคลส าคญบนดวงตราไปรษณยากรหรอเหรยญทระลก ตามยอหนาท 12

1.4 ค าอธบายเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม ขอก าหนดเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรมบางรายการทอาจมประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตหรอศกยภาพในการใหบรการนอกเหนอจากคณคาในทางมรดกทางวฒนธรรม และขอก าหนดเรองการเปดเผยขอมลเกยวกบสนทรพยไมมตวตนทเปนมรดกทางวฒนธรรม ตามยอหนาท 13 14 และ 15

1.5 ตวอยางแนบทายมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน ซงแสดงการก าหนดอายการใหประโยชนของสนทรพยไมมตวตนทแตกตางกน และการบญชภายหลงการไดมาซงสนทรพยนน ทอางถงตามยอหนาท 88

1.6 การเปดเผยขอมลเรองขอจ ากดในการน าสวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยมาแบงปนใหแก ผเปนเจาของ ตามยอหนาท 123(b)

2. มาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนมการปรบแกและเพมเตมถอยค าทนอกเหนอจากมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 เรอง สนทรพยไมมตวตน ดงน 2.1 ขอบเขตการถอปฏบตทเปนขอยกเวนเพมในเรองเงนลงทนตามยอหนาท 3(ข) 2.2 ขอยกเวนเพมเตมในการถอปฏบตส าหรบสนทรพยไมมตวตนประเภทเงนลงทนตามทนโยบาย

การบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน ก าหนดวธปฏบตทางบญชไวโดยเฉพาะแลว ตามยอหนาท 4(ง) 2.3 การถอปฏบตในชวงเปลยนแปลงตามยอหนาท 122 มการตดขอความเดมตามยอหนาท 128

และ 131A ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 ออกทงหมด และเพมขอความใหมส าหรบการน ามาตรฐานการบญชภาครฐฉบบนไปปฏบตเปนครงแรก

2.4 วนถอปฏบตในยอนาท 123 ตดขอความเดมตามยอหนาท 132 132A-132I และ 133 ในมาตรฐานการบญชภาครฐระหวางประเทศ ฉบบท 31 ออกทงหมด และเพมขอความใหมใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญช ทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป

Page 241: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

237 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง

เงนลงทน

ค าแถลงการณ นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน อางองจากหลกเกณฑทก าหนดในมาตรฐานการบญชทออกโดยสภาวชาชพบญชฯ ดงตอไปน มาตรฐานการบญช ฉบบท ๑๐๕ เรอง การบญชส าหรบเงนลงทนในตราสารหนและตราสารทน มาตรฐานการบญช ฉบบท ๒๗ (ปรบปรง ๒๕๕๒) เรอง งบการเงนรวมและงบการเงนเฉพาะกจการ มาตรฐานการบญช ฉบบท ๒๘ (ปรบปรง ๒๕๕๒) เรอง เงนลงทนในบรษทรวม

Page 242: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

238 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

ยอหนาท วตถประสงค ขอบเขต ........................................................................................................................................................... 1 ค านยาม ........................................................................................................................................................... 2 รปแบบของเงนลงทน ................................................................................................................................... 3-5 ตนทนของเงนลงทน ..................................................................................................................................... 6-8 เงนลงทนในตราสารหน ............................................................................................................................. 9-29 การจดประเภทเงนลงทน ............................................................................................................. 9-17 ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด ............................................................................... 10-13 หลกทรพยเพอคา ........................................................................................................ 14-15 หลกทรพยเผอขาย ....................................................................................................... 16-17 การวดมลคาเงนลงทน ............................................................................................................... 18-29 การวดมลคาเรมแรก .......................................................................................................... 18 การวดมลคาภายหลงการไดมา .................................................................................... 19-29 ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด.................................................................. 19-23 การดอยคาของตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด ............................ 21-23 ตราสารหนทถอเปนหลกทรพยเพอคา ............................................................ 24-25 ตราสารหนทถอเปนหลกทรพยเผอขาย .......................................................... 26-29 เงนลงทนในตราสารทน ........................................................................................................................... 30-51 การจดประเภทเงนลงทน ........................................................................................................... 30-43 เงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม .............................................................................. 31-33 อ านาจในการควบคมหนวยงานทถกควบคม .................................................. 32-33 เงนลงทนในหนวยงานรวม ........................................................................................... 34-37 อทธพลอยางมสาระส าคญในหนวยงานรวม ................................................... 35-37 เงนลงทนทวไป .................................................................................................................. 38 หลกทรพยเพอคา ........................................................................................................ 39-40 หลกทรพยเผอขาย ....................................................................................................... 41-43 การวดมลคาเงนลงทน ............................................................................................................... 44-51 การวดมลคาเรมแรก .......................................................................................................... 44

Page 243: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

239 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การวดมลคาภายหลงการไดมา .................................................................................... 45-51 ตราสารทนทถอเปนเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม/ หนวยงานรวม/เงนลงทนทวไป ............................................................................. 45 การดอยคาของเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม/ หนวยงานรวม/เงนลงทนทวไป................................................................ 46 ตราสารทนทถอเปนหลกทรพยเพอคา ........................................................... 47-48 ตราสารทนทถอเปนหลกทรพยเผอขาย ......................................................... 49-51 ขอพจารณาเพมเตมส าหรบเงนลงทนในตราสารหนและตราสารทน ....................................................... 52-58 การจดประเภทหลกทรพยเพอคาและเผอขาย .......................................................................... 52-53 การวดมลคาภายหลงการไดมาของหลกทรพยเพอคาและเผอขาย ............................................ 54-55 การประมาณมลคายตธรรม ............................................................................................................. 56 การดอยคาของหลกทรพยเผอขาย ............................................................................................ 57-58 การแสดงรายการเงนลงทน .................................................................................................................... 59-64 งบแสดงฐานะการเงน ............................................................................................................... 59-62 งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน ...................................................................................... 63-64 การจ าหนายเงนลงทน ............................................................................................................................ 65-66 การโอนเปลยนประเภทเงนลงทน ........................................................................................................... 67-68 การเปดเผยขอมล ................................................................................................................................... 69-72 การปฏบตในชวงเปลยนแปลง ....................................................................................................................... 73 วนถอปฏบต .................................................................................................................................................. 74

Page 244: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

240 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

นโยบายการบญชภาครฐฉบบนประกอบดวยยอหนาท 1 ถง 74 ทกยอหนามความส าคญเทากน และตองอานโดยค านงถงวตถประสงคของนโยบายการบญชภาครฐฉบบน ในกรณทไมไดใหแนวปฏบตในการเลอกและการใชนโยบายการบญช ใหหนวยงานถอปฏบตตามขอก าหนดของมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท ๓ เรอง นโยบายการบญช การเปลยนแปลงประมาณการทางบญช และขอผดพลาด

Page 245: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

241 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วตถประสงค

นโยบายการบญชภาครฐฉบบนมวตถประสงคเพอก าหนดวธปฏบตทางบญชส าหรบเงนลงทนใน ตราสารหนและตราสารทนไมวาเงนลงทนนนจะเปนเงนลงทนระยะสน เงนลงทนระยะยาว เงนลงทนในความตองการของตลาด หรอเงนลงทนทไมอยในความตองการของตลาด

ขอบเขต

1. นโยบายการบญชภาครฐฉบบนไดก าหนดวธปฏบตเกยวกบการบนทกบญชและการเปดเผยขอมลส าหรบเงนลงทนทเปนตราสารหนและตราสารทน

ค านยาม

2. ค าศพททใชในนโยบายการบญชฉบบนมความหมายโดยเฉพาะ ดงน

เงนลงทน หมายถง สนทรพยทหนวยงานมไวเพอเพมความมงคงใหกบหนวยงานไมวาจะอยในรปของสวนแบงทจะไดรบ (เชน ดอกเบย คาสทธ และเงนปนผล) ในรปของราคาทเพมขนหรอในรปของประโยชนอยางอนทหนวยงานไดรบ (เชน ประโยชนทไดรบจากความสมพนธทางการคา) รายการตอไปนไมถอเปนเงนลงทน

