สุขกันเถิดเราhappy8workplace.com/project/attach/book/aw-hrm wecare... ·...

สขกนเถดเรา HR Care Meter

ISBN 978-616-92168-3-4

ผเขยน สวรรธนา เทพจต

จฑามาศ ทวไพบลยวงศ

ทปรกษา นายแพทยชาญวทย วสนตธนารตน นางสชาดา สขสวสด ณ อยธยา นายวโรจน สรจนทานนท นางมารสา เชาวพฤฒพงศ นางนงลกษณ ไชยเสโน

ประสานงาน ชาครต สวรานนท

ครงทพมพ ครงท 1 / พฤศจกายน 2557 จำนวน 10,000 เลม

จดพมพโดย โครงการ “การบรหารทรพยากรมนษย เพอนำองคการไปสองคการสขภาวะ”

สมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทย 300/2-3 ซอยลาดพราว 132 ถนนลาดพราว แขวงคลองจน เขตบางกะป กรงเทพฯ 10240

โรงพมพ บรษท แฮฟ ไอเดย จำกด 145/451 ซอยเคหะรมเกลา 64 แขวงคลองสองตนนน เขตลาดกระบง กรงเทพฯ 10520 โทรศพท 02 918 4003, 02 918 4781 โทรสาร 02 918 3631

�HR Care Meter สขกนเถดเรา

คำนำ

ตามท มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ (มจพ.) ไดรบทนสนบสนนการวจยจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ผานสมาคมการจดการบคคลแหงประเทศไทย (PMAT) โดยมจดมงหมายแสวงหา รปแบบการบรหารทรพยากรมนษยทนำองคการไปสองคการสขภาวะ หรอ Happy Workplace

เพอใหบรรลจดมงหมายของ 3 หนวยงานและสอดคลองกบความเชยวชาญของ มจพ. ซงเปนมหาวทยาลยชนนำดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย มจพ. ไดดำเนนการวจยโครงการทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทย ในทศวรรษหนาและนำขอมลดงกลาวสงเคราะหตวแบบ การบรหารทรพยากรมนษย คาดวาจะนำพาองคการไปสองคการสขภาวะและไดพฒนาเครองมอประเมนความพรอมเพอวนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษยเพอนำไปสองคการสขภาวะสำหรบอตสาหกรรมยานยนต หรอ เรยกอกชอหนงวา HR Care Meter (version I)

HR Care Meter (version I) คอ เครองมอวนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษยทมงเนนการเสรมสรางกลไกการบรหารทรพยากรมนษยของกจการใหนำพาองคการไปสองคการสขภาวะและสามารถตอบสนองความตองการทางธรกจของกจการ

การวนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษยทำไดโดยใหพนกงานตอบคำถาม 73 ขอ ซงพฒนาจากกระบวนการวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณจากกลมตวอยาง กวา 800 ตวอยางทปฏบต งานในสถานประกอบการผลตชนสวนยานยนต สถานประกอบการประกอบยานยนต ขนาดเลก กลาง ใหญ สถานประกอบผรวมทนญปน ยโรปและอเมรกา และไดรบการตรวจความเชอถอไดของเครองมอตามหลก วชาการ

�สขกนเถดเรา HR Care Meter

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการนำ HR Care Meter (version I) วนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษย คอ ทำใหหนวยงานไดขอมลเชงประจกษและสามารถ นำขอมลดงกลาวประกอบการวางแผนพฒนาระบบบรหารทรพยากรมนษยของกจการเพอใหบคลากรเกดความสข ซงจะนำไปสความเปนองคการสขภาวะโดยไมละทง ผลตภาพและเปาหมายเชงธรกจ

อยางไรกดเพอใหเกดผลประโยชนสงสดทางวชาการและไดเผยแพรความรทไดจากการวจยเพอพฒนาเครองมอวนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษยขององคการ เพอนำองคการไปสองคการสขภาวะโดยกลไกการบรหารทรพยากรมนษย คณะผวจยและหนวยงานทเกยวของจงไดรวบรวมและเรยบเรยงสาระสำคญของผลการวจย ซงเปนทมาของเครองมอประเมน HR Care Meter (version I) ไวในหนงสอฉบบนโดยคาดหวงวาขอมลนจกเปนประโยชนผสนใจ

คณะผวจยและพฒนา HR Care Meter (version I) มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

สงหาคม 2557


สารบญ คำนำ 1

ภาค 1 : 5 ทศวรรษอตสาหกรรมยานยนตไทยและทศทาง การพฒนาในอนาคต 5

• 5ทศวรรษอตสาหกรรมยานยนตไทย 6

• อตสาหกรรมไทยกบการเตรยมความพรอมเพอเขาสAEC 9

• ความพรอมดานทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตไทย 23

ภาค 2 : ทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรม ยานยนตไทยในทศวรรษหนา 31

• การวจยเพอศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษย ของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา 32

• องคกรสขภาวะคออะไร? 35

• รปแบบวธการวจยเพอศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษย ในอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนา 44

• การบรหารจดการอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา 47

• ทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทย ในทศวรรษหนา 69

• อตสาหกรรมยานยนตไทยในปจจบนใหความสำคญกบองคประกอบ สำคญในการบรหารทรพยากรมนษยอยางไร? 74

- คำถามท1 ในอตสาหกรรมยานยนตไทยในปจจบนใหความสำคญ กบองคประกอบของการบรหารทรพยากรมนษยอยางไรบาง ? 75

- คำถามท2 “ความสขในการทำงาน” ของพนกงานในอตสาหกรรม ยานยนตไทย มองคประกอบใดบาง ? 84


• องคประกอบในการบรหารทรพยากรมนษยทง6 ของธรกจอตสาหกรรมยานยนตไทยสมพนธ กบความสขในการทำงานอยางไร? 85

• บทสรปจากการศกษาและการนำไปใชประโยชน 86

ภาค 3 : มาสรางสขกบ HR Care Meter 89

• องคกรของเราตองการการปรบปรงดานการบรหาร

ทรพยากรมนษยอยางไรเพอใหเกดความสขในการทำงาน? 90

• แบบประเมนความพรอมการบรหารทรพยากรมนษย ของอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอนำองคการไปส องคกรสขภาวะ/HRCareMeter 92

บรรณานกรม 104

5 ทศวรรษ อตสาหกรรมยานยนตไทย และทศทางการพฒนา

ในอนาคต

��ภาค ภาค


5 ทศวรรษอตสาหกรรมยานยนตไทย

อตสาหกรรมยานยนตนบเปนอตสาหกรรมหลกสำคญในระดบตนๆ ทมความสำคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศไทย ทงในดานการสงออก การจางงาน การสรางมลคาเพม การพฒนาเทคโนโลยดานยานยนต ตลอดจนพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนอนๆ อาทเชน อตสาหกรรมการผลตชนสวนและอปกรณยานยนตตางๆอตสาหกรรมบรการในสวนทเกยวกบการเงน การประกนภย และบรการหลงการขาย อตสาหกรรมยานยนตนบเปนอตสาหกรรมทสำคญตออตสาหกรรมตอเนองในหวงโซอปทานเปนอยางมาก

ประเทศไทยมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตมาอยางตอเนองตงแตป 2504 เรมตนจากนโยบายการผลตเพอลดการนำเขา มาสชวงกลาง ในระหวางป 2520 – 2540 มการสงเสรมดานการลงทน และพฒนาเทคโนโลย เพอสรางมลคาเพม และเพมความสามารถในการผลตเพอการสงออก จนกระทงในปจจบนซงเปนยคการคาเสรอยางเตมตว ประเทศไทยไดกลายเปนสวนหนงของเครอขายการผลตระดบโลก (Global Production Network – GPN) ของผผลตยานยนตหลายคาย สงผลใหอตสาหกรรมยานยนตและอตสาหกรรมตอเนองของไทยขยายตวไดอยางตอเนอง


และจากยอดการผลตรถยนตทสงถง 2.4 ลานคน ในป 2555 ทผานมา ทำใหไทยขยบตำแหนงขนเปนประเทศผผลตรถยนตอนดบท 9 หรอ 10 ของโลก (สถาบนยานยนต, 2555)

การพฒนาอยางตอเนองยาวนานกวา 5 ทศวรรษ อตสาหกรรมยานยนตจงเปน “หนงในอตสาหกรรมยทธศาสตรของประเทศไทย” มการวางเปาหมายใหไทยเปนหนงในฐานการผลตของอตสาหกรรมยานยนตทสำคญของภมภาคเอเชย

ดงนน ประเทศไทยจงจำเปนตองมนโยบายทเปนการสงเสรมและจงใจใหเกดการลงทน และมการพฒนาเทคโนโลยดานอตสาหกรรมยานยนตอยางเตมทโดยเฉพาะอยางยงดานการวจยและพฒนา (Research and Development) จากทง ผประกอบรถยนตและผผลตชนสวนยานยนต รวมทงการพฒนาคณภาพและประสทธภาพของบคลากรและแรงงาน ซงจะเปนการยกระดบความพรอมและศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอรองรบการแขงขนในการเปนฐานการผลตทสำคญของภมภาคเอเชย โดยเฉพาะอยางยง เมอมการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) ในป 2558 มผลทำใหเกดการรวมเปนตลาดเดยวทมผบรโภคมากขน ทงนกเพอใหประเทศไทยยงคงความนาสนใจในการเปนฐานการลงทนและการผลตตอไป

โครงสรางของอตสาหกรรมยานยนตไทย

โครงสรางอตสาหกรรมยานยนตของไทย จำแนกกจกรรมเกยวโยงกนในรปแบบของ หวงโซมลคาของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนไดเปน 3 สวน ไดแก อตสาหกรรมตนน ำ อตสาหกรรมกลางน ำ และอตสาหกรรมปลายนำ ดงรายละเอยดตอไปน


1. อตสาหกรรมตนนำ ไดแก การวจยและพฒนา การออกแบบผลตภณฑ และการผลตชนสวนขนพนฐาน โดยกจกรรมสนบสนนของอตสาหกรรมตนนำ ไดแก อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมกระจก อตสาหกรรมยาง อตสาหกรรมเครองหนง อตสาหกรรมปโตรเคม อตสาหกรรมพลาสตก อตสาหกรรมเครองมอเครองจกร และอตสาหกรรมโลจสตกส เปนตน

2. อตสาหกรรมกลางนำ ไดแก การผลตชนสวนยอย หรอ ระบบยอย การผลตชนสวนระบบหลกเพอปอนโรงงานประกอบรถยนต และการประกอบรถยนต โดยกจกรรมสนบสนนของอตสาหกรรมกลางนำ ไดแก อตสาหกรรมเครองมอเครองจกร และอตสาหกรรมโลจสตกส เปนตน

3. อตสาหกรรมปลายนำ ไดแก การจำหนาย (คาปลก และ สงออก) และการบรการหลง การขายทเกยวของ เชน การซอมบำรง อะไหล โดยกจกรรมสนบสนนของอตสาหกรรมปลายนำ ไดแก อตสาหกรรมประกนภย สถาบนการเงน

กลมอตสาหกรรมทนาจบตามองและสงเสรมใหเกดการพฒนาเพอรองรบ การเปนฐานการผลตยานยนตในภมภาคเอเชย คอ กลมอตสาหกรรมกลางนำ ไดแก อตสาหกรรมประกอบรถยนต ซงปจจบนมผประกอบการทงสน 12 บรษท และอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต ไดแก เครองยนตเบนซน เครองยนตดเซล สวนประกอบของเครองยนต เพลาสงกำลง และ ขอเหวยง ชดสายไฟรถยนต หมอแบตเตอร ยาง กระจกนรภย ไฟรถยนต และสวนประกอบและอปกรณ เชน กนชน เบรก เขมขดนรภย กระปกเกยร เปนตน โดยสามารถจำแนกเปน 3 กลมไดแก Tier 1 Tier 2 และ Tier 3 ซงมผประกอบการรวมจำนวนทงสน 2,300 บรษท (สำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม, 2555)


อตสาหกรรมยานยนตไทย กบ การเตรยมความพรอมเพอเขาส AEC

เพอเตรยมความพรอมสำหรบการพฒนาอตสาหกรรมไทย และ อตสาหกรรมยานยนตในระยะยาวนนทสอดคลองกบสภาพแวดลอมทงในระดบภมภาคและระดบโลกทเปลยนแปลงไปนน รฐบาลและหนวยงานทเกยวของรวมกนกำหนด แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมไทย พ.ศ. 2555 – 2574 ซงเปนแผนระยะยาว 20 ป เพอเปนเขมทศการพฒนาอตสาหกรรมไทยใหแกผประกอบการ และนอกจากน สำหรบ กลมอตสาหกรรมรายสาขาทสำคญกยงมการกำหนดแผนแมบทการพฒนาตาม กลมรายยอยเพอรองรบแผนแมบทฉบบใหญดวย สำหรบอตสาหกรรมยานยนตนน มการกำหนดแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2555 – 2559 ขนมารองรบ สรปสาระสำคญของแผนแมบททงสองฉบบ ดงน

�0สขกนเถดเรา HR Care Meter

แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมไทย พ.ศ. 2555 – 2574 (National Industrial Development Master Plan)

แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรม พ.ศ. 2555-2574 จดทำขนเพอเปน เขมทศในการพฒนาผประกอบการไทย และอตสาหกรรม ใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงภายใตกระแสโลกาภวตน โดยเนอหาของแผนแมบทฯ ฉบบนประกอบดวย ภาพรวมของการพฒนาของอตสาหกรรมโลก ทศทางการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศไทยเพอตอบสนองตอมตการพฒนาใหม ผลกระทบของกระแสโลกาภวตน ตออตสาหกรรมไทย นอกจากน ยงเนนถงเปาหมาย และแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศไทยในอนาคต ทงในภาพรวม และในอตสาหกรรมรายสาขา ทสำคญ ซงจะเปนประโยชนตอการพฒนาอตสาหกรรมไทยในการเพมขดความสามารถและศกยภาพทางการแขงขนในระดบนานาชาต เพอสรางรายไดเขาสประเทศ ยกระดบศกยภาพผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม และสรางงานใหแกประชาชน ตลอดจนพฒนาเศรษฐกจและสงคมใหมความสมดล เปนฐานรากในการพฒนาประเทศไปสความยงยนตอไป สำหรบการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตนน มแนวทางการพฒนาใน 4 ดาน ดงน

��HR Care Meter สขกนเถดเรา

1. ยกระดบฝมอแรงงาน เพอพฒนาประสทธภาพการผลตและรองรบเทคโนโลยในอนาคต

ปจจบนอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตขาดแรงงานประมาณ100,000 คน และประเทศไทยมแนวโนมทจะขาดแคลนแรงงานฝมอมากยงขนในอนาคต เพอคงไวซงขดความสามารถในการแขงขนทงในระยะสน และระยะยาว จำเปนตองมการยกระดบฝมอแรงงานในทกแขนง เพอ ยกระดบความสามารถในการผลต และสรางความไดเปรยบในการแขงขน ในระดบโลก นอกจากการเรงพฒนาทกษะแรงงานทขาดแคลนในปจจบนแลว จะตองวางแนวทางการพฒนาทกษะแรงงาน เรงพฒนาฝมอนกออกแบบและวจยผลตภณฑ Mechatronics และ Embedded Software เพอรองรบเทคโนโลยยานยนตในอนาคตทจะมเทคโนโลยระดบสงเพมขน

การสรางเครอขายความรวมมอระหวางสถาบนการศกษาและภาคอตสาหกรรม จะทำใหภาคอตสาหกรรมสามารถสอสารความตองการทกษะแรงงานแกสถาบนการศกษาเพอพฒนาหลกสตรการเรยนการสอนรวมกนและรวมประเมนผลคณภาพหลกสตรและผจบการศกษาเพอการพฒนาฝมอแรงงานในอนาคต และเพอสรางความมนคงและความกาวหนาในสายอาชพแกแรงงาน จงจำเปนตองพฒนาความกาวหนาในสายอาชพของแรงงาน (Career path) ใหชดเจนจะทำใหแรงงานฝมอรบรวาอาชพการงาน มความมนคงและสามารถพฒนาอาชพการงาน เพอแกไขปญหาดานทศนคตของแรงงาน รวมถงการสรางมาตรฐานการรบรองทกษะฝมอแรงงาน (Skill certification) โดยความรวมมอระหวางกระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงศกษาธการ และภาคอตสาหกรรม เพอสรางมาตรฐานแรงงานทเปนทยอมรบจากทกภาคสวนและกำหนดคาจางแรงงานทเหมาะสมตามความรความสามารถของแรงงาน กจะสรางความมนคงในอาชพและความกาวหนาในสายอาชพแกแรงงานเพมมากขน

��สขกนเถดเรา HR Care Meter

2. พฒนาผลตภณฑและกระบวนการผลต เพอพฒนาศกยภาพการแขงขนของประเทศและสรางการพงพาเทคโนโลยภายในประเทศ

การวางนโยบายระยะยาวตองมความชดเจน เพอสงสญญาณทดแก ผประกอบการในอตสาหกรรมทำใหเกดความเชอมนและเกดการลงทน ในประเทศอยางตอเนอง นอกจากนจะตองทบทวนโครงการหรอมาตรการ ทเปนอปสรรคตอการดำเนนธรกจ และความโปรงใสและเปนธรรมแก ผประกอบการทกระดบ โดยเฉพาะนโยบายพลงงานสำหรบยานยนต ทชดเจน พจารณาโครงสรางภาษโดยมการประเมนความคมคาของมาตรการตางๆ อยางรอบคอบ และสรางความเปนธรรมแกผประกอบการในประเทศทงผประกอบการไทย และผประกอบการตางชาต

การวจยและพฒนาผลตภณฑ และกระบวนการผลตของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตของประเทศ สามารถพฒนาและยกระดบคณภาพผลตภณฑและกระบวนการผลต โดยมผประกอบการไทยเปนผวจยและพฒนาเทคโนโลยมากยงขน ทงผประกอบการขนาดใหญและผประกอบการ วสากจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) สามารถเนนการสรางมลคา (Value Creation) ใหเกดผลประโยชนภายในประเทศสงสด

โดยม แนวทางในการวจยและพฒนาเทคโนโลยยานยนตของประเทศไทยดงน

• ผลตและสงออกรถยนตไฮบรดและรถไฟฟา รวมถงชนสวนและโครงสรางพนฐานทเกยวของ เชน แบตเตอรร ระบบชารจไฟฟา ระบบเปลยนแบตเตอรร สถานชารจไฟฟา เปนตน

• ดงดดความสนใจบรษทผผลตชนสวนยานยนตชนนำของโลก เพอ ใหเกดฐานการผลตชนสวนเทคโนโลยระดบสง และสงเสรมการถายทอดเทคโนโลยแกผประกอบการไทย และพฒนาใหเกดฐานการวจยและพฒนาชนสวนในประเทศไทย


• สรางมาตรฐานความปลอดภยและสงแวดลอมในประเทศไทย เทยบเทากบกลมประเทศยโรปเพอสรางภาพลกษณสนคายานยนตคณภาพสง

• เตรยมความพรอมในการพฒนารถ Fuel Cell ใน 20 ปขางหนา

และเพอสนบสนนการวจยและพฒนาของผประกอบการไทยเพอการพฒนาและยกระดบผลตภณฑ และกระบวนการผลต ศนยทดสอบและสนามทดสอบมจำเปนอยางมาก เนองจากมาตรฐานดานความปลอดภยและสงแวดลอมจะมความเขมงวดมากยงขน สนคายานยนตจงจำเปนตองผานการตรวจสอบมาตรฐานและคณภาพอยางเขมงวดโดยเฉพาะการสงออกสนคาไปยงประเทศพฒนาแลว

ในอนาคต เนองจากการขาดแคลนแรงงานและการตองการความรวดเรวและแมนยำในการผลต เครองจกรการผลตจะมบทบาทมากยงขน แตประเทศไทยตองพงพาการนำเขาเครองจกรการผลตจากตางประเทศ โดยในป พ.ศ. 2552 ประเทศไทยตองนำเขาเครองจกรเปนมลคากวา 1 แสนลานบาท ดงนนในเบองตน เพอลดการสญเสยดลการคาจากการ นำเขาเครองจกร จงควรใหการสนบสนนการพฒนาเครองจกรการผลต เพอทดแทนการนำเขา ซงจะตองมงเนนไปทเครองจกรทมเทคโนโลยไมสงมากนก และเปนเครองจกรทใชงานเพอชดเชยการขาดแคลนแรงงาน เชน ระบบ Automation ในคลงสนคา แขนกลยกสนคา รถขนสนคาเดนตามสาย เปนตน ตลอดจนผลกดนหนวยงานทจะสามารถสนบสนนดานเงนทน และการจดหาเครองจกรแกผประกอบการไทย


3. เชอมโยงอตสาหกรรม สรางความมนคงทางวตถดบตนนำ เพอสนบสนนการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

ผลกดนใหมแนวทาง และผรบผดชอบทชดเจนในการสนบสนนอตสาหกรรมวตถดบตนนำภายในประเทศ เพอตอบสนองความตองการของอตสาหกรรมภายในประเทศ และสรางความเชอมโยงวตถดบตนนำกบกลมประเทศอาเซยน เพอสรางความมนคงดานวตถดบตนนำแกอตสาหกรรม

อยางไรกตาม อตสาหกรรมวตถดบตนนำ โดยเฉพาะเหลกและโลหะตางๆ มกไดรบการตอตานจากชมชนวาเปนอตสาหกรรมทสกปรกและทำลายสงแวดลอม ซงในความเปนจรงแลว วตถดบตนนำทสำคญของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต คอ เหลกและโลหะขนกลาง และอตสาหกรรมการแปรรปเหลกและโลหะขนกลางเปนอตสาหกรรมทมกระบวนการผลตทสะอาดแตกตางจากอตสาหกรรมการถลงเหลกและโลหะ

ดงนน จำเปนตองทำความเขาใจกบชมชนวาอตสาหกรรมวตถดบตนนำสำหรบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตทแทจรงคออะไร สามารถควบคมสภาวะสงแวดลอมไดอยางไร และภาครฐจะตองมมาตรการตรวจสอบทเขมงวดเพอใหชมชนสามารถมนใจในการดำเนนการของอตสาหกรรมวาจะไมกระทบตอชวตความเปนอยของชมชนโดยรอบ

4. ยกระดบโครงสรางสนบสนน เพอพฒนาศกยภาพการแขงขนกำหนดนโยบายสงเสรมการลงทนในภาพรวมของอตสาหกรรม ทสามารถสนบสนนอตสาหกรรมในประเทศอยางตอเนอง

