ความเปนคร

การศกษาเปนกระบวนการททาใหมนษสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนเองใหสามารถอย

ในสงคมไดอยางมความสข มการเกอหนนการพฒนาประเทศไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบการ

เปลยนแปลงในทกๆ ดาน และบคคลทมความสาคญอยางยงตอการจดการศกษาดงกลาวกคอครนนเอง

เพราะครเปนผทมหนาทสรางประสบการณการเรยนร และการพฒนาโดยรอบใหเกดในตวผเรยน

เพอใหมความรความสามารถและประสบการณในเชงวชาการ นาไปสการมสภาพชวตความเปนอยทด

ขน รวมทงการดารงตนเปนสมาชกทดของสงคม ดงนนการจะพฒนาการศกษาใหมคณภาพจงยอม

ตองพงพาอาศยครทมคณภาพ ครทมความเปนคร

คาวา คร หรอคร ในภาษาไทย มาจากคาวา ครธาต หรอ ครธาต ซงแปลความไดวาเปนผท

หนกในวชาความร ในคณธรรม และในภารกจการงาน รวมทงการทาหนาทยกยองเชดชศษยของตนเอง

จากผทไมรใหกลายเปนผร ผทไมมความสามารถใหมความสามารถ ผทไมมความคดใหมความคด ผท

มความประพฤตไมเหมาะสมใหมความเหมาะสม และจากผทไมพงปรารถนาใหเปนผทพงปรารถนา

ซงตามนยของความเปนครในภาษาไทยจงเปนผทตองทางานหนกจรงๆ สวนในภาษาองกฤษมาจากคา

วา TEACHER กเชนเดยวกน กลาวคอ

T- Teach E– Example A–Ability C- Characteristic H– Health E- Enthusiasm R - Responsibility

1. TEACH (การสอน)

คณลกษณะประการแรกของความเปนครกคอ ตองสอนได สอนเพอใหผเรยนเกดกระบวนการ

เรยนรในตนเอง มการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทางทด โดยการ :