(ก) สนคาคงเหลอตามทนยามไวในมาตรฐานการบญชภาครฐ ฉบบท 12 เรอง สนคาคงเหลอ

(ข) ทดน อาคารและอปกรณทไมเปนเงนลงทนในอสงหารมทรพย

เงนลงทนทวไป หมายถง เงนลงทนในตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาดท าใหหนวยงาน ไมสามารถจดประเภทเปนหลกทรพยเพอคาหรอหลกทรพยเผอขาย เงนลงทนทวไปสามารถแยกประเภทเปนเงนลงทนชวคราวหรอเงนลงทนระยะยาว

ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด หมายถง เงนลงทนในหลกทรพยประเภทตราสารหนทหนวยงาน มความตงใจแนวแนและมความสามารถทจะถอไวจนครบก าหนดไถถอน

ตราสารทน หมายถง ตราสารทแสดงวาผถอตราสารมความเปนเจาของในสวนไดเสยในสนทรพย ทเหลออยของกจการหรอหนวยงานทไปลงทนหลงจากหกหนสนทงสนออกแลว

ตราสารหน หมายถง ตราสารทแสดงวาผออกตราสารมภาระผกพนทงทางตรงและทางออมทจะตองจายเงนสดหรอสนทรพยอนใหแกผถอตราสารตามจ านวนและเงอนไขทไดก าหนดไวโดยชดเจนหรอโดยปรยาย

ราคาตลาด หมายถง จ านวนเงนทหนวยงานสามารถไดรบจากการขายสนทรพยในตลาดซอขายคลอง

ตลาดซอขายคลอง หมายถง ตลาดทมคณสมบตทกขอดงตอไปน

(ก) รายการทซอขายในตลาดตองมลกษณะเหมอนกน

(ข) ตองมผเตมใจซอและขายตลอดเวลาท าการ

(ค) ตองเปดเผยราคาตอสาธารณชน

Page 246: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

242 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

วธอตราดอกเบยทแทจรง หมายถง วธค านวณหาอตราดอกเบยทแทจรงซงเปนอตราคงทตลอดอายของตราสารหน

อตราดอกเบยทแทจรง หมายถง อตราคดลดทท าใหมลคาปจจบนของกระแสเงนสดทจะไดรบ ในอนาคตตลอดอายของตราสารหนเทากบราคาตามบญชของตราสารหน

หลกทรพยหรอเงนลงทนในความตองการของตลาด หมายถง หลกทรพยหรอเงนลงทนอนทมการซอขายในตลาดซอขายคลองจงท าใหสามารถก าหนดมลคายตธรรมของหลกทรพยหรอเงนลงทนนนไดในทนท มลคายตธรรมจะถอวาสามารถก าหนดไดในทนทหากราคาขายหรอราคาเสนอซอหรอเสนอขายมการเผยแพรทเปนปจจบนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยหรอตลาดหลกทรพยอนทท าการเผยแพรราคาตอสาธารณชน

หนวยงานผควบคม หมายถง หนวยงานของรฐทมอ านาจในการควบคมหนวยงานอนหรอกจการอยางนอยหนงแหง

อทธพลอยางมสาระส าคญ หมายถง อ านาจในการเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบนโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของกจการหรอหนวยงานทถกลงทน แตไมถงระดบทจะควบคมหรอควบคมรวมในนโยบายดงกลาว

การควบคม หมายถง การมอ านาจในการก าหนดนโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของกจการหรอหนวยงานทถกควบคม เพอใหไดรบประโยชนจากกจกรรมตาง ๆ ของกจการหรอหนวยงานนน

ค าศพททนยามในมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบอนและน ามาใชในนโยบายการบญชฉบบน มความหมายเดยวกบมาตรฐานการบญชภาครฐฉบบดงกลาวนน และค าศพททงหมดรวบรวมไวอย ในชดค าศพทบญชภาครฐ (เมอมการประกาศใช)

รปแบบของเงนลงทน

๓. หนวยงานถอเงนลงทนไวดวยเหตผลทตางกน เชน เพอสะสมเงนทนสวนเกน เพอใหไดรบก าไรจาก การขนลงของมลคาเงนลงทนในระยะสน เพอผลตอบแทนในรปดอกเบยจากการถอครองเงนลงทน จนครบก าหนดอาย เพอผลตอบแทนในรปสวนแบงก าไรจากการถอครองเงนลงทนในตราสารทน หรอเพอด ารงสดสวนความเปนเจาของในกจการหรอหนวยงานตามนโยบายของรฐบาลเพอประโยชนสาธารณะดานใดดานหนง เปนตน

๔. เงนลงทนบางชนดมเอกสารสทธในรปของใบหนหรอเอกสารอนในขณะทเงนลงทนบางชนดไมมเอกสารสทธ เงนลงทนอาจอยในรปของสวนไดเสยในผลการด าเนนงานของกจการอน เชน หนทน ในนโยบายการบญชภาครฐฉบบน เงนลงทนจงหมายถง เงนลงทนในสนทรพยทางการเงน โดยไมรวมถงเงนลงทนในสนทรพยชนดอน เชน ทอง เพชร หรอสนคาเกษตรทอยในความตองการของตลาด

๕. เงนฝากธนาคารประเภทจายคนเมอสนระยะเวลา (เงนฝากประจ า) และบตรเงนฝากทออกโดยธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนอนซงก าหนดจายคนเกนกวา ๓ เดอน จดเปนเงนลงทนประเภทหนง หนวยงานตองวดมลคาดวยราคาทน หากมก าหนดจายคนภายใน ๑ ปนบจากวนสนสดรอบระยะเวลา

Page 247: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

243 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

รายงาน หนวยงานตองจดประเภทเปนเงนลงทนระยะสนและตองแสดงเปนสนทรพยหมนเวยน ในงบแสดงฐานะการเงน หรอหากมก าหนดจายคนเกนกวา ๑ ป ตองจดประเภทเปนเงนลงทนระยะยาวและตองแสดงเปนสนทรพยไมหมนเวยนในงบแสดงฐานะการเงน ส าหรบเงนฝากธนาคารทมขอจ ากดในการเบกถอน หนวยงานตองจดประเภทและแสดงรายการเปนสนทรพยหมนเวยนอนหรอสนทรพยไมหมนเวยนอน ทงน ขนอยกบก าหนดเวลาของขอจ ากดในการเบกถอน หนวยงานตองเปดเผยขอมลทเกยวของกบเงนฝากประจ าและบตรเงนฝากทมก าหนดจายคนเกนกวา ๓ เดอน ดงตอไปนในหมายเหตประกอบงบการเงน

(ก) อตราดอกเบยของเงนฝากธนาคารประเภทจายคนเมอสนระยะเวลา (เงนฝากประจ า) และบตรเงนฝากทออกโดยธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนอนซงก าหนดจายคนเกนกวา ๓ เดอน

(ข) ยอดเงนฝากแยกตามก าหนดเวลาในการจายคน เชน ภายใน ๑ ป เกนกวา ๑ ป แตไมเกน ๕ ป และเกนกวา ๕ ป

(ค) ขอจ ากดในการเบกถอน เชน เงนฝากประจ าทใชค าประกนการใชไฟฟา

ตนทนของเงนลงทน

๖. ราคาของเงนลงทนสะทอนถงตนทนของเงนลงทนซงรวมรายจายโดยตรงทงสนทหนวยงานจายเพอใหไดมาซงเงนลงทนนน เชน ราคาจายซอเงนลงทน คานายหนา และคาธรรมเนยม ตนทนของการจดท ารายการไมรวมถงสวนเกนหรอสวนลดของตราสารหน ตนทนทางการเงน ตนทนทางการบรหารและตนทนภายในทไดรบการแบงปนมา