โดยการวางนโยบายระยะยาวของภาครฐจะตองมความชดเจนและกำหนดเงอนไขในการปรบเปลยนอยางชดเจน ซงจะสงสญญาณทดแก ผประกอบการในอตสาหกรรม ทำใหเกดความเชอมนและเกดการลงทน ในประเทศอยางตอเนอง นอกจากนภาครฐจะตองทบทวนโครงการหรอ

�5HR Care Meter สขกนเถดเรา

มาตรการทเปนอปสรรคตอการดำเนนธรกจและความโปรงใสและเปนธรรมแกผประกอบการทกระดบ

และเพอใหทศทางการสนบสนนเทคโนโลยยานยนตเปนไปในทศทาง ทถกตอง จำเปนตองมหนวยงานกลางหรอคณะกรรมการกลางทมตวแทนจากภาครฐและภาคอตสาหกรรมรวมกนกำหนดแผนพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต โดยมสถาบนยานยนตเปนหนวยงานกลาง ในการประสานงานระหวางรฐและเอกชน

การพฒนาอตสาหกรรมตามแนวทางดงกลาวมาเบองตน จำเปนทจะตองมการวางกรอบระยะเวลาในการพฒนาทชดเจน เพอใหเกดความสอดคลองและตอบสนองตอเทคโนโลยและความตองการของผบรโภค ทเปลยนแปลงไป รวมถงสรางความตอเนองในการพฒนาอตสาหกรรม ยานยนตและชนสวนยานยนตไทย เพอใหประเทศไทยสามารถรกษาการเปนฐานการผลตยานยนตคณภาพสงของเอเชยในอนาคต

แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2555 – 2559 ความสำเรจของภาคอตสาหกรรมยานยนตไทยนน เกดจากความรวมมออยาง

มงมนของหนวยงานภาครฐทเกยวของ ทตองการยกระดบขดความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตไทยมาอยางตอเนอง ทงดวยการกำหนดนโยบายทเหมาะสม การจดทำแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2545 -2549 และ ป พ.ศ. 2550 – 2554 รวมกบความรวมมอของภาคเอกชนลวนเปนแรงผลกดน ทสำคญทสนบสนนใหอตสาหกรรมยานยนตของไทยเตบโตมาไดอยางยงยน


แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนตป พ.ศ. 2555 – 2559 นบเปนแผนแมบทฉบบท 3 จดทำขนภายใตความรวมมออนดระหวางหนวยงานภาครฐและเอกชน เพอเปนยทธศาสตรหรอแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยใหเตบโตตอไปไดอยางยงยน โดยเฉพาะปจจยเรองทศทางแนวโนมของโลกทไดใหความสำคญในเรองของสงแวดลอม และความปลอดภย ทำใหอตสาหกรรมยานยนตของไทยตองมงมนพฒนาเทคโนโลยและขดความสามารถทตองสนองตอบตอทศทางดงกลาว ผลตภณฑในอนาคตจะตองมงสการเปนยานยนตทสะอาด ลดมลภาวะ และปลอดภยมากขนตามความ เขมงวดของมาตรฐานสากล

นอกจากน ทศทางของเศรษฐกจโลกมการปรบเปลยนศนยกลางจากตะวนตก มาสตะวนออก ทำใหภมภาคเอเชยมความสำคญมากยงขน ทงในแงการเปนตลาด ทมความสำคญมากขน และการเปนฐานการผลตยานยนตทสำคญของโลกมากขน ทำใหรปแบบการแขงขนแตกตางไปจากเดม เชน ประเทศทเคยเปนคคา กลบมาเปน คแขง การยายฐานการผลต รวมถงความรวมมอทางธรกจเพอสรางความไดเปรยบ ในการแขงขน เปนตน

การเปดประชาคมอาเซยน หรอ AEC กสงผลกระทบตออตสาหกรรม ยานยนตไทยดวยเชนเดยวกน

ผลกระทบในดานบวก เชน การเปนฐานการผลตทสำคญของโลก การรวมเปนตลาดเดยวทมจำนวนผบรโภคเพมมากขน ทำใหผประกอบการไทยสามารถผลตสนคาทมตนทนการผลตถกลงได หรอเพมโอกาสในการสงออก สรางโอกาสทางธรกจ และการลงทนใหกบอตสาหกรรมผลตชนสวน หรอการแบงงานกนทำ กอใหเกด การกระจายการผลตชนสวนไปในประเทศทมความชำนาญและตนทนการผลตตำกวา เปนตน


ผลกระทบดานลบ เชน การแขงขนสงขนเนองจากสนคาของประเทศอาเซยนสามารถเขาสตลาดไทยโดยไมมภาระภาษ การเผชญอปสรรคการคาอนเนองมาจากมาตรการกดกนดานสงแวดลอม การเคลอนยายแรงงานไดอยางเสร เปนตน

การกำหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยตามแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555 – 2559 คำนงถงปจจยสำคญตอการแขงขน 3 ดาน ไดแก

1. การเปลยนแปลงสภาวะการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนตในระดบโลก และตำแหนงของอตสาหกรรมยานยนตไทยในระดบโลก

2. แนวโนมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยในอนาคตจากประเดนดานสงแวดลอมความปลอดภย และพฤตกรรมผบรโภค

3. ผลจากความรวมมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และแนวโนมการเตบโตและขยายตวของประเทศคคาและคแขง เชน อนโดนเซย เปนตน

ดงนน เพอใหสอดรบกบสถานภาพและศกยภาพของอตสาหกรรมยานยนตไทยตอสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงของโลก แผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555 – 2559 จงเนน “การพฒนาเชงรกเพอมงสความเปนเลศ” นอกเหนอจากการเปนฐานการผลตทสำคญของโลก โดยมการกำหนดวสยทศนรวมกนระหวางภาคเอกชนและภาครฐในประเดนของ “การมงสความเปนเลศใน 10 ปขางหนา” เพอชวยใหหนวยงานภาครฐและเอกชนนำไปใชเปนแนวทางในการปฏบตใหสอดคลองในทศทางเดยวกน เปนไปอยางมประสทธผล และเตรยมพรอมกบการปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงของสภาวะการแขงขนในอนาคต เหมาะสมกบสภาวะแวดลอมและความตองการของผบรโภค


จากแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2555 – 2559 กำหนด วสยทศนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยในป 2564 ดงน

“ประเทศไทยเปนฐานการผลตยานยนตโลก พรอมดวยหวงโซอปทานทสรางมลคาเพมในประเทศ และเปนมตรกบสงแวดลอม”

เพอใหสามารถบรรลวสยทศนกลาวจงกาหนดยทธศาสตรการดาเนนงาน 5 ประการ ประกอบดวย ความเปนเลศใน 3 ดาน (Centre of Excellences-COE) และ สงแวดลอมทดในการดาเนนธรกจ 2 ประการ (Good Business Environment-ENV) ดงน


ยทธศาสตรท 1 ความเปนเลศในดานเทคโนโลยการวจยและพฒนา (ResearchandTechnologyDevelopment)

เปาประสงค : มงสความเปนเลศในดานการพฒนาเทคโนโลยและงานวจย ซงเปนแรงขบเคลอนในการยกระดบความสามารถการแขงขนของอตสาหกรรมยานยนต

โดยการพฒนาเทคโนโลยทสอดคลองกบทศทางการพฒนา คอ “เทคโนโลยรกษโลก” ซงประกอบดวย เทคโนโลยสะอาด ประหยด ปลอดภย ตวอยางเทคโนโลย เปาหมาย เชน สนบสนนการใชพลงงานทางเลอกและพลงงานหมนเวยน (Alternativeand renewable energy) การลดนำหนกของยานยนต (Light weight vehicles) การยกระดบมาตรฐานความปลอดภยตอยานยนตบนทองถนน (Vehicle safety) การเพมความสามารถในการผลตโดยใชเทคโนโลยระดบสง (Advance production technology)

ยทธศาสตรท 2 ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (HumanResourcesDevelopment)

เปาประสงค : ยกระดบความสามารถของบคลากร ในระดบแรงงานมฝมอ ระดบหวหนางานระดบวศวกรทดสอบและวจยพฒนา ตลอดจนผบรหารใหมความรความเขาใจเพมสงขน สามารถทำงานไดอยางมประสทธภาพและผลตภาพเพมขน

มการพฒนาบคลากรแบบครบวงจรในทกระดบ โดยการดำเนนโครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตอยางยงยน โดยเนนการพฒนาระบบการฝกอบรม การพฒนาหลกสตร การพฒนาวทยากร รวมถงการผลกดนใหมการจดตงศนยฝกอบรมในสถานประกอบการเพอใหมการขยายผลการพฒนาบคลากรในวงกวาง นอกจากน ยงใหความสำคญกบความรวมมอกบสถาบนการศกษาในระดบตางๆ ในการเตรยมความพรอมของนกเรยน/นกศกษาทจะเขาสการทำงานในภาคอตสาหกรรมยานยนต


ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางความเขมแขงของผประกอบการ (EntrepreneurStrengthEnhancement)

เปาประสงค : ยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผผลตชนสวนยานยนต ใหสามารถกาวเขาสการเปนผผลตชนสวน ในหวงโซอปทานระดบโลก โดยการมหวงโซอปทานในประเทศทเปน Lean supply chain ทงระบบ รวมถงม กระบวนการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม (Green manufacturing) ดวยการพฒนาพฒนาผประกอบการในหวงโซอปทานอตสาหกรรมยานยนตสความยงยน (Sustainable Manufacturing Development for Automotive Supply Chain) ตวอยางกจกรรม เชน การพฒนาผลตภาพดวยเครองมอในการปรบปรงทมประสทธภาพ การพฒนากระบวนการผลตทสะอาดและเปนมตรกบสงแวดลอม การพฒนาเครอขายความรวมมอ (Cluster Supply Chain Network

ยทธศาสตรท 4 การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยปจจยโครงสรางพนฐาน (Infrastructure)

เพอรองรบแผนยทธศาสตร COE-1 COE-2 และ COE-3

เปาประสงค : การจดเตรยมโครงสรางพนฐานเพอรองรบการดำเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยางเพยงพอ ทงดานการวจยและพฒนา การพฒนาบคลากร และ การพฒนาผผลตชนสวนยานยนต ซงหากขาดโครงสรางทสำคญเหลาน จะทำใหการดำเนนงานในยทธศาสตรอนๆ บรรลเปาหมายไดยาก

ทงน โครงสรางพนฐานทจำเปนไดแก ศนยทดสอบและวจยพฒนายานยนต สถาบนพฒนาบคลากรยานยนต และศนยสารสนเทศยานยนต


ยทธศาสตรท5 การสรางสภาวะแวดลอมทดดวยกฎระเบยบนโยบายภาครฐ (PolicyIntegration)

เปาประสงค : เพอสรางสภาวะแวดลอมทด ดวยการปรบปรงและกำหนด กฎระเบยบ นโยบาย และมาตรการสนบสนนของภาครฐใหเอออำนวยตอการบรรล เปาหมายในการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอมงสการเปนฐานการผลตยานยนตทเปนมตรตอสงแวดลอมของโลก พฒนาเทคโนโลยขนสง และมมาตรฐานสากลอยางประสานสอดคลองกน โดยจะตองมการจดตงคณะกรรมการกำกบนโยบายอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตแหงชาต (กยช.) เพอบรณาการนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตใหสอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกน และสอดรบกบสถานการณการเปลยนแปลงทางสภาวะการแขงขนและเทคโนโลย นวตกรรมในอนาคต เพอใหบรรลเปาหมายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต

รวมทงมการศกษาวจยเชงนโยบาย เพอสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมในดานตางๆ ซงรวมถงการสงเสรมการสรางตราสนคา และการสรางตลาดใหม สำหรบชนสวนอะไหล (REM)

ปจจยแหงความสำเรจของแผนแมบทการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตทสำคญอกประการหนง คอ การบรหารจดการใหมการดำเนนการตามยทธศาสตรตางๆ อยางเปนระบบและเพยงพอตอการพฒนา เพอใหสามารถบรรลเปาหมายทตองการภายในเวลาทกำหนด

ดงนนการบรหารจดการทด และการบรณาการ ตดตาม ประเมนผล และกำกบดแลใหเปนไปตามแผนหวใจสำคญของความสำเรจ ควรยดหลกแนวปฏบตทด ดงน

• ดำเนนการดวยการประสานความสอดคลองและเสรมซงกนและกน

• ใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด พจารณาจากทรพยากรทมอยและใชประโยชนรวมกน จดหาทรพยากรใหมตามความจำเปนเรงดวน และเตรยมพรอมสำหรบแผนงานทตองใชระยะเวลาเตรยมการลวงหนาเปนเวลานาน


• บรหารจดการ กำกบดแลใหหนวยงานทรบผดชอบในแตละแผนงาน สามารถดำเนนการสอดคลองและสอดรบกน ทงดานเปาหมายและระยะเวลา เพอใหเกดผลการพฒนาอยางมประสทธผลและรวดเรว

• ตดตามและประเมนผลเปนระยะๆ อยางตอเนอง พรอมทจะทบทวนและปรบแผนการดำเนนการไดตามสภาวะการเปลยนแปลงของปจจยแวดลอมทางการแขงขน

ผลลพธทคาดหวงจากแผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต พ.ศ. 2555-2559 คอ การเปนหนงในอตสาหกรรมหลกทขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ซงนอกจาก ผลตอการพฒนาเศรษฐกจแลว ยงมผลดานสงคมและสงแวดลอมทคขนานในกระบวนการพฒนา เปาหมายสำคญ คอ

1. เปนศนยกลางการผลตยานยนตทสำคญของโลก โดย

1.1 มการผลตรถยนตและรถจกรยานยนต ชนดละไมนอยกวา 3 ลานคน ตอป

1.2 มการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม ประหยดพลงงาน มมาตรฐานมลพษและความปลอดภยระดบสง และมกระบวนการผลตทสะอาดมผลตภาพเพมสง


2. เปนศนยกลางสภาวะแวดลอมทางธรกจยานยนตทด โดย

2.1 มบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตทมขดความสามารถในระดบสงขน โดยมสดสวนของบคลากรในระดบแรงงานมฝมอ ชางเทคนค และ วศวกรเพมขนจาก พ.ศ. 2555

2.2 มศนยทดสอบ วจยและพฒนายานยนตทสำคญของภมภาคเอเชย

2.3 มความพรอมในดานปจจยโครงสรางพนฐานทสามารถรองรบการพฒนาไดอยางเพยงพอ และเปนผนำในกลมอาเซยนในดานมาตรฐานและการทดสอบ การพฒนาบคลากร

3. เปนหนงในอตสาหกรรมหลกทจะทำใหประเทศไทยหลดพนจากกบดกประเทศผม รายไดปานกลาง (Middle income trap - MIT)โดย

3.1 มมลคาเพมจากการใชชนสวนยานยนตในประเทศเฉลย มากกวา รอยละ 50

3.2 มมลคาเพมการผลตของอตสาหกรรมยานยนต ไมนอยกวารอยละ 10 ของผลตภณฑมวลรวมในภาคการผลต (Gross domestic product originating from manufacturing)

3.3 มมลคาการสงออก มากกวา 1 ลานลานบาท โดยเรว

ความพรอมดานทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตของไทย

สถานการณแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตไทย

ในป พ.ศ. 2555 ไทยมกำลงการผลตรถยนตกวา 2.4 ลานคนตอป และใน ป พ.ศ. 2560 ประเทศไทยตงเปา ยอดการผลตไวท 3 ลานคน (บทสมภาษณนางศรรตน รษฐปานะ

อธบดกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ, นสพ.โลกวนน, 10 เมษายน 2556)


อตสาหกรรมยานยนตไทยจงจำเปนตองมการพฒนาบคลากรอยางตอเนองในฐานะทเปนผนำในอตสาหกรรมยานยนตของภมภาค

สถานการณแรงงานในปจจบนของระบบอตสาหกรรมยานยนตไทยนน มจำนวนแรงงานทงหมดประมาณ 7 แสนคน แบงเปนแรงงานในบรษทผผลตและประกอบ ยานยนต จำนวน 50,000 คน แรงงานดานชนสวนยานยนต 350,000 คน ตวแทนจำหนายและศนยบรการ 200,000 คน และแรงงานในอตสาหกรรมสนบสนน 100,000 คน (สถาบนยานยนต, 2555)

ขณะน ภาคอตสาหกรรมยานยนตประสบปญหาการขาดแคลนบคลากร ในทกระดบชน ทงแรงงานทวไป (Unskilled Labor) แรงงานฝมอ (Skilled Labor) รวมทงบคลากรทมทกษะสงในดานการผลต การวจยพฒนา และออกแบบ โดยเฉพาะบคลากรเทคนคระดบสง เชน วศวกร

ปจจบน อตสาหกรรมผลตยานยนตม ความตองการแรงงานเพมอกประมาณ 1 แสนคน ทงน ปญหาการขาดแคลนแรงงานสวนใหญอยในกลมอตสาหกรรมชนสวน โดยเฉพาะผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทมระบบการทำงานและสวสดการดอยกวาผประกอบการขนาดใหญ และจากการคาดการณการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมในป พ.ศ. 2560 นน ประเทศไทยจะผลตรถยนต 3 ลานคน ทำใหเกดความตองการบคคลเพมขนอก 3 แสนคน

จดออนสำคญอก 2 ประการของบคลากรไทยในอตสาหกรรมยานยนต คอ การขาดเทคโนโลยททนสมย และ ปญหาการสอสาร (ภาษา) เมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ในอาเซยน

ไทยตองเร ง เพมเตมทกษะดานภาษาองกฤษใหกบบคลากรอยางเรงดวนในสถาบนการศกษาทงระดบอาชวะ และปรญญา ทงน กเพอเปนการรบมอกบการเปดประชาคมอาเซยน (AEC) ซงอาจจะมวศวกรและชางเทคนคทไดเปรยบในเรอง


ภาษาเขามาแขงกบบคลากรไทย รวมทงเปนการรองรบอนาคตทจะมผผลตเขามา ตงโรงงานในไทยมากขน

“เนองจากขณะน นกลงทนมองประเทศไทยเปนศนยกลางการผลตยานยนต ของโลก เมอเปด AEC จะมการหมนเวยนของบคลากร และจะมการรวมทนของ ชาวไทยและชาวตางชาตมากขน” ทำใหบคลากรไมจำเปนตองทำงานแตในประเทศไทยเทานน แตสามารถทำงานในตางประเทศจากการขยายสาขาการผลตไปยงประเทศอนๆ ในภมภาค ไมวาจะเปน อนโดนเซย กมพชา หรอ พมา โดยเฉพาะตลาดพมา ทอตสาหกรรมยานยนตขยายตวอยางมาก แรงงานตางชาตจะเรมหายไปเพราะถก ดงกลบประเทศ (สถาบนยานยนต, งานสมมนาโครงการพฒนาระบบบรหารการผลตชนสวนยานยนต ป 2555)

อปสรรคตอการเจรญเตบโตทสำคญอกประการหนง คอ “การขาดแคลนแรงงานทมฝมอ โดยเฉพาะอยางยงฝมอแรงงานระดบชางเทคนค หรอระดบปฏบตการทเรยนจบ ปวช. และ ปวส.” เนองจากคานยมในการศกษาจบไปถงระดบปรญญาตร ประกอบกบการทอตสาหกรรมยานยนตทวโลกจะนำมาตรฐานความปลอดภยของยโรปมาใชรวมกนในป พ.ศ. 2558 ซงเปนผลจากการขยายตวทางเศรษฐกจของโลก และการเปลยนแปลงเทคโนโลยยานยนตในอนาคต

ดงนน สงสำคญทตองเรงดำเนนการควบคกนไป คอ การพฒนาบคลากรใหมทกษะความสามารถและประสทธภาพเพมขนทงปรมาณและคณภาพ และการพฒนาผลตภณฑใหมมาตรฐานความปลอดภยในระดบสากล นอกจากจะเปนการสรางทกษะและองคความรจากการวจยและพฒนาใหกบบคลากรยานยนต และผประกอบการ


ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) แลว ยงชวยปองกนผลตภณฑทไมมคณภาพ ทจะเขาสตลาดในประเทศ ตลอดจนเปนการสรางความเชอถอใหกบอตสาหกรรม ยานยนตของประเทศในตลาดสากล เพอรองรบการเตบโตอยางรวดเรวของอตสาหกรรมยานยนต

แผนยทธศาสตรดานการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตของไทย

ประเทศไทยใหความสำคญกบการพฒนาทรพยากรบคคลในภาคอตสาหกรรมยานยนตเปนอยางมาก โดยกระทรวงอตสาหกรรม ไดกำหนดใหการพฒนาทรพยากรมนษยในภาคอตสาหกรรมยานยนตเปนหนงในยทธศาสตรตาม แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต : ยทธศาสตรท 2 ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (Human Resources Development) และพรอมกนนยงกำหนด กรอบยทธศาสตร การพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต เพอเปนแนวทางการพฒนาแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตในระยะเวลา 5 – 20 ปขางหนาอยางมทศทาง โดยมสรปประเดนทนาสนใจของแผนฯ ทงสอง ดงน

แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ฉบบ พ.ศ. 2455 – 2559 ยทธศาสตรท 2 : ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากร (HumanResourcesDevelopment)


ตามยทธศาสตรท 2 : ความเปนเลศในดานการพฒนาบคลากรกำหนดแนวทางการดำเนนการเพอสรางความเปนเลศในการพฒนาบคลากร ดงน (สถาบนยานยนต, 2554)

1. จดทำแผนพฒนาบคลากรยานยนต เพอกำหนดแนวทางระยะยาว

2. สำรวจขอมลและวางหลกสตรเพอพฒนาความสามารถของบคลากรใหกบอตสาหกรรมยานยนต (Standard Academic & CPD Curriculum)โดยความรวมมอทางวชาการกบสถาบนการศกษาทงในและตางประเทศ รวมทงภาคเอกชนในการพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหตรงกบความตองการของอตสาหกรรม (ปจจบนและอนาคต)

3. สรางระบบการพฒนาบคลากรยานยนต (Automotive Human Resources Development (AHRD) Operating Work System) เพอพฒนาบคลากรในทกระดบ ทงกลมแรงงานฝมอระดบ 5-4 หวหนางานระดบวศวกร บคลากรดานการทดสอบและวจยพฒนา โดยบรณาการรวมกบหนวยงานท เกยวของในการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตสความยงยนทงระบบ

4. สรางองคความรเพอขยายผล ไดแก การสรางหลกสตรมาตรฐานและวทยากร รวมทงความรวมมอดานผเชยวชาญ ผชำนาญการ (Experts pool) เพอรวมกนพฒนาบคลากรดานตางๆ

5. สรางเครอขายความรวมมอเพอพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต (Networking for AHRD Single System) ในเชงบรณาการกบหนวยงานทงภาครฐ ภาคการศกษา และภาคเอกชน