1. ฝกฝนแนะนาใหเปนคนด

2. สอนใหเขาใจแจมแจง

3. สอนศลปวทยาใหหมดสน

4. ยกยองใหปรากฏในหมคณะ

5. สรางเครองคมกนในสารทศ (สอนใหรจกเลยงตว รกษาตนในอนทจะดาเนนชวตตอไป

ดวยด) และทสาคญคอ

6. ตองสอนใหเกดความงอกงามทางสตปญญา มความคด และสรางสรรค

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

2

อยางไรกตามการสอนของครแตละคนนนขนกบทกษะและลกษณะของตนเอง (Teaching skill

and style) เปนการนาเทคนควธและทกษะหลาย ๆ ดานมาผสมผสานใหเหมาะสมสอดคลองกน จง

ตองใชเทคนคและทกษะหลายดานรวมกบประสบการณเพอใหเกดกระบวนการเรยนร และตองมง

จดสรรการเรยนรนนไปในทศทางทดและมคณธรรมในสงคม บทบาทการสอนของครจงตอง

ดาเนนการ โดย

1. สอนเนอหาวชาการตามหลกสตรรายวชาทไดรบมอบหมาย โดยการมการเตรยมการสอน

อยางเปนขนเปนตอน ตงแตการทา Course Syllabus แผนจดการเรยนรหรอแผนการสอนรายชวโมง

การดาเนนการสอน และการประเมนผล มการปรบปรงพฒนา และสรางผลงานทางวชาการอยเสมอ

2. สอนการปรบตวใหเหมาะสมในสงคม

3. สอนใหใหเจรญเตบโต มความคด มเหตผล และมความคดรเรมสรางสรรค ตามแผนทได

กาหนดหรอเตรยมการไวเปนอยางด

2. EXAMPLE (เปนตวอยาง)

ผเรยนโดยทวไปนนจะ “เรยน” และ “เลยน” จากตวคร การทาตวเปนตนแบบหรอแบบอยาง

จงเปนสงทมอทธพลมากกวาการบอกกลาวเฉยๆ เพราะการแสดงตนแบบใหเหนดวยสายตานน เปน

ภาพทมองเหนชดเจนและงายตอการลอกเลยนยงกวาการรบฟงและบอกเลาอยางปกต ถาตองการให

ผเรยนเปนอะไร จงพยายามแสดงออกเชนนนทงในการดาเนนชวตและในการสนทนา

การวางตวของครเปนตวอยางหรอเยยงอยางใหแกผเรยนไดมาก แมวาผเรยนจะมความคด

ความอานของตนเองทไมตองการเลยนแบบผใหญทกประการเหมอนเดกเลก แตครก คอครทผเรยน

พจารณาวามความหมายสาคญอยมาก โดยเขาจะสนใจและเฝาสงเกตนบตงแตการแตงกาย ไปจนถงการ

ประพฤตปฏบต จะเปนประสบการณใหเขาไดพจารณา นอกจากนการรตวเองของคร การแนะนาให

ผเรยนประพฤตใหเหมาะสม กเปนสงจาเปนทคร (ตวเรา) ตองประพฤตและปฏบตตนใหเหมาะสมดวย

3. ABILITY (ความสามารถ)

คาวา “ความสามารถ” หมายถงกาลงทมจรงในการแสดงหรอในการกระทาอยางใดอยางหนง

ไมวาการกระทานนจะเปนการกระทาทางกายหรอทางจตใจ และไมวากาลงนนจะไดมาจากการฝกฝน

อบรมหรอไมกตาม แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ ความสามารถท วไป (general ability) และ

ความสามารถพเศษ (specific ability) นอกจากนนครจะตองทราบถงการเปลยนแปลงใหมหรอนวตก

รรมทางการศกษา (inovation in teaching) เพอจะชวยปรบปรงและพฒนากระบวนการเรยนรหรอการ

เรยนการสอนใหดยงขนไป การเรยนการสอนกเชนเดยวกบการวนจฉย การรกษาโรคทางการแพทย

หรอจะสมมตเปนการปรงอาหารในครวกได ทจะตองแสดงฝมออยางเตมทใหไดอาหารอรอยทสด

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

3

ดงนนครจงตองประเมนตวเอง ประเมนการสอน และปรบปรงขอบกพรองของสงทตนสอนไปเสมอ

(diagnosis and treatment of course defects) เพอใหผลการสอนดทสด

นอกจากครจะตองเขาใจบทบาทความเปนครของตนเองแลว (teacher’s role) ครควรจะม

ความสามารถดงน

- จตวทยาการเรยนร (psychology of learning)

- การกาหนดวตถประสงคของการสอนอยางชดเจน (specific of objectives)

- การวเคราะหเนอหา (content analysis)

- การจดกจกรรมการเรยนการสอน (learning activities)

- การนาโสตทศนปกรณมาชวยสอน (the application of audiovisual aids)

- การจดทาแผนการสอน (course syllabus and Lesson planning)

- การประเมนการเรยนการสอน (assessment)

4. CHARACTERISTIC (คณสมบต)

ความหมายทใชโดยทวๆไป หมายถง คณภาพหรอคณสมบตทสงเกตไดชดเจนในตวบคคล ทา

ใหทราบไดวาบคคลนนแตกตางไปจากบคคลอนๆ ในความหมายเฉพาะ อปนสยหมายถง ผลรวมของ

นสยตางๆ ทบคคลมอย หรอผลรวมของลกษณะของพฤตกรรมตางๆ ของบคคล ตามความเขาใจของ

คนทวไป คาวาอปนสยนแฝงความหมายของคณธรรมจรรยาในตวดวย เชน เราพดวาเขาผนนมอปนสย

ด เปนตน ในคณสมบตของความเปนคร สงสาคญคอ ครจะตองมเจตคตทดตอผเรยน ตอวชาทสอน

และตองานททา

5. HEALTH (สขภาพด)

การมสขภาพด หมายถงการไมมโรค รวมถงมสภาพทางรางกายและจตใจทสมบรณแขงแรง

พอทจะดารงชวตในสงคมไดอยางปกตสข ผทเปนครนนตองทางานหนก ดงนนสขภาพทางดาน

รางกายจงเปนสงสาคญ แตทสาคญกวาคอสขภาพจต คงเคยไดยนคาวา “จตเปนนาย กายเปนบาว”