๗. หากหนวยงานไดเงนลงทนทงหมดหรอบางสวนมาดวยการแลกเปลยนกบสนทรพยอน รายจายในการไดมาซงเงนลงทนตองก าหนดจากมลคายตธรรมของสนทรพยทน าไปแลก เวนแตจะมหลกฐานชดเจนวามลคายตธรรมของเงนลงทนทไดมานนเปนราคาทเหมาะสมกวา

๘. ตามปกต ดอกเบย คาสทธ และเงนปนผลทเกดจากเงนลงทนจะถอเปนรายได เนองจากกระแสเขาดงกลาวเปนผลตอบแทนจากเงนลงทน อยางไรกตาม ในบางสถานการณกระแสเขานนเปนรายจายทหนวยงานไดรบคนจากการจายเพอใหไดมาซงเงนลงทนและไมถอเปนสวนหนงของรายได ตวอยางเชน ดอกเบยทเกดขนกอนทหนวยงานจะไดหนกทระบอตราดอกเบยมา ซงดอกเบยนนรวมอยในราคาซอของหนกดงกลาว ดอกเบยจากหนกทหนวยงานมสทธไดรบในเวลาตอมาตองปนสวนใหกบชวงเวลากอนและหลงการซอหนก หนวยงานตองไมรบรดอกเบยสวนทเปนของชวงเวลากอนการซอเปนรายได

Page 248: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

244 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

เงนลงทนในตราสารหน

การจดประเภทเงนลงทน

๙. ณ วนทหนวยงานไดมาซงเงนลงทนในตราสารหน หนวยงานตองพจารณาจดประเภทตราสารหนแตละรายการโดยพจารณาตามล าดบของการจดประเภท ดงตอไปน

(ก) ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด

(ข) หลกทรพยเพอคา หรอ

(ค) หลกทรพยเผอขาย

ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน หนวยงานตองทบทวนความเหมาะสมในการจดประเภทเงนลงทนในตราสารหนทแสดงไวแตเดม

ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด

๑๐. หนวยงานจะจดประเภทตราสารหนเปนตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดกตอเมอหนวยงานมความตงใจแนวแนและมความสามารถทจะถอตราสารดงกลาวไปจนครบก าหนด โดยทหนวยงานจะไมขายตราสารดงกลาวกอนครบก าหนดหรอจะไมโอนเปลยนประเภทตราสารดงกลาว เวนแตจะเกดสถานการณตามทระบไวในยอหนาท ๑๑ หนวยงานตองทบทวนความตงใจทจะถอตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดทกรายการเพอโอนเปลยนประเภท หากหนวยงานขายหรอโอนเปลยนประเภทตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดรายการใดรายการหนงทงทสถานการณในยอหนาท ๑๑ ไมเกดขน

๑๑. การเปลยนแปลงสถานการณตอไปนอาจท าใหหนวยงานตองเปลยนความตงใจทจะถอตราสารหน ไปจนครบก าหนด โดยทไมจ าเปนตองทบทวนความตงใจทจะถอตราสารหนรายการอนไปจนครบก าหนด การจ าหนายหรอโอนเปลยนประเภทตราสารหนดงกลาวจะไมถอวาเปนการกระท าท ไมสม าเสมอกบการจดประเภททท าไวเดม

(ก) มหลกฐานทแสดงวาความนาเชอถอของผออกตราสารลดลงอยางเปนสาระส าคญ

(ข) มการรวมหรอจ าหนายกจการหรอหนวยงานทส าคญซงท าใหหนวยงานผลงทนตองขายหรอโอนตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด เพอใหหนวยงานสามารถรกษาระดบความเสยงในอตราดอกเบยหรอความเสยงดานเครดตของหนวยงานไวดงเดม

(ค) มการเปลยนแปลงกฎหมายทสงผลใหหนวยงานไมสามารถถอเงนลงทนบางชนดไวในระดบทหนวยงานเคยถอไวได ท าใหหนวยงานจ าเปนตองจ าหนายตราสารหนดงกลาว

(ง) มการเปลยนแปลงขอก าหนดหรอกฎหมายเกยวกบการรกษาระดบเงนลงทนของหนวยงาน ท าใหหนวยงานตองลดขนาดลงโดยการขายเงนลงทนดงกลาว

Page 249: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

245 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

นอกจากสถานการณขางตน หนวยงานอาจไมจ าเปนตองทบทวนความตงใจหรอความสามารถทจะถอตราสารหนรายการอนไปจนครบก าหนดหากหนวยงานตองขายหรอโอนเปลยนประเภทตราสารหนรายการหนงเนองจากสถานการณทไมอาจคาดการณได ซงเกดจากเหตการณทไมเปนปกตส าหรบหนวยงานหรอเกดจากเหตการณทเปนเอกเทศและไมคาดวาจะเกดขนอก หนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบการขายหรอโอนเปลยนประเภทตราสารหนดงกลาวตามขอก าหนดทระบไวในยอหนาท ๗๐

๑๒. หนวยงานตองไมจดประเภทตราสารหนเปนตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด หากหนวยงานเพยงแตตงใจจะถอตราสารหนนนไปอยางไมมก าหนด หรอจะถอไวเผอขายภายใตสถานการณตอไปน

(ก) อตราดอกเบยในตลาดของตราสารหนนนเปลยนไปท าใหความเสยงในการช าระหนสงขน

(ข) เงนลงทนทสามารถใชทดแทนตราสารหนดงกลาวมอตราผลตอบแทนทจงใจใหนาลงทนกวา

(ค) มการเปลยนแปลงเงอนไขและแหลงทมาของเงนทน

(ง) มการเปลยนแปลงในความเสยงจากอตราแลกเปลยน

๑๓. หากหนวยงานขายตราสารหนในลกษณะตามขอใดขอหนงดงตอไปน จะถอวาการขายนนกระท าเมอครบก าหนด

(ก) หนวยงานขายตราสารหนเมอใกลถงวนครบก าหนด หรอใกลถงวนทผออกตราสารสามารถใชสทธไถถอนกอนครบก าหนดหากมความเปนไปไดคอนขางแนทผออกตราสารจะใชสทธไถถอนนน ซงระยะเวลาจากวนทขายถงวนครบก าหนดใกลเคยงกนจนท าใหความเสยงจากอตราดอกเบยไมเปนตวแปรทส าคญในการก าหนดราคาของตราสารอกตอไป

(ข) หนวยงานขายตราสารหนหลงจากทไดรบช าระเงนสวนใหญของเงนตนทคงคางอย ณ วนทไดตราสารมา

หลกทรพยเพอคา

๑๔. ตราสารหนทถอเปนหลกทรพยเพอคา หมายถง ตราสารหนทหนวยงานถอไวโดยมวตถประสงคหลก ทจะขายในอนาคตอนใกล ท าใหหนวยงานถอหลกทรพยนนไวเปนระยะเวลาสน ๆ เพอหาก าไรจากการเปลยนแปลงราคาของหลกทรพย ดงนน หลกทรพยเพอคาจงมอตราการหมนเวยนสง

๑๕. การจดประเภทเงนลงทนในตราสารหนเปนหลกทรพยเพอคา ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๒

หลกทรพยเผอขาย

๑๖. ตราสารหนทถอเปนหลกทรพยเผอขาย หมายถง ตราสารหนทกชนดซงไมถอเปนหลกทรพยเพอคาและในขณะเดยวกนไมถอเปนตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด หลกทรพยเผอขายสามารถแยกประเภทเปนเงนลงทนระยะสนหรอเงนลงทนระยะยาว

๑๗. การจดประเภทเงนลงทนในตราสารหนเปนหลกทรพยเผอขาย ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๓

Page 250: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

246 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การวดมลคาเงนลงทน

การวดมลคาเรมแรก

๑๘. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารหนเมอเรมแรกดวยราคาทน ซงหมายถงมลคายตธรรมของสงตอบแทนทใหไปเพอใหไดมาซงเงนลงทนนน รวมทงคาใชจายในการท ารายการ