ผลทไดรบในเชงคณภาพ มดงน

1. บคลากรระดบแรงงานมฝมอ ระดบหวหนางานระดบวศวกรทดสอบและวจยพฒนามความสามารถในการทำงานทตองใชทกษะ และเทคโนโลยขนสง โดยสามารถทำงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลเพมขน

2. เครอขายมองคความร และสามารถนำไปตอยอดในการขยายผลการพฒนาบคลากรไดอยางเพยงพอตอความตองการของภาคอตสาหกรรม

3. บคลากรจบใหมมความพรอมกอนเขาสภาคอตสาหกรรมยานยนต

กระทรวงแรงงาน โดยกรมพฒนาฝมอแรงงาน รวมกบสภาอตสาหกรรม แหงประเทศไทย จดทำ “กรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต” ทสอดคลองกบแนวทางการพฒนาบคลากรตามแผนแมบทฯ โดยมหลกการสำคญ ดงน (คณะอนกรรมการพฒนากรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต, 2554)

1. การพฒนาแรงงานและทรพยากรมนษยกลมอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนอะไหลยานยนตใหตรงความตองการของตลาด ผใชแรงงาน และนายจาง

2. กำหนดแนวทาง/แผนระยะยาวเพอรองรบปญหาขาดแคลนแรงงาน และเพมผลตภาพแรงงานสาขายานยนตอยางเปนระบบในอนาคต

3. สรางความมนใจใหกบภาคเอกชน นกลงทน ในการขยายการดำเนนธรกจและการลงทนใหม

กรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนอะไหลยานยนต


4. สนบสนนนโยบายภาครฐในการพฒนากำลงแรงงานของประเทศ เพอรองรบการเปนฐานการผลตยานยนตและการแขงขนดานอตสาหกรรมยานยนตโลกในอนาคต

5. สอดคลองกบนโยบายของรฐและกรอบการพฒนาแรงงานและประสานงานการฝกอาชพแหงชาต

วสยทศน "พฒนากำลงแรงงานดานยานยนตไทยใหมมาตรฐานสมรรถนะในระดบโลก"

พนธกจท 1 เพมผลตภาพและ

พฒนากำลงแรงงานไทย ในอตสาหกรรม

ยานยนต

พนธกจท 2 บรณาการผลต

และพฒนากำลงแรงงาน ในอตสาหกรรมยานยนต

อยางเปนเอกภาพ และใหเพยงพอ

พนธกจท 3 พฒนาฐานขอมล

และสรางเครอขายพฒนาแรงงานรองรบการขยายตว

ของอตสาหกรรม

พนธกจท 4 พฒนาทรพยากรมนษย และกำลงแรงงานรองรบ AEC และการแขงขน

ดานอตสาหกรรมยานยนต ของโลกในอนาคต

เปาประสงค 1 พฒนาทรพยากรมนษย ในระบบการศกษา และนอกระบบการศกษา

เปาประสงค 2 สรางเครอขาย

พฒนาแรงงาน ภาครฐ เอกชน กลมยานยนต

อยางเปนระบบ

เปาประสงค 3 เพอพฒนามาตรฐานวชาชพ/มาตรฐาน

ฝมอแรงงาน ยกระดบสมรรถนะแรงงานไทย

เปาประสงค 4 เพอพฒนาระบบฐานขอมลเพอเชอมโยง ขอมลความตองการ

พฒนาทกษะฝมอแรงงาน

เปาประสงค 5 สรางสถาบนพฒนาบคลากร (HRD)

ยานยนต เพอพฒนาทรพยากรมนษย

ดานตางๆ

ยทธศาสตร 1 ผลตภาพและ

พฒนากำลงแรงงาน ใหมสมรรถนะในระดบ

มาตรฐานสากล

ยทธศาสตร 2 พฒนาเครอขาย

เพอบรณาการผลตและพฒนากำลงแรงงาน

ใหเพยงพอ

ยทธศาสตร 3 พฒนามาตรฐาน วชาชพ มาตรฐาน ฝมอแรงงาน และมาตรฐานสมรรถนะ

ยทธศาสตร 4 พฒนาระบบ

ฐานขอมลเพอเชอมตอตลาดแรงงานและความตองการพฒนาทกษะ

ฝมอแรงงาน

ยทธศาสตร 5 พฒนาระบบพฒนา กำลงคน เพอรองรบ AEC และรองรบ

การแขงขนในเวทโลก

แผนภาพท 1 กรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนต และชนสวนอะไหลยานยนต


ยทธศาสตรท 1 : การผลตและพฒนากำลงแรงงานใหมสมรรถนะในระดบ มาตรฐานสากล

เปาหมาย : เพอพฒนาทรพยากรมนษยในและนอกระบบการศกษา กำลงแรงงานในตลาด แรงงาน เพอเพมผลตภาพแรงงานในสถานประกอบกจการ

ยทธศาสตรท 2 : การพฒนาเครอขายเพอบรณาการการผลตและพฒนา กำลงแรงงานใหเพยงพอทงปรมาณและคณภาพ

เปาหมาย : เพอสราง “เครอขายในการผลตและพฒนากำลงแรงงาน” ประกอบดวยหนวยงานพฒนากำลงคน ภาครฐและเอกชน สมาคมวชาชพ สถานประกอบกจการ นายจาง ลกจาง เพอพฒนา ทกษะ ฝมอ ทดสอบ รบรองความสามารถ รองรบการขยายตวของอตสาหกรรม และขบเคลอนการพฒนากำลงคนในกลมอตสาหกรรมยานยนตในแตละพนทตามเปาหมาย

ยทธศาสตรท 3 : การพฒนามาตรฐานวชาชพ/มาตรฐานฝมอแรงงาน/ มาตรฐานสมรรถนะ

เปาหมาย : เพอพฒนามาตรฐานวชาชพ/มาตรฐานฝมอแรงงาน และมาตรฐานสมรรถนะ เพอยกระดบฝมอแรงงานไทยและเพมโอกาสในการสรางรายได ใหแกลกจาง และเพมผลผลตใหแกผประกอบการ

ยทธศาสตรท 4 : การพฒนาระบบฐานขอมล เปาหมาย : เพอเชอมตอตลาดแรงงานและความตองการพฒนาทกษะฝมอ

แรงงาน เปาหมายเพอ พฒนาระบบฐานขอมลเพอเชอม ตอตลาดแรงงานและความตองการพฒนาทกษะฝมอแรงงานเพอใชประกอบเปนขอมลในการบรหารจดการผลตและพฒนาฝมอแรงงาน

ยทธศาสตรท 5 : การพฒนาระบบพฒนากำลงคนรองรบAEC และการแขงขนในตลาดโลก

เปาหมาย : เพอพฒนาระบบบรหารจดการ การพฒนากำลงคน สรางสถาบนพฒนาบคลากรยานยนต HR สงเสรมการพฒนาบคลากรระดบสง ผเชยวชาญ นกวจย

ทศทางการบรหารทรพยากรมนษย ของอตสาหกรรมยานยนตไทย

ในทศวรรษหนา

ภาค ภาค

��


การวจยเพอศกษาทศทางการบรหาร ทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทย ในทศวรรษหนา

ดงทกลาวมาแลวในบทนำถงความสำคญของอตสาหกรรมยานยนตของไทย ซงเปนกลมอตสาหกรรมเปาหมายทประเทศไทยวางแผนการพฒนาเพอเปนฐานการผลตยานยนตสำคญในระดบภมภาค โดยเปนอตสาหกรรมทมศกยภาพของประเทศไทย ในเวทอาเซยน

แตอยางไรกตาม ความสามารถในการแขงขนอยางยงยนของอตสาหกรรม ยานยนตไทยขนอยกบศกยภาพของทรพยากรมนษยเปนสำคญ ถงแมวาประเทศไทย จะมความไดเปรยบกวาหลายๆ ประเทศในอาเซยนในเรองทกษะความสามารถของแรงงานในอตสาหกรรมยานยนต แตปจจบนยงพบวาแรงงานในกลมนยงมจดออน ทตองเรงพฒนาหลายประการ อาท ความรพนฐานดานภาษาองกฤษและภาษา ตางประเทศอนๆ ผจบการศกษามความรทฤษฎแตขาดทกษะดานปฏบต จงไมสามารถทำงานไดทนท ทำใหนายจางตองฝกอบรมพนกงานกอนปฏบตงานซงทำใหมตนทน


เพมขน การขาดความคดเชงวเคราะห การขาดแคลนบคลากรทมทกษะสงดานการวจย พฒนา และการออกแบบ นอกจากนการเปลยนแปลง ของสงคมโลก และการเปนประชาคมอาเซยนในป 2559 นน เปนตวแปรสำคญทอาจทำใหเกดการเคลอนยายทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไปยงพนทอนไดอยางเสร ในขณะเดยวกนอาจเกดการแขงขนจากประเทศทมทรพยากรมนษยทมความพรอมในระดบสากล มากกวา

ประเดนคำถามทนาสนใจ คอ “แตละองคการจะมวธการบรหาร “พนกงาน” ในองคการอยางไรใหพนกงานสามารถสรางผลผลต (Productivity) สงสดใหเกดขน เพอทำใหผลประกอบการขององคการเปนไปตามเปาหมายทตองการ”

ผลการศกษาวจยเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยใหเกดประสทธผลสงนนความสำคญกบ “ขวญและกำลงใจในการทำงาน” ในอดตพบวาใหบรษทตางๆ ใหความสำคญเรองการสรางขวญกำลงใจของพนกงานในรปแบบตางๆ กนไป เชน การจายเงนเดอนในอตราทสง การใหสวสดการมากกวาคแขง แตผลลพธกลบพบวา พนกงาน ไมไดมขวญกำลงใจเพมขนอยางทตองการ ในขณะทบางองคกรแมจะเปนองคกรเลกๆ ทไมไดจายเงนเดอนหรอใหสวสดการสงกวาคแขง บางครงกลบพบวา พนกงานมขวญกำลงใจในการทำงานทด

ในการวจยเพอศกษาและพฒนารปแบบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา จงตงคำถามวา

“การบรหารทรพยากรมนษยควรจะมรปแบบอยางไร ทจะทำใหพนกงานในองคการมความสข มขวญกำลงใจ

มความผกพนตอองคกร พรอมททำงานและสรางผลผลตสงสด ใหกบองคกร”


ภายใตแนวคดทวา “ทำอยางไรเพอใหสถานประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตของไทยเปนองคกรทมสขภาวะตามแนวคดของ สสส.?” พรอมกำหนด “รปแบบ การบรหารทรพยากรมนษยทสามารถใชเปนตนแบบการประเมนความพรอมและ การพฒนางานดานการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตใหแขงแกรง ใหเปนองคการแหงความสข (Happy workplace)” ซงจะสงผลตอความสามารถ ในการแขงขนและศกยภาพของเศรษฐกจไทยอยางยงยนตอไปในอนาคต

กรอบแนวคดการวจย

แผนภาพท 2 กรอบแนวคดการวจยเพอศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษย ในอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา

ทศทางของอตสาหกรรมยานยนต

เครองมอประเมนความพรอม ดานการบรหารทรพยากรมนษยของ อตสาหกรรมยานยนตของไทย

ในทศวรรษหนา

รปแบบการบรหารทรพยากรมนษย

ความสขของ พนกงาน


องคกรสขภาวะ คออะไร? ภายใตแนวคดทวา “ทำอยางไรเพอใหสถานประกอบการในอตสาหกรรมยานยนต

ของไทยเปนองคกรทมสขภาวะตามแนวคดของ สสส.?” คณะผวจยจงใหความสำคญกบการนำแนวคดองคกรสขภาวะมาประยกตใชในการบรหารงานทรพยากรมนษย ในอตสาหกรรมยานยนต กอนจะนำเขาสเนอหาการวจยนน ควรทำความเขาใจเกยวกบ “องคกรสขภาวะ” ดงน

องคกรสขภาวะ คอ อะไร? ประเทศไทยมหนวยงานทศกษาดานความสขในการทำงาน อาทเชน สำนกงาน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สำนกวจยเอแบคโพลล คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล สมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทย (PMAT) ฯลฯ โดยหนวยงานทกลาวมานนไดรวมกนทำการศกษาวจย พฒนาองคความรดานองคกรสขภาวะ และสงเสรมใหเกดการสรางสขภาวะทดในองคกรตางๆ ตามแนวคด “องคกรแหงความสข (Happy Workplace)” ซงรเรมโดยแผนงานสขภาวะองคกรภาคเอกชน สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ โดยใหความหมายของ องคกรแหงความสขวา เปนองคกรทมการสงเสรมและพฒนาคนในองคกรใหมคณภาพชวตทด ครอบคลมทงดานกาย ใจ สงคม และจตปญญา สขภาวะองคกรไมไดหมายความแคเรองสขภาพ เพราะสขภาพทดไมเจบปวย เปนเพยงผลมาจากความสขและคณภาพชวตโดยรวมเทานน

จากคำนยามตาง ๆ ของคำวา องคกรสขภาวะ หรอ สขภาวะขององคกร คณะผวจยไดประมวลและสรปคำจำกดความขององคกรสขภาวะ ไวสนๆ วา หมายถง

“หนวยงานทมกระบวนการพฒนาองคกรอยางมเปาหมาย พรอมตอการเปลยนแปลง นำพาองคกรไปสการเตบโตอยางยงยน ดวยวธการการปฏบตงานทพนกงานมความสข”


ปจจบน การใหความสำคญตอคณภาพชวตของบคลากรในองคกรมความสำคญตอการพฒนาองคกร การสรางความยงยนของธรกจในระยะยาว การสรางสรรคองคกรใหเปนองคกรแหงความสข จะตองอาศยทงศาสตรและศลปในการจดการ เพอทำใหบคลากรในองคกรตระหนกถงความสำคญและมงมนไปสเปาหมายเดยวกน มนโยบายและกจกรรมการสรางเสรมคณภาพชวตทเหมาะสม มกจกรรมตางๆ ททำขนเพอใหบคลากรในองคกรคดถงสวนรวม สามารถทำงานเปนทมและสรางความสขในการทำงานรวมกน ตลอดจนเผอแผความสขไปสชมชนรอบขางและสงคมสวนรวมไดดวย

แตละองคกรจำเปนตองคนหากญแจไขไปสการเปนองคกรสขภาวะ หรอ องคกรแหงความสขในแบบฉบบของตนเอง สอดคลองกบวสยทศน เปาหมาย ความตองการขององคกร และทสำคญทสด คอ เหมาะสมกบรปแบบการดำเนนกจกรรมภายในองคกรของตนเอง

จากแนวคดและองคประกอบขององคกรสขภาวะทไดนำเสนอไปแลวขางตนนน หลายหนวยงานไดพฒนาหลกเกณฑ หรอ ดชนชวดความเปนองคกรสขภาวะ เพอใชเปนแนวทางในการเสรมสราง และประเมนผลการดำเนนงานภายใตแนวคดน

องคประกอบขององคกรสขภาวะสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส) เสนอวา “องคกร

สขภาวะ” หรอองคกรแหงความสขตองประกอบไปดวย ความสข 8 ประการ โดย มองความสขเปน 3 สวน คอ ความสขของบคคล ความสขของครอบครว ความสขขององคกรและสงคม ดงน

• ความสขของบคคล ประกอบไปดวย Happy Body (สขภาพด) คอ สขภาพแขงแรงทงกายและจตใจ มาจากการท

รจกใชชวต รจกกน รจกนอน ชวมสข เหมาะสมกบเพศ วย สถานการณ และเหมาะสมกบฐานะทางการเงนHappy Heart (นำใจงาม) ในองคกร สงทจำเปนทสดในการทมนษยจะอยกบคนอนไดตองมนำใจคดถงคนอน มความเอออาทรตอกนและกน รจกแบงปนอยางเหมาะสม ตองรบทบาทของเจานาย บทบาทของลกนอง บทบาทของเพอนรวมงาน


Happy Relax (การผอนคลาย)ตองรจกผอนคลายกบสงตางๆ ในการดำเนนชวต เมอชวตในการทำงานเครยดกตองมวธผอนคลายในการทำงาน ขณะเดยวกนการใชชวตสวนตวกตองรจกผอนคลายเชนเดยวกน เปนการสรางสมดลชวต

Happy Brain (หาความร) มนษยเราอยไดดวยการศกษาหาความร พฒนาตวเองตลอดเวลาจากแหลงตางๆ นำไปสการเปนมออาชพ เพอใหเกดความมนคงกาวหนาในการทำงาน

Happy Soul (การยกระดบจตใจ) คณธรรมเบองตนพนฐานของการอยรวมกนของมนษยในสงคม ในการทำงานเปนทม คอ หร โอตปปะ ความละอายและเกรงกลว ตอการกระทำของตนเองโดยเฉพาะการกระทำทไมด คนด มความศรทธาตอศาสนา มศลธรรมในการดำเนนชวต มคณธรรม มความซอสตย มความสามคค และ มความเอออาทรชวยเหลอเกอกลกน ยอมนำความสขสองคกร

Happy Money (ใชเงนเปน) การทสามารถจดการรายรบรายจายของตนเองไดคอการใชเงนเปน มเงนรจกเกบรจกใชเปนหนใหพอด มชวตทเหมาะสมกบตนเอง วนนคนปฏเสธเรองการเปนหนไมได การเปนหนการใชจายทเหมาะสมกบสถานะทตนเอง หามาได ทกคนตองมการบรหารจดการรายรบและรายจายของตนเองและครอบครว ตองรจกการทำบญช หรอวาถาเปนระดบครอบครว เรยกวาบญชครวเรอน


• ความสขของครอบครว ประกอบดวย Happy Family (ครอบครวด) มครอบครวทอบอนและมนคงใหความสำคญ

กบครอบครวเปนกำลงใจทดในการทำงาน เพราะครอบครวเปนเหมอนภมคมกน เปนกำลงใจ ในการทเราจะสามารถเผชญกบอนาคตหรออปสรรคในชวตได ทำใหเรา มงมนในการทำใหชวตเราดขน ฉะนนครอบครวเขมแขง สงคมกยอมมนคงเสมอ

• ความสขขององคกรและสงคม ประกอบดวย Happy Society (สงคมด) หมายรวมถงสองมต คอ สงคมในททำงานกบ

สงคมนอกททำงาน มนษยทกคนตองมความรกสามคคเออเฟอตอสงคมทตนเองทำงานและพกอาศย มสงคมและสภาพแวดลอมทด

“การประเมนองคกรสขภาวะ” สำคญอยางไร จากแนวคดและองคประกอบขององคกรสขภาวะ หลายหนวยงานไดพฒนา

“หลกเกณฑ” หรอ “ดชนชวดความเปนองคกรสขภาวะ” เพอใชเปนแนวทางในการเสรมสรางการเปนองคกรสขภาวะ และประเมนผลการดำเนนงานภายใตแนวคดน

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส) เสนอ “ตนแบบจำลององคกรสขภาวะ” Home Model 3.0 ตามแนวคด Happy Workplace เพอใชในการประเมนองคกรสขภาวะ หรอ “ประเมนวาสถานประกอบการนนเปน สถานประกอบการทเอออำนวยใหทรพยากรมนษยภายในองคกรทำงานอยางมความสขไดหรอไม”

โดยโมเดลดงกลาวอธบายลกษณะองคกรแหงความสขผานมมมองของบคคล 3 สถานะ หรอ 3 มมมอง ไดแก มมมองระดบองคกร ระดบผปฏบตงานททำหนาทบรหารความสขในองคกร และ ระดบพนกงาน ประกอบดวย 3 โมเดลยอย คอ องคกรแหงความสข (Happy Organization) การจดการความสข (Happy Management) พนกงานทมความสข (Happy Employee)

“การประเมนองคกรสขภาวะ” สำคญอยางไร


1. โมเดลองคกรแหงความสข (Happy Organization) ปจจยสำคญของการทำความเขาใจโมเดลน คอ “อตลกษณ” (Identity) ของ

องคกร หรอรปแบบองคกร โดยทวไปองคกรแบงเปน 3 ลกษณะ คอ

1. องคกรทเนนความเรยบงายไดดลยภาพ (Simplified organization) เปนองคกรทมสไตลการบรหารจดการทเนนความเรยบงาย ประหยด สมถะ ระมดระวงและมสไตลการจดการแบบอนรกษนยม (Conservative) องคกรประเภทนจะไมประกอบกจการแบบหวอหวา ไมบรหารงานตามกระแส แตเนนจงหวะการกาวเดนทางธรกจแบบคอยเปนคอยไป มกลยทธทางธรกจทเหมาะสมตามอตภาพของตนเององคกรประเภทนเนนสรางความมนคงและความตอเนองภายในองคกร โดยเฉพาะการสงเสรมความสามคค การทำงานเปนกลม เปนทม การสรางวฒนธรรมองคกรแบบ “ครอบครวเดยวกน” และคานยมการทำงานแบบ “ทกขสขรวมกน” โดยมแนวคดการบรหารจดการใหบคลากรมความสขทงทางกาย จตใจ และจตวญญาณ

องคกรประเภทนเชอวา ถาพนกงานมความสขอยางเรยบงายและไดสมดล ทงทางกายภาพและทางจตใจแลว จะทำใหศกยภาพ และผลผลตของพนกงานดขน ซงจะสงผลใหผลการประกอบการดขนดวย เนนไปท “ความสมดลของชวตและการทำงาน (Work-Life Balance)”

2. องคกรทเนนความสรางสรรค (Creative Organization) เปนองคกรในภาคธรกจทมการแขงขนทเขมขนในระดบสงเชน ธรกจดานเทคโนโลย ธรกจแฟชน หรออาจเปนหนวยงานพเศษทตองใชความสามารถพเศษเฉพาะดานและความคดสรางสรรคของพนกงานในระดบสง เชน งานวจยคนควา งานทดลองทางวทยาศาสตร

องคกรเหลานจำเปนตองมความยดหยนสง กระจายและมอบหมายอำนาจในการทำงาน เนนผลลพธของงานมากกวาการควบคมกระบวนการ ใหความสำคญตอการจดสภาพแวดลอมและบรรยากาศในการทำงานเพอกระตนบคลากรใหเกดความสรางสรรค สงเสรมการแลกเปลยนขอมลขาวสารความรทงทเปนความรแบบชดแจง (Explicit knowledge) และ ความรแบบแนบนย (Tacit knowledge) เปน


องคกรทไมพยายามควบคมบคลากรดวยกฎระเบยบหรอขอบงคบ แตจะสรางคานยมและวฒนธรรมการใหเกยรต ใหความเคารพและความเชอมนในตวพนกงานวาเปนผมความสามารถ มศกยภาพสงและมวนยแหงตน สามารถใชความสรางสรรคในการทำงานจนสำเรจลลวงไดอยางงดงามเปรยบประดจดงศลปนททำงานศลปะ การบรหารความสขของบคคลมงเนน “ความเปนอสระในการทำงาน” และการไดปลดปลอยพลงความสรางสรรค