ดงนนครจงจาเปนตองมสขภาพจตทดดวย จตดนนไมเพยงแตไมเปนโรคจตโรคประสาทเทานน แต

เปนผทมสมรรถภาพ มการงานและมชวตทเปนสขทาประโยชนตอสงคมดวยความพอใจ สามารถ

ปรบตวใหเขากบสงแวดลอม รวมทงตอบคคลทเราอยรวมและตอสงคมทเราเกยวของ โดยไมกอความ

เดอดรอนใหทงตอตนเองและผอน

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

4

6. ENTHUSIASM (ความกระตอรอลน)

ความกระตอรอลนของครนน อาจจะเปนการใฝหาความรใสตน เพราะจะตองถอวาการใฝหา

ความรเพอปรบปรงการเรยนการสอนนนเปนกระบวนการอยางหนงของการพฒนาตน (Learning to

teach is a process of self-development) การเพมพนความรมหลายรปแบบ เชน การประชมสมมนา

อบรมระยะสน จะทาใหครทขาดความรในเรองทตนสอนไดมความรเพมเตมและทาใหมความมนใจ

ในการสอนมากขน ความกระตอรอลนของครนน ไมใชมงเนนเฉพาะการพฒนาตวครเทานน แต

จะตองมความกระตอรอลนในการพฒนาการเรยนการสอนดวย

7. RESPONSIBILITY (ความรบผดชอบ)

ครทดจะตองมความรบผดชอบในหนาทของตนตามทไดกลาวมาแลวเปนอยางด รวมทง

ยอมรบผลแหงการกระทานนๆ ไมวาจะดหรอไมกตาม และพรอมทจะปรบปรงแกไข

การสอนของคร

สาหรบการสอนของครในการชวยเหลอผเรยนนน คาถามตอไปนจะบงชวาครทานนนเปนคร

ทดหรอไม รวมทงตวเราเองทเปนครดวย ซงสามารถตรวจสอบไดดวยตวเอง ดงน

การสอนทสงเสรมใหผเรยนไดฝกหดเรยนรดวยตนเอง (Self learning)

1. ใหผเรยนไดตอบคาถามเกยวกบวชาการทเรยนหรอไม ?

2. ใหผเรยนคนควาเพอตอบคาถามหรอเพอแกไขปญหาเพมเตมหรอไม ?

3. จดกจกรรมใหผเรยนไดรจกคด และฝกทกษะในการทางานหรอไม ?

การประเมนและการบอกใหผเรยนทราบถงผลงานททา (Feed back)

4. บอกผเรยนหรอไมวาเมอมอบหมายงานใหทาแลว เขาทางานเปนอยางไร?

5. อธบายใหผเรยนทราบหรอไมถงขอบกพรองตางๆ ททา ?

6. อธบายใหผเรยนทราบหรอไม วาทาอยางไรจงจะทาไดดกวาน ?

การใหความกระจางชดในการสอน (Clearity)

7. สงเกตหรอไมวาผเรยนทกคนสามารถไดยนและมองเหนชดเจน ?

8. ใชคาพดงายๆ เหมาะสมกบวยของผเรยนหรอไม ?

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

5

9. ใชอปกรณการสอนเพอชวยใหการเรยนการสอนมความหมายยงขนหรอไม ?

ซงอปกรณการสอนดงกลาว อาจประกอบดวย

- รปภาพ ภาพถาย ภาพวาด - ภาพโปสเตอร

- แผนภม แผนผง แผนท - ภาพหลก

- ภาพตดกระดานผาสาล - ภาพกระจกฉาย

- ภาพยนตร - ภาพชด

- วตถของจรง - วตถจาลอง

- นทรรศการ - เครองบนทกเสยง เปนตน

การทาใหการสอนมความหมายมากขน (Making your meaningful)

10. ไดสอนโดยเชอมโยงบทเรยนทสอนกบสภาพทผเรยนเปนอยหรอไม ?

11. ไดยกตวอยางเพอใหผเรยนมองเหนภาพพจนกระจางขนหรอไม ?

12. ไดเชอมโยงสงทครสอนกบงานทผเรยนจะตองกระทาหรอไม ?

13. ไดสรปเพอใหผไดแนวคดทดอกครงหรอไม ?

จะตองแนใจวาผเรยนเรยนรเรองสงทสอน (Ensuring mastery)

14. ไดตรวจสอบหรอไม ? วาผเรยนทกคนเขาใจในทกๆเรอง ทกๆจดทสอน ?

15. เคยตรวจสอบหรอไมวาผเรยนแตละคนสามารถฝกทกษะไดหรอไม ?

