เป้าหมายที่ 1...

36
กรอบการวิจัยและประเด็นวิจัย สาหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม ปีงบประมาณ พ.. 2563 เป้าหมายที1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ทางเศรษฐกิจ

Upload: others

Post on 29-Jul-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

กรอบการวจยและประเดนวจย ส าหรบแผนบรณาการวจยและนวตกรรม

ปงบประมาณ พ.ศ. 2563

เปาหมายท 1 การวจยและนวตกรรมเพอสรางความมงคง

ทางเศรษฐกจ

Page 2: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

สารบญ

หวขอ หนา บทน า 1 กลมท 1 อาหาร เกษตร เทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยการแพทย 2 1.1 การเกษตรสมยใหม (Modern agriculture) 2 1.2 อาหารมลคาสงและสารออกฤทธเชงหนาท (High value-added food and functional ingredient)

5

1.3 ชววตถ (Biologics) 7 1.4 เครองมอแพทย (Medical devices) 9 กลมท 2 เศรษฐกจดจทลและขอมล 11 2.1 วทยาการหนยนตและระบบอตโนมต (Robotics and Automation) 11 2.2 อากาศยานไรคนขบ (Unmanned Aerial Vehicle: UAV) 13 2.3 เทคโนโลยเพออตสาหกรรมอวกาศ (Space industry technology) 14 2.4 อเลกทรอนกสอจฉรยะและเทคโนโลยอปกรณปลายทาง (Smart Electronics and terminal endpoint technologies) และการเชอมตอของสรรพสง (Internet of things: IoT) ขอมลขนาดใหญ (Big Data)

15

2.5 เนอหาดจทล (Digital Content) เพอการสนบสนนการผลตและพฒนา 18 กลมท 3 ระบบโลจสตกส 19 3.1 ยานยนตสมยใหม (Next-generation automotive) 19 3.2 ระบบโลจสตกสอจฉรยะ (Smart logistics) 21 3.3 อตสาหกรรมการบน (Aviation) 22 3.4 การขนสงทางราง 24 กลมท 4 การบรการมลคาสง 26 4.1 การทองเทยวเชงสขภาพ 27 4.2 การทองเทยวชมชนและผลตภณฑสรางสรรค 29 กลมท 5 พลงงาน 31 5.1 พลงงานชวภาพ (Bioenergy) 32 5.2 เชอเพลงชวภาพ (Biofuel) 33 5.3 การเพมประสทธภาพการใชพลงงาน (Energy Efficiency) 34 5.4 การกกเกบพลงงาน (Energy storage) 34

Page 3: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

1

บทน า แผนบรณาการวจยและนวตกรรมเปนหนงในแผนบรณาการส าคญทรฐบาลไดก าหนดขน โดยม

วตถประสงคเพอใหเกดการบรณาการในการท าวจยและนวตกรรม ลดความซ าซอนในการด าเนนงาน สงเสรมใหรวมกนพฒนางานวจยและนวตกรรมตลอดหวงโซคณคา เพอใหงานวจยทแลวเสรจ สามารถน าไปใชประโยชนไดอยางเปนรปธรรม สรางผลกระทบทางเศรษฐกจและสงคม สอดคลองกบวสยทศนของ (ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) ทระบวา “ประเทศไทยใชการวจยและนวตกรรมเปนก าลงอ านาจแหงชาต เพอกาวไปสประเทศทพฒนาแลวภายใน 20 ป ดวยความมนคง มงคง ยงยน”

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) และส านกงานคณะกรรมการวจยและแหงชาต (วช.) ในฐานะเจาภาพรวมคณะกรรมการพจารณาการจดท างบประมาณในลกษณะบรณาการเชงยทธศาสตร ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2563 ไดรบมอบหมายใหพจารณาโครงการวจยและนวตกรรม ภายใต “แผนบรณาการวจยและนวตกรรม ปงบประมาณ พ.ศ. 2563” ทมเปาหมายในการด าเนนงานวจยและนวตกรรมแบงเปน 4 เปาหมายตาม (ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรมแหงชาต 20 ป ไดแก

เปาหมายท 1 การวจยและนวตกรรมเพอสรางความมงคงทางเศรษฐกจ เปาหมายท 2 การวจยและนวตกรรมเพอการพฒนาสงคมและสงแวดลอม เปาหมายท 3 การวจยและนวตกรรมเพอการสรางองคความรพนฐานของประเทศ เปาหมายท 4 การพฒนาโครงสรางพนฐาน บคลากร และระบบวจยและนวตกรรมของประเทศ

โดย สวทน. ไดรบมอบหมายใหพจารณาโครงการวจยและนวตกรรมในเปาหมายท 1 และ 4 และ วช. ไดรบมอบหมายใหพจารณาโครงการวจยและนวตกรรมในเปาหมายท 2 และ 3 ดงนน สวทน. และ วช. จงไดด าเนนการจดท ากรอบการวจยและประเดนวจยและนวตกรรมทส าคญในแตละเปาหมายขน เพอใหหนวยงานไดใชเปนกรอบในการพฒนาขอเสนอโครงการตอไป

Page 4: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

2

เปาหมายท ๑ การวจยและนวตกรรมเพอสรางความมงคงทางเศรษฐกจ

กลมท ๑ อาหาร เกษตร เทคโนโลยชวภาพและเทคโนโลยการแพทย

บทน า ประเทศไทยมความไดเปรยบในดานความหลากหลายทางชวภาพ มความอดมสมบรณทางทรพยากร

ชวภาพ สามารถสกดสารทมมลคาสงจากผลผลตทางการเกษตร นอกจากนยงมความหลากหลายของจลนทรย ทสามารถน ามาใชผลตสารมลคาสง เชน เอนไซม และสารสกดจากจลนทรย เปนตน จากความไดเปรยบดงกลาว ท าใหประเทศไทยมโอกาสสงทจะสรางความสามารถในการแขงขนดานเศรษฐกจชวภาพ (Bioeconomy) ดงนน รฐบาลจงวางแนวทางผลกดนใหเศรษฐกจชวภาพเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ โดยตงเปาหมายการลงทนราว ๑ ลานลานบาท ภายใน ระยะเวลา 5 ป เพอใหสอดรบกบนโยบายไทยแลนด 4.0 ทมงเนนการปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจไปสเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม (Innovation-driven economy) โดยในชวงแรกจะมงเนนการพฒนาอตสาหกรรมทมศกยภาพ เชน อตสาหกรรมสารออกฤทธเชงหนาท (Functional ingredients)

ในการขบเคลอนเศรษฐกจชวภาพใหเกดผลส าเรจ จะตองน าวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจย และนวตกรรม มาใชตอยอดความเขมแขงของประเทศทงในดานการเกษตร อตสาหกรรม และการแพทย เพอสรางมลคาเพมจากผลตภณฑใหมๆ โดยใชความไดเปรยบทมอยกอใหเกดประโยชนสงสด ดงนน จงควรสงเสรมและสนบสนนการพฒนาขดความสามารถของประเทศในการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมส าหรบอตสาหกรรมชวภาพทประเทศไทยมศกยภาพในการแขงขน

๑.๑ การเกษตรสมยใหม (Modern agriculture) ทมาและความส าคญ จากอดตจนถงปจจบนเกษตรกรรมนบเปนอาชพหลกและรากฐานส าคญทางเศรษฐกจของประเทศ ทงน ในการเพมความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตรกรรมของไทยอยางมนคงและยงยนนน จ าเปนอยางยงทตองพงพาการวจย วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม ในการพฒนาแนวทางจดการเชอพนธกรรมพชและสตวเศรษฐกจ การปรบปรงพนธ การจดการการผลต การใชเครองมอ อปกรณ เครองจกรกล เพอการใชประโยชนในทางการเกษตรไดอยางเตมประสทธภาพ เกดการผลตทางการเกษตรแบบแมนย า ทควบคมปจจยตางๆ ใหตรงตามความตองการของพชและสตว สงผลใหเกดการเพมผลผลตและลดตนทนตอหนวยผลผลต ซงจะสรางผลตอบแทนแกเกษตรกรในระดบสงขน ลดผลกระทบของการใชผลผลตตอสงแวดลอม รวมทงเพมขดความสามารถในการแขงขนใหภาคเกษตรของไทยใหเปนผน าในตลาดโลกได วตถประสงค

1. เพอศกษาและการจดเกบขอมลพนฐานทส าคญของพช รวมทงขอมลเชอพนธกรรมพช เพอใชประโยชนในการเพาะปลก การดแลและการเกบเกยว

2. เพอศกษาและจดเกบขอมลพนฐานทส าคญของสตวเศรษฐกจ รวมทงขอมลเชอพนธกรรมสตวเศรษฐกจ เพอใชประโยชนในการเพาะพนธและเลยงด

3. เพอพฒนาพนธพชและพนธสตวทมคณลกษณะและคณสมบตตรงตามความตองการของตลาด

Page 5: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

3

4. เพอพฒนาระบบการเพาะปลกพชทสามารถควบคมสภาพแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ 5. เพอพฒนาอปกรณ เครองมอ เครองจกรกล และระบบทเกยวของกบการเกษตรใหไดมาตรฐาน

เปาหมาย

1. ผลผลตทางการเกษตรของไทยมคณภาพสงขนและมปรมาณสม าเสมอ ตอบสนองกบความตองการของตลาดโลก

2. เกษตรกรมความเขาใจและประยกตใชหลกวชาการในการจดการการเกษตรกรรมมากขน 3. ประสทธภาพในการตอบสนองตอการเกดโรคอบตใหมหรอภยคกคามดานการเกษตรเพอความมนคง

ดานอาหารและเศรษฐกจเพมมากขน ผลผลต

1. ฐานขอมลพนฐานทส าคญของพช รวมทงฐานขอมลเชอพนธกรรมพช 2. ฐานขอมลพนฐานทส าคญของสตวสตวเศรษฐกจ รวมทงฐานขอมลเชอพนธกรรมสตวเศรษฐกจ 3. พนธพชทสามารถทนทานตอโรค แมลงศตรพช รองรบการเปลยนแปลงตามสภาพภมอากาศ 4. พนธสตวทมคณสมบตทนทานตอโรค 5. ระบบการปลกพชทควบคมสภาพแวดลอม 6. อปกรณ เครองมอ เครองจกรกล และระบบทเกยวของกบการเกษตรทไดมาตรฐาน

กรอบการวจย

งานวจยดานการเกษตรสมยใหม (Modern Agriculture) สามารถจดกลมประเดนดานวจยและพฒนาไดเปน 2 กลมหลก ดงตอไปน

1. การวจยดานเกษตรแมนย า (Precision Farming) 1) การจดท าฐานขอมลของพช

ศกษาและจดเกบขอมลความตองการพนฐานทส าคญของพชแตละชนด เพอท าความเขาใจปจจยทสงผลตอการเตบโตและใหผลผลต ไดแก ปรมาณ สดสวนและชวงเวลาของธาตอาหารทพชตองการส าหรบแตละสายพนธ สภาพภมอากาศทจ ากดระดบการเตบโตตามศกยภาพ ปรมาณน าตามความตองการของตนพชภายใตสภาพอากาศตางๆ ขอจ ากดเหลานจะถกใชในการก าหนดระดบจดการโดยการประยกตใชเทคโนโลยและนวตกรรมตางๆ เพอเพมปรมาณและคณภาพของผลผลต ตลอดถงคณภาพของเมลดพนธและการพฒนาพนธพช สงผลในการเพมประสทธภาพการจดการเขตกรรม วทยาการการเกบเกยวและการแปรรป ท าใหไดผลตผลการเกษตรทมปรมาณและคณภาพมากขน ซงเปนการลดตนทนตอหนวยผลผลต

2) การจดท าฐานขอมลของสตวเศรษฐกจ

ศกษาและจดเกบสรางขอมลความตองการพนฐานทส าคญของสตวเศรษฐกจ โดยเนนสตวใหญ เชน โคเนอ และโคนม เพอท าความเขาใจปจจยทสงผลตอการเตบโต การสบพนธ การใหผลผลต ไดแก ปรมาณอาหาร วงรอบการเปนสด ระดบฮอรโมน เปนตน ทงน ขอมลทไดจะน าไปใชในการจดการฟารม การใหอาหาร การเตรยมการส าหรบการสบพนธของสตว ตลอดจนการเตรยมการส าหรบสงไปโรงเชอดสตว

3) การพฒนาโรงเรอนอจฉรยะ (Plant Factory or Greenhouse) ส าหรบพชทตองการ ควบคมคณภาพเปนพเศษ

วจยและพฒนาโรงเรอนอจฉรยะ (Plant Factory or Greenhouse) ซงเปนระบบการปลกพชทควบคมสภาพแวดลอม เชน แสง อณหภม ความชนสมพทธ คารบอนไดออกไซด น าและธาตอาหารพช โดยการ

Page 6: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

4

ใชระบบอตโนมต ประกอบดวยอปกรณอเลกทรอนกสและ/หรอเทคโนโลยดจทล เพอใหสามารถผลตพชไดทกททกเวลา ไมมฤดกาล มคณภาพ สะอาดและปลอดภยตามทตองการ ซงสามารถน ามาใชไดกบพชทตองการควบคมคณภาพเปนพเศษ หรอพชทสรางมลคาสง (High-valued Crops) ไดแก พชสมนไพร ไมดอก ไมประดบ เมลดพนธ เปนตน

4) การพฒนาอปกรณ เครองมอทอยในระบบการเกษตรแมนย า ใหไดคณภาพตามมาตรฐานสากล การด าเนนขนตอน (protocol) การยกระดบคณภาพตามมาตรฐาน ของอปกรณ เครองมอและ

ระบบตางๆ ทเกยวของในระบบการเกษตรแมนย า เพอใหระบบการเกษตรแมนย าไดรบการยอมรบอยางสากล เชน การพฒนาระบบรบรองมาตรฐานของสถานอากาศ (Weather Stations) เปนตน

5) การพฒนาอปกรณหววดและระบบตรวจวดปจจยแวดลอมตอการเพาะปลกและเลยงสตว พฒนาอปกรณหววดและระบบบนทกขอมล (Sensors and data logger) และโปรแกรมถายเกบ

ขอมล ทวดและบนทกขอมลเชงปรมาณไดตอเนองของสภาพแวดลอม ทบงบอกสภาพทางฟสกสทพชและสตวเผชญในชวงอายการผลต อปกรณหววดและระบบบนทกขอมล (data logger) ไดแก หววดแสง หววดอณหภมและความชนสมพทธของอากาศ หววดพลงงานของน าในสวนของพชและในดน อปกรณวดอตราไหลในตน และอปกรณวดระดบความสมบรณของใบพช

2. การวจยดานปรบปรงพนธพชและสตว (Breeding for plants and animals) 1) การปรบปรงพนธพชและสตวเศรษฐกจ ใหสามารถทนทานตอโรค แมลงศตรพช และ

สภาพแวดลอมวกฤต(Crop and Livestock improvement for biotic and abiotic stresses) การปรบปรงพนธพชและสตว เพอใหไดสายพนธทสามารถทนทานตอโรค แมลงศตรพช และ การ

ปรบตวเขากบการเปลยนแปลงตามสภาพภมอากาศ การพฒนาหรอคดเลอกพนธทตอบสนองตอโรคและแมลงอบตใหม ลกษณะผลผลตทสงขน ตรงตอความตองการของผบรโภค และความตองการของอตสาหกรรม

2) การใชเทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) เพอเพมประสทธภาพในการปรบปรงพนธพชและสตวเศรษฐกจ ประยกต ใช เทคโนโลยช วภาพ (Biotechnology) และเทคโนโลย จ โนมกส (Genomics

technology) เพอพฒนาและปรบปรงประสทธภาพของการปรบปรงพนธพชและสตว เพอให ไดสายพนธทมคณภาพ ลดระยะเวลาในการปรบปรงพนธ และเพมความแมนย าของสายพนธทไดรบการพฒนาขนมาใหม โดยเทคโนโลยทน ามาใช ไดแก Molecular Breeding, DNA Technology, การพฒนาและใชประโยชนจาก Bioinformatics เปนตน

3) การจดท าฐานขอมลเชอพนธกรรมพชและสตวเศรษฐกจเพอสนบสนนการปรบปรงและพฒนาสายพนธ ขอมลเชอพนธกรรม (Germplasm database) เปนปจจยฐานส าคญทเปนเครองมอของการ

ปรบปรงพนธและพฒนาพนธใหมใหมคณภาพดขน อยางไรกตาม ในปจจบนมการเกบฐานขอมลและเชอพนธกรรม เหลานอยอยางกระจดกระจาย และไมสามารถเขาถงหรอน ามาใชประโยชนไดอยางเตมท และตองมการวจยเพอหาลกษณะส าคญของเชอพนธกรรมทงในสวนลกษณะปรากฎ (Phenotype) และ ลกษณะจโนไทป (Genotype) ตลอดจนการศกษาความสมพนธระหวางลกษณะปรากฎ และ ลกษณะจโนไทป (Genome wide association) ใหครบถวนสมบรณ การจดท าฐานขอมลเชอพนธกรรมพชและสตวเศรษฐกจ เพอเออประโยชนตอการน าไปใชงานปรบปรงและพฒนาสายพนธใหมๆ ตอไป

Page 7: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

5

ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การศกษาการก าหนดอตราปยจากการเกบเกยว โดยพจารณาจากชวมวลและปรมาณสารอาหารทหายไป

2. การศกษาการใชน าในดนของพชโดยอาศยการวดพลงงานน าในหนาตดดน

3. การพฒนาระบบการตดตาม การแพรระบาดโรค การควบคมโรค และการปรบปรงพนธพชเศรษฐกจเพอตอบสนองตอโรคอบตใหม เชน โรคใบดางมนส าปะหลง โรคเหยวในกลวย

4. การศกษาความสมพนธลกษณะทางการเกษตรทส าคญ เชน ความตานทานโรคและแมลง และลกษณะจโนไทปในเชอพนธกรรมพชเศรษฐกจ

5. การปรบปรงพนธพชและสตวเศรษฐกจโดยใชเครองหมายโมเลกล

6. การจดท าฐานขอมลดานการเจรญเตบโตของพนธพชและสตวเศรษฐกจ

7. การจดท าฐานขอมลเชอพนธกรรมพชและสตวเศรษฐกจ

๑.2 อาหารมลคาสงและสารออกฤทธเชงหนาท (High value-added food and functional ingredient) ทมาและความส าคญ

อตสาหกรรมอาหารนบวาเปนอตสาหกรรมทมความส าคญตอระบบเศรษฐกจของประเทศอยางชดเจน ทงในดานการลงทน การจางงาน และการสงออก และจากความไดเปรยบดานการมทรพยากรและความหลากหลายทางชวภาพของประเทศไทยกอใหเกดการพฒนาในดานอตสาหกรรมสารออกฤทธเชงหนาทและอาหารเชงหนาททมสารประกอบในอาหารท าหนาทพเศษกวาการใหสารอาหารทจ าเปนตอร างกายทวไป โดยการใชเทคโนโลยขนสงและนวตกรรมในการแปรรปอาหาร ซงสามารถเพมมลคาใหแกวตถดบทางการเกษตร ลดการน าเขาจากตางประเทศ และเกดผลตภณฑมลคาเพมสง สรางทางเลอกในการบรโภคอาหาร ทงยงตอบสนองตอแนวโนมความตองการของผบรโภคในอนาคต

วตถประสงค

1. เพอสงเสรมการพฒนาผลตภณฑอาหารเชงหนาทและสารออกฤทธเชงหนาท ทตอบสนองแนวโนมความตองการของตลาด และมงเนนการใชวตถดบในประเทศ

2. เพอสงเสรมการวจยและพฒนาโปรตนทางเลอกทมศกยภาพในการผลตในประเทศ 3. เพอสงเสรมการวจยและพฒนาการใชประโยชนจากของเหลอทงในกระบวนการผลตอาหารในการผลต

สารออกฤทธเชงหนาทหรออาหารทมมลคาสง 4. เพอสงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยการแปรรปอาหาร และการตรวจสอบความปลอดภยทาง

อาหาร โดยมงเนนเทคโนโลยส าคญทภาคเอกชนตองการ เปาหมาย

1. อตราการเตบโตของอตสาหกรรมอาหารเชงหนาทและสารออกฤทธเชงหนาทในประเทศไทยเพมสงขนอยางกาวกระโดด

2. ความสามารถในการพฒนาผลตภณฑอาหารเชงหนาทและสารออกฤทธเชงหนาททไดมาตรฐานของผประกอบการไทย โดยเฉพาะอยางยง ผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม เพมมากขน

3. จ านวนผประกอบการนวตกรรมอาหารรายใหมเพมมากขน 4. มลคาการลงทนดานการวจยและพฒนาของภาคเอกชนในอตสาหกรรมอาหารเพมสงขน

Page 8: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

6

ผลผลต 1. ผลตภณฑนวตกรรมอาหารเชงหนาทและสารออกฤทธเชงหนาท ทตอบสนองตอความตองการของ

กลมเปาหมายทหลากหลาย อาท กลมผสงอาย กลมผปวย 2. โปรตนทางเลอกทผลตใหไดตามมาตรฐานระดบสากล 3. สารออกฤทธเชงหนาทหรออาหารมลคาสงทผลตจากของเหลอทงในกระบวนการผลตอาหาร 4. อปกรณ เครองมอ และระบบส าหรบการแปรรปอาหาร และส าหรบใชในการวเคราะหทดสอบความ

ปลอดภยทางอาหาร รวมถงการตรวจสอบยอนกลบ กรอบการวจย

1. การหาสารออกฤทธเชงหนาท (Functional Ingredient) การวจยและพฒนาเทคโนโลยการผลตสารออกฤทธเชงหนาทของไทยใหมความปลอดภย มงเนนสาร

สกดจากธรรมชาต กระบวนการผลตควรผานกระบวนการใหความรอนนอย และเปนไปตามขอก าหนดหรอมาตรฐานทเกยวของ เชน มาตรฐานของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และเกบรกษาไดนาน โดยมงเนนการใชวตถดบในประเทศไทยทไมมในตางประเทศ และมสารออกฤทธทตลาดก าลงตองการ เชน ผกพนบาน และสมนไพรไทย แตวตถดบตองมปรมาณมากพอในการผลตระดบอตสาหกรรม ทงน ควรท าการวเคราะหวาวตถดบชนดใดทมศกยภาพในการน ามาผลตและมแนวโนมเปนทตองการของตลาด หรอมเปาหมายการใชประโยชนทตอบโจทยความตองการ เชน สงคมผส งอาย ปองกนโรคไมตดตอเรอรง (Non-Communicable Diseases: NCDs) และอาหารเฉพาะกลม เปนตน

2. การผลตอาหารเชงหนาท (Functional Food) การวจยและพฒนาการผลตอาหารเชงหนาททมประโยชนตอสขภาพใหไดมาตรฐานและมความ

ปลอดภย เพอเปนอาหารสงเสรมและควบคมใหระบบตางๆ ของรางกายท างานไดอยางสม าเสมอ ปองกนหรอชะลอความเสอมของเซลล รวมทงควบคมอาการของโรคเรอรงบางชนด เชน โรคเบาหวาน เปนตน

3. การวจยเพอหาโปรตนทางเลอก (New source of proteins) การวจยและพฒนาการผลตแหลงโปรตนทางเลอก อาท โปรตนจากแมลง โปรตนจากพช โปรตน

ทดแทนทไดจากยสตและแบคทเรย (Single cell protein) โดยตองมการผลตใหไดมาตรฐานระดบสากล ปรมาณคงท มความเปนไปไดทางดานตนทน และสามารถน าไปผลตไดในระดบอตสาหกรรม

4. การใชประโยชนจากของเหลอทงในกระบวนการผลตอาหาร (Waste Utilization) การวจยและพฒนาการน าของเหลอทงในกระบวนการผลตมาใชประโยชน และเศษวสดเหลอทงทาง

การเกษตร (Agricultural residues) อาท น าไปผลตเปนสารออกฤทธเชงหนาทหรออาหารทมมลคาสง โดยตองค านงถงความเปนไปไดดานตนทน และความเปนไปไดในการผลตเชงอตสาหกรรม

5. เทคโนโลยการแปรรปอาหาร (Food Processing Technology) การวจยและพฒนา หรอการประยกตใชเทคโนโลยในอตสาหกรรมอาหาร เชน การพฒนาระบบ

อตโนมตเพอใชในอตสาหกรรมอาหาร การใชประโยชนจากขอมลขนาดใหญ (Big Data) การน าอนเทอรเนตของสรรพสง (Internet of Things: IoT) มาใชในอตสาหกรรมการผลตอาหาร การวจยและพฒนาเครองพมพแบบสามมต (3D printer) การวเคราะหภาพ (Image Analysis) และการวจยและพฒนาการผลตอาหารแบบอตโนมต

6. ความปลอดภยทางอาหาร (Food Safety) การวจยและพฒนาการวเคราะหทดสอบทใชในการวเคราะหทดสอบความปลอดภยอาหารทรผลได

อยางรวดเรวและมประสทธภาพ อาท ชดทดสอบแบบระบบดจทล เซนเซอรวดคาตางๆ การวจยและ

Page 9: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

7

พฒนาการวเคราะหทดสอบในรายการทปจจบนยงไมสามารถทดสอบไดเองภายในประเทศแตมความตองการจากภาคเอกชน ซงสามารถลดการสงออกไปวเคราะหยงตางประเทศ และการวจยและพฒนาระบบตรวจสอบยอนกลบ ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การพฒนาเทคโนโลยและกระบวนการผลตสารออกฤทธเชงหนาทจากผกพนบานและสมนไพรของไทยใหมความปลอดภยและไดมาตรฐาน

2. การผลตสตรและต ารบอาหารเชงหนาททมประโยชนตอสขภาพในดานตางๆ เชน อาหารเฉพาะกลมบคคล อาหารเฉพาะโรค อาหารเสรมหรอกระตนระบบภมคมกน และอาหารทมคณสมบตในการบ าบดโรค เปนตน

3. การผลตโปรตนทางเลอก อาท โปรตนจากแมลง โปรตนจากพช โปรตนทดแทนทไดจากยสตและแบคทเรย (Single cell protein) ทไดมาตรฐานสากล เพอน าไปพฒนาเปนผลตภณฑอาหารส าหรบคนและผลตภณฑอาหารสตว

4. การน าของเหลอทงในกระบวนการผลตมาสกดสารออกฤทธเชงหนาท หรอน าไปแปรรปเปนผลตภณฑอาหารในรปแบบใหม

5. การพฒนาระบบ เครองมอ หรอการประยกตใชเทคโนโลยในอตสาหกรรมอาหาร เชน ระบบอตโนมต เครองพมพสามมต เปนตน

6. การพฒนาระบบ หรอเครองมอ ในการวเคราะหทดสอบความปลอดภยของอาหารทรผลไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ และระบบการตรวจสอบยอนกลบ (Traceability) ทสามารถน าไปใชในการตรวจสอบยอนกลบของผลตภณฑอาหารได

๑.3 ชววตถ (Biologics) ทมาและความส าคญ

ประเทศไทยมผปวยดวยโรคไมตดตอ (Non-communicable Diseases: NCD) ถง ๑4. ลานคน เสยชวตมากกวา 3 แสนคน มลคาความสญเสยทางเศรษฐกจชาต ประมาณ 200,000 ลานบาทตอป กลมโรค NCD ทพบในผปวยสงอายในไทย ไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมองและหวใจ โรคถงลมโปงพอง โรคมะเรง และโรคความดนโลหตสง ทงน NCD เปนโรคทไมมโอกาสรกษาไดหายขาด แตควบคมโรคไดดวยการปรบพฤตกรรมการใชชวตรวมกบการใชยาควบคม การดแลรกษา NCD มคาใชจายทสง เพราะเปนโรคเรอรงทมกเปนตลอดชวต มผลตอการด าเนนชวต การท างาน และคณภาพชวต เวชภณฑในการรกษาผปวยสวนใหญน าเขาจากตางประเทศซงมราคาคอนขางสง สงผลตอการเขาถงยาทมคณภาพ ประสทธภาพและปลอดภยตรงตามหลกมาตรฐานสากล ขณะเดยวกน การสรางภมคมกนโรคตดเชอใหแกคนไทยดวยการวคซนนน มการน าเขาวคซนถงปละ 30 ลานโดส คดเปนมลคาประมาณ ๑,000 ลานบาท

ชววตถเปนยาแผนปจจบนซงผลตจากสงมชวตดวยกระบวนการเทคโนโลยชวภาพ ครอบคลมถงการเพาะเลยงจลนทรยหรอเซลลชนสง การสกดสารจากเนอเยอสงมชวตทงมนษย สตวและพช ซงตองใชองคความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยหลายสาขา ตลาดชววตถทวโลกมอตราการเตบโตเฉลยรอยละ ๑0 ในชวง ๑0 ปทผานมา ประเทศไทยมความกาวหนาดานเทคโนโลยชวภาพทางการแพทย จงควรมการสนบสนนสงเสรมศกยภาพในการผลตยาชววตถและวคซน ทงเพอใชเองภายในประเทศและเพอการสงออกไปตางประเทศ

Page 10: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

8

วตถประสงค

1. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนาเพอผลตชววตถของประเทศใหมคณภาพ ไดมาตรฐานสากล ส าหรบจ าหนายทงในและตางประเทศ

2. เพอสงเสรมและสนบสนนใหประเทศมความสามารถในการแขงขนดานการผลตชววตถ

เปาหมาย 1. ประเทศไทยมศกยภาพในการผลตชววตถเพอลดการน าเขาจากตางประเทศ และเพอการสงออกไปยง

ตางประเทศ 2. อตสาหกรรมการผลตชววตถในประเทศมขดความสามารถในการแขงขนเพมมากขน และมการเตบโต

เพมมากขน

ผลผลต 1. ผลการวจยพฒนาและผลตชววตถตามกระบวนการทสอดคลองกบมาตรฐานสากล ทสามารถน ามาตอ

ยอดเชงพาณชยได 2. ยาในกลมชววตถคลายคลง (Biosimilars) หรอผลงานวจยและพฒนาตอยอด ทเกดจากยาชววตถเกา

หรอทหมดความคมครอง ซงถกน ามาใชเพอใหเกดผลแบบมงเปา ครบวงจร และเปนมาตรฐานสากล 3. ผลตภณฑชววตถอนเปนทตองการของประชาชน ลดการน าเขาและรายจายภาครฐ และสรางคณภาพ