3. องคกรทเนนความยงยน (Sustainable Organization) เปนองคกร ทเจาของและผบรหาร โดยเฉพาะอยางยงผกอตงองคกรมปณธานความมงมนทมใชเพยงแคประกอบกจการการคา การผลตสนคาอตสาหกรรม หรอการบรการเพอใหไดกำไรหลอเลยงความอยรอดขององคกรเทานน แตยงมปรชญาการดำเนนชวตททรงคณคา รวมทงมโลกทศนหรออดมการณ คานยมในการดำเนนธรกจทด เนนความสมดลระหวางองคกรกบสงคมและผมสวนไดสวนเสยทกกลม ใหความสำคญตอการสรางความเตบโตขององคกรอยางมนคง ยงยน บนพนฐานของการบรหารจดการ อยางมธรรมาภบาล (Good corporate governance) ยดมนการพฒนาและรกษาคณภาพของสนคาและบรการ รวมถงถอมน ตอความรบผดชอบของธรกจทมตอสงคม อกทงสรางสรรควฒนธรรมองคกรในการหลอหลอมใหพนกงานเชอมนและปฏบตตามอดมการณขององคกร

ลกษณะสำคญ คอ บรรยากาศขององคกรมงเนนหลกการทำงานบนพนฐาน คณธรรม จรยธรรมทางธรกจ และจรรยาบรรณของวชาชพ การบรหารความสขของบคคลมงเนนการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผบรหารถอเปนตนแบบหรอตวแบบของการทำงานและการใชชวต ความสขในองคกร คอ สขภาพกายท แขงแรง จตใจทมขนตธรรม ทำงานดวยความเพยร สขทางสตปญญาทไดแสวงหาความรใหมๆ เพอไดพฒนางานใหดขน


2. โมเดลการจดการความสข (Happy Management) : โมเดล “เปน อย คอ”

เปนการมองความสขผานมมมองของนกทรพยากรมนษย ทมบทบาทหนาทสำคญในการดแลความเปนอยของพนกงานภายในองคกรใหอยดมสขกนอยางทวถง นำเสนอโมเดล “เปน อย คอ” ทมองคประกอบสำคญ 3 สวน ไดแก ลกษณะของบคคลทมความสข วธการสรางความสขในททำงาน และผลลพธของการทำงานอยางมความสข

1. บคคลทมความสขในการทำงาน ตองมความเปน อย คอ ทเหมาะสม ดงน

2. การสราง “อย” วธการทเปนหวใจหลก คอ 1) การใหเกยรตและใหโอกาส 2) การสอสารอยางจรงใจ และ 3) การพฒนาและเรยนรอยางตอเนอง

3. ผลของการทำงานอยางมความสข นอกจากจะทำใหบคคลคนนน “คอ” (บคคลนนตระหนกวาตนเองมคณคา โดยมผลงาน และเปนทตองการขององคกร) แลว ยงสงผลใหผนำเปนทรกและศรทธา องคกรมผลงาน และครอบครวไดรบการดแลเอาใจใส

เปน : เปนตวตนทแทจรง เปนสขทางใจ เปนคนไดเตมศกยภาพและเปนคนทครอบครว สงคม ชมชนพอใจ

อย : อยดกนด อยอยางม Passion อยในองคกรทด มผนำ และเพอนรวมงานด อยในตำแหนงและอาชพทเหมาะสมและเปนทยอมรบ

คอ : ประกอบดวย คอผลงานขององคกร คอความหวงขององคกร และคอภาพลกษณขององคกร


บคคลทมความสขในการทำงานจะมองคประกอบของความสขแบบ เปน อย คอ ครบทง 3 องคประกอบ จะขาดองคประกอบใดองคประกอบหนงไมได แตองคประกอบของเปน อย คอ ของพนกงานแตละคนจะไมเทากน

2. โมเดลพนกงานทมความสข (Happy Employee) :

โมเดล “กญแจความสข-หมนรหส ขจดทกข-บำรงสข”

เปนการมองความสขในมมมองของพนกงาน โดยในทางพฤตกรรมศาสตร พนกงานสามารถรบรและสรางความสขใหกบตนเองได กลาวถง รหสความสข 7 รหส

รหสท 1 พนฐานความคด ความเชอ ทศนคต ปญญา และการฝกฝนคนแตละคนมความคดความเชอเปนของตนเองทเกดจากการเรยนร อบรม

บมเพาะมาตงแตเยาววยจนกลายเปนทศนคต ซงจะเปนตวกำกบพฤตกรรมการแสดงออกของบคคล การรบรความสขของคนทำงานมปจจยพนฐานมาจากวธคดหรอมมมองทมของแตละคน ดงนนเบองตนพนกงานควรสรางทศนคตเชงบวกใหเกดขนกบตนเอง

รหสท 2 ลกษณะงาน ปจจยทเกยวของกบลกษณะงานนสามารถแบงไดเปน 2 สวน

สวนแรก คอ ลกษณะของงานโดยตรง ซงสามารถอธบายไดวา ลกษณะของงานททำสามารถสรางแรงจงใจใหกบคนทำงานได โดยเฉพาะเมอคนทำงานมโอกาส ไดเลอกงานทตนชอบและถนด หรอเมอเปนงานทตนและบคคลอนเหนวาเปนงานทมคณคาและความสำคญ และเปนงานททำแลวมความกาวหนาและคนทำงานไดเหนพฒนาการดานความสามารถของตน นำมาซงความพงพอใจในการทำงานสงผลตอการรบรความสขของคนทำงานคนนน

สวนท 2 เกยวของกบกระบวนการทำงานและปจจยสนบสนนตางๆ โดยสามารถอธบายไดวากระบวนการทำงานสามารถสรางแรงจงใจใหกบคนทำงานได ถาหากเปนกระบวนการทมความนาสนใจ มความทาทาย มความยากงายในระดบทเหมาะสม มเปาหมายปลายทางหรอผลสมฤทธของกระบวนการทชดเจน คนทำงาน มโอกาสไดรบทราบความคดเหนหรอขอเสนอแนะทเปนประโยชนและไดใชความคด


สรางสรรคในการปรบปรงกระบวนการทำงานของตน และการไดรบผลตอบแทนทสอดคลองกบผลการทำงานและอยในระดบทพอเหมาะ ตลอดจนองคกรมปจจยสนบสนนการทำงานอยางเหมาะสม

รหสท 3 หวหนา เพอนรวมงาน ลกคา และบคคลอนๆ ทเกยวของ

ในการทำงานพนกงานจะมปฏสมพนธกบหวหนา เพอนรวมงาน ลกคา และบคคลอนๆ ทเกยวของ พนกงานจงควรเขาใจพฤตกรรมของบคคลกลมตางๆ พรอมกบเรยนรและปรบตวทจะทำงานรวมกนอยางมความสข สวนองคกรควรชวยใหเกดสมพนธภาพทดในองคกร

รหสท 4 วฒนธรรมองคกร และบรรยากาศในการทำงาน

วฒนธรรมองคการเปนกรอบในการแสดงออกของพฤตกรรมในการทำงานของคนในองคกร เปรยบเสมอนเปนมาตรฐานกลางทคนสวนใหญยดถอปฏบต ทำใหทกคนสามารถแสดงบทบาทของตนเองในการทำงานไดอยางสอดคลองกบความคาดหวงขององคกร

สภาพแวดลอมในการทำงานเปนอกปจจยทมสวนสำคญในการสรางความสขใหพนกงาน โดยเออใหพนกงานทำงานไดอยางสะดวก สบาย และปลอดภย พนกงานควรเรยนร รบร และปรบตวใหเขากบวฒนธรรมองคกรและสภาพแวดลอมในการทำงาน สวนองคกรมสวนชวยพนกงานโดยสรางสรรควฒนธรรมองคกรทด เชน การทำงานเปนทม การชวยเหลอเกอกลกน เปนตน รวมทงจดสภาพแวดลอมในการทำงานใหเหมาะสม

รหสท 5 รปแบบการใชชวต

ปจจยนเปนปจจยทเกยวของกบลกษณะกจกรรมในการดำเนนชวตของแตละคน ตงแตพฤตกรรมการบรโภค และอปโภค จนถงการดแลสขภาพกายและใจ เพราะชวตของคนทำงานไมไดมแตมตเรองงานเพยงอยางเดยว หากยงมเรองสวนบคคลทแตละคนตองเผชญในแตละวน รปแบบการใชชวตจงสงผลตอการรบรความสขของคนทำงานดวยเชนกน


รหสท 6 ครอบครว

ครอบครวเปนปจจยพนฐานสำคญทเกยวของกบการดำเนนชวตของทกคนโดยตรงเมอเสรจสนภารกจการงานในแตละวน คนทำงานทกคนกลบบาน หากครอบครวของคนทำงานมความรกใครกลมเกลยว เตมไปดวยความอบอนหวงใยกน กจะสงผลให เปนพลงและกำลงใจทเขมแขงในการทำงานของคนๆ นน และในทางตรงกนขาม หากครอบครวของคนทำงานขาดความผกพน หางเหนหมางเมน ไมมความใกลชดกน กนาเสยดายทคนๆ นนอาจจะไมไดรบกำลงใจและการสนบสนนทสำคญในการปฏบตภารกจการงานใหประสบความสำเรจ

รหสท 7 สงคม สถานการณ/ปจจยแวดลอม

เราอาศยอยในสงคม จงเปนสงทหลกเลยงไมไดทวถและความเปลยนแปลง เปนไปในสงคมสงผลกระทบตอการดำเนนชวตของคนทำงานทกคน รวมถงสถานการณและปจจยแวดลอมตางๆ ทางเศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลย และธรรมชาต ดวยเพราะการรบรความสขในการทำงานนนไมอาจแยกออกจากอารมณความรสกในการดำเนนชวตประจำวนได ประสบการณหรอเหตการณตางๆ ทคนทำงานตองประสบ พบเจอในการใชชวตในวนหนงๆ จงมสวนสำคญตอความสขทจะเกดขนกบคนๆ นน ปจจยสดทายปจจยนสามารถกลาวไดวาเปนปจจยทตวบคคลมอำนาจในการควบคมและกำหนดความเปนไปไดนอยทสด

รปแบบวธการวจยเพอศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนา

“การวจยเพอศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา” เรมจาก ศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตเพอทราบบรบทและการเปลยนแปลงของอตสาหกรรมยานยนตของไทย บรณาการรวมกนแนวคดทฤษฎทเกยวของกบองคกรสขภาวะและความสขเพอกำหนด


รปแบบการการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนา และทายสดพฒนาเครองมอประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตทสนบสนนใหเกดองคกรสขภาวะ โดยมจดมงหมาย “เพอพฒนาตวแบบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา” (The Model of Human Resource Management in Thailand Automotive Cluster) และ “สรางเครองมอและคมอสำหรบประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตของไทยในทศวรรษหนา”

รปแบบวธการวจยทใชนน อาศยกระบวนการวจยเชงอนาคตดวยวธวจย แบบผสม (Mixed Method) ระหวางการวจยคณภาพ และการวจยปรมาณ โดยเรมจากศกษาทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตดวยเทคนค Ethnographic Delphi Futures Researchจากประชากรไมตำกวา 17 คนเพอทราบบรบทและการเปลยนแปลงของอตสาหกรรมยานยนตของไทย จากนน จงนำผลทไดจากการวจย Ethnographic Delphi Futures Research บรณาการรวมกนแนวคดทฤษฎทเกยวของกบองคการสขภาวะและความสข เพอสรางแบบสอบถามสำหรบรวมรวมขอมลเชงปรมาณจากกลมตวอยางจำนวนกวา 400 ตวอยางเพอนำผลจากแบบสอบถามวเคราะหองคประกอบเชงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis) เพอกำหนดรปแบบการการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนาทนำองคการไปสองคการสขภาวะ และทำการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis) องคประกอบดงกลาวจากกลมตวอยางกวา 350 ตวอยาง หลงจากนนดำเนนการพฒนาเครองมอประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตทสนบสนนใหเกดองคการสขภาวะเปนลำดบสดทายโดย กำหนดแผนงานการศกษา เปน 3 ระยะ คอ

ระยะท 1 ศกษาเพอพฒนารปแบบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทย


ระยะท 2 การพฒนาเครองมอประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยดำเนนการตามหลกการการสรางเครองมอประเมนของ John M. Owen และ Patricia J. Rogers

ระยะท 3 การจดทำคมอแนวทางและวธประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทย

Step 1 Ethnographic Delphi Futures Research เพอทราบทศทางการบรหารทรพยากรมนษย ของอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนา

Step 2 วเคราะหองคประกอบ (Exploratory & Confirmatory Factor Analysis) เพอพฒนา HR Model for Automotive Cluster

Step 3 พฒนาแบบประเมนความพรอม ดานการบรหารทรพยากรมนษย เพอนำองคการสองคการสขภาวะ

Output : แบบประเมนความพรอมดานการบรหาร ทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต

เพอนำองคการสองคการสขภาวะ


การรบรหารจดการอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา

อก 10 ป ขางหนา การบรหารจดการอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทยในจะเปนอยางไร

จากการสมภาษณนกวชาการและผกำหนดนโยบายสาธารณะดานยานยนต ผแทนนกบรหารระดบสง ผประกอบการดานอตสาหกรรมยานยนต และนกบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนต เพอวเคราะหถงทศทางการบรหารจดการอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทยทเปนอยในปจจบน และแนวโนมในอนาคต โดยเนนทระยะ 10 ปขางหนา แลวนำมาวเคราะหผลรวมกบการวจยเชงคณภาพสามารถจำแนกองคประกอบทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา โดยพบองคประกอบทเกยวของ 6 องคประกอบ ไดแก

1. การเปลยนแปลงของนวตกรรมและเทคโนโลยการผลตของอตสาหกรรมยานยนตไทย คอ แนวโนม ทศทางของสงใหมๆ ทเขามาเปลยนแปลง เพมเตม วธการทปฏบต

อยเดมเพอใหกระบวนการผลตชนสวนยานยนตและการประกอบยานยนตดำเนนงานไดผลดยงขนและสามารถตอบสนองความตองการของอตสาหกรรมยานยนต

2. ทศทางการเปลยนแปลงของสถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนตไทย คอ บรบทการดำเนนธรกจของผประกอบการ ไดแก ลกษณะธรกจ ประเภทของ

กจการ ขนาดของกจการ กลมผรวมทน

3. ทศทางการจดการอตสาหกรรมยานยนตไทย ไดแก แนวทาง หลกการ วธการและเครองมอทสถานประกอบการอาจะนำมาใช

เพอสนบสนนใหการดำเนนงานบรรลจดมงหมายทางธรกจ

4. การจดการทนมนษยอตสาหกรรมยานยนตไทย ไดแก แนวทางและวธการวางแผนกำลงคน การกำหนดรปแบบการจางงาน และ

คณสมบตของบคลากรของอตสาหกรรมยานยนต


5. ทศทางของดานผลตอบแทนและสงจงใจสำหรบผปฏบตงาน ความตองการและความคาดหวงของพนกงานในอตสาหกรรมยานยนต

6. ทศทางรปแบบการบรหารทรพยากรมนษย ขอบเขตภารกจดานการบรหารทรพยากรมนษยมาสนบสนนเปาหมายและสนบสนน

ใหเกดองคกรสขภาวะใน 10 ปขางหนา ไดแก การบรหารทรพยากรมนษย การพฒนาทรพยากรมนษย การพนกงานสมพนธ

เมอนำองคประกอบทง 6 มาวเคราะหและกำหนดรปแบบความสมพนธขององคประกอบตางๆ กบทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต ในทศวรรษหนา ไดดงแผนภาพ

แผนภาพท 3 องคประกอบทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษย ของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา

องคประกอบท 1 ทศทางของนวตกรรม และเทคโนโลยของ

อตสาหกรรมยานยนต

องคประกอบท 2 ทศทางสถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนต

องคประกอบท 4 ทศทางการจดการทนมนษย ของอตสาหกรรมยานยนต

องคประกอบท 3 ทศทางการจดการ


องคประกอบท 5 ทศทางของผลตอบแทน และสงจงใจสำหรบ

ผปฏบตงาน

องคประกอบท 6 ทศทางรปแบบการบรหารทรพยากรมนษย

ของอตสาหกรรมในทศวรรษหนา

6.1 การบรหารทรพยากรมนษย 6.2 การพฒนาทรพยากรมนษย 6.3 การพนกงานสมพนธ


ทศทางการเปลยนแปลงของทง 6 องคประกอบ เปนอยางไร?

องคประกอบท 1 : การเปลยนแปลงของนวตกรรมและเทคโนโลย การผลตของอตสาหกรรมยานยนตไทย

ในความเหนของผเชยวชาญ พบวา “ประเดนสำคญของการเปลยนแปลงกระบวนการผลตในอตสาหกรรมยานยนตไทย คอ นวตกรรม และ เทคโนโลย เมอกระบวนการผลตเปลยนจะสงผลใหรปแบบการทำงานปรบเปลยนตามไปดวย และสงผลมายงแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยทจะตองปรบใหสอดรบกน”

นวตกรรมและเทคโนโลยทมความสมพนธกบอตสาหกรรมยานยนตไทย ในปจจบน ไดแก เทคโนโลยเกยวกบ Mold & Die และแมพมพ งานขนรปโลหะ งานหลอ งาน Tooling/งานกลง ทรานซชนมอเตอร ระบบกำลงสง ระบบกำลงไฟฟา แบตเตอร การซอมบำรง ยานยนตประหยดพลงงาน ยานยนตขบเคลอนดวยไฟฟา ระบบขบเคลอนอตโนมต การผลตโดยหนยนต รวมทงยงใหความสำคญกบกระบวนการผลตทลดตนทนและกระบวนการผลตทรกษาสงแวดลอม

ผลการศกษาถงทศทางของนวตกรรมและเทคโนโลยการผลตของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา นน พบวา

นวตกรรมและเทคโนโลยทมความสำคญเพมขน ไดแก ยานยนตประหยดพลงงาน ยานยนตขบเครองดวยไฟฟา ระบบควบคมอตโนมต ระบบไฟฟา แบตเตอรรลเธยมไอออน ทรานซชนมอเตอร การผลตโดยหนยนต และผลตทรกษาสงแวดลอม

แนวโนมของเทคโนโลยในการผลตทจะนำมาใชในทศวรรษหนานน มงเนนการลดใชกำลงแรงงานลงและใชหนยนตหรอสายการผลตแบบกงอตโนมต และใหความสำคญกบการพฒนาวตถดบและชนสวนทมประสทธภาพสงและขนาดเลก นำหนกเบาเพอรองรบกบเทคโนโลยการผลตรถยนตไฟฟาในอนาคต โดยเฉพาะอยางยง การใช

50สขกนเถดเรา HR Care Meter

องคประกอบท 2 : ทศทางของสถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนตไทย ในทศวรรษหนา

แบตเตอรลเธยมไอออน และ ทรานซชนมอเตอร ซงเปนหวใจของเทคโนโลยการผลตรถยนตทขบเคลอนดวยระบบไฟฟา

นวตกรรมและเทคโนโลยทมยงคงมความสำคญเทาเดม ไดแก ระบบขบเคลอนอตโนมต ระบบสงกำลง เครองจกรกงอตโนมต Mold & Die /แมพมพ งานขนรปโลหะ งานหลอ Tooling /งานกลง การซอมบำรง และการผลตทลดตนทน

สถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย จำแนกได 4 กลมหลกไดแก สถานประกอบการทรวมทนกบญปน สถานประกอบการทรวมทนกบอเมรกา สถานประกอบการทรวมทนกบ ยโรป และสถานประกอบการทเปนคนไทย ซงแตละกลมผรวมทนจะมนวตกรรม เทคโนโลยการผลต และกระบวนการผลตทแตกตางกน ทำใหลกษณะงานของแตละประเภทสถานประกอบการนนมขนตอนการปฏบตงานท

5�HR Care Meter สขกนเถดเรา

แตกตางกน และผประกอบการแตละกลมกมความตองการบคลากรทมคณสมบต แตกตางกนออกไป ดวยเหตนกลมผประกอบการและสถาบนการศกษาจงรวมมอกนพฒนาบคลการขนในรปแบบของ “โรงเรยนในโรงงาน” หรอ สงนกศกษาเขาไปฝกงานในโรงงาน เพอชวยบรรเทาปญหาการขาดแคลนชางเทคนคไดในระยะสนๆ”

เมอจำแนกผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตไทยตามประเภทผลตภณฑนน แบงไดเปน 2 กลม คอ กลมท 1 กลมอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต ซงประกอบดวย กลมผผลตชนสวนประเภท Tier 1 กลมผผลตชนสวนประเภท Tier 2 กลมผผลตชนสวนประเภท Tier 3 และกลมผผลตชนสวนประเภท Tier4 และ กลมท 2 กลมอตสาหกรรมประกอบรถยนต จำแนกเปน กลมผลตรถกระบะ กลมผลตรถยนตขนาดเลกกำลงเครองยนตไมเกน 1,500 ซซ กลมยานยนตประหยดพลงงาน และกลมผลตยานยนตขบเคลอนดวยไฟฟา

เมอจำแนกตามขนาดของกจการ แบงไดเปน 3 กลม คอ กจการขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ

การศกษาความคดเหนผเชยวชาญ เพอเปรยบเทยบสถานการณปจจบนและ ในอนาคตพบวา จดแขงของอตสาหกรรมยานยนตของไทยในปจจบนและอนาคต คอ การเปนผนำการผลตยานยนตกลมกระบะ ซงประเทศไทยสามารถผลตชนสวนไดทงคน และอกกลมหนงทมแนวโนมการพฒนาในอนาคต คอ กลมรถประหยดพลงงาน

และเมอวเคราะหปจจยตาง ๆทเกยวของกบองคประกอบดานทศทางของสถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนตไทย พบการเปลยนแปลงตางๆ ดงน

รปแบบของสถานประกอบการของธรกจอตสาหกรรมยานยนตทมความสำคญเพมขน ไดแก ธรกจการผลตชนสวนประเภท Tier 1 ธรกจการประกอบชนสวนรถกระบะ ธรกจการประกอบยานยนต ขนาดเล ก

5�สขกนเถดเรา HR Care Meter

กำลงเครองยนตไมเกน 1,500 ซซ ธรกจการประกอบยานยนตประหยดพลงงาน ธรกจการประกอบยานยนตขบเครองดวยไฟฟา