จะตองเขาใจถงความแตกตางของผเรยนแตละคน (Individual differences)

16. ยนยอมใหผเรยนแตละคนไดทางานตามความสามารถและใชเวลาทไมเทากนหรอไม ?

17. เคยกระตนใหผเรยนไดเรยนรโดยวธแตกตางกนออกไปหรอไม ?

18. เคยใชวธสอนหลาย ๆ วธหรอไม ซงวธสอนมหลายวธ ดงน

- อธบายจากหนงสอแลวใหผเรยนไปอานเองนอกเวลา

- อธบายจากหนงสอแลวใหอานหนงสอพรอมกน

- วธประชมกลมใหผเรยนออกความคดเหนอภปรายรวมกน

- การแสดงหรอเลนละครสนๆ

- สอนจากเหตการณหรอประสบการณ

- ใชกรณศกษา

- ใชวธ constructivism

- ทารายงานคนควาเปนรายบคคล

- ทารายงานคนควาเปนกลม

- วธสาธต

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

6

- ใหมการฝกปฏบต

- ใหทาโครงการหรอโครงงาน

- การทศนศกษา

- จดหาประสบการณตรง (first hand experience) ทงในหองเรยนและนอก

หองเรยนใหสอดคลองกบเนอหาทสอน

- ใชวธการปฏบตใหเกดกระบวนการทางปญญา เปนตน

ใหการดแลผเรยนทกคน (Caring)

19. เคยใหความมนใจแกผเรยนหรอไมวาครรกผเรยนทกคนไมวาจะทาดหรอไม?

20. แสดงใหผเรยนเหนหรอไมวาสนใจและเตรยมสอนอยางดตลอดชวงเวลาทสอน?

21. เคยฟงความคดเหน หรอใหผเรยนวจารณการสอนบางหรอไม?