ชวตของคนในประเทศใหดขน กรอบการวจย

1. การวจยและพฒนายาชววตถ (Biosimilars/new biologics) เพอการรกษาโรค การวจยและพฒนายาชววตถเพอการรกษาโรค อาท โรคทางพนธกรรม โรคในผสงอาย โรคมะเรงทพบมากในคนไทย และโปรตนทมบทบาทและความจ าเปนในดานสาธารณสขและมโอกาสทางการตลาดสง ทงยงสอดคลองกบเครองชวดภาระโรค (Burden of disease) ของคนไทย เชน Interferons Receptors Growth Factors ชนดตางๆ (อาทเชน Granulocyte-colony Stimulating Factor: G-CSF เปนตน) โมโนโคลนอลแอนตบอด (Monoclonal Antibodies) ทส าคญในการรกษามะเรงแบบมงเปา ขอเขาเสอม ขอเขาเสอมรมาตอยด เปปไทดฮอรโมน (Peptide Hormones) โปรตน และเอนไซมตางๆ เปนตน โดยศกษาในกระบวนการตงแตการวจย พฒนา ควบคไปกบการตรวจสอบและควบคมคณภาพตามมาตรฐานสากลในทกขนตอน จนกระทงสามารถผลตเปนชวเภสชภณฑส าเรจ ในปรมาณทสงพอทจะน าไปพฒนาตามกระบวนการในระดบอตสาหกรรม

2. การวจยและพฒนาเพอผลตวคซนปองกนและควบคมโรคทเปนปญหาของประเทศ การวจยพฒนาเพอผลตวคซนทส าคญเพอใชในการปองกนและควบคมโรคทเปนปญหาดาน

สาธารณสขของประเทศและสามารถพงตนเองได ไดแก วคซนไขหวดใหญตามฤดกาล (Seasonal Flu) วคซนปองกนโรคคอตบ-ไอกรน-บาดทะยก (DTP Vaccine) วคซนปองกนโรคไขสมองอกเสบเจอ (Chimeric Japanese Encephalitis Vaccine) วคซนปองกนไขเลอดออก (Dengue Vaccine) วคซนปองกนมะเรงปากมดลก (Human Papillomavirus (HPV) Vaccine) เปนตน

Page 11: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

9

ประเดน/หวขอการวจยส าคญ 1. การวจยและพฒนายาชววตถเ พอรกษาโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) ทพบมากในผสงอาย เชน

โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดและหวใจ โรคขอเขาเสอม โรคไต โรคตดเชอจากไวรสตบอกเสบ (Hepatitis B, C) โรคอนเกดจากความผดปรกตของระบบภมคมกน (Immune and Inflammatory Disorders) อาท โรคสะเกดเงน (Psoriasis) เปนตน รวมทงมะเรงทพบมากในประเทศ อาท มะเรงเตานม มะเรงในระบบทางเดนอาหาร

2. การวจยและพฒนาเพอใหไดวคซนทใชในแผนงานสรางเสรมภมคมกน เชน วคซนปองกนไขหวดใหญ(Inactivated/Live attenuated Vaccine) วคซนปองกนโรคมอเทาปาก วคซนปองกนมะเรงปากมดลก (Subunit Vaccine) เปนตน รวมทงวคซนทใชในสตว เชน วคซนปองกนโรคทองรวงตดตอในสกร (Porcine Epidemic Diarrhea: PED)

๑.4. เครองมอแพทย (Medical devices) ทมาและความส าคญ ประเทศไทยมคาใชจายในการน าเขาอปกรณเครองมอทางการแพทยจ านวนมาก ซงสวนใหญเปนเครองมอมลคาสง ตองใชเทคโนโลยและทกษะขนสงในการผลต ในขณะทประเทศไทยเปนผสงออกอปกรณเครองมอทางการแพทยขนพนฐาน เชน ถงมอทางการแพทย หลอดฉดยา สายยาง และวสดสนเปลองทางการแพทยอนๆ ทใชเทคโนโลยและแรงงานทกษะไมสงมากในการผลต สงผลใหประเทศตองเสยดลการคาอยางมากส าหรบอตสาหกรรมเครองมอทางการแพทย

เพอยกระดบความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมเครองมอทางการแพทยของไทย จงจ าเปนตองสงเสรมและสนบสนนใหมการวจยและพฒนาอปกรณเครองมอทางการแพทยทใชเทคโนโลยและทกษะระดบสงทสามารถตอยอดไปสการผลตระดบอตสาหกรรมทไดมาตรฐานสากล สามารถตอบสนองตอปญหาและความตองการทางการแพทยของประเทศ อนจะน าไปสการลดปรมาณการน าเขาเครองมอทางการแพทย และเพมมลคาการสงออกตอไป วตถประสงค

1. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยพฒนาดานเครองมอแพทยของประเทศ 2. เพอพฒนาศกยภาพในการแขงขนของอตสาหกรรมเครองมอแพทยทตองใชเทคโนโลยและทกษะขนสง

เปาหมาย

1. อตสาหกรรมการผลตเครองมอแพทยมมาตรฐาน และไดรบการรบรองจากในประเทศและตางประเทศเพอการสงออก

2. เกดผลตภณฑเครองมอแพทยทมาจากการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมของไทยเพอน าสเชงพาณชยในประเทศหรอตางประเทศ

3. การแพทยครบวงจรทมความพรอมดานเครองมอและบคลากร รวมถงเทคโนโลยเพอรองรบสงคมผสงอายในอนาคต

Page 12: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

10

ผลผลต 1. ผลตภณฑชดทดสอบหรอชดตรวจเพอใชในการตรวจโรคทเปนปญหาดานสาธารณสขของประเทศ 2. เครองมอแพทยทฝงในรางกาย เครองมอแพทยทรกล าเขาไปในรางกาย เครองมอแพทยทมก าลง และ

เครองมอแพทยเพอใชในฟนฟสรรถภาพรางกาย ทสามารถผลตไดตามมาตรฐาน กรอบการวจย

1. การวจยและพฒนาชดทดสอบหรอการตรวจวนจฉยโรค การวจยและพฒนาผลตภณฑตนแบบทสามารถพฒนาใหใชประโยชนไดจรง เชน ชดทดสอบส าเรจรป

เพอตรวจวนจฉยหรอตรวจคดกรอง ชดตรวจพนฐาน วสดทดสอบในหองปฏบตการ สงผลตอการพฒนาคณภาพชวตของประชากรในประเทศใหดขน เชน โรคตดเชอในเขตรอน โรคทางพนธกรรม โรคมะเรงทพบมากในคนไทย โรคภมแพและออโตอมมน เปนตน โดยเนนพฒนาเพอการตรวจวนจฉย การตดตามและการพยากรณโรค ใหมความไวและความจ าเพาะสง สามารถตรวจไดในระยะตนของโรค (early detection) หรอการพฒนาเทคโนโลย การตรวจใหสะดวก รวดเรวขน ครอบคลมหลายโรคหรอหลายสาเหตในครงเดยว (multiplex detection)

2. การวจยและพฒนาเครองมอแพทยทฝงในรางกาย (Implantable Medical Device) การวจยและพฒนาตนแบบผลตภณฑ วสด เพอสอดใสเขาไปในรางกายมนษย หรอแทนทเยอบผว เชน

เลนสแกวตาเทยม เปนตน รวมทงเครองมอแพทยประเภทออรโธปดกส (Orthopedic Medical Devices) ทฝงเขาไปในรางกาย เชน กะโหลกเทยม กระดกเทยม เปนตน โดยพฒนาเครองมอแพทยใหใชไดจรงและผานการตรวจสอบตามมาตรฐานดานเครองมอแพทย ไดรบการยอมรบ และทดแทนการน าเขาจากตางประเทศ

3. การวจยและพฒนาเครองมอแพทยทรกล าเขาไปในรางกาย (Invasive Medical Devices) การวจยและพฒนาเครองมอแพทยทลกล าเขาไปในรางกาย อาท เครองมอแพทยทสอดใสเขาไปในรางกาย ผานทางชองเปดของรางกายหรอผานทางผวหนง เชน ถงรองรบอจจาระ (Colostomy Bag) ถงน ายาลางไต เปนตน โดยการพฒนาเครองมอเหลานมประสทธภาพ มมาตรฐาน สามารถผลตเพอใชในประเทศและสงออกได

4. การวจยและพฒนาเครองมอแพทยทมก าลง (Active Medical Devices) การวจยและพฒนาเครองมอแพทยทมก าลง เชน เครองดมยาสลบ เครองชวยหายใจ เครองตดตาม

สญญาณชพ เครองกระตกไฟฟาหวใจ เครองตรวจคลนไฟฟาหวใจ เครองตรวจคลนไฟฟาสมอง เครองเอกซเรยแบบดจตอล เปนตน

5. การวจยและพฒนาเครองมอแพทยเพอใชในฟนฟสรรถภาพรางกาย การพฒนาเทคโนโลยของเครองมอและระบบการฟนฟกลามเนอ แขนกล แกผปวยและผทพลภาพ รวมทงการพฒนาเทคโนโลยชวยเหลอผสงอายเพอรองรบการเขาสสงคมสงอายของประเทศไทยในอนาคต ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

การวจยและพฒนา การทดสอบ และกระบวนการผลต เพอใหไดชดทดสอบหรอชดตรวจวนจฉยโรค เครองมอแพทยทฝงในรางกาย เครองมอแพทยรกล าเขาไปในรางกาย เครองมอแพทยทมก าลง และเครองมอแพทยเพอใชในฟนฟสรรถภาพรางกาย ทมคณภาพและสอดคลองกบมาตรฐานการผลต มาตรฐานผลตภณฑ และมาตรฐานสากลอนๆ ทจ าเปน

Page 13: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

11

กลมท 2 เศรษฐกจดจทลและขอมล บทน า

เศรษฐกจดจทล (Digital Economy)1 เปนนโยบายทรฐบาลในหลายประเทศมงเนนเพอขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศใหเตบโตอยางกาวกระโดด โดยประเทศทพฒนาแลว เชน องกฤษ เยอรมน และญปน ตางมการจดท าแผนยทธศาสตรดานเศรษฐกจดจทลเพอวางแนวทางการเตรยมการในดานตางๆ ทงการพฒนาโครงสรางพนฐาน การพฒนาก าลงคน รวมทงมการลงทนเพอวจยและพฒนาเทคโนโลยดานดจทล จากผลการศกษาโดยบรษทกเกล พบวา ในป 2560 มลคาเศรษฐกจดจทลของไทยเพมขนเปน ๑ หมนลานเหรยญสหรฐ หรอราว 3.2 แสนลานบาท โดยเพมจาก 5.8 พนลานเหรยญสหรฐ หรอราว ๑.85 แสนลานบาท ในป 2558 และคาดวาภายในป 2568 จะมมลคาสงถง 37 พนลานเหรยญสหรฐ หรอราว ๑ ลานลานบาท นบวาเศรษฐกจดจทลของไทยมการเตบโตสงอยางรวดเรว และมบทบาทอยางยงในการเพมมลคาของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP)

ในการขบเคลอนเศรษฐกจดจทลของประเทศไทยนน รฐบาลไดประกาศแผน “Digital Thailand” ขนเพอวางนโยบายในการเพมขดความสามารถของประเทศรองรบการพฒนาเศรษฐกจดจทล โดยมงเนนการยกระดบโครงสรางพนฐานดานดจทลและการพฒนาบคลากรดานดจทล รวมทงการสงเสรมใหเกดผประกอบการรายใหม (Startup) ดานดจทล อยางไรกตาม ในการขบเคลอนเศรษฐกจดจทลของไทยใหสามารถสรางผลกระทบสงทางเศรษฐกจและสงคมไดอยางยงยนนน จ าเปนตองเรงพฒนาขดความสามารถทางดานเทคโนโลยดจ ทลและเทคโนโลยหลกอนทเกยวของ เชน เทคโนโลยดานอเลกทรอนกสอจฉรยะ เทคโนโลยการเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things: IoT) และเทคโนโลยดานหนยนตและระบบอตโนมต โดยรฐบาลควรสนบสนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยเหลานเพอสงเสรมใหผประกอบการยกระดบกระบวนการผลตรองรบการปฏวตอตสาหกรรมครงท 4 (Industry 4.0) ปรบรปแบบของธรกจใหสอดรบกบยคดจทล รวมทงสงเสรมใหเกษตรกรปรบตวใชเทคโนโลยดจทลตงแตกระบวนการปลกพชหรอเลยงสตวไปจนถงการขายผลตภณฑ อนเปนการขบเคลอนประเทศดวยนวตกรรม สอดรบกบนโยบายประเทศไทย 4.0

2.๑ วทยาการหนยนตและระบบอตโนมต (Robotics and Automation) ทมาและความส าคญ

ปจจบนประเทศตางๆ ทวโลกมความตองการใชหนยนตและระบบอตโนมตทสงขน รวมถงประเทศไทยทมความตองการใชหนยนตและระบบอตโนมตเพอเอออ านวยและเสรมสรางประสทธภาพในการผลตและการบรการในดานตางๆ เชน การเกษตร การบรการ การแพทย อตสาหกรรมและการศกษา และในปจจบนยงตองอาศยการน าเขาหนยนตและระบบอตโนมตจากตางประเทศซงมมลคาสงเปนหลก โดยน าเขาหนยนตส าหรบการใชงานอตสาหกรรมตางๆ ถง ๑,392.4. ลานบาท และมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง จากแนวโนมการประยกตใชงานของหนยนตและระบบอตโนมตเพออตสาหกรรมและการใชงานในชวตของมนษยทเพมสงขนทกป จงควรสงเสรมการวจยและพฒนาดานหนยนตและระบบอตโนมต เพอใหสามารถ

1 เศรษฐกจดจทล (Digital Economy) หมายถง เศรษฐกจและสงคมทใชเทคโนโลยดจทลเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนการปฏรปกระบวนการผลต การด าเนนธรกจ การคา การบรการ การศกษา การสาธารณสข การบรหารราชการแผนดน รวมทงกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมอนๆ ทสงผลตอการพฒนาทางเศรษฐกจ การพฒนาคณภาพชวตของคนในสงคม และการจางงานทเพมขน (ทมา กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม)

Page 14: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

12

ยกระดบประสทธภาพการผลตและยกระดบคณภาพชวตของประชาชน รวมท งสรางขดความสามารถในการแขงขนแกอตสาหกรรมหนยนตและระบบอตโนมต และอตสาหกรรมเกยวเนอง วตถประสงค เพอสงเสรมการพฒนาหนยนตและระบบอตโนมตทตอบสนองตอความตองการของประเทศ เปาหมาย

1. ผประกอบการไทยมความสามารถในการพฒนาและประกอบระบบอตโนมตและหนยนตมากขน 2. ลดการน าเขาหนยนตจากตางประเทศ

ผลผลต

แพลตฟอรม/ โมดล/ ผลตภณฑของหนยนตและระบบอตโนมตทสามารถน ามาใชในดานตางๆ เชน อตสาหกรรม การเกษตร การบรการ การแพทย และการศกษา กรอบการวจย

1. การวจยและพฒนาหนยนตอตสาหกรรม การวจยและพฒนาหนยนตแขนกล (Robotic Arms) และหนยนตเคลอนท (Mobile Robot) ใน

โรงงาน และการพฒนาระบบอตโนมตหรอหนยนตท างานรวมกบมนษย (Collaborative Robot) เพอทดแทนแรงงานคนทก าลงขาดแคลนในโรงงานอตสาหกรรม และเพมประสทธภาพและมาตรฐานในการผลตของอตสาหกรรมตางๆ ในประเทศได

2. การวจยและพฒนาหนยนตใหบรการและหนยนตท างานเฉพาะทาง การวจยและการพฒนาหนยนตและระบบอตโนมตทสามารถประยกตในการอ านวยความสะดวกดาน