ทงกลมสถานประกอบการทรวมทนกบญปน สถานประกอบการทรวมทน กบอเมรกา และสถานประกอบการทเปนคนไทย จะเพมความสำคญมากยงขนในอตสาหกรรมยานยนตของไทยในทศวรรษหนา

รปแบบของสถานประกอบการของธรกจอตสาหกรรมยานยนตทยงคงมความสำคญเทาเดม ไดแก ธรกจการชนสวนประเภท Tier 2 ธรกจการผลตชนสวนประเภท Tier3 ธรกจการผลตชนสวนประเภท Tier 4

“สถานประกอบการขนาดกลางยงคงมทศทางการผลตทคงท เชนกนกบอตสาหกรรมยานยนตรวมทนยโรปทยงคงใหความสำคญกบอตสาหกรรมยานยนต ในไทยอยในระดบคงทเนองจากเทคโนโลยการผลตของยานยนตสายยโรปมเทคโนโลยการผลตทสง ดงนนการขยายธรกจมายงภมภาคอนจงมตนทนสงและไมคมคาในการ ทจะขยายตว”


องคประกอบท 3 : ทศทางการจดการอตสาหกรรมยานยนตไทย ในทศวรรษหนา

องคประกอบสำคญของ “กระบวนการจดการ” อตสาหกรรมยานยนต ประกอบดวยการวางแผนกลยทธ การวางแผนพฒนาองคกร และการจดการเชงกลยทธ การออกแบบระบบงานใหสอดคลองกบเทคโนโลย การประยกตใชระบบมาตรฐานในระดบสากลตางๆมาเปนสวนประกอบของกระบวนการผลต การบรหาร Change Management และการจดการโครงสรางองคกรทมความคลองตวสงและมระบบท เออตอการ Rotation ขามสายงาน รวมทงการบรหารงานบนความแตกตางของ Generation ในอตสาหกรรมยานยนต

ผ เชยวชาญดานนโยบายและการสงเสรมอตสาหกรรมทานหน ง ซ งมประสบการณในงานดานนมากกวา 20 ป ใหความเหนเกยวกบ “ทศทางการจดการอตสาหกรรมยานยนตไทย” ไววา “เมอมองยอนไปในอดต จะพบวา การเกดขนและการขยายตวของอตสาหกรรมยานยนตไทย นน เกดขนจาก นโยบายสงเสรมการลงทนของภาครฐ สงผลใหผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตจากทวโลกเขามารวมลงทนและขยายฐานการผลตในประเทศไทย และเกดการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมทเกยวของครบทงสายหวงโซคณคาของอตสาหกรรมยานยนต” ดงนน สงทสำคญทสด ในการจดการอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา นนกคอ ผประกอบการในธรกจนจะตองใหความสำคญกบ “นโยบายของภาครฐ” ซงเปนปจจยหลกทผประกอบการจะตองนำมาวเคราะหและกำหนดแผนกลยทธขององคกรใหชดเจนและสอดคลองกน

นอกจากน ปจจยทมความสำคญไมแพกน คอ “การออกแบบกระบวนการผลตใหสอดคลองกบระบบมาตรฐานสากลตางๆ” โดยพบวา สวนใหญบรษทผจางผลต จะเปนผกำหนดมาตรฐานการผลตและการตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑ ทำให การออกแบบกระบวนการผลต (Production Process) ของสถานประกอบการตางๆ นนถกเชอมโยงกบมาตรฐานการผลตตางๆ มากมาย ปจจยนมความสำคญ


ในปจจบนและยงคงความสำคญตอไปในอนาคต ทงน จากการสมภาษณเจาของกจการผลตชนสวนยานยนต บรษทสญชาตไทย ทมประสบการณมากกวา 15 ป ใหความ คดเหนในประเดนนวา “ยอดจำหนายของผลตภณฑประเภทชนสวนยานยนตนนเตบโตอยางตอเนองมาตลอด มยอดจำหนายสงขนทกป แตสงททาทาย คอ การผลตสนคาจะตองไดมาตรฐานและมคณภาพตามทลกคากำหนดจงจะไดรบความไววางใจและ มยอดสงซอ โดยแทบจะไมตองทำการตลาด ผประกอบการมหนาทบรหารการผลต ใหทนเวลาและไดสนคาตรงตามมาตรฐาน ซง การบรหารการผลตใหเปนไปตามมาตรฐานเปนสงททาทายพอสมควรเพราะจะถกควบคมทกขนตอนการผลตและมผลตอตนทนสนคา”

และจากการวเคราะหขอมลแลว พบวา นอกเหนอจากปจจยเรอง การการกำหนดแผนกลยทธ และการบรหารจดการเชงกลยทธ และการจดการดานคณภาพการผลตใหไดมาตรฐานสากล จะยงคงมความสำคญมากในทศวรรษหนาแลว ปจจยอนๆ กยงคงมความสำคญอย ไมวาจะเปน การออกแบบระบบงานทสอดคลองกบเทคโนโลยและนวตกรรมทจะมการเปลยนแปลงในอนาคต การจดการเกยวกบกระบวนการโลจสตกส การบรหารการเปลยนแปลง (Change Management) การเตรยม ความพรอมในการ Rotation ในสายการผลตตางๆ และทสำคญคอ การบรหารความแตกตางของชวงวย (Generation) ของพนกงานในอตสาหกรรมยานยนต อกปจจยหนงทจะเพมความสำคญคอ การสรางเครอขายพนธมตรในระดบภมภาคอาเซยน และ แนวโนมการบรหารจดการทเนน Social Responsibility

สำหรบการบรหารความหลากหลายทางวฒนธรรม (Cross Function) นน พบวาเปนหนงในปจจยสำคญดานการจดการอตสาหกรรมยานยนตไทยมาตงแตอดตเนองจากธรกจอตสาหกรรมยานยนตในไทยนนสวนใหญเปนบรษทรวมทนกบตางชาต ปจจยน ยงคงความสำคญในระดบเทาเดมในอนาคตอก 10 ป ขางหนา

55HR Care Meter สขกนเถดเรา

องคประกอบท 4 : ทศทางของการจดการทนมนษยของอตสาหกรรม ยานยนตไทยในทศวรรษหนา

ในองคประกอบดานการจดการทนมนษย นน มมมมองสำคญ 3 องคประกอบ คอ ลกษณะรปแบบการจางงาน โครงสรางของบคลากร และการจดการดานขดความสามารถของบคลากร ทงในดาน ทกษะ ความรและความสามารถ และกำหนดคณลกษณะทพงประสงคหรอคณสมบตสำคญของบคลากรในอตสาหกรรมยานยนต

4.1 รปแบบการจางงาน

รปแบบการจางงานในอตสาหกรรมยานยนตไทย มการจางงาน 3 ประเภท คอ การจางงานประจำ การจางงานแบบชวคราว และการจางงานตามสญญา


ทกคายการผลตพบปญหาดานบคลากรทคลายคลงกน นนคอ การขาดแคลนแรงงานทงเชงปรมาณและคณภาพ การศกษาเกยวกบรปแบบการจางงานของธรกจอตสาหกรรมยานยนต ณ ปจจบนและในอนาคตพบวามแนวโนมการเปลยนแปลงดงน

รปแบบการจางงานของธรกจอตสาหกรรมยานยนตทมความสำคญเพมขน ไดแก การจางงานชวคราว และการจางงานตามสญญา ในขณะทรปแบบการจางงานของธรกจอตสาหกรรมยานยนตทมความสำคญลดลง คอ การจางงานประจำ

4.2 โครงสรางบคลากร

บคลากรในอตสาหกรรมยานยนต ประกอบดวย 5 กลมบคลากรสำคญๆ ไดแก วศวกร ชางเทคนค พนกงานปฏบตการ พนกงานสายสนบสนน (ไดแก พนกงานการเงน พนกงานบญช เจาหนาทบคคล เจาหนาทสารสนเทศ และอนๆ) และ กลมสดทาย คอ แรงงานขามชาต

ชางเทคนค เปนบคลากรกลมทมความสำคญกบกระบวนการผลตสงในทก Line การผลต และในทกขนาดกจการ ไมวาจะเปนชางเทคนคระดบ ปวช. ปวส. สาขาชางยนต และชางไฟฟาควบคม ชาง Tooling (การขนรป) ซงปจจบนอตสาหกรรมยานยนตไทยประสบปญหาขาดแคลนชางเทคนค เนองจากคานยมของสงคมไทยเนนการจบการศกษาในระดบปรญญา และกำหนดคาตอบแทนตามวฒการศกษา ดวยเหตนกลมผประกอบการและสถาบนการศกษาจงรวมมอกนพฒนาบคลการขนในรปแบบของ “โรงเรยนในโรงงาน” หรอ สงนกศกษาเขาไปฝกงานในโรงงาน เพอชวยบรรเทาปญหาการขาดแคลนชางเทคนคไดในระยะสนๆ

ตามความเหนของอาจารยสาขาวศวกรรมเครองกลทมประสบการณดานการสอนการฝกอบรมและพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมยานยนตไทยมามากวา 15 ป ใหความเหนวา “เราเสยชางเทคนคยานยนตเกงๆ เพราะคานยมแสวงหาปรญญา ทกวนนบคลากรบางสวนในกลมชางเทคนคนไดรบการจางงานแบบตำกวาวฒ กลาวคอ จบการศกษาในระดบปรญญาตร แตไดรบการจางงานโดยวฒ ปวส. และปฏบตหนาทในระดบปฏบตการ (ชางเทคนค) ซงบคลากรกลมนยนดปฏบตงานภายใตเงอนไขการจางงานดงกลาว โดยมความหวงวาจะไดรบการเปลยนแปลงตำแหนงงานในอนาคต”


สำหรบรองประธาน (Vice President) บรษทผลตชนสวนยานยนตญปนทมประสบการ ในโรงงานประกอบและผลตชนสวนยานยนตมากวา 20 ป ใหความเหนวา “ในมมมองของอตสาหกรรมผลตชนสวนนน เนน Tooling หรอ การขนรป หรอ แมพมพ ซงปจจบนทำงานดวยเครองจกรกงอตโนมต มความจำเปนตองอาศยชางเทคนคทมทกษะในการ

ขนรป เขาขอบ ซงตองมทกษะในการแกไขปญหาเชงเทคนคได ชางกลมนหายากมาก และยงสามารถโยกยายงานไปสอตสาหกรรมใกลเคยง เชนอตสาหกรรมเหลก หรอ ทำกจการสวนตวเพอสงวตถดบใหอตสาหกรรมทใกลเคยงไดโดย กรมพฒนาผมอแรงงานกพยามเรงพฒนาชางเทคนคกลมน แตกยงไมเพยงพอ”

เจาของกจการผลตชนสวนยานยนต บรษทสญชาตไทยทมประสบการณ มากกวา 15 ป ใหความเหนเพมเตมถงความสำคญของ ชางเทคนค วา “ในสถานประกอบการขนาดเลกมความตองการชางเทคนคทสามารถซอมบำรงเครองจกรไดดวย ลกษณะงานของสถานประกอบการขนาดเลก จะเกยวของกบ การขนรปแมพมพ โดยใชเครองจกรกงอตโนมตขนาดเลกทใชคนปฏบตงานรวมกบเครองจกร มชางเทคนคควบคมและแกไขปญหาตางๆ ดงนนชางเทคนคจงทำหนาทไดเกอบทกอยาง ตงแตวางแผนการผลต จดกะ จายงาน ซอมบำรงเครองจกร และควบคมคณภาพสนคา” ดงนนจงงายทบคลากรกลมนจะโยกยายเปลยนงานไปตามคาจางและคาตอบแทนทจงใจ

การศกษาความคดเหนของผเชยวชาญประกอบกบการวเคราะหผล สรปทศทางสำคญในอนาคตเกยวกบโครงสรางบคลากรอตสาหกรรมยานยนต ดงน

บคลากรอตสาหกรรมยานยนตทมความสำคญเพมขน ไดแก ชางเทคนค ดงทกลาวมาแลววาเปนกลมบคลากรทมความสำคญสงและจะยงมความสำคญมากขนหากมการเคลอนยายแรงงานไดโดยเสรในกลมภมภาคอาเซยนตามขอตกลงในอนาคต


สวนบคลากรอตสาหกรรมยานยนตทยงคงมความสำคญเทาเดมไดแก วศวกร พนกงานปฏบตการ พนกงานสนบสนน (บญช การเงน บคคลเทคโนโลยสารสนเทศ ฯลฯ) และแรงงานขามชาต

4.3 ขดความสามารถของบคลากรทพงประสงคของอตสาหกรรมยานยนต

ขดความสามารถของบคลากร จำแนกเปน 2 ประเภท คอ ทกษะ กบ ความรและความสามารถ

ขดความสามารถประเภท ทกษะ ไดแก ทกษะดานชางตางๆ ไมวาจะเปน ชางยนต ชางไฟฟา ชางโลหะ ชางเชอม ชางซอม และชางไฟฟาควบคม ทกษะดานภาษา และทกษะการบรหาร

สำหรบขดความสามารถประเภท ความรความสามารถ ไดแก ความรดานวศวกรรมตางๆ เชน วศวกรรมยานยนต วศวกรรมเครองกล วศวกรรมอเลกโทรนกส วศวกรรมแมคคาทรอนกส และวศวกรรมระบบและการควบคม นอกจากนยงมความรความสามารถอนๆ อก เชน การออกแบบผลตภณฑ และ ความรดานเทคโนโลยสารสนเทศ

จากบทสมภาษณผเชยวชาญดานนโยบายและการสงเสรมอตสาหกรรม ใหความเหนวา ในระยะเวลา 5 - 10 ปทผานมา กระทรวงอตสาหกรรมเลงเหนความสำคญในการเพมขดความสามารถของบคลากรในสาขาอตสาหกรรมยานยนตเปนอยางมาก


โดยเฉพาะ “การพฒนาวศวกรไทยใหสามารถออกแบบ และวจยพฒนาเพอรองรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการผลตได เนองจากวศวกรจะเปนกำลงสำคญทจะสะทอนใหเหนวาอตสาหกรรมยานยนตไทยจะมนวตกรรมเปนของตนเองไดหรอไม” สอดคลองกบ ทศนะของอาจารยสาขาวศวกรรมเครองกล ซงใหความเหนวา “หากตองการใหประเทศไทยเปนศนยกลางยานยนตของเอเชยอยางแทจรง ผประกอบการไทยจะตองออกแบบและผลตเครองยนตไดเอง ซงตองลงทนดานการวจยและพฒนาเพมมากขน และอยางไรกตาม สถาบนการศกษาไทยกยงเนนการผลตบคลากรทมความรดานเครองกลทเนนเฉพาะ “ระบบเครองยนต” ทงทความจรงแลวอตสาหกรรมยานยนตไทยตองการบคลากรทมความรความสามารถดานเครองยนตทงคน ไดแก บคลากรดานการออกแบบยานยนต ตวถง ระบบความปลอดภย ระบบไฟฟา ระบบการควบคมอตโนมต และอนๆ อกมากมาย” ซงปจจบนแกปญหาโดยผประกอบการทำความรวมมอกบสถาบนการศกษาในการดำเนนการพฒนาและผลตบคลากรตามความตองการของหนวยงานโดยตรง

สำหรบกรรมการผจดการ (Managing Director) บรษทผลตชนสวน ยานยนตเยอรมน รบผดชอบฐานการผลตในภมภาคเอเชย ใหความเหนเกยวกบ ขดความสามารถของบคลากรชาวไทยทเปนอปสรรคตอการขยายฐานการผลตมายงประเทศไทยวา “กระบวนการประกอบยานยนตเยอรมนใชเทคโนโลยการผลตแบบอตโนมต ควบคมดวยระบบคอมพวเตอรเฉพาะ ตองอาศยวศวกรทมขดความสามารถสงและสามารถปฏบตงานไดหลายทกษะ อาท ทกษะเชงชาง ทกษะออกแบบ ทกษะการบรหารจดการ แตวศวกรไทยมขอจำกด คอ มมตทางความคดและขดความสามารถดานเดยว” และแสดงทศนะตอขดความสามารถของบคลากรกลมอนๆ วา “บคลากรกลมอนๆ นนกคดเลอกไดยาก เนองจากยานยนตเยอรมนมมาตรฐานการผลตและเทคโนโลยการผลตทแตกตาง ตองการบคลากรทมความสามารถดานภาษาองกฤษสงพอสมควรเนองจากคมอการปฏบตงานและการเขยนรายงานการปฏบตงานนนตองทำเปนภาษาองกฤษเพอสอสารกบผแทนจากบรษทแมหรอลกคาทสงผลตมาตรวจเยยมการดำเนนงานเปนประจำ”


จากการสรปผลการวเคราะหองคประกอบดานขดความสามารถบคลากรท พงประสงคอตสาหกรรมยานยนตพบวาแนวโนมการเปลยนแปลง ดงน

ขดความสามารถทพงประสงคของบคลากรทเปนทตองการของอตสาหกรรมยานยนตทมความสำคญเพมขน ไดแก ทกษะดานภาษาองกฤษ ทกษะการบรหารความสามารถในการประดษฐ ความสามารถดานออกแบบและพฒนาผลตภณฑ ความรวศวกรรมแมคคาทรอนกส ความรวศวกรรมยานยนต ความรวศวกรรมเครองกล ความรวศวกรรมอเลคทรอนกส และอปนสยพากเพยร (ขยน)

ขดความสามารถทพงประสงคของบคลากรทเปนทตองการของอตสาหกรรมยานยนตทยงคงมความสำคญเทาเดม ไดแก ทกษะดานชางยนต ทกษะดานชางไฟฟา ทกษะดานชางเชอม ทกษะดานชางโลหะ ความสามารถในการซอม ความรวศวกรรมระบบ และการควบคมอปนสยกลาคดกลาแสดงออก อปนสยชาง (ชอบซอม ชอบดดแปลง) อปนสยตรงตอเวลาอปนสยเคารพกฎระเบยบ และอปนสยอดทน


องคประกอบท 5 : ทศทางของสงจงใจหรอความตองการของพนกงาน ในทศวรรษหนา

องคประกอบของสงจงใจในการทำงานของพนกงานนน ประกอบดวยแจงจงใจพนฐาน ไดแก เงนคาตอบแทน เงนโบนส เงนคาลวงเวลา เวลาปฏบตงาน (ชวโมงการทำงานตอหนงวน) วนหยด วนหยดประจำป และสงจงใจทมากขน เชน การทองเทยวประจำป การจดกจกรรมสงสรรคตางๆ คณภาพชวตการทำงาน ความสมดลระหวางงานและครอบครว โอกาสในการพฒนาตนเอง เปนตน

รองศาสตราจารยสาขาวศวกรรมเครองกล มประสบการณดานนวตกรรมและเทคโนโลยยานยนตมากกวา 15 ป ใหความเหนเกยวกบแรงจงใจในการทำงานของบคลากรกลมอตสาหกรรมยานยนตวา “พนกงานแตละกลม แตละระดบการศกษาความคดเหนเกยวกบสงจงใจหรอความตองการทแตกตางกน สำหรบกลมชางเทคนค และ พนกงานปฏบตการ ใหความสำคญกบคาตอบแทน และ คาลวงเวลา ในขณะทวศวกรใหความสำคญกบลกษณะงานและความกาวหนา โอกาสในการเลอนขน เลอนตำแหนง หรอไดทำงานทสามารถสะสมประสบการณทสามารถนำมาประกอบอาชพสวนตวได ในขณะทสายสนบสนนใหความสำคญกบเงนเดอนเบองตน โบนส และสวสดการทเปนหลกประกนพนฐาน รวมทงจำนวนวนทำงานตอ 1 สปดาห”

เชนเดยวกน ผเชยวชาญดานนโยบายและการสงเสรมอตสาหกรรม ใหความเหนวา “ผปฏบตงานระดบปฏบตการ หรอชางเทคนค นยมการทำงานแบบ 8+3=12 คอ ทำงานเวลาปกต วนละ 8 ชวโมง ทำงานลวงเวลา 3 ชวโมง รวมเวลาปฏบตงาน 12 ชวโมง

8 + 3 = 12


ในขณะทวศวกรมกจะเลอกทำงานทสามารถนำความรและสายสมพนธทมกบองคกรไปสานตอธรกจสวนตวในอนาคต” ผประกอบการซงเปนรองประธานบรษทผลตชนสวนยานยนตญปน ใหความเหนวา “การสรางแรงจงใจในการทำงานใหแกบคลากรกลมชางเทคนคทมความสามารถสงนน จะตองใหสวสดการทครอบคลมถงครอบครว เนนการสรางความสมพนธดวยกฬา และการเปดโอกาสใหแสดงความคดเหนผานสหภาพแรงงาน”

และจากการวเคราะหปจจยองคประกอบตางๆ ทเกยวของกบผลตอบแทนและแรงจงใจในอตสาหกรรมยานยนต สรปผลการวเคราะหปจจยดานแรงจงใจใน 10 ปขางหนา ไดวา ผลตอบแทนและสงจงใจของทรพยากรมนษยทมความสำคญเพมขน ไดแก คาจางรายวน โบนส เบยขยน ทองเทยวประจำป คณภาพชวตการทำงาน สวสดการทครอบคลมถงครอบครว ความสมดลระหวางงานและครอบครว Happy workplace การพบปะพดคยกบผบรหาร และโอกาสการแสดงออกของสหภาพ สำหรบ ผลตอบแทนและสงจงใจของทรพยากรมนษยทยงคงมความสำคญเทาเดม ไดแก เงนเดอน คาทำงานลวงเวลา คาทำงานลวงเวลาในวนหยด สวสดการเงนกยม เวลาปฏบตงานตอหนงวน วนหยดเสาร-อาทตย กฬาส การจดคอนเสรตในงานรนเรงของหนวยงาน และสถานทออกกำลงกาย


องคประกอบท 6 : ทศทางรปแบบการบรหารทรพยากรมนษย ของอตสาหกรรมในทศวรรษหนา

ภายใตมมมองของการบรหารทรพยากรมนษยนน ครอบคลมถง การบรหารทรพยากรมนษย การพฒนาทรพยากรมนษย และ การพนกงานสมพนธ

6.1 การบรหารทรพยากรมนษย

ทปรกษาบรษทผลตชนสวนยานยนต ซงดแลงานดานทรพยากรมนษยมากกวา 30 ป ใหทศทางการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตไทยวา “การจดการทดทำใหคนมความสามารถ สวนเทคโนโลยทำใหผลตภาพสง” ความสำเรจของอตสาหกรรมยานยนตไทยจงประอบดวย 2 สวน คอ “คน และ เครองจกร”

การบรหารทรพยากรมนษยทสอดคลองกบทศทางยานยนตในทศวรรษหนานนควรเรมตนทการปรบสดสวนโครงสรางแรงงาน โดยใหความสำคญกบ “ชางเทคนค 50% กลมแรงงาน 35% และวศวกร 15% เพอใหสอดคลองกบเทคโนโลยและ นวตกรรมดานยานยนตในอนาคต”