การเปนครมออาชพใชวาจะเปนกนไดงาย ๆ เพราะงานครเปนงานทยงใหญและหนก ๆ กวา

งานใด ๆ เปนงานสรางและพฒนาคน และองคประกอบแรกทมความสาคญตอการพฒนาคอ สตปญญา

ซงตองยอมรบความเปนจรงวา โดยรวมผเรยนสวนใหญมไดมระดบสตปญญาดเลศ ดงนนการจะ

พฒนาพวกเขาจงตองอาศยคร อาศยพวกเรา-ทาน เปนหลก เพราะอยางนอยกมสวนแบงประมาณ 30-

40 % ทสงผลตอการเรยนรของพวกเขา จงใครขอใหทกทานทเปนครจงไดตระหนกถงความสาคญ

ของการเปนคร ตามขอเขยนทไดกลาวถงทงหมด เพอนามาประกอบการพจารณาปรบปรงและพฒนา

ตวของทานเอง

การสอนทมคณภาพ

การเรยนรเกดจากการมปฏสมพนธขององคประกอบตางๆในกระบวนการเรยนการสอน และ

ในองคประกอบนคร-อาจารยผสอนและพฤตกรรมการสอนทแสดงออกมา จะเปนสวนหนงทม

ความสาคญในลาดบตนๆ ทสงผลตอคณภาพหรอความสาเรจในการเรยนรของนกศกษา ทานเปนคร-

อาจารยซงถอวาเปนสวนสาคญของความสาเรจนน ไดเคยตรวจสอบพฤตกรรมการสอนของตวทานเอง

บางหรอไมวามคณภาพอยในระดบใด ? คณภาพในทนหมายถงคณภาพตามเกณฑทผคนทวไปพอใจ

หรอตามทหนวยงานทนาเชอถอเปนผกาหนดขนมา ซงเมอพจารณาจากพฤตกรรมการเรยนการสอน

แบงออกเปน 5 ระดบ คอ

สอนตรง หมายถง การใชวธการสอนทกอใหเกดการพฒนาดานสตปญญาขนตน เปนการ

พฒนาทางสมองในการเกบรกษาเรองราว ขอมล เทจจรง เนนความสามารถในการจาความรตางๆ เชน

การจากฎ หลกเกณฑ ทฤษฎตางๆ ได หากพจารณาการมสวนรวมของนกศกษาในการเรยนการสอน

แลวอยในระดบ 0 -20%

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

7

สอนอธบายขยายความ หมายถง การสอนใหเกดความเขาใจในเนอหา ความร สามารถ

อธบาย แปลความหรอขยายความดวยคาพดของตนเองได การสอนระดบนเปนการเนนพฒนาการ

ความสามารถในการสอความหมายระหวางตนเองกบผอน หากพจารณาดานการมสวนรวมของ

นกศกษาในการดาเนนการเรยนการสอนแลว อยในระดบ 21-40%

สอนคด หมายถง การพฒนาความสามารถในการวเคราะห แยกแยะเนอหาความรเรองใดเรอง

หนง เปนสวนประกอบยอยๆ หรอความรดานตางๆ พรอมทงสามารถเปรยบเทยบความแตกตาง

คลายคลงกนของสวนประกอบยอยๆ หรอความรดานตางๆ เหลานนดวย หากพจารณาดานการมสวน

รวมของนกศกษาในการดาเนนการเรยนการสอนแลวอยในระดบ 41-60%

สอนสราง หมายถง การพฒนาความสามารถในการบอกความสมพนธเชงเหตผลของ

สวนประกอบยอย ๆ หรอความรหลาย ๆ ดาน และสามารถนาไปอธบายใหขอเสนอแนะในการ

แกปญหา หรอนาไปใชได หากพจารณาดานการมสวนรวมของนกศกษาในการดาเนนการเรยนการ

สอนแลว อยในระดบ 61-80%

สอนคนพบ หมายถง การพฒนาความสามารถในการสงเคราะห หรอการรวมสวนประกอบ

ยอย ๆ ของความรหลาย ๆ เรองใหเปนอนหนงอนเดยวกนซงเปนการบรณาการความรเพอสรางสงใหม

ๆ หรอสามารถแกปญหาใหมๆ ทตองใชความสามารถในการคดเปนอยางมาก เปนการคดอยางม

วจารณญาณและสามารถประเมนคาสงตางๆ ได หากพจารณาดานการมสวนรวมของนกศกษาในการ

ดาเนะเนนการเรยนการสอนแลวอยในระดบ 81-100%

จากการสารวจสภาพการเรยนการสอน และการประเมนผลการใชหลกสตรพบวา คร-

อาจารยทวไป สวนใหญยงคงจดการเรยนการสอนโดยเปนผอธบาย บอกจด หรอเขยนกระดานดา และ

เนนเนอหาสาระมากกวากระบวนการ ภายใตสภาพดงกลาวจะไมมการแลกเปลยนความรซงกนและกน

ไมเปดโอกาสใหนกศกษาไดสรางองคความรใหม และกอใหเกดปญหาทไมสามารถคดดดแปลงทฤษฎ

ไปสการปฏบต หรอประยกตใหเหมาะสมกบสถานการณจรงได เพราะเปนวธการสอนทไมสามารถ

ตอบสนองศกยภาพและยงไมสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกศกษาใหเปนไปตามทหลกสตร

คาดหวง กลาวไดวายงมปญหาทงในเรองของการจดการเรยนการสอนและคณภาพของผเรยน ดงนน

เพอใหเกดการเปลยนแปลงในตวนกศกษาเพอใหพวกเขามคณลกษณะทพงประสงค คร-อาจารยจงตองม

การทบทวนรปแบบการสอนใหม ซงจากการวจยทงในและตางประเทศไดเสนอวา รปแบบการสอนทด

นนควรเปนในลกษณะของการสอนแบบบรณาการ เนนใหผเรยนไดมสวนรวม มกจกรรม มการปฏบต

หรอเปนศนยกลางของการเรยนการสอน

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

8

การสอนทเนนใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน

การเรยนรทแทจรงเกดจากการทผเรยนไดมปฎสมพนธกบสงแวดลอมทอยรอบตว ดงนนการ

จดการเรยนการสอนจงตองจดใหนกศกษาไดมสวนรวมในการทากจกรรม หรอมการปฏบตใหมากทสด

เทาทจะทาได เปนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ผสอนจะมบทบาทนอยลง ผเรยนจะมโอกาสได