ตางๆ ของมนษย ท าใหมนษยมความเปนอยดขน มความสะดวกสบายมากยงขน และมคณภาพชวตทดขน เชน หนยนตชวยฟนฟสมรรถภาพของผปวย ผพการ หรอดแลผสงอาย หนยนตบรการในทพกและรานคา หนยนตและระบบอตโนมตทใชในการเกษตรเพอชวยในการปลกพชและเกบเกยว และหนยนตเพอการศกษาส าหรบสงเสรมการเรยนรใหมประสทธภาพมากยงขน เปนตน ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การพฒนารถขนสงสนคาอตโนมต (Automated Guided Vehicle: AGV) 2. การพฒนา Non-articulated type robots 3. การพฒนาแพลตฟอรมการควบคมหนยนตหลายตวใหท างานประสานกนอยางมประสทธภาพ 4. การพฒนาและทดสอบหนยนตทางการแพทย เชน Exoskeleton robots และ Rehabilitation

robots ใหไดตามมาตรฐานทก าหนด 5. การวจยและพฒนาดานระบบวชน (Vision system) ระบบเซนเซอร (Sensor system) และระบบน า

ทาง (Navigation system)

Page 15: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

13

2.2 อากาศยานไรคนขบ (Unmanned Aerial Vehicle: UAV) ทมาและความส าคญ

อากาศยานไรคนขบเปนเทคโนโลยทหลายหนวยงานตองการเนองจากชวยอ านวยความสะดวกและมความคลองตวในการใชงาน ทงการส ารวจพนทความมนคง ส ารวจทรพยากรปาไม ทรพยากรทางทะเล การบนตรวจการณในพนทลอแหลม และประยกตใชในพนทการเกษตร เปนตน โดยสวนใหญจะน าเขาจากตางประเทศ ซงมราคาสง ดงนนหากมการวจยและพฒนาอากาศยานไรคนขบ รวมทงระบบควบคมอากาศยานไรคนขบ โดยใชชนสวน อปกรณในประเทศ จะชวยลดตนทนการน าเขาอากาศยานไรคนขบจากตางประเทศ เปนการสรางโอกาสในการพฒนาอตสาหกรรมอากาศยานไรคนขบทน าไปใชประโยชนในดานตางๆ บนพนฐานของความรวมมอระหวางหนวยงานวจยและผใชประโยชนอยางเปนรปธรรม วตถประสงค

1. เพอสงเสรมการพฒนาอากาศยานไรคนขบ (Unmanned Aerial Vehicle: UAV) และระบบอากาศยานไรคนขบ (Unmanned Aircraft System: UAS)

2. เพอสงเสรมการพฒนาระบบจดการจราจรทางอากาศของอากาศยานไรคนขบ (Unmanned Aircraft System Traffic Management: UTM)

เปาหมาย

1. ลดการน าเขาเทคโนโลยอากาศยานไรคนขบ ระบบอากาศยานไรคนขบ และระบบจดการจราจรทางอากาศของอากาศยานไรคนขบ

2. เพมขดความสามารถในการแขงขนแกอตสาหกรรมอากาศยานไรคนขบในประเทศ ผลผลต

1. อากาศยานไรคนขบทพฒนาขนในประเทศ สามารถน าไปประยกตใชดานตางๆ เชน ดานความมนคงทางทหาร การเกษตร และการส ารวจทรพยากรธรรมชาต

2. ระบบจดการจราจรทางอากาศของอากาศยานไรคนขบทไดมาตรฐานสากล กรอบการวจย

1. การวจยและพฒนาอากาศยานไรคนขบ การพฒนาอากาศยานไรคนขบประเภทตางๆ อาท อากาศยานไรคนขบขนาดเลก และอากาศยานไร

คนขบแบบปกหมน โดยมงเนนการพฒนาระบบสอสาร ระบบควบคมการบน และระบบตดตามการบน 2. การวจยและพฒนาระบบจดการจราจรทางอากาศของอากาศยานไรคนขบ

ศกษารปแบบและพฒนาแนวทางปฏบตในการบรหารจดการดานจราจรทางอากาศส าหรบอากาศยานไรคนขบทเหมาะสม ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การวจยและพฒนาเทคโนโลยดานวสดส าหรบอากาศยานไรคนขบ 2. การพฒนาระบบควบคมการบนอตโนมต เชน ระบบน ารอง และระบบควบคมการทรงตว 3. การพฒนาระบบควบคมและตดตามการบนจากภาคพนดน

Page 16: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

14

4. การพฒนาแพลตฟอรมเพอการใชประโยชนจากขอมลทเกบรวบรวมจากอากาศยานไรคนขบ 5. การศกษาหารปแบบระบบการจดการการจราจรทางอากาศทเหมาะสม

2.3 เทคโนโลยเพออตสาหกรรมอวกาศ (Space industry technology) ทมาและความส าคญ

จากกระแสโลกาภวตนทมการใชประโยชนจากเทคโนโลยอวกาศเพอประโยชนในดานตางๆ อาท การส ารวจโลก การส ารวจทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การสอสาร ความมนคงทางการทหาร รวมทงการตดตาม เฝาระวง และปองกนสถานการณทอาจท าใหเกดสภาวะวกฤต สงผลใหประเทศไทยตองวางแผนเพอประยกตใชเทคโนโลยอวกาศใหเกดประโยชนสงสดของประเทศในดานตางๆ โดยจ าเปนตองมการพฒนาเทคโนโลยทเกยวของตางๆ เชน ดาวเทยม ระบบสงสญญาณ ภมสารสนเทศ เพอยกระดบอตสาหกรรมอวกาศของประเทศไทยใหทดเทยมกบนานาประเทศ สอดคลองกบ (ราง) แผนแมบทอวกาศแหงชาต 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) ในยทธศาสตรท 3 และยทธศาสตรท 5 ทกลาวถงการพฒนาเศรษฐกจอวกาศ และการวจยและพฒนานวตกรรมอวกาศ ตามล าดบ วตถประสงค ๑. เพอสงเสรมการวจยและพฒนาดาวเทยมขนาดเลก และสนบสนนการวจยเกยวกบชนสวนประกอบหรอวสดศาสตรทสงเสรมใหดาวเทยมมประสทธภาพและสามารถประยกตใชในดานตางๆ ไดแพรหลายมากขน รวมถงเทคโนโลยอน ๆ ทเกยวของ

2. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนาระบบภาคพนดน อาท การพฒนาดานการสอสาร แพลตฟอรมส าหรบระบบน าทางดาวเทยม (Global Navigation Satellite System: GNSS) เปาหมาย

ประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนาดาวเทยมขนาดเลกและชนสวนดาวเทยม รวมถงเทคโนโลยภาคพนดนทสามารถประยกตใชในดานตางๆ อาท การสอสาร ภมสารสนเทศ การประมง และความมนคง ผลผลต

1. ชนสวน/ โมดลทพรอมส าหรบสรางดาวเทยมขนาดเลกไปท างานเปนกลมพรอมกนหลายดวง (Satellite constellation) เพอใชประโยชนดานตางๆ อาท การประมง การสอสาร และความมนคง

2. ระบบหรออปกรณภาคพนดนทสามารถประยกตใชกบดาวเทยม 3. อปกรณทสงเสรมใหการสอสารหรอการตดตาม (Tracking) มประสทธภาพและเสถยรภาพมากขน

กรอบการวจย

1. ภาคอวกาศ มงเนนการวจยดานสวนประกอบของดาวเทยม อาท การประยกตใช graphene เปนสวนประกอบของดาวเทยม การพฒนาระบบยอยหรอชนสวนอนๆ เพอการสงออก การวจยและพฒนาดาวเทยมขนาดเลกเพอการทดลองเทคโนโลย การสอสาร ภมสารสนเทศ ความมนคง หรอการน าไปใชประโยชนอนๆ

Page 17: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

15

2. ภาคพนดน การพฒนาสายอากาศแบบ Phased Array ใหมขนาดเลกลงเพอประยกตใชกบทางการประมง ทางทหารและดานอนๆ อาท การพฒนาสายอากาศตดตาม (Tracking Antenna ) เรอประมงตงแตขนาดใหญไปจนถงขนาดเลก เพอตดตามสถานะของเรอประมง การพฒนาจานดาวเทยมแบบ Flat เพอใหบรการในราคาถก การพฒนาเครองรบระบบน าทางดวยดาวเทยม (GNSS Receiver) และการพฒนาระบบบรการบอกต าแหนงทางภมศาสตร (Location Based Services) ใหมคาความถกตองทางต าแหนงมากยงขน เพอน าไปประยกตใชในดานการเกษตร หรอดานตางๆ ทอาศยการรบสงขอมลจากดาวเทยม ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การพฒนาชนสวนดาวเทยมทมคณภาพ 2. การวจยและพฒนาดาวเทยมขนาดเลกเพอประยกตใชในดานการสอสาร ดานภมสารสนเทศ หรอการ

ท าภารกจอนๆ เพอสงเสรมระบบภาคพนดนใหมประสทธภาพมากยงขน 3. การวจยพฒนาระบบตวรบสญญาณจากดาวเทยมใหมคาความถกตองเชงต าแหนง (Positional

Accuracy) ใหมประสทธภาพ 4. การวจยพฒนาระบบหรออปกรณเพอใชส าหรบการตดตามวตถ (Tracking) บนพนโลกในทสญญาณ

ดาวเทยมเขาไมถง 2.4. อเลกทรอนกสอจฉรยะและเทคโนโลยอปกรณปลายทาง (Smart electronics and terminal endpoint technologies) การเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things: IoT) ขอมลขนาดใหญ (Big data) ทมาและความส าคญ

จากนโยบาย “ดจทลไทยแลนด (Digital Thailand)” ของรฐบาลทมงเนนการพฒนาเศรษฐกจดจทลของประเทศเพอยกระดบศกยภาพผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทงภาคเกษตร อตสาหกรรม และบรการ ในกลมอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ ใหกลายเปนผประกอบการทขบเคลอนดวยเทคโนโลยดจทล (Digitalized Enterprise) เพอเพมประสทธภาพการผลต ลดตนทน เพมคณภาพสนคาและบรการ โดยใชรปแบบการด าเนนการใหม อาท การเกษตรอจฉรยะ (Smart Farm) และโรงงานอจฉรยะ (Smart Factory)

การพฒนาดานอเลกทรอนกสอจฉรยะและเทคโนโลยอปกรณปลายทาง (Smart electronics and terminal endpoint technologies) รวมทงการเชอมตอของสรรพสง ( Internet of Things: IoT) ขอมลขนาดใหญ (Big data) และการเชอมโยง เปนเรองทมความส าคญยง จงควรมการสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนานวตกรรมดานอปกรณและเครองมอใหสามารถเชอมตอและสอสารกน สามารถรบสงขอมลขนาดใหญได วตถประสงค เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยดานอเลกทรอนกสอจฉรยะ (Smart Electronics) และการเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things: IoT) โดยมการน าเทคโนโลยดานดจทล ขอมลขนาดใหญ (Big Data) ปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI) มาประยกตใชเพอสนบสนนและตรงตอการยกระดบศกยภาพ

Page 18: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

16

ของประเทศ อาท การเกษตรอจฉรยะ (Smart Farm) โรงงานอจฉรยะ (Smart Factory) การแพทยอจฉรยะ (Smart Healthcare) เมองอจฉรยะ (Smart City) เปาหมาย ผประกอบการขนาดยอมและขนาดกลางมศกยภาพในการผลตและพฒนา เพอขบเคลอนอตสาหกรรมดวยเทคโนโลยดจทล ซงสงผลใหเกดการเพมประสทธภาพการผลต ลดตนทน เพมคณภาพสนคา บรการ หรอมงเขาสธรกจใหม จนสามารถยกระดบเศรษฐกจของประเทศไทยใหเขาสดจทลไทยแลนดอยางแทจรง ผลผลต

1. อปกรณอเลกทรอนกสอจฉรยะทมการประยกตใชการเชอมตอของสรรพสง (IoT) ส าหรบการใชงานดานตางๆ อาท การเกษตร การบรการ การแพทย และการจดการเมอง

2. ระบบ แพลตฟอรมหรอผลตภณฑทผนวกรวมเทคโนโลยอนในการวเคราะหขอมล (Data Analytics) อาท ขอมลขนาดใหญ (Big Data) เพอประมวลผลและสงตอขอมลใหอปกรณสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ

กรอบการวจย การวจยและพฒนาทมการประยกตใชระหวางอปกรณอเลกทรอนกสอจฉรยะ (Smart Electronics) การเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things: IoT) ปญญาประดษฐ (AI) ขอมลขนาดใหญ (Big Data) ทตองค านงถงความปลอดภยของขอมลอยางสงสด เพอปองกนขอมลไมใหรวไหลหรอถกโจมตจากผใชขอมลรายอน เมอน าไปใชสนบสนนในดานตางๆ อาท โรงงานอจฉรยะ (Smart Factory) การเกษตรอจฉรยะ (Smart Farm) การแพทยอจฉรยะ (Smart Healthcare) เมองอจฉรยะ (Smart City) ซงงานวจยตองมสวนของกระบวนการบรการครบวงจรทงระบบ และศกษาตลาดมาเปนอยางด

1. โรงงานอจฉรยะ (Smart Factory) การพฒนาระบบทสามารถเฝาตดตามสถานะของอปกรณตางๆ จากระยะไกล ลดคาใชจายในการซอม

บ ารงและปฏบตการ และเพมประสทธภาพในการเฝาตดตามกระบวนการผลต โดยการเพมความสามารถในการเกบรวบรวมขอมลจากเครองจกรและอปกรณ ปรบอปกรณทมความแตกตางกนภายในโรง งานใหเปนมาตรฐานเดยวกน รวมทงบรหารจดการและตดตามสถานะแบบเรยลไทม (Real time) จากระยะไกล อาท ระบบไซเบอร-กายภาพ (Cyber-Physical Systems: CPS) การเชอมตอของสรรพสงส าหรบภาคอตสาหกรรม (Industrial IoT) การสอสารระหวางอปกรณ (Machine to Machine: M2M) โดรนตดเซนเซอรตรวจวดกลนหรอสารเคม เพอตรวจจบและเฝาระวงการรวไหลของสารเคม

2. การเกษตรอจฉรยะ (Smart Farm) การพฒนาระบบ แพลตฟอรมหรอผลตภณฑการผลตโดยลดตนทนทงกระบวนการผลต เพมผลผลต

และสรางมาตรฐานเพอควบคมคณภาพ โดยใชเครองจกร เทคโนโลย และซอฟตแวรมาเปนสวนชวยใชในการเพาะปลกไดอยางมประสทธภาพ อาท เซนเซอรตรวจวดความชน อณหภม ธาตอาหารในดน อปกรณส าหรบควบคมเครองจกรกลเกษตร การวเคราะหภาพ (Image Analysis) เพอบงบอกทมาของผลตภณฑนนๆ

3. การแพทยอจฉรยะ (Smart Healthcare) การวจยและพฒนาเทคโนโลยมาใชยกระดบและศกยภาพในการชวยดแล ตตตาม เฝาระวงผปวย

ผสงอาย โดยการน าขอมลขนาดใหญ (Big Data) มาวเคราะห เพอก าหนดแนวทางในการรกษาทเหมาะสม เพมประสทธภาพในการรกษาและพฒนาบรการทางการแพทย อาท แพลตฟอรมหรออปกรณเพอสขภาพและความ

Page 19: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

17

งาม แพลตฟอรมเพอดแลผสงอายและผปวยพกฟนนอกโรงพยาบาล การประยกตใชการเชอมตอของสรรพสง (IoT) รวมกบอปกรณดานการแพทยเฉพาะบคคล

4. เมองอจฉรยะ (Smart City) การประยกตเทคโนโลยดจทลหรอขอมลสารสนเทศและการสอสารในการเพมประสทธภาพและ