การวดมลคาภายหลงการไดมา

ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด

๑๙. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารหน ทกชนดท หนวยงานต งใจจะถอจนครบก าหนด ดวยราคาทนตดจ าหนายหกดวยคาเผอการดอยคา ณ วนสนสดรอบระยะเวลารายงาน โดยราคาทน ตดจ าหนาย หมายถง ราคาทนของตราสารหนทไดมาเมอเรมแรก หกเงนตนทจายคนและบวกหรอหกคาตดจ าหนายสะสมของสวนตางระหวางราคาทนเรมแรกกบมลคาทตราไว โดยใชวธการตดจ าหนายสวนตางตามวธอตราดอกเบยทแทจรงหรอวธอนทใหผลไมแตกตางจากวธอตราดอกเบยทแทจรงอยางมสาระส าคญ

๒๐. ผลงทนตองตดจ าหนายสวนตางระหวางตนทนของเงนลงทนกบมลคาทตราไวของเงนลงทนในตราสารหน (สวนลดหรอสวนเกนจากการไดมาซงเงนลงทน) ตลอดระยะเวลานบตงแตวนทไดรบตราสารหนจนถงวนครบก าหนด ทงนเพอใหผลตอบแทนจากเงนลงทนมอตราคงท จ านวนทตดจ าหนายของสวนลดหรอสวนเกนตองน าไปลดหรอเพมรายไดประหนงวาเปนดอกเบย และบวกหรอหกจากราคาตามบญชของตราสารนน ราคาตามบญชทเหลออยของเงนลงทนถอเปนตนทนของเงนลงทนในขณะนน

การดอยคาของตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด

๒๑. ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดจะดอยคาเมอมความเปนไปไดคอนขางแนทหนวยงานจะไมสามารถเรยกเกบเงนตนหรอดอกเบยทงหมดหรอบางสวนตามทระบไวในสญญาได รายการขาดทนจากการดอยคาของตราสารหนดงกลาวคอ ผลตางระหวางราคาตามบญชกบมลคาปจจบนของกระแสเงนสด ทคาดวาจะไดรบจากตราสารหนนน ซงคดลดดวยอตราดอกเบยทแทจรงตามสญญาเดม

๒๒. หนวยงานตองบนทกรายการขาดทนจากการดอยคาของตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดใน งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนทนททเงนลงทนเกดการดอยคา และตองรบรรายไดดอกเบย ในเวลาตอมาดวยอตราคดลดทใชในการค านวณมลคาปจจบนของตราสารหนนน

๒๓. หนวยงานอาจค านวณรายการขาดทนจากการดอยคาของเงนลงทนเปนกลม เชน กลมของตราสารหน ทคลายคลงกน นอกจากน หนวยงานอาจก าหนดรายการขาดทนจากการดอยคาโดยใชราคาตลาดของตราสารหนนน (ราคาขายสทธ) หรอมลคายตธรรมของหลกประกน (มลคาจากการใช) หากหนวยงาน คาดวาหลกประกนทมอยจะเปนแหลงช าระหนเพยงแหลงเดยวของตราสารหนดงกลาว ในเวลาตอมา หากหนวยงานพบวารายการขาดทนจากการดอยคาของเงนลงทนทไดรบรในงวดกอน

Page 251: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

247 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ไดหมดไปหรอลดลง หนวยงานตองบนทกเพมมลคาของเงนลงทนดงกลาวไดเทาทไม เกนราคาทน ตดจ าหนายทควรเปน หากหนวยงานไมเคยบนทกรายการขาดทนจากการดอยคามาเลยในงวดกอน ๆ หนวยงานตองบนทกรายการขาดทนจากการดอยคาในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนทนท ทเกดหลงจากทหนวยงานปรบมลคาของตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดใหเทากบมลคาปจจบนตามทระบไวในยอหนาท ๒๑ หนวยงานตองรบรรายไดดอกเบยจากตราสารหนนนโดยใชอตราดอกเบยทแทจรงตามสญญาเดม

ตราสารหนทถอเปนหลกทรพยเพอคา

๒๔. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารหนทอยในความตองการของตลาดทหนวยงานไมไดตงใจจะถอจนครบก าหนดทจดประเภทเปนหลกทรพยเพอคาดวยมลคายตธรรม ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

๒๕. การบนทกผลทเกดขนจากการวดมลคาของเงนลงทนในหลกทรพยเพอคา ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๔

ตราสารหนทถอเปนหลกทรพยเผอขาย

๒๖. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารหนทงทอยในความตองการของตลาดและไมไดอยใน ความตองการของตลาด ทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขายดวยมลคายตธรรมหกคาเผอการดอยคา ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

๒๗. การบนทกผลทเกดขนจากการวดมลคาของเงนลงทนในหลกทรพยเผอขาย ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๕

๒๘. หนวยงานตองบนทกการดอยคาของเงนลงทนในตราสารหนทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขายตามยอหนาท ๕๗ และ ๕๘

๒๙. ส าหรบเงนลงทนในตราสารหนทไมมตลาดรองรบ หนวยงานอาจตองประมาณมลคายตธรรมโดยใชราคาซอขายของเงนลงทนทคลายคลงกนทมตลาดรองรบ หากไมสามารถหาราคาตลาดของเงนลงทนทคลายคลงกนได หนวยงานตองประมาณมลคายตธรรมของเงนลงทนนนโดยใชกระแสเงนสดทคาดวาจะไดรบในอนาคตคดลดดวยอตราทเหมาะสมกบความเสยงทเกยวของ

เงนลงทนในตราสารทน

การจดประเภทเงนลงทน

๓๐. ณ วนทหนวยงานไดมาซงเงนลงทนในตราสารทน หนวยงานตองพจารณาจดประเภทตราสารทนแตละรายการโดยพจารณาตามล าดบของการจดประเภท ดงตอไปน

(ก) เงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม

Page 252: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

248 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ข) เงนลงทนในหนวยงานรวม

(ค) เงนลงทนทวไป

(ง) หลกทรพยเพอคา หรอ

(จ) หลกทรพยเผอขาย

ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน หนวยงานตองทบทวนความเหมาะสมในการจดประเภทเงนลงทน ในตราสารทนทแสดงไวแตเดม

เงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม

๓๑. หนวยงานทถกควบคม หมายถง กจการหรอหนวยงานซงรวมถงกจการทไมไดกอตงในรปบรษทซงอยภายใตการควบคมของผลงทน (หนวยงานของรฐ) อน

อ านาจในการควบคมหนวยงานทถกควบคม ๓๒. หนวยงานผควบคมถอวามอ านาจในการควบคมเมอหนวยงานผควบคมมอ านาจในการออกเสยงไมวา

จะเปนทางตรง หรอทางออมโดยผานหนวยงานทถกควบคมเกนรอยละ ๕๐ ในกจการอน ยกเวนในกรณทหนวยงานผควบคมมหลกฐานทแสดงใหเหนอยางชดเจนวาอ านาจในการออกเสยงนนไมท าใหหนวยงานผควบคมสามารถควบคมกจการอนดงกลาวได กรณตามขอใดขอหนงตอไปนถอวาหนวยงานผควบคมมอ านาจควบคมกจการหรอหนวยงานอน แมวาจะมอ านาจในการออกเสยงไมเกนรอยละ ๕๐

(ก) หนวยงานผควบคมมอ านาจในการออกเสยงเกนรอยละ ๕๐ เนองจากขอตกลงทมกบผถอหนรายอน

(ข) หนวยงานผควบคมมอ านาจตามกฎหมายหรอตามขอตกลงในการก าหนดนโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของกจการหรอหนวยงานอน

(ค) หนวยงานผควบคมมอ านาจในการแตงตงหรอถอดถอนบคคลสวนใหญในคณะกรรมการบรษทหรอคณะผบรหารอนทมอ านาจเทยบเทาคณะกรรมการบรษทโดยทคณะกรรมการบรษทหรอคณะผบรหารอนนนมอ านาจในการควบคมกจการหรอหนวยงานอน

(ง) หนวยงานผควบคมมอ านาจในการก าหนดทศทางในการออกเสยงสวนใหญในการประชมคณะกรรมการบรษทหรอคณะผบรหารอนทมอ านาจเทยบเทาคณะกรรมการบรษทโดยทคณะกรรมการบรษทและคณะผบรหารอนนนมอ านาจในการควบคมกจการหรอหนวยงานอน