พฒนาทกษะการคดในระดบสง รจกวางแผนการทางาน ทางานเปน รจกตดสนใจแกปญหาได มการ

ทางานรวมกบผอน และไดแสดงออกซงคณลกษณะทพงประสงค ตอไปนเปนการเปรยบเทยบใหเหน

วธการสอน (บางวธ) ทมครเปนศนยกลาง และผเรยนเปนศนยกลาง ซงตามนยดงไดกลาวมา ทานผสอน

ควรเลอกวธหลงและ/หรอบรณาการหลายๆ วธผสมกน โดยใหสอดคลองและเหมาะสมในการ

เสรมสรางการเรยนรของผเรยน

วธการ บทบาทของคร พฤตกรรม

เนนครเปนศนยกลาง

การบรรยาย

มาก

การพด ครเสนอความรโดยไมมปฏสมพนธกบผเรยน

การบรรยาย – ถามตอบ มาก – ปานกลาง การพด ครเสนอความรและมสวนของการถามตอบ

ดวย

การสาธต มาก – ปานกลาง การแสดงใหด มผ แสดงใหดอยหนาชนพรอม

อธบายสงทแสดงใหด

การใหทาตามตวอยาง มาก การแสดงใหด มผปฏบตใหดตามทตองการให

ผเรยนทาตามหรอทาตามแบบ

เนนผเรยนเปนศนยกลาง

การอภปราย

นอย – ปานกลาง

การมปฏสมพนธทงชนเรยนหรอกลมยอย มการ

แลกเปลยนความคดในเรองใดเรองหนง

การอภปรายแบบ Panel นอย การพด กลมผเรยนนาเสนอและอภปรายถกเถยงใน

เรองใดเรองหนงหนาชน

การแสดงบทบาทสมมต นอย การปฏบต ผเรยนแสดงบทบาทในเหตการณหรอ

สถานการณหนงๆ

การเรยนแบบรวมมอ นอย การปฏบต กลมผเรยนทมความสามารถแตกตางกน

รวมมอกนทางานทกาหนดให

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

9

วธการ บทบาทของคร พฤตกรรม

การคนพบ นอย – ปานกลาง การปฏบต ผเรยนดาเนนงานตามวธการท

กาหนดใหเพอแกปญหาใดปญหาหนงโดยอาศย

ประสบการณตรง

การเสาะแสวงหาความร นอย การปฏบต ผเรยนคดวธการแกปญหาเอง โดยอาศย

ประสบการณตรง

การสรางสถานการณ/เกม นอย การปฏบต ผเรยนมสวนรวมในสถานการณทสราง

ขน หรอเหตการณทเหมอนจรงทสามารถควบคม

ความปลอดภยได

การสอนเปนรายบคคล นอย – ปานกลาง การพด/การปฏบต ผเรยนมสวนรวมในการเรยนท

ออกแบบมาเพอใหเหมาะกบความตองการและ

ความสามารถของผเรยน

การศกษาดวยตนเอง นอย การพด/การปฏบต การเรยนรดวยตนเอง โดยมการ

แนะนาเพยงเลกนอยหรอไมมเลย

ก า ร ท า โ ค ร ง ง า น ห ร อ

โครงการ

นอย การปฏบต ผ เรยนคดวธการแกปญ หาเอง และ

ดาเนนการแกปญหา โดยอาศยมประสบการณตรง

อาจมการแนะนาเพยงเลกนอยหรอไมมเลย

การทาแฟมสะสมงาน นอย – ปานกลาง การปฏบต ผเรยนเรยนร และมพฒนาการในเรอง

ของการคด การทางาน การจดการ การสอความหมาย

และ สงคม โดยมการแนะนาเพยงเลกนอย

บทบาทของคร-อาจารยกบการเรยนการสอนทมผเรยนเปนศนยกลาง

1. เปนผจดการ (Manager) คร-อาจารยจะเปนผกาหนดบทบาทใหผเรยนทกคนไดมสวนรวม

ทากจกรรม แบงกลม หรอจบค เปนผมอบหมายงานหนาทความรบผดชอบแกผเรยนทกคน จดการให

ทกคนไดทางานทเหมาะสมกบความสามารถความสนใจของตน

2. เปนผรวมทากจกรรม (An Active Participant) เขารวมทากจกรรมในกลมจรงพรอมทงให

ความคดและความเหนหรอเชอมโยงประสบการณสวนตวของผเรยนขณะทากจกรรม

3. เปนผชวยเหลอและแหลงวทยาการ (Helper and Resource) คอยใหคาตอบเมอผเรยน

ตองการความชวยเหลอทางวชาการ เพราะการใหขอมล หรอความรในขณะทผเรยนตองการจะชวยทา