คณภาพของบรการชมชน เพอชวยในการลดตนทน และลดการบรโภคของประชากร โดยยงคงเพมประสทธภาพใหประชาชนสามารถอยอาศยไดในคณภาพชวตทดขน อาท รถโดยสารอจฉรยะทมระบบ (Global Positioning System: GPS) ระบบตดตามเปาหมายทผานระบบแมขายและคลนสญญาณโดยใชการเชอมตอของสรรพส ง ( IoT) เปนสอกลาง กลองวงจรปดทมแพลตฟอรมระบบจดการวด โอ (Video Management System: VMS) ในการวเคราะหขอมลเพอตดตามสถานการณตางๆ ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. โรงงานอจฉรยะ (Smart Factory) การประยกตใชระบบไซเบอร-กายภาพ (Cyber-Physical Systems: CPS) การเชอมตอของสรรพสง

ส าหรบภาคอตสาหกรรม ( Industrial IoT) การสอสารระหวางอปกรณ (Machine to Machine: M2M) ส าหรบประเดนตอไปน

1) การพฒนาระบบเฝาตดตามสถานะของอปกรณตางๆ จากระยะไกลในโรงงาน เพอลดคาใชจายในการซอมบ ารงและปฏบตการ

2) การเพมขดความสามารถและประสทธภาพในการตดตามกระบวนการผลต โดยเพมความสามารถในการเกบรวบรวมขอมลจากเครองจกรและอปกรณ ปรบอปกรณทมความแตกตางกนภายในโรงงานใหเปนมาตรฐานเดยวกน รวมทงบรหารจดการและตดตามสถานะแบบเรยลไทมจากระยะไกล

2. การเกษตรอจฉรยะ (Smart Farm) 1) การพฒนาระบบ แพลตฟอรมหรอผลตภณฑการผลตโดยลดตนทนทงกระบวนการผลต เพม

ผลผลตและสรางมาตรฐานเพอควบคมคณภาพการผลต 2) การพฒนาระบบ แพลตฟอรมหรอผลตภณฑในการวเคราะหภาพ (Image Analysis) เพอบงบอก

ทมาของผลตภณฑนน 3. การแพทยอจฉรยะ (Smart Healthcare)

1) แพลตฟอรมเพอดแลผสงอายและผปวยพกฟนนอกโรงพยาบาล 2) การประยกตใชการเชอมตอของสรรพสง (IoT) รวมกบอปกรณดานการแพทยเฉพาะบคคล 3) แพลตฟอรมหรออปกรณเพอสขภาพและความงาม

4. เมองอจฉรยะ (Smart City) 1) การประยกตเทคโนโลยดจทล/ ขอมลสารสนเทศและการสอสารในการเพมประสทธภาพและ

คณภาพของบรการชมชน เพอชวยในการลดตนทน และลดการบรโภคของประชากร โดยยงคงเพมประสทธภาพใหประชาชนสามารถอยอาศยไดในคณภาพชวตทดขน

2) ระบบตดตามเปาหมายทผานระบบแมขายและคลนสญญานโดยใชการเชอมตอของสรรพสง (IoT) เปนสอกลาง

3) แพลตฟอรมของกลองวงจรปดระบบจดการวดโอ (Video Management System: VMS) ในการวเคราะหขอมลเพอตดตามสถานการณตางๆ

Page 20: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

18

2.5 เนอหาดจทล (Digital content) ทมาและความส าคญ

อตสาหกรรมการผลตเนอหาดจทล (Digital Content) เปนหนงในอตสาหกรรมทเปยมศกยภาพทรฐบาลตองการผลกดนใหเกดการเตบโตอยางเปนระบบเตมรปแบบภายใตแผนเศรษฐกจดจทล จากรายงานผลการส ารวจมลคาตลาดเนอหาดจทลในป 2559 โดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล พบวา มมลคารวม 2๑,98๑ ลานบาท โดยอตสาหกรรมแอนเมชน มมลคา 3,965 ลานบาท เตบโตรอยละ ๑.6 เมอเทยบกบป 2558 อตสาหกรรมคาแรคเตอร หรอ การออกแบบตวการตน มมลคา ๑6,328 ลานบาท เตบโตรอยละ 7.3 และอตสาหกรรมเกมส มมลคา ๑6,328 ลานบาท เตบโตรอยละ ๑4.8 ส าหรบป 256๑ มลคาดจทลคอนเทนตในไทยมแนวโนมเตบโตเพมขน ประเมนจากปรมาณงานทผประกอบการก าลงผลต และแนวโนมความตองการในตลาดมปจจยบวก โดยคาดวาจะมมลคาถง 26,000 ลานบาท2 วตถประสงค

1. เพอสนบสนนการพฒนาแพลตฟอรมเทคโนโลยดานดจทล รองรบอตสาหกรรมเนอหาดจทลของประเทศ

2. เพอพฒนาปจจยสนบสนนรองรบการเตบโตของอตสาหกรรมเนอหาดจทลของประเทศไทย เปาหมาย

1. มลคาทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมเนอหาดจทลของประเทศไทยเพมขน 2. สนคาและบรการของอตสาหกรรมเนอหาดจทลของไทยไดรบการยอมรบจากตลาดเพมมากขน

ผลผลต

แพลตฟอรมเทคโนโลยดานดจทล ซงรวมถงแอปพลเคชนตางๆ ทใชส าหรบการพฒนาและใชประโยชนดจทลคอนเทนท กรอบการวจย

1. การพฒนาเนอหาดจทลทสรางสรรคและหลากหลายดวยการบรณาการวทยาการคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศเขากบองคความรดานศลปวฒนธรรม นเทศศาสตร วารสารศาสตรและสอสารมวลชน เพอใชประโยชนจากทนทางวฒนธรรมในการสรางสรรคมลคา

2. การประยกตใชเทคโนโลยส าหรบการผลต การสรางสรรคแอนเมชน เกม และเนอหาดจทลอนๆ เชน Virtual Reality (VR) และ Augmented Reality (AR) เปนตน

3. การจดเกบมรดกทางวฒนธรรมและภมปญญาของไทยในรปแบบดจทลเพอใหสามารถคงอยไดแมเวลาจะผานไป และสามารถน ามาประยกตใชในการสรางสรรคเนอหาดจทลใหมๆ

4. การประยกตใชเทคโนโลยดจทลเพอพฒนาเรองราวใหนาสนใจ ส าหรบใชสรางมลคาทางเศรษฐกจ 2 ส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล

Page 21: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

19

ประเดน/หวขอการวจยส าคญ 1. การวจยและพฒนาดานเนอหาดจทลเพอรองรบอตสาหกรรมตางๆ ทงในมตพนทและรายประเดน 2. การพฒนาฐานขอมลเพอรวบรวมองคความรดานมรดกทางวฒนธรรมและภมปญญาของไทยใน

รปแบบดจทล 3. การพฒนาสอหรอซอฟตแวรเพอสนบสนนการรบรเนอหาดจทลเฉพาะบคคล

กลมท 3 ระบบโลจสตกส บทน า

การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสของประเทศใหมประสทธภาพสงขนและครอบคลมพนทมากขนเปนปจจยส าคญตอการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ และเพมศกยภาพการขยายตวทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาระบบคมนาคมขนสงเพอรองรบการพฒนาเขตเศรษฐกจภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ซงเปนนโยบายส าคญของรฐบาลในการเรงการเตบโตทางเศรษฐกจ โดยในชวง 5 ปทผานมา ประเทศไทยไดเรงลงทนปฏรประบบโลจสตกสของประเทศ ทงการขยายเสนทางรถไฟ การขยายสนามบน และการขยายทาเรอ สงผลใหประเทศไทยมศกยภาพดานโลจสตกสทดขน โดยผลการจดอนดบดานโลจสตกส (The Logistics Performance Index: LPI) ประจ าป 20๑8 โดยการส ารวจจาก ๑60 ประเทศทวโลก พบวาประเทศไทยไดรบการจดอนดบอยท 32 ดขนจากการจดอนดบในป 20๑6 ทอยทอนดบ 4.5 สงผลใหไทยกลายเปนประเทศทมคณภาพของโลจสตกสดทสดเปนอนดบ 2 ของอาเซยนรองจากสงคโปรทอยอนดบ 7

อยางไรกตาม ถงแมประเทศไทยจะมการลงทนเพอพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสอยางมากในชวงทผานมา แตยงขาดการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอสนบสนนระบบโลจสตกส ซงรวมถงการบรหารจดการ และการใหบรการทสอดคลองกบมาตรฐานสากล ดงนน เพอยกระดบคณภาพระบบโลจสตกสของประเทศอยางยงยน จงควรใหความส าคญตอการเพมขดความสามารถดานการวจยและพฒนาระบบโลจสตกสของประเทศอยางตอเนอง สงเสรมใหอตสาหกรรมโลจสตกสของไทยเตบโตบนฐานของนวตกรรม โดยมงเนนการเพมประสทธภาพระบบโลจสตกสทงทางบก ทางอากาศ และทางน า เพอเปนกลไกขบเคลอนไปสประเทศไทย 4.0

3.๑ ยานยนตสมยใหม (Next-generation Automotive) ทมาและความส าคญ

อตสาหกรรมยานยนตไดมการพฒนาไปอยางรวดเรว โดยยานยนตไฟฟา (Electric Vehicle: EV) ไดรบการกลาวถงวาจะเปนยานยนตทเขามาแทนทยานยนตทใชน ามนในอนาคต ในเวทระดบโลกนน ประเทศจนไดกาวขนมาเปนผน าในการผลตยานยนตไฟฟา โดยในป 20๑6 ผลต EV จ านวน 873,000 คน หรอคดเปนรอยละ 4.3 ของก าลงการผลต EV ของโลก และประเทศจนม Fleet รถ EV ทใหญทสดในโลกโดยก าลงการผลตภายในประเทศจนแซงหนาประเทศสหรฐอเมรกา เยอรมน เกาหลใตไป ท าใหซพพลายเออรภายในประเทศมขดความสามารถทางดานเทคโนโลยและก าลงการผลตทสงขน (ทมา: McKinsey Center for Future Mobility)

Page 22: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

20

ส าหรบประเทศไทย หากตองการยกระดบอตสาหกรรมยานยนตโดยอาศยจงหวะการเปลยนผานของเทคโนโลยน ภาครฐจ าเปนตองรวมสนบสนนทงเงนอดหนนและสนบสนนดานการวจยและพฒนารวมกบผประกอบการทมศกยภาพในการออกแบบ พฒนาและทดสอบชนสวน รวมทงตนแบบยานยนตไฟฟา เพอน าไปสการขยายผลในเชงพาณชยตอไป วตถประสงค

1. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนาชนสวนส าหรบยานยนตไฟฟา ทผประกอบการไทยมศกยภาพในการผลตและพฒนา โดยเนนชนสวนทมมลคาสง

2. เพอสงเสรมและสนบสนนการวจยและพฒนายานยนตไฟฟาทประเทศไทยสามารถพฒนาขนไดเอง เปาหมาย

1. ผประกอบการไทยมความสามารถในการผลตและพฒนาชนสวนทมมลคาสงส าหรบยานยนตไฟฟาเพมมากขน

2. ประเทศไทยสามารถเปนศนยกลางการผลตยานยนตไฟฟาระดบภมภาค (Regional Electric Vehicles Hub)

ผลผลต

1. อปกรณและชนสวนส าคญของยานยนตไฟฟาทมมลคาสง เชน แบตเตอร มอเตอร และระบบบรหารจดการแบตเตอร

2. ยานยนตไฟฟาทออกแบบและพฒนาดวยเทคโนโลยทพฒนาในประเทศไทย ทมคณภาพตามมาตรฐานสากล

กรอบการวจย 1. การวจยและพฒนาชนสวนและอปกรณส าหรบยานยนตไฟฟา

การวจย ออกแบบ และการทดสอบชนสวนและอปกรณทมมลคาสง เชน แบตเตอร มอเตอร และระบบบรหารจดการแบตเตอร

2. การวจยและพฒนายานยนตไฟฟา การวจย ออกแบบ และการทดสอบตนแบบยานยนตไฟฟา ซงรวมถงระบบควบคมรถ ระบบการชารต

ไฟ และระบบการเชอมตอรองรบการสญจรอจฉรยะ (Smart mobility) โดยมงเนนการพฒนาตนแบบรถโดยสารไฟฟาสาธารณะทมคณภาพตามมาตรฐานสากล ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การวจยดานวสด การออกแบบ การทดสอบดานคณภาพ ประสทธภาพ และมาตรฐานดานความปลอดภย ของชนสวนและอปกรณส าหรบยานยนตไฟฟา

2. การออกแบบ การพฒนาซอฟตแวรส าหรบควบคม การทดสอบดานคณภาพ ประสทธภาพ และมาตรฐานดานความปลอดภย ของยานยนตไฟฟา

Page 23: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

21

3.2 ระบบโลจสตกสอจฉรยะ (Smart logistics) ทมาและความส าคญ

โลจสตกสเปนสวนหนงของโซอปทานทวางแผนปฏบตและควบคมการไหลและการจดเกบของสนคา บรการและขอมลทเกยวของอยางมประสทธภาพ เพอใหเกดประสทธผลของขนสงจากจดเรมตนไปยงจดทบรโภค ตอบสนองความตองการของลกคา ในปจจบนการบรหารระบบโลจสตกสจะตองพจารณาเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตผสมผสานกบระบบการท างานของธรกจ เพราะโลจสตกสตองการความรวดเรวในการขนสงอยางถกตองแมนย ามการแลกเปลยนขอมลกนตลอดเวลา ซงสารสนเทศทถกตองและทนเวลาจะชวยใหกจการลดระดบสนคาคงคลง เพมอตราการใชประโยชนจากปรมาตรในคลงสนคา ลดคาแรงงานในการบรหารโลจสตกส ชวยเพมประสทธภาพการใหบรการแกลกคา เปนการเพมความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ วตถประสงค

1. เพอพฒนาระบบฐานขอมลทเกยวของกบระบบโลจสตกสตางๆ ส าหรบใชในการบรหารจดการระบบโลจสตกสอยางมประสทธภาพ

2. เพอพฒนาแพลตฟอรมสนบสนนการบรหารจดการโลจสตกสอยางมประสทธภาพ 3. เพอพฒนาระบบโลจสตกสส าหรบอตสาหกรรมเฉพาะสาขา เชน เกษตรกรรม 4. เพอศกษาและพฒนาธรกจโลจสตกสรปแบบใหมทมโอกาสเตบโตสง

เปาหมาย

1. ประสทธภาพของระบบโลจสตกสของประเทศเพมมากขน 2. ตนทนดานโลจสตกสของประเทศลดลง

ผลผลต

1. ระบบฐานขอมลและขอมลขนาดใหญ (Big Data) ดานโลจสตกส ทครอบคลมและเชอมโยงกบหนวยงานทเกยวของ เพอใชประกอบการตดสนใจอยางมประสทธภาพในการขนสงสนคาหรอบรการ

2. แพลตฟอรมสนบสนนการบรหารจดการโลจสตกสอยางมประสทธภาพ เชน ระบบคลงสนคาอตโนมต (Smart Warehouse)

3. ไดพฒนาระบบโลจสตกสส าหรบอตสาหกรรมเฉพาะสาขา และระบบโลจสตกสเพอสนบสนนอตสาหกรรมการผลต

4. ระบบการจดการหวงโซความเยน (Cold Chain Management) ทมประสทธภาพ 5. ตนแบบธรกจโลจสตกสรปแบบใหม เชน ธรกจโลจสตกสการแพทยและสขภาพ