สำหรบรปแบบการบรหารทรพยากรมนษยทควรเปนในทศวรรษหนา “ควรเปนแบบ Competency Based Management / On Floor Training โดยการคดเลอกบคลากรนนควรพจารณาคณสมบต 3 ก คอ เกง กลา และ แกรง”

เกง หมายถง เกงงาน ทกษะด ความรด เกงความสมพนธ

กลา หมายถง กลาเปนผนำ กลาตดสนใจ กลารบผด และกลารบชอบ

แกรง หมายถง อดทน ทนตอคำตชม

ชางเทคนค

แรงงาน

วศวกร

มมมองของนกวชาการดานอตสาหกรรมยานยนตไทยตอแนวโนมการเปลยนแปลงทเกดจากปจจยภายในประเทศ โดยเฉพาะการขนคาแรงนน สงผลใหสถานประกอบการ มการเคลอนยายการลงทนไปยงประเทศอน โดยเฉพาะอยายงสถานประกอบการทกระบวนการผลตอาศยแรงงานเปนหลก สวนปจจยภายนอกประเทศนน ปญหาราคานำมนสงขนทำใหแนวโนมของอตสาหกรรมยานยนตเรมเปลยนแปลงจากการผลต ยานยนตขบเคลอนดวยนำมนมาเปนยานยนตทขบเคลอนดวยไฟฟา ปจจยทงสองนทำใหอตสาหกรรมยานยนตไทยตองปรบเปลยนแนวทางการพฒนาเปนการขยายตว ในแนวดง “ผลตดวยเทคโนโลยขนสง ใชแรงงานนอยแตมผลตภาพสง” ตองมองทศทางในการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเปนแรงงานทมผลตภาพสง

เมอสรปผลการศกษาความคดเหนของผเชยวชาญเกยวกบภารกจดานบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนต ณ ปจจบนและในอนาคต พบวาม แนวโนม


การเปลยนแปลงเพมขนทงหมด ไมวาจะเปน การใช Competency Base Management การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ การบรหารขอมลทางออนไลนดวยตนเอง (Employee Self-Service Online) การประชมทางไกลดวย VDO การสรางหรอมอบหมายงานใหกบทรพยากรมนษยกลม Talent คาตอบแทนตองสะทอนถงผลการปฏบตงาน การจดสวสดการใหเหมาะสมกบชวงอายของพนกงานภายในองคการ การประเมนผลการปฏบตงานเนนผลงาน

6.2 การพฒนาทรพยากรมนษย

จากทศนะของผเชยวชาญทกกลมลงความเหนเหมอนกนวา กลมบคลากรทตองพฒนาขดความสามารถใหสอดคลองกบเทคโนโลยใหมๆ คอ ชางเทคนค ซงอยในกระบวนการผลต และสำหรบวศวกรยานยนต นนควรมการพฒนาความรความสามารถเพอใหสามารถวจยและพฒนารองรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยได


แตการพฒนาบคลากรทง 2 กลมนนอาจทำไดยากเนองจากกลมชางเทคนคนใหความสำคญกบการทำงานและทำงานลวงเวลา ดงทกลาวมาแลววาเวลาทำงานของกลมนจะอยท 12 ชวโมงตอวน ซงหากจะจดสรรเวลาใหไดรบการอบรมหรอพฒนาเพมขดความสามารถ อาจทำใหตองลดเวลาทำงาน ซงจะสงผลตอรายไดทลดลง ทำใหพนกงานกลมนขาดแรงจงใจในการพฒนาตนเอง และถอเปนอปสรรคสำคญตอการพฒนาองคกร อยางไรกตาม การฝกฝนพฒนาบคลากรสายปฏบตงานในลกษณะ “โรงเรยนในโรงงาน” กยงมเปนทนยม

สำหรบกลมวศวกรนน ตามทกลาวมาแลววานยมการทำงานทสามารถเชอมโยงสนบสนนกบการเปนเจาของกจการในอนาคต ดงนนจงขาดแรงจงใจในการพฒนาตนเองเพอใหเกดความกาวหนาในสายอาชพ สงสำคญทควรพฒนาเพอใหเกดแรงจงใจในการพฒนาบคลากรสายวศวกร คอ การสราง Career Path ทชดเจน รวมทง เปดโอกาสใหพนกงานกลม Talent ไดสรางสรรคผลงานทนำไปสการเปลยนแปลง เชงนวตกรรม

ดงนน โจทยทสำคญของการพฒนาทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนต ในอนาคตไทย นาจะเปนเรอง “สงเสรมใหบคลากรตระหนกและรกษาสมดลระหวางเปาหมายตนเองและเปาหมายขององคกร”

อาจารยดานวศวกรรมยานยนต ใหความเหนเกยวกบการพฒนาบคลากร โดยเฉพาะสายชางเทคนควา “ควรมการกำหนดคณวฒวชาชพของบคลากรกลม ยานยนต โดยอาศยความรวมมอของรฐและกลมผประกอบการยานยนตทงญปน อเมรกา และยโรป เพอกำหนดคณวฒวชาชพเฉพาะของกลมยานยนตตามทเหมาะสมกบเทคโนโลยการผลตของแตละสายการผลต เพอใหสถาบนการศกษามแนวทางพฒนาหลกสตรการผลตบคลากรกลมนตอไป”

ผบรหารระดบสงแสดงทศนะเกยวกบการพฒนาบคลากรวา “เนองจาก หวหนางานเปนผทมความใกลชดกบพนกงานมาก คณสมบตหนงทควรไดรบการ ฝกอบรมและพฒนากอนทจะไดรบการแตงตงเปนหวหนางาน คอ ทกษะความรในการ


ปฏบตงานดานทรพยากรมนษย ไดแก การพฒนาภาวะผนำ การสอสาร หลกการบรหารการจงใจ การประเมนผลการปฏบตงาน และการสอนงาน” และยงใหความเหนเพมเตมวา “แนวโนมและกจกรรมดานการบรหารทรพยากรมนษยในอนาคต คอ การบรหารความสมพนธของบคลากรในองคกร”

สำหรบสถานประกอบการขนาดเลกนน การพฒนาบคลากรเนนการฝกงานแบบ “On the job training” ทศทางการพฒนางานและการพฒนาบคลากรบคคลเปนไปตามเงอนไขขอกำหนด หรอ Spec งานของลกคา ถาลกคาเปลยน ขอกำหนดสนคากจะวางแผนการผลตใหม ฝกปฏบตและมอบหมายงานแบบใหมใหพนกงาน ดงนนมมมองของงานพฒนาบคลากรในสถานประกอบการประเภทนจะตองมตลอดเวลาในลกษณะ On the Job Training และ Shop floor Training

การศกษาความคดเหนผเชยวชาญดานภารกจการพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตพบวาม แนวโนมการเปลยนแปลง ดงตอไปน

ภารกจการพฒนาทรพยากรมนษยทมความสำคญเพมขนในทศวรรษหนา ไดแก โรงเรยนในโรงงาน ความกาวหนาในสายอาชพ สรางเสนทางการเตบโตในสายอาชพ ทชดเจน การพฒนาบคลากรแบบ Dual Career Path แบบ On the Job Training และ แบบ Shop floor Training การสรางระบบตดตามและสนบสนนการสอนงาน รวมทงการเปดโอกาสใหพนกงานกลม Talent ไดสรางสรรคผลงานทนำไปสการเปลยนแปลงเชงนวตกรรม สำหรบการฝกอบรมทจะตองเพมความสำคญขนในอตสาหกรรมยานยนต คอ การวเคราะหประสทธภาพของตนทนหรอ cost-effectiveness analysis และการจดหลกสตรฝกอบรมแบบ Individual Development Program รวมทงการจดระบบการใหคำปรกษา

นอกจากน สำหรบ กลมแรงงานตางดาว ทมแนวโนมเพมการจางงานมากขนนน การพฒนาแรงงานตางดาวเพอเปนหวหนางาน เปนประเดนทเรมมความสำคญ และในขณะเดยวกนการพฒนาภาษาท 2 เพอการสอสารกเปนหวขอการพฒนาทมความสำคญเพมขน


สำหรบภารกจการพฒนาทรพยากรมนษยทยงคงมความสำคญเทาเดม ไดแก ฝกอบรมและพฒนาในตางประเทศโดยเฉพาะอยางยงการฝกอบรมเกยวกบเทคนค การผลตของประเทศผประกอบการ และฝกอบรมเพอการพฒนาการเปนหวหนางาน

6.3 การพนกงานสมพนธ

ตามทกลาวไปแลวถง ทศนะของผบรหารระดบสงทมประสบการณกวา 20 ป ในอตสาหกรรมยานยนตไทย วา “หนาทการบรหารทรพยากรบคคลในสวนหลกนนควรเปนของหวหนางาน แตอยางไรกตาม งานดานแรงงานสมพนธ ยงคงควรเปนหนาทของฝายบรหารทรพยากรบคคล” และ แนวโนมและกจกรรมดานการบรหารทรพยากรบคคลในอนาคตนน คอ “การบรหารความสมพนธระหวางบคลากรในองคกร”

สำหรบ “จดออนขอทสำคญของงานดานการบรหารทรพยากรบคคลในอตสาหกรรมยานยนตไทย คอ ไมเขาใจธรกจ ไมเขาใจกระบวนการผลต” แนวทางแกไขปญหาดงกลาว คอ ควรนำคนใน Line การผลตมาปฏบตงานดาน HR รวมกบเจาหนาท HR


ทศทางการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา

ในบททผานมา คณะผวจยไดสรปภาพองคประกอบทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนา วามองคประกอบสำคญ6 องคประกอบดวยกน และภายใน 6 องคประกอบน สงเกตไดวา องคประกอบท 6 ทศทางรปแบบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมในทศวรรษหนา เปน องคประกอบทเปนฐานรองรบองคประกอบอนๆ อก 5 องคประกอบ

ในทศนะของผเชยวชาญดานการบรหารงานบคคลในอตสาหกรรมยานยนต นน “การบรหารความสมพนธระหวางองคกรและพนกงานยงตองใชสวสดการเปนสงเชอมโยงซงควรมการสำรวจความเหนและความตองการของพนกงานเพอจดสรรสวสดการใหสอดคลอง นอกจากนยงจะตองมการสอสารองคกรททำความเขาใจและใหขอมลตางๆ แกสหภาพแรงงานอยางตอเนอง และไมควรขดขวางกระบวนการของสหภาพแรงงาน แตจะตองบรหารจดการความสมพนธใหทกสวนเคารพตอบทบาทหนาทของกนและกน”


เมอจดกลมปจจยทเปนองคประกอบ ทง 6 องคประกอบ และนำมาวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยตางๆ รวมกนแลว สรปภาพความสมพนธ ขององคประกอบทเกยวของกบการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยในทศวรรษหนาทง 6 ประการสะทอนใหเหนภาพอนาคตของอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนา กลาวคอ แนวโนมการเปลยนแปลงของอตสาหกรรมยานยนตเกดความกาวหนาและการพฒนาการของนวตกรรมยานยนตและเทคโนโลยการผลต ซงสงใหมเหลานๆ จะเขามาเปลยนแปลง เพมเตม วธการทปฏบตอยเดมเพอใหกระบวนการผลตชนสวนยานยนตและการประกอบยานยนตดำเนนงานไดผลดยงขนและสามารถตอบสนองความตองการของลกคา ในอก 10 ป ขางหนา สงผลใหสถานประกอบการตองปรบตวในแงของโครงสราง เปาหมาย แนวทางการจดการ และการจดการผลต เพราะตองตอบสนองตอกระบวนการ ขนตอนและวธการปฏบตงานใหมๆ ทจะตองกำหนดใหสอดคลองกบสนคาทแปรผนตามความกาวหนาของนวตกรรมและเทคโนโลยการผลต

องคประกอบท 1 ทศทางของนวตกรรม และเทคโนโลยของ


องคประกอบท 2 ทศทางสถานประกอบการอตสาหกรรมยานยนต

องคประกอบท 4 ทศทางการจดการทนมนษย ของอตสาหกรรมยานยนต

องคประกอบท 3 ทศทางการจดการ


องคประกอบท 5 ทศทางของผลตอบแทน และสงจงใจสำหรบ

ผปฏบตงาน

องคประกอบท 6 ทศทางรปแบบการบรหารทรพยากรมนษย

ของอตสาหกรรมในทศวรรษหนา

6.1 การบรหารทรพยากรมนษย 6.2 การพฒนาทรพยากรมนษย 6.3 การพนกงานสมพนธ


ปจจบน เมอศกษาภาพความสมพนธระหวางวงจรการผลตของอตสาหกรรมยานยนต

ไทย กบ ความตองการของตลาด การบรหารจดการอตสาหกรรมยานยนต และ การบรหารทรพยากรมนษยทเปนอยในปจจบน พบวามความสมพนธกนอยางไมซบซอน “ความตองการของตลาด” เชอมโยงตอไปยง “รปแบบของการบรหารจดการ” กำหนด “กระบวนการผลต เทคโนโลยและนวตกรรมทใช” กำหนด “รปแบบการบรหารทรพยากรมนษย”

ซงในสวนของรปแบบการบรหารทรพยากรมนษยในปจจบนนน บคลากรหลก ในอตสาหกรรมยานยนต กลมชางเทคนคใหความสำคญกบการทำงาน 8 ชวโมง ทำงานลวงเวลาทไดคาตอบแทนพเศษ 3 ชวโมง ตอวน กลมวศวกร ใหความสำคญกบงานเพอสะสมประสบการณสำหรบประกอบธรกจสวนตวในอนาคต

แผนภาพท 4 วงจรความสมพนธอตสาหกรรมยานยนต และการบรหารทรพยากรมนษยในปจจบน

8 + 3 และ

งานทเออตอ ธรกจสวนตว

อตสาหกรรม ยานยนต

ความตองการ ตลาด

ทรพยากร มนษย

การบรหาร จดการ

การผลต


อนาคต สำหรบความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ ทมความสำคญตออตสาหกรรม

ยานยนตไทยในอนาคตนน เนองจากทศทางการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตไทยมงทจะเปนศนยกลางการผลตในภมภาคอาเซยนโดยจะเนนการผลตดวยเทคโนโลยและนวตกรรมชนสง ซงพบวาในอตสาหกรรมการผลตยานยนตนน ยงตองใชเทคโนโลย การผลตสง ยงตองมการพฒนาขดความสามารถของทรพยากรมนษยใหมากยงๆ ขน ลกษณะความสมพนธระหวาง เทคโนโลยกบขดความสามารถของบคลากร ดงแผนภาพตอไปน

แผนภาพท 5 ทศทางความสมพนธระหวางเทคโนโลย กบ ขดความสามารถของทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนต

ในวงจรการผลตอตสาหกรรมยานยนตทเนนเทคโนโลยในอนาคตนน วงจรความสมพนธระหวางการผลตของอตสาหกรรมยานยนตไทยกบการบรหารทรพยากรมนษยจงตองมการเปลยนแปลงแนวคดและมมมองไปจากเดม

ในอนาคตนน เมอนวตกรรมและเทคโนโลยเกดการเปลยนแปลง ขนตอนการและวธปฏบตงานจะตองปรบเปลยน ขดความสามารถของผปฏบตงานตองถกยกระดบใหเทาเทยมกระบวนการทำงานใหม ดวยเหตนการสรรหา คดเลอก รกษา และพฒนาทรพยากรอาจจะตองพฒนาใหสอดคลองกบลกษณะงานและเปาหมายของอตสาหกรรม

เทคโนโลย


ขดความสามารถ


จากเหตผลดงกลาวเปนผลใหขอบเขตของการบรหารทรพยากรมนษยในทศวรรษหนาอาจจะตองมความเปนกลยทธ หรอ มบทบาทเปน Strategic Partner มากขน

สำหรบหนาทงานหลกดานการบรหารทรพยากรมนษย ผลการศกษาครงนพบวาการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนานาจะม 3 กลมงานหลก ไดแก

• ภารกจดานการบรหารทรพยากรมนษย (Human Resource Management)

• ภารกจดานการพฒนาทรพยากรมนษย (Human Resource Development)และ

• ภารกจดานการพนกงานสมพนธ (Workforce Relation)

แผนภาพท 6 วงจรความสมพนธอตสาหกรรมยานยนต และการบรหารทรพยากรมนษยในทศวรรษหนา

อตสาหกรรม ยานยนต

ทรพยากรมนษย ผลตภาพ

เปาหมายองคการ VS เปาหมายบคคล

การบรหาร จดการ

เปาหมายงาน VS เปาหมายบคคล

การผลต


1. ในอตสาหกรรมยานยนตไทยในปจจบนใหความสำคญกบองคประกอบ ของการบรหารทรพยากรมนษยอยางไรบาง ?

และเพอหาคำตอบในประเดนคำถามสำคญ คอ จะบรหารจดการอยางไร ให “ทรพยากรมนษยมผลตภาพสง และใหความสำคญกบ เปาหมายขององคกร เปาหมายของงาน เปาหมายของบคคล” จงนำมาสการคนหา “รปแบบการบรหารทรพยากรมนษยในทศวรรษหนา” ภายใตแนวคดทวา “เมอพนกงานมความสข ยอมจะมผลตภาพสง และใหความสำคญกบ เปาหมายขององคกร เปาหมายของงาน เปาหมายของบคคล”

ดงนน “รปแบบของการบรหารทรพยากรมนษยทด จะตองนำมาซงความสขของพนกงาน”

รปแบบการบรหาร ทรพยากรมนษย

ความสขของพนกงาน

อตสาหกรรมยานยนตไทยในปจจบน ใหความสำคญกบองคประกอบสำคญในการ บรหารทรพยากรมนษยอยางไร ?

กอนทจะหาคำตอบวารปแบบการบรหารทรพยากรมนษยแบบใดทใหเกดองคกรสขภาวะนน มขอคำถามทคณะผวจยฯ ใหความสำคญ เพอหาคำตอบ 2 ขอ คอ

2. “ความสขในการทำงาน” ของพนกงานในอตสาหกรรมยานยนตไทย มองคประกอบใดบาง ?


คณะผวจยฯ ไดทำการเกบขอมลพนกงานในอตสาหกรรมยานยนตในเขตภาคตะวนออกทกระดบ จำนวน 405 คน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญทำงานอยในบรษทอตสาหกรรมยานยนตสญชาตญปนรองลงมาเปนกจการสญชาตอเมรกา สญชาตยโรป โดยสวนใหญเปนกจการผลตชนสวนยานยนต อายเฉลย 26 – 35 ป จบการศกษาระดบปรญญาตร อายงานเฉลย 7 ป ทำงานเฉลยสปดาหละ 5 วน และมรายไดเฉลย 32,000 บาท/เดอน และสวนใหญเปนพนกงานประจำ

การศกษาเรมจากการสกดองคประกอบ (Factor extraction) โดยใชวธองคประกอบหลก (Principle Component analysis) พบวา องคประกอบของการบรหารทรพยากรมนษย มทงหมด 6 องคประกอบ ไดแก

1. การฝกอบรมและพฒนาพนกงาน

ประกอบดวย : การวางแผนเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ และ ใหโอกาสพฒนาความรความสามารถเพอรองรบความกาวหนาในสายอาชพ มแผนพฒนารายบคคล มการอบรมใหทราบเปาหมายรวมของธรกจ/บรษท มโปรแกรมและหลกสตรกรอบรมทหลากหลาย มการอบรมทกษะทจำเปนตามลกษณะงาน มการอบรมทเปนประโยชนและประยกตใชในการทำงานได มการอบรมอยางตอเนอง มระบบตดตามและสนบสนนการสอนงาน มระบบการใหคำปรกษา เปดโอกาสให Talent Staff สรางสรรคผลงาน สนบสนนการเรยนรและประยกตใชนวตกรรม มการพฒนาดานความคดรเรมสรางสรรค และมการพฒนาภาษาทสอง และทายสด มการวางแผนการสบทอดตำแหนง

2. สวสดการ

ประกอบดวย : การจดสวสดการตามความตองการของพนกงาน การจดสวสดการเพอพฒนาชวตความเปนอย การใหเงนกยม การจดสวสดการ

คำถามท 1 : ในอตสาหกรรมยานยนตไทยในปจจบนใหความสำคญกบองคประกอบของการบรหารทรพยากรมนษยอยางไรบาง ?