ใหการเรยนรมประสบการณเพมขน

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

10

4. เปนผสนบสนนและเสรมแรง (Supporter and Encourager) ชวยสนบสนนดานสออปกรณ

หรอใหคาแนะนาทชวยกระตนใหผเรยนสนใจเขารวมกจกรรมหรอฝกปฏบตดวยตนเอง

5. เปนผตดตามตรวจสอบ (Monitor) คอยตรวจสอบงานทผเรยนผลตขนมากอนทจะสงตอไป

ใหผเรยนคนอนๆโดยเฉพาะความถกตอง

เปรยบเทยบผลการเรยนรแบบครเปนศนยกลางกบผเรยนเปนศนยกลาง

วธสอนแบบครเปนศนยกลาง วธสอนแบบผเรยนเปนศนยกลาง

1. ดานบทบาทคร 1. ดานบทบาทคร

1) มงสอนเนอหาและการจาเนอหาได 1) มงพฒนากระบวนการเรยนร ศกยภาพ

ความคด

2) จะบอก เลา สง อธบายเนอหา 2) กระตนใหเดกคดและปฏบตตามความคด

3) ครจะจดกจกรรมแบบ Passive Learning 3) ครจดกจกรรมแบบ Active Learning

4) ปฏสมพนธจะเปนแบบทางเดยว ครจะเรยนรวมกบผเรยนและคดหาวธการ

ใหมๆเพอพฒนาผเรยน

2. ดานผลทเกดกบผเรยน : 2. ดานผลทเกดกบผเรยน :

ดานการคดและดานบคลกภาพ ดานการคดและดานบคลกภาพ

1. คดไดจากด คดชา 1. คดเปน เรยนรโดยการคดแบบปฏบต

2. เกดกระบวนการเรยนรแบบนรนย 2. เกดกระบวนการเรยนรแบบอปนย

3. จะมบคลกภาพแบบพงพา ไมเชออานาจในตน 3. มบคลกภาพแบบพงตนเอง เชออานาจในตน

4. เชอฟง ทาตาม วางาย 4. ใชเหตใชผล วเคราะห สงเคราะห

วธการจดกระบวนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง

ขนตอนกระบวนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง มดงน คอ

1. ขนนา

- สราง/กระตนความสนใจ หรอ

- เตรยมความพรอมในการเรยน

2. ขนกจกรรม

จดกจกรรมทใหผเรยนบรรลวตถประสงค โดยกจกรรมควรมคณสมบตดงน

- ชวยใหผเรยนไดสรางความรดวยตนเอง (Construct)

- ชวยใหผเรยนไดมปฏสมพนธชวยกนเรยนร (Interaction)

- ชวยใหผเรยนมบทบาทและสวนรวมในการสรางความรดวยตนเอง (Participation)

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

11

- ชวยใหผเรยนไดเรยนรกระบวนการ (Process) ควบคกบผลงาน (Product)

- ชวยใหผเรยนนาความรทไดไปใช (Application)

3. ขนวเคราะห อภปรายผลจากกจกรรม

- วเคราะห อภปรายผลงาน/ขอความรทสรปไดจากกจกรรม (Product)

- วเคราะห อภปรายกระบวนการเรยนร

4. ขนสรป และประเมนผลการเรยนรตามวตถประสงค

ยทธวธสงเสรมการคด

การสอนทมคณภาพ คอการสอนใหผเรยนสามารถ คดเปน ทาเปน แกปญหาเปน และ

ความสามารถในการคดของคนเรานโดยทวไปเชอวาอยทสมอง คนเกงมกไดรบการยกยองวาม

มนสมองด นกวทยาศาสตรพบวาการทาใหคนมสมองดนน ทาไดโดยการกระตนใหมการขยายสาขา

ของประสาท (neural branching) เพอสรางจดตอ (synapses) ระหวางเซลลใหมากขน ซงจะสงผลทาให

มการสงตอสญญาณไดมากขน มประสทธภาพสงขนนนเอง Cardellichio และ Field (อางถงใน สร

ศกด, 2540 : 21-24) ไดเสนอแนะแนวทางในการทาใหสมองมประสทธภาพไว 7 วธ ซงสามารถ

นาไปใชในหองเรยนไดโดยใหดาเนนการ ดงน

1. ฝกการคดแบบสมมตฐาน (Hypothetical thinking)