กรอบการวจย

มงเนนการพฒนาระบบโลจสตกสใหมประสทธภาพเพอชวยลดตนทน การขนสง การเดนทางและการสอสาร การพฒนาระบบโลจสตกสอจฉรยะใหตอบสนองความตองการของผบรโภคในอนาคตทเปน Smart people ซงมความตองการบรโภค Smart product โดยพฒนาเทคโนโลยการผลตใหเชอมโยงกบสนคาและเครองจกร อาท ใชการเชอมตอของสรรพสง (Internet of Things) เชอมโยงการผลตตามความตองการและใหเชอมโยงกบการขนสงใหสงมอบกบลกคาตามสถานทและเวลาทก าหนด การพฒนาโครงขายความเชอมโยงของ

Page 24: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

22

ระบบขนสงภายในประเทศทงทางบก ทางน า และทางอากาศ การพฒนา Intelligent logistics ในพนทรวมทงการพฒนาระบบธรกรรมอเลกทรอนกสและพฒนาประสทธภาพการจดการการไหลของขอมลและเงน เพอยกระดบการจดการระบบโลจสตกสของประเทศ ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การพฒนาระบบฐานขอมลและขอมลขนาดใหญ (Big Data) ดานโลจสตกส ใหครอบคลมและเชอมโยงกน เพอใชในการวเคราะหและประมวลผลขอมลส าหรบบรหารจดการดานโลจสตกสของภาครฐและเอกชน

2. การพฒนาแพลตฟอรมเพอสนบสนนการบรหารจดการโลจสตกสอยางมประสทธภาพ เชน ระบบคลงสนคาอตโนมต (Smart Warehouse) ระบบบรหารจดการโลจสตกสดวยอเลกทรอนกส (e-Logistics) เปนตน

3. การวจยแนวทางการเชอมโยงระบบโลจสตกสเพอสนบสนนเมองอจฉรยะ (Smart City) 4. การพฒนาระบบโลจสตกสส าหรบอตสาหกรรมเฉพาะสาขา เชน โลจสตกสการเกษตร โลจสตกส

การแพทยและสขภาพ โลจสตกสอาหาร โลจสตกสทองเทยว เปนตน 5. การพฒนา Cold Chain Logistics เพออตสาหกรรมเฉพาะ 6. การศกษาและพฒนาตนแบบธรกจโลจสตกสรปแบบใหม เชน ธรกจโลจสตกสการแพทยและสขภาพ

ธรกจโลจสตกสเพอการเกษตรและอาหารแปรรป เปนตน 7. การพฒนาระบบโลจสตกสเพอสนบสนนอตสาหกรรมการผลต เชน พฒนาบรรจภณฑเพอการขนสง

และเกบรกษา พฒนาซอฟตแวรเพอควบคมระบบอตโนมตดานอตสาหกรรม (Automatic Support Industry) การพฒนาแอพล เคชนขนส งเ พอแกปญหาเรอง product blending กบ material movement ในพนท (Automation Movement) เปนตน

3.3 อตสาหกรรมการบน (Aviation) ทมาและความส าคญ

อตสาหกรรมการบนเปนอตสาหกรรมทประเทศไทยมความไดเปรยบทางดานภมศาสตร ทคาดวาจะเตบโตเรวทสดในกลมอตสาหกรรมใหม โดยดานการผลตชนสวนและซอมบ ารงอากาศยาน คาดวาจะมอตราการขยายตวอยทรอยละ 3.4 ขณะทดานการขนสงทางอากาศคาดวาจะเตบโตรอยละ 2.8 ดงนน ประเทศไทยจงตองเรงพฒนาอตสาหกรรมการบนแบบครบวงจร ครอบคลม 5 ประเภทธรกจ ไดแก กจการสาธารณปโภคและบรการเพอการขนสง ศนยรวมกจการโลจสตกสทนสมย การบรการซอมบ ารงอากาศยาน (Maintenance, Repair and Overhaul: MRO) การพฒนาพนทโดยรอบทาอากาศยานใหเปนเขตอตสาหกรรมส าหรบธรกจทมมลคาสง (High-value Manufacturing) การใหบรการฝกอบรมนกบนและลกเรอ (Pilot and Cabin Crew) และบคลากร ดานเทคนค (Technician) รวมถงดานซอมบ ารงและพนกงานภาคพน (Ground Staff) ทงนเพอเปนการเพมขดความสามารถในการพฒนาอตสาหกรรมการบนและตอยอดศกยภาพใหประเทศไทยเปนศนยกลางการขนสงทางอากาศของภมภาคอาเซยน

Page 25: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

23

วตถประสงค 1. เพอสงเสรมการพฒนาชนสวนและอปกรณส าหรบการบรการภาคพนดานการบน (Ground Support

Equipment: GSE) และชนสวนอากาศยาน (Original Equipment Manufacturer: OEM) ท ไดมาตรฐานสากล

2. เพอสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยดานการซอมบ ารงอากาศยาน (Maintenance Repair and Overhaul: MRO)

3. เพอสงเสรมการพฒนาระบบและเทคโนโลยดานการบรหารจดการทาอากาศยาน การขนสงสนคาทางอากาศ (Air Cargo) และการจราจรทางอากาศ

เปาหมาย 1. ผผลตชนสวนและอปกรณระดบ Tier 33 ในประเทศไทยสามารถพฒนาอปกรณการบรการภาคพน

เดมใหมมาตรฐาน สามารถตอยอดสอตสาหกรรมการบน ลดการน าเขาจากตางประเทศ 2. ประเทศไทยสามารถยกระดบสการเปนศนยกลางการผลตชนสวนอากาศยานในระดบภมภาค และ

ศนยกลางการซอมบ ารงอากาศยานในระดบภมภาค 3. ประสทธภาพในการใหบรการทาอากาศยาน การขนสงสนคาทางอากาศ และการจราจรทางอากาศ

ของประเทศเพมมากขนอยางมนยส าคญ

ผลผลต 1. อปกรณการบรการภาคพนดานการบน (GSE) ทพฒนาในประเทศไดมาตรฐานสากล 2. ผลตภณฑชนสวนอากาศยานทผลตไดตามมาตรฐานสากล 3. เทคโนโลยส าหรบวนจฉยและตดตามการซอมบ ารงอากาศยาน (Advanced technology for MRO:

Monitoring and diagnosis) และฐานขอมลขนาดใหญ (Big data) ดาน MRO ของประเทศ 4. เทคโนโลยสนบสนนการจดการทาอากาศยาน การขนสงสนคาทางอากาศ (Air Freight) และการ

ใหบรการทมประสทธภาพ รวมถงฐานขอมลขนาดใหญ (Big data) ของประเทศ 5. เครอขายผผลต ผใชบรการดานการซอมบ ารงและชนสวนอากาศยานในประเทศ

กรอบการวจย

1. การวจยและพฒนาอปกรณการบรการภาคพนดานการบน ในกลมทผประกอบการไทยมศกยภาพในการผลต ซงรวมถงการผลตอปกรณเดมใหไดมาตรฐาน และการผลตอปกรณใหมทมมลคาสงขน

2. การวจยและพฒนาชนสวนอากาศยาน ในชนสวนทผประกอบการไทยมศกยภาพในการผลต ซงรวมถงการผลตชนสวนเดมใหไดมาตรฐาน และการผลตชนสวนใหมทมมลคาสงขน

3. การวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอสนบสนนการซอมบ ารงอากาศยาน ทงการซอมบ ารงยอยหรอการซอมในลานจอด (light/line maintenance) เพอตรวจสอบอปกรณและสวนประกอบอากาศยานตามทผผลตอากาศยานก าหนด การซอมบ ารงใหญรายป (C-check) เพอเปลยนอะไหลและตรวจสอบอยางละเอยดทงในสวนโครงสรางและผวเครองบน และการซอมบ ารงหนก (D-check) เปนการถอดชนสวนของเครองบนออกมาตรวจสอบ

3 ผผลตชนสวนล าดบท 3 (3rd Tier) เปนผผลตชนสวนยอยๆ (Sub component) หรอจดหาวตถดบปอนผผลตชนสวนล าดบท ๑ และ/หรอ ล าดบท 2

Page 26: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

24

4. การวจยและพฒนาเทคโนโลยสนบสนนการบรหารจดการทาอากาศยานและการบรการจราจรทางอากาศ

5. การวจยและพฒนาดานการบรหารจดการฐานขอมลขนาดใหญเพอสนบสนนการด าเนนงานทงในดานการซอมบ ารงและการบรการ

ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การพฒนาวสด/ผลตภณฑ/กระบวนการผลตอปกรณการบรการภาคพนดานการบน (GSE) ใหไดมาตรฐาน อาท รถ Transporters เพอใชในการขนสงสนคา และยานยนตไฟฟาบรการภาคพน (Electrification of Ground service vehicle) เปนตน

2. การพฒนาวสด/ผลตภณฑ/กระบวนการผลตชนสวนและอปกรณทใชกบอากาศยานใหไดตามมาตรฐาน ทงชนสวนใหมและชนสวนทดแทน เชน ตบรรจสนคา (Unit Load Device: ULD) เบาะโดยสาร วสดตกแตงภายในเครองบน และตอาหาร (Catering cart) เปนตน

3. การพฒนาวสด/ผลตภณฑ/กระบวนการผลตชนสวนอากาศยาน เชน โครงสราง เครองยนต และสวนประกอบอากาศยาน

4. การพฒนาเทคโนโลย/ระบบส าหรบการซอมบ ารงอากาศยาน เชน การบ ารงรกษาเชงพยากรณและใหค าแนะน า (Predictive and prescriptive maintenance) หนยนตหรอโดรนส าหรบวนจฉยและตดตามผล (Monitoring and diagnosis) เปนตน

5. การพฒนาเทคโนโลยเพอเพมผลตภาพ (Productivity) เทคโนโลยทดแทนการใชแรงงาน เทคโนโลยทชวยลดตนทนการด าเนนงานภาคพนและสายการบน (Ground operation/flight operation)

6. การพฒนาเทคโนโลยเพอเพมคณภาพ/ประสทธภาพการใหบรการ เชน ความตรงตอเวลา (On-time performance) ระยะเวลาสนทสดในการถายโอนผโดยสารและกระเปาจากสนามบน (Minimum connecting time) และระบบชวยตดสนใจรวมกนระหวางผมสวนไดสวนเสยทปฏบตการในเขตสนามบน (Airport Collaborative Decision Making: A-CDM) เปนตน

7. การพฒนาขอมลขนาดใหญ (Big Data) และปญญาประดษฐ (Artificial Intelligent) เพอใชในการบรการและซอมบ ารง

8. การพฒนาเทคโนโลยขนสงเพอลดเวลาคดกรองผโดยสาร เชน การใชขอมลชวภาพยนยนตวตน (Bio-identification)

9. การพฒนาระบบการจดการอยางมประสทธภาพ ไดแก การสอสาร (Communication) การแนะน าเสนทาง (Navigation) การตรวจสอบและการจดการจราจรทางอากาศ (Surveillance/Air traffic management)

10. การพฒนาเทคโนโลยชวยตดตามและปรบปรงคณภาพเสยงรอบสนามบน 3.4. การขนสงทางราง ทมาและความส าคญ

รฐบาลไดเลงเหนความส าคญของระบบขนสงทางรางเพอเปนแนวทางในการพฒนาการขนสงทางบกและระบบโลจสตกสของประเทศในอนาคต โดยรฐบาลไดก าหนดนโยบายการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของประเทศเพอใชลงทนกอสรางและยกระดบโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสง โดยเปนการ

Page 27: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

25

ลงทนดานระบบขนสงทางรางมากกวา 2 ลานลานบาท ประกอบดวยการลงทนดานรถไฟความเรวสง รถไฟฟาขนสงมวลชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล และรถไฟทางค

ดงนน ประเทศไทยจงควรใชโอกาสจากการลงทนขนาดใหญนเพอใหไดรบผลตอบแทนทคมคาดานเศรษฐกจและสงคมในระยะยาวตลอดอายการใชงานของระบบขนสงทางรางทลงทน โดยในการศกษาหาผลตอบแทนทางเศรษฐกจในรปแบบของ Economic Internal Rate of Return (EIRR) จะพจารณาคาใชจายและผลประโยชนทางเศรษฐกจ4 โดยปจจยทมผลตอคาใชจายและผลประโยชนทางเศรษฐกจ ไดแก การก าหนดนโยบายการลงทน การใหบรการ การวางแผน การก าหนดเสนทาง การออกแบบ การก าหนดเลอกระบบรถไฟ การก าหนดมาตรฐานตางๆ การด าเนนการเดนรถและบ ารงรกษา ส าหรบในสวนการกอสราง ผลต ตดตงระบบรถไฟตางๆ นอกจากงานดานโยธาสวนใหญแลว งานในสวนอนจะตองจางผเชยวชาญและน าเขาชนสวนจากตางประเทศ หากมการสนบสนนอยางเพยงพอ ประเทศไทยสามารถจะเปนผผลตสวนใดสวนหนงของระบบรถไฟเพอลดการน าเขาและเพมสงออกไดในอนาคต วตถประสงค

1. เพอสงเสรมการวจยและพฒนาปจจยตางๆ ทท าใหการด าเนนการของระบบการขนสงทางรางมประสทธภาพ (Efficiency) ประสทธผล (Effectiveness) และความปลอดภย (Safety) ตามมาตรฐานทไดรบการรบรอง รวมทงความสามารถในการเขาถงระบบขนสงทางราง (Accessibility) โดยปจจยเหลานรวมถงปจจยภายในระบบรถไฟ (เชน การวางแผน การก าหนดเสนทาง การออกแบบ มาตรฐาน การเดนรถและบ ารงรกษา การกอสราง การผลตชนสวน เปนตน) และปจจยนอกระบบรถไฟ (เชน การใชประโยชนทดน ผงเมอง ผงภมภาค ระบบขนสงทางรางในระบบโลจสตกส เปนตน)

2. เพอสงเสรมการวจยและพฒนาดานการออกแบบ ผลต ตดตงวสด อปกรณ และชนสวน ส าหรบระบบรถไฟในสวนทเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทย

เปาหมาย 1. ประสทธภาพ ประสทธผล และความปลอดภย ในการใหบรการ การเดนรถและบ ารงรกษาระบบขนสง

ทางรางเพมมากขน 4 การศกษาวเคราะหคาใชจายและผลประโยชนทางเศรษฐกจ มดงน

1. คาใชจายในการลงทนดานเศรษฐกจ ประกอบดวย • คาใชจายลงทน ซงประกอบดวย คาการจดกรรมสทธทดน คากอสราง คาจดหา ผลต ตดตง ระบบรถไฟทงหลาย คาใชจายการ

ด าเนนการตามมาตรการสงแวดลอม ตลอดจนคาบรหารและควบคมงานโครงการการขนสงทางรางนนๆ • คาใชจายในการด าเนนงานใหบรการการขนสง (หลงจากโครงการกอสรางแลวเสรจ) ไดแก คาใชจายในการด าเนนการเดนรถ และ

บ ารงรกษา (Operation & Maintenance) คาลงทนจดหาขบวนรถ อปกรณและเครองมอ ตางๆ เพมเตม ตลอดจนคาใชจายในการด าเนนการตามมาตรการการลดและตดตามผลกระทบสงแวดลอมขณะด าเนนการ

2. ผลประโยชนทางเศรษฐกจ ซงประกอบดวย • ผลประโยชนทางตรง จากการประหยดคาใชจายเมอมการเปลยนการเดนทาง/ขนสงดวยระบบอนมาเปนระบบราง ในการใช

ยานพาหนะ การลดเวลาการเดนทาง/ขนสง การลดความสญเสยจากอบตเหต การลดการปลอยมลพษและกาซเรอนกระจก ตลอดจนรายไดจากการทตางชาตมาใชบรการเดนทางขนสง และทองเทยวเพมขน