ดานการศกษา การจดสวสดการดานอาหาร การจดสวสดการทครอบคลมถงครอบครว มการจดกจกรรมสงเสรมสขภาพรางกายและจตใจ การจดสถานทออกกำลงกาย การใหรางวลเกยรตคณ การจดสวนหยอมและ สถานทผอนคลาย การจดกจกรรมทางสงคมเพอคลายเครยด และมการจดสวสดการทเหมาะสมกบชวงอาย

3. สภาพแวดลอมการทำงาน

ประกอบดวย : มการจดบรรยากาศและสภาพแวดลอมของการทำงาน ทเหมาะสม มแสงสวางและอณหภมทเหมาะสม มอปกรณอำนวยความสะดวกเพยงพอ มการสงเสรมความปลอดภยในการทำงาน มระบบรกษาความปลอดภยทเหมาะสมและมนใจไดในระบบความปลอดภยและสภาพแวดลอม มการปองกนเหตการณฉกเฉน มอปกรณรกษาความปลอดภย ทเพยงพอ มการอบรมความปลอดภยในททำงาน

4. การบรหารผลการปฏบตงาน

ประกอบดวย : มมาตรฐานการปฏบตงานทชดเจน มการตดตามและ ประเมนผลงานอยางตอเนอง การใชผลการประเมนเปนเกณฑในการขน เงนเดอน การเลอนตำแหนง และการพฒนาบคลากร และมระบบการใหขอมลยอนกลบ

5. พนกงานสมพนธ

ประกอบดวย : มการรบฟงขอเสนอแนะจากสหภาพแรงงาน และจาก ผปฏบตงาน มกลไกการพฒนาแรงงานสมพนธ มคณะกรรมการสวสดการ มการจดประชมรวมกบผบรหาร และมชองทางการสอสารประชาสมพนธ ทด

6. คาตอบแทนและสงจงใจทเปนตวเงน

ประกอบดวย : มการประเมนคางาน มการจายคาตอบแทนทเหมาะสมตามความสามารถ ทกษะ ประสบการณ คาตอบแทนเพยงพอตอการดำรง


ชวต และสะทอนตอผลการปฏบตงาน มการวางแผนและแนวปฏบตการจายเงนไดคาตอบแทนเพมขนตามผลกำไร มโบนสทเหมาะสม และ มแผนการจายโบนส

หลงจากนนทำการเกบขอมลพนกงานในอตสาหกรรมยานยนตในเขตภาคตะวนออกทกระดบ อกจำนวน 358 คน ทำการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) เพอยนยนความถกตองของการวเคราะหองคประกอบเชงสำรวจ

การวเคราะหองคประกอบการเชงยนยนอนดบแรก พบวาโมเดลมความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา CMIN/df เทากบ 2.175 คาดชนวดความกลมกลน (CFI) เทากบ 0.931 และคารากเฉลยของกำลงสอง ของความคาดเคลอนโดยประมาณ (RMSEA) เทากบ 0.054

และการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง พบวาโมเดลมความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคา CMIN/df เทากบ 2.220 คาดชนวดความกลมกลน (CFI) เทากบ 0.928 และคารากเฉลยของกำลงสอง ของความคาดเคลอนโดยประมาณ (RMSEA) เทากบ 0.055 นำหนกของ องคประกอบแตละตวแปร มคาตงแต 0.74 - 0.93

แสดงวาโมเดลการบรหารทรพยากรมนษยทนำองคการไปสองคการสขภาวะ ทสรางขนสอดคลองกบขอมลเชงประจกษอยในเกณฑด

องคประกอบของการบรหารทรพยากรมนษยทนำองคการไปสองคการสขภาวะ แบบงายๆ เพอสรางความเขาใจดงภาพ


องคประกอบทไดซงเปนคาบวกและมนยสำคญทางสถต บอกใหทราบไดวา ในการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตทนำองคการไปสองคการ สขภาวะนนตองประกอบดวย การฝกอบรมและพฒนาซงมความสำคญมากทสด ดานทมความสำคญรองลงมา ไดแก การปรหารผลการปฏบตงาน พนกงานสมพนธ คาตอบแทนและสงจงใจทเปนตวเงน สวสดการ และสภาพแวดลอมในการทำงาน

Chi-square = 2,102.516, df = .947, CMIN/df = 2.220, CFI = .928, RMSEA = .055

HHR = การบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตทนำองคการไปสองคการสขภาวะ

ประกอบดวย 6 องคประกอบ

1. PMS = องคประกอบดานการบรหารผลการปฏบตงาน

2. EMR = องคประกอบดานพนกงานสมพนธ 3. ENV = องคประกอบดานสภาพแวดลอมใน

การทำงาน 4. INC = องคประกอบดานคาตอบแทนและ

สงจงใจพนกงาน 5. SER = องคประกอบดานสวสดการสำหรบ

พนกงาน 6. DEV = องคประกอบดานการฝกอบรมและ

พฒนา

HHR

PMS

EMR 0.86

0.83

0.74

0.81

0.80

0.93

ENV

INC

SER

DEV

ตวแปร นำหนกองคประกอบ

องคประกอบดานการฝกอบรมและพฒนา (DEV) 0.93

องคประกอบดานการบรหารผลการปฏบตงาน (PMS) 0.86

องคประกอบดานพนกงานสมพนธ (EMR) 0.83

องคประกอบดานคาตอบแทนและสงจงใจทเปนตวเงน (INC) 0.81

องคประกอบดานสวสดการ (SER) 0.8

องคประกอบดานสภาพแวดลอมในการทำงาน (ENV) 0.74


การบรหารทรพยากรมนษยทง 6 องคประกอบและนำหนกความสำคญขององคประกอบทง 6 ซงไดพฒนามาจากการศกษาขนแรกน จะถกนำไปสรางเปน เครองมอในการประเมนความพรอมในการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตเพอนำองคการไปสองคการสขภาวะตอไป ซงเปนการศกษาขนทายสด

ในอตสาหกรรมยานยนตไทยมการบรหาร ทรพยากรมนษยทง 6 องคประกอบนอยางไร ?

บรษทในอตสาหกรรมยานยนตใหความใสใจกบสภาพแวดลอมในการทำงาน สงเกตจากความคดเหนของพนกงานกลมตวอยางใหคะแนนการจดการเรองสภาพแวดลอมในการทำงานมากสงกวาดานอนๆ รองลงมาคอ การบรหารผลการปฏบตงาน และสงจงใจทเปนตวเงน ซงทง 3 ดานอยในเกณฑมการดำเนนการระดบมาก

ในขณะท พนกงานสมพนธ การฝกรมและพฒนาพนกงาน และการจดสวสดการมการดำเนนการอยในระดบปานกลาง ซงยงมโอกาสพฒนาเพมเตมตอไป


บรษทในอตสาหกรรมยานยนตไทยขนาดเลก ขนาดกลาง และ ขนาดใหญ มการบรหาร ทรพยากรมนษยทง 6 องคประกอบน แตกตางกนอยางไร ?

บรษทขนาดใหญในอตสาหกรรมยานยนตไทย มการดำเนนการในดานตางๆ ไดดกวาบรษทขนาดกลางและเลก ทงในดานสวสดการ การใหสงจงใจทเปนตวเงน การฝกอบรมและพฒนา สภาพแวดลอมในการทำงาน

แตในเรองของการบรหารผลการปฏบตงานและพนกงานสมพนธ บรษท ขนาดเลกกลบดำเนนงานไดโดดเดนกวา จงยงเปนโอกาสพฒนาเพมเตมในองคประกอบดงกลาวของบรษทขนาดใหญ


บรษทสญชาต ญปน อเมรกา และ ยโรป ในอตสาหกรรมยานยนตไทย มการบรหาร ทรพยากรมนษยทง 6 องคประกอบน แตกตางกนอยางไร ?

บรษททง 3 สญชาต มการดำเนนการในการบรหารทรพยากรมนษยในระดบใกลเคยงกนในดานการฝกอบรมและพฒนา และสงจงใจทเปนตวเงน

บรษทสญชาตญปน มความโดดเดนในการจดการสภาพแวดลอมในการทำงาน การบรหารผลการปฏบตงาน สวสดการ

บรษทสญชาตอเมรกามความโดดเดนกวาในดานพนกงานสมพนธ

สวนบรษทสญชาตยโรป มขอแตกตางอยางเหนไดชดในดานการสวสดการและพนกงานสมพนธ เมอเทยบกบบรษทสญชาตญปนและอเมรกา ซงเปนโอกาสทจะพจารณาศกษาแลกเปลยนเพอพฒนาองคประกอบนตอไป


คำถามท 2 : “ความสขในการทำงาน” ของพนกงานในอตสาหกรรมยานยนตไทยมองคประกอบใดบาง ?”

คณะผวจย เรมจากการสรางขอคำถามทเกยวของกบความสขจากแนวคดตางๆ โดยตงตนจากใชแนวคดสขภาวะของ Ed Diener นกวชาการตางประเทศทเปนทรจกเมอกลาวถงการศกษาเกยวกบ Subjective Well-Being

การศกษาในป 1999 ของ Diener , Suh, Lucas and Smith ไดเสนอองคประกอบ 4 องคประกอบของความสขหรอสขภาวะทด คอ ความรสกทางบวก (Pleasant affect) ความรสกทางลบ (Unpleasant affect) ความพงพอใจ ในชวต (Life Satisfaction) และ ความพงพอใจในสวนสำคญของชวต (Domain Satisfaction)

1. ความรสกทางบวก (Pleasant affect) หมายถง การทบคคลมความรสก ในทางบวกกบเหตการณตางๆ ทเกดขน ซงทำใหบคคลเกดความรสกมความสข สนกสนาน ความอมเอมใจ ความภาคภมใจ และความรก

2. ความรสกทางลบ (Unpleasant affect) หมายถง การทบคคลมความรสกในทางลบกบเหตการณตางๆ ทเกดขน ซงทำใหบคคลเกดความรสกเศรา ไมสบายใจความวตกกงวล ความเครยด ความโกรธเคองและความอจฉา

3. ความพงพอใจในชวต (Life Satisfaction) หมายถง การทบคคลประเมนคาคณภาพชวตของตนทงในอดต ปจจบน และอนาคต รวมถงความปรารถนาทจะเปลยนแปลงชวต โดยนำคาทไดจากการประเมนมาเปรยบเทยบกบเกณฑทบคคลนนเลอก หรอเทยบกบมาตรฐานทบคคลนนพจารณาแลววาเหมาะสม (Diener, Emmons, Larsen and Griffin, 1985, 71)

4. ความพงพอใจในสวนสำคญของชวต (Domain Satisfaction) หมายถง การทบคคลปะเมนคาคณภาพชวตของตน ทงในดานการทำงาน ครอบครว สขภาพ การเงน และตนเอง


คณะผวจยทำการเกบขอมลจากพนกงานในอตสาหกรรมยานยนตจำนวน 405 คนเพอทำการวเคราะหองคประกอบความสขในการทำงาน ดวยการสกดองคประกอบ (Factor extraction) โดยใชวธองคประกอบหลก (Principle Component analysis) เพอหาองคประกอบของความสขในการทำงาน ไดผลวาความสขในการทำงาน มทงหมด 4 องคประกอบ ไดแก

1. ความสขในตวงาน ความสขในตวงานจะปรากฏใหเหนจาก : การทำงานดวยความสนกสนาน

ไมเบอ การทำงานดวยความกระฉบกระเฉง การเพลดเพลนกบการทำงานจนลมเวลา ทำงานไดอยางราบรน ไมมความลำบากใจในการทำงาน มความสข อยากมาทำงาน ยมแยมแจมใสเมอไดทำงาน ทำงานดวยความสบายใจ มขวญและกำลงใจในการทำงาน รสกชวตมคณคาเมอไดทำงาน และสามารถรกษาสมดลของการทำงานและการใชชวตสวนตวได

2. ความสขในชวต

ความสขในชวตจะปรากฏใหเหนจาก : พอใจในชวต ภมใจในตนเอง สงตางๆในชวตเปนสงด เขาใจและยอมรบสงทเกดขนในชวตได สมหวงกบเปาหมายในชวต ประสบความสำเรจและกาวหนาในชวต และชวตมความสข

3. ความสขในสภาพงาน

ความสขในสภาพงานจะปรากฏใหเหนจาก : มคนพดถงความกาวหนา ในงานของทาน ความคดเหนของทานไดรบการยอมรบ มเครองมออปกรณทเหมาะสม ไดเรยนรและเตบโตในงาน เพอนรวมงานและผอยใตบงคบบญชาทำงานอยางเตมท มเพอนทด และ มผคนคอยสนบสนนใหไดรบการพฒนา

4. ความสขในใจ ความสขในใจจะปรากฏใหเหนจาก : เปนสขในการชวยเหลอเพอนรวมงาน

ใหความชวยเหลอเพอนรวมงานเมอมโอกาส มองเพอนรวมงานและหวหนาในดานบวก เมอมปญหาสามารถทำใจยอมรบได และ รบมอกบความเครยดในการทำงานได


องคประกอบความสขทพนกงานมมากกวาองคประกอบอน ไดแก ความสขในใจ โดยมคาเฉลยเทากบ 3.68 รองลงมาไดแก ความสขในชวต (คาเฉลย = 3.42) ความสขในสภาพงาน (คาเฉลย = 3.32) และ ความสขในตวงาน (คาเฉลย = 3.31)

ซงเมอศกษาลงไปในแตละกลมธรกจ พบวาในธรกจอตสาหกรรมยานยนต ทงขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ นน พนกงานมความสขในการทำงานอยในระดบมาก เชนกน ในขณะทศกษาลงในธรกจยานยนตไทยตามกลมสญชาตแลวพบวา พนกงานบรษทสญชาตญปน อเมรกา และยโรป มความสขโดยรวมอยในระดบมาก

และพบวา พนกงานบรษทสญชาตยโรปนน มความสขในหวขอ “ความสขในใจ” สงมาก เปนสงทนาสนใจสำหรบกลมบรษทอนๆ วา มวธการบรหารทรพยากรบคคลอยางไร พนกงานจงมความสขในใจในระดบสง


องคประกอบในการบรหารทรพยากรมนษยทง 6 ของธรกจอตสาหกรรมยานยนต ไทยสมพนธกบความสขในการทำงาน อยางไร

คณะผวจย ฯ ศกษาขอมลเปรยบเทยบการประเมนความสมพนธระหวาง “องคประกอบการบรหารทรพยากรมนษยทง 6” กบ “ระดบความสขในการทำงาน” วามความสมพนธกนอยางไร พบวาในองคประกอบของการฝกอบรมและพฒนา และการบรหารผลการปฏบตงาน มความสมพนธกบความสขเปน 3 อนดบแรกทมความสมพนธกบความสขมาก แตพบวาพนกงานเหนวามการดำเนนการนอยกวาการบรหารทรพยากรมนษยในองคประกอบอน โดยเฉพาะในเรองของการฝกอบรมและพฒนาพนกงาน

องคประกอบของ การบรหารทรพยากรมนษย

ความสมพนธกบ ความสข

การประเมน โดยพนกงาน

ระดบ

การฝกอบรมและพฒนา 0.61 3.05 ปานกลาง

การบรหารผลการปฏบตงาน 0.61 3.34 มาก

สภาพแวดลอมในการทำงาน 0.59 3.58 มาก

คาตอบแทนและแรงจงใจทเปนตวเงน 0.58 3.30 มาก

พนกงานสมพนธ 0.55 3.11 ปานกลาง

สวสดการ 0.48 2.93 ปานกลาง

โดยทงองคประกอบเรองการฝกอบรมและพฒนา และการบรหารผลการ ปฏบตงานนน มความสมพนธกบความสขอยในระดบ 0.61 ซงเมอประเมนผลความพงพอใจของพนกงานตอการจดกจกรรมในองคประกอบทงสองนน ไดรบคะแนนประเมน อยท 3.05 และ 3.34 ซงเปนประเดนทนกบรหารทรพยากรมนษย ในอตสาหกรรมยานยนตควรใหความสนใจ เพอเตรยมพรอมสำหรบการพฒนาองคกรใหสอดคลองกบทศทางการขยายตวของอตสาหกรรมเหลานในทศวรรษหนาตอไป


สำหรบองคประกอบดานพนกงานสมพนธนน พบวามความสมพนธกบความสขในระดบปานกลาง ทงน จากความเหนของผเชยวชาญดานอตสาหกรรมยานยนต และดานการบรหารทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตนน มความเหนตรงกนวา การพนกงานสมพนธ และการรบฟงความตองการของพนกงานเปนปจจยสำคญตอความสำเรจในการธำรงรกษาบคลากรในอนาคต ดงนน อตสาหกรรมยานยนตไทยจงไมควรมองขามองคประกอบน เพอใหเกดการพฒนาองคกรอยางยงยนใน 10 ปขางหนา

สวนองคประกอบของการบรหารทรพยากรมนษยทมความสมพนธกบความสขนอยทสด คอ การจดสวสดการ และจากการสำรวจความพงพอใจของพนกงานตอ องคประกอบดงกลาว ไดรบคะแนนอยท 2.93 ซงแมจะไมใชองคประกอบทมความสมพนธกบความสขในการทำงานมากทสด แตในแนวคดขององคกรสขภาวะนน มกลมบคลากรหลกกลมหนงคอ ชางเทคนคทใหความสำคญกบ “สวสดการ” ถอเปนแนวทางพฒนาระบบการบรหารทรพยากรมนษยในทศวรรษหนาทไมควรมองขามเชนกน

บทสรปจากการศกษาและการนำไปใชประโยชน 1. อนาคตการบรหารจดการของอตสาหกรรมยานยนตจะมความเปนกลยทธเพมมากขน

และยงคงยดโยงอยกบการจดการคณภาพและมาตรฐานการผลต ดวยเหตนแนวโนมของการบรหารจดการของอตสาหกรรมยานยนตไทยจงมลกษณะแตกตางและเฉพาะเจาะจงตามบรบทของสถานประกอบการ ดวยเหตนกลไกการบรหารทรพยากรมนษยจกตองปรบเปลยนแนวนโยบายและทศทางการดำเนนงานอยางตอเนองตามทศทางการบรหารของกจการ

2. ผประกอบการอตสาหกรรมยานยนตของประเทศไทย จำแนกได 3 กลมหลกไดแก ญปน อเมรกา ยโรป แตละกลมทนจะมนวตกรรม เทคโนโลยการผลต และกระบวนการผลตทแตกตางกน ทำใหลกษณะงาน ขนตอนการปฏบตงานแตกตางกน

3. การบรหารการผลตของอตสาหกรรมประกอบยานยนตและอตสาหกรรมผลต ชนสวนจะมความแตกตางกนโดยสนเชง เนองจากระบบมาตรฐาน สวนใหญบรษท


ผจางผลตจะเปนผกำหนดมาตรฐาน ตรวจสอบคณภาพของกระบวนการผลต ดวยเหตนการบรหารทรพยากรมนษยของกลมประกอบและกลมผลตชนสวนจงแตกตางงาน เพราะขนตอนการปฏบตงานและขดความสามารถของบคลากรแตกตางกน

4. ทรพยากรมนษยในตลาดแรงงานในอก 10 ปขางหนา บรบทของสงคมไทยจะไดรบอทธพลจากการเปลยนแปลงทางการเมอง วฒนธรรมและเศรษฐกจ ทงจากระดบภมภาคและระดบโลก ความเปนพลวตรและการแขงขนจะเพมสงขน รปแบบการดำเนนชวตและความตองการของมนษยจะเปลยนแปลงไป การเคลอนยายแรงงานจะเปนไปไดงายขน ทรพยากรมนษยทมศกยภาพสงจะมงแสวงหาโอกาสและดำเนนชวต การเปลยนงานและการโยกยายอาจจะกลายเปนเรองทใชเวลาตดสนใจเรวขน ดงนนปจจยหนงของการบรหารทรพยากรมนษยหรอการกำหนดเปาหมายการบรหารทรพยากรมนษยอาจจะตองเชอมโยงสการวเคราะหและมองภาพอนาคตของกำลงแรงงานในอนาคตวามความตองการและคาดหวงสงใด ระบบการบรหารทรพยากรมนษยจงจะดงดด รกษาบคลากรและพฒนาทรพยากรมนษย ผลการศกษาพบวาการรบฟงความตองการของพนกงานเปนปจจยสำคญตอความสำเรจ ในการธำรงรกษาบคลากร

5. การบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตม “ความแตกตางและ หลากหลาย” เนองจาก 3 ปจจยหลก นกทรพยากรตองวความสามารถวเคราะหองคการ งานและกำหนดงานเพอกำหนดรปแบบการบรหารทรพยากรมนษย ทสอดคลองกบสถานประกอบการ

- ลกษณะของสถานประกอบการOEM / ผลตชนสวน (Tier ตางๆ)ผรวมทน /อเมรกา /ยโรป /ญปน

- ลกษณะงาน : นวตกรรม มาตรฐานการผลต เทคโนโลย แนวคดทางการบรหารจดการ

- คณลกษณะของบคลากรทเปนทคาดหวง : ขดความสามารถ/ ความตองการของกำลงแรงงาน / การเคลอนยายแรงงาน /ความหลากหลายของชวงวย


6. แนวโนมการเปลยนแปลงการพฒนาทรพยากรมนษยจะมงเนนเพอสรางนวตกรรม เทคโนโลย และสงเสรมดานภาษาและวฒนธรรม การเตรยมความพรอมดานบคลากรเพอรองรบเปลยนแปลงโดยการพฒนาขดความสามารถของชางเทคนค ใหสามารถปฏบตงานกบเทคโนโลยการผลตใหมๆ การพฒนาขดความสามารถ ดานการออกแบบและวจยของวศวกรไทยเพอรองรบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการผลต

7. ความสำเรจของอตสาหกรรมยานยนตประกอบดวย “คนและเครองจกร” กลาวคอ การจดการทดทำใหคนมความสามารถและเทคโนโลยทำใหผลตภาพสง

8. องคประกอบดานความสขของทรพยากรมนษยในอตสาหกรรมยานยนตประกอบดวย 4 สวน ไดแก สขในตวงาน สขในสภาพงาน สขในชวต และสขในใจ จากการศกษาพบวา สภาพแวดลอมในการทำงานมความสมพนธกบความสขมากกวาปจจยดานการบรหารทรพยากรมนษยอนๆ

มาสรางสขกบ HRM WECARE-METER

ภาค ภาค

��


องคกรของเราตองการการปรบปรงดานการ บรหารทรพยากรมนษยอยางไร เพอใหเกดความสขในการทำงาน ?