๓๓. หนวยงานอาจเปนเจาของใบส าคญแสดงสทธทจะซอหน (share warrants) สทธการซอหน (share call options) ตราสารหนหรอตราสารทนซงสามารถแปลงสภาพเปนหนสามญหรอตราสารอนทมลกษณะใกลเคยงกนทมความเปนไปไดในการใชสทธหรอการแปลงสภาพ ซงหากหนวยงานเลอกใชสทธหรอแปลงสภาพตราสารดงกลาวแลว หนวยงานจะมอ านาจในการออกเสยงตอนโยบายทาง

Page 253: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

249 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การเงนและการด าเนนงานของกจการอนมากขน หรอในท านองเดยวกนเปนการลดอ านาจในการ ออกเสยงดงกลาวของบคคลอน ในการประเมนวาหนวยงานมอทธพลอยางมสาระส าคญตอกจการอน หรอมอ านาจในการก าหนดนโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของกจการอนหรอไม หนวยงานตองพจารณาถงผลกระทบจากสทธในการออกเสยงทอาจเกดจากความเปนไปไดทหนวยงานสามารถใชสทธหรอแปลงสภาพตราสารนนในปจจบน รวมถงสทธในการออกเสยงทเปนไปไดซงกจการหรอหนวยงานอนๆ ถออยดวย ในบางกรณ หนวยงานอาจมสทธในการออกเสยงทเปนไปไดแตไมสามารถใชสทธในปจจบนได ตวอยางสทธในการออกเสยงทเปนไปไดทไมสามารถใชสทธหรอแปลงสภาพตราสารไดในปจจบน ไดแก ในกรณทตราสารนนยงไมสามารถใชสทธหรอแปลงสภาพไดจนกวาจะถงวนททก าหนดในอนาคตหรอจนกวาจะเกดเหตการณใดเหตการณหนงตามทก าหนดไวในอนาคต

เงนลงทนในหนวยงานรวม

๓๔. หนวยงานรวม หมายถง กจการหรอหนวยงานซงรวมถงกจการทไมไดกอตงในรปบรษททอยภายใตอทธพลอยางมสาระส าคญของผลงทน (หนวยงานของรฐ) และไมถอเปนหนวยงานทถกควบคม

อทธพลอยางมสาระส าคญในหนวยงานรวม

๓๕. หากผลงทนมอ านาจในการออกเสยงทงโดยทางตรงหรอทางออม (เชน โดยผานหนวยงานทถกควบคม) ในกจการอนอยางนอยรอยละ ๒๐ ใหสนนษฐานไวกอนวาผลงทนมอทธพลอยางมสาระส าคญตอกจการอน นอกจากผลงทนมหลกฐานทแสดงใหเหนอยางชดเจนวาอทธพลนนไมเกดขน ในทางกลบกนหากผลงทนมอ านาจในการออกเสยงทงโดยทางตรงหรอทางออม (เชน โดยผานหนวยงานทถกควบคม) ในกจการอนนอยกวารอยละ ๒๐ ใหสนนษฐานไวกอนวาผลงทนไมมอทธพลอยางมสาระส าคญนอกจากจะมหลกฐานทแสดงใหเหนอยางชดเจนวาผลงทนมอทธพลอยางมสาระส าคญตอกจการอนนน การทผลงทนรายอนถอหนในกจการเปนจ านวนมากหรอเปนสวนใหญไมไดหมายความวาผลงทนจะไมสามารถมอทธพลอยางมสาระส าคญในกจการดงกลาวได

๓๖. หลกฐานตอไปนทางใดทางหนงหรอมากกวาเปนตวอยางทแสดงวาผลงทนมอทธพลอยางมสาระส าคญ

(ก) การมตวแทนอย ในคณะกรรมการบรษทหรอคณะผบรหาร อนทมอ านาจเทยบเทาคณะกรรมการบรษทของกจการหรอหนวยงานอน

(ข) การมสวนรวมในการก าหนดนโยบาย รวมทงมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบเงนปนผลหรอการแบงปนสวนทนดวยวธอน

(ค) มรายการระหวางผลงทนกบกจการหรอหนวยงานอนอยางเปนสาระส าคญ

(ง) มการใหขอมลทางเทคนคทส าคญในการด าเนนงาน

๓๗. หนวยงานสญเสยการมอทธพลอยางมสาระส าคญในกจการหรอหนวยงานอน เมอหนวยงานสญเสยอ านาจในการเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจเกยวกบนโยบายทางการเงนและการด าเนนงานของ

Page 254: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

250 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

กจการหรอหนวยงานอน การสญเสยการมอทธพลอยางมสาระส าคญสามารถเกดขนไดไมวาจะมการเปลยนแปลงในระดบของการถอครองหนในกจการอนหรอไม ตวอยางทอาจเกดขนไดแก กรณทหนวยงานรวมอยภายใตการควบคมของรฐบาล ศาล ผด าเนนการตามแผนฟนฟ หรอหนวยงานก ากบดแลรวมทงกรณทเกดจากผลของขอตกลงตามสญญา

เงนลงทนทวไป

๓๘. หากหนวยงานลงทนในตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาดแตไมมความสมพนธถงขนทจะสามารถควบคมกจการหรอหนวยงาน หรอมอทธพลอยางมสาระส าคญได หนวยงานตองจดประเภทตราสารทนนนเปนเงนลงทนทวไป

หลกทรพยเพอคา

๓๙. ตราสารทนทถอเปนหลกทรพยเพอคา หมายถง ตราสารทนในความตองการของตลาดทหนวยงานถอไวโดยมวตถประสงคหลกทจะขายในอนาคตอนใกลท าใหหนวยงานถอหลกทรพยนนไวเปนระยะเวลา สน ๆ เพอหาก าไรจากการเปลยนแปลงราคาของหลกทรพย ดงนน หลกทรพยเพอคาจงมอตราการหมนเวยนสง

๔๐. การจดประเภทเงนลงทนในตราสารทนเปนหลกทรพยเพอคา ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๒

หลกทรพยเผอขาย

๔๑. ตราสารทนทถอเปนหลกทรพยเผอขาย หมายถง ตราสารทนในความตองการของตลาดทไมถอเปนหลกทรพยเพอคา และเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม และเงนลงทนในหนวยงานรวม

๔๒. การจดประเภทเงนลงทนในตราสารทนเปนหลกทรพยเผอขาย ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๓

๔๓. นโยบายการบญชภาครฐฉบบนก าหนดใหหนวยงานปฏบตกบเงนลงทนในหนวยลงทนของกองทนรวมเชนเดยวกบทปฏบตกบตราสารทน มลคายตธรรมของหนวยลงทนในกองทนรวมจะถอวาสามารถก าหนดไดทนทหากมลคายตธรรมตอหนวยลงทนสามารถก าหนดไดและมการเผยแพรตอสาธารณชนในกรณน หนวยลงทนในกองทนรวมจะเทยบเทากบตราสารทนในความตองการของตลาด

การวดมลคาเงนลงทน

การวดมลคาเรมแรก

๔๔. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารทนเมอเรมแรกดวยราคาทน ซงหมายถงมลคายตธรรมของสงตอบแทนทใหไปเพอใหไดมาซงเงนลงทนนน รวมทงคาใชจายในการท ารายการ

Page 255: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

251 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

การวดมลคาภายหลงการไดมา

ตราสารทนทถอเปนเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม/หนวยงานรวม/เงนลงทนทวไป

๔๕. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารทนทจดเปนเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม หรอหนวยงานรวม หรอเงนลงทนทวไป ดวยราคาทนเดมหกดวยคาเผอการดอยคา ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

การดอยคาของเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม/หนวยงานรวม/เงนลงทนทวไป