• ผลประโยชนทางออม ไดแก การพฒนาทางเศรษฐกจในภาพกวางของพนททเขาถงไดดวยระบบการขนสงจากโครงการนน ซงขนกบความสามารถในการเขาถงระบบการขนสงทางรางทดขน (Accessibility Improvement) ซงขนอยกบความสะดวกสบาย เวลาและคาใชจายในการเดนทางขนสงทลดลง

ผลประโยชนทางเศรษฐกจนขนอยกบปรมาณการโดยสารขนสง และการเพมความสามารถในการเขาถงระบบขนสงทางราง เมอมการเปลยนจากการใชพาหนะประเภทอนมาใชระบบราง โดยมคาใชจายและระยะเวลา ตลอดจนความสะดวกสบาย ในการเดนทางขนสง เปนปจจยส าคญ

Page 28: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

26

2. การเขาถงระบบขนสงทางรางทดขน (Accessibility Improvement) 3. ศกยภาพของผประกอบการไทยในการผลตและพฒนาวสด อปกรณ และชนสวนรถไฟใหไดตาม

มาตรฐานสากล สงขน ผลผลต

1. ผลการศกษาวเคราะหทน าไปใชประโยชนในการพฒนาการก าหนดเสนทาง การใหบรการ การเดนรถและการบ ารงรกษาระบบขนสงทางราง ใหมประสทธภาพ ประสทธผล และความปลอดภย รวมทงการพฒนาดานการเขาถงระบบขนสงทางรางทสะดวก ใชเวลาและคาใชจายนอยลง

2. มาตรฐานทเกยวของกบระบบขนสงทางราง 3. วสด อปกรณ และชนสวนรถไฟทใชในการซอมบ ารง และประกอบขบวนรถไฟทไดมาตรฐาน

กรอบการวจย

1. การก าหนดนโยบายและแผนการลงทน การก าหนดเสนทาง และการใหบรการการขนสงทางราง โดยบรณาการกบสาขาวชาอน เชน การใชประโยชนทดน การผงเมองผงภมภาค ระบบการขนสงทางรางในระบบโลจสตกส เปนตน เพอใหเกดผลสมฤทธดานความคมคาการลงทน

2. การออกแบบ การก าหนดเลอกระบบรถไฟ การก าหนดมาตรฐานทางดานเทคนคและสงแวดลอมตางๆ ทมประสทธผลและประสทธภาพ

3. การเพมประสทธภาพ ประสทธผล และความปลอดภย ส าหรบการเดนรถและบ ารงรกษา 4. การปรบปรงการเขาถงระบบขนสงทางราง 5. การออกแบบ ผลต และตดตง วสด อปกรณ และชนสวนระบบรถไฟ ส าหรบการซอมบ ารง และ

ประกอบขบวนรถไฟ ประเดนวจย/หวขอการวจยส าคญ

1. การวจยดานการบรณาการระบบขนสงทางรางในระบบโลจสตกสกบการใชประโยชนทดน และการผงเมองผงภมภาค

2. การวจยดานมาตรฐานส าคญทเกยวของกบระบบขนสงทางราง เชน มาตรฐานการใหบรการ มาตรฐานการซอมบ ารง และมาตรฐานการทดสอบชนสวน เปนตน

3. การวจยและพฒนาเทคโนโลยส าหรบบรหารจดการระบบขนสงทางราง เชน ระบบจดการเดนรถขนสงผโดยสารและสนคา ระบบควบคมการเดนรถ ระบบการซอมบ ารง และระบบดแลรกษาความปลอดภย เปนตน

4. การวจยและพฒนาเทคโนโลยดานวสด เทคโนโลยการออกแบบ เทคโนโลยการทดสอบ และเทคโนโลยการผลต วสด อปกรณ และชนสวนระบบรถไฟ ส าหรบการซอมบ ารง และประกอบขบวนรถไฟ

กลมท 4. การบรการมลคาสง

บทน า

การพฒนากรอบการวจยและนวตกรรมของกลมการบรการมลคาสง ไดยดกรอบทศทางในการพฒนาตามรางยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) ในยทธศาสตรดานการสรางความสามารถในการแขงขน กลยทธท 2.๑ การพฒนาภาคการผลตและบรการ แนวทางท 2.๑.4 พฒนาความหลากหลาย คณภาพ

Page 29: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

27

และสรางเอกลกษณการทองเทยวไทย และแนวทางท 2.๑.5 พฒนาธรกจบรการทมศกยภาพใหมๆ ทสรางรายไดสง และสอดคลองกบ (ราง) ยทธศาสตรการวจยและนวตกรรม 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) ในยทธศาสตรท ๑ การวจยและนวตกรรมเพอการสรางความมงคงทางเศรษฐกจ โดยกรอบการวจยและนวตกรรมของกลมการบรการมลคาสง ประกอบดวย 2 เรองหลกไดแก ๑) การบรการและการทองเทยวเชงสขภาพ (การบรการทางการแพทย และการทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ ) และ 2) การทองเทยวชมชนและผลตภณฑสรางสรรค (การอนรกษสงแวดลอมและวฒนธรรมเพอสงเสรมการผลตอยางสรางสรรคและเสรมพลงทองถนและชมชนทองเทยว และการทองเทยวทแขงขนได มนคง และยงยน) โดยใหเกดผลลพธตามเปาหมายของประเทศทท าใหประเทศไทยเปนเจาของหวงโซการผลตและการบรการทมมลคาเพมสงในตลาดโลกและสรางความเขมแขงใหกบชมชนและสงคม รวมทงเปนเจาของเทคโนโลยในสาขาทส าคญตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยจนไปสความมงคง มงคง และยงยน

4.๑ การทองเทยวเชงสขภาพ หมายรวมถง การบรการทางการแพทย และการทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ ทมาและความส าคญ

การทองเทยวเชงสขภาพ หมายถง การทองเทยวทมแรงจงใจหรอจดมงหมายเพอสงเสรมสขภาพ หรอบ าบดรกษาฟนฟสขภาพ หรอ เปนการทองเทยวทผสมผสานการรกษาและฟนฟสขภาพทงทางรางกายและจตใจควบคกน โดยสามารถแบงตามจดมงหมายได 2 ประเภท คอ ๑) การทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ (Health Promotion Tourism) และ 2) การทองเทยวเชงบ าบดรกษาสขภาพ (Heath Healing Tourism) จากขอมลในการศกษาเพอเพมศกยภาพทางการตลาดทองเทยวเชงสขภาพของการทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ในป 2556 พบวามจ านวนนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขาประเทศไทยกวา ๑2.75 ลานคน เพมขนประมาณ 20% โดยภมภาคเอเชยใต และเอเชยตะวนออกเฉยงใตครองสวนแบงตลาดอยทรอยละ ๑5 ของมลคาตลาดทองเทยวเชงสขภาพโลก มประเทศผใหบรการดานสขภาพทส าคญ คอ สงคโปร ไทย อนเดย มาเลเซย และฟลปปนส โดยสงคโปรมสวนแบงการตลาดมากทสด ในสดสวนรอยละ 33 คดเปนมลคาประมาณ 90,000 ลานบาท รองลงมาคอไทย สดสวนรอยละ 26 คดเปนมลคาประมาณ 70,000 ลานบาท และอนเดยสดสวนรอยละ ๑9 คดเปนมลคาประมาณกวา 50,000 ลานบาท วตถประสงค

1. เพอยกระดบการบรการและนวตกรรมดานตางๆ โดยเฉพาะทางดานบรการสงเสรมสขภาพ ใหไดมาตรฐานและการยอมรบจากผบรโภค

2. เพอพฒนาธรกจนวตกรรมอตสาหกรรมทองเทยวบรการสงเสรมสขภาพของประเทศไทย 3. เพอสนบสนนปจจยพนฐานดานการทองเทยวเชงสขภาพ อาท การพฒนาฐานขอมลการทองเทยวเชง

สขภาพ การสรางเครอขายดานการทองเทยวเชงสขภาพ เปาหมาย

1. มลคาทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมทองเทยวบรการสงเสรมสขภาพเพมขน 2. บรการสงเสรมสขภาพของประเทศไทยไดรบการยอมรบจากตลาดเพมมากขน

Page 30: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

28

ผลผลต 1. มาตรฐานดานการบรการทางการแพทยทไดรบการรบรองในระดบสากลจากผลการศกษาเชงวชาการท

ไดรบการยอมรบ 2. สนคาและบรการ หรอรปแบบธรกจใหมของการทองเทยวเชงสขภาพตามศกยภาพและความพรอม

ของผประกอบการ 3. ผลการวจยทางการตลาดเชงลกและผลการวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคดานการทองเทยวเชงสขภาพ

กรอบการวจย

มงเนนการวจยพฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ทท าใหประชาชนสามารถเขาถงบรการทางการแพทยไดรวดเรว สะดวก ปลอดภย และทวถง การวจยและพฒนารปแบบการบรการเพอดแลผสงอาย คนพการและผดอยโอกาส การพฒนาระบบบรการสขภาพและระบบสารสนเทศดจทล นอกจากนจะมงเนนการศกษาเพอเพมศกยภาพและรายไดของธรกจบรการสงเสรมสขภาพ เชน เวชศาสตรฟนฟ บรการสขภาพผสงอาย บรการสขภาพผสงอาย โดยการวจยและพฒนาสนคาและบรการ รวมทงกระบวนการทเกยวของ ตามศกยภาพและความพรอมของพนท การศกษาและพฒนารปแบบธรกจใหมของการทองเทยวเชงสขภาพ เชน สปาทางการแพทย (Medical Spa) การพฒนามาตรฐานสนคาและการบรการของธรกจบรการสงเสรมสขภาพ และการจดท าฐานขอมลของผลตภณฑทเกยวของกบบรการทางการแพทยหรอบรการสงเสรมสขภาพเพอเปนแหลงอางองขอมลเชงวชาการและสรางความนาเชอถอใหผบรโภคทงในและตางประเทศ และการจดท า Market Intelligence เพอด าเนนการวจยทางการตลาดเชงลกและวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคดานการทองเทยวเชงสขภาพเพอเจาะตลาดใหมทมศกยภาพและสนบสนนใหประเทศไทยเปนศนยกลางความเปนเลศดานการแพทยและบรการสขภาพ

ประเดน/หวขอการวจยทส าคญ

1. การศกษาและพฒนาประสทธภาพธรกจบรการทางการแพทย/บรการสงเสรมสขภาพทประเทศไทยมศกยภาพดวยเทคโนโลยและนวตกรรม เชน เวชศาสตรฟนฟ บรการสขภาพผสงอาย กฬาและสนทนาการ เปนตน

2. การพฒนามาตรฐานสนคาและการบรการของธรกจบรการทางการแพทยและธรกจบรการสงเสรมสขภาพของประเทศไทยเพอใหไดรบการยอมรบในระดบสากล

3. การใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการพฒนาสนคาและบรการ หรอรปแบบธรกจใหมของการทองเทยวเชงสขภาพตามศกยภาพและความพรอมของพนท อาท ธรกจเมดคอล สปา (Medical Spa) และการพฒนาบรการรกษาโรคเฉพาะทางทเปนทนยมของนกทองเทยว เชน การบรการเสรมความงาม เปนตน

4. การจดท าฐานขอมลและใชประโยชนจากขอมลขนาดใหญ (Big data) ของผลตภณฑทเกยวของกบบรการทางการแพทยหรอบรการสงเสรมสขภาพเพอเปนแหลงอางองขอมลเชงวชาการและสรางความนาเชอถอใหผบรโภคทงในและตางประเทศ

5. การจดท าฐานขอมลและ Market Intelligence เพอวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคดานการทองเทยวเชงสขภาพ

Page 31: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

29

4 .2 การทองเทยวชมชนและผลตภณฑสรางสรรค (Community-Based Tourism and Creative Products) หมายรวมถง การอนรกษสงแวดลอมและวฒนธรรมเพอสงเสรมการผลตอยางสรางสรรคและเสรมพลงทองถนและชมชนทองเทยว และการทองเทยวทแขงขนได มนคง และยงยน ทมาและความส าคญ

การทองเทยวโดยชมชน (Community - Based Tourism) เปนการทองเทยวทค านงถงความยงยนของสงแวดลอม สงคม และวฒนธรรม โดยชมชนเปนผก าหนดทศทางการด าเนนงาน บรหารจดการโดยชมชนเพอชมชน และชมชนมบทบาทเปนเจาของ มสทธในการจดการดแลเพอใหเกดการเรยนรแกผมาเยอน โดยมองคประกอบหลกอย 4. ดาน ๑) ทรพยากรธรรมชาตและวฒนธรรม 2) องคกรชมชน 3) การจดการ 4.) การเรยนร ดงนนการทองเทยวโดยชมชนเปนความพยายามหนงของการสรางทางเลอกในการพฒนาในประเดนการทองเทยวทใหคนในชมชนเขามามสวนรวมและไดรบประโยชนจากทองเทยว และมบทบาทในการก าหนดทศทางการพฒนา5

จากนโยบายรฐบาลทตองการใหการทองเทยวเปนกลไกส าคญทจะกระตนใหเกดการกระจายความเจรญและกระจายรายไดสทองถนภายใตแนวคดไทยแลนด 4.0 การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ไดออกแคมเปญทองเทยววถไทย “เสนหวถไทยเฉพาะถน (Unique Thai Local Experience)” ขนเพอเปนสนคาหลกทจะสอสารและสงเสรมการตลาด ทจะชวยเพมมลคาของการทองเทยวไทย วตถประสงค

1. เพอศกษาและพฒนาศกยภาพธรกจบรการมลคาสงรปแบบใหมๆ บนพนฐานของอตลกษณและความโดดเดนของพนท

2. เพอพฒนานวตกรรมกระบวนการบรหารจดการดานอปทาน (Supply Side) ของการทองเทยวในชมชนหรอพนทใหสามารถรองรบนกทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ

3. เพอเพมมลคาของผลตภณฑภมปญญาในพนททองเทยว โดยน าเทคโนโลยและนวตกรรมมาประยกตใชเพอสรางมาตรฐานและความเชอมนใหแกผบรโภค

4. เพอพฒนาปจจยสนบสนนเพอรองรบการทองเทยวของประเทศเพอใหเกดการทองเทยวอยางยงยน เชน การพฒนาฐานขอมลดานการทองเทยว การพฒนามาตรฐานการทองเทยวเชงนเวศ หรอการพฒนาระบบตดตามประเมนผลการทองเทยวของประเทศ

เปาหมาย

1. มลคาทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมทองเทยวชมชนหรอพนทเพมขน 2. สนคาและบรการสรางสรรคจากชมชนหรอพนทมการน าเทคโนโลยและนวตกรรมมาประยกตใช

เพมขน 5 สถาบนการทองเทยวโดยชมชน

Page 32: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

30

ผลผลต 1. กระบวนการจดการอปทาน (Supply Side) ของการทองเทยวในชมชนหรอพนทสามารถรองรบ

นกทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ 2. ผลตภณฑภมปญญาในพนททองเทยวทไดมาตรฐาน จากการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมา

ประยกตใชเพอรบรองมาตรฐาน 3. ฐานขอมลขนาดใหญ (Big Data) ดานการทองเทยวของพนท 4. มาตรฐานการทองเทยวทสอดคลองกบมาตรฐานสากล