คณะผวจยฯ จดทำ “แบบประเมนความพรอมการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยเพอนำองคการไปสองคกรสขภาวะ” HRM WECARE-METER (version I) ซงเปนแบบประเมนมาตรฐานทออกแบบใหครอบคลมถง องคประกอบตางๆ ทเปนองคประกอบสำคญดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทย และองคประกอบของความสขในการทำงาน ตามมมมองของความเปนองคกรสขภาวะ เพอเปนแนวทางใหธรกจอตสาหกรรมยานยนตทม ความสนใจทจะวดความสขในการทำงานของพนกงานกลมตางๆ และใชเปนแนวทาง ในการปรบปรงระบบการบรหารทรพยากรมนษยใหพรอมตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมของอตสาหกรรมนตอไปในอนาคตได

มารจกกบ HRM WECARE-METER (version I) HRM WECARE - METER คอ เครองมอวนจฉยระบบบรหารทรพยากร

มนษยทมงเนนการ เสรมสรางกลไกการบรหารทรพยากรมนษยของกจการใหนำพาองคการไปสองคการสขภาวะและสามารถตอบสนองความตองการทางธรกจของกจการ


การวนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษยทำไดโดยใหพนกงานตอบคำถาม 73 ขอซงพฒนาจากกระบวนการวจยเชงคณภาพและเชงปรมาณจากกลมตวอยาง กวา 800 ตวอยางทปฏบตงานในสถานประกอบการผลตชนสวนยานยนต สถานประกอบการประกอบยานยนต ขนาดเลก กลาง ใหญ สถานประกอบผรวมทนญปน ยโรปและอเมรกา และไดรบการตรวจความเชอถอไดของเครองมอตามหลกวชาการ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการนำ HRM WECARE METER (version I) วนจฉยระบบบรหารทรพยากรมนษย คอ ทำใหหนวยงานไดขอมล เชงประจกษและสามารถนำขอมลดงกลาวประกอบการวางแผนพฒนาระบบบรหารทรพยากรมนษยของกจการเพอใหบคลากรเกดความสข ซงจะนำไปสความเปนองคการสขภาวะโดยไมละทงผลตภาพและเปาหมายเชงธรกจ

หนาตาของ HRM WECARE-METER (version I) HRM WECARE-METER (version I) เปนแบบสอบถามประกอบดวย

ขอคำถาม 4 สวน สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 แบบประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของ

อตสาหกรรมยานยนตไทยทนำองคการไปสองคการสขภาวะ สวนท 3 แบบประเมนมมมองความคดทสงผลใหพนกงานเกดความสขในการ

ทำงาน สวนท 4 ความคดเหนเพมเตม

แตละสวนมจดมงหมายในการประเมนทแตกตางกนและคำตอบของแตละสวนสามารถนำมาประมวลผลและวเคราะหขอมลรวมกน เพอผลการวนจฉยทสมบรณ ควรตอบใหครบถวนทกสวน แมวา HRM WECARE-METER (version I) จะถกพฒนามาจากบรบทของอตสาหกรรมยานยนต แตการพฒนาดำเนนการภายใตกรอบแนวคดการบรหารทรพยากรมนษยและแนวคดความสขในการทำงาน ดงนนอตสาหกรรมอนๆ จงนำไปใชได หากตองการวเคราะหผลเชงลกควรปรกษาผเชยวชาญและนกพฒนาองคการ รายละเอยดของ HRM WECARE – METER มดงน


แบบประเมนความพรอม การบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต

ทนำองคการไปสองคการสขภาวะ (HRM WECARE – METER)

แบบประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรม ยานยนตไทยโดยพฒนาโดยความรวมมอทางวชาการระหวางมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอและ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา ซงการสนบสนนทนวจยจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ผานสมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทย (PMAT) มจดมงหมายเพอตรวจสอบและเตรยมความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตของไทยใหสามารถขบเคลอนใหองคการพฒนาขดความสามารถทางการแขงขนเพอรองรบการเปลยนแปลงในทศวรรษหนาและสามารถนำพาความสขใหเกดขนกบพนกงาน ซงจะนำไปสการเกด “องคการสขภาวะ”

วตถประสงค เพอประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยทสอดคลองกบทศทางของอตสาหกรรมยานยนตในทศวรรษหนาและสามารถนำพาความสขใหเกดขนกบพนกงาน

คำชแจง 1. แบบสอบถามชดนมทงหมด 6 หนา โดยแบงออกเปน 4 สวน คอ • สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (12 ขอ) • สวนท 2 แบบประเมนความพรอมดานการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยทนำองคการไปสองคการสขภาวะ (50 ขอ) • สวนท 3 แบบประเมนมมมองความคดทสงผลใหพนกงานเกดความ สขในการทำงาน (7 ขอ) • สวนท 4 ความคดเหนเพมเตม (3 ขอ)

2. โปรดตอบคำถามในแบบสอบถามทกขอใหตรงกบความรสกและทศนคตของทานมากทสด โดยไมตองระบชอ

3. ขอมลทไดรบนจะเกบเปนความลบและนำเสนอผลในภาพรวมเทานน


สวนท 1 ขอมลทวไปผตอบ (12 ขอ)

1. เพศ q ชาย q หญง

2. อาย ……………….ป

3. ประสบการณทำงานในอตสาหกรรมยานยนต……………………..ป

4. ระดบการศกษา

q ตำกวา ม.6/ปวช. q ม.6 หรอ ปวช. qปวส.

q ปรญญาตร q ปรญญาโท q ปรญญาเอก

5. สถานภาพการจาง

q จางงานประจำ q จางชวคราว q จางงานตาม

สญญา (Outsource)

6. ลกษณะงาน

q วศวกร q ชางเทคนค

q ผปฏบตงาน / operator q บญช/การเงน

q จดซอ q ทรพยากรมนษย

q ธรการ/เลขานการ q การตลาด

q อนๆ โปรดระบ...................

7. ตำแหนงปจจบน

q ผบรหารระดบสง q ผบรหารระดบกลาง

q ผบรหารระดบตน q ระดบปฏบตการ

8. ระยะเวลาทำงาน เฉลยวนละ …………. ชวโมง สปดาหละ ……………….. วน

9. รายไดจากการทำงาน ตอเดอน ประมาณ ............................. บาท


ขอมลสถานประกอบการ

10. ขนาดของกจการ

qธรกจขนาดเลก ไมเกน 50 คน

qธรกจขนาดกลาง ระหวาง 51 - 200 คน

q ธรกจขนาดใหญ 200 คนขนไป

11. ประเภทใดของกจการ

q อตสาหกรรมประกอบยานยนต

q อตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต

12. สญชาตผถอหนหลก q ญปน q ยโรป q อเมรกา

q อนๆ ......


สวนท 2 แบบประเมนความพรอมการบรหารทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตไทยทนำองคการไปสองคการสขภาวะ (50 ขอ)

โปรดแสดงความคดเหนวาบรษทของทาน มการดำเนนการสงตางๆ ตอไปน ในระดบใด โดย

5 หมายถง มการดำเนนงานในระดบมากทสด4 หมายถง มการดำเนนงานในระดบมาก 3 หมายถง มการดำเนนงานในระดบปานกลาง 2 หมายถง มการดำเนนงานในระดบนอย 1 หมายถง มการดำเนนงานในระดบนอยทสด

รายการประเมน

ระดบการดำเนนการ 5

มาก ทสด

4 มาก

3 ปาน กลาง

2 นอย

1 นอย ทสด

ดานการฝกอบรม

1 บรษทมโปรแกรมและหลกสตรการอบรม ทหลากหลาย

2 บรษทอบรมใหความรเกยวกบภาพรวมของธรกจและเปาหมายธรกจ

3 บรษทอบรมทกษะทจำเปนตอการทำงานและนำไปใชไดจรง

4 บรษทมระบบตดตามและประเมนผลการฝกอบรม

5 การฝกอบรมชวยใหทานเตบโตในสายอาชพ




มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


ดานการพฒนาทรพยากรมนษย 6 บรษทมนโยบายสงเสรมความกาวหนาใน

สายอาชพ

7 ทานสามารถแสดงความคดสรางสรรคและนำเสนอนวตกรรมเพอพฒนางาน

8 บรษทจดกจกรรมใหทานไดเรยนรภาษาท 2 และวฒนธรรมของชาวตางชาต

9 บรษทมระบบตดตามความกาวหนาในการพฒนาความร ความสามารถของทาน

10 บรษทมระบบใหคำปรกษาเพอวางแผนพฒนาบคลากรรายบคคลและมการวางแผนสบทอดตำแหนง

ดานสวสดการ 11 บรษทมการจดสวสดการสอดคลองกบความ

ตองการของพนกงาน

12 บรษทมการจดสวสดการพนฐานของบรษท เชน รถรบสง อาหาร ใหกบพนกงาน

13 บรษทมการจดสวสดการถงครอบครวพนกงาน เชน การประกนสขภาพกลม คารกษาพยาบาล การศกษาบตร




มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


14 บรษทมการจดสวสดการของบรษททพฒนาสภาพชวตความเปนอยของพนกงาน เชน สวสดการเงนกยม สถานทออกกำลงกาย การสนบสนนการศกษาตอ

15 ทานมความพงพอใจตอสวสดการทบรษทจดให

ดานสวสดการ (ตอ)

16 บรษทมการจดสวสดการทดเมอเทยบกบบรษทอนในอตสาหกรรมเดยวกน

17 บรษทสงเสรมและเชดชพนกงานทสรางคณประโยชนใหกบบรษทโดยการมอบรางวลและประกาศเกยรตคณยกยอง

18

บรษทมการประเมนความพงพอใจของพนกงานในสวสดการทไดรบเพอปรบปรงการจดสวสดการสอดคลองกบความตองการของพนกงาน

ดานสภาพแวดลอมในการทำงาน

19 บรษทมกฎระเบยบสงเสรมดานความปลอดภยในการทำงานและไดดำเนนการแจงกฎระเบยบเหลานนใหพนกงานทราบอยางทวถง




มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


20 บรษทไดจดสรรงบประมาณเพอจดหาอปกรณรกษาความปลอดภย อปกรณปองกนเหตฉกเฉน

21 บรษทอบรมความปลอดภยในการทำงานอยางสมำเสมอ

22 แสง อณหภม การถายเทอากาศ ของสถานททำงานเหมาะสม

23 บรษทจดอปกรณและสงอำนวยความสะดวกเพยงพอ

24 หองนำ สถานทจอดรถ พนทสนทนาการเพยงพอและสะดวกตอการใหงาน

25 บรษทมการประเมนและนำผลการประเมนมาการปรบปรงสภาพแวดลอมในการทำงานในทางทดขน

ดานการบรหารผลการปฏบตงาน 26 บรษทกำหนดมาตรฐานการปฏบตงานท

ชดเจน

27 บรษทแจงเกณฑการประเมนผลการปฏบตงานใหพนกงานทราบลวงหนาโดยทวถง

28 บรษทมระบบการตดตามและประเมนผลงานอยางตอเนอง




มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


29 บรษทใชผลการประเมนเปนเกณฑเพมเงนเดอน เลอนขนเลอนตำแหนงและพฒนาบคลากร

30 บรษทใชผลการประเมนเปนขอมลการวางแผนพฒนาบคลากรรายบคคล

31 บรษทมชองทางรบขอมลปอมกลบเกยวกบการประเมนผลงานจากพนกงาน

32 ทานเชอวากลไกและระบบการประเมนผลการปฏบตงานของบรษททานเหมาะสมกบลกษณะงานและเปาหมายธรกจ

ดานการบรหารผลการปฏบตงาน(ตอ)

33 ทานยอมรบผลการประเมนการปฏบตงานของบรษท

34 บรษทปรบปรงการประเมนผลงานใหสอดคลองกบเปาหมายธรกจ

ดานพนกงานสมพนธ

35 บรษทมกลไกการพฒนาระบบพนกงานสมพนธ

36 บรษทจดสรรทรพยากรสนบสนนกจกรรมดานพนกงานสมพนธอยางเปนรปธรรม(เชน งบประมาณ สถานท เวลา)




มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


37 ผบรหารมมนษยสมพนธอนดกบพนกงานทกกลม

38 บรษทจดตงคณะกรรมการเพอทำหนาทจดกจกรรมสงเสรมความสมพนธอนดระหวางบรษทและพนกงาน

39 บรษทจดใหมชองทางการสอสารระหวางผบรหารกบพนกงาน ทกกลมและ/หรอสหภาพแรงงาน

40 ระบบพนกงานสมพนธสงเสรมความผกพนตอองคการ

41 บรษทมกลไกตดตามและประเมนความความกาวหนาของการจดกจกรรมสงเสรมความสมพนธอนดระหวางบรษทและพนกงาน

42 บรษทนำผลการประเมนกจกรรมดานการพนกงานสมพนธเขาพจารณาในการประชมผบรหารเพอทบทวนและพฒนากจกรรม

คาตอบแทนและสงจงใจทเปนตวเงน 43 บรษทมการประเมนคางานเพอกำหนดระดบ

คาตอบแทนอยางเปนระบบ

44 บรษทมแนวปฏบตการจายคาตอบแทน โบนสทชดเจน

�0�HR Care Meter สขกนเถดเรา



มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


45 บรษทของทานจายโบนสดกวาบรษทอนในอตสาหกรรมเดยวกน

46 เกณฑการจายคาตอบแทนเปนธรรม

47 คาตอบแทนทไดรบเหมาะสมกบเวลาและความทมเทของทาน

48 บรษทมการกำหนดคาตอบแทนทเหมาะสมคาตอบแทนเหมาะสมความสามารถ ทกษะ ประสบการณ

49 คาตอบแทนสะทอนผลการปฏบตงานของพนกงาน

50 บรษทมการทบทวนการจายคาตอบแทน โบนสของบรษท เมอมการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม เชน นโยบายภาครฐ คาตอบแทนของบรษทในอตสาหกรรมเดยวกน

�0�สขกนเถดเรา HR Care Meter

สวนท 3 แบบประเมนมมมองความคดทสงผลใหพนกงานเกดความสขในการทำงาน (7 ขอ)

โปรดแสดงความคดเหนวาทานเหนดวยตอประเดนตางๆ ตอไปน ในระดบใด โดย

5 หมายถง เหนดวยในระดบมากทสด 4 หมายถง เหนดวยในระดบมาก 3 หมายถง เหนดวยในระดบปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยในระดบนอย 1 หมายถง เหนดวยในระดบนอยทสด



มาก ทสด

4 มาก


2 นอย


1 ทานใหความชวยเหลอเพอนรวมงานดวยความเตมใจ

2 เมอมปญหาเกดขน ทานทำใจยอมรบปญหาตางๆ ได และคดหาวธแกไขอยางรอบคอบ

3 ทานสามารถรบมอกบความเครยดในการทำงานได

4 ทานมองเพอนรวมงานและหวหนางานในดานบวก

5 เพอนรวมงานและผอยใตบงคบชาทานทำงานอยางเตมท

6 ทานมเพอนรวมงานทด

7 ความคดเหนของทานไดรบการยอมรบ


สวนท 5 ความคดเหนเพมเตม (3 ขอ)

4.1 ทานพอใจอะไรทบรษทนมากทสด

(1) ...................................................................................................

...................................................................................................

(2) ...................................................................................................

...................................................................................................

(3) ...................................................................................................

...................................................................................................

4.2 ทานคดวาบรษทควรปรบปรงแกไขเรองใดบาง

(1) ...................................................................................................

...................................................................................................

(2) ...................................................................................................

...................................................................................................

(3) ...................................................................................................

...................................................................................................

4.3 ทานคดวาเรองใดทบรษทปฏบตอยในปจจบนเปนสงทดและทำใหทานมความสขในการ ทำงาน ซงควรนำไปปฏบตอยางตอเนอง

(1) ...................................................................................................

...................................................................................................

(2) ...................................................................................................

...................................................................................................

(3) ...................................................................................................

...................................................................................................


บรรณานกรม สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม (2555), แผนแมบทอตสาหกรรมยานยนต ป พ.ศ. 2555 – 2559

สำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม (2555), สรปภาวะเศรษฐกจอตสาหกรรม ป 2555 และแนวโนมป 2556

สำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม (2555), เอกสารเผยแพร อตสาหกรรมนาร “ความรเบองตนเกยวกบอตสาหกรรมยานยนต”

สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม. แผนกเทคโนโลยยานยนต (2554), การดำเนนงานวจยและพฒนาของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย

สำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม (2554), แผนแมบท การพฒนาอตสาหกรรมไทย พ.ศ. 2555 – 2574 (National Industrial Development Master Plan)

สำนกงานนโยบายและยทธศาสตรการคา กระทรวงพานชย (2554), อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน

กระทรวงแรงงาน. คณะอนกรรมการพฒนากรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต (2555), กรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหลยานยนต

สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย (2555), Car Statistic (Units) : http://www.taia.or.th/thai/statistic.aspx

สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย (2555), Motorcycle Statistic (Units) : http://www.taia.or.th/thai/statistic.aspx

สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย (2555), 2012 Thailand Car Performance :http://www.taia.or.th/thai/statistic.aspx

สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย (2555), 2012 Thailand Motorcycle Performance : http://www.taia.or.th/thai/statistic.aspx


สมาคมอตสาหกรรมยานยนตไทย (2556), ขาวอตสาหกรรมยานยนตไทย : http://www.taia.or.th/thai/news.aspx

สมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย (2556), http://www.thaiautoparts.or.th

จรเดช แตสน (2554), “ความพงพอใจในผลตอบแทนของพนกงานในกลมอตสาหกรรมยานยนต เขตนคมอตสาหกรรมโรจนะ จงหวดพระนครศรอยธยา” คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร

กรต เพชรคม (2554), “ปจจยทมความสมพนธกบความสำเรจในการดำเนนงานของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตในนคมอตสาหกรรมอมตะนคร เฟส 8 จงหวดชลบร”วารสารวชาการมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปท 5 ฉบบเสรม 1/2554

ชลกร สวจตร (2554), “การบรหารจดการบรษทอตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต ทมความสมพนธกบความพงพอใจในการปฏบตงานของพนกงาน” วารสารวชาการมหาวทยาลยอสเทรนเอเชย ปท 5 ฉบบเสรม 1/2554

กลมงานเผยแพรประชาสมพนธ www.thaigov.go.th (2554), การสมมนา กรอบยทธศาสตรการพฒนากำลงแรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอะไหล ยานยนต

บรษทศนยวจยกสกรไทย (2555), บทวเคราะห “2556...อกปแหงการทำสถตอตสาหกรรมรถยนตไทย”

กรงเทพธรกจออนไลน (17 เมษายน 2556), บทสมภาษณนายสรพงษ ไพสฐพฒนพงษรองประธานกลมอตสาหกรรมยานยนต และโฆษกกลมอตสาหกรรมยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

หนงสอพมพประชาชาตธรกจ (14 กมภาพนธ 2556), บทสมภาษณนางอชณา ลมปไพฑรย นายกสมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย

หนงสอพมพโลกวนน (10 เมษายน 2556), บทสมภาษณนางศรรตน รษฐปานะ อธบดกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ


เอกสารและงานวจยทเกยวของกบองคกรสขภาวะ

ศนยองคกรสขภาวะ สำนกสนบสนนสขภาวะองคกร สำนกงานกองทนการสรางเสรม สขภาวะ, 2556. 1 2 3 สการเปนองคกรแหงความสข

สรนทร แซฉว, 2553. ความสขในการทำงานของบคลากรเชงสรางสรรค : กรณศกษาอตสาหกรรมเชงสรางสรรคกลมสอและกลมงานสรางสรรคเพอการใชงาน. วทยานพนธ คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

จตรสดา ลมเกรยงไกร, 2555. บทความเรอง การเดนทางส “องคกรแหงความสข”. คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

แผนงานสขภาวะองคกรภาคเอกชน สำนกงานกองทนการสรางเสรมสขภาวะ และ สมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทย, 2554. เรองนาร เพอองคกรนาอย

ประภาพรรณ อนอบ และพรธดา วเศษศลปานนท, 2555. การจดการความร สองคกรแหงความสข: แนวคดและบทเรยนจากรณศกษา

โครงการพฒนาศกยภาพและสนบสนนทางวชาการแกภาคเครอขายองคกรสขภาวะ คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลย มหดล. www.happy-workplace.com

ศนยองคกรสขภาวะ สำนกสนบสนนสขภาวะองคกร สำนกงานกองทนการสรางเสรม สขภาวะ. www.happy8workplace.com

กรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน และ สมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศไทย, 2555. การสรางองคกรแหงความสข

แผนงานสขภาวะองคกรภาคเอกชน สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2552. คมอมาสรางองคกรแหงความสขกนเถอะ


ดวงเนตร ธรรมกล ขวญเมอง แกงดำเกง และ อจศรา ประเสรฐสน, การพฒนาดชนองคกรสขภาวะ (The Development of Healthy Organization Index). วารสารวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ ปท 5 ฉบบท 2 : กรกฎาคม - ธนวาคม ป 2554

สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล, 2551. การศกษาคณภาพชวตคนทำงานในภาคอตสาหกรรมและภาคบรการ

สถาบนเสรมสรางขดความสามารถมนษย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2551. ระบบการบรหารจดการคณภาพชวตการทำงาน (MS-QWL : Management System of Quality of Work Life) http://www.hcbi.org/index.php

สถาบนเสรมสรางขดความสามารถมนษย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย, 2551. แนวทางในการนำไปปฏบต Guidelines for the implementation of MS-QWL 2:2008

ดวงเนตร ธรรมกล. การสรางสขภาวะในองคกร (Developing Healthy Organization). วารสารวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ ปท 6 ฉบบท 1 : มกราคม -มถนายน ป 2555

ชชวาล ทตศวช, 2554. สขภาพองคการ : เครองมอวดประสทธผลการบรหารจดการทผกโยงกบคณภาพชวต

องคกร Happy เรมทสขคนทำงาน. หนงสอพมพกรงเทพธรกจ วนท 14 พฤษภาคม 2555

HAPPY MODEL: วฒนธรรมองคกรสรางสข สามคคปรองดองคอ หวใจ. หนงสอพมพไทยโพสต วนท 1 พฤศจกายน 2555


เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางเครองมอประเมนความพรอม

ศนยทดสอบและประเมนเพอพฒนาการศกษาและวชาชพ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, เอกสารหมายเลข 8 เครองมอในการประเมน

อาทตย วงศสงา, เอกสารประชมสมมนาบคลากรกองแผนงาน

โครงการเตรยมความพรอมและสรางเครอขายความรวมมอภาคอตสาหกรรมการผลต เพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) กรมสงเสรมอตสาหกรรม. การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT Analysis) รายสาขาอตสาหกรรม แนวคด ทฤษฎ และการประยกตใช

จตรสดา ลมเกรยงไกร, 2555. การเดนทางส “องคกรแหงความสข. ภาควชาศกษาศาสตร คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

บญยง เกยวการคา. การสรางเครองมอและการเกบขอมล. สถาบนพฒนาสขภาพอาเซยน มหาวทยาลยมหดล

ศนยองคกรสขภาวะ สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาวะ, 2556. 123 สการเปนองคกรแหงความสข

Happy Model 3.0, www.happy-workplace.com, www.happy8workplace.com

Happy 8 Menu 3.0 www.happy-workplace.com, www.happy8workplace.com

Happinometer 3.0 www.happy-workplace.com, www.happy8workplace.com

Happy Workplace Index 3.0 www.happy-workplace.com, www.happy8workplace.com


โครงการพฒนาศกยภาพและสนบสนนทางวชาการแกภาคเครอขายองคกรสขภาวะ คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล. แบบบนทกขอมลการ สรางเสรมสขภาวะองคกร

โครงการพฒนาศกยภาพและสนบสนนทางวชาการแกภาคเครอขายองคกรสขภาวะ คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล. แบบบนทกขอมลตวอยางกจกรรม Happy Workplace

โครงการพฒนาศกยภาพและสนบสนนทางวชาการแกภาคเครอขายองคกรสขภาวะ คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดล. แบบบนทกขอมลตวอยางสอ Happy Workplace

แผนงานสขภาวะองคกรภาคเอกชน สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาวะ, 2552. รอยความคด สรางสของคกร

อนรกษ ขมภเขยว. “มารวมสรางองคกรใหเปนบานหลงทสอง”. รางวลรองชนะเลศอนดบ 2 โครงการประกวดเรองเลากจกรรมสรางสขในองคกร (Happy Workplace)

��0สขกนเถดเรา HR Care Meter

คณะผวจยและพฒนา HRM WECARE METER (version I)

ศ. ดร.ธรวฒ บณยโสภณ ทปรกษาโครงการ อธการบดมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

อ.ดร.สวรรธนา เทพจต หวหนาโครงการ

ผศ.ดร.จฑามาศ ทวไพบลยวงษ นกวจย

อ.ดร.อครา ประโยชน นกวจย

อ.กรกฎ กำแกว นกวจย

อ.ธนภณ เจยรณย นกวจย

อ.สพจน นาคสวสด นกวจย

อ.ยวด ศรยทรพย นกวจย

สุขกันเถิดเราhappy8workplace.com/project/attach/book/aw-hrm wecare... ·...

Documents