๔๖. ในกรณทมสถานการณวาเงนลงทนทวไปหรอเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคม/หนวยงานรวม มมลคาลดลงอยางถาวรและมความเปนไปไดมากวามลคาของเงนลงทนจะไมกลบคนมาในระยะยาว เชน ดชนตลาดหลกทรพยลดลงอยางมสาระส าคญและตดตอกนเปนระยะเวลายาวนาน หรอมหลกฐานทแสดงใหเหนวาความนาเชอถอของผออกตราสารลดลงอยางมสาระส าคญ กจการหรอหนวยงานมผลการด าเนนงานตกต าอยางมาก และตดตอกนเปนระยะเวลายาวนาน หรอตองด าเนนงานภายใตขอจ ากดทางการเงนโดยผลของกฎหมายจากการประสบปญหาทางการเงนเปนเวลานาน หนวยงานตองรบรผลขาดทนจากการดอยคาของเงนลงทนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน หากหนวยงานสามารถประมาณราคาขายไดอยางนาเชอถอโดยทไมมตนทนสงมากจนเกนไป และราคาขายหกดวยตนทนในการขายเงนลงทนต ากวาราคาตามบญชของเงนลงทน ในกรณทไมปรากฏวามสถานการณขางตนอกตอไป หนวยงานสามารถบนทกกลบรายการผลขาดทนดงกลาวได

ตราสารทนทถอเปนหลกทรพยเพอคา

๔๗. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารทนทจดประเภทเปนหลกทรพยเพอคาดวยมลคายตธรรม ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

๔๘. การบนทกผลทเกดขนจากการวดมลคาของเงนลงทนในหลกทรพยเพอคา ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๔

ตราสารทนทถอเปนหลกทรพยเผอขาย

๔๙. หนวยงานตองวดมลคาเงนลงทนในตราสารทนทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขาย ดวยมลคายตธรรมหกคาเผอการดอยคา ณ วนสนรอบระยะเวลารายงาน

๕๐. การบนทกผลทเกดขนจากการวดมลคาของเงนลงทนในหลกทรพยเผอขาย ใหหนวยงานพจารณาตามยอหนาท ๕๕

๕๑. หนวยงานตองบนทกการดอยคาของเงนลงทนในตราสารทนทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขายตามยอหนาท ๕๗ และ ๕๘

Page 256: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

252 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ขอพจารณาเพมเตมส าหรบเงนลงทนในตราสารหนและตราสารทน

การจดประเภทหลกทรพยเพอคาและเผอขาย

๕๒. โดยปกตหนวยงานจะสามารถจดประเภทเงนลงทนเปนหลกทรพยเพอคาเมอปรากฏชดเจนวาหนวยงานเขาท าการซอขายหลกทรพยทมสภาพซองายขายคลองและสามารถเปลยนมอไดโดยมวตถประสงคในการหาก าไรจากการขนลงของราคาในชวงเวลาสน ๆ โดยจดรวมเปนกลมหลกทรพยซงหนวยงานเจาะจงถอไวเพอคา ท าใหหลกทรพยในกลมมการหมนเวยนอยางตอเนอง หลกฐานทแสดงใหเหนวาหลกทรพยทหนวยงานไดมาเปนหลกทรพยเพอคา ไดแก การทหนวยงานท าการซอขายกลมหลกทรพยอยางสม าเสมอจนมรปแบบทชดเจนวาหลกทรพยในกลมมการหมนเวยนเพอท าก าไรชวงสนอยางแนนอนในกรณดงกลาวหนวยงานตองจดประเภทเงนลงทนเปนหลกทรพยเพอคา

๕๓. หลกทรพยเผอขายเปนหลกทรพยทหนวยงานถอไวเพอการใด ๆ โดยมไดมวตถประสงคหลกทจะคา หลกทรพยนน แมวาหนวยงานจะเตมใจขายหลกทรพยดงกลาวทนททโอกาสอ านวย ดงนน หลกทรพยทหนวยงานไดมาโดยไมมวตถประสงคทแนนอนตองจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขาย

การวดมลคาภายหลงการไดมาของหลกทรพยเพอคาและเผอขาย

๕๔. หนวยงานตองบนทกการเปลยนแปลงมลคาของเงนลงทนประเภทหลกทรพยเพอคา ซงคอสวนตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรมของเงนลงทนนน เปนรายการก าไรหรอรายการขาดทนสทธในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนทนทในงวดนน รายการก าไรและรายการขาดทนของหลกทรพยเพอคาทกรายการใหน ามารวมเพอแสดงเปนรายการก าไรหรอขาดทนสทธ

๕๕. หนวยงานตองบนทกการเปลยนแปลงมลคาของหลกทรพยเผอขาย ซงคอสวนตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรมเปนรายการแยกตางหากในงบแสดงฐานะการเงนในสนทรพยสทธ/สวนทน สวนตางดงกลาวถอเปนสวนเกนทนหรอสวนต ากวาทนทเกดจากการเปลยนแปลงมลคาของเงนลงทน ซงหนวยงานตงพกไว จนกระทงไดจ าหนายหลกทรพยจงจะรบรสวนตางนนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน หนวยงานสามารถบนทกปรบราคาตามบญชของเงนลงทนใหเทากบมลคายตธรรมโดยใชบญชคาเผอการปรบมลคาของเงนลงทน

การประมาณมลคายตธรรม

๕๖. มลคายตธรรม หมายถง จ านวนเงนทผซอและผขายตกลงแลกเปลยนสนทรพยกนในขณะททงสองฝายมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยนและสามารถตอรองราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของผทไมมความเกยวของกน ส าหรบเงนลงทนในตราสารหนและตราสารทนในความตองการของตลาด เชน เงนลงทนในตราสารทมตลาดซอขายคลองรองรบ ราคาทเผยแพรตอสาธารณชนของตลาดซอขายคลองเปนหลกฐานทดทสดของมลคายตธรรม ตามปกตหนวยงานจะวดมลคาเงนลงทนในตราสารทถออยดวยราคาเสนอซอปจจบน หากราคาเสนอซอปจจบนไมสามารถหาได หนวยงานอาจใชราคา

Page 257: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

253 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

ซอขายครงลาสดเมอสถานการณทางเศรษฐกจไมเปลยนแปลงอยางเปนสาระส าคญระหวางวนทมการซอขายครงลาสดกบวนทวดมลคา ในกรณทหนวยงานมตราสารทไมมการซอขายในตลาดมากอนหนวยงานสามารถใชราคาทผออกตราสารเสนอขายเปนทอดแรก เชน ในกรณทผ ออกตราสารเสนอขายหลกทรพยทจดทะเบยนในตลาดเปนครงแรก

การดอยคาของหลกทรพยเผอขาย

๕๗. หนวยงานตองบนทกการดอยคาของหลกทรพยเผอขายทนททมหลกฐานสนบสนนวาหลกทรพยนนดอยคา โดยการบนทกรายการขาดทนจากการดอยคาในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน หากหนวยงานมบญชสวนต ากวาทนจากการเปลยนแปลงมลคาของหลกทรพยเผอขายทแสดงอยในสนทรพยสทธ/สวนทน หนวยงานตองโอนบญชสวนต ากวาทนดงกลาว เปนรายการขาดทนจากการดอยคาทนททเกด แตหากหนวยงานมบญชสวนเกนทนจากการเปลยนแปลงมลคาอยในสนทรพยสทธ/สวนทน หนวยงานตองกลบบญชสวนเกนทนดงกลาวในการบนทกลดมลคาเงนลงทนกอนทจะบนทกรายการขาดทนจากการดอยคาในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

๕๘. หลกฐานสนบสนนวาหลกทรพยเผอขายเกดการดอยคา มดงตอไปน

(ก) กจการหรอหนวยงานทออกหลกทรพยก าลงประสบปญหาทางการเงน

(ข) กจการหรอหนวยงานทออกหลกทรพยผดนดช าระหนหรอผดเงอนไขในสญญา

(ค) มความเปนไปไดสงทกจการผออกหลกทรพยจะลมละลายหรอฟนฟกจการ

(ง) หลกทรพยนนไมมการซอขายในตลาดซอขายคลองอกตอไปเนองจากปญหาทางการเงน

การแสดงรายการเงนลงทน

งบแสดงฐานะการเงน

๕๙. ณ วนทในงบแสดงฐานะการเงน หนวยงานตองจดประเภทเงนลงทนเปนเงนลงทนระยะสนหรอ เงนลงทนระยะยาว และตองแสดงเงนลงทนระยะสนเปนสนทรพยหมนเวยนและแสดงเงนลงทนระยะยาวเปนสนทรพยไมหมนเวยน