กรอบการวจย

มงเนนการศกษาศกยภาพของชมชนในการน าเสนอกจกรรมการทองเทยวชมชน (Community- Based Tourism: CBT) เพอใหตอบสนองกบความตองการของนกทองเทยวกลมเปาหมาย รวมทงผลกระทบดานการทองเทยวตอชมชน ในดานเศรษฐกจ การจางงาน การกระจาย รายได สงคม คณภาพช วต และสงแวดลอม การวจยรปแบบการรวไหลและเชอมโยง (Leakages and Linkages) ของการทองเทยวชมชน การศกษารปแบบการบรหารจดการดานอปทาน (Supply Side) ของชมชน/พนท เชน ระบบโลจสตกสเพอการทองเทยว (Tourism Logistics) ระบบสาธารณปโภคและการก าจดของเสย การควบคมพนทเฉพาะ เปนตน ใหสามารถรองรบนกทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ เพอเตรยมความพรอมตอการเปนแหลงทองเทยวไดอยางเหมาะสม การศกษาแนวทางการประยกตใชเทคโนโลยและนวตกรรมรวมกบการใชทรพยากรหรอมรดกภมปญญาและวฒนธรรมของชมชน/พนท ในการพฒนาสนคาและบรการสรางสรรคเพอใหเกดเอกลกษณและความโดดเดน รวมทงไดรบการรบรองมาตรฐานผลตภณฑเพอสรางความเชอมน/การยอมรบผลตภณฑสรางสรรคจากแกผบรโภค และสามารถขายไดทงในและตางประเทศ การใชเทคโนโลยและนวตกรรมเพอศกษาขอมลและพฒนาปจจยสนบสนนดานตางๆ ดานการทองเทยวเพอรองรบการทองเทยวของประเทศใหสามารถแขงขนไดอยางมนคง และยงยน เชน การศกษาขอมลพฤตกรรมและกจกรรมทองเทยวของกลมเปาหมาย หรอการศกษาการลงทนของธรกจตางชาตในภาคทองเทยวของไทยเพอหาแนวทางการจดการทมประสทธภาพ เปนธรรมและไดประโยชนรวมกนอยางยตธรรม ฐานขอมลดานการทองเทยวของพนท ตวชวดเพอตดตามทรพยากรทองเทยวหรอเตอนภย (Warning indicators) ดานการทองเทยว มาตรฐานการทองเทยวทสอดคลองกบมาตรฐานสากล ระบบตดตามและประเมนผลการทองเทยว ประเดน/หวขอการวจยส าคญ

1. การพฒนานวตกรรมกระบวนการจดการอปทาน (Supply Side) ของการทองเทยวในชมชนหรอพนทใหสามารถรองรบนกทองเทยวไดอยางมประสทธภาพ

2. การเพมมลคาของผลตภณฑภมปญญาในพนททองเทยว โดยน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาประยกตใชเพอสรางมาตรฐานและความเชอมนใหแกผบรโภค เชน ผาทอมอ เครองประดบ เครองเรอน เปนตน

3. การพฒนาฐานขอมลขนาดใหญ (Big Data) ดานการทองเทยวของพนท เชน จ านวน ประเภท และการใชจายของนกทองเทยวในพนท

4. การพฒนามาตรฐานการทองเทยวทสอดคลองกบมาตรฐานสากล เชน มาตรฐานการทองเทยวเชงนเวศ

5. การพฒนาระบบตดตามประเมนผลดานการทองเทยวของประเทศ

Page 33: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

31

กลมท 5 พลงงาน (Energy) บทน า

ปจจบนประเทศไทยพงพาการน าเขาพลงงานกวารอยละ 676 มการน าเขาพลงงานสงขน โดยเฉพาะน ามน กาซธรรมชาต ถานหน และไฟฟาจากประเทศเพอนบาน ท าใหสญเสยเงนตราตางประเทศและมผลตอความมนคงดานพลงงานของประเทศ ในขณะทตางประเทศเรมน าเรองการปลอยกาซเรอนกระจก โดยเฉพาะภาคพลงงาน มาใชเปนมาตรการกดกนทางการคา ท าใหประเทศไทยตองเรงหาแนวทางการลดการปลอยกาซเรอนกระจก โดยเฉพาะอยางยงในภาคพลงงาน ดงนนประเทศไทยจงตองเรงด าเนนการวจยและพฒนาเทคโนโลยทเกยวของ เชน การวจยและพฒนาพลงงานทดแทนเพอน าพลงงานภายในประเทศมาใชใหมากทสด การวจยและพฒนาเทคโนโลยพลงงานทมประสทธภาพสง การวจยและพฒนาเทคโนโลยกกเกบพลงงานเพอท าใหการน าพลงงานหมนเวยนมาใชมประสทธภาพสงขน เพอใหประเทศไทยบรรลเปาหมายลดความเขมการใชพลงงาน (Energy Intensity) ลงรอยละ 30 ในป 2579 เมอเทยบกบป 2553 ตามแผนอนรกษพลงงาน (Energy Efficiency Plan: EEP 20๑5) และเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนในประเทศ และใชศกยภาพแหลงพลงงานทดแทนในรปพลงงานไฟฟา ความรอนและเชอเพลงชวภาพ ภายใตแผน AEDP 20๑5 เปนรอยละ 30 ของการใชพลงงานขนสดทายในป 2579

วตถประสงค

1. เพอสรางความมนคงดานพลงงาน โดยจะตองมการจดหาพลงงานใหมปรมาณทเพยงพอและค านงถงพลงงานหลกทมอย พรอมทงหาแหลงพลงงานทดแทนหรอพลงงานทางเลอกใหเพยงพอตอการใชพลงงาน สามารถตอบสนองความตองการขนพนฐานของประชาชน ทงดานการผลต การบรโภค การใชอยางมประสทธภาพ รวมถงผลกระทบตอสงแวดลอม

2. เพอเพมสดสวนการผลตพลงงานทดแทนภายในประเทศ และผลตพลงงานดวยเทคโนโลยประสทธภาพสง ลดผลกระทบตอสงแวดลอม

3. เพอเพมประสทธภาพการใชพลงงานของประเทศและสงเสรมการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ 4. เพอวจยและพฒนาระบบกกเกบพลงงาน สามารถรองรบการใชพลงงานทดแทนและการบรหารจด

การพลงงานอยางทมประสทธภาพ เปาหมาย

1. ใชงานวจยและพฒนาเทคโนโลยทมประสทธภาพ ชวยใหประเทศไทยบรรลเปาหมายลดความเขมการใชพลงงาน (Energy Intensity) ลงรอยละ 30 ในป 2579 เมอเทยบกบป 2553 ตามแผนอนรกษพลงงาน (Energy Efficiency Plan: EEP 20๑5)

2. ชวยเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนในประเทศ และใชศกยภาพแหลงพลงงานทดแทนในรปพลงงานไฟฟา ความรอนและเชอเพลงชวภาพ ภายใตแผน AEDP 20๑5 เปนรอยละ 30 ของการใชพลงงานขนสดทายในป 2579

3. เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนดวยนวตกรรม เพอพฒนาเทคโนโลยภายในประเทศและทดแทนการน าเขาจากตางประเทศ

6 สถานการณพลงงานไทย เดอน มกราคม-พฤษภาคม ป 256๑ (ขอมล ณ วนท 24 กรกฎาคม 256๑) ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน

Page 34: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

32

ผลผลต 1. แหลงพลงงานชวมวลทมศกยภาพในประเทศ ทสามารถชวยเพมผลผลตหรอการผลตพลงงานจากชวมวล 2. เทคโนโลยการผลตไฟฟาและความรอนจากขยะอยางยงยน 3. เทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตเชอเพลงชวภาพและชวยลดตนทนการผลตเชอเพลงชวภาพ 4. เทคโนโลยและนวตกรรมในการผลตกาซชวภาพประสทธภาพสง 5. ตนแบบเทคโนโลยการกกเกบพลงงาน ส าหรบการประยกตการใชงานดานพลงงานทดแทน ดานยาน

ยนต และพลงงานหมนเวยนทมประสทธภาพสง กรอบการวจย

1. การวจยและพฒนาดานพลงงานชวภาพ (Bioenergy) 2. การวจยและพฒนาดานเชอเพลงชวภาพ (Biofuel) 3. การวจยและพฒนาดานประสทธภาพพลงงาน (Energy Efficiency) 4. การวจยและพฒนาดานเทคโนโลยกกเกบพลงงาน (Energy Storage)

ประเดน/หวขอการวจยส าคญ 5.๑ พลงงานชวภาพ (Bioenergy)

กลมพลงงานชวภาพ ประกอบดวย 3 กลมยอย ดงน 1. ชวมวล (Biomass) เพอผลตไฟฟาและความรอน

1) การพฒนาสายพนธพชพลงงาน/ปรบปรงพนธ เพอเพมผลผลต 2) การพฒนาเครองมอ เครองจกรกล เพอลดตนทนการขนสงวตถดบชวมวล 3) การวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอเพมศกยภาพในการผลตไฟฟาและความ

รอน เชน เศษวสดเหลอใชทางการเกษตร ไมโตเรว ความรอนทง (Waste heat) 4) การวจยเพอเพมชวมวลในพนททผลตอาหารไมได 5) การพฒนาและก าหนด มาตรฐานเชอเพลงอดแทง (Pellet) 6) การศกษาการใชชวมวลรวมกบถานหนในโรงไฟฟา เพอลดกาซเรอนกระจก 7) การวจยและพฒนาเครองจกรเกบเกยวผลผลต (Harvesting machinery) เพอลดตนทน

การผลต 2. กาซชวภาพ (Biogas) เพอผลตไฟฟาและความรอน

1) การพฒนาจลนทรยทสามารถยอยสลายในน าเสยอตสาหกรรมจากโรงงานผลตเอทานอล โรงงานอาหารทะเล และโรงงานอตสาหกรรมทของเสยมสวนประกอบของน ามน

2) การพฒนากระบวนการผลตกาซชวภาพจากของเสยอตสาหกรรมทมประสทธภาพ เชน ชานออย น าสาเหลา เปนตน

3) การลดตนทนการกอสรางและการเดนระบบหมกกาซชวภาพ 4) การพฒนาเครองยนตทสามารถใชกบเชอเพลงกาซทมคาความรอนต า เชน กาซชวภาพ ได

อยางมประสทธภาพ 5) การวจยและพฒนาเพอขยายผลการผลตและใชกาซไบโอมเทนอด (Compressed

Biomethane:CBG) เพอทดแทนกาซธรรมชาต

Page 35: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

33

3. ขยะ (Municipal Solid Waste: MSW) 1) การวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอเพมศกยภาพในการผลตไฟฟาและความ

รอนจากขยะอยางยงยน เชน ระบบบ าบดขยะเบองตน (Pretreatment) การบ าบดและผลตพลงงานจากน าขยะ (Leachate)

2) การพฒนาเทคโนโลยการผลตเชอเพลงแขงจากขยะ (Refuse-derived fuel: RDF) 3) การพฒนาตนแบบเทคโนโลยการผลตเชอเพลงแขงจากขยะ (RDF) เพอใชรวมในโรงไฟฟา

ชวมวล 5.2 เชอเพลงชวภาพ (Biofuel)

1. เชอเพลงเอทานอลและไบโอดเซล 1) การวจยเพอหาแนวทางเพอลดราคาของเอทานอลลง เชน การเพมประสทธภาพของ

กระบวนการผลตเอทานอล การจดการของเสยทเกดขนระหวางกระบวนการอยางมประสทธภาพ การเพมผลผลต (Yield) หรอลดตนทนของการผลตน าตาลจากวตถดบจ าพวกออยและมนส าปะหลง

2) การวจยเพอหาแนวทางเพอลดราคาของไบโอดเซลลง เชน การเพมมลคาของผลตภณฑพลอยไดจากน ามนปาลมและจากกระบวนการผลตไบโอดเซล การจดการของเสยทเกดขนจากกระบวนการผลตอยางมประสทธภาพ

3) การพฒนากระบวนการผลตเชอเพลงไบโอเจท (Biojet) เพอใชในอากาศยานจากวตถดบจ าพวกปาลม แอลกอฮอล และน าตาล

2. กาซชวภาพ 1) การพฒนากระบวนการผลตกาซชวภาพจากวตถดบหลากหลาย (Flexible substrate) 2) การพฒนาเพอเพมคณภาพของกาซชวภาพทผลตได เชน เพมสดสวนมเทน หรอสดสวนของ

ไฮโดรเจน (เพอผลตไบโอไฮเทน) 3) การพฒนาสายพนธจลนทรยในกระบวนการผลตกาซชวภาพจากน าเสยและกากมนท

เหมาะสมกบประเทศไทย 4) การพฒนาระบบการผลตกาซชวภาพในระดบหนวยสาธตส าหรบอตสาหกรรม ( Industrial

scale demonstration unit) 5) การพฒนากระบวนการผลตกาซชวภาพในรปแบบเศรษฐกจหมนเวยน ( Circular

economy) เพอสรางระบบการบรหารจดการของเสยแบบครบวงจร 6) การพฒนาระบบการท างานของเครองมอหรออปกรณ (Solid handling) เพอจดการ

วตถดบทใชในกระบวนการผลตกาซชวภาพ 7) การเพมสดสวนวตถดบภายในประเทศ (Local content) ของอปกรณและเครองมอใน

กระบวนการผลตกาซชวภาพ

Page 36: เป้าหมายที่ 1 การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่ง ... · ส าหรับแผนบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม

34

5.3 เทคโนโลยประสทธภาพพลงงาน (Energy efficiency) 1. การวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพพลงงานส าหรบโรงงานอตสาหกรรม ไดแก

1) การเพมประสทธภาพระบบท าความเยน ไดแก การออกแบบพดลมอตสาหกรรม พดลมหอผง (Cooling tower fan)

2) การเพมประสทธภาพระบบความรอน ไดแก การพฒนาซอฟตแวรจดการพลงงาน (Energy management software) การพฒนาเครองมอ การพฒนาผลตภณฑ และการพฒนาแพลตฟอรมกระบวนการผลตเพอเพมประสทธภาพ

2. การวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพพลงงานส าหรบอาคาร ไดแก กระจกอาคาร อปกรณหรอนวตกรรม แพลตฟอรมดานการขนสง (Logistic) เพอชวยประหยดพลงงาน และ ระบบอาคารอจฉรยะ (Smart building)

3. การวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพพลงงานส าหรบบานพกอาศย ไดแก กระจกอาคาร ฉนวน ผนงอาคาร และระบบแสงสวาง

4. การวจยและพฒนาเทคโนโลยเพอเพมประสทธภาพพลงงานส าหรบภาคขนสง ไดแก การออกแบบชนสวนยานยนตและระบบราง

5.4. การกกเกบพลงงาน (Energy storage) 1. การพฒนาการจดวางระบบ Energy storage โดยพฒนาระบบ Energy storage ชนดตางๆ

รวมทงพฒนาวสด อปกรณประกอบในระบบ 2. การพฒนาระบบตนแบบ Energy storage ส าหรบสงและจ าหนายไฟฟา (Transmission and

distribution: T&D) เ ช น ระบบจ ดการแบต เตอร (Battery management system) แผ นแบตเตอร (Battery pad) และวสดทดแทนในระบบ Energy storage

3. การพฒนาระบบตนแบบ Energy storage ส าหรบยานยนตไฟฟา เชน การพฒนาสถานประจไฟฟา (Charging station)

4. การพฒนาระบบตนแบบ Energy storage ส าหรบโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย และโรงไฟฟาพลงงานลม

5. การพฒนาโรงงานตนแบบการจดการแบตเตอรหลงใชงาน 6. การพฒนา Super capacitor โดยมงเนนเรอง ตนทน-ประสทธภาพ (Cost-efficiency) และ

ปรมาณการกกเกบตอจ านวนครง