2. ฝกการคดกลบทศทาง (Reversal)

3. ฝกการใชแบบสญลกษณใหม (Application of different symbol)

4. ฝกการอปมาอปมย (Analogy)

5. ฝกการวเคราะหแนวความคด (Analysis point of view)

6. ฝกการเตมใหสมบรณ (Completion)

7. ฝกวเคราะหความเกยวโยง (Web analysis)

ผทมจตวญญาณของความเปนครทกทาน ลวนแตมความตองการให ลกศษยประสบผลสาเรจ

ในการเรยนและในชวตของเขาทงสน ความสาเรจนนไดมการทดสอบจนเปนทยอมรบกนโดยทวไป

เชอวาสวนหนงมาจากคร-อาจารยผสอนอยดวย ดงนนเมอรแลววาพฤตกรรมการสอนใดทจะสงผลตอ

พวกเขา จงเปนสงทตองตระหนกและใหความสาคญอยางยง มคากลาววา "การพฒนาชาตใหเรมท

ประชาชน จะพฒนาคนใหเรมทใจ จะพฒนาอะไรใหเรมทตวเองกอน" ทานจะเปนคร-อาจารยแบบใด

กตามตวทานเองนนแหละรดทสด และพฤตกรรมใดๆ ททานแสดงออกมา ยอมทาใหบงเกดผลอยางใด

อยางหนงเสมอ ดงนนขอเขยนททานอานมาทงหมดน จงขอฝากไวใหพจารณาดวย เพออนาคต

ประเทศชาตของเราครบ

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>

12

บรรณานกรม

กรมวชาการ . 2539 . คมอการพฒนาโรงเรยนเขาสมาตรฐานการศกษาอนดบท 15 . ม.ป.ท. (อดสาเนา)

กรมวชาการ . 2541 . “ทศทางการจดหลกสตรการศกษาขนพนฐาน”. เอกสารประกอบการสมมนาเชง

วชาการระดมความคดเหน, 26 กมภาพนธ 2541 ณ โรงแรมสยามซต กรงเทพฯ. (อดสาเนา)

จงกล พลสวสด. 2541 . รปแบบการเรยนของนสต: ศกษาเฉพาะกรณนสตสาขาศกษาศาสตร-เกษตร.

กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

จมพต พมศรพานนท. 2531. องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาสตววทยาของ

นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง วทยาเขตเกษตร พระนครศรอยธยา. กรงเทพฯ :

วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อางถง H. Maddox. 1965. How to study

London : The English Language Book Society.

ทศนา แขมณ และคณะ. 2540 . “การเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด”. วารสารครศาสตร. 26(กค.-

ตค.)35-60.

นฤมล ยตาคม . 2541 . “แนวทางการปฏรปกระบวนการเรยนร : การใหผเรยนไดปฏบตจรง” สาระ

การศกษา “การเรยนการสอน”. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สรพร ทพยคง . (มปป.) . ความเปนคร . ภาควชาการศกษา, คณะศกษาศาสตร,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (เอกสารโรเนยว)

สรชาต สงขรง. 2541. “ผลงานทางวชาการตามสภาพจรง”. วารสารขาราชการคร. 5 (มย.-กค.) : 15-23.

สรศกด หลาบมาลา . 2540 . “ยทธวธสงเสรมการคด” ศกษาศาสตรปรทศน. 12 (กนยายน-ธนวาคม

2540) 21-24 อางถง Cardellichio Thomas and Wendy Fild . 1997 . “Seven Strategies that

Encourage Neural Branching” Educational Leadership. pp. 33-36

หทยรตน เทพสถตย. 2542 . รปแบบการเรยนการสอนในวทยาลยเกษตรและเทคโนโลย กลมภาค

ตะวนออก. กรงเทพฯ : วทยานพนธปรญญาโท, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อดลย วรยเวชกล . 2541 . คมอการจดการเรยนการสอนระดบบณฑตศกษา . บณฑตวทยาลย,

มหาวทยาลยมหดล.

อไร พลกลา และ ศภมาศ ณ ถลาง . 2539 . “ทาไมจงตองนกเรยนเปนศนยกลาง” . กรงเทพฯ : หนวย

ศกษานเทศก กรมสามญศกษา. (อดสาเนา)

<<ความเปนครและคณธรรมจรยธรรม>>