๖๐. เงนลงทนระยะสน หมายถง เงนลงทนทหนวยงานตงใจจะถอไวไมเกน ๑ ป นบตงแตวนสนสดรอบระยะเวลาการรายงาน ไดแก

(ก) เงนลงทนในตราสารหน

(1) ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดซงจะครบก าหนดภายใน ๑ ป นบตงแตวนสนสดรอบ ระยะเวลาการรายงาน ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยราคาทนตดจ าหนายหก คาเผอการดอยคา

Page 258: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

254 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(2) ตราสารหนในความตองการของตลาดทจดประเภทเปนหลกทรพยเพอคา ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคายตธรรมโดยไมตองค านงถงคาใชจายทคาดวาจะเกดจากการขายเงนลงทนนน

(3) ตราสารหนในความตองการของตลาด ทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขาย ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคายตธรรม หกคาเผอการดอยคา การวดมลคายตธรรม ไมตองค านงถงคาใชจายทคาดวาจะเกดจากการขายเงนลงทนนน

(ข) เงนลงทนในตราสารทน

(1) ตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาด ซงจดประเภทเปนเงนลงทนทวไปเฉพาะรายการทหนวยงานมการตกลง หรอเจรจาถงขนตกลงซอขายหรอแลกเปลยนตราสารดงกลาวกบบคคลหรอกจการหรอหนวยงานอน ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยราคาทนหกคาเผอการดอยคา

(2) ตราสารทนในความตองการของตลาด ทจดประเภทเปนหลกทรพยเพอคา ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคายตธรรม

(3) ตราสารทนในความตองการของตลาด ทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขาย ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคายตธรรม หกคาเผอการดอยคา

๖๑. เงนลงทนระยะยาว หมายถง เงนลงทนทหนวยงานตงใจจะถอไวเกน ๑ ป นบตงแตวนสนสดรอบระยะเวลาการรายงาน ไดแก

(ก) เงนลงทนในตราสารหน

(1) ตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยราคาทน ตดจ าหนายหกคาเผอการดอยคา

(2) ตราสารหนทไมอยในความตองการของตลาด ซงจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขาย ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคายตธรรม หกคาเผอการดอยคา

(ข) เงนลงทนในตราสารทน

(1) ตราสารทนทจดประเภทเปนเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคมและหนวยงานรวม ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงน ดวยราคาทนหกคาเผอการดอยคา

(2) ตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาด นอกจากรายการในยอหนาท ๖๑.๒.๑ ซงจดประเภทเปนเงนลงทนทวไป ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยราคาทนหกคาเผอการดอยคา

(3) ตราสารทนในความตองการของตลาดทจดประเภทเปนหลกทรพยเผอขาย ตองแสดงในงบแสดงฐานะการเงนดวยมลคายตธรรม หกคาเผอการดอยคา

Page 259: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

255 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

๖๒. ตามปกต เงนลงทนระยะยาวแตละรายการมความส าคญตอหนวยงานผลงทน ดงนน หนวยงานจงตองพจารณาการเปลยนแปลงมลคาของเงนลงทนระยะยาวเปนแตละรายการเพอดความเหมาะสมของราคาตามบญชของเงนลงทนนน

งบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน

๖๓. รายการตอไปนตองรวมอยในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนส าหรบงวด

(ก) รายไดดอกเบย คาสทธ และเงนปนผลทเกดจากเงนลงทนระยะสนและเงนลงทนระยาว

(ข) รายการก าไรหรอรายการขาดทนสทธจากการจ าหนายเงนลงทนระยะสนและเงนลงทนระยะยาวทค านวณตามขอก าหนดทระบไวในยอหนาท ๖๕ ถง ๖๖

(ค) รายการก าไรหรอรายการขาดทนสทธทยงไมเกดขนทเกดจากการเปลยนแปลงมลคายตธรรมของเงนลงทนระยะสนทจดประเภทเปนหลกทรพยเพอคา

(ง) รายการก าไรหรอรายการขาดทนจากการโอนเปลยนประเภทเงนลงทน

(จ) รายการขาดทนจากการดอยคา และกลบรายการขาดทนจากการดอยคา

๖๔. นโยบายการบญชภาครฐฉบบนมไดก าหนดวธการรบรรายไดทเกดจากเงนลงทน อยางไรกตาม หนวยงานตองรบรรายไดจากเงนลงทนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนแตละงวดตามปกตโดยไมมการเปลยนแปลงแมวามลคาของเงนลงทนจะเปลยนแปลงไป ไมวารายไดนนจะเปนเงนปนผล หรอดอกเบยรบ ซงรวมคาตดจ าหนายของสวนเกนหรอสวนลดทมอยของเงนลงทนรายการก าไรหรอรายการขาดทนทเกดขนจากการจ าหนายเงนลงทนตองรบรในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนทนท

การจ าหนายเงนลงทน

๖๕. ในการจ าหนายเงนลงทน หนวยงานตองบนทกผลตางระหวางสงตอบแทนสทธทไดรบกบราคาตามบญชของเงนลงทนเปนรายไดหรอคาใชจายทนททเกด หนวยงานตองบนทกกลบบญชทกบญช ทเกยวของกบเงนลงทนทจ าหนายเพอรบรในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงน เชน สวนเกนทนจากการตราคาเงนลงทนในกรณของหลกทรพยเผอขาย

๖๖. หากหนวยงานจ าหนายเงนลงทนเพยงบางสวน ราคาตามบญชตอหนวยทใชในการบนทกรายไดหรอคาใชจายของเงนลงทนชนดเดยวกนตองค านวณโดยใชวธถวเฉลยถวงน าหนกหรอวธเขากอนออกกอน

การโอนเปลยนประเภทเงนลงทน

๖๗. หนวยงานตองปฏบตเกยวกบการโอนเปลยนเงนลงทนจากประเภทหนงไปเปนอกประเภทหนง ดงตอไปน

(ก) การโอนเปลยนเงนลงทนในตราสารทนในความตองการของตลาดและตราสารหน

Page 260: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

256 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(1) ส าหรบการโอนเปลยนหลกทรพยเพอคาไปเปนเงนลงทนประเภทอน หนวยงานตองใชมลคายตธรรม ณ วนทโอนในการบนทกบญชและรบรผลตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรม ณ วนนนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนทนท

(2) ส าหรบการโอนเปลยนเงนลงทนประเภทอนไปเปนหลกทรพยเพอคา หนวยงานตองใชมลคายตธรรม ณ วนทโอนในการบนทกบญชและรบรผลตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรม ณ วนนน พรอมทงกลบบญชทกบญชทเกยวของกบเงนลงทนทโอนเปลยนในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนทนท

(3) ส าหรบตราสารหนทโอนเปลยนจากหลกทรพยเผอขายไปเปนตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด หนวยงานตองใชมลคายตธรรม ณ วนทโอนในการบนทกบญชและปรบปรงสวนเกนทนหรอสวนต ากวาทนทเกดจากการเปลยนแปลงมลคาของเงนลงทนดวยผลตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรม ณ วนทโอนสวนเกนทนหรอสวนต ากวาทนดงกลาวยงคงแสดงเปนรายการแยกตางหากในสนทรพยสทธ/สวนทน และตองตดจ าหนายตลอดอายทเหลออยของตราสารหนในลกษณะเดยวกบการตดจ าหนายสวนเกนหรอสวนลดของตราสารหนโดยใชวธอตราดอกเบยทแทจรงหรอวธอนทใหผลไมแตกตางกน

(4) ส าหรบการโอนเปลยนตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดไปเปนหลกทรพยเผอขาย หนวยงานตองใชมลคายตธรรม ณ วนทโอนในการบนทกบญชและรบรผลตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรม ณ วนทโอนเปนรายการแยกตางหากในสนทรพยสทธ/สวนทน

(5) ส าหรบตราสารทนทโอนเปลยนจากหลกทรพยเผอขายไปเปนเงนลงทนในหนวยงานรวมหรอหนวยงานทถกควบคม หนวยงานตองใชราคาทน ในการบนทกบญชพรอมทงกลบบญชทกบญชทเกยวของกบหลกทรพยเผอขายเสมอนกบหนวยงานไดบนทกหลกทรพยดงกลาวเปนเงนลงทนในหนวยงานรวมหรอหนวยงานทถกควบคมมาตงแตแรก

(6) ส าหรบตราสารทนทโอนเปลยนจากเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคมหรอหนวยงานรวมไปเปนหลกทรพยเผอขาย หนวยงานตองใชมลคายตธรรม ณ วนทโอนในการบนทกบญชและรบรผลตางระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรม ณ วนทโอนเปนรายการแยกตางหากในสนทรพยสทธ/สวนทน

(ข) การโอนเปลยนเงนลงทนในตราสารทนทไมอยในความตองการของตลาด

(1) ส าหรบการโอนเปลยนเงนลงทนทวไปทจดประเภทเปนเงนลงทนระยะยาวไปเปนเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคมหรอหนวยงานรวม หนวยงานตองใชราคาตามบญช ณ วนทโอนในการบนทกบญช

Page 261: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

257 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(2) ส าหรบการโอนเปลยนเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคมหรอหนวยงานรวมไปเปน เงนลงทนทวไปทจดประเภทเปนเงนลงทนระยะยาว หนวยงานตองใชราคาตามบญชของเงนลงทนทเหลออยเปนราคาโอนเปลยน หากเงนลงทนสวนทจ าหนายไปมราคาขาย ต ากวาราคาตามบญช หนวยงานตองพจารณาวาเงนลงทนสวนทเหลอดอยคาหรอไมเพอรบรรายการขาดทนจากการดอยคา

๖๘. ตามปกต การโอนเปลยนเงนลงทนจากประเภทหนงไปเปนอกประเภทหนงจะไมเกดขนบอย เนองจากหนวยงานตองมวตถประสงคทชดเจนในการถอเงนลงทนนบตงแตเรมแรกทไดเงนลงทนมา อยางไรกตาม สถานการณทเปลยนไปอาจท าใหหนวยงานตองโอนเปลยนประเภทเงนลงทน การโอนเปลยนประเภทเงนลงทนบางประเภทตองมหลกฐานสนบสนนอยางเพยงพอ เชน การโอนเปลยนระหวางหลกทรพยเพอคาและหลกทรพยเผอขายตองมหลกฐานสนบสนนในเวลาตอมาวาหนวยงานไดปฏบตตามวตถประสงคทก าหนดไว

การเปดเผยขอมล

๖๙. หนวยงานตองเปดเผยขอมลในรายงานการเงนหรอในหมายเหตประกอบงบการเงน ดงตอไปน

(ก) นโยบายการบญชส าหรบ

(1) การก าหนดมลคาของเงนลงทน

(2) ขอเทจจรงทวาหนวยงานใชวธถวเฉลยถวงน าหนกหรอวธเขากอนออกกอนในการก าหนดตนทนของตราสารทจ าหนาย

(3) การบนทกบญชการเปลยนแปลงมลคายตธรรมของเงนลงทนระยะสน

(ข) รายการทมสาระส าคญทรวมอยในงบแสดงผลการด าเนนงานทางการเงนดงตอไปน

(1) รายไดดอกเบย คาสทธ และเงนปนผลทเกดจากเงนลงทนระยะสนและเงนลงทนระยาว

(2) จ านวนรวมของสงตอบแทนจากการขายเงนลงทนแตละประเภท

(3) จ านวนรวมของรายการก าไรและจ านวนรวมของรายการขาดทนทเกดจากการโอนเปลยนหลกทรพยเผอขายไปเปนหลกทรพยเพอคา

(4) จ านวนรวมของรายการก าไรและจ านวนรวมของรายการขาดทนจากการจ าหนายเงนลงทนแตละประเภท

(5) จ านวนรวมของรายการก าไรและจ านวนรวมของรายการขาดทนทยงไมเกดขนของหลกทรพยเพอคาและเงนลงทนทวไป

(ค) การเปลยนแปลงในระหวางงวดของสวนเกนทนจากการเปลยนแปลงมลคา และลกษณะของการเปลยนแปลงนน

Page 262: รกาศกรรงการลังkromchol.rid.go.th/budgets/budgetsrid/manage/total/Hand book/money/2561...รกาศกรรงการลัง เร่อง มาตรานการบัชารัลนยบายการบัชารั

นโยบายการบญชภาครฐ เรอง เงนลงทน

258 มาตรฐานการบญชภาครฐและนโยบายการบญชภาครฐ พ.ศ. 2561

(ง) หนวยงานตองเปดเผยขอมลเกยวกบหลกทรพยเผอขายและตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดโดยแสดงแยกตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดเปนแตละรายการ ดงตอไปน

(1) มลคายตธรรม

(2) จ านวนรวมของรายการก าไรและจ านวนรวมของรายการขาดทนทยงไมเกดขนจากการเปลยนแปลงมลคา

(3) จ านวนรวมของราคาทนตดจ าหนายของตราสารหนทจะถอจนครบก าหนด

(4) ตราสารหนทจะครบก าหนดตามสญญาโดยจดกลมตามระยะเวลาทจะถงก าหนด เชน ภายใน ๑ ป ภายใน ๒ ถง ๕ ป หรอภายใน ๖ ถง ๑๐ ป

๗๐. หนวยงานตองเปดเผยขอมลส าหรบการขายหรอการโอนเปลยนประเภทตราสารหนทจะถอจนครบก าหนดในหมายเหตประกอบงบการเงน ดงตอไปน

(ก) จ านวนตนทนตดจ าหนายของหลกทรพยทมการขายหรอการโอนเปลยน

(ข) จ านวนรวมของรายการก าไรหรอขาดทนสทธทเกดขน

(ค) จ านวนรวมของรายการก าไรหรอขาดทนสทธทยงไมเกดขน

(ง) สถานการณตามยอหนาท ๑๑ ทท าใหหนวยงานขายหรอโอนเปลยนตราสารนน

๗๑. ขอมลทางการเงนโดยสรปของหนวยงานรวม ไมวาจะเปนขอมลรายกจการหรอหนวยงาน หรอขอม ลของทงกลมกจการซงรวมทงมลคาของสนทรพยรวม หนสนรวม รายได และก าไรหรอขาดทน

๗๒. รายละเอยดของเงนลงทนในหนวยงานทถกควบคมและเงนลงทนในหนวยงานรวมทส าคญ รายชอของกจการหรอหนวยงานทถกลงทน และประเทศทจดทะเบยนจดตงกจการหรอสถานท ประกอบการ สดสวนของความเปนเจาของและสดสวนของอ านาจในการออกเสยงในกรณทตางจากสดสวนของความเปนเจาของ รวมทงวธการบญชทใชบนทกเงนลงทน

การปฏบตในชวงเปลยนแปลง

73. ในการน านโยบายการบญชภาครฐฉบบนมาใชปฏบตเปนครงแรก ใหหนวยงานถอปฏบตกบรายการเดมโดยวธเปลยนทนทเปนตนไป โดยใชมลคาตามบญชของเงนลงทนกอนวนทเรมถอปฏบตตามนโยบายการบญชภาครฐฉบบนเปนราคาทนใหม

วนถอปฏบต

74. นโยบายการบญชภาครฐฉบบน ใหถอปฏบตกบรายงานการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญช ทเรมในหรอหลงวนท 1 ตลาคม 2561 เปนตนไป